1 Topsporters en hun geld 2 Werknemers/werkgevers
kost
You miss 100% of the shots you don’t take.
Wayne Gretzky
In dit magazine
‘Excuses don’t burn calories.’
Deelnemen is belangrijker dan winnen.
Baron de Coubertin
Als luiheid een olympische sport zou zijn, dan werd ik 4e. Dan hoef ik het podium tenminste niet op te lopen.
Degene die zei ‘meedoen is belangrijker dan winnen’, had zelf waarschijnlijk verloren.
Martina Navratilova
Als je niet gelooft in jezelf, kun je er nooit het maximale uithalen.
Remco Evenepoel
Fact check
'Topsporters verdienen te veel geld.'
Is deze stelling volgens jou juist of fout?
Waarom denk je dat?
• Duid je mening met een pijltje aan op de fact-o-meter.
• Noteer twee goede argumenten om je mening te staven. Lees hieronder eerst nog eens goed hoe je moet argumenteren.
Argumenteren, hoe doe je dat?
Soms kom je in situaties terecht waarin je de ander wilt of moet overtuigen van jouw standpunt Dit doe je door goede argumenten te geven.
1
Je neemt een standpunt in:
Ik vind dat ...
Ik denk dat ... Volgens mij …
ARGUMENT 1:
2
Je legt uit waarom je iets vindt: want … omdat … aangezien … = argumenteren
ARGUMENT 2:
• Bespreek je standpunt met je buur.
• Gooi het ten slotte in de groep. Wat denkt de klas hierover?
OPDRACHT
Bekijk onderstaande grafieken aandachtig en los de vragen en opdrachten op.
1. Zet een rood kruisje in de bolletjes na onderstaande stellingen als ze fout zijn. Zet een groen kruisje als ze waar zijn. Noteer telkens waarom je dit antwoordde.
Er zijn meer mannen dan vrouwen lid van een sportclub.
Het ledenaantal van sportclubs stijgt elk jaar.
Mensen sporten weer meer, eens ze 75 of ouder zijn.
Van alle sportfederaties hebben de voetbal- en wielrennenfederaties de meeste leden.
2. Noteer twee federaties uit de grafiek waar vooral oudere mensen lid van zullen zijn.
3. Vind jij dat er sporten zijn die niet geschikt zijn voor mensen van een bepaald(e) leeftijd, geslacht … ?
Waarom?
Ik sport dus ik verdien geld
1. Topsporters en hun geld
OPDRACHT
1
1. Op deze pagina staan de top 10 bestbetaalde sporters ter wereld in 2024 en het bedrag dat ze dat jaar verdienden. Bekijk dit aandachtig en los de vragen op de volgende pagina op. 2
4
LeBron
Jon Rahm € 212 miljoen
James € 125 miljoen
5 Giannis Antetokounmpo € 108 miljoen
Cristiano Ronaldo € 253 miljoen
3
Lionel Messi € 112 miljoen
Neymar € 105 miljoen
Kylian Mbappé € 107 miljoen
9 Stephen Curry € 99 miljoen 10
Jackson € 98 miljoen
• Geef twee feiten over deze topsporters en over het bedrag dat ze verdienden in 2024. Het theoriekader onderaan de pagina legt uit wat feiten zijn.
• Geef een mening over deze topsporters en over het bedrag dat ze verdienden in 2024. Het theoriekader onderaan de pagina legt uit wat meningen zijn.
• Er staat geen enkele vrouw in de top 10. Geef daar een verklaring voor.
Populairste voetbalster op aarde klaagt loonkloof met haar lief aan: “We
doen hetzelfde werk, maar hij krijgt 100 keer meer betaald”
De 25-jarige Alisha Lehmann is niet de beste, maar wel de populairste speelster ter wereld. De aanvalster heeft 17 miljoen volgers op Instagram en wist bij haar overstap van Aston Villa naar Juventus meteen te scoren in haar eerste match. Ze kwam samen met haar Braziliaanse vriend Douglaz Luiz (26) naar Turijn. De club betaalde 50 miljoen voor Luiz en 50 000 voor Lehmann, terwijl zij ‘part of the deal’ was.
