1B MODULE 3 Grafieken 03_Max1B_Module3_Grafieken_908500020.indd 1 24/01/2023 14:21
Tabellen en grafieken lezen .............................................................................................. 3 Tabellen en grafieken tekenen ..................................................................................... 5 Misleidende grafieken .............................................................................................................. 6 Oefeningen ............................................................................................................................... ................. 7 1 2 3 4 MODULE 3 Grafieken 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 2 21/02/2022 09:39
Tabellen en grafieken lezen
Getallen kom je in het dagelijks leven vaak tegen in tabellen of grafieken. Een beeld zegt soms meer dan een heleboel getallen.
IJsjestijd!
Aan 12 tieners hebben we gevraagd wat hun lievelingsijs is. De gegevens staan in de tabel
lievelingsijs aardbei chocolade mango
een tabel
aantal tieners 2 3 1 5 1
We kunnen deze gegevens ook op een andere manier voorstellen: met een dotplot, een staafdiagram of een beelddiagram.
Welk ijs eten de tieners het liefst?
Hoeveel tieners eten graag yoghurtijs?
vanille yoghurt
1
1
een dotplot
aardbei chocolade mango vanille yoghurt aantal tieners met hun lievelingsijs
aantal tieners 0 1 2 3 4 5 6
lievelingsijs
een staafdiagram chocolade aardbei mango vanille yoghurt
smaak
een beelddiagram of beeldgrafiek
3 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 3 21/02/2022 09:39
aardbei chocolade mango vanille yoghurt aantal tieners en hun lievelingsijs
Grafieken
Sporten is gezond!
Aan 20 jongeren hebben we gevraagd wat hun lievelingssport is.
lievelingssport
een cirkeldiagram
2 1 6
3 geen sport zwemmen voetbal dans basketbal
8
De meeste jongeren houden van De 2 minst populaire sporten zijn en jongeren hebben een balsport als lievelingssport. Waar of niet waar?
Meer dan de helft van de jongeren hebben een balsport als lievelingssport.
Temperatuur
dag
De warmste dag van de week is . Het is dan °C.
De koudste dag van de week is . Het is dan °C.
Op dinsdag is het °C kouder dan op zondag.
Op zondag is het °C warmer dan op woensdag.
temperatuur een lijndiagram of lijngrafiek Grafieken
2
3 dinsdag maandag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag graden Celcius 0 5 10 15 20 25
4 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 4 21/02/2022 09:39
Tabellen en grafieken tekenen
Onderzoek wat de leerlingen van je klas het liefst eten.
Plaats de gegevens in de tabel
lievelingseten frietjes spaghetti pizza hamburger
aantal leerlingen
Stel dit voor in een dotplot
Stel de gegevens voor in een staafdiagram.
Wat eten de leerlingen in onze klas het liefst?
2
5 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 5 21/02/2022 09:39
Grafieken
Misleidende grafieken
Op het internet, in kranten of tijdschriften … probeert men je soms te misleiden met grafieken.
Bekijk de twee grafieken.
Welke van de twee grafieken geeft de informatie eerlijk weer?
Waarom geeft de andere grafiek de informatie niet eerlijk weer?
3 Nederland 1,82 1,8 1,76 1,69 1,66 1,63 België Italië Zuid-Afrika China Mexico 1,50 1,55 1,60 1,65 1,70 1,75 1,80 1,85 lengte in meter gemiddelde lengte van een man land Nederland 1,82 1,8 1,76 1,69 1,66 1,63 België Italië Zuid-Afrika China Mexico lengte in meter 0,00 0,20 0,40 0,60 0,80 1,00 1,20 1,40 1,60 1,80 2,00 gemiddelde lengte van een man land Grafieken 6 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 6 21/02/2022 09:39
Oefeningen
Er komen leerlingen met de bus naar school.
Dubbel zoveel leerlingen komen met de naar school.
Er komen leerlingen meer met de bus naar school dan met de trein.
leerlingen komen met het openbaar vervoer naar school.
In het staafdiagram staan de gegevens van leerlingen.
Snacks in de filmzaal
Een aantal jongeren gaan naar de film. Ze kiezen elk één of geen snack.
snack geen popcorn nacho’s chips chocolade aantal jongeren 2 5 2 3 1 Stel deze gegevens
een dotplot. 4 1 te voet aantal leerlingen 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 vervoermiddel vervoer naar school fiets bus
2 Grafieken 7 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 7 21/02/2022 09:39
voor in
trein
dinsdag maandag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag
Waarover gaat deze grafiek?
Op welke dag was het het drukst in het hotel?
Op welke dag was het het kalmst in het hotel?
Op welke dag waren er minder dan 100 overnachtingen?
Op welke dagen waren er meer dan 150 overnachtingen?
