Τεύχος 379

ΡΕΠΟΡΤΑΖ

ΙΠποροουζ - Γκίνσμπερνκ ΠΡΕΜΙΕΡΑ

m. fliupac: ΤΑ ΠΑΛΙΑ

O.-pcEiKovic pc ία μαργαριτάρια

ρ.γααοηκι ·ι.mmm ·m .ιιτροοηιϊρηι ·m .mi ·α.μπκριι

xy

?

Ε

Κ

Δ

Ο

Σ

Ε

Ι

Σ

ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Η σύγχρονη εκδοτική παρουσία στα Ελληνικά Γράμματα

ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Νέα βιβλία 1997

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

ΜΠΑΡΤ ΑΝΣΓΟΤΟΡΘ

ΜΑΡΙΟ ΒΑΡΓΚΑΣ ΛΙΟΣΑ

Μ ετά τον Αννίβα

Μια ιστορία για τον Μ άυτα

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

0 Άντερς Ρίτερ,γιος ναζί αξιωματικού που βρίσκεται τώρα στην Ούμπρια της Ιταλίας, μεγάλωσε στην κατεχόμενη Ρώμη και την ηρεμία της ζωής του την ταράζουν ακόμα οι απόηχοι του αιματηρού παρελθόντος. Ή μήπως είναι το ίδιο το τοπίο της Ούμπρια που αναδίνει ακόμα τις αιματηρές του μνήμες; Εδώ ο Αννίβας με τους Καρχηδόνιους πολεμιστές του περίμενε τους Ρωμαίους να πέσουν στην παγίδα του, εδώ επίβουλες φατρίες πάλευαν για να κερδίσουν τη χαμένη εξουσία με οποιοδήποτε κόστος. Ανατρεπτικό και περίπλοκο το μυθιστόρημα αυτό, αποδεικνύει πως πολύ συχνά ο χάρτης της Ιστορίας είναι και ο χάρτης της ανθρώπινης καρδιάς.

Σ ’ ένα εξαθλιωμένο και σπαρασσόμενο Περού ο αφηγητής αναπλάθει την ιστορία του ουτοπιστή τροτσκιστή Αλεχάντρο Μά­ υτα μέσα από τις μαρτυρίες εκείνων που τον γνώρισαν. Μια δημοσιογραφική έρευνα που καταλήγει σ’ έναν προβληματισμό γύ­ ρω από την επαναστατική ουτοπία. Μα επίσης (ή πάνω απ’ όλα') ένας στο­ χασμός γύρω από τη λειτουργία της μυ­ θιστορηματικής γραφής, καθώς και ένα «ξεγύμνωμα» του ίδιου του συγγραφέα μπροστά στη διαδικασία της δημιουρ­ γίας.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

1

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

ΓΙΑΣΟΤΣΙ ΙΝΟΟΤΕ

ΚΑΖΟΤΟ ΙΣΙΓΚΟΥΡΟ

Το κυνηγετικό όπλο

Ο α π αρη γόρητος

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Το κυνηγετικό όπλο διαθέτει όλες τις με­ γάλες αρετές του Ιάπωνα συγγραφέα: τη σχεδόν επιστημονική ακρίβεια της αφή­ γησης και την οξυδέρκεια βλέμματος, που συνδυάζονται με την τρυφερότητα απέναντι στα ανθρώπινα σφάλματα, τα γηρατειά, τον έρωτα και τη μοναξιά, που είναι και ο πυρήνας αυτού του μυθιστο­ ρήματος. Είναι ένα αίσθημα βιωμένο μέ­ σα από τον παράνομο, όσο και παράφο­ ρο, έρωτα ενός άντρα και μιας γυναίκας, καθώς και από την αξιοπρέπεια και τον πληγωμένο εγωισμό της απατημένης συ­ ζύγου.

0 πρωταγωνιστής αυτής της ιστορίας δεν είναι μόνο ένας άνθρωπος που δεν ξέρει πώς να χρησιμοποιήσει το χρόνο του. Εί­ ναι κάποιος που πάντα πίστευε πως αν κα ταφέρει να δώ σει κ ά π ο ια μέρα την καλύτερη συναυλία του κόσμου, θα μπο­ ρέσει να αποκαταστήσει μέσα του κ ά ­ π ο ιες χαμένες ισορροπίες και ότι από εκεί και πέρα η ζωή του θα μεταμορφω­ θεί σε παράδεισο. «Είναι η πιο φ ιλόδοξη προσ πά θεια του Ισιγκοόρο· θ α ρρα λέο , πολύπ λοκ ο και ωραίο β ιβ λ ίο ...» Σ ά λμ α ν Ράσντι

ΣΕΛΙΔΕΣ: 98

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

1 ΟΣΚΑΡ ΙΧΟΤΕΛΟΣ

ΑΝΤΡΙΟΤ ΚΡΟΥΜΕΤ

Τα Χριστούγεννα του κυρίου Άιβς

Μουσική, σε ξένη γλώσσα

Μ υθ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Κ Α Σ Τ Α Ν Ι Α ΤΗ

Τα Χριστούγεννα του κυρίου Άιβς

Χριστούγεννα τον είχαν βρει έξω από το ίδρυμα, όπου πέρασε τα παιδικά του χρό­ νια. Χριστούγεννα τον είχαν υιοθετήσει. Χριστούγεννα γνώρισε τη γυναίκα του και Χριστούγεννα παντρεύτηκαν. Ήρθαν όμως κάποια Χριστούγεννα που ο γιος του, λί­ γους μήνες πριν μπει στην ιερατική σχολή, δολοφονήθηκε. Η καρδιά του κυρίου Άιβς πάγωσε κι ο πόνος ανέτρεψε όλα όσα π ί­ στευε. Με φόντο την πόλη που δεν κοιμά­ ται ποτέ,τη Νέα Υόρκη, ξεκίνησε μια μονα­ χική, οδυνηρή πορεία για να χτίσει όσα εί­ χαν γκρεμιστεί, να καταλάβει καλύτερα τον κόσμο και να ξαναβρεί την πίστη του.

Η ιστορία εκτυλίσσεται σε μια σύγχρονη Αγγλία, όπως αυτή που οραματίστηκε ο Όργουελ στο 1984, όπου έχει επικρατή­ σει το κομουνιστικό σύστημα. Στην καρ­ διά του βιβλίου όμως χτυπάει ο παλμός μιας φιλίας ανάμεσα σε δύο άντρες -έναν φυσικό κι έναν ιστορικό-παράλ­ ληλα μ’ έναν απαγορευμένο έρωτα σε συνθήκες πολιτικής καταπίεσης, και την ανάπτυξη σκέψεων πάνω στο χαοτικό και αυθαίρετο χαρακτήρα της Ιστορίας. Το πρώτο βιβλίο του πολλά υποσχόμε­ νου νέου Άγγλου συγγραφέα αναπνέει τον αέρα του πολυφωνικού μυθιστορή­ ματος. ΣΕΛΙΔΕΣ: 294

ISBN 960-03-1842-5

ΤΙΜΗ: 4000

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

ΓΚΡΕΓΚΟΡΤ ΜΑΚΝΤΟΝΑΛΝΤ

ΠΑΟΛΟ ΜΑΟΤΡΕΝΣΙΓΚ

Ο Γενναίος

Ο α ντίστροφος κανόνας

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

0 κόσμος του Ραφαέλ είναι οι απόκληροι στην άκρη ενός σκουπιδότοπου κάπου στην Αμερική. Τα σκουπίδια είναι ό,τι έχουν και δεν έχουν. Ο Ραφαέλ όμως εί­ ναι αποφασισμένος να βγάλει την οικογένειά του από την αθλιότητα. Και θα το κάνει, ακόμα κι αν χρειαστεί να πουλήσει τη ζωή του για να τα καταφέρει. Κι έτσι θα συναντήσει τη μοίρα του, τον άνθρω­ πο που είναι π ρόθυμος να του δώσει πολλές χιλιάδες δολάρια, για να «π ρω ­ ταγωνιστήσει» σε μια ταινία με θέμα την εφιαλτική πορεία προς το θάνατο.

Με αφορμή ένα βιολί που πουλιέται σε κάποια δημοπρασία στο Λονδίνο, πλέκε­ ται η φοβερή ιστορία μιας ζωής που έζησε τη μουσική ως απώλεια, τη μαθητεία ως ταπείνωση, και σκότωσε το ταλέντο της σ’ έναν κόσμο σχιζοφρένειας, έναν κόσμο όπου η μουσική έχει αντικαταστή­ σει τη ζωή,την αξιοπρέπεια,τον έρωτα, το παν. 0 Μαουρένσιγκ στήνει μια ιστο­ ρία όπου οι εκπλήξεις και οι ανατροπές δεν είναι απλά αφηγηματικά τερτίπια, αλλά δραματικά σύμβολα των διχασμών και της ιστορικής αγριότητας του αιώνα μας.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

m

ΝΤΑΤΣΙΑ ΜΑΡΑΪΝΙ

ΧΟΤΑΝ ΧΟΣΕ ΜΙΓΙΑΣ

Μ παγκερία

Ε πιστρέφ οντα ς σπίτι

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Μια αυτοβιογραφική αφήγηση που ιχνο­ γραφεί με σύνθετες γραμμές τη Σικελία, μια γη αρχαία, γεμάτη χρώματα και μυ­ ρωδιές. Μια ιστορία που αφηγείται την οικοδομική εξόντωση του τόπου στη δε­ καετία του ’60,την παραδοσιακή οικογε­ νειακή αλαζονεία, τη μόνιμη απειλή της μαφίας. Μια γυναικεία ματιά πάνω στον κόσμο, όπου η συνειδητοποίηση της δια­ φοράς των δύο φύλων οδηγεί στη συνεί­ δηση της καταπίεσης. Ένα κείμενο γεμά­ το υπόγειες διαδρομές.

Ο Χουάν Εστράδε, ερευνώντας τα αίτια της εξαφάνισης του αδελφού του, διαπι­ στώνει ότι αυτός κινεί τα νήματα της ύπαρξής του, έχοντάς τον μετατρέψει σε μυθιστορηματικό ήρωα, πρωταγωνιστή του τελευταίου του έργου. Έ να άρτια δομημένο μυθιστόρημα σε καφκικούς τόνους, μια αλλόκοτη ποιητική γραφή, π ου έχει δώσει στο δημιουργό του μια από τις πρώτες θέσεις στο στερέωμα της ισπανικής λογοτεχνίας.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

m

ΧΑΡΙ ΜΟΤΛΙΣ

ΤΖΕΪΜΣ ΤΖ. ΜΠΑΛΑΡΝΤ

Τα στοιχεία

Ν ύχτες κοκαΐνης

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Σε μια βίλα, κάπου στην Κρήτη, κάποτε, κάποιο καλοκαίρι, ένας συμπαθητικός σαραντάρης, περιτριγυρισμένος από την ιδανική οικογένεια, απολαμβάνει τις δια­ κοπές του στον ήλιο και στη θάλασσα της Μεσογείου. Όμως, να που μια ρωγμή αμ­ φιβολίας κάνει την εμφάνισή της, για να μετατρέψει την ειδυλλιακή ατμόσφαιρα σε σκηνικό μιας ψ ευδαίσθησης. Κάτι απειλητικό, κάτι αφόρητο, κάνει την εμ­ φάνισή του στον ορίζοντα. Τι να ’ναι άραγε αυτό που ετοιμάζεται;

0 μυστηριώδης θάνατος πέντε ανθρώπων απλώνει την απειλητική σκιά του στην ει­ δυλλιακή ατμόσφαιρα της Εστρέλα Ντελ Μαρ, κάπου στις ισπανικές ακτές. Η α ­ στυνομία συλλαμβάνει τον Φρανκ Πρέντις, ιδιοκτήτη του Ναυτικού Ομίλου, που δεί­ χνει αποφασισμένος να ομολογήσει την ενοχή του. Όταν ο αδελφός του Τσαρλς θα προσπαθήσει να του συμπαρασταθεί, θα ανακαλύψει έναν απόκρυφο κόσμο βυθι­ σμένο στο έγκλημα, στα ναρκωτικά και στις σεξουαλικές διαστροφές, έναν κόσμο που απειλεί να καταπιεί και τον ίδιο.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

n

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

ΤΖΩΝ ΜΠΕΡΓΚΕΡ

ΣΤΕΝ ΝΑΝΤΟΛΝΤ

Προς το γά μο

Ερμής, ο αναιδής θεός

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

«Σε μερικές χώρες πρέπει να ’ναι ακόμα δουλειά του συγγραφέα ν’ αγκαλιάζει και να παρηγορεί... να συγκρατεί και να υμνεί τη στιγμή πριν από το σκοτάδι. Με το Προς το γάμο ο Τζων Μπέργκερ έχει γράψ ει ένα μεγάλο, μελαγχολικό και τρυφερό λυρικό έργο, ένα μυθιστόρημα που ξεπερνά κατά κάποιο τρόπο τη μοί­ ρα και το θάνατο. Σε όποιο μέρος του κόσμου κι αν ζω, ξέρω ότι θα ’χω αυτό το βιβλίο μαζί μου».

0 Ερμής, προστάτης των νυχτερινών δια­ δρομών, θεός της τύχης, των εμπόρων, των κλεφτών, και συνοδός των ψυχών στον Κάτω Κόσμο, ξαναεμφανίζεται στη Σαντορίνη το έτος 1990. Ακολουθώντας μια καλλονή από τη Σαξονία, φτάνει ως την Κεντρική Ευρώπη και τη Βόρειο Αμε­ ρική, για να καταλήξει στο συμπέρασμα πως η αναίδεια, που έχει μεταμορφωθεί σε κυνισμό και σκληρότητα, π ρέπει να ξαναγίνει θεμελιώδες συστατικό της ζω­ ής, τόσο για τους ανθρώπους όσο και για τους θεούς.

ΜΑΪΚΛ ΟΝΤΑΑΤΖΕ

ΣΕΛΙΔΕΣ: 303

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

ZAN NT’ ΟΡΜΕΣΟΝ

ΑΜΟΣ ΟΖ

Συνοπτική ιστορία του Παντός

Ο Μ ιχαέλ μου

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Ίσως ποτέ άλλοτε στην ιστορία της λογο­ τεχνίας ένα τόσο φιλόδοξο σχέδιο δεν πραγματώ θηκε με τόση εντέλεια αλλά και με τόση ταπεινοφροσύνη. 0 Ντ’ Ορμεσόν, σαν να ήταν ο σύγχρονος Ευρωπαίος Μπόρχες, αλλά και απόγονος των Γάλ­ λων εγκυκλοπαιδιστώ ν, α ποτολμά να αφηγηθεί τη Γένεση, την πορεία και τις προοπτικές της ανθρωπότητας μέσα από ένα λόγο ο οποίος, χωρίς να ακυρώνει το φιλοσοφικό δοκίμιο, ερωτοτροπεί με το παραμύθι και σφύζει από χιούμορ, αν­ θρωπιά και ευαισθησία. Το αποτέλεσμα είναι ένα κείμενο που αποδεικνύει πως ένα μυθιστόρημα δε χρειάζεται να είναι αστυνομικό για να διαβάζεται απνευστί.

Εν αρχή ην ο έρωτας, ο έρωτας της Χάνα και του Μιχαέλ λίγο πριν από την κρίση του Σουέζ,η αγαπημένη πόλη,το πολιτι­ κό σκηνικό κι η αίσθηση πως ό,τι κι αν γ ί­ νει, τίποτα δεν αλλάζει πραγματικά. Στο βιβλίο που τον καθιέρωσε ως τον σημα­ ντικότερο σύγχρονο ισραηλινό συγγρα­ φέα, ο Αμός Οζ περιγράφει την Ιερουσα­ λήμ μέσα σ’ ένα σκηνικό πολέμου, την εποχή που το κράτος του Ισραήλ δεν έχει ακόμα γεννηθεί, έχει όμως αρχίσει να δια­ μορφώνεται μια ενιαία εθνική ταυτότητα μέσα σ’ ένα μωσαϊκό από γλώσσες και πολιτισμούς.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

m

1

ΛΤΝΤΙ ΣΑΛΒΕΡ

ΖΟΖΕ ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΤ

Η δύναμη της μύγας

Το κατά Ιησούν Ε υαγγέλιον

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Ένα μυθιστόρημα που, με όπλο το κατα­ λυτικό μαύρο χιούμορ του και την ανελέη­ τη γραφή του, μιλάει για την προσπάθεια ενός ανθρώπου να βρει στήριγμα στο μη­ δέν. Είναι ένας άνθρωπος που έχει σκο­ τώσει και ανακρίνεται. Μόνο που ό,τι οι άλλοι θεωρούν έγκλημα ο ίδιος το αντι­ μετωπίζει σαν πράξη καθαρής λογικής. Και ψάχνοντας στις αναμνήσεις του τα νήματα αυτής της «λογικής», το μίσος του για τον πατέρα του, το γάμο του, τη δουλειά του, οδηγείται ως την πρώτη του συνάντηση με τη σκέψη, τη γνωριμία του με το έργο του Πασκάλ, με την αμείλικτη λογική που θα τον απελευθερώσει από το βάρος της μνήμης.

Κρατάτε στα χέρια σας ένα ευαγγέλιο. Η διαφορά του από τα γνωστά Ευαγγέλια είναι ότι ο «ευαγγελιστής» Σαραμάγκου έχει τη δική του αιρετική αλλά απολύτως αληθοφανή άποψη για τα γεγονότα της Καινής Διαθήκης. Το βιβλίο όμως αυτό δεν είναι μια θεολογική πρόταση. Είναι ένα συναρπαστικό, αντιδογματικό μυθι­ στόρημα, γεμάτο ευρήματα, ανατροπές και οικείους χαρακτήρες, που ο συγγρα­ φέας παρακολουθεί άγρυπνα, αποκαλύπτοντάς μας τις πιο απίθανες λεπτομέ­ ρειες της ζωής τους.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

1

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

ΣΑΜ ΣΕΠΑΡΝΤ

Διασχίζοντας τον π α ρά δεισ ο

Το μυστήριο της ερήμου

Για να διασχίσεις τον παράδεισο που λέ­ γεται Αμερική, μπορείς να οδηγήσεις μια Σέβι, μια λιμουζίνα, ένα σαραβαλιασμένο φορτηγάκι Ιντερνάσιοναλ, να πάρεις το τρένο ή να καβαλήσεις ένα κοκαλιάρικο Μάστανγκ. Με ματιά κινηματογραφική ο Σαμ Σέπαρντ -διάσημος ανά τον'κόσμο για τα θεατρικά του έρ γ α - φτιάχνει το παζλ μιας Αμερικής που ψάχνει την ταυ­ τότητά της κι αυτό που εντέλει μένει εί­ ναι η εικόνα ενός νομίσματος π ου το στρίβεις στον αέρα, χωρίς να ξέρεις τι θα σου παρουσιάσει κάθε φορά η άλλη του όψη.

Ο πόλεμος του Κόλπου έχει τελειώσει. Τα στρατεύματα παίρνουν το δρόμο της επιστροφής, όμως ο Τζον Μίλερ δεν έχει επιστρέψ ει α πό την αποστολή για την οποία έφυγε, δύο μέρες πριν από το π έ­ ρας των εχθροπραξιών. Την ίδια ώρα ο Αλί μπεν Φακρ μαζί με άλλους άντρες της Ρίτζνα περπατούν μέσα στην έρημο. Ή ρωες φανταστικοί, με φανταστικές ι­ στορίες. Ο πόλεμος όμως είναι αληθινός, καθώς επίσης και ο χώρος όπου εκτυλίσ­ σεται το δράμα του.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

Μ

ΧΟΡΧΕ ΣΤΑΜΑΔΙΑΝΟΣ

ΛΙΛΙΑΝ ΦΑΣΙΝΓΚΕΡ

Κουτάκια μπίρας στον Ρίο δε λα Πλάτα Μ αγκνταλένα η αμαρτωλή Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Για όλα έφ ταιγε η ζέστη, η ζέστη που οδήγησε τον Οδυσσέα στην ταράτσα του σπιτιού του, για να μπει στη φουσκωτή πισίνα και να δει, μετά από καιρό, τη Μίριαμ. Κι ύστερα η Μίριαμ βρέθηκε να π ε­ ριμένει παιδί, εκείνος να πιάνει δουλειά στο μπαράκι του πατέρα του για να συ­ ντηρήσει την οικογένειά του, ψάχνοντας συγχρόνως κάποια διέξοδο. Η διέξοδος εμφανίζεται με τη μορφή ενός κρουαζιερόπλοιου και ο Οδυσσέας καταστρώνει ολόκληρο σχέδιο απόδρασης για τον π α ­ ράδεισο των ΗΠΑ. Θα γίνει έτσι ο ίδιος ο από μηχανής θεός που θα οδηγήσει τη μοίρα του μακριά από τον προσωπικό του εφιάλτη.

Τι είναι ο άντρας για τη γυναίκα; Κόλαση ή Παράδεισος; Η Μαγκνταλένα, από την πρώτη λέξη αυτού του μυθιστορήματος, έχει δώσει τη δική της απάντηση στο ερώ­ τημα: «Αν υπάρχει κάποιος επί γης Πα­ ράδεισος, οδηγούμαστε σ’ αυτόν μέσα από την Κόλαση». Οι απόψεις της Μαγκνταλένα δεν είναι συμβατικές, όπως δεν είναι συμβατικός και ο τρόπος που διάλεξε για να εξομο­ λογηθεί.

Σ Υ Γ Γ Ρ Α Φ Ε Ι Σ

Α Π’

1

Ο Λ Ο

Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

1

TZIM ΧΑΡΙΣΟΝ

ΠΕΤΕΡ ΧΕΡΤΛΙΝΓΚ

Ο ά νθρω πος της γη ς

Σ ο ύμ π ερ τ

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

0 Τζόζεφ στα σαράντα τρία του νιώθει να πνίγεται απ’ όλα όσα αγαπάει περισ­ σότερο στον κόσμο: τη γη και τα φαντά σματά της, την αγάπη και τη φιλία, την ακεραιότητα της ανθρώπινης φύσης. Από τη μια π ρέπει να διαλέξει ανάμεσα σε δυο γυναίκες, την προκλητική δεκαεπτάχρονη μαθήτριά του και την όμορφη δα ­ σκάλα και φίλη του από τα παιδικά του χρόνια. Από την άλλη πρέπει ν’ αποφ α ­ σίσει αν θα μείνει στο κτήμα του ή θα στραφεί επιτέλους προς τους ανοιχτούς ορίζοντες που λαχταράει και αποφεύγει σε όλη του τη ζωή.

Με μια γλώσσα που μοιάζει φτιαγμένη μόνο για τη μουσική, ο Πέτερ Χέρτλινγκ συνθέτει το πορτρέτο της μεγαλοφυί'ας, την ιστορία μιας σύντομης και δυστυχι­ σμένης ζωής που ενσαρκώθηκε σ’ ένα απαράμιλλο έργο. Η ιλαρότητα και η με­ λαγχολία, η στέρηση, η φιλία και ο έρωτας, το πάθος για τη μουσική, να μερικά από τα πιο έντονα χαρακτηριστικά της π ρο ­ σω πογραφίας αυτής του Φραντς Σ ο ύ ­ μπερτ, που διεκδικεί περίοπτη θέση στη μεγάλη παράδοση της μυθιστορηματικής βιογραφίας.

Ε Ι Κ Ο Σ Τ Ο Σ

ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ

Α Ι Ω Ν Α Σ

ΚΟΛΕΤ

Κλάιν και Β άγκνερ

Η γέννηση της μέρας

Ν ουβέλα

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

0 ευυπόληπτος Φρίντριχ Κλάιν προσπα­ θεί να διαφύγει από την πατρίδα του εφο­ διασμένος με πλαστό διαβατήριο, κλεμμέ­ να χρήματα και ένα ρεβόλβερ. Έχει υιο­ θετήσει το συμβολικό ψευδώνυμο Β ά­ γκνερ. Σε όλη τη διάρκεια της φυγής του τον καταδιώκει ο εφιάλτης της φανταστι­ κής δολοφονίας της γυναίκας και των παι­ διών του. Καταγραφή μιας «τρικυμίας εν κρανίω», αλλά και ολοκλήρωση της π ο ­ ρείας από το σκότος του Βορρά στο φως και στην ιλαρότητα του Νότου, η νουβέλα Κλάιν χαι Βάγκνερ σκιαγραφεί, καταφεύγοντας συχνά σε μεθόδους της ψυχολο­ γίας του βάθους, όλα τα μεγάλα προβλή­ ματα του σύγχρονου δυτικού ανθρώπου.

Η Σιντό,η μητέρα της Κολέτ, με την ποιη­ τική ιδιοσυγκρασία, είναι η καταλληλότε­ ρη για να την οδηγήσει στους γαλήνιους τόπους που επιθυμεί η ώριμη πια γυναί­ κα και συγγραφέας. Έ τσι αρχίζει ένας διάλογος μαζί της, μέσα από τα γράμμα­ τα που εκείνη της είχε στείλει στο παρελ­ θόν, την ίδια στιγμή που η Κολέτ συνομιλεί και με τον νεαρό ερωτευμένο Βιάλ,τον πειρασμό που πάντα καραδοκεί. Το α πο­ τέλεσμα αυτής της σχέσης είναι το βιβλίο αυτό, Η γέννηση της μέρας.

Ε Ι Κ Ο Σ Τ Ο

Σ

Α Ι Ω Ν Α Σ

NT. X. ΛΩΡΕΝΣ

ΜΑΡΤΙΝ ΑΝΤΕΡΣΕΝ ΝΕΞΙΟΤ

0 εραστής της λαίδης Τσάτερλυ

Πέλε ο καταχτητής

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλυ Μυθιστόρημα

0

Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλυ είναι το βιβλίο-σύμβολο μιας ολόκληρης εποχής, μιας εποχής που ο κοινωνικός ιστός μεταμορ­ φωνόταν παρασύροντας τα ήθη σε μια δίνη από ανομολόγητες ως τότε καταστάσεις. Μετά το μυθιστόρημα αυτό, η λέξη « α ι­ δώς» άλλαξε σημασία κι ο έρωτας άλλαξε μορφή. 0 ανάπηρος σύζυγος, σερ Κλίφορντ, σύμβολο της συντηρητικής αναρχίας, ο εραστής, ο δασοφύλακας, Όλιβερ Μέλορς, σύμβολο της ελευθερίας και της αξιοπρέ­ πειας, και τέλος η λαίδη Τσάτερλυ, η ανικα­ νοποίητη σύζυγος, σύμβολο του έρωτα και της μητρότητας, είναι οι πρωταγωνιστές αυτού του δράματος που χάραξε, με τον τρόπο του, τη φυσιογνωμία του αιώνα μας.

Η ιστορία του Πέλε είναι η ιστορία ενός παιδιού που ανδρώνεται στη Δανία στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα, σ’ έναν κόσμο βυθισμένο στη φτώχεια. Η σκλη­ ρότητα, το μεθύσι, η απανθρω πιά και η εκδίκηση συνθέτουν ένα περιβάλλον που θυμίζει Όλιβερ Τουίστ και κάνουν τον ήρωα να μοιάζει με ενσάρκωση του Κα­ λού, που επιβιώνει μέσα από όλων των ειδών τις αντιξοότητες. Ένα από τα κλα­ σικά κοινωνικά μυθιστορήματα του αιώ­ να μας.

Κ Λ Α Σ Ι Κ Η

Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Η

m

m

ΡΟΜΟΤΛΟ ΓΚΑΛΙΕΓΟΣ

ΜΠΑΛΤΑΣΑΡ ΓΚΡΑΘΙΑΝ

Δόνια Μ π ά ρ μ πα ρ α

Ο Υ περκριτής Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Η Δόνια Μπάρμπαρα είναι βιβλίο παναν­ θρώπινο, που θαρρείς και κινείται με τους νόμους του σύμπαντος. Πρόκειται για το σημαντικότερο έργο του κλασικού για τη λογοτεχνία της Λατινικής Αμερικής Ρόμουλο Γκαλιέγος. Ένα μυθιστόρημα που αποδεικνύει ότι η έκρηξη της λατινοαμε­ ρικανικής λογοτεχνίας έχει τις ρίζες της βαθιά στην παράδοση.

0 Μπαλτάσαρ Γκραθιάν είναι μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Ισπα­ νίας της εποχής του μπαρόκ. Ο Τπερχριτής,το κορυφαίο έργο του, είναι ένα κείμε­ νο που οι επιρροές του έφτασαν ως τον Σοπενχάουερ και τον Νίτσε. Η χρήση της σάτιρας και συμβόλων που εναλλάσσονται με προσωποποιήσεις των πιο άυλων πραγ­ μάτων αναγορεύουν τον Τπερκριτή σε αρι­ στούργημα εφάμιλλο του Δον Κιχώτη.

Κ Λ Α Σ Ι Κ Η

Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Η

1

m

ΧΕΝΡΙ ΤΖΕΪΜΣ

ΧΕΝΡΙ ΤΖΕΪΜΣ

Το πορτρέτο μιας κυρίας

Π λατεία Ουάσιγκτον

Μ υθ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υθ ισ τό ρ η μ α

0 Τζέιμς παρέχει γενναιόδωρα στην ηρωίδα του ό,τι της χρειάζεται για να πραγμα­ τώσει τις βλέψεις της: ένα ταξίδι στην Αγ­ γλία, επίδοξους μνηστήρες, μια ολόκληρη περιουσία. Εγκλωβίζει το δημιούργημά του σε μια «φυλακή ελευθερίας», για να το κάνει να νιώσει ακόμα πιο ελεύθερο, ουσιαστικά ελεύθερο.

Στο μυθιστόρημα αυτό ο ώριμος Χένρι Τζέιμς αναπτύσσει για πρώτη φορά όλες εκείνες τις τεχνικές της μυθοπλασίας που τον καθιέρωσαν ως έναν από τους μεγα­ λύτερους τεχνίτες του είδους.

Δ ο υ λεύ ο υ μ ε σ το σ κοτά δι, κ ά νουμ ε ό,τι μ π ο ρ ο ύ μ ε , δίνουμ ε ό,τι έχουμ ε. Η α μ φ ιβ ο λία μ α ς είνα ι το π ά θ ο ς μ α ς και το π ά θ ο ς μ α ς καθήκον μα ς. Ό ,τι α π ομ ένει είναι η τρ έλα της τέχνης. ΧΕΝΡΙ ΤΖΕΪΜΣ

Δ Ι Α Γ Ω Ν Ι Ο Σ

1

11 ΣΤΕΦΑΝ ΜΑΛΛΑΡΜΕ

Μύθοι

Ινδικά π α ρα μ ύθια

Γέννημα μιας χρονιάς σημαδιακής για την εξέλιξη του συγγραφέα Έρμαν Έσσε, αλλά και για την Ευρώπη και τον κόσμο του 1919,χρονιάς που τελειώνει ο Πρώ­ τος Παγκόσμιος Πόλεμος, οι Μύθοι απο­ τελούν ένα καλειδοσκόπιο στο οποίο διακρίνονται ευκρινώς οι μορφές, τα γεωμε­ τρικά σχήματα, οι χρωματικοί τόνοι και οι μουσικοί φθόγγοι του τεράστιου και πολυσήμαντου έργου του. Η πάλη με το σκοτεινό τμήμα του εαυτού τους αποτε­ λεί το ουσιαστικό έργο ζωής όλων ανε­ ξαιρέτως των ηρώων των Μύθων.

Ποια μπορεί να είναι η σχέση του Στεφάν Μαλλαρμέ, κορυφαίου ποιητή του δεύτε­ ρου μισού του δεκάτου ενάτου αιώνα και ενός από τους σημαντικότερους εκπρο­ σώπους του συμβολισμού, με τα ινδικά παραμύθια; 0 ποιητής απλώς ανταποκρίθηκε στην παράκληση της φίλης του Μερύ Λωράν, που ήθελε να δει ορισμένα α π ’ αυτά ξαναγραμμένα από την πένα του. Το αποτέλεσμα είναι μερικές α πο­ λαυστικές σελίδες πρόζας στο ύφος ενός από τους μεγαλύτερους ποιητές της σύγ­ χρονης εποχής.

Μ Ι Κ Ρ Ε Σ

&

Μ Ε Γ Α Λ Ε Σ

ΑΝΤΟΤΑΝ ΓΚΑΛΛΑΝ

Περί της προελεύσεω ς χαι της εξαπλώ σεω ς

Π Ε Ρ Ι Π Ε Τ Ε Ι Ε Σ

ΝΤΙΜΟΝ NT’ ΙΡΒΙΛ, ΜΑΡΣΕΛΙΣ & ΒΟΤΤΙΕ

Η α π α γω γή της Αφροδίτης

του καφέ

Μπορεί για μας το καφεδάκι να έχει γίνει μια συνήθεια καθημερινή, μια απ’ αυτές που περνούν σχεδόν απαρατήρητες, αφού έχουν ριζώσει βαθιά στη ζωή μας. Όμως υπήρξε μια εποχή που ο καφές ήταν ένα εξωτικό ελιξίριο με άγνωστες, ή σχεδόν ά­ γνωστες, ιδιότητες. Και σ’ αυτή την εποχή μάς μεταφέρει ο Αντουάν Γκαλλάν, αφη­ γούμενος την περιπέτεια της εισαγωγής του καφέ στις καθημερινές μας συνήθειες από τον τόπο καταγωγής του, την Αρα­ βία.

Χρειάζεται να το πω ;Καμιά φορά ονειρεύομαι ότι εκείνη που υπήρξε κάποτε προστατευομένη μου δεν έχει ακόμα φύγει από την κηδεμονία μου κι ότι, αφού την ξέβαφα α π’τη Μήλο, θα μπορού σα να την ξεβάφω κι α π ’ τα σκοτάδια στα οποία ζει, κάτω α π’τις φυχρές και σκοτεινές αφίδες του Λούβρου - μ ’ άλλα λόγια, με φαντάζομαι ν’ασκώ τα έσχατα δικαιώματά μου και ν’ απαιτώ για λο ­ γαριασμό της μιαν ακτίνα απ’αυτόν τον ήλιο που την ανέθρεφε και φώτισε την ομορφιά της.

Οι μαρτυρίες των τριών πρωταγωνιστών της α πα γω γή ς και της μεταφοράς της Αφροδίτης της Μήλου από τον τόπο της καταγωγής της στην περίοπτη θέση που κατέχει στο Λούβρο. Η μικρή περιπέτεια ενός μεγάλου έργου τέχνης. ΣΕΛΙΔΕΣ: 138

ΟΙ

Ο Ρ Ι Ζ Ο Ν Τ Ε Σ

Τ Ω Ν

Β Α Λ Κ Α Ν Ι Ω Ν

ΙΒΟ ΑΝΤΡΙΤΣ

ΜΙΛΙΣΑΒ ΣΑΒΙΤΣ

Το γεφύρι του Δρίνου

Ο άρτος και ο φόβος

Μ υθ ιστόρ ημ α

Μ υθιστόρημα

Το γεφύρι του Λρίνου δεν είναι μόνο ένα σημαντικό μυθιστόρημα. Είναι ένα βαλ­ κανικό χρονικό τεσσάρων αιώνων Ιστο­ ρίας, τεσσάρων θρησκειών και τριών εθνο­ τήτων που μοιράζονται τον ίδιο τόπο, την πόλη Βίσιεγκραντ στη Βοσνία. Στο κέντρο όλων αυτών το γεφύρι, αμετακίνητο από τη θέση του, σαν το πεπρωμένο που δια­ τρέχει πότε φωτεινό και πότε σκοτεινό τις ανθρώπινες ζωές. Μόνο αν διαβάσει κα­ νείς το προφητικό αυτό έργο, μπορεί πραγματικά να κατανοήσει τα τραγικά γεγονότα των τελευταίων ετών στη Βοσ­ νία.

Στα χρόνια της Τιτοϊκής Γιουγκοσλαβίας, όταν τα πάντα κυριαρχούνται από την πατρική και αυστηρή μορφή Εκείνου -του στρατάρχη που δεν είναι Θεός αλλά ισάξιος με Θεό- ένα παιδί νιώθει τους πρώτους κραδασμούς της συνείδησής του. Το μυθιστόρημα αυτό είναι ένα ψυχο­ γράφημα μιας ολόκληρης περιόδου της σύγχρονης ιστορίας, αυτής που προετοί­ μασε την έκρηξη των τελευταίων χρόνων στη βαλκανική.

ΟΙ

Ο Ρ Ι Ζ Ο Ν Τ Ε Σ

m ΣΛΟΜΠΟΝΤΑΝ ΣΕΛΕΝΙΤΣ

Φόνος εκ προμελέτης *

Τ Ω Ν

Β

Α Λ

Κ Α

Ν Ι Ω Ν

1 ΦΕΡΙΝΤΕ ΤΣΙΤΣΕΚΟΓΛΟΤ

Η άλλη μεριά του νερού

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Δύο γυναίκες, δύο διαφορετικά πεπρ ω ­ μένα που τα χωρίζει μίσος αιώνιας ιστο­ ρίας. Η νέα, η σύγχρονη μας, που κρύβει την τρυφερότητα της κάτω απ’ τη μάγκι­ κη ομιλία της, και η γιαγιά της, καλλονή μιας άλλης εποχής, ηρωίδα ερώτων τ α ­ ραγμένων. Γύρω τους δυο πόλεμοι: ο ένας, ο π α ­ λιός, ο μεγάλος, κι ο άλλος, ο σημερινός, που λιώνει ένα Βελιγράδι βυθισμένο στη θλίψη.

Η φωνή της Φεριντέ Τσιτσέκογλου είναι μια τρυφερή φωνή που φτάνει στη γλώσ­ σα μας από την άλλη όχθη του Αιγαίου πελάγους. Αφηγείται την ιστορία ενός Έλληνα δικηγόρου, παράλληλα με την ιστορία ενός προοδευτικού Τούρκου που θέλει να το σκάσει «στην άλλη μεριά του νερού», τις περιπέτειες της δυστυχισμέ­ νης αλλά καλόκαρδης Σιντικά χανούμ, του Αράπ Μουσταφά και της Νιχάλ. Κι όλα αυτά μπροστά στο θαλασσινό ορίζοντα που, χωρίς να χάσει την καθη­ μερινή οικειότητά του, διατηρεί την ονει­ ρική διάσταση της «άλλης μεριάς του νε­ ρού».

Τ Ο Π Ο Θ Ε Τ Η Σ Ε Ι Σ

ΑΜΟΣ ΟΖ

Το Ισραήλ, η Παλαιστίνη και η ειρήνη

ΟΥΤΕ ΕΡΧΑΡΤ

Τα καλά κορίτσια πάνε στον Παράδεισο, τα κακά πάνε παντού

Ο ύτε Ε ρ χ α ρ τ Τ α καλά κορίτσια π ά νε στον παράδεισο, τα κακά π ά νε παντού

«Δύο τρόποι υπάρχουν για την επίλυση των τραγωδιών: ο σαιξπηρικός και ο τσεχοφικός. Στο τέλος μιας σαιξπηρικής τρα­ γωδίας η σκηνή είναι σπαρμένη με πτώ ­ ματα και ίσως να αιωρείται κάπου ψηλά το φάσμα της δικαιοσύνης. Στην τσεχοφική τραγωδία, απ’την άλλη, ο επίλογος βρί­ σκει όλους τους ήρωες ψυχικά ράκη, δυ­ στυχείς, πικραμένους, αποκαρδιωμένους, αλλά, παρ’ όλα αυτά, ζωντανούς. Προτι­ μώ λοιπόν την τσεχοφική κι όχι τη σαιξπη­ ρική λύση για την ισραηλινο-παλαιστινιακή τραγωδία».

Οι περισσότερες γυναίκες προτιμούν να είναι «καλά κορίτσια», παρά να διασκεδάζουν και να ευχαριστιούνται τη ζωή τους. Γιατί παραι­ τούνται τόσο εύκολα από κάθε παραστράτη­ μα στην απαγορευμένη ζώνη; Γιατί δυσκο­ λεύονται τόσο να κάνουν αυτό που θεωρείται κακό; Τι φταίει που πολλές γυναίκες θεω­ ρούν ανεπίτρεπτα κάποια πράγματα που για τους περισσότερους άντρες είναι απολύτως φυσιολογικά; Οι παγίδες της σκέψης δυσκο­ λεύουν τη ζωή της γυναίκας. Η Ούτε 'Ερχαρτ τις αναλύει, εξηγεί τους μηχανισμούς που εμποδίζουν τις γυναίκες να σταθούν στα πό­ δια τους, αποκαλύπτει τις κρυφές, υπόγειες απειλές που δεν τις αφήνουν να ζήσουν μια ολοκληρωμένη κι ανεξάρτητη ζωή.

Α Τ Ε Λ Ε Ι Ω Τ Ε Σ

N T

Χ Τ Ε Σ

( Θ Ρ Ι Λ Ε Ρ )

ΡΕΤΖ ΓΚΑΝΤΝΕΫ

ΚΑΛΕΜΠ ΚΑΡ

Πάνω που νιώθαμε ασφαλείς

Ο ψυχίατρος

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

Ήταν μια απλή τρομοκρατική βομβιστι­ κή ενέργεια ή κάποιο σατανικό σχέδιο στο οποίο βρέθηκε μπλεγμένη άθελα της; Στον κόσμο των Μυστικών Υπηρεσιών τί­ ποτα δεν είναι έτσι όπως δείχνει να είναι.

0 συνεργάτης δεν είναι πάντα συνεργά­ της και ο εχθρός δεν είναι αναγκαστικά εχθρός. Ένα συναρπαστικό θρίλερ που αποκαλύπτει άγνωστες πτυχές του π ο ­ λέμου των Μυστικών Υπηρεσιών.

Τόπος: Νέα Υόρκη. Χρόνος: Λίγο πριν χαράξει ο εικοστός αιώνας. Θύτης: Ένας παρανοϊκός δολοφόνος. Θύματα: Νεαροί ομοφυλόφιλοι μετανάστες που εκδίδονται. Αστυνομία, Εκκλησία και πολιτικοί δείχνουν να πιστεύουν ότι τους εξυπηρε­ τεί η δράση του δολοφόνου. Την αντίθετη γνώμη έχει ο εκκεντρικός ψυχίατρος και η συντροφιά του, που είναι αποφασισμέ­ νοι να κόψουν την αλυσίδα της φρίκης.

ISBN960-03-1845-Χ

Α Τ Ε Λ Ε Ι Ω Τ Ε Σ

Ν Υ Χ Τ Ε Σ

( Θ Ρ I Λ Ε Ρ )

ϋ

1

Τ Ζ.Χ . ΜΑΡΞ M ad City

ΜΠΡΑΪΑΝ ΜΟΤΡ Η π ρ οκή ρυ ξη

Μ υθ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υθ ισ τό ρ η μ α

Σε μια ήσυχη επαρχιακή πόλη της Αμερι­ κής ο νοητικά ελαφρώς καθυστερημένος υπάλληλος του τοπικού μουσείου μόλις έχει τραυματίσει θανάσιμα ένα φίλο του και έχει αιχμαλωτίσει μια τάξη από μι­ κρούς μαθητές. Για τον ξεπεσμένο ρε­ πόρτερ, που η μοίρα τον έφερε το πρωί εκείνο στο μουσείο, είναι η ιδανική ευ­ καιρία για να ξαναμπεί στο χώρο των με­ γάλων ρεπορτάζ. Μια ιστορία που α πο­ καλύπτει τα αδίστακτα παιχνίδια που παίζονται χάριν της τηλεθέασης. Μια συ­ γκλονιστική ταινία του Κώστα Γαβρά.

0 Πιερ Μπροσάρ, συνεργάτης της κυβέρ­ νησης του Βισί, είχε οδηγήσει στο εκτελε­ στικό απόσπασμα δεκατέσσερις Εβραί­ ους. Από τότε ζει κυνηγημένος, καταδι­ κασμένος ερήμην σε θάνατο, υπό την προστασία κάποιων φίλων του που κα­ τέχουν ανώτερες θέσεις στη γαλλική κυ­ βέρνηση και την Εκκλησία. Όμως το τέ­ λος του είναι πια κοντά. Αυτοί που άλλο­ τε προστάτευαν τον Μπροσάρ είναι τώ­ ρα έτοιμοι να τον προσφέρουν θυσία σ’ εκείνους που δε σταμάτησαν ποτέ να ζη­ τούν εκδίκηση.

Α Τ Ε Λ Ε Ι Ω Τ Ε Σ

N T

Χ Τ Ε Σ

( Θ Ρ Ι Λ Ε Ρ )

1

m

ΝΤΑΓΚ ΡΙΤΣΑΡΝΤΣΟΝ

ΦΙΛΙΠ ΦΙΝΤΣ

Σκοτεινός α ντίπα λος

Π ρόσωπο με πρό σ ω π ο

Μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

Μ υ θ ισ τό ρ η μ α

0 υποψήφιος γερουσιαστής Μιτς Ντάτον, μετά το ατύχημα που βγάζει από τη μέση τον επικρατέστερο αντίπαλό του, είναι ο σίγουρος νικητής των εκλογών. Όμως ο νέος του α ντίπαλος, ά γνω σ τος και εκ πρώτης όψεως ασήμαντος, εμφανίζεται αποφασισμένος να κερδίσει με οποιονδήποτε τρόπο. Είναι ικανός ακόμα και να σκοτώσει για να πετύχει, κάτι που, όπως αποδεικνύεται, δε θα το κάνει για πρώτη φορά. Για τον Μιτς Ντάτον ο εφιάλτης έχει αρχίσει. Κι ο δρόμος που τον π ερι­ μένει είναι μακρύς, γεμάτος παγίδες και αδίστακτα χτυπήματα.

Σίγουρα δε θα καλούσατε ποτέ ένα δο­ λοφόνο σπίτι σας. Αν όμως έχετε κομπιούτερ και μόντεμ, μπορεί να το έχετε ήδη κάνει. Το μήνυμα στο Δίκτυο ήταν μακάβριο: «Η ζωή σου κινδυνεύει. Τη στιγμή που διαβάζεις αυτές τις λέξεις βρίσκεσαι στο έλεος ενός δολοφόνου. 0 θάνατος στέκεται πίσω σου». Όλοι το εί­ δαν σαν κακόγουστο αστείο. Όσοι α πά ­ ντησαν -οργισμένα ή ειρω νικά-πήρα ν την ίδια απάντηση: «Τώ ρα είσαι σ τό ­ χος». 0 εφιάλτης είχε αρχίσει.

Μ Α Τ Ι Ε Σ

Κ A I

Τ Ο Π Ο Ι

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ

ΓΙΟΖΕΦ ΜΠΡΟΝΤΣΚΙ

Ο ένοικος του Τ ίποτα

Τδατογράφημα

Το άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου γυαλίζει χρυσωμένο σ’ ένα πανύψηλο βά­ θρο. Κάτω σαλεύει σαν χύμα ένα πλήθος ανάκατο: οι απόγονοι του Μοντεζούμα και του Κορτέζ. Οι αποστάσεις, πραγμα­ τικές και μεταφορικές, είναι τεράστιες, όπως παντού στην αμερικανική γη. Δυο τρεις ώρες προς βορράν στις ΗΠΑ η τε­ χνολογία έχει τους δικούς της θεούς και επιβάλλει τις δικές της ανθρωποθυσίες.

0 άνθρωπος όμως μένει παντού ένοικος του Τίποτα, σ’ έναν κόσμο που δεν είναι ούτε σπίτι ούτε καταφύγιο.

«Αυτή η πόλη σου κόβει την ανάσα όποιες κι αν είναι οι καιρικές συνθήκες,η ποικιλία των οποίων, όπως και να ’χει, είναι κάπως περιορισμένη. Κι αν είμαστε πράγματι συνώνυμοι με το νερό,το οποίο είναι από­ λυτα συνώνυμο με το χρόνο, τότε αυτό που αισθάνεσαι γι’ αυτή την πόλη κάνει το μέλλον καλύτερο, συνεισφέρει σε αυτή την Αδριατική ή στον Ατλαντικό του χρόνου που αποθηκεύει τις αντανακλάσεις μας...» Οι μέρες του μεγάλου Ρωσοαμερικανού ποιητή στη Βενετία, μια εσωτερική ματιά σε μια από τις μαγευτικότερες πόλεις του κόσμου.

Μ Α Τ Ι Ε Σ

Κ Α Ι

Τ Ο Π Ο Ι

ΠΑΤΡΙΣΙΑ ΣΤΟΡΑΣ

ΓΚΤ ΝΤΕ ΜΩΠΑΣΑΝ

Α πό την Τυνιδα

Δείπνο

στο Κάψουάν

με την Περσεφόνη

0 Φλωμπέρ έλεγε καμιά φορά: «Μ πο­ ρούμε να φανταστούμε την έρημο,τις π υ­ ραμίδες, τη Σφίγγα, πριν ακόμα τα δού­ με. Αυτό όμως το οποίο δεν αγγίζει καν τη φαντασία μας είναι το κεφάλι ενός Τούρκου κουρέα, καθισμένου στις φτέρ­ νες μπροστά στην πόρτα του. Μα ακόμα πιο περίεργο δε θα ήταν άραγε να γνωρί­ σει κανείς ό,τι συμβαίνει μέσα σ’ εκείνο το μυαλό;»

Κι όμως, η Ελλάδα δεν είναι ο επί γης Πα­ ράδεισος κι οι Έλληνες δεν είναι απόγονοι των βυζαντινών αγγέλων. Μπορούν ακόμα να είναι συμπαθείς ή αντιπαθείς, ευγενείς ή αγενείς κατά περίπτωση, ο παραλογισμός της γραφειοκρατίας τους ν’ αγγίζει τα όρια του γελοίου κι οι εμμονές τους στις παρα­ δόσεις τους να είναι σε μόνιμη ασυμφωνία με το σύγχρονο τρόπο ζωής. Πάντως είναι ζωντανοί. Κι αυτή είναι η μεγάλη αρετή του βιβλίου της Πατρίσια Στόρας,ότι περι­ γράφει μια Ελλάδα ζωντανή, πραγματική, καθημερινή. Η Αμερικανίδα ποιήτρια, που έζησε στην Ελλάδα μοιάζει να συνεχίζει το νήμα που είχε ξετυλίξει ο Χένρυ Μίλερ με τον Κολοσσό του Μαρουσιού.

52

ISBN960-03-1895-6

ΤΙΜΗ: 2000

ISBN960-C

Π Ο I Η Σ Η

ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΣ ΝΙΤΣΕ

Εβραϊκής ποίησης

Ποιήματα

Επιλογή - Πρόλογος - Μετάφραση: Κωστής Μοσκώφ

Πρόλογος - Επιλογή - Μετάφραση: Άγγελος Παρθένης

Το κύριο στοιχείο στην εβραϊκή ποίηση εί­ ναι η παρουσία της παράδοσης αλλά και η συνεχής πρόσκτηση των νέων τρόπων και της καινούριας αγωνίας του κόσμου. Η παράδοση εκφράζεται ως τόπος, ως μυ­ θολογία, ως στάση προς τον Άλλο - ως ηθική. Εκείνο που διακρίνει επίσης την εβραϊκή ποίηση είναι η εντατική αίσθηση της τραγικότητας, τόσο στη συλλογική όσο και στην προσωπική ιστορία του κάθε Εβραίου.

0 Φρειδερίκος Νίτσε, αυτός ο κολοσσός τόσο της ευρωπαϊκής όσο και της παγκό­ σμιας διανόησης του 19ου αιώνα, μας άφησε και μια ξεχωριστή, πολύτιμη κλη­ ρονομιά, έναν σπάνιο, θαμμένο στον ωκε­ ανό των τόσων έργων του, θησαυρό: την ποίησή του. Η ποίηση αυτή έχει το χάρι­ σμα να μας τον κάνει πιο κατανοητό, πιο προσιτό και πιο ανθρώπινο.

Π Ο Ι Η Σ Η

ΤΖΕΖΑΡΕ ΠΑΒΕΖΕ

Δ Ι Γ Λ Ω Σ Σ Α

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗΣ

Ο θάνατος θα ’ρθει και θα ’χει τα μ άτια σου

0 Αλιβάνιστος - Όνειρο στο χύμα

Μετάφραση: Σωτήρης Τριβιζάς

Φιλολογική επιμέλεια: Φώτης Δημητρακόπουλος

Τον Αύγουστο του 1950 ο Ιταλός συγγρα­ φέας και ποιητής Τσέζαρε Παβέζε, σαρά­ ντα δύο ετών τότε, αυτοκτόνησε σ’ ένα ξε­ νοδοχείο του Τορίνο. «Διάλεξε για να πεθάνει», έγραψε αργότερα η Νατάλια Γκίνζμπουργκ, «μια οποιαδήποτε μέρα εκεί­ νου του φλογερού Αυγούστου. Και διάλε­ ξε το δωμάτιο ενός ξενοδοχείου κοντά στο σταθμό, θέλοντας να πεθάνει στην πόλη του σαν ένας ξένος». Στον τόμο αυτό περιλαμβάνονται τα τελευταία ποιήματα που έγραψε ο Τσέζα­ ρε Παβέζε και οι τελευταίες σελίδες του ημερολογίου του, όπου καταγράφεται η πορεία του προς τον έρωτα και το θάνατο.

Τα δυο διηγήματα που παρουσιάζονται εδώ σε γερμανική μετάφραση είναι τα δυο π ρώ τα που μ εταφράστηκαν στα γερμανικά: το 1917 Ο Αλιβάνιστος από τον Dr Ludwig Burchner και το 1944 το Ό νειρο στο χ ύ μ α α πό τον Alexander Steinmetz. Συνοδεύονται από το ελληνι­ κό κείμενο, Ο Α λιβάνιστος μάλιστα σε οριστική έκδοση από το αυτόγραφο του Παπαδιαμάντη, και φιλολογική επισημείωση.

Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Η

T O T

Ε Ρ Ω Τ Α

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΟΤΜΑΣ

ΜΑΡΚΗΣΙΟΣ ΝΤΕ ΣΑΝΤ

Η ιστορία της Βιολέτας

Η φιλοσοφία στο μπουντουάρ

Η ιστορία της Βιολέτας είναι ένα από τα μικρά αριστουργήματα της ερωτικής ρο­ μαντικής φιλολογίας του 19ου αιώνα, που έγραψε ο περίφημος Γάλλος μυθιστοριογράφος και θεατρικός συγγραφέας Α­ λέξανδρος Δουμάς π ατέρα ς. Το έργο απαγορεύτηκε από τη γαλλική λογοκρι­ σία για το αδίκημα της προσβολής των χρηστών ηθών. Στο Παρίσι, στο ρομαντικό 19ο αιώνα, ο νεαρός ζωγράφος Κριστιάν γνωρίζει τη δεκαπεντάχρονη Βιολέτα. Ο νέος δε θα αργήσει να μυήσει την ανυποψίαστη κο­ πέλα στα μυστικά του έρωτα. Μαζί ξεκι­ νούν, με ασίγαστο πάθος, τις ερωτικές τους περιπέτειες, πέρα από τα όρια.

Οι πρωταγωνιστές αυτής της περιπέτειας είναι δυο άντρες και μια γυναίκα, που έχουν αναλάβει να μυήσουν στα μυστήρια του έρωτα μια δεκαπεντάχρονη παρθένα, οδηγώντας την στον πιο περίπλοκο λαβύ­ ρινθο των διαστροφών. Πρόκειται για μια ελεύθερη κατάδυση στα άδυτα της ανθρώπινης φύσης, εκεί όπου κανένας θεός και κανένας κοινωνι­ κός θεσμός δεν μπορούν να καλύψουν τη γύμνια των ενστίκτων.

ΤΟ

Β Ι Β Λ Ι Ο

Σ Τ Ο Ν

Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο

ΤΖΟΖΕΦ NT. ΠΙΣΤΟΝΕ ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΓΟΤΝΤΛΕΪ

ΤΟΜΑΣ ΧΑΡΝΤΤ

N tove, Μ π ρ ά σ κ ο

Τζουντ

Η μυστική ζωή μου στη μαφ ία

Ήταν η πρώτη φορά που ένας πράκτορας του FBI κατάφερε να μπει τόσο βαθιά στη Μαφία, ώστε έφτασε να γίνει συνεταί­ ρος με τρεις φαμίλιες, της Νέας Τόρκης, της Φλόριντα και του Μιλγουόκι. Ήταν η πρώτη φορά και κράτησε έξι χρόνια. Έξι χρόνια που ο πράκτορας Τζο Πιστόνε, με το ψευδώνυμο Ντόνι Μπράσκο, ήταν μό­ νος στην ανατριχιαστική πορεία του μέσα στα σκοτάδια του υπόκοσμου των νονών, των λοχαγών, των εκτελεστών, των εμπό­ ρων όπλων και ναρκωτικών. Μια σχεδόν απίστευτη ιστορία που δεν έχει ακόμη τελειώσει. Ντόνι Μπράσκο. Ακόμα ισχύει το συμ­ βόλαιο της Μαφίας για την εκτέλεσή του...

Το 1895, το τελευταίο μυθιστόρημα του Χάρντυ, Τζουντ, προκαλεί ιερή αγανά­ κτηση στη βικτοριανή Αγγλία. Ο Χάρντυ είχε τολμήσει να γράψει με ειλικρίνεια και καθαρή γλώσσα ένα μυθιστόρημα που το κατηγόρησαν ότι πρόσβαλλε το θεσμό του γάμου, το εκπαιδευτικό σύ­ στημα και τη θρησκεία. Στην πραγματι­ κότητα είχε γράψει ένα βαθύτατα ηθικό έργο. «... Μια βαθιά εξερεύνηση της μο­ ναξιάς του ανθρώπου. [...] Το στυλ του αγγίζει την τελειότητα», σημείωνε ο Τ. S. Eliot.

0 Τζουντ είναι ένας ονειροπόλος χτί­ στης, η προσωποποίηση της τραγωδίας των ανεκπλήρωτων πόθων.

Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ

Ε κ δ η λ ώ σ ε ις

Κ Α Σ Τ Α Ν ΙΩ Τ Η

Δ ΙΑ Λ Ο Γ Ο Σ

Ο

κάθε Δευτέρα από 10.Π.97 Η λογοτεχνία συναντά τις τέχνες Συγγραφείς και ποιητές συζητούν με δημιουργούς από τους χώρους της Τέχνης

rsn

Ο Ι ΣΥΓΓΡΑΦ ΕΙΣ Μ ΙΛ Ο Υ Ν

θ

κάθε Πέμπτη από 30.10.97 Ζωντανές συνεντεύξεις Ελλήνων και ξένων συγγραφέων με τον Θανάση Λάλα

<

I EC 1

Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Ο Σ Λ Ο Γ Ο Σ

ΚΕΝΤΡΟ ΛΟΓΟΥ

κάθε Τετάρτη από 12.11.97 Συναντήσεις με'Ελληνες συγγραφείς και ποιητές. Συζητούν με αναγνώστες και υπογράφουν τα Βιβλία τους

ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ

ο X

και

κάθε Τρίτη από 19.11.97 Το σταυροδρόμι των Ελλήνων και ξένων λογοτεχνών. Έλληνες λογοτέχνες διαβάζουν κείμενα ξένων λογοτεχνών

ΤΕΧΝΗΣ

ΠΟΙΗΤΙΚΟ Α Ν Α Λ Ο Γ ΙΟ Ζωντανή ποίηση και συναντήσεις με καθιερωμένους και νέους ποιητές

Ο ι_

ο

ΤΕΧΝΕΠΟΛΙΣ

10k

LU

Ι­

<

Τέχνη, επιστήμη, πολιτισμός και ιστορία

Η ΣΚΗΝΗ TOY 1Μ από 7.11.97 παραστάσεις του έργου της Μαργκερίτ Ντυράς Μουσική - Δ υο άνθρωποι αγαπήθηκαν και... σκηνοθεσία: Λουκία Ρικάκη με τους Γιώτα Φέστα, Πασχάλη Τσαρούχα

Θ Ε ΑΤΡ ΙΚ Ο Α Ν Α Λ Ο Γ ΙΟ Αναγνώσεις θεατρικών και λογοτεχνικών κειμένων

Θ ε μ ι σ τ ο κ λ έ ο υ ς 104 Αθήνα

Παραστάσεις Stand-up comedy με νέους Έλληνες κωμικούς

π λ η ρ ο φ ο ρ ίες 3802056 3802425

Έλληνες λογοτέχνες και ηθοποιοί παρουσιάζουν λογοτεχνικά κείμενα για παιδιά σε θεατρική μορφή

Ε

Κ

Δ

Ο

Σ

ΝΥΧΤΕΣ Κ Ω Μ Ω Δ ΙΑ Σ ΤΑ ΞΙΔ Ι ΜΕ ΤΙΣ ΛΕΞΕΙΣ

Ε

Ι

Σ

Κ

Α

Σ

Τ

Α

Ν

Ι

ΓΡΑΦΕΙΑ: Ζ αλόγγου 1 1,106 78 ΑΘΗΝΑ, FAX: 382.25.30 ΧΟΝΔΡΙΚΗ ΠΩΛΗΣΗ: Ζ αλόγγου 11,106 78 ΑΘΗΝΑ, FAX: 384.24.31 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Ζωοδόχου Πηγής 3 ,1 0 6 78 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛΕΦΩΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ: 330.12.08 url: w w w .k a s ta n io tis .c o m , e-m ail: info @ k astan io tis.co m ΓΡΑΦΕΙΟ Θ Ε ΣΣΑ ΛΟ Ν ΙΚ Η Σ: Α ριστοτέλους 7,5 4 6 24 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΤΗΛ.: (031) 270.391 - FAX: (031) 271.659

Ω

Ο­ Ι— < Φ

Τ

Η

U U I J U U m U I U U wU Μπ/λίϊ1Λ\7Ζ@ ΟZ*\(K®VS! = β /Λ [Μ @ 3 6 Bestseller 4 1 Βραχυγραφίες

44

Ε.ΚΕ.ΒΙ Θεωρία και κριτική

της λογοτεχνίας Βιβλιογραφικές Προτάσεις από τον Γιώργο Αριστηνό

45 Λεύκωμα Νίκη Καραγάτση 46 Επετηρίδα Νοεμβρίου

5 0 Το ξένο

Βιβλίο Ουίλιαμ Μπάροουζ-Άλεν Γκίνομπεργκ Βιογραφίες Επιμέλεια: Ηλίας Μαγκλίνης

54

Πρεμιέρα «Μουσική, δύο άνθρωποι αγαπήθηκαν και.. .«Επιμέλεια:

ΜυρτώΡάις 5 8 Εξώστης Το τέρας που έφαγε το σενάριο Γράφει ο Γιάννης Δεληολάνης 6 2

Κοντρόλ Μήτηρ ανίας... Γράφει ο Κώστας Πάρλας

0 0 Τα Παλιά Θράσος Καστανάκης: Ο Μεξικανός με τα μαργαριτάρια (Διήγη­ μα) 7 2

Λιλιπούτεια Απαντά ο Νίκος Μπακουνάκης

75

Ρεπορτάζ

ΑΡΙΖΤΕΙΟΝ 1997 Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας & Μετάφρασης

διαβάζω

8 6 Ρεπορτάζ Ντάριο Φο: Nobel Λογοτεχνίας '97

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΒΙΒΛΙΟΥ No 379 ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 1997 ISSN 1106-1383 Σύνταξη: 33.01.313-33.01.239 Λογιστήριο: 33.01.241 Διαφημίσεις: 33.01.313 Συνδρομές: 33.01.315 Fax:33-01.315 Ιδρυτής: Περικλής Αθανασόττουλος Διευθυντής: Ηρακλής Παπαλέξης Σύνταξη: Γιώργος Γαλάντης. ΚατερίναΓρυπονησιώτη, Βασίλης Καλαμαράς, Νένη Ράις, ΒάσωΣπάθή, υπεύθυνηοικονομικών: ΒάσωΣπάθή Συνδρομές:ΑθανασίαΣπάθή Διαφημίσεις: Ηρακλής Παπαλέξης Καλλιτεχνικήεπιμέλεια: ΜαρίαΖαχαριουδάκη Επιμέλεια- Διορθώσεις: Βίκυ Κωτσοβέλου Στοιχειοθεσία - ΗλεκτρονικήΣελιδοποίησηφιλμ-Μοντάζ: ΜΥΡΙΚΗΓραφικές Τέχνες Ζωοδόχου Πηγής 36, τηλ.: 38.44.265- 38.12.373 Εκτύπωση: Δ. Πρίφτης & Υιοί οε Σωνιέρου6, τηλ.: 5232323 Βιβλιοδεσία: Μ. Φουντουλάκης, Παπανικολή 13, Αιγάλεω, τηλ.: 5987432 Διανομή: Νέο ΠρακτορείοΤύπου

O’®

ΤΡ@,ϋ7ΟΆcora/a

Α ρ ισ το τέ λ η ς Ν ικο λαϊΈ η ς (25 Νοεμβρίου 1922 - 8 Οκτωβρίου 1996) 90

Βαγγέλης Κάσσος: Ο εκτροχιασμός του αιώνα (Αναφορά στο τελευταίιο

μυθιστόρημα του Αριστοτέλη Νικολαΐδη: Ο αιώνας τέλειωνε στην κόψη)

94 Αυτομυθιστορία - ανέκδοτο έργο του Αριστοτέλη Νικολαΐδη - Προδημοσί­ ευση αποσπασμάτων 99 Αριστοτέλης Νικολαΐδης: Έσχατη χαρά (προδημοσί­ ευση) 1 0 1 Αριστοτέλης Νικολαΐδης:«Όταν γράφω σε πρώτο πρόσωπο δεν ση­ μαίνει άπ είμαι εγώ» (άγνωστη συνέντευξη στον Θανάση Ντόκο) 1 1 1 Γκέρτα Βουλγαρίδου: Αριστοτέλης Νικολαΐδης- ο ποιητής 1 1 7 Βιογραφικό Αριστοτέ­ λη Νικολαΐδη 1 1 9 Εργογραφία Αριστοτέλη Νικολαΐδη

___________ /ϋΰ®ΔΡ2 IEmm®@®iPC!MiMa___________ 1 2 2 Συνεργάστηκαν οι: Βαγγέλης Αθανασόπουλος, Θανάσης Καραγιάννης, Ηλίας Μαγκλίνης, Κωνσταντίνος Δ. Μαλαφάντης, Σωτήρης Ντάλης, Χρίστος Γίαπαγεωργίου, Γάννης Παπαδάτος, Αλέξης Σταμάτης, Όλγα Σελλά, Δημήτρης Τσατσοάλης

_________________ KpornKBs_________________ 1 4 1 Ελληνική Πεζογραφία Νένη Ευθυμιάδη: Η πόλη των γλάρων Γράφει

Γιώργος Γαβαλάς &ΣΙΑΕ.Ε.

ο Δημήτρης Τσατσούλης 1 44 Ποίηση Αντώνης Φωσπέρης: Η σκέψη ανήκει στο πένθος Γράφει η ΑλκηστιςΣουλογιάννη 1 4 7 Μελέτη Π.Δ. Μαστροδημή-

Γιώργος Γαλάντης Κεντρικήδιάθεση: Αθήνα: «Διαβάζω» Α. Μεταξά 26, Αθήνα 10681 Θεσσαλονίκη: Βιβλιοπωλείο «Κέντροτου βιβλίου», Λασσάνη 9, τηλ. 237.463 Σύνθεση εξωφύλλου: ΜαρίαΖαχαριουδάκη

τρης: Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία

Γράφει ο Μ.Γ. Μερακλής,

1 4 9 Μελέτη Μαίρη Μικέ: Μέλπω Αξιώτη, κριτικές περιπλανήσεις Γράφει ο Βρασίδας Καραλής 1 5 3 Δοκίμιο Ρέα Γαλανάκη: Βασιλεύς ή στρατιώτης Γρά­ φει ο Βαγγέλης Αθανασόπουλος Μ β /ιυϊτπα 1 5 7 Βιβλιογραφικό 1 6 7 Κριτικογραφία

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Ο Δ Υ ΣΣ Ε Α Σ

Η φανταστική αλλά και τόσο πραγ­ ματική Αμερική του περασμένου αιώ­ να από την πένα ενός κλασικού.

Ο έρωτας ενός Πακιστανού και μιας ανικανοποίητης καθηγήτριας στο πολυφυλετικό σημερινό Λονδίνο.

Η πολυκύμαντη ζωή μιας γυναίκας, από την Επανάσταση μέχρι το Με­ σοπόλεμο.

Μια ειρωνική ματιά σε ό,τι λάμπει (και δεν είναι χρυσός) στο σύγχρο­ νο κόσμο μας.

Ν ίκος Μ πελαβίλας

d

S jM A T s lA Κ Α Ι ΊΚ ΙΣ Μ Ο Ι ς το τ

ΤΗΣ 1

Α ρ χ ιπ ε λ α JE IP Α 15ος - 19ος αι.

Μ ια άκρως ενδιαφέρουσα και πρωτότυπη ιστορική μελέτη βα­ σισμένη σε πολύχρονη έρευνα που άρχισε στην Ελλάδα και συ­ νεχίστηκε στα αγγλικά και γαλ­ λικά ναυτικά αρχεία. Μ ε χάρτες, φω τογραφίες και σχέδια του συγγραφέα αλλά και ντοκουμέντα από ελληνικά και ξένα μουσεία.

1 75 σελ., 34x25, πανόδετο, μ ε 5 8 χάρτες και σχέδια, 139 γκραΒούρες και φωτογραφίες (από τις οποίες 81 έγχρωμες).

Ε

κ δ ό σ ε ις

Ο

δυςςεας

ΑΝΔΡΕΑ ΜΩΡΑΪΤΗ 3 - 114 71 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 36.24.326, 36.25.575 - FAX 36.48.030 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: ΣΤΟΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ 5 - 105 64 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ. 32.12.111

LIο

ϋ

Δ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ 10χρόν,ακα,54μέρες ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ

(Jo

ί/ο ΤΖ.ΦΩ0ΥΛΣ

ο . κ ά ρ Υ .€ $ ΚΑΛΕΝΤΗΣ

Η αγάπη άργηβ< μια Κ«Ρβ

ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ

Μ, ΙΝΙΑΚΑ Η καρδιά της βάλαα.ας ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ

Α.ΜΙΧΑΛ0Π0ΥΛ0Υ η άν,£5 καςτανιοτης

Ι.ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Ο Βιασμός της ελληνικής δημοκρατίας ΕΣΤΙΑ

ΕΣΤΙΑ

Ο Α λ χ η μ ισ τη ς

1/ο

Α. ΠΑΠΑΔΑΚΗ

Ο Μ ά γ ος

—

Λ. ΖΩΓΡΑΦΟΥ

Φ. ΓΕΡΜΑΝΟΣ τίρ*ζα ΚΑΣΤΑΝΙΠΤΗΣ

Ζ. ΙΙΝΟΥΕ τ. ςαφ«>. τ.„ 8..ύ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Τα εμπορικότερα Βιβλία του μήνα, σύμφωνα μι τα στοιχεία που μας παραχώρησαν 30 Βιβλιοπώλες απ' όλη την Ελλάδα, δηλώνοντας ο καθένας τους τέσσερα Βιβλία που είχαν τις περισσότερες πωλήσεις.

ΑΘΗΠΑ - Π€ΙΡΑΙΑΣ - ΘΕΣΣΑΑΟΠΙΗΗ Φ. ΓΕΡΜΑΝΟΣ Τερεζα

Π>ΚΟΕΑΟ Ο Αλχημιστής ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ

ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ

Ι,ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ Μ . κ Ρ ά Α γ Υ λ ία Α. ΜΙΧΑΑΟΠΟΥΛΟΥ η « ν τ * ς Α. ΠΑΠΑΔΑΚΗ ο · κ ά Ρ Υ κ ς

ΤΖ,ΦΩΟΥΛΣ Ο Μάγος ΕΣΤΙΑ

κ α ς τ α ν ιο τ η ς

Τ, ΜΑΚΜΙΑΑΑΝ Μα πού πήγαν όλοι οι άντμες QKEANIM

κ α ς τ α ν ιο τ η ς κ αλεντης

Γ, ΤΣΑΝΓΚ Αγριόκυκνοι. Τρεις κόμες της Κίνας ΕΣΤΙΑ

Ι.ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Ο Βιασμός της Ελληνικής Δημσκματίας

ΕΣΤΙΑ

Λ. ΖΩΓΡΑΦΟΥ Η αγάπη άμγησε μια μέΡα ΑΑΕζΑΝΔΡΕΙΑ

Ρ.ΠΙΛΤΣΕΡ Ο γυρισμός ΩΚΕΑΝΙΔΑ

I

π3

*1 Τ.ΜΑΚΜΙΛΛΑΝ Μα πού πήγαν όλοι οι άντρες ΟΚΕΑΝΙΔΑ

Ο

Π.ΟΥΡΜΠΑΝΟ

Γ&

Ι.ΚΑΡΥΣΤΙΑΝΗ

Μ ικ ρ ά Αγ γλία

Α.ΧΑΡΙΤ0Π0ΥΛ0Σ Άρης, οαρχηγός των ατάκτων ΕΐΑΝΤΑΣ |

iiJ o Γ.ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

Κ Ο ΥΡΙΕΡ-ΕΚΔΟΤΙΚΗ

υΐίό

ίΙΖύό

Κ.Μ0ΣΣΕ Έγκλημα οτην αρχαία αγορά ΝΕΦΕΛΗ

Λ.ΔΙΒΑΝΗ Γυναίκες της ζωής της

Ο μεγάλος θυμός

Λ. ΓΚΑΜΠΕΛ ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ

ΚΑΣΤΑΝΙΟΪΗΣ

Νταίάνα

ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ

ΚΛΕΙΔΙ - ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ

To CTOivciaπαρανύοησαν τα ΒιΒλιοπωλείοι Αλεβιζόπουλος-Αργοστόλι. Απρόβλεπτο-Ηλιούπολη. Βαγιονάκης-ΑΘ. Διάλογος-ΒΟρωνας. Διάμετρος-Χαλκίδα. Δημητριάδης-Καλαμάτα. :ης-ΑΘ. Ενδοχώρα-ΑΘ. Εξαρχόπουλος-ΑΘ. Εστία-ΑΘ. Ευσταθίου-Λάρισα. Ζηριχίδης-Θεσσ. Ιανός-Θεοσ. Καραβίας-Ρουσσόπουλος-ΑΘ. Κουκίδα-Κόρινθος. Κρομμύδας-Χίος. Λέσχη του Βιβλίου-ΑΘ. Libro-ΑΘ. Λοξίας-©εσσ. Μεθενίτης-Πάτρα. Πολιτεία-ΑΘ. Σύγχρονη Εποχή-ΑΘ. το Δέντρο-Ρόδος. Φακίνος-Μαρούσι. Φιλιππότης-ΑΘ. Φτούλη-ΒιΒλιοχαρτική-Ν. Ιωνία.

ΑΛΛΕΣ ΟΟΛΕΙΣ Φ, ΓΕΡΜΑΝΟΣ Τερεζα ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ Δ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ίο χρόνια κα. 54 μέρες ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ Ι.ΚΑΡΪΣΤΙΑΝΗ Μικρά Αγγλία ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ Α,ΙΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΥΓιάντες ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ Μ. ΙΝΙΑΚΑ Η καρδιά της θάλασσας ΚΑΣΤΑΝΙΟΤΗΣ Δ,ΚΑΡΙΪΟΠΟΥΛΟΣ Άρης ο αρχηγός των ατάκτων ΕιΑΝΤΑΣ

Π.Κ0ΕΛ0 Ο Αλχημιστής ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ Z.10YE To ζαφείρι του θεού ΨΥΧΟΓΙΟΣ Τ. ΜΑΚΜΙΑΛΑΝ Μα πού πήγαν όλοι οι άντρες ΟΚΕΑΝΙΑΑ Ν. ΕΒΑΝΣ Ο γητευτής των αλόγων ΟΚΕΑΝΙΑΑ ΤΖ. ΦΩΟΥΛΣ 0 Μάγος ΕΣΤΙΑ

ΕΡΑΤΩ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΩΝ - ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 9 2 - 1 1 4 72 ΑΘΗΝΑ 8

ΜΟΥΖΙΚΟΥΛΕΣ

Α θήνα,

ιήή-ννχταμή

ΒΛ

gy μ

< 1

j/ΛΜΠΟΚΩ

'

>ΡΑΝΤΣ ΚΑΦΚΑ

ιl y i

ΡΗΓΑΣ Β ΝΤΑΜΑ , ! ΒΑΛΕΣ

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΑ ΙΤΕί A ΤΟΥ ΓΑΤΟΥ ΜΟΥΡ

Α Φ Ο Ρ ΙΣ Μ Ο Ι

ΙΖΟ^ΕΦ'Λν'Ι αΝΤ I ΤΑ ΤΡΪΑ | ΚΟΡΙΤΣΑΚΙΑ ΤΗΣ ΜΑΜΑΣ ΤΟΥΣ

ΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ ΤΟΥ ΠΑΘΟΥΣ

Πολιτιστική Πρωτεύουσα 1997 Μορφές της Θεσσαλονίκης

ΣΠ Υ ΡΟ Σ ΒΑ ΣΙΛ ΕΙΑΔΗΣ ό Αρχαιότερος Τυπογράφος τής Θεσσαλονίκης (Πατήρ τοΰ Τζιώρτζη Βασιλβιάδου, Συντα­ ξιούχου Σιδηροδρομικού) Μακεδονομάχος

Δημοσίευση σπάνιων ντοκουμέντων οε όλα τα τεύχη του 1997

Τιμητική προσφορά τον «διαβάζω» Από ίο αρχείο θεοχάρη Κυδωνάκη

Πώς να πλουτισΕΤΕ τυμβωρυχώντας ή ροζ ιστορίες και σκάνδαλα

Το βιβλίο της Δ. Λιάνη κυκλοφόρησε στα βιβλιοπω­ λεία και μοσχοπουλήθηκε, όπως αναμενόταν, λόγω της αδικαιολόγητης έως ύποπτης προβολής του α­ πό τις εφημερίδες, τα περιοδικά και κυρίως από την τηλεόραση. Πώς να αντισταθούμε σ' αυτή τη σκανδαλολαγνεία των ημερών που μας σερβίρουν με κάθε επισημότη­ τα τα ΜΜΕ δημιουργώντας προηγούμενο εκεί που υπάρχει το απόλυτο κενό; Είναι μάλλον τόσο απλό! 0 κοινός νους υπαγορεύει: Όσον αφορά στις εφημερίδες και τα περιοδικά, ας αρκεστούμε να θυσιάζουμε το χρόνο μας διαβάζο­

Γλώσσες υπό εξαφάνιση

Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη δημοσίευμα με τίτλο «Η γλώσσα, είδος υπό εξαφάνιση» της Ελευθε­ ροτυπίας (Γερμανικό πρακτορείο), πρέπει σφο­ δρά ν’ ανησυχούμε. Στον αιώνα μας υπάρχουν γλώσσες που πε­ θαίνουν με ταχύτερο ρυθμό από ποτέ, καθε­ ίς μιά παίρνοντας μαζί της ένα σημαντικό μέ­ ρος της ταυτότητας μιας κοινότητας. Ειδικοί εκτιμούν ότι σήμερα μιλιούνται στον κόσμο γύρω στις 6.000-7.000 γλώσσες, ενώ πριν α­ πό 10.000 χρόνια, όταν ο πληθυσμός του πλανήτη ήταν ένα εκατομμύριο, μιλιούνταν περίπου 15.000 γλώσσες. Το ένα τρίτο των γλωσσών που μιλιούνται σήμερα θα έχουν εξαφανιστεί σε διάστημα εκατό χρόνων, ενώ σύμφωνα με άλλες εκτι­

ντας άλλες, σοβαρές ειδήσεις· όσο δε για την τηλε­ όραση, ας γυρίζουμε κανάλι όταν προβάλλεται η κυρία Λιάνη και το βιβλίο της. Αρκετά ταλανιστήκαμε με το φάντασμα του εξω­ φύλλου του βιβλίου (τι αμετροέπεια) που δήθεν προστατεύει τον Ανδρέα Παπανδρέου (από ποιους εχθρούς όταν έχεις τέτοιους φίλους,). Ας μην υποκύψουμε τουλάχιστον στον «πειρασμό» να αγοράσουμε το βιβλίο της. Η σιωπή κι η άρνησή μας αρμόζει στο ιδιότυπο, πολυεκατομμυριούχο πένθος της. Υ.Γ.: Θερμά συγχαρητήρια... στον επιστήθιο φίλο του Ανδρέα Παπανδρέου, Αντώνη Λιβάνη, εκδότη του ανοσιουργήματος.

μήσεις σε διάστημα εκατό χρόνων θα έχει ε­ ξαφανιστεί το 90% των υπαρχουσών γλωσ­ σών. Καθηγητής γερμανικού πανεπιστημίου δηλώνει μάλιστα ότι στην πραγματικότητα «μόνο 600 γλώσσες είναι ασφαλείς». Για την εξαφάνιση των γλωσσών ευθύνονται κα­ τά κύριο λόγο οι πολιτικές, οικονομικές και πολι­ τιστικές πιέσεις που ασκούνται στις μειονότητες από τους ισχυρούς, αλλά και το Internet, μέσω της αγγλικής γλώσσας, που από κάποιους χαρα­ κτηρίζεται ως «εξολοθρευτής γλωσσών». Ας μην ξεχνάμε ότι τίποτα πιο πολύτιμο, ισχυρί­ ζεται ο φιλόσοφος Γιόχαν Γκοτφράιντ, δεν υπάρχει από τη γλώσσα των προγόνων μας. Εκεί βρίσκεται ο πλούτος των αντιλήψεων και των παραδόσεών της, η θρησκεία της και οι αρχές του τρόπου ζωής, εκεί βρίσκεται η ίδια η καρδιά και η ψυχή της.

ώΒ

Ε ισ α γ ω γ έ ς - Ε ξ α γ ω γ έ ς

Η Αλεξάνδρα Τσόλκα στον Επενδυτή μάς πληροφο­ ρεί ότι το 1996, σύμφωνα με το Ε.ΚΕ.ΒΙ, τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας και τον Κρατικό Προϋπολογισμό, το συνολικό ύψος της αγοράς του βιβλίου έφτασε στα 102,9 δισ. Το 16% της αγοράς βι­ βλίου απορροφά το κράτος, ενώ το 84% οι ιδιώτες. Το α’ εξάμηνο του 1996 οι εισαγωγές βιβλίων έφτα-

σαντα 13,8 (στοιχείατης Eurostat). Το 85%των εισα­ γωγών προέρχεται από χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αναλυτικότερα, το 51% κατέχει η Μεγάλη Βρετανία, το 15% η Γερμανία, το 6% οι Κάτω Χώρες και μόλις το 4,5% η Γαλλία. Τέλος, το ελληνικό βιβλίο έκανε εξαγωγές το α’ εξά­ μηνο του 1996 ύψους 3 δισ. Το 79,6% κατευθύνθηκε στην Κύπρο, το 3,6% στις ΗΠΑ, ενώ το υπόλοιπο είχε αποδέκτες τα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Αριθμόν συνέχΐΐα

Κι ενώ η παραγωγή βιβλίων αυξάνεται ε­ ντυπωσιακά (πέρσι έσπασε το φράγμα των 5.000 νέων τίτλων), οι εκδοτικοί οίκοι μειώνο­ νται. Εκείνοι που καταφέρνουν να παρουσιά­ σουν κύκλο εργασιών μεγαλύτερο του ενός δισ. μετριούνται στα δάχτυλα, γράφει η Λώρη Κέζα στον Οικονομικό Ταχυδρόμο. Από τους πίνακες που παραθέτει αντιγρά­ φουμε μόνο τα στοιχεία εκείνα που αφορούν στον τζίρο που έκαναν 15 μεγάλες εκδοτικές επιχειρήσεις και στον αριθμό των νέων τίτλων που διοχέτευσαν στην αγορά το 1996. ΕΚΔΟΤΙΚΟΙ ΟΙΚΟΙ

ΤΖΙΡΟΣ

ΠΑΤΑΚΗΣ 2.35 δις ΝΕΑΣΥΝΟΡΑ 1.073 δις ΣΑΒΒΑΛΑΣ 1.050 δις ΚΕΔΡΟΣ 1 δις ΧΑΡΛΕΚΙΝ ΕΛΛΑΣ 800 εκατ. ΙΩΝ 700 εκατ. ΜΙΝΩΑΣ 690 εκατ. ΩΚΕΑΝΙΔΑ 633,5 εκατ. ΑΓΚΥΡΑ 600 εκατ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ 500 εκατ. ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ 500 εκατ. ΕΣΤΙΑ 450 εκατ. ΨΥΧΟΓΙΟΣ 450 εκατ. ΝΕΦΕΛΗ 385 εκατ.

ΝΕΟΙ ΤΙΤΛΟΙ 399 154 84 103 311 115 117 38 45 77 121 44 50 63

Σημ.: Ο Καστανιώτης δεν αναφέρεται στον παρα­ πάνω πίνακα, διότι αρνήθηκε να απαντήσει στο ε­ ρωτηματολόγιο της έρευνας.

ΓΙΩΡΓ02 ΚΟΡΟΠΟΥΛΗΖ: «ΒΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΣΤΙΧΟΙ;» «Θεωρώ σπουδαίο συζητώντας περί τέχνης να ο­ δηγούμαστε σε αυτό που, στην τέχνη, ξεπερνά την τέχνη και της δίνει το τελικό της νόημα: δεν έ­ χω λοιπόν αντίρρηση να κηρύξουμε έκπτωτη την τελευταία και πιο επικίνδυνη εκδοχή του αναγωγισμού: την αυτοαναφορικότητα. Όμως το φληνά­ φημα περί «βιωματικού στίχου» μάς απαλλάσσει από τον ανταγωνισμό; Ισχυρίζομαι, απιθέτως, πως αυτό το ίδιο επιζητεί να διαβαστεί αναγωγικά, να αποδοθεί στην πολπική αγόρευση την οποία υποκρύπτει. Λένε ότι ο ποιητής έχει βιώματα■δεν κυριολεκτούν, αν δεν είναι ανόητοι■εννοούν ότι η παιδεία, η τεχνική, η σκέψη, ο κριτικός έλεγχος, οι αναφορές σ’ άλλα κείμενα, η ίδια η φόρμα τον ε­ μποδίζουν- μιλά «παρ’ όλα αυτά», χάρη σ’ ένα ζωι­ κό ένστικτο. Στα βάθη της ταυτολογίας «βιωματι­ κός στίχος» (κάθε στίχος είναι βιωματικός) ανακα­ λύπτουμε μια ιδεολογικοποιημένη απλοϊκότητα που συνοψίζει το μίσος προς τη θεωρία■ο «βιω­ ματικός» ποιητής δεν είναι λόγιος, δηλαδή η ανά­ γνωση δεν είναι βίωμα, ούτε ο στοχασμός. Ακούω κιόλας τον αντίλογο: Πίσω από τον προφανή λαϊκι­ σμό αυτής της αντίληψης («το σχολείο της ζωής») ηχεί ο θρήνος για την απώλεια του άμεσου, του αδιαμεσολάβητου. Όμως πιο πίσω ακούγεται κιό­ λας το κενό: η αηιστροφή αυτού του θρήνου σε αποδοχή του τετελεσμένου, η απάρνηση της ποί­ ησης, το ξεθύμασμα της νοσταλγίας σε ευτελείς ρητορικές και συναισθηματικά κλισέ· όσοι εγκω­ μιάζουν τα «βιώματα» εγκλωβίζουν σε στερεό­ τυπα και αποπέμπουν ακριβώς αυτό που λόγιοι εκφυλισμένοι στα δυτικά πανεπιστήμια ονόμασαν άλλοτε lebenswelt: βιωμένο κόσμο. [Απόσπασμα από άρθρο με τίτλο: Υπάρχει αλήθεια «Βιωματικός στίχος»; Καθημερινή, 26/8/97]

Αφίοα για τον αφοπλισμό;

Τώρα που το 26ο Φεστιβάλ Βιβλίου στο Πεδίον του Άρεως ανήκει στο παρελθόν, ας θυμηθούμε μερικά από τα λόγια της Αμάντας Μιχαλοπούλου στην Καθημερινή για την ανεκδιήγητη αφίσα που μας καλούσε (;) στην έκθεση. Σε σκούρο μπλε «σχολικό» φόντο απεικονί­ ζονται δύο κακοσχεδιασμένα περιστέρια που στηρίζουν τρία δερματόδετα βιβλία προτάσσοντας τα στήθη τους... Αν δεν ξέ­ ρεις ότι πρόκειται για έκθεση βιβλίου, νομί­ ζεις ότι είναι εικονογράφηση παλιού ανα­ γνωστικού ή παλιομοδίτικη αφίσα για τον α­ φοπλισμό. Το βιβλίο στην Ελλάδα παραμένει δέσμιο της εικόνας του. Δέσμιο ενός ελιτισμού κα­ κής αισθητικής - αν μπορούν να συνδυα­ στούν αυτά τα δύο. Αυτοεξαντλείται σε ηθικοπλαστικούς συνειρμούς, σε διδακτικά καταπιεστικά μη­ νύματα που βρίσκονται πολύ μακριά από την αληθινή ελευθερία της ανάγνωσης, η οποία χρειάζεται πιο σύγχρονους χειρισμούς. Πάντως ένας δεκατετράχρονος που δεν έχει ανοίξει βιβλίο, αποκλείεται να παρακινηθεί α­ πό την αφίσα για να επισκεφθεί την έκθεση. Τον επόμενο χρόνο τόσο ο Σύνδεσμος Εκδοτών Βιβλίου, ο Σύλλογος Εκδοτών Βιβλιοπωλών Αθη­ νών, όσο και το Κέντρο Βιβλίου, ας συμφιλιω­ θούν με το παρόν. Ας αναθέσουν δηλαδή σ’ ένα νέο ταλαντούχο άνθρωπο να φιλοτεχνήσει την α­ φίσα για το 27ο Φεστιβάλ Βιβλίου.

ΤΙΤΟΖ ΠΑΤΡΙΚΙΟΙ: ΝΑ ΖΗΣΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΕΙΔΩΛΑ «Εγώ πιστεύω ότι η δημοκρατία στον χώρο των γραμμάτων και του πολιτισμού ακο­ λουθεί με μια σχετική βραδυπορία την πολι­ τική δημοκρατία που εμπεδώθηκε με τη μ ε­ ταπολίτευση. Έχουμε μπει σε μια εποχή που η κοινωνία μπορεί να ζήσει χωρίς είδωλα, αλλά ταυτόχρονα έχει την ανάγκη ανθρώπων σημαντικών που να την εκφράζουν. Από τη στιγμή όμως που δεν έχουμε πια ενιαία - ή και μονολιθικά - συλλογικά οράματα, από τη στιγμή που η κοινωνία έχει αναγνωρίσει πως είναι πολλαπλή, το ίδιο θα συμβεί μ ε τους συγγραφείς που την αποτυπώνουν. Μέσα σε μια σειρά από αρνητικά φαινόμενα, να και κάτι θετικό. Για μένα είναι ένα τεράστιο βή­ μα μπροστά το να μπορούμε να ζήσουμε χωρίς είδωλα. Είναι δείγμα ότι συνειδητο­ ποιούμε μια απελευθέρωση που έχει πραγματωθεί. Μια απελευθέρωση από πολιτικές καταπιέσεις και από πνευματικούς κατανα­ γκασμούς». [Απόσπασμα από συνέντϊυξη στη Μ ικέλα Χαρτουλάρη, ΤΑ ΝΕΑ, 2 0 ZcnTcpBpiou 19971

Εγώ... κι οι άλλοι!

On-Line Βιβλιοπωλείο

Το 95% των ενεργώντίτλων βιβλίων όλωντων ελ­ ληνικών εκδοτικών οίκων, ταξινομημένων ανά κα­ τηγορίες, έχει καταχωρήσει ο εκδοτικός οργανι­ σμός Galaxy δημιουργώντας έτσι το πρώτο OnLine βιβλιοπωλείο στον κυβερνοχώρο του Internet. Εκτός από μια πλούσια πηγή πληροφόρησης, στη διεύθυνση W W W .Bookstore.gr., ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να παραγγείλει οποιοδήποτε βιβλίο με αντικαταβολή ή με χρέωση της πιστωτι­ κής του κάρτας. Η παραγγελία, μας πληροφορεί το δελτίο Τύπου, θα διεκπεραιώνεται εντός 2-3 η­ μερών.

Η επιθετική συνέντευξη του Γιώργου Αριστηνού στον Ηλία Κανέλλη στην Κυριακάτικη Ελευθερο­ τυπία, με αφορμή το νέο του βιβλίο με τίτλο «Η α­ κάθιστη σκέψη», τελειώνει ακριβώς έτσι: Η.Κ. Διάβασα τα κείμενά σας και τα βρήκα φορτωμένα, βαριά. Πολλοί μάλιστα λένε ότι είναι βαρύγδουπα. Γ.Α. Φυσικά είναι βαρύγδουπα για τους ψευτοδεείς, για όσους τρέμουν το θόρυβο του καινούριου, ενώ οι ίδιοι ποντίζονται βα­ σανιστικά και αθόρυβα στην εμπνευσμένη ■:. και αυτοϊκανοποιημένη τους μετριότητα. Τις ξέρω εγώ αυτές τις πολύχρωμες «αλε­ πούδες».

ώ ©

ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΙΒΛΙΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Θεωρία και κριτική της λογοτεχνίας Μ Ε ΤΑ ΤΟ 1970 Κ Α Ι Α Κ ΡΙΒΕΣΤΕΡΑ Μ ΕΤΑ την πτώση της χούντας, οι Έλληνες αναγνώστες αρχίζουν να γνωρί­ ζουν δειλά και ακανόνιστα στην αρχή, συστηματικότερα όσο περνούσε ο καιρός, τις νεότερες τάσεις της κριτικής και της θεωρίας της λογοτεχνίας, όπως αυτε'ς διαμορφώθηκαν μετά την «έκρηξη» του στρουκτουραλισμού στην Ευρώπη. Πολλά περιοδικά δημοσιεύουν μελέτες που εμπνε'ονται από τις καινοφανείς αυτε'ς προσεγγίσεις, ενώ παράλληλα εκδίδεται σημαντικός αριθμός βιβλίων, που φέρνουν το αναγνωστικό κοινό σε επαφή με τις πηγές. Ο στρουκτουρα­ λισμός ή δομισμός, η σημειολογία, η αφηγηματολογία, ο ρωσικός φορμαλισμός, η ορθόδοξη και «περιφερειακή» ψυχαναλυτική κριτική, ο μεταδομισ μός, αρχίζουν να γίνονται εργαλεία για την ιχνηλάτηση του λογοτεχνικού φαινο­ μένου και ε'ργου. Μ ια ορισ μένη πανεπιστημιακή παράδοση, μα ζί μ’ έναν συμπλεγματικό κοσμοπολιτισμό που χα­ ρακτήριζε κάποιους (ευάριθμους σίγουρα) πνευματικούς ανθρώπους, δεν επ ίτρεψ αν τ η δημιουργική αφομοίωση και την κριτική ανταπόκριση προς τις νε'ες ιδέες, με αποτε'λεσμα να υπάρξουν υπερβολές και διαστρεβλώσεις. Σήμερα πάντως, το τοπίο ε'χει καθαρίσ ει αρκετά. Ο ι αναζητήσεις στο χώρο των φιλολογικών σπουδών, με τη χειρα­ φέτησή τους από τον ιστορικισμό, έχουν συστηματικά προχωρήσει και στον τόπο μας. Η βιβλιογραφία που προτείνετα ι αποτελεί ελάχιστο δείγμα των ποικίλων τάσεων που υπάρχουν και συνεχώς αναπτύσσονται στον τομε'α της θε­ ωρίας και της κ ριτικής της λογοτεχνίας.

Π Ρ Ο ΤΕ ΙΝ Ε Ι Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Α ΡΙΣΤΗ Ν Ο Σ * NORTHORPFRYE Ανατομία της κριτικής Τέσσερα Δοκίμια Εισαγωγή: Ζ.Ι. Σιαφλέκης Πρόλογος, μετάφραση, επιμέλεια: ΜαριλέναΓεωργουλέα Gutenberg, Αθήνα 1996, σελ. 379 JEAN STAROBINSKI Τρεις μανίες Μετάφραση: Χρήστος Αγγελάκης Βιβλιοπωλείον της Εστίας, Αθήνα, 1992, σελ. 125 ΜΙΧΑΗΛ ΜΠΑΧΤΙΝ Έπος και μυθιστόρημα Πρόλογος, μετάφραση: Γιάννης Κιουρτσάκης Πόλις, Αθήνα 1995, σελ. 91 ΤΕΡΙ ΗΓΚΛΕΤΟΝ Εισαγωγή στη θεωρία της λογοτεχνίας Εισαγωγή, θεώρηση μετάφρασης: Δημήτρης Τζιόβας Οδυσσέας, Αθήνα 1989, σελ. 332

ΡΕΝΕ ΖΙΡΑΡ Κεκρυμμένα a m καταβολής Μετάφραση: Κωνσταντίνος Γκότσης Γ.Α. Κουρής Α.Ε., Αθήνα 1994, σελ. 740 Ζαν Πολ Σαρτρ Μπωντλαίρ Μετάφραση, σχολία: Ν. Φωκάς Ολκός, Αθήνα 1995, σελ. 183 WALTER BENJAMIN Σαρλ Μπωντλαψ Ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού Μετάφραση: Γιώργος Γκουζουλής Αλεξάνδρεια, Αθήνα 1994, σελ. 336 ΤΣΒΕΤΑΝΤΟΝΤΟΡΟΦ Κριτική της κριτικής Ένα μυθιστόρημα μαθητείας Μετάφραση: Γιάννη Κιουρτσάκης Προλεγόμενα: Π. Μουλλάς Πόλις, Αθήνα 1994, σελ. 295

* Ο Γ ώργος Αριστηνός είναι συγγραφέας.

13SCSJ§0OS

Me «ιαισθησία και αμ€σόιητα Ξεφυλλίζοντας το λεύκωμα σελίδα τη σελίδα με τους πίνακες της Νίκης Καραγάτση μπαίνεις σ’ ένα κόσμο απτό, σχεδόν φωτογραφικό κι όμως τόσο ονειρικό. Οι νεκρές φύσεις, οι γωνιές των σπιτιών της, τα αντικείμενα, η Ανδρος σ’ όλο της το ήρεμο μεγαλείο, ο διάσημος συγγραφέας σύζυγός της, αλλά κυρίως τ ’ αποτυπώματα που άφησε ψαύοντας τον εγγονό της - γνωστό ηθοποιό σήμερα - Δημήτρη Τάρλοου συνθέτουν την εικαστική ταυτότητα της Νίκης Καραγάτση που, με τους χαμηλούς τόνους του χρωστήρα και των θεμάτων της, θέλησε να συνομιλήσει με τους ανθρώπους και τα πράγματα χωρίς έπαρση, με ευαισθησία και αμεσότητα. Τα κείμενα που συνοδεύουν το λεύκωμα αποτελούν ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα για τη ζωή και την τέχνη μιας σπουδαίας φυσιογνωμίας της ζωγραφικής.

m

Επιλεκτική καταγραφή οημανπκών, Λησμονημένων, ενίοτε αξιοπερίεργων γεγονότων π ο υ σημάδεψαν τον κόσρο της λογοτεχνίας και της τέχνης γενικότερα

Στην Ελλάδα...

1 Νοεμβρίου 1903: Η παρά­ σταση της «Ορέστειας» στο Βασιλικό Θ έατρο Αθηνών γί­ νεται αφορμή για αιματηρά ε­ πεισόδια («Ορεστειακά»), 2 Νοεμβρίου 1911: Γεννιέται ο Οδυσσέας Ελύτης (χρ. θαν.

στο Μιλάνο ο αρχιμουσικός Δημήτρης Μητρόπουλος (χρ. γενν. 1896).

5 Νοεμβρίου 1 9 4 1 :0 Μ ίλτος Σαχτούρης (1919) κάνει την πρώτη του αιμόπτυση. Το γ ε­ γονός αυτό, καθώς και οι εμπειρίες από τη φρί­ κη τη ς Κατοχής και ένας ατυχής έρωτας, θα κάνουν το νεαρό Σαχτούρη να στραφεί ολο­ κληρωτικά στην ποίηση. Κωστής Κοτζιάς (χρ. γενν. 1921).

6 Νοεμβρίου 1901: Μ ε αφορμή τη μετάφραση των Ευαγγελίων στη δημοτική από την Αλέξαν­ δρο Π άλλη (1851-1933), ξεσπούν βίαια επεισό­ δια στην Αθήνα («Ευαγγελικά»).

8 Ν οεμβρίου 1895: Γεννιέται στην Αθήνα ο ζω­ γράφ ος Γ ιώργος Μ πουζιάνης (χρ. θαν. 1949).

8 Νοεμβρίου 1895: Γεννιέται στις Κυδωνιές της Μ ικρός Ασίας ο Φώτης Κόντογλου (χρ. θαν. 1965).

9 Ν οεμβρίου 1981: Πεθαίνει ο Διονύσης Ρώμας (χρ.γενν. 1906).

11 Νοεμβρίου 1914: Γνωριμία του Αγγέλου Σικελιανού (1884-1951) με τον Νίκο Καζαντζάκη (1883-1957). Την ίδια ακριβώς ημερομηνία, αλ­

λά το 1945, ο Σικελιανός, με τη δεύτερή του γυναίκα Άννα, είναι κουμπάρος στους γόμους του Καζαντζάκη με την Ελένη Σαμίου.

12 Νοεμβρίου 1944: Πεθαίνει ο Τέλλος Α γρα ς (χρ. γενν. 1899).

13 Νοεμβρίου 1979: Πεθαίνει ο Δημήτρης Ψ αθάς (χρ. γενν. 1907).

20 Νοεμβρίου 1927: Γεννιέται ο πεζογράφος Γ ιώ ργος Ιω άννου (χρ. θαν. 1985).

20 Ν οεμβρίου 1978: Πεθαίνει στη Ρώμη ο ζω­ γράφ ος Τζόρτζιο ντε Κίρικο (χρ. γενν. 1882).

25 Ν οεμβρίου 1925: Γεννιέται ο Μ όνος Χατζιδάκις (χρ. θαν. 1994).

28 Ν οεμβρίου 1912: Θ άνατος του ποιητή Λορέντζου Μαβίλη (χρ.γενν. 1860).

29 Νοεμβρίου 1937: Πεθαίνει ο ακαδημαϊκός Παύλος Νιρβάνας (χρ.γενν. 1866).

Τον Νοέμβριο του 1869πεθαίνει από πνευμονία ο Ανδρέας Κάλβος (χρ. γενν. 1792) στην Αγγλία Τον Noe'ttBotoτου 1898 ο Κωνσταντίνος Χατζόπουλος (1868-1920) εκδίδει το περωδικό «Τέ­ χνη», σταθμός για τα ελληνικά γράμματα. Ανά­ μεσα στους συνεργάτες συγκαταλέγονται οι Κ. Παλαμάς, Κ. Θεοτόκης, Γρ. Ξενόπουλος, Α. Καρκαβίτσας, Α. Παπαδιαμάντης, Λ. Μαβίλης, I. Γρυπάρης, Π. Νιρβάνας κ,ά. Τον Νοέμβριο του 1913 γεννιέται στα Ιωάννινα ο πεζογράφος Δημήτρης Χατζής (χρ. θαν.

1981). Τον Νοέμβριο του 1923 απονέμεται το Εθνικόν Αριστείον Γραμμάτων και Τεχνών στον Γρηγόριο Ξενόπουλο (1867-1951).

Στον Κόσμο...

1 Ν ο ε μ β ρ ίο υ 1972: Π εθ α ί­ νει στην Ιταλία ο Α μερικα­ νός ποιητής Έ ζρ α Πάουντ (χρ. γενν. 1885).

2 Ν ο ε μ β ρ ίο υ 1950: Π εθ α ί­ νει ο Ιρλανδός σ υγ γρ αφ έας Τ ζο ρ τζ Μ π έρ ν α ρ ν τ Σ ο (χρ. γενν. 1856). Τα θ έ α τρ α ό ­ λο υ το υ κόσμου σβήνουν τα φ ώ τα προς τιμήν του . Στη δ ιαθήκη το υ αφ ήνει σ αφ είς οδ ηγίες γ ια έν α καινούριο αλφ άβητο με 4 2 γρ άμμ ατα, κ αθένα με ξεχω ρισ τό ήχο και α φ ήνει χρή­ ματα για έρ ευ να προς αυτή τη ν κ α τεύ­ θυνση.

3 Ν ο εμ β ρ ίο υ 1901: Γεννιέτα ι στο Παρίσ ι ο Α ν τρ έ Μ αλρ ό (χρ. θαν. 1976).

4 Ν οευΒ οίου 1920: Ε κ δ ίδ ετα ιτο «Ιερό Δ ά­ σος», έρ γ ο που καθιερώ νει το ν Τ.Σ . Έ λ ιοτ (18 88-1965) ως κριτικό.

6 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1880: Γ εννιέται στην Αυστρία ο σ υγ γρ αφ έας Ρ όμπ ερ τ Μ ο ύ ζιλ (χρ. θαν.

1942).

7 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1913: Γεννιέτα ι ο νομπελί­ σ τας σ υγ γρ αφ έας Α λμπ έρ Κ α μ ί (χρ. θαν.

1960).

8 Ν ο εμ β ρ ίο υ 1900: Γ εννιέται στην Ατλάντα τη ς Α μερικής η σ υγ γρ αφ έας το υ «Ό σα παίρνει ο άνεμος» Μ ά ρ γ κ α ρ ε τ Μ ίτσ ελ (χρ. θαν. 1949).

9 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1918: Π εθ α ίν ει ο Γκιγιόμ Α π ολινέρ (χρ. γενν. 1880) από ισπανική γρίππη.

9 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1953: Π εθ αίν ει ο Ο υα λλός π οιητής Ν τύλα ν Τ ό μ α ς (χρ. γενν. 1914), α­ φ ού είχ ε π έσει σ ε κώμα επί έ ξ ι η μ έρ ες μ ετά από κατανάλωση μεγάλη ς ποσ ότητς αλκο­ όλ.

10 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1897: Π εθ αίν ει ο Α ρ θο ύ ρ ο ς Ρ εμπ ό (χρ. γενν. 1854).

11 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1821: Γεννιέται σ ε νοσοκο­ μείο απόρων τη ς Μ όσ χας ο Φ ίοντορ Ν τοσ τογ ιέφ σ κ ι (χρ. θαν. 1881).

12 Ν οευΒ οίου 1840: Γ εννιέται ο ζω γράφ ος Α ύ γο υσ το ς Ρ ο ντέν (χρ. θαν. 1917).

13 Ν ο εμ β ρ ίο υ 1912: Γ εννιέται ο Ρουμάνος θεα τρ ικ ό ς σ υγ γρ αφ έας Ε υ γένιο ς Ιον έσ κο (χρ. θαν. 1994).

13 Ν οευΒ οίου 1947: Το Β ραβείο Νόμπελ Λ ογοτεχνία ς απ ονέμεται στον Α ν τρ έ Ζ ιν τ (18 69 -19 51 ).

14 Ν ο εμ β ρ ίο υ 1840: Γ εννιέται ο ζω γράφ ος Κ λοντ Μ ο νέ (χρ. θαν. 1926).

18 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1921: Ο Τ.Σ . Έ λ ιο τ βρίσ κε­ τα ι στη Λωζάνη γ ια λό γο υς υγ εία ς. Σ το εκ εί σανατόριο θ α έχ ει γρ ά ψ ει μέχρ ι το Δ εκ έμ­ βριο πάνω από 100 σ τίχους τη ς «Έ ρημης χώρας».

18 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1952: Π εθ α ίν ει ο Π ολ Ελιάρ (χ ρ .γ εν ν. 1895).

21 Ν οευΒ οίου 1910: Π εθ α ίν ει ο Λ έω ν Τολσ τόι (χρ .γ εν ν. 1828).

22 Ν ο εμ β ρ ίο υ 1869: Γεν νιέται στο Παρίσ ι ο Α ν τρ έ Ζιντ.

2 2 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1916: Αυ τοκτονεί ο Α μερικα­ νό ς σ υγ γρ αφ έας Τ ζα κ Λ όντον (χρ. γενν.

1876).

2 4 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1864: Γεννιέτα ι ο ζω γράφ ος Α ν ρ ί ν τ ε Τ ο υ λ ο ύ ζ-Λ ο τρ έκ (χρ. θαν. 1901).

2 7 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1953: Π εθ αίν ει ο Ε υγένιο ς Ο ’ Νιλ (χρ. γενν. 1888) στη Βοστώνη.

2 7 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1970: Φ οβού­ μενος ό τι δ εν θ α το υ επ ιτρέ­ ψουν να επ ιστρέψ ει στην πα­ τρ ίδ α το υ ο Α λ εξά ν τρ Σο λ ζενίτσ ιν (1918) σ τέλνει μήνυμα ό τι δ εν μπορεί να πάει στη Στοκχόλμη γ ια να π αραλάβει το Β ραβείο Νόμπελ.

3 0 Ν οευΒ οίου 1835: Γεννιέτα ι στο Μ ιζούρ ι ο Μ α ρ κ Τ ο υέ ν (χρ. θαν. 1910).

3 0 Ν ο ευΒ ο ίο υ 1900: Π εθ α ί­ νει σ ε έν α ξενοδ οχ είο του Παρισ ιού ο Ό σ κ α ρ Ο υά ιλντ (χρ. γενν. 1854). Λ έγ ε τα ι πως τ α τελ ευ τα ία το υ λό για αφ ορ ούσ αν στην αισθητική τη ς τα π ετσ αρ ία ς του δω ματίου: «Ή αυτή θα φ ύ γ ει ή εγώ».

Τον ΝοέιιΒοιο του 1912 ο Φραντς Κάφκα (18831924) αρχίζει να γράφει τη «Μεταμόρφωση». Θα την ολοκληρώσει μέσα στο Δεκέμβριο. Τον Νοε'ιιΒοιο του 1923 ο Τ.Σ. Έλιοτ δημοσιεύ­ ει κριτική για τον «Οδυσσε'α» του Τξέιμς Τξόις (1882-1941). Τον Νοέμβριο τι >1929 απονέμεται το Βραβείο Νόμπελ στον Τόμας Μαν (1875-1955). Τον ΝοέιιΒοιο του 1960 γυρίζεται στη Νεβάδα της Αμερικής η ταινία «Οι απροσάρμοστοι» του Τζον Χιούστον, μεταφορά του βιβλίου του Άρθουρ Μίλερ (1915). Τον ίδιο μήνα ο Μίλερ χωρίζει με τη Μέριλιν Μονρόε.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙ

ΝΙΚΟΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ

Ο Α Γ ΓΕ Λ Ο Σ ΕΦ ΥΓΕ Ε Υ Τ Υ Χ ΙΣ Μ Ε Ν Ο Σ

______ ΕΣΤΙΑ______ Φ ΡΑΓ ΚΙ ΣΚΟ Σ ΣΟ Μ M AP I ΠΑΣ

Η Λ Α Μ Ψ Η Τ Ο Υ Γ Κ Ρ ΙΖ Ο Υ

Α Λ Η Θ Ε 1 Ν Ο Ο Ρ Φ Α Ν Ι Δ Η Σ Ο Μ Μ Α Ρ ΙΠ Α Α Λ Η Θ Ε I Ν Ο Ο Ρ Φ Α Ν Ι Δ Η Σ Ο Μ Μ Α Ρ ΙΠ Α Α Λ Η Θ Ε I Ν Ο Ο Ρ Φ Α Ν Ι Δ Η Σ Ο Μ Μ Α Ρ III Α Α Λ Η Θ Ε Ι Ν Ο Ο Ρ Φ Α Ν Ι Δ II Σ Ο Μ Μ Α Ρ 1Π Α Α Λ Η Θ Ε Ι Ο Ο Ρ Φ A Ν 1Δ Σ Ο Μ Μ Α Ρ I Π

Σ Σ Σ

Σ 2 Σ 2 Σ Σ Σ Σ Σ Σ

ΕΣΤΙΑ Ο Ρ Φ Α Ν Ι

Δ Η Ο Σ

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ

Β X Β Α ΙΟ Π Ω Α Ε IO N Ά Θ Η Ν Α -Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν ΙΚ Η -Λ Ε Υ Κ Ω Σ ΙΑ

o

n

M P iM -M \ m m m

ΒΙΟΓΡϋΦΙΰ νάματα των Μπάροουζ, Γκίνσμπεργκ και Τζακ Κέs αφορμή το θάνατο δύο από τις σημαντικότε­ ρουακ (Jack Kerouac, 1922-1969), τωντριών κυρίαρ­ ρες φυσιογνωμίες των σύγχρονων αμερικανι­ χων μορφών Beat λογοτεχνίας, είναι κάτι περισσότε­ κών γραμμάτων, του συγγραφέα Ουίλιαμ Σ. Μπάροουζ (William S. Burroughs, 1914-2 Αυγούστουρο από γνωστά στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Εκείνο που αξίζει πάντως να σημειωθεί, και είναι κάτι 1997) και του ποιητή Άλεν Γκίνσμπεργκ (Allen Gins­ που αφορά άμεσα τις εν λόγω βιογραφίες, είναι ότι berg, 1926-3 Απριλίου 1997) παρουσιάζουμε δύο α­ από πολλές απόψεις η ζωή των δύο αυτών δημι­ μετάφραστες στην Ελλάδα βιογραφίες που κυκλο­ ουργών υπήρξε τόσο συγκλονιστική που αναπό­ φόρησαν στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία στις φευκτα επίσκιασε τη (δεδομένη πάντως) σημασία αρχές της δεκαετίας του ’90. Πρόκειται για το «Ένας του έργου τους. Για την ακρίβεια, αυτό ίσως να ισχύ­ ηαράνομος της λογοτεχνίας: Η ζωή και η εποχή του ει περισσότερο για τον «Γκίνζυ», όπως αποκαλούσαν Ουίλιαμ Σ. Μπάροους» (A literary outlaw: The life and χαϊδευτικά τον Γκίνσμπεργκ, έναν ποιητή «γέννημαTimes of William S. Burroughs, εκδ. Pimlico, 1991, θρέμμα» της εποχής του, του οποίου το ποιητικό έρ­ σελ. 660) του δημοσιογράφου και συγγραφέα βιο­ γο δύσκολα μπορεί κανείς να προσεγγίσει ανεξάρτη­ γραφιών Τεντ Μόργκαν (Ted Morgan) και το «Γκίν­ τα από την ιστορική εποχή μέσα στην οποία γεννήθη­ σμπεργκ: Βιογραφία» [Ginsberg: A biography, εκδ.

Simon & Schuster, 1989 (ΗΠΑ) και Viking-Penguin κε. Τα ποιήματα του Γκίνσμπεργκ, πέρα από την ορ­ μή και το πηγαίο πάθος που τα διακρίνει, κινούνται σ’ Books 1990 (Μεγάλη Βρετανία), σελ. 600] του εκδό­ τη, γκαλερίστα και κριτικού Μπάρι Μάιλς (Barry ένα συγκεκριμένο, συμπαγές κοινωνικο-πολιτικό Miles). πλαίσιο, αυτό του πνεύματος αμφισβήτησης που προέκυψε στη δεκαετία του ’60, πλαίσιο το οποίο Γεγονός είναι ότι πολλά έχουν γραφεί και συζητηθεί «καπελώνει» το έργο αφαιρώνταςτου ουσιώδη στοι­ γύρω από το κίνημα της Beat λογοτεχνίας (δες αφιε­ ρώματα διαβάζω, «Η Γενιά των Μπίτνικ» αρ. 64, «Κέχεία αυτονομίας και διαχρονικότητας που πρέπει να χαρακτηρίζει το έργο ενός μεγάλου ποιητή. Ο χρό­ ρουακ» αρ. 249), η οποία άνθισε στην Αμερική λίγο νος θα δείξει, αλλά ίσως το έργο του Γκίνσμπεργκ να μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και έχει περισσότερο ιστορική παρά αισθητική αξία. κυρίως κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’50. Τα ο-

m

Αυτό είναι ένα στοιχείο που με ποικίλους τρόπους υπονοείται στη βιογραφία που έγραψε ο Μπ. Μάιλς, που παρά την τάση εξιδανίκευσης ή και μυθοποίη­ σης που εκφράζει προς το πρόσωπο του Γκίνσμπεργκ, άθελά του ίσως, φαίνεται να λέει πως ναι μεν η ποίησή του έχει τη δική της αξία, ειδικά την περίοδο που πρωτοκυκλοφόρησε, αλλά η «επιβίωσή» του ί­ σως και να οφείλεται στην πληθωρική, χαρισματική προσωπικότητα του ίδιου του ποιητή. Η Αμερική πά­ ντως έχει να επιδείξει πολύ πιο σημαντικούς ποιητές από τον μάλλον υπερεκτιμημένο Γκίνσμπεργκ, ποιη­ τές όπως τον Ουόλτ Ουίτμαν, τον Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς, τον Έζρα Πάουντ ή τον εξαίσιο Ε.Ε.

Cummings. Κάπως ανάλογα, ο βίος του Μπάροουζ υπήρξε άκρως μυθιστορηματικός και γεμάτος συγκινήσεις. Η βιογραφία του Τ. Μόργκαν αποτελεί μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα καταγραφή αυτής της συναρπαστι­ κής πορείας ζωής. Σε αντίθεση με τον Γκίνσμπεργκ, ο Μπάροουζ δεν έγινε ποτέ γραφικός, αντίθετα, υπήρξε ένας ιδιαιτέρως ευφυής συγγραφέας (το πιο σημαντικό και ουσιαστικό δείγμα γραφής του Beat κινήματος) που προχώρησε σε βαθιές τομές πάνω στη φύση όχι τόσο του μυθιστορήματος ή της πεζο­ γραφίας γενικότερα, αλλά πάνω στην ίδια τη φύση

της γραφής, αμφισβητώντας έμπρακτα, μέσα από τις τολμηρές τεχνικές που υιοθέτησε, το νόημα της γραφής, υπονομεύοντας, αναιρώντας ή και καταρ­ γώντας ακόμα, την ίδια της την ουσία. Ελάχιστο εν­ διαφέρον παρουσιάζουν οι σεξουαλικές εμμονές και τα μάλλον συμβατικά εφιαλτικά σχήματα του Μπά­ ροουζ και περισσότερο η διορατικότητα, σχεδόν προφητική τάση που κυριαρχούν κυρίως στα πρώτα βιβλία του, τα οποία στοιχειώνουν «φαντάσματα του μέλλοντος»: από τον εφιάλτη του AIDS, τους σύγ­ χρονους υποχθόνιους μηχανισμούς εξουσίας μέχρι τα «στούντιο πραγματικότητας», όπως αποκαλούσε τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, ο Μπάροουζ προέβλεψε με ευαισθησία και αγωνία σχήματα, πρότυπα ακό­ μα και καταστάσεις που έμελλε να ισχύσουν στην κοινωνική και καλλιτεχνική ζωή κατά τις δύο τε­ λευταίες δεκαετίες. Αν ο Κέρουακ έκανε λόγο για την ιερότητα που χαρακτηρίζει την ανθρώπινη ύπαρ­ ξη, ο Μπάροουζ μίλησε για την κόλαση της σύγχρο­ νης ζωής - διότι κατά βάθος, όσο παράδοξο κι αν ακούγεται, υπήρξε ένα καταπιεσμένος συντηρητικός, νοσταλγός των «σταθερών αξιών», που ίσχυαν μέχρι και το τέλος του προηγούμενου αιώνα, ο οποίος επι­ κάλυψε περίφημα την ηθικοπλαστική και πουριτανική φύση του (απέχθεια για το ανθρώπινο σώμα, α-

.................... ..

