Chairs,Contributors,and Reviewers
ChapterChairs
MargitBleecker,MD,PhD
CenterforOccupationalandEnvironmentalNeurology
Baltimore,Maryland
TheCentralandPeripheralNervousSystem
FrancisI.Catlin,MD,ScD
BaylorCollegeofMedicine
Houston,Texas
Ear,Nose,Throat,andRelatedStructures
LindaCocchiarella,MD,MSc
AmericanMedicalAssociation
Chicago,Illinois
ImpairmentEvaluationand RecordsandReports
AugustColenbrander,MD
CaliforniaPacificMedicalCenterandSmith-KettlewellEyeResearch Institute
SanFrancisco,California
TheVisualSystem
EdwardCovington,MD
ClevelandClinic
Cleveland,Ohio
Pain
PaulE.Epstein,MD
UniversityofPennsylvania
Philadelphia,Pennsylvania
TheRespiratorySystem
EugeneFrenkel,MD
UniversityofTexasSouthwesternMedicalCenter
Dallas,Texas
TheHematopoieticSystem
RobertH.HaralsonIII,MD
Maryville,Tennessee
TheSpine
FrankE.Jones,MD
Nashville,TN
TheUpperExtremities
PhilippM.Lippe,MD
StanfordUniversity
SanJose,California
Pain
JamesV.Luck,Jr,MD
OrthopaedicHospital
LosAngeles,California
TheLowerExtremities
JamesR.McPherson,MD
MayoClinic
Rochester,Minnesota
TheDigestiveSystem
ArthurT.Meyerson,MD
NewYorkUniversitySchoolofMedicine
NewYork,NewYork
MentalandBehavioralDisorders
InderPerkash,MD
StanfordUniversity
PaloAlto,California
TheUrinaryandReproductiveSystems
NelsonG.Richards,MD
Richmond,Virginia
TheCentralandPeripheralNervousSystem
HarveyA.Rubenstein,MD,FACP,FACE
GeorgetownUniversitySchoolofMedicine
McLean,Virginia
TheEndocrineSystem
JosephSataloff,MD,MSc,DSc
ThomasJeffersonUniversity Philadelphia,Pennsylvania
ImpairmentEvaluationandRecordsandReports
GenevievedeGrootSwanson,MD, MichiganStateUniversity
GrandRapids,Michigan
TheUpperExtremities
JamesS.Taylor,MD
ClevelandClinic
Cleveland,Ohio
TheSkin
DennisC.Turk,PhD
UniversityofWashington
Seattle,Washington
Pain
NancyWebb,MD
Kelsey-SeyboldClinic
Houston,Texas
TheVisualSystem
ScottWright,MD
MayoClinic
Rochester,Minnesota
TheCardiovascularSystem:HeartandAorta
TheCardiovascularSystem:SystemicandPulmonaryArteries
Contributors
GunnarB.J.Andersson,MD,PhD
Rush-Presbyterian-StLuke’sMedicalCenter Chicago,Illinois
WilliamS.Beckett,MD
UniversityofRochesterSchoolofMedicineandDentistry Rochester,NewYork
ScottBrown,MD
PhysicalMedicineandRehabilitation
SinaiRehabilitationCenter Baltimore,Maryland
NeilBusis,MD
PittsburghNeurologicalGroup Pittsburgh,Pennsylvania
SeineChiang,MD
UniversityofAlabama Birmingham,Alabama
LindaCocchiarella,MD,MSc
AmericanMedicalAssociation Chicago,Illinois
RobertCofield,MD
MayoClinic
Rochester,Minnesota
PhillipCoogan,MD
Nashville,Tennessee
G.TheodoreDavis,MD Albuquerque,NewMexico
RobertDobie,MD
NationalInstituteonDeafnessandCommunicativeDisorders Bethesda,Maryland
AnthonyDorto,MD,DC Hollywood,Florida
KennethW.Eckmann,MD TheNeurologyCenter Wheaton,Maryland
PatriciaG.Engasser,MD StanfordUniversity UniversityofCalifornia,SanFrancisco Atherton,California
LorenH.Engrav,MD
UniversityofWashingtonSchoolofMedicine Seattle,Washington
BlairC.Filler,MD
OrthopaedicHospital LosAngeles,California
JohnJ.Gerhardt,MD Portland,Oregon
DarleneG.Kelley,MD,PhD MayoClinic Rochester,Minnesota
RandallD.Lea,MD
CenterofOrthopaedicCare&EvaluationMedicine BatonRouge,Louisiana
BarryS.Levinson,MD
UniversityofTexasSouthwesternMedicalCenterandDallasVeterans AdministrationMedicalCenter Dallas,Texas
