20
Βιβλιοαναγνώσεις Οι συγγραφείς είναι απελπισμένοι άνθρωποι και όταν παύουν να είναι απελπισμένοι, παύουν να είναι συγγραφείς Tσαρλς Μπουκόφσκι
Η
ΣΠΥΡΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ
21 ρωγμές στην επίσημη Ιστορία για το 1821 ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΤΟΠΟΣ ΑΠΌ ΤΑ ΚΑΛΎΤΕΡΑ βιβλία που κυκλοφόρησαν με αφορμή τη συμπλήρωση 200 χρόνων από την Επανάσταση του ’21. Ευτυχώς τα «γιορτάσια» τελείωσαν - καιρός να τελειώσουν και τα ψέματα. Ο Σπύρος Αλεξίου, ιστορικός, με εμπειρία στη δημόσια εκπαίδευση, επιμελητής εκπαιδευτικών βιβλίων και συνεργάτης του kommon.gr, συγκέντρωσε σε αυτό το εξαιρετικό βιβλίο τις κρυμμένες αλήθειες της Επανάστασης, όσα έχουν αποσιωπηθεί ή (ακόμα χειρότερα) παραποιηθεί και επιχειρεί να τα ανασύρει από τη μνήμη και να τα διασώσει από τη διαστρέβλωση. Ουσιαστικά πρόκειται για 21 αλήθειες-21 «ρωγμές» πάνω στο κυρίαρχο κάθε φορά εξουσιαστικό αφήγημα της Ιστορίας 200 χρόνων πριν. Και μόνο αυτό που λέει στην εισαγωγή του βιβλίου ο συγγραφέας αρκεί για του λόγου το (21 φορές) αληθές: «Στόχος (σ.σ. των κυρίαρχων ιδεολογικών μηχανισμών, αλλά και θεσμικών/ οικονομικών παραγόντων) είναι να εγγραφούν στην κοινωνική συνείδηση οι επιλογές της κυρίαρχης ιδεολογίας, ιστορικά δικαιωμένες και μάλιστα με το φωτοστέφανο μιας εθνικοαπελευθερωτικής Επανάστασης»... Ν’ αγιάσει το στόμα σου!
● Νόρα Ράλλη
κάθε σταγόνα του αίματος του Ηλία Παπαμόσχου είναι μπολιασμένη με τη χωρίς ελπίδα και αμεταβίβαστη μοίρα του, που του επιφύλαξε στης νιότης τα πρώτα βήματα αβάσταχτους πόνους και σπαρακτικούς λυγμούς από τον όλεθρο του θανάτου που τον ορφάνεψε από γονείς και αδελφή. Αυτήν την ασήκωτη, επώδυνη εμπειρία δεν θα μπορέσει να την κλειδώσει στα ανήλια υπόγεια της λησμονιάς, αλλά θα αποτελεί πηγή δύναμης για τη δημιουργική συγγραφική του πορεία, ακόμα κι όταν ο θάνατος ακούμπησε τον ίδιο από την ίδια αρρώστια. Ανισος, εξουθενωτικός αγώνας. Αλλά και παθιασμένη αγάπη για ζωή. Αυτές οι συνθήκες ήταν όμως και πηγή έμπνευσης για τη συγγραφική του πορεία, με την ασκόνταφτη διάθεσή του να έχει βαθιές ρίζες στα πολλά χρόνια που διέθεσε να μελετάει μερόνυχτα με πάθος και να ξεσκονίζει συγγραφικούς τόμους καταξιωμένων παγκοσμίως και μη πεζογράφων και ποιητών (με πρότυπα Παπαδιαμάντη, Καβάφη, Βιζυηνό). Να αφομοιώνει τις λογοτεχνικές σοφές ιδέες και τις συγγραφικές νοοτροπίες ΤΗ ΣΕΛΊΔΑ αυτήν δεν τη και όλα να μετουσιώφτιάχνουν νονται σε έναν δικό του επαγγελματίες πρωτοποριακό τρόπο κριτικοί ζυμωμένο και έντεχνα βιβλίου. παντρεμένο με την πεΓράφεται από ζογραφία και την ποίαναγνώστες ηση. Ετσι ύστερα από που την έκδοση και την πεαπευθύνονται σε αναγνώστες τυχημένη κυκλοφορία για να τους έξι βιβλίων με διηγήμιλήσουν για ματα, μάλιστα με ένα κάποιο βιβλίο από αυτά «Η αλεπού που τους της σκάλας» (εκδόσεις συνεπήρε. Κίχλη) να έχει αποσπάΑν θέλετε να σει το κρατικό βραβείο μοιραστείτε Διηγήματος και Νουόσα νιώσατε βέλας, οι εκδόσεις Παδιαβάζοντας τάκη κυκλοφόρησαν ένα βιβλίο, στείλτε το το έβδομο βιβλίο του κείμενό σας –και πρώτο μυθιστό(το πολύ 700 ρημα του συγγραφέα– λέξεις) στο με τίτλο «Η καταγωγή smatzorou@ της λύπης». Ο Παπαμόefsyn.gr σχος επιστρατεύει όλο το απόσταγμα της λογοτεχνικής του τέχνης και εξιστορεί τη ζωή τού alter ego πρωταγωνιστή και ήρωα του μυθιστορήματός του Αλέκο. Η ζωή ενός ανθρώπου που πορεύεται τον τραγικά ανώ-