κραίος μισογυνισμός, τρομακτικές ενοχές για την ο­ μοφυλοφιλία του) μέσα από τα παράλογα και ανα­ τρεπτικά στοιχεία των γραπτών του. Σε αντίθεση με τους «παραδοσιακούς» συντηρητικούς, ο Μπάροουζ δεν δίσταζε να σπρώξει τα πράγματα στα άκρα, είτε μέσα από τα κείμενά του είτε στη ζωή του την ίδια. Για όλ’ αυτά ο Τεντ Μόργκαν κάνει εκτενή σχόλια και εύστοχες παρατηρήσεις στη βιογραφία του δίνο­ ντας μεγάλη βάση στο διχασμό αυτό που τυραννούσε τον συγγραφέα του «Junkie», ανάμεσα στην ανα­ τρεπτική, ριζοσπαστική του πλευρά, και σε εκείνη του σχεδόν μισανθρωπικού συντηρητισμού του. Πα­ ρά το ότι ως προσωπικότητα υπήρξε αντιφατική, ο Μπάροουζ ποτέ δεν έφτασε στο σημείο να απε­ λευθερώσει αυτά τα συντηρητικά του ένστικτα, ό­ πως ο Κέρουακ που προς το τέλος της ζωής του είχε έρθει σε ανοιχτή αντίθεση με τα «παιδιά των λουλουδιών», το κίνημα των χίπι, υποστηρίζοντας μάλιστα τον πόλεμο στο Βιετνάμ. Την ίδια στιγμή ό­ μως, καχύποπτος όπως ήταν για τα πάντα, δεν αφέθηκε ναταυτιστεί με όλα αυτά τα απελευθερωτικά κι­ νήματα που ξεφύτρωσαν μέσα στη δεκαετία του ’60, σε αντίθεση με τον «χαζοχαρούμενο» Γκίνσμπεργκ. Διαβάζοντας κανείς και τις δύο βιογραφίες και κάνο­ ντας συγκρίσεις γίνεται σαφές πόσο διαφορετικές ή­ ταν οι προσωπικότητες των δύο αυτών ατίθασων

πνευμάτων που υπήρξαν στενοί φίλοι (κάποτε και ε­ ραστές), αλλά που ο καθένας τους χάραξε τη δική του ξεχωριστή πορεία. Εκείνο που παραλείπουν να αναφέρουν και οι δυο βιογράφοι είναι ότι ναι μεν τό­ σο ο Μπάροουζ όσο και ο Γκίνσμπεργκ υπήρξαν α­ συμβίβαστοι, προς το τέλος της ζωής τους όμως, α­ ναπόφευκτα μάλλον, έγιναν μέρος του λεγάμενου α­ μερικανικού κατεστημένου που «ξέρει» να απορρο­ φά και να συντρίβει τα πάντα. Κι αν για μια ακόμη φο­ ρά ο Μπάροουζ διατήρησε ένα μέρος από τη σκοτει­ νή αίγλη του ζώντας σαν ερημίτης, ο πάντα δαιμό­ νιος Γκίνσμπεργκ, μέσα από «επαναστατικές» ε­ μπνεύσεις και πράξεις σχηματικού και επιφανειακού χαρακτήρα, μετέτρεψε το επαναστατικό του πνεύμα σε μια επικερδή επιχείρηση θεάματος και εντυπω­ σιασμού. Πλήθος πληροφοριών για τη ζωή, την προσωπικότη­ τα αλλά και το έργο των δύο αυτών προσωπικοτήτων περιέχουν και τα δύο βιβλία, τα οποία αποτελούν τις μόνες έγκυρες και πλέον ολοκληρωμένες βιογρα­ φίες που έχουν γραφεί για τους δύο αυτούς συγγρα­ φείς. Δεν θα ήταν υπερβολή το να πούμε ότι και τα δύο βιβλία, διαβάζονται σαν συναρπαστικά μυθιστο­ ρήματα, ενώ αναβιώνουν με ζωντάνια μια ολόκληρη εποχή, από τη δεκαετία του '30 ως τα σήμερα.

ΗΑΙΑΣΜΑΓΚΛΙΝΗΣ 0£|

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ

ΑΓΡΑ

© ϋ ίΒ Ζ Δ ϋ Θ KAO Θ Θ Ζ & 'ϋ 'Ρ Θ

«Μουσική, δυο άνθρωποι αγαπήθηκαν και...» «π ρόκειται για έναν έρω τα αβίω το. Ε ίχε β ιω θ εί κάποια στιγμή, αλλά δ εν μπόρεσε π οτέ να απολαύσει τη ν ευτυ χία αντιμ ετώ π ισε π άντα μια έκπτω ση τω ν συναισθημάτω ν και ίσ ω ς γ ί αυτό, επ ειδή δ εν βιω θηκε, θ α διαρκέσ ει. Το αντικείμ ενο σ τη Μουσική είνα ι ο διάλογος»

Μ. Ντυρός

Η

Μουσική γεννήθηκε μετά από μια παραγγε­

λία της αγγλικής τηλεόρασης, και συγκε­ κριμένα του Πήτερ Χολ, για μια σειρά με τίτλο «Ερωτικές Ιστορίες». Το έργο ανέβηκε για πρώτη φορά στο θέατρο στη Γαλλία, στις 8 Οκτωβρίου 1965, στο στούντιο των Ηλυσίων Πε­ δίων, με τους Claire Deluca και Rene Enouk, σε σκηνοθεσία των Alain Astruc και Maurice Jacquemont. Τον ίδιο χρόνο το κείμενο εκδόθηκε από τον Γκαλιμάρ στον πρώτο τόμο με τα θεα­ τρικά της Ντυράς με τίτλο Theatre I. Το 1966 η

& 2ι

Ν τυράς διασκευάζει το έργο για τον κινηματογράφο και κάνει την πρώτη τη ς σκηνοθεσία σε συνερ­ γασία με τον Paul Seban. Η ταινία γυρίστηκε τον Μάιο στο Εβρέ και στη Ντοβίλ, με του ς ηθοποιούς Delphine Seyrig, Robert Hossein, Kylie Dassin και διευθυντή φωτογραφίας τον Sacha Vierny. To 1985, με την ευκαιρία μιας νέας παράστασης του έργου στο θέατρο Rond Point, η Ντυράς που έλεγε πάντα ότι «η πρώ τη εκδοχή τη ς Μ ουσικής υπ ήρξε πολύ σύντομη», γρ άφ ει για το υ ς ηθοποιούς Miou Miou και Sarny Frey μια συνέχεια του πρώτου έργου που θα την οδηγήσει στο να διαφοροποιήσει κατά κά­ ποιον τρόπο και το πρώτο μέρος. Έ τσι η Μ ουσική Δ εύ τερ η που δημιουργήθηκε το Φεβρουάριο 1985 δεν αντικαθιστά τη Μουσική, η ο­ ποία κατά την Ντυράς «αποτελεί ένα αυτόνομο θεατρικό κείμενο» και εντάσσεται σε μια σειρά έργων τη ς Ν τυράς στα οποία την απασχολεί η προοπτική του έρω τα και του πόθου μέσα στον κλοιό του ζευγαριού που προϋποθέτει ο γάμος. Η Μ αργκερίτ Ντυράς διεισδύει με τον μοναδικά δικό τη ς τρόπο στην ερωτική περιπέτεια, τολμά τα μονοπάτια των περιπλανήσεων και παραδίδεται στους δρόμους του πάθους. Ο ερωτικός πόθος, η α­ φήγηση τη ς ιστορίας από το πρώτο σκίρτημα ως το βάθος τη ς κόλασης του έρωτα, περνάει από τη λευκή επιδερμίδα των εραστών, στέκεται στα μοναδικά γαλάζια το υ ς μάτια, χαϊδεύει τα μαύρα τους μαλλιά, τα χείλη που θα ήθελε να φιλήσει για να νιώσει τη γεύση τους, για να γευ τεί την ιστορία τους, την ιστορία των ερωτικών συναντήσεων. Η αρχιτεκτονική του κειμένου ακολουθεί τον ρυθμό των χαδιών, την αισθητική των ονείρων, τ α απρόβλεπτα σκαλοπάτια του πόθου. Ο αναγνώστης γίνεται θεα­ τή ς τη ς ερωτικής π ράξης σε κάθε χειρονομία των χαρακτήρων, ακόμη και αν αυτή δεν θα φ τάσει πο­ τ έ σε αυτό που παραδοσιακά θα αναγνώριζε ως πράξη. Η ερωτική πράξη βρίσκεται παντού σε κάθε λέξη, σε κάθε πρόθεση της σιωπής, σε κάθε αναποφάσιστη κίνηση των χαρακτήρων, σαν ένα χάδι που συντηρεί άσβεστο τον πόθο, σαν μια υπόσχεση που διατηρεί τη μνήμη και κάνει εφικτή την προ­ σμονή, την προσμονή των εραστών. Ό λ α αυτά συνθέτουν μοναδικά υλικά θεατρικής πράξης, εκείνης που διεισδύει στον συναισθηματικό κόσμο του θεατή και από εκεί τα ξιδεύ ει στις αποσκευές του νου, στα μονοπάτια τη ς σκέψης. Είναι, λοιπόν, ένα έργο με αντικείμενο το διάλογο όπου πρωταγωνιστούν, όπως σημειώ νει στον πρό­ λογο η Μ αργκερίτ Ντυράς, «δυο άνθρωποι που αγαπήθηκαν και χώρισαν. Είναι ακόμη νέοι. Έκαναν αυτό που κάνει όλος ο κόσμος. Παντρεύτηκαν, εγκαταστάθηκαν σ ’ ένα σπίτι και μ ετά ιδού γαντζώθη­ καν ο ένας πάνω στον άλλον μ ε τις κακές δυνάμεις του πάθους. Δεν γνωρίζουν ακόμη ότι υπήρξαν θύματα. Βρίσκονται στο Εβρέ για την τελευταία πράξη του χωρισμού τους, εκείνη της κρίσης του διαζυγίου. Ακόμη δεν γνωρίζουν ότι παγιδεύτηκαν. Ή ρθαν εδώ, ο καθένας από την πλευρά του, για να ξανασυναντηθούν για μια τελευταία φορά, αλλά αυτό έγινε περίπου χωρίς τη θέλησή τους. Εκείνος είναι πιο εκτεθειμένος από εκείνη στον πόνο. Εκείνη γνωρίζει, γνωρίζει ότι επικαλείται αυτόν τον πόνο και ότι χωρίς εκείνην θα μπορούσε να είναι σκληρός και άδικος. Και οι δυο σ ε αυτό το ξενοδοχείο στη διάρκεια μια ς καλοκαιρινής νύχτας, χωρίς ένα φιλί, θα τους κάνω να μιλούν μ ε τις ώρες. Για κανένα άλλο λόγο απλά και μόνο για να μιλούν. Στο πρώτο μέρος της νύχτας, ο τόνος τους είναι εκείνος της κωμωδίας του καυγά. Στο δεύτερο μέρος της νύχτας, όχι πια, έχουν επανέλθει σε εκείνη την απόλυτη κατάσταση του απελπι­ σμένου έρωτα». Γύρω από το κείμενο-μουσική παρτιτούρα, η Ντυράς όπως ο συνθέτης ή ο διευθυντής ορχήστρας ση­ μειώνει, επιβάλλει ή υπαινίσσεται τον ρυθμό, τ ις παύσεις, τις σιωπές, πώς γεμίζουν οι ήχοι, οι ανάσες και οι χειρονομίες τον χρόνο, τον χώρο και το συναίσθημα που φαίνεται ό τι αφήνουν κενό οι λ έξεις, κι όμως συχνά φαίνονται να αγγίζουν την κυριολεξία των συναισθημάτων περισσότερο από τις λέξεις,

ee

καθώς συνθέτουν ένα δικό τους άφατο διεισδυτικό και συναισθηματικά λυτρωτικό λόγο. Μια ακόμη υποκριτική και σκηνοθετική πρόκληση στην ερμηνεία αυτού του έργου είναι πώς ακριβώς θα ενδυθούν οι φαινομενικά γυμνές σιωπές που μεσολαβούν ανάμεσα στις λέξεις. Στη στίξη του λόγου οι ήρωες διαμορφώνουν, τολμούν, εκφράζονται με πολύ περισσότερη διαύγεια από ό,τι στο φαινομενικά κυριολεκτικό νόημα των λέξεων. Ένας καθημερινός διάλογος, γραμμένος με εξαιρετική ακρίβεια, δημιουργεί μια πολύπλοκη ερμη­ νευτική παρτιτούρα, η μουσική διεύθυνση της οποίας έχει στόχο τη συναισθηματική αμεσότητα στην επικοινωνία της με τον θεατή. Οι συγκινήσεις, οι μνήμες, τα χαμόγελα, οι αναστεναγμοί, οι θερμοκρασίες, τα αρώματα και οι ήχοι που συμπληρώνει ο θεατής καθώς αφουγκράζεται τη μελωδική πρόταση του έργου το κάνουν να μην πεθαίνει όταν κλείνουν τ α φώτα, όταν κατεβαίνει η μπαγκέτα, αλλά να συγκατοικεί με τον θεατή, ως πολύτιμη αποσκευή στις μετέπειτα περιπλανήσεις του. Αναζητώντας τις δια δρομές της συγκίνησης βρίσκουμε στο έργο της Ντυράς τους υπαινιγμούς εκεί­ νους που καθιστούν κάθε κίνηση, κάθε λέξη ή και κάθε ανάσα μια νότα, ένα τόνο, μια αιτία για να στα­ θούμε και να αντιληφθούμε τον ήχο του πάθους, το ηχόχρω ματου πόθου. Η Μαργκερίτ Ντυράς σε όλο το έργο της καταστρώνει ένα περιβάλλον, μια συνθήκη όπου διδάσκει στους χαρακτήρες της τον πόθο και η ίδια φ εύγει από τη ζωή ερωτευμένη με τη ζωή και τον έρωτα. Έτσι και στο θέατρο, ερωτευμένοι με τη συνάντηση ανεβαίνουμε στο πεντάγραμμο της σκηνής, ντυμένοι το πιο αληθινό μας κοστούμι, έτσι για να ακουστεί η Μουσική.

----------------------------------------Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ----------------------------------------Στην Ελλάδα ίο έ ργο παρουσιάζεται για πρώτη φορά για ο­ ρισμέ νο αριθμό παραστάσεων με τον τίτλο "Μουσική, δυο άνθρωποι αγαπήθηκαν και...», στη σκηνή του Κέντρου Λό­ γου και Τέ χνης«104», Θεμιστοκλέ ους 104. Μετάφραση: Λουκία Ρικάκη Σκηνοθεσία: Λουκία Ρικάκη Παίζουν οι ηθοποιοί: Α ν Μαρί Ρος, Γιώτα Φέστα, Μ ισέλ Νολλέ, ΠασχάληςΤσαρούχας Σκηνικά: ΝτίνοςΠβτράτός Διεύθυνση φωτισμού: Α ργύρ ης θ έ ο ς Μουσική: Beerhoven Sonata No 2 Op. 5 No 2 in G M inor for Piano a n d Cello και Duke Ellington Black a n d Tan fantasy. Βοηθός σκηνοθέτη: Ολυμπιάδα Γώζου Πρεμιέρα: 7 ΝοβμβρΙου 1997 Ο ρισμένος α ριθμός παραστάσβων ώ ς τον Φ ββρουάριο 1998

Η έκδο ση του βιβλίου μ© το έ ρ γ ο στη μορφή που θ α παρουσιαστβί σ το «/ 04», σβ επιμέλβια Τάκη θ βοδω ρόηουλου, μ© α νέκ­ δοτο υλικό από ραδιοφ ω νικές συνβντσύξβις της Μαργκβρίτ Ντυράς, αποσπάσματα από κβίμανά της και αναλυτική βργοβιογραφ'α θ α κυκλοφορήσα από τις ©κδόσβ/ς Καστανιώτη.

Ευρωπαϊκής Ένωσης, πρώτη με το ζωντανό γιαούρτι και με πρότυπο Κέντρο Έρευνας και Ανάπτυξής του, πρώτη με την παραγωγή

ιςγε^πς τ°υ

καταναλωτή. Αυτά δίνουν τον κόσμο ποιότητας, εξέλιξης και πρωτοπορίας της ΔΕΛΤΑ. Έρευνα με πάθος για το καλύτερο, ευαισθησία στις ανάγκες και επιθυμίες του καταναλωτή, σύνολο, αυτά δίνουν το όραμα των ανθρώπων της ΔΕΛΤΑ. Ένα πραγματικότητα μετά από σκληρή δουλειά μίας δεκαετίας. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά για τον κόσμο της ΔΕΛΤΑ.

ΔΕ Λ Τ Α

ιό τον ΓΙΑΝΝΗ ΔΕΛΗΟΛΑΝΗ

BOBAQ® s o k m s ia

Το τέρας που έφαγε το σενάριο Ό λο και πιο συγνά, οι σεναριογράφοι του Χόλιγουντ παλεύουν με έναν καινούριο και τρουεοό εγθοό: τα ειδικά εφ έ προσφέρουν την υπόσγεσπ του ανεξάντλητου θεάυατοο. ua όταν οι λέξεις των ανθρώπων γάνουν τη σηυασία τους, η ταινία Βουλιάζει αύτανδρη... Φαντάζομαι ότι ίσως να φταίει για όλα ο Τζέιμς Κάμερον. Ο τεχνοκράτης σκηνοθέτης της υπέρο­ χης Αβύσσου (στην πραγματικότητα πρόκειται για μια πιο ενήλικη εκδοχή του Εξωγήινου του Στίβεν Σπίλμπεργκ) έφ ερε στην οθόνη το πρώτο «παιδί» της ψηφιακής τεχνολογίας των εφέ, ένα πρωτεϊκό πλοκάμι νερού που άφησε άφωνους τους χαρακτήρες του φιλμ. Η ίδια τεχνολογία έ ­ μελλε να αφήσει άφωνο και το κοινό, εξελισσόμε­ νη με άλματα μέσα από υπερ-επιτυχία του κινημα­ τογράφου του θεάματος, τίτλους σαν τον Jurassic Park, το Φ όρεστ Γκαμπ ή την περσινή Μ έρα Ανεξαρτησίας και το φετινό Αντρες μ ε τα Μαύρα. Η ιστορία με δυο λόγια; Η ψηφιακή επε­ ξεργασία της εικόνας καταργεί τ α όρια του αδύ­ νατου...

ΘΘι

... Αλλά πάλι, το αδύνατο δε μοιάζει πλέον διόλου με αυτό που είχαμε συνηθίσει. Ένα από τα «φετίχ» της Μ έρας Ανεξαρτησίας, για παράδειγμα, ήταν οι σκηνές καταστροφής του Λευκού Οίκου και των μεγαλουπόλεων των ΗΠΑ, ένα δώρο φανταστικού ολέθρου που παγίδεψε την προσοχή εκατομμυρίων θεατών (πίσω απ’ τη λάμψη των εφέ, έτσι ή αλλιώς, η Μ έρα δεν είναι παρά ένα μέτριο b-movie). Οι παραγωγοί ό­ μως ήδη αναρωτιούνται: πόσο καιρό μπορεί να πιάνει το συγκεκριμένο κόλπο του «πιο μεγάλο, πιο πο­ λύ»; Αφού ρημάχτηκε η Αμερική, αφού ανατιναχτεί η Ευρώπη και καταβροχθιστεί ο πλανήτης, φιλμ και κοινό βρίσκονται στο ίδιο άβολο κενό: και τώρα τι έμεινε να γίνει; Σ ’ ένα κόσμο της εικόνας, η υπερβολή δε μετριέται μόνο με κινηματογραφικά καρέ, μα και με «ψυχολογι­ κές» συνέπειες. Τα μάτια συνηθίζουν τα πάντα και το φετινό αμερικάνικο καλοκαίρι, με την πληθώρα των πανάκριβων παραγωγών του, ένιωσε τις συνέπειες. To Lost World, παρά την πιο εξελιγμένη γενιά των ε­ φέ του, δεν κατάφερε να ξεπεράσει (ή να πλησιάσει...) τις εισπράξεις του Jurassic Park (1993), πρώτου δεινοσαυρικού έπους του Στίβεν Σπίλμπεργκ παρά τους μεγατόνους δράσης, το Speed 2 καταποντίστη­ κε και το Μπάτμαν και Ρόμπιν, όμως, κόστισε τα περισσότερα κι έφ ερε πίσω λιγότερα από κάθε άλλον Μπάτμαν. Χωρίς τις ευλογίες ενός φρέσκου και δυναμικού σεναρίου, οι πρόσφατα δημιουργημένοι παιχνιδότοποιτης ψηφιακής φαντασίας ερημώνουν πολύ γρήγορα. Φαίνεται όμως πως κι οι σεναριογράφοι ακολουθούν τις προτιμήσεις των παραγωγών, οδηγώντας με τραγική ευκολία (και άγνοια κινδύνου) τη δράση των ταινιών τους πέρα από το απίθανο. «Δε λαμβάνω υπόψη ποια ειδικά εφ έ είναι εφικτά, γιατί δεν ξέρω τι μπορεί να επιτευχθεί και τι όχι», δηλώνει ο Εντ Σόλομον, σεναριογράφος της φετινής υπερ-επιτυχίας Οι Άντρες μ ε τα Μαύρα, «κι έτσι τα εφ έ δεν επηρεά­ ζουν διόλου το γράψιμό μου». Η άποψη του Σόλομον αντανακλά εκείνη της πλειοψηφίας των σεναριογράφων. Αυτό που όμως δεν λαμβάνεται υπόψη είναι η γρήγορη εξοικείωση του κοινού με τα εφέ, ο τρόπος με τον οποίο ο νεοτερισμός του «πέρα από τα όρια» γερνάει παράλογα γρήγορα χωρίς ένα σενάριο ικανό να στηρίξει τη δραμα­ τουργία. Η οπτική ευλογία του πέρα - από - κάθε - όριο ειδικού εφ έ γίνεται κατάρα, αν καταστρέφει τα α­ φηγηματικά πλαίσια της όλης ιστορίας. Μ ’ άλλα λόγια, ένας «άτρωτος» ήρωας κινδυνεύει θανάσιμα (μαζί του κι η ταινία, βεβαίως) να ξεπέσει στην αδιαφορία του κοινού, παρά την πλημμύρα των εφ έ - βλέπε τη μέτρια πορεία του Μ π ά τμ α ν αντίθετα η προσπάθεια του Air Force One να δημιουργήσει έναν ανθρώπι­ νο ήρωα, ανταμείφθηκε από το αμερικάνικο κοινό, που έκανε το One επιφανή καλοκαιριάτικη επιτυχία. «Αγκίστρι» στο δόλωμα ο πανταχού αγαπητός σταρ Χάρισον Φορντ σε συνδυασμό με τη σωστή ποσότη­ τα ρεαλισμού στις βάσεις του σεναρίου - μια κατάσταση που οι θεατές μπορούν ν’ αντιληιρθούν με αν­ θρώπινους όρους - χρυσώνει το χάπι της φαντασίας κι ανταμείβει την ταινία, κρατώντας τη συγκριτική πειθώ της ακόμα κι όταν η πρόεδρος των ΗΠΑ κρέμεται έξω από το ιπτάμενο αεροπλάνο του, ενώ λίγα μέτρα παραπέρα εκρήγνυται το σκάφος ανεφοδιασμού! Μέτρον άριστον, λοιπόν, για το Χόλιγουντ; Αν οι ηθοποιοί θέλουν να διατηρήσουν τη διαφορά τους από τα καρτούν, ναι. Ο σεναριογράφος Εντ Νόιμαγιερ έχει στο ενεργητικό του το Robocop Πολ Βερχόφεν και συνεργάζεται ξανά με τον Ολλανδό σκηνοθέτη στην επιστημονική φαντασία του φετινού Starship Troopers. Αυτή την εποχή, το Starship, αφηγούμενο την ιστορία σύγκρουσης γήινων με μια φυλή τερ ά­ στιων εντόμων, κρατάει το ρεκόρ των πλάνων με ειδικά εφ έ - γύρω στα 500 πλάνα με ψηφιακή επεξεργα­ σία - μα ο Νόιμαγιερ έχει ήδη πολύ καλή αντίληψη των ορίων. «Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε μέσα σ’ ένα όργιο της εικόνας. Ό λοι θέλουν να συσσωρεύουν εφέ, μα τελικά ο θεατής νιώθει το εσωτερικό κενό». Υπόψη, αυτές οι απόψεις δεν προέρχονται από πρωτάκουστους ανεξάρτητους παραγωγούς και ρομα­ ντικούς νέους σκηνοθέτες, μα μέσα από τα ίδια τα σπλάχνα του Χόλιγουντ. Ο Εντ Σόλομον κινείται ακρι­ βώς στο ίδιο κύμα λέγοντας ότι το φιλμ φαντασίας - σε βάρος - του - σεναρίου ήδη πεθαίνει: «Ίσως να μένει άλλος ένας χρόνος που ο κόσμος θα πηγαίνει σινεμά μόνο για να βλέπει ειδικά εφέ. Ή δη από φέτος απογοητεύτηκαν πολλοί από τον τρόπο που τα στούντιο προσπαθούν να πωλούν ταινίες-γεγονότα. ..». Τι σημαίνει γεγονός για το Χόλιγουντ; Σίγουρα, μια πλούσια ταινία, με τα χρήματα να «φαίνονται» στην ο­ θόνη. Τι θα ήταν γεγονός για τους θεατές με τα θαμπωμένα μάτια; Επιτέλους, ταινίες όπου τα ψηφιακά ε­ φέ δεν θα πρωταγωνιστούν, αλλά θα υπηρετούν την ιστορία. Λίγα χρόνια μετά την «επανάστασή» τους στο χώρο του θεάματος, τα εφ έ χρειάζονται να αποκτήσουν τη θέση τους (εργαλεία) μέσα στη μυθοπλα­ σία μαζί μ’ ένα είδος τίμιας ιστορικής προοπτικής. Ακόμη και στο σινεμά, βλέπετε, τα φαινόμενα συχνά απατούν...

4/

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ

ΠΟΠΗ ΓΑΪΤΑΝΟΥ

ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΠΟΣΤΟΛΟΥ

ΟΤΑΝ ΕΣΒΗΣΑΝ ΤΑ ΦΩΤΑ

ΠΡΙΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ

Η διαδρομή της πολυκύμαντης ζωής μιας κορυφαίας χορεύτριας που θα γνωρίσει μοναδικές στιγμές έρωτα, αλλά και στιγμές που θα τη φέρουν στα όρια της παραφροσύνης. Ωστόσο οι εξελίξεις είναι απρόσμενες...

«...Τελείωσες το γραφτό σου;» «Ναι τα ’γραψα όλα και ξαλάφρωσα, έτσι νιώθω». «Αν κρίνω, με την ταπεινή μου γνώμη, απ’ αυτά που διάβασα, τούτο θα είναι το ωραιότερο βιβλίο σου»,

"

u

1

•'JOANNA ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ ΑΝΑΓΝΟΙΤΟΥ

Οποιος αγαπά σώζεται

9 I. Μ ΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

I. ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΥ

ΟΠΟΙΟΣ ΑΓΑΠΑ ΣΩΖΕΤΑΙ

ΛΙΓΟ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΑΓΑΠΗ

Κατοχή! Ο θέμος Φρίζας πέφτει νεκρός από σφαίρα. Αραγε το έγκλημα είναι ερωτικό; ...Και, τελικά, τι ήταν πραγματικά ο θέμος; Ήρωας ή προδότης;

Τούτο το ερωτικό μυθιστόρημα υπήρξε μια τολμηρή πρόταση, ένα ηχηρό χαστούκι ενάντια στα «ιερά και τα όσια» αλλοτινών εποχών.

φ

ΣΥΓΧΡΟΝΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟΙ ΕΛΕΝΗ ΜΑΒΙΛΗ ΖΩΗ ΕΡΗΜΗΝ

Αν ήταν άντρας καλά, θα μπορούσε να έχει και ένα και περισσότερα παιδιά χωρίς να το γνωρίζει. Αλλά μια γυναίκα; Είναι δυνατόν να έχει γεννήσει μια γυναίκα ένα παιδί και να μην το ξέρει; Τι σόι ιστορία είναι πάλι αυτή; Είναι δυνατόν;

ΕΛΕΝΗ ΜΑΒΙΛΗ

Ζωή ερήμην

ΤΙΤΣΑ ΠΙΠΙΝΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΑΣΑΙ ΤΗ ΛΟΪΔΑ

Ένα ολόκληρο χειμώνα εκείνο το χρόνο ένας άντρας δεν κάνει άλλο από το να περιμένει να πέσει η νύχτα για να συναντήσει ένα κορίτσι. Η ερωτική ιστορία ενός άντρα κι ενός κοριτσιού της Λοΐδας, πέρα από εποχές και τάξεις.

ΑΚΑΚΙΑ ΚΟΡΔΟΣΗ ΔΕΚΑΤΡΕΙΣ ΦΩΝΕΣ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

Τιμήθηκε με το Μέγα Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας. Οι ζωές των ανθρώπων που πλάθει η συγγραφέας αγγίζουν την τραγωδία. Διακρίνουμε την εσωτερική ζωή των ανδρών και των γυναικών που δεν ξέρουν πως έχουν μια εσωτερική ζωή και δε διαθέτουν τις λέξεις για να κάνουν τον απολογισμό τους.

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ «ΑΓΚΥΡΑ» ΔΗΜ. ΑΠ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Α.Β.Ε.Ε. Λ. ΚΗΦΙΣΟΥ85,122 41 ΑΙΓΑΛΕΩ, ΤΗΛ.: 3478044 - FAX: (01) 3474732 ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΧΟΝΔΡΙΚΗΣ-ΛΙΑΝΙΚΗΣ ΠΩΛΗΣΗΣ: ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ5 (ΣΤΟΑ ΟΡΦΕΩΣ) ΤΗΛ.: 3213507

KAQ

^m30 [?£\3 ra

Μήτηρ ανίας... Διατυπώναμε στο προηγούμενο τεύχος την ευχή, ο επερχόμενος τηλεοπτικός χειμώνας να είναι απαλλαγμένος, α­ νάμεσα στ’ άλλα, από τις συνεχώς επαναλαμ­ βανόμενες «ειδήσεις», τις επαναλήψεις, και προσθέτουμε ακόμη από τη μονοπώληση, σχεδόν, της «ενημέρω­ σης» από το αστυνομι­ κό δελτίο. Περιμένοντας, λοιπόν, τις πρώτες ουσιαστι­ κές εντυπώσεις από το νέο χειμωνιάτικο πρό­ γραμμα των καναλιών, καλό θα είναι να στα­ θούμε λίγο στο πρό­ βλημα αυτό, που ενδη­ μεί κυρίως στους ιδιω­ τικούς τηλεοπτικούς σταθμούς. Είναι γνωστό σε όλους τους επαγγελματίες των Μέσων Ενημέρωσης ότι οι θερινοί μήνες, μαζί με τη γενική χαλάρωση (διακοπές των πολιτικών

στη Σίφ νο και αλλαχού, μαζί μ ε ά λλα γρ α φ ικά συμπ α ρομαρ τούντα) επ ιφ έρουν και μια σ χετική ένδεια στα ά ξια ν ’ α να φ ερθ ο ύ ν σαν «είδηση» γ εγ ο ν ό τα . Ε κτό ς βέβα ια αν σ υμβεί κάποιο συντα ρακτικό γ εγ ο ­ ν ός - συνήθω ς α ρνη τικό - π ρά γμα που φυσικά ό λο ι απ εύχονται, α λλά που λ ύνει κάπω ς το δυσ ά ρεσ το α υτό φ αινόμενο. Στη διά ρκεια το υ φ ετιν ο ύ καλοκαιριού, π άντω ς, η έν δεια α υτή δ η μιούργησ ε μια σχε­ δόν απελπιστική κατάσταση, που κα τά κανένα τρ ό π ο δ εν θα μπορούσε να θεω ρ η θ εί κ ολα κευτική για έναν σ τα θμό που θ έλ ει να θ εω ρ είτα ι και ενη μ ερ ω τικ ό ς: «Δεν ήτα ν μ όνο ό τι οι ειδ ή σ εις κα τα κλύ ζο ντα ν απ οκλειστικά σ χεδόν και μόνο από ειδ ή σ εις το υ α­ στυνομικού δ ελτίο υ , α νεξα ρ τή τω ς , θα έ λ ε γ ε κανείς, τη ς σημασίας και τ η ς σ ο β α ρ ό τη τά ς το υ ς , αλλά «γέμιζαν» εφ ια λ τικά από μια συνεχή επ ανάληψ η. Ίδ ιε ς λ επ το μ έρ ειες από ένα έγ κλημα , ίδιες επανα­ λα μ β α ν ό μ ε νες «πληροφ ορίες» από μια φωτιά, οι ίδ ιες λ ή ψ εις από κά θε γ εγ ο ν ό ς κάλυπταν επί μ έρ ες π ο λλές το ν π ο λύ τιμ ο χ ρό νο το υ δ ελτίο υ . Είναι βέβα ιο ό τι η κατάσταση α υτή ήτα ν α π όλυτα σ υνειδητή σ τους υ π ευθύνους τω ν σ ταθμώ ν όσο και σ το υ ς π α ρουσ ια σ τές τω ν δελτίω ν, α φού οι τελ ευ τα ίο ι αυτοί, με φ ρα σ τικά π υ ρ ο τεχ νή μ α τα και μ ε κατά χρησ η τω ν υπερθετικώ ν προσπαθούσαν να α ναζω ογονή­ σουν μια μπ αγιάτικη «είδηση» και να κεντρίσ ο υ ν τ ο ενδ ια φ έρ ο ν το υ θεα τή. Είναι α δύνατον να κατα ­ γρά ψ ει κανείς π όσες φ ο ρ έ ς α κο ύ σ τη κα ν από τα καλοκαιρινά δ ελ τία ειδήσ εω ν οι φ ρά σ εις «παρ’ ολί­ γ ο ν τραγω δία», «τύχη βο υνό είχα ν οι... τά δ ε» ή «από το υ χάρου τα δόντια γ λίτω σ α ν οι δείνα». Και να π έφ τουν και πάλι τ α πλάνα από το χθεσινό ή προχθεσινό γ εγ ο ν ό ς , και να επ α λαμβάνοντα ι οι «δηλώ­ σεις» το υ πρώ του τυ χ ό ν τα που ε ίδ ε ένα δυσ τύχημα , μια π υρκαγιά, ή συγκατο ικούσ ε με κάποιον που διέπ ρ α ξε ένα αδίκημα. (Αλήθεια, π ό τε ά ρ α γ ε θα κα τα λά β ουν οι υπ εύθυνοι τω ν ειδήσ εω ν ό τι οι «δηλώ­ σεις» α υ τέ ς σ υνήθω ς α σχέτω ν ανθρώπω ν που ο ύ τε ν ’ α ρθρώ σουν καλά -κα λά τα ελληνικά δ εν μπο­ ρούν ο ύ τε δ ιευ ρύ νο υ ν τη ν είδησ η ο ύ τε π ρο σ θ έτο υ ν τίπ ο τε σ’ αυτήν, έτσ ι όπω ς γίνοντα ι;). Ο υδ είς α­ ν τιλ έγει βέβαια ό τι τ ο να γλ ιτώ σ εις από το υ «χάρου τα δόντια» και γ ενικώ ς από τη ν οπ οιαδήπ οτε απει­ λή είνα ι κάτι πολύ σημαντικό. Είναι ό μω ς είδηση, που α φ ορ ά το υ ς π ολλούς; Είναι εύκ ο λ ο να κατα λάβ ει κανείς τι ε ίδ ο υ ς και π οιας π υκνότητα ς εκ μ ετά λλ ευ σ η αντιμετώ πισ αν (π ραγμα τικές) ειδ ή σ εις όπω ς ο θ ά να το ς τη ς α τυ χο ύ ς πριγκίπισσας ή η α νάθεση τω ν Ολυμπιακώ ν Αγώ νων σ την Ελλάδα. Μ εσ ο ύ ντο ς το υ θ έρο υ ς, σ υ νεργεία σ τά λθηκαν στη Λωζάνη, οι σ τα ρ τω ν καναλιώ ν εγ κ α τέλ ειψ α ν τ ις δ ιακοπ ές το υ ς για να β ρ εθ ο ύ ν στο κέν τρ ο τη ς π ολυπ όθητης α κροα μα τικότη­ τα ς , α λλά η επανάληψ η... επ ανάληψ η. Είναι δύσ κολο να π ει κ ανείς με σιγουριά πόσες δ εκ ά δ ες φ ο ρ ές μ ετα δόθ η κα ν τ α βίντεο που απ οθανάτισαν τ η σ τιγμή τ η ς α να γ γ ελ ία ς τ η ς α νά θεσ ης σ την Αθήνα τω ν Ολυμπιακώ ν το υ 2004 ή τη θλιβ ερή Μ ε ρ τσ έν τες τη ς Νταϊάνας. Το γ εγ ο ν ό ς είνα ι ό τι εμπ εδώ σ αμε με κάθε λ επ το μ έρ εια τό σ ο τις κινήσεις, το πολύχρω μο βεσ τιά ριο και το υ ς πα νηγυρισ μούς τη ς ά ψ ογης κινημα το γρα φ ικά - κ υ ρία ς Δ α σ κα λά κη-Α γγελοπ ούλου όσο και τις πριγκιπικές κινήσεις λίγη ώ ρα πριν συμβεί το μοιραίο... Και το ύ το από το μ εσ η μ έρ ι μ έχρι και τ ο μεσ ονύκτιο δ ελ τίο - λ ε ς και σε δ έκα ολό­ κλ η ρ ες ώ ρ ες τίπ ο τε καινούριο, τίπ ο τε φ ρέσ κο δ εν συμβαίνει σ την Ελλάδα και σ την υφ ήλιο... Έ νδεια ειδήσεω ν; Σίγουρα υπ άρχει το καλοκαίρι. Ό σο ό μω ς είνα ι γνω στό το γ εγ ο ν ό ς α υτό σ τους επ α γγ ελ μ α τίες τω ν Μέσων, ά λλο τό σ ο είνα ι π ασιφ ανές ό τι σε τέ το ιε ς περιπτώ σ εις οι δημ οσιογράφοι σώ ζουν τη ν κατάσταση. Κι α υτό, μ ε τη ν ε φ ε υ ρ ε τικ ό τη τα και τη ν επ ιν οητικ ότητά το υ ς , μ ε τη ν ικα νότη­ τά το υ ς να α να λύουν και να εμ β α θ ύ νο υ ν σε μια έσ τω γνω σ τή είδησ η από μια ά λλη σκοπιά όμω ς, αλλά και μ ε τη δ υ ν α τό τη τα κάθ ε σ ο β αρή ς δημ ο σ ιο γραφ ική ς ο μά δα ς να π ροσ τρ έχει σ τη συνεχώ ς ανανεούμενη και μ ά λλον α ν ε ξά ν τλ η τη ε ξω τερ ικ ή επ ικα ιρό τη τα για τη ν ανανέω ση και τ ο φ ρεσ κάρισ μα ε ν ό ς ειδησ εογρα φ ικο ύ δ ελ τίο υ (ή μήπω ς κ οσ τίζει λ ίγο παραπάνω κάτι τέτο ιο ;). Π οιος ευ θ ύ ν ετα ι τελ ικ ά για τη ν ολιγω ρία που επ ιδ εικνύ ετα ι σ το σ ημείο α υτό; Γιατί δ εν θ έλ ει κανείς να π ιστέψ ει ότι τ α «μεγάλα» και ά λλα ιδιω τικά κανάλια δ εν δ ια θ έτο υ ν δη μ ο σ ιο γραφ ικό προσωπικό που είνα ι ικανό να καλύψ ει τα εμφ α νιζό μ ενα θ ερινά κενά, όχι με φ ρα σ τικά π υ ρ ο τεχ νή μ α τα α λλά με π ρα γμα τικές, έσ τω όχι συνταρα­ κ τικές, α λλά το υ λά χισ το ν ειδήσεις. Α υτά για τη ν ώρα, μ ε τη ν ευ χ ή τη ς μη επ α νάληψ ης το υ ... επαναληπτικού και β α θύτα τα ανιαρού αυτού φ αινομένου.

s3S

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Η Μ Μ Ο Σ ΙΠΠΟΚΡΑΤΟΥΣ 43, Α Θ Η Ν Α 106 80 ΤΗΛ.: 3633 083, 3632 669, FAX: 3636 415

ΔΥΟ ΚΛΑΣΙΚΑ

ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ ΓΙΑ Ν Ν Η Σ & Ε Φ Η ΣΑ Κ Ε Λ Λ Α Ρ Α Κ Η

ΑΡΧΑΝΕΣ ΜΙΑ ΝΕΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗ ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ Έ ν α μνημειώδες έργο που θα συγκινήσει κάθε φιλότεχνο, το επιστημονικό κοινό, αλλά και όλους τους φιλάρχαιους. Σελίδες: 832 (δύο τόμοι), 1560 φωτογρα­ φίες και 1088 σχέδια και ζωγραφιές.

Γ ΙΑ Ν Ν Η Σ Σ Κ Ο Υ Λ Α Σ

ΦΑΡΟΙ Π Ε Τ Ρ Α ΚΑΙ ΦΩΣ Έ ν α φαπογραφικό ταξίδι γεμάτο φως στους Ελληνικούς φάρους. Σελίδες: 240

ΟΛΚΟΣ · ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Μαικλ Ντιμπντιν ΝΕΚΡΗ ΛΙΜΝΟΘΑΛΑΣΣΑ Μτφρ.: Ελένη Αναγνωστοπούλου

Ο Μ ά ικ λ Ν τίμ π ν τιν από τους καλυτέρους σύγχρονους συγγραφείς αστυνομικού μυθιστορήματος που πρώτη φορά μεταφράζεται στην Ε λλά δ α , καθιερώ θηκε με τον κεντρικό ήρωά του τον Ιτα λ ό υπαστυνόμο Αουρέλιο Ζεν. Σαν ένας ά λλος Σ έρλοκ Χ ο λ μ ς ή ένας ακόμα Η ρα κλή ς Πουαρώ ο Ζ εν επ ισκέπ τεται εδώ τη γενέθλια πόλη του Βενετία κα ι έρχεται αντιμέτωπος μ ε τα φαντάσματα του παρελθόντος α λλ ά κα ι του παρόντος,

ΝΜΡΙΙ

ΛΙΜΝΟΘ

όπως η Λ έ γ κ α του Βορρά...

ΠατρίσιαΧάισμίθ Τ Ο Η Μ Ε Ρ Ο Λ Ο Γ ΙΟ Τ Η Σ Η Ν Τ ΙΘ

Ο Χ Ο Ρ Ο Σ Τ Η Σ Α Ρ Κ Ο 1'Δ Α Σ

Τ Ο Ψ Ο Φ ΙΜ Ι

Μτφρ.: Δημ. Κωνσταντίνου

Μτφρ.: Δημ. Κωνσταντίνου

Μτφρ.: Δημ. Κα

Ο Λ Κ Ο Σ

Βουκουρεστίου 3,105 64 Αθήνα, τηλ.: 32.54.538, fax: 32.53.172 & στη ΣΤΟ Α του ΒΙΒΛΙΟΥ, Πεσματζόγλου 5, Αθήνα, τηλ.: 32.13.583

Ε Π Ι Λ Ο Γ Ε ! Α Π Ο ΤΟ Α Ρ Χ Ε Ι Ο

ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΖΕΒΕΛΑΚΗ

Κείμενα του παρελθόντος που είτε διαβάστηκαν πολύ στην εποχή τους είτε δεν προσέχθηκαν όσο τους άξιζε. Η ανάγνωσή τους σήμερα προσφέρεται για συσχετισμούς με γεγονότα και πρόσωπα της επικαιρότητας.

Θράσος Καστανάκης (1901-1967) Αν και έχουν περάσει τριάντα χρόνια από το θάνατό του, το σύνολο του έρνου του δεν έχει ακόμη συγκε­ ντρωθεί και, μάλιστα, ένα μεγάλο μέρος του παραμένει ανέκδοτο. Σήμερα είναι κάπως γνωστός χάρη στην τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματός του Χατζή Μανουήλ, που εκδόθηκε το 1956. Πολύ νέος εμφανίστηκε στα γράμματα με το αξιοπρόσεκτο διήγημά του «Ο καθένας μονάχος» στο περιοδι­ κό της γενέτειράς του πόλης, ο Λόγος, αρ. 4, του 1921. Υπήρξε από τους πιο γόνιμους πεζογράφους μας, με αρκετά μυθιστορήματα, πάνω από εκατό διηγήματα, πολλές μελέτες και άρθρα. Για την τέχνη του ο Θά­ σος θαρίκας στο Βήμα της 9/1 1 /1 9 5 7 γράφει: «Οι ήρωες του Καστανάκη είναι από τις γήινες μορφές που γνώρισε η λογοτεχνία μας. Αν στο παρουσίασμά τους λείπει συχνά η διάσταση του βάθους, είναι όμως τό ­ σο έντονη η εξωτερική δραστηριότητά τους, ξεχειλίζουν σε τέτοιο βαθμό από ζωικό δυναμισμό, ώστε το κενό που δημιουργείται να μην αποσπά την προσοχή του αναγνώστη». Το κοσμοπολίτικο διήγημα που διαλέξαμε γι' αυτό το τεύχος του διαβάζω είναι από τα πιο αντιπροσω­ πευτικά του. Πρωταγωνιστεί ο Μ εξικανός Μ ατέο Μπαρρέρα με τη βολική κυρία που μένει μαζί του και όλα πλέκονται γύρω από το κοσμηματοπωλείο του Υβ Γκωλ. Η παραδοξολογία του θέματος διανθίζεται με λεπτό χιούμορ, ειρωνεία καυστική και μια διάχυτη λυρική διάθεση. Γ.Ζ.

Ο ΜΕΞΙΜΛ/ΟΣ ME U

Μ Α Ρ Γ Α Ρ Π Α Ρ \Α Του κ. ΘΡΑΣΟΥ ΚΑΣΤΑΝΑΚΗ Εβδομός, αρ. 115 19 Δεκεμβρίου 1929

Δεν του άρεζε καθόλου αυτός ο ήλιος του Παρισιού, τόσο διακριτικός, μισοκρυμμένος πάντα πίσω από τα σύννεφα. Ούτε οι άνθρωποι στο δρόμο. Τα γκαρσόνια του Μαζεστίκ που αμέσως το κατάλαβαν πως ήταν Με­ ξικανός, την πολιτεία, το χωριό, την καταγωγή του, κι αρχίσανε να του μιλούν για τη ζωή, τα ηφαίστεια της πατρίδας, τα μεταλλεία... Του ενοχλούσαν τα νεύρα.

Αναγκάστηκε να κόψη τον καφέ και το τσάι. Έτρωγε λί­ γο. Έπινε περισσότερο. Τη νύχτα, μέσα στο κρεββάτι, άνοιγε ένα μεγάλο λεξι­ κό, που θα το είχε ξεχάσει στο δωμάτιό του κάποιος προηγούμενος πελάτης, το διάβαζε, μάθαινε απ’ έξω, ένα-δυο σελίδες, χαιρότανε για τη μεγάλη φρεσκάδα της μνήμης του και νύσταζε. Τότε, μ’ ένα πήδο βρισκό­ ταν έξω από τα σκεπάσματα και χτυπούσε στη διπλανή πόρτα όπου, συνοδευόμενος από κάποια βολική κυρία, εξημέρωνε τα γαλλικά του ο νεαρός Μπένσων. Ο Μπένσων ήτανε γιος ενός σκωτσέζου μεγαλοκτημα-

τία. Προ δύο χρόνων εγκατέλειψ ετο σπίτι του, τα στενά νησιωτικά όρια της Αγγλίας κι έφυγε για τη Νότιο Αμε­ ρική, όπου άρχισε να γνωρίζεται με τη ζωή γενόμενος λούστρος. Εκεί γνώρισε και τον Μεξικανό μας Ματέο Μπαρρέρα. Από τό τε δεν τον αφήνει: γραμματικός, συνοδός, υπηρέτης και θαυμαστής του φανατικότα­ τος. Του απαγγέλνει στίχους, του μιλεί για τα παιδικά του χρόνια, το θάνατο μιας αδελφής του που αγαπού­ σε κι ο πατέρας του. Ο νεαρός Μπένσων είναι ανεξά­ ντλητος σε ευφυολογίες, μελαγχολίες, διηγήσεις κι ανεκδοτολογικά κάθε είδους. Λατρεύει τον Μπαρρέρα, ιδίως έτσι τη νύχτα άταντου χτυπήσει την πόρτα και πη­ γαίνει κι ανοίγει. Τον βλέπει αντίκρυ του χαμογελαστό. Είναι η μόνη στιγμή όπου ο Μπαρρέρα χαμογελάει, ευχαριστημένος και ήσυχος, επειδή μπόρεσε και νύ­ σταξε! Φουσκώνει από ευτυχία: η ικανότητα του ύπνου δεν τον έχει ακόμη εγκαταλείψει. Η βολική κυρία δεν ξέρει τι στάση να κάμη, ποιο ρούχο της να φορέση, ποιο εσώρουχό τη ς να πετάξη. Αγαπώ­ ντας τις ευκολίες, τα πετάει όλα και ξαπλώνεται στο ντιβάνι. Από την πείρα τη ς ξέρει ότι μπορούν να συμβούν τόσα πράγματα, τόσο πολλά, ώστε αδυνατεί να μαντέψη τι ακριβώς θα συμβή. Τι ακριβώς θα συμβή; Το ένα πόδι πάνω στ’ άλλο, στά­ ση αναμονής. Τίποτε. Σηκώνεται όρθια σε λίγο, κι αφή­ νει τις διάφορες απόψεις του κορμιού της, κάτω από το φως του ηλεκτρικού, να προκαλέσουν τα τόσα διάφο­ ρα πράγματα που είναι δυνατό να συμβούν... Άκρα σιω­ πή. Ο Ματέο Μπαρρέρα την κοιτάζει αόριστα. Θέλει να καπνίση. Δεν έχει σπίρτα. Εξακολουθεί να κοιτάζη την εξελισσόμενη γυμνότητα. Ολοένα πιο αόριστα. Κατόπιν στρέφεται στον Μπένσων και με φωνή θριάμ­ βου: -Μ πορώ ακόμη... Η κυρία παρεξηγεί αυτή τη διαπίστωσή του και ξαπολύει ένα γάργαρο γέλιο. Ο Μπαρρέρα συμπληρώνει: - Μάλιστα, Μπένσων, αγαπημένε Μπένσων, μπορώ α­ κόμη να κοιμούμαι. Να προ τριών μόλις λεπτών ενύσταξα. Νυστάζω και τώρα. Ώστε μπορώ ακόμη... Ζήτω η ζωή! Η κυρία μένει με τα μάτια και τις σιαγόνες ορθάνοι­ χτες. Τους βλέπει που ντύνουνται και φεύγουν για «ένα μικρό γυράκι, τέτοια ωραία μέρα». Είναι ώρα τετάρτη πρωινή. Στο δρόμο προσπαθούν να προκαλέσουν την προσοχή των αστυνόμων. Οι αστυνόμοι δεν τους προσέχουν. Ο Μπαρρέρα μελαγχολεί, ο Μπένσων διηγείται πώς αυτοκτόνησε ο κουρέας του πέρσι, τη μέρα τη ς Αναλήψεως... Ο Μπαρρέρα έχει βαρεθεί τη διήγηση του νεαρού. Σε

λίγες μέρες φεύγουν από το Παρίσι. Τώχει βαρεθεί. Συλλογιέται, τη νύχτα, στο κατάστρωμα του βαποριού. Εκεί είναι καλύτερα.

-Ξ έρεις, Μπένσων, συλλογιέμαι την ψυχολογία των τί­ μιων ανθρώπων. Είναι ενδιαφέρουσα. Τι μπορεί να γίνη στη ζωή ενός τιμίου ανθρώπου; Σχεδόν τίποτε. Απολύ­ τω ς τίποτε. Αυτό είναι πολύ ενδιαφέρον. Λόγου χάρι, έ­ νας πολύ μεγάλος κοσμηματοπώλης του Παρισιού, τί­ μιος όμως, τι μπορεί να έχη γνωρίσει; Μερικές κυρίες, μερικούς κυρίους καθώς πρέπει. Τους πελάτες δηλαδή και τους συγγενείς του.

- Και μερικούς λωποδύτες.

- Μικρολωποδύτες, που τους συλλαμβάνει πάντοτε η αστυνομία και που δεν τον ανησυχούν διόλου. Δεν του τυχαίνει ποτέ να γνωρίση έναν μεγάλον άνθρωπο. Όταν γνωρίσεις έναν μεγάλον άνθρωπο, αγαπητέ μου, η ζωή σου πια είναι σημειωμένη για πάντα. Δε με πι­ στεύεις; - Εκτου στόματός σας η αλήθεια...

-Ο ι τίμιοι άνθρωποι δεν γνωρίζουν μεγάλους ανθρώ­ πους. Αλλά αντύχη μια μέρα και συναντηθούν... Με το στόμα κλειστό, έκανε μερικά βήματα. Αναστένα­ ξε: - Στο Παρίσι έχει πάρα πολλούς τίμιους ανθρώπους! Αισθανόταντην αηδία δυνατή και μεγάλη όπως αυτά τα σπίτια, στις δυο μεριές του δρόμου, που σιγά-σιγά τα ξεσκέπαζε το φως της αυγής.

Την παραμονή που θ’ αναχωρούσανε για το Χερβούργο, πήρε τον Μπένσων και γυρίσανε να κάνουν μερικές αγορές στα μεγάλα εμπορικά. Δεν ήταν στα κέφιατου. Το απόγευμα, ζήτησε να περάσουν απ’ ένα-δυο διάση­ μα κοσμηματοπωλεία. Το μόνο που του έκανε εντύπω­ ση ήταν του Υβ Γκωλ, εκεί σταμάτησε και θέλησε να δη τις πολυτιμότερες συλλογές τους. Ένα βραχιόλι, που το είχε πουλήσει την περασμένη ε ­ βδομάδα ο γιος του Μαχαραγιά της Χιντανάρας, κρά­ τησε λίγο την προσοχή του. Κατόπι τάφησε αδιάφορα. Τους περιποιόντανε οι δυο μεγαλύτεροι υπάλληλοι του κοσμηματοπωλείου. Ο Μπαρρέρα τους είπε τ ’ όνομα, τη διεύθυνσή του στο Παρίσι, τους εξήγησε πως ήθελε κάτι το εξαιρετικό. Καταλάβαιναν πως είχανε να κάνουν με πελάτη μεγάλης περιωπής, και σε λίγο ήρθε ο ίδιος ο Υβ Γκωλ να προσφέρη τις υπηρεσίες του. Ένα τέτοιο εκατομμυριούχο δεν έπρεπε να τον αφήσουνε να φύγη χωρίς να ικανοποιηθή. Αυτό φυσικά δεν εμπόδιζε τον μυστικό αστυνόμο, που στεκόταν στη μια γωνιά του σα­ λονιού να επιβλέπη τους δυο ξένους, τα χέρια τους. Ανοιγαν οι βιτρίνες, η μια ύστερα από την άλλη, τα ω­ ραιότερα είδη, οι αγριότερες τιμές... Ο Μπαρρέρα έμε­ νε ασυγκίνητος. Τάπαιρνε μέσα στο χέρι του, τα χάιδευε, τ ’ άφηνε. Ψυχρός. Ο Υβ Γκωλ άρχισε ν’ απελπίζε­ ται, να καταλαβαίνη καλύτερα τη σημασία του πελάτη και να πεισματώνεται να τον θαμβώση. Επιτέλους τα κατόρθωσε. Εμπρός σ’ ένα πελώριο μαύρο μαργαριτάρι, ο Μεξικα­ νός άνοιξε τα μισόκλειστα μάτια του: - Πόσα; ρώτησε κοιτάζοντάςτο αχόρταστα. Ο Υβ Γ κωλ ήταν τώρα βέβαιος για την επιτυχία. Χωρίς κανένα δισταγμό: -Τετρακόσιεςχιλιάδες φράγκα. Ο Μπαρρέρα το είχε βγάλει κιόλας το καρνέ του, υπέ­ γραψε βιαστικά ένα τσεκ και χωρίς να πει λέξη πήρε το μαργαριτάρι. Πάντως ο Υβ Γ κωλ κάτι φοβήθηκε, τον έπιασε στα λόγια, να του δείξη κάτι ακόμη συλλογές του, νατού πη πώς προμηθεύεται τα κοσμήματα. Και σ’ αυτό το μεταξύ ο ταμίας τηλεφωνούσε στην τράπεζα να μάθη αν υπήρχε κατάθεσις στ’ όνομα του Ματέο Μπαρρέρα ικανή ν’ αντικρυστή μ’ ένα τσεκ τετρακοσίων χιλιάδων φράγκων. Η τράπεζα απήντησε καταφα­ τικά, ο ταμίας κατέβηκε κι έκανε το σχετικό σύνθημα στον Υβ Γκωλ. Αυτός τό τε όχι μόνο μετάνοιωσε για τη δυσπιστία του, αλλά φοβήθηκε μη κι υποψιάστηκε ο ε­ κατομμυριούχος το γιατί τον βάσταγε και του φλυα­ ρούσε τόση ώρα. Τους απόβγαλε ως έξω, με τη διαβεβαίωση πως περί-

C5Q

μενε να του φέρουν σε λίγο σπανιότερες σειρές μαργαριταριών. Δεν μπορούσε να τον ξεχάσειτον καλό πελάτη του. Περίμενε πως θα ξαναρχόταν γρήγορα. Ο καιρός περνού­ σε. Από το Μαζεστίκ του είπανε πως ο Ματέο Μπαρρέ­ ρα κι ο γραμματικός του είχαν φύγει, μα δεν έπαυε να αισιοδοξή. Περίμενε. Είχε μια παράξενη βεβαιότητα πως θα τον έβλεπε πάλι μέσα στο σαλόνι του, κι έβαζε κατά μέρος κάθε μαργαριτάρι, κάθε πολύτιμο λίθο που ξεπερνούσετους συνηθισμένους. Πέρασαν δυο, τρεις, τέσσερις μήνες. Πέρασε το καλο­ καίρι. Πάει και το φθινόπωρο. Ο Υβ Γκωλ πάντα περίμε­ νε. Και μια χειμωνιάτικη μέρα αναπήδησε από τη θέση του. Είχε ανοίξει η πόρτα και νάτος ο Μεξικανός με τον ίδιο πάλι ακόλουθό του. Υποδοχές χαρούμενες, ρητορική, φιλοφρονήσσεις.

- Α! και είσθε τόσο καλά, σενιόρ Μπαρρέρα, έχετε πα­ χύνει!..

- Ναι, μπορώ και νυστάζω τώρα καλύτερα. Θα ήθελα να δω...

- Σας έχω κρατήσει τα σπανιότερα. Και τον έφ ερε εμπρός στις συλλογές του. Ο Μπαρρέρα τις κοίταξε λίγη ώρα. Έμοιαζε στενοχωρημένος. Με τρόποτου έγνεψε, ήρθε πιο σιμά του και του ψιθύρισε: - Θα ήθελα να σας μιλήσω ιδιαιτέρως. Ο Υβ Γ κωλ τον έφερε ίσα στο ιδιαίτερο της διευθύνσεως.

- Είμαστε εντελώς μόνοι; ρώτησε ο Μπαρρέρα ανή­ συχος.

-Εντελώ ς. Σας ακούω.

-... Λοιπόν, εκείνο το μαργαριτάρι που μου πουλήσατε, θα θυμάστε, το προσέφερατης γυναικός μου. Όπως ή­ μουν βέβαιος κατενθουσιάστηκε. Πρώτη φορά που έ­ βλεπα τόση ευτυχία στο πρόσωπό της. Περάσαμε πέ­ ντε μήνες τους καλύτερους πέντε μήνες της ζωής μου, αλλά κατόπι... την έπιασαν πάλι οι ιδιοτροπίες της, το υποχόνδριο. Θέλει ένα δεύτερο μαργαριτάρι, εντελώς το ίδιο, για να τα κάνη σκουλαρίκια. Η ζωή ξανάγινε α­ νυπόφορη. Πρέπει να βρεθή... Και χαμηλώνοντας τη φωνή του: - Πρέπει να βρεθή γρήγορα... επειδή κάποιο άλλο πρό­ σωπο τη στιγμή αυτή γυρεύει το ίδιο μαργαριτάρι για να της το προσφέρη. Με καταλαβαίνετε... Ο Γκωλ τον καταλάβαινε. Δεν ήταν η πρώτη φορά που μπερδευόταν σε τέτοιες ιστορίες: - Θα προσπαθήσω... Θα βάλω σ’ ενέργεια όλους τους μεσίτες μου, επισήμους κι ανεπισήμους, αλλά σας προ­ ειδοποιώ πως είναι πολύ δύσκολο. Πρέπει να βρεθή οσοδήποτε ακριβό κι αν είναι... Δεν θα

με σταματήση τίποτε. Και τριπλάσια τιμή ακόμη αν ζη­ τήσουν και τετραπλασία, πάλι θα δεχθώ. Ζήτημα ζωής ή θανάτου. Θα δεχθώ και θα σας είμαι ευγνώμων. Την τόνισε την τελευταία φράση του. Ο Γκωλ έβλεπε να του προσφέρεται μια από τις μεγαλύτερες ευκαιρίες. Συλλογιζότανε. Σχέδια, υπολογισμοί, τεχνάσματα επί τεχνασμάτων. Ο Μεξικανός τον διέκοψε: - Αυτή η υπόθεσις θα μείνη μεταξύ μας. Δεν θέλω να ε ­ πισύρω την προσοχή του άλλου προσώπου... Φεύγω για τη Νίτσα, η διεύθυνσίς μου στο Νεγκρεσκό Παλάς. Μόλις βρήτε το αναζητούμενο, μου τηλεγραφείτε συνθηματικά: ευρέθη ο άνθρωπος. Και δίπλα βάζετε τηντιμή. Γιατί επιτέλους πρέπει να ξέρω καιτηντιμή. Ο Γκωλ ήταν συγκινημένος και νευρικότατος: - Σύμφωνοι, σενιόρ Μπαρρέρα, θα κάνω τ ’ αδύνατα δυνατά. Από την άλλη μέρα, όλοι οι υπάλληλοι, όλοι οι μεσίτες, όλοι οι πράκτορες του οίκου Υβ Γκωλ αρχίσανε τη δρά­ ση τους. Αποτέλεσμα μηδέν! Πέρασαντέσσερις μήνες, και κάθε βράδυ ένα ανυπόμονο τηλεγράφημα από τη Νίτσα ρωτούσε να μάθη το αποτέλεσμα των ενεργειών. Ο Υβ Γ κωλ πήγαινε να τρελλαθή, οι θεραπευμένοι του ρευματισμοί ξαναβγαίναν στη μέση, το ήπαρ του κ,λπ. Ώσπου επιτέλους μια μέρα παρουσιάσθηκε ένας μεσί­ της, ο κακόμοιρος απότουςπιο ασήμαντους, και του εί­ πε πως ελπίζει νατού βρη το μαργαριτάρι από μια ξεπε­ σμένη ρωσσίδα χορεύτρια. Πράγματι, σε λίγες ώρες μέσα του τόφερε, το ίδιο κι απαράλλαχτο. Μπήκαν οι φακοί σ’ ενέργεια. Όλα εν τάξει. Ο Υβ Γκωλ ζήτησε την τιμή.

- Οκτακόσιες πενήντα χιλιάδες φράγκα.

- Μα σ’ εμένα τα λες; Η αξία του είναι μόλις τριακοσίων χιλιάδων.

- Έχετε δίκιο. Αλλά μου έχουν ήδη προσφέρει οκτακό­ σιες. Αν ως αύριο το πρωί δε μου μετρήσετε τις οκτακό­ σιες πενήντα, θα αποφύγω να σας κάμω μια δευτέρα ε ­ πίσκεψη. Ο καιρός πολύτιμος, αγαπητέ μου κύριε. Ο Υβ Γ κωλ είδε πως ήτανε ζήτημα ταχύτητος. Έβρισε τους επισήμους μεσίτες του που κοιμόντανε ολόρθοι, και τηλεγράφησε αυτοστιγμεί: « Ε υ ρ έ θ η ά ν θ ρ ω ­ π ο ς 1.100.000». Έκρινε πως η διαφορά των 250.000 μόλις και μετά βίας τον αποζημίωνε για την τόση του α­ γωνία και τους θυμούς, και τα νευριάσματα. Την ώρα που θάκλειναν, ήρθε ένα τηλεγράφημα: « Ε ί­ ν α ι α π ο λ ύ τ ω ς ο ίδ ιο ς ;» .Ο Υ β Γ κω λ θ ύ μ ω σ ε, αποκρίθηκε: « Α π ο λ ύ τ ω ς . Π ε ρ ιμ έ ν ο υ μ ε σ υ γ κ α τ ά θ ε σ ι ν . Ε π ε ί γ ε ι» . Και το πρωί της επομένης, συγχρόνως σχεδόν με το με­ σίτη, έφθανε και η συγκατάθεση του Μεξικανού: «Σύμ­ φωνος. Αγοράσατε αμέσως. Φθάνω απόψε Παρίσι».

Ο Υβ Γκωλ πήρε μια βαθύτατη εισπνοή, πλήρωσε τις 850.000 και τοποθέτησε το μαργαριτάρι στο βάθος του ταμείου τους. Το βράδυ έμειναν ανοικτοί ως τις οκτώ περιμένοντας... Ο Ματέο Μπαρρέρα δε φάνηκε. Ούτε την επομένη. Ούτε κι ο μεσίτης. Μονάχα, ύστερα από ένα μήνα, ήρθε από την Καζαμπλάνκα, ένα σύντομο γραμματάκι: «Χάρηκα πολύ μα­ θαίνοντας ότι εσείς αγοράσατε εκείνο το μαύρο μαρ­ γαριτάρι, που μου το είχατε πουλήσει για 400.000. Να με θυμάστε. Θα σας θυμούμαι κι εγώ. Αφότου έφυγα α­ πό τη Νίτσα μπορώ και κοιμούμαι έξοχα. Κοιμούμαι κά­ ποτε και το απόγευμα. Έχω παχύνει τέσσερα κιλά. Ο φίλος σας Ματέο Μπαρρέρα». Αν και ηλικιωμένος άνθρωπος ο Υβ Γκωλ δε δίνει ποτέ συμβουλές στους κληρονόμους του. Κάθε πρωτοχρο­ νιά, τους παίρνει, τους εξιστορείτο επεισόδιο του Μεξι­ κανού και τους δείχνει στο τέλος κι αυτό το γραμματάκι του από την Καζαμπλάνκα.

□ Δ ημ ήτρης Σ ω τη ρό πο υλ ος BALL STATE UNIVERSITY Ο Ψυχάρης και η Φιληνάδα μας η Μιχτή

Ο Ψ ιιχαρης η Φιληναδα μας η Μ ιχτη

Το γλωσσικό μας σαν τριτοκοσμικό φαινόμενο Κεντρική Διάθεση: Βιβλιοπωλείο: -Παπαδήμα» Ιπποκράτους 8 ΑΘΗΝΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Νέες Κυκλοφορίες

Ψ -α λ μ ο ί Τέλος Τ α ξ ιδ ιο ύ

Μ ετ. Μ α ρία Α γ γ ε λ ίδ ο υ

Ψ ΥΧΟΓΙΟΣ

Ε Κ Δ Ο ΣΕ ΙΣ Ψ ΥΧΟ ΓΙΟ Σ Α.Ε.

ΜΑΥΡΟΜΙΧΑΛΗ 1,106 79 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ.: 36 02 535,36 18 654, 36 36 011, FAX: 01-36 40 683

Ζητήστε αναλυτικό κατάλογο

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΨΥΧΟΓΙΟΣ

Βραβευμένη Λογοτεχνία ΑΡΟΥΝΤΑΤΙ

Ο Θεός των

Μικρών Πραγμάτων^ ΑΡΟΥΝΤΛΤΙ ΙΌΪ

Μ ετ. Μ α ρία Α γ γ ε λ ίδ ο υ

ΡΟΪ

Ο Θεός των Μικρών Πραγμάτων Β Ρ Α Β Ε ΙΟ B O O K E R 1 9 9 7 Το βιβλίο τιον έκανε το γύρο του κόσμου πριν ακόμτι εκδοθεί.

Στα Λιλιπούτεια άνθρωποί των γραμμάτων καί της τέχνης απαντούν σε καίρια ερωτήματα με αφορμή την έκδοση ενός βιβλίου

Το κρασί βρίσκεται αυτή τη φορά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος του γνωστού δημοσιογράφου και συγγραφέα Νίκου Μπακουνάκη, σε ένα κείμενο μ ε τίτλ ο αινιγματικό και α­ κόμα πιο αινιγματικό υπ ότιτλο. Ένα κείμενο που «ερωτοτροπεί» ανάμεσα στην περί οίνου μελέτη, το ισ τορικό δοκίμιο αλλά και το μυθιστόρημα, κα­ θώς ο Ν. Μ πακουνάκης προτιμά να Το κρασί του Γουσταύου Αφήγημα σινικών περιπετειών μην ορ ιοθετήσ ει τη ν τεχνική που ακο­ Αθήνα, Καστανιώτης, 1997 λ ο υθεί και τη μορφή που δίδει στην ι­ Σελ. 144 στορία που καταγράφει. Μια ιστορία για τη ν Ελλάδα και τη ν Ευρώπη του προη­ γούμενου αιώνα που πολλά έχει να μας πει για τις π ολιτισμικές δια φ ορές που ι­ σχύουν και σήμερα.

Ε Ρ .: Πού παραπέμπει ο αινιγματικός τίτλος «Το κρασί του Γουσταύου» και ο υπότιτλος: «Αφήγημα οινικών περιπετειώ ν» που ακολουθεί; ΑΠ.: Τι είναι το «κρασί του Γουσταύου»; Είναι πριν απ’ ό­ λα μια μελέτη πρόσληψης, η πρόσληψη της λόγιας οινο­ ποίησης από τα εμπορικά στρώματα των περιοχών της σταφίδας, δηλαδή της Πελοπόννησου και των Επτανή­ σων και η βήμα το βήμα κατάκτηση της σινικής ωριμότη­ τας σ’ ένα γεωγραφικό χώρο όπου η Ελλάδα έζησε τον δικό της «μαύρο πυρετό», τον σταφιδικό πυρετό. Η πρό­ σληψη είναι ένας όρος που μας έρχεται από την ιστορία των πολιτισμών και των πολιτισμικών φαινομένων. Αλλά η χρησιμοποίησή του δεν είναι καταχρηστική. Η λόγια οι­ νοποίηση και η ανάπτυξη της οινοποιίας σε εμπορικό πλαίσιο έχει βέβαια μια ισχυρή επιχειρηματική πλευρά. Δεν λείπουν όμως και οι ισχυρές πολιτισμικές παράμε­ τροι, που έχουν να κάνουν με τη μετατροπή του εμπό­ ρου σε αμπελουργό, με τη νομιμοποίησή του μέσω της γης και με τη συμβολική εγκατάστασή του σ’ ένα χώρο μέσω της αμπελοκαλλιέργειας. Επίσης, με τις συμπερι­ φορές απέναντι στο κρασί και στο αλκοόλ, με τον κοινω­ νικό χρόνο και τη διάθεσή του, αλλά και με τις διαφορές πολιτισμού που θεμελιώνονται πάνω στο κρασί.

μιας ιστορικής έρευνας σε αρχεία, προτίμησα να δώσω οπήν έρευνά μου όχι την αυστηρή, τεχνική μορφή ενός ι­ στορικού δοκιμίου, αλλά τη μορφή μιας ρέουσας αφή­ γησης, έτσι όπως μας έχει παραδοθεί από τη λογοτε­ χνία. Έτσι κι αλλιώς οι ήρωές μου και οι χώροι της δρά­ σης τους θα μπορούσαν θαυμάσια να ήταν μυθιστορη­ ματικοί. Πέρα απ’ αυτό όμως πιστεύω πολύ σε κάτι που έχει διακηρύξει ένας μεγάλος ιστορικός του καιρού μας, ο Έρικ Χομπσμπάουμ, ότι η ιστορία είναι αφήγηση, μια αφήγηση του χρόνου. ΕΡ.: Γράφετε στο βιβλίο ότι «Το Κρασί του Γουσταύου» δεν είναι μια «οινολογική μελέτη», αλ­ λά το «προϊόν έρευνας ενός ιστορικού». Μήπως ό­ μως είναι κάτι παραπάνω από αυτό; Μήπως πρό­ κειται και για μια μελέτη με σημειολογικές προε­ κτάσεις πάνω σε πολιτισμικά πρότυπα, στερεό­ τυπα...;

Ο τίτλος «Το κρασί του Γουσταύου» στηρίζεται πάνω σ’ αυτές τις πολιτισμικές διαφορές. Ο Γουσταύοςτης ιστο­ ρίας έχει δύο πρόσωπα, χωρίς να είναι ο Ιανός. Ο ένας Γουσταύος είναι ο Φλομπέρ, ο συγγραφέας της «Συναι­ σθηματικής Αγωγής» και της «Μαντάμ Μποβαρί». Πέρα­ σε από την Πάτρα, το Φεβρουάριο του 1851, μαζί με τον φίλο του Μάξιμο ντι Καν, ολοκληρώνοντας στην πελοποννησιακή πόλη ένα μακρύ ταξίδι στην Ανατολή, που εί­ χε αρχίσει για την Αίγυπτο. 'Ηταν Αποκριές, η πόλη ήταν γεμάτη και οι δύο φίλοι κατέλυσαν σ’ ένα άθλιο ξενοδο­ χείο. Ζήτησαν να φάνε και να πιουν. Τους έφεραν δύο σκληρά κοτόπουλα κι ένα γλυκό απαίσιο αφρώδες κρα­ σί, που φαίνεται ότι έκανε τόση κακή εντύπωση στον Φλομπέρ ώστε «κατέγραψε» τη γεύση του στο εμβληματικό κείμενό του «Ταξίδι στην Ανατολή». Προφανώς το κρασί που δοκίμασε ο Γουσταύος να ήταν ένας σταφιδί­ της, ένας φαλκιδευμένος οίνος, που - τι ειρωνεία! πλημμύρισε από το 1880 και μετά τη Γαλλία, όταν οι γαλ­ λικοί αμπελώνες καταστράφηκαν από τη φυλλοξήρα. Ο άλλος Γουσταύος είναι ο Κλάους, ο ιδρυτής της οινοποι­ ίας «Αχάΐα» που ταύτισε το όνομά του με το ελληνικό κρασί. Βαυαρός, ρομαντικός, θρεμμένος με τον Γκαίτε και τον Σίλερ, ο Κλάους ήρθε στην Ελλάδα πολύ νέος για να εμπορευτεί τον μαύρο χρυσό της ελληνικής γης, τη σταφίδα. Αλλά από κοσμοπολίτης έμπορος μετατράπη­ κε σιγά-σιγά σε κτηματία, από άνθρωπος του κόσμου με­ τατράπηκε σε άνθρωπο του τόπου. Απέκτησε γη, φύτε­ ψε αμπέλια και δημιούργησε μια μοναδική πρεσβεία του ελληνικού αγροτικού χώρου, την οινοποιία του. Ο υπότιτλος, «αφήγημα οινικών περιπετειών», πρέπει να εξηγηθεί, κυρίως όσον αφορά στο πρώτο συνθετικό του, στο «αφήγημα». Μολονότι το βιβλίο αυτό είναι καρμπός

ΑΠ.: Το «Κρασίτου Γουσταύου» είναι πλημμυρισμένο α­ πό κόκκινο και λευκό κρασί, από ρετσίνα, από σταφιδίτη, από βερντέα - ο αγαπημένος οίνος του εθνικού μας ποι­ ητή Διονυσίου Σολωμού -, αλλά το βιβλίο δεν είναι γευσιγνωστική μελέτη, ούτε έχει να κάνει με την καταγωγή ποικιλιών και τον προσδιορισμό αμπελουργικών περιο­ χών. Είναι κυρίως μια μελέτη για τις νοοτροπίες και τις συμπεριφορές των αστικών στρωμάτων του 19ου αιώνα (ο οποίος μπαίνει) και μέσα στον 20ό και τελειώνει με τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ακόμη, μια μελέτη πολιτισμικών συμπεριφορών που έχουν σχέση με τη διασκέδαση, με τη διάθεση του ελεύθερου χώρου, αυτό που οι Άγγλοι ο­ νομάζουν fun morality. Απάτην άποψη αυτή θεωρώ ότι «Το Κρασί του Γουσταύ­ ου* συμπληρώνει δύο παλαιότερα βιβλία μου. Στο βιβλίο «Πάτρα, μια ελληνική πρωτεύουσα στον 19ο αιώνα» με είχε απασχολήσει η συγκρότηση ενός αστικού στρώμα­ τος εμπόρων, όχι μόνο από την πλευρά της οικονομίας και των επιχειρηματικών προτύπων, αλλά και από την πλευρά των κοινωνικών συμπεριφορών. Στο βιβλίο «Το φάντασμα της Νόρμα» επεχείρησα μια συγκριτική εξέ­ ταση της πρόσληψης της όπερας του μελοδράματος α­ πό δύο ισχυρά αστικά στρώματα του ελληνικού χώρου, της Πάτρας και της Ερμούπολης. Διάλεξα την όπερα γιατί αποτελεί την κατεξοχήν έκφραση της αστικής τά­ ξης του 19ου αιώνα, ενώ τα θέατρα δεν είναι μόνο χώροι θεάματος αλλά και χώροι εκδήλωσης μιας αστικής συνείδησης. «Το Κρασί του Γουσταύου» παρακολουθεί και πάλι τα αστικά στρώματα της Πάτρας και της Πελοποννήσου και τη συμπεριφορά τους σε σχέση με τη γη, ι­ διαίτερα με την καλλιέργεια του αμπελιού, που μέσα στην ευρωπαϊκή ιστορία έχει μια ιδιαίτερη συμβολική λειτουργία.

□

■

m

ΕΚΔΟΣΕΙ Σ Σ Υ Γ X Ρ Ο Ν

%

Ξ Ε Ν Η

ΠΑΤΑΚΗ Α Ο

Γ Ο Τ Ε X Ν I A

Λ σελ.: 384 δρχ. 3.900 ISBN 960-600-115-6 Μγθιώόρημα

K ob ert Μ . E v e r sz

B e n E lto n

A n d rea de C arlo

πυροβόλησα τον Έλ6ις

ποπκόρΑ?

η πόλη της ειρήνης

«Οδήγησα για λίγο, και τελικά κατευθύνθηκα στο παρατηρητήριο του Γκρίφφιθ Παρκ. Παρακολοόθηοα το ξύπνημα της πόλης κάτω απ’ το καφέ πέπλο του νέφους, τις πρώτες ακτί­ νες του ήλιου να αντανακλούν στους ουρανοξύστες του κέντρου της πόλης και να εξατμίζονται στον πυκνό θα­ λασσινό αέρα προς τη δύση. Πανάθεμά σε, Μπίλλυ Μπ., αυτός πρέπει να μίλησε στην αστυνομία για μένα Πιθανώς να βρίσκεται οτη φυλακή τώρα, κι ένα τσούρμο δημοσιογράφοι να ουρλιάζουν απ’ έξω, έτοιμοι να μοστράρουν τ’ όνομά του στις πρωι­ νές εφημερίδες. Μπορεί να το έκανε κι η Κας. Το προηγούμενο βράδυ είχα υπογράφει το συμβόλαιο με τη Γουόνκερ. Αν εξαφανιστώ, αυτό σημαί­ νει μηδέν πρωτοσέλιδα, μηδέν δίκες, μηδέν ιοτορία»

«Με τα πολλά, πέρασε από το μυα­ λό της Φάρραχ ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Δεν ήταν καθόλου ευαίσθητη. Ζούσε οτο Χόλλυγουντ και τα προ­ βλήματα των άλλων ήταν μόνο δικά τους. Είχε γεννηθεί χοντρόπετση, κι αυτό το πετοί το είχαν τσιτώσει τόσο πολύ οι αισθητικοί χειρούργοι, που τώρα πια τα αρνητικά κύματα απλώς έπεφταν επάνω του και εκτινάσσο­ νταν αμέσως, όπως τα στραγάλια πά­ νω ο’ ένα τύμπανο. Όταν όμως ο Μπρους άρχιοε να λέει ότι θα της έδινε τα πάντα, κατάλαβε ότι υπήρ­ χε σοβαρό πρόβλημα. Επίσης, ήταν φανερό ότι το πρόβλημα είχε σχέση μ’ εκείνους τους επικίνδυνους ανθρώ­ πους που, απ’ ό,τι φαινόταν, είχαν παρεισφρήσει στη ζωή του Μπρους. Αποφάσισε να διεκδικήσει τα δικαιώματά της κάποια άλλη στιγμή, αργό­ τερα.»

«Στην αρχή ένιωσα ανακούφιση, αλλά μόνο για μερικές μέρες. Μια Βδομάδα ίσως. Μετά ήμουν ολοκληρωτικά χα­ μένος. Ξέρεις, σαν εγκαταλειμμένο σκυ­ λί που περιπλανιέται από το ένα ση­ μείο οτο άλλο, παρασυρμένο από την παντελή έλλειψη σημείων αναφοράς. Προσπαθούσα να συνεχίσω τον προη­ γούμενο τρόπο ζωής μου, μα δεν τα κατάφερνα. Δοκίμασα να διπλασιάσω τη δουλειά μου, να βγω μ’ όλες τις γυναί­ κες που γνώριζα, να πίνω, να καπνίζω και να σνιφάρω ό,τι έβρισκα μπροστά μου· νόμιζα πως τίποτα δεν είχε πλέον σημασία. Αισθανόμουν οαν Αρειανός οτη Γη, δεν καταλάβαινα πια ούτε τα ονόματα των πραγμάτων. Μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν είχα συνειδητοποιήσει τι ήταν η Μαριάν για μένα...»

Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνία και Ιϋειόιρραοικ

A

A y U S A i 'M l \UO -J Οι δύο νικητές του Α ρ ι σ τ ε ί ο υ (Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας και Μετάφρα­ σης), που διοργανώθηκε τον Οκτώβριο στη Θεσσαλονίκη (Πολιτιστική Πρωτεύ­ ουσα της Ευρώπης 1997), είναι ο Ιταλός συγγραφέας Αντόνιο Ταμπούκι (Βραβείο Λογοτεχνίας) για το μυθιστόρημα «Έτσι... ισχυρίζεται ο Περέιρα» (κυκλοφορεί α­ πό τις εκδόσεις Ψυχογιός) και ο Αυστριακός μεταφραστής Χανς Κρίστιαν Έσερ (Βραβείο Μ ετάφρασης) για τη μετάφραση από τα αγγλικά στα γερμανικά του μυθιστορήματος του Ιρλανδού συγγραφέα Πάτρικ Μακ Κέιμπ, «Το παιδί του κρεο­ πώλη». Σε ό,τι αφορά τις ελληνικές υποψηφιότητες, για το Βραβείο Μετάφρασης η ισπανική μετάφραση των ποιημάτων του Μανόλη Αναγνωστάκη από τον Αλφόνσο Σιλβάν έφτασε στους έξι «φιναλίστ», ενώ στο Βραβείο Λογοτεχνίας το μυθιστό­ ρημα του Αλέξη Πανσέληνου «Ζάίδα ή η Καμήλα στα χιόνια» (Καστανιώτης) απορρίφθηκε στην προτελευταία ψηφοφορία. Με αφορμή, λοιπόν, τη διοργάνωση που έγινε στη Θεσσαλονίκη, αλλά και την επί­ σημη απονομή που θα γίνει, επίσης, στη συμπρωτεύουσα στις 7 Δεκεμβρίου, το δ ια β ά ζ ω θα ασχοληθεί διεξοδικά στα προσεχή τεύχη του με τη φετινή διοργάνω­ ση του θεσμού, με τους βραβευμένους και τους «φιναλίστ», τα αποτελέσματα των ελληνικών υποψηφιοτήτων, την επίσημη απονομή, αλλά και τις προοπτικές και το μέλλον του θεσμού αυτού που, φέτος, κλείνει επτά χρόνια ζωής.

Η γένεοη evoc Βεομου ταν στα τέλη τη ς δεκαετίας του ’80 η Μελίνα Μερκούρη - σε μια από εκείνες τις χαρακτηρι­ στικές κρίσεις ενθουσιασμού - πρότεινε στους συναδέλφους τη ς Ευρωπαίους υπουργούς πο­ λιτισμού τη θεσμοθέτηση ενός ευρωπαϊκού βραβείου λογοτεχνίας και μετάφρασης, αλλά και το θεσμό της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας τη ς Ευρώπης, σίγουρα δεν υποψιαζόταν την πολυπλοκότητα σε θέματα ορ­ γάνωσης, κόστους κ,λπ. που χαρακτηρίζει την όλη διαδικασία από τη ν υποβολή των υποψήφιων προς κρίσιν έργων μέχρι την τελική βράβευση. Όπως ίσως να μην είχε κατά νου τις διαστάσεις και το κύρος που μπορεί να αποκτήσει ένας τέτοιος θεσμός. Σήμερα, επτά χρόνια μετά τη ν πρώτη απονομή, υπάρχει ακόμα έντονη αμηχανία στους κόλπους των Ευρωπαίων διανοουμένων (και όχι μόνον) σχετικά με το ποια μπορεί να είναι η χρησιμότητα και ο σκοπός της θεσμοθέτησης ενός τέτοιου βραβείου. Αν σε αυτή την αμηχανία προσθέσουμε και τη ν εξίσου έντονη α­ διαφορία εκ μέρους τω ν κρατών-μελών τη ς Ευρω­ παϊκής Ένωσης, εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς ότι το Αριστείον «παλεύει» ακόμα να βρει το δρόμο του. Κι όμως, αν τ ο Αριστείον έχει μια χρησιμότητα, α υτή δ εν είναι άλλη από τη ν α νά δειξη τη ς ευρω ­ π α ϊκής κ ο υ λ το ύ ρ α ς μέσα από τη γλω σσ ική πο­

Ο

S 3

λυμορφία, μια πολυμορφία που εμποδίζει την ομοιο­ μορφία τη ς καθημερινότητας, ενώ αποτελεί μακρο­ πρόθεσμα τη δύναμη του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού. Όπως έχει γράψει ο σημερινός Πρόε­ δρος τ η ς Επιτροπής Λογοτεχνίας, συγγραφέας και μεταφραστής Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής: «Δεν θα μας κάνουν Ευρωπαίους το νόμισμα και οι κοινοί θε­ σμοί αλλά μια ισχυρή και δυναμική κουλτούρα» (δια­ βάζω, 371, σελ. 28). Ανάλογα στη επίσημη συνέ­ ν τευ ξη τύπου που δόθηκε στη Θεσσαλονίκη όπου και αναγγέλθηκαν τα βραβεία για το 1997, ο Πρόε­ δρος τη ς Επιτροπής Μ ετάφρασης Σουηδός Ματς Λέφγκρεν (Mats Lofgren), δήλωσε ότι μέσα από το Αριστείον «αναζητούμε την Ευρώπη που μάθαμε στα σχολεία και όχι τη ν Ευρώπη που κατασκευάζεται στις Βρυξέλλες».

ΣυμμΕίΡΧΕί-ΡιηΒικησιΐΗά το θεσμό του Αριστείου συμμετέχουν όλες οι χώρες της Ε.Ε. συν αυτές της ζώνης ελεύθερου εμπορίου, δηλαδή, η Ισλανδία, η Νορβηγία και το Λιχτενστάιν. Φέτος πήρε μέρος μόνον η Ισλανδία καθώς ήταν η μόνη χώρα από τις τρεις που υπέβαλε τις προτάσεις της πριν τη λήξη των προθε­ σμιών που ακολουθούνται με σχεδόν στρατιωτική πειθαρχία από τους προέδρους των επιτροπών. Κάθε

Σ

χρόνο η οργανώτρια χώρα είναι εκείνη που έχει αναλάβει το ρόλο τη ς Πολιτιστικής Πρωτεύουσας τη ς Ευρώπης, οπότε πρόεδρος τη ς Επιτροπής Λογοτε­ χνίας είναι ο εκπρόσωπος τη ς οργανώτριας χώρας, ενώ πρόεδρος τη ς Επιτροπής Μετάφρασης είναι ο εκπρόσωπος τη ς χώρας που θα αναλάβει την Πολιτι­ στική Πρωτεύουσα του επόμενου χρόνου. Στην προ­ κειμένη περίπτωση, φ έτος το Αριστείον διοργανώνεται στη Θεσσαλονίκη, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 1997 και με Πρόεδρο τη ς Επιτροπής Λογοτεχνίας τον Φ.Δ. Δρακονταειδή, ενώ ο Πρόε­ δρος Επιτροπής Μετάφρασης ήταν ο Σουηδός Ματς Λέφγκρεν (η Στοκχόλμη αναλαμβάνει το ρόλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας για το ερχόμενο έτος). Στην Επιτροπή Μετάφρασης την Ελλάδα εκπροσώ­ πησε ο μεταφραστής Ερρίκος Μπελλιές. Ο σχετικός κανονισμός προβλέπει ότι απονέμονται δύο βραβεία (ένα για τη Λογοτεχνία και ένα για τη Μετάφραση) με βάση το σκεπτικό ξεχωριστής ε ­ πιτροπής για κάθε βραβείο, η οποία συγκροτείται α­ πό εκπροσώπους των χωρών-μελών (ένας εκπρόσω­ πος σε κάθε επιτροπή, η οποία αποτελείται από δ έ­ κα πέντε μέλη). Το βραβείο συνοδεύεται από έπα­ θλο με τη μορφή χρυσού κότινου και από χρηματικό ποσόν ύψους 20.000 ECU, ήτοι κάτι περισσότερο α­ πό 6.150.000 δρχ. Α ξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ναι μεν τις «δάφνες το υ νικητή» παίρνει μόνον το βραβευμένο βιβλίο, αλλά ιδιαίτερη προβολή και δη­

μοσιότητα δίδεται και στους έξι τίτλ ο υ ς που φ τά ­ νουν στα «τελικά», το υ ς έ ξι «φιναλίστ» δηλαδή. Η αρχή που διέπει το σκεπτικό κάθε επιτροπής είναι το μότο: «πρώτος μετα ξύ ίσων». Σύμφωνα, πάντα, με το ν κανονισμό, εξετά ζετα ι η λογοτεχνική και μετα­ φραστική παραγωγή των δύο τελευταίων ετών. Κάθε χώρα επιλέγει δύο βιβλία για τη Λογοτεχνία και δύο για τη Μετάφραση. Αν αναλογιστεί κανείς ό­ τι συμμετέχουν δεκαέξι (16) χώρες, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς ότι συγκεντρώνεται ένας αριθμός εξή ντα τεσσάρων (64) βιβλίων. Συνεπώς, κάθε μέ­ λος φτάνει στο σημείο να διαβάζει προσεκτικά είκο­ σι περίπου βιβλία, ε κ τό ς από τις π εριλήψ εις, να συγκεντρώνει πληροφορίες για τα υπόλοιπα σαρά­ ντα τέσσερα και να μελετάει 192 αναφορές υποστή­ ρ ιξη ς ή α π ό ρ ρ ιψ η ς που έχ ο υ ν π ρ ο η γ ο υ μ έν ω ς συνταχθεί από κάθε μέλος (3 ανα φ ορές-εκθέσεις συντάσσει κάθε μέλος, γραμμένη είτε στα αγγλικά είτε στα γαλλικά). Είναι φανερό ότι πρόκειται για μια ιδιαίτερα πολύ­ πλοκη διαδικασία καθώς σε κάθε επιτροπή τα μέλη μιλούν σχεδόν δεκαπέντε διαφορετικές γλώσσες - η επικοινωνία γίνεται στα αγγλικά ή γαλλικά. Τα μέλη τω ν επιτροπών πρέπει να συμφωνήσουν πάνω στις ημερομηνίες που θα γίνουν οι συνεδριάσεις έχοντας προηγουμένως εξασφαλίσει την έγκαιρη αποστολή αντιτύπων και εκθέσεων στα άλλα μέλη ώστε να εί­ ναι ενημερωμένα πριν συνεδριάσουν.

S 2

Από αριακρά: Ο Ισπανός μεταφραστής Pedro Badenas de la Pena, ο Ερρίκος Μπελλιές και ο Φ. Δ. Δρακονταειδής.

Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα πιο πολύ, αν λάβουμε υπόψη ότι η θητεία των μελών και η προε­ δρία κάθε επιτροπής είναι μονοετής, διετής ή το πο­ λύ τριετή ς (χαρακτηριστικό που παρ’ όλα αυτά εγγ ρ ά φ ετα ι στα θ ετικ ά τη ς οργά νω σης καθώ ς με αυτόν το ν τρόπο υπάρχει διαρκής «ανακύκλωση» προσώπων και απόψεων), ότι κάθε χρόνο η χώρα οργάνωσης αλλάζει καθώς και η προεδρία κάθε επι­ τροπής. Το Αριστείον έχει να «παλέψει» και με την τεχνοκρατία και τη γραφειοκρατία τη ς 10ης Γενικής Διεύθυνσης τω ν Κοινοτήτων, η οποία, μ ετα ξύ των άλλων, έχει το γενικό συντονισμό, την εποπτεία και τον οικονομικό έλεγχο των βραβείων, ενώ απαιτεί να υπάρχουν έγκαιρα προϋπολογισμοί και απολογισμοί δαπανών και γενικότερα να εξασφαλίζεται η άψογη λειτουργία του θεσμού. Πώς κάθε χώρα ξεκινά για να καταθέσει τις προ­ τάσεις τη ς; Στη Σουηδία, για παράδειγμα, μεγάλο μέρος βιβλίων διακινείται από τις Βιβλιοθήκες. Οι α­ ναγνώστες, οι βιβλιοθηκονόμοι και οι βιβλιοθηκάριοι προτείνουν βιβλία στις Ενώσεις Συγγραφέω ν και Μεταφραστών. Αυτές με τη σειρά τους προτείνουν στους φορείς τη ς αρμόδιας τοπικής αυτοδιοίκησης και αυτοί, πάλι, κάνουν τις δ ικές το υ ς π ροτάσεις στην κυβέρνηση. Σε άλλες χώρες υπάρχουν τα λε­ γάμενα Arts Council (Συμβούλια Τέχνης), τα οποία είναι ημιανεξά ρτητοι κρατικοί οργανισμοί που σε χώρες όπως η Μεγάλη Βρετανία αποτελούν μέρος

τη ς τοπικής αυτοδιοίκησης. Άλλες χώρες, όπως η Φιλανδία, διαθέτουν γραφεία προώθησης της λογο­ τεχνία ς το υ ς και αυτά υποβάλλουν τις προτάσεις τους. Αν η Ελλάδα «πήγε στις εξετάσεις» απροετοίμα­ στη τις προηγούμενες χρονιές (πράγμα όμως που δ εν εμπόδισε να έχ ει μια σ ημαντική επιτυχία το 1992, όταν ο Σωκράτης Καψάσκης κέρδισε το Αριστείον Μετάφρασης για τη μετάφραση στα ελληνικά του «Οδυσσέα»του Τζέιμς Τζόις - Αθήνα, Κέδρος 1991), φ έτος για πρώτη φορά, όπως μας λέει ο Φ. Δρακονταειδής, ο Υπουργός Πολιτισμού Ε. Βενιζέλος κάλεσε τα μέλη τω ν επιτροπών Κρατικών Βρα­ βείων Λογοτεχνίας, αλλά και άλλους ανθρώπους τω ν γραμμάτω ν (Γ. Δάλλα, Αλ. Αργυρίου, Σ. Τσακνιά, Τ. Πατρίκιο, Τ. Μενδράκο, Χρ. Μηλιώνη κ.ά.) για να αποφασίσουν ποια βιβλία θα εκπροσωπήσουν την Ελλάδα. Οι τίτλοι που επικράτησαν ήταν το μυθι­ στόρημα του Αλέξη Πανσέληνου «Η Ζαΐδα ή Η Κα­ μήλα στα χιόνια» (Αθήνα, Καστανιώτης, 1996) και το μυθιστόρημα του Νίκου Μπακόλα «Η α τέλειω τη γραφή του αίματος» (Αθήνα, Κέδρος, 1996). Στον το μέα τη ς μετάφρασης υποψήφια βιβλία ήταν η ι­ σπανική μετάφραση τω ν «Ποιητικών Απάντων» του Μανόλη Αναγνωστάκη από τον Αλφόνσο Σιλβάν και η γαλλική μετάφραση του μυθιστορήματος τη ς Διδώς Σωτηρίου «Ματωμένα χώματα» (Κέδρος) από τον Ζακ Ροκ Τεσόν.

Το Α ριοιείον 1997 _________ ΟΤΙ] ΑΕΟΟΟίΙονίΗΠ ι Επιτροπές του Αριστείου συνεδρίασαν στη συμπρωτεύουσα την πρώτη εβδομάδα του Οκτώβρη για να καταληξουν στην τελική τους α­ πόφαση στις 7 του ίδιου μήνα. Η ειρωνεία είναι ό­ τι η Πολιτιστική Πρωτεύουσα δεν είχε σχεδόν την πα­ ραμικρή ανάμιξη στην υπόθεση του Αριστείου και το βάρος τη ς διοργάνωσης επωμίστηκαν ουσιαστικά τρεις άνθρωποι: ο Φ. Δρακονταειδής και οι Ροδόλφος Μασλίας και Κλαίρη Κελάδη που είχαν γραμματεια­ κούς και συντονιστικούς ρόλους. Την προηγούμενη χρονιά, την ευθύνη των βραβείων είχε η πρωτεύουσα της Δανίας, Κοπεγχάγη, όπου, όπως υποστηρίχθηκε, ε­ πιτεύχθηκε η «απογείωση» των βραβείων χάρη στη μεθοδικότητα και την πίστη των Δανών, έτσι που έγινε λό­ γος για το «έτος 1»της σωστής λειτουργίας και ανάδει­ ξής τους. Με αυτή την έννοια, η θέση τη ς Θεσσαλονί­ κης δεν ήταν καθόλου εύκολη ή ευχάριστη. Παρά τις α­ ντίξοες συνθήκες όμως, και η φετινή διοργάνωση μπο­ ρεί να χαρακτηριστεί ως εξίσου επιτυχημένη. Μάλιστα, ο Δανός εκπρόσωπος της Επιτροπής Λογοτεχνίας μί­ λησε στο διαβάζω και είπε ότι «αν η Κοπεγχάγη σημα­ τοδότησε το "Έτος 1" των Βραβείων, τό τε η Θεσσαλονί­ κη αποτελεί σίγουρα το 'Έ τος 2"».

Ο

Βραβεία Λογοιεχνίαζ: Οι βραβευμένοι - Οι ΦιναίΙίατ Λ Ιταλός μυθιστοριογράφος Αντόνιο Ταμπούκι I I (Antonio Tabucchi, 1943) είναι ο φετινός νικητής I I του Αριστείου για τη λογοτεχνία. Το βραβείο δο­ ν / θηκε στον Ταμπούκι για το βιβλίο «Έτσι... ισχυρί­ ζεται ο Περέιρα» (Sostiene Pereira, εκδ. Feltrinelli, 1994). Ο Ταμπούκι γεννήθηκε στην Πίζα, σπούδασε σύγχρονη λογοτεχνία, ενώ από το 1977 έχει διδάξει στα πανεπιστήμια τη ς Γένοβα και της Σιένα πορτογαλι­ κή λογοτεχνία. Έχει μεταφράσει και επιμεληθείτην έκ­ δοση των έργων του Φερνάντο Πεσσόα στα ιταλικά, εί­ ναι συγγραφέας δεκαπέντε βιβλίων, τα οποία έχουν με­ ταφραστεί σε είκοσι περίπου γλώσσες. Το συγκεκριμέ­ νο μυθιστόρημα διαδραματίζεται στην Πορτογαλία το 1938 και καθρεπτίζει με τρόπο ανάγλυφο την πολιτική κρίση στην Ευρώπη λίγο πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλε­

μο. Το «Έτσι... ισχυρίζεται ο Περέιρα» έχει γίνει ταινία, της οποίας τους διαλόγους έχει γράψει ο ίδιος ο συγγραφέας, με πρωταγωνιστή τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι. Οι άλλοι πέντε «φιναλίστ» για το βραβείο Λογοτε­ χνίας είναι οι εξής: Ο Σουηδός ποιητής Τόμας Τράνστρομερ (Tomas T ra n s tro m e r, 1931) γ ια τ ο ν τό μ ο π ο ιη μ ά τω ν «Sorgegondolen». Το π οιητικό έρ γ ο το υ Τρά ν­ σ τρ ο μ ερ έ χ ε ι μ ε τα φ ρ α σ τ ε ί σε σ α ρ ά ν τα τ ρ ε ις γλώσσες. Ο Β ορ ειο-ιρ λα νδ ός π οιητής, π εζο γρ ά φ ο ς και κριτικός τη ς λ ο γοτεχ νία ς Σέιμους Ντιν (Seamus Deane, 1940) για το μυθιστόρημα «Reading in the Dark», ένα μυθιστόρημα-αναφορά στις πολιτικές και ιστορικές κρίσεις που μαστίζουν την Ιρλανδία τα τελευτα ία πενήντα χρόνια. Ο Ολλανδός πεζογράφος Τζ. Τζ. Βόσκουιλ (J.J. Voskuil, 1926) για το μυθιστόρημα «Vuile handen.

Het Bureau 2», που α π οτελεί το δ εύ τερ ο μέρος μιας σειράς εφ τά μυθιστορημάτων που ετοιμάζει ο Ολλανδός συγγραφέας. Η Π ορτογαλέζα π εζογρ άφ ος Μαρία Τζουντίτε ντε Καρβάλο (Maria Judite de Carvalho), που πρωτο εμ φ α ν ίσ τη κ ε σ τα π ο ρ το γ α λ ικ ά γ ρ ά μ μ α τα το 1959 με μια σειρά διηγημάτων. Το βιβλίο με το ο­ ποίο έφτασε στην «τελική φάση» τω ν Βραβείων εί­ ναι η συλλογή διηγημάτω ν «Seta Despedida», ό­ που κατα γράφ εται με ευαισθησία και μελαγχολία η καθημερινή ζωή στην Πορτογαλία μέσα από τη γυναικεία οπτική γωνία. Τ έ λ ο ς , ο Α υ σ τ ρ ια κ ό ς π ο ιη τή ς Ρα ούλ Σρ ο τ (Raoul Schrott) με τη ν π οιητική συλλογή «Finis Terrae», μια απόπειρα εσ ω τερικής εξερ εύ νη σ η ς και ενδοσκόπησης.

Βραβεία Ιΐίειάφ ρασηζ: Οι βραβευμένοι - Οι φ ιναβίαι τον τομέα τη ς μετάφρασης βραβεύτηκε η γερ­ μανική μετάφραση ενός Ιρλανδικού μυθιστορή­ ματος. Πρόκειται για το «The Butcher Boy» «Το παιδί του κρεοπώλη» του φημισμένου Ιρλανδού συγγραφέα Πάτρικ ΜακΚέιμπ (Patrick McCabe). Ο

Σ

m

βραβευμένος μεταφραστής είναι ο Αυστριακός Χανς-Κρίστιαν Έσερ (Hans-Christian Oeser) που στην Αυστρία κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Rotbuch Verlag. Γεννημένος στο Βισμπάντεντο 1950, ο Έσερ ζει στην Ιρλανδία από τις αρχές τη ς δεκαε­ τίας του 1980, όπου εργάζεται ως μεταφραστής ιρ­ λανδικής λογοτεχνίας στα γερμανικά. Οι άλλοι φιναλίστ είναι οι εξή ς: ο Φιλανδός Χάν­ νου Λάουνονεν (Hannu Launonen, 1941) για τη με­ τάφραση από τα φιλανδικά στα ουγγρικά του ημερολογιακού-ταξιδιωτικού μυθιστορήματος του Ούγ­ γρου συγγραφέα Πέτερ Εστερχάζι (Peter Esterxazy) «Hanh-Hanh grofno pillantasa». Ο Άγγλος Μάικλ Χαλς (Michael Hulse) για τη με­ τά φ ρασ η από τα γ ε ρ ­ μανικά στα αγγλικά του αυτοβιογραφικού-ιστορ ικού χ ρ ο ν ικ ο ύ το υ Γερ μ α ν ο ύ Γ.Γκ. Σέμπαλντ (W. G. Sebald), «Die Ausgewanderte». Η Δανέζα 'Awu Στόφελ (Anne Stoffel) για τη μετάφ ραση από τα ρω σικά στα δ α νέζικα το υ λυρικού πεζο γρα­ φ ήμα τος τη ς Ρωσίδας π ο ιή τρ ια ς Μ αρίνα Τ σ β ετά γ εβ α (M arina Tsvetajeva, 1892-1941), «Levend over levend». Ο Γ ε ρ μ α ν ό ς Ούλι Α ου μέλερ (U li Aum u eller) για τη μ ε τά ­ φραση από τα γαλλικά στα γ ερ μ α ν ικ ά το υ αυτοβιογραφικού βιβλί­ ου το υ Αλμπ έρ Καμί (A lbert Cam us) «Der erste Mensch». Αφήσαμε τελευταίο, για να σταθούμε λίγο περισ­ σότερο, το ν Ισπανό μεταφραστή και νεοελληνιστή Αλφόνσο Σιλβάν (Alfonso Silvan), ο οποίος έφτασε στους «Φιναλίστ» για τη μετάφραση στα ισπανικά των ποιημάτων του Μανόλη Αναγνωστάκη. Το βιβλίο είναι δίγλω σσο και φ έ ρ ε ι το ν τίτλ ο : «M anolis Anagnostakis, Los Poemas, 1941-1971». Ο Αλφόν­ σο Σιλβάν, που έζησε αρκετά χρόνια στην Αθήνα και σήμερα εργά ζετα ι στη Μαδρίτη ως καθηγητή ς σε σχολείο, είναι ένας σημαντικός μετα φ ραστής τ η ς σύγχρονης ελληνικής ποίησης στην Ισπανία. Έχει με­

ταφράσει το σύνολο των έργων των Καβάφη, Σεφέρη, Ελύτη (είχε ήδη ξεκινήσει να επιμελείται την πρώ­ τη ανθολογία ποιημάτων του στα Ισπανικά λίγο πριν πάρει το Νόμπελ το 1979). Όπως μας είπε (σε πολύ καλά ελληνικά) ο Δρ. Πέντρο Μπαντένας ντε λα Πένα (Dr. Pedro Badenas de la Pena), μέλος της Επιτροπής τη ς Μετάφρασης, που μαζί με το ν Ερρίκο Μπελιέ υποστήριξαν θερμά την υποψηφιότητα του Σιλβάν, ε­ δώ και δώ δεκα χρόνια περίπου έχει ξεκινήσει μια συστηματική προσπάθεια μετάφρασης ελληνικής ποί­ ησης στα ισπανικά και όσα βιβλία έχουν κυκλοφορή­ σει είχαν σημαντική ανταπόκριση. Σε ό,τι αφορά τον Μ. Αναγνωστάκη, ο Δρ. Πένα θεω ρεί ότι η ποίησή του, η θεματολογία και η ατμόσφαιρα βρίσκονται πο­ λύ κ ο ντά σ την ιδ ιο ­ συγκρασία και τα αισθήματά το υ μέσου Ισπα­ νού. «Ο Μ. Αναγνωστάκης μιλάει για πράγματα κοινά», ισχυρίζεται ο Δρ. Πένα, «για κοινές επο­ χές, αγώνες, για τα ίδια περίπου προσωπικά αλ­ λά και συλλογικά δρά­ ματα». Ο Δρ. Πένα θεωρεί ό­ τι αυτό το «άνοιγμα» της Ισπανίας στη νεοελληνι­ κή ποίηση οφείλεται, κα­ τά κύριο λόγο, στη με­ τά φ ρ α σ η π οιημάτω ν το υ Καβάφη, ο οποίος αποδείχθηκε «διαβατή­ ριο», και για άλλους με­ γά λους Έ λληνες ποιη­ τές. Ο ίδιος ο Δρ. Πένα μετέφρασε τον Καβάφη στα ισπανικά το 1982, αλλά πολύ καλή μετάφραση των ποιημάτων του Καβάφη έκανε και ο Σιλβάν πριν από τέσσερα χρόνια περίπου σε μια δίγλωσση έκδο­ ση. Τέλος, ο Δρ. Πένα επεσήμανε ότι η μετάφραση του Σιλβάν ήταν το μόνο ποιητικό βιβλίο που έφτασε στην «τελική κρίση» και έγινε σημείο αναφοράς και για τα άλλα μέλη της Επιτροπής. Χαρακτηριστικό εί­ ναι δ ε ότι η ελληνική πλευρά υποστήριξε την υποψη­ φιότητα του Σιλβάν έχοντας ετοιμάσει ένα πεντασέλιδο δοκίμιο για το έργο του Μ. Αναγνωστάκη μαζί με μεταφράσεις ποιημάτων του στα αγγλικά έτσι, ώ­ στε να μπορούν να τα διαβάσουν όλα τα μέλη της Επιτροπής.

Το Αριοτείον κοι η Η ιίρ κ ιί ουμμειοχη ο γεγο νό ς ότι η ισπανική μετάφραση τω ν ποιη­ μάτων του Μ. Αναγνωστάκη έφ τασε στη λίστα τω ν «φιναλίστ» δεν μπορεί παρά να θεωρηθεί ως σημαντική επιτυχία. Ανάλογες περιπτώσεις ήταν πριν λίγα χρόνια το «Και με το φως του λύκου επανέρχονται» τη ς Ζυράννας Ζατέλη και το «Λωξάντρα» τη ς Μαρίας Ιορδανίδου. Η ελληνική πα­ ρουσία στο Αριστείον ολοένα και βελτιώνεται. Βέ­ βαια, φαίνεται πως υπάρχει κάποιο πρόβλημα με τα πρωτότυπα λογοτεχνικά έργα που προτείνονται, κάτι που φάνηκε και με τις περιπτώσεις Μπακόλα, Πανσέληνου. Σύμφωνα πάντα με το ν Φ. Δρακονταειδή, «ενώ η ευρωπαϊκή λογοτεχνία μοιάζει να έχει ξεφ ύγει από έναν μαρασμό - ακόμα και αυτές οι λο­ γοτεχνίες που μέχρι τώ ρα θεω ρούνταν "περιφερει­ ακές" (Πορτογαλία, Ιρλανδία, Ισλανδία, Λετονία κ.ά.), δείχνουν να έχουν αναπτυχθεί σε ιδιαίτερα σημαντικό βαθμό - , η σύγχρονη ελληνική λ ο γ ο τε­ χνία μοιάζει αποκομμένη, εγκλωβισμένη στα δικά τη ς παρωχημένα σχήματα». Ήταν, λοιπόν, οι υπο­ ψ ηφ ιότητες τω ν Μπακόλα, Πανσέληνου ατυχείς ε ­ πιλογές; Ο κ. Δρακονταειδής αποκρίνεται: «Αν οι Έ λληνες αποφάσισαν κατά πλειοψηφία το ν Μπα­ κόλα, εγώ δεν έχω παρά να το ν υποστηρίξω μέχρι θανάτου, όπως και έπραξα. Μπορεί ένα βιβλίο να είναι καλό, αλλά όταν φτάνει η στιγμή να συγκριθεί με βιβλία που έχουν ουσιαστική ευρωπαϊκή διάστα­ ση, βιβλία τω ν Κλάους, Χίνι, Ντιν, Ταμπούκι κ.ά., τό τε και με γνώμονα το επίπεδο τη ς λογοτεχνίας μας, δεν μπορείς να ελπίζεις σε πάρα πολλά πράγ­ ματα. Αλλά γ ι’ αυτά θα έχουμε τη ν ευκαιρία να μι­ λήσουμε αργότερα, όταν κάνουμε το ν τελ ικό απο­ λογισμό». Στην περίπτωση το υ Πανσέληνου, παρά το ότι το βιβλίο υποστηρίχθηκε με εκθέσ εις, α ναφορές, ά ρθρα κ.λπ., δ υ σ τυ χώ ς, η γ α λλική μ ετά φ ρα σ η , που είχαν στα χ έρια το υ ς τα μέλη τη ς Επιτροπής Λογοτεχνίας, αποδείχθηκε ότι δ εν ήταν υψηλού ε ­ πιπέδου. Το κυριότερο όμω ς πρόβλημα που δημιο υ ργήθη κε μ ε τη «Ζαΐδα» ήτα ν ότα ν ο Γερ μανός εκπρόσωπος στην Επιτροπή Λογοτεχνίας παρατή­ ρησε συγκεκριμένα ιστορικά και πραγματολογικά λάθη στο βιβλίο, εξα ιτία ς τω ν οποίων αποκλείστη­ κε από τη ν τελική ψηφοφορία. Αυτό όμω ς είναι έ ­ να τεράστιο ζήτημα στο οποίο θα επανέλθουμε.

Τ

Ιι δήιίωσον μίϋιι ίων επιτροπών; ΠροβΟήμοια και προοπτική Αν και τα βραβεία για το 1997 έχουν ήδη αναγ­ γ ε λ θ ε ί, η επίσημη α π ονομή θα λ ά β ει χώ ρα στη Θεσσαλονίκη στις 7 Δ εκεμβρίου, γεγ ο ν ό ς που α­ ναμ ένεται να έχει γιορτασ τικό χαρακτήρα. Μέχρι εδώ η ελληνική διοργάνωση τα πήγε καλά και σε ε­ πίπεδο οργανωτικό, αλλά και σε επίπεδο συναγω­ νισμού, αφού η μετάφραση τω ν ποιημάτων του Μ. Αναγνωστάκη έφ τασε στους έξι «φιναλίστ».

Αλέξης Πανσέληνος: Υποψήφιος για το Βραβα’ο Λογοκχνίας μί το μυθιστόρημά του Ζσίϊα ή Η καμήλα στα χιόνια (Καοτανιώτης)

Το ζήτημα, που προκύπτει κάθε φορά που γίνε­ τα ι λό γ ο ς για το Αριστείον, αφορά στην αβεβαιό­ τη τα που καλύπτει το μέλλον το υ συγκεκριμένου θεσμού. Στην αρχή κάναμε λόγο για αμηχανία και αδιαφορία απέναντι στο θεσμό. Αν η αδιαφορία α­ π ο τελ εί «προνόμιο» τω ν τεχ νοκρ α τώ ν τη ς Ευρω­ παϊκής Κοινότητας, τό τε η αμηχανία είναι σίγουρα χαρακτηριστικό τω ν Ευρωπαίων γενικότερα - ακό­ μα και ορισμένων μελών τω ν Επιτροπών. Μιλώντας με τις βελγικές, ολλανδικές, αυστριακές και δανέ­ ζικες αντιπροσω πείες από τη ν Επιτροπή Λ ο γοτε­ χνίας, παρατηρήθηκε αυτή η αμηχανία όταν το υ ς

να μας φέρνουν κοντά, κι αποτελούν ένα είδος "γέ­ φυρας" ανάμεσα σε τόσο διαφ ορετικές κουλτού­ ρες», δήλωσαν και οι δύο, ενώ επεσήμαναν ότι μέ­ σα από το Α ρισ τείον υπάρχει το εν δ εχ ό μ εν ο να βελτιω θεί σημαντικά το επίπεδο τω ν μετα φ ράσ ε­ ων. Ο Μ. Κάμπαλ δήλωσε ακόμα ότι μικρές χώρες, όπως η Φιλανδία, η Δανία, η Ελλάδα, η Ιρλανδία (όπου πολλά βιβλία γράφονται στην παραδοσιακή Κελτική Gaellic διάλεκτο), έχουν πολύ ζωντανή λο­ γοτεχνία που πρέπει να γίνει γνωστή και στο ε ­ ξω τε ρ ικ ό , σε ε υ ρ ω ­ παϊκό καθαρά επίπεδο. «Ίσω ς τ ο Α ρ ισ τείο ν βοηθήσει α υτές τις χώ­ ρ ες να αναπτύξουν μη­ χανισμούς προώθησης τω ν λογοτεχνιώ ν τους. Τα καλά βιβλία από μό­ να τ ο υ ς δ εν φ τά ν ο υ ν για να γίνουν γνωστά». Για «διάσπαση συνό­ ρων» μίλησε και ο Σου­ η δ ό ς Μ α τς Λ έφ γκρ εν, Π ρόεδρ ος τη ς Επιτρο­ πής Μ ετάφρασης, ο ο­ Νίκος Μπάκολας: Υποψήφιος για το Βραβείο λογοτεχνίας με το μυθιστόρημά του ποίος μάλιστα έδω σε ι­ Η ατίλαατη γραφή του αίματος (Κέδρος) διαίτερη έμφαση στο ό­ τι «Ευρώπη δεν είναι μόνον η Ευρωπαϊκή Ένωση. τις διαφ ορές και όχι να προσπαθήσουμε να τις ε ­ Η Ευρώπη είναι πολύ μεγαλύτερη. Είναι και οι χώ­ ξαλείψουμε». Στάση που θυμίζει τη βρετανική πο­ λιτική στη νομισματική (και όχι μόνον) ένωση τη ς ρες τη ς Βαλτικής, η Ανατολική Ευρώπη. Ευρώπη Ευρώπης. δεν είναι μόνον οι αριθμοί και τα ποσά που αναφέΠιο θετική η Σουηδέζα Heidi von Born πιστεύει ρονται στις Βρυξέλλες». Επίσης, δηλώνει ιδιαίτερα ότι «η Ευρωπαϊκή παράδοση είναι πλουραλιστική ευτυχής που έφτασε στην τελική ψηφοφορία η φι­ λανδική μετάφραση του μυθιστορήματος του Ούγ­ αποτελούμενη από διαφορετικές κουλτούρες», το ­ νίζο ν τα ς α κόμα ό τι αν είνα ι κάτι που π ρέπ ει να γρου Εστερχάζι, καθώς έτσι προωθούνται δύο «μι­ κρές» γλώσσες και λογοτεχνίες, όπως η φιλανδική προσέξουν τα μέλη κάθε επιτροπής είναι να μην ο­ ριο θ ετή σ ο υ ν ένα σ υ γ κ εκ ρ ιμ έν ο μ ο ν τέλ ο για τη και η ουγγρική. Πιστεύει μάλιστα ότι πιο πιθανό εί­ ναι να βραβευθεί η καλή μετάφραση ενός μάλλον σύγχρονη ευρω π αϊκή λο γ ο τεχ ν ία . Βέβαια, όλοι συμφώ νησαν στο ό τι η εμ π ειρία το υ ς α υτή στο άγνωστου συγγραφέα, που προέρχεται από μικρή Αριστείον είναι κάτι παραπάνω από συναρπαστική χώρα, παρά μια συμβατική μετάφραση ενός έργου και διδαχτική, αφού το υ ς προσφέρει μια «πανορα­ γραμμένου από κάποιον διάσημο συγγραφέα. μική θέα» τη ς σ ύ γχ ρ ο νη ς ευ ρω π α ϊκή ς λ ο γ ο τε ­ Την ίδια στιγμή, ο Λ έφ γκρεν ισχυρίζεται ότι το χνίας. Αριστείον χρειάζεται μεγάλη υποστήριξη, πολύ πε­ Τα δ ύο μ έλη τ η ς Ε π ιτροπ ής Μ ε τά φ ρ α σ η ς, ο ρισσότερη κι από α υτή που ήδη έχει. Απαιτείται Ιρλανδός Δρ. Μαρκ Κάμπαλ και η Φιλανδή Μαρίαδημοσιότητα αλλά και χρήματα - όπου εδώ βέβαια Λέενα Ραουτάλιν έδ ειξα ν ιδιαίτερη θέρμη σε ό,τι το ν πρώτο λόγο (και το ν τελευτα ίο) το ν έχουν οι αφορά τη ν έννοια μιας κοινής κο υλτούρα ς στην Β ρυξέλλες. Ό λα εξα ρτώ νται από εκεί και στο ση­ Ευρώπη. «Αν υπάρχουν διαφ ορές μεταξύ μας, και μείο αυτό υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα σχετικά με το πιο φυσικό είναι να υπάρχουν, α υ τές είναι για το αν θα συνεχίσει η Ε.Ε. να χ ρηματοδ οτεί το θε-

τ έ θ η κ ε η ε ρ ώ τη σ η σ χ ετικ ά με τη ν έν ν ο ια μ ιας «ευρωπαϊκής ένωσης» πέρα από τον χρηματοοικο­ νομικό παράγοντα. Κάποιοι αρκέστηκαν στο να κά­ νουν λόγο για «προώθηση τη ς καλής λογοτεχνίας και τίπ ο τ’ άλλο», ενώ άλλοι εξέφ ρα σ αν επ ιφ υλά­ ξε ις που αφορούσαν σ τις δ ια φ ο ρ ές που διακρί­ νουν κάθε χώρα, κάθε γλώσσα και, φυσικά, κάθε κουλτούρα. Ειπώθηκε δηλαδή ότι ως μέλη τω ν επι­ τροπώ ν «έχουμε χ ρέο ς να υπερασπίσουμε α υτές

σμό. «Το πρόβλημα», λέει ο Φ. Δρακονταειδής, «εί­ ρισσότερα από τα μέλη συμφώ νησαν ότι ναι μεν ναι ότι πρόκειται για μια κοινότητα που τη διέπει η κάτι τέτοιο λαμβάνεται υπόψη, αλλά δεν αποτελεί αρχή τη ς καθαρά εμπορικής ένωσης και τίποτα πε­ το μοναδικό κριτήριο για τη ν τελική απόφαση. Αν ρ ισσότερο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση σ υσ τά θηκε ως και τρα νταχτά ονόματα όπως οι Χιούγκο Κλάους, οικονομική ένωση και ποτέ δεν τ η ς πέρασε από το Ελίας Κανέτι, Σέιμους Χίνι κ.ά. αποκλείστηκαν πριν "Κεφάλι" ο πολιτισμός. Νομίζω μάλιστα ότι κατά τη ν τελ ικ ή ψ ηφ οφ ορία, από τη ν άλλη πλευρά, ο λά θο ς θ εσ μ ο θ έτη σ ε α υτό το βραβείο. Μ ε τη ν ε ­ βρ αβ ευμένος Α. Ταμπούκι είναι ένας φ ημισμένος μπειρία το υ Αριστείου διαπιστώνει κανείς πόσο α­ και καταξιωμένος συγγραφέας μεταφρασμένος σε νέτοιμη είναι η Ευρώπη να χειριστεί ένα πραγματι­ είκοσι γλώ σες. Ο Σουηδός ποιητής Τ. Τρανστρόκά ευρωπαϊκό βραβείο. ΓΓ αυτό και θεωρώ ότι θα μ ερ, που έφ τα σ ε στα «τελικά», έχει μ ετα φ ρασ τεί χ ρεια σ τού ν το υ λά χισ το ν είκοσ ι χ ρόνια μ έχ ρι να σε π ερ ισ σ ό τερ ες από σ α ράντα γλώ σ σ ες. Πάνω βρει το Αριστείον μια ισορροπία. Το ερώ τημα είναι απ’ όλα, το Α ρισ τείον έχ ει τη βασική υποχρέωση αν θα έχ ει επ ιζήσει μ έχ ρι τό τε» . Σ το φ όβο α υτό να αναδεικνύει την ευρωπαϊκή διάσταση τω ν λογο­ τω ν αδηφ άγω ν και ισοπεδωτικών τεχ νο κρ α τικώ ν τεχ ν ικ ώ ν έρ γ ω ν που π α ρήχθησα ν μέσα στα τ ε ­ τάσεων τη ς Ε.Ε. αναφέρθηκε και η Γερμανίδα Δρ. λευταία δύο χρόνια. Πέρα δηλαδή από την καθαρά Σουζάν Έβερσμαν, η οποία μίλησε για τη γρα φειο­ λογοτεχνική, αισθητική αξία του εκάσ τοτε έργου, κρατία τη ς Κοινότητας ως ένα ακόμα εμπόδιο στην το ζη το ύ μ εν ο είνα ι η ευρω π αϊκή διάστα ση που ομαλή πορεία του Βραβείου. μπ ο ρεί να χ α ρ α κτη ρ ίζει ένα λ ο γ ο τεχ ν ικ ό έρ γ ο . Για να εξασφαλιστεί η χρηματοδότηση τω ν Βρα­ Επιπλέον, ιδια ίτερο ενδιαφ έρον προκαλούν μυθι­ βείω ν χ ρ ειά ζετα ι π ερισ σ ότερη δ η μ ο σ ιό τη τα λ ο ι­ στορήματα που συνδυάζουν τ ο δοκιμιακό ή ακόμα πόν. Είναι όμω ς α υτό εφ ικ τό ; Ο Μ. Λ έφ γ κ ρ εν πι­ και το ν ποιητικό λόγο. Μ’ άλλα λόγια, μιλάμε για στεύει ότι συνήθως, το βραβείο έχει απήχηση μό­ πολυπρισματικά μυθιστορήματα που ξεφ εύγουν α­ νον στη χώρα που διοργανώ νεται, αλλά ακόμα κι πό τη ν κλασική έννοια το υ μυθισ το ρ ή μ α το ς τη ς εκεί, όχι τόσ η όση θα π ερ ίμ εν ε κανείς. Καθήκον καθαρής αφήγησης. Στο σημείο α υτό καλό θα ή­ τω ν μελώ ν είναι να κάνουν γνω στό το Α ρισ τείο ν τα ν να ανα φ έρουμε ότι τα δοκίμια δεν αποκλείο­ στις χώ ρες το υ ς, να μιλήσουν και να γράψουν γ ι’ νται από το Αριστείον, αρκεί να είναι δοκίμια λογο­ αυτό και, φυσικά, να προωθήσουν τα βιβλία που έ ­ τεχνικά. φτασαν μέχρι τη ν τελική ψηφοφορία. Σύμφωνα με Πάντως, ο Φ. Δρα κονταειδής λέει: «τα κριτήρια τη ν εμπειρία ορισμένων μελών, συνήθως τα βρα­ δεν είναι πάντα αντικειμενικά. Δεν μπορούμε εμείς βευμένα βιβλία α π οκτούν μια κάποια φ ήμη χάρη να ξέρουμ ε ποιος είναι εκείνος ο συγγραφέας που στο Α ρισ τείον. Από τη βελγική π λευρά , πάντως, θα π εράσει στην ιστορία. Τα Βραβεία δεν έχουν διατυπώθηκε η άποψη ότι θα πρέπει η Ε.Ε. να χρη­ μ α το δ ο τε ί ε κ δ ό τε ς να κάνουν μ ε τα φ ρ ά σ ε ις . Χ ρειά ζοντα ι μ ετα φ ρ ά ­ σεις και, βεβαίω ς, χρει­ ά ζο ν τα ι κ α λ έ ς μ ε τ α ­ φράσεις. Αυτή ήταν μια άποψη που συνάντησε τη ν ένθερμη υποστήρι­ ξη όλων τω ν υπολοίπων μ ελώ ν τ η ς Επ ιτρο π ή ς Λογοτεχνίας. Σ το ε ρ ώ τη μ α αν το Αριστείον στοχεύει στη βράβευση και κατ’ επ έ­ κ τα σ η σ τη ν α ν ά δ ε ιξη σ υ γ γ ρ α φ έ ω ν που δ εν είναι ιδιαίτερα γνωστοί Αιδώ Σωτηρίου: Υποψήφια για το BpoBcio Μετάφρασης με τα Ματωμένα χώματα (Κέδρος) στο ευρύ κοινό, τα π ε­

αυτή τη ν έννοια. Ο Κάφκα και ο Προυστ δεν πήραν ποτέ το Βραβείο Νόμπελ. Εκείνο που έχει μεγάλη σημασία είναι ό τι χρησιμοπ οιούμε α υτό το Βρα­ βείο για να κάνουμε λόγο, για να αναδείξουμε την ευρωπαϊκή λογοτεχνία».

