CIUDADES AUGUSTEAS 2025

Page 1


LUGO • BRAGA • ASTORGA

LUGO • BRAGA •

LUGO

LUGO: RUTA MONUMENTAL

De todos os camiños que conducían a Roma, polo menos cinco deles tiñan a Lucus Augusti como punto de referencia, ademais doutros posibles cara á Mariña lucense e o Golfo Ártabro. Lug o foi, dende a súa fundación nos postremeiros anos do século I a.C., un epicentro viario dos máis importantes do Noroeste, do que arrancaban ou morrían varias rutas. Como testemuña desta realidade histórica, un gran miliario de bronce erguese na Praza de Armanyà da urbe lucense. Precisamente, dende este punto, e seguindo a sinalización urbana a base de discos de bronce no

De todos los caminos que conducían a Roma, por lo menos cinco de elllos tenían a Lucus Augusti como punto de referencia, además de otros posibles hacia la Mariña Lucense y el Golfo Ártabro. Lugo fue, desde su fundación en las postrimerías del siglo I a.C., un epicentro viario de los más importantes del Noroeste, del que arrancaban o morían varias rutas. Como testimonio de esta realidad histórica, un gran miliario de bronce se levanta en la Plaza de Armanyà de la urbe lucense. Precisamente, desde este punto, y siguiendo la señalización urbana a base de discos

chan, podemos percorrer o trazado dunha das principais vías da antigüidade no Noroeste, a vía XIX do Itinerario de Antonino, inaugurada no ano 11 da nosa era, en época do emperador Augusto, que comunicaba Lucus Augusti coas outras dúas capitais conventuais do noroeste peninsular, Bracara Augusta (Braga) e Asturica Augusta (Astorga), a través dun percorrido de 299 millas (450 km). Seguindo o curso do antigo decumanus maximus (unha das principais rúas da urbe romana), ata a súa saída pola Porta Miña, a vía inicia neste punto o seu percorrido cara Bracara, en continuo descenso ata a ponte sobre o río Miño, por un traxecto que se mantivo ao longo da historia fosilizado nun vello camiño que recibe na actualidade o nome de Rego dos Hortos e Calzada da Ponte.

Para dar paso á vía XIX e posteriormente a outras que se van deseñando, co paso do tempo, a través deste vasto territorio como a vía XX (per loca marítima) ou as procedentes de Aquae Flavia (Chaves) e Aquae Querquennae (Baños de Bande) por Ourense, constrúese unha ponte sobre o río Miño, que como se demostrou, despois das actuacións de rehabilitación realizadas a finais do ano de 2012,

de bronce en el suelo, podemos recorrer el trazado de una de las principales vías de la antigüedad en el Noroeste, la vía XIX del Itinerario de Antonino, inaugurada en el año 11 de nuestra era, en época del emperador Augusto, que comunicaba Lucus Augusti con las otras dos capitales conventuales del noroeste peninsular, Bracara Augusta (Braga) y Asturica Augusta (Astorga) a través de un recorrido de 299 millas (450 km). Siguiendo el curso del antiguo decumanus maximus (una de las principales calles de la urbe romana) hasta su salida por la Puerta Miña, la vía inicia en este punto su recorrido hacia Bracara, en continuo descenso hasta el puente sobre el río Miño, por un trayecto que se mantuvo a lo largo de la historia fosilizado en un viejo camino que recibe en la actualidad el nombre de Rego dos Hortos y Calzada da Ponte.

Para dar paso a la vía XIX y posteriormente a otras que se van diseñando, con el paso del tiempo, a través de este vasto territorio como la vía XX (per loca marítima) o las procedentes de Aquae Flavia (Chaves) y Aquae Querquennae (Baños de Bande) por Ourense, se construye un puente sobre el río Miño, que como se demostró, después de las actua -

RUtA MOnUMentAl

non queda dúbida ningunha da orixe romana deste monumento, grazas á presenza dun conxunto de detalles construtivos que a caracterizan: disposición de perpiaños a soga e tizón, grampas con dobre cola de miñato, marcas de panca, perpiaños almofadados, inscricións, etc.

A Ponte romana de Lugo basicamente está formada por unha arcada de bóvedas de medio punto dunha mesma luz, con piares de espesores moi similares, de rasante horizontal e alzado relativamente baixo, e unha plataforma ampla, case sempre superior aos 5,00 metros. É posible que a ponte tivera oito arcos de 10,40 m, cunha composición simétrica, piares de 4,70 m de espesor cun tallamar semicircular na súa fronte de 2,35 m de radio e rasante horizontal, cunha tipoloxía habitual noutras pontes de Hispania. A súa lonxitude, duns 120 m, e a súa anchura de 7,00 m dan unha idea da monumentalidade desta obra. Un dos descubrimentos máis relevantes realizado durante as obras de rehabilitación é o da existencia de tallamares semicirculares, do mesmo tipo que os que se conservan noutras pontes romanas, como a de Mérida.

A ponte mantívose en servizo ao longo da historia, servindo de paso as distintas rutas medievais como a do Camiño Primitivo a Santiago, unha das primeiras calzadas de peregrinación que se crean tras o descubrimento da tumba do apóstolo en Compostela, ou dando continuidade aos distintos Camiños Reais tanto para Santiago como para Ourense, e ás modernas estradas.

A pouca distancia da ponte, na marxe esquerda do río, érguense as antigas Termas romanas, declaradas BIC e conservadas en parte na planta baixa do actual balneario. Construídas a inicios do s. I d.C., eran lugar de parada obrigatoria para os viaxantes e os habitantes da cidade que se acercaban a elas polo treito da vía romana, atopando aquí un lugar de ocio e recreo ao mesmo tempo que de curación, grazas ós ricos mananciais acuíferos medicinais, con temperaturas que acadan os 43,8 ºC, e que segue a utilizar o actual balneario. Das antigas termas romanas persisten, hoxe en día, tres salas abovedadas e outros vestixios que foron aparecendo nos últimos anos. Dúas das

ciones de rehabilitación realizados a finales del año 2012, no queda ninguna duda del origen romano de este monumento, gracias a la presencia de un conjunto de detalles constructivos que lo caracterizan: disposición de sillares a soga y tizón, grapas con doble cola de milano, marcas de palanca, sillares almohadillados, inscripciones, etc.

El Puente romano de Lugo básicamente está formado por una arcada de bóvedas de medio punto de una misma luz, con pilares de espesores muy similares, de rasante horizontal y alzado relativamente bajo, y una plataforma amplia, casi siempre superior a los 5,00 metros. Es posible que el puente tuviese ocho arcos de 10,40 m, con una composición simétrica, pilares de 4,70 m de espesor con un tajamar semicircular en su frente de 2,35 m de radio y rasante horizontal, con una tipología habitual en otros puentes de Hispania. Su longitud, de unos 120 m, y su anchura de 7,00 m dan una idea de la monumentalidad de esta obra. Uno de los descubrimientos más relevantes realizados durante las obras de rehabilitación es la existencia de tajamares semicirculares, del mismo tipo que los que se conservan en otros puentes romanos, como el de Mérida.

El puente se mantuvo en servicio a lo largo de la historia, sirviendo de paso a las distintas rutas medievales como la del Camino Primitivo a Santiago, una de las primeras calzadas de peregrinación que se crean tras el descubrimiento de la tumba del apóstol en Compostela, o dando continuidad a los distintos Caminos Reales tanto para Santiago como para Ourense, y a las modernas carreteras.

A poca distancia del puente, en la margen izquierda del río, se levantan las antiguas Termas romanas, declaradas BIC y conservadas en parte en la planta baja del actual balneario. Construidas a inicios del s. I d.C., eran lugar de parada obligatoria para los viajantes y los habitantes de la ciudad que se acercaban a ellas por el trecho de la vía romana, encontrando aquí un lugar de ocio y recreo al mismo tiempo que de curación, gracias a los ricos manantiales acuíferos medicinales, con temperaturas que alcanzan los 43,8 ºC, y que sigue a utilizar el actual balneario. De las antiguas termas romanas persisten, hoy en día, tres

salas, pavimentadas en opus signinum, de cor avermellada, e provistas de pequenas fornelas nas paredes, parecen identificarse co antigo apodyterium ou zona de vestiarios. Non obstante, isto é só unha pequena parte do conxunto que excedía de sobra as dimensións do actual balneario. As escavacións arqueolóxicas realizadas nos últimos anos descubríron novas estancias que corresponderían a un espazo porticado, inicialmente concibido como ximnasio (palestra) e posteriormente como estancia basilical (basilica thermarum). No patio posterior había unha gran piscina, feita de potente formigón romano (opus caementicium). Documentáronse asemade, os diferen

salas abovedadas y otros vestigios que fueron apareceniendo en los últimos años. Dos de las salas, pavimentadas en opus signinum, de color rojizo, y provistas de pequeñas hornacinas en las paredes, parecen identificarse con el antiguo apodyterium o zona de vestuarios. No obstante, esto es sólo una pequeña parte del conjunto que sobrepasaba con creces las dimensiones del actual balneario. Las excavaciones arqueológicas realizadas en los últimos años descubrieron nuevas estancias que corresponderían a un espacio porticado, inicialmente concebido como gimnasio (palestra) y posteriormente cómo estancia basilical (basilica thermarum). En el patio posterior

RUtA MOnUMentAl

tes condutos de captación e canalización das augas termais, así como os sistemas de drenaxe. Demostrouse tamén a existencia dun culto vinculado á utilización das augas, grazas ao achado de 14 aras ou altares dedicadas ás Ninfas, o que confirma o uso terapéutico-relixioso das instalacións, xunto cunha faceta máis profana vinculada ao lecer e aos baños hixiénicos. O abandono e desmantelamento de boa parte das instalacións produciríase ao redor do s. III d.C. Non obstante, as súas benéficas e salutíferas augas seguirán empregándose no medievo e en épocas máis recentes.

Cruzada a ponte, onde se cumpre a reducción da primeira milla dende Lugo, a vía continuaría o seu trazado pola rúa Vella da Ponte e o lugar de Pontegaos, no Barrio da Ponte, ata o Alto da Louzaneta. Dende este punto a vía atravesa as fértiles terras do val do Mera, nun percorrido onde a natureza prevalece nun estado case puro, e lévanos ata o conxunto monumental de Santa Eulalia de Bóveda, a uns 14 quilómetros da capital. O misterio envolve a este senlleiro edificio dende o seu descubrimento en 1926, xa que son moitas as hipóteses, interpretacións, comentarios, suxerencias e recreacións posibles, que se teñen formulado sobre a súa orixe e funcionalidade. Á luz dos datos parece sensato pensar que a orixe do monumento está relacionada coa captación de mananciais. O seu uso como ninfeo, estanque de augas salutíferas, baptisterio ou lacus funerario está por demostrar, pois o tipo de edificio non é determinante. O edificio orixinal, con estrutura de templo in antis, tiña dúas plantas. Da superior quedan só indicios do arranque da bóveda, pero a inferior consérvase case na súa totalidade, organizada en tres naves divididas por arcadas, cun nicho ou

había una gran piscina, hecha de potente hormigón romano (opus caementicium). Se documentaron además, los diferentes conductos de captación y canalización de las aguas termales, así como los sistemas de drenaje. Se demostró también la existencia de un culto vinculado a la utilización de las aguas, gracias al hallazgo de 14 aras o altares dedicadas a las Ninfas, lo que confirma el uso terapéutico-religioso de las instalaciones, junto con una faceta más profana vinculada al ocio y a los baños higiénicos. El abandono y desmantelamiento de buena parte de las instalaciones se produciría alrededor del s. III d.C. No obstante, sus benéficas y salutíferas aguas seguirán empleándose en el medievo y en épocas más recientes.

Cruzado el puente, donde se cumple la reducción de la primera milla desde Lugo, la vía continuaría su trazado por la calle Vieja del Puente y el lugar de Pontegaos, en el Barrio del Puente, hasta el Alto de la Louzaneta. Desde este punto la vía atraviesa las fértiles tierras del valle del Mera, en un recorrido donde la naturaleza prevalece en un estado casi puro, y nos lleva hasta el conjunto monumental de Santa Eulalia de Bóveda, a unos 14 kilómetros de la capital. El misterio envuelve a este singular edificio desde su descubrimiento en 1926, ya que son muchas las hipótesis, interpretaciones, comentarios, sugerencias y recreaciones posibles, que se han formulado, sobre su origen y funcionalidad. A la luz de los datos parece sensato pensar que el origen del monumento está relacionado con la captación de manantiales. Su uso como ninfeo, estanque de aguas salutíferas, baptisterio o lacus funerario está por demostrar, pues el tipo de edificio no es determinante. El edificio original, con estructura de templo in antis, tenía dos plantas. De la superior quedan sólo indicios del arranque de la bóveda, pero la inferior se conserva casi en su totalidad, organizada en tres naves divididas por

RUtA MOnUMentAl

ábsida rectangular ó fondo, e unha pisicina na nave central. Destacan os singulares relevos da portada e as belísimas pinturas da bóveda, conservadas en boa parte, e que parecen corresponder a unha época tardorromana, se prestamos atención a técnica de execución e ós fermosos motivos decorativos (frores, aves, uvas ...).

arcadas, con un nicho o ábside rectangular al fondo, y una pisicina en la nave central. Destacan los singulares relieves de la portada y las bellísimas pinturas de la bóveda, conservadas en buena parte, y que parecen corresponder a una época tardorromana, si prestamos atención a la técnica de ejecución y a los hermosos motivos decorativos (flores, aves, uvas ...).

