Τεύχος 498

ΙΙΑΒΑΖΩ

μηνιαία επιθεώρηση του βιβλίου · Ιούλιος-Αύγουστος 2009 · 6 €

ΒΙΒΛΙΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

ΑΖΤΥΝ0^

° Μ Υβ,ΖΤΟ Ρ ΗΜ ί

0 0 Ν ° Τ CRO SS Α Σ Τ γ Κ Ο Μ !Κ Ο Μ

Π ο ίη σ η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ Τέσσερα ποιήματα χ » CH A RLES BAUDELAIRE Δώδεκα άνθη τού κακού [ προλοπκο ςημειωμα- μεταφραςη ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΟΥΛΛΑΣ] χ ® ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΛΑΝΑΣ Στασιωτικό χ® U LR IK E D R A E S N E R - JO H A N N Ρ. Τ Α Μ Μ Ε Ν Ποιήματα [ επιμελε.α ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ ΜΑΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ - μετάφραση ΒΕΡΟΝΙΚΗ ΔΑΑΑΚΟΥΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ] χ® Ο Ο Δ Ω Ρ Η Σ Χ ΙΩ Τ Η Σ Δεξαμενή I: Κώδικες & συντεταγμένες χ® ΣΑ Κ Η Σ ΣΕΡΕΦΑΣ Ο ί μύγες τού Χάρου χ® Σ Ω Τ Η ΡΗ Σ ΣΕΛ Α ΒΗΣ Αποσπάσματα χ® ΓΙΩ ΡΓΟ Σ ΛΙΛΛΗΣ Ν έα ποιήματα χ® ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ Αρμονία; χ * ΜΑΡΙΑΝΝΑΤΣΙΛΗ Επτά ποιήματα χ® PAUL G O O D M A N Ό ποδηλάτης [ ειςαγωγη- μεταφραςη ΠΩΡΓΟΣΜΠΛΑΝΑΣ] χ » ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΦΩΤΑΚΟΥ Φοιβόλαμπος χ® TO N Y H A R R ISO N «V » καί άλλα ποιήματα [ ειςαγωγη- μεγαφραςη ΕΦΗ ΠΑΠΑΔΟΔΗΜΑ] χ » ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΑΚΟΣ Άπό τή συλλογή « ’Ονεφοπώληση» χ » ΑΓΗΣ Μ ΠΡΑΤΣΟΣ Τιμή γνωριμίας χ® M A R K ST R A N D 'H Ιστορία της ζωής μας [ μτφρ. m a n i a ΜΕΣΙΤΗ] χ® ΓΡΗ ΓΟ ΡΙΑ ΠΟΥΛΙΟΥ Έ ξ ι ποιήματα χ® H U G O V O N H O FM A N N ST H A L Τέσσερα ποιήματα [ μτφρ. ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΡΘΑΛΙΤΗΣ] χ® B IA NCA M AR IA FRABOTTAH καθιστική ζωή [ μτφρ. PAOLA MARIA MINUCCI, ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΙΝΤΟΥΔΗΣ]

JO H N ASHBERY

Α φ ιέρω μα

Ή αόρατη άβανγκάρντ [ μτφρ. NINA ΜΠΟΥΡΗ ] χ® Ό «Ζωγράφος» καί άλλα ποιήματα [ μτφρ. ΧΑΡΗΣ ΒΛΑΒΙΑΝΟΣ] x ® O u t o f the ferment [ μετλφραςη- ςχολια ΧΡΗΣΤΟΣ ΧΡΥΣΟΠΟΥΛΟΣ]

Δ ο κ ίμ ιο F R A N C O IS LE L IO N N A IS Ή δυνητική λογοτεχνία [ μεταφρλςη- επιμετρο ΕΛΕΝΗ ΚΟΣΜΑ, ΣΤΕΡΓΙΟΣ μ η τ α ς ] χ® ΒΑ ΣΙΛ Η Σ Λ Α Μ ΠΡΟ Π Ο ΥΛ Ο Σ Γιά έναν εναλλακτικό κανόνα τής νεότερης έλληνικής ποίησης χ® A LIC IA O ST RIK E R Πέρα άπό τήν εξομολόγηση: ή ποιητική τής μεταμοντέρνας μαρτυρίας [ μετλφραςη- ςημειωςεις ΘΟΔΩΡΗΣ ΧΙΩΤΗΣ] χ® ΒΑ ΓΓΕΛ Η Σ ΧΑΤΖΗ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Ανοδος καί πτώση τής σολωμικής κριτικής χ® G EO R G E Ο ΡΡΕ Ν Ό χώρος τής σκέψης [ μτφρ. ΓΑΛΑΤΕΙΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ] χ® E U G E N IO M O N T A LE Δύο κείμενα [ΜΤΦΡ. ΕΙΡΗΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, ΕΛΕΝΗ ΤΟΥΛΟΥΠΗ]

Κ ρ ιτικ ή ΑΛΚΗΣΤΙΣ ΣΟΥΛ Ο ΓΙΑ ΝΝ Η χ® ΤΙΤΙΚ Α ΔΗ Μ Η ΤΡΟ Υ Λ ΙΑ χ® ΓΙΩ ΡΓΟ Σ ΜΠΛΑΝΑΣ χ® ΓΙΩ Ρ ΓΟ Σ Β Ε Η Σ χ® Μ Ο Ρ Φ ΙΑ Μ Α Λ Λ Η χ * ΓΙΩ Ρ ΓΟ Σ Χ Α Ν Τ Ζ Η Σ χ® Μ Α ΡΙΑ ΤΟΠΑΛΗ χ® ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ χ® Μ ΙΧΑ ΗΛ X. ΡΕΜΠΑΣ χ® ΓΙΩ ΡΓΟΣ ΒΑΡΘΑΛΙΤΗΣ χ® Α Θ Η Ν Α ΒΟΓΙΑΤΖΟΓΛΟΥ χ® ΓΙΩ ΡΓΟ Σ ΛΙΛΛΗΣ

Et cetera ΧΑΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ Clemens Brentano - Philip Larkin χ® Σ.Μ . Paul Verlaine. Τέσσερα ποιήματα ΑΛΚΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Άχμάτοβα - Μαγιακόφσκι - Μάντελσταμ - Τσβετάγεβα χ * Θ Α Ν Ο Σ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ Ό τίτλος είναι δύσκολος. Μνήμη Τάσου Δενέγρη [ 1934-2009] χ® ΓΙΩ ΡΓΟΣ ΒΕΛΤΣΟΣ Ή αρπαγή τής μούτας

[ τ ε ύ χ ο ς

τ ρ ί τ ο ]

M a i ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΤΑΚΗ

Γράμμα σε μικρούς συναδέλφους αθητές της Β2 τάξης του Ολοήμερου Δημοτικού Σχολείου, Εξάρχεια, Μπράβο! Το εφημεριδάκι σας Οι φιλίες των παιδιών κερδίζει τους πάντες. Χα­ ρούμενο, ευρηματικό, με απόψεις, αλλά κυρίως με άξονα. Γιατίτο κέντρο όλων των κειμένων είναι η «φιλία». Και μάλιστα η πολυεθνική φιλία, αφού στο σχολείο φοιτούν παι­ διά από διαφορετικές χώρες. Όπως σημειώνει η συντακτική επιτροπή στο editorial: «το να οου πει ένα άλλο παιδί "δεν σε έχω πια φίλο" σημαίνει ότι του έκανες μεγάλο κακό. Μετά πρέπει να του πεις συγγνώμη και η φιλία θα έρθει πάλι». Και πόσα πράγματα έχουν να πουν τα παιδιά: για μια καρακαξοφωλιά σε ένα δέντρο έξω από το σχολείο τους, για το πάρκο στη Ναυαρίνου, τον μπλε κάδο που χάθηκε, για την κακιασμένη πόρτα, για τη βιβλιοθήκη που φτιάξανε στο σχολείο, κ.ά. Ακόμα ξεχωρίζει ένα φωτορεπορτάζ για ένα σκυλάκι που κόβει βόλτες στην περιοχή και σχολιάζει τα γκράφιτι, το πάρκο, τον τόπο που δολοφονή­ θηκε ο Αλέξης, τα δέντρα, δηλαδή τη ζωή. Εμφιλοχωρούν και κείμενα μεγάλων στο πε­ ριοδικό, με πιο ωραίο αυτό της Παυλίνας Παμπούδη (τελείωσε το ίδιο σχολείο), που σχο­ λιάζει τα ονόματα των παιδιών που γράφουν το έντυπο. Ποιήματα, σχόλια, συνεντεύξεις, παραμυθάκια και άλλα ατολίζουν αυτό το γλυκό έντυπο που θα ήθελα να το δω να υπάρ­ χει σε όλα τα σχολεία.

Μ

Καλό καλοκαίρι! Γιάννης Ν. Μπασκόζος

Γιάννης Ψυχοπαίδης ΝΟΣΤΟΣ 28 μικρά κείμενα, μεταξύ 1991 και 2008, δημοσιευμένα τα περισσότερα σε διάφορα περιοδικά και εφημερίδες. Αποτυπώνουν τη βαθιά αίσθηση και συναίσθηση της ποιητικής συνάφειας του Γιάννη Ψυχοπαίδη με τον ευρωπαϊκό πολιτισμό, την ελληνική καλλιτεχνική παράδοση και το ελληνικό τοπίο.

28 μικρά κείμενα καλλιτεχνικού ήθους και συλλογικής μνήμης.

Αλέξης Σολομός

Ο ΖΩΝΤΑΝΟΣ ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ Η σάτυρα του Αριστοφάνη έχει διαχρονική, πανανθρώπινη αξία. Οι βασικές ιδέες που πραγματεύονται οι κωμωδίες του είναι ο Πόλεμος, ο Πλούτος, η Δικαιοσύνη, η Δημοκρατία, η Παιδεία, η Τέχνη. Η σκέψη που πρέπει πάντα να μας οδηγεί, είναι πως ο άνθρωπος του Αριστοφάνη, ο homo aristophanicus, είναι ζωντανός άνθρωπος, και γι’ αυτό είναι σύγχρονός μας.

8

I Αντρέ Κοντ-Σπονβίλ

ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΘΕΪΣΜΟΥ Μπορούμε να ζήσουμε χωρίς θρησκεία; Τι είδους πνευματικότητα μπορεί να υπάρξει για τους άθεους; Ο Αντρέ Κοντ-Σπονβίλ σκιαγραφεί αυτό που θα έπρεπε να μας ενώνει ή μη: την ανάγκη για για αγάπη.

Γ. Γενναδίου 3 | 10678 Αθήνα | S 2 10 3809712 |

I "5

!

James Burnham

01 ΜΑΚΙΑΒΕΛΙΣΤΕΣ Υπέρμαχοι της ελευθερίας Ποιο είναι το νόημα της δημοκρατίας σήμερα;

Τι σημαίνουν η ελευθερία και το δικαίωμα στην αντιπολίτευση; Στους Μακιαβελιστές, ένα από τα σημαντικότερα έργα του Τζέιμς Μπέρναμ που κυκλοφόρησε το 1943, ο διακεκριμένος καθηγητής καταθέτει μια τολμηρή προσέγγιση της μακιαβελικής πολιτικής σκέψης.

Noam Chomsky

ΠΕΡΙ ΑΝΑΡΧΙΣΜΟΥ Πόσο επίκαιρη είναι σήμερα μια συζήτηση περί αναρχισμού; Μπορεί το αναρχικό κίνημα να προκαλέσει κοινωνικές αλλαγές; Ο δημοφιλής

Αμερικανός στοχαστής διερωτάται, προκαλεί, θέτει σημαντικά ερωτήματα. Το βασικότερο: επιβεβαιώνει

σελ. 280 |

την αντίληψή του για τον τρόπο που πρέπει να οργανώσουμε τη ζωή μας ενόψει των δύσκολων αγώνων του σήμερα και του αύριο.

Hannah Arendt

ΥΠΟΣΧΕΣΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ Εξακολουθεί η πολιτική να έχει κάποιο νόημα; Η κορυφαία Γερμανοεβραία φιλόσοφος μας προσκαλεί σ’ ένα διαχρονικό ταξίδι στην παράδοση της πολιτικής σκέψης: στις απαρχές και στην ιστορική της εξέλιξη, στις κρίσεις και προκαταλήψεις μας κατά της πολιτικής,

στην ουσία της πολιτικής εμπειρίας.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Π ΚΕΔΡΟΣ

[ δ ι α β α ζ ω Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α

1 Η Γ Ν Ω Μ Η Μ Ο Υ ΠΑΝΝΗΣΝ. ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ ΜΟ ΝΙΜΕΣ ΣΤΗΛΕΣ 8 Σχόλια 12 Από μήνα σε μήνα, ΟΛΓΑ ΣΕΛΛΑ 16 Courier 18 Θερμιδωριανά οξύτονα: Η ιστορία και οι χειρισμοί της. ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ 2 0 Με αφορμή ένα βιβλίο: Η ζωή με εχθρούς. ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΙΔΗΣ 2 2 Ζενερίκ: Η δική μου Bloomsday. ΓΙΩΡΓΟΣ-ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ26 Ως αναγνώστης: Ποιος θα τη σύρει; ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΟΤΟΠΟΥΛΟΣ2 8 Όταν οι συγγραφείς ενηλίκων γράφουν για παιδιά, γράφουν στ' αλήθεια για παιδιά; ΜΑΡΙΖΑ ΝΤΕΚΑΣΤΡΟ 4 0 ΧΩΡΙΣ προ­ ϋπηρεσία, ΓΙΩΡΓΟΣ ΞΕΝΑΡΙΟΣ 174 0 περιοδεύων, ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΚΟΥΡΙΩΤΗΣ

154 Τ Α Ε Υ Π Ω Λ Η Τ Α Τ Ο Υ Δ Ι Α Β Α Ζ Ω ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ 3 0 Ντάνιελ Κέλμαν: «Ζούμε λες και βιώνουμε την τελευταία, καθοριστική φάση της ανθρώπινης ανάπτυξης.». ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΣΩΚΡΑΤΗ ΚΑΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟ36 Δημήτρης Μητσοτάκης: Όταν δεν έχεις τίποτα, δεν έχεις τίποτα να χάσεις. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗ

41 Ο Δ Η Γ Ο Σ Β Ι Β Λ Ι Ο Υ γ ι α τ ο κ α Π ο κ α ί ρ ι 110 Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η 121 Λ Ι Γ Α Λ Ο Γ Ι Α Από τον ΓΙΑΝΝΗ Ν. ΜΠΑΣΚΟΖΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ 124 Αστυνομικό Μυθιστόρημα. Επιμέλεια: ΓΙΑΝΝΗΣ Ν. ΜΠΑΣΚΟΖΟΣ 125 Στη μαγεία του λογοτεχνικού εγκλήματος της ποιητικής ηθικής. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ 134 Ανδρέας Αποστολίδης. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΓΙΑΝΝΗ Ν. ΜΠΑΣΚΟΖΟ 135 Η νέα και η νεότερη αστυνομική λογοτεχνία. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ

Η ΠΑΡΑΝΟΜΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΟΓΗ ΣΚΟΤΟΝΕΙ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ Προστατεύουμε το βιβλίο όταν δεν επιτρέπουμε σε φωτοτυπικά καταστήματα, σε Ιδρύματα Ανώτερης και Ανώτατης εκπαίδευσης, σε σχολεία, φροντιστήρια και βιβλιοθήκες να αναπαράγουν -χ ω ρ ίς ά δ εια -

το περιεχόμενο των βιβλίων.

Φ β Τ Ο Τ Υ Π Η Σ Η - Ψ

Η Φ Ι Ο Π Ο Ι Κ Η - Α Π Ο 0 Η |^ ^

ΡΓAΝ I Σ Μ 0 Σ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙ ΑΧΕΙ ΡΙ ΣΗΣ ΕΡΓΩΝ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ rww.osdel.gr, info@osdel.gr, Τπλ.: 210 3 626056

[ Δ IA Β A Ζ Ω I

Δ ΙΑ Β Α ΖΩ

π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α

ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΠΙΘΕΏΡΗΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

!

ISSN: 1106-1383 ΚΩΔΙΚΟΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ 1141 ΤΕΥΧΟΣ 498 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 Ιδρυτής

ΒΙΒΛΙΑ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ

Περικλής Αθανασόπουήος

162 Μαρία Καρρά - μια «μικρή» εποποιία... ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΡΑ 163 Ιταλία: Η

Ιδιοκτήτης

πρώτη αγάπη ως περιοδικό MAURIZIO DE ROSA 163 Γερμανία: Το πορτρέτο ενός μύθου ΕΛΕΝΑ ΠΑΛΛΑΝΤΖΑ 164 Ρωσία: Για τον Πούσκιν. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ

Γ. ΓΑΒΑΛΑΣ & ΣΙΑ Ε.Ε. Εκδότης

Γεώργιος Γαλάντης-Γαβαλάς Διευθυντής

Γιάννης Ν. Μπασκόζος Τακτικοί Συνεργάτες

Παναγιώτης Στ. Ανδριανέσης, Αλέξης Ζήρας, Σπόρος Κακουριώτης, Έλενα καρακούλη, Ελένη Καρρά, Χρήστος Κάτοικος Κώστας Μποτόπουλος, Γιώργος Ξενάριος, Όλγα Σελλά

ΠΡΟΣΩΠΑ 166 Από τα στατικά στα αστάθμητα. Αποχαιρετισμός στον Αλέξανδρο Αργυ­ ρίου. ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ 170 Βερόνα: βιβλιοθήκη και... «ιστορία». ΝΑΣΟΣ ΧΡΙΣΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ 148 Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Ανταποκριτές

Επιμέλεια: ΘΟΔΩΡΗΣ ΠΕΡΣΗΣ

Christopher Lees (Μπέρμινγκχαμ) Έλενα Παλλαντξά (Φραγκφούρτη) Maurizio De Rosa (Μπολώνια) Δημήτρης Β. Τριανιαφυλλίδης (Μόσχα)

UNDERGROUND 176 Του δρόμου... #41. ΩΜΕΓ@

Κριτικογραφία

Θοδωρής Πέρσης Υπεύθυνη Δημοσίων Σχέσεων

Κωνσταντίνα Πολυχρονοπούλου Διαφημίσεις, Παραγωγή, Διανομή

Α. Δ. ΟΙΚΟΝΟΜΟΠΟΥΛΟΣ & ΣΙΑ 0. Ε. Συνδρομές

>

σε ΑΥΤΟ το ΤΕΥΧΟΣ

ΓΡΑΦΟΥΝ και ΜΙΛΟΥΝ:

Α νδρεαι Α ποιτολιδης · Μ αρία Α ποςτολου · Τάσος Μ. Α ρχολεκας · Γιώρ­

Χρυσάνθη Κουλελή γος

Βεης · Ελεαννα Βλαστού · Α λεξης Ζηρας · Σ πυρος Κακουριώτης ·

Σχεδιασμός, dtp

Σοφία Μιχάλα Εξώφυλλο

Χρήσιος Τζοβάρας Εκτύπωση

I. Μαυρίδης & γιοι Ο.Ε. ΔΙΑΝΟΜΗ

ΑΡΓΟΣ (περίπτερα) ΕΡΜΗΣ (βιβλιοπωλεία) ΔΙΑΒΑΖΩ χαρ. Τρικούπη 38, ΑΘΗΝΑ 106 80 Τηλ: 210 3388008 · Fax: 210 3388006 E-mail: diavazo@otenet.gr

Λ εύτερης Καλοςπυρος · Σωκράτης Καμπουροπουλος · Κώστας Καναβουρης • Σιςςυ Καπλανη · Δ ημητρα Καραμολεγκου · Ελένη Kappa · Ντανιελ Κελμαν · N ena I. Κοκκινακη · Δ ημητρης Μ ητςοτακης · Γιώργος-Ι καρος Μ παμπαςακης · A lex Basko · Γιάννης Ν. Μ παςκοζος · Κώστας Μ ποτοπουλος

· Γιάννης Ν εδας · Μ αριζα Ντεκαςτρο · M aurizio D e Rosa ·

Γιώργος Ξενάριος · Ν ίκη Ορφανού · Ελενα Παλλαντζα · Γιάννης Πανουςης

· Γιάννης Σ. Παπαδατος · Γεώργιος Ν. Περαντωνακης · Θ οδωρης Π ερ-

ςης

· Γιώργος Πετροπουλος · Κωνσταντίνα Πολυχρονοπουλου · Ολγα

Σέλλα · Μ ανος Στεφανιδης · Π ερικλής Σφυριδης · Δ ημητρης Β. Τ ρια ΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ · ΛΗΔΑ ΤΣΕΝΕ · ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ ΦΑΚΙΟΛΑΣ · ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΦΙΛΙΠΠΟΥ Α λέξανδρος Χαρκιολακης · Ν αςος Χριςτογιαννοπουλος · Ω μεγ@

εκδόσεις της Ε Σ Τ Ι Α Σ

ΟΛ

ΧΡΟΝΙΑ ΒΙΒΛΙΑ

w w w .h e s tia .g r · w w w .e s tia b o o k s to re .g r

ΝΕΕΣ ΕΚΛΟΓΕΙΣ Σύγ χρ ο νη Ε λλ η νική Π εζο γ ρ α φ ία ΑΝΤΖΕΛΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ Μέσο σ ’ ένα κοράσι σαν κ ι ισ ένα 288 σελ., 13*20,5 εκ., χαρτόδετο ISBN: 978-960-05-1429-2

ΙΩΑΝΝΑΤΟΜΠΡΟΥ Καμίκο 312 οϊλ., 13x20,5 εκ., χαρτόδετο ISBN: 978-960-05-1427-8

Ξ ένη Λ ο γο τεχ νία ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΟΝΙΟΥΔΗΣ Η επιστροφή ίου Φρόυλερ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΣΠΪΡΟΙ ΜΟΣΚΟΒΟΥ 244 σελ., 14x20,5 εκ., χαρτόδετο ISBN: 978-960-05-1415-5

ΤΖΩΝ ΦΩΟΥΛΣ Ενα καπρίτσιο ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΦΑΙΑΩΝ ΤΑΜΒΑΚΑΚΗΣ 534 σελ., 14x20,5 εκ., χαρτόδετο ISBN: 978-960-05-1428-5

Νέα προσπάθεια Τα audio books είναι σχετικά άγνωστα στην ελληνική αγορά, αλλά πολύ διαδεδομένα στο εξωτερικό. Έχουν υπάρξει μέ­ χρι τώρα απόπειρες αλλά δεν φαίνεται να έχουν κερδίσει τον αναγνώστη. Παρόλα αυτά, δυνητικά, το audio book παραμέ­ νει μία ευκαιρία προς ανακάλυψη μιας άλλης αναγνωστικής απόλαυσης. Στο τιμόνι, στη στάση, στο μετρά ή ξαπλωμένοι στον καναπέ. Μία νέα εταιρεία, η Pathos Publishing αποφά­ σισε να δραστηριοποιηθεί αποκλειστικά στα audio books, δίνοντάς μας τίτλους γνωστούς κι άγνωστους. Η καινοτομία της είναι ότι δεν διαβάζει μόνο ο συγγραφέας, αλλά τα κείμενα που διαθέτει είναι θεατροποιημένα με μουσική υπόκρουση. Στους πρώτους τίτλους ξεχωρίζουν 0 Γλάρος Ιωνάθαν Λίβινγκστον, του Μπαχ, Το ημερολόγιο ενός ευαίσθητου killer του Σεπουλβέδα, 0 απρόσμενος θάνα­ τος ενός ψυχαναλυτή του Γκενεράλη, 0 ψεύτης παππούς της Άλκης Ζέη, κ.ά.

Λεβάντες φύσηξε ελαφρύς 0 Αηηλιώτης είναι άνεμος ανατολικός, οι ναυτικοί τον ξέρουν ως Λεβάντες. 0 Απηλιώτης είναι όμως και το περιοδικό του ΕΚΕΜΕΛ, γόνιμος άνεμος για τις μεταφρά­ σεις. Το περιοδικό είναι ηλεκτρονικό και σε αναθεωρημένη πλούσια εμφάνιση. Πού και πού, κάτι τους πιάνει εκεί στο ΕΚΕΜΕΛ, και το τυπώνουν κιόλας. 0 Απηλιώτης που έχω στα χέρια μου είναι ένα πολύ «προχώ» -από αισθητική άποψη- πε­ ριοδικό και πολύ ενδιαφέρον από άποψη περιεχομένου. Καλοτάξιδο και αέρας στα πανιά του. Μ.

Νιάου νιάου στα δικτυακά κεραμίδια Τον Οκτώβριο θα κυκλοφορήσει Το γατικό λεξικό τ ου Νίκου Πλατή. Όσοι αγαπάνε τις γάτες και το χιούμορ θα ενθουσιαστούν.

Στο www.gatalexiko.gr θα πάρετε μία ιδέα. Πρόκειται για εγκυκλοπαιδικό, λογο­ τεχνικό site, με κάποιο χιούμορ, περιέχον οτιδήποτε, σχεδόν, αφορά στους γάτους και οτις γάτες, αλλά και σε ό,τι έχει να κά­ νει με τους γατόφιλους και τους τρόπον τινά γατοπαράσιτους συνανθρώπους μας... Μ.

Γατολεξικό Το γατικό λεξικό ανατρέπει εξαρχής τις προλήψεις που μας ταλανίζουν: «Όταν μια μαύρη γάτα περάσει από μπροστά σου, σημαίνει ότι το ζώο πάει κάπου». Ο συγ­ γραφέας ξεδιπλώνει τις γατοφιλικές του ανησυχίες μέσα από μια ξεχωριστή Γατική Πινακοθήκη: σπιτόγατοι και κεραμιδόγατοι, μονογαμικοί και αλάνια, ψωρόγατα και καλοταϊσμένοι γάτοι του ααλονιού, γάτοι της λογοτεχνίας και του δρόμου νιαουρί­ ζουν, γουργουρίζουν, ξύνουν τα νύχια

Καλοκαιρινό δώρο από το Διαβάζω και την Pathos Publishing Οι πέντε πρώτοι που θα πάρουν τηλέφωνο στα γραφεία του περιοδικού ή θα στείλουν e-mail (210-3388008, diavazo@ otenet.gr) θα λάβουν ως καλοκαιρινό δώρο ένα audiobook των εκδόσεων Pathos Publishing. Δ.

<9 ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

τους, ποζάρουν, φλερτάρουν και κυκλο­ φορούν ανενόχλητοι μέσα από τις σελί­ δες του site. Ο γατοπαρμένος «μπόγιας» του διαδικτύου συγκεντρώνει στοιχεία, μεταξύ άλλων, από τη λογοτεχνία, την ιστορία, τη λαογραφία, τη βιολογία και τη γενετική, διανθισμένα με την προσωπική του έμπνευση, και παρουσιάζει πρωτό­ τυπα γατολήμματα, χρήσιμες πληροφο­ ρίες, απολαυστικά σχόλια και φωτογρα­ φίες, χαρακτηριστικά των διαθέσεων του δράστη.

Για τη Μένια Γράφω για γάτες, επηρεασμένος από το θάνατο της γατούλας που είχαμε 14 χρό­ νια μαζί μας. Μεγάλωσε μαζί με τα παιδιά μου. Όσοι ζουν με ζώα καταλαβαίνουν τι σημαίνει αυτό. Το πιο καλό μου το

έστειλε η Ελένη και την ευχαριστώ: «Τα ζώα που ζουν μαζί μας (που μας κάνουν τη χάρη) μας κάνουν καλύτερους ανθρώ­ πους, γιατί θέλουμε να είμαστε τόσο κα­ λοί όσο εκείνα μας βλέπουν. Σε καταλα­ βαίνω πάρα πολύ και ξέρω ότι η απώλεια αυτή είναι πένθος». Μ.

Πώς να γίνεις ποιητής Εάν είσαι νέος ή νέα από 18 έως 30 ετών, αγαπάς την ποίηση και γράφεις ποιήματα, μπορείς να δηλώσεις συμμετοχή στο Ποι­ ητικό Εργαστήρι του Ιδρύματος «Τάκπς Σινόπουλος» που θα λειτουργήσει από το φθινόπωρο του 2009 έως την άνοιξη του 2010. Στείλε με το ταχυδρομείο, συμβα­ τικό ή ηλεκτρονικό, 3-5 σελίδες, δείγμα της ποιητικής σου δουλειάς. (Συμπλή­ ρωσε: ιδιότητα, ηλικία, διεύθυνση, τηλέ-

Μ ε τ α ιχ Μ ίο

(])

β ιβ λ ία a ix p h s

Με τον Σωκράτη και τον Νίτσε στην παραλία! Μ έσα από σταυρόλεξα, ακροστιχίδεε, παιχνίδια παρατηρητικότητα5, τεστ γνώ­ σεων, α σ κ ή σ ε ι XoyiKns και άλλα φιλοσοφικά θα σκεφτείτε, θα προβληματι­ στείτε, θα γελάσετε, θ α ... φιλο­ σοφήσετε. Ένα από τα καλύτερα και πιο πετυχημένα Βιβλία διακοπών για μ ε γ ά λ ο ι.

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

www.metaixmio.gr

[

δ ι α β α ζ ω

ΣΧ ΟΛ Ι Α

]

φωνο). Μέρος της ποιητικής σου δου­ λειάς στο Εργαστήρι θα δημοσιευθεί την επόμενη χρονιά στο περιοδικό του εργα­ στηρίου Τα Τετράδια του Ελπήνορα. Όσοι επιλέγουν θα βραβευθούν με το εφάπαξ σπουδαστικό επίδομα των 300 ευρώ. 0 κύκλος των σπουδών θα είναι διετής. 0 πρώτος χρόνος θα είναι αφιερωμένος στη ελληνική και ο δεύτερος στην ευρωπαϊκή ποίηση. Τις εργασίες του Ποιητικού Εργα­ στηρίου θα διευθύνουν η ποιήτρια και φι­ λόλογος Τασούλα Καραγεωργίου και ο ποιητής Κώστας Κουτσουρέλης. Δηλώ­ σεις συμμετοχής το αργότερο έως 30 Σε­ πτεμβρίου 2009. Πληροφορίες στην έδρα του Ιδρύματος: Τάκη Σινόπουλου 22,111 42 Περισσός, ή elpenor@otenet.gr, 2102583416, ώρες 10-13 κάθε πρωί.

0 Νικ Κέιβ στις εκδόσεις Τόπος 0 αυστραλός συνθέτης και τραγουδιστής Νικ Κέιβ είναι πολύ αγαπητός στη χώρα μας. Ποιητής αλλά και πεζογράφος ο ίδιος έχει γράψει ήδη το δεύτερο μυθιστόρημά του, που τα δικαιώματά του έχουν ήδη αγοράσει περισσότερες από τριάντα χώ­ ρες. Σε μας θα κυκλοφορήσει από τις εκ­ δόσεις Τόπος το φθινόπωρο. 0 τίτλος αυ­ τού Ο θάνατοι: του Μπάνι Μάνρο. Φανα­ τικοί του Κέιβ σπεύσατε!

Για τα 20 χρόνια του Τείχους Οι πρώην ανατολικογερμανοί συγγραφείς Erich Loest (83 ετών), Monika Maron (68 ετών) και Uwe Tellkamp (40 ετών) βρα­ βεύτηκαν πριν λίγες ημέρες από το Γερ­ μανικό Εθνικό Ίδρυμα με το Γερμανικό Εθνικό Βραβείο (υφίσταται από το 1993), για το έργο τους που, σε μεγάλο βαθμό, αφορά στην κοινωνία και στην ιστορία της πρώην Ανατολικής Γερμανίας. Στα 20 χρό­ νια από την Πτώση του Τείχους το βρα­ βείο αυτό απονεμήθηκε για να τονιστεί ότι 10

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

το έργο των τριών συγγραφέων «αντιπρο­ σωπεύει τρεις γενιές και συμβολίζει την πολύπλοκη δομή της γερμανικής ιστο­ ρίας». 0 Ε. Loest έζησε 8 χρόνια στη φυ­ λακή ως αντιφρονών, η Maron είχε θετό πατέρα τον πρώην Υπουργό Εσωτερικών της Α. Γερμανίας, αλλά τα γραπτά της την «οδήγησαν» να φύγει πριν την Πτώση του Τείχους. Τέλος, ο U. Tellkamp, βραβευμέ­ νος φέτος με το Μεγάλο Γερμανικό Βρα­ βείο, δεν πρόλαβε να φοιτήσει για πολύ στην Αν. Γερμανία, καθώς ως φοιτητής του Έρασμους στο Ρότερνταμ την κοπά­ νησε νωρίς από εκεί. Μ.

Cognac και βιβλίο Το Φεστιβάλ Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας (19-22 Νοεμβρίου 2009) στην πόλη Co­ gnac της Γαλλίας προβάλλει φέτος την ελληνική λογοτεχνία. Το 2009 η Ελλάδα είναι η τιμώμενη χώρα των εκδηλώσεων, με κυρίαρχη τη συμμετοχή του αναγνω­ στικού κοινού από τις βιβλιοθήκες της πε­ ριοχής στην επιλογή του βιβλίου που θα βραβευτεί στο πλαίσιο του φεστιβάλ. Η επιτροπή των διοργανωτών επέλεξε τους εξής συγγραφείς: Βασίλης Αλεξάκης (μ.Χ.), Χρήστος Χρυσόπουλος [Περίκλει­ στος κόσμος), Μαρία Ευσταθιάδη [Σχεδόν μελό), Πόνος Καρνέζης (0 λαβύρινθος), Πέτρος Μάρκαρης (Ο Τσε αυτοκτόνησε), Νίκος Παναγιωτόπουλος [Αγιογραφία). 0 νικητής θα ανακοινωθεί, σε ειδική εκδή­ λωση, το Σάββατο 21 Νοεμβρίου.

Νέες βιβλιογωνιές Νέες βιβλιοφιλικές δυνατότητες στο κέ­ ντρο. Μετά το κεντρικό Metropolis (Μπενάκη και Πανεπιστημίου) με δίσκους και βι­ βλία, άνοιξε το παλιό καφέ «Φλοράλ» της πλατείας Εξαρχείων, στη γωνία της «μπλε πολυκατοικίας», και μετατράηηκε σε βιβλιοφιλικό καφέ. Η νέα διεύθυνση ανήκει στο Οξύ που έχει ήδη ενσωματώσει και την

ί Δ I A B A Ζ Ω !I σ χ ό λ ι α

Εμπειρία Εκδοτική. Έτσι έχουμε μία σημα­ ντική βιβλιογωνιά, καθώς ακριβώς απέναντι από το «Φλοράλ» βρίσκεται το «Βοξ», βιβλιο-καφέ των εκδόσεων Λιβάνη. Λ.

Και η ποίηση; Για άλλη μια χρονιά διαβάζω τους καταλό­ γους καλοκαιρινών βιβλίων που παραθέ­ τουν τα ένθετα των εφημερίδων και βλέπω την ποίηση να λείπει. Το ξέρουμε όλοι ότι η ποίηση δεν πουλάει. Αλλά, αλίμονο αν δημοσιεύαμε μόνο ό,τι πουλάει! Και ποιη­ τές καλοί υπάρχουν και ποιήματα καλό εκδίδονται. Παρασιωπώντας στηρίζουμε -άθελά μας- τους εκδότες εκείνους που βλέπουν την ποίηση ως περιττό βάρος, αναξιόλογο για εκδοτικές προσπάθειες. Ας το ξανασκεφτούμε όλοι οι συνάδελφοι. Μ.

Βραβείο αναγνωστών Τροποποιείται και πάλι, ελαφρώς αυτή τη φορά, η διαδικασία επιλογής της λίστας των βιβλίων που θα λάβουν μέρος οτο διαγωνισμό για το Βραβείο Αναγνωστών, που έχει θεσπίσει το ΕΚΕΒΙ. Φέτος θα συμ­ μετέχουν και οι 200 Λέσχες Αναγνωστών που θα φτιάξουν την τελική λίστα, από την οποία θα κληθούν με sms να ψηφί­ σουν οι αναγνώστες. Για να δούμε τι θα προκύψει.

Ψηφιακές εκδόσεις Οι εκδόσεις Πατάκη σε συνεργασία με τον αμερικανό εκδότη Evan Moor προσφέ­ ρουν προς πώληση 1.000 τίτλους εκπαι­ δευτικών βιβλίων μέσα από το on line ηλεκτρονικό βιβλιοπωλείο τους. Ν.

ΜεταιχΜίο (!) Β ιβ λ ία α ιχ μ ή s

Δίνει μια δυνατή σπρωξιά στη μάνα του και την πετάει με την πλάτη πάνω στο κοτέτσι. Ένα κομμάτι από μια σιδερόβεργα που εξέχει σε μια γωνιά του κλουβιού Ths καρφώνεται από τον σβέρκο cos τον εγκέφαλο. Η γυναίκα δεν βγάζει ούτε μια κραυγή. Ανοίγει με τρόμο τα μάτια Tns, φέρ­ νει τα χέρια Tns στο σημείο όπου χώθηκε το σίδερο. Και πεθαίνει τρο­ μοκρατημένη. 7 J Ένα τολμηρό μυθιστόρημα που μαβ ταΕιδεύει στην εκρηκτική Αβάνα με πρωταγωνιστή tous πιο φτωχού* και περιθωριακού! κατοίkous τη$.

ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

www.metaixmio.gr

της Όλγας Σελλά

Δ

ύο ήταν τα βασικά γεγο νό τα το υ π ερασ μένου μήνα στο χώ ρο το υ βι­ βλίου. Το ένα ήταν δυσ άρεσ το, ή ταν μία ακόμα απ ώ λεια. 0 κριτικός και ιστορικός λο γοτεχνία ς, Α λέκο ς Αργυρίου, έ φ υ γ ε από τη ζω ή, σε

ηλικία 88 ετώ ν. Τον αποχαιρέτισαν άνθρωποι από το υ ς χώ ρους σ τους οποί­ ους βάδισε σ' όλη το υ τη ν ζω ή: από τη λο γοτεχ νία και από το χώ ρο τω ν μηχανικώ ν και τω ν αρ χιτεκτόνω ν, αφ ού ο Α λέκο ς Αργυρίου ή ταν κατ' επ ά γ­ γελμ α μηχανικός. Το δ εύ τε ρ ο γεγονό ς ήταν ευχάρισ το και άφ ησ ε σε ό λου ς θ ετικ ές εντυπ ώ σ εις και κα λές αναμνήσ εις. Ή ταν η 6η Δ ιεθνής Έ κθεση Βι­ βλίου Θεσσαλονίκης. Κ αλοοργανω μένη, γεμά τη γεγονό τα και πρόσωπα, γ ε ­ μάτη ιδ έες και εκδ η λώ σ εις, έ δ ε ιξε πώς είναι οι σ ύγχρονες γιο ρ τές για το βιβλίο.

Φ 19 Μαΐου_____________________________________ Στη χώρα του, την Ουρουγουάη, ήταν πολύ δημοφιλής ο ποιητής Μάριο Μπενεντέτι, που έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 88 ετών. Ήταν μυθιστοριογράφος και ποιητής και πολλά από τα ποιήματά του μελοποιήθηκαν και έγιναν δημοφιλή τραγούδια σ' όλο τον ισπανόφωνο κόσμο. Παράλληλα, είχε έντονη πολιτική δράση και θεωρείται από τους κριτικούς της χώρας του ως ο χρονογράφος της μεσαίας τάξης της Ουρουγουάης. Ανήκε στην πολιτικοποιημένη γενιά των λατινοαμερικανών λογοτεχνών, που εξορί­ στηκε από τις δικτατορίες της πατρίδας του και ήταν πάντα μάχιμος για τις ιδέες του.

_______________________________________________ 21 Μαΐου Τα Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας δεν διασώσουν μόνο ντοκουμέντα και τεκμήρια της πρόσφατης ιστορικής και κοινωνικής πραγματικότητας. Κάνουν και εκδόσεις. Οι πιο πρόσφατες είναι ένα βιβλίο που επιμελήθηκε ομάδα ιστορικών με επικεφαλής την Ιωάννα Παπαθανασίου, με θέμα την ιστορία της δημοφι­ λούς Νεολαίας Λαμπράκη και το νέο βιβλίο στη σειρά «Μαρτυρίες» που έγραψε ο παλιός αντάρτης Βασί­ λης Αποστολόπουλος. Η σειρά «Μαρτυρίες» εγκαινιάστηκε και διευθύνθηκε από τον Άγγελο Ελεφάντη μέ­ χρι το θάνατό του. Στη νέα δεύτερη φάση της, διευθύνεται από το νέο, αλλά ικανό ιστορικό, Στρατή Μπουρνάζο.

12 ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

β 24 Maiou_________________________________ To περιμέναμε αλλά, όταν ήταν πια γεγονός, κανείς δεν ήθελε να το πιστέψει. Ο Αλέκος Αργυρίου, ο κριτικός και ιστορικός της λογο­ τεχνίας, έσβησε στο νοσοκομείο όπου νοσηλευόταν το τελευταίο διάστημα, σε ηλικία 88 ετών. Αλλά κανείς δεν υπολόγιζε την ηλικία του, ούτε ο ίδιος. Ήταν πάντα παρών, διαυγής, ενεργός, παρεμβα­ τικός. Είχε προλάβει να ολοκληρώσει την οκτάτομη Ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας αλλά όχι και την αυτοβιογραφία του, της οποίας όμως είχε αρχίσει το γράψιμο. 0 Αλέξανδρος Κουμπής (αυτό ήταν το πραγματικό του όνομα) γεννήθηκε στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου το 1921, συνδέθηκε από νέος με την Αριστερά, έζησε πολ­ λές από τις περιπέτειές της μέχρι τη δεκαετία του '50 και μετά ακο­ λούθησε το επάγγελμα του μηχανικού, αλλά και τη μεθοδική κατα­ γραφή των λογοτεχνικών γεγονότων. Του υλικού και του προϊόντος της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Ήταν ο καθρέφτης και η εικόνα των διαδρομών της γραφής της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας.

ΜεταιχΜίο Q) β ι β λ ία αι χ μ ή ς

Εγώ την κακία την έχω μέσα μου, υπάρχει, το νιώθω, ζεκοίλιασέ με και δεν απο­ κλείεται να γλιστρήσει έξω σαν ζωντανό όργανο, σαρκώδες και μαυριδερό, να πέσει χάμω να το πατήσεις, να το λιώσεις. Κάτι έχει το αίμα των Ντέι. Κάτι δεν πάει καλά. Ποτέ δεν υπήρξα καλό κοριτσάκι και χει­ ροτέρεψα μετά τους φόνους. J J T Ζ I Λ I ΑΝ ΦΛΙ Ν ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ ΤΟΠΟΣ ΤΖΙΛΙΑΝ ΦΑΙΝ

Σκοτεινός τόπος αστυνομικό μυθιστόρημα

Η Τζίλιαν Φλιν μ£ το δεύτερο Βιβλίο της αποδεικνύει πως είναι πραγματικά σπουδαία συγγραφέας. ΣτίΒενΚινγκ

S B 4 ΖΗΤΗΣΤΕ ΤΟ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

www.metaixmio.gr

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Π Ο Μ Η Ν Α

ΣΕ

Μ Η Ν Α

26 Μαίου

Τρεις από τους πλέον φέρελπεις διεθνείς συγγραφείς, ο Ιταλός Νικολό Αμανίτι, ο Περουβιανός Σαντιάγο Ρονκαλιόλο και ο Γερμανός Ντάνιελ Κέλμαν, βρέθηκαν μαζί στο Μέγαρο Μουσικής και συζήτησαν για τους δρόμους της πεζογραφίας. Παρότι δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να ακούμε το πώς σκέφτονται οι άν­ θρωποι από τις άλλες χώρες του πλανήτη, παρόλο που δεν έχουμε συχνά την ευκαιρία να διαπιστώσουμε τις διαδρομές της γραφής τους και τις απόψεις τους για τον κόσμο, οι έλληνες συγγραφείς (ιδίως οι νεό­ τεροι) έλαμψαν διά της απουσίας τους από την εκδήλωση. β 28-51 ΜαΐΟϋ____________________________________________ Η 6η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης μονοπωλεί τις ειδήσεις στον κόσμο του βιβλίου αυτό το τε ­ τραήμερο. Πρώτον, διότι όλοι μετακομίζουμε βόρεια εκείνες τις μέρες (και περνάμε πολύ ωραία). Δεύτε­ ρον, γιατί φέτος απολαύσαμε κατά γενική ομολογία (δημόσια και ιδιωτική) μία καλοοργανωμένη έκθεση, ενδιαφέρουσες συζητήσεις, σημαντικούς συγγραφείς. _______________________________________________ 28 Μαίου > Η Καναδή Αλις Μούρνο ήταν η νικήτρια του φετινού Man Booker International. Το βραβείο ήρθε στα 77 της και βραβεύτηκε για τα διηγήματά της και όχι για τα μυθιστορήματα της. Και δεν ήταν εύκολος αυτός ο αγώ­ νας. Αντίπαλους είχε σπουδαίους συγγραφείς απ' όλο τον κόσμο: τον Μάριος Βάργκας Λιόσα, τον Πίτερ Κάρεϊ, τον Νάιπουλ, κ.ά. Έχει εκδώσει έντεκα συλλογές διηγημάτων και στα ελληνικά κυκλοφορείτο βι­ βλίο της Μ' αγαπάει δεν μ' αγαπάει από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Φ Ιούνιος_________________________________________________ 0 απόηχος της επιτυχημένης 6ης ΔΕΒΘ κυριάρχησε στο χώρο του βιβλίου τις πρώτες μέρες του Ιουνίου, μαζί με διάφορες σκέψεις που ακούστηκαν για το πού ακριβώς θα συνεχίοει να πραγματοποιείται η ΔΕΒΘ. Ακούστηκαν διάφορες εκδοχές, οι εκδότες της Αθήνας (που ασφαλώς σηκώνουν το μεγάλο μερίδιο των εξόδων) φαίνεται να είναι ανοιχτοί και συνεργάσιμοι, με κύριο μέλημά τους να συνεχίσει η έκθεση την ανο­ δική της πορεία. _________________________________________________ 17 lOUViOU φ Έχει το δικό της τρόπο να κάνει τους αναγνώστες να περιμένουν η Ζυράννα Ζατέλη. Κανείς δημοσιογράφος δεν έλειπε από την προπαρουσίαοη του νέου της βιβλίου, δεύτερου μέρους της τριλογίας «Με το παράξενο όνομα Ραμάνθις Ερέβους». Τίτλος αυτού του δεύτερου μέρους, που διαβάζεται και ως αυ­ τοτελές βιβλίο, Το πάθος χιλιάδες φορές και κυκλοφορεί, όπως όλα τα βιβλία της, από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Μια ιστορία με πρωταγωνίστρια τη μικρή Λεύκα και παρούσες τις μνήμες και τις αναμνήσεις. Ιδιαίτερο ρόλο σ' αυτό το βιβλίο παίζουν όσοι δεν υπάρχουν πια, που ξανασυναντιούνται μια παράξενη παραμονή Πρωτοχρονιάς. Και αν θυμάμαι καλά, είναι η πρώτη φορά που γίνεται προπαρουσίαοη σε βιβλίο έλληνα συγγραφέα, αφού η επίοημη ημερομηνία κυκλοφορίας του βιβλίου είναι 29 Ιουνίου. Καλοτάξιδο!

14- ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

λ ο β 'ο Τ ίχ ν Ί Ιί.ΐί) f io u T lA .... Πολ Τόρνιεϊ

Ψαρεύονια5 σολομοί^ στην Υεμένη Μετάφραση: Αναοταοία ΔείΙηγιάννη 0 δρ. Τζόουνς, επιιυχημένοε ιχθυολόγοβ, εξαναγκάζετα ι να αναλάβει tn δημιουρ­ γία ενός ποταμού στα υψίπεδα in s Υεμένηε. Μέσα από μια σειρά ανατροπών θα ανακαλύψει to πραγματικό νόημα tns ζωής, tnv αγάπη... to ψάρεμα, αλλά και to αίσθημα να τολμά κανείε για κάτι που πισιεύει. «Μια ιστορία με μηνύμαια για to nebs μπορούν να καιανικηθούν οι ενστάσεις και όσο άλ­ λο περισσεύουν όιαν ο σκοπό$ είναι ιερός. Ontos π.χ. να βρει κάποιοί ιρόπο να μεταφέ­ ρει 10.000 σολομούς otn μέση tns ερήμου και να tous "πείσει" να κολυμπήσουν εκεί».

0 Κόσμος του Επενδυτή, 14/3/2009

Τζέιμε Χάμιλιον-Πάτερσον

Μαγειρεύονπκ με Φερνέτ Μπράνκα Μετάφραση: Αναστασία Δεήηγιάννη Το Μ αγειρεύοντας με Φ ερνέτ Μ πράνκα είναι tvas κα>μικ05 εφιάλτης, μια ιστορία για τα παράδοξα tns ζωή5 και tns μαγειρικήε, τα επικίνδυνα μονοπάτια που pas οδηγεί η απόλαυση.

Υποψήφιο γιο το βραβείο Man Booker 2004 «Τι δουλειά μπορεί να έχουν η μαγειρική με tn μουσική και ποιο ρόλο είναι δυνατόν να παίξουν δύο απόκοσμοι τύποι σιην κορυφή ενό$ λόφου σιην Τοσκάνη;» Εήευθεροτυηία, 6/3/2009

Τομ Χόχζκινσον

Ζήσε ανέμελα! Μ ανιφ έσ το για μ ια κ αλύ τερ η ζωή

Μετάφραση: Αναστασία άεάηγιάννη Ένα φαιγομενικα’ρ σ τείο β ιβ λίο , με έντονη όμως φ ιλοσ οφ ικά διάθεση και αδιαμ­ φισβήτητο αναρχικό χαρακτήρα, θεμελιω μένο στη φ ιλοσ οφ ία και την ιστορία -jS i εμπνευσμένο απ ό... αργόσχολους που άφησαν ιστορία, pas προκαλεί να σπάσουμε το φράγμα ανάμεσα στη ζωή καΠχτόνειρά pas. Χαλαρώ στε... Δεν έχε­ τε τίπ'οτα άλλο να κάνετε, απ' το να διαβάσετ|,αυτό το βιβλ ίο.

W W W .m inO aS.gr

,

Τ.0. 5σν88,t(!h& Ν. Ηράκλειο, Αθήνα Τ: 2IO 2 / 11-222“ F: 210 27 II 056 e-jnail: jiljfo m to p a s .g r

y

M

IN

Ω

Α Σ

Τελευταία αλληλογραφία πριν το καλοκαίρι. Τα μαζεύουμε για να φύ­ γουμε διακοπές, φαντάζομαι και εσείς, οι αναγνώστες μας. Σας εύχομαι ' από καρδιάς, καλό καλοκαίρι!

Tp

Καούρα Γιώργο, Εξάρχεια, έχετε δίκιο ότι η μισή Ελλάδα γράφει

ποίηση και ότι όλοι νομίζουμε ότι είμαστε ταλέντα και στην πραγματικότητα είμαστε για το «Ελλάδα, έχεις ταλέντο». Όμως το να γράφεις ποιήματα, πεζά ή ακόμα και σκόρπιες σκέψεις μπορεί να είναι αυτοσκοπός που να οε γεμίζει και να σε κρατάει όρθιο. Δεν είναι απαραίτητο, κατά τη γνώμη μου φυσικά, κάθε ποίημα, κάθε πεζό να δημιουργήσει ένα ταλέντο. Κάθε άνθρωπος που συντηρεί ένα μικρό κήπο στο μπαλ­ κόνι του δεν σημαίνει ότι θα γίνει ο γεωπόνος που θα αναλάβει τον εθνικό κήπο. Περι­ ποιείται φυτά, γιατί απλώς αυτό του αρέσει. Οπότε, συνεχίστε να γράφετε. ^

Βασιλειάδη Λεωνίδα, το βιβλίο σας ελήφθη, εστάλη ήδη στον κριτικό τον οποί­

ον αναφέρετε, αλλά και παρουσιάζεται ήδη από άλλον συνεργάτη μας στο τεύχος αυτό. & & Γρηγόρη Τεχλεμετζή, έλαβα την εκτός εμπορίου αυτοέκδοση για τη λογοτεχνία που την τιτλοφορείτε Σχόλια και Απόψεις και πραγματικά κάνει εντύπωση μια και πρόκειται για δοκιμιακό λόγο και όχι για λογοτεχνική ύλη, που αυνήθως προσφέρεται για εκδόσεις «ιδίοις αναλώμασι». Ενδιαφέρουσες είναι και οι επιλογές των κρινόμενων βιβλίων. Χαιρετώ σας! ^

Αμαλία Κατσαρού,τα βιβλία που έχετε γρά­

ψει μπορείτε να τα στείλετε σε εκδοτικούς οίκους που ειδικεύονται σε αυτό το είδος του βιβλίου, ανάμεοά τους οι πιο γνωστοί είναι ο Πατάκης, ο Ψυχογιός, τα Ελληνικά Γράμματα, ο Καστανιώτης, κ.ά. Φυσικά πρέπει να είναι σε ηλεκτρονική μορφή και πιθανόν σε πάνω από ένα αντίτυπο. Καλύτερα να επικοινωνήσετε πρώτα με τους αντίστοιχους υπεύθυνους των εκδοτικών οίκων. ^

Αποστόλη Γ. Καρδούλια,

έλαβα το δοκίμιο Οι επιδράσεις του Μποντλέρ στην ποίηση του Νίκου Καββαδία κι ευχαριστώ. Υγιαίνω το αυτό επιθυμώ και δΓ υμάς.

I ITIVTilUC

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Γκάιλβ Mifliov

Χαμένοε napa6eiaos Μετάφραση: Αάέξκ Καήοφωάιάε Μια δυνατή ιστορία καταστροφήε, ηρωισμού και επιβίοασηβ, ειπωμένο με τον ξεχωριστό λόγο που κατέστησε τον Γκάιfls Μ ίλτον επιτυχημένο δημοσιογρά­ φο και συγγραφέα. Ξετυλίγεται μέσα από τιε αναμνήσειε επιζώντων και os μαρτυριεε εκείνων που βρέθηκαν στη δίνη μιαε από m μεγαλΰτερεε καταστροφέε m s σύγχρονηε ιστορίαε. «Το βιβλίο του Γκάιλί Μίλτον, προσφέρει κάτι πέραν pias ωραίαε αφήγηση$, καθώε αναουστήνει ένα πολιτισμικό και ιστορικό περιβάλλον με μια εξ αποστάσεις ματιά. Είναι ένα "θερμό" βιβλίο, αλλά όχι "εν θερμώ"».

N ikos Βατόπουλοε, Καθημερινή

Πάνω από

15.000

αντίτυπα Σάσα Στάνισιτε

Πώ5 επισκευάζει ο σιρατιώιηε το γραμμόφωνο Μετάφραση: Κώαταε Κοσμάε Ένα βιβ λ ίο για την ιστορία δύο νέων στην πρώην Γιουγκοσλαβία. Μια κινημα­ τογραφική αφήγηση ενό5 έρωτα σε μια πολυφωνική χώρα, όπου κάποτε το δ ια­ φ ορετικό δεν ενοχλούσε.

Τιμήθηκε με τα βραβεία: • Βραβείο Αναγνωστών • Βραβείο Adelbert von Chamisso 2008

Ταν Τουάν Ενγκ

Το χάρισμα ins βροχή$ Μετάφραση: Δέσηω Παηαγρηγοράκη Η σύγκρουση μιαε φ ιλοσ οφ ίαε ζωήε με το καθήκον npos την οικογένεια και την πατρίδα, σε ένα φόντο γεμάτο από το σαγηνευτικό ά ρ ω μ α ^ ε Ανατολήε.

Υποψήφιο για το βραβείο Man Booker 2007 « Το χάρισμα m sβροχήε κρύβει μιο προσωπική-οδύσσεια, που συγχέει us έννοιεε του κα­ λού και του κακού σε μια περίοδο πολέμου. Ένα δυνατό πρώτο μυθιστόρημα για μια έν­ τονη περίοδο τη5 ιστορίαί».

Times lite ra ry Supplement

www.minoas.gr

Τ.θ. 504 * 8,'ίϊΓΐ&Ν. Ηράκλειο, Αθήνα r n S ir « m - S > » » 0 5 6

▼ l i

Μ

e-m ail: in fo r m inoas.gr

H i

ε

ΙΝ Ω κ

δ

ό

σ

_ — Α Σ ε

ι

ς

Η ιστορία

και οι χειρισμοί της Α λέξης Ζήρας

ιάβασα στην Καθημερινή, στις 14 Ιουνίου, ιη συνέντευξη ίου γερμανού συγγραφέα Ίνγκο Σούλτσε με την Όλγα Σελλά. Τον Σούλτσε έτυχε να τον δω προηγουμένως στην πρόσφατη Διεθνή Έκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονί­ κης, δυστυχώς το μόνο επαρκή για τη λειτουργία του θεσμό που διαθέτουμε, καθώς ξεφεύγει πολύ από τον τύπο του γνωστού παζαριού, όπου το βιβλίο είναι περισσότερο ένα εμπόρευμα, και πλησιά­ ζει τη μορφή των σωστά οργανωμένων εκθέσεων της Ευρώπης, όπως λ.χ. της Φρανκφούρτης. Και εκεί, όπως και στη συνέντευξη, ο Σούλτσε με εντυπώσιασε. Όχι για το προφανές τού ενδιαφέροντός

Δ

Ακένω τες φυχοεγωτικές παρατηρήσεις, αλλά, εκτός από ορισμένα βιβλία, οι περισσότερες από τις ιστορίες που επινοούν οι συγγραφείς μας μεγεθύνουν το τιποτένιο. του για την ανασύσταση της χώρας του, την έπειτα από δεκαετίες επανενωμένη Γερμανία, μετά το γκρέμισμα του Τείχους το 1969, όσο για το ότι αντιπροσωπεύει μία νέα γενιά ευρωπαίων συγγραφέων, που δεν είναι στραμμένη στο μικρόκοσμό της, αλλά θέλει με το έργο της να αναχθεί από το επιμέρους στο γενικό. Μία γενιά που στην πλειοψηφία της είναι πο­ λίτες του κόσμου, εκτός από πολίτες της Γερμανίας ή κάποιας άλλης χώρας. Την ενδιαφέρουν οι περίφημες ταυτότητες των προσώπων σε μια κοινωνία που αλ­ 18 ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

λάζει πολύ ταχύτερα από όσο πριν, όμως τις ταυτότητες αυτές προσπαθεί με τις ιστορίες της να τις αποσπάσει από την τυχαιότητα και την περιπτωσιολογία ή από την ασφυξία του ερωτικού φθηνορομάντζου, το είδος του οποίου παράγει εν αφθονία η ελληνική αγορά. Ακένωτες φυχοεγωτικές παρατηρήσεις, αλλά, εκ­ τός από ορισμένα βιβλία, οι περισσότε­ ρες από τις ιστορίες που επινοούν οι συγ­ γραφείς μας μεγεθύνουν το τιποτένιο. Τα συναισθήματα των προσώπων, οι συ­ γκρούσεις των φύλων, όλα μοιάζουν να αναπτύσσονται κατά κάποιο τρόπο σε κενό αέρος ή να παράγουν τόση ουσια­ στική ένταση όση η τρικυμία σ' ένα πο­ τήρι νερό. Η μεγάλη διαφορά του Σούλτσε ή άλλων συνομίληκών του, Γερμανών, Ιταλών ή, ας πούμε, Τσέχων, είναι ότι τις ιστορίες τους τις ενσωματώνουν οργανικά σ' ένα πεδίο κοινωνικών συλλογικοτήτων, κα­ θώς έχουν ένα νόημα ευρύτερο. Κάτι που δεν είναι καθόλου απλό, γιατί προηγείται η στοχαστική, ακόμα και η φιλοσοφική προσαρμογή των συγγραφέων σε ερω­ τήματα που κλονίζουν τις βεβαιότητες, που αναψηλαφούν τις περίφημες ταυτό­ τητες, αλλά όχι με την ευκολία της σάτι­ ρας του παρελθόντος και την επιφανεια­ κή γελοιοποίηση των μυθολογικών προ­ τύπων, έτσι ώστε να φαίνεται το σημε­ ρινό άδειο της ψυχικής ζωής. Μου φαίνε­ ται ότι, σε αντίθεση προς ένα μεγάλο μέ­ ρος των ευρωπαίων συναδέλφων τους, οι οποίοι είναι παθιασμένα ενήμεροι για το τι συμβαίνει στην άλλη άκρη της γης, αφού είναι γνωστό πια ότι οι κραδασμοί είναι αδύνατο να περιοριστούν σ' έναν και μόνο τόπο, οι έλληνες νεότεροι συγ­ γραφείς έχουν την αυταπάτη ότι δεν

ΕΚ Δ Ο Σ Ε ΙΣ 2009

Φ

Ε Θ Ν ΙΚ Ο ΙΔ Ρ Υ Μ Α ΕΡΕΥΝΩΝ & Μ Ε Λ ΕΤΩ Ν «Ε Λ Ε Υ Θ Ε Ρ ΙΟ Σ Κ . Β Ε Ν ΙΖ Ε Λ Ο Σ »

χρειάζεται να λερώσουν τα χέρια τους από τη «βρωμιά», αλλά και από τη σφύζουσα οδύνη και το δράμα που παράγει η πολιτική, για να γράψουν ένα «καλό» βιβλίο. Ίσως και να μην τους ενδιαφέρει μέσα στον αβαθή ναρκισσισμό τους ο άλλος ως εαυτός. Γι' αυτό και είναι κολλημένοι, και επομέ­ νως σκλαβωμένοι ή αλυσοδεμένοι, στις δοσολο­ γίες των πολυάριθμων, αυτοσχέδιων εργαστηρίων δημιουργικής γραφής, νομίζοντας ότι το να γρά­ ψεις ένα μυθιστόρημα που ενδιαφέρει είναι κάτι οαν να ακολουθείς με ευλάβεια τις οδηγίες ενός οδηγού μαγειρικής! Μιλώντας, ωστόσο, γι' αυτή τη νέα γενιά ευρωπαίων συγγραφέων, περίπου σαραντάρηδων σή­ μερα, θα ήθελα να επισημάνω ότι μάλλον δεν εί­ ναι άσχετη με τη διαμόρφωσή τους η στροφή ενός σημαντικού μέρους του αναγνωστικού κοινού, αλλά και των ίδιων, προς την ιστορική αφήγηση. Δεν εννοώ ως «ιστορική αφήγηση» το ιστορικό μυ­ θιστόρημα και τη σχετική αφέλεια πολλών να νο­ μίζουν ότι η ιστορία διδάσκεται με την αναγωγή της συγγραφικής επινόησης στα πραγματολογικά μιας περιόδου. Εννοώ τη στροφή προς τη γνώση ή την επανερμήνευση των πηγών, καθώς δεν υπάρχει μεγαλύτερη ένδειξη υγείας σε μια κοινω­ νία από το να προσπαθεί να ξαναδεί τα παρεδε­ δομένα, με άλλα λόγια να τοποθετηθεί διαφορε­ τικά απέναντι στο παρελθόν της, που, πράγμα σχεδόν αυτονόητο σήμερα, ουδέποτε είναι στην ουσία παρελθόν. Στη Διεθνή Έκθεοη της Θεσσα­ λονίκης αυτό ήταν τουλάχιστον εμφανέστατο. Ο πολλαπλασιασμός των βιβλίων ιστορικής ανάλυ­ σης ή ιστορικής αφήγησης σημαίνει ασφαλώς την ύπαρξη ενός απαιτητικού αναγνωστικού κοινού που δεν αρκείται στην αναμύθευση του παρελθό­ ντος. Έτσι ή αλλιώς, οι εμφανίσεις των γερμανών συγγραφέων, όπως του Ίνγκο Σούλτσε και της Π­ ούλια Φρανκ, αλλά και οι μεγάλες συζητήσεις που έγιναν, με πολυεθνικές μάλιστα συνθέσεις, όπου φάνηκαν και οι διαφορές στην προσέγγιση τού τι σημαίνει γερμανική ή ελληνική ή βαλκανική ταυ­ τότητα και πόσο ορατοί είναι οι κίνδυνοι επαναφο­ ράς της δογματικής ερμηνείας και του πολιτικώς ορθού από τους ιστορικούς της αποδόμησης, νο­ μίζω ότι ήταν τα πιο ενδιαφέροντα σημεία του τριημέρου. ■

Σοφοκλής Ελευθερίου Βενιζέλος: Η πολιτική διαδρομή. Το πρόσωπο. Η εποχή Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος» Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 2009 Η έκδοση του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μ ελετώ ν «Ε λ ευθέρ ιο ς Κ. Β ενιζέλος» και του Μουσείου Μπενάκη επιχειρεί να επαναφέρει στην επιστημονική συζήτηση ένα πλέγμα θεμάτω ν που έχουν εν πολλοίς αγνοηθεί: την πολιτική πορεία του φ ιλ ελεύ θερ ο υ Κέντρου στο κρίσιμο διάστημα 1940-1963- τις εντάσεις, τις στρατηγικές, τα επιτεύγματα και τις αποτυχίες μιας μεγάλης πολιτικής παράταξης και ειδικά της συνιστώσας της που άρρηκτα συνδέθηκε με τον Σοφοκλή Βενιζέλο. Επιπλέον, η συγκεκριμένη έρ ευνα εμπλουτίζει την βιβλιογραφία με βιογραφικά στοιχεία για την προσωπική και πολιτική διαδρομή του Έ λληνα πολιτικού. Σβολόπουλος Κωνσταντίνος Δ.,

Η απόφαση για την επέκτα­ ση της ελληνικής κυριαρχί­ ας στη Μικρά Ασία: Κριτική επαναψηλάφηση, Ίκαρος - Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών & Μελετών “Ελευ­ θέριος Κ. Βενιζέλος”, Αθήνα 2009. Η έκδοση αποσαφηνίζει το χαρακτήρα της επέμβασης της Ελλάδας στη Μικρά Ασία.

0 Κ. Σβολόπουλος, μετά από έρ ευνα και επεξεργασία ιστορικών τεκμηρίω ν, καταλήγει σε μια θεμ ελια κή δια­ πίστωση: Η επέκταση της κυριαρχίας της Ελλάδας στη Μικρά Ασία ήταν αγώνας λύτρωσης και απ ελευθέρωσης των Ελλήνων. Πρόκειται για ιστορική σύνθεση, που συνίσταται όχι μόνο στην παράθεση στοιχείων και την τεκμηριω μένη ανα­ φορά των γεγονότων, αλλά και στην πολιτική ανάλυσή τους, ανάλυση που προσφέρει μια πλήρη εικόνα της πολιτικής, στρατιωτικής και διπλωματικής διάστασης της επέμβασης της Ελλάδος στην Ιωνία. Π λατεία Έ λ . Β εν ιζέλ ο υ, Χαλέπα, ?3 13 3, Χανιά Τηλ.: 28 2 1 0 5 6 0 0 8 ,2 8 2 1 0 5 1 5 5 5 ,2 8 2 1 0 51 55 6 Fax: 28 2 1 0 5 6 0 0 9 info@ venizelos-foundation.gr www.venizelos-foundation.gr

Η ζωή

με εχθρούς Μάνος Σ τεφ α ν ίδ η ς

αραμονές εκλογών! Η καλύτερή μου. Η χώρα ταξιδεύει πάνω σ' ένα ροζ σύννεφο καραμελέ ευ ­ τυχίας, υποσχέσεων, επιθυμιών, ονείρων και γλυκιάς προσδοκίας. Ως την επόμενη Κυριακή όλα θα είναι ιδανικά. Ή, τουλάχιστον, θα τείνουν να γίνουν. Εφόσον οι πάντες μάς υποσχέθηκαν τα πάντα. Εξάλλου τι είχαν, τι έχασαν; Κι αυτό τον υπέρο­ γκο, για τη δεινή οικονομική κατά­ σταση της χώρας, διαφημιστικό προ­ ϋπολογισμό των κομμάτων εμείς τον πληρώνουμε. Τουλάχιστον, ας απο­ λαύσουμε την φιέστα των αρχηγών και των υποψηφίων που αγωνίζονται να μας πείσουν πόσο καλοί είναι και πόσο γνωρίζουν τη λύση όλων των

Π

Ηζωή με εχθρούς ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κώ στας Μ α υ ρ ο υ δ ή ς Η ζωή με εχθρούς και άλλα κείμενα Μελάνι, 2008 0. 312, € 17

20

ΙΟΥΛΙΟΙ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

προβλημάτων. Ακόμη και ο κ. Καρατζα-καταφέρης μέσα από διαφήμιση δήλωσε πως πρόσφερε 1 .000.000 ευρώ από το ποσό της διαφήμισης του κόμματός του στο ταμείο ανερ­ γίας. Το σύστημα και η λογική του παραμένουν αδιατάρακτα. Αυτές εί­ ναι, λοιπόν, μέρες γιορτής. Πανηγύ-

Ζούμε σε μια χώρα ηρώων, αγίων και αδωρόληπτων τύπων. Ύστερα απ' όλα αυτά αποφάσισα να ψηφίσω το κόμμα που υποστήριξε τις λιγότερες γελοιότητες. Και σας πληροφορώ πως η επιλογή δεν ήταν διόλου εύκολη. ρεως! Βλέπω τον Πρωθυπουργό ή τους αντιπολιτευόμενους αρχηγούς σε κανάλια, μπαλκόνια, λαϊκές αγο­ ρές ή αφίσες, φρεσκοξυρισμένους, λαμπερούς και χαίρομαι. Πρόκειται για μια εικόνα που με γεμίζει αισιοδο­ ξία. Όλα θα πάνε καλύτερα, με αλλα­ γές, μεταρρυθμίσεις, υπευθυνότητα και αποτελεσματικότητα. Με όραμα για το μέλλον. Το παρόν πια δεν υφίσταται. Πόσο μάλλον το παρελθόν. Είναι ήλιου φαεινότερον. Τόσες δια­ φημίσεις και τόσοι ακριβοπληρωμένοι διαφημιστές. Δεν μπορεί να κάνουν λάθος. Κατ' ουσίαν, οι εκλογές καταργούνται υπέρ τω ν δημοσκοπή­ σεων. Αυτές ξέρουν καλύτερα. Αλλά-

• επίκεντρο στο επί κεντρο της γνώσης...

ζουμε σελίδα. Τέρμα τα σκάνδαλα, η διαφθορά, η παρακμή, οι μίξες, οι βαλίτσες ή οι φυγόδικοι. Ζούμε σ' έναν πολιτικό παράδεισο. Νυν και αεί! Ο κ. Καραμανλής, τι αθώος και απονήρευτος άνθρω­ πος, δήλωσε πως δεν πιστεύει ότι κόμματα ή πο­ λιτικοί χρηματίστηκαν, ενώ ο κ. Παπανδρέου απο­ κάλυψε με γενναιότητα πως αυτός και κανείς άλ­ λος, ήταν εκείνος που έστειλε τον Κοσκωτά στη φυλακή. Sancta Simplicitas που θα έλεγε κι ο Jordano Bruno. Ζούμε σε μια χώρα ηρώων, αγίων και αδωρόληπτων τύπων. Ύστερα απ' όλα αυτά αποφάσισα να ψηφίσω το κόμμα που υποστήριξε τις λιγότερες γελοιότητες. Και σας πληροφορώ πως η επιλογή δεν ήταν διόλου εύκολη. Ούτε καν για τον κ. Μαρκουλάκη που ανάμεσα στην περσινή αθλιό­ τητα της παράστασης των ΒΑΤΡΑΧΩΝ και το φε­ τινό του ριάλιτι αποφάσισε να μας σώσει. Συναινούντος και του κ. Μάνου, άλλοτε Υπουργού της Ν.Δ., βουλευτή του ΠΑΣΟΚ, προέδρου των Ταύ­ ρων, κλπ. Ούτε καν του κ. Ζουράρι, που πριν καταλήξει ο τελευταίος Μακεδονομάχος, πέρασε από το ΚΚΕ, την Ν.Δ., κ.ο.κ. Και που ο κυρίαρχος λαός του χάρισε το ένα και κάτι τοις εκατό του. Ας χαρούμε, λοιπόν! Η κόλαση της ανεργίας, του δημοσιονομικού χάους και της υπαρξιακής κρίσης αρχίζει, άρχισε ήδη, απ' τη Δευτέρα 8 Ιουνίου. Του Αγίου Πνεύματος για όλο τον κόσμο πλην ημών. Α, ημείς είμαστε εχθροί του πνεύματος. Ακόμη και του πλέον κοινόχρηστου. Εκάς οι Βέ­ βηλοι του ΕΚΑΣ...

ΚΟΣΤΑΣ ΧΡΥΣ0Γ0Ν0Σ, Η ΙΔΙΩΤΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Η σύντηξη δημόσιας και ιδιωτικής εξουσίας, η οικογενειοκρατία στα πολιτικά κόμματα, τα οικονομικά σκάνδαλα... μια μελέτη των παράδοξων στην ελληνική δημοκρατία.

Υ.Γ. 1. Εκτός του ανωτέρω βιβλίου του Κώστα Μαυρουδή, προτείνω στον κ. Σουφλιά να διαβάσει και τις Αόρα­ τες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο (εκδόσεις Καστανιώτη) στη νέα μετάφραση του Ανταίου Χρυσοστομίδη. Ιδι­ αίτερα μάλιστα εκείνο το κομμάτι που αναφέρεται σε πόλεις - αράχνες που κρέμονται στην άβυσσο ή στις άλλες τις υπόγειες που έχουν φτιαχτεί αποκλειστικά για ζωντανόνεκρους. Καλή ώρα. Μπορεί να πάρει ιδέες. Υ.Γ. 2. Αυτά προσώρας. Γιατί στο μέλλοντα κόμματα που θα κυριαρχούν είναι εκείνο των χριστιανών υπό τον Καρατζαφέρη ή τον Ζουράρι -που εν τω μεταξύ θα έχει καεί μοναχός- και των μουσουλμάνων, με αρχηγό κά­ ποιον αποτυχημένο της ανανεωτικής αριστερός. Επειδή προοδευτικότητα και Κοράνι πάνε μαζί. ■

Αθήνα: Κιάφας 5 - ΤΚ10678 · τηλ: 210 3811077 · Fax: 210 3811086 Θεσσαλονίκη: Καμβουνίων9 - ΤΚ 54621 · τηλ.: 2310256146 · Fax: 2310 256148 w w w .e p ik en tro .g r · e -m a il:books@ epikentro.gr

ΖΕΥΕΙΙΚ Η δική μου

Bloomsday Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

γαλατάς δεν χτυπάει πια ίο κου­ δούνι, ελάχιστα είναι άλλωστε τα γάλατα που κυκλοφορούν σε γυά­ λινη συσκευασία. Η νοσταλγία δεν είναι πια αυτό που ήταν. Ωστόσο, χτυπάει το κουδούνι ο ταχυδρόμος. Και φέρνει βι­ βλία. Φίλος που με ξέρει χρόνια φρόντισε να μου στείλει ταχυδρομικής, όπως πα­ λιά, ένα βιβλίο, κι αυτό ξετυλίγει τη μικρή ιστορία της οτήλης «Ζενερίκ» του Ιουλίου. Ανέκαθεν, οι φίλοι μου κι εγώ συνδέαμε τα βιβλία με ιστορίες, είχαμε ξεφύγει από τη μοναχική απόλαυση της ανάγνωσης, δημοσιοποιούσαμε τις αγάπες μας τις αναγνωστικές, τις συνδυάζαμε με τη συλ­ λογική μας καθημερινότητα (ευφρόσυνες αφροσύνες, πάθος για το βινύλιο και το σελιλόιντ, υποτροπιάζουσες τάσεις προς

Ο

Τζα ίη μ ς Τ ζό υς Οδυσσέας Κέδρος Ο. 816, € 33

2 2 ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

το ξενύχτι και την αλκοόλη). Ανοίγω το πακέτο, ένα σημείωμα, «Σήμερα, 16 Ιου­ νίου, είκοσι χρόνια μετά, θα την θυμάται κανείς αυτή την ημερομηνία», γραμμένο με πένα Parker 51 στην χαρτοπετσέτα του, «The James Joyee - irish pub & restaurant», κι ένας τόμος, Richard Ellmann, Τζαίημς Τζόυς, μετάφραση: Αθηνά Δημητριάδου, επιμέλεια: Άρης Μπερλής, εκδόσεις Scripta. Το σημείωμα υπογρά­ φουν οι Γιάννης Τ„ Άγγελος Β., Εμμα­ νουήλ Κ. Είχαμε συναχθεί σε μια κάμαρα, κάπου στην Κυψέλη, όντως είκοσι χρόνια μετά είναι σήμερα (Τρίτη, 16 Ιουνίου 2009), από κείνον τον αλησμόνητο φόρο τιμής σ' ένα μυθιστόρημα που άλλαξε -και εξακο­ λουθεί ν' αλλάζει- την ιστορία της τέχνης με τρόπους πολλούς (με χιούμορ βλά­ σφημο, αλλά και σεβαστικό, με μανία κα­ τεδάφισης, αλλά και αναδημιουργίας, με ανεξέλεγκτο παρορμητισμό, αλλά και με στρατηγική περίσκεψη, στα κουτουρού, αλλά και διαλεκτικά). Οδυσσέας του James Joyce. Ulysses, του Τζαίημς Τζόυς. Είχαμε βάλει στο πικάπ ένα παλιομοδίτικο Kenwood, να λυσσομανάει η ιρλανδική Ταξιαρχία του Οπλαρχηγού Shane McGo­ wan, οι Pogues, και, οπλισμένοι με το θάρρος που προσφέρει το νερό-πουκαίει, πήραμε να διαβάζουμε δυνατά, εκ περιτροπής, τις εννιακόσιες τριάντα τρεις σελίδες της έκδοσης Penguin, ώσπου να φτάσουμε αποκαμωμένοι, αλλά και τίγκα στην ενεργητικότητα, στην περιλάλητη τελευταία φράση, «all perfumes yes and his heart was going like mad and yes, I said yes, I will, Yes». Κι από κάτω, TriesteZurich-Paris, 1914-1921. Για ελάχιστα πράγματα στη ζωή μου επαίρομαι τόσο όσο για κείνο το πολύωρο

ξεθέωμα και ξεφάντωμα, για κείνη τη δική μας Bloomsday. Δεκατέσοερις μήνες μετά, ο Οδυσοέας κυκλοφόρησε και στα ελληνικά, από τις εκ­ δόσεις Κέδρος, σε μετάφραση του Σωκράτη Καψάσκη και επιμέλεια του Ηλία Παπαδημητρακόπουλου, 816 σελίδες, μεγάλο σχήμα, έξοχο μαύρο λιτό εξώφυλλο, κοσμημένο με το βλέμμα του Τζόυς στο πάνω μέρος. Πέσαμε, όλη η πα­ ρέα, με τα μούτρα στην απόλαυση της ελληνι­ κής έκδοσης, υπογραμμίζοντας θαυμάσια μετα­ φρασμένες φράσεις («φιλημένα χείλη, φιλώντας, φιλήθηκαν», «Ευχαριστημένοι όταν μας βλέπουν να φεύγουμε, τους δίνουμε τόσους μπελάδες με τον ερχομό μας»), αλλά και διορθώνοντας, όχι δί­ χως κάποια αυθάδεια, άλλες (κάπου ο Τζόυς μι­ λάει για πούρο και ο Καψάσκης το υποβιβάζει σε τσιγάρο, τον Χένρυ Φλάουερ εμείς τον βαφτί­ σαμε Ερρίκο Λουλούδη, το τέλος της σελίδας 91 το μεταφράσαμε ριζικά αλλιώς, κ.τ.λ.). Και σήμερα, μετά είκοσι έτη, ακριβώς 105 από την ημέρα της οδύσσειας του κυρίου Λεοπόλδου Μπλουμ στο Dear Dirty Dublin, να λαμβάνω από τον ταχυδρόμο αυτό το εξαίσιο δώρο, ένα αντίτυπο του Ellmann και τη χαρτοπετσέτα με τα λόγια του ίδιου του Τζόυς, λόγια γραμμένα το 1924, λόγια που μου έφεραν στο νου μία φράση που επί χρόνια πιστεύαμε ότι είναι του Guy Debord («Θα τον θυμάται κανείς αυτόν τον πλανήτη»), φράση που με την πεισματική επα­ νάληψή της στους στρατολόγους απαλλάχτηκε από την υποχρέωση της στράτευσης ο θρυλικός του φίλος, ο Ιβάν Στσεγκλόφ - για να ανακαλύψουμε κάποτε ότι ανήκε στον Villiers de I'lsleAdam (μάλιστα ήταν τα τελευταία του λόγια). Αξίζει να πω, όχι και τόσο παρεμπιπτόντως, ότι ο Debord προτιμούσε τον Τζόυς από τον Μαρσέλ Προυστ και ότι τον παραθέτει σε ένα από τα πρώτα του έργα, τη ρηξικέλευθη ταινία «Ουρλια­ χτά» για χάρη του Σαντ (1952), καθώς και στο ανέκδοτο έως προσφάτως εικαστικό του έργο «Giographie littiraire». Ναι, θαυμάσιο δώρο, υπενθύμιση μιας θαυμάσιας περιπέτειας δωματίου, φίλοι μου αγαπημένοι, και δεν έχω παρά να σας ευχαριστήσω, από εδώ, από το «Ζενερίκ» και το Διαβάζω, με τις λέξεις του ίδιου του Τζόυς: «Muchibus thankibus». ■

16 Α Π Ρ ΙΛ ΙΟ Υ 1 8 7 4 , Π π » κρύα νύ χια «την ι«τ·ρία τ ιυ κ ··μ ·υ . Γεννιέται στο Εδιμβούργο ο Λιτλ Τζακ μα π καρδιά του παγώνει. Για να τον κρατήσει στη ζωή, η Δρ. Μαντλέν (μια μαία σαμάνα) την αντικαθιστά με το || η χ ο ν ι.ιι· a n t ■ λ ·Ι-Κ ·ΰκ·. Μεγαλώνοντας, όμως, η εντολή της Μαντλέν είναι σαφής και σκληρή: απαγορεύονται τα έντονα συναισθήματα -ιδίως ο έρωτας. Αλλιώς 8α πεθάνει. Αλλά εκείνος 8α την παρακούσει...

Ένα ονειρικό αφήγημα με εικόνες ποιητικές, μεγάλες αλήθειες και πηγαίο χιούμορ.

Στο βιβλίο βασίζεται και το ομότιτλο άλμπουμ (La Mecharique du caeur) του γαλλικού ροκ συγκροτήματος Dionysos, του οποίου ο συγγραφέας είναι ο βασικός τραγουδιστής. Δείτε το video dip του τραγουδιού "Tais Toi Mon Coeur" στο: w w w .y o u tu b e .c o m /w a tc h ? v = B q lT fE R u F c O .

ΗΛί D A T

Βακτριανής 43, 157 72 Ζωγράφου τηλ. & fax: 210 7770249 C_7|S| e-mail: elevatonpublications@yahoo.gr

Το βιβλίο του Άλλου Ό,τι ενδιαφέρει ιον αναγνώστη του σήμερα στη ήογοτεχνία που θα διαβάζουμε (και) αύριο.

www.toposbooks.gr

(|][ ποιος

θα τη σύρει; Κώστας Μποτόπουλος

κείνος είναι ένας διάσημος συγ­ γραφέας με μια διάσημη ιστορία. Άσημος, άφραγκος, αλλά πεινασμένος για δόξα και πιστός στη μούσα του, ταξίδεψε στο Παρίσι, έκανε το γκαρ­ σόνι γράφοντας, εγκαταστάθηκε στο Μπρούκλιν (όπου ζει ακόμη), σε είκοσι τετραγωνικά (σήμερα πρέπει να 'χουν γίνει τουλάχιστον διακόσια) και συνέχισε να γράφει, με τον τρόπο του, ώσπου ο τρόπος αυτός επιβλήθηκε, έσπασε τα σύνορα (τ' αγγλικά πάντα βοηθάνε), κέρ­ δισε τους αναγνώστες, γοήτευσε τους κριτικούς και τρέλανε στη ζήλια τούς ομότεχνους. Ο Πολ Όστερ είναι ό,τι κο­ ντινότερο (στο λιγότερο βίαιο) έχει να παρουσιάσει η σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία στον Χέμινγουεϊ: διαβάζεις μια φράση του και τον αναγνωρίζεις, δια­ βάζεις τα βιβλία του και νομίζεις ότι σου μιλάει. Δεν θα πάρει το Νόμπελ, αλλά κέρδισε ήδη κάτι που λίγοι συγγραφείς καταφέρνουν: η τέχνη του, η τόσο προ­

Ε

Paul A u ster M an in th e D a rk

26

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

σωπική, μοιράζεται και μοιράζει χαρά. Εκείνη είναι μια σαφώς νεότερη πανέ­ μορφη Νορβηγίδα, που γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Μινεσότα (πιο Μίντγουεστ δεη γίνεται), με πάθος, προφανώς, για ζωή και λογοτεχνία. Το όνομά της -σχε­ δόν αδύνατο να προφερθεί- δεν της άνοιξε καμία πόρτα, η ομορφιά είναι όμως άλλη ιστορία, κι όταν υπάρχει και φιλοδοξία και ταλέντο, το μείγμα σπανιό­ τατα πάει χαμένο. Αναπόφευκτα κατέλη­ ξε στη Νέα Υόρκη κι αναπόφευκτα συνά­ ντησε -κι έριξε νοκ άουτ- το διάσημο συγγραφέα. Η λογοτεχνική της παραγω­ γή έγινε σιγά σιγά το ίδιο επαγγελματική, όμως η Σίρι Χούστβεντ για τους περισσό­ τερους συνεχίζει να είναι απλώς «η γυναίκα του Πολ Όστερ». Κακώς. Γιατί όπως δείχνει η παράλληλη εξέλιξή τους, ενώ σε φήμη βρίσκεται ακόμη πολύ μακριά, στο γράψιμο αρχίζει αθόρυβα να τον ξεπερνάει. Τα τελευταία βιβλία και των δύο δημοσι­ εύτηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, το 2008. Ο Άνθρωπος στο σκοτάδι (Man in the Dark3 του S IR I Πολ Όστερ έχει όλα τα χαρα­ H U ST V ED T κτηριστικά της σφραγίδας Tkt'^xrtt*ru>3- A t του μείον την έμπνευση: t"ZmMuumj άνθρωποι με πονεμένες ιστορίες (εδώ θάνατοι συγγε­ νών και μόνιμες πατερίτσες), συμβολικά ονόματα (εδώ ο κύριος Τούβλος), εγκιβωτισμός ιστοριών (ο πρωταγωνι­ στής για να ξεφύγει από τις Ερινύες του φαντάζεται, και μας διηγείται, ένα δεύτερο Siri Hustvedt αμερικανικό εμφύλιο σε ένα Th e Sorrows απροσδιόριστο μέλλον), of an A m erican πρόσμειξη «αλήθειας» και

ρ ^ Ι

Ε

Κ

Δ

Ο

Σ

Ε

Ι

Σ

Β ΐΙ Κ Ο Ν Ι Δ Α Ρ Η «ψέματος» (οι Δίδυμοι Πύργοι δεν έχουν πέσει, ο Μπους είναι ακόμα Πρόεδρος ίων «Φεντεραλιστών», ο αφηγητής, και ο αναγνώστης, δεν ξέρει πάντα οε ποια ιστορία βρίσκεται), αναζήτηση της ανθρωπιάς και της τρυφερότη­ τας μέσα από το στεγνό και το παράξενο (οι διηγήσεις, οι παρεκκλίσεις και ο πόνος φέρ­ νουν τελικά κοντά έναν πατέρα με την κόρη του και τη δική της κόρη), Όλα αυτά μπορεί να ακούγονται ενδιαφέροντα -ή και τραβηγμένα, αλλά το ταλέντο του Όστερ είναι ακριβώς ότι καθιατά γοητευτικό το τραβηγμένο-, όμως αυτή τη φορά φοβάμαι ότι κάτι λείπει -η σπίθα; η έκπληξη; Η διασταύρωση των ιστο­ ριών είναι πολύ τεχνητή (η φανταστική εγκαταλείπεται εξάλλου ξαφνικά και χωρίς διέξο­ δο), αρκετά μονοπάτια δεν οδηγούν πουθενά (όπως κάποιες ιστορίες από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο), η αναζήτηση της συγκίνησης είναι υπερβολικά εμφανής, σε σημείο που να γίνε­ ται εκβιαστική. Το βιβλίο διαβάζεται ευχάριστα (πολλοί διάλογοι και επεισόδια συνεχίζουν να σε ρουφάνε), αλλά ξεχνιέται γρήγορα. Δείχνει μάλλον ένα συγγραφέα που έπρεπε να γρά­ ψει και ψάχνεται. Αντίθετα, στη Θλίψη ενός Αμερικανού (The Sorrows o f an American), παρά το ροθικό τίτλο, η Σίρι έχει βρει και κρατάει γερά τα δικά της μέσα. Πάλι -οήμα κατατεθέν του οίκου των Όστερ- ιστορίες διαπλέκονται - μεγάλες και μικρές, προσωπικές και ευρύτερες, στο παρόν και το παρελθόν. Αδέλφια σκάβουν οτο παρελθόν τους τη στιγμή που νιώθουν να χάνουν το μέλλον τους, οι Νορβηγοί (ασφα­ λώς όχι τυχαία) παππούδες αναλύονται με τα ψυχιατρικά εργαλεία των εγγονών τους, οι αγάπες και οι έρωτες φυτρώνουν αλλά δυσκολεύονται να ανθίσουν, η Αμερική, χώρα της ελευθερίας και της καταπίεσης, είναι φόντο και μαζί πρωταγωνιστής. Εδώ όμως τα νήματα είναι πιο λεπτά και κομψά, η φωνή πιο πειστική, το απρόβλεπτο καραδοκεί κι η συγκί­ νηση έρχεται τελικά στο ραντεβού. Στο φωτεινό σπίτι στο Μπρούκλιν οι ιεραρχίες ανατρέπονται κι ελάχιστη σημασία έχει που ο κόσμος ίσως δεν το μάθει ποτέ. ■

H a r k a i t z

C a n o

Στην κ όψ η του χ ο ρ τα ρ ιο ύ

Ο Χίτλερ δεν πέθανε ιο 1945. Κατέχει όλη mv Ευρώ­ πη και κατευθύνεται, αμείλικτα, προς την καιάκιηση της Νέας Υόρκης, έχοντας αιχμάλωτο τον άνθρωπο που ιον έχει αψηφήσει εξοργιστικό: τον Τσάρλι Τσόηλιν. Μια αλληγορία για την αλαζονεία της εξουσίας και την ελευθερία του λόγου στη σημερινή εηοχή...