(IplOldOV:

ϋ ΐΐίΡ αρο ίου ilobel; ο Αριατείον ελάχιστη σχέση έχει με το Nobel φ έτο ς δόθηκε στον Ιταλό θεατρικό συγγραφέα Ντάριο Φο. Καταρχάς, στην περίπτωση του Nobel η βράβευση γίνεται με βάση το σύνολο του έργου ενός συγγραφέα/ποιητή. Στο Αριστείον βραβεύεται κανείς για ένα συγκεκριμένο έργο. Επί­ σης, το Nobel συμβολίζει τη ν επιβράβευση των προσπαθειών μιας ολόκληρης καριέρας, αντίθετα, με το Αριστείον (υποτίθεται ότι) «ανοίγουν οι πόρ­ τες» για έναν σχετικά άγνωστο στον διεθνή χώρο συγγραφέα/ποιητή. Τέλος, στο Αριστείον βραβεύο­ νται δημιουργοί προερχόμενοι από το ν ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, ενώ το Nobel δεν χαρακτηρίζεται από τέτοιου είδους γεωγραφικούς περιορισμούς. Όπως και να ’ναι, το Αριστείον δεν συναγωνίζεται το Nobel. Οι έντονες αυτές διαφορές μεταξύ τω ν δύο θεσμών ίσως καταστήσουν το Αριστείον, αν ποτέ α­

Τ

ποκτήσει τη δημοσιότητα που απαιτείται, ένα είδος αντίβαρου του Nobel αφού εξυπ ηρετεί τελείω ς δια­ φ ορετικούς σκοπούς.

Α ριοιείον και ποϋιτική: _ _ _ _ _ «Σχεοειι; giopvnc» ν πάντως στο Αριστείον οι αποφάσεις βγαί­ νουν από ανθρώπους τω ν γραμμάτων (συγγραφείς, ποιητές, μεταφραστές, καθηγη­ τές, κριτικούς, εκδότες), στο Nobel κυρίαρχο ρόλο παίζουν οι πολιτικές σκοπιμότητες. Ως τώρα το Αριστείον «την έχει γλιτώσει» και όλα τα μέλη τη ς επιτροπής απολαμβάνουν το γεγονός ότι στους κόλπους του Αριστείου η πολιτική λάμπει δια τη ς α­ πουσίας τ η ς Ο. Ιρλανδός Μ. Κάμπαλ λέει: «Το Αριστείον είναι ένας μη πολιτικός (apolitical) τρόπος για να φέρουμε τις ευρωπαϊκές κουλτούρες κοντά». Όλα τα μέλη σκοπεύουν αντιδράσουν αν πέσουν στα χέρια το υ ς βιβλία με φασιστικό ή α κροδεξιό πε­ ριεχόμενο, αλλά όλοι συμφωνούν ότι το τελευτα ίο πράγμα που χρειάζονται είναι να επέμβουν οι πολι­ τικοί. «Η χειραγώγηση ενός τέτοιου βραβείου σί­ γουρα βολεύει», μας λέει ο κ. Δρακονταειδής και καταλήγει: «Είναι μια πολύ σημαντική υπόθεση από τη στιγμή που αποφασίζουμε βέβαια ότι μπορούμε

«

να έχουμε ένα ευρωπαϊκό βραβείο κι ότι α υτό το βραβείο θα το αφήσουμε έξω από π ολιτικές σκοπι­ μότητες». Η εν δ εχ ό μ ενη α ύξηση δ η μ ο σ ιό τη τα ς το υ βρα­ βείου, κάτι που όλοι ευχόμαστε πάντως, ίσως τελ ι­ κά προκαλέσει το ενδιαφ έρον τ η ς π ολιτικής και ί­ σως τό τε τα δεδομένα που ισχύουν αυτή τη στιγμή να μεταβληθούν δραματικά. Από τη ν άλλη π λευρά, γ εγ ο ν ό ς είναι ότι ακόμα και ένα βραβείο τη ς τά ξη ς το υ Αριστείου, δεν παύ­ ει να είνα ι ένα «διπλωματικό παιχνίδι: π ρέπ ει να π εις εκ είν α που π ρ έπ ει να π εις τη ν κ α τά λ λ η λ η στιγμή, με το ν κατά λληλο τρόπ ο. Κι α υτό έτσ ι ώ­ στε το βραβείο να καταφ έρει να επιζήσει» (Φ. Δρακονταειδής). Επίσης, κατά τη διάρκεια τω ν ψηφο­ φοριών «παίζονται» κάποια ανεπίσημα παιχνίδια ε ­ λαφ ρώ ς πολιτικής φύσης. Συνήθως οι λεγ ά μ εν ες «μεγάλες» χώ ρες με τις πιο δ ια δ εδ ο μ έν ες γλώ σ ­ σες προσπαθούν, με το ν τρό π ο το υ ς, να επιβάλ­ λ ουν το δικό το υ ς ρυθμό στο παιχνίδι. Δ εν είναι τυχαίο ότι το Βραβείο Μ ετάφρασης ουσιαστικά απονεμήθη κε σε δύο δ ια δ εδ ο μ έν ες και «ισχυρές» γλώσσες, τη ν αγγλική (το ιρλανδικό μυθιστόρημα του ΜακΚέιμπ, γρα μμένο στα αγγλικά, υποστηρίχ θηκε και από τη ν Ιρλανδία και από τη ν Αγγλία). Πολύ διατακτικά, ο Δρ. Πένα παραδέχθηκε ότι έ ­ νας λόγος που η ισπανική μετάφραση το υ Μ. Αναγνωστάκη δ εν πήρε το βραβείο, ήταν ότι επρόκειτο για μια όχι και τόσο διαδεδομένη γλώσσα, όπως είναι η ισπανική, και με αυτή τη ν έννοια, για τη ν ελ ­ ληνική τα πολλά λόγια π εριττεύουν. Ίσως μάλιστα να προσέφ ερε ιδανικό άλλοθι η βράβευση τη ς μ ε­ τάφ ρασης το υ Τζόις από το ν Καψάσκη, αφού εδώ έχ ο υ μ ε έν α ν σ υ γ γ ρ α φ έ α κολοσσό, που γ ρ ά φ ε ι στην πλέον διαδεδομένη γλώσσα, και μια πολύ κα­ λή μετάφραση σε μια γλώσσα με ένδ ο ξη ιστορία, αλλά που μιλιέται ελάχιστα. Πάντως, και στην Επιτροπή Λ ο γο τεχ νία ς έγ ιν ε π ρ α γ μα τικ ή μάχη μ ε τα ξύ δύ ο κο ρυ φ αίω ν δ η μ ι­ ουργώ ν: το υ Α. Ταμπούκι, που υπ οστήριξαν κατά κόρον οι μ εσ ογειακές χώ ρες, και το υ Σουηδού Τ. Τρανστρόμερ, που υποστήριξε τ ο «μπλοκ το υ Βορ­ ρά», κυρίως οι Γερμανοί, οι Σκανδιναβοί, οι Βέλγοι, οι Ολλάνδοί και οι Άγγλοι. Γενικά, το ζήτημα τη ς γλώσσας είναι τερ ά σ τιο και στον τρόπο με το ν οποίο τα μέλη εξετά ζο υ ν τα βιβλία. Οι αναφορές το υ ς, όπως και οι συζητήσεις γίνοντα ι ε ίτε στα αγγλικά, ε ίτε στα γαλλικά, ενώ αρκούνται σε μεταφράσεις (καμιά φορά όχι και τό ­ σο καλές, όπως είδ αμ ε με το ν Πανσέληνο) ή ακό-

Πάτρικ Μακ Κάμπ: Ευρωπαϊκό Βραβείο Μετάφρασης

μα και αποσπάσματα μεταφράσεω ν, και πάλι στα αγγλικά ή γαλλικά. Αναγκαίο κακό θα πει κανείς, αλλά είναι ίσως το πιο μεγά λο π ρόβλημα στο θε­ σμό του Αριστείου. Π εριττό να προσθέσουμε ότι ό­ τα ν ξεκίνη σ ε το Αριστείον οι χώ ρες τη ς Ε.Ε. ήταν εννέα, ενώ τώ ρα έχουν φτάσει τ ις δεκαπέντε, συν τις τρ ε ις ά λλ ες τη ς ζώ νης ελ εύ θ ερ ο υ εμπορίου. Και όπω ς φ α ίνετα ι, θα α υ ξη θ ο ύ ν στο μέλ λ ο ν αν λ ά β ο υ μ ε υπόψη τη ν Κύπρο, α λλά και τ ις χ ώ ρ ες τ η ς Α να το λ ικ ή ς Ευρώ πης και εκ είν ες τη ς Β α λτι­ κής. Είναι φανερό, λοιπόν, ότι το Αριστείον έχει πολύ δρό μ ο να διανύσει ακόμα για να φ τά σ ει στο επι­ θ υμητό σημείο αναγνώρισης. Το βέβαιο είναι ότι παρά τα όποια προβλήματα στην οργάνωση, απο­ τε λ ε ί ένα σοβαρό και ουσιαστικό βήμα για τη ν επι­ κοινω νία ανάμεσα σ τις ευρω π αϊκές κουλ το ύ ρ ες, μια επικοινωνία που μας προσφέρει καινούριες ε ­ μπειρίες. Ηλίας Μαγκλίνης

___

m

Οι Αθάνατοι τη ς Σουηδικής Ακαδημίας βράβευσαν με το Nobel Λογοτεχνίας 1997 τον Ιταλό θεατρικό συγγραφέα Ντάριο Φο (Dario Fo, 1926). Αιτιολογώντας την απόφασή τους, τα μέλη τη ς Ακαδημίας τονίζουν ότι τα κείμενα του Ντάριο Φο «είναι πάντοτε ανοιχτά για δημιουργικές προσθήκες, ενθαρρύνουν τον αυτοσχεδιασμό του ηθοποιού και αφυπνίζουν το ν θεατή». Επιπροσθέτως, επισημαίνουν ότι μέσα από το έργο του Ντάριο Φο συντελείται η «συνέχιση τη ς "παράδοσης" των τροβαδούρων του μεσαίωνα», σχόλιο που χαροποίησε ιδιαίτερα τον ίδιο, που και αυτός με τη σειρά του σχολίασε ότι η βράβευση αυτή αποτελεί «δικαίωση για τον καημένο τον Μολιέρο». Γεννημένος το 1926, ο Ντάριο Φο, γόνος εργατικής οικογένειας, συμμετείχε από μικρός στην αντίσταση κατά του καθεστώτος του Μουσολίνι. Μέσα από τις σπουδές σκηνογραφίας ο Ντάριο Φο αγάπησε το θέατρο και είναι αλήθεια ότι ο τίτλος που του αρμόζει περισσότερο είναι αυτός του «θεατράνθρωπου», καθώς ο Ντάριο Φο δεν υπήρξε μόνον συγγραφέας θεατρικών έργων αλλά και ηθοποιός, παραγωγός, σκηνοθέτης, ενδυματολόγος κ.ά. Ο Ντάριο Φο πρωτοεμφανίστηκε στις αρχές τη ς δεκαετίας του 1950 μέσα από μονολόγους που παίζονταν με επιτυχία στο ραδιόφωνο. Την περίοδο 1953-54 δημιουργεί θεατρική ομάδα, την «Κομπανία», με άλλους δύο συγγραφείς, τον Παρέντι και τον Ντουράνο. Η συνεργασία αυτή αποτέλεσε και το πρώτο βήμα του Ντάριο Φο στο δρόμο τη ς ομαδικής δουλειάς, που θα ’ναι αναπόσπαστο μέρος και τη ς μετέπειτα δημιουργικής του πορείας. Τα έργα τη ς «Κομπανίας» ασκούν κριτική στην κατεστημένη κοινωνική τάξη, κάνουν αναφορές στην ιστορία με συγκεκριμένους πολιτιστικούς όρους, χωρίς να υποβαθμίζουν τα καθαρά θεατρικά ευρήματασύντομα σκετς, συνθέσεις όπου πρωταρχικό ρόλο παίζει το παράδοξο και τα διάφορα εφέ. Η σκηνική αρχιτεκτονική δομή των δύο επιπέδων - τη ς ουσίας και του σκελετού - είναι εύρημα του Ν. Φο, που προέρχεται από το αγγλικό θέατρο των ελισαβετιανών χρόνων. Η πρώτη τρίπρακτη κωμωδία του Ν. Φο είναι το «Οι αρχάγγελοι δεν παίζουν πια φλίπερ» (1959). Από τότε μέχρι το 1967, με ρυθμό ένα έργο κάθε φθινόπωρο, σύμφωνα με τις απαιτήσεις του εμπορίου, ο Ν. Φο ολοκληρώνει τη δημιουργία ενός σύγχρονου ρεπερτορίου που παίζεται με επιτυχία σε διεθνές επίπεδο. Μετά τον Μάη του ’68, με το έργο «Δέσε με! εγώ θα τα σπάσω όλα», ο Ν. Φο συγκρούεται με το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα και διακόπτει τις σχέσεις μαζί του παραμένοντας όμως πάντα στον ευρύτερο χώρο της αριστερός. Το 1974-75 γράφει το «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», ενώ ένα χρόνο αργότερα θίγει το θέμα των ναρκωτικών με το έργο «Η μαριχουάνα τη ς μαμάς είναι πιο γλυκιά». Από τα τέλη τη ς δεκαετίας του ’70 ο Ν. Φο συνεχίζει την πολύπλευρη δραστηριστητά του μέσα από τηλεοπτικές εμφανίσεις και διαλέξεις σε πανεπιστήμια. Για πολλούς όμως ό,τι ήταν να δώσει ως δημιουργός το έδωσε και γι’ αυτό το λόγο κάποιοι (μεταξύ των οποίων και η γυναίκα του, η ηθοποιός Φράνκα Ράμε) αντιμετώπισαν τη βράβευση τη ς Σουηδικής Ακαδημίας με μια δόση ειρωνείας. Ο «γεννημένος πολιτικοποιημένος» Φο δεν θα αρνηθεί το Nobel, όπως είχε κάνει ο Σαρτρ το 1962, και σε σχετική ερώτηση των δημοσιογράφων,θα δηλώσει «τότε ήταν άλλες εποχές». Η. Μ.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

ΠΑΤΑΚΗ

m

Άσεμνες ιστορίες ’Άσεμνες ιστορίες πεςογραφος και κριτικός Μισέλ

Νόλλας, Αλέξης Πανσέληνος, Αντώνης Σουρούνης, "Έρση Σωτηροπούλου, Πέτρος Τατσόπουλος, Καίη Τσιτσέλη

Καλλιόπη Ασαργιωτάκη, Περικλής Γουλάκος και

Μαριλένα Ζαμπούρα.

οι συγγραφείς' Σωτήρης Δημητρίου, Μαρία Ευ σταλιά δη, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Δημήτρης

Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Α&ηνών Βαγγέλης Αυανασόπουλος και η τεχνοκριτικός Μαρία Μαραγκού.

3 C c J lc A £ 2 3 C S ± ε α Φ

ο ±

£ 3 ±

ΠΡΩΤΟΤΥΠΑ ΒΙΒΛΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Κάστρα της Ελληνικής Γης

Λάρισα, η Ακρόπολη του Αργους

Κάστρα και Πύργοι της Εύβοιας

Κάστρα και Οχυρώσεις της Αττικής

Το Κρητικό Μαχαίρι

Θαλασσινά Κάστρα

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: ΤΗΛ.: 38 08 954 - 36 39 418

Α ρ ισ το τέλη ς Ν ικολα ΐδης 25 Νοβμβρίου 1922-8 Οκτωβρίου 1996 Πέρασε κιόλας ένας χρόνος από τότε που έφυγε ο ποιητής, ο μυθιστοριογράφος, ο δοκιμιογράφος, ο με­ ταφραστής Αριστοτέλης Νικολαΐδης, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Α ' Μεταπολε­ μικής γενιάς. Ένας χρόνος όμως από το θάνατο ενός συγγραφέα είναι χρόνος ελάχιστος για να γίνει, έστω και μια πρώτη, αποτίμηση του έργου μιας ζωής. Κυρίως όταν στο συρτάρι που εναπόθετε ό,τι έγραφε ο Αριστο­ τέλης Νικολαΐδης υπήρχε, μεταξύ άλλων, έτοιμο το τελευταίο του μυθιστόρημα «Ο αιώνας τελείωνε στην κόψη» - ήδη κυκλοφορεί από τον «Κέδρο» - και η περίφημη «Αυτομυθιστορία» του, ένα είδος μυθιστορηματικής αυτοβιογραφίας - αποσπάσματα προδημοσιεύουμε - στην οποία αυτοπροσδιορίζεται, καταθέτει την ψυχή του, διατυπώνει με ενάργεια και χωρίς φόβο τις απόψεις του για ό,τι είδε και για όσους γνώρισε από κοντά - πολλοί επώνυμοι εν ζωή όταν κυκλοφορήσει το βιβλίο θα δυσαρεστηθούν τα μάλα. Γι' αυτό οι σελίδες που ακολουθούν δηλώνουν ότι το πεζογραφικό κυρίως έργο του Αριστοτέλη Νικολάίδη είναι ανοιχτό σε νέες προσεγγίσεις, ενώ το ανέκδοτο μάλλον προσφέρεται - ίδωμεν - σε ποικίλες ανατροπές. Διότι όσοι συναναστράφηκαν τον απρόβλεπτο αυτό συγγραφέα - πολίτη του κόσμου γνωρίζουν καλά ότι αρεσκόταν στις εκπλήξεις.

£3Θ

Ο εκτροχιαομός ίου αιώνα Αναφορά οιο τελευταίο μυθιοτόρημα του Αριστοτέλη Νικολάίδη: Ο αιώνας τελείωνε στην κόψη D f f iv u _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ «Ο Δημόκριτος ο Αβδηρίτης», λέει ο Μπόρχες στο ποίημάτου «Εγκώμιο της σκιάς», «έβγαλε τα μάτια του για να σκέφτεται». Και προσθέτει: «Ο χρόνος ήταν ο δικός μου ο Δημόκριτος». Ποιος ήταν ο Δημόκριτος του Αριστοτέλη Νικολάίδη; Νομίζω ότι ήταν η ιδέα πως η ανθρώπινη ύπαρξη είναι εκδήλωση πανικού, με δίχως πρόσωπο και μάτια. Δη­ λαδή, με δίχως αληθινό κέντρο. Το πρόσωπο και τα μάτια απλώς και μόνον επενδύουν «ένα απέραντο άδειο σαν ολοστρόγγυλη έκπληξη». Είναι, βέβαια, μια ιδέα, αλλά μια ιδέα που βγαίνει αλη­ θινή. Η ύπαρξη του προσώπου και των ματιών δεν είναι έξοδος, δεν καταπραΰνει καθόλου την οδυνηρή έκ­ πληξη τη ς ανθρώπινης ύπαρξης. ΓΤ αυτό ο Νικολάίδης, από τα πρώτα κιόλας έργα του,

αποφασίζει να παραβλέψει τα μάτια και το πρόσωπο και να αντιμετωπίσει χωρίς δεκανίκια το απέραντο ά­ δειο, την αμείλικτη γύμνια, να κοιτάξει δηλαδή την ύ­ παρξη κατάματα. Η απόφασή του αυτή στοιχειοθετεί και τη διαφορά του από τη μεγάλη πλειοψηφίατων Ελλήνων συγγραφέων. Ταπρόσωπατου Νικολάίδη είναι μόνον εισαγωγικά. Ει­ σάγουν απλώς στο υπαρξιακό δράμα και πάραυτα γί­ νονται σχεδόν οι θεατές του. Χαρακτηριστικότατη περίπτωση τέτοιας εισαγωγής συνιστά και ο Φίλιππος, ο κατεξοχήν «ήρωας» στο τε ­ λευταίο μυθιστόρημα του Νικολάίδη Ο αιώνας τελείω­ νε στην κόψη, αλλά και «ήρωας» των Συνυπαρχόντων. Ιδού πώς ο συγγραφέας, μολονότι στο πρόσωπο αυτό αντανακλάται ο ίδιος, υπαινίσσεται την «εργαλειακή» του υπόσταση:

«... Ο Φίλιππος μου φάνηκε ο ίδιος πάντοτε, αν αυτό ση­ μαίνει τίποτα». «Ποιον Φίλιππο εννοείς, του μυθιστορήματος ή αυτόν που πραγματικά είναι;». «Και ποια σημασία έχει τούτο. Ο Φίλιππος του μυθιστο­ ρήματος είναι μάλλον μια διάθλαση ή προβολή του Φι­ λίππου όπως είναι, αν από τις προβολές του αφαιρέσεις ορισμένες εξωτερικές περιπέτειες ή αλλαγές σε πρό­ σωπα και πράγματα που αφορούν τόσο εκείνον όσο και τους άλλους». Και ποια σημασία έχουντα πρόσωπα γενικώς, μυθιστο­ ρηματικά ή μη, μοιάζει να αναρωτιέται ο Νικολάίδης. Αλλά τό τε τι έχει σημασία; Στο εύλογο αυτό ερώτημα δε βιάζεται να απαντήσει. Επιφυλάσσεται. Και είναι σα να έχει μόνο πει: όχι, πάντως, η επιπολή - και ανήκουν μάλλον σ’ αυτήν τα πρόσωπα - των πραγμάτων. Ο Νικολαΐδης έχει από πολύ νωρίς συνειδητοποιήσει ότι οντολογικό σημείο αναφοράς, οντολογικό κέντρο δεν υφίσταται. Η περίφημη ανακοίνωση του Νίτσε ότι ο Θεός πέθανε ενεθάρρυνε ή υποχρέωσε τους συγγραφείς να τονίσουν τον ηρωικό χαρακτήρα τη ς ανθρώπινης ύπαρξης. Ακό­ μη και η αντι-ηρωϊκή μέθοδος προς αυτή την κατεύ­ θυνση ατενίζει. Ανατίθεται σε κάποιο οντολογικό μοντέ­ λο που αυτή θεωρεί ή που γενικά θεωρείται ότι ισχύει. Ο Νικολαΐδης, διαθέτοντας μια σπάνια παιδεία και μια οξύτατη διαίσθηση, δεν υπέκυψε ποτέ στον πειρασμό να δημιουργήσει πρότυπα ηρώων ή αντιηρώων. Στρέ­ φει το βλέμμα του στην αοριστία της ύπαρξης. Καλύτε­ ρα, ίσως, θα ήταν να πούμε ότι απο-στρέφει το βλέμμα του. Θέλει να το απαλλάξει από τη χρέωση των προτύ­ πων. Αντιλαμβάνεται, όμως, ότι το να δεις κατάματα το κενό δε γίνεται. Είσαι αναγκαστικά προσδιορισμένος από το πρόσωπό σου. Μπορείς μονάχα να νιώσεις και, ίσως, να κάνεις και τους άλλους να νιώσουν. Αλλά και αυτό δεν είναι εξίσου βλέμμα; Εκείνο που εισπράττει κανείς ως αίσθηση από τα έργα του Νικολάίδη είναι ότι η ανθρώπινη ύπαρξη είναι διαρ­ κώς εκτροχιασμένη1. Από μια τροχιά, όμως, που δεν υπάρχει. Ιδού, λοιπόν, σε τι συνίσταται η ανακάλυψη του Νικολάίδη: το γεγονός ότι δεν υπάρχει οντολογικό κέντρο δε σημαίνει ταυτόχρονα ότι η ανθρώπινη ύπαρ­ ξη απολαμβάνει την ευτυχία της αοριστίας. Όχι. Βιώνει, αντίθετα, τη δυστυχία της αποσύνδεσης· από ένα κέντρο που δεν υπάρχει, νιώθει ακατάπαυστα ότι απο­ μακρύνεται από μια υποδειγματική οντολογική κατά­ σταση, η οποία, ωστόσο, ποτέ δεν υπήρξε. Κι αυτή την αίσθηση πρέπει να τη δημιουργεί, σύμφωνα με τον υπαινιγμό του Νικολάίδη, αντανακλαστικά σχεδόν η βεβαιότητα τη ς οριστικής εξαφάνισης.

Ο Θανάσης Τηλεκίδης, αυτό το καταργημένο από την απουσία, το απόμακρο πρόσωπο του μυθιστορήματος του Η εξαφάνιση, υποβάλλει αυτόματα και τον αντίποδάτου, τον Θεοφάνη, τον εαυτό που θέλει να φανεί, να υπάρξει αυθεντικά, δηλαδή θεϊκά. Η ανάδειξη της αυθεντικής ύπαρξης, σύμφωνα με τον Χάιντεγκερ, έχει αξία, όταν συμβαίνει μέσα στην κατά­ σταση της συνύπαρξης, γιατί αυτή είναι η πραγματική ύπαρξη. Αυτό για τον Νικολάίδη είναι μια ουτοπία. Στο κο­ ρυφαίο και ήδη κλασικό μυθιστόρημά του Οι συνυπάρχοντες, εκτός από το στοιχείο της σύγκρουσης, το ο­ ποίο μόνο μπορεί να αποδώσει την παλλόμενη πραγ­ ματικότητα, ο Νικολαΐδης έμμεσα ερευνά τις πιθανότη­ τες για τον ορισμό ενός νέου σταθερού υπαρξιακού κέντρου, ενός μοντέλου βασισμένου στο ιδανικό της συνύπαρξης. Το αποτέλεσμα είναι σαφώς αρνητικό. Αλλά η αίσθηση που αφήνει στον αναγνώστη το βιβλίο δεν έχει σχέση με την απογοήτευση. Η αοριστία της ύ­ παρξης μας υποβάλλει μεν στη δυστυχία, διαθέτει, ό­ μως, ταυτόχρονα και μια διαρκή γοητεία. Για να νιώσει, όμως, κανείς αυτή τη γοητεία, θα πρέπει πρώτα να έχει υπάρξει. Όχι να υπάρξει αυθεντικά, πράγμα αδύνατο, αλλά απλώς και μόνο να υπάρξει. Και τούτο δεν είναι καθόλου δεδομένο. Αυτή είναι η προέκταση της προβληματικής του Νικολάίδη από τους Συνυπάρχοντες στο τελευταίο μυθιστόρημά του Ο αιώνας τέλειωνε στην κόψη. Σα να βγαίνει από τη σπηλιά του Πλάτωνα, ο Φίλιππος, ο συγγραφέας των Συνυπαρχόντων επισκέπτεται εν αυτοεξορία (στην Ευρώπη κατά την περίοδο της χού­ ντας στην Ελλάδα) τους «συνυπάρξαντες». Η επίσκε­ ψή του αυτή μετά την κυκλοφορία του ομώνυμου βιβλί­ ου ενεργεί σ’ αυτούς ως καταιγιστικός πανικός. «Εγώ υπήρξα», μοιάζει να τους λέει ο συγγραφέας. «Έχετε πλέον την απτή απόδειξη του βιβλίου μου γι’ αυτό. Εσείς, άραγε, υπήρξατε; Εάν ναι, υπό το άπλετο φως του πανικού τι άραγε μπορέσατε να δείτε μέσα στη ζωή;» P eja

vecu_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _

Διαβάζοντας το περίφημο κείμενο του Francis Fukuyama περί του «θετικού» τέλους της Ιστορίας, πε­ ρί της «θετικής» δήθεν κατάληξης που είχε η Ιστορία προς τα τέλη του εικοστού αιώνα, ο Νικολαΐδης θα π ρέπειναγέλασεμετηνκαρδιάτου. Τέτοια τυφλή πίστη, θα σκέφτηκε, πού έχει στον ιστορικισμό αυτός ο ένθερμος καπιταλιστής δεν είχανούτε οι πιο αφοσιωμένοι κομμουνιστές.

Σε αντίθεση με αυτούς που ενθουσιάζονται με θεωρίες εργαστηρίου περί του τέλους τη ς Ιστορίας, εκείνοι που έζησαν in vivo την Ιστορία - καθώς ο συγγραφέας των Συνυηαρχόντων - και που φιλοσοφικά και όχι πολιτικά σκέφτονται κατάλαβαν ότι, για να ισχύσει η Ιστορία ως νομοτέλεια, θα πρέπει να έχει κάποια τροχιά. Ποια εί­ ναι, λοιπόν, η τροχιά της; Ίσως μόνον η ανθρώπινη ύ­ παρξη, δηλαδή ένα διαρκώς επαναλαμβανόμενο και διαρκώς αποτυγχάνον πείραμα. Μήπως, λοιπόν, δεν πρέπει να μιλάμε περί «θετικού» τέλους τη ς Ιστορίας, αλλά περί θανάτου της Ιστορίας; Αυτήν ακριβώς τη χαρμόσυνη είδηση φέρνει ο συγγραφέας στο βιβλίο του Ο αιώνας τελείωνε στην κόψη: «... Γιατί η ιστορία είναι μια εφεύ­ ρεση ελληνική που οφείλει πλέον να πεθάνει. Η ιστορία, με άλλα λόγια, είναι ένα τέρας, φίλε μου, ένας δεινόσαυρος, ας πούμε, που στην πραγματικότητα πεθαί­ νει μόνη της, όμως πρέπει και μεις να κάνουμε κάτι σιγά-σιγά και με τέχνη, γιατί ο θάνατός της δεν πρέπει να γίνει αισθητός ού­ τε απότομα. Δεν θα εμφανισθεί κανένας Νίτσε να κραυγάσει σαν και κείνο το "πέθανε ο Θεός". Το να κραυγάσεις πέθανε ο Θεός στο κάτω-κάτω δεν είναι και τό­ σο τρομερό, ποτέ κανένας μέσα του δεν ήταν ολότελα σίγουρος για την ύπαρξή του, ή­ ταν ζήτημα καθαρής πίστης. Όμως η ιστορία δεν μετα­ φράζεται κάθε μέρα σ' αυτή την πραγματικότητα που κατοικούμε, σ’ αυτό το έδαφος που πατούμε και πάτη­ σαν οι πρόγονοί μας; Το να κραυγάσεις, λοιπόν, πέθανε η ιστορία θα ήταν σαν ένα άκουσμα-σεισμός, αν υπήρ­ χαν δηλαδή αυτιά που θα μπορούσαν πραγματικά ν' α­ κούσουν - γιατί αυτό στο βάθος προσπαθούν τα μαζικά μέσα: να συνηθίσουν τ ' αυτιά ν'ακούν μονάχα ορισμένα πράγματα και τα μάτια να βλέπουν μονάχα ορισμένα ο­ ράματα - να συνηθίσουν με λίγα λόγια τον εφιάλτη της ύπαρΕήςτους». Ο Νικολαΐδης υπερακοντίζει στο ζήτημα αυτό ακόμη και τους αρνητές του ιστορικισμού, όπως είναι λ.χ. ο ΚαρλΠόππερ (1902-1994). Ο εν λόγω φιλόσοφος θεω­ ρεί"2ότι είναι μεγάλο πνευματικό σφάλμα το να πιστεύει κανείς ότι η Ιστορία έχει κάποια γραμμική κατεύθυνση σαν ποταμός που κυλά ή ότι έχει κάποιο νόημα ή ότι ο­ φείλει να έχει κάποιο νόημα. Μπορούμε, ισχυρίζεται ο Πόππερ, να θαυμάζουμε

001

την Ιστορία, γιατί είναι πλούσια σε αξιοθαύμαστα γε­ γονότα και σε πρόσωπα εξαιρετικά. Μπορεί, λέει επί­ σης, η Ιστορία να μας διδάξει για το τι πρέπει να φο­ βόμαστε. Κι ανάμεσα στα πράγματα που πρέπει να φοβόμαστε συγκαταλέγεται και αυτό που ονομάζεται «νόημα της Ιστορίας», γιατί, κατ’ αυτόν, μας οδηγεί πάντοτε και αποκλειστικά προς τη λαθεμένη κατεύ­ θυνση. Το μέλλον είναι απολύτως ανοιχτό, καταλήγει ο Πόππερ. Και τούτο είναι, κατά τον Αυστριακό φιλό­ σοφο, το «μάθημα» που μας παραδίδει φεύγοντας ο εικοστός αιώνας. Ο Νικολαΐδης συμφωνεί και δεν συμφωνεί: η Ιστορία εί­ ναι παντελώς ανυπόληπτη, ι­ σχυρίζεται. Αυτό που αποκαλούμε Ιστορία είναι μια σκευωρία, κατασκευή και έρμαιο των ποικί­ λων ερμηνευτών. Ο εικοστός αι­ ώνας στις εκβολές του, σύμφω­ να με τον Νικολαΐδη, δε φέρνει τίποτε άλλο από το κουφάρι της Ιστορίας. Και τούτο, βέβαια, δε συνιστά ούτε νόημα ούτε μηνόηματης Ιστορίας. Το μέλλον είναι, λοιπόν, ανοιχτό, όχι επειδή η Ιστορία το επιτρέ­ πει, αλλά επειδή Ιστορία δεν υφίσταται.

Ρ έ]3 6 c r it_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ Ισχυριζόμενος τα περί θάνάτου της Ιστορίας, ο Νικολάΐδης αντιλαμβάνεται ότι κινδυνεύει να πέσει σε μια μεγάλη αντίφαση και σπεύδει να την προλάβει: «Τι γί­ νεται, λοιπόν, και με το μυθιστόρημα, ή αν όντως πέθα­ νε η ιστορία, τι γίνεται μ’ αυτό εδώ που πρώτο του συνθετικό είναι ο μύθος;». Ιδού τι απαντά ο συγγραφέας στο εύλογο αυτό ερώτη­ μα που θέτει στον εαυτό του: «Σ' αυτή, λοιπόν, την εποχή των μεγάλων και επικίν­ δυνων αδιεξόδων δεν ξέρω τίποτε καλύτερο που να την εκφράζει από το μυθιστόρημα. Διότι αν η ιστορία είναι ήδη σκευωρημένη, κατασκευασμένη, μόνο ένας μύθος θα μπορούσε να βρει τη βαθύτερη αλήθεια της ή έστω να την προσεγγίσει, κι όταν οι πράξεις είναι ήδη νο­ θευμένες ή υπονομευμένες, πράξεις που σκάζουν μέσα στα χέρια μας σαν μικρές χειροβομβίδες ή είναι προο­ ρισμένες να εκραγούν κάποτε σαν ατομικές βόμβες, μό­ νο οι λέξεις είναι αυτές που μπορεί εν τέλει να τις ελέγ­ ξουν κάπως, να τις αποδυναμώσουν ή να τις εκφράσουν μ’ έναν τρόπο πιο θετικό, ίσως τραγικό αλλά κα-

θαρτικό, επιτέλους, χωρίς το καταστροφικό τους στοι­ χείο που τις συνοδεύει». Ισχυρίζεται δε ο Νικολαΐδης ότι το μυθιστόρημα έρχε­ ται από τα βάθη της ιστορίας σαν συνέχεια του έπους και ότι αυτό δεν ξέρει από στεγανά (φιλοσοφικά, ιστο­ ρικά, θεολογικά) ούτε από στενούς ειδητικούς περιορι­ σμούς είτε είναι αυτοί θέατρο, ποίηση, δοκίμιο, αλλά είναι μια αφήγηση που στο δρόμο τη ς τ ’ αφομοιώνει ό­ λα και τα εκφράζει όλα. Ακόμη, όμως, και αν ήταν κανείς διατεθειμένος να συμφωνήσει μαζί του ως προς τη «συμπαντική φύση» του μυθιστορήματος, θα ήταν ξανά υποχρεωμένος να επισημάνει ότι η αντίφαση όσον αφορά τον ίδιο δεν έ­ χει καθόλου αρθεί. Συμβαίνει ο Αριστοτέλης Νικολαΐδης να έχει γράψει το κορυφαίο μυθιστόρημα Οι συνυπάρχοντες. Καθώς πο­ λύ ορθά παρατηρεί ο Αλέξης Ζήρας3, από όλα τα έργα του Νικολαΐδη, το βιβλίο αυτό διατηρεί τους ισχυρότε­ ρους δεσμούς με το ιστορικό γίγνεσθαι τη ς αμέσως μεταπολεμικής περιόδου, όντας ταυτόχρονα η μνημείωση της μεγάλης πλάνης που ονομάζεται σύμπραξη στη διαμόρφωση της ιστορίας, μέσω τη ς ελεύθερης ε ­ κλογής μας. Το εν λόγω μυθιστόρημα ο Νικολαΐδης επεδίωξε, κα­ θώς ο ίδιος το ομολογεί4, να αποτελέσει oeuvre monumentale του 20ού αιώνα, κατ’ αναλογίαν των Αθλίων του Βίκτωρος Ουγκώ.

Mutatis mutandis, Οι συνυπάρχοντες - εκτεταμένο επι­ μύθιο των οποίων αποτελεί το μυθιστόρημα Ο αιώνας τέλειωνε στην κόψη - είναι, πράγματι, ένα έργο «μνη­ μειακό». Δεν είναι μόνο μια προϊστορία του παρόντος μας, αλλά και φάσεων και ανπφάσεωντου μέλλοντος5. Καθώς δε πολύ πρώιμα και ορθά είχε παρατηρήσει ο Βάσος Βαρίκας6, «η περίπτωση των Συνυπαρχόντων εί­ ναι από τις ελάχιστες που η ελληνική πεζογραφία συμβάλλει ουσιαστικά στη διερεύνηση προβλημάτων που υπερβαίνοντας κατά πολύ τα εθνικά σύνορα αναφέρονται στον σύγχρονο άνθρωπο, σ’ όποια περιοχή του πλανήτη μας κι αν ζει». Κατά την προσωπική μου εκτίμηση, το μυθιστόρημα αυτό του Νικολαΐδη «επαληθεύεται» σε εθνική, αλλά και διεθνή κλίμακα, είτε συνυπολογίσει κανείς την ιδεο­ λογική κατάρρευση του 1989 είτε όχι. Είναι, πιστεύω, ένα σπάνιο έργο «γνωμικής ιστορίας». Θέλοντας και μη, ο Νικολαΐδης «έγραψε ιστορία». Το είχε αντιληφθεί, βέβαια, και ο ίδιος. Τι άλλο σημαίνει η διαρκής μνημόνευση των Συνυπαρχόντων καθ’ όλη την έκταση του τελευταίου μυθιστορήματος του Ο αιώνας τέλειωνε στην κόψη; Το πρώτο μυθιστόρημα του Αριστοτέλη Νικολαΐδη τα ­

ξιδεύει μέσα στο τελευταίο ως κυριαρχικός, συνυπάρχων μεταξύ των συνυπαρχόντων. Για όλους αυτούς τους λόγους, δεν είναι καθόλου πει­ στική η επιχειρηματολογία του συγγραφέα ως προς τη φύση και την υπεροχή του μυθιστορήματος (γενικώς και αορίστως) έναντι της Ιστορίας και των άλλων «ειδη­ τικών περιορισμών». Γράφοντας τους Συνυπάρχοντες, ο Νικολαΐδης δεν ε ­ πινόησε ένα οποιοδήποτε μυθιστόρημα: φρόντισε προηγουμένως να «χάσει» επαναληπτικά την αίσθηση της πραγματικότητας, για να μπορέσει να «δει» ως ένα ξέφ ω τοτο κενό. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το άτι ο Φίλιππος, ο «πρωτα­ γωνιστής» του Αιώνα και συγγραφέας των Συνυ­ παρχόντων, το πρώτο πράγμα που κάνει, επιστρέφοντας μετά την πτώση της δικτατορίας στην Ελλάδα α­ πό την αυτοεξορία του στην Ευρώπη, είναι το να επισκεφτεί την Πστμο, το νησί της Αποκάλυψης. Μόνον ένας επιληπτικός θα μπορούσε να γράψει την Αποκάλυψη, παρατηρεί. Ένας που νιώθει ταυτόχρονα την πυρκαγιά και το ψύχος των άστρων. Μία ιερά νόσος, λοιπόν, η λογοτεχνία; Μία συνείδηση επιληπτική ο συγγραφέας; Γιατί όχι; Ούτως ή άλλως, η λογοτεχνία, όταν είναι λογοτεχνία, ασφαλώς και βρίσκεται πιο κοντά στην Αποκάλυψη απ’ ό,τι στην Ιστορία. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΚΑΣΣΟΣ Παραπομπές___________________________________ 1. Βλ. Βαγγέλης Κάσσος, «Ο εκτροχιασμόςτης ύπαρξης στο έργο του Αριστοτέλη Νικολαΐδη», περιοδικό η λέξη, τ. 57, Σεπτέμβρης 1986.

2. Βλ. Karl Popper, «La legon de ce siecle», εκδόσεις Anatolia, 1993.

3. Βλ. Αλέξης Ζήρας, «Η αναζήτηση της φευγαλέας ενότητας στο πεζογραφικό έργο του Αρ. Νικολαΐδη», στο συλλογικό έργο Η Μεταπολεμική Πεζογραφία, τόμος στ’, εκδόσεις 1οκόλη,σελ. 110-153.

4. Βλ. Συνομιλία Αριστοτέλη Νικολαΐδη και Στέφανου Κατή στο περιοδικό Μανδραγόρας, τ. 10-11 (αφιέρωμα: Αριστο­ τέλης Νικολαΐδης), Ιανουάριος-Απρίλιος 1996.

5. Βλ. Γιολάντα Πέγκλη, «Αριστοτέλης Νικολαΐδης: ΠοίησηΜυθιστόρημα-Διήγημα», περιοδικό Μανδραγόρας, ό.π.

6. Βλ. Βάσος Βαρίκας, «Συγγραφείς και Κείμενα», τόμος γ’, 1969-1971, εκδόσεις Ερμής, σελ. 254-258.

Φ©

n f o S S o H iif ? -

Αυτομυθιοτο Από το ανέκδοτο έργο του Αριστοτέλη Νικολαΐδη Ο Αριστοτέλης Νικολαΐδης ταξίδεψε πολύ όπου «είδεν άστεα και νόον έγνω». Στην ανέκδοτη Α υ τ ο μ υ θ ισ τ ο ρ ία του, της οποίας δημοσι­ εύουμε μερικά αποσπάσματα, βλέπουμε αυτή την «αυτογνωσία» και την «ετερογνωσία». Είναι άμεσος. Εκφράζεται χωρίς φόβο, αλλά συχνά με πάθος. Ο ίδιος έλεγε ότι θεωρεί π ρ ο χ ω ρ η μ έ ν ο τ ρ ό π ο ε λ ε υ θ ε ρ ί α ς *.

τ η ν έ κ φ ρ α σ η ω ς τ ο ν π ιο

Τα βιώματα, όπως και τα πρόσωπα και πράγματα, που αφηγείται, εί­ ναι αληθινά. Οι τίτλοι των αποσπασμάτων της ανέκδοτης Α υ τ ο μ υ θ ισ τ ο ρ ία ς είναι δικοί μας - για να διευκολύνουμε την ανάγνωση. * βλ. Β. Κάσσος, διαβάζω, Νοέμβριος 1996

Πρώτη ημέρα στο Παρίσι εν ή ξ ε ρ ε γ ια τ ί τ α ξ ε ιδ ε ύ ο ν τ α ς μ έ χ ρ ι τ α γ α λ ­

Δ

νω ν π α ρ α π α τώ ντα ς, κρ α τώ ν τα ς σ τ α χ έ ρ ια τ ο υ τ η ν

λ ικ ά σ ύ ν ο ρ α α ισ θ α ν ό τα ν σ α ν να μ η ν ά ρ χ ισ ε

β έ ρ γ α τ ο υ Τ ε ιρ εσ ία γ ια να τ ο ν σ τ η ρ ίζ ε ι, ή έ ν α σ κή ­

α κ ό μη τ ο τ α ξ ε ίδ ι τ ο υ μ ε τά τ η ν Ε λλά δα . Σε

π τρο , α υ τ ό λ.χ. τ ο υ Πάπα τ η ς Ρώ μης, α φ ο ύ ε π ιτέ ­

μ ια χώ ρ α τ ό σ ο π λ ο ύσ ια σ ε μνή μ ες , μ νη μ εία , π ερ ιό ­

λ ο υ ς π έρ α σ ε κι απ ’ α υ τή ν. Έ ν α ς θ ερ α π ευ τή ς -

δ ο υ ς τ η ς ισ τ ο ρ ία ς , σ κ λ η ρ ές ή μ α λα κές , όπως η Ιτα ­

ψ υ χ ο β γά λτη ς, έ ν α ς π ο ιμ εν ά ρ χ η ς ψ υχώ ν κάπ οιου

λ ία , η φ α ν τ α σ ία οπ ο ιο υ δ ή π ο τε, ό τ α ν μ ά λ ισ τα τ η

σ τρ α το π έδ ο υ σ υ γκέντρ ω σ η ς , α υ τώ ν που μ ε τά τ η ν

δ ια σ χ ίζ ε ι με τ ο α ρ γ ό τ ρ έ ν ο τ η ς επ ο χ ή ς, μπ ο ρ εί να

απ ο δη μ ία τ ο υ ς από τ ο σώ μα, κ α τ α φ ε ύ γ ο υ ν σ τ α δ έ­

ο ρ γ ιά σ ε ι ε ύ κ ο λ α π ερ ν ώ ν τα ς από ερ ε ίπ ια κα ι π ό­

ν τ ρ α σ α ν τ α π ο υλιά. Π ά ντω ς α ισ θ α ν ό τα ν ε υ τ υ χ ή ς

λ ε ις , α κ ο ύ γ ο ν τ α ς ο ν ό μ α τα ή κ α τ ε υ θ ύ ν σ ε ις μ ε τ ο υ ς

ό τ α ν ε κ είν ο τ ο γ κ ρ ίζ ο π ρ ω ινό τ ο τ ρ έ ν ο ε σ έ ρ ν ε το

α δ ιευ κ ρ ίν ισ τ ο υ ς σ υ ρ ιγ μ ο ύ ς ή ψ ιθ υ ρ ίσ μ α τα π ρ ο δ ια ­

σ α ν ε ρ π ε τό σ τ ο ν G are de Lyon. Ή τ α ν ε π ιτέ λ ο υ ς κά­

θέσ εω ν. Έ ν ο ιω θ ε ό τ ι θ α επ α ν ερ χ ό τα ν κα ι μ ά λισ τα

π ο ιο ς που τ α σ υ ν δ υ ά ζει όλα , έ ν α ς π λά νη ς, ίσ ω ς

με ά λ λ ο υ ς ρ υθ μ ο ύ ς , ά λ λ ε ς ίσω ς δ ια θ έ σ ε ις , α υ τή ν

π λά ν ο ς που υ π έθ ετε κ ά τι σ υ ν ε χ ίζ ο ν τα ς ή ξ α ν α ρ χ ί­

τ η φ ο ρ ά όμ ω ς ό χ ι μ ό νο ν ο σ τό χ ο ς τ ο υ α λλά κα ι η ε ­

ζ ο ν τα ς από τ η ν αρ χή.

π ιθ υ μ ία τ ο υ ή τ α ν σ υ γ κ εντρ ω μ ένη α π ο λύ τω ς ε ις

Ο ι σ τ α θ μ ο ί τ ο υ Π α ρ ισ ιο ύ : G a re d e Lyon, d u Nord,

Π α ρ ισ ίο υ ς! Δ εν ή ξ ε ρ ε α κ ρ ιβ ώ ς π ο ια μ ο ρ φ ή από τ ις

d ’Est, M on tpa rn asse , S a int Lazare, ο κ α θ ένα ς μ ε τη

ε ικ α ζ ό μ εν ε ς ιδ ιό τη τέ ς το υ , έ ν α ς π ο ιη τή ς (όπως

μικρ ή τ ο υ μ υ θ ο λο γία . Θ υ μ ό τα ν π ά ντα κα ι ύ σ τερ α

π ρ ω τίσ τω ς έν ο ιω θ ε π λ η σ ιά ζο ντα ς τ ο Π α ρ ίσ ι), έν α ς

από τ ό σ α κα ι τ ό σ α τ α ξ ε ίδ ια μ ε ό λ α τ α μ έσ α τ η ς

θ ε ρ α π ε υ τή ς ή γ λ ω τ τ ισ τή ς ή τ α ν ε κ είν η που θα τ ο ν

σ ύ γχ ρ ο νη ς τ εχ ν ο λ ο γ ία ς κά π ο ιες ιδ ια ίτ ε ρ ε ς λ ε π το ­

έ δ ε ν ε π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο μ ε α υ τή τ η ν π όλη. Ν ο ιώ θ ο ντα ς

μ έ ρ ε ιε ς κ α ι σ ή μ α τα π ροσω πικά, ό τ α ν ε κ είν ο τ ο τ ε ­

σ το

ο

λ ε υ τ α ίο δ εκ α ή μ ε ρ ο τ ο υ Σ επ τεμ β ρ ίο υ γ λ ισ τ ρ ο ύ σ ε

F rasser λ ό γ ο υ χ ά ρ ιν ή ο Levi-S trau ss που έκα να ν

βάθος

σαν

ένας

ανθ ρ ω π ο λό γο ς

σ το Π α ρ ίσ ι (D enter, R oitero? κ.λπ.), γ κ ρ ίζ ο ακό μη,

τ ις ε ξε ρ ε υ ν ή σ ε ις τ ο υ ς σ τ ις π ιο π α ρ ά ξ ε ν ες κα ι μά λ­

τ ε λ ε ίω ς π ρ ο π ο λεμ ικό , μ ε τ η ν ε ξε σ η μ α σ μ έν η π α τίνα

λ ο ν π ρ ω τό γ ο ν ες χώ ρ ες,

όπως

τω ν χρ ό νω ν ε ν ό ς επ ί π λέ­

δ εν έπ α υ ε ν α α ισ θ ά ν ε τα ι

ο ν δ ε υ τ έ ρ ο υ π α γκο σ μ ίο υ

α να λ ό γ ω ς ,

π ο λέμ ο υ. Σ τη ν α τμ ό σ φ α ι­

μ ο λ ο ν ό τι

έ­

φ θ α ν ε σ τη ν «Π όλη τ ο υ

ρ α μ ια γ λ υ κ ε ιά υ γ ρ α σ ία

Φ ωτός» γ ια να σ υ ν εχ ίσ ει

μ ο ύχ λα ς. Τ ο π ρ ό γρ α μ μ α

επ ισ ή μ ω ς

σπ ο υ δ ές

τ η ς η μ έρ α ς ή τ α ν από ε ­

τ ο υ σ τη ν ψ υ χ ια τρ ικ ή - μ ή ­

κ ε ίν α που όσ ο κ α λ ύ τερ α

πω ς γ ι’ α υ τό κυ ρ ίω ς τ ο α ί­

ή τ α χ ύ τ ε ρ α τ ο εφ ά ρ μ ο ζ ε

τ ις

σθημα το υ

α νθ ρω π ολό­

θα

τον

απ ελευ θ έρ ω νε:

γ ο υ ; - μ ια επ ισ τή μ η που

Μ π ουλβάρ Ρασπ άιγ πρώ­

κ α τ ’επ ίφ α σ η ,

τ ο υ λ ά χ ι­

τ ο ς σ τα θ μ ό ς κα ι από ε κ ε ί

ή τ α ν π ρ ο ϊό ν τω ν

τ ο α ρ μ ό δ ιο γ ρ α φ ε ίο τ ο ν

στον,

μ ο ν τέρ ν ω ν καιρ ώ ν, όπως

έ σ τ ε ιλ ε

κ α τ ε υ θ εία ν σ το

τ η θ εω ρ ο ύσ α ν α κ ό μ η ενώ

Π ά νθ εο ν (ω σ εί να έφ θ α -

ε ίχ ε τ ις ρ ίζ ες τ η ς πολύ

σ ε ή δ η η σ υ ν τ έλ ε ια τ η ς

π ρ ιν από τ η ν

ισχ ύ ο υ σ α

δια σ η μ ό τ η τ ο ς !) ντας

τ ω ς τ α μ π α γκά ζια τ ο υ . Λ ί­

ε ν τό ς ή ε κ τ ό ς τ ο υ φ ά σ μ α ­

γ ο π ιο π έρα , ε κ ε ί α κ ρ ι­

τ ο ς , μ α γ ε ία ς : Κ υρ ίω ς έ τσ ι

π άντα

σέρνο­

ιπ π ο κρ α τικήν ια τρ ικ ή , μ έ­ χ ρ ι και μαύρ ης ή λευκής,

α ξ ιο θ ρ η νή -

βώ ς σ το 5 ο α ρ ο ντισ μ ά ν,

α ισ θ α ν ό τα ν σα ν έ ν α ς μα-

β ρ ισ κ ό τα ν τ ο ξεν ο δ ο χ ε ίο

θ η τ ευ ό μ εν ο ς μ ά γ ο ς, που

τ ο υ . Τ α μ ισά θ α τ α π λή­

ε ρ χ ό τα ν από έ ν α μ ο νοπ ά­

ρ ω ναν ο ι σ κ ο τε ιν ο ί άν­

τ ι τω ν π ανά ρχαιω ν χ ρ ό ­

θρ ω π οι τ η ς υ π ο τρ ο φ ία ς

- π ρ ά γ μ α που ή τα ν μία ε υ χ ά ρ ισ τη έκπ ληξη - α λλά

λο β ό π αίζο νταν τ α π α ιχνίδια κα ι ο ι ίν τρ ιγ κ ες τ η ς ε ι­

τ α υπόλοιπα ο υπ ο φ α ινό μ ενο ς από τ ο ν π ενιχρό μι­

κόνα ς τ ο υ σ ώ ματος και τω ν σ χετικώ ν α να π αράστα-

σθό τ ο υ . Τ ι έκ π ληξη όμω ς κα ι σα τα νική σύμπτω ση

σεων, δ εν ή τα ν ο α ρ ισ τερ ό ς λοβ ός, ο κ α τ’ εξο χή ν, έ­

ή σ υ μ β ο λ ισ μ ό ς σ υ λ λ ο γιζ ό τα ν, ό τα ν η ο δ ό ς α υ τή

στω και π αιχνιδιά ρη ς, λ ο β ό ς το υ Λό γου; Έ να αίσ θ η ­

τ ο υ ξεν ο δ ο χ είο υ τ ο υ δια π ίσ τω σ ε ό τ ι α π εκα λείτο

μα μια ς πρ όω ρη ς κα ι μυσ τική ς α να γνώ ρισ ης τ η ς

Rue Broca. Και πώ ς θ α π ή γα ινε σ ’ α υτήν; Μ α δ ιά

π ο ιη τική ς το υ υπόσ τα ση ς α π εκα θ ίσ τα το α υ το μ ά ­

τ η ς ο δ ο ύ C lau de B ernard, ιδο ύ λοιπόν, η π λή ρη ς

τω ς , έ τσ ι που από τ η ν πρώ τη σ τιγμ ή η σ τενή αυτή

κα ι σ α τα ν ικ ή σκευω ρ ία: Τι άλλο πιο ση μαίνον θα

π άρ οδος, η Μ προκά, τ η ς μ εγά λη ς κα ι « φ υσιο λογι­

μπ ο ρο ύσε ν α β ρ εθ εί γ ια ένα ν ν ε υ ρ ο λό γο -ψ υ χ ία τρ ο

κής» α ρ τη ρ ία ς τ ο υ C laud B ernard το υ έδ ιδ ε έν α αί­

που ή τα ν επ ισήμω ς; Το ό τ ι ανεπ ισή μω ς π αρ εγνώ ρ ι-

σθ ημα ε σ χ ά τη ς αρ μ ο νία ς. Ή ξ ε ρ α ν τ ι π οιο ύσαν!

σαν το ν Π οιη τή μο λ ο ν ό τι π άτη σε τ ο π ό δι το υ κα ι σ’

Ξ εκινώ ντα ς από τ ο χ α μ ό γ ελ ο τ η ς ξενο δ ό χ ο υ , μια ς

έν α γ ρ α φ είο κ οντά σ το Π άνθ εο ν δ εν φ α ίν ε τα ι να το

ώ ρ ιμ η ς Γ α λ λ ίδ α ς κα ι η μ ιτ ε λ ο ύ ς ή χ α λα σ μ ένη ς κα θ ’

υπ ολό γισαν καθ όλο υ. Χ α σ κο γελο ύσ ε μ έσα το υ .

ο δ ό ν μ α ντάμ Μπωβαρύ που ξ έφ υ γ ε τ ο π ο ντικο ­

Α λλά ό τα ν έφ θ α σ ε στην ο δ ό Μ προκά, μια ά λλη σκέ­

φ ά ρ μ α κό τ η ς , έ φ θ α σ ε σ το μ άλλο ν ευρ ύ χ ω ρ ο δω­

ψη φ α ειν ό τερ η ε ρ έ θ ιζ ε τ η ν ήδ η εξη μ μ ένη φ α ντα σ ία

μ ά τιό τ ο υ σ το ν δ εύ τ ερ ο ό ρ ο φ ο - χω ρ ίς ασ α νσ έρ

το υ : η δ ια τρ ιβ ή το υ , που τ ο ν τ α λά νισ ε αγρ ίω ς επί

ε ν ν ο ε ίτα ι -

κα ι σ το π ρ α γμ α τικά αναπ επ ταμ ένο

τ ρ ία σ χεδ όν χρ όνια, α φ ο ρ ο ύσ ε τ η ν «Αποπροσωπο-

κρ εβ β ά τι τ ο υ σα ν πο λλά υποσ χόμενη πασ τά δα.

π ο ίη ση

Έ τρ ιζ ε λιγ ά κ ι, μα π άρ α π ολύ σ ε σ τ ιγ μ έ ς αυ ξη μ ένο υ

κα ι

τ ις

σ ω ματογνω σικές

δ ια ταρ αχές» ,

τ ο υ τέ σ τ ιν τ ο ν δ εξ ιό λοβ ό. Κ α νονικά θ α έπ ρεπ ε να

ερ εθ ισ μ ο ύ κα ι υπ ερ κινη σ ία ς καθ ώ ς τ ο δ ο κίμ α ζε μό­

τ ο ν είχ α ν σ τ ε ίλ ε ι σ ε έν α ξεν ο δ ο χ είο τ η ς δ εξ ιά ς ό­

ν ο ς π λέον, όμ ω ς μ ια τ έ τ ο ια ιδ έ α έπ αψ ε να τ ο ν απα­

χθη ς, σ τη ν B astille φ ε ρ ’ ειπ είν, κα ι πώς λοιπ ό ν συνέ­

σ χ ο λ εί από τ ο ίδ ιο ε κ είν ο β ρ άδυ α κο ύ γ ο ν τα ς τ ο υ ς

βη ν α τ ο ν σ τείλ ο υ ν σ ’ ένα ξεν ο δ ο χ είο τ η ς Rive

α νά λ ο γ ο υ ς τ ρ ιγ μ ο ύ ς σ τη δια πασώ ν κα ι ά λλα ανα-

G a uche κα ι μά λ ισ τα σ τη ν ο δό Μ προκά, τ ο κ α τ ’ ε ξο ­

σ τε ν ά γ μ α τα από τ ο διπ λανό δω μάτιο. Β ρ ισ κό μ α ­

χ ή ν δ ηλ α δ ή όν ο μ α που αντιπ ρο σώ π ευε κανο νικά

σ τε, π ρ ά γμ α τι, σ το Π α ρ ίσ ι είπ ε μ έσ α το υ με α π έρ α­

τ ο ν α ρ ισ τερ ό λο β ό το υ εγκεφ ά λο υ ; Αν σ τον δ εξιό

ντη ευφ ο ρ ία ...

Γ ια

τον Νίκο Καζαντζάκη

ια ο ρ ισ μ έν ο υ ς , ελ ά χ ισ το υ ς, θα μιλήσω πιθανώ ς

κά ν α κά νει με τ η μάλλο ν μονόχνω τη αν όχ ι ε υ τε λ ή

α ρ γ ό τ ε ρ α κα ι α υ τό β έβ α ια α φ ο ρ ά γ ια κάπ ο ιους

από δο σή τ η ς σ το σ χ ε τικ ό φ ιλμ ), α ν κ α ι τ α ιν ίε ς είν α ι

Γ

π ρ ά γ μ α τι σ η μ α ν τικ ο ύ ς ό σ ο γ ια τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς και

σ ή μ ερ α ο ι μ ε τα φ ο ρ ε ίς τ η ς φ ή μ η ς έσ τω κα ι αν κα­

ε ίν α ι μ ια π ληθώ ρα, τό σ ο από τ η γ ε ν ιά μου όσ ο και

τ α σ τ ρ έ φ ο υ ν μ έσα τ ο υ ς τ η γλώ σ σ α που τ α γέννη σ ε.

από τ ις επ ό μ εν ες γ ε ν ιέ ς , γ ια τ ο υ ς π ερ ισ σ ό τερ ο υ ς

Ο Κ α ζα ντζά κη ς π αρ όλη τ η ν πρώιμη, π ρ ω ιμό τατη

θ α (εδώ λ έ ξη δ υσ ανάγνω στη, σελ. 29 χ ε ιρ ο γ ρ ά ­

γνώ σ η τ η ς γ α λ λ ικ ή ς από τ η ν επ οχή α κό μη που ή τα ν

φ ου) ή τα ν τ ο ίδ ιο α σ φ αλώ ς, αν έγ ρ α φ α ν σ ε οπ οια­

ω ς μ α θ η τή ς ε σ ώ κλεισ το ς σ ’ ένα κα θ ο λικό σ χ ο λείο

δ ήπ ο τε γλώ σ σα. Την επ οχή ε κ είν η ζο ύ σ ε ακόμη

τ η ς Ν άξου, κα ι π αρ όλη τ η ν ρ ο μ α ντική τ ο υ επ ίδο ση

στη Γ αλλία, α π ο σ υρ μ ένο ς σ τη ν Αντίπ ολη (Αντίμπ),

σ τ ις γλώ σ σ ες κα ι τη ν επ ί δ ε κ α ε τ ίε ς ζωή τ ο υ σ ε ξ έ ­

ο Ν ίκ ο ς Κ α ζα ντζά κη ς μ α ζί με τ η γ υ ν α ίκ α τ ο υ τ η ν

νε ς χ ώ ρ ες η γνώ σ η τ η ς γ ε ρ μ α ν ικ ή ς επ ίσ η ς τ ο υ ή ­

Ελένη Σα μ ίο υ μ ε τ η ν ο π οία ή δ εν ε ίχ ε ή θα π ρ έπ ει

τ α ν β α θ ύ τα τη ε κ τό ς από τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι όπως γ ρ ά ­

μ ό λ ις ν α ε ίχ ε π α ν τρ ευ θ εί, μ ο λο νό τι σ υ ζο ύ σ ε μαζί

φ ε ι χα ρ ιτω μ ένα ο ίδ ιο ς σ ’ ένα γρ α π τό , πω ς κάπ ο τε

τ η ς από ε ικ ο σ α ετ ία ς κα ι π λέον. Ή τα ν ή δ η παγκο-

ά κο υσ ε ένα ν α φ ελή κ α ι α γρ ά μ μ α το σ υγχω ριανό

σμίω ς δ ιά σ η μ ο ς ε ξ α ιτία ς τ η ς μ ετά φ ρ α σ η ς ορ ισ μ έ­

τ ο υ να λ έ ε ι σ ε κάπ ο ιους ά λλο υς : «Τον β λέπ ετε

νω ν μ υ θ ισ το ρ η μ ά τω ν τ ο υ , α ρ χ ίζο ντα ς από τ ο ν Αλέ-

α υτόν, ε ίν α ι επτά γλω σ σος» εννο ώ ντα ς κ α τ’ επίφα-

ξη Ζορ μπ ά (ένα ν Ζ ορ μπ ά που δ εν έ χ ει τίπ ο τ ε φ υ σ ι­

σιν ό τ ι ή ξ ε ρ ε α πλώ ς ε π τά γλώ σ σ ες, α λλά αν άνο ιγε

0 (5

τ ο σ τό μ α τ ο υ κ α ι έ β γ α ζ ε τ η γλώ σ σ α τ ο υ έ ξω θ α

γνω σ ή τ η ς σ τη β ιβ λιο θ ή κη τ η ς Β ο υ λή ς , γ ια τ ί μ ε τ η ν

μπ ο ρ ο ύ σ ε ν α δ ε ι κ α ν ε ίς ίσ ω ς τ ο φ ρ ικ ια σ τικ ό θ έ α μ α

π α ρ α νο μ ία τ η ς κα τ ο χ ή ς που β ά θ α ινε μου έ γ ιν ε α ­

ε ν ό ς επ τά γ λ ω σ σ ο υ ε ρ π ε το ύ ! Μ α εδ ώ β ρ ίσ κ ο μ α ι α ­

δ ύ ν α το π λέο ν να π λη σιάζω τ έ τ ο ιο υ ς δ η μ ό σ ιο υ ς χώ­

σ φ α λ ώ ς σ το ν κ ε ν τρ ικ ό κο ρ μ ό τ η ς α φ ή γ η σ η ς μο υ

ρ ο υ ς. Γ ια τ η ν Ο δ ύ σ σ ε ια τ ο υ Κ α ζα ντζά κη τ η ν ο π οία,

π ρ οσ π α θ ώ ντα ς ν α ε ξη γ ή σ ω πω ς α υ τ ό ς ο π ρ ά γ μ α τι

ξα ν α το ν ίζω εδώ , τ η ν θ εω ρ ώ σ α ν ένα από τ α μ ε γ α ­

χ τυ π η μ έν ο ς απ ό τ η φ λ ό γ α τ η ς Δ ό ξ α ς ά νθ ρω π ος έ ­

λ ύ τ ε ρ α έ ρ γ α τ ο υ αιώ νο ς κα ι ό χ ι μόνον, ε ίχ α τ η ν τ ύ ­

μ ε ιν ε τ ό σ ο β α θ ειά π ισ τό ς σ τη ν ε λ λ η ν ικ ή γλώ σ σ α

χη να γρ ά ψ ω δ υ ο δ ο κ ίμ ια που δ η μ ο σ ιεύ θ η κ α ν , τ ο

μ ο λ ο ν ό τι έ γ ρ α ψ ε κ α ι ο ρ ισ μ έ ν α β ιβ λία σ ’ ε ξ α ίρ ε τη

π ρ ώ το σ τη «Ν έα Εσ τία» (19 ...), επ ί τ η ε υ κ α ιρ ία κά ­

γ α λ λ ικ ή ν , όπως τ ο ν Τ ό τ α Ρ άμπα κα ι τ ο Ζ α ρ τα ίν ν τ ε

π ο ια ς ε π ε τε ίο υ κ α ι ε ιδ ικ ο ύ α φ ιε ρ ώ μ α το ς σ το ν Κα­

Ρ ο σ έρ , αν κ α ι φ ρ ό ν τισ ε ο ίδ ιο ς ν α τ α μ ε τα φ ρ ά σ ει

ζα ντζά κη , κ α ι η δ ε ύ τ ε ρ η σ το π ε ρ ιο δ ικ ό

διαβάζω

σ τ α ελ λ η ν ικ ά , σ χ ε δ ό ν αμ έσ ω ς.

(19...), επ ί τ η ε υ κ α ιρ ία κάπ ο ιο υ ά λλο υ α φ ιε ρ ώ μ α ­

Το φ α ιν ό μ ε ν ο α υ τ ό δ εν ε ίν α ι ά γνω σ το β έ β α ια μ ε τα ­

τ ο ς σ το ν μ ε γ ά λ ο α υ τ ό ν σ το χ α σ τή κα ι σ υ γ γ ρ α φ έα .

ξύ Ε λλή νω ν κ α ι ξέν ω ν να δ ο κ ιμ ά ζ ε ι κ α ν ε ίς τ η ν ε κ ­ φ ρ α σ τ ικ ή τ ο υ σ ε μ ια ν ά λ ­ λ η γλ ώ σ σ α , ό μ ω ς εδ ώ αναφ έρομαι

σ τον

Καζα-

ν τζά κ η σα ν μ ια ειδ ικ ή π ε­ ρ ίπ τω ση π ο λ ύπ λ ευ ρ α χ τ υ ­ π η μένη κ α ι π α θ ια σ μ έν η α ­ πό τ η ν ε λ λ η ν ικ ή γλώ σ σ α, μ ια γ λ ώ σ σ α ε ν τ ο ύ τ ο ις τ ε ­ λ ε ίω ς «ιδιω μ α τική » κ α ι γ ια π ο λ λ ο ύ ς σ χ εδ ό ν απ ο ρρ ιπ τέα ,

πρ άγμα τ ο

ο π οίο

π ρ οσ ω π ικά ό χ ι μο ν ά χ α τ ο βρ ίσ κω ά δ ικ ο κα ι θ α έ λ εγ α χ υ δ α ίο , μ ο λ ο ν ό τι κ α ι η δ ι­ κή

μο υ

ε κ φ ρ α σ τικ ή τ η ς

ελ λ η ν ικ ή ς δ ια φ έ ρ ε ι πολύ ω ς π ρ α γ μ ά τω σ η κ α ι θ εώ ­ ρ ησ η από τ η ν π ρ α κ τικ ή τ ο υ Κ α ζα ντζά κη . Π ώ ς λ ο ι­

Λ έ γ ο ν τα ς μ ο νά χ α τ η ν β α θ ειά μ ο υ εκ τίμ η σ η κα ι γ ο η ­

πό ν εδ ώ να μην α ν α φ ερ θ ώ ε κ τε ν έ σ τ ε ρ α σ τ ο ν μ ε γ ά ­

τ ε ία που έν ο ιω θ α δ ια β ά ζ ο ν τα ς μ ε ρ ικ ά από τ α μυθι-

λ ο α υ τ ό ν ερ α σ τή τ η ς γ λ ώ σ σ α ς , τ ο ν σ το χ α σ τή κα ι

σ τ ο ρ ή μ α τά τ ο υ , τ α α ν υ π έρ β λ η τα τ α ξ ε ιδ ιω τ ικ ά το υ ,

σ υ γ γ ρ α φ έα , α φ ο ύ μ ό λ ις τ ρ ία χ ρ ό ν ια α ρ γ ό τ ε ρ α θα

τ α α ν ε ξ ε ρ ε ύ ν η τα από τ ο υ ς π ο λλο ύ ς α κ ό μ η θ ε α τ ρ ι­

π έθ α ιν ε γ υ ρ ν ώ ν τα ς απ ό έ ν α α κό μ η ο δ υ σ σ α ϊκ ό τ α ξ ί­

κά τ ο υ έ ρ γ α , που ε ν τ ο ύ τ ο ις ο Α λ έ ξ η ς Σο λω μ ός,

δ ι τ ο υ , μέσω Κ ίν α ς κ α ι Ρ ω σίας, α γ γ ίζ ο ν τα ς σ χ εδ ό ν

δ ύ ο ή τ ρ ία από α υ τ ά τ α σ κ η ν ο θ έ τη σ ε έ ξ ο χ α π ρ ο­

τ ο ν Β ό ρ ε ιο Π όλο . Ο Ο δ υ σ σ ε ύ ς τ ο υ έσ β υ σ ε κα ι ί­

β ά λ λ ο ν τα ς έ τ σ ι τ η δ ύνα μ ή τ ο υ ς σ τ ο θ έ α τ ρ ο Ηρώ-

σω ς επ ά γ ω σ ε γ ια τ η ν α ιω ν ιό τη τα τ α ξ ιδ ε ύ ο ν τ α ς ε ­

δ ο υ τ ο υ Α τ τικ ο ύ , ε ν τ ο ύ τ ο ις εδώ θ ’ α ν α φ ερ θ ώ μ ο νά­

πάνω σ ’ έ ν α π α γ ό β ο υ ν ο π ρ ο ς τ ο

Ν ό τιο Π όλο .

χα σ τη ν γ λω σ σ ική Ο δ ύ σ σ ε ια κα ι τ ρ α γ ω δ ία τ ο υ έ ρ ­

Ή μ ο υ ν έ ν α ς π ερ ιπ α θ ή ς θα έ λ ε γ α α να γνώ σ τη ς τ η ς

γ ο υ τ ο υ Κ α ζα ντζά κη ό χ ι α μ φ ισ β η τώ ν τα ς τ ις γλω σ ­

Ο δ ύ σ σ ε ιά ς τ ο υ από τ α π ρ ώ τα φ ο ιτ η τ ικ ά μο υ χ ρ ό ­

σ ικ έ ς τ ο υ ε π ιλ ο γ έ ς , α λ λ ά επ ειδ ή π ρ ά γ μ α τ ι π α ρ α μ έ­

ν ια ε π ισ κ επ τό μ εν ο ς τ η β ιβ λιο θ ή κη τ η ς Β ο υ λή ς α ­

ν ε ι κάπω ς έ ν α μ υ σ τή ρ ιο που δ εν ε ξ η γ ε ίτ α ι απλώ ς

φ ο ύ η π ρ ώ τη κ α ι γ ιγ ά ν τ ια έ κ δ ο σ η τ ο υ β ιβ λίο υ

από τ η γ λω σ σ ική π ε ρ ιπ έ τ εια τ η ς ελ λ η ν ικ ή ς π ου π έ­

α υ το ύ ή τ α ν α π ρ ό σ ιτη γ ια τ ο φ τω χ ό β α λ ά ν τιο τ ο υ

ρ α σ ε κα ι π ε ρ ν ά ει α κό μ η μ ε τά τ η ν ε λ λ η ν ικ ή π α λ ιγ γ ε ­

φ ο ιτ η τ ή κ α ι ε ξά λ λ ο υ δ εν υ π ήρ χε π λέο ν σ τη ν α γ ο ­

νεσ ία . Συναντώ , τ ο ξα να λέω ίσω ς, τ ο ν Κ α ζα ντζά κη

ρ ά, ο ύ τ ε α κ ό μ η έω ς τ ο ν θ ά ν α τό τ ο υ , ίσω ς τ ο 1957,

σ τ ο κ έ ν τρ ο τ η ς α φ ή γ η σ ή ς μο υ σ το σ η μ ε ίο τ ο ύ τ ο

ό τ α ν β γ ή κ ε σ ε μ ια δ ε ύ τ ερ η συνή θ η έ κ δ ο σ η α υ τή

γ ια τ ί πώ ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α γ ίν ε ι α λ λ ιώ ς ό τ α ν τ α ίδ ια

που μ ’ ε π έ τρ εψ ε κ α ι τ η ν ο λο κλή ρ ω σ η τ ο υ δ ια β ά ­

ε κ ε ίν α χ ρ ό ν ια που β ρ ισ κό μ ο υ ν σ τ ο Π α ρ ίσ ι ζο ύ σ ε α ­

σ μ α το ς τ η ς . Ε ίχα α ν α γ κ α σ θ εί να δ ια κό ψ ω τ η ν α νά ­

κ όμ η.

Η

Π

Ρέα,τα Νόμπεη κι ο Α ξελός

ρ ο ς τ ο σούρο υπ ο γ υ ρ ίσ α μ ε πίσω σ το Π αρ ίσ ι. Η

τ ο ν συμ π α θ έσ τα το Σιμόν, που έ τυ χ ε να τ ο ν γνω ρ ί­

Ρέα και ο Κώ στας, ό τα ν φ θ ά σ α μ ε σ το δ ια μ έρ ι­

σω κι αυτόν, π α ντρ ευ ό τα ν κάποιον ά λλο ν που έ ­

σμά το υ ς , μου ζή τη σ α ν να τ α λ έ γ α μ ε ακόμη.

π αιρ νε κι α υ τό ς β ρ αβείο . Ό μ ω ς φ α ίν ε τα ι π λέον πως

Εξάλλο υ π λη σίαζε κα ι η

ε ίν α ι

ώ ρ α το υ βρ αδυνο ύ γ ε ύ ­ μα το ς. Κ ά τι ε κ τω ν ενά ­

ζή σ ει με τ ο ν Κλω ντ όσο παίρνει ο ένας ή ο άλλος

α π ο φ ασισ μένη

να

ντιο ν δ η λαδ ή, που μ ’ ε ξα ι­

μ ετα ξύ Π ερ π ινιάν κα ι Παρισ ίω ν. Α ς μην ξεχ νά μ ε α ­

ρ ετικ ή μ α εσ τρ ία κα ι τα χ ύ ­ τ η τ α κάποια σ τιγ μ ή ε το ί­

κόμη κα ι τ ο πεπερασ μένο

μασ ε η Ρ έα κα ι τ ό τ ε σκά­

τ ο υ χ ρ όνου. Μ ου ά ρ εσ ε

φ θ η κ α γ ια πρώτη φ ο ρ ά ό ­

π άντω ς ό τα ν τ η ν ξανα-

τ ι ή τα ν μ ια γ εν ν η μ έν η ό ­

συ νά ντη σ α - ε κ τό ς από

ντω ς ύπαρξη γ ια σ υ γ γ ρ α ­

τ ις ε ν Π α ρ ισ ίο ις εν δ ιά μ ε­

φ έα. Για α ρ κ ετά χ ρ ό νια

σ ες σ υ να ντή σ εις μ ας - σε

σ υ ν δ εό τα ν με τ ο ν Ελύτη

μ ια

κα ι ύσ τερ α από όχι

«Εστίας» όπου ο Κλων Σι­

π ο λλά χ ρ ό ν ια εγ κ α τέλ ε ι-

μόν υ π έγρ α φ ε τ α βιβλία

ψε

το υ γ ια τ ο υ ς «ή ρω ες τ η ς

τον

Α ξελ ό

γ ια

να

σ υγκέντρ ω σ η

τη ς

σ υ ν δ εθ εί «για πάντα» με

Φ λάνδρας» σε μ ια σ τιγμή

τ ο ν Κλω ντ Σιμόν;. Α υτό

που είπ ε δ υο λ ό γ ια ανεφ έρ θ η σ το ν Κώ στα Α ξελό

φ υ σ ικ ά ο φ ε ίλ ετ ο εν μ έρ ει κα ι σ το ν απ αισ ίω ς δ ύσ κο ­

απ ο καλώ ντα ς τ ο ν ω ς «έ­

λ ο Κώ στα γ ια οπ οιαδήπο­

να ς φ ίλ ο ς γ ια πάντα». Σε

τ ε συμβίω ση ιδίω ς ό τα ν

μ ια εποχή που ο Α ξελό ς

π ερ νο ύ σ ε σ τις

παρ όλη τ η γ ιγ ά ν τ ιά τ ο υ

α λ κ ο ο λι­

φ ιλο σ ο φ ική

κές τ ο υ φ ο ύ γ κ ες. Μ ιλώ­

φ α ινό τα ν

ν τα ς π άντω ς γ ια τ η ν Ρέα

προσ π άθ εια να

β ρ ίσ κετα ι

ε ίν α ι μ ια αξια γά π η τη γ υ να ίκα μ’ ένα μ ο ναδικό ίσω ς

σ τα τ ά ρ τ α ρ α τ η ς φ ιλο σ ο φ ική ς επ ιτυ χ ία ς ή μάλλο ν

ρ εκ ό ρ . Ο π ρ ώ τος κα ι δ εδ η λω μ ένο ς σ ύ ντρ ο φ ό ς τ η ς

εύνο ια ς. Π ερ ίερ γ ε ς α ισ θ ή σ εις ε ίχ ε α λή θ εια ό τα ν

ο Ο δ υ σ σ εύ ς Ε λ ύ τ η ς π ή ρ ε το βρ α β είο Ν ομπ έλ λ ο γ ο ­

σ τέλνο ντα ς μ ετά μ ερ ικο ύς μή νες τ ο δο κίμ ιο α υ τό

τεχ ν ία ς . Και ο Κλω ντ Σ ιμό ν ύσ τερ α από λ ίγ α χρ ό νια

γ ια τ ο βιβλίο τ ο υ Α ξελο ύ σ ε κάπ ο ιες έ γ κ υ ρ ε ς ε φ η ­

π ή ρε κι α υ τό ς ε ξά λ λ ο υ τ ο Ν ομπέλ. Απλώς δ εν γνω ­

μ ε ρ ίδ ες τω ν Α θηνώ ν εύ ρ ισ κα κάπ ο ιες α ν εξή γ η τες

ρίζω κ αμιάν ά λλη γ υ ν α ίκα η οπ οία να π έρ α σ ε από

α ν τισ τά σ εις με τ η ν δ ικ α ιο λ ο γ ία ό τ ι τ ο κείμ ενο ή τα ν

Ν ομπ έλ σ ε Ν ομπ έλ κα ι ε νδια μ έσ ω ς από ένα ν πρ άγ­

πολύ δύσ κο λο γ ια εφ η μ ερ ίδ α . Ή μήπως έ λ εγ α μέσα

μ α τι α ξιό λ ο γ ο σ το χ α σ τή όπως ο Κ ώ στας Α ξελό ς :

μου ο ι Ε λλη νικές ε φ η μ ε ρ ίδ ες από έναν α ρ ισ τερ ό

Μήπως ο σ μίσ θ ηκε ό τ ι ο Κ ώ στας δ εν θ α έ π α ιρ νε πο­

σ υ ντη ρ η τισ μ ό κα ι τη ν κρ υφ ή α λλά α μ είλ ικ τη π άντα

τ έ τ ο Ν ομπέλ; Α υ τό α σ φ α λώ ς ε ίν α ι ε κ τό ς π ρ α γμ α τι­

επ ίδρ αση τ η ς ΚΟΒ α σ τικο ύ τύπ ου. (...) Τ έλ ο ς τ ο δ ο­

κ ό τη τα ς δ ιό τι ε υτυ χ ώ ς ή δ υσ τυχώ ς β ρ α β είο φ ιλ ο ­

κίμ ιο όμ ω ς α υ τό γ ια τ ο π ρώ το βιβλίο τ ο υ Α ξελο ύ δη-

σ ο φ ία ς δ εν π α ρ έχ ει τ ο π ο νη ρ ό τα το κα τά τ ’ ά λλα

μ ο σ ιεύ θ η κε σ το π ερ ιο δικό « Κ αινούρ ια Εποχή», κα ι

Νομπέλ, ο ύ τε η καη μένη η Ρ έα μπ ο ρο ύσε να προ-

τ ο ση μειώ νω ή δη π α ρ α κο λουθώ ντα ς π άντα κα ι ό ­

β λ έψ ει τ έ τ ο ιε ς εν δ ο ξ ό τ η τ ες κα ι ο ύ τε νομίζω ε ξά λ ­

ν τα ς έ να ς από τ ο υ ς π ιο τα κ τικ ο ύ ς α να γνώ σ τες τω ν

λ ο υ α ν α γ κ α σ τικ ά μ έσα σ το ν χ α ρ α κ τή ρ α τ η ς . Απενα­

βιβλίω ν το υ που επ α κο λούθη σ α ν κα ι ά λλα τ ο υ έρ γα .

ν τία ς δ ιερω τώ μαι, μ έσ α τη ς , χω ρ ίς να τ ο ξ έρ ει,

Ό μ ω ς η επ αφή μου με το ν Κώ στα μέχ ρ ι τη ν σ τιγμή

υπήρχε α υ τή η μα γ ιά η οπ οία σ υ ν τελ ε ί ένα ς ανήρ

που γ ρ ά φ ω α υ τ ές τ ις γρ α μ μ έ ς εξα κο λο ύ θ η σ ε να ε ί­

σ υ γ γ ρ α φ εύ ς να π άρ ει ενδεχ ο μ ένω ς τ ο Νομπέλ;

ν α ι η επ αφ ή δ ύο παλιώ ν φ ο ιτη τικώ ν φ ίλω ν μ ετα ξύ

Α υ τό θ α απ ο δ εικ ν υ ό τα ν π λήρω ς α ν χ ω ρ ίζο ντα ς από

Α θηνώ ν κα ι Παρισ ίω ν...

Το κείμενο που ακολουθεί, ανέκδοτο επίσης, - υποθέτουμε ότι είναι από τα τελευταία που έγραψε ο Αριστοτέλης Νικολάίδης - δεν εντάσσεται, τουλάχιστον προς το παρόν, σε κάποια ενότητα ανέκδοτου βιβλίου ή εργασίας. Εκφράζει την αγωνία του επικείμενου θανάτου, μόνιμη αγωνία του τα τελευταία χρόνια, και την άδολη αγάπη και αφοσίωσή του στον εγγονό του.

-^ P £

Έσχατη χαρά τ η ζω ή μ α ς ο χ ρ ό ν ο ς δ εν ε ίν α ι γ ρ α μ μ ικ ό ς , α λλά

επ ιμ έν ε ις ν α ε κ φ ρ α σ θ ε ί. Γ ια τ ί λο ιπ ό ν α υ τή η επ ιμ ο ­

έ ρ χ ε τ α ι κά π ο ια σ τ ιγ μ ή ν ω ρ ίτε ρ α ή α ρ γ ό τ ε ρ α

νή; Ε φ ό σ ο ν ίσω ς θ α έπ ρ επ ε να μ ιλ ά ε ι κ α ν ε ίς μ ο νά ­

που κ ά π ο ιο ς κ ό μ β ο ς σ φ ίγ γ ε ι π ο λύ μ έσ α σ τ ις

χ α γ ια υπ ομ ονή έω ς ό τ ο υ έ λ θ ε ι ο θ ά να το ς ;

τ έ σ σ ε ρ ε ις δ ια σ τ ά σ ε ις , κ α ι θα ή τ α ν μ ά τ α ιο να π ρ ο ­

Π ο τέ δ ε ν ε ίχ α φ α ν τ α σ θ ε ί ό τ ι σ ’ α υ τ ά που θεω ρώ

σ π α θ ή σ εις ν α β ρ εις κά π ο ια ν γ ό ρ δ ια ε ξή γ η σ η γ ια

σ α ν τ ε λ ε υ τ α ία χ ρ ό ν ια τ η ς ζω ή ς μο υ θ α μου δ ιν ό ­

ό ,τι φ α ίν ε τα ι σ φ ιχ τ ά δ εμ έ ν ο μ έσ α σ τη ζω ή σο υ . Ε ί­

τ α ν έ ν α α ίσ θ η μ α που ξεπ ερ ν ώ ν τα ς ό λ α τ ’ ά λ λ α ή

ν α ι η σ τ ιγ μ ή μ ια ς υ π έ ρ τ α τ η ς ε π ο π τεία ς; Ε ίνα ι η

μ ά λ λ ο ν α γ ν ο ώ ν τα ς ό λ α τ ’ ά λλα , δ ιό τ ι π ρ α γ μ α τικ ά

σ τ ιγ μ ή που μ ό νο κ ο ιτ ώ ν τ α ς πίσω μ π ο ρ είς να β γ ά ­

τ ίπ ο τ ε δ εν ξ ε π ε ρ ν ιέ τ α ι ο λ ό τ ε λ α κ α ι ιδ ίω ς α υ τή η έ ­

ζ ε ις τ α σ υ μ π ερ ά σ μ α τά σ ο υ ή μήπω ς δ εν υ π ά ρ χ ει

σ χ α τη δ ια σ τ ρ ο φ ή τ ο υ υπ ά ρ χειν, ό τ ι ξ α φ ν ικ ά η π α­

π ια πίσω κ α ι μ π ρ ος π α ρ ά μ ο νά χ α μ ια ε ξ α ίρ ε σ η τ ο υ

ρ ο υ σ ία ε ν ό ς β ρ έφ ο υ ς θ α μο υ έ δ ιν ε μ ια τ έ τ ο ια

χ ω ρ ο χ ρ ο ν ικ ο ύ που σο υ ε π ιτρ έπ ει κ ο ιτ ώ ν τ α ς πίσω

Υ π έρ τα τη χα ρ ά , μ ια χ α ρ ά που τ η ν α π ο σ υνδέω τ ό ­

να μ α ν τ ε ύ ε ις τ α μ ε λ λ ο ύ μ ε ν α ή α κ ό μ η π ιο πο λύ να

σ ο α υ θ ό ρ μ η τ α απ ό τ ο π ρ οσ ω π ικό μο υ π α ρ ελ θ ό ν

β λ έ π ε ις τ α π ερ α σ μ έν α ω σ εί να ε ρ μ η ν ε ύ σ ε ις κά ­

που θ α μ π ο ρ ο ύ σ α α κ ό μ η - ό π ο ιο κα ι α ν ε ίν α ι α υ τό

π ο ια φ α ν τ ά σ μ α τα που κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν μ ε τα ξύ πα­

- ν α τ ο π ετά ξω σ τ ο ν έ ν α τ ο κύ κ λ ο τ η ς κ ό λα σ η ς.

ρ ελ θ ό ν τ ο ς κ α ι μ έ λ λ ο ν τ ο ς , χ ω ρ ίς να σ ο υ δ ίν ο υ ν ε ­

Μ ια χ α ρ ά γ ια τ η ν ο π ο ία θα υ π έ θ ε τε κα ν έ ν α ς ό τ ι

ξ η γ ή σ ε ις . Ο ι ό π ο ιες ε ξ η γ ή σ ε ις ε ίν α ι τ ο μ ό νο που

δ ε ν θ α τ ο λ μ ο ύ σ α να τ η ν α να φ έρ ω λ ό γ ω κ ο ιν ο ­

μ έ ν ει σ το ν άνθ ρω π ο π έρ α ν τ ο υ μ η χ α νισ μ ο ύ τ η ς

τυ π ία ς , α λ λ ά τ η ν βρ ίσ κω κ ά θ ε τ ό σ ο κ ά ν ο ν τα ς τη

π α γ κ ό σ μ ια ς υ σ τ ε ρ ία ς ή τ η ς ισ τ ο ρ ία ς τ ά χ α που α-

β ό λ τα μο υ σ το κο ντινό π ά ρ κο τ η ς γ ε ιτ ο ν ιά ς , όπ ου,

φ η γ ε ίτα ι, ε ίν α ι τ ο δ ια τε ιν ό μ ε ν ο ή τ ο δ υ ν η τικ ό που

α νά μ εσ α σ ε ν τ α ν τά δ ε ς ν ε ώ τ ε ρ ε ς ή π α λ α ιό τ ερ ες ,

α ν ά μ εσ α σ τη ν α φ ά ν τα σ τη χ α λ κ ο μ α ν ία ε ν ό ς π άρ ­

Π ρ ο φ α νώ ς γ ι ’ α υ τ ό τ ο ν λ ό γ ο . Π ερ ιφ έρ ο ν τ α ι σ ε ο τ ι­

κου, ό λ α ξ α φ ν ικ ά μ ε τα β ά λ λ ο ν τ α ι σ υ να ντώ ντα ς το ν

δ ή π ο τε μ π ο ρ εί να ε ίν α ι τ ο μ ο νο τό νω ς θ λιβ ερ ό , πα­

εγ γ ο ν ό μο υ. Ο π ό τε ξ α φ ν ικ ά κ α ι γ ια π ολύ λ ίγ ο , ε ­

ρ ά ξ εν ο ή δ ιε σ τρ α μ μ έ ν ο . Τ ο ό τ ι ο ι σ υ γ γ ρ α φ είς ή ο ι

ν τ ο ύ το ις ιδ ο ύ ο π α ρ ά δ εισ ο ς τω ν ο νείρ ω ν μο υ, τ ο

ο π ο ιο ιδ ή π ο τε ά λ λ ο ι που α ισ θ ά ν ο ν τα ι τ η ν α νά γκη

β υ ζί κ α ι τ ο α π ό σ τα γ μ α τ ο υ ε ρ ω τιδ έω ς ε ίτ ε τω ν χ ε ­

να ε κ φ ρ α σ θ ο ύ ν δ εν μ π ο ρο ύν να κα τα λ ά β ο υ ν ή να

ρ ο υ β είμ , ο ι μ ικ ρ έ ς κ ρ α υ γ ές τω ν νηπίω ν, ο ι σ κα νδα-

α ισ θ α νθ ο ύ ν ό τ ι τ α δ ύ ο π ρ ά γ μ α τα ε ίν α ι δ υ να τό ν να

λ ο ε ιδ ε ίς γ ά μ π ες τω ν ν τα ντά δω ν, τ ο πιπί κα ι ο ι πά­

συνυ π ά ρ χ ο υ ν ν ο μ ίζω ό τ ι ε ίν α ι έ ν α από τ α μ ε γ α λ ύ ­

ν ε ς κ α ι τ α κακά , κ ο ν τά σ ε κάπ ο ια θ α μ ν ο ε ιδ ή το υ

τ ε ρ α π ρ ο β λή μ α τα γ ια να μ π ο ρ έσ ει κα ν έν α ς ν α εκ-

π άρ κου, μα π ρ ο π α ν τό ς η π α ρ ο υ σ ία ε ν ό ς ε γγο νο ύ

φ ρ α σ θ εί μ ε τ η μ ε γ α λ ύ τε ρ η α θ ω ό τη τα τ ο υ δ ιε-

με κά π ο ια λ έ ξη , έ ν α ε ρ ώ τη μ α σ υ νή θ ω ς ή κάπ ο ια

σ τρ α μ μ μ έν ο υ ή τ ο υ αθ ώ ο υ. Η α ντ ιδ ια σ το λ ή τ ο υ ς

δ ο γ μ α τικ ή απ ά ντη ση . Κ α ι ξ ά φ νο υ λ ε ς ή μ ά λλο ν μ ό ­

κα ι δ εν υ π ά ρ χ ει κα νένα π ερ ιθ ώ ρ ιο γ ια να σ υ ν δ έε ι

ν ο ν τ ο α ισ θ ά ν εσ α ι μ έσ α σ τη ν ψ υχή σο υ: Α υ τό ε ίν α ι

κ α ν ε ίς τ α δ ύ ο τ ο ύ τ α ά κρ α , ο ύ τ ε α νά γκη , ο ύ τ ε λ ό ­

η χ α ρ ά , τ ίπ ο τ ε ά λλο .

γ ο ς , α π ο τ ελ ε ί ίσω ς μ ια από τ ις μ ε γ α λ ύ τε ρ ε ς π ρ ο­

Το γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι η έ σ χ α τη χ α ρ ά ε ν ό ς π ρ ά γ μ α το ς ε μ ­

β λ η μ α τικ έ ς π ου σ υ να ντά ο σ υ γ γ ρ α φ έα ς ό τ α ν γ ρ ά ­

φ α ν ίζ ε τα ι ό τα ν τ η ν π ρ ο φ έ ρ ε ις ω ς έ σ χ α τη κο ινο ­

φ ε ι έν α μ υ θ ισ τό ρ η μ α , ή ο σ τ ο χ α σ τ ή ς ό τ α ν σ υ ν θ έ­

τ υ π ία ε ίν α ι τ ο μ έ γ α π ρ ό β λη μ α τω ν σ υ γγρ α φ έω ν.

τ ε ι τ α δ ο κ ίμ ιά το υ ...

Άγνωστη συνέντευξη του Αριστοτέλη ΝικολαΤδη στο Θανάση Ντόκο Τ ον Μ άιο τ ο υ 1989 ε ίχ α μ εγ ά λ η α νά γκη γ ια χ ρ ή μ α τ α κι έ ψ α χ να γ ια δ ο υ λ ειά . Μ ια αγα π η­ μένη μου φ ίλ η μο ύ σ ύ σ τη σ ε τ η Μ α λβ ίνα Κ ά ραλη , η ο π οία ε ίχ ε α ν α λ ά β ε ιτ η δ ιε ύ θ υ νσ η ε ­ ν ό ς π ερ ιο δ ικ ο ύ π ο ικ ίλ η ς ύλη ς . Σ ’ έ ν α τε λ ά ρ ο , πίσω από τ ο γ ρ α φ ε ίο τ η ς , ε ίχ ε κα ρ φ ιτσ ώ ­ σ ει φ ω τ ο γ ρ α φ ίε ς τ ο υ Γ ιώ ρ γο υ Χ ειμω νά . Ο Γ ιώ ρ γ ο ς ή τ α ν α δ ελ φ ικ ό ς μο υ φ ίλ ο ς κ α ι α υ τ ό ς ή τ α ν ο π ρ ώ το ς λ ό γ ο ς που έ κ α ν ε τ η Μ α λβ ίνα να ε ν δ ια φ ε ρ θ ε ί γ ια τ η δ ο υ λ ε ιά μ ο υ. Μ ου ε ί­ πε ό τ ι τ ο π ε ρ ιο δ ικ ό θ α δ ια θ έ τ ε ι σ ε λ ίδ ε ς μ ε σ υ ν ε ν τε ύ ξ εις λ ο γο τεχ νώ ν. Μ ου π ρ ό τ ειν ε να τ ις ανα λάβω . Δ έ χ τ η κ α κ α ι τ η ς α ν τιπ ρ ό τε ιν α μ ια σ υ ν έ ν τε υ ξ η μ ε τ ο ν Χειμω νά . Μ ου είπ ε να τ η ν α φ ή σ ο υ μ ε γ ια τ ο ε π ό μ ενο τε ύ χ ο ς . Τ η ς μίλη σ α , τ ό τ ε θ υ μ ά μ α ι, γ ια τ η ν π ρ ο σ ω π ικό τη ­ τ α τ ο υ Α ρ ισ τ ο τ έλ η Ν ικο λα ΐδ η κα ι γ ια τ ο α ν ε κ τ ίμ η το π ε ζ ο γ ρ α φ ικ ό τ ο υ έ ρ γ ο . Δ ιε υ κ ρ ίν ισ α ό τ ι τ ο ν σ υ γ γ ρ α φ έα δ εν τ ο ν έχω γ ν ω ρ ίσ ε ι π ο τέ π ροσω π ικά. Π ο τέ δ εν έχω π λη σ ιά σ ει κά­ π ο ιο ν λ ο γ ο τ έχ ν η που τ υ χ α ίν ε ι ν α ε κ τιμ ώ α ν δ εν έχω π ρ ώ τα να τ ο υ π ρ ο σ φ έρ ω κά τι, π.χ. μ ια σ υ ν έν τευ ξη . Η Μ α λβ ίνα , π ά ντα κα λ ο π ρ ο α ίρ ετη , μου είπ ε: «να τ η ν κάνεις». Ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς έ μ εν ε σ ’ έ ν α ή σ υ χ ο δ ιό ρ ο φ ο σπ ίτι κάτω από τ ο Λ υ κα β η ττό . Η υπ οδοχή το υ , ό τ α ν γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά τ ο ν ε π ισ κέφ τη κα , ή τ α ν θ ερ μ ή κα ι εγ κ ά ρ δ ια . Η γ υ ν α ίκ α τ ο υ , η κ υ ρ ία Τ ίλ ν τα ( ε ξ α ίρ ετ η ζω γ ρ ά φ ο ς), έ κ α ν ε ό ,τ ι μπ ο ρ ο ύ σ ε γ ια να νιώ σω ά νετα . Από τ ις π ρ ώ τες ώ ρ ες τ η ς γ ν ω ρ ιμ ία ς μ α ς κ α τά λ α β α ό τ ι έχω να κάνω μ ’ ένα ν α ρ ισ τ ο κ ρ ά τη το υ π ν εύ μ α το ς . Ε υ θ ύς σ τ ις απ ό ψ εις τ ο υ , κ ο μ ψ ό τα το ς σ τ ο λ ε ξ ιλ ό γ ιό τ ο υ , α κ ρ ιβ ή ς σ τ ις εκ ­ φ ρ ά σ ε ις τ ο υ . Γ ίν ο ντα ν φ α ν ερ ά , αμ έσ ω ς, σ το ν σ υ νο μ ιλη τή τ ο υ η π λ α τιά μό ρ φ ω σ η , η βα­

θ ύ τα τη κ α λ λ ιέρ γεια , η ψ υχα να λυ τική κα ι π ο λιτικ ή τ ο υ εμ π ειρ ία . Ε κό μιζε δ ε μια φ ιν έτσ α σ το ν τ ρ ό π ο σ υ μ π ερ ιφ ο ρ ά ς το υ , που ή τα ν α π ο τέλεσ μ α τ η ς δ ια μ ο νή ς το υ , σ ε π ο λιτισ τικά γ ό ν ιμ ο υ ς υψ η λο ύ ς κύ κλο υ ς, σ το εξω τερ ικό . Ή τ α ν α υ τό που ο ι π α λ α ιό τερ ο ι απο καλο ύσαν με ση μα σ ία δ ια ννοο ύμενο ς

ευρωπαϊκού επιπέδου, σε α ντίθ εσ η

με τ ο ν επ αρ χιώ τη .

Θ έλ η σ ε να μά θ ει κάπ ο ια π ρ ά γμ α τα γ ια μ ένα κα ι δ ο κίμ α σ ε τ η ν κ α λ λ ιέ ρ γ ε ια μου, με μια δ ια κ ρ ιτικ ό τη τα ά κρ ω ς π αιδαγω γική . Δ εν ξέρ ω α ν κα τό ρ θ ω σ α να τ ο ν πείσω, κα τό ρ θ ω σ α όμ ω ς ν α τ ο υ π άρω τ η συ νέντευ ξη . Το βέβ α ιο ε ίν α ι ό τ ι υπ ήρχε κο ινό ς κώ δικας επ ικοινω νίας. Μ ε α φ ο ρ μ ή τ ο βιβ λίο τ ο υ γ ια τ ο ν Α ξ ε λ ό α ν ο ίξα μ ε μ ια μ εγά λη κ ο υ β έντα γ ύ ρ ω από τ η ν υ π αρ ξια κή φ ιλο σ ο φ ία . Μ ου έκα ­ ν ε εντύπω ση πώς έ ν α ς μα χ ό μ ενο ς κι α να τρ επ τικό ς δ ια ν ο η τή ς τ η ς α ρ ισ τερ ό ς , πώς, λέω , ε ίχ ε ε μ β α θ ύν ει σ τα θ έμ α τα αυ τά . Μ ε α ιφ ν ιδ ία σ ε ό τα ν μου μίλη σ ε γ ια τ η ν αγάπη που έ ­ τ ρ ε φ ε σ το ν Π λάτω να κα ι σ το Β υζά ντιο . Ε ίχα μπ ρ οσ τά μου ένα ν α δ ο γ μ ά τισ το τ η ς α ρ ισ τ ε ­ ρ ό ς κα ι π ή γαν π ερίπ α το ό σ ες ε π ιφ υ λ ά ξε ις α κό μ α δ ια τη ρ ο ύσ α . Μ ε ω θ ούσ ε ν α μ ιλήσω με ε ιλ ικ ρ ίν ε ια , να μη φ οβη θώ να εκφ ρ ά σ ω τ η γνώ μ η μου. Τώ ρ α δ ιά λ ειμ μ α δ εν μπ ο ρο ύσε να γ ίν ει, τ ο έν α θ έμ α δ ια δ εχ ό τα ν τ ο ά λλο . Ο πότε, α ίφ νη ς , τ ο ν ρ ώ τη σ α γ ια ένα ν π α ρ άξενο πίνακα που ε ίχ ε α ν α ρ τή σ ε ι επάνω από τ η ν π ό ρ τα τ ο υ γ ρ α φ είο υ το υ . «Είναι τ α κόκκα λα τ ο υ Π λήθω να τ ο υ Γεμιστού», μου απά ντη σε. Τώ ρ α ή τ α ν η σ ε ιρ ά μου να αιφ νιδια σ τώ . Έ π ειτα α ρ χ ίσ α μ ε μια ά κρ ω ς απ ο καλυπ τική α νά λυσ η γ ια τ ο π νεύμα τ ο υ Π λήθω να, σ ε α ­ ν τίθ εσ η μ ’ ε κ είν ο το υ Γεννά δ ιο υ Σχο λά ρ ιο υ και κα τα λή ξα μ ε, φ υ σ ικά , σ τη Γ υφτοπούλα τ ο υ Π απ αδ ιαμάντη. Μ ιλο ύ σ ε με μ εγά λο ενθ ο υσ ια σ μ ό γ ια τ α μ υ θ ισ το ρ ή μ α τα τ ο υ Παπαδ ια μ ά ν τη , που έ χ ο υ ν υ π οτιμηθ εί, όπως π αρ α τή ρ η σ ε. Α μέσω ς μου π α ρ απ ο νέθη κε γ ια τ ί ο ι Έ λ λ η ν ε ς π εζο γ ρ ά φ ο ι δ εν αξιο π ο ίη σ α ν τ ο ν ισ το ρ ικό θη σ α υρ ό τ ο υ Β υ ζα ντίο υ, έ τσ ι ώ σ τε μ έσ α από τ ο μ υ θ ισ τό ρ η μ α να ανα β ιώ σ ει ο Ε λλη νικός Μ εσ αίω νας. Εγώ, όμω ς, ήμ ο υ ν πολύ α π ο γο η τευ μ ένο ς κα ι τ ο κ α τά λα β ε. «Τι κρ ίμ α να μην έχω α ν ο ίξε ι τ ο μαγνη τό φ ω νο », τ ο υ λέω . «Και γ ια εμ έν α είν α ι πολύ δ ύσ κο λο να τ α ξαναπώ», μου απαντά. Τ ό τε, μου ε κ μ υ σ τη ρ ε ύ τη κ ε ό τ ι γ ρ ά φ ε ι ο ίδ ιο ς έ ν α μ υ θ ισ τό ρ η μ α γ ια τ ο Β υζά ντιο , δ εν ή ξ ε ρ ε όμω ς αν θ α π ρ ο λά β α ινε να τ ο τελ ε ιώ σ ει. Ή τα ν ο δ υ νη ρ ό όταν, με τ η ν π ρ ότασ η αυ τή , κ α τά λα β α ό τ ι η σκιά τ ο υ θ α νά το υ βά ρ α ινε επάνω το υ . Πώς γ ίν ε τ α ι να σ υ μ β α ίν ει σ ’ ένα ν τ ό σ ο χυμώ δη, τ ό σ ο ζω ντα νό άνθρω πο; Π ά τη σ α τ ο π λή κτρ ο το υ μ α γνη­ το φ ώ ν ο υ γ ια να προλάβω . Τη σ υ ν έν τευ ξη α υ τή τ η δ ο υ λέψ α μ ε μα ζί ε ξα ν τλ η τικ ά . Δ εν ή θ ε λ α ο ύ τ ε λ έ ξη να παραπέσει. Του τ η ν πή γα τέσ σ ε ρ ις , το υ λά χ ισ το ν, φ ο ρ έ ς κι ά λ λ ε ς τέ σ σ ε ρ ις διό ρθ ω να . Κ α θαρ ό­ γ ρ α φ α κα ι διό ρθ ω να , τ ό σ ο που π α ρ α ξενεύ τη κε. Του ε ξή γ η σ α ό τι δ εν ε ίμ α ι δ η μ ο σ ιο γρ ά ­ φ ο ς κα ι μ ου έ κ λ εισ ε τ ο μ ά τι μ ε νόη μα. Ή τ α ν α π ό λυ τα ευ χ α ρ ισ τη μ έν ο ς. Τ ον Ιο ύλ ιο τ ο υ 1989 τ ο π ε ρ ιο δικό κ υ κλο φ ό ρ η σ ε. Η σ υ ν έν τευ ξη δ η μ ο σ ιεύ τη κ ε. Δ εν υπήρ­ χ ε ο ύ τ ε μ ια λ έ ξη που να μη μου τ η ν έ χ ει υ π α γο ρ εύ σ ει ο ίδιο ς. Ό μ ω ς ο Ν ικο λα ΐδ η ς έ φ υ γ ε γ ια τ η Σ ο υη δ ία , τ η ν π α τρ ίδ α τ η ς γ υ ν α ίκ α ς το υ , όπου π έρ α σ α ν ε κ ε ί τ ο κα λο κα ίρ ι. Ό τ α ν ε ­ π έσ τρ εψ ε, τ ο π ερ ιο δ ικό ε ίχ ε απ ο σ υ ρ θ εί από τ α π ερ ίπ τερ α . Η Κ ά ραλη ε ίχ ε π α ρ α ιτη θ εί. Ε λ ά χ ισ το ι δ ιά β α σ α ν τ η σ υ νέντευ ξη . Μ ε κόπο μ ά ζεψ α δ έκ α τ εύ χ η κ α ι τ α χ ά ρ ισ α σ το ν Νικ ολα ΐδη , γ ια να τ α π ρ ο μ η θ εύ σ ει σ τα φ ιλ ικ ά τ ο υ πρόσωπα, α υ τ ά που ο ίδ ιο ς α π ο καλο ύσ ε «ο κ ύ κ λ ο ς μου». Τ ον χειμ ώ να τ ο υ 1993 έ ν α ς ιδ ιω τικ ό ς τ η λ ε ο π τικ ό ς σ τα θ μ ό ς επ ρ ό κ ειτο να α ρ χ ίσ ε ι μ ια σ ει­ ρά λ ο γ ο τεχ ν ικώ ν εκπομπών. Ή θ ελ α ν να π αρ ο υ σ ιά σ ο υ ν δ ύο δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ύ ς μ ετα ξύ τ ο υ ς λ ο γ ο τέχ ν ε ς , ο ι ο π οίοι κα ι να α να π τύσσ ουν τ α επ ιχ ειρ ή μ α τα τ η ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό τ η τ α ς α υ τή ς . Ο Ν ό τη ς Κ α τσ έλη ς μου π ρ ό τεινε να κάνω εγώ ένα δ ο κιμ α σ τικό . Σ το π ερ ιο δ ικό

βλίο και Media,

Βι­

τ ο οπ οίο τ ό τ ε διη ύ θ υ νε, ε ίχ α γ ρ ά ψ ει μ ια κρ ιτικ ή γ ια τ ο βιβλίο διη γη μ ά τω ν

το υ Ν ικολαΐδ η, με τ ίτ λ ο

Κάτω από τόσα βλέφαρα.

Ο σ υ γ γ ρ α φ έα ς ε ίχ ε ε ν θ ο υ σ ια σ τ εί που

ν έ ο ι άνθρω ποι έδ ειχ ν α ν τ έ τ ο ιο σ υ γκινη τικό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν γ ια τ ο έ ρ γ ο το υ . Η φ ιλ ία μας ή ­ τ α ν π λέον δ εδ ο μ ένη . Ό τα ν τ ο υ ζή τη σ α να π άμε σ το σ τα θ μ ό γ ια τ ο δ ο κιμ α σ τικό , δ έχ τη κε π αρ ά τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι ή τα ν κα ταχείμω νο . Ή τ α ν φ α ν ερ ά κ α τα β εβ λη μ ένο ς, από μ ια σ ο βαρ ή

ε γ χ είρ ισ η σ τη ν ο π οία ε ίχ ε υ π οβλη θεί. Η φ ίλη μου Μ α ρ ιέ ττ α Π επ ελά ση π ρ ο σ φ έρ θ η κε να μ ας μ ε τα φ έ ρ ε ι με τ ο α υ τ ο κ ίν η τ ό τ η ς . Ό τ α ν τ ο ν ε ίδ α ν τυ μ έν ο μ ε β αρ ύ π α λτό κι έν α χ ο ­ ν τ ρ ό κασ κόλ, σ χ εδ ό ν μ ετά νιω σ α γ ια τ η ν α π ό φ ασή μου. Τ ο χ ε ιρ ό τ ε ρ ο ε ίν α ι ό τ ι π α ρ κά ρ α ­ με μ α κ ρ ιά από τ ο σ τα θ μ ό κα ι π ερ ιπ λα νη θ ή κα μ ε με τ α π ό δια σ τη μ εγά λη λ εω φ ό ρ ο . Ο Νικ ο λ ά ίδ η ς έ σ φ ιγ γ ε σ το λ α ιμ ό τ ο υ τ ο κ α σ κό λ κα ι μ ιλ ο ύ σ ε με απ όγνω ση, γ ια τ ο φ ό β ο τ ο υ κ ρ υ ο λ ο γ ή μ α το ς : Η εκπομπ ή έ γ ιν ε . Ο ά λ λ ο ς κα λ εσ μ έν ο ς μου ή τ α ν ο Α χ ιλ λ έ α ς Κ υρ ια κίδ η ς , ο οπ ο ίο ς τ ε λ ικ ά κα ι α ν έλ α β ε α υ τή τ η σ ε ιρ ά εκπομπών. Ή τ α ν η τ ε λ ε υ τ α ία φ ο ρ ά που ε ίδ α τ ο ν Ν ικ ο λ α ΐδ η . Φ υσικά, τ η λ ε φ ω ν ο ύ σ α π ό τε-π ό τε. Μ ε ρ ω το ύ σ ε γ ια τ α β ιβ λία τ ο υ . Π ι­ σ τεύω ό τι, μ ε τά τ η γ ε ν ιά τ ο υ ’30, ο α να γνώ σ τη ς θ α π ρ έπ ει ν α π ερ ά σ ει από τ ις δ ύο μ ε γ ά ­ λ ε ς σ υ μ π λ η γ ά δ ες , α ν θ έ λ ε ι να α να κ α λ ύ ψ ει τ η ν κο ρ ύ φ ω σ η τ η ς μ ετα π ο λ εμ ικ ή ς λ ο γ ο τ ε ­ χν ία ς . Εννοώ, β έβ α ια , τ ο υ ς

Συνυπάρχοντ ε ς

και την

Εξαφάνιση.

Ω σ τό σ ο , ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς α ν ή κ ει σ το υ ς ελ ά χ ισ τ ο υ ς ε κ είν ο υ ς λ ο γ ο τ έχ ν ε ς , ο ι οπ ο ίο ι π έρ α ­ σαν μ έσ α από τ ο κ α θ α ρ τή ρ ιο τ η ς ψ υ χ α νά λυ σ η ς. Ο σ ε ξ ο υ α λ ικ ά α π ελευ θ ερ ω μ ένο ς λ ό γ ο ς κα ι τ ο α ίτ η μ α τ η ς επ α ν ά σ τα τη ς σ υ γχ ω νεύ ο ντα ι, μ ’ έ ν α ν τρ ό π ο μ ο να δικό , σ το έ ξο χ ο μ υθι­ σ τό ρ η μ ά τ ο υ Ο ιερ ό ς μ α σ τό ς. Π έρ α σ ε π ο λύς κ α ιρ ό ς γ ια να α να κα λύ ψ ω σ το εξώ φ υ λ λ ό το υ , τ ο ζω γ ρ α φ ικό τ ρ ικ που φ ιλ ο τ έχ ν η σ ε η γ υ ν α ίκ α τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έα , η κ υ ρ ία Τ ίλντα. Α λ λ ά κ α ι τ α ά λ λ α τ ο υ μ υ θ ισ το ρ ή μ α τα κ α ι δ ιη γ ή μ α τα α π ο τελο ύν υ π ό δ ειγμ α σ το ν έ ο ε ίδ ο ς πεζο ύ, που ε γ κ α ιν ία σ ε π ρ ώ το ς σ τ α ε λ λ η ν ικ ά γ ρ ά μ μ α τα . Ό π ω ς έχω γ ρ ά ψ ει κι α λλο ύ, ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς α ν έ δ ε ιξ ε τ η σ ο φ ά α γ ε ω μ έ τρ η τη δ ιή γη σ η . Τ η δ ιή γ η σ η χ ω ρ ίς π υρή να, που εξα κ τιν ώ ν ει τ ο θ έμ α σ ε α υ θ α ίρ ε τε ς κα τε υ θ ύ ν σ ε ις , ά κρ ω ς α ιφ ν ιδ ια σ τικ έ ς γ ια τ ο ν ανα γνώ ­ σ τη. Τ ο μ εγ ά λ ο χ ά ρ ισ μ α τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έα είν α ι η ε κ φ ρ α σ τικ ή δ ειν ό τ η τα . Τ α υ τό χ ρ ο να , με τ η ν ε υ ρ ύ τα τη γ νώ σ η τω ν ελλη νικώ ν, δ α ν είζ ε τ α ι λ έ ξ ε ις από ό λ ε ς τ ις π ε ρ ιό δ ο υ ς τ ο υ ε λ λ η ­ ν ισ μ ο ύ κ α ι κ α τ α φ έ ρ ν ε ι να ενσ ω μ α τώ σ ει τ η λ η σ μ ο νη μ ένη λ έ ξη σ ’ έ ν α ν ε ο τ ερ ικ ό π ε ρ ιε χ ό ­ μενο. Μ ε α υ τό ν τ ο ν τρ ό π ο κα τό ρ θ ω σ ε ν α κ ο μ ίσ ει έ ν α ν έο , π ροσω πικό, δ ια κ ρ ιτό ύ φ ο ς σ τη μ ετα π ο λ εμ ικ ή π εζο γρ α φ ία . Δ υ σ τυ χ ώ ς , ο ι α ρ μ ό δ ιο ι μ ε λ ε τ η τέ ς δ εν έ χ ο υ ν α κ ό μ α εν δ ια φ ε ρ θ εί, γ ια να α ν α δ είξο υ ν τ α σ τ ο ιχ ε ία α υ τά κ α ι να τ α α να λύσ ουν. Π ρ ά γμ α φ υ σ ικό , άλλω σ τε, αφ ο ύ ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς μ ό λις π έθα νε! Κ υ ρ ίες κα ι κύ ρ ιο ι, α π ο μ ένει α υ τό ακρ ιβ ώ ς που θ α ’π ρ επ ε να ε ίχ ε π ρ ο η γη θ εί: να τ ο ν δ ικ α ιώ σ ο υμ ε.