O Arde Lucus El Arde Lucus

el Arde Lucus, comenzó su andadura en el año MMII ligado al solsticio de verano y con un objetivo primordial: rememorar la fundación de nuestra ciudad recreando su pasado romano. Se conjugan los aspectos lúdicos y culturales, con la mayor rigurosidad histórica posible. El casco histórico amurallado se transforma, cada año durante tres días, en Lucus Augusti, destacada urbe de la Gallaecia romana, ofreciendo a los que la visitan un completo programa de actividades, en un marco incomparable como es la Muralla, que cobra durante la fiesta un especial protagonismo.

Sin duda, nuestra ciudad ofrece el marco idóneo para este tipo de fiesta. Otro elemento clave que no podemos olvidar es la implicación de sus gentes, los agentes sociales, colegios, asociaciones, clubs deportivos, ... Ya sea con ropas romanas o castreñas, toman las calles durante todo el fin de semana, participando activamente en el espíritu de la fiesta.

Gracias al esfuerzo conjunto del gobierno local, de la ciudadanía, de las asociaciones de recreación histórica y de diversos organismos privados que colaboran a través de su patrocinio, el Arde Lucus fue creciendo, convirtiéndose en una conjugación perfecta entre ocio y cultura, en un referente a nivel nacional, con una gran repercusión mediática y de afluencia de público, y consolidándose de tal manera que en su décimo aniversario (MMXI) logró el reconocimiento como Festa de Interese Turístico Galego.

Muchas son las sorpresas que encontrareis en las calles y plazas del renacido Lucus Augusti. Fuego, música, seres de leyenda, guerreros celtas y legionarios romanos, civitas y visitantes, seres mitológicos… no tendréis que afinar mucho la vista para topar con ellos, paseate por nuestras vías y comparte nuestro pasado.

MACELLVM

Punto de reunión por antonomasia, el mercado es un hervidero constante de actividad. Gentes yendo y viniendo, exóticas mercancías procedentes de todos los rincones del Imperio, magia …, todo lo que puedas imaginar, y aún más, lo encontrarás en el Macellvm del Arde Lvcvs. Y no temáis nada, la Cohors III Lucensium tiene instalado su campamento en esta plaza, salvaguardando la seguridad de los ciudadanos del imperio, así como las Vestais de Lvcvs Avgvsti, que preservan el fuego sagrado.

CASTRA DE LVCVS AVGVSTI

El campamento del Arde Lvcvs es mucho más que un asentamiento militar del Imperio romano, es un espacio lleno de vida, con un continua tráfico en su interior. Legionarios y gladiadores, gentes de Lvcvs Avgvsti y de otras zonas del Imperio conviven y comparten espacio con diferentes tribus castreñas. Aquí podrás participar en muchas y variadas actividades, tengas la edad que tengas y podréis visitar a las gentes de Terra Copora, a los ciudadanos de Civitas Lucensis, las tribus de Tir Na N’Og y Lugdunum, las familias romano-castreñas y Clan de Breogán.

CIRCVS

El esplendor de Lvcvs Avgvsti debe reflejarse también en la categoría de espectáculo que la Roma clásica ofrece a los civitas: EL CIRCO! En su arena lucharán a muerte los más importantes gladiadores del Imperio, y su público será el más entregado y ferviente que se haya visto en toda Hispania.

ASENTAMIENTO GALAICO

¿Quieres visitar a una tribu galaica?, acércate al campamento de Trebas Galaicas, conocerás de primera mano el día a día de este pueblo.

BODAS Y BAVTIZOS

¿Quieres casarte en el Arde Lvcvs y vivir esta experiencia tan mística? Las bodas romanas tienen mucho parecido a las occidentales: el anillo de compromiso, el velo, o el beso nupcial, fueron heredados de la Antigua Roma. EL matrimonio es el fundamento de la familia romana y simboliza la unión de dos personas, implicando consorcio para toda la vida e igualdad de derechos divinos y humanos. Las bodas celtas son una unión amorosa en la que la mujer decide, año tras año, si quiere renovar la unión de pareja. Para los celtas, dos almas se unen para que las fuerzas y las cualidades se dupliquen y suplan las carencias y defectos con el apoyo y aprendizaje del otro. Además, los más pequeños también se pueden bautizar como romanos o castreños para ir empezando su camino.

La Muralla de Lugo e

l corazón de Lugo, la antigua Lucus Augusti, está rodeado por una muralla romana con más de dos kilómetros de perímetro. Quien conozca las hermosas murallas medievales que se conservan en muchas ciudades europeas, quedará asombrado ante la enormidad de este monumento único; porque esta impresionante fortaleza urbana es la única que conserva íntegro su perímetro en los tres continentes por los que se extendió el territorio del Imperio Romano.

Por esta razón, el 2 de diciembre del año 2000 la UNESCO inscribió oficialmente la muralla de Lugo en la lista de monumentos declarados Patrimonio de la Humanidad,según el acuerdo tomado el 30 de noviembre anterior.

Después de su incorporación al imperio romano mediante las llamadas Guerras Cántabras, la Gallaecia de la época se dividió en tres grandes circunscripciones o conventos jurídicos: el bracarense, el asturicense y el lucense. La tierra que actualmente llamamos Galicia ocupa todo el territorio de la Gallaecia Lucense, una pequeña parte de la bracarense y otra más pequeña aún de la asturicense.

Lucus Augusti fue una importante ciudad provincial, situada estratégicamente en un nudo de comunicaciones primordial; recordemos que -según cuenta Plinio-, de las minas de la Gallaecia, Roma obtenía diez mil libras de oro cada año. Y siendo como eran tiempos de la “pax romana”, era una ciudad abierta.

Entre finales del siglo III y principios del IV, cuando la ciudad era ya tricentenaria, se realizó una reforma que desplazó ligeramente su planta hacia el norte, aunque siguió coincidiendo en su mayor parte con la ocupación primitiva.

Pero eran tiempos críticos desde el punto de vista político y militar, y alrededor de Lugo se levantó una nueva y poderosa defensa: una im-

presionante muralla pétrea con 2.117 metros de circuito, coronada por 85 grandes torres semicirculares de entre diez y trece metros de diámetro, que originalmente se elevaban dos plantas sobre el adarve, con grandes ventanas en cada una; las torres de flanqueo de las puertas tenían probablemente tres plantas. Todas o casi todas las torres tenían acceso desde el interior de la ciudad, por escaleras abiertas a media altura en el cuerpo de la muralla, que tal vez serían completadas por escaleras de madera móviles.

Los lienzos de los muros entre las torres oscilan entre los 8,80 y los 16,40 metros de ancho; el espesor medio de los muros es de seis metros; el adarve, que ahora está entre los ocho y los doce metros por encima del suelo exterior, quedaría entonces a una altura más regular. Así era la muralla romana de Lugo, ciudad ahora

bimilenaria. Pasaron diecisiete siglos, su función militar caducó, las torres fueron cayendo, excepto un resto en la Mosqueira, se abrieron nuevas puertas, la población se expandió extramuros... Pero el perímetro se conserva completo, y aún se pueden ver 71 cubos hasta el nivel del adarve que otorgan a esta tremenda fortaleza su carácter inconfundible. De las puertas originales se conservan tres con poca modificación, y una de ellas, la Puerta Miñá, casi como fue construida. Varias de las primitivas escaleras de acceso de la guarnición están hoy a la vista. El adarve, que tiene una anchura de unos cuatro metros, es un paseo tradicional extraordinario, al que se accede por escaleras relativamente modernas adosadas al paramento interior de la muralla. De día es el mejor mirador sobre el casco viejo; de noche, gracias a una discreta iluminación, es un poético paseo lleno de misterio.

Foto: Adri Pozuelo - Wikimedia Commons

¿Qué visitar?

LA CATEDRAL

La actual catedral de Lugo es la segunda más grande de Galicia, después de la de Santiago de Compostela. Se empezó a construir en el año 1129, y conserva de la obra románica original los brazos del transepto, las tres naves con su triforio y la bella puerta Norte. Más tarde, los tres ábsides primitivos fueron sustituidos por cinco de estilo gótico y con deambulatorio. En el siglo XVIII se añadió una espléndida capilla barroca: la de la Virgen de los Ojos Grandes, obra de Fernando de Casas, arquitecto también de la fachada del Obradoiro de la Catedral de Santiago. La fachada es neoclásica. Son también notables el altar mayor neoclásico, con la exposición permanente del Santísimo Sacramento, la sillería del coro -hecho por Francisco de Moure a principios de siglo XVII-, y el claustro, también de Fernando de Casas, de principios del XVIII.

LA IGLESIA DE SAN PEDRO

Antiguamente del Convento de San Francisco, es uno de los mejores exponentes del gótico mendicante de Galicia. El claustro de este convento, de formas románicas, está hoy integrado en el Museo Provincial de Lugo.

LA IGLESIA DE SANTO DOMINGO

Es otra excelente obra del gótico mendicante, vinculada otrora al convento de los dominicos, hoy de monjas de clausura.

LA IGLESIA DE SAN FROILÁN

Patrón de Lugo, es una obra barroca, así como la capilla de San Roque.

EL EDIFICIO DEL AYUNTAMIENTO

Es considerado una obra maestra del barroco civil gallego. Se remató en 1738 y es obra de Lucas Ferro Caaveiro, discípulo del gran Fernando de Casas.

EL PUENTE VIEJO SOBRE EL MIÑO

Originariamente romano, fue reconstruido en la Edad Media, sufrió algunas modificaciones posteriores, y ha sido recientemente restaurado.

LOS RESTOS DE LAS TERMAS ROMANAS

Se conservan dentro de un balneario con hotel del siglo XIX.

Foto: Diego Delso - Wikimedia Commons

LUGARES DE INTERÉS

MUSEOS

MUSEO PROVINCIAL DE LUGO, rico en restos epigráficos y escultóricos romanos, y con una importantísima colección de orfebrería prerromana, de la Edad de Bronce y de la Cultura de los castros. Ubicado en la Plaza de la Soledad.

MUSEO INTERACTIVO DE LA HISTORIA DE LUGO (MIHL), de reciente creación, en un vanguardista edificio soterrado en el Parque de la Milagrosa.

CENTRO DE INTERPRETACIÓN DE LA MURALLA, con restos arqueológicos e instalación audiovisual. Anexo a la Oficina Municipal de Turismo, en la Plaza del Campo.

CASA DE LOS MOSAICOS: musealización in situ de los restos de una gran domus romana.

CENTRO ARQUEOLÓGICO DE SAN ROQUE: musealización in situ de los restos de una necrópolis romana.

SALA DE EXPOSICIONES “PORTA MIÑÁ”, con restos arqueológicos del Lugo romano, junto a la Puerta Miñá, la mejor conservada de la muralla.

PLAZA MAYOR, donde está el edificio del Ayuntamiento, formada en el siglo XIX al disolverse el Antiguo Régimen y producirse la desamortización de los bienes eclesiásticos.

PLAZA DEL CAMPO, centro civil de Lugo en la Edad Media; y el contiguo barrio del Miño, que conserva la estrutura urbanística medieval.

PARQUE DE ROSALÍA DE CASTRO, dedicado a la poetisa nacional gallega.

CALLES DE LA REINA, PROGRESO, SAN MARCOS... que corresponden al urbanismo de la época isabelina y de la Restauración, dominado por el modo de vida burgués.

DOMUS DEL MITREO: musealización in situ de los restos de una casa romana con un notabilísimo templo de Mitra.

MUSEO DIOCESANO, en el triforio de la Catedral, con arte religioso e importantes restos arqueológicos como el Crismón de Quiroga y los relieves visigóticos de las Saamasas.

CERCA DE LUGO

CASTRO DE VILADONGA: espectaculares restos de una aldea fortificada de la cultura de los castros, que dominaba Galicia antes de la conquista romana y que siguió floreciendo aún durante varios siglos. Con un excelente museo temático.

TEMPLO ROMANO DE SANTA EULALIA DE BÓVEDA: pequeño recinto con una piscina central, relacionado con el culto a las aguas. Se trata de un monumento con escasísimos paralelos en el territorio del Imperio. Soterrado durante siglos, fue descubierto en 1926, y conserva unas ricas pinturas murales tardorromanas en la bóveda.

EL RÍO MIÑO, al pie de Lugo, y sus afluentes el Rato y el Mera, definen un territorio inmediato a la ciudad con espléndidos paisajes agrarios, abundante en robledales y fragas (bosques mixtos de árboles caducifolios).

Escanea el código QR para conocer la programación y las últimas novedades:

Foto: Diego Delso - Wikimedia Commons

Braga

EDITORIAL SAUDAÇÕES BEM-VINDOS À BRAGA ROMANA

Braga volta a vestir-se de história, celebrando com orgulho o seu passado romano e reafirmando a riqueza da sua identidade cultural. De 21 a 25 de maio, regressamos a Bracara Augusta — a Opulenta e Eterna Cidade — para mais uma edição da Braga Romana, um dos momentos maiores de celebração das nossas origens.

Esta 21.ª edição reveste-se de um simbolismo especial. Em pleno ano de Capital Portuguesa da Cultura, a Braga Romana ganha novo fôlego e dimensão, convidando bracaraugustanos e visitantes a experienciar intensamente o legado romano que molda, ainda hoje, o traçado da cidade, os seus espaços patrimoniais e o espírito de quem nela habita.

Mais do que uma recriação histórica, a Braga Romana é um movimento coletivo de partilha e pertença. A cidade torna-se cenário vivo de um passado que regressa e se une num esforço comum de reviver, sentir e honrar a história que lhe deu forma. Entre cortejos, espetáculos, oficinas e experiências sensoriais, celebramos o encontro entre o passado e o presente, projetando no futuro a preservação do património cultural e a continuidade de uma tradição que inspira novas gerações a explorar e valorizar as suas raízes.