H έκρηξη του Α Παγκοσμίου πολέμου βρίσκει Γερμα­ νούς και Βρετανούς εργάτες στις αντίπερα όχθες μιας λίμνης στην Αφρική. Όλοι τους θα κληθούν να αντιμε­ τωπίσουν το πεπρωμένο τους και θα αντισταθούν στην παράνοια του πολέμου, σ’ έναν κόσμο που καταρρέει στη δίνη των ιστορικών εξελίξεων...

www.konidaris.gr Τοσίτσα ιΑ' Αθήνα · ιηλ: 2ΐο 8846570-2-4 · info@konidaris.gr

VIIII Όταν οι συγγραφείς ενηλίκων γράφουν

για παιδιά, γράφουν σ ι' αλήθεια για παιδιά; Μα ρίζα Ντεκάστρο

έτρος Τατσόπουλος, πρώτο βιβλίο για παιδιά: μία άψογη στην απλό­ τητά της έκδοση που την ζηλεύ­ ουν πολλοί! Η Ναταλία Καπατοούλια εικονογράφησε καταπληκτικά κι έφτιαξε έναν ήρωα χαριτωμένο, με έντονη προ­ σωπικότητα, αποδίδοντας το πνεύμα του δημιουργού του! Ωστόσο, για να γράψεις παιδικό βιβλίο δεν αρκεί να είσαι πολύ καλός συγγραφέας βιβλίων για ενηλί­ κους. Πρέπει να γνωρίζεις τους κώδικες των παιδιών, να τους χρησιμοποιείς χωρίς να παλιμπαιδίζεις, να δουλεύεις πάνω στη φόρμα που ταιριάζει σε κάθε ηλικία, να την κρατάς ή να την ανατρέ­ πεις, να σχολιάζεις τα στερεότυπα, να διαβρώνεις τις τρέχουσες ιδέες, πάντα όμως με ευθύτητα, σαφήνεια και με τους όρους που καταλαβαίνει η ηλικιακή

Π

Πέτρος Τατσόπουλος 0 Σίσυφος στο μπαλκόνι Εικονογράφηοπ: ΝαταΠία Καπατοούλια Μεταίχμιο, 2009, ο. 127, € 10

2 8 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ομάδα «παιδιά» και οι υποομάδες της. Και για να μην γίνει παρανόηση, εννοούμε ότι κάθε βιβλίο που γράφει ένας συγγρα­ φέας βρίσκει φυσιολογικά το κοινό του (έφηβοι, μικρά παιδιά, μεγάλα παιδιά, ενήλικοι...) ανάλογα με το περιεχόμενο και τη μορφή (γραμματοσειρά, σχήμα, κ.λπ.) που παίρνει τελικά. Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι μας οδηγεί στα παιδιά, αλλά με πολλές ενστάσεις. Η Κυβέλη, 5-6 ετών, μαζεύει από την παιδική χαρά ένα γατί που το λέει Σίσυ­ φο, μια και τα βάσανά του πράγματι δεν τελειώνουν, όπως και αυτά του μυθικού συνονόματού του. Όσον καιρό κατοικεί ο Σίσυφος στο σπίτι της Κυβέλης παρατη­ ρεί και κρίνει τα ανθρώπινα ως alter ego του συγγραφέα. Καθόλου πρωτότυπος αυτός ο μονόλογος του γάτου που αφορά στο σχολιασμό στοιχειωδών κοινωνικών συμπεριφορών και κατα­ στάσεων, δοσμένων μ' ένα χιούμορ «σαν παιδικό» και μια ειρωνεία που μιλάει μόνο στους ενήλικες. Ειρω­ νεία για τον αμερικανόπληκτο σκύλο Γκρέγκορι, αοτειάκια για τα δαιμονικά ζωντανά, τα κουνούπια και τα μηχα­ νάκια, δήθεν δεικτικά σχόλια για το διαζύγιο των γονιών, όπου ο πατέ­ ρας αποφασίζει «να θυσιάσει τη χαριτωμενιά της (Κυβέλης) για να μείνει με τον εαυτό του», η μητέρα να σκίζει κλαίγοντας τις πατρικές φωτογραφίες, ο πατέρας «να μην μένει πια με τον εαυτό του, αλλά με κάποια άλλη κυρία», αναμεμιγμένες με αποφθέγματα του στυλ: «Σήμερα κοροϊδεύουμε την κρίση που εκφέραμε χτες και αύριο θα σιχτιρίζουμε την κρίση που εκφέρουμε σήμερα»

^ δ ό < *ε ι$ Α ε ρ ό σ τ ο ^ Με σεβασμό στο παιδί και με ένα λεξιλόγιο μάγκικο και λόγιο μαζί - που ναι! τα παιδιά το ακούν καθημερινά, αλλά που δεν προσθέτει τίποτα ατη γλωσσομάθειά τους στα 7 και στα 8 (γκαντεμιάσω, σαπιοκοιλιά, ντερλικωμένα, σενιαριομένοι, ξεσκολισμένος, μπουζούριαζαν, τουτέστιν, εικάσω, ανομήματα). Κι ανάμεσα, παιδαγωγικές νύξεις, όπως η αντικατά­ σταση του χαμένου γονιού από το κατοικίδιο ή περί ζωοφιλίας, η οποία αναιρείται ταχύτατα όταν η μικρή παρατά το γάτο λόγω αγάπης για τον αλλεργικό συμμαθητή. Τελικά, τι ήρωας είναι ο Σίσυφος; Σοφός, ταλαί­ πωρος, θετικός, αρνητικός, και πώς μπορεί να «κουβεντιάσει» μαζί του ένα παιδί και σε ποια ηλι­ κία, όταν διαβάζει σκέψεις του γάτου σαν κι αυτή: «.... Κανένα ζώο -όσο ζώο και να 'ναι- δεν απο­ θεώνει έναν τραυλό κατηχητή ή έναν ανασφαλή στρατηλάτη και απ' όλες τις επιδημίες που πλήτ­ τουν τον όχλο γρηγορότερα διαδίδεται η αμφιβο­ λία...» Στην ουσία, Ο Σίσυφος στο μπαλκόνι είναι βιβλίο μικρομέγαλο: η μορφή παιδική, η γραφή και το περιεχόμενο, κατά την άποψή μας, για ενήλικες. Φαίνεται ότι και ο ίδιος ο Πέτρος Τατσόπουλος καταλαβαίνει ότι το βιβλίο του γλιοτρά πότε αποδώ και πότε αποκεί. Θέλοντας, λοιπόν, να απαλύνει αυτά που κι εμείς θεωρούμε προβλη­ ματικά, έχει διατυπώσει πολλές φορές την άποψη ότι «αν τα παιδιά δεν καταλαβαίνουν, ας ρωτή­ σουν», όπως ενδεχομένως θα έκαναν αν διάβα­ ζαν κλασικά έργα. Όμως, ας μην ξεχνάμε ότι η πλειοψηφία όσων κλασικών μας έχουν παραδοθεί ως παιδικά αναγνώσματα από τον 19ο αιώνα προ­ ορίζονταν για ενήλικες και τα παιδιά τα διαβά­ ζουν, εδώ και δεκαετίες, διασκευασμένα (κατα­ ξιωμένοι συγγραφείς, όπως οι Β. Ρώτας και Ν. Καζαντζάκης διασκεύαζαν κλασικούς, Βερν, Ντίκενς, Τουέιν, και παρέδιδαν στην πραγματικότητα ένα νέο κείμενο, συνήθως μία καλή περίληψη του πρωτοτύπου). Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα παιδιά θα διαβά­ σουν το βιβλίο και δεν θα πάθουν τίποτα, εφόσον ο συγγραφέας δεν αναφέρεται σε θέματα που τα προσβάλλουν ή τα ταράζουν. Αναρωτιόμαστε, όμως, τι θα αποκομίσουν... ■

Το Σούπερ-Ντούπερ Γουρουνάκι έρχεται! Ο Τροφαντούλης φορά γρήγορα τη στολή του και σε χρόνο μηδέν τρέχει για βοήθεια! Ένα γουρουνάκι με μαγικές δυνάμεις, σε απολαυστικές περιπέτειες.

Μιααγαπημένη παρέα Το βατραχάκι, το ελεφσντάκι και ο πσντικούλης είναι τρεις αχώριστοι φίλοι, που δεν σταματούν όλη μέρα να κάνουν σκανταλιές. Τα πειράγματα και τα αστεία ανε­ βάζουν την καλοκαιρινή διάθεση και τους κάνουν ακτύ­ πητη ομάδα!

www.aeroStatobooKS-$r Τοσίτσα ιΑ' · ιο6 82 Αθήνα · info@konidaris.gr χηλ.: 2ΐο 8846570-2-4 · fax: 210 8846571

Ντάνιελ Κέλμαν «Ζούμε Πες και βιώνουμε την τελευταία, καθοριστική φάση της ανθρώπινης ανάπτυξης. Συνέντευξη στον Σωκράτη Καμπουρόπουλο

MOTIlOl

0

34χρονος Ντάνιελ Κέλμαν θεω ρ είται ο πιο ταλαντούχος συγγρα­ φ έας της γενιάς του στη Γερμανία. Με τέσ σ ερα μυ θισ τορήμ ατα στο ενερ γητικό το υ, 1 .5 0 0 .0 0 0 αντίτυπα για τη Μέτρηση του κό­

σμου μόνο στη γερμανική αγορά και τα βραβεία Χάινριχ Φον Κλάιστ και Τόμας

Μαν, η φήμη του δεν φαίνεται να επηρεάζει τον τρόπο σκέψης του. Δέχτηκε να μας μιλήσει στο πλαίσιο της 6ης Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου Θεσσαλονί­ κης.

Τι είν α ι α υ τό που σας τρ ά β η ξε σ τις προσωπικότη­ τ ε ς το υ Χ ούμπ ολτ και το υ Γκάους (σ.σ.: οι δ ύο επι­ σ τή μ ο ν ες που π ρω ταγω νισ τούν στη Μέτρηση του κόσμου )

Τα κείμενα του Γκάους είναι κυρίως μαθηματικά, δεν μπορώ να πω ότι τα διάβασα. Αυτό που με τράβηξε περισσότερο ήταν τα ίδια τα πρόσωπα. Το 2002 έμενα στο Μεξικό με μία υποτροφία της αυστριακής κυβέρνησης και, επειδή με ενδιέφερε η χώρα, άρ­ χισα να διαβάζω Χούμπολτ, καθώς είχε γράψει πολλά για το Μεξικό. Πολύ γρήγορα άρχισε να με ενδιαφέρει πολύ ως προσωπικότητα, επειδή έβρι­ σκα πολλές από τις περιγραφές του αστείες, χωρίς να το κάνει επίτηδες. Περιείχαν τόσες παρεξηγήσεις, τόση γερμανική στριφνότητα μέσα τους... Επομέ­ νως, αυτή ήταν μία δυνατότητα για ένα χιουμορι­ στικό μυθιστόρημα. Αλλά κάτι μου έλειπε. Τότε ανα­ κάλυψα ότι ο Γκάους ήταν φιλοξενούμενός του το 1828, στο δεύτερο Γερμανικό Συνέδριο των Επιστη­ μών. Κι έτσι συνέλαβα τη δομή του μυθιστορήμα­ τος: με εντυπώσιασαν οι ομοιότητες, αλλά και η έντονη αντίθεση ανάμεσα σ' αυτούς τους δύο. 0 ένας δεν ταξιδεύει πουθενά και είναι το πιο ελεύ­ θερο πνεύμα της εποχής του και ο άλλος ταξιδεύει παντού και παραμένει συνεχώς τόσο «Γερμανός». Και

ανακάλυψα πολλές λεπτομέρειες, όπως, λ.χ., το γε­ γονός ότι ο Γκάους μάθαινε ρωσικά την ίδια στιγμή που ο Χούμπολτ ταξίδευε στη Ρωσία. Σκέφτηκα ότι αυτό ήταν το δώρο της Ιστορίας σε μένα, να γράψω γι' αυτό. Υπάρχει μία ο ρ ισ μ ένη αίσ θησ η ε ιρ ω ν εία ς σ το β ι­ β λ ίο σ ας. Θα λ έ γ α τ ε ό τι έ γ κ ε ιτ α ι σ το ό ,τι το δ ια ­ β ά ζ ο υ μ ε μ ε σ ύγχρ ονη μ ατιά;

Ακριβώς αυτό ήταν όλο το θέμα. Ήθελα να γράψω ένα ιστορικό μυθιστόρημα για ανθρώπους σαν κι εμένα, που δεν τους ενδιαφέρει το είδος. Δεν ήθελα να πέσω στην παγίδα της λογοτεχνίας «είδους». Έτσι, έγραψα ένα σύγχρονο μυθιστόρημα που δια­ δραματίζεται στο παρελθόν. Η ειρωνεία δεν βρίσκε­ ται τόσο σε συγκεκριμένες σκηνές ή περιγραφές των προσώπων, βρίσκεται κυρίως στον τόνο. Είναι αυτό που θα ονόμαζα «διακωμώδηση του ιστορικού». Υιο­ θέτησα τον τόνο μιας ιστορικής μονογραφίας - γι' αυτό, λ.χ., σε όλο το έργο δεν χρησιμοποιώ αληθι­ νούς διαλόγους, χρησιμοποιώ τρίτο πρόσωπο και πλάγιο λόγο, όπως ακριβώς θα έκανε ένας ιστορι­ κός, που δίνει πάντα τις ιδέες του για το τι μπορεί να λέχτηκε. Έτσι ο τόνος είναι πολύ «σοβαρός» και αποστασιοποιημένος, ενώ στην ίδια την ιστορία ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 31

[

Δ I A BA Ζ Ο ] Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η

το μυθιστόρημα. Σαν μια αφήγηση χωρίς ένα μόνο, αλλά με πολλά υποκείμενα. Μου αρέ­ σουν πολύ τα σίκουελ στο σινεμά (γέλια) και αναρωτιόμουν γιατί δεν το κάνει κανείς αυτό στο μυθιστόρημα. Επίσης, ήθελα να γράψω για την τεχνολογία και το τι κάνει στη ζωή μας, για το πώς οι επικοινωνίες αλλάζουν την εξέλιξη μιας ιστορίας. Έτσι άρχισα να σκέφτομαι τις επιμέρους ιστορίες. Αλλά πρώτα συνέλαβα τη δομή.

Ο Ντάνιελ Κέλμαν με τον Ανταίο Χρυσοστομίδη των εκδόσεων Καστανιώτη και τον μεταφραστή του στα ελληνικά, Κωστή Κοσμά

υπάρχει παραλογισμός, σουρεαλισμός και μαγικός ρεαλισμός, που κανείς ιστορικός δεν θα περιλάμ­ βανε στην αφήγησή του. Η ειρωνεία νομίζω ότι πη­ γάζει ακριβώς από την αντίθεση ανάμεσα στον τόνο της αφήγησης και στο περιεχόμενό της. Σ’ έν α σ ημείο γ ρ ά φ ε τ ε ό τι «είμ α σ τε κ α τα δ ικ α σ μ έ­ νο ι γ ια τ ί η ευ φ υ ΐα μας είν α ι μ εν α ν επ τυ γμ έν η α λ λ ά η τεχ ν ο λ ο γ ία μάς α δ ικ εί» ...

Ναι, βέβαια. Αυτό είναι ένα θέμα που ανέπτυξα με τον Γκάους. Γιατί, μερικές φορές, στα μυθιστορήματα που υπάρχει κάποιο ταξίδι στο χρόνο οι άνθρωποι που έρ­ χονται από το παρελθόν δεν μπορούν να πιστέψουν αυτό που έχει συμβεί, δηλαδή, τα θαύματα της τε ­ χνολογίας. Και σκεφτόμουν ότι αυτό δεν είναι δίκαιο. Για παράδειγμα, ο Γκάους είχε μία αρκετά σαφή εικόνα για το πού βαδίζει η τεχνολογία και τι θα έχει επιτευ­ χθεί σε 100 χρόνια, τι είδους μηχανές θα υπάρχουν (όχι ακριβώς, αλλά σχεδόν...). Και νιώθεις ότι είναι άδικο να ξέρουμε τόσα πράγματα σήμερα: ο Γκάους ήταν ιδιοφυία, αλλά εγώ σήμερα γνωρίζω για τη θεω­ ρία της σχετικότητας και τη θεωρία των κβάντων, για τα οποία δεν γνώριζε τίποτα. Προσπάθησα να τα βάλω αυτά σ' ένα μυθιστόρημα. Πώς σ υ λ λ ά β α τε τ η ν ιδ έα τη ς Φήμης-,

Η πρώτη ιδέα ήταν στην πραγματικότητα η δομή. Ήθελα να γράψω ένα μυθιστόρημα σε μικρές ιστο­ ρίες, που να μην τις συνδέει απλώς, αλλά να τις φέρνει όλο και πιο κοντά κι έτσι να διαμορφώνεται 3 2 ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Υπάρχει μ εγ ά λ ο ς β α θ μ ό ς σ ύγχυσ ης σ το β ι­ βλ ίο σ ας που σ υ ν δ έε τα ι με τ η ν τεχ ν ο λ ο γ ία . Π ισ τ εύ ετε ό τι ζο ύ μ ε μία τεχ ν ο λ ο γ ικ ή Βαβέλ;

Ναι, ειδικά με τα κινητά τηλέφωνα και το email. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι δέχονται e-mail στο κινητό τους, το ίδιο κι εγώ. Πιστεύω ότι η τεχνολογία αλλάζει βαθύτερα τον εαυτό μας και τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τον τόπο και το χρόνο. Δεν είναι όλα άσχημα, μερικά πράγματα είναι πραγματικά μαγικά, η εκπλήρωση μιας επιθυμίας «χιλίων χρόνων», να μπορούμε να επικοινωνούμε διαρκώς χωρίς καθυστέρηση, ακόμη και από μια άλλη ήπειρο. Ωστόσο, αυτό αλλάζει τον τρόπο που ζούμε. Όσον αφορά στη λογοτεχνία, πολλές ιστορίες βασίζονταν στο γεγονός ότι ο ήρωας δεν μπορούσε να πάρει εγκαίρως μια πληρο­ φορία, γιατί ήταν κάπου αλλού. Σήμερα, μπορεί να υπάρξει μία καθυστέρηση 1-2 ωρών, αλλά τελικά η πληροφορία θα μεταδοθεί. Δεν σκόπευα να είμαι επικριτικός γι' αυτό, ήθελα απλώς να το αφηγηθώ ως βίωμα, και τώρα οι φίλοι μου μου λένε «είναι ένας εφιάλτης!» Ο τίτλ ο ς σ υ ν δ έε τα ι μ ε τη φ ήμη που σ ας πρόσφ ερε το π ρ οηγο ύμενο βιβλ ίο σας;

Ναι, με ειρωνικό τρόπο. Σκέφτηκα ότι Φήμη είναι ένας καλός τίτλος, γιατί όσοι από τους ήρωες του βιβλίου την έχουν είτε τους καταπιέζει είτε δεν τους βοηθάει σε τίποτα (λ.χ. τη Μαρία Ρούμπινσταϊν στην κεντρική Ασία). Υπάρχει μια ειρωνική νύξη στην κα­ τάστασή μου, ως συγγραφέα μπεστ σέλερ. Ήθελα όμως ο τίτλος να σημαίνει κάτι και σε όσους δεν εί­ χαν ακούσει τίποτα για μένα. Το βιβλίο έχει να κάνει με προσδοκίες που διαψεύδονται, δεν έχει να κάνει -και ταυτόχρονα έχει- με τη φήμη.

[ δ ι α β α ζ ω Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Η .

Ν τ ά ν ιελ Κ έλ μ α ν Φήμη Κασιανιώιης, 2007 σ. 300, €15,68

Ν ιά ν ιε λ Κ έλ μ α ν Εφώ και ο Καμίνσκι Κασιανιώιης, 2008 0. 178, € 10,45

ποια είν α ι τα μ ε λ λ ο ν τικ ά σ ας σ χέδ ια;

Αυτό που κάνω είναι αυτό που μπορώ, δεν έχω επι­ λογή στην πραγματικότητα. Υπάρχουν πολλά είδη λογοτεχνίας που θα ήθελα να γράψω, αλλά δεν μπορώ, και αν το έκανα, θα είχαν πάλι τα ίδια χαρα­ κτηριστικά. Γράφω το είδος των βιβλίων που μ' αρέ­ σει να διαβάζω. Δεν έχω αρχίσει να γράφω το επό­ μενο μυθιστόρημα. Παίζω με την ιδέα ενός θεατρι­ κού έργου, αλλά μου φαίνεται κάπως δύσκολο (υπάρχει πιθανότητα να το εγκαταλείψω). Δεν μπορώ να επαναλαμβάνω τον εαυτό μου. Θα μπο­ ρούσα άνετα να γράψω άλλα δύο τρία μυθιστορή­ ματα στο ίδιο ακριβώς ύφος με τη Μέτρηση του κό­ σμου, αλλά θα ήταν υπερβολή - γι' αυτό άλλωστε δοκίμασα κάτι τελείως διαφορετικό. ποιοι είν α ι οι σ υ γ γ ρ α φ είς που θ α λ έ γ α τ ε ότι σας διαμόρ φ ω σ α ν;

Για μένα ο Τόμας Μαν είναι πολύ σημαντικός. Ο κό­ σμος πιστεύει ότι είναι βαρύς και οοβαρός συγγρα­ φέας, αλλά πιστεύω ότι έχει μία εξαιρετική αίσθηση του χιούμορ. Μου αρέσει πολύ να διαβάζω τα δοκί­ μια και τις πολεμικές του Καρλ Κράους, παρόλο που δεν έγραψε πεζογραφία. Αυτοί είναι οι δύο πιο ση­ μαντικοί συγγραφείς, και έπειτα οι κλασικοί: Γκαίτε, Χέλντερλιν... Δεν μπορείς να γράψεις στη γερμανική γλώσσα μένοντας ανεπηρέαστος από τους απόη­ χους της φωνής του Χέλντερλιν και του Γκαίτε. Δια­

Ν τ ά ν ιελ Κ έλ μ α ν Η μέτρηση του Κόσμου Κασιανιώιης, 2009 0. 162, € 12,54

κωμώδησα, κατά κάποιον τρόπο, τον Γκαίτε, ατη Μέ­ τρηση του κόσμου, αλλά το έκανα μέσα απ' το πρί­ σμα ενός μεγάλου θαυμασμού. Ποτέ δεν μπορείς να ξεφύγεις πραγματικά απ' την επίδρασή του. π α ρ α κ ο λ ο υ θ είτε τις ε ξ ε λ ίξ ε ις σ ε σχέση με τη μ ε ­ τα π ο λεμ ική ή τη ν τρ έχ ο υ σ α λ ο γ ο τε χ ν ία τη ς Γερ­ μ ανίας;

Η γερμανική λογοτεχνία μετά τον πόλεμο, ιδιαίτερα η Ομάδα 47, νομίζω ότι έχασε πολλά πράγματα. Απέ­ κλεισε τον εαυτό της από τα πιο ενδιαφέροντα πράγματα που συνέβαιναν στη διεθνή λογοτεχνία. Έτσι, λ.χ., ο Μπόρχες, που είναι πολύ σημαντικός για μένα, ποτέ δεν διαβάστηκε στη Γερμανία έως πολύ πρόσφατα. Ο Ναμπόκοφ, ο Μάρκες, οι λατινοαμερι­ κάνοι συγγραφείς ποτέ δεν επηρέασαν σημαντικά τους δικούς μας συγγραφείς, που αφοσιώθηκαν σ' αυτή την πολύ σοβαρή, κοινωνικά στρατευμένη λο­ γοτεχνία και δημιούργησαν μια κουλτούρα για τον εαυτό τους, για την οποία -με εξαίρεση τον Γκύντερ Γκρας- ο υπόλοιπος κόσμος δεν ενδιαφέρεται (ούτε και μένα με ενδιέφερε να τη διαβάζω ως αναγνώ­ στης). Σήμερα, νομίζω, η γερμανική λογοτεχνία ξα­ ναβρίσκει την επαφή της με ό,τι συμβαίνει στην πα­ γκόσμια λογοτεχνική οκηνή.

Σας ευχαρισ τώ . ■

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 3 3

ΒΙΒΛΙΑ ΠΟΥ ΞΕΧΩΡΙΖΟΥΝ

Κώστας Καρακάσης Ο ΒΙΟΛΟΝΙΣΤΑΣ

Πασχαλία Τραυλού ΕΣΤΩ ΜΙΑ ΦΟΡΑ

Μαρία Τςιρίτα ΜΑΤΙΑ ΜΟΥ

ΠΑΣΧΑΛΙΑΤΡΑΥΛΟΥ

Πόλυ Μηλιώρη ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ

Τηλέμαχος Κώτσιας ΣΤΗΝ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΟΧΘΗ

Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ Γ ια α ν α γ ν ώ σ τ ε ς μ ε α π α ι τ ή σ ε ι ς

Σαλμάν Ρούσντι Η ΓΗΤΕΥΤΡΑ ΤΗΣ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ

...Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΠΑΡΕΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ!

ΛΕΝΑ ΜΑΝΤΑ

Πέρσα Κουμούτση ΚΑΦΕ ΚΛΕΜΕΝΤΕ

Ελένη Κ. Τσαμαδού ΤΗΣ ΖΟΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

Ατίκ Ραχίμι Η ΠΕΤΡΑ ΤΗΣ ΥΠΟΜΟΝΗΣ

Στιγκ Λάρσον ΤΟ ΚΟΡΙΤΣΙ ΜΕ ΤΟ ΤΑΤΟΥΑΖ

Αλφόνσο ΣινιορΙνι ΜΑΡΙΑ ΚΑΛΛΑΣ ΤΟΣΟ ΠΕΡΗΦΑΝΗ, ΤΟΣΟ ΕΥΘΡΑΥΣΤΗ

ι τη γράφετε πάντα εοείς στο www.psichogios.gr. Όταν κλείνει ένα βιβλίο, άνοι­ άς συγγραφείς και τους αναγνώστες μας μέσα αηό τα blogs, το forum και τις ιι λάβετε μέρος σε κληρώσεις. Γραφτείτε δωρεάν στη Λέσχη Αναγνωστών μας sms στο 6955 805 192 γράφοντάς μας ΔΙΑΒ. ΟΝΟΜΑΤΕΠΏΝΥΜΟ, ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ, Τ.Κ., :ωαη στο . Εσείς Kt εμείς πάντα σ' εηοφήΐ

80011-646464

Δημήτρης Μ ητσοτάκης Όταν δεν έχεις τίποτα, δεν έχεις τίποτα να χάσεις Συνέντευξη στον Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη

imvuupi

Ο

Δημήτρης Μητσοτάκης, μουσικός και συγγραφέας μάς έχει συστηθεί με το πρώτο του πεζογράφημα Καυτή Σούπα που είχε κάνει αίσθηση. Στο δεύτερο μυθιστόρημά του Η Μονοκατοικία εμφανίζεται πιο ολοκληρω­

μένος αισθητικά και ιδεολογικά. Στη συνέντευξή του στο Διαβάζω αναλύει τις

απόψεις του, δίνοντας τόσο το προσωπικό του στίγμα, όσο και το φάσμα των πεδίων στα οποία κινείται και εμπνέεται.

Πίσω από τη ν ε κ πρώτης όψ εω ς «σ κληρότητα» τη ς γρ α φ ή ς, δ ια κ ρ ίν ετ α ι μία τρ υ φ ερ ή σ χέσ η προς το ν ήρωα, μία τρ υ φ ερ ή , γλ υ κ ιά αν τιμετώ π ισ η το υ «χα­ μ έν ο υ από χέρι». Για να δ α ν εισ τώ μία έκ φ ρ α σ η εν ό ς ο μ ό τεχ ν ο ι) σ ου, λοιπ όν, ο «χα μένος τα παίρ­ ν ε ι όλα;»

«When you got nothing you got nothing to lose» έλεγε πριν από χρόνια ο, επίσης, ομότεχνός μου Bob Dylan, δηλαδή, «όταν δεν έχεις τίποτα, δεν έχεις τί­ ποτα να χάσεις» και μάλλον ο ήρωάς μου είχε πιο παλιά ακούσματα από το τραγούδι που αναφέρεις. Εκτός κι αν το δούμε μεταφυσικά το ζήτημα, οπότε, πίστεψέ με, δεν υπάρχει πιο κυνική άποψη από τη δική μου στο συγκεκριμένο θέμα. Όσο προς την τρυ­ φερότητα, που ορθώς διακρίνεις, είναι κάτι που προ­ κύπτει από τη «συγγενική» σχέση μου με τον εν λόγω τύπο. Σχέση πρώτου βαθμού, εξ' αίματος...

δυνο του μοναχικού, αλλά του δυνητικά κοινωνικού. Η αλήθεια είναι πάντως πως πρόθεσή μου δεν είναι ένα καταγγελτικό σχόλιο ως προς το συγκεκριμένο μέσο αλλά ως προς πολύ ουσιαστικότερα προβλή­ ματα που υπάρχουν παντού και μας τυραννούν, όπως η ανεργία, ο ρατσισμός, η εκμετάλλευση, ο πολιτικός και κοινωνικός κυνισμός, ο ατομικισμός και η έλλειψη στοιχειώδους ευγένειας και επικοινωνίας. Σ υ λ λ ο γ ικ ό τη τ α ή μ ο ν α χ ικ ό ς δ ρόμο ς;

Δηλαδή; Τι; Τι είναι καλύτερο ή τι επιλένω; Η συλλογικότητα φέρνει αποτελέσματα, καμιά φορά... Η μοναχικότητα διευρύνει τη σκέψη. Η συλλογικότητα διεκδικεί. Η μοναχικότητα διεκδικείται. Η συλλογικότητα προτείνεται, η μοναχικότητα προτείνει. Επι­ λέγω το μοναχικό δρόμο. Ώρες ώρες νιώθω, λει­ τουργώ, και τελικά είμαι μονόχνοτος. Μάλλον με­ γαλώνω ή λες να μην ελπίζω πια;

Ε ίναι, τ ε λ ικ ά , η τη λ ο ψ ία η α ν α τέ λ λ ο υ σ α μ ορ φ ή το υ ν έ ο υ ο λ ο κλ η ρ ω τισ μ ο ύ και πώς μπ ορ εί ο μ ο ­ ν α χ ικό ς άνθρ ω π ο ς ν α τ η ν π ολεμήσ ει;

Ε υ τα ξία ή γ κ έτο ; Ν ο ικο κ υ ρ α ίο ι ή α ιρ ετ ικ ο ί; Κ έ­ ν τρ ο ή προάστια;

Ως γνωστόν το μόνο πράγμα που είναι ανίκητο είναι η βλακεία, και η τηλεόραση στις μέρες μας λειτουρ­ γεί ως καθεδρικός ναός της. Δεν θεωρώ παρόλ' αυτά τον τηλεοπτικό δέκτη ως το μεγαλύτερο κίν­

Ας τα πάρουμε λίγο κι ας τα ανακατέψουμε να δούμε τι θα βγει. ΣΧΕΔΙΟ 1: Ευταξία - νοικοκυραίοι - προάστια= η απόλυτη πλήξη, το ανέμπνευστο, το ξενέ­ ρωτο, το απρόσιτο, το «μη μου τους κύκλους τάΙ0ΥΛΙ0Σ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 3 7

[

Δ IA BA Ζ Ο ] Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ i Η

Τ ελ ικ ά η Ε λλ ά δ α είν α ι η χώρα το υ Κ α νένα και το υ Τίπ οτα;

Η Ελλάδα είναι η χώρα του ήλιου που καίει και σε κάνει να θες να κρυφτείς σε κάποια δροσερή κι από­ μερη γωνιά. Είναι η χώρα της κουτοπονηριάς, της ξε­ φτίλας και του γαμημένου «ένδοξου παρελθόντος» που μας έχει δέσμιους μιας τεράστιας απελπισίας. Η χώρα που τρώει τους νέους της, χωρίς να τους δί­ νει καμιά απολύτως ευκαιρία και διοικείται, διαρκώς και μονίμως, από διεφθαρμένα χούφταλα. Αν Η Μονοκατοικία ή τα ν μουσ ική σ ε ποιο κ α λ λ ι­ τεχ ν ικ ό ρ εύ μ α θ α τη ν κ α τέτα σ σ ες;

Δ ημήχ ρ ης Μ η τσ ο τά κη ς Η μονοκατοικία τόπος, 2009 0. 229, € 14,40

ρατε...» ΣΧΕΔΙΟ 2: Γκέτο - αιρετικοί - κέντρο= σκληρό, μα αληθινό, ζωντανό, πραγματικό. Τσαμπουκάς μπουνιά στα στομάχια και στις συνειδήσεις. Βόμβα στον καθωσπρέπει και στον εφησυχασμένο. Τελικά, έμπνευση για πολλούς και για πολλά. ΣΧΕΔΙΟ 3: Ευταξία - αιρετικοί - κέντρο: μη συμβατό σενάριο. ΣΧΕΔΙΟ 4: Ευταξία - αιρετικοί - προάστια: Μάλλον μοιάζει με στρατόπεδο συγκέντρωσης αντιφρονούντων. ΣΧΕΔΙΟ 5: Γκέτο - νοικοκυραίοι - κέ­ ντρο: ίδια η Βουλή των Ελλήνων. Η απ ώ λεια κ ά θ ε ελ π ίδ α ς είν α ι η τε λ ικ ή α π ελ ευ ­ θέρω ση;

Πιθανά και να είναι. Σ' ένα παλιότερο τραγούδι μου έλεγα «δεν θέλω να 'χω ελπίδα μια σάπια είναι σα­ νίδα / μια λέξη πεταμένη στου φόβου τη σπηλιά...» Για κάποιους η ελπίδα είναι η μόνη επαφή με τον κόομο και την κοινωνία γενικότερα. Εφόσον εκείνη πω­ λείται σε δόσεις, γνωστό σε όλους αυτό, ο ρόλος της είναι συγκεκριμένος, χαφιεδικός και εντέλει, αν όχι εντελώς καταστροφικός, σίγουρα συντελεί στη σύγχρονη δουλεία όλων ημών των φτωχομπινέδων.

38

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Σκληρό μεταλικό μεταρεμπέτικο! (χαχαχα!) Τι να πω; Δεν ξέρω. Μάλλον τα συγκεκριμένα μου κείμενα, όπως άλλωστε και στη Μονοκατοικία, είναι όσα ήθελα να πω χωρίς ποτέ να μελοποιήσω. Η μουσική, όσο σκληρή και να είναι, μαλακώνει τα πράγματα, έχει μέσα της ευγένεια, αρμονία, νόμους που λειαί­ νουν τις γωνίες ακόμα κι αν παίζεις thrash metal ή ακόμα και το τελευταίο, το πιο χυδαίο καψουροσκυλάδικο. Η Μονοκατοικία ε ίν α ι το θ έ α τρ ο εν ό ς α κ ή ρ υ κτο υ π ολ έμου. Στο τέ λ ο ς , όμω ς, δ ε ν υπάρχουν ν ικ η τ ές ή η ττ η μ έν ο ι, παρά μόνο ο «πάσχων θεάνθρω π ος» που γ ίν ε τ α ι βορά σ τις η δ ο νο β λεπ τικ ές δ ια θ έσ εις εν ό ς α δ η φ ά γ ο υ κ ο ινο ύ . Βλέπ εις το μ έ λ λ ο ν τόσ ο ζο φ ερ ό ; Δ εν υπάρχει ελπ ίδ α;

Κατ' αρχός συγχαρητήρια για την προσέγγισή σου στο κείμενο. Ναι, βλέπω το μέλλον τόσο ζοφερό και ακόμα περισσότερο. Καμιά φορά σκέφτομαι «και λίγα είπες». Η γη υποφέρει και μαζί της κι εμείς. Η Ευ­ ρώπη γερνάει χωρίς να γίνεται σοφότερη και μαζί της κι εμείς. Δίπλα σ' όλα αυτά έχεις έναν εξαθλιω­ μένο τρίτο κόσμο που σφύζει από νιάτα και ζωή, πει­ νάει και δεν χωράει στον τόπο του. Ελπίδα υπάρχει μόνο από κείνους που δεν έχουν τίποτα. Καμιά ιδιο­ κτησία. Ούτε ένα ευρώ δικό τους. Μόνο από εκεί­ νους υπάρχει ελπίδα, γιατί όσα περισσότερα έχεις τόσο λιγότερο αντιδράς. Μου 'ρθε κι ένας στίχος τώρα δα: «όταν έχεις, δεν συμετέχεις». Λες να το κάνω τραγούδι, συνονόματε; Σας ευχαρισ τώ . ■

Μεγάλα βιβλία ενάντια

d u te n te rg Β ΙΒ Λ Ι Ο Π Ω Λ Ε Ι Ο

Διδότου 37,10680 ΑΘΗΝΑ - 210 - 36.42.003 - info@dardanosnet.gr - www.dardanosnet.gr

ΧΩΡΙΣ προϋπηρεσία από τον Γιώργο Ξενάριο

Στυλιάνα Γκαλινίκη Όλα πάνε ρολόι (ή σχεδόν) Μελάνι. 2009 Ο. 305, €15,50

ΑΣ ΤΟ ΠΡΟΚΑΤΑΒΑΛΟΥΜΕ: με το Όλα πάνε ρολόι η Στυλιάνα Γκαλινίκη επιτυγχάνει μία εκκωφαντική πρώτη εμφάνιση στο μυθιστόρημα (και αν καταφέρει να συγκροτήσει το δικό της, σταθερό, προσωπι­ κό σύστημα αναφοράς, μπορεί κανείς να προσβλέπει σε μία ακόμη πιο ευοίωνη συνέχεια). Πρόκειται για μία αφήγηση που, παρενδυόμενη διαρκώς τον εαυτό της, κατορθώνει να πραγματώσει το σημα­ ντικότερο αίτημα του μυθιστορήματος: να παραγάγει νόημα μέσ' από μία συμβολική αφήγηση, χωρίς να ενδίδει στις ευκολίες μιας χονδροειδούς αλληγορίας και χωρίς να υποτιμά τη συγκίνηση. ΣΕΩΡΗ και Σιγαλιά, Ρόρη, Μηνάς, Αλγερία, Αριστάκος: ένας ολόκληρος στρατός από πρόσωπα και τόπους παρελαύνει μπροστά στα μάτια του αναγνώστη - κι όλα μ' ένα κοινό χαρακτηριστικό: είναι αυτό που είναι, αλλά και κάτι ακόμη, που δεν μαρτυρείται στο βιβλίο, αλλά αφήνεται να νοηθεί μέσ' από ένα μηχανισμό μετακύλισης των σημασιών, μονίμως παρόντα σε όλο το μήκος του βιβλίου. ΜΕ ΚΕΝΤΡΙΚΟ ΠΥΡΗΝΑ το γεγονός ενός διπλού θανάτου, του Μηνά και της Αλγερίας, και σε δύο χρό­ νους, δεκαετία του '60 και δεκαετία του '90, στους οποίους μπαινοβγαίνει αβίαστα, η συγγραφέας στή­ νει μία αφήγηση γύρω από τους κατοίκους της πόλεως Σεωρής. Αυτή η τελευταία, κεντρικής σημασίας για το μυθιστόρημα, αφήνει την αίσθηση ότι πρόκειται για πραγματική, υπαρκτή πόλη (προσωπικά είμαστε βέβαιοι γι' αυτό, καθώς και για το βορειοελλαδίτικο ορίζοντά της), ωστόσο η Σ. Γκ„ με τη μεταμορφωτική δύναμη που διαθέτει, τη διαθλά τόσο (όπως ακριβώς και τα πραγματικά περιστατικά), ώστε όλα σε αυτήν να ενδύονται την αχλύ του μύθου, του παραμυθιού, αν όχι της ιστορίας. Το Όλα πάνε ρολόι -ο τίτλος το αδικεί κάπως- είναι το μεγεθυσμένο βλέμμα ενός παιδιού, ολόκληρο το βιβλίο αντηχεί σαν παιδική ανάμνηση. ΤΟ ΥΛΙΚΟ με το οποίο συνθέτει την αφήγησή της είναι ένα κράμα από όνειρο, παιδικές αναμνήσεις και μία διαρκώς ολισθαίνουσα, απομακρυνόμενη πραγματικότητα. 0 πραγματικός γενέθλιος τόπος του μυθιστορήματος είναι η μυθική Σεωρή - και ήρωές του οι αραχνοΰφαντοι, μυθευμένοι, παραλοϊσμένοι, μαγικο-πραγματικοί κάτοικοίτης. Και μολονότι κάποιες επιρροές είναι ευδιάκριτες (Ζατέλη, λατινο­ αμερικανικό μυθιστόρημα), η Σ. Γκ., άλλοτε με μοντέρνους και άλλοτε με παραδοσιακούς τρόπους, κατορθώνει να τις συγκαλύπτει και να τις αναχωνεύει. ΣΕ ΜΙΑ ΕΠΟΧΗ που μερίδα της κριτικής ζητάει, ολοένα πιο πιεστικά, περισσότερη πραγματικότητα (κι αυτό σε μια εθνική λογοτεχνία που το 80% της παραγωγής της συνιστά πρωτοβάθμια καταγραφή του βιώματος), μία αφήγηση, όπως αυτή της συγγραφέως με το καμπανιστό όνομα, στίλβει με την πυκνό­ τητα, την οικονομία, την αίσθηση του γκροτέσκου και, κυρίως, με τη διαθλαστική της δύναμη και την πλαστικότητά της. ■

4 0

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

X s S te x

# w

s

si

a

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ TO ΚΑΛΟΚΑΙΡΙ

m s s Tqggy·

ΤΑΣΟΣ Μ. Α ρχολεκας (T. M. A.) · ΜΑΡΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ (M. A.) · Eaeanna της

Βλαστού (E. B.) · Γιώργος Βεης (Γ. B.) · Σ πυρος Κακουριω-

(Σ. ΚΑΚ.) · Λ εύτερης Καλοςπυρος (Λ. Κ.) · Κώστας Κανα Κ.) · Σ ιςςυ Καπλανη (Σ. Κ.) · ΔΗΜΗΤΡΑ Καραμολεγκου

βουρης (Κ.

(Δ. Κ.) · Γιάννης Ν. Μπαςκοζος (Γ. Ν. Μ.) · A lex Basko (a. b.), Γιάννης Ν εδας (Γ. Ν.) · Γιώργος Ξεναριος (Γ. Ξ.) · Ν ίκη Ο ρφα­ νού

(Ν. Ο.) · Γιάννης Παπαδατος (Γ. Σ. Π.) · Γιώργος Π ετρο-

ΠΟΥΛΟΣ (Γ. Π.) · ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ (Κ. Π.) · Ο λγα Σέλλα (Ο. Σ.) · Δ ημητρης Β. Τ ριανταφυλλιδης (Δ. Β. Τ.) · Λ ήδα Τ ςενε (Λ. Τ.) · Φ ίλιππος Φ ίλιππου (Φ. Φ.) · Α λέξανδρος Χ αρκιολακης (Α. X.)

m

Α ρ γ υ ρ ώ Μ α ν τό γλ ο υ Ό λ α σ το μ η δ έν Ελληνικά Γράμματα, 2009

ο Όλα στο μηδέν είναι μία ισ το­ ρία έρω τα και τύ χης. Μ έσα από τη σ χέσ η το υ Σταύ ρο υ με τη ν Α υγή βλέπ ουμε να ξετυ λ ίγ ετα ι τ ο αρχαίο ανθρώπινο πάθος: κυνήγι το υ χρ ήμ α ­ το ς και τη ς αγάπης. Μ ε δ ύ ο παράλ­ ληλες και ισ ότιμες δ ο μ ές , μία για τη ν εξω τερ ικ ή δράση και μία για τη ν κα­ τα βύθιση σ τον ψ υχικό κόσ μο τω ν ηρώων, η Μ αντόγλου μάς π ρ οτείνει μία α φήγησ η όπ ου η ε ξω τερ ικ ή πρ αγματικότητα ισ ορροπεί με τη ν εσ ω τερική αναδίφηση, σ’ ένα το π ίο όπου δεσ πόζουν τα καζίνα και τα φα­ ντάσ ματα το υ πα ρελθό ντος. Σ το κα­ λύ τερ ο , μέχρι σ τιγμής, βιβλίο τη ς, η Μ α ντό γλο υ α να π ρ α γμ α τεύετα ι τ ο θέμα το υ έρω τα και τη ς τύ χη ς από μία σκοπιά ιδ ιότυ π α γυνα ικεία , εμπ λουτισ μένη με το ν α νεσ τρα μ­ μένο εσ ω τερικό μονόλογο το υ άντρα πρωταγωνιστή της.

Τ

[Γ. Ξ.]

Κ ώ σ τα ς Α κ ρ ιβ ό ς Τ ε λ ε τ έ ς ενηλικίω σ ης Μεταίχμιο, 2009 σ. 194, € 12

Β ασ ίλης Γκ ου ρ ο γιά ν ν ης Κ ό κ κ ιν ο σ τη ν πράσ ινη γρ α μ μ ή Μεταίχμιο, 2009 σ. 447, € 17,00

ία συλλογή δ εκ α εφ τά διηγημά­ τω ν με κοινό το υ ς θέμα τη ν εφ ηβεία. Δ εκ α εφ τά λο γ ο τεχν ικ ές πα­ ραλλαγές πάνω σ τον τρ ό π ο με το ν οπ οίο ο έφ η βο ς περνά σ τη λεγά μενη ενηλικίωση. Είτε ευθέω ς είτε πλαγίως, είτε μέσα από τη ν κυρίως δράση είτε μέσα από αφηγήσ εις άλλων, ο Α κ ρ ι­ β ός παρουσιάζει ένα θέμα προσ φ ι­ λές στη λογο τεχνία , μία συλλογή από « διηγήματα μα θητείας». Μ ε ακραία λ ιτό τητα στα εκφ ρα σ τικά το υ μέσα και χω ρίς αφη γη μα το λο γικές περι­ π λοκές και χρ ο ν ικ ές διατα ρά ξεις, ο συγγραφέας κατορθώ νει να ανασυσ τήσει τη ν ιδιότυπη ατμόσφ αιρα τη ς εφ ηβεία ς, ά λλ ο τε πραγματικής, άλ­ λ ο τε φαντασιακής, με όπλα το υ τ ο μύθο, τη ν ιστορία και τη ν παρατή­ ρηση. Α ντλώ ντας από δ ια φ ορ ετικο ύς χρ όνου ς, τό π ο υς και επ οχές, ο Α κρ ι­ β ός μάς παρουσιάζει δ εκ α εφ τά πα­ ραλλαγές αυτού, που για π ολλούς εί­ ναι η κορυφ αία αυτο-αφ ήγησ η τη ς ζωής το υς.

τ ο Κόκκινο στην πράσινη γραμμή ο Βασίλης Γκουρογιάννης διαπ λέκει τα πραγματικά π ερι­ σ τα τικά τη ς το υ ρ κ ικ ή ς εισ β ο λ ής σ την Κ ύπ ρο -σ χ ε δ ό ν με το ν τρ ό π ο το υ ν τ ο κ ιμ α ν τ έ ρ - με μία περίπου π ρ οσ χη μα τική μυθοπλασία, τ ο κυρ ιό τε ρ ο π ερ ιεχ ό μ ε ν ο τη ς οπ οίας ε ί­ ναι η σ υνεύ ρεσ η μιας ομ ά δα ς πα­ λαιών σ υμπ ολεμισ τώ ν σ την Κ ύπ ρο. Μ έσα από τις σ ελ ίδ ες το υ βιβλίου ανα δύοντα ι με απόλυτη π εισ τικό­ τη τα -κ ά π ο τε κά π οτε και με τρα γική ω μ ό τ η τα - τα γεγ ο νό τα που σ ημ άδ ε­ ψαν τη ν π ρ όσ φ ατη κυπ ριακή, αλλά και ελληνική, ισ τορία. Τ ο μεγάλο π λεο ν έκτη μ α το υ μ υ θισ το ρή μα τος είναι ότι, ενώ π α ρ α κ ολ ου θο ύμ ε μ έ ­ σα από τις α το μ ικές ισ τορ ήσ εις τα π επραγμένα τω ν μαχώ ν και το υ π ο­ λ έμ ο υ , σ το τέ λ ο ς η επ ίγευσ η είναι ένα καθ αρ ώ ς υ π α ρ ξια κ ό σ υνα ί­ σθημα. Χ ω ρ ίς π ερίπ λοκο υς αφ η γη­ μα τικού ς μηχα νισ μούς και μ ε τη θ έρ μ η , σ χ εδ ό ν , το υ α υτό π τη , ο Γκουρογιάννης μας πα ρα δίδει ένα ά μ εσ ο και β α θ ύρ ριζο ανθρω πογνωσ τικ ό μυθιστόρημα . [Γ. Ξ.]

Μ

[Γ. Ξ.]

4-2 ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Σ

Γιάννης Π α λ α β ό ς Σ ω τή ρ η ς Μ π α μπ α τζιμ όπ ου λ ος

Ζ υ ρ ά νν α Ζ α τέλ η Τ ο πάθος χ ιλιά δ ες φ ο ρ έ ς Καστανιώτης, 2009 σ. 768, € 25

Σαν Ά νγκρε Τα δά κρυ α τ η ς Φ ο ν Μ π ρ άουν Τόπος, 2009, σ. 160, € 12

ισ τή σ το ρα ντεβ ο ύ τη ς κάθε εφ τά χρόνια με το υ ς απανταχού ζατελισ τές, η Ζυράννα Ζ α τέλ η το υ ς χά ρισ ε (κι όχι μό νον σ’ α υτο ύς) έναν τό μ ο 750 και π λέον σελίδων, γεμ ά ­ τω ν με τα θαυμαστά έργα τη ς, τ ο κα­ λ ύ τε ρ ο δώ ρο για τις διακοπ ές το υς. Ενώ σ το π ρ οη γού μενο βιβλίο τη ς Ο θάνατος ήρθε τελευταίος μας γνώ­ ρισε τ ο χώ ρ ο τω ν θαυμάτω ν κάπου στη βόρεια Ελλάδα και το υ ς πρωτα­ γω νισ τές τη ς, τώ ρα πα ρα κολουθεί τη ν ηρωίδα τη ς, τη Λ εύ κα , να μεγα­ λώνει και να διαμορφώ νει τη φ υσ ιο­ γνωμία με τη ν οποία όλοι θα τη ν ανα­ γνω ρίζουν από εδώ και μπρος: μία υπνοβάτις που γρά φει πεισιθανάτιες ισ τορ ίες και καταλήγει να γίνει ανα­ γνωρισμένη ψ υχοπομπ ός, αλλά και σ υγγραφέας. Σ ε α υτό τ ο β’ τό μ ο τη ς τριλογία ς με το ν τ ίτλ ο «Μ ε τ ο παρά­ ξε ν ο όνομα Ραμάνθις Ε ρέβους» η Λ εύ κα θα σ υνδεθεί με τη Ζ ήλη, μια σ χέσ η δυνατή που θα τη ν ανακόψ ει ο θάνατος τη ς δεύτερη ς, αλλά θα φ α­ νερ ω θεί και ο υποβόσκων ερω τισ μός με το ν παππού της, Ν τά φ κο . Σ το τ έ ­ λος, η Λ εύ κα θα αναζητήσει αλλού τη ν τύ χη τη ς κι οι α ναγνώστες θα π ε­ ριμένο υν τη σ υ ν έχ εια ...

Π

[Γ. Ν. Μ.]

ύο ισ τορ ίες σ ε σ τυλ pulp με ήρω ες καρτουνίστικους αλλά αρ­ κούντω ς λ ο γ ο τεχνικο ύς. Η πρώτη ισ τορία διαδρα μα τίζετα ι σ το «Σαν Ά ν γ κ ρ ε » , μία άθλια κωμόπολη τη ς α μερικανικής επαρχίας. Ένας ά εργος τριαντά ρης, γέννημ α-θ ρέμμ α τη ς π ε­ ριοχής, θα μπ λεχ τεί σ ε μια υπόθεση μ ε κυβ ερ ν ητικ ές συνω μοσ ίες, καταθλιπτικά α νδ ρο ειδ ή που διαβάζουν Καμί, πα λιο ρο κά δες μπ ακάληδες και ν ο μ π ελ ίσ τες π ο ιη τές. Η δ ε ύ τε ρ η ιστορία με τ ίτλ ο «Τα Δ άκρυα τη ς Φ ο ν Μ πράουν» έχ ει ήρωα το ν Τ ζο Λ υχνία, δ ε ύ τ ε ρ ο κ α λ ύ τερ ο ν τεν τέ κτιβ τω ν ανατολικώ ν φ τω χοσυνοικιών. Ο Λ υχνίας αναζητά τα δάκρυα μιας παλιάς δ ό ξα ς το υ κινηματογρά ­ φ ου τη ς Φ ο ν Μπράουν. Σ το μετα ξύ, π ερνά ει τ ο χ ρ ό ν ο το υ πίνοντας σαμπ ούκες σ το μπαρ «Η Μ πλε Π ετα ­ λούδα», συνομιλώντας με κάθε λογής α πελπισμένους, μετα λλα γμένο υς και τρ ελ ο ύ ς. Μ ε φ ρά σ εις μικρ ές, κ ο ­ φ το ύ ς διαλόγους σ ε σ τυλ κόμικ, π ολλές λ ο γ ο τεχ ν ικ ές και ρ ο κ αναφ ο­ ρές, εικό ν ες beat και οι δ ύ ο ισ τορ ίες σ ε τρα β ά νε από τ ο μανίκι να τις δια­ βάσεις. Σ το τ έ λ ο ς το υ βιβλίου δ η μ ο ­ σ ιεύονται κριτικές, σ υ ν εν τεύ ξεις κι άλλα σ τοιχεία. [Γ. Ν.]

Δ

Ν ίκ η Τ ρ ο υ λ ινο ύ Μ ’ ένα κ αφ άσ ι μπ ίρ ες Κέδρος, 2009 σ. 200, € 12

Ο

μο ν ό λ ο γο ς μιας γυναίκας από τη ν επ αρχία και η μετα π ο λι­ τε υ τικ ή επ οχή είναι τ ο έναυσ μα για ένα γ ο η τευ τικ ό α φήγημα. Η ηρωίδα, η Ε ριέττα , γρά φ ει ένα γρά μμα σ το γιο τη ς , αλλά σ υγχρόνω ς και σ το ν εα υ τό τη ς. Μ έσα από α υτό - κ ι άλλες π α ρ ε κ β ά σ εις - διηγείται τη ζωή τη ς και τη ν επ οχ ή τη ς. Γεμά τη νοσ τα λ­ γία για τα παιδικά και εφ η βικά χ ρ ό ­ νια τη ς που, παρά τις επ α ρχιώ τικες σ υμβάσ εις, ήταν γεμ ά τα αισθήματα και ελπ ίδ ες. Α π ό τη μετα π ο λίτευ σ η και μετά οι ήρ ω ές τη ς α κο λουθ ού ν τ ο δ ρ ό μ ο το υ ς : τη ς ρ ή ξη ς ή το υ σ υμβιβασ μού. Φ α ινομ ενικά η Ε ριέτ­ τα θα α κο λουθ ήσ ει τ ο δ ε ύ τε ρ ο , αλλά σ ταδιακά θα κατα νοή σ ει το ν εα υ τό τη ς μέσα από τα διαβάσματά τη ς. Έτσι θα αρχίσ ει μία α ντίσ τρ οφ η «μ α θη τεία » σ την ζωή. Ο ι δ ε ύ τε ρ ε ς σ κέψ εις α να καλούν τις πρώ τες, για να τε θ ο ύ ν υπό κρίσ η. Ο ι σ υγγενείς και φ ίλοι ζου ν τ ο δ ικό το υ ς Βα­ τερλά). Η ζωή τη ς Ε ριέττα ς θα απο­ κτήσ ει νόημα μέσα από το ν ανασ τοχα σ μ ό για τ ο π α ρελθό ν και για το ν αναγνώστη θα είναι μία ελ εγ εία για τα καλά διαβάσματα.

[Γ. Ν. Μ.]

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

43

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Χ ρ η σ τό ς Χ α ρ το μ α τσ ίδ η ς Μ ια ετα ίρ α θυμά τα ι Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 358,€ 16

Η λία ς Λ . Π α π α μ ό σ χο ς Λ ειψ ή α ρ ιθ μ η τικ ή Κέδρος, 2009 σ. 256, € 9

Π έρ σ α Κ ο υ μ ο ύ τσ η Κ α φ έ Κ λ εμ έν τε Ψυχογιός, 2009 σ. 336, € 16,60

ια ισ τορία που μας γυρνάει σ το π α ρελθόν, για να μιλήσει και πάλι για το υ ς α νθρώ πους, τη ν ε ξ ο υ ­ σία, τα πάθη και τις α ξίες που το υ ς δυ νασ τεύου ν. Α φ ε τη ρ ία είναι ο πα­ ρ ά ν ομ ος δ ε σ μ ό ς το υ Α λκιβ ιάδ η με τη βασίλισσα τη ς Σπάρτης, Τιμαία, από το ν οπ οίον π ροκύπτει ο Λ εω τυ χίδα ς. Ένα ερ ω τικ ό σ κά νδα λο, που π αίρνει α π ρ ό β λ επ τες διασ τά σ εις. Α π ό τη ν άλλη μεριά, υπ άρχει ο έρ ω ­ τα ς τη ς ετα ίρ α ς Δ άφ νης μ ε το ν Φ ηγέα , α ρχη γό τη ς μυ σ τικής οργάνω ­ σης τη ς Κ ρυ π τείας, και η σ κο τεινή πλευρά εν ό ς ανθρώ πινου δρ ά μ α τος. Μ π ρ οσ τά μας έ χ ο υ μ ε μια άλλη Σπάρτη, λ ιγ ό τε ρ ο ίσ ως ηρωική, αλλά π ερ ισ σ ό τερ ο μυ σ τηριακή, όπ ου δ ε ­ σ πόζει η Κ ρυπ τεία που κινεί σιω­ πηλά τα νήματα , σύμφωνα μ ε τις ο δ η γ ίες το υ μεγάλο υ α φ εντικο ύ , το υ Μ α ν τείου τω ν Δ ελφ ώ ν! Μια ισ τορία σ την οπ οία οι ήρ ω ες π ρ ο­ σπαθούν να δια φ υλ ά ξου ν τη ν αν­ θρωπιά το υ ς χά ρη σ τον έρ ω τα . Α ς π ο ύμ ε ότι πρόκειται για ένα π ο λιτικό θρ ίλ ερ επ οχής, μ ε σ ύγχρ ονη σωστή γλώσσα και π ερίσσ ιο π ρ οβ λη μα τι-

ικρά κειμ ενά κια, σαν φ λο ύ δ ες ζωής. Ο ι ήρ ω ες μερο κα μ α τιά ρ η δ ες τ ο υ β ου νού και τ ο υ λόγγου. Η λικιω μένο ι, π ο λ λ οί από α υ το ύ ς έζησ α ν τη ζωή λάθρα. Λ ίγ ο πριν τ ο τέ λ ο ς , μια αρπαχτή, ένα τε λ ε υ τα ίο γ λυκό, η ανάμνηση μιας γυναίκας που τ ο υ ς δό θ η κ ε, ένα απω θημένο που ξε σ το μ ή θ η κ ε , μια νεα νική αποκοτιά που ξε χ ά σ τη κ ε , ένα τε λ ε υ τα ίο π ο τό που θα α κο λουθ ήσ ο υν πολλά ά λλα, ένα τ α ξίδ ι που έγ ινε και απέτυ χ ε, μια φιλία ή ένα ς έρ ω τα ς που χάλασ ε. Α νθρω π οι ά τυχο ι, άλλοι α δρα νείς, δο υ λ ε υ τα ρ ά δ ε ς αλλά και μα γκίτες, σ τενόχ ω ρο ι και άλλοι εξω σ τρ ε φ ε ίς π α ρελαύνουν σ τις σ υγκι­ νητικές, ανθρώ πινες, π ο ν ετικές ισ το­ ρ ίες τ ο υ Π α πα μόσ χου. Ο σ υγγρα­ φ έα ς, αν και ρεαλιστής, θ η τεύ ει σ το λ ιτό λ όγο , έτσ ι που α πογειώνει τις ισ τορ ίες και α φήνει α ιχμ ές αληθινής απόλαυσης σ το ν αναγνώστη. Ίσω ς αν κάτι εκ φ ρ ά ζει τ ο σ υγγρα φέα, ε ί­ ναι τ ο μ ό το που π α ρα θ έτει από το ν π οιητή - σ τοχα σ τή Α ν τό ν ιο Π ό ρ τσ ια: «Κ ο ν τά μου δ ε ν β ρίσκοντα ι παρά οι α πόμακροι». [Γ. Ν. Μ.]

Σ

Μ

[Γ. Ν.]

4Λ

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Μ

υ νεχίζει η Π έρσ α Κ ου μο ύτσ η τ ο δ ικό τη ς τα ξίδ ι, και μαζί με α υτή ν και ο αναγνώστης, σ τη σ αγη­ νευ τικ ή εγγύ ς Α ν α το λή και σ υγκε­ κριμένα , αυτή τη φ ορά , σ την Α λ ε ­ ξά ν δρεια αλλά και σ το Παρίσι όπου περνά ει τα χρ όνια τη ς ν ιό τη ς τη ς η Ελισάβετ, η ηρωίδα το υ μ υ θισ το ρή­ μα το ς. Ο χ ρ ό ν ο ς κατά το ν οπ οίο διαδ ρα μα τίζετα ι η πλοκή το υ έρ γου είναι ο Μ εσ οπ όλ εμος, όπ ου η ηρω­ ίδα, διάσ ημη ηθοπ οιός και γ ο η τευ ­ τικ ή γυναίκα, έζ η σ ε και δ ιέπ ρεψ ε. Α ναπ ολώ ντα ς τη ζωή τη ς , λίγο πριν τ ο θά ν α τό τη ς , η Ε λισάβετ ξε φ υ λ λ ί­ ζει ν ο ερ ό εικό ν ες ο ικείες, αγαπημέ­ ν ες όσ ο και μα κρινές, ανασύρει πρόσωπα και γ εγ ο νό τα από το υ ς δα ίδ α λο υς τη ς μνήμης, αφ ο υγκρά ζετα ι λόγια και ξε χ α σ μ έν ο υ ς ψ ιθύ­ ρ ο υς. Τ ο ν έ ο βιβλίο τη ς Π έρσ ας Κ ου μο ύτσ η είναι ένα τα ξίδ ι ανα­ μνήσεω ν σ την γ ο η τευ τικ ή Α λ εξά ν ­ δ ρ εια και σ το νοσ τα λγικό Παρίσι, μία γ ο η τευ τικ ή το ιχο γρ α φ ία το υ Μ εσ οπ ολέμου . [Δ. Β. Τ.]

Δ Ι Α Β Α Ζ Ω

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε

Μ. Β. Χ α τζ ό π ο υ λ ο ς Εν μ έ ρ ε ι ελληνίζω ν Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009

υθ ισ τόρ ημ α μα θ ητεία ς αλλά και μυθισ τό ρη μα - έκ π λη ξη για τη ν α ισθητική και τη γλώσσα το υ . Γ ρ α μ μένο από ένα ν ισ τορ ικό, μ έλ ο ς τη ς Γαλλικής Α κα δη μία ς, θ υ μί­ ζει Κ οσ μά Π ο λ ίτη και Γιώ ργο Θ ε ο τ ο κ ά , αλλά μ ε τ ο δικό το υ ύφ ο ς. Ο ήρωας, ο Δ ημ ήτρ η ς, ενηλικιώ νετα ι μέσα σ ε μία τα ρ α γμ έν η επ οχή σ την Κ ύπ ρο. Είναι οι μ έ ρ ε ς που φ ο υ ­ ντώ νει ο αγώνας για τη ν α υτο διά θεσ η τω ν Κυπρίων, οργανώ νεται ο αγώνας τη ς Ε Ο Κ Α . Ο Δ η μ ή τρ η ς ανα γκά ζετα ι από τ ο ν πα τέρα το υ να μπει σ τις π α ρέες τω ν άγγλων αστών. Αγαπάει τη ν αγγλική και ιδια ίτερα τη μεσαιω νική ερ ω τική λογ ο τεχν ία , προσ π αθεί να ανα­ καλύψει το ν κόσ μο τω ν κοριτσιώ ν και, τα υτό χρ ο ν α , βλέπει γύρω το υ το υ ς Κύπριους σ υμ­ μα θ ητές το υ να μπαίνουν σ το ν αγώνα. Τ α λα ν τεύ ετα ι ανάμεσα σ ε δ ύ ο κόσ μο υς, τη ς λ ο ­ γ ο τεχν ία ς και το υ π ο λέμ ου , τω ν αγγλίδων φίλω ν τ ο υ και τω ν ελλήνω ν σ υμμα θητώ ν το υ , τω ν ανθρώπων που ν ομ ίζει ό τι μισεί, αλλά σ υνειδη τοπ οιεί ότι τ ο υ ς αγαπάει. Α ν ακαλύ ψ τε

Μ

..σ τ ο

[Γ. Ν. Μ.]

ε

κ

δ

ό

σ

ε

ι

ς

επίκεντρο w w ' w . a p i k a s i- is o , ε π ίκ ε ν τρ ο

τη ς

γ ν ώ σ η ς ...

Σταύρος Τσιάκαλος

Είναι ένας δράκος διαφορετικός απ’ όλους τους άλλους δράκους. Βλέπετε, είναι υποχόνδριος. Μια μέρα αποφασίζει ότι είναι πραγματικά βαριά άρρωστος. Και αφού στην κρίσιμη κατάσταση που βρίσκεται η υγεία του πρέπει να συμβουλευτεί γιατρό, ξεκινάει την αναζήτηση για εκείνον το γιατρό, ^ που θα συμφωνήσει με την διάγνωσή του. θα τον βρει όμως;

e-mail: books@epikentro.gr Ιθήνα: Κιάφας 5 · τηλ.: 210 3811077 · Fax: 210 3811086 Ιεσσαλονίκη: Καμβουνίων 9 · τηλ.: 2310 256146 · Fax 2310 256148

ΟΓ ΡΑΦI A

3

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ 0

Γ Ρ Α Φ I A

Εύη Λ α μ π ρ ο π ο ύ λο υ Ό λα τα μήλα (L u s t s to ry ) Κέδρος, 2009 σ. 216, € 13

Β αγγέλη ς Ρ α π τόπ ου λος Α π έρ α ν τα ά δ ειο σ πίτι Μετάφραση: Κέδρος, 2009 σ. 293,€ 15

Χ ρ ή σ το ς Χ ω μ ε ν ίδ η ς Λ όγια φ τερ ά Πατάκης, 2009 σ. 370, € 19

Τ έ τα έ χ ει μια σ χέσ η α νερω χική. Σ ε ένα β α ρ ετό π ά ρτιι θα γνω ρίσ ει τ ο ν «ά λλον». Ό μ ω ς έχ ει ήδ η ένα ν ά ντρ α και δ ισ τά ζ ει να τ ο ν α λλ ά ξει. Η Τ έ τα θα τα λ α ν τευ τεί, για τί, ως σ υνήθω ς, κ ά θ ε ά νδ ρ α ς έ χ ε ι π ρ ο τε ρ ή μ α τα και ελ α ττώ μ α τα . Σ το σ τά ρ ι π α ρ εμ β α ίν ει και η ε τ ο ι­ μό ρ ρ ο π η γιαγιά τη ς Τ έ τα ς , που τη ν κ α θ ο δ η γ εί ή τη ν α π ο τρ έπ ει, ανά­ λογα μ ε τις π ε ρ ισ τά σ εις. Π α ρ εμ π ι­ π τό ν τω ς , τη ν π ρ ο μ η θ εύ ει και με σ έξι εσ ώ ρ ου χα . Η Τ έ τα δ υ σ κ ο λ εύ ­ ετα ι, αλλά κι ο « ά λ λ ος» επ ίσ ης. Ο κα θ έν α ς μ ε τη ν ά μυνά το υ και τ ις α να σ φ ά λ ειές το υ π ο ρ ε ύ ε τα ι σ κ ο υ ­ ν το υ φ λ ώ ν τα ς σ ε τ ο ίχ ο υ ς . Π ο λ λ έ ς α ν α φ ο ρ έ ς σ ε τα ιν ίες , ρ ο κ τρ α γ ο ύ ­ δια κι α τά κ ες από α υ τέ ς που σ υν η­ θ ίζ ο ν τα ι σ τα ερ ω τικ ά φ λ ε ρ τ . Γλώσσα α νά λαφ ρη , δ ο υ λ ε μ έ ν η , ν ε ­ ανική. Ένα ευ α ίσ θ η το σ τό ρ ι, μία π ο λ ύ π ρ οσ ω π ική ηρ ω ίδ α , έν α κ α υ τό , αλλά και γ ν ω σ τό, θ έ μ α γ ίν ε ­ τα ι α φ ο ρ μ ή για ένα ε υ χ ά ρ ισ το pop μυ θ ισ τό ρ η μ α . [Γ. Ν. Μττ.]

ά ντα μ ε τα μά τια και τα α υτιά α νο ιχτά σ τις α λλ α γ ές και τις δ ια ρ κ ε ίς ε ξ ε λ ίξ ε ις τη ς π ρ α γ μ α τικό ­ τ η τα ς , ο Β αγγέλη ς Ρ απ τόπ ου λος κ α τα γ ρ ά φ ει και σ το ν έ ο β ιβ λίο το υ τ ις ό ψ ε ις τ η ς π ό λης, τ ις ό ψ ε ις τω ν α νθ ρώ π ω ν και τ ω ν π ε ρ ίπ λ ο κ ω ν σ χέσ εώ ν τ ο υ ς . Τ α κ είμ εν ά το υ δια ­ π ερνά πάντα μία υπ όγεια π ο λ ιτικ ο ­ ποίηση, π ου δ ε ν κρ ύ β ει τ ις κ α τα β ο ­ λ έ ς και τ ις ε π ιρ ρ ο ές τη ς . Έ τσ ι, και σ' α υ τό τ ο τ ε λ ε υ τ α ίο β ιβ λίο το υ , οι ε φ τά δ ια φ ο ρ ε τ ικ ο ί και σ υ ν η θ ισ μ έ­ νοι άνθρω ποι που π ρ ω τα γω νισ τού ν σ ε δ ια φ ο ρ ε τ ικ έ ς ισ το ρ ίε ς . Κ οινή σ υν ισ τα μ έν η όλω ν τω ν ισ τορ ιώ ν και όλω ν τω ν ανθρώ πω ν η ά κρ α τη επ ικ ρ ά τη σ η τ ο υ α το μ ισ μ ο ύ και η α π ό λυ τη επ ικ ρ ά τη σ η τη ς τ ε χ ν ο λ ο ­ γία ς σ τις ζω ές τω ν ανθρώ πω ν. Η Λ ίμ ν η τ η ς Α χα ΐα ς , που και σ' α υ τό τ ο β ιβ λ ίο είναι π α ρούσ α , είναι μία α νύ π α ρκτη λ ίμ νη . Κ ά τι σαν ο υ τ ο ­ πία, κάτι σαν π ρ ο ο π τική , κάτι σ αν δ ι έ ξ ο δ ο και α να ζήτη σ η . Ο Β α γγέ­ λης Ρ απ τόπ ου λος, και σ το ν έ ο βι­ β λ ίο τ ο υ , α γγίζει τ ο υ ς κρ α δ α σ μ ο ύ ς τ η ς κοινω νία ς, τω ν π ο λιτώ ν, τω ν ψ υχώ ν το υ ς . [Ο. Σ.]

ας μ ε τα φ έ ρ ε ι χ ιλιά δ ες χρ όνια πριν, σ την αρχαία Ελλάδα και σ το ν κό σ μ ο τη ς, σ το ν έ ο το υ βιβλίο ο Χ ρ ή σ το ς Χ ω μεν ίδη ς. Και μέσα από τ ο σ τόμ α το υ α οιδ ού Τή νελ λο υ (Τ ή ν ελ λο ς σ ημαίνει ν ικητή ς), που α π οφα σίζει να δ ιηγ η θεί όλη το υ τη ζωή σ το ν εγ γ ο νό το υ λίγο πριν π εθάνει, β ρισ κόμ α σ τε σ ε μία αναπαρά­ σ τασ η το υ κ όσ μο υ τη ς α ρχα ιό τητα ς γύρω σ το ν 8ο αιώνα π.Χ. Κι όλα αυτά χω ρ ίς καμία δό σ η α ρχα ιολα τρ εία ς . Ίσα ίσα, η α φήγησ η το υ Τ ή ­ ν ελ λ ου - Χ ρ ή σ το υ Χ ω μ εν ίδ η είναι δ ρ ο σ ε ρ ή , φ ρ έσ κ ια , α να τρ επ τική , σαρκαστική και συχνά υπ ονομευτική ως π ρ ος τ ο κ λ έ ο ς τη ς α ρχα ιό τητα ς. Ένας άνθρω πος που δ ο υλειά το υ ήταν να διηγείτα ι τα πάθη και το υ ς κ α η μο ύς το υ κ όσ μο υ, έφ τα σ ε η ώρα να διη γ η θ εί τη ν π ροσωπική το υ ισ τορία . Ο Χ ρ ή σ το ς Χ ω μ εν ίδ η ς κά­ νει α κριβώ ς α υ τό που ξέ ρ ε ι καλά: αφηγείτα ι τη ζωή εν ό ς α φηγητή, παί­ ζο ν τα ς μέχ ρ ις εσ χά τω ν ένα γ ο η τευ ­ τικ ό παιχνίδι για τη δύναμη, τη γ ο η ­ τε ία , τη ν ισ τορία τη ς α φήγησ ης.

Η

4 β

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Π

Μ

[Ο.Σ.]

Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Β ασ ίλης Β ασ ιλικός Ο ι φωτογραφίες Ελληνικά Γράμματα, 2009

σ. 220, € 15

Ο

Βασίλης Βασιλικός επ α νεκδ ίδ ει τα βιβλία το υ και μας οδ η γ ε ί να ξα ν α δ ο ύ μ ε -γ ια το υ ς ν εό τερ ο υ ς να γνω ρίσουν για πρώ τη φ ο ρ ά - π α λ ιό τερ ες σ κλ η ρές όσ ο και γ ο η ­ τε υ τικ έ ς επ οχ ές. Ο σ υγγρα φ έας εδ ώ α να μο χλεύ ει, επ εξερ γ ά ζ ετα ι και α ξιοπ οιεί, μ ε λ ε ­ π τότη τα , μ ε τέ χ ν η , με λυρ ική έξα ρ σ η , τις α να μνήσεις το υ (όπως και σ ε πολλά άλλα βι­ βλία το υ ). Ο κ εν τρ ικ ό ς ήρωας το υ βιβλίου μπ ερ δεύει τ ο π α ρελθό ν μ ε τ ο παρόν, ανα­ καλεί παρασ τάσ εις από τα παλιότερ α χρόνια τη ς ζωής το υ και, με πλαίσ ιο πάντα τη Θ ε σ ­ σ αλονίκη, εκ φ ρ ά ζει τη ν απόλυτη α π οξένω σ ή το υ από τ ο ν κόσ μο ». «Φ ω τογρα φ ίζω », ση­ μαίνει «γράφ ω μ ε τ ο φως». Κι α υ τό ακριβώ ς κάνει ο Βασίλης Βασιλικός, που ξανατυπώ νει παλιές « φ ω το γρα φ ίες». Ο Λ ά ζα ρο ς, ο ήρωας, τ ο a lte r ego το υ Β. Βασιλικού, « ξ ε ­ φ υλλίζει» τ ις σ ημ α ντικές σ τιγ μ ές το υ , στη γενέθλια πόλη: τ ις π ρ ώ τες εμ π ειρ ίες τη ς ζωής, το υ ς εφ η β ικο ύ ς έρ ω τες, σ τιγμιότυπ α από τη ν Κ α το χή και τ ις κ α κ ου χίες, τη σ κλ η ρότητα και τη ν εγκα τάλειψ η - σ ε ένα ρεα λισ τικό κά δ ρο , που απεικο νίζει τη ν ελληνική πραγμα­ τικ ό τη τα τη ς κ α τα σ τρ ο φ ή ς και τω ν προσ φ ύγω ν, τω ν ά νεργω ν και τω ν άστεγων. [Γ. Ν.]

w w w . epikentro.gr

εκδόσεις

δ επίκεντρο

ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ Ε Ν Η Μ Ε Ρ Ω Μ Ε Ν Α Β ΙΒ Λ ΙΟ Π Ω Λ Ε ΙΑ ... στο cniKcvzpo τη ς γ ν ο σ η ς ...

ΙΑΤΡΙΚΗ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΛΗΜΗΤΡΙΟΪ ΛΥΠ0ΥΡΛΗΣ

Η ΤΕΧΝΗ Α Π Ο ΤΟ

1900 Hal Foster Rosalind Krauss Yve-Alain Bois Benjamin H. D. Buchloh ΠΡ0Α0Γ0Ι-ΕΠΙΜΕΛΕΙA: ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ «Δεν πρόκειται για μια συνηθισμένη έρευνα... ανοίγει θεωρητικές και ιστορικές προοπτικές σττϊκ τέχνη του εικοστού αιώνα με λαμπρή σαφήνεια που κάθε αναγνώστης θα εκπμούσε» Mignon Nixon,

CourtauldInstituteolΜ

Αθήνα: Κιάφας 5 - ΤΚ 10678 · τηλ.: 210 38111

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Κ ώ σ τα ς Κ α ρ α κώ σ τα ς

Τ η λ έ μ α χ ο ς Κ ώ τσ ιας Σ τη ν α π ένα ντι όχθη Ψυχογιός, 2009 σ. 432, € 17,70

Δ η μ ή τρ η ς Γ. Σ τεφ α ν ά κ η ς Σ υλ λ α β ίζο ντα ς τ ο καλο κα ίρι Πατάκης, 2009 σ. 281, € 15

ο λ ιτικές σ υγκρού σ εις, εθ ν ικ οί κ α τα τρ εγ μ ο ί, διαψ εύσ εις π ρ οσ ­ δ ο κιώ ν, υ π ο θ έσ εις κ α τα σ κ ο π εία ς που διαπ λέκοντα ι με προσ ω π ικές ισ τορ ίες, ζω ές και όνειρα κ ομ μένα σ τη μέσ η, ο ικο γενεια κά δρ άμα τα, όλα ρίχνου ν φως σ ε μία σ κο τεινή ισ το ρ ικ ή π ε ρ ίο δ ο τρ ιά ν τα π έ ν τε χρόνω ν. Α υ τό είναι τ ο ισ το ρ ικ ό και γεω γρ αφ ικό πλαίσιο μέσα σ το οπ οίο εκτυ λίσ σ ετα ι η πλοκή το υ μ υ θισ το­ ρ ή μ α το ς το υ Τ η λέμ α χο υ Κ ώτσια, ο οπ οίος γ εν ν ή θ η κ ε τ ο 1951 σ το χω ­ ριό Βρυσερά τη ς Δ ρό π ο λη ς, σ τη Β ό­ ρ ε ιο Ή π ειρ ο και σ ήμ ερ α ζει και ε ρ ­ γ άζεται σ την Α θήνα, ως μετα φ ρ α ­ σ τής σ το Υ π ο υρ γείο Ε ξω τερικώ ν. Ο ήρωας το υ βιβλίου, ο Π έ τρ ο ς Χ α ρ ί­ σης, τυ π ικ ό δείγμ α το υ ανθρώ που το υ 20 ο ύ αιώ να σ τα Βαλκάνια, εγκλω β ίζετα ι σ τη δίνη τη ς ισ τορία ς και δ ε ν θα ζήσ ει π ο τέ τη ν ζωή που ο ν ε ιρ εύ τη κ ε.

σ υγ γ ρ α φ έα ς και μ ετα φ ρ α σ τή ς Δ η μ ή τρ η ς Σ τεφ α ν ά κ η ς δ ίν ει σ άρκα και οσ τά σ το σ υγγρα φέα και φ ιλ ό σ ο φ ο Α λ μ π έρ Κ αμύ. Ο σ υγ­ γ ρ α φ έ α ς τ ο υ Ξένου, τη ς Πανούκλας και τη ς Πτώσης επ ισ τρέφ ει ν έο ς - 4 0 χρ όνια μετά τ ο θά νατό τ ο υ - κου β α ­ λώ ντας τ ο μύθο, τη ν αύρα και τ ο τα ­ λ έν τ ο το υ α τόφ ια, όχι για να ο λ ο ­ κληρώ σει α υτά που δ ε ν τελείω σ ε, αλλά για να δώ σει πνοή σ την αγαπη­ μένη εμ μ ο ν ή το υ Σ τεφ α νά κη , σ το χρ ό ν ο . Ο Κ αμύ, μια νεα ρή δη μο σ ιογρ ά φ ος, έν α ς π ε τ υ χ η μ έν ο ς επ ισ τή μ ο ν α ς, ένα ς α π ο τυχη μέν ος σ υγγρα φέας και η Μ ύκονο ς ως πρωταγωνίστρια, η π υ ρ ετώ δ ης το υ σ ήμερα και η γρα ­ φ ική άλλων επ οχώ ν, δ ίνου ν πνοή σ το τα ξίδ ι - εγ χ είρ ημ α σ το χ ρ ό ν ο . Κάτω από τ ο κυκλαδ ίτικο φω ς και τα ξενύ χτια , έχ ο υ ν σ υμ π τυ χθεί έρω τας, λ ο γ ο τεχ ν ία , φ ιλ ο σ ο φ ικ ές σ υ ζη τή ­ σ εις, σ υ γ γ ρ α φ ικές β ε ν τ έ τ ε ς και πολλά ψ υχικά απωθημένα.

Π

[Δ.Β.Τ.]

Ε ρ ω τικές ισ τορ ίες εν ό ς οπ ιομα νούς Γαβριηλίδης, 2009 σ. 189, € 15,68

Ο

[Ε. Β.]

σ το ρ ίες που α ντισ το ιχο ύν σ ε π έ­ ν τε γυνα ίκες και ισ άριθμα ναρ κω ­ τικά . Α φ η γ η τή ς ο Α ντώ νης Ν ικ ο ­ λάου, γ έρ ο ς πια, αφ η γείτα ι τις γνω­ ρ ιμίες το υ με τη ν Άννα και τη ν ηρωί­ νη, τη ν Έλλη και τα χάπια, τη ν Ζίνα και τη ν κόκα, τη Θ ά λεια και τ ο LSD, τη Ν ίκη και πάλι τη ν πρέζα. Εθισ μός, μο ναξιά, π εριθώ ριο, σ τερ η τικ ά και υπ οκατάσ τατα: μορφ ίνη, χασίς, ηρ εμιστικά, α γχολυτικά , αλκο όλ, τσ ι­ γάρα, βαριά υπνωτικά και αγάπη λίγη, δ ο σ μένη με λ ά θ ος τρό π ο . Γραφή απλή, κα τα νοη τή, σ τακάτη. Τα ιριασ τή σ το θέμα που πραγμα­ τεύ ετ α ι. Μ ε τη ν α υτοπ επ οίθησ η κά ­ ποιου που γνω ρίζει καλά αυτά που θέλει να πει. T o 1982 ενεπλάκη στην π εριπ έτεια τω ν ναρκω τικώ ν, όπως δια β ά ζο υ μ ε σ το β ιο γρ α φ ικό, απ’ όπ ου α νένηψ ε τ ο 1997. Έ χει κ ατα ­ θέσ ει ήδη τη μα ρτυρία το υ σ το βι­ β λίο μ ε τίτλ ο Άχραντο λευκό. Σ ε κά­ ποια σ ελίδα ορθά , άρει το ν ό ρ ο «π ερ ιπ έτεια» σ ε ό,τι α φορά στα ναρκω τικά, λέγ ο ντα ς ό τι δ ε ν υπάρ­ χ ει πιο σ υν τηρ ητική ζωή από αυτή το υ χρ ήσ τη.

Ι

[Ε. Β.]

43

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ΦΩΤΗΣ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ

Ελ έ ν η Γκ ικ α

ΒΑΣΙΛΗΣ ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ

nflnBos είμαι

Tpeis γυναίκε5

Δυο βιβλία από έναν μεγάλο συγγρα­ φέα,που συγκλονίζει μεχη γραφή του.

Η επιστροφή μιας γυναίκας σ’ ένα σπίτι που ευνοεί τον ολέθριο έρω­ τα. Η ηρωίδα ξαναζεί τη ζωή της και λυτρώνεται.

Η γυναίκα και ο τόπος, η ανάμνηση και το τίμημα του έρωτα. Κάθε προσπά­ θεια του ερωτευμένου προσκρούει σε ένα «μυστήριο» ή ένα απρόοπτο.

ΠΛΑΤΩΝ ΜΑΛΛΙΑΓΚΑΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ

Το πείραμα ms Α ριάδνη

Η ασθένεια ms πεταλούδες

Μια γλύπτρια κατασκοπεύει τους ^είτονές της για να δημιουργήσει co επόμενο έργο της. Το «πείραμά» εης, όμως, θα έχει απρόβλεπτα για όλους αποτελέσματα.

Τι σχέση έχει η ανθρώπινη επικοινωνία με έναν φόνο; Πόσο μακριά μπορεί να οδηγήσει ο έρωτας; Είναι πραγματικός ο θάνατος; Ένα συναρπαστικό μυθι­ στόρημα που οδηγεί τους αναγνώστες να βρουν τις δικές τους διεξόδους.

• Ευλογημένο καταφύγιο • Το Αϊβαλί η πατρίδα μου

1 2 0 _____________________

D a n iel D iehl & M a r k Ρ. D on nelly Φάε ιον γείιονά σου Κανιβαλισμ05 - Κανίβαλοι Πραγματικές ιστορίες που συγκλόνι­ σαν την παγκόσμια γνώμη και σόκαραν από τη μεγάλη οθόνη.

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ 0

Γ Ρ Α Φ I A

Φ ώ τη ς Κ ό ν το γ λ ο υ Τ ο Α ϊβ αλί η πα τρίδα μου Άγκυρα, 2009 σ. 420, € 18,80

Φ ώ τη ς Κ ό ν το γ λ ο υ Ε υλο γη μένο κ α τα φ ύ γ ιο Άγκυρα, 2009 σ. 358, € 17,80

Ελένη Κ. Τ σ α μ α δ ο ύ Τ η ς ζω ής και τη ς αγάπης Ψυχογιός, 2009 σ. 512, € 19,90

τη σ υλλογή διηγημά τω ν Τ ο Α'ίβαλί η πατρίδα μου ο Φ ώ τη ς Κ όν το γλ ο υ αναπολεί και γρά φ ει γ ε ­ γ ονό τα και ισ τορ ίες από τη ν ιδιαί­ τε ρ η πατρίδα το υ , τ ο Αϊβαλί. Α ν α φ έρετα ι νοσ τα λγικά σ το υ ς «α ρχαίους ανθρώ πους» τη ς, μας διηγείται με α υθ ό ρ μ η τη ειλικρίνεια τις προσωπι­ κ ές ισ το ρ ίες το υ ς , π ό τε για α γίους, π ό τε για α πλοϊκούς ξω μ ά χ ου ς, μα κά π οτε και για κ α κ ού ργ ο υς και λ η ­ σ τές. Σ τέκ ετα ι σ τη μυσ τική γαλήνη που ο ίδ ιος βίωσε, επ ιζητώ ντας άλ­ λ ο τε τη μοναξιά μέσα σ ε ό μ ορ φ α τοπ ία τη ς π α τρ ίδα ς το υ και ά λλ ο τε π α ρα τηρώ ντα ς α κό μα και τις πιο απλές και α σ ή μα ντες π α ρο υσ ίες τη ς φ ύσ ης και ιδια ίτερα τη ς αγαπημένης το υ θάλασσας. Ενυπάρχει μέσα σ το λ όγ ο το υ η εκσ τα τική φωνή το υ καλ­ λιτέχν η, το υ αγιογρά φ ο υ, που απο­ κ α λ ύ π τετα ι τα π εινά και αβίασ τα μπ ροσ τά σ την ο μ ορ φ ιά και σ το μυ­ σ τήρ ιο τη ς φ ύσ ης. Θ ρ η ν εί για τ ο Α ϊβαλί, μετά τη μικρασ ια τική κατα ­ σ τρ ο φ ή και οι α να φ ο ρ ές το υ φ τά ­ νου ν μέχρ ι το ν ερ χ ο μ ό το υ σ την Ελλάδα.

'α κ είμ εν α τ ο υ βιβ λίο υ Ευλογη­ μένα καταφύγιο το υ Φ ώ τη Κ όν το γ λ ο υ π α ρα μ ένου ν επίκαιρα, αν και δ η μο σ ιευ μένα σ την εφ η μ ερ ίδ α Ελευθερίασε διάσ τημα μιας εικο σ α ­ ετ ία ς ( 1948-68). Τ ο βιβλίο χω ρ ίζετα ι σ ε τρ ία μέρη . Σ το π ρ ώ το («Α γαπ ημ ένο κ α τα φ ύ ­ γιο»), ο σ υγγρα φ έας μάς τα ξιδ ε ύ ε ι σ ε πράγματα απλά και καθ ημερινά, μυώ ντας μας παράλληλα σ ε κ ρ υ μ μ έ­ ν ες ο μ ο ρ φ ιές . Σ το δ ε ύ τ ε ρ ο τμ ήμα («Β λογη μένη Ελλάδα») κυρ ια ρ χεί η οδ ύνη για τη ν αλλοίωση τη ς ελ λ η ­ ν ο ρ θ ό δ ο ξη ς π α ρά δ οσ ης, αλλά α χν οφ έγ γ ει και τ ο φω ς τη ς ελπ ίδας - α ρ ισ το τεχ ν ικ ό δείγμ α έκφ ρα σ η ς τη ς π α τερικ ής χα ρμ ολύ π ης. Τ ο τ ε ­ λ ευ τα ίο μ έ ρ ο ς τ ο υ βιβλίου (« Α ν εξι­ χνία σ τα μυ σ τήρ ια» ) κ υρ ια ρ χείτα ι από τις μετα φ υ σ ικές αγω νίες το υ μα ΐσ τορα Κ ό ν το γλ ο υ . Κ ο ιν ό χα ρα ­ κτηρ ισ τικό , τ ο αποτύπωμα τη ς ψ υ­ χή ς το υ σ υγγρα φέα, ε ίτ ε μιλάει για τ ο ν τζίτζικ α ε ίτ ε για τη ν ξενο δ ο υ λ ία που ήδη από τ ό τ ε ε ίχ ε α ρχίσ ει να σ αρώ νει τα πάντα.

να κ ο υ τί μ ε παλιές φ ω τογρ αL φ ίες α π ο τελ εί τ ο κλη ρ ο δ ό τη μ α εν ό ς πάλαι π ο τέ πλούσ ιου β ιομήχανου, σ υνερ γάτη τη ς Χ ο ύ ν τα ς , προς μια ν εα ρ ή δ η μο σ ιογ ρ ά φ ο, μ ε τη ν οποία δ ε ν φ αίνεται να υπ άρχει κά ­ π οιος δ ε σ μ ό ς που να δ ικα ιο λο γ εί α υτή τη ν τελευ τα ία το υ επιθυμία. Π αρά τη δύ σ κο λη π ερ ίο δ ο που δια ­ νύει σ την προσωπική τη ς ζωή, η δ η ­ μο σ ιογ ρ ά φ ος αναλαμβάνει, παρακι­ ν ού μενη από τη ν ανίκητη περιέρ γειά τη ς να βρει τη σημασία τω ν φ ω το ­ γραφιών και τη ν ιστορία τω ν π ροσώ­ πων που εμ φ α νίζοντα ι σ ε α υτές, σε συνεργασία με ένα μεγαλο δικη γό ρο , α νέκ α θ εν ερ ω τε υ μ έν ο με τη ν ε ξ α ­ φ ανισ μένη από δ ε κ α ε τίε ς κόρ η το υ βιομήχανου. Η σ υγγρα φ έας κινείται μια σ τις α ρ χές το υ 21ου αιώνα και μια σ το ν τε λ ε υ τα ίο χ ρ ό ν ο τη ς γ ε ρ ­ μανικής κα το χής, κ εντώ ντα ς βελονιά β ελονιά, μια μπ ρος μια πίσω, μια ε ι­ κόνα γεμ ά τη ανθρώ πινες α δυνα μίες, θα ρρ α λέες αποφάσεις και κρυμμένα μυσ τικά, χα ρ ίζο ν τα ς σ τον αναγνώ­ στη ένα βιβλίο μ ε λό γ ο μ ε σ τό και ευ χά ρισ το .

