Εκπαίδευση & επαγγελματική κατάρτιση

Εκπαίδευση & επαγγελματική κατάρτιση ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ» ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ-ΚΕΙΜΕΝΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΛΕΞΑΚΗΣ

ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ, ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΠΑΙΔΕΊΑΣ

«Να κερδίσει η δημόσια δωρεάν Παιδεία τη θέση που της αρμόζει»

15-16 | 9 | 2018

2

50

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

Της ΔΙΑΛΕΚΤΉΣ ΑΓΓΕΛΉ

Λ

ίγες μέρες μετά την ανακοίνωση του σχεδίου για το νέο σύστημα εισαγωγής στην Τριτοβάθμια και τις αλλαγές στην Γ' Λυκείου, ο υπουργός Παιδείας Κώστας Γαβρόγλου μιλάει στην «Εφ.Συν.» για τη μεταρρυθμιστική πρότασή του, απαντώντας στη σφοδρή κριτική που του ασκήθηκε σε επιμέρους ζητήματα. Με τη φράση «Βασικός μας στόχος είναι να ξανακερδίσει η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση τον κεντρικό ρόλο που της αρμόζει στην κοινωνία, αλλά και στη συνείδηση των πολιτών» συνοψίζει ο υπουργός τον κεντρικό άξονα της τελευταίας εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Με το νέο σύστημα εισαγωγής, στα ίδια Τμήματα της τριτοβάθμιας θα έχουν πρόσβαση τόσο οι μαθητές που θα επιλέξουν να εξεταστούν με ενδοσχολικές εξετάσεις όσο και οι μαθητές που θα δώσουν πανελλαδικές, με τους πρώτους μάλιστα να έχουν σαφές προβάδισμα, καθώς ενδέχεται να «κλειδώνουν» θέσεις ήδη από τον Φεβρουάριο της Γ' Λυκείου. Αν συνυπολογίσει κανείς και τις άλλες κατηγορίες υποψηφίων, που εισάγονται με διαφορετικό τρόπο στα Πανεπιστήμια, πώς εξασφαλίζεται εν τέλει η ισονομία; Δεν αλλάζει τίποτα ποιοτικά. Απλώς θα υπάρχουν Τμήματα στα οποία θα εισάγονται μόνον με το απολυτήριο. Τα Τμήματα Ελεύθερης Πρόσβασης. Η ισονομία είναι ανάμεσα σε όσους διαγωνίζονται, όχι ανάμεσα σε όσους έχουν πρόσβαση. Σημασία έχει πως για πρώτη φορά υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης με μόνον το απολυτήριο και αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, γιατί προκύπτει με «φυσιολογικό» τρόπο από τις αλλαγές που προτείνουμε στη λειτουργία της Γ’ Λυκείου και την αναβάθμιση του απολυτηρίου.

«Η πανεπιστημιακή μόρφωση είναι καταρχήν μόρφωση και απόκτηση δεξιοτήτων για εργασία. Δεν μπορεί το δεύτερο να ακυρώνει το πρώτο ούτε και το πρώτο να αγνοεί το δεύτερο»

Σε πρόσφατη τηλεοπτική σας συνέντευξη αφήσατε ανοιχτό το ενδεχόμενο διδασκαλίας των Λατινικών στην Α' και Β' Λυκείου. Είναι απαραίτητα τα Λατινικά σ' αυτές τις τάξεις; Η συζήτηση στο θέμα αυτό θα συνεχιστεί, θα εκφραστούν οι απόψεις και θα συνεκτιμηθούν όλες οι προτάσεις. Παροτρύνω τους αναγνώστες σας να διαβάσουν και τις προτάσεις των 322 φιλολόγων που διαμαρτύρονται για την κατάργηση των Λατινικών, ως προς την εισαγωγή των φοιτητών στα ΑΕΙ: να δίνουν έξι μαθήματα, να καταργηθούν όλα τα Τμήματα των Φιλοσοφικών Σχολών και να υπάρχουν μόνο τα Φιλολογικά Τμήματα, να μειωθούν οι εισακτέοι στις Φιλοσοφικές Σχολές, να καθορίζουν τα Πανεπιστήμια τον βαθμό εισαγωγής σε κάθε Τμήμα κ.ά. Απίστευτα πράγματα. Είναι προτάσεις που μας γυρίζουν πίσω πολλές δεκαετίες. Αρκεί μία εβδομάδα εντατικού επαγγελματικού προσανατολισμού

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΟΓΛΟΥ, ΥΠΟΥΡΓΌΣ ΠΑΙΔΕΊΑΣ

Το μεγάλο στοίχημα Η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση να ξανακερδίσει τον κεντρικό της ρόλο στην σης των προηγούμενων κυβερνήσεων για να αποφασίσουν οι μαθητές τα δέκα Τμήματα που θα δηλώσουν στο πρώτο Μηχανογραφικό; Πόσο αξιόπιστη θα είναι η πρώτη εικόνα, που χρειάζεται το υπουργείο για να εφαρμόσει σωστά το νέο σύστημα εισαγωγής στα Πανεπιστήμια; Προφανώς ο τομέας αυτός χρειάζεται πολλή δουλειά. Μάλιστα είναι λάθος η αποκλειστική έμφαση στον όρο «επαγγελματικός». Μας ενδιαφέρει τα παιδιά να γνωρίσουν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των γνωσιακών πεδίων, στα οποία θα ήθελαν να αφιερωθούν σε αυτήν τη φάση της ζωής τους. Για παράδειγμα, να έχουν γνώση ως προς το εύρος της Φυσικής, ποια είναι τα πεδία που διδάσκονται, ποιοι είναι οι προβληματισμοί ως προς τα όρια της συγκεκριμένης επιστήμης, και στη συνέχεια να ακούσουν ποια είναι τα διαφορετικά επαγγέλματα στα οποία θα μπορούν να βρουν δουλειά. Αν δεν ενθουσιαστεί γι' αυτό που θα σπουδάσει και το κάνει μόνον για επαγγελματική αποκατάσταση, δεν θα μπορέσει ένας φοιτητής να ευχαριστηθεί τα χρόνια του ως φοιτητής. Η πανεπιστημιακή μόρφωση είναι καταρχήν μόρφωση και, προφανώς, απόκτηση δεξιοτήτων για εργασία. Δεν μπορεί το δεύτερο να ακυρώνει το πρώτο, ούτε και το πρώτο να αγνοεί το δεύτερο. Διαβάζουμε μελέτες ότι οι σημερινοί νέοι θα αλλάξουν τουλάχιστον 8-9 δουλειές μέχρι να βγουν στη σύντα«Οι προτάσεις ξη. Αυτό τι σημαίνει; Οτι πρέπει να κατέχουν 8-9 των 322 φιλολόγων πτυχία ή ότι πρέπει να που διαμαρτύρονται μορφωθούν με έναν για την κατάργηση τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούν να προτων Λατινικών, ως προς σαρμοστούν στα νέα την εισαγωγή των φοιτητών επαγγέλματα;

«Τον Σεπτέμβριο του 2020 θα "συναντηθούν" η νέα Γ' Λυκείου και το σύστημα εισαγωγής με τη νέα αρχιτεκτονική των Πανεπιστημίων»

στα ΑΕΙ, είναι απίστευτες. Είναι προτάσεις που μας γυρίζουν πίσω πολλές δεκαετίες»

Εχετε δηλώσει ότι οι μαθητές που θα εισαχθούν στα Πανεπιστήμια το ακαδημαϊκό έτος 2020-2021, θα βρουν ένα εντελώς νέο τοπίο στην τριτοβάθμια. Σε τι βασίζετε μια τόσο αισιόδοξη πρόβλεψη; Ηδη υλοποιούμε το σχέδιο μεταρρύθμισης για την Ανώτατη Εκπαίδευση. Με την ίδρυση του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και την ψήφιση των νόμων συνεργασίας του Ιονίου Πανεπιστημίου και του ΤΕΙ Ιονίων Νήσων όπως και του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων με το ΤΕΙ Ηπείρου, διαγράφονται τα χαρακτηριστικά της νέας αρχιτεκτονικής για τα Πανεπιστήμιά μας. Εχουν

νομοθετηθεί τα Τμήματα των ΤΕΙ που θα γίνουν πανεπιστημιακά με νέα προγράμματα σπουδών, τα Τμήματα των ΤΕΙ που ολοκληρώνουν τον ιστορικό τους κύκλο και κλείνουν, τα εντελώς νέα Τμήματα με νέα γνωστικά αντικείμενα, η ίδρυση των διετών προγραμμάτων, τα Πανεπιστημιακά Ερευνητικά Κέντρα, οι συνέργειες με άλλα υπουργεία όπως το Αγροτικής Ανά-

πτυξης που έχει πολλά ερευνητικά Ινστιτούτα κ.ά. Δεσμευόμαστε για συγκεκριμένο αριθμό θέσεων καθηγητών όπως και για οικονομική ενίσχυση για κάθε νέα δομή. Τον Σεπτέμβριο του 2020 θα «συναντηθούν» η πρώτη εφαρμογή της νέας Γ' Λυκείου και του συστήματος εισαγωγής με τη νέα αρχιτεκτονική των Πανεπιστημίων. Οι υποψήφιοι θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν Τμήματα με επαρκή στελέχωση και υποδομές και όχι Τμήματα χωρίς καθηγητές και τις απαραίτητες υποδομές, όπως είναι σήμερα. Πόσο έτοιμα θεωρείτε ότι είναι τα ΑΕΙ για τη λειτουργία των διετών προγραμμάτων; Γνωρίζετε τον αριθμό τους; Ποιο είναι το εύρος του βαθμολογικού κριτηρίου (βαθ-

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

|

51

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

στην Παιδεία κοινωνία μετά τη συνειδητή επιχείρηση απαξίω-

Με το νέο σύστημα που προτείνουμε, δίνεται για πρώτη φορά η δυνατότητα ελεύθερης πρόσβασης σε έναν αριθμό Τμημάτων, που οι ίδιες οι προτιμήσεις των υποψηφίων θα καθορίσουν. Οσο εδραιώνονται οι ρυθμίσεις τόσο θα αυξάνει το ποσοστό του απολυτηρίου για την πρόσβαση ώστε κάποια στιγμή να μπορούν να εισάγονται με μόνον το απολυτήριο. Ελεύθερη πρόσβαση δεν σημαίνει γενικά εισάγομαι σε κάποιο Τμήμα χωρίς εξετάσεις. Αρα προϋπόθεση πρέπει να είναι έναν έγκυρο και αναβαθμισμένο απολυτήριο. Με τις προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις δίνεται αυξημένος ρόλος στους εκπαιδευτικούς, που κατά κάποιον τρόπο επωμίζονται την επιτυχία ή την αποτυχία ενός ολόκληρου συστήματος. Δεν είναι δυσανάλογη η ευθύνη, δεδομένης της οικονομικής κατάστασης αλλά και των συνθηκών κάτω από τις οποίες καλούνται να εργασθούν; Σας θυμίζω ότι είχε προηγηθεί ένα ολόκληρο νομοθετημένο –πλέον- σύστημα δομών υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου. Εκεί, δίνονται τα απαραίτητα «εργαλεία» στον εκπαιδευτικό και οι υποστηρικτικοί μηχανισμοί. Επιπλέον, προχωρούμε στην επιμόρφωσή τους προκειμένου να μπορέσουν να ασκήσουν αρτιότερα το λειτούργημά τους. Η οικονομική κατάσταση είναι πράγματι δύσκολη, όπως είναι για κάθε εργαζόμενο, αλλά ευελπιστούμε ότι θα μπορέσουμε να τη βελτιώσουμε τώρα που η χώρα περνά στη μετά τα μνημόνια εποχή. Ηδη έχουν ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό 4.500 μόνιμοι διορισμοί. Το σημαντικότερο όμως είναι πως όταν οι εκπαιδευτικοί έχουν τη θεσμική δυνατότητα να αναλάβουν επί τις ουσίας παιδαγωγικές ευθύνες, μεγαλουργούν. Και ισοπεδώνονται όταν το σύστημα τους μετατρέπει σε γραφειοκράτες. Οι εκπαιδευτικοί ασκούν κοινωνικό λειτούργημα και αυτό πρέπει να ενισχύσουμε με κάθε τρόπο.