Num ano em que a Cultura se afirma como elemento estruturante da vida coletiva, este evento assume um papel essencial na promoção do conhecimento, da participação e da valorização do nosso legado. E fá-lo de forma viva, festiva e acessível a todas as gerações.

Entre as novidades desta edição, merece especial destaque o espetáculo de Media Arts, que, através da fusão entre luz, som e tecnologia, reconstrói de forma inédita a grandiosidade de Bracara Augusta, oferecendo uma experiência imersiva onde memória e inovação caminham lado a lado, num momento verdadeiramente inesquecível.

De portas abertas e ruas vestidas de história, dou as boas-vindas a todos os que chegam para viver o espírito desta herança milenar. Aqui, o passado não é apenas recordado — é vivido intensamente.

Sejamos, uma vez mais, Bracara Augusta.

REVIVER NO ESPAÇO

Descubra o quotidiano da antiga cidade romana de Bracara Augusta, experimente e interaja com diferentes ofícios e tradições, mergulhe de forma autêntica na riqueza cultural da cidade e leve consigo memórias e experiências inesquecíveis.

Seminário de Santiago

LYCEUM ROMANUM (ÁREA PEDAGÓGICA)

Recriado na área do “Peristylum” da Domus do Seminário de Santiago, este Lyceum Romanum oferece aos visitantes um espaço destinado a várias formas de pedagogia! Podem aprender, à boa maneira romana, a língua latina, participar em oficinas de arqueologia e conhecer diferentes artes e ofícios da época.

Largo de Santiago

LOCUS ARTIUM ET OFFICIORUM

(ESCOLA DE ARTES E OFÍCIOS)

A educação foi e é sem dúvida a base da sociedade de grandes civilizações. As “escolas” de artes e ofícios nas cidades do Império Romano, raramente obedeciam a um edifício específico. Os visitantes de Bracara Augusta encontrarão a recriação de uma escola onde podem aprender e experienciar diferentes ofícios e saberes do quotidiano romano.

Horário:

21 a 25 de maio | 10h00 às 20h30

LINGUAE LATINAE SCHOLA –OFICINA DE LÍNGUA LATINA

21 de maio | 14h30

Público escolar

23 de maio | 10h00

Público escolar

24 e 25 de maio | 10h30

Público geral

ARS SCRIBENDI – OFICINA DE ESCRITA CURSIVA

22 de maio | 10h30 e 14h30 Público escolar

24 e 25 de maio | 16h00

Público geral

OFFICINA DE CARMINIBUS

LATINIS– OFICINA DE POESIA

LATINA

21, 22 e 23 de maio | 15h30

Público escolar

24 e 25 de maio | 15h00

Público geral

CONVENTICULUM DE CARMINIBUS LATINIS– SERÃO DE POESIA LATINA

24 e 25 de maio | 11h30 e 16h30

Público geral

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º, 2º ciclo e secundário). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação. | Nota: durante o evento o Seminário de Santiago estará aberto exclusivamente para os participantes das atividades.

ORBIS BRACARAUGUSTANUS–VIDA E SOCIEDADE

BRACARAUGUSTANA

21, 22 e 23 de maio | 10h00 e 14h00 Público escolar

24 e 25 de maio | 10h00 e 14h00 Público geral

OFFICINA GYPSI – OFICINA DE GESSO “COMO UM ROMANO”

22 de maio | 10h00, 11h00 e 15h00 Público escolar

22 de maio | 16h00 às 18h00 Público geral

OFFICINA DE PROSTYPIS –OFICINA DE MAQUETES “UM POUCO DE ARQUITETURA”

23 de maio | 10h00 às 12h00 e 15h00 Público escolar

23 de maio | 16h00 às 18h00 Público geral

OFFICINA AD SE IPSUM DEPINGENDUM – OFICINA DE DESENHO “UM AUTO RETRATO”

24 de maio | 10h00, 11h00 e 15h00 às 18h00 - Público geral

OFFICINA VASORUM – OFICINA DE VASO “UM VASO ROMANO”

25 de maio | 10h00 às 12h00 e 15h00 às 18h00 - Público geral

BRACARA AUGUSTA FICTILISOFICINA DE CERÂMICA

21 a 25 de maio | 16h30 às 20h30 Público geral

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

Museu Pio XII

SPATIUM LUDICUM (ESPAÇO LÚDICO)

Entrando no Museu Pio XII, na Sala de Pedra, os visitantes mais jovens e família, encontrarão a recriação de um Spatium Ludicrum, onde diariamente são surpreendidos com um espetáculo de fábulas da antiguidade clássica e um workshop de instrumentos musicais, transportando, os participantes para o passado, através dos sons e da experimentação, esta atividade visa o enriquecimento histórico-cultural e a exploração de paisagens sonoras e das sensações invocadas pela música da Antiguidade Clássica.

SONI ANTIQVI – WORKSHOP DE INSTRUMENTOS

21, 22 e 23 de maio | 11h00 e 15h30 - Público escolar 24 e 25 | 10h30 e 16h00 - Público geral

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º, 2º e 3º ciclo). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

Termas Romanas do Alto da Cividade LOCUS LUDORUM (JOGOS ROMANOS)

Viva a experiência de ser um verdadeiro romano! Embarque numa aventura de jogos históricos que irão transportá-lo para o mundo antigo de Bracara Augusta. Aprimore a sua estratégia, teste a sua agilidade e desafie os seus amigos para uma competição. Com jogos adequados a todas as idades, a diversão está garantida enquanto aprendem sobre a cultura e os costumes da Roma Antiga. Não perca esta oportunidade de se divertir na Braga Romana!

Horário:

21 a 25 de maio | 10h00 às 12h00 e 14h00 às 18h00

Ao longo das cinco jornas de trabalho, serão recriados não só as artes e ofícios, mas todo um quotidiano que se divide: Sol-a-Sol que representa o trabalho desenvolvido ao longo da jorna até o sol se pôr.

Em Bracara Augusta não seria diferente, e ao revisitá-la podem encontrar e experienciar com a ajuda de “mestres” um conjunto de artes e ofícios como as ferrarias, o trabalho em couros, a escultura e a perfumaria. O quotidiano de uma praça de comércio no período Romano é de uma grande riqueza em todos os aspetos. Não só se vendiam bens e serviços, mas era também um centro de conhecimento, cultura e arte. A densidade de aromas, cores e texturas é interminável.

Horário:

21 a 25 de maio | 10h00 às 20h30

Largo Paulo Orósio BESTIARUM LOCUS (EXPOSIÇÃO E DEMONSTRAÇÕES DE CETRARIA, CAVALOS)

A admiração, o respeito e tratamento nutrido por determinados animais era muito importante no seio da civilização romana, chegando mesmo a usá-los como figura principal das insígnias de poder civil e militar, como é o caso da águia de Júpiter. Eram também muito apreciados no plano religioso e da adivinhação bem como na sua ostentação.

Neste espaço recriado para si, inserido na área do acampamento legionário (Castra VI Victrix), poderá apreciar a arte de cuidar, treinar para a caça, a demonstração de voos e a beleza de equídeos que farão pomposos circuitos pelo mercado.

Horário:

21 a 22 de maio | 10h00 às 24h00

23 e 24 de maio | 10h00 às 01h00

25 de maio | 10h00 às 23h00

Largo de Santiago ARTES ET OFFICIA (ARTES E OFÍCIOS)

Largo Paulo Orósio CASTRA LEG. VI VICTRIX (ACAMPAMENTO MILITAR)

Conheça o quotidiano de um legionário na “Legio VI Victrix”, legião presente no Noroeste Peninsular no tempo do César Augusto, dinamizado pela Equipa Espiral. Neste local, o visitante pode ser recebido nos aposentos do General Agrippa e descobrir mais sobre indumentárias, construção de armamento, prática de exercícios e técnicas de combate.

Horário:

21 e 22 de maio

10h00 às 24h00

23 e 24 de maio 10h00 às 01h00

25 de maio 10h00 às 23h00

VISITAS GUIADAS AO ACAMPAMENTO MILITAR

21 de maio | 15h30

22 e 23 de maio | 11h00 e 15h30

24 de maio | 11h00 (visita adaptada) e 15h30

PRANDIUM LEGIONIS VI VITRICIS -

ALMOÇO DA LEGIÃO VI VICTRIX

24 de maio | 12h30

Largo Paulo Orósio - Capela de S. Sebastião FANUM SACRUM (LUGAR SAGRADO)

Um lugar terreno dedicado por excelência ao culto das divindades romanas, onde ancestrais rituais são cumpridos em sua honra. Neste espaço sagrado, os visitantes serão transportados para um lugar entre o humano e divino da antiga Roma, imergindo na encenação de antigos ritos cerimoniais, guiados por magistrados flâmines e áugures, num espetáculo que evidencia os símbolos e os mistérios do culto romano.

Se pretender viver esta imersão no passado da Augusta Brácara na primeira pessoa, participe nos rituais, como celebrar o seu casamento, fazer a sua purificação, fazer oferendas ou pedir proteção aos deuses, cumprindo todos os votos e rituais exigidos, honrando as milenares tradições.

Horário:

21 a 25 de maio | 10h00 às 22h00

Celebrações de Batizados Dies Lustricus:

21 a 25 de maio das 11h00 às 12h00

Celebrações de Casamentos Ubi tu Gaius Ego Gaia:

21 a 25 de maio das 18h00 às 19h00

Votos e oferendas a Deuses Vota et deis dona: 21 a 25 de maio das 21h00 às 22h00

Largo Paulo OrósioCapela de S. Sebastião VICUS BRACARUS (ALDEAMENTO BRÁCARO)

Evocando uma convivência pacífica entre Brácaros e os Bracaraugustanos, a Braga Romana – Reviver Bracara Augusta, dedica uma das suas áreas à recriação de um Aldeamento Brácaro. Neste espaço, poderemos apreciar um modus vivendi característico dos Bracari / Gallaeci, povo pré-romano que habitava a região. As suas casas, a sua comida, o curandeiro que trata das suas maleitas com a proteção dos seus deuses, o armamento dos seus guerreiros galaicos e os seus ofícios de ferraria, tecelagem e tinturaria.

Horário:

21 a 25 de maio | 10h00 às 22h00

Rossio da Sé

ARS MONETAE (CUNHAGEM DE MOEDA)

A circulação monetária entra definitivamente no quotidiano dos Brácaros e de todo o noroeste peninsular, quando sob o império romano emerge a cidade de Bracara Augusta. Neste espaço pode apreciar a cunhagem de uma moeda caraterística, conhecida atualmente por moeda de “caetra” que nos remete para os primórdios da cidade, onde no verso apresenta uma esfinge romana como forma de propaganda política, no anverso apresenta o desenho de um “caetra” típico dos escudos dos guerreiros galaicos, simbolizando uma assimilação cultural e a dita “Pax Romana”. Introduzidas através das legiões, nos primórdios de Bracara Augusta, são o primeiro exemplo de cunhagem no Noroeste, a circular pelos habitantes já súbditos de Roma e Augusto.

Biblioteca Lúcio Craveiro da Silva BIBLIOTHECA (BIBLIOTECA)

Centros de conhecimento e cultura, as bibliotecas nutriam um papel mais importante do que apenas um local de resguardo e armazenamento dos rolos de papiros, pergaminhos e livros da época, permitindo o desenvolvimento e preservação de sabedoria dos que visitavam o espaço. Inspire-se com a programação das atividades da Biblioteca Lúcio Craveiro da Silva e descubra o mundo de conhecimento e experiências enriquecedoras da época romana.

CARRETA DAS LENDAS – FÁBULAS

21, 22 e 23 de maio: 10h30; 14h30 - Público escolar

24 e 25 de maio: 11h00; 15h00 - Público geral

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas. | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

LIBRI PRETIOSI - EXPOSIÇÃO BIBLIOGRÁFICA DE FILOSOFIA DA ROMA ANTIGA E LITERATURA LATINA

Seleção de obras literárias de Virgílio, Horácio, Ovídio entre outros autores. Da Filosofia, reuniremos obras de Cícero, Séneca, Epíteto, Marco Aurélio, numa viagem pelo epicurismo e estoicismo.

21 a 23 de maio: 09h00 às 19h30 24 de maio: 9h30 às 12h30; 14h00 às18h00

Ruas do Centro Histórico

MERCATUS ROMANUS (ARTESÃOS E MERCADORES)

Por várias ruas do centro histórico, o Mercatus Romanus expande-se e nele podem ser apreciados e adquiridos vários artigos como metais, olaria, tecelagem, bijuteria, cestaria, vidro, cantaria, couro, marcenaria, produtos naturais e alimentares. Ao longo do mercado, o visitante poderá interagir com os melhores mestres ferreiros, marceneiros, oleiros e curtidores de peles.

Horário:

21 e 22 de maio | 10h00 às 24h00

23 e 24 de maio | 10h00 às 01h00

25 de maio | 10h00 às 22h00

A IMPORTÂNCIA DAS VIAS ROMANAS PARA A FORMAÇÃO DA CIDADE DE BRAGA - CICLO

BRAGA MEMÓRIA #14

22 de maio | 10h00

Participação de Letícia Cézar Ruela (Mestre em Arqueologia pelo Instituto de Ciências Sociais da Universidade do Minho) e Lara Fernandes (Lab2PT/UMinho)

LATIM VIVO – Oficina de Latim

22 de maio | 10h00

Por André Antunes (Communitas Bracarensis)

ITINERARIUM BRACARENSE – CONVERSA INFORMAL COM VISITA ÀS INSTALAÇÕES DA BLCS

24 de maio | 12h00

Que personalidades estiveram na antiga Bracara? Como era a cidade no tempo em que viveram? Nestas sessões, dar-se-ão a conhecer alguns autores bracarenses do final do império Romano e do período suevo, em confronto com o património arqueológico da sua época.