Αριστοτέλης ΝικολαΤδης: Όταν γράφω οε πρώτο πρόσωπο δεν σημαίνει ότι είμαι εγώ

σας που

σ το υ ς Έ λλη νες εδώ , και α υ τό επ ίσης είν α ι έν α σ το ι­

δ ιά β α σ α ή τ α ν ο ι « Σ υ ν υ π ά ρ χ ο ν τε ς » κ α ι έ μ ε ιν α

Θανάσης Ντόκος:

χ ε ίο έρ ευ να ς τ η ς επ οχή ς εκείνη ς, δ εδ ο μ ένο υ ό τ ι είχ ε

Τ ο π ρ ώ τ ο β ιβ λ ίο

κ α τά π λ η κ το ς τό σ ο α π ό τη δ ο μ ή το υ , ό σ ο κα ι α ­

α φ ο ρ ισ τεί και από τ ο ν Π α τριάρ χη κα ι από τ ο ν Πάπα.

π ό τ η ν ε υ ρ υ μ ά θ ε ιά σ α ς . Ό π ω ς τ η ν α ν α φ ο ρ ά

Τον κα τη γό ρ η σ α ν ό τ ι ε ισ ή γα γε καινά δαιμόνια.

σ α ς σ τ ο ν Π λ ή θ ω ν α τ ο ν Γ ε μ ισ τ ό .

Αριστοτέλης Νικολαΐδης:

Υπ άρχει σ το υ ς «Συνυπάρ-

χοντες» ειδ ικ ό κεφ ά λ α ιο όπου ο Φίλιππος - σω στά θ υ μ ά σ τε - επ ισκέπ τεται τ ο ν Μ υο τρ ά και ε κ ε ί αναλο-

Δ ιπ λ ά π α ρ ά ν ο μ ο ς , ό π ω ς ο φ α ν τ α σ τ ι κ ό ς Φ ίλ ιπ ­ π ο ς , κ ι ό π ω ς ο π ρ α γ μ α τ ικ ό ς Π λ ο υ μ π ίδ η ς ... Ακριβώς.

γ ίζετα ι, κάνει σ κ έψ εις και σ υ ζη τά γ ια ορ ισ μ ένα σ ύγ­ χρ ο να και π α λ α ιό τερ α π ρ οβλήματα, εμπ νευσμένα

Κ α ι η επ ο χ ή το υ ;

φ υ σ ικ ά απ’ τ ο τοπ ίο . Α ν α φ έρ ετα ι κα ι σ το ν Γεμιστό. Ο

Ε ίναι η α ρ χ ή τ η ς Α να γέννη σ η ς, μ ε τά τ η ν π τώ ση τ η ς

Πληθών, από π άρ α π ο λλά χρ όνια, μου π ρ οκαλο ύσε

Κ ω νσταντιν ο υπ όλεω ς. Ε ίναι η αρ χ ή τ η ς α κμ ή ς το υ

τ ο ενδ ια φ έρ ο ν, από τ η ν εποχή που δ ιά βαζα τη

Μ υο τρ ά , η α ρ χ ή τ η ς ν έ α ς ε λ λ η ν ικ ή ς επ οχή ς, ω ς α ­

«Γυφτοπούλα» τ ο υ Παπαδιαμάντη, όπου ο κύρ ιο ς ή-

ν α γεννη σ ια κό κ έ ν τρ ο κ α ι σ τη ζω γρ α φ ική κ α ι σ το

ρ ω ας είν α ι ο Γ εμιστός. Είναι μ ια τρ α γ ικ ά ενδ ια φ έ­

π νεύμ α γ ε ν ικ ό τ ερ α . Υ π άρχει έν α κο λο σ σ ια ίο υλικό

ρ ο υ σ α φ υσιογνω μία το υ Ελληνισμού, η οπ οία επ ηρ έ­

τ ο ο π οίο δ υσ τυ χ ώ ς ο ι Έ λ λ η ν ε ς μ υ θ ισ το ρ ιο γ ρ ά φ ο ι

α σ ε π άρ α πολύ τ η σύγχρ ονη σκέψ η, μ ο λονό τι δ εν ε ί­

δ εν τ ο χρ η σ ιμ ο π ο ίη σ α ν ό σ ο μπο ρο ύσαν. Τ ο ίδ ιο και

να ι τ ό σ ο γνω σ τό ς, σ το εξω τερ ικό ιδίω ς, α λλά και

γ ια τη Μ ικρ α σ ια τική Κ α τα σ τρ ο φ ή - θ α μπ ο ρο ύσαν

ν α γ ρ α φ τ ο ύ ν ε π ο π ο ιίες ο λ ό κ λ η ρ ε ς . Ε κείνη π ο υ π ε­

έ χ ε ι ο σ η μ ερ ιν ό ς Έ λ λ η ν α ς ό τα ν λ έ ε ι «ο μ ε γ ά λ ο ς κ ι ε ­

ρ ιγ ρ ά φ ε ι, μ ερ ικ ώ ς , τ ο π ν εύ μ α α υ τ ή ς τ η ς επ ο χ ή ς,

μείς». Έ β γ α ιν ε από έ ν α έ θ ν ο ς τ ο οπ οίο α ισ θ α νό τα ν

ε ίν α ι η Μ α ρ ία Ιο ρ δ α ν ίδ ο υ ... Ή γ ια τ η ν Α λ ε ξ ά ν δ ρ ε ια

ό τ ι ή τ α ν έν α ισ το ρ ικ ό έθνο ς.

τ ο υ Κ α β ά φ η . Ίσ ω ς θ α έ π ρ επ ε ν α έ ρ θ ε ι ο Λ ό ρ ε ν ς Ν τά ρ ε λ μ ε τ α « Α λ εξα ν δ ρ ιν ά Κ ο υ α ρ τέ τα » γ ια ν α δ ώ ­

Α λ λά κ α ι μ ε τ ά τ η ν Κ α το χ ή έ χ ε τ ε γ ρ ά ψ ε ι ό τ ι ό λ ες

σ ε ι τ η ν α τ μ ό σ φ α ιρ α πο υ ε ίχ ε δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ε ι ο ε κ ε ί

ο ι π α ρ α τ ά ξ ε ις ά φ η σ α ν τ ο υ ς ε α υ τ ο ύ ς τ ο υ ς ν α ε -

Ε λ λ η ν ισ μ ό ς. Κ ι ο Τ σ ίρ κ α ς μ ό νο ε ν μ έ ρ ε ι τ ο κ α τ ο ρ ­

ξ α ρ τ η θ ο ύ ν α π ό τ ι ς δ ύ ο υ π ε ρ δ υ ν ά μ ε ις . Σ υ μ β α ί­ ν ε ι κ α ι σ ή μ ε ρ α κ ά τ ι τ έ τ ο ιο ;

θ ώ νει. Π ά ν τ ο τ ε μ ο υ ά ρ ε σ ε η Ισ το ρ ία . Δ ια β ά ζω απ ό τ α φ ο ιτ η τ ικ ά μ ο υ χ ρ ό ν ια , ό τ α ν ή μ ο υ ν ε π α ν α σ τά τη ς

Δ ε ν μπορώ ν α πω ό τ ι κα ι τ ό τ ε α υ τ ό συ νέβ η ο λ ο κλη ­

ε ίχ α λ ά β ε ι μ έ ρ ο ς σ τ η ν Α ν τ ίσ τ α σ η κ α τ ά τ ω ν Γ ερ μ α -

ρ ω τικά . Απ’ τ η μ ια μεριά , ε ίχ α μ ε τ ο κο μ μ ο υ νισ τικό

νώ ν κ.λπ. Κ α ι π α ρ ά ν ο μ ο ς . Μ ε ε ίχ α ν σ υ λ λ ά β ε ι ο ι Ιτα ­

κόμ μα, που δ ια κ ή ρ υ σ σ ε ρ η τ ά τ ό τ ε πω ς ή τ α ν ε ξα ρ τ η ­

λ ο ί. Κ α ι τ ο ν π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο κ α ιρ ό δ ε ν έ μ ε ν ε κα ν σ το

μένο σ τα λινικό κόμμα. Α υ τή ή τ α ν η ε π ίση μη γρ α μ μ ή .

σ π ίτι μ ο υ. Έ χ ω κι έ ν α δ ιή γ η μ α γ ια ε μ π ε ιρ ίε ς πο υ τ ις

Α κο λο υ θ ο ύ σ ε τ ο δ ό γ μ α α υ τό , τ η γ ρ α μ μ ή α υ τή . Α λλά

α π ο δ ίδ ω σ τ ο υ ς ά λ λ ο υ ς β έβ α ια , όπ ω ς σ τη ν «Ε ξα­

τ ο β λέπ αμε κα ι σ τη ν π ρ άξη. Απ’ τ η ν ά λλη μεριά , μι­

φ άνιση ». Φ υσικά, δ ε ν ε ν ­ ν ο ώ τ η ν τ α ύ τ ισ η όπ ω ς π.χ. κ ά ν ε ι ο ή ρ ω ά ς μ ο υ σ τη ν « Ε ξαφ άνιση », ν α θ ά ψ ει τ ο φ ίλ ο τ ο υ . Ά λ λ ο ι, όπ ω ς ο Φ ιν λ α ν δ ό ς Β α λ τά ρ ι, π ο υ έ ­ χ ε ι γ ρ ά ψ ε ι π ά ρ α π ο λ λ ά γ ια τ η ν Κ ω ν σ τα ν τιν ο ύ π ο λ η , έ ­ χ ο υ ν π ρ ο σ έξ ε ι α υ τ ά π ο υ ε ­ μ ε ίς δ ε ν π ρ ο σ έξα μ ε.

Α υ τ ό π ισ τ ε ύ ε τ ε ό τ ι ο ­ φ ε ίλ ε τ α ι σ τ η ν ψη

τα λ έν το υ ,

έ λ λ ε ιψ η

έ λ λ ε ι­ σ τη ν

γνώ σεω ν,

σ τ η ν α ν ικ α ν ό τ η τ α κ ά ­ π ο ιω ν σ ύ γ χ ρ ο ν ω ν π ε ζ ο γ ρ ά φ ω ν να ε ξ ισ τ ο ­ ρ ή σ ο υ ν κ α ι ν α μ υ θ ο π ο ιή σ ο υ ν δ η μ ιο υ ρ γ ικ ά

λο ύ σ α ν γ ια ε λ εύ θ ερ ο κόσ μο, ε λ εύ θ ερ η σ κέψ η κ.λπ.,

α υ τ έ ς τ ις ε π ο χ έ ς ;

α λ λ ά πιο κ α μ ο υ φ λα ρ ισ μ ένα . Απ ό α υ τ ά π ου ζή σαμε,

Π α λ α ιό τερ α , ο Π απ α δ ια μ ά ντη ς σ το υ ς «Ε μπόρους

κα τα λά β α μ ε π ρ ώ τα απ’ ό λ α ό τ ι ε ίχ α μ ε μ ια ε ξά ρ τη σ η

τω ν Εθνών» κ α ι ο Ρ ο ΐδ η ς σ τη ν «Π άπισ σα Ιω άννα» έ­

σ τρ α τιω τικ ή κα ι οικο νο μ ική . Κ α νένα κρ ά το ς βέβ α ια

γρ α ψ α ν , αφ θ ό νω ς, γ ια τ έ τ ο ια γ ε γ ο ν ό τα που σ η μ ά δ ε­

δ εν ε ίν α ι α ν εξά ρ τη το . Α λλά , ε κ ε ί μ έσα, β έβαια, δίνο ­

ψ αν τ η ν π ο ρ εία τ ο υ Ε λλη νισμο ύ που έ χ ει μια σ υ νέ­

ν τ α ι ορ ισ μ ένα π εριθ ώ ρ ια . Α υ τ ά τ ο 5 ή 10 τ ο ις εκ α τό

χεια . Ν ομίζω η έλ λ ειψ η α π ό σ τα σ η ς απ ό τ α γ ε γ ο ν ό τα

που δ ίνο ντα ι σ τ α μ ικρ ά κρ ά τη , ε ίν α ι έ ν α π ο σ ο σ τό κρί­

δ η μ ιο ύ ρ γ η σ ε τ ο π ρ όβλη μα. Μ ετά λ.χ. απ ό τ η Μ ικρ α ­

σιμο . Α υ τό εκ μ ετ α λ λ ε ύ τη κ α ν ό τ α ν μ π ο ρο ύσαν κι ό­

σ ια τικ ή Κ α τα σ τρ ο φ ή δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε μ ια σ υρ ρίκνω ­

πω ς μ π ο ρο ύσαν τ α ά λ λ α κ ρ ά τη , ό τ α ν υ φ ίσ τα ν το α ­

σ η τ ο υ εσ ω τερ ικ ο ύ μ α ς ψ υ χ ο λο γικο ύ χώ ρ ο υ . Δ ό θ η ­

φ ό ρ η τ η πίεση. Η Γιο υ γκο σ λα β ία , α ς π ο ύμε, μ ε τ ο ν Τί­

κ αν π ο λ λ ές ε ρ μ η ν είε ς γ ια τ η Μ ικρ α σ ια τική εκ σ τ ρ α ­

τ ο ή η Γ α λ λ ία μ ε τ ο ν Ν τε Γκο λ. Α υ τό ακρ ιβ ώ ς ε ίν α ι η

τ εία . Α λ λ ά γ ια μέν α ε ίχ ε τ η ν έν ν ο ια ε ν ό ς λ υ τρ ω τισ μ ο ύ

π ο λιτική : η δ υ να τό τη τα που δ ίν ε τ α ι σ ε κάπ ο ιον γ ια να

από τ ο ν ζυγό , όπ ω ς τ ο ν έ ζ η σ ε ο κ ό σ μ ο ς ε κ εί. Ή τ α ν α ­

υπ ερασ π ίσ ει τ ο μ έ λ λ ο ν τ ο υ .

π ελ ευθ ερ ω τικ ή κι ό χ ι κα τα κ τη τικ ή ε π ιχείρ ηση . Έ τσ ι, απ ό Μ εγ α λ ο έλ λ η ν ες, γ ίν α μ ε Μ ικρ ο έλλη νες .

Α υ τ ό υ π ά ρ χ ε ι κ α ι σ ή μ ε ρ α . ..

Θ υ μ ά μ α ι τ ο ν π α τέρ α μου, ο οπ ο ίο ς ή τ α ν Κω νστανη -

... κα ι π ά ντο τε.

νου π ο λ ίτη ς, κ α ι δ εν ε ίχ ε κ α νένα απ ο λύ τω ς α ίσ θ η μ α

Α λλιώ ς δ εν ε ίν α ι κ α ν είς π ο λιτικό ς , ε ίν α ι ε ν τε τ α λ μ έ ­

κ α τω τ ε ρ ό τη τα ς απ ένανπ σ τ ο υ ς μ εγ ά λ ο υ ς . Α υ τό που

νος.

Κι α υ τ ό ε ίν α ι τ ο π αιχνίδι τ η ς π ο λιτικής.

η λ έ ξ η « ερ ω φ α ντισ μ ό ς» . Ε ρ ω φ ά ν τα ε ίν α ι έ ν α κ ε ­ ν τ ρ ικ ό π ρ όσ ω π ο , θ α τ ο θ υ μ ό σ α σ τε ίσω ς, μ ια γ υ ν α ικ ε ία π α ρ ο υ σ ία κ α τα κ ε ρ μ α τισ μ έ ν η που σ ε μ ια σ τ ιγ μ ή α ν α δ ε ικ ν ύ ε τ α ι ω ς Ε ρ ω φ ά ντα . Ε π ίσ ης, έχ ω τ ο ν υ π ό τ ιτλ ο « Σ υ λλα β ικά Ν ερ ά» , μ ε τ ο ν ο ­ π ο ίο έ π α ιζα π ο λύ σ ’ ό λ α τ α π ο ιή μ α τ α τ η ς σ υ λ λ ο ­

γής· Θ υ μ ά μ α ι έ ν α π ο ίη μ ά σ α ς π ο υ λ έ ε ι : «Ω επ α ν ά σ τα σ η

/

τη ς κ α θ α ρ ή ς μ ο υ ακμ ής

/ο

χ ρ ό ν ο ς μ α ς η π ο ίη σ η » . Π ισ τεύ ω π ω ς η ε π α ν α σ τα τικ ή σ υ μ μ ε το χ ή -π ρ ά ξ η ε ίν α ι μ ια π ο ιη τ ικ ή π ρ ά ξη . Α ν δ ο ύ μ ε τ ις επ α ν α σ τά ­ σ ε ις α τ ό φ ιε ς , χ ω ρ ίς τ α π α ρ α φ ε ρ ν ά λ ια τ ο υ ς , τ α ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ α κ α ι μη ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ α (κα ι π ο λλά δ ε ν ε ίν α ι κ α θ ό λ ο υ σ ο β α ρ ά ), ε κ ε ίν ο πο υ α ξ ίζ ε ι μ έ ­ σ α τ ο υ ς , ε ίν α ι τ ο γ ν η σ ίω ς επ α ν α σ τα τικ ό , τ ο κ α ι­

Γ ια

ν α ξ α ν α γ υ ρ ίσ ο υ μ ε σ τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ία ... Σ τ α

τέλ η το υ π ερ α σ μ ένο υ χρ ό ν ο υ κυ κλ ο φ ό ρ η σ ε η π ο ιη τ ικ ή σ α ς σ υ λ λ ο γ ή « Ε ρ ω φ ά ν τα » . Ν αι, η λ έ ξ η ε ίν α ι β έ β α ια μ ια ν ε ο λ ε ξ ία . Ε ρ ω φ ά ν τα ε ίν α ι η μ είζω ν σ ύ ν θ εσ η που β γ ή κ ε από τ η ν ό λ η π ο ίη σ ή μ ο υ, τ η δ η μ ο σ ιευ μ έ ν η μ ε τα ξ ύ 1952 κα ι 1985. Β α σ ίσ τ η κ ε κ υ ρ ίω ς σ τ α 5 σ υ ν θ ε τ ικ ά μ ο υ π ο ι­ ή μ α τα : «Άλω ση» (19 52 ), «Κ ρ α κρ ό να ρ » κ α ι «Χα­ ρ ο ύ μ ε ν ο π α ρ α σ κ εύ α σ μ α » (19 66 ), «Α γορ ά» (1973) κ α ι « Π ερ ίπ α το ς σ ε μ ία Π όλη » (1982). Έ ν α π λ ή θ ο ς ά λ λ ω ν μ ικ ρ ό τε ρ ω ν π ο ιη μ ά τω ν ή σ τ ί­ χ ο ι α π ο σ π α σ μ έν ο ι απ ό ά λ λ α μ ο υ π ο ιή μ α τ α δ ια ρ ­ θ ρ ώ ν ο υ ν τ η σ ύ ν θ εσ η α υ τή . Ή τ α ν τ ο 1982 γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά , π ο υ ω σ άν ν α β ρ έ ­ θ η κ α μ έ σ α σ ’ έ ν α σπ η λα ιώ να μ ε σ τ α λ α κ τ ίτ ε ς , α ­ ν α κ ά λ υ ψ α ξ α φ ν ικ ά τ ο σ υ ν ο λ ικ ό π α ν ό ρ α μ α τ η ς π ο ίη σ ή ς μ ο υ, κ ά τ ι πο υ δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε « σ τά γδη ν» μ έσ α σ ε 4 δ ε κ α ε τ ίε ς π ερ ίπ ο υ , δ ίδ ο ν τ ά ς μ ο υ ε ­ ν τ ο ύ τ ο ις τ ο σ υ ν α ίσ θ η μ α πω ς ε ρ χ ό τα ν απ ό τ ο ά ­ χ ρ ο ν ο ή τ ο μ η δ έν τ η ς ψ υ χ ικ ή ς σ φ α ίρ α ς ω ς παμπ ά λα ιη κ α ι τ α υ τ ό χ ρ ο ν α σ υ γ χ ρ ο ν ικ ή κ ρ υ σ τά λ λ ω ση : ο κ ά θ ε σ τ ίχ ο ς , π ο ίη μ α ή ε ν ό τ η τ α β ρ ίσ κ ο υ ν τη ν ολοκλήρω σ ή το υ ς, α λλά συχνά και τη ν ύ σ τα­ τ η δ ια μ ό ρ φ ω σ ή τ ο υ ς μ έσ α σ τ η ν « Ε ρω φ άντα», μ ο ­ λ ο ν ό τ ι μ π ο ρ ο ύ ν ν α π α ρ α μ έ ν ο υ ν ε π ίσ η ς υπό τ η ν π ρ ώ τη τ ο υ ς μ ο ρ φ ή ή έ ν τα ξη , μ α ζ ί μ ε τ α ά λ λ α π ο ιή μ α τά μο υ πο υ δ ε ν σ υ μ μ ε τ έ χ ο υ ν εδώ , σ ε μ ια ν α ­ ν ε ξ ά ρ τ η τ η κ α ι δ υ ν η τικ ή κ α τά σ τα σ η .

ν ο ύ ρ ιο ε ίν α ι π ο ιη τ ικ ό . «Ο χ ρ ό ν ο ς μ α ς η πο ίη ση », ο χ ρ ό ν ο ς μ α ς π ρ α γ μ α τ ικ ά β ρ ίσ κ ει τ ο ν π ρ οσ ω π ικό τ ο υ χ ρ ό ν ο κ α ι τ η σ υ γ χ ρ ο ν ία τ ο υ μ έ σ α σ τ ο π έ ρ α ­ σ μ α τω ν επ οχώ ν. Φ υ σ ικά , η π ο ίη σ η , ω ς π η γή τ ο υ ε ίν α ι, ε κ φ ρ ά ζ ε ι β ε β α ίω ς τ η ν π ρ οσ ω π ική μ ο υ έ ­ γκ λ ισ η . Ε δ ώ θ α ’θ ε λ α ν α ρ ω τ ή σ ω π ώ ς δ ο υ λ ε ύ ε τ ε τ ο γ λ ω σ σ ικ ό υ λ ικ ό . Γ ι α τ ί χ ρ η σ ι μ ο π ο ι ε ί τ ε π ο λ ­ λ έ ς λ έ ξ ε ις π ο υ ε ίν α ι κ α τ α σ κ ε υ α σ μ έ ν ε ς , η σ μ ίξ η τ ο υ ς ε ίν α ι π ε ρ ίε ρ γ η σ α ν ν α β γ α ίν ε ι κ α ­ τ ε υ θ ε ί α ν α π ό τ ο υ π ο σ υ ν ε ίδ η τ ο . Β γ α ίν ε ι κ α ι από τ ο α σ υ ν ε ίδ η το κα ι απ ό τ ο σ υ ν ε ι­ δ η τ ό . Β ε β α ίω ς η γ λ ώ σ σ α ε ίν α ι μ ικτή . Π ά ν τ ο τ ε ε ί­ χ α κ α λ έ ς σ χ έ σ ε ις μ ε τ α λ ε ξ ικ ά πο υ έ γ ιν α ν έ ν α μ έ ­ ρ ο ς τ η ς ζω ή ς μ ο υ κ α ι φ υ σ ικ ά τ η ς τ έ χ ν η ς μο υ. Α υ τ ό κ α ι γ ια τ ί ε ίχ α ν ’ α ντιμ ετω π ίσ ω κ α τ α σ τ ά σ ε ις γ λ ω σ σ ικ έ ς , ξ έ ν ε ς γ λ ώ σ σ ε ς κ.λπ. κ α ι γ ια τ ί ε ίχ α τη μ α ν ία ν α κ ο ιτά ζ ω κ α ι ν α βρ ίσ κω ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ι α ­ ν τ ίσ τ ο ιχ ο υ π ά ρ χ ει σ τη ν ε λ λ η ν ικ ή γ ρ α μ μ α τ ε ία . Μ ε έκ π λ η ξη α κο ύ ω κ α μ ιά φ ο ρ ά έ ν α ν ξ έ ν ο ψ υ χ ία τρ ο ή ψ υ χ α ν α λ υ τή ν α μ ο υ λ έ ε ι ό τ ι δ ε ν υ π ά ρ χ ει α υ τ ό ή ε ­ κ ε ίν ο σ τ α ελ λ η ν ικ ά . Ό λ α υπ ά ρ χ ο υ ν, α π ο λ ύ τω ς ό ­ λ ε ς ο ι λ έ ξ ε ις τ η ς ο ρ ο λ ο γ ία ς . Θ υ μ ά μ α ι τ η λ έ ξ η fo rc lu s io n τ ο υ Λ α κά ν, που εγ ώ τ η λ ά ν σ α ρ α ω ς «διά κλεισ η » , έ λ ε γ α ν ό λ ο ι ό τ ι δ ε ν υ π ά ρ χ ει π ο υ θ ε ­ νά. Ψ ά χ ν ο ν τα ς τ ο λ ε ξ ικ ό ν α δ ω τ ι γ ίν ε τ α ι, ε ίδ α ό τ ι κ ά π ο ιο ς ιερ ο μ ό ν α χ ο ς σ τ α χ ε ιρ ό γ ρ α φ ά τ ο υ τ η μ ε ­ τ α χ ε ιρ ίζ ε τ α ι κ α τ ά λ ά θ ο ς α ν τ ί ν α π ει « έγκλιση ».

Κ α ι τ ι σ η μ α ίν ε ι η λ έ ξ η « Ε ρ ω φ ά ν τα » ;

Ν α ’ρ θ ο υ μ ε λ ιγ ά κ ι τ ώ ρ α σ τ ο ν « Ι ε ρ ό Μ α σ τ ό » ,

Ν αι, ε ίν α ι έ ν α ς ν ε ο λ ο γ ισ μ ό ς κ α ι β γ α ίν ε ι α π ό τ ο «έ­

τ ο τ ε λ ε υ τ α ί ο σ α ς μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α . Α π ό κ ά π ο ιο υ ς

ρ ω ς» κ α ι « φ α ν τα σ ία » ή « φ ά ντα σ μ α » κ.λπ. Υ π ά ρ χ ει

χ α ρ α κ τ η ρ ίσ τ η κ ε (σ χ ε δ ό ν ) π ο ρ ν ο γ ρ ά φ η μ α κ ι

-

α π ό ά λ λ ο υ ς θ ε ω ρ ή θ η κ ε φ ιλ ο σ ό φ η μ α ( σ κ έ ­ π τ ο μ α ι τ η Χ ρ ι σ τ ί ν α Φ ίλ η π ο υ έ γ ρ α ψ ε κ ρ ι τ ι κ ή σ τ ο « Δ ια β ά ζ ω » γ ια τ ο β ιβ λ ίο ).

λ υ σ η ή τ η ν α υ τ ο α ν ά λ υ σ η ν α δ ε ι ε ν σ π έρ μ α τ ι τ η ν ύ π α ρ ξη ό λω ν α υ τ ώ ν τ ω ν κ α τ α σ τ ά σ εω ν μ έ σ α τ ο υ . Π .χ., έχ ω ζ ή σ ε ι κ α ι δ ε ι τ ο ν σ χ ιζ ο φ ρ ε ν ικ ό , τ ο ν π α ­

Φ ιλ ο σ ό φ η μ α , ό χ ι δ ε ν λ έ ε ι τ η λ έ ξ η α υ τ ή ...

ρ α ν ο ϊκ ό ή τ ο ν κ α τ α θ λ ιπ τικ ό μ έ σ α σ τ α π ρ ο σ ω π ικά δ υ ν α μ ικ ά μο υ.

Ό χ ι, δ ε ν λ έ ε ι τ η λ έ ξ η , ό μ ω ς ό λ ο τ ο κ ε ί μ ε ν ό τ η ς δ ίν ε ι α υ τ ή τ η ν ε ν τ ύ π ω σ η . Ό τ ι κ ρ ίν ε ι έ ν α σ τ ο χ α σ τ ικ ό μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α .

Ν ο μ ίζ ω τ ε λ ικ ά ό τ ι τ ο β ιβ λ ίο α υ τ ό , ο « Ιε ρ ό ς Μ α σ τ ό ς » , σ κ α ν δ ά λ ισ ε τ ο υ ς Ν ε ο έ λ λ η ν ε ς , ό ­

Γ ια ν α πω τ η ν α λ ή θ ε ια , ό ν τ α ς μ έ σ α σ τ ο κ ε ίμ ε ν ο

λ ο υ ς ε μ ά ς π ο υ ε π α ιρ ό μ ε θ α

δ ε ν μ π ο ρώ ν α σ υ λ λ ά β ω α υ τ ή τ η σ τ ιγ μ ή π λή ρ ω ς,

λ ε υ θ έ ρ ω σ ή μ α ς ...

όπ ω ς έ ν α ς κ ρ ιτ ικ ό ς . Ο κ α θ έν α ς φ υ σ ικ ά ε κ φ ρ ά ζ ε ­

γ ια τ η ν α π ε ­

Ν α ι, α υ τ έ ς ο ι ε μ π ε ιρ ίε ς μ π ο ρ ε ί ν α σ κ α ν δ α λ ίζ ο υ ν

τ α ι μ ε τ ις α π α ιτ ή σ ε ις τ ο υ κ α ι τ ις π ρ ο κ α τ α λ ή ψ ε ις

κ α ι ν α τ ις ε κ μ ε τ α λ λ ε ύ ε τ α ι - α ν κ α ι τ ε λ ε ίω ς επ ιπ ό ­

τ ο υ . Φ υ σ ικ ά , ν ο μ ίζ ω , ό τ ι η κ ρ ιτ ικ ή τ η ς Φ ίλη ε ίν α ι

λ α ια - ο π ο ιο σ δ ή π ο τε. Ε ίν α ι ό μ ω ς α ν θ ρ ω π ο λ ο γ ι-

π ο λ ύ π ιο σ ο β α ρ ή απ ό τ η ς Κ ο τζ ιά - α ν σ ’ α υ τ ή ν α-

κ έ ς ε μ π ε ιρ ίε ς κ α θ α ρ τ ικ ή ς σ η μ α σ ία ς κ α ι δ υ ν α τό -

ναφ έρεσ θ ε -

τη το ς ,

η

ο π ο ία γ ρ ά φ τ η κ ε ,

ν ο μ ίζ ω ,

με

απ ό τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ

Σοφ οκλέους

ήδη,

π ο υ ρ ιτα ν ικ ή π ρ ο κ α τ ά λ η ψ η κ ι ε ίν α ι δ ικ ό τ η ς θ έ μ α

τ ο υ τ έ σ τ ιν , δ ε ν μ π ο ρ ε ίς ν α α ιμ ο μ ικ τ ε ίς ή ν α σ κ ο ­

κ α ι δ ε ν μ ε α φ ο ρ ά . Β εβ α ίω ς , τ ο β ιβ λ ίο π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι

τ ώ ν ε ις τ ο ν π α τ έ ρ α σ ο υ α τ ιμ ω ρ η τ ί.

ο ρ ισ μ έ ν ε ς κ α τ α σ τ ά σ ε ις πο υ δ ε ν μ π ο ρ ε ί ν ’ α ρ ν η θ ε ί κ α ν έ ν α ς ό τ ι σ υ μ β α ίν ο υ ν . Εγώ , ω ς ψ υ χ ία τρ ο ς , έχ ω τ η ν

Γ ια τ ί ό μ ω ς η η ρ ω ίδ α ο ­ ν ο μ ά ζ ε τα ι

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΚΟΛΑ1ΛΗΣ

π ρ ο ν ο μ ία ν α έχ ω α κ ο ύ σ ε ι τ ις π ιο ε ξ α ιρ ε τ ικ έ ς κ α ι π α ρ ά τ α ι­

Τ ε ρ ε ζ ίν χ α

κι

ό χ ι Κ α τίν α , γ ι α τ ί η π ε ρ ιο ­

ΣΤΗΝ ΚΙΤΡΙΝΗ ΩΡΑ

χ ή ο ν ο μ ά ζ ε τ α ι Μ π ά ία κ ι

ρ ε ς κ α τ α σ τ ά σ ε ις . Δ ε ν ε ίν α ι α ­

ό χ ι Μ α κ ε δ ο ν ία ή Π ε λ ο ­

ν ά γ κ η ν ’ α ν α τρ έ ξ ω σ ε π ρ ο σ ω ­

π όννησ ος, α φ ο ύ φ α ντά ­

π ικ έ ς ε μ π ε ιρ ίε ς γ ια ν α γ ρ ά ψ ω

ζ ο μ α ι α π ό τ ις π ε ρ ιγ ρ α ­

γ ι’ α υ τά τ α π ρ άγμ ατα. Κι ότα ν

φ έ ς ό τ ι η ισ τ ο ρ ία α υ τ ή

γ ρ ά φ ω σ ε π ρ ώ το π ρ όσ ω π ο ,

σ υ μ β α ίν ε ι σ τ η ν Ε λ λ ά δ α .

δ ε ν σ η μ α ίν ε ι ό τ ι ε ίμ α ι εγ ώ . Ο ι

Α κ ρ ιβ ώ ς . Τ ο π λ α ίσ ιο π ο υ β ά ­

κ α τ α σ τ ά σ ε ις

ζω ,

οι

τολμηρές

ε ίν α ι

η

Α μ α ζ ο ν ία

σ τη

σ τ ις ο π ο ίε ς α ν α φ έ ρ ο μ α ι κ α ­

Β ρ α ζ ιλ ία . Δ ιά λ ε ξ α ιδ ια ίτ ε ρ α

μ ιά φ ο ρ ά ε ίν α ι, ν ο μ ίζ ω , α ν-

α υ τ ό ν τ ο ν χ ώ ρ ο . Θ α σ α ς δ ε ί­

θ ρ ω π ο λ ο γ ικ ά ε ξ α ιρ ε τ ικ έ ς κ α ­

ξω μ ια κ ρ ιτ ικ ή α π ’ τ ο «W orld

τ α σ τ ά σ ε ις . Α λ λ ά μ η ν ξ εχ ν ά μ ε

L ite ra tu re

T o d a y»

κά π ο ιο υ

τ ο Σ α ρ τ ρ ικ ό «σ ε π ο ια ε ξ α ιρ ε ­

P e te r M a c k rid g e , ο ο π ο ίο ς θ α

τ ικ ή

π ρ έπ ει ν α ξ έ ρ ε ι ε λ λ η ν ικ ά ...

κ ατάσ τασ η

σ υ ν ε ίδ η σ η

της

π ή ρ α τε τη λ ε υ τ ε ρ ιά ς

σα ς;» . Ο ή ρ ω ά ς μ ο υ μ π α ίν ει μ έ σ α σ ’ α υ τ έ ς τ ις κ α ­

...

ξ έ ρ ε ι π ά ρ α π ο λ ύ κ α λ ά ε λ λ η ν ικ ά . Έ χ ε ι κ ά ­

τ α σ τ ά σ ε ις , β λ έπ ει ή σ υ μ μ ε τ έ χ ε ι.

ν ε ι μ ι α σ π ο υ δ α ί α δ ο υ λ ε ι ά σ τ ο ν Κ ο σ μ ά Π ο λ ί­

Ή μ π ο ρ ε ί κ α ν ε ίς ν α μη σ υ μ μ ε τ ε ίχ ε π α ρ ά μ ό νο ν

τ η ...

π ε ιρ α μ α τ ικ ά σ ’ έ ν α ε ρ ω τ ικ ό ό ρ γ ιο μ ια ς ο ρ ισ μ έ ν η ς

... γ ρ ά φ ε ι, λο ιπ ό ν, ό τ ι ο « Ιερ ό ς Μ α σ τό ς » ε ίν α ι μ ια

ε π ο χ ή ς λ ,χ ., ή, απ λώ ς, ν α ε ίχ ε α κ ο ύ σ ε ι ε μ π ε ιρ ίε ς

α φ ή γ η σ η μ ε σ τ ο ιχ ε ία π ο λ ιτ ικ ή ς φ ιλ ο σ ο φ ία ς , α ν ­

άλ λ ω ν . Ο ψ υ χ ία τρ ο ς έ χ ε ι α υ τ ή τ η δ υ ν α τό τη τα , κα ι

θ ρ ω π ο λ ο γ ία ς κ α ι ψ υ χ α ν ά λ υ σ η ς . Γ ρ ά φ ε ι π ιο κά τω

τ ο β ά ρ ο ς , ν ’ α κ ο ύ ε ι ε μ π ε ιρ ίε ς μ έσ ω κ υ ρ ίω ς τ η ς

ό τ ι τ ο β ιβ λ ίο μο υ α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο ν Le vi-S tra u ss

μ ε τα β ίβ α σ η ς ή μ ε τ α φ ο ρ ά ς τ η ς ε π α φ ή ς τ η ς ψ υ χ ο ­

κ α ι σ τ ο β ιβ λ ίο τ ο υ «Το Ω μ ό κ α ι τ ο Ψ η μένο ». Λ έ ε ι:

θ ε ρ α π ε υ τικ ή ς . Ε ίν α ι ε κ τ ε θ ε ιμ έ ν ο ς σ ε α π ίθ α ν ε ς

« π ολλά σ υ μ β α ίν ο υ ν σ ’ α υ τ ό τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α . Σ ’ έ ­

κ α τ α σ τ ά σ ε ις . Α ν κ ά ν ε ι κ α ν έ ν α ς έ ν α γ ύ ρ ο μ έ σ α σ ’

ν α ιδ ια ίτ ε ρ α ε υ ρ ύ φ ά σ μ α σ ε ξ ο υ α λ ικ ή ς π ρ α κ τ ι­

έν α μ ε γ ά λ ο ψ υ χ ο θ ερ α π ε υ τικ ό ίδ ρ υ μ α τ ο υ ε ξ ω τ ε ­

κ ή ς , τ ο ο π ο ίο π ε ρ ιγ ρ ά φ ε τ α ι μ ε ιδ ια ίτ ε ρ ε ς λ ε π τ ο ­

ρ ικ ο ύ ή τ ο υ ε σ ω τε ρ ικ ο ύ , φ τ ά ν ε ι γ ια ν α δ ε ι ε κ ε ί ό ­

μ έ ρ ε ιε ς . Εν τ ο ύ τ ο ις , τ ο κ α θ έν α φ α ίν ε τ α ι σ ε μ ια α ­

λ ε ς τ ις α ν θ ρ ώ π ιν ες κ α τ α σ τ ά σ ε ις σ υ μ π υ κ ν ω μ έ­

π ό σ τα σ η » . Σ τ ο ν « Ιερ ό Μ α σ τό » , ή ρ ω α ς ε ίν α ι έ ν α ς

ν ε ς . Κ α ι α ν έ χ ε ι φ υ σ ικ ά τ η ν ικ α ν ό τ η τ α μ ε τ η ν α ν ά ­

Έ λ λ η ν α ς , ο ο π ο ίο ς π ε ρ ν ά ε ι σ τ ο υ ς Τ ο υ π α μ ά ρ ο ς

κ α ι β ρ ίσ κ ε τ α ι μ έ σ α σ ε μ ια κ ο υ λ τ ο ύ ρ α π ο λύ δ ια ­

τ ο α π ο φ εύ γ ο υ ν κ α ι τ ο σ υ γ κ ρ α το ύ ν . Μ π ο ρ εί να

φ ο ρ ε τ ικ ή σ το β ά θ ο ς . Ζ ώ ν τα ς μ α ζ ί μ ε α υ τ ή ν τ η

τ ο υ ς έ ρ θ ε ι π ρ ο ς σ τ ιγ μ ή ν η τ ά σ η γ ια μ ια π α ιδ ο ύ ­

γ υ ν α ίκ α , τ η ν Τ ε ρ ε ζ ίν χ α , β ιώ ν ει α υ τ ή τ η ν κ ο υ λ τ ο ύ ­

λ α , α λ λ ά ο ι α ν α σ το λ έ ς τ ο ύ ς σ υ γ κ ρ α το ύ ν . Μ π ο ρ εί

ρ α πο υ ε ίν α ι μ ε τα ξύ Ω μ ο ύ κ α ι Ψ η μ ένο υ.

ν α έ χ ο υ ν λ α ν θ ά ν ο υ σ ε ς φ ιλ ο μ ό φ υ λ ε ς τ ά σ ε ις , α λ ­ λ ά δ ε ν λ ε ιτ ο υ ρ γ ο ύ ν , δ ιό τ ι δ ε ν ε ίν α ι τ ο π ε δ ίο σ το ο π ο ίο σ ε ξ ο υ α λ ικ ά κ ιν ο ύ ν τ α ι ή ε κ φ ρ ά ζ ο ν τ α ι. Α λλά ,

Κ α ι η α ιμ ο μ ιξ ία ; Η α ιμ ο μ ιξ ία ε ίν α ι κ ά τ ι πο υ σ υ μ β α ίν ε ι σ υ χ ν ά σ τ α

μ π ο ρ ο ύ ν σ ε μ ια α ν ά λ υ σ η να τ ο α ν α γ ν ω ρ ίσ ο υ ν , ν α

χ ω ρ ιά , κ α ι σ τ α ε λ λ η ν ικ ά χ ω ρ ιά φ υ σ ικ ά . Κ ι ό χ ι σ ε

τ ο δ ο υ ν μ έ σ α τ ο υ ς . Α υ τ ό ε ξ ά λ λ ο υ ε ίν α ι κ ά τ ι κ ο ι­

χ ω ρ ιά μ ό ν ο , α λ λ ά κ α ι σ ε π ό λ εις . Π ρ ο χ θ έ ς σ τ η ν

ν ό . Ο Φ ρ ό υ ν τ λ.χ . α π ο δ ίδ ει τ ο π α ρ α ν ο ϊκ ό σ ύ ν δ ρ ο ­

τ η λ ε ό ρ α σ η έ β λ επ α μ ια τ έ τ ο ια π ερ ίπ τω σ η .

μ ο σ ε λ α ν θ ά ν ο υ σ ε ς ο μ ο φ υ λ ό φ ιλ ε ς τ ά σ ε ις , σ ’ έ ­ ν α ν ο μ ο φ υ λ ό φ ιλ ο π ανικό .

Ε ν ό χ λ η σ ε ό μ ω ς ο τ ρ ό π ο ς π ο υ π ε ρ ιγ ρ ά φ ε τ α ι Μ ε ρ ικ ο ί θ ε ω ρ ο ύ ν ό τ ι δ ε ν μ π ο ρ ε ί κ ά π ο ιο ς ν α

η α ιμ ο μ ιξ ία ... Η α ιμ ο μ ιξ ία , ο φ ό ν ο ς , α σ φ α λ ώ ς π ρ έπ ει ν α ε ν ο ­

ε ίν α ι κ α λ ό ς ψ υ χ ία τ ρ ο ς κ α ι σ υ γ γ ρ α φ έ α ς , ό ­

-

χ λ ο ύ ν , α ν έ κ α θ εν ό μ ω ς απ ό τ ο ν Ό μ η ρ ο α κ ό μ α , ή ­

πως δεν μ π ο ρ εί

τ α ν α ν τ ικ ε ίμ ε ν α τ η ς έ ρ ε υ ν α ς κ α ι τ η ς τ έ χ ν η ς , δ ιό τ ι

έ ν α ς φ ιλ ό λ ο γ ο ς ν α ε ί ν α ι κ α ι κ α λ ό ς π ο ιη τ ή ς .

δ ε ν έπ α υ α ν ν α α π ο τ ελ ο ύ ν μ έ ρ ο ς τ η ς π ρ α γ μ α τ ικ ό ­ τ η τ α ς . Α ν κ α ι π ο λ λ ο ί ε ξ ο ρ γ ίσ τ η κ α ν γ ια τ ί κ α τ ά λ α ­

κ α τά κανόνα όπ ω ς λ ένε -

Α υ τ ό πο υ είπ α τε , δ ε ν τ ο έχ ω υπ όψ η μ ο υ ω ς δ ό γ ­ μα. Σ υ γ γ ρ α φ έ α ς κ α ι ψ υ χ ία τρ ο ς όπ ω ς ε γ ώ - τ ο α ­

βα ν π ω ς σ τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α τ ο κ ο ρ ίτσ ι ε υ χ α ρ ισ τ ιέ ­

ντιλ α μ β ά ν ο μ α ι -

τ α ι μ ε τ η ν α ιμ ο μ ικ τ ικ ή π ρ ά ξη , εγώ δ ε ν τ η βάζω ν α

Δ ια φ έ ρ ο υ ν κ α τ ά μ ε θ ο δ ο λ ο γ ία τ α α ν τ ικ ε ίμ ε ν α που

ε ίν α ι ε υ χ α ρ ισ τ η μ έ ν η απ ό τ η ν ε ρ ω τικ ή τ η ς ζω ή. Σ ε

τ ο υ ς α π α σ χ ο λο ύ ν. Τ ο ν α γ ρ ά φ ε ις σ ή μ ε ρ α γ ια

ε ίν α ι δ ύ ο ο μ ό κ ε ν τ ρ ο ι κ ύ κλο ι.

μ ια σ τ ιγ μ ή λ έ ε ι, π ω ς π ο λύ σ π ά νια ε ίν α ι ικ α ν ο π ο ιη ­

ψ υ χ ο λ ο γ ικ ές σ υ γ κ ρ ο ύ σ ε ις χ ω ρ ίς ν α έ χ ε ις γνώ σ η

μ έν η κ α ι μ ά λ ισ τ α μ ό ν ο δ ια τ ο υ α υ ν α ν ισ μ ο ύ , τ ο ο ­

σ ύ γ χ ρ ο ν η ς ψ υ χ ο λ ο γ ία ς , ε ίν α ι α δ ια ν ό η το . Δ ε ν τ ο

π ο ίο δ ε ν σ η μ α ίν ε ι ό τ ι ε γ ώ π ι­

κ ά ν ε ι κ α ν έ ν α ς . Ό τ α ν ο Τ ζ έ ιμ ς

σ τεύω , π ω ς τ ε λ ικ ά ο β ια σ μ ό ς

Τ ζ ό ις π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι τ α ό ν ε ιρ α

πο υ υ π έσ τη απ ’ τ ο ν π α τ έ ρ α

και

τ η ς δ ε ν ε π έ δ ρ α σ ε α ρ ν η τ ικ ά

γ υ ν α ίκ α ς τ ο υ Μ π λο υ μ γ ίν ε τ α ι

σ τ η σ ε ξ ο υ α λ ικ ή τ η ς ζω ή. Ε γώ

φ ανερό

τ ις

φ α ν τ α σ ιώ σ ε ις ότι

έχει

τη ς

δ ια β ά σ ε ι

δ ε ν τ η βάζω ω ς ε υ τ υ χ ή ύ π α ρ ­

Φ ρόυντ κα ι σύγχρονη ψυχο­

ξ η τ η ν Τ ε ρ ε ζ ίν χ α .

λ ο γ ία κ α ι τ α έ χ ε ι α φ ο μ ο ιώ σ ει. Τ ο ίδ ιο κ α ι ο Μ α ρ σ έλ Π ρ ο υ σ τ

Σ τ η ν α ρ χ ή δ ε ν φ α ίν ε τ α ι κ ά τι

τ έ τ ο ιο ,

τη

κ α ι ο ι π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο ι δ ε ν μπ ο­

σ τ ιγ μ ή

ρούν ν ’ α π οφ ύγουν σ ύ γχρ ο­

π ο υ τ η β ιά ζ ε ι γ ια π ρ ώ τ η

νε ς

φ ο ρ ά ο π α τέρ α ς τη ς, λ έ ­

γ ε ν ικ ό τ ε ρ α , ο ι ο π ο ίε ς ε κ φ ρ ά ­

ε ι ό τ ι έ ν ιω σ ε έ ν α κ ύ μ α η ­

ζ ο ν τα ι ω ς σ ύ γ χ ρ ο ν η ψ υ χ ο λ ο ­

δ ο ν ή ς να α π λ ώ ν ε τα ι σ ’ ό ­

γ ικ ή επ ισ τή μ η .

ε μ π ε ιρ ίε ς ,

α νθ ρ ώ π ινες

λο τη ς το σώ μα. Ό χ ι, τ ο βάζω ω ς μ ια τ ρ ο μ α ­

Κ α ι ο Ν τ ο σ τ ο γ ιέ φ σ κ ι, ο

κ τ ικ ή ε μ π ε ιρ ία , έσ τω κ α ι ε ν η ­

Ν ίτσ ε ;

δ ο ν ή . Ε ν τ ω μ ε τα ξύ , θ α π ρ έ­

Και

ο

Ν το σ τ ο γ ιέ φ σ κ ι

στο

π ει ν ’ α ν α γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε κι ό τ ι υ π ά ρ χ ει ο π α ιδ ικ ό ς ε ­

«Υ π ό γειο» λ .χ . χ ε ιρ ίζ ε τ α ι τ ο υ λ ικ ό τ η ς ψ υ χ ο λ ο ­

ρ ω τισ μ ό ς , λ α ν θ ά ν ω ν β έ β α ια , α λ λ ά υ π ά ρ χ ει. Απ’ ε ­

γ ία ς ό τ α ν α κ ό μ α α ν ή κ ε σ τ ο ν κ λ ά δ ο τ η ς φ ιλ ο σ ο ­

δ ώ ε ξ ά λ λ ο υ ξ ε κ ιν ά κ α ι η ψ υ χ α νά λυ σ η , ο Φ ρ ό υ ντ.

φ ία ς . Ο Ν ίτσ ε ε ίν α ι π α τή ρ τ η ς σ ύ γ χ ρ ο ν η ς ψ υ χ ο ­

Υ π ά ρ χ ει η τ ά σ η τ ω ν π α ιδ ιώ ν ν α δ ε χ θ ο ύ ν ή κ α ι να

λ ο γ ία ς . Α ν δ ε ν ή μ ο υ ν ψ υ χ ία τρ ο ς , θ α έ λ ε γ α ν ό τ ι

π ρ ο κ α λ έ σ ο υ ν α υ τ έ ς τ ις κ α τ α σ τ ά σ ε ις . Α λ λ ά τ ό τ ε

π ιο π ο λύ ε π η ρ ε ά σ τ η κ α α π ’ τ η ν ψ υ χ ια τρ ικ ή π α ρ ά

δ ε ν ξ έ ρ ο υ μ ε τ ις σ υ ν έ π ε ιε ς πο υ ε ίν α ι α ν ά λ ο γ ε ς με

απ ό ό ,τ ι ά λ λ ο . Ο Έ κ ο λ έ ε ι ό τ ι ε ίν α ι σ η μ ε ιο λ ό γ ο ς ,

τ ις α ν α σ το λ έ ς τ ις π ο λ ιτ ισ τ ικ έ ς , πο υ έ χ ο υ ν δ η μ ι-

λ.χ ., κ α ι γ λ ω σ σ ο λ ό γ ο ς .

ο υ ρ γ η θ ε ί σ ε μ ια κ ο ιν ω ν ία . Ά λ λ ο α ν ο ι μ ε γ ά λ ο ι που έ χ ο υ ν τ ις α ν α σ το λ έ ς α υ τ έ ς σ υ ν ε ιδ η το π ο ιη μ έν ε ς

m p

...

κ α ι δ ε ν π ε ιρ ά ζ ε ι κ α ν έ ν α ν , γ ια ν α μ η ν π ω ό ·

τ ι θ ε ω ρ ε ίτ α ι έ ν α ς λ ό γ ο ς π α ρ α π ά ν ω γ ια να

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ

το ν π ουν ευφ υή. Α κ ρ ιβ ώ ς . Α ν έ ν α ς Έ λ λ η ν α ς δ ια κ ή ρ υ τ τ ε ό τ ι ε ίν α ι

Ο ΙΕ Ρ Ο Σ Μ Α Σ Τ Ο Σ

σ η μ ε ιο λ ό γ ο ς , γ λ ω σ σ ο λ ό γ ο ς κ .τ.λ . θ α τ ο υ έ λ ε γ α ν ό τ ι γ λ ω σ σ ο λ ο γ ε ί τ ώ ρ α . Μ α ο σ υ γ γ ρ α φ έ α ς π ρ έπ ει ν α έ χ ε ι π ο λ λ ές κ α ι β α θ ιέ ς ε μ π ε ιρ ίε ς και, ό τ α ν γ ρ ά φ ε ι έ ν α θ έ μ α , ν α α ν τ λ ε ί απ ό α υ τ έ ς . Α λ λ ά γ ια τ ο ν ψ υ χ ία τρ ο ε ίν α ι έ ν α σ τ ίγ μ α από τ η ν α νά π ο δ η . Π ά ε ι σ χ ε δ ό ν σ α ν κ ο μ π λ ιμ έν το ενώ ε ίν α ι σ τ ίγ μ α κ α τ ά β ά θ ο ς . Λ έ ν ε ό τ ι α υ τ ό ς ε ίν α ι μη ν ο ρ μ ά λ , α υ τ ό ς ε ίν α ι ψ υ χ ω τικ ό ς , ν ε υ ρ ω τ ικ ό ς . Ό π ω ς γ ια τ ο ν Κ α β ά φ η π α λ ιό τε ρ α έ λ ε γ α ν ό τ ι ε ίν α ι δ ια ν ο η τ ι­ κ ό ς . Ε π ειδ ή α κ ρ ιβ ώ ς ή τ α ν β α θ ύ ς μ ε λ ε τ η τ ή ς τ η ς ι ­ σ τ ο ρ ία ς , τ ό σ ο που α ν δ ε ν ή τ α ν π ο ιη τ ή ς , έ λ ε γ ε π ω ς θ α ’γ ρ ά φ ε Ισ το ρ ία . Α υ τ έ ς ο ι σ τά μ π ες - πώ ς ν α πω; - ε ίν α ι κ α μ ιά φ ο ρ ά μ α φ ιό ζ ικ ες . Το

1 9 8 2 α ν α γ γ ε ίλ α τ ε τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

«Ο

Α ιώ ν α ς τ έ λ ε ιω ν ε σ τ η ν Κ ό ψ η » κ ι α ρ γ ό τ ε ρ α το ν π ρ ώ το τό μ ο α π ό τ ’ «Α π ο μ ν η μ ο ν εύ μ α τα τ η ς Κ α το χ ή ς » κ α θ ώ ς κ α ι τ η ν π ο ιη τ ικ ή σ υ λ λ ο ­ γή

« Σ χ ιζ ο φ ρ έ ν ε ια .

Μ ια

Μ ικ ρ ή

Ε π ο π ο ι ία » .

Γ ε ν ικ ό τ ε ρ α , τ ι σ κ έ φ τ ε σ τ ε γ ια τ η μ ε τ α π ο λ ε μ ι­ κ ή π ε ζ ο γ ρ α φ ία ; Μ ου ε ίν α ι δ ύ σ κ ο λ ο ν α μ ιλή σ ω γ ια τ ί έχ ω π ο λ λ ές ε λ λ ε ίψ ε ις σ τ α σ χ ε τ ικ ά μ ο υ δ ια β ά σ μ α τα . Ν ομίζω

Γ ια τ ί μ έ χ ρ ι τ ώ ρ α δ ε ν ε κ δ ό θ η κ α ν ; Λ ο ιπ όν: Δ ε ν ή τ α ν α ν α γ γ ε λ ίε ς . Ε ίχ α π ε ι ό τ ι μ π ο ρ εί - ή μ ά λ λ ο ν ό χ ι - ό τ ι θ α ή θ ε λ α π ά ν τ ο τε ν α έ γ ρ α φ α τ η « δ ια λ ε κ τικ ή τ η ς ψ υ χ ια τρ ικ ή ς σ κ έ ψ η ς κ α ι π ρ α ­ κ τικ ή ς» , α λ λ ά δ ε ν μπ ο ρώ ν α τ ο κάνω γ ια τ ί έχ ω ά λ ­ λ ε ς π ρ ο τ ε ρ α ιό τ η τ ε ς . Ή δ η απ ό τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α «Ο Α ιώ ν α ς τ έ λ ε ιω ν ε σ τ η ν Κόψ η» έ χ ο υ ν δ η μ ο σ ιε υ θ ε ί π έ ν τ ε -έ ξ ι κ ε φ ά λ α ια σ ε δ ιά φ ο ρ α π ε ρ ιο δ ικ ά . Π ο λ λ ά απ ό τ η ν « Α υ το μ υ θ ισ το ρ ία » μ ο υ έ χ ο υ ν απ ο ρ ρ ο φ η θ ε ί απ ό π α λ α ιό τ ε ρ α δ ιη γ ή μ α τα .

Εγώ

κ ρ α τώ απ ό π α λ ιά σ η μ ε ιώ σ ε ις . Ο ι « Σ υνυπ άρχο -

ό τ ι α π ’ τ ο 1969 - κ α ι α υ τ ό δ ε ν ε ίν α ι β έ β α ια ά σ χ ετ ο μ ε τ α μ έ χ ρ ι τ ό τ ε σ υ μ β α ίν ο ν τα κ α ι τ η χ ο υ ν τ ικ ή π ε­ ρ ίο δ ο ε π ίσ η ς - ε μ φ α ν ίσ τ η κ α ν α ρ κ ε τ ά ε ν δ ια φ έ ρ ο ­ ν τ α μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ α πο υ α λ λ ά ζ ο υ ν κ α ι δ ια μ ο ρ φ ώ ­ ν ο υ ν τ η ν ε μ β έ λ ε ια τ η ς π ε ζ ο γ ρ α φ ία ς μ α ς κ ι έ χ ο υ ν α ν τίκ τυ π ο σ τ ις ν ε ό τ ε ρ ε ς γ ε ν ιέ ς . Θ α π ρ ο τ ιμ ο ύ σ α να α ν α φ ε ρ θ ώ σ ε κά π ο ια β ιβ λ ία πο υ έ τ υ χ ε ν α δ ια ­ βάσ ω τ ώ ρ α τ ε λ ε υ τ α ία , όπ ω ς τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α τ η ς Ά ν ν α ς Ξ α νθ ά κο υ «Α ντίο Δ έ ν τ ρ ο τ η ς Γ νώ σης» κα ι τ ο «Ο δο ιπ ο ρ ικό » τ ο υ Γ ιώ ρ γ ο υ Α ρ ισ τ η ν ο ύ .

ν τες » β γ ή κ α ν τ ο 1969: Ε, ε ίχ α α ρ χ ίσ ε ι να τ ο γ ρ ά ­ φ ω απ ό τ ο 1960. Τ ο ίδ ιο σ υ ν έβ η κ α ι μ ε τ η «Σ χιζο­ φ ρ έ ν ε ια . Μ ια Μ ικ ρ ή Επ οποιία », α π ο ρ ρ ο φ ή θ η κ ε α ­

Π ο ια ε ίν α ι η γ ν ώ μ η σ α ς ε π ίσ η ς γ ια τ ο υ ς μ ε ­ τ α π ο λ ε μ ικ ο ύ ς π ο ιη τ έ ς ;

πό ά λ λ α σ ύ γ χ ρ ο ν α π ο ιή μ α τ ά μ ο υ, ε ν τε λ ώ ς ή όχι,

Ο ι π ο ιη τ έ ς τ ο υ μ ετα π ο λ έ μ ο υ κ ιν ή θ η κ α ν - ε κ τ ό ς

δ ε ν ε ίμ α ι σ ίγ ο υ ρ ο ς .

τω ν α ν α π ο φ ε ύ κ τω ν ε ξ α ιρ έ σ ε ω ν β έ β α ια - μ έσ α σ τ ις π ρ ο δ ια γ ρ α φ έ ς τω ν π ο ιη τώ ν τ ο υ μ ε σ ο π ο λ έ ­

Μ ια κ α ι α ν α φ ε ρ θ ή κ α τ ε σ τ ο υ ς « Σ υ ν υ π ά ρ χ ο -

μ ο υ: Υ π ερ ρ ε α λ ισ μ ό ς ε ν μ έ ρ ε ι, επ α ν α σ τα τισ μ ό ς

ντες», έχω

χ ω ρ ίς α λ η θ ιν ή ε π α ν α σ τα τικ ό τ η τα , γ κ ρ ίν ιε ς κ α ι

π α ρ α τη ρ ή σ ει ό τι το

« Κ ιβ ώ τ ιο »

το υ Α λ εξά ν δ ρ ο υ έ χ ει ένα ν π α ρ εμ φ ερ ή π ρ ο ­ β λ η μ α τ ι σ μ ό . Τ ι σ κ έ φ τ ε σ τ ε γ ι α τ ο « Κ ιβ ώ τ ιο » ;

κ λ ά ψ ε ς γ ια χ α μ έ ν α « ο ρ ά μ α τα » - κι ερ ω τώ , π ο ια ο ­ ρ ά μ α τ α ; Α υ τ ά πο υ ή δ η έ χ ο υ ν ε κ π έ σ ε ι δ ιε θ ν ώ ς ;

Κ α τα ρ χ ή ν , μ ο λ ο ν ό τι τ ο ν Α λ ε ξ ά ν δ ρ ο υ τ ο ν ή ξ ε ρ α

Έ τ σ ι β ρ ισ κ ό μ α σ τε σ ε μ ια ισ τ ο ρ ικ ή β ρ α δ υ π ο ρ ία ,

από π ο λ λ ά χ ρ ό ν ια ω ς φ ίλ ο , γ ια τ ο «Κ ιβώ τιο » δ εν

θ α έ λ ε γ α . Ξ εχ ω ρ ίζ ω π ά ντω ς α ρ κ ε τ ά π ο ιή μ α τ α μ έ ­

έχ ω σ κ ε φ θ ε ί κ α ι π ο λύ. Από τ η ν ά λ λ η , απ ο ρ ώ γ ια

σ α σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Σ ινό π ο υ λο υ, τ ο υ Λ ε ιβ α δ ίτ η , τ ο υ

τ ο υ π ε ρ β ο λ ικ ό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν π ο υ τ ο υ έδ ω σ α ν μ ε ρ ι­

Π α π α δ ίτσ α , π ο υ ε ίν α ι α ξ ιό λ ο γ α . Ο ι επ ιζώ ν τες

κοί, όπ ω ς ε ξ ά λ λ ο υ έ γ ιν ε κ α ι μ ε τ ο «Δ ιπλό Β ιβλίο»

μ π ο ρ ε ί α κ ό μ α ν α ε π ιφ υ λ ά σ σ ο υ ν κ ά π ο ιες ε κ π λ ή ­

τ ο υ Χ α τζή , πο υ ε ίν α ι έ ν α π ο λύ μ έ τ ρ ιο μ υ θ ισ τ ό ρ η ­

ξ ε ις ή ο λ ο κ λ η ρ ώ σ εις , γ ι ’ α υ τ ό κ α ι σ υ γ κ ρ ο τ ο ύ μ α ι

μα.

ν α μ ιλή σ ω γ ι ’ α υ τ ο ύ ς .

κ α ι μ ε τα σ τ α τικ ά . Σ ύ γ κ ρ ο υ σ η ιδ εώ ν κ α ι απ ό ψ εω ν να ι, κ α ι δ ια μ ά χ η α κ ό μ η πάνω σ τ α π ρ ο β λ ή μ α τ α κ α ι σ τ ις τ ά σ ε ις , ό χ ι ό μ ω ς τα μ π ο υ ρ ώ μ α τα ή φ λ ά ­ μπ ο υ ρ α . Σ χ ο λ έ ς α κ ό μ α , α ν θ έ λ ε τ ε , ό χ ι ό μ ω ς ε ­ γ κ λ ε ισ μ ο ύ ς , π α ρ α γ κ ω ν ισ μ ο ύ ς ή κ ο μ μ α τ ικ έ ς κ λ ί­ κ ε ς που μ α ς τα λ α ιπ ώ ρ η σ α ν τ ό σ ο π ο λύ τ ις τ ε ­ λ ε υ τ α ίε ς δ ε κ α ε τ ίε ς , π α ίρ ν ο ν τ α ς μ ε τ ο ν ε μ φ ύ λ ιο κα ι τ η χ ο υ ν τ ικ ή π ε ρ ίο δ ο δ ιά φ ο ρ ε ς μ ε τα μ φ ιέ σ ε ις . Μ έχ ρ ι τώ ρ α , κ ά π ο ιες ν ε ό τ ε ρ ε ς γ ε ν ιέ ς α να π α ρ ή γ α γ α ν α υ τ ά τ α φ α ιν ό μ ε ν α κ α ι υ π ο δ ο υ λ ώ ν ο ν τα ν έ ­ τ σ ι κ α τ ά κά π ο ιο ν τ ρ ό π ο . Κ α ιρ ό ς ε ίν α ι να π ά ψ ει α υ τ ό τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο κ α ι ν α ξ α ν ο ιχ τ ο ύ μ ε π ρ ο ς ε ­ α υ τ ο ύ ς κ α ι τ ο ν κό σ μ ο . Α λλιώ ς, ο ι μ ό ν ο ι πο υ επ ω ­ φ ε λ ο ύ ν τα ι, ε ίν α ι α υ τ ο ί που ρ έπ ο υ ν π ρ ο ς τ η μ ε ­ τ ρ ιό τ η τ α ή τ η μ η δ α μ ιν ό τη τα . Τ ι π ε ρ ίπ ο υ ε ί ν α ι « Ο Α ν ιχ ν ε υ τ ή ς » , τ ο κ α ι ν ο ύ ­ ρ ιο σ α ς μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α π ο υ θ α κ υ κ λ ο φ ο ρ ή σ ε ι Μ ια κ α ι μ ιλ ή σ α τ ε γ ια ό ρ α μ α , μ ο υ θ υ μ ίζ ε τ ε τ ο ν τ ό σ ο ε ύ σ τ ο χ ο χ α ρ α κ τ η ρ ισ μ ό τ ο υ κ ρ ιτ ι­

τ ο φ θ ιν ό π ω ρ ο ; Α ν κ α ι δ ύ σ κ ο λ ο να α π α ν τή σ ε ι ο σ υ γ γ ρ α φ έ α ς

σε

κ ο ύ Η λ ία Κ ε φ ά λ α « γ ε ν ιά τ ο υ ιδ ι ω τ ι κ ο ύ ο ρ ά ­

μ ια τ έ τ ο ια ε ρ ώ τη σ η , μ π ο ρ εί ν α ε ιπ ω θ εί ό τ ι α φ ο ρ ά

μ α τ ο ς » , γ ι α τ η γ ε ν ι ά τ ω ν π ο ιη τ ώ ν π ο υ ά ρ χ ι­

τ ις π ε ρ ιπ έ τ ε ιε ς κ α ι ε μ π ε ιρ ίε ς ε ν ό ς ν ε α ρ ο ύ γ ια ­

σ α ν ν α γ ρ ά φ ο υ ν μ έ σ α σ τ η δ ε κ α ε τ ί α τ ο υ ’8 0 .

τ ρ ο ύ π ρ ο ς τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ ε μ φ υ λ ίο υ π ο λ έμ ο υ μ ε β ά ­

Π ρ ό σ φ α τ α κ υ κ λ ο φ ό ρ η σ ε μ ι α α ν θ ο λ ο γ ία π ο ι­

σ η τ α Γ ιά ννενα , μ ια « α μ α ρ τω λή πόλη» μ ε ιδ ιά -

η μ ά τω ν το υ ς απ ό τα « Ν έα Σύ νο ρ α ». Τι θ α λ έ ­

ζο υ σ α κ α ι δ ιε σ τ ρ α μ μ έ ν η α τ μ ό σ φ α ιρ α , ε ξ α ιτ ία ς

γ α τ ε γ ι α τ ο υ ς π ο ι η τ έ ς τ η ς γ ε ν ι ά ς τ ο υ ’8 0 ;

τ η ς μ ά τ α ιη ς κ α ι α υ τ ο κ α τ α σ τ ρ ο φ ικ ή ς δ ια μ ά χ η ς -

Δ ε ν έχ ω α κ ό μ α δ ια β ά σ ε ι τ η ν α ν θ ο λ ο γ ία , α λ λ ά

ε κ τ ρ ω τ ικ ή ς ε ίν α ι ίσ ω ς η λ έ ξ η - όπ ου έ ν α ς ο λ ό ­

π ρ ο φ α ν ώ ς θ α σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β ά ν ο ν τ α ι κ α ι π ο ιη τ ές

κ λ η ρ ο ς λ α ό ς ή τ α ν π ια σ μ έν ο ς σ το δ ό κ α ν ο τ η ς

τω ν οπ οίω ν έχ ω δ ια β ά σ ε ι σ υ λ λ ο γ έ ς ή π ο ιή μ α τα .

Ισ το ρ ία ς κα ι τ α ά τ ο μ α δ ιχ α σ μ έ ν α , έ ν α α ίσ θ η μ α

Α ν π ά ν τω ς ά λ λ ε ς γ ε ν ιέ ς τα λ α ιπ ω ρ ή θ η κ α ν μ ε ο ρ ά ­

έκπ τω σ η ς κ α ι ε ν ο χ ή ς . Α ν ε ξ α ρ τή τω ς π α ρ α τ ά ξ ε -

μ α τ α δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ύ τύ π ο υ , σ η μ α σ ία έ χ ε ι τ ι μ έ ν ει

ω ς, ν ε υ ρ ω τ ικ ο ύ φ α ν α τ ισ μ ο ύ κ α ι ιδ ε ο λ ο γ ικ ή ς τ ε ­

κ υ ρ ίω ς σ τη λ ο γ ο τ ε χ ν ία α π ’ α υ τ έ ς τ ις τα λ α ιπ ω ­

ρ α το γ ο ν ία ς .

ρ ίε ς . Κ α ι γ ε ν ικ ώ ς , θεω ρ ώ τ η γ ε ν ιά τ ο υ ’80 σ α ν έ ν α π ο λύ ε ν δ ια φ έ ρ ο ν ά ν ο ιγ μ α σ τ η ν π ο ίη σ ή μα ς. Δ ιό τ ι α κ ρ ιβ ώ ς ν ο μ ίζ ω ό τ ι ξ ε φ ε ύ γ ε ι, ε π ιτέ λ ο υ ς , απ ό ο ρ ι­ σ μ έ ν ε ς κ α θ η λ ώ σ ε ις κ α ι φ α ν τ α σ ιώ σ ε ις , α ν ο ίγ ο ν τ α ς τ ο ν ε α υ τ ό τ η ς σ ε π ρ α γ μ α τ ικ ά μ ο ν τέ ρ ν ε ς ε ­ μ π ε ιρ ίε ς που α φ ο ρ ο ύ ν , κ α τ ά τ ο ν τρ ό π ο τ ο υ ς π ά ­ ν τα , τ α μ ε γ ά λ α π ρ ο β λ ή μ α τα τ ο υ ανθ ρ ώ π ο υ μ έσ α σ τ ο ν κ ό σ μ ο γ ια ε λ ε υ θ ε ρ ία κ α ι έκ φ ρ α σ η .

Γ ε ν ικ ά , π ώ ς

β λ έ π ε τ ε τ η ν π ν ε υ μ α τ ικ ή μ α ς

ζω ή σ ή μ ε ρ α ; Η ε ρ ώ τη σ η έ ρ χ ε τ α ι π ο λύ επ ίκ α ιρ α σ υ ν δ εό μ ε ν η με τ η ν π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν η τ η ς ν ε ό τ ε ρ η ς γ ε ν ιά ς , σ τ η ν ο ­ π ο ία ν ο μ ίζ ω μ π α ίν ει και, τ ο ό χ ι μ ικρ ό , κ α θ ή κ ο ν ν ’ α π α λ λ ά ξ ει τ η ν π ν ε υ μ α τ ικ ή μ α ς ζω ή απ ό ο ρ ισ μ έ ­ ν ε ς ν ο σ η ρ έ ς κ α τ α σ τ ά σ ε ις π ου, ω ς γ νω σ τό ν, ε κ ­ δ η λ ώ ν ο ν τα ι σ υ χ ν ά μ ε κ υ κ λ ώ μ α τα κ α ρ κ ιν ο μ α τώ δ η

□

Αριστοτέλης Νικολαΐδης:

0 Ποιητής ...

Α λ λ ά τ ο π ιο π α ρ ά δ ο ξ ο , τ ο π ιο ιλ α ρ ό ν

α π α γ ο ρ ε ύ ε τ α ι σ τ ο υ ς π ο ιη τ έ ς ο θ ά ν α τ ο ς

(Ποιητών Σύντομος ΚώδιΕ)

δ υ ν α τό τη τε ς π ε ρ α ιτέ ρ ω α ν ά λ υ σ η ς δ εν έ χ ο υ ν ε ξ α ­ ντ λ η θ εί. Κα θώ ς η θ ε ω ρ ία τ η ς λ ο γ ο τ εχ ν ικ ή ς α νά ­ λ υ σ η ς θ α α ν ο ίγ ει ν έ ο υ ς δ ρ ό μ ο υ ς , ο ι ν ε ό τ ε ρ ο ι κ ρ ι­ τικ ο ί θ α α π ο δ εσ μ εύ σ ο υ ν τ η ν « ειρ κτή τ ο υ α δ ά μ α -

Δ ε ν μ ιλ ά ε ι β έ β α ια γ ια τ ο ν β ιο λ ο γ ικ ό θ ά ν α το ο Νι-

ντος», τ η ν π ο ίη ση που γ ρ ά φ τ η κ ε μ π ρ ο σ τά απ ’

κο λ α ΐδ η ς· τ ο ν α π α σ χ ο λ ο ύ σ ε μ ό νο ν η π α ρ ά μ ε τρ ο ς

τ ο υ ς κ α ιρ ο ύ ς τ η ς . Επ ίσ ης, μ ια κ α θ α ρ ά φ ιλ ο λ ο γ ικ ή

«χρόνος» που θ α τ ο υ ε π έ τρ επ ε να γ ρ ά φ ε ι τ α π ο ιή ­

π ρ ο σ έγ γ ισ η τ ο υ π ο ιη τικ ο ύ έ ρ γ ο υ τ ο υ θ α σ υ ν έβ α ­

μα τα , τ α μ υ θ ισ το ρ ή μ α τα , τ α δ ο κ ίμ ια , τ ις μ ε τα φ ρ ά ­

λ ε έ τ ι π λέο ν σ τα ό σ α έ χ ο υ ν μ έ χ ρ ι σ τ ιγ μ ή ς γ ρ α φ ε ί'.

σε ις , τ έ λ ο ς , τω ν α γα π η μ ένω ν τ ο υ π ο ιη τώ ν. Η λ η ­

Η φ ά σ η τ η ς ν ε ο λ ε κ τικ ή ς ή α φ η ρ η μ έν η ς π ο ίη σ η ς

σμο σ ύ ν η - ο θ ά ν α το ς τω ν π ο ιη τώ ν - δ εν θ α π ρ ο-

τ ο υ Ν. που κυ ρ ίω ς ε κ φ ρ ά σ τη κ ε μ έσ α από τ η

κ ύ ψ ει γ ια τ ο ν Ν ικ ο λ α ΐδ η . Τ α π ο ιή μ α τά τ ο υ μ ο ιά ­

σ υ λ λ ο γ ή «Οι Δ ια φ ο ρ έ ς τ ο υ Φ ά σ μ α το ς» (1964),

ζο υ ν με τ ο κ α λ ό κ ρ α σ ί (α ς μο υ ε π ιτρ α π ε ί η π α ρ ο ­

σ χ ο λ ιά σ τ η κ ε α ρ κ ετ ά . Γ ια ν α τ η ν κ α τα ν ο ή σ ο υ μ ε

μοίω ση) που β γ ή κ ε από σπ άνιο ε ίδ ο ς α μ π έλο υ κα ι

β α θ ύ τε ρ α χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι να α ν α τρ έξ ο υ μ ε σ τ α ό σ α

με τ ο ν χ ρ ό ν ο γ ίν ε τ α ι ε υ γ ε υ σ τ ό τ ε ρ ο , π ο λ υ τ ε λ έ σ τε ­

μ α ς λ έ γ ε ι ο ίδ ιο ς ο π ο ιη τ ή ς 2. Σ ε μ ια π α λ α ιό τερ η

ρο, σ π α ν ιό τερ ο . Έ χ ε ι α σ φ α λώ ς μ ε λ ε τ η θ ε ί τ ο π ο ι­

σ υ ν έ ν τε υ ξ ή τ ο υ σ το ν Η ρ α κλή Π α π α λέξη, είπ ε ό τι

η τ ικ ό τ ο υ έ ρ γ ο από ε ξ α ίρ ε τ ο υ ς κ ρ ιτ ικ ο ύ ς , α λ λ ά ο ι

μ ε τ η ν ε ο λ ε κ τικ ή π ο ίη σ η α φ ε ν ό ς κ α τ έ θ ε σ ε τ η ν α-

flSB

έ ν α α π ρ ο σ δ ιό ρ ισ το δ ιά σ τη μ α . Ίσ ω ς π ο τέ, μ ά λ ι­ σ τα , ν α μη ν π ε ρ ά σ ε ι σ ε χ ρ ή σ η κ α ι ν α μ έ ν ει απλώ ς δ εμ έ ν η α ιν ιγ μ α τ ικ ά μ ε τ ο π ο ίη μ α που τ η γέννη σ ε» : «Ομότροπος,

ομότοπος / Ομόκαινος, ομόρφαινος I Ομόπεπτος, ομόπτερος I και λέξεις ούσιες I ή μάλλον ομοιούσιες I της εντομολογίας» (ΙΖ)3. Χ α ρ ιτο λ ο γ ώ ν τ α ς γ ια τ η ν π ε ρ ίο δ ο τ η ς ν ε ο λ ε κ τικ ή ς π ο ίη σ η ς τ ο υ , α ν α φ έ ρ θ η κ ε σ το ν Τ.Σ. Έ λ ιο τ , ο οπ ο ί­ ο ς έ λ ε γ ε ό τ ι κά θ ε μ ία δ ε κ α ε τ ία ο π ο ιη τή ς π ρ έπ ει ν ’ α λ λ ά ζ ε ι ύ φ ο ς - π ετσ ί, όπως τ ο φ ίδ ι - να επ ε κ τα θ ε ί σ ε π ε δ ία που δ εν έ χ ε ι ε ξ ε ρ ε υ ν ή σ ε ι σ ε ά λ λ α έρ γ α . Ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς έ γ ρ α φ ε π ο ίη σ η κ α ι π εζά, από έ φ η ­ βο ς δ εκ α τρ ιώ ν ετώ ν. Π ρ ω το ε μ φ α ν ίζ ετ α ι σ τ α ε λ λ η ­ ν ικ ά γ ρ ά μ μ α τ α μ ε τ ο π ρ ω τό λ ειο π ο ίη μ ά τ ο υ «Μ ά­ θ η μ α Α να το μ ική ς » , που δ η μ ο σ ιεύ θ η κ ε σ το π ε ρ ιο ­ δ ικ ό «Φ ο ιτη τική τέχ νη » (τ.2, Μ ά ρ τ ιο ς 1944). Το π ο ίη μ α δ εν π ε ρ ιλ α μ β ά ν ετ α ι ο ύ τ ε σ τα « Σ υ γκεντρ ω ­ ν τ ίδ ρ α σ ή τ ο υ σ το ν μ ο νο σ ή μ α ντο δ η μ ο τικ ισ μ ό κα ι

μ ένα Π ο ιή μ α τα 1952-1990», θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε όμ ω ς

δ η μ ι­

κ α ν ε ίς ν α τ ο λ μ ή σ ε ι τ η ν υ π όθ εση, ό τ ι υπ ή ρ ξε τ ο

ο υ ρ γ ία ς ν έω ν λ έξεω ν , α π ο τρ έπ ο ντα ς τ η λ ε ξιλ α -

π ρ ο σ χ έδ ιο γ ια «Το μ υ σ τικ ό τ ο υ γ υ ν α ικ είο υ σώ μα­

γ ν ε ία : «...

το ς » :

α φ ε τέ ρ ο υ

ε ξε ρ ε ύ ν η σ ε

τη

δ υ ν α τό τη τα

Και δεν υπάρχει ποίηση I χωρίς μια διά­ σπαση της γλώσσας» (Π ο ίη σ η ). Τ ον ε ν ο χ λ ο ύ σ ε ο ε ξο β ε λ ισ μ ό ς τ η ς τ ρ ίτ η ς κ λίσ η ς, τ η ς δ ο τ ικ ή ς , τ ο υ

α π α ρ έ μ φ α τ ο υ :«... Οι πτώσεις που φαιδρύνουν την ελληνική I με τόσες αποχρώσεις με γοητεύουν.... Ω, χαίρομαι τη λέξη που δεν έμεινε I βαθιά στη ρί­ ζα της ενσφηνωμένη / χαίρομαι την κατάληξη π’ ανθίζει I κάθε φορά μ' ένα επιφώνημα I το κτητικόν επίθετο ή την αιτιατική» (Ε ξα ίρ εσ η ).

«Εξερευνώντας πάντοτε το γυναικείο I σώμα σκέπτομαι τις πτυχές εκείνες I των βυζιών, τις ανα­ κόλουθες ελλείψεις I κάποια ρωγμή βαθιά στο αι­ δοίο αιμάσσουσα I τα υγρά της βλεννογόνου ρο­ δοπέταλα I σαν ένα λυκαυγές μέσα στο δάσος I ή στην αμμουδιά της θάλασσας που μόλις I ακουμπούν τα χείλη με την βραδυνή παλίρροια· I χείλη του ανοίγματος λυτά, χείλη του περινέου I καθώς το γυναικείο σώμα περιμένει».

Σ τ ο σ ύ ν το μ ο δ ο κ ίμ ιό τ ο υ που π ρ ω το δ η μ ο σ ιεύ θ η -

Η π ο ίη σ η τ ο υ Ν. δ ε ν θ εω ρ ε ίτα ι, ο ύ τ ε κ α ι ε ίν α ι, «εύ-

κ ε σ τη σ υ λ λ ο γ ή «Οι Δ ια φ ο ρ έ ς τ ο υ Φ άσ μ α το ς» κα ι

πεπτη»· κα ι ο ίδ ιο ς π ρ έσ β ευ ε ό τ ι χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι χ ρ ό ­

α π ο τέλ ε σ ε

που

ν ο ς κα ι ε ξο ικ είω σ η γ ια ν α κ α τ α ν ο η θ εί η π ο ίη σ η γ ε ­

σ τη σ υ λ λ ο γ ή «Η π ε ίρ α κα ι η

νικώ ς , α σ φ α λ ώ ς κ α ι η δ ικ ή τ ο υ . Π α ρ έπ εμ π ε δ ε σ τη

τη

βάσ η

σ υ μ π ερ ιελ ή φ θ η

ενός

ε κ τε ν έ σ τ ε ρ ο υ

π υρά» Β ’ (1965), κ α ι ε κ ν έο υ

ρ ήσ η τ ο υ Σ ικ ε λ ια ν ο ύ ό τι: «η

σ τη ν έ κ δ ο σ η «Σ υ γ κ εν τρ ω μ ένα

τέχνη

Π ο ιή μ α τα

(Π λέ-

τ ο υ ς ο λ ίγ ο υ ς κ α ι γ ια τ η φ υ λή

θ ρ ο ν 1991), α λ λ ά κ α ι σ το ν τ ό ­

(το Έ θ ν ο ς), γ ια τ η φ ιλ ία κα ι

μο τω ν δ ο κ ιμ ίω ν τ ο υ , γ ρ ά φ ει:

τ η ν α νθ ρω π ότητα» .

1952-1990»

«Το π ο ίη μ α ε ίν α ι ή δ η μ ια δ ικ α ιλ έ ξη ς )

ενώ,

ε ίν α ι γ ια

Η θ ε μ α το λ ο γ ία τ ο υ Ν. ε ίν α ι

ω μ α τικ ή π ρ α γ μ ά τω σ ή τ η ς (αφ ηρ ημένης

(η π ο ίη ση )

ε υ ρ ύ τα τη : τ υ ρ β ά ζ ε ι «επί π α­

η

πείΡΛ και η πτΡΑ

ντός

επ ισ τητού»·

ο ρ ισ μ έ ν α

τ α υ τό χ ρ ο ν α , ο ι ε τυ μ ο λ ο γ ικ έ ς

θ έ μ α τα τ ο ν ε μ π νέο υ ν κ α ι τ ο ν

τ η ς σ υ σ χ ε τ ίσ ε ις τ η ς δ ίδ ο υ ν

«πληγώ νουν»

β α θ ύ τερ α :

η

μ ια π ο λ υ θ υ μ ία κ α ι α μ φ ισ η μ ία ,

ε λ λ η ν ικ ή γλώ σ σ α κ α ι η α ξ ία

π ρ ιν α ιχ μ α λ ω τισ θ ε ί μ έσ α σ ε

τ η ς , ό ,τ ι ά π τ ε τα ι τ η ς α νθ ρ ώ ­

γ λ ω σ σ ικ έ ς

σ υ μ β α τ ικ ό τ η τ ε ς .

π ινη ς φ ύ σ η ς : η σ υ ν είδ η σ η κα ι

Μ ετά τ ο π ο ίη μ α η λ έ ξ η μ π ο ρ εί

τ ο α σ υ ν ε ίδ η το , τ ο μ ε τα φ υ σ ι­

ν α π ε ρ ά σ ε ι σ ε χ ρ ή σ η σ υ μ β α τ ι­

κό κ α ι ο κο ινω νικό -π ο λιτικό ς

κή

χ ω ρ ίς

π ε ρ ίγ υ ρ ο ς , ο ι υ π α ρ ξια κ ές α ­

σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο α ν τ ικ είμ ε ν ο γ ια

ν η σ υ χ ίε ς τ ο υ , ο ι ρ ω γ μ έ ς σ τη ν

ή

0Β&

να

π α ρ α μ ε ίν ει

ισ τ ο ρ ία τ η ς π α τρ ίδ α ς , τ α α νθ ρώ π ινα α ισ θ ή μ α τα

σ η μ είω σ η σ το τ έ λ ο ς τ ο υ τ ό μ ο υ κ α ι απ ό α υ τ ά που

κ α ι έ ν σ τικ τα , από τ α π λ έο ν τ ρ υ φ ε ρ ά έ ω ς τ α σ κ λ η ­

γ ρ ά φ τη κ α ν μ ε τα ξύ 19 50-1960 τ α π ο ιή μ α τα «Μ ια

ρ ό τ ε ρ α έ χ ο υ ν τ η θ έσ η τ ο υ ς σ τη ν π ο ίη σ ή το υ .

Θ εά» (Ε ρ ω φ ά ντα ) κ α ι «Χ ορικό» δ ικ α ιώ ν ο υ ν τ ο ν χ α ­

ρ α κ τη ρ ισ μ ό : «Αδιάφθορη, σχιζοπεπλούσα, διαστελλογενής / με τα σπασμόλυτα τριφυλλοχίτωνα που εντρέμαν I δορυφλεγής, νυχοβατούσε η Ερωφάντη. / Αιαφασικά οι αμφίκλωνοι λ α γ ά ν ες τ η ς ά ­ ... « Τ ο σ χ ή μ α ε ύ κ ο λ α γ ί ν ε τ α ι φ ά ν τ α σ μ α » ν ο ιγ α ν / κα θ ώ ς τ α χέρια της εκλύονταν σε υποτρο­ (II Τ ε τε λ εσ μ έ ν ο ς ) πές. / Ασύγχρονη μέσα στις Ε ίν α ι η π ρ ώ τη τ ο υ σ υ λ λο γή : φωτοδιακυμάνσεις I εκμαγική Δ ε κ α ο κ τώ π ο ιή μ α τα , τ α π ερ ισ ­ μέσ ’ στους κρυπτοφαλούς / σ ό τε ρ α μ ικ ρ ά α λ λ ά κ α ι π έν τε χρονόλυτη, στιγμοφιλής, πεμ εγ ά λ α . Υ π ά ρ χο υ ν ο ι π ρ ώ τες όπληκτη / χαμοδροσογελούε ν δ ε ίξ ε ις α φ α ίρ εσ η ς που ό ­ σε νεύοντας τους Σατυροειμω ς δ εν π ρ ο ϊδ εά ζ ο υ ν τ ο ν α ν α ­ δείς». ΟΙ ΠΑΡΑΧΡΟΝΕΣ γ ν ώ σ τη γ ια τ ις « Δ ια φ ο ρ ές τ ο υ Ε ίνα ι ο π ω σ δή π οτε η σ υ λ λ ο ­ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ Φ ά σμ ατο ς» (1964). Ή δ η , τ α ε ­

Οι «Διαβαθμίσεις» (1945-1950), (Αθήνα, 1952)_____________

γ ή που τ ο ν κα θ ιερ ώ νει, που

π ίπ εδα ε ρ μ η ν εία ς π ο λλα π λά

σ χ ο λ ιά σ τ η κ ε πο λύ (4) κα ι που

όπ ω ς κ α ι σ τ α μ ε τέ π ε ιτα π ο ιή -

επ ανέρχεται

μ α τά τ ο υ . Ο ρ ισ μ έν α από τ α

χ ρ ό ν ια ά λ λ ε ς δ ύ ο φ ο ρ έ ς , ε ­

θ έ μ α τα «δείχ νο υν» ν α α ίρ ο υ ν

μ π λο υ τισ μ ένη : «Η Π είρ α κα ι

τ η ν έμ π ν ευσ η από γ ε γ ο ν ό τ α ι­ σ το ρ ικ ά ,

θ ρ η σ κ ε υ τικ ά ,

τα

επ ό μ ενα

η Π υ ρ ά Β ’ - 1965», «Η Π είρ α

φ ιλο -

κ α ι η Π υρά» (σ υ γκεντρ ω μ ένα

σό φ ω ν /π ο ιη τώ ν ρ ή σ ε ις , μ ά λ­

π ο ιή μ α τα ), 1977.

λ ο ν ό μ ω ς ω ς δ ά ν ειο ν ε π ίφ α ­

Τ α ν ε ό τ ε ρ α π ο ιή μ α τα , τ α δ ια ­

σ η ς π ρ ο ς έ κ φ ρ α σ η δ ικ ώ ν τ ο υ

κ ρ ίν ε ι σ τ ίχ ο ς μ ικ ρ ό τε ρ ο ς , ω ς

π ρ ο β λ η μ α τισ μ ώ ν («Ο χο ρ ό ς» , «Η Έ ξ ο δ ο ς » , III) ή α-

επ ί τ ο π λείσ το ν, που π ρ ο κ α λ ε ί ρ υ θ μ ό γ ο ρ γ ό τ ε ρ ο

ν α φ έ ρ ε τ α ι σ ε ισ τ ο ρ ικ ά πρόσ ω π α με τ α ο π οία

σ τη μ ο υ σ ικ ό τ η τ α το υ π ο ιή μ α το ς . Α κό μ η ε ίν α ι σ τ ί­

τ α υ το π ο ιε ίτα ι («Έ να τ ρ α γ ο ύ δ ι τ ο υ Δ ιο γένη » ),

χ ο ς σ φ ιχ τ ά δ ο μ η μ έν ο ς κ α ι ω ς ε κ τ ο ύ τ ο υ π ιο «σί­

Β ρ ίσ κ ο υ μ ε λ έ ξ ε ις που μ α ς ξ εν ίζ ο υ ν τώ ρ α που

γ ο υ ρ ο ς » σ τη ν ε κ φ ρ α σ τικ ό τη τά τ ο υ : «Ποια υπέρ­ βαση και ποια γραμμή / που αρνείται τη γεωμετρι­ κή της λύση I μοναδική μέσα στην άρνησή της I σε βεβαιώνει;».

γ ν ω ρ ίζ ο υ μ ε τ η ν άπο ψ ή τ ο υ γ ια τ η ν κ α θ α ρ εύ ο υ σ α κ α ι τ ο ν « μ ο ν ο σ ή μ α ν το δ η μ ο τικισ μ ό » : «έχταση , αχ τ έ ς , εχ τρ ο ύ ς » ό μ ω ς «σκοινιά». Ε ίναι φ ε ιδ ω λ ό ς σ τ α επ ίθ ε τα που χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τα ι ό τ α ν τ α θ εω ­ ρ ε ί α ν α γ κ α ία γ ια τ ο π ο ίη μ α (« σ τεγνά λ α ρ ύ γγια » , « σ τερ ν ά μ η νύμα τα », « μ ά τα ιη έλευ σ η » ) κ α ι π ρ ο τ ι­ μ ά ν α τ α α ν τ ικ α θ ισ τά με μ ε το χ έ ς («σ βησμένο μ ε ­ σ η μέρι»). Α υ τή η π ρ ώ τη σ υ λ λ ο γ ή τ ο ν κ α τ έ τ α ξ ε σ τ ο ν « ευ ρ ύ ­ τερ ο

χώρο του

μ ετα π ο λ εμ ικ ο ύ

ν ε ο ϋ π ε ρ ρ εα λ ι-

σμού» κ α ι θ εω ρ ή θ η κ ε ω ς π ρ ο σ π ά θ εια «π ροσπέ­ λ α σ η ς τ η ς π ε ρ ιο χ ή ς τ ο υ υ π ο σ υ νείδ η το υ » (Μ. Μ ερ α κ λ ή ς ).

Η Πείρα και η Πυρά (1945-1960), (Αθήνα, 1960)_____________ Θ εω ρ ή θ η κ ε ω ς η σ υ λ λ ο γ ή -α π α ρ χ ή τ η ς «α φ η ρ η μ ένης» π ο ίη σ ή ς τ ο υ . Σ υ μ π ερ ιλα μ β ά νει 12 π ο ιή μ α τα από τ ις «Δ ιαβ α θ μ ίσ εις» , όπ ω ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι κα ι σ τη

Οι Διαφορές του Φάσματος (Εκδόσεις Ωμέγα, 1964)________________

κ α ι τ ο π ο θ έ τ η σ ε επ άνω τ ο υ ς τ ο ν μ ε γ ε θ υ ν τικ ό φ α ­ κό τ ο υ σ τίχ ο υ . Μ ίλ η σ ε π ρ ώ τ ισ τ α σ α ν τ ο ν Π ο ιη τή «που ξ έ ρ ε ι τ ο έ γκλη μ α » κ α ι τ ο κ α τ α γ γ έ λ λ ε ι, α λ λ ά

Α μ ιγ ή ς σ υ λ λ ο γ ή τ η ς ν ε ο λ ε κ τ ικ ή ς π ε ρ ιό δ ο υ τ η ς

κα ι σ α ν γ ια τ ρ ό ς τ η ς ψ υ χ ή ς , σ α ν γ λ ω σ σ ο λ ό γ ο ς

«Ένδον I λυσίμορφη \ των τετρακυκλικών I ρυθμών I αυτοσκελετική / τω ν μετασταλτικών / ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ υ π όλο ιπ η / καταπληγών / τω ν π ο ίη σ ή ς τ ο υ :

ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΣΗΜΕΙΟΛΟΓΙΑ

επ ιλανθα νάντω ν». Ε ίν α ι ε π ίσ η ς χ α ρ α κ τ η ρ ισ τικ ό ότι

σε αυτή

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

τ η σ υ λ λ ο γ ή πρω-

τ ο δ η μ ο σ ιε ύ ε τ α ι

το

που

αρ γό τερ α

(1987)

α υ τ ή τ η φ ά σ η τ η ς π ο ίη σ ή ς

ο πόνος τη ς

τ ε . Η α π α ισ ιο δ ο ξ ία τ ο υ ε κ ­

ε λ λ η ν ι­

ΚΕΔΡΟΣ

κ ή ς γ λ ώ σ σ α ς , κ α ι ν α σ υ ν-τά -

φ ρ ά ζε τα ι μ έσ α από τ α σ ύμ β ο­ λ α πο υ η γλ ώ σ σ α τ ο υ ς ε ίν α ι

λ έ ξ ε ις , που

π λ ο υ σ ιό τ ερ η

θ α μ ε ίν ο υ ν « δ εμ έν ες » - ή κ α ι ό χ ι - μ ε τ ο π ο ίη μ α π ο υ τ ις γ έ ν ν η σ ε, κ α ι ν α ε κ φ ρ ά σ ο υ ν «π ο ιη τική ο υσ ία »: «Υψίδωρες, ακράγγελτες / α ν τ ιδ ια σ τα λ τ ικ έ ς / μέσα στους άδειους κώδωνες I συνέρχονται οι ιδέες».

Ερωφάντα - συλλαβικά νερά (Κέδρος. 1988)________________________ Α ν α γ κ α σ τικ ά , λ ό γ ω χ ώ ρ ο υ , π ρ οχω ρώ κ α τ ε υ θ ε ία ν

Ερωφάντα, τ η

Ά λω σ η ,

υ π ά ρ χ ει «π ίσ τω ση» γ ια τ ίπ ο ­

γ ια τ ί ό χ ι ν α τ α ξεπ ερ ά σ ε ι, τω ν

δικές του

σ τ ή ς κα ι κ ρ ιτ ή ς τω ν π ο λιτικώ ν π ρ α γμ ά τω ν.

«διότι αν στην Άλωση προσθέσεις πτώση / περιττές εξάψεις I οι πόρτες άνοιξαν εκεί που γράφει κα­ θαρά / «τοις μετρητοίς». Δ ε ν

τ ο υ , ν α φ θ ά σ ε ι σ τ α ό ρ ια κα ι

ξ ε ι τ ις

σ υ νθ λίβ ο υ ν,

ρ ος» τ ο υ ς . Α κό μ η , σ α ν δ ικ α ­

α σ θ έ ν εια ς ,

μ ο δ ο κ ιμ ίω ν τ ο υ . Θ έλ η σ ε, σ ε

της

τον

γ ια τ ί γ ν ω ρ ίζ ε ι τ ο « ε ιδ ικ ό β ά ­

π λ η γ ή ς φ έ ρ ν ε ι επ ίγνω σ η τ η ς

σ υ μ π ε ρ ιλ α μ β ά ν ε τα ι σ τ ο ν τ ό ­

σ υ ν τ ετ α γ μ έ ν ω ν

Α λφ άβ ητο

Σ τη ν

δ ο κ ίμ ιό

τ ο υ γ ια τ η ν α φ η ρ η μ έν η π ο ίη ­ ση

που ο ι λ έ ξ ε ις , ο ι σ υ λ λ α β έ ς , τ ο

απ ό τ η ν

ανά­

λ υ σ ή τ ο υ ς : «Μείναν ο ι π έ τ ρ ε ς με το βάρος τους I κι εμείς με τ ο ν εαυτό μας...», «Τι νόημα τούτος ο δογματικός I θάνατος των ε ρ π ε τ ώ ν ; / Θα φύ­ γουμε τη ν ύ χ τ α »... Κ α ι σ τη σ υ ν έ χ εια : «Δεν είναι τόπος για να ξήσεις I μοιράζοντας τα μέλη σου ένα ένα I να περισωθείς. Μα τι να περισώσεις;». Η υ π α ρ ξια κ ή α γ ω ν ία τ ο υ π ο ιη τή π ρ ο σ τρ έ χ ε ι γ ια τ η ν επ ιβ εβ α ίω σ ή τ η ς σ τ α δ η λ ω τ ικ ά τω ν π ερ α σ μ ένω ν π ο λιτισ μ ώ ν, σ τ α α ρ χ έ-

σ ύ νθ εσ η που β γ ή κ ε α π ό τ η ν ό ­

γ ο ν α σ ύ μ β ο λ α τ η ς φ υ λ ή ς , τ ο υ ανθ ρ ώ π ινο υ γ έ ­

λ η π ο ίη σ ή τ ο υ , τ η δ η μ ο σ ιευ μ έ ν η μ ε τα ξύ 1952 κ α ι

ν ο υ ς : ο ι π έ τρ ε ς , τ α κ ό κ α λ α κ α ι η β α σ ική κ α ι «πρώ­

1985.

τ η ύλη» τ ο υ ανθ ρ ώ π ο υ : η λάσ π η, τ ο χώ μ α, η σ τ ά ­

σ την

Ε ίν α ι η

σ υ γ χ ρ ο ν ικ ή

«π αμπ άλα ιη

και τα υ τό χ ρ ο ν α

κ ρ υσ τά λ λ ω σ η » τ η ς

η

π ο ιη τ ικ ή ς τ ο υ

χ τη .

π ρ ο σ φ ο ρ ά ς μ έ χ ρ ι τ ό τ ε , όπ ω ς έ γ ρ α ψ ε ο ίδ ιο ς :

Α π ευ θ ύ ν ε τα ι σ τη γ υ ν α ικ ε ία μ ο ρ φ ή που σ υ ν α ν τά μ ε

«... ή τ α ν τ ο 1982, γ ια π ρ ώ τη φ ο ρ ά , πο υ ω σ άν να

σ τ ο ν π ρ ώ το σ τίχ ο : «... ήσουν ατέλειωτα μια υπεκ­ φυγή», «... μια απελπισμένη / τόσο ανέκκλητη χει­ ρονομία της Ύλης». Η χ ε ιρ ο ν ο μ ία , λο ιπ ό ν, τ η ς

β ρ έθ η κ α μ έσ α σ ’ έ ν α σ π ηλΑ ιώ να μ ε σ τ α λ α κ τ ίτε ς , α ν ε κ ά λ υ ψ α ξ α φ ν ικ ά τ ο σ υ ν ο λ ικ ό π α ν ό ρ α μ α τ η ς π ο ίη σ ή ς μ ο υ, κ ά τ ι που δ η μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε “σ τά γ δ η ν "

Ύ λ η ς , ε ίν α ι μ ια υ π εκφ υ γή ; Μ α ε ά ν η Ύ λ η δ ε ν ή ­

μ έ σ α σ ε 4 δ ε κ α ε τ ίε ς , π ερ ίπ ο υ ... ». Τ ο σ υ ν θ ετ ικ ό

τα ν , γ ια τ ο ν π ο ιη τή , υ π εκφ υ γή , π ώ ς θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε

α υ τ ό π ο ίη μ α α π ο τ ε λ ε ίτα ι από π έ ν τε μ έρ η : «Ά λω ­

να γ ε ν ν η θ ε ί η Ε ρ ω φ ά ντα , σ τ η ρ ιγ μ έ ν η σ τ η ν υ π έρ ­

ση» (από τ ις Δ ια β α θ μ ίσ ε ις , 1952), «Κ ρά κρ ο να ρ »

βασή της;

κ α ι « Χ α ρ ο ύ μ εν ο π α ρ α σ κεύ α σ μ α » (από τ ις « Π α ρ ά ­

Σ το «Κ ρά κρ ο να ρ » έ χ ο υ μ ε σ α ν π ρ ο μ ετω π ίδ α έν α ν

χ ρ ο ν ε ς α ν α μ ν ή σ εις» , 1966), «Α γορά» (1973) κα ι

σ τ ίχ ο τ η ς E m ily D ickin so n «I’ve see n a d y in g eye».

«Ε ιρ κ τή τ ο υ α δ ά μ α ν το ς » (από τ ο ν « Π ερ ίπ α το σ ε

Ο θ ά ν α τ ο ς , ε ξά λ λ ο υ , ε ίν α ι δ ιά χ υ τ ο ς σ τ ο « Κ ρ ά κ ρ ο ­

μ ια Π όλη » - Ε π ιλο γή Α, 1982).

ναρ». Η λ έ ξ η ό να ρ (ό ν ειρ ο , π α ρ ε ρ χ ό μ εν ο , α β έ ­

Μ ε τ η ν « Ε ρω φ άντα» τ ο υ μ ίλ η σ ε σ α ν τ η σ υ ν ε ίδ η σ η

β αιο , α π α τη λό ), τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο σ υ ν θ ετ ικ ό τ ο υ τ ίτ λ ο υ ,

τ η ς ίδ ια ς τ η ς Π ο ίη σ η ς . Έ σ χ ισ ε, σ α ν ικ α ν ό ς α ν α τό -

μ ε π ρ ώ το μ ια π α ρ ή χ η σ η «κράκρ » που θ υ μ ίζ ε ι τ ο

μ ο ς τ ο ν Μ ύθ ο, κ α ι τ η ν Ισ το ρ ία - σ ε δ ύ ο κ ο μ μ ά τ ια

κ ρ ά ξ ιμ ο τ ο υ κό ρ α κα , τ ο σπ ά σ ιμ ο ιερ ώ ν κ α ι ο σ ίω ν,

ΰοο

τ ο κ ρ ά ξ ιμ ο τ ο υ π ο ιη τή που τ ρ α υ μ α τ ίζ ε τ α ι με τ α ε-

ν ε ς σ υ μ π ερ ιφ ο ρ ά ς , α υ τ ο ί κ α θ ’ ε α υ τ ο ί α λλη λο -

κ τρ ω μ α τικ ά β ιώ μ α τα τ η ς π α τ ρ ίδ α ς το υ κ α ι τ η ς ο ι­

σ υ γ κ ρ ο ύ ο ν τα ι, τ ο δ ε ά τ ο μ ο α ν τιμ ετω π ίζ ει δ υ σ κ ο ­

κ ο υ μ έν η ς - κ ά ν ει τ ο ν δ ικ ό τ ο υ α π ο λο γισ μ ό : «Κρά-

λ ίε ς σ τ ις π ρ ο σ π ά θ ειές το υ να σ υ μ μ ο ρ φ ω θ εί π ρ ος

κρ ο ν α ρ , έκ ρ α ξα » . Μ α ς κ α τ α γ γ έ λ λ ε ι τ α μ ε γ ά λ α ι­

τ ις α ν τ ιφ α τικ έ ς α υ τ έ ς ε π ιτα γ έ ς » 5.

σ τ ο ρ ικ ά εγ κ λ ή μ α τα . Μ έσ α απ ’ τ α « β ερ ο λ ίν εια τ ε ί­ χη» π α ρ ελ α ύ ν ο υ ν τ α « κ λεισ τά φ α ν τ ά σ μ α τα τ η ς ι­

«Νταχάου, Μπούχενβαλτ, Ιρκούτσκ I φυαλίδια υδροκυανίου». Ο ι ν υ γ μ ο ί γ ια τ η σ τ α λ ιν ι­ κή π ερ ίο δ ο , δ εν λείπ ο υ ν : «Κροπάτκιν I εξετέλεσε Πιπίκωφ / Σολόπωφ / ε ξ ε τ έ λ ε σ ε Κροπάτκιν» κα ι η σ το ρ ία ς » ,

λ ίσ τ α τω ν εκ τε λ ε σ θ έ ν τ ω ν κ α λύ π τει μ ια ο λό κ λ η ρ η σ ελ ίδ α ! Η α ρ χ α ία Α γ ο ρ ά δ ίδ ε ι κά π ο ιες σ τ ιγ μ έ ς τ η θ έσ η

κούφιο δέντρο κρέμονταν / οι εχέφρονες καρποί I σκώληκες μέσα στο άδυτο / το υ αδαμαντοπωλείου I και οι επιφά­ νειες άτυπες / συντεταγμένων γυναικών / στην ά­ πλετη πλατεία Συντάγματος». Ε κ τό ς από τ η ν Ερωτ η ς σ τη σ ύ γ χ ρ ο ν η π λ α τεία : «Από το

φ ά ν τ α που κ ά ν ε ι κ α ι τ η μ ο να δική ε μ φ ά ν ισ ή τ η ς το υ λ ά χ ισ τ ο ν με τ ’ ό ν ο μ ά τ η ς - μ έσ α σ τ η ν Α γο ρ ά :

«δορυφλεγής νυχοβατούσε η Ερωφάντα» προσέρ­ χονται και ά λ λ ο ι: «ο ψ ε υ δ α λέξα νδρ ο ς , οι ψυχουλκοί, φιλόκολποι και φιλογάστορες», ο ι ο ­ π ο ίο ι «Θα σας μιλήσουν για στρεβλά προβλήματα I θα δώσουν πλάνες ερμηνείες / θα μεταθέσουν τους στόχους, θα κρυφθούν / α λ λ ά ζ ο ν τα ς τις μά­ σκες μία μία I μιάσματα τω ν καιρών». Μ ην ξ εχ ν ά μ ε

κτρωτικές μορφές, έμπυα, σκελετοί, αυταρχικοί Υπέρφαλλοι, νύχια υπέρυθρα», απ λώ νουν μπ ρ ο­

τ η ν επ οχή που γ ρ ά φ τ η κ ε τ ο π ο ίη μ α (19 73 !). Σ τη ν

σ τ ά μ α ς έν α ν π ίνα κα τ ο υ Ιερ ώ νυ μ ο υ Μ πος. Στη

Σ το « Χ α ρ ούμενο Π α ρ α σ κεύ α σ μ α » ε ν τ έ λ ε ι θ ρ ια μ ­ β ε ύ ε ι η «σ υγχώ ρηση». Θ η ρ ία κα ι τ έ ρ α τ α - όπως σ τη ν Α π οκάλυψ η τ ο υ Ιω άννη - εμ φ ιλο χ ω ρ ο ύ ν: «ε-

Α γ ο ρ ά υπ ά ρ χ ει δ ισ έλ ιδ ο α φ ιέ ­

σ υ ν έ χ εια έ ρ χ ε τ α ι η α ντίφ α σ η ,

ρ ω μ α (ω ς Στάσ ιμ ον-Σ Τ ) σ τη ν

η α ισ ιο δ ο ξ ία που ε κ π ο ρ ε ύ ε ­

Π ο ίη σ η , τ η γλ ώ σ σ α , τ α γ ρ ά μ ­

τ α ι από μ ια λα νθ ά νο υ σ α έω ς

μ α τα . Τι θ ε ω ρ ε ί Π οίη σ η ο Νι-

φ ανερή

κ ο λ α ΐδ η ς; «Τρόπος ανέκκλη­ τος να λες I μ ’ όσο το δυνατόν πιο λίγες λέξεις / αυτό που θα 'θελες να πεις». Κ α ι ε κ φ ρ ά ζ ει τ η β ε β α ιό τ η τ α ό τ ι «Ο Χρόνος μου εμπιστεύτηκε τη γλώσσα για μιαν απόρρητη συνείδη­ ση», η οπ ο ία ε μ ε τ ιά :«... η Αθή­ να χτυπημένη πόλη. / Στην Πνύκα επάνω λέγοντας I έκα­ να εμετό». Ο Ν ικ ο λ α ΐδ η ς δ ια -

«... όμως αυτό, το σώμα που σταυρώθηκε I λάμποντας μέ­ σα του η Αγάπη / το σώμα που εξ-ανέστη θάνατον / φλέγόμε­ νο στη δόξα της μορφής του, I το σκίναρ τούτο μ ’ έμαθε να συγχωρώ / τον πίθηκό μου και τον πίθηκό σας / κι όλους τους θλιβερούς προγόνους μας I έ­ ως την εποχή των δεινοσαύ­ ρων».

δ η λ ώ ν ει κ α ι τ η ν α π έχ θ ειά τ ο υ

Με

π ρ ο ς τ ο υ ς σ τ ρ α τιω τικ ο ύ ς κα ι

σκεύ α σ μ α » ο Ν. θ έ λ η σ ε να

τη μύτη μου έπιασα περνώντας I μπροστά από κάποιο στρατηγό». Π ισ τεύ ω ό τ ι σ τη ν Α γ ο ρ ά ο Ν. μ α ς ζω ­

μ α ς τ ρ ο μ ά ξ ε ι ώ σ τε ν ’ ανα λο γ ισ τ ο ύ μ ε π ό σο ε π ιπ ό λα ια α ν τιμ ετω π ίζ ο υ μ ε ά λ α τ α

γ ρ α φ ίζ ε ι μ ε έ ν το ν α χ ρ ώ μ α τα τ η ν Α νο μ ία , δ η λ α δ ή

Σ τη ν «Ε ιρκτή τ ο υ α δ ά μ α ντο ς » , ο π ο ιη τή ς μ ά ς π ρ ο ­

« τις κ ο ιν ω ν ικ ές κ α τ α σ τ ά σ εις σ τ ις ο π ο ίες ο ι κα νό ­

ε ιδ ο π ο ιε ί « τας λ ε ω φ ό ρ ο υ ς μη βα δ ίζειν» (Π υ θ α γό -

τ ις χ ο ύ ν τ ε ς τ ο υ ς : «...

το

θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό τ η τ α :

«Χ α ρ ο ύ μ ενο

Παρα­

Μ εγά λα .

TO6

ρ ειο ν ) κ α ι α ρ χ ίζ ε ι δ είχ ν ο ν τ α ς μ α ς τ ις ρ ω γ μ ές :

Μ ε δ ύ ο λ ό γ ια θ α συνο ψ ίσ ω : ο Α ρ ισ τ ο τ έ λ η ς Ν ικο-

«Ιδού ο ι ρ ω γμ ές» . Τ ι α ν α ζ η τ ε ί ο π ο ιη τ ή ς μ έ σ α

λ α ΐδ η ς έ γ ρ α ψ ε Μ εγ ά λ η Π ο ίη σ η κα ι υ π ή ρ ξε, όπ ω ς

«στην πόλη τούτη που αναιρείται υπό τα βλέμματά μας»\ Μ α ς τ ο λ έ ε ι: «μέσα στα τόσα ερείπια του πα­ ρόντος- Iμιλώ για ιστορίες, πρόσφατες, υπόνοιες I κι άλλα χρώματα I λέξεις που δεν επρόλαβα να γράψω». «Σε τούτη εδώ την άβυσσο που η απουσία σκάπτει / παγίδα μυστική της γλώσσας: "Έρως και Θάνατος!". Πάλι η γνωστή εσχατολογική εξίσωση που κάνει τον Ν. να αισθάνεται "διακυβευόμενος"». «Τα σχήματα που ψηλαφώ δεν είν’ αυτά. Τα στίγ­ ματα στο πεθαμένο βλέμμα...». «Τα πρόσωπα που με παιδεύουν είναι υπήκοοι I μιας καταδικασμένης αυτοκρατορίας». Ε π α ν έρ χ ετα ι ο κο ινω νικό ς π ρ ο ­ β λ η μ α τισ μ ό ς κ α ι α κ ο λ ο υ θ ε ί η κ α τ α γ γ ε λ ία : «τους είδα τους ανθρώπους εκδιδόμενους», «Ο Αδάμας έσπασε και καταγγέλλω». Ο Α δ ά μ α ς , ο π ο λ υ τ ιμ ό ­

θ α έ λ ε γ ε κ α ι ο Έ λ ιο τ , il m ig lio r fa b b ro 6.

τ ε ρ ο ς τ ω ν π ο λ υτίμ ω ν λίθ ω ν, έσ π α σ ε - έσ π α σ ε ό ,τ ι π ο λ υ τ ιμ ό τ ε ρ ο κ ρ α τή σ α μ ε σ τη σ υ ν ε ίδ η σ ή μα ς. Ο π ο ιη τ ή ς όμ ω ς, « α υτό ς πο υ ξ έ ρ ε ι τ ο έ γκλη μ α » μ α ς π ρ ο τ ρ έ π ε ι ν α ψ α ύ σ ο υ μ ε τ ο « υ γρ ό γ ια τ ί» μ ε τ α τ ε ­ λ ε υ τ α ία τ ο υ λ ό γ ια :

«Ειρκτή του αδάμαντος I η τε­

λευταία μου λέξη». Σ τη ν « Ε ρω φ άντα» ο Ν. ε ισ ά γ ε ι σ υ νεχ ώ ς κ α ι μ ά λ ι­ σ τ α α ιφ ν ιδ ια σ τικ ά , έ ν α « νέο θ έμ α » σ το ν σ τίχ ο τ ο υ , επ ειδ ή δ ε σ υ χ ν ά ε ίν α ι κ ρ υ π τ ο γ ρ α φ ικ ό ς , ο α να γνώ ­ σ τ η ς μ έ ν ει μ ε τ ο φ ό β ο ό τ ι « κά τι π ο λύ σ η μ α ντικό » τ ο υ δ ιέ φ υ γ ε ίσω ς. Τ ε λ ειώ ν ο ν τ α ς ν α σ χ ο λ ιά σ ο υ μ ε μ ε ρ ικ ά γ ε ν ικ ά γ ν ω ­ ρ ίσ μ α τ α τ ο υ σ τ ίχ ο υ τ ο υ : Ε ίνα ι ε λ ε ύ θ ε ρ ο ς σ τ ίχ ο ς κ α ι σ υ χ ν ά σ υ ν α ν τά μ ε εσ ω τε ρ ικ ή ο μ ο ιο κ α τα λ η ξ ία . Κ ά το χ ο ς κ α ι χ ε ιρ ισ τ ή ς ε π ιδ έ ξ ιο ς τ ο υ γλω σ σ ικο ύ ο ρ γ ά ν ο υ , ε ίχ ε τ ο π λ ε ο ν έ κ τ η μ α τ η ς χ ρ η σ ιμ ο π ο ίη ­

ΓΚΕΡΤΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΔΟΥ

Σημειώσεις____________________________ 1. Έχω υπόψη μου τη διατριβή (DEA) του κ. Γιάννη Λεοντάρη, όπου επεξεργάζεται «τη σιωπή,το λευκό και το κενό στο έργο του Φρ. Κάφκα, του Αρ. Νικολαΐδη και του Β. Ζιώγα».

2. Βλ. Δοκίμια: «Γλώσσα, Ποίηση, Πράξη», «Αφηρημένη και Νεολεκτική Ποίηση» στον τόμο: Ο τρόπος της Γλώσ­ σας και άλλες Εγγραφές, έκδοση Βιβλιοπωλείου της «Εστίας» Ι.Δ. Κολλάρου & Σιας Α.Ε., 1987.

3. Βλ. Δοκίμιο «Αφηρημένη και Νεολεκτική Ποίηση»:«... Οι εντομολογικές π.χ. λέξεις... κυκλόπτερος κ.λπ. δεν βλέ­ πω γιατί να περιορίζονται σε μιαν ορισμένη συνομοτα­ ξία εντόμων».

4. Σχολιάζοντας ο ίδιος το γεγονός σε συνέντευξή του στον Στέφανο Κατή (Περιοδικό Μανδραγόρας, ΑφιέρωμαΑ.Ν.,τ. 10-11, Ιαν.-Απρ. 1996), αναφέρει ότι (οι συνά­ δελφοί του) «το έλαβαν υπόψη (το δοκίμιο-μανιφέστο του για τη νεολεκτική ποίηση) και δεν ξέρω τι εσκέπτοντο. Σε άλλους δεν έδωσε κανένα μήνυμα, άλλοι το πή­ ραν στο τραλαλά, ξέρεις έγραψε δύο χρονογραφήματα χρονογράφος της εποχής, ο Π. Παλαιολόγος, τα οποία με κάνανε «διάσημο», αλλά έβλεπε το τραλαλά».

5. Βλ. Λεξικό Κοινωνικών Επιστημών UNESCO τ. 1, σ. 41.

6. ΟΤ.Σ. Έλιοτ στην αφιέρωσή του τού ποιήματος «Έρημη Χώρα» στον Έζρα Πάουντ, τον προσφωνεί ως «τον κα­ λύτερο τεχνίτη», προσφώνηση που βρίσκουμε και στην «Κόλαση» του Ντάντε για τον ποιητή Arnaut Daniel.