[Σ.Κ.]

[Σ.Κ.]

[Δ. Κ.]

Σ

50

ΙΟΥΛΙΟΙ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Τ

[ Δ Ι Α Β Α Ζ Ω Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Γιά ννης Μ α κ ρ ιδ ά κη ς Η δ ε ξιά τσ έπ η το υ ράσ ου Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009 σ. 144, € 10 ίχα π λ έον τη ν εντύπω ση ό τι η συγκίνησ η από τη ν ανάγνωση τη ς λ ο γ ο τεχ ν ία ς ε ίχ ε σ τα ­ μα τή σ ει στα χρ όνια τη ς εφ η βεία ς. Α υ τ ό ς ο ν έο ς σ υγγρα φ έα ς από τη Χ ίο α π έ δ ε ιξε τ ο α ντίθ ε το . Η καλή λ ο γ ο τεχ ν ία μπ ορ εί να σ υγκινήσ ει τ ο ν αναγνώ στη, όπ οια κι αν είναι η ηλικία το υ . Ή ρ ω α ς τη ς ισ τορ ία ς τ ο υ Μ α κριδά κη ο μο ν α χ ό ς Β ικ έν τιο ς που ζει μ ό ν ο ς το υ π λ έον σ' ένα α π ο μα κρ υσ μένο μο νασ τή ρι, μ ε μόνη σ υντρο φ ιά τη σ κυλίτσ α το υ , τη Σίσσυ, που π ερ ιμ ένει τη ν π ρώ τη τη ς γέννα. Ό μ ω ς η Σίσσυ πεθα ίνει, μό λις γ εννάει τα τρία σ κυ­ λάκια τη ς, κι ο Β ικ έν τιο ς θ ρ η ν εί τη ν απώλειά τη ς , μ ε οδ ύ ν η ειλικρ ινή. Ό λ α αυτά σ υμ βα ί­ νου ν τη ν ημ έρ α π ου η Εκκλησία τη ς Ε λλάδος ανα γγέλλει τ ο θά να το το υ Α ρχιεπ ισ κό π ο υ Χ ρ ισ τό δ ο υ λ ο υ και ξεκ ιν ά ει τ ο τρ ιή μ ε ρ ο πένθο ς. Α π ό α υ τό τ ο σ η μ είο , ξε κ ιν ά ει μία μ ε ­ γάλη α να τροπ ή, λ ο γ ο τεχ ν ικ ά και θεμα τικ ά , α φ ο ύ τ ο π έθ ν ο ς τη ς Ε κκλησίας βαδ ίζει παράλ­ ληλα μ ε τ ο π έν θ ο ς το υ Β ικέντιο υ. Και σ υγκρίνετα ι. Κι ο Β ικ έν τιο ς, ε κ τό ς από τη ν έγνοια το υ να κρα τήσ ει σ τη ζωή τα παιδιά τη ς Σίσσυς, α ντα π ο κρίνετα ι και σ τις υπ οχ ρεώ σ εις το υ . Βάζει τη σημαία το υ μο να σ τη ριο ύ μεσ ίστια, οι επ ισ κ έπ τες π ισ τεύο υν ό τι μ ε τ έ χ ε ι σ το εθ ν ικ ό πένθο ς. Ό μ ω ς, εκ ε ίν ο ς έχ ει τ η δική το υ απώλεια να θρ ηνή σ ει. Μ ε αυταπάρνησ η, μ ε ειλικρ ινή αγάπη, μ ε α νιδ ιο τελ έ ς δό σ ιμο . [Ο. Σ.]

Ε

ΕΚ Λ Ο ΙΕ I I

Α Κ Ρ ΙΤ Α Σ

ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ

Δοκίμια τηλ.: 210-9314 968,9334 5 54,fax: 210-9311 436 Στοά του Βιβλίου: Πεσμαζόγλου 5,105 64 Αθήνα,τηλ.: 210-3247 678 E-mail: info@akritas.net.gr www.akritas.net.gr

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Α ρ γ ύ ρ η ς Χ ιό ν η ς Τ ο μή νυμ α και ά λλες δύ ο φ ά ρ σ ες Κίχλη, 2009 σ. 77,€ II

Ν α τά σ α Γ κ ο υ τζικίδ ο υ Ο χο ρ ό ς τη ς ν ύ μ φ η ς Ελληνική Πρωτοβουλία, 2008 σ. 260, € 16

Λ εω ν ίδ α ς Β ασ ιλειάδης Ο τ α ρ ιχ ευ τ ή ς ψ υχ ία τρ ος

' Γ να μονασ τήρι, όπ ου μια νύχτα L βιβλικής κατα ιγίδας β ρίσκει κα­ τα φ ύ γιο μια κακοπ οιημένη γυναίκα, κ ρ έμ ετα ι πάνω από μια αβυσσαλέα χα ρά δρα α ντίκρ υ σ ε ένα χω ρ ιό που, σύμφωνα με τη λαϊκή δο ξα σ ία , κατο ικε ίτα ι από α π όγονους Σατύρων. Μια ισ τορία ξετυ λ ίγ ετα ι ανάμεσα σε α υτο ύς το υ ς μυσ τικά σ υ ν δ -δ ε μ έ ­ ν ου ς τό π ο υς, μια ισ τορία που τη γνω ρίζουν μό νο τρ ε ις γυνα ίκες, δ ε ­ μ έν ες μ ε ό ρ κ ο υ ς σιωπής. Η νέα δ α ­ σκάλα το υ χω ριού, ό μ ο ρ φ η σαν νύμ φ η , παρά τις πο λυά ριθμες π ρ ο ­ ειδο π ο ιήσ εις που λαμβάνει, κα τα ­ φ τά νει σ το χω ρ ιό και ο αναγνώστης τη ν π α ρα κολου θεί να χ ο ρ ε ύ ε ι ανά­ μεσα σ το καθ ήκον τη ς, σ το ν έρω τά τη ς για τ ο γιο το υ π λο υσ ιό τερ ου άντρα το υ χω ριού, σ το πα ρελθό ν τη ς που επ ιμελώ ς κρα τά κ ρ υ φ ό από το υ ς π ά ντες και στη γαλήνη που βρί­ σ κει, έσ τω και για λίγο, σ το μονα­ σ τήρι. Τ ο δ ε ύ τε ρ ο α υ τό βιβλίο τη ς Ν α τά σ α ς Γ κ ου τζικίδο υ α ιχμαλω τίζει τ ο ν αναγνώστη με τ ο μυ σ τήρ ιό το υ από τις π ρ ώ τες κιόλα ς σ ελίδ ες.

δ ύ ο ανθρωπάκια, π ο λ ίτες μ ε σ κο τεινό Φ ιλήσυχοι Σ τπουο «Μδ εήνυμα», π α ρελθό ν και π α ρά ξενα ο ν ό ­ ν ξέ ρ ο υ ν από πού έ ρ χ ο ­

και οι φ ο ν ικ ές ν ό τε ς Φαρφουλάς, 2008 σ. 121, € 10,50

[Δ. Κ.]

5 2 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ματα μπαίνουν σ το σ τό χα σ τρ ο ενό ς δα ιμ όνιο υ «ψ υ χία τρο υ τα ρ ιχ ευτή» , τ ο ν οπ οίο π ολεμά ένα ς γλά ρ ος μα έσ τρ ος. Α π ό τη Θ εσ σ α λο νίκη , η οποία είναι τ ο σ ου ρεα λισ τικό σ κη­ νικό το υ , μας έρ χ ε τα ι τ ο μ υ θισ τό­ ρημα το υ Λ εω νίδα Β ασιλειάδη, ένα α φήγημα που π αρω δεί τις νου άρ π ε­ ρ ιπ έτειες μ ε εξω φ ρ εν ικ ό μα ύρο χι­ ού μ ο ρ . Μ ε γλώσσα που εκπ λήσ σει για τη ν ο ν ε ιρ ικό τη τά τ ο υ ς και συ­ νάμα για τη ρεαλισ τική το υ ς α κρ ί­ βεια, ο σ υγγρα φ έας α ξιο π ο ιεί τη ν τε χ ν ική το υ κ ινημ ατο γρα φ ικο ύ μο ­ ν τά ζ και μ ε λ εκ τ ικ ές υπ ερβάσ εις και ε κ τυ φ λ ω τικές π ρ οσ ο μοιώ σ εις δ η ­ μ ιου ργ εί πληθω ρικές σ ε π λ η ρ ο φ ο ­ ρ ίες εικό ν ες, που μ ένου ν α ν εξίτη λ ες σ τον αναγνώστη. Ένα πραγματικά απ ολα υσ τικό βιβλίο, μία αποκάλυψ η που μας έρ χ ε τα ι από τη βόρεια Ελλάδα. [Δ. Β. Τ.]

νται, ποιοι είναι και πού πάνε, μ ετα ­ φ έρ ο υ ν ένα σ π ουδαίο αλλά λ ησ μο­ νη μ έν ο μήνυμα σ’ έναν άγνω σ το Κ ύ­ ριο. Α ν α ζη τώ ντα ς τ ο ν «Γ κο ντό » , διανύουν, α κίνη τοι και α μνήμ ονες, μια τερ ά σ τια α πόσταση που αρχίζει και τελειώ ν ει μέσα το υ ς . Σ το ν «Ρή­ το ρ α », ένα ς β ου β ός, α ειφ άγο ς και α δη φ ά γος π ο λιτικά ντη ς γ ο η τεύ ει τ ο κ ο υ φ ό πλήθος. Σ το « Α υ τό ς εκ τό ς και εν τό ς το υ κ οσ τιο υμ ιού το υ » πα­ ρ α κ ο λ ο υ θ ο ύ μ ε τ ο βίο και τη ν πολι­ τεία εν ό ς α νδ ρ είκ ελ ου που παριστά­ νει τ ο ν άνθρω πο», σ ημειώ νει σ το οπ ισ θόφυλλο τ ο υ βιβλίου ο συγγρα­ φ έα ς, ο ο π οίος έχ ει μακρά θη τεία στα γρά μμ ατα μ ε πλήθος ποιητικώ ν σ υλλογώ ν και πεζών που έχ ει εκδ ώ σει από τ ο 1966, ό τα ν έκ α ν ε τη ν παρθενική το υ εμφάνιση ως ποιητής. [Δ. Β. Τ.]

A n to n io L o b o A n t u n e s ΣΤΟΥ ΔΙΑΟΛΟΥ ΤΗ ΜΑΝΑ

S e r g i P a m ie s ΜΠΟΡΕΙΣ ΝΑ ΦΑΣ ΛΕΜΟ ΝΙ ΚΑΙ ΝΑ Μ ΗΝ ΞΙΝΙΣΕΙΣ ΤΑ ΜΟΥΤΡΑ ΣΟΥ;

Ja u m e C ab re Ο Ι ΦΩΝΕΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ ΠΑΜΑΝΟ

ΠΑΠΥΡΟΣ L t f r a s Ένα νέο βλέμμα στην ισπανόφωνη και πορτογαλόφωνη λογοτεχνία

A lb e r to M e n d e z ΤΑ ΤΥΦΛΑ ΗΛΙΟΤΡΟΠΙΑ

D a m ia n T a b a r o v s k y ΙΑΤΡΙΚΗ ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

E d g a rd o C o z a rin s k y Ο ΜΟΑΔΑΒΟΣ ΣΩΜΑΤΕΜΠΟΡΟΣ

Ju lio C o r t a z a r ΑΞΟΛΟΤΑ και άλλα διηγήματα

E n r i q u e d e H e r iz ΨΕΜΑ

Εκδοτικός Οργανισμός ΠΑΠΥΡΟΣ, 210 3611880 www.papytosonline.grΈκθεση · Βιβλιοπωλείο: Πανεπιστημίου46 & X. Τρικούπη, Αθήνα2103826813 210 3826211

C h arles D icken s Ο ζ ο φ ερ ό ς ο ίκο ς (α'+ β' τόμος) Μετάφραση: Κλαίρη Παπαμιχαήλ Gutenberg, 2008 σ. 729, €60

Π ίτ ε ρ Κ ά ρ εϊ Ο πα ρά νομ ος εα υ τό ς το υ Μετάφραση: Γιάννος Πολυκανδριώτης Ελληνικά Γράμματα, 2009

Χ έ ν ρ ι Μ ίλ ερ Κ λ ιμ α τιζό μ εν ο ς εφ ιά λ τη ς Μετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Μεταίχμιο, 2009 σ. 396, € 20

έκ δ ο σ ή το υ ήταν τ ο γ εγ ο ν ό ς τη ς χρ ον ιά ς. Θ α ήταν πα ρά λειψ η μέσα σ ε ένα ν ο δ η γ ό για τ ο καλοκα ίρι να μην υπ άρχει α υτή η πρότα σ η. Δ εν είναι ότι Ο ζοφερός οίκος έκ α ν ε 138 χρ όνια για να κυκ λ ο φ ο ρ ή σ ει σ την ελ ­ ληνική γλώσσα, ό τι τ ο θα ύμα ζα ν ο Ν το σ το γ έφ σ κ ι και ο Γκ έο ρ γ κ Λ ο ύ κα τς, ό τι ο Χ ά ρ ο λ ν τ Μ πλουμ σ το Δ υ ­ τικό κανόνα τ ο χα ρ α κτη ρ ίζει ως τ ο κ ο ρ υ φ α ίο μυ θισ τό ρη μα το υ Ν τίκε ν ς , εφ ά μιλ λ ο το υ Τ ο λσ τό ι και τ ο υ Σ α ίξπ η ρ ... Είναι κυρίω ς ό τι έλ ειπ ε από το υ ς βιβ λιό φ ιλο υς α ναγνώ στες, ενώ ε κ α το ν τά δ ε ς ά χρη σ τα ή ημ ι-ά χρη σ τα βιβλία κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν σ ω ρη δό ν σ του ς πά γκους τω ν βιβλιοπωλείων. Τ ο μυθι­ σ τόρ ημ α αποτυπ ώ νει τα κοινωνικά ήθη σ την π αρακμιακή π ε ρ ίο δ ο τη ς β ικτω ριανής Α γγλίας. Τ ο π εδ ίο σ το οπ οίο κινείτα ι ο σ υγγρα φ έας είναι τ ο ά δικο δ ικα σ τικ ό σ ύσ τημα. Η λ ο γ ο τ ε ­ χνική α π ο δό μησ ή το υ από τ ο ν Ν τ ί­ κ εν ς φ ανερ ώ νει τις π ρ οκα ταλή ψ εις, τη σ εμ νο τυφ ία , τη ν π ουριτα νική ηθική και συνεπώς τη ν πνευματική κα θ υσ τέ­ ρηση μιας τα ξικ ή ς επ οχής, όπ ου βα­ σ ίλ ευ ε μια α υτισ τική α ρισ τοκρα τία ενά ντια σ ε ένα ν κα τα π ιεσ μένο και απ ο π ρο σ ανα τόλισ το λαό.

έσα σ τη δεκά δ α τω ν κα λ ύ τε­ ρω ν μυθιστορημά τω ν το υ κα­ λοκα ιριού. Ο δις β ρ α β ευ μένο ς με B oo ker, Π ίτερ Κ άρεϊ, γρά φ ει ένα μυθισ τόρημα μ ε φ ό ν το τη ν επ οχή τω ν σ ίξτις, το ν π ό λ εμ ο το υ Βιετνάμ, το υ ς χίπ ηδ ες και τις ενα λλα κτικές κοινό τητες. Και παράλληλα τη ν ισ το­ ρία εν ό ς αγοριού, ονό μα τι Τ σ ε, που θα μπ ορ ού σ ε να είναι ο σ ύγχρ ονος Τ ο μ Σώγερ. Τ ο α γόρι είναι μόλις 7 ετώ ν. Η μη τέρ α το υ σαν άλλη Πάτι Χ ιρ σ τ παρατάει τη μεγαλοασ τική οικογένειά τη ς για να μπει σ το ν αιμάτιν ο κύκλο τω ν επ ανασ τάτημένω ν φ οιτη τώ ν που κατα νοο ύν τη βία ως μαμή τη ς επανάστασης. Ο μικρ ός θα β ρ εθ εί κυνηγη μένος μαζί με τη ν νταντά το υ Ν τά ια λ και ένα ν απίθανο χίπι, τ ο ν Τ ρ έβ ο ρ , σ τη μακρινή Α υ ­ σ τραλία. Μ έσα από πολλές περιπ έ­ τ ε ιες τ ο α γόρι θα γ εμ ίζει ερ ω τήσεις, θα δ έχ ετα ι όχι σ ω σ τές, πάντα, απα­ ντήσ εις, αλλά τα υ τό χρ ο ν α και οι γύρω το υ θα ω ριμάζουν όσ ο θα κα­ τα νο ού ν ότι κάθ ε παιδί είναι ένας κ όσ μο ς που ο φ είλεις να το ν καταλά­ βεις για να μπ ορέσ εις και εσ ύ να ζεις σωστά.

Χ έν ρ ι Μ ίλερ, αν και Α μ ερ ικ α ­ νός, ζει μόνιμα σ το Παρίσι. Εκεί διαμορ φώ νεται και ως π εζογ ρά φος. Τ η ν επ οχή το υ Ν ιου Ν τιλ θα θελήσ ει να ανακαλύψ ει τη γ εν έ­ τειρ ά το υ Α μ ερ ικ ή , να δει το ν πα­ τέ ρ α το υ λίγο πριν πεθάνει. Έτσι, ύσ τερα από ένα γόνιμ ο τα ξίδ ι στην Ελλάδα, επ ισ τρέφ ει με τ ο πλοίο στην Α μερική . Μ αζί με το φ ίλο το υ, ζω γρά φ ο Ρ άτνερ, νοικιά ζουν ένα αμά ξι για να διασ χίσ ουν τη ν Α μ ε ­ ρική. Σ το δ ρ ό μ ο -π ο λ ύ πριν από το ν Κ έ ρ ο υ α κ - θα συναντήσουν δ ε κ ά δ ες ανθρώ πους, σ ημαντικούς και ασήμαντους. Κ αλλιτέχνες, διασ ημ ότη τες, ερ γά τες, χω ριά τες, παι­ διά. Δ ιψ ού ν να γνω ρίσουν ανθρώ­ πους, να μιλήσουν, να νιώσουν τη ν Α μερ ικ ή που αναπνέει διαφ ορ ετικά από το υ ς η γ έτες της. Ο Μ ίλερ αποδεικνύετα ι κι εδ ώ βαθιά ανθρωπι­ σ τής, άνθρω πος τω ν αξιώ ν και τη ς αγάπης. Κ ρ ιτικά ρ ει τη ν πρώιμη επ οχή τη ς υ π ερ π λη ρο φ ό ρη σ η ς, τη ς μιντιοκρα τία ς, τη ς κυνικής ανα­ ζήτησ ης τη ς υλικής ευμά ρεια ς, τη ς Α μ ε ρ ικ ή ς που ξέ ρ ο υ μ ε σ ήμερα. Και όλα μέσα από ένα κ είμ εν ο λα­ μπ ερ ό και διαυγές.

Η

Μ

Ο

[Γ. Ν. Μ.] [Γ. Ν. Μ.]

54 - ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

[Γ. Ν. Μ.]

Φ ά ιτ Χ ά ιν ιχ εν Δ ώ σ ε σ το ν κ α θ ένα τ ο θά ν α τό το υ Μετάφραση: Αρετή Κοντογιώργη

C e rid w e n D o v e y Σ χ έσ εις εν ο χ ή ς Μετάφραση: Πόλυ Μοσχοττούλου Κριτική, 2009 σ. 220,€ 14

Ν χ ά ν ιελ Κ έλ μ α ν Φ ήμη Μετάφραση: Κώστας Κοσμάς Καστανιώτης, 2009 σ. 162, € 12,54

Σχέσεις ενοχής CeridwenDovey

ναμ φ ισ β ή τητα ο πιο τα λα ν το ύ ­ χ ο ς σ υγγρα φέας τη ς νέα ς γενιάς στη Γερμανία, ο Κ έλμαν, τ ο υ π οδ ει­ κ νύει και σ το τε λε υ τα ίο το υ μυ θισ τό­ ρημα. Ένα μυθισ τό ρη μα σ πονδυ­ λω τό, φ τιαγμ ένο από εννέα δ ια φ ο ρ ε­ τικ ές ισ τορίες. Μ όνο που κάποια από τα πρόσωπα τη ς μίας ισ τορ ία ς ξα να ­ ζού ν και ξα ν α δ ρ ού ν σ τις επ όμ ενες, δίν ον τά ς μας τη ν εντύπω σή πως οι σ υμπτώ σ εις τη ς ζωής μας συχνά μπ ορεί να είναι μοιραίες. Η φ ήμη, και όσα α υτή επιβάλλει και επ ιφ έρ ει, το ν απασχολεί σ' α υτό τ ο βιβλίο το υ το ν Κ έλμαν, και βρίσκει δ ιά φ ορ ου ς τ ρ ό ­ πους, ευ φ υ είς και εύ σ το χο υ ς, να μι­ λήσει για τη ν πλήρη υποταγή τη ς σ ύγχρ ονης κοινωνίας σ την τε χ ν ο λ ο ­ γία, για τ ο ναρκισσ ισ μό τω ν ανθρώ ­ πων, για τ ο διαρκή φ ό β ο το υ θανά­ το υ , για τ ο α δ ιέ ξο δ ο τω ν σχέσ εω ν, για τη ν α πέραντη μοναξιά. Ένα βιβλίο που ίσως χ ρ εια σ τεί και δ ε ύ τε ρ η και τρ ίτη ανάγνωση, α φ ο ύ ο Κ έλμ α ν ξ έ ­ ρει να κρύβει καλά τα μυστικά το υ . Τελικά , όμω ς, το υ παραδίνεται κα­ νείς.

Α

ε τ ο πρώ το τη ς βιβλίο, η C e rid ­ w e n D o vey π έφ τει ο ικειο θελώ ς σ ε νερά βαθιά και σ κοτεινά . Ο τίτλ ο ς κάλλιστα θα μπ ορ ού σ ε να είναι Σχέ­ σεις αίματος και πρ αγμ ατεύεται, τι άλλο; τα δαιδαλώ δη πλέγμα τα τω ν ανθρώπινων δεσ μώ ν, που δ ε ν είναι π ο τέ ισ ότιμες. Έτσι, π ρ οκύ π το υν σ χέσ εις α π οικιοκρά τη - αποικιοκρατο ύ μ ε ν ο υ , εξου σ ια σ τή - εξο υ σ ια ζό ­ μενου , π ρ οϊσ τά μενου - υφ ισ τά με­ νου. Δ ια δρα μ α τίζετα ι σ ε μια χώρα ζ εσ τή και α ποπνικτική που δ ε ν κ α το ­ ν ο μ άζεται, τ ο καθ εσ τώ ς αλλάζει, ο π ρ ό εδ ρ ο ς γίνετα ι κυβ ερ ν ήτη ς αλλά όχι η ουσία, τ ο πο λίτευμ α παραμένει η τυραννία. Τ ο κατά λληλο φ ό ν το για να α να δ είξει τ ο θέμα τη ς. Ένας μά­ γειρας, ένα ς ζω γρά φ ο ς και ένα ς κ ο υ ­ ρέα ς π αίρνουν διαδοχικά τ ο λ όγ ο και μ ετά έρ χο ντα ι οι γυνα ικείες φωνές, να συμπληρώ σ ουν αυτά που δ ε ν ει­ πώ θηκαν, τη ν άλλη εκ δ ο χή . Η κάθε «φωνή» α κο ύγεται σαν μο νόλο γο ς, τα έξ ι πρόσωπα πα ρουσ ιά ζουν το ν εα υ τό το υ ς σ ε σ χέσ η με τ ο σ ύνολο και έτσι αυτή η χο ρω δ ία γίνετα ι εύ ­ ηχη μό νο με τ ο επ ό μ εν ο κεφ άλαιο.

Μ

[Ο. Σ.] [Ε. Β.]

' Γ να εγ κ α τα λ ελ ε ιμ μ έν ο σ κά φ ο ς, L · έν α ς α γ ν ο ο ύ μ ε ν ο ς π ο υ έ χ ει α πα σχολήσ ει τις α ρ χ έ ς και παλιότε ρ α , μια ετα ιρ εία εισαγωγών - ε ξ α ­ γωγών, μια α τμο σ φ α ιρικ ή πόλη που σ υ ν ο ρ εύ ει με τις α να το λ ικές χ ώ ρ ες και δ ια θ έτε ι ένα π ο λύβ ο υο λιμάνι, η Τ ε ρ γ έσ τη . Α υ τά είναι τα δ ε δ ο μ έ ν α που έχ ο υ μ ε για α ρχή. Πίσω από αυτά βρίσ κοντα ι π ό ρν ες και μα σ τρο ποί, λ α θ ρ ο μ ε τα ν ά σ τε ς και δ ο υ λ έ­ μπ οροι. Ο ρ γ α ν ω μ έν ο έγ κλημ α , ξ έ ­ πλυμα χρ ημ άτω ν, μαφία και ένα ς επι­ θ εω ρ ητή ς, ο Λ α ο υ ρ έν τι, που καλείται να δ ιαλευκάνει τ ο κουβάρι. Ο γ ερ μ α ν ό ς σ υγγρα φ έα ς Χ ά ιν ε χ ε ν μ ετα κό μ ισ ε σ τη ν Τ ε ρ γ έσ τη τη ν ίδια χρ ονιά μ ε το ν ήρωά το υ . Ο Λ α ο υ ρ έν τι δ ια θ έτε ι όλα τα χα ρα κτηρισ τικά μεσ ο γ εια κ ο ύ επ ιθ εω ρ ητή , που γ ίν ε­ τα ι α μέσ ω ς ο ικ ε ίο ς σ το ν αναγνώστη. Ε υσ υνείδη τος, ν ευ ρ ικ ό ς , ο ικο γ εν ειά ­ ρχης, που συχνά π α ρα κάμπ τει το υ ς κ ανονισ μούς, έρ χ ε τα ι α ντιμέτω π ο ς μ ε ένα σ ύ γ χ ρ ο ν ο θέμ α , τη δια ­ φ θο ρ ά . Α π ό τ ο π ρ ώ το το υ βιβλίο, ο Χ ά ιν ιχ εν κ α τα φ έ ρ ν ε ι να εν τα χ θ εί σ τη ν ευ ρω π α ϊκ ή π α ρά δ ο σ η το υ ν ο υ ά ρ μ υ θ ισ το ρ ή μ α το ς π α ρα τηρώ ­ ντα ς, α π ο τυπ ώ νοντα ς και κ ρ ιτικ ά ρ ο ­ ν τα ς τη σ ημ ερ ινή κοινωνία. [Ε. Β.] ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 5 5

[

δ ι α β α ζ ω ] Ξ Ε Ν Η Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

A n to in e B ello

M athias M alzie u

Ο ι π α ρ α χα ρ ά κ τες Μετάφραση: Ευγενία Γραμματικοποϋλου Πόλις, 2009 σ. 513, €20

Ο μη χα ν ισ μ ό ς τη ς κα ρ διά ς Μετάφραση: Ρίτα Κολαίτη Ηλίβατον, 2009 σ. 154, €14

Ο

Σ λιβ, π τ υ χ ιο ύ χ ο ς γ εω γρ α φ ία ς , π ρ οσ λαμ β άνεται σ την πρώ τη το υ δ ο υλειά . Σ ύν τομ α το υ λ έν ε ό τι έχ ει επιλ εγ εί, για τί δ ια θ έτε ι πολλή φ αντασία, σ υνδυ ασ μ ένη μ ε σω σ τή α ίσθησ η τη ς π ρ αγμ ατικό τητα ς. Γίνεται ένα ς από το υ ς ε κ λ εκ το ύ ς μιας δ ιεθ ν ο ύ ς μυ σ τικής ο ρ ­ γάνωσης. Ο ι π ρ ά κ το ρ ες το υ Ο Π Π (ό μ ι­ λ ο ς π α ρ α χά ρ α ξη ς π ρ α γ μ α τικό τη τα ς ) δ ια σ τρεβ λώ νου ν ή επ ινο ούν νέα υπαρ­ κ τά δ ε δ ο μ έ ν α . Τα μίντια αναλαμβάνουν να επ ικοινω νήσ ουν τις « ν έ ες α λή θειες», χειρα γω γώ ντας τη ν κοινή γνώμη. Κάπως έτσ ι ξεκ ιν ά ει ένα παιχνίδι με τ ις απο­ λα υ σ τικό τερ ες πο λιτικές, κ αλλιτεχνικές, κοινω νικές και δ η μ ο σ ιο γ ρ α φ ικ ές ν ο ­ θε ίε ς τ ο υ αιώνα. Ο B ello π ρ ω το τυπ εί με α νο μ ο ιο γεν ή σ υσ τατικά , τ ο παιχνίδι το υ « δ εν είναι α υ τό που φ αίνεται», έχ ει β α θ ιές ρ ίζες σ τη λ ο γ ο τεχ ν ικ ή παρά­ δο σ η. Θ υ μ ίζ ει «κλα σ ικο ύς» σ υγγρα ­ φ είς, όπως τ ο ν Α ρ γ εν τιν ό Μ π ό ρχες, αλλά και πολλά βιβλία κατα σ κοπ ία ς με σ τρ α τε υ μ έ ν ο υ ς , τα γ μ έ ν ο υ ς σ ’ ένα σ κοπό, έσ τω κι αν α γνο ού ν τ ο «γιατί». Π ρ ω τό τυ π ο και δ ια φ ο ρ ετικ ό και, παρά τις όπ ο ιες επ αναλήψ εις που ο αναγνώ­ σ της μπ ορ εί να επ ισ ημάνει, δ ιαβ ά ζετα ι τρ ο μ ε ρ ά ευ χά ρισ τα , γ υρ νώ ντας τ ις σ ε­ λ ίδ ες κ ά π ο τε πολύ γρ ή γ ορ α κι ά λλ ο τε πιο αργά. [Ε. Β.]

5β

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

τ ις 16 Α π ρ ιλίου 1874, τη ν πιο κρύα νύχ τα σ την ισ τορ ία το υ κ ό ­ σ μο υ, γ εν ν ιέτα ι σ το Ε διμ β ού ργο ο Λ ιτ λ Τ ζ α κ και η καρ διά το υ παγώνει. Για να τ ο ν κ ρ α τήσ ει σ τη ν ζωή, η δρ . Μ α ν τλ έν (μία μαία σ αμάνα) τη ν α ντι­ καθισ τά μ ε τ ο μη χα νισ μ ό από ένα ρ ο λ ό ι - κ ο ύ κο . Για να επ ιζήσ ει π ρ έ­ πει να τη ν κ ο υ ρ δ ίζει καθ ημ ερ ινά και να α π ο φ εύγ ει τα έν το ν α συναισθή­ ματα - ιδίως τ ο ν έρ ω τα . Ε κείνος, όμω ς, θα ερ ω τ ε υ τ ε ί μια μικρή τρ α ­ γ ου δίσ τρ ια . Η λ αχτάρ α το υ να τη ν κ α τα κτήσ ει και η μαγεία τη ς περιπλά­ νησ ης θα τ ο ν φ έρ ο υ ν σ το Π α ρίσι και στη Γρανάδα, μ ε παρέα φ ιγ ο ύ ρ ες αλλ η γ ο ρ ικ ές , όπ ως ο Ζ ω ρ ζ Μ ελιές. Και μ ερ ό ν υ χ τα ολ ό κλ η ρ α , η ζωή το υ θα σ τοιχ ειώ νετα ι από τα α π α γο ρευμ ένα σ υναισθήματα: τ ο φ λ ο γ ερ ό π άθος, τ ο ν π ό νο τη ς αγάπης, τ ο θυ μό , τ ο μα ρ τύ ρ ιο τη ς ζήλιας. Ένα ο ν ε ιρ ικό α φήγημα , σ τα ίχνη τω ν μεγάλω ν πα­ ρα μυθά δω ν τ η ς λ ο γ ο τεχ ν ία ς και το υ κιν ημ α το γ ρ ά φ ο υ. Ε ικόνες π ο ιη τικ ές εναλλά σ σ ονται με σ κη ν ές τη ς κα θ η­ μ ερ ινό τη τα ς και μ εγ ά λ ες α λή θ ειες με σ τιγ μ ές π ηγαίου χ ιο ύ μ ο ρ . Ο Μηχανι­ σμός της καρδιάς μ ε τα φ έ ρ ε τα ι και σ το ν κ ιν η μ α το γ ρ ά φ ο από το ν Luc Besson. (Γ. Ν.]

Σ

Π έ δ ρ ο Χ ο υ ά ν Γ κ ο υ τ ιέ ρ ε ς Ο βασ ιλιάς τη ς Α β ά να ς Μετάφραση: Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη Μεταίχμιο, 2009

ο π έμπ το κατά σειρά βι­ β λίο το υ α να τρ επ τικο ύ Κ ουβανού σ υγγρα φ έα , σ ε ε ξ α ιρ ε τ ικ ή μ ετά φ ρ α σ η τη ς Κ λ εο π ά τρ α ς Ε λαιοτριβιάρ η. Α υ τή τη φ ορά σ του ς δρ όμ ου ς τη ς Α βάνα ς το υ 1990 ένας έφ η β ο ς προσ π αθεί να επιβιώ ­ σει. Η ιστορία το υ γίνετα ι η αφ ο ρμ ή για να ξετυ λ ιχ θ εί ένας κό σ μ ο ς τρ ο μ α κ τικ ό ς και απο­ καλυπτικός: ζητιάνοι, π όρνες, τρ α β εσ τί, μικροπ ω λητές, αλή­ τε ς , μ π εκ ρ ή δ ες , άνθρω ποι που ζου ν στα ερείπια εγκα τα ­ λ ειμμ ένω ν κτιρίων, ά φραγκοι, π ειν α σ μ έν οι, π ά ν το τε στα όρια το υ θανάτου. Επιμένουν όμ ω ς να αγω νίζονται για να ζήσ ου ν μία μέρα α κόμη, να αγαπήσουν και να αγαπηθούν, να β ρο υν κάπου τρ υ φ ε ρ ό ­ τη τα . Ένα μυθιστόρημα βασι­ σ μένο σ ε πραγματικά σ τοι­ χεία , γρ α μμ έν ο σ τεγνά, χωρία ψ ιμύθια, α π ο κα λύπ τει τη ν άλλη πλευρά τη ς Κ ούβας, τη ν οποία οι π ερισ σ ότερο ι γνωρί­ ζου ν μέσα από τη σύγχρονη πολιτική μυθολογία και το υ ς το υ ρ ισ τικο ύ ς οδηγο ύς. [Δ. Β. Τ.]

Τ

MAURICE ATTIA

Η κό κκινη Μ α σ σ α λία Ιστορίες προσαρμογής και εξέγερσης, έρωτα, συντροφι­ κότητας και συνωμοσίας, σ' ένα νουάρ πολυφωνικό μυθι­ στόρημα με πολιτικές προεκτάσεις, που ζωντανεύει με δεξιοτεχνία την εποχή και συνδέει τα ατομικά πεπρωμέ­ να με την Ιστορία. Στην Κόκκινη Μασσαλία ξαναβρίσκουμε τους ήρωες που γνωρίσαμε στο Μαύρο Αλγέρι.

ANTOINE BELLO

Οι π α ραχαρ άκτες Αλήθεια πιστεύετε ότι οι Ρώσοι έστειλαν στο διάστημα μια σκυ­ λίτσα που την έλεγαν Λάικα; Ποιος βρίσκεται πίσω από τον χάρ­ τη της Βίνλαντ, ένα διάσημο πλαστό έγγραφο που αποδεικνύει ότι οι Βίκινγκς ανακάλυψαντην Αμερική; Ποιος πλαστογράφη­ σε τα αρχεία της Στάζι; Ο Μπελά γράφει ένα συναρπαστικό μυθιστόρημα, συνδυάζο­ ντας απολαυστική εφευρετικότητα, επιδέξια αφήγηση και σο­ βαρό στοχασμό. Μια Θαυμάσια παραλλαγή πάνω στο θέμα της αλήθειας και του ψεύδους.

Le Magazine htteraire

ΠΟΛΙΣ

Β ιβ λ ιο π ω λ ε ίο : ΑΙΟ ΛΟΥ 33

τηλ.: 210 36 43 382

J

Δ I A B A Ζ Ω Ξ Ε Ν Η Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Κ ά τι έχω να σ ας πω Μετάφραση: Αντώνης Καλοκύρης Καστανιώτης, 2009 σ. 467, €20,90

Ιλόνα Τ α λά ν τσ εβ α Μ ά σ κες, ισ το ρ ίες μετα να σ τώ ν Πύλη, 2009 σ. 183, € 13,59

π ο ρεία εν ό ς ψ υχ α να λυ τή, η ενη λικίω σ ή το υ σ τα προά σ τια τ ο υ Λ ο ν δ ίν ο υ τη δ ε κ α ε τία το υ 1970, να ρ κω τικ ά , σ εξο υ α λ ική ε λ ε υ ­ θ ερ ία , ο π ρ ώ το ς το υ έρ ω τα ς και μια π ρ ά ξη βίας, - π ο υ α κό μα το ν σ το ιχ ειώ ν ο υ ν -, τ ο τώ ρ α , η φ θ ο ρ ά τ η ς μέσ ης ηλικία ς και σ το επ ίκ ε­ ν τ ρ ο πάντα οι σ χ έσ εις α νδ ρώ ν και γυναικώ ν. Η πλοκή δ ε ν β ασ ίζεται σ το ν εν θ ο υ ­ σ ιασ μό τω ν γ εγο νό τω ν. Τα π ρ ο σ ό ­ ντα το υ Κ ιουρέισ ι είναι η ο ξυ δ ερ κ ή ς π α ρ α τη ρ η τ ικό τη τα , η εγ κ υ ρ ό τη τα τω ν σχολίω ν, η βαθιά γνώση τη ς β ρετα νική ς κοινωνίας. Τα χ α ρ α κτ η ­ ριστικά που δίνει σ το ν πρωταγωνι­ σ τή το υ , αυτά το υ επ ιτυ χημ ένο υ, αυτο δ η μ ιο ύ ρ γ η το υ ελ ε ύ θ ερ ο υ επαγγελμ ατία που έχ ει να αντιμετω πίσει τη ν αμηχανία τη ς μέσ ης ηλικίας, κουβαλώ ντα ς τα γνω ρίσματα τη ς μ ειο ν ό τη τα ς, τα β ρίσ κ ο υ μ ε και σ τον Α μ ε ρ ικ α νό Φ ίλιπ Ροθ. Ο σ υγγρα­ φ έα ς αναλύει διεξο δ ικά , για άλλη μια φ ορά και με τη ν ίδια επ ιτυχία, τα τω ν σ χέσ εω ν, όπως σ το βιβλίο Ο ι­ κείες Απιστίες όπ ου ό λο ι π α λεύουν με τα όριά το υ ς.

ν και μετα νά σ τρια η σ υ γ γ ρ α φ έα ς , ε ν το ύ ­ το ις θα τη ν κατα τάσ σ αμ ε σ την ελληνική λογ ο τεχν ία , α φ ο ύ τ ο έρ γ ο τη ς αφορά σ την ελληνική πρ αγμ ατι­ κ ό τη τα και μάλισ τα μία πλευρά τη ς , το υ ς μετα νά ­ σ τες. Ο ι Μάσκες είναι μία σ υλλογή α φηγημά τω ν που α ντισ το ιχο ύν σ τις ισ τορ ίες ρώσων μετα να σ τώ ν, που α ν α ζη το ύ ν σ την Ελλάδα ε ίτ ε δο υλειά και σ τη σ υνέ­ χεια μία κ α λ ύ τερη ζωή και ά λλ ες φ ο ρ έ ς απλά τ ο ν έρ ω τα ή τη ν περιπ έτεια . Π ρ ό κ ειτα ι για ισ το ρ ίε ς α λη θινές, χ ω ρ ίς δά νεια από τη φαντασία. Σ κληρ ές, αλλά και με έν θ ε τ ε ς τ ρ υ ­ φ ερ έ ς ν ό τε ς που προσπα­ θο ύν να απαλύνουν τη ν π ρ αγματικότητα . Ένα αδιά­ κ οπ ο πα ιχνίδι ανά μεσ α σ την κορύφ ω ση τη ς ευ τυ ­ χία ς π ου ο δ η γ ε ί σ την πτώση και στην ελπίδα που γ εννιέτα ι ξανά.

Χ α ν ίφ Κ ιου ρέισ ι

Joseph Roth Τ ο εμ β α τή ρ ιο Ρ α ν τέτσ κ υ Μετάφραση: Δημήχρης Δημοκίδης Ροές, 2009 σ. 512, €20

™ §§Lo

Θ

εω ρείται από τα σ ημ α ν τικ ότερ α έργα τη ς γ ερ μα νόφ ω νης λ ο γ ο τεχν ία ς, τ ο οπ οίο ε κ δ ό θ η κ ε τ ο 1932. Α ν ή κ ει στα μυθι­ σ τορ ήμ α τα - ο ικο γενεια κά χρ ονικά, που αναπτύσ σεται σ τη διάρκεια ζω ής τριώ ν γ ε ­ νεώ ν τη ς ο ικο γένειας φ ο ν Τ ρ ό ττα , μέσα από το υ ς οπ οίου ς κ α τα γρά φ εται η πορεία τη ς Α υ σ τρ ο ο υ γ γρ ικ ή ς Α υ το κ ρ α το ρ ία ς κατά τις τ ε λ ε υ τα ίε ς δ ε κ α ε τίες τη ς: Ο παππούς, ένας Σ λο β ένος ανθυπ ολοχαγός τα π εινής καταγω­ γής, σώζει σ τη μάχη το υ Σ ο λ φ ερ ίνο τη ζωή το υ α υτο κρ ά το ρ α Φ ρα γκίσ κου Ιωσήφ Α ' και αποκτά τίτλ ο ευ γενεία ς. Ο π α τέρα ς φ τά νει στα ανώ τερα κλιμάκια τη ς δη μό σ ιας διο ίκ η ­ σ ης - ε ν ό ς κλά δου που, μαζί με τ ο σ τρα τιω ­ τικ ό , θ εω ρ ού ντα ν οι δ ύ ο σ τυ λ ο β ά τες τη ς α υ το κ ρ α το ρ ία ς - και σ το πέρασ μα τω ν χ ρ ό ­ νων τα υ τίζ ε τα ι ό λ ο και π ερ ισ σ ό τερ ο με τ ο γηραιό π λέον α υ το κρ ά το ρ α , που με τη σειρά το υ ενσ αρκώ νει τη ν ίδια τη ν π ατρίδα. Ο γιος, που σ τενά ζει κάτω από τ ο βάρος το υ οικο γ εν εια κ ού ον ό μ α το ς, θα α κο λουθ ή­ σ ει, εκώ ν άκων, σ τρα τιω τική σ τα δ ιοδ ρο μία , μ έχρ ις ό το υ η θύελλα το υ Α ' Π α γκο σ μίο υ Π ο λ έμ ο υ γ κρ εμ ίσ ει όχι μό νο τη ν οικο γένειά το υ ή τη ν π α ρα κμα σμένη τά ξη τη ς, αλλά ολ ό κλ η ρ η τη ν πο λυεθνική α υτο κρ α το ρία . [Γ. Ν.]

Η

Α

[Δ. Β. Τ.]

5 8 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ξ Ε Ν Η

LΔ

Σ υ ρ ίλ Μ α σ α ρ ό το Ο Θ εό ς είναι κ ο λ λ η τό ς μου Μετάφραση: Θωμάς Σκάσσης Libro, 2009 σ. 222, € 19

Ο

Σ υρίλ Μ ασ αρ ότο γ εν ν ήθ ηκ ε τ ο 1975, είναι νηπιαγωγός και διευθύνει έναν παιδικό σ ταθ μό σ το Περπινιάν τη ς Γαλλίας. Τ ο Ο Θ ε ό ς είναι κολλητός μου έχ ει ήδη μετα ­ φ ρα σ τεί στα αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά και ιταλικά, ενώ ο σ υγγραφέας ετοιμ ά ζει ήδη τ ο δ ε ύ τε ρ ο μυθιστόρημά το υ . Τ ο βιβλίο α υτό είναι ένα συγκλονιστικά απλό, ευ φ υ ές και σ υ­ νάμα βαθύ μυθιστόρημα, γ ρ α μμ έν ο με τρ υ φ ερ ό τη τα και χ ιούμ ορ , που σ κοπό έχ ει όχι να προκαλέσ ει, αλλά να παρουσιάσει μία σύγχρονη άποψη το υ τι μπ ορ εί να σημαίνει στην επ οχή μας πίστη σ το Θ ε ό , δηλαδή στην Αγάπη. Ο ήρωας είναι πω λητής σ ε sex shop, γύρω στα τριάντα , συμπαθής και έχ ει κολ λ ητό το υ τ ο Θ εό , μία ιδιότητα εξα ιρ ετικά χρήσ ιμη όταν π ρόκειται να συναντήσει τη γυναίκα τη ς ζωής το υ , η οποία είναι φ οιτή τρια τη ς Σ ορβόνης.

[Δ. Β. Τ.]

V irg il G h e o rg h io u Ο Θ εό ς σ το Παρίσι Μετάφραση: Χρηστός Βουδούρης Ακρίτας, 2009 σ. 224, €9,15 ια αληθινή ισ τορία πο λιτικής ίντριγκα ς. Μ έσα από τη μυ θισ το ρη μα τική αφήγηση α ποκαλύπ τεται μια τρ α γ ικ ή αλήθεια, που σ υμβαίνει και μ π ορ εί να σ υμ βεί σ ε οπ οιοδ ή π ο τε σ η μ είο τη ς γης: ό τα ν μια α υθ α ίρ ετη π ο λιτική εξου σ ία , που μονοπ ω λεί δο γ μ α ­ τικ ή τη δική τη ς «αλήθεια», κρίνει πως η αυθαιρεσ ία τη ς α υτή π α ρεμπ οδ ίζετα ι από τ ο ε λ ε ύ θ ερ ο φ ρόνη μα , τ ό τ ε κ ατα δικά ζει α δίσ τα κτα τ ο υ ς «εν ό χ ο υ ς » σ ε μα ρ τυ ρ ικό θάνατο. Μ όν ο που αυτή τη φ ορ ά η α ρένα με τα λιοντά ρια αντικα θίστα ται από τ ο σ κο τεινό πα­ ραπέτασμα μιας δ ή θ εν ν ο μ ιμ ό τη τα ς και σ ατανικής π λεκτά νης που, μαζί με τ ο σώμα, πα­ σ χίζει να δο λ ο φ ο ν ή σ ει και τη ν ψυχή.

Μ

[Δ. Β. Τ.]

Ma Jian

Ο μακαρονοποιός

Στο Πεκίνο της δεκαετίας του ’90 ο Μα Γιον παρατηρεί και περιγράφει με πολύ «κόκκινο» χιούμορ τις επιπτώσεις του: «κινεζικού εκσυγχρονιστικού βαϋμο----στη ζωή των συμπατριωτών του.

Πεκίνο σε κώμα

Στο βιβλίο του αυτό ο Μα Γιον, ο «Κινέζος Κούντερα» όπως έχει χαρακτηριστεί, είναι αποφασισμένος να εναντιωθεί στη λήθη διατηρώντας ζωντανούς στη μνήμη τους αγώνες μιας ολόκληρης γενιάς τη; «Γενιάς της Τιανανμέν».

w w w .p a p y r o s o n lin e .g r

IA ΒA Ζ Ω

Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ I A

J

[

] Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

δ ι α β α ζ ω

Ξ Ε Ν Η

Ελ Χ α μ ίσ ι Χ ά λ ε ν τ Τ Α Ξ Ι σ του ς δρ ό μ ο υ ς το υ Κ αΐρου Μετάφραση: Πέρσα Κουμούτση Μεταίχμιο, 2009 σ. 222, € 14

ιγύπτιος επ ιβά της τ α ξί κα τέγ ρ α ψ ε τις σ υζητή σ εις με το υ ς οδ ηγο ύς. Μία δια φ ο ρ ετική κ ά θ ο δ ό ν εμπειρία. Α υτο κίνη τα υπό διάλυση, χω ρίς τ α ξίμ ε ­ τ ρ ο , δ ρ ό μ ο ι χω ρ ίς σ η μ α το δ ό τη σ η , αδιάκοπη χρ ήσ η τη ς κόρ να ς, κ υκ λ οφ οριακή σ υμ φ ό ρη σ η και μία σ υνεχής δια ­ πρ αγμάτευσ η για τ ο κ ό σ το ς και το ν π ρ οο ρισ μ ό. Π εν ήν τα οχ τώ ισ τορ ίες που δια δ ρα μα τίζοντα ι σ ε ένα από τα 80.000 τ α ξί που κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν σ του ς δ ρ ό μ ο υ ς το υ Κ αΐρου. Σ υζητή σ εις που κ αλύπτουν ό λ ο τ ο φάσμα τη ς σ ύγχρ ο­ νης αιγυπτιακής π ρ αγματικότητα ς, ζη τή ­ ματα σ οβαρά α ναμειγνύονται με κ ο υ β έ­ ν τες α σ τείες, δίν ο ν τα ς ένα ν τ ό ν ο πιο α νά λαφ ρο σ ε θέμα τα , όπως η α να ξιο κρατία, η διαφ θο ρά , η θρησ κεία και οι ισ λαμικές καλύπ τρες, τα δαιμόνια, η εξω τερ ικ ή π ο λιτική, η μετα νά σ τευ σ η , η εκπ αίδευσ η, η κινητή τη λεφ ω νία, αλλά και τ ο π ο δόσ φα ιρο. Ζ ο ύ μ ε τη ν κ α θ ημ ε­ ρινό τητα , ν ιώ θ ου με τη ζέσ τη , τη σ κόνη και τη φ τώ χεια που μπ ορ εί να κάνει τη ν επιβίω ση ένα διαρ κή α υτο σ κοπ ό. Γ ρ α μ μένο όπως το υ ταιριάζει, σ ε γλώσ­ σα απλή και α νεπ ιτήδ ευ τη, από κάποιον με πείρα συνεπ ιβάτη και όχι συγγρα-

Α

[Ε. Β.]

eo

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ο υ ίλ λια μ Μ π ά ρο ου ζ, Τ ζ α κ Κ έρ ο υ α κ Και έβ ρ ασ α ν οι ιπ ποπόταμοι σ τις γ ο ύ ρ ν ες το υ ς Μετάφραση: Γιώργος Μπέτσος Τόπος, 2009, σ. 256, € 16,90

ρ υ μ μ έν ο κάτω από τις σανί­ δ ε ς εν ό ς ξύ λινο υ π α τώ ματος για τέ σ σ ερ ις δ ε κ α ε τίες έμ ειν ε τ ο π ρ ώ το βιβλίο τω ν Μ π ά ρο ου ζ και Κ έρ ου α κ, Και έβρασαν οι ιπποπό­ ταμοι στις γούρνες τους, α φού πρώτα γνώ ρισε τη ν απόρριψη μιας σ ειρ άς εκ δ ο τικ ώ ν οίκω ν, που δ ε ν είδα ν μ ε θ ε τικ ό μάτι τη ν ελ ε υ θ ε­ ριό τη τα τη ς γ ρα φ ή ς (χα ρ α κτη ρ ι­ σ τικής τη ς μπιτ λ ο γ ο τεχν ία ς ) τω ν άγνωστων τ ό τ ε σ υγγραφέω ν. Τ ο βιβλίο α υτό υ π ή ρ ξε η πρώ τη ε κ ­ δ ο χή μιας α ληθινής ισ τορ ία ς που έλ α β ε χώρα σ τη Ν έ α Υ όρ κη , λίγο πριν τ ο τ έ λ ο ς τ ο υ Β' Π α γκο σ μίο υ Π ο λ έμ ο υ . Μία ιδιότυπ η σ χέσ η έρ ω τα - μίσους ανάμεσ α σ ε δ ύ ο ά νδ ρ ες μεγάλης δια φ ορ ά ς ηλικίας οδ ήγ η σ ε σ την (σ χ εδ ό ν α θέλη τη) δο λ οφ ον ία το υ εν ό ς από το ν άλ­ λον. Ν α ρκω τικά , σ ε ξ και α δ ια φ ο­ ρία για τ ο αύριο, μαζί με ένα έν το ν ο σ υναίσθημα μοναξιάς, χα ­ ρα κ τηρ ίζου ν το υ ς ήρω ες. Ο ι α φ η­ γ η τέ ς είναι δ ύ ο από το υ ς φ ίλου ς το υ π α ρά ξενο υ ζευ γαρ ιού , ο Μ άικ Ράικο (Τ ζα κ Κ έρ ο υ α κ ) και ο Ο υ ίλ Ν τέ ν ισ ο ν (Ο υίλλια μ Μ π ά ροουζ), ενώ ό λ ο τ ο βιβλίο είναι γρ α μ μ έν ο σ ε μικρ ές σ κηνές. [Ν. Ο.]

Κ

Α μ π δ ό ν Ο υ μπ ίδια Χ ειμ ω ν ιά τικ η πόλη Μετάφραση: Βιργινία Γαλανοπούλου Ροές, 2009

αίρνεις ρίσκα, μό νο και μό νο για τί ξ έ ρ ε ις ότι θα κερ δ ίσ εις και, τα υ τό χρ ο ν α , για τί α ρέσ κεσ αι σ το να π αίζεις τ ο αθώο παιχνίδι τη ς «αυταπ άτης το υ κινδύνου». Ό τ α ν κ ερ δ ίζεις, χα ίρεσ αι, σαν να μην ήταν κάτι ήδη δ ε δ ο μ έ ν ο , υπ ο­ σ τηρ ίζει ο σ υγγρα φ έας το υ βι­ βλίου. Τι σ υμβαίνει όμω ς ό τα ν η ζαριά δ ε ν είναι αυτή που θα περίμεν ες; Ο κ εν τρ ικό ς χα ρα κτήρα ς το υ βιβλίου αποφασίζει να π ρ ο­ σ φ έρ ει κατα φ ύ γιο σ ε ένα ν παλιό το υ φ ίλο, μ ε α π ρό β λεπ τες σ υνέ­ π ειες σ το γ ά μ ο το υ . Η γυναίκα το υ , τη ν οποία ο ίδ ιος μ έχρ ι τ ό τ ε δ ε ν είχ ε και σ ε μεγάλη υπόληψη, καθώ ς τη θεω ρ ο ύ σ ε μια β αρ ετή ν ο ικο κυ ρά , δ η μ ιο υ ρ γ εί δ ε σ μ ό με τ ο ν π ρ ο σ τα τευ ό μ εν ό το υ , και η μέχρ ι τ ό τ ε τα κ το π ο ιη μ έν η το υ ζωή α να τρέπ εται. Ο Ο υμπ ίδια, ένας από το υ ς γ νω σ τότερου ς σύγ­ χρ ο ν ο υ ς σ υγγρα φ είς το υ Ισ ημ ερ ι­ νού, μιλά για τα όρια τη ς ζήλιας και πέρα απ’ αυτά, ε κ ε ί που α ρ χί­ ζει ο άγνω σ τος εα υ τό ς μας. Η σ υ­ νάντηση το υ ήρωα μ ε «α υ τόν το ν άγνω σ το» δ ε ν θα γίνει χω ρίς επι­ πτώ σεις σ τη ζωή ό λ ω ν... [Ν. Ο.]

Π

[ δ ι α β α ζ ω Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α .

Τ ζόναθαν Λ έθ εμ Ό π λο μ ε τά μουσ ικής Μετάφραση: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 370, € 19

ίσω από τη γρα μμ ή κρο ύσ ης τη ς σ ύγχρ ονης α μερικάνικη ς λ ο γ ο τεχ ν ία ς -Jonathan Franzen, D avid F oster W allace, Jeffrey Eugenidis, Ri­ c hard Pow ers, Dave Eggers, J un ot Diaz, Jonathan Safran Foer, κ,ά - υπ άρχει μία αθό ρυβ η ομά δα εξα ιρ ετικά τα λα ντού χω ν σ υγγρα φέω ν, όπως οι Jonathan Lethem , D o na ld A n trim , G eorge Saun­ ders, Rick M oo dy, κ,ά., που π α ρότι είναι λίγο ως πολύ άγνωστοι σ το ευρω πα ϊκό κοινό, εν το ύ το ις χ α ίρο υν υψ ηλής εκ τίμ ησ η ς σ το ν α γγλοσ α ξονικό κόσ μο . Ο Λ έ θ ε μ είναι πολύ ιδ ια ίτερ η περίπτωση σ υγγραφέα, και τ ο Όπλο μετά μουσικής, τ ο πρώ­ τ ο έρ γ ο το υ , αλλά όχι και τ ο κ α λ ύ τερ ό το υ - ο τ ίτ ­ λ ο ς το υ κ α λ ύ τερ ο υ έρ γ ο υ το υ α νήκει μάλλον δ ι­ καιω ματικά σ το Motherless Brooklyn- είναι ένα πολύ εν δ ια φ έρ ο ν μ ετα -μ υθ ισ τόρ ημ α , σ το οπ οίο ο σ υγγρα φ έας ανα μειγνύει τη ν παράδοσ η το υ νου άρ α σ τυ νομ ικο ύ μυ θ ισ το ρ ή μ α το ς με τ η δ υ ­ σ τοπ ική επ ισ τημ ονική φ αντασία αλά Φ ίλιπ Ν τικ. Τ ο α π ο τέλεσ μα δ ε ν είναι ω σ τόσ ο β ο υ τη γ μ έν ο σ τη χά ρτινη κατάθλιψ η και σ το μο ιρ ολ α τρικ ό ν τ ε ­ τερ μινισ μ ό, α ντίθετα η γωνιώδης σ κο τεινή - ο ν ε ι­ ρική α τμό σ φ αιρα το υ έρ γ ο υ σ τρ ο γγ υ λ εύει χάρη σ την ο ξ υ δ ερ κ ή , λ επ το μ ερ ή , και σ ε σ ημεία , καρτο υνίσ τικα σ αρκα στική α φήγησ η το υ πρωταγωνι­ σ τή, ν τεν τέ κ τιβ Κ ό ν ρ α ν τ Μ έτκα λφ , εν ό ς πεισ τικά α ντιφ α τικού , « κα τα ρ α μ ένο υ» και συνάμα αναπά­ ν τεχ α ευ φ υο ύς, χα ρα κτήρα . Σπάνια π έφ τει κανείς σ ήμ ερ α πάνω ένα τό σ ο κα λ ο γρ α μ μέν ο c rossove r μυ θισ τό ρη μα , μ ε τό σ ε ς π ο λλές (εύ σ το χ ες , ως επί τ ο π λείσ τον) μ ε τα φ ο ρ έ ς και π α ρομοιώ σ εις. [Λ. Κ.]

Π

Κ ά ρ υ λ Φ ίλιπ ς Μ α κρινή α κ τή Μετάφραση: Ρίνα Χατχούτ Scripta, 2009 σ. 316, €20

Ν ίκ ι Φ ρ ε ν τς Μ οιρ αίο χα μό γ ελ ο Μετάφραση: Γιώργος Μπαρουξής Ψυχογιός, 2009 σ. 370, € 16,61

ύο μο να χ ικοί άνθρω ποι, η Ν τό ρ ο θ ι, μια πρώην δα ­ σκάλα, και ο Σ όλ ομ ον , ένας α φρ ικα νός π ρόσ φ υγας, γύρω στα τριά ντα , είναι οι ήρ ω ες τ ο μ υ θ ισ το ρ ή μ α το ς το υ Κ άρυλ Φίλιπς. Ή ρ ω ε ς μο να χ ικοί που έχ ο υ ν γνω ρίσει από πολύ νω­ ρίς τη ν απόρριψη. Α ν και μα­ θα ίν ο υμ ε από πολύ νω ρίς τη ν τελ ικ ή το υ ς τύ χ η , εν το ύ το ις , ο σ υγγρα φ έας σ ταδια κά μας γ υ ­ ρίζει σ το π α ρελθό ν το υ ς , για να π λ η ρ ο φ ο ρ η θ ο ύ μ ε τι ήταν

ο μεγάλο ζήτημα τη ς κα­ κοποίησης τω ν γυναικών διαπ ραγματεύεται τ ο ψ υχο­ λ ο γ ικ ό θ ρ ίλ ερ τη ς Ν ίκι Φ ρεντς, η οποία περιγράφει σ το έρ γ ο τη ς τ ο χε ιρ ό τερ ο εφ ιά λτη μιας γυναίκας, που δ εν είναι άλλος από τ ο να ερ ω τευ θ εί έναν άνδρα που τη ς κάνει τη ν ζωή μαρτύριο. Η Μιράντα Κ ότο ν, η ηρωίδα, νομ ίζει ότι έχ ει βγάλει για τα καλά από τη ζωή τη ς το ν Μ π ρ ένταν, τ ο α γόρι τη ς. Αλλά, δ ύ ο εβ δ ο μ ά δ ες αργό­ τε ρ α , α να καλύπ τει πως ο Μ πρένταν έχει μπ λέξει με τη ν α δελφ ή της. Πολύ σ ύντο­ μα τ ο συναίσθημα τη ς α μη­ χανίας θα αρχίσει να μετα ­ μορφ ώ νεται σε απειλή και σι­ γά σιγά σ ε τρ ό μ ο - σ το χ ει­ ρ ό τερ ο εφ ιάλτη που θα μπο­ ρο ύσ ε να έχ ει μια κοπέλα. Γιατί α υτή τη φ ορά ο Μ πρέ­ ν τα ν δ ε ν θα σ ταμ ατή σ ει μπροστά σ ε τίπ οτα, π ροκειμένου να παραμείνει για πά­ ντα δίπλα στη Μιράντα. Α κ ό ­ μη κι αν α υτό σημαίνει ότι πρέπει να πάρει τη ν ίδια τη ς τη ν ζωή. [Δ. Β. Τ.]

Δ

ν τη θ ο ύ ν σ το σ υ γ κ εκ ρ ιμ έν ο τό π ο και χ ρ ό ν ο . Η Μακρινή ακτή απέσπ ασε τ ο β ρα β είο C o m m o n w e a lth για τ ο Κ αλύ­ τ ε ρ ο Βιβλίο το υ 2004, ενώ τ ο π ρ ο η γ ο ύ μ ενο βιβλίο το υ ίδιου σ υγγρα φέα, τ ο Crossing the River ήταν υπ οψ ήφιο για τ ο Β ρα β είο Μ π ο ύκ ερ τ ο 1993. Ο ίδ ιος ο σ υγγρα φ έας ζει σ το Λ ο ν δ ίν ο και σ τη Ν έα Υ όρ κη . Έ χει γράψ ει έργα για τη ν τ η λ ε ­ όρασ η, τ ο ρ α διόφ ω νο, τ ο θ έ ­ α τρ ο και τ ο ν κ ινημ ατο γρά φ ο , καθώς, επίσης, τρία δοκίμια και έξ ι μυ θισ το ρή μα τα. [Δ. Β. Τ.]

Τ

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 61

[

δ ι α β α ζ ω ] Ξ Ε Ν Η Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Η μ υ σ τικ ή γ ρ α φ ή Μετάφραση: Αύγουστος Κορτώ Καστανιώτης, 2009 σ. 327, € 19,86

Λ ίζ α Ά ν γ κ ε ρ B la ck O u t Μετάφραση: Έφη Τσιρώνη Ψυχογιός, 2009 σ. 455, € 17,70

Έ ρ ικ Φ ό ν σ ες Χ ά ν σ εν Ισ το ρ ίε ς από σ ύμπ τω σ η Μετάφραση: Δέσπω Παπαγρηγοράκη Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 648, € 22

σοι έχ ο υ ν διαβάσει τα σ χετικά πρόσ φ ατα εκ δ ο μένα Σαν την βροχή πριν πέσει το υ Τζόνα θα ν Κ ό ο υ και Η Θάλασσα το υ Τ ζ ο ν Μ πάνβιλ θα αισθαν­ θο ύν από τη ν αρχή εξο ικ ειω μ έν ο ι με τ ο σ κηνικό και το υ ς θ εμα τικ ού ς ά ξο ν ες , πάνω σ του ς οπ οίου ς ξε δ ι­ πλώ νεται η ιστορία το υ Σεμπ άστιαν Μ πάρυ. Η επ ερ χό μ εν η κατεδά φισ η μιας ψ υχιατρικής κλινικής σ ε μια μικρή πόλη τη ς α γρ οτική ς Ιρλανδίας φ έρ ν ει αναπά­ ντεχ α κοντά τη ν α ξιο λ ά τρ ευ τη υπεραιωνόβια τ ρ ό φ ιμ ο Ροσίν και τ ο θερά ποντα ια τρό τη ς, δ ό κ το ρ α Γκρεν, σ τον οπ οίο φ ορτώ νετα ι ξα φνικά η ευθύνη να αποφα­ σίσ ει για τη ν τύ χη τη ς. Τ ο τυ π ικό μέχρ ι π ρ ότινο ς εν ­ δ ια φ έρ ον το υ για τρού για τη ν ασθενή το υ γρήγορα μετα τρ έπ ετα ι σ ε έμ μο νη περιέρ γεια για τ ο πα ρελθόν τη ς μυσ τηριώ δους γυναίκας, που, με τη σειρά τη ς, συ­ ντάσ σ ει κρυφά από το ν Γκρεν τη ν προσωπική μα ρτυ­ ρία τη ς για τα γ εγο νό τα το υ π ολυτά ρα χου βίου τη ς, που τη ν οδήγησα ν στη σ ημερινή τη ς θέσ η. Η προσω­ πική μνήμη κλω τσάει, α ντισ τέκετα ι, η συλλογική μνήμη τη ς βάζει διαρκώ ς τρικλο π ο διές, εν ίο τε όμω ς π ρ οσ φ έρ ετα ι, όχι δίχω ς υσ τερ ό β ο υ λ ες διαθέσ εις, να τη βοηθήσει να βρει πάλι τ ο δ ρ ό μ ο της· α υτή η διαρ­ κώς εξελισ σ ό μενη ανταγωνισ τική σχέση ανάμεσα στην προσωπική και σ τη συλλογική μνήμη (και κ α τ’ επ έ­ κταση ανάμεσα σ τον ντετερμ ινισ μό και στην ελεύθ ερ η βούληση) είναι τ ο κύριο π λεονέκτη μα τη ς μυθιστορίας το υ σ ημαντικού σ ύγχρ ονου Ιρλανδού σ υγγραφέα σε σ χέσ η με τα έργα που ανα φ έρθ ηκα ν σ την α ρχή, αλλά και τα πιο πολλά από τα σ ύγχρονα έργα τη ς β ρετα νι­ κής λογο τεχνία ς, που δ ιερ ευ νο ύν, ολο ένα σ υχνό τερ α τα τελευ τα ία χρόνια , τ ο ζήτη μα τη ς προσωπικής μνή­ μης. [Λ. Κ.]

ηρωίδα το υ βιβλίου, Άνι Π ά ου ερ ς, έχ ει όλα όσα θα επ ιθ υμ ού σ ε μια γυναίκα: έναν τρ υ φ ερ ό σ ύζυγό, μια ό μ ο ρ φ η κόρ η και μια άνετη ζωή σ τη Φ λ ό ρ ιν τα τω ν Η .Π .Α . Έ χει, όμως, κι ένα σ κο τεινό π α ρελθόν, ως η πληγωμένη ερ ω μ ένη και συν ερ γ ό ς εν ό ς δ ο λ ο φ ό ν ο υ κατά σ υρροήν. Τα μόνα που τη ν π ρ οσ τα τεύ ου ν από α υτό τ ο τ ρ ο μ ε ρ ό μυ σ τικό είναι ένα ς σ κη ν ο θ ετη μ ένο ς θάνα­ τ ο ς και μία ψ εύ τικη τα υ τό ­ τη τα . Είναι, όμως, αρκετά , για να σ ώσουν τη ν ίδια και τη ν οικο γένειά τη ς ό τα ν ο σ κο­ τ ε ιν ό ς δ α ίμ ον α ς από τη ν π ρ οη γού μενη ζωή τη ς απει­ λ εί να εισβάλει και πάλι σ το παρόν τη ς; T o Black Out ε ί­ ναι ένα α σ θμα τικό ψ υχ ολο­ γικό θρ ίλ ερ που διαβάζεται μ ε κ ο μ μ έ ν η τη ν ανάσα, γρ α μ μ έν ο από μία σ υγγρα­ φ έα , τα βιβλία τη ς οποίας έχ ο υ ν λάβει πολλά λ ο γ ο τε­ χνικά βιβλία, ενώ φ ιγουρά ρουν συχνά σ τις λίσ τες με τα best selle r. [Δ. Β. Τ.]

Τ

Σ εμττάσ τια ν Μ πάρυ

62

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Η

ο μυθισ τόρημα α υτό το υ Έ ρ ικ Φ ό ν σ ες Χ ά νσ ες χα ιρ ετίσ τη κ ε από τη ν κριτική ως ένα μεγάλο έρ γ ο τη ς ευρω παϊκής λ ο ­ γοτεχν ία ς και παρουσιάζει σ τον αναγνώστη τέσ σ ερ ις ισ τορ ίες από σύμπτωση, με γλώσσα γεμ ά τη λυρι­ σ μό, οξυ δ έρ κ ε ια και πόνο. Τα ορ ατά και α όρα τα νή­ ματα που δια τρ έχο υ ν τη μοίρα τω ν ηρώων το υ μυ­ θ ισ το ρ ή μ α το ς σ υνυφ α ί­ νου ν ένα θεμελ ιώ δ ες ερ ώ ­ τημα : γιατί τα πράγματα σ υμ βα ίνο υν έτσ ι, όπως συμβαίνουν; Π οια μυστική αρχή διέπ ει τ ο βίο τω ν ζω­ ντανώ ν όντω ν; Ο σ υγγρα­ φ έα ς, με μο υσ ικότητα και χάρη, διερ ευ νά τη μεγαλο­ σύνη τω ν μικρών πραγμά­ τω ν. Ο ι ισ τορ ίες το υ συμ­ βαίνουν σ ε διά φ ο ρ ες χώ ­ ρ ες και σ ε δια φ ο ρ ετικές χ ρ ο ν ικ ές π ερ ιό δ ο υ ς , μ ε ένα λ επ το δ ο υ λ εμ έν ο σ χέ­ διο τη ς μοίρας να σ υνδέει α νθρώ π ους, κ ο υ λ το ύ ρ ες και επ οχές. [Δ. Β. Τ.]

ΞΕΝΗ

[ Δ Ι Α Β Α Ζ Ω I Π ΕΖ 0 Γ Ρ Α Φ I AJ

Ν τα μ ιά ν Τ α μ π α ρ ό φ σ κ ι Ια τρ ικ ή α υτο βιογρα φ ία Μετάφραση: Νάντια Γιαννούλια Πάπυρος, 2009 σ. 157, €12

Α ν τ ρ έ ς Τ ρ α π ιέγ ιο Ό τ α ν π έθα νε ο Δ ο ν Κ ιχώ της Μετάφραση: Χριστίνα Θεοδωροπούλου Μεταίχμιο, 2009 σ. 408, € 19

Α λ ε ξ ά ν τ ρ Σ ο λ ζ εν ίτσ ιν Μ ια η μ έρ α το υ Ιβά ν Ν τε ν ίσ ο β ιτς Μετάφραση: Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης Πάπυρος, 2009 σ. 205, € 14

ο μό ν ο που εν δ ια φ έρ ει τ ο ν ήρωα το υ βιβλίου, Ν τά μι, ε ί­ ναι να κάνει καρ ιέρ α και τίπ οτα ά λλο - όλα τα υπόλοιπα το υ φ αί­ νοντα ι από α διά φ ο ρα έω ς θλι­ βερά. Γιατί καρ ιέρ α σ ημαίνει γι’ α υ τό ν κάτι παραπάνω από χ ρ ή ­ ματα, εξου σ ία , α νέλ ιξη ή π ρ όο δο . Κ α ρ ιέρ α σ ημ αίνει αναγνώριση. Ένα βήμα, όμω ς, π ρ ο το ύ αγγίξει τ ο ό ν ε ιρ ό το υ , να α ναγνω ρισ τεί ως ο κα λ ύ τερ ο ς, ο Ν τά μ ι ανακα­ λύπ τει ότι πάσχει από διχρω μα τοψία. Π ρ ιν τ ο χω νέψ ει, κ α τα ρ ρ έει από κήλη δίσ κου. Και α υτά είναι μό νο η α ρχή: η μία μετά τη ν άλλη, οι πιο απίθανες α σ θ έν ειες το υ επ ιτίθ εντα ι μ ε μανία για να τ ο ν κ α τα σ τρέψ ο υν, να το ν α πομονώ ­ σουν, να το ν ο δ ηγή σ ο υν στην απόλυση, σ την ανεργία, σ την α δυ­ ναμία για εργασία. Εν ολίγοις, σ το θά νατο. Ο α ργ εν τιν ό ς σ υγγρα­ φ έα ς , μ ε χ ιο ύ μ ο ρ αλλά και άφθονα φ ιλοσ οφ ικά τσ ιτά τα , συν­ θ έ τει μία εύ σ το χ η εικό να το υ σ ύγχρ ονου καπιταλιστικού μ ο ν τέ­ λου, που μπολιάζει τη ν ανθρώπινη ύπ αρξη και τη ν ο ρ ίζει σ το σ ύνολό τη ς, με τρ α γ ικ ές σ υνέπ ειες για τ ο ά το μ ο και τη ν ευ τυχ ία το υ . [Ν. Ο.]

ισ πανός σ υγγραφέας κατα ­ π ιάνεται και πάλι μ ε το ν πασίγνωστο ήρωα το υ Θ ερ β ά ν τες , τ ο ν Δ ο ν Κ ιχώ τη. Σ η μ είο εκκίνησ ης το υ ν έο υ τ ο υ βιβλίου είναι ο θά νατο ς το υ ήρωα, ο οπ οίος, σύμφωνα μ ε τ ο ν γ ια τρ ό το υ , ήταν α να π ό φ ευκτο ς, καθώς ο Δ ο ν Κ ιχώ της έπ α σ χε από «π λήξη, θλίψη, σ τεν οχ ώ ρ ιες, και κυρίω ς μελαγχολία , αλλά και ε μ ­ μονή με δίαιτα ζαρζαβατικώ ν». Η ανιψιά το υ Α ντόνια , ο πιστός το υ φ ίλ ος Σ άντσ ο Π άντσα, η ο ι­ κ ο ν ό μ ο ς το υ , ο παπάς το υ χω ­ ριού, ο σ υ μ βο λα ιογρά φ ο ς και οι υπόλοιποι άνθρωποι το υ Δ ο ν Κι­ χώ τη καλούνται π λέον να σ υνεχίσ ο υν να ζου ν χω ρίς τ ο ν ίδιο, τη ν έμπ νευσ ή το υ ς , τ ο σ ύμ βο λο τη ς ελ ε υ θ ερ ία ς το υ ς . Ά νθρω ποι που έχ ο υ ν όμ ω ς γ α λ ο υχη θεί με τ ις δο ν κιχω τικ ές α ρ χές δ ε ν μπ ο­ ρ ο ύ ν να κα τα θέσ ο υν εύ κολα τα όπλα. « Ό π ο ιος μπ ορεί, ας θ ελ ή ­ σει, και όπ οιος θέλ ει, ας μπ ορ έ­ σ ει!», ήταν πάντα η παρό τρυ νσ η το υ ήρωα. Και οι μέχρ ι χ θ ες α φ α νείς ήρ ω ες θα ξεκιν ή σ ο υ ν τ ο δ ικ ό τ ο υ ς τ α ξίδ ι α να ζήτησης τη ς ελ ευθ ερ ία ς. [Ν. Ο.]

Ο

Ιβάν Ν τε ν ίσ ο β ιτς Σ ο ύ χ ο φ δ ε ν ε ί­ ναι ένα ς απλός ήρωας μυ θισ το ρ ή­ μα τος. Ο υσια σ τικά π ρ όκειται για τ ο al­ te r ego το υ ίδ ιου το υ σ υγγρα φέα, ο οπ οίος ε ίχ ε υπ οσ τεί εγ κ λ εισ μ ό σ ε κά ­ ποιο από τα σ ταλινικά γ κο υλά γκ (σ τρ α ­ τό π εδ α καταναγκασ τικής εργασ ίας) που λ ειτου ρ γ ού σ α ν σ τη Σ ο β ιετικ ή Ένωση τα χρ όνια τη ς κυρ ιαρ χία ς το υ Ιωσήφ Σ τάλιν. Μ ε τις α φ η γη μα τικ ές δ υ ν α τό τη τε ς που δ ια θ έτει ο σ υγγρα φ έας κα τα φ έρ ν ει να π ρ α γ μ α τευ τεί και να μ ετα τρ έ ψ ε ι σ ε λ ο γ ο τεχ ν ικ ό θέμ α μία σ υνηθ ισ μένη, αλλά τα υ τό χ ρ ο ν α τό σ ο σ κληρή, ημέρα εν ό ς κ ρ α το υ μ ένο υ σ τη φ υλακή. Ό π ω ς α να φ έρετα ι χα ρα κτηρισ τικά : « Τ έτο ιες μ έρ ες , από τη σ ειρήνα μέχρ ι τη σ ει­ ρήνα, ε ίχ ε τρ ε ις χ ιλιά δ ες εξα κ ό σ ιε ς π ε­ νήντα τρ ε ις για να εκ τίσ ει τη ν ποινή το υ. Ο ι τρ ε ις εξα ιτία ς τω ν δίσ εκτω ν χ ρ ό ­ νων... ». Τ ελικά η κ α θ ημ ερ ιν ότη τα μπ ο­ ρ εί όχι μό ν ο να σ οκά ρ ει, αλλά και επι­ βάλλεται να π ρ οβλημα τίσ ει. Α ρ τιό τα τη η μετά φρ ασ η από τα ρωσικά το υ έγ κ ρ ιτου Δ η μ ή τρ η Β. Τ ρ ιαντα φ υ λλίδη , ενώ α ξίζει να σ ημ ειώ σ ο υμ ε ότι σ το βιβλίο π ερ ιέχεται και ο λ ό γ ο ς το υ Σ ολζενίτσ ιν επ ’ α φ ο ρμ ή τη ς βρά β ευ σ ή ς το υ με τ ο Βρα­ β είο Ν ό μ π ε λ τ ο 1970.

[A .X J

Τ

Ο

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

S3

Νέα βιβλία από τις εκδόσεις ΡΟΕΣ

Εκδόσεις Ρ Ο Ε Σ / Βιβλία με λόγο ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Λομβάρδου 31-35, 114 73 Αθήνα, Τηλ.: 210.6429409, FAX: 210.6411597 www.printa-roes.gr, e-mail: info@printa-roes.gr, printa@otenet.gr

Νέα βιβλία από τις εκδόσεις PRiNTA

Εκδόσεις PRiNTA / Βιβλία για πάντα ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Λομβάρδου 31-35, 114 73 Αθήνα, Τηλ.: 210.6429409, FAX: 210.6411597 www.printa-roes.gr, e-mail: info@printa-roes.gr, printa@otenet.gr

δ

ι

α

β

. ΞΕΝΗ

α

ζ

ω

]

Π Ε Ζ Ο Γ

Ρ Α Φ Ι Α

Γε ρ ο ύ ν Μ π ρ ά ο υ ερ ς Μ έρ ες Α δ έ σ π ο τε ς Μετάφραση: ΙνώΒαν Ντάικ-Μπαλτά Μεταίχμιο, 2009 σ. 198, € 16

H u go V o n H o fm an nsth al Η επ ισ τολή το υ λ όρ δο υ Τ σ ά ν το ς Μετάφραση: Έφη Γαλανοπούλου Άγρα,2009 σ. 76, € 10

Φ ε ρ ν ά ν το Π εσ σ ό α Ο α να ρχ ικός τρ α π εζίτη ς Και πέντε διάλογοι για την τυραννία Μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης Παρουσία, 2009 σ. 123,€ 12

ΓΕΡΟΥΝ ΜΠΡΑΟΥΕΡΣ Μέρες αδέαποτετ

# τις Αδέσποτες μέρες ο σ υγγρα­ φ έα ς αφηγείτα ι, σ ε π ρ ώ το π ρ ό ­ σωπο, μια πορεία ζω ής σαν ένα παζλ μικρώ ν και μεγάλω ν α δυναμιών, παρα­ λείψ εω ν, λαθών. Είναι «τα εκ α το ν τά ­ δ ε ς πράγματα στη ζωή σ ου που τα έκ α ν ες λάθος. Ό χ ι κ α τ’ ανάγκην επί­ τη δ ες , μπ ορ εί από βλακεία, α δ ε ξιό ­ τη τα , α π ερισ κεψ ία, αβουλία, χω ρίς καμία πρ όθεσ η», και που όμω ς έχ ο υ ν αλώ σει μια ολ ό κλ η ρ η ζωή - ή, ίσως, και δ ύ ο ή τρ ε ις . Ο ήρωας το υ βιβλίου γυρ ίζει πίσω σ το χ ρ ό ν ο , σ την επ οχή που ήταν ν έο ς , μόλις π α ν τρ εμ έν ο ς με μια σ υνομήλική το υ κοπ έλα. Σ χ εδ ό ν αμέσω ς μετά τ ο γά μ ο μετανιώ νει για τη ν απόφασή το υ να π α ν τρ ευτεί, και βλέπ ει με φ ρίκη τη ν π ρ οο π τική το υ να α ποκτήσει παιδί. Ό τα ν ο μεγ α λ ύ τερ ος φ ό β ο ς το υ αποκτά σ άρκα και οσ τά μ ε τη μο ρφ ή εν ό ς μω ρού, ο ήρωας α ρχί­ ζει να μετρ ά τις μ έ ρ ε ς ως τη διαφ υγή το υ . Μία διαφ υγή που θα το υ κ ο σ τί­ σει τ ο νόη μα τη ς ζωής. Η σ χέσ η το υ με τ ο γιο το υ θα π ερ ιο ρ ισ τεί σ ε ελά ­ χ ισ τε ς τυ χ α ίες σ υναντήσεις, για τ ο υπ όλοιπο τη ς ζω ής το υ ς , μέχρ ις ό τα ν η σ υμφιλίω ση δ ε ν θα έχ ει κανένα νόημα κι η τιμω ρία θα πάρει τη μο ρφ ή τη ς απώλειας: το υ γιου, τη ς ζωής, τη ς δ ε ύ τε ρ η ς ευκαιρίας. [Ν. Ο.]

Σ

<3β

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ο

λ ό ρ δ ο ς Τ σ ά ν το ς δ ε ν έχ ει άλλη επ ιλογή από τ ο να πα­ ρ α ιτη θεί μια για πάντα από τη λ ο ­ γ ο τεχν ία . Κι α υ τό λόγω τη ς απί­ σ τευ τη ς φ θ ο ρ ά ς τω ν λ έξε ω ν , τη ς γλώσσας που δ ε ν μ π ορ εί π λέον να εκ φ ρά σ ει τίπ οτα από τη ν αλ­ λαγή τη ς επ οχ ής (τέλ ο ς το υ 19ου αιώνα). «Ο ι α φ η ρ η μ ένες λ έξε ις που μ ε τρ ό π ο φ υσ ικό ο φ ε ίλ ει να χ ειρ ίζετα ι η γλώσσα για να δια τυ ­ πώσει ο π οια δ ήπ οτε κρίσ η δια ­ λύο νται σ το σ τόμ α μου σαν σαπι­ σ μένα μανιτάρια», γρ ά φ ει ο ευ γ ενής σ υγγρα φέας, ο φ α ντα σ τικό ς λ ό ρ δ ο ς Τ σ ά ν το ς σ το φ ίλο το υ Φ ρά νσ ις Μ πέηκον, π λη ρο φ ο ρώ ­ ντα ς τ ο ν ότι αυτή θα είναι η τ ε λ ε υ ­ ταία το υ επ ισ τολή. Ο H ugo V on Hofm annsthal π ρ ο φ η τεύ ει τ ο τ έ ­ λ ο ς τη ς λ ο γ ο τεχν ία ς, τη ν οποία, πριν αρνηθ εί, εκ θ έ τ ε ι με α πόλυτη μαεσ τρ ία. Δ ε ν μπ ορ εί να εκ φ ρ α ­ σ τεί μ ε τ ις λ έ ξε ις τ ις τε τρ ιμ μ έ ν ε ς η α ντικειμ εν ικ ή π ρ αγμ ατικό τητα , κι έτσ ι η γλώσσα δ ε ν έχ ει κανένα νόημα , το ν ίζε ι ο H ofm annsthal σ τη διάσ ημη επ ισ τολή το υ , που θεω ρ ή θ η κ ε από τ ο υ ς θ εω ρ η τι­ κ ού ς δείγμ α α κρ αίου εξπ ρ εσ ιο ν ι­ σμού. [Ν. Ο.]

ία σ π ουδή πάνω σ το υ ς π ο λ λ ο ύ ς και εν α λ λ α κ τι­ κ ο ύ ς ο ρ ισ μ ο ύ ς τω ν εν νο ιώ ν αναρχία, τυραννία και ελευθ ερ ία το υ μεγάλου Π ο ρτο γάλου π οιη­ τή , Φ ερ ν ά ν το Π εσ σ ό α, σ ε νέα, εκ π λ η κ τικ ή μ ετά φ ρ α σ η το υ Γιάννη Σουλιώ τη, ο ο π οίος χ ρ ό ­ νια τώ ρα ασχολείται, δό κιμα , με τη μετα φ ο ρ ά τω ν έργω ν το υ Π εσ σ ό α στα ελληνικά. Τ η ν έ κ ­ δο σ η π ρ ολο γίζει ο Θ εώ δ ο ρ ο ς Κ ου λου μπ ή ς, ενώ τα σ χέδ ια έχ ει κάνει η Ειρήνη Κανά. Γοη­ τε υ τικ ή μα και συνάμα τρα γική π ρ οσ ω π ικ ότη τα ο Φ ερ ν ά ν το Π εσ σ όα, πέρα από τ ο τε ρ ά ­ σ τιας σ ημασ ίας π ο ιη τικό το υ έρ γ ο , έχ ει κλη ρ ο δ ο τή σ ει σ τον ευ ρω π α ϊκό π ο λ ιτισ μ ό κι ένα π λήθος δοκιμίω ν, τα οποία το ν εμ π λο υτίζο υν γόνιμα. Ο αναρχι­ κός τραπεζίτης, σύμφωνα με το ν Π εσ σ ό α, «θα μπ ορ ού σ ε να μοιάζει π α ρ ά δ οξο σ ε όπ οιον πι­ σ τεύ ει α κό μ η , α φ ελώ ς, ό τι υπ άρχουν π α ρά δ οξα σ ε το ύ το το ν κόσ μο ». Ένα γ ο η τευ τικ ό βι­ βλίο, σ ε νέα μετά φ ρ ασ η, ά κρως επ ίκ α ιρ ο για τη ν τα ρ α γ μ έν η επ οχή που διανύ ου με. [Δ. Β. Τ.]

Μ

ΞΕΝΗ

M a rg a re t D o o d y Ο Α ρ ισ το τέλ η ς και τα Ε λευσίνια Μ υσ τήρ ια Μετάφραση: Στέλλα Κωνσταντινέα Αιώρα, 2009 σ.541, €20

ρ ό κ ειτα ι για ένα ισ τορ ικ ό μυ θισ τό ρη μα με σ τοιχ εία κ α λ ο δ ο μ η μ έν ο υ θ ρ ίλ ερ , που π ρ οσ φ έρ ει σ το ν α ναγνώστη σ υ­ ν αρ π α σ τικές π λ η ρ ο φ ο ρ ίες για τα Ελευσίνια Μ υσ τήρια, τα σ υ­ μπόσια σ την αρχαία Α θή να, τη ν καθ ημ ερ ινή ζωή πριν από 2.300 χρόνια , αλλά και για τη ζωή και τ ο έρ γ ο το υ μεγάλου φ ιλ ό σ ο ­ φ ου . Σ το μυθισ τό ρη μα ο Α ρ ι­ σ το τέ λ η ς βοηθά τ ο μα θητή το υ Σ τέφ α ν ο να ερ ευ ν ήσ ει μια δ ιά ρ­ ρ η ξη μετά φ ό ν ο υ σ το σπίτι εν ό ς γ είτον ά το υ . Α μέσ ω ς α ρχίζο υν να σ υμβα ίνουν διάφ ορ α δεινά, τις πα ρα μ ονές το υ γάμ ου το υ , όπ ου πτώ ματα σ υνεχ ίζου ν να σ υσ σω ρεύοντα ι και όλο ι να ανα­ ρω τιού νται π ο ιο ς θα είναι τ ο επ ό μ εν ο θύμα. Ο Σ τέφ α ν ο ς , η Φ ιλο μή λα , η νέα το υ σύζυγος, και ο Α ρ ισ το τέλ η ς α ποφα σίζουν να μυηθ ού ν στα Ελευσίνια Μ υ­ σ τήρια, όπ ου κατά τη διάρκεια τη ς μύησ ής το υ ς α νακαλύπ τουν ότι η Ελευσίνα κρύ βει πολλά μυ­ σ τικά. Γο η τε υ τικ ό ανάγνωσμα, ιδανικό για εκ είν ο υ ς που ενδ ια φ έρο ντα ι για τις μυ σ τηρ ιακές λα­ τρ ε ίε ς το υ α ρχα ίου κόσ μου. [Δ. Β. Τ.]

Π

[ Δ IA BA Ζ Ο Π Ε Ζ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

]

Ε μίλιο Μ π α ρρ ατσ ίνα Π ω λείτα ι πα ρά δ εισ ος Μετάφραση: Σοφία Κορνάρου Ροές, 2009 σ. 270, € 17,76

Έ μιλυ Μ π ά ρ το ν Μ ανδ ρα γό ρα ς. Η μ α ρ τυρ ία το υ Υ β Γ κ ο υ ντρ ό ν Μετάφραση: Τίνα Θέου Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 452, €21

έσ σ ερ ις μ ε τα ν ά σ τες από μια φ α ν τα σ τικ ή χώρα τη ς Λ α τινική ς Α μ ε ρ ι­ κ ής φ τά ν ο υ ν σ την Ισπανία, α να ζητώ ντα ς τ ο δ ικ ό το υ ς π α ρά δεισ ο. Α ν τ ί γι’ α υτό, όμω ς, βιώ νουν τη ν εξα π ά ­ τη σ η και τη διάψ ευσ η, έ ρ ­ χ ο ν τα ι α ντιμέτω π ο ι μ ε μία απάτη, μ ε τ ο εφ ια λ τικ ό το υ ς πα ρελθό ν, με τη σ υμ­ βίωση και τ η ν επιβίω σή τ ο υ ς σ ε μια πολιτεία ε χ ­ θρ ική π ρ ος τ ο ν Ά λ λο ν , το ν ξέ ν ο . Ένα μυ θισ τό ρη μα καταγγελία, όπ ου π εριγρ άφ ετα ι μία κοινω νία τη ς ο π οία ς α μ φ ισ β η το ύ ν τα ι έμπρακτα ό λ ες οι καθιερω ­ μ έ ν ες α ξίες . Ένα ρεα λ ι­ σ τικ ό έρ γ ο , σ ε ιδίωμα αιχ­ μη ρό και ρω μα λέο, μιας ισ τορ ία ς τη ς επ οχ ής μας που σ υ γ κ λο ν ίζει ό λ ο υ ς εκ ε ίν ο υ ς που νο μ ίζο υ ν ότι μπ ορ ού ν να τη ν προσ π ερά σ ουν αδιά φ ο ρο ι.

