Bua na Cainte A Nua Sample TRB

Sa pl m a

An Comhlacht Oideachais

A

A

Clár Gaeilge do Naíonáin Shóisearacha

European Language Label An Séala Eorpach Teanga

2015

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB COVER_No_Spine.indd All Pages

01/05/2025 11:49

A

Leabhar an Mhúinteora do Naíonáin Shóisearacha

Martina Ní Fhátharta * Seán de Brún

An Comhlacht Oideachais

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 1

28/04/2025 10:41

An Comhlacht Oideachais Bóthar Bhaile an Aird Baile Uailcín Baile Átha Cliath 12 www.edco.ie Ball den Smurfit Kappa ctp ISBN: 978-1-80230-228-8 © Martina Ní Fhátharta, Seán de Brún 2025 Gach ceart ar cosaint. Ní ceadmhach aon chuid den fhoilseachán seo a atáirgeadh, a stóráil i gcóras aisghabhála ná a tharchur ar aon mhodh nó slí, bíodh sin leictreonach, meicniúil, bunaithe ar fhótachóipeáil, ar thaifeadadh nó eile gan cead a fháil roimh ré ón bhfoilsitheoir nó ceadúnas a cheadaíonn cóipeáil shrianta in Éirinn arna eisiúint ag Gníomhaireacht um Cheadúnú Cóipchirt na hÉireann, 63 Sráid Phádraig, Dún Laoghaire, Baile Átha Cliath,A96 WF25.

Bainisteoir Tionscadail:Aoife Barrett (www.barrettediting.ie) Clúdach: Design Image (www.designimage.ie) Dearadh agus clóchur: Design Image Eagarthóir:Aoife Barrett Obair ealaíne: Kim Shaw Illustrations (kim-shaw-illustration.squarespace.com); Derry Dillon Illustrations (www.derrydillon.ie); MSM Studio (www.msmstudio.eu) Cóipcheart Úsáideadh cóipcheart © liricí amhrán/rann le cead mar atá thíos. Gabhaimid buíochas leo seo a leanas a thug cead dúinn ábhar dá gcuid a úsáid:‘Rólaí Pólaí’,‘Carr Beag Glas’,‘Is Féidir liom Rith’ ‘Lámh, Lámh Eile’,‘Tá Teidí Agam’,‘Siopa Milséan’,‘Ceithre Bliana Inniu’,‘Rinne Oisín Cáca’ as Imir agus Abair, An Roinn Oideachais;‘Is Mise an Traein’,‘Oíche Shamhna’, as Sin é! B,An Comhlacht Oideachais;‘Tá Teidí ag Siúl’,‘Teidí Beag Buí’,‘Mo Theach’, ‘Féach ar an Asal’ as Séideán Sí A,An Gúm;‘Cad atá sa Mhála?’ as Colm agus Nuala,An Roinn Oideachais; ‘Gugalaí-Gug’,‘Buail Bos’,‘Timpeall! Timpeall! Rothaí an Chairr’,‘Nigh na hÉadaí’,‘Is Buachaill Bó Mise’,‘Mise Dic’ as Timpeall an Tí,Treasa Ní Ailpín/An Gúm;‘Féileacán’ as Trup,Trup, a Chapaillín, Cantairí Óga Átha Cliath/ Gael Linn (www.gael-linn.ie);‘An Frog agus an Ghé’, Rannta – Dlúthdhiosca Muintearas;‘Bí ag Ithe’ as Sin é! A, An Comhlacht Oideachais;‘Uisce’ as Amhráin do Pháistí, Forbairt Naíonraí Teo;‘Calóga Sneachta’ as Maidin sa Naíonra, Forbairt Naíonraí Teo;‘Glig, Glag, Glug’,‘Aon, Dó,Trí, Ceathair, Cúig, Sé’ as Éirí na Gréine,An Comhlacht Oideachais;‘Hurla, Harla, Hó!’ as Sonas is Só,Treasa Ní Ailpín/An Gúm;‘Teidí sa Seomra Suí’ as Maith Thú! A,An Comhlacht Oideachais;‘Oíche Nollag’ as Gach aon Lá, Folens;‘An Pharáid’ as Séideán Sí B,An Gúm.

Rinne na foilsitheoirí a ndícheall teacht ar úinéirí cóipchirt; beidh siad sásta na gnáthshocruithe a dhéanamh le haon duine eile acu a dhéanann teagmháil leo.

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 2

28/04/2025 10:41

Clár

Réamhrá ........................................................................................................................................... v Scéim Bhliana ............................................................................................................................... xi Nath na Seachtaine ................................................................................................................ xxii Foclóir .......................................................................................................................................... xxiii Amhráin agus Rainn ............................................................................................................... xxv Scéim Ghramadaí ................................................................................................................. xxxiv Plean Míosúil.............................................................................................................................. xlii Plean Coicíse Mé Féin Aonad 1 & Aonad 2...................................................................... 1 Ceachtanna Mé Féin Aonad 1 & Aonad 2 ........................................................................ 3 Plean Coicíse Mé Féin Aonad 3 & An Fómhar ............................................................. 13 Ceachtanna Mé Féin Aonad 3 & Scéal ............................................................................ 15 Ceachtanna An Aimsir – An Fómhar ................................................................................ 22 Plean Coicíse An Scoil Aonad 1 & Aonad 2 .................................................................. 29 Ceachtanna An Scoil Aonad 1 & Aonad 2 ..................................................................... 31 Plean Coicíse An Scoil Aonad 3 & Oíche Shamhna ................................................... 43 Ceachtanna An Scoil Aonad 3 & Scéal ............................................................................ 45 Ceachtanna Ócáidí Speisialta – Oíche Shamhna......................................................... 54 Plean Coicíse Bia ....................................................................................................................... 63 Ceachtanna Bia .......................................................................................................................... 65 Plean Coicíse Caitheamh Aimsire Aonad 1 & Aonad 2 ............................................ 83 Ceachtanna Caitheamh Aimsire Aonad 1 & Aonad 2............................................... 85 Plean Coicíse An Nollaig ......................................................................................................100 Ceachtanna Ócáidí Speisialta – An Nollaig.................................................................102 Plean Coicíse Caitheamh Aimsire Aonad 3 & An Aimsir .......................................112

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 3

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Scéim Bhliana – Gaeilge – Naíonáin Shóisearacha Snáitheanna: Teanga ó Bhéal, Léitheoireacht, Scríbhneoireacht Gnéithe: Cumarsáid,Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Torthaí Foghlama – Céim 1 Déanann na torthaí foghlama cur síos ar an bhfoghlaim agus ar an bhforbairt a mbítear ag súil leo ó pháistí tar éis tréimhse dhá bhliain. Sa chlár Bua na Cainte A, má éiríonn leis na páistí na feidhmeanna teanga atá luaite i ngach ceacht a bhaint amach, cuirfear ar chumas na bpáistí na torthaí foghlama a bhaint amach agus dul chun cinn suntasach a dhéanamh maidir le dul i mbun cumarsáide sa Ghaeilge.

Torthaí Foghlama don Teanga ó Bhéal Gné

Lipéad agus uimhir

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann:

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht, Spéis agus comhaird a léiriú éisteacht agus aird agus éisteacht go gníomhach le Gaeilge shaibhir á labhairt i réimse comhthéacsanna ar mhaithe le spraoi, cé nach gá go dtuigfeadh siad gach focal.

Tuiscint

Bua na Cainte A

Éisteann na páistí go gníomhach leis na comhráite suimiúla, na hamhráin mhealltacha, na rainn ghleoite agus na scéalta tarraingteacha.

TF2: Inspreagadh agus rogha

Téacsanna a roghnú agus éisteacht leo i gcomhair pléisiúir agus spéise.

TF3: Gnásanna sóisialta agus feasacht ar dhaoine eile

A aithint go n-athraíonn an stíl chainte ag Cruthaítear suímh éagsúla sna brath ar an ngaol idir na daoine agus ag comhráite, sna hamhráin, sna rainn brath ar an lucht éisteachta. agus sna scéalta a léiríonn athrú sa stíl chainte.

Feidhmiú mar chuid de ghrúpa agus roinnt focal/frásaí Gaeilge á n-úsáid. Úsáideann na páistí roinnt focal/frásaí Gaeilge i suímh éagsúla, mar shampla obair bheirte.

TF4: Struchtúr abairte agus gramadach

Frásaí coitianta agus abairtí bunúsacha a úsáid.

TF5: Stór focal

Éisteacht le cainteoir agus leideanna Éisteann na páistí leis na cainteoirí éagsúla ar nós geáitsí, fíorábhar, nó éagsúla sna comhráite, sna hamhráin, tuin chainte a úsáid chun teacht ar an sna rainn agus sna scéalta chun cabhrú bpríomhtheachtaireacht agus ar an leo dul i mbun cumarsáide agus úsáid á tuiscint gur féidir cumarsáid a dhéanamh i baint acu as roinnt focal/frásaí Gaeilge dteangacha éagsúla. bunúsacha. Úsáid a bhaint, le linn spraoi agus comhrá as roinnt focal/frásaí Gaeilge bunúsacha a chloiseann siad go minic.

TF6: Léiriú tuisceana Tuiscint ar chumarsáid cainteora Gaeilge a léiriú trí ghníomh nó fhreagra cuí a thabhairt as Béarla, nó trí fhocail nó frásaí coitianta Gaeilge a úsáid agus thrí threoracha gearra a leanúint.

Roghnaítear comhráite, amhráin, dánta agus scéalta i gcomhair pléisiúr agus spéise.

Tá na comhráite, na hamhráin, na rainn agus na scéalta breac le frásaí coitianta agus abairtí bunúsacha a úsáideann na páistí.

Sa chlár tugtar deiseanna do na páistí sna comhráite, sna hamhráin, sna rainn agus sna scéalta a dtuiscint a léiriú trí ghníomh nó trí fhreagra cuí a thabhairt agus frásaí coitianta Gaeilge á n-úsáid acu. Is iomaí deis atá ann chomh maith do na páistí chun treoracha gearra a leanúint.

iv

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 4

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Fiosrú agus TF7: Iarratais, úsáid ceisteanna agus idirghníomhuithe

Úsáid a bhaint as gníomhartha agus/nó comhrá coitianta chun riachtanais agus roghanna pearsanta a chur in iúl, chun iarratais a dhéanamh.

Tuiscint ar cheisteanna dúnta a léiriú.

Tá go leor deiseanna sna comhráite do na páistí úsáid a bhaint as gníomhartha agus comhrá chun riachtanais agus roghanna pearsanta a chur in iúl agus iarratais a dhéanamh.

Tá na comhráite breac le samplaí a thugann deis do na páistí tuiscint ar cheisteanna dúnta a léiriú.

TF8: Catagóiriú

Daoine, rudaí agus imeachtaí a aithníonn siad a ainmniú.

Tá go leor samplaí agus deiseanna do na páistí daoine, rudaí agus imeachtaí a aithníonn siad a ainmniú.

TF9: Athinsint agus mionléiriú

Taitneamh a bhaint as éisteacht le scéalta gearra simplí agus tuiscint ar na príomhphointí iontu a léiriú.

Baineann na páistí taitneamh as bheith ag éisteacht leis na scéalta taitneamhacha agus léiríonn siad tuiscint ar na príomhpointí iontu trí éisteacht leis an éagsúlacht mhór scéalta sa chlár.

TF10: Teanga a úsáid Aird a léiriú, éisteacht le hathrá ar dhánta, Tá neart deiseanna sa chlár do na páistí go spraíúil agus go rannta agus amhráin ghearra Ghaeilge, chun aird a léiriú agus éisteacht le hathrá cruthaitheach agus páirt a ghlacadh iontu. ar na hamhráin, ar na rainn agus ar na scéalta agus páirt a ghlacadh iontu.

Torthaí Foghlama don Léitheoireacht Gné

Lipéad agus uimhir

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann:

Bua na Cainte A

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Taitneamh a bhaint as éisteacht le scéalta Éisteann na páistí leis na scéalta i ngach gearra simplí á léamh. téama. Úsáidtear an luch ar an scáileán chun an téacs a chur ar taispeáint do na páistí. Baineann na páistí taitneamh as na scéalta gearra simplí a léitear dóibh.

