Verrekijkerbieb 4e leerjaar - Kijker 7 - N1 – Vrienden om nooit te vergeten

ucatieve uitgaven

Vrienden om nooit te vergeten

BIEB

Sofie De Moor

Kijker educatieve uitgaven

Verrekijker 4

7

Vrienden om nooit te vergeten

Vriendenboek van: Koolrabi Waarom ik dit vriendenboek aan jou geef: Je bent om op te eten!

Waarom ik wil dat je in dit boek schrijft: Omdat ik je nooit wil vergeten!

1

2

OVER MIJ naam: Knolselder bijnaam: Keukenprinses DIT BEN IK buitenkant: beige, lichtgroen lengte: 16 cm gewicht: 2026 gr binnenin: crèmekleurig breedte: 19 cm karakter: pittig MIJN WORTELS oorsprong: Egypte (in de tijd van de farao’s was ik er al) familie van: bleekselder, snijselder soort grond: volle, natte grond goede buren zijn: kool, radijs, tomaat, bonen, sla, prei … slechte buren zijn: geen, ik ben met iedereen bevriend! optimale conditie: water is goed voor de lijn, ik heb een prachtige lijn en drink dus veel water!

HEERLIJK: dit wil ik later worden: puree of frietjes smaak: kruidig mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortelknol koud- of warmbloedig: je kan me koud of warm eten afkruiden met: komijn (en dat ruikt nog lekker ook) ik bevat veel: ijzer en vitamine C, geweldig gezond is dat DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 10

3

OVER MIJ naam: Aardpeer bijnaam: Topinamboer DIT BEN IK buitenkant: bruin lengte: 10 cm gewicht: 53 gr binnenin: wit breedte: 3 cm karakter: schattig MIJN WORTELS oorsprong: Noord-Amerika familie van: de zonnebloem, echt waar soort grond: droge grond goede buren zijn: ik ben nogal op mezelf en heb het liefst geen buren slechte buren zijn: zie hierboven optimale conditie: bedek mij in de herfst met dode bladeren, zo kan ik de hele winter in een warm bed snurken.

HEERLIJK: dit wil ik later worden: gebakken aardpeer smaak: zoet en nootachtig mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortelknol koud- of warmbloedig: beetje van beide afkruiden met: zout en peper (niet te veel, of ik moet niezen) ik bevat veel: vitaminen, calcium, ijzer, mineralen → alles wat nodig is om veel windjes te laten.

DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 10

4

5

6

OVER MIJ naam: Rammenas bijnaam: Winterradijs DIT BEN IK buitenkant: zwart lengte: 25 cm gewicht: 919 gr binnenin: wit breedte: 5 tot 7 cm karakter: doorzetter MIJN WORTELS oorsprong: oostelijke Middellandse Zeegebied familie van: de radijs soort grond: koele grond goede buren zijn: wortel, sla, kool, komkommer, erwten ... slechte buren zijn: met kervel kan ik het echt niet vinden optimale conditie: ik heb vaak dorst en drink graag een biertje (ah nee, daar ben ik te jong voor) of water HEERLIJK: dit wil ik later worden: geraspte rammenassalade smaak: pittig mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortelknol koud- of warmbloedig: lekker fris op je bord afkruiden met: niks, ik smaak pittig genoeg ik bevat veel: water en vitamine C DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 11

7

OVER MIJ naam: Bietje bijnaam: Bèta DIT BEN IK buitenkant: geel lengte: 6 cm gewicht: 179 gr binnenin: lichtgeel breedte: 8 cm karakter: nauwkeurig, grondig MIJN WORTELS oorsprong: daar is twijfel over familie van: warmoes, rode biet, snijbiet, suikerbiet … soort grond: niet te nat, niet te koud goede buren zijn: dille, koolrabi, bonen, sla … slechte buren zijn: spinazie optimale conditie: ik heb graag extra veel aarde boven mijn knol, dan blijft het lekker warm.

HEERLIJK: dit wil ik later worden: bietensoep smaak: aards mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortelknol koud- of warmbloedig: ik smaak in elk gerecht lekker afkruiden met: de gewone dingen: peper, zout ik bevat veel: magnesium, kalium, vezels, fosfor, ijzer, vitaminen … ik ben een gezonde smaakbom!

DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 14

8

9

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Je keukenprinses, de knolselder Wat ik nog niet van je weet: Ik wil graag mijn lievelingsrecept met je delen.

Want de liefde van de man gaat door de maag, zeggen ze.

