ECOPOLITAN® - No1

sustainable fashion magazine

ecopolitan

Kimono Usha big flower horizontal € 129,95

ecopolitan

ecopolitan hoofdredacteur Map Renes

vormgeving / ontwerp Richard Vermijs (IJgenweis Visuele Vormgeving)

fotografen

Lennert Antonissen, Job Boersma, Jorgen Caris, Natasja van Damme, Rosa van Ederen, Colette van Essen, Jan Kalma, Marij Aafjes van Knijter, Harold Makaske, Renske Meinema Photography, Mark Monsma, Gerlinde Schrijver, John-Mark Smith (Pexels)

aan dit nummer werkten mee

Renée van Cootwijk, Serafina van Damme, Wendy Duitscher, Loes van der Haar, Janine Hamhuis, Nanette Hogervorst, Janneke Honings, Karen Karenmaat, Jonna Kok, Petra van de Laar, Jeannine Mathy, Janet Mensink, Bianca Nolle, Kees Nolle, Karin van Oosten, Hayat Rachi, Roosmarie Ruigrok, Valarie Plugge, Roy Schepers, Jessica Teeuw, Chanel Trapman, Rosely Udding, Noor Veenhoven, Meike de Vries, Ellen Willink, Rianne de Witte, Judith van der Wolde, Louis Zandbergen, Lotte Zielman, Marit Zieyler, Mirte Zieyler, Ruby Zoer

mail ons

Reageren op een artikel: info@mapsz.nl *** Niets uit deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van Ecopolitan. Ecopolitain sluit iedere aansprakelijkheid voor schade als gevolg van druk- en zetfouten uit.

VISUELE VORMGEVING

4

Ecopolitan

are you an ecopolitan?

Vorig jaar heb je misschien meegelopen met één van de vele Klimaatmarsen, die wereldwijd zijn georganiseerd. Toen was de oproep om uit huis te komen om samen actie te voeren. Nu is het de omgekeerde wereld. Door de pandemie is juist de oproep “Stay at HOME”. Ons leef-en werklandschap staat op de kop. Juist nu samen actie voeren voor een betere wereld. Samen genieten van alle pracht en praal wat leeft en bloeit op onze planeet.

Met trots lanceer ik het eerste ECOPOLITAN magazine.

ECOPOLITAN is een wrap. De ingrediénten zijn Fashion Revolution Week, impact coronavirus, support duurzame mode en mondkapjes. De afgelopen weken heb ik tekst en foto’s verzameld van verschillende bekenden uit Groenkapje netwerk. Het is een mooie mix met aandacht voor mens & mode. Als je kijkt naar de modeketen, ervaar je hoe Mode ons met elkaar verbindt. Van katoenboer, mode maker tot modedrager. Als consument kun je de vraag stellen #whomademyclothes? en ook #whatisinmyclothes?

Fashion Revolution In 2013 was het fabrieksongeval Rana Plaza in Bangladesh. Dat was de aanleiding voor Carry Somers UK om Fashion Revolution te starten.

Wereldwijd zijn actie om de mode industrie te verbeteren. Voor deze editie was ik van plan om een vervolg te geven aan het programma

2019. “Talk, Film & Kledingruilparty’s “waren al gepland. Door het corona virus is een alternatief programma ontstaan. Een ZOOM Lunch talk door redactie van Club Cele. Een campagne op Instagram door Loes, Ruby en Marit stagiaires MAPSZ | studenten Cibap.

Samen met Richard, mijn man heb ik dit magazine vormgegeven vanuit huis.

“We are Fashion Revolution” Sinds 2008 bedenk ik groene concepten om andere mensen enthousiast te maken voor een ecologische leefstijl. Al jaren heb ik “ECOPOLITAN” geregistreerd als domeinnaam. De wereldse kosmopoliet stond in de wacht voor een geschikt moment voor een actie. Vanaf dit moment hebben FRISGROEN duurzaam mode-en leefstijlfeest en Groenkapje er een pril groen concept erbij.

ECOPOLITAN Veel lees- en kijkplezier Groet, Map Renes

5

ecopolitan

fotograaf Job Boersma

6

Ecopolitan

7

ecopolitan

fashion revolution team anno 2020

e Fashion Revolution Week ligt alweer achter ons, wat gaat de tijd toch snel.

We hebben veel mensen kunnen bereiken door alle events die in de COVID-19 tijd van off-line naar online zijn verplaatst. Daarnaast zijn we heel blij met alle samenwerkingen die we door de jaren heen zijn aangegaan.

Het was eind 2013, een aantal maanden na de grote textiel ramp in Dhaka dat Fashion Revolution is gestart. Een wereldwijde organisatie van modemakers, docenten, en iedereen die maar al te graag werkt in de modesector onder respectabele omstandigheden.

Het team in Nederland was een van de eerste landen die zijn aangehaakt en met een groep vrijwillige 8

enthousiaste mensen uit het duurzame mode veld hebben we 7 jaar jaar lang ons voor 100% ingezet, afgelopen januari heeft het hele team aangegeven dat het tijd werd om weer op eigen werkzaamheden te vestigen. Natuurlijk is er nog steeds contact met iedereen! Zo heeft Roosmarie de aftrap van de Fashion Revolution een online webbinar georganiseerd met ethische stofleveranciers in Spanje en in India, Nanette heeft haar Sustainable Gift Card gelanceerd en is Ashna druk met haar persoonlijk styling advies. Daarnaast heeft de Sustainability Hub in Rotterdam een mooi swap programma voor studenten georganiseerd, de Tilburg hub een online serie met intervieuws vanuit de bengaalse textiel industrie en de Global Shapers een internationaal online event met niemand minder dan Orsola de Castro, een van de oprichters van Fashion Revolution. Als afsluiter heeft Fashion Revolution Zwolle een prachtig programma met Janet Mensink georganiseerd, die zich ook al jaren inzet voor een betere mode industrie.

Dat het nodig is om actie te blijven voeren blijkt wel uit alle verhalen die nu via sociaal media en het nieuws te lezen zijn. Grote retailers die de ingeboekte orders niet willen afnemen en betalen tot de MKB retailers en ontwerpers die zwaar getroffen worden om dat de klanten

Ecopolitan

wegblijven. Velen hebben een mening hierover en er zijn ook veel visies waar we naar toe willen. Maar een ding is duidelijk, blijkbaar hebben we genoeg in de kast om deze dagen door te komen. De roep om lokale ondernemers te steunen is groot, zou er dan toch weer een mogelijkheid komen om de industrie terug te halen in de landen zelf en alleen maar dat produceren waar behoefte naar is. Of willen we nog wel een eigen garderobe en moeten we niet met z’n allen gaan lenen of huren zoals dat al gedaan wordt als je een speciale outfit nodig hebt voor een avondje uit?

mooie eerlijk kleding is leuk. Maar blijf vooral vragen “WHO MADE MY CLOTHES?”

Volg ons op sociaal media, Instagram en Facebook en doe mee!

Roosmarie Coördinator Fashion Revolution Nederland

Er is zoveel kleding in omloop dat zelfs de kleding die wordt ingezameld door ReShare, Sympany of anderen dat er gevraagd wordt in deze tijd om de kleding even niet in de kledingbakken te doen omdat de grenzen dicht zijn.

Alleen al in Amsterdam komt er per jaar ruim 14.000 kg in dit circuit terecht. Moeten we daar niet iets mee? Moet er nog wel kleding geproduceerd worden? Maar hoe gaan we dat dan doen met de mensen in de lage lonen landen die tot nu voor ons de kleding hebben gemaakt?

Nog zo veel vragen en nog zo veel op te lossen. Daar hebben wij ook niet zo snel een antwoord op. Belangrijk is dat we kritisch blijven, ook als we iets aankopen. Want 9

ecopolitan

sustainable fashion gift card een succesvolle lancering. Met de giftcard Support duurzame hopen we mensen te inspireren een mooi en goed fashion cadeau te geven. fashion pioniers met de Sustainable Fashion Waarom een Gift Card Met een passie voor duurzaamheid en mode, Sustainable Fashion ben ik - Nanette Hogervorst - bijna een jaar Gift Card? geleden gestart met het opzetten van de Sustainable Fashion Gift Card. Met deze giftcard wil ik duurzame fashion pioniers die zich elke dag inzetten voor een duurzame mode-industrie een platform bieden. Dit zijn duurzame modemerken, -winkels, -webshops, maar ook initiatieven als kledingbibliotheken en experiences. Hierbij kun je denken aan sustainable stylingsessies en workshops, van naaicursussen tot het maken van je eigen tas met gerecycled materiaal.

Ik geloof dat als we samenwerken we meer positieve impact kunnen maken op mens, milieu en dier. Inmiddels zijn er bijns 60 fashion pioniers aangesloten bij de Sustainable Fashion Gift Card, denk aan Lena the Fashion Library, Fraenck, Nowa, en nog veel meer mooie ondernemers.

We werken bij de Sustainable Fashion Gitf Card met een klein, maar toegewijd team aan

10

Mode is een van de meest vervuilende industrieën ter wereld. Ruim de helft van de mensen vindt het dan ook belangrijk dat hun kleding duurzaam is. En dat is super positief! Alleen slechts 14% probeert daadwerkelijk duurzame kleding te dragen.

Deze kloof willen we overbruggen. Daarom maakt de Sustainable Fashion Gift Card het gemakkelijk om een mooi en goed fashion cadeau te geven. Met de giftcard ondersteun je de fashion revolutie die nodig is om de mode-industrie te verduurzamen, en tegelijkertijd investeer je in duurzame fashion pioniers die zich elke dag inzetten voor een meer duurzame mode-industrie.

Bij hen gaat het niet om eigen (financiële) winstmaximalisatie, maar om winst voor iedereen in de modeketen.

Ecopolitan

Hoe helpen we met de Sustainable Fashion Gift Card fashion pioniers vooruit?

Stel je voor, we geven elkaar allemaal een mooi en goed fashion cadeau...

We investeren in storyteling, pr en marketing, zodat zoveel mogelijk mensen weten dat de Sustainable Fashion Gift Card bestaat en mensen deze ook willen kopen. We investeren geld in IT om onze website en het verzilveren van de giftcard voor mensen zo gebruiksvriendelijek morgelijk te maken.

Ook werken we keihard om zoveel mogelijk duurzame fashion pioniers aan te sluiten, zodat de Sustainable Fashion Gift Card in heel Nederland te verzilveren zal zijn.

Daarmee wordt zij een aantrekkelijk fashion cadeau, zowel om te geven als te krijgen.

De Sustainable Fashion Gift Card opereert verder als een community, waarbij fashion pioniers gemakkelijke toegang hebben tot elkaar en ons netwerk van duurzaamheidsadviseurs, communicatie, branding en marketing professionals, maar ook lokale productie-ateliers.

We zouden dan allemaal op een positieve manier direct bijdragen aan verduurzaming van de mode-industrie, want 85% van de waarde van een verzilverde giftcard gaat direct naar de duurzame fashion pionier. De overige 15% investeren wij in de Sustainable Fashion Gift Card. Op deze manier kunnen we weer meer mensen inspireren om bewuster met hun kleding om te gaan. En als we groeien, kunnen we hopelijk wel 90% van de waarde van de giftcard aan fashion pioniers geven. Nu zijn we hiervoor nog te klein en laten onze marges dit nog niet toe.

Met de Sustainable Fashion Gift Card helpen we dus duurzame fashion pioniers vooruit, dragen we bij aan verduurzaming van de mode-industrie en hopen we stiekem dat zometeen iedereen kleding draagt die niet alleen mooi is, maar ook goed voor mens, natuur en dier.

De Sustainable Fashion Gift Card is 20 april gelanceerd op de Nederlandse markt. Om van de giftcard een succes te maken, steun onze crowdfunding!

Supporten kan via onze crowdfundingpagina op Voor de Kunst.

Volgende spreads de duurzame partners van de sustainable fashion gift cards

11

ecopolitan

12

Ecopolitan

13

ecopolitan

14

Ecopolitan

15

ecopolitan

duo Interview

janneke & judith j-lab.3l Janneke: Waarop ben je het meest trots binnen J-LAB3L? Judith: Dat het ons is gelukt om te ondernemen en een succesvol bedrijf op te zetten, naast het runnen van onze gezinnen en het moederschap met jonge kinderen.

Janneke: En wanneer is J-LAB3L een succes?

Judith: Wanneer we kunnen blijven doen wat we nu doen. Mooie kleding produceren en tegelijkertijd bijdragen aan een betere wereld en tegelijkertijd groeien als bedrijf zodat we alleen maar meer impact kunnen maken.

Judith: Wat vind je het leukst aan J-LAB3L? Janneke: Ik kom er achter dat ik het ondernemen heel leuk vind. Ik vind het echt een uitdaging om problemen die op ons pad komen op een goede manier op te lossen.

En daarnaast vind ik het veel voldoening geven om positieve impact te maken in ontwikkelingslanden en daarnaast vind ik het heerlijk om af en toe creatief bezig te kunnen zijn.

Judith: Wat vind je het moeilijkst aan ondernemen?

Janneke: Dat je in sommige gevallen moet durven loslaten dat iets nog niet perfect is. Soms moet je ergens beginnen en het gaandeweg verbeteren.

Janneke: Wat betekent duurzaamheid voor jou?

Judith: Dat er een goede balans is tussen geven en nemen. Dat betekent in de praktijk voor ons merk dat je zonder teveel te vragen van mens en milieu een mooi product kunt maken. Ik vind het belangrijk dat mode en het goed zorgen voor onze wereld niet ten koste van elkaar gaan.

Judith: Koop je zelf nog wel eens niet duurzame merken?