TF2: Inspreagadh agus rogha Tuiscint

Téacs gearr simplí a roghnú ar mhaithe le Bíonn deis ag na páistí na leabhair bheaga pléisiúr nó spéis agus é a phlé ina bhfocail tharraingteacha a roghnú ar mhaithe le féin, le tacaíocht. pléisiúr nó spéis.

TF3: Gnásanna cló Gnásanna bunúsacha an chló a aithint agus struchtúr abairte agus a úsáid.

Úsáideann múinteoirí an téacs ar an scáileán nuair a bhíonn amhráin nó rainn á múineadh chun deiseanna a thabhairt do na páistí gnásanna bunúsacha a chló a aithint agus a úsáid.

TF6: Stór focal

Bíonn deis ag na páistí stór focal a shealbhú trí éisteacht leis na comhráite, na rainn agus na scéalta agus iad a phlé leis an múinteoir agus na páistí eile.

Stór focal a shealbhú trí éisteacht le téacsanna éagsúla agus iad a phlé le daoine eile.

v

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 5

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Fiosrú agus TF7: Cuspóir, seánra úsáid agus guth

TF9: Tuiscint

Taithí a fháil agus freagairt do théacs trí úsáid a bhaint as geáitsí agus/nó comhrá.

Bíonn deis ag na páistí freagairt do na hamhráin, do na rainn agus na scéalta trí gheáitsí a dhéanamh agus trí dhrámaí a bhunú ar an ábhar.

Éisteacht leis na sonraí is tábhachtaí i dtéacs gearr simplí agus tuiscint a léiriú orthu.

Bíonn deis ag na páistí éisteacht leis na hamhráin, na rainn agus na scéalta agus tuiscint a léiriú orthu trí gheaitsí a dhéanamh agus trí dhrámaí a bhunú orthu.

Léaráidí i dtéacs a úsáid mar áis chun eolas breise a fháil faoin téacs.

Bíonn deis ag na páistí na pictiúir tharraingteacha agus na beochana a ghabhann leo a úsáid chun eolas breise a fháil faoi na scéalta, na hamhráin agus na rainn.

Torthaí Foghlama don Scríbhneoireacht Gné

Lipéad agus uimhir

Trí eispéiris chuí foghlama spraíúla ba cheart go mbeadh páistí in ann:

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Taitneamh a bhaint as marcanna agus líníocht a dhéanamh agus a gcuid scríbhneoireachta ag teacht chun cinn.

Tuiscint

Bua na Cainte A

Bíonn deis ag na páistí taitneamh a bhaint as marcanna agus líníocht a dhéanamh bunaithe ar ábhar na gceachtanna i leabhar an pháiste agus a gcuid scríbhneoireachta ag teacht chun cinn.

TF2: Inspreagadh agus rogha

I gcomhpháirt leis an múinteoir, líníochtaí Bíonn deis ag na páistí líníochtaí a nó a gcuid scríbhneoireachta atá ag dhéanamh i leabhar an pháiste agus iad a teacht chun cinn a phlé le daoine eile. phlé leis an múinteoir agus na páistí eile agus a gcuid scríbhneoireachta ag teacht chun cinn.

TF3: Struchtúr abairte agus gramadach

Gnásanna an chló a aithint.

Fiosrú agus TF6: Cuspóir, seánra Líníocht a mbeidh cuspóirí éagsúla léi a úsáid agus guth dhéanamh go minic.

TF8: Freagairt agus intinn an údair

Tuiscint ar théacsanna gearra simplí a léadh dóibh, agus mothúcháin ina leith, a léiriú trí léaráidí/pictiúir a tharraingt.

Úsáideann an múinteoir an téacs ar scáileán agus na leabhair chun deiseanna a thabhairt do na páistí gnásanna an chló a aithint.

Bíonn deiseanna ag na páistí líníocht a mbeidh cuspóirí éagsúla ag baint léi a dhéanamh go minic i leabhar an pháiste.

Bíonn deiseanna ag na páistí pictiúir a tharraingt i leabhar an pháiste chun a dtuiscint ar scéalta gearra simplí a léitear dóibh a léiriú.

vi

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 6

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Scéim Bhliana – Gaeilge - Naíonáin Shóisearacha Snáitheanna: Teanga ó Bhéal, Léitheoireacht, Scríbhneoireacht Gnéithe: Cumarsáid,Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Mé Féin Teanga atá le Múineadh Is mise ___.

Suas, síos, amach, isteach.

Cé tusa?

Is mise ___.

Taispeáin dom ___. (an traein, an bus, srl.)

Cad é sin? Sin ___. Sin ___ buí.

Dathaigh ___ buí.

Go maith.

Taispeáin dom ___ buí.

Dún/Oscail ___. (do lámh, do shúil, do bhéal) Bí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim) Tá Teidí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim) Seasaigí, Suígí, Slán.

Foclóir

ag léim ag rith ag siúl

an bus an madra an sicín

an traein béal cluas

ceann fiacla lámh

Amhráin agus Rainn Rólaí Pólaí Is Mise an Traein

smig srón súil

Scéal – Leabhar

Lámh, Lámh Eile Tá Teidí ag Siúl

An Sicín Beag Buí

Dath buí

An Fómhar Teanga atá le Múineadh Tá Teidí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim) An fómhar atá ann.

Tá duilleoga deasa ag titim den chrann.

Seo ___. (an chos, duilleoga).

Dathaigh na duilleoga.

Cuir na duilleoga ar an gcrann.

Cuir duilleoga ag titim den chrann freisin.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

Taispeáin dom ___. (an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla, a chos) Tá an ghráinneog ina codladh faoin gcrann.

Tá úlla deasa ar an gcrann.

Tá úlla deasa ag titim den chrann.

Tá úlla deasa faoin gcrann.

Foclóir an fómhar duilleoga crann

an t-iora rua an ghráinneog úlla deasa

ar an gcrann faoin gcrann ina codladh ag titim den chrann

Amhráin agus Rainn An Fómhar

An Scoil Teanga atá le Múineadh Tá Oisín/Teidí ag dul ar scoil.

Tá mála scoile ar a dhroim.

Is mise an múinteoir.

Fáilte romhat isteach.

Tá mé ar scoil.

Níl Teidí ar scoil.

Cad é sin?

Sin ___. (doras, cófra, srl.)

Cad é sin?

Sin ___. (bord dearg, cófra dearg, srl.)

Oscail/Dún ___. (an doras, an cófra, srl.)

Cad atá sa mhála?

Tá ___ sa mhála. (leabhar, srl.)

Cé tusa? Is mise ___. (an cat, srl.)

Bí ___. (ag léamh, ag scríobh, ag gáire) Tá Teidí ___. (ag léamh, srl.)

Dia duit/Dia’s Muire duit.

Taispeáin dom ___. (an sicín, úll beag buí, srl.)

Seas suas. Seasfaidh mé.

Suigh síos. Suífidh mé.

Tarraing ___. (an sicín, srl.)

Cad é sin? Sin ___. (sicín, srl.) vii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 7

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Foclóir ag gáire ag léamh ag scríobh

an bhó an capall an cat

an chathaoir an chearc an cófra

an doras an fhuinneog an mála scoile

Amhráin agus Rainn Tá Oisín ag Dul ar Scoil Cad atá sa Mhála?

an múinteoir bord cóipleabhar

leabhar peann luaidhe

Scéal – Leabhar

Tá Teidí ag Léamh

Dath dearg

Cé Tusa?

Oíche Shamhna Teanga atá le Múineadh Taispeáin dom ___. (úll beag buí/dearg, srl.)

Cé tusa?

Is mise ___. (an cat, srl.)

Cad atá sa mhála?

Tá ___ sa mhála. (milseán, srl.)

Taispeáin dom ___. (cailleach dhubh, srl.)

Dathaigh ___ dubh/dearg/buí. (an chailleach, srl.)

Féach ar an gcailleach.

Cuir ___ ar an gcailleach. (súile, srl.)

Tá ___ ag eitilt. (an púca, srl.)

Foclóir

bairín breac cáca

cailleach cluasa

mála milseán

púca súile

Amhráin agus Rainn Oíche Shamhna Púca, Púca

úll ag eitilt

Scéal – Leabhar

Cad atá sa Mhála?

Tá Teidí ag Eitilt

Oíche Shamhna

Dath dubh

Bia Teanga atá le Múineadh Cad atá sa bhosca lóin?

Tá ___ sa bhosca lóin. (úll, ceapaire, srl.)

Oscail/Dún ___. (an bosca lóin, an mála, srl.)

Is maith liom ___. (bainne, banana, srl.)

Cuir ___ sa bhosca lóin. (úll, milseán, srl.)

Tóg amach ___. (banana, úll, srl.)

Sin ___. (úll glas, doras glas, srl.)

Tarraing ___.

Dathaigh ___.

Cé leis é?

Is liomsa é.

Tá Teidí ag ithe.

Tá Teidí ag ól.

Foclóir

ag ithe ag ól an bosca lóin

an cófra an doras an mála

bainne banana ceapaire

Amhráin agus Rainn Bosca Lóin Gugalaí-Gug Is Maith Liom Bainne Teidí Beag Buí

Tá sé in Am Lóin Anois Bí ag Ithe Tá Teidí ag Ithe

im subh ubh

úll

Scéal – Leabhar An Tornapa Mór

Dath glas

viii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 8

28/04/2025 10:41

Scéim Bhliana Caitheamh Aimsire Teanga atá le Múineadh Cad é sin?

Sin ___ beag, mór. (carr, rothar, srl.)

Faigh ___. (liathróid, bád, srl.)

Cad atá sa bhosca bréagán?

Tá ___ sa bhosca bréagán. (traein, leabhar srl.)

Tá ___ ag Niamh. (eitleán, srl.)

Taispeáin dom ___. (carr gorm, srl.)

An maith leat ___?

Is/Ní maith liom ___. (an rothar, an liathróid, srl.)

Seo duit ___. (bábóg, eitleán, srl.)

Go raibh maith agat.

Bí ag súgradh.

Bí ag rothaíocht.

Bí ag súgradh le ___. (carr, rothar, srl.)

Tá Teidí ___. (ag súgradh, ag snámh, srl.)

Dia duit.

Dia’s Muire duit.

Fáilte romhat isteach.

Tá balún gorm/buí/glas/dearg ag Teidí.

Tá róbó/liathróid/eitleán/bád ___. (ar an gcófra/ar an gcathaoir/ar an mbord/ar an mbosca) Tarraing ___.

Tharraing mé ___.

Foclóir ag rothaíocht ag snámh ag súgradh

bábóg bád balún

bosca bréagán carr cathaoir

Amhráin agus Rainn

eitleán liathróid róbó

rothar

Scéal – Leabhar

Carr Beag Glas Ní Maith Liom an Rothar Buail Bos Is Féidir Liom Rith Cad atá sa Bhosca?

Tá Teidí ag Súgradh Timpeall! Timpeall! Rothaí an Chairr Mise Dic Is Maith Liom an Rothar

Dath gorm

An Rás

An Nollaig Teanga atá le Múineadh Nollaig shona duit.

Tá Daidí na Nollag ___. (ag ithe, ag ól, srl.)

Tá ___ dearg air. (cóta, hata, srl.)

Cuir ___ air. (bríste, hata, srl.)

Taispeáin ___ dom. (Daidí na Nollag, srl.)

Dathaigh ___ dearg. (an bríste, an cóta, srl.)

Tá/Níl ___ lán. (an bosca bréagán, srl.)

Téigí a chodladh.

Tá Daidí na Nollag ag teacht.

Oíche mhaith.

Dúisígí.

An-mhaith.

Féachaigí ar an gcrann Nollag.

Tá an crann Nollag go deas.

Cén dath atá ar an réalta sin?

Tá an réalta ___. (dearg, buí, bán, glas, gorm, dubh) Foclóir

ag eitilt ag teacht

an bríste an réalta

bosca cosa cóta

crann Nollag Daidí na Nollag hata

Amhráin agus Rainn Tá Daidí na Nollag ag Teacht Anois Oíche Nollag

Téigí a Chodladh

lámha mála bréagán sneachta

Scéal – Leabhar An Nollaig

ix

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 9

28/04/2025 10:41

Nath na Seachtaine Nath na Seachtaine Mé Féin Cé tusa? Is mise ___.