μός απολυτηρίου) για να φοιτήσει κάποιος σε αυτά; Πιστεύετε ότι θα μπορούσε ποτέ η τεχνική εκπαίδευση να απορροφά το 75% των μαθητών, όπως προτείνει η ΟΛΜΕ; Τα διετή προγράμματα σπουδών στα ΑΕΙ, που θα παρέχουν επαγγελματικά πιστοποιητικά ευρωπαϊκών προσόντων, είναι ένας νέος θεσμός που νομοθετήθηκε πρόσφατα. Αυτό σημαίνει πως θα αποδυναμωθούν βαθμιαία εκείνες οι ειδικότητες των ΙΕΚ που θα θεραπεύονται στα διετή προγράμματα. Ολα τα ΑΕΙ έχουν δείξει τεράστιο ενδιαφέρον. Πρέπει να υπάρξει πολύ καλή προετοιμασία και να αρχίσει η λειτουργία τους τον Σεπτέμβριο του 2019. Ο προγραμματισμός είναι να εισάγονται οι απόφοιτοι των ΕΠΑΛ με το απο-

λυτήριό τους, χωρίς αποκλεισμούς. Θα ήταν λάθος να βάλουμε στόχους όπως ένα ποσοστό που πρέπει να το απορροφά υποχρεωτικά η τεχνική εκπαίδευση. Για εμάς η εκπαίδευση πρέπει να είναι δικαίωμα για κάθε πολίτη σε όλες τις φάσεις της ζωής του. Ενα τόσο μεγάλο ποσοστό για την τεχνική εκπαίδευση προϊδεάζει ένα σκληρά ταξικό σχολείο, με το οποίο δεν συμφωνούμε. Η επιλογή να πηγαίνεις στην τεχνική εκπαίδευση πρέπει να είναι μία επιλογή που να συμβαδίζει με τα ενδιαφέροντα των μαθητών και όχι με καταναγκασμούς της πολιτείας. Θα μπορούσατε να σκεφτείτε ένα σύστημα καθολικά ελεύθερης πρόσβασης στην Τριτοβάθμια και υπό ποιες προϋποθέσεις;

Τον προσεχή Οκτώβρη, αναμένεται να ανακοινωθούν οι μόνιμοι διορισμοί αλλά και ένα νέο σύστημα διορισμών. Ποια θα είναι τα βασικά του χαρακτηριστικά και πόσους νέους διορισμούς υπολογίζετε; Θα έλεγα να περιμένουμε, καθώς βρισκόμαστε ακόμη στο στάδιο του διαλόγου με τις εκπαιδευτικές ομοσπονδίες, τις οποίες έχουμε καλέσει να καταθέσουν τις προτάσεις τους. Εκείνο που έχω πει και στις συναντήσεις μου με ΟΛΜΕ και ΔΟΕ είναι ότι το νέο σύστημα διορισμών πρέπει να είναι δίκαιο και ως προς τους νέους εκπαιδευτικούς και ως προς εκείνους που έχουν εργαστεί επί χρόνια ως αναπληρωτές. Τον Οκτώβριο θα ανακοινώσουμε τον συνολικό αριθμό μόνιμων διορισμών για την επόμενη τριετία. Η μεταρρυθμιστική σας πρόταση έχει δεχτεί έντονη κριτική, συχνά

3

όμως χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη αντιπρόταση και ειδικά στο διαχρονικό και γνωστό πρόβλημα της ακύρωσης της Γ' Λυκείου. Ο δημόσιος διάλογος δεν μπορεί να γίνεται με γενικές προτάσεις και μόνον ως προς τα λεγόμενα «οραματικά» στοιχεία. Δημόσιος διάλογος σημαίνει ότι ακούς τι λένε οι άλλοι και, πέρα από τις όποιες φωνασκίες, μελετάς τα επιχειρήματα και βλέπεις ποιες αλλαγές είναι χρήσιμες. Κάθε εκπαιδευτική μεταρρύθμιση ξεκινάει από ένα θεμελιώδες ερώτημα: ποιο είναι το βασικό πρόβλημα που θέλουμε να λύσουμε και γιατί πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα; Στο ελληνικό σχολείο, εδώ και πολλά χρόνια, και παρά τις προσπάθειες των εκπαιδευτικών, η Γ' Λυκείου έχει καταντήσει πάρεργο του φροντιστηρίου, έχει χάσει τον παιδαγωγικό της ρόλο και δημιουργεί εκφυλιστικά φαινόμενα που ήδη μεταδίδονται και στη Β' Λυκείου. Κανείς από όσους έχουν εκφράσει επιμέρους αντιρρήσεις στην πρότασή μας δεν αμφισβητεί αυτήν την κατάσταση. Συμφωνούμε όλοι στο πρόβλημα. Εμείς προτείνουμε μία συνολική λύση που αντιμετωπίζει με ρεαλισμό τη σημερινή κατάσταση, που έχει ρυθμίσεις με ακαδημαϊκά κριτήρια και δίνει προοπτική βελτίωσης. Δεν φαίνεται να προτείνεται μία άλλη λύση, εκτός αν θεωρούμε λύση την πλήρη αναμόρφωση του Γυμνασίου και Λυκείου, με σχήματα που έχουν απορριφθεί σε πολλά επίπεδα από τους εκπαιδευτικούς και στηρίζονται σε αρχές που έχουν υποστηρίξει πολιτικές δυνάμεις με τις οποίες έχουμε ριζικές διαφωνίες. Δεν υπάρχουν ιδανικά σχήματα και ιδανικές λύσεις και δεν πρέπει να υπάρχουν θέσεις-ευαγγέλια. Πώς φαντάζεστε τη συνέχεια των μεταρρυθμίσεων σε ολόκληρο τον κορμό της εκπαίδευσης; Το μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί μακροπρόθεσμα είναι η αξιοπιστία του δημόσιου σχολείου στη συνείδηση της κοινωνίας. Είναι ένα στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί από την πολιτεία και τους εκπαιδευτικούς μαζί. Οι παθογένειες που σωρεύτηκαν τόσα χρόνια, αναπαράχθηκαν και έγιναν μέρος της νοοτροπίας πολλών, οι συχνά ακραίες διεκδικήσεις ορισμένων εκπαιδευτικών ή ακόμη η καθημερινή τους συμπεριφορά, οι μικροδιαπλοκές αλλά και η παραλυτική γραφειοκρατία για την εξάλειψη της οποίας έχουμε πάρει πολλά μέτρα και πρέπει να πάρουμε πολλά ακόμη, υπονόμευσαν σιγά σιγά το κύρος του δημόσιου σχολείου. Εδώ πρέπει να προστεθεί και η συνειδητή προσπάθεια περασμένων κυβερνήσεων να το απαξιώσουν μαζί με τα Πανεπιστήμια, προβάλλοντας τα «καλά» και τις «αρετές» της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Βασικός μας στόχος είναι να ξανακερδίσει η δημόσια δωρεάν εκπαίδευση τον κεντρικό ρόλο που της αρμόζει στην κοινωνία αλλά και στη συνείδηση των πολιτών.

«Οσο εδραιώνονται οι ρυθμίσεις, το απολυτήριο Λυκείου θα γίνεται πιο ισχυρό για την πρόσβαση στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ώστε κάποια στιγμή να μπορούν να εισάγονται όλοι με μόνον το απολυτήριο»

4

52

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

MΙΑ ΔΡΑΣΤΙΚΉ ΑΛΛΑΓΉ ΣΤΟΝ ΤΡΌΠΟ ΣΚΈΨΗΣ ΚΑΙ ΔΡΆΣΗΣ

Η εκπαίδευση στην πράξη Γράφει ΑΛΕΞΆΝΔΡΑ ΕΥΘΥΜΙΆΔΟΥ

Ε Η ΑΛΕΞΆΝΔΡΑ ΕΥΘΥΜΙΆΔΟΥ, διευθύνει την Synolic® nlpgreece®. Με σπουδές στην ψυχολογία, PhD σε Human Resource Development, εξειδικεύεται σε Neuro Linguistics, για τη μελέτη της διακριτής αποτελεσματικότητας και τον σχεδιασμό και εφαρμογή καινοτόμων προσεγγίσεων που στοχεύουν στην ανάπτυξη ποιοτικότερου τρόπου σκέψης για τη διαχείριση αλλαγών, υιοθέτηση νέων ρόλων, αντιμετώπιση και ανάληψη προκλήσεων

χει επικρατήσει για καιρό η φράση ότι «αν κάνεις μονίμως το ίδιο πράγμα θα οδηγείσαι στο ίδιο παλιό αποτέλεσμα». Σε αυτή τη χιλιοειπωμένη δήλωση, είναι πολύ σημαντικό να προσθέσουμε και να συνειδητοποιήσουμε ότι σε έναν κόσμο που μεταβάλλεται το να κάνεις ό,τι συνήθιζες να κάνεις, δεν σου διασφαλίζει απαραίτητα ότι θα πετύχεις ό,τι συνήθιζες να πετυχαίνεις. Ενα άτομο, ένας οργανισμός, μια επιχείρηση, μια κοινωνία βρίσκονται σε σχέση επάλληλη και αμφίδρομη με το περιβάλλον. Oι διάφοροι παράγοντες και συνθήκες διαμορφώνουν ένα «οικοσύστημα» ευκαιριών ή και περιορισμών. Ταυτόχρονα τα ίδια τα άτομα ή οι φορείς στους οποίους εντάσσονται συμβάλλουν στον καθορισμό και τη διαχείριση του περιβάλλοντος αυτού μέσα από τη διαμόρφωση τρόπων δράσης και σκέψης (paradigms). Τα μοτίβα δράσης και σκέψης με την επανάληψη δημιουργούν με τον καιρό συνθήκες και αντίληψη περί του τι είναι κανονικό (norm), λογικό, σύνηθες, φυσιολογικό και τι όχι.

Η «άμυνα»

Μια επιχείρηση πρέπει να μπορεί να διαθέτει άτομα τα οποία να σκέφτονται ως αυτενεργοί μονάδες (intrapreneurs), να λειτουργούν δηλαδή ως επαγγελματίες, να αποφασίζουν, να τολμούν, να προσαρμόζονται

Οταν κάτι συμβαίνει και διαταράσσεται ή διακόπτεται (disrupt), αυτό που θεωρείται κανονικότητα στη βιολογία, διεγείρονται αμυντικοί μηχανισμοί, σε μια αυτόματη προσπάθεια εξισορρόπησης. Ο μηχανισμός της ομοιόστασης (homeostasis) αποτελεί κλασική υπόθεση για την επιβίωσή των εμβίων μέσα στον χρόνο. Το σώμα μας έχει εξελιχθεί ώστε να λειτουργεί σε θερμοκρασία που να κυμαίνεται στους 36οC, σε pH 7,4 (πρόκειται για την κλίμακα οξύτητας/βασικότητας pH που αφορά το αίμα) κ.ο.κ. και αντιδρά ανταποκρινόμενο στο τι εκλαμβάνει ότι είναι ή δεν είναι εντός των φυσιολογικών ορίων, ή των ορίων τα οποία έχει συνηθίσει ως φυσιολογικά. Ελέγχει, δηλαδή, κατά πόσο θα ενεργοποιηθεί ή θα εφησυχάσει στα πλαίσια της προστασίας και της προφύλαξης του συστήματος, από ό,τι μπορεί να θεωρηθεί ως κίνδυνος για την επιβίωσή του. Σε αυτόν τον μηχανισμό της ομοιόστασης στηρίζεται η δύναμη του οικείου και του γνώριμου και της συνήθειας, δίνοντας εξήγηση στο ερώτημα γιατί οι άνθρωποι συνήθως υιοθετούν μια φυσική αντίσταση σε αλλαγές, γιατί οργανισμοί, επιχειρήσεις δυσκολεύονται να προχωρήσουν, γιατί νέα projects & start ups αποτυγχάνουν να συνεχίσουν. Στη βιολογία το «όχι» ως αμυντικός

μηχανισμός είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του κυττάρου και του οργανισμού. Το κάθε κύτταρο περιβάλλεται από μία κυτταρική μεμβράνη. Το ίδιο και τα όργανα του σώματος. Είναι στη φύση κάθε ανθρώπινου οργανισμού –και κατ' επέκταση ευρύτερων συστημάτων

ανθρώπων– να λέει «όχι» σε ό,τι απειλεί την αρμονία, τη δομή, την πειθαρχία.

Υπέρβαση και διάγνωση Ομως εμφανίζονται άτομα, επαγγελματίες, επιχειρήσεις που με ευστοχία καταφέρνουν να δώσουν ώθηση στις επιδιώξεις τους, να υπερβαίνουν αντιξοότητες και σημεία των καιρών, να προκαλούν τις δυνατότητές τους, να ξεχωρίζουν με αξιοσημείωτα επιτεύγματα. Με κυρίαρχο χαρακτηριστικό την περιέργεια, εδώ και πολλά χρονιά, ειδικοί από κλάδους όπως νευροεπιστήμες, ψυχολογία, εκπαίδευση, ασχολούνται με το να χαρτογραφήσουν, να καταλάβουν και να εντοπίσουν τη λεπτομέρεια που κάνει τη διαφορά – the difference that makes the difference. Ποιοι είναι οι παράγοντες που δίνουν ώθηση; Ποιοι είναι οι καταλύτες που προδιαγράφουν παραίτηση, άγχος, απογοήτευση και μεγάλο μέρος των προσπαθειών χωρίς αποτέλεσμα.