Luiz zou zo’n 6 miljoen per jaar verdienen, Lehmanns loon is niet bekend gemaakt, maar het is wel zeker dat het een pak minder is. En dat is een doorn in het oog van de Zwitserse international. “We doen hetzelfde werk, maar hij krijgt honderd keer meer betaald. Het is iets dat mij raakt, omdat ik een vrouw ben. Het is duidelijk dat er nog veel werk te verrichten is, en het is mogelijk dat er nooit een gelijkwaardig loon zal komen. Er zal veel wilskracht voor nodig zijn.”
Lehmann krijgt vaak commentaar dat ze veel verdient via haar activiteiten op sociale media, maar dat spreekt ze tegen. “De tijd die ik aan sociale media besteed, is niets vergeleken met mijn werk op het veld. Voetbal is mijn hele leven en ik ben in de eerste plaats voetballer. Misschien zullen sociale media mensen ertoe aanzetten het vrouwenvoetbal meer te volgen. Het is een ontwikkelingsproces dat tijd kost."
© Bron: op basis van het Nieuwsblad, via: https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20240917_93147526, geraadpleegd op 03/02/2025
• Vind je het terecht dat vrouwelijke sporters minder verdienen dan mannelijke? Ga de discussie aan met je klasgenoten.
Feit vs. mening
Feiten zijn zaken die je kunt bewijzen of controleren door dit bijvoorbeeld op te zoeken.
Meningen zijn persoonlijk. Iemand kan hier heel anders over denken.
2. Topsporters moeten bereid zijn heel wat op te offeren. Scan de QR-code en bekijk de video. Bespreek daarna onderstaande vragen.
• Wat zou jij niet zien zitten aan het leven van topsporter Mathieu van der Poel?
• In welke mate verandert dit je mening over topsporters en hoge lonen?
3. Naast hun loon verdienen topsporters ook op andere manieren nog heel wat geld. Bekijk onderstaande afbeeldingen en bespreek hoe ze dit doen.
Loon is een vergoeding die een werknemer van een werkgever ontvangt in ruil voor zijn arbeid. Dit komt voort uit een afspraak die de werkgever met de werknemer maakte.
OPDRACHT 3
Lees onderstaand artikel en beantwoord bijhorende vraag.
Noah (21) verdient € 4107 netto zonder verder te studeren. “Hij koos een drievoudig knelpuntberoep”, aldus onze werkexpert
Noah volgde na het middelbaar nog een opleiding van één jaar, tot procesoperator in de chemie. Dat ene jaar was zeker niet voor niets: met een nettoloon van € 4107 verdient Noah veel meer dan de gemiddelde werknemer aan de start van zijn loopbaan. De reden hiervoor is dat werkgevers heel moeilijk personeel vinden die de taken van een procesoperator in de chemie willen en kunnen uitvoeren.
Bron: op basis van Het Laatste Nieuws, via: https://www.hln.be/werk/noah-21-verdient-4-107-euro-netto-zonder-verder-te-studeren-hij-koos-een-drievoudig-knelpuntberoep-tiptwerkexpert~a176b553/, geraadpleegd op 03/02/2025
Bij welke situatie past dit artikel? Kruis aan.
Het aantal werkgevers in het spel werd verminderd.
Het aantal werknemers in het spel werd verminderd.
3. De overheid en haar geld
Werkloosheidsuitkeringen worden door de overheid betaald. De overheid heeft echter ook nog andere uitgaven. Bekijk de foto’s en verbind ze met de correcte benaming van de uitgave.
huisvuilophaling
terugbetaling ziekenkosten
defensie
betaling pensioenen
aanleggen en onderhouden van wegen
onderwijs
© Roman Yanushevsky / Shutterstock.com
Om al deze uitgaven te betalen, heeft de overheid ook veel inkomsten nodig.
Bekijk het loonbriefje van Barbara Kasmi.
LOONBRIEF
Periode 1.07.202631.07.2026
WERKGEVER
HUB-bank
WERKNEMER
Barbara Kasmi
PRESTATIES
brutoloon (BRUTO)
- RSZ-bijdrage (RSZ) belastbaar loon (BELAST)
- bedrijfsvoorheffing (BV) nettoloon (NETTO)
Barbara ontvangt niet haar volledige brutoloon. Welke twee zaken worden van haar brutoloon afgetrokken? Heb je hier al van gehoord? Indien wel, geef de betekenis. Indien niet, zoek de betekenis op.