Taispeáin dom ___.

Slán.

An tEarrach Tharraing sé ___.

An Fómhar Bí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim)

Éadaí Cuir ort ___. (do chóta, do hata, srl.)

Tá ___ (cóta, hata, srl.) ar ___. (ainm an pháiste) Cé leis é?

Is liomsa é.

An Scoil Fáilte romhat.

Cad atá sa mhála? Tá ___ sa mhála.

Am rolla:Tá mé ar scoil.

Tá/Níl ___ ar scoil.

Sa Bhaile A haon, a dó, a trí, a ceathair, a cúig, a sé. a seacht, a hocht, a naoi, a deich.

Cad atá sa chistin? Tá ___ sa chistin.

Suigh ar an gcathaoir.

Oíche Shamhna Tarraing ___.

Dathaigh ___.

Lá ’le Padraig Tabhair dom ___.

Go raibh maith agat.

Bia An maith leat ___? Is maith liom ___.

Tóg amach ___. (an lón, an ceapaire, srl.)

An Teilifís Cuir ___ ar siúl. (an solas, srl.)

Múch ___. (an solas, srl.)

Oscail/Dún ___. (an doras, an leabhar)

Caitheamh Aimsire An maith leat ___?

Ní maith liom ___. (an carr, an rothar, srl.)

Seo duit ___.

An bhfuil cead agam dul amach?

An Cháisc Dia duit.

Dia’s Muire duit.

An Nollaig Nollaig shona duit.

Oíche mhaith.

Siopadóireacht Téigh go dtí an ___ agus faigh ___.

Bain díot ___. (do chóta, do hata)

An Aimsir Cén saghas lae é?

Tá an lá ___. (fuar, te, fliuch, tirim)

Lá Breithe Lá breithe sona duit.

An Geimhreadh Cén saghas lae é?

Tá sé ag cur sneachta.

An Samhradh Chonaic mé ___.

x

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 10

28/04/2025 10:41

Foclóir Foclóir do Naíonáin Shóisearacha Mé Féin an madra an sicín an traein béal buí ceann cluas cos fiacla lámh smig srón súil

cóipleabhar dearg leabhar peann luaidhe Oíche Shamhna bairín breac cáca cailleach dubh milseán púca scuab úll Bia

An Fómhar an ghráinneog an t-iora rua crann duilleoga úlla An Scoil an bhó an bord an capall an cat an chathaoir an chearc an cófra an doras an fhuinneog an mála scoile

bainne banana bosca lóin ceapaire glas im stól subh Teidí tornapa ubh Caitheamh Aimsire an bád an carr an rothar bábóg balún bosca bréagán

eitleán gorm liathróid róbó An Nollaig bán bríste carr sleamhnáin cóta crann Nollag Daidí na Nollag hata mála bréagán réalta simléar sneachta An Aimsir an ghrian an lacha an t-iasc coinín lá fliuch lá fuar lá te lá tirim luchín seilide spéir uisce

xi

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 11

28/04/2025 10:41

Amhráin agus Rainn Scéim Bhliana – Amhráin agus Rainn do Naíonáin Shóiseareacha Mé Féin Rólaí Pólaí

Is Mise an Traein

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Suas, suas, suas.

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Síos, síos, síos.

Is mise an traein – puf-puf-puf.

Is mise an madra – bhuf-bhuf-bhuf.

Is mise an bus – bíp-bíp-bíp.

Is mise an sicín – tsíp-tsíp-tsíp.

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Amach, amach, amach.

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Isteach, isteach, isteach.

Lámh, Lámh Eile

Tá Teidí ag Siúl

Lámh, lámh eile, a haon, a dó.

Cos, cos eile, a haon, a dó.

Súil, súil eile a haon, a dó.

Cluas, cluas eile, a haon, a dó.

Ceann, srón, béal, smig.

Is fiacla bána i mo bhéal istigh.

Tá Teidí ag siúl.

Tá Teidí ag siúl.

Hé hó mo Dhaidí ó.

Tá Teidí ag siúl.

Tá Teidí ag rith.

Tá Teidí ag rith.

Hé hó mo Dhaidí ó.

Tá Teidí ag rith.

Tá Teidí ag léim.

Tá Teidí ag léim.

Hé hó mo Dhaidí ó.

Tá Teidí ag léim.

An Fómhar An Fómhar An fómhar atá ann.

Tá duilleoga ag titim den chrann.

An fómhar atá ann.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

An fómhar atá ann.

Tá gráinneog ina codladh faoin gcrann.

An fómhar atá ann.

Tá úlla deasa ag titim den chrann.

xii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 12

28/04/2025 10:41

Amhráin agus Rainn An Scoil Tá Oisín ag Dul ar Scoil

Cad atá sa Mhála?

Tá Oisín ag dul ar scoil, yippi-i.

Tá Oisín ag dul ar scoil, yippi-i.

Tá Oisín ag dul ar scoil.

Tá Oisín ag dul ar scoil.

Tá Oisín ag dul ar scoil, yippi-i.

Cad atá sa mhála, sa mhála, sa mhála?

Cad atá sa mhála, sa mhála mór?

Tá ___ sa mhála, sa mhála, sa mhála.

Tá ___ sa mhála mór. (leabhar, cóipleabhar, peann luaidhe)

Tá mála scoile ar a dhroim, yippi-i.

Tá mála scoile ar a dhroim, yippi-i.

Tá mála scoile ar a dhroim.

Tá mála scoile ar a dhroim.

Tá mála scoile ar a dhroim, yippi-i.

Tá Teidí ag Léamh Tá Teidí ag léamh, Tá Teidí ag léamh, Hé hó mo Dhaidí ó, Tá Teidí ag léamh.

Tá Teidí ag scríobh, Tá Teidí ag scríobh, Hé hó mo Dhaidí ó, Tá Teidí ag scríobh.

Tá Teidí ag gáire.

Tá Teidí ag gáire, Hé hó mo Dhaidí ó.

Tá Teidí ag gáire.

Oíche Shamhna Oíche Shamhna

Púca, Púca

Oíche Shamhna, Úll beag buí, Cailleach agus púca ina suí. (x2)

Púca, púca, is mise an púca.

Púca, púca, aon, dó, trí.

Cailleach, cailleach, is mise an chailleach.

Cailleach, cailleach, a haon, a dó, a trí.

Cad atá sa Mhála?

Tá Teidí ag Eitilt

Cad atá sa mhála, sa mhála, sa mhála?

Cad atá sa mhála, sa mhála mór?

Tá ___ sa mhála, sa mhála, sa mhála.

Tá ___ sa mhála, sa mhála mór.

Tá Teidí ag eitilt, Tá Teidí ag eitilt, Hé hó mo Dhaideo, Tá Teidí ag eitilt.

(milseán, cáca, bairín breac, úll)

Bia Bosca Lóin

Gugalaí-Gug

Bosca lóin, bosca lóin, Ceapaire, ceapaire, Úll agus milseán, Úll agus milseán, Banana buí, banana buí. (x2)

Gugalaí-Gug, mo chircín dhubh, Suíonn sí síos is beireann sí ubh: Ubh inné is ubh inniu, Gugalaí-gug, mo chircín dhubh.

xiii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 13

28/04/2025 10:41

Scéim Ghramadaí Scéim Ghramadaí do Naíonáin Bheaga Comhréir na Teanga

Eiseamláirí

Mé Féin Ceisteanna

Cé tusa? Is mise ___.

Cad é sin? Sin ___.

Cá bhfuil?

Briathra – Orduithe

Taispeáin dom ___.

Dathaigh an ___.

Oscail do ___.

Dún do ___.

Bí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim) Seasaigí/Suígí.

Briathra – Ainm Briathartha

Tá Teidí ag siúl.

Tá Teidí ag rith.

Tá Teidí ag léim.

An Fómhar Briathra – Orduithe

Cuir ___ ar an gcrann.

Briathra – Aimsir Láithreach

An fómhar atá ann.

Briathra – Ainm Briathartha

ag titim

Réamhfhocail

ar an gcrann/faoin gcrann

An Scoil Ceisteanna

Cad é sin? Sin ___.

Cad atá sa mhála?

Tá ___ sa mhála.

Briathra – Orduithe

Briathra – Aimsir Láithreach Briathra – Ainm Briathartha

Tarraing ___.

Bí ___. (ag léamh, ag scríobh, ag gáire) Tá/Níl ___ ar scoil.

Tá Teidí ag léamh.

Tá Teidí ag scríobh.

Tá Teidí ag gáire.

Réamhfhocail

Tá ___ ag dul ar scoil.

Tá ___ ar a dhroim.

Forainm Réamhfhoclach

Fáilte romhat.

xiv

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 14

28/04/2025 10:41

Scéim Ghramadaí Oíche Shamhna Uimhreacha

A haon, a dó, a trí.

Briathra – Orduithe

Féach ar an ___.

Cuir ___ ar an gcailleach.

Cuir ___ ina béal.

Briathra – Aimsir Láithreach

Tá ___ ag eitilt.

Briathra – Ainm Briathartha

ag eitilt

Réamhfhocail

sa mhála, ar an gcailleach.

Bia Ceisteanna

Cad atá sa bhosca lóin?

Tá ___ sa bhosca lóin.

Cé leis é?

Is liomsa é.

Briathra – Orduithe

Cuir ___ sa bhosca lóin.

Tóg amach ___.

Briathra – Ainm Briathartha

Tá Teidí ag ithe.

Tá Teidí ag ól.

Forainm Réamhfhoclach

Is/Ní maith liom ___.

Caitheamh Aimsire Ceisteanna

Cad atá sa bhosca bréagán?

Tá ___ sa bhosca bréagán.

An maith leat ___?

Is/Ní maith liom ___.

Briathra – Orduithe

Faigh ___.

Briathra – Ainm Briathartha

Tá Teidí ag súgradh.

Tá Teidí ag snámh.

Tá Teidí ag rothaíocht.

Aidiachtaí

beag/mór.

An maith leat ___?

Is/Ní maith liom ___.

Forainm Réamhfhoclach

Seo duit ___.

Réamhfhocail

Tá ___ ag Niamh. (bábóg, srl.)

xv

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 15

28/04/2025 10:41

Scéim Ghramadaí An Nollaig Ceisteanna

Cad atá sa mhála bréagán?

Tá ___ sa mhála bréagán.

Cén dath átá ar an réalta?

Tá an réalta ___.

Briathra – Orduithe

Cuir ___ sa mhála bréagán.

Cuir ___ dearg air.

Cuir ___ ar an gcrann Nollag.

Téigí a chodladh.

Dúisígí.

Féachaigí ar an gcrann Nollag.

Aidiachtaí

lán

Briathra – Aimsir Láithreach

Tá/Níl ___ lán.

Briathra – Ainm Briathartha

Tá Daidí na Nollag ag teacht.

Tá Daidí na Nollag ag rothaíocht.

Réamhfhocail

sa mhála bréagán/ar an gcrann Nollag.

Forainm Réamhfhoclach

Tá ___ dearg air.

Nollaig shona duit.

An Aimsir Ceisteanna

Cén saghas lae é?

Tá an lá ___.

An bhfuil an lá ___?

Tá/Níl an lá ___.

Briathra – Orduithe

Faigh ___ agus cuir ___ san uisce.

Téigh amach.

Tar isteach.

Briathra – Aimsir Láithreach

An t-earrach atá ann.

Forainm Réamhfhoclach

An bhfuil cead agam dul amach?

Tá/Níl cead agat.

Réamhfhocail

san uisce

xvi

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 16

28/04/2025 10:41

Scéim Ghramadaí Feasacht Teanga do Naíonáin Bheaga Briathra – Orduithe An Chéad Réimniú Dún an ___.

Cuir an ___ ar an ___.

Tóg amach ___.

Croch suas ___.

Cas timpeall.

Nigh na ___.

Féach ar an ___.

Múch an ___.

Rith isteach.

Siúil isteach

An Dara Réimniú Taispeáin dom ___.

Dathaigh an ____.

Oscail an ___.

Tarraing ___.

Dathaigh an ___.

