DRABPOL NEWS 3(96) PL

W NUMERZE:

3 Rozpoczynamy współpracę z LOOP ENERGY

4. RekordowyJubileusz

8. Nowości na KICK OFF

9. Odwiedzamy INNOTRANS

11. Premiery na IAA Transportation 2022

12. Spotkanie europejskich partnerów MiX Telematics w Barcelonie

13. Tachografy cyfrowe połączone z chmurą

15. Druga generacja VDO WorkshopTab

16. Inteligentne tachografy nadchodzą!

18. ProViu®360 drugiej generacji z nowymi możliwościami

20. Agregaty prądotworcze PEX-POL z czujnikami RED CONTACT LEVEL

21. Joysticki specjalnego przeznaczenia

23. Aktualności i szkolenia III kwartał

OD REDAKCJIOD REDAKCJI

Szanowni Państwo!

Drodzy Czytelnicy!

Po długim, pandemicznym okresie jesień przywitała nas dużą ilością różnych branżowych wydarzeń – targów, sympozjów, konferencji. Niektóre z nich, takie jak targi IAA czy INNOTRANS powróciły na światową arenę aż po czterech latach.

Tym bardziej z wielkim zainteresowaniem wzięliśmy w nich udział. Długa przerwa spowodowała wysyp nowości i premier. Tak też było w przypadku naszego partnera – firmy Continental, który właśnie na IAA zaprezentował wiele nowości.

Przedstawiamy je w tym numerze. Z pewnością zainteresują one zarówno użytkowników tachografów, jak i stacje serwisowe.

Już po raz 13. braliśmy udział w targach MSPO w Kielcach. W tym roku było to wyjątkowe wydarzenie – 30. edycja

Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego. Było nam więc bardzo miło wspólnie świętować ten okrągły jubileusz. Zapraszamy do lektury!

Alicja Drabczyńska

Wydawnictwo firmy DRABPOL Wydawca: Drabpol sp. jawna P. Drabczyński i Wspólnik 42-233 Mykanów, ul. Akacjowa 24/26 tel.0-34 366 00 22, fax 0-34 366 01 02 centrala@drabpol.pl, www.drabpol.pl

Rozpoczynamy współpracę z

Wiosną nawiązaliśmy pierwsze kontakty

z kanadyjską firmą Loop Energy – wiodącym w branży projektantem, producentem i dostawcą systemów wodorowych ogniw paliwowych dla producentów pojazdów oraz producentów systemów wytwarzania energii.

Do pierwszego spotkania między naszymi firmami doszło na Słowacji podczas premiery elektryczno-wodorowego minibusa naszego, wspólnego Partnera – firmy Mobility&Innovation. Wspólnie doszliśmy do wniosku, że razem możemy jeszcze bardziej działać w kierunku zeroemisyjnych rozwiązań dlatransportupublicznegoikomercyjnego.

Siedziba firmy Loop mieści się w Vancouver, w centrum światowejstolicyprojektowaniaogniwpaliwowych.Zbiegiem latrozszerzyłaonaswojądziałalnośćolokalizacjewAzjiiEuropie, a już wkrótce za naszym pośrednictwem dołączy do nich Polska. Z misją bycia motorem napędowym zeroemisyjności, Loop Energy angażuje się w dostarczanie wydajnych i ekonomicznych rozwiązań dla swoich klientów, aby przyspieszyć upowszechnienie technologii ogniw paliwowych. Pojazdy takie, jak autobusy, samochody dostawcze i specjalnego przeznaczenia wykorzystują autorską technologię eFlow™ firmy Loop Energy, jako zeroemisyjne rozwiązanie w zakresie zasilania.

ProducencipojazdówOEM,producenciukładównapędowych i integratorzy systemów stosują wodorowe ogniwa paliwowe z technologią eFlow™ do dostarczania niedrogich, wysokowydajnych, bezemisyjnych alternatyw dla oleju napędowego dlaoperatorówflotnacałymświecie.

Architektura ogniwa paliwowego eFlow™ od Loop Energy pozwala na wejście na nowy poziom wydajności paliwowej, mocy szczytowej oraz trwałości. U podstaw tej innowacji leży charakterystycznapłytkatrapezowa,którazapewniajednolitą gęstość prądu na całym obszarze aktywnym, zwiększając prędkość gazu w płytce, aby zapewnić doskonałą wydajność izarządzaniewodą.

Rozwiązania ogniw paliwowych od Loop Energy mogą skutecznie zastąpić olej napędowy, umożliwiając firmom uzyskanie dużych oszczędności w całkowitych kosztach posiadaniaflotypojazdów.Łączącinnowacjewzakresieogniw paliwowych z potrzebami operatorów pojazdów użytkowych, kanadyjski producent skutecznie realizuje swoją misję, którą jest, przyspieszenie rewolucji wodorowej i zasilenie czystszej przyszłości.

NaszzespółR&Dwostatnichlatach miałwiele okazji zsukcesem uczestniczyć w realizacji aplikacji pojazdów opartych o technologie wodorowe. Równocześnie z poszerzaniem portfolio o produkty Loop Energy, wykorzystujemy te bezcenne doświadczenia i nieustannie poszerzamy nasze kompetencje, abybyćsolidnympartneremdlanaszychklientów.

Więcej informacji o naszych, wspólnych działaniach już wkolejnymnumerzeDrabpolNewsa.

XXX Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego MSPO w Kielacach

6-9 września

REKORDOWY JUBILEUSZ

30 lat temu miała miejsce pierwsza edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach. Obecnie to bez wątpienia największa impreza militarna w naszej części Europy, która z roku na rok przyciąga coraz liczniejsze grono wystawcówizwiedzających.Firmanaszajużporaz13.obecnabyłanakieleckimMSPO wcharakterzewystawcy.

Na jubileuszowej edycji targów zaprezentowaliśmy najnowsze produkty, usługi oraz rozwiązania, dedykowane dla branży lotniczej oraz sektora lądowego. Dla wszelkich pojazdów lądowych z przeznaczeniem militarnym promowaliśmy joysticki Curtiss-Wright, akumulatory firm Enersys oraz Denchi Group, wyświetlacze wielofunkcyjne i całą gamę wskaźników i czujników Producentom pojazdów wojskowych przybliżaliśmy również usługi Działu Research &Develompent w zakresie oprogramowania, integracji oraz wizualizacji wszelkich informacji,niezbędnychnapoluwalki.

Tegoroczne targi zgromadziły aż 613 wystawców z 33 krajów świata Targowe stoiska odwiedziło ponad 25 tys gości zcałegoglobu.

AKUMULATORYWPOJAZDACH BOJOWYCH

Cieszy nas fakt, że wiele naszych systemów mogliśmy oglądać w pojazdach, prezentowanych na stoiskach naszych Klientów. Na uwagę zasługują dwa roboty gąsienicowe, prezentowane na stoisku Sieci Badawczej Łukasiewicz – Przemysłowego Instytutu Automatyki i Pomiarów PIAP – największego w Polsce i jednego z największych na świecie dostawców robotów mobilnych. W robotach tych zastosowano akumulatory litowo-jonowe typu BB2590 SMBus Denchi, służące do zasilania urządzeń elektronicznych, używanych przez pojedynczego żołnierza lub do zasilania samobieżnych robotów o różnym przeznaczeniumilitarnymipolicyjnym.

Pierwszy z nich to PIAP PATROL – mobilny, średni robot gąsienicowy, przeznaczony do detekcji zagrożeń chemicznych, biologicznych,radiologicznychinuklearnychorazrozpoznania i neutralizacji improwizowanych urządzeń wybuchowych.

Z uwagi na swoje wymiary oraz rodzaj zastosowanego układu napędowego, robot ten może prowadzić działania zarówno wewnątrz budynków, jak i w trudnych warunkach terenowych.PIAPPatrolmożebyćtakżeużytydowsparciadziałańsił zbrojnych,policjilubstrażypożarnej.

Drugim rozwiązaniem PIAP z akumulatorami BB2590 jest Robot Patrolowo-Przenośny (RPP) – model Robot Inżynieryjny 1806, służący do usuwania ładunków i materiałów niebezpiecznych.Jest on wykorzystywanyprzez pododdziały inżynieryjne w czasie prowadzenia zadań wykrywania, usuwania, podejmowania lub neutralizacji min, niewypałów i niewybuchów oraz improwizowanych urządzeń wybuchowych w ramach działańbojowychimisjistabilizacyjnychpozagranicamikraju.

Wcześniej zaś akumulatory BB2590 SMBus znalazły się na wyposażeniu m.in. lekkiego Robota Rozpoznawczego LRR „BALSA”, prezentowanego przez PIAP na targach MSPO 4latatemu.

Wspominane akumulatory Denchi zastosowano również w Naziemnej Stacji Kontroli Bezzałogowego Systemu Taktycznego Krótkiego Zasięgu (TKZ) typu PGZ-19RA (ORLIK). Oprócz akumulatorów, stację wyposażono również w inne wyrobyfirmyDENCHI, jakładowarkiikompletkabli.

Także akumulatory drugiego, naszego partnera, firmy Enersys zabudowano na pojazdach, prezentowanych na tegorocznym

MSPO. Na stoisku firmy ROSOMAK z Siemianowic Śląskich, wchodzącejwskładPolskiejGrupyZbrojeniowej(PGZ)prezentowano wóz rozpoznania radiowego SIGINT z akumulatorami kwasowo-ołowiowymi Enersys.Pojazd ten wyposażony został wmodel12FV120.

Z kolei model 12FV75-C zasilał Bojowy Wóz Rozpoznawczy 1D (BWR-1D), który można było zobaczyć na ekspozycji poznańskich Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych (będących częścią PGZ S.A.). Pojazd ten przeznaczony jest głównie do prowadzenia rozpoznania pola walki. Może być też wykorzystany do lokalizacji źródeł ciepła i poszukiwania osób , a także do obserwacji terenu nocą, w trudnych warunkach atmosferycznych.

W obu typach ww. akumulatorów Enersys zastosowano technologie AGM, TPPL oraz VRLA. Spełniają one standardy NATOiużytkowanesąwarmiachnacałymświecie.

AKUMULATORY DENCHI NA MSPO – ZASTOSOWANIE

Robot Mobilny PIAP PATROL – akumulatory litowo-jonowe DENCHIBB2590SMBus.

Robot Patrolowo-Przenośny 1806 z PIAP – akumulatory litowo-jonoweDENCHIBB2590SMBus.

Naziemna Stacja Kontroli Bezzałogowego Systemu Taktycznego Krótkiego Zasięgu (TKZ) typu PGZ-19RA (ORLIK)akumulatory litowo-jonowe BB2590, ładowarki i komplet kabli.

AKUMULATORY ENERSYS NA MSPO – ZASTOSOWANIE

Bojowy Wóz Rozpoznawczy 1D (BWR-1D) z Wojskowych Zakładów Motoryzacyjnych S.A. – akumulatory typu 12FV75-C EnerSys.

Wóz rozpoznania radiowego SIGINT z ROSOMAK S.A. – akumulatory typu 12FV120 EnerSys.

PojazdywojskowezrozwiązaniamiContinental

Z pozostałych pojazdów z naszymi rozwiązaniami, jakie mogliśmy zobaczyć na tegorocznym MSPO na uwagę zasłu-

guje prezentowany po raz pierwszy na stoisku Huty Stalowa WolataktycznypojazdwielozadaniowyWaran, proponowany

w kilku wariantach, m.in. jako wóz dowodzenia i platformy dla dronów poszukiwawczo-uderzeniowych. Jest to nowy projekt PGZ. Pojazd pod marką Waran produkowany będzie w Autosanie. Wóz ten wyposażony został w nasze wskaźniki, czujniki temperatury i ciśnienia, pompkę orazzbiornikpłynuchłodzącego.

Uznanie na kieleckich targach zyskał też lekki, opancerzony transporter rozpoznawczy ŁOTR, wyprodukowany przez

AMZ -KUTNO S.A. Znalazły się w nim nasz system elektroniki pokładowej KIBES 32, wraz z deską MOKI 3 jako pulpit, multipleksery MUX oraz komputer ZR 32. Tym bardziej jest nam miło, że pojazd ten otrzymał prestiżową nagrodę Targów Kielce – Defender. Serdecznie gratulujemy. Tradycyjnie już, AMZ zaprezentował także pojazdy Hipopotam oraz Bóbr z naszymiczujnikamiciśnieniaitemperatury.