σ η ς ά ν ετω ν κ α ι επ ικ ίν δ υ νω ν σ υ γχ ρ ό νω ς α κ ρ ο β α ­ τ ισ μ ώ ν μ ε τ η γ λ ώ σ σ α . Ικ α ν ό τ α το ς σ τη δ η μ ιο υ ρ γ ία

Βιβλιογραφία (Ποίηση):_________________

μελ ω δ ικ ώ ν π α ρ η χ ή σ εω ν που π ρ ο σ έδ ω σ α ν σ το σ τ ίχ ο τ ο υ μ ο υ σ ικ ό ρ υ θ μ ό κ α ι κίνη σ η . Η π ο ίη σ ή τ ο υ ε ίν α ι π λ α τιά , π ο λ ύ σ τιχ η κ α ι σ υ χ νά μ α κ ρ ό σ τιχ η , ε ­ ν α λ λ α σ σ ό μ εν η , σπ ά νια κα ι μ ε μ ο ν ο λ ε κ τικ ό σ τ ίχ ο ν α θ υ μ η θ ο ύ μ ε εδ ώ κ α ι τ ο π ο λ υ σ υ ζ η τη μ έν ο μ ο ν ο ­ λ ε κ τ ικ ό π ο ίη μ ά τ ο υ : ΑΥ ΤΟ (Ανώ νυμο ν). Ο Ν. α γ α ­ π ο ύσ ε ν α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ί λ έ ξ ε ις α μ φ ίσ η μ ε ς που δ η ­ μ ιο υ ρ γ ο ύ ν π λ ο ύ το εν ν ο ιο λ ο γ ικ ό σ τη ν π ο ίη σ ή τ ο υ κ α ι π ο λ λ α π λ ά επ ίπ εδ α σ ύ λ λ η ψ η ς κ α ι ε ρ μ η ν εία ς . Σ τη ν π ο ίη σ ή τ ο υ δ ια κ ρ ίν ε τ α ι τ ο α ίσ θ η μ α τ η ς φ θ ο ­ ρ ά ς. Η φ θ ο ρ ά ε κ φ ρ ά ζ ε τ α ι μ ε Ιδ έε ς , Έ ν ν ο ιε ς , όπ ου τ ο σ υ ν α ίσ θ η μ α α π ο σ τ ρ α γ γ ίζ ετ α ι απ ’ ό ,τ ι π ε ρ ιτ τό , μ έ σ α από τ η « ν εο λ εκ τική » κα ι π ε ρ ιε κ τικ ή γλ ώ σ σ α τ ο υ κ α ι κ α τ α λ ή γ ε ι κ α τ α λ υ τικ ό σ τ η ν Ιδ έα , σ τη ν Έ ν ν ο ια .

Ο ϋΟ ι

-Διαβαθμίσεις, (Αθήνα 1952) - Η Πείρα και η Πυρά (Ωμέγα 1960) - Οι Διαφορές του Φάσματος (Ωμέγα 1964) - Η Πείρα και η Πυρά Β’ (Ωμέγα 1965) - Οι Παράχρονες Αναμνήσεις (Ωμέγα 1966) - Η Αγορά (Ενδοχώρα Ιωαννίνων 1973) -Αντιδράσεις μιας Περιόδου (Κέδρος 1977) -Η Πείρα και η Πυρά (συγκεντρωμένα ποιήματα 19371977), (Κέδρος, 1977) - Επιλογή Α’ (Καστανιώτης 1982) - Επιλογή Β’ (Καστανιώτης 1983) - Προσωπική Σημειολογία (Κέδρος 1985) - Ερωφάντα (Κέδρος 1988) - Συγκεντρωμένα Ποιήματα 1952-1990 (Πλέθρον 1991) - Επιλεγμένα Ποιήματα (Εκδόσεις Σοκόλη 1996)

Βιογραφικό Αριστοτέλη ΝικολαΤδη Ο Α ρ ισ το τέλ η ς Ν ικολαΐδ ης γεννή θ η κε σ τη Μ υτιλήνη

και βυζαντινώ ν συγγρ αφ έω ν, τ ις οπ οίες δ ιέχ εε «κάθε­

σ τις 25 Ν οεμβρίο υ 1922. Μ εγά λω σε σ ε μια α τμ ό σ φ α ι­

τ α κα ι κατακέφαλα», θα έ λ εγ ε ο Κ αζαντζάκης, σ π ιν

ρ α τυπ ικ ή ς α σ τικ ή ς οικ ο γ ένεια ς το υ μεσοπολέμου, η

καθ ημερ ιν ή οικο γενεια κή ζωή. Έ να ανέκδο το: Ο Τέ-

οπ οία χ α ρ α κ τη ρ ιζ ό τα ν από τ η ν έντο νη και αυστηρ ή,

λη ς , έ τσ ι τ ο ν απ ο καλούσαν η οικο γένεια κι οι φ ίλοι

ενίο τε, π ρ οσω πικότητα το υ π α τέρ α τ ο υ κα ι από μια

το υ , θ α π ρέπ ει να ή τα ν π ρ ω τοετής φ ο ιτη τή ς τ η ς ια­

μ η τέρ α που έδ ιν ε έν α αίσθ ημα συναισ θη ματική ς α ­

τ ρ ικ ή ς ό τα ν διαφω νώ ντας σ ε ένα θ έμ α με τ ο ν π α τέρ α

σφ ά λ εια ς κ α ι σ τα τ ρ ία τ α παιδιά τη ς . Η Κω νσταντίνα,

το υ , το υ λ έ γ ει «Λοιπόν α ς τ ο συζητήσουμε». Και ο Θ ε­

κα θ η γ ή τρ ια τ η ς Φυσικής, απ εβ ίω σ ετο 1 9 75 .0 Νίκος,

ο λό γη ς: «Εγώ δ εν συζητώ , διδάσκω!».

ψυχίατρ ος-ψ υχα ναλυτή ς, ζει και ε ρ γ ά ζ ετα ι από τ ο

Π α ρ ά τα ύ τ α ή κ α ιε κ το ύ το υ , ο ιγ ο ν ε ίς το υ , μ ε τη ν γ ν ή -

1967 σ τη Γενεύη.

σ ια ε λληνική π αίδευσ η, έδ ειξα ν κατανόηση, ό τα ν και

Ο π ατέρας, Θ εο λ ό γ η ς τ ο όνομα, «εκ Σερ ρώ ν ορμώ-

τ α π αιδιά τ ο υ ς έλαβαν εν ερ γ ό μ έρ ο ς σ την αντίσταση

μενος», όπως έ γ ρ α φ ε τ ο δίπ λω μά το υ τ η ς Ιατρ ικ ή ς

και φ υ λακίστηκαν από τ ο ν κα τα κτη τή και ο ι τρ ε ις

Σχο λής Αθηνών, ε κ τό ς από τ ις ια τρ ικές το υ εμπ ειρ ίες

τους...

είχ ε μια τερ ά σ τ ια κα λ λ ιέρ γ εια και γνώ ση τω ν αρχαίω ν

Μ ετά από τ ο ν π ό λεμο ο Α ρ ισ το τέλη ς τ έλειω σ ε τ η ν ια-

σ’ ό λη τ ο υ τ η ζωή. Η Μαρία, η κόρ η το υ ς , σπ ούδασε Φ ιλοσοφία στη Γρενόβλη, μαζί με τ ο ν εγγο νό που τ ο υ ς έδω σε, τ ο ν Α ντώ νη-Αριστοτέλη, υπήρξαν οι σ υνεχείς συναισ θη ματικές π η γές χα ρ ά ς και ευχ α ρ ί­ στησης. Μ ε τ η γυνα ίκα τ ο υ κοντά αρ χ ίζει μια οδυσσ ειακή π ερι­ π έτεια που κρ άτη σ ε πολλά χρόνια: Ηνω μένες Π ολι­ τ είε ς , Αθήνα, Παρίσ ι, Γενεύη, Φ ρα γκφο ύρτη, Αθήνα 1965. Το

1967 φ εύγει,

φ υσικά και πάλι γ ια τ ις Ηνωμέ­

νε ς Π ολιτείες, όπου τελειώ νει και ε κδ ίδ ει σ τον Κανα­

Συνυπάρχοντες. Το 1971 γ υ ρ νά στη Λωζάνη, όπου γ ρ ά φ ει τ ο Εξορκίζοντας τον θάνατο κ αι εν συνε­

δά τ ο υ ς

χ ε ία εγκα θ ίσ τα τα ι στη Σιέρ στο Βαλαί. Σ ’ αυ τό τ ο δ ιά ­ στημα, σ ε σ υνεργα σία με το ν α δ ελφ ό το υ Νίκο, που δ ο ύ λευ ε

στη

Γενεύη,

μπαίνουν τ α

σκα ριά το υ

Dictionnaire des mots inexistants, που θα δ ημο σ ιευθ εί τ ο 1988 (Ed. Metropolis). To 1975, αφ ού βεβαιώ θηκε ό τι η δ ικτα το ρ ία έπ εσε γ ια τ α καλά, επ ισ τρ έφ ει σ την Αθήνα. Ο ίκαδε, εππέλους. Ο Α ρ ισ το τέλη ς Ν ικολαΐδης, ά ρ ισ το ς ψ υχίατρ ος, είχ ε ό λα τ α π ροσ όντα γ ια μια επαγγελματικ ή και ακα δη­ μαϊκή καρ ιέρ α. Δ εν τ ο επιδίωξε. Ο πόθος και τ ο πάθος τ ο υ ή τα ν η τέχ νη το υ λόγο υ. Έ τσ ι σ τα τ ελ ε υ τα ία είκο ­ τρ ικ ή και άρ χισε να ειδ ικεύ ετα ι στην ψ υχιατρ ική στο

σ ι χρ ό νια τ η ς ζω ής το υ δ ο ύ λεψ ε και συμπερ ιφ έρθ ηκε

Α ιγινίτειο. Ε κεί έκανε και τ η δ ια τρ ιβή το υ με θέμα τη ν

σαν λο γο τέχνη ς: ποίηση, μυθιστόρημα, δοκίμια. Κι έ ­

Αηοπροσωηοηοίηση

τ σ ι έγ ιν ε γνω σ τό ς στην Ε λλάδα και στην Ευρώπη.

(μια φαινομενο λογική μελέτη).

Τ ο π ο ιη τικό τ ο υ όμω ς δαιμόνιο ε ίχ ε α ρ χίσει από τ α χρ όνα το υ γυμνασίου. Ο α δ ελφ ό ς τ ο υ δ ιη γείτα ι ό τι μάζευε τ η ν οικ ο γ έν εια στην κ ρ εβατο κάμαρ α και τ ο υ ς δ ιά βαζε τ α πρ ω τόλειά το υ κρ υμμένο ς κάτω από τ ο κρεβάτι! Το 1952 κυ κλο φ ο ρ εί η πρώτη το υ ποιη τική συλλογή

Διαβαθμίσεις.

Ο Τ έλης δ εν είπ ε τίπ ο τε γ ι’ α υ τό σ το Αι-

γ ιν ίτειο όπου εργαζόταν, ο δ ε τ ό τ ε κα θ ηγη τή ς Σπύρ ο ς Σκα ρπαλέζος έκπληκτος, ό τι είχ ε έναν σ υνεργά­ τ η ποιη τή, τ ο ν κ άλεσ ε στο γ ρ α φ είο το υ γ ια να το ν συγχαρεί. Το 1954, υπ ότρ οφ ος τ η ς γαλλική ς κυβέρνησης, ανα­ χω ρ εί γ ια «Τα έν δ ο ξα Παρίσια», όπως το υ ά ρ εσ ε να λέει. Π αλιό ο ικο γενεια κό όνειρο. Ο π α τέρ α ς το υ είχ ε μ ετεκπ αιδ ευθ εί στο Παρίσ ι, η μ η τέρ α μου, έχοντας τ ελ ειώ σ ει γ α λ λ ικ ό λύκειο , μιλ ούσε άπ ταιστα γαλλικά. Ο αδ ελ φ ό ς το υ Ν ίκος α ρ γό τερ α α κο λούθη σε τη ν ίδια οδό. Το Π αρίσ ι τ ό τ ε όντω ς ή τα ν σ τις δ ό ξες το υ . Σαρτρ , Μ ερ λό Ποντί, Λακάν. Οι φ ιλό σ ο φ ο ι ψυχανάλυσαν και ο ι ψυχαναλυτές φ ιλοσ οφ ούσ αν με πολύ όμω ς σ ο­ βαρ ό τη τα και συχνά με πάθος. Α υ τό τ ο πνεύμα πήγαι­ ν ε σ τον «πολύτροπο» Αρ ιστοτέλη . Σ το Π αρίσ ι γνώ ρ ι­ σ ε και π αντρ εύτηκε τ η ν πιστή τ ο υ σ ύντρο φ ο ΊνγκριντΤίλντα, ζω γράφο, που σ τάθ ηκε ο ά γγελο ς πρ οσ τάτη ς

ΟΟΘι

Α υτό εξά λλο υ επιθυμούσε.

Εργογραφία Α ρ ισ το τέλη Νικολαΐδη Πεζογραφία____________________________ Οι συνυπάρχοντες, μ υ θ ισ τό ρ η μ α , Μ ό ντρ εα λ, 1969 -Η εξα φ ά ν ισ η , μ υ θ ισ τό ρ η μ α , 1975 (Π ρ ώ το κ ρ α τι­ κό β ρ α β είο μ υ θ ισ το ρ ή μ α το ς ) - 0 κόσμος είναι άλ­ λος δ ιη γ ή μ α τα , 1978 - Στην κίτρινη ώρα, μ υ θ ισ τό ­ ρ ημα, 1980 -Ανθρώπων εξ ανθρώπων, δ ιη γ ή μ α τα , 1982 - Εξορκίζοντας θάνατο, μ υ θ ισ τό ρ η μ α , 1985 Ο ιερός μαστός, μ υ θ ισ τό ρ η μ α , 1987 - Ο Ανι­ χνευτής, μ υ θ ισ τό ρ η μ α , 1989 - Κάτω από τόσα βλέ­ φαρα, δ ιη γ ή μ α τα , 1991 - Ο α ιώ να ς τ ελ είω ν ε στην κόψη, μ υ θ ισ τό ρ η μ α , 1997.

ποίηση________________________________ Διαβαθμίσεις, 1 9 5 2 - Η πείρα και η πυρά, 1 9 6 0 - Ο ι διαφορές του φάσματος, 1964 - Η πείρα και η πυρά, Β ’ , 1965 - Οι παράχρονες αναμνήσεις, 1966 - Η Αγορά, 1973 - Αντιδράσεις μιας περιόδου, 1977 - Η πείρα και η πυρά (σ υ γκεντρ ω μ ένα π ο ιή μ α τα ), 1977 - Επιλογή Α ’, 1982 - Επιλογή Β', 1983 - Προ­

σωπική σημειολογία, 1985 - Ερωφάντα, 1988 Συγκεντρωμένα ποιήματα (19 52 -1990), 1991 - Επι­ λεγμένα ποιήματα, 1996.

Δοκίμια-Μελέτες________________________ Η αποπροσωποίηση: Μια φαινομενολογική μελέτη, 1954 - Η νεολεκτική και αφηρημένη ποίηση, 1965 Ο Οδυσσέας της Εξαλλαγής (Ν. Καζαντζάκη), 1977 - Διάλογος στην Πνύκα: Μια συζήτηση για τη γλώσ­ σα, 1980 - Τα Μυθιστορήματα του Α. Παπαδιαμάντη, 1981 - Ένας ποιητής του Αιώνος: Άγγελος Σικελιανός, 1982 -Η γλώ σ σ α και η ποίηση του Καβάφη, 1983 - Η ποιητική σκέψη και γλώσσα του Κώστα Αξελού, 1984 - 0 τρόπος της γλώσσας και άλλες εγ­ γραφές, 1987 - Dictionnaire de mots inexistants, M etro p o lis, G eneve, 1989.

Μεταφράσεις__________________________ Τ.Σ . Έ λ ιο τ :

Άπαντα τα ποιήματα,

1984

Ν Τ Ι Ν Ο Σ

Τ Α Ξ Ι Α Ρ Χ Η Σ

Ο Σοφός του δάσους

Θέατρο του Ενός

Μυθιστόρημα

4 τόμοι - 52 μονόπρακτα

Θα το αγαπήσετε, γιατί ο σοφός του δάσους απαντάει στα ερωτήματά σας για τον έρωτα, για την αλήθεια, για τα ανθρώπινα πάθη. Τι είναι ζωή. Τι είναι φήμη. Τι είναι μίμηση. Τι είναι όνειρο. Μέσα σ’ αυτό το στοχαστικό μυθιστόρημα υπάρχει ο εαυτός μας που ζητάει διέξοδο. ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΔΡΟΜΕΥΣ Ακαδημίας 57 Τηλ. &Fax: 3640726 Πωλείται στα μεγάλα βιβλιοπωλεία 1.600 δρχ.

Έκανε μεγάλη εντύπωση στο εξωτερικό. Για μαθητές Δραματικών Σχολών, για ηθοποιούς επαγγελματίες και ερασιτέχνες, για όποιον αγαπάει το θέατρο. Γιατί το Θέατρο του Ενός παίζεται αλλά και διαβάζεται. Απευθύνεται σ’όλους τους αναγνώστες. Πώληση: Βιβλιοπωλείο ΔΩΔΩΝΗ Ασκληπιού 3 Τηλ.: 3630312,3637973 Τιμή 1.500 δρχ.

ΕΚΔΟΣΕΙ Σ

'Λ

ΑΠΟΠΕΙ Ρ Α

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΠΟΠΕΙΡΑ:

ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ 18-20,

106 80 ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ. 6450519 / FAX 3603376

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

ν α δ ια ν ο ο ύ μ ε ν ο υ α σ τ ο ύ μ ε φ ιλ ο δ ο ξ ίε ς , π ο υ σ π ο υ δ ά ζ ε ι σ ε μ ια δ υ τ ικ ο ε υ ρ ω π α ϊκ ή π ρ ω τεύ ο υ σ α , π ου σ φ ύ ζε ι απ ό ζω ή, σ τ α

Φ ο ιτη τή ς σ τη Γ ε ρ μ α ν ία

τ έ λ η τ η ς δ ε κ α ε τ ία ς τ ο υ ’50.

Ο Ν ίκ ο ς Δ ή μ ο υ θ υ ­

Π ο λ ίτε ς τ ο υ κ ό σ μ ο υ

μά τα ι τα

φ ο ιτ η τ ικ ά

τ ο υ χ ρ ό ν ια σ τ ο Μ ό ­ ναχο,

αρχής γενο-

μ έ ν η ς α π ό τ ο 1 9 54 και

τη ν

του

σ τ ο π ε ρ ίφ η μ ο

γύ ρ ι το υ

και

π ο υ σ ιγ ά σ ιγ ά μ ε γ α λ ώ ν ο υ ν , γ ν ω ρ ίζ ο υ ν σ υ ν ή θ ε ιε ς , κ ρ α τ ο ύ ν κ ά π ο ιε ς α π ό τ ις π α ­

όδό Ρήνου ατήν

Π α ν ε π ισ τ ή ­

Γ ε ρ μ α ν ο ί,

Έ ς Σ τράσε

δ ιά ­

MS B S

λ ικ έ ς κ α ι ε ρ ω τ ικ έ ς , ένας μεγάλο ς έρω ­ τα ς, ο θά να το ς ενός καθη­

γ η τή , η σχέσ η το υ του

ό χ ι ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ ε ρ ω τ ε ύ τ η κ α ν , δ ια φ ο ­ ρ ε τ ικ ο ύ ς . Κ α ι ό λ α α υ τ ά α π ό τ η ν π ο ρ ε ία Σ τ ις σ ε λ ίδ ε ς τ ο υ β ιβ λ ίο υ η Β .Θ . κ α τ ά φ ε ρ ε να β ά λει π ο λλού ς από το υ ς χ α ρ α ­ κ τή ρ ες που υπ άρ χουν γ ύ ρ ω μ ας κα ι να τ ο υ ς π λ ά σ ε ι μ ε σ υ ν έ π ε ια . Τ α υ τ ό χ ρ ο ν α κ α τ ά φ ε ρ ε ν α δ η μ ιο υ ρ γ ή σ ε ι κ α ι ν α μ ε τ α ­ δ ώ σ ε ι τ ο κ λ ίμ α τ ω ν μ α θ η τ ικ ώ ν κ α ι τ ω ν

σ υγγρ α φ έα με το υ ς γ ο ν ε ίς

λ ιέ ς τ ο υ ς , ε ρ ω τ ε ύ ο ν τ α ι, π α ν τ ρ ε ύ ο ν τ α ι -

μ ια ς φ ιλ ία ς , π ο υ δ ε ν ε ίν α ι μ ό ν ο φ ιλ ία .

φ ο ρ ε ς σ χ έ σ ε ις , φ ι­

αγα π ημένου

δ ω ρ ο π ο ύ λ ο υ α γ γ ίζ ε ι τ ο θ έ μ α τ η ς . Τ η ν

τ ο ν κ ό σ μ ο , κ ά ν ο υ ν ε π ιλ ο γ έ ς , α π ο κ τ ο ύ ν

O c to b e r-

μ ιο , φ ίλ ο ι, Έ λ λ η ν ε ς

Μ ε δ ια λ ό γ ο υ ς , μ ο ν ο λ ό γ ο υ ς , μ ε τ η β ο ή ­ θ ε ια τ η ς α λ λ η λ ο γ ρ α φ ία ς , η Β ίκ υ Θ ε ο π ο ρ ε ία μ ια ς π α ρ έ α ς ν έ ω ν α ν θ ρ ώ π ω ν

πανη­

fe s t. Κ α θ η γ η τ έ ς α ­ το

ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΥ Από την οδό Ρήνου στην ΕςΣτράσε Αθήνα, Νεφέλη, 1997 Σελ.211

ε π ίσ κ ε ψ ή

π α γ α ν ισ τ ικ ό

πό

Α .Σ τα μ ά τη ς

φ ο ιτ η τ ικ ώ ν χ ρ ό ν ω ν , ν α π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι π ό ­

σ υνθέ­

λ ε ις ε υ ρ ω π α ϊκ έ ς μ ε έ ν α ν τ ρ ό π ο δ ια φ ο -

τ ο υ ν μ ία π ε ρ ίο δ ο π ο υ μ ο ιά ζ ε ι γ ια τ ο ν κ α ­

___________________________

θ έ ν α π ο υ τ η γ ε ύ τ η κ ε μ υ θ ικ ή : τ ο δ ιά σ τ η ­ μ α α π ό τ ο τ έ λ ο ς τ η ς ε φ η β ε ία ς ω ς τ η ν

τω ν τ α ξ ιδ ιω τ ικ ώ ν γ ρ α φ ε ίω ν , ν α β ρ ε ι

Σελ.260

φ ο ρ ε τ ικ ά τ ω ν π ρ ω -

ο υ σ ια σ τ ικ ή ε ν η λ ικ ίω σ η , μ ια π ε ρ ίο δ ο π ε ι­ ρ α μ α τ ισ μ ώ ν ,

συσ σώ ρευσ ης

ε μ π ε ιρ ιώ ν

κ α ι κ α θ ο ρ ισ τ ικ ώ ν ε π ιλ ο γ ώ ν γ ια τ ο μ έ λ ­

ρ ε τ ικ ό α π ό ε κ ε ίν ο ν

βίκυ θ ε ο δ ω ρ ο π ο υ λ ο υ

τ α κ ο ιν ά κ α ι τ α δ ια ___________________________ τ ε υ ο υ σ ώ ν , ν α π ρ ο ­

λ ο ν . Κ ιν η μ α τ ο γ ρ ά φ ο ς , ό π ερ α , φ ιλ ο σ ο ­

σ ε γ γ ίσ ε ι τ η ν α ν τ ίλ η ­

φ ία , λ ο γ ο τ ε χ ν ία , α λ λ ά κ α ι γ α σ τ ρ ιμ α ρ γ ία ,

ψ η τ ω ν π ο λ ιτ ώ ν τ ο υ

α υ τ ο κ ίν η τ α κ α ι χ α ρ τ ο π α ιξ ία ε ν α λ λ ά σ σ ο ­

α υ τ ά μ ε τ η β ο ή θ ε ια ε ν ό ς ε υ χ ά ρ ισ τ ο υ ύ ­

ν τ α ι σ ε γ ρ ή γ ο ρ α c u ts , π ρ ο σ φ έ ρ ο ν τ ά ς

φ ους,

μας

ρ α ϊσ μ ο ύ ς .

ένα

ε ν δ ια φ έ ρ ο ν

π ο ρ τρ έτο .

Μ ια

α υ τ ο π ρ ο σ ω π ο γ ρ α φ ία ε ν ό ς ν έ ο υ Έ λ λ η -

χ ω ρ ίς

κόσ μου. Κι όλα

υπ ερ β ο λές

και

εξω -

Ό.Σελλά

Σ το μ π α ρ ...

σ τ η κ ε κ α ι έ τ σ ι δ ε ν έ γ ιν ε δ υ ν α τ ό ν α λ ε ι­ τουργή σ ει

Π ρ ω τ ο ε μ φ α ν ιζ ό μ ε - -------------------------------------------

ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΤΣΟΥΛΑΡΗΣ Ιστορίες από τον αφρό 1997

νος με τη νουβ έλα TOU α υ τ ή , Ο Κ. Κ α τσουλάρ ης

ε π ιχ ε ι-

ως

παράγω ν

ε π ίδ ρ α σ η ς

τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν κ α τ ά τ η ν κ α θ ο ρ ισ τ ικ ή γ ια τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ία μ α ς δ ε κ α ε τ ία τ ο υ 19 70 . Τ α α φ η γ η μ α τ ικ ά τ ε χ ν ά σ μ α τ α π ο υ χ ρ η σ ι­ μ ο π ο ιο ύ ν τ α ι σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ι μ ε τ α π ο λ λ α π λ ά

ρ ε ί μ ια σ ύ ζ ε υ ξ η ρ ε ­

ε π ίπ ε δ α τ η ς α ν α φ ο ρ ικ ό τ η τ α ς τ η ς α φ ή ­

α λ ισ τ ικ ή ς

γ η σ η ς κ α ι ε ίν α ι π λ έ ο ν α ν α λ ω μ έ ν α , α λ λ ά

κ α ι ---------------------------------

σ ο υ ρ ρ ε α λ ισ τ ικ ή ς γραφ ής,

α κ ό μ η κ α ι σ ή μ ε ρ α ο Κ α χ τ ίτ σ η ς μ π ο ρ ε ί

α π ο δ ίδ ο ν τ α ς

έτσ ι το

δ ιπ λ ό

ν α δ ιδ ά ξ ε ι ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ ν ο μ ίζ ο υ ν ό τ ι κ ά ­

π ρ ό σ ω π ο τ η ς κ α θ η μ ε ρ ιν ό τ η τ α ς . Π ρ ό ­

νουν

σ ω π α π ο υ π ε ρ ιβ ά λ λ ο υ ν έ ν α α θ η ν α ϊκ ό

λ υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη μ έ ν ε ς

μ π α ρ π ο υ β λ έ π ε ι δ ια ρ κ ώ ς τ η ν π ε λ α τ ε ία

σ υ μ β ά σ ε ις ή μ ε τ α φ έ ρ ο ν τ α ς τ ε χ ν ά σ μ α τ α

το υ

λ ο γ ο τ ε χ ν ία

εφ α ρ μ ό ζο ν τα ς

πο-

α φ η γ η μ α τ ικ έ ς

ν α φ θ ίν ε ι, μ ε κ ε ν τ ρ ικ ο ύ ς ή ρ ω ε ς

π ο υ μ ό ν ο ω ς π ρ ο σ ω π ικ ή π ρ ω τ ό τ υ π η ε π ί­

τ ο υ ς ιδ ιο κ τ ή τ ε ς τ ο υ , δ η λ α δ ή τ ο ν α φ η ­

ν ο ια θ α μ π ο ρ ο ύ σ α ν ν α π ρ ο κ α λ έ σ ο υ ν έ ν α

γ η τ ή κ α ι τ ο ν φ ίλ ο τ ο υ τ ο ν Χ ά ρ η , κ α ι γ ύ ­

π ρ ο σ ω ρ ιν ό ε ν δ ια φ έ ρ ο ν : μ π ο ρ ε ί ν α τ ο υ ς

ρ ω α π ό α υ τ ο ύ ς τ ο ν Ισ ίδ ω ρ ο , τ ο ν Σ ε φ ε -

δώ σ ει το

ρ ιά δ η , τ ο ν Β α σ ίλ η , τ η Λ έ ν α , τ η ν Τ ζ ό ις

π ο υ π α ρ ό λ α τ α σ η μ ά δ ια τ ω ν ε π ιδ ρ ά σ ε ­

κ α ι τ η ν Α υ γ ο υ σ τ ίν ο . Π ο ρ τ ρ έ τ α π ρ ο σ ώ ­

ω ν π ο υ έ χ ε ι δ ε χ τ ε ί, έ χ ε ι μ ια δ ικ ή τ η ς κ ιν η ­

π α ρ ά δ ε ιγ μ α μ ια ς α φ ή γ η σ η ς

π ω ν π ο υ α ν α π ν έ ο υ ν μ έ σ α σ ε α τ ε λ ε ίς τα υ τό τη τες

και

σβήνουν

όλα

μαζί

σ τ ο υ ς α χ ο ύ ς ε ν ό ς μ ε γ ά λ ο υ π ά ρ τ ι. Α ν ά ­ μ ε σ α σ τ α 2 4 κ ε φ ά λ α ια , α ρ ιθ μ η μ έ ν α μ ε τα

γρ ά μ μ α τα τη ς

α λ φ α β ή τα ς

( δ ίχ ω ς

α υ τ ό ν α π ρ ο σ λ α μ β ά ν ε ι κ ά π ο ια σ υ ν δ ή ­

τ ή ρ ια

ΝΙΚΟΣ ΚΑΧΤΙΤΣΗΣ Ο ήρωας της Γάνδης Μυθιστόρημα Αθήνα, Κέδρος, 1997 Σελ. 355

λω σ η ), π α ρ ε μ β ά λ λ ο ν τ α ι π ρ ω το π ρ ό σ ω π εςς

ε κ μ υ σ τ η ρ ε ύ σ ε ις τ ω ν

π ρ ο σ ώ π ω ν , ω ς δ ε ίγ μ α τ α

δ ύναμη, τη ς

ο π ο ία ς η δ ύ ν α μ η κ α ι τ ο π ά θ ο ς σ υ ν ε π α ίρ ­ νει

α υ τή

την

ίδ ια

π ρ ώ τα, κ α ι μ ε τά τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η - α ν ε ί­ να ι α υ τό ς σ ε θέσ η

κ ε ν τ ρ ικ ώ ν

να

α υ τ ο ν ο μ ία ς

ακολουθήσει

το υ ς

τ ο υ ς α π ό τ ο π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν κ ε ίμ ε ν ο . Γ ρ α ­

ρυθμούς τη ς

φ λογερής

αφ ηγη­

φ ή επ εξερ γα σ μ ένη και ρ ευ σ τή , δ εν κα­

μ α τ ικ ή ς

τ α φ έ ρ ν ε ι ν α λ ε ιτ ο υ ρ γ ή σ ε ι α π ο γ ε ιω τ ικ ά

σ υ γ κ ρ α φ ία ς

γ ια τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η , π ο υ ε γ κ λ ω β ίζ ε τ α ι

σ υ γγρ α φ έα .

σ ’ έ ν α ν μ ικ ρ ό κ ο σ μ ο π ο υ π α ρ ά τ α φ α -

Τ η ν κ ιν η τ ή ρ ια δ ύ ν α ­

ν τ α σ ια κ ά τ ο υ σ τ ο ιχ ε ία α υ τ ο π ε ρ ιο ρ ίζ ε τα ι

α φ η γ η μ α τ ικ ά

από

μ ια

π ροφ ανή

α υ τ ο α ν α λ ω τ ικ ή τ ο υ α φ η γ η τ ή ε ν δ ο σ κ ο -

το υ

μη τ η ς α φ ή γη σ η ς α ­

τή ς Γάνδης

π ικ ή α ν ά γ κ η .

π ο τελ ο ύ ν

που

0 “

οι

σ υνε­

χ ε ίς α ν τ ιθ έ σ ε ις : ό χ ι τό σ ο

Δ. Τ σ ατσ ο ύ λης

ιδ ιο -

ως

σ τ ο ιχ ε ίο

α φ ο μ ο ιώ ν ε τ α ι,

ό σ ο ω ς π ρ ο σ π ά θ ε ια γ ια

α φ ο μ ο ίω σ η .

Σ υχνά η α φ ή γη σ η α υ το δ εσ μ εύ ε τα ι και

Π ρ ω τά κ ο υ σ τα σ υ μ β ά ν τα , τα β λ έ π ε ις ό λα α ν ά γ λ υ φ α μ π ρ ο σ τά σ ο υ

π α λ ιν δ ρ ο μ ε ί, α λ λ ά η σ υ ν ο λ ικ ή ε ικ ό ν α ε ί­ ν α ι ε κ ε ίν η μ ια ς α β ία σ τ η ς κ ίν η σ η ς π ο υ δ ί­ νει

τη ν

ε ν τύ π ω σ η

ενός

ελεύ θ ερ ο υ

σ υ ν ε ιρ μ ο ύ , π ο υ τ ε λ ικ ά α ν α δ ε ικ ν ύ ε τ α ι σ ε Τ ρ ιά ν τ α χ ρ ό ν ια μ ε τ ά τ η ν π ρ ώ τ η έ κ δ ο σ η σ το Μ όντρεα λ, η δ εύ τερ η επ α νέκδο σ η

λ ο γ ικ ό ε ιρ μ ό τ η ς α φ ή γ η σ η ς . Μ π ο ρ ε ί, λ ο ιπ ό ν , ο Κ α χ τ ίτ σ η ς ν α έ μ ε ιν ε α ­

τ ο υ τ ε λ ε υ τ α ίο υ μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς τ ο υ Ν ί­

ν α ξ ιο π ο ίη τ ο ς ω ς π ρ ο ς τ η δ ια μ ό ρ φ ω σ η

κ ο υ Κ α χ τ ίτ σ η , Ο Ή ρ ω α ς τ η ς Γ άνδης, μ α ς

τ η ς π ε ζ ο γ ρ α φ ικ ή ς μ α ς π α ρ ά δ ο σ η ς , α λ ­

θ υ μ ίζ ε ι μ ια μ ε γ ά λ η α π ώ λ ε ια γ ια τ η ν π ε-

λ ά γ ια τ ο ν Έ λ λ η ν α α ν α γ ν ώ σ τ η ε ξ α κ ο ­

ζ ο γ ρ α φ ικ ή μ α ς π α ρ ά δ ο σ η , ε π ε ιδ ή τ ο έ ρ ­

λ ο υ θ ε ί ν α ε ίν α ι έ ν α ς σ υ γ γ ρ α φ έ α ς π ο υ α ­

γ ο τ ο υ δ ε ν α ξ ιο λ ο γ ή θ η κ ε (κ α ι δ ε ν α ξ ιο -

ξ ίζ ε ι ν α δ ια β ά ζ ε τ α ι.

π ο ιή θ η κ ε ) τ η ν ε π ο χ ή π ο υ π ρ ω τ ο ε μ φ α ν ί-

Β. Α θ α ν α σ ό π ο υ λ ο ς

Τ α ξίδ ι σ το ό ν ε ιρ ο κα ι σ το χ ρ ό ν ο

σ τ ο π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο ε ικ α σ τ ικ ά τ ο υ σ υ γ γ ρ α ­ φ έ α π ο υ κ α τ α θ έ τ ε ι, μ ε τ η φ ρ ο ν τ ίδ α τ ω ν ε κ δ ό σ ε ω ν «Ο ξύ», μ ια δ ε λ ε α σ τ ικ ή α ν α ­

5 ιστορίες και 3 ονειροκύτταρα,

υ π ο τ ιτ-

γ ν ω σ τικ ή ο π τικ ή π ρ ό τ α σ η . Δ . Τ σ α τσ ο ύ λ η ς

λ ο φ ο ρ ε ί τ ο β ιβ λ ίο τ ο υ α υ τ ό ο Β. Κ ιζ ή λ ο ς , κ α λ ώ ν τα ς τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η τ ο υ μ ε τ η λ ιτ ό ­ τ η τ α , ε υ κ ρ ίν ε ια κ α ι ιδ ια ιτ ε ρ ό τ η τ α τ η ς δ ι­ κ ή ς τ ο υ γ ρ α φ ή ς , σ ε έ ν α τ α ξ ίδ ι τ ο υ λ ό γ ο υ

Ε ν το ιχ ισ μ έν η α ν τισ φ α ίρ ισ η

ό π ο υ ο ι λ έ ξ ε ις κ α τ α φ ά σ κ ο υ ν σ τ η ν ά ρ ν η ­ σ η τ η ς δ η λ ω τ ικ ή ς τ ο υ ς δ ύ ν α μ η ς . Σ τ ο ο ­

--------------------------------------- Τ ο β ιβ λ ίο τ η ς Έ λ ε -

ρ ά σ ε ι σ τ α δ ια κ ά α π ό τ η ν κ α τ ά φ α σ η τ ο υ έ ­

ΕΛΕΝΑ π ε γ κ α Σκουώς

ν α ς Π έ γ κ α α π ο τ ε λ ε ίτ α ι α π ό 71 μ ικ ρ έ ς ι-

ρ ω τα σ τη ν κα τά φ α σ η το υ φ όνο υ , μ έσ α α ­

ΑΘ'ίνίΣελ 88 1" 7

π ό μ ια α φ ή γ η σ η π ο υ π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι ε ξ ω τ ε ρ ι­

σ τ ο ρ ίε ς , 71 θ ρ α ύ ­ σ μ α τα , σ τ ιγ μ ιό τ υ π α

κ ά τ ις α ν τ ιδ ρ ά σ ε ις τ ω ν π ρ οσ ώ π ω ν. Σ τ ο α ­

--------------------------------- α π ό ζ ω έ ς α ν τ ρ ώ ν κ α ι

κ ό λ ο υ θ ο κ ε ίμ εν ο , τ ο «Τ ρ εις» , α κ ο ύ γ ο ν τ α ι

γ υ ν α ικ ώ ν , γ ρ α μ μ έ ν α μ ιν ιμ α λ ισ τ ικ ά , σ τ α

ο ι φ ω ν έ ς τ ρ ιώ ν π ρ ο σ ώ π ω ν π ο υ σ υ ν δ ια λ έ ­

ο π ο ία η σ υ γ γ ρ α φ έ α ς α ν α μ ε ιγ ν ύ ε ι α ν α ­

μ ώ ν υ μ ο τ ο υ τ ίτ λ ο υ κ ε ίμ εν ο , ο Τ ο μ θ α π ε­

γ ο ν τ α ι μ ε κά π ο ιο ν ά δ η λ ο τ ο κ α θ έ ν α σ υ ν ο ­

μ ν ή σ ε ις , δ ιη γ ή σ ε ις , α π ό ψ ε ις δ ια ν ο η τώ ν ,

μ ιλ η τ ή , π ά ν ω σ τ ο ίδ ιο θ έ μ α π ο υ θ α π α ρ α -

ε λ ε ύ θ ε ρ ο υ ς σ υ ν ε ιρ μ ο ύ ς α π ό ε σ ω τ ε ρ ικ ά

μ ε ίν ει, π α ρ ά τ α σ υ ν δ η λ ο ύ μ ε ν α , α π ρ ο σ ­

κ α ι ε ξ ω τ ε ρ ικ ά τ ο π ία τ η ς Α μ ε ρ ικ ή ς , τ η ς

δ ιό ρ ισ τ ο , α φ ή ν ο ν τ α ς ε λ ε ύ θ ε ρ η τ η φ α ν τ α ­

Ε λ λ ά δ α ς κ α ι τ η ς Ε υρώ π ης. Γ ρ α μ μ έ ν ο μ ε

σ ία τ ο υ α ν α γ ν ώ σ τ η

μ ία ε π ιδ ιω κ ό μ ε ν η α π ο σ π α σ μ α τ ικ ό τ η τ α ,

ν α ψ ά χ ν ε ι π ίσ ω απ ό

τ ο β ιβ λ ίο α π ο τ ε λ ε ί έ ν α ν σ υ ν δ υ α σ μ ό μ ια ς

τ ις λ έ ξ ε ις τ η ν α κ α τ ο ­

υ π ε ρ ρ ε α λ ισ τ ικ ή ς γ ρ α φ ή ς μ ε μ ια κ ιν η μ α ­

νό μ α σ τη π ρ ά ξη σ τη ν

τ ο γ ρ α φ ικ ή ς κ α τ α γ ω γ ή ς ε ικ ο ν ο π ο ιία . Τ ο

ο π ο ία κ α ι ο ι τ ρ ε ις θ α

α π ο τ έ λ ε σ μ α α π ο φ έ ρ ε ι μ ια α π ρ ο σ δ ό κ η ­

συ μ μ ετά σ χο υν.

τη

«Η

κ α ι ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α α φ η γ η μ α τ ικ ή ε ­

Άμ­

μ π ε ιρ ία σ τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η , τ ο ν ο π ο ίο κ α ­

σ τε ρ ν τα μ κ α ι ο κύ­

θ ο δ η γ ε ί σ τ ο ν α κ ιν ε ίτ α ι σ α ν τ ο μ π α λ ά κ ι

ρ ιο ς Σ έλ ι» δ ίν ε ι μ ε

το υ

Δ ε σ π ο ιν ίς

σ κουώ ς. Π ρ ο σ κ ρ ο ύ ο ν τα ς δ ηλα δ ή

π ιν ε λ ιέ ς

μ ε τ α χ ύ τ η τ α α π ό τ ο ν έ ν α ν τ ο ίχ ο σ τ ο ν ά λ ­

μ ια ε ρ ω τ ικ ή σ υ ν ε ύ ­

λ ο ε ν ό ς π ε ρ ίκ λ ε ισ τ ο υ γ υ ά λ ιν ο υ (ή ξ ύ λ ι­

ρ ε σ η μ ε α σ τυ ν ο μ ικ ό

νου, όπ ω ς τ ο θ έ λ ε ι η σ υ γ γ ρ α φ έα ς) δω ­

σύ ντο μ ες

σασ π ένς, ενώ η α ­

μ α τ ίο υ , ε ν ό ς δ ω μ α τ ίο υ , σ τ η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ­

γ ω ν ία τ ο υ φ ό ν ο υ ε κ -

ν η π ε ρ ίπ τ ω σ η , γ ε μ ά τ ο υ α π ό ε ικ ό ν ε ς κ α ι

κ ρ εμ εί σ τα «Ν εκρά

λ έ ξ ε ις π ο υ σ υ ν θ έ τ ε ι έ ν α τ ο π ίο ρ ή ξ εω ν ,

Ζ ώ α»,

α ν τ ιθ έ σ ε ω ν κ α ι δ υ ν α μ ικ ώ ν σ χ έ σ ε ω ν .

αφού

όλα

π ρ ο ε τ ο ιμ ά ζ ο υ ν

γ ια

το

τέ­

επ ερ χ ό μ ενο

Α . Σ τ α μ ά τη ς

λ ο ς . Ο τ ίτ λ ο ς « Π ιθ α ­ ν ά Τ ε ρ ά σ τ ια Π α ρ ά ­ θυρα

Β α δ ίζ ο υ ν

ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

με

τ ις Κ ιν έ ζ ικ ε ς Κ ε φ α λ έ ς σ τ ο Έ δ α φ ο ς τ ο υ 1979» ε ίν α ι μ ια σ ύ ν θ εσ η /π ερ ίλ η ψ η τ η ς α ­ φ η γ ο ύ μ ε ν η ς ισ τ ο ρ ία ς ό π ο υ τ α δ ύ ο π ρ ό ­

Ο π ισ τό ς Ιρ λ α ν δ ό ς

σ ω π α μ ε τα π η δ ο ύ ν σ τ ο κ ε ν ό τ ο υ χ ρ ό ν ο υ κ α ι σ τ η δ ιά χ υ σ η τ ο υ ζ ω γ ρ α φ ικ ο ύ χ ώ ρ ο υ γ ια ν α κ ο ιν ω ν ή σ ο υ ν π α ρ α ισ θ η σ ια κ ά μ ε τ η ν τ ρ ίτ η δ ιά σ τ α σ η τ η ς τ έ χ ν η ς . Τ ρ ία σ ύ ­ ν τ ο μ α κ ε ίμ ε ν α , τ έ λ ο ς , μ ε ή ρ ω α τ ο ν Ν τιο υ ν , α π ο τ ε λ ο ύ ν τ α « Σ υ γ κ ο π τ ό μ εν α Ο νει-

Η νο υ β έλ α α υ τή το υ

ΟΥΙΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΗΤΣ ΤζονΣέρμαν Μτφρ.: Γιώργος Δεπάστας Αθήνα, Ολκός, 1997 Σελ. 118

μεγάλου

Ιρ λ α ν δ ο ύ

π ο ιη τ ή ε ίν α ι τ ο μ ό ν ο π ε ζ ό τ ο υ κ ε ίμ ε ν ο (ε ­ κ τ ό ς τ ω ν θ ε α τ ρ ικ ώ ν

ρ ο κ ύ τ τ α ρ α » τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έ α . Τ ο τ ο μ ίδ ιο

τ ο υ έ ρ γ ω ν ). Έ ν α β ι­

κ ο σ μ ε ίτ α ι α π ό α π ό λ υ τα π ρ ο σ α ρ μ ο σ μ έ ν α

β λ ίο γ ρ α μ μ έ ν ο μ ε μ ία κ λ α σ ικ ή α φ η γ η μ α -

τ ικ ή τ ε χ ν ικ ή π ο υ ξ α φ ν ιά ζ ε ι, α ν φ α ν τ α ­

τ ω ν α ρ ιθ μ ώ ν , π ο υ ν ιώ θ ε ι π ω ς θ α π ε θ ά ν ε ι

σ το ύ μ ε πω ς έ χ ει π ρ ο ελθ εί από τη ν π ένα

ν έ α μ α ζ ί μ ε ό λ ε ς τ ις ε π ιθ υ μ ίε ς τ η ς , β α ρ ιά

ε ν ό ς ο ρ α μ α τ ισ τ ή , τ ο υ ο π ο ίο υ τ ο π ρ ώ ιμ ο

να ρ κω μ ένη από τη ν ηδ ο νή τ η ς φ υ γής, α ­

έ ρ γ ο (σ τ ο ο π ο ίο ε ν τ ά σ σ ε τ α ι κ α ι ο «Τ ζο ν

π ό τ η σ α γ ή ν η τ ο υ τ α ξ ιδ ιο ύ σ τ ο κ ε ν ό , α π ό

Σ έ ρ μ α ν » ), χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ε τ α ι α π ό μ ια μ ε τ α ­

τ ο ε ξ α ν τ λ η τ ικ ό π ά θ ο ς τ ω ν ε ν α λ λ α σ σ ό ­

φ υ σ ικ ή , ε κ σ τ α τ ικ ή α τ μ ό σ φ α ιρ α . Ο ίδ ιο ς

μ ε ν ω ν ε π ιθ υ μ ιώ ν π ο υ τ η ν α ν α γ κ ά ζ ε ι ν α

ο Γ έη τς έ χ ει π ει πω ς σ το έρ γ ο α υ τό

σ υ ν ε χ ίσ ε ι μ ε κ ά π ο ιο ν ά λ λ ο ν α υ τ ό π ο υ

υπ άρχουν

δ ε ν μ π ό ρ ε σ ε ν α τ ε λ ε ιώ σ ε ι μ ε τ ο ν π ρ ο η ­

π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α

σ τ ο ιχ ε ία

από

τ ο ν ίδ ιο τ ο υ τ ο ν ε α υ τ ό π α ρ ά σ ε ο τ ιδ ή π ο ­

γούμενο.

τ ε ά λ λ ο έ χ ε ι γ ρ ά ψ ε ι. Ο ν ε α ρ ό ς Σ έ ρ μ α ν

Β. Α θ α να σ ό π ο υ λο ς

π ε ρ ν ά ε ι μ ια α ν έ μ ε λ η ζω ή σ τ η γ ε ν έ θ λ ια π ό λ η τ ο υ τ η ς Ιρ λ α ν δ ία ς , ώ σ π ο υ η π ιθ α ­ ν ό τ η τ α ε ν ό ς π λ ο ύ σ ιο υ γ ά μ ο υ τ ο ν φ έ ρ ν ε ι

Σ χ έ σ ε ις π ά θ ο υ ς

σ τ ο π ο λ ύ β ο υ ο Λ ο ν δ ίν ο γ ια ν α α ν α κ α λ ύ ­ ψ ε ι ε κ ε ί π ω ς η π ρ ο ο π τικ ή μ ια ς μ ε γ α λ ο α ­

Ε ξ α ιτ ία ς ε ν ό ς δ η μ ο ­

σ τ ικ ή ς σ υ μ β α τ ικ ή ς ζ ω ή ς δ ίπ λ α σ τ η ν ε ύ ­

σ ιε υ μ έ ν ο υ

π ο ρ η , π λ η ν α ν ο ύ σ ια , Μ ά ρ γ κ α ρ ε τ δ ε ν α ­

το ς

ν τ α λ λ ά σ σ ε τ α ι μ ε τ ο φ ω ς τ ο υ Ιρ λ α ν δ έ ζ ι­

τ σ ιο τ η ς

π ο ιή μ α ­

(σ π ά ν ιο κ α π ρ ί­ μ ο ίρ α ς

κ ο υ τ ο π ίο υ τ ο υ Μ π ά λ α χ κ α ι τ η ν α λ η θ ιν ή

σ ω ς ;),

α γ ά π η τ η ς Μ α ίρ η . Σ τ έ ρ ε η , λ ε ιτ ο υ ρ γ ικ ή

σ υγγρ αφ έα ς,

μ ε τ ά φ ρ α σ η α π ό τ ο ν Γ ιώ ρ γ ο Δ ε π ά σ τ α . Α . Σ τ α μ ά τη ς

ί­

ένας

κάνει τη ν

που

« ε μ φ ά ν ι­

σή» τ ο υ μ ό νο ν σ τη ν ε ισ α γ ω γ ή κ α ι τ ο ν ε ­ π ίλ ο γ ο

Τ ο ξ ε π α ρ θ έ ν ε μ α τη ς Π α τρ ίδ α ς Η ισ τ ο ρ ία τ η ς α φ η γ ή τ ρ ια ς α ρ χ ίζ ε ι μ ε τ η σ κ η ν ή τ η ς γ έ ν ν η σ ή ς τ η ς , ό τ α ν π ιά ν ο υ ν

τη ς

ρ ία ς ,

γ ίν ε τ α ι

τυρ ας

μ ια ς

κής,

καθαρά

ισ τ ο ­ μάρ­ ιδ ιω τ ι­ προ­

σ ω π ικ ή ς υ π ό θ ε σ η ς .

τ η μ ά ν α τ η ς ο ι π ό ν ο ι σ τ η δ ιά ρ κ ε ια μ ια ς

Μ ια

σ υ γ κ έ ν τ ρ ω σ η ς , ό π ο υ μ ιλ ά ο ν ε α ρ ό ς τ ό τ ε

γ λ υ κ ό π ικ ρ η ισ τ ο ρ ία

Φ ιν τ έ λ Κ ά σ τ ρ ο μ α ζ ί μ ε τ ο ν Τ σ ε Γ κ ε β ά ρ α .

που

Π ερ ν ώ ν τα ς τ η ν μ π ρ ο σ τά απ ό τ ο β ή μ α, ο

τ α ι σ τ η ν Ια π ω ν ία κ ά ­

Τ σ ε α π λ ώ ν ε ι τ η ν κ ο υ β α ν ικ ή σ η μ α ία π ά νω

τρυ φ ερ ή , δ ια δ ρ α μ α τ ίζ ε ­

που σ τα μέσ α το υ

σ τ η ν κ ο ιλ ιά τ η ς κ α ι μ ’ α υ τ ή ν τ υ λ ίγ ο υ ν τ ο

α ιώ ν α , τ ο « Κ υ ν η γ ε ­

μ ω ρ ό μ ό λ ις γ ε ν ν ή θ η κ ε . Ο π α τ έ ρ α ς τ η ς ,

τ ικ ό ό π λο » α φ ο ρ ά σ τ ις σ χ έ σ ε ις τ ω ν μ ε ­

φ ο β ε ρ ά υ π ε ρ ή φ α ν ο ς , τ η ς δ ίν ε ι τ ο ό ν ο μ α

λ ώ ν μ ια ς ο ικ ο γ έ ν ε ια ς . Κ ε ν τ ρ ικ ό ς π υ ρ ή ­

Π α τ ρ ίδ α . Η Π α τ ρ ίδ α , ό μ ω ς , σ τ α 16 τ η ς

ν α ς τ η ς ισ τ ο ρ ία ς ε ίν α ι έ ν α ς π α ρ ά ν ο μ ο ς

α λ λ ά ζ ε ι ό ν ο μ α ε π ε ιδ ή έ χ ε ι ε ρ ω τ ε υ τ ε ί έ ­

έ ρ ω τ α ς , ο ο π ο ίο ς π υ ρ ο δ ο τ ε ί έ ν τ ο ν α α λ ­

ναν σ υ γ γ ρ α φ έα που

λ ά α ν ά μ ικ τ α α ισ θ ή μ α τ α . Έ ν α β ιβ λ ίο γ ια

δ εν μ π ορεί να α νε­ χ τεί το

όνομά τη ς ,

αλλά και το γεγονό ς π ω ς ε ίν α ι π α ρ θ έ ν α .

ΖΟΕ VALDES Το καθημερινό τίποτα Μτφρ.: Κρίτων Ηλιόπουλος Αθήνα, Opera, 1996 Σελ. 164

τ ο χ ω ρ ισ μ ό , τ ο χ ω ρ ισ μ ό α ν ά μ ε σ α σ ε ε ­ ρ α σ τ έ ς , σ υ ζ ύ γ ο υ ς , γ ο ν ε ίς

κ α ι π α ιδ ιά ,

σ υ γ γ ε ν ε ίς κ α ι, τ έ λ ο ς , τ ο ν έ σ χ α τ ο χ ω ρ ι­ σ μ ό , π ο υ ε ίν α ι ο θ ά ν α τ ο ς .

Μ έ σ α α π ό τ η ν ισ τ ο ­

Μ ε μ ια α φ α ιρ ε τ ικ ή , σ χ ε δ ό ν ε λ λ ε ιπ τ ικ ή ,

ρ ία τ η ς π ρ ώ η ν Π α ­

γ ρ α φ ή ο Ιν ό ο υ ε δ ο μ ε ί τ ο σ ύ ν τ ο μ ο α υ τ ό

τ ρ ίδ α ς ξ ε τ υ λ ίγ ε τ α ι ο ε φ ιά λ τ η ς τ η ς Κ ο ύ ­

μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α μ έ σ α α π ό τ έ σ σ ε ρ α γ ρ ά μ ­

β α ς τ ο υ Κ ά σ τ ρ ο , α κ ο ύ γ ε τ α ι ο ε π ιθ α ν ά ­

μ α τα που το υ α π ο σ τέλ λ ο ν τα ι απ ό ένα ν

τ ιο ς ρ ό γ χ ο ς τ η ς Α β ά ν α ς , τ η ς Π ό λ η ς -Ν ε -

ά γ ν ω σ τ ο κ α ι τ α ο π ο ία α ν ή κ ο υ ν σ ε τ έ σ σ ε ­

κ ρ ο θ ά λ α μ ο υ . Η π ο λ ιτ ικ ή δ ιά σ τ α σ η τ ο υ ε ­

ρ α δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά π ρ ό σ ω π α , π ο υ α π ο τ ε ­

φ ιά λ τ η α φ ο μ ο ιώ ν ε τ α ι α π ό τ η ν υ π α ρ ξ ια ­

λ ο ύ ν κ α ι τ ο υ ς κ ε ν τ ρ ικ ο ύ ς χ α ρ α κ τ ή ρ ε ς

κ ή τ ο υ δ ιά σ τ α σ η , α π ό τ ο δ ρ ά μ α τ ο υ χ ρ ό ­

τ ο υ β ιβ λ ίο υ . Μ έ σ α α π ό τ η ν α λ λ η λ ο γ ρ α ­

ν ο υ μ ια ς γ υ ν α ίκ α ς π ο υ έ χ ε ι φ τ ά σ ε ι σ τ η

φ ία α ν α π τ ύ σ σ ε τ α ι η α φ ή γ η σ η , η ο π ο ία

μ έ σ η α κ ρ ιβ ώ ς , σ τ η μ έ σ η τ ω ν η λ ικ ιώ ν κ α ι

κα ι κο ρ υ φ ώ ν ετα ι μ έσ α από έν α υπ έρο χο

■—aee

κ ρ ε σ έ ν τ ο , μ ε τ ο γ ρ ά μ μ α τ η ς τ ρ α γ ικ ή ς

Ο άλλο ς α σ θ ε ν ή ς

μ ά ν α ς /ε ρ ω μ έ ν η ς . Έ ν α ε ξ α ιρ ε τ ικ ό δ ε ίγ μ α τ η ς σ ύ γ χ ρ ο ν η ς Ια π ω ν ικ ή ς π ε ζ ο γ ρ α φ ία ς σ ε π ρ ο σ ε γ μ έ ν η μ ε τά φ ρ α σ η . Η . Μ α γκλίνη ς

" Τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α πο υ

ΜΑΪΚΛ ΟΝΤΑΑΤΖΕ Ο Άγγλος ασθενής Μυθιστόρημα Μτφρ.: Γιούρι Κοβαλένκο Αθήνα, Καστανιώτης, 1996 Σελ. 351

έδω σ ε

το

σ ε ν ά ρ ιο

τ η ς γ ν ω σ τή ς τ α ιν ία ς τω ν

όσ καρ

κνύ ετα ι

α π ο δει-

κατά

- κα λύ τερ ο τ η ς

Κ α υ σ τικ ή σ ά τιρ α

π ο λύ κιν η ­

μ α τ ο γ ρ α φ ικ ή ς , χ ο λ ιγ ο υ ν τια ν ώ ν π ρ ο δ ια ­ γραφ ώ ν, εκδο χής το υ , α φ ο ύ όχι μόνο α­

Τ ο κ α υ σ τ ικ ό , σ α ρ κ α σ τ ικ ό , φ λ ε γ μ α τ ικ ό

π ο τ ε λ ε ί μ ια σ ω σ τή σ ύ ν θ εσ η φ α ν τ α σ τ ικ ή ς

κ α ι, π ο λ ύ σ υ χ ν ά , α ν α τ ρ ε π τ ικ ό β ρ ε τ α ν ι­

δ η μ ιο υ ρ γ ία ς

κ ό χ ιο ύ μ ο ρ φ α ίν ε τ α ι π ω ς ε ίν α ι ο υ σ ια ­

πων, γ ε γ ο ν ό τ ω ν κ α ι τό π ω ν, ό π ω ς τ ο Γ κ ιλ φ

σ τ ικ ό σ υ σ τ α τ ικ ό π ο υ σ υ ν ισ τ ά α ν τ ίδ ο τ ο

Κ εμ π ίρ κ α ι η γ ύ ρ ω έ ρ η μ ο ς π ο υ α π ο τ ε λ ε ί

σ τ ο ν σ υ ν τ η ρ η τ ισ μ ό , τ ο ν π ο υ ρ ιτ α ν ισ μ ό

τ ο ν ε ξ ω τ ικ ό χ ώ ρ ο τ η ς ισ τ ο ρ ία ς π α ρ ά λ λ η ­

κ α ι τ η ν υ π ο κ ρ ισ ία π ο υ χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ο υ ν

λ α μ ε τ η ν ιτα λ ικ ή β ίλ α ή τ ις λ ε π τ ο μ ε ρ ε ίς

τη

β ρ ε τ α ν ικ ή κ ο ιν ω ν ία . Σ τ ο ιχ ε ία , π ο υ

π ε ρ ιγ ρ α φ έ ς π ο υ ο σ υ γ γ ρ α φ έ α ς α ν τ λ ε ί α ­

μ ε τ ά τ η ν π ο λ ύ χ ρ ο ν η « λ α ίλ α π α » τ η ς Θ ά -

π ό π λ ο ύ σ ια β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία γ ε ω γ ρ α φ ικ ο ύ ή

τ σ ε ρ κ α ι τ η ς δ ια κ υ β έ ρ ν η σ η ς τ ο υ Σ υ ­

σ τ ρ α τιω τικ ο ύ π ε ρ ιε χ ο μ έ ν ο υ (χ α ρ α κ τη ρ ι­

ν τ η ρ η τ ικ ο ύ Κ ό μ μ α τ ο ς γ ε ν ικ ό τ ε ρ α , έ γ ι­

σ τ ικ έ ς ο ι λ ε π τ ο μ έ ρ ε ιε ς κ α τ α σ κ ε υ ή ς κ α ι ε -

ν α ν α κ ό μ α π ιο έ ν τ ο ­

ξο υ δ ετέρ ω σ ης

ν α σ τ η ν κ α θ η μ ε ρ ι­ νή ζω ή τ ω ν Β ρ ε τ α ­ ν ώ ν σ ε ό λ α τ α ε π ί­ π εδα . Α υ τού το

το υ

ε ίδ ο υ ς

ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΚΟΟΥ Τι ωραίο πλιάτσικο! Μτφρ.: Τρισεύγενη Παπαϊωάννου Επίμετρο: Σώτη Τριαντάφυλλου Αθήνα, Πόλις, 1997 Σελ.526

α ν α τ ρ ε π τ ικ ό χ ι­

ούμορ σ το

κ α ι π ρ α γ μ α τ ικ ώ ν

βο μ β ώ ν), α λ λ ά

προσώ ­

κ α ι μ ια

δ ια ρ κ ή α ν α φ ο ρ ά σ ε ά λ λ α κ ε ίμ ε ν α μ ε β α σ ι­ κ ό τ ε ρ ο τ η ν η ρ ο δ ό τ ε ια ισ τ ο ρ ία τ η ς γ υ ν α ί­ κας το υ Κ α νδαύλη κα ι το υ Γύγη, α λλά και τ ο ν Κ ιμ τ ο υ Κ ίπ λινγκ κ.ά. Ο Ο ν τ ά α τ ζ ε ε ισ ά ­ γ ε ι σ τ α δ ια κ ά τ α τ έ σ σ ε ρ α β α σ ικ ά π ρ ό σ ω ­ π α τ η ς δ ικ ή ς τ ο υ ισ τ ο ρ ία ς μ ε κ έ ν τρ ο τ η

κ υ ρ ια ρ χ ε ί

ν ο σ ο κ ό μ α τ ο υ Ά γ γ λ ο υ α ε ρ ο π ό ρ ο υ , Χ ά να,

μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α

κ α ι τ ο υ ς κ ιν ο ύ μ ε ν ο υ ς γ ύ ρ ω α π ό α υ τ ή ν Κα-

« Τ ι ω ρ α ίο π λ ιά τ σ ι­

ρ α β ά τ ζ ιο κ α ι Κιπ, έ ν α ν Κ α ν α δ ό κ λ έ φ τ η φ ί­

κ ο !» τ ο υ

δ η μ ο σ ιο -

λ ο τ ο υ π α τ έ ρ α τ η ς κ α ι έ ν α ν Ινδ ό Σ ιχ α ν τ ί­

γ ρ ά φ ο υ -σ υ γ γ ρ α -

σ τ ο ιχ α , μ ε τ ο υ ς ο π ο ίο υ ς θ α σ υ γ κ α τ ο ικ ή ­

φ έα

Τ ζ.

Κ όου.

συγγρ α φ έα ς

Ο

σ ε ι σ τ η ν κ α τ ε σ τρ α μ μ έ ν η β ίλ α -ν ο σ ο κ ο μ είο

καυ­

ό σ ο θ α π ε ρ ιπ ο ιε ίτ α ι τ ο ν κ α μ έ ν ο α σ θ εν ή .

τ η ρ ιά ζ ε ι τ η ν π α ρ α ­

Σ τ α δ ια κ ή δ ια γ ρ α φ ή τ ω ν δ ια φ ο ρ ε τ ικ ώ ν χ α ­

π ά ν ω ν ο ο τ ρ ο π ία , η

ρ α κ τή ρ ω ν , ε σ ω τ ε ρ ικ έ ς σ χ έ σ ε ις , μ ικ ρ έ ς α ­

ο π ο ία μ π ο ρ ε ί ν α ο ­

π ο κ α λ ύ ψ ε ις ε ν ό ς α ν θ ρ ώ π ινο υ το π ίο υ , πο υ

δηγήσει σε

α λ λ ο ίω σ ε ο π ό λ εμ ο ς , μ έ σ α α π ό μ ια ε ν δ ια ­

υπ αρ­

ξ ια κ ά α δ ιέ ξ ο δ α κ α ι

φ έ ρ ο υ σ α α φ η γ η μ α τ ικ ή ρ ο ή .

κ α τ α σ τ ά σ ε ις μ α ν ιο ­

Δ . Τ σ α τσ ο ύ λ η ς

κ α τ ά θ λ ιψ η ς , χ α ρ α ­ κ τ η ρ ισ τ ικ ά π ο υ σ τ ο β ιβ λ ίο θ ίγ ο ν τ α ι ί ­

ΕΑΑΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ

σ ω ς π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο δ ια κ ρ ιτ ικ ά α π ’ ό , τ ι θ α έ π ρ ε π ε . Μ ά λ λ ο ν ο Κ ό ο υ ε ίχ ε κ α τ ά ν ο υ ν α γ ρ ά ψ ε ι μ ια ε λ α φ ρ ώ ς « μ α ύ ρ η κ ω μ ω ­ δ ία » α υ σ τ η ρ ώ ς κ ο ιν ω ν ικ ο ύ π ε ρ ιε χ ο μ έ ­

Ύ μ ν ο ι σ το υ ς θ ε ο ύ ς

ν ο υ α φ ή ν ο ν τ α ς α π ’ έ ξ ω κ ά θ ε σ τ ο ιχ ε ίο , έ σ τ ω κ α ι σ τ ο ιχ ε ιω δ ώ ν , φ ιλ ο σ ο φ ικ ώ ν α ­

Ε π α ν έ κ δ ο σ η μ ια ς π ρ ώ τ η ς έ κ δ ο σ η ς τ ο υ

π οχρώ σεω ν.

19 8 5 , ο ι Ο μ η ρ ικ ο ί Ύ μ ν ο ι, π ο υ σ υ γ κ ε ­

Έ ν α κ ο ιν ω ν ιο λ ο γ ικ ο ύ τ ύ π ο υ μ υ θ ισ τ ό -

ντρ ώ ν ο ν τα ι σ το ν τό μ ο α υ τό , α π ευ θ ύ νο ­

ρ η μ α -κ α θ ρ έ π τη ς τ η ς σ ύ γ χ ρ ο ν η ς Β ρ ε ­

ν τ α ι σ ε δ ιά φ ο ρ ε ς σ η μ α ν τ ικ έ ς α ρ χ α ιο ε λ ­

τ α ν ία ς .

λ η ν ικ έ ς θ ε ό τ η τ ε ς , ό π ω ς σ τ ο Δ ιό ν υ σ ο , Η. Μ α γ κ λ ίν η ς

την

Ή ρα,

τη ν

Α θηνά,

σ του ς

Δ ιό -

Θ ρ η σ κ ε υ τικ ά ά σ μ α τα τ η ς α ρ χ α ιό τη τα ς

ά κ ο υ ρ ο υ ς , σ τ ις Μ ο ύ σ ε ς , σ τ ο ν Α σ κ λ η ­ π ιό , τ ο ν Η ρ α κ λ ή , τ η ν Ε σ τ ία κ . ά , κ α ι α ­ π ο τ ε λ ο ύ σ α ν π ρ ο ο ίμ ια κ ά π ο ιο υ α φ η γ η ­ μ α τ ικ ο ύ ά σ μ α τ ο ς μ ε υ π ό θ ε σ η σ χ ε τ ικ ή μ ε τ α « κ λ έ α α ν δ ρ ώ ν » . Τ έ σ σ ε ρ ις , ω σ τ ό ­ σο , α π ό α υ τ ο ύ ς , ο ι μ ε γ ά λ ο ι Ο μ η ρ ικ ο ί Ύ μ ν ο ι σ τη Δ ή μ η τρ α , τ ο ν Α π όλλω να, τ ο ν

Λ

„„

87

Ορφικοί Υμνοι Κείμενο Μτφρ.-σχόλια:

Ο ρ φ ικ ο ί

Υμνοι

■

σ υ νθ ετου ν τ ο σώ μα τ ο ύ τ ο υ τ ο υ β ιβ λ ίο υ ,

Ε ρ μ ή κ α ι τ η ν Α φ ρ ο δ ίτ η , α μ φ ισ β η τ ε ίτ α ι

“ ■ " Σελ.

C 210 S S '”*'5

α ν α π ο τ ε λ ο ύ σ α ν π ρ ο ο ίμ ια . Γ ρ α μ μ έ ν ο ι

---------------------------------------------

"Ο " ντα ι σ ε θεο ύς και σε α ν θ ρ ω π ο μ ο ρ φ ικ ά

σε ε ξά μ ετρ ο , δ εν θ εω ρο ύντα ι έ ρ γ α το υ

φ υ σ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία , σ υ ν δ υ ά ζ ο ν τ α ς έ τ σ ι τ ο ν

Ο μ ή ρ ο υ , ε ν ώ π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν γ λ ω σ σ ικ ή

δ ιτ τ ό

χα ρ α κτήρ α

α ν θ ρ ω π ο μ ο ρ φ ισ μ ο ύ

κ α ι π ο ιη τ ικ ή α ν ο μ ο ιο γ έ ν ε ια . Η χ ρ ο ν ο λ ό ­

κ α ι κ ο σ μ ο γ ο ν ισ μ ο ύ . Ο ι Ύ μ ν ο ι α υ τ ο ί, π ο υ

γ η σ ή τ ο υ ς κ υ μ α ίν ε τ α ι α π ό τ ο ν 7 ο ώ ς κ α ι

α ν ή κ ο υ ν σ τ η Λ υ ρ ικ ή π ο ίη σ η ε ν ώ δ ια θ έ ­

τ ο ν 3 ο π .Χ . α ι. Ο ι τ έ σ σ ε ρ ις μ ε γ ά λ ο ι ύ ­

τ ο υ ν κ α ι α φ η γ η μ α τ ικ ά μ έ ρ η , δ ε ν ε ίν α ι ο ­

μνοι

α φ η γο ύ ντα ι

β α σ ικ ά

μ υ θ ο λ ο γ ικ ά

ρ ισ τ ικ ά χ ρ ο ν ο λ ο γ η μ έ ν ο ι, μ ια ς κ α ι π ο λ ­

σ τ ο ιχ ε ία γ ια τ ο υ ς α ν τ ίσ τ ο ιχ ο υ ς θ ε ο ύ ς :

λ ο ί υ π ο σ τ ή ρ ιξ α ν π ω ς ε ίν α ι κ ε ίμ ε ν α π α-

τη ν α να ζήτησ η τ η ς

λ ιό τ ε ρ α τ ω ν ο μ η ρ ικ ώ ν , ε ν ώ ά λ λ ο ι τ α θ ε ­

____________________

Π ερ σ εφ όνη ς και τη δ η μ ιο υ ρ γ ία

τω ν

Ε λ ε υ σ ιν ίω ν

μ υ σ τη­

ρ ίω ν α π ό τ η Δ ή μ η ­ τρ α , τ η γέν ν η σ η στη

Ομηρικοί Ύμνοι Κείμενο Μτφρ.-σχόλια: Δ.Π. Παπαδίτσας-Ελένη Λαδιά Αθήνα, Εστία, 1997 Σελ. 151

Δ ή λο και τη λάμψ η το υ

ρ ισ υ λ λ ο γ ή τ ω ν Ο ρ φ ικ ώ ν έ γ ιν ε α π ό τ ο ν Π ε ισ ισ τ ρ α τ ίδ η Ιπ π ά ρ χ ο υ , τ ο ν 6 ο π .Χ . αι. Ο ι μ ετα φ ρ α σ τές δ εν π ροσ π άθησαν να α π ο δ ώ σ ο υ ν σ ω σ τ ά τ ο υ ς α ρ χ α ίο υ ς ύ ­

Απ όλλω να, τα

π ονηρά

ω ρ ο ύ ν έ ρ γ α τ ω ν Ν εο π λ α τ ω ν ικ ώ ν . Η π ε ­ σ ο φ ό Ο ν ο μ ά κ ρ ιτ ο , κ α τ ό π ιν ε ν τ ο λ ή ς τ ο υ

μνους

π ρ ο σ δ ίδ ο ν τ ά ς

το υ ς

κ ά π ο ιο ν

ανδραγα­

ρ υ θ μ ό , α λ λ ά ν α ε ίν α ι α π ό λ υ τ α α κ ρ ιβ ε ίς

θ ή μ α τα το υ ν εο γ έν ­

σ τη μ ετά φ ρ α σ ή το υ ς , μ ε μ έλ η μ ά τ ο υ ς

νητο υ Ερμή και τη ν

ν α α π ο δ ε ίξ ο υ ν τ ις α ρ χ α ίε ς ρ ίζ ε ς τ η ς ν ε ­

κλοπ ή που

τω ν

β ο δ ιώ ν

φ ύλασσ ε

ο ε λ λ η ν ικ ή ς

γλώ σσας.

Η

π ρ ο σ π ά θ ε ια

ο

α υ τ ή γ ίν ε τ α ι σ α φ ή ς σ τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η ω ς

Α π ό λ λ ω ν τ η δ ια μ ά ­

π ρ ο ς τ η ν ε π ιλ ο γ ή τ η ς π λ η θ ώ ρ α ς ε π ιθ έ ­

χη

α δ ελ­

τ ω ν τ ω ν α ρ χ α ίω ν κ ε ιμ έ ν ω ν κ α ι τ η ς σ ύ γ ­

φ ώ ν κ α ι τ η ν τ ε λ ικ ή

χ ρ ο ν η ς α π ό δ ο σ ή ς τ ο υ ς . Μ ια ε ν δ ια φ έ ­

τω ν

το υ ς

δύο

σ υ μ φ ιλ ίω σ η ,

ρ ο υ σ α ε π α ν έ κ δ ο σ η (α φ ο ύ π ρ ω τ ο ε κ δ ό -

τη γέννησ η και το ν

θ η κ ε π ρ ιν α π ό τ ο θ ά ν α τ ο τ ο υ π ο ιη τ ή μ α ς

έρ ω τα μ ε τ ο ν θ νη τό

Δ .Π . Π α π α δ ίτ σ α 1 9 2 2 -1 9 8 7 ).

Α γ χ ίσ η τ η ς Α φ ρ ο δ ί­

Δ . Τσ α τσ ο ύλη ς

τ η ς , που από τ η ν έ ­ νω σ ή το υ ς θ α γ ε ν ν η θ ε ί ο Τ ρ ώ α ς ή ρ ω α ς Α ιν ε ία ς . Ο ι μ ε τ α φ ρ α σ τ έ ς έ θ ε σ α ν σ τ ό χ ο

Έ ρ ω τ ο ς α π ο τε λ έ σ μ α τα

τ ο υ ς τ η ν α ν ά δ ε ιξ η τ η ς σ υ γ γ έ ν ε ια ς α ρ ­ Α υ τ ή η έ β δ ο μ η π ο ι-

χ α ιο ε λ λ η ν ικ ή ς κ α ι ν ε ο ε λ λ η ν ικ ή ς γ λ ώ σ ­ σ α ς κ α τ α φ ε ύ γ ο ν τ α ς σ τ η χ ρ ή σ η ίδ ια ς ρ ί ­ ζ α ς λ έ ξ ε ω ν , ό π ω ς ε π ίσ η ς τ η ν κ α τ ά λ έ ξ η μ ε τ ά φ ρ α σ η χ ω ρ ίς α λ λ α γ ή σ τ ίχ ω ν ή σ τ ί­ ξης.

Το

α π ο τέλ εσ μ α ,

ω σ τό σ ο ,

ΝΑΣΟΣΒΑΓΕΝΑΣ Η πτώση του Ιπτάμενου β' Αθήνα, Παρουσία, 1997 Σελ. 22

Π ™ ή σ υ λ λ ο γ ή TOU Ν ά σ ο υ Β α γ εν ά απο-

τ ε λ ε ί έ ν α χ ρ ό π ο ν τ ινά,

δ εν -

υ π ή ρ ξ ε π ά ν τ ο τ ε ε υ ν ο ϊκ ό ω ς π ρ ο ς τ η

συμπ λήρω μα

τη ς

π έμ π της,

«Η

σ α φ ή ν ε ια τ ο υ ν ε ο ε λ λ η ν ικ ο ύ κ ε ιμ έ ν ο υ .

πτώση του Ιπτάμενου»

Ν α υ π ε ν θ υ μ ίσ ω π ω ς ο Ύ μ ν ο ς σ τ η Δ ή ­

δ ώ δ ε κ α π ο ιή μ α τ α π ο υ π ε ρ ιέ χ ο ν τ α ι ε δ ώ

μ η τρ α ε κ δ ό θ η κ ε μ ό ν ο ς τ ο υ π ρ ό σ φ α τα

γ ρ ά φ τ η κ α ν κ α τ ά τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ε κ τ ύ ­

σ ε μ ε τ α φ ρ α σ τ ικ ή π ρ ό τ α σ η Α μ α λ ία ς Μ ε -

πω σης τ η ς παραπάνω σ υλλο γής. Έ να ς

(1 9 8 9 ), μ ια κ α ι τ α

γαπ ά νου. Ο ανα γνώ σ της θα ω φ εληθ εί

δ ιά χ υ τ ο ς ε ρ ω τ ισ μ ό ς , ά λ λ ε ς φ ο ρ έ ς φ ε τ ι-

α π ό μ ια π α ρ ά λ λ η λ η α ν ά γ ν ω σ η .

χ ισ τ ικ ο ύ

Δ . Τσ α τσ ο ύλη ς

«... τ α ολόδροσα αιδοία/κεκαυμένη Αραβία...» κ α ι ά λ λ ε ς ρ ο μ α ν τ ι-

κ ο ύ «... ό μ ω ς τ ο στήθος σου όταν λάμπει/δεν είναι αυτό που φαίνεται...» χ α ­ ρ α κ τ ή ρ α , δ ια τ ρ έ χ ε ι τ η σ τα

χ α ρ α κ τ η ρ ισ τ ικ ά

σ υ λλο γή , ενώ ο μ ο ιο κ α τ ά λ η κ τ α

π ο ιή μ α τ α π α ρ α τ η ρ ε ίτ α ι έ ν α ς ιδ ιό τ υ π ο ς σαρκασμός.

Δ ιά ψ ε υ σ η ,

ε σ ω σ τ ρ έ φ ε ια

δ ίν ο ν τ α ι μ έ σ α α π ό μ ια α π ό σ τ α σ η ω ρ ιμ ό ­ τ η τ α ς ε ν ό ς α ν θ ρ ώ π ο υ π ο υ σ υ γ κ ιν ε ίτ α ι ότα ν

π α ρ α τηρ εί

Ε π τα νη σ ια κ ή π οίηση UGO FOSCOLO Ποιήματα, μεταφρασμένα από Ειπανήσιους Εισαγωγή-επιμέλεια: Στέφανος Ροζάνης Αθήνα, Ωκεανίδα, 1997 Σελ. 71

και π α ρ α τηρ εί ότα ν

σ υ γ κ ιν ε ίτ α ι.

Τ ο τ ρ ίτ ο β ιβ λ ίο τ η ς σ ε ιρ ά ς «Ο ι Επ τα νή σ ιοι», π ο υ δ ιε υ θ ύ ν ε ι ο Γ ιά ν ν η ς Δ ά λ λ α ς , α ­ φ ιε ρ ώ ν ε τ α ι σ τ η ν π ο ί­ ησ η

του

π ο ιη τ ή

γ ν ω σ το ύ

Ο ύγκο

Φ ό-

σ κο λο . Π ρ ό κ ε ιτ α ι Yta μ ια ε π ιλ ο γ ή π ο ιη μ ά ­ Α . Σ τα μ ά τη ς

τ ω ν τ ο υ , μ ε τα φ ρ α σ μ έν ω ν απ ό Ε ιττα νή σ ιο υ ς , δ ίν ο ν τα ς έ τ σ ι κ α ι τ η μ ε τα φ ρ α σ τικ ή

Η ρ υ τίδ α τ η ς Ρ ά ιν α ς

τ έ χ ν η τ ω ν σ υ μ π α τρ ιω τώ ν τ ο υ π ο ιη τή . Ο Γ ε ώ ρ γ ιο ς Κ α λ ο σ γ ο ύ ρ ο ς μ ε τ α φ ρ ά ζ ε ι τ ο υ ς

Η π ο ιη τ ικ ή σ υ λ λ ο γ ή τ ο υ Γ ιά ν ν η Υ φ ά ν τ η π ε ρ ιέ χ ε ι π ο ιή μ α τ α α -

Τάφους ΠΑΝΝΗΣ ΥΦΑΝΤΗΣ Ναόςτου Κόσμου 1996

ε π ιλ έγ ο ν τα ς τ ο ν 1 3 σ ύ λ λ α β ο σ τ ί­

χ ο , η Μ α ρ ιέ τ τ α Γ ια ννο π ο ύ λο υ μ ε τ α φ ρ ά ζ ε ι

τ η σ τ α θ ε ρ ή π ο ρ ε ία

Στη Λουίζα Παλαβιτσίνι κ α ι Στη γιατρεμένη φίλη, όπ ω ς ε π ίσ η ς κ α ι από τ α ε λ ά σ σ ο ν α π ο ιή μ α τ α τ ο Στο Βικέντιο Μόνη, ενώ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο , Ύμνος στο καράβι των Μουσών, μ ε τ α φ ρ ά ζ ε ι ο Μ α ρ ίν ο ς Σι-

μ ια ς ιδ ια ίτ ε ρ η ς φ ω ­

γ ο ύ ρ ο ς . Τ έ λ ο ς , επ τά Σ ο ν έ τ τ α μ ε τ α φ ρ ά ­

νή ς τω ν

ζ ο υ ν ο ι Γ ε ρ ά σ ιμ ο ς Σ π α τα λά ς , Σ τ έ φ α ν ο ς

π ό τ η δ ε κ α ε τ ία τ ο υ 7 0 έω ς κα ι σήμερα, που

ε π ιβ εβ α ιώ ν ο υ ν

ελ λ η ν ικ ώ ν

γρ αμ μ άτω ν. ξ ια κ ή

Υπαρ­

π ο ίη σ η ,

τ ις δ ύ ο Ω δ έ ς

Μ α ρ τ ζ ώ κ η ς κ α ι Δ. Μ π ο νίκο ς. Ο Σ τ έ φ α ν ο ς

που

Ρ ο ζά νη ς, π ο υ έ χ ε ι τ η ν ευ θ ύ ν η τ η ς ε π ιλ ο ­

π α σ χ ίζ ε ι ν α β ρ ε ι τ η ν

γ ή ς τω ν π ο ιη μ ά τω ν, δ ίν ε ι μ ια σ ύ ντο μ η ,

α λ ή θ ε ια τ η ς μ έ σ α α ­

γ ρ α μ μ έ ν η σ ε γ λ ώ σ σ α π ο ιη τικ ή , ε ισ α γ ω γ ή

πό μ ύθους και σύμ­

μ ε τ ίτ λ ο « Ε ξο ρ ία κ α ι ο υ τ ο π ία σ τ ο ν β ίο ν κα ι

β ο λ α , χ ρ η σ ιμ ο π ο ιώ ­

τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Ο ύ γ κ ο Φ όσ κολο », εν ώ α κ ο ­

ν τα ς

θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ά

λ ο υ θ ε ί χ ρ ο ν ο λ ό γ ιο τ ο υ π ο ιη τή . Μ ια ε π ιμ ε­

σ τ ο ιχ ε ία α ν α το λ ικ ή ς

λ η μ έν η έ κ δ ο σ η π ο υ μ α ς φ έ ρ ν ε ι σ τ η ν επ ι­

φ ιλ ο σ ο φ ία ς ,

αλλά

φ ά ν ε ια κ ά π ο ιες απ ό τ ις π λ έ ο ν ε ν δ ια φ έ ­

κ α ι μ ια γ ε ρ ή δ ό σ η

ρ ο υ σ ε ς μ ε τ α φ ρ ά σ ε ις τ ο υ γ ν ω σ το ύ Επτα-

Η ρ ά κ λ ε ιτ ο υ .

νή σ ιο υ π ο ιη τή .

Τα

σ τ ο ιχ ε ία τ η ς φ ύ σ η ς ό π ω ς κ α ι ο έ ρ ω τ α ς β ιω μ έ ν ο ς σ α ν φ υ σ ικ ή , α ν α β λ ύ ζ ο υ σ α δ ύ ­

Δ . Τ σ ατσ ο ύλης

ν α μ η , ε ίν α ι π α ν τα χ ο ύ π α ρ ό ν τ α . Ο ρ ισ μ έ ­ ν ε ς ε π ικ α ιρ ικ έ ς α ν α φ ο ρ έ ς α ρ χ ικ ά ξ α φ ν ιά ­ ζο υ ν , ω σ τό σ ο ε ίν α ι ο ρ γ α ν ικ ά ε ν τ α γ μ έ ν ε ς

ΜΕΛΕΤΗ

σ τ ο c o rp u s τ η ς σ υ λ λ ο γ ή ς . Π λ ή θ ο ς α ν α ­ φ ο ρ ώ ν , π α ιχ ν ίδ ι μ ε τ ις λ έ ξ ε ις κ α ι μ ε τ η ν εικ ο ν ο π ο ιία , α κ ό μ α κ α ι μ ε τ ο «d e sig n » τ ο υ

(«Ο Δράκοντας και ο καθρέφτης», «Για την Οδό», «Ερωτικό αρχέτυπο»), ό π ω ς κ α ι έ ν α π λ ή θ ο ς α φ ιε ­

Σύγχρ ονα ερ ευ ν η τικ ά εργα λεία και π αιδικό βιβλίο

π ο ιή μ α τ ο ς σ τ η σ ε λ ίδ α

Α ν α π λ η ρ ώ τρ ια κ α θ η γ ή τ ρ ια κ λ α σ ικ ή ς φ ι­ λ ο λ ο γ ία ς κ α ι π α ιδ ικ ή ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς σ τ ο

ρ ώ σ εω ν σ ε επ ώ ν υ μ ο υ ς κ α ι μ η φ ίλ ο υ ς δ ια ­

Π α ν ε π ισ τή μ ιο τ ο υ Α ιγ α ίο υ , η Α . Ζ ε ρ β ο ύ έ ­

τ ρ έ χ ο υ ν τ η σ υ λ λ ο γ ή . Σ τ ο β ιβ λ ίο υ π ά ρ χ ει

χ ε ι κ α ι μ ε π ρ ο η γ ο ύ μ ε ν α έ ρ γ α τ η ς (β ιβ λία

κ α ι έν α , κ α τ ά τ η γ ν ώ μ η μ α ς , έ ξ ο χ ο π ο ίη μ α

κ α ι δ η μ ο σ ιε ύ σ ε ις ) α ν α δ ε ίξ ε ι σ τ ο ν τ ο μ έ α

μ ε τ ίτ λ ο « Μ ε τα μ ο ρ φ ώ σ ε ις » , π ο υ α ν α φ έ -

τ η ς π α ιδ ικ ή ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς , τ η ν ε φ α ρ μ ο σ ι-

ρ ε τ α ι σ τ η μ η τ έ ρ α τ ο υ π ο ιη τ ή κ α ι έ χ ε ι θ έ ­

μ σ τ η τα κ α ι α π ο τ ε λ ε σ μ α τικ ό τ η τα σ ύ γ χ ρ ο ­

σ η σ ε ο π ο ια δ ή π ο τ ε μ ε τα π ο λ ε μ ικ ή π ο ιη τ ι­

νω ν θ εω ρ ιώ ν, δ ίν ο ν τα ς έ τ σ ι ν έ ε ς ε ρ ε υ ν η ­

κ ή α ν θ ο λ ο γ ία .

τ ικ έ ς δ ια σ τ ά σ ε ις σ ’ έ ν α ν τ ο μ έ α π ο υ α κ ό μ η Α . Σ τα μ ά τη ς

κ α ι σ ή μ ε ρ α α ν τ ιμ ετ ω π ίζ ετ α ι σ υ χ ν ά μ ε ό-

ρ ο υ ς σ υ ν α ισ θ η μ α τικ ή ς φ ό ρ τ ισ η ς κ α ι ε ­

σ υ χ ν ά σ υ ν α ν τιό ν τα ι σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ , δ η λ α δ ή

μ π ε ιρ ικ ή ς κ α τ α γ ρ α φ ή ς . Μ ε τ ο π α ρ ό ν έ ρ ­

μ έσ ω τ ω ν π ε ρ ιγ ρ α φ ώ ν τ ο υ γ ια μ ν η μ εία

γ ο τ η ς , η ε ρ ε υ ν ή τ ρ ια ε ξ ε τ ά ζ ε ι τ ο π α ιχ νίδ ι

τ η ς ε κ κ λ η σ ια σ τ ικ ή ς τ έ χ ν η ς , ο Δ η μ . Δ.

«τω ν

Τ ρ ια ν τ α φ υ λ λ ό π ο υ λ ο ς α π ο κ α λ ύ π τει

τω ν

κανόνω ν

και

π αρ α β ιά σ εω ν » ,

ε ν ν ο ώ ν τα ς μ ε α υ τ ό τη

σ τάσ η

συμμόρ­

φ ω σ ης και τη ν τά σ η υπ έρβασ ης

του

το ν

α ν α γ ω γ ικ ό χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς π ε ρ ιγ ρ α φ ή ς

ΜΕΞΑΝΔΡΑ ΖΕΡΒΟΥ Στη χώρα των θαυμάτων Το παιδικό βιβλίο ως σημείο συνάντησης παιδιών-ενηλίκων Αθήνα, Πατάκης, 1996

μ έ σ α σ τ η ν α φ ή γ η σ η τ ο υ Π α π α δ ια μ ά ντη . Α υ τ ό ς , ω σ τό σ ο , ο α ν α γ ω γ ικ ό ς χ α ρ α κ τ ή ­ ρ α ς δ ε ν α π ο ρ ρ έ ε ι απ ό τ η ν τ ά σ η τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έ α π ρ ο ς μ ια χ ρ ή σ η τ η ς λ ο γ ο τ ε ­

σ υ γ γ ρ α φ έ α μ ια ς δ ε ­

χ ν ία ς ω ς χ ρ η σ τ ο μ ά θ ε ια ς ή δ ιδ α σ κ α λ ία ς , ή

ο ν τ ο λ ο γ ία ς π ο υ π η­

α π ό μ ια ρ ο π ή τ ο υ π ρ ο ς τ ις α φ η ρ η μ έ ν ε ς ι­

γ ά ζ ε ι α π ό π λ ε ίσ τ ο υ ς

δ έε ς, α λ λ ά από το ν έ ρ ω τά το υ π ρ ος τ α

π α ρ ά γ ο ν τε ς ,

ανα­

σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α π ρ ά γ μ α τ α , απ ό έ ν α ν έ ρ ω τα

γ ν ω σ ιμ ό τ η τ α ς

όσ ο

π ο υ α ν ά γ ε τ α ι σ τ η β α σ ικ ή α ρ χ ή τ η ς π απ α-

εμ π ο ρ ικ ό τ η τ α ς .

δ ια μ α ν τ ικ ή ς « θ ε ω ρ ία ς τ η ς τ έχ ν η ς » σ τ ις

Από τη ν ά λλη ε ξ ε τά ­

και

« Ε κφ ρ ά σ εις » τ ο υ , σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ η ν ο π ο ία

ζ ε ι « το π α ιχ ν ίδ ι τ ο υ α ­

«Η τ ω ν π ρ α γ μ ά τ ω ν α λ ή θ ε ια » π ρ ο η γ ε ίτ α ι

πο χ ω ρ ισ μ ο ύ κ α ι τ η ς

κ ά θ ε θ ε ω ρ ία ς κ α ι ιδ ε ο λ ο γ ία ς .

σ υ ν ά ν τη σ η ς » ,

εννο­

Β. Αθανασόπουλος

ώ ντας μ ε τη ν έ α αυ τή έκφ ρασ η τη

σ χ έσ η

ΔΟΚΙΜΙΑ

τ η ς π α ιδ ικ ή ς λ ο γ ο τ ε ­ χ ν ία ς μ ε ε κ ε ίν η τ ω ν ε ­ νη λ ίκ ω ν , τ ο π έ ρ α σ μ α

Σ π ο υ δ ές σ το νε ο τε ρ ικ ό

α π ό τ η μ ια σ τ η ν ά λ λ η κ α ι τ η δ ια λ ε κ τ ικ ή σ χ έ σ η π ο υ κ α θ ιερ ώ ν ε τα ι μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς . Ε ρ γ α λ ε ία π ρ ο σ έγ γ ισ η ς τ ό ­

Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολπισμού και Γενικής Παιδείας Μοντερνισμός: Η ωρα της αποτίμησης Σειρά Διαλέξεων Αθήνα, Σχολή ΜωραΤτη, 1996

σ ο ο ι α φ η γ η μ α τ ο λ ο γ ικ έ ς θ ε ω ρ ίε ς ό σ ο κα ι η έ ν ν ο ια τ η ς δ ια κ ε ιμ ε ν ικ ό τ η τ α ς π ο υ, ε ­ φ α ρ μ ο ζ ό μ ε ν η κ α τ ε ξ ο χ ή ν σ ’ έ ν α τ ε λ ε υ τ α ίο κ ε φ ά λ α ιο , δ ίν ε ι ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ ε ς π α ρ α τ η ­ ρ ή σ ε ις

πάνω

σ τη

δ ια χ ρ ο ν ικ ό τ η τ α

και

Τ θ ^ 0 ν τ έ Ρν 0 σ ε ^ σ η ε ιδ ικ ά μ ε τ ο μ ε τα μ ο ν τέ ρ ν ο κ α ι τ α δ ια χ ω ρ ισ τ ικ ά τ ο υ ς ό ρ ια έ χ ε ι ε π α ν ε ιλ η μ μ έ ν α

___________ ΣεΑ- 281____________

απ α σχολήσει τη θε­

δ ια ρ κ ή επ ικ ο ιν ω ν ία μ ε τ α ξ ύ κ ε ιμ έν ω ν π αι­

ω ρ η τ ικ ή σ κέψ η , απ ό

δ ικ ή ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς ή μ ε τα ξ ύ α υ τ ώ ν κ α ι

ό π ο ιο υ ς ε π ισ τ η μ ο ν ικ ο ύ ς κ λ ά δ ο υ ς κ ι α ν

«κειμένω ν» (ό χ ι υ π ο χ ρ ε ω τικ ά γ ρ α π τώ ν μ ό ­

π ρ ο έ ρ χ ε τ α ι. Η σ ε ιρ ά δ ια λ έ ξ ε ω ν τ η ς Σ χ ο ­

ν ο ), π ο υ σ τ ο χ ε ύ ο υ ν σ ε έ ν α ε υ ρ ύ τ ε ρ ο κα ι

λής

ε ν ή λ ικ ο

γ κ ε ν τρ ώ ν ε ι α νθ ρ ώ π ο υ ς τ ω ν γ ρ α μ μ ά τ ω ν

κο ιν ό .

Μ ια

ιδ ια ίτ ε ρ α

ε ν δ ια φ έ ­

ρ ο υ σ α μ ελ έτ η .

Μ ω ρ α ΐτη

π άνω

σ το

θέμα

συ­

κ α ι ε π ισ τ ή μ ο ν ες α π ό δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ύ ς κλ ά ­

Δ. Τσ ατσούλης

δ ο υ ς π ο υ κ α τ α θ έ τ ο υ ν τ ο ν π ρ ο β λ η μ α τ ισ μ ό τ ο υ ς , ε ίτ ε θ ίγ ο ν τα ς γ ε ν ικ ό τ ε ρ α θ έ μ α τ α ε ί­ τ ε σ υ γ κ ε κ ρ ιμ ε ν ο π ο ιώ ν τ α ς σ ε π α ρ α δ ε ίγ ­

Η εικα σ τική δ ιάστασ η τη ς η θ ο γ ρ α φ ία ς το υ Π απ αδιαμάντη

μ α τ α α υ τ ό π ο υ ο ρ ίζ ο υ ν ω ς ν ε ο τ ε ρ ικ ό ή μ ο ν τέ ρ ν ο . Έ τ σ ι ο Κ ο σ μ ά ς Ψ υ χ ο π α ίδ η ς κι­ ν ε ίτ α ι σ ε ε υ ρ ύ τ ε ρ ο π λ α ίσ ιο μ ε τ η ν ο μ ιλ ία τ ο υ « Π ρ ο ς μ ια θ ε ω ρ ία τ η ς ν ε ο τ ε ρ ικ ό τ η -

Τέσσερα

μ ε λ ετ ή μ α -

τ α γ ια τ ο ν Π α π α δ ια μ ά ν τη α π ό έ ν α ν α ρ ­ χ α ιο λ ό γ ο ,

ισ τ ο ρ ικ ό

τ η ς τέχ νη ς κα ι ένθερ μο

τα ς » , όπ ω ς κ α ι η Στ. Τ σ ιν ό ρ ε μ α , μ ιλ ώ ν τα ς

ΔΗΜ. Δ. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΠΟΥΛΟΣ «Πελιδνός ο παράφρων τύραννος» Αρχαιολογικά οτον Παπαδιαμάντη Αθήνα, Νεφέλη, 1996 λεΑ· 188

μ ε λ ε τ η τή /θ α υ - -----------------------------------

μ ε θ έ μ α « Ο ρ θ ο λ ο γ ισ μ ό ς κ α ι σ χ ε τ ικ ισ μ ό ς : Μ ο ν τ ερ ν ισ μ ό ς ή μ ετα μ ο ν τ ερ ν ισ μ ό ς ;» . Ο Κ ω ν/νο ς Τ σ ο υ κ α λ ά ς θ έ τ ε ι ε π ίσ η ς θ ε ω ρ η ­ τ ικ ά τ ο ζ ή τη μ α μ ε θ έ μ α «Η α κ η δ ία τ η ς α β ε ­ β α ιό τ η τ α ς : ν ε ο τ ε ρ ικ ό κ α ι μ ε τ α ν ε ο τ ε ρ ι-

μ α σ τή τ ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ Σ κ ια θ ίτη . Μ έσ α α π ό

κό», ε ν ώ ο Π α ύ λ ο ς Κ ά β ο υ ρ α ς ε ξ ε τ ά ζ ε ι

την

τ ο ν « Μ ο ν τε ρ ν ισ μ ό κ α ι τ η ν Π ο λ ιτ ισ μ ικ ή

εξέτα σ η

τω ν

« Ε κφ ράσ εω ν»,

που

^

0

Α ν θ ρ ω π ο λ ο γ ία » . Μ ε τ η δ ιά λ ε ξ η τ ο υ Τ ά κ η

σ τ ή Χ ρ ή σ τ ο υ Μ α λ ε β ίτ σ η , ε π α ν α φ έ ρ ο υ ν

Κ α γ ια λ ή ο ι έ ν ν ο ιε ς σ υ γ κ ε κ ρ ιμ ε ν ο π ο ιο ύ ­

μ ια σ ε ιρ ά ε ρ ω τ η μ ά τ ω ν π ο υ τ ο ν α π α σ χ ό ­

ν τ α ι σ τ ο ν τ ο μ έ α τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς κ ρ ιτ ι­

λ η σ α ν σ ’ ο λ ό κ λ η ρ η τ η ν π ν ε υ μ α τ ικ ή τ ο υ

κ ή ς μ ε έ ν α τ ο λ μ η ρ ό ά ν ο ιγ μ α : «Τ ο π ρ ό ­

κ α ρ ιέ ρ α .

Σ χ έ σ ε ις

α νθ ρ ώ π ω ν,

ο ρ ισ μ ο ί

β λ η μ α τ ο υ Φ α σ ισ μ ο ύ » σ τ η μ ο ν τ έ ρ ν α λ ο ­

τ ω ν φ α ιν ο μ έ ν ω ν μ έ σ α α π ’ τ η ν ε π ισ τ ή μ η

γ ο τ ε χ ν ία κ α ι τ η ν α ν τ ιμ ε τ ώ π ισ ή τ ο υ α π ό

τ η ς σ κ έ ψ η ς , ο ρ ό λ ο ς τ ω ν θ ρ η σ κ ε ιώ ν , η

τ η ν κ ρ ιτ ικ ή δ ε ίχ ν ο ν τ α ς τ η ν α μ η χ α ν ία τ η ς

δ ο υ λ ε ία , η α γ ω γ ή τ ω ν α τ ό μ ω ν κ α ι π ο λ ­

τ ε λ ε υ τ α ία ς α π έ ν α ν τ ι σ ε σ υ γ γ ρ α φ ε ίς ή

λ έ ς ά λ λ ε ς σ υ ν ισ τ ώ σ ε ς σ η μ α τ ο δ ο τ ο ύ ν έ ­

έ ρ γ α π ο υ θ α χ α ρ α κ τ η ρ ίζ ο ν τ α ν φ α σ ισ τ ι­

ν α έ ρ γ ο , π ο υ σ υ γ κ λ ίν ε ι π ρ ο ς τ η θ έ σ η ό τ ι ο φ ω τ ισ μ ό ς ο κ ο ιν ω ­

κ ή ς κ λ ίσ η ς ή α π λ ά υ μ ν η τ ικ ά τ η ς ιδ ε ο λ ο ­ γ ία ς α υ τ ή ς . Ο Σ π ύ ρ ο ς Τ σ α κ ν ιά ς α κ ο ­ λ ο υ θ ε ί σ τ ο ν ίδ ιο τ ο μ έ α τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς π α ρ α γ ω γ ή ς μ ιλ ώ ν τ α ς γ ια « Τ ο σ τ ο ίχ η μ α το υ

μ ο ν τε ρ ν ισ μ ο ύ » ,

ενώ

ο

γ ο υ σ ό π ο υ λ ο ς ε ξ ε τ ά ζ ε ι τ ις

Κ.

Γεω ρ -

«Π αραθλά­

ν ικ ό ς έ χ ε ι π α ρ α χ ω ­

ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΑΛΕΒΙΤΣΗΣ Ο φωτισμός του ανθρώπου Δοκίμια της αιχμής Αθήνα, Εκδόσεις των Φίλων, 1996 Σελ. 257

ρήσει

έδ α φ ο ς

σ το

π ν ε υ μ α τ ικ ό σ κ ο τ ά δ ι, έ τσ ι π ου ό λ α ν α τ ε ί­ νο υ ν στη β α ρ β α ρ ό ­ τ η τ α . Τ α δ ο κ ίμ ια τ ο υ

σ ε ις τ ο υ μ ο ν τ ε ρ ν ισ μ ο ύ σ τ ο Ε λ λ η ν ικ ό θ έ ­ α τ ρ ο » κ ά ν ο ν τ α ς μ ια α ν α σ κ ό π η σ η π α λ α ι-

Μ α λ ε β ίτ σ η , σ ύ γ χ ρ ο ­

ό τ ε ρ ω ν (α ρ χ ώ ν τ ο υ α ιώ ν α ) έ ρ γ ω ν κ α ι ε ­

ν ο ι φ ιλ ο σ ο φ ικ ο ί π ύ ρ ­

π ικ ε ν τ ρ ώ ν ο ν τ α ς τ ο ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ο υ γ ια

γ ο ι,

τον

αναλύουν

σε

σ τ ο ιχ ε ίω ν

β ά θ ο ς ό λ ε ς τ ις π α ­

κ υ ρ ίω ς σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Β α σ ίλ η Ζ ιώ γ α . Ο

ρ α μ έ τρ ο υ ς, που με

Α λ έ ξ α ν δ ρ ο ς Α ρ γ υ ρ ίο υ ε π ίσ η ς α ν α φ έ ρ ε -

το ν ένα ή το ν άλλο

τ α ι σ τ ο ν « Μ ο ν τ ε ρ ν ισ μ ό σ τ η ν Ε λ λ η ν ικ ή

τρόπ ο

ε ν τ ο π ισ μ ό

ν ε ο τ ε ρ ικ ώ ν

ε υ δ ο κ ιμ ο ύ ν

λ ο γ ο τ ε χ ν ία : ο ι α φ ε τ η ρ ίε ς , ο ι α ρ χ έ ς κ α ι η

σ τ η ν α ν θ ρ ώ π ιν η

δ ιά ρ κ ε ιά τ ο υ » , ε ν ώ ο Σ ά β β α ς Κ ο ν τ α ρ ά -

π α ρ ξ η . Γ ι’ α υ τ ό , σ ί­

τ ο ς π ε ρ ν ά σ ε ά λ λ ο τ ο μ έ α α ν α λ ύ ο ν τα ς

γουρα,

τ ο ν « Α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ό κ α ι π ο λ ε ο δ ο μ ικ ό μ ο ­

σ π ά θ ε ια

ν τ ε ρ ν ισ μ ό :

ου το­

σ ή ς τ ο υ ς μ π ο ρεί να

π ία ς » . Τ έ λ ο ς , τ ο ν ε ικ α σ τ ικ ό χ ώ ρ ο κ α λ ύ ­

φ α ίν ε τ α ι α π λ ή υ π ό ­

οι

κ α κ ο τ ο π ιέ ς

μ ια ς

κάθε

ύ­

προ­

π ρ ο σ έ γ γ ι­

θ ε σ η , σ τ η ν ο υ σ ία ό ­

π τ ε ι ο Δ η μ ο σ θ έ ν η ς Κ ο κ κ ιν ίδ η ς μ ε θ έ μ α « Π ρ ιν κ α ι μ ε τ ά : τ ο π α ρ ά δ ε ιγ μ α κ α ι η σ ύ ­

μ ω ς ε μ π ε ρ ιέ χ ε ι κ ιν δ ύ ν ο υ ς - α ν δ ε ν έ ­

γ κ ρ ισ η

σ τ ις ε ικ α σ τ ικ έ ς τ έ χ ν ε ς » , ό π ο υ

χ ο υ μ ε τ η ν κ α τ ά λ λ η λ η κ α τ ά ρ τ ισ η - λ α θ ε ­

π ρ ο χ ω ρ ε ί κ α ι σ τ η ν α ν ά λ υ σ η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ­

μ έ ν ω ν ε ξ α γ ό μ ε ν ω ν π α ρ α λ ε ίψ ε ω ν ή π α ­

νου

ρ ε ρ μ η ν ε ιώ ν .

ζ ω γ ρ α φ ικ ο ύ

π ίν α κ α

του

A n s e lm

Χ ρ. Π α π α γεω ρ γίο υ

K ie fe r. Έ κ δ ο σ η ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α ε π ισ τ η ­ μ ο ν ικ ά , π α ρ ά τ ο γ ε γ ο ν ό ς π ω ς κ ά π ο ιε ς δ ια λ έ ξ ε ις σ υ ν ο δ ε ύ ο ν τ α ι α π ό π λ ο ύ σ ιε ς

Κ ε ιμ ε ν ικ έ ς δ ια σ τ ρ ω μ α τώ σ ε ις

υ π ο σ η μ ε ιώ σ ε ις κ α ι π α ρ α π ο μ π έ ς , ε ν ώ ά λ ­ Ο

λ ε ς ό χ ι. Θ α π ρ έπ ει, π ά ν τω ς , ν α π α ρ α τ η ­ ρ ή σ ε ι κ α ν ε ίς ό τ ι σ ε έ ν α ν τ έ τ ο ιο τ ό μ ο , α ­ κ ό μ η κ ι α ν κ ά π ο ιε ς ο μ ιλ ίε ς π ρ ο έ ρ χ ο ν τ α ι α π ό α π ο μ α γ ν η το φ ώ ν η σ η κ ι ό χ ι α π ό γ ρ α ­ π τ ό κ ε ίμ ε ν ο τ ω ν ο μ ιλ η τώ ν , α σ υ ν τ α ξ ίε ς κ α ι ε π α ν α λ ή ψ ε ις τ ο υ π ρ ο φ ο ρ ικ ο ύ λ ό γ ο υ δ ε ν θ α ’π ρ επ ε ν α τ υ π ώ ν ο ν τ α ι κ α θ ισ τ ώ ­ ν τ α ς τ α κ ε ίμ ε ν α δ ύ σ κ ο λ α α ν α γ ν ώ σ ιμ α .

Δ . Τ σ ατσ ο ύλης

ΣΤΕΦΑΝΟΣΡΟΖΑΝΗΣ Ερμηνευτικές Αναγνώσεις Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997 Σελ. 174

Σ τέφ α νος

Ρ ο ζά -

^ Με τ ις « Ε ρ μ η ν ε υ τ ικ έ ς Α να γνώ σεις>> ο λ ο κ λ η ρ ώ ν ε ι

,

^

ενα ν

, ,

κύκλο

------------------------------------------------ ν ε υ τ ικ ή ς

ερμη-

π ρ ο σ έ γ γ ι­

σ η ς τ ω ν λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ώ ν κ ε ιμ έ ν ω ν π ο υ ά ρ ­ χ ισ ε μ ε τ ο έ ρ γ ο «Η Ε ρ μ η ν ε υ τ ικ ή ω ς Π ρ ά ­ ξη κ α ι Θ εώ ρ ησ η» , που κ υ κ λ ο φ ο ρ ε ί από τ ις

ίδ ιε ς ε κ δ ό σ ε ις . Τ α κ ε ίμ ε ν α

και οι

σ υ γ γ ρ α φ ε ίς π ο υ π λ η σ ιά ζ ε ι ο Ρ ο ζ ά ν η ς ε ­

Τ ο φ ω ς κα ι τ ο σ κ ό το ς

κ τ ε ίν ο ν τ α ι σ ε έ ν α ε υ ρ ύ φ ά σ μ α τ η ς λ ο γ ο ­ τ ε χ ν ία ς , α π ό τ ο ν Δ η μ ή τ ρ η Χ α τ ζ ή ω ς τ ο ν

Ο ι δ υ ν α μ ικ έ ς α π ό ψ ε ις τ ο υ φ ιλ ο σ ο φ ικ ο ύ

Μ ίλ τ ο Σ α χ τ ο ύ ρ η

ο ίσ τ ρ ο υ , σ τ ο κ ύ κ ν ε ιο ά σ μ α τ ο υ σ τ ο χ α ­

Κ άλβο ω ς το ν

0 © (!>

κα ι από τ ο ν Α νδ ρ έα Ν ίκ ο

Εγγονόπ ουλο. Ο

σ υ γ γ ρ α φ έ α ς δ ια θ λ ά π ο λ υ π ρ ισ μ α τ ικ ά τ ο

θ ώ ν ο ν τ α ι. Τ έ τ ο ιο υ ς δ ρ ό μ ο υ ς α ν ο ίγ ε ι η

σ ώ μ α τ ο υ υπ ό ε ξ έ τ α σ η έ ρ γ ο υ έ τσ ι ώ σ τε

Α μ ε ρ ικ α ν ίδ α ε κ π α ιδ ε υ τ ικ ό ς Π έ γ κ υ Κ έ ι μ ε

ν α π ρ ο κ ύ π τ ο υ ν π ρ ω τ ό τ υ π α ε ρ μ η ν ε υ τ ικ ά

α υ τ ό τ ο β ιβ λ ίο τ η ς -

προσ αρμοσμένο

σ χ ή μ α τ α π ο υ β α σ ίζ ο ν τ α ι σ υ χ ν ά σ τ η « χ η ­

σ τ η ν ε λ λ η ν ικ ή π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η τ α α π ό τ η

μ ικ ή σ υ γ γ έ ν ε ια » τ ω ν κ ε ιμ έ ν ω ν . Ιδ ια ίτ ε ρ ο

μ ε τ α φ ρ ά σ τ ρ ια - π ο υ α π ε υ θ ύ ν ε τ α ι σ ε γ ο ­

ε ν δ ια φ έ ρ ο ν π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι τ ο π ρ ώ τ ο κ ε ί­

ν ε ίς κ α ι δ α σ κ ά λ ο υ ς κ α ι π ε ρ ιέ χ ε ι α σ κ ή -

μ ε ν ο μ ε τ ίτ λ ο « L a C o n d itio n P o e tiq u e » , ό ­

σ ε ις -π α ιχ ν ίδ ια , π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο , γ ια π α ιδ ιά

(«η πά­ λη μ ε τ ις λ έ ξ ε ις κ α ι τα νοήματα»), τ ο υ Λ υ κ ια ρ δ ό π ο υ λ ο υ («η ποίηση σ ε ξερνάει»), τ ο υ Λ ε ο ν τ ά ρ η («σελίδες στο κενό γυρνούν και τρίζουν»), τ ο υ H o ld e rlin («τι χρησιμεύουν οι ποιητές σ ε έναν στερημέ­ νο αιώνα») ε ξ ε ρ ε υ ν ά τ ο α δ ιέ ξ ο δ ο τ η ς π ο υ δ ια μ έ σ ο υ σ τ ίχ ω ν τ ο υ Έ λ ιο τ

α π ό τ ο υ Ν η π ια γ ω γ ε ίο υ έ ω ς κ α ι τ η ς Τ ρ ί­ τ η ς τ ά ξ η ς τ ο υ Δ η μ ο τ ικ ο ύ . Τ α π α ιχ ν ίδ ια , 8 3 τ ο ν α ρ ιθ μ ό , μ ε π ά ν ω α ­ π ό 2 0 0 σ χ έ δ ια , ε ίν α ι δ ια σ κ ε δ α σ τ ικ ά , τ α π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ α κ ρ α τ ο ύ ν ε λ ά χ ισ τ ο χ ρ ό ν ο κ α ι α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τ η σ κ έ ψ η κ α ι τ η ν κ ίν η ­ ση, σ τη ν α νά γνω σ η κα ι τη γ ρ α φ ή , τ α μ α ­

π ο ίη σ η ς μ π ρ ο σ τ ά σ τ ο ν ίδ ιο τ η ς τ ο ν ε ­

θ η μ α τ ικ ά , σ τ ις φ υ σ ικ έ ς κ α ι κ ο ιν ω ν κ έ ς ε ­

α υ τ ό , τ ο ν τ ρ ό μ ο τ η ς μ π ρ ο σ τ ά σ τ ο ίδ ιο

π ισ τ ή μ ε ς . Π ε ρ ιέ χ ο ν τ α ι ε π ίσ η ς ο δ η γ ίε ς

τ η ς τ ο μέλλον.

γ ια τ ο υ ς δ α σ κ ά λ ο υ ς . Α . Σ τ α μ ά τη ς

Θ α λ έ γ α μ ε ό τ ι π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια έ ν α δ η μ ι­

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

λ η λ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιη μ έ ν ο κ α ι π ρ ο σ α ρ μ ο ­

ο υ ρ γ ικ ό έ ρ γ ο , τ ο ο π ο ίο μ π ο ρ ε ί, κ α τ ά λ ­ σ μ έ ν ο β έ β α ια σ τ ις ιδ ια ίτ ε ρ ε ς σ υ ν θ ή κ ε ς , ν α λ ύ σ ε ι π ο λλά δ ύ σ κ ο λ α ζη τή μ α τα και μ έσ α κα ι έξω από τ η ν τ ά ξ η .

Μ ά θ η σ η μ ε π αιχ νίδ ι Τ ο π ό σ ο ε ίν α ι ε υ κ ο ­ λ ό τ ε ρ η , ο υ σ ια σ τ ικ ό ­ τ ε ρ η κ α ι π α ιδ α γ ω γ ι­ κότερη

η

μάθηση

μ έ σ ω τ ο υ π α ιχ ν ιδ ιο ύ

ΠΕΓΚΥΚΕΪ Τα παιχνίδια του έξυπνου μαθητή Μτφρ.: Μ. Ζαχαριάδου Αθήνα, Ποταμός, 1997 Σελ.276

Α ίτια τ η ς μ α θ η τ ικ ή ς δ ια ρ ρ ο ή ς Η ε ν ν ιά χ ρ ο ν η υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ή ε κ π α ίδ ε υ σ η ε ίν α ι θ ε σ π ισ μ έ ν η κ ι α π ό τ ο σ ύ ν τ α γ μ α .

ε ίν α ι γ ν ω σ τ ό . Α λ λ ά

Π έ ρ α ό μ ω ς α π ό τ ο ό τ ι δ ε ν π ρ α γ μ α τ ο π ο ι­

και το πόσο δ ύσ κο­

ε ίτ α ι - κ ι ο ι λ ό γ ο ι ε ίν α ι π ο λ λ ο ί - , α π ο δ ε ι-

λ ο ε ίν α ι α υ τ ή η π ρ ό ­ τα σ η

να

βρ ει δ ρ ό ­

κ ν ύ ε τ α ι ό τ ι ε ίν α ι έ ν α π ο λ ύ μ ο ρ φ ο π ρ ό ­ β λ η μ α π ο υ γ ια τ η λ ύ σ η τ ο υ α π α ιτ ο ύ ν τ α ι

μ ο υ ς ώ σ τε ν α ε φ α ρ ­

σ ύ ντονες

μ ό ζετα ι μ ε τ α σ η μ ε­

π ο υ μ ε τ έ χ ο υ ν σ τ η ν π α ιδ ε υ τ ικ ή δ ια δ ικ α ­

ρ ιν ά δ ε δ ο μ έ ν α τ ο υ

σ ία κ α ι π ά ν ω α π ’ ό λ α π ο λ ιτ ικ ή β ο ύ λ η σ η ,

π ρ ο σ π ά θ ε ιε ς

π α ρ α γ ό ν τω ν

ε κ π α ιδ ε υ τ ικ ο ύ

η ο π ο ία θ α θ έ τ ε ι τ ο υ ς α π α ρ α ίτ η τ ο υ ς μ η ­

σ υ σ τ ή μ α τ ο ς ε π ίσ η ς

χ α ν ισ μ ο ύ ς

γ ια

μ ια

δ ια δ ικ α σ ία

άμ­

ε ίν α ι γ ν ω σ τ ό . Δ ε ν θ α

β λ υ ν σ η ς τ ω ν α ιτ ίω ν π ο υ ε υ θ ύ ν ο ν τ α ι γ ια

αναλύσ ουμε

εδώ

τ α π ο σ ο σ τ ά δ ια ρ ρ ο ή ς τ ω ν μ α θ η τ ώ ν α π ό

β έ β α ια τ ο υ ς λ ό γ ο υ ς

τ ο Δ η μ ο τ ικ ό π ρ ο ς τ ο Γ υ μ ν ά σ ιο , α λ λ ά κ α ι

ο ύ τε και θα προσ π α­

α π ό τ ά ξ η σ ε τ ά ξ η σ τ ο Γ υ μ ν ά σ ιο . Γ ια τ ί, κ ι

θήσουμε να βρούμε

ό π ω ς η σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν η έ ρ ε υ ν α τ ο α π ο δ ε ι-

τ ις α ιτ ίε ς . Π ο λ ύ δ ε

κ ν ύ ε ι, η ε ν ν ιά χ ρ ο ν η ε κ π α ίδ ε υ σ η , μ ε τ ο ν

π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο

τ ρ ό π ο π ο υ α σ κ ε ίτ α ι, σ ή μ ε ρ α , ε υ ν ο ε ί μ ό -

να

α­

ναλύ σ ο υ με το γεγ ο ν ό ς ό τι αν δ εν α λλά ­

_____________________

νο

τα

π α ιδ ιά

τω ν

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Κ.ΒΟΥΪΔΑΣΚΗΣ Δικαίωμα ή υποχρέωση

π ρ ο ν ο μ ιο ύ χ ω ν σ τ ρ ω μ ά τ ω ν , γ ια τ α

κ α ι μ ε τ ις σ η μ ε ρ ιν έ ς σ υ ν θ ή κ ε ς π ο λ λ ά

Σελ.312

τ ε λ ε ί δ ικ α ίω μ α . Γ ια

μ π ο ρ ο ύ ν ν α γ ίν ο υ ν α ρ κ ε ί ο ε κ π α ιδ ε υ τ ι­

---------------------------------------------------

τ α π α ιδ ιά ό μ ω ς τ ω ν

ξ ε ι ρ ιζ ικ ά η ιδ ε ο λ ο γ ία τ η ς ε κ π α ίδ ε υ σ η ς , τ ίπ ο τ ε τ ο ο υ σ ια σ τ ικ ό δ ε ν γ ίν ε τ α ι. Ε κ ε ίν ο

«π ».

π ά ν τ ω ς π ο υ έ χ ο υ μ ε ν α π ο ύ μ ε ε ίν α ι ό τ ι

κ ό ς ν α β ρ ίσ κ ε ι, κ α ι α ρ κ ε τ ο ί β ρ ίσ κ ο υ ν ,

κ α τ ώ τ ε ρ ω ν ο ικ ο ν ο μ ικ ώ ν τ ά ξ ε ω ν α π ο τ ε ­

δ ιό δ ο υ ς μ έ σ α α π ό τ α α δ ιέ ξ ο δ α π ο υ ο ρ ­

λ ε ί κ α τ α ν α γ κ α σ τ ικ ή υ π ο χ ρ έ ω σ η !

