Verrekijkerbieb - Leerjaar 3 - Kijker 1 - Thema 7 - N3 - Peter en de Wolf

ucatieve uitgaven

BIEB

Peter en de Wolf Inge Misschaert

Kijker educatieve uitgaven

Verrekijker 3

1

Het dagboek van Peter (De wolf deed ook mee!)

1

Het muzikale sprookje ‘Peter en de wolf’ is erg bekend.

Prokofiev schreef het in 1936 en sindsdien is het al erg vaak uitgevoerd. Er zijn cd’s, platen, balletten, toneelstukken en muziekvoorstellingen van het sprookje.

En nu is er dit boek. Het is niet zomaar een boek.

Het is een dagboek. Het dagboek van Peter.

Peter is een jongen van acht, bijna negen.

(Jij bent ook vast acht, bijna negen!)

Hij is erg dapper en voor niets bang.

(Jij vast ook, of niet?)

Het verhaal van Peter is erg bekend.

Het wordt al jaren verteld en opgeschreven.

Ken je dat, met sterke verhalen?

Soms overdrijven mensen als ze iets overschrijven.

Dan laten ze dingen weg of ze verzinnen er iets anders bij.

Hier zul je de enige echte waarheid lezen.

De waarheid, zoals Peter die in zijn dagboek schreef.

En hij heeft ook een paar interessante weetjes opgeschreven. En zijn coolste trucjes!

Lees je mee?

2

3

Blijf in de tuin, Peter!

Mijn dagboek

Vandaag was het prachtig weer. Het was lang niet meer zo koud als gisteren en en er was ook geen spatje sneeuw meer te zien. Heerlijk!

Ik kon niet wachten tot ik mijn ochtendpap ophad.

‘Mag ik naar buiten, grootva?’ vroeg ik, meteen nadat ik de kom op topsnelheid had uitgelepeld.

Ik wilde Ptitsa gaan zoeken, mijn vriend, het vogeltje.

Ik heb veel vrienden in de tuin en in het bos.

De eend, Utka. Ket, onze kat zit haar altijd achterna.

Hij krijgt haar nooit te pakken.

Die domme kater!

Grootva knikte, terwijl hij de kommen opruimde en de tafel schoonveegde.

‘Ja, Peter, maar ga niet te ver! En blijf binnen het hek!’

Ik knikte braaf, maar hield mijn vingers achter mijn rug gekruist. Onze tuin was niet zo groot.

Achter het hek lag de wei. En achter de wei begon het bos, daar was het pas spannend!

4

Fluitend rende ik naar buiten.

‘Ptitsa! Ptitsa!’ riep ik. ‘Waar ben je?’

Het bleef stil. Alleen het ruisen1 van de blaadjes in de bomen kon je horen.

Ik zette mijn vingers aan mijn mond en floot hard.

In de verte hoorde ik een fel gefluit.

Daar was Ptitsa!

5

Mijn trucjes: fluiten op je vingers Met een beetje oefenen lukt dit trucje je vast! ➜ Maak een cirkel met je duim en wijsvinger. Zet de toppen tegen elkaar. ➜ Steek de vingers plat in je mond. ➜ Duw met je tong je vingers tegen je voortanden aan. ➜ Sluit je mond zo goed mogelijk. Er mag heel weinig lucht tussen kunnen. ➜ Blaas nu zachtjes tot je klank hoort.

Ik heb veel moeten oefenen voor ik dit kon. Maar de aanhouder wint!2

6

Wist je dat? Wie is wie in dit verhaal?

Mensen die het kunnen weten, noemen mijn verhaal een muzikaal sprookje. Ieder personage in het verhaal wordt voorgesteld door een instrument.

Ik ben een strijkorkest. (wat dat precies is, hoor je later nog!)

Mijn beste vriendje Ptitsa is een fluit.

Ket is een klarinet en Utka is een hobo.

Grootva, die brompot, is een fagot. (past helemaal bij hem!)

De wolf, die lelijkaard, is de hoorn. En niet eentje, nee, drie hoorns!

En de jagers zijn de pauken.

Boem! Boem! Boem! Hoor je hun geweerschoten?

7

Die gemene valse kat!

Mijn dagboek

‘Ptitsa!’ riep ik.

Uitgelaten sprong ik door de wei.

Het was hier veel leuker dan in de tuin! Hier lonkte het avontuur!