πλοκή το υ μυ θισ το ρή μα τος διαδρα μα τίζετα ι σ το χω ριό Μ ανδραγόρας, που βρίσκεται στις Εβρίδες - ένα μα γευ τικό σύμπλεγμα νησιών, δ υ ­ τικά τη ς Σκοτία ς. Εκεί, ο χ ρ ό ν ο ς μοιάζει να έχει σ ταματήσει σ το Μ εσαίωνα, παρόλο που οι κ άτο ι­ κοι το υ τρ α γ ου δο ύν μπλουζ. Ο ι χω ρικοί το υ Μανδραγόρα ζου ν τελείω ς απομονω μένοι από το ν υπόλοιπο κόσ μο, μια ζωή σ κληρή, αλλά ουσια­ στικά ανέγγιχτη από τη ν απληστία και τ ο φ θό νο , α φοσιω μένοι σ το ν αγώνα για τη ν επιβίω σή το υς. Ένας από α υτούς, ο Υ β Γκου ντρόν, θα κάνει μία ανακάλυψη, η οποία ναι μεν θα διευ κο λύνει πολύ τη ν αγρ οτική ζωή, αλλά, συνάμα, θα σ ημάνει και τ ο τέ λ ο ς τη ς επ οχής τη ς α θω ότητα ς για το υ ς κα­ το ίκο υ ς το υ ιδ ιόμ ορ φ ο υ α υτού χω ριού. Η έλευσ η μιας νεα ρή ς ανθρω πολόγου, τη ς Ρουθ Μπλουμ, με τα παράξενα ρούχα, με το υ ς σ ύγχρ ονου ς τ ρ ό ­ πους και τις σ υνήθειες, αλλά και με ένα χά ρτη το υ κόσ μου, αλλάζει δραματικά τα πάντα. Ουσιαστικά, η Έμιλυ Μ πά ρτον α φηγείται τ ο αιώνιο θέμα τη ς λογο τεχνία ς, τη ν πτώση το υ ανθρώπου, αλλά με τ έ τ ο ιο τρ ό π ο που α ποφεύγει επ ιμελώ ς να υποπέσει σ τον π ειρασ μό τη ς τρα γω δίας ή τη ς φάρσας. Σ τό χ ο ς και φ ιλ οδ οξία τη ς είναι να διασ κεδάσ ει το ν αναγνώστη και, τα υτό χρ ο ν α , να το ν π ροβλη­ ματίσ ει σ χετικά με τις επιπτώσεις που έχ ει η τ υ ­ ραννία τη ς τεχνολογία ς στη σ ύγχρονη ζωή. Και ως προς α υτό, τα κ ατα φ έρνει θαυμάσια, π ρ οσ φ έρ οντας σ τον αναγνώστη ευχαρίσ τηση και συγκίνηση, που είναι, άλλωστε, και τα μεγάλα ζητο ύμ ενα τη ς λογο τεχνία ς. [Δ. Β. Τ.]

Τ

[Δ.Β.Τ.]

Η

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

07

Κώστας Καναβούρης

Κανείς δεν αγαπά α νείς δ ε ν σ ε υπ οχ ρεώ νει να ρ ιψ ο­ κ ινδυ νεύσ εις δια β ά ζοντα ς ποίηση. Κ ανείς δ ε ν σ ε υπ οχρεώ νει να μπεις μεσ ’ to α ρ ίφ ν η το «μ α ζί τα π ειν ω μέν ος και υπ ερ ήφ α νο ς μ εσ ’ τη ν α μφ ιβολία ». Μ εσ ’ τη ν α μφ ίβ ου λη αγάπη, π ό τε για τη ν ζωή, π ό τε για τ ο θά νατο , π ό τε και για τα δ υ ο μαζί. Κ ανείς, θέλω να πω, δ ε ν σ ε υπ ο­ χρ εώ ν ει να μπ εις μέσα σ το ν τ ρ ό μ ο τη ς σ ιαμαίας αγάπης που θέλ ει α φοσίωση, ώ σ τε να εξαϋ λώ σ ει τ ο διπλό τ έ ρ α ς τη ς ύπ α ρξης, ώσπου να μπ ορ έσ εις να σ υμβιώ ­ σ εις μαζί το υ . Και να εξανθρ ω π ισ τείς. Γιατί μέσ α σ ε όλα είναι κι α υτό , η ποίη­ ση: η α γρ ιό τητα το υ εξανθρ ω π ισ μ ού . Η α γρ ιό τητα τ ο υ α κα τα ν ό η το υ : « Χ ρ ισ το ύ ­ γεννα σ το ν εκ ρ ο θ ά λ α μ ο και Πάσ χα στη θερ μ ο κ ο ιτίδ α » . Ο π ό τε , για τί να ριψ ο κιν­ δυ ν εύ σ εις; Γιατί να μπεις μέσα σ την ίδια σ ου τη μο ναξιά, χω ρ ίς κανένα ό φ ελο ς , εκ τό ς ίσ ως από τη σ υνείδη σ η (μα ύρ ο ό φ ε λ ο ς δη λαδ ή) πως είσαι μό νος. Ό χ ι εσ ύ απέναντι σ το υ ς άλλους. Εσύ, ως κ ο υ κ ­ κίδα χά ου ς μέσ α σ το χά ος. Εσύ, ως σύμπαν μέσα σ το σ ύμπαν. Εσύ. Μ ό ν ο ς . Ο άνθρωπος μόνος. Μια π οιημα το δο σ ία το υ Γιάννη Βαρβ έρ η (ε κ δ ό σ ε ις Κ έδ ρ ο ς , 2 0 0 9 ). Για τί, λ οιπ ό ν, να μπεις σ ε τ έ τ ο ιο κίνδυ νο ; Η απάντησ η είναι απλή και είνα ι ίδια μ ’ α υ τή π ου δ ίν ο υ ν ε οι ο ρ ειβ ά τε ς , οι κ α τα δ ύ τες , οι α σ τρ ο ν α ύ ­ τ ε ς : για τί τ ο β ου ν ό είναι ε κ ε ί, για τί ο β υθ ός είναι εκ ε ί, για τί τ ο ά π ειρο είναι εκ ε ί. Μ π α ίνεις, λοιπ ό ν, σ το ν κ ίνδυ νο τη ς ποίησης, για τί η π οίηση είναι εκ ε ί. Κι

Κ

Γιάννης Β α ρ β έρ η ς Ο ά νθρω πος μό νος Κέδρος, 2009

<δ8>

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

α φ ο ύ ξε κιν ή σ εις , δ ε ν γίνετα ι να επ ισ τρ έ­ φ εις. Π ρ έπ ει να φ τά σ εις σ τη σ υνειδη τή π λ η ρό τητα τη ς ρω γμής: σ την κ ο ρ υ φ ή τη ς κατα βύθισ ης. Ο Γιάννης Β α ρ β έρ ης γνω ρί­ ζει καλά αυτή τη ν ερ εβ ώ δ η πο ρεία π ρ ος τ ο ν εα υ τό μας Τ ρ ό μ ο . Α υ τή τη ν πορεία που γίνετα ι θρ ησ κεία , αλλά θρ ησ κεία ως επ ιμ ονή -α π ό επ ιλ ο γ ή - σ το α ν τίδ ο το το υ θα ύ μα τος. «Ε ίμα στε π ρ ο τη ς κρίσ εω ς υπ ε­ ρή φ α νοι / για τί τ ο θαύμα ήταν πως ζήσ αμε / χω ρ ίς τ ο θαύμα. Έ τσι λ έε ι ο Γιάννης Β α ρ β έρ ης για τ ο θαύμα τη ς μο ν α ξιά ς το υ ανθρώ που, ως ο ν τό τη τα ς μέσα σ την ο ν τό ­ τη τα . Γι’ α υ τό τ ο π λ εο ν έκτη μ α τη ς μονα ­ ξιά ς απέναντι σ τις φ λυ α ρ ίες και σ τις π λ ε­ ο ν ε κ τικ έ ς α λλη γο ρίες τη ς θρ ησ κεία ς. Γιατί απ ένα ντι το υ ς υπ άρχει « τ ο π λεο ν έκτη μ α τη ς έκπ λη ξη ς / τω ν ό λ ο γέλια και σ υγκίνη­ ση / νέω ν μας σ υνα ντήσεω ν / ό σ ο κι αν κ ιν δ υ νέψ ο υ μ ε / βίαια να φ ύγει κάπ οιος από μας / χω ρ ίς α π ο χα ιρετισ μ ού ς (...)». Λ οιπ όν: Α ν είναι για κάτι που α ξίζ ει να μπ εις σ το ν κ ίνδυ νο τη ς ποίησης, είναι επ ειδή α ξίζ ει να μπ εις σ το ν κ ίνδυ νο αναί­ ρ εσ η ς (ή μήπως σ υνα ίρεσης;) το υ θ εϊκ ο ύ σου τρ ό μ ο υ , επ ω μ ιζό μ εν ο ς τη ν π ιθα νότη­ τα να π έσ ου ν πάνω σ ου όλα τα ετ ο ιμ ό ρ ­ ροπα κτίρια κ ά θ ε β εβ α ιό τη τα ς . Α υ τή ς α κό μ η τη ς ποίησης. Τ ο υ Γιάννη Β αρβέρη. Ερειπιώνας ο λ ό κλ η ρ ο ς μιας ποίησης, υποχθ ονίω ς π ο λ ιτευ ό μ εν η ς και κατα χθ ονίω ς β έβ η λης φ α ιδ ρο σ ύ ν ης π ερί τα ανθρώπινα. Ο άνθρωπος μόνος. Τ ο υ Γιάννη Β αρβέρη. Τ ο διαβ ά ζεις, επ ειδή ο άνθρω πος είναι εκ εί. Και είναι μό νος. Και ο Θ ε ό ς τ ο α ντί­ θ ε το τη ς σ κιάς το υ ανθρώ που. Α ίνιγμα ποίησης. Και είναι εκ εί. Και είναι μό νος. Ο Θ ε ό ς . Α β ο ή θ η το ς . Ε υτυχώς και δυ σ τυχώ ς μαζί. ΓΓ α υ τό α κριβώ ς υπ άρχει ο κίνδυ νο ς τη ς ποίησης. Επειδή «κα νείς δ ε ν αγαπά κανένα ν πάλι».

Δ α ν ιή λ Χ α ρ μ ς Π ερ ισ τα τικ ά Νεφέλη, 2009 σ. 72, € 8,50

ίναι εξα ιρ ετικ ά ευ χ ά ρ ισ το εκ δ ο ­ τικ ό γ εγ ο ν ό ς ό τι έ χ ο υ μ ε και στα ελληνικά α υτή τη σ ειρά π ο ιητικώ ν κ ειμ ένω ν το υ Δ ανιή λ Χ α ρ μ ς (ψ ευ ­ δ ώ νυμ ο το υ Δ ανιή λ Ιβ ά νοβ ιτς Γιουβ ατσ όφ) και μάλιστα σ ε μία π ρ οσ εγ­ μένη μετά φ ρ α σ η από τα ρω σικά τή ς Ρ οδούλας Παππά. Εντελώς ιδ ια ίτερ η π ερίπτω σ η ο δη μ ιο υ ρ γ ό ς, που γ εν ­ ν ή θ η κ ε σ την Α γία Π ετρ ο ύ π ο λ η τ ο 1905, εμ φ α ν ίσ τη κ ε ως αβα νγκά ρντ π ο ιη τής τ ο 1920, ε ξ ο ρ ίσ τη κ ε, τα λα ι­ πω ρήθηκε, και π έθα νε μόλις 37 ετώ ν τ ο 1942, έγ κ λ εισ το ς σ την ψ υχια­ τρ ική πτέρυ γα τω ν φ υλακώ ν Κ ρ εσ τύ το υ Λ έν ιν γ κ ρ α ντ κατά το ν α π ο κλει­ σ μ ό τη ς π όλης από τα ναζισ τικά σ τρ α τεύ μ α τα . Μ όν ο δ ύ ο έρ γα το υ για εν ή λ ικες εκ δ ό θ η κ α ν κατά τη διάρ κεια τη ς σ ύ ν το μ η ς ζω ής το υ . Δ ύ ο π οιήμα τα σ ε λ ο γ ο τεχ ν ικ ό π ε­ ρ ιοδ ικ ό. Για τη ν περίπτω σ η Χ α ρ μ ς, α νεπ ιφύλα κτα μπ ο ρ ο ύ μ ε να π ο ύμ ε ό τι π ρ όκειται για μεγάλο δ η μιου ργό. Α ν α ρ χ ικ ό ς εν τη ουσ ία, οπ α δό ς μιας ποίησης όπ ου η α ξία έγ κ ειτα ι σ την απάλειψη κ ά θ ε χ ρ η σ τικ ό τη τα ς . Α π ο λ α ύ σ τε το ν. [Κ. Κ.]

Ε

Γιώ ργης Π α υ λ ό π ο υ λ ο ς Ν α μη το υ ς ξεχά σ ω Κέδρος, 2008 σ. 35, €9,50

ίγο μετά τ ο θά ν α το το υ π οιητή (γ εν ν ή θ η κ ε τ ο 1924 σ το ν Π ύ ρ γ ο Η λεία ς) κ υ κ λ ο φ ό ρ η σ ε α υτή η σ υλλογή, τη ν οπ οία δυ σ τυχώ ς πρέπ ει να α ντιμετω π ίσ ο υμ ε ως ένα είδ ο ς α π ο χαιρετισ μ ού . Σαν να μας αφήνει ένα σ ημειω μα τάρ ιο μ ε όσ ο υς και όσα δ ε ν θ έλ η σ ε ή δ ε ν μ π όρ εσ ε να ξεχ ά σ ει. Ό χ ι τό σ ο πρόσωπα, όσ ο σ τιγμές, μέσα από πρόσωπα. Κι ό λ ο α υτό , μέσ α σ’ ένα κλίμα υγιούς ηρ εμ ία ς, α φ ο μ ο ιω μ έν η ς σιω πής και α π έρα ντη ς αγάπης για ό,τι πέρα σ ε. Δ ε ν π ρ όκειτα ι για νοσ τα λγία . Π ρ ό ­ κειτα ι για κ ατα σ ταλαγμ ένη σ οφ ία μέσ α από τ ο φ ίλ τρ ο τη ς λύπης. Εδώ ο Γιώ ργης Π α υ λ ό π ο υ λ ο ς μο ιά ζει εξίσ ο υ να λ έε ι, μα ζί μ ε τ ο «Ν α μη τ ο υ ς ξεχάσ ω » , και τ ο «μη μ ε ξε χ ά σ ετε» . Και φ υσ ικά όσ ο ι α γα π ούμε τη ν π οίηση δ ε ν θα τ ο ν ξε χ ύ σ ο υ μ ε . Γιατί α κρ ιβώ ς « Ό λ ο και κάτι χά νετα ι μ έσ α σ τη μέρα / ό λ ο και κ άτι χ ά ν ε­ τα ι μέσ α σ το χ ρ ό ν ο / αλλά τ ο π οί­ ημα δ ε ν χά νετα ι». [Κ. Κ.]

Λ

Μ αρ ία Κ ο ύ ρ σ η Τ α ψ ηλά δέ ν τρ α τ η ς γ α λλικής επ α ρχία ς Γαβριηλίδης, 2009 σ. 43, € 7,32

λ ο και πιο πολύ η Μαρία Κ ού ρσ η, από τ ο ν καιρ ό τη ς π ρ ώ τη ς τη ς σ υλλογή ς (Ποιήματα, 1981) μ έχρ ι τώ ρ α, π ρ οσ χω ρεί σ τον υπαινιγμό, π ρ ο κ ειμ έν ο υ να ψ ελλίσ ει τ ο θά μ β ο ς τη ς μπ ροσ τά σ το δια ρ ­ κ ές ανείπ ω το. Και πρ έπ ει να π ο ύ μ ε ότι χ ρ ειά ζετα ι επ ίμ οχθ η προσπά­ θεια, ώσπου να κ α τα λ ή ξεις σ ε τ έ ­ το ια ς π ο ιό τη τα ς λ ιτό τη τα , όπ ως αυτή που α ντικρ ίζου με μ ε τη ν τε λ ε υ ­ ταία τη ς δο υλειά . Έ τσι α κριβώ ς, ό τα ν έπ ειτα από χρ όνια εξά σ κη σ η ς σ το α π έρα ντο , μπ ορ εί κάπ οιος να το σ υλλάβει μ ε τη ν ά κρ η το υ μα τιού τ ο υ - και να τ ο ευ νοή σ ει. Ν α , κάπως έ τσ ι: «Ένα μ ο τέλ / φ α ινό τα ν δ ε φ αι­ ν ό τα ν / Π ερ ίπ ου σ την ά κρ η το υ κ ό ­ σ μο υ / Σ τα φ ώ τα το υ μικρ ές γ ρ α μ ­ μ ο ύ λ ες / Τ ι ς μ ε τρ ο ύ σ ε ο θά να το ς / και τις έσ β ηνε». Α ς μην β ια σ το ύμ ε να χα ρ α κτηρ ίσ ο υμ ε α υτή τη ν ποίηση λιτή , για τί δ ε ν είναι. Είναι μια ποίηση π ου διαρ κώ ς α να π υ ρο δο τείτα ι. [Κ. Κ.]

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

<33>

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Π Ο Ι Η Σ Η

Ο λυμ π ία Κ αράγιω ργα Χ ειμ ώ ν α ς σ τη Λ έρ ο Μελάνι, 2009 σ. 85, € 8,50

Τ ο καινο ύρ γιο εν τό ς ή π έρα ν τη ς

r | | τα ν μακρύ τ ο τα ξίδ ι τη ς Ο λ υμπίας Κ αράγιω ργα από τη ν Α λ εξά ν δ ρ ε ια , όπ ου γ εν ν ή θ η κ ε το ν Ο κ τώ β ρ ιο το υ 1934, μέχρ ι τη Λ έρ ο , όπ ου ζει τα τε λε υ τα ία τρ ία χρόνια , κ α το ικώ ντας σ το π ρ ογ ο ν ικό σπίτι τη ς μ η τέρ α ς τη ς. Σ το με τα ξύ , π ερι­ π έ τειες και γνώσεις, Κ ύκλω πες και Λ α ισ τρ υγ όν ες. Και η α λή θ επ ενό ς τα ξιδ ιο ύ που δ ε ν τελειώ ν ει κι ο ύ τ ε π ρ όκειται να τελειώ σ ει. Δ εν υπάρχει α ληθινή επ ισ τρο φ ή , α φ ο ύ π ά ν το τε π ερ ιμένει «Ένα καινούρ γιο κατακαίνου ρ γ ιο π λοίο / Κ άτα σ π ρο κι ασημί / στα μπλε νερ ά τη ς θάλασσας / Κ ά­ τα σ π ρο κι α σημί / στα μπλε νερ ά τη ς ψ υχής μου». Β λέπ εις υπ άρχουν πά­ ν τ ο τ ε άνθρωποι που τα νερ ά τη ς ψυ­ χή ς το υ ς , ό,τι κι αν έγ ινε σ το τα ξίδ ι, δ ε ν λ έν ε να σ κοτεινιάσ ου ν. Ίσω ς για τί π ερπ άτησ αν «ενάντια σ το φ εγ ­ γάρι». Έτσι που τελικά ο Χειμώνας στη Λέρο να μην μοιάζει καθόλου με τη ν Ιθάκη.

ρό κ ειτα ι για δίγλω σση έκ δ οσ η που, όπως μας π λ η ρ ο φ ο ρ εί εκ μέρ ο υ ς τη ς H E LLE N IC A , η ποιήτρια Ρούλα Κ ακλαμανά κη, «η επ ιλογή τω ν π οιητώ ν και τω ν ποιημάτω ν έγ ινε από τα μέλη το υ δ ιοικ η τικ ού σ υμβο υλίου τη ς ετα ιρ εία ς μας και από τη Σ υντακτική Επιτροπή το υ π ε­ ριο δ ικ ο ύ Hellenic Quarterly. Σ την ανθολογία π εριλα μβά νοντα ι 33 νέο ι π ο ιη τές, αν και ο π ρ οσ δ ιορ ισ μό ς « νέοι» επί τη ς ουσ ίας είναι σ χ εδ ό ν α ν τιμ εθ ο δ ο λο γ ικ ό ς . Α ς το ν κ ατα ­ ν ο ή σ ο υ μ ε μό ν ο ως π ρ ος τη χ ρ ο ν ο ­ λογική το υ διάσ ταση και ας πάμε παρακάτω . Και τ ο «π αρακάτω » είναι μία εξα ιρ ετικά καλή εικό να τη ς ν ε ό ­ τ ε ρ η ς π ο ιη τικής παραγωγής, η ανά­ δυση εν ό ς λ όγο υ που σ υνεχίζει, σ το πείσμα κ ά θ ε α ν τιξο ό τη τα ς , τ η σ υνο­ μιλία τ ο υ εν ό ς με τ ο είναι και τ ο υπάρχειν, έτσ ι που ο α π ό ηχο ς να μας α φ ο ρά όλο υς. Ε ίτε τ ο καταλα­ βαίνουμ ε, ε ίτ ε όχι.

[Κ. Κ.]

[Κ. Κ.]

γλώσσας. Ανθολογία Νέων Ελλήνων Ποιητών Εισαγωγή: Αλέξης Ζήρας Γαβριηλίδης, 2009 σ. 282, € 15,68

Π

ΊΟ

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Π

Κ ώ σ τα ς Μ α ρ δά ς Α θή να μ ε Θ ο λ ό Π ο τά μ ι Αγκυρα, 2009 σ. 140, € 13,50

ο Θ ο λ ό Π ο τά μ ι είναι ο γ εν έθλιος τό π ο ς το υ Κ. Μ αρδά , κά ­ που σ τη Χ ίο . Και από ό ,τι φ αίνεται μά λλον το ν έχ ει σ ημ α δ έψ ει σ τη δ η ­ μιου ργική το υ γρα φ ή . Τα ποιήμα τά το υ φ ανερ ώ νου ν τη σ ύνδεσ ή το υ με τα πάτρια χώ μ α τα, με τις α ξίες παλ ιό τερ ω ν επ οχώ ν, με ένα ή θ ος που εκ λ είπ ει. Μ ην φ α ν τα σ τε ίτε μια ήπια π α λ ιο μο δίτικη ποίηση. Ο ρ ισ μ έν ε ς φ ο ρ έ ς π ρ όκειτα ι για ο ρ γισ μένη π οί­ ηση, που θυ μίζει το υ ς π ο ιη τές τη ς αμφ ισ βή τησ η ς το υ 7 0 . Είναι ποίηση σ ημ ερ ινή, ζέο υσ α , ά λ λ ο τε σ αρ κα ­ σ τική και ά λ λ ο τε μελαγχο λική. Ο ι λ έ ξε ις το υ καρφιά, τα νοή μα τα ο δ υ ­ νηρά. Π οίηση δυναμική, πάντα όμω ς σ κ επ τό μ εν η και κρίνουσ α. Τ ο ν Κ. Μ. τ ο ν α πα σχολούν τα πάντα, η κ ο ι­ νωνική δ ια φ θο ρά , τα νέα ήθη, οι π ρ οδ οσ ίες, τα ψ έμ ατα , οι άνθρω ποι σ την ο λ ό τη τά το υ ς . Α π ό τ ο 1977, που ά ρχισ ε να γ ρά φ ει, ως σ ήμ ερ α δια β ά ζο υ μ ε τη ν προσωπική το υ μυ­ θο λογία , τις α λλα γές π ου τ ο ν συ­ γκλόνισα ν, τη ν πάλη το υ μ ε το λ όγο . Έ νας κ ό σ μ ο ς ιδ ω μένος ποιη­ τικά , κατά Κ. Μ.

Τ

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ

ΗΡΙΔΑΝ ΟΣ

Ζωοδόχου Πηγής 79, 114 73 - Αθήνα 4- Τηλ,/Fax: 210 38.47-660 www.hrtdanos-ekdosets.gr 4- E-mail: tnfo@hridanos-ekdosets.gr

ΕΡΓΑ Τ ΗΣ Β Ι Κ Τ Ω Ρ Ι Α Σ Π Α Π Α Δ Α Τ Ο Υ Τό έναυσμα της γραφής τοϋ βιβλίου δίνεται άπό γράμμα ξεχωριστού δοκιμιογράφου - κριτικού φίλου τους, πού τήν προτρέπει στήν περιδιάβαση προσωπικοτήτων - προσώπων, πού τήν έπηρέασαν πνευματικά στή ζωή της. Πάμπολλα στιγμιότυπα ή διηγήσεις περνούν άπό μπροστά μας ξεκινώντας άπό γονείς καί άδελφό της καί φίλους τους γιά νά καταλήξουν σ’ αύτούς των όποιων τή φιλία μοιράστηκε μ έ τόν άντρα της, στήριγμα τής ζωής της καθώς μας λέει. Παρελαύνουν ονόματα όπως των: Α γ γ έ λ ο υ Τ ερ ζ ά κ η , Θ ανάση Π ετσ ά λ η , Σ τυ λ ια ν ο ύ Α λ εξ ίο υ , ’Α λέξα ν δρο υ Μ πάρα, Γ ιώ ρ γ η Μ ανουσάκη, Κ ικ ή ς Δ ημ ο υ λα , Ά λέξ η Ζ ή ρ α , Κας Μ α ρίτσ α ς Ρ ά λ λ η , Ν ίκ ο υ Καρούζου, Γ ιά ν ν η Τ σ α ρούχ η, Μ α ρία ς Χ όρς καί πολλά πολλά άλλων μέχρι καί τής γενιάς τού ’70. Τό βιβλίο μοιράζεται στά δύο άπό τό γράμμα τού διαπρεπούς φιλοσόφου καί μουσουργού Ακαδημαϊ­ κού Ε ύ ά γ γ ε λ ο υ Μ ο υτσ ό π ουλου καί άφορα τό προηγούμενο βιβλίο της ΟΝΕΙΡΟΥ ΑΝΑΒΑΣΗ. Μ ιά έξα ιρετικά ένδιαφέρουσα καί πρωτότυπη συγγραφική περιδιάβαση μέ πολλές έκπλήξεις.

Μ Μ ΐ

Β«,»ρία Π«««Λ4του

ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΠΑΠΑΔΑΤΟΥ ’Ονείρου άνάβαση

1“ Ο Ν Ε ΙΡ Ο Υ Α Ν Α Β Α Σ Η ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑΤΑ

ΤΡ Α ΓΟ Υ Δ ΙΑ ΑΠΟ ΣΕΝΤΕΦ Ι

0

·

Τ Ρ Α Γ Ο Υ Δ ΙΑ Α Π Ο Σ Ε Ν Τ Ε Φ Ι ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Τ ό τ ρ α γ ο ύ δ ι μ ο υ θ λ ίψ η

Β Η,.·.Λ»ν,;ς Τ Ο Τ Ρ Α Γ Ο Υ Δ Ι Μ Ο Υ Θ Λ ΙΨ Η ΠΟΙΗΜΑΤΑ

[

δ

ι

α

β

ά

ζ

ω

]

Π Ο Ι Η Σ Η

Γιώ ργος Μ α ρ κό π ο υ λ ο ς Κ ω σ τή ς Ν ικ ο λ ά κ η ς Π ο ιή μ α τα που α γα π ήσ αμε Εκάτη, Μ09 σ. 336, € 15,68

αζί με τη Χαμηλή φωνή, ανθολογία το υ Μ ανόλη Αναγνω σ τάκη, είναι ίσως οι πιο προσωπικές ανθ ολο γίες με στίγμα, που έχ ο υ ν κάτι να σ ου πουν, αν­ θ ο λογίες που μπ ορείς να αγαπήσεις. Έχω β α ρ εθ εί τις ανθ ολο γίες τω ν πανε­ πιστημιακών που προσ π αθούν να ανιχν ε ύ σ ο υ ντο ν «κανόνα». Ο ι δ ύ ο π οιητές - α νθ ολό γο ς μέλη τη ς παρέας το υ πα­ λαιοπωλείου τ η ς Γ Σ επ τεμ βρ ίο υ και παλ ιό τερα το υ intim e, σ υλλέγουν σ ε α υτό το ν τό μ ο «ένα κομ μά τι από τ ο ν κήπο τη ς καρδιάς το υς». Π οιήμα τα που μπ ο­ ρ ε ί να σ ε εκπ λή ξο υν αναπάντεχα. Ό π ω ς τα ποιήματα το υ Κρίτω να Α θανασ ούλη («Τρία τρα γού δια για τα μπ ουζούκια»), το υ Τ εύ κ ρ ο υ Α νθία (Επίλογος από τ ο «Τ ο σ φύριγμα το υ αλήτη»), το υ Δ . I. Α ντω νίου («Έ μποροι κακοί»), το υ Λ εω ­ νίδα Ζ ενά κ ο υ («Καισαριανή»), τη ς Γιολάντα ς Π εγκλή (« Φ εβ ρο υά ριο ς 23»), το υ Χ ρ ίσ το υ Ρ ουμελιω τάκη (« Ο ανεπί­ ληπ τος βίος»), το υ Α λ έξα ν δ ρ ο υ Φ ερ έντη-Α ρώ νη («Δ ω ρ ητή ς σ ώ ματος») και άλλων, αγνώστων εν π ολλοίς, που ο ποι­ ητής ισ τορ ιο δίφ ης το υ μέλ λ ο ν το ς θα τα ανακαλύψει κάτω από ό γκου ς λαμπερής κοπριάς. Α ν α ζη τείσ τε το , γιατί μόνον έτσι θα σας αξίζει. [Γ. Ν. Μ.]

Μ

72

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Χ ά ρ η ς Μ ελ ιτά ς Ε ρα σ τή ς ειδώ λω ν Μανδραγόρας, 2009 σ. 47, € 6

r

ετρ ά σ τιχ α σ ε επ ιτύ μβ ιες σ τήλες, μια α ναλυτική π ε­ ριγραφ ή ισ τοριών, κοινωνικής κ ριτική ς και κρίσ ης, εικό ν ες , ο λ ο κ λ η ρ ω μ έν ε ς φ ρ ά σ εις , π ρ οτά σ εις και συχνά αναλυ­ τικά δ ια τυ π ω μένες περιγρ α ­ φ ές , μ ε τη ν κλασική δ ο μ ή τη ς α ρχή ς - μέσ ης - τέ λ ο υ ς , με ένα σ υμπέρασμα απόφθεγμα, συχνά π ικρ ό και ειρω νικό, σ τ ρ ε φ ό μ ε ν ο ε ξ ιδ ίω ν και κατά εα υ το ύ , ο Χ ά ρ η ς Μ ελιτά ς προσ π αθεί να μετα δώ σ ει τ η σ κέψ η το υ , μ ετα π ο ιώ ντας τη ν σ ε σ τίχο υς. Μ ε εμ φ α ν ές τ ο μ έ τρ ο , τη μο υσ ικότητα και τ ο ρ υ θμ ό, ο Χ ά ρ η ς Μ ελιτά ς υπ οσ τη ρίζει μία γρα φ ή και ένα π ροσ ω π ικό ύ φ ο ς που π α ραμένει ν ευ ρικό , καυστικό, αλλά και ή ρ εμ ο , επ ιλέγο ντα ς τ ο χ ιο ύ μ ο ρ , τη ν πικρία και τ ο ν α υτο σ α ρκ α σ μ ό ως α φ ε­ τη ρ ία μιας δική ς το υ παρά­ σ τασ ης. [Δ.Β.Τ.]

Τ

Ρ ου φ ίνο ς Ε ρω τικά επ ιγ ρά μ μα τα Φιλολογική επιμέλεια: Γιάννης Δάλλας Ηριδανός, 2009 σ. 115, € 15,68

58

Ρ ου φ ίνο ς είναι π ο ιη τής τη ς ύ σ τερ η ς α ρχα ιό τητα ς, τη ς ελ ­ ληνο ρω μ αϊκή ς π ερ ιό δ ο υ (2ο ς μ.Χ. αιώνας). Υ π ή ρ ξε α π οκλεισ τικά επι­ γ ρ α μμ α το π ο ιό ς. Είναι λίγα τα γνω­ σ τά σ το ιχ εία γι’ α υτό ν. Τ ο πιθα νό­ τ ε ρ ο είναι ότι γ εν ν ή θ η κ ε στη Σ άμ ο και σ π ο ύδ ασ ε σ την Έ φ εσ ο. Τα επιγρά μμ α τά το υ π ερ ιέχο ν τα ι σ το 5ο από τα 16 βιβλία τη ς Π α λατινής Α ν θο λο γ ία ς, α υ τό τ ο μ έγ ισ το βιβλίο τη ς ερ ω τικ ή ς ποίησης. Ο Ρ ουφίνος γρ ά φ ει με ένα ν κλα σ ικό τρ ό π ο , κυ­ ρίως για τ ο σ α ρ κικό έρ ω τα π ρ ος τις ετα ίρ ες . Π ερ ιγ ρ ά φ ει με τ έ τ ο ιο πά­ θ ο ς τ ο υ ς ήρ ω ές το υ , που υπ οβα θμί­ ζει τη γυναίκα και εξυψ ώ ν ει τη ν ετα ίρ α . Ο ι γ υν α ίκ ες π α ρελαύνουν γ υ μ ν ές μπ ροσ τά σ το ν α φ η γη τή που ως κ ρ ιτή ς καλλισ τείω ν θα αποφασί­ σει για τη ν ω ρ α ιό τερ η. Θ α τις υμ νή­ σει μέσα σ ε συμπόσια, σ ε κρεβά τια κι ανά κλιντρα , έ τ ο ιμ ε ς να δ ο θ ο ύ ν π ο ικιλοτρ όπ ω ς. Δ εσ π ό ζει μία λιτή, αλλά ερ ω τική , περιγρ αφ ή τη ς σ αρκι­ κής απόλαυσης, τη ν οποία απ οδίδει σ οφ ά δ ο υ λ εμ έν α ο Γιάννης Δάλλας.

Ο

[Γ. Ν.]

R o b e rt F laceliere Ο έρ ω τα ς σ τη ν αρχα ία Ελλάδα Μετάφραση: Αντρέας Καραντώνης Παπαδήμας, 2009 (7η βελτιωμένη έκδοση) σ. 338, € 30,04

D a v id Irv in g Α π ο κα λ ύ ψ εις το υ

/ ρ β δ ο μ η β ελ τιω μένη έκ δ ο σ η L το υ κλα σ ικού α υ το ύ π ονή­ μ α το ς που έ χ ει εμ β λ η μ α τικ ή σημασία για τη μ ε λ έτη το υ έρ ω ­ τ ο ς σ την α ρχαία Ελλάδα. Ο έρ ω τα ς μ ελ ετά τα ι μέσ α από τα κλασικά κείμ εν α το υ Ο μ ή ρ ο υ και τη μυθολογία . Α λλά και από τα έρ γα τω ν φ ιλοσ όφ ω ν το υ Π λάτω να, το υ Α ρ ισ το τέλ η , κ.ά. Ο γάλλος α κα δη μα ϊκός α να ζητεί τη ν αλήθεια για τη ν παιδαγωγική α ξία το υ έρ ω τα , τη ν α ξία το υ γά μ ου , τη ν π α ιδ ερ ασ τία , τη ν π ο ρνεία , τη ν ομ ο φ υ λο φ ιλία και γ εν ικ ό τερ α τις ερ ω τικ έ ς σ υνή­ θ ε ιε ς τω ν α ρχα ίω ν Ελλήνων. Π ο λλά από α υτά που π α ρα θ έτει εκπ λή σ σ ο υν κι άλλα π ρ οβ λ η μα ­ τίζ ο υ ν , μια κι α να π ό φ ευκτα θα γίνου ν οι σ υγκρίσ εις μ ε τ ο σ ή­ μερα και τ ο ν ερ ω τικ ό κώδικα τω ν ν εό τερ ω ν χρ όνω ν. Η κ α τα ­ βύθιση σ τις σ υν ήθ ειες το υ α ρ ­ χα ίο υ κό σ μ ο υ είναι έν α ς α κό μα τρ ό π ο ς να γ ν ω ρίσ ο υμ ε τ ο πα­ ρ ε λ θ ό ν μας. Σ το επ ίμ ετρ ο το υ έρ γ ο υ ο μ ετα φ ρ α σ τή ς Α ν τρ έ α ς Κ αρ αντώ νη ς μ ε λ ετά ει σ ε ένα ε κ τε τα μ έ ν ο πόνημα τ ο ν έρ ω τα σ τη ν εο ελ λ η ν ικ ή ποίηση. [Γ. Ν.]

τ ρ να από τα κορ υφ α ία λάθη τω ν Σ υμ L · μάχω ν, που ο δ ή γ η σ ε σ τη μ εγα λύ­ τ ε ρ η ίσως κ α τα σ τρ ο φ ή το υ κατά θάλασ ­ σ αν αγώνα σ το Β' Π α γ κό σ μ ιο π ό λ εμ ο, ε ξ ε τ ά ζ ε ι και επ ιχ ειρ εί να ερ μ η ν εύ σ ει ο D avid Irving, πρ οχ ω ρώ ντα ς σ την κα τα ­ γρ α φ ή τη ς αγω νιώ δους π ο ρεία ς τη ς νη­ οπ ομπής PQ. 17 και τη ν κ α τα σ τρ ο φ ή τη ς, τ ο ν Α π ρ ίλ ιο τ ο υ 1942. Μια κα τα σ τρ ο φ ή π ου κιν δ ύ νευ σ ε να έχ ει κ α τα σ τ ρ ο φ ικ ές σ υν έπ ειες σ τις σ χέσ εις τω ν Δ υ τικ ώ ν με τ η Σ ο β ιε τικ ή Ένωση, σ την οπ οία κ α τευ θυ ν ό τα ν τ ο π ο λ ύ τιμ ο φ ο ρ τ ίο τη ς νη ο π ο ­ μπής. Τ ις β ρ α δινές ώ ρ ες τη ς 4η ς Α π ρ ι­ λίου τ ο Β ρετα νικό Ν α υ α ρ χ είο δ ιέ τα ξε τη νηοπ ομπ ή να δια σ κορπ ισ τεί, καθώ ς λαν­ θ α σ μ ένες π λ η ρ ο φ ο ρ ίες τη ν έφ ε ρ α ν να α π ειλείτα ι ά μεσ α από τ ο θ ω ρ η κτό « T irpitz» . Ύ σ τε ρ α απ’ α υτό , τα γερ μα νικά β ομ β α ρ δισ τικά και τα υπ οβρύχια εύ κολα μ ε τέτ ρ εψ α ν τ ο ν Α ρ κ τ ικ ό Ω κ ε α ν ό σ ε ν ε ­ κ ρ ο τα φ είο ανθρώ πων και πλοίω ν... Ο σ υγγρα φ έα ς (κα τα δ ικ α σ μ έν ο ς ως α ρνη­ τή ς τ ο υ Ο λ ο κ α υ τώ μ α το ς ) χ ρ ησ ιμ οπ οιεί π λούσ ιο α ρ χ εια κό υλικό , α μερικ α ν ικ ό , β ρ ε τα ν ικ ό και γ ερ μ α ν ικό , καθώ ς και μ α ρ τ υ ρ ίες επ ιζώ ντω ν, π ρ ο κ ε ιμ έ ν ο υ να ανα σ υσ τήσ ει όσ α ο δ ήγη σ α ν σ τη μεγάλη αυτή ν αυ τική τρα γω δ ία το υ π ο λέμ ου . [Σ. ΚΑΚ.]

Β' Π α γ κο σ μ ίο υ Π ο λ έμ ο υ Η καταστροφή της νηοπομπής PQ.I7, 1942 Μετάφραση: Σωτήρης Αγάπιος Ιωλκός, 2009, σ. 448, € 25

R o b e rt G . H o y la n d Η Α ρ α β ία και οι Ά ρ α β ες Από την εποχή του Χαλκού μέχρι το Ισλάμ Μετάφραση: Ελένη Αστεριού Οδυσσέας, 2009, σ. 391, € 24

σ υγγρα φέας είναι σ υνερ γά ­ τη ς το υ St John’ s College σ την Ο ξφ ό ρ δ η και ερ ευ νά συ­ σ τημ ατικά τη ν ισ τορία τη ς Μ έσ ης Α να το λή ς. Τ ο παρόν έρ γ ο εσ τιά ­ ζετα ι σ του ς αιώνες τη ς κρίσιμης πρόίσλα μικής αραβικής ισ τορίας, η οποία, ως γνω στόν, είναι σ χ ε­ δ ό ν απρόσ ιτη και μάλιστα δ ιε­ θνώς. Τ ο πώς οι ν ο μ ά δ ες π ο ιμ έ­ ν ες και π ο λ εμ ισ τές τη ς Συριακής Ε ρήμου, εκείνω ν τω ν σ κοτεινώ ν χρ όνω ν, εξελ ίχθ η κ α ν σ το υ ς Ά ρ α ­ β ες τη ς σ ή μ ερ ο ν εξα κ ο λ ο υ θ εί να πρ οσ ελκύει δικα ιο λο γημ ένω ς τ ο ενδ ια φ έρ ο ν τω ν μελετητώ ν. Τ ο να μοιρ άζοντα ι μαζί μας τα α π ο τελ έ­ σ ματα τω ν π ο λυετώ ν α ναδιφήσεώ ν το υ ς συνιστά ως ε κ τω ν πραγμάτω ν μείζονα αναγνωστική - γνω σιολογική δω ρεά. Π ε ρ ιτ τό να το νίσ ω ότι τ ο βιβλίο διαβ ά ζε­ τα ι και ως μυθιστόρημα : δ ε ν το υ λείπ ουν ο ύ τε οι α να τρο π ές ο ύ τε τ ο μυσ τήρ ιο. Ο β ιβλιογραφ ικός πίνακας π α ρ έχει πολλά ενα ύσματα για τη ν π ερα ιτέρω δ ια χ εί­ ριση α υτο ύ το υ ιδιότυπου φ υ λ ε­ τικ ο ύ υλικού, τ ο οπ οίο λόγω γεω ­ π ο λ ιτικ ώ ν σ υν τετα γ μ έ ν ω ν μας α φορά άμεσα. [Γ. Β.]

Ο

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

73

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

Ο ν τ έ τ Β αρώ ν Βασ άρ Η ενη λικίω σ η μιας γενιά ς Νέοι και νέες στην Κατοχή και στην Αντίσταση Εκδόσεις Εστία, 2009 σ. 556, € 25

A lb e r t H o u ra n i

σ τιά ζο ν τα ς σ την ανάδυση το υ ν εο λα ιίσ τικο υ υπ οκ ειμ έν ο υ κατά τη διάρ κεια τη ς Κ α το χή ς, μέσα από τη σ υ μ μ ε το χ ή τω ν νέω ν σ τις π ο λιτι­ κ ές ορ γανώ σ εις αντίσ τα σ ης, η σ υγ­ γ ρ α φ έα ς δια μ ορ φ ώ νει μια μεγάλη το ιχο γρ α φ ία τω ν οργανώ σ εω ν τη ς π ερ ιό δ ο υ , τη ς π ρ οϊσ το ρία ς τ ο υ ς και τω ν π ρ ο ϋ π ο θ έ σ ε ω ν δ η μ ιο υ ρ γ ία ς το υ ς. Τ ό σ ο η μ α ζικ ό τερ η ορ γ ά ­ νωση, η Ε Π Ο Ν , όσ ο και οι μ ικ ρ ό τε­ ρ ε ς αντίπ α λες α σ τικ ές οργανώ σ εις (Π Ε Α Ν , Ν . ΕΔΕΣ κ,λπ.) ε ξετά ζο ν τα ι σ τη μ ε λ έτη τη ς Ο ν τ έ τ Βαρών. Η σ υ μ μ ε το χ ή τω ν γυναικών, η ιδιαί­ τε ρ η πο λιτισ τική διάσ τα ση τη ς δ ρ ά ­ σ ης τω ν ορ γανώ σ εω ν είναι σ τοιχ εία που εξ ετά ζο ν τα ι δ ιεξο δ ικ ά , τό σ ο μέσα από α ρ χ εια κό υλικό όσ ο και από π ρ ο φ ο ρ ικ ές και γρα π τές μα ρτυ­ ρ ίες, μ ε σ τό χ ο τη ν α νά δ ειξη τω ν τρό π ω ν μ ε το υ ς οπ οίου ς η σ υ μ μ ε­ το χ ή τω ν νέω ν σ τη ν Α ντίσ τα σ η κα­ θ ό ρ ισ ε τη σ υλλογική το υ ς μνήμη και ο δ ή γ η σ ε σ τη (συχνά βίαιη και βασα­ νισ τική) ενηλικίω σ η τη ς γενιά ς το υ ς . Α ν α μ φ ίβ ο λα ένα έρ γ ο α να φ ορά ς, έρ χ ε τα ι να καλύψει ένα σ ημ α ντικό κ εν ό σ τις μ ε λ έτε ς για τη ν π ε ρ ίο δ ο τη ς δ ε κ α ε τία ς το υ ’40. [Σ. ΚΑΚ.]

' r γ κ ρ ιτο ς ισ το ρ ικ ό ς, Κ αθ ηγη τής L σ την Ο ξφ ό ρ δ η , ο σ υγγρα ­ φ έα ς A lb e r t H o u ra n i, επ ιχ ε ιρ εί σ το μ εγά λο το υ α υ τό έρ γ ο να μυή­ σ ει τ ο ν αναγνώ στη σ την ισ τορία το υ α ρα βικού κόσ μο υ, σ ε μία π ρ ο­ σπάθεια π ρ οσ έγγισ ης από τ ο δ υ ­ τικ ό α να γνώ σ τη τ ο υ μ εγ ά λ ο υ ά γν ω σ το υ, τ η ς α να το λ ή ς το υ Ισλάμ. Η ισ τορία τ ο υ α ρα βικού κ ό ­ σ μο υ α π ο τελ εί μία μα ρτυρία για τη ν πλούσια π νευμ ατική , π ολιτική και π ο λιτισ τική κ λη ρο νομ ιά α υτο ύ το υ ξε χ ω ρ ισ το ύ π ο λιτισ μο ύ μέσα από δ ε κ α τρ είς α ιώ νες π ο λ έμ ο υ και ειρή νη ς, αλλά και μέσα από τη θρ ησ κεία που έχ ει κ α θ ο ρ ισ τικό ρ ό λ ο. Σ τ ο βιβλίο ο σ υγγρα φ έας διηγείτα ι τη ν π ρ αγμ ατική ισ τορία τω ν αραβικώ ν λαώ ν, από τη ν ε ξ ά πλωση το υ Ισλάμ μέχρ ι τ ο παλαι­ σ τινια κό ζήτη μα και από τ ο ν π ρ ο ­ φ ή τη Μ ω άμ εθ μέχρ ι τ ο σ ημ ερ ινό ηγ έτη τη ς Λ ιβ ύη ς, Μ ου αμ άρ Καντάφ ι. Ένα χρ ή σ ιμ ο βιβλίο - ερ γ α ­ λ είο για τ η γνωριμία και κατανόηση μ ε τ ο ν α ρα βικό κ όσ μο , ο οπ οίος, σ ήμ ερ α , δ ε ίχ ν ε ι να θ έ λ ει να αντιπ α ρα τεθεί μ ε τη ν υπόλοιπη ανθρω ­ π ό τη τα. [Δ. Β. Τ Ι

Ε

74-

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Η ισ τορ ία το υ α ρ α βικο ύ κ όσ μο υ Μετάφραση: Θεοδώρα Δαβρίρη Ψυχογιός, 2009 σ. 719, € 27,70

Σ υ λ λ ο γ ικ ό Σ ο φ ο κ λ ή ς Ε λευ θερ ίο υ Β εν ιζέλο ς Η πολιτική διαδρομή, το πρόσωπο, η εποχή Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέ­ ριος Κ. Βενιζέλος» - Μουσείο Μπενόκη, 2009 σ. 217, € 18

έκ δ ο σ η τ ο υ Ε θνικού Ιδ ρ ύ μ α το ς Ε ρευνώ ν και Μ ελ ετώ ν Ε λ ευ θ έ­ ρ ιο ς Κ. Β εν ιζ έ λ ο ς και το υ Μ ο υ ­ σ είο υ Μ π ενά κη επ ιχ ε ιρ εί να επ α να ­ φ έ ρ ε ι σ τη ν επ ισ τη μ ο ν ικ ή σ υζήτη σ η ένα π λέγμα θ ε μ ά τω ν που έχ ο υ ν εν π ο λ λ ο ίς α γν ο η θ εί: τη ν π ο λ ιτικ ή π ο ­ ρεία τ ο υ φ ιλ ε λ ε ύ θ ε ρ ο υ Κ έν τρ ο υ σ το κ ρ ίσ ιμ ο διά σ τη μ α 1940-1963, τις εν τά σ εις , τ ις σ τρ α τη γ ικ ές , τα επ ιτε ύ γ μ α τα και τ ις α π ο τυ χ ίες μιας μ εγ ά λ η ς π ο λ ιτικ ή ς π α ρ ά τα ξη ς και ειδ ικ ά τη ς σ υνκττώ σ α ς τη ς που ά ρ ­ ρ η κ τα σ υ ν δ έ θ η κ ε μ ε τ ο ν Σ ο φ ο κ λ ή Β εν ιζέλο . Π ρ ό κ ειτα ι για α ρ χ ε ια κ ό υ λ ικό , π ρ ο σ φ ε ρ ό μ ε ν ο π ρ ο ς μ ε λ έτη για ένα θ έμ α π ου β ρ ίσ κ ετα ι σ ήμ ερ α και πάλι σ τη ν επ ικ α ιρ ό τη τα : η δια ­ μ ό ρφ ω σ η τ ο υ Κ έ ν τρ ο υ σ τη χώ ρα και οι επ ίγ ο νο ί το υ . Ε πιπλέον, η σ υ­ γ κ ε κ ρ ιμ έν η έρ ευ ν α ε μ π λ ο υ τίζε ι τη β ιβ λ ιο γρ α φ ία μ ε β ιο γρ α φ ικ ά σ το ι­ χεία για τη ν προσ ω π ική και πολιτική δ ια δ ρ ο μ ή το υ έλλη να π ο λ ιτικ ο ύ .

Η

[Γ. Ν.]

Χ έ ρ μ α ν Φ ρ α ν κ Μ ά γ ερ Α ιμ α το β α μ μ έν ο εν τελ β ά ις Η I η Ορεινή Μεραρχία, το 22ο Ορεινό Σώμα Στρατού και η εγκληματική δράση τους στην Ελλάδα (Τόμοι Α-Β) Μετάφραση: Γιάννης Μυλωνόπουλος Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009, σ. 649, 395 €45 (ο κάθε τόμος)

K C O A JK X C τ ο ν Ο ΙΝ λ . Ι Σ Τ Ο Ρ ΙΚ Ο Μ Υ Θ ΙΣ Τ Ο Ρ Η Μ Α

α ρπός δεκ α π έν τε χρ όνω ν εν δ ελ εχ ο ύ ς έρ ευ ν α ς στα γερμα νικά σ τρα τιω τικά α ρχεία , αλλά και σ υν εν τεύ ­ ξε ω ν μ ε δ ε κ ά δ ες α υ τό π τες μά ρτυρες, η ογκώ δ ης α υτή μ ελ έτη α π ο τελεί τ ο τελ ε υ τα ίο έρ γ ο το υ γερ μα νού ερ ευ ­ νητή που, δυσ τυχώ ς, δ ε ν π ρ όλα β ε να δ ει ε κ δ ο μ έν ο στα ελληνικά. Τ ο αλπικό λου λού δι τ ο υ τίτλ ο υ ήταν τ ο δια­ κ ρ ιτικό εν ό ς σ τρα τιω τικο ύ σ χηματισ μού που σ το π έρα ­ σμά το υ από τη ν Ευρώπη, και ιδια ίτερ α από τα Βαλκά­ νια, σ κόρπ ισ ε τη φ ρίκη, εμ π λ έκο ν τα ς όσ ο υς υ π ηρ ετο ύ­ σαν σ ε α υτό σ ε ανείπωτα (και τελικά α τιμώ ρητα) εγκλή­ ματα πο λέμ ου . Α π ό τη ν Πολωνία, τη Γαλλία και τη ν ΕΣΣΔ, η Ιη Ο ρ ειν ή Μ ερ αρ χία κατα λήγει σ τη Γιουγκο­ σλαβία, σ τον αγώνα ενάντια σ το υ ς π α ρτιζάνους το υ Τ ίτο , αλλά και σ την Αλβανία, σ τη σ υνέχεια σ τη δυ τική Ελλάδα, όπ ου εμ π λ έκετα ι σ την κα τα σ τροφ ή, για α ντί­ ποινα, 300 το υλ ά χ ισ τον χωριών. Ο ι ίδ ιοι σ τρα τιώ τες σ υ μ μ ετέχο υ ν στη σφαγή τη ς μερα ρχίας Ά κο υ ι σ την Κ εφ αλονιά, αλλά και σ την εκτό π ισ η τω ν Εβραίων από τη ν π εριοχή ευθύ νης τη ς. Α υ τή τη ν α ιμα τοβ α μμ ένη πορεία π α ρα κολου θεί κατά π όδα ς ο σ υγγρα φέας, μέχρ ι τη ν ανασύσταση τη ς μονάδας, σ το πλαίσιο το υ ομ οσ π ον­ διακού γερ μα νικο ύ σ τρ α τού πια, έν τεκα χρόνια μετά τ ο τέ λ ο ς το υ π ολέμου.

Κ

[Σ. ΚΑΚ.]

... Γ ν ω ρ ίσ τε μ ια π ρ α γ μ α τικ ή ιδιο­ φ υία. .. Α ν α κ α λ ύ ψ τε έν α απ ό τα μ εγ α ­ λ ύ τε ρ α μ υ σ τικ ά τη ς Α μ ε ρ ικ α ν ικ ή ς Α ο γοτεχνία ς.

Αν πιστεύετε στην αξία ιπς Αογοιεχνίας ή ό ιι ια αληθινά μεγάλα έργα μπορούν πράγματι να αλλάξουν τη ζωή σας, ή αν γνωρίσατε βιβλία που σας ταξίδεψαν σε αλλόκοτους αλλά πανέμορφους τόπους, [ . . . ] τότε πρέπει να διαβά­ σετε τον Edward Whittemore. Δεν θα σας απογοητεύσει!

Jeff VanderMeer

Το Κουαρτέτο ιπς Ιερουσαλήμ περισσότερο από ποτέ εί­ ναι σύγχρονη Λογοτεχνία. Στον κόσμο του σήμερα, που σημαδεύτηκε από τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου, τα λόγια του Whittemore εξακολουθούν να κλονίζουν τα θε­ μέλια της χρηστοήθειας μας: «...δυστυχώς οι Βάρβαροι φαίνεται πως εξυπηρετούν κάποιον ιστορικό σκοπό μιας και, όταν βρίσκονται προ των πυλών, δεν είμαστε υποχρεωμένοι να κάνουμε οποιαδήποτε αυτοκριτική. Έστω και για λίγο, η έμφυτη βαρβαρότητα μας διοχετεύεται έ ξω από τα τείχη και αυ­ τάρεσκα μακαρίζουμε τους εαυτούς μας και τις ασήμα­ ντες πολιτικές “αρετές" μας». ^

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΚΟΒΟΣΤΗ

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α

b a w a Πα π α θα νασ ίου Η Ν εολα ία Λ α μ π ρ ά κη τη δε κ α ε τία το υ ’60 Αρχειακές τεκμηριώσεις και αυτοβιογραφικές καταθέσεις Ιστορικό Αρχείο Ελληνικής Νεολαίας, 2009 ο. 680, € 25

Τ ά σ ο ς Τ ρ ίκ κ α ς Ε Λ Α 1951-67

ολ ο ν ότι βραχύβια ( 19 6 3 -1967), η ύπ αρξη τη ς Δ η μ οκρα τικής Κ ίνησης Ν έω ν Γρηγόρης Λ αμπράκης σ ημ άδ εψ ε με τη δράση και τη μνήμη τη ς όχι μονάχα τη «σ ύντομη» δ εκαετία το υ ’60 αλλά τ ο μ εγα λύ τερ ο μ έρ ο ς τη ς δ εύ τε ρ η ς π εντηκοντα ετία ς το υ ελληνικού 20ού αιώνα. Μ ε α υτή τη ν έννοια, τ ο έρ γ ο τη ς Ιωάννας Παπαθανασίου και τω ν σ υνεργα­ τώ ν τη ς (Πολίνα Ιο ρδανίδου, Α ντα Κάπολα, Τά σος Σ ακελλαρόπ ουλος και Α γγελική Χ ρ ισ το δο ύλ ου ), πρ οϊόν ερ ευ νητικο ύ π ρ ογρ άμ μα τος το υ Ισ τορ ικού Α ρ χ είο υ Ελληνικής Ν εολα ία ς τη ς Γενικής Γραμμα­ τεία ς Ν έ α ς Γενιάς, σ το πλαίσ ιο το υ Ινσ τιτού το υ Ν εοελλη νικώ ν Ερευνών το υ Εθνικού Ιδ ρύ μα τος Ερευνών, α π ο τελεί ένα έρ γ ο α ναφ οράς για όποιον, επιστήμονα ή φιλίστορα, θα ήθ ελε να ασχοληθεί με τη γόνιμη, πολιτικά και πολιτιστικά, π ερ ίοδ ο αυτής τη ς «χαμένης άνοιξης». Π έρα από τη ν ευσ ύνοπ τη πλην λεπ το μ ερ ή ανα δρομή σ την ιστορία τω ν ν εο λαιίστικω ν οργανώσεω ν τη ς Α ρ ισ τερ ό ς και τη ν ίδια τη Δ Ν Λ , σ τον τό μ ο περιλαμβάνονται αρχειακά τ ε κ ­ μήρια το υ Κ.Σ. τη ς Δ Ν Λ , κατά λογος το υ α ρχείου, τω ν εντύπω ν που εξέδ ιδ α ν οι Λ αμπ ρ άκηδες, απο­ δελτίω σ η τω ν άρθρω ν που α φ ο ρο ύν τη νεολαία σ την Αυγή τη ς περιόδ ου , καθώς και ένα π ο λυτιμό­ τα το σ ύνολο από α υτο βιογρα φ ικές σ υν εν τεύξεις και βιογραφικά σημειώ ματα τω ν σ τελεχ ώ ν το υ κι­ νήμ α το ς τη ς νεολαίας τω ν δ εκαετιώ ν το υ ’50 και το υ ’60. [Σ. ΚΑΚ.]

Ενιαία Δ η μ ο κ ρ α τικ ή Α ρ ισ τερ ά α π ο τελεί, όπως έχ ει ειπωθεί, ένα « ισ το ρικό π α ρά δ οξο ». Μ έσα σε κάτι λ ιγ ό τε ρ ο από μια δ εκ α ετία μετά τ ο τέ λ ο ς το υ Ε μφυλίου και τη ν κατά κ ρ ά το ς ήττα το υ ΚΚΕ, συσπει­ ρώ νει σ τις γ ρ α μ μ ές τη ς ένα ευ ρύ φ άσ μα αρισ τερ ώ ν δυνάμεω ν, α να σ υγ κ ροτεί τις ενα π ο μείνασ ες δυ νάμ εις τη ς Α ρ ισ τε ρ ό ς σ το εσ ω τερ ικό και κατα φ έρ ν ει να αναδειχ θ εί, τ ο Μ άιο το υ 1958, σ ε α ξιω μ ατική αντιπολί­ τευ σ η , σ υ γκεντρώ νο ντα ς τ ο 25% το υ εκλ ο γ ικ ο ύ σώ­ μα το ς. Χ ω ρ ίς π ο τέ να απαλλαγεί από τ ο σ υντριπ τικό βάρ ος τη ς καθ οδ ήγησ η ς από τη ν εξό ρ ισ τη ηγεσία το υ ΚΚΕ, ενσ ω ματώ νει τις εντά σ εις ανάμεσα στα δ ύ ο κ ο μ ­ ματικά κ έντρα , σ την Ελλάδα και σ το εξω τερ ικ ό , συχνά μ ε δυσ κολία, δια μ ορ φ ώ νο ν τα ς σ το εσ ω τερ ικό τη ς τις τά σ εις ε κ ε ίν ες π ου θα α κο λουθ ήσ ο υν χω ρισ τή π ορεία μετά τη χο ύ ν τα και τη ν ου σ ιασ τική διάλυσή τη ς. Και όλα αυτά μέσα σ ε ένα α ν τίξο ο π ο λιτικό πλαίσιο, σ το οπ οίο αντιμετω πίζετα ι με κάθ ε λογή ς πιέσεις, α ποκλει­ σ μο ύς και διώ ξεις, μέσα σ το δ ιεθ ν ές κλίμα το υ Ψ υ­ χρ ο ύ Π ο λ έμ ο υ . Α υ τό τ ο « π α ρά δο ξο» ανιχνεύει η σ υ­ σ τημ α τική και ανα λυτική μ ε λ έτη το υ Τ. Τ ρ ίκκα , μέσα από α δ η μ ο σ ίευ τες α ρ χεια κές π ηγές και μ α ρ τυρ ίες σ τελ εχ ώ ν ΕΔΑ, που φ ω τίζου ν κρίσ ιμ ες φ άσ εις τ η ς δ ε κα π εν τα ετο ύς π ο ρεία ς τη ς. Η έκ δ ο σ η πρ ολο γίζετα ι από το ν Μανώλη Γ λέζο και π εριλα μβά νει πλούσ ιο φ ω ­ το γ ρ α φ ικ ό υλικό, ανα λυτική βιβλιογραφ ία και ευ ρ ε τή ­ ρ ιο ονομά τω ν. [Σ. ΚΑΚ.]

Μ

76

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Τ ο ν έο πρόσωπο τη ς Α ρ ισ τε ρ ό ς τ. Α-: Η ανασυγκρότηση, τ. Β': Η δεκαετία των άκρων Θεμέλιο, 2009 σ. 1.446 + 16, € 60 (ο κάθε τόμος)

Η

[ λ ι α β α ζ ω 1 I Σ Τ Ο Ρ I A J

Γ ιώ ργος Κ α ρ α μ π ελ ιά ς Κ ορ α ή ς και Γ ρ η γ όρ ιος Ε' Κοινωνικές συγκρούσεις και διαφωτισμός στην προεπαναστατική Σμύρνη (1788-1820) Εναλλακτικές Εκδόσεις, 2009 σ. 200, € 14,00 Σ μύ ρνη και οι α ντιπ α ρα θέσ εις σ το εσ ω τε ρ ικ ό τη ς ελλη νική ς κ ο ιν ό τη τα ς , στα τέ λ η το υ 18ου και τις α ρ χ έ ς το υ 19ου αιώ να, σ υνισ τού ν ένα « μ εγ ε θ υ ν τικ ό φ α κ ό » για τη μ ε λ έτη το υ προεπ α νασ τα τικού ελληνισμού, ιδια ίτερ α δ ε το υ Ν εο ελ λη ν ικ ο ύ Δ ια φω τισμού και τω ν σ χέσ εώ ν το υ μ ε τις α νώ τερ ες τά ξε ις , τη ν Εκκλησία και τα λαϊκά σ τρώ μ ατα . Σ ε α υ τές ά λλω σ τε α να μείχθ ηκα ν δ ύ ο εμ β λ η μ α τικ ές μ ο ρ φ ές τη ς π ερ ιό δ ο υ , ο Α δ . Κ ορ α ή ς και ο π α τρ ιάρ χη ς Γ ρ η γ όρ ιος Ε'. Σ ύμφω να μ ε τ ο σ υγγρα φ έα, τ ο β ασ ισ μένο σ τη Γαλλική Επανάσταση τα ξικ ό σ χήμα α δ υ να τεί να ερ μ η ν εύ σ ει τ ις εν δ ο ε λ λ η ν ικ ές σ υγ κ ρ ού σ εις που σ ημ ειώ θη κα ν στη Σ μύ ρνη από τα μέσα τ ο υ 18ου αιώνα έω ς και λ ίγ ο πριν τη ν έκ ρ η ξη τη ς Επανάστασης. Σ ε σ υνεχή διά λ ο γο τ ό σ ο μ ε τ ις γ ρ α π τές π η γές ό σ ο και μ ε τ ις ανα­ λύσ εις τω ν ισ τορ ικώ ν το υ Ν ε ο ε λ λ η ν ικ ο ύ Δ ια φ ω τισ μ ού (Φ . Η λιο ύ, κ.ά.), ο Γ. Κ αρ αμ π ελιάς επ ιχ ειρ εί να ανιχνεύσ ει, μέσ α από τ ο πα ρά δειγμα τ η ς π ρ οεπ α να σ τα τικής Σμύ ρνης, τη ν α να γέννησ η το υ ν ε ό τε ρ ο υ ελλη νισ μ ού , έτσ ι όπ ω ς αποτυπ ώ νετα ι σ την ισ τορ ία τω ν ιδεώ ν σ την π ρ οεπ α νασ τα τική Ελλάδα. [Σ. ΚΑΚ.]

Η

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ

ALBERT REBLE

HENRI ΤΟΝΝΕΤ

κ α θ η γ η τή ς Πανεπιςττημίου

κ α θ η γ η τή ς Πανεπιστημίου

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ,

Μ ετάφραση Θ εοφ άνης Δ . Χατζηστεφανίδης Σοφία Θ . Χατζηστεφανίδου-Πολυζώη, καθηγητές παιδαγωγικής. Σχ. 8ο , σελ. 6 2 2 , αναλυτική βιβ λιογραφ ία, ευρετήριο. Παιδαγωγικές θεωρίες και εκπαιδευτικά συστήματα διαπλέκονται με επιτυχία μεταξύ τους μέσα από μια μεθοδολογική προοπτική που επιδιώκει να συνδυάσει την ιστορία των παιδαγωγικών ιδεών με τις εκάστοτε κοινω νικοοικονομικές συνθήκες των εποχιακών ενοτήτων της ευρωπαϊκής ιστορίας.

ΕΚ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Δ . Ν . ΠΑΠΑΔΗΜΑ

Από το 1960

η διαμόρφω σή της. Μ ετάφρασ η Μ αρίνα Καραμάνου Πάνος Λιαλιάτσης, φ ιλόλογοι. Επιμέλεια Χριστόφορος Χαραλαμπάκης, καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Σχ. 8ο , σελ. 2 1 5 , πλούσια βιβλιογραφία, ευρετήριο όρων, τόπων και θεμάτων, λέξεων και συγγραφέων. Ο συγγραφέας εξετάζει με βαθιά γνώση των πηγών, τους σημαντικότερους σταθμούς στην εξελικτική πορεία της νεοελληνικής, η οποία διαμορφώ θηκε στη μακρά περίοδο που αρχίζει γύρω στο 2 ο μ.Χ. αιώνα και τελειώνει με τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους.

Προσφορά στον Πολιτισμό και στην Παιδεία Ιπποκράτους 8 Αθήνα Τ.Κ. 10679 · Τηλ.: 210.36.27.318 www.papadimasbooks.gr · papadimas@atp.gr

I δ ι α β α ζ ω ] L I Σ T o P I A

Τ ό νι B re id e l-Χ α τζ η δ η μ η τρ ίο υ Ο ι Α γ ίες τω ν Ρ ομανώ φ N. &Σ. Μπατσούλιας, 2008 σ. 528, € 21

S. R a ndolph W in s to n S. C h u rc h ill Ο π ό λ εμ ο ς τω ν έξ ι ημ ερ ώ ν Μετάφραση: Γιάννης Καστανάρας Γκοβόστης, 2009 σ. 255, € 13,40

' Π να βιβλίο για τη ζωή και τ ο έρ γ ο τη ς τελε υ τα ία ς τσ α L ρίνας τη ς Ρωσίας, Α λ εξά ν δ ρ α ς , και τη ς α δ ερ φ ή ς τη ς, μεγάλης Δ ού κισ σ ας Ελισάβετ, τ ο οπ οίο μας π αρουσ ιάζει ενα ργέσ τα τα τη ν α κμή και τη ν πτώση τη ς Ρωσικής Α υ το ­ κρα τορ ίας και, παράλληλα, τη ν π ολιτική, κοινωνική και δ υ ­ νασ τική κατάστασ η τη ς υπόλοιπης Ευρώπης κατά τ ο 19ο αιώνα και τις α ρ χ ές το υ 20ού. Βασ ισ μένο σ ε σπάνιο α ρ χεια κό υλικό και σ ε δυσ πρόσ ιτα έγγραφ α, τ ο ανά χείρ α ς βιβλίο κατα γρά φ ει μ ε α ντικε ιμ ε­ νικότη τα τη ν παθογένεια τη ς τσ αρ ικής διακυβέρνησης και ανα τέμ νει κατά το ν π λέον εν δ ελ εχ ή τρ ό π ο τις γ εν εσ ιο υ ρ ­ γός α ιτίες τη ς π α θ ογένειας α υτής. Η εμ μ ο ν ή το υ Τόνι B reide l-Χ α τζ η δ η μ η τρ ίο υ σ τις λ επ το μ έρ ειε ς μας χα ρίζει σπάνιες π εριγραφ ές, αλλά και μας παρουσιάζει α δρό τα τα τη ν π εριρρέου σ α ατμό σ φ αιρα τη ς Ευρώπης τω ν η γ εμ ό ­ νων. Κ αίριο ς σ τις το π ο θ ετή σ εις το υ και μ ε κ ριτική ικα­ ν ό τη τα ο σ υγγρα φέας μας δίνει ένα έρ γ ο άριστα δ ο μ η ­ μένο, αληθινή απόλαυση για τ ο φ ιλ έρ ευ ν ο και επ αρκή αναγνώστη, που εύ κολα θα διαπιστώσει τ ο μ έ γ εθ ο ς το υ εγ χ ειρ ή μ α το ς το υ σ υγγραφέω ς. Τ έλο ς , α ξίζει να σ ημ ειώ σ ο υμ ε εδ ώ τις π ο λλές και πρωτο εμ φ α ν ιζό μ ε ν ες φ ω το γ ρ α φ ίες που οπ τικοπ οιού ν τα δρ ώ ντα πρόσωπα τη ς ισ τορία ς, αλλά και το υ ς α να λυτι­ κού ς π ίνακες τη ς γ ενεαλογίας τω ν ρώσων ηγεμό νω ν που κάνο υν κα τα νοη τή τη σ χέσ η τω ν Τ σ άρω ν με τ ο υ ς ηγ ε­ μ ό ν ες τη ς υπ όλοιπης Ευρώπης.

ι Randolph και W in s to n C h u rc h ill, γιος και εγ γ ο νό ς α ντίσ το ιχα το υ «π ατέρα τη ς νίκης», μας δίνου ν μία ο λ ο κλη ρω μ ένη ε ι­ κόνα το υ Π ο λ έμ ο υ τω ν Έ ξι Η μ ερ ώ ν. Πρ ιν από το ν π ό λ εμ ο, ο W in s to n π α ρ έμ ειν ε σ το Ισραήλ επί τρ ε ις εβ δ ο μ ά δ ες , α ρθρ ογρ αφ ώ ν τα ς για τη News of the World, ενώ κάλυψ ε τα γ εγ ο νό τα το υ π ο λ έμ ου για τη ν ίδια εφ η ­ μερίδα , αλλά και για τη ν Evening News. Ό τα ν ο π ό λ εμ ο ς τε λείω σ ε, π έρα σ ε ά λλες τρ ε ις εβ δ ο μ ά δ ες ε ξετά ζο ν τα ς τα πεδία τω ν μαχών, μιλώ ντας με ά ντρ ες τω ν ισ ραηλινών ενόπλω ν δυ νάμ εω ν όλω ν τω ν βαθμιδώ ν, ενώ συνά­ ν τη σ ε και το υ ς π ερ ισ σ ό τερ ο υ ς πο λιτικού ς η γ έτες . Ο Randolph, που β ρισ κότα ν σ την Αγγλία, πα ρα κολούθησ ε μ ε α μείω το εν δ ια φ έ­ ρο ν το ν π ό λ εμ ο από τις εφ η μ ε ρ ίδ ες και τη ν τη λεό ρ α σ η και με βάση τις δ ια θ έσ ιμ ες πλη­ ρ ο φ ο ρ ίες ορ γάνω σ ε μεγάλο μέ ρ ο ς τη ς έρ ευ νάς το υ . Κ ατά σ υνέπ εια, η κύρια ισ τορία το υ π ο λέμ ου έχ ει γ ρ α φ εί από τ ο γιο, ενώ ο πα­ τέ ρ α ς υ π ή ρ ξε κυρίω ς υπ εύ θυ νος για τη ν εξ ισ τόρ ησ η τω ν γ εγ ο νό τω ν σ ε π ο λιτικό και δ ι­ π λω μα τικό επ ίπ εδο.

[Γ. Π.]

73

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ο

[Δ. Β. Τ.]

Ιαοά: ΕΥΧΟΛΟΓΙΑ. - ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

•ALICE MILLER ο ξύπνημα της Εύας

· ΑΝΝΑ FREUD Εισαγωγή στην τεχνική της ανάλυσης του παιδιού

π α ρ α δ είγ μ α τα τη ς A lic e M ille r τό σ ο ζω ν τα ν ά που α γ γ ίζ ο υ ν το

M iller - Το σώμα ποτέ δεν ψεύδεται

Εκδόσεις ΡΟΕΣ / Βιβλία με λόγο ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Λομβάρδου 31-35, 114 73 Αθήνα, Τηλ.: 210.6429409, FAX: 210.6411597 www.printa-roes.gr, e-mail: info@printa-roes.gr, printa@otenet.gr

ΐ ι κ ί ρ ι ΐ - UEflELEC Λ ο υ ίς Ρ α θ ιο νέρο Ο ι φ ιλ ο σ ο φ ίες το υ U n d e rg ro u n d Μετάφραση: Νίκος Κωνσταντάς Οδυσσέας, 2009 σ. 205, € 12,54

Θ ε ό δ ω ρ ο ς Δ . Π α π α γγελής Σ ώ μ α τα που ά λλα ξαν

σ υ γ γ ρ α φ έα ς έ χ ει γ εν ν η θ εί σ την Κ ύπ ρο και είναι Κ αθ ηγη­ τή ς σ το Τμ ήμ α Τ ο υ ρκικώ ν και Μ ε­ σ ανα τολικώ ν Σ πουδώ ν σ το Π ανεπ ι­ σ τήμ ιο Κ ύπ ρου. Θ εω ρ ε ίτα ι μία από τις εν η μ ερ ω μ έν ες και π ρ ο ο δ ε υ τικέ ς φ ω νές σ το θέμα το υ Κ υπ ριακού. Σ το π α ρόν βιβλίο το υ π εριλαμβάνει κ είμ ενα που δη μο σ ιεύ τηκ α ν σ ε π ε­ ριοδικά και σ υλλογικές εκ δ ό σ εις τα έτη 1994-2003 και στα οποία πραγ­ μα τεύεται τη ν π ορεία τη ς το υ ρ κ ο κυ π ριακής κ οιν ό τητα ς από τη ν οθω μα­ νική π ε ρ ίο δ ο μέχρ ι και τη ν επ οχή το υ Σ χ εδ ίο υ Α νάν, ενώ παράλληλα αναλύει τη ν πολιτική τη ς Τ ο υρ κ ία ς σ το Κ υπ ριακό έω ς τη ν ά νο δ ο το υ Ταγίπ Ε ρντογάν σ την πρω θυπ ουρ­ γία. Ο σ υγγρα φέας αναλύει, επίσης, δ ιεξο δ ικ ά κυρίω ς τη ν πορεία τη ς το υ ρ κ ο κυ π ρ ια κ ή ς κ ο ιν ό τη τα ς τη ν π ερ ίο δ ο το υ Ν τε ν κ τά ς , ό τα ν η επ ί­ σημη π ολιτική το υ ήταν η απαγό­ ρ ευσ η τη ς νοσ τα λγία ς τη ς Κ ύπ ρου ως κοινής πα τρίδα ς Το υρκο κυ π ρ ίω ν και Ελληνοκυπρίων. Τα κ είμ ενα το υ N azim K iz ily u re k όλα α υτά τα χ ρ ό ­ νια είναι η φω νή τω ν νηφ άλιω ν Τ ο υρκο κυ π ρ ίω ν και τ ο π εδ ίο ενό ς δ ια ρ κο ύς διαλό γο υ για τη ν επίλυση

ρα σ ιονα λισμός δ ε ν είναι ο μ ό ­ ν ο ς δ ρ ό μ ο ς π ρ ος τη γνώση, επ ιμ ένου ν οι εκπ ρόσω π οι τω ν θεω ­ ριών ιρασιοναλισμού. Η α νά δειξη τω ν θεω ριώ ν αυτώ ν είναι ο σ τό χ ο ς τ η ς έρ ευ ν α ς το υ Λ ο υ ίς Ρ αθιονέρο, π ου ξεκιν ά από τ ις λ εγ ά μ ε ν ε ς α το μικισ τικές φ ιλ οσ οφ ίες, μ ε γνω στούς εκ φ ρ α σ τέ ς τ ο λ ό ρ δ ο Μ πάυρον και τ ο ν Έ ρμαν Έ σσε ανάμεσα σ ε άλ­ λους, και προχω ρά σ την ποίηση χαικού, τη γιόγκα, τ ο ν α να τολικό μυστικισ μό και τ ις ψ υ χ εδ ελ ικ ές φ ιλ οσ ο­ φ ίες. Τ ο σ η μ είο επ αφής ανάμεσα σ’ ό λ ε ς α υ τές τις φ ιλ οσ οφ ίες, επ ιση­ μαίνει ο σ υγγρα φέας, είναι ό τι δ εν φ ιλ ο δ ο ξο ύ ν να κ α τα κτήσ ου ν τη ν αλήθεια, όπως δια τείν ον τα ι οι ρα ­ σ ιονα λισ τικές θ εω ρ ίες, αλλά επ ιθυ­ μο ύν μά λ λ ον να α ν α δ ε ίξο υ ν τη γνώ ση ως ψ υ χ ο λ ο γ ικ ή εμ π ειρ ία . Κ άτω από τη φ ιλοσ οφ ική ομπρέλα το υ U n de rgrou nd , που εκ φ ρ ά ζει πα­ ραδοσ ιακά τη ν ε τ ε ρ ό δ ο ξ η σ κέψ η, δια κ ρ ίνο υ μ ε σ τις ιρασ ιονα λισ τικές φ ιλ ο σ ο φ ίες δ ύ ο θ εμ ελ ιώ δ εις τά ­ σ εις, που τ ις καθ ισ τού ν α κόμα και σ ήμερα σ ημ αντικές: τη ν α ναζήτηση τη ς παγκόσμιας α λληλεγγύης και τη ν ενα ντίω σ η στα σ υσ τήμ ατα ε ξ ο υ -

[Γ. Ν.]

[Ν. Ο.]

τ ο βιβλίο α νθολογούνται και προσ φ έρ ο ντα ι σ ε έ μ μ ε τρ η μ ε τά ­ φ ραση είκοσι από τις πιο διάσ ημες ισ τορ ίες τω ν Μεταμορφώσεων το υ Ο βίδ ιου . Η γενική εισαγωγή και τα δοκίμια που α κολουθούν καθένα από τα α νθολογημένα επ εισόδια δ ιευ κρ ι­ νίζουν τις ισ τορ ικές και γ ρα μμ α το λο­ γ ικ ές π ροϋπ οθέσεις τω ν αφηγήσεων, επ ισ ημαίνοντας τα υτό χρο να τη ν κα­ τοπινή σ ταδιοδρομία το υ ς στη λ ογ ο­ τεχνία και σ την τέχ ν η τη ς Δ ύσης. Ο ι Μεταμορφώσεις το υ Ο β ίδ ιου α π ο τε­ λού ν τη ν πιο δια δ εδ ομ έν η μυ θο λο­ γική εγκυκλοπ αίδεια τη ς δυ τικής λ ο ­ γοτεχνία ς. Τ ο ποίημα παρουσιάζει ένα σύμπαν σ ε κατάσταση μετα μο ρφωσιακού συναγερμού, όπου τ ο τ ε κ ­ μήριο τη ς αυθαιρεσίας ή τη ς δικα ιο­ σύνης τω ν θεών, οι αλλαγές μο ρφ ής σ ημ αδ εύ ου ν ή σ φ ραγίζουν ισ τορ ίες και δίνουν αφ ο ρμ ή για κ α λειδο σ κο­ πικές αλλαγές ανάμεσα σ το τρα γικό, σ το ειρω νικό, σ το κωμικό, σ το μπα­ ρ ό κ και σ το ρο μα ντικό. Ο συγγρα­ φ έα ς, ο Θ εό δ ω ρ ο ς Δ . Παπαγγελής, σπούδασ ε κλασική φιλολογία στη Θ εσ σ αλο νίκη και σ το Κ αίμπ ριτζ και σ ήμερα είναι Κ αθηγητής τη ς Λ ατινι­ κής Φ ιλολογίας σ το Α ρ ισ το τέλ ειο Π ανεπ ισ τήμιο Θ εσ σ αλονίκης. [Δ.Β.Τ.]

N a zim K iz ily u re k Ο ι Τ ο υρ κ ο κύ π ρ ιοι, η Τ ο υ ρ κ ία και τ ο Κ υπ ρια κό Μετάφραση: Σωτήρης Ντάλης Παπαζήσης, 2009 σ. 258, € 14

Ο

QO

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ο

τ η θω ριά το υ ς Gutenberg, 2009 σ. 293, €24

Σ

Φ ε ρ ν ά ν το Π εσ σ ό α U ltim a tu m , Η ηθ ική τη ς δ ύ να μ ης και άλλα σ ημ α ν τικ ά κ είμ εν α Μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης Αρμός, 2009 σ. 139, € 12

ε ρ ν α α κό μ η βιβ λίο το υ γνω σ τού Ε π ο ρ το γ ά λ ο υ π οιητή και σ υγγρα­ φ έα , τ ο Ulitmatum, όπ ου ο Π εσ σ όα κατα γγέλλει τη «γενική χρ εο κο π ία τω ν λαώ ν και τω ν π επ ρ ω μ ένω ν το υ ς » και ο ικτίρ ει το υ ς κα ιρ ού ς το υ για τη ν π αντελή έλλειψ η ανθρώπινου μεγαλείου . Και το ύ το , για τί δ ε ν β λ έ­ πει γύρω το υ τίπ οτα άλλο, παρά μό ν ο μετρ ιό τη τα . Η έκ δ ο σ η α υτή α π ο τελ εί μία σ υλλογή δο κιμίω ν το υ Π εσ σ όα για διάφ ορ α ζητή μα τα , που ξε κ ιν ο ύ ν από τις «βά σ εις το υ ευ ρω ­ παϊκού π ο λιτισ μο ύ» και φ τά ν ου ν μέχρ ι τη ν «ύπαρξη το υ θεο ύ » και τις σ χέσ εις τη ς επ ισ τήμ ης και τη ς θρ η ­ σκείας. «Για το ν Πεσσ όα, τ ο να γρά ­ φ ει κανείς είναι σα να κατα σ κευά ζει μια βόμβα: τυ λίγει τ ο δ υ να μ ίτη τη ς σ ε ένα φ ά κ ελ ο , λογική και πυρίτιδα από χιο ύ μ ο ρ . Σ το ν αναγνώστη μένει μό ν ο ν ’ ανάψ ει τ ο φιτίλι!», σ ημ ειώ ­ νει σ το οπ ισ θό φ υ λλο το υ βιβλίου ο Jose B lanco και έχ ει α π ό λυ το δίκιο. [Δ. Β. Τ.]

Σ όνια Ιλίνσκαγια Σ τ η ν τρ ο χιά το υ ρ ο μα ν τισ μο ύ Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 191, € 15

Μ άρ ω Β αμ β ου νά κη Χ ο ρ ό ς Μ ετα μ φ ιε σ μ έν ω ν Ψυχογιός, 2009 σ. 289, € 16,60

κού ρα σ τη η Σ όνια Ιλίνσκαγια παρουσ ιάζει τ ο ν έ ο τη ς δ ο κ ίμ ιο που α φ ο ρά σ το π ν ευμ α τικό και ιδ ε­ ολ ο γ ικό κίνημα το υ 19ου αιώνα, σ το ρο μα ντισ μό , το υ οπ οίου οι επ ιρ­ ρ ο ές ψ αύουν τη σ υνείδησ η τη ς ελ ­ ληνικής κοινω νίας ως και τις μ έ ρ ε ς μας. Η σ υγγρα φ έας δ ε ν έχ ει υπόψη τη ς μό ν ο ένα γ εν ικ ό ρ ο μ α ν τικ ό πα­ νόρ αμ α, αλλά και, ειδικά , μία σαφώς διαφ ορ οπ οιημένη τυπολογία τη ς π ο­ ρεία ς το υ ρ ο μα ν τισ μο ύ από τη ν π ε­ ριοχή τ η ς νοτιοα να το λική ς Ευρώπης. Κ ο ιν ό ς π α ρο νομ α σ τής είναι η ισ το ­ ρική ιδ ια ιτερ ότη τα : οι αιώνες τη ς ξ έ ­ νης κυρ ιαρ χία ς που α νέκοψ α ν το υ ς ρυ θ μ ο ύ ς τη ς ομ α λή ς πολιτισ μικής ε ξ έλ ιξη ς , η έξα ρ σ η τ ο υ α π ελευθ ε­ ρω τικού αγώνα κατά τ ο 1821, η επί­ μονη, σ τη σ υνέχεια , προσ π άθεια να αναπληρω θούν τα κενά που δ η μ ι­ ο ύ ρ γ η σ ε ο «χ α μ έν ο ς χρ ό ν ο ς » , με α π ο τέλεσ μα να εμ φ ανίζοντα ι ιδ ιό τυ ­ π ες «σ υμπ υκνω μένες» μ ο ρ φ ές , ένα « ε ίδ ο ς μ ε ικ τό αλλά ν όμ ιμ ο». Σ την Ελλάδα, κατά τη Σ. Ιλίνσκαγια, τ ο θ ε ­ μέλιο λίθ ο το υ ρο μ α ν τικ ο ύ ρ εύμ α ­ το ς , πολύ δρ α σ τικ ο ύ καθόλη τη διάρ κεια το υ αιώνα, έθ εσ α ν ο Σ ολω ­ μό ς και ο Κάλβος. [Δ. Β. Τ.]

ά π ο τε οι χ ο ρ ο ί μ ετα μ φ ιεσ μ έ­ νων πα ρείχα ν σ το υ ς κ α λ εσ μ έ­ ν ο υ ς τη ν ευκαιρία να δρ ά σ ο υν με τρ ό π ο που α π α γό ρευε η θέσ η ή τ ο όνο μά το υ ς . Μ ε τη ν κάλυψη τη ς α νω νυμίας μπ ορούσαν να κυνηγή­ σ ουν τ ο πρόσ ω π ο το υ π όθου το υ ς ή να δο λ οπ λ οκ ήσ ου ν για τη ν π ροα ­ γωγή τω ν δικώ ν το υ ς φ ιλοδ οξιώ ν. Ό λα αυτά όμω ς σ υνέβαιναν χά ρη σε μία βασική πρ οϋπ όθεσ η: οι ίδ ιοι γνώριζαν α ρκού ντω ς το ν εα υ τό το υ ς και, συνεπώς, τις επ ιθ υμ ίες και τις π ρ ο σ δ ο κ ίες το υ ς , ώ σ τε να τις επι­ δ ιώ ξο υν. Η Μ άρω Β αμβουνάκη, ξ ε ­ κινώ ντας από κα θ ημ ερ ινά ε ρ ε θ ί­ σ μα τα, όπως τα ιν ίες και μουσ ική, α ποτυπώνει τις σ κέψ εις τις πάνω σ το σ ύγ χρ ον ο χ ο ρ ό μ ετα μ φ ιεσ μ έ­ νων, ένα χ ο ρ ό ε κ δ ια μ έτρ ο υ α ντί­ θ ε το από το υ ς π α λαιότερο υς. Ο σ ύγ χρ ον ος ά νθρω πος π λέον υιο θ ε­ τ ε ί μετα μ φ ιέσ εις, ακριβώ ς επ ειδή α δ υ να τεί να αναγνω ρίσ ει και να α π ο δ ε χ τε ί τη ν π ρ α γ μ α τική το υ ύπ α ρξη. Π ρ ο σ α ρ μ ό ζει συνεπώς τη ν προσ ω π ικότητά το υ σ τις απαιτήσεις το υ π ε ριβ ά λλοντο ς το υ , όπως ε κ ε ί­ ν ο ς τις αντιλα μβά νετα ι, για να τ α ξι­ δ έψ ει σ ε μια «ζωή χω ρ ίς αυλαία».

Α

Κ

[Δ. Κ.]

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

<Β1

[

Δ IA BA Ζ Ο ] Δ Ο Κ Ι Μ Ι Α -

ΜΕΛΕΤΕΣ

A lb e r to M anguel Ό μ η ρ ο ς : Ιλιάδα και Ο δύσ σ εια Μετάφραση: Ελένη Αστερίου Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 366, € 18,50

M o ritz -H e rm a n -E d u a rd M e ie r Ο «Ε λληνικός Έ ρω τα ς»

ο βιβλίο για τη ν Ιλιάδα και τη ν Οδύσσεια είναι τ ο ό γ δ ο ο τη ς σ ειράς «Τα βιβλία που συγκλόνισ αν το ν κ όσ μο » που μετα φ ρ ά ζετα ι στα ελληνικά. Έ χουν πρ οη γηθ εί τα βιβλία για τ ο Κ οράνι, τη Βίβλο, τ ο Κ εφ ά ­ λαιο, τη ν Καταγωγή τω ν Ειδών, κ .ά „ και, όπως είναι φ α ν ερ ό από το ν τίτλ ο τη ς σ ειρ άς και τα βιβλία που επ ιλέ­ γοντα ι, τ ο ό λ ο εγ χ είρ η μ α έχ ει να κά­ νει με τη ν παρουσίαση τω ν σπουδαι­ ό τερ ω ν βιβλίων που σ ημάδεψ αν τη ν α νθρω π ότητα . Ο A lb e rto Manguel, όπως και οι άλλοι σ υγγρα φ είς που σ υ μ μ ε τέχ ο υ ν σ τη σειρά, έγ ρ α ψ ε ο υ ­ σ ιαστικά τη β ιογραφ ία τη ς Ιλιάδας και τη ς Οδύσσειας, π α ρα θ έτο ντα ς ένα ν πα κτω λό ισ τορικώ ν σ τοιχείω ν και θ έ το ν τα ς σ ε δ ε ύ τε ρ η μοίρα τη φ ιλολογική αποτίμηση τω ν έργων. Χ ιλ ιά δ ες βιβλία έχ ο υ ν γ ρ α φ τεί για τα δ ύ ο εμ β λημ ατικά κείμ ενα , άλλα τό σ α και α κό μ η π ερ ισ σ ότερ α θα γρα ­ φ το ύ ν σ το μέλλον, πάντα όμ ω ς θα πα ρουσ ιά ζουν εν δ ια φ έρ ο ν, για τί η γ οη τεία που ασ κούν τα έργα δ εν π ρ όκειται να εξασ θενήσ ει. Ο Ρ εημόν Κ εν ό τ ο ε ίχ ε θέσ ει πιο εύ σ το χα από κ ά θ ε άλλον: «Κ ά θ ε μεγάλο λ ο γ ο τ ε ­ χν ικ ό έρ γ ο είναι ε ίτ ε η Ιλιάδα ε ίτ ε η Οδύσσεια». [Λ. Κ.]