Janneke: Afgelopen jaar heb ik niets gekocht van niet duurzame en fair producerende merken. Daarvoor nog wel eens en dan ging het om klassieke stukken van goede kwaliteit waardoor ze lang mee gaan, waardoor ze duurzaam zijn in mijn garderobe.

Janneke: Wat is jouw lievelingskledingstuk?

Judith: Wat is jouw lievelingskledingstuk?

Judith: De Shanti broderie blouse uit onze collectie.

Die is tijdloos, elegant en ik voel me er altijd heel mooi in als ik hem draag.

16

Janneke: Dat wisselt nog wel eens, maar afgelopen tijd is het onze Nalini Animal jurk. Die draag ik het hele jaar door omdat hij dankzij het model en de kleur bij elk weertype past.

Ecopolitan

17

ecopolitan

18

Ecopolitan

19

ecopolitan

trailer

documentaire

press Play here

20

Ecopolitan

documentaire

taking justice Taking Justice is a documentary about Janneke and Judith, founders of the fashion brand J-LAB3L, who are fighting for justice in the fashion industry. They want to show that it is possible to produce clothing collections in a sustainable and ethical way. They believe transparency about the production proces is a case worth fighting for.

“Together we can fight for justice in the fashion industry and find that perfect balance between giving and taking from our planet.”

Produced by MUMSTER in collaboration with J-LAB3L. mumster.nl j-lab3l.com Follow MUMSTER on Instagram @ccchanellll Follow J-LAB3L on Instagram @j_lab3l_consciousandfair

21

ecopolitan

een duurzame mode-industrie na de coronacrisis? dit is wat we er nu al van merken! tekst Melissa Wijngaarden 22

Ecopolitan

orona. Was het twee maanden geleden voor de meeste van ons nog gewoon een biertje, is dat de afgelopen maand compleet veranderd. Van een onderwerp waar we luchtige grappen over maakten naar een ziekte die geliefden wegnam, de oorzaak van grote financiële onzekerheid en de reden van paniekaanvallen. Jammer genoeg kunnen we weinig doen aan de onzekerheid en het verdriet. Wat we wel kunnen doen is zoeken naar een positief randje aan deze bizarre situatie. En geloof ons, die is er! Steeds luider klinkt de roep om transparantie en duurzaamheid en steeds vaker wordt daar ook gehoor aan gegeven.

Merken worden aangesproken door media Eerder schreven we over hoe onverantwoordelijk veel modemerken met hun leveranciers omgingen.

Veel merken annuleerden hun orders, ondanks dat deze al gemaakt waren en de producent er al kosten

voor had gemaakt. Daarmee werd het probleem in de schoenen geschoven van diegenen met de minste financiële slagkracht. We merkten dat steeds meer media het onderwerp oppakten en afgelopen weekend publiceerde de NOS er zelfs over. Positief, want zo zullen merken hopelijk eindelijk eens ervaren dat ze niet zomaar met alles weg kunnen komen.

Zelfs een “meestonsympathieken”-lijst Online platform Sprout ging zelfs nog een stapje verder.

Niet alleen deelden ze in hun dagelijkse nieuwsbrieven welke bizarre toeren bedrijven nu weer uithaalden om maar te zorgen dat niet zij, maar juist hun leveranciers zouden moeten dokken, ook publiceerden ze een lijst met de tien “Meest Onsympathieke Bedrijven tijdens de Coronacrisis”. De lijst zelf is natuurlijk om te huilen, maar het stemt ons gelukkig dat er nu binnen de gangbare media zoveel aandacht is voor de verantwoordelijkheid van bedrijven tijdens deze crisis.

23

ecopolitan

Na ophef nam onder andere H&M verantwoordelijkheid (maar we zijn er nog niet) Het mooie aan de kritische media is dat merken zich nu genoodzaakt voelen om verantwoordelijkheid te nemen. Zo publiceren steeds meer merken een statement waarin ze aangeven om in ieder geval te betalen voor de orders die al gemaakt zijn, wat al enorm helpt. De bestuurders van Action gaven zelfs 30% van hun loon op uit solidariteit met hun partners.

•

Steun duurzame ondernemers, dat hoeft niet alleen met geld (kijk hier voor inspiratie)

•

Spread the word, deel met vrienden waarom je het belangrijk vindt dat de modeindustrie Duurzamer wordt of laat merken weten dat jij het fijn zou vinden als merken duurzamer produceren.

•

Teken petities, zoals deze van Remake

Amsterdam is al overgestapt naar de donut economie De kritische blik is niet alleen gericht op bedrijven, maar ook op de overheid. Lokale overheden zijn steeds meer bezig met de impact die zij zelf maken en wat voor gemeente ze zouden willen zien na deze crisis.

De gemeente Amsterdam is zelfs overgestapt naar het zogenoemde donutmodel; een model gefocust op circulariteit en duurzaamheid. Een ontzettend mooie stap dus!

Doordat steeds meer media en overheden actie ondernemen om een duurzamere economie te bereiken, hebben we er vertrouwen in dat we de komende jaren de mode-industrie daadwerkelijk eerlijker en duurzamer kunnen maken. Hoe je daar nu alvast bij kunt helpen?

Blogartikel van Project CeCe 24

Ecopolitan

25

ecopolitan

who made my clothes? lk jaar op Fashion Revolution Day stellen we onszelf deze vraag.

We weten dat degene die onze kleding maakt vaak ver weg woont, voor een hongerloontje werkt in onveilige omstandigheden.

In de afgelopen jaren hebben we kleine stapjes gemaakt met maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Er zijn mooie voorbeelden met FairTrade en Circulaire kleding. Het coronavirus heeft een gigantische impact op de kledingketens en heeft alles op z’n kop gezet. De vraag ‘who made my clothes’ is relevanter dan ooit. Ik stel me voor: het is Tasmin, 19 jaar en sinds 2 jaar werkzaam in een kledingfabriek in Dhaka, Bangladesh. De fabriek waarin ze werkt levert aan bekende Europese en Amerikaanse merken. De omstandigheden zijn niet geweldig, maar toch is ze trots op haar werk.

Met haar inkomen kon ze de rest van haar familie voorzien van basisbenodigdheden.

Sinds de wereldwijde uitbraak van het coronavirus zit ze thuis in ‘lock-down’.

Haar salaris van maart heeft ze ontvangen, maar voor april is dat maar de vraag. De merken hebben hun orders gecanceld, haar werkgever heeft daarom weinig financiële middelen om salarissen uit te betalen.

Werkloosheidsuitkeringen bestaan niet in Bangladesh. Hoe lang zal dit duren?

Een maand kan ze uitzingen, daarna niet meer. Dan zal ze terug moeten naar het platteland. Armoede zonder vooruitzicht.

Wereldwijd zijn er miljoenen meisjes zoals Tasnim. De makers van onze kleding, nu in grote onzekerheid over hun bestaan. Hoe lang gaat dit duren inderdaad. En hoe ziet het post-corona tijdperk eruit. De grote hoop is dat Tasnim en haar collegas de komende maanden doorkomen en daarna weer aan de slag kunnen. En hopelijk versnelt de crisis de mooie initiatieven die in gang waren gezet voor de crisis.

Misschien minder wegwerpkleding, maar kleding met aandacht voor mens en milieu.

tekst Janet Mensink 26

Ecopolitan

poster #Whomademyclothes by Sara Huisman, 4e jaar student Cibap Vakschool voor Vormgeving.

27

ecopolitan

28

Ecopolitan

focus aandacht voor mens & mode Focus zet zich in voor de verbetering van de positie van mensen, die niet als vanzelfsprekend hun weg vinden in de maatschappij. Dit doen we o.a. door verschillende projecten en trainingen geleid door ervaringsdeskundigen. Zodra je binnen komt stap je in een totaal andere wereld elke ruimte heeft wel iets unieks.

Tekst Lotte Zielman Model Wendy Duitscher Foto Job Boersma 29

ecopolitan

inds een aantal jaren is Focus gehuisvest in een voormalige basisschool.

Direct bij binnenkomst betreed je Het Eetcafe; in een sfeervolle huiselijke jaren 70 stijl, vol met planten. Een heerlijke ruimte voor een gezonde betaalbare lunch of een kop koffie. De planten vind je door het hele pand en we hebben zelfs een plantenasiel; Heb je een plantje waar je niet meer voor kan zorgen of is deze er slecht aan toe dan kan je deze brengen, maar ook kan je komen om een plantje een nieuw thuis te geven.

Daarnaast hebben we 2 ateliers, een kunstatelier en een textielatelier. Voor iedereen die in een inspirerende omgeving aan de slag wil met zijn creatieve vaardigheden.

De winkel is een prachtige plek voor stijlvolle kwalitatieve tweedehands mode-, vinyl-, kunst- en vintage liefhebbers; ook voor ondernemende, creatieve mensen die een podium zoeken voor zelfgemaakte producten en natuurlijk voor mensen die op zoek zijn naar een werkervaring plek.

Invloed corona virus Afgelopen weken is Focus de gehele tijd open gebleven. Wij wilden onze deelnemers een plek blijven geven om naartoe te gaan in een tijd waar isolement veel negatieve invloed heeft op de mentale gesteldheid.

Wij doen dit op een veilige manier door voldoende afstand te behouden, voldoende hygienische maatregelen en maximaal aantal mensen binnen de ateliers aan te houden.

Wat ook leuk is om te vertellen; In het textielatelier worden momenteel mondkapjes gemaakt, deze worden aangeboden aan verscheidene zorg instanties in Zwolle via organisator Karin van Oosten.

Momenteel is er ook een samenwerking met Zwolle actief. Zij richten zich op activering van dak-en thuisloze mensen in Zwolle. Zij

30

hebben Focus gevraagd om deze mensen een plek te bieden, mee te draaien en hierdoor hebben zij een dagbesteding.

Private shopping Eerst was het site stuk rustiger geworden in de winkel door coronavirus. Nu trekt het weer aan met het aantal klanten. Voor vele mensen is een bezoekje aan de winkel een mogelijkheid om even de deur uit te gaan en te shoppen. Vooral ook nu met de mogelijkheid van Private Shopping.

“Reserveer de winkel geheel gratis voor jou alleen of voor jou en 3 vriendinnen. Winkelen & passen zonder zorgen!“

Ecopolitan

Focus & kleding ruilfeestjes038?

We weten allemaal dat er een overschot is aan kleding. Naast dat De Winkel al erg duurzaam te werk gaat door kleding een tweede, derde of zelf vierde leven te geven.

Het leek ons leuk om samen te werken met kledingruilfeestjes 038. Kleding die niet verkocht wordt in De Winkel brengen we in om de kleding nog een kans te geven.

Focus bied hier dus een hele mooie ruimte voor. Die tevens ook te huur zijn voor ieder ander die iets leuks wil organiseren.

Lotte Zielman Sinds 2011 werkt zij bij Focus werkzaamheden coördinatie De Winkel en de nieuwsbrief, inrichting van het pand, in PR team. facebook.com/focuszwolle

31

ecopolitan

32

Ecopolitan

fish story tekst Map Renes foto Jörgen Caris

ij nader inzien ben ik gewoon een viswijf.

Als ik op de markt een Hollandse haring koop maak ik vaak de opmerking dat ik zelf ook in de VIS handel zit. Met een brede glimlach op het gezicht vertel ik dat ik mode maak van zalm.

Fish ?!

Mijn eerste ontmoeting met zalmleer was in 2010. Op een duurzaam event ontmoet ik Thecla Bodewes, eigenaar scheepswerf. Als ik vraag of zij model wil zijn bij een duurzame modeshow, reageert zij enthousiast. In dezelfde reactie geeft zij aan een jurk van zalmleer te willen dragen. Samen met Wilma Smit, fashion designer, maken we een zalmleren jurk in de kleur blue jeans. Op verschillende duurzame momenten heeft Thecla de jurk gedragen zoals bij een portret serie “Duurzame relaties” in het “Bijzonder Zwolle” magazine, najaar 2018.

Fish Shoot & Show De vis laat zich mooi fotograferen. In 2015 heeft Job Boersma, bevriende fotograaf mijn eerste collectie Waterzooi gefotografeerd. Dit voor zijn magazine Pulp de Luxe. Regelmatig maken we nieuwe foto’s met andere modellen en op andere locaties. Meestal om duurzaamheid te duiden. Mede door deze foto’s ben ik gevraagd om mijn zalmleren mode items te showen bij de Dutch Designers show van Dutch Sustainable Fashion Week in 2016 en 2017.

Fish design Mijn zalmleren JURK “Beautiful Garbage” is toegevoegd aan de expositie CLEAN REVOLUTION - Dutch Design for a better world” , welke is samengesteld door Yksi connect. De Jurk was te zien in de Dutch Design Week in 2018 in Eindhoven. Als maker is het leuk om met bezoekers in gesprek te gaan en hen ecobewuster te maken. Uit nieuwsgierigheid willen zij voelen en ruiken aan de jurk. Vanaf dat moment kijken zij anders naar de zalm op hun bord. Vis vertelt over circulaire design.

Vishandel 3.0 Als vormgever is het een creatieve uitdaging om van zalmhuiden mooie tijdloze producten te maken. Samen met stagiaires, toekomstige vormgevers, doe ik onderzoek naar zero waste bij het maken van mode van zalmleer. Het ontwerpproces is 180 graden om als je een circulair designer wilt zijn. Vormgeven vanuit reeds bestaand materiaal en hoe vorm te geven dat het materiaal steeds opnieuw weer vorm gegeven kan worden.

Eigenlijk is mijn VIS handel een communicatiemiddel om over verschillende onderwerpen met andere mensen in gesprek te gaan.