Zet een kruisje in de juiste kolom.
Op zondag waren er meer overnachtingen dan op dinsdag.
Op zaterdag waren er minder dan 200 overnachtingen.
Op maandag en dinsdag samen waren er meer dan 250 overnachtingen.
juist fout
3
aantal overnachtingen 0 50 100 150 200 250 dag hotel De Zeemeeuw Grafieken 8 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 8 21/02/2022 09:39
Op reis naar een camping!
camping 1
staat voor 20 tenten. staat voor 50 caravans.
camping 2
camping 3
Vul de tabel in.
camping 1 camping 2 camping 3
aantal tenten
aantal caravans
Op camping 1 staan er tenten meer dan op camping 3.
Op camping 2 staan er tenten minder dan op camping 1.
Op camping staan er dubbel zoveel tenten als op camping .
Op camping staan er evenveel caravans als tenten.
Zet een kruisje in de juiste kolom.
waar niet waar
Op camping 1 staan er meer caravans dan tenten.
Op camping 2 staan er meer caravans dan tenten.
Op camping 3 staan er meer tenten dan caravans.
Grafieken 9
4
03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 9 21/02/2022 09:39
chips
Welke winkel is het duurst?
Welke winkel is het goedkoopst?
Melk is in het warenhuis cent goedkoper dan bij de kruidenier.
Melk is in de nachtwinkel euro duurder dan in het warenhuis.
Hoeveel prijsverschil is er tussen de duurste en de goedkoopste winkel voor
• melk:
suiker:
Vul de prijzen in.
kruidenier nachtwinkel warenhuis melk suiker
5 melk prijs in euro 0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 artikel prijzen vergelijken suiker chips kruidenier nachtwinkel warenhuis
10 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 10 21/02/2022 09:39
•
• chips:
Grafieken
kinderen die aan sport doen
kinderen die aan sport doen
Op welke dagen van de week wordt er het meest gesport? Geef de top 3. 1 2 3
Op welke dag van de week sporten de minste kinderen?
Op welk diagram kan je deze gegevens het best aflezen? cirkeldiagram
Op donderdag en vrijdag samen sporten evenveel kinderen als op
Op zaterdag sporten dubbel zoveel kinderen als op
Op zaterdag sporten drie keer meer kinderen dan op
Op sporten dubbel zoveel kinderen als op donderdag.
In het weekend sporten kinderen.
Op welk diagram kan je deze gegevens het best aflezen? cirkeldiagram
Sportief
staafdiagram
staafdiagram 6 maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag 25
5
7 8
15
10 30 maandag aantal kinderen 0 5 10 15 20 25 30 35 dag
11 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 11 21/02/2022 09:39
dinsdagwoensdagdonderdagvrijdagzaterdagzondag Grafieken
In welk leerjaar zitten de meeste leerlingen?
In welk leerjaar zitten de minste leerlingen?
In welk leerjaar zitten evenveel jongens als meisjes?
In het leerjaar en in het leerjaar zitten meer meisjes dan jongens.
In het leerjaar zitten evenveel meisjes als in het leerjaar.
In het derde leerjaar zitten jongens meer dan in het zesde leerjaar.
In het zesde leerjaar zitten leerlingen meer dan in het vijfde leerjaar.
Hoeveel jongens zitten er op school?
Hoeveel meisjes zitten er op school?
Hoeveel leerlingen zitten er op school?
Op school
7 1ste leerjaar aantal leerlingen 0 2 4 6 8 10 12 14 16 leerjaar 2de leerjaar 3de leerjaar 4de leerjaar 5de leerjaar 6de leerjaar jongens meisjes Grafieken 12 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 12 21/02/2022 09:39
Springen maar!
juli
augustus
september
oktober
november
december
aantal bezoekers trampolinepark met = 500 bezoekers
Hoeveel bezoekers waren er in november?
Hoeveel bezoekers waren er in december?
In waren er dubbel zoveel bezoekers als in .
In waren er drie keer meer bezoekers dan in
In augustus waren er bezoekers meer dan in november.
In oktober waren er bezoekers minder dan in juli.
In de maanden oktober en samen waren er evenveel bezoekers als in de maand juli.
In welke twee maanden waren er de meeste bezoekers?
Kan je hier een verklaring voor bedenken?
In welke maanden waren er meer dan 2 000 bezoekers?
Hoeveel bezoekers zijn er tijdens deze zes maanden in het trampolinepark geweest?
8
13 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 13 21/02/2022 09:39
Grafieken
Bij de bakker
Welke taart werd het meest verkocht bij de bakker?
Hoeveel bananentaarten werden er verkocht?
In totaal werden er taarten verkocht.
Er werd keer meer appeltaart verkocht dan bananentaart.
