20 6|12|202 2
21Ο NΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
ΕΙΔΙΚΗ ΕΚ ΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ»
ΜΙΑ ΤΑΞΗ ΦΡΕΝΕ ώς μπορεί να είναι μια τάξη Φρενέ; Ερώτηση δύσκολη, αλλά και προκλητική. Τα υλικά μιας συνεργατικής τάξης αφορούν τον συντονισμό των αισθήσεων των παιδιών, την αφή, τις γλώσσες, την αρχιτεκτονική της τάξης, την κίνηση, την εναλλαγή μέσα/ έξω, την επιτέλεση της μάθησης με τη συγκίνηση, καθώς και το τρίπτυχο «τάξη - αυλή - κοινότητα». Ο κόσμος των υλικών αντισταθμίζει και διορθώνει τις ανισότητες, τη φτώχεια, το μονοδιάστατο cognito και τα επιστημολογικά εμπόδια στη μάθηση. Η στιγμή της διόρ-
Π
θωσης του κόσμου είναι αυτή του συμβουλίου της τάξης, της άμεσης δημοκρατίας των παιδιών που κάνουν τη δική τους κυβέρνηση. Σε κάθε συμβούλιο τα παιδιά αποφασίζουν και ρυθμίζουν όλα τα ζητήματα που ανακύπτουν από τη ζωή στον μικρόκοσμο της τάξης και του σχολείου τους. Μοιράζονται ρόλους και υπευθυνότητες μεταξύ τους. Στιγμή δημοκρατίας αποτελεί και η συνάντηση μεταξύ παιδιών που δεν γνωρίζονται από πριν, όπως και παιδιών με ενήλικες, με σκοπό την αναβίωση της ιστορικής μνήμης - όπως αυτό που συνέβη και φέτος στον αύλειο χώρο του Πολυτεχνείου. Εκεί το «Σκασιαρχείο» οργάνωσε ένα διήμερο δράσεων για μικρούς και μεγάλους - και στο ένθετο αυτό διαβάζουμε την εμπειρία μιας τάξης που μαζί με τη δασκάλα τους επισκέφθηκαν τον χώρο και συμμετείχαν στα δρώμενα. Η αρχιτεκτονική και η ιστορία του κάθε κτιρίου ενεργοποιεί όχι μόνο τους χώρους του αλλά και παράγει κίνηση, (ν)ομάδες και διαδρομές εντός και εκτός σχολείου. Δηλαδή με την παιδαγωγική Φρενέ καλούμαστε να συνενώσουμε φαινομενικά διακριτούς χώρους, όπως μεταξύ άλλων: την τάξη, τα τμήματα ένταξης και υποδοχής, την υπαίθρια τάξη, τον κήπο του σχολείου, την αυλή, την κοινότητα.
Συμμετείχαμε ως μέλη του «Σκασιαρχείου» και εκπαιδευτικοί της δημόσιας εκπαίδευσης στην 3η Μπιενάλε της Νέας Αγωγής που έλαβε χώρα στις Βρυξέλλες τον Οκτώβρη του 2022. Μια επετειακή συνάντηση για τον εορτασμό των 100 χρόνων από το Διεθνές Συνέδριο του Καλέ το 1921 και την ίδρυση της Διεθνούς Ενωσης της Νέας Αγωγής. «Οι... διαδρομές ενός κειμένου» ήταν ένα εργαστήριο το οποίο εμψύχωσαν οι εκπαιδευτικοί του «Σκασιαρχείου» που ταξίδεψαν στις Βρυξέλλες και το οποίο στηριζόταν στην ελεύθερη έκφραση στα πεδία του λόγου και της έκφρασης μέσα από το θέατρο. Για να επικοινωνήσουν τα υποκείμενα μέσα στον κάθε χώρο -αλλά και μεταξύ τους- καλούμαστε να καταργήσουμε την έδρα, δημιουργώντας μια συνεργατική τάξη όπου η εργασία και η συνεργασία προκύπτουν από την εφαρμογή των τεχνικών Φρενέ και ρυθμίζονται από το συμβούλιο της τάξης: η αλληλογραφία, το ραδιόφωνο, το τυπογραφείο, η βιβλιοθήκη, ο συνεταιρισμός, ο κινηματογράφος, το θέατρο, τα διάφορα πρότζεκτ – όλα έχουν τη θέση τους και αξιοποιούνται σε μια τέτοια τάξη. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