“Komt dat zien, kom dat ruiken … mode van zalm”

maprenes.nl 33

ecopolitan

karen kammeraat Oprichter EerlijkWinkelen.nl en auteur Gewoon Goed; jouw koopgids voor een mooiere wereld

Hoi Karen, vertel eens iets over jezelf Ik heb een achtergrond in ontwikkelingssamenwerking en mijn missie is een eerlijk inkomen voor iedereen. Ik vind dat iedereen fatsoenlijk betaald moet worden voor het werk dat ze doen, zodat ze vrijheid hebben om hun leven in te richten zoals zij dat willen. Bovendien draagt een eerlijke beloning en een eigen inkomen bij aan eigenwaarde.

Zo’n 25 jaar geleden kwam ik tot het inzicht dat als we armoede de wereld uit willen helpen, wij hier misschien wel meer moeten veranderen dan mensen in ontwikkelingslanden. Ons consumptiepatroon leidt tot armoede aan de andere kant van de wereld. Direct doordat we te weinig betalen, en indirect omdat de effecten van bijvoorbeeld klimaatverandering daar veel heftiger zijn dan bij ons. Met eerlijke handel kunnen we allemaal bijdragen aan een betere wereld.

En dat leidde tot de oprichting van EerlijkWinkelen?

Ja. Ik begon zelf eerlijke producten te kopen en kwam erachter dat er zoveel moois en lekkers te krijgen is dat ook nog eens een 34

positieve impact heeft. Helaas zijn veel van die producten niet heel eg bekend.

Ik merkte dat ik door te laten zien en proeven mensen kon overtuigen om andere keuzes te maken. Dit werkte bij vrienden, buren, familie en collega’s. Ik begon te broeden op een idee hoe ik al die mooie en eerlijke producten en winkels onder de aandacht kon brengen van een groter publiek, en dat is EerlijkWinkelen geworden. En later kwam daar mijn boek bij.

Vertel eens over je boek?

Hoewel het aanbod van duurzame en eerlijke producten, en het aantal mensen dat ze kopen, flink gestegen is de afgelopen jaren, is het nog steeds procentueel een klein deel van de markt. En dat terwijl consumenten keer op keer aangeven dat ze wel willen. Ieder jaar verschijnen er weer onderzoeken waaruit blijkt dat de meerderheid van de vrouwen graag duurzame kleding zou kopen, en toch doet nog steeds maar een klein deel dat daadwerkelijk. Hoe komt dat?

Redenen die genoemd worden, zijn dat duurzame kleding duurder is, dat fair fashion nog steeds een geitenwollensokkenimago heeft, en moeilijke verkrijgbaarheid. Aan de prijs van kleding kan ik niet zo veel doen,

Ecopolitan

35

ecopolitan

maar mensen de weg wijzen naar waar ze eerlijke kleding en andere producten kunnen krijgen en hoe ze het kunnen herkennen, dat kan ik wel! Dat doen we met EerlijkWinkelen, en dat doe ik ook met mijn boek.

Hoe is je boek ontvangen?

Iedereen die het boek leest is heel enthousiast over de praktische insteek en dat het niet belerend is. Wat ik heel grappig vind is dat het boek het heel goed doet bij mannen.

Voor wie is je boek bedoeld?

Je boek ziet er trouwens heel mooi uit!

De doelgroep die ik voor ogen had bij het schrijven is iedereen die al besloten heeft duurzamer te willen winkelen, maar niet weet hoe dat moet. Het boek geeft kort aan wat de problemen zijn van de huidige producten, en gaat vooral in op wat duurzame alternatieven zijn. Zo kon ik het boek kort, krachtig en laagdrempelig houden.

Kan je in het kort vertellen hoe je dat dan doet, duurzaam winkelen?

Ten eerste geloof ik dat iedere stap er een is, en dat als we met veel mensen kleine stappen zetten we samen veel verschil kunnen maken. Dus ik raad iedereen aan om zich niet te druk te maken over wat je niet doet, maar vooral te doen wat je wel kan en wil doen. In mijn boek staat een mooie quote van de voorzitter van de Belgische vegetariërsvereniging, waarin hij aangeeft dat het grotere aanbod van vleesvervangers niet te danken is aan vegetariërs, maar aan de veel grotere groep flexitariërs.

Als je kijkt naar kleding kan je in verschillende winkels en in verschillende prijsklassen iets doen, net wat bij je past.

Als je weinig geld hebt, zijn tweedehands, kledingruilfeestjes en kledingbibliotheken een uitkomst. Als je graag naar grote ketens gaat, kun je er daar in ieder geval op letten dat je iets koopt van een duurzaam materiaal, dat hebben tegenwoordig bijna alle grote merken in de collectie. Tussen de wat kleinere ketens met vaak wat duurdere kleding, vind je heel wat duurzame winkels, kijk maar eens bij Fairwear.org. En dan heb je natuurlijk nog de kleine duurzame merken en winkels, waar ik persoonlijk meestal heen ga.

36

Dank je! Mijn beste vriendin is ontwerper en zij heeft samen met een illustrator het boek verzorgd. Ik vond het belangrijk dat het er aantrekkelijk uitzag en niet te eco, zodat het een groot publiek aanspreekt.

Ik zou nog wel langer door willen praten, maar ik denk dat onze tijd er op zit. Als lezers meer willen weten, waar kunnen ze je boek dan kopen of bekijken?

Je kan het boek natuurlijk kopen bij bol. com, maar ik zou het leuker vinden als je het koopt bij een kleine winkel, zoals je lokale boekhandel of bij een van de duurzame conceptstores die het verkopen. Zij kunnen je steun goed gebruiken, zeker nu!

Ecopolitan

rethink apparel erasmus rotterdam

@erasmussustainabilityhub @rethinkapparel

37

ecopolitan

anders eerlijk winkelen Dit jaar bestaat EerlijkWinkelen.nl 10 jaar!

Waar we onze energie het liefst hadden gestoken in het feestelijk vieren van dit mooie jubileum, zijn we in plaats daarvan volop bezig met de aangesloten winkeliers zo goed mogelijk te ondersteunen met het doorkomen van de coronacrisis. We hebben een speciale pagina gemaakt op de website: Anders EerlijkWinkelen.

Kleine winkels en kleine duurzame merken hebben het moeilijk. De aanvoer uit de productielanden is vertraagd doordat de productie niet op volle toeren kan draaien, er minder transport is en sommige grenzen gesloten zijn. Mensen wordt opgeroepen om toch vooral thuis te blijven, waardoor winkels de aanloop van bezoekers hebben zien slinken tot soms maar een of twee klanten per dag. Sowieso is het niet verantwoord om veel mensen in de winkel te hebben. Terwijl

38

sommige grote merken hun bestellingen botweg geannuleerd hebben, zouden duurzame merken dat nooit doen. Een goede en trouwe relatie met de makers is tenslotte een cruciaal onderdeel van sociaal en verantwoord ondernemen.

Terwijl grote webwinkels zoals bol.com en Amazon de bestellingen niet aankunnen en honderden mensen aannemen, zien kleine webwinkels het aantal aankopen teruglopen.

Dat kan en moet anders!

Creatieve oplossingen Gelukkig zit net niet in de aard van ondernemers om bij de pakken neer te zitten en zijn er verschillende creatieve oplossingen bedacht om toch klanten te blijven bedienen.

En die oplossingen staan bij elkaar verzameld op Anders EerlijkWinkelen. eerlijkwinkelen.nl

Ecopolitan

Hier een greep uit de mooie initiatieven: Bij kinderkledingwinkel Broer & Zus in Amsterdam krijg je bij twee sweaters gratis een joggingbroek van het eigen merk.

WWen in Den Haag heeft een catwalk gemaakt in de winkel en loopt daarop modeshows die te zien zijn via Instagram.

Ze kan langs komen met een koffer vol kleding die ze voor je huis zet, zodat je thuis kan passen. En nog veel meer!

Hemelse Hebbedingen in Deventer is begonnen met een webwinkel die steeds verder aangevuld zal worden.

Bij Karakter in Gouda kun je shoptegoed aanschaffen waarbij je 5 tot 15% meer tegoed krijgt dan je betaalt.

Een waardebon van EUR 100 heeft bij Tante Pos in Lochem een waarde van €125.

Verder een berenactie voor het goede doel, meer brocante, enz.

Pijnenburg schoenen in Tilburg heeft een plexiglas schot gemaakt zodat op verantwoorde manier voeten gemeten kunnen worden.

LIV Stores in Utrecht heeft de Thuisblij(f) sweater ontwikkeld, die net als andere kleding via de webshop besteld kan worden.

Koko in Woerden heeft een pop-up webshop op Instagram en Facebook.

Webwinkel Elements of Freedom geeft bij iedere bestelling het boek Gewoon Goed; jouw koopgids voor een mooiere wereld cadeau.

De pagina wordt dagelijks aangevuld met nieuwe initiatieven, dus neem vooral regelmatig een kijkje. Sowieso houden nog een flink aantal de winkel (op afspraak) open, dus check jouw favoriete kledingwinkel en ga eens langs. Heb je nu niks nodig, dan kun je altijd een cadeaukaart aanschaffen zodat ze deze periode overleven.

Laten we er met z’n allen voor zorgen dat de duurzame merken en winkels hier goed doorheen komen!

39

ecopolitan

40

Ecopolitan

een gesprek over de impact van corona op de mode.

Gesprekspartners zijn Bianca Nolle (46 jaar), eigenaresse van duurzame schoenen - en kleding winkel te Deventer en haar zoon Kees Huisman (19 jaar) student theater te Arnhem. (Student met geld, omdat het geplande concert van Lady Gaga in de VS niet doorging vanwege Corona.)

foto Marij Aafjes van Knijter 41

ecopolitan

Kees: Wat was je eerste gedachtengang die je had? Over hoe corona de winkel gaat beïnvloeden.

Bianca: Nu ga ik failliet.

Ik vond het zo logisch dat bij een lockdown niemand geïnteresseerd zou zijn in het aanschaffen van nieuwe schoenen en kleding. Iedereen heeft wel wat anders aan t hoofd en sowieso waarschijnlijk wel genoeg in de kast liggen.

En jij en Meike (Kees z’n zus) schreven het in jullie lockdownlied: “ik wil mijn outfit showen, maar dat kan niet want ik ben thuis.”

Dus al leeft dat gevoel wel van ik wil er leuk uitzien, dan nog denk ik dat mensen bij het thuiswerken niet zo gekleed zullen gaan als naar kantoor.

Kees: Ja ik denk dat het dan gaat om comfort en gemak. Maar veel mensen, waaronder ikzelf, gingen niet in joggingbroek naar de supermarkt. Dat was het hoogtepunt van de dag, dus dan zorgde ik voor een compleet outfit. En ik had wel nonstop zin om geld uit te geven, maar daar heb ik altijd zin in.

Bianca: Het eerste wat je dan ook hebt gedaan is geld uitgeven aan kleding en schoenen. Had je het nodig?

Kees: Nee, maar..

Bianca: Vond je het nodig?

Kees: Ja, op zo’n manier van, er zijn altijd dingen waarvan ik denk dit is leuk. Of dit zou goed passen bij dat. En dit heb ik nog niet. Maar ook het sociale aspect; mensen tegenkomen.

Bianca: Dat kon je in de supermarkt ook, mensen tegenkomen.

42

Kees: Dat is anders, en in de stad kon ik iets halen waar ik blij van word.

Bianca: Is het dan een troost aankoop?

Omdat je zo lang binnen hebt gezeten?

Kees: Nee, ik vind het sowieso leuk om nieuwe dingen te kopen en ik wil liever nu de winkeliers ondersteunen dan later wanneer iedereen het doet.

Bianca: Ah, als in: ik durf, ik heb behoefte en nu het geld om uit te geven.

Bianca: Ik ben erg blij met je hulp bij de fotoshoot voor de webwinkel en het opstarten van de outletwinkel. Ik heb echt naar wegen gezocht om meer omzet te kunnen genereren dan alleen de winkel.

Kees: Ga je na corona terug naar hoe het was?

Bianca: De webwinkel blijft, de outletwinkel is tijdelijk. De lockdown was in veel gevallen erg goed voor het milieu.

Ik hoop dat de coronatijd ervoor zorgt dat mensen bewustere keuzes maken in t leven. In het specifieke geval van kleding en schoenen; er zijn zoveel merken die een bijdrage leveren aan een mooi modebeeld en tegelijkertijd minder belastend zijn voor het milieu.

Kees: ik zag een instagrampost. Daar stond ook zoiets in: ‘Ik hoop dat we in deze tijd kunnen inzien wat we beter kunnen doen en daar mee beginnen als we de straat weer op mogen.’

Bianca: Laten we het hopen.

Ecopolitan

43

ecopolitan

duurzame schoenen hemelse hebbedingen

Asportuguesas Unisex model schoenen, met een dikke zool gemaakt van een mix van rubber en 100% natuurlijke kurk. Kurk is de bast van de kurkboom. De bast wordt iedere 9 jaar handmatig van de boom gehaald, waarna deze opnieuw aangroeit. De kurkboom kan wel 200 jaar oud worden.

De bovenkant van dit model is gemaakt van gerecycled katoen. De gehele productie van de schoen vindt plaats in Portugal.

Loints Holland Schoenen van Loints Holland voor dames en heren. Deze schoenen worden ontworpen in Nederland en gemaakt in hun eigen fabriek in Hongarije. Voor de schoenen wordt gebruik gemaakt van stevig rundleer.

Het leer wordt gelooid bij één van de schoonste leerlooierijen in Duitsland en is afkomstig van runderen uit Nederland en Duitsland.

Vaak zijn de schoenen van ongevoerd leer gemaakt, daardoor is er minder leer en minder lijm nodig. Een paar Loints kan wel 10 jaar mee gaan.

44

hemelsehebbedingen.nl

Ecopolitan

Woden Sneakers uit Denemarken voor de dames.

Dit model is gemaakt van zalmleer. Vishuid is een afvalproduct in de voedselindustrie. In IJsland wordt deze ecovriendelijk gelooid.