AKTUALNOŚCI

KolejnynaszKlient,firmaAUTOBOX ze Starachowic pokazała sprawdzony już terenowy pojazd AH 20.44, wyposażony w deskę wskaźników FlexCluster, którą nasi inżynierowie zaprogramowali i skonfigurowali zgodnie życzeniami i potrzebami producenta. W wozie tym znajduje siętakżeklimatyzacjaKonvekta.

Deska FlexCluster znalazła się także w innych pojazdach, prezentowanych na stoisku AUTOBOX, takich jak Honker oraz STAR. We wszystkich trzech wozach zastosowano również oferowaneprzeznasczujniki.

Targową prezentację pojazdów z naszymi rozwiązaniami zamykał opancerzony pojazd ciężarowy Jelcz, w którym

zamontowano nasze czujniki, wskaźniki Can Cokpit – ciśnienia oraz temperatury oraz zbiornik i pompę spryskiwacza. Pojazd ten można było podziwiać na stoisku Huty Stalowa Wola (PGZ).

Chcieliśmy podkreślić, że oferowane przez nas wyroby, materiały i usługi są dostarczane zgodnie z obowiązującymi normami i standardami, z użyciem odpowiednich procedur oraz zgodnie z posiadanymi przez firmę uprawnieniami i certyfikatami

Należą do nich: System Zarządzania Jakością PN-EN ISO 9001:2001, Certyfikat Zgodności Funkcjonowania Wewnętrznego Systemu Kontroli (WSK), Koncesja MSWiA, zezwalająca na obrót towarami, usługami i technologiami o znaczeniu strategicznym, Certyfikat AQAP 2110:2006, Certyfikat TRACE oraz CertyfikatNATONCAGE0733H.

Dziękujemy wszystkim naszym Gościom za odwiedzenie naszego stoiska i zarazem dziękujemy za gościnę na stoiskach naszych Klientów.

NOWOŚCI NA KICK OFF

Po4latach, DziałRozwiązańIndependentAftermarketwfirmieContinentalzorganizował dla swoich przedstawicieli jednodniowy kickoff. Dość długa przerwa w tego typu spotkaniach sprawiła, że do siedziby Continentala w miejscowości Schwalbach pod Frankfurtem licznie przybyli reprezentanci niemieckiego producenta z całego świata – m.in. Japonii, Korei Płd., Australii, Nowej Zelandii, Brazylii, czy też Nigerii. W tym gronie niemogłozabraknąćtakżenaszejfirmy.

Z sentymentem wspominamy czas, kiedy wielokrotnie gościliśmy w Szwalbach w ówczesnej, głównej siedzibie VDO , kiedy to VDO decydowało o kształcie światowego rynku Automotive. Teraz rynek ten kształtuje Continental, o czym mogliśmy sięprzekonaćpodczastegorocznegospotkania.

Było ono doskonałą okazją do poznania szeregu nowych produktówContinentala. Uczestnicyzapoznalisięznowąlinią radioodbiorników , brandowanych logiem Continental, które posiadają, co jest bardzo istotne – system multimedialny na panel środkowy pojazdu z podłączeniem Apple CarPlay, jak i Google. Wyświetlacz dotykowy znany z samochodów osobowych, podłączenie pod kamerę cofania – to wszystko zapewnia maszynom roboczym i pojazdom specjalistycznym rozwiązanienamiarę XXIwieku

Kolejną nowością były lampy Continental, opracowane we współpracy ze światowym liderem marką OSRAM. Dedykowane są do pojazdów z dopuszczeniami na drogi publiczne (samochody ciężarowe, dostawcze oraz autokary i autobusy komunikacji miejskiej), jak również do pojazdów off-highway, takich jak wszelkiego rodzaju maszyny robocze. Podczas spotkania odbyła się najlepsza możliwa prezentacja lamp i ich porównanie z europejskimi konkurentami. Dość powiedzieć,

że lampy Continental o mocy 2100 lumenów świecą szerzej i mocniej niż 4000 lumenów marek konkurencyjnych. Na koniec omówiono również rozwiązania, które pojawiły się na rynku stosunkowo niedawno, a zyskały już dużą popularność, także w różnych pojazdach na ulicach polskich miast. Należą do nich system ProViu 360 drugiej generacji oraz Wüllhorst AAS-4.0, asystent skrętu w prawo, stworzony przez naszego nowego partnera – firmę Wüllhorst z wykorzystaniem radarówContinental.

Podczas trwającego jeden dzień spotkania, nasz niemiecki partner poprosił dwóch swoich przedstawicieli, by opowiedzieli o prowadzonych z sukcesem działaniach na rynku. Jednym z nich była nasza firma (obok tureckiego Intermobil), reprezentowana przez Krzysztofa Drabczyńskiego – Viceprezesa Automotive. Z dumą więc zaprezentowaliśmy zrealizowane projekty oraz zastosowanie systemów Continental u naszych,licznychpartnerów.

Biorąc pod uwagę, niespotykaną dotychczas na taką skalę otwartość Continentala na produkcję nowych rozwiązań, wkrótce możemy spodziewać się wysypu nowości, które zaspokoją potrzeby zarówno rynku on-highway, jak i offhighway.

Międzynarodowe Targi Techniki Transportowej w Berlinie

20-23 września

Odwiedzamy INNOTRANS

Poczteroletniejprzerwie,spowodowanejpandemiąnaarenęponowniewróciłyberlińskie targi InnoTrans – jedna z największych imprez targowych na świecie. Przez wiele lat byliśmy obecni na tym wydarzeniu. Z wielką przyjemnością powróciliśmy więc do Berlina potakdługiejprzerwie.

W tym roku gościliśmy na stoisku naszego, niemieckiego partnera Konvekty, gdzie wspólnie promowaliśmy klimatyzatory/pompy ciepła z przeznaczeniem do pojazdów szynowych Pompa ciepła, wykorzystująca jako czynnik chłodniczy CO2 (R744) jest najbardziej wydajną technologią grzewczą w dziedzinie kolejnictwa Celemuzyskania100%wydajności, pompa ciepła CO2 potrzebuje, w zależności od temperatury otoczenia, tylko 1/4 energiielektrycznej.

Pozostała, wymagana energia jest w obiegu termodynamicznym pozyskiwana przez pompę ciepła bezpłatnie z otoczenia. W ten sposób, w porównaniu z ogrzewaniem elektrycznym, oszczędza się do 3/4 normalnie potrzebnej energii W przypadku systemu klimatyzacji (czynnik chłodniczy R744) z funkcją pompy ciepła dla tramwaju, w II strefie klimatycznejmożliwajestoszczędnośćdo28000kW/h/roknakażdysystemklimatyzacji przedziałupasażerskiego.

W Berlinie zabudowaną pompę ciepła UL500EMCO2HP można było zobaczyć na przegubowym 18-m. autobusie wodorowym firmy Solaris, który wystawiony był na stoisku zewnętrznym w Sommergarten Bus Display w ramach targów InnoTrans. Wodorowa premiera Solarisa na tegorocznym InnoTrans była niewątpliwie jednym z ważniejszych wydarzeń. Tym bardziej jest nam miło, że znalazła się w nim promowana przeznaspompaciepłaCO2.

Obok systemów na CO2, dla rynku kolejowego cały czas oferowana jest seria HVAC, spełniająca niezbędne, surowe normydlakolejnictwa.

Klimatyzatory tej serii zabudowane były na prezentowanej w Berlinie lokomotywie Newag Dragon 2 Multisystem. Dokładnie zabudowano tu klimatyzatory Konvekta HVAC3405 wraz z ogrzewaniamiHZ422

Na tegorocznym InnoTrans odwiedziliśmy także na stoisku naszego, innego partnera – firmę Molpir Oferta Molpiru dla pojazdów szynowych jest bardzo szeroka – od systemów multimedialnych, montowanych w zagłówkach po gniazda ładujące w standardzie USB oraz USB-C, w formie ładowarki plug-in lub modułowego gniazda zasilającego, które to mogą być zabudowane do poręczy, w zagłówkach foteli czy na ścianach pojazdu, atakżenapulpicielokomotywy.

Rozwiązania te posiadają pełną certyfikacją, zgodną z wymogami restrykcyjnegorynkukolejowego

Dziękujemy naszym partnerom za targowe, konstruktywne spotkania i wymianę wzajemnych doświadczeń z naszych rynków.

Na premierowym autobusie wodorowym firmy Solaris zabudowano pompę ciepła UL500EMCO2HPKonvekta.

Firma Molpir zaprezentowała swoją kompleksową ofertę dla pojazdów szynowych.

LokomotywaNewagDragon2MultisystemzklimatyzacjązseriiHVAC.

Z wizytą na Targach Pojazdów Użytkowych IAA

w Hanowerze 20-25 września

PREMIERY NA

IAA Transportation 2022

Podobnie jak w przypadku targów InnoTrans w Berlinie, pandemia koronawirusa zahamowała także na 4 lata targi IAA w Hanowerze, ściśle dedykowane branży Automotive. W tym roku hanowerska impreza zadebiutowała pod nową nazwą IAA Transportationipodobnejakprzypoprzednichedycjachniezawiodławszystkich,przybyłychna to wydarzenie. Także przedstawiciele naszej firmy z wielkim entuzjazmem pojawili się wHanowerze.

Podobne, jak we wcześniejszych latach z rozmachem prezentował się nasz partner – firma Continental, dla którego targi IAA są zawsze miejscem premier nowości produktowych. Także tych nie zabrakło w tym roku. Continental postawił na dwie nowości, które w szczególności mogą zainteresować polskirynek.

Pierwsza z nich to nowe miejsce pracy kierowców, stworzone z dwóch wyświetlaczy 12”, na wzór tego, co możemy dziś spotkaćwpojazdachmarkiBMW.

Drugą nowością, prezentowaną po raz pierwszy na targach jest rozwiązanie VDO Link, które w dużej mierze zrewolucjonizujerynekzarównotachografów,jakitelematyki.

To kontynuacja VDO SmartLink, który otworzył ten kierunek –czyli zdalne pobieranie danych z tachografu poprzez telefon do systemu TIS-Web. System ten miał swoje ograniczenia, które zostały naprawione właśnie w nowej wersji VDO Link i mało tego, przy okazji wyprzedziły wszystko, co jest dostępne na rynku telematycznym dla transportu międzynarodowego.

Dzięki zastosowaniu małej nakładki do tachografu (idealnie wkomponowanej, nie przeszkadzającej podczas jazdy, czy podczas obsługi urządzenia) mamy zapewnione pobieranie plików *.ddd, śledzenie pojazdu, odczyt danych z D8, jak również spełniony wymóg tollingu zarówno polskiego, jak iwpozostałychkrajachUE.

Więcej na temat nowego rozwiązania piszemy na stronach 13-14.

Jedną z nowości, zaprezentowaną przez Continental było nowe miejsce pracykierowców,stworzonezdwóchwyświetlaczy12”.

Tegoroczne IAA były też doskonałą okazją do odwiedzenia stoisk naszych Klientów, z którymi mamy przyjemność współpracować.UwagęzwracałostoiskofirmyKarsan–jednoz największych na targach. Turecki producent pojazdów użytkowych zaprezentował m.in. trzy przegubowe autobusy, przy tworzeniu których nasz Departament Research & Developmentdołożyłznaczącoswojącegiełkę.

Oferowane przez nas rozwiązania można było zobaczyć także w polskim autobusie wodorowych NesoBus, który na IAA odnotowałswójzagranicznydebiut.

Poza autobusami, swoją premierę w Hanowerze miała także wodorowa ciężarówka firmy Quantron AG, do której dostarczyliśmywyświetlaczgłównywmiejscupracykierowcy.

Z dumą możemy stwierdzić, że na kluczowych stoiskach, na których prezentowano autobusy komunikacji miejskiej, pojazdy te można było zobaczyć z rozwiązaniami przygotowanymi i dostarczonymi przez nasze działy Automotive oraz R&D.

Spotkanie europejskich partnerów MiX Telematics w Barcelonie

27-28 września

MiX KickOff

Jesienią tego roku, po przewie spowodowanej pandemią Covid 19 odbyło się spotkanie europejskich partnerów MiX Telematics. Tym razem wybór padł na słoneczną Barcelonę, co było dla wszystkich miłą odmianą po deszczowym Birmingham, gdzie do tej pory odbywałysiękonwencje.

Dzięki staraniom wszystkich europejskich partnerów MiX-a, a także największemu rok do roku wzrostowi sprzedaży, za-pewnionemu m.in. przez naszą firmę, Europa stała się drugim, po Afryce (jako kraju pochodzenia marki MiX Telematics) największym i najważniejszym rynkiem telematycznym na świecie. Działania te zajęły kilka lat, tym bardziej jest to duży powóddodumy.