Η έ ρ ε υ ν α , π ο υ έ γ ιν ε σ τ α Γ υ μ ν ά σ ια τ ο υ

Ν ε ο ελ λ η ν ικ ό Σ χ ο λ ε ίο

Ν ομ ο ύ Ρ εθ ύμ νη ς, σ το π ρ ώ το μ έ ρ ο ς α ναφ έ ρ ε τ α ι σ ε ισ τ ο ρ ικ ά σ τ ο ιχ ε ία γ ια τ η ν υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ή ε κ π α ίδ ε υ σ η κ α ι τ η μ α θ η τ ι­ κ ή δ ια ρ ρ ο ή , θ έ τ ε ι τ ο υ ς σ τ ό χ ο υ ς κ α ι τ η μ ε θ ο δ ο λ ο γ ία κ α ι π ρ ο σ ε γ γ ίζ ε ι κ ο ιν ω ν ιο ­ λ ο γ ικ ά α υ τ ό τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο κ α τ ά π ε ρ ιο χ ή

ANNAKONTONH Το Νεοελληνικό Σχολείο και ο πολιτικός ρόλος των παιδαγωγικών συστημάτων Αθήνα, Κριτική, 1997 Σελ.272

Τ ο β ιβ λ ίο ε ξ ε τ ά ζ ε ι τ ο ν ε ο ε λ λ η ν ικ ό σ χ ο λ ε ίο ω ς μ η χ α ν ισ μ ό μ ε τ α ­ β ίβ α σ η ς γ ν ώ σ η ς κ α ι ε π ιβ ο λ ή ς

ε ξ ο υ σ ία ς

τ ο υ σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο υ Ν ο μ ο ύ . Σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο

κ α ι τ ις π α ιδ α γ ω γ ικ έ ς

μ έ ρ ο ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ α α ίτ ια α υ τ ο ύ τ ο υ

α ν τ ιλ ή ψ ε ις κ α ι π ρ α ­

π ρ ο β λ ή μ α τ ο ς ( ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ό π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν ,

κ τ ικ έ ς γ ια τ η ν α να π α ­

ε π ά γ γ ε λ μ α -μ ό ρ φ ω σ η

γ ο ν έ ω ν , επ ίδ ο σ η

ρ αγω γή τω ν σχέσε­

μ α θ η τ ώ ν σ ε δ η μ ο τ ικ ό κ α ι Γ υ μ ν ά σ ιο κ .ά .).

ω ν κ υ ρ ια ρ χ ία ς κ α τ ά

Ε ίν α ι έ ν α σ η μ α ν τ ικ ό β ιβ λ ίο π ο υ ό χ ι μ ό ν ο

τ η δ ιά ρ κ ε ια τ η ς ε κ α ­

σ υ μ β ά λ λ ε ι τ α μ έ γ ισ τ α σ τ η ν π α ιδ α γ ω γ ικ ή

τ ο ν τ α ε τ ία ς

1828-

ε π ισ τ ή μ η , α λ λ ά κ α ι γ ίν ε τ α ι α φ ο ρ μ ή γ ια

1928.

ο υ σ ια σ τ ικ ή σ υ ν ε ιδ η τ ο π ο ίη σ η α υ τ ο ύ τ ο υ

Η μ ελέτη τ η ς Άννας

τ ε ρ ά σ τ ιο υ

π ρ ο β λή μ α το ς

από

όλους

Κ ο ν το ν ή

τ ο υ ς υ π ε ύ θ υ ν ο υ ς π α ρ ά γ ο ν τ ε ς ...

σ τρ έφ ετα ι

γ ύ ρ ω από τ η δομή

Γ. Π α π α δ ά το ς

και το

κ λ α σ ικ ισ τικ ό

π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο τ η ς ε λ ­

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ

λ η ν ικ ή ς δευ σ η ς, τα

Νηπιαγωγείο

ε κ π α ί­ καθώ ς

και

π α ιδ α γ ω γ ικ ά

σ υ σ τ ή μ α τ α τ η ς α λ λ η λ ο δ ιδ α κ τ ικ ή ς μ ε θ ό ­ δ ο υ , τ ο υ ε ρ β α ρ τ ια ν ο ύ σ υ σ τ ή μ α τ ο ς κα ι

Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια

ένα

π ολύ

με­

χ ρ ή σ ιμ ο

θ ο δ ο λ ο γ ικ ό

■

τ ο υ σ χ ο λ ε ίο υ ε ρ γ α σ ία ς , π ο υ λ ε ιτ ο ύ ρ γ η ­

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΤΣΟΛΑΚΗ Παιδαγωγικό υλικό για το Νηπιαγωγείο-Προμαθηματικά Αθήνα, Καστανιώτης, 1997 Σελ. 224

ε γ χ ε ι-

,

ρ ΐδ ίο , ΤΟ ΟΠΟΙΟ π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι τ α π α ιδ α γ ω γ ικ ά μ έ σ α κ α ι τ ις

------------------------------------------------

σ α ν μ ε σ κο π ό τ η ν π ε ιθ α ρ χ η μ έ ν η σ υ μ π ε ρ ι­ φ ο ρ ά κ α ι τ η ν κ α θ υ π ό τ α ξ η τ η ς π α ιδ ικ ή ς κ α ι ε φ η β ικ ή ς η λ ικ ία ς σ τ ις α π α ιτ ή σ ε ις τ η ς « ε θ ν ικ ή ς α γ ω γ ή ς » , σ τ η β ά σ η ε ν ό ς ε λ λ η ν ι­ σ μ ο ύ , ο ο π ο ίο ς α υ τ ο α ν α π α ρ ά γ ε τ α ι α ν ε ­

δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι

ξ ά ρ τ η τ α α π ό ο ικ ο ν ο μ ικ ο -κ ο ιν ω ν ικ ές σ χ έ ­

γ ια τ η ν κ α τ ά κ τ η σ η τ ω ν π ρ ο μ α θ η μ α τ ι-

σ ε ις , π α ρ α β λ έ π ο ν τα ς τ η ν α ν α γ κ α ιό τ η τ α

κ ώ ν ε ν ν ο ιώ ν σ τ ο ν η π ια γ ω γ ε ίο .

μ ε τ ά δ ο σ η ς τ η ς ο ικ ο ν ο μ ικ ά χ ρ ή σ ιμ η ς γ ν ώ ­

Τ ο π ρ ώ το μ έ ρ ο ς κ α τα γ ρ ά φ ει τ η θέσ η

σ η ς κ α ι α φ ή ν ο ν τ α ς η μ ιτ ε λ έ ς τ ο έ ρ γ ο α ν α ­

τ ω ν μ α θ η μ α τ ικ ώ ν σ ή μ ε ρ α , τ ις π ρ ο ϋ π ο ­

π α ρ α γ ω γ ή ς τ ο υ α σ τικ ο ύ -κ α π ιτ α λ ισ τ ικ ο ύ

θ έ σ ε ις γ ι α μ ια ε π ιτ υ χ η μ έ ν η δ ιδ α σ κ α λ ία ,

σ υ σ τή μ α τ ο ς .

τ ο π ρ ό γ ρ α μ μ α π ο υ ε φ α ρ μ ό ζ ε τ α ι, τ η ν ε ί ­

Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ια ιδ ια ίτ ε ρ α κ α τ α τ ο π ισ τικ ή

σ ο δ ο τ ο υ Η /Υ σ τ ο ν η π ια γ ω γ ε ίο , τ ο υ λ ι­

κ α ι α ξ ιό π ισ τη μ ε λ έ τ η , π ο υ σ τ η ρ ίζ ε τ α ι σ ε

κ ό τ η ς γ ω ν ιά ς α ρ ίθ μ η σ η ς . Τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο

π η γ έ ς τ η ς ν ε ο ε λ λ η ν ικ ή ς ε κ π α ίδ ε υ σ η ς , τ ις

μ έ ρ ο ς π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι τ ο

ο π ο ίε ς κ α ι α ξ ιο π ο ιε ί σ ε μ ε γ ά λ ο β α θ μ ό , ώ ­

π α ιδ α γ ω γ ώ ν A g a z z i,

υ λ ικ ό

(F ro e b e l,

D e c ro ly ,

μεγάλω ν

M o n te s s o ri,

σ τ ε ν α γ ίν ε τ α ι χ ρ ή σ ιμ η γ ια ό σ ο υ ς ε ν δ ια φ έ -

A u d e m a rs -L e fe n d e l,

ρ ο ν τ α ι ν α μ ά θ ο υ ν γ ια τ ις ο ικ ο ν ο μ ικ ο -κ ο ι-

P a u li, C u is e n a ire ). T o τ ρ ί τ ο μ έ ρ ο ς π ε ρ ι­

ν ω ν ικ έ ς κ α τ α β ο λ έ ς τ η ς ε κ π α ίδ ε υ σ ή ς μ α ς .

λ α μ β ά ν ε ι δ ρ α σ τ η ρ ιό τ η τ ε ς

που

καλύ­

Κ .Δ . Μ α λα φ ά ν τη ς

π τ ο υ ν τ η ν ε ξ έ λ ιξ η τ η ς δ ιδ α σ κ α λ ία ς α π ό τ η ν α ρ χ ή έ ω ς τ ο τ έ λ ο ς τ η ς σ χ ο λ ικ ή ς

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

χ ρ ο ν ιά ς . Τ ο β ιβ λ ίο ε ίν α ι χ ρ ή σ ιμ ο σ ε γ ο ν ε ίς , ν η ­ π ια γ ω γ ο ύ ς , φ ο ιτ η τ έ ς τ ω ν π α ιδ α γ ω γ ι­ κώ ν τ μ η μ ά τω ν , δ α σ κ ά λ ο υ ς , ε μ ψ υ χ ω τές θ ε α τ ρ ικ ο ύ π α ιχ ν ιδ ιο ύ κ.ά .

Κ .Δ . Μ α λα φ ά ν τη ς

Για τ ο σ η μ είο Η σ τ α δ ια κ ή μ ε τ ά φ ρ α σ η τ ω ν έ ρ γ ω ν τ ο υ Γ ά λ λ ο υ φ ιλ ο σ ό φ ο υ κ α ι ε ισ η γ η τ ή τ ο υ απο-

δ ο μ ισ μ ο ύ Ζ α κ Ν τ ε ρ ιν τ ά δ ε ν μ π ο ρ ε ί π α ρ ά

ζετα ι με τρό π ο εύπ λασ το κα ι ό χ ι δ ρ ο μ ο ­

ν α α π ο τ ε λ ε ί σ η μ α ν τ ικ ό β ιβ λ ιο γ ρ α φ ικ ό γ ε ­

λ ο γ η μ έ ν ο α π ό κ α χ ε ξ ίε ς - ε π ισ τ η μ ο ν ικ έ ς

γ ο ν ό ς . Ά λ λ ω σ τε, ο Ν τ ε ρ ιν τ ά έ χ ε ι τ ύ χ ε ι, ή ­ δη,

θ ε τ ικ ή ς

ή ά λ λ ε ς - τ ο υ π α ρ ελ θ ό ν το ς. Σ το ν τό μ ο

υπ οδο­

χ ή ς σ την Ε λλά δα χ ά ­ ρ η κ α ι σ τ ο υ ς ά ξ ιο υ ς μ ετα φ ρ α σ τές

του,

α λ λ ά κ α ι ε ισ η γ η τ έ ς

δ η μ ο σ ιε ύ ο υ ν τ ις ε ισ η γ ή σ ε ις τ ο υ ς τ ρ ιά ­

ΖΑΚ ΝΤΕΡΙΝΤΑ Η φωνή και το φαινόμενο Μτφρ.: Κωστής Παπαγιώργης Αθήνα, Ολκός/Μικρή Άρκτος, 1997 Σελ. 168

ν τ α ε π ισ τ ή μ ο ν ε ς π ο υ α σ χ ο λ ο ύ ν τ α ι μ ε τ ις ψ υ χ ικ έ ς κ α ι ψ υ χ ο λ ο γ ικ έ ς π α ρ α μ έ τ ρ ο υ ς τ η ς α ν θ ρ ώ π ιν η ς σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ά ς , ε ν ώ τ ο σ υ ν έ δ ρ ιο σ υ μ π ίπ τ ε ι μ ε τ α δ ύ ο χ ρ ό ν ια

τ ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ σ τ ις ε ­

λ ε ιτ ο υ ρ γ ία ς τ ο υ τ μ ή μ α τ ο ς ψ υ χ ο λ ο γ ία ς

π ισ κ έ ψ ε ις

σ τ ο Π ά ν τ ε ιο Π α ν ε π ισ τ ή μ ιο .

του

σ τη

χ ώ ρ α μ α ς . Τ ο π α ρ ό ν β ιβ λ ίο δ η μ ο σ ιε ύ τ η κ ε

X. Π α π α γεω ρ γίο υ

τ ο 1967 κ α ι α π ο τ ε λ ε ί μ ια κ ρ ιτ ικ ή σ τ η φ α ι­ ν ο μ ε ν ο λ ο γ ία τ ο υ Χ ο ύ σ ε ρ λ σ χ ε τ ικ ά μ ε τ ο θ έ μ α τ ο υ σ η μ ε ίο υ . Φ ιλ ο σ ο φ ικ ό ς π ρ ο β λ η ­ μ α τ ισ μ ό ς γ ύ ρ ω α π ό τ η χ ο υ σ ερ λ ια ν ή θ ε ω ­

Τρ ίγω να και δ ια φ ο ρ ο π ο ιη μ έν ο ς ε α υ τ ό ς

ρ ία τ η ς σ η μ α σ ία ς , τ ο ν φ ω ν ο κ εν τ ρ ισ μ ό τ η ς μ ε τα φ υ σ ικ ή ς , τ η γ ν ω σ τή α ντ ιπ α ρ ά θ ε σ η μ ε τ η «σ υνθή κη» τ η ς γ ρ α φ ή ς . Έ ν α β ιβ λ ίο τ ο υ Ν τ ε ρ ιν τ ά π ο υ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί σ υ μ π λη ρ ω ­ μ α τ ικ ά μ ε τ α δ ύ ο ά λ λ α β α σ ικ ά τ ο υ έ ρ γ α « Π ε ρ ί Γ ρ α μ μ α τ ο λ ο γ ία ς » κ α ι «Η γ ρ α φ ή κ α ι η δ ια φ ο ρ ά » . Σ ε ε π ιμ ελ η μ έ ν η έ κ δ ο σ η κα ι τ η ν α ξ ιό π ισ τη μ ε τά φ ρ α σ η τ ο υ Κ ω σ τή Π α-

MURRAY BOWEN Τρίγωνα στην οικογένεια Μτφρ.:ΈμμυΓκίκα ΜπιάνκαΛεβή Επιμέλεια-Εισαγωγή: Κόπα Χαραλαμπάκη Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1996 Σελ. 142

π α γ ιώ ρ γ η .

Γ ια τ ο ν Α μ ε ρ ικ α ν ό ψ υχα να λυτή

και

ψ υ χ ία τ ρ ο Μ. Μ π. ο ι τ ρ ιγ ω ν ικ έ ς σ χ έ σ ε ις σ τη ν

ο ικ ο γ έ ν ε ια

π ροσ λαμβάνουν π ο ικ ίλ ε ς μ ο ρ φ έ ς , α ­ φ ο ύ ο τ ρ ίτ ο ς μ π ο ­

Δ . Τ σ α τσ ο ύ λη ς

ρ ε ί ν α ε ίν α ι τ ο π α ιδ ί το υ ζεύγους ή ο ε ­ ρ α σ τής ή τα π εθε­

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ

ρ ικ ά , α λ λ ά κ α ι ο π ο ι­ ο σ δ ή π ο τε α π ο τε λ ε ί

Ε υρ ύ φ ά σ μ α θ εμ ά τω ν

τ ο α ν τ ικ ε ίμ ε ν ο τ ο υ λόγο υ

μ ετα ξύ τω ν

Κ α λ ύ π το ν τα ς έ ν α ε υ ρ ύ φ ά σ μ α θ ε μ ά τω ν

δύο

π ο υ ά π τ ο ν τα ι τ η ς ψ υ χ ο λ ο γ ία ς , τ η ς ε π α ­

Έ τ σ ι, τ ο ά γ χ ο ς μ ε ­

φ ή ς τ η ς μ ε τ η ν κ ο ιν ω ν ία , τ η ν π α ιδ ε ία , τ α

ταξύ

μέσ α

την

ζεύ γ ο υ ς μπ ο ρεί να

ψ υ χ ια τρ ικ ή , τ ο σ υ ν έ δ ρ ιο τ ω ν ψ υ χ ο λ ό ­

β ρ ίσ κ ε ι δ ιέ ξ ο δ ο μ ε

μ α ζ ικ ή ς

ενημ έρω σ ης

και

την

γ ω ν κ α ι ψ υ χ ιά τρ ω ν , ά φ η σ ε , π έ ρ α α π ’ τ ο ν

σ υ ν ο μ ιλ η τ ώ ν . το υ

α ρ χ ικ ο ύ

εμπ λοκή

στο

π α ρ ό ν τ α τ ό μ ο , κ α ι μ ια υ π ό σ χ εσ η γ ια τ ο

λ ό γ ο τ ο υ ς ε ν ό ς τ ρ ί­

μ έ λ λ ο ν : Τ η ν α ν ά γ κ η σ υ σ τ η μ α τ ικ ό τ ε ρ η ς

τ ο υ που, ό σ ο α υ ξ ά ν ε ι η έν τα σ η μ ετα ξύ

μ ε λ έ τ η ς κ α ι έ ρ ε υ ν α ς γ ύ ρ ω α π ' α υ τ έ ς τ ις

τ ο υ ς , μ π ο ρ ε ί ο τ ρ ίτ ο ς ν α α π ο τ ε λ έ σ ε ι τ ο

ε ν δ ε ίξ ε ις , β ά σ ε ι τ ω ν

σ ύμμαχο το υ εν ό ς από το υ ς δύο. Ακόμη

ο π ο ίω ν

β γ α ίν ο υ ν

σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τα

και

π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ι

α­

ν α λ ύ σ ε ις ,

να

ώ σ τε

υ π ά ρ ξ ε ι β ε λ τιω μ έ ν η

Η ψυχολογία στην Ελλάδα σήμερα Από ένα συνέδριο στο Πάντειο Πανεπιστήμιο 19-20 Matou 1994 Επιμέλεια: Φωτεινή Τσαλίκογλου Αθήνα, Πλέθρον, 1996 Σελ. 341

σ’

ε π ίπ εδ ο

κ τ η ρ ισ τ ε ί μ η χ α ν ισ μ ό ς τ ρ ιγ ω ν ο π ο ίη σ η ς . Ο σ υ γγρ α φ έα ς, ένα ς από το υ ς θεμ ε­ λ ιω τ έ ς

τη ς

ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ή ς

θ ε ρ α π ε ία ς

κ α ι θ ε ρ α π ε ία ς ζ ε ύ γ ο υ ς , ε μ μ έ ν ε ι σ τ η ν α ­ ν ά γ κ η τ ο υ α τ ό μ ο υ ν α έ χ ε ι τ η ν ικ α ν ό τ η τ α

π ρ ο σ φ ο ρ ά τ η ς επ ισ τή μ η ς

κ α ι τ ο κ ο υ τ σ ο μ π ο λ ιό μ π ο ρ ε ί ν α χ α ρ α ­

α ν θ ρ ω π ο λ ο γ ικ ώ ν

ν α φ τ ιά χ ν ε ι σ χ έ σ ε ις « π ρ ό σ ω π ο μ ε π ρ ό ­

σ χ έ σ ε ω ν . Κ α ι, επ ιπ λ έο ν , ν α υ π ά ρ ξ ε ι μ έ ­

σω π ο »,

ρ ιμ ν α α π ό κ ά θ ε κ α τ ε ύ θ υ ν σ η π ρ ο ς μ ια

σ θ η μ α τ ικ ά α π ό τ ο ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ό π ε ρ ι­

κ ο ιν ω ν ικ ο ύ χ α ρ α κ τ ή ρ α α ξ ιο λ ό γ η σ η κ α ι

β ά λ λ ο ν , δ ια τ η ρ ώ ν τ α ς ό μ ω ς κ α ι τ η ν ε π α ­

α π ο σ τ α σ ιο π ο ιο ύ μ ε ν ο

σ υ ν α ι­

σ υ ν ε κ τ ίμ η σ η τ ω ν δ ε δ ο μ έ ν ω ν , π ρ ο κ ε ιμ έ -

φ ή κ α ι α μ ε σ ό τ η τ α μ ε τ η ν ο μ ά δ α . Τ ο β ι­

ν ο υ η ψ υ χ ικ ή δ ια τ α ρ α χ ή ν α α ν τ ιμ ετ ω π ί-

β λ ίο κ α ι η μ ε τ ά φ ρ α σ ή τ ο υ σ τ α ε λ λ η ν ικ ά

έ χ ε ι τ η δ ικ ή τ ο υ ιδ ια ίτ ε ρ η ισ τ ο ρ ία π ο υ

π ιχ ε ιρ ε ί ν α δ ιε ισ δ ύ σ ε ι σ τ ο ν π υ ρ ή ν α μ ια ς

α ν α δ ύ θ η κ ε μ ετα ξύ τω ν μελώ ν τ η ς Μ ο ­

ε μ π ε ιρ ία ς τ α υ τ ό χ ρ ο ν α θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ή ς κ α ι

νάδας

ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ή ς

θ ε ρ α π ε ία ς

το υ

Ψ υ χ ια τ ρ ικ ο ύ Ν ο σ ο κ ο μ ε ίο υ Α τ τ ικ ή ς .

ε ρ ω τ ικ ή ς » , κ α ι τ ο ύ τ ο τ ο π ρ α γ μ α τ ώ ν ε ι ε ­ ξ ε τ ά ζ ο ν τ α ς τ ις μ ο ρ φ έ ς τ ο υ Έ ρ ω τ α κ α ι τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς , ό π ω ς α υ τ έ ς π α ρ ο υ σ ιά ­

Δ. Τσ ατσ ο ύ λης

ζ ο ν τ α ι α φ ε ν ό ς μ έ σ α α π ά τ η ν κ ο σ μ ο γ ο ν ία τ ο υ Η σ ιό δ ο υ κ α ι α φ ε τ έ ρ ο υ μ έ σ ω τ ω ν ά λ ­

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ

λ ω ν π α ρ α δ ό σ ε ω ν . Μ ια π ρ ώ τ η π ρ ο σ έ γ γ ι­ σ η τ ω ν δ ύ ο α υ τ ώ ν μ υ θ ο λ ο γ ικ ώ ν σ ω μ ά ­ τ ω ν δ ε ίχ ν ε ι μ ια δ ια φ ο ρ ε τ ικ ή α ν τ ιμ ε τ ώ π ι­

Γ έν ν η σ η και υπ ό σ τα σ η το υ Θ ε ίο υ Β ρ έ φ ο υ ς

ση

ως προς τη

γέννησ η

Έ ρ ω τα

και

Α φ ρ ο δ ίτ η ς , α λ λ ά κ α ι ω ς π ρ ο ς τ ις ιδ ιό τ η ­ τ ε ς π ο υ τ ο υ ς α π ο δ ίδ ο ν τ α ν . Ο σ υ γ γ ρ α ­

Σ τ η σ ε ιρ ά τ ω ν σ ύ -

ντομων κώ»

εκλαϊκευτι-

φ έ α ς , ω σ τό σ ο , α π ο δ ε ικ ν ύ ε ι π ω ς ο ι δ υ ο παναγήςλεκατςας

μονογραφών

του

Π αναγή

Λ εκα-

τσ ά

(1 9 1 1 -1 9 7 0 ), ε -

ν ό ς έ ν τ ιμ ο υ μ ε λ ε τ η -

μ υ θ ο λ ο γ ικ έ ς

π α ρ α δ ό σ ε ις

Αθήνα, Καστανιώτης, 1996 Σελ 69 --------------------------------------------

π ρ ο ε κ τά σ ε ις , ε ν τ ά σ σ ε τ α ι

κ α ι τ ο π α ρ ό ν δ ο κ ίμ ιο . Α ν τ ικ ε ίμ ε ν ο έ χ ε ι τ η ν εξέτα σ η το υ

« Θ είο υ

Β ρ έφ ο υ ς» ,

όπ ω ς

α υ τ ό σ υ ν α ν τ ά τ α ι τ ό σ ο σ τ η ν α ρ χ α ία Ε λ λ ά ­ δ α (Ζ ευ ς , Δ ιό ν υ σ ο ς , Σ ω σ ίπ ο λ ις κ,λπ.) ό σ ο κ α ι σ τ ις μ υ θ ο λ ο γ ίε ς ά λ λ ω ν λα ώ ν, φ θ ά ν ο ντα ς

λ ε ι­

μ α τ ικ ά , α φ ο ύ η μ ε ν η σ ιό δ ε ια α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ η ν ύ π α ρ ξ η τ ο υ Έ ρ ω τ α κ α ι τ η ς Α φ ρ ο δ ί­ τ η ς π ρ ιν α π ό τ η ν ο λ ο κ λ ή ρ ω σ η , μ ε τ η ν ε ­

τ ή τ η ς α ρ χ α ιο ε λ λ η ν ικ ή ς μ υ θ ο λ ο γ ία ς μ ε λ α ο γ ρ α φ ικ έ ς

δ εν

τ ο υ ρ γ ο ύ ν α ν τ ιθ ε τ ικ ά α λ λ ά σ υ μ π λ η ρ ω ­

μ έ χ ρ ι τ ις ε β ρ α ϊκ έ ς π ρ ο ρ ρ ή σ ε ις γ ια

π ικ ρ ά τ η σ η τ ο υ Δ ία ,

JEAN RUDHARDT Έρως και Αφροδίτη στα κοσμογονικά συστήματα των αρχαίων Ελλήνων Μτφρ.: Νίκος Κ. Πετρόπουλος Αθήνα, Ινστιτούτο του βιβλίου Μ. Καρδαμίτσα, 1996 Σελ. 110

τ η ν έ λ ε υ σ ή τ ο υ κ α ι τ η γ έ ν ν η σ η τ ο υ Χ ρ ι­ σ τ ο ύ . Σ ε ό λ ο ν α υ τ ό τ ο ν π ε ρ ίπ λ ο υ τ α κ ο ιν ά

Ν RUDHARDT

σ τ ο ιχ ε ία ε ίν α ι α ρ κ ε τ ά , τ ό σ ο ω ς π ρ ο ς τ η ν

νώ ο ι ά λ λ ε ς α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τ η μ ε τ έ π ε ιτα

επ οχή. Α υ τό μ α ­

τ α , λ ο ιπ ό ν , η ο υ σ ία τ ο υ Έ ρ ω τα , ω ς ον π ρ ω τ α ρ χ ικ ό π ο υ κ ι­ ν ο ύ σ ε τ ις α ρ χ ικ έ ς ε ­ ν ώ σ ε ις τ ω ν ό ν τ ω ν μ ε π όθο

υ π ό σ τα σ η τ ο υ Β ρ έ φ ο υ ς κ α ι τ ις ιδ ιό τ η τ έ ς το υ , όσ ο κα ι ω ς π ρ ος τ ο ν τρ ό π ο π ου γ ε ν ­

τ η ς κ ο σ μ ο γ ο ν ία ς , ε ­

Ερως και Αφροδίτη

ν ιέ τ α ι, α ν α τ ρ έ φ ε τ α ι, μ υ ε ίτ α ι. Υ π ά ρ χ ε ι μ ια

τρ α χ ύ

δ ια ρ κ ή ,

και

α ν τ ικ α θ ί­

σ τ α τ α ι α π ό τ η φ ιλ ό τ η τ α τ ω ν ε ν ώ σ ε ω ν κι

π λ η θ ώ ρ α σ τ ο ιχ ε ίω ν π ο υ, ω σ τό σ ο , δ ε ν

από το ν π όθο που

α κ ο λ ο υ θ ο ύ ν κ ά π ο ια α π ο δ ε ικ τ ικ ή σ κέψ η ,

π ρ ο κ α λ ε ί η Α φ ρ ο δ ί­

α λ λ ά μ ια σ ε ιρ ά ίκ ή π α ρ ά θ εσ η α π ό τ η ν ο ­

τ η , π ό θ ο ς π ο υ δ ιε -

π ο ία ο α ν α γ ν ώ σ τ η ς β γ ά ζ ε ι τ α σ υ γ κ ρ ιτ ικ ά

γ ε ίρ ε τ α ι π λ έ ο ν α π ό

τ ο υ σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τα . Ό λ α α υ τ ά , δ ο σ μ έ ν α

ε ξ ω τ ε ρ ικ ο ύ ς

με τη

γοντες

γ ν ω σ τή

ιδ ιά ζ ο υ σ α γ λ ώ σ σ α τ ο υ

σ υ γγρ α φ έα , που συνήθω ς τέρ π ει μ ε τη ν π ο ιη τ ικ ή ο ρ μ ή τ η ς , α λ λ ά κ α ι σ υ χ ν ά π α ρ ε ­ μ π ο δ ίζ ε ι τ η ν ά ν ε τ η π α ρ α κ ο λ ο ύ θ η σ η τ ο υ π ε ρ ιε χ ο μ έ ν ο υ .

IV III mmιοί

π αρά­

κ α ι κ α τ ό π ιν

ε π ιλ ο γ ή ς τ ο υ ε ρ ω τ ι­ κ ο ύ α ν τ ικ ε ιμ έ ν ο υ μ ε βάση

τ ις

α τ ο μ ικ έ ς

τ ο υ ιδ ιό τ η τ ε ς δ ίχ ω ς ν α σ υ ν υ φ α ίν ε τ α ι α ­ ν α γ κ α σ τ ικ ά μ ε τ η γ ε ν ε τ ή σ ια α ν α π α ρ α ­ Δ . Τ σ α τσ ο ύ λ η ς

γ ω γ ή ... Ά λ λ ω σ τ ε , ο Έ ρ ω ς ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι

Τ α λ ε ιτο υ ρ γ ή μ α τ α το υ έρ ω τα και ο π ό θ ο ς τη ς Α φ ρ ο δ ίτη ς

τ α ι υ π ο τ α γ μ έ ν η σ τ η ν π α ν τ ο δ υ ν α μ ία τ ο υ

Ό π ω ς σ η μ ε ιώ ν ε ι ο γ ν ω σ τ ό ς ε λ λ η ν ισ τ ή ς

ν η π λ έ ο ν κ ο σ μ ικ ή τ ά ξ η . Μ ια ε ν δ ια φ έ ­

ω ς γ ιο ς τ η ς Α φ ρ ο δ ίτ η ς κ α ι η ίδ ια φ α ίν ε ­ Δ ιό ς , ώ σ τ ε ν α υ π η ρ ε τ ε ί ε ρ ω τ ικ έ ς σ υ ζ ε ύ ­ ξ ε ις π ο υ δ ε ν θ α μ ε τ α β ά λ ο υ ν τ η δ ε δ ο μ έ ­ Ζ α ν -Π ιε ρ Β ε ρ ν ά ν σ τ ο ν π ρ ό λ ο γ ο τ ο υ π α ­

ρ ο υ σ α α ν ά λ υ σ η π ο υ σ τ η ρ ίζ ε τ α ι σ ε μ ια

ρ ό ν τ ο ς β ιβ λ ίο υ τ ο υ , ο Ζ α ν Ρ ο ύ ν τ χ α ρ τ

π ρ ο σ ε κ τ ικ ή ο ρ γ ά ν ω σ η τ ω ν π ο ικ ίλ ω ν α ρ ­

« μ ε ό π λ ο μ ια ν α υ σ τ η ρ ή ε ρ μ η ν ε υ τ ικ ή , ε -

χ α ίω ν π η γ ώ ν π ο υ χ ρ η σ ιμ ο π ο ιε ί. Ά λ λ ω -

σ τε ο Έ ρ ω τα ς θ α έ χ ει π ά ντα τ η δ εσ π ό ­

Π α ρ ά λ λ η λ α , η α ν ά π τυ ξη τω ν μ έσ ω ν ε

ζο υ σ α θ έ σ η σ τη ζω ή θ ν η τώ ν κ α ι α θ α ν ά ­

π ικ ο ιν ω ν ία ς ε π ιφ έ ρ ε ι τ ε ρ ά σ τ ι α α ν α σ τ ά

τω ν .

τω σ η σ τη γ εω γ ρ α φ ία τ ω ν θ ρ η σ κ ε ιώ ν ,

ΘΡΗΣΚΕΙΑ

ODON VALLET Οι θρησκείες Μτφρ.: I. Μαντάς Αθήνα, Τραυλός-Κωσταράκης, 1996 Σελ. 128 -----------------------------------σ μ ια

σ υ ν ε ίδ η σ η ,

καθ ώ ς μ ια

ξ ε τ υ λ ίγ ε τ α ι

σύγκρουση

νά μ εσ α σ το

σ τενό

θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό

π νεύ ·

μα και τη ν π αγκό­ σ η μ ε ιώ ν ε ι

ο

O don

Η ε ίσ ο δ ο ς απ ό τη σ τεν ή π ύλη

V a lle t, δ ιδ ά κ τ ω ρ τ ω ν

Ο Ν τ ίν ο ς Χ ρ ισ τ ια ν ό -

ο υ , ο σ υ γ γ ρ α φ έ α ς π ε ρ ιγ ρ ά φ ε ι τ ι ς θ ρ η ­

ε π ισ τ η μ ώ ν τ ω ν

θ ρ η σ κ ε ιώ ν . Σ τ ο π ρ ώ τ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ β ιβ λ ί­ π ουλος

ξ ε κ ίν η σ ε

α υ τή τ η μ ε τά φ ρ α σ η το

19 55 . Μ ε τ ά α π ό

πολλά

σ τ ά δ ια

επ ε­

Το Άγιο και Ιερό Ευαγγέλιο κατά τον Ματθαίο Μτφρ.: Ντίνος Χριστιανόπουλος Αθήνα, Το Ροδακιό, 1997 Σελ. 97

σ κ ε υ τ ικ έ ς

μ ε τ α κ ιν ή σ ε ις π ο υ

ά λλω σ τε

δ ε ν ε ίν α ι χ ω ρ ίς σ υ ν έ π ε ιε ς γ ι α τ ο π ε ρ ιε ­ χ ό μ ε ν ο ή , τ ο υ λ ά χ ισ τ ο ν , γ ια τ η ν έ κ φ ρ α ­ σ η τ η ς π ίσ τ η ς . Σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο μ έ ρ ο ς α ν α ­

ξ ε ρ γ α σ ία ς τ η ν π α ρ έ ­

ζ η τ ά τ α σ τ α θ ε ρ ά σ η μ ε ία τ ο υ ζ η τ ή μ α ­

δω σε

τος.

ύ σ τερ α

σ α ράντα

από

χ ρ ό ν ια .

Τ ο β ιβ λ ίο α υ τ ό κ υ κ λ ο φ ο ρ ε ί σ ε μ ια σ ε ι­

Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ια κ α ­

ρ ά σ ύ ν τ ο μ ω ν μ ε λ ε τ ώ ν π ο υ μ ε τ ο ν τ ίτ λ ο

θ ο μ ιλ ο υ μ έ ν η α π ό δ ο ­

D o m in o s γ ν ω ρ ίζ ε ι μ ε γ ά λ η ε π ιτ υ χ ία σ τ η

ση το υ π λη ρ έσ τερ ο υ

Γ α λ λ ία ( ε κ δ ό σ ε ις F la m m a r io n ) . Τ ο μ ε ­

ε υ α γ γ ε λ ίο υ τ η ς Κ α ι­

γ ά λ ο π λ ε ο ν έ κ τ η μ α τ η ς σ ε ιρ ά ς ε ίν α ι ό τ ι

ν ή ς Δ ια θ ή κ η ς , π ά ν ω

π ρ ό κ ε ιτ α ι

σ τ ο ο π ο ίο β α σ ίσ τ η ­

π ρ ο σ ιτ ά

κ α ν ο ι ε υ α γ γ ε λ ισ τ έ ς

μ έ ν α ζ η τ ή μ α τ α ε π ισ τ η μ ο ν ικ ά , π ο λ ιτ ικ ά ,

Μ ά ρ κο ς και Λ ο υκάς.

ι α τ ρ ικ ά ,

γ ια

β ιβ λ ία

κα τα νο η τά

και

π ο υ π ρ α γ μ α τ ε ύ ο ν τ α ι ε π ιλ ε γ ­ φ ιλ ο σ ο φ ικ ά ,

κ ο ιν ω ν ιο λ ο γ ικ ά

Ο Μ α τ θ α ίο ς α π ό ό , τ ι

κ .ά . Σ τ α ε λ λ η ν ικ ά κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν ή δ η τ α

ξ έ ρ ο υ μ ε α π ό τ ο ίδ ιο

δ ώ δ ε κ α π ρ ώ τ α β ιβ λ ία τ η ς σ ε ιρ ά ς .

το υ το

σύγγραμμα, Σ. Ν τά λ η ς

υπ ήρ ξε τελώ νη ς και έγραψ ε το

ευα γγέ­

λ ιό τ ο υ τ ο 6 3 μ .Χ . σ τ η ν Π α λ α ισ τ ίν η σ τ α αρ α μ α ϊκ ά

μ ια

και

α π ε υ θ ύ ν ε τα ι

σ του ς

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Ιο υ δ α ίο υ ς π ο υ έ γ ιν α ν χ ρ ισ τ ια ν ο ί. Τ ο ε υ ­ α γ γ έ λ ιο έ χ ε ι κ α ι μ ια ιδ ια ίτ ε ρ η σ η μ α σ ία μ ια κ α ι π ε ρ ιέ χ ε ι ο λ ό κ λ η ρ η τ η ν ε π ί τ ο υ ό ρ ο υ ς

Ο ικ ο λ ο γ ικ ά π ρ ο β λ ή μ α τα τη ς χώ ρας μας

ο μ ιλ ία , έ ν α σ υ γ κ λ ο ν ισ τ ικ ό κ ε ίμ ε ν ο , π ο υ μ έ σ α σ ε 7 σ ε λ ίδ ε ς σ υ ν ο ψ ίζ ε ι μ ε έ ν α ν μ ε ­ γ α λ ε ιώ δ η τ ρ ό π ο ο λ ό κ λ η ρ η τ η χ ρ ισ τ ια ν ικ ή

(«Μακάριοι αυτοί που έχουν ταπεινή γνώμη για τον εαυτό τους, γιατί αυτονών είναι η βασιλεία των ουρανών»), φ ιλ ο σ ο φ ία

Α . Σ τ α μ ά τη ς

ρ εί

θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό α ίσ θ η μ α και π α γ κ ό σ μ ια σ υ ν ε ίδ η σ η

Μ ια ρ ε α λ ισ τ ικ ή κ α ι

Σ. ΠΑΠΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΛΟΣ θ . ΠΑΠΑΠΑΝΝΗΣ Σ. ΚΟΥΒΕΛΗΣ (επιμ.) Το περιβάλλον στην Ελλάδα 1991-1996 Αθήνα, I. Σιδέρης (ΚεντρικήΔιάθεση), 1996 Σελ. 280 α υ τή

η

α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ή α π ο τ ί­ μηση τη ς κα τά σ τα ­ σ η ς τ ο υ π ε ρ ιβ ά λ λ ο ­ ντο ς σ την Ελλά δα, κα τά

π ρ α γ μ α τ ο π ο ιή θ η κ ε τη ς

Κ ίν η σ η ς

τη ν

π ε ρ ίο δ ο

1 9 9 1 -1 9 9 6 ,

σ υ λ λ ο γ ικ ή με

Π ο λ ιτ ώ ν

ε π ιχ ε ι­

ε ρ γ α σ ία

που

π ρ ω τ ο β ο υ λ ία το υ

Σ υλλόγου

Ε λ λ ή ν ω ν Π ο λ ε ο δ ό μ ω ν κ α ι Χ ω ρ ο τα κ τώ ν Η α ν τ ίδ ρ α σ η σ τ η ν π α ρ α κ μ ή τ ω ν ι δ ε ο ­

κ α ι τ ο υ Π α γ κ ο σ μ ίο υ Τ α μ ε ίο υ γ ια τ η φ ύ ­

λ ο γ ιώ ν

σ η (W W F Ε λ λ ά ς ) . Τ ο π ρ ώ τ ο μ έ ρ ο ς τ ο υ

σ η μ α το δ ο τεί

τη ν

σ τ ο θ ρ η σ κ ε υ τ ικ ό α ίσ θ η μ α .

ε π ισ τ ρ ο φ ή

τ ό μ ο υ κ α λ ύ π τ ε ι τ η ν π ρ ο σ τ α σ ία τ η ς φ ύ -

σ η ς , μ ε έ μ φ α σ η σ τ ις π ρ ο σ τ α τ ε υ ό μ ε ν ε ς π ε ρ ιο χ έ ς , α λ λ ά κ α ι σ τ ο θ α λ ά σ σ ιο π ε ρ ι­

ω ς ). Σ τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο π ρ α κ τ ικ ό π λ έ ο ν μ έ ρ ο ς ω ς α π ό δ ε ιξ η τ ω ν π α ρ α π ά ν ω α ρ χ ώ ν , α ν α -

βάλλον. Το δ εύ τερ ο μέρ ο ς α ν α φ έρ ετα ι

φ έ ρ ο ν τ α ι σ η μ α ίν ο υ σ ε ς α π ο φ ά σ ε ις τ ο υ

σ τ η δ ια χ ε ίρ ισ η τ ω ν φ υ σ ικ ώ ν π ό ρ ω ν , η ο ­

Σ τ Ε , ο ι ο π ο ίε ς σ τ η ρ ίχ θ η κ α ν σ ε κ α ν ό ν ε ς

π ο ία π α ίρ ν ε ι υ π ό ψ η τ ις π ρ ο ϋ π ο θ έ σ ε ις

τ ο υ ε σ ω τ ε ρ ικ ο ύ ή σ ε δ ιε θ ν ε ίς α π ο φ ά ­

τ η ς α ε ιφ ό ρ ο υ α ν ά π τ υ ξ η ς , π ο υ έ χ ε ι π λ έ ­

σ ε ις

ο ν υ ιο θ ε τ η θ ε ί σ τ ο ε υ ρ ω π α ϊκ ό ε π ίπ ε δ ο

κ α ι π ο υ σ υ γ κ ρ ο τ ο ύ ν μ ια θ ε μ ε λ ιώ δ η ν ο ­

κ α ι σ τ ο ε π ίπ ε δ ο τ ο υ Ο Η Ε . Τ έ λ ο ς τ ο τ ρ ί ­

μ ο λ ο γ ία γ ια τ η ν ε λ λ η ν ικ ή π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η ­

το

ανθρω π ογενές

τ α κ α ι ό χ ι μ ό ν ο . Σ ’ έ ν α τ ρ ίτ ο μ έ ρ ο ς δ ε ,

π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν κ α ι ιδ ια ίτ ε ρ α τ ις ε π ιπ τ ώ σ ε ις

π α ρ α τ ίθ ε ν τ α ι υ π ο μ ν ή μ α τ α γ ια τ ο β ιώ σ ι­

μέρο ς

κα λύ π τει τ ο

τ ο υ σ τ ο ν φ υ σ ικ ό χ ώ ρ ο κ α ι τ η ν ε ξ ά π λ ω -

(σ υ μ β ά σ εω ν , δ ια κ η ρ ύ ξ ε ω ν

κ.λπ .)

μ ο κ ρ ά τ ο ς π ο υ έ χ ο υ ν σ χ έ σ η μ ε σ υ σ τ η μ ι-

σ η τ η ς ο υ σ ια σ τ ικ ά α ν ε ξ έ λ ε γ κ τ η ς α σ τ ι­

κ ά δ ια γ ρ ά μ μ α τ α , τ ις δ η μ ό σ ιε ς π ο λ ιτ ικ έ ς ,

κ ο π ο ίη σ η ς .

τ η δ ικ α σ τ ικ ή π ρ ο σ τ α σ ία τ ο υ π ε ρ ιβ ά λ λ ο ­

Μ ια π ο λ ύ σ η μ α ν τ ικ ή

έ κ δ ο σ η ικ α ν ή ν α

σ υ μ β ά λ ε ι σ τ η σ υ ν ε ιδ η τ ο π ο ίη σ η τ ω ν ο ικ ο ­ λ ο γ ικ ώ ν π ρ ο β λ η μ ά τ ω ν τ η ς χ ώ ρ α ς μ α ς . Σ. Ν τά λ η ς

ν τ ο ς κ α ι τ ο υ ς κ α ν ό ν ε ς β ιώ σ ιμ ο υ σ υ μ π ε ­ ρ ιφ ο ρ ά ς τ ο υ π ο λ ίτ η . Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια έ ν α π ο λ ύ σ η μ α ν τ ικ ό π ό ν η ­ μα που

όχι μόνο σ υμβάλλει σ ε έναν

ο υ σ ια σ τ ικ ό π ρ ο β λ η μ α τ ισ μ ό γ ια τ η ν π ε ρ ι­

Π ε ρ ιβ α λ λ ο ν τικ ό Δ ίκ α ιο

β α λ λ ο ν τ ικ ή κ α τ ά σ τ α σ η τ η ς χ ώ ρ α ς μ α ς , α λ λ ά κ α ι α π ο τ ε λ ε ί α π α ρ α ίτ η τ ο ε ρ γ α λ ε ίο

Τ ο σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο β ι­ β λ ίο ε μ π ν ε ό μ ε ν ο α ­ πό

τη

ν ο μ ο λ ο γ ία

το υ

Ε’

Τ μ ή μ α το ς

τ ο υ Σ υ μ β ο υ λ ίο υ τ η ς

ΜΙΧΑΗΛ ΔΕΚΛΕΡΗΣ Ο Δωδεκάδελτος του περιβάλλοντος Εγκόλπιο Βιώσιμου Αναπτύξεως Αθήνα, Α.Σάκκουλας, 1996 Σελ. 400

γ ια ό σ ο υ ς α σ χ ο λ ο ύ ν τ α ι ε ίτ ε μ ε τ ο δ ίκ α ιο τ ο υ π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο ς ε ίτ ε μ ε τ η γ ε ν ικ ό τ ε ρ η π ρ α κ τ ικ ή κ α ι ο ικ ο λ ο γ ικ ή σ υ λ λ ο γ ισ τ ικ ή . Γ. Π α π α δ ά το ς

Ε π ικ ρ ά τ ε ια ς (Σ τΕ ) ο σ υ γγρ α φ έα ς το υ

ΘΕΑΤΡΟ

ά λ λ ω σ τ ε ε ίν α ι Α ν τ ι­ π ρ ό εδ ρ ο ς το υ ΣτΕ α π ο τ υ π ώ ν ε ι τ ις δ ώ ­ δεκα

αρ χές

σ υ γκρ οτού ν σύγχρονο που

«Μ ικ ρ ά » για κ λ α σ ικ ο ύ ς

που ένα

π λ α ίσ ιο

αφορά

Μ ε τ ο ψ ε υ δ ώ ν υ μ ο Κ .Χ . Μ ύ ρ η ς , ο γ ν ω ­

σ τη ν

σ τ ό ς κ ρ ιτ ικ ό ς κ α ι φ ιλ ό λ ο γ ο ς Κ ώ σ τ α ς Γ ε -

π ρ ο σ τ α σ ία τ ο υ π ε ­

ω ρ γ ο υ σ ό π ο υ λ ο ς έ χ ε ι ή δ η έ ν α σ η μ α ν τ ι­

ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο ς .

Σ το

κότα το

μ ε τ α φ ρ α σ τ ικ ό έ ρ γ ο π ίσ ω τ ο υ

π ρ ώ το μ έρ ο ς, μ ετά

π ο υ α φ ο ρ ά σ τ ο Α ρ χ α ίο Δ ρ ά μ α . Μ έσ ω

από

τω ν μ ετα φ ρ ά σ εώ ν το υ , τ α έ ρ γ α τω ν α ρ ­

τη

θ ε ω ρ η τ ικ ή

π α ρ ο υ σ ία σ η ν ο μ ικ ώ ν ,

ο ικ ο ­

χ α ίω ν κ λ α σ ικ ώ ν έ χ ο υ ν δ ιδ α χ τ ε ί σ τ α α ρ ­

ν ο μ ικ ώ ν ,

χ α ία θ έ α τ ρ α , ο ν ε ο ε λ λ η ν ικ ό ς τ ο υ ς λ ό ­

φ ιλ ο σ ο φ ικ ώ ν κ α ι ο ι­

γ ο ς έ χ ει α κ ο υ σ τεί α ­

κ ο λ ο γ ικ ώ ν θ έ σ ε ω ν π ο υ α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τ η σ ύ γ χ ρ ο ν η π ε ρ ιβ α λ λ ο ν τ ικ ή π ρ α γ μ α τ ικ ό ­ τ η τ α , π α ρ α τ ίθ ε ν τ α ι α υ τ έ ς ο ι α ρ χ έ ς (Δ η ­ μ ό σ ια ς ο ικ ο λ ο γ ικ ή ς τ ά ξ ε ω ς , Β ιω σ ιμ ό τ η ­ τ α ς , Φ ε ρ ο ύ σ η ς ικ α ν ό τ η τ ο ς , Υ π ο χ ρ ε ω τ ι­ κ ή ς Α π ο κ α τ α σ τ ά σ ε ω ς δ ια τ α ρ α χ θ έ ν τ ω ν ο ικ ο σ υ σ τ η μ ά τ ω ν , Β ιο π ο ικ ιλ ό τ η τ ο ς , Κ ο ι­ ν ή ς Φ υ σ ικ ή ς κ λ η ρ ο ν ο μ ιά ς , Η π ια ς α ν α ­ π τ ύ ξ ε ω ς ε υ π α θ ώ ν ο ικ ο σ υ σ τ η μ ά τ ω ν , Χ ω ­ ρ ο ν ο μ ία ς ,

Π ο λ ιτ ισ τ ικ ή ς

ΑΙΣΧΥΛΟΣ Επτά επί Θήβας, σ. 144 ΣΟΦΟΚΛΗΣ Τραχίνιες, σ. 139 ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ Πλούτος, σ. 222 Μτφρ.: Κ.Χ. Μύρης (Κώστας Γεωργουσόπουλος) Εισαγωγή-Σχόλια: Αθ. Φραγκούλης Αθήνα, Πατάκης, 1996

πό το

σ τόμ α γνω ­

σ τώ ν

π ρ ω τ α γ ω ν ι­

σ τώ ν

μας,

σ υχνά,

έ χ ε ι,

α π ο τελέσ ει

μ ε τ α φ ρ α σ τ ικ ό σ ταθμό:

Α ν τ ιγ ό ν η ,

Η λέκτρ α ,

Ο ιδ ίπ ο υ ς

Τύραννος,

Τ ρ α χ ί-

ν ιε ς κ α ι τ ό σ α ά λ λ α ,

κ λ η ρ ο ν ο μ ιά ς ,

σ ε δ ικ έ ς τ ο υ μ ε τ α φ ρ ά σ ε ις , έ χ ο υ ν γ ν ω ρ ί­

Β ιώ σ ιμ ο υ α σ τ ικ ο ύ π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο ς , Φ υ σ ι­

σ ε ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ έ ς σ κ η ν ο θ ε τ ικ έ ς ε κ φ ω ν ή ­

κ ο ύ κ ά λ λ ο υ ς , Ο ικ ο λ ο γ ικ ή ς σ υ ν ε ιδ ή σ ε -

σ ε ις σ ε α ν ο ιχ τ ά ή σ ε κ λ ε ισ τ ά θ έ α τ ρ α (ό-

π ω ς η τ ρ έ χ ο υ σ α π α ρ ά σ τα σ η τ η ς «Η λέ-

π ό τ ο Δ Η Π Ε Θ Ε Α γ ρ ίν ιο υ κ α ι τ ις δ ύ ο , ό ­

κ τ ρ α ς » σ κ η ν ο θ ε σ ία Ν. Δ ια μ α ν τ ή ) σ τ η ν

μ ω ς, φ ο ρ έ ς σ ε μ ε τ ά φ ρ α σ η Χ ρ ισ τ ίν α ς

Ε λ λ ά δ α κ α ι σ τ ο ε ξ ω τ ε ρ ικ ό . Η ν έ α α υ τ ή

Μ π ά μ π ο υ -Π α γ κ ο υ ρ έ λ η . Δ . Τ σ α τσ ο ύ λ η ς

σ ε ιρ ά σ ε μ ικ ρ ό μ έ γ ε θ ο ς τ ω ν ε κ δ ό σ ε ω ν Π α τ ά κ η , π έ ρ α α π ό τ α τ ρ ία α υ τ ά π ρ ώ τ α έ ρ γ α , υ π ό σ χ ε τ α ι ν α μ α ς γ ν ω ρ ίσ ε ι τ ο υ ς Έ λ λ η ν ε ς κ λ α σ ικ ο ύ ς μ έ σ α α π ό τ η ν ε ν ι­

_ _ _ _ _ _ _ ΠΑΙΔΙΚΑ-ΕΦΗΒΙΚΑ

α ία μ ε τ α φ ρ α σ τ ικ ή α ν τ ίλ η ψ η τ ο υ γ ν ω ­ σ τ ο ύ π ο ιη τ ή κ α ι ε ίν α ι, β έ β α ια , κ α λ ο δ ε ­

Ν ικ ή τρ ια η ζω ή

χούμενη.

Μ ’ έ ν α π ρ ω τότυ π ο,

Έ ρ ω τ ε ς κα ι π α ρ ε ν δ υ τισ μ ό ς

γ ια

ΤΟΥΛΑ ΤΙΓΚΑ Ηβοήτωνυδάτων Αθήνα, Πατάκης, 1996 Σελ. 256

τη

τη

φορά

σ υ γγρ α φ έα ς.

φ ρ α σ τ ικ ή δ ο υ λ ε ιά τ ο υ Ε ρ ρ ίκ ο υ Μ π ε λ ιέ α υ τ ό έ ρ χ ε τ α ι ν α σ υ ν ε χ ίσ ε ι μ ια σ υ σ τ η μ α ­

λ ο γ ο τ ε χ ν ία

τ α π ιά ν ε τ α ι κ α ι τ ο ύ ­

« Δ ω δ έ κ α τη Ν ύ χ τα » κ α ι δ ω δ έ κ α τ η μ ε τ α ­ π ά ν ω σ τ α έ ρ γ α τ ο υ Σ α ίξ π η ρ , τ ο κ ε ίμ ε ν ο

τη

γ ια ν έ ο υ ς , θ έ μ α κ α ­ η Με

τ η ν α υ τ ο κ τ ο ν ία τ ω ν ν έ ω ν . Θ έ μ α ο μ ο λ ο γ ο υ μ έ ν ω ς δ ύ σ κ ο λ ο κ α ι γ ια τ η ν ιδ ια ιτ ε -

τ ικ ή π ο ρ ε ία τ ο υ μ ε τ α φ ρ α σ τ ή π ά νω σ τ ο

ρ ό τ η τ ά τ ο υ κ α ι γ ια τ η σ ο β α ρ ό τ η τ α μ ε

ε λ ισ α β ε τ ια ν ό

τ η ν ο π ο ία π ρ έ π ε ι ν α α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ε τ α ι. Ο

θ έ α - _____________________

τρ ο . Τ ο έρ γ ο , γ ρ α μ μένο το

1 5 9 9 -1 6 0 0 ,

π ρ ιν α π ό τ ο ν Ά μ λ ε τ , α π ο τ ε λ ε ί μ ια κ ω μ ω ­ δ ία π ο υ , ό π ω ς

και

σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ ο ς κ ίν δ υ ν ο ς , π ο υ ε μ φ ιλ ο -

ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ Δωδέκατη Νύχτα Μτφρ.: Ερρίκος Μπελιές Αθήνα, Κέδρος, 1997 Σελ.139

χ ω ρ ε ί σ ε μ ια

τ έ τ ο ι α λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή α π ό ­

π ε ιρ α , έ χ ε ι σ χ έ σ η μ ε τ ο μ ε λ ο δ ρ α μ α τ ι­ σ μ ό κ α ιτ ο ν π α ιδ α γ ω γ ισ μ ό . Τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α κ α τ α π ιά ν ε τ α ι μ ε τ η ν ι­ σ τ ο ρ ία μ ια ς έ φ η β η ς , τ η ς Ε λ π ίδ α ς , π ο υ

ά λ λ α έ ρ γ α , σ τ η ρ ίζ ε ­

σ ώ ζ ε τ α ι α π ό μ ια α π ό π ε ιρ α ε ξ α ιτ ία ς π ρ ο ­

τα ι σ ε μεγάλο βαθ­ μ ό σ τ η μ ε τ α μ φ ίε σ η :

β λ η μ ά τω ν , π ρ α γ μ α τ ικ ώ ν ή ά λ λ ω ν σ ύ μ ­

ε δ ώ , η Β ιό λ α , μ ε τ α μ ­

φ υ τ ω ν μ ε τ η ν η λ ικ ία τ η ς π ο υ ν ιώ θ ε ι ν α

φ ιε σ μ έ ν η

τ η ν π ε ρ ιζ ώ ν ο υ ν . Έ ν α ά λ λ ο κ ύ ρ ιο π ρ ό ­

σ το ν

χα­ της,

σ ω π ο ε ίν α ι η Α ν τ ιγ ό ν η , ν ο ν ά τ η ς Ε λπ ί­

θ α γ ίν ε ι α ιτ ία ε υ τ ρ ά ­

δ α ς , π ο υ « α ν α λ α μ β ά ν ε ι» ν α τ η ς κ α τ α θ έ ­

π ελω ν π α ρ ε ξη γ ή σ ε ­

σ ε ι ε μ π ε ιρ ίε ς τ η ς γ ε μ ά τ ε ς α γ ώ ν ε ς , ω ς

ω ν, έ ν α μ ο τ ίβ ο π ο υ

α ν τ ίβ α ρ ο σ τ η ν π ρ ά ξ η τ η ς α υ τ ο χ ε ιρ ία ς κ ι

μένο

αδ ελφ ό

συνα ντά τα ι σε έρ γα

ω ς ν ίκ η τ ε λ ικ ά τ η ς ζ ω ή ς α π έ ν α ν τ ι σ τ ο

συχνά

θ ά να το . Τ α δ ρ ώ μ εν α α π ο τυπ ώ νονται σ ’

α να γεννη­

σ ια κ ά κ α ι ό χ ι μ ό ν ο

έ ν α π λ α ίσ ιο ρ ε α λ ισ μ ο ύ

σ α ιξ π η ρ ικ ά (δ ε ς γ ια

π ε ρ ιε χ ό μ ε ν ο , α λ λ ά κ ι ο ι ο π τ ικ έ ς γ ω ν ίε ς

π α ρ ά δ ε ιγ μ α τ ο « μ ια

α φ ή γ η σ η ς , α π ο φ ε ύ γ ο υ ν τ ις « π α γ ίδ ε ς »

κ υ ρ ία α π ό τ η ν Α ν κ ό -

τ ις ο π ο ίε ς σ τ η ν α ρ χ ή α ν α φ έ ρ α μ ε .

ν α» τ ο υ Ρ ο υ τ ζ ά ν τ ε μ έ χ ρ ι «Τ ο ν Υ π η ρ έ τ η

Έ τ σ ι τ ο σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο β ιβ λ ίο , μ ια μ ε λ έ τ η

δ ύ ο Α φ ε ν τ ά δ ω ν » τ ο υ Γ κ ο λ ν τ ό ν ι). Η «Δ ω ­

τ ο υ ο π ο ίο υ τ ο

θ α ν ά τ ο υ π ο υ μ ε τ α τ ρ έ π ε τ α ι σ τ η ν ο υ σ ία

Ν ύ χ τα » ε μ π ε ρ ιέ χ ε ι, π έ ρ α α π ό

σ ε μ ε λ έ τ η ζ ω ή ς , τ η ν ο π ο ία ξ ε γ υ μ ν ώ ν ε ι

τ ο υ ς έ ρ ω τε ς τω ν ε υ γενώ ν που θ α β ρ ο υ ν

γ ια ν α δ ε ίξ ε ι τ ε λ ικ ά τ η ν α ν α γ κ α ιό τ η τ ά

σ τ ο τ έ λ ο ς τ η σ ω σ τ ή ... κ α τ ε ύ θ υ ν σ η κ α ι

τ η ς κ α ι τ η ν ο μ ο ρ φ ιά τ η ς μ έ σ α α π ό τ ις

δ έκα τη

α ίσ ιο ν π έ ρ α ς τ ο υ ς , τ ο ν ε κ π ρ ό σ ω π ο τ ο υ

κ α θ η μ ε ρ ιν έ ς

κ α κ ο ύ (Μ α λ β ό λ ιο ), σ π έ ρ μ α τ α

π ολλαπ λώ ς

ε ν ό ς Ιά-

δ υ σ χ έ ρ ε ιε ς , σ η μ α ίν ο ν

κ α θ ίσ τ α τ α ι

γ ια

το υ ς

εφ ή­

γ ο υ π ο υ θ α κ α τ α λ ή ξ ε ι σ τ η γ ε λ ο ιο π ο ίη σ η ,

β ο υ ς , κ υ ρ ίω ς , α ν α γ ν ώ σ τ ε ς , α λ λ ά κ α ι γ ια

ό π ω ς κ α ι έ ν α ν α π ό τ ο υ ς ω ρ α ιό τ ε ρ ο υ ς

τ ο υ ς ε ν ή λ ικ ε ς .

γ ε λ ω τ ο π ο ιο ύ ς , τ ο ν Φ έ σ τ ε . Τ ο έ ρ γ ο έ χ ε ι

( Γ ια ε φ ή β ο υ ς κ α ι γ ια μ ε γ ά λ ο υ ς )

α ν έ β ε ι σ χ ε τ ικ ά π ρ ό σ φ α τ α σ ε α θ η ν α ϊκ ή σ κ η ν ή ( θ έ α τ ρ ο τ ο υ Ν ό τ ο υ ), ό π ω ς κ α ι α -

Γ. Παπαδάτος

Π α ρ α μ υ θ έ ν ιο ς κ ό σ μ ο ς

ν α κ α ς : T h e H a lf-M o o n ). Φ α ίν ε τ α ι π ω ς... α υ τό τ ο π ρ ό β α το , μ ε ά λ λ α δ ύο , κ ά νο ­ ν τ α ς μ π ά ν ιο δ ε ν ε μ π ισ τ ε ύ τ η κ α ν τ έ σ σ ε ­

Π α ρ α μ υ θ έ ν ια , ο ν ε ι­

ρ ις λ ύ κ ο υ ς , π ο υ τ ο υ ς π ή ρ α ν τ α ... π α ν ω ­

ρ ικ ά τ α ξ ίδ ια ε π ιχ ε ι ρ ε ί κ α ι π ά λ ι η Σ ο φ ία

φ ό ρ ια τ ο υ ς γ ια ν α τ α κ ά ν ο υ ν ν ή μ α . Μ ε

Φ ίλ ν τ ισ η μ ε τ ο ν ε υ

τ η β ο ή θ ε ια ε ν ό ς ν τ ε τ έ κ τ ιβ κ α ι ο ρ ισ μ έ ­

α ισ θ η τ ό

νω ν γ α τώ ν, β ρ ή κ α ν τ ο υ ς λ ύ κ ο υ ς , τ ο υ ς έ ­

αφ ηγημα

κ α ν α ν τ ’ α λ α τ ιο ύ κ α ι π ή ρ α ν ά λ λ α ρ ο ύ χ α

τ ικ ό τ η ς λ ό γ ο , π ο υ ξ ε χ ε ιλ ίζ ε ι α π ό λ υ ρ ι

να τ α φ ο ρ ο ύ ν ώσπου να μ εγα λώ σ ου ν

σ μ ό , π α ρ α δ ο σ ια κ ό

τ α ... δ ικ ά τ ο υ ς !

άρω μα,

Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια μ ια π ο λ ύ ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α ι­

φ α ντα σ τι

κά ξεσ π ά σ μ α τα , γ ε

σ τ ο ρ ία μ ε μ ια ε ξ ίσ ο υ θ α υ μ ά σ ια ε ικ ο ν ο ­

μ άτα

γ ρ ά φ η σ η κ α ι μ ε σ η μ α ιν ό μ ε ν α π έ ρ α ν τ ο υ

από

συ μ

β ο λ ισ μ ο ύ ς ! Η δ ο μ ή

κ ε ιμ έ ν ο υ , ό π ω ς α υ τ ό τ η ς α π ο δ ο χ ή ς τ ω ν

α υ τώ ν

π αρα

δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά ν τ υ μ έ ν ω ν τ ρ ιώ ν π ρ ο β ά τ ω ν

μ υ θ ιώ ν , μ α κ α ι τ ο ύ

α π ό τ α ά λ λ α . Κ ι ε ίν α ι μ ια κ α λ ή ε υ κ α ιρ ία ,

φος

τω ν

και

ζουν

η

μ έ σ α α π ό τ ις α ν θ ρ ω π ο π ο ιη μ έ ν ε ς κ α τ α ­

τεχ νο

το υ ς

α γ γ ί­

σ τ ά σ ε ις , ν α π ρ ο ε τ ο ιμ ά ζ ο υ μ ε τ α π α ιδ ιά

ε κ ε ίν η

της

γ ια έ ν α ν π ο λ υ π ο λ ιτ ισ μ ικ ό κ ό σ μ ο , ό π ο υ

τ ρ ο π ία λ α ϊκ ή ς

δ υ σ τυ χ ώ ς

παραμυθο-

οι

άνθρω ποι

α λλά ζουνε

και

σ υ χ ν ά π ρ ο σ ω π ε ία κ α ι ό π ο υ ε ίν α ι α ν α ­

φ α ίν ε τ α ι η έ ν τ ε χ ν η

γ κ α ία η ε μ π ισ τ ο σ ύ ν η , η α π ο β ο λ ή τ ο υ

γ ρ α φ ία ς

μας

α φ η γ η μ α τ ικ ή ,

φ ό β ο υ , η α π ο δ ο χ ή τ η ς δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό τ η ­

π α-

ρ α μ υ θ ια κ ή γ ρ α φ ή τ η ς Φ ίλ ν τ ισ η ν α ε -

τ α ς , α λ λ ά κ α ι η δ ιε κ δ ίκ η σ η τ ο υ δ ίκ ιο υ ,

μ π ν έ ε τ α ι α π ’ τ ο χ τ ε ς κ α ι ν α τ ο ε π ε κ τ ε ί­

μ ε ό π ο ιο ν τ ρ ό π ο κ ι α ν χ ρ ε ια σ τ ε ί.

ν ε ι σ τ ο α ύ ρ ιο .

(Γ ια π α ιδ ιά α π ό 5 έ ω ς 8 ε τώ ν )

Τ α ο υ ρ ά ν ια σ ώ μ α τ α , η φ ύ σ η , η λ α ϊκ ή Γ. Π α π α δ ά το ς

π α ρ ά δ ο σ η , η μ α γ ε ία τ η ς κ α θ η μ ε ρ ιν ό ­ τ η τ α ς τ ω ν π ρ α γ μ ά τ ω ν , α υ ξ ά ν ο υ ν τ ις δ ια σ τ ά σ ε ις τ η ς π α ιδ ικ ή ς φ α ν τ α σ ία ς κ α ι

Έ ν α β ιβ λ ίο μ ε «π α ρ ά θ υ ρ α »

δ ο ν ο ύ ν τ ις ε υ α ίσ θ η τ ε ς χ ο ρ δ έ ς τ η ς π α ι­ δ ικ ή ς ψ υ χ ή ς . Κ ι ε ίν α ι τ ό σ α κ α ι τ ό σ α π ρ ά γμ α τα

που

σ τήνο υ ν τ ρ ε λ ό

χορό

σ τ α π α ρ α μ ύ θ ια τ η ς Φ ίλ ν τ ισ η : Τ ο φ ε γ ­ γ ά ρ ι, τ ο π ο τ ά μ ι, τ ο α σ τ ε ρ ά κ ι, ο ά ν ε μ ο ς , τ ’ α π ο δ η μ η τ ικ ά , τ α η λ ιο τ ρ ό π ια , η ρ ε μ α ­ τ ιά , τ ο μ ο λ ύ β ι, τ α μ α ν τ ίλ ια , η γ η , η μ έ ρ α κ .ά ., τ α ξ ιδ ε ύ ο υ ν κ α ι π λ έ κ ο ν τ α ι κ α ι δ ι­ ε ισ δ ύ ο υ ν σ τ α μ ύ χ ια τ ο υ

ο ν ε ίρ ο υ

και

τ η ς φ α ν τ α σ ία ς !

Ε ίν α ι

GIULIANO FORNARI Ταξίδι στο σώμα Μτφρ.: Μ. Κλιμαθιανάκη Αθήνα, Καστανιώτης, 1996 Σελ. 12

ρ α σ τ α τ ικ ή

π ρ ω τό ­ ε ικ ο ν ο ­

γ ρ ά φ ησ η. Έ χ οντα ς π ά ν ω α π ό 6 0 «πα-

----------------------------------- ρ ά θ υ ρ α »

ε π ιτ ρ έ π ε ι

σ τ ο ν « α ν α γ ν ώ σ τη » ν α δ ε ι, ν α μ ε λ ε τ ή σ ε ι κ α ι ν α κ α τ α ν ο ή σ ε ι τ α σ υ σ τ ή μ α τ α , τ ις λ ε ιτ ο υ ρ γ ίε ς

Θ . Κ α ρ α γ ιά ν ν η ς

ένα

τ υ π ο β ιβ λ ίο μ ε π α ­

το υ

κ α ι γ ε ν ικ ά τ η ν

α ν θ ρ ώ π ιν ο υ

α ν α τ ο μ ία

σ ώ μ α τ ο ς . Π ρ ό κ ε ιτ α ι

γ ια έ ν α ε ρ γ α λ ε ίο χ ρ η σ τ ικ ό , π ο υ α π α ­

Π ρ ό β α τα ε ν α ν τ ίο ν λ ύ κ ω ν

ρ α ίτ η τ α π ρ έ π ε ι ν α έ χ ο υ ν ο ι μ α θ η τ έ ς ω ς συμπλήρω μα

τω ν

σ χ ε τ ικ ώ ν

μαθημά­

τ ω ν . Θ α λ έ γ α μ ε δ ε α κ ό μ η π ω ς ε ίν α ι έ ν α Ο σ υγ γ ρ α φ έα ς και ε ικ ο ν ο γ ρ ά φ ο ς

αυ­

τ ο ύ τ ο υ β ιβ λ ίο υ ε ίχ ε ζ ω γ ρ α φ ίσ ε ι σ ε μ ια κ ά ρ τ α τ η ς U N IC E F , π ρ ιν κ ά μ π ο σ ο χ ρ ό -

SATOSHI KITAMURA Τα πρόβατα ντύθηκαν λύκοι Μτφρ.: Α. Παπασταύρου Αθήνα, ΠαπαδόηουΚος, 1996 Σελ.36

β ιβ λ ίο π ο υ σ υ μ φ ιλ ιώ ν ε ι τ ο ν ά ν θ ρ ω π ο με

το

σώ μα

το υ

ε λ α χ ισ τ ο π ο ιώ ν τ α ς

σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ έ ς α π ο σ τ ρ ο φ ή ς π ο υ π η γ ά ­ ζ ο υ ν ε ίτ ε α π ό τ η ν ά γ ν ο ια ε ίτ ε α π ό τ ο «φ όβο» π ου α υ τή γεν ν ά .

-------------------------------

ν ια , έ ν α ρ ο μ α ν τ ικ ό π ρ ό β α τ ο , σ ’ έ ν α λ ό ­ φ ο , π ο υ κ ο ιτ ο ύ σ ε τ ο μ ισ ο φ έ γ γ α ρ ο . (Π ί­

( Γ ια π α ιδ ιά α π ό 9 ε τ ώ ν κ α ι γ ια μ ε γ ά ­ λους)

Γ. Παπαδάτος

Ε κδόσεις Π οιότητας Π α ρ α μ ύ θ ια μ ε χ ιο ύ μ ο ρ

Σειρά: ΙΣΤΟΡΙΑ

Τ ο π ρ ώ τ ο σ υ ν θ ε τ ικ ό τ η ς λ έ ξ η ς « π α ρ α -

-

(.Αρχαία Μεσαιωνική - Νεότερη)

π α ρ α μ ύ θ ια » ε ίν α ι δ η λ ω τ ικ ό α υ τ ή ς α ­ κ ρ ιβ ώ ς τ η ς

α π ο κ λ ίν ο υ σ α ς

υ φ ο λ ο γ ι-

κ ή ς κ α ι ν ο η μ α τ ικ ή ς ά π ο ψ η ς π ο υ α ρ κ ε ­ τ ά χ ρ ό ν ια α π ο ­ ________________________ τυπ ώ νει η σ υ γ ­ γρ α φ έα ς β ιβ λ ία

σ τα

τη ς

γ ια

μ ικ ρ ά

π α ιδ ιά ,

κ υ ρ ίω ς

τα

έμ-

.

ΘΕΤΗ ΧΟΡΤΙΑΤΗ Ο Ρήγας της ρίγανης και άλλα παραπαραμύθια Εικον.: Ν. Ανδρικόπη Αθήνα, Καστανιώτης, 1996 Σελ. 58

μ έ τ ρ α . Η σ κ ό π ι­ μη

π α ρ α - π ο ίη -

ση

λέξεω ν

φ ρά σ εω ν

και

M ic h a e l A n g o ld Καθηγητής της Βυζαντινής Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου

Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΑΠΟ ΤΟ 1025 ΕΩΣ ΤΟ 1204 ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

σ τε­

ρ εό τυ π ω ν μ έσ α απ ό

τη ν

τρ ο π ή

και

π αράλογο,

ανα­ το π έ­

ρ α α π ό τ ο ιδ ιό ­ τυπ ο

χ ιο ύ μ ο ρ ,

μ ε τα φ έ ρ ει

και

μ ια ε ξ ίσ ο υ ι δ ιό ­ τ υ π η σ υ σ χ έ τ ισ η της

π ρ α γ μ α τ ι­

κ ό τ η τ α ς μ ε τ η φ α ν τ α σ ία . Έ τ σ ι, α π ό έ ­ ν α λ ά θ ο ς ο κ ο ν τ ο -Θ ό δ ω ρ ο ς (έψ α χ ν α ν κ ά π ο ιο ν κ ό ν τ ε -Θ ό δ ω ρ ο ) π α ν τ ρ ε ύ ε τ α ι μ ια ψ η λ ή , τ η ν .. . Α λ ε λ έ κ α , μ ια γ ά τ α έ γ ι ­ ν ε δ ιά σ η μ η χ ο ρ ε ύ τ ρ ια ε ξ α ι τ ί α ς ε ν ό ς κ ε ρ α μ ιδ ό γ α τ ο υ π ο υ ε ίχ ε α γ κ ά θ ι σ τ η ν κ α ρ δ ιά τ η ς γ ι ’ α υ τ ό ν ή ο Ρ ή γ α ς π ο υ π ο υ λ ο ύ σ ε ρ ίγ α ν η έ ψ α χ ν ε γ ι α τ η ρ ή γ ισ σ ά τ ο υ ! Α ν κ ι ο ρ ισ μ έ ν ε ς

Μ ετά φ ρ α σ η :

φ ορές,

ε υ τ υ χ ώ ς ε λ ά χ ισ τ ε ς , η υ π έ ρ β α σ η κ ά ­

Ε υ α γ γ ε λ ία Κ α ρ γ ια ν ιώ τ η

Φιλόλογος

π ο ιο υ μ έ τ ρ ο υ δ ε ίχ ν ε ι ν α ξ ε φ ε ύ γ ε ι α π ό τ ο ιδ ιό τ υ π ο , ε υ φ υ έ ς σ τ η σ ύ λ λ η ψ ή τ ο υ

Θ εώ ρηση:

κ α ι ε ξ α ιρ ε τ ικ ό σ τ η ν α π ο τύπ ω σ ή τ ο υ

Π α ν α γ ιώ τ η ς Α γ α π η τ ό ς

υ φ ο λ ο γ ικ ό ο ικ ο δ ό μ η μ α τ η ς σ υ γ γ ρ α -

Καθηγητής Βυζαντινής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Κύπρον

φ έω ς,

δ εν

α λ λ ά ζ ε ι η γ ε ν ικ ή

ε ικ ό ν α

μ ο ρ φ ή ς κ α ι π ε ρ ιε χ ο μ έ ν ο υ τ ω ν σ υ γ κ ε ­

Μ ε 5 7 6 σ ε λ ίδ ε ς

κ ρ ιμ έ ν ω ν π α ρ α μ υ θ ιώ ν π ο υ ε ίν α ι ε υ χ ά ­

κ α ι 5 χ ά ρ τες

ρ ισ τ α κ α ι δ ια σ κ ε δ α σ τ ικ ά γ ια τ ο υ ς μ ι­ κ ρ ο ύ ς α να γνώ σ τες. ( Γ ια π α ιδ ιά α π ό 6 έ ω ς 9 ε τ ώ ν )

Γ. Παπαδάτος

Ε

Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ

ΠΑΠΑΔΗΜΑ Π ροσφορά στον Π ολιτισμό Ιπ π ο κ ρ ά το υ ς 8 Α θ ή ν α Τ η λ . : 3 6 .2 7 .3 1 8

Γ . Μ η λ ιο ς

Τροποι Π αραγωγής και Μ αρξιστική Α νάλυση

Κ οινωνική Α ισθητική Α ιαπολιτιςμικοτητα

και

Γ . ΣΤΑΜΑΤΗΣ

Δ. Τ ςατςογλης

Ο ικονομικά Μ αργκιναλια

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΑΦΗΓΗΣΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ & l/£ > < /U U s \

Εκδόσεις: «Ακαδημίας 88,106 78 Αθήνα τηλ. 33 02 415, 38 20 612 - fax 38 36 658 · · Βιβλιοπωλεία: ·Γ . Γεναδίου 6,106 78 Αθήνα τηλ. 38 17 826, 38 06 661 - fax 38 36 658·Στοά Ορφέως, Στοά βιβλίου Πεοματζόγλου 5,105 59 Αθήνα τηλ. 32 11 246

Ένα μυθιστόρημα αστυνομικής υφής και ταυτόχρονα ένα παίγνιο της ίδιας της γραφής με τα υλικά της

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Τ ο κ ε ίμ ε ν ο σ υ ν τ ίθ ε τ α ι α π ό 3 3 ά ν ισ α ω ς π ρ ο ς τ ο μ έ γ ε θ ο ς κ ε φ ά λ α ια , σ τ η ν π λ ε ιο ψ η φ ία τ ο υ ς σ ύ ­

ΝΕΝΗ ΕΥΘΥΜΙΑΔΗ Η Πόλη των Γλάρων Μυθιστόρημα

ν τ ο μ η ς σ χ ε τ ικ ά χ ω ρ ικ ή ς έ κ τ α σ η ς , π ο υ ε κ φ έ ρ ο ν τ α ι από π ρ ω τοπ ρ όσ ω π ο υς α φ η γ η τές . Η π α­ ν τ ε λ ή ς έ λ λ ε ιψ η

Αθήνα, Καστανιώτης, 1997 Σελ.275

υ π ε ρ κ ε ίμ ε ν η ς α φ η γ η μ α τ ικ ή ς

φ ω ν ή ς , δ η λ α δ ή ε ν ό ς α φ η γ η τ ή π ο υ ν α ε π ιλ α μ ­ β ά ν ετα ι έσ τω κ α ι έμ μ ε σ α τ η ν ό λ η α φ ή γ η σ η , α ­ π ο κ λ ε ίε ι κ α ι τ η ν ύ π α ρ ξ η ε ν ό ς π α ν τ ε π ό π τη α φ η ­

ο τ ε λ ε υ τ α ίο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α τ η ς Ν έ ν η ς Ε υ θ υ -

γ η τ ή , ε ν ό ς π α ν τ ο γ ν ώ σ τ η π ο υ κ ιν ε ί τ α ν ή μ α τ α

μ ιά δ η δ ε ν π ρ ο δ ίδ ε ι τ ο ιδ ια ίτ ε ρ ο ύ φ ο ς κ α ι ε ί ­

γ ν ω ρ ίζ ο ν τ α ς ε κ τ ω ν π ρ ο τ έ ρ ω ν ( δ η λ α δ ή τ η σ τ ιγ ­

δ ο ς γ ρ α φ ή ς που α κ ο λ ο υ θ εί

μ ή τ η ς α φ η γ η μ α τ ικ ή ς π ρ ά ξ η ς )

η σ υ γγρ α φ έα ς σ τα π ρ οη γούμ ε­

τ η ν ε ξ έ λ ιξ η τ η ς ισ τ ο ρ ία ς . Α υ τ ή

να έ ρ γ α τη ς , α λλά τα υ τό χ ρ ο ν α

η α φ η γ η μ α τ ικ ή ε π ιλ ο γ ή σ υ ν ά -

π α ρ ο υ σ ιά ζ ε ι μ ια λ ιτ ό τ η τ α σ τ η ν

δ ει

π ρος

το υ ς

ν ο η μ α τ ικ ο ύ ς

α φ ή γ η σ η κ α ι σ τ η δ ια γ ρ α φ ή τ ω ν

σ τ ό χ ο υ ς τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ , ε π ιτ ρ έ ­

π ρ ο σ ώ π ω ν . Β α σ ίζ ο ν τ α ς τ η ν α ­

π ο ν τα ς

τη

δ ια τ ή ρ η σ η

του

ν έ λ ιξ η τ η ς π λ ο κ ή ς τ η ς σ ε μ ια

μ υ σ τ η ρ ίο υ μ έ χ ρ ι τ η ν τ ε λ ε υ τ α ία

ά ρ τ ια α φ η γ η μ α τ ικ ή τ ε χ ν ικ ή , δ η ­

σ ε λ ίδ α , τ η ν ε ιρ ω ν ε ία τ ο υ ε ξ ω -

μ ιο υ ρ γ ε ί τ ις α ν α γ κ α ίε ς π ρ ο ϋ π ο ­

δ ιη γ η τ ικ ο ύ

(κ α ι ά δ η λ ο υ ε ν τ ό ς

θ έ σ ε ις γ ια έ ν α μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α α ­

κ ε ιμ έ ν ο υ )

α φ η γητή

σ τ υ ν ο μ ικ ή ς υ φ ή ς , ε ν ώ , σ τ η ν ο υ ­

σ τα πρόσω πα, α λ λ ά κα ι σ το ν α ­

σ ία , π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ι α έ ν α π α ίγ ν ιο

ν α γ ν ώ σ τ η , τ η ν α ν ά δ ε ιξ η τ η ς π ο ­

α π ένα ντι

τ η ς ίδ ια ς τ η ς γ ρ α φ ή ς μ ε τ α υ λ ι­

λ υ φ ω ν ία ς ω ς β α σ ικ ό σ υ σ τ α τ ικ ό

κά τη ς .

τ η ς μ υ θ ισ τ ο ρ η μ α τ ικ ή ς γ ρ α φ ή ς

----

μ ε ό σ ε ς ιδ ε ο λ ο γ ικ έ ς σ υ ν έ π ε ιε ς α υ τ ό σ υ ν ε π ά ­

π ο υ τ ο κ ε ίμ ε ν ο σ υ ν τ ίθ ε τ α ι α π ό μ ό ν α τ ε μ ά χ ια

γ ε τ α ι ό π ω ς , τ έ λ ο ς , κ α ι τ η ν α ν ά δ ε ιξ η τ η ς σ χ ε τ ι­

π ρ ω τοπ ρ όσ ω π ω ν α φ η γ ή σ ε ω ν

κ ό τ η τ α ς ω ς μ ό ν η ς α λ η θ ιν ή ς π ρ ο σ έ γ γ ισ η ς τ ω ν

π ο υ μ α θ α ίν ο υ μ ε ω ς π ρ ο ς τ α ζ η τ ο ύ μ ε ν α τ ο υ κ ά ­

π ρ α γμ ά τω ν.

θ ε π ρ ο σ ώ π ο υ , τ α μ α θ α ίν ο υ μ ε α π ό τ α ίδ ια κ α ι ό ­

Τ α 3 3 κ ε φ ά λ α ια π ρ ω τ ο π ρ ό σ ω π η ς α φ ή γ η σ η ς

χ ι α π ό κ ά π ο ιο ν υ π ε ρ κ ε ίμ ε ν ο α φ η γ η μ α τ ικ ό φ ο ­

δ ια μ ο ιρ ά ζ ο ν τ α ι ά ν ισ α μ ε τ α ξ ύ τ ω ν τ ρ ιώ ν κ ε ν τ ρ ι­

και άρα

αυτά

ρ έ α π ο υ κ α τ έ χ ε ι τ η μ ία α λ ή θ ε ια . Μ ε ά λ λ α λ ό γ ια ,

κ ώ ν π ρ ο σ ώ π ω ν κ α ι κ ά π ο ιω ν δ ε υ τ ε ρ ε υ ό ν τ ω ν .

κ α ι σ ύ μ φ ω ν α μ ε τ ις α φ η γ η μ α τ ικ έ ς σ υ μ β ά σ ε ις ,

Τ η μ ε ρ ίδ α τ ο υ λ έ ο ν τ ο ς (μ ε 10 κ ε φ ά λ α ια ) κ α τ έ ­

η α ν υ π α ρ ξ ία α φ η γ η τ ή σ τ ο ν ο π ο ίο ο α ν α γ ν ώ ­

χ ε ι έ ν α ς Έ λ λ η ν α ς ε π ιχ ε ιρ η μ α τ ία ς σ τ η ν ά κ ρ η

σ τ η ς α ν α γ ν ω ρ ίζ ε ι τ ο ν φ ο ρ έ α α λ ή θ ε ια ς , α φ ή ν ε ι

του

να

τ ο π ε δ ίο ε λ ε ύ θ ε ρ ο γ ια τ ις ε π ιμ έ ρ ο υ ς α λ ή θ ε ιε ς

σ υ ν α ν τ ή σ ε ι έ ν α ν Ε λ λ η ν ο α μ ε ρ ικ α ν ό ε π ιχ ε ιρ η ­

τ ω ν π ρ ο σ ώ π ω ν, τ α ο π ο ία , ω ς μ υ θ ισ τ ο ρ η μ α τ ικ ο ί

μ α τ ία γ ια δ ο υ λ ε ιέ ς , τ ο ν Π ή τ ε ρ Π ά π α ς . Τ α δ ύ ο

ή ρ ω ε ς , μ π ο ρ ο ύ ν ν α λ έ ν ε α λ ή θ ε ια σ τ ο ν ίδ ιο

Καναδά,

σ το

Χ ά λ ιφ α ξ , π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ

ά λ λ α β α σ ικ ά π ρ ό σ ω π α ε ίν α ι έ ν α ζ ε υ γ ά ρ ι Α μ ε ρ ι­

βαθ μό που μπ ο ρο ύν κ α ι ν α ψ εύ δ ο ν τα ι α π ένα ντι

κ α ν ώ ν , έ ν α ς ώ ρ ιμ ο ς τ η λ ε ο π τ ικ ό ς α σ τ έ ρ α ς σ ε ε ­

σ τα ά λ λ α π ρόσω π α, α π ένα ντι σ το ν ε α υ τό τ ο υ ς

π α γ γ ε λ μ α τ ικ ή κ ά μ ψ η , ο Τ ζ ο ν (τ ο υ ο π ο ίο υ η φ ω ­

κ α ι ε π ο μ έν ω ς α π έ ν α ν τι κ α ι σ το ν α ν α γνώ σ τη .

ν ή α κ ο ύ γ ε τ α ι σ ε 7 κ ε φ ά λ α ια ) , κ α ι η φ ίλ η τ ο υ

Ο δ ια μ ο ιρ α σ μ ό ς τ ω ν ο κ τ ώ κ ε φ α λ α ίω ν π ο υ υ π ο ­

Έ λ ε ν ( α ν α λ α μ β ά ν ε ι 8 κ ε φ ά λ α ια ) , γ ια χ ά ρ η τ η ς

λ ε ίπ ο ν τ α ι σ ε ο κ τ ώ ά λ λ α δ ε υ τ ε ρ ε ύ ο ν τ α π ρ ό σ ω ­

ο π ο ία ς θ α ξ ε κ ιν ή σ ο υ ν έ ν α τ α ξ ίδ ι σ τ ο Χ ά λ ιφ α ξ :

π α δ ε ν κ ά ν ε ι ά λ λ ο α π ό τ ο ν α ε ν τ ε ίν ε ι τ η δ ιά ­

Τ α τ ρ ία π ρ ό σ ω π α θ α σ υ ν α ν τ η θ ο ύ ν α π ό κ ά π ο ια

χ υ σ η τ η ς α λ ή θ ε ια ς . Ο κ τ ώ α κ ό μ η ο π τ ικ έ ς , ό χ ι

σ τ ιγ μ ή τ ο υ τ α ξ ιδ ιο ύ τ ο υ ς , θ α σ υ γ κ α τ ο ικ ή σ ο υ ν

υ π ο χ ρ ε ω τ ικ ά μ ό ν ο π ά ν ω σ τ ο κ ε ν τ ρ ικ ό θ έ μ α τ ο υ

σ τ ο ίδ ιο ξ ε ν ο δ ο χ ε ίο ό π ο υ υ π ο τ ίθ ε τ α ι ό τ ι θ α β ρ ι­

μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς , δ ίν ο υ ν μ ια ά λ λ η ο π τικ ή α υ τ ό -

σ κ ό τ α ν κ α ι ο Π ή τ ε ρ Π ά π α ς , κ α ι κ α τ ά κά π ο ιο ν

π τ η , α λ λ ά κ α ι τ α υ τ ό χ ρ ο ν α ε ξ ω τ ε ρ ικ ο ύ , μ ά ρ ­

τ ρ ό π ο θ α ε μ π λ α κ ο ύ ν σ τ ις υ π ο θ έ σ ε ις ο έ ν α ς

τ υ ρ α β ο η θ ώ ν τ α ς σ υ γ χ ρ ό ν ω ς σ τ η ν ε ξ έ λ ιξ η τ η ς

το υ άλλου. Τόσ ο ο Α λ όσ ο και η Έ λεν έχουν ως

ισ τ ο ρ ία ς . Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια π ρ ό σ ω π α ή σ σ ο ν ο ς ω ς

κ ο ιν ό σ η μ ε ίο τ ο υ ε ρ χ ο μ ο ύ τ ο υ ς σ τ ο Χ ά λ ιφ α ξ

επ ί το

μ ια β έ β α ιη σ υ ν ά ν τ η σ η : μ ε τ ο ν Π ή τ ε ρ Π ά π α ς ο

μ π ά ρ μ α ν σ τ ο π λ ο ίο π ρ ο ς τ ο Χ ά λ ιφ α ξ , μ ια ρ ε σ ε -

π ρ ώ τ ο ς , μ ε τ ο υ ς γ ο ν ε ίς τ η ς η δ ε ύ τ ε ρ η . Έ ν α ά λ ­

ψ ιο ν ίσ τ ρ ια τ ο υ ξ ε ν ο δ ο χ ε ίο υ , ό π ο υ θ α μ ε ίν ο υ ν

π λ ε ίσ τ ο ν

σ η μ α σ ία ς

(έ ν α ν

Α φ ρ ικ α ν ό

μ α μ π ρ ο σ τ ά ο Α λ , μ ια ε π ισ τ ρ ο φ ή σ τ ις ρ ίζ ε ς η

τ α τ ρ ία κ ε ν τ ρ ικ ά π ρ ό σ ω π α , έ ν α ν δ ε κ α ε π τ ά χ ρ ο -

Έ λ ε ν . Κ α ι ο ι δ ύ ο θ α α π ο τ ύ χ ο υ ν γ ια δ ια φ ο ρ ε τ ι­

ν ο τ ο υ ρ ίσ τ α σ τ ο ίδ ιο ξ ε ν ο δ ο χ ε ίο , έ ν α ν φ ύ λ α κ α

κ ο ύ ς λ ό γ ο υ ς , α λ λ ά κ α ι μ ε δ ια φ ο ρ ε τ ικ έ ς σ υ ν έ ­

ν ε κ ρ ο τ α φ ε ίο υ ό π ο υ υ π ο τ ίθ ε τ α ι π ω ς β ρ ίσ κ ο ν τ α ι

π ε ιε ς . Δ ε ν μ π ο ρ ε ί, ω σ τό σ ο , κ α ν ε ίς ν α π α ρ α β λ έ -

ο ι γ ο ν ε ίς τ η ς Έ λ ε ν , έ ν α ν α σ τ υ φ ύ λ α κ α , τ ο ν δ ι­

ψ ε ι τ ο ν ά δ η λ ο π α ρ α λ λ η λ ισ μ ό : α ν ο σ τ ό χ ο ς τ η ς

ε υ θ υ ν τ ή τ ο υ ξ ε ν ο δ ο χ ε ίο υ ) σ τ α ο π ο ία π ρ ο σ τ ίθ ε ­

Έ λ ε ν α π ο δ ε ικ ν ύ ε τ α ι τ ε λ ικ ά ψ ε υ δ ή ς κ α ι τ ο τ α ξ ί ­

τ α ι τ ο ζ ε υ γ ά ρ ι ο μ ο φ υ λ ό φ ιλ ω ν π ο υ π α ίζ ε ι μ ε γ α ­

δ ι τ η ς έ ν α τ α ξ ίδ ι σ τ η ν ο υ τ ο π ία π ρ ο ς σ υ ν ά ν τ η σ η

λ ύ τ ε ρ ο ρ ό λ ο μ ια κ α ι π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια τ ο ν Φ ρ ε ν τ ,

α ν ύ π α ρ κ τ ω ν γ ο ν ιώ ν , ο σ τ ό χ ο ς τ ο υ Α λ, π α ρ ό τ ι

μ ικ ρ ό τ ε ρ ο α δ ε λ φ ό τ ο υ Τ ζ ο ν κ α ι τ η « σ ύ ζ υ γ ό »

α λ η θ ιν ό ς , τ ε ίν ε ι ν α ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι ε ξ ίσ ο υ ο υ τ ο π ι­

τ ο υ Μ α ξ , π ο υ κ ιν ε ίτ α ι σ ε α ν α π η ρ ικ ή π ο λ υ θ ρ ό ν α

κ ό ς α π ό τ η σ τ ιγ μ ή π ο υ ο Π ά π α ς δ ε ν υ π ά ρ χ ε ι

κ α ι ο ι ο π ο ίο ι κ α τ α φ τ ά ν ο υ ν σ τ ο Χ ά λ ιφ α ξ . Ό λ α

σ τ ο κ α θ ο ρ ισ μ έ ν ο μ έ ρ ο ς κ α ι σ υ ν ε π ώ ς μ π ο ρ ε ί ν α

α υ τ ά τ α δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά π ρ ό σ ω π α , π ο υ π α ρ ε μ β α ί­

θ ε ω ρ η θ ε ί ε ξ ίσ ο υ α ν ύ π α ρ κ τ ο ς . Κ α ι ε ξ α ν τ ισ τ ρ ό ­

νο υ ν α φ η γ η μ α τ ικ ά σ τ η ν υ π ό θ ε σ η κ α ι λ ε κ τ ικ ά

φ ο υ : α ν ό λ α σ υ γ κ λ ίν ο υ ν τ ε λ ικ ά σ τ η ν α ν υ π α ρ ξ ία

σ τ η ν α φ ή γ η σ η , δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ ν , ε κ τ ό ς α π ό μ ια α ­

τ ο υ Π ά π α ς , σ ε έ ν α δ η μ ιο ύ ρ γ η μ α τ ο υ Α λ π ρ ο ­

ν έ λ ιξ η τ ο υ μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς μ έ σ α α π ό μ ια μ ε τ α ­

κ ε ιμ έ ν ο υ ν α ε π ιχ ε ιρ ή σ ε ι τ ο τ α ξ ίδ ι σ τ ο Χ ά λ ιφ α ξ

β λ η τ ή κ α ι π ο λ λ α π λ ή ε σ ω τ ε ρ ικ ή ε σ τ ία σ η ( ίδ ιο ν

α π ο φ ε ύ γ ο ν τ α ς τ ις ε ρ ω τ ικ έ ς κ α ι σ υ ν α ισ θ η μ α τ ι­

κ υ ρ ίω ς α σ τ υ ν ο μ ικ ή ς υ φ ή ς μ υ θ ισ τ ο ρ η μ ά τ ω ν ),

κ έ ς τ ο υ ε κ κ ρ ε μ ό τ η τ ε ς σ τ η ν Ε λ λ ά δ α , η ε μ φ ά ν ι­

έ ν α π ο λ υ φ ω ν ικ ό κ ε ίμ ε ν ο . Τ ο ύ τ ο σ η μ α ίν ε ι π ω ς,

σ η τ ο υ Ε λ λ η ν ο α μ ε ρ ικ α ν ο ύ θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε α υ τ ό ­

μ έσ α από τ α σ ύ ντομ α α υ το π ο ρ τρ έτα που τ α

μ α τ α ν α α ν α τ ρ έ ψ ε ι κ α ι τ ο ν ο υ τ ο π ικ ό σ τ ό χ ο τ η ς

π ρόσ ω π α

αυ τά

σ χ ε δ ιά ζ ο υ ν ,

θ ίγ ο ν τ α ι ε π ιμ έ ­

Έ λ ε ν , π ρ ο δ ικ ά ζ ο ν τ α ς κ α τ ’ α ν α λ ο γ ία ν μ ια ε μ φ ά ­

ρ ο υ ς κ ο ιν ω ν ικ ά π ρ ο β λ ή μ α τ α κ α ι κ α τ α σ τ ά σ ε ις

ν ισ η τ ω ν γ ο ν ιώ ν τ η ς .

π ο υ α ν τ ιμ ε τ ω π ίζ ο υ ν π ε ρ ιθ ω ρ ια κ ά ή κ α ι π λ ή ρ ω ς

Ε ίν α ι ε υ ν ό η τ ο π ω ς ο ι α ν ο ιχ τ έ ς α υ τ έ ς υ π ο θ έ ­

α φ ο μ ο ιω μ έ ν α α π ό τ ο κ ο ιν ω ν ικ ό σ ύ σ τ η μ α π ρ ό ­

σ ε ις μ π ο ρ ο ύ ν ν α λ ε ιτ ο υ ρ γ ή σ ο υ ν α π ό τ η σ τ ιγ μ ή

σ ω π α , δ ια φ ο ρ ε τ ικ ώ ν φ υ λ ώ ν , φ ύ λ ω ν , η λ ικ ιώ ν , ε ­

ρ ω τ ικ ώ ν ε π ιλ ο γ ώ ν , κ ο ιν ω ν ικ ή ς π ρ ο έ λ ε υ σ η ς κ α ι

π ω ς ο ι γ α λ λ ικ έ ς α κ τ έ ς τ ο υ Α τ λ α ν τ ικ ο ύ κ α ι λ ιγ ό ­

ε θ ν ικ ό τ η τ α ς . Σ τ ο σ η μ ε ίο π ο υ τ α δ ια φ ο ρ ε τ ικ ά

τ ε ρ ο σ τ ο « μ υ θ ικ ό » , « α π ο κ α λ υ ψ ια κ ό » γ ι α τ α π ρ ό ­

α υ τ ά π ρ ό σ ω π α τ έ μ ν ο ν τ α ι, α ίρ ο ν τ α ι π ρ ο ς σ τ ιγ ­

σ ω π α υ π ο δ η λ ο ύ μ ε ν ο Χ ά λ ιφ α ξ , μ ό ν ο ω ς σ υ ν δ η -

μ ή ν ο ι φ α ιν ο μ ε ν ικ έ ς τ ο υ ς α ν τ ιφ ά σ ε ις , τ ο κ α θ έ ­

λ ο ύ μ ε ν η ε ιρ ω ν ε ία θ α μ π ο ρ ο ύ σ ε ν α δ ικ α ιο λ ο γ η ­

ν α α π ό α υ τ ά α ν α γ ν ω ρ ίζ ε ι τ ο ν ε α υ τ ό τ ο υ μ έ σ ω

θ ε ί. Π α ρ ό λ ο π ο υ τ ο έ ρ γ ο π ο υ κ ο σ μ ε ί τ ο ε ξ ώ ­

τ ο υ Ά λ λ ο υ . Μ ε α υ τ ό τ ο ν τ ρ ό π ο , τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η ­

φ υ λ λ ο , θ ε μ α τ ικ ά κ α ι χ ρ ω μ α τ ικ ά , φ α ίν ε τ α ι ν α ε ­

μ α τ η ς Ε υ θ υ μ ιά δ η θ έ τ ε ι ω ς π α ρ ά λ λ η λ ο α ν τ ικ ε ί­

π ιδ ιώ κ ε ι τ ο ν α ν α δ ιπ λ α σ ια μ ό τ ο υ

ανύ π α ρ κτο υ

μ ε ν ο π ρ ο β λ η μ α τ ισ μ ο ύ τ ο ν π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ό τ η ς

ρ ο μ α ν τ ικ ο ύ ... Έ ν α α κ ό μ η π α ίγ ν ιο ν , ε ικ α σ τ ικ ό ,

τ α υ τ ό τ η τ α ς μ έ σ ω τ η ς ε τ ε ρ ό τ η τ α ς , τ η μ ίξ η κ α ι

τ ο ύ τ η τ η φ ο ρ ά μ ε τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η ; Έ σ τ ω ...

τ η δ ιά χ υ σ η , τ η σ χ ε τ ικ ο π ο ίη σ η ό λ ω ν τ ω ν α ξ ιώ ν .

Υ π ο β ά λ λ ο ν τ α ς τ η ν τ ε χ ν ικ ή τ η ς α φ ή γ η σ η ς σ τ η ν

Τ ο ύ τ ο δ ε ν σ η μ α ίν ε ι π ω ς τ ο κ ε ίμ ε ν ο δ ε ν δ ια θ έ ­

ε ξ υ π η ρ έ τ η σ η τ ω ν π ο ικ ίλ ω ν ζ η τ η μ ά τ ω ν π ο υ θ ί­

τ ε ι τ α κ λ ε ιδ ιά α ν ά γ ν ω σ η ς , τ ις π ρ ο β λ ε π ό μ ε ν ε ς

γ ε ι μ ε τ ο έ ρ γ ο τ η ς , η Ν έ ν η Ε υ θ υ μ ιά δ η δ η μ ι­

λ ύ σ ε ις τ ο υ κ ρ υ μ μ έ ν ε ς π ίσ ω α π ό τ ις λ έ ξ ε ις . Τ ο

ο υ ρ γ ε ί έ ν α κ ε ίμ ε ν ο π ο υ δ ια β ά ζ ε τ α ι α π ν ε υ σ τ ί

α ν τ ίθ ε τ ο μ ά λ ισ τ α : τ α π ρ ό σ ω π α μ ο ιά ζ ε ι ν α α κ ο ­

ω ς π ρ α γ μ α τ ικ ό α σ τ υ ν ο μ ικ ό μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α , χ ω ­

λ ο υ θ ο ύ ν έ ν α σ κ η ν ο θ ε τ η μ έ ν ο π α ιχ ν ίδ ι α π ό έ ν α ν

ρ ίς ν α ε π ιδ ιώ κ ε ι τ η σ τ ιγ μ ια ία τ έ ρ ψ η τ ο υ α ν α ­

α ό ρ α το σ κ η ν ο θ έτη που τ ο υ ς β ά ζ ει σ το σ τό μ α

γ ν ώ σ τ η τ η ς π ο υ , κ λ ε ίν ο ν τ α ς τ ο β ιβ λ ίο , θ α έ χ ε ι

τ α λ ό γ ια π ο υ π ρ ο δ ικ ά ζ ο υ ν τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ ς χ ρ η ­

ξ ε χ ά σ ε ι τ ο σ ύ ν ο λ ο κ ε ίμ ε ν ο , ό π ω ς σ υ χ ν ά π λ έ ο ν

σ ιμ ο π ο ιώ ν τ α ς τ η ν τ ε χ ν ικ ή τ η ς ε ιρ ω ν ε ία ς . Μ ό ν ο

σ υ μ β α ίν ε ι μ ε π ο ικ ίλ α φ α ν τ α σ μ α γ ο ρ ικ ά β ιβ λ ία

π ο υ σ τ ο π α ιχ ν ίδ ι α υ τ ό δ ε ν ε ίν α ι γ ν ώ σ τ η ς τ ο υ

π ο υ α π ο κ α λ ο ύ ν τ α ι λ ο γ ο τ ε χ ν ή μ α τ α . Ο ύ τ ε δ ιέ -

τ έ λ ο υ ς ο ύ τε ο α να γνώ σ της, που θ α π ρ έπ ει να

π ε τ α ι α π ό τ ο ν δ ιδ α κ τ ισ μ ό κ α ι τ ις π α γ ιω μ έ ν ε ς α ­

α ν α σ υ ν θ έσ ει ε κ τω ν υ σ τέρ ω ν τ ο π α ζλ τω ν λ έ ξ ε ­

ν τ ιλ ή ψ ε ις π ο υ κ ά π ο ιο ι ά λ λ ο ι σ υ γ γ ρ α φ ε ίς ε π ι­

ω ν π ο υ π ρ ο μ ή ν υ ε τ η ν ε ξ έ λ ιξ η , α λ λ ά κ α ι τ ο β α ­

δ ιώ κ ο υ ν ν α μ α ς ε π ιβ ά λ λ ο υ ν μ ε ά μ ε σ ο ή έ μ μ ε σ ο

θύ τερ ο ν ό η μ ά το υ ς .

τ ρ ό π ο , ω ς κ ά τ ο χ ο ι π λ έ ο ν τ η ς α λ ή θ ε ια ς π ο υ

Ε π ιπ λ έο ν , κ α ι ε ν ώ σ ε μ ε γ ά λ ο β α θ μ ό , η δ ιά ρ ­

σ τ η ν ο υ σ ία τ α υ τ ίζ ε τ α ι μ ε τ η μ ικ ρ ή π ρ ο σ ω π ικ ή

θρω ση το υ

υ π οβ ά λει

κ α ι σ υ χ ν ά κ ο ν τ ό φ θ α λ μ η α λ ή θ ε ια τ ο υ ς . Μ α κ ρ ιά

σ τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η τ ο υ τ η ν τ α ύ τ ισ η μ ε τ ο κ ε ν τ ρ ι­

α π ό τ έ τ ο ι ε ς ε π ιδ ιώ ξ ε ις , η Ε υ θ υ μ ιά δ η θ έ τ ε ι τ α

κ ό τ ε ρ ο π ρ ό σ ω π ο , τ ο ν Έ λ λ η ν α «Αλ», π ο υ ή δ η ε ­

β α θ ύ τε ρ α ζη τή μ α τα ύ π αρ ξης, σ υ νύ π α ρ ξη ς και

κ ε ιμ έ ν ο υ

έ χ ε ι έν τεχ ν α

από α υ τό

κ ο ιν ω ν ικ ο ύ π ρ ο β λ η μ α τ ισ μ ο ύ χ ω ρ ίς ν α δ ίν ε ι έ ­

τ ο ύ τ ο τ ο ό ν ο μ ά τ ο υ , τ ο ν π ρ ο δ ίδ ε ι, ε ξ α φ α ν ίζ ο ­

τ ο ιμ ε ς λ ύ σ ε ις , χ ω ρ ίς ν α π ο δ η γ ε τ ε ί τ ο ν α ν α γ ν ώ ­

ν τ α ς ο ρ ισ τ ικ ά τ ο π ρ ό σ ω π ο α υ τ ό ή δ η 5 κ ε φ ά ­

σ τ η κ α τ ε υ θ ύ ν ο ν τ ά ς τ ο ν π ρ ο ς μ ια ο π τ ικ ή κ α ι θ έ ­

ν έ χ ε ι μ ια δ ιφ ο ρ ο ύ μ ε ν η τ α υ τ ό τ η τ α

λ α ια π ρ ιν α π ό τ ο τ έ λ ο ς , α ν α ιρ ώ ν τ α ς έ τ σ ι τ ό σ ο

α σ η τ ω ν π ρ α γ μ ά τ ω ν . Α ν τ ίθ ε τ α , ε π ιλ έ γ ο ν τ α ς

τ η ν έ ν ν ο ια τ ο υ π ρ ω τ ο π ρ ό σ ω π ο υ « ή ρ ω α » /α φ η -

τ η ν α φ η γ η μ α τ ικ ή π ο λ υ φ ω ν ία , π ρ ο τ ε ίν ε ι τ η δ ιά ­

γη τή

χ υ σ η τ η ς α λ ή θ ε ια ς σ ε π ο λ λ έ ς α λ ή θ ε ιε ς , τ η δ ιά ­

ό σ ο κ α ι ε κ ε ίν η τ ο υ « π ρ ω τα γ ω ν ισ τ ικ ο ύ »

π ρ ο σ ώ π ο υ . Μ ε α υ τ ό τ ο ν τ ρ ό π ο , τ ο μ υ θ ισ τ ο ρ η ­

λ υ σ η τ ω ν σ τ ε ρ ε ο τ ύ π ω ν , τ η ν α ν α ίρ ε σ η τ η ς μ ο ­

μ α τ ικ ό π ρ ό σ ω π ο δ ε ν α π ο τ ε λ ε ί τ ο ε π ίκ ε ν τ ρ ο , α λ ­

ν ο φ ω ν ία ς κ α ι τ η ς μ ο ν ο δ ιά σ τ α σ η ς π ρ ο σ έ γ γ ισ η ς

λ ά γ ίν ε τ α ι η α φ ο ρ μ ή γ ια τ η ν α ν ά π τ υ ξ η π ο λ ύ ­

τ ω ν π ρ ο σ ώ π ω ν . Κ α ι ό λ α α υ τ ά , σ τ α π λ α ίσ ια ε ­

μ ο ρ φ ω ν π υ ρ ή ν ω ν π ο υ δ ια λ έ γ ο ν τ α ι μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς

ν ό ς σ τ έ ρ ε ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ , α π α λ λ α γ μ έ ν ο υ α π ό π ο ­

ισ ό τ ιμ α σ τ α π λ α ίσ ια τ ο υ κ ε ιμ ε ν ικ ο ύ σ ώ μ α τ ο ς

λ υ λ ο γ ίε ς , α π ό λ υ τ α ο ικ ο ν ο μ η μ έ ν ο υ , π ο ιη τ ικ ο ύ ,

π ο υ φ ιλ ο ξ ε ν ε ί τ η ν « α λ λ ό τ η τ ά » τ ο υ ς . Ά λ λ ω σ τ ε ,

μ ε ρ υ θ μ ό κ α ι μ ε τ έ λ ε ια ε π ε ξε ρ γ α σ μ έ ν ο σ τη ν

τ ο Χ ά λ ιφ α ξ , δ ε ν ε ίν α ι ά λ λ ο α π ό α υ τ ό ν τ ο ύ τ ο τ ο ν

ε κ φ ο ρ ά τ ο υ ε λ λ η ν ικ ό λ ό γ ο .

χ ώ ρ ο τ η ς ε σ ω τ ε ρ ικ ή ς ο υ τ ο π ία ς , τ η ς α ν ε ύ ρ ε σ η ς

Α π ο δ ο μ ώ ν τ α ς τ η ν έ ν ν ο ια ε ν ό ς ε ν ια ίο υ σ υ μ π α ­

τ ο υ « Α λ λ ο υ » , π ο υ π ρ ώ τ ισ τ α β ρ ίσ κ ε τ α ι σ τ ο ν ε ­

γ ο ύ ς κ α ι κ α τ ε σ τ η μ έ ν ο υ Ό λ ο υ , η Ε υ θ υ μ ιά δ η τ η ν

σ ώ τ ε ρ ο ε α υ τ ό τ ω ν ε μ π λ ε κ ο μ έ ν ω ν π ρ ο σ ώ π ω ν.

υ π ο κ α θ ισ τ ά α π ό τ η σ ύ λ λ η ψ η ε ν ό ς σ ύ μ π α ν τ ο ς

Κ α ι, α κ ό μ η π α ρ α π έ ρ α , τ ο Χ ά λ ιφ α ξ δ ε ν ε ίν α ι ά λ ­

αυ τόνο μ ω ν

και

α λ λ η λ ο δ ρ ώ ν τω ν

π ολύμ ορ-

λο από τ ο χώ ρο τ η ς α λλ ό τη τα ς που εγ γ ρ ά φ ετα ι

φ ω ν /π ο λ ύ τ ρ ο π ω ν π υ ρ ή ν ω ν , π ο υ δ ια ρ ρ η γ ν ύ ο υ ν

σ τ ις σ ε λ ίδ ε ς ε ν ό ς β ιβ λ ίο υ μ έ σ ω τ ω ν σ η μ ε ίω ν

π ρ ο κ α τ α σ κ ε υ α σ μ έ ν ε ς α ν τ ιλ ή ψ ε ις γ ια τ ο ν κ ό ­

τ η ς γ ρ α φ ή ς . Α ς σ η μ ε ιω θ ε ί ε δ ώ π ω ς «Η Π ό λ η

σ μ ο κ α ι τ η λ ε ιτ ο υ ρ γ ία τ η ς μ υ θ ισ τ ο ρ η μ α τ ικ ή ς

τ ω ν Γ λ ά ρ ω ν » , ω ς ε π ιλ ο γ ή τ ίτ λ ο υ , μ ε τ η ρ ο μ α ν τ ι­

γραφ ής.

κ ή τ ο υ σ υ ν δ ή λ ω σ η ν α π α ρ α π έ μ π ε ι σ ε π ε ρ ισ σ ό ­ τ ε ρ ο ο ικ ε ίο υ ς (κ α ι κ ο σ μ ο π ο λ ίτ ικ ο υ ς ) τ ό π ο υ ς , ό -

L |^ M l ------

Δ η μ ή τρ η ς Τ σ α τσ ο ύ λης

Λμ/wxtjqioii μ ψ Μ ο η

_________________ Π Ο I Η I Η

Πρόκειται για ένα λόγο συνδηλωτικό, παραβολικό, σαρκαστικό, ενίοτε κρυπτικό, πάντως ρέοντα λόγο με σαφή εσωτερικό ρυθμό και ενίοτε οικονομία πεζού λόγου

ψη ανήκει στο πένθος,

ο Φ ω σ τιέρ η ς φ α ίν ε τ α ι να

σ υ ν τ ά σ σ ει μ ια ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α ό σ ο κ α ι π ρ ω τό τυ π η

ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΣΤΙΕΡΗΣ Η σκέψη ανήκει στο πένθος Αθήνα, Καστανιώτης, 1996 Σελ. 65

ο ν τ ο λ ο γ ία λ ό γ ο υ . Κ εν τρ ικ ή π λ η ρ ο φ ο ρ ία τ ο υ β ιβ λί­ ο υ α π ο τ ελ ε ί ο (γρ α π τό ς) λ ό γ ο ς σ το επ ίπ εδ ο π α ρ α ­ γ ω γ ή ς ό σ ο κ α ι κ α τα γ ω γ ή ς , όπ ω ς ε μ φ α ν ώ ς υπ αι­ ν ίσ σ ε τ α ι ο τ ίτ λ ο ς (η λ έ ξ η «σκέψη»), Ο λ ό γ ο ς α ν α δ ε ικ ν ύ ε τα ι σ ε ο υ σ ία ύ π α ρ ξη ς . Τ α υ ­ τ ό χ ρ ο ν α ο λ ό γ ο ς α ν α γ ν ω ρ ίζ ετ α ι κα ι ω ς κ α θ ’ α υ τ ό

ίκ ο σ ι χ ρ ό ν ια τ ώ ρ α ο Α ντώ νη ς Φ ω σ τιέρ η ς απ ο­

α ν τ ικ είμ ε ν ο τ η ς δ η μ ιο υ ρ γ ία ς σ τ ο χ ώ ρ ο τ ο υ λό γ ο υ .

κ α λ ύ π τει μ ε σ υ ν έπ εια κ α ι σ α φ ή τ ε κ μ ή ρ ια τ η

Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια τ η ν α υ τ ο α ν α φ ο ρ ικ ό τη τα τ ο υ λ ό γ ο υ ,

δ η μ ιο υ ρ γ ικ ή τ ο υ σ χ έσ η μ ε τη γλώ σσα.

Ιδ ια ιτέ ρ ω ς σ τ α

η ο π ο ία π ρ ο ϋ π ο θ έ τε ι κ α ι τ α υ τ ό ­

β ιβ λία

χ ρ ο ν α τ εκ μ η ρ ιώ ν ει τ η ν ο δ υ νη ρ ή

Ποίηση μ ε ς στην ποίηση, 1977, κ α ι Το θα και το να του θανάτου, 1987,

π ερ ιπ έ τ εια τ ο υ δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ τ ο υ

α ν α γ ν ω ρ ίζ ετ α ι

δ ιε ­

(π ρέπ ει να) υ π α ιν ίσ σ ετα ι ο τ ίτ λ ο ς

ρ ευ ν η τ ικ ή δ ια δ ικ α σ ία πο υ ε φ α ρ ­

(η λ έ ξ η «πένθος»), σ τ ο ν ο π ο ίο ν ο

σαφώς

η

μ ό ζ ε ι ο Φ ω σ τιέρ η ς τ ό σ ο σ τ ο επ ί­

λό γ ο υ ,

όπ ω ς

Φ ω σ τιέρ η ς

ε π ίσ η ς

εμ φ α ν ώ ς

κ ω δ ικο π ο ιεί τ η

σύ­

π εδ ο τ η ς δ ια τύ π ω σ η ς τω ν π λ η ρ ο ­

μπτω ση κ α τ α γ ω γ ή ς κ α ι μ ο ρ φ ο ­

φ ο ρ ιώ ν ό σ ο κ α ι κυ ρ ίω ς σ τ ο επ ίπ ε­

π ο ίη σ η ς τ ο υ λ ό γ ο υ (το ρ ή μ α «α νή­

δ ο τ η ς δ ια μ ό ρ φ ω σ η ς τ ο υ γ λ ω σ σ ι­

κει»).

κ ο ύ σ χ ή μ α τ ο ς που δ ιε κ π ε ρ α ιώ ν ει

Α υ τ ό ς ο λ ό γ ο ς ε ίν α ι σ τ η ν π ρ α γ μ α ­

με

τ ικ ό τ η τ α τ ο π ρ ο σ ω π είο ε ν ό ς Εγώ

το ν

α π ο τ ελ ε σ μ α τικ ό τ ε ρ ο

δ υ ν α τό τρ ό π ο τ ις π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς . Σ το τ ε λ ε υ τ α ίο β ιβ λ ίο τ ο υ :

Η σκέ-

που ο ρ ιο θ ε τ ε ί τ ο εδ ώ κ α ι τώ ρ α τ ο υ κ ε ιμ έν ο υ . Τ ο Ε γώ π ρ ο β ά λ λ ει

τ α β ιώ μ α τά τ ο υ ω ς έ ν α π α ρ α σ τα τ ικ ό κ ειμ εν ικ ό π α­

σ π ίτια», «Η α ρ ά χ νη » , « Ν η π ια γ ω γ ε ίο η φ ύ σ η » , « Γ ια

ρ ό ν κ α ι ε ξ ο μ ο λ ο γ ε ίτ α ι τ η ν π ρ οσ ω π ική τ ο υ μ υ θ ο λ ο ­

δ εν

γ ία . Τ ο Ε γώ (φ α ίν ε τ α ι να ) κ υ ρ ια ρ χ ε ί σ ε τ ο π ία

« Β ιο γ ρ α φ ικ ό σ η μ είω μ α » , « Μ ά ιο ς 1993».

σ υ μ β ο λ ικ ά , ψ υ χ ικ ή ς φ θ ο ρ ά ς , ε φ ια λ τ ικ ά , π ά ντω ς

Α π ό τ η ν ά λ λ η π λ ε υ ρ ά ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ α ε ίν α ι τ α τ ε κ ­

το λ μ ά τ ε » ,

« Ό ρ γα νο » ,

« Σ τά σ η

α να μ ο νή ς» ,

τ ο π ία α ν θ ρ ω π ο μ ε τρ ικ ά , π ο υ σ υ ν θ έ τ ο υ ν τ ο κ ε ιμ εν ι-

μ ή ρ ια τ ο υ φ α ιν ο μ έ ν ο υ τ η ς π α ρ ή χ η σ η ς , ό π ω ς ε ξ ε ­

κ ό π ε ρ ιβ ά λ λ ο ν τ ο υ . Ε ν τυ π ω σ ια κή , εννο ώ : π ε ισ τ ι­

λ ίσ σ ε τ α ι σ τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο τ η ς ε π α ν ά λ η ψ η ς λέ ξε ω ν ,

κή, ε ίν α ι η ρ η τ ο ρ ικ ή α υ τ ο ύ τ ο υ Εγώ .

π ο υ ε π ίσ η ς σ υ μ β ά λ λ ο υ ν σ τ ο ν ρ υ θ μ ό , πβ. π .χ. τ α

Ο Φ ω σ τιέ ρ η ς έ χ ε ι σ υ ν θ έ σ ε ι (μ ά λλο ν: έ χ ε ι ο ρ ισ τ ι-

π ο ιή μ α τ α

«Η μη λιά » , «Ε νώ π ιο ν α κ ρ ο α τη ρ ίο υ » ,

κ ο π ο ιή σ ει) έ ν α σ ύ ν θ ε τ ο σ ύ σ τη μ α γ λ ώ σ σ α ς γ ια τ η

« Σ ά κο ς α π ο ρ η μ ά τω ν» , «Μ ε α σ τρ α π ια ία β ρ α δ ύ τ η ­

δ ια τύ π ω σ η κ α ι δ ιε κ π ε ρ α ίω σ η τ ω ν σ η μ α ιν ο μ έν ω ν .

τα » , « Σ κέψ η α ισ θ ή μ α το ς » .

