“Few activities are as delightful as learning new vocabu lary" is een quote van de Amerikaanse auteur en acteur Tim Gunn. En om nieuwe woordenschat leren nóg leuker te maken, biedt onze nieuwe methode Engels een set posters met sprekende illustraties. Ontdek de tekenin gen bij de woordenschat van de methode Crisp op vier posters. De vijfde vertelt je leerlingen meer over Engels in de wereld en de geografie en samenstelling van het Verenigd Koninkrijk. Wil je woordenschat eens op een andere manier benaderen je klaslokaal opfleuren? om door de te bladeren.
kennis met Peter en lees het interview op p.
3e
modules
met hem in
Philip Bogaert is leerkracht wiskunde in het Sint-Maarteninstituut is auteur voor de methodes VBTL en Nando. gaan dialoog over de nieuwe eindtermen voor de graad.
OPROEP
Nieuwe eindtermen voor wiskunde in de 3e graad
1 INTERVIEW
in Aalst. Hij
We
Lees het interview op p. 4
Als leerkracht bruis jij ongetwijfeld van de goede ideeën en creativiteit. Zin om die uit te werken en mee te schrijven aan een van onze methodes? Wij zijn op zoek naar auteurs voor verschillende vakken.
Download de posters hier gratis: Meer info over Crisp? Surf naar www.crisp.diekeure.be of scan de QR-code
Interesse? Bekijk alle info op p. 4.
Peter drukkerCoppens,enbrigadier
Word jij auteur?
Maak 2.
én
Het uitgeversteam van die Keure gaat elke dag aan de slag om kwaliteitsvolle publicaties op de wereld te zetten, maar dat zouden we niet kunnen zonder het vakmanschap en de ervaring van onze drukkers. Ook Peter Coppens, drukker en brigadier (meewerkend ploegbaas) bij die Keure, geeft elke dag het beste van zichzelf om onze opgemaakte boeken te doen groeien naar een volwaardig gedrukt en afgewerkt exemplaar. Maar drukker zijn, wat houdt dat nu precies in?
ACTIES
WIST JE DAT? Nu ook leerboeken voor Isaac-fysica en Nando Goed nieuws: we breiden het aanbod voor de methodes Isaac-fysica en Nando uit! Naast de modules zijn er voortaan ook leerboeken te verkrijgen. Isaac-fysica 3 voor de D-finaliteit met 1 uur en voor de D-finaliteit met 2 uur is beschikbaar als Nandoleerboek.4voor de D-finaliteit is beschikbaar als set modules en als leerboek. Lees meer wist-je-datjes op p. 3 Nando Wiskunde pit Bestel hier: Bestel hier: JUNI 2022 NUMMER 10 Secundair onderwijs
WHO’S WHO?
Download gratis posters met English vocabulary
Surf naar www.audace.diekeure.be of blader door de modules:
2
Geef je Frans in het 1e jaar? Dan weet je hoe spannend het is voor je leerlingen om de grote stap te maken van het lager naar het middelbaar. Met de start modules van Max-Frans en Audace achterhaal je hun niveau voor Frans.
Peter
Audace et Max-Frans, tes partenaires pour enseigner le français
L'avenir sourit aux audacieux
Le français, c’est chouette
Wat geeft jou voldoening in je job? Het geeft mij voldoening als de klant duidelijk tevreden is. Als een auteur of uitgever aan de pers het drukwerk komt goedkeuren en je dan direct een reactie krijgt van “wauw, het is nog beter dan ik had verwacht.” Dat is het mooiste compliment voor ons.
We bouwen telkens verder op wat eerder is verworven, zowel binnen een module als over de modules heen. De leerling herhaalt, breidt uit en past toe in een nieuwe, andere context. De kortere gehelen maken het mogelijk om breder en vroeger in het traject te evalueren en onderweg te remediëren of te verdiepen waar nodig.
drukker en brigadier
Door de methode heen streven we naar eenvoud en eenduidig heid, zowel in de formulering van opdrachten als in de lay-out. We voorzien ook telkens voldoende interlinie in de teksten en gebruiken daarbij een eenvoudig, duidelijk lettertype.
Wat is het leukste aan de job? Het leukste aan de job vind ik de afwisseling tussen de verschillende soorten boeken en werken. Zo is er in het begin van het jaar meer werk voor die Keure Educatief en deze week waren er bijvoorbeeld veel kunstboeken voor die Keure Printing. Daarnaast vind ik ook het klantencontact heel aangenaam. Ik ontmoet klanten redelijk vaak aan de tienkleurenmachine. Zij komen dan echt hun drukwerk bij ons aan de pers goedkeuren.
