Liber amicorum Jan Velaers

LIBER AMICORUM JAN VELAERS

JAN VELAERS

Die historische en functionele benadering staat ook centraal in dit Liber Amicorum dat aan Jan Velaers wordt opgedragen. Alle bijdragen hanteren de historische en/of functionele benadering en zijn in die zin een nieuwe vrucht van de methode die zo vaak door Jan Velaers succesvol werd gehanteerd. De meer dan vijftig bijdragen in het Liber Amicorum werden geschreven door vooraanstaande rechtsgeleerden of rechtspractici en beslaan alle titels van de Belgische Grondwet.

Ze formuleren baanbrekende inzichten in de drie hoofddomeinen van het staatsrecht: grondrechten, institutionalisme en federalisme.

“De Grondwet. Een artikelsgewijze commentaar” uit 2019 vormt het indrukwekkende magnum opus van Jan Velaers en één van de standaardwerken uit de geschiedenis van het Belgische staatsrecht.

Als eerbetoon maakten we een nieuw, vierde, boekdeel voor dit standaardwerk dat in uw de boekenkast het oeuvre van Jan Velaers zal ruggensteunen: “De Grondwet en Jan Velaers. Een vriendschapsgewijze commentaar”.

DE GRONDWET EN JAN VELAERS. Een vriendschapsgewijze commentaar.

Teken in voor 10 oktober 2022 via janvelaers.diekeure.be

PRAKTISCHE INFO • Hoofdeditor: C. JENART • Co-editors: J. BERNAERTS, Y. PEETERS, P. POPELIER, D. VANHEULE en V. VERBELEN • Volume: 650 pagina’s • Verkoopprijs: €150 (incl.btw) • Intekenprijs: € 105 (incl. btw) • ISBN: 978 90 4864 454 4 • Bestelcode: 202 229 002 • Verschijningsdatum: november 2022 Teken nu in op het ‘Liber Amicorum Jan Velaers” De lijst met intekenaars wordt opgenomen in het boek.

Intekenen kan tot en met 10 oktober 2022.

Intekenen kan online via janvelaers.diekeure.be Of scan de QR-code:

Kleine Pathoekeweg 3 – B-8000 Brugge T +32 (0)50 47 12 89 • F +32 (0)50 33 51 54 pp@diekeure.be • www.diekeure.be/professional

820000807

In oktober 2022 gaat Jan Velaers op emeritaat na een carrière van meer dan vier decennia aan de Universiteit Antwerpen. Jan Velaers is van alle markten van het staatsrecht thuis. Als een rode draad door zijn werk loopt zijn historische en functionele benadering van de Grondwet. Vanuit haar ontstaansgeschiedenis gaat de gevierde op zoek naar de actuele rol die de Grondwet vervult. Die zoektocht voert hem langs de historische bronnen die aan de Grondwet ten grondslag liggen, naar de mechanismen die haar vandaag doen functioneren en waarbij de Grondwet voortdurend evolueert als gevolg van de wijzigende juridische, politieke en maatschappelijke verhoudingen.

DE GRONDWET EN JAN VELAERS. Een vriendschapsgewijze commentaar.

PREAMBULE: • F. DELPEREE, La Constitution entre coeur et raison.

TITEL I: HET FEDERALE BELGIË, ZIJN SAMENSTELLING EN ZIJN GRONDGEBIED • P. POPELIER, De Belgische staatshervormingen in het licht van een dynamische theorie van federalisme.

• C. JENART, De nuancering van het autonomiebeginsel in de Belgische bevoegdheidsverdeling door de adviespraktijk van de Raad van State afdeling wetgeving.

• Y. LEJEUNE, Principe de territorialité et repartition exclusive des compétences territoriales : l’arrêt n° 9/2020 de la cour constitutionnelle.

• D. SINARDET, De joint decision trap van het Belgische coöperatief federalisme.

TITEL Ibis ALGEMENE BELEIDSDOELSTELLINGEN VAN HET FEDERALE BELGIË, DE GEMEENSCHAPPEN EN DE GEWESTEN

• B. VERMEULEN, Over de vrijheid van godsdienst en het Vliegende Spaghettimonster.

• G. VAN DER SCHYFF, The Constitutional Identities of EU Member States: the Scope of Article 4(2) TEU Analysed.

HOOFDSTUK IV: DE GEMEENSCHAPPEN EN DE GEWESTEN

HOOFDSTUK VII: DE RAAD VAN STATE EN DE ADMINISTRATIEVE RECHTSCOLLEGES

• J. MEEUSEN, Unieburgerschap en de constitutionalisering van het internationaal privaatrecht in de Europese Unie.

• M. ELST, Het eerste reglement van de Nederlandse Cultuurraad: dwerg op de schouders van het nationaal parlement of pionier?

• F. VANNESTE, De grondrechten van artikel 23 Gw volwaardig getoetst: vier stellingen in het licht van de adviespraktijk van de Raad van State.

• J. SMETS, De bevoegdheidsverdeling inzake jeugdbescherming: nog steeds tussen wal en schip?

HOOFDSTUK VIII: DE PROVINCIALE EN GEMEENTELIJKE INSTELLINGEN

• J. VRIELINK en K. LEMMENS, Nazinderende geschiedenis. Enkele bedenkingen bij de bestraffing van het gebruik van Nazisymbolen in het licht van de vrijheid van meningsuiting.

HOOFDSTUK I: DE FEDERALE KAMERS

• S. SOTTIAUX, Conflicterende opvattingen over hate speech in de rechtspraak van het EHRM.

• K. MUYLLE, Het recht van de Koning om de zitting te sluiten (artikel 44 Gw.) of de Kamers te verdagen (art. 45 Gw.): lessons from Brexit.