Even dacht ik aan grootva.

En aan mijn belofte.

Maar toen Ptitsa rond mijn hoofd fladderde, zette ik zijn waarschuwing uit mijn hoofd. Wat kon er mij nu gebeuren, hier in de wei? Niets, toch?

In de verte zag ik Utka waggelen.

‘Utka!’ riep ik boos. ‘Je mag helemaal niet door het hek!’

‘Ik wil zwemmen,’ kwaakte Utka eigenwijs.

Ptitsa vloog tergend 3 traag om het hoofd van de eend. ‘ Wat ben jij voor vogel?’ sarde 4 hij. ‘Je kunt niet eens vliegen!’ Ptitsa kan een echte plaaggeest zijn.

‘Kwaak!’ protesteerde Utka. ‘Jij dom luchtbeest, jij kan niet eens zwemmen!’

Toen zag ik ineens een beweging in mijn ooghoek.

8

Ket! Hij sloop recht naar Ptitsa.

‘Pas op!’ riep ik hard. Ptitsa vloog meteen op, de boom in. Gelukkig maar!

Mijn trucjes: spelletje kat en vogel Dit is echt een heel leuk spel! ➜ Je hebt een vogel, een kat, een wolf en een eend. ➜ De wolf kan hen alledrie tikken. De vogel kan alleen getikt worden. De eend kan de vogel pakken. De kat kan de vogel en de eend pakken. De wolf kan alledrie pakken. ➜ Als er een getikt wordt, dan draaien de rollen om. ➜ De vogel fladdert, de eend kwaakt, de wolf blaft en de kat miauwt. Zo weet je wie wie is.

9

Wist je dat? Wie was Sergej Prokofiev?

Deze beroemde Russische componist heette voluit Sergej Sergejevitsj Prokofiev. Hij werd geboren op 23 april 1891 in het huidige Oekraïne. Op 5 maart 1953 stierf hij in Moskou.

De kleine Sergej groeide op een landgoed op en ging al op zijn twaalfde aan het conservatorium in Sint-Petersburg studeren. Daar kreeg hij een opleiding als componist, pianist en dirigent.

Hij reisde vaak en gaf concerten over de hele wereld.

Prokofiev was een van de belangrijkste Russische componisten.

Er zit veel humor in zijn werk, al heeft hij ook een paar ernstige stukken gecomponeerd. Een van de bekendste stukken van zijn hand is mijn verhaal, ‘Peter en de wolf’.

10

Het hek moet dicht!

Mijn dagboek

Ket siste en blies. Hij loenste 5 gemeen naar Ptitsa die hoog en droog in de boom zat.

‘Wacht maar!’ riep hij. ‘Ik krijg je nog wel!’

Ik rolde door het gras van het lachen.

In de wei snaterde Utka het uit.

Maar toen gleed er plots een schaduw over me heen.

Het lachen verging me meteen.

Grootva!

‘Peter!’ bromde hij. ‘Wat doe jij buiten het hek?’

Zijn blik boorde diep in de mijne.

Ik slikte.

‘Het ... het ... Utka wilde ... en ik ... Ptitsa ...,’ hakkelde ik.

Toen zweeg ik maar. Ik wist best dat ik het hek niet uit mocht.

‘Kom mee naar de tuin,’ baste 6 grootva toen. Hij greep me bij een hand en trok me mee. Met spijt in mijn hart keek ik naar de wei, waar het gras zo groen en uitnodigend was. Naar Utka, die vrolijk in de plas rondspetterde. Naar Ptitsa, die teleurgesteld op en neer hopte in de boom.

11

Hij floot een paar keer.

Ik floot terug.

Dag Ptitsa!

Tot gauw.

Maar dat zei ik wijselijk niet hardop.

Grootva deed het hek nu heel goed op slot.

De sleutel liet hij in zijn broekzak glijden.

12

Mijn trucjes: hoe kom je over een hek zonder sleutel? ➊ Je maakt een springplank van de bank en springt over het hek heen. ➋ Je graaft een gat onder het hek en kruipt er doorheen. ➌ Je pikt de sleutel uit grootva’s zak. ➍ Je springt met een paraplu uit het raam en landt over het hek.

13

Wist je dat? Wat is een strijkorkest?