Ceannaigh ___.

Dúisígí.

Briathra Neamhrialta Bí ag ___.

Faigh ___.

Téigh ___.

Tar ___.

Tabhair ___.

Téigí.

Seasaigí.

Suígí.

Féachaigí ar an ___.

Ainm Briathartha – ag ag siúl ag rith ag léim ag titim ag léamh ag scríobh ag gáire

ag eitilt ag ithe ag ól ag súgradh ag snámh ag rothaíocht

ag canadh ag damhsa ag díol ag ceannach ag fás ag taitneamh

ag teacht

Ceisteanna san Aimsir Láithreach Cé tusa? Is mise ___.

Cad é sin? Sin ___.

Cá bhfuil ___? Tá ___.

Cad atá sa mhála? Tá ___ sa mhála.

Cad atá sa bhosca lóin? Tá ___ sa bhosca lóin.

Cad atá sa bhosca bréagáin? Tá ___ sa bhosca bréagáin.

Cad atá ar an teilifís?

Cad atá sa siopa?

An maith leat ___? Is/Ní maith liom ___.

Cén dath atá ar an ___?

Cén saghas lae é? Tá an lá ___.

An bhfuil an lá ___? Tá/Níl an lá ___.

An bhfuil ___ sa chófra éadaí? Tá/Níl ___ sa chófra éadaí.

An bhfuil ___ ar Mhamaí Béar? Tá/Níl ___ ar Mhamaí Béar.

An bhfuil ___ ar an teach? Tá/Níl ___ ar an teach.

An bhfuil ___ sa ghairdín/sa chistin/sa seomra leapa/sa spéir?

An bhfuil cead agam dul amach? Tá/Níl.

xvii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 17

28/04/2025 10:41

Scéim Ghramadaí Briathra san Aimsir Chaite Nigh ___.

Chroch ___.

Rith ___.

Cheannaigh ___.

Rinne ___.

D’ith ___.

Chuaigh ___ Chonaic ___ Bhí ___.

Shuigh ___.

Bhris ___.

Thit ___.

Réamhfhocail ar an ar an gcrann, ar an gcailleach, ar an gcrann Nollag, ar an mbord faoin faoin gcrann sa sa bhosca lóin, sa bhosca bréagáin, sa mhála bréagán, sa spéir, sa ghairdín, sa chistin, sa seomra leapa, sa bheart. san san uisce as an as an gcistin, as an mbosca, as an mála ag an ag an trá, ag an doras

Forainmneacha Réamhfhoclacha le

do

ag

ar

roimh

de

liom leat

dom duit

agam agat aige

orm ort air

romhat

díot

Uimhreacha a haon a dó a trí a ceathair a cúig a sé a seacht a hocht a naoi a deich

éinín amháin dhá éinín trí éinín

coinín amháin dhá choinín trí choinín ceithre choinín cúig choinín

trí bliana d’aois ceithre bliana d’aois cúig bliana d’aois sé bliana d’aois

xviii

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 18

28/04/2025 10:41

Plean Míosúil Tig leat an sceideal thíos a úsáid, mar threoir, ach moltar duit an sceideal a chur in oiriúint do riachtanais do ranga.

Plean Míosúil Meán Fómhair

Mé Féin Aonad 1 Mé Féin Aonad 2 Mé Féin Aonad 3 Scéal: An Sicín Beag Buí An Fómhar

Deireadh Fómhair

An Scoil Aonad 1 An Scoil Aonad 2 Scéal: Oisín ag Dul ar Scoil Oíche Shamhna Scéal: Oíche Shamhna

Mí na Samhna

An Scoil Aonad 3 Bia Aonad 1 Bia Aonad 2 Scéal: An Tornapa Mór

Mí na Nollag

Caitheamh Aimsire Aonad 1 Caitheamh Aimsire Aonad 2 Scéal: An Rás An Nollaig Scéal: An Nollaig

Eanáir

Caitheamh Aimsire Aonad 3 An Aimsir Scéal: An Seilide An Geimhreadh

Feabhra

An tEarrach Éadaí Aonad 1 Éadaí Aonad 2 Scéal: An Fear Sneachta

Márta

Sa Bhaile Aonad 2 Sa Bhaile Aonad 3 Scéal: Cinnín Óir agus na Trí Bhéar Lá ‘le Pádraig

Aibreán

Sa Bhaile Aonad 3 An Teilifís Aonad 1 Scéal: An Feirmeoir An Cháisc Scéal: Coinín na Cásca

Bealtaine

An Teilifís Aonad 2 Siopadóireacht Aonad 1 Siopadóireacht Aonad 2 Scéal: An Fear Grinn

Meitheamh

Lá Breithe Scéal: An Féasta An Samhradh Dul Siar Measúnú xix

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB PRELIMS_V2.indd 19

28/04/2025 10:41

Mé Féin Plean Coicíse – Mé Féin Aonad 1 & Aonad 2 Snáitheanna: Teanga ó Bhéal, Léitheoireacht, Scríbhneoireacht Gnéithe: Cumarsáid,Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Teanga ó Bhéal Torthaí Foghlama

Fócas ar an bhFoghlaim

TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird

Spéis agus comhaird a léiriú agus éisteacht go gníomhach le Gaeilge shaibhir á labhairt sna comhráite, sna hamhráin agus sa scéal.

TF4: Struchtúr abairte agus gramadach

Frásaí coitianta agus abairtí leanúnacha á n-úsáid.‘Is mise ___.’ (ainm an pháiste)

TF5: Stór focal

Úsáid a bhaint as roinnt focal Gaeilge a chloiseann siad go minic. Foclóir.

TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Úsáid a bhaint as comhrá coitianta chun iarratas a dhéanamh.‘Taispeáin dom/Dathaigh ___.’

TF10: Teanga a úsáid go Éisteacht le hamhráin ghearra Ghaeilge agus páirt a ghlacadh sna hamhráin. Rólaí Pólaí, srl. spraíúil agus go cruthaitheach

Léitheoireacht TF1: Rannpháirtíocht

Taitneamh a bhaint as éisteacht le rainn, amhráin agus scéal á léamh.

TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte

Gnásanna bunúsacha an chló a aithint sna hamhráin. Rólaí, Pólaí, srl.

TF6: Stór focal

Stór focal a shealbhú trí éisteacht leis na téacsanna éagsúla. Foclóir.

Scríbhneoireacht TF1: Rannpháirtíocht

Taitneamh a bhaint as marcanna agus líníocht a dhéanamh agus a gcuid scríbhneoireachta ag teacht chun cinn. Bua na Cainte A lch. 1–5.

TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Gnásanna an chló a aithint sna hamhráin agus sa scéal.

TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Líníocht a mbeidh cuspóirí éagsúla léi a dhéanamh go minic. Bua na Cainte A lch. 5, 6, 7, 10, 11, 13.

Teanga atá le Múineadh Seachtain 1 Is mise ___.

Suas, síos, amach, isteach.

Cé tusa? Is mise ___.

Taispeáin dom ___.

Cad é sin? Sin ___.

Cad é sin? Sin ___ buí.

Dathaigh ___ buí.

Go maith.

Taispeáin dom ___ buí.

Seachtain 2

Foclóir an bus an madra

an sicín an traein

béal ceann

cluas fiacla

lámh smig

srón súil

Eispéiris Foghlama

1

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 2

28/04/2025 10:38

Mé Féin Amhráin agus Rainn Scéal Rólaí Pólaí An Sicín Beag Buí Is Mise an Traein Lámh, Lámh Eile

Drámaíocht An Sicín Beag Buí

Gaeilge Neamhfhoirmiúil

Cluichí Tascanna Éisteachta Cluiche Kim Tarraing Dathaigh Cad é sin?

Obair Bheirte Tréimhse Chumarsáide na gCeachtanna

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga

Ceol Lámha ___. (suas, síos, isteach, amach) Rólaí Pólaí Cé tusa? Is mise ___.

Is Mise an Traein Taispeáin dom ___.

Cad é sin? Sin ___.

Drámaíocht An Sicín Beag Buí

Ealaín An Sicín Beag Buí

Measúnú Dírbhreathnú an Mhúinteora

Ceistiú

Tascanna

Obair na bPáistí

Feasacht Teanga Cé tusa?

Is mise ___.

Cad é sin?

Ceisteanna

Orduithe Taispeáin dom.

Dathaigh

Nath na Seachtaine Cé tusa?

Is mise ___.

Taispeáin dom ___.

2

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 3

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 1 – Ceacht 1 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF4: Struchtúr abairte agus gramadach

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Stór focal a úsáid Cur in aithne

Eiseamláirí Teanga

Gaeilge Neamhfhoirmiúil

Comhrá 1.1 Is mise ___.

Is mise ___. (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí) Is mise ___. (ainm an pháiste) Comhrá 1.2 Is mise ___. (Aoife,Teidí, Seán)

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear comhrá 1.1: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí). Úsáidtear na puipéid. Cuirtear ceist ar phuipéad: ‘Cé tusa?’ Cuirtear guth an phuipéid air/uirthi féin agus deir sé/sí: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí). Deir an múinteoir: ‘Is mise an múinteoir.’

Múintear comhrá 1.2: ‘Is mise ___.’ (Moncaí,Aoife, Seán) Ansin cuirtear ceist ar an bpuipéad: ‘Cé tusa?’ Spreagtar na páistí: ‘Is mise ___’ a rá. (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí) Tugtar maisc do na páistí. Deir na páistí: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí) Tasc Éisteachta: Cé tusa? Is mise ___. (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí,Aoife, Seán)

Tréimhse Chumarsáide

Taispeántar puipéad do na páistí. Cuirtear ceist ar an bpuipéad: ‘Cé tusa?’ Deir an puipéad: ‘Is mise ___.’ Spreagtar na páistí an cheist a fhreagairt in éineacht leis an bpuipéad: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí,Aoife, Seán) Cuirtear na puipéid ar an mbord. Roghnaíonn páiste puipéad amháin. Ceistítear an páiste: ‘Cé tusa?’ Freagraíonn an páiste: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí,Aoife, Seán) Téann an múinteoir timpeall an ranga chuig páistí éagsúla leis an bpuipéad. Cuireann an puipéad ceist ar na páistí: ‘Cé tusa?’ Insíonn na páistí don phuipéad cé hiad féin: ‘Is mise ___.’ (ainm an pháiste) Cuirtear ceol ar siúl agus suíonn na páistí i gciorcal. Tugtar Teidí do pháiste amháin agus seoltar an Teidí ó pháiste go páiste go dtí go stopann an ceol. Ansin cuirtear ceist ar an bpáiste a bhfuil an Teidí aige/aici: ‘Cé tusa?’

Tréimhse Iarchumarsáide

Bua na Cainte A lch. 1. Taispeántar na carachtair do na páistí. Ceistítear an páiste: ‘Cé tusa?’ Deir an páiste: ‘Is mise ___.’ (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí,Aoife, Seán) Iarrtar ar gach páiste Moncai a dhathú: ‘Dathaigh Moncaí.’

Comhtháthú le hábhar eile: Nuair a bhíonn páistí ag deánamh cur síos orthu féin san ábhar Oideachas Sóisialta, Pearsanta agus Sláinte spreagtar iad ‘Is mise ___’ a rá.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (Niamh, Oisín,Teidí, Moncaí, Seán,Aoife) An bhfuil an páiste in ann é/í féin a chur in aithne? ‘Is mise ___.’

3

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 4

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 1 – Ceacht 2 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Fiosrú agus úsáid TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Eiseamláirí Teanga

Gaeilge Neamhfhoirmiúil

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Suas,síos,amach,isteach.

Lámha ___. (suas, síos, isteach, amach)

Stór focal a úsáid Freagairt d’ordú

Luathlitearthacht Amhrán – Rólaí Pólaí

Réamheolas Fóineolaíoch ● ●

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Suas, suas, suas.

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Síos, síos, síos.

Rím Na fuaimeanna ‘ó’ ‘í’

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Amach, amach, amach.