Er werd keer meer bananentaart verkocht dan kersentaart.
Er werd keer meer appeltaart verkocht dan kersentaart.
Van welke twee taarten werd er evenveel verkocht?
De bananentaart is euro duurder dan de appeltaart.
Hoeveel geld kwam er in de kassa door de verkoop van ... ?
• appeltaart
• bananentaart
• kersentaart
• abrikozentaart
De verkoop van taarten bracht in totaal euro op.
9 abrikozentaart prijs in euro 0 2 4 6 8 10 12 14 soort taart prijs taart
appeltaart bananentaart abrikozentaart kersentaart 25
? 25
03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 14 21/02/2022 09:39
appeltaart bananentaart kersentaart
aantal verkochte taarten 100
Grafieken 14
Katten en honden in het asiel
aantal katten en honden in het asiel met = 10 katten en = 10 honden
maart juli
asiel ‘Kat en hond’
asiel ‘Dierenvriend’
asiel ‘Dierenhuis’
Vul de tabel in.
asiel maart juli
aantal honden aantal katten aantal honden aantal katten
Kat en hond
Dierenvriend
Dierenhuis
Hoeveel dieren zitten er in maart in ‘Kat en hond’?
Hoeveel dieren zitten er in juli in ‘Kat en hond’?
Hoeveel dieren zitten er in maart in ‘Dierenhuis’?
In juli zitten honden meer in ‘Dierenvriend’ dan in maart.
In maart zitten dieren minder in ‘Dierenvriend’ dan in juli.
In welke maand zitten de meeste dieren in het asiel?
Kan je een reden bedenken waarom er dan meer dieren in het asiel zitten?
Grafieken
10
15 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 15 21/02/2022 09:39
na elk gebruik
meerdere keren per dag
1 keer per dag
1 keer per week
1 keer per maand nooit
Hoeveel mensen werden er in totaal bevraagd?
Hoe vaak reinigen de meeste mensen hun gsm?
Hoeveel mensen reinigen hun gsm één keer per dag?
Hoeveel mensen reinigen hun gsm na elk gebruik?
Hoeveel mensen reinigen hun gsm meer dan één keer per week?
Hoeveel mensen reinigen hun gsm meer dan één keer per maand?
2 5 17 22 19 Grafieken
11
Hoe vaak reinig je je gsm? 35 16 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 16 21/02/2022 09:39
aantal inwoners per werelddeel
Azië
Afrika
Europa
Noord-Amerika
Zuid-Amerika
Oceanië
oppervlakte per werelddeel
Azië
Afrika
Europa
Noord-Amerika
Zuid-Amerika
Oceanië
In welk werelddeel wonen de meeste mensen?
In welk werelddeel wonen de minste mensen?
Welk werelddeel is het grootst?
Welk werelddeel is het kleinst?
Zet een kruisje in de juiste kolom.
In Afrika wonen meer mensen dan in Zuid-Amerika.
Europa is groter dan Noord-Amerika.
Afrika is groter dan Noord-Amerika en Zuid-Amerika samen.
In Europa wonen minder mensen dan in ZuidAmerika.
Zuid-Amerika is kleiner dan Afrika.
In Noord-Amerika wonen minder mensen dan in Europa.
Meer dan de helft van de mensen wonen in Azië.
Meer dan de helft van de oppervlakte van de wereld behoort tot Azië.
De wereld …
waar niet waar
12
Grafieken 17 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 17 21/02/2022 09:39
Sudoku
In elke bloem, in elke horizontale rij en in elke diagonale rij moeten de cijfers van 1 tot en met 7 voorkomen. Vul de cijfers in.
+ + = 14 + + = 21 + + = 15 + + = ?
Welk getal past op de plaats van het vraagteken?
13 14 2 5 7 1 3 6 3 5 1 7 4 1 4 2 6 2 5 7 6 4 3 Grafieken 18 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 18 21/02/2022 09:39
Binaire puzzel
Spelregels:
In elk vakje moet 0 of 1 staan.
Er mogen niet meer dan twee dezelfde cijfers naast elkaar of onder elkaar gezet worden.
In elke rij en elke kolom staan evenveel nullen als enen.
0 0 1 0 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 0 1 0 1 1 1 0 1 1 0 0 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 1 0 1 1 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 15 Grafieken 19 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 19 21/02/2022 09:39
Reken uit. + = 5 kg - = 94 kg + + = 12 kg + + = ? kg
Hoeveel wegen de dieren?
• kat: kg
• uil: kg
• varken: kg
Hoeveel wegen de drie dieren samen?
Kan je de volgende tekst lezen?