Frans voor de 1e graad A-stroom en voor de 2e en 3e graad D- en D&A-finaliteit. De methode sluit volledig aan bij de nieuwe eindtermen.
Hoe ziet een dag in de drukkerij van die Keure eruit?
Surf naar www.max-frans.diekeure.be of blader door de modules:
WHO’S WHO?
IN DE KIJKER
Wel, dat verschilt eigenlijk van dag tot dag. Het is namelijk te zien wat voor drukwerk je hebt. Er zijn wel enkele zaken die altijd terugkomen, bijvoorbeeld de machines instellen, dat is meestal hetzelfde. Er wordt ook gekeken naar de drukbezetting en de moeilijkheid van het werk, bijvoorbeeld of je de luchtkanalen moet instellen of niet, wat de papierdikte is, met hoeveel kleuren je drukt, wat de juiste PMS-kleur is (een kleur ontstaan door verschillende kleuren uit het gestandaardiseerd Pantone Matching System te mengen) enzovoort. Elke dag moet ik eigenlijk alles aanpassen aan het werk waarmee ik bezig ben.
Wat heb je al geleerd in al die jaren bij die Keure?
Om een vreemde taal te leren heb je een portie lef nodig.
Heel wat mensen aarzelen om in het Frans te communice ren uit schrik om fouten te maken of om iets niet te begrijpen. Daarom hebben we de nieuwe methode Audace genoemd. De naam zegt het zelf: Audace daagt je leerlingen uit om te durven. Om volop te spreken, luisteren, schrijven en lezen in het Frans.
Spiraalaanpak
Ik werk hier al 23 jaar dus bijna alles wat ik nu weet, heb ik hier bij die Keure geleerd. Als je van school komt, weet je eigenlijk niet zo veel en op mijn eerste job heb ik diepdrukrotatie gedaan maar dat was een beetje te saai. Toen ben ik voor die Keure komen werken en heb ik dus nog heel veel kunnen leren. Als jonge drukker begin je bijvoorbeeld aan de twee- of vierkleurenmachine waar onder andere de geannoteerde wetboeken worden gedrukt.
methodeisAudaceonze
Startmodules Frans
A-finaliteit. De methode sluit volledig aan bij de nieuwe eindtermen. Dankzij de modulaire opbouw kun je Max-Frans zowel geïntegreerd (PAV) als apart (Frans) inzetten.
Max-Frans is onze B-stroomFransmethodevoordeen
Deze methode heeft, naast het behalen van de eindtermen en leerplandoelen, de ambitie om de leerlingen het plezier bij te brengen van het communiceren in een vreemde taal. Dat gebeurt door de leerlingen onmiddellijk inzetbare woorden schat aan te reiken en gebruik te maken van fris, authentiek en creatief tekstmateriaal.
Vraag de startmodules nu gratis aan en druk ze begin volgend schooljaar af voor je nieuwe klas, zo ben je goed voorbereid!
Tekstsoort centraal Audace vertrekt niet vanuit de vaardigheden, maar vanuit de tekstsoort. Dat doen we omdat het taalgedrag in de eerste plaats gestuurd wordt door de tekstsoort en het daaraan gekoppelde communicatiemodel, eerder dan door de vaardig heid die je hanteert.
Peter Coppens
Meer weten over de methodes Frans?
Eenvoud en eenduidigheid
AAN HET WOORD
De sfeer in die Keure, hoe vind je die? In de drukkerij is de sfeer heel goed, vind ik. Er is ruimte om te lachen en een mopje te maken, dat moet soms ook wel om de stress een beetje te verminderen.
onzekrantjesKeurieus-opwebsite
Extra oefen- en lesmateriaal is standaard toegankelijk voor leerlingen zodra een methode wordt gedeeld met de klas. Bundels blijven beschikbaar om eigen materiaal en oplossingen te delen met leerlingen.
1. Profielinstellingen
Selecteer in je profiel de methodes waarmee je werkt. Enkel die selec tie wordt getoond bij het luikje ‘Methodes’, zo hou je jouw Polpo overzichtelijk.
Janus, dat is terugkoppelen van gisteren naar vandaag
WAT ALS ...
Heb jij je ooit al afgevraagd wat Napoleon, Caesar of Karel de Grote zouden posten als Instagram in die tijd al bestond?
3. Les- en oefenmateriaal
Zonder geschiedenis is het bijna onmogelijk om de wereld rond ons ten volle te be grijpen. In Janus maken we er dan ook in elk leerjaar een punt van om waar mogelijk parallellen met het heden te trekken, want het heden begrijpen is uiteindelijk het doel van het vak geschiedenis. Janus houdt zich niet bezig met droge oplijstingen van feiten, data of personen, maar daagt de leerlingen uit om zelf kritisch na te denken en historische bronnen te analyseren. Door hen deze historische redene ring actief te laten uitvoeren, ontdekken ze des te vlotter de verbanden tussen het verleden en hun eigen leefwereld.
