Verdwenen horeca

VERDWENEN HORECA IN UTRECHT

Chinees-Indisch restaurant Drakenburgh aan de Oudegracht

Tekst: Arjan den Boer / Fotogra e: Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed / Achter Utrechtse gevels

Alleen de achterste helft van Drakenburg, waar nu Grieks restaurant Mykonos zit, is herkenbaar op oude foto's van Chinees-Indisch restaurant Drakenburgh. De voorkant werd in de jaren zestig geheel gereconstrueerd. Hier was de Chinees-Nederlandse familie Ma in 1946 hun restaurant begonnen. Er wordt wel eens beweerd dat Drakenburgh het allereerste Chinese restaurant was, maar dat blijkt niet helemaal te kloppen.

De oudste Chinese eethuizen in Rotterdam en Amsterdam waren gericht op Chinese zeelieden. Het Amsterdamse restaurant Kong Hing was vanaf 1928 het eerste waar ook Nederlanders kwamen. In Den Haag openden begin jaren dertig Chinees-Indische restaurants, waar men kon genieten van rijsttafels zoals Indiëgangers die kenden, inclusief de nasi en bami goreng die in China onbekend waren. Utrecht kreeg eind 1934 z'n eerste Chinese restaurant aan de Lichte Gaard 8. Het heette Chung Ho Cha Lou (letterlijk: Eerste Hollands-Chinese Eethuis).

Het pand was volgens het Utrechtsch Nieuwsblad 'gesierd met allerlei Chineesche teekens' en binnen hingen 'mandarijnsche gewaden met prachtig handborduursel'. Op het menu stonden 'pasteien van Chineesche vermicelli, bamboe- en andere Chineesche soepen, gerechten die in schilderachtige karakters gedrukte namen dragen als: Tan-fa-tong, tsap-tsaï, ba-mi, yock-pin-tong'.

Het restaurant was van Nelly Remouchamps-Burgdorffer, weduwe van een bekende archeoloog. Zij had een Chinese kok in dienst, de 31-jarige Lee Foo, en de 30-jarige bediende Li Fang. We weten hun namen omdat het al snel slecht met hen afiep. Eind mei 1935 stonden de kranten vol van het 'Chineezendrama in Utrecht'. De Chinezen hadden 'twist' gekregen op hun zolderslaapkamer, waarbij 'Fang Foo met een hakmes den hals afsneed'. De dader sprong vervolgens uit het raam en overleed ook. Pas in oktober heropende het restaurant, maar niemand durfde er kennelijk meer heen, want al snel sloot het defnitief.

Familie Ma

'Utrecht is weer een Chineesch restaurant rijk', kon het UN in augustus 1946 schrijven. Vier jaar eerder was de Chinese handelsondernemer Yuang Tsing Ma getrouwd met de Amersfoortse Catharina Schenk. Na de bevrijding begonnen zij een restaurant in het huis Drakenburgh aan de Oudegracht 114. 'De heer Ma, die sinds een tiental jaren in ons land woonachtig is en die voordien in de Chineesche stad Nanking een restaurant exploiteerde, heeft zijn oude métier weer ter hand genomen', aldus de krant. 'Chineesche koks, speciaal uit Engeland geëngageerd, zwaaien den scepter in de keuken en beijveren zich om de meest smakelijke hapjes te bereiden.'

De oude naam van het huis Drakenburg sloot mooi aan bij de mythische Chinese draak. Na verbouwing ontstond een restaurant van 100 m² en 200 zitplaatsen. 'Twee Rotterdamsche decorateurs, de heeren Koppelaar en v.d. Waag schiepen verschillende wandschilderingen, ontleend aan oude prenten over Chineesche sagen en legenden. In deze Chineesche sfeer serveeren bedienden wier wieg in het verre Oosten stond, een serie smakelijke spijzen van de meest uiteenloopende soort, als daar zijn haaienvinnensoep, loempia, pangsiet, Chung Nang, Tjap Tjoy, Nasi Goreng, Oeng Lo Yu, Ajam Roedjak, Daging Smoor, Kroepoek enz.'

Dochter Mia, drie maanden voor opening van het restaurant geboren, vertelde later: 'We hebben allemaal stevig aangepakt in die tijd. We moesten gasten ontvangen, jassen ophangen, helpen in de afwaskeuken. Maar Drakenburg is voor ons nog veel meer een warm huis geweest, waar we het altijd gezellig hadden.' Mia zou trouwen met Italo de Lorenzo en met hem ijssalon Venezia aan de overkant beginnen.

Kentering

In 1958 opende de familie Ma ook het Chinees-Indonesisch restaurant De Grote Drakenburgh aan het Vredenburg 2. De oorspronkelijke vestiging sloot kort daarna: in de 'achtertuin' werd de Neudefat gebouwd en het huis Drakenburg zelf moest een langdurige restauratie ondergaan. Na ruim vijf jaar zette een andere eigenaar de zaak aan het Vredenburg voort onder de naam Azië. In 1969 werd dit restaurant door een brand verwoest.

Het was inmiddels niet meer het enige Chinese restaurant in de stad. Al in 1948 was Fu Kien geopend aan de Voorstraat, later verhuisd naar de Rozenstraat. Sinds 1955 was Tong Au gevestigd op Vredenburg 65, na enkele jaren gevolgd door Tai Tong op Oudegracht 2. Tegen 1970 waren er tientallen Chinese restaurants in Utrecht, ook buiten de binnenstad. Voor velen was 'de Chinees' de meest vertrouwde plek om uit eten te gaan. 'Maar er is een kentering gaande in horecaland,' schreef Mark van Wonderen in 2020 in zijn boek Chin. Ind. Spec. Rest. 'De échte Chinees-Indische restaurants verdwijnen in rap tempo uit het straatbeeld. Ze worden omgebouwd tot sushi- of wokrestaurants, vervangen door hippe nieuwe horeca of simpelweg gesloten.' Het afgelopen decennium verdween meer dan 20% van de Chinese restaurants. Dat gold ook voor Paradijs aan het Vredenburg 28; daar zit nu iets veganistisch. a