Blijf naar de tekst
M44R
D4T K0MT D00R H3T 3N0RM3 L33RV3RM0G3N V4N 0N23
16 17 Grafieken 20 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 20 21/02/2022 09:39
kijken en na een tijdje kan je de tekst lezen. D323 M3D3D3L1NG L44T J3 213N T0T W3LK3 GR0T3 PR35T4T135 0N23 H3R53N5N 1N 5T44T 21JN.
1N
H3T 83G1N W45 H3T 23K3R N0G M031L1JK D323 T3K5T T3 L323N?
NU K4N J3 H3T W44R5CH1JNL1JK 4L W4T 5N3LL3R L323N 20ND3R J3 3CHT 1N T3 5P4NN3N.
H3R53N5.
Rekenslang
Reken uit van links naar rechts. De
. Zandloper Schrijf de getallen in het rooster. 9 7 4 5 3 5 5 5 1 2 4 3 5 5 4 2 1 2 0 7 7 2 cijfers 3 cijfers 4 cijfers 5 cijfers 12 31 42 44 47 50 58 60 71 72 73 78 120 124 135 152 177 216 281 290 291 382 433 436 475 554 572 644 725 742 777 809 878 902 917 930 1 325 1 329 1 780 2 378 2 864 3 311 3 348 3 729 4 413 5 204 7 358 7 394 7 805 9 132 47 291 37 551 75 677 86 942 89 135 92 360 18 15 + 7 - 3 + 6 x 2 + 35 + 15 = ? 19 Grafieken 21 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 21 21/02/2022 09:39
uitkomst is
Vul de gegevens in de tabel in.
Vijf personen met verschillende nationaliteiten en beroepen wonen naast elkaar. Weet jij wie in welk huis woont en wie wat eet en drinkt?
De persoon in het kleinste huis eet spaghetti.
De Belg woont in het eerste huis.
De Nederlander woont in het blauwe huis.
In het grootste huis wordt biefstuk gegeten.
In het middelste huis wordt bier gedronken.
De Engelsman eet biefstuk.
In het gele huis wordt rode wijn gedronken.
De bakker woont in het groene huis.
De buurman van de bakker eet kip.
De slager drinkt water.
De kapper komt uit Frankrijk en lust geen kip.
De verpleegster woont naast de man die hamburger eet.
De garagist eet pizza.
De Duitser drinkt cola.
De slager eet biefstuk.
De Nederlander eet pizza.
De Duitser woont naast de persoon die witte wijn drinkt.
nationaliteit
beroep eten drinken 20 Grafieken 22 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 22 21/02/2022 09:39
Hoe heb je dit trimester gewerkt?
Naam: Klas: Datum:
• Ben je goed aan het werk? Je mag jezelf beoordelen. 1: slecht 2: niet goed 3: redelijk 4: goed 5: schitterend
• Dit vind ik … Dit vindt mijn leerkracht …
• Ik vind de leerstof dit trimester heel gemakkelijk. gemakkelijk. moeilijk. heel moeilijk.
• Ik heb dit trimester goed doorgewerkt. ja
• Ik ben tevreden over mijn resultaten en werk in de klas. ja
• Dit ga ik de volgende keer beter doen:
• Woordje van de leerkracht:
Handtekening leerling
Handtekening leerkracht
ordelijk werken 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 in orde zijn 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 inzet 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
nee
nee
Grafieken 23 03_Max_Module03_Grafieken_2022-02.indd 23 21/02/2022 09:39
Ik kan
• tabellen en grafieken lezen.
• grafieken tekenen.
Woordenlijst
• dotplot:
• staafdiagram:
• cirkeldiagram:
• lijndiagram of lijngrafiek:
• beelddiagram of beeldgrafiek:
COLOFON
Auteurs Kim Pelkmans en Lief Verbeek - Design & Lay-out die Keure Herdruk 2022/1421
ISBN-nummer 978 90 4863 666 2 - KB D/2020/0147/28
Bestelnummer 90 850 0020 - NUR 127 - Thema YPMF
Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge
RPR 0405 108 325 - © Copyright die Keure, Brugge
Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat het keurmerk van de Forest Stewardship Council® (FSC®) draagt. Dit product is gemaakt van materiaal afkomstig uit goed beheerde, FSC®-gecertificeerde bossen en andere gecontroleerde bronnen.
Grafieken
aardbei chocolade mango vanille yoghurt aantal tieners met hun lievelingsijs chocolade aardbei mango vanille yoghurt aantal tieners 0 1 2 3 4 5 6 smaak lievelingsijs dinsdag maandag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag graden Celcius 0 5 10 15 20 25 dag temperatuur aardbei chocolade mango vanille yoghurt aantal tieners met hun lievelingsijs 8 2 1 6 3 geen sport zwemmen voetbal dans basketbal lievelingssport
03_Max1B_Module3_Grafieken_908500020.indd 24 24/01/2023 14:22
24
