ÍÀÉÀÊÒÓÀËÜͲØÅ ÐÅÄÀÊÖ²ÉÍÀ ÊÎËÅÃ²ß Òèìî÷êî Ò. Â. øåô-ðåäàêòîð, ãîëîâà Âñåóêðà¿íñüêî¿ åêîëîã³÷íî¿ ë³ãè Àíäð³ºíêî Ò. Ë. Áàëþê Ã. ². Áåõ ². Ä. Áèñòðÿêîâà Þ. ². Âàäçþê Ñ. Í. Âîëîùóê Ì. Ä. Âåêëè÷ Î. Ï. Ãàëü÷åíêî Í. Ï. Ãåòüìàí À. Ï. Ãåòüìàí Â. ². Ãîë³ê Þ. Ñ. Ãîí÷àðóê Â. Â. Ãðèöàí Þ. ². Äîë³íñüêèé À. À. Äóäêà ². Î. ²ëü÷åíêî Â. Ð. Êàïëóí Â. Â. Êàïñüêà À. É. Êðè÷åâñüêèé Ñ. Â. Êëèìåíêî Ì. Î. Êîíäðàòþê Â. À. ˳ñîâñüêèé Ñ. À. Ëóêàø Î. Â. Ìàëèøåâà Í. Ð. Ìàëüîâàíèé Ì. Ñ. Ìàðóøåâñüêèé Ã. Á. Ìåäâåäºâ Â. Â. Ìåëüíèê Ë. Ã. ̳íòåð Ä. Ìóäðàê Î. Â. Ðaçìºòàºâ Ñ. Â. Ðóäåíêî Ë. Ã. Ðóäüêî Ã. ². Ñèòíèê Ê. Ì. Ñîç³íîâ Î. Î. Ñòîëÿðåíêî Ã. Ñ. Òàðàð³êî Î. Ã. Òåðëåöüêèé Â. Ê. Ôóðäè÷êî Î. ². ×åðâàíüîâ ². Ã. Øåâ÷óê Â. ß. Øåìøó÷åíêî Þ. Ñ. Øèùåíêî Ï. Ã. Øìàòêîâ Ã. Ã. ßêîâëºâ ª. Î.
2
ä. á. í. ä. þ. í., ÷ëåí-êîð. ÍÀÏðÍÓ ä. ï. í., àêàäåì³ê ÍÀÏÍÓ ê. å. í. ä. ì. í., ä. ñ.-ã. í ä. å. í. ê. á. í. ä. þ. í., àêàäåì³ê ÍÀÏðÍÓ ê. ã. í. ê. ò. í. ä. õ. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. á. í. ä. ò. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. á. í., ÷ëåí-êîð. ÍÀÍÓ ä. ï. í., àêàäåì³ê ÍÀÏÍÓ ä. ò. í. ä. ï. í. ä. ò. í. (Ðîñ³ÿ) ä. ñ.-ã. í. ä. ì. í. ä. ã. í. ä. á. í. ä. þ. í., àêàäåì³ê ÍÀÏðÍÓ ä. ò. í. ê. ô. í. ä. á. í., àêàäåì³ê ÍÀÀÍÓ ä. å. í. ä. á. í. (Âåëèêîáðèòàí³ÿ) ä. ñ-ã. í. ê. þ. í. ä. ã. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. ã.-ì. í., ä. ã. í., ä. ò. í. ä. á. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. ñ.-ã. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. ò. í. ä. ñ.-ã. í., àêàäåì³ê ÍÀÀÍÓ ê. á. í. ä. å. í. àêàäåì³ê ÍÀÀÍÓ ä. ò. í., ä. å. í. ä. þ. í., àêàäåì³ê ÍÀÍÓ ä. ã. í., ÷ëåí-êîð. ÍÀÏÍÓ ä. á. í. ä. ò. í.