• A. OVERBEEKE, Religieuze diversiteit en grondwettelijke bescherming van organisatievrijheid. De relatieve betekenis van artikel 21, eerste lid Grondwet.

• M. UYTTENDAELE, L’impartialité des agents publics : Couvrez ce sein que je ne saurais voir – quelques réflexions de droit constitutionnel sur l’affaire Haouach.

• W. VANDENHOLE, Het jonge leven van sociaaleconomische grondrechten in België.

• J. THEUNIS, Vergroening van de Grondwet: het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu als een standstill-verplichting.

• D. DE PRINS, De Grondwet en geluk.

• J. BAERT, Van gedachte tot grondrecht.

Hoe Anders Chydenius’ idee van vrijheid van informatie de wereld verovert.

TITEL II DE BELGEN EN HUN RECHTEN

TITEL III DE MACHTEN

• G. ROSOUX, L’article 11 de la Constitution garantissant le principe de non-discrimination, disposition à haut potentiel.

• F. DHONDT en T. MOONEN, De machten uit evenwicht? Het onmogelijke koninklijk referendum.

• D. VANHEULE, Het recht op een daadwerkelijk rechtsmiddel.

• H. VUYE, Geef de burger moed. Alexis de Tocqueville en burgerparticipatie.

• M.-C. FOBLETS Het verbod op onbedwelmd slachten van dieren: inmenging in de godsdienstvrijheid.

• G. DE BAERE, ‘De aard zelf van het bij verdrag bepaald internationaal recht’: terug naar FrancoSuisse Le Ski.

• A.-E. BOURGAUX, L’article 42 de la Constitution : monstre (sacré) de la Constitution belge.

• F. BOUHON, Contentieux électoral et principe d’égalité.

• J. VAN NIEUWENHOVE, De invoering van het algemeen meervoudig stemrecht - een parlementair relaas.

HOOFDSTUK II: DE FEDERALE WETGEVENDE MACHT • C. ROMAINVILLE, Le rôle des Parlements dans la garantie des droits et libertés.

HOOFDSTUK III: DE KONING EN DE FEDERALE REGERING • M. VERDUSSEN, La monarchie belge au prisme du droit européen et international.

• M. BOSSUYT, Leopold II, Sovereign of the Congo Free State.

• G. JANSSENS, De grenzen van de grondwet aftasten. Leopold III en zijn entourage over hoe de Koning en het Parlement na de oorlog opnieuw aan het werk zouden kunnen gaan (1941-1943).

• M. EL BERHOUMI, Le régime parlementaire belge, du dualisme au monisme : une mutation constitutionnelle incomplète.

• E. VANDENBOSSCHE, Het toezicht op de bestuurstaalwet. Een mijmering?

HOOFDSTUK V: HET GRONDWETTELIJK HOF, DE VOORKOMING EN DE REGELING VAN CONFLICTEN • A. ALEN, Kanttekeningen bij de samenstelling en de werking van het Grondwettelijk Hof • E. BREMS, Marge als misverstand. Over de receptie van de ‘margin of interpretation’ van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens door het Belgisch Grondwettelijk Hof. • V. VERBELEN, Errare legislatoris est. Over de “manifeste vergissing” in de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof.

• J. BERNAERTS en Y. PEETERS, Taalwetgeving in Brussel.

TITEL IV: DE BUITENLANDSE BETREKKINGEN • S. VAN DROOGHENBROECK, La “mixité” des instruments relatifs à la surveillance internationale des droits de l’Homme. Une pratique en quête de clarté.

• B. PEETERS en R. SMET, De bevoegdheidsrechtelijke verdeling inzake het sluiten en wijzigen van verdragen ter voorkoming van dubbele belasting: een analyse van het al dan niet gemengd karakter van deze verrichtingen.

TITEL V: DE FINANCIËN

• D. CUYPERS, Het Grondwettelijk Hof en het arbeidsrecht. Hoever kan het Hof te ver gaan?

• K. GEENS, Rendre justice ét service: rechtvaardigheid, welzijn en zorg.

HOOFDSTUK VI: DE RECHTERLIJKE MACHT

TITEL VI: DE GEWAPENDE MACHT

• A. WIRTGEN, Trias politica revisited? Over civiele procedures tegen het nalaten van de overheid om normerend op te treden.

• C. VAN DE HEYNING, Internet daagt de grondwet uit: het drukpersmisdrijf herdenken als bescherming van de vrije meningsuiting.

• M. LELOUP, Europe’s broken pyramids: nietonafhankelijke hoogste rechtscolleges als effectieve rechtsmiddelen voor het EHRM.

• C. BEHRENDT, Le commandement de l’armée et la notion d’état de guerre.

• M. ADAMS en G. VANHEESWIJCK, Vijandbeelden, oorlogsretoriek en politiek. Over de taal van de rechtsstaat.

TITEL VII: ALGEMENE BEPALINGEN • E. WITTE, De grondwet van 1831 in de Belgische historiografie.

• J. CLEMENT en M. VAN DE PUTTE, Leon de Foere: geestelijke, vader van de Grondwet.

TITEL VIII: DE HERZIENING VAN DE GRONDWET • H. DUMONT, Réflexions sur les limites du patriotisme constitutionnel pour forger une identité politique à partir d’une comparaison des cas de l’Union européenne et de l’Etat belge.

TITEL IX: INWERKINGTREDING EN OVERGANGSBEPALINGEN • M. VAN DAMME, De levende grondwet. Over functies en de noodzakelijke maatschappelijke inbedding van de Belgische grondwettekst.