Een strijkorkest bestaat uit strijkinstrumenten. Dat heeft niets te maken met T-shirts of broeken. In een strijkorkest zitten eerste en tweede violen, altviolen, cello’s en contrabassen.

Wist je dat de snaren van violen gemaakt worden van schapendarmen? Ook kunststof of zelfs zilver en goud worden daarvoor gebruikt. Mensen dachten lange tijd dat een snaar van kattendarmen werd gemaakt. Dat kwam doordat het Engelse woord ‘catgut’ verkeerd vertaald werd. Het betekent gewoon ‘schapendarm’.

Voor de strijkstok wordt paardenhaar gebruikt. Het komt uit Mongolië, Siberië, Argentinië of Canada.

14

Een wolf in het bos!

Mijn dagboek

De deur van de hut viel met een klap dicht.

Binnen hoorde ik grootva met bestek en kopjes rammelen. Het was bijna etenstijd. Ik ging op het bankje zitten en zuchtte diep. Ik moest een plan bedenken om toch naar de wei te kunnen.

Maar hoe deed ik dat zonder ongehoorzaam te zijn?

Voor ik iets kon bedenken, hoorde ik Ptitsa tsjilpen. Het was niet zijn gewone vrolijke gefluit. Niet het ‘Kom je spelen, Peter?’-deuntje.

Het was een alarm.

Het haar stond recht op mijn armen.

Ik sprong van de bank overeind en rende naar het hek.

Ik gluurde eroverheen. Wat was er aan de hand?

En toen zag ik hem.

De wolf!

15

Mijn trucjes: hoe begrijp je vogeltaal?

Ik vroeg het aan mijn beste vriend Ptitsa en hij wilde een paar geheimpjes verklappen: ➜ Een korte tsjilp en het kopje schuin betekent: ‘Wil je spelen?’ ➜ Hoog gepiep en beide vleugels open betekent alarm! ➜ Heen en weer hoppen en kort en lang tsjilpen betekent dat er een mooi vrouwtje in de buurt is. Vogels!

Wist je dat? Wat is een klarinet?

Een klarinet is een blaasinstrument. Het woord ‘clarinetto’ is een verkleinwoordje van het Italiaanse woord ‘clarino’. Dat betekent trompet. Een klarinet heeft vijf delen: een mondstuk waarin een rietje moet, een tonnetje, een boven- en een onderstuk en een beker.

16

De wolf en de eend Mijn dagboek

De wolf sloop traag maar zeker in de richting van de vijver, waar Utka op haar rug rondjes zwom. Ze was zich van geen kwaad bewust.

Ket krijste en rende de boom in.

Ptitsa danste op en neer, veilig uit de buurt van de kat.

‘Utka!’ schreeuwde ik. ‘Kijk uit!’

En toen gebeurde het.

Utka schrok, kwaakte hard en vloog uit het water. Ze landde pardoes op de oever.

De wolf maakte een sprong en slokte de eend met huid en haar op!

‘Neeee!’ schreeuwde ik mijn keel schor.

17

Mijn trucjes: hoe zwem je als een eend?

Utka leerde Ket zwemmen. Ik heb nog nooit zo gelachen!

Hier zijn een paar tips! ➜ Haal diep adem en laat zoveel mogelijk lucht in je lijf komen. Zo blijf je dobberen. ➜ Duik diep onder en fiets met je benen boven water. Zo krijg je wat lichaamsbeweging. En onder water is ook heel wat te zien. ➜ Spreid je veren, neem een aanloop en duik met een sierlijke boog het water in.

18

Wist je dat? Wat is een dwarsfluit?

Een dwarsfluit of fluit is een blaasinstrument. Ze wordt dwars gehouden om te bespelen. Er zijn een paar soorten. Een kleine en hoge dwarsfluit noemt men een piccolo. Daarnaast heb je nog een altfluit en een basfluit.

De klank van de dwarsfluit wordt gemaakt door de splitsing van de lucht. Op zo’n fluit spelen is best wel moeilijk!

19

Een goed plan!

Mijn dagboek

Met bonkend hart stond ik tegen het hek.

De wolf ijsbeerde rondjes om de boom heen.

De boom waar Ptitsa en Ket in zaten!

En in zijn buik zat Utka!

Arme Utka!

Ik was niet bang voor de wolf - dat niet. Maar ik wilde mijn vrienden redden. Dat rotbeest zou niet ook nog Ket en Ptitsa opvreten.

Nooit!