Σ τ ο σ ύ σ τη μ α α υ τ ό ο δ ό κ ιμ ο ς λ ό γ ο ς σ υ μ φ ύ ρ ε τ α ι

Σ τ ο ε π ίπ εδ ο τ η ς κ α θ ’ α υ τ ή ν π α ρ α γ ω γ ή ς κ ε ιμ έν ο υ ,

μ ε λ ό γ ο κ ο ιν ό έ ω ς α γ ο ρ α ίο . Π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ια έ ν α λ ό ­

π έ ρ α α π ό τ η ν α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή , ε ν δ ια φ έ ρ ο υ σ α ε ίν α ι

γ ο σ υ ν δ η λ ω τικ ό , π α ρ α β ο λ ικ ό , σ α ρ κ α σ τικ ό , ε ν ίο τ ε

η δ ια κ ε ιμ ε ν ικ ό τ η τ α (σ α φ ή ς α ν α φ ο ρ ά σ τ ο υ ς π ρ ο-

κ ρ υ π τικ ό , π ά ν τω ς ρ έ ο ν τ α λ ό γ ο μ ε σ α φ ή ε σ ω τ ε ρ ι­

σ ω κ ρ α τικ ο ύ ς φ ιλ ο σ ό φ ο υ ς , α λ λ ά ό χ ι μ ό νο ν), σ το

κ ό ρ υ θ μ ό κ α ι ε ν ίο τ ε ο ικ ο ν ο μ ία π εζο ύ λ ό γ ο υ .

π λ α ίσ ιο τ ω ν κ ε ιμ εν ικ ώ ν λ ε ιτ ο υ ρ γ ιώ ν , (α) ω ς π α ρ ά ­

Α υ τ ά τ α σ τ ο ιχ ε ία π ρ ο σ δ ιο ρ ίζ ο υ ν τ ο ύ φ ο ς τ ο υ Φω-

θ ε μ α πβ. τ ο « Π ο τά μ ι π ο ίη μα» , (β) ω ς μ ε τα κ ε ιμ ε ν ι-

σ τ ιέ ρ η . Β α σ ικ ό ς υ φ ο λ ο γ ικ ό ς μ η χ α ν ισ μ ό ς , κ ιν η τ ο ­

κ ό τ η τ α πβ. τ α π ο ιή μ α τ α « Μ ετα π ο ίη σ η » , « Σ ά κο ς α ­

π ο ιη μ έ ν ο ς σ τ ο έ π α κ ρ ο , α ν α γ ν ω ρ ίζ ε τ α ι η μ ε τα -

π ο ρ η μ ά τω ν» , « Ν ο σ τα λ γ ώ τ ο π αρ όν» , κ α θ ώ ς κα ι

γ λ ω σ σ ικ ό τ η τα , ω ς ε υ ν ό η τ ο ά λ λ ω σ τ ε, α φ ο ύ η κ ε ­

(γ) ω ς υ π ε ρ κ ε ιμ ε ν ικ ό τ η τ α πβ. τ α π ο ιή μ α τ α « Ε ίδα

ν τ ρ ικ ή π λ η ρ ο φ ο ρ ία τ ο υ β ιβ λ ίο υ ε ίν α ι ο λ ό γ ο ς κ α θ ’

τ ο σ κο τά δ ι» , «Ν α ζει». Ενώ σ τ ο π ο ίη μ α « Μ ετα π ο ίη ­

α υ τό ν . Μ ετ α γ λ ω σ σ ικ ό τη τα , λο ιπ ό ν, κ α ι σ τ ις δ ύ ο

ση» ο Φ ω σ τιέ ρ η ς π α ρ έ χ ε ι κ α ι ο ν ο μ α σ τικ έ ς α ν α φ ο ­

δ ια σ τ ά σ ε ις : (α) ω ς π ο ιη τ ικ ή μ ε τα γ λ ώ σ σ α /α υ τ ο -α -

ρ έ ς σ ε ο ρ ισ μ έ ν α κ λ α σ ικ ά π λ έ ο ν μ ε γ έ θ η τ η ς π ο ίη ­

ν α φ ο ρ ικ ό τ η τ α τ η ς γ ρ α φ ή ς , πβ, π.χ. τ α π ο ιή μ α τ α

σ η ς, δ η λ ώ ν ο ν τ α ς (;) έ τ σ ι κ α ι ο ρ ισ μ έ ν ε ς ε κ λ ε κ τ ι-

« Ν ο σ τα λ γ ώ ε κ ε ίν ο τ ο π αρ όν» , « Π ο τά μ ι π ο ίη μα» ,

κ έ ς σ υ γ γ έ ν ε ιε ς τ η ς π ο ίη σ ή ς τ ο υ .

«Ε νώ π ιο ν α κ ρ ο α τη ρ ίο υ » , «Α π ο λίθ ω μ α ήχο υ » , μ ε

Κ α ι έ ρ χ ο μ α ι τ ώ ρ α σ τ ο σ η μ α ν τ ικ ό επ ίπ εδ ο τ ω ν

κ ο ρ υ φ α ίο τ ο π ο ίη μ α « Ο ρ γ α ν ικ ή μ ο υσ ική » , κ α ι (β)

υ φ ο λ ο γ ικ ώ ν δ εικ τ ώ ν , π ο υ λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί ω ς επ ικ ίν ­

ω ς μ ε τα γ λ ω σ σ ικ ή π ο ίη σ η , π β. π.χ. τ α π ο ιή μ α τ α «Η

δ υ ν η λ υ δ ία λ ίθ ο ς γ ια τ η δ η μ ιο υ ρ γ ία γ ε ν ικ ά σ τ ο

σ κ έ ψ η α ν ή κ ε ι σ τ ο π έν θ ο ς» , «Α ρχή α σ ο φ ία ς » , «Η ο ­

χώ ρο το υ λόγου.

μιλ ία » , « Π ο τά μ ι π ο ίη μα» , «Ε νώ π ιο ν α κρ ο α τη ρ ίο υ » ,

Μ π ο ρ ο ύ μ ε κ α τ α ρ χ ή ν ν α ο μ ο λ ο γ ή σ ο υ μ ε μ ε ά νεσ η ,

« Μ ετα π ο ίη σ η » (κ ω δ ικ ο π ο ίη σ η μ η χ α ν ισ μ ο ύ ), «Σά­

λ ό γ ω τ εκ μ η ρ ίω ν , ό τ ι ο Φ ω σ τιέ ρ η ς α ν ή κ ε ι σ τ ο υ ς

κ ο ς α π ο ρ η μ ά τω ν » (κ υ ρ ίω ς ο τ ίτ λ ο ς ) , « Π α ρ ο μ ο ίω ­

δ υ ν α μ ικ ο ύ ς δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ ς λ ό γ ο υ π ο υ έ χ ο υ ν α ν α ­

ση π ά θ ους».

π τ ύ ξ ε ι έ ν α ν π λ ο ύ σ ιο κ α ι π ρ ω τό τυ π ο κ ώ δ ικ α ω ς

Π α ρ ά λ λ η λ α , κ α ι π ά ν τα σ τ ο επ ίπ εδ ο τω ν υ φ ο λ ο γ ι-

π ρ ο ς τ η ν ε κ φ ο ρ ά τ η ς μ ε τ α φ ο ρ ά ς . Γ ια τ η σ ύ ν τ α ξ η

κώ ν μ η χ α ν ισ μ ώ ν , ο έ ν τ ο ν ο ς ρ υ θ μ ό ς τ ω ν π ο ιη μ ά ­

α υ τ ο ύ τ ο υ κ ώ δ ικα , ο Φ ω σ τιέ ρ η ς φ α ίν ε τ α ι ν α επ ι­

τ ω ν τ ο υ Φ ω σ τιέ ρ η β α σ ίζ ε τ α ι κ υ ρ ίω ς σ τ η ν α υ ­

σ τ ρ α τ ε ύ ε ι τ ις ε ικ ό ν ε ς τ ο υ α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ

σ τ η ρ ή α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή τ ο υ ς , εν ν ο ώ τ η ν επ ιλ ο γ ή κ α ι

γ ια ν α α π ο δ ώ σ ε ι τ ις ε ικ ό ν ε ς τ ο υ ε σ ω τε ρ ικ ο ύ α ν­

τ η ν τα κ το π ο ίη σ η τ ω ν λ έ ξε ω ν , πο υ ε ξ υ π η ρ ε τ ε ί ε μ ­ φ α νέσ τα τα τη ν

ιε ρ ά ρ χ η σ η

θρ ώ π ο υ .

τω ν σ η μ α ιν ο μ έν ω ν

Ο κώ δ ικ α ς α υ τ ό ς π ρ ο κ α λ ε ί σ ε μ ια δ η μ ιο υ ρ γ ικ ή α ­

(π α ρ α κ ο λ ο υ θ ώ ν τα ς τ η ρ ο ή τ ο υ ς ) , κ α ι επ ο μ έν ω ς

να γνώ ρ ισ ή τ ο υ , δ εσ μ εύ ο ν τα ς τ ο ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ ο υ α ­

υ π ο σ τη ρ ίζ ε ι τ η ν ε σ τ ία σ η τ ο υ μ η ν ύ μ α το ς , πβ. π.χ.

ν α γνώ σ τη , κα ι επ ο μ ένω ς επ ιτρ έπ ει τ η ν α ν α γ ν ώ ρ ι­

ω ς π λ έ ο ν ε ν δ ε ικ τ ικ ά τ α π ο ιή μ α τ α « Α να ψ η λά φ η -

σ η τ ο υ σ υ ν ό λ ο υ τω ν π λ η ρ ο φ ο ρ ιώ ν τω ν κειμ ένω ν

ση», «Η π ο ρ ε ία τω ν γ ε γ ο ν ό τω ν » , « Ο μ ο ίω μ α κ ε λ α η -

τ ο υ σ τ α τ ε μ ν ό μ ε ν α επ ίπ εδ α τ η ς δ ή λ ω σ η ς κ α ι τ η ς

δ ισ μ ο ύ » , « Ν α ζει», «Α π ο λίθ ω μ α ή χ ο υ», « Κ α τα β ο ­

σ υ νδ ή λω σ η ς . Τ ο σ ύ ν ο λ ο τω ν π ο ιη μ ά τω ν τ ο υ β ιβ λ ί­

λ ά δ α » , «Γ ια δ ε ν το λ μ ά τ ε » , «Δ ε β ρ ίσ κω χ ρ ό ν ο ν α

ου α π ο τ ε λ ε ί π ε δ ίο ε φ α ρ μ ο γ ή ς α υ τ ο ύ τ ο υ κώ δικα.

κλάψ ω », « Ν ο σ τα λ γ ώ ε κ ε ίν ο τ ο π αρ όν» , « Σ κέψ η α ι­

Π α ρ ά λ λ η λ α , σ τ α π ο ιή μ α τ α τ ο υ Φ ω σ τιέ ρ η α ν α γ ν ω ­

σ θ ή μ α το ς» .

ρ ίζ ε τ α ι μ ια σ α φ ώ ς ο ικ ο ν ο μ ικ ή τ η ς γ λ ώ σ σ α ς , π ο υ

Ο ρ υ θ μ ό ς υπ ’ α υ τ ή τ η ν έ ν ν ο ια α ν α γ ν ω ρ ίζ ε τ α ι σ α ­

ε ξ α σ φ α λ ίζ ε ι π υ κ ν ό τ η τα ν ο η μ ά τ ω ν κ α ι μ ο ρ φ ή ς .

φ ώ ς , α κ ό μ α κ α ι ό τ α ν σ τ ο π ο ίη μ α ε π ικ ρ α τ ε ί η σ τέ -

Σ τ ο π λ α ίσ ιο α υ τ ό , ε ν τ ο π ίζ ε τ α ι κ α ι η ο ικ ο ν ο μ ία επ ι­

ρ εη ο ικ ο ν ο μ ία π εζο ύ λ ό γ ο υ π ο υ ε ξ υ π η ρ ε τ ε ί τ η ρ η ­

γ ρ ά μ μ α το ς ω ς πρόκληση το υ σ υ γγρ α φ έα π ρος ε­

τ ο ρ ικ ή τ ο υ Φ ω σ τιέρ η , πβ. π.χ., τ α π ο ν ή μ α τα «Τα

α υ τ ό ν , πβ. τ ο π ο ίη μ α « Ε π α ρ χ ια κή ο δ ό ς» , σ υνυπ ο -

λ ο γ ιζ ο μ έ ν η ς κ α ι τ η ς α ρ χ ιτ ε κ τ ο ν ικ ή ς τ ο υ κ ε ιμ έν ο υ του. Η π υ κ ν ό τ η τα ν ο η μ ά τ ω ν κ α ι μ ο ρ φ ή ς τ ε κ μ η ρ ιώ ν ε ­ τ α ι σ ε ο ρ ισ μ έ ν ε ς π ε ρ ιπ τ ώ σ εις μ ε τ η ν α ξ ιω μ α τικ ή δ ια τύ π ω σ η σ χ ε δ ό ν α φ ο ρ ισ τ ικ ώ ν εκφ ω νη μ ά τω ν,

Χ ρήσιμες Ε κδόσεις Σειρά: Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ

όπ ω ς ισ χ ύ ε ι π.χ. σ τ α π ο ιή μ α τ α « Π ο τά μ ι π ο ίη μα»

(μονάχα ο χωρισμός I Ενώνει τους ανθρώπους), « Ν ο σ τα λ γ ώ τ ο π αρ όν» (Η προσδοκία ταιριάζει στην ανάμνηση: I Κι οι δυο παραχαράζουν όσο δύνανται I την ατυχή πραγματικότητα. Το βλέπεις), « Α ν α ψ η λ ά φ η σ η » (Ο έρωτας του μη πραγματικού / Είναι μοιχεία του πνεύματος / που ενώπιον Θεού ε­ νώθηκε I Μ ε σάρκα μίαν), « Κ α τα β ο λά δ α » (Παρά να λέτε χαμερπής I Καλύτερα αρριβίστας). Ό λ α α υ τ ά τ α σ τ ο ιχ ε ία δ η λ ο ύ ν μ ια δ υ ν α μ ικ ή σ χ έσ η

Δ ε λ τ ίο “27og χρό νο ς” Με Φιλολογικά, Λογοτεχνικά, Ιστορικά, Φιλοσοφικά, Παιδαγωγικά, Σχολικά Βοηθήματα νεότερων και σύγχρονων εκδόσεων

τ ο υ Φ ω σ τιέρ η μ ε τ η γ λώ σ σ α , πο υ ε κ δ η λ ώ ν ε τα ι σ τ α κ ε ίμ ε ν ά τ ο υ ω ς α ν ά π τυ ξη μ ια ς π ρ ω τό τυ π η ς γ λ ω σ σ ικ ή ς ε ν έ ρ γ ε ια ς απ ό κ ο ιν ό γ λ ω σ σ ικ ό υ λικό . Σ τ η δ υ ν α μ ικ ή α υ τ ή ς τ η ς ε ν έ ρ γ ε ια ς α ν ιχ ν ε ύ ε τ α ι α ­ κ ό μ α κ α ι η χ ρ ή σ η ο υ σ ια σ τ ικ ο ύ σ ε λ ε ιτ ο υ ρ γ ία επ ι­ θ έ τ ο υ , π ο υ α ν τιπ ρ ο σ ω π ε ύ ε ι σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ικ ό τ η ­ τ α υ π έρ β α σ η τ η ς κ ο ιν ή ς χ ρ ή σ η ς τ η ς γ λ ώ σ σ α ς , πβ. π.χ. τ ο π ο ίη μ α « Ν ο σ τα λ γ ώ τ ο παρ όν» (το σ ύ ­ ν τ α γ μ α «απ’ τ η χ ε λ ώ ν α ζω ή μου») ή τ ο π ο ίη μ α « Α ν α ψ η λ ά φ η σ η » (το σ ύ ν τ α γ μ α « μ ια π α λ λ α κ ίδ α σκέψ η » ), κ α θ ώ ς κ α ι τ ο ν τ ίτ λ ο « Π ο τά μ ι π ο ίη μα» Α κ ρ ιβ ώ ς ο ι τ ίτ λ ο ι τω ν π ο ιη μ ά τω ν, η σ ύ ν θ εσ η τω ν οπ ο ίω ν τ ίτ λ ω ν σ υ χ ν ά β α σ ίζ ε τ α ι σ τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο τ η ς μ ε τα φ ο ρ ά ς , α π ο δ ε ικ ν ύ ο υ ν τ η ν π ρ ω τό τυ π η χ ρ ή σ η τ η ς γ λ ώ σ σ α ς , α λ λ ά κ α ι τ η ν α ισ θ η τ ικ ή τ ο υ Φ ω σ τιέρ η , ω ς π ρ ο ς τ η ν κω δ ικο π ο ίη σ η τ ω ν σ η μ α ιν ο μ ένω ν , πβ. ω ς π λ έ ο ν ε ν δ ε ικ τ ικ ο ύ ς π.χ. τ ο υ ς τ ίτ ­

ΔΗΜ. Ν. ΠΑΠΑΔΗΜΑ

λους:

Η σκέψη ανήκει στο πένθος, Ποτάμι ποίημα, Μετα­ ποίηση, Σάκος απορημάτων, Νοσταλγώ το παρόν κ α ι Νοσταλγώ εκείνο το παρόν (μ ε τ η δ ια λ ε κ τ ικ ή σ χ έσ η τ ω ν σ η μ α ιν ο μ έν ω ν σ τ α α ν τ ίσ τ ο ιχ α π ο ιή μ α ­

Παρομοίωση πάθους, Ομοίωμα κελαηδισμού, Είδα το σκοτάδι, Απολίθωμα ήχου, Νηπιαγωγείο η φύση, Με αστραπιαία βραδύτητα ( = σ ύ ν θ εσ η α ­ ν τ ιθ έ τω ν ), Σ κ έψ η αισθήματος.

τ α ),

Τ ω ν π ρ α γ μ ά τω ν ο ύ τ ω ς εχ ό ν τω ν , νο μ ιμ ο π ο ιο ύ μ α ι

Μ ε 95 σ ε λ ίδ ε ς κ α ι 2 7 6 4 τ ίτ λ ο υ ς β ιβ λ ίω ν

Προσφέρεται και αποστέλλεται δωρεάν α πό τις Εκδόσεις και το Βιβλιοπωλείο μας

ν α υ π ο σ τη ρ ίξ ω ό τ ι ο Φ ω σ τιέ ρ η ς έ χ ε ι π λ έ ο ν ο ρ ισ τ ι­ κ ά π ρ ο σ δ ιο ρ ίσ ε ι τ ο υ φ ο λ ο γ ικ ό τ ο υ σ τ ίγ μ α σ τ η ν π ο λ ύ μ ο ρ φ η κ α ι π ο λ υ σ ή μ α ν τη ε π ιφ ά ν εια πο υ κα­ τ έ χ ε ι η δ υ ν α μ ικ ή Γ ε ν ιά τ ο υ 7 0 . Π ρο σ ω π ικά , π ε ρ ι­ μ ένω μ ε ιδ ια ίτ ε ρ ο ε ν δ ια φ έ ρ ο ν τ η ν ε ξ έ λ ιξ η τ η ς π ο ι­ η τ ικ ή ς τ ο υ Φ ω σ τιέρ η σ τ α ε π ό μ ε ν α β ιβ λ ία τ ο υ . Ά λ κ η σ τ ις Σ ο υ λ ο γ ιά ν ν η

Ε

Κ Δ Ο Σ Ε I Σ

Π Α Π Α Δ Η ΜΑ Π ρ ο σ φ ο ρ ά σ το ν Π ο λ ιτ ισ μ ό

Q ta g

Ιπποκράτους 8Αθήνα Τηλ.: 36.27.318

Το βιβλίο, προορισμένο από τη φύση του να είναι χρήσιμο, έγινε και χρηστικό. Μπορεί να προσφύγει σ’ αυτό ο επειγόμενος αλλά και αυτός που βρίσκεται σε αντικειμενική δυσκολία να αντλήσει ειδήσεις και πληροφορίες από πρώτο χέρι

Μ Ε Λ Ε Τ Η

Π. Δ. ΜΑΣΤΡΟΔΗΜΗΤΡΗ Εισαγωγή στη Νεοελληνική Φιλολογία Αθήνα, Δόμος, 1996 (έκτη έκδοση) Σελ.633

σ υ ν ε κ τ ιμ η θ ε ί ( γ ια ν α ε κ τ ι μ η θ ε ί σ ω σ τ ά ) μ ε τ ις δ υ σ κ ο λ ίε ς

το υ

ε γ χ ε ιρ ή μ α τ ο ς .

Χ ρ ή σ ιμ ο

και

χ ρ η σ τ ικ ό μ π ο ρ ε ί ν α ε ίν α ι κ α ι έ ν α α π λ ό ή μ ικ ρ ό β ιβ λ ίο . Ό μ ω ς ε δ ώ π ρ ό κ ε ιτ α ι γ ι α β ιβ λ ίο ε κ α τ ο ­ ν τ ά δ ω ν σ ε λ ίδ ω ν , σ τ ις ο π ο ίε ς έ γ ιν ε μ ια ε ρ γ ώ ­ δ η ς , μ α κ ρ ο χ ρ ό ν ια , ε π α ν α λ η π τ ικ ή * π ρ ο σ π ά ­ θ ε ια , ν α σ υ μ π ε ρ ιλ η φ θ ο ύ ν χ ι­

Τ

ο β ιβ λ ίο α υ τ ό τ ο υ σ υ ν α δ έ λ ­

λ ιά δ ε ς

( κ υ ρ ιο λ ε κ τ ικ ά ) π λ η ρ ο ­

φ ο υ κ. Μ α σ τ ρ ο δ η μ ή τ ρ η , ό ­

φ ο ρ ίε ς ε ν ό ς π υ κ ν ο ύ κ α ι π ο ικ ι­

πω ς βλέπ ουμε, έ χ ει π ρ αγ­

λ ό τ α τ ο υ π ε ρ ιε χ ο μ έ ν ο υ · κ ι α ς

μ α τ ο π ο ιή σ ε ι (α π ό τ ο

1974, ό ­

σ τ ε γ ά ζ ο ν τ α ι κ ά τ ω α π ό μ ια κ α ι

(φιλολογία)

τ α ν έ λ α β ε χ ώ ρ α η π ρ ώ τη έ κ δ ο ­

μ όνο

ση)

Ασ φ αλώ ς

α υ τή ν

να

(νεοελληνική).

α υ τό

έξι

ε κ δ ό σ ε ις .

δ εν

μπ ο ρεί

ε ίν α ι

έ ν ν ο ια

ιδ ια ίτ ε ρ α

και

μ ε ρ ικ ε υ μ έ ν η

Μ ια κ α ι μ ό ν η έ ν ­

τ υ χ α ίο . Ο φ ε ίλ ε τ α ι σ τ η μ ε γ ά λ η

ν ο ια ,

το υ

Ν ο μ ίζ ω π ω ς ό τ α ν ο μ ν η μ ο ν ε υ ­

χ ρ η σ ιμ ό τ η τ α ,

αλλά

και

χ ρ η σ τ ικ ό τ η τ α . Ε ξ ά λ λ ο υ η χ ρ η ­

αλλά

τόσ ο

π ε ρ ιε κ τ ικ ή .

ό μ ενο ς συναφ ώ ς και από το ν

σ ιμ ό τ η τ α κ α ι - π ρ ο π ά ν τ ω ν - η

κ. Μ . Ιω ά ν ν η ς Σ υ κ ο υ τ ρ ή ς , ο α ­

χ ρ η σ τ ικ ό τ η τ α α υ τ ή π ρ έ π ε ι ν α

νεπ α νά λη π τος

ίσ ω ς

ε κ ε ίν ο ς

* 3 0

φ ιλ ό λ ο γ ο ς , έ λ ε γ ε « Φ ιλ ο λ ο γ ία κ α ι Ζ ω ή » , ε ξ ί ­

χ ρ η σ τ ο . Κ α ι τ ο ε γ χ ε ίρ η μ α α υ τ ό ε π έ τ υ χ ε . Τ ο

σ ω ν ε κ ιό λ α ς α υ τ ά τ α δ ύ ο , π ίσ τ ε υ ε π ω ς η φ ι­

β ιβ λ ίο , π ρ ο ο ρ ισ μ έ ν ο α π ό τ η φ ύ σ η τ ο υ ν α ε ίν α ι

λ ο λ ο γ ία ή τ α ν η ζ ω ή , σ τ η φ ιλ ο λ ο γ ία π ε ρ ιε χ ό -

χ ρ ή σ ιμ ο , έ γ ιν ε κ α ι χ ρ η σ τ ικ ό . Μ π ο ρ ε ί ν α π ρ ο -

τ α ν η ίδ ια η ζ ω ή .

σ φ ύ γ ε ι ε ύ κ ο λ α σ ’ α υ τ ό ο ε π ε ιγ ό μ ε ν ο ς , α λ λ ά

Μ η δ ια φ ω ν ώ ν τ α ς ο κ. Μ . π ρ ο ς μ ια τ έ τ ο ι α ν ε κ ­

κ αι α υ τό ς

δ ο χ ή τ η ς φ ιλ ο λ ο γ ία ς , π ε ρ ιέ λ α β ε σ τ η ν π α ρ ο ύ ­

δ υ σ κ ο λ ία ν α α ν τ λ ή σ ε ι ε ιδ ή σ ε ις κ α ι π λ η ρ ο φ ο ­

σ α έ κ δ ο σ η κ α ι ε ίδ η , π ο υ μ ια ε κ λ ε κ τ ικ ή ά π ο ψ η

ρ ίε ς α π ό π ρ ώ τ ο χ έ ρ ι ( σ τ η ν Ε λ λ ά δ α β ρ ισ κ ό μ α ­

θ ’ α π έ φ ε υ γ ε ν α π ε ρ ιλ ά β ε ι: « Α λ λ η λ ο γ ρ α φ ίε ς » ,

σ τ ε ...) , φ ιλ ό λ ο γ ο ς ή ο π ο ιο σ δ ή π ο τ ε ε ν δ ια φ ε ­

« Η μ ε ρ ο λ ό γ ια

και

Π ρ ο σ ω π ικ ά ε π ικ ρ ο τ ώ

β ρ ίσ κ ε τ α ι

σε

α ν τ ικ ε ιμ ε ν ικ ή

σ υ γγρ α φ έω ν» ,

ρ ό μ ε ν ο ς γ ι α τ η ν ε ο ε λ λ η ν ικ ή λ ο γ ο τ ε χ ν ία κ α ι

α υ τ ο β ιο γ ρ α φ ίε ς » .

φ ιλ ο λ ο γ ία - η ο π ο ία ε κ τ ε ί ν ε τ α ι ά ν ε τ α σ ’ ο λ ό ­

νεοελλήνω ν

« Α π ο μ νη μ ο νεύ μ α τα

που

α ν ε π ιφ ύ λ α κ τ α μ ια τ έ ­

τ ο ι α δ ιε ύ ρ υ ν σ η , α φ ο ύ π ισ τ ε ύ ω

κ λ η ρ ο τ ο φ ά σ μ α τ η ς , δ ε ν κ ε ρ μ α τ ίζ ε τ α ι ή α ν ι-

( κ α ι ε π α ν ε ι­

σ ο κ α τ α ν έ μ ε τ α ι α π ό π ρ ο κ α τ α λ ή ψ ε ις κ α ι π ρ ο ­

ό τ ι « λ ο γ ο τ ε χ ν ία

τ ιμ ή σ ε ι ς σ ε π α λ α ιό τ ε ρ ο υ ς ή ν ε ό τ ε ρ ο υ ς ή ν ε ό ­

δ ε ν ε ίν α ι μ ό ν ο η λ ο γ ο τ ε χ ν ία » (π β. κ α ι τ η ν ε ν ­

τ α τ ο υ ς ή « κ ο ρ υ φ α ίο υ ς » κ .λ π . Δ ίπ λ α σ τ η λ ό ­

δ ια φ έ ρ ο υ σ α

γ ια , έ τ σ ι π λ α τ ιά κ α ι ά ν ε τ α α ν ο ιγ μ έ ν η ( κ α ι α -

λη μ μ ένα

έχω

υ π ο σ τ η ρ ίξ ε ι)

π α ρ α τήρ ησ η

το υ

κ.

Μ .:

«Υ π ό

ε υ ρ ύ τ ε ρ η έ ν ν ο ια ν ε ο ε λ λ η ν ικ ή φ ιλ ο λ ο γ ία ε ίν α ι

ν η γ μ έ ν η ) , δ η μ ιο υ ρ γ ία ισ ό τ ιμ α δ ίν ε τ α ι κ α ι η

η ε π ισ τ ή μ η π ο υ ε ξ ε τ ά ζ ε ι α δ ια κ ρ ίτ ω ς κ ά θ ε κ ε ί­

« δ η μ ώ δ η ς » , λ α ϊκ ή λ ο γ ο τ ε χ ν ία , α π ό τ ι ς π ρ ώ ­

μ ε ν ο λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ώ ν α ξ ιώ σ ε ω ν , κ α ι ό τ α ν α κ ό μ η

τ ε ς α ρ χ έ ς τ η ς ( α ν ε β α ίν ο υ μ ε έ τ σ ι ώ ς τ η δ έ κ α ­

τ ο κ ε ίμ ε ν ο α υ τ ό δ ε ν ε ίν α ι π ρ ο ϊό ν τ η ς φ α ν τ α ­ σ ία ς , α λ λ ά έ ν α κ ε ίμ ε ν ο λ .χ . ισ τ ο ρ ικ ό , θ ε ο λ ο γ ικ ό ή φ ιλ ο σ ο φ ικ ό , έ ν α ν ο τ α ρ ια κ ό έ γ γ ρ α φ ο ή έ ­ ν α δ η μ ο σ ιο γ ρ α φ ικ ό κ ε ίμ ε ν ο γ ρ α μ μ έ ν ο λ ο γ ο ­

Έ τ σ ι α π ό α υ τ ή τ η ν π λ ο ύ σ ια κ α ι β α θ ιά π η γ ή α ν α β λ ύ ζ ο υ ν ό χ ι έ ν α ή δ ύ ο , α λ λ ά π ο λ λ ά μ ικ ρ ό ­ τ ε ρ α ή μ ε γ α λ ύ τ ε ρ α π ο τ ά μ ια - π ρ ο β λ ή μ α τ α κ α ι ζ η τ ή μ α τ α ε ν ν ο ιώ ν κ α ι ο ρ ισ μ ώ ν , χ ρ ο ν ικ ώ ν κ α ι τ ο π ικ ώ ν κ α ι υ φ ο λ ο γ ικ ώ ν π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ ώ ν , η ι­ σ τ ο ρ ία κ α ι τ α π ρ ό σ ω π α , τ α ο π ο ία α υ τ ή ε π η ­ ρ ε ά ζ ε ι κ α ι τ α ο π ο ία , ε π ίσ η ς , τ η δ ια π λ ά θ ο υ ν σ τ α έ ρ γ α τ ο υ ς , η δ ρ ά σ η τ ω ν π ρ ο σ ώ π ω ν -λ ο γ ο τ ε χ ν ώ ν α λ λ ά κ α ι φ ιλ ο λ ό γ ω ν , λ ο ιπ ό ν , π ο λ υ μ ε ρ ισ μ έ ν η γ ι α ν α μ π ο ρ ε ί ν α ε π α ρ κ έ σ ε ι σ τ η ν π ο λ υ μ ο ρ φ ία κ α ι τ η ν π ο λ υ ε ίδ ε ιά τ η ς - κ ρ ιτ ικ ή , β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία , ε κ δ ο τ ικ ή , ε ρ μ η ν ε ία , α ισ θ η τ ικ ή α ν ά λ υ σ η , γ λ ω σ σ ικ ή έ ρ ε υ ν α κ α ι « κ ω δ ικ ο π ο ίη ­ γ ρ α μ μ α τ ικ έ ς ,

σ υ ν τ α κ τ ικ ά ,

μ ε τ ρ ικ έ ς

κ .λ π ., κ .λ π . Ό λ ε ς α υ τ έ ς ο ι χ ιλ ιά δ ε ς π ρ ο σ ώ ­ π ω ν , δ ικ ώ ν μ α ς κ α ι ξ έ ν ω ν , τ ίτ λ ω ν έ ρ γ ω ν ή π ε ­ ρ ιο δ ικ ώ ν κ .λ π ., τ ό π ω ν , π ρ α γ μ ά τ ω ν , θ ε μ ά τ ω ν κ α ι ό ρ ω ν , έ ν α δ υ σ χ ε ίρ ω τ ο υ λ ικ ό , π ο υ α ν τ ισ τ έ ­ κ ε τ α ι σ χ ε δ ό ν σ ε κ ά θ ε π ρ ο σ π ά θ ε ια τ α ξ ιν ό μ η ­ σής το υ

κα ι που

κα τα λα μ β ά νου ν

μόνο τα

ε υ ρ ε τ ή ρ ιά τ ο υ , ε ξ ή ν τ α κ α ι π λ έ ο ν π υ κ ν ο τ υ π ω μ έ ν ε ς σ ε λ ίδ ε ς , έ π ρ ε π ε ε ν τ ο ύ τ ο ις ν α τ α ξ ιν ο ­ μ η θ ε ί, ν α δ ιε υ θ ε τ η θ ε ί έ τ σ ι, ώ σ τ ε ν α γ ί ν ε ι ε ύ ­

&3 Θι

ε κ α τ ο ν τ α τ η ρ ίδ α ή κ ι α κ ό μ α π α ρ α π ά ν ω ),

κ ά τ ι π ο υ σ η μ α ίν ε ι κ α ι α ν ά λ ο γ η δ ια σ τ ο λ ή τ ο υ χώ ρου

( α φ ο ύ π η γ α ίν ο υ μ ε σ τ η ν κ α ρ δ ιά τ η ς

β υ ζ α ν τ ιν ή ς α υ τ ο κ ρ α τ ο ρ ία ς ) . Α υ τ ή τ η ν ε ξ α ιρ ε τ ικ ή χ ρ η σ ιμ ό τ η τ α - χ ρ η σ τ ικ ό -

τ ε χ ν ικ ά » ).

ση » ,

τη

τ η τ α έ ρ χ ε τ α ι ν α ε π ισ τ έ ψ ε ι κ α ι ε μ π ε δ ώ σ ε ι μ ια ά λ λ η ι δ ιό τ η τ α τ ο υ β ιβ λ ίο υ , « ε ν σ ά ρ κ ω σ η » , γ ι α ν α τ ο π ω έ τ σ ι, μ ια ς φ υ σ ικ ή ς ιδ ιό τ η τ α ς τ ο υ ίδ ιο υ τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έ α τ ο υ , ο ο π ο ίο ς μ ια ν ο λ ό κ λ η ρ η ζ ω ή ή τ α ν κ α ι ε ίν α ι π ά ν τ α θ η ρ ιω δ ώ ς ε π ίμ ο ν ο ς σ τ η δ ια κ ρ ίβ ω σ η κ α ι τ η ς π α ρ α μ ικ ρ ή ς λ ε π τ ο μ έ ­ ρ ε ια ς τ ω ν π λ η ρ ο φ ο ρ ιώ ν π ο υ δ ίν ε ι, ώ σ τ ε τ α σ τ ο ιχ ε ία π ο υ α ν τ λ ε ί ο χ ρ ή σ τ η ς ν α ε ίν α ι α π ο ­ λ ύ τ ω ς έ γ κ υ ρ α : σ α ν ν α τ α π α ίρ ν ε ι α π ό τ ις π ρ ώ ­ τ ε ς π η γές το υ ς.

Μ .Γ . Μ ε ρ α κ λ ή ς

Σημείωση * Είναι χαρακτηριστικό αυτό που διαβάζουμε στην αρχή του προλογικού σημειώματος, που συνοδεύει την τελευταία έκδοση: «Η έκτη έκδοση της "Εισαγω­ γής" στη νεοελληνική φιλολογία χρειάστηκε επίσης να στοιχειοθετηθεί από την αρχή (...), καθώς κατα­ βλήθηκαν πάλι άοκνες προσπάθειες για τη συμπλή­ ρωση προηγούμενων κενών, ενώ η «διεθνής έκρηξη των σπουδών της νεοελληνικής φιλολογίας» (...) κα­ τά την εξαετία 1990-1996 και η συσσώρευση σημα­ ντικού νέου υλικού επέβαλαν νέ ες προσθήκες και α­ ναπροσαρμογές στην ύλη του βιβλίου».

ϋιψβίψίιπφ rn

Μια φιλολογική ανάλυση γραμματικής ορθότητας, αρματωμένη με μια ορολογία αδιαφανή και τόσο αυτοαναφερόμενη ώστε το νόημά της να είναι σαν τις μαύρες τρύπες του διαστήματος

γ ια τ η ν κ α τ α ν ό η σ η τ ω ν π ρ ο β λ η μ ά τ ω ν τ η ς λ ο γ ο ­ τ ε χ ν ικ ή ς γ ρ α φ ή ς κ α ι τ ω ν ζ η τ η μ ά τ ω ν π ο υ η π ρ ά ­

ΜΑΙΡΗ MIKE Μέλπω Αξιώτη Κριτικές περιπλανήσεις

ξ η α υ τ ή ς τ η ς γ λ ω σ σ ικ ή ς δ υ ν α τ ό τ η τ α ς τ ο υ α ν ­

Αθήνα, Κέδρος, 1996 Σελ. 205

τ α υ τ ό χ ρ ο ν α κ α ι μ ια ισ τ ο ρ ικ ή ν ο μ ιμ ο π ο ίη σ η . Δ ε ν

θ ρ ώ π ο υ σ υ ν ε π ά γ ε τ α ι κ α ι π ρ ο ϋ π ο θ έ τε ι. Γ ια ό λ ε ς α υ τ έ ς τ ις ε π ε ίγ ο υ σ ε ς α ν ά γ κ ε ς υ π ά ρ χ ει δ ια θ έ τ ο υ μ ε ισ τ ο ρ ίε ς τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς π ο υ ν α μη δ ο μ ο ύ ν τ α ι π άνω σ ε μ α κ ρ ο σ κ ο π ικ έ ς α φ η γ ή σ ε ις

ε ν υ π ά ρ χ ει π ιο ά χ α ρ ο π ρ ά γ μ α α π ό μ ια ν α ρ ν η ­

κ α ι ν α μ η ν ε ίν α ι α ξ ο ν ισ μ έ ν ε ς γ ύ ρ ω α π ό π λ α τ ω ν ι­

τ ικ ή κ ρ ιτ ικ ή · ε ιδ ικ ώ ς μ ά λ ισ τ α ό τ α ν τ ο κ ρ ιν ό -

κ έ ς α φ α ιρ έ σ ε ις , ό π ω ς έ θ ν ο ς , π α ιδ ε ία , ιδ ε ο λ ο γ ία ,

μενο

β ιβ λ ίο

έ χ ει π ρ οφ α νέ­

γλώ σ σα

και

άλλα

π α ρ ό μ ο ια .

σ τα τα γ ρ α φ εί με α γα θές π ροθέ­

Έ χ ο υ μ ε π ρ ο κ α ιρ ο ύ ε ισ έ λ θ ε ι σ ε

σ ε ις κ α ι μ ε τ η ν α ξ ιέ π α ιν η δ ιά θ ε ­

μ ια κ α ιν ο ύ ρ ια π ε ρ ίο δ ο σ υ γ γ ρ α ­

σ η γ ια μ ια β α θ ιά α ν α θ ε ώ ρ η σ η

φ ή ς ισ τ ο ρ ιώ ν ε κ τ ω ν κά τω , ισ τ ο ­

τ ω ν α ν τ ιλ ή ψ ε ω ν σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η

ρ ιώ ν

που

ε π ικ ε ν τ ρ ώ ν ο ν τ α ι

σε

φ ύ σ η τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς γ ρ α φ ή ς

φ α ιν ό μ ε ν α μ η α π ο δ ε κ τ ά απ ό τ η ν

και τη ς

ε κ ά σ τ ο τ ε α ισ θ η τ ικ ή κ α ι κ ο ιν ω ν ι­

λ ε ιτ ο υ ρ γ ία ς τ η ς

μέσα

σ τ ο π λ έ γ μ α τ ω ν ε κ ά σ τ ο τ ε υ φ ι­

κή ν ο μ ιμ ό τ η τ α , γ ρ α φ έ ς π ο υ α-

σ τάμ ενω ν

π ο ρ ρ ίφ θ η κ α ν

κ ο ιν ω ν ικ ώ ν

α ξιώ ν .

από

και τη

τη

λ ο γ ικ ή

Χ ρ ε ια ζ ό μ α σ τ ε α ν α ν τ ίρ ρ η τ α ν έ ε ς

π ρ ο φ ά ν ε ια

π ρ ο σ ε γ γ ίσ ε ις κ α ι ν έ ε ς μ ε θ ό δ ο υ ς

π ρ ο σ δ ο κ ία τ η ς ε π ο χ ή ς τ ο υ ς κ α ι

λ ο γ ικ ο φ α ν ή

ε ρ ε ύ ν η ς τ ω ν λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ώ ν κ ε ι­

ίσ ω ς α κ ό μ α κ α ι τ η ς δ ικ ή ς μ α ς ε ­

μέν ω ν .

π οχής.

Ε π ιπ λ έο ν χ ρ ε ια ζ ό μ α σ τ ε

ν έ α ε ν ν ο ιο λ ο γ ικ ά π α ρ α δ ε ίγ μ α τ α

Α ρ κ ε τ ά μ ε τ ις ισ τ ο ρ ίε ς τ ο υ Κ.Θ.

Δ η μ α ρ ά , τ ο υ Β ίτ τ ι κ α ι τ ο υ Π ο λ ίτ η . Υ π ά ρ χ ε ι δ ια ­

μ ία ς τ ο υ . Κ ο ν τ ο λ ο γ ίς , α π ο δ ό μ η σ η σ η μ α ίν ε ι δ ιε ύ ­

φ ο ρ ά α ν ά μ ε σ α σ τ η ν ε ξ ισ τ ό ρ η σ η τ η ς π ο ρ ε ία ς

ρ υ ν σ η τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ κ α ι ε π ισ ή μ α ν σ η τ ω ν επ ικ α -

μ ια ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς κ α ι σ τ η ν α ρ χ α ιο λ ο γ ικ ή τ η ς α ­

λύ ψ εώ ν τ ο υ μ ε ά λ λ α π α ν τ ο ε ιδ ή κ α ι π ο ικ ιλ ό μ ο ρ ­

π ο κ α τ ά σ τ α σ η , σ υ γ κ ο λ λ ώ ν τ α ς τ α ε π ιμ έ ρ ο υ ς έ ρ ­

φ α κ ε ίμ ε ν α , α ν θ ρ ω π ο λ ο γ ικ έ ς π α ρ α δ ό σ ε ις , ψ υ χ ο ­

γ α μ ε ιδ ε α τ ο ύ ς δ ε σ μ ο ύ ς σ υ γ γ έ ν ε ια ς κ α ι ο μ ο ιό ­

λ ο γ ικ έ ς π α ρ α σ τ ά σ ε ις κ α ι ισ τ ο ρ ικ έ ς κ α τ α γ ρ α φ έ ς .

τ η τ α ς , ό π ω ς τ ο έ θ ν ο ς , τ ο κ ρ ά τ ο ς , η ιδ ε ο λ ο γ ία , η

Α ν τ ί, λ ο ιπ ό ν , ν α π α ρ α κ ο λ ο υ θ ή σ ο υ μ ε τ ο π ώ ς κα ι

χ ρ ο ν ο λ ο γ ικ ή σ υ μ π ό ρ ε υ σ η . Σ τ η ν ε π ο χ ή τ ο υ μ ε τ α ­

π ο ύ α κ ρ ιβ ώ ς σ υ ν τ έ μ ν ο ν τ α ι τ α υ λ ικ ά τ ω ν έ ρ γ ω ν

μ ο ν τέ ρ ν ο υ , μ π ο ρ ο ύ μ ε π λ έ ο ν ν α δ ιε υ ρ ύ ν ο υ μ ε τ ο ν

τ η ς Α ξ ιώ τ η μ ε τ ο υ ς χ ώ ρ ο υ ς κ α τ α γ ω γ ή ς τ ο υ ς , ν α

κ ύ κ λ ο τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς γ ρ α φ ή ς κ α ι ν α δ ια κ ρ ί­

δ ο θ ε ί κ α τ ά κ ά π ο ιο τ ρ ό π ο η γ ε ν ε α λ ο γ ία τ ο υ ς

ν ο υ μ ε μ έσ α το υ ς , υ π ο κ ο υ λ το ύ ρ ες, υ π οσ ύνολα

π ρ ο τ ο ύ κ ε ιμ ε ν ο π ο ιη θ ο ύ ν κ α ι η σ η μ α ν τ ικ ή τ ο υ ς α ­

γ ρ α φ ώ ν , π ο υ υ π ο δ ε ικ ν ύ ο υ ν τ η ν π ο ικ ο λ ο μ ο ρ φ ία

φού

κ α ι τ η ν π ε ρ ιπ λ ο κ ό τ η τ α τ η ς κ ο ιν ω ν ία ς σ ε ό λ η τ η ν

δ υ ν α τ ό τ η τ α κ ά θ ε α ν α γ ν ώ σ τ η , ε δ ώ δ ια β ά ζ ο υ μ ε

α χ α ν ή δ ια φ ο ρ ο π ο ίη σ η τ ω ν α τ ο μ ικ ο τ ή τ ω ν π ο υ

μ ια σ ε ιρ ά κο ιν ο το π ιώ ν γ ια τ ο π ώ ς η Α ξ ιώ τ η κ α τ α ­

δ ια θ λ α σ τ ο ύ ν

μ έσ α

από τη

δ ια γ ν ω σ τ ικ ή

τ η ν α π ο τ ελ ο ύ ν .

σ τ ρ έ φ ε ι τ ο « ένα ν ό η μ α » τ ο υ ίδ ιο υ τ η ς τ ο υ κ ε ιμ έ ­

Ο ι π ρ ο σ δ ο κ ίε ς α υ τ έ ς β ρ ίσ κ ο ν τ α ι μ έ σ α σ τ ο ν α έ ­

ν ο υ , γ ια τ ο π ώ ς δ ια λ ύ ε ι τ η σ υ ν ο χ ή τ ο υ γ ρ α π τ ο ύ

ρ α τ η ς ε π ο χ ή ς μ α ς , σ τ η ν π ε ρ ιρ ρ έ ο υ σ α α τ μ ό ­

τ η ς , κ α ι α μ έ τ ρ η τ α ά λ λ α κ α κ ο χ ω ν ε μ έ ν α δ ά ν ε ια ,

σ φ α ιρ α τ ω ν λ ό γ ω ν κ α ι τ ω ν τρ ό π ω ν π ο υ τ η σ υ ν έ ­

μ ε ε π ισ τ έ γ α σ μ α τ η ν τ ε ρ α τ ώ δ η κ ο ιν ο το π ία ό τ ι τ ο

χ ο υ ν υ φ α ίν ο ν τ α ς τ η σ υ ν ε ίδ η σ η τ ο υ ε α υ τ ο ύ μ α ς .

« κ ε ίμ ε ν ο ε ίν α ι μ ια α νθ ρ ώ π ινη κ α τ α σ κ ε υ ή , έ ν α λ ε ­

Γ ια ν α μ ε τ α τ ρ α π ο ύ ν ό μ ω ς σ ε ε ρ ε υ ν η τ ικ έ ς κ α τ α ­

κ τ ικ ό ε π ιν ό η μ α μ ε χ ά σ μ α τ α κ α ι α σ υ ν έ χ ε ιε ς π ο υ

δ ύ σ ε ις σ τ ο ν λ α β ύ ρ ιν θ ο π ο λ υ σ ύ ν θ ε τω ν κ ε ιμ έν ω ν ,

π ρ έπ ει ν α γ ε μ ίσ ο υ ν » .

χ ρ ε ιά ζ ε τ α ι μ ε γ ά λ η π ρ ο π α ίδ ε ια κ α ι ά σ κ η σ η κ α ι

Α υ τ ό π ια δ ε ν ε ίν α ι γ λ α ύ κ α ε ις Α θ ή ν α ς , ε ίν α ι

π άνω α π ’ ό λ α μ ε λ έ τ η ά λ λ ω ν κ ρ ιτ ικ ώ ν π ο υ έ χ ο υ ν

π ρ α γ μ α τ ικ ό ς

γ ίν ε ι μ ε α υ τ ό ν τ ο ν τ ρ ό π ο κ α ι μ ε π α ρ ό μ ο ιε ς μ ε θ ό ­

κ ο υ κ ο υ β ά γ ιε ς ! Έ χ ο υ μ ε ά ρ α γ ε δ ια β ά σ ε ι π ο λ λ ά

δους.

κ ε ίμ ε ν α π ο υ π ο υ ν α μ η ν ε ίν α ι α ν θ ρ ώ π ιν ες κ α τ α ­

ε π ο ικ ισ μ ό ς

της

π όλης

από

Δ υ σ τυ χ ώ ς , η ε ρ γ α σ ία τ η ς Μ α ίρ η ς Μ ικ έ γ ια τ η ν

σ κ ε υ έ ς , π ο υ ν α μ η ν ε ίν α ι λ ε κ τ ικ ά επ ιν ο ή μ α τ α ,

Α ξ ιώ τ η ε ίν α ι έ ν α ς π ε ιρ α μ α τ ισ μ ό ς σ τ η ν α π ο τυ χ ία ,

που να

γ ια τ η ν α κ ρ ίβ ε ια , μ ια κ α τ ε σ τ ρ α μ μ έ ν η ισ ο ρ ρ ο π ία

Α υ τ έ ς ά λ λ ω σ τ ε ο ι α σ υ μ μ ε τ ρ ίε ς κ ά θ ε κ ε ιμ έ ν ο υ

α ν ά μ ε σ α σ τ η ν π ρ ο σ π ά θ ειά τ η ς ν α α π ο δ ο μ ή σ ε ι

φ ανερώ νουν κα ι τη

τ ο κ ε ίμ ε ν ο τ η ς Α ξ ιώ τ η κ α ι σ τ η ν α δ υ ν α μ ία τ ο υ δ ι­

τ ο υ , τ η ν π ο λ υ σ η μ ία τ ο υ , κ α ι ν ο μ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ η

κ ο ύ τ η ς κ ε ιμ έ ν ο υ ν α α π ο κ τ ή σ ε ι σ η μ α σ ία . Ε ίν α ι

φ υ σ ικ ή σ υ ν έ χ ε ιά τ ο υ , τ η ν κ ρ ιτ ικ ή τ ο υ δ ιε υ κ ρ ίν η -

φ α ν ε ρ ό ό τ ι η Μ ικ έ έ χ ε ι π α ρ α ν ο ή σ ε ι τ ο ν ό η μ α κ α ι

ση .

τη

λ ε ιτ ο υ ρ γ ία

του

α π ο δ ο μ ισ μ ο ύ ,

τον

μην έχ ο υ ν χάσ μ α τα

κ α ι α σ υ ν έ π ε ιε ς ;

σ η μ α ν τ ικ ό τ ε ρ η

δ ιά σ τ α σ ή

ο π ο ίο

Ε ίν α ι π ε ρ ίε ρ γ ο , α λ λ ά α υ τ ο ύ τ ο υ ε ίδ ο υ ς η κ ρ ιτ ικ ή

τ α υ τ ίζ ε ι μ ε μ ια ε φ η β ικ ή σ χ ε δ ό ν β ε β α ιό τ η τ α , μ ε

α ν ή κ ε ι σ τ ο ν 19 ο α ιώ να , ε ίν α ι ο υ σ ια σ τ ικ ά μ ε μ ια

τ ο ν δ ια μ ε λ ισ μ ό τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ σ τ α ε ξ ω ν σ υ ν ε τέ -

φ ιλ ο λ ο γ ικ ή α ν ά λ υ σ η γ ρ α μ μ α τ ικ ή ς ο ρ θ ό τ η τ α ς ,

θη , θ έ λ ο ν τ α ς ν α α π ο δ ε ίξ ε ι, ό π ω ς γ ρ ά φ ε ι, ό τ ι η

πο υ ε π α ν ε μ φ α ν ίζ ε τ α ι α ρ μ α τ ω μ έ ν η μ ε μ ια ο ρ ο λ ο ­

λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή γ ρ α φ ή τ η ς Α ξ ιώ τ η ε ίν α ι έ ν α ς γ λ ω σ ­

γ ία α δ ια φ α ν ή κ α ι τ ό σ ο α υ τ ο -α ν α φ ε ρ ό μ ε ν η ώ σ τε

σ ικ ό ς κ ό σ μ ο ς «μ ε π ο λ λ α π λ έ ς ε ισ ό δ ο υ ς κ α ι ε ξ ό ­

τ ο ν ό η μ ά τ η ς ν α ε ίν α ι σ α ν τ ις μ α ύ ρ ε ς τ ρ ύ π ε ς το υ

δ ο υ ς» .

δ ια σ τ ή μ α τ ο ς : α π ό τ η μ ε γ ά λ η π ίε σ η τ η ς β α ρ ύ τ η ­

Σ ε ό λ ο τ ο κ ε ίμ ε ν ό τ η ς ω σ τό σ ο δ ε ν κ α τ ο ρ θ ώ ν ε ι να μας εξη γήσ ει ξ ο δ ο ι,

τι

πού ο δ η γ ο ύ ν

ο ι ε ίσ ο δ ο ι κ α ι ο ι έ ­

τ ε λ ικ ώ ς δ ια β ά ζ ο υ μ ε , π ώ ς δ ια β ά ζ ο υ μ ε

τ ο ε ν λ ό γ ω κ ε ίμ ε ν ο κ α ι

τι

τ α ς δ ε ν ε π ιτρ έ π ο υ ν σ τ ο εκ π ε μ π ό μ ε ν ο φ ω ς να φ τ ά σ ε ι σ τ α μ ά τ ια τ ω ν θ ε α τ ώ ν τ ο υ . Π ο ιο ά λ λ ω σ τ ε κ ε ίμ ε ν ο έ χ ε ι, ή σ κ ε φ τ ή κ α μ ε π ο τέ

σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν α δ η μ ι­

ν α έ χ ε ι, έ ν α μ ό ν ο ν ό η μ α ; Α π ο λ ύ τω ς κ α ν έ ν α π λη ν

ο υ ρ γ ο ύ μ ε ε μ ε ίς ω ς π ε ρ ι- δ ια β α σ τ έ ς τ ο υ κ α τ ά τ η ν

ε κ ε ίν ω ν π ο υ γ ρ ά φ τ η κ α ν γ ια ε π ικ α ιρ ικ ή χ ρ ή σ η κ α ι

α ν α γ ν ω σ τ ικ ή δ ια δ ικ α σ ία . Α π ο δ ό μ η σ η δ ε ν σ η μ α ί­

σ ε γ λ ώ σ σ α σ υ ν θ η μ α τ ικ ή γ ια τ η ν κ α τ α ν ό η σ η ε λ ά ­

ν ε ι δ ιά λ υ σ η · α ν τ ιθ έ τ ω ς α π ο δ ό μ η σ η σ η μ α ίν ε ι δ ια ­

χ ισ τ ω ν μ υ η μ έν ω ν . Ε ίν α ι δ υ ν α τ ό ν ν α π ισ τ ε ύ ο υ μ ε

σ ύ ν δ εσ η τ ο υ κ ε ιμ έ ν ο υ μ ε μ ια σ ε ιρ ά ά λ λ ω ν κ ε ιμ έ ­

ό τ ι τ α τ ό σ ο α λ η θ ο φ α ν ή , μ ο ν ο θ ε μ α τ ικ ά κ α ι σ χ ε ­

νω ν κ α ι α ν α φ ο ρ ώ ν έ ξ ω α π ό α υ τ ό - σ η μ α ίν ε ι δ η λ α ­

δόν

δή

μ π έρ ,

δ ιά ν ο ιξ η τ ω ν γ λ ω σ σ ικ ώ ν τ ο υ

συμβάσ εω ν

μ ο νο π ρ ό σ ω π α

μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ α τ ω ν

Ν τ ο σ τ ο γ ιέ φ σ κ ι,

Τ ο λ σ τό ι,

Φ λο-

Μ π α λζά κ,

π ρ ο ς ά λ λ α κ ε ίμ ε ν α , π ο λ λ α π λ α σ ια σ μ ό τ ω ν σ η μ α ­

Π ρ ο υ σ τ , Μ π ρο χ, Μ αν, Μ α ρ κ έ ς έ χ ο υ ν έ ν α μ ό νο

σ ιώ ν κ α ι, κ α τ ά σ υ ν έ π ε ια , κ α τ ά ρ γ η σ η τ η ς α υ τ ο ν ο ­

ν ό η μ α ; Κ α ι π ώ ς ε ίν α ι δ υ ν α τ ό ν ν α σ υ γ χ έ ο υ μ ε τ ις

π ρ ο θ έ σ ε ις α υ τ ώ ν τ ω ν δ η μ ιο υ ρ γ ώ ν , π ο υ τ ε λ ικ ώ ς α π λ ώ ς κ α ι μ ό ν ο ε ικ ά ζ ο υ μ ε , μ ε τ ο υ ς π ε ρ ιο ρ ι­

τ η ς ε ικ ό ν α ς κ α ι τ ο υ θ ε ά μ α τ ο ς σ ε μ ο ν α δ ικ ή π ο λ ι­ τ ισ μ ικ ή α ξ ία .

σ μ ο ύ ς π ο υ τ ο υ ς ε π έ β α λ ε τ ο λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ό ε ίδ ο ς

Ε ίνα ι, ε π α ν α λ α μ β ά ν ω , ά χ α ρ ο ν α γ ρ ά φ ε τ α ι μ ια α ρ ­

π ο υ έ γ ρ α φ α ν ; Μ α π ο ιο ς σ υ γ γ ρ α φ έ α ς σ υ μ μ ο ρ ­

ν η τ ικ ή κ ρ ιτ ικ ή , α φ ο ύ , κ α τ ά τ ο ν Π α λ α μ ά , ό , τ ι δ ε ν

φ ώ θ η κ ε π ο τ έ α π ό λ υ τ α μ ε τ ις σ υ μ β ά σ ε ις ε ν ό ς λ ο ­

α γ α π ο ύ μ ε δ ε ν υ π ά ρ χ ει. Η ε π α γ γ ε λ μ α τ ο π ο ίη σ η

γ ο τ ε χ ν ικ ο ύ ε ίδ ο υ ς ; Ο Μ π α χ τίν, α ς μ η ν ξ ε χ ν ά μ ε ,

τ ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ο ύ κ ρ ιτ ικ ο ύ κ α ι κ υ ρ ίω ς

δ ό μ η σ ε τ η θ ε ω ρ ία τ ο υ π ε ρ ί π ο λ υ φ ω ν ικ ο ύ μ υ θ ι­

η μ ε τα τρ ο π ή τ ο υ α π ό ε λ ε ύ θ ε ρ ο ε π α γ γ ε λ μ α τ ία σ ε

σ τ ο ρ ή μ α τ ο ς π ά ν ω σ τ ο έ ρ γ ο τ ο υ Ν τ ο σ τ ο γ ιέ φ σ κ ι

π α ν ε π ισ τ η μ ια κ ό σ ο φ ο λ ο γ ιό τ α τ ο π ο υ α γ ω ν ίζ ε τ α ι

κ α ι ό χ ι σ ε ε κ ε ίν ο τ ο υ Τ ζ ό ις ή τ ο υ Κ λ ο ν τ Σ ιμ ό ν !

μ ε β α ρ ύ γ δ ο υ π ε ς α ν α φ ο ρ έ ς έ ρ γ ω ν , π ο υ τυ π ώ θ η ­

Ό σ ο γ ια τ α μ ε τ α μ υ θ ο π ο ιη τ ικ ά σ χ ό λ ια π ο υ ε ν τ ο ­

κ α ν δ υ ο τ ρ ε ις μ ή ν ε ς π ρ ο η γ ο υ μ έ ν ω ς , ν α μ α ς α ν α ­

π ίζ ε ι η Μ ικ έ ω ς κ α ιν ο τ ο μ ίε ς τ η ς Α ξ ιώ τ η , υ φ ίσ τα -

λ ύ σ ε ι τ η δ ιη γ η μ α τ ικ ή φ ο ρ ά ε ν ό ς κ ε ιμ έ ν ο υ , έ χ ε ι

ν τ α ι ω ς σ υ ν η θ ισ μ έ ν η « τ α κ τ ικ ή α ιφ ν ιδ ια σ μ ο ύ » τ ο υ

κ α τ α λ ή ξ ε ι ε σ χ ά τ ω ς σ ε ά σ η μ α μ ε τ α φ υ σ ικ ά ε κ τ ρ ώ ­

α ν α γ ν ώ σ τ η α π ό τ η ν επ ο χ ή τ ο υ Θ ε ρ β ά ν τ ε ς , τ ο υ

μ α τ α α β υ θ ο μ έ τ ρ η τ ο υ ν α ρ κ ισ σ ισ μ ο ύ . Μ ε τ η δ ικ α ι­

L a w re n c e S te rn e , α κ ό μ α κ α ι α υ τ ο ύ τ ο ύ τ ο υ τ ο υ η ­

ο λ ο γ ία μ ά λ ισ τ α ό τ ι « ε μ ε ίς α π λώ ς ε φ α ρ μ ό ζ ο υ μ ε

γ ε μ ό ν α τ ο υ κ λ α σ ικ ισ μ ο ύ Γ κ α ίτ ε σ τ α π ο λύ ε ν δ ια ­

μ ε θ ό δ ο υ ς » ε π ιχ ε ιρ ο ύ ν τ α ι τ α μ ύ ρ ια ό σ α φ ιλ ο κ ίν -

φ έ ρ ο ν τ α μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ά τ ο υ . Ο α ν α γ ν ώ σ τ η ς έ ­

δ υ ν α κ α ι ε τ ο ιμ ό ρ ρ ο π α δ ια β ή μ α τ α π ο υ μ ο ιά ζ ο υ ν

χ ε ι τ η ν εν τύ π ω σ η ό τ ι η Μ ικ έ π α ίζ ε ι μ ε τ ις π ρ ο σ ­

μ ε α σ κ ή σ ε ις ε π ί τ ο υ μ η δ ε ν ό ς . Ω ς γ ν ω σ τό ν , μ ε κ α ­

δ ο κ ίε ς τ ο υ ε υ κ ό λ ω ς ε ν τυ π ω σ ια ζ ό μ ε ν ο υ α ν α γ ν ώ ­

λ ά α ισ θ ή μ α τ α γ ρ ά φ ε τ α ι η χ ε ιρ ισ τ ή λ ο γ ο τ ε χ ν ία '

σ τ η , ο ο π ο ίο ς έ χ ε ι, κ α τ ά τ ις τ ε λ ε υ τ α ίε ς δ ε κ α ε ­

τ ο ίδ ιο ισ χ ύ ε ι κ α ι γ ια τ η ν κ ρ ιτ ικ ή .

τ ίε ς , ε θ ισ τ ε ί ν α α κ ο ύ ε ι π ε ρ ί υ π ο ν ο μ ε ύ σ εω ς τ η ς

Α ν α μ φ ίβ ο λ α , η ν έ α γ ε ν ιά κ ρ ιτ ικ ώ ν θ α π ρ έπ ει να

γ ρ α φ ή ς , π ε ρ ί γ λ ω σ σ ικ ώ ν σ χ η μ ά τ ω ν χ ω ρ ίς ν ό η ­

α ν α θ ε ω ρ ή σ ε ι τ η ν κ α τ ε σ τ η μ έ ν η ιε ρ α ρ χ ία έ ρ γ ω ν

μα , π ε ρ ί κ λ ο ν ισ μ έ ν η ς θ έ σ ε ω ς σ υ γ γ ρ α φ έ α -α φ η -

κ α ι ο ν ο μ ά τ ω ν π ο υ α π α ρ τ ίζ ο υ ν τ ο ν σ η μ ε ρ ιν ό κ α ­

γ η τ ή , π ε ρ ί α μ β λ ύ ν σ ε ω ς τ ω ν ο ρ ίω ν τ ω ν λ ο γ ο τ ε ­

ν ό ν α τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς μ α ς κ α ι ν α σ υ σ τ ή σ ε ι μ ια

χ ν ικ ώ ν ε ιδ ώ ν , π ε ρ ί α π ο τ α υ τ ίσ ε ω ς τ ο υ σ υ γ γ ρ α ­

κ α ιν ο ύ ρ ια τ ά ξ η α ισ θ η τ ικ ώ ν κ α ι ψ υ χ ο λ ο γ ικ ώ ν α ­

φ έ α α π ό τ α α φ η γ η μ α τ ικ ά π ρ ό σ ω π α κ α ι ά λ λ α

ξ ιώ ν. Α ν ά μ ε σ α σ ε α υ τ ά τ α π α ρ α γ ν ω ρ ισ μ έ ν α ο ν ό ­

π ο λ λ ά , π ο υ α ν α ν α λ υ θ ο ύ ν π ρ ο σ ε κ τ ικ ά ω ς π ρ ο ς

μ α τ α , π ιθ α ν ό τ α τ α ε κ ε ίν ο τ η ς Μ έλ π ω ς Α ξ ιώ τ η θ α

τ ο τ ι ε ν ν ο ο ύ ν , θ α υ π ο δ ε ίκ ν υ α ν α π λώ ς ό τ ι η λ ο γ ο ­

έ χ ε ι μ ια ν ε ξ έ χ ο υ σ α θ έ σ η κ α ι μ ια κ ο μ β ικ ή σ η μ α ­

τ ε χ ν ία ε ίν α ι μ ια κ ο ρ ο ϊδ ε υ τ ικ ή γ κ ρ ιμ ά τ σ α ο ρ ισ μ έ ­

σ ία . Τ ο έ ρ γ ο φ υ σ ικ ά τ η ς ν ε α ρ ή ς Α ξ ιώ τ η , μ ια ς κ α ι

ν ω ν α ρ γ ό σ χ ο λ ω ν τ ε μ π έ λ η δ ω ν ε ν α ν τ ίο ν ό σ ω ν δ ύ ­

τ ο μ ε τ α γ ε ν έ σ τ ε ρ ο θ ε ώ ρ η σ ε κ α λ ό ν α τ ο σ υ ν τ ρ ί­

σ μ ο ιρ ω ν π λ ή ρ ω σ α ν γ ια ν α α γ ο ρ ά σ ο υ ν τ ο β ιβ λ ίο

ψ ε ι η ίδ ια · α ς μ η ν ξ ε χ ν ά μ ε τ η δ ικ ή τ η ς « κ α τ α γ ρ α ­

το υ ς.

φ ή σ τ η ν π ε ρ ιο χ ή τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς » , ό π ο υ η α ν ­

Μ α ε π ιτ έ λ ο υ ς μ α ς ε ν δ ια φ έ ρ ε ι η λ ο γ ο τ ε χ ν ία ω ς

θ ρ ώ π ινη π α ρ α φ ρ ο σ ύ ν η έ χ ε ι υ ψ ω θ ε ί σ ε σ η μ α ία ι­

τ έ χ ν η τ ο υ λ ό γ ο υ κ α ι ό χ ι ω ς τ έ χ ν α σ μ α κ α ι π α ίγ ν ιο .

δ ε ο λ ο γ ικ ή ς ο ρ θ ο δ ο ξ ία ς . Η α π ο κ α τ ά σ τ α σ η α υ τ ή

Α υ τ ό τ ο π ρ ο σ δ ο κ ο ύ μ ε α π ό τ η ν ε π ιφ υ λ λ ιδ ο γ ρ α ­

ω σ τό σ ο θ α π ρ έπ ει ν α γ ίν ε ι μ ε τ η δ ιε ύ ρ υ ν σ η τω ν

φ ία , τ ο χ ρ ο ν ο γ ρ ά φ η μ α , τ η δ η μ ο σ ιο γ ρ α φ ία . Η τ έ ­

κ ω δ ίκ ω ν α ξ ιο λ ο γ ή σ ε ω ν τ η ς λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς , μ ε δ ιά ­

χ ν η τ ο υ λ ό γ ο υ σ υ ν ισ τ ά ο ν τ ο λ ο γ ικ ή δ ή λ ω σ η , η ο ­

ν ο ιξ η τ ω ν π α ρ α μ έ τ ρ ω ν τ ο υ ς σ τ η ν π ο λ υ τ υ π ία τ ω ν

π ο ία υ π ε ρ β α ίν ε ι α κ ό μ η κ α ι τ η γ λ ω σ σ ικ ή τ η ς δ ια ­

γ ρ α π τ ώ ν κ α ι σ τ η ν π ο λ υ μ ο ρ φ ία τ ω ν α ν α φ ο ρ ώ ν

τύ π ω σ η . Α ν μ ε τ α τ ρ έ π ο υ μ ε τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ία σ ε τ έ ­

τ ο υ ς . Ε ίν α ι δ ια φ ο ρ ε τ ικ ό ν α ε π ιδ ιώ κ ε ις ν α μ η ν

χ ν α σ μ α , μ ε σ κ ο π ό ν α υ π ο δ ε ίξ ο υ μ ε τ α ό ρ ιά τ η ς

υ π ο -τ ιμ ή σ ε ις τ η ν Α ξ ιώ τ η α π ό τ ο ν α θ έ λ ε ις ν α τ η ν

κ α ι π ά ν ω α π ’ ό λ α τ η ν π ο λ ιτ ικ ή τ ω ν χ ρ ή σ ε ώ ν τ η ς ,

υ π ε ρ -τ ιμ ή σ ε ις ε ξ α ιτ ία ς τ η ς ν έ α ς μ ε θ ό δ ο υ π ο υ ε ­

τ ό τ ε έ χ ε ι κ α λ ώ ς · α ν ό μ ω ς τ ο π ρ ά τ τ ο υ μ ε γ ια ν α

φ α ρ μ ό ζ ε ις .

υ π ο δ ε ίξ ο υ μ ε τ η ν έ λ λ ε ιψ η

κ ά θ ε σ η μ α σ ία ς , τ η

Α ν ό μ ω ς γ ια έ ν α κ ε ίμ ε ν ο , ή γ ια έ ν α έ ρ γ ο , δ ια ­

σ χ ε τ ικ ό τ η τ α τ ω ν α ν α φ ο ρ ώ ν τ η ς , τ ό τ ε π ρ ο σ φ έ ­

τ υ π ώ ν ο ν τ α ι τ ό σ ο π λ α δ α ρ έ ς κ ο ιν ο το π ίε ς , α υ τ ό

ρ ο υ μ ε κ ά κ ισ τ η υ π η ρ ε σ ία σ τ η ν τ έ χ ν η π ο υ μ ε λ ε τ ά ­

σ η μ α ίν ε ι ό τ ι τ ο ίδ ιο ε ίν α ι σ η μ α σ ια κ ώ ς ά λ α λ ο κ α ι

μ ε. Α π ο λ υ το π ο ιώ ν τα ς τ η σ χ ε τ ικ ό τ η τ α , δ ε ν α ν τ ι­

δ ο μ ικ ώ ς ν ε κ ρ ό .

φ ά σ κ ο υ μ ε απ λ ώ ς, α λ λ ά δ ια λ ύ ο υ μ ε τ ις γ λ ω σ σ ι­

Π α ρ ά λληλα , ο α να γνώ σ της τ η ς μ ε λ έτη ς απ οκο­

κ έ ς δ ο μ έ ς π ο υ δ ια ρ θ ρ ώ ν ο υ ν τ η ν ε α υ τ ό τ η τ α κ ά θ ε

μ ίζ ε ι τ η ν ε ν τύ π ω σ η ό τ ι τ ο ίδ ιο τ ο κ ε ίμ ε ν ο τ η ς Μ ι­

σ υ γ γ ρ α φ έ α κ α ι α ν α γ ν ώ σ τ η . Α υ τ ό λ έ γ ε τ α ι π ο λ ιτ ι­

κ έ ή ε ίν α ι β ια σ τ ικ ά γ ρ α μ μ έ ν ο ή α π ο τ ε λ ε ί μ ια

σ μ ικ ό ς μ η δ ε ν ισ μ ό ς , ε π ισ τ ρ ο φ ή σ τ η ν π ρ ο φ ο ρ ικ ό -

σ υ ν α γ ω γ ή σ η μ ε ιώ σ ε ω ν α π ό α σ ύ ν δ ε τ ε ς π α ρ α τ η ­

τ η τ α κ α ι μ ά λ λ ο ν γ ια τ η ν ε π ο χ ή μ α ς , α ν α γ ό ρ ε υ σ η

ρ ή σ ε ις . Σ τ ε ρ ε ίτ α ι σ υ ν ο χ ή ς κ α ι γ ια τ ο ύ τ ο δ ε ν

Ο θΰ

π ρ ο σ δ ίδ ε ι κ α μ ιά σ υ ν ε χ ή κ α ι λ ο γ ικ ή α υ τ ά ρ κ ε ια σ τ ις ε π ισ η μ ά ν σ ε ις τ ο υ . Π ο λ ύ φ ο β ά μ α ι, ό τ ι ε ιδ ι­ κούς η δ ε ύ τ ε ρ η μ ε λ έ τ η τ ο υ β ιβ λ ίο υ σ τ η ρ ίζ ε τ α ι σ ε α ν τ ιλ ή ψ ε ις ό χ ι π λ ή ρ ω ς κ α τ α ν ο η μ έ ν ε ς α π ό τ η ν κ ρ ιτ ικ ό γ ια τ ο ύ τ ο κ α ι α κ ο ύ γ ο ν τ α ι ω ς ά σ η μ ε ς κ α ι λ ο γ ικ ο φ α ν ε ίς τ α υ τ ο λ ο γ ίε ς . Ο υ δ έ ν κ α κ ό ν α μ ιγ έ ς κ α λ ο ύ μ ο λ ο ν τ ο ύ τ ο . Η μ ε λ έ ­ τ η γ ια τ α π ο ιή μ α τ α τ η ς Α ξ ιώ τ η ε ίν α ι π ο λύ ε ν δ ια ­ φ έ ρ ο υ σ α κ α ι σ ε π ο λ λ ά σ η μ ε ία ρ η ξ ικ έ λ ε υ θ η κ α ι π ο λ ύ σ η μ η γ ια τ η ν κ α τ α ν ό η σ η τ ω ν σ χ έ σ ε ω ν π ε ζ ο ­

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ

γ ρ α φ ία ς κ α ι π ο ίη σ η ς μ έ σ α σ τ ο γ λ ω σ σ ικ ό σ ύ μπ α ν τ η ς . Τ ο ίδ ιο μ π ο ρ ο ύ μ ε ν α π ο ύ μ ε κ α ι γ ια τ η ν ε ρ μ η ν ε ία τ η ς κ ρ ιτ ικ ο γ ρ α φ ία ς π ο υ ε π ιχ ε ιρ ε ί η Μ ικ έ σ τ ο π ιο σ η μ α ν τ ικ ό κ α ι σ τ έ ρ ε α δ ο μ η μ έ ν ο κ ε ί­ μ ε ν ο τ η ς μ ε λ έ τ η ς τ η ς . Ε κ ε ί β λ έ π ο υ μ ε τ η ν κ ρ ιτ ικ ό

ΠΡΩΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Σχέδιο για μια ικανοποιητική

υ π ο κ ε ίμ ε ν α κ α ι τ α υ π ε ρ -κ ε ίμ ε ν α τ ω ν κ ρ ιτ ικ ώ ν π ε­

πατρότητα. Μια προσέγγιση με στόχο την έξοδο

ρ ιο ρ ισ μ ώ ν , κ α τ ά τ η ν α ξ ιο λ ό γ η σ η τ ω ν έ ρ γ ω ν τ η ς

από τις δυσκολίες.

Α ξ ιώ τ η μ έ σ α σ τ ις τ ε λ ε υ τ α ίε ς δ ε κ α ε τ ίε ς . Α υ τ ό ε ί­

Τέσσερις συναντήσεις: 3/11,17/11,1/12 και 15/12.

π ο υ κ α τ ο ρ θ ώ ν ε ι ν α α ν α γ ν ώ σ ε ι μ ε ε π ιτ υ χ ία τ α

ν α ι π ρ α γ μ α τ ικ ά π ρ ό τ υ π ο κ ρ ιτ ικ ή ς έ ρ ε υ ν α ς κ α ι ο ­ ξ υ δ έ ρ κ ε ια ς . Ο ι μ ε γ ά λ ε ς θ ε ω ρ η τ ικ έ ς π τ ή σ ε ις δ υ σ τυ χ ώ ς ε ίν α ι σ α ν τ α φ τ ε ρ ά τ ο υ Ί κ α ρ ο υ · μ ό λ ις π λ η σ ιά ζ ο υ ν τ η θ ε ρ μ ό τ η τ α τ ω ν λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ώ ν έ ρ γ ω ν , α π λώ ς λ ιώ ­

ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ Επικοινωνώντας ουσιαστικά με τον

π ρ ο σ έ γ γ ισ η ς ν α ε ίν α ι η α π ά ν τη σ η σ τ η δ υ σ α ν ά ­

εαυτό μας και τους άλλους, μέσω εναλλακτικών δημιουργικών τρόπων

γ ν ω σ τη κ α κ ο φ ω ν ία μ ια ς κ α τ ’ ε π ίφ α σ ιν κ α ιν ό τ ρ ο ­

έκφρασης.

π η ς κ ρ ιτ ικ ή ς .

Τέσσερις συναντήσεις: 7/11,14/11, 21/11 και 28/11.

ν ο υ ν . Ί σ ω ς τ ε λ ικ ώ ς η σ ε μ ν ό τ η τ α μ ια ς ισ τ ο ρ ικ ή ς

Θ α π ρ έπ ει ν α τ ε λ ε ιώ σ ο υ μ ε κ α ι μ ε μ ια π ρ ό τ α σ η : τ ο έ ρ γ ο τ η ς Α ξ ιώ τ η σ υ ν ά π τ ε τ α ι κ α ι α ν α λ ο γ ε ί μ ε ε κ ε ίν α τ η ς G e rtru d e S te in κ α ι τ η ς D ju n a B a rn e s. Η λ ο γ ικ ή τ η ς δ ιή γ η σ η ς κ α ι η α ν α φ ο ρ ά τ η ς γ λ ώ σ ­

ΤΡΙΤΟ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ

σ α ς τ ο υ ς ε ν α ρ μ ο ν ίζ ο ν τ α ι α π ό λ υ τα κ α ι υ π ο δ η λ ώ ­

Μάθε να ζητάς.

ν ο υ ν τ ύ π ο υ ς γ υ ν α ικ ε ία ς γ ρ α φ ή ς κ α ι κ α τ α ν ό η ­

Εισαγωγική παρουσίαση και

σ η ς , π ο υ π ε ρ ιέ ρ γ ω ς π ώ ς δ ε ν π ρ ο σ έ χ τ η κ α ν απ ό

βιωματική εμπειρία σ’ένα διήμερο.

τ η μ ε λ ε τ ή τ ρ ια . Η λ ο γ ο τ ε χ ν ία σ υ ν ο μ ιλ ε ί μ ε τ η λ ο ­

Δύο συναντήσεις: 15/11 και 16/11.

γ ο τ ε χ ν ία , η κ ρ ιτ ικ ή μ ε τ η ν κ ρ ιτ ικ ή · α υ τ ή η απ λή δ ια π ίσ τ ω σ η θ α έ λ υ ν ε τ ο π ρ ό β λ η μ α τ ω ν σ χ έ σ ε ω ν κ α ι τ ω ν δ ια σ υ ν δ έ σ ε ω ν μ ε τ α ξ ύ τ ο υ ς . Μ ια σ υ γ κ ρ ι­ τ ικ ή π α ρ ο υ σ ία σ η S te in κ α ι Α ξ ιώ τ η , ό π ω ς ά λ λ ω ­ σ τ ε κ α ι Α ξ ιώ τ η μ ε τ η D ju n a B a rn e s, θ α ε ίχ ε μ ε γ α ­ λ ύ τ ε ρ η λ ο γ ικ ή σ υ ν ο χ ή κ α ι π ο λ ιτ ισ μ ικ ή σ η μ α σ ία , απ ό τ η ν έ ω λ η κ α ι π ρ ο κ ρ ο ύ σ τ ε ια ε φ α ρ μ ο γ ή κ ρ ιτ ι­ κ ώ ν θ ε ω ρ ιώ ν ε π ί α ν υ π ε ρ ά σ π ισ τ ω ν λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ώ ν

Στο ΧΩΡΟ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ Σπ. Μερκούρη 28, 116 34 ΠΑΓΚΡΑΤΙ, τηλ. 72.92.209 και 094.656.805.

κ ε ιμ έν ω ν . Η σ ύ γ κ ρ ισ η ο δ η γ ε ί σ τ η ν κ ρ ίσ η , κ α τ ά τ ο ν Π α λ α μ ά κ α ι π ά λ ι1 α ν τ ώ ρ α α υ τ ή η κ ρ ίσ η ε ίν α ι κ ρ ίσ η σ υ ν ε ίδ η σ η ς ή κ ρ ίσ η α ξ ιο λ ο γ ικ ή δ ε ν ε ίν α ι τ ο υ π α ρ ό ν τ ο ς ν α σ υ ζ η τή σ ο υ μ ε . Β ρ α σ ίδ α ς Κ α ρ α λ ή ς

Με τους ψυχοθεραπευτές Κωστή Γκουρτσούλη και Λ ένα Γιαννακοπούλον

Έ νύηιιΐψΜ γιο /

_______________________A Ο Κ I Μ I Ο ΡΕΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ «Βασιλεύς ή Στρατιώτης;» Σημειώσεις, σκέψεις, σχόλια για τη λογοτεχνία Αθήνα, Αγρα, 1997 Σελ. 141

Η διαφαινόμενη ποιητική της Γαλανάκη εκκινεί από την περιγραφή/εξήγηση του έργου της με σταθερό προσανατολισμό προς τον σχολιασμό ενός προβλήματος που αφορά γενικώς στη λογοτεχνία

ω ς κ ο ιν ω ν ικ ό φ α ιν ό μ ε ν ο ζ ω τικ ή ς σ η μ α σ ία ς , α λ λ ά ω ς σ τ ο ιχ ε ίο τ η ς κ ο υ λ τ ο ύ ρ α ς μ ια ς ε λ ίτ τ ο υ π ν εύ ­ μ α τος. Γ ια τ η λ ύ σ η τ ο υ σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο υ π ρ ο β λ ή μ α τ ο ς μ ο υ, ω ς α ν α γ ν ώ σ τ η κ α ι ω ς κ ρ ιτ ικ ο ύ , δ ε ν β ρ ή κ α σ η μ α ν τ ικ ή β ο ή θ ε ια σ τ ις δ η μ ο σ ιε υ μ έ ν ε ς κ ρ ιτ ικ έ ς . Κ α τά φ ε ρ α , έ ω ς έ ν α β α θ μ ό , ν α τ ο λ ύ σ ω ε π ιχ ειρ ώ ­ ντα ς

μ ια ν

ανάγνω ση

που

α π α ιτ ο ύ σ ε

μ εγάλη

π ρ ο σ τά σ τ ο έ ρ γ ο τ η ς Γ α λ α ν ά κ η α ισ θ α ν ό ­

σ υ γ κ έ ν τρ ω σ η , η ο π ο ία απ ό τ ο έ ν α μ έ ρ ο ς δ ικ α ίω ­

μ ο υ ν σ α ν τ ο ν μ υ θ ισ τ ο ρ η μ α τ ικ ό ή ρ ω ά τ η ς ,

ν ε α υ τ ό πο υ π ρ ιν θ ε ω ρ ο ύ σ α έ λ λ ε ιψ η μ έ τ ρ ο υ ή

τ ο ν Ισ μ α ή λ Φ ερ ίκ : α ν τ ιφ α τ ι­

λά θ ο ς, αλλά π α ρ ά λλη λα εξω θ ο ύ ­

κ ό ς , δ ιπ λ ό ς . Α π ό τ ο έ ν α μ έ ρ ο ς α ­

σ ε π ρ ο ς μ ια υ π ε ρ ε ρ μ η ν ε ία πο υ

σ κ ο ύ σ ε π άνω μ ο υ μ ια έ λ ξ η κ α λ λ ι­

α π ο κ ά λ υ π τε μ ια μ ο ρ φ ή τ ο υ έ ρ ­

τ ε χ ν ικ ή

ένα

γ ο υ πο υ δ ε ν ή μ ο υ ν σ ίγ ο υ ρ ο ς ό τ ι

σ εβα­

α ν τ α π ο κ ρ ιν ό τα ν σ τ η ν π ρ α γ μ α τ ι­

συνδυα σμένη

ε υ χ ά ρ ισ τ ο

σ υ ν α ίσ θ η μ α

με

σ μ ο ύ , εν ώ α π ό τ ο ά λ λ ο μ έ ρ ο ς ο

κ ό τ η τα . Μ ικ ρ ό σ χ ε τ ικ ό τ ε κ μ ή ρ ιο

σ εβ α σ μ ό ς που π ρ ο κα λο ύ σ ε η ε υ ­

α υ τ ή ς τ η ς π ρ ο σ π ά θ ειά ς μ ο υ α ­

α ισ θ η σ ία

π ο τ ε λ ε ί μ ια δ η μ ο σ ιε υ μ έ ν η κ ρ ιτ ι­

και η

ε π ιμ έ λ ε ια

σ τη

σ ύ ν θ εσ η κ α ι τ η ν κ α τ α σ κ ε υ ή τ ο υ

κή α ν ά λ υ σ η τ ο υ δ ε ύ τ ε ρ ο υ μ υ θ ι­

υπογράφω

έ ρ γ ο υ , κ ά θ ε τ ό σ ο δ η λ η τ η ρ ια ζ ό ­

σ το ρ ή μ α το ς τη ς , Θ α

τ α ν α π ό τ η ν ε ν τύ π ω σ η μ ια ς φ ιλ ο -

Λουί.

λ ο γ ικ ό τ η τ α ς - η ο π ο ία δ ε ν ε ίν α ι

Π ο λ ύ τ ιμ η σ χ ε τ ικ ή β ο ή θ ε ια π ρ ο ­

ε ν ο χ λ η τ ικ ή π α ρ ά μ ό ν ο σ ’ α υ τ ο ύ ς

σ φ έ ρ ο υ ν τ α δ ο κ ίμ ια ή ο ι σ η μ ε ιώ ­

π ο υ β λ έ π ο υ ν τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ία ό χ ι

σ ε ις τ η ς σ υ γ γ ρ α φ έ ω ς , π ο υ γ ρ ά ­

φ τη κ α ν απ ό τ ο 1982 έ ω ς τ ο 19 96 κ α ι π ρ ιν λ ίγ ο υ ς

π ο ιε ς π επ ο ιθ ή σ εις τ η ς π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τ α ι σ το π ρ ώ το

μ ή ν ες α ν α δ η μ ο σ ιε ύ τη κ α ν σ υ γ κ ε ν τρ ω μ έ ν α σ τ ο β ι­

ή σ τ ο έ β δ ο μ ο κ ε φ ά λ α ιο τ ο υ β ιβ λ ίο υ , α λ λ ά π ο ιε ς

«Βασιλεύς ή Στρατιώτης»;

Τα τέσ σ ερ α

απ ό α υ τ έ ς α π ο τ ε λ ο ύ ν μ έ ρ ο ς τ η ς π ο ιη τ ικ ή ς τ η ς -

κ ε ίμ ε ν α τ ο υ π ρ ώ το υ μ έ ρ ο υ ς α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τη

γ ια τ ί έ χ ε ι γ ίν ε ι α π ό ν ω ρ ίς φ α ν ε ρ ό π ω ς π ίσω απ ό

Ο βίος του Θα υπογράφω Αουί, κ α ι

τ ο έ ρ γ ο τ η ς Γ α λ α ν ά κ η α ν α μ φ ισ β ή τ η τ α υ π ά ρ χ ει

β λ ίο τ η ς

σ υ γ γ ρ α φ ή τ ω ν μ υ θ ισ τ ο ρ η μ ά τ ω ν τ η ς

Ισμαήλ Φερίκ Πασά

και

μ ια π ο ιη τ ικ ή .

γ ε ν ικ ό τ ε ρ α σ τ η σ χ έ σ η τ ο υ σ υ γ γ ρ α φ έ α μ ε τ ο ν

Η ύ π α ρ ξη μ ια ς π ο ιη τ ικ ή ς ή α λ λ ιώ ς ε ν ό ς σ υ σ τή μ α ­

χ ρ ό ν ο , τ η γ λ ώ σ σ α , τ η ν Ισ το ρ ία κ α ι τ ο ν τ ρ ό π ο μ ε

τ ο ς β α σ ικ ώ ν α ρ χ ώ ν ή έ σ τ ω ε ν ό ς σ υ ν ό λ ο υ α ρ χ ώ ν

τ ο ν ο π ο ίο α υ τ ό ς δ ο υ λ ε ύ ε ι. Τ α τ ρ ία κ ε ίμ ε ν α τ ο υ

α π ο τ ε λ ε ί ε γ γ ύ η σ η ό χ ι μ ό νο γ ια έ ν α σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο

δ ε ύ τ ε ρ ο υ μ έ ρ ο υ ς α ν α φ έ ρ ο ν τ α ι σ τη σ χ έ σ η τ η ς

λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ό έ ρ γ ο , α λ λ ά γ ια τ η σ υ ν ο λ ικ ή π ο ρ ε ία

γ υ ν α ίκ α ς μ ε τ η ν τ έ χ ν η κ α ι σ τ ο π ρ ό β λ η μ α τ η ς ύ­

κ α ι έ ρ γ ο ε ν ό ς λ ο γ ο τ έ χ ν η . Η λ ο γ ο τ ε χ ν ία μ α ς έ χ ε ι

π α ρ ξ η ς ή ό χ ι μ ια ς γ υ ν α ικ ε ία ς λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς γ ρ α ­

α ν ά γ κ η α π ό λ ο γ ο τ έ χ ν ε ς μ ε έ ν α τ έ τ ο ιο υ π ό β α θ ρ ο ,

φ ή ς . Τ α κ ε ίμ ε ν α α υ τ ά , κ α ι ιδ ια ίτ ε ρ α ε κ ε ίν α τ ο υ

μ ια κ α ι β ρ ίθ ε ι απ ό ε κ ε ίν ο υ ς π ο υ χ ω ρ ίς θ ε ω ρ η τικ ό

π ρ ώ το υ μ έ ρ ο υ ς , π α ρ ο υ σ ιά ζ ο υ ν ε ν δ ια φ έ ρ ο ν ό χ ι

π ρ ο σ α ν α τ ο λ ισ μ ό κ α ι μ ε θ ο δ ο λ ο γ ικ ό ε ξο π λ ισ μ ό ,

τ ό σ ο ω ς α π ό π ε ιρ ε ς δ ο κ ιμ ίο υ , ό σ ο ω ς μ α ρ τ υ ρ ίε ς

απ ό α φ έ λ ε ια , θ ρ ά σ ο ς ή σ ύ μ π τω σ η κ α τ ο ρ θ ώ ν ο υ ν

χ ρ ή σ ιμ ε ς γ ια τ ο ν α ν α γ ν ώ σ τ η /κ ρ ιτ ικ ό τ ο υ έ ρ γ ο υ

κ ά π ο ιο έ ρ γ ο -π υ ρ ο τ έ χ ν η μ α . Η λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή π α ρ ά ­

τη ς .

δ ο σ η μ ια ς χ ώ ρ α ς χ τ ίζ ε τ α ι απ ό λ ο γ ο τ έ χ ν ε ς πο υ

Τ ο β α σ ικ ό τ ε ρ ο α π ό τ α κ ε ίμ ε ν α τ ο υ π ρ ώ το υ μ έ ­

σ τ η ρ ίζ ο υ ν τ ο έ ρ γ ο τ ο υ ς σ ε μ ια π ο ιη τ ικ ή - ά σ χ ε τ α

ρ ο υ ς ε ίν α ι τ ο « Ε π ιλ ο γ ικά σ χ ό λ ια σ τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η ­

α π ό τ ο α ν τ ο έ ρ γ ο τ ο υ ς τ η ν υ λ ο π ο ίη σ ε ή ό χ ι.

βίος του Ισμαήλ Φερίκ Πασά»,

π ο υ ισ ο δ υ ν α -

Σ υ χ ν ά μ ια ο ξ υ δ ε ρ κ ή ς π ο ιη τ ικ ή π ο υ - απ ό τ η ν ά ­

μ ε ί μ ε έ ν α π ο λ ύ ο υ σ ια σ τ ικ ό κ α ι π υ κνό η μ ε ρ ο λ ό ­

π ο ψ η τ η ς ε φ α ρ μ ο γ ή ς τ η ς - έ μ ε ιν ε ε ν μ έ ρ ε ι α κ ά ­

γ ιο ε ρ γ α σ ία ς , σ τ ο ο π ο ίο δ ίν ο ν τ α ι π λ η ρ ο φ ο ρ ίε ς

λ υ π τη απ ό τ ο έ ρ γ ο τ ο υ ίδ ιο υ τ ο υ λ ο γ ο τ έ χ ν η , α π ο ­

μα Ο

κ α ι γ ίν ο ν τ α ι π α ρ α τ η ρ ή σ ε ις πο υ β ο η θ ο ύ ν ό χ ι μό νο

κ τ ά μ ια δ υ ν α μ ικ ή μ έ σ α σ τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή π α ρ ά δ ο ­

τη ν ο ρ θ ό τερ η και π λη ρ έσ τερ η ανάγνω ση το υ

ση , ε π ε ιδ ή η π ο ιη τ ικ ή δ ε ν λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί μ ό ν ο ω ς ο ­

μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς , α λ λ ά φ ω τ ίζ ο υ ν έ κ τ ω ν έσ ω π ο λ­

λ ο κ λ η ρ ω μ έ ν η π ε ρ ιγ ρ α φ ή /ε ξ ή γ η σ η τ ο υ σ υ ν τ ε λ ε ­

λ ά α π ό τ α β α σ ικ ά π ρ ο β λ ή μ α τ α τ η ς σ υ γ γ ρ α φ ή ς ε ­

σ μ έν ο υ ή σ υ ν τ ε λ ο ύ μ ε ν ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ , α λ λ ά σ ε μ ε ­

ν ό ς ισ τ ο ρ ικ ο ύ μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς .

γ ά λ ο β α θ μ ό λ ε ιτ ο υ ρ γ ε ί κ α ι ω ς έ κ φ ρ α σ η τω ν επ ι-

Α ν ά λ ο γ α χ ρ ή σ ιμ ο γ ια τ η ν α νά γ ν ω σ η τ ο υ μ υ θ ισ τ ο ­

ν ο ιώ ν κ α ι τ ω ν ο ρ α μ α τισ μ ώ ν τ ο υ σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η λ ο ­

υπογράφω Αουί ε ίν α ι τ ο

« Λ ο γ ο τ εχ ν ία

γ ο τ ε χ ν ία . Η π ο ιη τ ικ ή ε ν ό ς λ ο γ ο τ έ χ ν η ε ίν α ι λ ε ι­

κ α ι Ισ το ρ ία » , μ ε τ η δ ια φ ο ρ ά π ω ς σ ε α υ τ ό δ ια φ α ί-

τ ο υ ρ γ ικ ή μ έ σ α σ τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή π α ρ ά δ ο σ η μ ια ς

ν ε τ α ι μ ια π ρ ο σ π ά θ εια υ π ο γ ρ ά μ μ ισ η ς τ η ς κ ο π ια ­

χ ώ ρ α ς , μ ό νο ό τ α ν σ υ ν δ υ ά ζ ε ι α ρ μ ο ν ικ ά κ α ι τ ις

σ τ ικ ή ς ε ρ ε υ ν η τ ικ ή ς ε ρ γ α σ ία ς πο υ π ρ ο ϋ π ο θ έ τε ι η

δ ύ ο δ ια σ τ ά σ ε ις : ό τ α ν κ υ ρ ια ρ χ ε ί η π ε ρ ιγ ρ α φ ή /ε -

ρ ήμ α τος Θα

σ υ γ γ ρ α φ ή τ ο υ μ υ θ ισ τ ο ρ ή μ α τ ο ς , κα θ ώ ς κ α ι τ ο υ

ξ ή γ η σ η τ ο υ σ υ ν τ ε λ ε σ μ έ ν ο υ έ ρ γ ο υ , η π ο ιη τ ικ ή

τ ρ ό π ο υ μ ε τα μ ό ρ φ ω σ η ς τ ο υ ισ τ ο ρ ικ ο ύ ν τ ο κ ο υ μ έ ­

σ υ ν ισ τ ά μ ια ε π ιχ ε ιρ η μ α τ ο λ ο γ ία π ο υ λ ιγ ό τ ε ρ ο ή

ν τ ο υ σ ε τ έ χ ν η . Η ε κ τ ω ν υ σ τ έρ ω ν υ π ε ρ υ π ο σ τή ρ ι-

π ε ρ ισ σ ό τ ε ρ ο έ μ μ ε σ α α π ο σ κ ο π εί σ τ η ν α ιτ ιο λ ό γ η ­

ξ η τ η ς μ υ θ ο π λ α σ ία ς κ ά π ο τε ο δ η γ ε ί σ ε δ ια ν ο η τ ι­

σ η κ α ι δ ικ α ίω σ η τ ο υ έ ρ γ ο υ τ ο υ , ενώ ό τ α ν ε γ κ α τ α -

κ έ ς κ α τ α σ κ ε υ έ ς π ο υ δ ίν ο υ ν τ η ν εντύ π ω σ η τ η ς

λ ε ίπ ε τ α ι α π ο κ λ ε ισ τικ ά σ τ ο ν ο ρ α μ α τ ισ μ ό τ ο υ ιδ α ­

σ ο φ ισ τ ε ία ς , εν ώ π ε ρ ισ τα σ ια κ ά δ ια κ ρ ίν ε τ α ι ο - α ­

νικ ο ύ , δ ίν ε ι τ η ν εντύ π ω σ η π ω ς α φ ή ν ε ι χ ω ρ ίς π ε­

ν α π ό φ ε υ κ τ ο ς ίσ ω ς - ν α ρ κ ισ σ ισ μ ό ς τ ο υ σ υ γ γ ρ α ­

ρ ιε χ ό μ ε ν ο υ π ο θ ή κ ε ς πο υ α φ ο ρ ο ύ ν ό λ ο υ ς τ ο υ ς

φ έ α ό τ α ν α υ τ ό ς α ν α φ έ ρ ε τ α ι σ τ ο φ α ιν ό μ ε ν ο τ η ς

ά λ λ ο υ ς ε κ τ ό ς α π ό τ ο ν ίδ ιο .

λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή ς δ η μ ιο υ ρ γ ία ς .

Το

«Βασιλεύς ή Στρατιώτης;»

κάνει φ α νερό πως η

Η σ υ γ κ ρ ιτ ικ ή , ω σ τό σ ο , α π ο τ ίμ η σ η τ ο υ ε ν ό ς κ ε ι­

δ ια φ α ιν ό μ ε ν η π ο ιη τ ικ ή τ η ς Γ α λ α ν ά κ η ε κ κ ιν ε ί απ ό

μ έ ν ο υ ω ς π ρ ο ς τ ο ά λ λ ο δ ε ν έ χ ε ι κ α μ ιά α ξ ία 1 τ ο

τ ο σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ν ο , δ η λ α δ ή απ ό τ η ν π ε ρ ιγ ρ α φ ή /ε -

π ο λ ύ τ ιμ ο σ τ ο ιχ ε ίο τω ν κ ε ιμ έν ω ν α υ τ ώ ν σ υ λ λ ο γ ι­

ξ ή γ η σ η τ ο υ έ ρ γ ο υ τ η ς , μ ε σ τ α θ ε ρ ό π ρ ο σ α ν α τ ο λ ι­

κ ά β ρ ίσ κ ε τ α ι σ τ ο γ ε γ ο ν ό ς ό τ ι π ό τε σ π ερ μ α τ ικ ά

σ μ ό π ρ ο ς τ ο γ ε ν ικ ό , δ η λ α δ ή π ρ ο ς τ ο ν σ χ ο λ ια σ μ ό

κ α ι π ό τε α ν α λ υ τ ικ ά ε κ θ έ τ ο υ ν τ ις σ κ έ ψ ε ις , τ ις π ε­

ενό ς

π ο ιθ ή σ ε ις κ α ι τ α (α υ τό ) σ χ ό λ ια μ ια ς σ υ ν ε ιδ η τ ή ς

σ υ γ γ ρ α φ ικ ή τ έ χ ν η ή σ τ η λ ο γ ο τ ε χ ν ία . Τ α α π ο κα -

κ α ι α φ ο σ ιω μ έ ν η ς σ τ η ν τ έ χ ν η τ η ς σ υ γ γ ρ α φ έ ω ς ,

λ υ π τ ό μ ε ν α σ τ ο ιχ ε ία τ η ς π ο ιη τ ικ ή ς τ η ς ε ίν α ι π ο λ ­

γ ύ ρ ω α π ό τ ο έ ρ γ ο τ η ς κ α ι γ ύ ρ ω απ ό τ η λ ο γ ο τ ε ­

λ ά κ α ι θ α β ο η θ ή σ ο υ ν σ τ η δ ικ α ιό τ ε ρ η κ ρ ιτ ικ ή π ρ ο ­

χ ν ία γ ε ν ικ ό τ ε ρ α . Δ ε ν έ χ ε ι, λ ο ιπ ό ν, κ α μ ιά σ η μ α σ ία

σ έ γ γ ισ ή τ ο υ έ ω ς α υ τ ή τ η σ τ ιγ μ ή , α λ λ ά κ α ι τ ο υ

o a s

- ..■

π ρ ο β λή μ α το ς

που

αφορά

γ ε ν ικ ώ ς

σ τη

μ ε λ λ ο ν τ ικ ο ύ έ ρ γ ο υ τ η ς . Α π ό τ α σ τ ο ιχ ε ία α υ τ ά θ α

σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ ά ς

α ν α φ έ ρ ω τ α π λ έ ο ν θ ε μ ε λ ιώ δ η .

χ ο ν τ α ι α π ό τ η μ υ θ ο λ ο γ ία (βλ. τ α π ε ρ ί σ υ μ β ο λ ο ­

1) Σ χ ε τ ικ ά μ ε τ η σ χ έ σ η Λ ο γ ο τ ε χ ν ία ς κ α ι Ισ το ρ ία ς :

π ο ίη σ η ς τ ο υ σ π η λ α ίο υ π άνω α π ό τ ο Ψ υ χ ρ ό , κ α ­

Η Ισ το ρ ία γ ίν ε τ α ι α ν τ ιλ η π τ ή ω ς σ χ έ σ η α τ ό μ ο υ κ α ι

θ ώ ς κ α ι τ ο υ π α τ ρ ικ ο ύ σ π ιτ ιο ύ τ ο υ Ισ μ α ή λ Φ ερ ίκ ).

γ ε γ ο ν ό τ ο ς , κ α ι μ ε τ ο ν τ ρ ό π ο α υ τ ό ν τ α ισ τ ο ρ ικ ά

3) Η Φ ύ σ η κ α ι ο Χ ώ ρ ο ς δ ε ν χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι ω ς

γ ε γ ο ν ό τ α χ ρ η σ ιμ ο π ο ιο ύ ν τ α ι σ τ η μ υ θ ο π λ α σ ία ω ς

κ α ι σ υ σ τ ή μ α τ α α ξ ιώ ν π ο υ π α ρ έ ­

α π λ ά σ κ η ν ικ ά π ο υ φ ιλ ο ξ ε ν ο ύ ν τ ο υ ς χ α ρ α κ τ ή ρ ε ς

μ έ σ ο π ρ ο β ο λ ή ς τ ο υ ε σ ω τ ε ρ ικ ο ύ κ ό σ μ ο υ τ ω ν χ α ­

κ α ι τ η δ ρ ά σ η τ ο υ ς , α λ λ ά σ υ σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ι δ υ ν α μ ικ ά

ρ α κ τή ρ ω ν . Η δ υ ν α τ ό τ η τ α ύ π α ρ ξ η ς τ η ς λ ο γ ο τ ε ­

μ ε τ η ζω ή τ ω ν χ α ρ α κ τ ή ρ ω ν μ ε α π ώ τερ η σ υ ν έ π ε ια

χ ν ία ς σ ε σ χ έ σ η μ ε τ η ν Ισ το ρ ία ε ξ α σ φ α λ ίζ ε τ α ι κ α ι

μ ια δ υ ν ά μ ε ι λ ε ιτ ο υ ρ γ ία τ ο υ ς ω ς χ α ρ α κ τ ή ρ ω ν .

ν ο μ ιμ ο π ο ιε ίτ α ι α π ό τ η σ τ ιγ μ ή π ο υ η τ ε λ ε υ τ α ία

4) Η γ λ ω σ σ ικ ή ε π ε ξ ε ρ γ α σ ία τ η ς α φ ή γ η σ η ς ε ίν α ι

δ ε ν π ε ρ ιο ρ ίζ ε τ α ι σ τ η μ ία κ α ι μ ό ν ο ά π ο ψ η π ο υ γ ια

ε ξ α ν τ λ η τ ικ ή , υ ιο θ ε τ ώ ν τ α ς τ ο υ ς τ ρ ό π ο υ ς κ α ι τ ις α ­

κ ά π ο ιο υ ς λ ό γ ο υ ς ε π ιβ ά λ λ ε τ α ι κ α ι κ υ ρ ια ρ χ ε ί γ ια

ξ ιώ σ ε ις τ η ς π ο ίη σ η ς . Τ ο ύ φ ο ς γ ια τ η Γ α λ α ν ά κ η

έ ν α χ ρ ο ν ικ ό δ ιά σ τ η μ α - δ η λ α δ ή α π ό τ η σ τ ιγ μ ή

δ ε ν α π ο τ ε λ ε ί α π λώ ς τ ο τ ε λ ικ ό ε π ιτυ χ η μ έν ο α π ο τέ ­

πο υ ή δ η σ τ η ν Ισ το ρ ία τ ο γ ε γ ο ν ό ς α π ο τ ε λ ε ί α π λώ ς

λεσ μ α

της

ο ικ ο ν ο μ ία ς ,

της

κ υ ρ ιο λ ε ξ ία ς ,

το υ

μ ια ε κ δ ο χ ή τ ο υ ε ικ ό τ ο ς , εν ώ τ ο π ρ α γ μ α τ ικ ό α π ο ­

ρ υ θ μ ο ύ κ α ι τ ο υ έ ν τε χ ν ο υ χ α ρ α κ τ ή ρ α τ η ς γ λ ώ σ ­

τ ε λ ε ί τ ο θ ε μ έ λ ιο κ α ι τ ο έ ν α υ σ μ α γ ια τ η λ ε ιτ ο υ ρ γ ία

σ α ς, α λ λ ά ε ίν α ι ο κ ύ ρ ιο ς φ ο ρ έ α ς τ η ς ισ τ ο ρ ικ ή ς ,

τ η ς φ α ν τ α σ ία ς η ο π ο ία , α ν τ ίσ τ ο ιχ α , π ρ ο ϋ π ο θ έ τε ι

α ισ θ η τ ικ ή ς κ α ι φ ιλ ο λ ο γ ικ ή ς σ η μ α σ ία ς τ η ς ε λ λ η ν ι­

κ α ι δ ια ιω ν ίζ ε ι τ ο π ρ α γ μ α τ ικ ό . Γ ι’ α υ τ ό , «η ισ τ ο ρ ι­

κ ή ς γ λ ώ σ σ α ς , κ α θ ώ ς κ α ι τ ο ό ρ γ α ν ο τω ν ε π ιδιω κό -

κή σ υ ν ε ίδ η σ η ε ν ό ς σ υ γ γ ρ α φ έ α δ ε ν μ π ο ρ ε ί να δ ια φ έ ρ ε ι σ η μ α ν τ ικ ά

από τη

λ ο γ ο τ ε χ ν ικ ή

το υ

μ ενω ν σ υ σ χ ε τ ισ μ ώ ν (σ υ σ χ ε τισ μ ώ ν π ο υ δ ε ν επ ιχ ειρ ο ύ ν τα ι μ έσ ω τ η ς τ α ύ τ ισ η ς /α ν τ ιγ ρ α φ ή ς , α λ λ ά μ έ­

σ υ ν είδ η σ η » .

σω τ η ς α ν α φ ο ρ ά ς /μ ν η μ ό ν ε υ σ η ς ) μ ε τ η ν επ ο χ ή

2) Γ ια τ η δ ιε ύ ρ υ ν σ η τ ο υ ν ο η μ α τ ικ ο ύ π λ α ισ ίο υ τ ω ν

σ τ η ν ο π ο ία α ν α φ έ ρ ε τ α ι τ ο μ υ θ ισ τ ό ρ η μ α , μ ε τ η ν

χ α ρ α κ τ ή τ ω ν κ α ι τ ω ν επ ε ισ ο δ ίω ν κ α τ α φ ε ύ γ ε ι σ τη

κ ο υ λ τ ο ύ ρ α τ η ς κ α ι μ ε τ ο κ υ ρ ία ρ χ ο ή θ ο ς τ η ς ζω ή ς .

« μ υθ ικ ή μ έθ ο δ ο » , σ υ σ χ ε τ ίζ ο ν τ α ς τ α σ υ γ κ ε κ ρ ιμ έ ­ ν α π ρ ό σ ω π α κ α ι ε π ε ισ ό δ ια μ ε ε υ ρ ύ τ ε ρ α π ρ ό τυ π α

Β α γγέλη ς Α θανασ όπ ουλος

s e e

Ε Κ Δ Ο ΣΕ ΙΣ Α ΡΜ Ο Σ ΜΑΥΡΟΚΟΡΔΑΤΟΥ 7, 106 78 Α Θ Η Ν Α , τηλ. 33 04 196 - 38 30 604, fax: 38 19 439

Τά ’Άλση τής Περσεφόνης Μυθιστόρημα της Ελένης Λαδιά Τό μυθιστόρημα «Τά ’Άλση τής Περσεφόνης» αναδύεται από μία λέξη: από τήν προστακτική ’Έστω, ή οποία μετασχηματίζει τά δεδομένα με υποθετικό ή ευχετικό τρόπο. ’Έστω... με τήν υπόθεση αλλάζει καί ή οπτική, άμφισβητεϊται ό χρόνος, ή ερευνά γίνεται παιχνίδι τής νοσταλγίας, 6 έρωτας, ευτυχής ή οδυνηρός, άγωγός αυτο­ γνωσίας, ό θάνατος ή άλλη μορφή τής ζωής. Στά «’Άλση τής Περσεφόνης» άναζητεΐται τό Πρόσωπο κάτω άπό τις γύψινες μάσκες καί τά προσωπεία καί προσδοκάται ή συνάντηση με τον ’Άλλον, πού στήν ουσία είναι ένας φωτισμός τοΰ αυθεντικού μας προσώπου. Στά «’Άλση τής Περσεφόνης» άρχίζει ή δράση, εκεί όπου καταργοϋνται τά όρια τής ζωής καί τοΰ θανάτου.

Τρυφερή Ένδοχώρα Μυθιστόρημα τη ς Λ λέκα ς Ρίτσου Ταξίδι επιστροφής σ’ ένα παρόν μακρινό, παρωχη­ μένο. Λησμονημένο άπό πολλούς. Στόχος ή ψηλά­ φηση των τύπων στήν ιστορία ενός άναχωρητή. Στοχασμός πάνω στά στοιχεία πού συγκρότησαν μιά τέλεια ψυχική υγεία, μιά πίστη δυναμική, ή οποία διέλυσε τούς μύθους άνίσχυρων θεοτήτων γιά νά παραδοθεϊ άπόλυτα στή λατρεία τοΰ Ενός, βεβαιωμένη γιά τήν ύπαρξή Του, πέρα άπό κάθε «λογική» μιας περιορισμένης διάνοιας. 'Ένας άγιος τοΰ θεοκρατικού Βυζαντίου. Ό ολοκληρωμένος άνθρωπος - πρόσωπο. Ό αγώνας του νά υψωθεί κάθετα προς τό άρχέτυπο καί συγχρόνως ν’ απλωθεί οριζόντια αγαπώντας τον πλησίον ώς εαυτόν. Ό Λουκάς άπό τό ΣτεΤρι, ό 'Έλληνας μυστικός πού υπογράμ­ μισε τήν ιδέα όλων των μυστικών, πώς ό Θεός είναι άγάπη καί πώς ό κόσμος είναι μιά έκδήλωση αυτού τοΰ θεϊκού έρωτα. Τό ξεδίπλωμα των ήμερων αυτής τής άγαπητικής ψυχής. 'Οδοιπορικό απολύτρωσης στήν τρυφερή του ένδοχώρα.

Η ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ των βιβλίων γίνεται με βάση το γνωστό Δεκαδικό Σύστημα Ταξινόμησης, προσαρμοσμένο στην ελληνική βιβλιογραφία ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ Δελτίο συντάσσεται με την πολύτιμη συνεργασία του βιβλιοπωλείου της «Εστίας»

Γενικά Έργα Βιβλιογραφία Ιστορία των επιστημών. Νεοελληνι­ κή Βιβλιογραφία. Επιμ. Γ. Καράς. Αθήνα, Ε.Ι.Ε., 1997. Σελ. 61. Δρχ.

1.040. ISBN 960-7094-98-0. δεσπινης γ.-στεφανιδου-τιβεριου θ.-βουτυράς ε. Κατάλογος γλυπτών του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσ­ σαλονίκης. Τόμος Α’. Θεσσαλονί­ κη, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1997. Σελ. 405. Δρχ.

15.000.

ISBN 960-250-137-5. ΠΑΥΛΟΥ Σ. Βιβλιογραφία Νόσου Βαγενό 1966-1996. Λευκωσία, Βι­ βλιογραφική Εταιρεία Κύπρου, 1997. Σελ. 133. Δρχ. 1.870.

Φιηοσοφία Γενικά ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Γ. Αυγου­

(M UU------

ΙΙΜ

στίνος και Γρηγόριος Παλαμάς. Αθήνα, Παρουσία, 1997. Σελ. 225. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7601-74-2. ΣΥΚΟΥΤΡΗΣ I. Εκλογή έργων. Αθήνα, Κάκτος, 1997. Σελ. 922. Δρχ. 12.480. ISBN 960-352-469-7.

KLEIN Ε. Ο χρόνος. Μετ. Μ. Κουλεντιανού. Αθήνα, Τραυλός-Κωσταράκη, 1997. Σελ. 127. Δρχ. 1.660.

ISBN 960-7122-69-0.

LACROIX Μ. To «New age». Μετ. Φ. Ταμβίσκου. Αθήνα, ΤραυλόςΚωσταράκη, 1997. Σελ. 128. Δρχ.

1.660. ISBN 960-7122-70-4.

MAYOR F. Η καινούρια σελίδα. Μετ. Α. Βαβουράκη. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 307. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-236-810-1.

POLKINGHORNE J. Επιστήμη ή Θεός; Μετ. Θ. Γραμμένος. Αθήνα, Τραυλός-Κωσταράκη, 1997. Σελ.

174. Δρχ. 3.015. ISBN 960-712266-6.

Αρχαία φιλοσοφία BOGOMOLOV A.S. Ιστορία της αρ­ χαίας φιλοσοφίας. Μετ. Φ.Κ. Βώρος. Αθήνα, Ειρμός, 1996. Σελ.

554. Δρχ. 5.200. ISBN 960-706326-0.

Αποκρυφισμός BLAVATSKY Η.Ρ. Ίσις αποκα­ λυμμένη. Μετ. Θ. Σιαφαρίκας. Αθή­ να, Ιάμβλιχος, 1997. Σελ. 298. Δρχ.

3.700. ISBN 960-266-099-7. ΝΤΟΟΥΛΙΝΓΚ Λ. Το Υδροχοϊκό Ευαγγέλιο του Ιησού Χριστού. Μετ. Δ. Κουτσούκης. Αθήνα, Πύρινος Κόσμος, 1997. Σελ. 597. Δρχ.

8.320. ISBN 960-430-031-8.

Ψυχολογία Γενικά weldon e.v. Η σκοτεινή πλευρά της μητρότητας. Μετ.-επιμ. Α. Τσούκαλη. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα,

1997. Σελ. 236. Δρχ. 3.535. ISBN 960-344-340-9.

WHITMORE D. Η χαρά της μάθη­ σης. Μει. Κ. Δόλκας. Αθήνα, Ιάμ­ βλιχος, 1997. Σελ. 291. Δρχ. 3.900.

ISBN 960-268-097-0.

Εφαρμοσμένη ψυχολογία ΝΑΥΑΡΙΔΗΣ Κ.-ΧΡΗΣΤΑΚΗΣ Ν. Ταυτότητες. Ψυχοκοινωνική συ­ γκρότηση. Μετ. Κ. Ζησίμου. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 455. Δρχ.

5.200.

ISBN 960-03-1798-2.

1997. Σελ. 325. Δρχ. 4.400. ISBN 960-343-403-5.

Μυθολογία Σκανδιναβική μυθολογία. Τόμος Α’. Επιλογή: Κ. Καλογερόπουλος. Μετ. Ε. Παπαδοπούλου. Αθήνα, Ιάμβλιχος, 1997. Σελ. 186. Δρχ.

3.500.

ISBN 960-268-098-9.

Κοινωνικές επιστήμες Κοινωνιολογία

JUNG C.G. Εισαγωγή στην ερμη­ νεία των ονείρων. Μετ. Κ. Δόλκας. Αθήνα, Ιάμβλιχος, 1997. Σελ. 110. Δρχ. 2.000. ISBN 960-268-100-4.

ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ Π. Α. Εργασία με σχέσεις αλληλεγγύης οικογενεια­ κού τύπου. Αθήνα, ΕΚΚΕ, 1997. Σελ. 177. ISBN 960-70933-46-1.

BOARD R. DE. Δεξιότητες συμβου­ λευτικής στο χώρο της εργασίας. Μετ. Κ. Πετρογιάννης. Αθήνα, Κα­ στανιώτης, 1997. Σελ. 147. Δρχ.

3.120. ISBN 960-03-1753-4.

KAUFMANN J.-C. Σώματα γυναι­ κών Βλέμματα ανδρών. Μετ. Α. Πασσιά-Φ. Μανδηλαράς. Αθήνα, Μαραθιάς, 1997. Σελ. 285. Δρχ.

4.680. ISBN 960-511-003-2.

RUBIN J.A. Θεραπεύοντας παιδιά μέσα από την τέχνη. Μετ. Γ. Σκαρβέλη. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997. Σελ. 451. Δρχ. 5.200. ISBN 960-344-343-3.

Παραψυχολογία ΣΑΛΗΣ Κ. Συνέχιζε να συνεχίζεις. Αθήνα, Πύρινος Κόσμος, 1997. Σελ. 182. Δρχ. 2.805.

REGARDIE I. Η τέχνη της χαλάρω­ σης. Μετ. Η Μάμαλης. Αθήνα, Ιάμ­ βλιχος, 1997. Σελ.112. Δρχ. 2.000.

ISBN 960-268-018-0.

HAY L.L. Το μυστικό της ζωής. Μετ. Ε. Γκέρτσου. Αθήνα, Sucess Dynamics, 1997. Σελ. 264. Δρχ.

3.120. ISBN 960-7604-17-2.

Θρησκεία Γενικά

Πολιτική Ασφάλεια στη Νοτιοανατολική Ευρώπη και ελληνο-αμερικανικές σχέσεις. Επιμ. Θ. Βαρβιτσιώτης κ.ά, Αθήνα, Σιδέρης, 1997. Σελ. 347. Δρχ. 4.160. ISBN 960-08-0108-8. Η αναθεώρηση της Συνθήκης του Μάαστριχτ και η σημασία της για το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιμ. Π. Κοζάκος κ.ά. Αθήνα, Σιδέρης, 1997. Σελ. 266. Δρχ. 3.120.

ISBN 960-7061-38-1. ΔΑΓΚΑΣ Α.-ΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ Γ. Κομιντέρν και Μακεδονικό ζήτημα. Αθήνα, Τροχαλία, 1997. Σελ. 294. Δρχ. 4.370. ISBN 960-7809-05-Χ. κέντρο μαρξιστικών ερευνών. Πλευρές του νομικοπολιτικού εποι­ κοδομήματος στην Ελλάδα. Αθήνα, Σύγχρονη Εποχή, 1997. Σελ. 256. Δρχ. 3.000. ISBN 960-224-801-4.

ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ I. Β. Ο Ακάθιστος Ύμνος. Αθήνα, 1997. Σελ. 110. Δρχ. 4.680. ISBN 960-90689-0-1.

ΚΟΚΚΕΒΗΣ Α.Α. Μισός αιώνας πο­ λιτικής δράσης. Αθήνα, Πιτσιλάς, 1997. Σελ. 214. Δρχ. 3.640. ISBN 960-7112-99-7.

ΝΑΝΑΚΗΣ Α.Α. Εκκλησιαστικά Κρήτης. Θεσσαλονίκη, Κυριακίδης,

ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ X. Αναζητώντας στρα­ τηγική στην εξωτερική μας πολιτική.