σ υγγρα φ έας ελλη νισ τή ς το υ 19ου αιώνα σ ε α υτή τη δια ­ τρ ιβ ή κατα γίνετα ι με τη μ ε λ έτη το υ έρ ω τα που οι Έ λληνες όρ ιζα ν ως π αιδερασ τία. Τ ο είδ ο ς, δηλαδή, το υ έρ ω τα που ένα ς εν ή λ ικο ς άνδρας μπ ορ εί να α ισθανθεί για έναν έφ η β ο ή νεανία. Ο ι σ χέσ εις α υτο ύ το υ ε ί­ δους, εν τα γ μ ένες σ την αρχαία ελλη­ νική κοινωνία, άσκησ αν εξέχ ο υ σ α επ ιρ ρο ή σ το ν π ν ευμ α τικό π λ ο ύτο το υ ελλη νικο ύ π ολιτισ μού. Ο συγ­ γ ρα φ έα ς μ ελ ετά ει τ ο θέμα το υ με προσήλω ση στα σ τοιχ εία , χω ρίς ηθ ικολο γίες, α να σ τολές και π ρ οκα ­ τα λή ψ εις, εμ μ έ ν ο ν τα ς σ την δ ιε ξ ο ­ δική δ ιερ εύ νη σ η το υ θέμ α το ς. Α ναφ έρ ε τα ι σ ε δ ε κ ά δ ες γνω σ τές ισ το­ ρ ίες τέ τ ο ια ς μο ρ φ ή ς έρ ω τα , καθώς, επ ίσ ης, και σ το υ ς π ροσ ω π ικούς έρ ω τες τω ν σπουδαίω ν α νδρώ ν τη ς α ρχα ιό τητα ς. Δ ίνει τα σ τοιχ εία που καθ όρ ιζαν τη ν ιδ ια ιτερ ό τη τα α υτού το υ έρω τα. Σ το βιβλίο περιλα μβά νο­ νται και πολλά α υθ εντικά κείμ ενα , όπως και σ υμπληρω ματικά σ τοιχεία (λ εξιλ ό γ ιο, κ.ά.) από τ ο ν L. R. Posey

Τ

82

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

σ τη ν α ρ χα ιό τη τα Μετάφραση: Γιολάνια Δάλκα, Γεωργία Μαρκεσίνη Περίπλους, 2009, σ. 254,

Ο

[Γ. Ν.]

Π ω λ Γο ύ ν τρ α φ Π ρ ώ τη Δ η μ ο κ ρ α τία Μετάφραση: Χριστίνα Σίνου Εκκρεμές, 2009 σ. 286, € 21,76

εν έχ ει εφ ε υ ρ ε θ ε ί κ α λ ύ τερ ο π ο­ λ ίτευ μ α από τη δη μ ο κ ρ α τία , α νεξα ρ τή τ ω ς τω ν πολλών μ ε ιο ν ε­ κτημ άτω ν τη ς. Ο κ αθ ηγητής Πω λ Γούντρα φ βυθίζεται σ τις πηγές για να μ ελ ετή σ ει τη δη μ ο κ ρ α τία σ το ν τό π ο που γεν ν ήθ ηκ ε. Ο π υρήνας το υ βι­ βλίου α πομονώ νει εφ τά π ρ οϋ π ο θέ­ σ εις για τη δη μο κ ρ α τία : τη ν ελ ε υ θ ε­ ρία από τη ν τυρα ννία (και από τη ν τυρα ννία τη ς α ρχή ς τη ς π λειοψ ηφ ίας), τη ν ομ όνο ια (η σ ύνθεσ η δια ­ φ ο ρ ετικ ώ ν απόψεων), τη ν α ρχή τη ς ν ο μ ιμ ό τη τα ς (τ ο κ ρ ά το ς δικα ίο υ), τη φ υσ ική ισ ότη τα, τη σ οφ ία τω ν πολι­ τώ ν, τη διαβ ο ύλευ σ η χω ρίς ειδ ικ ές γνώ σεις και τη γ ενική παιδεία. Κ ατα ­ λήγει σ το συμπέρασμα ό τι μία αλη­ θινή δη μο κ ρ α τία θα πρέπ ει να είναι δ ια τεθ ειμ έν η να καλεί το υ ς π ά ντες να σ υ μ μ ε τέχ ο υ ν σ τη διακυβέρνηση. Θ α π ρέπ ει να σ έβ ετα ι τη ν α ρχή τη ς ν ο μ ιμ ό τη τα ς σ ε τ έ τ ο ιο βαθμό, ώ σ τε α κό μα και η κυβ έρ νησ η να μην τ ίθ ε ­ ται υπεράνω το υ ν όμ ου . Η αληθινή δη μο κ ρ α τία πρέπ ει να είναι α ρκετά ώριμη, ώ σ τε να δ έ χ ε τα ι α λλαγές που π ρ ο έρ χ ο ν τα ι από τ ο λαό. Και θα π ρέπ ει να πληρώνει πρόθυμα τ ο τ ί­ μημα για μία παιδεία που δη μ ιο υ ρ γ εί π ο λ ίτες μ ε κριτική σ κέψ η. [Γ. Ν. Μ.]

Δ

£ειρά: ΔΟΚΙΜΙΑ Αάννης Γ εράσης I Ε Λ Λ Α Δ Α Σ Τ Η Δ ΙΝ Η Τ Η Σ Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Η Σ Κ Ρ ΙΣ Η Σ

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Λομβάρδου 31-35, 114 73 Αθήνα, Τηλ.: 210.6429409, FAX: 210.641159

www.printa-roes.gr, e-mail: info@printa-roes.gr, printa@otenet.gr

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

Δ Ο Κ Ι Μ Ι Α

]

-

D o m in iq u e U rv o y M a rie -T h e re s e U rv o y Ισ λάμ , Λ έ ξε ις Έ ννοιες - Σ ύμ βο λα Μετάφραση: Μαρία Μαλαφέκα Κέδρος, 2009, σ. 193, € 12

ΜΕΛΕΤΕΣ

Ζ ή σ ιμ ο ς Λ ο ρ ε ν τ ζ ά τ ο ς C o llec tane a Δομός, 2009 σ.795, €47

Ζ α κ Λ ε Γκοφ , Ν ικ ο λ ά Τ ρ ο υ ό ν γ κ Μ ια ισ τορ ία το υ σ ώ μα τος σ το ν Μ εσ αίω να Μετάφραση: Μαρία Μαλαφέκα Κέδρος, 2009, σ. 260, € 15

α Collectanea α π ο τελού νται από 1210 αποσπάσματα. Συνισ τού ν τ ο κ ύκ ν ειο σ υγγρα φ ικό άσμα το υ Ζ ή σ ιμ ου Λ ο ρ ε ντζά το υ που ά ρχισ ε να σ υγγρά φ εται τη ν επ αύριο το υ θα νάτο υ τ ο υ π α τρ ός το υ (20 Α υγ ο ύ σ το υ 1941). Δ ια κρ ίνοντα ι από τη σ υνύφανση το υ ε ξ ο μ ο λ ο γ η τικ ο ύ τό νο υ που διακρίνει τ ο η μ ερ ο λ ό γιο και τη ς δ η ­ μόσ ιας μετα θα νά τια ς πα ρέμβα σ ης, σ ε ζ η ­ τή μ α τα λ ο γ ο τεχν ία ς, πο λιτικής ηθικής, φ ι­ λ οσ οφ ικ ής ακρ ίβεια ς, φ ιλολογική ς εμ β ρ ίθεια ς και ανθρωπιά ς. Δ ια βά ζοντά ς τα κα­ ν είς διαμ ορ φ ώ νει τη ν εντύπω ση ό τι π ερ ι­ διαβά ζει σ το ν κήπ ο τη ς λ ο γ ο τεχ ν ικ ή ς και φ ιλ οσ οφ ικ ής Εδέμ. Μ ε τα κ είμ ενα αυτά α ποκαθίσταται η ιδιω ματική γλώσσα μιας θ εία ς επ ιφ άνειας, που σ υνα ιρεί με απεριν ό η το τρ ό π ο τη φ ιλοσ οφ ία , τη ν ποίηση και τη ν πίστη. Ο σ χολια σ μό ς τη ς πο λιτι­ κής επ ικα ιρό τητα ς από τ ο σ υγγραφέα -ιδ ια ίτερ α οι α να φ ο ρ ές το υ σ το παπανδ ρ εϊκ ό σ ύσ τημα εξο υ σ ία ς και σ τις σ ταλι­ ν ικ ές θ η ρ ιω δ ίες - δια κρίνετα ι από καβα­ φ ική ειρω νεία. Εντέλει, ο α ποσπασματικός χ α ρ α κτήρ α ς το υ έρ γ ο υ δ ε ν α ναιρεί τη ν ο λ ό τη τά το υ , που σ υ ν θ έτει ένα w o r k in p rogress. Υ π ο δ ε ιγ μ α τικ ό ς υπ ομ νημ ατισ μό ς τω ν πηγών από τ ο ν Σ τα ύ ρ ο Ζ ο υ μπ ουλάκη και τ ο υ ς σ υ ν ερ γ ά τες το υ , όπως και η μετά φ ρ α σ η τω ν ξενό γλω σ σ ω ν απο­ σπασμάτων. [Τ. Μ.Α.]

τ ο δ υ τικ ό κόσ μο, μια ισ τορία σ ώ ματος φ αινόταν αδιανόητη για αιώ νες. Και όχι τυχαία. Γιατί, ενώ σ την αρχαία Ελλάδα τ ο σώμα κ α τείχ ε κ εντρική θέσ η σ την πρα­ κ τική, αλλά και στη φ ιλοσ οφ ική θεώ ρησ η τω ν πραγμάτω ν, σ το Μ εσαίωνα τ ο σώμα μετα τρά π η κε σ ε μία πηγή εντάσ εω ν, πολλών εκ τω ν οποίων επ ιζούν ως τη ν εποχή μας. Ο ι δ ύ ο με λ ετη τές αναζητούν τη ν εξήγησ η το υ φ αινο μένο υ σ το θρία μβο το υ χρισ τιανισ μού, που έ φ ε ρ ε μια επανάσταση στις αντι­ λήψ εις και σ τις π ρ ακτικές για το σώμα. Η ιδεολογία το υ χρισ τιανι­ σμού, που έγινε θρησ κεία το υ κρά του ς, κατα πιέζει τ ο σώμα, ενώ η ενσ άρκω ση το υ Θ ε ο ύ μέσα σ το σώμα το υ Χ ρ ισ το ύ το εξυ ψ ώ ν ει. Α υ τή η π α ρ ά δ ο ξη ισ ορροπία αντιφάσεω ν φ ανερ ώ ­ νετα ι σ το βιβλίο μέσα από τη ν εν ­ δ ια φ έρ ο υ σ α έρ ευ ν α πολλών πλευρών τη ς ιδιωτικής και τη ς δη ­ μόσ ιας ζω ής τη ς επ οχ ής, μ ε έθιμα, όπως η Σ αρακοσ τή και τ ο Καρναβάλι, μ ε αντιλήψ εις περί σ εξο υα λικό τητα ς, αλλά και καθη­ μερινές π ρ ακτικές για τη ζωή και τ ο θάνατο. [Ν. Ο.]

Μ άμ j jy l lj

* ικρό σ ε σχήμα, εύ χρ ησ το και πιο επ ίκαιρο παρά π ο τέ τ ο βιβλίο, -γ ρ α μ μ έν ο από καθη­ γ η τέ ς -, έρ χετα ι να καλύψει τις απορίες τω ν αρχάριω ν, τα κενά τω ν μυημένων, αλλά και να συμβάλει σ ε μία από τ ις μεγάλες συ­ ζητήσ εις ή α ντιπαραθέσεις τη ς επ οχής μας. Μ π ορεί να διαβα­ σ τεί σαν ένα σ υνεχές ανάγνωσμα ή α να τρέχο ντα ς στα β ασ ικότερα σ ημεία το υ , χρησ ιμοπ οιώ ντας τ ο ως λ εξικό , σ υ μ βο υλευό μενο ς τα λήμ μα τα. Ό π ω ς γ ρά φ ει σ το ν π ρόλογο, βασίστηκαν σ το ιδ ρυ­ τικ ό κείμενο, σ το Κοράνιο, για τη συγγραφή το υ βιβλίου. Παρά τ ο γ εγο νό ς ό τι αφορά σ ε μία αχανή γεω γραφ ική ζώνη και εξελ ίσ σ ε­ τα ι σ ε μία μακρά χρ ονική π ε­ ρίο δ ο (υπάρχει χρ ονολό γιο στην πρώτη σ ελίδα), τ ο Ισ λάμ ε ξ ε τ ά ­ ζετα ι π ερισ σ ότερο ως θρησ κεία παρά ως π ολιτισ μός και τ ο π ρ ο­ σ εγγίζουν μέσω τω ν σ ημαντικό­ τερ ω ν λέξεω ν , εννοιών και συμ­ βόλω ν. Σ τη ν ερ ώ τη σ η «πώς έχ ο υ ν σ ήμερα τα πράγματα;» η απάντηση είναι ότι οι προσ τα γές γίν ον τα ι α π ο δ ε κ τέ ς από τη ν π λειονότητα τω ν μουσουλμάνων. [Ε. Β.]

Μ

34■ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Τ

Σ

Δ Ο Κ Ι Μ Ι Α

M isha G len ny M cM A FIA , Έγκλημα χωρίς σύνορα Μετάφραση: Όλγα Γεράκη, Γιάννα Δουράμπεη Πάπυρος, 2009 σ. 480, €24 β ρ ε τα ν ό ς δ η μ ο σ ιο γ ρ ά φ ο ς και ισ το ρ ικ ό ς M isha G len ny, έπ ειτα από τρ ία χρ ό ν ια π ρ ω το γ ε ν ο ύ ς έρ ευ ν α ς, σ υ ν έθ εσ ε ν τ ο κ ο υ μ ε ν τ α ρ ισ μ έ ν ο ρ ε π ο ρ τά ζ , α ξιο π ο ιώ ν τα ς τη φ ό ρ μ α το υ α φ η γή μ α το ς, που βοη θά τ ο ν ε ν δ ια φ ε ρ ό μ ε ν ο α να γνώ στη να κ α τα ν ο ή ­ σ ει τις α ιτίε ς τη ς ε κ ρ η κ τικ ή ς α νά π τυ ξη ς τ ο υ ο ρ γ α ν ω μ έν ο υ υ π ερ εθ ν ικ ο ύ εγ κ λ ή μ α το ς σ τη ν μ ετά υπ α ρ κ το ύ σ οσ ια λισ μ ού επ ο χ ή , μέσ α σ ε σ υ ν θ ή κ ες επ ιτά χυ νσ η ς τη ς καπ ι­ τα λισ τική ς π α γκοσ μιο π ο ίη σ η ς. Ξ εκινώ ντας τ ο ξεδίπ λω μα τ ο κου β αριού από ένα φ αινο μενικά τυ χ α ίο φ ό ν ο , που γ ίν ε­ ται σ ε μια μά λλον ά σημη κω μόπολη τη ς νό τια ς Α γγλία ς, εισά γει τ ο ν αναγνώστη βήμα βήμα σ το λη σ τρ ικό βίαιο κό σ μ ο τη ς νέα ς τ ά ξη ς πραγμάτω ν. Μ ε π λήθος πληρο φ ο ριώ ν και γεγ ο νό τω ν , κα τα δ εικ ν ύ ει ότ ι ο πολλαπ λασ ιασ μός τη ς π ρ οσ φ ορ ά ς π ρ οϊόντω ν εγ κ λ ή ­ μ α το ς -α π ό τις ορ γ α ν ω μ έν ες μα φ ίες που ξεπ ή δη σ α ν μέσα από τις δ ιεφ θ α ρ μ έν ε ς δ ο ­ μές τω ν κ αθ εσ τώ τω ν το υ πρώην υπ α ρκτού σ οσ ια λισ μ ο ύ - πρ ο κ ά λεσ ε π ολλαπλασιαστική α ύξη σ η τη ς ζήτη σ ή ς το υ ς , από τ ις παραδοσ ιακά κ ατα ναλώ τρ ιες χ ώ ρ ες τη ς α νεπ τυ γ μ έ­ νης καπ ιταλιστικής δύσ ης. Η διάλυση τη ς ΕΣΣΔ α π ο τελεί κατά τ ο ν Μίσα Γκλένι τη σ ημ α ντικότερη αιτία τη ς ε κ θ ετι­ κής ανάπτυξης το υ οργανω μένου εγ κ λ ήμ α το ς σ ε όλ ο τ ο ν κ όσ μο τις τε λ ε υ τα ίε ς δ ύ ο δ ε ­ κα ετίες: οι γκά νγκσ τερ σ τη Μ όσ χα σ υ γκροτού ν σ υ μ μο ρίες που λειτου ρ γ ού ν ως ιδιω τικά γρα φεία επ ιβολής το υ ν ό μ ο υ ' οι ολιγά ρχες α πομυζούν τ ο φ υσ ικό π λούτο, τ ο π ετρέλα ιο και τ ο φ υσ ικό αέριο, δημιουργώ ντα ς σ ε μια νύχτα α μύ θη τες π εριου σ ίες' σ την Ο υκρανία, τ ο οργανω μένο έγκλημα α ποκτά σ χεδ όν θ εσ μικό χα ρα κτήρα , ενώ σ την περιοχή τη ς Υ περδνεισ τερ ία ς στα σύνορα τ η ς Ο υ κρ ανία ς με τη Μ ολδαβία δη μιου ργείται μία Mafialand, από τη ν οποία διεξά γ ετα ι τ ο λα θ ρεμπ όρ ιο όπλων και εκ μ ετά λ λευσ ης γυναικών. Η ανάγκη δ ε τω ν ρώσων μαφιόζω ν και ολιγαρκώ ν να διασ φ αλίσ ουν τα ασύλληπτα κ έρ δ η το υ ς το υ ς ώ θησε σ το να μ ετα φ έρ ο υ ν τ ο μεγ α λ ύ τερ ο μ έρ ο ς το υ ς σ το εξω τερ ικ ό , γεγ ο νό ς που πυ­ ρ ο δ ό τη σ ε τη ν α νάπτυξη τη ς δ ιεθ νούς βιομηχανίας ξεπ λ ύ μ α το ς μαύρου χρ ήμ α το ς.

Ο

[Χ .Ο .]

Αργύρης Χιόνης

nan # Η ΦH A Ε Ηη ψ f c ii ΤΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ ΥΨΟΣ

■^Κίχλη

ΤΟ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ ΥΨΟΣ ΚΑΙ Α ΛΛ ΕΣ

Α Φ Υ Σ ΙΚ Ε Σ

ΙΣ Τ Ο Ρ ΙΕ Σ

Μ ια σ ειρά από α φ ύ σ ικες ισ τορ ίες π ου χ ρ ησ ιμ ο­ π ο ιο ύν τ η μ ο ρ φ ή το υ π α ρα μ υθ ιού ή το υ μ ύ θο υ για να μιλήσ ου ν για τ α μ εγά λα θ έμα τα : τη σχέση μα ς μ ε τ η φ ύσ η, τ η ν ομ ο ρ φ ιά , τ η ζω ή, τ ο θά νατο . Ένα β ιβ λ ίο που α π ευθ ύν ετα ι σ ε μικρ ο μ έγ α λα παιδιά και μ ε γ α λ ό μ ικ ρ ο υ ς εν ή λ ικες και φ ιλ ο δ ο ­ ξεί, μ ε όχ ημ α τ ο χιούμ ορ , να π ρ οσ φ έρ ει πα ρα ­ μυθία τό σ ο σε α υ το ύ ς όσ ο και σ του ς ά νευ ηλικίας.

7 120140454145933

Ισμήνης SA, τηλ- tax

Αθήνα

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

■Δ Ο Κ Ι Μ Ι Α

]

-

ΜΕΛΕΤΕΣ

Τ ο μ Χ ό τ ζ κ ιν σ ο ν Ζ ή σ ε α νέμ ελ α ! Μανιφέστο για μια καλύτερη ζωή Μετάφραση: Αναστασία Δεληγιάννη

Ν ό α μ Τσ όμσκι Π ε ρ ί ανα ρχισ μού Μετάφραση: Μαρία-Αριάδνη Αλαβάνου Κέδρος, 2009

Σ υ λ λ ο γ ικ ό Έθνος, κ ρ ά το ς , και π ο λ ιτικ ή Επίκεντρο, 2009 σ. 347, €25

σ. 344, € 16,50

οκίμ ια και σ υ ν εν τε ύ ξε ις τ ο υ π ο λιτι­ κού σ τοχα σ τή Ν ό α μ Τ σ όμ σ κι, που καλύπ τουν σ χ εδ ό ν τρ ε ις δ ε κ α ε τίες , από τα τέ λ η το υ ’60 έω ς τ ο 2004, σ υ ν θ έτο υ ν τ ο βιβλίο α υτό , που σ τό χ ο έχ ει να π α ρου­ σιάσει τη ν εκ δ ο χ ή α να ρχισ μού που υπ ο­ σ τη ρ ίζει ο Τσ όμ σ κι. Ό π ω ς γίνετα ι φ α ­ ν ερ ό , για τ ο ν Τ σ όμ σ κι είναι σ ημ αντική η γνώση τη ς ισ τορ ία ς το υ α να ρχισ μού και τ ο πώς α υ τό ς μένει επ ίκαιρο ς απέναντι σ τις σ ύ γ χρ ο ν ες ε ξ ε λ ίξε ις , σ ε α ντίθεση, ω σ τόσ ο , μ ε ά λλο υς θ εω ρ η τικ ο ύ ς το υ α να ρχισ μού, δ ε ν εν δ ια φ έ ρ ε τα ι για ένα σ τεν ό ο ρ ισ μ ό το υ α να ρχικού, αλλά δ έ χ ε ­ ται ως α να ρχισ μό μία π λα τφ ό ρμ α συνά­ ντησ ης ανάμεσ α σ του ς α ρ ισ τερ ο ύ ς κ ο ­ μ ο υνισ τές και σ του ς οπ α δο ύς το υ κ ο μ ο υ ­ νισ μο ύ τω ν σ υμβουλίω ν, καθώ ς ό λο ι αυ­ το ί, ως π ο λέμ ιοι το υ καπ ιταλισμού, αποδ εικνύο ντα ι φ υσ ικοί σ ύμμα χοι. Βασική για τη ν εκ δ ο χ ή α να ρχισ μού το υ Τ σ όμ σ κι ε ί­ ναι, επ ίσης, η έννοια τη ς τά ξη ς ως κοινω ­ ν ικής κ α τη γορία ς (αν και για τ ο υ ς επ ικρι­ τ έ ς το υ η εκ δ ο χ ή το υ τη ς τά ξη ς είναι γ ενικ όλ ογ η και ασαφής και η πίστη σ την έ μ ­ φ υ τη καλοσύνη τω ν ανθρώπων, που σ υμ­ βάλλει σ την ισ τορ ική α νά π τυ ξη τη ς αν­ θρ ω π ότη τας.

/ ρ να κα λ ο γρ α μ μέν ο, α σ τείο L βιβλίο, τ ο ο π οίο σ υνεχίζει τη ν πα ρά δοσ η τη ς φ ιλοσ οφ ία ς τη ς τεμπ ελ ιά ς. Ο σ υγγρα φέας, μ ε έν το ν η φ ιλοσ οφ ική διάθεσ η, α να ρχικό χα ρ α κτήρ α και υπ ο­ δ ειγ μ α τικ ή π ρ οβ ο λή το υ ενα λ­ λ α κ τικ ο ύ σ το ν τρ ό π ο ζω ής το υ σ ύ γ χ ρ ο ν ο υ α νθ ρώ π ο υ, μας εφ ο δ ιά ζ ει με ένα ν επ α να σ τα ­ τικ ό ο δ η γ ό π ο ιο τικ ή ς επιβίω­ σης, όπ ου υ μ ν εί τη ν τεμπ ελ ιά και α π ο μυ θοπ οιεί τη ν ερ γ α τικ ό ­ τη τα . Α ν α τρ επ τικ ό ανάγνωσμα σ ε επ οχ ή και κοινωνία όπ ου ο ξε κ ο ύ ρ α σ το ς νιώ θει έν ο χ ο ς και η α νεμελιά είναι τα υ τό σ η μ η τη ς ν τρ ο π ή ς . Ένα μ α ν ιφ έσ το , ό ντω ς, για μια κα λ ύ τερ η ζωή, μακριά από τα άγχη, τη βια­ σύνη, τ ο υ ς φ ρ εν ή ρ ε ις ρ υ θμ ού ς τη ς σ ύγχρ ονης κατα ναλω τικής κοινω νίας, η οπ οία έχ ει μ ε τα ­ τρ έ ψ ει τ ο ν άνθρω πο σ ε ρ ο μπ ότ ερ γ α σ ία ς και κατα νάλω σ ης, ά χρηστω ν, π ο λλές φ ο ρ έ ς , α ντι­ κειμ ένω ν, τα οπ οία, σ ε τε λική ανάλυση τ ο ν υπ οδουλώ νουν.

[Ν. Ο.]

[Δ. Β. Τ.]

Δ

ae

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

υλλογή επ ισ τημ ονικώ ν ά ρ­ θρων, α φ ιερω μένω ν σ το ν Κ αθ ηγη τή Ισ τορ ία ς Ν ε ό τε ρ ω ν Χ ρ ό νω ν το υ Α .Π .Θ ,. Γιάννη Κ ολιό π ο υλο . Ο ι μα θ η τές το υ , α π ο τίνοντα ς φ ό ρ ο τιμ ή ς σ το δά σ κα λο, σ υμβά λλουν, με τη σ ειρά το υ ς , μ ε τις δ ικ έ ς το υ ς επ ισ τη μ ο ν ικ ές ερ γασ ίες, στη διερ εύ νη σ η ισ τορ ικώ ν ζητη μά ­ τω ν, τα οποία απασχόλησαν και α π α σ χ ολ ού ν τ η ν κοινή γνώ μη, και όχι μό ν ο τη ν επ ι­ σ τη μ ο ν ικ ή κ ο ιν ό τη τα . Μ έσ α από τις σ ελ ίδ ες το υ βιβλίου, ο α να γνώ σ τη ς π λ η ρ ο φ ο ρ ε ίτα ι για τη ν α να θεω ρ ητική στάση το υ Γιάννη Κ ο λιό π ο υλο υ, η οπ οία γ ον ιμ οπ οιεί διαρ κώ ς ν έ ­ ου ς τό π ο υ ς, α ψ ηφώ ντα ς οπ οιο δ ή π ο τε κ ό σ το ς, κι α υ τό γιατί, παρά τις ό ψ ιμ ες κ ρ ιτικ έ ς που δ έ χ τ η κ ε , δ ε ν μπ ορ εί κανείς να το υ α μφ ισ βη τήσ ει τ ο χα ρα ­ κτήρ α εν ό ς κ α τε ξο χ ή ν ανα­ θεω ρ ητικ ο ύ ισ τορ ικού , με τ ό λ ­ μη λ όγ ο υ και άποψη φ ιλ ελ εύ ­ θ ερ η και φιλοευρω π α ϊκή.

Σ

[Δ. Β. Τ.]

Δ Ο Κ Ι Μ Ι Α

π. Λ ο υ κ ά ς Β ερ ό ν η ς Η ελπ ίδα τη ς Λ ιν έτ Μετάφραση: Πολυξένη Τσαλίκη-Κισόγλου Ακρίτας, 2009 σ. 322, € 20

υγκινητικό βιβλίο α φιερω μένο στη μνήμη τη ς Λ ιν έτ Χ οπ , η οποία αφιέρω σ ε τη ζωή τη ς σ την ιεραπο­ σ τολική διακονία ανθρώπινων ψυχών σ την Αλβανία, σ ε μία π ερ ίο δ ο όπ ου άλλοι εγ κ α τέλ ειπ α ντη χώρα μέσα σ το χά ος που δημιούργησ ε η κατάρρευση το υ καθ εσ τώ το ς. Ιδια ίτερα σ υγκινητι­ κ ός και εμ π νευσ μένος ο πρ όλο γος το υ Α ρχιεπ ισ κόπου Αλβανίας, Α να ­ σ τάσ ιου, α υτή ς τη ς φ ω τεινή ς και εμ π νευσ μένης προσ ω π ικότητας τη ς επ οχής μας, ο οπ οίος με λόγια αγά­ πης και παραμυθίας α ναδεικνύει τη γενναιότη τα τη ς προσωπικής σ τάσης τη ς Λ ιν έτ απέναντι σ τον καρκίνο. Η ίδια η Λ ιν έτ Χ ό π υπ ηρ έτη σ ε σ την ο ρ ­ θ ό δ ο ξη ιερα ποστολή τη ς Αλβανίας επί εφ τά έτη, ζώ ντας από κοντά τ ο δράμα τω ν απλών ανθρώπων και προσ φ έρο ντα ς αγάπη και παρηγοριά σ ε όσ ο υς τ ο είχα ν ανάγκη. Και όταν ήρ θ ε η ώρα για τ ο δ ικό τη ς τα ξίδι, ή ρ εμ η και γλυκιά, γνώ ριζε ότι έπ ρ α ξε τ ο καθ ήκον τη ς π ρ ος το ν πλησίον, πράγμα που τη ν βοή θη σ ε να περάσ ει σ το επ έκεινα μ ε τ ο χα μ ό γ ελ ο στα χείλη. Ένα πραγματικά δ ια φ ο ρ ετικό ανάγνωσμα σ ε μία επ οχή όπ ου ο κυ­ νισ μός και η χρησ ιμοθηρία ε ξο ν τώ ­ νου ν ύπουλα το ν άνθρωπο. [Δ. Β. Τ.]

Σ

Kai B ird - M a rtin J. S he rw in Ο θρ ία μβ ο ς και η τρα γω δία το υ Ρ ό μ π ερ τ Ο π εν χά ιμ ερ Μετάφραση: Μαριλένα Κορωναίου Τραυλός, 2008 σ. 860, € 33

οδ ύνη και ο εξευ τελ ισ μ ό ς π ου υπέσ τη ο Ο π ενχά ιμερ τ ο 1954, κατηγο­ ρ ο ύ μ εν ο ς ως επ ικίνδυνος για τη ν εθνική ασφάλεια τω ν Η .Π .Α . δ ε ν ήταν μία μ ε μ ο ­ νω μένη περίπτωση τη ν επ οχή το υ μα­ καρθισ μού. Ο ι δ ύ ο σ υγγρα φείς το υ βι­ βλίου, μελετώ ντα ς α ρχεια κό υλικό, περι­ γρά φ ο υν τ ο «θ ρίαμβο και τη ν τραγω δία» το υ π ατέρα τη ς πυρηνικής βόμβας, λίγα χρόνια μετά τη λ ή ξη το υ μεγάλου π ο λέ­ μου. Κ ατα κτώ ντας δικαίως τ ο επ ίζηλο β ρα β είο Π ο ύλ ιτζερ , οι δ ύ ο σ υγγραφείς π εριγρ άφ ουν τ ο ν «Ό π ι» ως έναν υπ έ­ ρ ο χ ο άνθρωπο, π ρ οσ ιτό αλλά και από­ μ α κρο συνάμα, ευ φ υή αλλά και αφελή, παθιασ μένο υπ οσ τηρικτή τη ς κοινωνικής δικαιοσύνης, αλλά και α κο ύρ ασ το εθ νικό σ ύμβουλο. Η ισ τορία το υ Ο π ενχά ιμερ μας θυμίζει ότι η εθνική τα υ τό τη τα τω ν Η .Π .Α . παραμένει σ ταθερά σ υνδεδεμένη με τ ο ν π ολιτισ μό τη ς πυρηνικής επ οχής. Π αράλληλα, με τη ν αμφισημία σ την ίδια τη ν προσ ω π ικότητα το υ β ιο γρ α φ ού με­ νου, περιγρ άφ εται και η αμφισημία μιας ο λό κλη ρη ς χώ ρας και εν ό ς π ολιτισ μού, οι οπ οίοι κυριαρχούν, μ ε το ν ένα ή το ν άλλο τρό π ο , σ τον κόσ μο εδ ώ και πολλές δ εκ α ετίες . Ένα βιβλίο π ολύτιμο, τό σ ο για τη ν κατανόηση το υ π α ρελθό ντος, όσ ο και για τη ν ερ μη νεία πολλών φ αινομένω ν τη ς επ οχής μας. [Δ. Β. Τ.]

Η

[ Δ IA BA Ζ Ω I Μ ΕΛ ΕΤ Ε ΣI

Δ ιο ν ύ σ η ς Γ ο υ σ έτη ς Α χ ά ρ ισ το ς Φ ω νή Εθνικισμός και Ρατσισμός στην Ελλάδα του 21ου αιώνα Τυπωθήτω, 2009 σ. 356, € 22

α κ είμ εν α α υ τή ς τη ς σ υλ λ ογ ή ς, γ ρ α μ μ έν α σ το διάςττημα μ ε τα ξύ το υ 1997 και το υ 2006, π α ρέ­ χ ο υ ν ορ ισ μ έν ες απαντήσεις, μέσ α από σ υ γ κ εκ ρ ιμ έν ε ς π ρ α γ μ α τικέ ς π εριπ τώ σ εις. Ο υσ ια σ τικά, π ρ όκειτα ι για α π ό π ειρες απάντησ ης ορ ι­ σ μένω ν καυτώ ν ζητη μά τω ν τη ς ελλη νική ς κοινω νίας, τα οπ οία έχ ο υ ν να κάνο υν με τη σ χέσ η το υ εθ νικισ μο ύ με τ ο ν ο ρ θ ο λ ο γ ισ μ ό και τις φ α ν τα σ ια κ ές σ τρ εβ λ ώ σ εις τη ς ελ λ η νική ς κοινω νία ς, όπως η α λλ η λο τρ ο φ ο δ ο το ύ μενη σ χέσ η που έχ ει ο εθ ν ι­ κ ισ μ ό ς μ ε τη ν κυ ρ ία ρ χ η Εκκλησ ία στη χώ ρ α μας. Επιχειρείται μάλισ τα η κ ατα ­ γρα φ ή τω ν α δ ιε ξό δ ω ν που δ η μ ιο υ ρ γ ε ί ο εθ ν ικ ισ μ ό ς σ την κοινωνία τη ν αυγή το υ 21 ου αιώνα αλλά, παράλ­ ληλα, κ α τα γγέλλετα ι και η καταπάτησ η τω ν δικαιω μά­ τω ν τω ν μειο ν οτή τω ν , όπως οι τσ ιγγάνοι, οι μ ετα νά σ τες,

Τ

[Δ. Β. Τ.]

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

<37

mum Λ ε ο ν ά ρ ν το Ν τα Β ίντσι Τ α σ ημ ειω μα τά ρ ια , Ο ι ε φ ε υ ρ έ σ εις , τα σ χέδ ια και οι θεω ρ ίες μιας ιδιοφ υίας Μετάφραση: Πόνος Τομαράς Μεταίχμιο, 2008, ο. 243, € 12

Τ ζ έ ιμ ς Σ τά ιν Π ώ ς τα μα θ ημ α τικ ά

Π α τρ ίτσ ια Φ ά ρα Ιδ ιο φ υ είς α νώ νυ μες γυ ν α ίκ ες

εξη γ ο ύ ν τ ο ν κ ά σ μο Μετάφραση: Σπάρος Κιτσινέλης Αβγό, 2009 σ. 377, €25

που ά λλα ξαν τη ν επ ισ τήμ η Μετάφραση: Ιωάννης Παπαδήμος Μελάνι, 2009 σ. 212, € 14

= "

Ο

Λ εο ν ά ρ ντο Ν τα Βίντσι, π αρότι έζη σ ε σ το 15ο αιώνα, ήταν πολύ πιο ορ θο λ ογ ισ τής από το υ ς περισ­ σ ό τερ ο υ ς επ ισ τήμ ονες το υ 20ού αι­ ώνα. Εκτός από δεδ ο μ έν α ικανός ζω­ γ ρά φ ο ς και έξ ο χ ο ς εφ ε υ ρ έ τη ς , ο Ν τα Βίντσι ήταν εξίσ ο υ καλός στην ανατομία και σ τη φυσιολογία, δ ε υ τε ρευό ντω ς στη χημεία , μάλλον επίπε­ δ ο ς σ τις ηθ ικές το υ κρίσ εις, εν ο ρ α ­ τικ ό ς στα α π οφθέγμα τά το υ για τη φιλοσοφία τη ς επιστήμης, μέτριος ως κλασ ικός φ ιλόσ οφ ος. Δ ιατυπώνει στη σ ελίδα 155 το υ πα­ ρ ό ν το ς το μ ιδ ίο υ μία θεωρία για τη βραχυπρόθεσ μη μνήμη που δ εν απέ­ χει πολύ από τη ν α ντίσ το ιχη που δ έ ­ χονται σ ήμερα οι ν ευ ρο επ ισ τήμ ες το υ εγκεφ ά λο υ. Στη σ ελίδα 2 4 1 π ρ ο­ φ η τεύ ει τη ν έλευσ η το υ καπιταλιστι­ κού σ υσ τήματος, όπως τ ο γνωρί­ ζ ο υ μ ε σ ήμερα, ενώ σ τη σελίδα 239 ορ αμ α τίζετα ι με θαυμαστή ακρίβεια τη ν ψ υχολογία όσων σ υμ μετείχ α ν στα μαζικά επ αναστατικά κινήματα το υ 19ου και το υ 20ού αιώνα. Ή τα ν απόλυτα πεπ εισ μένος πως τ ο σύμπαν κυριαρχείται από τη ν α ιτιο­ κρατία. Α ξίζ ει να το ν γνω ρίσετε! [Λ. Κ.]

Ο

ι π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο ι σ υγγρα φ είς εκ λ α ϊκευ τικώ ν επ ισ τημ ονικώ ν βιβλίων βασίζονται σ ε δ ο κιμα σ μένες μα νιέρες: δια τη ρο ύν ένα π νευματώ ­ δ ε ς έω ς σ υγκρα τημένα χ ιο υ μ ο ρ ι­ σ τικό α φ η γη μα τικό ύφος· εν ο ρ χ η ­ σ τρώ νουν μία α τέρ μ ο ν η παρέλαση αυτάρεσκα χα μογελασ τώ ν παραδειγ­ μάτων από τη ν κ α θ ημ ερ ινότη τα , που αγκαλιάζουν σ τοργικά τις «βλοσυ­ ρές» επ ισ τημ ονικές έννο ιες, φ ιλ ο δ ο ­ ξώ ντα ς να τ ις «καλλωπίσ ουν», ώ σ τε να γίνουν πιο ελ κ υ σ τικ ές σ το ευ ρύ κοινό. Στα βιβλία που ασχολούνται με τα μαθηματικά, τα πράγματα είναι α κό μη πιο σ υγκεκριμένα : Η παρου­ σίαση τω ν μαθηματικώ ν τύπων, τω ν θεω ρημάτω ν και τω ν αξιω μάτω ν γίνε­ ται με έναν παιχνιδιάρικο, τετρα γω νι­ σ μ ένο τρ ό π ο που παραπέμπει στη γ εω μετρ ικ ή τα χυδ ακτυ λο υρ γία τη ς θεω ρίας παιγνίων. Ο Τ ζέιμ ς Στάιν έγρ αψ ε ένα α ξιόλο γο βιβλίο και σί­ γουρα ο αναγνώστης θα ευ χα ρισ τη­ θ εί τη ν ανάγνωσή το υ , ω σ τόσ ο έχω πολλές α μφ ιβολίες κατά πόσ ο θα μπ ορέσ ει να κατα νοήσει πώς στα αλήθεια μπ ορούν τα μαθηματικά να εξηγ ήσ ου ν τ ο ν κόσ μο. [Λ. Κ.]

ββ

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

γυναίκες που άλλαξαν τη ν επιστήμη

ο 1277 η Κ α θ ολ ικ ή Εκκλησία ε ξα π έλ υ σ ε διω γ μ ο ύ ς εν α ν τίο ν τω ν α κρ αίω ν α ρ ισ το τε λ ικ ώ ν τη ς επ ο χ ή ς , όμ ω ς οι δ ιω γ μο ί α υ το ί ε π έφ ε ρ α ν δ ια φ ο ρ ετικ ά α π ο τελ έ­ σ μα τα από ό ,τι α να μ εν ό τα ν . Ο ι φ ι­ λ ό σ ο φ ο ι - επ ισ τή μ ο ν ε ς α να γκά ­ σ τηκ α ν να κ α τα φ ύ γ ο υ ν σ ε ν έ ε ς μ ε ­ θ ό δ ο υ ς έρ ευ ν α ς και να υ ιο θ ε τή ­ σ ου ν ριζο σ π α σ τικές α ντιλή ψ εις, μ ε α π ο τέλ εσ μ α να α π α λλα χθ ού ν σ τα ­ διακά από τις π λά νες τη ς α ρ ισ το τε ­ λ ικ ή ς επ ισ τη μ ο λ ο γία ς , π ο υ ανά­ σ τε λ λ ε για αιώ νες τη ν π ρ ό ο δ ο σ τις φ υ σ ικ έ ς επ ισ τή μ ε ς . Κ ά τι α ν τί­ σ το ιχ ο σ υ ν α ντά μ ε και σ την π ε ρ ί­ πτω ση τω ν γυνα ικώ ν επ ισ τημ όν ω ν ανά το υ ς α ιώ νες. Ο ι δ ια κ ρ ίσ εις που α να γ κά σ τηκ α ν να υ π οσ το ύν διά σ η­ μ ε ς γ υ ν α ίκ ες επ ισ τή μ ο ν ες , όπ ω ς η Μ αρ ί Κ ιο υ ρ ί και η Σ οφ ία Κ ο β α λέ φ σκαγια ή λ ιγ ό τ ε ρ ο γ ν ω σ τές, αλλά ό χ ι ελ ά σ σ ο νες ως π ρ ο ς τη ν π ρ ο ­ σ φ ο ρά το υ ς , όπ ως οι Κ λ εμ ά ν ς Ρουα γιέ, Ρ έιτσ ελ Κ ά ρ σ ο ν, Μ αρ ί Π ά ο υ λ τσ ε , κ.ά., τ ις ο δ ήγη σ α ν σ ε ε υ ­ φ ά ν τα σ τε ς ό σ ο και ρ ιψ ο κ ίν δ υ νε ς επ ισ τη μ ο ν ικ έ ς π ρ ω το β ο υ λίες , που σ ε β ά θ ο ς χ ρ ό ν ο υ επ έδ ρ α σ α ν σ την α νά π τυ ξη τω ν επ ισ τημ ώ ν σ το ν ίδ ιο β α θ μ ό μ ε τις α ν τίσ το ιχ ε ς α ντρ ικ ές . [Λ. Κ.]

Τ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Ll z h t h

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Αρμενοπούλου 27 - 546 35 Θεσσαλονίκη ·Τηλ.: 2310-203.720 · e-mail: sales@ziti.gr ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΕΝΩΣΗ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5) -105 64 ΑΘΗΝΑ .Τηλ,-Fax: 210-3211.097 ΑΠΟΘΗΚΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΠΩΛΗΣΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗ: Ασκληπιού 60 - Εξάρχεια 11471, Αθήνα ·Τηλ-Fax: 210-3816.650 · e-mail: athina@ziti.gr

Τα βιβλία μας θα τα βρείτε σε όλα τα βιβλιοπωλεία

ΝΕΕΣ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ

Πυργίδης Χρίστος ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΣΙΔΗ ΡΟ ΔΡΟ Μ ΙΚΩ Ν ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ • Υποδομή • Τροχαίο Υλικό • Εκμετάλλευση

Καραγιαννίδης Γ ιώργ. Βοβός Νικόλαος Σιδερίδου Ειρήνη ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Μπικιάρης Δημήτρης ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Αχιλιάς Δημήτρης ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΠΟΛΥΜΕΡΩΝ Πλαστικά, Ελαστομερή, Ίνες, Επιχρίσματα, Κόλλες

Ντίνης Ορέστης Θωμάς ΤΟΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

Φραγκιαδάκης Ιωάννης ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ 3 η έκδοση

Γεωργιάδης Κωνστ. Γεωργιάδης Μιχάλης ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ

Δείτε στην ιστοσελίδα μας αναλυτικά όλες τις εκδόσεις

Ντοκόπουλος Πέτρος ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΩΝ έκδοση σύμφωνα με το νέο κανονισμό ΕΛΟΤ HD 384

Βατάλης Αργύρης ΕΠΙΣΤΗΜΗ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΥΛΙΚΩΝ 2 η έκδοση

[

δ ι α β α ζ ω ] Ε Π Ι Σ Τ Η Μ Ε Σ

Ν ίκ ο ς Σ ιδ έ ρ η ς Τ α παιδιά δ ε ν θέλ ου ν ψ υχ ολ όγ ο Γο νείς θ έλου ν! Εμπιστευτική επιστολή σε γονείς που σκέφτονται Μεταίχμιο, 2009, σ. 139, €9

Lauren S later Τ ο Κ ο υ τί τη ς Ψ υ χ ή ς Τα 10 σπουδαιότερα ψυχολογικά πειρά­ ματα του 20ού αιώνα Μετάφραση: Δέσποινα Αλεξανδρή Οξύ, 2009, σ. 252, € 19,95

Β έρ α Λ εω β ά ρ ι Γο νείς εν δρ άσ ει Κ. Μ. Ζαχαράκης, 2009 σ. 152, € 12,54

Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο. Γονείς θέλουν!

τ ο πα ρελθό ν τα πράγματα ήταν «απλά»: ο γονιό ς μιλάει, τ ο παιδί (υπ )ακούει. Σ ήμ ερα φ αίνεται τα παι­ διά να μην (υπ)ακούνε, ίσως κι επειδή οι γ ονείς πια δ ε ν μιλάνε. Και ό τα ν οι γο ν είς αισθάνονται ότι δ υ σ κο λ εύ ο ­ νται να επ ικοινω νήσ ουν μ ε τα παιδιά το υ ς, α π ευθύνονται σ του ς παιδοψ υχ ο λ όγ ου ς. Ο σ υγγραφέας, μ ε π ο­ λ υ ετή πείρα σ την ψυχανάλυση, θ έ τει σαφώς τη θέσ η το υ , από το ν τίτλ ο κιόλας το υ βιβλίου: Τα παιδιά θέλου ν γονείς, όχι ψ υχολόγους. Α ν και ο ρ ό ­ λ ο ς το υ γονιο ύ φ αντά ζει τρ ο μ α κ τι­ κός, σ ε έναν κ όσ μο που πρ οκα λεί ανασφάλεια α κό μη και σ το υ ς ίδιους το υ ς γονείς, α ρ κ εί να μείνει κανείς στα βασικά για να ανα θρ έψ ει ευ τυ χ ι­ σ μ ένο υ ς και δ υ να το ύς ανθρώπους: αγάπη και κανόνες. Ό τα ν υπ άρχουν όρια, τ ο παιδί νιώθει ασφάλεια, αλλά και τη ν ανάγκη να θέσ ει και να υπε­ ρασπίσει τα δικά το υ όρια. Α π ό τη ν άλλη, α ισ θα νόμενο τη ν α π οδοχή το υ βρίσκει τ ο θ ά ρ ρ ος να πειρ αμ ατισ τεί και να κάνει λάθος, χω ρίς να φ οβ ά ­ τα ι τη ν απόρριψη. [Δ. Κ.]

Σ

3>0

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Lauren S la ter έχ ει σ το εν ε ρ γ η ­ τ ικ ό τη ς εφ τά βιβλία πάνω σ την ψ υχολογία και σ την ψ υχιατρική και έχ ει δ ε χ τε ί έν το ν η κριτική για τις θ έ ­ σ εις τη ς και τ ο ν τρ ό π ο που τις δια­ τυπώνει. Μ ε τ ο βιβλίο τη ς Το Κουτί της Ψυχής φ αίνεται να ανοίγει το ν ασκό το υ Α ιόλ ο υ για άλλη μια φ ορά , μια και πρ αγμ ατεύεται τα δέκα σπου­ δα ιό τερ α , άρα και πιο αμφ ιλεγόμ ενα , ψ υχολογικά πειράματα το υ 20ού αι­ ώνα. Η παρουσίασή τ ο υ ς γίνετα ι με τρ ό π ο αφ η γη μα τικό, εγκα ταλείπ ο ντα ς τ ο ν επ ισ τημ ονικό λ όγο , σ υνε­ πώς και τη ν α ντικειμ εν ικ ότη τά το υ. Π α ρόλα αυτά, είναι μία μοναδική ευ ­ καιρία για τ ο ν αναγνώστη να γνωρί­ σει τα π ειράματα που ά λλα ξαν το ρο υν τη ς ψ υχολογίας, καθώς π ρ ο­ σπαθούσαν να α παντήσουν σ ε ερ ω ­ τή μα τα θεμελιώ δ η, όπως: «Τι είναι α υτό που μας καθιστά ανθρώ πους;», « Π ό τε είναι κανείς πραγματικά ελ ε ύ ­ θερο ς;» ή «Τι σημαίνει τ ο να είναι κα­ ν είς ηθικός;». [Δ. Κ.]

Η

ο βιβ λίο α π ευθ ύν ετα ι κυρ ίω ς σ ε γ ο ν είς , μ ε σ κο π ό να το υ ς π α ρ έ­ χ ε ι σ υ μ β ο υ λ έ ς για τ ο ν κ α λ ύ τερ ο δ υ ν α τό χ ε ιρ ισ μ ό κάπ οιω ν κ α τα ­ σ τά σ εω ν μ ε τ ις ο π ο ίες εν δ έ χ ε τα ι να έλ θ ο υ ν α ντιμ έτω π ο ι σ τη σ χέσ η τ ο υ ς μ ε τα παιδιά το υ ς , κατά τη διά ρ κεια κ υρ ίω ς τη ς π ρ ο σ χο λ ική ς , αλλά και τη ς π ρ ώ τη ς σ χ ο λ ικ ή ς ηλι­ κίας. Τ α θ έ μ α τα που δ ια π ρα γμα ­ τ ε ύ ε τ α ι επ ιλ έχθ η κα ν σ ε μ ε γ ά λ ο μ έ ­ ρ ο ς μ ε α φ ο ρ μ ή τις μ α ρ τ υ ρ ίες γ ο ­ νιώ ν ό σ ο ν α φ ο ρ ά σ ε ζη τή μ α τα που π ρ ο σ κ ύ π το υ ν κ α θ η μ ερ ιν ά σ τη σ χέσ η το υ ς μ ε τα παιδιά το υ ς . Εί­ ναι χ ρ ή σ ιμ ο για το υ ς γ ο ν ε ίς να σ κ ε φ τ ο ύ ν τ ι είναι α υ τό π ου α ξίζ ει να δ ιδ ά ξο υ ν σ το π α ιδ ί το υ ς , τι ε ί­ δ ο υ ς σ υ μ π ε ρ ιφ ο ρ έ ς , σ υ ν ή θ ειες , ιδ έε ς , σ το ιχ εία χα ρ α κ τή ρ α κ.λπ. Η έ κ δ ο σ η α υτή α ισ ιο δ ο ξε ί να απα­ ν τή σ ει σ ε ερ ω τή μ α τα που α π α σ χο­ λ ο ύ ν γ ο ν ε ίς και εκ π α ιδ ευ τικ ο ύ ς , αλλά και να π ρ ο τε ίν ει κά π οιο υς π α ιδ α γω γικο ύς χ ε ιρ ισ μ ο ύ ς π ο υ ε ν ­ δ έ χ ε τ α ι να α π ο βο ύν α π ο τελ εσ μ α τι­ κ ο ί σ τη ν κ α θ η μ ερ ιν ή π ρ α κ τικ ή . [Μ. Α.]

Τ

w ww .ziti.gr

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ - ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ: Αρμενοπούλου 27 - 546 35 Θεσσαλονίκη ·Τηλ.: 2310-203.720 · e-mail: sales@ziti.gr ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ ΑΘΗΝΩΝ - ΕΝΩΣΗ ΕΚΔΟΤΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ: Στοά του Βιβλίου (Πεσμαζόγλου 5) -105 64 ΑΘΗΝΑ .Τηλ.-Fax: 210-3211.097 ΑΠΟΘΗΚΗ ΑΘΗΝΩΝ - ΠΩΛΗΣΗ ΧΟΝΔΡΙΚΗ: Ασκληπιού 60 - Εξάρχεια 114 71, Αθήνα · Τηλ,-Fax: 210-3816.650 · e-mail: athina@ziti.gr

ΔΙΑΚΟΠΕΣ ΜΈΝΑ ΒΙΒΛΙΟ

Έργο 42 Λογοτεχνών

Βάιος Φασούλας Μ ΑΡΙΝΑ Μυθιστόρημα Κοινωνικός προβληματισμός

Ηλίας Στεργιόπουλος Πρόδρομος ΕΛΑ ΝΑ Μ ΟΥ Παπαδόπουλος ΚΛ ΕΙΣΕΙ! ΤΑ ΜΑΤΙΑ Η ΑΡΑΧΝΗ Μυθιστόρημα Ανθρώπινες σχέσεις

Επιστημονική φαντασία

Εικονογράφηση: Ζωή Φράγκου

)ι « ra y o v e i rafiieiiow

Τριανταφυλλιά Μακούλη ΟΙ ΣΤΑΓΟΝΕΣ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΝ Φωτεινή Κοψαλή ΕΝΑ ΧΤΑΠΟΔΙ ΜΥΩΠΑΣ ...και άλλες ιστορίες

Τα β ιβ λ ία μα ς θ α τ α β ρ ε ίτε σ ε όλα τα β ιβ λιο π ω λ εία

Θανάσης =ένος Αναστ. Χατζηαστερίου ΣΤΟ ΚΑΤΩΦΛΙ ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Διακοπές και Δημιουργική Ενασχόληση με τη Γλώσσα και τα Μαθηματικά

μονογράφηση: Ζωή Φράγκου

Ένωση Ελλήνων Λογοτεχνών Συγγρα­ φέων Πέντε Ηπείρων 4η ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ

3

Νάνσυ Χατζή ΦΥΛΑΚΕΣ ΑΓΓΕΛΟΙ Περιπέτεια Τρίτη: Δια κοπές στα Κύθηρα

Περιπέτεια Δεύτερη: Σώ στε τ ο ν Αη Βασίλη

Περιπέτεια Πρώτη: Απ ο σ τολή στο Κολέγιο Αφθονία

Μερόπη Μάττα Η ΚΟΥΚΟΥΒΑΓΙΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΦΤΕΡΑ

Ζ α ν -Λ ο υ ί Φ ο υ ρ ν ιέ Π ο ύ π ά μ ε, μπαμπά; Μετάφραση: Έφη Κορόμηλά Μελάνι, 2009 σ. 166. € 13

Δ ιο ν ύ σ ιο ς Λ α υ ρ ό γ κα ς Τ α α π ο μ ν η μ ο ν εύ μ α τά μο υ Γκοβόστης, 2009 σ. 288, € 14

M a rk Edm undson Ο θά νατο ς το υ Σ ίγ κ μ ο υ ν τ Φ ρ ό υ ν τ Μετάφραση: Γιώργος Λαμπράκος Πατάκης, 2009 σ. 391, € 19

να σ υγκλο νισ τικό μ ικρ ό βιβλίο, L που π εριγρ άφ ει σ ε σ ύ ν το μ ες σ κη νές τη σ χέσ η το υ σ υγγραφέα, γνω στού παραγωγού τη ς γαλλικής τη λεό ρ α σ η ς και κω μικού, με τα δύ ο το υ παιδιά, τ ο ν Μ ατίας και το ν Τ ο μά , που έπασχαν από σωματική και ν οη τικ ή αναπηρία. Μ ε πικρό χιο ύ μ ο ρ , ο Φ ο υ ρ ν ιέ σ κιαγρα φεί τη ν καθ η μ ερ ιν ό τη τα το υ ς ως μία καθη­ μερινή πάλη μ ε τ ο ν εα υ τό τ ο υ ς και τ ο ν κόσ μο . «Α ν ένα παιδί που γ εν ­ νιέται, είναι ένα θαύμα, ένα ανάπηρο παιδί είναι ένα θαύμα από τη ν ανά­ ποδη», γρ ά φ ει ο Φ ο υ ρ ν ιέ και κα τα ­ θ έ τει μα ρ τυ ρ ίες μιας ζωής, π ρ α κτι­ κής όσ ο και σ υνα ισθηματικής, πολύ δ ια φ ορ ετική ς από αυτής τη ς «μέσ ης οικο γένεια ς» , ά λ λ ο τε με αισθήματα εν ο χή ς, ά λλ ο τε μ ε α υτο σ α ρκασ μ ό που αγγίζει τα όρια το υ τρα γικού , κι ά λλ ο τε με α π ίσ τευ τη τρ υ φ ερ ό τη τα για τα δ ύ ο μικρά α γόρια που δ ε ν μεγάλωσαν π ο τέ. Τ ο βιβλίο β ρα β εύ­ τη κ ε μ ε τ ο Β ρα βείο Femina 2008 και σ ημ είω σ ε μεγάλη εκ δ ο τικ ή επιτυχία στη Γαλλία. [Ν. Ο.]

ε τη συμπλήρωση 70 ετώ ν από τη ν πρώ τη κ υκλοφ ορ ία το υ ς , τα α πομνη­ μο νεύ μα τα το υ σ ημ αντικού έλληνα σ υνθέτη Δ ιονυ σ ίου Λ αυ ρό γκα β ρήκα ν και πάλι μία θ έσ η σ το εκ δ ο τικ ό π ρόγραμμα τω ν ε κ δ ό ­ σ εω ν Γ κοβ ό σ τη και κ α τ’ επ έκτα σ η σ τα ρά ­ φ ια τω ν βιβλιοπ ω λείω ν. Ο Λ α υ ρ ά γ κα ς υπ ήρ ξε ο εμ π νευσ τής, ο ιδ ρ υ τή ς και ουσ ια ­ σ τικά η ψυχή το υ «Ελληνικού Μ ελ ο δ ρ ά μ α ­ το ς » , τ ο υ σ η μ α ν τικ ό τερ ο υ ελλη νικο ύ οπ ερ α τικού θιάσου πριν από τη δημιου ργία τη ς Εθνικής Λ υ ρ ικ ή ς Σ κηνής. Έ γραψ ε πλήθος έργω ν, τα οποία κινού νταν σ το πλαίσιο τη ς Εθνικής Σ χολή ς, ενώ τίμ η σ ε εξίσ ο υ και το σ υμφω νικό, αλλά και τ ο οπ ερ α τικό ιδίω μα. Η επ α νέκδ οσ η τω ν α π ο μνημ ονευμ άτω ν το υ α π ο τελ εί πηγή α ν εξά ντλ η τη ς γνώσης όχι μό νο για τ ο μο υσ ικόφ ιλο αλλά και για το ν επ ισ τήμονα . Εδώ μας δίνετα ι η ευ καιρία να εκ φ ρ ά σ ο υ μ ε τη ν α ντίθεσ ή μας με τη ν από­ φαση να υπ ά ρξει π ρόνοια μονάχα για το γλω σσ ικό εκ μ ο ν τερ ν ισ μ ό το υ κ ειμ έν ο υ και να π α ρα β λεφ θεί η ανάγκη ύπ α ρξης κριτικο ύ σ χολια σ μού τω ν Απομνημονευμάτων από κάπ οιον μο υσ ικολό γο. Σ ίγουρα μία κριτική έκ δ οσ η θα α να δείκ ν υε τ ο πλήθος και εύ ρ ο ς τω ν π ληρο φ ο ριώ ν που π ερ ιέχο ν τα ι σ το κ εί­ μενο, ενώ θα κ α τα δ είκ ν υ ε με α κό μη π εισ τι­ κ ό τ ε ρ ο τρ ό π ο τη ν ανάγκη α νά δ ειξη ς α υτο ύ το υ κο μ μ α τιο ύ το υ μουσ ικού μας π ολιτι­ σ μού. [Α. X.]

ο βιβλίο ανιχνεύ ει τις π α ρ ά δ ο ξα σ υγ κ λίνο υ σ ες υπ ά ρξεις το υ Χ ίτλ ερ και το υ Φ ρ ό υ ν τ και στη σ υ­ ν έχ εια εσ τιά ζει στα δ ύ ο τ ε ­ λευταία χρ όνια το υ Φ ρ ό υ ν τ, ό τα ν δ ρ α π έτευ σ ε από τ ο ν αζισ τικό καθεσ τώ ς και δ ιέ­ φ υγ ε σ το Λ ο ν δ ίν ο . Στα τ ε ­ λ ευ τα ία χρ ό ν ια τη ς ζωής το υ , που σ υμπίμπτουν με τη ν έν α ρ ξη το υ Β' Π α γ κο ­ σ μίο υ Π ο λ έμ ο υ , ο Φ ρ ό υ ν τ αναπτύσσει τις ιδ έε ς το υ για τ ο θά νατο και για τη ν τά σ η τ ο υ α νθρώ π ου να ασπ άζεται τ ο φ ασ ισ μό στην π ολιτική και τ ο φ ο ν τα μ ενταλισ μ ό σ τη θρησ κεία . Σ ε μια επ οχή όπ ου οι δυ νάμ εις α υ τέ ς δ ια μ ο ρ φ ώ ν ο υ ν και πάλι τα πα γκόσ μια γ ε γ ο ­ ν ότα , ο σ υγγρα φ έας το υ βι­ βλίου π ρ ο τείν ει ένα ν και­ νού ργιο τρ ό π ο για να επ α νε­ ξε τά σ ο υ μ ε και α να σ τοχα ­ σ το ύ μ ε τη ν κλη ρο νομ ιά το υ Φ ρ ό υν τ. [Δ. Β. Τ.]

5>2

ΙΟΥΛΙΟΣ ; ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Μ

Τ

S idney R o ge rso n

Β ασ ίλης Α π ο σ το λ ό π ο υ λ ο ς

Σ τα χα ρ α κώ μ α τα το υ

Επί ξυ ρ ο ύ α κ μ ή ς Ένας «κομμένος» αντάρτης του ΔΣΕ στα βουνά της Ρούμελης Επιμέλεια: Βάλια Γκέντσου Βιβλιόραμα - ΑΣΚΙ, 2009, σ. 206, € 12,48

Α ' Π α γ κο σ μ ίο υ Π ο λ έμ ο υ Αναμνήσεις από τη μάχη του Ιομ, 1916 Μετάφραση: Σωτήρης Αγάπιος Ιωλκός, 2009, σ. 208, € 18

ια φωνή από τη ν πρώ τη γ ρα μμ ή, από τα χα ρα κώ μα τα μιας από τ ις πιο γνω­ σ τές σ υγ κ ρού σ εις το υ Α ' Π α γ κο σ μίο υ Π ο ­ λ έμ ο υ , α π ο τελ εί η μα ρτυρία α υτή τ ο υ β ρετα ν ο ύ α ξιω μ α τικ ο ύ Σ ίν τν ε ϊ Ρ ό τζ ε ρ σ ο ν . Γρα μ μένη δ εκ α επ τά χρ όνια μετά τη δια ­ β ό η τη μάχη το υ Σ ο μ , μια π ροσ π άθεια Β ρ ε­ τα νώ ν και Γάλλων να κ ερ δ ίσ ο υ ν έδ α φ ο ς σ το Δ υ τικ ό Μ έτω π ο που είχ ε ως α π ο τέλεσ μα « κ έρ δ η » μό λις 12 χ ιλιο μ έτρ ω ν και απώ λειες 1.000.000 ανθρώ πων και από τ ις δ ύ ο π λευ­ ρ ές, η α φήγησ ή το υ α π ο τελ εί μια α υθ εντική μα ρτυρία για τη γιγαντιαία α ντιπ α ρά ταξη σ τρα τιω τικώ ν δυνάμεω ν, τη ν αγωνία τω ν σ υ­ γκρ ού σ εω ν στη ν εκ ρ ή ζώνη μ ε τα ξύ τω ν αντίπαλων γρα μμώ ν, τ η μ ο ν ό το ν η διαβίω ση στα λασπ ωμένα χα ρα κώ μα τα τ ο υ Μ εγά λο υ Π ο λέμ ου ... Χ ω ρ ίς να σ υμ μερ ίζετα ι τη ν ειρη νισ τική φ ιλολογία που επ ικ ρ ά τη σ ε σ ε ό λ ε ς τις λ ο γ ο τεχ ν ικ έ ς απ όπ ειρες αναπαράστασης λίγο μετά τ ο ν π ό λ εμ ο (και που δ ια μ ο ρ φ ώ ­ νου ν ουσ ιασ τικά μ έχρ ι σ ήμ ερ α τη ν εικό να μας γ ι’ α υτό ν), ο Ρ ότζερ σ ον , α ξιω μ α τικό ς γαρ, και σ τέλ εχ ο ς το υ Υ π ο υρ γείο υ Σ τρα τιω ­ τικώ ν α ρ γ ό τερ α , δ ια τη ρ ε ί τ ο κ ρ ιτικ ό το υ πνεύμα, ιδ ια ίτερ α απέναντι σ ε σ τρ α τη γ ικ ές επ ιλο γές μ ε κ ό σ το ς εκ α το μ μ ύ ρ ια ανθρώ πι­ ν ε ς ζωές... [Σ. ΚΑΚ.]

Μ

Ο

χ ώ ρ ο ς και τ ο σώμα, μόνοι σ ύ μ μ α χ ο ι αλλά κ ά π ο τε αδυσώ π ητοι εχ θ ρ ο ί, α υ το ί είναι οι «π ρω ταγω νκττές» τη ς α φήγη­ σ ης τ ο υ δά σ κα λου Β. Α π ο σ το λόπ ου λου . Τ ο δύ σ β α το β ου νό, κ α τα φ ύ γ ιο και α ν υ π έ ρ β λ η το εμ π ό δ ιο , είναι ο χώ ρ ο ς σ το ν ο π οίο θα περιπ λα νηθεί, από τις 6 Ιουνίου 1949, ό τα ν α π ο κό π τετα ι από τ ις δυ ν ά μ εις τη ς II Μ ε­ ρα ρχ ία ς το υ ΔΣΕ, μ έχρ ι τις 3 Ν ο εμ β ρ ίο υ τ ο υ ίδ ιου χρ ό ν ο υ , ο π ό τ ε και σ υλλαμ β άνεται. Ά λ ­ λ ο τ ε μ ό ν ο ς κι ά λ λ ο τε μ ε συνα­ γω νισ τές που μ ο ιρ ά ζοντα ι τη ν ίδια τύ χ η , κυν ηγ η μέν οι και πεινασ μ ένοι στα βουνά τη ς Ρ ού με­ λης, ο δ ο ιπ ο ρ ε ί σ ε ένα το π ίο ε χ θ ρ ικ ό , όπ ου είναι α δύ να το να ξ ε χ ω ρ ίσ ε ις τ ο φ ίλ ο από το ν εχ θ ρ ό και κ ά θ ε ανθρώ πινη πα­ ρουσία σ ημαίνει κίνδυνο. Π εν ή ­ ντα χρ όνια μετά , η κ ατα γρα φ ή το υ μ ε τεω ρ ίζετα ι πάνω από τα «σ υ μ β εβ η κό τα » , για να πάρει χα ρ α κτή ρ α ανθ ρω π ο λο γικό, να εσ τιά σ ει σ το ν πυρήνα το υ τρ α ­ γ ικ ού που β ρ ίσ κ ετα ι σ το επ ίκ ε­ ν τ ρ ο τ η ς ισ το ρ ικ ή ς εμ π ειρ ίας. [Σ. ΚΑΚ.]

Ράντυ Π ά ο υ ς Η τε λ ε υ τα ία δ ιά λ εξη Μετάφραση: Ηλιοφώτιστη Παπαστεφάνου Πατάκης, 2009 σ. 283, € 14

ηδ ένα π ρ ο το υ τέ λ ο υ ς μα κάρ ιζε» , επ έμ εν α ν οι α ρχα ίοι, και ό χ ι ά δικα. Τ ις μεγά ­ λ ες α λή θ ειες τη ς ζω ής α νακαλύ­ π τει ο Ράντυ Π ά ου ς, επ ιτυ χ η μ έ­ ν ο ς Κ α θ ηγη τής Π α νεπ ισ τημ ίου σ το ν το μ έα τη ς π λ η ρ ο φ ο ρ ικ ή ς και ευ τυ χ ισ μ έ ν ο ς ο ικ ο γ εν ειά ρ ­ χη ς, καθώ ς μαθαίνει πως πάσχει από κ αρ κίνο , και πως έχ ει μό ν ο λίγου ς μ ή νες ζωής. «Ίσως να μην μ π ορ είς να ο ρ ίσ εις τ ο τέ λ ο ς σ ου, αλλά σ ίγουρα μ π ορ είς να ο ρ ίσ εις τ ο πώς θα ζήσ εις τη ν κ ά θ ε σ τιγμή που έ χ εις σ τη διά ­ θεσ ή σ ου», απαντά ο ίδιος, σ την Τελευταία διάλεξη, μιλώ ντας για τη ν πρ αγμ ατο π ο ίη σ η τω ν παιδι­ κών ονείρω ν. Μ έσ α από τις σ ε­ λ ίδ ες το υ βιβλίου ζω ντα νεύει η π ο ρεία το υ Π ά ου ς από τα παι­ δικά το υ χρ όνια , τη ν ενηλικίωση, τη ν επ α γγελμ α τική το υ σ τα δ ιο ­ δ ρ ομ ία και τη ν οικο γ εν εια κ ή το υ ευ τυ χ ία , μαζί μ ε π ρ ο τρ ο π ές και σ υμπ υκνω μένα μα θήματα ζωής το υ ιδίου. Τ ο σ η μ α ν τικ ό τε ρ ο μάθημα είναι η θ ε τικ ή σ κέψ η, το ν ίζε ι ο ίδιος: «Τα όνειρα πραγ­ μα τοπ οιούνται και α ξίζει να δ ο υ ­ λ έψ εις σ κληρά γι’ αυτά!». [Ν. Ο.]

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

2>3

[

δ ι α β α ζ ω ] Β I Ο Γ Ρ Α Φ I Ε Σ

Μ Α Ρ Τ Υ Ρ I Ε Σ

Λ ε ο ν ίν τ Γκρ ό σ μ α ν Φ ιό ν το ρ Μ ιχα ήλοβιχς

Μ π έ ττυ Β ακα λίδο υ Π ό σ ο π ά ει...

Ν το σ το γ ιέ φ σ κ ι Εισαγωγή - Μετάφραση - Σχόλια: Δημήτρης Β. Τριανταφαλλίδης Αρμός, 2009, σ. 640, € 33

η απαγω γή τ ο υ Κ ώ σ τα Τ α χτσ ή Πολύχρωμος Πλανήτης, 2009 σ. 240,€ 14

Μ ίκ η ς Θ εο δ ω ρ ά κ η ς Ο ι δ ρ ό μ ο ι το υ Α ρχά γ γ ελ ο υ Α’ & Β’ τόμοι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2009 σ.1270, €60 (σε κασετίνα)

*

ία β ιο γρ α φ ία το υ μ εγά λο υ μυθισ το ρ ιο γ ρ ά φ ο υ Φ . Μ. Ν τ ο σ τ ο γ ιέφ σ κι από ένα ν ά νθρω π ο π ου γνώ ­ ρ ισ ε π ο λ λ ού ς από τ ο π εριβ ά λλον το υ . Π ρ α γ μ α τικ ά , ο β ιο γρ ά φ ο ς το υ Ν το σ το γ ιέ φ σ κ ι, Λ ε ο ν ίν τ Γ κρό σ μ αν, ε ίχ ε τη ν τύ χ η σ ε μικρ ή ηλικία να γνω ­ ρίσει τη σ ύζυγο και τα παιδιά τ ο υ ρώσ ου σ υγγρα φ έα , καθώ ς και π ο λλού ς από τ ο π ερ ιβ ά λ λ ον το υ . Ο σ υγγρα ­ φ έα ς ερ γ ά σ τη κ ε για πολλά χρ όνια πάνω σ το υ λ ικό το υ , έχ ο ν τα ς π ρ ό ­ σβαση σ ε πάρα πολλά α ρ χεία και δ υ ­ σ π ρ ό σ ιτες π η γές. Α π ο τέλ ε σ μ α είναι μία β ιο γρ αφ ία που φ α ν τά ζει πλή ρη ς και χ ο ρ τα σ τικ ή . Ο Γκρ ό σ μ α ν πα ρα ­ κ ο λ ο υ θ ε ί τ ο ν Ν το σ το γ ιέ φ σ κ ι σ ε όλη τη ν δ ιά ρ κεια τη ς ζω ής το υ , μ ε σ εβ α ­ σ μ ό σ τις γ κ ρ ίζ ες και σ κ ο τε ιν έ ς π λ ευ ­ ρ έ ς το υ , αλλά και μ ε π ρ οσ ο χή καθώ ς τ ο ό λ ο υ λ ικό ήταν υπ ό τη ν α ίρεσ η τη ς σ τα λινικής γ ρ α φ ε ιο κρ α τία ς . Ο α να γνώ σ της από τ η μεριά τ ο υ έχ ει τη ν ευ κα ιρ ία να δ ε ι τ ο πώς δ ια μ ο ρ ­ φ ώ ν ετα ι ο κ ό σ μ ο ς το υ Ν το σ τ ο γ ιέ φ σ κι, π ο ιο ς είναι ο κ ύ κ λ ο ς το υ , π ο ιες οι επ ιρ ρ ο ές το υ και τ ο πώς ο ίδ ιος σ κ έ φ τε τα ι για τ ο ν κ ό σ μ ο και τ ο υ ς αν­ θρ ώ π ου ς γύρω το υ . Μ ία β ιο γρ α φ ία κ λ ε ιδ ί για τη ν προσ π έλασ η σ το έρ γ ο το υ μ εγά λο υ ρώ σ ου σ υγγρα φ έα. [Γ. Ν. Μ.]

Μ

9Λ-

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

τ ρ α β εσ τ ί Μ π έττυ , γνω στή κ υρ ίω ς σ τη δ ε κ α ε τία το υ ’80 μ ε τ ο π ρ ώ το τη ς α υ το β ιο γ ρ α φ ικό β ιβ λίο Μπέττυ (1980) εκ δ ίδ ε ι και πάλι τ ο δ ε ύ τ ε ρ ο βι­ βλίο τ η ς με τ ο ν τίτ λ ο Πόσο πάει (1981) με μία π ρ οσ θήκη που α φορά τη ν απαγωγή το υ π εζογ ρά φ ο υ Κώστα Τ α χτσ ή. Επρόκ ειτο για μία ισ τορία που είχ ε σ υζητη θεί πολύ σ την Α θήνα, ε ίχ ε μά λισ τα ο δ η γ ή σ ει τη ν Μ π έττυ σ ε δίκη όπ ου αθωώ­ θ η κ ε λόγω α μφιβολιώ ν. Μ ε τα χρ όνια τ ο αδίκημα παραγράφ η κ ε και η Μ π έττυ σ ε α υτό τ ο βιβλίο π α ρα θ έτει τα αληθινά γ ε ­ γ ονό τα . Πώ ς δηλαδή μαζί με δ ύ ο φ ίλου ς τη ς απήγαγε με ένα κάμπριο Λ άντσ ια τ ο ν Τ α χτσ ή, τ ο ν κακοπ οίησ αν και το ν εγκα τέλειψ α ν μισόγυμνο κάπου στην παραλιακή. Ο Κ. Τ α χτσ ής δ εν σ τα μ ά τη σ ε π ο τέ να α να φ έρετα ι σ ε α υ τό τ ο γ εγ ο νό ς και να κα­ τα ρ ιέτα ι τη ν Μ π έττυ και το υ ς φ ίλου ς τη ς. Α ν έχ ει μία αξία αυτή η μα ρτυρία σ ήμερ α, είναι απλώς για να δ ει κάπ οιος τα ήθη τω ν ’80s και τ η θέσ η τω ν τρ α β εσ τί σ την ελληνική κοινωνία. [Γ. Ν.]

Η

αυτοβιογρα φ ία το υ Μ ίκη από τα παιδικά και εφ ηβικά το υ χρόνια, ό τα ν αποφασίζει να ασ χοληθεί σ ο­ βαρά με τη μουσική, έω ς τη σύλληψή το υ στη διάρκεια τη ς Χ ού ντα ς. Α πό μα θητής το υ γυμνασίου οργανώνεται στην Αντίστασ η ενα ντίον τω ν κατα χτη­ τών. Φ οιτά στη Ν ο μική , ενώ γρά φεται και σ το Ω δ ε ίο Αθηνών. Ο ργα νω μένος σ την Α ρισ τερά , σ υ μ μ ετέχει στα Δ ε ­ κ εμ βρ ια νά , τρ α υ μ α τίζ ετα ι σ οβαρά, εξορ ίζετα ι στην Ικαρία και στη Μ ακρό­ νησο. Η δ εκ α ετία το υ ’50 είναι ιδιαί­ τε ρ α δημιουργική για το ν Μ ίκη Θ ε ο δω ράκη: φ εύ γει για σ π ουδές σ το Π α ­ ρίσι, βρα β εύ ετα ι και γίνεται διεθνώ ς γνω στός για τ ο συμφω νικό το υ έργο. Επιστρέφει στην Ελλάδα τ ο 1959. Τ ο 1960 παρουσιάζει για πρώτη φ ορά το ν Επιτάφιο, ενώ σ υνθέτει Το τραγούδι του νεκρού αδελφού και τ ο Αξιόν εστί. Τ ο 1963 ηγείται τη ς Ν εολα ία ς Λ αμπράκη και εκλέγετα ι βου λευ τής τη ς ΕΔΑ. Τ ο ν Α πρίλιο το υ 1967 περνά σ την παρανομία και συλλαμβάνεται. Α υ τή τη ν π ερ ίοδ ο τη ς ζωής το ύ συν­ θέτη καλύπτει η επ ίτο μη αναθεω ρη­ μένη έκδ οσ η τω ν Δρόμων του Αρχάγ­ γελου, που γρά φηκαν σ το διάστημα

Η

Ivan B ru n e tti Επιμέλεια: Ιλάν Μανουάχ, Χάρης Λαγκούσης InkPRESS, 2009 σ. 174, € 17

S C H IZ O

Ο

Ivan B ru n e tti είναι ένα ς δ η μ ιο υ ρ γ ό ς που π ρ ο κ α λεί α κρ α ίες α ντιδρ ά σ εις. Ή θα το ν λ α τρ έψ ε ις ή θα τ ο ν μισήσεις. Εγώ πάντω ς τ ο ν λ α τρ εύ ω , γι’ α υ τό και χά ρη κα ιδιαί­ τε ρ α ό τα ν είδα τη ν ελλη νική έκ δ ο σ η Schizo. Χ ά ρ ηκ α α κό μα πιο πολύ για τη ν π ρ οσ εγ ­ μένη μετά φ ρ α σ η, τ ο πολύ καλό le tte rin g και τ ο κ α τά λ ευ κο εξώ φ υ λ λ ο . T o Schizo απο­ τ ε λ ε ί μετά φ ρ α σ η το υ β ιβλίου Misery Loves Comedy τη ς Fantagraphics B ooks, τ ο οπ οίο αναπαράγει τα τρ ία πρώ τα τε ύ χ η τ ο υ π ερ ιο δ ικ ο ύ Schizo που εκ δ ό θ η κ α ν τη ν π ε ρ ίο δ ο 19 9 5 - 1998, εμ π λο υτισ μ ένα με π ρ ό σ θ ετο υλικό το υ δη μιο υ ρ γ ο ύ από δ ιά φ ο ρ ες ά λλες ε κ ­ δ ό σ εις. Α ν α να κ α τέψ εις κ α υ σ τικό χιο ύ μ ο ρ , π ρ ο κ λ η τική θ εμ α το λο γ ία , μ εγ ά λ ες δ ό σ εις κατά θλιψ η ς και βάναυσης α υ το κρ ιτικ ή ς , αλλά και α ρ κ ετή α υτο βιογρα φ ία , δο σ μ ένα μέσα από ένα ευ ρ ύ τα το φ άσ μα σ τιλισ τικώ ν προσ εγγίσ εω ν, τ ό τ ε τ ο α π ο τέλ εσ μα σ ίγουρα θα μοιά ζει πολύ μ ε τ ο Schizo. Α ν θ έ λ ε τ ε να γ ε υ τ ε ίτ ε «Μ ια α ίσθησ η χ ιο ύ μ ο ρ μα ύρη σ αν μ ε ­ λ ά ν ι... ένα νοσ ηρ ά α σ τείο, έν το ν α προσ ω π ικό, α νέν δο τα μη δ εν ισ τικ ό κόμ ικ», όπως ανα­ φ έρ ε ι ο C hicago Reader, αλλά και «Μ ια α σ υ νά ρτητη και ά να ρχη επ ίθ εσ η σ ε κ ά θ ε σ ύ­ σ τημα αξιώ ν, μ ε τα ίδια μηνύματα να επ α να λαμβάνοντα ι ξα νά και ξα νά», σύμφω να με τη ν Comics Journal, τ ό τ ε σας συνισ τώ ανεπ ιφ ύ λα κτα α υτή τη ν έκ δ ο σ η . [Λ.Τ.]

Μ

Ο

Λ

I

Υ

Κ

Λ

Ο

Φ

Ο

Ρ

Η

Σ

Ε

ΝΑΤΑΣΑ ΖΑΧΑΡΟΙΙΟΥΑΟΥ

Η ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ Μνθιοτόρημα

Τό μυθιστόρημα «Ή ζωή εΐν α ι έδώ», συνδυάζοντας τήν αστυνομική πλοκή κα ί τήν ερωτική περιπέτεια, παρακολουθεί δύο 24ωρα άπό τή ζωή των πρωταγωνιστών του, όπου γεγονότα καί εσωτερικές συγκρούσεις εναλλάσσονται μέ ταχύ ρυθμό άνατρέποντας συνεχώς τά δεδομένα. Ζητήστε το

εκδόσεις Α Ν Α Τ Ο Λ ΙΚ Ο Σ Τ .: 210.6775147, www.amttoBkos.gr

τα βιβλιοπωλεία

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

C O M I C S

Μ πράιαν Σ έλ ζνικ Η ε φ ε ύ ρ ε σ η το υ Ο υ γκ ό Κ α μ π ρ έ Μετάφραση: Παλμύρα Ισμυρίδου Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 544, € 17

W ill E isner Σ υμ βό λ α ιο μ ε το ν Θ ε ό και ά λλες ισ τορ ίες Μετάφραση: Βαρβάρα Χατζησάββα Απόπειρα, 2009, σ.207,€ 18

ΗΜΒΟΜΚ)

ΘΕΟ (altll m u

εφεύρεση του Ουγκό Καμπρέ μοιάζει περισσ ό­ τε ρ ο μ ε κινηματογρα φική αναπαράσταση μιας ιστορίας παρά με λογ ο τεχν ικ ό βιβλίο. Ο Μπράιαν Σέλζνικ σ υνδυάζοντας τρ ικ τη ς έβ δ ο μ η ς τέχν ης, αλλά και σ τοιχεία από graphic novel δ η μ ιου ργεί ένα ιδιότυπο βιβλίο για να διηγη θεί μια ό μ ο ρ φ η ισ τορία. Τα 284 σ χέδια που βρίσκονται ανάμεσα στις σ ελ ίδ ες το υ δ εν σ υνοδ εύ ου ν τη ν αφήγηση, αλλά απ ο τελού ν αναπό­ σπαστο κομ μά τι τη ς δο μή ς τη ς. Ο Ο υ γκ ό Κ αμπρέ εί­ ναι ένα ορ φ α νό α γόρι που ζει σ το σ ιδη ρο δρ ομ ικό σ ταθ μό το υ Παρισιού ως ο μυσ τικός φύλακας τω ν ρ ο ­ λογιώ ν το υ . Μ υη μένο ς σ την τέχ ν η το υ ωρολογοποιού από το ν πατέρα το υ , όταν το ν χάνει, αναγκάζεται να β ρει τρ ό π ο υς για να επιβιώ σει. Ένα καλά κρ υ μμ έν ο μυσ τικό και η πορεία π ρος τη ν εξερ εύ ν η σ ή το υ , ένας ιδ ιόρ ρυ θμ ος ιδ ιοκτή της ενό ς παιχνιδάδικου, ένα εκ ­ κ εν τρ ικό κορίτσι και μια παλιά ιστορία σ υνθέτου ν τ ο σκηνικό. Η έμπνευσ η το υ βιβλίου πηγάζει από τη ν αληθινή ιστορία το υ Ζ ο ρ ζ Μ ελιές, ενό ς πρω τοπόρου κινηματογραφισ τή επ ιστημονικών ταινιών. Γι’ α υτό και ο σ υγγραφέας δα νείζεται χα ρα κτηριστικά τη ς τέχ ν η ς το υ Μ ελιές, φ τιάχνοντας ένα ανάγνωσμα φ ό ρ ο τιμ ής σ το γάλλο κινηματογραφισ τή. Τ ο βιβλίο κυ κ λ ο φ ό ­ ρη σ ε σ την Α μερ ικ ή το ν Ιανουάριο το υ 2007 από το ν ε κ δ ο τικ ό ο ίκο «Scholastic Press», ενώ η W a rn e r Bros έχ ει ήδη α γοράσει τα δικαιώματα για τη μετα φ ο ρά το υ στη μεγάλη οθόνη. Η εφεύρεση του Ουγκό Κα­ μπρέ, μία πραγματικά π ρ οσ εγμένη έκ δ οσ η από τα Ελληνικά Γράμματα, θα παρασύρει το υ ς μικρ ότερο υς, αλλά και το υ ς μ εγα λύ τερ ου ς α ναγνώστες σ ε μία εν­ διαφ έρ ουσ α ισ τορία, δο σ μένη με ευ ρ η μα τικ ό τρό π ο . [Λ.Τ.]

Η

3><3

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

I Ζλ

ρ ισ κόμ ασ τε στα τέ λ η τη ς δεκ α ετία ς το υ 7 0 και τα com ics απεγνωσμένα α π οζητούν έναν τρ ό π ο να απαλλαγούν από τη ν καθιερω μένη μέχρι τ ό τ ε αντίληψ η ότι είναι μό νο κ εν ές ισ τορ ίες μάχης ανά­ μεσα σ ε καλούς και κακού ς με μπ έρ τες. Τ ο 1978 η B aronet Books εξέδ ω σ ε το A contract with God του W ill Eisner, κάνοντα ς τα com ics graphic novels και εισάγοντάς τα σ την π ερ ίο δ ο τη ς ω ρ ιμό τητά ς το υ ς και τη ς διερ εύ νη σ ης τη ς δυναμικής το υ μέσου. Αναμφισ βήτητα, η σ υγκεκριμένη έκδ οσ η απ ο τέλεσ ε σ ταθ μό στην ιστορία τη ς 9ης τέ χ ν η ς και πηγή έμπνευσ ης για π ολλούς μ ετέπ ειτα δημιουργούς. Τ έσ σ ερ ις σπονδυλω τές ισ τορ ίες που σ κιαγραφούν γλαφυρά τη ν αστική καθ ημ ερ ινότη τα σ τη Ν έα Υ όρ κη σ τη δ εκ α ετία το υ ’30, τα συναισθήματα και τα πάθη τω ν ανθρώπων. Ο Eisner, με τ ο μοναδικό το υ τα λέ ν το να εκφ ρά ζει τό σ ο ζωντανά τις ανθρώ­ πινες αντιδράσεις, δη μιου ργεί ένα απολαυστικό ανά­ γνωσμα που αποδεικνύει περίτεχνα τη ν εκφ ρα σ τική δεινό τητα τη ς τέχ ν η ς τω ν comics. Έπειτα από 30 π ε­ ρίπου χρόνια, ο Eisner μετα φ ρ ά ζετα ι και στα ελλη­ νικά από τις εκ δ ό σ εις Α πόπειρα. Μία πολύ σημα­ ντική έκδ οσ η που ή ρ θε ένα χρ ό ν ο περίπου έπ ειτα από τη ν παρουσίαση το υ έρ γου το υ μεγάλου δη μι­ ουργο ύ σ την Ε λληνοαμερικανική Ένωση σ το πλαί­ σιο το υ C o m icdo m C on A the ns 2008. Εκτός από τα σ υγχαρητήρια για τη ν εκ δ ο τικ ή πρω τοβουλία, ο φ ε ί­ λ ο υ μ ε να α π ο νείμ ου με τα εύσημα σ την Παυλίνα Καλλίδου για τ ο εξα ιρ ετικό letterin g που σ ε όλες τις δο υ λ ειές το υ Eisner α π ο τελεί αναπόσπαστο μ έρο ς το υ a rtw o rk . [Λ.Τ.]

Β

Π α τρ ίτσ ια Γ ε ρ α κο π ο ύ λ ο υ

Α λέξα ν δ ρ ο ς Ν . Τομπ άζης Η όμ ο ρ φ η καμηλοπ άρδαλη Πατάκης, 2009 σ. 214, € 14

Σ υ λ λ ο γ ικ ό Π α ρ α δ ο σ ια κ ές Ν ο σ τ ιμ ιέ ς Επιμέλεια: Αλεξία Κιουρτσίδου Ελληνική Πρωτοβουλία, 2009 σ. 223, € 22

Ο

ε π είσ μα όλω ν τω ν τη λ ε ο π τι­ κώ ν εκ π ομ π ώ ν μ ε ξα κ ο υ ­ σ το ύ ς και ευ φ ά ν τα σ το υ ς σ εφ , σ το μυ α λό μας τ ο ν ό σ τιμ ο φ α ­ γ η τό είναι ά ρρη κτα σ υ ν δ ε δ ε μ έ ν ο μ ε τα σπιτικά γεύ μ α τα , παρα­ σ κευα σ μ ένα μ ε αγάπη και φ ρ ο ­ ντίδ α από τ ις γ υν α ίκ ες τη ς ο ικ ο ­ γ ένεια ς. Μ ε α υ τό κατά νου , η Α λ ε ξ ία Κ ιο υ ρ τ σ ίδ ο υ σ υ γ κ έ­ ν τρ ω σ ε από όλη τ η ν Ελλάδα σ υ­ ντα γ έ ς που πέρα σ αν από γενιά σ ε γενιά και πλούτισ α ν τ ις παιδι­ κ ές μας ανα μνή σ εις μ ε γ εύ σ εις και αρώ ματα . Τ ο εγ χ είρ η μ α α υ τό δ ια φ έρ ει παρασάγγας από τις σ ειρ ές τω ν ευπώ λητω ν βιβλίων που υπ ογρ άφ οντα ι από διάσ η­ μ ο υ ς σ εφ , π ο υ δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ ν εντυ π ω σ ια κά πιάτα μ ε υλικά εκ λ επ τισ μέν α και εξω τικ ά . Α ν τι­ θέτους, τ ο βιβ λίο α υ τό θα μπ ο­ ρο ύ σ ε να είναι τ ο τε τρ ά δ ιο μ ε τις σ υντα γές π ου φ υλά σ την κουζίνα τη ς κ ά θ ε νο ικο κυ ρ ά και α ν α τρ έ­ χ ε ι σ ε α υ τό ό π ο τε θ έ λ ει να ε τ ο ι­ μάσ ει για τη ν οικο γ έν ειά τη ς φ α ­ γητά εύ γ ευ σ τα , μ ε καθ ημ ερ ινά υλικά και πολύ μερά κι.