De overheid heft niet alleen belastingen op loon, maar ook op andere zaken. Bedenk er een aantal. Bespreek met je klasgenoten.
Er worden twee bedragen afgetrokken van iemands loon:
de RSZ-bijdrage
De RSZ-bijdrage is een bijdrage aan de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid. Deze overheidsinstelling zorgt ervoor dat er een soort van herverdeling is van inkomens:
• Mensen die niet in staat zijn om te werken (gepensioneerd, ziek, werkloos …) krijgen een vervangingsinkomen
• Sommige mensen hebben recht op een aanvullend inkomen, bijvoorbeeld een groeipakket.
de bedrijfsvoorheffing
De bedrijfsvoorheffing is een voorschot op de totale belasting op je loon. De overheid zorgt ook hier voor een herverdeling van inkomens door hogere lonen meer te belasten dan lagere lonen.
OPDRACHT 4
Lees onderstaande krantenkoppen. Markeer de inkomsten van de overheid groen. Markeer de uitgaven blauw.
Einde aan lange periode van hinder: werken aan nieuwe rotonde op N10 afgerond
Nieuwsblad, 18/12/2024 © Facebook
L. Moens
Meer dan 60 bestuurders hebben boete aan hun been na snelheidscontroles van de politie
Vlaanderen trekt bijna € 700 000 uit voor nieuw wandelparcours van 150 kilometer in Zwin: “Inspelen op de hype”
Nieuwsblad, 16/12/2024 © Marc Ryckaert (CC BY-SA 4.0)
Elf scholen vergroenen hun speelplaatsen met provinciale subsidie
Het Nieuwsblad 17/12/2024
Ophef in Mortsel: iedereen die achterpoortje aan tuin heeft, moet voortaan poortjestaks betalen
GVA, 1/12/2024
Gemeentebelastingen in Kinrooi verhogen voor het eerst in ruim 50 jaar
Het Nieuwsblad, 18/12/2024
Inkomsten en uitgaven van de overheid
De overheid ontvangt inkomsten uit belastingen op loon, verkeersbelasting, taksen, accijnzen, boetes …
Nieuwsblad, 18/12/2024
De overheid heeft ook heel wat uitgaven: politie, leger, brandweer, sociale zekerheid, onderwijs, subsidies, aanleg en onderhoud van wegen …
Het
Het
Het
Ik sport dus ik betaal
1. Wat kost een jaar sporten?
Je favoriete hobby kunnen uitoefenen kost (meestal) geld. De kost voor één jaar sporten is afhankelijk van heel wat keuzes die gemaakt worden. Welke factoren zouden deze kost bepalen?
In de grafiek hiernaast zie je per sport wat de prijs is voor één jaar sporten. We hebben er ter vergelijking ook het jaarlijks lidgeld voor een jeugdbeweging en academie (muziek, tekenen …) bij vermeld.
Twee kinderen in een gezin beoefenen een sport en gaan naar de muziekacademie. Wat zal dit het gezin ongeveer kosten per jaar?
zwemmen squash judo ballet
gymnastiek basketbal volleybal voetbal paardrijden wielrennen academie jeugdbeweging
OPDRACHT 5
Lees de tekst hiernaast en los de vragen op.
Markeer de uitgaven blauw en de inkomsten groen. Kevin heeft momenteel onvoldoende geld. Welke optie zou jij in zijn plaats kiezen? Kruis aan.
Sparen tot je voldoende geld hebt. Geld lenen bij je ouders.
Een persoonlijke lening aangaan op het internet: € 1000 met een interest van 14%.
Een goedkopere stick kopen en proberen een vakantiejob te vinden.
• Wat is het gevaar als Kevin verschillende goederen (gsm, sportgerief …) op afbetaling koopt? 0
Sinds ze wereldkampioen geworden zijn, is Kevin fan geworden van de Red Lions (de nationale hockeyploeg). Kevin is 16 en krijgt € 5 zakgeld per week. Hij informeert zich over de kostprijs van de uitrusting en het lidgeld. Het lidgeld bedraagt € 415 voor een jaar. De uitrusting (polo, short en kousen) komt op € 77. Hij zou ook graag een hockeystick van € 140 kopen in Decathlon.
