Verrekijkerbieb 4e leerjaar - Kijker 4 - N3 – Beroemde reisverhalen

ucatieve uitgaven

BIEB

Beroemde reisverhalen Inge Misschaert

Kijker educatieve uitgaven

Verrekijker 4

4

Beroemde reisverhalen

1

Ga je graag op reis?

Vandaag kun je in een wip overal naartoe.

Je neemt de auto, de trein, de boot of het vliegtuig.

Of je gaat te voet.

Heel gemakkelijk!

Vroeger was reizen niet zo eenvoudig.

Vaak was zo’n tocht lang, bar en vol gevaren. Soms kwam een reiziger niet eens terug naar huis!

Een paar van die beroemde reizen vind je hier in dit boekje.

Ze worden beschreven in erg beroemde boeken.

2

De reis van Odysseus Geschreven door Homerus Homerus (of Homeros) was een Griekse dichter en zanger.

Hij leefde ongeveer achthonderd jaar voor Christus.

Hij werd vooral bekend om zijn epische gedichten.

Dat zijn gedichten die klinken alsof het verhalen zijn.

Die gedichten gaan over helden en goden en hun belevenissen en avonturen.

Homerus schreef twee beroemde vertellingen: Ilias en Odysseus.

3

Verhaal Odysseus is net getrouwd met zijn vrouw en heeft een zoon met haar, als hij wordt overgehaald om mee te gaan vechten in de Trojaanse oorlog. Dat is het begin van zijn omzwervingen die twintig jaar zullen duren.

Het bekendste stuk uit de avonturen die Odysseus beleeft, is de belegering van de stad Troje. Wanneer de Trojaanse koningszoon Paris door een list van de goden verliefd wordt op de Griekse prinses Helena, ontvoert hij haar naar Troje. De Grieken verklaren de oorlog aan Troje.

Na tien jaar is de stad nog steeds niet gevallen. Odysseus verzint een list. De Grieken maken een reusachtig houten paard, dat ze als cadeau aan de Trojanen aanbieden.

Daarin verstoppen ze Griekse soldaten.

Het paard wordt in Troje binnengereden en ‘s nachts komen alle soldaten eruit, waarna de stad ingenomen wordt.

4

5

Wist je dat ... ... de naam ‘Homerus’ letterlijk ‘de niet ziende’ betekent?

Dat zou erop wijzen dat de auteur blind was. Anderen zeggen dat hij zijn ogen sloot, wanneer hij een verhaal vertelde. ... sommige onderzoekers beweren dat deze auteur niet echt bestond? Zijn verhalen zouden verzameld en geschreven zijn door verschillende andere auteurs. Die discussie duurt al jaren en noemt men de Homerische kwestie. ... Trojaanse paarden nu nog steeds bestaan? In de computerwereld worden bepaalde virussen die bestanden op je computer downloaden, zo genoemd. ... het Trojaanse paard volgens sommigen niet echt van hout was? Het zou meer een stormram1 geweest zijn; anderen beweren dan weer dat het een boot was.

6

De reis van Sint-Brandaan Geschreven door een onbekende auteur Dat de auteur van middeleeuwse verhalen niet altijd bekend was, is niet ongewoon. In die tijd was het immers heel gewoon om een verhaal te schrijven of het zelfs helemaal te kopiëren van iemand anders. Men beschouwde dat niet als diefstal, maar als een eerbetoon.

De figuur Brandaan heeft echt bestaan. Hij stond bekend als een zeevaarder en stichtte in Ierland enkele kloosters.

7

Verhaal Brandaan is een abt in een klooster in Ierland. Een abt is het hoofd van een abdij. Op een dag leest hij in een oud boek. Hij leest er dingen over God die hij niet kan geloven en daar wordt hij woedend over. Hij werpt het boek in het vuur. Hij verliest dus eigenlijk zijn geloof.

Dan verschijnt er een engel. Die engel zegt hem dat hij met een schip moet vertrekken om te achterhalen wat er van dat boek waar is.

Negen jaar lang reist Brandaan met zijn medebroeders over de wereldzeeën. Ze zien er talrijke wonderen. Een vis met een eiland op zijn rug, een aards paradijs en nog veel meer.

Brandaan schrijft een boek over zijn belevenissen en sterft kort nadat hij het aan God heeft opgedragen.

8

9

Wist je dat ... ... het de aartsengel Michaël zelf was die de ziel van Brandaan komt halen? Zo vertellen verhalen toch.

Voor die tijd was dat een bijzondere eer. ... de reis van Sint-Brandaan geschreven werd in het 12e-eeuwse Rijnland? Dat ligt in Duitsland. Het werd geschreven in een dialect dat zowel op het Duits als op het Nederlands lijkt. ... dit verhaal Paul Biegel, een jeugdauteur, inspireerde tot een boek: Anderland? ... in de late middeleeuwen Brandaan werd geëerd als heilige die bescherming biedt tegen brand? Hij wordt dan ook vaak afgebeeld met een brandhaak2 en een brandende kerk of woning. ... verhalen in de middeleeuwen op rijm werden geschreven, omdat mensen ze zo beter konden onthouden?

