Jaarverslag Djapo 2012

*

l o o c n e r e b s

j i s a w 2 012

g 2012

a Jaar versl

* Beluister hier het liedje IJSBERENCOOL

“Tell me and I will forget.

Show me and I may remember.

Involve me and I will understand.”

Confucius

Inhoudstafel p.2 p.3

p.4 p.5

p.6 p.7

Woordje van de directie Leve Gloob!

Art Eco De Groene IJsbeer Spiegels Trantz Procesbegeleiding Gemeentelijke samenwerking Lerarenopleiding: studenten en docenten Enkele cijfers Contactgegevens

Woordje van de directie Beste lezer, We presenteren u met veel plezier het jaarverslag 2012.

2012 was voor Djapo een goed jaar. Door de inzet van alle medewerkers en bestuurders werden een aantal mooie prestaties neergezet, zowel kwantitatief als kwalitatief. Zo bereikten we in 2012 in totaal meer dan 10 000 leerkrachten met een divers aanbod. Een resultaat waar we terecht fier op mogen zijn.

2012 was een jaar van bevestiging maar ook van vernieuwing.

Enkele projecten die vorig jaar nog in de pijlers stonden, werden verder uitgewerkt en verbeterd.

Zo was de samenwerking met 11.11.11, waarbij Djapo de jaarlijkse campagne vertaalt naar de lagere school, opnieuw een succes. Steeds meer scholen, vaak met steun van lokale overheden, kozen om intensief met het pakket van ‘De Groene IJsbeer’ aan de slag te gaan. Vorig jaar leverde ook enkele Trantz-scholen af waar de creativiteit van leerlingen van de tweede en derde graad TSO en BSO resulteerde in een schitterende en duurzame output. Nadat in 2011 mooie contacten werden gelegd, bracht het ART ECO project in 2012 Noord en Zuid samen: kunst als interculturele dialoog.

Voor de procesbegeleiding van scholen werden extra instrumenten uitgewerkt en onze werking naar de lerarenopleidingen deed het erg goed.

De interne werking van Djapo kende heel wat vernieuwing.

Ingrid deed in maart een stap opzij als directeur om meer tijd te kunnen doorbrengen met haar gezin. Tim volgde haar op als directeur.

Er startte ook een strategisch proces dat in juni 2013 wordt afgerond. Dat proces zal resulteren in een strategisch plan voor de volgende 6 jaar. Educatie Duurzame Ontwikkeling (EDO) krijgt een centrale plaats in onze producten en diensten. Een school of leerkracht die zich verbindt aan EDO verbindt zich immers aan ‘leren voor de toekomst’, de toekomst van Noord én Zuid.

In een moeilijke financieel-economische situatie, waar budgetten voor ontwikkelingssamenwerking onder druk staan, wil Djapo resoluut blijven kiezen voor kwaliteit en vernieuwing. Met het nieuwe strategische plan willen we de organisatiestructuur van Djapo grondig hervormen zodat we de ondersteuning en dienstverlening aan leerkrachten en scholen nog verbeteren. Een uitdaging waarvoor de grote lijnen in 2013 worden getrokken.

Maar nu dus eerst 2012 in een notendop…We wensen u veel leesplezier!

Ingrid en Tim

“The problem is never how to get new, innovative thoughts into your mind, but how to get old ones out.”

2

Dee Hock

26

gloobfanfare pakketten met een bereik van

83

251

23

leerkrachten doe de gloob! nascholingen pakketten waarmee voor

244

leerkrachten werden bereikt

Leve Gloob!

“Doe de Gloob!” en “Gloobfanfare” Doe de Gloob! is een boeiend mondiaal en duurzaam avontuur op maat van kleuters. Aan de hand van de thema’s (seizoens)groenten/fruit, vissen en hout leggen we voor de kleuters een basis om zorg te dragen voor de aarde en haar bewoners. Het avontuur kan op twee manieren starten: met het ‘Doe de Gloob!’ pakket voor in de klas of aan de hand van een prikkelende theatervoorstelling met Gloob.

Voor het lager onderwijs is er de Gloobfanfare, een

237

leerkrachten

50

poppentheatervoorstellingen

204

ART ECO is een project voor lagere scholen waarbij een creatief proces wordt aangewend als interculturele dialoog.

Gedurende twee schooljaren krijgen leerlingen en leerkrachten de kans zich te verdiepen in een andere cultuur, stil te staan bij duurzaamheid en ecologie en zichzelf te ontdekken als creatieveling en ondernemer. Voor de begeleiding van dit project werkt Djapo samen met De Veerman.

leerkrachten bereikt

kant-en-klaar lespakket rond duurzame ontwikkeling dat kinderen uitdaagt om de link te leggen tussen onze levenswijze en de levensomstandigheden van mensen in de hele wereld. Via de thema’s afval, water, natuur, energie, vervoer en handel ontdekken kinderen beetje bij beetje de betekenis van onze ecologische voetafdruk en de verbanden tussen mens, milieu en economie.

Djapo verzorgt eveneens nascholingen voor leerkrachten rond Doe de Gloob! en Gloobfanfare.”