2. Cash betalen
Je betaalt een drankje in de sportclub? Je koopt een nieuwe dwarsfluit? Je ouders betalen een vakantie-uitstap? Wellicht wordt het allemaal op een andere manier betaald.
De oudste methode om te betalen, is cash. Je betaalt met munten en briefjes. We noemen dit ook contant betalen.
OPDRACHT 6
Lees onderstaande tekst en maak kennis met de voor- en nadelen van cash te betalen.
Markeer de voordelen groen. Markeer de nadelen blauw.
Is een cashloze samenleving een goed idee? Bespreek met je klasgenoten.
• In sommige situaties worden cashbetalingen geweigerd. Wanneer?
Wie betaalt nog cash?
Alhoewel bewezen is dat de kans klein is dat je door contant geld besmet kan raken met het coronavirus, heeft de uitbraak van dat virus wel degelijk een grote rol gespeeld bij de toename van contactloos betalen. Wanneer je in Noorwegen woont, waar slechts 3% van alle transacties met cash wordt afgerekend, is het lastig om voor te stellen dat er landen zijn die nog geen afscheid willen nemen van cashgeld. Zo wordt in Roemenië nog 78% van de transacties met cash afgerekend. Dat is te wijten aan een beperkte toegang tot internet en een klein aantal geldautomaten. In Roemenië heeft slechts 42% van de inwoners een bankrekening, tegenover 100% in Noorwegen.
Wanneer er in een land wel toegang is tot (goed) internet, het overgrote deel van de bevolking een bankrekening heeft en er genoeg geldautomaten in de buurt beschikbaar zijn, zou je de conclusie kunnen trekken dat contant betalen daar ook steeds minder populair wordt. Toch is dat niet altijd het geval. Denk bijvoorbeeld aan Duitsland, waar voor de uitbraak van de pandemie nog heel veel met cash werd betaald. In de eerste dagen van de coronacrisis was er zelfs 12% meer contant geld in omloop dan het jaar ervoor. Een groot deel van de Duitsers geeft aan liever in anonimiteit te willen betalen. Zo hebben ze ook meer zicht op hun uitgaven en vermijden ze extra kosten.
In Spanje is er zelfs een koninklijk besluit dat aangeeft dat betalen met contant geld een recht is. Zo wil men ouderen en mensen die op het platteland wonen beschermen tegen financiële uitsluiting. In Zweden daarentegen is het toegelaten om als verkoper cashgeld te weigeren. Mobiel betalen bespaart tijd, is makkelijk en voorkomt rijen aan de kassa. In Noorwegen betaalt 95% van de bevolking met mobiele apps. De Nationale Bank van Finland voorspelt dat het land volledig cashloos zal zijn in 2029.
Bron:Inepro, via: inepro.nl/blog-posts/contant-contactloos-betalen-europa, geraadpleegd op 5/1/2025
3. Betalen met betaalkaart
3.1 Debetkaart
Met een debetkaart betaal je bij handelaars. Je kan er ook geld mee afhalen aan een geldautomaat. Deze kaart is gekoppeld aan je zichtrekening. Als je ermee betaalt, dan wordt het bedrag van jouw rekening overgeschreven naar de rekening van de handelaar.
Hoe verloopt een betaling met een debetkaart?
• Steek je kaart in de betaalterminal van de winkelier.
• Controleer het te betalen bedrag dat op het scherm verschijnt.
• Typ je pincode (van vier cijfers) in.
• Je ontvangt een bewijs van betaling.
Populaire betaalsystemen zijn Bancontact en Maestro.
Betalingen met een debetkaart kunnen soms ook geweigerd worden. Bespreek enkele situaties waarin dit kan gebeuren.
Welke gegevens vind je terug op een debetkaart?