4. Taken Taken kunnen voortaan ook oefen- en lesmateriaal bevatten, zoals instructievideo’s. Je kunt aanduiden of ze optioneel of verplicht zijn, en met of zonder feedback. Oefeningen kunnen gestopt en opnieuw opgepikt worden.
5. Resultaten op www.polpo.diekeure.be. Inloggen op het platform doe je via www.polpo.be
Je leest al de
Lodewijk XIV Vandaag verhuizen we met iedereen van het hof van het Louvre naar mijn nieuw stulpje #Versailles #Zonnekoning 1682 Le Vau, Le Nôtre, Le Brun
Veel leesplezier! Secundair onderwijsNOVEMBER 2021 NUMMER 8 Isabelle Tilleman, grafisch vormgever Aan creatieve duizendpoten geen gebrek bij die Keure. Isabelle geeft zeventien jaar het beste van zichzelf als grafisch vormgever. Benieuwd naar haar dagelijkse takenpakket? Lees dan snel het interview op p. 2. WHO’SACTUAWHO? Bergen vol vuur zelfs de ergste uitbarsting genoemd in honderd jaar. Maar hoe ontstaan vulkaanuitbarstingen? En welke soorten vulkanen bestaan er? de module Planeet vol Spanning van de methode Isaac aardrijkskunde ontdekken je leerlingen er alles over. Ontdek het onderdeel Bergen vol vuur in de module Planeet vol spanning. OPINIE Historisch denken over verleden en geschiedenis: verschillende wereldentwee Karel Van Nieuwenhuyse is Hoofd van de Educatieve Master Cultuurwetenschappen –overkoepelende methode exacte wetenschappen voor de Word jij auteur? OPROEP Op Dag van de leerkracht trak teerden we vijf scholen op een gezonde sapjes- en soepenbox van JusRé. Een welverdiend, verfrissend 5 oktober was jullie dag WIST JE DAT? Secundair onderwijs VraaghetgratispaasvakantieboekjevanBOONaanMet het vakantieboekje van onze methode BOON kunnen leerlingen leerstof Neder lands naar hartenlust inoefenen herhalen tijdens paasvakantie. blijven ze op leuke manier buiten het klaslokaal bezig met moedertaal.Wil jij je leerlingen een oefenbundel meegeven tijdens de paasvakantie? Regis treer formulier website ontvang het paasvakantieboekjeBOON mailbox. BOON 2 Vakantieboek MAART 2022 NUMMER 9 Cindy Cooman en Corinne Gilté Wie zijn vriendelijke je aan de krijgt als je die opbelt? Wie beantwoordt je mails? zijn Cindy Corinne! Zij behandelen de bestellingen helpen vragen. En dat met een glimlach. Maak met de achteropinterviewenonzelees WHO’SWHO? OPINIE Devoordelenvanlesvideo'sJeroen Ooge LeuvenDe coronacrisis slingert leerlingen leerkrachvoortdurend weer volledig virtueel schoolgebeuren, vertrouwdefysieke klas allerlei hybride vormen daartussen. Zeker lager en onderwijs,waar leerlingen nog veel sturing nodig hebben,brengt rollercoaster veel uitdagingen metzich mee. Leerlingen moeten bijvoorbeeldtelkens aanpassen aan nieuwe lesvormen, terwijl leerkrachten puzzelen organisatorisch te bolwerken. Hoewel geen sluitendeoplossing bestaat voor complexe problematiek, ik dat lesvideo's een waardighulpmiddel kunnen zijn. Lees volledige opiniestuk op p. BOON 2 Vakantieboek Meer BOON?Surf www.boon.diekeure.beof modules: WISTJEDAT? het leerplatform POLPO temaliseren en touchgeven, werken jaar aan nieuwe,gebruiksvriendelijke featuresje na de deze handigefuncties ontdekken:Aangepast nieuwe technologieOrdeningNieuwe les- en oefenmateriaalEen traject zelfstandig ondersteunen: bordboek, les- oefenmateriaalTakenOptioneel verplichtdan directeEen kan gestopt hervat wordenUitgebreid resultatenoverzicht www.polpo.be POLPOwordtgeüpdatet ACTUA OPROEP Als leerkracht bruis ongetwijfeld van de goede ideeën en creativiteit. Zin om die te werken mee te schrijven aan een van methodes? zoek naarverschillende vakken. Interesse? Bekijk op p. 4. Wordjijauteur? Krantje_SO_Keurieus_februari_2022_Nr9.indd 3
Zo toont Janus ook aan hoe de mondiale verhoudingen tot stand zijn gekomen. Niet alleen bekijken we hiervoor het begin en het steeds versnellen van de glo balisering, maar ook de opkomst en groei van de hedendaagse grootmachten. In de nieuwste editie van Janus zien we hoe het grootvorstendom Moskou door de eeuwen heen uitgroeide tot het Russische Rijk. Stapsgewijs illustreren de historische kaarten aan de leerlingen hoe dit Rijk groeide en hoe het hedendaagse conflict in Oekraïne wortels heeft die honderden jaren teruggaan in de geschiedenis.
