Feitenreconstructie 2017-2022

Tekstkader 8.11 Programmalijnen en doelen Nationaal Programma Groningen

1. Groningse kracht en trots: gericht op toekomstbestendig wonen in een aantrekkelijke en leefbare omgeving met voldoende voorzieningen.

Dorps- en wijkvernieuwing die ruimtelijke, sociale en economische vernieuwing combineert op een manier die past bij de Groningse historie en landschapskenmerken. Kwaliteit wordt toegevoegd, onder andere door het levensloopbestendig en duurzaam maken van de woningen.

Het benutten van cultureel erfgoed als verbindende schakel tussen Groningers en de verbetering van de leefomgeving en het vestigingsklimaat.

– Met voorzieningen en (preventief) gezondheidsbeleid zorgen voor een duurzaam welbevinden.

Toekomstbestendig maken van voorzieningen op het gebied van zorg, onderwijs, retail en werk, waaronder verbeterde lokale en regionale bereikbaarheid.

2. Groningse natuur, energie en klimaat: gericht op de energietransitie en klimaatadaptatie door het inpassen van de duurzame productie van energie in het landschap, het klimaatbestendig inrichten van het landschap en het verduurzamen van de landbouw.

Openbaar vervoer per bus is uiterlijk in 2030 CO2-neutraal en per regionaal spoor uiterlijk in 2035.

– De Groningse landbouw is duurzaam in 2030 en draagt bij aan klimaatadaptatie.

– Groningse woningen zijn aardgasvrij in 2035.

– Groningen is zelfvoorzienend op het terrein van duurzame energie en ‘exporteert’ groene energie in de jaren na 2040.

– De industrie, inclusief het chemische complex, is CO2-negatief in 2050.

– Een (inter)nationale positie als innovatieve koploper in energietransitievraagstukken.

– Klimaatbestendig inrichten van vooral laaggelegen gebieden waardoor droogte en wateroverlast voorkomen worden.

3. Groningse economie en arbeidsmarkt: gericht op het creëren van een toekomstbestendige regionale economie. Dit gaat over het stimuleren van innovatie en kansrijke sectoren, maar ook om de aansluiting van werk en vaardigheden. Infrastructuur en bereikbaarheid zijn daarbij belangrijke randvoorwaarden.

– Het aantal innovatieve bedrijven in Groningen is toegenomen.

– Bedrijven bieden voldoende werkgelegenheid voor de gehele beroepsbevolking.

– Goede scholen en opleidingen die bijdragen aan een veilig gevoel en goed onderwijs.

– De regio is op een goede wijze ontsloten, met verschillende duurzame vervoersmodaliteiten. Daarnaast wordt er gestreefd naar een CO2-neutrale infrastructuur.

Bij de presentatie van het NPG wil het kabinet haar commitment tonen en zijn vijf ministers en een staatssecretaris aanwezig. Het valt op dat de Groningse gedeputeerde Eelco Eikenaar, die het niveau van gaswinning, de versterking en de schadeafhandeling, maar ook leefbaarheid in zijn portefeuille heeft, niet aanwezig is bij de presentatie. Gedeputeerde Fleur Gräper, met het NPG in haar portefeuille, en commissaris van de Koning René Paas, zijn wel aanwezig. In de regionale media is aandacht voor het wegblijven van Eikenaar. De gedeputeerde wil naar eigen zeggen niet als decorstuk fungeren in een ongepast Haags feestje, terwijl veel woningen onveilig zijn. Het wegblijven van Eikenaar noemt het Dagblad van het Noorden een ‘potsierlijk gebaar’, het ging immers om “een substantieel bedrag waarmee een begin wordt gemaakt met het inlossen van de schuld aan de bewoners in het aardbevingsgebied”.411

Het eerlijke antwoord was dat ik het niet gepast vond. Ik vond de gedachte dat we nu de toekomst in zouden gaan, te veel legitimerend, terwijl die versterking op dat moment dramatisch verliep.

Openbaar verhoor Eelco Eikenaar, 26 september 2022

Ik heb natuurlijk in die tijd ook heel veel met de gedeputeerde daarover gesproken. Hoe gepast is het om na te denken over de toekomst van Groningen op het moment dat er nog zo veel mensen in de ellende zitten en schadeherstel en de versterking niet zijn geregeld? Zijn dit dan niet speeltjes voor de bestuurders, terwijl de gewone bevolking nog niet eens een huis heeft dat klopt?

Openbaar verhoor René Paas, 7 oktober 2022

Terughoudende reacties op NPG bij maatschappelijke organisaties Ook opmerkelijk is dat de Groninger Bodem Beweging en het Groninger Gasberaad niet zijn uitgenodigd voor de presentatie en niet betrokken zijn bij het opstellen van het NPG. Het Groninger Gasberaad reageert op de dag van de presentatie van het NPG met een persbericht. Het Gasberaad ziet het als een goede stap dat men over de toekomst nadenkt, maar “reden voor een feestje is het niet, zo lang de schade-afhandeling en versterking nog niet goed geregeld zijn”.412 Het NPG is volgens het Gasberaad echter weinig concreet en de einddoelen zijn niet ‘smart’ geformuleerd.413 Het Groninger Gasberaad geeft aan niet betrokken te zijn bij de totstandkoming van het startdocument. Wel is duidelijk geworden dat het Gasberaad kan deelnemen aan het bestuur en de programmacommissies. Als er voldoende ruimte is om inbreng te hebben en volwaardig mee te kunnen sturen, zal het Groninger Gasberaad dat in beginsel doen.

411 Veer, de (5 oktober 2018), p. 2.

412 GGB (5 oktober 2018).

413 Onder ‘smart’ wordt over het algemeen verstaan: Specifiek, Meetbaar,