Διάγγελμα Αλέξη Τσίπρα για το Μακεδονικό

Ελληνίδες, Έλληνες, Πριν από λίγη ώρα και μετά από πολύμηνες και επίμονες διαπραγματεύσεις, καταφέραμε να καταλήξουμε σε Συμφωνία με τον Πρωθυπουργό της πΓΔΜ, για την επίλυση της χρόνιας διαφοράς μας σε ό,τι αφορά την ονομασία της γείτονος. Εδώ και πάνω από εβδομήντα χρόνια, από την ίδρυση του γειτονικού ομόσπονδου Κράτους της Γιουγκοσλαβίας, και ιδιαίτερα μετά την ανεξαρτητοποίησή της το 1992, η γειτονική χώρα έφερε την ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικειοποίηση της βαριάς πολιτισμικής κληρονομιάς της ελληνικής Μακεδονίας. Θέλω να σας ενημερώσω ότι προκειμένου να αποκατασταθούν σχέσεις εποικοδομητικής συνεργασίας και ειλικρινούς φιλίας ανάμεσα στους λαούς μας και προκειμένου η Ελλάδα όχι μόνο να δεχθεί, αλλά και να πρωτοστατήσει στην ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική προοπτική των γειτόνων μας, οι τελευταίοι συμφώνησαν να αλλάξουν τη συνταγματική τους ονομασία για όλες τις χρήσεις και έναντι όλων. Συμφώνησαν να μετονομάσουν τη χώρα τους σε Δημοκρατία της Severna Makedonija (Σεβέρνα Μακεντόνιγια), δηλαδή στη γλώσσα μας σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας. Η αλλαγή του ονόματος θα υλοποιηθεί τόσο σε ό,τι αφορά τις διεθνείς και διμερείς τους σχέσεις όσο όμως και στο εσωτερικό. Με δύο λόγια, το όνομα αυτό θα ισχύει erga omnes – έναντι όλων, τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό, γεγονός που συνεπάγεται ότι οι γείτονές μας ανέλαβαν την υποχρέωση να αναθεωρήσουν σχετικά το Σύνταγμά τους. Με τον τρόπο αυτό και υπό τους όρους που προβλέπονται στη συμφωνία, οι 140 χώρες που σήμερα αναγνωρίζουν τους γείτονες μας ως Μακεδονία, θα τους αναγνωρίζουν εφεξής με το όνομα «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας». Έτσι επιτυγχάνεται ένας σαφής διαχωρισμός μεταξύ της ελληνικής Μακεδονίας και των Βόρειων Γειτόνων μας και μπαίνει οριστικό τέλος στον αλυτρωτισμό που ενέχει η σημερινή Συνταγματική τους ονομασία. Την ίδια στιγμή -και ίσως αυτό να έχει τη μεγαλύτερη ιστορική βαρύτητα και αξία για την Ελλάδα- στη Συμφωνία που καταλήξαμε, για πρώτη φορά προβλέπεται ότι οι Βόρειοι Γείτονές μας δεν έχουν και δεν μπορούν να διεκδικήσουν στο μέλλον καμία σχέση με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό της Μακεδονίας. Ο όρος Μακεδόνας της ελληνικής ιστορικής κληρονομιάς, ο οποίος έλκει την καταγωγή του από τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό διαχωρίζεται ρητά και κατηγορηματικά από τον όρο Μακεδόνας, όπως τον χρησιμοποιούν και στη βάση του οποίου αυτοπροσδιορίζονται οι πολίτες της γειτονικής μας χώρας. Στο ίδιο πλαίσιο, η Συμφωνία αναγνωρίζει τις σχετικές αποφάσεις του ΟΗΕ από το 1977 για την καταγραφή της γλώσσας των γειτόνων μας ως Μακεδονικής γλώσσας, με την πρόσθετη, όμως, και σαφή διατύπωση ότι αυτή ανήκει στην οικογένεια των νοτιοσλαβικών γλωσσών, γεγονός που, όπως ρητά αναγνωρίζεται, τη διαχωρίζει απολύτως από την ελληνομακεδονική γλωσσική κληρονομιά και τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό. Η Συμφωνία, επίσης, προβλέπει ότι η υπηκοότητα που θα αναγράφεται στα ταξιδιωτικά έγγραφα των γειτόνων μας δεν θα είναι: Μακεδόνας σκέτο, όπως μέχρι σήμερα, αλλά: Μακεδόνας / Πολίτης της Βόρειας Μακεδονίας. Η Ελλάδα θα αναγνωρίζει την υπηκοότητα των γειτόνων πολιτών ως «πολίτες της Βόρειας Μακεδονίας».