JamesLockey,MD
UniversityofCincinnatiCollegeofMedicine Cincinnati,Ohio
JohnD.Loeser,MD
UniversityofWashington Seattle,Washington
DonlinLong,MD
JohnsHopkinsUniversityMedicalCenter Baltimore,Maryland
C.G.TobyMathias,MD
UniversityofCincinnati Cincinnati,Ohio
TomMayer,MD Dallas,Texas
MichaelMcGoon,MD MayoClinic Rochester,Minnesota
RickNishimura,MD MayoClinic Rochester,Minnesota
RajanPerkash,MD StanfordUniversity Sunnyvale,California
JohnPhair,MD
NorthwesternUniversity Chicago,Illinois
MohammedI.Ranavaya,MD
Chapmanville,
WestVirginia
DavidC.Randolph,MD,MPH Cincinnati,Ohio
EdwardA.Rankin Washington,DC
JamesP.Robinson,MD,PhD UniversityofWashington Seattle,Washington
JoelR.Saper,MD AnnArbor,Michigan
RobertThayerSataloff,MD,DMA
ThomasJeffersonUniversity GraduateHospital Philadelphia,Pennsylvania
GabrielSella,MD MartinsFerry,Ohio
WilliamS.Shaw,MD IntegratedHealthManagement Denver,Colorado
GeorgeM.Smith,MD
G.M.SmithAssociates,Inc AlisoViejo,California
MarkTaylor,MD SanAntonio,Texas
MarthaTerris,MD StanfordUniversity PaloAlto,California
MarkUtell,MD UniversityofRochester
Rochester,NewYork
JonathanVanGeest,PhD
AmericanMedicalAssociation Chicago,Illinois
Reviewers
PeterAmadio,MD Rochester,Minnesota
AriesArditi,PhD
NewYork,NewYork
IanBailey,OD
UniversityofCalifornia,Berkeley Berkeley,California
JohnR.Balmes,MD
UniversityofCalifornia,SanFrancisco SanFrancisco,California
PeterS.Barth,PhD
UniversityofConnecticut Storrs,Connecticut
WilliamBeckett,MD
UniversityofRochester Rochester,NewYork
JamesL.Becton,MD Augusta,Georgia
JanetteBertness,JD Providence,RhodeIsland
PeterV.Bieri,MD,FAADEP Lawrence,Kansas
StanBigos,MD UniversityofWashington Seattle,Washington
MartinBlack,MD Philadelphia,Pennsylvania
SidneyBlair,MD,FACS LoyolaUniversityMedicalCenter Maywood,Illinois
WilliamBlair,MD IowaCity,Iowa
ChristopherR.Brigham,MD Portland,Maine
CharlesBrooks,MD,PC Bellevue,Washington
RobertBuchanan,MD OklahomaCity,Oklahoma
WilliamB.Bunn,MD,JD,MPH NorthwesternUniversity Chicago,Illinois
JohnF.Burton,Jr,PhD,LLB
Rutgers:TheStateUniversityofNewJersey
NewBrunswick,NewJersey
ThomasN.Byrne,MD
NewHaven,Connecticut
DanielBarryCarr,MD Boston,Massachusetts
SusanO.Cassidy,MD,JD
Madison,Connecticut
RobertCohen,MD Chicago,Illinois
AlanL.Colledge,MD SaltLakeCity,Utah
AnneL.Corn,EdD VanderbiltUniversity Nashville,Tennessee
JamesCulver,MD Cleveland,Ohio
StevenDarnell,MBA Camas,Washington
StanleyDersinski,MD RedwoodCity,California
MaryDombovy,MD Rochester,NewYork
JosephDrozda,MD Chesterfield,Missouri
EleanorFaye,MD NewYork,NewYork
MichaelFeuerstein,PhD
UniformedServicesUniversity Bethesda,Maryland
DonaldFletcher,MD Birmingham,Alabama
LindaForst,MD,MPH UniversityofIllinois