Ö³íà àòîìíîãî ê³ëîâàòó äëÿ Óêðà¿íè (ðîçäóìè ï³ñëÿ ïî¿çäêè äî ×îðíîáèëÿ)
26
ʲÒÍß 2016 ð. Óêðà¿íà òà ñâ³ò ç ñóìîì çãàäóþòü ïî䳿 ×îðíîáèëüñüêî¿ êàòàñòðîôè, àäæå âèïîâíèëîñÿ ð³âíî 30 ðîê³â ç äíÿ íàéïîòóæí³øî¿ â ³ñòî𳿠ÿäåðíî¿ àâàð³¿. Ïðî ¿¿ íàñë³äêè äëÿ äîâê³ëëÿ ³ çäîðîâ’ÿ ëþäåé òà ñïðàâæíþ ö³íó «ìèðíîãî àòîìà» ñüîãîäí³ ðîçìîâëÿºìî ç Îëåãîì Íåäàâîþ, íàðîäíèì äåïóòàòîì Óêðà¿íè, çàñòóïíèêîì ãîëîâè Êîì³òåòó Âåðõîâíî¿ Ðàäè Óêðà¿íè ç ïèòàíü åêîëîã³÷íî¿ ïîë³òèêè, ïðèðîäîêîðèñòóâàííÿ òà ë³êâ³äàö³¿ íàñë³äê³â ×îðíîáèëüñüêî¿ êàòàñòðîôè. Îëåãó Àíàòîë³éîâè÷ó, íåùîäàâíî Âè â³äâ³äàëè Çîíó â³ä÷óæåííÿ. ßêèìè º Âàø³ âðàæåííÿ â³ä ïî¿çäêè? Íåçâàæàþ÷è íà ìàñøòàáè ×îðíîáèëüñüêî¿ êàòàñòðîôè, â³äíîâëþâàíèé ïîòåíö³àë ë³ñîâèõ åêîñèñòåì âèÿâèñÿ íàäçâè÷àéíî ïîòóæíèì. Îñê³ëüêè çàáðóäíåíà òåðèòîð³ÿ áóëà ìàéæå ³çîëüîâàíà òà íå çàçíàâàëà âïëèâó ëþäèíè, ÷èñåëüí³ñòü òâàðèí ³ ðîñëèí ïî÷àëà çá³ëüøóâàòèñÿ, ñôîðìóâàëèñÿ íîâ³ åêîñèñòåìí³ çâ’ÿçêè. Íàïðèêëàä, ó 1999 ð. íà òåðèòîð³þ Çîíè â³ä÷óæåííÿ áóëè âèïóùåí³ êîí³ Ïðæåâàëüñüêîãî, ³ ìè íà âëàñí³ î÷³ áà÷èëè ¿õí³é òàáóí. Íàóêîâö³ çàçíà÷àþòü, ùî íà ïîêèíóòèõ çåìëÿõ ïî÷àëè çèìóâàòè îðëàíè-á³ëîõâ³ñòè, òóò óñï³øíî ðîçìíîæóþòüñÿ âîâêè, ðèñ³, îëåí³ òà ëîñ³. Êð³ì öüîãî, ç òåðèòî𳿠Á³ëîðóñ³¿ ïî÷àëè çàõîäèòè çóáðè, ÷èñåëüí³ñòü ÿêèõ â Óêðà¿í³ çà îñòàíí³ ðîêè äóæå ñêîðîòèëàñÿ. Ñóìíî âèãëÿäຠïîêèíóòå ì³ñòî – íàï³âçðóéíîâàí³ áóäèíêè, çàðæàâ³ë³ äèòÿ÷³ ãîéäàëêè é íåðåàëüíà òèøà ñïðàâëÿþòü ãí³òþ÷å âðàæåííÿ. Ìàéæå ôàíòàñòè÷íèìè º äåðåâà, ùî ïðîðîñëè êð³çü àñôàëüò ³ ñò³íè áóä³âåëü. Ïèøíà ðîñëèíí³ñòü òà âåëèêà ê³ëüê³ñòü òâàðèí çàéâèé ðàç äîâîäÿòü, ùî íàì Ïðèðîäà íåîáõ³äíà, à ìè ¿é – í³. ×è â³äíîâëåííÿ äîâê³ëëÿ ó Çîí³ â³ä÷óæåííÿ îçíà÷àòèìå çìåíøåííÿ ð³âíÿ ðàä³àö³éíîãî çàáðóäíåííÿ ³ ìîæëèâ³ñòü ÷àñòêîâîãî îñâîºííÿ òåðèòîð³é, ùî çàçíàëè âïëèâó àâàð³¿? Õî÷ íèí³ ó Çîí³ â³ä÷óæåííÿ âèðóº äèêå æèòòÿ, ïðîáëåìà ðàä³îàêòèâíîãî çàáðóäíåííÿ íå çíèêëà. Îñîáëèâó íåáåçïåêó òåïåð ³ â ìàéáóòíüîìó ñòàíîâëÿòü «äîâãîæèâó÷³» ðàä³îíóêë³äè, ùî ïîòðàïèëè â äîâê³ëëÿ âíàñë³äîê àâà𳿠íà ×îðíîáèëüñüê³é ÀÅÑ: Sr90 (ïåð³îä ï³âðîçïàäó 29 ðîê³â), Cs137 (30 ðîê³â), Pu239 (24 òèñÿ÷³ ðîê³â) òà ³çîòîïè äåÿêèõ ³íøèõ òðàíñóðàíîâèõ åëåìåíò³â. ß ââàæàþ, ùî ùå ðàíî ãîâîðèòè ïðî ãîñïîäàðñüêå âèêîðèñòàííÿ òåðèòîð³é â çîí³ ðàä³àö³éíîãî çàáðóäíåííÿ, îñê³ëüêè
¹2