Laat het je smaken!

Knolselderchips 1 Schil de knolselder.

2 Snij in dunne schijfjes.

3 Dep ze droog met keukenpapier.

4 Verhit zonnebloemolie in een wok.

Opgepast: zeer heet en zeer gevaarlijk!

5 Frituur ongeveer vijf minuten.

6 Laat uitlekken op keukenpapier.

7 Bestrooi met zout.

8 Eten maar!

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Dé tofste meneer, Aardpeer Wat ik nog niet van je weet: Mijn voorvaders, de aardperen, waren afkomstig uit NoordAmerika. De Franse ontdekkingsreiziger Samuel de Chaplain bracht ons in de 17e eeuw mee naar Frankrijk. Daarom noemen ze mij ook wel Topinamboer. Voilà. Nu weet je hoe ik hier verzeild geraakt ben!

10

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Rammenas Wat ik nog niet van je weet: Ik hou van tuinieren. Ik leg je uit hoe het moet.

Stap 1: zaadjes → Stop de zaden in de grond. Zoek vooraf uit: • Hoeveel plaats je tussen de verschillende zaden moet laten. (Je zit ook niet met twintig in één auto!)

• Wie goede buren zijn. (Sommige groenten halen al het voedsel uit de grond, zodat er niks meer overblijft voor een ander!)

• Waar je het best plant. (Er zijn er die van zon houden, of net niet!)

• Of de plant veel of weinig water nodig heeft. (Sommige planten zijn echte dronkaards!) → Tip: Sommige soorten zaai je beter in een klein potje vooraleer je ze in de volle grond verplant!

Stap 2: kiemen Na enige tijd zal het zaadje kiemen. Er komt een kleine plant uit het zaadje.

Stap 3: planten Als alles goed gaat, dan zal de kiemplant uitgroeien tot een mooie plant.

Stap 4: oogsten Na al dat werk, is het zover! Haal je groenten uit de grond.

Stap 5: koken Ga in de keuken met de groenten aan de slag en maak er iets lekkers van!

11

12

13

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Bietje Wat ik nog niet van je weet: Hoelang je me kan bewaren.

Trek mij en mijn bietenvrienden uit. Laat ons op de grond in de zon drogen. Verwijder zoveel mogelijk aarde. Snijd de fijne wortels af. Je moet ook onze haren knippen. Het loof wiek je kort tot zo’n 0,5 centimeter boven de wortel. Leg ons samen in een kist met zand. Zet de kist op een koele plek. Zorg dat er frisse lucht aan onze neus kietelt.

Zo kan je maandenlang van ons smullen!

GEHEIMEN OM TE DELEN – DIT WIST JE NOG NIET Wie spreekt er: Die hippe snaak, de pastinaak!

Wat ik nog niet van je weet: Pastinaken houden van reizen! Dit is de weg die we tot nu toe al hebben afgelegd … eerst Egypte → dan ging het naar Griekenland → Rome → West-Europa → Engeland → New York

14

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Postelein Wat ik nog niet van je weet: Dat men mij gebruikt tegen allerlei kwaaltjes en ziektes: • koorts!

• brandend maagzuur!

• verstopping in de darmen!

• ontsteking van de urinewegen!

DIT WIST JE NOG NIET – GEHEIMEN OM TE DELEN Wie spreekt er: Schorseneer Wat ik nog niet van je weet: Waarom ze mij keukenmeidenverdriet noemen.

Wie al schorseneren klaarmaakte, heeft het zelf ondervonden.

We zijn zwart en geven bij het schillen een melkachtig sap af.

Dat zorgt ervoor dat we als een vieze brij aan je handen en kledij kleven.

De meiden die vroeger in de keuken het eten voor hun heer moesten bereiden, vonden het niet leuk dat ze schorseneren moesten kuisen. Ze vonden het een verschrikkelijke klus.

Sommigen moesten ervan huilen. Vandaar onze bijnaam keukenmeidenverdriet.

15

16

OVER MIJ naam: Pastinaak bijnaam: Pinksternakel DIT BEN IK buitenkant: crème-geel lengte: 15 cm gewicht: 143 gr binnenin: wit breedte: 1 tot 3 cm karakter: schattig MIJN WORTELS oorsprong: Ik werd al opgemerkt bij de Grieken en Romeinen familie van: andere pastinaken soort grond: koele grond, het liefst een plekje in de zon goede buren zijn: ui, prei, radijsjes slechte buren zijn: iedereen mag mijn buur worden optimale conditie: geef me geen water, en bedek mij met de warmste bladeren.