Chicago,Illinois
RobertJ.Gatchel,PhD
UniversityofTexas Dallas,Texas
ElizabethGenovese-Stone,MD,MBA BalaCynwyd,Pennsylvania
PhilipHarber,MD UniversityofCalifornia,LosAngeles LosAngeles,California
HollyB.Hahn,MD IndianaUniversity Indianapolis,Indiana
ScottHalderman,MD SantaAna,California
StephenHanauer,MD UniversityofChicago Chicago,Illinois
RowlandHazard,MD UniversityofVermont Williston,Vermont
GeorgeE.Healy,Jr,MD Providence,RhodeIsland
LeaHyvärinen,MD Helsinki,Finland
MariellJessup,MD UniversityofPennsylvania Philadelphia,Pennsylvania
NormanJohanson-Phil,MD Philadelphia,Pennsylvania
AlanJohnston,PhD UniversityofMelbourne Melbourne,Australia
MortonKasden,MD Louisville,Kentucky
RichardKatz,MD StLouis,Missouri
GideonLetz,MD,MPH SanFrancisco,California
PhilipLevy,MD Phoenix,Arizona
StephenLord,JD Boise,Idaho
DeanS.Louis,MD AnnArbor,Michigan
BorisD.Lushniak,MD,MPH NIOSH Cincinnati,Ohio
PeterJ.Mandel,MD SanFrancisco,California
RobertMassof,PhD
JohnsHopkinsUniversity Baltimore,Maryland
MarkMelhorn,MD Wichita,Kansas
KathrynMueller,MD Littleton,Colorado
JohnNiparko,MD
JohnsHopkinsUniversity
Baltimore,Maryland
MohamedM.Panjabi,PhD
YaleUniversity
NewHaven,Connecticut
ArunPerkash,MD
StanfordUniversity
Sunnyvale,California
DanteJ.Pieramici,MD
JohnsHopkinsUniversity
Baltimore,Maryland
CarrieRedlich,MD,MPH
YaleUniversity
NewHaven,Connecticut
RobertD.Rondinelli,MD,PhD UniversityofKansas KansasCity,Kansas
CecileS.Rose,MD,MHP Denver,Colorado
HenryJ.Roth,MD Denver,Colorado
SpencerRowland,MD SanAntonio,Texas
BrianSchulman,MD Bethesda,Maryland
MarciaScott,MD Cambridge,Massachusetts
WilliamShaw,MD Denver,Colorado
ElizabethSherertz,MD
WakeForestUniversity
Winston-Salem,NorthCarolina
PriscillaShort,MD
AmericanMedicalAssociation Chicago,Illinios
EmilyA.Spieler,JD WestVirginiaUniversity Morgantown,WestVirginia
GordonSteinagle,DO Buffalo,NewYork
Henry(Hal)LeeStockbridge,MD,MPH Olympia,Washington
WilliamM.Swartz,MD Pittsburgh,Pennsylvania
JamesTalmage,MD Cookeville,Tennessee
MarcT.Taylor,MD SanAntonio,Texas
MichaelI.Vender,MD ArlingtonHeights,Illinois
GregWagner,MD Morgantown,WestVirginia
MaryWarren,OT KansasCity,Missouri
TableofContents
Chapter1
Philosophy,Purpose,andAppropriateUseofthe Guides
1.1 History
1.2 Impairment,Disability,andHandicap
1.3 TheOrganSystemandWholeBodyApproachtoImpairment
1.4 PhilosophyandUseoftheCombinedValuesChart
1.5 IncorporatingScienceWithClinicalJudgment
1.6 Causation,ApportionmentAnalysis,andAggravation
1.7 Useofthe Guides
1.8 ImpairmentEvaluationsinWorkers’Compensation
1.9 EmployabilityDeterminations
1.10 RailroadandMaritimeWorkers
1.11 ThePhysician’sRoleBasedontheAmericanswithDisabilities Act(ADA)