4-6 ΜΑΡΤΙΟΥ 2022 | ΝΗΣΙΔΕΣ
Καρτέρια του θανάτου ΤΟΥ ΘΑΝΑΣΗ ΜΠΑΤΣΌΠΌΎΛΌΎ *
ΗΛΙΑΣ ΠΑΠΑΜΟΣΧΟΣ
Η καταγωγή της λύπης Μυθιστόρημα
ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ
Διαβάστε την εξαιρετική συνέντευξη που έδωσε ο Ηλίας Παπαμόσχος στη Βένα Γεωργακοπούλου «Η γλώσσα είναι σαν το ποτάμι που φτιάχνει την κοίτη», στο efsyn.gr
μαλο δρόμο του πεπρωμένου του ολόγιομο από δραματικά περιστατικά έντεχνα κεντημένα σε καμβά με πολύχρωμες σταυροβελονιές, με επιλεγμένες λέξεις που συνθέτουν προτάσεις και έννοιες με ποιητικούς παραλληλισμούς και παρομοιώσεις. Που πληροφορούν τον αναγνώστη, εκτός όλων των άλλων, πως «Η καταγωγή της λύπης» δεν συνδέεται μόνο με τη μήτρα του πένθους από τον θάνατο αλλά και με τον πόνο που γεννούν αρρωστημένοι, πιστοί και άπιστοι έρωτες. Τον πόνο της ίδιας της αγάπης με τις τόσο λίγες χαρές, τις νοθευμένες θανάσιμα από την αγωνία της επόμενης μέρας. Από τις πρώτες σελίδες του μυθιστορήματος ο αναγνώστης γίνεται όμηρος όλων των ανθρώπινων συναισθημάτων για τις τόσο βάρβαρες και ανεπιθύμητες ατυχίες του πρωταγωνιστή. Ταυτίζεται απόλυτα με τη ζωή του στα επτά κεφάλαια της ιστορίας του, συμπυκνωμένα σε τρεις ενότητες, ξεκινώντας από την παιδική ηλικία, τα παιχνίδια με τους φίλους στις αλάνες της γειτονιάς, στη σκεπή από τσιμέντο του υπόγειου υδραγωγείου της πόλης, το δέσιμο και τον θαυμασμό αλλά και τις απογοητεύσεις και το «σπάσιμο» κάποιας φιλίας. Είναι η παιδικότητα που καλείται να αντιμετωπίσει τον θάνατο μιας πρασινοκέφαλης πάπιας για να γίνει η αρχή θαρρείς με τη γνωριμία της απώλειας. Απώλεια ζωής είναι και το νέκρωμα της παραδοσιακής βιοτεχνίας της γούνας που μετέτρεψε τους δρόμους της πόλης σε νεκροταφείο των επιχειρήσεων, με τις βιτρίνες να φιλοξενούν ολόγυμνες κούκλες, νεκρά ανδρεί-
κελα. Παρήγορο μήνυμα ζωής τα κάλαντα, με τις γυναίκες αξημέρωτα να ετοιμάζουν το γιορταστικό τραπέζι. Η επιτυχία εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο... Στη δεύτερη ενότητα θα δο-
Ο Παπαμόσχος δεν πρόδωσε τη μικρή φόρμα, αλλά πώς να αφηγηθεί τη μυθιστορηματική ζωή του; κιμαστούν τα συναισθήματα του αναγνώστη από τον «θρίαμβο» του θανάτου πάνω στην οικογένεια του Αλέκου - μάνα και αδερφή, αρχικά. Φοιτητική ζωή σε πένθος που «απαλύνεται» με ερωτικές περιπέτειες που όμως κι αυτές πληγώνουν και πονούν. Μέχρι την εγκατάλειψη των σπουδών και την επιστροφή στο πατρικό για τη φροντίδα του πατέρα, που δεν άντεξε πολύ. Στην τρίτη ενότητα, ο σκληρός και επώδυνος αγώνας του Αλέκου με τον δικό τους καρκίνο. Επεμβάσεις, νοσοκομεία αλλά και πόθος για ζωή.Με το ακροτελεύτιο αυτής της τραγικής ιστορίας να είναι το σπίτι. Με σκόρπιους αναρίθμητους τόμους βιβλίων στη μεγάλη σάλα του, μέσα από τους οποίους είχε ήδη αναγεννηθεί ένας συγγραφέας. Για να κρατάει ζωντανά τα τόσο αγαπημένα του πρόσωπα μέσα από τα γραπτά του. Για να θυμάται αγάπες που δεν χόρτασε... * Επίμονος αναγνώστης