CARD: 0000 1234 5678 000
JAN JANSSENS
IBAN BE00 1234 5678 000
CLIENT: 9876 54321
Valid Thru 12/32
De meeste betaalterminals zijn tegenwoordig ook uitgerust voor contactloos betalen. Via een radiosignaal wordt informatie verzonden tussen de terminal en betaalkaart. Je hoeft je kaart zelfs niet uit je portefeuille te halen. Een geluidsignaal geeft aan dat de betaling voltooid is. Deze handige en snelle betaalmogelijkheid zit ook in sommige smartphones ingebouwd. Je houdt je smartphone binnen een afstand van 10 cm van de kassa of betaalterminal. De betaling wordt ook hier met een geluidsignaal aangegeven.
aanvullend inkomen bedrijfsvoorhef ng brutoloon
Card Stop cash contactloos betalen diversiteit duurzaamheid feit geldezel kredietkaart loon loonsverhoging loonsverlaging mening ne oloon
loon dat je overhoudt nadat de RSZ-bijdrage en de bedrijfsvoorheffi ng van je brutoloon werden afgetrokken dit is persoonlijk; iemand anders kan er helemaal anders over denken als de vraag naar arbeid lager is dan het aanbod van arbeid, dan kan dit het gevolg zijn als de vraag naar arbeid hoger is dan het aanbod van arbeid, dan kan dit het gevolg zijn
vergoeding die een werknemer ontvangt van een werkgever in ruil voor zijn arbeid
betaalkaart waarbij het geld niet onmiddellijk van je rekening gaat
iemand die als tussenpersoon wordt gebruikt bij criminele, fi nanciële praktijken iets dat je kan bewijzen of controleren door het bijvoorbeeld op te zoeken
(tijdens het sporten) rekening houden met de drie P's
synoniem voor verscheidenheid; mensen kunnen en mogen anders zijn
Google Pay en Apple Pay zijn hier voorbeelden van contant geld; munten en briefjes
nummer dat je moet bellen als je betaalkaart kwijt of gestolen is (078 170 170)
loon waar nog geen RSZ-bijdrage of bedrijfsvoorheffi ng van afgetrokken is belasting op je loon inkomen dat een gezin krijgt bovenop het normale inkomen, bijvoorbeeld vakantiegeld, groeipakket
People
overheids- inkomsten overheidsuitgaven
voordelen van bewegen
phishing Planet Pro t rekeningnummer
vervangings- inkomen werkgever
RSZ-bijdrage subsidies
werkloosheids- uitkering werknemer winst zichtrekening
je debetkaart is gekoppeld aan deze rekening
het verschil tussen opbrengst en kosten
iemand die in dienst werkt van een werkgever
geld dat je ontvangt van de overheid als je werkloos bent
persoon, bedrijf of organisatie die werk geeft in ruil voor loon
inkomen dat een gezin krijgt als het normale inkomen wegvalt, bijvoorbeeld pensioen, werkloosheidsvergoeding fi nanciële steun van de overheid
geld dat van je brutoloon afgaat om zieken, werklozen, pensioen- gerechtigden enz. te betalen
reeks van cijfers die gebruikt wordt om betalingen te doen
binnen het MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) ook winst nastreven binnen het MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) rekening houden met het milieu
internetfraude waarbij de oplichters zich als iemand anders voordoen om je gegevens te krijgen
binnen het MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) rekening houden met mensen
verzamelnaam voor uitgaven zoals wegen, onderwijs, defensie, sociale zekerheid …
verzamelnaam voor geld dat, vooral door belastingen, binnenkomt voor de overheid door te sporten kan je geld verdienen, maar krijg je ook een goed gevoel, blijf je gezond, maak je vrienden en win je aan zelfvertrouwen
OPDRACHT
Er zijn wel degelijk verschillen tussen een debet- en een kredietkaart. Zet een kruisje voor welk type betaalkaart onderstaande stellingen gelden.
debetkaart kredietkaart
1. Het geld gaat onmiddellijk van je rekening.
2. De handelaar krijgt onmiddellijk zijn geld.
3. Jonger dan 18? Dan kan je deze kaart niet gebruiken.
4. Met deze kaart kan je betalen bij een betaalterminal.
5. Het geld zal pas later betaald worden, door jou of je bank.
6. Met deze kaart kan je online aankopen doen.
7. Visa is hiervan de meest gebruikte kaart.
8. Bancontact is hiervan de meest gebruikte kaart in België.
3.3 Betalen met smartphone
Ook met je smartphone kan je (erg makkelijk) betalen. De meest ingeburgerde betaalmethode hiervoor, is de Wero-app. Eens je bankkaart en bankrekening gekoppeld zijn aan deze app, kan je ‘overal’ betalen:
• In de winkel hoef je enkel de QR-code te scannen, het te betalen bedrag en je code in te geven en op OK te klikken. De betaling wordt onmiddellijk uitgevoerd.