Dinamização: André Antunes “ Communitas Bracarensis”| Público-alvo: maior de 10 anos | Inscrições gratuitas através do e-mail seec@blcs.pt até 2 dias de antecedência

Platea Apicii - Praça do Apício | Largo das Carvalheiras

Platea Gari - Praça do Garum | Largo de S. Paulo

DOMUS CIBORUM (ÁREAS DE ALIMENTAÇÃO)

Nas tabernae os visitantes podem deliciar-se com os mais simples petiscos ou os mais ricos e elaborados pratos de inspiração ou receita romana recriada a partir da mais nobre fonte: De Re Coquinaria, escrita por Marco Gávio Apício.

Horário:

21 e 22 de maio | 11h00 às 24h00

23 e 24 de maio | 11h00 às 01h00

25 de maio | 11h00 às 22h00

REVIVER NO TEMPO

A Braga Romana apresenta uma programação diversificada que promove o conhecimento deste período, que inclui encenações de alguns dos ritos da época, danças, o imponente Circus Maximus, um espetáculo que funde a tecnologia e a memória, entre outros, numa experiência cultural única, com mais de 72 horas de programação.

Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa

EXPOSIÇÃO “BRACARA AUGUSTA. 2040 ANOS DE HISTÓRIA” 06 de maio a 25 de maio

Coordenação científica: Unidade de Arqueologia da Universidade do Minho

A exposição “BRACARA AUGUSTA. 2040 ANOS DE HISTÓRIA” pretende dar a conhecer o legado romano da cidade de Braga. Fundada pelo imperador Augusto, no século I a. C, foi capital de Conventus e, mais tarde, promovida a capital da província da Gallaecia. Com base nos dados arqueológicos e epigráficos temos hoje um conhecimento acerca da sua estrutura urbana, das atividades económicas, bem como do quotidiano de uma importante cidade romana do Noroeste da Península Ibérica. A riqueza e monumentalidade de Bracara Augusta tem eco nas ruínas arqueológicas dispersas por toda a cidade, a partir das quais é possível dar voz aos gostos dos seus habitantes e viver o dia a dia de um bracaraugustano. Esta imersão ao quotidiano doméstico começa dentro das casas, percorre as ruas que conduzem ao fórum, ao teatro e às termas bem como aos espaços artesanais, de culto e de enterramento.

Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa CURSO “A FILOSOFIA PRÁTICA DOS ROMANOS: VIRTUDE, RAZÃO E ESPIRITUALIDADE”

21 de maio | 19h00

A Filosofia em Roma: Contexto e Primeiro Estoicos

22 de maio | 19h00

Grandes Mestres: Epicteto, Séneca e Marco Aurélio

24 de maio | 18h00

Além do Estoicismo: Plotino e a Tradição Filosófica tardia

Formador: Henrique Cachetas (Nova Acrópole Braga)

A civilização romana não foi apenas um império militar e jurídico, mas também um espaço de profundo pensamento filosófico. Influenciados pelos gregos, os romanos desenvolveram uma abordagem prática da filosofia, centrada na ética, na política e na busca da sabedoria diante das incertezas da vida.

Esta formação, composta por três sessões, explora o legado filosófico de Roma, com especial destaque para o estoicismo e o neoplatonismo. Através das ideias de Séneca, Epicteto, Marco Aurélio e Plotino, analisaremos como esses filósofos responderam às grandes questões da existência e como suas reflexões continuam atuais.

Mais do que uma visão histórica, esta formação convida à reflexão sobre como esses ensinamentos podem ser aplicados à vida contemporânea, promovendo uma filosofia prática para os desafios do presente.

Inscrições: gratuita, através de cmbcultura.eventbrite | Duração: 90’ | Nº máx. Participantes: 30 | Parceria: Nova Acrópole Braga

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal LUDI FLOREI – FLORÁLIA CERIMÓNIA DE ABERTURA

21 de maio | 10h30

Símbolo do eterno renascimento da primavera, a deusa Flora, uma antiga divindade sabina do Quirinal, era celebrada pelos romanos com grandes festividades conhecidas como Ludi Florei ou Florália. Essas celebrações enchiam as ruas de cor e perfume, com multidões adornadas por exuberantes grinaldas de flores, dançando e lançando pétalas ao ar. Na Braga Romana – Reviver Bracara Augusta, essa tradição ganha nova vida com a participação especial das crianças da cidade, que, simbolizando os mais belos campos e jardins floridos, enchem as ruas de cor e alegria. Com entusiasmo são elas que dão início às festividades, recriando a magia da Floralia e mantendo viva a celebração da primavera na antiga Bracara Augusta.

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal ACTIO CONDENDI BRACARAM AUGUSTAM –RITO FUNDACIONAL DE BRACARA AUGUSTA

21 de maio | 21h00

Todas as novas cidades fundadas por Roma eram precedidas por um ritual imperioso que sagrava o território e o delimitava, lançando as bases do seu ordenamento. Iniciado por altos sacerdotes, o ritual culmina com o pronunciar do nome da divina urbe de Bracara Augusta, e o protagonismo das “filhas” da deusa Vesta, que acenderão e protegerão o fogo sagrado da cidade para toda a eternidade.

Palco Plutão – Largo D. João Peculiar LEGADO DE BRACARA: OS LEGIONÁRIOS

21, 22 e 25 de maio | 21h30 às 24h00

23 e 24 de maio | 21h30 às 01h00

No mesmo local onde pode visitar uma inscrição romana que nos remete para a possível refundação de Bracara Augusta, aceite o convite de uma imersão no tempo, com ajuda da tecnologia da inteligência artificial. Câmaras e sensores irão captar as formas e os movimentos, e os participantes verão a sua figura projetada, num recuo Bimilenar no tempo, como autênticos Bracarausgustanos.

Vivencie os sons e efeitos visuais, que o podem transpor, numa junção de história e tecnologia, para um período de glória da Imperial e Opulenta

Urbe dos Brácaros e de Augusto.

Criado pelo Atelier OCUBO

Palco Apolo – Rossio da Sé ELEMENTA IGNIS – ESPETÁCULO COM FOGO

21 de maio | 23h00

23 de maio | 00h00

25 de maio | 22h00

O culto do fogo é intemporal, e desde sempre se incluiu, oculto ou não, por entre os costumes, hábitos e deveres do homem. Fosse numa vela acesa com profunda devoção pelos Deuses, ou no próprio brilho do olhar de quem deseja algo.

Com total consciência do divino elemento, persistem aqueles que o honram como ligação à fonte do feminino, coroando a mulher que desde há muito tempo guarda a chama deste fogo primordial e secreto.

Palco Neptuno – Largo do Pópulo

SACRAMENTUM MILITIAE – JURAMENTO DE LEALDADE DOS LEGIONÁRIOS

22 de maio | 21h30

O sacramentum militiae é o juramento de lealdade a Roma e ao imperador, que se repete anualmente, feito por todos os candidatos a legionários no final do período de “treino”, efetuado numa cerimónia solene na presença do estandarte da legião, e oficializado pelo legado ou mesmo pelo próprio imperador. Uma demonstração solene em forma de espetáculo, que enaltece a mistura de virtus e disciplina dos legionários da Legio VI Victrix, num espaço sacralizado com juras de fidelidade a Roma e ao seu divino imperador, culminando na integração dos novos legionários e a honrosa entrega do seu signaculum, em plena Bracara Augusta.

Palco Apolo – Rossio da Sé SOLSTITIUM – ESPETÁCULO DE FOGO

22 de maio | 23h00

24 de maio | 24h00

O típico ciclo das colheitas, uma noite descansada e ao cantar do galo o povo desperta para trabalhar a terra - arar, semear, regar e cuidar, a labuta do dia a dia na vida de um camponês até à tão ansiada colheita. Quando a terra dá o retorno o seu trabalho é altura de celebrar. Um casal de camponeses que do amanhecer ao anoitecer retratam o quotidiano da vida no campo presenteando o público com encantadores momentos de música, movimento e fogo.

BRACARA AUGUSTA TRIUMPHALIS

CORTEJO TRIUNFAL

23 de maio | 21h00

Se durante a res publica romana os triunfos enobreciam os generais, com o nascer do império eram dedicados ao imperador! Em Bracara Augusta, Brácaros e Bracaraugustanos unem-se, convocando os povos da Gallaecia, para juntos coroarem com láurea de ouro, aquela que triunfa sob o olhar atento do Império, a opulenta urbe, a própria Bracara Augusta. Num majestoso cortejo triunfal, a música, a dança, o teatro, a força, as divindades e o próprio poder imperial, percorrem a Augusta cidade. Os espectadores são convidados a participar neste grandioso espetáculo, lançando pétalas ao cortejo, que avança, lançando pétalas de flores à sua passagem, num trajeto perfumado pelo incenso, onde a pompa e glória é atribuída à digna de Triunfo!

Itinerário: Avenida Central > Rua do Castelo > Rua dos Capelistas > Rua Dr. Justino Cruz > Rua Eça de Queirós > Praça Municipal

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal DIES LUSTRICUS – BATIZADO ROMANO 24 de maio | 16h00

Aquando do nascimento de uma criança, esta era sujeita à aprovação do pai (pater familias) que ao pegar nele (ação que se designava por tollere filium) indicava a sua aceitação!

Após ser aceite, somente passados oito dias para as raparigas e nove para os rapazes, ocorria o Dies Lustricus, uma cerimónia de purificação, com a dádiva do seu nome e da respetiva família, para apresentação à sociedade.

Das ofertas feitas à criança neste dia, destaca-se a bulla, que acompanhará a criança até imposição da toga viril, no caso dos rapazes, e ao dia do casamento, no caso das raparigas.

Termas Romanas do Alto da Cividade TEMPORIS ANTIQUI REDITIO – OFICINAS DE ARQUEOLOGIA EXPERIMENTAL

Nesta série de oficinas práticas, os participantes terão a oportunidade de mergulhar na cultura material da Roma Antiga, recriando peças inspiradas em artefactos históricos. Através de atividades interativas, cada um poderá aprender sobre as técnicas, materiais e simbolismo dos objetos romanos, compreendendo melhor o quotidiano e a estética desta civilização.

OFICINA DE MOSAICOS ROMANOS

21 a 23 de maio | 10h00 - Público escolar

OFICINA DE SACOS DE REDE DOS LEGIONÁRIOS ROMANOS

21 de maio | 15h00 - Público geral

OFICINA DE JOALHARIA ROMANA

22 e 23 de maio | 15h00 - Público geral

Inscrições Público Escolar: em formulário a disponibilizar | Lotação

máxima: 1 turma | Duração: 90’ | Público alvo: 1º e 2ª Ciclo

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação | Lotação máxima: 10 participantes | Duração: 180’

Termas Romanas do Alto da Cividade OFFICINA ARTIS COQUINANDI MORE ROMANO –WORKSHOP DE COZINHA ROMANA

24 e 25 de maio | 10h30 e 16h00

A culinária é uma das melhores formas de conhecermos os hábitos e estilo de vida das populações do passado. Para ao período Romano, temos à nossa disposição um vasto conjunto de fontes (registo arqueológico e fontes escritas) que nos elucidam sobre os hábitos alimentares destas populações. Partindo destas fontes vamos tentar recriar o ambiente de uma cozinha romana. Utilizando, sempre que possível, réplicas de objetos arqueológicos, propomos aos participantes que recriem algumas das receitas que seriam confecionadas durante este período.

Inscrições: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação | Lotação máxima: 10 participantes | Duração: 180’

Palco Neptuno – Largo do Pópulo CIRCUS MAXIMUS – CIRCO MÁXIMO

23 de maio | 22h30

24 de maio | 21h30

25 de maio | 18h30

Um espetáculo inspirado naqueles lutadores quase mitológicos que ancoraram sua existência na glória da vitória ou da morte na arena do circo. Guerreiros do espetáculo que farão vibrar a arena demonstrando a sua habilidade a cavalo, a sua bravura na batalha e a sua habilidade na corrida de bigas romanas.

Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa FILOSOFIA E BEM-ESTAR: VIVER COMO UM ESTOICO

24 de maio | 16h00

25 de maio | 10h00

A Filosofia pode ser entendida como a reflexão, inspiração e busca das chaves para compreender e melhorar a condição humana.

Este workshop de filosofia prática para o autoconhecimento, aborda de forma prática conceitos que promovem a saúde mental e a construção de um bem-estar interior através da filosofia estoica.

Inscrições: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação | Duração: 90’ | Parceria: Nova Acrópole de Braga

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal ROMANAE NUPTIAE – CASAMENTO ROMANO

25 de maio | 17h00

Um casamento romano era sinónimo de festa e alegria e, na grande maioria dos casos, de grandes alianças políticas e económicas. O ritual da cerimónia é recheado de momentos simbólicos da mitologia clássica, como também de notáveis partes lúdicas que durante o banquete deliciam os noivos e seus convidados.

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal ROMANA FUNERA – FUNERAL ROMANO 25 de maio | 21h30

Após a morte, os romanos cumpriam o ritual de expor o corpo para velação pública. Seguia-se o cortejo fúnebre que, chorado por “carpideiras” e embelezado pela pompa, percorria as principais vias da cidade até ao local da cremação, onde aí cumpria a sua função de apoteose.

PROGRAMAÇÃO PARA A INFÂNCIA

Com o intuito de oferecer aos jovens a oportunidade de se conectarem com o património cultural da cidade. Podem realizar visitas guiadas aos vestígios e monumentos que remontam aos tempos romanos, oficinas de técnicas artísticas e dramatizações que nos fazem viajar no tempo e experimentar a história de há mais de dois mil anos.