1.12 Summary Chapter2
PracticalApplicationofthe Guides
2.1 DefiningImpairmentEvaluations
2.2 WhoPerformsImpairmentEvaluations?
2.3 Examiners’RolesandResponsibilities
2.4 WhenAreImpairmentRatingsPerformed?
2.5 RulesforEvaluation
2.6 PreparingReports
Chapter3
TheCardiovascularSystem:HeartandAorta
3.1 PrinciplesofAssessment
3.2 VavularHeartDisease
3.3 CoronaryHeartDisease
3.4 CongenitalHeartDisease
3.5 Cardiomyopathies
3.6 PericardialHeartDisease
3.7 Arrhythmias
3.8 CardiovascularImpairmentEvaluationSummary
Chapter4
TheCardiovascularSystem:SystemicandPulmonary Arteries
4.1 HypertensiveCardiovascularDisease
4.2 DiseasesoftheAorta
4.3 VascularDiseasesAffectingtheExtremities
4.4 DiseasesofthePulmonaryArteries
4.5 CardiovascularImpairmentEvaluationSummary
Chapter5
TheRespiratorySystem
5.1 PrinciplesofAssessment
5.2 SymptomsAssociatedWithRespiratoryDisease
5.3 TobaccoUseandEnvironmentExposureAssociatedWith RespiratoryDisease
5.4 Examinations,ClinicalStudies,andOtherTestsforEvaluating RespiratoryDisease
5.5 Asthma
5.6 ObstructiveSleepApnea
5.7 HypersensitivityPneumonitis
5.8 Pneumoconiosis
5.9 LungCancer
5.10 PermanentImpairmentDuetoRespiratoryDisorders
5.11 RespiratoryImpairmentEvaluationSummary
Chapter6
TheDigestiveSystem
6.1 PrinciplesofAssessment
6.2 UpperDigestiveTract
6.3 Colon,Rectum,andAnus
6.4 EnterocutaneousFistulas
6.5 LiverandBiliaryTract
6.6 Hernias
6.7 DigestiveSystemImpairmentEvaluationSummary
Chapter7
TheUrinaryandReproductiveSystems
7.1 PrinciplesofAssessment
7.2 TheUrinarySystem
7.3 UpperUrinaryTract
7.4 UrinaryDiversion
7.5 Bladder
7.6 Urethra
7.7 MaleReproductiveOrgans
7.8 FemaleReproductiveOrgans
7.9 UrinaryandReproductiveSystemsImpairmentEvaluation Summary
Chapter8
TheSkin
8.1 PrinciplesofAssessment
8.2 Disfigurement
8.3 ScarsandSkinGrafts
8.4 ContactDermatitis
8.5 NaturalRubberLatexAllergy
8.6 SkinCancer
8.7 CriteriaforRatingPermanentImpairmentDuetoSkinDisorders
8.8 SkinImpairmentEvaluationSummary
Chapter9
TheHematopoieticSystem
9.1 PrinciplesofAssessment
9.2 Anemia
9.3 PolycythemiaandMyelofibrosis
9.4 WhiteBloodCellDiseaseorAbnormalities
9.5 HemorrhagicandPlateletDisorders
9.6 ThromboticDisorders
9.7 HematologicImpairmentEvaluationSummary
Chapter10
TheEndocrineSystem
10.1 PrinciplesofAssessment
10.2 Hypothalamic-PituitaryAxis
10.3 Thyroid
10.4 Parathyroids
10.5 AdrenalCortex
10.6 AdrenalMedulla
10.7 Pancreas(IsletsofLangerhans)
10.8 Gonads
10.9 MammaryGlands
10.10 MetabolicBoneDisease
10.11 EndocrineSystemImpairmentEvaluationSummary
Chapter11
Ear,Nose,Throat,andRelatedStructures
11.1 PrinciplesofAssessment
11.2 TheEar
11.3 TheFace
11.4 TheNose,Throat,andRelatedStructures