• Ook bij aankopen via het internet is er vaak de mogelijkheid om via het scannen van een QR-code te betalen.
• Snel een (klein) bedrag aan iemand terugbetalen of makkelijk geld ontvangen van een vriend of vriendin? Ook dat kan eenvoudig via de app. Kies voor ‘contacten’ en betaal je vriend terug, of kies voor ‘ontvangen’ en volg de instructies.
3.4 Zichtrekening
Om een betaling digitaal of met een betaalkaart uit te voeren, moet je een zichtrekening hebben. Voor jongeren is zo’n rekening vaak gratis. Bij je zichtrekening en bijhorende bankkaart hoort een uniek rekeningnummer. We spreken van een IBAN-nummer. Dit staat voor: International Bank Account Number.
Een Belgisch IBAN-nummer ziet er als volgt uit:
BE68 5390 0754 7034
• verwijzing naar het land
• controlegetal
• bankcode
• bankkantoor
• klantnummer
• controlenummer
rekeningnummer
Merk op: naast het controlegetal en -nummer, is er nog een controle ingebouwd. Als je het getal van het rekeningnummer, zonder het controlenummer, deelt door 97, dan moet je de rest herkennen in de laatste twee cijfers.
Is het rekeningnummer hierboven een echt rekeningnummer? Controleer.
OPDRACHT
Op je zichtrekening kun je dus zowel geld ontvangen als gebruiken om te betalen. Op een rekeninguittreksel- of afschrift vind je een overzicht van je zichtrekening. Bespreek wat er allemaal gebeurde op de bankrekening van Roosje.
BANK
IBAN: BE12 1234 1234 1234
BIC: BEBEBE Roosje De Vriend
SALDO OP 4-3-2026
7-3-2026 / verrichting 18 Ontvangen van Louisa Rousseau mededeling: verjaardagsgeschenk van je oma
SALDO OP 7-3-2026
11-3-2026 / verrichting 19 Geldafhaling bancontact Gent Sint-Pieters
11-3-2026 / verrichting 20 Betaling Kinepolis Gent
SALDO OP 11-3-2026
12-3-2026 / verrichting 21 Ontvangen van Jaak De Vriend mededeling: weekgeld van ma & pa
SALDO OP 12-3-2026
3.5 Veiligheidstips
je eigen pincode niet 1234
Je mag een eigen code kiezen? Neem geen eenvoudige, voor de hand liggende code. Gebruik geen geboortejaar of je huisnummer. Schrijf je code ook nergens op.
Als je een betaling uitvoert met je bankkaart, zorg er dan voor dat niemand je de code ziet intikken. Vertel ook aan niemand je bankcode. Deed je dit toch? Bel Card Stop en vraag bij je bank een nieuwe kaart.
controleer je rekeninguittreksels
Kijk geregeld de transacties op je bankrekening na. Contacteer je bank als je twijfelt over bepaalde verrichtingen.
Niet enkel de website voor internetbanking, maar ook de verkooppagina zelf heeft bij voorkeur een adresbalk die begint met ‘https://’. Die extra ‘s’ achter http geeft aan dat het dataverkeer versleuteld is.
Fraudeurs proberen om via 'phishing' je bankgegevens te achterhalen. Ze doen zich soms ook voor als jouw bank en bouwen de site ervan netjes na. Een bank zal nooit via mail, sms of telefoon vertrouwelijke gegevens vragen.
Zijn er contactgegevens beschikbaar van het bedrijf waar je je aankopen plant? Bekijk zeker ook of je online opmerkingen of commentaren van andere klanten vindt.
Twijfel je of je betaling wel veilig gebeurt? Stop dan onmiddellijk je transactie en bel zelf naar je bank.