Rólaí Pólaí, Rólaí Pólaí, Isteach,isteach,isteach.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Castar an t-amhrán go léir chun suim na bpáistí a mhúscailt. Cantar an t-amhrán go bríomhar agus déanann sé/sí na gníomhartha cuí. Castar an t-amhrán líne ar líne agus déantar an gníomh cuí. Spreagtar na páistí aithris a dhéanamh ar ghníomhartha an mhúinteora. Spreagtar na páistí an t-amhrán a chanadh de réir a chéile.

Tasc Éisteachta: Suas, síos, amach, isteach.

Tréimhse Chumarsáide

Canann na páistí an t-amhrán líne ar líne agus déanann siad an gníomh cuí. Canann na páistí an t-amhrán go léir agus déanann siad na gníomhartha cuí. Canann grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán.

Tugtar treoracha do na páistí: ‘Suas, síos, amach, isteach.’ Déanann na páistí na gníomhartha lena lámha.

Seasann na páistí go léir suas. Má deir an múinteoir ‘síos’ cuireann na páistí a lámha síos, srl. Tugtar treoracha do na páistí: ‘Suas, síos’, srl. Mura ndéanann páiste an gníomh ceart suíonn sé/sí síos. Is é an páiste deireanach a fhágtar ina sheasamh an buaiteoir.

Tréimhse Iarchumarsáide

Seasann na páistí suas agus canann na páistí go léir an t-amhrán le chéile. Canann grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán.

Canann na páistí an t-amhrán ag amanna éagsúla i rith an lae mar is cuí.

Deirtear tús na línte agus bíonn deis ag na páistí na línte a chríochnú: ‘Rólaí, Pólaí, Rólaí ___.’ ‘Suas, suas ___.’

Deirtear ‘Lámha suas’ nuair a theastaíonn uaidh/uaithi go gcuirfeadh na páistí a lámha suas chun ceisteanna a fhreagairt.

Comhtháthú le hábhar eile: Is féidir le páistí na gníomhaíochtaí seo a dhéanamh nuair a bhíonn siad ag téamh suas do cheacht sa Chorpoideachas.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (suas, síos, isteach, amach) An bhfuil an páiste in ann freagairt d’ordú chun a lámha a chur‘suas, síos, amach, isteach’?

4

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 5

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 1 – Ceacht 3 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Tuiscint TF5: Stór focal Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Léitheoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF6: Stór focal

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Fócas ar an bhFoghlaim

Eiseamláirí Teanga

Ba cheart go mbeadh an páiste in ann:

Cé tusa?

Is mise ___.(an traein,an madra,an bus, an sicín)

● ●

Stór focal a úsáid Cur in aithne

Scríbhneoireacht

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Cé tusa?

Is mise ___.

Luathlitearthacht Réamheolas Fóineolaíoch ● ●

Rím Na fuaimeanna ‘u’ ‘í’

Amhrán – Is Mise an Traein Is mise an traein – puf-puf-puf.

Is mise an madra – bhuf-bhuf-bhuf.

Is mise an bus – bíp-bíp-bíp.

Is mise an sicín – tsíp-tsíp-tsíp.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar an amhrán Rólaí Pólaí. Ceistítear na páistí: ‘Cé tusa?’ ‘Is mise ___.’

Múintear an t-amhrán Is Mise an Traein. Léirítear na pictiúir chuí do na páistí chun na focail a mhíniú. Spreagtar na páistí an t-amhrán a chanadh de réir a chéile. Ceistítear na páistí: ‘Cé tusa?’ Freagraíonn na páistí: ‘Is mise ___.’ (an traein, an bus, an madra, an sicín) Pictiúr agus Pictiúr Eile: Taispeántar pictiúr do na páistí. Ainmníonn siad an pictiúr. Ansin taispeántar pictiúr eile do na páistí. Ainmníonn siad an pictiúr eile. (madra, traein, sicín, bus) Leantar ar aghaidh mar sin.

Cluiche Meaitseála: Iarrtar ar an bpáiste an traein agus an traein, srl. a mheaitseáil: ‘Meaitseáil ___ agus ___.’ (an madra, an traein, an sicín, an bus) Tasc Éisteachta: Cé tusa? Is mise ___. (an traein, an bus, an sicín, an madra)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann ceathrar páistí amach os comhair an ranga. Tugtar pictiúr de thraein don chéad pháiste, pictiúr de mhadra don dara páiste, srl. Ardaíonn na páistí na pictiúir ceann i ndiaidh a chéile agus canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/pástaí aonair an t-amhrán.

Ceistítear na páistí: ‘Cé tusa?’ Freagraíonn na páistí: ‘Is mise ___.’ (an traein, an bus, an madra, an sicín)

5

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 6

28/04/2025 10:38

Mé Féin Tréimhse Iarchumarsáide

Canann na páistí an t-amhrán. Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cé tusa?’ Freagraíonn na páistí: ‘Is mise ___.’ (an traein, an bus, an madra, an sicín) Deirtear tús na línte agus bíonn deis ag na páistí na línte a chríochnú: ‘Is mise an traein.’ ‘Is mise an madra.’ ‘Is mise an bus.’ ‘Is mise an sicín.’

Bua na Cante A lch. 2. Iarrtar ar an bpáiste ___ agus ___ a mheaitseáil: (an traein, an bus, an madra, an sicín) ‘Meaitseáil an madra agus an madra,’ srl.

Canann na páistí an t-amhrán ag amanna éagsúla i rith an lae mar is cuí.

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Is féidir an t-amhrán seo a mhúineadh mar cheacht Ceoil.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (an traein, an bus, an madra, an sicín) An bhfuil an páiste in ann cur in aithne?‘Is mise ___.’

6

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 7

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 1 Ceacht 4 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Léitheoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF6: Stór focal

Fócas ar an bhFoghlaim

Eiseamláirí Teanga

Ba cheart go mbeadh an páiste in ann:

Taispeáin dom ___. (an traein, an madra, an bus, an sicín)

● ●

Stór focal a úsáid Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Taispeáin dom ___.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar na hamhráin Rólaí Pólaí agus Is Mise an Traein. Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cé tusa?’ Éisteann na páistí leis na horduithe ‘Taispeáin dom ___.’ (an madra, an bus, an sicín, an traein) Iarrtar ar an bpuipéad ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an madra, an bus, an sicín, an traein) Taispeánann an puipéad ___ don mhúinteoir. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di.

Cluiche Kim: traein, madra, bus, sicín.

Tasc Éisteachta: Taispeáin dom ___. (an traein, an madra, an bus, an sicín)

Tréimhse Chumarsáide

Úsáidtear na pictiúir. Tagann páiste amach mar mhúinteoir. Tugtar puipéad don pháiste. Iarrann páiste ar pháiste eile ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an traein, an madra, an bus, an sicín) Tugtar cabhair don pháiste an t-ordú a thabhairt más gá.

Obair Bheirte: Tugtar ceithre phictiúr do gach beirt pháistí. Iarrann páiste A ar pháiste B ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an traein, an madra, srl). Ansin malartaíonn na páistí róil.

Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Úsáidtear na pictiúir. Iarrtar ar pháistí éagsúla ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an traein, an madra, an bus, an sicín) Bua na Cante A lch. 3. Iarrtar ar an bpáiste ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an traein, srl.)

Bua na Cante A lch. 3. Iarrtar ar an bpáiste an traein a dhathú: ‘Dathaigh an traein.’

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (an traein, an bus, an madra, an sicín) An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine‘an traein,an bus,an madra, an sicín’ a thaispeáint dó/di? ‘Taispeáin dom ___.’

7

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 8

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 2 Ceacht 1 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Tuiscint TF5: Stór focal Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim

Eiseamláirí Teanga

Ba cheart go mbeadh an páiste in ann:

Cad é sin?

Sin ___. (traein,madra,bus,sicín)

● ●

Ceist a chur Ceist a fhreagairt

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Cad é sin? Sin ___.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar na hamhráin Rólaí Pólaí agus Is Mise an Traein. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di. (traein, madra, srl.) Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cé tusa?’ Éisteann na páistí leis an agallamh: ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’ Úsáidtear na puipéid. Cuireann puipéad amháin ceist ar an bpuipéad eile: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn an puipéad eile: ‘Sin ___.’

Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn na páistí: ‘Sin ___.’ (traein, madra, bus, sicín) Cad é sin? Ceistítear páiste: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn an páiste: ‘Sin ___.’

Tasc Éisteachta: Cad é sin? Sin ___. (traein, madra, bus, sicín)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann beirt pháistí amach os comhair an ranga. Tugtar pictiúir do pháiste A. Cuireann páiste A ceist ar pháiste B: ‘Cad é sin?’

Freagraíonn páiste B: ‘Sin ___.’ Tugann páiste A na pictiúir do pháiste B. Tagann páiste C amach agus leanann an cluiche ar aghaidh.

Obair Bheirte: Tugtar ceithre phictiúr do gach beirt pháistí. Cuireann páiste A ceist ar pháiste B: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn páiste B: ‘Sin ___.’ Ansin malartaíonn na páistí róil.

Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Úsáidtear na pictiúir. Tagann páiste amach os comhair an ranga. Ceistíonn an páiste páistí éagsúla: ‘Cad é sin?’

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú ●

An bhfuil an páiste in ann ceist a chur/fhreagairt? ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’

8

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 9

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 2 Ceacht 2 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Tuiscint TF5: Stór focal Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Stór focal a úsáid Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Eiseamláirí Teanga Taispeáin dom ___ buí. (madra, bus, sicín)

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Taispeáin dom ___ buí.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar na hamhráin Rólaí Pólaí agus Is Mise an Traein. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di. (traein, madra, srl.) Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cé tusa?’ ‘Cad é sin?’

Múintear an comhrá ‘Sin ___ buí.’ (madra, bus, sicín) Iarrtar ar an bpuipéad ‘madra buí, bus buí, sicín buí’ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___ buí.’ (an madra, an bus, an sicín) Taispeánann an puipéad ‘madra buí, bus buí, sicín buí’ do na páistí. Iarrtar ar pháiste ___ buí a thaispeáint dó/di. (madra, bus, sicín) Taispeántar cúpla rud buí sa seomra ranga do na páistí. Iarrtar ar na páistí rudaí eile atá buí timpeall an tseomra a thaispeáint dó/di.

Tasc Éisteachta: Taispeáin dom ___ buí. (madra, bus, sicín)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann páiste A amach os comhair an ranga mar mhúinteoir. pháiste B ___ buí a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___ buí.’ (an madra, an bus, an sicín) Tugtar cabhair don pháiste an t-ordú a thabhairt más gá.

Obair Bheirte: Tugtar trí phictiúr do gach beirt pháistí. Iarrann páiste A ar pháiste B ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___ buí.’ (an madra, an bus, an sicín) Taispeánann an páiste an pictiúr cuí do pháiste B. Malartaíonn na páistí róil.

Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Iarrtar ar pháiste ___ buí a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___ buí.’ (madra, bus, sicín) Traschur Eolais: Spreagtar na páistí rudaí buí a thabhairt isteach agus iad a chur ar an mbord buí.

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: D’fhéadfadh na páistí sicín buí a dhéanamh i gceacht Ealaíne.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (madra buí, sicín buí) An féidir leis an bpáiste iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh? ‘Taispeáin dom ___.’

9

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 10

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 2 Ceacht 3 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ● ●

Stór focal a úsáid Ceist a chur Ceist a fhreagairt

Eiseamláirí Teanga Cad é sin?

Sin ___ buí. (madra, bus, sicín)

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Cad é sin?

Sin ___.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar an dath ‘buí.’ Iarrtar ar pháiste madra buí, sicín buí, srl. a thaispeáint dó/di. Múintear an comhrá ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___ buí.’ Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cad é sin?’

Dathaigh: Iarrtar ar pháistí éagsúla ___ a dhathú buí: ‘Dathaigh ___ buí.’ (an traein, an madra, an bus, an sicín) Iarrtar ar pháiste an madra, srl. a dhathú buí. Moltar an páiste nuair a dhathaíonn sé/sí an rud buí.‘Go maith!’ arsa an múinteoir.

Tasc Éisteachta: Cad é sin? Sin ___ buí. (madra, bus, sicín)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann páiste A amach os comhair an ranga. Tugtar ceithre phictiúr do pháiste A. Taispeánann páiste A pictiúr amháin do pháiste B. Cuireann páiste A ceist ar pháiste B: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn páiste B: ‘Sin ___ buí.’ Tugann páiste A na pictiúir do pháiste B. Tagann páiste C amach agus leanann an cluiche ar aghaidh.