11.5 Ear,Nose,Throat,andRelatedStructuresImpairmentEvaluation Summary
Chapter12
TheVisualSystem
12.1 PrinciplesofAssessment
12.2 ImpairmentofVisualAcuity
12.3 ImpairmentoftheVisualField
12.4 ImpairmentoftheVisualSystem
12.5 VisualAcuityMeasurementatNear(ReadingAcuity)
Chapter13
TheCentralandPeripheralNervousSystem
13.1 PrinciplesofAssessment
13.2 CriteriaforRatingImpairmentDuetoCentralNervousSystem Disorders
13.3 CriteriaforRatingCerebralImpairments
13.4 CriteriaforRatingImpairmentsoftheCranialNerves
13.5 CriteriaforRatingImpairmentsofStation,Gait,andMovement Disorders
13.6 CriteriaforRatingImpairmentsofUpperExtremitiesRelatedto CentralImpairment
13.7 CriteriaforRatingSpinalCordandRelatedImpairments
13.8 CriteriaforRatingImpairmentsRelatedtoChronicPain
13.9 CriteriaforRatingImpairmentsofthePeripheralNervous System,NeuromuscularJunction,andMuscularSystem
13.10 NervousSystemImpairmentEvaluationSummary
Chapter14
MentalandBehavioralDisorders
14.1 PrinciplesofAssessment
14.2 PsychiatricDiagnosisandImpairment
14.3 AMethodofEvaluatingPsychiatricImpairment
14.4 AssessingImpairmentSeverity
14.5 ExamplesofImpairmentDuetoMentalandBehavioral Disorders
14.6 FormatoftheImpairmentReport
Chapter15
TheSpine
15.1 PrinciplesofAssessment
15.2 DeterminingtheAppropriateMethodforAssessment
15.3 Diagnosis-RelatedEstimatesMethod
15.4 DRE:LumbarSpine
15.5 DRE:ThoracicSpine
15.6 DRE:CervicalSpine
15.7 RatingCorticospinalTractDamage
15.8 Range-of-MotionMethod
15.9 ROM:LumbarSpine
15.10 ROM:ThoracicSpine
15.11 ROM:CervicalSpine
15.12 NerveRootand/orSpinalCord
15.13 CriteriaforConvertingWholePersonImpairmenttoRegional SpineImpairment
15.14 ThePelvis
15.15 SpineEvaluationSummary
Chapter16
TheUpperExtremities
16.1 PrinciplesofAssessment
16.2 Amputations
16.3 SensoryImpairmentDuetoDigitalNerveLesions
16.4 EvaluatingAbnormalMotion
16.5 ImpairmentoftheUpperExtremitiesDuetoPeripheralNerve Disorders
16.6 ImpairmentoftheUpperExtremitiesDuetoVascularDisorders
16.7 ImpairmentoftheUpperExtremitiesDuetoOtherDisorders
16.8 StrengthEvaluation
16.9 SummaryofStepsforEvaluatingImpairmentsoftheUpper Extremity
16.10 ClinicalExamples
Chapter17
TheLowerExtremities
17.1 PrinciplesofAssessment
17.2 MethodsofAssessment
17.3 LowerExtremityImpairmentEvaluationProcedureSummary andExamples
Chapter18
Pain
18.1 PrinciplesofAssessment
18.2 OverviewofPain
18.3 IntegratingPain-RelatedImpairmentIntotheConventional ImpairmentRatingSystem
18.4 BehavioralConfounders
18.5 HowtoRatePain-RelatedImpairment:ASampleProtocol
18.6 PsychogenicPain
18.7 Malingering
18.8 Conclusion
18.9 CaseExamples Appendix
RecordingRange-of-MotionMeasurements
Glossary
CombinedValuesChart Index