leerplatformeenBinnenkortvernieuwd
2. Bordboek
Leerlingen krijgen onmiddellijk toegang tot alle pagina’s van het boek en het materiaal dat bij het boek hoort. Alles is dus in één actie beschikbaar! De oplossingen kun je nog steeds pagina per pagina vrijgeven. Bovendien is de schrijffunctie op het bordboek geoptimaliseerd.
Het resultatenoverzicht van taken en bundels wordt overzichtelij ker. Ook van een leerboek komt er een overzicht met alle resulta ten per hoofdstuk (via een taak of bundel of zelfstandig leren). De resultaten van één leerling tonen wat die de voorbije periode heeft gemaakt. Daarnaast worden de resultaten van Algebrakit-oefeningen Volgweergegeven.devernieuwingen
Om het onlineleerplatform Polpo te optimali seren en een frisse touch te geven, werken we dit jaar aan nieuwe, gebruiksvriendelijke features. Zo ontdek je vanaf september deze handige nieuwigheden en extra functies:
Door de analyse van de Griekse democratie leren ze wat burgerrechten, gelijkheid en inspraak nu precies zijn. Na het lezen hoe het was om in de gelaagde middeleeuw se standenmaatschappij te leven, begrijpen ze des te beter dat wij vandaag in een rechtsstaat leven. Door mee te denken waarom men nu net de Bastille bestormde, wordt er stilgestaan bij de grondwet en de mensenrechten.
… historische figuren Instagram hadden?
Ontdek in elke editie van ons Keurieus-krantje een leuk Instagrambericht van bekende historische fi guren door de eeuwen heen. Bekijk en download ze allemaal op www.janus.diekeure.be
Ben jij fan van dit krantje en wil je de ook lezen? Dat kan! Op onze website vind je de digitale versies van alle vorige edities.
WIST JE DAT?
voorgaande nummers
Is er een onderwerp verdwenen in de nieuwe eindtermen waarvan je het jammer vindt dat leerlingen die leerstof niet meer zullen zien?
In de nieuwe eindtermen lezen we vaak 'met ICT'. Daarmee worden alle digitale tools bedoeld die je kunt inzetten in de klas van het grafisch rekentoestel tot wiskundesoftware. Waar zul jij voornamelijk op inzetten?
Naar toetsen van hypothesen bij statistiek en de groepentheorie.
De grafentheorie en het computationeel denken (gebruik van algoritmen) in de 2e graad. Maar ook groepen en predica tenlogica in de 3e graad. Beide onderwerpen kennen heel wat toepassingen in ons dagelijkse leven. Het hoeft niet altijd analyse te zijn. Bovendien bieden ze veel kansen om wiskunde weer attractief en hip te maken.
OPROEP
Nieuwe eindtermen voor wiskunde in de 3e graad
Ik geef les in het Sint-Maarteninstituut te Aalst, zowel in de 2e als in de 3e graad.
Persoonlijk geef ik het liefst telproblemen en grafen (voor de vierdejaars), combinatoriek, kansrekenen en statistiek. Dat zijn onderdelen van de wiskunde waar echt een verhaal in zit en waarvoor in de beginfase weinig voorkennis vereist is.
Welk onderdeel breng je het liefst aan in de klas?
Vervoeg jij ons auteursteam? Wij zijn op zoek naar auteurs voor verschillende methodes.
Waar ervaar jij ‘struggles’ bij leerlingen?
Nando Wiskunde met pit 4
- chemie 3e graad;
Niet echt, omdat er voornamelijk rekenwerk verdwenen is (ontbinden in factoren, integratietechnieken …) en niet zozeer een onderwerp.
Waar geef je les?
Contacteer katinka.steen@diekeure.be voor wetenschappen en wiskunde of marie.deschepper@diekeure.be voor talen.
INTERVIEW
- biologie 2e graad;
Bij de parate kennis. Leerlingen hebben zelden last met nieuwe leerstof. Het wordt pas moeilijk als ze vaardigheden en formules van voorbije jaren nodig hebben bij het oplos sen van nieuwe problemen. De kennis van vroegere leerstof vervaagt snel. Dat komt volgens mij doordat de oefentijd (zowel in de klas als thuis) sterk is verminderd.