20

Mijn trucjes: hoe vang je een wolf?

Wolven vangen is erg link. Doe het dus nooit alleen! ➜ Je kunt een vangnet gebruiken, maar dan moet je erg hard kunnen lopen. En je net moet groot genoeg zijn. ➜ Je kunt hem met een vrouwtjeswolf lokken, maar dan moet je eerst het vrouwtje vangen. ➜ Je graaft een put, legt lokaas in de put en dekt de put toe. Maak je put diep genoeg, anders springt de wolf er zo uit!

Wist je dat? Wat is een hobo?

Een hobo is een blaasinstrument met een dubbel riet. De naam komt van het Franse ‘haut bois’ wat hoog hout betekent.

Dat heeft te maken met de speciale klank die de hobo produceert. Luister maar eens naar een stukje muziek!

21

Ptitsa!

Mijn dagboek

Ik rende naar de schuur en zocht een stuk touw.

Met een wip zat ik boven op het hek.

‘Ptitsa!’ floot ik. ‘Leid die wolf eens even af!’

Ptitsa begreep meteen wat ik bedoelde en begon een ingewikkelde dans rond de kop van de wolf.

Het beest werd woester en wilder. Hij haalde fel uit en probeerde Ptitsa te pakken te krijgen.

Gelukkig was mijn vriend veel sneller dan die stomme wolf!

Intussen kroop ik snel over het hek heen en sloop zo snel ik kon naar de boom.

In een wip zat ik op een hoge tak.

Veilig voor de wolf, die onder de boom liep te grommen.

22

Mijn trucjes: wat kun je allemaal doen met een touw? ➜ Maak een lus in het touw. Nu heb je een lasso. Daar kan je van alles mee vangen: een paard, een ezel, Ket of een wolf. ➜ Bind het touw aan het hek vast. Neem het goed in je handen. Zo kun je jezelf aan het hek omhoog trekken. ➜ Touwtjespringen: het lijkt simpel, maar probeer het maar eens 100 keer vol te houden zonder te struikelen!

Wedden dat je nu wel snel genoeg kunt weglopen voor de wolf?

Wist je dat? Wat is een hoorn?

Een hoorn is een koperblazer. Het instrument bestaat volledig uit koper. Vroeger werd het ook gebruikt als signaalinstrument.

Voor de post bijvoorbeeld. Als mensen de hoorn hoorden, wisten ze dat de post er was.

23

In de val!

Mijn dagboek

Ptitsa tsjilpte luid.

‘Wat is je plan, Peter?’ riep hij opgewonden.

Hij fladderde nog steeds om de kop van de wolf heen.

‘Wacht even,’ riep ik. ‘Je merkt het zo wel.’

Ik maakte een lus in het touw en liet die langzaam langs de boom naar beneden zakken.

Na wat moeite had ik de lus waar ik hem wilde: rond de staart van de wolf!

Het andere eind bond ik strak rond de stam van de boom vast. Met een ruk trok ik de lus strak.

Meteen ging de wolf over in een woest gebrul.

Het dier rende alle kanten op. Maar hoe harder hij trok, hoe vaster het touw werd.

‘De wolf zit gevangen!’ gilde ik enthousiast.

Ptitsa fladderde tsjilpend naar me toe en streek op de tak neer.

Ik zag Ket bibberend uit de boom springen.

Kermend rende hij naar de tuin, veilig uit de buurt van het woeste beest.

‘Domme kat,’ lachte ik hem uit.

24

Mijn trucjes: wat doe je met een gevangen wolf?

Als je toevallig een wolf gevangen hebt, kun je daar wel enkele dingen mee doen. Vooral als je in een boom gevangen zit en niet weet wat gedaan tot iemand je komt redden. ➜ Als je een notitieboekje bij je hebt, kun je de wolf tekenen. Altijd handig voor later. ➜ Zing alle liedjes die je kent. Naar het schijnt valt een wolf daarvan in slaap - tenzij je vals zingt, natuurlijk. ➜ Je kunt natuurlijk ook altijd om hulp schreeuwen, maar daar wordt die wolf niet blijer van.

25

Wist je dat? Wat is een fagot?

Een fagot is een houten blaasinstrument met een dubbel riet in het mondstuk. Het behoort tot de houtblazers in het orkest.

Het instrument bestaat uit een buis die samengevouwen lijkt.