Καινοτόμα μοντέλα Η παρατήρηση αυτής της διαφορετικότητας έχει δημιουργήσει νέα δεδομένα στη μελέτη της ανθρώπινης συμπεριφοράς, στην αποτύπωση της διακριτής αποτελεσματικότητας και στη σύνθεση καινοτόμων μοντέλων εκπαίδευσης σε νέους τρόπους σκέψης. Η μελέτη τόσο αναγνωρισμένων

προσωπικοτήτων όσο και ανθρώπων δίπλα μας, στην καθημερινότητά μας, ως προς το πώς αντιμετωπίζουν συνθήκες πολυπλοκότητας, αβεβαιότητας και αλλαγών, ρίχνει φως σ' αυτό που αποκαλείται «εσωτερικό παιχνίδι» (inner game), δηλαδή τις εσώτερες διεργασίες σκέψης, προκειμένου να μπορεί να πορευτεί και να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτό που αποκαλείται «εξωτερικό παιχνίδι» (outer game) δηλαδή τις ενέργειες και τις συμπεριφορές που απαιτούνται για να ανταποκριθεί. Οι έν νοιες «Inner game & Outer game» αναπτύχθηκαν από τον Τimothy Gallwey, ως ένας τρόπος για να βοηθήσει τους ανθρώπους στην κατάκτηση άριστων επιδόσεων σε διάφορα αθλήματα (π.χ., τένις, γκολφ, σκι, κτλ), αλλά και στη διαχείριση εγχειρημάτων, projects. Το καινοτόμο στοιχείο που προέκυψε από τη μελέτη αυτών των ανθρώπων εδράζεται σε διαφορές στην αρχιτεκτονική της σκέψης τους (mindset), οι οποίες προδιαγράφουν τη στάση και τη ματιά τους απέναντι σε καταστάσεις. Και ενώ κάποιοι μιλούν για έμφυτα ταλέντα, τύχη, timing, οι μελετητές αναδεικνύουν ότι υπάρχουν διαφοροποιοί λεπτομέρειες στον τρόπο που στήνεται το σκεπτικό τους, στο πώς επεξεργάζονται δεδομένα στο μυαλό τους, τα οποία καθορίζουν την ικανότητά τους να επικεντρώνονται αποτελεσματικά, να αξιοποιούν πληροφορίες, να ξεπερνούν λάθη, περιορισμούς, πίεση και άλλα στοιχεία που συνήθως μας κρατούν πίσω. Η κατανόηση του πώς λειτουργεί το μυαλό, σε συνδυασμό με neuroscience & neurolinguistics, έχει οδηγήσει στο να εντοπιστούν πώς δημιουργείται αυτός ο τρόπος σκέψης και σε ποιους παράγοντες βασίζεται η δυναμική του, η οποία δίνει ώθηση σε συγκεκριμένες δεξιότητες, οι οποίες στη συνέχεια καθορίζουν το αποτέλεσμα που αποτυπώνεται σε διάφορα εγχειρήματα. Για πρώτη φορά έχουν δομηθεί καινοτόμα μοντέλα και συνολικές προσεγγίσεις εξειδικευμένα στο mindset education, βασισμένα στη στενή αυτή σχέση μεταξύ inner & outer game, και επιτελείται ένα paradigm shift παγκοσμίως στην εκπαίδευση στην πράξη. Στο να σχεδιάσουμε τα επόμενα μελλοντικά βήματα, να φέρουμε

εις πέρας ρόλους, να διαχειριστούμε κρίσεις, να εκτεθούμε σε πρωτόγνωρες παραμέτρους, να τολμήσουμε νέες διαδρομές, η λίστα των πλαισίων δράσης συμπεριλαμβάνει σπουδές, επαγγελματικό στίβο, κοινωνικές αναζητήσεις, εξέλιξη προσωπικών επιδιώξεων. Ενας άνθρωπος χρειάζεται να γνωρίζει πώς να εντοπίζει στοιχεία που είναι μέσα του και ενδεχομένως δεν είχε τρόπο να συνειδητοποιήσει και πώς να τα συνθέσει ή να τα αναδιαμορφώσει ώστε να δημιουργήσει τις απαραίτητες προϋποθέσεις να διέλθει μεταβατικά στάδια, να αναλάβει ρόλους, να πετύχει σε εγχειρήματα ή να δημιουργήσει κάτι αξιόλογο.

Η τόλμη της προσαρμογής Ενας ε παγ γε λματίας, έ νας entrepreneur, ένας startupper αλλά και κάθε άτομο που επιχειρεί νέους ρόλους ή εγχειρήματα στην προσωπική και κοινωνική ζωή του, χρειάζεται να αναδιαμορφώνει το σκεπτικό του μέσα σε ένα περιβάλλον το οποίο μεταβάλλεται συνεχώς, για να επιταχύνει την ευρηματικότητά του και να στηρίξει την υγιή διατηρήσιμη ανάπτυξη. Μια επιχείρηση πρέπει να μπορεί να διαθέτει άτομα τα οποία να σκέφτονται ως αυτενεργοί μονάδες (intrapreneurs), να λειτουργούν δηλαδή ως επαγγελματίες, να αποφασίζουν, να τολμούν, να προσαρμόζονται στο περιβάλλον και τις εκάστοτε συνθήκες, να σκέφτονται, να βρίσκουν λύσεις, να κινούνται με ευελιξία σκέψης σε νέες διαδρομές, προσφέροντας προστιθέμενη αξία στους σκοπούς της εταιρείας. Αποτελεί πρόκληση για τα σχολεία, τα πανεπιστήμια, τα εξειδικευμένα κέντρα, ως φορείς διαμόρφωσης τρόπου σκέψης, το να μπορούν να συμβάλουν σε αυτό που προφητικά ο συγγραφέας Alvin Toffler στο βιβλίο του «Future Shock» το 1970 ανέφερε: «Οι αναλφάβητοι του 21ου αιώνα δεν είναι αυτοί που δεν μπορούν να διαβάσουν και να γράψουν, αλλά είναι αυτοί που δεν μπορούν να ξεμάθουν και να ξαναμάθουν». Τα συμπεράσματα αναφορικά με τη νευροπλαστικότητα του εγκεφάλου ορίζουν δυνατότητα να αναπτύσσει νέες συνάψεις, μέσα από καινούργιες εμπειρίες. Κατά συνέπεια, να εξελίσσεται δημιουργώντας περισσότερες επιλογές. Γεννιέται το ερώτημα: Πόσο εκπαιδευμένοι είμαστε ως άτομα/ μονάδες, ως μέλη ομάδας ή οικογένειας, ως επιχείρηση/οργανισμός, ως κοινότητα, στο να ξεμαθαίνουμε από κάτι που νομίζαμε ότι ίσχυε ενώ πλέον μπορεί να μην είναι χρήσιμο ή να μην ισχύει πια; Πόσο έτοιμοι είμαστε στο κάνουμε disrupt τους αμυντικούς μηχανισμούς και να τους διαχειριζόμαστε ώστε να προχωράμε;

6

54

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ

Μοχλός ανάπτυξης στην κρίση

Α

Σε εποχές οικονομικής κρίσης καλή επιχείρηση θεωρείται εκείνη η οποία, προκειμένου να προσελκύσει, να διατηρήσει και να αναπτύξει πιστούς και αφοσιωμένους εργαζομένους, δίνει έμπρακτες αποδείξεις σε ζωτικά καθημερινά ζητήματα

πό τότε που ξεκίνησε η οικονομική κρίση στην Ελλάδα οι επιχειρήσεις προσπαθούν να εξοικονομήσουν πόρους με διάφορους τρόπους, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγεται και το θέμα της παροχής ή όχι εκπαίδευσης και επιμόρφωσης στους εργαζομένους σε αυτές. Συναντάται λοιπόν, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, το φαινόμενο μια μερίδα εργοδοτών να συνεχίζουν να παρέχουν εκπαίδευση όπως και πριν από την κρίση και από την άλλη πλευρά υπάρχουν αρκετοί άλλοι εργοδότες που εν ονόματι της κρίσης αυτής προσπαθούν να μειώσουν τα λειτουργικά τους έξοδα «θυσιάζοντας» μεταξύ των άλλων και την κάθε μορφής εκπαίδευση προς το προσωπικό τους. Οχι πως αυτό δεν συνέβαινε και προ κρίσης, αλλά τώρα το φαινόμενο αυτό της μη παροχής επιμόρφωσης προς το προσωπικό τους έχει ενταθεί ιδιαίτερα με το πρόσχημα «η επιχείρησή μας δεν το επιθυμεί, αλλά αναγκαζόμαστε λόγω της κρίσης». Ηταν και παραμένουν πολλές οι επιχειρήσεις εκείνες που, ενώ ήταν ανέκαθεν αρνητικές στην εκπαίδευση γενικότερα, δράττονται της εκάστοτε οικονομικής κρίσης για να δικαιολογήσουν το γεγονός ότι δεν παρέχουν πλέον καμία μορφή εκπαίδευσης προς τους εργαζομένους τους. Υπάρχει λόγος και αντίλογος και έχουν δημιουργηθεί δύο αντίπαλοι πόλοι με ισχυρά επιχειρήματα ένθεν και ένθεν. Οι μεν υπεραμύνονται της άποψης ότι ειδικά τώρα η ανάγκη της επιμόρφωσης είναι περισσότερο απαραίτητη από ποτέ, γιατί η ανάπτυξη των δεξιοτήτων των εργαζομένων συντηρεί και αναπτύσσει την ανταγωνιστικότητα των εταιρειών τους και οι δε ισχυρίζονται ότι «είναι πολυτέλεια τέτοιες εποχές να ξοδεύονται χρήματα για εκπαίδευση». Η πρώτη άποψη θέτει το ερώτημα: «Μήπως η βραχυπρόθεσμη εξοικονόμηση κάποιων ποσών από τη μη παροχή επιμόρφωσης αποδεικνύεται μεσοπρόθεσμα πολύ μικρότερη μπροστά στα ποσά που θα κληθούν να πληρώσουν αργότερα από τις αρνητικές συνέπειες της έλλειψης εκπαίδευσης;» Οι δε θιασώτες της δεύτερης άποψης υποστηρίζουν ότι οι εργαζόμενοι, που τώρα διακατέχονται περισσότερο από ποτέ από ανασφάλεια για το επαγγελματικό τους αύριο, δεν δείχνουν κανένα ενδιαφέρον για την εκπαίδευση και κατ’ επέκταση ούτε και η επιχείρησή τους έχει να κερδίσει τίποτα. Η πρώτη κατηγορία εργοδοτών ισχυρίζεται ότι τα επιχειρήματα της άλλης πλευράς

ΟΙ ΑΡΝΗΤΙΚΆ ΔΙΑΚΕΊΜΕΝΟΙ ΛΈΝΕ:

ΔΕΝ ΕΚΠΑΙΔΕΎΟΥΜΕ ΓΙΑΤΊ...

ΟΙ ΘΕΤΙΚΆ ΔΙΑΚΕΊΜΕΝΟΙ ΛΈΝΕ:

ΕΚΠΑΙΔΕΎΟΥΜΕ ΓΙΑΤΊ...

Δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για επιπλέον έξοδα.

Επενδύουμε στους ανθρώπους μας γιατί μόνο μέσω της ανάπτυξής τους μπορούμε να επιβιώνουμε & να υπερισχύουμε των ανταγωνιστών μας.

ΠΡΈΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΚΌΠΤΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΕΡΙΤΤΈΣ ΔΑΠΆΝΕΣ:

Τα έξοδα είναι ήδη πολλά, από πού αλλού να τα περιορίσουμε;

Το λειτουργικό κόστος μειώνεται, όταν η εκπαίδευση δημιουργεί την προστιθέμενη αξία.

ΟΙ ΕΡΓΑΖΌΜΕΝΟΊ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΟΙ ΚΑΛΎΤΕΡΟΙ:

Δεν χρειάζονται και άλλη εκπαίδευση.

Οι εργαζόμενοί μας είναι οι καλύτεροι: Επειδή λοιπόν θέλουμε να παραμείνουν οι καλύτεροι, πρέπει να εξελίσσονται για να αποδίδουν καλύτερα.

Δεν μπορεί να λείπει.

Ακριβώς επειδή είναι λίγο πρέπει να αποκτά διαρκώς περισσότερες δεξιότητες, για να μπορεί να ανταποκρίνεται στις αυξανόμενες απαιτήσεις.

Πότε να τους στείλουμε για εκπαίδευση;

Θα γίνουν πιο αποδοτικοί, γι' αυτό είναι καλό για όλους να αλλάζουν παραστάσεις.

Να επενδύσουμε πάνω τους και μετά να μας φύγουν;

Κανείς καλός δεν θέλει να μένει στάσιμος, αν δεν τους εκπαιδεύουμε θα ψάχνονται να φύγουν.

Η επιχείρησή μας είναι μικρή, άρα οι φιλόδοξοι θα θέλουν να φύγουν.

Ισα ίσα θα αναγνωρίσουν ότι ενδιαφερόμαστε γι' αυτούς και θα προσπαθήσουν να αναπτυχθούν μαζί μας.

Πώς θα καταφέρουμε να τους κρατήσουμε;

Οταν η επιχείρηση νοιάζεται για την πρόοδό τους, ο εργαζόμενος μένει περισσότερο σε αυτήν.

Αρα δεν χρειάζονται περισσότερη εκπαίδευση.

Οι απαιτήσεις των πελατών διαρκώς αυξάνονται, άρα ο εκπαιδευμένος εργαζόμενος ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στην ικανοποίηση των αναγκών τους.

Αρα δεν χρειάζονται soft skills δεξιότητες.

Οι ανθρώπινες δεξιότητες όμως κάνουν τη διαφορά.

Αφού σε λίγο θα φύγουν, γιατί να τους παρέχουμε εκπαίδευση;

Η επιχείρηση όμως που διατηρεί το προσωπικό της ικανοποιημένο δίνει στην αγορά την εικόνα του επιθυμητού εργοδότη.

ΔΕΝ ΘΈΛΟΥΜΕ ΜΌΝΙΜΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ:

Δεν μας πειράζει, ας φύγουν όσοι είναι δυσαρεστημένοι από τη μη παροχή εκπαίδευσης.

Η επιχείρηση όμως που σέβεται το προσωπικό της κερδίζει στην πράξη τη win win εμπειρία εταιρείας & εργαζομένων.

Η ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΠΆΝΤΩΣ ΕΊΝΑΙ ΑΚΡΙΒΉ:

Αφού μπορούμε να γλιτώσουμε έξοδα γιατί να τα αυξάνουμε;

Η έλλειψη εκπαίδευσης όμως μπορεί να αποδειχτεί ακριβότερη!