De structuur van de huid is 10 keer sterker is dan rundleer. Voor de buitenzool wordt 10% gerecycled rubber gebruikt. De binnenzool is gemaakt van een veerkrachtig polyurethaan, welke 2 tot 3 keer langer meegaat dan een zool van het gangbare materiaal EVA. Op de binnenzool ligt een losse zool met een groot gehalte kurk.

Ipanema Sandalen en slippers uit Brazilie. Dit model is voor de dames, er zijn ook slippers voor de heren.

De slippers worden ecovriendelijk geproduceerd van een materiaal genaamd Flexpand. Dit materiaal is 100% recyclebaar en ieder paar bestaat al uit 30% gerecycled materiaal.

Verder zijn ze vrij van weekmakers, gifstoffen en chemicaliën.

En 100% vegan.

Clumpy’s De houten klomp in een modern jasje. Over het algemeen aangeschaft door dames. De zool is gemaakt van populieren hout met een rubberen tussen stuk voor aangenaam loopcomfort. In dit geval is de bovenkant gemaakt van microfiber. Vastgemaakt aan de zool met nietjes, waardoor dit model geschikt is voor veganisten. Microfiber is een synthetisch materiaal en daardoor niet direct het meest milieuvriendelijk.

Echter is het een sterk en makkelijk te onderhouden materiaal. En in vergelijking met leer durf ik niet te zeggen welke ‘in the end’ milieuvriendelijker is.

45

ecopolitan

46

Ecopolitan

elements of freedom Elements of Freedom vestigt aandacht op katoenboeren Elements of Freedom is een duurzaam én fashionable kledingmerk uit Amsterdam. Hoewel het ook voor hen, net als voor alle andere (duurzame) kledingmerken, lastig is om overeind te blijven tijdens de coronacrisis, zijn ze geschrokken van de beslissing van een aantal grote merken om orders te annuleren en te betalen. Tijdens Fashion Revolution Week hebben zij geld gedoneerd aan Solidaridad om de biologische katoenboeren te ondersteunen.

Over Elements of Freedom Vrijheid in alle dimensies is het uitgangspunt waaruit Elements of Freedom werkt. Vrijheid om te dragen wat je wil, om te zijn wie je bent in kleding waarin je vrij kunt bewegen. Het merk vindt vrijheid voor de kledingmakers heel belangrijk en werkt daarom met fabrieken en ateliers die hun werknemers een goed inkomen geven. Moeiteloos worden eerlijke omstandigheden, duurzame materialenen heerlijk zittende kledinggecombineerd tot fashion die een blijvende indruk achterlaat.

elementsoffreedom.nl 47

ecopolitan

48

Ecopolitan

49

ecopolitan

het ontstaan van indigo ravens. een modelabel dat staat voor tijdloos design, liefde voor het ambacht en respect voor materialen. Indigo ravens, het nieuwe Utrechtse label van industrieel ontwerpster Petra van de Laar, brengt met haar eerste collectie bijzondere, tijdloze en vooral unieke kledingstukken. Alle kledingitems worden ook nog eens op een eerlijke wijze geproduceerd met gebruikmaking van tweedehands stoffen.

indigoravens.shop

50

Ecopolitan

Door de inzet en ambitie van initiatiefneemster Petra van de Laar zag Indigo ravens, na een intensieve voorbereiding, eind 2018 het levenslicht.

Een partnerschap met Emmaus Lombok maakte de eerste collectie sustainable mode mogelijk en vormde daarmee het definitieve startsein. Met het overschot aan jeans en katoenen herenhemden worden nieuwe unieke kledingstukken vervaardigd. Door het hergebruik van tweedehands kleding benadrukt Indigo ravens de imperfectie en geeft ze stoffen een tweede leven.

Inspiratie voor het basisstuk van de collectie is de Japanse Kimono. Die worden al eeuwen lang gekoesterd en hergebruikt.

De kimono’s waren dikwijls familiestukken en werden keer op keer hersteld waardoor de ‘littekens’ in de stof, na generaties van hergebruik, een eigen verhaal vertelden en daarmee een prachtige nieuwe dimensie toevoegden aan het kledingstuk.

Na al het nieuws over de vervuilende kledingindustrie en de dikwijls erbarmelijke arbeidsomstandigheden in naaiateliers wereldwijd, vond ik dat het tijd was om mijn verantwoordelijkheid te nemen als ontwerper en een eigen kledinglijn neer te zetten. Vaak is de stof van ‘oude’ kleding nog prima, maar is het model bijvoorbeeld niet meer actueel. Zonde om weg te gooien, toch? Daarom maken wij er nieuwe tijdloze mode items van.

Als industrieel ontwerpster is Petra van de Laar alles behalve een vreemde in het Utrechtse creatieve veld van ontwerp, hergebruik, kunst en mode. Met het om zich heen verzamelen van een kundig team, bestaande uit coupeuse Moon Tervoort, naaisters en business strateeg Marleen Schlichting kregen haar mode-ideeën vorm en kon de eerste collectie eindelijk ‘out in the open’.

De sieraden op de foto’s zijn van Colette van Essen, gemaakt van vintage silver.

51

ecopolitan

serafina koopt 1 jaar geen nieuwe kleding! interview

Loes: Waar ben jij precies mee bezig?

Serafina: Het begon toen ik een keer op Instagram het account van ‘buy less be more’ tegenkwam. Ik las daar dus dat mode eigenlijk helemaal niet zo goed is voor het milieu. Ik kwam de challenge tegen waarbij je een heel jaar geen nieuwe kleding meer aanschaft en aangezien ik vintage shoppen altijd al heel leuk vond wou ik dit meteen gaan doen. De challenge houd dus in dat je een jaar lang geen nieuwe nieuwe kleding meer koopt.

Alles wat je draagt is 2ehands, geleend of geruild.

Loes: Waarom doe je dit?

Serafina: Ten eerste vind ik het gewoon een hartstikke leuke uitdaging. Ook is naar mijn beleving 2e hands kleding kwalitatief gewoon veel sterker. Maar bovenal wil ik graag op mijn manier wat doen tegen de verschrikkelijke omstandigheden in de fabrieken waar de nieuwe kleding gemaakt word en natuurlijk de impact die deze markt heeft op de planeet.

Loes: Hoelang ben je precies bezig?

Serafina: Ik ben begin dit schooljaar begonnen. Dus nu bijna een jaar. Daarvoor shopte ik sowieso al veel 2e hands en vintage omdat ik dat ook gewoon heel leuk vind.

Loes: Waar haal jij al je kleren vandaan?

Serafina: De Episode, Laura Dols vind ik ook een erg leuk winkeltje maar ook gewoon de kringloop. Focus vind ik ook regelmatig wat leuks en ik heb binnenkort een privé shop afspraak bij de Vintage Kilosale in Rotterdam.

Loes: Denk jij dat mede leeftijd genoten hier ook mee bezig zijn?

Serafina: Mijn vrienden in ieder geval steeds meer, ik neem graag vrienden mee met shoppen en dat vinden zo ook altijd heel leuk.

Over het algemeen denk ik helaas nog niet heel veel maar ik zal zeker mijn best blijven doen om mensen om mij heen te inspireren.

Loes: Wat zou jij later graag willen gaan doen?

Serafina: Dat lijkt al wel duidelijk toch…

Modeontwerper natuurlijk!

Foto rechts Jan Kalma, Natasja van Damme (Moeder) 52

Ecopolitan

53

ecopolitan

Loes: Hoe motiveer jij jezelf om dit vol te houden als jouw klasgenootjes allemaal dat nieuwe jurkje hebben en jij niet?

Serafina: Het is soms wel moeilijk maar je krijgt er zo veel voor terug. Het is veel unieker om alles 2e hands te kopen. Ik zal altijd de enige zijn die mijn jurk heeft.

Loes: Wat zou je graag tegen anderen willen zeggen om mensen te motiveren?

Serafina: In plaats van winkelen in de stad, kun je ook naar een vintage winkel of kringloop gaan. Alle kleine beetjes helpen dus je kunt het altijd een kans geven. Geef een kledingstuk nog een leven in plaats van bijdragen aan de fast fashion industrie.

Loes: Wil je ooit nog nieuwe kleding gaan kopen?

Serafina: Nee absoluut niet. Aan het eind van mijn challenge is het natuurlijk nog steeds even slecht. Dit is een veel leukere, uniekere en betere manier om aan mijn kleren te komen.

Interview by Loes van der Haar, stagiair MAPSZ | Groenkapje Instagram @serafinaselene

Serafina van Damme is 11 jaar en woont in Zwolle. Zij was ook gastspreker bij de LUNCH ZOOM over Fashion Revolution van Club Cele - Zwolse Theaters. Door haar mode challenge komt zij vaak in het nieuws. Haar foto’s op Instagram zijn prachtig. Serafina inspireert andere mensen om te kiezen voor vintage kleding. Toevallig kennen Serafina en Loes elkaar van Kilo vintage event.

Op Instagram volgen zij elkaar. Voor dit magazine Ecopolitain heeft Loes Serafina geïnterviewd.

54

Ecopolitan

55

ecopolitan

internationale vrouwendag Op deze Internationale Vrouwendag (8 maart 2020 j.l.) komt Fashion Revolution op voor de miljoenen vrouwen en meisjes over de hele wereld, die de kleding maken welke wij dragen.

Terwijl de grote merken collecties, slogan-t-shirts of marketingcampagnes introduceren, welke zijn gericht op empowerment van vrouwen, gaan we dieper in op de mensen, fabrieken en bedrijven achter deze feministische merchandise.

Hayat Rachi schrijft: “Je kunt vrouwen in het ene land niet uitbuiten om ze in een ander land sterker te maken”. Maar helaas, de overgrote meerderheid van de mensen, die onze kleding maken, werken in minder dan ideale omstandigheden. Kenmerkend is intimidatie en misbruik, een salaris dat ver onder het leefbaar loon is en het ontbreken van fundamentele mensenrecht bij collectieve onderhandelingen. Samen met ons netwerk gebruiken we deze Internationale Vrouwendag om een ​​licht te werpen op genderongelijkheid in de modeketen. Een oproep om mee te doen met een campagne door een e-mail te sturen naar een merk, maak gebruik van social media, leer jezelf over genderongelijkheid in de mode-industrie en verspreid de boodschap.

***

Tekst is overgenomen van de website Fashion Revolution UK. (Vertaling van Engels naar Nederlands). De campagne is ontwikkeld door Lena Bäunker met fotografie van Rosa van Ederen. Beiden hebben zich vrijwillig ingezet voor Fashion Revolution Team NLD 56

Ecopolitan

57

ecopolitan

58

Ecopolitan

59

ecopolitan

Interview

meike & loes loes & janet

Meike Loes: Hoe ben je in het CIBAP circulair project gerold?

Meike: Map is een vriendin van mijn moeder. Ze hebben samen wat projecten met duurzame mode gedaan. Ik wilde zelf ook graag zoiets doen: een mooi ontwerp en modefotos. Toen ze een project had bedacht met stagiaires van het CIBAP wilde ik meteen meedoen.

Samen met mijn beste vriend Nathan hebben we een ontmoeting gehad op het CIBAP en hebben allerlei ideeën bedacht samen met stagiaire Loes.

Loes: Waarom vind je dit belangrijk?

vegetarisch, ik doe vaak met m’n moeder een Trashwalk in de buurt. Toen ik nieuwe sneakers mocht uitzoeken vorige maand, heb ik gekozen voor PUMAs van gerecycled plastic afval (First mile).

Loes: Wat krijg jij nou mee van je moeders werk en heeft dit ook invloed op jou beeld van fashion?

Meike: Ik zie best veel van en over mijn moeders werk. Ik ga bijvoorbeeld wel eens met haar mee naar kantoor in Amsterdam. Onder het kantoor van mijn moeders werk is een “Fashion for Good” centre. Hier ben ik al vaak geweest en daar krijg ik veel van mee. En is het voor mij natuurlijk vanzelfsprekend dat je heel zuinig moet doen met mode.

Ook weet ik welke merken wel en niet goed zijn en waar ik dus wel niet kan shoppen.

Meike: We moeten de wereld een beetje beter maken.

Kleding wordt gemaakt in ontwikkelingslanden. De Loes: Is het project veranderd door corona? arbeiders verdienen vaak heel weinig en onder onveilige omstandigheden. En door kledingproductie is er veel Meike: Toen we onze eerste ontmoeting hadden milieuvervuiling. Ik wil laten zien dat het ook anders kan. op CIBAP hadden we van alles bedacht over het ontwerpproces en social media daaromheen. We zouden Loes: Ben je verder ook bezig met duurzaamheid? elkaar minstens een keer per week zien en daar dan over posten en misschien zelfs iets op school regelen. Meteen Meike: Ik denk het wel. Ik ben sinds september vorig jaar dat weekend erna had premier Rutte z’n toespraak 60

Ecopolitan

gehouden en konden we elkaar niet meer zien. We hebben het nu anders geregeld. Veel kan ook op afstand: jezelf meten en maten doorgeven, een interview en een fotosessie in Zwolle. Dit e-magazine is ook heel leuk. Nu gaan we hier over posten.

werkuren. Waarom we dat willen? is omdat het nu is dit vaak niet het geval is.

Loes: Hoeveel reis je voor je werk?

Loes: Wil je nu later ook designer worden?

Ik vind mode heel leuk, maar vooral om te dragen. Ik wil wel iets met ‘eerlijkheid’. Ik denk nu dat ik rechter wil worden. Als dat niet lukt misschien wel model of designer.

Janet: Nou momenteel natuurlijk even helemaal niet.

Normaal gesproken reis ik zo’n 3 a 4 keer per jaar naar een ander continent als Azië of Afrika. Verder reis ik elke maand eigenlijk wel naar ergens in Europa. Ik ga dus ook 1 a 2 keer per jaar naar de productie landen toe om daar ook even een kijkje in de fabrieken te nemen.