Obair Bheirte: Tugtar cártaí do gach beirt pháistí. Cuireann páiste A ceist ar pháiste B: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn páiste B: ‘Sin ___ buí.’ Ansin malartaíonn na páistí róil.

Tagann beirt pháistí amach os comhair an ranga. Iarrann páiste A ar pháiste B ___ a dhathú buí: ‘Dathaigh ___ buí.’ (an traein, an madra, an bus, an sicín) Gliogálann an páiste ar an bpictiúr cuí agus dathaíonn an páiste ___ buí. Tugtar deis do pháistí éagsúla é seo a dhéanamh. Moltar an páiste nuair a dhathaíonn sé/sí an rud buí: ‘Go maith!’ arsa an múinteoir. Spreagtar na páistí go léir ‘Go maith!’ a rá nuair a dhathaíonn siad rud buí.

Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Ceistítear páistí éagsúla: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn an páiste: ‘Sin ___ buí.’

Bua na Cainte A lch. 4. Iarrtar ar pháiste teacht amach os comhair an ranga agus na treoracha a thabhairt do pháistí éagsúla an pictiúr a dhathú buí: ‘Dathaigh an sicín buí.’ Moltarr an páiste.

Comhtháthú le hábhar eile: Tig leis an múinteoir ‘Dathaigh ___’ a rá nuair a bhíonn ar pháiste pictiúr a dhathú in ábhar eile.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (madra, bus sicín) An bhfuil an páiste in ann ceist a chur/a fhreagairt?‘Cad é sin?’‘Sin ___.’

10

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 11

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 2 Ceacht 4 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Scríbhneoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF6: Stór focal

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Stór focal a úsáid Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir,seánra agus guth

Eiseamláirí Teanga Taispeáin dom ___. (lámh,súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla)

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Taispeáin dom ___. (lámh, súil, cluas, srón, srl.)

Luathlitearthacht Réamheolas Fóineolaíoch ● ●

Rím An fhuaim ‘ó’

Amhrán – Lámh, Lámh Eile Lámh, lámh eile, a haon, a dó.

Cos, cos eile, a haon, a dó.

Súil, súil eile, a haon, a dó.

Cluas, cluas eile, a haon, a dó.

Ceann, srón, béal, smig.

Fiacla bána i mo bhéal istigh

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear an t-amhrán Lámh, Lámh Eile. Cantar an t-amhrán go bríomhar agus déanann sé/sí na gníomhartha cuí.

Spreagtar na páistí aithris a dhéanamh ar ghníomhartha an mhúinteora. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla) Pictiúr agus Pictiúr Eile: lámh, súil, cluas, smig. Ainmníonn na páistí gach pictiúr.

Cluiche Kim: Taispeántar trí phictiúr do na páistí. (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla) Ainmníonn na páistí na rudaí éagsúla. Tógtar ceann de na pictiúir agus iarrtar ar na páistí an ceann a tógadh a ainmniú. Ceistítear páiste: ‘Cad a thóg mé?’ Freagraíonn páiste: ‘cos’, srl.

Tasc Éisteachta: Taispeáin dom ___. (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla)

Tréimhse Chumarsáide

Canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán. Iarrtar ar pháistí éagsúla ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (do lámh, do chos, do shúil, do chluas, do cheann, do shrón, do bhéal, do smig, d’fhiacla) Tagann páiste amach os comhair an ranga mar mhúinteoir. Tugtar puipéad don pháiste. Iarrann páiste ar pháiste eile ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (lámh, srl.)

Tugtar cabhair don pháiste an t-ordú a thabhairt más gá.

11

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 12

28/04/2025 10:38

Mé Féin Obair Bheirte: Tugtar cártaí do gach beirt pháistí. Iarrann páiste A ar pháiste B ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (lámh, srl.) Malartaíonn páiste A agus páiste B róil.

Cluiche Kim: Úsáidtear na cártaí. Imríonn na páistí an cluiche i mbeirteanna.

Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Canann na páistí an t-amhrán.

Bua na Cainte A lch. 5. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (cos, lámh, cluas, súil) Bua na Cainte A lch. 5. Iarrtar ar na páistí ___ agus ___ a mheaitseáil: ‘Meaitseáil ___ agus ___.’ (lámh, cos, súil, cluas) Bua na Cainte A lch. 5. Dathaíonn na páistí na pictiúir.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla) An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine rud rud éigin a dhéanamh? ‘Taispeáin dom ___.’

12

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 13

28/04/2025 10:38

Mé Féin

An Fómhar Plean Coicíse – Mé Féin Aonad 3 & An Fómhar

Snáitheanna: Teanga ó Bhéal, Léitheoireacht, Scríbhneoireacht Gnéithe: Cumarsáid,Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Teanga ó Bhéal Torthaí Foghlama

Fócas ar an bhFoghlaim

TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird

Spéis agus comhaird a léiriú agus éisteacht go gníomhach le Gaeilge shaibhir á labhairt sna comhráite, sna hamhráin agus sa scéal.

TF5: Stór focal

Úsáid a bhaint as roinnt focal Gaeilge a chloiseann siad go minic. Foclóir.

TF6: Léiriú tuisceana

Tuiscint ar chumarsáid cainteora Gaeilge a léiriú trí threoracha gearra a leanúint. Bí ag ___. (rith, srl.)

TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Tuiscint ar cheisteanna dúnta a léiriú. Cad é sin? Sin ___. (cos, srl.) Úsáid a bhaint as comhrá coitianta chun iarratas a dhéanamh: Bí ag ___. (siúl, srl.) Seasaigí, suígí.

TF10: Teanga a úsáid go Éisteacht le hamhráin ghearra Ghaeilge agus páirt a ghlacadh sna hamhráin. Tá Teidí ag Siúl, spraíúil agus go cruthaitheach srl.

Léitheoireacht TF1: Rannpháirtíocht

Taitneamh a bhaint as éisteacht le hamhráin agus scéal á léamh.

TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte

Gnásanna bunúsacha an chló a aithint sna hamhráin.Tá Teidí ag Siúl, srl.

TF6: Stór focal

Stór focal a shealbhú trí éisteacht leis na téacsanna éagsúla. Foclóir.

Scríbhneoireacht TF1: Rannpháirtíocht

Taitneamh a bhaint as marcanna agus líníocht a dhéanamh agus a gcuid scríbhneoireachta ag teacht chun cinn. Bua na Cainte A lch. 6, 7, 9–13.

TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Gnásanna an chló a aithint sna hamhráin agus sa scéal.

Teanga atá le Múineadh Cad é sin?

Sin ___.

Tarraing ___.

Dún/Oscail ___.

Bí ag ___.

Tá Teidí ag ___.

Seasaigí Suígí Slán

Seachtain 1

Seachtain 2 An fómhar atá ann.

Tá duilleoga deasa ag titim den chrann.

Dathaigh na duilleoga.

Cuir duilleoga ___. (ar an gcrann, ag titim den chrann) Tá Teidí ___.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

Taispeáin dom ___.

Tá an ghráinneog ina codladh faoin gcrann.

Tá úlla deasa ___. (ar an gcrann, faoin gcrann, ag titim den chrann.

Foclóir ag léim ag rith ag siúl

an fómhar an t-iora rua béal

ceann cluas cos

crann duilleoga fiacla

gráinneog lámh smig

srón súil úlla

13

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 14

28/04/2025 10:38

An Fómhar

Mé Féin

Eispéiris Foghlama Amhráin Tá Teidí ag Siúl An Fómhar

Scéal An Sicín Beag Buí

Drámaíocht An Sicín Beag Buí

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Go maith.

Bí ___. (ag siúl, ag rith) Slán Seasaigí Suígí

Cluichí Tasc Éisteachta Cluiche Cuimhne Cluiche Kim Tarraing Dathaigh Meaitseáil

Obair Bheirte Tréimhse Chumarsáide na gCeachtanna

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga Ceol Tá Teidí ag Siúl

Drámaíocht An Sicín Beag Buí

Ealaín An Sicín Beag Buí

Measúnú Dírbhreathnú an Mhúinteora

Ceistiú

Tascanna

Obair na bPáistí

Feasacht Teanga Tuairisciú Tá Teidí ___. (ag siúl, ag rith)

Orduithe Bí ___. (ag rith, siúl) Taispeáin dom.

Seasaigí Suígí

Nath na Seachtaine Slán Tarraing ___.

Bí ___. (ag siúl, ag rith, ag léim)

14

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 15

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 3 Ceacht 1 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF6: Stór focal Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir,seánra agus guth

Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ● ● ●

Stór focal a úsáid Ceist a chur Ceist a fhreagairt Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Eiseamláirí Teanga Comhrá 1.1 Cad é sin? Sin ___. (lámh,cos,súil,cluas,srl.)

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Cad é sin? Sin ___.

Tarraing ___.

Go maith!

Comhrá 1.2 Tarraing ___. (lámh, lámh eile, cos, cos eile, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla)

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar an amhrán Lámh, Lámh Eile. Téitear siar ar ‘Taispeáin dom ___.’ (lámh, cos, súil, ceann, cluas, srón, béal, smig, fiacla) Éisteann na páistí le comhrá 1.1: ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’ (lámh, cos, súil, ceann, cluas, srón, béal, smig) Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’

Múintear comhrá 1.2: ‘Tarraing ___.’ (lámh, cos, srl.)’ Tugtar treoir do pháiste: ‘Tarraing ___.’ Tarraingíonn páiste ___. (lámh, cos, súil) Ceistítear na páiste: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn an páiste: ‘Sin ___.’

Tasc Éisteachta: Cad é sin? Sin ___. (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann páiste amach os comhair an ranga mar mhúinteoir agus cuireann an páiste ceist ar pháiste eile: ‘Cad é sin?’

Obair Bheirte: Tugtar cártaí do gach beirt pháistí. Cuireann páiste A ceist ar pháiste B: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn páiste B: ‘Sin ___.’ Malartaíonn páiste A agus páiste B róil.

Tagann páiste amach os comhair an ranga mar mhúinteoir agus tugann sé/sí treoracha do pháiste eile ‘lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla, ceann’ a tharraingt ar an scáileán: ‘Tarraing ___.’ Tarraingíonn páiste ___ ar an scáileán.

15

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 16

28/04/2025 10:38

Mé Féin Tréimhse Iarchumarsáide

Bua na Cainte A lch. 6. Canann na páistí an t-amhrán Lámh, Lámh Eile.

Bua na Cainte A lch. 6. Iarrtar ar pháiste ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (lámh, cos, srl.) Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’ (béal, smig, srl.)

Bua na Cainte A lch. 6. Iarrtar ar pháiste na daiseanna a cheangal chun ___ a tharraingt: ‘Tarraing ___.’ (súil, cluas, lamh, cos, srl.)

Bua na Cainte A lch. 6. Iarrtar ar na páistí an pictiúr a dhathú.

Comhtháthú le hábhar eile: D’fhéadfaí treoracha a thabhairt i nGaeilge nuair a bhíonn na páistí ag tarraingt in ábhair eile: ‘Tarraing ___.’

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (lámh, cos, súil, cluas, ceann, srón, béal, smig, fiacla) An bhfuil an páiste in ann ceist a chur/a fhreagairt? ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’

An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine rud éigin a tharraingt? ‘Tarraing ___.’

16

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 17

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 3 Ceacht 2 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF6: Léiriú tuisceana

Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ●

Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Eiseamláirí Teanga Dún/Oscail do lámh.

Dún/Oscail do shúil.

Dún/Oscail do bhéal.

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Dún/Oscail ___. (do lámh, srl.)

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar Lámh, Lámh Eile.‘Taispeáin dom ___.’ ‘Cad é sin?’ ‘Sin ___.’ (lámh, cos, súil, béal, smig, fiacla) Éisteann na páistí leis na horduithe ‘Dún/Oscail ___.’ (do lámh, do shúil, do bhéal) Déantar na gníomhartha chun ‘Oscail/Dún’ a mhíniú. Iarrtar ar pháiste a lámh, a s(h)úil, a b(h)éal a dhúnadh/oscailt.