Αλλά πέραν αυτών, μεγάλη σημασία έχει και το γεγονός ότι συμφωνήσαμε οι γείτονές μας στην επικείμενη Συνταγματική Αναθεώρηση να αναλάβουν την υποχρέωση να αφαιρέσουν από το Σύνταγμα τους οποιαδήποτε αναφορά θα μπορούσε να ερμηνευτεί ως αλυτρωτική. Συγκεκριμένα: Απαλείφονται οι αναφορές σε Μακεδονική Μειονότητα, καθώς και στην ανάγκη προστασίας της. Αντικαθίσταται το άρθρο για την προστασία των συνόρων με απάλειψη των προβληματικών σημερινών αναφορών. Τέλος, αφαιρούνται οποιεσδήποτε έστω και έμμεσα ιστορικές - αλυτρωτικές αναφορές από το προοίμιο του Συντάγματός τους. Με τον κ. Ζάεφ καταλήξαμε, επίσης, σε ένα σαφές χρονοδιάγραμμα για την υπογραφή – κύρωση και θέση σε ισχύ της Συμφωνίας. Η Συμφωνία, αφού υπογραφεί από τους υπουργούς Εξωτερικών, θα πρέπει να κυρωθεί από τη Βουλή των γειτόνων μας. Στη συνέχεια, η Ελλάδα θα υποστηρίξει απόφαση για την έναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Βόρειας Μακεδονίας, με την Ε.Ε. στο επικείμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Και ταυτόχρονα θα υποστηρίξει την αποστολή πρόσκλησης από τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για ένταξή της στον οργανισμό. Και οι δύο αυτές προσκλήσεις θα τελούν υπό την αίρεση της επιτυχούς ολοκλήρωσης της Συνταγματικής Αναθεώρησης, που κατοχυρώνει τη χρήση του ονόματος έναντι όλων. Με απλά λόγια, εφόσον η Συνταγματική Αναθεώρηση δεν ευδοκιμήσει τότε αυτοδικαίως ακυρώνεται η πρόσκληση για ένταξη στο ΝΑΤΟ και δεν εκκινούν οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε. Η Ελλάδα, τέλος, θα κυρώσει τη μεταξύ μας Σύμβαση στο ελληνικό κοινοβούλιο θέτοντας την σε ισχύ, καθώς και το Πρωτόκολλο ένταξης των γειτόνων μας στο ΝΑΤΟ, μετά την επιτυχή ολοκλήρωση της συνταγματικής αναθεώρησης στη γειτονική χώρα. Με τον τρόπο αυτό η χώρα μας διασφαλίζει πλήρως και απόλυτα τα συμφέροντα της και δεν απεμπολεί το σχετικό διαπραγματευτικό της πλεονέκτημα.

Ελληνίδες, Έλληνες, Είμαι βαθύτατα πεπεισμένος ότι η Συμφωνία αυτή αποτελεί μια μεγάλη διπλωματική νίκη, αλλά και μια μεγάλη ιστορική ευκαιρία. Η Ελληνική Κυβέρνηση υπερασπίστηκε στο ακέραιο όλες τις κόκκινες γραμμές της, όλες τις κόκκινες γραμμές της εθνικής μας θέσης, όπως αυτή διαμορφώθηκε τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια. Το σημαντικότερο, όμως, όλων είναι ότι βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορική ευκαιρία που αφορά όχι μόνο το έθνος μας, αλλά συνολικότερα την περιοχή μας. Πρόκειται για μια ιστορική στιγμή για τα Βαλκάνια και τους λαούς μας. Κλείνει οριστικά μια διένεξη που υπονόμευσε τον κοινό βηματισμό και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.

Και ανοίγει ένα παράθυρο στο μέλλον. Ένα παράθυρο αλληλεγγύης, φιλίας και συνεργασίας, ευημερίας και συνανάπτυξης μεταξύ των λαών μας. Με τη Συμφωνία αυτή η πατρίδα μας εδραιώνεται ως ηγέτιδα δύναμη στα Βαλκάνια και ως πραγματικός πυλώνας σταθερότητας σε μια βαθιά πληγωμένη περιοχή. Σε μια περίοδο που χώρες γύρω μας βυθίζονται στον εαυτό τους, χτυπημένες από το μικρόβιο του εθνικισμού, η Ελλάδα πρωταγωνιστεί και πάλι στα Βαλκάνια, ως η χώρα που ανοίγει δρόμους για την ειρηνική επίλυση διαφορών και τη δημιουργική συνύπαρξη των λαών. Και είμαι βαθιά περήφανος για αυτό. Και πέρα από μικροπολιτικές σκοπιμότητες και εσωτερικούς υπολογισμούς, σήμερα μπορούμε όλες οι Ελληνίδες και όλοι οι Έλληνες να είμαστε περήφανοι. Όχι μόνο για την ιστορία και την πολιτισμική μας κληρονομιά που με τη Συμφωνία κατοχυρώνουμε, όχι μόνο για το εθνικό μας παρελθόν, αλλά και για το παρόν και το μέλλον μας. Μιας ισχυρής Ελλάδας, φάρου πολιτισμού, ιστορίας αλλά και αξιών, μιας Ελλάδας Πυλώνα σταθερότητας στα Βαλκάνια, στην Ανατολική Μεσόγειο, στην Ευρώπη. Αυτή την Ελλάδα οραματιζόμαστε και σήμερα κάνουμε ένα ιστορικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Σας ευχαριστώ.