OPUS TESSELATUM – O MOSAICO ROMANO: O QUE É E COMO SE CONSTRÓI Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa 22 e 23 de maio | 14h30

Na Antiguidade Clássica, o mosaico serviu para a decoração de espaços domésticos e de representação, usado como elemento de acabamento. Os painéis incorporavam motivos geométricos, vegetalistas e zoomórficos, e, por vezes, cenas mitológicas ou cristãs ou, até mesmo, do quotidiano.

Após a visita aos vários mosaicos do Museu, na oficina os participantes podem dar aso à sua criatividade construindo um pequeno motivo decorativo, recorrendo a pequenos cubos - tesselas. Inscrições Público Escolar: semdds@museusemonumentos.pt | Duração: 90’| Público alvo: Pré-escolar e 1º Ciclo

LUDI FLOREI – FLORÁLIA CERIMÓNIA DE ABERTURA

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal 21 de maio | 10h30

Símbolo do eterno renascimento da primavera, a deusa Flora, uma antiga divindade sabina do Quirinal, era celebrada pelos romanos com grandes festividades conhecidas como Ludi Florei ou Floralia. Essas celebrações enchiam as ruas de cor e perfume, com multidões adornadas por exuberantes grinaldas de flores, dançando e lançando pétalas ao ar. Na Braga Romana – Reviver Bracara Augusta, essa tradição ganha nova vida com a participação especial das crianças da cidade, que, simbolizando os mais belos campos e jardins floridos, enchem as ruas de cor e alegria. Com entusiasmo são elas que dão início às festividades, recriando a magia das Floralia e mantendo viva a celebração da primavera na antiga Bracara Augusta.

TEMPORIS ANTIQUI REDITIO – OFICINAS DE ARQUEOLOGIA EXPERIMENTAL

Termas Romanas do Alto da Cividade

Nesta série de oficinas práticas, os participantes terão a oportunidade de mergulhar na cultura material da Roma Antiga, recriando peças inspiradas em artefactos históricos. Através de atividades interativas, cada um poderá aprender sobre as técnicas, materiais e simbolismo dos objetos romanos, compreendendo melhor o quotidiano e a estética desta civilização.

OFICINA DE MOSAICOS ROMANOS

21 a 23 de maio | 10h00 - Público escolar

OFICINA DE SACOS DE REDE DOS LEGIONÁRIOS ROMANOS

21 de maio | 15h00 - Público geral

OFICINA DE JOALHARIA ROMANA

22 e 23 de maio | 15h00 - Público geral

Inscrições Público Escolar: em formulário a disponibilizar | Lotação máxima: 1 turma | Duração: 90’ | Público alvo: 1º e 2ª Ciclo | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

AMPHORA – TEATRO DE MARIONETAS

Palco Vesta – Largo Santiago

21 de maio | 15h00

22 e 23 de maio | 11h00 e 15h00

24 e 25 de maio | 11h00 e 16h00

Era uma vez uma ânfora com uma asa lascada. Da terra barrenta de Bracara Augusta, passando pelas mãos calejadas do oleiro que a modelou, a ânfora viajou o mundo por caminhos de pedra, trilhados para que neles pudesse passar. Passando de mão em mão, transportava ora paz, ora guerra, ora o sustento de uns ora a desgraça de outros. Chegou a guardar alimentos, tesouros e até segredos, mas o que guardou com mais carinho, bem guardadinho até aos dias de hoje, foram as histórias das pessoas e dos sítios por onde andou.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação. | Nota: Os espetáculos durante a semana estão reservados, prioritariamente, para o público escolar. |

Duração: 30’ | Público-alvo: Pré-escolar, 1º e 2º ciclo

FABULA DE ROMULO ET REMO – TEATRO: A LENDA DE RÓMULO E REMO

Palco Vesta – Largo Santiago 23 de maio | 16h00 24 de maio | 15h00

Os dois irmãos gémeos chegam à cidade de Bracara Augusta! Maravilhados com tudo o que veem ao seu redor, conversam e alegram as pessoas. Em cada canto que passam, costumam contar a sua história de vida, sobre a Loba, sobre o Pastor e ainda sobre a fundação de Roma. A história de uma lenda que ainda hoje se fala, onde existem reviravoltas e traições. O espaço vazio ganha vida quando Rómulo e Remo começam a contar a sua história.

Duração: 20’ | Público-alvo: m/3

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

SONI ANTIQVI – WORKSHOP DE INSTRUMENTOS

Museu Pio XII

21, 22 e 23 de maio | 11h00 e 15h30 - Público escolar 24 e 25 de maio | 10h30 e 16h00 - Público geral

SONI ANTIQVI é uma iniciativa centrada no propósito e contributo da arqueologia musical. Percorrendo os ecos do “panteão artístico” e do imaginário sonoro e instrumental do período clássico greco-romano. É um projeto didático, lúdico e sensorial com o principal objetivo de levar aos mais novos a realidade dos instrumentos musicais da Antiguidade, como a lira, a trompa, o bendir ou o monocórdio. Um dos fundamentos deste workshop é demonstrar como seriam construídos, com que materiais, como se tocavam e em que contextos surgiram. Transportando, os participantes para o passado, através dos sons e da experimentação de instrumentos construídos, esta atividade visa o enriquecimento histórico-cultural e a exploração de paisagens sonoras e das sensações invocadas pela música da Antiguidade Clássica.

Duração: 60’ | Público-alvo: infantojuvenil

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º, 2º e 3º ciclo). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

ORBIS BRACARAUGUSTANUS –VIDA E SOCIEDADE BRACARAUGUSTANA

Largo de Santiago

21, 22 e 23 de maio | 10h00 e 14h00 - Público escolar 24 e 25 de maio | 10h00 e 14h00 - Público geral

Abraçando o seu novo papel de guia do passado, Decimus Lucius Marcellus embarca numa missão para perpetuar as vidas, os costumes e as maravilhas da antiga Bracara Augusta e do seu povo.

Rodeando dos cidadãos da nova Civitas, Decimus cativa esta audiência com o seu entusiasmo pela desaparecida Bracara e através de histórias e demonstrações, transporta-os no tempo para as ruas movimentadas, mercados vibrantes e monumentos da cidade de outrora.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

BRACARA AUGUSTA FICTILIS –OFICINA DE CERÂMICA

Largo de Santiago

21 a 25 de maio | 16h30 às 20h30 - Público geral

Os usos e costumes do dia-a-dia em Bracara Augusta eram fortemente marcados pelas diversas utilidades das peças de cerâmica e olaria largamente usadas naquela época para os mais diversos fins.

Os cidadãos de Bracara Augusta encontravam utilidade para objetos desta manufatura na alimentação, saúde, armazenamento e transporte de bens, lazer e arte. A cerâmica estava patente na vida de todos os cidadãos e vestígios comprovam a relevância social e económica que esta atividade representava. Nesta oficina será possível experienciar o trabalho em barro numa roda de Oleiro e pintar peças de uso doméstico feitas em cerâmica.

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

LINGUAE LATINAE SCHOLA – OFICINA DE LÍNGUA

LATINA

LYCEUM ROMANUM – Seminário de Santiago

21 de maio | 14h30 - Público escolar

23 de maio | 10h00 - Público escolar

24 e 25 de maio | 10h30 - Público geral

Com a oficina de Língua Latina contam-se estórias em Latim simples. Através da mímica, de imagens e da encenação, os participantes, mesmo sem nunca terem aprendido esta língua, poderão acompanhar a narração, aprendendo vocabulário e algumas construções gramaticais. As pessoas vão compreender muitas relações entre a língua portuguesa e a língua Latina, ao mesmo tempo que acompanham a estórias de Bracara Augusta. Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo) | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

ARS SCRIBENDI – OFICINA DE ESCRITA CURSIVA

LYCEUM ROMANUM – Seminário de Santiago

22 de maio | 10h30 e 14h30 - Público escolar

24 e 25 de maio | 16h00 - Público geral

Vamos conhecer como a grafia se desenvolveu e era praticada durante o Império Romano, as duas principais formas de se escrever da época: a maiúscula capitular e a cursiva. Com isto, explicar-se-á a relação que os Romanos tinham com o seu alfabeto e como ela era bem distinta da forma como atualmente encaramos os textos. Serão vistos também alguns exemplos de escrita cursiva Romana, decifrando o seu conteúdo e significação.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo) | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

OFFICINA DE CARMINIBUS LATINIS – OFICINA DE POESIA LATINA

LYCEUM ROMANUM – Seminário de Santiago

21, 22 e 23 de maio | 15h30 - Público escolar 24 e 25 de maio | 15h00 - Público geral

Na oficina de Poesia Latina, exploram-se os fundamentos da métrica latina, baseada na alternância das sílabas longas e breves, assim como era realizado na Grécia Antiga. Através de leituras e musicações, os participantes vão poder exercitar os diferentes tipos de metro da literatura latina clássica e perceber como os antigos Romanos apreciavam a musicalidade da sua poesia.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (secundário) | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

CONVENTICULUM DE CARMINIBUS LATINIS –SERÃO DE POESIA LATINA

LYCEUM ROMANUM – Seminário de Santiago

24 e 25 de maio | 11h30 e 16h30 - Público geral

Um serão dedicado à Poesia Latina, onde versos de grandes poetas romanos ganham vida através da declamação, revelando a cadência e a beleza da língua original. Os participantes podem acompanhar os poemas com uma tradução impressa e desfrutar de breves explicações sobre os autores, a sua época e as particularidades da sua obra.

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação | Público-alvo: maiores de 10 anos

CARRETA DAS LENDAS – FÁBULAS

Biblioteca Lúcio Craveiro da Silva 21, 22 e 23 de maio | 10h30; 14h30 - Público escolar 24 e 25 de maio | 11h00; 15h00 - Público geral

Carreta das Lendas carrega a tradição da transmissão oral de histórias e lendas ao longo dos tempos e por todo o Império. Empurrada por uma viajante que mercadeja sonhos, esta abre-se para contar pequenas histórias e convida as gentes a escutar e participar nelas.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas. | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação. | Nota: Os espetáculos durante a semana estão reservados, prioritariamente, para o público escolar | Duração: 25’ | Público-alvo: maiores de 6 anos

LOCUS LUDORUM – JOGOS ROMANOS

Termas Romanas do Alto da Cividade

21 a 25 de maio | 10h00 às 12h00 e 14h00 às 18h00

Viva a experiência de ser um verdadeiro romano! Embarque numa aventura de jogos históricos que irão transportá-lo para o mundo antigo de Bracara Augusta. Aprimore a sua estratégia, teste a sua agilidade e desafie os seus amigos para uma competição. Com jogos adequados a todas as idades, a diversão está garantida enquanto aprendem sobre a cultura e os costumes da Roma Antiga. Não perca esta oportunidade de se divertir na Braga Romana!

OFFICINA GYPSI –OFICINA DE GESSO “COMO UM ROMANO”

Largo de Santiago

22 de maio | 10h00, 11h00 e 15h00 - Público escolar 22 de maio | 16h00 às 18h00 - Público geral

Na oficina de gesso os participantes terão a oportunidade de criar pequenas peças em gesso de figuras romanas para adorno pessoal.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo) | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

OFFICINA PROSTYPIS – OFICINA DE MAQUETES “UM POUCO DE ARQUITETURA”

Largo de Santiago

23 de maio | 10h00, 11h00 e 15h00 - Público escolar 23 de maio | 16h00 às 18h00 - Público geral

Os participantes terão a oportunidade de recriar um pouco da época romana através de pequenas maquetes.

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo). | Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

OFFICINA AD SE IPSUM DEPINGEDUM –OFICINA DE DESENHO “UM AUTO RETRATO”

Largo de Santiago

24 de maio | 10h00 às 12h00; 15h00 às 18h00Público geral

Nesta oficina, os participantes terão a oportunidade de realizar o seu ato retrato através da técnica da pintura

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

OFFICINA VASORUM –OFICINA DE VASO “UM VASO ROMANO”

Largo de Santiago

25 de maio | 10h00 às 12h00; 15h00 às 18h00Público geral

Na Oficina “Um Vaso Romano”, os participantes terão a oportunidade de criar o seu próprio vaso interpretando as imagens de vasos romanos.

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

OFFICINA TESSELARUM – OFICINA DE TESSELAS

Termas Romanas do Alto da Cividade

21, 22 e 23 de maio | 10h00, 11h00, 14h00, 15h00 e 16h00 - Público escolar

21, 22 e 23 de maio | 17h00 - Público geral

24 e 25 de maio | 10h00, 11h00, 14h00, 15h00, 16h00 e 17h00 - Público geral

Descubra o incrível mundo das tesselas romanas nesta oficina para toda a família! As tesselas eram pequenos pedaços de mármore ou cerâmica usados para criar mosaicos espetaculares na Roma Antiga. Nesta oficina, aprenderá sobre a história e a técnica dessas maravilhas artísticas e, em seguida, terá a oportunidade de criar a sua própria obra-prima de mosaico. Com orientação especializada e todos os materiais necessários, a diversão está garantida enquanto cria uma lembrança da Braga Romana. Não perca esta oportunidade de se envolver com a história da cidade numa atividade criativa e divertida para toda a família!

Inscrições Público Escolar: através de formulário próprio enviado para as escolas (1º e 2º ciclo). | Público Geral: acesso por ordem de chegada e limitado ao espaço da oficina.

