Column Koos Marsman

COLUMN

Beton

D’r was ’n eksploazie in Kenaol-eiland en eerder was d’r in de Geuzewijk ’n betonne muurtsjie opgeblaoze. Die klap was in hallef Uterech te hore en d’r was ink wa schaode door gespronge ruite enzo. Toen ik zellef nog in de Geuzewijk woande noemde wij ’t de Betonbuurt, naor ’n complex huize die bijna honderd jaor geleje van beton waore gebouwd. Die huize zijn d’r allang nie meer, die zijn veertig jaor geleje teuge de grond gegaon, zonder ze op te blaoze. Maor ‘k mos d’r wel an trugdenke. Wij liepe daor ook wel ‘ns mè illegaol vuurwerrek, maor de kanonslag was dan de zwaorste in ze soort. Soms bonde we ze an elkaor en dan kree’je ’n prachtige klap. Achteraf was da natuurlijk nie goed, ’t was gevaorlijk wa we deje. Maor ’n betonne muurtsjie hebbe we nie opgeblaoze, voor zover ‘k me ken herinnere. Zoveul slagkrach hadde we nie. Maor d’r was wel spierkrach en drilboare. Nie bij mij en me vriendsjies, maor bij de familie M.. In de laotste jaore van de Betonbuurt was die familie in ons buurtsjie komme woane en ze hadde op ’n gegeve moment twee huize naos elkaor. Laote we ’t gezellig maoke, motte ze teuge elkaor hebbe gezeg en daorna wer de betonne tussemuur d’r uitgesloop en krege ze zo ’n heule groate huiskaomer. Niemand die d’r wa van durrefde te zegge en binne ’n paor jaor zou de boel toch gesloop worre. De familie M. besloat die sloop te bespoedige door alvas overal ’t lood van de daoke te haole. Aj’ d’r wa van zei, zeije ze da ze in diens van de geminte werrekte en ze klomme ’t dak weer op. Trug naor da beton. De betonne tussemuur was gin probleem voor de familie M.. Zonder vuurwerrek krege ze ‘m weggeramp. Om zoiets te doen moj’ ’n bietsjie vreemp zijn en gin enkel fatsoen hebbe, ’t kon ze ech niets schele. Zoiets mot ’t ook zijn mè de daoder(s) van de anslaoge in Kenaol-eiland en de Geuzewijk: dan hej’ ’n betonne plaot voor je hoof.

€ 7, 95

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schreeft tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

Advertenties

Wat is een Mobiliteitshub XL? En vier andere vragen over het volgende megaproject: Papendorp

Papendorp is nu nog een gebied waar Utrechters eigenlijk niet veel te zoeken hebben. Oké, sommigen werken op Utrecht Businesspark Papendorp maar het gebied heeft veel meer potentie. Dat zien de gemeente Utrecht en ontwikkelaars ook en er liggen dan ook plannen voor duizenden woningen en een mobiliteitshub in het gebied. Maar wat is een mobiliteitshub eigenlijk? Dit en vier andere vragen over Papendorp. Tekst: Robert Oosterbroek

1Wat is het huidige Papendorp?

Het hele gebied, dat tegenwoordig ligt tussen het Amsterdam-Rijnkanaal en de snelwegen A2 en A12, is van oorsprong een polder waar eeuwenlang vooral boerenfamilies hebben gewoond en gewerkt. Door gemeentelijke herindelingen en plannen voor Vinex-locatie Leidsche Rijn kwam de polder in handen van de gemeente Utrecht. In het masterplan voor Leidsche Rijn uit 1995 werd Polder Papendorp aangeduid als kantorenlocatie waar ook een nieuwe brug voor aangelegd zou worden. Die brug kennen we tegenwoordig als de Prins Clausbrug en de kantorenlocatie gaat door het leven als Utrecht Businesspark Papendorp. Het is een modern bedrijventerrein, ruim opgezet, waar normaal dagelijks meer dan 12.000 mensen werken. Het beslaat ongeveer de helft van de hele buurt Papendorp. De andere helft bestaat nu nog uit weilanden, de asfaltcentrale en de hallen van de voormalige Utrechtse Bazaar. En juist voor dit gebied werd in het Masterplan in 1995 ook al woningbouw als toekomstbeeld genoemd, dat gaat nu werkelijkheid worden. De locatie is weer opgedeeld in verschillende gebieden, de belangrijkste voor nu zijn Papendorp Noord en Groenewoud.

2Wat is het plan voor Groenewoud?