ΟΙ ΕΠΟΧΈΣ ΕΊΝΑΙ ΔΎΣΚΟΛΕΣ:

ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΛΊΓΟ: ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΌ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΜΌΝΙΜΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΜΈΝΟ: Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΠΆΝΕ ΈΤΟΙΜΟΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΌ: Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΜΑΣ ΖΗΤΆΝΕ ΠΡΟΑΓΩΓΈΣ ΜΕΤΆ: Ο ΚΊΝΔΥΝΟΣ ΝΑ ΜΑΣ ΖΗΤΆΝΕ ΑΥΞΉΣΕΙΣ ΜΕΤΆ: ΤΑ ΠΑΡΆΠΟΝΑ ΤΩΝ ΠΕΛΑΤΏΝ ΕΊΝΑΙ ΛΊΓΑ: Η ΦΎΣΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΆΣ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΤΕΧΝΙΚΉ: Η ΦΎΣΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΆΣ ΜΑΣ ΕΊΝΑΙ ΠΡΟΣΩΡΙΝΉ:

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση αποδεικνύονται πλαστά και έωλα και στρέφονται τελικά ενάντια στα συμφέροντα της επιχείρησής τους και μάλιστα άμεσα και όχι σε μεγάλο βάθος χρόνου. Η άλλη κατηγορία επιμένει ότι ακόμα και η αυτοχρηματοδοτούμενη επιδότηση των σεμιναρίων (μέσω της παροχής του 0,24% ΛΑΕΚ της εργοδοτικής εισφοράς) είναι δώρον άδωρον για τη δικιή τους επιχείρηση, επειδή καθυστερεί αρκετά (και είναι αλήθεια αυτό) η αποπληρωμή τους.

Η υπεραξία της γνώσης Από παγκόσμιες έρευνες, σύμφωνα με όσα αναφέρουν στελέχη με γνώση στον κλάδο της διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού, έχει προκύψει ότι ακόμα και σε εποχές οικονομικής κρίσης καλή επιχείρηση θεωρείται εκείνη η οποία, προκειμένου να προσελκύσει, να διατηρήσει και να αναπτύξει πιστούς και αφοσιωμένους εργαζομένους, δίνει έμπρακτες αποδείξεις σε ζωτικά καθημερινά ζητήματα που αφορούν το προσωπικό της, όπως: ▪ ​Επιθυμητό εργασιακό περιβάλλον. ​▪ ​Ικανοποίηση προσωπικών στόχων & επιδιώξεων. ​▪ ​Υπαρξη προοπτικής μέσω εταιρικής ανάπτυξης (go with the

|

55

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

winner).

▪ ​​Δημιουργία καλού κλίματος και εργασιακού περιβάλλοντος. ​▪ ​Ποιοτική εκπαίδευση και επιμόρφωση. ​▪ ​Πρόσβαση σε επικοινωνία και πληροφόρηση. ​▪ ​Αξιοπρεπείς οικονομικές και ηθικές ανταμοιβές. ​▪ ​Θετικά ενισχυτικά σχόλια και εποικοδομητική κριτική. ​▪ ​Συνεργασία με προϊσταμένους που «εκτιμούν». Διαβάζον τας προσεκ τικά «ανάμεσα στις γραμμές» των παραπάνω ερωτημάτων εύκολα προκύπτει ότι, εκτός από δυοτρία ερωτήματα καθαρά οικονομικής φύσης, τα υπόλοιπα ερωτήματα απαντούν και σε άλλες απαιτήσεις των αφοσιωμένων στην επιχείρησή τους εργαζομένων, τα οποία αναφέρονται στις παραπάνω έρευνες. Εκτός λοιπόν από την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης και επιμόρφωσης σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, όσες επιχειρήσεις θέλουν να επιτυγχάνουν τη δέσμευση και την αφοσίωση των καλών υπαλλήλων τους δεν μπορούν να μένουν στα λόγια αλλά στην έμπρακτη υλοποίηση όσων περισσοτέρων κριτηρίων από τα παραπάνω αναφέρθηκαν. Είναι γνωστό άλλωστε στους

head hunters των εξειδικευμένων εταιρειών που κάνουν προσλήψεις για λογαριασμό επιχειρήσεων της αγοράς ότι συναντούν υποψήφιους που είναι και αυτοί σε θέση να διαλέξουν εταιρεία. Οπως επίσης ότι υπάρχουν

άτομα που εργάζονται στην εταιρεία τους γιατί το θέλουν και όχι επειδή τους είναι δύσκολο να βρουν αλλού δουλειά! Η αφοσίωση και η πίστη του εργαζόμενου για την εταιρεία που εργάζεται, δεν αγοράζεται με λόγια, ούτε χαρίζεται. Απλώς κερδίζεται!

7

Το πραγματικό ανθρωποκεντρικό και πελατοκεντρικό πλεονέκτημα δίνει εκ του αποτελέσματος τις απαντήσεις του. Η αγορά είναι δίκαιη. Αργά ή γρήγορα αποδίδει στον καθένα εργαζόμενο και στην κάθε εταιρεία αυτό που αξίζει!

8

56

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

ΣΕΤΕ

Στόχος η τουριστική κατάρτιση

H

Ολα τα μαθήματα είναι 100% online, αποκλειστικά σχεδιασμένα για το εξαιρετικά απαιτητικό πρόγραμμα του σύγχρονου επαγγελματία και σε συνδυασμό με το μειωμένο κόστος συμμετοχής δίνουν σε όλους τους επαγγελματίες ευκολότερη πρόσβαση στην υψηλότερου επιπέδου επαγγελματική κατάρτιση

ενδυνάμωση της τουριστικής εκπαίδευσης και κατάρτισης αποτελεί κεντρική προτεραιότητα του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) στο πλαίσιο υλοποίησης του στρατηγικού στόχου του για την αναβάθμιση των παρεχόμενων τουριστικών υπηρεσιών. Μάλιστα η ανάληψη πρωτοβουλιών εκπαίδευσης στον κλάδο αποτελεί την εκπεφρασμένη βούληση του προέδρου του ΣΕΤΕ Γιάννη Ρέτσου. Μάλιστα, όπως επισήμανε από το βήμα της της 26ης Τακτικής Γενικής Συνέλευσης του ΣΕΤΕ ο Γιάννης Ρέτσος, εντάσσεται στο «κουαρτέτο» των στρατηγικών στόχων του Συνδέσμου για την τρέχουσα περίοδο. Αναλυτικά σημειώνεται ότι οι τέσσερις προτεραιότητες αφορούν: α) τη διασύνδεση Τουρισμού - Πολιτισμού, β) την έμφαση στην εκπαίδευση με τον εκπαιδευτικό πυλώνα του ΙΝΣΕΤΕ, Sete Training, καθώς ο τουρισμός είναι κατεξοχήν ανθρωποκεντρικός τομέας, γ) την ανάπτυξη της τουριστικής συνείδησης, δηλαδή να εξηγηθούν στην κοινωνία τα οφέλη του τουρισμού και δ) την ανάπτυξη της αγροδιατροφής και την ευρύτερη διασύνδεση με τον πρωτογενή τομέα. Ετσι μέσω του Ινστιτούτου του Συνδέσμου (ΙΝΣΕΤΕ) έχει αναπτυχθεί μια σειρά εκπαιδευτικών δράσεων σε αυτή την κατεύθυνση. Βασική φιλοσοφία είναι η συμβολή στην ανέλιξη του ανθρώπινου δυναμικού σε επαγγελματικό αλλά και σε προσωπικό επίπεδο, προκειμένου να αποκομίσει γνώσεις και δεξιότητες που θα κάνουν τη διαφορά τόσο στην εργασιακή ζωή των συμμετεχόντων όσο και στην ανταγωνιστικότητα του προϊόντος και των υπηρεσιών που προσφέρουν.

Δράσεις στην περιφέρεια Ειδικότερα για την περίοδο Οκτώβριος 2017 - Απρίλιος 2018 από τη Διεύθυνση Εκπαίδευσης του ΙΝΣΕΤΕ υλοποιήθηκαν 55 σεμινάρια σε 12 πόλεις. Αναλυτικά τα σεμινάρια πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στο Ηράκλειο, στη Σκιάθο, στη Ρόδο, στην Κέρκυρα, στη Ζάκυνθο, στα Χανιά, στη Χαλκιδική, στο Λουτράκι, στην Κατερίνη και στον Βόλο. Στα σεμινάρια αναπτύχθηκαν 29 θεματολογίες από τους 23 εκπαιδευτές και οι συμμετέχοντες σε αυτά έφτασαν τους 1.160. Τα προγράμματα οργανώνονται από το ΙΝΣΕΤΕ έπειτα από έρευνα εκπαιδευτικών αναγκών που εκπονεί το Ινστιτούτο ετησίως σε συνεργασία με εκπαιδευτικούς φορείς της Ελλάδας και του εξωτερικού. Το ΙΝΣΕΤΕ κάλυψε για τους συμμετέχοντες σε ποσοστό από 50% έως 70% το κόστος παρακολούθησης των

προϊόντα, καθώς και εισηγήσεις για τον «Τουρισμό Γεύσης».

Χτίζοντας «Γαστρονομικούς Προορισμούς»

σεμιναρίων. Ετσι οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία, με μικρότερη δαπάνη συμμετοχής, να βελτιώσουν κατά 50% τις γνώσεις τους πάνω στα αντικείμενα των σεμιναρίων, όπως έδειξαν οι αξιολογήσεις των προγραμμάτων. Η πληρότητα των σεμιναρίων έφτασε σε ποσοστό 99%. Ο νέος κύκλος προγραμμάτων θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο και θα ολοκληρωθεί τον Απρίλιο του 2019. Μεταξύ άλλων θα περιλαμβάνει αναβαθμισμένες θεματολογίες στις κατηγορίες τμηματικές εκπαιδεύσεις, οικονομικά, διοίκηση, πωλήσεις και μάρκετινγκ, τρόφιμα και ποτά.

Συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Cornell Παράλληλα η Διεύθυνση Εκπαίδευσης ΙΝΣΕΤΕ συνέχισε τη φετινή χρονιά τη στρατηγική του συνεργασία με το κορυφαίο αμερικάνικο Πανεπιστήμιο Cornell προσφέροντας πρόσβαση στα online προγράμματα του Πανεπιστημίου αποκλειστικά για τους επαγγελματίες του ελληνικού τουρισμού. Στον πρώτο κύκλο προγραμμάτων συμμετείχαν 100 επαγγελματίες του τουριστικού τομέα. Τα προγράμματα είναι σχεδιασμένα από τους καθηγητές του Πανεπιστημίου Cornell και ανταποκρίνονται στις ανάγκες του σύγχρονου επαγγελματικού περιβάλλοντος. Ολα τα μαθήματα είναι 100% online, αποκλειστικά σχεδιασμένα για το εξαιρετικά απαιτητικό πρόγραμμα του σύγχρονου επαγγελματία και σε συνδυασμό με το μειωμένο κόστος συμμετοχής δίνουν σε όλους τους επαγγελματίες ευκολότερη πρόσβαση στην υψηλότερου επιπέδου επαγγελματική κατάρτιση. Εξίσου σημαντική ήταν η συνεργασία του ΙΝΣΕΤΕ με τη Lausanne Hospitality Consulting, του ελβετικού Πανεπιστημίου Ecole hôtelière de Lausanne, για την υλοποίηση ενός κύκλου σεμιναρίων που έδωσαν τη

δυνατότητα σε Ελληνες επαγγελματίες του τουρισμού να καταρτιστούν με γνώσεις και τεχνικές από τους κορυφαίους στο είδος τους.

Σχολείο Τουρισμού OnTour Θετικά ήταν τα αποτελέσματα και της νέας δράσης του ΙΝΣΕΤΕ, το Σχολείο Τουρισμού OnTour, η οποία γεννήθηκε από τη σύμπραξη του ΙΝΣΕΤΕ και του Σχολείου Τουρισμού Καλαμάτας. Πρόκειται για μια εκπαιδευτική, μη κερδοσκοπική δράση η οποία μέσα από το πρίσμα της ενημέρωσης και της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης επιδιώκει να φέρει κοντά τις τοπικές κοινωνίες των προορισμών, να καλλιεργήσει την ανάπτυξη συνεργειών και να αναδείξει τις αξίες του εθελοντισμού και του συναγωνισμού. Κάθε Σχολείο συντονίζεται από μια τοπική ομάδα εθελοντών, της οποίας ηγείται ένας τοπικός εκπρόσωπος (Local Ambassador) και απευθύνεται σε όλους όσοι άμεσα ή έμμεσα απασχολούνται και επηρεάζουν το τουριστικό προϊόν και τις υπηρεσίες του εκάστοτε προορισμού. Τα Σχολεία Τουρισμού OnTour φέρουν την ακαδημαϊκή αιγίδα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος. Στο πλαίσιο την πρώτης πιλοτικής εφαρμογής έχουν ήδη υλοποιηθεί 4 Σχολεία Τουρισμού στον Πόρο, την Κατερίνη, τη Σκιάθο και τη Χίο, τα οποία παρακολούθησαν περισσότεροι από 800 εργαζόμενοι, ιδιοκτήτες επιχειρήσεων και άνθρωποι που συνδέονται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό. Η σύνδεση της γαστρονομίας με τον τουρισμό είχε περίοπτη θέση στα προγράμματα των σχολείων Τουρισμού OnTour με την υλοποίηση 5 εργαστηρίων με θέματα γευσιγνωσίας ελληνικών ποικιλιών κρασιού, γευστικές δοκιμές ελληνικών εξαιρετικών παρθένων ελαιόλαδων και τη δημιουργία κοκτέιλ με παραδοσιακά

Επιπλέον σε εξέλιξη βρίσκεται και το πρόγραμμα «Γαστρονομικοί Προορισμοί» το οποίο υλοποιείται από το ΙΝΣΕΤΕ και τη Marketing Greece σε συνεργασία με το Greek Gastronomy Guide. Σκοπός των Γαστρονομικών Προορισμών είναι να δούμε στην πράξη την ποιοτική αναβάθμιση και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος -πιλοτικών προορισμών στην αρχή- μέσα από τη γαστρονομία. Πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτό το εγχείρημα έχουν οι τοπικές γαστρονομικές κοινότητες, οι τοπικές κοινωνίες. Στόχος του εκπαιδευτικού προγράμματος είναι να προσφέρει στους συμμετέχοντες τις θεμελιώδεις γνώσεις που θα τους βοηθήσουν να αναδείξουν τη γαστρονομική κοινότητα του τόπου τους μέσα από την ποιοτική εξυπηρέτηση του πελάτη τους, αλλά και τη δημιουργία ενός πυρήνα συνεργασίας και συναγωνισμού που μέσα από τις κατάλληλες ζυμώσεις θα τους διαφοροποιήσει και θα τους αναδείξει μελλοντικά σε δυναμικό γαστρονομικό προορισμό.