ITINERA CUM LUSTRATORIBUSPERCURSO COM VISITA ENCENADA

Ponto de encontro: Termas Romanas do Alto da Cividade 21 a 25 de maio | 11h00 e 15h00

Hilarius, mercador de profissão, tem dois filhos Gémeos cuja reputação só é precedida pelas peripécias que protagonizam. Mais gémeos nuns aspectos que noutros, são curiosos, aventureiros e estão sempre prontos a liderar as histórias que ecoam nas ruas.

Na tentativa de dar propósito ao espírito indomável dos filhos e incutir-lhes alguma responsabilidade, sabendo-os de boa índole, Hilarius sugere ao Praetor de Bracara Augusta que os Gémeos sejam nomeados PatronI de todos os recém-chegados, libertos e novos cidadãos Bracara Augustanos. Cabe-lhes assim a tarefa de dar a conhecer aos apadrinhados os recantos da capital da Galécia, num percurso animado e imprevisível.

Percurso: Termas Romanas do Alto da Cividade > Cloaca da BLCS > Domus da Escola Velha da Sé > Fonte do Ídolo

Entrada livre: mediante inscrição prévia | Inscrições: https://patrimonioarqueologico.cm-braga. pt/atividades-educativas/ | Apoio à organização: Alunos de Arqueologia, História e Património Cultural da Universidade do Minho

OFFICINA SALTATIONUM – OFICINA DE DANÇAS

Palco Bracara Augusta - Praça Municipal 24 de maio | 11h00 e 17h00

Aprender sobre a história Romana de Braga, não apenas de livros ou de museus, mas senti-la no corpo através do movimento e da dança, será certamente uma experiência diferente.

Na oficina, que é dirigida para toda a família, vamos tentar aproximar-nos tanto quanto possível à época, com danças tradicionais e antigas iTHALIAnas, gregas e arménias...e outras, inspiradas na dança “Romana”, interpretadas e coreografadas pela monitora.

Inscrições Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação | Público-alvo: maiores de 6 anos

VISITAS

A Braga Romana é uma verdadeira imersão no passado glorioso de uma das cidades mais antigas e importantes da Península Ibérica. Com uma seleção exuberante de atividades, que incluem visitas guiadas e encenadas, a Braga Romana oferece uma experiência de viagem que é verdadeiramente única.

e 15h00 (PT / ES)

ITINERA CUM LUSTRATORIBUS - PERCURSO COM VISITA ENCENADA

21 a 25 de maio | 11h00 e 15h00

Hilarius, mercador de profissão, tem dois filhos Gémeos cuja reputação só é precedida pelas peripécias que protagonizam. Mais gémeos nuns aspetos que noutros, são curiosos, aventureiros e estão sempre prontos a liderar as histórias que ecoam nas ruas.

Na tentativa de dar propósito ao espírito indomável dos filhos e incutir-lhes alguma responsabilidade, sabendo-os de boa índole, Hilarius sugere ao Praetor de Bracara Augusta que os Gémeos sejam nomeados Patroni de todos os recém-chegados, libertos e novos cidadãos Bracara Augustanos. Cabe-lhes assim a tarefa de dar a conhecer aos apadrinhados os recantos da capital da Galécia, num percurso animado e imprevisível.

Percurso: Termas Romanas do Alto da Cividade > Cloaca da BLCS > Domus da Escola Velha da Sé > Fonte do Ídolo

Entrada livre: mediante inscrição prévia | Inscrições: https:// patrimonioarqueologico.cm-braga.pt/atividades-educativas | Apoio à organização: Alunos de Arqueologia, História e Património Cultural da Universidade do Minho

Largo Paulo Orósio

CASTRA LEG. VI VICTRIX (Acampamento Militar)

21 de maio | 15h30

22 e 23 de maio | 11h00 e 15h30 24 de maio | 11h00 (visita adaptada) e 15h30

Conheça o quotidiano de um legionário na “Legio VI Victrix”, legião presente no Noroeste Peninsular no tempo do César Augusto, dinamizado pela Equipa Espiral. Neste local, o visitante pode ser recebido nos aposentos do General Agrippa e descobrir mais sobre indumentárias, construção de armamento, prática de exercícios e técnicas de combate.

Entrada Livre: acesso por ordem de chegada e limitado ao espaço

Posto de Turismo

VISITAS GUIADAS À BRAGA

ROMANA |

21 a 25 de maio | 10h00 (PT / EN)

Acompanhada por um guia especializado, pretende-se que o visitante desfrute de uma verdadeira e inesquecível experiência na Braga Romana – Reviver Bracara Augusta.

O visitante terá a oportunidade de obter um conhecimento exaustivo do evento, em todas as suas vertentes, começando com toda a contextualização histórica e acabando na recomendação dos melhores locais e horários para maior usufruto de todas as áreas temáticas e programação.

Percurso: Posto de Turismo, Rua Francisco Sanches, Largo S. João do Souto, Rua de S. João, Rossio da Sé, Rua D. Gonçalo Pereira, Largo Santiago, Rua de S. Paulo, Largo Paulo Orósio, Museu D. Diogo de Sousa, Capela S. Sebastião e Largo das Carvalheiras.

Grupos com máximo de 20 participantes por visita | Inscrições

Público Geral: limitadas ao espaço e feitas por ordem de chegada no dia da ação.

VISITAS GUIADAS AO MUSEU DE ARQUEOLOGIA

D. DIOGO DE SOUSA: ESPÓLIO DE BRACARA AUGUSTA

21 e 22 de maio | 18h00

No Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa irá conhecer um conjunto de peças representativas da ocupação humana do Norte do Portugal, de que se destaca a coleção do período romano proveniente das escavações arqueológicas de Bracara Augusta.

Inscrições:

se.mdds@museusemonumentos.pt | Entrada Livre: sujeita à lotação de 20 participantes | Duração: 60’

VISITAS GUIADAS À COLEÇÃO DA DOAÇÃO

BÜHLER-BROCKHAUS: DO MEDITERRÂNEO A BRACARA AUGUSTA

24 de maio | 10h30

Com a coleção de peças provenientes do Mundo Mediterrânico, o Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa vê a sua coleção original, proveniente da região noroeste de Portugal, com o mesmo âmbito cronológico, enquadrada num contexto mais amplo.

Ao mesmo tempo, este Museu destaca-se como uma referência de notoriedade internacional no circuito da Arte e Arqueologia do Mundo Clássico, aberto a todos, para simples fruição e deleite ou estudo e investigação.

Conheça este espólio na visita orientada à coleção doada pelo casal Bühler-Brockhaus, ao Museu de Arqueologia D. Diogo de Sousa.

Inscrições:se.mdds@museusemonumentos.pt

Entrada Livre: sujeita à lotação de 20 participantes | Duração: 60’

LUSTRATIONES

ANIMAÇÃO

Prepare-se para embarcar numa viagem pelo tempo, onde poderá imergir num mundo de personagens fascinantes e atividades variadas. De 21 a 25 de maio, as ruas da opulenta Bracara Augusta serão transformadas num mercado romano repleto de cheiros, cores e sabores.

Aqui, poderá experimentar o entretenimento dos saltimbancos, atores de comédia e músicos mediterrâneos, enquanto se delicia com rituais, danças e malabares que prometem surpreender. Sinta-se protagonista de um célebre período histórico enquanto caminha pelas ruas da cidade. Esta recriação é uma celebração do importante legado cultural de Bracara Augusta. Nas suas ruas poderá encontrar...

HISTÓRIAS A GRANEL

22 de maio: 11h00

23 de maio: 14h00

24 de maio: 12h00

25 de maio: 14h00, 17h00 e 19h30

Viajam de terra em terra carregando na bagagem uma grande história - a deles, a vossa, a nossa.

Foi há muito muito tempo que está história começou, e eles vêm para contar tudo o que se passou. Com surpresa vão desvendando, enredos de amor e disputa, grandes conquistas e muita luta.

OS MISERÁVEIS

25 de maio: 17h00 e 19h30

Dois pedintes miseráveis e com doenças várias, vagueiam em busca de comida, moedas e um pouco de atenção. Desta vez arranjaram um trabalho digno, o Grande Rei ofereceu-lhes trabalho nas limpezas do reino. Parece que desta vez, o reino ficará realmente limpo.

GASTANDO LATIM

21 de maio: 11h00 e 18h30

22 de maio: 11h30 e 15h00

23 de maio: 15h30 e 20h00

24 de maio: 11h30 e 17h00

25 de maio: 10h30 e 15h30

Um mensageiro enviado de Roma traz à população de Bracara Augusta importantes mensagens do Imperador, mas o mensageiro local traduz a mensagem escrita em latim de forma original.

OS AGUADEIROS DE NÁBIA

24 de maio: 20h00

Três Aguadeiros charlatões tentam aliciar o público a provar a maravilhosa água que carregam pelas ruas de Bracara Augusta, iludindo-os sobre os benefícios que a água benzida pela Deusa Nábia pode trazer em troca de algum ouro.

À PROCURA DA NOBILÍSSIMA

21 de maio: 11h30, 17h30 e 20h30

22 de maio: 10h30, 15h30 e 19h00

23 de maio: 11h00, 14h30 e 17h30

Três saltimbancos andam pelas ruas de Bracara Augusta em busca da mais bela patrícia, uma história cheia de humor e encanto. Com habilidades de malabarismo e equilibrismo, eles surpreendem e divertem todos que passam por eles.

OS FAUNOS

21 de maio: 19h00

23 de maio: 15h00

25 de maio: 14h30 e 16h30

Criaturas que possuem um corpo meio humano, meio bode e que são descendentes do rei Fauno, o deus protetor de rebanhos e pastores. Estas personagens fantásticas deambulam pelas ruas de Bracara Augusta fascinando quem por elas passa.

PANTOMINEIROS

22 de maio: 14h00, 18h30 e 21h00 24 de maio: 14h30 e 18h30

Inspirados na arte da pantomima da Roma Antiga, trazemos um espetáculo sem palavras, onde os gestos e a expressão corporal narram histórias cheias de emoção. Com acrobacias, saltos e equilíbrio, recriamos a essência dos antigos pantomineiros. Artistas muitas vezes esquecidos, mas que encantavam multidões com a sua mestria e presença em cena.

CARRETA DAS LENDAS

21 a 23 de maio: 16h30 | 24 a 25 de maio: 17h30

Carreta das Lendas carrega a tradição da transmissão oral de histórias e lendas ao longo dos tempos e por todo o Império. Empurrada por uma viajante que mercadeja sonhos, esta abre-se para contar pequenas histórias e convida as gentes a escutar e participar nelas.

VELHAS TRAPACEIRAS

25 de maio: 18h30

Três personagens vibrantes e cheias de humor revelam da forma mais hilariante as aventuras e histórias por elas vividas e recordadas.

BRACARA AUGUSTA AETERNA

Aproveite a Braga Romana para redescobrir museus e espaços arqueológicos que nestes dias são transformados em verdadeiras fontes de vida e experiências inéditas.

MUSEU DE ARQUEOLOGIA D. DIOGO DE SOUSA

O museu possui uma coleção de peças arqueológicas recolhidas no âmbito de projetos de investigação desenvolvidos, quer na cidade de Braga, quer na região do Minho.

O visitante para além de ficar a conhecer os vestígios da ocupação antiga, desde o Paleolítico até à Idade Média, pode também aqui encontrar informação acerca de alguns dos sítios arqueológicos visitáveis na nossa região.

O serviço educativo do museu realiza atividades para as escolas, grupos, famílias e jovens.Possui loja, cafetaria, biblioteca e jardim, de acesso livre.

Localização: Rua dos Bombeiros Voluntários

Contactos: Tel. 253 273 706, 253 615 844 | mdds@culturanorte. gov.pt |www.culturanorte.gov.pt

Horário: 21, 22 e 24 de maio: 10h00/20h30

Durante o ano: terça-feira a domingo: 10h00/17h30

FONTE DO ÍDOLO

Na antiga Capital do Conventus Bracaraugustanos, foi edificado nos inícios do séc. I um santuário rupestre, associado ao culto da água, que é hoje conhecido como Fonte do Ídolo. A sua edificação deve-se provavelmente a um cidadão romano, de seu nome Célico Fronto, que a mandou fazer para usufruto da comunidade de Bracara Augusta. A singularidade desta fonte, em granito, conferiu-lhe em 1910 a classificação como Monumento Nacional e, em 2002-2004, foi alvo de obras de musealização. O espaço possui acessibilidades para pessoas com mobilidade condicionada.

Localização: Rua do Raio

Contactos: Tel. 253 218 011 | fonte.idolo@cm-braga.pt

Horário: 21 a 25 de maio, das 10h00 às 19h00

Durante o ano: segunda a sexta-feira: 9h30/13h00 –14h00/17h30 | Sábado:11h00/17h30 | Encerra aos Domingos e Feriados

DOMUS DA ESCOLA VELHA DA SÉ

Estas ruínas retratam importantes momentos da evolução do tecido urbano bracarense. Com origem no século I d.C., o conjunto de estruturas existentes no interior da antiga escola de ensino primário da Sé, atual Junta de Freguesia da Sé, corresponde esmagadoramente a restos de uma Domus do século II / III d.C. e cuja ocupação sobreviveu até ao século V d.C. Também é visível neste local, restos do alicerce da muralha Fernandina e uma exposição permanente subordinada ao tema do mosaico.

O espaço não possui acessibilidades para pessoas com mobilidade condicionada.

Localização: Rua D. Afonso Henriques, 1

Contactos: Tel. 253 203 150 | arqueologia@cm-braga.pt

Horário: 21 a 25 de Maio, das 10h00 às 19h00

Durante o ano: segunda a sexta-feira: 9h30/13h00 –14h00/17h30 | Encerra aos sábados, domingos e feriados.

TERMAS ROMANAS

Na colina do Alto da Cividade, no interior de uma ampla área arqueológica protegida, situam-se as termas públicas romanas, classificadas como Monumento Nacional desde 1986.