- Engels (in eender welke graad of finaliteit)?
Met de Digisprong hebben veel scholen en leerlingen laptops gekregen. De uitdaging wordt de overschakeling van het grafisch rekentoestel (waar ik fan van ben) naar programma’s en apps op de computer.
Welke nieuwe eindtermen vind jij de meest innovatieve voor wiskunde?
Ben je leerkracht
De voorbije 20 jaar is de wereld complexer geworden en dat proberen de nieuwe eindtermen te weerspiegelen. Welke fundamentele verschillen merk je bij de nieuwe eindtermen voor de 3e graad wiskunde in vergelijking met de vorige?
Schrijf mee aan onze methodes
Onderwijs is een log schip dat traag beweegt. Vernieuwingen gebeuren op een traag, nauwelijks merkbaar tempo. Als je de huidige eindtermen wiskunde vergelijkt met de leerplannen van enkele decennia terug dan merk je wel enkele tendensen.
Meetkunde en rekenwerk hebben terrein moeten prijsgeven ten voordele van statistiek en discrete wiskunde.
Naar welke leerstof van het nieuwe curriculum kijk jij het meeste uit?
Meetkunde en rekenwerk hebben terrein moeten prijsgeven ten voordele van statistiek en discrete wiskunde.
Philip Bogaert, leerkracht wiskunde en auteur van de methodes VBTL en Nando
- natuurwetenschappen A-finaliteit;
- mavo A-finaliteit;
- wiskunde 3e graad (eender welke finaliteit);
a. De zin is de kant die de vector uitwijst op de richtingsas.
In een andere module, namelijk beeld- en videobewer king, staat Enter stil bij het portretrecht ofwel het recht op afbeelding. Mag je foto's van personen zomaar online publiceren of moet je daarvoor hun toestemming vragen? Enter giet het antwoord daarop in een schema en toont hoe je correct omgaat met beelden online.
9 Isaac Newton is de vader van de zwaartekracht. Maar hij was meer dan enkel natuurkundige: welke beroepen had hij nog?
Wie een boek schrijft, mag als enige dat boek verkopen of opeisen. Als auteur heb je namelijk auteursrechten om jouw werk te beschermen. Maar hoe zit het met webteksten, rust daar ook auteursrecht op? Onze ICTmethode Enter legt het uit.
Hou ook online rekening met auteursrecht
a. Zwaartekracht
4 Hoe wordt het voorwerp op de foto vervormd?
d. De zin toont aan of de kracht verticaal, horizontaal of schuin inwerkt.
Wat is auteursrecht?
c. De zin is de grootte of kracht van de vector.
a. Het verandert in lava, koelt af en stolt tot een vast gesteente.
c. Zwaartekracht d. Drukkracht
Bronvermelding
b. Het koelt af en vormt een vast gesteente dat lava heet.
Aan elke module is een leuke Kahoot!-quiz gekoppeld die je leerlingen kunnen maken als zelftest op het einde van het thema. Maar ook leuk om zelf eens te spelen. Hieronder vind je de quiz over de module Planeet vol spanning. Good luck!
Je kunt meerdere antwoorden aanduiden. De oplossingen vind je op p. 8.
Meer info?
d. Het sublimeert tot lava en desublimeert later tot een vast gesteente.
Meer info over Isaac-natuurwetenschappen?
Ben jij een Natuurtalent? Doe de quiz!
a. Trekkracht
Op teksten rusten dus auteursrechten, maar geldt dat ook voor teksten die je online vindt? Ja, als je infor matie van een website wilt gebruiken voor een taak of een paper, dan mag dat ook enkel als je daarvoor de toestemming hebt van de auteur of zijn/haar naam correct vermeldt in de bibliografie. Onze ICT-methode Enter biedt in de vaste rubriek media wijsheid van de module Tekstverwerking: opmaak in laagjes een handig stap penplan om correct om te gaan met online teksten die je als bron gebruikt.
In de 2e graad heeft Enter het in de module Sprekende teksten ontwerpen over bronvermelding.
7 Wat is de eenheid voor kracht?
Surf naar pen.diekeure.bewww.isaac-natuurwetenschap of scan de QR-code om door de modules te bladeren.
Blader door bovengenoemdede modules:
3 Juist of fout? Als je het veer tje uit je balpen heel hard uitrekt, heb je het plastisch vervormd. a. Juist b. Fout
5 Duid de grootheden aan. a. Seconde b. Decibel c. Dichtheid d. Volume
c. Het verandert in lava, koelt af en desu blimeert tot een vast gesteente.