10

De reis van Robinson Crusoe Geschreven door Daniel Defoe De Engelse schrijver Daniel Defoe schreef dit boek in het jaar 1719. Het wordt beschouwd als een van de eerste echte romans. Dit boek werd wereldberoemd en is heel vaak herdrukt en vertaald.

Defoe was een Engelse schrijver, journalist en spion.

Hij schreef meer dan 350 titels!

Hij was politiek actief en werd daarom in de gevangenis gegooid. Hij mocht er vervroegd weer uit, als hij zijn diensten als geheim agent aanbood, wat hij ook deed.

11

Verhaal In het verhaal is Robinson Crusoe zelf aan het woord.

Hij beschrijft in dit fictieve3 dagboek de avonturen die hij beleefde, nadat hij door een schipbreuk op een onbewoond eiland aanspoelde.

Hij probeert zich op het eiland te redden. Hij bouwt een hut en leert jagen om aan eten te komen. Daarnaast houdt hij een kalender bij en verbouwt gewassen, zoals graan.

Op een dag merkt hij dat kannibalen4 af en toe het eiland bezoeken om hun slachtoffers te slachten en op te eten.

Als zo’n slachtoffer ontsnapt, ontfermt Crusoe zich over hem. Hij noemt hem Vrijdag, de dag waarop hij hem bevrijd heeft uit de handen van de kannibalen.

Daarna bevrijden ze samen nog twee gevangenen van de kannibalen. Een tijd later kunnen ze een schip overmeesteren en varen ze zo naar de bewoonde wereld terug.

12

13

Wist je dat ... ... Daniel Defoe zijn idee haalde bij een waargebeurd verhaal? Alexander Selkirk was een Schotse zeeman die na vier jaar op een onbewoond eiland gered werd. ... ‘Robinson Crusoe’ in het Engelstalige gebied een synoniem is voor schipbreukeling? Soms bedoelt men er zelfs iemand mee die verstoten5 is. ... De Zwitserse Familie Robinson een verhaal is dat geïnspireerd is op Robinson Crusoe? Het is bijna net zo beroemd geworden als het origineel. ... Daniel Defoe geboren werd als Daniel Foe? Hij voegde de twee letters aan zijn naam toe, omdat het zo chiquer klonk. ... dit verhaal een van de eerste verhalen met een ik-verteller is?

14

De reis rond de wereld in 80 dagen Geschreven door Jules Verne Jules Verne is een bekende Franse auteur. Hij leefde in de 19e eeuw. Hij werd bekend door zijn verhalen uit de toekomst. Je kunt dus zeggen dat hij een soort voorloper was van het sciencefictiongenre6.

Hij had een gave om in zijn boeken dingen te beschrijven die niet bestonden. Mensen dachten dan dat het fantasie was. Maar later bleken al die dingen echt te bestaan.

15

Verhaal Phileas Fogg is een Engelse zakenman die een weddenschap aangaat om in niet meer dan 80 dagen rond de wereld te reizen. In die tijd werd dat als onmogelijk beschouwd.

Met zijn bediende Passepartout vertrekt hij en hij gebruikt de trein, het paard, de wagen, de stoomboot, een ballon en zelfs een olifant als vervoermiddel.

In diezelfde periode wordt de bank van Engeland overvallen. Doordat Fogg zo’n haast heeft en ook lijkt op de overvaller, denkt de Britse politie dat hij de dief is. Daardoor wordt Phileas Fogg tijdens zijn reis op de hielen gezeten door een Britse rechercheur7.

In India redt hij een jonge vrouw die veroordeeld is tot verbranding, omdat haar echtgenoot gestorven is. In Engeland trouwt hij uiteindelijk met haar.

In het begin denkt Fogg dat hij een dag te laat is, maar uiteindelijk blijkt dat hij zelfs te vroeg terug is. Zo wint hij de weddenschap.

16

17

Wist je dat ... ... Jules Verne als jongetje van huis wegliep om zich aan boord van een passagiersschip te verstoppen? Hij wilde naar India varen om een koralen halssnoer voor zijn nichtje te kopen. ... Jules Verne op 10 maart 1886 beschoten werd door zijn eigen neef? De neef werd opgesloten en Jules Verne was na de aanslag invalide. ... Jules Verne bijzonder geïnteresseerd was in talen?

Zo ook in het Esperanto, een taal die ontworpen werd door Lejzer Zamenhof, een Poolse arts. Jules Verne beschreef die taal in maar liefst vijftig pagina’s in een van zijn werken. ... de wetenschappelijke beschrijvingen in de boeken van Verne niet erg wetenschappelijk zijn? Zo worden reizigers naar de maan afgeschoten met een kanon in de plaats van met een raket en reizen mensen ook met een komeet.