0

6

^

- —

—

—

Αθήνα, Ποιότητα, 1997. Σελ. 157. Δρχ. 3.000. ISBN 960-7803-03-5. ΜΠΑΡΜΠΗΣ Κ.Ν. Κ. Καραμανλής: «Εθνάρχης» ή εθνικός εφιάλτης; Αθήνα, Λογοθέτης, 1997. Σελ. 333. Δρχ. 4.680. ΣΤΟΦΟΡΟΠΟΥΛΟΣ Θ. Χ.-ΜΑΚΡΥΔΗΜΗΤΡΗΣ Α. Π. Σ. Το σύστημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής. Αθήνα, Σιδέρης, 1997. Σελ. 338. Δρχ. 4.160. ISBN 960-08-011-8. ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ Τ. Η Νέα Διεθνής Τάξη είναι η Ελλάδα. Αθήνα, Κα­ στανιώτης, 1997. Σελ. 613. Δρχ.

5.200.

ISBN 960-03-1822-0. ΠΟΛΟΒΙΝΑ I. Νάνο και Μπερίσα. Βίοι παράλληλοι. Μετ. Ν. Αναγνώ­ στου. Αθήνα, Κωστόγιαννος, 1997. Σελ. 225. Δρχ. 3.000. ISBN 9607181-60-3.

SAVATER F. Ας μιλήσουμε για πο­ λιτική. Μετ. Β. Νικολόπουλος. Αθή­ να, Ελληνικά Γράμματα, 1997. Σελ.

253. Δρχ. 3.500. ISBN 960-344347-6.

Δίκαιο ΔΟΚΟΥΜΕΤΖΙΔΗΣ Γ. Προβλήματα προστασία των δικαιωμάτων του αν­ θρώπου. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 284. Δρχ. 4.160. ISBN 960-1818-2.

Οικονομία ΜΗΛΙΟΣ Γ. Θεωρίες για τον παγκό­ σμιο καπιταλισμό. Αθήνα, Κριηκή, 1997. Σελ. 118. Δρχ. 2.200. ISBN 960-218-143-5.

Επικοινωνίες ΜΑΚΚΟΥΕΪΑ Ν. Εισαγωγή στη θε­ ωρία της μαζικής επικοινωνίας. Μετ.-επιμ. Σ. Παπαθανασόπουλος. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ.

614. Δρχ. 8.320. ISBN 960-031766-6.

Λαογραφία ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΟΥΒΩΝ. Δημοτικά Τραγούδια της Βόρειας Εύβοιας. Αθήνα, Σταμούλης. Σελ. 85. Δρχ.

2.080. ISBN 960-351-110-2.

Ξένες γλώσσες

ΚΑΥΚΑΛΑΣ Μ.Ι. Κρηιολόγιο 1. Αθήνα, Βιβλιοεκδοτική, 1997. Σελ.

503. Δρχ. 5.200. ISBN 960-852485-7.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΙΔΗΣ Ν. Μ. Οι Πομάκοι και η γλώσσα τους. Αλεξανδρούπο­ λη, Γνώμη, 1997. Σελ. 195. Δρχ.

2.600.

ISBN 960-85911-1-2.

ΚΟΡΙΝΗΣ Τ. Γνωμικά και απο­ φθέγματα. Αθήνα, Βασδέκης, 1997. Σελ. 304. Δρχ. 4.160. ISBN 960-7370-33-3. ΜΑΝΩΛΑΣ Τ. Τα θεριά της Νάξου. Αθήνα, Δωδώνη, 1997. Σελ. 156. Δρχ 3.120. ISBN 960-248-851-4. ΜΕΛΙΚΗΣ Γ. Δημοτικά τραγούδια για τη Θεσσαλονίκη. Θεσσαλονίκη, Ιανός, 1997. Σελ. 61. Δρχ. 4.160. ΡΟΥΣΚΑΣ Γ. Το Καστοριανό καρά­ βι. Αθήνα, 1997. Σελ. 160. Δρχ.

4.160. ISBN 960-85-363-1-6. ΣΜΥΡΝΗΣ Κ. Λαϊκά παραμύθια. Αθήνα, Μύθος, 1997. Σελ. 120.

ISBN 960-238-040-3.

Οικολογία greenpeace. Η βόμβα του κλίματος. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 75. Δρχ. 1.560. ISBN 960-211-331-6.

GREENPEACE. Οι βιώσιμες πό­ λεις. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ.

89. Δρχ. 1.560. ISBN 960-211-332-

Εκπαίδευση

Θετικές επιστήμες Γενικά crick f. Μια εκπληκτική υπόθεση. Μετ.-επιμ. Κ. Κορφιάτης κ.ά. Αθή­ να, Κάτοπτρο, 1997. Σελ. 441. Δρχ.

7.280. ISBN 960-7778-15-4.

Φυσική ΚΑΣΣΕΤΑΣ A. I. Το μακράν φυσι­ κή προ του βραχέος διδάσκω. Αθή­ να, Σαββάλας, 1996. Σελ. 415. Δρχ.

5.720. ISBN 960-460-036-2.

Γεωλογία

ΝΤΟΥΜΑΣ X. Κυκλαδική τέχνη. Αθήνα, Ίδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή-Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 1996. Σελ. 167. Δρχ.

4.200.

bryant a. Η θεραπεία της τριχόπτω­ σης. Μετ. Γ. Μπαρουξής. Αθήνα, Διόπτρα, 1997. Σελ. 152. Δρχ.

2.080. ISBN 960-364-116-2.

Ηλεκτρονική

ΣΩΤΗΡΟΠΟΥΛΟΣ Δ. Ο Ψυχάρης και η φιληνάδα μας η μιχτή. Αθήνα, Μαυρίδης, 1997. Σελ. 213.

mxjh)—

ΒΑΡΒΟΓΛΗΣ Α. Σιδεριές της Μα­ κεδονίας. Θεσσαλονίκη, Παρατη­ ρητής, 1997. Σελ. 300. Δρχ. 7.280.

ISBN 960-260-766-1.

Εφαρμοσμένες επιστήμες Ιατρική

kosko b. Fuzzy logic. Η νέα επιστή­ μη. Μετ. Δ. Μπονάτσος. Αθήνα, Λέ­ ξημα, 1997. Σελ. 373. Δρχ. 5.200.

ISBN 960-7568-05-8.

ΚΟΝΤΟΣΟΠΟΥΛΟΣ Ν. Γ. Θέματα Κρητικής διαλεκτολογίας. Αθήνα, Βιβλιοεκδοτική, 1997. Σελ. 505. Δρχ. 5.200. ISBN 960-85248-6-5.

Παρθενών. Αρχιτεκτονική και συντήρηση. Επιμ. Μ. Κορρές-Γ.Α. Πανέτσος-Τ. Seki. Αθήνα, Ίδρυμα Ελληνικού Πολπισμού, 1996. Σελ.

143. Δρχ. 7.280. ISBN 960-722415-8.

ΜΑΡΑΓΚΟΥ Λ.Ι. Αρχαία ελληνική τέχνη. Αθήνα, Ίδρυμα Νικολάου Π. Γουλανδρή-Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 1996. Σελ. 205. Δρχ.

5.500.

ISBN 960-7064-16-Χ.

Εκπαίδευση

ΓΒώσσα

Μινωικός και ελληνικός πολιτισμός από τη Συλλογή Μητσοτάκη. Αθή­ να, Ίδρυμα Ν.Π. ΓουλανδρήΜουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, 1992. Σελ. 331. Δρχ. 14.000. ISBN 960-764-09-7.

lovelock j. Οι ηλικίες της γαίας. Μετ. Ν. Κανέλλος. Αθήνα, Ειρμός. Σελ.

326. Δρχ. 3.330. ISBN 960-706323-6.

ΧΡΙΣΤΟΦΙΔΗ ΕΝΡΙΚΕ Α. Ο Πιαζέ και το Σχολείο. Μετ. Μ. Ηλιοπούλου. Αθήνα, Εκκρεμές, 1997. Σελ. 101. Δρχ. 1.560. ISBN 960-7651-06-5.

Γενικά

σαλονίκη, Ιερά Κοινότης Αγίου Ό ρους Άθω/Οργανισμός Πολπιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, 1997. Σελ. 671. Δρχ. 10.400. ISBN 960-86009-0-1.

Γεωργία ΖΑΧΑΡΗΣ Α. Σ. Εθνικός δρυμός. Το φαράγγι της Σαμαριάς. Αθήνα, Μπάστας-Πλέσσας, 1997. Σελ. 182. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7488-8-2.

ΣΑΔΟΥΡΟΥ-ΤΡΟΒΑ Β. Το παιδί στην παλιά καρτ-ποστάλ. Αθήνα, Βουρνάς, 1997. Σελ. 62. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-7463-09-09.

Λευκώματα 1946-1996. 50 χρόνια Δήμος Νεά­ πολης. Ο τόπος, η ιστορία, οι άν­ θρωποι. Θεσσαλονίκη, Δήμος Νεά­ πολης, 1996. Σελ. 241. ΔΡχ.

12.480. ISBN 960-85934-0-9.

Αρχιτεκτονική ΘΕΟΔΟΣΙΟΥ Α.-ΠΗΤΤΑ Α. Οικισμοί-αρχιτεκτονική Ακάμα. Λευκω­ σία, Ίδρυμα Λεβέντη, 1996. Σελ. 192.

Ζωγραφική Γενικά Θησαυροί του Αγίου Ό ρους. Θεσ­

ΜΑΚΡΗΣ Κ. Α. Ο ζωγράφος Θεόφι­ λος στο Πήλιο. Β’ έκδοση. Βόλος, —

—

—

—

06

©

1996. Σελ. 94. Δρχ. 1.040.

Γλυπτική ΕΥΑ11 ΕΛΑΤΟΣ Κ. Ιδεογραφική σμί­ λη. Αθήνα, Βουρνύς, 1997. Σελ. 94. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7463-10-2.

Μουσική ΔΡΑΓΟΥΜΑΝΟΣ Π. Οδηγός ελλη­ νικής δισκογραφίας 1950-1997. Δ’ έκδοση. Αθήνα, 1997. Σελ. 713. Δρχ. 6.240. ISBN 960-220-285-5. ΣΤΟΥΠΗ Μ.Σ. Ορφικοί ύμνοι. Αθήνα, Σύγχρονη Μουσική, 1997. Σελ. 77. ISBN 960-7287-19-3.

Ενασχολήσεις Γενικά ΒΙΡΒΙΛΛΗΣ Ζ. Στον μαγεμένο κόσμο των βυθών. Αθήνα, χ χ . Σελ. 159. Δρχ. 2.200. ISBN 960-90361-1-2. ΒΡΑΤΙΤΣ Κ. Στα κρυφά μονοπάτια των θαλασσινών μας βυθών. Αθή­ να, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 153.

ISBN 960-03-1854-9. ΤΣΙΑΚΜΑΚΗΣ Β. 1.200 χιλιόμετρα με τα πόδια. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 309. Δρχ. 4.160. ISBN 960-236-811-Χ.

Αθλητισμός ΚΑΚΛΑΜΑΝΑΚΗ Ρ. Τόλμησε να νικήσεις. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 245. Δρχ. 3.120. ISBN 960-236-797-0.

Οικιακή οικονομία ΚΟΧΥΛΑ Ν. Τέσσερις εποχές. Ωραία κουζίνα. Αθήνα, Νέα Σύνο­ ρα, 1997. Σελ. 319. Δρχ. 6.760.

ISBN 960-236-616-8.

Κλασική Φιλολογία Αρχαίοι συγγραφείς ΗΛΙΟΔΩΡΟΣ. Αιθιοπικά. Μετ.σημ. Α. Σιδέρη. Αθήνα, Άγρα, 1997. Σελ. 432. Δρχ. 6.030. ISBN 960-325-192-5.

&5 Φ

ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ. Έργα. Απόδ. Γ. Αβραμίδης-Γ. Χριστοδούλου. Θεσ­ σαλονίκη, Επιλογή, 1997. Σελ. 261. Δρχ. 4.160. ΠΛΑΤΩΝ. Πρωταγόρας. Τόμοι Α’+Β’. Εισ.-μετ.-σχόλ. Κ.Ν. Πετρόπουλος. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 112+136. Δρχ. 500+500.

ISBN τ. Α’ 960-360-997-8. ISBN τ. Β’ 960-360-998-6.

Λογοτεχνία Ποίηση Ανθολόγιο ποιημάτων για τον Άγιο Διονύσιο. Επιλ.-επιμ.-εισ. Δ. Σέρρας. Ζάκυνθος, Ιερό Μητρόπολις Ζακύνθου και Στροφάδων, 1997. Σελ. 103.

2.000. ISBN 960-85497-4-4. ΚΥΡΙΟΠΟΥΛΟΣ Γ. Altra pars. Αθήνα, θεμέλιο, 1997. Σελ. 67. Δρχ. 1.240. ISBN 960-310-203-2. ΛΑΛΙΩΤΗΣ Β. Το ένδοξο πένθος. Αθήνα, Πλανόδιον, 1997. Σελ.

102. ISBN 960-85088-7-8. ΜΠΟΥΛΩΤΗΣ X. Για σένα πουλί μου. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997. Σελ. 50. Δρχ. 1.560. ISBN 960-344-550-6. ΣΑΜΑΡΑ Ζ. Το πέρασμα της Ευρυδίκης. Θεσσαλονίκη, Νέα Πορεία, 1997. Σελ. 45. ISBN 9607786-02-5. ΣΥΝΤΕΛΗΣ Σ. Αγωνία. Ποιήματα. Αθήνα, Περττεχνών, 1997. Σελ.

58. ISBN 960-84121-05-Χ.

ΑΝΤΩΝΙΑΔΗΣ Α. Ή χο ι οικείοι. Ποιήματα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 31. ISBN 960-021816-1.

ΤΖΙΟΒΑΣ Φ. Ποιήματα. Γιάννινα, 1997. Σελ. 85.

ΑΡΚΑΔΗ Σ. Γράμματα στον Αλέ­ ξανδρο. Αθήνα, Εργαστήριο Τέ­ χνης και Λόγου, 1997. Σελ. 62.

ISBN 960-86012-0-7.

ΧΑΛΑΖΩΝΙΤΗΣ Δ. Ζημιές. Αθή­ να, θεμέλιο, 1997. Σελ. 101.

ISBN 960-310-214-8.

ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ Τ. Άρωμα ενός κομήτη. Ποίηση. Αθήνα, Κστανιώτης, 1997. Σελ. 53. ISBN 960-031850-6. ΒΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ Α. Φαινομενο­ λογία αργυρότητος. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 49. ISBN 960236-782-2. ΓΚΙΚΑ Ε. Έ ω ς, εαρινός, έρημος έρχομαι... Ποιήματα. Αθήνα, Φιλιππότης, 1997. Σελ. 46. ΔΕΠΟΥΝΤΗΣI. Η ορατή (οριακή) υπέρβαση. Αθήνα, Μανδραγόρας, 1997. Σελ. 61. ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ Σ. Τα κατοικίδια. Θεσσαλονίκη, Εντευκτήριο, 1997. Σελ. 47. ISBN 960-7568-03-6. ΘΕΜΕΛΗΣ Γ. Ποιήματα II. Θεσ­ σαλονίκη, Ιανός, 1997. Σελ. 192. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7771-02-8. ΚΕΦΑΛΑΣ Η. Μεσημβρινά δαιμό­ νια. Τρίκαλα, 1997. Σελ. 75. Δρχ.

ΤΡΩΑΔΓΤΗΣ Δ. Η οργή το όνειρο και η ζωή. Μελβούρνη, 1997. Σελ. 48.

ΧΑΛΙΟΡΗΣ Σ. Ανατροπή. Χίος, 1997. Σελ 64. ISBN 960-90513-0-0.

GEORGOUDIS V.-FABRE C. Poesie au visage multicolore. Boulonge, Pandora, 1997. Pag. 110.

ISBN 295-1347-0-3. ISBN 9607034-89-9.

Π εζογραφία Παραμύθια από την ελληνική πε­ ζογραφία. Επιλογή-επίμετρο Γ. Μπλάνας. Αθήνα, Απόπειρα, 1997. Σελ. 127. Δρχ. 2.600. ISBN 960-7034-89-9. ΑΓΓΕΑΙΔΟΥ Κ. Ο δρόμος. Αφήγη­ μα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 86. Δρχ. 2.080. ISBN 960-031814-Χ. ΑΛΗΘΕΙΝΟΣ Δ. Ιστορίες ενός ρευστού έργου. Διηγήματα. Αθή­ να, Εστία, 1997. Σελ. 186. Δρχ.

2.500.

ISBN 960-05-0750-3. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ-ΜΙΧΑΗΛ Γ. Ανάμεσα

σιις εποχές. Αθήνα, Παιάκης, 1997. Σελ. 160. Δρχ. 2.100. ISBN 960-600-146-6. ΓΑΪΤΑΝΟΣ Γ. Μια μέρα, μια ζωή. Νουβέλα. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 372. Δρχ. 4.160. ISBN 960-236-802-0. ΚΑΒΒΑΘΑΣ Β. Το πακέτο. Το μερτικό των αγγέλων. Μυθιστόρη­ μα. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 144+151. Δρχ. 4.160. ISBN 960-03-1813-1. ΚΑΒΒΟΥΡΑΣ Δ. Επιείκια για έναν ταξιδιώτη. Πάτρα, Αχαϊκές Εκδό­ σεις, 1997. Σελ. 246. Δρχ. 3.120.

ISBN 960-7164-69-5. ΚΑΤΣΑΔΩΡΟΣ Κ.Γ. Ο επιδιορθωτής. Διήγημα. Αθήνα, 1997. Σελ.

84. Δρχ. 1.560. ISBN 960-905851-8. ΛΕΛΕΚΟΥ-ΤΑΤΑΚΗ Δ. Η Μέγαι­ ρα. Αθήνα, Σμπίλιας. Σελ. 517. Δρχ. 4.000. ISBN 960-255-200-Χ. ΜΑΝΙΩΤΗΣ Γ. Καλημέρα εκδίκη­ ση... και άλλα κείμενα. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 80. Δρχ.

500. ISBN 960-600-153-9. ΜΑΥΡΟΛΕΩΝ Μ. «Να σου κάμω την ιστορία μου...». Αθήνα, Κέ­ δρος, 1997. Σελ. 268. Δρχ. 3.500.

ISBN 960-04-1294-4. ΜΟΥΝΤΟΥΦΑΡΗΣ Σ. Αιώνων ό ­ νειρα. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 295. Δρχ. 3.120. ISBN 960236-765-2. ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ Ν. Ο ά γγελος έφυγε ευτυχισμένος. Μυθιστόρημα. Αθή­ να, Εστία, 1997. Σελ. 110. Δρχ.

2.000.

ISBN 960-05-0755. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΣ Δ. Οργισμένος άγγελος. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ.

209. Δρχ. 1.800. ISBN 960-620004-9. ΠΕΤΡΑΚΗΣ Λ. Τότε που το χιόνι έπεσε. Μυθιστόρημα. Νέα Υόρκη, 1997. Σελ. 156. ΠΙΠΙΝΟΥ Π. Τέσσερις μέρες του Μάρτη. Μυθιστόρημα. Αθήνα, Κα­ στανιώτης, 1997. Σελ. 73. Δρχ.

2.600.

ISBN 960-03-1809-3.

ΣΙΜΩΤΑΣ Τ. Ο λάκκος. Μυθιστό­ ρημα. Αθήνα, Αγρα, 1997. Σελ.

319. Δρχ. 4.160. ISBN 960-325205-0.

ΓΙΟΥΡΣΕΝΑΡ Μ. Τι; Η αιωνιότη­ τα. Μετ. I. Χατζηνικολή. Αθήνα, Χατζηνικολή, 1997. Σελ. 311. Δρχ. 4.000. ISBN 960-264-098-7.

ΣΟΜΜΑΡΙΠΑΣ Φ. Η λάμψη του γκρίζου. Μυθιστόρημα. Αθήνα, Εστία, 1997. Σελ. 486. Δρχ. 4.600.

ISBN 960-05-0754-6.

GALLEGOS R. Δόνια Μπάρμπαρα. Μυθιστόρημα. Μετ. Λ. Παλλαντίου. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 477. Δρχ. 6.240. ISBN 96003-1860-3.

ΧΡΥΣΑΦΗΣ-ΤΑΟΥΚΤΣΗΣ X. Για άτυχους και χαμένους ανθρώ­ πους. Αθήνα, Ιωλκός, 1997. Σελ.

187. ISBN 960-7111-13-3.

GARDEL L. Η αυγή των πολυαγαπημένων. Μετ. Ν. Σιδέρη. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 226. Δρχ.

2.600.

ISBN 960-236-812-8.

ΧΡΥΣΟΧΟΟΥ I. Γυναίκες της Πα­ λαιός Διαθήκης. Διηγήματα. Αθή­ να, Ιωλκός, 1997. Σελ. 79. Δρχ.

1.560. ISBN 960-426-051-0.

GIBRAN Κ. Οι ερωτικές επιστολές του Προφήτη. Μετ. Ρ. Γιαυνοπούλου. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 184. Δρχ. 2.080. ISBN 960236-808-Χ.

ALDAPUERTA J.I. Μάπα. Μετ. X.Μ. Ρουβέιρο. Αθήνα, Ακτή-Οξύ, 1997. Σελ. 107. Δρχ. 2.000. ISBN 960-7614-14-0 ALTEN S. Μεγ. Μετ. Α. Παπασταύρου. Αθήνα, Ελληνικά Γράμ­ ματα, 1997. Σελ. 308. Δρχ. 3.800.

ISBN 960-344-331-Χ.

ARCHER J. Η τέταρτη εξουσία. Μετ. Π. Κωνσταντέας. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 736. Δρχ. 1.700. ISBN 960-450-599-4.

WEI-WEI. Το χρώμα της ευτυχίας. Μετ. Μ. Σίλια. Αθήνα, Νέα Σύνο­ ρα, 1997. Σελ. 421. Δρχ. 4.680.

ISBN 960-236-809-8. ΒΕΡΝ I. Τα παιδιά του πλοιάρχου Γκραντ. Μετ. Κ. Σφαέλου-Βενιζέλου. Αθήνα, Μίνωας, 1997. Σελ.

280. ISBN 960-240-137-0. ΒΟΛΤΑΙΡΟΣ. Η πριγκίπισσα της Βαβυλώνας. Μετ. Ε. Κορόμηλά. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 109.

ISBN 960-211-3229-4.

GOLDSMITH Ο. Το μπεστ σέλερ. Μετ. Β. Καλλιπολίτης. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 768. Δρχ. 1.800. ISBN 960-450-563-7.

EVERTZ R. Μ. Πυροβόλησα του Έ λβις. Μυθιστόρημα. Μετ. Α. Κονταξάκη. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 253. Δρχ. 3.200. ISBN 960600-114-8.

ELLROY J. Το μεγάλο πουθενά. Μετ. Α. Αποστολίδης. Αθήνα, Αγρα, 1997. Σελ. 599. Δρχ. 5.500.

ISBN 960-325-215-8.

ELTON Β. Ποπκόρυ. Μυθιστόρη­ μα. Μετ. Κ. Ροντογιάνυη. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 290. Δρχ.

3.500.

ISBN 960-600-140-7.

HESSE Η. Τα παραμύθια. Μετ. Θ. Λουπασάκης. Αθήνα, Σμίλη, 1997. Σελ. 255. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7218-94-9.

WAUGH Ε. Πρόστυχα κορμιά. Μετ. Τ. Κορδάκη. Αθήνα, Αλεξάν­ δρεια, 1997. Σελ 270. Δρχ. 3.120.

ISBN 960-221-132-6.

ΖΑΧΕΡ-ΜΑΖΟΧ Λ. Η Αφροδίτη με τη γούνα. Μετ. Μ. Ρήγου-Γ. Βέλτσος: Η τερατώδης πλευρά (Δοκί­ μιο). Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ.

241. Δρχ. 3.800. ISBN 960-600087-7.

YEATS W.B. Τζον Σέρμαν. Μετ. Γ. Δεπάστας. Αθήνα, Ολκός, 1997. Σελ. 118. Δρχ. 2.285. ISBN 9607169-68-9.

JELLOUN Β.Τ. Η μοιραία νύχτα. Μετ. Β. Λάππα. Αθήνα, Νέα Σύνο­ ρα, 1997. Σελ. 429. Δρχ. 4.680.

ISBN 960-236-815-2.

DOS

IGNACIO P. Η ζωή η ίδια. Μετ. K. Καψαμπέλη. Αθήνα, Άγρα, 1997. Σελ. 293. Δρχ. 3.325. ISBN 960325-214-Χ.

ISHIGURO Κ. Ο απαρηγόρητος. Μυθιστόρημα. Μετ. Μ. Πολέντας. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ.

701. Δρχ. 7.280. ISBN 960-030636-2.

CAZOTTE J. Ο ερωτευμένος διά­ βολος. Μετ. Γ. Ράικος. Αθήνα, Κρι­ τική, 1997. Σελ. 92. Δρχ. 1.000.

ISBN 960-218-144-3.

CAI F.J. Αφήστε τα εκατό λουλού­ δια ν ’ ανθίσουν. Μετ. Τ. Καραγιώργη. Αθήνα, Θεμέλιο, 1997. Σελ. 125. Δρχ. 1.760. ISBN 960310-204-0.

CACUCCI Ρ. San Isidro Futbol. Μετ. Α. Κυριακίδης. Αθήνα, Opera, 1997. Σελ. 90. Δρχ. 2.080.

ISBN 960-7073-38-Χ. ΚΑΠΟΤΕ Τ. Πρόγευμα στο «Τίφανυς». Μετ. Α. Αποστολίδης. Αθή­ να, Πατάκης, 1997. Σελ. 128. Δρχ.

560. ISBN 960-360-990-0.

CARRERE Ε. Τα μαθήματα στο χιόνι. Μετ. Δ. Δημουλάς. Αθήνα, Εκδόσεις Του Εικοστού Πρώτου, 1997. Σελ. 165. Δρχ. 2.700. ISBN 960-7058-61-5.

KELLERMAN J. Σκιές στο σκοτά­ δι. Μετ. Γ. Γαλάτης. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 576. Δρχ. 1.600. ΚΕΝΝΕΝΤΎ Ο. Η φωτιά στο στή­ θος. Μετ. Τ. Κίρκης. Αθήνα, Χατζηνικολή, 1997. Σελ. 264. Δρχ.

3.500.

ISBN 960-264-126-6.

KEROVAC J. Μάγκι Κάσιντι. Μετ.εισ.-σημ. Σ. Μεϊμάρης. Αθήνα, Αίολος, 1997. Σελ. 228. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-521-009-6. ΚΙΝΓΚ Σ. Αδύνατος. Μετ. Σ. Ανδρεοπούλου. Αθήνα, Κέδρος, 1997. Σελ. 365. Δρχ. 4.500. ISBN 960-04-1256-1.

CONRAD J. Ο μυστικός πράκτο­ ρας. Μετ. Β. Τράπαλη. Αθήνα, Ερατώ, 1997. Σελ. 439. Δρχ.

OS©

4.780. ISBN 960-229-085-4.

1997. Σελ. 544. Δρχ. 1.500.

COONEY C.B. Οι δίδυμες. Μετ. Κ. Ρούσσου. Αθήνα, Junior, 1997. Σελ. 186. ISBN 960-360-552-1.

ΜΟΟΡ Μ. Η προκήρυξη. Μυθιστό­ ρημα. Μετ. Ε. Μπαρτζινόπουλος. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ.

227. Δρχ. 3.120. ISBN 960-031863-8.

CRICHTON Μ. Ο χαμένος κό­ σμος. Μετ. Α. Μανωλίδης. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 576. Δρχ. 1.600. ΛΕΜΠΛΑΝ Α. Μια γέφυρα ανάμε­ σα σε δύο όχθες. Μετ. Μ. Σκάρα. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ.

337. Δρχ. 3.300. ISBN 960-236803-9. ΛΕΣΙΝΓΚ Ν. Έ να ς άντρας και δύο γυναίκες. Μετ. Α. Μανωλίδης. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ.

523. Δρχ. 5.200. ISBN 960-236817-9.

LOY R. Ζεστή, καυτή σοκολάτα. Μετ. Ν. Σιδέρη. Αθήνα, Νέα Σύνο­ ρα, 1997. Σελ. 317. Δρχ. 3.000.

ISBN 960-236-798-9. ΛΟΤΖ Ν. Η θεραπεία. Μετ. Γ. Μπαρουξής. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 495. Δρχ. 2.200. ISBN 960620-003-0.

MAGNAN Ρ. Αφανισμένο σπιτικό. Μετ. Τ. Πλυτά. Αθήνα, Ubro, 1997. Σελ. 299. Δρχ. 4.000. ISBN 960-490-015-3. ΜΑΚΜΙΛΛΑΝ Τ. Μα πού πήγαν ό ­ λοι οι άντρες. Μετ. Ν. Βουλγαρέλη. Αθήνα, Ωκεανίδα, 1997. Σελ.

423. Δρχ. 3.800. ISBN 960-410056-4.

MOSSE C. Έγκλημα στην αρχαία αγορά. Μυθιτόρημα. Μετ. Ε. Δελλή. Αθήνα, θεμέλιο, 1997. Σελ.

261. Δρχ. 2.700. ISBN 960-310206-7.

BARKER Ρ. Το μάτι στην πόρτα. Μετ. Κ. Καφούρου. Αθήνα, Οδυσσέας, 1997. Σελ. 270. Δρχ. 3.120.

ISBN 960-210-297-7.

BARKER C. Καταραμένο παιχνίδι. Μετ. Σ. Σαλίμπα. Αθήνα, ΑκτήΟξύ, 1997. Σελ. 446. Δρχ. 4.940.

ISBN 960-7614-11-9.

BINCHY Μ. Νυχτερινά μαθήματα. Μετ. Ρ. Γεωργιάδου. Αθήνα, Bell,

BRADBURY Μ. Δεν κάνει να τρώ­ με ανθρώπους. Μετ. Β. Χατζοπούλου. Αθήνα, Πόλις, 1997. Σελ.

349. Δρχ. 4.160. ISBN 960-747842-8.

NADONLY S. Ερμής, ο αναιδής Θεός. Μυθιστόρημα. Αθήνα, Κα­ στανιώτης, 1997. Σελ. 393. Δρχ.

4.160. ISBN 960-03-1851-4. ΝΤΟΝΤΕ Α. Γράμματα από το μύ­ λο μου. Μετ. Ζ. Σαρή. Αθήνα, Πα­ τάκης, 1997. Σελ. 96. Δρχ. 500.

ISBN 960-600-139-3.

OLDEN Μ. Η δικαιοσύνη του φ ό ­ βου. Μετ. Π. Ισμυρίδου. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 448. Δρχ. 1.500.

ISBN 960-450-560-2.

PAVIC Μ. Τελευταία αγάπη στην Κωνσταντινούπολη. Μετ. Γ. Ρόσιτς. Αθήνα, Εστία, 1997. Σελ.

192. Δρχ. 3.800. ISBN 960-050745-7. ΠΕΝΑΚ Ν. Συγγραφείς σε τιμή ευκαιρίας. Μετ. Κ. Πατέρα. Αθήνα, Οδυσσέας, 1997. Σελ. 383. Δρχ.

4.000.

ISBN 960-210-274-8.

RANKIN R. Το χαρούμενο τέλος του κόσμου. Μετ. Μ. Λώμη. Αθή­ να, Παρά Πέντε, 1997. Σελ. 330. Δρχ. 1.975.

ROTH G. Η λίμνη. Μετ. Ν. Ρίζου. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ.

282. Δρχ. 3.000. ISBN 960-236791-1.

SHARPE Τ. Οργιώδης συνάθροι­ ση. Μετ. Λ. Τσουγκαράκη. Αθήνα, Κανάκης, 1997. Σελ. 363. Δρχ.

3.640. ISBN 960-7420-32-2.

SELF W. Η ποσοτική θεωρία της παράνοιας. Μετ. Ε. Παπαδογιαννάκη. Αθήνα, Οξύ, 1997. Σελ.

269. Δρχ. 3.000. ISBN 960-761434-8.

ΣΕΠΑΡΝΤ Σ. Διασχίζοντας τον Παράδεισο. Μετ. Κ. Τζωρίδου. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ.

263. Δρχ. 4.160. ISBN 960-031855-7.

SEPULVEDA L. Η ιστορία του γά­ του που έμαθε σ’ ένα γλάρο να πετάει. Μετ. Α. Κυριακίδης. Αθήνα, Opera, 1997. Σελ. 153. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-7073-36-3.

SEPULVEDA L. Το ημερολόγιο ε­ νός ευαίσθητου killer. Μει. A. Κυριακίδης. Αθήνα, Opera, 1997. Σελ. 65. Δρχ. 1.560. ISBN 9607073-37-1. ΣΙΛΒΑ Ν. Κωδικό όνομα λευκό ρόδο. Μετ. Π. Μοσχοπουλου. Αθήνα, Ωκεανίδα, 1997. Σελ. 520. Δρχ. 3.800. ISBN 960-410-057-2.

SMITH M.C. Ρόουζ. Μετ. Μ. Χρόνης. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 512. Δρχ. 1.500.

SOLE r. Η Μαμελοΰκα. Μετ. Κ. Κουνινιώτη. Αθήνα, Νέα Σόνορα, 1997. Σελ. 439. Δρχ. 4.680. ISBN 960-236-814-4. ΣΟΥΣΤΕΡ Γ. Έ να βασιλόπουλο για τη Λάρα. Μετ. Ε. Βαρδάκη-Βασιλείου. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 174. ISBN 960-600-086-9.

STEWART F.M. Οι υπέροχοι Σά8ατζ. Μετ. Κ. Πάρλας. Αθήνα, Bell, 1997. Σελ. 608. Δρχ. 1.600. ISBN 960-450-564-5.

TABACHNIK Μ. Έ να νοσηρό κα­ λοκαίρι. Μετ. Μ. Καρρά. Αθήνα, Plus, 1997. Σελ. 300. Δρχ. 1.800.

ISBN 960-600-124-5.

TAMMUZ Β. Μινώταυρος. Μυθι­ στόρημα. Μετ. I. Σιμπής. Αθήνα, Γαβριηλίδης, 1997. Σελ. 236. Δρχ.

3.325. ISBN 960-336-11-2. ΤΟΥΑΙΝ Μ. Ο κλεμμένος λευκός ελέφαντας. Μετ. Μ. Ζαχαριάδου. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 72. Δρχ. 500. ISBN 960-600-141-5. ΤΟΥΑΙΝ Μ. Πώς θα διηγηθείτε μια ιστορία. Μετ. Μ. Ζαχαριάδου. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 48.

Δρχ. 500. ISBN 960-600-142-3. τρισον-μισλανη ε. Μοντεβιδέο. Μετ. Ν. Κυριαζόπουλος. Αθήνα, Εξάντας, 1997. Σελ. 221. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-256-310-9. ΤΣΑΝΓΚ Γ. Αγριόκυκνοι. Τρεις κόρες της Κίνας. Μετ. Κ. Καρουση. Αθήνα, Εστία, 1997. Σελ. 736. Δρχ. 7.500. ISBN 960-05-0752-Χ. ΤΣΒΑΪΧ Σ. Η άλωση του Βυζαντί­ ου. Μετ. Μ. Αγγελίδου. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 64. Δρχ.

500. ISBN 960-600-143-1. ΤΣΑΪΧ Σ. Φυγή στην αθανασία. Μετ. Μ. Αγγελίδου. Αθήνα, Πατά­ κης, 1997. Σελ. 64. Δρχ. 500.

ISBN 960-600-151-2.

FAJARDO J.M. Γράμμα από την ά­ κρη του κόσμου. Μετ. X. Δήμου. Αθήνα, Opera, 1997. Σελ. 206. Δρχ. 3.325. ISBN 960-7073-35-5.

FUENTES C. Αόρα. Τα γενέθλια. Μετ. X. Κόμη-Καλλινίκου. Αθήνα, θεμέλιο, 1997. Σελ. 155. Δρχ.

2.285. ISBN 960-310-205-9.

FRANCIS D. Η τιμή των Κίνλοχ. Μετ. Σ. Δουφεξόπουλος. Αθήνα, Plus, 1997. Σελ. 290. Δρχ. 1.800.

ISBN 960-600-062-1. ΧΟΘΟΡΝ Ν. Βεατρίκη. Μετ. Κ. Λυμπέρη. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 61. Δρχ. 211-330-8.

Α λληλογραφία ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΕΛΦΩΝ. Επιστολές της Εΰας Πάλμερ-Σικελιανού για το αρχαίο δράμα. Μετ. Λ. Τσοκοπούλου. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 308. Δρχ. 3.640. ISBN 960236-805-5.

Μ ελέτες Πρακτικά Δεκάτου Πέμπτου Συμποσίου Ποίησης. Ποίηση και Μουσική. Πάτρα, Αχαϊκές Εκδό­ σεις, 1997. Σελ. 414. Δρχ. 5.200.

ISBN 960-7164-79-2. ΜΙΚΡΟΜΑΤΗΣ Α. Ο Επιτάφιος

του Γιάννη Ρίτσου. Νοηματική και καλλολογική ερμηνεία. Λευκωσία, 1996. Σελ. 104. Δρχ. 2.495.

Δοκίμια ΜΑΤΖΩΡΟΣ Γ.Δ. Μικρά μελετήματα. Αθήνα, 1997. Σελ. 247. Δρχ.

3.120. ΜΠΟΥΡΑΤΙΝΟΣ Α. Περιβάλλον και συνείδηση στην αρχαία Ελλά­ δα. Αθήνα, Αρσενίδης, 1997. Σελ.

112. Δρχ. 1.800. ISBN 960-253051-0. ΠΑΤΙΚΗΣ Γ. Κείμενα Βαγκνερικά κι ανάλεκτα. Αθήνα, Πιτσιλάς, 1997. Σελ. 165. Δρχ. 3.120. ISBN 960-7826-01-9. ΕΣΣΕ Ε. Σκέψεις. Μετ. Ν. Ησάία. Αθήνα, Νεφέλη, 1997. Σελ. 89.

ISBN 960-211-328-6.

Θέατρο Έ ργα Ομήρου Οδύσσεια. Μετ. Α. Εφταλιώτη. Αθήνα, Δωδώνη, 1997. Σελ. 119. Δρχ. 2.080. ISBN 960248-858-1. ΝΤΥΡΑΣ Μ. Οι εραστές της Βιόρν. Μετ. Σ. Τσόγκας. Αθήνα, Δωδώ­ νη, 1997. Σελ. 63. Δρχ. 1.560.

HOLDERLIN F. Ο θάνατος του Εμπεδοκλή. Μετ.-επιμ. Ε. Νούσια. Αθήνα, Μαραθιάς, 1997. Σελ.

189. Δρχ. 4.160. ISBN 960-51102-4.

Ιστορία Α ρχαιολογία Μνήμη Μανόλη Ανδρόνικου. Θεσ­ σαλονίκη, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, 1997. Σελ. 438. Δρχ.

12.480. ISBN 960-7265-34-3. ΛΩΛΟΣ Γ.Γ. Η πρωτεύουσα του Νέστορος και η γύρω περιοχή. Β’ έκδοση. Αθήνα, Οιωνός, 1997. Σελ. 63. Δρχ. 1.560. ISBN 96085517-0-6.

006

Μαρτυρίες ΑΝΔΡΕΑΔΗΣ Κ. Δ. Έ να «ταξίδι» στο Καρς Καυκάσου. Θεσσαλονί­ κη, Κυριακίδης, 1997. Σελ. 83. Δρχ. 1.100. ISBN 960-343-402-7. ΑΠΟΣΤΟΛ1ΔΗΣ Θ. Θυμάμαι... θυμήθηκα... μου θύμισαν. Κομοτη­ νή, Πρόκνη-Παραιηρητής, 1997. Σελ. 138. ISBN 960-8486-02-5. ΓΕΩΡΓΙΟΥ-ΝΙΛΣΕΝ Μ. Η Ελλάδα του Άντερσεν. Αθήνα, Παιάκης, 1997. Σελ. 112. Δρχ. 2.200. ISBN 960-600-078-8. ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ Π. Δεκατρία περι­ στέρια. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 225. Δρχ. 3.120. ISBN 960-236-804-7. ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ Δ. Λάμπρος Κωνσταντάρας. Αθήνα, Καστανιώτης, 1997. Σελ. 411. Δρχ. 8.320.

ISBN 960-03-1866-2. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ Β. Μπαζούνγκου. Έ να οδοιπορικό στη Ρουάντα. Μάρτιος-Ιούνιος 1995. Αθήνα, «Το Ποντίκι», 1997. Σελ. 256. Δρχ. 3.000. ΣΙΑΠΕΡΑΣ Γ. 7 χρόνια (19491956) πολίτης τρίτης κατηγορίας.

25 χρόνια (1956-1981) πολίτης δεύτερης κατηγορίας. Αθήνα, Ιωλκός, 1997. Σελ. 297. Δρχ. 3.640.

ISBN 960-426-054-5. ΤΣΟΛΟΜΗΤΗΣ Δ.Γ. Πικρές μνή­ μες. Αθήνα, Φύλλα, 1997. Σελ.

223. Δρχ. 2.600. ISBN 960-846204-5. «Γιουναμπόμπερ». Αθήνα, «Το Ποντίκι», 1997. Σελ. 164. Δρχ.

1.000.

ISBN 960-8406-48-4.

KITCH C. Το πεζοδρόμιο προσκεφάλι μου. Μετ. Μ. Κουλεντιανού. Αθήνα, Θυμάρι, 1997. Σελ. 258. Δρχ. 3.120.

MENDES-FRANCE M.C. Οι ατιμα­ σμένες. Μετ. Ν. Σιδέρη. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997. Σελ. 248. Δρχ.

2.390. ISBN 960-237-127-7. ΡΗΝΤ Τ. Τα βαλκάνια στις φλό­ γες. Μετ. Σ. Ανδρέου. Αθήνα, Στο-

OQfl

χαστής, 1997. Σελ. 165. Δρχ.

3.640. ISBN 960-303-056-2.

Β ιογραφ ίες Ζωσιμάς Εσφιγμενίτης. 18351902. Βόλος, ΔΗΚΙ, 1997. Σελ.

39. Δρχ. 1.560. ISBN 960-779701-9. Νικόλαος Γεωργιάδης. Δήμαρχος Παγασών (Βόλου) 1899-1907. Βόλος, ΔΗΚΙ, 1997. Σελ. 52. Δρχ.

2.080. ISBN 960-7797-00-0. ΧΕΛΦΓΚΟΤ Τ.-ΤΑΝΣΚΑΓΙΑ Α. Ο αληθινός σολίστας. Μετ. Μ. Κουλεντιανού. Αθήνα, Θυμάρι, 1997. Σελ. 355. Δρχ. 3.640. ISBN 960-349-023-7.

Ελληνική Ιστορία Αιτωλοακαρνανία. Φυσικό περι­ βάλλον, ιστορία, μνημεία, οικολο­ γικές και πολιτιστικές διαδρομές. Β’ έκδοση. Αθήνα, ΤΕΔΚ Ν. Αιτω­ λοακαρνανίας, 1997. Σελ. 128. Δρχ. 6.000. ISBN 960-7254-25-2. Αρχαία Δημητριάδα. Η διαδρομή της στο χρόνο. Ποιήματα Ημερί­ δας. Επιμ. Ε.Ι. Κονταξή. Βόλος, ΔΗ.ΚΙ, 1996. Σελ. 181. Δρχ.

3.120.

ISBN 960-7764-00-5. Η Κοζάνη και η περιοχή της. Πρα­ κτικά Α’ Συνεδρίου. Κοζάνη, Δή­ μος Κοζάνης, 1997. Σελ. 679. Δρχ. 8.000. ISBN 960-85810-1-Χ. Η ύδρευση στην περιοχή του Βό­ λου. Επιμ. Α. Δημόγλου-Ε. Κοντα­ ξή. Βόλος, ΔΕΑΜΒ, 1996. Σελ.

190. Δρχ. 3.120. ISBN 96085842-0-3. Θεσσαλικοί σιδηρόδρομοι και Τζιόρτζιο ντε Κίρικο. Πρακτικά Η μερίδας. Βόλος, ΔΗ.ΚΙ, 1995. Σελ. 153. Δρχ. 2.080. ISBN 96085703-0-1. Νεότερα δεδομένα των ερευνών για την Αρχαία Ιωλκό. Πρακτικά Επιστημονικής Συνάντησης. Βό­ λος, ΔΗ.ΚΙ, 1994. Σελ. 93. Δρχ.

1.040. ISBN 960-74005-08-0. ΒΟΥΛΟΔΗΜΟΣ Χ.Ι. Π ερί του ι­

διωτικού βίου των αρχαίων Ελλή­ νων. Τόμοι Α’+ Β ’. Αθήνα, Δημι­ ουργία, 1997. Σελ. 544+669. Δρχ. 20.800 (οι δύο τόμοι). ΚΑΛΛΙΓΑΣ Π. Μελέται βυζαντινής ιστορίας. Αθήνα, Δημιουργία, 1997. Σελ. 366. Δρχ. 6.240. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ Π. Πώς εφθάσαμε στην 21η Απριλίου 1967. Αθήνα, Εστία, 1997. Σελ. 316. Δρχ. 3.800. ISBN 960-06-0753-8. ΚΟΛΙΟΥ Ν. Η βιομηχανία του Βό­ λου. Β’ έκδοση. Βόλος, ΔΗ.ΚΙ, 1994. Σελ. 85. Δρχ. 1.040. ISBN 960-7405-02-1. ΜΠΗΤΟΣ Ι.Γ. Από την Πράσινη Γραμμή στους δύο Αττίλες. Αθήνα, 1997. Σελ. 382. Δρχ. 5.500. ΣΑΒΒΙΔΗΣ Α.Γ.Κ. Από το Βυζά­ ντιο στην τουρκοκρατία. Αθήνα, Δημιουργία, 1997. Σελ. 460. Δρχ.

7.900. ΣΙΑΤΡΑΣ Δ.Θ. Ελληνικά κοινοτι­ κά δικαστήρια κατά την τουρκο­ κρατία. Βόλος, ΔΗ.ΚΙ, 1997. Σελ.

226. Δρχ. 3.120. ISBN 960-779702-07. ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ Μ. Θ. Οι Έ λληνες στη Βόρειο Μακεδονία. Θεσσαλονίκη, Κυρομάνος, 1997. Σελ. 280. Δρχ. 3.640.

DIMITROUKAS I.C. Reisen und verkehr in Byzantinischen Reich.

Band 1, 2. Athens, Vassilopoulos, 1997. Pag. 711. Drs. 16.640 (Oi δύο τόμοι). ISBN Set 960-773108-5.

Π αγκόσμια Ιστορία ΒΙΘΕΝΣ ΒΙΒΕΡΣ X. Σύντομη ιστο­ ρία της Ισπανίας. Μετ. Δ. Φίλιπ­ πός. Αθήνα, Αίολος, 1997. Σελ.

192. ISBN 960-521-010-Χ. ΜΟΜΕΝΙ Α. Ισλάμ. Θεσσαλονίκη, Κυριακίδης, 1997. Σελ. 191. Δρχ.

3.300. ISBN 960-343-386-1.

HANCOCK G. Αποτυπώματα των Θεών. Μετ. Κ. Δια6ολίτσης-Χ. Νονοτά. Αθήνα, Νέα Σύνορα, 1997.

1

Σελ. 558. Δρχ. 6.240. ISBN 960237-128-5.

Ταξίδια Ελλάδα ΑΠΟΣΤΟΛΑΚΗ Α.-ΣΤΑΜΠΟΓΛΗ Ε. Αλφαβητάρι της Κάπρου. Αθήνα, Καλειδοσκόπιο, 1997. Σελ. 119. Δρχ. 8.000. ISBN 960-7846-00-1. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ Ν. Κ. Pierre de Coubertin. «Ταξίδι στην Ελλάδα». Αθήνα, Επτάλοφος. Σελ. 79. Δρχ.

4.500.

ISBN 960-7298-62-4. ΧΑΤΖΗΦΩΤΗΣ Ι.Μ. Το προσκύ­ νημα στον Άθω του Σικελιανοό και του Καζαντζάκη. Αθήνα, Ροές, 1997. Σελ. 109. Δρχ. 1.665. ISBN 960-7422-04-Χ. ΠΟΥΚΕΒΙΛ. Ταξίδι στην Ελλάδα. Πελοπόννησος. Μετ. Ν. Μολφέτα. Αθήνα, Τολίδης, 1997. Σελ. 478. Δρχ. 7.250. ISBN 960-7162-37-4.

αλλιώτικα μάτια. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997. Σελ. 24. Δρχ.

2.4 00. ISBN 960-344-348-4. ΓΚΡΙΝΤΛΕΪ Σ. Γιατί ο ουρανός εί­ ναι γαλάζιος; Μετ. Ρ. ΡώσσηΖαΐρη. Αθήνα, Μίνωας, 1997. Σελ.

26. ISBN 960-240-737-0. ΚΕΪΒ Κ.-ΡΙΝΤΕΛ Κ. Το κάτι άλλο. Μετ. Ρ. Τουρκολιά-Κυδωνιέως. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 26.

ISBN 960-600-054-0.

THARLET Ε. Ο Άρτσιμπαλντ. Μετ. Μ. Πάππα. Αθήνα, Παπαδόπουλος, 1997. Σελ. 32. Δρχ.

2.0 00.

ISBN 960-261-704-7.

περιοδικά ΑΕΡΟΠΟΣ. Δίμηνο Τεύχος 15. Δρχ. 600.

περιοδικό.

ΑΙΟΛΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ Διμηνιαίο περιοδικό. Τεύχος 166-167. Δρχ.

1.200. ΑΔΦΕΙΟΣ. Περιοδικό για τις κα­ λές τέχνες. Τεύχος 12-13. Δρχ.

2 . 000 .

ΕΝΔΟΧΩΡΑ. Τεύχος 51-52. Δρχ.

1.000. ΕΝΤΕΥΚΤΗΡΙΟ. Τρίμηνο λογοτε­ χνικό περιοδικό. Τεύχος 39. Δρχ.

1.500. ΕΥΘΥΝΗ. Περιοδικό ελευθερίας και γλώσσας. Τεύχος 309. Δρχ.

600.

ZOOM. Φιλολογικό. Τεύχος 2. ΗΧΟΣ ΚΑΙ HI-FI. Τ εύχος 293. Δρχ. 1.500. ΙΒΥΚΟΣ. Επιθώρηση για τον ποιη­ τικό λόγο. Τεύχος 16-17. Δρχ.

1.200. ΙΝΔΙΚΤΟΣ. Περιοδικό ποικίλης ύ­ λης. Τ εύχος 8. Δρχ. 3.000. ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ. Τεύχη 350, 351. Δρχ. 800. Η ΛΕΞΗ. Ελληνική και ξένη λογο­ τεχνία. Τ εύχος 140. Δρχ. 800.

MAZI-TOGETHER. Δρχ. 40.

Τ εύχος

68.

ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ. Τεύχη 1684-1685. Δρχ. 900.

Γνώσεις

ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ. Τεύ­ χος 77. Δρχ. 1.200.

ΧΑΤΖΗ Γ. Θεσσαλονίκη. Ο δηγός για παιδιά. Αθήνα, Κέδρος, 1997. Σελ. 76. Δρχ. 1.600. ISBN 960-041306-1.

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ. Μηνιαία επιθεώ ­ ρηση. Τ εύχος 351. Δρχ. 500.

ΠΑΝΑΙΓΎΠΤΙΑ. Περιοδική έκδο­ ση. Τεύχος 77. Δρχ. 1.

ΑΝΕΣΠΕΡΗ. Περιοδική έκδοση λόγου και τέχνης. Φύλλο 55.

ΠΑΡΕΛΘΟΝ. Περιοδική έκδοσις.

ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ. Περιοδικό της σύγχρονης αναζήτησης. Τεύχος 20. Δρχ. 1.500.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ. Τ εύχος 115116.

Ελεύθερα αναγνώ σματα ΒΟΥΛΓΑΡΑΚΗ Α. Άσε με να φάω μια ντομάτα. Αθήνα, Ελληνικά Γράμματα, 1997. Σελ. 24. Δρχ.

2.200. ISBN 960-344-349-2. ΚΑΡΑΤΖΑΦΕΡΗ I. Απορίες και τραγούδια. Αθήνα, Πατάκης, 1997. Σελ. 124. ISBN 960-600109-1. ΜΕΛΑ-ΦΛΩΡΟΥ Ζ.Φ. Στη φωλιά της αρκούδας. Αθήνα, Ιωλκός, 1997. Σελ. 45. ISBN 960-7111-15-Χ. ΣΑΚΕΛΑΡΙΔΗΣ Γ. Τραγούδια για παιδιά. Αθήνα, Ελληνικά Γράμμα­ τα, 1997. Σελ. 41. Δρχ. 2.800.

ISBN 960-344-212-7. ΧΑΤΖΗΔΑΚΗ Τ. Ο πειρατής με τα

(Μ

Μ

...............

..... .

ΑΝΟΙΧΤΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ. Τεύχος 145. Δ ρχ. 200. ΓΙΑΤΙ. Μηνιάτικη επιθεώρηση. Τεύχος 266-267. Δρχ. 700. ΓΥΝΑΙΚΑ. Τεύχος 1.000.

1147.

Δρχ.

ΔΙΑΒΑΖΩ. Μηνιαία επιθεώρηση του βιβλίου. Τεύχος 378. Δρχ.

1.500. ΔΙΑΧΡΟΝΙΑ. Περιοδική έκδοση. Τεύχος 1. Δρχ. 1.560. ΕΚΤΩΝ ΥΣΤΕΡΩΝ. Ψυχαναλυτικό περιοδικό. Τεύχος 1. Δρχ. 6.400.

ΟΖΟΝ. Τεύχος 2. Δωρεάν.

ΡΕΥΜΑΤΑ. Απόψεις-κείμενα-τέχνες. Τεύχος 38. Δρχ. 1.000. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ. Τεύ­ χο ς 95. Δρχ. 1.500. ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΣΚΕΨΗ. Δίμηνη πε­ ριοδική έκδοση. Φύλλο 202. ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΗ ΝΕΑ ΠΑΡΟΥ­ ΣΙΑ. Φύλλο 28. ΤΟΤΕ. Π εριοδικό για την ελληνική ιστορία. Τεύχος 68. Δρχ. 800. ΦΘΙΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ.

18ος, 1997. Δρχ. 2.080.

CTL. No 28.

Τόμος

Α ΕΚ ΔΟΣΕΙΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ Γ ΐϊ

Κεντρική διάθεση: Σόλωνος 133,106 77 Αθήνα, χηλ. 3806305,3821813, fax 3838173

Βιβλιοπωλείο στη Στοά του Βιβλίου: Πεσμαζόγλου 5 / Σταδίου 44,105 64 Αθήνα, τηλ. 3311719

Νικόλ Ρούσσου

Ν ΙΚ Ο Α Ρ Ο Υ Σ Σ Ο Υ

Πες στη Μορφίνη, ακόμα την ψάχνω Η Μορφίνη στην πόλη: μια παρδαλή γάτα σαν πατσαβούρι κι ένας αλλιώτικος κόσμος μέσα στον κόσμο. Στους δρόμους, τις αυλές και τις ταράτσες του, πλά­ σματα της νύχτας, σχεδόν ανίδεα ή αδιάφορα για την πρωινή πραγματικότητα, επιβιώνουν με τους δικούς τους νόμους και την καταδικιά τους βέβηλη γλώσσα, παίζοντας πότε με σκληρότητα και αγριάδα, πότε με τρυφερότητα και σωτήριο χιούμορ.

Αλεξάνδρεια

ΝΤΟ ΛΛΗ ΝΤΑΛΚΑ

Κάτω απ’ τον ίδιο ουρανό Η ζωή, τα πάθη και το δράμα μιας ελληνικής οικο­ γένειας στην προαιώνια ύπαιθρο και τις σύγχρονες πο­ λιτείες της Μαύρης ηπείρου. Ένα μυθιστόρημα για την οδυνηρή συνύπαρξη μαύρων και λευκών, στηριγμένο σε μια πραγματική ιστορία που τάραξε, πριν πολλά χρόνια, τη ζωή της ελληνικής παροικίας στη Ροδεσία και τη Νότιο Αφρική.

Ε Υ Α Κ Α Ρ Α ΪΤ ΙΔ Η

Ονειρεύομαι πως γλύτωσα Δώδεκα ιστορίες Φύλλα σκορπισμένα στον άνεμο, ημερολόγια, φω­ τογραφίες και ρομάντζα εποχής δίνουν το πρόσχημα γ ι’ αυτά τα ατελείωτα παιχνίδια της γραφής και της μνήμης: δώδεκα ιστορίες, ονειρικές ή εφιαλτικές, δρα­ ματικές ή ευτράπελες, όπου τίποτα δεν είναι αδύνατο, καθώς οι ήρωες διασχίζουν τη χώρα της επιθυμίας α­ κροπατώντας στα σπασμένα κομμάτια της πραγματι­ κότητας.

Στην Κριτικογραφία περιλαμβάνονται όλες οι επώνυμες βιβλιοκριτικές και βιβλιοπαρουσιάσειςτων ελληνικών εκδόσεων που δημοσιεύονται στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο

Οδηγοί-Αεξικό Εκδ. Ipirotiki Publications: Φορολο­ γικός οδ η γό ς (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 16/9/97) Παπακυριακοό-Αηέργη Ε.-Πακυριακού X.: Βασικό λεξικό ξένων λέξε­ ων της νέας ελληνικής (Γ. Δανιήλ, διαβάζω, 377) Στούπας Κ.: Το αλφαβητάρι του Χρηματιστηρίου (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 23/9/97) Σύγχρονη ιατρική και εναλλακτικές Θεραπείες-Ετήσιος Ο δη γός 1997 (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 14/9/97) Γκρουτ Ζ.: Ομηρικό λεξιλόγιο (Α. Σταμάτης, Διαβάζω, 377) Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης: Λεξι­ κό Τ έχνη ς και Καλλιτεχνών (Β. Χατζή βασιλείου, Ελευθεροτυπία, 24/9/97)

Φιλοσοφία Ξυλινάς Μ.: Η Προσωκρατική φιλο­ σοφία και οι σύγχρονες φυσικές επιστήμες (Π. Αθηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 8/9/97) Νίισε Φ.: Ανεπίκαιροι στοχασμοί (Ε. Αβραμίδου, Εντευκτήριο, αρ. 39) Ντεριντά Ζ.: Η φωνή και το φαινό­ μενο (Η. Μ αυρίδης, Το Βήμα, 14/9/97)

Ψυχανάλυση Α μπατζόγλου Γρ.-Α ποστολοκέας Χρ.: Από την ψυχαναλυτική θεωρία στις ψ υχιατρικές πρακτικές (Δ. Πλουμπίδης, Αυγή, 25/9/97)

Κοινωνιολογία Αλεξάκης Ε.: Τα παιδιά της σιωπήςΟικογένεια, συγγένεια και γάμος στους Αρβανίτες της ΝΑ ΑττικήςΛ αυρεω πκής (Ε. Ψ υ χο γιο ύ , Το Βήμα, 21/9/97) Λαμπίρη-Δημάκη I.: Η κοινωνιολογία στην Ε λλάδα σήμερα 19881996 (Σ. Χ αλιώρης, Κέρδος, 16/9/97) Ελίας Ν.: Η εξέλιξη του πολιτισμού (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 10/9/97)

Μ.Μ.Ε. Δουλκέρη Τ.: Η εικόνα του παιδιού στην ελληνική τηλεόραση και στον ελληνικό τύπο (Ν. ΜολυΒιάτης, δια­ βάζω, 377) Ο υιντόνικ Π .-Ά χμπαρ Μ.: Κατα­ σκευάζοντας συναίνεση. Ο Νόαμ Τσόμσκι και τα ΜΜΕ (Α. Σταμάτης, διαβάζω, 377)

Πολιτική Αφεντούλη I.: Π οια Ε υρώ πη θ έ ­

λουμε (Ν. Μ ουζέλης, Το Βήμα, 21/9/97) Βαληνάκης Γ. (επιμ.): Επετηρίδα αμυντικής και εξωτερικής πολιτικής ’97 (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 25/9/97) Βαρβιτσιώτης Θ.-Καιρίδης Δ.-Πφάλτζγκραφ Ρ.: Α σφάλεια στη Ν οτιοανατολική Ευρώπη και Ε λληνοαμερικανικές σχέσεις (Π. Αθηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 1/9/97), (Σ. Ευσταθιάδης, Το Βήμα, 14/9/97). (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 23/9/97) Ευρω παϊκή Κίνηση: Ελληνική Επιτροπή για την Ευρωπαϊκή Έ νω σ η (συλλογικό), Η Ελλάδα στην Ευρω παϊκή Έ νω ση . Απολογισμός της πρώτης δεκαπε­ νταετίας. Προοπτικές (Σ. Ντάλης, Αυγή, 21/9/97) Δεμερτζής Ν.: Ο λόγος του εθνικι­ σμού (Π. Α θηναίος, Ελ. Ώρα, 1/9/97) Ιωακειμίδης Π.Κ.: Η Ελλάδα στην Ευρωπαϊκή Έ νωση 1981-1996 (Σ. Ντάλης, Αυγή, 21/9/97) Κοζάκος Π.: Θεσμικές μεταρρυθμί­ σεις στην Ε.Ε. (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 25/9/97) Κοζάκος Π.-Λιαργκό6ας Π.-Φωκά Ε.: Η αναθεώρηση της συνθήκης του Μάασιριχτ και η σημασία της

για το μέλλον της Ευρω παϊκής Έ νω σ η ς (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 9/9/97) Κοτριμηλίδης Π.: Νεοελληνικός δια­ φωτισμός. Οι πολιτικές και κοινωνι­ κές ιδέες (Β. Χατζηδασιλείου, Ελευθεροτυπία, 24/9/97) Μπεσήλα-Βήκα Ε.-Παπαγιάννη Δ.: Σ ύγχρ ονες αρμοδιότητες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ευρω­ παϊκή ενοποίηση (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 30/9/97) Παπαχελάς Α.: Ο βιασμός της ελλη­ νικής δημοκρατίας (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 7/9/97) Ρω μαίος Γ.: Ό τα ν τα έβλεπα απ’ έξω (Α. Πλατανιάς, Bazar, Σεπ. ’97) Σεϊτανίδης Δ.: Τα αίτια της χρόνιας κρίσης στην ελληνική κεντροδεξιά (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 21/9/97 Σ τοφορόπουλος Θ.-Μ ακρυδημήτρης Α.: Το σύστημα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 16/9/97) Γκισνέλ Ζ.: Πόλεμοι στον κυβερνοχώρο. Μυστικές υπηρεσίες και Internet (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 4/9/97) Μινανσιάν Α.Τ.: Η δημοκρατία της Αρμενίας (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 4/9/97) Μ πραγκ Λ.: Το μέλλον του Ελληνισμού στον ιδεολογικό κόσμο του Απόστολου Μακράκη (Κ. Κωσιής, Το Βήμα, 14/9/97) Σασσούν Ντ.: Εκατό χρόνια Σοσια­ λισμού. Η Δυτικοευρωπαϊκή αριστε­ ρά στον 20ό αιώνα (Π. Μπέρμαν, Το Βήμα, 14/9/97) Σμιτ X.: Η Γερμανία μετά τον Ψυχρό Πόλεμο και η Ευρώπη (Σ. Ντάλης, Αντί, 12/9/97)

Οικονομία Αθανασούλης Χρ.: Μάρκετινγκ υπη­ ρεσιώ ν (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 9/9/97) Θεοφάνους Α.: Η πολιτική οικονο­ μία της Ομοσπονδιακής Κύπρου (Σ. Ντάλης, Αντί, 12/9/97) Καραγιάννης Δ.: Ασκήσεις-θέματα λογισπκής-κοστολόγηση για διαγω­ νισμούς στο δημόσιο-τράπεζες-οικο-

& 5 Θ —

—

—

Ι­

νομ ικές σχολές (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 23/9/97) Μίρκος Γ.Τ.: Εθνική Τράπεζα: 1993-1996. Η πολιτική της αναδιά­ ταξης. Επιτεύξεις και προοπτικές (Α. Μπακόλας, Το Βήμα, 21/9/97) Μηλιάς Γ.: Θεωρίες για τον παγκό­ σμιο καπιταλισμό (Χ.Ζ. Καρανίκας, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 11/9/97) Παπαδέας Π.: Κώδικας βιβλίων και στοιχείων με χειρισμό ΦΠΑ (Σ. Χαλιώρης, Κέδρος, 30/9/97) Σιφνιώτης X.: Logistics m an ag e­ m ent-θεωρία και πράξη (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 2/9/97) Σ ταθακόπουλος Β.: Μ έθοδοι έρευνας α γορά ς (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 9/9/97) Σταμάτης Γ.: Κείμενα οικονομικής θεωρίας και πολιτικής. Τόμος Δ’ (Κ. Λατίφης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 4/9/97, (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 30/9/97) Τσοχαντάρης X.: Φορολογικές απα­ ντήσεις (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 16/9/97) Φαναριώτης Π.: Διοίκηση προσωπι­ κού (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 2/9/97) Βαρνέκε Χ.Γ.: Το άλλο μάνατζμεντ. Νέα κουλτούρα στην επιχείρηση (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 23/9/97) Βατέν Φ.: Η εργασία. Οικονομία και φυσική 1780-1830 (Χ.Ζ. Καρανίκας, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 4/9/97) Κούζες Τζ.-Πόσνερ, Μπ.: The leadership challenge (Σ. Π αππάς, Εξπρές, 12/9/97) Τρήσι Μ.-Βίσερμα Φ.: Οι αρχές λει­ τουργίας των ηγετών της αγοράς (Σ. Παππάς, Εξπρές, 12/9/97) Τσιανγκ Α.: Μαθηματικές μέθοδοι οικονομικής ανάλυσης (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 30/9/97)

Εθνολογία Ματσάγγος Σ.: Καλάς, οι απόγονοι του Μεγάλου Αλεξάνδρου (Λ. Παπαδημητρίου, Το Βήμα, 28/9/97)

Δίκαιο Αναστασόπουλος Γ.: Διπλή απειλή για το Κοινοτικό Δίκαιο (Β. Λουμπρίνης, Νέα, 4/9/97)

Βαφειάδου Π.-Γιαννοπούλου Ε.: Δί­ καιο πρώ χευσης, εξυγίανσης και ειδ. εκκαθάρισης των επιχειρήσεων (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 23/9/97) Δρόσος Γ.: Συνταγματικοί περιορι­ σμοί της ιδιοκτησίας και αποζημίω­ ση (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 9/9/97) Κλάδης Δ.: Το δίκαιο του διεθνούς εμπορίου (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 23/9/97) Μακρής Κ.: Κωδικοποίηση νομοθε­ σίας ιδιωτικής ασφάλισης (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 2/9/97) Μ άρκος Α.: Διεθνείς διμερείς συμβάσεις (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 2/9/97) Σταυράκης Α.-Παπαδογάμβρου Β.: Η διαταγή πληρωμής και η διαταγή απόδοσης της χρήσης μισθίου ακι­ νήτου (Σ. Χαλιώρης, Κέρδος, 16/9/97) Τσιγκρής Α.: Βιασμός, το αθέατο έγκλημα (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97)

Λαογραφία Βενιζέλος I.: Παροιμίαι δημώδεις (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377) Ρηγάτος Γ.: Ιατρική παροιμιολογία (Α. Κατσίκη-Γκίβαλου, διαβάζω, 377) Σκαρτσής Σ.Λ.: Η παροιμία (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377)

Παιδαγωγική Σάλλα-Δοκουμετζίδη Τ.: Δημιουρ­ γική φαντασία και παιδική τέχνη (Κ.Δ. Μαλαφάντης, διαβάζω, 377) Τράιν Μ.-Τζόπε Στένγκλε I.: Παιχνί­ δια για παιδιά προσχολικής ηλικίας (Γ. Παπαδάτος, διαβάζω, 377)

Εκπαίδευση Μπαλάσκας Κ.: Εκπαιδευτική θεω­ ρία και πολιτική (Ε. Γκίκα, Έθνος, 28/9/97) Μπουζάκης Σ.-Τζήκας Χρ.: Η κα­ τάρτιση των δασκάλων (Κ.Δ. Μαλαφάντης, διαβάζω, 377) Φραγκουδάκη Α. (επιμ.): Τι είν’ η πατρίδα μας; Εθνοκεντρισμός στην εκπαίδευση (Ν. Μπαλτά, Το Βήμα.

7/9/97)

Γιέιτς Α.: Παιδιά αναγνώστες (Γ. Παπαδάτος, διαβάζω, 377)

Οικολογία-Περιβάλλον Βεργανελάκης Α.: Ανατομία του σή­ μερα (Ν. Μολυβιάτης, διαβάζω, 377) Γκρηνπης-Εκδ. Νεφέλη: Κρίσιμα θέματα του περιβάλλοντος (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 11/9/97) Κουρουζίδης Σ.: Εξώφυλλα βιβλίων (Ν. Μολυβιάτης, διαβάζω, 377) Μ οδινός Μ.: Η αρχαιολογία της ανάπτυξης (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 16/9/97) Ράσουλ I.: Ο πλανήτης γη (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 11/9/97) Ψαριώτης Θ. Χρήστες ή καταχρήστες; (Κ. Κοντομίχαλου, Π α ιδ ί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97)

Επιστήμες Χοκινγκ Σ.-Πένροουζ Ρ.: Η φύση του χώ ρου και του χρόνο υ (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 25/9/97)

Ιατρική Ταμάτσιο Α.: Ας μιλήσουμε τη γλώσ­ σα της ιατρικής (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 21/9/97) Κλασική Φιλολογία/Λογοτεχνι'α Γλώσσα και μαγεία. Κείμενα από την αρχαιότητα (Μ.Ζ. Κοπιδάκης, Το Βήμα, 14/9/97) Δίκτης ο Κρητικός: Εφημερίδα του Τρωικού Πολέμου (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 9/9/97) Εκδ. Εξάντας: Αρχαίος Ελληνικός αθλητισμός-Ιδεώδες και πραγματι­ κότητα (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 9/9/97) Η λιόδωρος: Αιθιοπικά (Ν. Μπακουνάκης, Marie Claire, Σεπ. ’97), (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθε­ ροτυπία, Π 19197) Παπαδίτσας Δ.Π.-Λαδιά, Ε.: Ο ρφικοί Ύ μνοι/Ο μηρικοί Ύ μνοι (Δ. Μ εϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97) Πλουτάρχου Γρύλλος (Α. Ανανιάδης, Το Βήμα, 7/9/97)

Στοβαίος I. (επιμ.): 'Οτι ουκ αγαθόν το γαμείν (Ε. Χωρεάνθη, Έρευνα, Σεπ. ’97)

Ανθολογίες Κάσσιος Ε.: Η ποίηση των συνθη­ μάτων (Ε. Γκίκα, Έθνος, 28/9/97) Κ εφαλληνιάδης Ν.: Κιτρινισμένα φύλλα (Ε. Γκίκα, Έθνος, 14/9/97) Μίχαλος Η.: Ανθολογία γνωμικών και επιγραμματικών φράσεων (Κ.Ι. Βαλαβάνης, «Σμυρναίος», Ελεύθερη Ώ ρα 1/9/97), (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 14/9/97) Μαραβέλιας Σ. (επιμ.): Ερωτικά ποι­ ήματα της αρχαίας Αιγύπτου (Α. Σταμάτης, διαβάζω, 377) Μπαλάσκας Κ: Νεοελληνική ανθο­ λογία (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) Μπαλάσκας Κ: Παραλογές, Δημοτι­ κή ποίηση (Δ. Τσατσούλης, διαβά­ ζω, 377) Πιστικός Δ.: Ζωγραφία λαλούσα (Μικρή Αθνολογία Παναιτωλιωτών Δημιουργών) (Δ. Γιάκος, Εξόρμηση, 21/9/97)

• ποίηση Αντωνίου Χρ.: Στο τέλος μιας επο­ χής (Α. Δανιήλ, Καθημερινή, 2/9/97) Βαρβέρης Γ. Άκυρο θαύμα (Μ. Μαρκίδης, Εντευκτήριο, αρ. 39) Γάλλος Π.: Άπαντα τα ποιήματά μου (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 30/9/97) Δράκος Γ.-Πόνσε Α.: Η καρδιά σε άσπρο μαύρο (Φ. Ζαμπάθα-Παγουλάτου, Ριζοσπάστης, 4/9/97) Ευαγγελάτος Κ.: Η τετραλογία της υγρασίας (Λ. Πετμεζάς, Ελεύθερη Ώρα, 21/9/97) Ζαδές Δ.: Ο δύνες και όνειρα (Γ. Καραβίδας, Ριζοσπάστης, 25/9/97) Ζερβονικολάκης Ν.: Θήρα Πότνια Ερώτων. 'Ενα «Ποίημα-Ελλάδα» (Δ. Στρατηγοπούλου, Έρευνα, Σεπ. ’97) Κακουλίδης Γ.: Λούνα Λουνέρα (Μ. Κορνήλιος, Ριζοσπάστης, 25/9/97) Καρακούλης Π.: Έλενα και κάποιες σκέψεις/Έλενα II (Φ. Ζαμπάθα-Παγουλάτου, Ριζοσπάστης, 11/9/97) Κατσιμάνης Δ.: Θανατομανία της

σχιζοφρένειας (Λ. Πετμεζάς, Ελεύθερη Ώρα, 7/9/97) Κοντώση-Μαγγανάρη Κ.: Απορίες (Μ. Κορνήλιος, Ριζοσπάστης, 18/9/97) Κ όρφης Τ.: Ποιήματα Β’ (Φ. Ζαμπάθα-Π αγουλάτου, Ριζοσπά­ στης, 18/9/97) Κωνσταντίνου, Α.: Εκεί που μ’ έβγα­ λε η νύχτα (Η. Μαγκλίνης, διαβάζω, 377) Λάνταβος Κ.: Εκ θεού αντιμισθία (Γ. Κότσιρας, Ευθύνη, 309) Λεβίδης Α.: Στις εκβολές των ορα­ μάτων (Γ. Π α ναγουλόπουλος, Έρευνα, Σεπ. ’97) Δίσαρης Π.: Ο ακοντισμός (Δ. Παυλάκου, Αυγή, 21/9/97) Μ ανουσάκης Γ.: Ά νθρω ποι και σκιές (Γ. Καραβίδας, Ριζοσπάστης, 18/9/97) Μαρωνίτη Α.: Λίγο πριν κόψει το χαμόγελο (Β. Χατζηβασιλείου, Εντευκτήριο, αρ. 39). Παγουλάτος Α.: Π ρος - στοιχειώσεις - πόροι (Α. Κλαμπατσέα, Αυγή, 14/9/97) Παπακώστας Γ.: Γραμμές του αιώνα (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 23/9/97) Π ετρικάκης Γ.: Ραψω δίες (Κ. Βαλαβάνης «Σμυρναίος», Ελεύθερη Ώρα, 24/9/97) Πιστικός Δ.: Η ενάτη σταυροφορία (Π. Α θηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 8/9/97) Ριζάκης Κ.: Τα επόμενα άνθη (Δ. Παυλάκου, Αυγή, 7/9/97) Ρούσση Ρ.: Μόνοι στίχοι ζητούν μουσική συνοδεία (Π. Αθηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 8/9/97) Σινόπουλος Π.: Ο μ ύθος του Κίμωνα (Γ. Π αναγουλόπουλος, Έρευνα, Σεπ. ’97), (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 2/9/97) Τζαβάρα Β.: Φωτεινές διαβάσεις (Γ. Κορίδης, Έρευνα, Σεπ. ’97) Φ ερεντίνος Γ.: Λαιμητόμος (Φ. Ζαμπάθα-Π αγουλάτου, Ριζοσπά­ στης, 25/9/97) Φλωράκης Α.: Δέκα και μία νότες μουσικής δωματίου (Φ. ΖαμπάθαΠαγουλάτου, Ριζοσπάστης, 4/9/97) Φωσπέρης Α.: Η σκέψη ανήκει στο

—

QQ0

πένθος (Ν. ΚοΛοθός, Πορφύρας, 81-82) Χατζόπουλος Θ.: Στον ήλιο μοίρα (Γ. Βέης, διαβάζω, 377) Μοράνιε Ε.: Τα παιδιά σώζουν τον κόσμο (Β. Αθανασόπουλος, διαβά­ ζω, 377)

πεζογραφία Αθανασιάδης Κ.: Μικροί κόσμοι (Μ. Π ανώριος, Καθημερινή, 2/9/97) Αλεξάκης Β.: Ο μπαμπάς και άλλα διηγήματα (Α. Πλατανιάς, Bazar, Σεπ. ’97) Αληθεινός Δ.: Ιστορίες ενός ρευστού έργου (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 16/9/97) Αμπατζόγλου Π.: Στη σιωπή του έρωτα (Κ. Ζαρόκωστα, Elle, Σεπ. ’97), (Ν. Ησαία, Το Βήμα, 7/9/97), (Π. Μπουκάλας, Καθημερινή, 30/9/97) Αραούζου Ε.: Μπλου (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπτ. ’97), (Α. Πλατανιάς, Bazar, Σεπ. ’97) Βαλταδώρος Γ.: Ό σοι ζήσουν (Η. Κεφάλας, Ευθύνη, 309) Βαμβουνάκη Μ.: Ο πιανίστας και ο θάνατος (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 16/9/97) Βασιλείου-Μιχαήλ Γ.: Ανάμεσα στις εποχές (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 17/9/97) Βενέζης Η.: Μικρασία χαίρε (Σ.Ι. Αρτεμάκης, Ναυτεμπορική, 28/9/97) Γκάγκας Τ.: Το σπασμένο πιάνο (Κ. Παππάς, Αυγή, 7/9/97) Δαγκλή-Παναγιωτίδου, Σ.: Οι δύο πατρίδες (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπά­ στης, 25/9/97) Δήμου Ν.: Από την Οδό Ρήνου στην οδό Ες Στράσσε (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Διβάνη Λ.: Οι γυναίκες της ζωής μου (Α. Πλατανιάς, Bazar, Σεπ. ’97) Δ ρακονταειδής Φ.Δ .: Π ρος Ο φρύνιο (Ε. Γκίκα, Έθνος, 28/9/97) Εμμανουηλίδης Κ.: Ο χρόνος είναι χύμα (Χρ. Π απαγεωργίου, Αυγή, 21/9/97) Ευθυμιάδη Ν.: Η πόλη των γλάρων ...........

................

(Ε. Γκίκα, Έθνος, 7/9/97), (Τ. Μενδράκος, Αυγή, 14/9/97) Θεοδωροπούλου Β.: Γράμμα απ’ το Δουβλίνο (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 16/9/97) Καραϊτίδη Ε.: Ονειρεύομαι πως γλί­ τωσα (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 23/9/97) Καρακατσάνης Μ.: Blackout (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 9/9/97) Καραμολέγκου Σ.: Η μοναξιά της Αφροδίτης (Ε. Χωρεάνθη, Καθη­ μερινή, 16/9/97) Καρτέρης Γ.: Έ νας Παντελής και μι­ σός (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377) Κατσουλάρης Κ.: Ιστορίες από τον αφρό (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 30/9/97) Καφαντάρης Ε.: Η γυναίκα του δραπέτη (Δ. Παυλάκου, Αυγή, 14/9/97) Καχτίτσης Ν.: Ο ήρωας της Γάνδης (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 9/9/97) Κεσμέτη Ν.: Η Βίργκω της Ερημιάς και τα κρυφά κελαϊδόνια (Ν. Μπακόλας, Εντευκτήριο, αρ.

39) Κιζήλος Β.: Ο μάγος (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) Κολώνιας I.: Το εσώβρακον του Αγίου Γρύφωνος (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 7/9/97) Κονδυλάκης I.: Όταν ήμουν δάσκα­ λος (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) Κωνσταντινίδης Φ.: Βηματισμοί με χειροπέδες (Δ. Σέρβος, Ριζοσπά­ στης, 18/9/97) Λαδιά Ε.: Τα άλση της Περσεφόνης (Ε. Σαραντίτη, Ελευθεροτυπία, 17/9/97) Λάλα-Κριστ Δ.: Τα απομεινάρια του Θεού (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 17/9/97) Λάνγκε Ε.: Τα πλην του έρωτα (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377) Αοϊζίδη Ν.: Ημερολόγιο θεραπείας (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 23/9/97) Μαθιόπουλος X.: Απληστία στο όριο (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 23/9/97) Μάντακα Μ.: Η καρδιά της θάλασ­ σας (Σ. Γκανιάτσου, Cosmopo­ litan,Σεπ. ’97) Μ αραγκόπουλος Α.: Α γαπημένο

βρωμο-Δουβλίνο (Ν.Γ. Ξυδάκης, Madame Figaro, Σεπ. ’97) Μαυρολέων Μ.: Να σου κάμω την ιστορία μου,.. (Μ. Θεοδοσοπούλου, Εποχή, 28/9/97) Μητροπούλου Κ.: Και όλα αυτά για ένα πήδημα (Δ. Τσατσούλης, διαβά­ ζω, 377) Μιχαλοπούλου Α.: Γιάντες (Γ. Σκαμπαρδώνης, Εντευκτήριο, αρ. 39) Μπακουνάκης Ν.: Το κρασί του Γουσταύου (Δ. Μάργαρης, Status, Σεπ. ’97) Μπούτος Β.: Η συκοφαντία του αί­ ματος (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 16/9/97), (Γ.Ν. Μπούτος, Εξπρές, 28/9/97) Ν εμέας Β.: Πεταλούδες στο στο­ μάχι (Δ. Μ εϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97) Νικολαϊδου Σ.: Ξανθιά πατημένη (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 23/9/97), (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 7/9/97) Ν τούγκα-Κ οτοπούλου Κ.: Καλο­ καιρινή απόδραση (Γ.Ν. Μπασκό­ ζος, Εξπρές, 7/9/97) Ορφανίδης Ν.: Ο Άγγελος έφυγε ευτυχισμένος (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 8/9/97) Παπαγεωργίου Κ.: Άννα τώρα κοι­ μήσου (Ν. Κοκκινάκη, Καθημερινή, 2/9/97) Παπαδούλης Δ.: Με δανεική ανάσα (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 15/9/97), (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 21/9/97) Παπαθανασίου Β.: Οι Ερινύες πε­ θαίνουν στον καθρέπτη (Χρ. Παπα­ γεωργίου, διαβάζω, 377) Παπαχρήστου Α.: Οργισμένος άγγε­ λος (Ε. Γκίκα, Έθνος, 28/9/97) Π ιπίνου Τ.: Τ έσσερις μ έρες του Μάρτη (Ε. Γκίκα, Έθνος, 14/9/97) Πολιτοπούλου Μ.: Οι εραστές δίπλα (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 23/9/97), (Δ. Μ εϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97) Ρεμούνδος Γ.: Polaroid Stories (Χρ. Παπαγεωργίου, Αυγή, 7/9/97) Σκαμπαρδώνης Γ.: Πάλι κεντάει ο στρατηγός (Σ. Παντελιά, Εντευκτήριο, αρ. 39), (Γ. Ρωμανός, Πολιτικά Θέματα, 19/9/97) Σκαρίμπας Γ.: Τυφλοβδομάδα στη

Χαλκίδα και άλλα διηγήματα (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) Σομμαρίπας Φ.: Η λάμψη του γκρί­ ζου (Α. Αυτωνόπουλος, Εξουσία, 15/9/97) ΣουΒαλιώτη-Μποΰτου Τ.: Γιατροί έξω απά τα χαρακώματα (Σ.Ι. Αρτεμάκης, Ναυτεμπορικά, 14/9/97) Τσίτας Μ.: Πάτυ εκ του Πετρούλα (Δ. Μεϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97) Χαμπίπη Λ.: Λιποθυμία στην Α κρόπολη (Ε. Γκίκα, Έθνος, 18/9/97) Χατζή Τ.: ΦοίΒη-Το Βιβλίο της ποίη­ σης και της μωρίας (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 2/9/97) Χορτιάτη Θ.: Το τυχερό της Θάλειας (Μ. Κοντολέωυ, Αυγά, 21/9/97) Χρηστίδης Λ.: Τα χαστουκόψαρα (Δ. Τσατσουλης, διαβάζω, 377) Χρυσόπουλος Χρ.: Οι συνταγές του Ναπολέοντα Δελαστοό (Δ. ΚούρτοΒικ, Τα Νέα, 30/9/97), (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 9/9/97) Χωμενίδης Χρ.: Δεν θα σου κάνω το χατήρι (Δ. ΚοάρτοΒικ, Τα Νέα, 30/9/97) Ανταχάζι Φ. Ο ανατόμος (Δ. Ρου­ μποάλα, Έθνος, 2/9/97) Αντφερ Ε.: Οι κληρονόμοι (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτηλεόραση, 6/9/97) Αρτσερ Τζ.: Η τέταρτη εξουσία (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Ατσάγα Μπ.: Εκείνοι οι ουρανοί (Β. Α θανασόπουλος, διαβάζω, 377) Βάντεμπεργκ Φ.: Το μυστικό του πράσινου σκαραβαίου (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Γιουρσενάρ Μ.: Τι; Η αιωνιότητα (Σ. Παπαστρατής, Εντευκτάριο, αρ. 39) Γκαίτε Κ.Μ.: Περαστικό σύννεφο (Σ. Γκανιάτσου, Cosmopolitan, Σεπ. ’97) Γκάντνεϊ Ρ.: Πάνω που νιώθαμε ασφαλείς (Φ. Φιλίπππου, Το βάμα, 14/9/97) Γκέίτσκελ Μ.: Δυο αλλώτικα κορί­ τσια (Δ. Μουρατίδης, Νέο Βάμα, 18/9/97) Γκόλνπνγκ Ο.: Η διπλή γλώσσα (Β. ΧατζηΒασιλείου, Ελευθεροτυπία, 3/9/97) Γκολντ-Σμιθ Ο.: Το μπεστ-σέλερ (Τ.

Mm?

Νατσούλης, Ελεύθερος, 30/9/97) Γκραθιάν Μπ.: Ο υπερκριτής (Λ. Τσιριμώκου, Το Βάμα, 21/9/97) Γκριμάλ Π.: Α γριππίνα (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Γκρίσαμ Τζ.: Οι ένορκοι (Δ. Μάργαρης, Status, Σεπ. ’97), (Β. Ραπτόπουλος, Κλικ, Σεπ. ’97) Δίας X.: Τα αρχικά της γη ς (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) ΕΒερζ Ρ.: Πυροβόλησα τον 'ΕλΒις (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Είμις Μ.: Η πληροφορία (Α. Σταμάτης, διαβάζω, 377) Ελροϊ Τζ.: Η μαύρη ντάλια (Κ.Ξ. Γιαννόπουλος, Εποχά, 14/9/97) Ελροϊ Τζ.: Το μεγάλο πουθενά (Δ. Αναστασόπουλος, Ελευθεροτυπία, 7/9/97), (Κ.Ξ. Γιαννόπουλος, Εποχή, 14/9/97) Έλτον Μπ.: Ποπ-κορν (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 8/9/97) Ινόουε Γ.: Το κυνηγετικό όπλο (Ε. Γκίκα, Έθνος, 7/9197), (Ντ. Σιώτης, Το Βάμα, 7/9/97) Ισιγκούρο Κ.: Ο απαρηγόρητος (Θ. Γρηγοριάδης, Το Βήμα, 28/9/97) Κακούτσι Π.: San Isidro Futbol (Λ. Κέζα, Το Βήμα, 28/9/97) Κανταρέ I.: Ο αετός (Ντ. Σιώτης, Το Βάμα, 7/9/97), (Δ. Χαλαζωνίτης, Men, Σεπ. ’97) Καουαμπάτα Γ.: Ιστορίες της παλά­ μης (Γ. Κωνσταντάτου, Επενδυτής, 13/9/97) Κάρλος Α. ντε: Η πόλη της ειρήνης (Α. Α ντωνόπουλος, Εξουσία, 22/9/97) Κάρολ Τζ.: Έ ν α παραμύθι στον ουρανό (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Κεσέλ Ζ.: Στο μεγάλο παζάρι (Κ. Ζαρόκωστα, Elle, Σεπ. ’97) Κλαρκ Α.: Η εύρεσις της γυναικός του Λωτ (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβά­ ζω, 377) Κόνραντ Τζ.: Ο μυστικός πράκτορας (Δ. Α ναστασόπουλος, Ελευθε­ ροτυπία, 21/9/97) Λαμπρό Φ.: Ο αρχάριος (Κ. Παρά­ σχος, Exodos, 5/9/97) Λέσινγκ Ντ: Αγάπη ξανά (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97)

Λέσινγκ Ντ.: Έ νας άντρας και δύο γυναίκες (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκά, 16/9/97) Λέσκροουρτ Τζ.: Ο 13ος ένορκος (Β. Ραπτόπουλος, Κλικ, Σεπ. ’97) Λορίνα Ρ.: Εξ ουρανού (Κ. Παρά­ σχος, Exodos, 5/9/97) Λοτζ Ντ.: Η θεραπεία (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 22/9/97), (Σ. Γκανιάτσου, Cosmopolitan, Σεπ. ’97), (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 18/9/97) Μαζόχ Λ.: Η Αφροδίτη με τη γούνα (Α. Α ντωνόπουλος, Εξουσία, 15/9/97) Μακμίλαν Τ.: Μα πού πήγαν όλοι οι άντρες (Σ. Γκανιάτσου, Cosm o­ politan, Σεπ. ’97), (Κ. Ζαρόκωστα, Elle, Σεπ. ’97), (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 30/9/97), (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Μανιάν Π.: Α φανισμένο σπιτικό (Ν.Γ. Ξυδάκης, Madame Figaro, Σεπ. ’97) Μάντελ X.: Αλλαγή κλίματος (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Μαρίας X.: Καρδιά τόσο άσπρη (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 8/9/97) Μάσταρντ Στιούαρτ Φ.: Οι υπέροχοι ΣάΒατζ (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 30/9/97) Μαχφούζ Ν.: Μέρες και νύχτες της Αραβίας (Ν. Αναστασέα, Votre Beaute, Σεπ. ’97), (Δ. Χαλαζωνίτης, Men, Σεπ. ’97) Μέιλερ Ν.: Κατά Υιόν Ευαγγέλιο (Α. ΚαλκαΒούρας, Ελευθεροτυπία, 28/9/97) ΜέλΒιλ X.: Μόμπι Ντικ (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 7/9/97) Μεντόθα Ε.: Στα χρόνια της πλημ­ μύρας (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Μέρντοχ Α.: Το δίλημμα του Τζάκσον (Ν. Βατόπουλος, Καθημερινά, 6/9/97), (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκά, 23/9/97) Μονμπρόν Ζ.Ζ.: Μαργκώ η μανταρίστρα (Κ. Π ετρόπουλος, Exodos, 12/9/97) Μπάιατ Α.Σ..: Άγγελοι και έντομα (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Μπάλαρντ Τζ.Τζ.: Νύχτες κοκαΐνης

(Δ. Αναστασόπουλος, Ελευθερο­ τυπία, 7/9/97), (Λ. Κέζα, Το Βήμα, 21/9/97), (Τ. Νατσούλης, Ελεύ­ θερος, 17/9/97) Μπανκς Ρ.: Μια άλλη γλυκεία διά­ σταση (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Μπαράμπας Μπ.: My first Sony (Ν. Ανασιασέα, Vote Beaute, Σεπ. ’97) Μπάρικκο Α.: Μειάξι (Β. ΧατζηΒασιλείου, Ελευθεροτυπία, 3/9/97) Μπάρκερ Κ.: Το καταραμένο παιχνί­ δι (Δ. Μουρατίδης, Νέο Βήμα, 11/9/97) Μπερί Μ.: Βυζαντινά πάθη (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 1/9/97) Μπίντσι Μ.: Η γυάλινη λίμνη (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Μήλου Κ.: Το ελεύθερο πουλί (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 16/9/97) Μπομπέν Κ.: Ξέφρενη πορεία (Δ. Χαλαζωνίτης, Men, Σεπ. ’97) Μπράτντμπερι Μ.: Δεν κάνει να τρώ­ με ανθρώπους (Γ.Ν. Μπασκάζος, Εξπρές, 21/9/97) Μπράντοφορντ Μπ.: Επικίνδυνη αναζήτηση (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτη­ λεόραση, 6/9/97) Μπρόντσκι Γ.: Υδατογράφημα (Δ. Μάργαρης, Status, Σεπ. ’97), (Ν.Γ. Ξυδάκης, Αθηνόραμα, 12/9/97) Μ προύκνερ Α.: Απάτη (Ε. Γκίκα, Έθνος, 7/9/97), (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 16/9/97) Ντέιβς Ρ.: Η λύρα του Ορφέα (Ν. Κοκκινάκη, διαβάζω, 377) Ντεκόμπρα Μ.: Πρίγκηψ ή παλιά­ τσος (Δ. Μουρατίδης, Νέο Βήμα, 4/9/97) Ντιλ Ο.: Φ ό6ος ενστίκτου (Β. Ραπτόπουλος, Κλικ, Σεπ. ’97) Ντόκτοροου Ε.Λ.: Παγκόσμια έκθε­ ση (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Ντόρφμαν Α.: Η εξομολόγηση (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) Όλντεν Μ.: Η δικαιοσύνη του φό­ βου (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Ουάλερ Ρ.: Νύχτες άγριου έρωτα κάτω από τον ουρανό του Δυτικού τέξας (Δ. Μεϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97)

—

Ουίλσελφ: Η ποσοτική θεωρία της παράνοιας (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97) ΠάΒιτς Μ.: Τελευταία αγάπη στην Κωνσταντινόπουλη (Ε. Αρανίτσης, Ελευθεροτυπία, 1719197), (Λ. Δημοπούλου, Το Βήμα, 14/9/97) Πέιτον-Ουόλς Τ: Η γνώση των αγ­ γέλων (Ντ. Πιέρρου, Είναι, 23/9/97) Πενάκ Ντ.: Σ υγγραφείς σε τιμή ευκαιρίας (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 28/9/97) Πίντσον Τ.: Vineland (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Πιραντέλο Λ.: Χάος (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) ΠρεΒό Α.: Μανόν Λεσκώ (Ν. Μπακουνάκης, Marie Claire, Σεπ. ’97) Προυστ Μ.: Ο ξανακερδισμένος χρόνος (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύ­ πος, 7/9/97) ΠρεΒό Α.: Ερωτικό γράμμα (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 2/9/97) Σάιν Κ.: Ερωτικό γράμμα (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 2/9/97) ΣεπούλΒεδα Λ.: Έ να ς ευαίσθητος killer (Δ. Χαλαζωνίτης, Men, Σεπ. ’97) ΣεπούλΒεδα Λ.: Η ιστορία του γά­ του που έμαθε σ’ ένα γλάρο να πετάει (Ε. Σαραντίτη, Ελευθεροτυπία, 24/9/97), (Λ. Κεζα, Το Βήμα, 7/9/97) ΣίλΒα Ντ.: Κωδικό όνομα: Λευκό Ρόδο (Δ. Μάργαρης, Status, Σεπ. ’97) Σιμό: Τι λέει η Λιλά (Ν. Αναστασέα, Voire Beaute, Σεπ. ’97), (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτηλεόραση, 20/9/97) Σμαρτ Μπελ Μ.: Τελικό μοντάζ (Δ. Μάργαρης Status, Σεπ. ’97), (Ν.Γ. Ξ υδάκης, Madame Figaro, Σεπ. ’97), (Φ. Φιλίππου, Το Βήμα, 7/9/97) Σολέ Ρ.: Η Μαμελούκα (Λ. Δημοπούλου, Το Βήμα, 21/9/97) Σόμπελ Ντ.: Το στίγμα των θαλασ­ σών (Μ. Παπαγιαννίδου, Το Βήμα, 14/9/97) Σουίντελς Μ.: Η γυναίκα από την Κορσική (Δ. Μεϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97)

Σουίφτ Γκ.: Έ ξω από τον κόσμο αυτό (Ντ. Πιέρρου, Είναι, Σεπ. ’97) Ταμούζ Μπ.: Ο Μινώταυρος (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 11/9/97) Τζέιμς X.: Το πορτρέτο μιας κυρίας (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 28/9/97) Τζερόμ Τζ.Κ.: Η νέα ουτοπία (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377) Τζόις Τζ.: Οδυσσέας-Α Readers’s Edition (Α. Μ αραγκόπουλος, To Βήμα, 28/9/97) Τζόις Τζ.: Ο δυσσέας (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 7/9/97) Τόμπσον Τζ.: Οι κλέφτες (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 23/9/97) Τουρνιέ Μ.: Eleazar oy la source et le buisson (Α. Στεφούλη, Εντευκτή­ ριο, αρ. 39) Τρόλοπ Τζ.: Το ξύπνημα (Δ. Μεϊδάνης, Αλάρμ, Σεπ. ’97) Τσάντρα Β.: Κόκκινο χώμα και ρα­ γδαία Βροχή (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Τσιτσέκογλου Φ.: Η άλλη μεριά του νερού (Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή, 20/9/97) Φιστέρ Ζ.Ζ: Σατανική εκδίκηση (X. Τσανάκας, Δύο Τροχοί, Σεπ. ’97), (Β. ΧατζηΒασιλείου, Ελευθεροτυπία, 3/9/97) Φ ουέντες Κ.: Ντιάνα η μοναχική κυνηγός (Δ. Χαλαζωνίτης, Men Σεπ. ’97) Φόουλς Τζ.: Ο Μάγος (Ν. Αναστασέα, Vote Beaute, Σεπ. ’97), (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 4/9/97), (Π. Μπουκάλας, Καθημερινή, 23/9/97), (Ν.Γ. Ξυδάκης, Madame Figaro, Σεπ. ’97) Χόρνμπι Ν.: High Fidelity (Μ. Αντωνιάδου, Λοιπόν, 4/9/97) Χόφμαν ΕΤΑ: Οι τελευταίες περιπέτετες του σκύλου Μπεργκάντζα (Β. Αθανασόπουλος, διαβάζω, 377)

Μελέτες Βαστλάκη Μ. (επτμ.): Το πορτραίτο του Καλλιτέχνη στο Βυζάντιο (Ν. Βατόπουλος, Καθημερινή, 13/9/97) Δαράκη Μ.: Ο Διόνυσος και η θεά γη (Δ. Μήττα, Το Βήμα, 7/9/97), (Σ. Ροζάνης, Αυγή, 11/9/97) Ζήρας Α.: Η κυπριακή ποίηση (Β.

Χαιζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 10/9/97) Κανατσούλη Μ.: Πρόσωπα γυναι­ κών σε παιδικά Λογοτεχνήματα (Nt. Πιέρρου, Είναι, 23/9/97) Κωστίου Κ.: Π αρωδία εμπαικτική και παρω δία παιγνιώ δης (Β. ΧατζηβασιΛείου, Ελευθεροτυπία, 17/9/97) Μίσσος Κ.: Συμβολή στην ιστορία της λεσβιακής γραμματείας (Γ.Α. Παναγιώτου, Εποχή, 1419/97) Μπαζιάνας Ν.: Για τη λαϊκή μουσική μας παράδοση (Δ. Σταμέλος, Ελευθεροτυπία, 10/9/97) Μ παλούμης Ε.: Κώστας Καρυωτάκης, ο πεζογράφος (Α. Αντωνό­ πουλος, Εξουσία, 8/9/97), (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτηλεόραση, 6/9/97) Νικολαΐδης Β.: Μαρία Κάλλας-Οι μεταμορφώσεις μιας τέχνης (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 22/9/97) Ντελόπουλος Κ.: Παιδικά και νεανι­ κά βιβλία του 19ου αιώνα (Β. Τσοκόπουλος, Το Βήμα, 28/9/97) Πρωίμου-Ερηνάκη Μ.: Οδυσσέας Ελύτης, η αθέατη πλευρά του κό­ σμου και η καθαρότητα του φωτός (Μ. Μερακλής, Το Βήμα, 21/9/97) Σακελλαρίου X.: ΦαναριώτεςΑρκαδισμός (Γ. Παπαδάτος, διαβά­ ζω, 377) Σαμαρά Ζ.: Υπόκριση θεατρικού λό­ γου (Δ. Μήττα, Πορφύρας, 81-82) Σπέντζας Σ.: Γ. Γεμιστός Πλήθων, ο φιλόσ οφος του Μυστρά (Ν. Νικολούδης, Καθημερινή, 16/9/97) Αλεξαντριάν Σ.: Ιστορία της ερωτι­ κής λογοτεχνίας (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 1/9/97), (Μ.Ι. Παυλοποόλου, Penthouse, Σεπ. ’97), (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97) Βερνάντ Ζ.Π.-Ντετιέν Μ.: Μήτις. Η πολύτροπη νόηση στην αρχαία Ελλάδα (Γ. Κωνσταντάτου, Επενδυτής, 6/9/97) Γκεστ Α.Χ.: Στούντιο 54 (Γ. Σατσί­ δης, Playboy, Σεπ. ’97) Ιβάνοβιτς Β.: Υ περρεαλισμός και «υπερρεαλισμοί» (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 1719197) Κάουφμαν Ζ.Κ.: Σώματα γυναικών, βλέμματα ανδρών (Γ.Ν. Μπασκό-

,t £um------

ζος, Εξπρές, 14/9/97) Μανγκέλ Α.: Η ιστορία της ανάγνω­ σης (Μ. Παπαγιαννίδου, Το Βήμα, 7/9/97) Μάρλινγκ Κ.Α.: GTaceland-Στη χώ­ ρα του 'Ε λβις (Ε. Γκίκα, Έθνος, 7/9/97), (Δ. Μουρατίδης, Νέο Βήμα, 25/9/97), (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 14/9/97) Μποτόν Α.: Πώς ο Προυστ μπορεί να αλλάξει τη ζωή σας (Μ. Χαραμή, Το Βήμα, 14/9/97) Σόουαλτερ Ε.: Ιστορίες, Επιδημίες υστερίας και η σύγχρονη κουλτούρα (Κ Τράβις, Το Βήμα, 7/9/97) Χόλτον Ντ.: Λογοτεχνία και κοινω­ νία στην Κρήτη της Α ναγέννησης (Σ. Κακλαμάνης, Το Βήμα, 14/9/97)

Δοκίμια Α ράγης Γ.: Π ροσεγγίσεις (Χ.Ζ. Καρανίκας, Οικονομικός Ταχυ­ δρόμος, 25/9/97) Εκδ. Αρμός: Νεοελληνική λογοτε­ χνία και ορθοδοξία - Κριτικά κείμε­ να για την πνευματική πορεία του Π.Β. Π άσχου (Σ.Ι. Αρτεμάκης, Ναυτεμπορική, 21/9/97) Σαμαρά Ζ.: Υπόκριση θεατρικού λό­ γου. Θεατρικό δοκίμιο (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377)

wmmmmm Αρναούτης Ν.: Το λασπωμένο χω­ ριό (Μ. Κοντολέων, Καθημερινή, 23/9/97) Ηλιόπουλος Β.: Ο τριγωνοψαρούλης (Γ. Παπαδάτος, διαβάζω, 377) Καριζώνη Κ.: Παραμύθια από Ό πε­ ρες (Κ. Δουζένη, Το Βήμα, 28/9/97) Κοντολέων Μ.: Μάσκα στο φεγγάρι (Γ. Γαλανοπούλου, Το Βήμα, 14/9/97), (Γ. Παπαδάτος, διαβάζω, 377) Λορεντζάτος Ζ.: Διόσκουροι (Δ. Χουλιαράκης, Το Βήμα, 21/9/97) Μπουλώτης Χρ.-Στεφανίδη Φ.: Για σένα πουλί μου (Θ. Παπανικολάου, Κέρδος, 2/9/97), (Ντ. Π ιέρρου, Είναι, 23/9/97) Σ κόπας Ν.: Η γλώσσα μου (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97)

Σκοπελίτου Ε.-Μακρή Β.: Πάμε δια­ κοπές (Κ. Κοντομίχαλου, Π αιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97) Χατζηχάννα Φ.: Η Ζαχαρούλα ψά­ χνει να βρει τον Καρυδάκη (Ε. Γκί­ κα, Έθνος, 14/9/97) Α δελφοί Γκριμμ: Οι μουσικοί της Βρέμης (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97) Βερν I.: Το Παρίσι στον 20ό αιώνα (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γο­ νείς, Σεπ. ’97) Γκάλικο Π.: Το μικρό θαύμα (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γόνας, Σεπ. ’97) Θερβάντες Μ.: Δ ον Κιχώτης (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97) Κορεντέν Φ.: Πλατς (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97) Λεόνε Λ.: Ο Φίλιππος/Ο Αλέξανδρος/Η Αριάδνη/Έξι κουρούνες (Ε. Σαραντίτη, Ελευθεροτυπία, 10/9/97) Λοζάρ Μπ.: Το αγόρι της παραλίας (Δ. Τσατσούλης, διαβάζω, 377) Τράβερς Π.Λ.: Η Μαίρη Πόππινς ανοίγει την πόρτα (Κ.Δ. Μαλαφάντης, διαβάζω, 377) Χοκς Τζ.: Ο τρυφερός Ουίλιαμ (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97)

θέατρο Γουδέλης Γ.: Η Εύα των Ελλήνων (Π. Α θηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 8/9/97) Θεοδωρόπουλος Τ.: Ό σοι έχασαν τον ύπνο τους (Γ. Σαρηγιάννης, Τα Νέα, 29/9/97) Μαριβό: Το νησί των σκλάβων/Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης (Δ. Μήττα, Πορφύρας, 81-82)

Ιστορία Αγγελίδης Β.: Θεμιστοκλής. Ο θε­ μελιωτής του ναυτικού μεγαλείου της Αθήνας (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπά­ στης, 4/9/97) Βαρουφάκης Γ.: Αρχαία Ελλάδα και ποιότητα (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 14/9/97) Γενική Γραμματεία Α ποδήμου

Ελληνισμού: Ο απόδημος ελληνισμός-Φάκελος: Λατινική Αμερική/Ο ελληνισμός στις χώρες της Ευρωπαϊκής Έ νωσης (Χ.Ζ. Καρανίκας, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 11/9/97) Ε νεπεκίδης Π.: Το Ολοκαύτωμα των Εδραίων της Ελλάδας 19411944 (Δ. Κούρτοδικ, Τα Νέα, 16/9/97) Καρζής Θ.: Η παιδεία στην αρχαιό­ τητα (Π. Αθηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 1/9/97) Καιροφύλλας Γ.: Η Αθήνα στη δε­ καετία του ’60 (Π. Αθηναίος, Ελεύθερη Ώρα, 1/9/97) Κλιάφα Μ.: Τρίκαλα (Κ. Ντελόπουλος, διαβάζω, 377) Κοινωφελές Ίδρυμ α Αλέξανδρος Ωνάσης: Ελληνισμός της Βορείου Ηπείρου και Ελληνοαλβανικές σχέ­ σεις (Ν. Αγγελής, Ιστορία, 351) Κ ουρούδης Κ.: Το περιοδικό «Κοχλίας» (Ε. Γκίκα, Έθνος, 7/9/97) Λασκαράτος I.: Ο Μέγας Αλέξαν­ δ ρ ος στα πεδία της ιατρικής (Δ. Κούκουνας, Έρευνα, Σεη. ’97) Μακρυγιάννης: Απομνημονεύματα (Κ. Πετρόπουλος, Exodos, 19/9/97) Μεσίνας Η.: Οι συναγωγές της Θεσ­ σαλονίκης και της Βέροιας (Α. Πανταζόπουλος, Αυγό, 25/9/97) Παπαγεωργίου Σ.: Η πρώτη περίο­ δος της Αγγλοκρατίας στην Κύπρο (Τ. Παππάς, διαβάζω, 377) Σιφναίου Ε.: Λέσβος: Οικονομική και κοινωνική ιστορία 1840-1912 (Φ. Κορίδη, Έρευνα, Σεπ. ’97) Τσάγγας Ν.: Μάντζικερτ. Η αρχή του τέλους του Μεσαιωνικού πολιτι­ σμού (Γ. Κοκκορογιάννης, Ιστορία, 351) Αντερσον Μπ.: Φαντασιακές κοινό­ τητες (Χρ. Παπαγεωργίου, διαβάζω, 377) Κέιμεν X.: Ο Φίλιππος της Ισπανίας (X. Τόμος, Το Βήμα, 28/9/97) Κήγκαν Τζ.: Η ιστορία του πολέμου (Δ. Χ ουλιαράκης, Το Βήμα, 14/9/97) Λιούις Μπ.: Οι Άραβες στην ιστορία (Κ. Κοκκορογιάννης, Ιστορία, 351) Μονγκρεντιέν Ζ.: Η καθημερινή ζωή

των η θοποιώ ν την εποχή του Μολιέρου (Κ. Πετράκου, διαβάζω, 377) Ναρ Α.: Κειμένη επί ακτής θαλάσ­ σης... (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 4/8/97) Ντε Γκωλ: Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος (Γ. Κοκκορογιάννης, Ιστορία, 351), (Σ. Ντάλης, Αντί, 12/9/97) Πέτκρερ Τζ.: Ο Τουρκικός Λαβύριν­ θος, ο Ατατούρκ και το νέο Ισλάμ (Α. Παπαρσένος, Το Βήμα, 21/9/97)

Μαριορίες Αποστολόπουλος Α.: Οδοιπορικό (Μ. Κορνήλιος, Ριζοσπάστης, 11/9/97) Βλάση-Θεοδωρικάκου Α.: Οι μνή­ μες μένουν ζωντανές (Γ.Κ. Μωραΐτης, Ριζοσπάστης, 4/9/97) Βούλγαρης Σ.: Τα κείμενά του (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 9/9/97) Ζωγράφου Λ.: Οι Εβραίοι κάποτε (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 16/9/97) Καρδάσης, Α.Σ.: Αναμνήσεις από τις παλιές Σπέτσες (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπάστης, 11/9/97) Κουτρούκης Γ.Γ.: Εν ψυχρώ. Κατοχή-Βάρκιζα-Εμφύλιος (Μ. Θεοδοσοπούλου, Εποχή, 21/9/97) Μανωλάς Τ.: Λοιπόν που λες... (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπάστης, 11/9/97) Ναχμία Ν.: Ρέινα Ζιλμπέρτα-Ένα παιδί στο γκέτο της Θεσσαλονίκης (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπάστης, 18/9/97), (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 16/9/97) Ντράκουλιτς Σ.: Cafe Europa (Γ.Ν. Μπασκόζος, Εξπρές, 21/9/97), (Σ. Ντάλης, Οικονομικός Ταχυδρόμος, 4/9/97), (Σ. Παπασπύρου, Μετρά, Σεπ. ’97)

Βιογραφι'ες-Αυτοβιογραφίες Δημοξένου Λ.: Οδοιπορικόν της ζω­ ής μου (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 9/9/97) Κόκαντζης Ν.: Τζιοκόντα (Κ. Ζαρόκωστα, EUe, Σεπ. ’97) Κωνσταντάρας Δ.: Λάμπρος Κωνσταντάρας - μέσα από τα δικά μου μάτια (Α. Ξύδη, Μετρά, Σεπ. ’97), (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος,

14/9/97) Κώττη Α.: Γιάννη Ρίτσος (Α. Σταμάτης, διαβάζω, 377) Μαγγέρης Δ.: Δημήτρης Χορν (Μ. φάις, Ελεύθερος Τύπος, 14/9/97) Μαρδάς Κ.: Αλέξανδρος Παναγούλης (Ντ. Π ιέρρου, Είναι, 9/9/97) Μπέρντμαν-Φέφερμαν Α.: Πολιτική, λογική και έρωτας. Η ζωή του Ζαν βαν Χάιγενουρτ, γραμματέα-σωματοφύλακα του Τρότσκι και μαθημα­ τικού (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 24/9/97) Π λέσσας Μ.: Αυτοβιογραφία (Δ. Στρατηγοπούλου, Έρευνα, Σεπ. ’97) Σακελλαρίου X.: Πηνελόπη Δέλτα (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 15/9/97) Σαμαρά Β.: Εμπειρίες από τα παλιά (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 9/9/97) Σταφυλάς Μ.: Ο ποιητής μας Κώστας Βάρναλης (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτηλεόραση, 20/9/97) Στρούμσας I.: Διάλεξα τη ζωή (Ε. Ζωγράφου, Ριζοσπάστης, 18/9/97) Γιουρσενάρ Μ.: Τι; Η αιωνιότητα (Ν. Μπακουνάκης, Marie Claire, Σεπ. ’97), (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 28/9/97) Κρόνιν Α.: Σάμιουελ Μπέκετ, ο τε­ λευταίος μοντερνιστής (Μ. Ντίκσταϊν, Το Βήμα, 21/9/97) Λόβελ Μ.Σ.: Μια σκανδαλώδης ζωή (Α. Πλατανιάς, Bazar, Σεπ. ’97) Μάρλινγκ Κ.Α.: Graceland: Στη χώ­ ρα του Elvis (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 1/9/97) Μπερν Α.: Ο Μέγας Αλέξανδρος και η ελληνιστική αυτοκρατορία (Δ. Μαρίτσα, Αθηναϊκή, 9/9/97) Μπίντσι Ε.: Μαρτσέλο Μαστρογιάννι. Η ωραία ζωή (Α. Σταμάτης, διαβάζω, 377) Μωρουά Α.: Λόρδος Μπάιρον (Κ. Κοντομίχαλου, Παιδί & Νέοι Γονείς, Σεπ. ’97) Τζιέλσκα Μ.: Υπατία η Αλεξανδρινή (Μ. Π απαγιαννίδου, Το Βήμα, 7/9/97) Τσανγκ Γ.: Οι αγριόκυκνοι. Τρεις κόρες της Κίνας (Α. Αντωνόπουλος, Εξουσία, 22/9/97)

Λευκώματα Γιασιράνη-Κυρίτση Β.: Ιστορίες ζωής και θανάτου στο νεκροταφείο του Βόλου (I. Χ ρυσοχόου, Έρευνα, Σεπ. ’97) Εγγονόπουλος Ν.: Ελληνικά σπίτια (Ζ. Κοτιώνης, Καθημερινή, 14/9/97) Εκδόσεις Άγρα: Νίκη Καραγάτση (Α. Κωτίδης, Καθημερινή, 16/9/97) Κιαπόκας Μ.: Ιπποκράτης ο Κώος και Ιπποκρατικός Ό ρ κ ο ς (Σ. Μεσημέρης, Ελεύθερος, 9/9/97) Νικολαΐδης Μ.: Σαμιώτικες εικόνες (Κ. Βαλέτας, Ραδιοτηλεόραση, 20/9/97) Τσινικόπουλος Δ.: Φως εξ ανατολής (Δ. Σταμέλος, 24/9/97) Σαλγκάδο Σ.: Terra, Struggle of the landless (Γ. Σατσίδης, Playboy, Σεπ. ’97)

Κινηματογράφος Δεληολάνης Γ.: Μέσα από το σκο­

τεινό καθρέπτη 13 + 3 κείμενα για τον David C ro n en b erg (Η. Μαγκλίνης, διαβάζω, 377)

Ταξιδιωτικά-Οδοιπορικά Β ουγιούκα Μ .-Μ εγαρίδης Β.: Οδωνυμικά του Πειραιά, (Ε. Ζω­ γρ ά φ ο υ , Ριζοσπάστης, 11/9/97) Καλλεγιά Α.: Σύρος - Η αρχόντισ­ σα του Α ιγαίου (Π. Λίτσας, Ελεύθερος, 9/9/97) Μ εσίνας Η.: Οι συ να γω γές της Θ εσσ α λονίκη ς και της Β έροια ς (Μ. Φ άις, Ελεύθερος Τύπος, 4/9/97) Τσιπήρας Κ.: Στα ελληνικά βουνά (Μέρος Γ’) (Ν. Μολυβιάτης, δια­ βάζω, 377) Χαράτσης Ν.: Οδηγός Πηλίου για περιπατητές (Ν. Μολυβιάτης, δια­ βάζω, 377) Απρίλε Ρ.: Η Ελλάδα του Σαλέντο

(Δ. Κωστόπουλος, Καθημερινή, 16/9/97)

Άρθρα-Επιφυλλίδες Φ ω τόπουλος Τ.: Η διεθνή ς τάξη και η Ελλάδα (Δ. Αναστασόπουλος, Ελευθεροτυπία, 21/9/97)

Ενοοχολήοεκ

m

Σ ταυρουλάκης Ν .-Ε ντέν Ε.: Α Family C o okbook (Μ. Φάις, Ελεύθερος Τύπος, 4/9/97)

Μάγιερ Τζ.: Οργάνωση χρόνου για πρωτάρηδες (Τ. Νατσουλης, Ελεύ­ θερος, 30/9/97) Ντόναλντσον Μ. & Μ.: Διαπραγμα­ τεύσεις για πρω τάρηδες (Τ. Νατσούλης, Ελεύθερος, 30/9/97) Σουίφτ Ρ.: Η γυναικεία απόλαυση (Α. Α ντω νόπουλος, Εξουσία, 1/9/97)

Γ ρ α φ τ ε ί τ ε σ υ ν δ ρ ο μ η τ έ ς · · , σας σ υ μ φ έ ρ ε ι Συνδρομές εσωτερικού και Κύπρου Ετήσια: 15.000 δρχ. Σπουδαστική: 13.000 δρχ. Εξάμηνη: 8.000 δρχ. Σπουδαστικη: 7.000 δρχ. Βιβλιοθήκες - Ιδρύματα: 20.000 δρχ. Συνδρομές εξωτερικού Ετήσια 85 δολ. ΗΠΑ Σπουδαστική 80 δολ. ΗΠΑ Βιβλιοθήκες - Ιδρύματα: 110 δολ. ΗΠΑ Παλιά τεύχη Δεκαπενθήμερα: 1.000 δρχ., μηνιαία τεύχη 1.500 δρχ. Εμβάσματα στη διεύθυνση: Α. Σπάθή, Αν. Μεταξύ 2 6,1 06 81 ΑΘΗΝΑ Fax: 33.01.315

δ ι α β

r

ζω

-\

im m της Μιμίκας Κρανάκη

HPlITtlOn1997 Όσα 6cv γράφτηκαν, όσα Scv ειπώθηκαν...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ Ντάριο Φο: NOBEL 1997

mm Βρασίδας Καραλής Από το μοντέρνο στον μοντερνισμό κα ι από την ποίηση στην ποιητικότητα

Me αφορμή το Βιβλίο: Τα ποιήματα του Βάλτου

του Ζέιμους Χήνυ (Νόμπελ '96)

ΤΑ ΠΑΛΙΑ

Βεώρηοη m

S ip i/ I H ljC

μειοποΑεμικής ϋογοτεχνίοΐ (ποίηση - πεζογραφία)

Διήγημα του Αγγέλου Τανάγρα

και ακόμα: ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΠΑΡθνΣΙ()Σ€ΙΣ 50 Π€0Π ΒΙΒΛΙΟΠ · BEST SELLER · ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΚΙΠΗΙΪΙΑΤΟΓΡΑΦΟΣ · ΒΙΒΛΙΟ ΚΑΙ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ · ΛΙΛΙΠΟΥΤΓΙΑ · ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΟ 0CATI0 · ΚΡΙΤΙΚΟΓΡΑΦΙΑ · ΥΠΟ ΕΚ00ΙΜ

__________________ )

ΙΩΑΝΝΗΣ Γ. ΤΣΑΤΣΑΡΗΣ

ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΜΕΤΑΤΟΥ

ΙΩΑΝΝΟΥ

Η χρω μ ο σ ω μ α τική υπ ό σ τ α σ η και δ ιάσταση του α ν θ ρ ώ π ο υ

Ηανατομία της βιολογικής ψυχολογίας του ανθρώπου στην φυσικήτης θέση, στις τρεις υποστάσεις, παρελθόν, παρόν και μέλλον. Βαίνει προς 2η έκδοση. Κεντρική Διάθεση: Ε. Τζανακάκης & ΣΙΑ Ε. Ε. Χαρ.Τρικοάπη 11Α, Αθήνα Τηλ.: 3811201

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ Ο αιώ νας τελείω νε σ τη ν κόψ η είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται στα χρόνια της χούντας και συμπληρώνει, παρά την αυτοτέλειά της, μαζί με τους Σ υ νυπ άρχοντες και την Εξαφ άνιση, την τριλογία του Αριστοτέλη Νικολαΐδη για τα τραυματικά χρόνια της νεότερης ελληνικής ιστορίας. Ο ήρωας κινείται μέσα σ ' ένα μύθο με στοιχεία αστυνομικού μυθιστορήματος. Αναζητά την ταυτότητά του μέσα από ένα συμβολικό, πλαστό διαβατήριο και φτάνει μέχρι το Παρίσι όπου ζει συναρπαστικές εμπειρίες ανάμεσα σε Έλληνες εμιγκρέδες διανοούμενους.

Ο α ιώ ν α ς τ ε λ ε ίω ν ε σ τ η ν κ ό ψ η ®ΚΕΔΡΟΣ y f y

ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