Het auteursrecht of copyright beschermt "de originele crea ties van de geest". Het recht geldt voor boeken, maar ook voor heel wat andere werken: • kunst: beeldhouwwerken, schilderijen, foto's, films, geschrevenchoreografieënteksten: literaire en wetenschappelijke teksten, scenario's, voordrachten dagdagelijkse voorwerpen: een bril, het motief van een tapijt ...
b. Trekkracht c. Drukkracht d. Wrijvingskracht
Wist-je-datje
2 Welke kracht gebruik je bij het trappen op je fietspedalen?
5
10 Wat gebeurt er met magma dat het aardoppervlak bereikt?
ookAuteursrechten,ophetscherm?
b. Wrijvingskracht
6 Waarvoor staat de grootheid t? a. Lengte b. Licht c. Geluidsterkte d. Tijd
b. De zin geeft aan op welk punt de kracht inwerkt.
Speel de quizzen over de modules Planeet vol span ning en Wijs me de weg via Kahoot! met je leerlingen:
a. Plastisch b. Er vindt een kleine vervorming en een verandering van snelheid plaats. c. Elastisch
a. Architect b. Filosoof c. Astronoom d. Muntmeester
We doen het allemaal weleens: wandelen en fietsen door natuur gebieden. Maar welke krachten spelen een rol bij het fietsen of het trotseren van wind en regen? Welke dieren en plan ten kom je tegen en waarom? Je leert het in de modules van Isaac-natuurwetenschappen
LESIDEEËN EN INSPIRATIE
Surf naar www.enter.diekeure.be
Elk jaar is er een World Book and Copyright Day op 23 april. De organisatie UNESCO riep die dag in het leven om het lezen, publiceren en het beschermen van intel lectueel eigendom te stimuleren door het auteursrecht of copyright. Die datum werd gekozen omdat zowel William Shakespeare als Miguel de Cervantes Saavedra en Inca Garcilaso de la Vega op deze dag zijn gestorven, drie wereldberoemde schrijvers.
Wat met beelden?
d. Er is geen vervorming, maar wel een verandering van snelheid.
a. Newton b. Pascal c. Ampère
8 Wat wordt bedoeld met de zin van een kracht?
1 Welke kracht zoeken we? 'De kracht die ontstaat wanneer twee oppervlakten langs elkaar schuiven.'
De maker van het werk krijgt volgens het auteursrecht een monopolie of exclusieve rechten op zijn of haar werk, en dat tot 70 jaar na zijn of haar dood. Zo beschermen auteursrechten tegen namaak en plagiaat: als iemand het werk van een auteur wil gebruiken, kan dat enkel als die auteur zijn of haar officiële toestemming daarvoor geeft.
• Naast contextgevoelig ben je ook cultureel bewust, waar door je inhoud en taal die eigen zijn aan de cultuur van de brontaal herkent en aanpast in de doelvertaling zodat die de juiste betekenis heeft voor de doelcultuur.
• In vergelijking met een goede menselijke vertaling zal de woordkeuze in machinevertalingen altijd simplistischer zijn omdat heel wat nuances en details niet worden over genomen uit de brontekst. De tekst lijkt daardoor niet op iets wat een schrijver of spreker met die moedertaal echt zou zeggen.
Met deze apps achterhaal je welke vogel je ziet of hoort:
• Ook emoties die zich impliciet in de brontaal schuilhou den, worden door een vertaalmachine (meestal) niet
Je leert en onthoudt veel meer uit je zelf gemaakte fouten dan uit fouten van een machinevertaling.
Maar biedt die machinevertaling hen voordelen of nade len tegenover een schrijfopdracht die ze zonder hulp in de vreemde taal zouden maken? En hoe beoordeel je taken als leerkracht: zijn de automatisch vertaalde teksten te onder scheiden van de menselijke vertalingen? Moet je leerlingen daarop afstraffen of kun je machinevertaling zelfs inzetten als hulpmiddel? We bekijken de voor- en nadelen van beide vertaalmanieren om een antwoord te vinden op die vragen.
Wie vandaag iets wil vertalen, grijpt bijna automatisch naar gratis online vertaalmachines zoals Google Translate. Ze zijn snel, gemakkelijk en worden steeds beter. Maar wat doe je als taalleerkracht als jouw leerlingen ook voor taken machinevertalingen gaan raadplegen? Wij sommen de voor- en nadelen op.