18

Gullivers reizen Geschreven door Jonathan Swift Jonathan Swift was een Ierse auteur. Eerst studeerde hij kunst, maar die studie moest hij door omstandigheden afbreken. Daarna werd hij predikant8.

Men denkt dat hij gehuwd was met Stella, een meisje dat hij al sinds haar jeugd kende, maar dat is nooit bewezen.

Zeker is wel dat ze een bijzondere band hadden.

Het bekendste boek van Swift is Gullivers reizen.

Zijn werk werd vaak vertaald.

19

Verhaal Het verhaal gaat over Gulliver en het bestaat uit vier delen.

In het eerste deel komt Gulliver na een schipbreuk op het eiland Lilliput terecht. Dat eiland blijkt bewoond te zijn door kleine mensen. Ze zijn maar 15 centimeter groot. Eerst wordt hij daar gevangen gehouden, maar uiteindelijk kan hij hen overtuigen van zijn goede bedoelingen en wordt hij vrijgelaten. Dan raakt hij betrokken in een oorlog van de Lilliputters en wordt hij beschuldigd van verraad. Net op tijd kan hij aan zijn lot ontsnappen.

In het tweede deel komt hij met een reus in aanraking.

De reus neemt hem mee naar huis en laat hem aan de zorgen van zijn dochter over. Hij wordt er goed behandeld, maar is steeds in gevaar door de ratten. De reus stelt Gulliver tentoon voor geld en uiteindelijk wordt hij verkocht aan de koningin, als een soort huisdier. Uiteindelijk weet hij ook daar te ontkomen.

20

In het derde deel wordt het schip van Gulliver overvallen door piraten. Hij wordt in een sloep overboord gezet en komt op het eiland Balnibarbi terecht, een eiland in de buurt van Japan. Dat blijkt een kolonie te zijn van het vliegende eiland Laputa. De bewoners zijn alleen geïnteresseerd in wiskunde en muziek.

Via talrijke omzwervingen bij nog meer volkeren keert Gulliver uiteindelijk terug naar huis.

In het laatste deel gaat Gulliver toch weer op reis, nu als kapitein. Er breekt muiterij9 uit en hij wordt overboord gezet.

Hij ontmoet een aapachtig volk, dat Yahoo genoemd wordt.

Op het eiland zijn de paarden de baas. Ze aanvaarden hem eerst, maar komen dan toch tot het besluit dat hij niet meer is dan een Yahoo en ze dwingen hem om te vertrekken.

Zodra hij thuis is, kan Gulliver niet meer met mensen omgaan en brengt hij zijn tijd voornamelijk met paarden door.

21

22

Wist je dat ... ... Swift op het einde van zijn leven last had van afasie?

Dat wil zeggen dat je hersenen niet meer de juiste signalen doorgeven om te kunnen spreken. ... mensen dachten dat het eiland Lilliput uit Gullivers reizen echt bestond? Ze wilden er op vakantie gaan.

Er ontstond een heuse rel toen bleek dat het eiland niet echt was. ... het boek in Engeland verboden werd, omdat mensen vonden dat het schandelijk was? Ook voelen mensen met dwerggroei zich nog altijd gediscrimineerd, omdat het begrip lilliputter onbewust naar hen verwijst. ... Swift bekend stond om zijn wijsheden en grappige uitspraken? Zo zei hij vaak: ‘Iedereen wil lang leven, maar niemand wil oud worden.’ ... het woord ‘Yahoo’ in het Engels nog altijd bestaat?

Het wordt gebruikt voor een bijzonder dom persoon.

23

Woorduitleg 1 stormram = balk om muren en poorten mee stuk te rammen 2 brandhaak = ijzeren haak aan een lange houten steel 3 fictief = wat niet echt is, alleen in je verbeelding 4 kannibaal = iemand die mensen eet 5 iemand verstoten = iemand wegjagen 6 sciencefictiongenre = genre dat zich in de toekomst afspeelt 7 rechercheur = iemand bij de politie die misdadigers opspoort 8 predikant = iemand die als beroep een kerkdienst leidt bij de protestanten 9 muiterij = gewapende opstand

24

Reizen is van alle tijden en komt ook vaak in boeken voor. In de geschiedenis zijn er de ontdekkingsreizen die belangrijk waren voor de ontwikkeling van de wereld.

Ook auteurs vonden inspiratie in reizen en schreven de mooiste en meest fantastische reisverhalen.

In dit boek vind je vijf van die verhalen.

Dit boekje maakt deel uit van de Verrekijkerbieb 4.

ISBN 978 90 486 2283 2 Bestelnummer 60 1021 397 KB D/2015/0147/339 NUR 191 Illustraties: Maarten Zerelik Verantwoordelijke uitgever die Keure Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 © Copyright die Keure, Brugge

9 789048 622832

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.