HEERLIJK: dit wil ik later worden: chips smaak: ik smaak een beetje naar anijs mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortel koud- of warmbloedig: ik hou van heet, heet, heet! afkruiden met: een beetje grof zout ik bevat veel: eiwitten, fosfor, magnesium, mineralen; klinkt steengoed, niet?!

DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 14

17

OVER MIJ naam: Postelein! bijnaam: Groen blaadje!

DIT BEN IK buitenkant: groen! lengte: 13 cm! gewicht: dat zeg ik niet! binnenin: groen! breedte: 1 mm, mijn blad 3 cm! karakter: dapper!

MIJN WORTELS oorsprong: India! familie van: mijn broers en zussen! soort grond: lichte grond! goede buren zijn: ik hou van iedereen! slechte buren zijn: geen! optimale conditie: veel zon, warmte en licht!

HEERLIJK: dit wil ik later worden: fijngesnipperd in een omelet! smaak: zacht! mijn lekkerste lichaamsdeel: je mag me helemaal opeten! koud- of warmbloedig: lekker in koude en warme gerechten! afkruiden met: een beetje azijn! ik bevat veel: ijzer!

DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 14

18

19

20

OVER MIJ naam: Schorseneer bijnaam: Keukenmeidenverdriet DIT BEN IK buitenkant: zwart lengte: 33 cm gewicht: 143 gr binnenin: wit breedte: 3cm karakter: schattig MIJN WORTELS oorsprong: Middellandse Zeegebied familie van: andere schorseneren die nog onder de grond zitten soort grond: droge grond goede buren zijn: wortelen, sla, ui, prei slechte buren zijn: geen optimale conditie: plant mij in een zonnig plekje HEERLIJK: dit wil ik later worden: schorseneer in de kaassaus smaak: zacht mijn lekkerste lichaamsdeel: de wortel koud- of warmbloedig: heerlijk in warme gerechten afkruiden met: nootmuskaat ik bevat veel: inuline, fosfor, ijzer DEEL JE GROOTSTE GEHEIM OP BLZ 15

21

ZAAIEN EN OOGSTEN – WANNEER ZIEN WE ELKAAR?

22

NAAM

ZAAIEN

knolselder

maart/april

aardpeer

maart/april

rammenas

mei/juli

pastinaak

april/mei

postelein

mei/augustus

schorseneer

april/mei

OOGSTEN

oktober/november

november/maart

september/november

november/maart

juli/september

oktober/maart

23

OVER VERGETEN GROENTEN Dit zijn groenten die vroeger vaak gegeten werden.

Naar verloop van tijd is de mens ze ‘vergeten’.

Vergeten! Hoezo?

• Vroeger at men op het ritme van de seizoenen. Wat je zaaide was wat je oogstte. Er werden geen groenten ingevoerd per vliegtuig, boot of vrachtwagen. Er waren geen koelkasten of diepvriezers waar je de groenten koel kon bewaren. Dus moest je het doen met wat je op dat ogenblik voor handen had.

• Nu hebben winkels een groot aanbod groenten. Vaak aangevoerd met groenten van de hele wereld. Mensen eten vaak wat ze lekker vinden. Ze kopen wat ze lekker vinden en vergeten andere (lekkere) groenten.

• Sommige mensen zien vergeten groenten in de winkels liggen maar durven ze niet kopen. De vergeten groenten zien er soms vreemd uit. Sommige mensen hebben schrik dat ze slecht smaken. Soms weten ze niet hoe ze de groenten moeten klaarmaken. Dus laten ze deze links liggen.

Twee redenen om vergeten groenten te eten: • Vergeten groenten zijn erg lekker!

• Wie minder vrachtwagens, vliegtuigen … gebruikt, zal minder uitlaatgassen hebben. En dat is dan weer beter voor het milieu.

24

Je bent mijn vriend(in).

Je bent om op te eten.

En ik wil je nooit vergeten!

Voor: knolselder, aardpeer, rammenas, biet, pastinaak, postelein en schorseneer.

Vul je mijn vriendenboek in?

Groentjes van de koolrabi

Dit boekje maakt deel uit van de Verrekijkerbieb 4.

ISBN 978 90 486 2283 2 Bestelnummer 60 1021 397 KB D/2015/0147/339 NUR 191 Foto’s: Sofie De Moor Verantwoordelijke uitgever die Keure Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 © Copyright die Keure, Brugge

9 789048 622832

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.