“Onze mondiale blik is verruimd. We zien het niet langer als iets dat er extra bijkomt, maar als iets dat je op vele manieren kan integreren in de klaswerking.”

3

Art Eco

juf Ine, VBS St-Jozef, Eeklo

10 244 scholen

leerkrachten werden bereikt

Wat betekende ART ECO in 2012 voor Inne Stynen, educatief medewerker Djapo Turnhout?

“ART ECO betekent zo veel. Ik zal nooit meer dezelfde educatieve medewerker zijn: ART ECO leeft voor altijd door. In mijn rol van leerkrachtencoach, van klasbegeleider, in mijn communicatie met mensen in het Zuiden en in mij als mens. Ik heb ART ECO beleefd, geleefd. Met al zijn kwalen: een sputterende start (ART ECO-lessen aanmaken loopt niet van de eerste keer van een leien dakje); een soms moeilijk te overwinnen taaldrempel bij de communicatie; een afhakende Zuidschool. Maar vooral met al zijn

schoonheden: het enthousiasme van de leerlingen; leerkrachten realiseren zich weer waarom ze echt willen lesgeven; de kracht van het Zuiden in (live en digitale) uitwisseling; prachtige creaties in toonmomenten waarbij ouders versteld staan over hun eigen kind; duurzaamheid die op zoveel verschillende manieren vorm krijgt in de scholen; ... Kortom: ART ECO is voor mij een boeiend project met gouden kansen die we ook volgend jaar met beide handen zullen grijpen!”

ART ECO is een project met steun van VAIS

De Groene IJsbeer

158 1461

schoolpakketten leerkrachten

39

In 2012 ontwikkelden we een gloednieuw luisterspel over de klimaatverandering: De Groene IJsbeer!

eerste graadspakketten

102

leerkrachten Van daaruit startte het educatieve pakket voor scholen.

In vier lessen van telkens 50 minuten komen de leerlingen op een onderbouwde manier tot een zelfbedachte actie om duurzamer te gaan leven. Tijdens de nascholing maakten de leerkrachten kennis met het Djapo-stappenplan voor kwaliteitsvolle EDO. We gingen dieper in op de vaardigheid ‘uitstellen van oordeel’, een manier om als leerkracht de ideeën die je leerlingen opperen voor een meer duurzame wereld kwaliteitsvoller te maken. Deze knowhow hielp de leerkrachten om het educatieve pakket zo goed mogelijk te begeleiden, maar kon ook buiten het pakket ingezet worden, bijvoorbeeld voor het leergebied muzische vorming.

Leerkrachten die de nascholing gevolgd hadden, konden een demonstratieles vragen. Een medewerker van Djapo kwam dan les 3 en les 4 van het educatieve pakket begeleiden in de klas. Zo kon de leerkracht zelf ervaren hoe de Djapo-aanpak werkt. De leerkracht observeerde een goed praktijkvoorbeeld van de vaardigheid ‘uitstellen van oordeel’ en er was tevens ruimte om zelf zaken uit te proberen. De medewerker van Djapo stond de leerkracht bij met tips en suggesties op maat. Op basis van de observaties bespraken we de les achteraf. De leerkracht ontving een geheugensteuntje om de geleerde vaardigheden ook ruimer te gaan toepassen.

4

71

tweede graadspakketten

193

leerkrachten

81

derde graadspakketten

194

leerkrachten

41 524

nascholingen

Enkele reacties van leerkrachten uit VLS De Ark, Leuven na het volgen van de nascholing: “Deze aanpak ga ik zeker nog gebruiken, ook in andere lessen dan die van De Groene IJsbeer.’”

“De tips zijn zo concreet en bruikbaar dat ik ze zeker ga onthouden.

Dat is niet altijd zo evident bij een nascholing!”

“Morgen probeer ik deze aanpak in mijn klas!

Ik ben benieuwd hoe mijn leerlingen zullen reageren.”

leerkrachten

44 47

demolessen leerkrachten

De Groene IJsbeer kwam tot stand in samenwerking met

Trantz Spiegels In 2012 werd het project SPIEGELS in verschillende secundaire scholen uitgewerkt. Aan de hand van de nascholing kon Djapo verschillende leerkrachtenteams ondersteunen. Ze werden wegwijs gemaakt in EDO, methodieken rond systeemdenken om complexe info begrijpbaar voor te stellen en in creatieve methodieken om de leerlingen aan het werk te zetten. De evaluatie, uitgevoerd door Ace Europe, bevestigde ten slotte het enthousiasme van de leerkrachten.

5

10

nascholingen voor

14

lespakketten met een bereik van

116

leerkrachten

100

leerkrachten

7 workshops voor 7 leerkrachten

Een ander project/proces voor het secundair onderwijs is TRANTZ. In januari 2012 werd de website www.trantz.be gelanceerd. Dankzij de feedback van de try-out - school kon de site verder aangevuld worden in augustus. Gelijktijdig vonden diverse voorstellingen plaats van de bijhorende documentaire ‘Liphiring vecht terug’: een inspirerend verhaal over transitie!