• Tuinvogelgids
Vertalen in de klas
• CloudSpotter
• SkyView Lite
Zeker in het geval van leerlingen die een vreemde taal aanleren op school, blijft goed zelf kunnen schrijven in de vreemde taal een absolute must. Het doel van een taalvak is leerlingen voldoende kennis en bagage meegeven om zich zonder hulp in een bepaalde taal juist en verstaanbaar uit te drukken. Voor wie een taal niet spreekt of leert, maar snel een vertaling nodig heeft, is machinevertaling wel een ideale oplossing. Wie wel taalkennis heeft of verwerft, haalt meer voordeel uit een eigen vertaling:
Maar ook wolken en sterren zijn boeiende fenomenen. Onderzoek ze respectievelijk met deze apps:
Eigen vertaling versus machinevertaling
• Tjilp! Vogelgezang
Twee grote voordelen die een leerling haalt uit het gebruik van machinevertaling zijn duidelijk: vertalen van veel tekst gaat ontzettend snel en kan meestal gratis online. Daar bij komt dat vertalingen grammaticaal meestal accuraat zijn. Als we kijken naar woordenschat, kiest een neuraal netwerk er waarschijnlijk ook contextueel de juiste opties uit. Ondanks de grote evolutie van de technologie, blijft machi nevertaling voor leerlingen ook duidelijk nadelen hebben:
– Planten herkennen PlantSnap
• Seek by iNaturalist
Machinevertalingen zijn goed, maar tippen nog (lang) niet aan een menselijke vertaling. Zeker in het vreemdetalenon derwijs is het belangrijk dat leerlingen zelf kunnen schrijven of vertalen zonder de hulp van machinevertaling. Gebrui ken ze toch de hulp van automatische vertaling als vertrek punt voor sommige opdrachten? Hamer er dan zeker op dat ze hun machinevertaling heel goed moeten controleren en zorgvuldig moeten herwerken om nuances, emoties, context, culturele elementen en de tone of voice correct te vertalen. Doen ze dat niet, dan zal je als leerkracht aan die ontbrekende verfijningen wel merken dat ze een machine vertaling indienden.
• Context wordt vooral bij systemen die nog niet via neurale machinevertaling werken, niet in acht genomen.
Apps waarvoor je buitenkomt Elk jaar organiseren MOS en Natuurpunt de Buitenlesdag op het einde van de maand april. Want buiten lesgeven biedt tal van voordelen! Maar waarom zouden we dat beperken tot één dag per jaar? Verlaat eens het klaslokaal en ga op ontdekkingstocht in de natuur. We sommen enkele apps op waarmee jullie heel wat bijleren over dieren, planten en zelfs wolken.
• Merlin Bird ID by Cornell Lab
Planten herkennen doe je met deze apps: PictureThisPlantNet
Ga buiten op onderzoek met deze apps
opgemerkt en zullen verloren gaan in de vertaling.
Conclusie
Machinevertaling
6
LESIDEEËN EN INSPIRATIE
De zomer komt eraan: zachtere temperaturen, langere dagen en veel planten en dieren om te spotten. Ga met je klas naar buiten en laat je verwonderen door plant-, dier- én wolksoorten die jullie nog niet kenden!
Met de app Obsidentify van Natuurpunt maak je foto’s van wat je ziet en de app vertelt jou vervolgens met welke plant of met welk dier je te maken hebt.
Zelf vertaal je meer dan woorden alleen omdat je kritisch nadenkt over wat je schrijft.
Op school verwerven leerlingen verschillende vreemde talen zoals Frans, Engels, Duits en zelfs Spaans of Italiaans. Per trimester krijgen ze voor hun taalvak heel wat schrijfop drachten. De manier waarop ze die taken volbrengen, ziet er vandaag echter helemaal anders uit dan vroeger. Naast hun eigen woord- en grammaticakennis, kunnen ze namelijk rekenen op de steun van online vertaalmachines.
VOOR- EN NADELEN
• Picture Bird: Vogels herkennen
Zelf vertalen blijft een must
Een vertaalmachine kan een brontekst statisch vertalen op basis van manueel ingegeven data, ofwel door middel van neurale netwerken. Vooral die laatste neurale machinever taling is vandaag heel sterk omdat die zinnen in één keer kan vertalen i.p.v. in stukjes, en omdat er naar de context wordt gekeken. Net zoals de neurocellen in ons menselijk brein neemt neurale machinevertaling beslissingen op basis van observatiedata (voorbeelden) waaruit het zelf 'leert', een vorm van artificiële intelligentie dus.
Bij een ondermaatse machinevertaling verliezen leerlingen uiteindelijk toch nog veel tijd omdat ze hun tekst goed moeten controleren en bijwerken waar nodig.
SOORTEN
• Je voelt de tone of voice of toon van een tekst aan en kan die daarom correcter vertalen.
• Je begrijpt de context van een tekst en kan die contex tuele elementen correct meenemen in je vertaling of schrijfopdracht.