Hδη από την άνοιξη έχουν πραγματοποιηθεί 3 σεμινάρια σε Τήνο, Κέρκυρα και Αιγιαλεία.

Εκπαίδευση για το ελληνικό κρασί Εξάλλου για δεύτερη χρονιά τρέχει η συνεργασία του ΙΝΣΕΤΕ με τον Σύνδεσμο Ελληνικού Οίνου για την εκπαίδευση των επαγγελματιών μαγείρων πάνω στις βασικές αρχές Food & Wine Pairing που συμμετέχουν στα γαστρονομικά σεμινάρια που διοργανώνει το Ινστιτούτο. Σκοπός της συνεργασίας είναι η ανάδειξη του ελληνικού οίνου και η γνωριμία των επαγγελματιών με τις επιλογές, τις δυνατότητες και τις ιδιομορφίες του και η διασύνδεση των επαγγελματιών με παραγωγούς και η δημιουργία δικτύου γνωριμιών που θα συνεισφέρει στη διεύρυνση των επαφών. Μέχρι σήμερα έχουν εκπαιδευτεί πάνω από 600 επαγγελματίες μάγειρες, με τη συνεισφορά πάνω από 15 oινοχόων και 40 οινοποιών, δοκιμάζοντας πάνω από 80 ελληνικές ετικέτες κρασιών. Ολες οι παραπάνω δράσεις αποδεικνύουν τη βαρύτητα που δίνει ο ΣΕΤΕ στην υποστήριξη της εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης στον τουρισμό. Ο τουρισμός είναι ένας κατεξοχήν ανθρωποκεντρικός τομέας. Και η επένδυση στην εκπαίδευση των ανθρώπων που εργάζονται στον τομέα διασφαλίζει την ανταγωνιστικότητά του με ποιοτικά χαρακτηριστικά στη διεθνή τουριστική αγορά.

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

|

57

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

9

Δράσεις ουσίας για την καταπολέμηση της ανεργίας Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΑΛΕΞΑΚΗ

E

να από τα μεγαλύτερα προβλήματα που μας αφήνει η οικονομική κρίση είναι αδιαμφισβήτητα η υψηλότατη ανεργία. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιουνίου της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), η ανεργία μειώθηκε στο 19,1% έναντι του 21,3% που βρισκόταν τον Ιούνιο 2017. Ωστόσο, η θετική πτώση στα νούμερα κρύβει μια ενδιαφέρουσα πτυχή, καθώς συμβάλλει μεν ώς ένα βαθμό στη μείωση αφού «μικραίνει» η πίτα, ωστόσο οξύνει ιδιαίτερα ένα πρόβλημα, για τους νέους: το brain drain.

Brain drain ονομάζεται το φαινόμενο φυγής του επιστημονικού ανθρώπινου δυναμικού στο εξωτερικό. Εξειδικευμένοι Έλληνες καταφεύγουν ολοένα και περισσότερο σε χώρες του εξωτερικού για ένα καλύτερο μέλλον. Οι Έλληνες εργαζόμενοι που βρίσκονται στο εξωτερικό υπολογίζονται σε περισσότερους από 250.000. Φυσικά το φαινόμενο αυτό αποτελεί μεγάλο πλήγμα για την ελληνική οικονομία και κοινωνία, καθώς πρόκειται για μεγάλο μερίδιο ανθρώπινου δυναμικού, ιδιαίτερα καταρτισμένο που είναι καθοριστικό για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Και μέχρι να ανακάμψει οριστικά η ελληνική οικονομία, που θα μπορούσε να δώσει λύση μια για πάντα στο πρόβλημα, θα πρέπει να υπάρξουν

ενέργειες και δράσεις που θα ανακόψουν το φαινόμενο. Η ιδιωτική πρωτοβουλία, αλλά και στοχευμένες δράσεις λοιπόν, μπορούν να δώσουν διέξοδο εργασίας, αλλά και ικανοποιητικές οικονομικές απολαβές στους νέους που τώρα τελειώνουν τις σπουδές τους. Μια από τις ελληνικές εταιρείες με πάγια προ­ σήλωση στην καταπολέμηση της νεανικής ανερ­ γίας και της ανάσχεσης του brain drain είναι η MYTILINEOS, η οποία με μια σημαντική πρωτοβου­ λία, το πρόγραμμα ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ, που έχει ξεκινήσει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, επιδιώκει να συμβά­λει ουσιαστικά στον περιορισμό του φαινομένου. Το πρόγραμμα που βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και φέτος, περιλαμβάνει ένα χρόνο έμμισθης εργασίας στις εγκαταστάσεις του Τομέα Μεταλλουργίας της MYTILINEOS, της Αλουμίνιον της Ελλάδος, όπου νέες και νέοι μηχανικοί έχουν την ευκαιρία να βιώσουν πραγματικές συνθήκες εργασίας. Συνδέει έτσι την εκπαίδευση με την αγορά εργασίας, συνδυάζοντας την θεωρία με την πρακτική. Στόχος του προγράμματος είναι να αποκτήσουν οι νέοι πτυχιούχοι μηχανικοί προϋπηρεσία και τεχνογνωσία σε ένα απαιτητικό περιβάλλον, με την συμμετοχή τους σε σύνθετα έργα μίας από τις μεγαλύτερες και πιο ανταγωνιστικές βιομηχανικές μονάδες της Ευρώπης. Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, κατά την διάρκεια της πρακτικής εκπαίδευσης ο Τομέας Μεταλλουργίας της MYTILINEOS προσφέρει τη δυνατότητα δωρεάν διαμονής στις εγκαταστάσεις της εταιρίας στα Άσπρα Σπίτια Βοιωτίας. Εξετάζοντας τις προηγούμενες εφαρμογές του προγράμματος, διαπιστώνει κανείς ότι πόσο σημαντικό ορόσημο αποτελεί ήδη η προσπάθεια της εταιρείας, αφού το σύνολο των νέων που συμμετείχαν βρήκαν θέση εργασίας σε λιγότερο από τρεις μήνες. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέρος αυτών εντάχθηκαν στο δυναμικό του Τομέα Μεταλλουργίας της εταιρείας, καλύπτοντας οργανικές θέσεις. Με βάση την απόλυτη επιτυχία των αποτελεσμάτων των προηγούμενων χρόνων, το μέλλον και των φε-

τινών μηχανικών προοικονομείται ευοίωνο. Άλλη μια σημαντική πτυχή που αναδεικνύει τη συμβολή της MYTILINEOS στην αντιμετώπιση της ανεργίας, μια εταιρείας που διακρίνεται για την κοινωνική υπευθυνότητα, είναι η κοινωνική αξία του προγράμματος: σύμφωνα με την ανάλυση για το πρώτο πρόγραμμα ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ που υλοποιήθηκε μέσω της διεθνούς μεθοδολογίας Social Return On Investment (SROI), η συνολική επένδυση για κάθε 1 ευρώ που επενδύθηκε παρήγαγε 4,24 ευρώ κοινωνικής αξίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι νέοι που μετέχουν στο πρόγραμμα αποκτούν συγκριτικά πλεονεκτήματα για την αγορά εργασίας, μέσα από τη βελτίωση των επαγγελματικών δεξιοτήτων, την απόκτηση εμπειρίας και τεχνογνωσίας εντός ενός σύγχρονου εργασιακού περιβάλλοντος. Και φυσικά, δεν μπορεί να αμελήσει κανείς την αυξημένη αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία τους για το μέλλον χάρη στο πρόγραμμα. Αντίστοιχα σημαντικό είναι το όφελος που αποκομίζει και η MYTILINEOS αφού αποκτά νέα μέλη στο Τομέα Μεταλλουργίας, με δυνατότητες και πολλά υποσχόμενο μέλλον, καθώς μπορούν να αποτελέσουν τη δύναμη του μέλλοντος της εταιρείας.

10

58

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Ποιες δεξιότητες καλλιεργεί;

Του ΜΑΝΟΥ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, φιλολόγου-φροντιστή Μέσης Εκπαίδευσης, μέλους ΣΕΦΑ

Το κλίμα τής, όχι πάντα δημιουργικής, αμφισβήτησης μπορεί να οδηγήσει στην απενοχοποίηση του παιδιού, το οποίο «δικαιολογημένα» δεν θα δεσμεύει δυνάμεις ακόμη και για μια τυπική προσπάθεια στα «δευτερεύοντα» μαθήματα

Τ

α τελευταία χρόνια όλο και συχνότερα γίνομαι αποδέκτης ερωτήσεων, τόσο από γονείς όσο και από μαθητές, που ποικίλλουν σε ύφος από την ειλικρινή απορία έως τη δηκτική αμφισβήτηση του είδους: «Αλήθεια, σε τι θα μου χρησιμεύσει το τάδε αντικείμενο;» «Γιατί το παιδί μου να δαπανήσει χρόνο και να καταβάλει κόπο για να το μάθει αυτό;». Αυτό το κλίμα τής, όχι πάντα δημιουργικής, αμφισβήτησης μπορεί να οδηγήσει στην απενοχοποίηση του παιδιού, το οποίο «δικαιολογημένα» δεν θα δεσμεύει δυνάμεις ακόμη και για μια τυπική προσπάθεια στα «δευτερεύοντα» μαθήματα. Ολες οι συναφείς γνώσεις με αντικείμενα, όπως οι Κοινωνικές ή οι Ανθρωπιστικές Επιστήμες (Πολιτική Παιδεία, Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών, Φιλοσοφία, Ιστορία Γενικής Παιδείας) «τσουβαλιάζονται» και απορρίπτονται συλλήβδην από πρακτικούς γονείς και μαθητές στον βωμό της εξοικονόμησης χρόνου και της απόρριψης της αποστήθισης. Αυτή η στείρα απομνημόνευση, η καταπολέμηση της επάρατης «παπαγαλίας» είναι ο διακηρυγμένος στόχος μιας ακόμη μεταρρύθμισης, αυτής που εξαγγέλθηκε στις 3 Σεπτεμβρίου του τρέχοντος έτους, έχοντας ως πρώτα «θύματα» τα Λατινικά Ανθρωπιστικών Σπουδών, αλλά και μαθήματα Γενικής Παιδείας στην Γ΄ Λυκείου, όπως τη μόνη Σύγχρονη Ιστορία που οι μαθητές του ελληνικού σχολείου διδάσκονταν. Γιατί όμως ενδεχόμενα στρεβλός τρόπος προσέγγισης κάποιων αντικειμένων θεωρείται επαρκής λόγος, ώστε αυ-

τά να δυσφημιστούν τόσο και να εξοβελιστούν εντελώς από την εγκύκλιο παιδεία; Δεν υπήρχε, άραγε, τρόπος βελτίωσης της διδασκαλίας και της εξέτασής τους, ώστε να γίνει φανερή η κοινωνική τους χρησιμότητα; Αραγε, όπως είπε ο ίδιος ο υπουργός Παιδείας, απευθυνόμενος στους επικριτές των αλλαγών, καταγράφηκε απουσία προτάσεων προς αυτή την κατεύθυνση;

Οι κοινωνικά… «άστοχες» γνώσεις Ετσι, αναπόφευκτα, έστω υπόρρητα, ενισχύεται η αντίληψη ότι υπάρχουν κοινωνικά «άστοχες» γνώσεις, τη στιγμή που σε διεθνές επίπεδο, δεξιότητες που σχετίζονται με τη γλωσσική κατάρτιση, με την κριτική και δομημένη σκέψη θεωρούνται εκ των ων ουκ άνευ για την ένταξη στην αγορά εργασίας. Πιο συγκεκριμένα, πολλές επιχειρήσεις απαιτούν από τους υποψηφίους κριτική σκέψη και αποτελεσματικότητα στην επίλυση προβλημάτων. Σε μια πρόσφατη έρευνα που έγινε στην Αυστραλία από το FYA (Foundation for Young Australians) παρατηρήθηκε ότι σε σχέση με το 2012 ο αριθμός των αγγελιών εργασίας που ζητούσαν κριτική σκέψη το 2015 αυξήθηκε κατά 158%.Την εποχή του διαδικτύου, άλλωστε, αυτό που αποκτά σημασία δεν είναι τόσο η εύρεση πληροφοριών, αλλά η οργάνωση και αξιοποίησή τους. Επιπλέον σε υψηλή προτεραιότητα είναι και ο κατάλληλος χειρισμός των ξένων γλωσσών και η ποιοτική χρήση της μητρικής, όπου αρετές όπως η εκφραστική σαφήνεια, ο πλούτος λεξιλογίου και εν γένει η ποιοτική γρα-

πτή και προφορική επικοινωνία είναι άμεσα εξαργυρώσιμα προσόντα.