Cluiche Cuimhne: Taispeántar trí phictiúr do na páistí. (lámh, cos, cluas, súil, srón, béal, smig, fiacla, ceann) Ainmníonn na páistí na pictiúir. Ansin baintear na pictiúir. Ceistítear na páistí: ‘Cad a chonaic tú?’ Ainmníonn na páistí na pictiúir arís ó chuimhne.

Tasc Éisteachta: Dún/Oscail ___. (do lámh, do shúil, do bhéal)

Tréimhse Chumarsáide

Tagann páiste amach os comhair an ranga. Tugann páiste treoracha do pháiste eile: ‘Dún/Oscail ___.’ Déanann an páiste gníomh chun an freagra a léiriú.

Obair Bheirte: Tugann páiste A treoracha do pháiste B: ‘Dún/Oscail ___.’ (do lámh, do shúil, do bhéal). Malartaíonn páiste A agus páiste B róil.

Cluiche Cuimhne: Tugtar cártaí do gach beirt pháistí. Imríonn na páistí an cluiche i mbeirteanna.

Tréimhse Iarchumarsáide

Tugtar treoracha do pháiste: ‘Dún/Oscail ___.’ (do lámh, do shúil, do bhéal) Bua na Cainte A lch. 7. Iarrtar ar pháistí éagsúla ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (ceann, srón, béal, smig, fiacla)

Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn na páistí: ‘Sin ___.’ (ceann, béal, srl.)

Bua na Cainte A lch. 7. Iarrtar ar an bpáiste ___ a tharraingt: ‘Tarraing ___.’ (ceann, srón, béal, smig, fiacla) Comhtháthú le hábhar eile: D’fhéadfaí na treoracha ‘Dún do lámh/Oscail do lámh’ a thabhairt mar ullmhúchán do cheacht réamhscríbhneoireachta.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ●

An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh? ‘Dún/Oscail do lámh, do shúil, do bhéal.

17

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 18

28/04/2025 10:38

Mé Féin Aonad 3 Ceacht 3 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais, ceisteanna agus idirghníomhuithe TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Léitheoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Tuiscint TF7: Gnásanna cló agus struchtúr abairte

Tuiscint TF7: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ●

●

Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh Scéal a insint

Scríbhneoireacht

Eiseamláirí Teanga Comhrá 3 .1 Bí ___.(ag siúl,ag rith,ag léim) Comhrá 3 .2 TáTeidí ___.(ag siúl,ag rith,ag léim)

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Bí ag siúl.

Bí ag rith.

Bí ag léim.

Luathlitearthacht Réamheolas Fóineolaíoch ● ●

Rím Na fuaimeanna ‘ó’ ‘é’

Amhrán – Tá Teidí ag Siúl Tá Teidí ag siúl, tá Teidí ag siúl.

Hé hó mo Dhaidí ó, tá Teidí ag siúl.

Tá Teidí ag rith, tá Teidí ag rith.

Hé hó mo Dhaidí ó, tá Teidí ag rith.

Tá Teidí ag léim, tá Teidí ag léim.

Hé hó mo Dhaidí ó, tá Teidí ag léim.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Cantar an t-amhrán. Seasann na páistí suas, canann siad an t-amhrán agus déanann siad na gníomhartha cuí. Canann an múinteoir agus na páistí an t-amhrán le chéile. Cananann grúpaí éagsúla/páistí aonair an t-amhrán.

Múintear comhrá 3.1. Éisteann na páistí leis na horduithe ‘Bí ___.’ (ag siúl, ag rith, ag léim) Iarrann an puipéad ar an múinteoir bheith ___ : (ag siúl, ag rith, ag léim) ‘Bí ___.’ (ag siúl, ag rith, ag léim) Déantar na gníomhartha cuí. Tugtar treoracha do pháiste: ‘Bí ___.’ (ag siúl, ag rith, ag léim) Déanann an páiste na gníomhartha.

Múintear comhrá 3.2. Éisteann na páistí leis an scéal: ‘Tá Teidí ag siúl.’ ‘Tá Teidí ag rith.’ ‘Tá Teidí ag léim.’ Déantar na gníomhartha cuí. Insítear an scéal do na páistí. Insíonn na páistí an scéal le chéile.

Tasc Éisteachta: Tá Teidí ag siúl. Tá Teidí ag rith. Tá Teidí ag léim.

Tréimhse Chumarsáide

Tagann beirt pháistí amach os comhair an ranga. Tugann páiste A treoir do pháiste B: ‘Bí ag siúl.’ ‘Bí ag rith.’ ‘Bí ag léim.’

Déanann páiste B na gníomhartha cuí. Cuidítear leis an bpáiste na treoracha a thabhairt más gá.

Tagann páiste amach os comhair an ranga agus déanann sé/sí na gníomhartha le linn don mhúinteoir bheith ag insint an scéil.

‘Tá ___ ag siúl.’ ‘Tá ___ ag rith.’ ‘Tá ___ ag léim.’ (ainm an pháiste) Cabhraíonn na páistí eile leis an múinteoir an scéal a insint.

Tagann triúr páistí amach os comhair an ranga. Tugtar pictiúr an duine dóibh. Ardaíonn siad na pictiúir ceann i ndiaidh a chéile agus insíonn na páistí eile an scéal. Insíonn grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an scéal.

18

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 19

28/04/2025 10:38

Mé Féin Tréimhse Iarchumarsáide

Dul siar: Bua na Cainte A lch. 8. Insíonn na páistí an scéal le chéile.

Obair Bheirte: Insíonn páiste A an scéal do pháiste B. Ansin insíonn páiste B an scéal do pháiste A. Dathaíonn na páistí an pictiúr.

Bua na Cainte A lch. 8. Iarrtar ar an bpáiste an pictiúr a dhathú.

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Is féidir an t-amhrán a mhúineadh mar cheacht Ceoil.

Comhtháthú le hábhar eile: D’fhéadfaí na treoracha seo a thabhairt le linn ceachtanna sa Chorpoideachas: ‘Bí ag rith, ag siúl, ag léim.’

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ●

●

An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh? ‘Bí ag siúl.’ ‘Bí ag rith.’ ‘Bí ag léim.’

An bhfuil an páiste in ann an scéal a insint?

19

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 20

28/04/2025 10:39

Mé Féin Aonad 3 Ceacht 4 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Tuiscint TF6: Léiriú tuisceana Fiosrú agus úsáid TF7: Iarratais,ceisteanna agus idirghníomhuithe

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Ordú a thabhairt Slán a fhágáil

Eiseamláirí Teanga Seasaigí Suígí Slán

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Seasaigí Suígí Slán

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Téitear siar ar an amhrán Tá Teidí ag Siúl. Iarrtar ar pháiste bheith ag rith, ag siúl, ag léim. Insíonn na páistí an scéal.

Múintear an comhrá ‘Seasaigí.’ ‘Suígí.’ ‘Slán.’ Tugtar treoracha do na páistí. Déanann na páistí na gníomhartha cuí. Bíonn na páistí ina suí. Iarrtar ar na páistí seasamh. Seasann na páistí. Bíonn na páistí ina seasamh. Iarrtar ar na páistí suí. Suíonn na páistí. Téann páiste amach an doras. Deirtear: ‘Slán.’ Téann páistí éagsúla amach an doras. Deir na páistí eile: ‘Slán.’ Spreagtar na páistí ‘Slán’ a rá nuair a fhágann éinne an seomra.

Tasc Éisteachta: Seasaigí, Suígí, Slán.

Tréimhse Chumarsáide

Tagann páiste amach os comhair an ranga mar mhúinteoir. Tugann an páiste treoracha do pháistí eile ar dtús. Cabhraítear leis na páistí na treoracha a thabhairt más gá. Leanann na páistí eile na treoracha ‘Seasaigí/Suígí.’

Tugtar puipéad do pháiste A. Fágann páiste B an seomra. Fágann páiste A slán le páiste B. Obair Bheirte: Tagann beirt pháistí amach os comhair an ranga. Imíonn páiste B amach an doras. Fágann páiste A slán le páiste B. Malartaíonn na páistí róil.

Tréimhse Iarchumarsáide

Tugtar treoracha do na páistí: ‘Seasaigí.’ ‘Suígí.’ Spreagtar na páistí ‘Slán’ a rá nuair a bhíonn siad ag dul abhaile.

Fágtar slán leis na páistí nuair a bhíonn siad ag dul abhaile. Fágann na páistí slán le daoine a imíonn ón seomra ranga.

Úsáid neamhfhoirmiúil na Gaeilge: Moltar do pháistí agus do thuismitheoirí/chaomhnóirí ‘Slán’ a rá agus iad ag fágáil a chéile ar scoil ar maidin. Spreagtar na páistí ‘Slán’ a rá nuair a imíonn cuairteoir ón seomra ranga.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú ● ●

An bhfuil an páiste in ann orduithe a thabhairt? ‘Seasaigí.’ ‘Suígí.’

An bhfuil an páiste in ann slán a fhágáil? ‘Slán.’

20

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 21

28/04/2025 10:39

Mé Féin Scéal – An Sicín Beag Buí Torthaí Foghlama Samplacha an Scéil Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht,éisteacht agus aird

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht

Scríbhneoireacht Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló

Eiseamláirí Teanga Cá bhfuil ___?

An tusa ___?

Is/Ní mise ___.

Sicín: Madra: Sicín: Cat: Sicín: Bó: Sicín: Capall: Sicín: Cearc:

Cá bhfuil mo Mhamaí?

An tusa mo Mhamaí?

Ní mise do Mhamaí.

Cá bhfuil mo Mhamaí?

An tusa mo Mhamaí?

Ní mise do Mhamaí.

Cá bhfuil mo Mhamaí?

An tusa mo Mhamaí?

Ní mise do Mhamaí.

Cá bhfuil mo Mhamaí?

An tusa mo Mhamaí?

Ní mise do Mhamaí.

Cá bhfuil mo Mhamaí?

An tusa mo Mhamaí?

Is mise do Mhamaí.

Is tusa mo shicín beag buí.

Sc é a l d o N a í o n á

An Sicín Beag Buí

in Shó

is ea

rach

a

A

1

Moltaí chun an scéal a mhúineadh: Éisteann na páistí leis an scéal. Tugtar deiseanna dóibh na habairtí a aithris agus a athrá. Spreagtar na páistí na línte a chríochnú/a rá i gcomhar leis an múinteoir/na carachtair.

Dráma: Úsáidtear na maisc (sicín, madra, cat, bó, capall, cearc) agus déanann na páistí dráma bunaithe ar an scéal.

Tugtar leabhair bheaga do na páistí agus léitear an scéal dóibh. Spreagtar na páistí na línte a chríochnú más féidir.

Bua na Cainte A lch. 9. Ceistítear na paistí: ‘An tusa mo Mhamaí?’ Spreagtar an cheist a fhreagairt: ‘Is/Ní tusa mo Mhamaí.’ Tarraingíonn na páistí línte chun Mamaí a fháil don sicín beag buí.

Bua na Cainte A lch. 9. Déanann an páiste líníocht chun Mamaí a fháil don sicín beag buí.

Dúshlán Breise: Úsáidtear na maisc. (sicín, cearc, bó, madra, cat, capall) Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn na páistí: ‘Sin ___.’ (cearc, bó, srl.) Iarrtar ar an bpáiste ___ a thaispeáint dó/di. (cat, capall, srl.)

Measúnú don Fhoghlaim

Sa téama seo déantar measúnú ar chumas an pháiste: Aithint ●

Taispeáin dom ___. (bus, madra, traein, sicín, béal, ceann, cluas, fiacla, lámh, smig, srón, súil, cos) 21

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 22

28/04/2025 10:39

An Fómhar Ceacht 1 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird

Fiosrú agus úsáid TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Léitheoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF6: Stór focal

Fócas ar an bhFoghlaim

Eiseamláirí Teanga

Ba cheart go mbeadh an páiste in ann:

Comhrá 1.1 An fómhar atá ann.

Tá Teidí ag siúl.

Tá duilleoga deasa ag titim den chrann.

● ● ●

Stór focal a úsáid Cur síos a dhéanamh Iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh

Scríbhneoireacht

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Seo ___.