Α λ έξα ν δ ρ ο ς Τ ο μπ ά ζης μας σ υ σ τή ν ετα ι. Τ ό π ο ι, χώ ρ οι, κτίρια και ά νθρω ποι που γνώ ρισε, σ υνα να σ τρά φ η κε και σ χ ετίσ τη κ ε . Η φ ω τογρ α φ ία , οι εκ θ έσ εις σύγ­ χ ρ ο ν η ς τέ χ ν η ς , οι δ ια λ έ ξεις και πά­ ντα τα τα ξίδ ια , για τί « μ ό ν ο τ ό τ ε γνω ρίζεις τ ο ν εα υ τό σου τε λικά ». Τ ο ανάγνωσμα μας μυ εί σ τις εμ π ει­ ρ ίες το υ (σ ύ μφ ω νο μ ε τ ο πνεύμα τη ς σ ειρ άς τω ν εκ δ ό σ εω ν ). Τι απο­ κ ο μ ίζ ο υ μ ε τελικά ; Ό τ ι η α ρ χ ιτ ε­ κ το ν ικ ή είναι τ ο α π ο τέλ εσ μα τη ς π ρ όσ θ εσ ης: τε χ ν ικ ή και κ α λ λ ιτε­ χνική δη μιου ργία , τι ά λλο; Ό τ ι δ ε ν υπ άρχει κ τίρ ιο να μην μπάζει νερ ά, κι ένα γ ρ α φ είο είναι μία κοινή π ρ ο ­ σωπική ισ τορ ία όλω ν α υτώ ν που απο φ α σ ίζο υν να σ υνερ γασ τού ν. Κ ο σ μο π ο λ ίτης, με α νο ιχ το ύ ς ο ρ ί­ ζο ν τε ς, πλήρης, ο Τ ο μπ ά ζης γ ρ ά ­ φ ει μ ε ειλικρ ίνεια και χ ιο ύ μ ο ρ . Η πηγαία ανάγκη το υ να α φ η γη θεί α υτά που α π ο κό μισ ε μ α ρτυρά ει ευγνω μο σ ύ νη απέναντι σ τη ζωή. Γνω σ τικός και καθ ησ υχασ τικός σ η­ μειώ νει σ το «Γρά μμα σ’ ένα ν έο α ρ χ ιτέκ το ν α » ; «Π ισ τεύ ω ό τι δ ε ν είσαι σ ίγ ου ρ ο ς τι είναι η α ρ χ ιτ ε­ κ τονική. Μη σ ε νοιάζει, ο ύ τε κι εγώ είμαι». [Ε. Β.]

Π α ιδιά το υ Σ ο ύ π ερ μ α ν Ιστορίες φανατικής ανάγνωσης υπερ-ηρωικών κόμικς Πολύτροπον, 2009 σ. 272, € 18,81

Σ

[Δ. Κ.]

μ ε τ α ν ε ω τ ε ρ ικ ή επ ο χ ή δ ια μ ο ρ ­ φ ώ ν ετα ι σ ε μία α τμ ό σ φ α ιρ α κ ρ ί­ σ ης. Ιδ ια ίτερ α οι ν έο ι κ α λ ο ύ ν τα ι να σ υ ν θ έ σ ο υ ν έν α ν « ε α υ τ ό - κολά ζ» , επ ιλ έ γ ο ν τα ς από ένα μω σ α ϊκό υ π ο­ δ ε ιγ μ ά τω ν π ο υ το υ ς π ρ ο τε ίν ο υ ν οι υ π ερ -ν εω τε ρ ικ έ ς κ ο ιν ω ν ίες. Ε πικε­ ν τρ ώ ν ο ν τα ς σ το υ ς α να γ ν ώ σ τες τω ν κ ό μ ικ ς μ ε υ π ερ -ή ρ ω ες , τ ο β ιβ λίο α υ τό μ ε λ ετά μ ε π ο ιο ν τρ ό π ο η φ α ­ ν α τική κατα νάλω σ η τω ν π ρ ο ϊό ν τω ν μα ζικής κ ο υ λ το ύ ρ α ς μ π ο ρ εί να δ η μ ι­ ου ρ γ ή σ ε ι έν α χ ώ ρ ο ψ υ χ ο κ ο ιν ω ν ικ ή ς δ ια χ είρ ισ η ς τη ς κ ρ ίσ ης. Τι είδ ο υ ς δ ιέ ξ ο δ ο π α ρ έ χ ο υ ν ο ι φ α ν τα σ τικ ο ί ή ρ ω ες σ το ά γχ ο ς και σ τη ν επ ιθ υμ ία; Π ώ ς δ ια χ ειρ ίζ ο ν τα ι οι fans τ ις α ν τι­ φ ά σ εις τη ς ενη λικίω σ ης, δ ια φ εύ γ ο ν τα ς σ ε μία φ αντα σ ια κή π ρ α γ μ α τικό ­ τη τα ; Π ώ ς εν η λ ικιω ν ό μ α σ τε, α το μ ικά και κοινω νικά , σ υ ν τρ ο φ ιά μ ε το υ ς ή ρ ω ες και το υ ς α ν τι-ή ρ ω ές μα ς; Τα Παιδιά του Σούπερμαν είναι ένα βι­ βλίο που α φ ο ρά τό σ ο σ ε α υ το ύ ς που μ ε λ ετο ύ ν τ η φ α να τική κατανάλωση και τ η σ υγ κ ρ ότησ η τα υ τό τη τα ς σ το μ ε τα ν ε ω τε ρ ικ ό π εριβ άλλον όσ ο και σ το υ ς fans τη ς φ α ν τα σ τικ ή ς μα ζικής κου λτο ύρ α ς: κόμ ικς, κινημ ατο γρά φ ο ς, φ α ντα σ τική λ ο γ ο τεχ ν ία κ,λπ. [Γ. Ν.]

Η

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

9Π

ί

Ι

δ

ι

αι

α α

β α φ

ο

ζ

ω ρ a

]

Δ η μ ο σ θ έ ν η ς & Ισ ο κ ρ ά τη ς - E m ile Z o la - Α ν δ ρ έ α ς Λ α σ κ α ρ ά το ς - Α ν δ ρ έ α ς Κ α ρ κα β ίτσ α ς - D . Η . L a w re nce - A r th u r S cho pe nha ue r - Fern an do Pessoa Η π α ρα κμή το υ δή μ ο υ - Μ ισώ - Λ α ό ς και λαοπλάνοι - Έ θνος υπό σ κιάν - Π ο ρ ν ο γρ α φ ία και α ισ χ ρ ό τη τα Μ ετα φ υ σ ικ ή το υ έρ ω τα - Η αγω γή τ ο υ Σ τω ικ ο ύ Σειρά: microMEGA Ροές, 2009

Δ η μ ο σ θ έ ν η ς & Ισ ο κ ρ ά τη ς Η π α ρ α κ μ ή το υ δή μ ο υ Σειρά: microMEGA Ροές, 2009 σ. 96, € 7 ι π ο λ ιτευ ό μ εν ο ι και δ ια χ ειρ ισ τές τω ν κοινώ ν δ ω ρο δο κο ύντα ι και εξα γορ ά ζο ντα ι. Κι όσ ο για τη μεγάλη μάζα τω ν πολιτών, ε ίτ ε δ ε ν αντιλα μβά νοντα ι τα όσα δ ια π ρά ττου ν οι κυβ ερ ν ώ ν τες, ε ίτ ε τα α ντιλα μ­ β άνονται αλλά δ ε ν α ντιδρ ού ν, βυθισ μένοι, όπως είναι, στη ρασ τώ νη και τη ν ά νεση τη ς κα θ ημ ερ ιν ότη τα ς.» Α υ τό τ ο σ ύ ν το μ ο απόσπασμα που ανο ίγει τη σ υλλογή κειμ ένω ν το υ Δ ημ οσ θένη και το υ Ισ οκρά τη Η παρακμή του δήμου επ ιβεβαιώ νει πως οι ν έ ε ς κ υ κ λ ο φ ο ρ ίες τη ς σ ειρ άς βιβλίων τσ έπ ης m ic ro M E G A τω ν εκ δ ό σ εω ν Ρ οές π α ρα μ ένου ν πιστά σ το σ τό χ ο που θ έ τ ε ι η εισα­ γωγή το υ ς : Ν α είναι επίκαιρα. Α ν ο ίγ ο ντα ς τ ο Μισώ, μία σ υλλογή π ο λιτικώ ν γραπτώ ν το υ Em ile Z o la , θ α ρρ είς πως σ υ μ μ ετέχει στη σ υζήτησ η για τη ν εκλογή τ ο υ νέο υ Π ρ ο έ δ ρ ο υ τη ς Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ό τ α ν γρά φ ει: «Μ ου είναι α δια νόη τη μια Δ η μ ο κ ρ α τία που να κυ β ερ νάται από μ ετρ ιό τη τες » . Η άποψη ότι οι π ερ ισ σ ό τερ ο ι π ο λιτικοί δ ια τελ ο ύ ν εν αναμονή δημόσ ιω ν επ α γγελμά τω ν δ ε ν είναι νέα - τη σ υμ μερ ίζετα ι ο Α ν δ ρ έα ς Λ α σ κ α ρ ά το ς π ρ ο ενάμιση αι­ ώνα. Σ το Λαός και λαοπλάνοι -απ όσ π ασ μα τω ν Μυ­ στηρίων της Κεφαλλονιάς που πρ οκά λεσ αν τ ο ν α φ ο ρισ μ ό τ ο υ - π ρ οκρίνει τη σημασία τη ς σ υγκρότησ ης το υ α τόμ ου - πολίτη τη ν α υτοβελτίω σ η ως μόνο τρ ό π ο ουσ ιασ τικής μετα ρρύθμισ ης. Η «d o it y o u r s e lf- κ αν'το μό ν ο ς σ ου» αντίληψ η θα επ ιφ έρ ει τη ν α π εξάρ τησ η από το ν τύ π ο , το υ ς αντιπροσ ώ πους και τη ν κ υ β έρ ­ νηση. Ε π ικρ οτεί ο Α ν δ ρ έ α ς Κ αρ κα β ίτσ ας σ το Έθνος υπό σκιάν, γ ρά φ ο ντας ότι ο λαός κάνει το υ ς π ο λιτικούς το υ δ ιεφ θ α ρ μ έν ο υ ς , λόγω το υ εγω ισ μού και το υ α το-

9&

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

E m ile Z o la Μισ ώ Σειρά: microMEGA Ροές, 2009 σ. 128, €8

μικισμού το υ . Α π ό ρρ οια το ύ τω ν είναι μάλλον και οι σ υνθή κες τω ν φυλακών, που η β ελτίω σή το υ ς π α ρα μ έ­ νει ζ η το ύ μ εν ο από τις π ρ ο αιώ νος Φυλακές του Ναυ­ πλίου σ τις υπ ερ π λήρεις σ ημ ερ ινές. Η σ ειρά m ic ro M E G A δ ε ν περιλα μβά νει μό νο πολιτικά βιβλία, με τη σ τενή έννοια το υ όρ ου . Ένα έρ γ ο με τίτλ ο Πορνογραφία και αισχρότητα μοιάζει να α σχολείται με ένα θέμα λ υ μ έν ο σ ε μία κοινωνία, όπ ου ε φ η μ ε ρ ίδ ες π ρ ο σ φ έρ ο υ ν πο ρνο γρα φ ικά dvd για να α υξή σ ο υν τις κ υ κ λ ο φ ο ρ ίες το υ ς . Έστω και αν τη σ υγγραφή το υ κ ει­ μέν ου α κο λ ο ύ θ η σ ε η σ εξο υ α λ ική α π ελευθέρ ω σ η τη ς δ ε κ α ε τία ς το υ '60 και η εν μ έρ ει α φομοίω σ η τω ν φ ε ­ μινιστικώ ν ιδεώ ν, πολλά από τα θέμ α τα που θ έ τει ο D. Η. Lawrence, ο ερ ω τικ ό ς σ υγγρα φέας που έζη σ ε μ ε τη ρετσ ινιά το υ π ο ρ νο γρά φ ο υ, π α ρα μ ένου ν α νοιχτά , α ν εξα ρ τή τω ς κατά π όσ ο σ υμ φ ω νεί κάπ οιος μ ε τα σ υ­ μπ εράσ ματα στα οπ οία κατα λήγει. Και από τη ν αι­ σ χρ ό τη τα , υπ α ρκτή ή φ αντα σ τική , π ερ ν ά με σ τη Μετα­ φυσική του έρωτα το υ πρ αγματισ τή A r th u r Schopen­ hauer, ο οπ οίος κρίνει πως, π α ρόλο που ο σ κο π ό ς το υ έρ ω τα είναι η αναπαραγωγή το υ είδ ο υ ς, ο ίδ ιος ο έρ ω ­ τα ς είναι υπ α ρκτός και σ π ουδαίος. Τα πα λαιότερα βι­ βλία τη ς σ ειρ άς β ρίσκοντα ι α κό μη σ ε κυκλοφ ορ ία -κ α ι αν βιβλία, όπως Η τέχνη της απόλαυσης φ α ντά ζο υν ιδανικό π ρ οο ίμ ιο τω ν διακοπών, ίσ ως Η αγωγή του Στωικού το υ Fernando Pessoa να έρ θ ε ι σ το νου σας, ό τ α ν δ ε ίτ ε π ό σ ο κ ό σ μ ο έχ ει μα ζέψ ει φ έ τ ο ς η αγαπη­ μένη σας παραλία. [a. b.]

ΠάΘος για διάβασμα...

Τα W* mu

τ * ϊΛ ϊ^ 4 ς

ΕΚΔΟΣ0ΙΣ Κ.Μ.Ζαχαρακης

«mild nviicivii Π ο λ υ ξέ ν η Β ά κ ου -Σ α λ ω ν ίδο υ Τ ο δώ ρο τη ς αγάπης Εικονογράφηση: Πολυξένη Βάκου-Σαλωνίδου Αθως, 2009 σ. 28, € II

ρ ό κ ειτα ι για μια παραμυθική ισ τορ ία , η οπ οία εμ π ερ ιέχ ει βασ ικές λ ειτο υ ρ γ ίες τω ν πα ρα μυ­ θιών (δυ σ κο λία το υ πρωταγωνιστή, μα γικό μέσ ο, α ντα γω νισ τής, νίκη το υ π ρ ω τα γω νισ τή, ε υ τυ χ ισ μ έ ν η λύσ η). Κι είναι ένα ς από το υ ς λ ό ­ γ ο υ ς π ου τη ν κάνο υν εν δ ια φ έρο υσ α και ευχά ρισ τη. Ένα κορ ίτσ ι γεννιέται με λιγοσ τά μαλλιά. Τ η ς π ρ ο σ φ έρ ετα ι ένα φ ίλ τρ ο , αλλά κατά τη μ ε τα ­ φ ορά το υ χά νετα ι. Τ η ν α π ο γο ή­ τε υ σ η όμ ω ς θα α ντικα τα σ τή σ ει η χα ρά και η ελπίδα. Η π ρ οσ φ ορ ά το υ κ ορ ιτσ ιού σ ε ό σ ο υς έχ ο υ ν ανάγκη βρίσ κει α ντα π ό δο σ η. Η ίδια η φύσ η μ ε τα πλάσματά τη ς δ ίνου ν μόνιμη λύση σ το π ρόβλημά τη ς. Υ π όθεση απλή, ευ α ίσ θ ητη και βέβαια γεμ ά τη οικο λ ο γ ικ ή αγάπη, γ ρ α μμ έν η από μία, όπως έχ ο υ ν δ ε ίξε ι και τα π ρ οη­ γ ού μεν α βιβλία τη ς, φ ερέλπ ιδα σ υγ­ γρα φ έα για παιδιά. (Για ακροατές αναγνώστες από 4 ετών)

Π

[Γ. Σ. Π.]

Β α γγέλη ς Η λ ιό π ο υ λ ο ς Π αιδιά σ ε δρ ά σ η ! Η ώρα να σ ώ σ ουμ ε τ η Γη έ χ ε ι φ τά σ ει Εικονογράφηση: Φρανιζέσκα Κοζάλντι Δραστηριότητες: Βασιλική Νίκα Πατάκης, 2009, σ. 40, € 12,50

' r να λ ο γ ο τεχ ν ικ ό βιβλίο γνώσεων L τη ς σ ειρ ά ς «Ο ικο λ ο γ ή μ α τα » . Φ α νε ρ ό ς ο σ τό χ ο ς το υ : η ευα ισθητο π ο ίησ η τω ν παιδιών σ ε π εριβ αλ­ λ οντικά θέμα τα . Τα παιδιά δά νεισα ν τη Γη σ το υ ς μεγάλο υς, π α ρόλο που δ ε ν τ ο υ ς εμ π ισ τεύο ν τα ν . Εκείνοι ξέχα σ α ν ό τι είναι δια χ ειρ ισ τές (ν ο­ μίζω, σ υν ερ γ ά τες, σ υγ κ υβ ερ ν ήτες, όπως θα έλ ε γ ε ο Edgar M o rin , θα ήταν τ ο π ρ ο τιμ ό τερ ο ) κι έγιναν ιδ ιο­ κ τή τε ς . Α π ό ε κ ε ί άρχισ αν όλα. Και, βέβαια, τ ο γ νω σ τό μο τίβ ο : τα παιδιά τη ν έσωσαν. Έπεισαν το υ ς μεγάλους για τη ν ανάγκη να κ ρ α τη θ εί η γη ζω­ ντανή. Σ τ ο τ έ λ ο ς το υ βιβλίου π ερ ιέχο ντα ι γνώ σεις για τ ο ν πλανήτη και τ ις α λλα γές το υ , χρ ή σ ιμ ες διευ θ ύ ν ­ σ εις, τα α π ειλού μενα είδ η , καθώς παιχνίδια και μ ε ρ ικ έ ς εν δ ια φ έ ρ ο υ ­ σ ες δ ρ α σ τη ρ ιό τη τες . Α ξιό λ ο γ ε ς ε ί­ ναι και οι ζω γρα φ ιές το υ βιβλίου. Εί­ ναι εκ φ ρ α σ τικ έ ς με μια μόνιμη απο­ ρία στα πρόσωπα τω ν παιδιών. Χ ρ ή ­ σιμο β ιβλίο που π ρ ο σ φ έρ ετα ι για κ ρ ιτικ ή ανάγνω ση και β ιω μ α τική π ροσ έγγισ η στη σ χολική τά ξη . (Γ ια αναγνώστες από 7 ετών).

Φ ίλιπ π ο ς Μ α ν δ ηλ α ρ ά ς Ο παππούς μα ς ά φ η σ ε Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού Πατάκης, 2009 σ. 56, € 4,50

ίναι αλήθεια ότι σπάνια κάπ οιος β ρίσ κει βιβλία μ ε «δ ύσ κολα » για τα παιδιά θ έμα τα . Α ς π ο ύμ ε, για τ ο θά νατο. Κι, όμ ω ς, είναι ένα θέμα που ζ ο ύ μ ε με α υ τό και τα παιδιά π ρέπ ει να ξέ ρ ο υ ν . Α π ό τη ν άλλη π λευρά, βέβαια, τέ το ια θέμ α τα είναι δύ σ κο λ ο να αποτυπ ω θούν σ ε βιβλίο για πα ιδ ιά ... Χ ρ ε ιά ζ ε τα ι η αλήθεια δίχω ς π ερ ισ τρ ο φ ές και βέβαια ένα πλαίσιο, όπ ου οι ενα λλα γές τω ν σ υ­ ναισθημάτω ν θα β οη θή σ ο υν σ την «π ροσ έγγιση» το υ α να π ό φ ευκτο υ γ εγ ο ν ό το ς από τη ν πλευρά τη ς παι­ δική ς ηλικίας. Τ ο σ υ γ κ εκ ρ ιμ έν ο βι­ β λίο εν τά σ σ ετα ι σ ε ένα π α ρό μο ιο επ ιτυ χη μ έν ο πλαίσιο. Η μικρή Μ α­ ρίνα β ρίσ κετα ι μπ ροσ τά σ το γ εγ ο ­ ν ό ς τ ο υ χ α μο ύ το υ παππού τη ς , που πάντα το υ ς π ε ρ ίμ ε ν ε χα μ ο γ ελ α σ τό ς σ το νησί. Τ ο τα ξίδ ι τη ς εκ ε ί μ ε το υ ς γ ο ν είς τη ς για τη ν κηδεία , οι εικό ν ες, οι α να μνήσεις τη ς ενσ τα λά ζου ν τη ν αλήθεια τη ς δια τή ρη σ η ς τη ς μνήμης και τη ς σ υνέχισ ης τη ς ζωής. Σ υγκρ α ­ τη μ έν α σ υγκινητική ισ τορία, μ ε τις εικ ό ν ες να λ ειτο υ ρ γ ο ύ ν ενισ χυ τικά σ το σ υναίσθημα το υ αναγνώστη. (Για αναγνώστες από 7 ετών).

Ε

[Γ. Σ. Π.]

10Ο

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ν ά ν σ υ Χ α τζ ή Φ ύ λ α κ ες Ά γ γ ε λ ο ι 3 Διακοπές στα Κύθηρα Ζήτη, 2009 σ. 128, €9 σ το ρ ίες με μια παρέα παιδιών που α π οκα λούντα ι « Φ ύ λ α κ ες Ά γ γελ ο ι» και σ υνήθω ς β οη θ ο ύ ν άλλα παιδιά. Ο Φ ίλιπ πος μ ε τη ν οικο γ έν ειά το υ α π ο φ α σ ίζο υν να π ερά σ ου ν τις δ ια κ οπ ές το υ ς στα Κ ύθηρ α. Σ το νησ ί τ ο υ ς φ ιλ ο ξε ν ε ί η θεία Σ οφ ία που ζει χρ όνια εκ ε ί. Ύ σ τε ρ α από ένα α τύχη μα ο γ ιο ς τη ς , ο Ά λ κη ς, δ ε ν μ π ο ρ εί να περπ ατή σ ει και έχ ει κ λε ισ τεί σ το ν εα υ τό το υ . Η παρουσ ία τω ν άλλων παιδιών ίσ ως να τ ο ν β οη θή σ ει να ξ ε περά σ ει τ ο π ρ όβλημά το υ . Σ τη ν παραλία ο Φ ίλιπ πος θα σ υνα ντήσ ει και το υ ς παλιούς το υ φ ίλου ς. Η ομ ά δα θα εν ω θ εί ξα νά και θα ζήσ ει μία νέα π εριπ έτεια . Ένας θη σ αυ ρό ς είναι κ ρ υ μ μ έν ο ς από τ ο γ ερ μ α ν ό δ ιο ικ η τή Β ίλχεμ Ράις σ το νησί, από τη ν π ε ρ ίο δ ο τη ς γερ μ α ν ική ς κ α το χής. Τα παιδιά περιπλα νιούντα ι σ ε διά φ ορ α σ ημ εία το υ νησ ιού, ανα­ ζητώ ντα ς τα κομ μά τια το υ χ ά ρ τη που θα τ ο υ ς οδ η γ ή σ ο υ ν σ το θη σ α υ ρό και τ ο κ λειδ ί που θα α νο ίξει τ ο παλιό σ κο υ ρ ια σ μ έν ο σ ιδ ερ έν ιο σ εν τού κ ι. Ό μ ω ς ο Ράις θα εμ φ α ν ι­ σ τεί ξα νά και θα διεκ δ ική σ ει τ ο θη σ α υ ρό το υ . [Γ. Ν.]

Ι

Η

Β Ι Β Λ Ι Ο Π Α Ρ Α Γ Ω Γ Η Μ α ίο υ

2009 ΒΙΒΛΙΟΝΕΤ

από την 1η Ιουλίου 2009, βρίσκεται στο Διαδίκτυο στη διεύθυνση www.biblionet.gr και προσεχώς στη διεύθυνση ww w.diavazo.gr

Μια

συνεργασία

του

ΔΙΑΒΑΖΩ

με

το

ΕΚΕΒΙ

[

δ

ι

α

β

α

ζ

Π Α Ι Δ Ι Κ Η

ω

]

Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α

Ιωάννα Μ π α μπ έτα Η Μ ελίνα ν τεχ έκ τιβ Εικονογράφηση: ΝαταλΙα Καπατσούλιο Μεταίχμιο, 2009 ο. 48, € 5

Ιφ ιγένεια Μ α σ τρο γιά ννη Ο Π ρ ίγκιπ α ς μ ε τα κρίνα Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 128, €8

Α λ έκ α Ζ ω γ ρ ά φ ο υ Ο Ζώ ζι και η ... π ο ν τικ ο-Μ όν α Λ ίζα Εικονογράφηση: Φαίη Ρειηνιώτη Κέδρος, 2009 σ. 96, € 7,50

να ημ ερ ο λ ό γιο μιας μικρ ής κ ο π έλας που θέλ ει να γίνει ν τ ε τ έ κτιβ! Και βέβαια π α ρα ξενεύετα ι όταν απέναντι από τ ο σπίτι τη ς , σ ε ένα έρ η μ ο διαμ έρ ισ μα , α νακαλύπ τει ότι δ ια μ ένει κρυ φ ά ένα ς ά σ τεγος. Π ιά­ νει φιλία μαζί τ ο υ και οι δ ικο ί τ η ς τη μαλώνουν. Κι ό τα ν τ ο σπίτι ασφ αλί­ ζετα ι από το ν ιδ ιο κ τή τη το υ χάνει τ ο γ έρ ο . Και μάλιστα α π ο ρεί που δ ε ν έβαλαν αφίσα α να ζήτησης για εκ είν ο ν , ενώ ό τα ν χά νοντα ι σκυλιά, βάζουν και μάλιστα με α μοιβή! Ισ το­ ρία με κοινω νικό π ερ ιεχ ό μ ε ν ο που π ρ ο φ έρ ετα ι για π ρ οβ λη μα τισ μό . Η τελευ τα ία εικόνα μ ε τ ο γ έρ ο να κ ο ι­ μάται σ ε ένα χ α ρ το κιβ ώ τιο και τ ο κορ ίτσ ι να το ν βλέπ ει από τ ο μπαλ­ κόνι τη ς είναι δηλω τική το υ ύφ ο υς τη ς εικο νογρά φ ησ ης και βέβαια το υ α φ α ιρ ε τικ ο ύ , αλλά κ α τα ν ο η το ύ ύφ ο υς το υ κειμ έν ο υ. (Για αναγνώ­ στες από 7 ετώ ν).

ερ ιπ ετειώ δ ες μυθισ τό ρη μα με σ κη νικό τ η μινωική επ οχή. Η υπ όθεσ η α να φ έρετα ι κυρίω ς σ το ν αγώνα εν ό ς εφ ή βο υ, π ρ ο κ ειμ έν ο υ να επ α να φ έρει σ το ν ιερ ό το υ χώ ρ ο τ ο ν Π ρίγκιπα μ ε τα Κρίνα, μία ανά­ γ λυφ η ζωγραφιά που ήταν « το μυ­ σ τικ ό και τ ο αληθινό νόημα τη ς Κ ρή της» . Σ την ε ξ έ λ ιξη τη ς υπ όθ ε­ σης και σ ε μία α τμό σ φ αιρα μαγείας εμ π λέκο ντα ι και άλλα ά τομ α: ο πα­ τρ ιό ς τ ο υ εφ ή β ο υ ο ο π οίος είναι ένα ς βάναυσ ος ά νθρω πος, λ α θ ρ έ­ μπ ορ ος και συνάμα ιερό σ υ λος, που σ υνερ γά ζετα ι με ένα ν Α ιγύπ τιο, ένα κ ορ ίτσ ι από τη ν Α ίγυπ το που βρί­ σ κεται τρ α υ μ α τισ μ έν ο , ιέρ ειες , μά­ γοι και ζώα που έχ ο υ ν τη μαγική δ ύ ­ ναμη μιας εμ β λ ημ α τικ ή ς ομιλία ς που κρύ βει αιώνια σύμβολα. Η ασθμαίνουσα πλοκή και η λυρ ική γλώσσα π ρ ο σ φ έρ ο υ ν σ το ν αναγνώστη μία καλή α φ ο ρ μ ή να τ α ξιδ έ ψ ει σ ε επ ο­ χ έ ς που έτσ ι κι αλλιώ ς σ κεπά ζοντα ι μ ε τη ν αχλύ τ ο υ μύθου, εν ό ς μύθου που η σ υγγρα φ έας τ ο ν ερ μ η ν εύ ει μέσα από εικ ό ν ες αγάπης για τη φύση και δύ ναμ ης για τη ζωή. (Για αναγνώστες - εφήβους).

'Γ

Ε

[Γ. Σ. Π.]

Π

νας μικρ ό ς π ο ν τικ ός κάνει τα πάντα: δηλαδή, πάει σ χολείο, μαθαίνει να γρά φ ει, να αγαπά, να ερ ω τεύετα ι, να τυ λίγετα ι σ τις ... εφ η ­ μ ερ ίδ ες , να α π ο ρεί και να μαθαίνει π ερ ίερ γες λ έξε ις , όπως «αλήθεια», «π ροσ φέρω », «ζω ή» και άλλες, αλλά και να ζω γρα φίζει. Εντυπωσιάζεται μάλιστα από τη Μ όνα Λ ίζα το υ Ν τα Βίντσι και δ η μ ιο υ ρ γ εί τη δική το υ , μ ε τ ο ύφ ο ς το υ . Σ ε μία έκ θ εσ η ζω­ γρα φ ική ς το υ σ χο λ είο υ το υ η ...π ο ν τικο-Μ όνα Λ ίζα το υ π ουλιέται πολύ ακριβά, με α π ο τέλεσ μα να βγάλει από τη φ τώ χεια τη ν ο ικο γ έν ειά τ ο υ ... Π ρ ό κ ειτα ι για ένα β ιβλίο γ ρ α μ μ έν ο από μία νέα σ υγγραφέα που νομίζω ότι θα έχ ει ευ οίω νο μέλ­ λον. Η γρα φ ή τη ς είναι α π έριττη , οι εικό ν ες που δίνει ζω ντανές και τ ο χι­ ού μ ο ρ απλό και συνάμα εύ σ το χ ο και εύ σ τρ ο φ ο . Η εικό να το υ μικρ ού π ο ντικού - δη μιου ρ γ ού που θα υμά ­ ζει τ ο έρ γ ο το υ και πηγαίνει από ό λ ε ς τις π λ ευρ ές για να το ν κ οιτά ξε ι η Μ όνα Λ ίζα το υ είναι άκρω ς διασ κεδα σ τική και συνάμα ποιητική. (Για αναγνώστες από 8 ετών).

ΕΖ

[Γ.Σ. Π.] [Γ. Σ. Π.]

102

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Π A I Δ I Κ

Τ ζ ε φ Κίνι Τ ο η μ ερ ο λ ό γιο εν ό ς σ πασίκλα 2: Ο Ρ ό ν τρ ικ δ ε ν π α ίζεται Μετάφραση: Χαρά Γιαννακοπούλου Ψυχογιός, 2009 σ. 232, € 11

Θ

υμ ά σ τε τ ο Μικρό Νικόλα και τις π ε ρ ιπ έτειες το υ ; Τ ο σ υ γ κ ε­ κ ρ ιμ έν ο βιβλίο, τ ο δ ε ύ τε ρ ο τ η ς ίδιας σ ειρ άς, είναι ένα η μ ερ ο λ ό γιο που γ ρά φ ει τα παθήματα και τα α νδ ρα γαθ ήμ ατά το υ ο μικρ ό ς Γκ ρ ε γ κ Χ έ φλι. Ο σ υγγρα φ έας, γνω σ τός σ χ ε­ δ ια σ τής δια δ ικτυα κώ ν παιχνιδιώ ν, δίχω ς βέβαια να φ τά ν ει σ το ύψ ος τω ν ηρώων το υ Γκοσ ινύ και το υ Σ εμπέ, εν το ύ το ις μιμείτα ι μά λλον επ ι­ τυ χ η μ έν α τ ο ύ φ ο ς το υ ς . Βέβαια, σ ε εκ ε ίν ο που π ρ ω το τυπ εί είναι τα άπειρα δ ιασ κεδ ασ τικά σ κίτσα που σ υμπληρώ νουν τα κείμ εν α το υ η μ ε­ ρο λ ογ ίο υ το υ μ ικρ ού Γκρεγκ, καθώς και η γρα μ μ α το σ ειρ ά το υ βιβλίου που μιμείτα ι χ ε ιρ ό γ ρ α φ ο γρά ψ ιμο και οι σ ελ ίδ ες που μο ιά ζου ν μ ε α υ­ τ έ ς το υ τε τρ α δ ίο υ . Κ ατά τα άλλα, σ ε α ρ κ ετέ ς σ ελ ίδ ες αναβλύζει ένα χιο ύ ­ μ ο ρ γ εμ ά το π α ιδ ικότη τα που σ ατιρίζει σ τιγ μ ές το υ σ χο λ είο υ , τη ς ο ικ ο ­ γένειας, τω ν σ χέσ εω ν μικρών και μ ε­ γάλων και, βέβαια, τη ς γ εν ικ ό τ ερ η ς κοινω νική ς π ρ α γ μ α τικό τη τα ς. ( Για αναγνώστες από 9 ετών).

[ Δ IA ΒA Ζ Ω 1 Λ 0 Γ 0 Τ Ε X Ν I AJ

Κ ώ σ τα ς Χ α ρ α λ ά ς

Μ αρ ίζα Ν τ ε κ ά σ τρ ο Π ά μ ε σ το Ν α ύπ λιο; Εικονογράφηση: Mark Weinstein Παπαδόπουλος, 2009 σ. 32, €4,50

Έ να ς ιπ π ό της σ το π λυ ντήρ ιο Εικονογράφηση: Σοφία Τουλιάτου Παπαδόπουλος, 2009 σ.40, €4,20

α λοκαίρι και τι κ α λ ύ τερ ο από μία περιήγησ η σ τη ν πάλαι π ο τέ ελλη νική π ρ ω τεύο υσ α! Ιδανική ε ι­ κ όνα . Λ οιπ όν: ένα ς λ ιλ ιπ ού τειο ς π ε­ ριηγητής, παρέα μ ε τ ο βιβλίο να ε ξ η ­ γ εί σ το υ ς γ ο ν ε ίς τ ο υ τα το υ Ν α υ ­ πλίου. Δ ηλα δή , για τ ο ν Ν α ύπ λιο που έδ ω σ ε τ ο όν ο μ ά τ ο υ σ την πόλη, για τα λ ιο ντά ρ ια τω ν Β αυαρώ ν, τ ο Μ π ούρ τζι, τη ν π λατεία Σ υντάγμ ατο ς, τη ν παλιά πόλη και τα παλιά σπίτια, τη βιβλιοθήκη και άλλα θαυμαστά. Κι η ιδανική εικό ν α μπ ορ εί να σ υνεχ ι­ σ τεί βέβαια σ ε έ ν α ... κ α φ εν εδ ά κι μιας πλα τείας, από α υ τέ ς που αναφ έρ ο ν τα ι σ το β ιβλίο, μ ε τ ο βιβλίο και τ ο υ ς χ ά ρ τ ε ς το υ για τ η σ υμπλή­ ρω ση τω ν δ ρ α σ τη ρ ιο τή τω ν που π ερ ιέχο ν τα ι σ’ α υτό . Χ ρ ή σ ιμ ο και ε ύ ­ χ ρ η σ το βιβλίο τη ς σ ειρ άς «Μ ικ ρ ο ί οδ η γ ο ί πόλεω ν». Ά λλο ι ο δ η γ ο ί τη ς σ ειρ άς μ ε πα ρό μο ια π ρ α κ τικ ή μάς γνω ρίζο υν τη ν Κ ρ ή τη και το υ ς Δ ε λ ­ φ ού ς. (Γισ αναγνώστες... περιηγητές από 7 ετών).

Κ

[Γ. Σ. Π.]

ία π ρ ω τό τυπ η ισ τορ ιο ύλα για το υ ς α νε ξή γ η το υ ς φ ό β ο υ ς τω ν μικρώ ν που το υ ς κάνει να φ α ν τά ζο ­ νται τα μύρια όσα, εν ό ς σ υγγρα φέα που μας έχ ει σ υνηθίσ ει σ ε μικρ ές και μεγ ά λ ες ανα γνω σ τικές εκπ λή­ ξε ις ! Η ισ τορ ία μας δ ια δ ρ α μα τίζετα ι σ ε ένα π λ υ ν τή ρ ιο α υ το κιν ή τω ν . Ό μ ω ς , είναι π λυ ντήρ ιο ή ά ν τ ρ ο ... δρ άκω ν που προσ π αθεί να το υ ς κα ­ τα τρο π ώ σ ει και αλίμο νο ! Τ ο κ α το ρ ­ θώ νει ο γ εν ν α ίος ιππότης; Και, β έ­ βαια, για τη ν αλήθεια το υ πράγμα­ το ς : έν α ς μικρ ό ς είναι με τη μη τέρ α το υ σ το α υ το κίν η το κι εκ ε ίν ο μ ε τη σ ειρά το υ σ ε ένα π λυ ντήρ ιο. Και τα λου ριά , οι σ απ ου νά δ ες και οι σ τρ ο ­ βιλισ μοί το υ ν ερ ο ύ φ α ν τά ζο υ ν σ το μ ικρ ό μας ήρωα ως δ ρ ά κ ο ι! Και, β έ­ βαια, όπ ως είπ α με, το υ ς ε ξ ο λ ο ­ θ ρ εύ ει μ ε τ ο ... γ ρύ λ ο το υ α υτο κιν ή­ το υ , όπ λο στα χ έρ ια το υ , που σ τα ­ μα τά ει τ ο π λυ ντήρ ιο. Η απεγνω­ σ μένη φωνή: « το π λυ ντήρ ιό μου!» θα κά νο υν τ ο μικρ ό να σ κ ε φ τε ί ότι «καμιά μάχη δ ε ν τελειώ ν ει δίχω ς α π ώ λειες»! ( Για αναγνώστες από 6 ετών).

Μ

[Γ. Σ. Π.] [Γ. Σ. Π.]

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 1 0 3

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ΠΑΙ Δ Ι Κ Η

ω

]

Λ Ο Γ 0 Τ Ε X Ν I A

Σ τα ύ ρ ο ς Τ σ ιά κα λ ο ς (κείμενο και εικονογράφηση): Δ αμ ια νό ς, ο Υ π ο χόνδ ριο ς Δ ρ ά κο ς Επίκεντρο, 2009 σ. 38, € 11

Ν το ρ ίν α Π α πα λιού Ό τα ν η Έ λλη έγ ινε α όρα τη Παπαδόπουλος, 2009 σ. 40, €4,20

Έλλη είναι ένα χα ρισ μ α τικό παιδί. Καλή μα θήτρια, αλλά δύσ κολη σ την επικοινωνία. Δ εν σ υ­ γκεν τρω ν ό τα ν ο ύ τε και έδ ιν ε σημα­ σία σ ε καθημερινά πράγματα. Σ τις π α ρ α τη ρ ή σ εις τω ν άλλω ν α π ο­ ρο ύσ ε. Εκείνη μπ λεκότα ν σ ε φ α­ ν τα σ τικ ές π εριπ έτειες με πλάσματα το υ μύθου. Τ η ν εν ό χλ ησ ε, όμω ς, ότα ν κάπ οτε, εσ κ εμ μ έν α , δ ε ν τη ν πρόσ εχαν. Έτσι κι αλλιώ ς είναι ένα παιδί που βλέπει π έρα από τα φ αι­ νόμ ενα . Μία έξυπ νη ισ τοριούλα από α υτές που δ ε ν συνα ντά ς κάθ ε μέρα που θα πει πολλά και σ του ς εν ή λ ικες αναγνώ στες. Είναι βαθιά λ ογ ο τεχ ν ικ ή και άκρω ς, έμ μεσ α βέβαια, παιδαγωγική. Η σ υγγρα­ φ έα ς εκ μ ετα λ λε ύ ε τα ι υπ οδ ειγμ α ­ τικά τις δ υ ν α τό τη τε ς τη ς λ ο γ ο τ ε ­ χνίας σ το πλαίσ ιο τη ς όσ μω σης τη ς φ αντασίας με τη ν π ρ αγμ ατικό τητα . (Για αναγνώστες από 6 ετών).

Η

κ ν ί ο λιερική » ισ τορία για όσ ο υς, κι είναι αλή­ θεια πολλοί, κυρίω ς ενή λικες, είναι σ υνέχεια ά ρρω σ τοι και, τ ο σ π ο υδ αιό τερ ο, κάνουν σ υ­ ν ε χ ε ίς διαγνώ σ εις για το ν εα υ τό το υ ς . Ο Δ αμ ια νό ς, ο δρ ά κ ο ς, λοιπόν, β γάζει διά ­ γνωση ότι έπ α θε καρ δια κό επ εισ ό διο. Για να τ ο επ αληθ ε ύ σ ε ι π ή ρ ε σ ειρ ά ό λ ο υ ς τ ο υ ς για τρο ύς. Και βέβαια τ ο υ ς α π έρριψ ε όλο υς, α φού όλοι τ ο υ είπαν ότι δ ε ν έχ ει τ ί­ π ο τε. Κι α φ ο ύ ξε σ κ ό ν ισ ε ό λ ο υ ς το υ ς χ ά ρ τε ς τω ν ια­ τρείω ν, έβ γα λε τ ο σ υμπ έρα ­ σμα: «Είμαι χα ζός για να είμαι ά ρρω στος». Μία ισ τορία για μ ικρ ού ς αλλά και εν ή λ ικες αναγνώ στες, κατά φ αντασίαν ασ θ ενείς, που έχ ει τα χα ρί­ σ ματα τω ν παραμυθιών. (Για αναγνώστες από 6 ετών).

\\ I I

[Γ. Σ. Π.] [Γ. Σ. Π.]

104-

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Λ ό τ η Π έ τρ ο β ιτς -Α ν δ ρ ο υ τσ ο π ο ύ λ ο υ Η π ρ ο φ η τ εία το υ κ ό κ κιν ο υ κρα σ ιού Πατάκης, 2008 σ. 310, € 16,50

ο μυθισ τό ρη μα εσ τιά ζει σ το Μ ελ έν ικ ο, ισ το ρ ικ ή β υζα ντινή π όλη, η οπ οία τρ ο φ ο δ ό τ η σ ε πολλαπ λώ ς τ ο ν αγώνα τη ς α π ελευ θ έρ ω σ η ς από το υ ς Τ ο ύ ρ κ ο υ ς . Η σ υγγρα φ έας χρ ησ ιμ οπ οιεί πρόσωπα το υ ισ τορ ικ ού γ εν εα λ ογ ικο ύ τη ς δ έ ν τρ ο υ που σ υ μ μ ετείχ α ν σ την ιδ ρυ­ τικ ή δια κ ή ρ υ ξη το υ «Κ ο ινού Μ ελ ενίκο υ» (1813) εν ό ς π ρ ω τοπ ορια κού, κα τα σ τα τι­ κού χά ρ τη μ ε σ υντα γματικά , πολιτικά και ουμα νισ τικά σ τοιχ εία . Η α φήγησ η ενα λ­ λάσ σ ετα ι σ ε χ ρ ο ν ικ ές π ερ ιό δ ο υ ς δ ύ ο επι­ πέδω ν: σ το ένα επ ίπ εδο ένα ς π α τέρα ς με τη ν κόρ η το υ , εν έ τ ει 2005, τα ξιδ ε ύ ο υ ν π ρ ος τ ο Μ ελ έν ικ ο , π ρ ο κ ειμ έν ο υ να α νεύρ ο υν ένα ισ το ρ ικ ό κειμ ήλιο . Σ το ά λλο επί­ π εδο , μέσα από τη ν εξελ ικ τικ ή σ το χ ρ ό ν ο πορεία προσώπων τ η ς οικο γ έν εια ς, παρακολου θείτα ι τ ο ισ τορ ικό κειμ ήλιο στην π ο­ ρεία το υ από τ ο Μ ελ έν ικ ο , σ τη Βιέννη, σ την Ο δ η σ σ ό και πάλι σ το Μ ελένικο . Η επ ιτυ χημ ένη πορεία τη ς σ υγγρα φέω ς σ το μυ θισ το ρ η μα τικ ό λ όγ ο τη ν έχ ο υ ν εφ ο διά σ ει με ε κ ε ίν ες τις δυ ν α τό τη τε ς , ώ σ τε να επ ιχειρ ήσ ει τ ο δύ σ κο λ ο εγ χ εί­ ρημα τη ς μ ετα φ ο ρ ά ς ισ τορ ικώ ν γ εγ ο ν ό ­ τω ν και τεκμ η ρ ίω ν ισ τορ ία ς μ ε μια θα υμα ­ σ τή μυθοπλαστική δ εινό τητα . (Γισ αναγνώ­ στες έφηβους και για ενήλικες)

Τ

Π Α Ι Δ Ι Κ Η

Laura Jaffe - La ure S aint-M a rc Για να ζ ή σ ο υ μ ε μαζί. Η δ ια φ ο ρ ετ ικ ό τ η τ α Εικονογράφηση: C. Proteaux - Β. Veillon R. Fallen Μετάφραση: Αριάδνη Μοσχονά Κέδρος, 2009, σ. 56, €5,50

Υ β Μ ισ ό Η φ ιλοσ οφ ία Σκέφτομαι άρα υπάρχω Εικονογράφηση: Μανού Μπουαστό Μετάφραση: Μελίνα Καρακώστα Πατάκης, 2009, σ. 144, € 11,50

ΔΙΑΒΑΖΩ

Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α

]

Sabine Rahn - G iin th e r Jakobs Φ υτρ ώ ν ο υ ν οι π α τά τες Εικονογράφηση: Giinther Jakobs Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου Αερόστατο, 2009, σ. 28, € 12,90 Φντρώνοννοι πατάτε*

α τελε υ τα ία χρ όνια στα βιβλία γνώ σεω ν έχ ο υ ν π ρ ο σ τε θ ε ί και βιβλία μ ε εν δ ια φ έ ρ ο ν π ε ρ ιεχ ό μ ε ν ο , τα οπ οία α ντιμετω π ίζο υν μ ε σ εβ α ­ σ μό τ ο παιδί ως μία υπό δ ια μ ό ρ ­ φω ση π ρ οσ ω π ικότη τα που μπ ορ εί να δ ε χ τε ί τ ο ν έο , υπ εύθυνα και κ ρι­ τικά . Σ ε ένα τέ τ ο ιο πλαίσιο, λ ε ιτο υ ρ ­ γ εί και τ ο βιβλίο τ ο υ γάλλου φ ιλ ό σ ο ­ φ ου Υ β Μ ισό. Είναι ένα π ρ ω τό τυπ ο β ιβλίο που εξο ικ ειώ ν ει μ ε το ν καλύ­ τ ε ρ ο τρ ό π ο τα παιδιά μ ε τ η φ ιλ ο σ ο ­ φία. Κ ά θ ε κ εφ ά λα ιο π ε ρ ιέχ ε ι ένα φ α ν τα σ τικ ό διάλο γο , σ τη σ υνέχεια α να φ έρ ετα ι δ ιεξο δ ικ ά σ ε μία σ χ ε­ τικ ή άποψη και τελειώ ν ει μ ε μία βα­ θ ύ τερ η π ρ οσ έγγισ η σ το θέμα . Τα κεφ άλαια έχ ο υ ν σ χέσ η με τ ο ά το μ ο , τη ν αγάπη, τη ζωή, τη ν α λήθεια, τη δικαιοσύνη, τα όνειρα , τη ν επ ισ τήμη, τη σ κέψ η, τη ν ερ μ η ν εία και γενικά τις ιδ έες. Σ ’ ένα ν κ ό σ μ ο που δείχν ει, δυ σ τυχώ ς, ό τι έχ ει σ τα μ α τή σ ει να « σ κ έφ τετα ι» , το υ λ ά χ ισ το ν ας γίνει μία άλλη γ ενέθλια α ρχή από τα παι­ διά. (Γ ια αναγνώστες από 10 ετών).

Τ

[Γ. Σ. Π.]

Ο

σ εβ α σ μ ός σ τη ν ε τ ε ρ ό τη τα ε ί­ ναι ένα από τα σ η μ α ν τικ ό τερ α σ ύγχρ ονα ιδ εο λογικά π ρ οτά γμα τα. Μια τέ τ ο ια σ υλλογισ τική διέπ ει και τ ο βιβλίο που π α ρο υσ ιά ζου με, τη ς σ ειρ ά ς «Για να ζ ή σ ο υ μ ε μαζί», τ ο ο π οίο κα λ λ ιερ γ εί σ τα παιδιά - ανα­ γ ν ώ σ τες τη ν αγάπη και τ ο σ εβ α σ μ ό π ρ ος τ ο υ ς σ υνα νθρώ π ους το υ ς . Η δ ιάρθρω σή το υ , που τ ο κάνει να σ υ­ γκα τα λέγ ετα ι από τη ν π λευρά τη ς μ ο ρ φ ή ς σ τα μεικ τά βιβλία γνώσεων, είναι η α κό λουθ η: π ε ρ ιέχ ε ι τρ ε ις ισ το ρ ίες που θ ίγου ν διά φ ορ α θ έ ­ μ ατα σ χετικά μ ε τη δ ια φ ο ρ ετικ ό ­ τη τα . Για καθ εμ ία ισ τορία (π.χ. «Ν α σ ου δώ σω μια φ ω τογρ α φ ία μου;») π ερ ιέχο ν τα ι σ χόλια για τα θέμα τα που α να φ έρο νται σ ε α υτή ν (π.χ. Δ ια ­ φ έ ρ ο υ μ ε μ ε τα ξύ μας;) και α κο λ ο υ ­ θο ύν, ύσ τερα από τη ν πα ρα τήρησ η μιας εικό ν α ς από τ ο ν αναγνώ στη, δ ιά φ ο ρ ες πιθανές ερ μ η ν είες . Ο ανα­ γνώ σ της επ ιλέγει κάποια ισ τορία , η οπ οία μαζί μ ε τ ις ά λλες σ χολιά ζετα ι σ το τ έ λ ο ς τ ο υ βιβλίου. Α λλα βιβλία: Αγόρια και κορίτσια, Η βία, Τα χρή­ ματα. (Για αναγνώστες από 8-9 ετών).

κ ό μ η ένα α ξιό λ ο γ ο βιβλίο γνώ ­ σ εω ν που δ ε ν έ χ ει β α ρ ετές , α π λοϊκές και α νούσ ιες δ ρ α σ τη ρ ιό τη ­ τε ς . Μ έσ α από μία εν δ ια φ έρ ο υσ α και δ ια σ κ εδ α σ τικ ή ισ τορ ιο ύλα π ε ρ ­ ν ά ν ε μ ε έ μ μ ε σ ο τρ ό π ο γνώ σεις και ο δ η γ ίες για ορ ισ μένα είδ η δ ια τρ ο ­ φ ής. Μία οικο γ έν εια , π ρ ο κ ειμ έν ο υ να περά σ ει σ ω σ τές δ ια τρ ο φ ικ ές σ υ­ ν ή θ ειες στα παιδιά τη ς , σ υζητά δ η ­ μιουργικά μ ε αυτά, τα «μ υεί» έμπρα ­ κτα σ τη μα γειρική και τα εν η μ ερ ώ ­ νει για δ ιά φ ο ρ ες τρ ο φ έ ς . Έ τσι οι λιλιπ ού τειο ι ...μ ά γ ειρ ο ι, αλλά κι οι α ναγνώ στες, μέσ α από τ ο διά λο γο και τη δ ια σ κ εδ α σ τικ ή « εφ α ρ μο γή », λ ύ νο υν β α σ ικές α π ο ρίες το υ ς για τα φ αγητά , αλλά και για τα ...γ λυ κά . Α ξιο π ρ ό σ εκ τη η εικο ν ογ ρ ά φ ησ η με χ α ρ ο ύ μ εν ες ζ ω γρα φ ιές και επ ιτυ χη ­ μένη η α π όδοσ η από τη δ ό κ ιμη σ υγ­ γρ α φ έα και μετα φ ρ ά σ τρια , Μαρία Α γ γελ ίδ ο υ . (Για ακροατές και ανα­ γνώστες από 4-5 ετών).

Α

[Γ. Σ. Π.]

[Γ. Σ. Π.]

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 1 0 5

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Π Α Ι Δ Ι Κ Η

Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α

Κ α τερ ίνα Α ν α γ ν ώ σ του Ο σ κα ν τζόχο ιρ ο ς που ήθ ελε να το ν χα ϊδ έψ ου ν Εικονογράφηση: Κατερίνα Χαδουλού Μίνωας, 2009 σ. 32, € 6

ικρή τρ υ φ ερ ή ισ τορία που εμ φυσά σ το μ ικρ ό αναγνώστη σ υναισθήματα αγάπης για τα πλά­ σματα τη ς φ ύσ ης και βέβαια το υ π ρ ο σ φ έρ ει αβίασ τα «μ α θ ή μ α τα » κοιν ω ν ικ ή ς και σ υν α ισ θ ημ α τική ς νοη μο σ ύ νης για τη ν έγνοια προς τ ο ν άλλο, τη φιλία, τη ν ειλικρίνεια και τη συμβίωση, σ ε ένα πλαίσιο δ η μ ιο υ ρ ­ γικής π ράξης. Ένας μικρ ός σ κα ντζό­ χο ιρ ο ς φ ο β ό τα ν τα φ ίδια, αλλά μ ε­ γαλώ νοντας ξε π έ ρ α σ ε τ ο φ ό β ο το υ . Η απορία το υ ήταν η εξή ς : τι θα γί­ νει με το υ ς φ ίλ ου ς το υ που τ ο ν φ ο ­ β ού νταν για τα αγκάθια το υ ! Βέβαια, οι σ υμ βο υλές τω ν μεγάλω ν θα το ν εν θ α ρ ρύ νο υν α π ο τελεσ μα τικά και θα το ν βοη θή σ ο υν να κατα λάβει ό τι όλα είναι θέμα απόφασης, α υ το εκ τί­ μησ ης και βέβαια ενσ υναίσ θησης. Κ α λ ο γρ α μ μ έν ο βιβλίο, τ ο ο π οίο ακο ύγεται και διαβά ζετα ι ευχάρισ τα. (Για ακροατές και αναγνώστες από 5 ετών).

Μ

[Γ. Σ. Π.]

Μ αρ ία Σ κια δ α ρ έσ η Ο πρίγκιπας: Α λ έξα ν δ ρ ο ς Υ ψ η λ ά ν τη ς Εικονογράφηση: Κατερίνα Βερούτσου Παιάκης, 2009 σ. 118, € 9

Μ ά ν ο ς Κ ο ν το λ έ ω ν Ο χ α ρ τα ετό ς τη ς Σ μ ύ ρ ν η ς Εικονογράφηση: Ελένη Τσακμάκη Άγκυρα, 2009 σ. 62, €7,90

Ο

σ υ γ γ ρ α φ έα ς εκ μ ε τ α λ λ ε ύ ε τα ι α ρ ισ το τε χ ν ικ ά μια επ ώ δυνη εμπειρία το υ σ το Ά μ σ τερ ν τα μ , π ρ οκ ειμ έν ο υ να γράψ ει μια ισ τορία σ χε­ τικ ή με το υ ς Ο λυμ π ιακού ς Α γώ νες το υ 1928 που έγιναν εκ εί. Σ κέφ τη κ ε, λοιπόν, να βρει ένα θέμα το οπ οίο να σ υνδέει τη Σ μύρνη, τό π ο καταγω γής το υ , με τ ο Α μ σ τερ ν τα μ . Η σύλληψ η το υ θ έ μ α το ς σ υνδέετα ι με τη ν εμπειρία το υ και τη ν ισ τορία μιας Ο λλα νδ ής που σ υνά ντη σ ε και που είχ ε π α ν τρ ευ τεί ένα ν έλληνα μικρασιάτη, ο ο π οίος σ του ς αγώ νες το υ 1928 ε ίχ ε τρ έ ξ ε ι μέσα σ το σ τά­ διο α π ρό σ κλη τος και α υθ όρμ ητα με ένα χα ρ τα ετό -γ ιο ρ τα σ τικ ό έμβλημα τη ς μικρασ ια τικής Σ μ ύ ρ ν η ς -, για να τιμ ήσ ει ένα φ ίλ ο το υ χ α μ έν ο στα φ οβ ερ ά γεγ ο νό τα τη ς κατα σ τροφ ής. Η ισ τορία δ ε ν είναι μό ν ο εν δ ια φ έ­ ρουσ α για τ ο σ τήσ ιμ ο τη ς πλοκής και τη ν ε ξ έ λ ιξή τη ς, αλλά και για τη ν πο ρεία τη ς σ υγγρα φικής πένας, σ ε σ υνδυασ μό με τ ο ίδιο τ ο γράψ ιμο, ως π εριπ έτεια και σ υγγρα φική αγω­ νία. (Για αναγνώστες από 9 ετών).

Α λ έξα ν δ ρ ο ς Υ ψ ηλάντη ς αποτε λ ε ί μία εμ β λ ημ α τικ ή φ υσ ιο­ γνωμία. Γό νο ς ηγεμόνω ν, σ τέλ εχ ο ς τ ο υ τσ α ρ ικού κρ ά το υ ς με καριέρα και μέλλον, τα εγ κ α τέλ ειψ ε όλα για τ ο ό ν ε ιρ ο τη ς α νεξα ρ τησ ία ς τη ς Ελλάδας. Η σ υγγρα φέας, μία ξε χ ω ­ ριστή παρουσία στα σ ύγχρονα ελλη­ νικά γρά μμ ατα , δίνει με μυθοπλα­ σ τικ ό έμ μ εσ ο τρ ό π ο (ένα ς από το υ ς ήρω ες το υ βιβλίου π ρ όκειτα ι να γράψ ει τη βιογραφία το υ Υψ ηλάντη), τη ν προσ π άθεια το υ πρίγκιπα, π ρ οκ ειμ έν ο υ να επ ιτύ χει τ ο υ ς σ κοπ ούς το υ . Είναι βιβλίο μιας σ ειρ άς που έχ ει σ τό χ ο να γνω ρίσει σ ε μεγάλα παιδιά και εφ ή β ο υ ς σ ημ α ίν ο ν τα ισ τορ ικά πρόσωπα. Ε μβόλιμες σ το μυθοπ λα σ τικό μ έ ρ ο ς το υ βιβλίου, υπ άρχουν μα ρτυρίες, για τη ν επ οχή και σ το τ έ λ ο ς πα ρουσ ιά ζετα ι η βιο­ γραφία το υ Υψ ηλάντη. Α π ο λαυ σ τικό κατά τη ν ανάγνωση βιβλίο, που σ τη­ ρίζετα ι σ ε έγ κ υ ρ ες βιβ λιο γρ αφ ικές π ηγές οι ο π οίες και α να φ έρο νται. Μ π ο ρεί να χρ ησ ιμ οπ οιη θεί και ως ικα νό σ υμπ λήρω μα σ τη ν εκ π α ί­ δευσ η . ( Για αναγνώστες από I I ετών, για εφήβους και ενήλικες). [Γ. Σ. Π.]

10<3 ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ο

[Γ. Σ. Π.]

Π Α Ι Δ Ι Κ Η

Ι δ ι α β α ζ ω Ι Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν Ι Α Ν

Γιο λάντα Τ σ ο ρ ώ ν η -Γ εω ρ γ ιά δ η

Ingo S ie gner

Μ π ε α τρ ίτσ ε Μ αζίνι

Ο τζίν τζιρ α ς , ο μ ίντζιρα ς...

Ο μ ικ ρ ό ς δ ρ ά κ ο ς Κ α ρ ύδ α ς

και χο π αράπ ονό το υ Εικονογράφηση: Φερένα Σκόρδη Εκδόσεις Διάπλαση, 2008 σ. 48, € 7

και οι π ε ρ ιπ έ τειέ ς το υ Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου Αερόστατο, 2009 σ. 70, € 13

101 κα λ ο ί λόγοι για να είσα ι παιδί Μετάφραση: Αδελαίδα-Ναταλία Μοσχονά Εικονογράφηση: Αντοντζονάτα Φεράρι Κέδρος, 2009 σ. 70, € 9

ίναι αλήθεια ότι ο τζ ίτζ ικ α ς από κ α τα β ολ ής ...Αισώ που είναι ο τεμ π έ λ η ς π οιημάτω ν, παραμυθιών, α ινιγμάτω ν και ά λλων πολλώ ν π ερ ι­ σ τατικώ ν. Κι ο μέρ μ ηγ κ α ς, βέβαια, α ντίθετα είναι ο δ ο υ λ ευ τα ρ ά ς , ο κήρυ κας τη ς α π οταμίευσ ης. Κι όμ ω ς, ο κα η μ ένο ς ο τζ ίτζ ικ α ς είναι π α ρ εξη γη μένος. Δ ιό τι σ την ισ τορία, π ρ οτο ύ έρ θ ε ι σ τη β ελανιδιά, μεγάλω νε κα­ θα ρ ίζο ν τα ς τις ρ ίζες τη ς. Κι εκ είν η το υ α ντα π έδ ιδ ε τ ο καλό μ ε τ ο χ υ μ ό τη ς. Έτσι, θρια μβικά γίνετα ι η ...απο­ κατά στασ η! Κι ο τζ ίτζ ικ α ς δ ε ν είναι πια ο τεμ π έλ η ς . Και σ το τ έ λ ο ς έγ ινε φ ίλ ος μ ε τ ο μυ ρμ ήγκι! Η α να τροπ ή το υ σ τερ εό τυ π ο υ , όπ ω ς έχ ει παρα­ δ ο θ ε ί και κα τα γ ρα φ εί σ τις διά φ ο ρ ες δια σ κ ευ ές το υ Α ισ ώ που σ το καλαί­ σ θη το με τ ις χ α ρ ο ύ μ εν ες ζω γρα φ ιές βιβλίο, γίνετα ι μ ε ευ ρ η μ α τικ ό τρό π ο , φ υσ ιολο γικά και αβίαστα. Ο λ ό γ ο ς το υ κ ειμ έν ο υ , από μια νέα παρουσία σ το χ ώ ρ ο τη ς π αιδικής λ ο γ ο τεχ ν ία ς και τα λα ν το ύ χ ο σ υγγρα φ έα, κυλάει ευχά ρισ τα , δη μιου ργώ ντα ς ζω ντανές εικ ό ν ες σ το μ ικρ ό αναγνώ στη. (Για αναγνώστες από 7 χρόνων).

Γη είναι μία σ φ α ίρα . Μ ία σ φαίρα όχι α κριβώ ς ο λ ο σ τρ ό γ ­ γυλη, τα ’χ ει τα καρουμπ αλά κια τη ς. Υ π ά ρχο υν μέρ η μακρινά, που οι άν­ θρωποι δ ε ν έχ ο υ ν π ρ ολά β ει ακό μη να τα εξερ ευ ν ή σ ο υ ν . Κάπου, λοιπόν, μακριά, πολύ μακριά από εδ ώ , βρί­ σ κετα ι τ ο Ν η σ ί τω ν Δ ρά κω ν. Ε κεί ζει ο μικρ ό ς δ ρ ά κ ο ς Κ αρ ύδ ας. Ό π ο υ σ τα θ εί κι όπ ου β ρ εθ εί, πάντα κάτι γίνετα ι: πρώτα γλιτώ νει τη μικρή σ κα ν τζοχο ιρ ίνα Μ ατίλντα από ένα μ εγά λο φ ίδι και γίνοντα ι οι δ υ ο το υ ς π ρώ τοι φ ίλοι. Κι ύσ τερα μαζί συνα­ ν το ύ ν τ ο ν πελώ ριο θαλάσ σ ιο δ ρ ά κ ο Α μ ε δ α ίο , τ ο ν κ α κ ό Μ άγο Κ α τσ ικ ογ ένη , τ η Μάγισσα Ρ ου μπ ίνια ... Και ζο υ ν σ υνα ρπ α σ τικές π ερ ιπ έ τειε ς ! (Γισ αναγνώστες από 5 ετών) [Γ. Ν.]

Ε

Η

γ · ^ τ α ν είσ α ι π αιδί, μ π ο ρ είς να ν ^ π α ς σ το ν κ ιν η μ α το γ ρ ά φ ο , και αν τ ο έρ γ ο είναι β α ρ ετό , μπ ο ρ είς να κ ο ιμ η θ είς σ τη ν α γκαλιά το υ μπαμπά. Ό τ α ν είσαι π α ιδί, μ π ορ είς να κ ά ν εις κ ά θ ε λ ο γ ή ς ερ ω τή σ ε ις , ό π ο ιες θ έ λ εις , α κό μα και π ε ρ ίε ρ ­ γ ες . Ό τ α ν είσα ι π α ιδί, μ π ο ρ είς να κ ρ α τά ς σ υ ν έχ εια τ ο α ρ κ ο υ δ ά κ ι σ ου. Α υ τ ό είναι ένα από τα π ρ ά γ­ μα τα που δ ε ν μ π ο ρ ο ύ ν να κά ν ο υν οι μεγ ά λ ο ι. Έ χ εις δ ε ι κ α νένα μ ε ­ γά λ ο να π α ίζει μ ε τ ο α ρ κ ο υ δ ά κι το υ ; Ό τα ν είσα ι π α ιδί, μ π ο ρ είς να κ ά ν εις τ ις πιο ά σ χ η μ ε ς ζω γ ρ α φ ιές τ ο υ κ ό σ μ ο υ και να είσα ι σ ίγ ο υ ρ ο ς ό τι θα β ρ ε θ ε ί ο π ω σ δ ή π ο τε κά ­ π ο ιο ς να τ ις θ α υ μά σ ει. Ό τ α ν είσαι π αιδί, μ π ο ρ είς να είσα ι ευ τυ χ ισ μ έ ­ ν ο ς μ ε τ ο τίπ ο τα . Ό τ α ν είσαι παιδί, μ π ο ρ είς να κ ά ν εις ά π ειρα π ρ άγ­ μα τα που δ ε ν θα μ π ο ρ είς να κ ά νεις ως μ εγ ά λ ο ς. Τ ε λ ικ ά , οι μ εγά λο ι δ ε ν έ χ ο υ ν ά δ ικ ο ό τ α ν σ υχνά λ έ ν ε στα παιδιά: «Είσαι τυ χ ε ρ ό ς π ου είσαι π α ιδί». Ένα β ιβ λίο για ό σ ο υ ς είναι ή α ισ θ ά νο ντα ι παιδιά. [Κ. Π.]

[Γ. Σ. Π.]

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 1 0 7

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Π Α Ι Δ Ι Κ Η

Λ Ο Γ

Κ ά ρ ο λ Ν τό ν α χ ιο υ Η ισ τορ ία τη ς γ ρ α φ ή ς Μετάφραση: Μαρίζα Ντεκάστρο Μεταίχμιο, 2009 σ. 48, € 14

η

Τ Ε X Ν I A

E ric M a th iv e t Η α πίθανη εγ κ υκλοπ α ίδεια

Χ ρ ή σ το ς Μ π ο υλώ τη ς Ο Α ζ ό ρ και ο Κ ω σ τά κ ης

Larousse: Η Γη Εικονογράφηση: Jean-Francois Penichoux Μετάφραση: Έφη Μαρκοζάνε Μεταίχμιο, 2009, σ.24,€ 12

σ το σ χολ είο Εικονογράφηση: Λήδα Βαρβαρούση Μεταίχμιο, 2009 σ. 48, € 5

'/ >

ά ντα η πρώ τη μέρα το υ σ χο ­ λ είο υ είναι π α ρά ξενη και δ ύ ­ σ κο λη για το υ ς μ ικρ ού ς μα θ ητές, τα πρω τάκια. Τι κι αν έχ ο υ ν ε πάει - α ν έχ ο υ ν ε π ά ε ι- σ το νηπ ιαγω γείο! Τ ο δ η μ ο τικ ό σ χο λ είο σ η μ α το δ ο τεί κάτι δ ια φ ο ρ ετικό : «δυσ τυχώ ς», τ ο π έρα ­ σμα από τη ν π ε ρ ίο δ ο τη ς α θω ό τη­ τα ς και τη ς α π ό λυ της ελ ευ θ ερ ία ς σ την π ε ρ ίο δ ο τη ς ευ θύ νης και το υ α π ό λυ του π ρ ο γ ρ α μ μα τισ μο ύ. Και βέβαια, μ ε τη σ οφ ία που διακρίνει τα μικρά παιδιά, τ ο καταλαβαίνουν. Βέβαια οι μεγάλοι κ ά ν ο υμε ό,τι μπ ο­ ρ ο ύ μ ε γι’ α υ τό ... Π ά ντω ς τ ο ύ τ ο τ ο β ιβλίο μπ ορ εί να βοη θή σ ει σ ε ένα ομ α λό πέρασ μα. Μ ε χιο υ μ ο ρ ισ τικ ό τρ ό π ο , σ ε χ α ρ ο ύ μ εν ες ζω γρα φιές, π α ρουσ ιά ζετα ι η π εριπ έτεια το υ μι­ κ ρο ύ Κ ω σ τάκη που δ ε ν αγαπούσ ε τ ο σ χο λ είο . Ό μ ω ς , ο σ κύ λος το υ , π ρ ώ το ς μ α θ η τή ς α υ τό ς (!) τ ο ν έ π εισ ε μ ε το ν τρ ό π ο το υ να αγαπή­ σει σ φ ό δ ρ α τ ο σ χο λ είο . Α πλή ισ τοριούλα και βέβαια επ ίκαιρη σ ε λίγο καιρό για το υ ς επ ίδ ο ξο υ ς μα θ ητές. (Γ ια ακροατές - αναγνώστες από 6 ετών).

ιστορία

γραφής

ντυπ ω σ ιακό, αισθητικά ά ρ τιο και π ερ ιεκ τικ ό βιβλίο γνώ σεω ν για τη ν ισ τορία τη ς γ ρα φ ή ς δια μ έσ ου τω ν αιώνων. Μ ε ένα λ ο γ ο τεχ ν ίζο ν τα τρ ό π ο και με ένα ν αμιγώς π λ η ρ ο φ ο ­ ρ ια κ ό , τα κ είμ εν α α π ευθ ύνοντα ι σ το ν αναγνώστη, β ά ζο ντά ς τ ο ν σ το παιχνίδι τη ς γνώσης μέσω τη ς ανα­ κάλυψης, β οη θο ύμ εν ω ν και τω ν φ ω ­ το γρ α φ ιώ ν και τω ν π ο ικιλόμ ορ φ ω ν εικόνω ν. Τ ο βιβλίο στα διάφ ορ α κ ε­ φάλαιά το υ α να φ έρετα ι σ τη σ φ η νο­ ειδή γρα φή, σ τα ιερο γλυ φ ικά τω ν Αιγυπ τίων, σ το φ οινικικό και σ το ελ ­ ληνικό α λφ ά βη το, σ το υ ς Ρωμαίους, σ το υ ς μ ο ν α χ ού ς και σ τα χ ε ιρ ό ­ γρα φα , σ την εφ ε ύ ρ ε σ η τη ς τυ π ο ­ γρα φίας, σ την καλλιγραφία, σ την κι­ ν εζικ ή γρα φ ή , καθώς και σ τα σ ύγ­ χ ρ ονα είδ η γρ α φ ή ς σ το ν κόσ μο . Επίσης, π ερ ιέχει ένα γλωσσάρι κι έν α ν κ α τα το π ισ τικ ό π α γ κ ό σ μ ιο χά ρ τη μ ε το υ ς τό π ο υ ς π ρ οέλ ευ σ η ς τω ν διά φ ορ ω ν ειδώ ν γ ρα φ ή ς από τη ν αρχαία ως τη σ ύγχρ ονη επ οχή. (Για αναγνώστες από 8 ετών).

,τι γ νω ρίζεις καλά, τ ο αγαπάς κιόλα ς! Α υ τ ό τ ο βιβλίο γνώ­ σεων με τ ις π ο λλές το υ εκ π λή ξεις εί­ ναι βέβ α ιο ότι μπ ορ εί μ ε τη γνώση που π ρ ο σ φ έρ ει και τ ις μικρ ές ε κ ­ π λ ή ξεις τη ς κ ά θ ε σ ελίδ ας να εμ φ υ σήσ ει σ το μ ικρ ό παιδί κι εκ είν η τη ν αγάπη που χ ρ ειά ζετα ι η Γη που πλη­ γώ νου με, ώ σ τε να επ ιζήσ ει. Α ν α φ έρετα ι σ το υ ς π λα νήτες, γενικά σ τη Γ η και σ τη θέσ η τη ς σ το διάσ τημα , σ το εσ ω τ ε ρ ικ ό τ η ς , σ τα ηφ α ίσ τεια , σ το υ ς σ εισ μο ύς, σ το α νά γλυφ ό τη ς, στα τοπ ία τη ς , σ το ν ερ ό και σ το κλίμα. Κι όλα αυτά μ ε μία οικο λογική διάθ εσ η. Επίσης, π ερ ιέχει παιχνίδια μ ε α υτο κό λ λη τα , παιχνίδια π α ρα τη­ ρ η τικ ό τη τα ς και σ ε κ ά θ ε σ ελίδα έχ ει έν θ ετο υ ς μ ικρ ού ς φ α κ έλ ο υ ς και λιλιπ ού τεια φυλλάδια μ ε δ ιά φ ο ρ ες χρ ή σ ιμ ες π λ η ρ ο φ ο ρ ίες. Ο ι εικ ό ν ες είναι π ο λ ύχ ρ ω μ ες και ά κρω ς εν τυ ­ πω σιακές. Σ τη ν ίδια σ ειρά κ υ κ λ ο φ ο ­ ρ ο ύν τα βιβλία Το ανθρώπινο σώμα και Ο ι Πειρατές. (Για αναγνώστες από 8 ετών).

[Γ. Σ. Π.]

[Γ.Σ. Π.]

Ε

Π

[Γ. Σ. Π.]

108

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

A[iOICO AtK}f A tA K C p A t M

?·

6Λ Λ Α Α 0 Ι

q i t e K K A jtD M f t

το δ α χ τ υ λ ίδ ι το υ αυ το κρ ά τορ α

^ Β ίβ λ ο ς

Ί|

K i y

CPA.

v

210

e r s c p r K o

o

y

1 ,

p 1 1 5

7272381,

A

f A 2 1

Ιστορία ενός μικρού αγγέλου

0 e i H / V

0 H

M

A

210 7272380

τντητα. a p t i s t o l i k i - iiia k cJ ii in . g r

Ευστάθιος Τ. Φακιολάς

Το σύστημα χάραξης και άσκησης της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής ε ένα ραγδαία επ ιδ εινο ύμ ενο διεθ ν ές περιβ άλλον, π ο λ λ οί είναι οι ιθ ύνο­ ν τ ε ς και οι ε ιδ ή μ ο ν ε ς τη ς διεθ ν ο ύ ς π ο λιτικής και ο ικο ν ο μ ία ς που σ υγκλίνο υν σ τη γνώ μη ό τ ι η μ ε τ α ψ υ χ ρ ο π ο λ εμ ικ ή επ οχή τη ς «α υ το κ ρ α το ρ ικ ή ς» ή η γεμο νική ς κυρ ιαρ χία ς τω ν Η .Π .Α . έ λ η ξ ε ορ ισ τικά. Ά λ λ ο ι, υψ ηλά ισ τά μ εν ο ι, κ υ β ερ ν η τ ικ ο ί α ξιω μ α το ύχο ι, α να λυτές, δ η μο σ ιογ ρ ά φ οι και δ ια ν ο η τέ ς δια τείν ο ν τα ι ό τ ι είναι η εκ λ ο γ ή το υ Μ π α ρόκ Ο μπ ά μα σ το Λ ευ κ ό Ο ίκ ο που σ η μ α το δ ο τεί τη ν απαρχή μεγά ­ λων θ ετικ ώ ν αλλαγών σ τις δ ιεθ ν είς επ ιλο­ γ ές τω ν Η .Π .Α . Τ ο α ξιο π ερ ίε ρ γ ο είναι ό τι οι π ερ ισ σ ό τερ ο ι από τ ο υ ς υ π ο σ τη ρ ικ τές α υτή ς τη ς θεώ ρ ησ ης π ρ ο δ ικ ά ζο υ ν ότι οι π ρ ω το β ου λίες και οι κινήσ εις που έχ ει αναλάβει και θα αναλάβει ο Ο μπ ά μα α π ο βλέ­ π ουν όχι σ την προώ θηση τω ν α μ ερ ικ α ν ι­ κών σ υ μ φ ερ ό ντω ν και σ την επ ιβεβαίω σ η τη ς α μ ερικα νική ς π α ν το κ ρ α το ρ ία ς, αλλά σ την ομ α λή ολο κλή ρω σ η τη ς μετά βα σ ης σ το μ ε τα -α μ ερ ικα ν ικ ό κόσ μο . Ο Κ ω νσ τα ντίνος Α ρ β α νιτό π ο υ λο ς θα απα­ ν το ύ σ ε υ ιοθ ετώ ν τα ς μία τρ ίτη , πιο σ ύνθετη άποψη. Α ν και τ ο εθ ν ικ ό σ υ μ φ έ ρ ο ν παρα­ μέν ει ο κ εν τρ ικ ό ς ά ξο ν α ς που διαρ θρ ώ νει τη ν α μερικα νική εξ ω τερ ικ ή πο λιτική σ το πλαίσιο το υ δ ιεθ ν ο ύ ς σ υσ χετισ μ ού ισ χύος, η εμ π ειρ ία δ είχ ν ε ι ότι δ ε ν δια μ ορ φ ώ νετα ι «ο χώ ρ ο ς α υ τό ς τη ς δ η μό σ ια ς π ο λιτικής χω ρ ίς τη ν τα υ τό χ ρ ο ν η ύπ α ρξη εν δ οπ ολ ιτικών και εν δ οκοινω νικώ ν ζυμώ σ εω ν. Α ν τί­ θε τα , μ ο ρ φ ο π ο ιείτα ι α ν τα π ο κ ρ ιν ό μ ενο ς τό σ ο στα εξω τερ ικ ά δ ε δ ο μ έ ν α και σ τις πιέσ εις, όσ ο και σ το υ ς π ερ ιο ρ ισ μ ο ύ ς τ ο υ εσ ω τερ ικο ύ π ο λιτικού π εριβ ά λλοντο ς, σ τις ιδ εο λ ο γ ικ ές κα τευ θ ύ ν σ εις τω ν π ολιτικώ ν και σ την αντίληψ ή τ ο υ ς για τ ο εθ ν ικ ό σ υμ­ φ έρ ο ν , σ τις επ ιτα γ ές τ ο υ σ υντα γμ α τικο ύ

Σ

Κ ω ν σ τα ν τίν ο ς Α ρ β α ν ιτό π ο υ λ ο ς Τ ο θ εσ μ ικ ό πλαίσιο δια μ όρ φ ω σ η ς τη ς ε ξ ω τερ ικ ή ς π ο λ ιτικ ή ς τω ν Η Π Α Ποιότητα, 2009 σ. 304, € 21

11ο

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

πλαισίου και τη ς π α ρά δ οσ ης τη ς κ υ β έρ ν η ­ σ ης, καθώ ς και σ την επ ίδρα σ η τω ν π ο λιτι­ κ ών σ υ μ φ ερ ό ντω ν εν τό ς τ ο υ π ο λιτικού συ­ σ τήμ α το ς». Η εκ ά σ τ ο τε α μερ ικ α ν ικ ή π ρ ο εδ ρ ία , όπως α υτή « χ ρ ω μ α τίζετα ι» από τη ν πρ οσ ω π ικό­ τη τα το υ α τό μ ο υ που κ ατα λαμ β άνει τ ο α ξίω μ α, είναι η «γ έφ υ ρ α », π ου ο Α ρ β α νι­ τό π ο υ λ ο ς θ ε ω ρ εί και πεισ τικά τεκμ η ρ ιώ ν ει με ά φ θ ο ν ες ισ το ρ ικ ές α να φ ο ρ ές σ το π ό ­ νημά το υ ό τι εν α ρ μ ο ν ίζει τις επ ιτα γ ές το υ δ ιεθ ν ο ύ ς σ υ σ τή μ α το ς με α υ τές που α π ο ρ­ ρ έ ο υ ν από τη διά δ ρα σ η δ ρ ώ ντω ν και δ ο ­ μώ ν τη ς α μ ερ ικ α ν ικ ή ς π ο λ ιτεία ς. Κ ατά τη δ ιά ρ κεια τω ν χρ όνω ν, η π ρ ο εδ ρ ία κατά φ ερ ε , σ το πλαίσ ιο που ο ρ ίζ ο υ ν οι δ ια τά ­ ξ ε ις το υ Σ υ ν τά γ μ α το ς και οι α π ο φ ά σ εις το υ Α ν ώ τα το υ Ο μ ο σ π ο νδ ια κο ύ Δ ικ α σ τη ­ ρ ίου , να α π ο κτή σ ει π ρ ω το κα θ εδ ρ ία σ τη χά ρ α ξη και σ την ά σκησ η τη ς ε ξ ω τερ ικ ή ς π ο λ ιτικ ής έν α ν τι το υ Κ ο γ κ ρ έ σ ο υ και το υ ομ ο σ π ο ν δ ια κ ο ύ γ ρ α φ ε ιο κ ρ α τικ ο ύ μηχα νι­ σ μο ύ τη ς κ υβ έρ ν ησ ης. Μ ετα π ο λ εμ ικά , η α ύξη σ η τη ς ισ χύ ος τη ς π ρ ο εδ ρ ία ς σ ε α υτό τ ο ν το μ έ α έ φ τα σ ε σ ε επ ίπ εδα « α υ το κ ρ α το ρ ικ ά » . Π α ρά τ ο γ εγ ο ν ό ς ό τι α υτή η ισ χύς σ χ ετικά α π ο δυ να μώ θη κε π ρ ο ς ό φ ε ­ λ ο ς τη ς ν ο μ ο θ ετικ ή ς εξο υ σ ία ς και έγ ινε π ε ρ ισ σ ό τε ρ ο « δ η μ ο κ ρ α τικ ή » ή « σ υ μ μ ετο ­ χ ική », α ντα νακλώ ντα ς τ ις απα ιτήσ εις τω ν κοινω νικώ ν εταίρ ω ν, σ ήμ ερ α η π ρ οεδρ ία , σ υ ν επ ικ ο υ ρ ο ύ μ εν η και από τ ο π ρ ο ε δ ρ ικ ό ε κ τε λ ε σ τικ ό γ ρ α φ ε ίο , σ υ ν εχ ίζει να δ ια τη ­ ρ ε ί τα π ρ ω τεία σ τη δια χ είρ ισ η τω ν δ ιε ­ θνώ ν υ π οθ έσ εω ν τω ν Η .Π .Α ., σ το όνο μα σ υ ν α ιν ετικ ά π ρ ο σ δ ιο ρ ισ μ έ ν ω ν γ εν ικ ώ ν α ξιώ ν και κ α τευ θ ύ ν σ εω ν τ ο υ εθ ν ικ ο ύ σ υμ­ φ έρ ο ν το ς . Η ανάλυσ η το υ Α ρ β α νιτό π ο υ λο υ π α ρ έχει με σ υ σ τη μ α τικό και εύ λ η π το τρ ό π ο τη δ υ ­

ν α τό τη τα σ το ν αναγνώ στη να κατα νοή σ ει τη ν π ο λυδ ιά σ τα τη και π ο λυσ ήμ αντη δ ια δ ι­ κασία λήψ ης αποφάσεω ν τ η ς α μερικανική ς ε ξ ω τερ ικ ή ς π ο λιτικής και, έτσ ι, να απ ο δο μήσει μ ύ θο υς σ χετικά μ ε τη ν ικανό τητα το υ εκ ά σ το τε α μερικ α ν ο ύ π ρ ο έ δ ρ ο υ να κ α θ ο ρ ίζει α υ τό νο μα από εσ ω τερ ικο ύ ς θ ε ­ σ μικο ύς π α ρά γοντες και κοινω νικούς δρ ώ ν τε ς τη ν π αγκόσ μια α τζέν τα τη ς δ ιεθ ν ο ύ ς π ο λιτικής και ο ικο ν ομ ία ς, σύμφω να με τη θέλησ η και τις πεπ ο ιθ ήσ εις το υ . Επίσης, τ ο βιβλίο υπ ενθυμίζει και επ α να φ έ­ ρει σ το ν ελλη νικό δ η μό σ ιο διάλογο, και, κυρίως, σ τη θ εω ρ ητική σ υζήτησ η που δ ιε­ ξά γ ετα ι μ ε τα ξύ τω ν μελώ ν τη ς ελληνικής κοινό τητα ς τω ν διεθνώ ν σχέσεω ν, τη σημα­ σία τω ν εσ ω τερικώ ν μετα βλη τώ ν στη δια ­ μόρφ ω σ η τη ς εξω τερ ικ ή ς π ολιτικής. Ο υ ­ σιαστικά α ποκαθιστά τη ν τιμή και τη ν υπό­ ληψη τη ς π ο λιτικής δ ο μ ή ς το υ κ ρ ό το υ ς και τη ς κοινωνίας σ τη θεω ρία τω ν διεθνώ ν σ χέσ εω ν, όπως το υ λ ά χ ισ το ν α υτή π ροβά λετα ι και διδά σ κετα ι στη χώ ρα μας. Π ρ οσ οχ ή, όμ ω ς! Ο Α ρ β α νιτόπ ου λο ς δ εν ανάγει τ ο εσ ω τερ ικό περιβάλλον σ το ν πιο κ α θ ορ ισ τικό π αράγοντα τη ς εξω τερ ικ ή ς πο λιτικής το υ κ ρά του ς. Ο ύ τ ε ισ χυρίζεται, όπως οι υπ έρ μα χοι το υ ν εο κλα σ ικο ύ ρ εα ­ λισ μού, ό τι τ ο σ ύσ τημα διακυβ έρνη σ η ς δια μ εσ ολα β εί τη ν επ ίδραση που ασ κούν οι διεθ ν είς σ υσ τημ ικές π ιέσ εις ή ω θήσ εις σ τη χά ρ α ξη τη ς εξω τερ ικ ή ς πολιτικής. Α ν και θ έ τει υπό τη βάσανο τη ς κ ριτική ς τις άκα­ μπ τες, όπως τις χ α ρ α κτηρ ίζει, π τυ χές το υ , παρα μ ένει σ υνεπ ής σ την π αράδοσ η το υ ρ εα λ ισ τικ ο ύ π α ρ α δ είγ μ α το ς . Χ ρ η σ ιμ ο ­ ποιώ ντας τις έν ν ο ιες το υ εθ ν ικ ο ύ σ υ μ φ έ­ ρ ο ν το ς και τη ς ισ χύος ως βασ ικές αναλυ­ τικ ές κατη γορίες, επ ιχειρ εί ένα βήμα παρα­ πέρα π ρ οκ ρίν ον τα ς α υ τό που ο ίδ ιος ο ν ο ­ μάζει «π ολυεπ ίπεδη προσ έγγισ η». Μ ε δ ια φ ο ρ ετική διατύπω ση και χω ρ ίς να θέλω να π α ρερμ ηνεύσ ω ή να π ρ οεκ τείν ω υπ έρ μετρα τη σ κέψ η το υ Α ρβα νιτόπ ουλου, η αμερικανική εξω τερ ικ ή πολιτική δ ε ν δια­

μ ο ρ φ ώ ν ετ α ι μ ο ν ο σ ή μ α ν τα , ο ύ τ ε είναι π ρ οϊόν «π ροαπ οφ ασισ μένω ν ή μηχα νιστι­ κών δυ νάμ εω ν» τη ς ισ τορία ς. Είναι ισ το ­ ρικά π ρ οσ δ ιορ ισ μένη μέσα από τη δια λ ε­ κτική το υ δ ιεθ ν ούς σ υσ τήμ ατο ς με τ ο εσ ω ­ τ ε ρ ικ ό π ο λιτικό και κοινω νικό σ ύστημα. Υ πό α υ τό τ ο πρίσμα, η εξω τερ ικ ή πολιτική θα μπ ορ ού σ ε να ειπω θεί ό τι ευ ρ ύ τερ α οριοθετείται από το υ ς π εριορ ισ μ ού ς και τ ις ευ κ α ιρ ίες που θ έ τει τ ο δ ιεθ ν ές σ ύ­ στημα. Υπαγορεύεται από τις επ ιτα γές το υ εσ ω τερ ικο ύ π εριβ άλλοντο ς, όπως α υ τές πηγάζουν από τη διάδρα ση τω ν θεσ μικώ ν και κοινωνικών δρ ώ ντω ν και δο μώ ν το υ κ ρ ά του ς. Και δρομολογείται με τις σ τρ α ­ τη γ ικ έ ς επ ιλο γές και κινήσ εις τη ς π ολιτικής ηγεσίας. Η θεω ρ ητική α υτή απόπειρα, λοιπόν, είναι ένα ς ά λλος λ ό γ ο ς που π ρ οσ δ ίδει αξία σ το βιβλίο. Α π ό α υτή ν τη σκοπιά, ο ν έο ς ερ ε υ ­ ν η τικό ς ο ρ ίζο ν τα ς που διανο ίγετα ι και που α π ο τελ εί π ρόκλησ η για τη ν επ όμ ενη συγ­ γρα φική προσπάθεια το υ Α ρβα νιτόπ ουλου, είναι να μ ετα τρ έ ψ ε ι αυτή τη ν π ολυεπίπ εδη ή δ ια λ εκτική π ροσ έγγισ η σ ε θεω ρία τη ς εξω τερ ικ ή ς πολιτικής, μ ε σ υ γ κ εκ ρ ιμ έν ες υπ οθ έσ εις εργασ ία ς που θα επ ιβεβα ιώ νο­ νται μέσα από τη σ υγκριτική ανάλυση π ε­ ριπτω σ ιολογικώ ν μελετώ ν. Τ έ λ ο ς , ένα ς λ ό γ ο ς που τ ο πόνημα το υ Α ρ β α νιτόπ ου λο υ είναι σ ημ α ντικό αφορά σ ε μία α ξιοσ η μείω τη ιδ ια ιτερ ό τη τα το υ τρ ό π ο υ με τ ο ν οπ οίο ορ γανώ νει και πα­ ρουσ ιά ζει τ ο θ εω ρ η τικ ό και εμ π ειρ ικό υλι­ κ ό που διαπ ρα γμα τεύ ετα ι. Τ ο βιβλίο αποτελ ε ίτα ι από δ ύ ο μέρη , καθένα από τα οποία ξεκιν ά ει μ ε μία σ ύντομ η, αλλά μεσ τή π ε ρ ιεχ ο μ έν ο υ εισαγωγή. Μ ε α υ τό τ ο ν τ ρ ό ­ πο, ο Α ρ β α νιτόπ ου λο ς π ετυχαίνει να εισ ά ­ γει τ ο ν αναγνώστη το υ σ την πρ οβ λη μα τική τω ν κεφ αλα ίω ν που π εριλα μβά νοντα ι σ το κ ά θ ε μ έρ ο ς και να το ν κοινω νήσει μ ε κα ­ θα ρ ό τη τα σ κέψ ης και σ αφήνεια ν οη μά τω ν σ τις βασ ικές θέσ εις που σ τηρ ίζου ν τη ν επι­ χειρ η μα τολ ο γ ία το υ . ■

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 111

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

Λ εύ τερ η ς Κ αλοσπ ύρος

Η διαφορά μεταξύ επιδειξία και στριπτιζέζ Χ έν ρ ι Ζ ο ύ κ ερ μ α ν θέλει πίσω με κ ά θ ε κ ό σ το ς τη ν παλιά καλή « γ ε­ μ ά τη» σ τάση το υ , τη χ α μέν η ο ικ ο ­ γ ενεια κή το υ ηρεμία και τη ν πάλαι π ο τέ α κ­ μαία σ εξο υ α λ ική σ χέσ η τ ο υ μ ε τη ν ερ ω ­ μένη το υ . Θ α δια κ όψ ει τη μ εσ ο β έζικ η φ α ρ μ α κευ τική αγωγή, που έτσ ι κι αλλιώ ς δ ε ν α ρ κ εί για να θερα π εύσ ει πλήρω ς τη ν απ οφ ρ ακτική αγγειακή νόσ ο από τη ν οποία πάσ χει, θα κάνει εγ χ είρ η σ η μπαϊπάς, θα πεθά νει πάνω σ το χειρ ο υ ρ γ ικ ό τρα π έζι. Ή : Ο Χ έν ρ ι Ζ ο ύ κ ερ μ α ν θ έλ ει να αφήσει πίσω το υ τ ο π ρόβλημα τη ς χ α μ έν η ς σ τύσ ης το υ , τη ς χα μένης ο ικο γ εν εια κ ής το υ ηρ εμ ία ς και τη ς πάλαι π ο τέ ακμαίας σ εξο υ α λ ική ς σ χ έ­ σ ης το υ με τη ν ερ ω μ έν η τ ο υ και κάνει αλίγια, ξεκιν ά ει τη δική το υ ανάβαση, επ ισ τρ έ­ φ ει δη λα δ ή πίσω σ τη μία και μο ναδ ική πα­ τρ ίδ α το υ , σ το κ ρ ά το ς τ ο υ Ισραήλ, για να α νακαλύψ ει τ ο ν π α ρ α μ ελ ημ έν ο καθ αρ ό εβ ρ α ϊκό εα υ τό το υ , τ ο ν ο π οίο ο α μερ ικ ά ­ ν ικ ο ς τρ ό π ο ς ζω ής ε ίχ ε β υθίσ ει όλα α υτά τα χρ όνια σ το β ο ύ ρ κ ο τη ς ισ τορ ικ ής λή­ θης. Ο Ν έ ιθ α ν Ζ ο ύ κ ερ μ α ν σ υναντά σ το πρόσ ω π ο τη ς Μ αρίας, μιας εύ θρ α υ σ της, π ρ οσ γειω μένης, σ υν τη ρ η τική ς σ εξο υα λ ικά Β ρετανίδ ας, τη ν ενσ άρκω ση τ ο υ π ο λυπ ό­ θη το υ , για ένα ν ά σ τα το σ υγγρα φ έα σαν κι αυτό ν, ο ν ε ίρ ο υ τη ς α νέφ ελ η ς ο ικο γ εν εια ­ κής ζω ής. Θ α κάνει, επ ίσης, τη ν ίδια ε γ χ εί­ ρηση που έκ α ν ε και ο α δ ε ρ φ ό ς το υ για τ ο ίδ ιο α κριβώ ς πρ όβ λη μα , π ρ ο κ ειμ έν ο υ να τη ν κάνει ολ ο κλ η ρ ω τικά δική το υ , θα α φ ή­ σ ει, επ ίσης, τη ν τελ ε υ τα ία το υ πνοή πάνω σ το χε ιρ ο υ ρ γ ικ ό τρα π έζι. Ή : Ο Ν έιθ α ν Ζ ο ύ κ ερ μ α ν τα ξιδ ε ύ ε ι σ το μ ικρ ό ο ικισ μ ό λ ίγο έξ ω από τη Χ εβ ρ ώ ν α , όπ ου δ ια μ ένει ο α δ ε ρ φ ό ς το υ , για να π άρει α πα ντήσ εις για τη ν α να π ά ντεχη μ ετα σ τρ ο φ ή τ ο υ και α φ ο ύ β γαίνει α λώ βη το ς από τη ν απόπειρα α ερ ο π ειρ α τεία ς που επ ιχ ειρ εί ένα ς φ ανα ­

Ο

P hilip R o th Η Α νχιζω ή Μετάφραση: Χριστίνα Ντόκου Επιμέλεια μετάφρασης και σημειώσεων: Αχιλλέας Κυριακίδης Πόλις, 2008 σ. 485, €22

112 ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

τικ ό ς θα υ μα σ τή ς το υ κατά τη ν πτήσ η τη ς επ ισ τρο φ ή ς, εγκα θίσ ταται μόνιμα σ το Λ ο ν ­ δ ίν ο και ε ξ α ν τλ ε ί τις π ιθ α ν ό τη τες να ζήσ ει αιώνια με τη λ α τρ ευ τή το υ , αλλά συνάμα τό σ ο δ ια φ ο ρ ετικ ή από α υτό ν, Μ αρία. Η Αντιζωή είναι ένα από τα πιο α π ροκά ­ λυπ τα α υ το βιογρα φ ικά βιβλία το υ Ροθ, τ ο βιβλίο σ το οπ ο ίο πρ οσ π αθ εί να κλείσ ει το υ ς λ ο γα ρια σ μο ύς το υ μ ε τη ν οικο γ έν ειά το υ που ε ίχ ε α νο ίξει η εσ κ εμ μ έ ν η διακω μώ δησή τη ς σ το Σύνδρομο Πόρτνοϊ (σ την Αντιζωή, τ ο α ντίσ το ιχ ο βιβλίο το υ Ν έιθ α ν Ζ ο ύ κ ερ μ α ν λ έγ ετα ι Καρνόφσκί), να α νο ίξει α κό μη π ε ρ ισ σ ό τερ ο υ ς μ ε το υ ς ζηλ ω τές ο ρ θ ό δ ο ξο υ ς Ε βραίους το υ Ισραήλ, να τα ­ κτοπ οιή σ ει το υ ς μονίμω ς α ξό φ λ η το υ ς λ ο ­ γαρ ια σ μ ού ς μ ε τ ο ν εα υ τό το υ . Για να π ετ ύ χ ει μάλιστα τ ο τε λ ε υ τα ίο , δ ε ν δ ισ τά ζει πρώτα να μανταλώ σει τ ο a lte r ego το υ σ ε ένα π ε ρ ίκλ ε ισ το λ ο γ ο τεχ ν ικ ό σύμπαν που θ υ μίζει τη ν ψ υ χ εδ ελ ικ ή αίθουσ α με το υ ς κ α θ ρ έ φ τε ς σ το λούνα π αρκ, α φ ή νο ντά ς τ ο ν να π α ρ α τη ρ εί για όσ ο θ έλ ει τα απα­ τηλά , ψ ευ δα ισ θη τικά, κλο ου νίσ τικα είδω λα το υ εα υ το ύ το υ και κατό π ιν να σ κη ν ο θ ετή ­ σ ει α κό μ η και τ ο ν ίδ ιο τ ο θά ν α το το υ - ο επ ικ ήδ ειος λ ό γ ο ς π ου εκ φ ω ν εί σ την κηδεία το υ ο επ ιμ ελ ητής το ύ Ν έιθ α ν Ζ ο ύ κ ερ μ α ν μπ ορ εί να δια β α σ τεί και σαν Ω δ ή σ το ν Α υ το σ α ρ κ α σ τικ ό Ν α ρκισ σ ισ μ ό το υ κατά τ ’ άλλα σ π ουδαίου α μ ερ ικ α ν ο εβ ρ α ίο υ συγ­ γρα φ έα. Π ώ ς μπ ορεί, λοιπόν, κανείς να μην σ υμ π ο νέσ ει τη ν αξια γά π ητη Μ αρία που, π α ρότι ερ ω τευ μ έν η , δισ τά ζει τό σ ο πολύ να δ ε σ μ ε υ τ ε ί για πάντα μ ε κάπ οιον που τ ο νόημα τη ς ζωής τ ο υ είναι να σ ε κάνει να πι­ σ τέψ εις α υ τό που ο ίδ ιος θ έλ ει να π ισ τέ­ ψ εις, κάπ οιον που έχ ει μάθει να ζει σ το σ τεν ό σ κ ο τε ιν ό χ ώ ρ ο π ο υ μ ε σ ο λ α β ε ί «ανάμεσ α σ το ν επ ιδ ειξία και στη σ τριπ τι­ ζέζ» ; ■

Κ Υ Κ Λ Ο Φ Ο Ρ Ε Ι Α Π Ο Τ ΙΣ Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ Μ ΕΛΑΝ Ι

NICOLE MONES

Χαμένη στη μετάφραση μυθιστόρημα

Σ’ αυτό το μυθιστόρημα η Νικόλ Μόουνς σκια­ γραφεί το πορτρέτο μιας πολύπλοκης, έξυπνης γυναίκας, η οποία εργάζεται ως διερμηνέας ενός Αμερικανού αρχαιολόγου στην Κίνα που αναζητά τον Ανθρωπο του Πεκίνου, ένα προϊστορικό είδος ανθρώπου. Μια αισθησιακή περιπέτεια που συνδυάζει μοναδικά την αρχαιολογία, τη φιλοσοφία και το ερωτικό πάθος.