Localização: Rua Dr. Rocha Peixoto

Contactos: Tel. 253 278 455 | termas.romanas@cm-braga.pt

Horário: 21 a 25 de Maio, das 10h00 às 19h00

Durante o ano: segunda a sexta-feira: 9h30/13h00 – 14h00/17h30 |

Sábado: 11h00/17h30 | Encerra aos domingos e feriados

LARGO DE S. PAULO

Em 1998, no âmbito de obras de requalificação do Largo de S. Paulo, foi efetuada uma intervenção arqueológica pelos serviços da Câmara Municipal de Braga que permitiu identificar um conjunto de estruturas datadas de época romana.

Localização: Largo de S. Paulo

SEMINÁRIO DE SANTIAGO

As escavações realizadas na década de 60 do século passado, no claustro do edifício do Seminário de Santiago, sob a orientação do Cónego Luciano dos Santos, permitiram identificar vestígios de uma casa romana (domus).

Localização: Largo de Santiago

RUÍNAS ARQUEOLÓGICAS DO BURGUS TRIBUTE & DESIGN HOTEL

Inseridas na receção do estabelecimento de hotelaria, BURGUS Tribute & Design Hotel, as ruínas arqueológicas visitáveis correspondem a um criptopórtico datado do séc. I, que delimitava uma insula nas proximidades do fórum, da cidade de Bracara Augusta. Aquando da reformulação do interior do edifício, foi encontrada uma Ara, datada dos séculos II-III, dedicada a Camilius Eutychianus pela sua esposa, e que agora se encontra exposta no local.

Localização: Rua D. Afonso Henriques, 20 a 28

EX ALBERGUE

DISTRITAL

Entre 1982 e 1997 foram realizadas várias sondagens arqueológicas no logradouro do Ex Albergue Distrital (Casa Grande de Santo António das Travessas), uma vez que, pretendiam instalar aí os serviços de uma biblioteca. As escavações permitiram identificar várias estruturas romanas associadas a uma domus (casa familiar), que se situava a nascente de uma larga via porticada, identificada como sendo o cardo máximo da cidade romana. No lado poente da via localizava-se outra domus, da qual apenas conhecemos os vestígios do pórtico, sinalizados pelos silhares que se conservam no exterior do edifício, tendo outros, sido integrados no interior.

Localização: Edifício da Biblioteca Lúcio Craveiro da Silva – Rua de S. Paulo, 1

MUSEU PIO XII

O Museu Pio XII faculta ao visitante um passeio pela história, contada desde o período do Paleolítico até à Idade do Ferro, desde a romanização até à era cristã.

Cada época é documentada com abundantes vestígios. Por entre o que expõe merecem destaque um gladiador (em bronze), um grandioso dolium e um mosaico romano, este resultante de escavações no Claustro do Seminário Conciliar de S. Pedro e S. Paulo. Essas escavações puseram a descoberto uma Domus romana.

Localização: Largo de Santiago

Contactos: Tel. 253 200 130 | geral@museupioxii.com | www.museupioxii.com

Horário: 22 a 26 de maio: 10h00/12h30h – 14h00/18h00 | Durante o ano: terça a sábado: 10h00/12h30h – 14h00/18h00

INSCRIÇÃO ROMANA DA FACHADA DO LARGO D. JOÃO PECULIAR

Inscrição romana monumental fragmentada, datada entre 2 a.C. e 14 d.C. Vários investigadores defendem que a inscrição pode ser interpretada como um bidental, testemunhando, por isso, a refundação da cidade devido à queda de um raio, que teria supostamente atingido um lugar emblemático da cidade.

Localização: Largo D. João Peculiar

RUÍNAS ARQUEOLÓGICAS RESTAURANTE “ATÍPICA”

Sob o chão de vidro transparente de um estabelecimento comercial de restauração, encontra-se visível um conjunto de vestígios referentes a uma calçada associada a uma das portas da muralha defensiva de Bracara Augusta, mandada edificar em finais do século III e inícios do século IV. A muralha bracaraugustana possuía uma altura aproximada de 12 metros, largura compreendida entre os 5 e 6 metros e um perímetro calculado entre 2250 e 3000 metros, delimitando uma área mínima de 38,6 hectares.

Por este local, saía a Via XIX, do Itinerário de Antonino, em direção à antiga Asturica Augusta, passando, entretanto, por Lucus Augusti, atuais cidades espanholas de Astorga e Lugo.

Localização: Rua Dom Frei Caetano Brandão nº 142

DOMUS DAS CARVALHEIRAS

As escavações realizadas na Zona Arqueológica das Carvalheiras pela Unidade de Arqueologia da Universidade do Minho, entre as décadas de 80 e 90 do século passado e o ano 2000, permitiram identificar um conjunto de estruturas com testemunhos de várias ocupações entre a época romana e a época medieval.

Da sucessão de estruturas e ocupações identificadas, destaca-se a presença de uma domus (casa residencial) cuja edificação datará das últimas décadas do século I.

Implantada em duas plataformas distintas e ocupando todo um quarteirão (insula) residencial da cidade romana, a domus seguia o modelo de casa com átrio e peristilo, situando-se a zona do átrio na parte superior e o espaço do peristilo na parte inferior.

Em meados do século II, uma fase de renovações efetuadas na domus incluíram a construção de um balneário no quadrante noroeste da casa, a transformação do antigo peristilo em palestra e a conversão dos espaços envolventes a este, em lojas.

Localização: Largo das Carvalheiras

INSCRIÇÃO

ROMANA DA FACHADA DA SÉ

Na parte lateral da fachada da Sé Catedral, no lado sul da porta, encontra-se integrado um bloco granítico com uma inscrição romana, hoje praticamente irreconhecível devido à degradação da superfície da pedra.

Desconhece-se o local onde foi encontrada, embora seja referida já no século XVIII por Jerónimo Contador de Argote.

A parte visível da inscrição regista a evocação de um cidadão romano, de nome A. Caelius Flaco, integrado na tribo Quirina de onde provinha a maioria dos cidadãos de Bracara Augusta.

Localização: Rua D. Paio Mendes

FRIGIDEIRAS DO CANTINHO

No âmbito de uma remodelação realizada no interior deste imóvel, o Gabinete de Arqueologia da Câmara Municipal de Braga realizou, em 1996, sondagens arqueológicas que revelaram um conjunto de estruturas datadas dos séculos III – IV/V, que correspondem a uma habitação de época romana.

Através de um pavimento em vidro colocado no interior do espaço comercial, é possível visualizar musealizados um corredor e vários compartimentos da casa, um dos quais conservando ainda vestígios de um hipocausto, certamente pertencentes ao balneário da casa.

Localização: Largo São João do Souto, 1

Contactos: Tel. 253 141 065

Horário: O conjunto pode ser visitado dentro do horário de funcionamento normal do estabelecimento.

INSCRIÇÃO DEDICADA A ÍSIS

Integrada numa parede exterior da Sé Catedral, na Rua da Nossa Senhora do Leite, encontra-se uma inscrição romana, conhecida desde o século XVIII, que evoca o culto da deusa Ísis em Bracara Augusta. A inscrição foi dedicada por uma personagem importante da cidade, de nome Lucrécia Fida, que ocupava o cargo de sacerdotisa de Roma e de Augusto.

É possível que a inscrição pertencesse a um templo que poderia estar situado nas imediações da atual Catedral, uma área periférica da cidade romana onde se pensa ter existido também um mercado. O culto a Ísis, divindade de origem egípcia, difundiu-se na Hispânia a partir do século II e era essencialmente feminina, encontrando-se associada à abundância, à magia, à natureza e à maternidade.

Localização: Rua Nossa Senhora do Leite

BALNEÁRIO PRÉ-ROMANO DA ESTAÇÃO DE CAMINHOS-DE-FERRO

No terminal da Estação de Comboios (C.P.) de Braga, encontra-se atualmente musealizado um conjunto de estruturas pertencentes a um balneário provavelmente datado da época do Ferro.

Este monumento foi identificado em 2003, no âmbito do acompanhamento da obra de remodelação do terminal ferroviário. A reconstituição efetuada a partir dos dados arqueológicos permitiu apurar que este balneário era composto por uma antecâmara com bancos laterais, uma câmara de vapor (parcialmente conservada) e um forno (não conservado). Os referidos compartimentos deveriam estar enterrados e o acesso à antecâmara ocorria através de um pátio lajeado, que seria o único espaço do conjunto descoberto.

Localização: Edifício da Estação de Caminhos-de-Ferro – Largo da Estação

Contactos: Infraestruturas de Portugal – 212 879 000 | https://infraestruturasdeportugal.pt/ Horário: 04h00/02h00 (horário da Estação de Caminhos-de-Ferro)

Astorga

cada año a finales del mes de Julio, Astorga revive su pasado en el que la localidad era conocida como la ciudad romana de Astvrica Avgvsta, por medio de la celebración de la Fiesta de Astures y Romanos, declarada de interés turístico regional, en los que la ciudad se transforma de una forma cuidada, de inspiración en nuestros antepasados y entretenida para todos los públicos que acudan a ella.

Disfruta de la convivencia en el Campamento y de los paseos por el Mercado. Descubre el pasado con las distintas conferencias. Vive la rivalidad y el espectáculo del Circo. Contempla la belleza de los desfiles como la Marcha de Fuego o el desfile a los vencedores del circo; o descubre la vida, la lucha y la muerte representada a través de los diferentes Actos, como la Noche de Druidas o la Munera Gladiatoria.

Astorga INTRODUCCIÓN

Desde la Asociación de Astures y Romanos de Astorga queremos invitar a todas las personas a que vengan a participar de las fiestas de Astures y Romanos de Astorga.

Acompáñanos y revive el glorioso pasado de una tierra a la sombra del Teleno. Para consultar el programa actualizado recomendamos visitar nuestra web: www.asturesyromanos.com

Y si te entusiasma la fiesta y buscas colaborar en ella, la asociación siempre está abierta a recibir a nuevos socios, contacta al mail a.asturesyromanos@gmail.com para recibir toda la información necesaria.

La lucha por la libertad Astur o el dominio Romano.

¿Ya has elegido tu bando?

Escanea el código QR para conocer la programación y las últimas novedades:

Gran Munera Gladiatora

Organizada por la Legio VI Victrix se trata de un espectáculo inspirado en las Muneras Gladiatorias que se realizaban en la época romana.

el candidato a magistrado Emilio Paulo se va a presentar a las próximas elecciones, así que ofrece un espectáculo de gladiadores a los habitantes de Asturica. Para ello ha contratado a unos gladiadores de la escuela asturicense, bailarinas exóticas y a todo tipo de personajes que componían el mundo de los juegos de gladiadores. La tarde del domingo 23 será de gladiadores, de la forma más fidedigna a la época romana.

Las Aves del Imperio

la pasión de nuestro César por los animales le ha llevado a disfrutar de la presencia en su morada de un inigualable número de especies que ha ido recogiendo por todo el Imperio y otras venidas de tierras lejanas y desconocidas. El César tiene la delicadeza de permitir que sus súbditos disfrutemos de estas aves exóticas de colores llamativos tales como faisanes, palomas, pavos reales, gallos, etc.

Boda

Astur

este rito, basado en tradiciones célticas, nos muestra la unión de dos almas separadas que se unen en una sola, ante los cuatro elementos y en los cuatro puntos cardinales. En la sociedad celta, estas uniones tenían dos particularidades: la primera de ellas, es que, es la mujer la que elige marido, en un momento místico; la segunda particularidad, es que, estas uniones eran contratos que duraban un año y un día; cada año había que renovar la unión.

Poblado Astur y Campamento Romano

Uno de los mayores atractivos de la fiesta astur romana de Astorga es el campamento romano y el poblado astur. Comenzó a realizarse en el año 2005 cuando surgieron con mayor fuerza las tribus astures y la idea de recrear un asentamiento para poder mostrar a todos los visitantes como vivían los antepasados de esta tierra. Los romanos necesitaban un espacio donde recrear la vida en el antiguo imperio y donde acuartelar a sus legiones.

No obstante, existió un proyecto piloto previo, desarrollado por los “Guerreros de Finn” dentro del mercado romano ubicado en la Plaza Santocildes, donde se construyó una torre de vigía y un perímetro defensivo con una palloza; este proyecto fue continuado por la “Fatria Ambacta” dentro de la actividad en tu plaza o en la mía, donde en el templete del Jardín de la Sinagoga se decoró un castro astur.

El Parque del Melgar, situado bajo la muralla y a escasos metros del centro de la ciudad, fue el lugar elegido para emplazar este asentamiento. Esta zona ajardinada es el mejor escenario posible, la muralla astorgana actúa como lienzo y la catedral y el palacio de Gaudí son testigos directos de la mezcla de pasado y presente. Muestra de ello es que este campamento recibe cada año a miles de personas para visitar las tiendas romanas y las pallozas astures

En la parte baja del parque se ubica la zona romana con sus cuadradas domus, las cuales basan su decoración en la temática de los diferentes grupos romanos. Así podemos encontrar, las comodidades de un patricio, el templo a una venerada deidad, el ambiente competitivo de los gladiadores o la austeridad militar de las legiones.

A continuación se ubica el poblado astur, sus numerosas pallozas con forma circular o elíptica, están construidas con brezo, madera y paja. Guerreros, pescadores, mineros… muestran con orgullo su cultura, de un fuerte arraigo a la naturaleza. Decoran con esmero sus estancias pero no ocultan su fuerte carácter guerrero.