Janet

Loes: Ben je altijd al bezig geweest met fashion maar ook met duurzaamheid?

Loes: Wat voor werk doe je precies?

Janet: Ik heb milieuhygiëne gestudeerd in Wageningen.

En vanuit daar ben ik eigenlijk meteen deze wereld in gerold. Ik was vanaf jongs af aan al bezig met duurzaamheid. Het is min of meer per toeval zo gegaan dat ik de kledingsector ben gegroeid. Toen ben ik aan het werk gegaan bij Solidaridad en vanuit daar naar waar ik nu zit.

Janet: ik werk bij een non-profit organisatie (SLCP) en probeer de kledingsector van binnenuit te veranderen.

Ik doe dit samen met meer dan 200 organisaties, merken, producenten en instanties. Het doel van mijn werk is duurzame kleding productie. Ik richt me met name op de arbeidsomstandigheden van mensen, die onze kleding voor ons maken. Dat betekent een loon waar ze van rond kunnen komen, veiligheid op de werkvloer en de normale

61

ecopolitan

Loes: Hoe blijf jij jezelf motiveren?

Janet: Ik heb natuurlijk met eigen ogen gezien hoe verschrikkelijk de omstandigheden in die fabrieken kunnen zijn. Dat staat natuurlijk op mijn netvlies gebrand. Vrouwen van destijds mijn leeftijd ,in die omstandigheden, is echt gewoon niet eerlijk. Dus elke keer als het even tegenzit is het natuurlijk heel simpel.

Ik haal die beelden weer naar boven en dan weet ik precies waarvoor ik dit doe. Het hele systeem is niet oké.

En nu bij de grote partijen waar ik bij zit kun je eindelijk een grote slag maken. Dat is waar ik voor sta en ik weet precies waarvoor ik het doe.

Loes: Wat voor invloed heeft corona op de fashion industrie?

Janet: Ik denk dat het echt een gigantische invloed heeft en gaat hebben. Op korte termijn denk ik dat echt een aantal merken wel failliet zullen gaan. Niemand kan kopen en niemand heeft zijn hoofd er nu naar staan. Daardoor zijn er hele grote voorraden die nu niet verkocht gaan worden. Sommige merken hebben hierdoor minder inkomsten en cancelen de orders zonder enig respect voor de leverancier. Daardoor kunnen 62

leveranciers in Azië of waar dan ook hun werknemers niet meer betalen. En midden lange termijn denk ik dat het echt een shift met zich mee kan brengen. Waarbij we toch echt anders tegen onze kleding aan gaan kijken. Hopelijk niet meer als wegwerk artikelen maar dat we echt trots gaan zijn op onze kleding en echt meer kwaliteit i.p.v. kwantiteit. Ik denk dat digitalisering een vlucht gaat nemen. Na online kleding kopen en vergaderen op afstand, gaat productontwikkeling en- controle steeds meer digitaal plaatsvinden. Dit zat er natuurlijk wel aan te komen maar ik denk dat corona dit wel flink versneld.

Loes: Wat zou jij mensen willen meegeven?

Janet: Ik zou graag willen meegeven dat je kracht als consument misschien groter is als je denkt. Ieder kan op zijn eigen manier een steentje bijdragen in een duurzamere kledingindustrie. Dat kan zijn minder kleding aanschaffen, dingen hergebruiken of bewuster bij een aantal bedrijven shoppen waar je van weet dat het verhaal goed zit. Het is niet altijd dat je hier perse een grote portemonnee voor nodig hebt. Je kunt zelf een inspiratie zijn voor jou vrienden en familie.

Ecopolitan

Loes: Wat is jouw ideaalbeeld voor de toekomst van fashion?

Janet: Kleding die mens- en milieuvriendelijker is gemaakt. Geen wegwerp artikel meer maar dat je echt trots bent op wat je draagt. En dat je het verhaal achter jou kleding ook kent, en weet dat deze goed zit.

Deze interviews zijn een bijvangst bij de opdracht om van oude jeans van Meike een nieuw item te maken. Extra uitdaging was om een kledingstuk vorm te geven welke mee kan groeien in de loop van tijd. Nu kan Meike een lange relatie aan aan met het jasje. Zo is de connectie gemaakt tussen Janet, Meike en Loes.

Janet Mensink - Social & Labor Convergence Meike de Vries, 13 jaar, brugklas Meander College Zwolle vormgever Jasje & Interview Loes van der Haar, stagiair bij MAPSZ student Cibap Vakschool voor vormgeving fotograaf Job Boersma 63

ecopolitan

rondje mondkapjes Binnenkort is een mondkapje in het Openbaar Vervoer verplicht. Bij begin van de pandemie ontstonden er lokale initiatieven om samen mondkapjes te maken voor in de zorg.

Verschillende bedrijven stopten met het maken van hun reguliere producten om mondkapjes te naaien en de gezondheid zorg te ondersteunen.

De eerste mondkapje modellen waren vaak wit of in een kleur. Nu verschijnen er steeds meer mondkapjes met print. Van restant stoffen worden nu bijpassende mondkapjes gemaakt bij een jurk, blouse of t-shirt. Het is wenen maar binnenkort zijn mondkapjes een uiting van zelfexpressie.

Van welke stof is jouw mondkapje gemaakt? #Whatsinmyclothes?

64

Ecopolitan

foto gerlinde schrijver

Actie ‘Help mondkapjes maken’.

Mondkapjes van Indigo Ravens

Biologische mondkapjes

by Lotika.

In maart staat Nederland op zijn kop door het Corona-virus.

Persoonlijke bescherming in de zorg tegen het zeer besmettelijke virus is van levensbelang en dit terwijl veel zorginstellingen in Nederland een tekort hebben aan beschermende materialen.

Karin van Oosten NaaiLAB uit Zwolle startte om deze reden de crowdfunding actie ‘Help mondkapjes maken’ om de gezondheidszorg te ondersteunen.De mondkapjes zijn in samenwerking met huisartsen ontwikkeld en geschikt voor hergebruik vanwege het materiaalgebruik en het losse filter die te vervangen is. Deze mondkapjes worden thuis genaaid door de vrijwilligers en vervolgens gedoneerd aan zorginstellingen in Overijssel met een tekort aan mondkapjes. De crowdfunding actie heeft een mooi resultaat opgeleverd, een bedrag van 5000.00 en vanuit de regio Zwolle stroomden de aanmeldingen om te helpen binnen bij het NaailAB en uiteindelijk hebben 300 vrijwilligers zich ingezet!

Er zijn 10.000 mondkapjes gemaakt en deze mondkapjes zijn inmiddels gedoneerd aan onder meer verpleeghuizen, thuiszorg, tandartsen, huisartsen, hospices en gehandicaptenzorg. Samen helpen we de zorgverleners!

Deze mondkapjes zijn, zoals alle kleding van Indigo ravens gemaakt van hergebruikt materiaal. Dit maal is er gebruik gemaakt van katoenen herenoverhemden in hippe ruitjes.

De mondkapjes zijn uitgerust met een filter voor extra bescherming en hebben een mooie pasvorm. Bij elke bestelling gaat er ook 1 naar een zorgcentrum bij ons in de buurt. Te koop bij:indigoravens.shop 19,50 per stuk.

Bij Lotika zijn mondkapjes te koop van het Duitse merk Tranquillo. Mondkapjes zijn gemaakt van jersey biologisch katoen en is GOTS gecertificeerd.

Het is een stijlvol masker met een optimaal draagcomfort, ideaal voor het dragen in het openbaar vervoer, werk of tijdens het doen van boodschappen. Ze zijn bedoeld voor persoonlijk privé gebruik en niet bedoeld voor medische doeleinden. Met een mondkapje bescherm je de ander!

indigoravens.shop

Lotika.nl

karinvanoosten.nl 65

ecopolitan

Mensen met het hart op de juiste plek Het Brabant Mondmasker Initiatief ontstond toen verschillende mensen met een zelfde missie elkaar vonden.

Geïnspireerd door de Centrale Sterilisatie Afdeling van het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen wilden zij iets doen aan het schrijnende tekort aan beschermingsmiddelen dat Noord-Brabant teistert. Ellen Willink en Astrid van Rooij als textiel vormgevers, Marcel Vermeulen als signmaker en Marc Schoutens met zijn achtergrond in de medical device sector.

Het duurde even voordat de productiemethode voldeed aan de heersende normen maar nu ook de TU/Delft de materialen heeft beproefd en goed bevonden, hebben de vier initiatiefnemers hun productie opgevoerd. Momenteel buigen veel vrijwilligers zich over de mondmaskers en isolatiejassen.

Ook in de organisatie en bijvoorbeeld de logistieke afhandeling zijn veel mensen onbezoldigd actief. Allemaal vrijwilligers met het hart op de juiste plek die de nood willen lenigen. facebook brabant.mondmasker.initiatief/

66

DIY Mondkapjes by Rianne de Witte

Indien je niet handig bent met de naaimachine, Rianne bied ook diverse mondmaskers te koop aan in haar webshop!

Voor Fashion Designer Rianne de Witte speelt bescherming een LET OP! rol in de inspiratie en vormentaal door de jaren heen, het refereert Voor het maken en gebruiken van ook aan het duurzame thema. een zelfgemaakt mondmasker is het Namen van haar collecties heel belangrijk bepaalde richtlijnen verwezen er specifiek naar, zoals te volgen*. Dit mondmasker is ‘Shelter’, ‘Fairyskins’, ‘Arm to hold alleen bedoeld voor particulieren en you’ en ‘Peace deux pièce’. Door verkleint het risico dat je een ander het coronavirus komt het thema kunt besmetten.

Je dient steriel te ‘bescherming’ weer letterlijk tot werken als je het masker maakt. uiting met het ontwerpen van Zodra je een mondmasker draagt mag mondmaskers. Onder de titel je het niet meer aan de buitenkant ‘armadillos’ heeft Rianne de Witte aanraken. Draag het maximaal drie een serie mondmaskers gemaakt. uur.

Na gebruik het mondmasker in Deze naam is afkomstig van het een zakje te doen, daarna wassen gordeldier armadillo en armadillos op minimaal 65 graden. Na het wat in het Spaans en Engels wassen direct steriel te verpakken, gepantserde mensen betekent. enzovoorts.

DIY Ga zelf aan de slag en maak je eigen mondmasker! Je kunt het patroon en werkbeschrijving van een van de armadillos hier hieronder gebruiken.

Is het gelukt? Stuur een selfie met je mondmasker via Facebook of Instagram met de tag #wearmadillos #staysafebyrdw

Kijk voor het patroon DIY mondkapje op de website riannedewitte.com

Ecopolitan

67

ecopolitan

nochair a zero-waste design bag

68

Ecopolitan

Re-think Vanuit mijn stage in de 3e Fase van het Cibap kreeg ik de gelegenheid om een samenwerking aan te gaan met Map Renes.

Uitgangspunt was dat wij samen een creatief traject gingen starten waarin zij de begeleidende rol op haar nam. Hierin heeft ze mij meerdere malen uitgenodigd om mijn creativiteit op nieuwe en speelse manieren uit te dagen. Dit begon door terug te gaan naar het verleden in de film Back to the Future 2, waarin de voorspellingen van het jaar 2015 een uitgangspunt waren om in gesprek te gaan. Waar staan wij als mens en samenleving nu? Op welke manieren maken we de voorspellingen waar? Kunnen we echt al tijdreizen op afvalstoffen? ;-)

mij zien dat als je verder kijkt dan wat voor de handen ligt je van het restmateriaal ook prachtige sieraden kan maken!

Circulair gebruik van materiaal naar een stoel

Nou.. tijdreizen in ieder geval nog niet. Echter had Doc in 1985 al een goed punt: ons afval is de brandstof voor onze toekomst. En het is die visie waarmee Map en ik aan de slag gingen.

#NoWaste Een van de bijzondere promotiemiddelen voor duurzame en circulaire mode die Map gebruikt is zalmleer: een bijproduct van de visvangst. In essentie gaat het om het ‘vlees’ en de huid krijg je er gratis bij! Helaas denkt niet iedereen zo, en ik aanvankelijk ook niet.

Als ik zalm lustte had ik hoogstwaarschijnlijk de huid in de vuilnisbak gegooid. Voordat ik Map leerde kennen had ik nog weinig oog voor het zero-waste concept en hoe je dat écht kan omarmen.

Pragmatisch denken is iets waar ik mij enorm mee associeerde voordat ik Map kende. In mijn studie had ik altijd wel een (ja, slechts een) gouden idee klaarliggen voor een opdracht; de weg ernaartoe was helder en zonder fouten.

De samenwerking met Map was vernieuwend en alsof je ineens in het donker werkt; zo nu en dan kon het leren omdenken enige frustratie met zich meebrengen.

Het was op dit punt dat Map het idee met mij deelde: Een tas, maar ook een stoel!

Logischerwijs begon ik meteen aan ingewikkelde constructies, die mentaal wel gevisualiseerd konden worden, maar in levende lijve geen begin aan leek te zijn. Niet kort daarna wierp ze een grote lap wit Skaileer op tafel. Dit is het materiaal wat je wél tot je beschikking hebt: experimenteer.

Maar waar is de stevigheid, de constructie?

Hoe kan je op een lap Skai zitten?

Als experiment en antwoord daarop werd ik gevraagd om op een ballon te zitten, die weliswaar niet uit elkaar knapte!