B E S T -S EL LER ΣΤΙΣ ΗΠΑ

www.melanibooks.gr

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

Π ε ρ ικ λ ή ς Ιφ υ ρ ίδ η ς

Πικρές αλήθειες ε τ ο κ α ινο ύρ γιο τ ο υ μυ θισ τό ρη μα , Α ς μην ενοχληθεί κανείς, ο Ά ρ ις Α λ εβ ίζ ο ς επ α νέρ χ ετα ι πάλι σ ε θ έ ­ ματα που τ ο ν έχ ο υ ν α πα σχολήσ ει και στα π ρ οη γ ού μενα βιβλία το υ , μ ε επ ίκ εν τρ ο τις επ ιπ τώ σ εις που έχ ει ο σ ύ γ χρ ο ν ο ς τρ ό π ο ς ζω ής σ τη διαμ όρ φ ω σ η τω ν ανθρώ πινων σ χέσ εω ν μέσα σ ε μια ρευ σ τή κοινω νική π ρ α γμ α τικό τητα με τη ν ελληνική τη ς σ φρ α ­ γίδα. Π ισ τεύω πως α υ τό π ου έχ ει να κάνει ένα ς σ ύ γ χρ ο ν ο ς σ υγγρα φ έα ς είναι να αναπλάσει τ ο ν κ ό σ μ ο και τ ο ν τ ό π ο τη ς επ ο ­ χ ή ς τ ο υ μέσ α από τη ν προσωπική το υ εμ π ειρ ία και τ ο ν ιδ ια ίτερ ο εσ ω τε ρ ικ ό το υ κόσ μο , κι α υ τό κάνει. Μ εγ ά λο π ρ οσ ό ν η ενά ργεια τ ο υ γρα π το ύ το υ λ όγ ο υ, που κά ­ νει και τ ο βιβλίο το υ α υ τό να δ ιαβ ά ζετα ι μο ν ο ρ ο ύ φ ι. Σ ’ όλα τα βιβλία το υ υπ ά ρχουν δ ύ ο σ το ιχ εία που τα ζω ντα νεύο υν: τ ο χ ι­ ο ύ μ ο ρ και ο σ χολιασ μός. Π ο λ λές φ ο ρ έ ς το χ ιο ύ μ ο ρ δ ιευ κο λ ύ ν ει τ ο σ χολια σ μό . Μ ε τ ο χ ιο ύ μ ο ρ επ ίσ ης λέγ ο ντα ι π ικρ ές α λή θειες που π ονάνε. Σ το Α ς μην ενοχληθεί κανείς τ ο χ ιο ύ μ ο ρ γίνετα ι κυρ ία ρ χο . Η τρ ιτο π ρ ό σωπη α φήγησ η α φήνει ελ ε ύ θ ε ρ ο τ ο π εδ ίο να μιλήσ ει για τ ο πώς δ ια μ ο ρ φ ώ θ η κ ε η ν ε ­ οελληνική κοινωνία μέσ α από τ ο ν κ εν τρ ικ ό ήρωα, τ ο ν Ιάσονα, αλλά και τα άλλα π ρ ό ­ σωπα τ ο υ βιβλίου. Έ τσ ι, τα επ ιμ έρ ο υ ς π ε­ ρ ισ τα τικά σ τη ζωή τ ο υ Ιά σονα α π ο κτο ύν μια κ α θ ο λ ικ ό τερ η σημασία και α π ο δο χή. Η δ ια δ ρ ο μ ή τη ς δια μ όρ φ ω σ η ς τ ο υ χα ρα ­ κτήρ α το υ από τη ζωή το υ χω ρ ιο ύ μ ε τα σ τερ εό τυ π ά τη ς , ο αγώ νας το υ για σ που­ δ έ ς και επιβίω ση σ τη σ κλη ρή π ρ α γ μ α τικό ­ τη τα μιας μεγαλο ύπ ολης που δη μ ιο υ ρ γ ή θ η κ ε α π οκλεισ τικά από εσ ω τερ ική μετα νά ­ σ τευ σ η , όπως είναι η Α θή να, η ιδ εο λ ογ ικ ή το υ σ ύγχυση και η επ ιφ ανειακή το υ έ ν τα ξη σ την α ρισ τερ ά τω ν π α νεπ ισ τημια ­ κών α μφ ιθεά τρ ω ν, όπ ου και η π ρώ τη απτή ερ ω τικ ή τ ο υ μύηση μ ε μια σ υγχω ριανή το υ

Μ

Ά ρ ις Α λ ε β ίζ ο ς Α ς μ η ν εν ο χ λ η θ εί κα ν είς

Μεταίχμιο, 2008 σ. 329, € 17

114-

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

φ ο ιτή τρ ια Ν ο μ ική ς , που θα κ α τα λ ή ξει σ ε γ ά μ ο και σ τη σ υν έχ ει σ ε διαζύ γιο μ ε επ ι­ π τώ σ εις σ τη ν ψ υχική υγεία το υ γιου το υ ς , η εμ π ειρ ία από τ ο κό μ μ α και τ ο καμίνι το υ σ τρ α το ύ , που θα τ ο ν κάνουν να α να θεω ρ ή­ σει τ ο ν ιδ εο λ ο γ ικ ό το υ πρ οσ α να τολισ μό, ο α νέλπ ιδ ος π λ ο υτισ μ ός το υ που σ υνεπ άγε­ τα ι τη ν γ ρ ή γ ο ρ η α σ τοπ οίησ ή το υ , η άλλη εμ π ειρ ία τω ν ελ εύ θ ερ ω ν ερ ω τικώ ν σ χ έ­ σ εω ν και, τέ λ ο ς , τ ο μ π λ έξιμ ό το υ -π ά λι μέσα από μια γυναίκα, τη ν α μφ ιθυ μική δ ή ­ θ ε ν δ ια ν ο ού μενη Υ β ό ν η - με τη λ ο γ ο τεχν ία (ήτα ν και φ ιλ ό λ ο γ ο ς ) και τα α δ ιέ ξο δ α που α ντιμετώ π ισ ε, όλα αυτά , δ ίνοντα ι μ ε ένα ν απλό και σ κω π τικό τρ ό π ο , κ α θ όλ ου όμω ς απλοϊκό, όπ ω ς ίσως φ α ν εί σ ε κάπ οιον ανα­ γνώ στη σ τα πρώ τα κεφ άλα ια το υ βιβλίου. Ο Ιάσονας είναι ο γν ω σ τός τύ π ο ς το υ ν ε ­ ο έλληνα που π α ρα σ ύρ ετα ι από τα γ ε γ ο ­ νότα ψ άχνο ντας να βρει το ν εα υ τό το υ που ό λ ο το υ ξε φ ε ύ γ ει, που α να θεω ρ εί σ υνέχεια το υ ς σ κο π ο ύς τη ς ζω ής τ ο υ γυ ρ εύ ο ν τα ς τ ο νόη μα τη ς ύπ α ρξή ς το υ , που βλέπ ει τις π ρ ο σ δ ο κ ίες και τα π ιστεύω το υ να διαψ εύδ ο ν τα ι τ ο ένα μετά τ ο άλλο. Τ ε λικά , ζητά τη λύτρ ω σ η σ τις ρ ίζε ς το υ , σ το χω ρ ιό το υ , όπ ου όμ ω ς κι εκ ε ί δ ε ν υπάρχει λύση, οι άν­ θρωποι είναι η κόλα σή μας, που για «ασήμα ν το ν α φ ο ρ μ ή ν » ο δ η γ ο ύ ν το ν ήρωα σ ε α κο ύσ ιο φ ό ν ο και τ ο ν ίδ ιο α ρ γ ό τερ α σ την α υτο χειρία . Π α ρ ό λ ο που ο Ιάσων είναι π ροφ α νώ ς ένα ς π λα σ τός ήρωας, τ ο μ υ θισ τό ρ η μα ε ξ ισ τ ο ­ ρ ε ί - έ σ τ ω και μ ε τη μ ο ρ φ ή ε ν ό ς σ κω πτικού σ χ ο λ ια σ μ ο ύ - π ο λ λ ές α λή θ ειες κι α υ τό γ ια τί - τ ο δ ια ισ θ ά ν ο μ α ι- π α τά ει γ ερ ά πάνω σ ε προσωπικά βιώ ματα το υ σ υγγρα φέα, τα οπ οία γίνοντα ι φ ο ρ ε ίς μιας δ ρ α μ α τικ ό τη τα ς που υπ οφ ώ σ κει σ ε π ο λ λ ές σ ελ ίδ ες το υ βιβλίου. Μ π ο ρ εί η όλ η δ ο μ ή το υ μυ­ θ ισ το ρ ή μ α το ς να φ α ίν ετα ι - κ α ι να ε ίν α ιπ ρ ο σ χεδ ια σ μ ένη , για να φ α ν εί η π ο ρεία

l: B Λ I 0

LΔ

IA BA Ζ Ω K P IT I K Η ■

έντα σ η σ το χ ιο ύ μ ο ρ που υπ άρχει σ’ ό λ ε ς σ χ εδ ό ν τ ις σ ελ ίδ ες το υ μυ θ ισ το ρ ή μ α το ς. Π α ρ ό λ ο που η εξισ τό ρ η σ η α κο λ ο υ θ εί τα ρεαλιστικά πρότυπα, υπ άρχουν διάσπαρτα σ το ιχ εία μ ο ν τέρ ν α ς α φ η γη μα τικ ής τε χ ν ι­ κής σ το κ είμ εν ο (πα ρά θεση αποσπασμά­ τω ν από κείμ εν α τη ς αρχα ία ς ή ν εο ελ λ η ­ νική μας γ ρ α μ μ α τεία ς, επ ισ τολο γρ αφ ία κ.ά.), πάντα μ ε μ έ τρ ο , χω ρ ίς να κ ινδυ νεύει η π α ρα δοσ ιακή α φ η γη μα τική το υ δ ο μ ή , και όχι εξ εζ η τη μ έ ν α (για να φ α ν ο ύ μ ε μ ε­ τα μ ο ν τέ ρ ν ο ι - τ ι σ αχλή θεω ρία κι α υτή ). Εί­ ναι α υτή η γρα φ ή που εγώ στα κριτικά μου κείμ εν α αποκαλώ «νεο ρ εα λ ισ τική π ρόζα». Και σ το τ έ λ ο ς , ο σ υγγρα φ έας κ λείν ει έ ξ υ ­ πνα τ ο μάτι σ το ν αναγνώ στη μ ε τ ο ν επ ί­ λο γ ο (που είναι και ο τίτλ ο ς το υ βιβλίου) ο ο π οίος παραπ έμπει σ το διήγημα « Α υ τό χε ιρ » τ ο υ Μ. Μ ητσ άκη. Είναι κρίμ α που μυ θισ το ρ ή μ α τα όπ ω ς τ ο Α ς μην ενοχληθεί κανείς το υ Α ρ ι Α λ εβ ίζο υ δ ε ν π ρ ο σ έχο ν τα ι όσ ο θα έπ ρεπ ε, ενώ κάποια « ελα φ ρο λα ϊκά ρο μά ν τζα » π ρ οβά λ­ λ ον τα ι σ κα νδα λω δώ ς μ ε π ο ικ ίλ ου ς τ ρ ό ­ πους. ■

τη ς ίδιας τη ς κοινω νίας στα μετα π ο λεμικά χρόνια , μπ ορ εί κάποιοι από το υ ς χα ρ α κτή ­ ρ ες το υ β ιβλίου να είναι χ α ρ α κτη ρ ισ τικο ί τύποι ευ ρ ύ τερ ω ν κοινω νικώ ν ομά δω ν, ως σ ύνολο όμ ω ς δ η μ ιο υ ρ γ είτα ι ένα ς κ α θ ρ έ­ φ τη ς, που μέσα το υ α να γνω ρίζο υμ ε όλοι, ά λλο ς λ ιγ ό τε ρ ο και ά λλο ς π ερ ισ σ ό τερ ο , το ν εα υ τό μας ως κ αρ ικατο ύρ α. Σ τη ν α ρχή τ ο δια σ κ εδ ά ζο υ μ ε, αμέσω ς όμ ω ς - σ ε μια δ ε ύ τε ρ η ανάγνωση ή σ κ έ ψ η - μας κόβ ει κ ρ ύ ο ς ιδ ρώ τα ς για τ ο τι θ έ λ ο υ μ ε και πού π ά μ ε ως κοινωνία και ως ά τομ α . Κι είναι α υ τό που κάνει τ ο μυ θισ τό ρη μα επ ίκαιρο. Έ ξυπνη γλώσσα ρ ο ϊδ ικ ή ς υφ ής, καυστική στα σ χόλιά τη ς και ά κρω ς π εισ τική στα διαλογικά μέρη . Ο Α λ εβ ίζ ο ς δ ια θ έτε ι τη ν αίσ θηση το υ λαϊκο ύ λ όγο υ κι α υ τό ίσ ως να οφ ε ίλ ετα ι - τ ο σ υμπεραίνω και από τα π ρ οη γ ού μενα βιβλία τ ο υ - σ τη λαϊκή - π ι­ σ τε ύ ω - καταγω γή το υ . Α υ τό τ ο π ά ντρεμα μιας λόγια ς κάπως γλώσσας στα α φ η γη μα ­ τικά μ έρη , τη ν οπ οία κ α τέ χ ει ως δ ικη γ ό ­ ρο ς, μ ε το υ ς ζ ο υ μ ε ρ ο ύ ς λα ϊκο ύ ς δ ια λ ό­ γ ο υ ς τω ν προσώπων που σ υ μ μ ε τέχ ο υ ν σ τα γ εγ ο νό τα , δ ίνου ν και μια «γλωσσική»

Α ϊτό τ ι ς Ε κ δ ό σ ε ις Ε λ λ η ν ι κ ή Π ρ ω τ ο β ο υ λ ία κ υ κ λο φ ο ρ εί το μ υ θ ισ τό ρ η μ α

AiwJ

του k Ζω ής

Άρη Αποστολακη

aVtlMJUM

W

V

i l l i t * JH Sp

Μ ια α ληθινή ιστορία που συγκλονίζει μ ε τη δύναμη των χαρακτήρω ν της! © v r

Εκδόσεις Ελληνική Πρωτοβουλία, Θερμοπυλών 5,1 2 1 43 Περιστέρι Τηλ.: 210 5755899, Fax: 210 5755232, e-mail: ellinikiprotovoulia@gmail.com

[

Δ I A B A Ζ Ο ]

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

Ν έ ν α Κ ο κ κ ιν ά κ η

«Ολέθριες» σχέσεις Μανιώ, τ ο « ευ χ α ρ ισ τη μ έν ο » , κατά κ ό σ μ ο ν Μ αρίνα Κ αρ αγά τσ η , χ ρ ω ­ σ τά ει τ ο ό ν ο μ ά τη ς σ τη ν ηρω ίδα εν ό ς π ο λ υδ ια βα σ μένο υ βιβλίου τ ο υ πα­ τέ ρ α τη ς . « Ε υ χα ρ ισ τημ έν ο » τη ν αποκαλ ο ύ σ ε η υπ ηρ έτρ ια τ ο υ σ πιτιού, η Λ α σ καρώ , η « δ εύ τερ η μάνα τη ς » . Μ ε τ ο βι­ β λίο τ η ς Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι, σ αρ άντα ο Χ τ ώ χρ ό ν ια μ ετά τ ο θά ν α το τ ο υ π α τέρα τη ς , η Μ αρίνα Κ αρ αγά τσ η δ ίν ει τ ο λ ό γ ο σ το υ ς δ ικ ο ύ ς τ η ς αν­ θρ ώ π ου ς που ζο υ ν σ τη μνή μη έ χ ο ν τα ς ε ξ α ιρ ε θ ε ί κ α τη γ ο ρ η μ α τικ ά από τ η ν επ ι­ κ ρ ά τεια τ ο υ θα ν ά το υ. Ο ι φ ω ν ές το υ ς , κα­ θώ ς α να π λά θουν α υ θ εν τικ ά τη βιω μένη π ρ α γ μ α τικό τη τα , α κο ύ γ ο ν τα ι ε ξ α ιρ ετικ ά εν δ ια φ έ ρ ο υ σ ες , σ αν ισ το ρ ίε ς που δ ε ν έχ ο υ ν α κό μα δια β α σ τεί. Συνα ιθ ημ α τική και π ερή φ α νη, α γκισ τρω μένη σ τη ν α δά μα σ τη θέλησ ή τ η ς να π ρ ο ­ σ εγγίσ ει α τό φ ιο τ ο π α ρελ θό ν , η σ υγγρα ­ φ έα ς α να κτά τ η γεύ σ η τ ο υ θ ω ρα κισ μ ένη απ ένα ντι σ το ν ιε ρ ό σ κο π ό τη ς τ έ χ ν η ς που ξεπ ε ρ ν ά τ ο ν ά νθρω π ο και α ν τισ τε κ ό μ ε ν η σ ε όσ α τ η σ ημ άδ εψ αν, μ ε τ ο μ ό ν ο ίσ ως όπ λο που δ ια θ έτε ι: τ ο λ ό γ ο . Α κ ο λ ο υ θ ώ ­ ν τα ς μ ε επ ιμ ονή και ο ξ υ δ έ ρ κ ε ια τ ις επ ιτα ­ γ έ ς τη ς μνή μη ς, η σ υγ γ ρ α φ έα ς υ ιο θ ετ ε ί ένα « τρ ό π ο λόγω ν» που λ ίγ ο α π έχει από τ ο ν ε λ ε ύ θ ε ρ ο σ το χ α σ μ ό και β ρ ίσ κ ετα ι σ ί­ γ ου ρα έ ξ ω από κ α θ ο ρ ισ μ έν ε ς φ ό ρ μ ε ς . Τ ο βιβ λίο τη ς , αν και α υ το β ιο γ ρ α φ ικό , δ ε ν α π ο τελ εί α υ το β ιο γ ρ α φ ία . Ο ι τ ρ ε ις πα ρά λ­ λ ηλο ι μ ο ν ό λ ο γο ι που τ ο σ υν ισ τού ν (το υ Κ αρ αγά τσ η , τη ς Λ α σ κα ρ ώ ς, διά σ τό μ α το ς τη ς Μ αρίνας, και τη ς ε κ μ η τρ ό ς γιαγιάς Μ ί­ νας) και λα μ β ά ν ο υν χώ ρα μια α νο ιξιά τικ η μέρα τ ο υ ’50, μ ε τα τρ έ π ο ν τα ι σ ε σ ελ ίδ ες μ υ θ ισ το ρ η μ α τικ ές , καθώ ς η σ υγγρα φ έα ς, α φ η γή τρ ια και π α ρά λληλα π ρ ω τα γω νί­ σ τρια , σ κια γ ρ α φ εί μία ο λ ό κ λ η ρ η ζω ή και μία π λη γω μένη ευ α ισθησ ία .

Η

Μ αρ ίνα Κ α ρ α γ ά τσ η Τ ο ε υ χ α ρ ισ τη μ έ ν ο ή οι δ ικ ο ί μου ά νθρω ποι Άγρα, 2008 σ. 225,€ 17

110

ΙΟΥΛΙΟΙ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Σ τις α φ η γή σ εις τη ς α π ο κα λύπ τοντα ι σ ελ ί­ δ ε ς τη ς ο ικ ο γ εν εια κ ή ς ισ τορ ία ς, μ ε ρ ικ έ ς γ ρ α μ μ έν ε ς π ο λ λ ές δ ε κ α ε τίε ς νω ρ ίτερ α , από τ ις ο π ο ίες π α ρελαύ νει έν α ς κ ό σ μ ο ς τα ξικ ή ς υ π ερ οχ ής, « ά ν δ ρ ες ερ ω τό π λ η κ το ι» κι α ρ χ ό ν τισ σ ε ς α ν α θ ρ εμ μ έ ν ες σ ε πύ ργο υς, λ ά τρ εις τω ν γρ α μ μ ά τω ν και τω ν επ ισ τημ ώ ν, α ρ ισ το κ ρ ά τισ σ ες που δ ε ν λ ο ­ γ α ρ ιά ζο υ ν τα χρ ή μ α τα , τ ρ έ φ ο υ ν μ εγά λο θ α υ μα σ μ ό για τη ν Ευρώπη και π ισ τεύ ο υ ν « ό τι για να γ ίν ο υ μ ε άνθρω ποι π ρ έπ ει πάν τ ο τ ε ς να μ ιμ ο ύ μ εθ α τ ις Ευρωπαίοι, το ν π ο λ ιτισ μ ό τω ν » αλλά και γ εγ ο ν ό τα που φ ω τίζο υ ν ου σ ιασ τικά τη σ χέσ η μυ θο π λα ­ σίας και π ρ α γ μ α τικό τη τα ς . Ο ίδ ιο ς ο Κ αρα γάτσ η ς, που σ την κ α θ η μ ερ ιν ό τη τά το υ υ ιο θ ε τ ε ί μια καθόλα α νυ π ό φ ο ρη σ υμ π ερ ι­ φ ο ρ ά , εμ φ α ν ίζ ετα ι μ ε δ ιά φ ο ρ α πρόσωπα. Ε κείνο το υ δ η μ ιο υ ρ γ ο ύ που επ ιτρ έπ ει σ το ν εα υ τό το υ μ ικρ ο δ ια φ υ γές και α νο ύ­ σ ιες π ερ ιπ έτειες , εφ ό σ ο ν α υ τές σ υν τελ ο ύν σ τη ν ευ όδ ω σ η τη ς ψ υχ ική ς ισ ορ ρο π ία ς, ε κ ε ίν ο το υ σ υζύγο υ π ου υπ ο μ έν ει τη ν «π α θητική α ντίσ τα σ η» τη ς καλλ ιερ γ ημ έν η ς γυνα ίκας το υ , τη ς ζω γ ρ ά φ ο υ Ν ίκ η ς Κ α ρ υσ τινάκη και, τέ λ ο ς , εκ ε ίν ο το υ π α τέρα που αγωνιά για τη ν τύ χ η τη ς «ανιαρά ε ν ά ρ ε­ τη ς » δ ε κ α τρ ιά χ ρ ο ν η ς κ ό ρ η ς το υ , η οπ οία θ α υ μά ζει έν α ν «επ α ρχ ιώ τη ψ ιλ ο α ρ ισ τερ ό φ ιλ ό λ ο γ ο » και επ ιδ ίδ ετα ι μ ε ζ ή λ ο σ ε « μ ελ ισ τά λ α κ τε ς η θ ο γ ρ α φ ικ ές π ερ ιγρ α φ ές» . Α ν α ρ ω τιέτα ι κα νείς αν η σ υμ π εριφ ορ ά το υ Κ αρ αγά τσ η ο φ ε ίλ ετα ι σ ε εγ ω κ ε ν τρ ισ μ ό ή α υ τα ρ χισ μ ό , σ ε μια « κ α λ ο κ ρ υ μ μ έν η διά ­ θεσ η σ α δ ισ μο ύ π ου π ηγάζει από ηθική α δ ια φ ο ρ ία » και π ληγώ νει τα ευ α ίσ θ ητα πρόσωπα το υ π ερ ιβ ά λ λ ο ν το ς ή μήπω ς ό,τι φ α ίν ετα ι ως ηθικά α δ ιά φ ο ρ ο δ ε ν ερ μ η ν εύ ­ ετα ι παρά από τ ο ν εύ θ ρ α υ σ το ψ υχισ μ ό το υ σ υγγρα φ έα , ο ο π ο ίο ς ο μ ο λ ο γ εί: «(...) Δ ιό τι, για κάπ οιο ν α ν ε ξή γ η το λ ό γ ο , μου ά ρ εσ ε πάντα να εκδ ηλώ νω π α ρα μ ορφ ω -

TRPITIICH

if

E v a σπάνιο εάδοζ ϋογοτε*\/ίας now πεψοροτίζεται ρ ε τιζ αντιδράσεις (*ας, ονοέεικνόοντοζ χβροκηίρεζ Kai <η/ρπερκρορές. Ζ τ ο (ρόντο, πβιχνίδιο avrayvoviapow ονΘρνόπνυν now κινούνται ywpw οπό την e|owoia -ipeeouv yi' ai/τήν pia βνεξίγητη ii\\n. μίΜστόρηρο E v aa pw avrafio

της εηο*«ζ ρβς Be r nha r d S chl ink

Σ χ έ σ β ις β ν ο χ ή ς Ceridwen Dovey Διαβάζοντας

στη X a w a

επιστρέφει

ρ' ένβ κβθηΛνσηκό pwOioropnpa yia in γενιά τηζ ορ<ρισβήτησης

I Ο τόρος I uwpnwKVwVej ρ ε

Kai iw V ρεγάόΐνυν

| ^οητενηκό ιρόηο

συρβιββσρών.

I nt σκέψη tow

0 a σβζ συνβρπάσειί

f

K. (Caoropia6« yia

; -m γέννηση, τη ψύση | Kai in Λατομία I τηζ όηροΚροτίοζ

Η ελληνική ιοιαηερόιηια

| στηνέίΜ άδβ, ΤΓόση yvvban

| βνοδεικνόοντβζ >

10 ρόϋο m i

χνόρος ροζ

είνβι aVayKaia yia va ΚβτβΛά|3ετε

I στον πβρκόσριο

awra now owpfSaivouv

! ποΛιησρό.

ywpw σβζ; Ε η ιΛ έξτε τόση νόστε, νο διορορ<ρνϋσετε

J To pi^rlio ixvnrlirrei |

10 napov Kai το

ριο σ<ραιρική εικόνο low ovyxpoVow κόσριον.

ρ έΜ ο ν

| τηζ ώιρνοπβϊκής Εννσσηζ ano τη σκοπιά τηζ νπεράσηισιΐζ

της εΛ/ρνοπαι'κής οίΜήρνοσηζ I σ' ένβ σνντεΛεσρένο ηονκοσριοποιηρένο ηεριβά^/ΐον.

" ^ k r i t ik i. g r Κεντρική Διάθεση: 210-8211470

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

τρ ια , ανυποψ ίασ τη σ το γ εγ ο νό ς ό τι η Λ α ­ μένα τα α ισθήματά μου». σκαρώ γνω ρίζει καλά να επ ιλέγει τα υλικά, Ο Κ αραγά τσης, τρ α χ ύ ς ή π α ιδιά στικος, με τα οπ οία ο ικ ο δ ο μ ε ί τη ν εικό να τη ς , χω ­ α υ θ ό ρ μ η το ς ή είρω ν, επ ιβά λλεται σ το π ε­ ρίς να ξε π ερ ν ά τ ο όρ ιο τη ς εγ ω κεντρ ικ ή ς ριβάλλον το υ και κ ερ δ ίζ ε ι τη ν εύ νοιά το υ , α υτο άμ υνα ς. έσ τω και αν «η εύ νοια δ ε ν είναι π ά ν το τε « Τ ο Α υλιδ ά κι» είναι η μικρή νησ ιώ τικη μια σ υγγενής που σ υμπίπ τει να σ ε αγαπά», αυλή, όπ ου λαμβάνει χώ ρα τ ο θ ε α τρ ικ ό όπως θα έλ ε γ ε ο Ο δ υ σ σ έα ς Ελύτης. Α π ό μο ν όπ ρ α κτο , μία επ ίσ ης α νο ιξιά τικ η μέρα π λευρ άς όμ ω ς τη ς κ ό ρ η ς το υ , η οπ οία το ν (το υ 2006 α υτή τη φ ο ρ ά ). Σ το σ υ γ κ εκ ρ ι­ α π ο δ έχετα ι και τ ο ν κα τα ν οεί, υπ οταγμένη μ έν ο κηπάκι, εικό να ά λ λ ο τε σ τις απαιτή­ π α ρ α δ είσ ο υ (το υ σ εις και ά λ λ ο τε στη Μ π ρ έγ κ ελ ή ίσως σιωπή το υ , η εύνοια, Ακολουθώντας με επιμονή το υ Τ ιν το ρ έ τ ο ) επι­ κ ά τι π ολύ μ ε γ α λ ύ ­ φ υλάσ σ ετα ι η ανα­ τε ρ ο , η αγάπη, είναι και οξυδέρκεια τις επιταγές γνω στική επ ιλογική δ ε δ ο μ έ ν η . Π α τέρ α ς της μνήμης, η συγγραφέας έκπ λη ξη , καθώ ς τα και κ ό ρ η έχ ο υ ν ο β ασ ικά πρόσ ω π α ένα ς τη ν ανάγκη το υ υιοθετεί ένα «τρόπο λόγων» σ υ ν εχ ίζ ο υ ν να μι­ άλλου, οι δ υ ο τ ο υ ς λ ο ύ ν για τ η ζωή οφ ε ίλ ο υ ν ν ’ αντα πεπου λίγο απέχει από το υ ς , α διά φ ο ρα για ξέ λ θ ο υ ν σ ε μια και τ ο θά ν α το που τη μόνη απαίτηση, ότι τον ελεύθερο στοχασμό δ ιέκ ο ψ ε . Σ τη ν πα­ κα νείς δ ε ν π ρέπ ει ν ’ ρ έα π ρ οσ τίθ ετα ι και α π ο γ ο η τε ύ σ ει τ ο ν και βρίσκεται σίγουρα έξω η Μ αρ ίνα, «τώ ρα από καθορισμένες φόρμες. π ο υ τε λ ε ίω σ ε τ ο Ο ε ξ ο ικ ειω μ έ ν ο ς με γρά ψ ιμο », τη ν π ερ ι­ το υ ς χα ρα κτήρες πλάνηση σ το χθ ες , τω ν έρ γω ν τ ο υ Μ. α νάμεσ α στα χρ όνια και σ τις ε ικ ό ν ες που Κ αραγά τση αναγνώστης δ ε ν δ υ σ κο λ εύ ετα ι με τό σ η επ ιμ έλεια α να σ ύρθηκα ν από τη να δ ιακρίνει τ ο π ροσ ω π ικό το υ εσ ω τερ ικό μνήμη. δρ άμ α , α διάλειπ τα τρ ο π ο π ο ιο ύ μ εν ο από Η μυ θισ το ρη μα τική μα ρτυρία τη ς Μ αρίνας εξω τερ ικ ά σ τοιχ εία , όπως α να δύοντα ι από τ ο μ ο ν ό λ ο γο τη ς Λ ασ καρ ώ ς, τη ς κα κοπ οι­ Κ αρ αγά τσ η μ ο ιά ζει με πα ρα μύθι, σαν ημ ένη ς γυναίκας που δ ε ν σ υμφιλιώ νεται με εκ είν α τα παλιά μ ε τη βαθιά πατίνα το υ τη ν εξ ευ τελ ισ τικ ή π ρ α γ μ α τικό τητα και σ υ­ χ ρ ό ν ο υ . Η σ υγγρα φ έας δ ια θ έτε ι τη ν ευ α ί­ ν εχ ίζ ει να δ ιεκ δ ικ ε ί τη ν αγάπη που σ τερ ή ­ σ θη τη ματιά το υ ζω γρά φ ο υ που, π ρ οκ ειμ ένου να φ ιλ ο τεχ ν ή σ ει τ ο π ο ρ τ ρ έ τ ο το υ , θη κ ε. Ε ξοικειω μ ένη μ ε τη ν α τμό σ φ αιρα το υ σπιτιού η Λ ασ καρώ α να τρ έχει σ ε π ρ ό­ «σ υ ντα ιρ ιά ζει τ ο πλή θο ς τω ν μικρώ ν α νε­ παίσθητων αλλαγών και ψυχικώ ν διακυμάν­ σωπα και π ερισ τα τικά εντα γ μ ένα και σ τη δ ική τ η ς π ολύπ τυχη ζωή, τη ν οπ οία π ρ ο ­ σεων», οι οπ ο ίες τελικά σ υνισ τού ν τ ο μυ­ σ εγγίζει γενναιόδ ω ρα η μικρή τη ς α κρ οά σ τή ρ ιο τη ς τέ χ ν η ς το υ . ■

ΡΟΜ ΠΕΡΤ Μ ΠΕΡΤΟΝ

Η ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΗΣ ΜΕΛΑΓΧΟΛΙΑΣ

Ε ΚΔΟΣΕ Ι Σ Η Ρ Ι ΔΑΝΟΣ

ΤΟΜΟΣ ΠΡΩΤΟΣ Α ΙΤ ΙΑ ΣΥΜ ΠΤΩΜ ΑΤΑ

www.hridanos-ekdoseis.gr

Π Ρ Ο Γ Ν Ω Σ Ε ΙΣ

ΤΟΜΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟΣ Η Θ Ε Ρ Α Π Ε ΙΑ ΤΗΣ Μ Ε Λ Α Γ Χ Ο Λ ΙΑ Σ

[ δ ι α β α ζ ω

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

]

Γιώ ργος Ν . Π ερ α ν τω ν ά κ η ς

Ματ σε τρεις κινήσεις ία βασ ική α νησ υχία τ ο υ αναγνώ ­ σ τη, ό τα ν π α ίρνει στα χέ ρ ια το υ να διαβ ά σ ει ένα β ιβ λίο που μπαι­ ν ο β γα ίνει σ τα όρια τη ς επ ισ τη μ ο ν ικ ή ς φ α ­ ντασ ία ς, είναι αν ο σ υγ γ ρ α φ έα ς μ π ο ρ εί να γ ρά ψ ει α ξιοπ ρεπ ή ελλη νικά και να μην β λέπ ει τη γλώσσα ως τ ο α να γκα ίο π ε ρ ιτύ ­ λιγμα τη ς υπ όθ εσ η ς. Κι ίσως α υ τό είναι τ ο κ ρ ιτή ρ ιο για τ ο αν τ έ το ιο υ ε ίδ ο υ ς μ υ θι­ σ το ρ ή μ α τα κ α τα φ έ ρ ν ο υ ν να υπ ερ β ού ν τ ο χα ντά κι τη ς π α ρ α λ ο γ ο τεχν ία ς και να αναγάγο υν τ η ν εμ π νευσ μένη το υ ς σ ύλληψ η σ ε πο ιο τικ ή γρα φ ή . Η Κ α τερ ίνα Χ ρ υ σ α ν θο π ο ύλ ου κ α τα φ έρ ν ει να περά σ ει τ ο σ κό π ελο μ ε επ ιτυχία, καθώ ς η γλώσσα τη ς δ ε ν δ ια κ ρ ίνετα ι από τα σ υ­ νήθη για τ ο ε ίδ ο ς υφ ο λο γ ικ ά λάθη, αλλά α ντίθ ετα κυλά ει αβίασ τα και ε ν ίο τ ε «επ ι­ βάλλει» τη ν υπ ολο γισ τική ιδ ιό λ ε κ το ως μία νέα λ ο γ ο τεχ ν ικ ή γλώσσα. Πα ρά λληλα, η π λοκή -ά λ λ ο σ η μ είο σ το ο π οίο χω λα ίνουν σ υχνά τέ το ια βιβλία που έχ ο υ ν σ τ ό χ ο να μ ε τα φ έ ρ ο υ ν ε ιδ ικ έ ς γνώ σ εις σ το ε υ ρ ύ ­ τ ε ρ ο κ ο ιν ό - είναι σ τη ρ ιγ μ ένη σ ε μια γ ερ ή λ ογ ικ ή, όπ ου τα αλλεπάλληλα επ ίπ εδα σ υ ν δ έο ν τα ι και ενα λλά σ σ ο νται μ ε σ υ γ κ ε­ κ ρ ιμ έν ε ς α να λογίες και επ ιμ ελώ ς κ α τα ­ σ κευ α σ μ έν ο υ ς δ εσ μ ο ύ ς . Ο κ εν τρ ικ ό ς ήρω ας είναι μία φ ιγού ρα βγαλμ ένη από τ ο σ ίριαλ «Singles», που π ρ ο β α λ ό τα ν π ριν από κάποια χρ όν ια σ την ελλη νική τη λεό ρ α σ η : ο Χ ά ρ η ς , λ ίγ ο ευ τρ α ­ φ ής, πολύ α ντικο ιν ω ν ικ ός, α ρ κ ετά σ τε ρ η ­ μ έ ν ο ς από γυνα ίκα, π ολύ ά το λ μ ο ς κ λ ε ίν ετα ι σ το δ ικ ό το υ κ ό σ μ ο , σ το ν κ ό σ μ ο τω ν

Μ

υπ ολο γισ τώ ν και τη ς ψ ηφ ια κή ς π ρ α γμ α τι­ κ ό τη τα ς και ζει τις π α ρά λληλες ζω ές το υ . Τ α βασικά χα ρ α κτη ρ ισ τικά το υ είναι α π ό­ λυτα πεισ τικά, καθώ ς ό λ ο και π ερ ισ σ ό ­ τ ε ρ ο τ ο δ ια δ ίκ τυ ο θα μ ε τα τρ έ π ετ α ι σ ε χ ώ ρ ο όπ ου ο κ α θ ένα ς θα μ π ο ρ εί να ζει ψ ευ δώ νυ μα και ανώ νυμα τ η δ ική το υ π ερ σόνα, ένα π ρ οσ ω π είο που θα υπ οκα θισ τά τ ο π ρ α γ μ α τικό τ ο υ πρόσ ω π ο. Η φ αντα σία ε κ ε ί μ π ο ρ εί να σ τή ν ει σ ενάρ ια και να υπ ο­ κ ρ ίν ετα ι ρ ό λ ο υ ς π έρα από τα όρ ια φ ύλου , ηλικίας, θρ η σ κ εία ς, εθ ν ικ ό τη τα ς κ.λπ. Ο Χ ά ρ η ς κ ιν είτα ι σ ε τρ ία επ ίπ εδα, τα οπ οία, μ ο λ ο ν ό τι είναι α ν ε ξά ρ τ η τ α και α σ ύ ν δετα , δ ε ν χ ω ρ ίζο υ ν τ ο μ υ θισ τό ρη μα σ ε σ π ο νδ υ λ ω τές α φ η γή σ εις, αλλά σ υ ν θ έ­ το υ ν τ ό σ ο τ ο π ρ ο φ ίλ το υ π ρω τα γω νιστή ό σ ο και τ ο ε ίδ ο ς τω ν σ χέσ εω ν σ το δ ια δ ί­ κ τυ ο . Λ ε ιτ ο υ ρ γ ο ύ ν σ αν π λ ε ξο ύ δ α όπ ου τ ο ένα σ ύν ολ ο μαλλιών π ερ ιπ λ έκ ετα ι έν τε χ ν α μ ε τη ν άλλη. Α π ό τη μία, η πρ αγμ ατική ζωή το υ κ εν τρ ικ ο ύ χα ρ α κτή ρ α εγ κ λ ω β ίζετα ι σ την ά χρω μ η δ ο υ λ ειά το υ ως π ρ ο γ ρ α μ μ α ­ τισ τή , όπ ου ο ίδ ιος εσ κ εμ μ έ ν α α φ ή νει τη ν εικό ν α τ ο ύ σ χ εδ ό ν ηλίθιο υ. Α υ τ ό βέβαια α ντικα το π τρ ίζει και τη γ εν ικ ό τ ερ η α βουλία τ ο υ (μ ε π α ρ α τρ α β η γ μ έν η μ ο ρ φ ή τη ν ανι­ κ α ν ό τη τά τ ο υ να κάνει ένα τα ξίδ ι χω ρ ίς φ ο β ίε ς ), που γίνετα ι δειλία σ ε κ ά θ ε πιθανή σ υνά ντη σ η μ ε τ ο ά λλο φ ύ λ ο . Σ υ μ μ ε ρ ίζ ε ­ τα ι, ω σ τόσ ο , τα π ρ οβ λή μα τα το υ φ ίλου τ ο υ γύρ ω από τη ν α σ θ ένεια τη ς γιαγιάς τ ο υ , η οπ οία β ρ ίσ κ ετα ι σ ε κώμα και έτσ ι α να π τύ σ σ εται ο λ ό κ λ η ρ η σ υλλογισ τική για τ ο τι σ ημ αίνει ανθρώ πινη νόηση.

Κ α τε ρ ίν α Χ ρυσ α νθοπ ούλου Τ ο κ ιν έζικ ο δω μ ά τιο Τόπος, 2009 σ. 265, € 14

ΓΙΑΝΝΗ Δ ΑΛΛΑ Ρ0ΥΦΙΝ0Υ

ΕΡΩΤΙΚΑ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ Η Ρ Ι Δ Α Ν Ο Σ

www.hridanos-ekdoseis.gr

ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΟΣ ΜΙΚΡ0Κ0ΣΜ0Σ ΠΛΑΤΩΝΟΣ

ΕΠΙΓΡΑΜΜΑΤΑ

[

δ

ι

α

β

α

ζ

ω

]

Β Ι Β Λ Ι Ο Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η

φ τε ί τ ο ν Κ ανα δά όπ ου θα γνω ρίσει ό τι η Α υ τό , ω σ τόσ ο , τ ο ά βο υλ ο πλάσμα μ ετα αλήθεια είναι π λ έ ο ν ... τε χ ν η τή . τρ έ π ε τα ι σ τη ν πιο θ ελ κ τικ ή γ κό μ εν α τ ο υ Τα τρ ία επ ίπ εδα που π ρ ο δ ια γ ρ ά φ ο μ ε θ έ ­ δ ια δ ικ τύ ο υ , ένα ά βα τα ρ, μια δ ια δ ικ τυα κή το υ ν μέσ α σ το πλαίσ ιο τη ς μυθοπλασίας περσ ό να , δη λα δ ή, ο ν ό μ α τι Σίμπα, η οπ οία ζητή μα τα , όπως τι είναι α υ τό που κάνει το ν σ ερ γιανίζει σ το ν κ υ β ερ ν ο χ ώ ρ ο με όλα τα άνθρω πο σ κε π τό μ ε ν ο ον, θα μπ ορ έσ ει κά­ κ άλλη τη ς σ τη διάθ εσ η τω ν α ρσ ενικώ ν που ποια σ τιγμή ο υ π ολο γισ τή ς να σ κ έ φ τε τα ι είναι π ρ όθ υμ οι για o n e -m inute-sta nd s. Κι α υ τό νο μ α ή πάντα α υτή η επ α φή είναι η θα μ έν ει μία πολύ πιο σ υνηθ ισ μένη σ την καλή μη χα νή η Ό λ ο και περισσότερο η λ εκ τρ ο ν ικ ή π ο λιτεία, οπ οία, σ ύμφω να με όπ ου ο κ α θ ένα ς πα­ το διαδίκτυο θα τη ν τρ ο φ ο δ ο σ ία ρο υσ ιά ζετα ι για να ικα­ που θα δ έ χ ε τα ι, θα νοπ οιήσ ει τα σ εξο υ α ­ μετατρέπεται σε χώρο α ντιδ ρ ά και α νά ­ λικά το υ έν σ τικ τα . Εκεί όπου ο καθένας θα μπορεί λογα , είναι η η λ ε­ ο Χ ά ρ η ς με τ ο κ ο ρ μ ί κ τρ ο νική π ρ αγμ ατι­ τη ς Σίμπα γνω ρίζει τ ο ν να ζει ψευδώνυμα κ ό τη τα μια ενα λλα ­ Μ πατ, μ ε τ ο ν ο π οίο κτικ ή ζωή κ.λπ.; Τ ο σ υ ν δ έετα ι πιο μόνιμα, και ανώνυμα τη δική του β ιβ λ ίο μ υ εί τ ο ν και παράλληλα βιώνει περσόνα, ένα προσωπείο αναγνώ στη σ ε τ έ ­ τ η γυνα ικεία φ ύσ η τη ς τ ο ιε ς ν ε ο -ε ρ ε υ ν η π ε ρ σ ό να ς τ ο υ , αλλά που θα υποκαθιστά μ έ ν ες π ε ρ ιο χ έ ς και και τη ν α ίσθησ η μιας το πραγματικό του απαντά με τη μυθι­ δ ια φ υ λ ικ ή ς σ χέσ η ς σ το ρ η μ α τικ ή τ ο υ που δ ε ν μπ ο ρ εί να ζήπρόσωπο ε κ δ ο χ ή , η οπ οία σ ει σ τη ν π ρ αγμ ατική επ εν δ ύ ει σ το α ύ­ το υ ζωή. ρ ιο μ ε πολύ πιο απτά α π ο τελ έσ μ α τα απ’ Τ έ λ ο ς , ο κ εν τρ ικ ό ς χα ρ α κτή ρ α ς α λλη λο­ ό,τι φ α ν τα ζό μ α σ τε. Ο δια δ ικ τυ α κά ς κ ό ­ γ ρ α φ ε ί η λ εκτρ ο ν ικ ά μ ε τ η Σ ίρλεϊ, Κ ινέζα σ μ ο ς είναι τα παράλληλα σύμπαντα που που ζει σ το ν Καναδά και σ πουδάζει σ ε μ ε­ π ο λ λ οί α να ζητο ύν, αλλά τα πάντα εκ ε ί τα π τυ χια κό επ ίπ εδ ο φ ιλοσ οφ ία . Π έρ α από μέσ α δ ε ν είναι όπως φ αίνο νται: πρ οσ ω ­ τη ν ανθρώπινη επ αφή, ο Χ ά ρ η ς α πολαμβά­ πεία και ρ ό λ οι, ψ ευ δ ε ίς τ α υ τό τη τ ε ς και ν ει μικρά μα θήματα φ ιλοσ οφ ία ς, σ ε συν­ υπ οκρ ιτικά κ αλέσ μ ατα , κ ρ υ φ τό και η θ ο ­ δ υ α σ μ ό μ ε τ ις θ ε ω ρ ίες τω ν επ ισ τημ όνω ν ποιία είναι οι σ υ ν θ ή κ ες που μο ιά ζου ν με π ου πρ οσ π αθ ού ν να εξ ετά σ ο υ ν τ ις δυ να ­ τ ό τ η τ ε ς τ ε χ ν η τ ή ς ν οη μο σ ύ νης. Έ τσι, α νο ί­ ένα μυ θο π λα σ τικό - θ ε α τρ ικ ό πλαίσιο, σ το ο π ο ίο σ υ γ γ ρ α φ έα ς , σ κ η ν ο θ έτη ς , γ ετα ι μπ ροσ τά το υ και μπ ροσ τά μας ένα ς ήρ ω ες, η θ οπ οιοί και α να γνώ σ τες - θ ε α τές ν έο ς ο ρ ίζο ν τα ς , όπ ου οι θε ω ρ η τικ έ ς επ ι­ β ρίσ κοντα ι ό λο ι επ ί σ κη νής χω ρ ίς διακρισ τή μ ες σ υνα ντο ύν τη ν κ υ β ερ ν η τικ ή . Ό τ α ν το ύ ς ρ ό λ ο υ ς. ■ οι σ υγ κ υρ ίες τ ο επ ιτρ έψ ο υ ν , θα επ ισ κε-

Ε Κ Δ Ο Σ Ε Ι Σ Η Ρ Ι Δ Α Ν Ο Σ

www.hridanos-ekdoseis.gr

ΤΖΑΚ ΚΕΡΟΥΑΚ

Τ ΖΑ Κ ΚΕΡΟΥΑΚ

ΤΡΙΣΤΕΣΣΑ

M E X IC O CITY BLUES

Μ ετά φ ρ α σ η Γ ιά ν ν η ε Λ ε ιβ α δ ά $

Μ ετά φ ρ α σ η Γ ιά ν νη ς Λ ε ιβ α δ ά ϊ

Βιβλία επί του πιεστηρίου ης τελευτα ία ς σ τιγμής η ματιά μάς οδ ηγ εί να ξεφ υ λλ ίσ ο υ μ ε βιβλία που πέρασαν γρήγορα από μπροστά μας και δ ε ν π ρ ολ ά β α μ ε να τα ε ν τά ξο υ μ ε κάπου. · Η Β ίκυ Θ εοδω ροπ ούλου είχ ε γράψ ει παλιά (ίσως και πολύ παλιά) τ ο Γράμμα απ’ το Δουβλίνο και μ’ ά ρεσ ε. Ά ρ ε σ ε και σ’ άλλους. Μ ετά έκ α ν ε διάφ ορα, αλλά τη ν χά σ α μ ε. Τώ ρα φ ο ύ ρ ν ισ ε τ ο Cookies (εκ δ ό σ εις Ύ ψ ιλον) βιβλίο + video από το ν Πα ντελή Φ ρα τζή, σ το πλαίσιο εν ό ς χ α ρο ύμ ενου ερ γασ τηρ ίου με τίτλ ο LU DE NS LABS. Κ α λ ό δ εχτο ! · Η τέχνη χωρίς κριτικούς (εκ δ ό σ εις Δ ιαπολιτισμός) λ έγετα ι τ ο πόνημα το υ Α ν δ ρ έα -Χ ρ ό ν η Παπανικολόπουλου και φ ιλ ο δ ο ξεί, κατά δήλωσή το υ , να α π ο δείξει «ότι η δημόσια κριτική τω ν έργω ν τέχν ης, είναι όχι μόνον ανώ φελη, αλλά τ ο χ ε ιρ ό τερ ο , κατα σ τροφ ι­ κή». Για να φ τάσ ει σ ε α υτό τ ο συμπέρασμα επικαλείται δ εκ ά δ ες φ ιλοσ όφ ου ς και ...κρι­ τικού ς. Π α ρα δίδεται π ρ ος διάλογο. · Τ ο φ ιλ ό τεχν ο ν π εριοδ ικό Εντευκτήριο εκ δ ίδει εν ίο τε και βιβλιαράκια. Μ ετα ξύ αυτών και τα χαριτω μένα π εζοπ οιήματα το υ Σ υ μ εώ ν Τ σ α κ ίρ η με τίτλ ο Τα χαρτοικίδια, σ ε σ χέ­ δια το υ Δ ημ ήτρ η Παπαιωάννου. · Ο τίτλ ο ς τ ο αδικεί. Το μέγα βιβλίο της τουαλέτας (εκ δ ό σ εις Ά γκυ ρα ) σ ε απωθεί ως τίτλ ο ς αν και, ότα ν τ ο ξεφ υ λλίσ εις, διαπιστώνεις πως πρόκειται για μία ευρη μα τική, σ τη σύλληψη και στην εκ τέλεσ ή τη ς, ιδέα. Ο Π έ τ ρ ο ς Κ. Ν τελόπ ουλος οργάνω σ ε ένα δια φ ο ρ ετικό λ εξικ ό με μικρά λήμμα τα που α να φ έρονται σ ε λ έξε ις και ονόμα τα που καθημερινά τις

Τ

Ε ΚΔΟΣΕ Ι Σ Η Ρ Ι ΔΑΝΟΣ www.hridanos-ekdoseis.gr

σ υναντάμε, αλλά σπανίως ξέ ρ ο υ μ ε τι α ντι­ προσ ω π εύουν α υτές. Τι είναι, λοιπόν, ο Μ παϊρακτάρης, ποια ήταν η Σοφ ία Σλήμαν, στη χάρη τη ς οπ οίας έχ ο υ μ ε α φιερώ σει και έν α ν δ ρ ό μ ο σ το υ ς Α μπ ελ ό κη π ο υ ς , τι σημαίνει η λ έξη «παππεπίπαππος», κ.ά. · Ο Τ ά κ η ς Σ ιδ έ ρ η ς είναι καλός ζω γρά φος και πού και πού γρά φει ό μ ορ φ α διηγήματα. Σ τη συλλογή το υ μ ε τίτλ ο Το δέκατο κύμα (εκ δ ό σ εις Τ έχν η ς Ο ίσ τρ ο ς) γρά φ ει απλά, όπως αναπνέει κανείς, μικρά πεζά σαν τα κοτσ ύφ ια που γυρ νοβ ολο ύν σ τις αυλές, α ντίδω ρ ο σ ε μια πληθωρική, πλουμιστή επ οχή. Ο ι ήρω ές το υ είναι απλοί άνθρωποι σ τις καθ ημ ερ ινές το υ ς ασχολίες. Μ υρω­ διές, αισθήματα και χρώ ματα μπλέκονται α ξεδ ιάλυ τα με το υ ς ήρω ές το υ . Α ν έχ ει δει κανείς τις ζω γρα φιές το υ Τ ά κη Σιδέρη , θα καταλάβει γιατί τα κείμενά το υ είναι π ρ ο έ­ κταση το υ πινέλου το υ . · Ο Ν ίκ ο ς Πα π αδόπουλος σ τη νουβέλα το υ Η Αλογόμυγα (εκ δ ό σ εις Δ ία υλος) π εριγράφ ει μία εφ ια λ­ τική Α θήνα, λίγα χρόνια α ργότερα από το σ ήμερα. Χ ιο ύ μ ο ρ και πικρή σάτιρα σ ε ένα μ ε λ λοντολο γικό κ είμ εν ο που δ ε ν απέχει από τη ν καλπάζουσα πρ αγματικότητά μας.

• «Σημειώ σ εις για τις αναμνήσεις που δεν θα γράψω π ο τέ» υπ οτιτλίζετα ι τ ο βιβλίο το υ Γιώργου Σ α ρ α ντά ρ η , οι οπ οίες γρά ­ φ τηκ α ν με τ ο ν τίτλ ο Ο ι γνωριμίες και η φιλία. Κ υ κλοφ ορ ού ν από τ ο Ρ οδακιό σε μετά φρασ η Ζή σ ιμ ου Λ ο ρ εν τζά το υ . · Ο Ν ίκο ς Κ αββαδίας είναι ο αγαπημένος ποιη­ τή ς τω ν νέω ν εδώ και χρόνια. Σ το βιβλίο το υ Μ ή τσ ο υ Κασ όλα Ο δαίμονας χόρευε

ΤΣΑΡΛΣ ΜΠΟΥΚΟΒΣΚΙ

ΤΣΑΡΛΣ ΜΠΟΥΚΟΒΣΚΙ

Ο Κ ΑΠ ΕΤΑ ΝΙΟ Σ ΕΧΕΙ ΚΟΨΕΙ Α Λ Υ Σ ΙΔ Α

Π Ο ΙΗ Μ Α Τ Α

Μ ετά φ ρ α σ η Γ ιά ν νη ε Λ ειβ α δ ά $

Μ ετά φ ρ α σ η H d v v n s Λ ε ιβ α δ ά ε

[

δ

ι

α

β

α

Λ Ι Γ Α

ζ

ω ] Λ Ο Γ Ι Α

μέσα του (εκ δ ό σ εις Κασ τανιώ τη) έχ ο υ ν τη ν ευκαιρία όσ οι τ ο ν αγαπούν να γνω ρί­ σ ουν τ ο ν άνθρω πο και τη ν προσ ω π ικότητα το υ ποιητή επ εξερ γ α σ μ έν η από τ ο ν Μ. Κ ασ όλα , μέσ α από μ α ρ τ υ ρ ίες πολλώ ν ανθρώπων που τ ο ν γνώρισαν. · Ο ι επ ισ τή­ μες το υ νου κερ δ ίζο υ ν σ υνεχώ ς οπ α δούς και π ο λλές εκ δ ό σ εις είναι α φ ιερ ω μέν ες σ ε α υτές. Σ το Νους: εισαγωγή στη γνωσιακή επιστήμη (εκ δ ό σ εις Π ο λύτρ οπ ον), ο συγ­ γ ρα φ έα ς Paul T h a g a rd παρουσιάζει μία εκ λα ϊκευμ ένη προσ έγγισ η τη ς γνωσιακής επ ισ τήμης που σ υνδέετα ι με τη φ ιλοσ οφ ία, τη ν πληρο φ ο ρική , τη ν τεχν ολ ογ ία και τη ν ψ υχολογία. * Ο R ichard E llm an έγρ αψ ε μία ογκώ δη π ρ οκλητική όσ ο και ολο κλη ρω ­ μένη β ιο γρ αφ ία τ ο υ Ό σ κ α ρ Ο υ ά ιλ ν τ (εκ δ ό σ εις Π α τά κη), που α να μένει να π ρ ο­ σ εχ τε ί από τ ο κ οιν ό που εντρ υφ ά σ τις βιο­ γ ρ α φ ίες τω ν σπουδαίω ν ανθρώπων. · Τ ο ίδιο θα έλεγα για τη βιογραφ ία το υ Μ ισ έλ Φ ο υ κώ με υπ ότιτλο «φ ιλό σ ο φ ο ς, δα νδή ς και τα ρα ξία ς» που μόλις κυ κ λ ο φ ό ρ η σ ε από ένα σ χετικά καινο ύρ γιο ε κ δ ο τ ικ ό ο ίκ ο ( L e c to r). Α π ό αυτά τα βιβλία που πρέπ ει να ανακαλύψ εις. · Σ τις εκ δ ό σ εις Χ αραμάδα τη ς Π ά τρα ς ό λ ο και κάτι β ρίσκεις που να σ’ α ρέσ ει. Α λλά τ ο ν Ν ε κ τ ά ρ ιο τ ο ν αγαπάνε όλοι, για τί εκ δ ίδ ει τ ο Musine, τ ο κα λ ύ τερ ο π ερ ιοδ ικ ό - βιβλίο - C D που κ υ κ λ ο φ ο ρ εί σ τη χώρα. · Η σ υνερ γάτη ς μας Μ α ρ ίζα Ν τ ε κ ά σ τ ρ ο μόλις ε ξέδ ω σ ε ένα βιβλιαράκι για παιδιά και ν έο υ ς (κάνει, π ισ τέψ τε με, και για μεγάλους) που είναι Οδηγός για το Ν έο Μουσείο της Ακρόπολης (Μ ετα ίχμ ιο). Λ ίγα λόγια και καλά! · Ο Γιώργος Κ α κουλίδη ς σ το Η λέσχη της στιγμής (εκ δ ό σ εις Λ ιβάνη) έχ ει μια φ αεινή ιδέα, που, αν και

κάπου με έμ π λ εξε, εν τέ λ ει με έ θ ελ ξε . Ο ι εκ δ ό σ εις Ιανός εξέδ ω σ α ν μία Ανθολογία τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη από το ν Ν τ ίν ο Χ ρισ τιαν όπ ουλ ο. Σ υν οδ εύ ετα ι με κ ρ ιτικό υπόμνημα και α φιερώ νεται σ του ς φ ά ν τ ο υ βάρδου. · Τυπώ θηκαν και κ υκλο­ φ ο ρ ο ύ ν τα κείμ ενα μαθητώ ν από το ν Α ’ Δ ιαγω νισμό Π οίησ ης και Δ ιηγή μα τος τω ν Α ρ σ α κ είω ν Σχ ολείω ν. Π ρ ό κ ειτα ι για τ ο διαγωνισμό που έγινε πέρυσι (2008) και σ τον οπ οίο β οή θη σ ε (όπως και σ το φ ε τ ι­ ν ό ) και τ ο π εριοδ ικ ό μας. Π ισ τέ ψ τε με, ανάμεσά το υ ς υπ άρχουν μερικά πολύ καλά κείμ ενα και μάλιστα ξε χ ω ρ ίζο υ ν ορισ μένα που είναι γρ α μ μ έν α από μ ικ ρ ό τ ε ρ ο υ ς μα θ ητές το υ γυμνασίου. · Ο Α ν δ ρ έα ς Κ. Π α π ανικο λάου είναι Κ αθηγητής Ν ε υ ρ ο ε πιστημώ ν το υ Π α νεπ ισ τημίου το υ Τ έξα ς , αλλά α υτό δ ε ν τ ο ν έχ ει εμπ ο δίσ ει να ανα­ καλύψει και να φ ανερώ σ ει σ ε μας τη λ ο γ ο ­ τεχ ν ική το υ πλευρά. Α π ό τις εκ δ ό σ εις Συνάψ εις και στη μ ίκρ ο σειρά το υ ς κ υκλο­ φ ο ρ ε ί η νου β ελίτσ α Η Η δύλη, ένα νοσ τα λγικό πέρασμα σ την εφ η βεία , σ ε ό,τι χάσα­ με και σ ε ό,τι μας σ ημ άδ εψ ε. · Α ς κλείσω με ένα ν α γαπημένο ποιητή, το ν Μ ά ρ κ ο Μ έσ κ ο . Σ τη συλλογή το υ με τίτλ ο Στον Ενικό και Πληθυντικό ψίθυρο (εκ δ ό σ εις Ν ε φ έ λ η ) μιλάει με εκ κω φ α ντικού ς ψιθύ­ ρ ο υ ς γ’ α υτο ύς που ξέ ρ ο υ ν να α κούν το υ ς πο ιη τικού ς κρα δα σμούς. «Α φ ου γκρ άσ ου τη β ου ερ ή σιωπή, όλα εδ ώ είναι τρ α γ ο υ δ η ­ μένα», γρά φ ει και παραπέρα κάτι επίκαιρο: « Κ ά θε πουλί έχ ει τ ο κλαδί το υ - και με καμιά διάθεσ η / μ ο νιμ ότη τα ς πάνω σ’ α υτό. / Ό σ ο ζει κ ελ α ηδεί ε κ ε ί πάνω, / και με τη γλώσσα το υ». [Γ. Ν. Μ.]

Ν Τ ΙΕ Γ Κ Ο Κ Ο Υ Τ Ζ Α

NO ΕΚΔΟΣΕΙ Σ Η Ρ Ι ΔΑΝΟΣ www.hridanos-ekdoseis.gr

Μ ία α ν ε λ έ η τ η κ ρ ιτικ ή σ το ν π ο λ ιτισ μ ό pa s , o ris α ξίε ε pa s, σ το ε κ ­ π α ιδ ευ τικ ό p a s σ ύ σ τη μ α , σ τη ν κ ο ιν ω ν ία p a s π ο υ ν ο σ εί εξα ιτία 5 p ia s α ν ε ξ έ λ ε γ κ τ α ο μ ο γ ε ν ο π ο ίη σ α , σ τη ν κ ο ιν ω ν ία τ α μ ε τρ ιό τ η τα ε κ α ιτ ο υ Μ ε γ ά λ ο υ Α δ ε λ φ ο ύ ...Έ ν α β ιβ λ ίο μ ε α π ο κ α λ υ π τικ ό ύ φ ο ε π ο υ p a s κά ν ει να σ κ ε φ τ ο ύ μ ε τη ν σ ημ α σ ία τ ο ύ να λ έ μ ε Ο Χ Ι.

$ S v ΕΠΙΛΟΓΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ ΓκΥΝΤΕΡ ΓκΡΑΣ

ΤΣΑΝ ΤΖΙ

Ξεφλουδίζοντας το κρεμμύδι

ξεχνάμε α γα π η

ΚΥ ΚΛ ΟΦΟ ΡΟ ΥΝ ΕΠ ΙΣΗ Σ: ΒΕΡΤΖίΝίΑ ΓΟ ΪΛ ΦΤο

δ ω μ ά τιο το υ Τ ζά κομπ · Μ έ χ ρ ι το φ ά ρ ο · Ένα δ ικ ό σου δ ω μ ά ­

τιο

ΕΝΤΣΕΝΣΜΠΕΡΓΚΕΡ Τ ο

χανς μαγκνους

σ ύ ντο μ ο κ α λ ο κ α ίρ ι τη ς α να ρ χ ία ς

Τα υπ όγεια το υ Β α τικ α ν ο ύ ν,τορις ΛΕΣΙΝΓΚ Η καλή τρ ο μ ο κ ρ ά τισ σ α

Μ τ τ ο ύ ν τ ε ν μ π ρ ο κ · Οι ε ξο μ ο λ ο γ ή σ ε ις το υ απ ατεώ να Φ έ λ ιξ Κ ρ ουλ ΣΟΝ

Το τ ρ α γ ο ύ δ ι το υ Σ ό λ ο μ ο ν

ρομπερτ

ΜΟΥΖΙΛ

λουις τζον

ΝΤΟΣ ΠΑΣΟΣ

USA (Ο 4 2 ο ς π α ρ ά λλη λο ς · 1 9 1 9 · Τα π ολλά λ εφ τά )

Τα π α ιδ ιά τη ς ζω ής

γιοζεφ

β ιο γρ α φ ία τη ς Ά λις Τ ό κ λ α ς

ΡΟΤ Ο

Μ π ά λ φ ο υ ρ (Απαγω γή · Κ ατρ ιόνα )

1

Γ

7

\

s

ΝΤΕΜΠΛΙ

β ο υ β ό ς π ρ ο φ ή τη ς

ρομπερτ λουις

ΣΤΗΒΕΝΣΟΝ

γκτςταβ

1

.

Οι

ΜΟΡΙ-

τονι

Β ερ ολίνο Α λ εξά ντερ π λ α τς

Η τε λ ε υ τ α ία πνοή

ΛΜ

ZEVT

MAN

Ο άνθρ ω π ος χω ρ ίς ιδ ιό τη τες

ΜΠΟΥΝΙΟΥΕΛ

αλφρεντ

αντρε

τομας

γερτρουδη

πιερ παολο

ΣΤΑΪΝ

ΠΑΖΟ-

Η α υ το ­

Ο ι π ερ ιπ έτειες το υ Ν τέ ιβ ιν τ

ΦΛΟΜΠΕΡ

Η α ισ θ η μ α τ ικ ή α γ ω γ ή

w w w .o d is s e a s .g r

info@odisseas-9r

Γιάννης Πανούσης

Στη μαγεία του λογοτεχνικού εγκλήματος

της ποιητικής ηθικής «Κάτι τρομοκράτες θρύλοι εμείς οι ζωντανοί.»

Ρίψασπις, Κική Δημουλά

Προ-λογικά; Από χρόνια ήθελα να γράψω ένα κείμενο που να συνδέει Εγκληματολογία, Μαγεία και Λογοτεχνία (αυτή η χρόνια ενασχόλη­ σή μου «προδίδεται» άλλωστε και από τη βιβλιογραφία που αρχίζει από τα μέσα της δεκαετίας του '90). Το ότι αποφάσισα δεκαπέντε χρόνια μετά να καταθέσω τις σκέψεις που ακολουθούν οφείλεται στο ότι ο ορθολογισμός δεν καλύπτει πλέον τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου και η εγκληματολογία δεν απαντάει στους φόβους των πολιτών. Τις ένθεν / κακείθεν ανασφάλειες αναπαράγει ή καθησυχάζει η λογοτεχνία που μπήκε σφήνα ανάμεσά τους και μετέτρεψε τους μύθους σε πρόσωπα και καταστάσεις της καθημερινότητας. Μέσα, λοιπόν, από λογοτεχνικά και δημοσιογραφικά κείμενα θα ξαναδούμε τα όρια της λογικής (εγκληματολογικής επιστήμης) και τις οριοθετήσεις των στερεότυπων του «Κακού». Α. Συν-οριακά; 1.Τα σύνορα της επιστήμης και της φαντασίας είναι απατηλά.1 Ανακυκλω­ μένοι ήχοι φτάνουν σ' εμάς μέσω προ­ φητών, οραματιστών, ενδοσκόπων2 και οι επιστήμονες προσπαθούν να τους αποκρυπτογραφήσουν για να βρουν το κεκρυμμένο.3 Μια τέτοια «γνώση» μπορεί, όμως, να γίνει επικίν­ δυνη,4 καθώς οι συνέπειες των εκ της μαγείας δεισιδαιμονιών5 επηρεάζουν αντιλήψεις και πρακτικές.

Καθώς η συμμαχία με το διάβολο επι­ τυγχάνεται και μέσω της επαφής της επιστήμης με τη μαγεία6 (αφού η μαγεία είναι ένα σημείο όπου η θρη­ σκεία συναντά την επιστήμη, όπου οι λαϊκές δοξασίες διασταυρώνονται μ' αυτές των μορφωμένων τάξεων και όπου οι συμβάσεις της φαντασίας συναντιούνται με τις πραγματικότητες της καθημερινής ζωής)7ο ωκεανός της λογικής (φαίνεται να) αναπτύσσεται σε πολλά «νησιά».8 Τούτο σημαίνει ότι η προκατάληψη δεν έχει χάσει τη δύνα­ μή της στις υπαρξιακές μας αναζητή­ σεις.

2. Οι εγκληματολόγοι ως «προφήτες» και «μάντεις» (φυσιογνωμιστές, μορφοσκόποι, οιωνιστές, αστεροσκόποι, τερατοσκόποι)3 επιχειρούν να συλλάβουν (ή και να επηρεάσουν) το μέλ­ λον,10 ανακατεύοντας παραδοξολογία, δαιμονολογία, μυθολογία.11 Όπως τα όρια μεταξύ εγκληματολογικής πρό­ βλεψης και δαιμονισμού δεν είναι πάντοτε ευδιάκριτα,12 οι εμπειρίες και οι παρατηρήσεις13 δεν απαγορεύουν τις υποθέσεις «πέραν». Στις αντιλήψεις αυτές ελλοχεύουν όμως δύο παγίδες. Η μία αφορά τις θεωρίες που ασχο­ λούνται με τα «κατασκευαστικά λάθη» του ανθρώπου.14 «Αν δεχτούμε ότι τα άστρα κάνουν έναν άνθρωπο δολοφόνο ή κλέφτη, τότε θα πρέπει επίσης να παραδεχτού­ με την εξωφρενική ιδέα ότι είναι η πρώτη αιτία, ο Θεός, που ευθύνεται γι' αυτό».15 Εδώ δεν χωράει νομίζω επι­ στημονική απάντηση. Η δεύτερη παγίδα σχετίζεται με τους φοβικούς μύθους. Μολονότι οι εγκληΙ0ΥΛΙ0Σ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009 1 2 5

[Α Φ I

Δ Ι Α Β Α Ζ Ω

Ε Ρ Ω Μ

εγκληματία - άνθρωπο ως εκόν - άκον ματολογικοί μύθοι υπηρετούν και κοι­ πειραματόζωο. νωνικά ιδανικά, γενετικά φακελώματα και ρατσιστική βία,16 οι μάγισσες και οι ρατσισμοί αναβιώνουν με ακροδεξιά Β. Ηθικο-δικαιϊκά πρότυπα ηρώων; χαρακτηριστικά.17 Η Εκάτη, από προστάτιδα των μυστηρίων,18γίνεται η θέα του εγκληματικού ερέβους και του μί­ 1. Η μαγεία, ως πρωτόγονη μορφή εφαρ­ μοσμένης επιστήμης29 σε συνδυασμό σους προς το διαφορετικό «άλλον». με τη φυσιογνωμική οδηγούν και το Από τις γριές στρίγκλες19 στους δαιμο­ συγγραφέα στο να σκιαγραφεί τον νισμένους20 και εκφυλισμένους, τους προδότη ως κοκκινομάλλη με γαμψή ψυχοπαθείς (με τις απαίσιες γκριμάμύτη,50 τον κατάδικο ως έχοντα μού­ τσες) και τους εκκεντρικούς,21τους αλ­ τρα για κρέμασμα51 ή να ταυτίζουν το λοδαπούς και τους αλλόπιστους η κακοφτιαγμένο πρόσωπο με την άσχη­ απόσταση δεν είναι μεγάλη. μη ψυχή.52 0 μη κομφορμισμός προσδιορίζει το Μέσω της φρενολογίας και της φυσιο­ βαθμό της αποστροφής μας. Μισούμε γνωμικής55 το «λογοτεχνικό σώμα» πιο πολύ το «στιγματισμένο» εγκλημα­ ενέηνευσε πολλούς συγγραφείς. Εν τία από το έγκλημά του.22 είδει αδιαφανών λατρευτικών πρά­ Η ανίχνευση της εγκληματικής προσω­ ξεων (mala sacrificial54 ή εν είδει οιωπικότητας συχνά γίνεται με βάση τις νοσκοπίας55ή ως μία μορφή «εγκλημαπαραμορφώσεις του προσώπου.21 Το τοθεραπείας» (Kriminaltherapie)56 το σκοτεινό πρόσωπο (και βλέμμα) εκ­ μυθιστόρημα με αστυνομική / εγκλη­ φράζει τον κολασμένο χαρακτήρα,24με ματική πλοκή, η λογοτεχνία του τρό­ συνέπεια ο εγκληματολογικός μεταμομου, του εγκλήματος, του έκφυλου ντερνισμός να ταυτίζει τη φωτογραφία ερωτισμού, του Δράκουλα (που πίνει με τον ψυχισμό.25 Ας μην ξεχνάμε ότι αίμα και παλουκώνει τους εχθρούς ακόμα και οι συγγραφείς αστυνομικών του)57 κινείται μεν στο πλαίσιο μιας μυθιστορημάτων, όπως, π.χ., ο Κόναν φανταστικής περι-γραφής, αλλά τούτο Ντόυλ26 είχαν ασχοληθεί και με ψυχικά δεν σημαίνει ότι δεν εμφορείται από φαινόμενα. Η εκδοχή αυτή εμπεριέχει μαγικο-θρησκευτικές αντιλήψεις.58 πολλούς κινδύνους για τις ατομικές Από τα ιπποτικά ρομάντζα59 μέχρι το ελευθερίες. Ευτυχώς, όμως, η ψυχο­ ερωτικό έγκλημα στην ποίηση (και την μετρική ερμηνεία του εγκλήματος27 ανομία της ηδονής)40 το στοιχείο του δεν κατόρθωσε μέχρι τώρα ν' αλλοιώ­ «απαγορευμένου» κυριαρχεί. Το απα­ σει πλήρως τη μυθική εικόνα του γορευμένο δεν είναι όμως πάντοτε εγκληματία (με το σκληρό στυλ αλλά μιασματικό και ανίερο. την τρυφερή ψυχή). Έτσι ο δαίμονας του κακού, όπως συμ­ Μερικοί τονίζουν και μία τρίτη πλευρά βολίζεται λογοτεχνικά,41 δεν απωθεί με του θέματος. Οι ανατομικές έρευνες τον ίδιο τρόπο που απωθεί ο πραγμα­ που στηρίχτηκαν στα σώματα των τικά κακός.42 Οι συγκρούσεις της ψυχής «εκφυλισμένων» εγκληματιών είναι συγχωρούνται στην τραγωδία,45 αλλά ευεργετικές, καθώς οι εγκληματίες όχι τόσο εύκολα στο πραγματικό έσωσαν περισσότερες ζωές από όσες έγκλημα. αφαίρεσαν28 αφού συνέβαλαν -εν Ηθικά σταθμισμένο ή όχι44 το έγκλημα αγνοία τους- στην πρόληψη. και ο εγκληματίας εξακολουθούν να Ακραία άποψη που εκλαμβάνει τον 120

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

παράγουν «μία υπηρεσία στη διακίνη­ ση των ηθικών και αισθητικών συγκινή­ σεων του κοινού»45 που κατά βάση συνδέονται με τη (θεία) Δίκη. Λάθη, συναισθήματα, συγκινήσεις, αξίες46 προσεγγίζονται με δικαιοηθικά κριτήρια.47 Οι κοινωνικοί - λαϊκοί ήρωες που «κάνουν κακό στους κακούς»,48 οι ρέμπελοι,49 οι κουρσάροι,50 οι πειρα­ τές,51 τα κακά ένστικτα,52 η εκδίκηση, ο άδικος κόσμος,54 ο νόμος της παληκαριάς,55 οι επικηρύξεις των λήσταρ­ χων56 συχνά συνδυάζονται με τη λαϊκή δικαιοσύνη και γι' αυτό αποκτούν συμ­ βολικά χαρακτηριστικά.57 Τα «φανερώ­ ματα» της ηθικής ιδέας (ανδρεία, δι­ καιοσύνη, ελευθερία)58 δεν λείπουν από την εγκληματ(ολογ)ική μυθιστο­ ρία, διότι διαφορετικά οι συγγραφείς θα δοξολογούσαν την άσκοπη βία και την πρωτόγονη αυτοδικία.59

0 ποιητικός λόγος εξιδανικεύει το δί­ Αύριο ξημερώνει μια άλλη μέρα, 1951 καιο και αγαθό και δεν απαξιώνει, συμ­ βολικά, τις σχετικές αντιλήψεις.60 Η ανθρωπολογία του νόμου και της δικαιοσύνης,61 των οργάνων της τάξης και των παρανόμων βρίσκει ίσως την καλύτερη έκφρασή της στα μυθιστο­ ρήματα. Η ανθρωπολογική ενότητα γλώσσας και νοημάτων62 αναδεικνύει την επαναστατική / ανατρεπτική «αλή­ θεια» των μυθιστορημάτων η οποία δημιουργεί μια δική της νομιμότητα και ηθική (ακόμη και με την υπολανθάνουσα εκδίκηση ή τη θυσιαστική έκβαση).65 Πολλές φορές ο συγγραφέας ακολου­ θεί δικές του εγκληματολογικές υπο­ θέσεις ως προτάγματα ή υιοθετεί κρα­ τούσες στην εποχή του εγκληματολο­ γίας θεωρίες.64 Η σχέση της λογοτε­ χνίας με το δίκαιο επηρεάζεται συνε­ πώς και από τις διάφορες νομικές θεωΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

127

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

[

ρίες.65 Αλλιώς, π.χ. σκιαγραφούνταν οι ήρωες ιη θετικιστική περίοδο της εγκληματολογίας και ίου ποινικού δι­ καίου και αλλιώς την περίοδο της ριζο­ σπαστικής προσέγγισης. Σε κάθε πά­ ντως περίπτωση οι ερμηνείες λογοτε­ χνικών και νομικών κειμένων μένουν ανοιχτές66 (ακόμα κι όταν οι απ-εικονίσεις και αναπαραστάσεις διαφοροποι­ ούνται).67 2. Είναι γνωστό ότι ο (εγκληματολογικός) μύθος συνιστά ένα μέσο προσέγγισης του ψυχικού μηχανιομού, αλλά και συγκρότησης ιδανικών.68 Ακόμα και το «φυσικό μας καθήκον δικαιοσύνης»69 ή και η έννοια της συγ­ γνώμης ενυπάρχουν στη λογοτεχνία (όπως στο δίκαιο).70 Το (λογοτεχνική αδεία) δίκαιο δεν έχει πλήρως αποσπαοτεί από την ηθική και ο νόμος από την αλήθεια.71Τούτο σημαίνει ότι μέοα στο νόμο υπνώττει ένα ηθικό ασυνεί­ δητο.72 Δεν αναφερόμαστε οε «τεχνη­ τή ηθική» αμοιβαίων συμφερόντων, ούτε σε (ψευδο)διλήμματα φυλακι­ σμένου75 αλλά στη μελέτη της λογο­ τεχνίας κάτω από το πρίσμα ή το φως της ψυχανάλυσης (του συγγραφέα ή των ηρώων ή της γενικής ατμόσφαι­ ρας).74 Όσο κι αν η (θεία) δίκη παραμένει ένα μυστήριο,75 όσο κι αν η δύναμη πολε­ μάει για την απόκρυψη της αλήθειας,76 όσο κι αν η ηθική και η τέχνη δεν συ­ μπίπτουν,77 το δίκαιο ενυπάρχει στους μύθους.78 Το ίδιο και η τιμή που κρύ­ βεται πίσω από τις πολεμικές ιαχές.79 Το ίδιο και η ήττα που είχε προδιαγρά­ φει από τη μοίρα, αφού ο θάνατος δεν νικιέται με σπαθί.80 Η «νομιμοποιημένη» εκδίκηση / εκδικητικότητα που υποκαθιστά την έλλειψη νόμου,81 ο (ηθικός) θυμός που «δεν γερνάει»,82 ο «προκληθείς» φθόνος συνιστούν ορισμένες εκδοχές των πολ­ λών ποιητικών ηθικών85 (όπου το μιαρό

128

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

δεν διακρίνεται εύκολα από το αγνό)84. Προσοχή όμως: 0 μύθος δίνει την έμπνευση85 αλλά πολλοί μύθοι καλ­ λιεργούν συλλογικές φοβίες.86 Ακόμα κι όταν οι εγκληματικοί μύθοι ασκούν τη δική τους γοητεία (μαζί με μυστή­ ριο), όπως, π.χ., ο Τζακ ο Αντεροβγάλ­ της,87 οι σύγχρονοι serial killers ή baby killers που υπερβαίνουν τα μέτρα του ανθρώπου88 μας υπενθυμίζουν το «θη­ ριοτροφείο των αδένων»,89το έγκλημα ως something more than human.90 Γ. Μαύρο αίμα;

1. Η λογοτεχνική θεματοποίηση της βίας91 και ο μύθος του αίματος92επανα­ φέρουν στο προσκήνιο το ιστορικό αλ­ λά και το αστυνομικό μυθιστόρημα.95 Οι λογοτέχνες έχουν ως γνωστό ασχο­ ληθεί με όλη τη θεματολογία από τη μαγεία94 μέχρι την τρομοκρατία,95αλλά φαίνεται ν' αρέσκονται ιδιαίτερα στα «μαύρα μυστήρια». Ενώ η ζωή των εγκληματιών και των φυλακισμένων συνήθως εντάσσονται στην «τολμηρή λογοτεχνία»,96 η σατανική φιλολογία επαναφέρει κανιβαλικές ιεροτελεστίες όπου ο ένας θέλει να σκοτώσει και ο άλλος θέλει να πεθάνει.97 Καταραμέ­ νοι, αιρετικοί και βλάσφημοι συγγρα­ φείς98 που δεν «εξυπνακίζουν με το έγκλημα»99 αλλά αναζητούν τα πολλά «χρώματα» των εγκληματιών100αναδεικνύουν τα έγκατα της εγκληματικής ψυχής αναδύοντας ταυτόχρονα και τις προσωπικές τους κρυφές και κρυμμέ­ νες σκέψεις. Μερικοί ισχυρίζονται ότι στα λογοτε­ χνικά κείμενα ο εγκληματίας απεικονί­ ζεται πιο αυθεντικά απ' ό,τι στα επι­ στημονικά εγχειρίδια.101 Αυτό ίσως συμβαίνει διότι η πένα (και η φαντα­ σία;) του συγγραφέα στάζουν περισ­ σότερο αίμα από αυτό που προκαλεί ο πραγματικός δράστης.

I t

AΦ

To να σκοτώνεις με στυλ (Do it beau­ tifully)102 ή το να το παρουσιάζεις με στυλ (Do it sensationally)105 σημαίνουν ότι ακόμα και στο έγκλημα η καλλιτε­ χνική (artistic) και η αισθητική (aesthe­ tic) πτυχή δεν απουσιάζουν104 ούτε ως θέση ούτε ως θέαμα. Άλλο όμως η πράξη κι άλλο η αναπαράστασή της.