Hoy por hoy, el campamento es el corazón de la fiesta, desde donde emana el espíritu recreacionista que inunda toda la ciudad. En él se encuentran más de cuarenta construcciones, entre ellas una palloza y una domus institucional pertenecientes a las figuras del caudillo y el césar respectivamente.

Son los más de mil socios de la Asociación de Astures y Romanos de Astorga, a los que hay que sumar sus cientos de invitados, quienes con indumentaria propia de la época generan un auténtico castro astur y una ciudad romana plenos de vida y actividad.

El campamento es el punto central donde conocer la historia de la ciudad, dado que todas las construcciones tienen habilitada una amplia zona visitable, donde poder sentirse plenamente trasladado dos mil años atrás.

La calidad del campamento actual es enorme, ya que cuenta con pallozas y domus de varias alturas, vallado y puertas fortificadas de acceso, una torre de vigía legionaria, un plano regularizado de construcción, baños y visitas guiadas en varios idiomas, incluidas algunas de adaptación especial en lenguaje de signos español y para personas invidentes.

Noche de Druidas el Concilio de los astures

la Noche de Druidas intenta representar los concilios ecuménicos celebrados anualmente por la casta sacerdotal en la sociedad prerromana del territorio ástur. En ellos los diferentes sabios de clanes o tribus competían amistosa y pacíficamente por obtener un título honorífico o un elemento mágico que permaneciera hasta el siguiente año en posesión del susodicho grupo social, al tiempo que realizaban rituales religiosos o trataban los temas que serían de gran importancia durante el curso del año. A lo largo de sus trece años de existencia su formato ha variado desde su inicio siendo un concurso de cuentos. En el pugnaban los diferentes druidas que representaban a las tribus astures por la obtención del galardón honorífico de la hoz de plata. En las últimas ediciones el acto ha sido una presentación teatralizada sin concurso donde se mostraban diferentes aspectos del culto, religión y leyendas del pueblo astur.

El graderío es un pulmón enfervorecido que jalea a sus respectivos guerreros, donde se suceden aplausos, música y cientos de ingeniosos comentarios, que convierten este momento en uno de los más esperados para los astorganos y visitantes.

El circo romano es el acto central que dio origen a nuestra actual fiesta. El primero se llevó a cabo en el año 1986, con motivo del bimilenario de la ciudad de Astorga y fue tal su éxito y acogida que se ha prolongado y magnificado su existencia hasta nuestros días.

En 1996 el circo se traslada a su actual ubicación: La plaza de toros de Astorga. Es aquí donde adquiere su formato actual, que con susodicha infraestructura decorada para tal uso, otorga a la ciudad de un anfiteatro donde plasmar la rivalidad entre astures y romanos cada año. Ambos bandos se baten con sendos equipos en una consecución de pruebas deportivas y de habilidad, algunas ya convertidas en clásicos, como la carrera de literas.

Astorga Gran Circo Astur-Romano

Entierro del Héroe Astur

en esta representación se procede a realizar un enterramiento mediante una pira funeraria. En esta pira se deposita al Héroe Astur Gausón. Este nombre aparece en distintos relatos asociado a la tribu Lanciense pero no se sabe mucho sobre esta figura. Parece que fue un capitán. La actual tribu Lanciense ha adoptado este nombre como el del Gran Héroe Astur que defendió la ciudad de Lancia hasta su muerte en brazos de la druidesa Dryadia, según se relata en la representación. El acto se inicia en la Plaza Mayor tras el desfile, portando el cadáver de Gausón por miembros de la Tribu Lanciense y sus invitados precedidos de los distintos símbolos que se usarán posteriormente en el campamento representando los elementos (tierra, aire, fuego y agua). Normalmente también es acompañado por lamentos de gaitas que tocan distintos grupos que colaboran en esta actividad. Tras el cortejo fúnebre desfilan el resto de tribus astures que participan en la fiesta.

Via Vestae

Un recorrido para encontrar los elementos de la naturaleza escondidos en los lugares más romanos de la ciudad. El objetivo es encontrar los cuatro elementos de la naturaleza, tierra, aire, agua y fuego, escondidos en lugares emblemáticos romanos, documentados en la ciudad, para luego entregárselos a la Diosa Vesta en el Santuario, y que ella sea benevolente con nuestras legiones en las batallas, para que los proteja y cuide. Encenderemos el Fuego Sagrado y daremos comienzo a los festejos.

Iniciación de los guerreros

Desfile y

revista de las tropas romanas

en esta representación, cargada de simbolismos, se les da la bienvenida a todos los integrantes de las diferentes tribus astures que participan en las fiestas por primera vez. Con esta ceremonia lo que pretende la tribu en primer lugar es que los nuevos participantes de la fiesta, se sientan integrados en ella desde el principio, y en segundo lugar, que los festeros y el público asistente empiece las fiestas de la mejor forma posible invitándolos a una buena queimada ¡Lume!

las diferentes legiones llegadas desde distintos puntos del Imperio se dirigirán a la Plaza Mayor donde formarán. En ese momento El César, comprobará que todas las legiones estén bien uniformadas, con todo su equipo y con el armamento a punto para poder entrar en batalla en cualquier momento.

Justicia Romana

Una revuelta de astures está a punto de aguar la estancia de César Augusto. Las legiones saldrán a capturar a los rebeldes ocultos en la ciudad, serán llevados ante el César y su cruel general, Publio Carisio, quien dictará la más inhumana de las sentencias, la de morir crucificados.

Pacto de Hospitalidad

en el museo arqueológico de Astorga dispone de una réplica del bronce del Pacto de Hospitalidad de las tribus astures cuyo original se encuentra en el Museo de Berlín. En el año 27 d.C. los astures ratifican en el castro de Curunda un pacto antiquísimo por el que se comprometen en una relación de ayuda mutua. Es conocido como Pacto de Hospitalidad de los Zoelas, porque eran de esta tribu las gens firmantes, también se le conoce como Pacto de Hospitalidad de Astorga, porque se ratifica nuevamente en Astúrica en el 152 d.C. adhiriéndose también otras gens y tribus.

El pacto de hospitalidad que se representa en las fiestas de Astures y Romano de Astorga pretende recrear un pacto de hospitalidad realizado entre todas las tribus astures, toda vez que sus guerreros iban a luchar contra los romanos invasores, quedando desprotegidas sus tribus, a fin de que no se atacaran unas a otras en ausencia de sus defensores, así como ayudarse en caso de necesidad. También trata de representar las dudas y sombras que hubo ante la decisión, las disensiones, los planes, las estrategias, así como la invocación a los dioses para que les ayudaran.

Recibimiento del César

los dos eventos dan inicio con la salida del campamento de todas las tribus astures y todas las agrupaciones romanas, que discurren por las diferentes calles de la ciudad desfilando hasta alcanzar la Plaza Mayor donde comienza el recibimiento. El Recibimiento del César se creó para dar un protagonismo especial en si mismo, al realizarlo el viernes por la tarde y que se desarrollaba en la Plaza Mayor y que servía para celebrar la llegada a la ciudad desde Roma del Cesar, que aclamado por su gente y, a la vez reprobado por el pueblo astur, se le entregaba la llave de la ciudad. Se solía completar con actos de teatro adaptados a la época. En su discurso nos emplazaba a todos para el circo romano del día siguiente. A partir el 2005 a dicho recibimiento asistía el caudillo Astur que también intervenía en el acto con otro discurso en el que retaba a los romanos a dirimir sus fuerzas en la arena del circo. Todo ello entre vítores de unos y pitos de los oponentes.

¿QUÉ VISITAR?

Fundada por los romanos en torno al año 15 a. C en un enclave estratégico, Astorga ofrece al visitante la posibilidad de disfrutar agradables vivencias y sensaciones fruto de su dilatada historia, su rico patrimonio y su gastronomía singular. Recorriendo Astorga podremos sentir su carácter de ciudad acogedora y amable con el viajero, ya que hace más de dos mil años que fue fundada como cruce de caminos y punto de encuentro.

EL PALACIO EPISCOPAL

Mandado construir por el Obispo Juan Bautista Grau Vallespinós al arquitecto Antonio Gaudí. Las obras comienzan en 1889 y las termina en 1913 el arquitecto Ricardo García Guereta. Gracias a sus numerosos y singulares elementos arquitectónicos y decorativos, constituye uno de los edificios más destacados del patrimonio monumental astorgano. En 1963 se convierte en Museo de los Caminos, y en él se exponen numerosas y destacadas piezas procedentes de toda la Diócesis de Astorga que incluyen diversas colecciones desde prehistoria, epigrafía y numismática romana, arte religioso de diversos periodos y arte contemporáneo realizado por artistas leoneses.

MUSEO ROMANO

El museo recoge la cultura material que se ha recuperado en las excavaciones arqueológicas realizadas en la ciudad durante décadas. El museo se erige sobre un pórtico abovedado, conocido tradicionalmente como “la Ergástula”, que formaba parte de una construcción monumental ubicada en el centro del foro de la ciudad antigua. Cuenta con una importante colección epigráfica, destacando varias lápidas funerarias pertenecientes a soldados, augures, esclavos y libertos. También se exhiben Las pinturas pompeyanas descubiertas por D. José María Luengo a mediados de siglo pasado. También se pueden ver piezas de cerámica de distintas calidades y joyas del ajuar masculino y femenino. Más información en www.asturica.com

MUSEO DEL CHOCOLATE

La elaboración del chocolate fue una de las principales industrias de Astorga y su comarca durante los siglos XVIII al XX, constituyendo hoy todavía el medio de vida de varias familias locales. Como consecuencia de esta actividad y esplendor, se crearon una serie de empresas destinadas a su publicidad y comercialización. Toda esta tradición queda reflejada en este museo, que está situado en un antiguo palacete modernista, que, en su momento, fue también residencia y fábrica de uno de los chocolateros locales. Además de lo necesario para la producción y el consumo del chocolate, se pueden ver etiquetados, cartelería, envases, colecciones de cromos, obsequios de las diferentes fábricas, la excepcional colección de piedras litográficas y el proceso seguido desde la fabricación artesanal hasta la mecanización. Un Museo para recrear los cinco sentidos.

GASTRONOMÍA

La ciudad de Astorga ha heredado una rica tradición gastronómica en la que el plato estrella es el Cocido Maragato; su degustación se inicia con siete carnes, a continuación los garbanzos y la berza para terminar con la sopa y el postre de natillas. Otros platos son el Congrio al Ajoarriero, la Cecina de Vaca con denominación de origen Cecina de León, y las carnes procedentes del Teleno. Estos platos se pueden degustar en los restaurantes del municipio de Astorga, bien en sus formas tradicionales, o en forma de recetas evolucionadas más adaptadas a los gustos actuales.

Los postres y dulces tienen su representación en las conocidas mantecadas, los hojaldres, el tradicional chocolate para “hacer a la taza” o los merles.

AYUNTAMIENTO

Situado en la Plaza Mayor, las obras comenzaron en 1683 dirigidas por Francisco de la Lastra para ser terminadas en 1704. Fue reformado por Andrés Lozano en 1994 conservándose la armoniosa fachada original del edifico, típica del barroco civil leonés. En ella encontramos numerosos elementos arquitectónicos decorativos, destacando en el remate central, tanto el escudo real, como los maragatos Juan Zancuda y Colasa, obra del relojero Bernardo Franco, los cuales dan las horas desde 1748.

Foto: @maragaitor

LA CATEDRAL

Comenzada en 1471, no se termina hasta el siglo XVIII. Destacan especialmente la fachada renacentista de los Obispos, la principal barroca; el retablo Mayor, obra maestra de Gaspar Becerra; la Inmaculada de Gregorio Fernández; la sillería del coro del siglo XVI o el retablo hispano-flamenco de San Miguel. El Museo Catedralicio fue creado en 1954 y entre sus piezas más destacadas se hallan la Arqueta de San Genadio del s. X, el arcón románico de Carrizo, con decoración pictórica del siglo XII, un esenciero árabe fatimí s. X, un lignum crucis de oro y perlas del s. XII, diversas obras de orfebrería religiosa y un conjunto de pinturas y esculturas de dife - rentes maestros.

La ciudad de Astorga ofrece una Visita guiada a través de la cual se puede recorrer los restos arqueológicos que se han ido conservando en la ciudad. El itinerario permite visitar un tramo del foso que formaba parte del sistema defensivo del campamento de la Legio Décima Gémina, que dio origen a la ciudad. También se visitan las Termas Menores, el Aedes Augusti, que era el lugar de reunión de la Curia de la urbe, y los restos del pórtico del Foro. La Ruta se completa con el recorrido por el interior de un tramo del sistema de cloacas y la visita a una lujosa casa, cuyo propietario, sin duda, pertenecía a uno de los grupos sociales más elevados de Astúrica Augusta ya que cuenta con un magnífico mosaico en una de las estancias.

CAMINO DE SANTIAGO

Desde el siglo IX Astorga ha estado muy estrechamente vinculada al Camino de Santiago, este entra en la ciudad a través de Puerta Sol y recorre todo el casco urbano para salir finalmente por Puerta Obispo. El Camino, en su recorrido por Astorga, está jalonado por los principales monumentos y lugares con encanto del centro histórico de la ciudad.

La calzada romana que unía Mérida con Astorga se convirtió posteriormente en una de las principales vías de comunicación entre el sur y norte de la península, y fue también durante siglos utilizada como vía de trashumancia. Hoy en día, tiene la doble función de ruta de peregrinación hacia Santiago de Compostela, ya que en Astorga es precisamente donde confluyen el Camino Francés con la Vía de la Plata, y de itinerario turístico cultural ,dado el rico patrimonio arqueológico y monumental situado a lo largo de todo su recorrido.

RUTA ROMANA
Foto: Roi Rios VIA DE LA PLATA

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.