De vorm van zalm

Vormstudies met het Skai lieten zien dat het mogelijk is een tas en stoel te ontwerpen op basis van lucht. Echter schoot ik enorm door in het willen realiseren van de juiste Ze liet mij kennismaken met zalm in de techniek: een luchtdicht compartiment vorm van restmateriaal, of afval als je het zonder af te doen aan de inhoud van de tas. zo wil noemen. Ik kreeg een doosje met Map liet mij een aantal stapjes terug doen: allerlei kleine stukjes gelooid zalmhuid adem, ontspan, en kijk naar wat je wel hebt: die waren afgesneden bij het maken van de zalmhuid. andere producten. De uitdaging was om Dit is het materiaal waarmee je werkt en met dit restmateriaal een product te dit is het uitgangspunt van je ontwerp. Het ontwerpen. Vanuit mijn eigen visie was de overtrekken van de huiden op het Skai gaven meest voor de hand liggende stap om een boodschappentasje te maken; echter liet Map mij genoeg oefenmateriaal om de vorm van de tas mee te ontwikkelen. Zo ontstond het prototype van de NoChair, die inmiddels al meerdere malen is tentoongesteld; bovendien op de Dutch Design Week 2019 in Eindhoven!

De reden waarom de vorm van de huid zo

69

ecopolitan

belangrijk is omdat als je vanuit die ‘mindset’ ontwerpt, je nauwelijks restmateriaal overhoudt. Zonder Map had ik functie boven vorm gesteld en was ik daarmee bijna het belangrijkste vergeten: circulair denken en doen.

Rugtas met Paspoort Circulair denken is bewust omgaan met hetgeen waarmee je werkt. In de tegenwoordige tijd vinden consumenten het belangrijk te weten waar hun producten vandaan komen en hoe deze tot stand zijn gekomen. Op het Cibap en samen met Map heb ik het belang hiervan leren inzien en geleerd op welke manier je dit inzicht kan delen met de consument: door middel van een materialenpaspoort.Dit is een paspoort wat je meekrijgt, bij bijvoorbeeld de NoChair, die informatie geeft over waar het materiaal van je nieuwe tas vandaan komt en op welke manier het is bewerkt.

Leer zoals we dat kennen kan op twee manieren bewerkt worden, namelijk de natuurlijke manier met tannine (looizuur) of de chemische manier met chroom-3 of chroom-6. Voor de industrie zitten er aan beide methoden bepaalde voor- en nadelen, maar voor de groene denkers en doeners onder ons is het van belang dat we zorg leren dragen voor de aarde. Bewust consumeren is zuinig omgaan met dat wat we hebben.

NoChair heeft haar eigen paspoort om te

70

laten zien dat zij met zorg en aandacht voor mens en milieu is ontworpen.

Aandacht voor Global Goals Zo is het materialenpaspoort de perfecte manier om aan te sluiten bij de Global Goals, ook wel bekend als de Sustainable Development Goals (SDG). Dit zijn wereldwijde doelstellingen, die streven om in 2030 een betere wereld te creëren, voor niet alleen ons maar ook de Aarde.

NoChair sluit bij de Global Goals aan. In specifiekere zin laat ze zien op welke manier we verantwoordelijker kunnen consumeren en het productieproces ‘groener’ kunnen maken (Goal 12). Daarnaast is het looiproces een milieu- en diervriendelijke manier om het materiaal te verwerken en draagt daarbij zorg aan Goal 14, het behouden en verantwoord gebruik maken van de oceanen.

Map heeft mij niet alleen leren omdenken, om mijn eigen creatieve proces te bevrijden van mijn pragmatische zelfsaboteur, ze heeft mij ook enthousiast en bewust gemaakt voor de belangen van circulair(er) denken en doen.

Een bewustwording waarin ik meer liefde en zorg heb voor hetgeen wat wij hebben: deze wereld en elkaar.

Ecopolitan

71

ecopolitan

mode als communicatiemiddel voor de sustainable development goals Nu we steeds vaker hevige impact zien van klimaatverandering begint er in het bedrijfsleven meer besef te komen dat ‘’business as usual’’ anders moet. Initiatieven uit de kledingindustrie gebruiken mode als een communicatiemiddel om de Sustainable Development Goals (SDGs) van de United Nations aan de man te brengen. In dit artikel kijken we naar een aantal frontrunners op dit gebied die zich bezig houden met 10 verschillende SDGs, en hoe ze dit doen.

Groenkapje

Map Renes is een creatieve denker die zich onder de naam Groenkapje inzet om duurzaamheid op de kaart te zetten. Daarnaast ontwerpt zij circulaire mode.

Map specialiseert zich door haar ontwerpen van zalmleer als alternatief voor exotisch leer. Waarom zalmleer? Op deze manier communiceert ze hoe belangrijk het is om alle materialen van een dier te gebruiken zodat niks afval wordt. Het leer is gelooid met mimosa in plaats van het schadelijk chroom6. Met haar modeservice wil zij verhaal uit rollen van circualaire

People Tree

People Tree is een echte pionier in de duurzame mode, want het merk begon al in 1991. Het merk maakt veelzijdige designs van duurzame en biologische materialen. Dit doen ze om, onder andere, verwoestijning, ontbossing en grondvergiftiging door pesticiden tegen te gaan. Ze hebben SDG 15. Leven op het land dan ook hoog in de vaandel. People Tree geeft ook veel om de omstandigheden van arbeiders en houdt door hun productie traditionele ambacht zoals borduren en weven in leven. Ook creëert People Tree met de productie van sieraden werkgelegenheid voor lichamelijk

72

mode.Daarnaast focust zij zich op mode zonder overproductie, lange relaties aangaan met kleren en het lenen van kleren. Re-think en re-design dus. Met haar vele groene concepten en ontwerpen promoot ze de SDG 12.

Verantwoorde consumptie en productie en 13.

Klimaatactie. gehandicapten in onder andere Kenia en India.

Bij dit merk kan je er van uit gaan dat er een eerlijk loon is betaald aan de boeren en arbeiders die hebben meegewerkt aan jouw kledingstuk. Daarnaast heeft People Tree een onafhankelijke stichting; People Tree Foundation. De stichting werkt, onder andere, aan community development door lokale projecten te steunen, zoals het oprichten en draaien van scholen. Zo laat People Tree zien hoe we SDG 1. Geen armoede en 4. Kwaliteitsonderwijs, 10. Ongelijkheid verminderen en 12. Verantwoorde consumptie en productie aan kunnen pakken.

Ecopolitan

ARMEDANGEL ARMEDANGELS is een Duits merk wat eco & fair fashion maakt voor mannen en vrouwen.

Allemaal eerlijke en duurzame kleding dus. In 2018 heeft het merk de ARMEDANGELS Organic Farmers Association opgezet. Daarmee helpen ze 366 kleine boeren in India te switchen van normale katoenteelt naar biologische katoenteelt.

Door het gebruik van biologisch katoen hebben de boeren 62% minder energieconsumptie,46% minder impact of de opwarming van de aarde en 91% minder waterconsumptie. De Association is dus een goede voorbeeldfunctie voor het tackelen van SDG 6. Schoon water en sanitair, 12.

Verantwoorde consumptie en productie en 13.

Klimaatactie.

Thought Thought is een Brits kledingmerk dat staat voor designs die goed zijn uitgedacht. Niet alleen qua stijl en print, maar ook qua duurzaamheid. Thought gebruikt natuurlijke materialen met een lage ecologische voetafdruk zoals hennep, bamboe en modal. Dit merk heeft ook goed nagedacht over hoe ze de collecties versturen. Dit is namelijk helemaal zonder plastic; ze gebruiken gerecycled papier en verpakkingen van maïszet-

meel die je kan composteren. In totaal is 98% procent van alle verpakkingen recyclebaar. Daarnaast proberen ze hun CO2-uitstoot te verlagen door de kleding alleen via schip en niet via vliegtuig te transporteren. Zo laten ze zien dat productie en verzending écht wel duurzaam kan, en dragen ze bij aan SDG 12. Verantwoorde consumptie en productie.

73

ecopolitan

Miss Green

Miss Green is een Nederlands merk dat is opgericht in 2008 en is één van de Nederlandse koplopers als het gaat om duurzaamheid en eerlijk produceren. Het merk heeft 6 pilaren: geen kinderarbeid, veilige werkomstandigheden, geen gevaarlijke chemicaliën, natuurlijke en biologische vezels, GOTS gecertificeerd en PETAapproved vegan. Miss Green vindt het namelijk belangrijk dat duurzaamheid en menswaardigheid hand in hand gaan. De mooie producten vertellen het verhaal van SDG 12. Verantwoorde consumptie en productie, en de productieketen zelf draagt bij aan 8. Waardig werk en economische groei en 15.

Leven op het land.

GROWN

GROWN is een Iers kledingmerk dat zich diep verbonden voelt met de oceaan. Daarom zet het merk met hun kledingdesigns zich in om bewustzijn te creëren over onze impact op de oceaan. Daarom nemen ze een voorbeeldrol en laten ze zien hoe kleding zo duurzaam mogelijk gemaakt kan worden. Ze kiezen bijvoorbeeld om alleen te werken met 100% biologisch katoen, hennep en recyclede vezels. Ook doneert GROWN bij elke aankoop 1% van de omzet aan 1%

For The Planet. Deze organisatie geeft het geld aan non-profits die zich voor het milieu inzetten. Daarnaast initieert GROWN regelmatig sessies waar ze inheemse bomen planten in Ierland om de natuur te herstellen.

De bomen helpen mee om de klimaatcrisis te bestrijden, schone lucht te creëren en water te besparen. Met deze proactieve houding representeren ze SDG 13.

Kimaatactie, 14. Leven in het water en 15. Leven op het land.

LENA Fashion Library LENA Fashion Library laat zien dat je kleding ook anders kan benaderen. De kledingbibliotheek in Amsterdam snapt dat je wel eens iets nieuws aan wil, maar ziet ook de misstanden in de fast fashion industrie. Daarom bieden ze iets anders aan; je kan er kleding lenen en terugbrengen wanneer je er op uitgekeken bent. Zo kan het kledingstuk weer verder naar de volgende liefhebbende drager. Dit verlengt het leven van het item, bestrijdt overconsumptie en verlaagt zo de totale CO2 uitstoot. Deze alternatieve

74

manier van consumptie past goed bij SDG 12.

Verantwoorde consumptie en productie.

LENA heeft ook het project Slow Working Spaces opgezet voor mensen met een burn-out, om deelnemers een fijne plek te bieden tijdens hun herstelperiode.

Zo promoten ze ook SDG 3. Goede gezondheid en welzijn en 8. Waardig werk en economische groei.

Over de schrijver

Dit artikel is geschreven door Jessica Teeuw, een derdejaars student Global Project & Change Management aan Windesheim Honours College. Jessica heeft een grote passie voor sustainable fashion en grijpt alle mogelijkheden aan om een verschil te maken in de

Over de vormgever dit is artikel is vormgegeven door Marit Ziegler Student van het Cibap oplijding ICBD ‘ International creative busniness developer’

kledingindustrie. Ze heeft hier veel over geleerd door haar baantje bij Echt Sjaan, een duurzame en eerlijke kledingwinkel in Zwolle. Echt Sjaan verkoopt verschillende merken die in dit artikel genoemd zijn. Een echte aanrader dus!

ecopolitan

“Anders shoppen” bij ECHT SJAAN Ondernemen tijdens de Corona crisis is als duurzame winkel best een uitdaging. Daar waar de dagelijkse bezigheden normaal vooral bestaan uit verkoop in de winkel, is het nu meer proberen de mensen thuis te bereiken door middel van Social media en de webshop.

Daarnaast ben ik in deze tijd vooral bezig met nieuwe kleding ontwerpen en maken. Dit hoorde altijd al bij mijn bezigheden, maar doordat het rustiger is in de winkel kan ik daar nu meer tijd aan besteden.

Klanten kunnen zelf het gewenste kledingstuk samenstellen. Dat kan gaan om een kleurcombinatie of om een aanpassing in het model. Zo is er voor elk wat wils en maak ik mode die helemaal afgestemd is op de klant. Klanten hebben iets unieks in handen en hen daar blij mee maken doe ik het liefst!

Naast de handgemaakte kleding zijn er een aantal duurzame merken, die ik inkoop. Daar waar de grote ketens nu kiezen voor het massaal annuleren van (reeds gemaakte!) collecties, kies ik er voor om de bestelde kleding gewoon te laten komen en ook om volgende collecties in te kopen bij mijn merken.

Mijn prioriteit ligt bij het op tijd betalen van de rekeningen, want alleen op die manier ontvangen de mensen die alle mooie kleding hebben gemaakt, ook hun eerlijke loon. Juist nu is het belangrijk om de eerlijke merken te steunen, zodat zij overeind blijven. De kleinere duurzame merken hebben vaak minder te incasseren, dus juist die merken hebben onze steun nodig.

76

Ecopolitan

Deze crisis zorgt er bij veel mensen voor dat ze terug moeten naar de basis, rustiger aan doen en goed kijken naar wat echt nodig is. Ik geloof en hoop dat we allemaal wat minder gehaast hieruit komen en dat we de fast fashion zoals we die de laatste jaren gekend hebben, voortaan achter ons kunnen laten.

Gelukkig zijn er veel mensen die juist nu nadenken over waar ze hun geld willen besteden, en denken daarbij extra aan de kleine merken en ondernemers.

Dat vind ik mooi om te zien en hoopvol voor de toekomst!

Tekst is een bijdrage van Janine Hamhuis, eigenaresse van duurzame mode winkel en webshop ECHT SJAAN. Vormgeving door Ruby Zoer, studente aan het Cibap en stagiaire bij Mapsz

77

ecopolitan

78

Ecopolitan

het duurzame gouden randje van de corona-crisis De corona-crisis heeft een enorme gedragsverandering teweeg gebracht. We moeten namelijk opeens thuis blijven. Niet meer ’s ochtends naar werk met de auto of trein, niet meer gezellig uit eten, en niet eventjes een kopje koffie doen op een terras.

tekst Noor Veenhoven 79

ecopolitan

Het is vervelend dat we er allemaal niet meer uit kunnen, onze vrienden minder zien en niet naar evenementen kunnen, en dan hebben we het nog niet eens over alle mensen die ziek zijn of zelfs komen te overlijden. Wat natuurlijk verschrikkelijk is.