1. Neem je bokaal en doe daar de vissaus, sojasaus en sweet chilisaus in. Meng goed.
Noedels
2. Maak vervolgens een laagje met de julienne van wortel. Trek de stukjes kip met je handen uit mekaar en schik bovenop de worteltjes. Verkruimel het bouillonblokje hier bovenop.
• 1 el sweet chilisaus
Bron: 15gram.be
3. Maak dan een laagje met de spinazieblaadjes en de soja scheuten. Voeg de noedels toe en eindig met de lente-uitjes.
Deze instant noedels zijn een heerlijke gezonde lunch om mee te nemen naar je werk. Je hoeft enkel nog kokend water toe te voegen, zo gemakkelijk!
1 handvol sojascheuten
BEREIDING
Meer weten over Hub? Surf naar www.hub.diekeure.be door de modules:
INGREDIËNTEN
• 1 handvol spinazieblaadjes
Sluit je bokaal goed af voor je hem meeneemt naar school of het werk.
4. Bij de lunch: kook 300 milliliter water, en schenk over de inhoud van de bokaal, tot het water helemaal tot aan de rand komt. Sluit de bokaal en laat 3 minuten garen. Roer dan goed om en tast toe!
ONTSPANNING
• 100 g kipfilet, gekookt
pagina.volgendedeopjevindoplossingenDe
Onderstaande
7
2 lente-uitjes, in ringetjes
• 50 g eiernoedels
• 2 wortelen, in julienne
Deze rebussen komen uit het magazine Vita.
of blader
Tijd om te puzzelen!
½ kippenbouillonblokje
1 el sojasaus
1 kl vissaus
puzzels komen uit het magazine Plankenkoorts van de methode mens en samenleving, Hub. IN DE BROODDOOS
DIE KEURE SCHRIJFT EN DRUKT
evenveel bomen en zuurstof toch papier kunnen zorgen?
MEE AAN JOUW HEIDSVERHAAL,DUURZAAM-WANTWIST
voor meer
Kleine Pathoekeweg 3, B 8000 Brugge T +32 (0)50 47 12 62, E so@diekeure.be850001194 Quiz Isaac-natuurwetenschappen: 1) b 2) c 3) a 4) d 5) c & d 6) d 7) a 8) a 9) b, c & d 10) a / Puzzel Hub: 1) Genderisme 2) Stereotype 3) Empathie 4) Mensenrecht 5) Vooroordelen / Rebussen Hub: 1) Diversiteit 2) Duurzaam 3) Rationeel 4) Sparen 5) Non-verbaal OPLOSSINGEN Schrijf je in op de nieuwsbrief en blijf steeds op de hoogte! • Als eerste op de hoogte over nieuwe uitgaven • Boordevol bruikbare tips • Inspiratie om meer te halen uit onze publicaties Schrijf je in op www.nieuwsbrief.diekeure.be Het tijdschrift Fons (Fris Onderwijs NederlandS) dient als inspiratie bron voor leerkrachten Nederlands. Het wordt gedrukt en verspreid door die Keure. Fons is speels vormgegeven op stevig papier en in een handig formaat, zodat het makkelijk te doorbladeren valt. Of je nu in de leraarskamer of in je luie zetel zit. Nieuwsgierig? Abonneer je gratis op www.fons.diekeure.be Het tijdschrift Fons inspireert Nederlandsleerkrachten Schrijf je in op onze nieuwsbrief: www.nieuwsbrief.diekeure.be Volg ons op Facebook: www.facebook.com/DieKeureEducatief Volg ons op Pinterest: www.pinterest.com/diekeure Volg ons op Instagram: www.instagram.com/diekeureeducatief DUURZAAMHEID
JE DAT …
Papier is onze belangrijkste grondstof. In onze drukkerij gebruiken wij papier met het FSC®-label, wat garandeert dat de houtvezels uit duurzaam beheerde bossen en andere gecontroleerde bronnen komen. Je vindt het label terug in al onze gedrukte leermiddelen. we binnenkort een eigen windmolen hebben? Dankzij een drevenprocesmachineparkhoogtechnologischverlooptonsproductie-efficiëntenduurzamer,aangedooreigen groene energiebronnen zoals onze zonnepanelen en vanaf 2023 onze eigen windmolen de afstand 100 m bedraagt tussen de grondstof en jouw afgewerkte methode? Met onze drukkerij ‘on site’ kunnen wij het transport tussen grondstof en af gewerkt leermiddel beperken tot maar liefst 100 m. En dat gebeurt bovendien met een elektrische heftruck Meer weten? Surf naar www.duurzaamheid.diekeure.be.