Ga nooit in op een mail of bericht waarbij je een bedrag (of goed) hebt gewonnen zonder dat je aan een wedstrijd hebt deelgenomen. Je moet vaak een administratief bedrag betalen en uiteraard krijg je de prijs nooit in je bezit.
Card Stop
Ben je je bankkaart kwijt? Werd ze gestolen? Laat je kaart onmiddellijk blokkeren. Bel Card Stop op het nummer 078 170 170. Je bent immers verantwoordelijk voor fraude tot op het moment dat je jouw kaart blokkeert. Je kunt je kaart ook via de bankapp blokkeren. tip Stop dit nummer in je gsm.
Wees geen (geld)ezel
Af en toe slagen criminelen erin om (meestal) jongeren te overtuigen om als ‘geldezel’ te dienen. Er wordt dan gevraagd om je rekeningnummer en pincode door te geven. Vaak krijgt de geldezel een klein bedrag om deze bankgegevens door te geven.
Wat gebeurt daarna?
De crimineel probeert een slachtoffer op te lichten door te vragen een bedrag over te schrijven op de bankrekening van de geldezel. De crimineel haalt dan het geld van die rekening af zonder zelf traceerbaar in beeld te komen. Als het slachtoffer aangifte doet, komt de politie bij de geldezel uit. Die zal bestraft worden en opdraaien voor de kosten.
Kruis aan wat de gevolgen kunnen zijn als je ingaat op de vraag om geldezel te worden.
Je kan online bedreigd worden.
Je kan fysiek bedreigd worden.
Je bank kan je rekeningnummer (en toekomstige leningen) weigeren.
Je volledige rekening wordt geplunderd.
Je riskeert een geldboete en gevangenisstraf, en je krijgt een strafblad.
Bedenk bij het lezen van een vraag, bericht, mail of nieuwsfeit steeds: 'Is dit correct en betrouwbaar?'
Zoek daarbij altijd het antwoord op de volgende vragen:
• Welke bron wordt gebruikt?
• Waarom werd dit geschreven/gemaild?
• Hoe is het geschreven?
• Kan ik de gegevens nagaan? Zijn deze correct?
Bekijk op Polpo het factcheck-dossier. Verdiep je in een artikel over betrouwbaarheid en word een held in het factchecken.
Ik sport dus ik ben duurzaam
In de magazines Vita, Back to business en Passage leer je hoe mensen steeds meer aandacht krijgen voor het milieu. Mensen passen hun eet- en drinkpatroon, koopgedrag en reisstijl aan om duurzamer te leven. Als mensen sporten, denken ze in de eerste plaats aan hun eigen doelstellingen: fit worden, calorieën verbranden … Maar bestaat er ook zoiets als niet-duurzame sporten?
Bespreek in groepjes voorbeelden van duurzame en niet-duurzame sporten.
Duurzaamheid is meer dan rekening houden met het milieu (Planet). Er moet ook rekening gehouden worden met de mens en de maatschappij (People) en het maken van winst (Profit). We spreken hier van de drie P’s.
Bespreek opnieuw de voorbeelden van duurzame en niet-duurzame sporten in je groepje, nu je weet dat er ook rekening moet worden gehouden met mens, maatschappij en winst.
Is een sportclub of -vereniging die zich laat sponsoren door een gokkantoor een duurzame club of vereniging?
Breng verslag uit naar de andere groepjes.
Duurzaam sporten betekent dat je tijdens het sporten aandacht hebt voor de drie P’s:
1
2
3 Planet (milieu) People (mens en maatschappij) Profit (winst)
Ik sport en ik ben gemotiveerd
Soms hebben we wat extra motivatie nodig om te sporten …
Bekijk onderstaande afbeeldingen en bespreek hoe deze middelen/personen je helpen om (meer) te bewegen.
OPDRACHT
12
Scan de QR-code en bekijk de video over voetbaltrainingen met de nieuwste technologische snufjes. Op welke manier verbeteren deze de prestaties van de voetballers?