Ανανέωση του περιεχομένου σπουδών Για την εξυπηρέτηση τέτοιων στόχων είναι προφανές ότι ήταν επιβεβλημένη η ανάγκη ριζικής ανανέωσης του περιεχομένου των σπουδών. Από πολλές εκθέσεις ιδιωτικών φορέων δεν ζητείται μόνο ένα σύγχρονο περιεχόμενο, ως προς τα γνωστικά πεδία, αλλά και περιορισμός της ύλης, έτσι ώστε να υπάρχει μεγαλύτερη εμβάθυνση στην ύλη που καλύπτεται. Ζητούν τη βελτίωση της ποιότητας των ανθρωπιστικών σπουδών και ταυτόχρονα μεγαλύτερη έμφαση στα STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics), ειδικά με υποστήριξη από εργαστήρια. Οι ίδιοι φορείς προτείνουν αναλυτικά δράσεις εισαγωγής πιο συστηματικής εκπαίδευσης σε ζητήματα πληροφορικής αλλά και επιχειρηματικότητας. Ζητούν την έμφαση στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης, της δημιουργικότητας και της ομαδικής εργασίας. Την έμφαση σε ξένες γλώσσες και τη δυνατότητα των σπουδών να επεκτείνονται και σε άλλα γνωστικά αντικείμενα, ως μηχανισμός απόκτησης μιας πιο σφαιρικής εκπαίδευσης, η οποία θα παρέχει τη δυνατότητα σε όσους τη διαθέτουν να διαμορφώνουν γρήγορες και σταθμισμένες αποφάσεις, πρωτότυπες ιδέες και γενικότερα δυνατότητα ανανέωσης του τρόπου δράσης στον χώρο εργασίας…

Αναβάθμιση επαγγελματικής εκπαίδευσης Εξίσου σημαντική προτεραιότητα, ωστόσο, είναι και η αναβάθμιση

της επαγγελματικής εκπαίδευσης, μιας επιλογής που έχει ενοχοποιηθεί επί πολλές δεκαετίες από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Αυτή η απαξίωση οδήγησε τη συντριπτική πλειονότητα των μαθητών των ΕΠΑ.Λ. να οδεύουν προς αυτή, όχι με κριτήριο τη σύνδεση με την αγορά εργασίας, αλλά πολύ συχνά την αδιαφορία για την προσφερόμενη παιδεία στα Γενικά Λύκεια. Είναι ευθύνη λοιπόν της ηγεσίας του υπουργείου να καταστήσει ελκυστική την επαγγελματική εκπαίδευση, στόχο που επισημαίνει κατά προτεραιότητα και το ΙΟΒΕ (Ιδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών) στην πρόσφατη έκθεσή του, που δημοσιεύτηκε τον περασμένο Ιούλιο, ώστε να αποτελέσει, κατά το δυνατόν ισότιμη επιλογή για τους νέους. Είναι σχεδόν οξύμωρο να υποτιμάται με τέτοιο τρόπο η λύση της επαγγελματικής κατάρτισης σε μια χώρα που τάσσεται στην 25η θέση από πλευράς συνάφειας της εκπαίδευσης με την εργασία που τελούν οι απόφοιτοι μέσης εκπαίδευσης, οι περισσότεροι από αυτούς απόφοιτοι Γενικών Λυκείων. Με λίγα λόγια, τη στιγμή που επιχειρείται η τεσσαρακοστή εκπαιδευτική μεταρρύθμιση από τη Μεταπολίτευση, σε μια εποχή που ο συσχετισμός ποιότητας εκπαίδευσης και οικονομικής αποδοτικότητας είναι παραπάνω από σαφής για όλους, τα ερωτήματα για το ποιες δεξιότητες καλλιεργεί αποτελεσματικά το εκπαιδευτικό μας σύστημα, ιδιαίτερα στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, τίθενται ολοένα και πιο εμφαντικά. Και η απάντηση δεν μοιάζει να έχει δοθεί με σαφή τρόπο…

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

Μ

|

59

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

ε οδηγό την ανάγκη της αναβάθμισης της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης των νέων, το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο καινοτομεί με δυναμικές παρεμβάσεις του Τμήματος Εκπαίδευσης, προσφέροντας λύσεις και ανοίγοντας δρόμους για την απασχόληση των νέων ανθρώπων στην Ελλάδα. Πεποίθηση του Επιμελητηρίου είναι ότι η συστηματική επαγγελματική εκπαίδευση επιτρέπει στους νέους να σταδιοδρομήσουν στην Ελλάδα σε τομείς της επιλογής τους, αποκτώντας πρόσβαση και αναγνώριση στην αγορά εργασίας. Το μοντέλο εκπαίδευσης που επιτυγχάνει τον παραπάνω στόχο είναι εκείνο της Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, που εφαρμόζεται στη Γερμανία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες και το οποίο χαρακτηρίζεται από υψηλό επίπεδο κατάρτισης και διεθνή αναγνώριση. Μέσα από διετείς ή τριετείς κύκλους σπουδών - ανάλογα με την ειδικότητα-, οι καταρτιζόμενοι συνδυάζουν ενδοσχολική και αμειβόμενη ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση. Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο μεταφέρει και υποστηρίζει το σύστημα αυτό στην Ελλάδα, καθώς μπορεί να αποτελέσει απάντηση στο πρόβλημα της νεανικής ανεργίας και να συμβάλει στην ανάπτυξη της χώρας και στην κάλυψη των αναγκών της αγοράς εργασίας για εξειδικευμένο προσωπικό. Πρόσφατα ολοκληρώθηκε ένα πιλοτικό πρόγραμμα εκπαίδευσης στον Τουρισμό (MENDI) που ξεκίνησε το 2013, υλοποιήθηκε στην Ελλάδα από κοινού με την εταιρία Dekra Akademie, την TUI, το Πανεπιστήμιο του Osnabrück και το TU Berlin και υποστηρίχθηκε από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας της Γερμανίας (BMBF). Τα αποτελέσματα του πιλοτικού προγράμματος και το γεγονός ότι το 92% των 150 περίπου αποφοίτων απασχολείται ήδη ως μόνιμο προσωπικό στις μεγαλύτερες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις της Ελλάδας, καθώς και η ευρεία αποδοχή, τόσο από τους εκπαιδευόμενους όσο και από τους ξενοδοχειακούς ομίλους που συμμετείχαν στο πρόγραμμα, αποτέλεσαν κίνητρο για το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο να προσφέρει το πρόγραμμα DUAL Hellas, ένα καινοτόμο πρόγραμμα στον Τουρισμό και την Εστίαση, σύμφωνα με το γερμανικό πρότυπο της Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Το πρόγραμμα προσφέρεται για τρεις ειδικότητες τουριστικών επαγγελμάτων: Ειδικός/ή Εστιατορίου (F&B), Ξενοδοχοϋπάλληλος, Μάγειρας/Μαγείρισσα. Στόχος του προγράμματος είναι να αναβαθμιστούν οι επαγγελματικές γνώσεις και οι προοπτικές των νέων εργαζομένων μέσω επαγγελματικής εκπαίδευσης ενταγμένης στην αγορά εργασίας, συμβάλλοντας στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας μέσω της αύξησης της ανταγωνιστικότητας του ελληνικού τουριστικού προϊόντος. Το συνολικό πρόγραμμα για κάθε επάγγελμα περιλαμβάνει τρεις ετήσιους κύκλους. Κάθε κύκλος περιέχει θεωρητική και εργαστηριακή εκπαίδευση, που γίνεται σε ειδικούς χώρους κατά τους μήνες Νοέμβριο με Μάρτιο. Μετά το πέρας της θεωρητικής και εργαστηριακής εκπαίδευσης κάθε κύκλου ακολουθεί η ενδοεπιχειρησιακή εκπαίδευση (Απρίλιο – Οκτώβριο) σε συνεργαζόμενες ξενοδοχειακές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα. Σημειώνεται ότι οι καταρτιζόμενοι κατά

11

Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΛΕΙΔΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ

Δράσεις Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης από το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο

Εξετάσεις Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου

την ενδοεπιχειρησιακή τους εκπαίδευση θα λαμβάνουν πλήρη μισθό, ασφάλιση και εργασιακά δικαιώματα. Παράλληλα, με την ολοκλήρωση των τριών ετήσιων κύκλων οι εκπαιδευόμενοι μπορούν να συμμετάσχουν στις γραπτές, προφορικές και πρακτικές εξετάσεις, προκειμένου να λάβουν πιστοποιητικό Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, αναγνωρισμένο από την Κεντρική Ένωση Επιμελητηρίων Γερμανίας (DIHK), που χορηγεί το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο. «Το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο επενδύει στη Διττή Επαγγελματική Εκπαίδευση με την πρόθεση να συνεχίσει να συνδέει την αγορά εργασίας με την εκπαίδευση. Στόχος είναι η Διττή Εκπαίδευση να αποτελέσει μια επιπλέον ευκαιρία για την οικονομική ανάπτυξη, αλλά και να καταστεί ένα αποτελεσματικό μέσο για την μακροπρόθεσμη καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Για την επίτευξη του σκοπού αυτού, το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο έχει προχωρήσει σε συνεργασίες με κοινωνικούς φορείς, ινστιτούτα και επιχειρήσεις, αντιλαμβανόμενο την ανάγκη και την προϋπόθεση της σύμπραξης και της ώριμης ανταλλαγής απόψεων και τεχνογνωσίας», τονίζει ο Γενικός Διευθυντής και Μέλος Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου, Δρ Αθανάσιος Κελέμης, αποτυπώνοντας την ιδέα πίσω από την πρωτοβουλία αυτή.

Ο Δρ Αθανάσιος Κελέμης, Γεν. Δ/ντής και Μέλος Δ.Σ. του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου

Στην ερώτηση, γιατί να επιλέξει κάποιος να ακολουθήσει το πρόγραμμα αυτό, απαντά ο Υπεύθυνος Σπουδών του Προγράμματος, κ. Νίκος Στεφόπουλος: «Διότι οι εκπαιδευόμενοι θα ολοκληρώσουν τη θεωρητική τους εκπαίδευση σε πραγματικούς χώρους εργασίας, αποκτώντας εκπαίδευση εναρ-

μονισμένη με τις σύγχρονες και διεθνείς τάσεις που κυριαρχούν στην παγκόσμια αγορά. Σκοπός μας είναι οι εκπαιδευόμενοι μας να αντιληφθούν τη σημασία του επαγγελματισμού και να σταδιοδρομήσουν στον τομέα της επιλογής τους, εφοδιασμένοι με γνώσεις και ικανότητες που θα κληθούν να αναπτύξουν και να καλλιεργήσουν σε ένα σύγχρονο περιβάλλον». Πέρα από τον τουριστικό τομέα, το Επιμελητήριο υλοποιεί και άλλα έργα στον τομέα της εκπαίδευσης: Στο πλαίσιο του προγράμματος VETNet, το Επιμελητήριο μαζί με την Ελληνική Εταιρεία Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ), τον ΟΣΕ και τις σχολές ΕΠΑΣ του ΟΑΕΔ, υλοποιεί διετές πρόγραμμα εκπαίδευσης στις νέες ειδικότητες του Τεχνίτη Μηχανοτρονικού Ηλεκτρολόγου Οχημάτων, Τεχνίτη Ηλεκτρονικών Συσκευών και Μηχανοτρονικού Εφαρμοστή Οχημάτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Το πρόγραμμα υποστηρίζεται από το Ομοσπονδιακό Υπουργείο Παιδείας και Έρευνας της Γερμανίας (BMBF). Παράλληλα, το Επιμελητήριο σε συνεργασία με το Ερευνητικό Ινστιτούτο για την καινοτόμα Σχεδίαση Εργασίας και την Πρόληψη (FIAP), το Επιστημονικό Πάρκο Gelsenkirchen και το Εκπαιδευτικό Κέντρο του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου του Münster (HBZ) έχει δημιουργήσει το πρόγραμμα GRAEDUCATION, που αποσκοπεί στην ελληνογερμανική συνεργασία για την έρευνα, την ανάπτυξη και το σχεδιασμό εκπαιδευτικών υπηρεσιών, εστιάζοντας στον κλάδο των «Πράσινων Επαγγελμάτων» σύμφωνα με το πρότυπο της Διττής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης. Επιπλέον, το Ελληνογερμανικό Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο υλοποιεί το έργο Young Energy Europe, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα με θέμα την περιβαλλοντική προστασία και την εξοικονόμηση ενέργειας, που απευθύνεται σε νέους εργαζόμενους επιχειρήσεων και αφορά στην ανάπτυξη των τεχνικών δεξιοτήτων και ικανοτήτων τους. Τέλος, το Επιμελητήριο υλοποιεί δράσεις στο πρόγραμμα ΚΑ3 ERASMUS+, ενώ προσφέρει και εκπαιδευτικά σεμινάρια που απευθύνονται μεταξύ άλλων σε μελλοντικούς εκπαιδευτές, ενεργειακούς επιθεωρητές και στελέχη εξαγωγικών επιχειρήσεων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα εκπαίδευσης του Ελληνογερμανικού Επιμελητηρίου: www.dual. com.gr ή στα τηλ. 217 000 2030 και 210 64 19 000, E-Mail: info@dual.com.gr

12

60

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

Τ Γράφει ο ΓΙΆΝΝΗΣ ΚΑΛΟΓΉΡΟΥ Καθηγητής ΕΜΠ, μέλος της επιστημονικής επιτροπής της θερμοκοιτίδας ΕΠΙ.νοώ του ΕΠΙΣΕΥ του ΕΜΠ και του προγράμματος Invent ICT

ο βαθύτερο μακροχρόνιο διαρθρωτικό πρόβλημα της ελληνικής οικονομίας είναι η θέση του παραγωγικού-επιχειρηματικού της συστήματος στον εξελισσόμενο νέο διεθνή καταμερισμό της εργασίας. Το δύσκολο εγχείρημα της εξόδου της ελληνικής οικονομίας από την παρατεταμένη βαθιά ύφεση και της ένταξής της σε μια νέα βιώσιμη αναπτυξιακή τροχιά απαιτεί μεταξύ άλλων: α) τη δημιουργία νέων καινοτόμων επιχειρήσεων που αξιοποιούν τη γνώση, β) την τεχνολογική και οργανωτική αναβάθμιση των υφισταμένων επιχειρήσεων, και γ) την είσοδο στην αγορά εργασίας νέων καλά καταρτισμένων επιστημόνων που πολλοί από αυτούς συνεχίζουν να κάνουν την επιλογή του αυτοαπασχολούμενου επαγγελματία. Γενικότερα οι έρευνες πεδίου και η πρακτική εμπειρία δείχνουν ότι η εκπαίδευση (γενική και εξειδικευμένη) φαίνεται να ασκεί μια θετική επίδραση στην ποιότητα και τη δυναμική της ανάπτυξης της επιχειρηματικότητας, ενώ όλο και περισσότερες έρευνες διαπιστώνουν ότι η επιχειρηματικότητα μπορεί να καλλιεργηθεί και να διδαχθεί. Ωστόσο ακόμη και σήμερα η προσφερόμενη σχετική εκπαίδευση στα σχολεία, στα Πανεπιστήμια και σε άλλους επιμορφωτικούς φορείς δεν κρίνεται ικανοποιητική ειδικά σε σύγκριση με διεθνή παραδείγματα.