Zostało to docenione przez zarząd MiX-a, czego dowodem była obecność na tegorocznej konferencji Pana Charlesa Taskera(COO)orazPaniCatherineLewis(ExecutiveVP).

Spotkanie było doskonałą okazją do wymiany doświadczeń międzypartnerami,aleprzedewszystkimdozaprezentowania nowychproduktów,którewkrótcepojawiąsięnarynku.

Turecki producent pojazdów użytkowych, firma Karsan zaprezentował m in trzy przegubowe autobusy, przy projektach których razem współpracowaliśmy.

Na tegorocznym IAA swoją premierę miał polski autobus wodorowy NesoBus,wktórymznalazłysięoferowaneprzeznasrozwiązania.

Jużwpierwszejpołowieprzyszłegorokumożemyspodziewać się nowego rozwiązania z gamy -MiX 3000. Będzie to pierwsze urządzenie, nie wymagające ręcznej konfiguracji, z prostym podłączeniempodgniazdoOBDII.

Również gama produktów z serii MiX Vision zostanie rozsze-

rzonao dodatkowe cztery kamery zewnętrzne,które pozwolą najeszczewiększąkontrolęorazpoprawębezpieczeństwa.

Z niecierpliwością czekamy więc na pojawienie się tych nowych rozwiązań, które jeszcze bardziej wzbogacą ofertę w zakresietelematyki.

NOWOŚĆ ! Koncepcja Plug-and-Play Continental

Tachografy cyfrowe połączone z chmurą

TRANSPORPremieraIAATATION 2022!

Na tegorocznych targach IAA TRANSPORTATION w Hanowerze, nasz partner – firma Continental, zaprezentował na swoim stoisku nowe rozwiąznie – koncepcję Plug-and-Play, łączącą tachografy cyfrowe zchmurąwoparciuoVDOLink.

Rozwiązanie typu plug-and-play jest pierwszym tego rodzaju, umożliwiającym pobieranie i przetwarzanie danych z tachografów, takich jak czas jazdy i okresy odpoczynku, w czasie rzeczywistym i na odległość – bez konieczności instalowania nastałemodułówtelematycznychwpojeździe.

VDO Link, będacy następcą VDO SmartLink, udostępnia dane z tachografów i pojazdów zdalnie i w czasie rzeczywistym, upraszczając w ten sposób zadania związane ze zgodnością z przepisami, szczególnie w przypadku małych flot. Funkcja komunikatówpomagakierowcomspełnićwymogiprawne.

Koncepcja VDO Link wypełnia lukę między tachografami cyfrowymiaplatformamiinternetowymidozarządzaniaflotą.

„W szczególności mniejsze floty nie były w stanie w pełni wykorzystać danych z tachografów, ponieważ ich pojazdy często nie miały niezbędnej infrastruktury telematycznej” –wyjaśnia Marcello Lucarelli, szef segmentu biznesowego

Jasny obraz stanu floty Dzięki VDO Link Continental dostarczy menedżeromflotdaneztachografuwczasierzeczywistym.

Connected Commercial Vehicle Solutions w Continental. VDO Linktołatwewużyciurozwiązanie,którewypełniatęlukę."

Dzięki koncepcji otwartego interfejsu, scenariusze zdalnej obsługijazdyiusługioparteodaneztachografówmogąibędą rozwijane w przyszłości. VDO Link to kolejny wkład Continentalwcyfryzacjęprzewozówiłańcuchówdostaw.

„Postęp technologiczny tachografu – który osiągnie nowy poziom do połowy 2023 r. wraz z wydaniem drugiej wersji –oznacza nie tylko nowe zadania dla firm w transporcie drogowym. Dane z tachografu dają obecnie możliwość automatyzacji procesów, uproszczenia zadań, a nawet osiągnięcia wzrostuwydajności.”– mówiMarcelloLucarelli.

Plug-and-play

Po instalacji plug-and-play i udanej rejestracji na stronie internetowej VDO Fleet, VDO Link wysyła zebrane dane pojazdu i kierowcy w czasie rzeczywistym do Secure Cloud Backend firmy Continental za pomocą bezpiecznego połączenia mobilnego. Instalacja zostanie przeprowadzona bez konieczności wizyty w warsztacie, co jest niewątpliwie dużą zaletą dla flot. „Plug-and-play jest zawsze dobrym rozwiązaniem, jeśli chcesz jak najszybciej udostępnić nową usługę wielu klientom z różnymi generacjami pojazdów”mówi Timo Ketterer, szef zarządzania produktami serwisowymi w segmencie Connected Commercial Vehicle Solutions wContinental.

Dzięki połączeniu w czasie rzeczywistym z chmurą, menedżerowie flot będą mogli w pełni korzystać z usług Continental w zakresie analizy zapisanych danych, co zapewni im aktualny przegląd stanu floty i aktualnych lokalizacji poszczególnych pojazdów. Ponadto obowiązkowe pobieranie pamięci masowej tachografu co dziewięćdziesiąt dni będzie również działaćzdalniezapośrednictwemVDOLink

Tachograf komunikuje się bezpośrednio z kierowcą

Jednym z przykładów wartości dodanej, wynikającej z połączenia urządzenia telematycznego typu plug-and-play, zaplecza w chmurze i usługi cyfrowej jest tachograf „mówiący” Continental współpracuje tu ze start-up`em ZeKju z Augsburga, jako partnerem w rozwoju tej usługi. ZeKju opracowało platformę, która ma pomóc kierowcom w wypełnianiu ich zobowiązań prawnych, wspieraną przez dane z tachografów w czasie rzeczywistym, dostępne w chmurze za pośrednictwemVDOLink.

Gdy kierowca zarejestruje się w tachografie za pomocą swojej karty kierowcy, może użyć smartfona, aby zarejestrować się w „mówiącym” tachografie za pomocą kodu QR. Kierowca otrzyma wiadomość na preferowanym przez siebie komunikatorze smartfona, gdy pojawi się sytuacja, w której zgodność jest niezbędna. Na przykład po przekroczeniu granicy, wiadomość może przypomnieć mu o zmianie kodu kraju w tachografie Możliwe jest nawet odtwarzanie krótkich filmów szkoleniowych „Prawie wszyscy kierowcy mają

smartfona, ale zwykle nie chcą pobierać kolejnej aplikacji” –mówi Thorsten Stuke, współzałożyciel ZeKju. „Wierzymy, że „mówiące”wiadomościtachografowedostarczanedonichna preferowanym kanale komunikatora znacznie ułatwią im codzienne życie” . Jest to znaczna zaleta dla flot z wieloma międzynarodowymi kierowcami, ponieważ tachograf „mówiący” może wysyłać wiadomości w dziewiętnastu językach.

Noweusługidzięki

integracjipartnerów

Współpraca z ZeKju to tylko jeden z przykładów tego, jak Continental zamierza nadal poszerzać swoje portfolio rozwiązań w zakresie zgodności w branży transportowej. Dostarczając dane w czasie rzeczywistym z tachografu cyfrowego, VDO Link zaoferuje o wiele więcej możliwości ułatwienia i optymalizacji codziennej eksploatacji floty. Na przykład menedżerowie flot mogą wykorzystywać dane dotyczące bieżącej lokalizacji pojazdu, przestrzeni ładunkowej i masy do przyjmowania dodatkowych zleceń frachtowych, zwiększając wykorzystaniezdolnościprodukcyjnychfloty.Integracjausług poboru opłat będzie możliwa również w przyszłości. Dlatego Continental celowo otworzył swoją technologię i infrastrukturę chmurową na więcej partnerstw. „Wspólnie z naszymi partnerami rozwojowymi, klientami i start-upami dążymy do uwolnieniapełnegopotencjałutachografu, stalerozszerzając krajobrazusługdlaflot” ,mówiMarcelloLucarelli.

Korzyści dla kierowców i menedżerów floty: VDO Link obsługuje transmisjędanychwczasierzeczywistymztachografu.

Kompleksowa kontrola i kalibracja dzięki nowemu WorkshopTab 2

Kolejnymrozwiązaniem,którepojawiłosięwnaszejoferciejestnowyVDOWorkshopTab2, dedykowanydlastacjiserwisowych,obsługującychtachografy.Nowytabletułatwiaproste i niezawodne planowanie usług w warsztatach samochodowych,

zapewniając ciągłość kontroliikalibracji.

Teraz narzędzie to, niezbędne w tysiącach europejskich warsztatach samochodowych, zostało wydane w wersji z większymijaśniejszymwyświetlaczem,ulepszonąobsługąizaktualizowanymoprogramowaniem.

VDO WorkshopTab 2 zawiera liczne ulepszenia, ale dwa ważne elementy pozostają niezmienione. Po pierwsze, kreator będzie nadal prowadził użytkowników krok po kroku przez proces inspekcji, aby upewnić się, że wszystko zostało poprawnie wypełnione. Po drugie, pozostanie dostępny szeroki zakres usług dla WorkshopTab Tablet drugiej generacji oferuje kompleksowąkontrolęizgodnązprawemkalibrację–zgodnie z sekcją 57b niemieckich przepisów dotyczących zezwoleń na ruchdrogowy(StVZO).

„Ta nowa generacja będzie kontynuować historię sukcesu WorkshopTab jako niezbędnej pomocy w wydajnych i niezawodnych testach, zgodnie z niemieckimi przepisami dotyczącymi zezwoleń na ruch drogowy” – mówi Marcello Lucarelli, szef Connected Commercial Vehicle Solutions w Continental. „Dzięki temu inspekcje będą prostsze, bardziej niezawodne i łatwiejsze do zaplanowania. Krótko mówiąc, nasikliencibędągotowinaprzyszłość”.

Jaśniejszy wyświetlacz i powłoka antyrefleksyjna do pracy na zewnątrz

Nowy VDO WorkshopTab 2 natychmiast przyciąga wzrok swoim 11,6-calowym wyświetlaczem, który jest o 20 procent większy niż jego poprzednik Co więcej, wyświetlacz jest znacznie jaśniejszy, z luminancją 800 kandeli (poprzednik: 350 kandeli) Dla porównania, luminancja typowego monitora komputerowego wynosi od 200 do 300 kandeli. Wyświetlacz ma również teksturowaną powłokę, zapobiegającą oślepianiu ilepszeoddawaniekolorów.Ulepszeniatesąbardzopomocne w pracy na zewnątrz, na przykład kalibracja sygnału satelitarnego w celu określenia dokładnej lokalizacji pojazdu i pomiarcharakterystykipojazdu(współczynnikw).

Twarda gumowa krawędź, zapewniająca ochronę i głębsze gniazdo kart

Twardagumowakrawędź,biegnącadookołatabletuchronigo przed uderzeniami i zapewnia dobry, antypoślizgowy chwyt. Nowy czujnik dotykowy w urządzeniu zwiększa responsywność i czułość ekranu dotykowego, ułatwiając pracę pracownikomzbrudnymirękami.CzytnikkartWorkshopTab2jest również nowy. Karty warsztatowe można teraz włożyć głębiej do gniazda Karty te nadal można wyciągać bez żadnych problemów, ale nie wystają tak bardzo, gdy tablet jest używany. Jeśli jednak gniazdo karty jest uszkodzone, wymiana jest prosta,gdyż jestterazoddzielnymelementem.

Wiele lat użytkowania: nie ma

problemu dzięki Windows 10

i lepszym komponentom komputera

WorkshopTab 2 oferuje lepszą wydajność dzięki nowemu systemowioperacyjnemu:WindowsEmbedded10Enterprisez długoterminową gwarancją serwisową firmy Microsoft. Ma ® również szybszy mikroprocesor Intel Pentium i zwiększoną pojemnośćbaterii.Pojemnośćbaterii,wynosząca5900

miliamperogodzin (mAh) wydłuża czas pracy o prawie 40 procent. Nawet podczas pracy przy pełnym obciążeniu, tablet może być używany przez 5,5 godziny bez konieczności ładowania. Interfejs użytkownika i nawigacja po menu pozostają niezmienione, ponieważ były stale aktualizowane w tablecie pierwszej generacji. „WorkshopTab 2 zapewnia ciągłość prac inspekcyjnych, a jednocześnie jest gotowy na przyszłość”, mówi Jan Engesser, menedżer produktu WorkshopTab. "Może być lepiej zintegrowany z architekturami IT i ma zdolność do spełnienia przyszłych wymagań dotyczących tachografówcyfrowych"–kontynuuje.