Na al deze voorbereidingen kon TRANTZ eindelijk van start gaan in september. Elke school bepaalde onder begeleiding van Djapo het traject dat ze dit schooljaar zouden doorlopen en volgde de nascholing om in januari 2013 hun leerlingen te kunnen begeleiden in een creatief proces.”

11

coachingdagen

6

secundaire scholen stapten mee in een Trantz proces

Procesbegeleiding

Tom Kennes, coördinator Djapo Hasselt, vertelt ons zijn ervaringen rond procesbegeleiding in 2012: “Begin 2012 implementeerden alle procesbegeleiders bij Djapo de reeds eerder uitgewerkte fasen in procesbegeleiding op hun eigen team. Dit was voor mij een boeiend gegeven omdat we dan aan den lijve konden ondervinden hoe de stappen ook op onszelf van toepassing zijn. Na een grondige analyse en het opstellen van een actieplan kwamen we tot een cirkelmodel dat een kader schept voor de begeleidingen die we willen realiseren. Voor mezelf vond ik het fijn om te ervaren dat het volgen van de fasen in procesbegeleiding een waardevolle kapstok is om een groep op weg te helpen naar het realiseren van doelen.”

73

leerkrachten

34

procesbegeleidingen waarbij

504

leerkrachten betrokken waren

Spiegels en Trantz zijn projecten met de steun van

Gemeentelijke samenwerking In 2012 werkte Djapo samen met gemeenten rond duurzame ontwikkeling onder de vorm van diverse projecten: het 11.11.11 project De Groene IJsbeer, Fiesta Latina, Fête Afrique en projecten op maat.

samenwerking met

54

gemeenten

“Duurzame ontwikkeling moet altijd en overal worden meegenomen. Het mag geen thema zijn waar scholen één of twee dagen op een jaar mee bezig zijn. Dat is geen duurzaamheid.

Met duurzame ontwikkeling moet je een heel jaar bezig zijn, en dit in heel de school. Dus niet alleen met de leerlingen ook met leerkrachten en directies, en de ouders.”

Jan Jaeken, duurzaamheidsambtenaar Genk

6

Lerarenopleiding: studenten + docenten

19

In 2012 gaven we nascholingen rond verschillende thema’s aan studenten lerarenopleiding basisonderwijs en dit op de verschillende campussen van de volgende hogescholen: Artevelde Hogeschool, Hogeschool Gent, Hogeschool Universiteit Brussel, Karel de Grote Hogeschool, Katholieke Hogeschool Kempen, Katholieke Hogeschool Leuven, Katholieke Hogeschool Limburg, Katholieke Hogeschool SintLieven en Lessius. Daarnaast werden 19 docenten van verschillende hogescholen individueel begeleid door een Djapo medewerker.

Enkele cijfers secundair onderwijs

docenten van de lerarenopleiding werden begeleid door djapo

Djapo

Brussel Vlaams-Brabant Antwerpen West-Vlaanderen

kleuteronderwijs lager onderwijs

lkr BO in opleiding

Oost-Vlaanderen Limburg

basisonderwijs

medewerkers

studenten van de lerarenopleiding basisonderwijs

Procentuele verdeling bereikt aantal leerkrachten per provincie en Brussel in 2012

Procentuele verdeling bereikt aantal leerkrachten per doelgroep in 2012

34

70 nascholingen voor 1722

Djapo nationaal

Djapo Leuven

Vital Decosterstraat 2 3000 Leuven 016 62 30 46 info@djapo.be

Ortolanenstraat 6 3010 Kessel-Lo 016 29 21 27 leuven@djapo.be

Djapo Gent

Djapo Turnhout

Sint-Antoniuskaai 9a 9000 Gent 09 224 01 11 gent@djapo.be

Paterstraat 62 2300 Turnhout 014 41 94 39 turnhout@djapo.be

Volg ons op Facebook: www.facebook.com/djapowereldonderwijs

Youtube: www.youtube.com/user/djapovzw

LinkedIN: www.linkedin.com/company/djapo-vzw

Djapo Hasselt doelgroep lager onderwijs basisonderwijs kleuteronderwijs lkr BO in opleiding secundair onderwijs totaal

bereikt aantal leerkrachten

procentueel aandeel

4611 3092 1903 1722 1091

37% 25% 15% 14% 9%

12419

100%

voetnoot: we bereikten ook 222 leerkrachten uit het BLO en BSO

7

provincie / Brussel Antwerpen Oost-Vlaanderen Limburg Vlaams-Brabant West-Vlaanderen Brussel totaal

bereikt aantal leerkrachten

procentueel aandeel

3890 2970 2936 1751 678 413

31% 24% 23% 14% 5% 3%

12638

100%

voetnoot: we bereikten ook 3 leerkrachten in Nederland

Trichterheideweg 2/2 3500 Hasselt 011 31 32 11 hasselt@djapo.be

Schrijf je in op onze nieuwsbrief!

www.djapo.be

8

www.djapo.be

ontleenkoffers nascholing lespakketten procesbegeleiding coaching lesideeĂŤn advies