Voordat we alles uit de doeken doen, kunnen we in ieder geval zeggen dat het een proces van lange adem is. De asfaltcentrale die in het gebied staat is lang een heikel punt geweest, want zonder verplaatsing van de asfaltfabriek is er ook geen mogelijkheid voor woningen. In 2017 is er een overeenkomst ondertekend om het bedrijf te verplaatsen naar Lage Weide. Ondertussen is er gestart met de ontmanteling van de fabriek. In 2017 werd door betrokkenen ook een zogenoemde startnotitie gepubliceerd. Hiermee werd de transformatie van het gebied afgetrapt. In de buurt, die grenst aan Papendorp Noord, moeten ongeveer 1.500 woningen gebouwd worden. In de huidige plannen staat dat er 20 tot 25 procent sociale huur en 15 tot 20 procent middenhuur komt, tezamen uiteindelijk 40 procent. De rest zullen koopwoningen zijn. Een gezondheidscentrum, een basisschool en een kinderopvang en horecagelegenheden behoren ook tot de toekomstplannen. In tegenstelling tot veel andere nieuwbouwwijken, wordt dit een buurt waar de auto gewoon nog welkom is. Op dit moment zit het project Groenewoud nog in de planfase, maar in 2023 moeten de eerst woningen gebouwd gaan worden.

3Wat is het plan voor Papendorp Noord?

De plannen van Groenewoud en Papendorp Noord haken op elkaar in, maar zijn wel twee losse trajecten. Voor Papendorp Noord is nu een zogeheten Stedenbouwkundig Programma van Eisen gepubliceerd. Utrechters kunnen op deze plannen reageren. Papendorp Noord ligt als het ware tussen het huidige kantorenterrein en de nieuwe buurt Groenewoud in. Waar Groenewoud veel meer een woonwijk wordt, zal Papendorp Noord meer een stedelijk karakter krijgen. In Papendorp Noord is volgens de huidige plannen ruimte voor 2000 woningen, waarvan 800 sociale huurwoningen, 420 middeldure huurwoningen, 220 koophuizen tot 330.000 euro en 560 koophuizen vanaf 330.000 euro. Ook is er in het gebied ruimte voor 75.000 vierkante meter kantoorruimte en voorzieningen als een supermarkt, sportlocaties en horeca. Een belangrijk gebouw dat ook in het gebied komt is de Mobiliteitshubs XL.

4Wat is dat dan, een Mobiliteitshubs XL?

De ontwikkeling van Papendorp Noord begint met de aanleg van Mobiliteitshub XL. Straks kunnen buurtbewoners en bewoners van onder meer de autovrije wijken Beurskwartier en Merwedekanaalzone daar hun auto parkeren en gebruikmaken van deelfetsen en -auto’s en andere mobiliteitsdiensten. Buslijnen met een korte, snelle route naar het centrum en een nieuwe snelle fetsroute moeten zorgen voor gemakkelijke verbindingen met andere delen van de stad. In de toekomst komt daar misschien nog een tramlijn bij. Omdat de ontwikkelingen in de nieuwe autovrije wijken ook niet stilliggen, is het nodig om tempo te maken met de nieuwe hub, zodat deze in 2025 gereed is voor de bewoners van de Merwedekanaalzone. De hub is een parkeergarage waar in eerste instantie 2000 auto’s kunnen staan, maar er is dus ook veel ruimte voor deelmobiliteit.

5Er komt in de toekomst misschien dus zelfs een tram naar Papendorp?

Dat is wel een van de wensen van de gemeente. Het heeft alles te maken met grote visies die worden omschreven in plannen voor hoe de stad de komende decennia moet ontwikkelen. Op DUIC hebben we al vaker geschreven over documenten met namen als Wiel met Spaken en de Tien-minuten-stad. Dit zijn plannen waarin wordt gekeken hoe de stad de komende jaren moet groeien en hoe we ervoor gaan zorgen dat we nog van A naar B kunnen komen. Papendorp kan een belangrijk knooppunt op het Wiel met Spaken worden in het toekomstige Utrecht, een knooppunt voor mobiliteit, maar ook een nieuw knooppunt voor woningbouw en werkgelegenheid. De buurt moet ook bijdragen aan het ideaal van de Tien-minuten-stad, waarbij alle voorzieningen te bereiken zijn binnen tien minuten. Papendorp wordt zo zelfs onderdeel van een van de vier nieuwe stadscentra. Want de oude, historische binnenstad blijft natuurlijk het hart van de stad, maar er liggen plannen voor vier nieuwe stadscentra; Noord-Noordwest (Leidsche Rijn Centrum, Lage Weide, Cartesius, Werkspoorkwartier, Zuilen), Overvecht, Utrecht Oost (Utrecht Science Park, Rijnsweerd, Galgenwaard en Lunetten-Koningsweg) en de A12-zone (Papendorp, Woonboulevard en Merwede). Deze vier nieuwe stadscentra ontstaan rondom bestaande knooppunten of op plekken waar nieuwe knooppunten gemaakt kunnen worden, zoals Papendorp. a