Comhrá 1.2 Seo an chos.

Seo duilleoga.

Dathaigh na duilleoga.

Cuir na duilleoga ar an gcrann.

Cuir duilleoga ag titim den chrann freisin.

Amhrán – An Fómhar An fómhar atá ann.

Tá duilleoga ag titim den chrann.

An fómhar atá ann.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

An fómhar atá ann.

Tá gráinneog ina codladh faoin gcrann.

An fómhar atá ann.

Tá úlla deasa ag titim den chrann.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear an chéad véarsa den amhrán An Fómhar do na páistí. Cantar an t-amhrán. Canann an múinteoir agus na páistí an t-amhrán le chéile. Canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán. Déanann na páistí geáitsí chun ___ a léiriú. (ag siúl, duilleoga deasa ag titim, srl.)

Múintear an comhrá 1.1: ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá Teidí ag siúl.’ ‘Tá duilleoga deasa ag titim den chrann.’ Déanann na páistí geáitsí chun ___ a léiriú. (ag siúl, duilleoga deasa ag titim, srl.)

Múintear an comhrá 1.2 Tugann Teidí treoracha do na páistí conas crann a dhéanamh: ‘Dathaigh na duilleoga.’ ‘Seo an chos.’

‘Cuir na duilleoga ar an gcrann.’ ‘Cuir duilleoga ag titim den chrann freisin.’

22

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 23

28/04/2025 10:39

An Fómhar Tasc Éisteachta: Taispeáin dom ___. (duilleoga, duilleog bhuí, crann, Oisín ag siúl,Teidí ag siúl, Niamh ag siúl, duilleoga ag titim den chrann)

Tréimhse Chumarsáide

Tugtar duilleog do gach páiste. Dathaíonn na páistí na duilleoga. Cuirtear cos an chrainn ar an mballa. Cuireann na páistí na duilleoga daite ar an gcos chun crann a dhéanamh. Cuirtear duilleoga ag titim den chrann freisin. Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (crann, duilleoga, duilleog bhuí)

Tréimhse Iarchumarsáide

Féachann na páistí ar an bpictiúr agus spreagtar na páistí na habairtí a rá: ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá duilleoga deasa ag titim den chrann.’ Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (crann, duilleoga) Bua na Cainte A lch. 10. Iarrtar ar na páistí na duilleoga a tharraingt agus an crann a dhathú: ‘Tarraing na duilleoga ag titim.’ ‘Dathaigh an crann agus dathaigh na duilleoga freisin.’

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Eolaíocht – An Crann.

Ealaín – An Crann.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (an fómhar, na duilleoga) An bhfuil an páiste in ann cur síos a dhéanamh ar an bhfómhar? ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá duilleoga ag titim den chrann.’

An bhfuil an páiste in ann iarraidh ar dhuine rud éigin a dhéanamh? ‘Dathaigh na duilleoga.’ ‘Cuir na duilleoga ar an gcrann.’ ‘Cuir duilleoga ag titim den chrann freisin.’

23

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 24

28/04/2025 10:39

An Fómhar Ceacht 2 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird Tuiscint TF5: Stór focal Fiosrú agus úsáid TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF6: Stór focal

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Stór focal a úsáid Cur síos a dhéanamh

Scríbhneoireacht

Eiseamláirí Teanga Comhrá 2.1 An fómhar atá ann.

Tá Teidí ag léim.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Gaeilge Neamhfhoirmiúil An fómhar atá ann.

Comhrá 2.2 Taispeáin dom ___. (an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla, a chos) Amhrán – An Fómhar An fómhar atá ann.

Tá an t-iora rua ar an gcrann.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear an dara véarsa den amhrán An Fómhar do na páistí. Cantar an t-amhrán. Canann an múinteoir agus na páistí an t-amhrán le chéile. Canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán.

Múintear an comhrá 2.1: do na páistí: ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá Teidí ag léim.’ ‘Tá an t-iora rua ar an gcrann.’

Múintear comhrá 2.2. Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla, a chos) Tarraing: Tarraing ___. (an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla, a chos)

Tréimhse Chumarsáide

Bua na Cainte A lch 11. Tugtar treoracha do na páistí: ‘Tarraing ___.’ (an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla, a chos)

24

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 25

28/04/2025 10:39

An Fómhar Tréimhse Iarchumarsáide

Bua na Cainte A lch. 11. Féachann na páistí ar an bpictiúr agus spreagtar na páistí na habairtí a rá.‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá an t-iora rua ar an gcrann.’ Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig, a fhiacla) Bua na Cainte A lch. 11. Iarrtar ar na páistí ___ a tharraingt: ‘Tarraing ___.’ (a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a fhiacla, a smig, a chos) ‘Dathaigh an t-iora rua.’

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Eolaíocht – An tIora Rua. Ealaín – An tIora Rua.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ●

●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (An fómhar, an t-iora rua, a shúil, a chluas, a shrón, a bhéal, a smig) An bhfuil an páiste in ann cur síos a dhéanamh ar an bhfómhar? ‘An fómhar atá ann.‘Tá an t-iora rua ar an gcrann.’

25

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 26

28/04/2025 10:39

An Fómhar Ceacht 3 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird

Léitheoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Tuiscint Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna TF6: Stór focal cló

Fiosrú agus úsáid TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Fócas ar an bhFoghlaim Ba cheart go mbeadh an páiste in ann: ● ●

Stór focal a úsáid Cur síos a dhéanamh ar an bhfómhar

Scríbhneoireacht

Eiseamláirí Teanga

Gaeilge Neamhfhoirmiúil

An fómhar atá ann.

Tá ___ ag rith.

Tá Teidí ag rith.

Tá an ghráinneog ina codladh faoin gcrann.

Amhrán – An Fómhar An fómhar atá ann.

Tá an ghráinneog ina codladh faoin gcrann.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear an tríú véarsa den amhrán An Fómhar do na páistí. Cantar an t-amhrán. Canann an múinteoir agus na páistí an t-amhrán le chéile. Canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán.

Múintear an comhrá do na páistí: ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá Teidí ag rith.’ ‘Tá an ghráinneog ina codladh faoin gcrann.’ Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an ghráinneog, a súil, a cluas, a srón, a béal, a smig) Tasc Éisteachta 3.1: Taispeáin dom ___. (an t-iora rua, an crann, an duilleog, an ghráinneog, an t-iora rua ar an gcrann, an t-iora rua faoin gcrann, an t-iora rua ina chodladh, an ghráinneog ar an gcrann, an ghráinneog faoin gcrann, an ghráinneog ina codladh) Tasc Éisteachta 3.2: Cuir ___ ar an gcrann. (duilleog bhuí, iora rua) Cuir ___ faoin gcrann. (gráinneog, madra)

Tréimhse Chumarsáide

Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an t-iora rua ar an gcrann, an ghráinneog faoin gcrann) Iarrtar ar na páistí gráinneog a tharraingt: ‘Tarraing gráinneog.’

Tréimhse Iarchumarsáide

Bua na Cainte A lch. 12. Iarrtar ar na páistí an ghráinneog a tharraingt agus a dhathú: ‘Tarraing an ghráinneog.’ ‘Dathaigh an ghráinneog.’ Ceistítear na páistí: ‘Cad é sin?’ Freagraíonn na páistí an cheist: ‘Sin gráinneog.’

Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Eolaíocht – An Ghráinneog.

Ealaín – An Ghráinneog.

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ● ●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (an fómhar, crann, an t-iora rua, an ghráinneog) An bhfuil an páiste in ann cur síos a dhéanamh? ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá Teidí ag rith.’ ‘Tá an ghráinneog ina codladh faoin crann.’

26

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 27

28/04/2025 10:39

An Fómhar Ceacht 4 Torthaí Foghlama Samplacha an Cheachta Teanga ó Bhéal

Léitheoireacht

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht, éisteacht agus aird

Fiosrú agus úsáid TF10: Teanga a úsáid go spraíúil agus go cruthaitheach

Cumarsáid TF1: Rannpháirtíocht Tuiscint TF3: Gnásanna cló agus struchtúr abairte TF6: Stór focal

Fócas ar an bhFoghlaim

Eiseamláirí Teanga

Ba cheart go mbeadh an páiste in ann:

An fómhar atá ann.

Tá Teidí ag rith.

Tá úlla deasa ar an gcrann.

Tá úlla deasa ag titim den chrann.

Tá úlla deasa faoin gcrann.

● ●

Stór focal a úsáid Cur síos a dhéanamh

Scríbhneoireacht

Tuiscint TF3: Struchtúr abairte agus gnásanna cló Fiosrú agus úsáid TF6: Cuspóir, seánra agus guth

Gaeilge Neamhfhoirmiúil Tá ___ ar an mbord.

Amhrán – An Fómhar An fómhar atá ann.

Tá úlla deasa ag titim den chrann.

Gnéithe: Cumarsáid, Tuiscint, Fiosrú agus úsáid

Tréimhse Réamhchumarsáide

Múintear an ceathrú tríú véarsa den amhrán An Fómhar do na páistí. Cantar an t-amhrán. Canann an múinteoir agus na páistí an t-amhrán le chéile. Canann an rang go léir/grúpaí éagsúla páistí/páistí aonair an t-amhrán.

Múintear an comhrá do na páistí: ‘An fómhar atá ann.’ ‘Tá Teidí ag rith.’ ‘Tá úlla deasa ar an gcrann.’ ‘Tá úlla deasa ag titim den chrann.’ ‘Tá úlla deasa faoin gcrann.’

Iarrtar ar na páistí ___ a thaispeáint dó/di: ‘Taispeáin dom ___.’ (an crann, an t-iora rua, na duilleoga, an ghráinneog, úlla ar an gcrann, úlla ag titim den chrann, úlla faoin gcrann) Tasc Éisteachta: an crann, an t-iora rua, na duilleoga, an ghráinneog, an t-úll.

Cluiche Kim: Tá úlla ar an gcrann. Tá úlla ag titim den chrann. Tá úlla faoin gcrann. Tá duilleoga ar an gcrann. Tá duilleoga ag titim den chrann. Tá duilleoga faoin gcrann. Tá an t-iora rua ar an gcrann. Tá an t-iora rua faoin gcrann. Tá an ghráinneog faoin gcrann.

Cluiche Meaitseála: Meaitseáil ___ agus ___. (an crann, an t-iora rua, na duilleoga, na húlla, an ghráinneog)

Tréimhse Chumarsáide

Taispeántar pictiúir do na páistí. (crann, duilleoga, an t-iora rua, an ghráinneog, na húlla) Spreagtar na páistí na focail a rá.

Tagann páiste amach os comhair an ranga. Taispeántar pictiúr don pháiste. Spreagtar an páiste an focal a rá.

Tagann beirt pháistí amach os comhair an ranga. Taispeánann páiste A pictiúr do pháiste B. Deir páiste B an focal.

Obair Bheirte: Taispeánann páiste A pictiúr do pháiste B. Deir páiste B an focal. Malartaíonn na páistí róil.

27

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 28

28/04/2025 10:39

An Fómhar Tréimhse Iarchumarsáide

Bua na Cainte A lch. 13. Iarrtar ar na páistí na pictiúir a ainmniú. (an crann, an t-iora rua, an duilleog bhuí,, na húlla, an ghráinneog) Iarrtar ar na páistí na pictiúir a mheaitseáil: ‘Meaitseáil ___ agus ___.’ (an crann, an t-iora rua, an duilleog bhuí, na húlla, an ghráinneog) Foghlaim Chomhtháite Ábhar agus Teanga: Eolaíocht – An Fómhar Ealaín – An Fómhar in ann

Measúnú don Fhoghlaim: Dírbhreathnú an Mhúinteora/Ceistiú/Tascanna ●

●

An bhfuil an páiste in ann stór focal a úsáid? (an crann, an t-iora rua, na duilleoga, na húlla, an ghráinneog) An bhfuil an páiste in ann cur síos a dhéanamh ar an bhfómhar? ‘Tá úlla ar an gcrann.’ ‘Tá úlla ag titim den chrann.’ ‘Tá úlla faoin gcrann.’

28

AIR0305P BUA NA CAINTE A SAMPLE TRB (PP001-028)_V2.indd 29

28/04/2025 10:39