Toch lijkt er een gouden randje te zitten aan de crisis. Het lijkt namelijk wel alsof de meeste mensen toch allemaal wat vriendelijker naar elkaar zijn, elkaar meer willen helpen, en zelfs hun leven willen verduurzamen.

Iedereen biedt hulp aan als ze de mogelijkheid hebben Opeens wordt er door de hele buurt aangeboden om voor een oude buurvrouw boodschappen te doen. Mensen maken zelf thuis mondkapjes om aan lokale zorginstellingen te geven die ze nodig hebben. Er wordt ontzettend veel eten besteld bij de favoriete lokale tentjes om ze te helpen door deze moeilijke tijd heen te komen. En de bloemisten lopen storm omdat zo veel mensen een bloemetje willen sturen aan de mensen die het nu wat moeilijker hebben.

Het is wel duidelijk dat we in deze tijden van crisis voor elkaar klaar staan, ookal hebben we het zelf misschien ook niet heel makkelijk nu.

Duurzamer consumeren door de corona crisis De crisis is veel groter dan ons eigen kleine landje, dit is iets waar we met de hele wereld tegen vechten. Het is dan ook niet zo gek dat mensen ook naar hun eigen consumptie gaan kijken. We zien bij Project Cece (verzamelplatform voor duurzame kleding), dat het aantal bezoekers flink is toegenomen in de afgelopen maand.

We kunnen het verloop van de crisis zelfs duidelijk terug zien in de bezoekersaantallen.

De eerste twee weken dat de crisis ons land echt raakte, was er bijna niemand op onze

Blogartikel van Project CeCe 80

website, maar dat trok al snel weer bij en verdubbelde zelfs! Er is vooral veel interesse in de informatie die we de afgelopen jaren op de website verzamelden, maar ook in het aantal aankopen zien we een grote toename.

We zien ook steeds meer mensen op sociale media die graag duurzame merken willen steunen.

Wij zijn niet de enige die dit verschil merken, want uit een onderzoek van EY kwam dat het consumenten gedrag nu flink veranderd. 34% van de consumenten heeft aangegeven bereid te zijn meer te betalen voor locale producten, 25% is bereid meer te betalen bij merken die ze vertrouwen, en 23% is bereid meer te betalen voor ethische producten.

Samen naar een duurzame toekomst De vraag is natuurlijk of we dit ook kunnen blijven volhouden als de crisis straks voorbij is. Er wordt nu al veel geroepen dat we straks enorme problemen gaan krijgen omdat de economie hard geraakt is en bedrijven straks verduurzamen niet boven aan hun prioriteitenlijst hebben staan.

Gelukkig kunnen we daar wel samen iets aan doen. Want als iets duidelijk is geworden, dan is het dat de meeste mensen wel de wereld een beetje beter willen maken. We kunnen zelf duurzame keuzes maken en bedrijven die dat niet doen erop aanspreken.

We hebben namelijk flink wat hufterige merken gezien de afgelopen maanden die hun leveranciers niet wilden uitbetalen en bestellingen opeens cancelden, terwijl juist de kledingarbeiders dat geld echt niet kunnen missen. Er was massale ophef over, met petities en boze berichten naar de merken, en dat heeft geholpen! Veel merken zijn nu toch hun leveranciers gaan betalen.

Laten we daarom het moment aangrijpen om een positieve impact te maken op de wereld.

Niet straks terug naar ‘normaal’, maar vooruit naar duurzamere wereld, vol met liefde en compassie voor elkaar.

Ecopolitan

81

ecopolitan

Met regelmaat doet Renée een rondje kringloop winkels om op zoek te gaan naar mooie materialen voor haar BORO creaties. Deze kimono is een mix van tweedehands kleding. Broekspijpen transformeren naar mouwen. Het ontwerp groeit door de jaren heen.

Eigenlijk kan ieder ruimte van de stof worden bewerkt. Op zich is het een kunstobject waaraan gewerkt kan worden.

foto Harold Makaske 82

Ecopolitan

textiel chirurgijn Renée van Cootwijk Al voordat Corona in ons leven kwam werkte Renée van Cootwijk als Textielchirurgijn al met een mondkapje. Het is één van de foto’s over BORO techniek, die zij heeft geëxposeerd in een expositie van Duurzame Mode makers in Zwolle.

Een gezamenlijke activiteit om aandacht te vragen voor Fashion Revolution Week in 2019 in Foyer van ZwolseTheaters. Bij nader inzien was Renée de tijd vooruit met haar BORO mondkapje.

Nieuwsgierig naar BORO ?

Lees dan ook de zineover #BORO door Ruby Zoer blz.112 Promotie actie voor Fashion Revolution Week heeft zij een zine gemaakt en Renée van Cootwijk geïnterviewd.

Een Stage opdracht voor Groenkapje | MAPSZ. Instagram @renéevancootwijk

83

ecopolitan

gemaakt van autogordels tas met een boodschap

Het verhaal achter de tassen gemaakt van autogordels is voor mij een logisch gevolg als je met duurzame mooie materialen wilt werken, en deze lagen in een grote opslag en hadden geen bestemming meer.

Bij toeval hoorde ik ervan en ben gaan kijken, en ik was meteen verkocht, de materialen zijn zo sterk en mooi van kleur en mega sterk natuurlijk. De uitstraling heeft meteen iets luxueus door de glans en kleur, en vooral door de kwaliteit. Het zijn testmonsters voor de merken als Porsche, Mercedes, Fiat, Skoda.

Bij het ontwerpen ben ik uitgegaan van het materiaal, dit geeft heel wat beperkingen, maar gelukkig ook heel veel mogelijkheden.

Autogordels hebben de functie van veiligheid, kun je nagaan hoelang de tassen meegaan, onverslijtbaar dus, ze hebben vele testen doorlopen voordat ze autogordel genoemd mochten worden.

ellenwillink.nl 84

Ecopolitan

85

ecopolitan

86

Ecopolitan

87

ecopolitan

lef hebben om een lange relatie aan te gaan met kleren.

Als een trotse pauw show ik mijn olijfgroene, leren trenchcoat, die ik al veertig jaar bezit. Als jonge modeliefhebber heb ik deze impuls aankoop betaald met mijn eerste betaalcheques. Mijn maandsalaris als parttime makelaarsassistente heb ik in één keer uitgegeven.

mapsz.nl 88

Ecopolitan

89

ecopolitan

90

Ecopolitan

Met mijn zwarte leren rok heb ik al een relatie voor mijn Kunstacademie tijd. Op het makelaarskantoor heb ik de rok op representatieve wijze gedragen. Later als kunstacademie student gaf ik de rok een punklook met in mijn haar extra blauw en roze kleuren. De afgelopen winter ‘leefde’ ik in mijn eigen vintage rok van 38 jaar geleden.

Heerlijk vertrouwd!

Een ander Modeliefhebber verhaal is..

Na de kunstacademie startte ik een eigen onderneming MAPSZ [Mode! Advies Promotie Styling] en werkte ik parttime in een modewinkel met kleding van Hollandse ontwerpers. Bij mijn belastingaangifte blijkt dat ik de winkel goed heb gesponsord. Mijn eerste jaarsalaris heb ik uitgeven aan mode.

Bij nader inzien had ik geleefd van mijn inkomsten als modeshowvormgever in de Haarmodewereld. Ook uit deze periode heb ik uniek vormgegeven kleren en tassen in mijn kledingkast.

mijn modeservice ROKK ON ROLL wil ik het verhaal uitrollen over circulair fashion.

Naast kleding maken op maat is de optie om rokken te lenen. Als consument betaal je voor werkelijk gebruik. Eigen zet ik mode in als communicatiemiddel voor duurzame relatie met kleren.

“Ik daag Fashion Victims uit om ook een lange relatie aan te gaan met mij als maker.”

“JA!, ik hou van mode! Het zit gewoon in mijn genen.

Sinds ik FRISGROEN feesten en Groenkapje Catwalk organiseer, koop ik ieder seizoen een eerlijke mode item. Inmiddels heb ik het lef om een lange relatie aan te gaan met eerlijke mode. Mijn favorieten merken zijn People Tree en Skunfunk, die transparant zijn in bedrijfsvoering en laten zien wie hun mode maakt.

De afgelopen jaren heb ik eerlijke mode van de verschillende modewinkels en modemerken gepromoot op de Groenkapje Catwalk. In 2016 en in 2017 zijn mijn zalmleren mode items geshowd bij de modeshows van de Dutch Sustainable Fashion Week. Inmiddels hebben andere mensen een lange relatie aangaan met mijn mode items vormgegeven van zalmleer. De opdrachtgevers investeren in zalmleer als grondstof. Het is een bijproduct van zalm welke bestemd is voor consumptie. Door de hele vis te gebruiken is er NoWaste.

Het is een alternatief voor slangen- en krokodillenleer met een exotische look. Met

91

ecopolitan

92

Ecopolitan

zoom zo Voor de derde keer was een Club Cele meet up “Fashion Revolution” gepland in Zwolse theaters.

Door het coronavirus was dit niet mogelijk. Al snel ontstond het idee om een Zoom ontmoeting te organiseren. De gasten waren al gevraagd. In de voorbereiding van de Club Cele redactie en de host Geatana Ferla ging het over de techniek en de mogelijkheden van Zoom. Hoe een interactie met de bezoekers? Dit door een poll over “wat draag jij thuis in coronatijd?”. Voor het moment is gekozen voor 24 april om die dag in 2013 te herdenken.

Als Groenkapje ben ik blij met de samenwerking met Gooitske Zijlstra, Marike Boonstra en Geatana Ferla en het podium Zwolse Theaters.

Ook bij eerdere meet ups is aandacht besteed aan duurzame mode.

Het Club Cele programma is vernieuwend, sociaal en rebels een perfecte plek Door deze ZOOM was er een samenkomst, waardoor zichtbaar werd dat meerdere mensen betrokken zijn bij Fashion Revolution Week. De zoom bezoekers waren vele bekenden uit Groenkapje netwerk uit Zwolle en The Netherlands.

BEDANKT VOOR JULLIE AANDACHT! Groenkapje Map

93

ecopolitan

Fashion Revolution edities ➻ 2019

TALK & DOCU The Positive Chain of Change Chanel Trapman - documentairemaakster MUMSTER. Samen met de bezoekers Club Cele hebben we naar de documentaire “The Positive Chain of Change” gekeken. Hiervoor heeft zij verschillende mensen geïnterviewd over het veranderen van de mode industrie. Van maker tot politicus om het onderwerp vanuit brede samenleving te belichten.

Modeprotest Fashion Revolution

Programma gemaakt voor de 4e jaar en ICBD studenten - Cibap Vakschool voor Vormgeving. Tot slot een modeprotest !

Foto expositie Zwols modeplatform

“Duurzame Mode” in de foyer van Zwolse Theater.

Kledingruil door Focus & Kledingruilfeestjes038 ➻ 2018

Dialoog Slow Fashion Erik Toenhake - Dutchspirit, duurzame maatkostuums voor mannen en vrouwen.

Janet Mensink - Sustainable Apparel Coalition over haar ervaring bij modeproductie in de lage lonen landen door de jaren heen.

Janine Hamhuis - van de lokale duurzame modewinkel Echt Sjaan.

➻ 2013

De 1e editie Gelijk na het fabrieksongeval Ranaplaza in Bangladesh. Dit door een extra DuurSaam Café te organiseren in Brasserie Samen in Zwolle. Ruim 85 vrouwen bezochten het FRIS MODE CAFE met een kledingruil “Das Nouveau Vod” van Amelieke de Lavoir. Gastspreker Lynsey Dubbeld, auteur boek “Mode voor Morgen”.

Daarna is Groenkapje aangehaakt bij de wereldwijde actie Fashion Revolution, een initiatief van van Carry Sommers en Ieder jaar actie voeren om aandacht te vangen van andere mensen. Soms door een oproep aan andere mensen om ook in actie te komen. Of maakt zij programma’s specifiek voor een doelgroep. Vaak organiseren van een ontmoeting om elkaar te informeren en te inspireren door een dialoog. Ondanks alle wereldwijde acties gaat het veranderen van de fast fashion industrie in een traag tempo.

Call to Action voor Fashion Revolution 2021!

Doe je mee?

94

Ecopolitan

95

ecopolitan

96

Ecopolitan

97

ecopolitan

98

Ecopolitan

Repair café

99

ecopolitan

Wat is een Repair Cafe?

Repair Cafés zijn gratis toegankelijke bijeenkomsten die draaien om samen repareren. Op de locaties waar Repair Café worden gehouden, is gereedschap en materiaal aanwezig om alle mogelijke reparaties uit te voeren. Op kleding, meubels, elektrische apparaten, fietsen, speelgoed etc. Vaak zijn dit deskundige vrijwilligers, met reparatiekennis en vaardigheden op allerlei verschilende gebieden.

Bezoekers nemen van thuis kapotte spullen mee. In het Repair Café gaan ze samen met de deskundigen aan de slag.

Zo valt er altijd wel wat te leren. Wie niets heeft om te repareren, neemt een kop koffie of thee. Of gaat helpen bij een reparatie van iemand anders. Je kunt ook altijd inspiratie opdoen aan de leestafel, waar boeken over repareren en klussen ter inzage zijn.

100

Ecopolitan

Ik Heb Louis Zandbergen geïnterviewd en dat heeft mij geholpen met het maken van deze Zine Louis Zandbergen heeft de de meeste Repair cafés in Zwolle opgericht.