Łatwawymiana

Zastąpienie WorkshopTab nowym WorkshopTab 2 jest bardzo proste. Licencje i przechowywane dane można łatwo przenieść na nowe urządzenie. Jeśli chodzi o inny sprzęt, wszystkie akcesoria WorkshopTab mogą być używane z jego następcą, z wyjątkiem stacji dokującej Umowy serwisowe między licencjonowanymi warsztatami a ich dealerami partnerskimi mogą być również przenoszone. „Wraz z tą zmianą pokoleń położyliśmy również duży nacisk na ciągłość procesów na-

Inteligentne tachografy nadchodzą!

Nowy VDO WorkshopTab 2 niezawodnie prowadzi użytkownika przez wszystkieprocedury

ikonserwacjitachografówcyfrowych. szychklientów”,mówiJanEngesser.„Klienciwarsztatówiflot mogą bez problemu przeprowadzić ważny test Sekcji 57b. Co więcej, WorkshopTab 2 jest bardziej zaawansowany, szybszy i łatwiejszywużyciu”–dodaje.

Co warsztaty powinny wiedzieć o ich testowaniu?

W nadchodzących miesiącach stacje serwisowe zetkną się w praktyce z inteligentnymi tachografami. W związku z tym wiele warsztatów będzie musiało po raz pierwszy przeprowadzićkontrolę§57b, rozszerzonązgodniezzałącznikiem1C.

Kontrola ta jest bardziej skomplikowana niż poprzednia procedura. Już latem 2019 r. warsztaty samochodowe rozpoczęły stosowanie rozszerzonej procedury testowej dla nowej generacji inteligentnych tachografów, zgodnie z wymogami rozporządzeń UE 165/2014 i 2018/502. Tachograf DTCO został odpowiednio skalibrowany w nowych pojazdach. Jednak pierwsze pojazdy z inteligentnymi tachografami, które mają być objęte obowiązkową dwuletnią kontrolą i konserwacją, zaczną przyjeżdżać do warsztatów dopiero teraz. Otworzy to przed nimi nowe możliwości, a dzięki sprzętowi cyfrowemu będą mogli ograniczyć większą złożoność i skutecznie zarządzaćprocedurątestową.

Chcielibyśmy zwrócić uwagę warsztatów pojazdów użytkowych na zmiany w testowaniu inteligentnych tachografów w porównaniu z urządzeniami wcześniejszych generacji. Jednocześnie przypominamy o zbliżającym się rozszerzeniu obowiązkowych testów na nowe klasy pojazdów i stopniowym wprowadzaniu następnej generacji DTCO, w tym obowiązkowejmodernizacji,począwszyod2023r.

Co zmienia się w badaniach tachografów

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 165/2014 przewiduje zastosowanie nowych technologii w odniesieniu do tachografów cyfrowych. Oznacza to również nowe zadania dla warsztatów

Weryfikacja działania interfejsu DSRC

Ponowne zaplombowanie impulsatora NASZE ROZWIĄZANIA

Zastosowanie zaawansowanego komputera diagnostycznego ułatwiającego pracę Pozyskanie nowej karty warsztatowej

Sprawdzenie działania odbiornika satelitarnego (GNSS) ©

Continental

Inteligentne tachografy zostaną wkrótce po raz pierwszy wprowadzone – jakijestnajlepszysposób,abywarsztatysiędotegoprzygotowały?

kontroli

Inteligentne tachografy będą miały nowe interfejsy, a warsztaty będą musiały być w stanie je przetestować. Oprócz wykonywania znanych zadań, takich jak sprawdzanie integralności plomby KITAS i testowanie funkcji pamięci tachografu,serwisybędąterazmusiałyprzetestowaćinterfejsDSRC i odbiór satelitarny. Personel testujący będzie musiał wykazać, że posiada techniczne warunki wstępne do aktywacji, testowania, instalowania, a następnie kontroli inteligentnych tachografów.

Ponadto warsztaty, które wykonują te testy, będą potrzebowały karty warsztatowej drugiej generacji. Firma nasza doradza warsztatom, aby zaktualizowały swoją wiedzę i upewniły się, że ich inspektorzy są przeszkoleni i certyfikowani w zakresie nowej generacji tachografów. Chociaż dopiero w praktyce okaże się, jak władze poradzą sobie z wydawaniem nowych kart warsztatowych, możliwe jest, że będą wymagać posiadaniadokumentówpotwierdzającekwalifikacje.

Zabezpieczenie bieżącej działalności i planowanie przyszłych możliwości

Kompleksowe rozwiązanie: VDO Workshop Tablet umożliwia przeprowadzeniewielukrokówtestowychbezpośredniozkokpitu.

Kwestiaefektywnościekonomicznej

Warsztaty posiadają wiedzę na temat inteligentnych tachografów, ale wciąż wiele z nich nie jest na nie przygotowanych. „Jesteśmy w stałym kontakcie z naszymi partnerami warsztatowymi, aby zapewnić maksymalną przejrzystość”, mówi Marcin Kosmala, ekspert w dziedzinie tachografów Continental w naszej firmie. Marcin Kosmala wcale nie jest zaskoczony wahaniem tych firm. „W końcu wielu zadaje sobie pytanie, czy warto zainwestować w sprzęt testowy DSRC i GNSS oraz dodatkoweurządzeniaperyferyjne?”.

W obliczu takich obaw przypomina warsztatom, że kontrole tachografów są powiązane z innymi wizytami serwisowymi. Jeśli nie oferują już kontroli § 57b w ramach swojego portfolio usług, ryzykują utratę stałych klientów, ponieważ zalety „kompleksowych zakupów” do kontroli i badań tachografów są bardzo cenione. „Firmy transportowe raczej nie zaakceptują niepotrzebnych przestojów wynikających z umówienia

Należy również wziąć pod uwagę, że wkrótce można spodziewać się dużej liczby tachografów wymagających nowej kalibracji. Unijny Pakiet Mobilności I stanowi, że wszystkie pojazdy o masie brutto 3,5 tony metrycznej i więcej muszą zostać zmodernizowane na potrzeby inteligentnychtachografów drugiej generacji nie później niż jesienią 2025 r. – jeśli mają być wykorzystywane do podróży transgranicznych. Za niecały rok od tego czasu tachografy cyfrowe będą również wymagane w przypadku lekkich pojazdów użytkowych o masie 2,5 tonyiwięcej–ponownie,jeślisąonewykorzystywanewtransporcie transgranicznym Biorąc pod uwagę ten potencjał rynkowy, warsztaty nie powinny zadawać sobie pytania, czy wprzyszłościbędąoferowaćkontrole§57b,alejaksprawić,by proceskontrolibyłjaknajszybszyijaknajbardziejniezawodny.

Od teraz warsztaty muszą testować antenę DSRC pod kątem prawidłowegofunkcjonowania.

Przygotowanie się opłaca: Warsztaty mogą korzystać z VDO Workshop Tablet,abyprzyspieszyćprocesykontroliizwiększyćswojezyski.

się na wizytę w warsztacie A na inspekcję i osobne spotkanie wwarsztacieBnabadanietachografów”-wyjaśnia.

Funkcje i rozszerzenia

PREMIUM

®

Zpoczątkiemubiegłegorokuweszłanarynek drugageneracjasystemukamerProViu 360.

Zpewnościąwszystkichużytkownikówucieszyfakt,żerozwiązanie tozyskałoteraznowe funkcjeirozszerzeniaPremium.

® Przypomnijmy, że ProViu 360 to w pełni cyfrowy system podglądu wokół pojazdu, wykorzystujący cztery kamery HDR o wysokiej rozdzielczości – 1,3 Megapixela Obraz przestrzenny w jakości HD przedstawiony jest w czasie rzeczywistymnamonitorzedotykowym10,1”HDTouch-Display.

System kamer w prosty sposób eliminuje problem martwego pola, oferując przy tym szereg korzyści przydatnych w codziennych sytuacjach. Szczególnie ulepszona została jakość obrazuwwarunkachsłabegooświetlenia.

Druga generacja ProViu cieszy się już dużym zainteresowaniem zarówno wśród producentów pojazdów, a także ich odbiorców. Na polskim rynku system ten z powodzeniem stosowany jest m.in. w autobusach miejskich, w tym prze® gubowych, czy pojazdach komunalnych. Jesienią ProViu 360 II zyskałnowefunkcje,a cozatymidzienowemożliwości.

Jednąznichjestautokalibracjasystemu,cooznacza,żesystem bez ingerencji człowieka sam tak skalibruje kamery, aby otrzymaćoptymalnyobrazwidokupojazdu.Rozwiązanietooszczędza czas, ponieważ żaden pracownik nie musi przejmować tegoetapuprocesu.

W pakiecie Premium dodany został tzw. widok przezroczysty. Jest to technologia pozwalająca na odwzorowanie terenu, któryniejestdostępnydlaoperatorapojazdu.

Widoki przezierne lub przezroczyste są włączone dzięki opatentowanym przez Continental podejściom Historic Ground Plane oraz Transparent Chassis. Są one niezwykle przydatne do manewrowania w pobliżu krawężników lub wąskich skrzyżowań czy do poruszania się po nierównym terenie. Umożliwiają także precyzyjne zatrzymanie w celu dokowania lub rozładunku.

W ProViu II generacji dodano teraz także system VODCA, umożliwiający wykrywanie obiektów dynamicznych i statycznych w odległości 200m oraz kącie 120 stopni. Obiekty te są rozróżnianie na samochody osobowe, ciężarówki, motocykleirowery.

Kolejną nową funkcją jest integracja czujników. Nowy system Surround View drugiej generacji będzie pozwalał na zintegrowanie radaru i innych czujników komunikujących się poprzez CAN (czujniki odległości, wykrywanie obiektów, ostrzeżenia ozjechaniuzpasaruchu,wykrywanieruchuiwieleinnych).

System Surroundview zapewnia bezproblemowy podgląd, a system radarowy rozszerza pole widzenia kierowcy wszędzie tam, gdzie nie widzi on zbyt dobrze, i co warto podkreślić działa w każdych warunkach oświetleniowych i pogodowych. Można dodać tyle radarów, ile jest potrzebnych, by uzyskać doskonałewykrywanieobiektówlubosóbwokółpojazdu.

Sygnalizacja ostrzegawcza na wyświetlaczu umożliwia kierowcypodjęcieszybkichdziałańwsytuacjiawaryjnej.

Ostatnim ważnym rozszerzeniem jest konwerter analogowy video. Pozwala on na rozbudowanie systemu np. o rekorder dlapotrzebzapisuobrazu.

Mamy nadzieję, że nowe funkcje jeszcze bardziej spełnią oczekiwania naszych klientów w zakresie pełnego podglądu wokółpojazdu.

! Autokalibracjasystemu

! Widokprzezroczysty.

! VODCA –Wykrywanieobjektów.

! Integracjaczujników

! Konwerteranalogowy

Nowe rozwiązanie w systemie PRO VIU II

Widokiprzeziernelubprzezroczyste

Integracjaczujników

Integracjaradaru.

z czujnikami REED CONTACT

LEVEL SENSORS

W ubiegłym roku pojawił się w naszej ofercie kontaktronowy czujnik poziomu paliwa – Reed Contact Level Sensors, dołączając tym samym do licznej rodziny różnorodnych

czujników VDO. Miło nam poinformować, że sensor ten znalazł zastosowanie w agregatach prądotwórczych firmy PEX-POOL – producenta i dystrybutora m.in. agregatówdopracywwarunkachcywilnychispecjalnych.

Przypomnijmy, że dzięki wykonaniu czujnika z odpowiednio dobranych tworzyw sztucznych i stali nierdzewnej, zapewnia on długotrwałąpracęidokładnewyniki.

Reed Contact Level pracuje w szerokim zakresie napięcia – od 6 do 48V, przy minimalnym poborze prądu na poziomie maksymalnie 125mA. Zakres temperatury pracy oscyluje od–40°Cdo+85°C.

Można go stosować zarówno jako część zamienną w już działających instalacjach, jak również w nowych zbiornikach paliwa. Kołnierz o średnicy Ø 54mm ze standardowym rozstawem śrub mocujących oraz średnica montażu Ø 40mm zapewniają zgodność na poziomie mechanicznym z każdym, typowymotworemmontażowym. Produkt ten spełnia normy odporności naolejnapędowy,opisanewspecyfikacji

DIN EN 590 (2014-04) oraz DIN EN 14214-FAME (2014-06), a także na benzynę DIN EN 228 (2014-10). Jest również odpornynawibracjezgodnieznormąDINEN60068-2-64.

