Feitenreconstructie 2017-2022

Op 31 mei 2019 presenteert de TCMG de stuwmeerregeling aan de minister van Economische Zaken en Klimaat. De TCMG stelt voor om aan alle aanvragers met een nog niet afgehandelde schademelding, een ruimhartig voorstel voor versnelde afdoening te doen. Gedupeerden die een melding hebben gedaan voor 1 januari 2019 kunnen kiezen uit twee mogelijkheden: voor een vaste vergoeding van €4.000 of voor een variabele vergoeding van maximaal €10.000 op basis van de factuur van een aannemer die de schade herstelt. In beide gevallen krijgen schademelders daarnaast een vaste vergoeding voor bijkomende kosten van €1.000.

Bij melders die akkoord gaan met de stuwmeerregeling, doet de TCMG geen schadeopname. Ook komt er geen adviesrapport waarop de gedupeerde kan reageren. Wel wil TCMG in alle gevallen een nulmeting doen om ervoor te zorgen dat vergoede schade niet opnieuw gemeld kan worden. Die nulmeting is veel eenvoudiger dan de schadeopname met alle vervolgstappen en kost gemiddeld €370, tegenover gemiddeld €2.500 aan deskundigenkosten bij de gebruikelijke schadebeoordeling. Aanvragers hebben de keuze om deel te nemen aan deze versnelde regeling of om in de reguliere, zorgvuldige procedure van schadeafhandeling te blijven.

De TCMG wil dat de stuwmeerregeling geldt voor de schades die zijn gemeld tot 1 januari 2019. De regiobestuurders vinden echter dat 1 juni 2019 het meeste recht doet aan de situatie. Afgesproken wordt dat de minister van Economische Zaken en Klimaat zal besluiten over de grensdatum.246 De minister beslist op 13 juni 2019 dat de TCMG een aanbod doet van €4.000 aan alle schademelders die hun schade voor of op 12 juni 2019 hebben gemeld, en waarover nog niet is besloten. Bewoners die voor 1 januari 2019 hun schade hebben gemeld kunnen in dat geval ook kiezen voor betaling van maximaal €10.000 als zij de schade zelf laten herstellen en een factuur van de aannemer kunnen tonen. Beide vergoedingen verhoogt de TCMG met €1.000 voor de bijkomende kosten.247

In juni 2019 informeert minister Wiebes de Tweede Kamer over de uitwerking van de stuwmeerregeling en het versnellen van de schadeafhandeling.248 Bij de bekendmaking van de regeling in de Staatscourant op 4 juli 2019 meldt de minister: “Bij het ontwerp van het Besluit Mijnbouwschade Groningen is veel aandacht gegeven aan zorgvuldigheid en onafhankelijke oordeelsvorming. Dat heeft geleid tot een procedure met veel juridische waarborgen, technische precisie, ruime mogelijkheden voor maatwerk en een zo breed mogelijk draagvlak. Met die procedure voor schadeafhandeling komt er een betere, rechtvaardigere, ruimhartige en zorgvuldigere schadeafhandeling. Na ruim een jaar moet echter worden geconstateerd dat, hoewel er veel waardering bestaat voor de zorgvuldigheid van de afhandeling, de snelheid waarmee aanvragen worden afgehandeld onvoldoende is in het licht van de omvang van de werkvoorraad.” Wiebes schrijft dat de bevingen bij Westerwijtwerd (mei 2019) en Garrelsweer (juni 2019) leiden tot veel schademeldingen. Er is een ‘stuwmeer’ ontstaan van

246 Provincie Groningen. Schriftelijke inlichting met een beschrijving van de rol die de provincie Groningen ingenomen heeft bij vraagstukken met betrekking op afhandeling van schade, 29 juni 2021Provincie Groningen. Brief Gedeputeerde Staten aan Provinciale Staten inzake Uitkomsten Bestuurlijk Overleg 5 juni 2019, 6 juni 2019.

247 NAM. Tijdlijn waarin is opgenomen welke afspraken op welke momenten met andere partijen in het Gasgebouw gemaakt zijn over de afhandeling van schade, 18 mei 2021.

248 Kamerstuk II 2018/19, 33529, nr. 639; Kamerstuk II 2018/19, 33 529, nr. 644.

22.357 meldingen.249 Met de stuwmeerregeling hoopt de minister de werkvoorraad van schademeldingen bij TCMG terug te brengen tot werkbare proporties.250

Op 2 juli 2019 stuurt de TCMG een bericht over de stuwmeerregeling naar ruim 16.000 adressen waarvoor een schademelding is ingediend. Van de geadresseerden maken 9.590 gedupeerden gebruik van het aanbod om €4.000 te ontvangen en bijna 400 gedupeerden kiezen voor betaling van het herstel van schade op basis van een factuur van een aannemer tot maximaal €10.000. Het lukt de TCMG om vrijwel alle nulmetingen in 2019 uit te voeren.251

Verdeling kosten stuwmeerregeling

Over de stuwmeerregeling is vooraf geen overleg is geweest met de NAM of de aandeelhouders van de NAM. Nadat de regeling is vastgesteld, neemt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat contact op met de NAM. Het ministerie stelt zich op het standpunt dat de kosten voor rekening van de NAM komen. De directeur van de NAM, Johan Atema, stelt in zijn openbaar verhoor dat de NAM bereid was de kosten van de stuwmeerregeling te voldoen.

Ik geloof dat ik de logica die hij toepaste heel goed begreep. Wij hebben een heel kort gesprek gehad of wij eraan mee gingen doen. Wij hebben ook gewoon betaald. Ik dacht: volgens mij is dit inderdaad wat nodig is om een achterstand in te halen.

Openbaar verhoor Johan Atema, 12 oktober 2022

Uit schriftelijke informatie blijkt echter dat er bij de besprekingen over de verdeling van de kosten van de stuwmeerregeling discussie ontstaat tussen de medewerkers van de NAM en ambtenaren van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat over de kosten van de regeling. Volgens de NAM voldoet de procedure niet aan vereisten van het civiele aansprakelijkheids- en schadevergoedingsrecht. Na een aantal overleggen en stevige discussie bereiken het ministerie en de NAM een akkoord. De NAM vindt het aannemelijk dat een deel van de aanvragen aardbevingsgerelateerde schade betreft. Ook bespaart de stuwmeerregeling een fors bedrag aan uitvoeringskosten. Daarom is de NAM bereid om zonder enige erkenning of aanvaarding van aansprakelijkheid een eenmalig bedrag bij te dragen aan de kosten van de stuwmeerregeling.