Hij was het meeste actief is Stadshagen.

Wat heeft u voor zwolle gedaan in verband repair cafes?

Ik heb zelf in de wieg gestaan en heb initiatief genomen om de Repair café in stadshagen op te zetten. Daarna heb ik bij nog drie andere Repair Cafés meegeholpen.

De zijn nu vijf Repair Cafés in Zwolle.

101

ecopolitan

Waarom bent u hier mee begonnen?

Ik vind het zelf ontzettend zinvol en nutter. Ik wilde graag dat elk wijk, een eigen kijk Repair Café zou krijgen en het is me gelukt om dat voor 5 gebieden voor elkaar te krijgen ik stond zelfs al een beetje in de startblokken om ook eentje in Zwolle zuid te krijgen, Maar toen kwamen er wat andere plannen rondkijken. We zijn verhuisd en kan nu daar niet echt actief meer bij zijn.

Hoe bent u op idee gekomen?

Ja, dat is alweer een lang verhaal. Ik heb vroeger gewerkt in Harderwijk bij Duurzaamheid Centrum, Centrum voor Natuur Milieu en toen kreeg ik wat te horen over een Repair Café en toen heb ik me er wat in verdiept en had ik het initiatief genomen om in Harderwijk een Repair Café op te zetten. Dat heb ik helaas moeten laten schieten, omdat de gemeente behoorlijk bezuinigen. Ondertussen bestaat er wel een Repair Café in Harderwijk en ik volg het ook een beetje op afstand. Maar toen ik dus in Zwolle kwam en tijd had, dacht ik nou dat is een leuke activiteit om mij in te zetten voor deze wijk. Een activiteit Begeleider van een zorg instelling in stadshagen die nam contact met mij op of ja ze had op Twitter gezien dat ik daar wat over had gepost. En toen zijden wij is het niet handig dat we bij elkaar gaan zitten dus dat hebben wij gedaan. Eerst Hebben een uurtje een kop koffie gehad en toen hebben gezegd wat gaan we doen? Laten we aan een oproep plaatsen of er vrijwilligers zijn die willen repareren en op basis 102

Ecopolitan

daarvan zijn we gaan kijken hoe we veder gaan. Dat is gedaan en de zorginstelling in stadshagen die had wel een ruimte die we daarvoor zouden kunnen gebruiken.

En toen was het meer een zaak, hoe gaan we de rest inrichtten en een datum te kiezen. De kwamen een hoop vragen op af hoe aan gereedschap komen? En op welke tijd? Dat soort zaken die gingen wij als groep gezamenlijk aan. We hebben ook een keer proefgedraaid. belanrijk is dat je genoeg promotie maken om ook aan spullen te komen die je kan repareren .

in stadshagen houden ze nu sinds kort bij hoe veel produchten er binnen zijn gekomen en wat er is binnen gekomen.

Totaal ingevoerde producten is 989.

Meeste aangeboden op 1 is een broek.

2 Koffie apraat 3 Fietsverlighting 4 Stofzuiger 5 Lamp verlichting 6 Naaimachine 7 Jas 8 Jurk 9 Speelgoed 10 Boek

103

ecopolitan

104

Ecopolitan

105

ecopolitan

De zijn ook een top drie merken welke het vaakste voor komen.

1 Philips 2 Sony en 3 Batavus (fiets)

106

Ecopolitan

Het belangrijkste wat je moet onthouden is dat zo veel dingen te maken zijn en het vaak erg simpel is.

Kijk maar naar de top 10 zijn de meeste gebruiksvoorwerpen. Hoe fijn is het om het nog langer te kunnen gebruiken? Goed voor het milieu en goed voor jouw portemonnee dus denk de volgende keer Ietjes langer na voordat je iets weg gooit.

Zoek jou eigen Repair Cafe hier in de buurt en ervaar de hergeboorte van jouw producht.

107

W ST W AS E LOW W W W LO AS W AS TE W W AS TE LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A W LO W W ST L O W W AS E L W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A W W ST LO LO W A W W S EL W W A T OW W A W ST E A S E LO A TE LO W WA STE L O W W ST W W AS E L O W AS TE T L AS E O TE LO W LO W W W W A AS TE ecopolitan

LO

W

Loes’s Challange

AS LO AS TE W W TE LO A W ST LO W A W S E W AS TE LO W W A S W

Map stelde dus voor om elke dag een kledingstuk te fotograferen stylen en uploaden wat ik zelf van 2 verstellen of verouderde kledingstukken had gemaakt. Het grappige was dat ik hier al een stapel van had liggen en dus elke ochtend gewoon een outfitje aan kon doen.

W

TE

LO

W

LO

TE

AS

W

108

AS

TE

W

LO

-Loes, Studente aan het Cibap

W

W

Het was erg leuk om te zien hoe je toch een aantal mensen echt bereikt. Mensen die mij privé berichten sturen waar ze vragen naar uitleg over fast fashion en mensen die geïnteresseerd waren in het kopen van de kledingstukken! Naar mijn idee heeft het precies goeie inpact gehad. Het was een middel tot een doel en het doel is bereikt.

W S ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A E W W S LO W WA A T W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A E W W ST LO W WA A W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A W W ST LO LO W A E W W S LO W WA A T W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W A S W ST E AS E LO AS TE W L W L T T

Ecopolitan

Marit’s Challange

Afgelopen week was het Fashion Revolution Week, en ik deed mee aan de challange om met 9 mode items 5 verschillende looks te maken.

Dit deed ik samen met mijn zusje en het was erg leuk. Ik vond het ook leuk om te zien dat mensen uit mijn omgeving het ook interessant vonden en dat ik leuke reacties kreeg van mensen die nog nooit van Fashion Revolution Week hadden gehoord. Altijd leuk want een kleine verandering en bewustwording is het begin van een grotere veranderingen. De bedoeling van deze challange was om mede studenten bewuster te maken waar hun kleding vandaan komt of wat er in hun kleding zit en dat het niet altijd nodig is om een nieuw kleding stuk te kopen, en dat je het beste kunt kijken naar repareren en pimpen in plaats van nieuw kopen.

Conclusie was een leuke week en het was leuk om het samen met mijn zusje te doen en heb het idee dat ik een klein stukje heb geholpen aan bewustwording.

-Marit Ziegler, Studente aan het Cibap

109

LO OW WA ST LO E LO W W ST LO W A W W W S EL W A OW W AS W ST TE AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A E W W ST LO W WA A W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO L O W W ST LO W A W W S EL W A T O W W S E AS TE LO W TE LO W WA LO W W ST W W AS W AS TE AS TE L TE LO LO W W W ecopolitan

ST

E

Ruby’s Challange

Fashion Revolution Week

AS TE AS TE LOW TE LO W TE LO W W A ST LO W A E LO W WA ST LO E W W ST LO W A W S E W W L A OW W AS W S TE

“We zitten in een generatie waar Fast Fashion een hoofdrol speelt in de mode industrie. In de ‘Fashion Revolution Week’ kregen wij als studenten van het Cibap verschillende challanges met als doel mensen en mede-studenten Eco-Bewust te laten worden. Deze deelden we op social media om zo veel mogelijk mensen te kunnen bereiken.

Mijn challange? Een week lang verschillende outfits bedenken, waarvan 1 kledingstuk steeds moest terug komen. Ik koos voor een simpele witte bloes. De ene dag lekker gek, de dandere dag netjes. Het langer dragen van kleding, dat was de bedoeling. Hoe makkelijk het ook leek, in de loop van de week werd het steeds pittiger voor mij. Het was daadwerkelijk een challange, een uitdaging.

AS

Ik heb gemerkt dat ik met de tijd mee steeds meer mensen had bereikt. En daar gingen we voor. Bewustwording. Want dat is de eerste stap, de sleutel tot verandering.”

W

110

OW

W

- Ruby Zoer, Studente aan het Cibap

E

ST

W ST LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A E W W S LO W WA A T W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A E W W ST LO W WA A W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W TE LO W TE LO A W W ST LO LO W A E W W S LO W WA A T W W S E ST AS TE LO W A E TE LO W WA STE LO LO W W ST LO W A W W S EL W W A T OW W AS W ST E AS E LO AS TE W L W L T T

AS

W

Ecopolitan

Kleding set van Ruby

DIY broeken van Loes

Kleding set van Marit

Vormgeving door: Ruby Zoer, Studente aan het Cibap, Stagiaire bij Mapsz

111

dit zijn een aantal werken van Renée van Cootwijk die zij heeft gemaakt aan de hand van BORO. Hoe tof zou het zijn om je eigen oude jeans om te toveren tot een lopen kunstwerk! Een stukje van jezelf en een stukje van de mode industrie. Langer je kleding dragen heeft al zo’n inpackt. Samen maken wij het verschil.

We make the diffeRence!

112

TE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW W

BORO is Back, and BetteR than eveR.

STE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW W

What the WOW!

STE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW W

ecopolitan

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

Ecopolitan

By Renée van Cootwijk

BORO en ik!

hOe zie ik het eigenlijk vOOR mij?

Wij zitten nou eenmaal in het tijdperk van de ‘Fast Fashion’. Maar ik ben van mening dat vooral wij, als jongere generatie daar verandering in kunnen brengen. Het begint bij de bewustwording van de mens. Minder kopen en langer dragen van dat wat je al hebt. Het zijn kleine stappen met grote impact.

Oude kleding een nieuw leven in blazen aan de hand van BORO. Hand in hand naar een wereld van ‘Low Waste’. Daar streef ik naar. Doen jullie mee?

113

Ik mocht een interview afnemen met de expert haarzelf! In een persoonlijk gesprek kreeg ik een betere kijk op Renée haar werkwijze en haar werkstukken.

Ik neem jullie mee door de vragen die ik heb gesteld aan haar hOe lang zit je al in het vak?

“Ik ben al 5 jaar bekend met BORO. Eigenlijk kwam dat allemaal per toeval. Ik volgde een workshop wat eigenlijk los stond van BORO, maar de persoon die de workshop organiseerde kwam er mee en had al eerder met de techniek gewerkt. Zo raakte ik geïnteresseerd. Verder ben ik al 3 jaar lang Textiel Chirurgijn.”

WaaR Was sashikO vOOR BedOeld?

“Stel je zou over meerdere lagen stof veel heen stikken, brengt dat stevigheid met zich mee. Natuurlijk zie je nu ook veel voor de sier, maar daar waren ze vroeger nog helemaal niet druk mee. Herstellen was de noodzaak” WaaROm Op denim?

“Het word voornamelijk toegepast op Denim. Dat heeft alles te maken met de waarde van de stof. Het materiaal moet het ook waard zijn om gerepareerd te worden”

114

TE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

QuestiOn time! Met Renée van Cootwijk

TE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

inteRvieW

TE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

ecopolitan

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

Ecopolitan

WaaR ligt het veRschil tussen patchWORk en BORO? “BORO Word toegepast op kleding en dergelijke.

Patchwork is daar in tegen al een techniek op zich, en dus zelfstandig. De techniek tussen deze twee is anders. Bij patchwork is de vorm wel te zien, en de naad niet.” het stimuleRen en inspiReRen van de medemens. hOe dOe ik dat?

“Die vraag moet je eigenlijk aan jezelf stellen.

Wie is je doelgroep? Wie wil je inspireren, en hoe zou jij zelf geinspireerd raken? Hierdoor kom je al een heel eind.” staat eR nOg iets Op de planning kWa pROjecten WaaR je OOit nOg mee aan de slag Wilt gaan?

“Ik denk kleding, of iets van sierraad. In ieder geval lekker maf! Misschien zelfs een object, maar dan kunstzinnig. Ik wil graag nog iets starten met dennim ,linnen of jute.” als We kijken naaR alle WeRkstukken WaaR je tOt nu tOe mee Bezig Bent geWeest. WaaR Ben je dan het meest tROts Op? “Dan denk ik toch echt de Kimono. Daar ben ik het meest trots op. Daarnaast vond ik het ook het leukst om daar aan te werken.”

OOit gedacht aan samenWeRken?

“Het is niet mijn ding, samen werken. Ik werk liever alleen. Zo kun je meer je eigen gang gaan.”

Zo blijkt maar weer. Iedereen en alles werkt op zijn of haar eigen manier, en dat brengt ook veel leuks met zich mee. Zo ook de persoonlijkheid wat in elk werkstuk naar voren komt.

115

Ambacht en vakmanschap, duurzaam en fair, imperfect design, indigo en denim. Het komt allemaal samen.

BORO, wat is dat eigenlijk?

BORO is een traditionele textiel kunst die ontwikkeld is ten Noorden van Japan. Het is een techniek die al wel meer dan 200 jaar word toegepast! BORO is het herstellen en het laten herleven van kleding.

Vaak word boro gecombineerd met de stik techniek Sashiko, komend uit de 18e eeuw.

Sashiko is ontwikkeld om textiel of kleding te versterken of te repareren, maar later ook decoratief gebruikt. Vroeger keken ze daar immers ook niet naar. Als je broek stuk was, moest hij gewoon weer gemaakt worden. Met de loop van tijd werd het steeds meer gebruikt als siersteek.

116

OW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

BORO

OW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

BORO-zine

OW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE

ecopolitan

STE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

STE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

STE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WASTE LOW WA

Ecopolitan

Één van de kenmerken van BORO is dat het vaak zichtbaar gerepareerd word. Langzamerhand hebben we schoonheid gevonden in het imperfecte. De waardering voor deze imperfectie is zo gegroeid dat BORO niet alleen meer als noodzaak gebruikt word, maar nu ook voor de sier. Dat is het grote verschil tussen vroeger en nu.

Vormgeving door Ruby Zoer Studente aan het CIBAP Stagiare bij MAPSZ

117

ecopolitan

textielchirurgijn Renée van Cootwijk

foto Harold Makaske 118