Wspomniane czujniki poziomu paliwa oferowane są w typoszeregu o długości od 150 ± 2 mm do długości 800 ± 2 mm w stałym kroku co 50mm (długość jest mierzona od spodu kołnierzadokońcaczujnika).

Dokładność wykonania, użyte materiały oraz przemyślana konstrukcja powodują, że czujnik ten znajduje zastosowanie w maszynach i urządzeniach pracujących w trudnych, polowychwarunkach.

Doskonale sprawdził się więc w agregatach prądotwórczych firmy PEX-POOL PLUS, nawet w tych z zastosowaniem wojskowym.

Podkreślić chcemy, że agregaty prądotwórcze naszego Klienta to najwyższej klasy urządzenia o wysokiej stabilności parametrówiniezawodności.

W swojej ofercie firma PEX-POOL posiada również motopompy, agregaty spawalnicze oraz wyposażenie oświetleniowe. 26 lat funkcjonowania na rynku przyniosło polskiemu producentowi z Dębicy duże uznanie ze strony odbiorców, zarówno w kraju jak izagranicą.

Dziękujemy firmie PEX-POOL za dotychczasową współpracę iwybórnaszychrozwiązańdoswoichagregatów.

W agregatach prądotwórczych firmy PEX-POOL zastosowanie znalazłykontaktronoweczujnikipoziomupaliwa–ReedContact LevelSensors.

Przedstawiamy joysticki JC120 i JC6000 od Curtiss-Wright

Joysticki specjalnego przeznaczenia

W ostatnich miesiącach coraz więcej naszych Klientów poszukuje joysticków do wymagających i skomplikowanych instalacji, m.in. w kabinach operatorów pojazdów, platform, czy maszyn. Nasza oferta jest tu bardzo szeroka, tym niemniej staramy się jak najbardziej dopasować urządzenie do sprzętu, by zapewnić płynną i precyzyjną kontrolę krytycznychfunkcjiwmiejscupracyoperatora.

Jesienią wiele naszych czujników znalazło zastosowanie w podnośnikach koszowych, oferowanych przez naszych Klientów.Wtychkonkretnychprzypadkachzastosowanezostały dwa rodzaje joysticków – JC120 oraz JC6000 marki Penny iGiles.

Pierwszy z nich, JC 120 to jednoosiowy joystick o niskim poborze mocy, sterowany opuszkami placów. Opracowany został do zastosowań, w których najważniejsza jest ergonomiaiintegralnośćsystemu.JC120toniskoprofilowyjoystick o minimalnej szerokości, który zapewnia płynną, precyzyjną kontrolęopuszkamipalcówwjednejosizmożliwościąwyboru dwóchdługościdźwigni.

JC120-wyróżniki

! Szerokośćtylko26,5mm.

! Niskoprofilowaergonomicznakonstrukcja.

! Wybórwysokościdźwigni.

! Mechanizmsprężynowyzcentralnympowrotem.

! Uszczelnienie do IP67 z opcjonalnym neoprenowym ochraniaczem dla ochrony przed agresywnymi cząstkami pyłuikurzu.

! Wybórwartościrezystancjitoruizakresówwyjściowych.

! StandardowezłączesamochodoweMolex.

JC120 jest uszczelniony do IP66, aby umożliwić mu pracę w ekstremalnych warunkach. Mając tylko 54 mm lub 64 mm wysokości, joystick ten jest mniej podatny na niezamierzone działanie. Opcjonalny neoprenowy ochraniacz jest dostępny dla wersji z krótkim uchwytem, umożliwiając pracę w środowiskach, w których obecne są agresywne materiały, chroniącprzedwnikaniemkurzuibrudu.

Dzięki wszystkim elementom zawartym w łopatce joystick idealnie nadaje się do montażu w nisko profilowych panelach i podłokietnikach. Czas jego instalacji został skrócony dzięki zastosowaniu standardowego 7-pinowego złącza elektronicznegoMolex.

JC120 został zaprojektowany do pracy bezobsługowej przez całyokreseksploatacji,przekraczającypięćmilionówoperacji. Jegotypowezastosowaniaobejmujązdalniesterującekonsole oraz sterowanie sprzętem budowlanym, rolniczym lub prze-

ładunkowym.WprzypadkunaszychKlientów,instalacjaJC120 miałamiejscewmniejszychpodnośnikachkoszowych.

Drugi z joysticków dedykowany do tej grupy to joystick wieloosiowyJC6000.

Wytrzymały joystick CANbus JC6000 jest przeznaczony do wymagających aplikacji sterowania przez operatora w pojazdachpozadrogowychiinnychinterfejsachczłowiek-maszyna (HMI), gdzie ważna jest wytrzymałość, niezawodność ifunkcjonalnośćuchwytu.

JC6000–właściwości

! Wytrzymałakonstrukcjazdoskonałąsiłądźwigni.

! Sterowaniejedno-lubdwuosiowe.

! Gamaergonomicznychkonstrukcjiuchwytów.

! EfektHallalubdetekcjapotencjometryczna.

! WyjściaanalogowelubCAN.

! UszczelnionynadpanelemdoIP66.

! Funkcjebezpieczeństwa–przełączniki/funkcjelogiczne.

! Doskonałakontrolaproporcjonalna.

! Łatwainstalacja imożliwośćwymianyzmodelemJC600.

JC6000 jest dostępny w konfiguracjach jedno – lub dwuosiowychimożebyćdostarczanyzbezdotykowymiczujnikami z efektem Halla lub potencjometrem joysticka o długiej żywotności. Kompaktowy rozmiar, wysoka siła dźwigni i doskonałe sterowanie proporcjonalne

sąidealnedo

zastosowań obejmujących elementy sterujące operatora w szerokiej gamie pojazdów poza drogowych, w tym dźwigów, ładowarek, koparek, platform dostępowych, traktorówikombajnów.

Korzyści zzastosowania

! Długażywotnośćibezobsługowapraca.

! Nadajesiędoszeregufunkcjisterowaniadlaoperatora.

! Solidnyipłynnyruchdźwigni.

! Praca wnieprzyjaznychśrodowiskach.

! Umożliwia konfigurację użytkownika dla bezpieczeństwa systemu.

! Dodatkowefunkcjesterowaniadlaoperatora.

! Prosta instalacja.

! Poprawionawydajnośćprzytejsamejpowierzchni.

Dziękujemy naszym Klientom za wybór czujników CW. Mamy nadzieję,zedoskonale spełniąoneswojąrolewcodziennych, trudnych warunkach pracy maszyn, w których znalazły zastosowanie.

Aktualności III kwartał :

> PKM w Czechowicach - Dziedzicach zakupiło dwa 18m elektryczne Solarisy. W każdym znalazły się system pomiaru ciśnienia i temperatury opon CPC, 7 portów USB orazklimatyzacjaKonvekta.

> 20 autobusów AUTOSAN, 18 m LNG dla MZA w Warszawie wyposażonych zostało w miejsce pracy kierowcy FAP oraz 60ładowarekUSB(po3napojazd).

Szkolenia III kwartał:

6-8lipca

Podstawowe szkolenie dla techników warsztatu. Szkolenie odbyłosięwwarszawskiejsiedzibienaszejfirmy.

> 3 systemy telematyczne MiX Telematisc zabudowano w 6m elektrykach KARSAN JEST, które zasiliły flotę GAiT Gdańsk.

> Do MZK w Ostrowcu Świętokrzyskim trafiło sześć hybrydowych12mSolarisów,wyposażonychwportyUSB.

> 2 systemy CPC, 4 ładowarki USB oraz klimatyzacja/pompa ciepłaKonvektazabudowanezostałyna2elektrykach12m Solaris,przeznaczonychdlaMZKwWejcherowie.

21-23września

Podstawoweszkoleniedlatechnikówwarsztatumiałomiejsce w naszejsiedzibiewWarszawie.

„Fundamentalną zasadą w transporcie jest jego bezpieczeństwo”

„Fundamentalną zasadą w transporcie jest jego bezpieczeństwo”

MX-20

MX-10 MX-25

MX-15 MX-8

W NUMERZE:

3 Wspólne świętowanie

4. Nasze propozycje dla lotnictwa wojskowego

6. Europejska Konwencja przedstawicieli AEA w Monachium

7. Tajemnica sukcesu Bayraktara ®

9. Szereg korzyści dzięki aktualizacji G1000 do G1000 NXi

11. Automatyczne sterowanie silnikiem

Szanowni Państwo!

Podobnie jak w sektorze lądowym, także w lotniczym świecie nie obyło się bez ważnych wydarzeń z naszym udziałem.

Niewątpliwie najważniejszym z nich była prezentacja naszych rozwiązań na kieleckim MSPO, gdzie promowaliśmy m.in. systemy obserwacji lotniczej L3 Harris. Rozwiązania te z powodzeniem użytkowane są w tureckich dronach Bayraktar TB2, prezentowanych na tegorocznych targach. Te bezzałogowe statki powietrzne od momentu wybuchu wojny na Ukrainie wzbudzają ogromne zainteresowanie. W związku z tym postanowiliśmy przyjrzeć się bliżej tym rozwiązaniom –a zebrane informacje zamieszczamy na stronach 7-8. Wszystkich użytkowników statków powietrznych zachęcamy także do zapoznania się z możliwością aktualizacji systemu G1000 Garmin do G1000 NXi. Modernizacje takie świadczy nas zespół Part 145 w Lotniczym Centrum Serwisowym w Modlinie.

Życzymy miłej lektury!

Alicja Drabczyńska

Wydawnictwo firmy DRABPOL Wydawca: Drabpol sp. jawna P. Drabczyński i Wspólnik 42-233 Mykanów, ul. Akacjowa 24/26 tel.0-34 366 00 22, fax 0-34 366 01 02 centrala@drabpol.pl, www.drabpol.pl

Obchody święta 21.Bazy Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie

Wspólne świętowanie

Z początkiem lata z wielką przyjemnością wzięliśmy udział w uroczystych obchodach Święta 21. Bazy Lotnictwa Taktycznego. Uroczystość tak już na stałe weszła do naszego kalendarza.

Mimoniesprzyjającej, deszczowejaury,przyjacielelotniczego świata nie zawiedli, tym bardziej, że przy okazji obchodów odbyło się również Spotkanie Lotniczych Pokoleń . Dla wielu osób, które z zaangażowaniem poświęcili się pracy w lotnictwie była to niepowtarzalna okazja, by spotkać się ze znajomymi z lotniczego środowiska i powspominać dawne czasy.

Przedsięwzięcie to , kolejny już raz zorganizowane zostało przez Stowarzyszenie Przyjaciół Lotniska Wojskowego Świdwin. Ze swojej strony jesteśmy dumni , że od wielu już lat możemy wspierać uroczyste obchody święta 21 BLT

Obchodom tym towarzyszy również piknik lotniczy, który każdego roku przyciąga liczne grono miłośników i przyjaciół lotnictwa.

Niestety w tym roku, z przyczyn niezależnych od organizatora tradycyjny, coroczny piknik został odwołany. Wierzymy, że to tylko chwilowa sytuacja i już za rok znowu wszystko wróci na właściwetory.

XXX Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego MSPO w Kilecach

6-9 września

Nasze propozycje dla lotnictwa wojskowego

Na tegorocznej, trzydziestej edycji targów, oprócz oferty dla wojsk lądowych prezentowaliśmy również nasze propozycje dla sektora lotniczego z przeznaczeniem wojskowym.

Wśród nich na pierwszym planie znajdowały się systemy obserwacji lotniczej L3 Harris do śmigłowców, samolotów bojowych oraz dronów.Nanaszymstoiskuodwiedzającymoglizobaczyćmakietę kameryMX-10.

Zawansowane systemy obserwacji lotniczej i optycznej analizy promowaliśmy na MSPO wspólnie z przedstawicielami producenta , którzy po raz kolejny wystąpili na MSPO w charakterze wystawcy. W tym roku specjalne na kieleckie targi przybył Vice President Global Sales & Business Development w L3 Harris, Pan CameronMcKenzie.

Kamery L3 Harris od wielu już lat znajdują zastosowanie w różnorodnychstatkachbojowych, policyjnych,jakiratunkowych. WtymrokunaMSPOniesposóbniebyłozauważyćdronów,wyposażonych wrozwiązaniakanadyjskiegoproducenta.