Οι κατευθύνσεις

«Η εκπαίδευση στην επιχειρηματικότητα και η συντονισμένη υποστήριξη επιχειρηματικών σχημάτων που πηγάζουν από τα Πανεπιστήμια, βασική προϋπόθεση για την ανανέωση του παραγωγικού ιστού της ελληνικής οικονομίας»

Η πρώτη κατεύθυνση έχει ένα γενικότερο χαρακτήρα που διαπερνά ολόκληρη την εκπαιδευτική διαδικασία, ανεξαρτήτως γνωστικού αντικειμένου, και αναφέρεται στη διαμόρφωση του κατάλληλου μαθησιακού περιβάλλοντος και του τρόπου μετάδοσης και απόκτησης της γνώσης, που ευνοεί τη δημιουργικότητα, ενθαρρύνει την πρωτοτυπία, τον πειραματισμό, την ανάληψη πρωτοβουλιών και τη μάθηση μέσω της πρακτικής. Ολα αυτά συμβάλλουν στη διαμόρφωση του υπόβαθρου μιας γενικότερης επαγγελματικής κουλτούρας και συμπεριφοράς, που μπορεί σε διάφορες φάσεις της επαγγελματικής διαδρομής των νέων να τους επιτρέψει να αναλάβουν και να προωθήσουν επιχειρηματικά εγχειρήματα με καινοτόμο χαρακτήρα είτε αυτοτελώς, είτε στο πλαίσιο μιας υφιστάμενης επιχείρησης, είτε ως αυτοαπασχολούμενοι . Η δεύτερη έχει έναν πιο εξειδικευμένο χαρακτήρα και συνδέεται με την απόκτηση ειδικότερων γνώσεων- και πάλι ανεξαρτήτως του ειδικότερου αντικειμένου των σπουδών- που αναφέρονται στον οικονομικό τρόπο σκέψης, στη διοικητική γνώση και πρακτική και στην ανάληψη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση επιχειρηματικών εγχειρημάτων με την αποδοχή ενός λελογισμένου επιπέδου κινδύνου αναφορικά με την επιτυχία ή την αποτυχία τους. Ειδικότερα, για τους αποφοίτους των Πολυτεχνείων και των Πανεπιστημίων ο συνδυασμός της επιχειρησιακής αυτής

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΌΤΗΤΑ

Φυτώρια στελεχών γνώσης με την εξειδικευμένη γνώση και εποπτεία του κύριου αντικειμένου σπουδών τους, τους βοηθάει να αναπτύξουν νέα προϊόντα (αγαθά ή/ και υπηρεσίες), νέες διεργασίες, να υιοθετήσουν νέα οργανωτικά και επιχειρηματικά σχήματα και να αξιοποιήσουν ή/και να διαμορφώσουν νέες αγορές.

Παραδείγματα Σε κάθε περίπτωση πλέον μπορούν να εντοπιστούν αρκετά θετικά παραδείγματα, ωστόσο φαίνεται να υπάρχει σημαντικό περιθώριο βελτίωσης στον χώρο αυτό. Ειδικότερα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα θα πρέπει να προσπαθήσουν να εμπλουτίσουν τις σχετικές σπουδές που προσφέρουν με τη δημιουργία προγραμμάτων επιχειρηματικότητας και καινοτομίας που να είναι πιο συστηματικά ενσωματωμένα στο γενικότερο πρόγραμμα σπουδών κάθε σχολής και να επιχειρούν να διασυνδεθούν καλύτερα με τα παραδοσιακά μαθήματα της κάθε σχολής (π.χ. στα Πολυτεχνεία η σύνδεση της διδασκαλίας των μαθημάτων επιχειρηματικότητας και καινοτομίας και ευρύτερα οικονομίας και διοίκησης με τα πιο συμβατικά και καθιερωμένα μαθήματα των σπουδών του μηχανικού στο πλαίσιο της ανάπτυξης ενός νέου προϊόντος/ υπηρεσίας, μιας διεργασίας, ενός νέου υλικού, ενός ολοκληρωμένου τεχνικού έργου, του σχεδιασμού μιας παραγωγικής μονάδας ή της διαμόρφωσης μιας ολοκληρωμένης τεχνικής λύσης). Επιπροσθέτως υπηρεσίες εξατομικευμένου coaching και mentoring πρέπει να είναι διαθέσιμες σε ομάδες σπουδαστών και ερευνητών που θέλουν

να δοκιμάσουν την αξιοποίηση των ιδεών τους ή/ και των αποτελεσμάτων της ερευνητικής δουλειάς τους. Για υποστήριξη στο γενικότερο αυτό εγχείρημα είναι απαραίτητη η ανάπτυξη των δικτύων των αποφοίτων του κάθε Ιδρύματος, ειδικότερα εκείνων που έχουν ασκήσει αντίστοιχη επαγγελματική και επιχειρηματική πρακτική. Τη διαφαινόμενη αυτή τάση ενισχύει το γεγονός ότι σε αρκετά ελληνικά ακαδημαϊκά ιδρύματα υπάρχει καταρτισμένο και καλά εκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό σε τομείς που θεωρούνται αιχμής αποτελώντας μια νησίδα ερευνητικής αριστείας και ένα φυτώριο στελεχών για τεχνολογικά εγχειρήματα έντασης γνώσης, που μπορεί να μετασχηματιστεί σε πηγή επιχειρηματικών πρωτοβουλιών υψηλής προστιθέμενης αξίας είτε με τη δημιουργία αυτοτελών νεοφυών επιχειρήσεων είτε για επιχειρηματική ανάπτυξη στο πλαίσιο υφισταμένων επιχειρήσεων.

Υποστήριξη Ωστόσο, για να ενισχυθεί και να επικρατήσει η ανερχόμενη τάση, πέρα από την επικαιροποίηση του εκπαιδευτικού περιεχομένου κρίνεται απολύτως αναγκαία η συστηματική υποστήριξη, η ενσωμάτωση καλών πρακτικών από τη διεθνή πείρα, καθώς και η δημιουργία σταθερών μηχανισμών σύνδεσης της ακαδημαϊκής κοινότητας με τον ιδιωτικό τομέα. Οι μηχανισμοί αυτοί δύνανται να κινητοποιήσουν την ερευνητική κοινότητα προς αυτήν την κατεύθυνση, ώστε να κάνουν το βήμα από την ιδέα και την έρευνα στην επιχειρηματικότητα και την εμπορική αξιοποίηση.

Στο πλαίσιο αυτό μόλις ολοκληρώθηκε ο 1ος κύκλος του προγράμματος Invent ICT (inventict.gr), που υλοποιήθηκε από την θερμοκοιτίδα ΕΠΙ.νοώ του ΕΠΙΣΕΥ / ΕΜΠ και τους IDGC με τη χρηματοδότηση και υποστήριξη της Ενωσης Εταιρειών Κινητής Τηλεφωνίας. Το πρόγραμμα υποστηρίζει την ανάπτυξη νέων εγχειρημάτων έντασης γνώσης που αξιοποιούν ερευνητικά αποτελέσματα με εφαρμογές σε διάφορους κλάδους της οικονομίας. Παρέχει εξειδικευμένο coaching και mentoring στις ομάδες, ενώ αξιοποιεί τη διεθνή πρακτική συμπράττοντας με τον οργανισμό S.O. Kwadraat του Πανεπιστημίου Leuven. Από την έναρξη του προγράμματος (2017) περισσότερες από 110 προτάσεις υποβλήθηκαν για ένταξη στο πρόγραμμα από ερευνητικές ομάδες (του ΕΜΠ και των συνεργαζόμενων Παν. Πατρών, ΔΠΘ και Παν. Πειραιά), οι οποίες επιθυμούσαν να λάβουν ολοκληρωμένη καθοδήγηση για τη μορφοποίηση και την περαιτέρω εξέλιξη των επιχειρηματικών τους σχεδίων. Επειτα από δύο φάσεις αξιολόγησης και οκτώ μήνες εντατικής υποστήριξης 12 εγχειρήματα αυτονομήθηκαν από τη θερμοκοιτίδα και οδηγήθηκαν στη σύσταση επιχείρησης, ενώ παράλληλα έχουν εμφανιστεί οι πρώτες θετικές ενδείξεις για την πορεία των ομάδων μέσω συνεργασιών που επετεύχθησαν με τον ιδιωτικό τομέα και άντλησης χρηματοδότησης από διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Την τρέχουσα περίοδο ακόμη 25 επιχειρηματικά σχήματα βρίσκονται στη φάση της εξατομικευμένης υποστήριξης.

14

62

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

|

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΩΝ

Πρόγραμμα Νέα Γεωργία για τη

Μ

ια νέα διαπανεπιστημιακή συνεργασία έρχεται να ανοίξει προοπτικές για την ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα παραγωγής με αιχμή τη νέα γενιά.

Eτσι το Πανεπιστήμιο Rutgers (State University of New Jersey), μέσω αποκλειστικής χρηματοδότησης του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, ηγείται ενός νέου πολυετούς και πρωτοποριακού προγράμματος με τίτλο «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά», σε συνεργασία με το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και την Αμερικανική Γεωργική Σχολή. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους αγρότες και ανθρώπους που θέλουν να ασχοληθούν επιχειρηματικά με τον αγροδιατροφικό τομέα και είναι ηλικίας 18 ώς 40 ετών. Η αφετηρία αυτής της πρωτοβουλίας είναι η ενίσχυση της απασχόλησης σε μια περίοδο που η ανεργία, ειδικά των νέων, παρά την αποκλιμάκωση, παραμένει το βασικότερο κοινωνικό πρόβλημα. Σημειώνεται ότι στην Ελλάδα παρατηρείται ένα ιδιαίτερα υψηλό ποσοστό ανεργίας στους νέους σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες, το οποίο τον Μάιο του 2018 έφτασε το 43,2 % (Eurostat, 2018).