© Lorie Shaull (CC
Janssen-Fritsen
Ik sport dus ik ben gezond
Bewegen kent heel wat voordelen …
Bekijk onderstaande infografiek. Sommige voordelen van bewegen ontbreken en moeten opnieuw aangevuld worden. Baseer je bij het invullen op de pictogrammen en de leeftijdscategorieën.
voordelen van bewegen
kleuters kinderen jongeren
gezonde groei en ontwikkeling
betere sociale vaardigheden en interactie met anderen
betere aanpak van stress en angst
Kies hier één voordeel van bewegen uit dat je zelf al ervaren hebt. Bespreek kort met je buur.
Bedenk nog een ander voorbeeld. Bespreek opnieuw met je buur.
Kan sporten ook ongezond zijn? Bekijk onderstaande afbeeldingen, kies er een uit en bedenk wat het verband is tussen de afbeelding en een ongezond gevolg ervan.
© Marco Iacobucci EPP / Shutterstock.com
OPDRACHT 13
Hieronder zie je een overzicht van enkele sporten en het calorieverbruik per uur.
Je kan gemakkelijk berekenen hoeveel calorieën je verbruikt per trainingsuur.
FORMULE
kcal/kg/uur x je gewicht = verbrande calorieën per uur
Stel dat Julie (gewicht 62 kg) twee uur fitnesst, dan heeft ze calorieën verbrand.
Stel dat je minstens 1000 calorieën wil verbranden door te sporten. Kies zelf een drietal sporten uit die je wil beoefenen en bereken hoelang je telkens ongeveer zou moeten sporten om zoveel calorieën te verbranden.
tip Gebruik eventueel de online rekentool.
Wil je gewicht verliezen door te sporten? Goed idee, maar bedenk dat je ongeveer 7000 calorieën moet verbranden om 1 kg te verliezen. Wijzig daarbij ook je eetpatroon en je zal sneller resultaat hebben.
Bewegen heeft heel wat voordelen:
• een sterkere ontwikkeling van de hersenen;
• een gezonde groei en ontwikkeling;
• een gezond gewicht;
• een versterking van de botten en spieren;
• betere sociale vaardigheden en interactie met anderen;
• meer zelfvertrouwen en onafhankelijkheid;
• minder luchtvervuiling;
• een verbetering van het evenwicht, de coördinatie en de motoriek;
• een betere aanpak van stress en angst;
• plezier met vrienden;
• op volwassen leeftijd minder kans op diabetes type 2 en hart- en vaatziekten;
• betere concentratie;
• betere schoolresultaten
• …
OPDRACHT 14
Scan de QR-code, lees het verhaal van Johannes en bekijk de video's op de site. Los daarna onderstaande vragen op.
Waarom wordt Johannes ‘Ultrakid’ genoemd?
Welke boodschap wil Johannes met zijn sport meegeven?
REVISITED
We nemen nog even de stelling van de Factcheck onder de loep.
'Topsporters verdienen te veel geld.'
• Toen dacht ik dat de stelling was.
Nu denk ik dat de stelling is.
• Staaf je antwoord met twee nieuwe argumenten.
Argumenteren, hoe doe je dat?
Soms kom je in situaties terecht waarin je de ander wilt of moet overtuigen van jouw standpunt Dit doe je door goede argumenten te geven.
1
Je neemt een standpunt in: Ik vind dat ... Ik denk dat ... Volgens mij ...
ARGUMENT 1:
2
Je legt uit waarom je iets vindt: want ... omdat ... aangezien ... = argumenteren
ARGUMENT 2:
Juist Fout
De jacht is open! In deze finale gaan jullie op QR-jacht naar goede antwoorden. Volg hierbij onderstaand stappenplan.
1. Verdeel de klas in verschillende groepjes.
2. Bedenk in je groepje tien vragen over de leerstof die in dit magazine aan bod kwam.
3. Maak een QR-code van de vragen.
• Gebruik hiervoor de website Classtools.
• Noteer telkens de vraag, een asterisk (*) en het antwoord.
• Daarna worden de QR-codes automatisch aangemaakt.
4. Print de QR-codes uit en test of ze allemaal werken.
5. Verstop de QR-codes in het gebied dat je leerkracht aangeeft en noteer voor jezelf waar je elke code hebt verstopt.
6. Bedenk tips zodat de andere groepjes de QR-codes kunnen vinden.
7. Wissel de tips uit en scoor de meeste punten. Enjoy the hunt!