Na tegorocznym MSPO dużym zainteresowaniem cieszył się taktyczny samolot bezzałogowy Bayraktar TB 2, który wyposażony został w głowicę CMX-15D L3 Harris.

Z kolei mniejsza głowica obserwacyjna MX-8 znalazła zastosowanie w polskim bezzałogowcu rozpoznawczym PGZ-19RA Orlik od WZL nr 2, który to na kieleckich targach miałswojąpremierę.

Więcejnatematwspominanychdronów,wyposażonychwkameryL3Harrispiszemy nastronach 7-8.

Obok kamer, na stoisku prezentowaliśmy także wyświetlacz AeroVue Touch firmy BendixKing, który podbił światowy rynek awioniki. Rozwiązanie to promowaliśmy na MSPO wspólnie z przedstawicielami producenta. AeroVue Touch to 10,1-calowy ekrandotykowyPFD/MFD,zatwierdzonydomontażuwkilkusettypachsamolotów. Zostałonzaprojektowanyodpodstawwceluzapewnieniapilotowijaknajłatwiejszej obsługi – za pomocą ekranu dotykowego lub za pomocą pokręteł. Można go skonfigurować do pojedynczych, dwu – lub wielkoekranowych formatów wyświetlania.

Należałdonichm.in.taktycznysamolot bezzałogowy Bayraktar TB 2, który wyposażony został w głowicę CMX-15D L3Harris.

Oprócz oferty w zakresie produktów, na MSPO promowaliśmy także nasze usługi, takie jak autorskie rozwiązania Biura Projektowego PART 21 oraz Departamentu R&D, szkolenia dla operatorów głowic optoelektronicznych MX-8 oraz personelu obsługi poziomu 0 oraz remonty silników lotniczych – wojskowych i cywilnych we współpracyzBetShemeshEnginesLtd.

Na stoisku WZL nr 2 swoją premierę miał polski bezzałogowiec rozpoznawczy PGZ-19RA Orlik , w którymzastosowanogłowicęobserwacyjnąMX-8L3Harris.

Wśród naszych, licznych propozycji dla lotnictwa znalazł się także , prezentowany na stoisku wyświetlaczAeroVueTouchfirmyBendixKing.

Europejska Konwencja przedstawicieli AEA w Monachium 19-20 września

AEA Europe Connect

Jako stały członek Stowarzyszenia AEA, tradycyjnie już uczestniczyliśmy w tegorocznej europejskiej konwencji tej organizacji, która w tym rokuodbyłasięwMonachium.

Konferencja, jak co roku miała charakter szkoleń, zarówno tych dotyczących przepisów PART 145, PART 66 oraz Czynnika Ludzkiego. Dała więc wszystkich uczestnikom dużą dawkę wiedzy na temat aktualizacji przepisówlotniczychczynajnowszychregulacjiprawnych. Podczas dwóch, intensywnych dni odbyły się też sesje produktowe,

Konferencję, jak co roku zakończyły targi, gdzie producenci awioniki prezentowali swoje nowości produktowe Targi te dały możliwość konstruktywnych rozmów i wymiany doświadczeńwzakresieobsługiawioniki. podczas których zaprezentowano nowości dla rynku General iBussinesAviation.

W tym roku swoją najnowszą ofertę pokazały takie firmy, jak Aspen Avionics, Avidyne, Bendix/King, Garmin, Genesys, Astronics i Trig, a więc wielu naszych partnerów, z którymi na co dzień współpracujemy.

Konwencja to także okazja do organizacji licznych szkoleń technicznych. Z zainteresowaniem wzięliśmy udział w obowiązkowym dla dealerów firmy Garmin szkoleniu z nowych systemów NAV/COM. Podczas szkolenia przedstawione zostały najczęstsze błędy instalacyjne i konfiguracyjne dla nowych systemów G100NXi, GI 275 czy autopilota GFC500/600, które mają miejsce podczas modernizacji awioniki na statkach powietrznych. Uczestnicy mogli również przedstawić swoje problemy, jakie napotkali podczas obsług systemów Garmin.

Konwencji AEA tradycyjnie już towarzyszyły targi, gdzie producenci awioniki prezentowali swoje nowości produktowe.

Tureckie drony BSL TB2 Bayraktar z głowicami obserwacyjnymi

L3 Harris CMX-15D.

Tajemnica sukcesu Bayraktara

Trwająca od 24 lutego br. wojna na Ukrainie różni się od wcześniejszych konfliktów zbrojnych masowym stosowaniem bezzałogowych statków powietrznych (BSL) różnych klas i typów. Są one wykorzystywane w całym szeregu zadań – od rozpoznania terenu zajętego przez nieprzyjaciela w odległości kilku kilometrów od własnych pozycji, po misje uderzeniowenacele, leżącenazapleczu(terytorium)przeciwnika.

Jedną z „gwiazd”, które jasno świecą od pierwszych dni tej wojny, jest turecki BSL TB2 Bayraktar. Warto zatem poznać przyczyny jego niewątpliwego sukcesu. W tym celu należy cofnąć się o kilkanaście lat. Turecka firma Baykar Makina, korzystając z rozpoczęcia wielokierunkowego programu rozwoju przemysłu zbrojeniowego w Turcji, który rozpoczął się pod koniec ubiegłego wieku zaczęła pracować nad rodziną bezzałogowych samolotów rozpoznawczych różnych kategorii Jedną z nich był demonstrator technologii noszący nazwę Bayraktar TB1, którego program rozpoczął się w 2007 r. aoblotmiałmiejsceczterylatapóźniej.

Samolot ten zwrócił uwagę Departamentu Ministerstwa Obrony ds. Przemysłu Zbrojeniowego, który zlecił firmie opracowanie większego samolotu rozpoznawczego, który mógłby także atakować „lżejsze”, czyli niezbyt mocno opan-

cerzone pojazdy w rodzaju transporterów opancerzo-nych, stanowisk artylerii, itd., a także ważne cele punktowe, jak stanowiska dowodzenia. Samolot oznaczony Bayraktar Block2,apóźniejTB2zostałoblatanywsierpniu2014r.

Bayraktar TB2 to taktyczny samolot bezzałogowy klasy MALE (ang. Medium Altitude, Long Endurance), czyli operujący na średniej wysokości (pułap wynosi 7600 m, a typowa wysokość lotu to 5500 m). Maksymalna długotrwałość misji wynosi ok. 27 godzin. Bayraktar TB to dość duża (jak na taktyczny bezzałogowiec) maszyna o rozpiętości skrzydeł wynoszącej 12 m, długość kadłuba to 6,5 m. Maksymalna masa startowa wynosi 700 kg, a masa wyposażenia i uzbrojenia sięga 150 kg. Napęd stanowiznanyzlotnictwalekkiegoaustriackisilnikRotax912iS o mocy 75 kW (102 KM). Maksymalna prędkość lotu to 220 km/h,aprzelotowa130km/h.

Po oblocie, kilku drobnych modyfikacjach rozpoczęła się produkcja seryjna, a samolot wszedł do uzbrojenia tureckich sił zbrojnych i zdążył wziąć udział w kilku lokalnych konfliktach zbrojnych: w Libii, gdzie jedną ze stron aktywnie wspiera Turcja, Syrii będącej od2011r.arenąwojnydomowej,atakże wkonflikcieazersko–armeńskimoGórny Karabach, którego nowa odsłona rozgorzała jesienią 2020 r. Właśnie tam, Bayraktary latające w barwach azerskich i niszczące pojazdy i artylerię armeńskąpojawiłysięwmass-mediach.

W 2020 r. dwanaście zestawów (po cztery samoloty w każdym) zamówiła Marynarka Wojenna Ukrainy Rok później rozpoczęły się dostawy, planowano także uruchomienie produkcjiseryjnejnaUkrainie.

Od 24 lutego maszyny te są nieustannie wykorzystywane bojowo. Ich głównym zadaniem jest rozpoznanie w dzień i w nocy; atakują także ważne punktowe cele rosyjskie, np. rakietowe zestawy przeciwlotnicze podczas marszu, czy wozy dowodzenia. Bayraktary TB2 przyczyniły się także do odbicia słynnej Wyspy Węży w maju, prowadząc rozpoznanie, wskazując cele dla własnej artylerii lufowej i rakietowej, a także zatapiając kilka rosyjskich szybkich kutrów Raptor Odnotowano również przeloty na odległość kilkudziesięciu kilometrów w głąb terytorium Rosji, gdzie zaatakowały obiekty infrastruktury przemysłowej (rafinerie, stacje energetyczne, magazyny paliw). Sukcesy te byłyby niemożliwe bez zestawu wyposażenia zadaniowego. Głównym jego składnikiem jest doskonała stabilizowana elektrooptyczna głowica obserwacyjna z możliwością wskazywania celów L3 Harris Wescam CMX-15D.

Głowica ta jest rozwijana od kilkunastu lat, była stosowana przez USA i sojuszników w konfliktach w Iraku i Afganistanie. Na podstawie doświadczeń operacyjnych, producent wciąż

i termowizyjną) w połączeniu z zaawansowaną optyką i metodami obróbki obrazu pozwalają na bezbłędną identyfikację celu. Kolejną kategorią wyposażenia głowicy są urządzenia laserowe: dalmierz, oświetlacz celu, a także system śledzenia plamkilaserowej.

Głowica MX-15D jest wyposażona także w laserowy desygnator celu, dzięki któremu może wskazywać cele, na które naprowadzą się bomby, pociski rakietowe czy artyleryjskie kierowane laserowo (oczywiście te, które są zgodne z odpowiednimi normami NATO i USA). Cała głowica ma masę ok 51 kg, średnicę 419 i wysokość 475 mm. Misja rozpoznawcza/bojowa jest wykonywana i nadzorowana z „pokładu” naziemnej stacji kontroli, w których pracuje personel wykonującymisję (pilot, operatorsystemów rozpoznawczychi operator uzbrojenia/dowódca misji) Uzbrojenie TB2 stanowią lekkie bomby (MAM-C i MAM-L) i pociski kierowane laserowo (L-UMTAS,Cirit)naczterechwęzłachpodskrzydłami.

W 2021 r. samoloty Bayraktar TB2 zostały zamówione także przez Siły Zbrojne RP. Ogółem do wyposażenia Wojska Polskiego mają wejść 24 samoloty i 12 naziemnych stacji kontrolnych. Pierwszy zestaw (sześć samolotów i trzy stacje naziemne) został przekazany 28 października 2022 r. Bazą polskich TB2 będzie 12. Baza Bezzałogowych Statków Po-

wietrznych w Mirosławcu.

Jak już wcześniej wspomnieliśmy, tegoroczna edycja Międzynarodowego Salonu Przemysłu Obronnego w Kielcach przyniosła także premierę docelowej wersji polskiego bezzałogowca rozpoznawczego PGZ-19RA Orlik Maszyna jest znacznie mniejsza od TB2 (masa startowa to 150 kg), a jej podstawowym wyposażeniem rozpoznawczym jest dostarczana przez naszą firmę głowica obserwacyjna L3 Harris Wescam MX-8, służąca do zadań rozpoznawczych. Jest to niewielki kompaktowy system,którymożereali-

polepsza jej parametry tak, że cały czas znajduje się w światowej czołówce urządzeń tej klasy. Za pomocą CMX-15D można prowadzić skuteczne rozpoznanie w dzień i w nocy na odległości sięgające dziesiątek kilometrów (takie wartości pokazują filmy ujawnione przez stronę ukraińską), a jej zaawansowane kamery (w tym dzienną, niskiego poziomu oświetlenia wyposażone w obiektywy zmiennoogniskowe

zować w zasadzie wszystkie zadania wykonywane przez większe systemy MX-10/15/20, a główną różnicą jest mniejszy zasięg sensorów obrazowych. MX-8 jest systemem specjalnie dostosowanym do niewielkich BLS bliskiego zasięgu. Od przyszłego roku rozpoczną się dostawy ośmiu systemów Orlik zopcjąnaczterykolejne.

W skład zestawu wyposażenia zadaniowego bezzałogowca Bayraktar TB2 wchodzi stabilizowana elektrooptyczna głowicaobserwacyjnazmożliwościąwskazywaniacelów-CMX-15DL3Harris.

Szereg korzyści dzięki ® aktualizacji G1000 do G1000 NXi

Za nami pierwsza, udana aktualizacja systemu G1000 Garmin do systemu G1000 NXi. UpgradetenwykonałwModlinienaszzespółPart145.