Daarom kreeg dit instrument zijn naam. Het lijkt precies op een takkenbundel.

26

De jagers zijn op pad Mijn dagboek

De wolf ging nog altijd briesend 7 te keer.

Ik dacht na over een ander plan. Want ik kon niet meer uit de boom komen, zonder zelf oog in oog te staan met dat beest.

Ik had geen zin om net als Utka opgeslokt te worden!

Maar toen hoorde ik ze!

De jagers!

‘Snel, Ptitsa,’ riep ik. ‘Haal de jagers hierheen!’

De jagers haalden meteen hun geweren boven.

Ze wilden de wolf neerschieten.

‘Niet doen!’ gilde ik. ‘We vangen de wolf en brengen hem naar de dierentuin!’

27

Mijn trucjes: hoe word je beroemd in je eigen stad of dorp? ➜ Neem dansles of zangles (of allebei) en voer een show op. Vergeet niet om reclame te maken! ➜ Ga naar de kapper voor een nieuwe look. Misschien word je gespot als het volgende topmodel? ➜ Vang een wolf en breng hem naar de dierentuin.

(Dat werkte goed voor mij!)

Wist je dat? Wat zijn de pauken?

Een pauk is een soort trommel. Om een koperen of kunststof ketel zit een vel gespannen. Vroeger bestond dat uit kalfsleer.

Nu wordt er meestal een kunststof gebruikt. De klank wordt bepaald door de spanning die op het vel staat.

28

Eend goed, al goed!

Mijn dagboek

En daar gingen we, allemaal op een rij.

Ik mocht vooroplopen.

Daarna kwamen de jagers, die de wolf aan een touw gebonden hadden.

Grootva en Ket liepen achteraan.

‘Goed gedaan, Peter,’ bromde Grootva trots.

‘Maar je had niet uit de tuin mogen gaan. Die wolf had je met huid en haar kunnen opvreten!’

‘Arme Utka,’ zei ik. Hoe moesten we zonder ons vriendinnetje verder?

29

Maar toen hoorden we plots gekwaak uit de buik van de wolf. De wolf hoestte en proestte en daar kwam ineens Utka tevoorschijn!!

Eend goed, al goed, dus!

Tot kijk, Peter

30

Mijn trucjes: hoe vertel je een goed verhaal?

Ha, daar heb ik maar één goed trucje voor: lees dit boek!

Wist je dat? Wat doet een jager?

Je denkt vast: wat een vraag! Een jager, die schiet gewoon dieren neer. Maar een goede jager schiet er niet zomaar op los! Hij houdt het natuurlijke evenwicht in stand door ervoor te zorgen dat er niet te veel dieren in het wild zijn. Die zouden namelijk voor schade aan de natuur of aan de oogst kunnen zorgen. Om te mogen jagen, moet je echter altijd een vergunning hebben. Ik zou het niet kunnen. Ik vind de dieren te mooi om naar te kijken. Ja, zelfs de wolf.

Wist je dat? De namen in dit boek zijn echt!

Alle dierennamen zijn Russische woorden: Ptitsa: vogel Utka: eend Ket: kat Wolf: volk (maar die kreeg geen naam, hij is veel te gemeen!)

31

Woorduitleg 1 ruisen = een zacht geluid maken 2 de aanhouder wint = je wint als je maar lang genoeg blijft proberen 3 tergend = heel erg plagend 4 sarren = pestend gedrag 5 loensen = een beetje scheel kijken 6 bassen = blaffend geluid maken 7 briesen = brullen

32

Dit is niet zomaar een boek.

Het is een dagboek. Het dagboek van Peter.

Peter is een jongen van acht, bijna negen.

(Jij bent ook vast acht, bijna negen!)

Hij is erg dapper en voor niets bang.

(Jij vast ook, of niet?)

Het verhaal van Peter en de wolf is erg bekend.

Het wordt al jaren verteld en opgeschreven.

Lees je mee?

Dit boekje maakt deel uit van de Verrekijkerbieb 3.

ISBN 978 90 486 2282 5 Bestelnummer 60 1021 297 KB D/2015/0147/338 NUR 191 Illustraties: Kristina Ruell Verantwoordelijke uitgever die Keure Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 © Copyright die Keure, Brugge

9 789048 622825

Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

No part of this book may be reproduced in any form by print, microfilm or any other means without written permission from the publisher.