Αναζωογόνηση του αγροδιατροφικού τομέα

Η πρωτοβουλία «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» υιοθετεί και προβάλλει το σύγχρονο μοντέλο πολυεπίπεδης μεταφοράς τεχνογνωσίας και ανάπτυξης της καινοτομίας μέσα από δράσεις που εντάσσονται σε τρεις βασικούς άξονες

Το πρόγραμμα στοχεύει στη δημιουργία ευκαιριών απασχόλησης για τη νέα γενιά μέσω της αναζωογόνησης του αγροδιατροφικού τομέα, ο οποίος αποτελεί έναν από τους πιο κρίσιμους τομείς και τον δεύτερο μεγαλύτερο τομέα απασχόλησης της ελληνικής οικονομίας. Η πρωτοβουλία «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» υιοθετεί και προβάλλει το σύγχρονο μοντέλο πολυεπίπεδης μεταφοράς τεχνογνωσίας και ανάπτυξης της καινοτομίας μέσα από δράσεις που εντάσσονται σε τρεις βασικούς άξονες προτεραιότητας:

1ος ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Ανάπτυξη ανθρώπινου δυναμικού Προσεκτικά σχεδιασμένα, στοχευμένα προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης που απαντούν σε συγκεκριμένες ανάγκες του κλάδου και συνδυάζουν βιωματική εκπαίδευση, επιστημονική συμβουλευτική, επιχειρηματική καθοδήγηση και mentoring, τα οποία προσφέρονται δωρεάν στους συμμετέχοντες. Ηδη στους πρώτους μήνες του προγράμματος το 2018 υλοποιήθηκαν οκτώ προγράμματα εκπαίδευσης και κατάρτισης και ένα θερινό

Ανοιχτή συζήτηση με συμμετέχοντες στο πρόγραμμα, εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, της επιχειρηματικής κοινότητας, της start up σκηνής, της ακαδημαϊκής/ερευνητικής κοινότητας «Αναπτυσσόμαστε μαζί: Μέντορες και Εκπαιδευόμενοι στον αγροδιατροφικό κλάδο»

σχολείο. Συμμετείχαν περισσότεροι από 700 νέοι διαφόρων ειδικοτήτων στη Θεσσαλία και σε περιοχές της βόρειας Ελλάδας σε περισσότερα από 35 σημεία. Οι συμμετέχοντες εκπαιδεύτηκαν μέσω βιωματικών μεθόδων, επιδείξεων, μαθημάτων και εκπαιδευτικών επισκέψεων στους εξής τομείς: ■ Εναλλακτικός Τουρισμός ■ Μελισσοκομία ■ Εκπαιδευτικό πρόγραμμα σε πειραματικό αγρόκτημα ■ Θερινό Σχολείο: Βασικά στοιχεία για τα γεωργικά προϊόντα διατροφής ■ Φαρμακευτικά και Αρωματικά φυτά ■ Κτηνοτροφία και τεχνολογία γαλακτοκομικών προϊόντων

■ Εκτροφή αιγοπροβάτων ■ Πρόγραμμα υιοθέτησης μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων ■ Βιώσιμη παραγωγή οσπρίων

Τα επόμενα βήματα: Τα πολυεπίπεδα προγράμματα ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού συνεχίζονται και η ανακοίνωσή τους θα γίνει τις επόμενες εβδομάδες. Ηδη εξετάζεται ο εμπλουτισμός τους με προγράμματα ψηφιακών δεξιοτήτων στη γεωργία. Επιπλέον εισάγεται η καινοτόμος δράση Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών, η οποία ξεκινάει τον Οκτώβριο και η οποία έχει στόχο: 1. Να ενισχύσει τα εφόδια -ήπιες και σκληρές δεξιότητες και ικανότητεςτων εκπαιδευτών του προγράμμα-

τος, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ιδιαιτερότητες της εκπαίδευσης ενηλίκων. Ετσι θα είναι περισσότερο έτοιμοι να βοηθήσουν τους εκπαιδευομένους τους όχι μόνο να αποκτήσουν γνώσεις, αλλά και να αλλάξουν εδραιωμένες στάσεις και συμπεριφορές που δεν τους βοηθούν.

2. Να εξελίξει τους συνεργαζόμενους εκπαιδευτές από καταξιωμένους επιστήμονες και επαγγελματίες σε αποτελεσματικούς Agricultural Extension Workers.

3. Να δημιουργήσει ένα πλαίσιο στήριξης για την εφαρμογή καινοτόμων πρακτικών εκπαίδευσης στον αγροδιατροφικό τομέα. Η δράση ξεκινάει πιλοτικά με τους εκπαιδευτές που ήδη χρησιμο-

Οι στόχοι της συνεργασίας Τι φιλοδοξεί να επιτύχει το πρόγραμμα συνοπτικά: ▪ Εκπαιδευτικά προγράμματα προσαρμοσμένα ώστε να ανταποκρίνονται στις ανάγκες του τομέα.

▪ Ευκαιρίες πρακτικής άσκησης για αποφοίτους Πανεπιστήμιου και/ή συμμετέχοντες του προγράμματος σε επιλεγμένες επιχειρήσεις του τομέα.

▪ Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών σε μια σειρά θεμάτων αυξανόμενου ενδιαφέροντος, όπως οι υπηρεσίες γεωργικών εφαρμογών, η επιχειρηματικότητα, η καινοτομία, οι χρηματοδοτικές ευκαιρίες κ.ά.

▪ Υποστήριξη της έρευνας και της καινοτομίας μέσω

ανοιχτών προσκλήσεων για υποβολή προτάσεων, οι οποίες θα παρέχουν συγχρηματοδότηση για καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες μετά από αξιολόγηση.

▪ Συνεχιζόμενες κλαδικές μελέτες για τον εντοπισμό νέων τάσεων και ευκαιριών στον κλάδο.

▪ Πρωτοβουλίες στήριξης της περιφερειακής ανάπτυξης με μεσομακροπρόθεσμο αντίκτυπο στις περιοχές που υλοποιούνται τα προγράμματα κατάρτισης.

▪ Μελέτες σκοπιμότητας και δημιουργία θερμοκοιτίδων αγροδιατροφικής επιχειρηματικότητας, ανάπτυξη υποστηρικτικών δικτύων και κέντρων καινοτομίας.

ΕΚΠΑΊΔΕΥΣΗ

& επαγγελματική κατάρτιση

|

63

15-16 Σεπτεμβρίου 2018

Νέα Γενιά

15

Ελπίδες και ανησυχίες της εκπαίδευσης Του ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΤΣΙΑΡΑ

Γευσιγνωσία αφεψημάτων σε κάψουλες, οι οποίες αναπτύχθηκαν πιλοτικά στο πλαίσιο του προγράμματος «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» υπό την καθοδήγηση του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών

ποιεί το ίδιο το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά». Σχεδιάζεται σε δεύτερη φάση η διεύρυνση της δράσης Εκπαίδευσης Εκπαιδευτών σε επαγγελματίες και επιστήμονες του κλάδου που θέλουν να εξειδικευτούν στις υπηρεσίες συμβουλευτικής. Επιπλέον σχεδιάζεται ήδη ένα πρόγραμμα αμειβόμενης πρακτικής άσκησης για πτυχιούχους συναφών κλάδων, η οποία θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με τις επιχειρήσεις του τομέα και αντίστοιχους οργανισμούς.

2ος ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Η στήριξη της καινοτομίας Περιλαμβάνονται δράσεις δικτύωσης και επικοινωνίας, οι οποίες θα ξεκινήσουν τις επόμενες εβδομάδες σε συνεργασία με θερμοκοιτίδες και πρωτοβουλίες που ήδη δραστηριοποιούνται σε αυτή την κατεύθυνση. Επιπλέον μέχρι το τέλος του έτους θα ενεργοποιηθεί και η πρωτοβουλία Special Projects. Πρόκειται για τη δυνατότητα συγχρηματοδότησης καινοτόμων ιδεών μετά από ανοιχτή δημόσια πρόσκληση και αξιολόγησή τους από ομάδα ειδικών. Μια δράση η οποία θα δώσει τη δυνατότητα σε εγχειρήματα που θα αφήσουν θετικό αναπτυξιακό αποτύπωμα.

3ος ΑΞΟΝΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑΣ Τα έργα υποδομών Είναι ο τελευταίος -στη σειρά

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΟΙ ΝΈΕΣ ΔΡΆΣΕΙΣ του προγράμματος ξεκινούν τον Νοέμβριο 2018. Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να επικοινωνήσουν με τη γραμματεία του προγράμματος: Ιωάννη Κρανιδιώτη 2, Κτίριο Λάμδα Θέρμη, Τ.Κ. 57001, Θεσσαλονίκη Τηλ: 2310-383429 email: info@generationag.org Οσον αφορά τα νέα προγράμματα κατάρτισης, μπορούν να βρουν τη φόρμα ενδιαφέροντος στην ιστοσελίδα: http://generationag.org

ενεργοποίησης- άξονας προτεραιότητας που θα ξεκινήσει το 2019 και αφορά τις μελέτες σκοπιμότητας και τη δημιουργία θερμοκοιτίδων αγροδιατροφικής επιχειρηματικότητας και κέντρων καινοτομίας καθώς και την ανάπτυξη δικτύων συμβουλευτικής. Πρόκειται για πρωτοβουλίες μοναδικές στο είδος τους στην Ελλάδα, που στόχο έχουν να υποστηρίξουν ιδιώτες και επιχειρήσεις στον

αγροδιατροφικό κλάδο σε θέματα όπως η διάχυση της γνώσης, η γρήγορη υιοθέτηση τεχνολογίας αιχμής και η παραγωγή καινοτομίας που απαντάει στις σύγχρονες ανάγκες της βιομηχανίας και της αγοράς. Πρωτοβουλίες που θα καταστούν εφικτές μέσα από τη συνεργασία με την τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση, τους παραγωγούς, τις επιχειρήσεις και την επιστημονική κοινότητα. Σύμφωνα με τους υπεύθυνους του προγράμματος, το πρόγραμμα «Νέα Γεωργία για τη Νέα Γενιά» βρίσκεται σε μια κομβική θέση αυτή τη στιγμή. Εχουν τεθεί οι βάσεις προκειμένου να δοθεί ώθηση και ενίσχυση στην προοπτική απασχόλησης των νέων στην Ελλάδα καθώς και στην αγροτική οικονομία και στα συστήματα τροφίμων. «Το όραμά μας είναι να εξασφαλίσουμε οφέλη για την ελληνική κοινωνία και να δημιουργήσουμε μια βιώσιμη πρωτοβουλία, η οποία θα έχει θετική επίδραση και στις επόμενες γενιές στην Ελλάδα» αναφέρει μιλώντας στο ειδικό ένθετο για την εκπαίδευση της «Εφημερίδας των Συντακτών» η Εφη Λαζαρίδου, διευθύνουσα σύμβουλος του προγράμματος στην Ελλάδα. Παράλληλα τονίζει: «Το πρόγραμμα θα υποστηρίζει τους νέους σε μια χώρα που έχει πληγεί από το κοινωνικό και προσωπικό κόστος της κρίσης. Δεσμευόμαστε να στηρίξουμε τον αγροδιατροφικό τομέα της χώρας τα επόμενα χρόνια, συμβάλλοντας και εμείς στις προσπάθειες μείωσης της ανεργίας».

ΑΠΌ ΤΙΣ ΜΟΝΑΡΧΙΚΈΣ Αυλές της Αναγέννησης και μέχρι τον 19ο αιώνα, η εξατομικευμένη εκπαίδευση ήταν προνόμιο των γόνων των μοναρχών και των ευγενών – για την ακρίβεια, η εκπαίδευση ήταν προνόμιο των δυναστειών τους. Η μαζική (δημόσια) εκπαίδευση άλλαξε τις τύχες των ανθρώπων και τη μοίρα των κοινωνιών. Αλλά, ωριμάζοντας θεσμικώς και ποσοτικώς –ιδίως μέσω της υποχρεωτικής εκπαίδευσης– και, σήμερα, εν όψει των απαιτήσεων της αποκαλούμενης οικονομίας της γνώσης και της άυλης επένδυσης, η εκπαίδευση είναι αντιμέτωπη με νέα (ή νέα παλαιά) ερωτήματα, πρωτίστως με το ερώτημα της ομοιομορφίας – του ενός και μοναδικού τρόπου οργάνωσης και εφαρμογής του προγράμματος σπουδών. Πόσο αποδοτική είναι η εκπαίδευση μαθητών με διαφορετικές διανοητικές ικανότητες, δεξιότητες και εμπειρίες κατά τον ίδιο τρόπο; Σε πολλές περιοχές των Ηνωμένων Πολιτειών επιχειρείται η εφαρμογή της εξατομικευμένης, για την ακρίβεια προσωποποιημένης, εκπαίδευσης μέσω της πληροφορικής τεχνολογίας. Τον δάσκαλο και, κάποιες φορές, την απέλπιδα προσπάθειά του να γεφυρώσει τις διαφορές μεταξύ των μαθητών, συμπληρώνει –αν δεν υποκαθιστά– ο υπολογιστής που βρίσκεται μπροστά σε κάθε μαθητή και περιέχει το υλικό του μαθήματος, οργανωμένο όμως (βάσει λογισμικού) με τρόπο ξεχωριστό για κάθε μαθητή, έτσι ώστε να ανταποκρίνεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, ιδίως στις ικανότητές του. Κάποια πολύ προσωρινά και αποσπασματικά στοιχεία δείχνουν πως η προσωποποιημένη εκπαίδευση αυξάνει το ποσοστό των μαθητών με χαμηλότερες ικανότητες που προοδεύουν/συγκλίνουν προς τους καλύτερους – αλλά υπάρχουν ενδείξεις και για το αντίθετο. Αυτό που, από όσα έχω καταλάβει, έχει μείνει εκτός συζήτησης και εκτός μετρήσεων συνάμα είναι το κατά πόσον η προσωποποιημένη εκπαίδευση των ικανότερων μπορεί να προεικάζεται, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, διεύρυνση των διαφορών. Είναι πολύ νωρίς, βεβαίως, για να έχουμε καλή αντίληψη του πράγματος. Αλλά ποιος αποκλείει πως η προσωποποιημένη εκπαίδευση μέσω υπολογιστή ενδέχεται να διευρύνει τις εκπαιδευτικές και, μεταγενέστερα, τις οικονομικές ανισότητες; Ποιος αποκλείει, δηλαδή, πως η δημοκρατία της μαζικής εκπαίδευσης θα χάσει τη σημασία της έναντι μιας, μεταξύ άλλων, τεχνολογικώς ευνοημένης αριστοκρατίας; Ασφαλώς, υπάρχουν και άλλα ερωτήματα, το ίδιο ή περισσότερο σημαντικά. Αραγε, η διάδραση μεταξύ ανθρώπου (μαθητή) και υπολογιστή και, ως εκ τούτου, ο περιορισμός της ανθρώπινης διάδρασης –ανάμεσα στους μαθητές και μεταξύ αυτών και του δάσκαλου– είναι ενθαρρυντική για τον ίδιο τον βίο και για τη συνοχή των κοινωνιών; Ο Νίκος Κουτσιαράς διδάσκει Πολιτική Οικονομία και Δημόσιες Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ενωσης στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Το κείμενο παραχωρήθηκε στο ειδικό ένθετο της «Εφ.Συν.» για την εκπαίδευση από τον ιστότοπο poleconomix.gr, που απευθύνεται, κυρίως, σε (προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς) φοιτητές Πολιτικής Επιστήμης, αλλά όχι μόνο σε αυτούς.