Już blisko 20 lat temu, w 2003 roku ogłoszono powstanie systemu G1000, który szybko stał się najpopularniejszym zintegrowanym systemem awionicznym. Od tego czasu do służby weszło ponad 16 000 samolotów wyposażonych w G1000. Dziś, dzięki nowej i ulepszonej serii G1000 NXi, ta historia ma swój dalszy ciąg Ta poważna modernizacja awioniki łączy jaśniejsze, płynniejsze wyświetlacze o wysokiej rozdzielczości z szybszym odświeżaniem grafiki, możliwością dzielenia ekranu, wyświetlaniem sytuacji poziomej wraz z mapą, funkcjami łączności bezprzewodowej i dodatkową mocą obliczeniową, która zapewnia ogólną poprawę wydajności.

Co więcej, jeśli samolot jest wyposażony w oryginalny system

G1000, wyposażenie awioniczne można niedrogo zmodernizować do nowej konfiguracji G1000 NXi. To wirtualna wymiana typu „plug-and-play” dla obecnych wyświetlaczy. Przestój samolotu jest minimalny a korzyści są znaczące. Uaktualnienie G1000 NXi, wspierane przez zespół pomocy technicznej firmy Garmin zajmujący pierwsze miejsce w rankingu, zapewnia wyraźną ścieżkę do wprowadzenia technologii nowej generacjidoznanegoiulubionegopakietuGlassCockpit.

ŁącznośćConnext

Korzystając z łączności bezprzewodowej Connext za pośrednictwem dostępnej bezprzewodowej bramki Flight Stream 510, można przesyłać informacje w czasie rzeczywistym między systemem awionicznym zgodnym urządzeniem mobilnymzuruchomionąaplikacjąGarminPilot.

Ta kombinacja zmienia tablet lub smartfon w prawdziwy interfejs kabiny załogi umożliwiając bezprzewodowy transfer bazy danych Database Concierge oraz przesyłanie planów lotu i ciągłe przesyłanie strumieniowe informacji

o pogodzie, ruchu lotniczym, położeniu przestrzennym i innych na kompatybilny wyświetlacz mobilny (jeśli w samolocie zamontowane jest odpowiednie źródło danych pogodowych i natężenia ruchu lotniczego). Transfer planu lotu i opcje wyświetlania danych ADS-B są również dostępne za pośrednictwemConnextnawybranychurządzeniachprzenośnych Garmin i zgodnych urządzeniach mobilnych z aplikacjami GarminPilot,FltPlanGolubForeFlightMobile.

Więcej podejść do lądowania z użyciem autopilota

Superpłynny cyfrowy system automatycznego sterowania lotem (AFCS) GFC 700 staje się jeszcze bardziej sprawny dzięki aktualizacji G1000 NXi, dodając możliwość wizualnego podejścia z lotu ze sterowaniem w płaszczyźnie pionowej sprzężonym z 3-osiowym autopilotem aż do minimum wybieranego przez pilota. Można także wybrać wektory lub linię prostą do końcowego przechwycenia podejścia — i lecieć stabilną, precyzyjną ścieżką zniżania podczas podejścia i lądowaniazpomocąGPS.

Wyświetlanie sytuacja poziomej z mapą – szczegóły geograficzne

Aby zapewnić jeszcze większą świadomość sytuacyjną, G1000 NXi zawiera funkcje wyświetlania HSI wraz z mapą, które pokazują perspektywiczny widok mapy w części HSI wyświetlacza danych pilotażowych (PFD) podobny do tego na wyświetlaczu wielofunkcyjnym (MFD). Ten szczegółowy krajobraz graficzny na PFD pomaga skupić się na śledzeniu przyrządów, umożliwiając lepszą wizualizację pogody w po-

bliżu samolotu, ruchu lotniczego, terenu i informacji nawigacyjnych na trasie – co jest przydatne zwłaszcza wtedy, gdy załogajestbardzozajęta.

Monitorowanie pasa startowego

SurfaceWatch

Oprócz szeregu rozwiązań Garmin Terminal Safety Solutions, które obejmują karty SafeTaxi i nadzór TerminalTraffic w środowisku lotniska, aktualizacja G1000 NXi jest również dostępna z najnowszą technologią identyfikacji/ostrzegania pasów startowych SurfaceWatch. Monitorowanie SurfaceWatch zwiększa świadomość sytuacyjną, dostarczając alerty, wskazania i wskazówki wizualne, które mogą pomóc uniknąćwtargnięcianapasstartowylubbłędówoperacyjnych, takich jak starty lub lądowania na niewłaściwym pasie startowym — lub na drodze kołowania lub pasie startowym, które są zbyt krótkie, aby zapewnić bezpieczny start lub lądowanie.

PodziałekranuwyświetlaczaMFD

Funkcja podziału ekranu wybierana przez pilota umożliwia jednoczesne wyświetlanie na wyświetlaczu wielofunkcyjnym dwóch lub więcej oddzielnych widoków stron. Dzięki temu można błyskawicznie uzyskać dostęp do bardziej wartościowych informacji potrzebnych do podejmowania decyzji, bez konieczności przeglądania wielu stron po kolei Na przykład karta podejścia i ruchoma mapa mogą być wyświetlane razem. Można też dodać swój aktywny plan lotu. Podział widoków może być pionowy lub poziomy — lub kombinacja obu — aby zapewnić jeszcze większą elastyczność w zarządzaniuzasobamiwybieranymidośledzenia.

Alerty o zbliżaniu się ziemi, karty

elektroniczne i inne

Wykorzystując informacje z bazy danych o terenie i przeszkodach w USA, system G1000 NXi oferuje oznaczone koloramikonturyterenu,abygraficznieostrzegać,gdyzbliżają się konflikty bliskości. Ulepszenie w G1000 NXi - trójkolorowe cieniowanie terenu obejmuje zielone, żółte i czerwone kontury, aby zobrazować, kiedy samolot znajduje się odpowiednio 2000 stóp, 1000 stóp i 100 stóp nad poziomem terenu (AGL). Dodatkowo, jeśli trzeba, można załadować zarówno karty FliteCharts, jak i ChartView do systemu NXi, a następnie przełączać się między nimi w dowolnym momencie podczas lotu. W przypadku nawigacji po trasie oferowany jest również wybór danych mapowania VFR z odniesieniem geograficznym lub IFR na trasie - wraz z podglądem standardowych odlotów i przylotów na MFD przed załadowaniem i aktywacją procedur. Szybkie przetwarzanie z G1000 NXi zapewnia bardziej responsywne panoramowanie i powiększanienawszystkichkartachidynamicznemapowanie.

Technologia wyświetlania z potencjałem wzrostu

Dzięki doskonałej wydajności przyciemniania, którą umożliwia nowoczesne podświetlenie LED, wyświetlacze G1000 NXi są jasne, wyraźne i bardzo łatwe do dostosowania do wymagań

przyszłości. Wydajne odświeżanie grafiki zapewnia szybkie powiększanie, panoramowanie i przedstawianie mapy. Ponadto wyświetlacze inicjują się w ciągu kilku sekund po uruchomieniu, dzięki czemu można szybko uzyskać dostęp do swojego systemu awioniki i zaoszczędzić cenny czas przed lotem.

WiększeoczekiwaniaodG1000NXi

Inne kluczowe funkcje i technologie ukierunkowane na bezpieczeństwo oferowane przez pakiet aktualizacyjny G1000 NXiobejmują:

! Format identyfikacji częstotliwości komunikacji wyświetla identyfikatorstacjioraztypczęstotliwości.

! ZobrazowanieradarupogodowegoNEXRADmożnanałożyć na ruchomą mapę MFD, a także na wstawkę HSI z mapą; wyświetlaniepogodynaMFDmożebyćanimowane.

! Wyświetlanie sytuacji w pionie (VSD) zawiera widok profilu terenu na MFD, ze wskazówkami sytuacyjnymi odnoszącymi się do aktywnego planu lotu, ograniczeń wysokości i wiatrównadanejwysokości.

! Europejskiewizualnepunktyraportowania(VRP)sązawarte w standardowej bazie danych nawigacji G1000 NXi, umożliwiającpilotomnałożenietychpunktówraportowania naichmapyruchome.

Technologia,którawzbudzazaufanie

Dzięki rozbudowanym funkcjom i zaawansowanej technologii łatwo zrozumieć, dlaczego G1000 NXi jest idealnym kolejnym krokiem do modernizacji samolotu. Można liczyć na te mające potencjał wyświetlacze, które dotrzymują kroku zmieniającej się technologii i wymaganiom przestrzeni powietrznej. Dodatkowym atutem jest spokój ducha dzięki wiodącej w branży 2-letniej gwarancji na nowe komponenty systemu –a wszystko to wspierane przez nasz najwyższej klasy zespół wsparciatechnicznegoproduktówfirmyGarmin.

Szybka i korzystna modernizacja dla samolotów wyposażonych w systemy G1000

! System G1000 NXi wprowadza do kabiny załogi nowe, najnowocześniejsze funkcje i ulepszenia wydajności – przy minimalnychprzestojachiinwestycjach.

! Możliwość podziału ekranu umożliwia pilotom konfigurowanie wielu formatów widoku na wyświetlaczu wielofunkcyjnym (MFD), aby jednocześnie wyświetlić szereg cennychinformacjidecyzyjnych.

! Uzyskanie dostępu do tysięcy lotnisk dzięki możliwości podejścia wizualnego opartego na GPS dla ścieżek schodzenia, sprzężonych z autopilotem do minimum wybieranegoprzezpilota.

! Łączność Connext umożliwia przenoszenie bazy danych iplanówlotuzapomocązgodnegotabletulubsmartfona.

! Wyposażony w szybsze, dwurdzeniowe procesory, system G1000 NXi oferuje jaśniejsze wyświetlacze o wysokiej rozdzielczości połączone z funkcjami łączności bezprzewodowej,wyświetlaniemsytuacjipoziomej(HSI)wrazzmapą,monitorowaniempasówstartowychSurfaceWatch,itd.

Firma IS&S zaprojektowała niewielkie, lekkie serwomechanizmy oraz łączące popychacze, które pasują do zestawu dźwigni sterowania silnikami samolotu King Air.

Autor – Scott M. Spangler

Niniejszy artykuł jest tłumaczeniem i przedrukiem oryginalnego artykułu

„AUTO THROTTLE - GENERAL AVIATION TRICKLEDOWN TECHNOLOGY” z Avionics News,wrzesień 2022

Automatyczne sterowanie silnikiem

NOWA TECHNOLOGIA W LOTNICTWIE LEKKIM

Zintegrowany system awioniczny Garmin G3000 jest sercem i mózgiem systemu Autoland –zdobywcy Nagrody Colliera. Daje on pełną funkcjonalność automatycznego sterowania silnikiem.

Dzięki uprzejmości IS&S

Dzięki uprzejmości IS&S

ALE DLACZEGO NIE TŁOKOWYCH?

Postępy w technologii awioniki tradycyjnie spływają z lotnictwa komercyjnego/wojskowego do lotnictwa lekkiego, a następnie do operatorów korporacyjnych, którzy mają zasoby i możliwości operacyjne, aby uzyskać zwrot z inwestycji dzięki zwiększonej wydajnościibezpieczeństwu.

Tak było w przypadku

łączno-ści, nawigacji i radiostacji ratunkowych

oraz wyświetlaczy parametrów pilotażowych

(PFD) i wielofunkcyjnych

(MFD), które łączą pilotów z wcześniej wymienionymi systemami.

Niepasującym elementem tej układanki jest automatyczne sterowanie silnikiem czyli automatyczna przepustnica (ang autothrottlelubautothrust).

Automatyczne sterowanie silnikiemzmniejszaobciążeniepilota i zwiększa sprawność oraz bezpieczeństwo poprzez ustawienie, w ramach ograniczeń silnika, mocy w celu zapewnienia optymalnych osiągów w danej fazielotu.

W szczątkowej formie automatyczne sterowanie silnikami po raz pierwszy pojawiło się pod koniec II wojny światowej w myśliwcu odrzutowym MesserschmittMe262.

WlatachpięćdziesiątychfirmaSafeFlight wprowadziła automatyczne sterowanie

mocą (ang. AutoPower) w samolotach DC-3 i Beech 18 –wszechobecnych maszynach linii lotniczych i biznesowych w tamtych czasach, a potem kontynuowała pionierskie wysiłki w dziedzinie sterowaniasilnikamiturbinowymi.

Obecnie automatyczne sterowanie silnikiem to standardowe wyposażenie samolotów pasażerskich, większości biznesowych odrzutowców i niektórych maszyn turbośmigłowych, ale nie samolotówtłokowych.

Bill Stone, starszy menedżer ds. rozwoju biznesu w Garmin, odpowiada na to pytanie innym: „Kiedy myślisz o technologii, przede wszystkim pomyśl, jaki problem próbujeszrozwiązać?”

Ogólnie rzecz biorąc, samoloty z napędem turbinowym mają „nadmiar osiągów”, co oznacza, że piloci muszą cofać dźwignie sterowania silnikiem, aby utrzymać określoną prędkość.

Firma IS&S zaprojektowała niewielkie, lekkie serwomechanizmy oraz łączące popychacze, które pasują do zestawu dźwigni sterowania silnikami samolotu King Air.

Jak latamy z silnikami tłokowymi? „Czasami cofasz dźwignię sterowania silnikiem, aby uzyskać najlepszą ekonomię, aby zwiększyć swój zasięg, ale przez większość czasu latasz z szeroko otwartą przepustnicą” – powiedział Stone. „Cofasz dźwignię do 15 cali (ciśnienia w kolektorze wlotowym)

System jest standardowym wyposażeniem samolotów pasażerskich, większości samolotów biznesowych, niektórych maszyn turbośmigłowych.

przed podejściem do lądowania, wypuszczasz podwozie i klapy i masz prędkość podejścia, więc jaki problem próbujemy rozwiązać? Turbiny z nadmiarem osiągów mają problem do rozwiązania.”

System, który dostosowuje moc w celu utrzymania określonej prędkości, zmniejsza obciążenie pilota, zapewniając żądaną moc w określonych granicach temperatury i momentu obrotowego/mocy silnika, co wyklucza kosztowne przekroczenia parametrów.

Kolejnąkwestiądorozważeniajestinterfejstechniczny,ponieważ większość tłokowych samolotów lotnictwa lekkiego ma silniki zaprojektowane w latach 40. XX wieku. „Masz trzy dźwignie” – powiedział Stone – „przepustnicę, śmigło i skład mieszanki, a wszystkie są interaktywne; musisz obsługiwać wszystkietrzy”.

W samolocie z napędem turbinowym system automatycznej przepustnicy działa z jednym wejściem sterującym, dźwignią mocy, która w większości samolotów jest połączona z w pełni automatycznym cyfrowym sterowaniem silnika turbinowego,

zaprogramowanym tak, aby zapobiegać przeciążeniom. Podobnie systemy automatycznego sterowania silnikiem komunikują się bezpośrednio z FADEC (cyfrowym układem kontroli parametrówsilnika).

Przeciętny silnik tłokowy Lycoming lub Continental nie ma układu FADEC, a pokonanie technicznych wyzwań związanych z automatyzacją koordynacji przepustnicy, skoku śmigła i składu mieszanki nie jest nie do przezwyciężenia, powiedział Stone. „Ale sprostanie tym wyzwaniom wiąże się z kosztami izłożonością,ajeśliktośwydajepieniądze,cozaniedostaje?”

Według Stone'a wyzwania związane z inżynierią mechaniczną zaczynają się od trzech serwomechanizmów na silnik i przezwyciężenia problemów związanych z tarciem przepustnicy lubpołączeniamizlinkamisterującymi.

Jeśli producenci OEM kiedykolwiek zrealizują obietnicę tłokowego FADEC, „zarządzałby on silnikiem tak, aby nie wykraczać poza położenia skrajne”. Nowsze produkty, takie jak Cirrus z pojedynczą dźwignią, która steruje przepustnicą i skokiem śmigła, łagodzi niektóre wyzwania związane

System automatycznej przepustnicy ThrustSense firmy IS&S jest zaprojektowany do współpracy z systemami awionicznymi Pro Line 21 i Pro Line Fusion.

z automatyczną przepustnicą tłokową, „ale nadal musisz zarządzaćskłademmieszanki”.

Automatyczna przepustnica jest integralną funkcją systemu Emergency Autoland firmy Garmin, który jest certyfikowany dla samolotu Piper M600 z napędem turbośmigłowym i dwoma turbośmigłowymi samolotami TBM, a także dla turbowentylatorowego Cirrusa SF50 (w przyszłości będzie więcej samolotów), zauważył Stone. Wykorzystanie go do kontroli prędkości było drugorzędne w stosunku do niezbędnego wkładu w sieć bezpieczeństwa Autloland, która obejmuje automatyczneklapy,podwozieidziałaniehamulców.

Podczas gdy Autoland jest systemem „użycia tylko w nagłych wypadkach”, piloci mogą korzystać z funkcji automatycznej przepustnicy podczas każdego lotu. „Pulpit sterowania autopilotem ma możliwość wyboru trybu ręcznego dla FMS” –wyjaśniłStone.

„Możesz ręcznie ustawiać prędkość, a funkcja automatycznej przepustnicyutrzymająlubmożeszdanewprowadzićdoFMS, gdzie każdy etap planu lotu może mieć przypisaną prędkość”. Aby aktywować automatyczną przepustnicę, „po ustaleniu wznoszenia, klikasz przycisk autopilota, a funkcja automatycznej przepustnicy synchronizuje się i utrzymuje ustawioną lub pobraną prędkość z FMS, a FADEC utrzymuje silnik w ramach jego ograniczeń i wykorzystuje pochylenie samolotu, abyporadzićsobiezezbytmałąprędkością.

Autoland wykorzystuje istniejące czujniki samolotu i dodaje kilka innych. „Aby zamknąć pętlę w układzie sterowania, oprzyrządujemyrównieżdźwigniesterowaniasilnikami,dzięki czemu znamy ich położenie”. Zintegrowany system nawigacyjny G3000 firmy Garmin jest „mózgiem” potrzebnym dla systemu Autoland. „Technicznie modernizacja tego systemu jest możliwa” – powiedział Stone, dodając, że Garmin zrobił dokładnie to, instalując system na firmowych samolotach wceluprzeprowadzeniapróbicertyfikacji.„Ekonomiatakiego wysiłku to inna kwestia”. Producenci Daher, Piper i Cirrus przyjęli Autoland jako standardowy system do instalacji na swoichliniachprodukcyjnych.

Zmniejszenie obciążenia i zwiększenie bezpieczeństwa

Jak twierdzi Tom Grunbeck, dyrektor ds. wyrobów z automatyczną przepustnicą w firmie Innovative Solutions & Support (IS&S), dodanie automatycznej przepustnicy do silników za pomocą FADEC jest łatwiejsze, ponieważ zapobiegaprzekroczeniuparametrówsilnika.Wsamolotachniewyposażonych w zespoły napędowe kontrolowane przez FADEC „zarządzanie momentem obrotowym i temperaturami jest dużączęściąobciążeniapilota”.

Aby zmniejszyć to obciążenie, firma IS&S opracowała system automatycznej przepustnicy pod nazwą ThrustSense, który

zapewnia funkcjonalność FADEC. Teraz standardowe wyposażenie nowych maszyn Textron/Beechcraft King Air 260/360, ThrustSense to modernizacja (w ramach Uzupełniającego Świadectwa Typu – STC) dla samolotów serii King Air 200/300 i PC12, a także maszyn odrzutowych Citation CJ2, CJ3, CJ4 i M2. Zapewnia również ochronę prędkości VMCa (minimalnej prędkości lotu, przy której działają stery aerodynamiczne), łagodzącwyzwaniazwiązanezprzerwaniempracysilnika. Wyzwania modernizacyjne związane z instalacją systemów automatycznej przepustnicy w samolotach lotnictwa lekkiego „są cena, masa i montaż ich w samolocie” – kontynuował. Akceptowalna cena zależy od rynku. Obecny zestaw dla samolotu King Air z awioniką Pro Line „wynosi 69 000 USD, a cena z montażem to około 80 000 USD. To pierwsza rzecz, która sprawiła, że jest to akceptowalne” dla tego segmentu rynku,powiedziałGrunbeck.

Masa i system automatycznej przepustnicy w samolocie są współzależnymi wyzwaniami. Zainstalowany system ThrustSense dodaje mniej niż 2,5 kg do masy własnej samolotu King Air. Po pierwsze, firma IS&S zaprojektowała i opatentowała małesiłowniki,któreważąokoło0,7kgkażdyimieszcząsiętuż pod dźwigniami sterowania silnikami. Podczas gdy serwomechanizmy poruszają dźwigniami, piloci mogą w dowolnym momencie ręcznie poruszać dźwigniami, po prostu dostosowującichpołożeniestosującminimalnądodatkowąsiłę.

Firma IS&S zaoszczędziła jeszcze więcej masy, nie dodając do samolotu komputera systemu automatycznej przepustnicy. Zastąpiła ona rezerwowy przyrząd systemu Pro Line przyrządem o dokładnie tej samej formie i dopasowaniu, który dodaje komputer systemu automatycznej przepustnicy do pierwotnie certyfikowanych funkcjonalności rezerwowych. Komputer autopilota jest zaprogramowany pod konkretny samolot i jego ograniczenia, dzięki czemu automatycznie dostosowujemocodstartudolądowania.

Piloci mają dwa tryby pracy – moc lub moment obrotowy i mogą wybrać dowolny z nich w dowolnej fazie lotu. Tryb mocy zapewnia maksymalną moc do startu i wznoszenia w granicach wartości momentu obrotowego silnika i temperatury dostosowanych do warunków otoczenia, dostarczanych przez system danych lotniczych samolotu. Piloci aktywują system za pomocą przyrządu rezerwowego i uruchamiają go przyciskiem odejścia na drugi krąg na lewej dźwigni mocy. Przycisk odłączania znajduje się na prawej dźwigni mocy Podczas przelotu tryb prędkości pozwala pilotowi wybrać jej wartość. „Jeśli jest ustawiony na zbyt wysoką wartość, system ThrustSense nie pozwoli jej osiągnąć, jeśli naruszy ograni-czenia momentu obrotowego i temperatury” – powiedział Grunbeck. Podczas przelotu w trybie mocy system ustawi maksymalną prędkość dla danych ograniczeń silnika. Układ zarządzania lotem (FMS) może również zapewnić prędkość w trybie automatycznej przepustnicy, w tym podejścia według przyrządów. Zapewnia również

kontrolę obwiednich parametrów lotu. „Jeśli zejdziesz do prędkości równej 1,3 x VS (VS to prędkość przeciągnięcia), przepustnice przesuną się w celu uniknięcia przeciągnięcia. Przesuną się do tyłu, gdy zbliżą się do nadmiernej prędkości”. System dostosowuje również moc, gdy piloci zmieniają ustawieniaskokuśmigła.

Firma IS&S wkrótce wprowadzi tryb ThrustSense Guard. „Jeśli samolot leci w trybie ręcznym, a pilot zbliża się do przekroczenia parametrów lotu, system ThrustSense wygeneruje ostrzeżenie dotykowe za pomocą dźwigni mocy, aby pilot wiedział, że musi ją cofnąć” powiedział Grunbeck. Komputer z automatyczną przepustnicą pobiera wszystkie informacje bezpośrednio z silnika i innych czujników samolotu, co łagodzi wszelkie problemy z opóźnieniami. System ThrustSense „natychmiastodczytujetemperaturęimomentobrotowy”.

To natychmiastowe połączenie jest sercem systemu VMCa firmy ThrustSense. W przypadku awarii jednego silnika w sa-

molocie dwusilnikowym, komputer określa skuteczność steru kierunkuwtejfazielotuidostosowujemocdziałającegosilnika tak, aby pilot mógł sterować samolotem. „Gdy odzyskasz kontrolę nad samolotem, przyspieszy on, ale utrzyma moc na granicy możliwości sterowania kierun-kowego” – powiedział Grunbeck. „Ten system reaguje szybko. Jeśli stracisz silnik podczas startu, natychmiast będzie zarządzał mocą. Wszystko,copilotmusizrobić,toskupićsięnapilotowaniusamolotu.

Czyż nie jest to podstawowy cel rozwoju techniki lotniczej? Z wyjątkiem, jak się wydaje, pilotów latających starszymi samolotami z napędem tłokowym. Chociaż mogą korzystać z każdej innej technologii, zarządzanie przepustnicą, skokiem śmigłaiskłademmieszanki nadalbędzieczęściąichobciążenia podczaslotu.

Elementy sterujące automatyczną przepustnicą, takie jak odejście na drugi krąg oraz rozłączenie systemu są w każdej chwili dostępne na dźwigni sterowaniasilnikiemsamolotuodrzutowegoCirrusSF50.