2. Το έγκλημα στη λογοτεχνία ξέφυγε από τα ταμπού και λειτουργεί λυτρω­ τικά.105 Μολονότι τα αστυνομικά μυθι­ στορήματα έχουν μετεξελιχθεί σε εγκληματικά λόγω της γοητείας του ρέοντος αίματος και της υπερχειλίζουσας αμαρτίας,106 η αναλογία ευθύνης (άδικου - ενοχής) που συνιστά αυτο­ νόητη αρχή στο ποινικό σύστημα107δεν είναι «αυτόματη» στο μυθιστόρημα. Αν το ποινικό μας σύστημα γνωρίζει (;) ποιους ακριβώς τιμωρεί,108 η λογοτε­ χνική τεχνική μπορεί να μεταλλάξει τη βία σε ομαλό (;) τρόπο ζωής103 και να δώσει στην κατα-δίκη ένα συμβολισμό «ειδώλων ελευθερίας» ή αντεστραμμένης «αγνότητας».110 Δ. ποιος δικαιώνει ποιον;

Η λογοτεχνία δημιουργεί χώρο και προϋ­ ποθέσεις για να εισέλθουν και να γονιμοποιηθούν μυστικά. Η τέχνη του εγκλήμα­ τος111 και το έγκλημα ως τέχνη112συναντι­ ούνται σε κλειστά δωμάτια ή σε σκονι­ σμένα αστυνομικά γραφεία.115 Το έγκλημα ως ακρότητα ψυχής114 και ως theatrum mundi, ο εγκληματίας βεβαρυμένος με omnia immunda (όλα τα ακά­ θαρτα) και ως θύμα κοινωνικών αντικατο­ πτρισμών115 βρίσκονται αντιμέτωποι με αξίες και θεσμούς. Ακόμη όμως κι αν η γοητεία του παράξενου παραμένει ισχυ­ ρή116 στον αγώνα αυτό δεν μπορεί να νι­ κάνε και οι αστυνομικοί και οι εγκλημα­ τίες.117 Και κάτι για τους αναγνώστες: Δεν.δικά­ ζουμε τις προθέσεις των άλλων με βάση

τις δικές μας υπο-θέσεις.' 8 Κανείς δεν είναι απόλυτα κακός. Ακόμα και το πνεύμα του Κακού μπορεί να μεταμορφωθεί.119 Άλλωστε το Κακό δεν είναι παρά η άλλη όψη του Καλού120 (το οποίο στη μνησικακία συχνά αναστρέφεται),121 με συνέπεια οι ηθικές αξίες να υποκειμενοποιούνται.122 Σε συνθήκες ελευθερίας της βούλησης123 η ηθική του ορθού ή του λάθους δεν συνδέονται υποχρεωτικά με δεσμευτική αίσθηση δικαίου ή αδίκου.124 Κι ας μην ξεχνάμε: Ούτε η λογική ούτε η (θεία) Δίκη σώζουν πάντοτε τη ζωή.125 Τα γεγονότα δεν δικαιώ­ νουν πάντοτε τους ήρωες126 (είτε αυτοί είναι άνθρωποι του νόμου είτε παρά­ νομοι). Αν η αγιότητα προϋποθέτει την ανα­ γνώριση ύπαρξης Θεού,127 τότε και η ανάγνωση της ψυχής του πραγ­ ματικού ή λογοτεχνικού δράστη προϋποθέτει την αποδοχή μας ότι τα διαβολικά παιχνίδια της μοίρας δεν μπορούν εν όλω να συλληφθούν από την πένα του επιστήμονα - εγκληματολόγου ή του συγγραφέα αστυνομι­ κής λογοτεχνίας. Κι οι δύο τη δι­ αίσθηση μόνον κα τέχ ο υνε. Όχι την εγκληματογόνο ουσία.

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ I Ε Ρ Ω Μ

Βιβλιογραφία ’ Βλ. Τόμας, Α., Τα μυστικά της Ατλαντίδας, εκδ. Καστανιώτη, 1990, σελ. 9.

1 Πρβλ. Pratchett, Τ„ Το χρώμα της Μαγείας. Το φως της φαντασίας, μτφ. Λ. Ιωαννίδου, 1992, σελ. 17, 244. ! Πρβλ. Καββαδία, Γ. Β„ Κοινωνιολογικά δοκίμια, εκδ. Μπρατζιώτη, 1992, σελ. 69.

I Bfi. Green, Marian, Φυσική Μαγεία, εκδ. Οδός Πανός, 1992, σελ. 24. s ΒΠ. «Όταν ο ρονιάς θάψει το θύμα κάτω από ένα δέντρο, to δέντρο αυτό θα φυλλορροήσει», στο άρθρο «Περί κρυφών σκέψεων και περί παραδείσου», από το συλλογικό έργο της Κάρεν Μπλίξεν Ιστορίες ληστών από την ελληνική λογοτεχνία, εκδ. Αιγόκερως, 1994, σελ. 85. Για τους καταραμέ­ νους, βλ. Άλντις, Μπράιαν, Δράκουλας λυόμενος, εκδ. Αίολος 1992, σελ. 15. ! Βλ. Παπανικολάου, Π., Η Φαουστική συμφωνία - Δοκιμή Νομικής Φαντασίας, εκδ. Α. Σάκκουλας 2004, σελ. 1, 49. ’ Βλ. Kieckhefer, Richard, Η Μαγεία στο Μεσαίωνα, εκδ. Κωσταράκη, 1990, σελ. 12. * Βλ. Ντε Ασσίς, Μασάντου, Ο φρενίατρος, 1992, σελ. 32. ' Πρβλ. Κάλφα, Β„ Κοπιδάκη, Μ. Ζ„ Κυρτάτα, Δ., Τα εσόμενα. Η αγωνία της πρόγνωσης τους πρώτες χριστιανικούς αιώνες, Αθήνα, 1990, σελ. 10,11.

10 πρβλ. κυρτάτα. Δ., ιερείς και προφήτες, όπ. π., σελ. 107.

II Πρβλ. Κοπιδάκη, Μ. Ζ., Η πικρία της γνώσης, όπ. π., σελ. 28. " πρβλ. κάλφα, Β„ Επιστήμη και Μυθολογία, όπ. π., σελ. 76. πρβλ. Βεϊκου, θ., όπ. π., σελ. 16. ” Πρβλ. Κανελλόπουλου, Π., Goethe (1982), σε Άπαντα, τ. Β, 1992, σελ. 204. ” Για «εκμεταλλεύσιμες υποθέσεις», βλ. Μαρτινίδη, Π„ Σημειωτική του αληθοφανούς λόγου, σε Α. Φ. Λαγόπουλου, κ.ό. (επιμ.), «Η δυναμική των σημείων», θεσ/κη, 1986, σελ. 233. “ Βλ. σκέψη Γεράρδου του Φέλτρε στο έργο του Summa on the Stars, αναφέρεται από R. Kieckhefer, όπ. π., σελ. 195-196. Βλ. «Το DNA κατά του εγκλήματος», Τα Νέα, 13/4/95. Βλ. Χατζηϊορδάνογλου, Χρ„ «Κοινωνική νόσος η ρατσιστική βία στην Ε.Ε.», Ο Κόσμος του Επενδυτή, 8-9/11/07. ” Βλ. «Ο ρατσισμός προκαλεί κοινωνική αναστάτωση». Το Βήμα, 3/5/92, «Αναζητώντας τη σωστή... μαγεία», Το Βήμα, 3/5/91, Κατσαρού, Β„ «Μάγοι και Μάγισσες», Καθημερινή, 10/1/93, Turlin, Jean Louis, «...και ρεβάνς για τις μάγισσες». Το Βήμα, 15/11/92, Παπαγιαννίδου, Μ., «Χωρίς μάγισσες και δράκους», Το Βήμα, 28/3/93, Μητρόπουλος, Μ., «Η αναβίωση του ρατσιστικού πνεύματος», Το Βήμα, 13/6/93. ” Βλ. Mauray, L. F. Alfred, La magie et I' astrologie dans Γ antiquiti et au Μογβη Age, εκδ. Geog Olms Verlag, Hildesheim-N.Y., 1989, σελ. 54.

19 Βλ. Kieckhefer, R„ όπ. π., σελ. 282.

70 Βλ. Mauray, L. F. Alfred, όπ. π., σελ. 259. !1 Βλ. Ασσίς, Μασσάντου Ντε, όπ. π., σελ. 86,121.

77 Βλ. Πανούσης, Γ., Φυσιογνωμική, Δ' έκδ., Α. Σάκκουλας 2007, σελ. 382 έπ.

75 Πρβλ. Μπάρντιν, Τζων Φράνκλιν, «Οι ουλές κάνουν τα εγκλήματα», Το άλογο, το ξωτικό και ο θάνα­ τος, μτφ. Κ. Δ. Πατέρα, εκδ. Αλεξάνδρεια, 1992, σελ. 113,122. “ Βλ. Αντωνίου, Στ., Η πόλη των ηρώων, 1990, σελ. 67. ” Πρβλ. Φιοραβάντε, Β„ Εισαγωγή στην αισθητική και την ιστορία της Μοντέρνας Τέχνης, εκδ. Παρου­ σία, 1993, σελ. 133.

79 Είχε διατελέσει Πρόεδρος της Εταιρείας Ψυχικών Ερευνών της Αγγλίας.

17 Βλ. Hartmann, Fr„ Μαγεία Λευκή και Μαύρη, μτφ. Ελ. Ταμβάκη, 6η έκδ., 1986, σελ. 95.

78 Πρβλ. «Η ανατομία της ανατομίας», Η Καθημερινή, 11/10/92.

79 Βλ. Βεϊκου, θ., Φύση και Κοινωνία, εκδ. Σμίλη 1991, σελ. 14. " Βλ. περιγραφή Ιούδα, σε Maccoby, Hyam, «Ο Ισκαριώτης και οι ρίζες του χριστιανικού αντισημιτι­ σμού», Το Βήμα, 18/4/93. Βλ., γενικότερα, Courtine, J. J., Haroche, Cl., Histoire du visage. Paris, 1988, σελ. 274-278.

51 Βλ. Φλωμπέρ, Γ., Το λεξικό των κοινών τόπων, εκδ. Σόκολη, 1992, σελ. 67, Σασία, Λ., Ο καθένας με το νόμο του, 1989, σελ. 29. Βλ. και Λαγκερκβίστ, Π., ΟΔήμιος, εκδ. Αστάρτη, 1991, σελ. 45 (Το παιδί είχε στο μέτωπό του ένα σημάδι σε σχήμα κρεμάλας).

52 Βλ. Φλωμπέρ, Γ„ όπ. π., σελ. 159. Πρβλ. σκέψεις Διογένη για μεγαλόσωμο κακό κιθαρωδό (Γιατί τέτοιος που είναι, παίζει κιθάρα και δεν κάνει ληστείες), όπ. η., σελ. 43. “ Βλ., αντί άλλων, Πανούσης, Γ., Φυσιογνωμική. Μια σύγχρονη εγκληματολογική προσέγγιση, Δ' εκδ., εκδ. Α. Σάκκουλας, 2007, Καραβάτος, θ., «0 Franz Joseph Gall και η φρενολογία του σε δύο ποιήματα

130

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

LΔ IA BA Ζ Ω Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

του Σολωμού», Πόρφυρας, τχ. 107, Απρ.-Ιουν. 2003, σελ. 106-110, Σερεμετάκη, Κ. Νάντια, «Τοξικές ομορφιές», Νέα Κοινωνιολογία τχ. 42, χειμώνας 2005-2006, σελ. 29-44 και Lock, Μ., «Το σώμα στη σύγχρονη εκδοχή του», Νέα Κοινωνιολογία, όπ. π., σελ. 45-48, Legros, Μ., «Η εικόνα του σώματος και η εθελοδουλεία. 0 Claude Lefort αναγνώστης του Orwell», Σύγχρονα Θέματα, τχ. 29, Ιουλ.-Σεπτ.

2005, σελ. 44-51, Lefort, Cl., «Το παρεμβαλλόμενο σώμα. Το 1984 του Τζώρτζ Όργουελ», Σύγχρονα Θέματα, όπ. π., σελ. 52-60, Μπακαλάκη, Αλ„ «Τόποι ενσώματοι, τόποι ενσωματωμένοι, κοινοί τόποι», Σύγχρονα Θέματα τχ. 93, Απρ.-Ιουν. 2006, σελ. 15-22, Duden, Β., «Η ψευδαίσθηση ότι στα ιατρικά κείμενα βλέπουμε το σώμα του ασθενή», Σύγχρονα θέματα, όπ. π., σελ. 23-29, Μακρυνιώτη, Δ„ «Τατουάζ και πίρσινγκ», Σύγχρονα θέματα, όπ. π., σελ. 30-38. πρβλ. Τρωιΰννου, Σπ„ «θαύμα - Μαγεία - Έγκλημα. Ένα σημειωτικό τρίγωνο», σε «Μνήμη II: I. Δασκαλόπουλου, Κ. Σταμότη, Χρ. Μπάκα», Νομική ΕΚΠΑ, Α. Σάκκουλας, τ. Γ, 1996, σελ. 1146. όπ. π., σελ. 1148. Πρβλ. Φωτάκη, Ν., «Κατευθύνσεις της δικαστικής ψυχιατρικής», σε «Μνήμη Ν. Χωραφά, Η. Γόφου, Κ. Γαρδίκα», τ. Β', εκδ. Α. Σάκκουλας, 1986, σελ. 346. Πρβλ. Αθανασόπουλου, Β„ «Φίλα με μ' αυτά τα κόκκινα χείλη»: ο βαμπιρισμός ως έκφραση σεξουαλι­ κής ενέργειας, εκδ. Παρουσία, τ. ΙΓ-ΙΔ’, 1998-2000, Σύλλογος Διδακτικού Προσωπικού Φιλοσοφικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών, σελ. 335-355, Cazaku, Matei, Dracula ο Παλουκωτής, μτφ. Εύη Βαγγελάτου, επιμ. Γ. Μπλάνας, εκδ. Ηλέκτρα, 2008. Πρβλ. Ξανθάκου, Γ., - Καΐλα, Μ., «Τα παιδιά της Μήδειας (η κακοποίηση του παιδιού μέσα από το μύθο)», Επιθεώρηση Παιδικής Λογοτεχνίας, τχ. 4, εκδ. Σμυρνιωτάκης, 1989, σελ. 197. Για τον Ερωτόκριτο, βλ. Χατζοπούλου, Λ., «Οι μεταμορφώσεις του έρωτα και ο κόσμος του ερωτόκριτου, Πόλις και πρόσωπο», Τομιείον Θράκης, τχ. 1, 2007, σελ. 15. Βλ. Haas, Diana, «Νόμος και έγκλημα στην ερωτική ποίηση του Καβάφη», Μολυβδο-Κόνδυλό-Πελεκη­ τής, 7/2000, σελ. 124 έπ. Πρβλ. Κομποχόλη, Αγγ., «Ο μύθος της Μήδειας στη νεοελληνική αφηγηματική παράδοση», Ομπρέλα, 81, Ιουν.-Αυγ. 2008, σελ. 24. Βλ. και Καρδαρά, Αγγ., «Συσχετισμός της Μήδειας με τη Φόνισσα του Α.Π»., Ομπρέλα, 81, Ιουν.-Αυγ. 2008, σελ. 29. Πρβλ. Γρ. Τεχλεμετζή, ««Ανοχή» και «οίκτος» του κοινού στη Μήδεια του Ευριπίδη», Ομπρέλα, τχ. 81, Ιουν.-Αυγ. 2008, σελ. 45. Πρβλ. Αποστολάτου, Μ., «Η κατά Παζολίνι Μήδεια», Ομπρέλα, τχ. 81, Ιουν.-Αυγ. 2008, σελ. 51. Πρβλ. Σαβιάνο, Ρ„ Γόμορρα, μτφ. Μ. Οικονομίδου, εκδ. Πατάκη, β' εκδ., 2008, σελ. 32,109,114. Βλ. Marx, Karl, Εγκώμιο του εγκλήματος, μτφ. Τζ. Μαστοράκη, φυλλάδιο 4ο, εκδ. Άγρα 1986, σελ. 2. Βλ. Δεμερτζή, Ν., Λίποβατς, θ., Φθόνος και Μνησικακία, Τα πάθη της ψυχής και η κλειστή κοινωνία, εκδ. Πόλις, 2006, σελ. 52. Πρβλ. Παπανικολάου, Π., όπ. π., σελ. 195 έπ. Βλ. Εισαγωγή σε Ιστορίες ληστών από την ελληνική λογοτεχνία, εκδ. Αιγόκερως, 1994, σελ. 7. Βλ. θεοτόκης, Κ., «Πίστομα», σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 53. Βλ. Τανάγρα, Αγγ., «Το πετροκάραβο», σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 80. Βλ. Κόντογλου, Φ„ «0 κουρσάρος Αβέρης ο λεγόμενος Μπεν», σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 94. Βλ. Βαλαωρίτης, Ν., «Οι ληστές», σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 70. Βλ. Παπαδιαμάντης, Αλ„ Μηλιόνης, Χρήστος, σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 156. Βλ. Κυριάκού, Αρ„ «0 βασιλεύς των ληστών Ντελής και η Αγγέλω του Παπά», σε Ιστορίες..., όπ. π., σελ. 250. όπ. π., σελ. 263. όπ. π., σελ. 299. Βλ. Ε. J. Hobsbawn, Les bandits, Maspero, Paris, 1972, Χρηστάκη, Λ., Παγκόσμια ιστορία της ληστείας, εκδ. Όμβρος, Αθήνα, 1999. Πρβλ. Κουράκη, Ν„ «Απολογία της αυτοκτονίας» - Ένα πρώιμο ιταλόγλωσσο κείμενο του Ανδρέα Κάλβου», σε «Μνήμη Ν. Φωτάκη», εκδ. Α. Σάκκουλας, 1997, σελ. 71. Πρβλ. Δεληκωστόπουλου, Στ., Γένεση του Δικαίου και Αρχαιοελληνική ποίηση, εκδ. Α. Σάκκουλας, 1996, σελ. 91 έπ. όπ. π., σελ. 12-13. Βλ. Rosen, Laurence, The anthropology of Justice, Cambridge, 1989. Πρβλ. Σταμάτη, Κ., «Προβλήματα της μεταμοντέρνας αντίληψης της Δικαιοσύνης», Αξιολογικά, 59, 4, Νοέμβριος 1992, σελ. 85. Πρβλ. MacNeil, William, «Α tale of two trials: revolutionary enjoyment, liberal legalism and the sacrifice of critique in Dickens' A tale of two cities», σε Sarat, A„ Ewick, P., (eds), Studies in Law, Politics and society, vol. 22, Elsevier, Oxford 2001, σελ. 88-91, 98.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Πρβλ. Cottfredson, Don Μ., «Criminological theories: the truth as told by Mark Twain», σε Laufer, W. S., and Adler, Fr., (eds), Advances in criminological theory, vol. 1, Transaction publishers, N.B-N.J. 1989, σελ. 4, 9,11 έπ. Βλ. Δουζίνα, Κ., Νόμος και Αισθητική, εκδ. Παπαζήσης, χ. χρ„ σελ. 112-113. όπ. π., σελ. 129 έπ. όπ. π., σελ. 205, 259. Βλ. Νικολαΐδη, Ν., «Μύθος και γραφή, μέσα προσέγγισης tou ψυχικού μηχανισμού», σε Anzieu, D., κ.ά. (επιμ.), Ψυχανάλυση και ελληνική κουλτούρα, μτφ. Μ. Φραγκόπουλος, εκδ. Ράππα, 1983, σελ.

237. Πρβλ. απόψεις Rawls, σε Kymlicka, Will, Η πολιτική φιλοσοφία της εποχής μας, εισ. - μτφ. Γρ. Μολυ­ βής, εκδ. Πόλις, 2005, σελ. 230. Βλ. Mayler, Β„ «Theaters of pardoning: tragicomedy und the gunpowder plot», σε Studies in Law, όπ. π., σελ. 39, 56. Βλ. Κ. Δουζίνα, Νόμος και Αισθητική. Λογοτεχνία, Τέχνη, Δίκαιο, μτφ. Χρ. Ξανθοπούλου, επιμ. Κ. Σχινά, εκδ. Παπαζήσης, χ. χρ., σελ. 9,15. όπ. π., σελ. 21,36, 90 έπ. Πρβλ. Kymlicka, W., όπ. π., σελ. 232, 233-234. Βλ. Bourdin, D., Η ψυχανάλυση από τον Φρόϋντ ως τις μέρες μας, επιμ. θ. Τζαβάρας, εκδ. Κριτική, 2005, σελ. 403. Βλ. Κωνσταντινίδη, Π., Φωνές παιδιών από τις φυλακές, 1992, σελ. 18. Πρβλ. Arnold, Μ., Για το μοντέρνο στοιχείο στη Λογοτεχνία, εκδ. Πολύτροπον, 2003, σελ. 209. Πρβλ. Τοπάρ, Ρολάν, Απομνημονεύματα ενός οκατόγερου, εκδ. Γράμματα, 1993, σελ. 139. Βλ. Πολίτη, Τζ„ Περί αμαρτίας, πάθους, βλέμματος και άλλων τινών, εκδ. Άγρα 2006, σελ. 75. Πρβλ. Αποστολίδη, Π. Δ., Το δίκτυ της Κλυταιμνήστρας, εκδ. Τυηωθήτω, 2007, σελ. 18. Πρβλ. Ανδρεάδη, Γ„ Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας, εκδ. Πολύτροπον, 2004, σελ. 195. Πρβλ. Dillon, 1, «0 Shakespeare και η μορφή της εκδίκησης», σε θ. Πελεγρίνη (επιμ.), Η εκδίκηση, Ελληνικά Γράμματα, 1999, σελ. 85 (Όθελλος). Πρβλ. X. Τσοκάνη, X., Η κραυγή της Μέδουσας, εκδ. Αλεξάνδρεια, 2006, σελ. 119, Δεμερτζή, Ν., Λίποβοτς, θ., όπ. π., σελ. 62, 89. Βλ. Σέλερ, Μαξ, 0 μνησίκακος άνθρωπος, μτφ. Κ. Παπαγιώργη, εκδ. Ίνδικτος, 2002, σελ. 59-60, Δεμερτζή, Ν., Λίποβατς, θ., όπ. π., σελ. 131 έπ. Βλ. Roux, J.-P., Το αίμα, 1998, σελ. 54,133 έπ. πρβλ. ποίημα «De plus grande philosophie et importance» P. Noutsos, Passionnes philosophi, 1990. Πρβλ. Κουλούρη, Χρ., Εθνικά στερεότυπα και ελληνική εθνική ταυτότητα στο σχολείο του 19ου αιώνα, ανάτυπο από το Αφιέρωμα στον πανεπιστημιακό δάσκαλο Βασ. Iφυρόερα, εκδ. Λύχνος, σελ.

323, 326-328. Βλ. Marx, Roland, Jack I' iventeur et les fantasmes victoriens, Complexe, Brussels, 1987, σελ. 7, 57. Βλ. Jelloun, Tahar Ben, V ange avengte, Seuil, Paris, 1992, σελ. 11, 41, 65. Βλ. Τσαγκαρουσιάνος, Στ., «Info-Freak», Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 19/4/92. Βλ. ίδιο τίτλο σε βιβλίο Sturgeon, Theodor, (ελληνική μετάφραση: Πάνω από το ανθρώπινο, εκδ. Εξάντας, 1978, σελ. 142, 207-208, 216). πρβλ. Αριστηνού, Γ„ «Η λογοτεχνική βία», Ελευθεροτυπία, 27/12/08. πρβλ. Παπαγιώργη, Κ., «Ο Ζαν Ζενέ και ο Φασισμός», 0 Κόσμος του Επενδυτή, 18-19/10/08. Βλ. Μιχαλοπούλου, Αμ., «Απενοχοποιήθηκε επιτέλους η αστυνομική λογοτεχνία», Καθημερινή Κυρια­ κής, 2/4/95, Μητρόηουλου, Δ., «0 εκσυγχρονισμός του είδους», Βήμα Κυριακής, 14/5/95, Κ. Τ. Μαύ­ ρου, «Έγκλημα και ιστορία», Βήμα Κυριακής, 14/5/95, Μ. Παπαγιαννίδου, «Η ανατομία ενός εγκλήμα­ τος», Βήμα Κυριακής, 14/5/95, Χαρτουλάρη, Μ., «Έγκλημα και Λογοτεχνία», Βιβλιοδρόμιο, Τα Νέα, 34/6/06. Βλ. αντί άλλων, Πανούση, Γ„ Φυσιογνωμική, όπ. π., σελ. 20 επ. Βλ. Π. Μαρινάκη, Ο Αλμπέρ Καμύ για την τρομοκρατία, εκδ. Πολύπτυχο, 2/2004, σελ. 70-73. Βλ. Μ. Παπαγιαννίδου, Η τολμηρή λογοτεχνία, Το Βήμα 20/11/92. Πρβλ. Μπουφαλίνο, Τζεζουάλντο, Τα ψέματα της νύχτας, εκδ. Γνώση, 1990, σελ. 90. Βλ. Ζενάκου, Αρθούρος Ρεμπώ. «Το μεθυσμένο καράβι μιας ζωής», Ταχυδρόμος, 11/4/91 -«Δημιουρ­ γία και αρρώστια», Η Καθημερινή, 21/4/91. Βλ. Chandler, Raymond, Ερασιτέχνης Δολοφόνος, εκδ. Ερατώ, σ' ανατύπωση, 1991, σελ. 75. πρβλ. Τ.Β. Jelloun, όπ. π., σελ. 90. Πρβλ. Σασία, Λεονάρντο, Ο καθένας με το νόμο του, εκδ. Σ. I. Ζαχαρόπουλος, 1989, σελ. 84.

132

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

102

Bn. Black, Joel, The aesthetics of Murder. The Johns Hopkins University Press, Baltimore and London 1991, σεη. 1.

1M όπ. π., σεη. 10. ,Μ όπ. π., σεη. 12. Βη. περισσότερο σε Quincey, Th. De, Η δολοφονία ως μια εκ των καλών τεχνών, μτφ - πρόηονος: Κ. Ξυηινόκης, εκδ. Ροές, β' έκδ. 2001. πρβη. Μερακηή, Μ. Γ., «Το έγκηημο στη ηογοτεχνίσ», Διαβάζω, τχ. 239/16-5-90, σεη. 75.

1“ εη. Roux, Jean-Paul, Το αίμα. Μύθοι, Σύμβολα και Πραγματικότητα, μτφ. Α. κησμπατσέο, εκδ. A. Α. Λιβάνης, 1998, σεη. 40-41, 84. Βη. Πσροσκευόπουηου, Ν., «Εκτός νόμου ο ποινικός έηεγχος», Ελευθεροτυπία, 22/2/06. Πρβη. Πσπσνιώργη, Κ„ «Ποιους τιμωρούμε;», Ο Κόσμος του Επενδυτή, 23-24/2/08. “* Πρβη. Αρανίτση, Ευγ., «Η μετάηηαξη της βίας», Ελευθεροτυπία, 14/1/07.

1,0 Πρβη. Παπαγιώργη, Κ„ «Ο Ζαν Ζενέ και ο Φασισμός», Ο Κόσμος του Επενδυτή, 18-19/10/08. Βη. Quincey, Th. De, Η δολοφονία ως μία εκ των καλών τεχνών, μτφ. Κ. Ξυηινόκης, εκδ. Ροές, β' εκδ., 2001. Βη. Ανδρεάδη, Γ., Εγχειρίδιο Εγκληματολογίας, εκδ: Ποηύτροπον, 2004, σεη. 217-218, 220. Πρβη. και Conklin, J. Ε., Art Crime, Praeger, London, 1994, Aligizakis, Εν., Art as crime, Master in Criminology, Middlesex, 2002.

Bn. Ανδρεάδη, Γ., όπ. π., σεη. 221. Βη. Μπουφαηίνο, Τζ„ όπ. π., σεη. 146. ”s όη. π., σεη. 157. Βη. Λω, Λάρρυ, 0/ πειρατές της ουτοπίας, μτφ. Ν. Αηεξίου, Ελεύθερος Τύπος, χ. χρ., σεη. 9. πρβη. οηωμπέρ, γ., όπ. π., σεη. 15. "* Πρβη. Αποστοηίδη, Π. Δ., όπ. π., σεη. 231. ™ Πρβη. Σεβαστόκη, Ν., Η ψυχή και τα είδωλα, εκδ. Κριτική, 1997, σεη. 46-47.

120 Πρβη. Πεηεγρίνη, θ„ όπ. π., σεη. 43 (Φάουστ).

121 πρβη. Σέηερ, Μαξ, όπ. π., σεη. 61.

122 όπ. π., σεη. 145. ™ Πρβη. Δεμερτζή, Ν., Λίποβιτς, θ., όπ. π., σεη. 78. m όπ. π„ σεη. 83, 84.

125 Πρβη. Φρ. Κάφκα, Η δίκη, μτφ. Γ. Βαηούρδος, Ελευθεροτυπία, 2006, σεη. 213.

126 Πρβη. Ντίκενς, Κ., Όλιβερ Τουίστ, β' τόμος, μτφ. Π. Αναγνωστόπουηος, εκδ. Γκοβόστης, χ. χρ., σεη.

265.

127 Βη. Τζαμιώτη, Κ., (επιμ.), Ο τρόπος να κάνεις πράγματα με άλλους, art-emis, χ. χρ., σ. 17.

°9^ άλος υπνος'

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

133

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Συνέντευξη στον Γιάννη Ν. Μπασκόζο

Α νδρ έας

Αποσιολίδης

Σ

υγγραφέας αστυνομικών μυθισιοριμάτων, μεταφραστής σπουδέων συγγραφέων του αστυνομικού μυθιστορήματος και δοκιμιογράφος, ο Ανδρέα Αποστολίδης κρίνει τη σύγχρονη νουάρ παραγωγή.

ποια η σ χέση α σ τυ ν ο μ ικ ο ύ μ υ θ ισ το ρ ή ­ μα το ς και λο γ ο τε χ ν ία ς; Ό ,τ ι είν α ι α σ τυ ­ ν ο μ ικ ό είν α ι και λ ο γ ο τε χ ν ία ; Πώς το δ ια χ ω ρ ίζετε;

Ανδρέας Αποσιολίδης

Ό,τι είναι «αστυνομικό» δεν είναι και λο­ γοτεχνία. Από καταβολής του είδους, εμ­ φανίζεται συνήθως αρχικά ως παραφιλολογικό προϊόν που στη συνέχεια προάγεται. Υπήρχε διεθνώς μέχρι τη δεκαετία του '"0 η τάση να θεωρείται κυρίως ως nape φιλολογικό είδος, ενώ έκτοτε κυ­ ρίως ως λογοτεχνικό. Η διαχωριστική γραμμή, ως συνήθως, έχει να κάνει απλά

Ω Μ a _______ ~ ν 134

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Μ

m 1 J

και μόνο με το καλό γράψιμο, την πρωτο­ τυπία του συγγραφέα και την ικανότητά του να ξεπερνάει τα κλισέ μιας αφήγησης «τυποποιημένης», αλλά και ιδιαίτερα πρό­ σφορης σε απότομες υπερβάσεις προς τον υπαρξισμό, το ρεαλισμό, το ψυχολο­ γικό ή ιστορικό μυθιστόρημα. Θα κ α τα τ ά σ σ α τε κάπ οια από τα α σ τυ ­ νο μ ικ ά σ ε μια ε λ α φ ρ ά λ ο γ ο τε χ ν ία ; (Ας π ούμε κ ά τι σ αν τα α ισ θ η μ α τικ ά μ υ θ ι­ σ το ρ ή μ α τα για γ υ ν α ίκ ε ς .)

Σαφώς, αλλά και πάλι, αν είναι καλογραμ­ μένο, από την υφή του και μόνο σε σπρώ­ χνει σε μία πιο προσεκτική ή κοπιαστική ανάγνωση, που εξ ορισμού είναι αντίθετη προς το μοντέλο του μπεστ σέλερ, το οποίο (ακόμα και ως «ευπώλητο») είναι συνώνυμο της χαλαρότητας ενός μισοκοιμισμένου τηλεθεατή. Λ έ γ ε τ α ι ό τι μέσ ω το υ α σ τυ ν ο μ ικ ο ύ υπ άρχει μία ν έ α κο ινω νική κ αι π ολιτική κ ρ ιτική . Τι ε ίδ ο υ ς π ολ ιτική κ ρ ιτική είν α ι αυτή ;

Γενικώς «αριστερή», αλλά μπορεί να είναι «μπούρδα» όσο και ένα «δεξιάς» απόχρω­ σης αφήγημα. Αυτό το «κοινωνικό» είναι κάτι που διαφέρει από χώρα σε χώρα. Αν μιλάμε για την Ελλάδα, η «χρυσή» εποχή του ήταν το μικροαστικό αφήγημα τύπου Γιάννη Μαρή, με ήρωα τον ξενοφοβικό αστυνόμο Μπέκα. Σήμερα είναι ένα ζη-

[ Δ IA BA Ζ Ω I Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α !

τούμενο να το ξεπεράσουμε. Το προσπα­ θούμε, όχι πάντα πολύ συνειδητά, π ο λ λά από τα σ ύγχρ ονα α σ τυ ν ο μ ικ ά α ρ έσ κ ο ν τα ι σ τη βία . Β λ έπ ετε κάποια επ ιρροή από τ ο ν κ ινη μ α το γ ρ ά φ ο ;

Η επιρροή μεταξύ αστυνομικού μυθιστο­ ρήματος και κινηματογράφου ξεκινάει από τη δεκαετία του '20 του προηγούμε­ νου αιώνα. Αλλά ανάποδα, η πρώτη μορφή καταγραφής της βίας βρίσκεται στο γραπτό λόγο και μεταφέρεται στο σινεμά. Ως σύγχρονη αφηγηματική μορφή, ο κινηματογράφος επηρεάζει συνήθως τα δεύτερης κατηγορίας αστυνομικά αφηγήματα. Γενικά νομίζω πως ελάχιστα είναι τα κινηματογραφικά έργα -μετά την περίοδο του φιλμ νουάρ της δεκαετίας του '50- που να διεκδικούν μία πληρέ­ στερη καταγραφή της βίας απ' ό,τι το καλό αστυνομικό μυθιστόρημα. Το «Τσάι-

ναταουν» του Ρομάν Πολόνσκι είναι η γλαφυρότερη εξαίρεση. Έχει μεσολαβή­ σει ο μακαρθισμός, το μεγαλύτερο κί­ νημα λογοκρισίας στο δυτικό κόσμο, με στόχο κυρίως τον περιορισμό του αμερι­ κανικού κινηματογράφου οε μια «φού­ σκα» του χάπυ έντ. Υπάρχει κ άπ οια τά σ η σ το σ ύγχρ ονο α σ τυ ν ο μ ικ ό μ υ θ ισ τό ρ η μ α που εσ ε ίς ξ ε ­ χ ω ρ ίζετε;

Στη Σκανδιναβία απασχολεί αρκετά το μεταναστευτικό κύμα εδώ και δύο δεκαε­ τίες. Σε μεσογειακές χώρες η κρατική δια­ φθορά. Είναι μία τάση. Αλλά πιο ισχυρή εκδοχή είναι οι συγγραφείς που διαμορ­ φώνουν ένα προσωπικό ύφος εκτός των εκάστοτε «κλιοέ». Έτσι, για μένα, ο Μανοέτ, η Χάισμιθ και ο Ελρόι αποτελούν μία τάση από μόνοι τους. ■

Η ν έα και η ν ε ό τ ε ρ η

αοιυνομική λογοτεχνία πως γράφαμε στα άρθρα «Οι J αλλαγές στην αστυνομική λογοτεχνία» και η «Η νέα ελληνική λογοτεχνία» που εντάχθηκαν στο αφιέ­ ρωμα του Διαβάζω στην αστυνομική λογοτεχνία (τεύχος 459, Ιανουάριος 2006), μαζί με άλλα κείμενα και συνε­ ντεύξεις, το σημερινό ευρωπαϊκό αστυ­ νομικό μυθιστόρημα στηρίζεται πάνω στο έργο του Ζαν-Πατρίκ Μανοέτ (19421995), ο οποίος είχε την άποψη πως μέσω του αστυνομικού αφηγήματος ηεριγράφεται κοινωνικά και ιστορικά ο (

νόμος και η τάξη τη δεδομένη χρονική και ιστορική στιγμή, ενώ θεωρούσε πως η αστυνομική λογοτεχνία βοηθάει να καταδειχτεί η διαφθορά της αστυνομίας και οι αιτίες που οδηγούν τους ανθρώ­ πους στο έγκλημα. Σ' εκείνα τα άρθρα, καταγράψαμε τα σημαντικότερα ονόμα­ τα παγκοσμίως στο συγκεκριμένο λογο­ τεχνικό είδος, που τα βιβλία τους εκδόθηκαν στην ελληνική γλώσσα (Κάρλο Λουκαρέλι, Τζάνι Φαρινέτι, Μάσιμο Καρλότο, Αντρέα Καμιλέρι, Αρτούρο Πέρεθ Ρεβέρτε, Χένινγκ Μανκέλ, Αλεξάνδρα ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

135

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ I Ε Ρ Ω Μ

Μαρίνινα, Ίαν Ράνκιν, Φίλιπ Κερ, ΖανΚλοντ Ιζό, Πατρίκ Ρενάλ, Τζέρομ Τσάρυν, Τζέιμς Ελρόι, Τζορτζ Πελεκάνος, Πάκο Ιγνάσιο Τάιμπο II, Ντανιέλ Τσαβαρία), καθώς και τα ονόματα των ελλήνων συγγραφέων που ασχολούνται συστη­ ματικά με αυτό, ύστερα από το θάνατο του Γιάννη Μαρή, του εισηγητή του στη χώρα μας, το 1979. Τα ονόματα εκείνων που εμφανίστηκαν μόνο με ένα βιβλίο αστυνομικής υφής δεν επαναλαμβάνονται εδώ, διότι δεν συνέχισαν, είτε επειδή απογοητεύτηκαν από την απήχηση της δουλειάς τους είτε επειδή στράφηκαν σε άλλα είδη, είτε ακόμα διότι θεώρησαν πως το αστυνομι­ κό είδος δεν τους πήγαινε. Καταγράφου­ με, όμως, τον Αργύρη Παυλιώτη που έχει γράφει αρκετά μυθιστορήματα και τον οποίο ξεχάσαμε τότε εκ παραδρο­ μής. Ωστόσο, στα τέσσερα περίπου χρό­ νια που πέρασαν από εκείνη τη δημοσί­ ευση, εμφανίστηκαν καινούργια αστυνο­ μικά βιβλία. Μερικά είναι αρκετά αξιόλο­ γα. Έτσι, δίπλα στους ήδη γνωστούς, πλασαρίστηκαν και μερικοί καινούργιοι, όπως ο Παναγιώτης Αγαπητός που έγρα­ ψε δύο μυθιστορήματα βυζαντινού μυστηρίου, Το εβένινο λαούτο (2003) και Ο χάλκινος οφθαλμός (2006), ο Σέργιος Γκάκας που έγραψε τα νουάρ μυθιστορή­ ματα Κάσκο (2001) και Στάχτες (2008), ο Τεύκρος Μιχαηλίδης που έγραψε το μυθιστόρημα Πυθαγόρεια εγκλήματα (2006). Το ότι το αστυνομικό ανάγνωσμα όχι μόνο ενδιαφέρει κάποιους νέους συγ­ γραφείς που προστίθενται στους παλαιότερους, αλλά και αγκαλιάζεται από το αναγνωστικό κοινό φαίνεται από τους τρεις τόμους με αμιγώς αστυνομικά διη­ γήματα που εκδόθηκαν από τις εκδόσεις Καστανιώτη, με τίτλο Ελληνικά Εγκλήμα­ τα, Ελληνικά Εγκλήματα 2 και Ελληνικά Εγκλήματα 3, το 2007, το 2008 και το 2009. Χάρη στον επιμελητή των τόμων

136

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ανταίο Χρυσοστομίδη, δόθηκε η ευκαιρία σε συγγραφείς που ασχολούνται με άλλα είδη ή δεν είχαν δημοσιεύσει άλλη φορά να δοκιμάσουν τις δυνατότητές τους στο αστυνομικό είδος (Βασίλης Βασιλικός, Νίκος Γριπιώτης, Βασίλης Δανέλλης, Κώστας Κατσουλάρης, Κώ­ στας Κυριακόπουλος, Ιερώνυμος Λύκαρης, Αμάντα Μιχαλοπούλου, Γιώργος Μπράμος, Μανώλης Πιμπλής, Αλέξης Σταμάτης). Δεν είναι βεβαίως τυχαίο που το 2008 οι εκδόσεις Κέδρος κυκλοφόρησαν τον τόμο Οικοεγκλήματα, με ιστορίες αστυ­ νομικές, μυστηρίου ή φαντασίας, γραμ­ μένες από δόκιμους συγγραφείς, με θέμα τα εγκλήματα κατά της φύσης και του περιβάλλοντος, που όμως ατύχησαν από άποψη αποτελέσματος, ακριβώς διότι δεν ήταν αμιγώς αστυνομικές. Μάλιστα, και άλλος εκδοτικός οίκος μπαίνει οσονούπω στο χορό με έναν τόμο αστυνομικών διηγημάτων, γραμμέ­ νων από παλιούς και νέους συγγραφείς. Σ' εκείνους που μπορούν επάξια να τοπο­ θετηθούν στην ολιγομελή ομάδα των αστυνομικών συγγραφέων (και να γίνουν μέλη μιας υποθετικής λέσχης, ανάλογης μ' εκείνη του Λονδίνου, στην οποία συμ­ μετείχαν η Άγκαθα Κρίστι, η Ντόροθι Σέγιερς και ο Γκίλμπερτ Κιθ Τσέστερτον), πρέπει να προσθέσουμε τη Χρύσα Σπυροπούλου που έχει γράψει τρία μυθιστο­ ρήματα (Ομίχλη στη λίμνη, 1998, Ένα αθώο παιχνίδι, 2004, Δίχως ίχνη, 2006), τον Γιάννη Ράγκο που έχει γράψει δύο μυθιστορήματα (Η οτάαη του εμβρύου, 2005, Μυρίζει αίμα, 2008), τον Νεοκλή Γαλανόπουλο που έχει γράψει δύο μυθι­ στορήματα (Η παραλλαγή του Γιώργου Δαρσινού, 2007, και Θάνατος από το πουθενά, 2008). Επίσης, τη Σώτη Τριανταφύλλου με το Κινέζικα κουτιά (2006), τη Μάιρα Παπαθανασοπούλου με το Μακάριοι οι πενθούντες (2006), τον Γιώργο Παυλίδη με το Η δέκατη φωτο-

γραφία (2007), τον Φίλιππο Δρακονταειδή με δύο μυθι­ στορήματα μέχρι στιγμής, το Ο δολοφόνος διαφεύγει και Το τέλος του χρόνου καθυστέρησε (2008), τον Κώστα Καλφόπουλο με τη νουάρ νουβέλα Καφέ Λούκατς - Budapest noir (2008). Κι ακόμα την Κατε­ ρίνα Καριζώνη με το Βαλς στην ομίχλη (2001), τον Τάσο Κοντέλη με το Σφαί­ ρες, Σωκράτη, όχι κώνειο (2004). Να σημειώσουμε πως, εκτός από αστυνομικά μυθιστορήματα για μεγά­ λους, έχουν αρχίσει να γράφονται και να εκδίδονται παρόμοια αναγνώσμα­ τα που απευθύνονται σε νέους και παιδιά. Σε αυτά συγκαταλέγονται το Μυστι­ κό της λίμνης της Χρύσας Σπυροπούλου, το Γκάτερ της Ντορίνας Παπαλιού και το Χνότα στο τζάμι του Βασίλη Παπαθεοδώρου. Η αστυνομική λογοτεχνία, λοιπόν, συνε­ χίζει να ανθεί στον 20ό αιώνα, όπως ανθούσε στη διάρκεια του προηγούμε­ νου αιώνα, καλλιεργείται κυρίως από αριστερής προέλευσης συγγραφείς και είναι εμφανές πως θριαμβεύει ανά τον κόσμο, κάτι που οφείλεται στο ότι έχει πάρει τη θέση της κοινωνικής λογοτε­ χνίας που έχει πλέον ατονήσει. Σήμερα έχει μπει για τα καλά στα χωράφια της λεγάμενης «σοβαρής λογοτεχνίας» και πραγματεύεται ποικίλα θέματα, όπως την παγκοσμιοποίηση, τα οικονομικά σκάνδαλα, τη λαθρομετανάστευση, το ρατσισμό, τη διαφθορά στον κρατικό μηχανισμό, τη μόλυνση του περιβάλλο­ ντος, αλλά και την ιστορία. Επομένως, μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε ως

πολιτική - κοινωνική, έστω και αν από Διπλή αποζημίωση. την πλοκή δεν λείπουν οι έρωτες, οι 1944 προδοσίες κάθε λογής, και οι ποικίλες εκφάνσεις της ανθρώπινης συμπεριφο­ ράς. Με λίγα λόγια, η σύγχρονη αστυνο­ μική λογοτεχνία -ιδιαίτερα το σύγχρονο αατυνομικό μυθιστόρημα-, χωρίς να αποκλείει τα εγκλήματα πάθους, χρησι­ μοποιεί το μυστήριο, το σασπένς, την αγωνία, για να διεγείρει τις συνειδήσεις και, αν είναι δυνατό, να προβληματίσει, να δημιουργήσει ρήγματα στον εφησυ­ χασμό μας. Εδώ αναφέρονται μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα αστυνομικά βιβλία, ελλήνων και ξένων συγγραφέων, που εκδόθηκαν στη χώρα μας τα δύο τελευταία χρόνια: ■ ΙΟΥΛΙΟΙ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

137

δ

[

ι α

β

α

ζ

ω

]

Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ Τι λούκι! Μετάφραση: Γιάννης Καυκιάς Ελληνικά Γράμματα, 2009 σ. 220, € 15

Ο Ζαν-Πατρίκ Μανσέτ άρχισε να γράφει αστυνομικά μυθιστορήματα το 1971, έχο­ ντας στις αποσκευές του την αγάπη του για την αμερικανική λογοτεχνία, ιδίως τη νουάρ λογοτεχνία του Ντάσιελ Χάμετ και του Ρέυμοντ Τσάντλερ, την τζαζ, τον κινηματογράφο και την πολιτική. Υπήρξε μέλος κομουνιστικών οργανώσεων και προσχώρησε στους καταστασιακούς του Γκυ Ντεμπόρ. Το Τι λούκι! είναι η ιστορία του μοναχικού ιδιωτι­ κού ντετέκτιβ -κάτι σαν τον Φίλιπ Μάρλοου-, Ευγένιου Ταρπόν, πρώην χωροφύλακα, που παίζει σκάκι, πίνει ουίσκι και αναλαμβάνει μικρές υποθέσεις, ίσα για να επιβιώνει. Όταν του αναθέτουν να εξιχνιάσει την εξαφάνιση μίας τυφλής κοπέλας, της Φιλιπίν Πιγκό, ο Ταρπόν μπλέκει σε μία σκοτεινή υπόθεση με παραθρησκευτικές οργανώσεις, ναζιστές, εμπόρους ναρκωτικών, χαρτοπαικτικές λέσχες και ξέπλυμα χρήμα­ τος. Γραμμένο το 1976, με τους προβληματισμούς του Μάη του '68 να διαχέονται στις σελίδες του, το μυθιστόρημα έχει αρκετά βίαιες σκηνές ανάμεσα σε αστυνομικούς και παράνομους και βέβαια ο ήρωας κατορθώνει να τα βγάλει πέρα. Χάρη στον Μανσέτ, ένα στυλίστα της γραφής, που αφηγείται ιστορίες που διασκεδάζουν και ερεθίζουν το πνεύμα, το ευρωπαϊκό αστυνομικό μυθιστόρημα ξέφυγε από τον εναγκα­ λισμό των αινιγμάτων τύπου Άγκαθα Κρίστι και ακολούθησε νέους δρόμους, καθώς οτην πλοκή του ανα­ μιγνύονται πλέον -από τότε μέχρι τις μέρες μας-, η πολιτική και τα κοινωνικά προβλήματα. ίΦ. Φ.ΐ

Περικλής Μονιούδης Η επιστροφή του Φρόυλερ Μετάφραση: Σπάρος Μοσκόβου Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 2009 σ. 244, € 18

Κεντρικός ήρωας του βιβλίου του Περικλή Μονιούδη (Γκλάρους Ελβετίας, 1966), είναι ο ανακριτής Χανοπέτερ Φρόυλερ, ο οποίος αναλαμβάνει να εξιχνιάσει μία μάλλον εύκολη υπόθεση, το θάνατο του Χάνριχ Μόζερ, βιομήχανου που πυροβολήθηκε με πιστόλι και φαίνεται να αυτοκτόνησε. Τα δύο παιδιά του, ο ανεπρόκο­ πος και παθιασμένος χαρτοπαίκτης Τόμας και η φιλήδονη Βερόνικα, θεωρούνται βασικοί ύποπτοι για το θάνατό του. Ο Φρόυλερ μας ενδιαφέρει, διότι πρόθεση του συγγραφέα δεν είναι να δημιουργήσει ένα ήρωα τύπου Ηρακλή Πουαρό, επιθεωρητή Μεγκρέ ή Φίλιπ Μάρλοου, κάποιου που επιδιώκει να ουλλάβει το δράστη και να επαναφέρει την τάξη στην κοινωνία, η οποία διαταράχτηκε με τη διάπραξη του εγκλή­ ματος. Ο Μονιούδης δεν επιθυμεί να μας φορτώσει με αινίγματα, απλώς επιχειρεί μία κατάδυση στον εσω­ τερικό κόσμο του ήρωά του και κατορθώνει να δημιουργήσει ένα χαμηλών τόνων απειλητικό κλίμα που σχετίζεται με τη φύση και τα βουνά, τα σύννεφα και την ομίχλη και, με πρόσχημα το θάνατο -την πιθανή δολοφονία-, του βιομήχανου, βρίσκει την ευκαιρία να μιλήσει για τις διεργασίες που συντελούνται στο μυαλό του ανακριτή, ο οποίος, μελετώντας τη ζωή του Μόζερ, αναζητώντας τη δική του ταυτότητα, ζώντας όπως ακριβώς εκείνος -μένει στο σπίτι του, φροντίζει το σκύλο του, ακούει ραδιόφωνο-, βαθμι­ αία ταυτίζεται με το νεκρό. ΙΦ. φ .]

133

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

[ Δ IA BA Ζ Ω I Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α !

Ροβήρος Μανθούλης Η Remington του Ορφέα Πύλη, 2009 Ο. 228, € 12

Το μυθιστόρημα του Ροβήρου Μανθούλη Η Remington του Ορφέα είναι μια ιστορία που διαδραματίζεται στο Παρίσι. Κεντρικός ήρωας και αφηγητής είναι ο Ορφέας, έλληνας συγγραφέας αστυνομικών περιπετειών, ο οποίος γράφει τις ιστορίες του χρησιμοποιώντας μία γραφομηχανή Ρέμινγκτον. Κάποια μεσάνυχτα, κατεβαίνει να πάρει το Φιατάκι του, ανακαλύπτει στο πορτμπαγκάζ μία μισόγυμνη νεκρή γυναίκα. Την αναγνωρίζει, είναι η Μόιρα, παλιά του φίλη. Εντελώς αιφνιδιασμένος, οδηγεί μέχρι το δάσος της Βουλώνης για ν' αφήσει το μακάβριο εύρημά του σ' ένα παγκάκι. Με τη Μόιρα γνωρίστηκε στην εφηβική του ηλικία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη από τις τρεις αδελφές, οι άλλες δύο είναι η Ίντα και η Λίζα. Μολονό­ τι το μυθιστόρημα είναι απολύτως αστυνομικό, ο Μανθούλης δεν αναπαράγει τα γνωστά στερεότυπα, δηλαδή δεν ενδιαφέρεται να μιμηθεί ούτε τον Ζορζ Σιμενόν, ούτε την Άγκαθα Κρίστι, πολύ περισσότερο τον Ρέυμοντ Τσάντλερ. Με παιγνιώδες ύφος αφηγείται μια ιστορία, την οποία διανθίζει με στίχους του Έλιοτ, του Αριστοφάνη, της Σαπφούς, του Εγγονόπουλου, του Γκόρκι, του Όσκαρ Ουάιλντ, του Τόμας Μαν, του Γκαίτε. Μέσω του αστυνομικού αναγνώσματος, μιλάει για ποικίλα ζητήματα: το μυστήριο της γυναί­ κας, την ερωτική μύηση των αγοριών, τους κώδικες του έρωτα, την τέχνη της μυθοπλασίας, επιχειρώντας να εισάγει τον αναγνώστη στον κόσμο της ψυχανάλυσης και στις σκοτεινές πλευρές της ανθρώπινης σεξουαλικότητας.

1Φ· Φ·ΐ

Λεονάρδο Παδούρα Παρελθόν χαμένο στην ομίχλη Μετάφραση: Κώστας Αθανασίου Καστανιώτης, 2009 σ. 368, € 18

Ο Μάριο Κάντε, πρώην αστυνομικός στην Αβάνα που λόγω της οικονομικής κρίσης παραιτήθηκε από την υπηρεσία του και ασκεί το επάγγελμα του πωλητή παλαιών βιβλίων, ανακαλύπτει την πολύτιμη βιβλιοθήκη της ονομαστής οικογένειας των Μόντες ντε Όκα που έχει ξεκληριστεί. Ο θησαυρός πρέπει να εκποιηθεί, ώστε να γίνει προμήθεια τροφίμων. Βρισκόμαστε στην εποχή της «καλπάζουσας κρίσης», δηλαδή στη δεκαετία του '90 και στις αρχές του 21ου αιώνα, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ξαφνικά, σε κάποιο βιβλίο, ο Κόντε βρίσκει ένα απόκομμα παλιού περιοδικού που αναφέρεται σε μία ξεχασμένη τραγουδίστρια των μπολέρο, τη Βιολέτα δελ Ρίο. Τότε, ο πρώην αστυνομικός υποψιάζεται πως οι κληρονόμοι της οικο­ γένειας, τα αδέλφια Αμάλια και Διονίσιο, που συνοικούν με την υπέργηρη μητέρα τους, κρύβουν ένοχα μυστικά. 0 Παδούρα, δημοσιογράφος και κριτικός, επιχειρεί να μιλήσει για τη σύγχρονη Κούβα και τη σύγ­ χρονη ερειπωμένη Αβάνα, κάνοντας αναδρομές στα προεπαναστατικά χρόνια, όταν η πόλη με τα κλαμπ, τα καμπαρέ, τα καζίνα, ήταν πιο ζωντανή από το Παρίσι και τη Νέα Υόρκη. Σύμφωνα με το συγγραφέα, που παρουσιάζει τα πράγματα μαύρα και ζοφερά, οι άνθρωποι στην πατρίδα του προσπαθούν να παλέψουν και να ισορροπήσουν ανάμεσα στην πείνα και στις αρχές τους, στην εξαθλίωση και στην αξιοπρέπεια, στη φτώχεια και στην περηφάνια. |Φ· Φ · ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

135

Γ L

δ ι α β α ζ ω a Φ I Ε Ρ Ω

] Μ A

Νίκη Ανασχασέα Οι μικρές απολαύσεις του κυρίου Ευαγγελινού κέδρος, 2009 σ. 350, € 16,50

Σε μία παραθαλάσσια πόλη, δύο μοναχικοί άνδρες, ο μερακλής τυπογράφος Χαράλαμπος Ευαγγελινός και ο άσημος συγγραφέας Διαλισμάς, συνεργάζονται για να τυπώσουν ένα αστυνομικό μυθιστόρημα του δεύτερου. Η συνεργασία τους είναι προβληματική, καθώς ο συγγραφέας πριν από καιρό απέσυρε από το τυπο­ γραφείο τα χειρόγραφα ενός άλλου μυθιστορήματος, που είχε ως ήρωες ένα νεαρό ωρολογοποιό, την αυταρχική μητέρα του και την υπομονετική του σύζυγο. Στον πρόλογο διαβά­ ζουμε τη δήλωοη του Ευαγγελινού πως σκοπεύει να αναλάβει την ευθύνη για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε και πως το κίνητρο του φονιά ήταν η αγάπη. Στη συνέχεια, μαθαίνουμε για τον ύποπτο θάνατο ενός ντόπιου, του Φώτη, που αναλαμβάνει να τον εξιχνιάσει ο αστυνόμος Αρβανιτάκης. Οι ύποπτοι είναι ένας πρώην φυλακισμένος, μία αισθησιακή ταβερνιάρισσα, ένας χαρτοπαίκτης, μία κομψή σύζυγος, ένας ιδιο­ κτήτης τράτας, ένας ιδιοκτήτης καϊκιού. Όταν πεθαίνει κι άλλος ήρωας, τα πράγματα περιπλέκονται. Η Νίκη Αναστασέα δεν σκοπεύει να μας φορτώσει με δύο πτώματα -για να θυμηθούμε τον Τσάντλερ-, αλλά, χρησιμοποιώντας μυστήρια και ανατροπές, μα και ηθογραφικά οτοιχεία, να μιλήσει για τις σχέσεις των κατοίκων της επαρχιακής πόλης που συνδέονται μεταξύ τους με δεσμούς αγάπης ή αίματος. Κυρίως, επιχειρεί να ουνδέοει τη λογοτεχνία (υπάρχει τριτοπρόσωπος αφηγητής και εσωτερικοί μονόλογοι), δηλαδή τη μυθοπλασία, με τη ζωή, που ενίοτε ταυτίζονται.

Μαρλένα Πολιτοπούλου Η μνήμη της Πολαρόιντ Μεταίχμιο, 2009 0. 380, € 17

Ο Παύλος Γ., αρχιτέκτων, πρώην σκιτσογράφος της αστυνομίας, γιος παλιού αστυ­ νομικού, ερευνά ένα έγκλημα που έγινε τα Χριστούγεννα του 1976 στο Πήλιο. Σύμφωνα με τα χαρτιά του πατέρα του, η δολοφονία έμεινε ανεξιχνίαστη, μπήκε στο αρχείο, και όλοι οι ύποπτοι συνέχισαν να ζουν την ήσυχη ζωή τους, μη θέλο­ ντας να σκαλίσουν το παρελθόν. Το θύμα, ο Αριστείδης Φάκας, μάγειρας στο επάγγελμα, βρέθηκε νεκρός στο τούνελ της γραμμής του τρένου Βόλου - Μηλιές, και ύποπτοι ήταν πέντε άνθρωποι, οι οποίοι είχαν μαζευτεί στο σπίτι ενός φαρμακοποιού: η κόρη του Φάκα, ο φαρμακοποιός, ένας γεωπόνος, μία φυσιοθεραπεύτρια, ένας μηχανολόγος. Ο Παύλος αρχίζει τις επισκέψεις στα εμπλεκόμενα πρόσωπα, οι μάρτυρες μιλούν για την εποχή του εγκλήματος και τα γεγονότα που συνδέονται με αυτές, για τον Εμφύλιο στη Θεσσαλία, το Δημοκρατικό Στρατό, τους πρόσφυγες στις ανατολικές χώρες, αλλά και τη Χούντα του 1967. Η Μαρλένα Πολιτοπούλου, μέσω της αστυνομικής πλοκής, ξετυλίγει την ελληνική ιστορία των τελευταίων εξήντα χρόνων, από την απελευθέρωση μέχρι τις μέρες μας. Πρόκειται για ένα ενδιαφέρον εγχείρημα που φανερώνει την αγάπη της συγγραφέως για τους πάσχοντες αριστερούς που πολέμησαν εναντίον των καταχτητών και στη συνέχεια υπέρ των οραμάτων τους, θυσιάζοντας τα πάντα. Υπάρχουν συνεχείς ανατροπές, μυστήρια και αινίγματα, ωστόσο, τα πολλά ονόματα (υπάρχει και σχετικός πίνακας), η πληθώρα των γεγονότων και οι ποικίλες αναφορές στο ελληνικό κομουνιστικό κίνημα, ενδε­ χομένως να αποπροσανατολίσουν τον αναγνώστη από το κεντρικό θέμα. (Φ. Φ.)

140

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Δ IA BA Ζ Ω I I Ε Ρ Ω Μ AJ

Χένινγκ Μανκέλ Firewall Μετάφραση: Λύο Καλοβυρνάς Ψυχογιός, 2009 Ο. 498, € 18,80

To Firewall αρχίζει τις πρώτες μέρες του Οκτωβρίου στο Ίαταντ, παραθαλάσσια πόλη στο νότο, μπροστά σ' ένα ΑΤΜ τράπεζας και τελειώνει στο ίδιο σημείο λίγο αργότερα, τον ίδιο μήνα. Εκεί πέφτει νεκρός είτε από την καρδιά του, είτε δολο­ φονημένος, ο Τύνες Φαλκ, ειδικός στα προγράμματα υπολογιστών. Τόσο το μηχά­ νημα ανάληψης χρημάτων, όσο και το επάγγελμα του νεκρού είναι συμβολικά: τα χρήματα και η πληρο­ φορική καθορίζουν την καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Την ίδια χρονική στιγμή, ο επιθεωρητής Κουρτ Βαλάντερ αναλαμβάνει μία παράξενη υπόθεση: δύο κορίτσια επιβιβάζονται σ' ένα ταξί και στη διαδρομή σκοτώνουν τον οδηγό με σφυρί και μαχαίρι. Γιατί το έκαναν; Για τα λεφτά, όπως ισχυρίζονται, ή για άλλο λόγο; Ύστερα, δολοφονείται το ένα κορίτσι και τα πράγματα περιπλέκονται. Κατά το συγγραφέα, όποιος ελέγχει τις ηλεκτρονικές επικοινωνίες, ελέγχει στην ουσία και τον πλανήτη, οπότε πιστεύει πως μια δολιο­ φθορά μέσω υπολογιστών -η μελλοντική μορφή τρομοκρατίας-, μπορεί να προκαλέσει οικονομική κρίση. Στόχος του Μανκέλ είναι να δείξει το πρόσωπο της σημερινής Σουηδίας, όπου εργαζόμενοι μένουν χωρίς δουλειά, η βία κλιμακώνεται, η έλλειψη σεβασμού για την ανθρώπινη ζωή φουντώνει. Οι μεταρρυθμίσεις, το κράτος πρόνοιας, το πνεύμα αλληλεγγύης, η λειτουργία της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης, η επι­ βίωση, το βρώμικο χρήμα, είναι θέματα καυτά και διαχρονικά. Υπάρχουν ακόμα οι μετανάστες, ο οποίοι αντιμετωπίζουν δυσκολίες, ενώ οι αλλαγές που συντελούνται στη χώρα οδηγούν σε παντοειδή προβλή­ ματα. ΙΦ. Φ.ι

πατρίσια Κόρνγουελ Επικίνδυνη ζώνη Μετάφραση: Λεωνίδας Καρατζάς Ωκεανίδα, 2009 σεη. 269, € 14

Εδώ, αντί για τη δαιμόνια ιατροδικαστή Σκαρπέτα, έχουμε δύο ήρωες αστυνομι­ κούς: τον Γουίν Γκαράνο, γιο ενός μαύρου και μιας Ιταλίδας, και την Ντέλμα Σάικς. Θα 'λεγε κανείς πως η Κόρνγουελ, μετά τις εξαντλητικές έρευνές της στην Αγγλία για τη διαλεύκανση της ταυτότητας του Τζακ του Αντεροβγάλτη, αποφάσισε να κάνει μία μικρή στροφή στη γραφή της. Στην πλοκή της Επικίνδυνης ζώνης υπάρχουν πολιτικές αποχρώ­ σεις, οι οποίες ταιριάζουν με το είδος που αποκλήθηκε «μεσογειακή αστυνομική λογοτεχνία», όπου βασι­ κό ρόλο παίζουν η διαφθορά πολιτικών και αστυνομικών, ο ρατσισμός. Όλα αρχίζουν όταν στη Βοστόνη η περιφερειακή εισαγγελέας, η Μονίκ Λαμόντ, ωραία, φιλόδοξη και δυναμική, σκοπεύοντας να βάλει υπο­ ψηφιότητα για κυβερνήτης της πολιτείας, στηρίζει το πρόγραμμα «Απειλή» για την καταπολέμηση του εγκλήματος, ώστε ν' αυξήσει τη δημοτικότητά της. Αναθέτει στον Γουίν το ξεκαθάρισμα μιας παλιάς δολο­ φονίας. Την ίδια εποχή, στο ίδιο μέρος, βρέθηκε νεκρός στις σιδηροδρομικές ράγες ένας αστυνομικός. Αυτοκτονία ή έγκλημα; Στο τέλος, ο αναγνώστης έχει λάβει το μήνυμα: για τα εγκλήματα που διαπράττονται, εκτός από το μίσος κι ενίοτε το ερωτικό πάθος, υπεύθυνη είναι η πλεονεξία, η απληστία, το χρήμα που κάποιοι το κυνηγούν με τρόπο αθέμιτο. Όσο για την πολιτική, είναι απλώς ένα παιχνίδι ακραίων φιλο­ δοξιών, που συνδέεται με τη φήμη, την εξουσία και την απόκτηση δύναμης, ισχυρίζεται η συγγραφέας. ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

14-1

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Γκούναρ Στόλενσεν Στο σκοτάδι όλοι οι λύκοι είναι γκρι Μετάφραση: Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη Πόλις. 2008 Ο. 388, € 18

Ο ιίρωας του μυθιστορήματος, ο μοναχικός ιδιωτικός ντεντέκτιβ Βαργκ Βάουμ -θυμίζει κι αυτός τον Φίλιπ Μάρλοου-, αναλαμβάνει να εξιχνιάσει μια μυστηριώ| δη υπόθεση που πηγαίνει βαθιά στο παρελθόν, στις δεκαετίες του 70, του '50, ! μα και του '40, με την κατοχή της Νορβηγίας από τους Γερμανούς, την Αντίστα!I MfllllBHIMlgs on, τον αγώνα για την ελευθερία. Τρεις είναι οι ιστορίες που συνδέονται μεταξύ τους: η δράση κουκουλοφόρου καταδότη στην κατοχή, η ύποπτη πυρκαγιά με πολλούς νεκρούς σε ένα εργοστάσιο χρωμάτων, όπου εργαζόταν ο μη τιμωρηθείς καταδότης μερικά χρόνια μετά, και η δολοφονία του καταδότη από αγνώστους πολύ αργότερα. Ο Βάουμ αρχίζει να ψάχνει στο παρελθόν με τη βοήθεια ενός συνταξιούχου αστυνομικού, ο οποίος διαθέτει αρχείο με στοιχεία από εφημερίδες. Όταν ο αστυνομικός πέφτει θύμα τροχαίου και πεθαίνει, ο ντεντέκτιβ αποφασίζει να ψάξει για την αλήθεια με κάθε τίμημα και κόστος. Το βιβλίο είναι πρωτίστως πολιτικό μυθιστόρημα, με κοινωνικές επισημάνσεις. Ο συγγραφέας μιλάει για δύο διαφορετικούς κόσμους, το λαμπερό των πλουσίων και το σκοτεινό εκείνων που βρίσκονται στον πάτο της κοινωνίας. Ωστόσο, το κύριο θέμα του είναι οι άνθρωποι -οι ελάχιστοι-, που απαρνήθηκαν τα ιδανικά τους, ακόμα και τη φιλία, στο βωμό της εξουσίας, των κερδοφόρων επιχειρήσεων και της ευμάρειας. ΙΦ. Φ.ι

Ραφαέλ Μαζάν Η μαθητεία Μετάφραση: Κλαιρ Νεβέ Επιμέλεια: Μανώλης Πιμπλής Μελάνι, 2009 0.146, €12

Εδώ έχουμε ένα περίεργο αστυνομικό μυθιοτόρημα, καθώς ο κεντρικός ήρωας, ο πενηντάρης αστυνόμος Βαλάνς, ο οποίος ασχολείται με την εξιχνίαση εγκλημά­ των, είναι ο ίδιος δολοφόνος και βέβαια δεν εντοπίζεται. Πρόθεση του συγγρα­ φέα, του Ραφαέλ Μαζάν, γεννημένου το 1963 στο Σαν Σεμπαστιάν, είναι να προκαλέσει τον αναγνώστη να οκεφτεί πάνω σε ποικίλα προβλήματα. Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 0 Βαλάνς, προσκολλημένος στην ηθική, επιθυμώντας να αποδώσει με το δικό του τρόπο δικαιοσύνη, όταν ανακαλύπτεται σε μια πολυκατοικία κάπου στο Παρίσι το πτώμα του Αλαίν Μπρισαλέ, εμπορικού αντιπροσώπου, επιχειρεί να φορτώσει το φόνο στον ογδοντάρη ένοικο της πολυκατοικίας, τον Ζορζ Παρόν. Στη συνέχεια, προκύπτουν δύο ακόμα ύποπτοι, η ερωμένη του θύματος και ο σύζυγός της. Ξαφνικά, άνευ επαρκούς λόγου σκοτώνει το γιο του Μπριαλέ, τον Καντέν, ρίχνοντάς τον από ένα παράθυρο. Ίσως τον σκότωσε από ανάγκη και όχι από ηθική. Στη συνέχεια, σκοτώνει κι άλλα άτομα, ένα μαθητευόμενο υδραυλικό και την κοπέλα του. Δεν γνωρίζουμε για ποιο λόγο ο αστυνόμος διέπραξε τις δολοφονίες (έχει αφήσει ένα σημειωματάριο, χωρίς τις σχετικές καταγραφές). Είναι ένας εκδικητής, ένας τιμωρός, που παίρνει την τύχη μερικών ανθρώπων στα χέρια του. ΙΦ. φ.ι

14-2

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

[ Δ IA B A Ζ Ω I Α Φ I Ε Ρ Ω Μ A J

Μεχμέτ Μουράτ Σομέρ Το φονικό φιλί Μετάφραση: Ηώ Τσοκώνα Πατάκης, 2009 Ο. 340, € 15,5

Κι ένα νουάρ μυθιστόρημα από την Τουρκία για την οποία δεν γνωρίζουμε αρκετά για την αστυνομική λογοτεχνία της. Ο συγγραφέας, ο Μεχμέτ Μουράτ Σομέρ (Άγκυρα, 1959) εργάστηκε ως αρχιτέκτονας, στέλεχος σε τράπεζα και σύμβουλος επιχειρήσεων. Το Φονικό φιλί είναι το πρώτο μίας σειράς επιτυχημένων μυθιστο­ ρημάτων με ηρωίδα - αφηγήτρια μία 40χρονη τραβεστί ερασιτέχνη ντεντέκτιβ (αν και ιδιοκτήτρια ενός γκέι κλάμπ, το πρωί εργάζεται οε εταιρεία υπολογιστών ως άνδρας). Εδώ, επιχειρεί να εξιχνιάσει -με κίνδυνο της ζωής της-, τη δολοφονία της τραβεστί Μπουσέ, φίλης και συνομήλικης, η οποία γνωρίζει πολλά για την ιδιωτική ζωή διάσημων προσωπικοτήτων που υπήρξαν πελάτες της. Ακολουθεί και δεύτερος φόνος, οπότε ο φόβος εξαπλώνεται και όλοι αναμένουν το επόμενο θύμα. Ας μην φανταστούμε πως έχουμε να κάνουμε με τίποτα άγριους γκάγκστερ, μοιραίες γυναίκες, διεφθαρμένους αστυνομικούς, σωρεία εγκλη­ μάτων, αίματα και σκοτεινές καταστάσεις. Ο συγγραφέας, με ύφος ανάλαφρο και διασκεδαστικό, μυεί τον αναγνώστη στα μυστήρια της νυχτερινής Κωνσταντινούπολης, μίας πόλης που δεν κοιμάται ποτέ και θα μπορούσε να βρίσκεται σε μια δυτική χώρα, δηλαδή όχι μουσουλμανική. Η συμπαθής ηρωίδα, καλλιεργη­ μένη και μουσικόφιλη (έχει εργαστεί και στο Παρίσι), μπλέκει με μπράβους ενός συντηρητικού κόμματος, εκτελεστές της ντόπιας μαφίας, αριβίστες δημοσιογράφους, φιλήδονους ταξιτζήδες, μα κυρίως με συμπαθητικούς και μη ομοφυλόφιλους και τραβεστί, και κατορθώνει να επιβιώσει. (Φ. Φ.)

Τζίλιαν Φλιν Σκοτεινός τόπος Μετάφραση: Γωγώ Αρβανίτη Μεταίχμιο, 2009 σ. 475 € 21

Μετά την επιτυχία του μυθιστορήματός της Αιχμηρά αντικείμενα, η Τζίλιαν Φλιν επανέρχεται με καινούργιο βιβλίο, βαδίζοντας στα χνάρια του πρώτου. 0 Σκοτει­ νός τόπος διαδραματίζεται πάλι σε μια επαρχιακή κωμόπολη των Η.Π.Α. στο Μισούρι, όπου το 1985 ξεκληρίστηκε μία οικογένεια, η μητέρα, η Πάτι Ντέι και οι δύο κόρες της. Ένας δολοφόνος επέδραμε στην αγροικία και τις σκότωσε, χωρίς ποτέ να γίνει γνωστό το κίνητρο του εγκλήματος. Από τη σφαγή επέζησαν μόνο δύο μέλη, η Λίμπι και ο Ματ, ο οποίος όμως κατηγορήθηκε ως δράστης με κυριότερο μάρτυρα την αδελφή του. Είκοσι χρόνια αργότερα, η Λίμπι, συνεργαζόμενη με μία ομάδα ανθρώπων που δεν πιστεύουν πως ο Μπεν είναι ο στυγερός δολοφόνος, επιχειρεί να διαλευκάνει τη οκοτεινή αυτή υπόθεση, αρχίζοντας από τον πατέρα της, έναν περιθωριακό τύπο, μέθυ­ σο, φιλοχρήματο και ντίλερ ναρκωτικών. Τι θα βγάλει η έρευνα, η οποία είναι άκρως επικίνδυνη, καθώς η νεαρή γυναίκα είναι υποχρεωμένη να έρθει σε επαφή με ανθρώπους που ζουν στα όρια της παρανομίας; Για μία φορά ακόμα, η Τζίλιαν Φλιν προσπαθεί να εισχωρήσει στην επαρχιακή αμερικανική οικογένεια και να μιλήσει για τα πάθη και τη νοσηρότητα που κρύβονται στο εσωτερικό της. Αυτό που κυρίως έχει ενδια­ φέρον είναι η ψυχολογία των κοριτσιών που παρουσιάζονται από τη συγγραφέα ως αιμοδιψή τέρατα.

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

143

[

Δ IA BA Ζ Ο ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Νικολό Αμανίτι Με τις ευλογίες του Θεού Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης Καστανιώτης, 2008 σ. 542,€ 21

Το μυθιστόρημα έχει ως ήρωες ανθρώπους που επιβιώνουν οτο περιθώριο της κοι­ νωνίας. Χώρος δράσης το Βαρόνο, μία επαρχιακή κωμόπολη σε παρακμή. Εκεί, ανάμεσα σε παράγκες και παλιά εργοστάσια, ζουν τρία προβληματικά άτομα, ο Ρίνο (με το 13χρονο γιο του Κριστιάνο), ο Κοράντο και ο Ντανίλο, οι οποίοι, θέλοντας ν' αλλάξουν τη μίζερη ζωή τους, αποφασίζουν να ληστέψουν μια τράπεζα, αρπάζοντας ένα ΑΤΜ με τρακτέρ. Τα πάντα ανατρέπονται μια σκοτεινή νύχτα καταιγίδας, όταν μια κακομαθημένη κοπέλα, η Φαμπιάνα, πέφτει στο δρόμο ενός από αυτούς, ο οποίος μέσα στην πνευματική του σύγχυση την εκλαμβάνει ως πορνοστάρ. Ο Αμανίτι σκιαγραφεί τους εξαθλιωμένους χαρακτήρες της ιστορίας του με ζοφερά χρώματα. Ο Ρίνο είναι άνεργος, αλκοολικός, νεοναζί, κι ο γιος του, θαυμαστής του Χίτλερ, σκοτώνει ένα σκυλί, άρα μπορεί να σκοτώσει και ανθρώπους. Δίπλα τους ξεδιπλώνεται η Ιταλία με τους νεόπλουτους που ξοδεύ­ ουν τα χρήματά τους στις χαρτοπαικτικές λέσχες, με τους επιχειρηματίες που χρησιμοποιούν λαθρομετα­ νάστες στις δουλειές τους, με τους εφήβους που παίρνουν ναρκωτικά, με τους θρησκόληπτους που περι­ μένουν θαύματα, με τους μαϊντανούς της τηλεόρασης. Ο συγγραφέας αφηγείται με χιούμορ τις περιπέ­ τειες των ηρώων του αλλά, μολονότι τους λυπάται για την κατάντια τους, δεν τους αφήνει να ανασάνουν, καθώς το μυθιοτόρημα καταλήγει σε τραγωδία με πολλούς νεκρούς. (Φ. Φ.ΐ

1Λ Α

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

[ Δ I A B A Ζ Ω I Α Φ I Ε Ρ Ο Μ A J

Σέργιος Γκάκας Στάχτες Καατανιώτης, 2008 σ. 370, € 16,70

0 Συμεών Πιερτζοβάνης είναι ένας τσαντλερικός ήρωας, αποτυχημένος, πότης, μοναχικός. Έχοντας εγκαταλείψει τη χαρτοπαιξία και τις γυναίκες, ασχολείται με την υπόθεση της αγαπημένης του, της μεσόκοπης ηθοποιού Σόνιας Βαρίκα που βρίσκεται με εγκαύματα, ύστερα από το μυστηριώδη εμπρησμό του σπιτιού της, το οποίο της έχει παραχωρήσει. Είναι παραμονές των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας του 2004. Η Ιόνια δεν είναι το μοναδικό θύμα: η φωτιά σκότωσε τρεις ανθρώπους. Στην υπόθε­ ση εμπλέκεται ο αστυνόμος Χρόνης Χαλκίδης, ένας σκληρός μπάτσος, χωρισμένος, εραστής, επίσης, της ηθοποιού. Οι δύο άνδρες, αντίζηλοι στην ουσία, αφηγούνται εναλλάξ την ιστορία τους με τη γυναίκα και προσπαθούν να βρουν το δράστη του εμπρησμού. Αμφότεροι βιώνουν τον πόνο της απώλειας και τη φρίκη της πραγματικότητας. Σε μία παράλληλη αφήγηση αναπτύσσεται μία διαφορετική ιστορία, στην οποία είναι αναμεμιγμένοι αδίστακτοι εργολάβοι, αναπτυξιακές εταιρείες, ευθυνόφοβοι αστυνομικοί, εκβιαστές δικηγόροι, φιλοχρήματοι ιερωμένοι που έχουν επιχειρήσεις, συμμορίες νεοναζί. Από τις σελίδες του βιβλίου περνάνε παραστατικά η ιστορία, η Αριστερά (ο πατέρας του ήρωα υπήρξε εξόριστος στη Γυάρο), η λογοτεχνία, η πολιτική, το θέατρο κι η σημερινή ελληνική πραγματικότητα με τους ξένους μετα­ νάστες και τη διεφθαρμένη αστυνομία. Τα οικονομικά συμφέροντα, κατά το συγγραφέα, μαζί με τα αισθή­ ματα είναι οι δύο βασικές κινητήριες δυνάμεις στην πορεία του ανθρώπινου είδους, αυτά τροφοδοτούν τη λογοτεχνία. ΙΦ. Φ.)

Νταϊάν Γουέι Λιανγκ Το κινέζικο πετράδι Μετάφραση: Νίνα Μπούρη Πατάκης 2008 0. 296, € 15,50

Η συγγραφέας έζησε με τους γονείς της σε στρατόπεδο αναμόρφωσης (ή εργα­ σίας), σε απομακρυσμένη αγροτική περιοχή, ενώ συμμετείχε στο φοιτητικό κίνη­ μα και τα αιματηρά γεγονότα στην πλατεία Τιενανμέν το 1989. Μετά έφυγε στις Η.Π.Α., όπου έγραψε αστυνομικά μυθιστορήματα. Η ηρωίδα της, η Μέι, μια μοντέρνα Κινέζα, πρώην υπάλληλος του υπουργείου Δημόσιας Τάξης που ασκεί το επάγγελμα της ιδιωτι­ κής ντετέκτιβ. Διότι στη χώρα της, μαζί με τη νεοαποκτηθείσα ελευθερία και τις καινούργιες ευκαιρίες, έφτασαν και τα καινούργια επαγγέλματα. Ψάχνοντας να βρει μια πολύτιμη σφραγίδα από νεφρίτη της Δυναστείας των Χαν που εκλάπη από κάποιο μουσείο, όταν οι Ερυθροφρουροί αναστάτωσαν την ομαλή ζωή στην Κίνα, πολεμώντας κατά του λεγόμενου παλιού κόσμου, αλλά και μεταξύ τους, καταστρέφοντας τα μνημεία του παρελθόντος, βρίσκεται μπροστά σε σκοτεινές υποθέσεις. Στο βιβλίο πρωταγωνιστεί το Πεκίνο, μία μεγαλούπολη, όπου φτάνουν καθημερινά χιλιάδες μετανάστες που αφήνουν τα χωριά τους για να ψάξουν για δουλειά, κι όπου συνυπάρχουν οι πολυτελείς κατοικίες, οι φτωχικές συνοικίες και τα καταγώγια, ενώ το χρήμα έχει διαβρώσει τα πάντα, θεσμούς και ανθρώπους. Το κύριο μέλημα της συγγραφέως είναι να εισδύσει στην πρόσφατη ιστορία της πατρίδας της και να αποκαλύψει τα τραυματικά στοιχεία της μαοϊκής εποχής, η οποία σημάδεψε ανεξίτηλα τους ανθρώπους που την έζησαν. ΙΦ. Φ.)

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

14-5

[

δ ι α β α ζ ω ] Α Φ Ι Ε Ρ Ω Μ Α

Άγκαθα Κρίσχι Τα αστυνομικά της (Βιβλιοθήκη Αστυνομικής Λογοτεχνίας) Λυχνάρι

Η Άγκαθα Κρίση (1890-1976) θεωρείται ότι είναι η Βασίλισσα ίου Εγκλήματος. Γεν­ νημένη στο Ντέβον της Αγγλίας είναι η δημοφιλέστερη συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων παγκοσμίως. Έχει δημιουργήσει εμβληματικούς ήρωες που θα δεσπόζουν πάντα στην αστυνομική φιλολογία, όπως τον Ηρακλή Πουαρό και τη μις Μαρπλ. Από τους πιο γνωστούς τίτλους της είναι: Ποντικοπαγίδα, Διπλό είδωλο στο σπασμένο καθρέφτη. Έγκλημα οτο Οριάν Εξπρές, Έγκλημα στο Νείλο, κ.ά. Η Αγκάθα Κρίστι κατέχει μία φοβερή πρωτιά. Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε όλες τις χώρες του κόσμου, πολλά από αυτά έχουν γίνει κινηματογραφικές ταινίες, ενώ τα αντίτυπα των εκδόσεων έχουν ξεπεράοει τα 100 εκατομμύρια. Το 1971 η βασίλισσα Ελισάβετ Β' την τίμησε με τον τίτλο «Νταίημ». Η Αγκάθα Κρίστι πέθανε τέσσερα χρόνια αργότερα, το 1975. Πολυγραφότατη και ιδιοφυής, αφηγείται την προσωπική της ιστορία στην Αυτοβιο­ γραφία της, που κυκλοφορεί επίσης από τις εκδόσεις Λυχνάρι.

Δάφνη Ντι Μωριέ Έρχεται κακοκαιρία Μελάνι, 2009 Ο. 367 τιμή: € 17,50

Τέσσερις ιστορίες μυστηρίου από την πασίγνωστη συγγραφέα της Ρεβέκκας, Δάφνη Ντι Μωριέ, περιλαμβάνονται στον τόμο αυτό με τίτλο Έρχεται κακοκαιρία. Στις νουβέλες μυστηρίου της βρετανίδας συγγραφέως συναντάμε καθημερινούς ήρωες που οκοντάφτουν άθελά τους πάνω σε... ακραίες περιπτώσεις. Χαρακτη­ ριστικό παράδειγμα ο συντηρητικός δάσκαλος της πρώτης ιστορίας, ο οποίος, στο ταξίδι διακοπών του στην Κρήτη, πέφτει πάνω σ' ένα παράξενο ζευγάρι Αμερικανών, που μυρίζει από μακριά... μπελάδες! Το ζευγάρι αρχίζει να τον πολιορκεί στενά, και ο ίδιος θα βρεθεί να εξιχνιάζει μία σκο­ τεινή υπόθεση αρχαιοκαπηλίας. Ενδιαφέρουσα και η περίπτωση της νεαρής ηθοποιού των «Ακραίων περι­ πτώσεων», που θα ξεκινήσει ένα ταξίδι αυτογνωσίας, με απρόβλεπτες συνέπειες και οικογενειακές τρα­ γωδίες. Οι ήρωες της Δάφνης Ντι Μωριέ δεν είναι λάτρεις των... επικίνδυνων σπορ, ούτε καν των κατα­ σκοπικών ταινιών, καταφέρνουν ωστόσο πάντα να θέτουν εαυτούς στο μάτι του κυκλώνα, προς τέρψιν των φαν του σασπένς και της περιπέτειας. ΙΝ. Ο.]

140

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Ε

^ ®

Δ

Ο

Σ

Ε

Ι

Σ

.q

.

ΛΥΧΝ ΑΡI ^

ArKA9lKf4m

Β Τ ο ΠΑΡΎ Υ

®

Κ

&>l<vyW<L I

™ΑΓΚΑ€ΛΚρ)ϊ·Π ΕΓΚΛΗΜΑ ΪΤΟ ΕίΠΡΕΈ W a x

®ATKAQa.K|im 1 Tt> ΤΓΪΜΪΜΕΓΚΑ ! ΤΟΥ ΚΑΙΧ

Η

Η !

1

K M fl ΤεΛΕΥΤΜ ΥΠΟΚΛΙΣΗ

εΝΓΓΜΡΟΓΑΑΑΑΣ me m o

I

aΕ

Απολαυστικά

m tm

Β 1

αγκαθχ κ ^ η TOMVXTHPI0 Tf.. ri.i v ον ΤΡΞΜΟν

P "M 8 P iC AEWTAAti ΤΟΚΟΡΙΤΣΙ ; «ε m m A M T ii

® ΑΓΚ^χρίΤΉ ι ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ ! ΦΕΡΕΤΡΟ ^ , h,

Η

τταιημς n m ToKopoum

■ ϋι m

αναγνώσματαΥια ένα & ο ιαστο

ΦΙΛΑΡΕΤΟΥ 28 ΚΑΛΛΙΘΕΑ ΤΗΛ. 210 9536712 210 9512723 FAX: 210 9532907 w w w .ly h n a r i.g r

e -m a il:ly h n a r i@ o te n e t.g r

ΔΕΛΤΙΟ ΚΡΙΤΙΚΟΓΡΑΦΙΑΣ

ΜΑΪΟΥ 2009 Επιμέλεια: Θοδωριίς πέρσης

146

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Ακριβός Κώστας: Τελετές ενηλικίωσης (Μ. Θε­ οδοσοπούλου, Ελευθεροτυπία, 15.5.09, Μ. Κοντολέων, Διαβάζω, 05/09) Αρκουδέας Κώστας: Ο αριθμός του Θεού ( Ε. Γκίκα, 'Εθνος, 10.5.09) Αυλίδης Πέτρος: Καψα-χιτ, φουλ μιξ (Ε. Κο­ τζιά, Καθημερινή, 17.5.09) Βασιλικός Βασίλης: Ανάπλους ( Γ. Παπασωτηρίου, Βραδυνή, 9.5.09) Γκουρογιάννης Βασίλης: Κόκκινο στην πράσινη γραμμή (Λ. Εξαρχοπούλου, Αυγή, 24.5.09, Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 30.5.09) Δημητρίου Σταυρούλα: Η φυχή του καθρέφτη (I. Κολοβού, Βραδυνή, 9.5.09) Διαμαντοπούλου Τίχσα: Λερωμένο φουστάνι (Λ. Εξαρχοπούλου, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) Ζαφειρίου Λεύκιος: Οι συμμορίτες (Ε. Γαραντούδης, Τα Νέα, 30.5.09) Κακούρη Αθηνά: Ξιφίρ Φαλέρ (Μ. Πιμπλής, Τα Νέα, 2.5.09, Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυ­ πία, 10.5.09 ) Κοροβ,νης Θωμάς: Όμορφη νύχτα (Ε. Χουζούρη, Ελευθεροτυπία, 8.5.09) Κουνενής Νίκος: Ομύθος του Ηρακλή Σπίλου (Π. Τατσόπουλος, Τα Νέα, 2.5.09, Γ. Παηασωτηρίου, Βραδυνή, 16.5.09, Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 16.5.09, Κ. Κατσουλάρης, Ελεύθερος Τύπος, 24.5.09) Μακριδάκης Γιάννης: Η δεξιά τσέπη του ρά­ σου (Β. Ραπτόπουλος, Καθημερινή, 10.5.09) Μαμελούκας Δημήτρης: Η μοναξιά της ασφάλτου (Κ. Κουνινιώτη, Πελοπόννησος, 3.5.09) Μανθούλης Ροβήρος: Η Remington του Ορφέα (Φ. Φιλίππου, Το Βήμα, 31.5.09) Μαντόγλου Αργυρώ: Όλα στο μηδέν (Ε. Γκίκα, Έθνος, 3.5.09, Δ. Αθηνάκης, Αυγή, 12.5.09) Μήτσορα Μαρία: Με λένε Λέξη (Σ. Σταυρόπουλος, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Μοδινός Μιχάλης: Ηεπιστροφή (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 2.5.09, Α. Μπερλής, Ελευθεροτυπία, 15.5.09, Ε. Γκίκα, Έθνος, 17.5.09, Μ. Μοίρα, Αυγή, 31.5.09) Νόλλας Δημήτρης: Ναυαγίων πλάσματα (Σ. Γιανναράς, Καθημερινή, 3.5.09, Ε. Κοτζιά, Καθημερινή, 10.5.09, Δ. Ρουμπούλα, Έθνος, 30.5.09, Γ. Βέης, Διαβάζω, 05/09) Παπαδοπούλου Ελισάβετ: Αγαπώντας τις

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ερωμένες του (Κ. Κουνινιώτη, Πελοπόννησος, 31.5.09) Πιτούλη Βασιλική: Δείπνο εκ προμελέτης (Ε. Μπέλλα, Βραδυνή, 2.5.09) Πολίτης Γιώργος: Μπαρούτι και μέλι (Φ. Πανταζής, Αδέσμευτος Τύπος, 31.5.09) ΠρίφτηΛιλή: Ματωμένος Βόσπορος (Ε. Γκίκα, Έθνος, 31.5.09) Πυλόρωφ - Προκοπίου Νόρα: Το διαμαντένιο Άλφα (Κ. Μπάδα, Διαβάζω, 05/09) Ραπτόπουλος Βαγγέλης: Απέραντα άδειο σπίτι (X. Ποντίδα, Τα Νέα, 16.5.09) Σαραντάρης Γιώργος: Οι γνωριμίες και η φιλία (Σ. Γιανναράς, Καθημερινή, 10.5.09) Σολωμός Διονύσιος: Ποιήματα και πεζά (X. Μεγαλυνός, Ελευθεροτυπία, 15.5.09) Στασινοπούλου - Φρυζή Άρτεμις: 0 αγνοού­ μενος (Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 31.5.09) Στεφανάκης Δημήτρης: Συλλαβίζοντας το κα­ λοκαίρι (Μ. Θεοδοσοπούλου, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) Συλλογικό: Χαμένοι στο διαδίκτυο (Δ. Παπανικολάου, Τα Νέα, 9.5.09) Σωτάκης Δημήτρης: Το θαύμα της αναπνοής (Β. Χατζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 17.5.09) Σωτηρίου Διδώ: Τα πρώτα βήματα του ψυ­ χρού πολέμου (Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 3.5.09) Τζαμιώτης Κωνσυταντίνος: Η εφεύρεση της σκιάς (Ν. Κουνενής, Αυγή, 31.5.09) Τριαρίδης Θανάσης: Το κόψε - κόψε (Δ. Παπανικολάου, Τα Νέα, 23.5.09) Τρουλιννού Νίκη: Μ' ένα καφάσι μπύρες (Μ. Θεοδοσοπούλου, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Τσαμαδού Ελένη: Της ζωής και της αγάπης it. Ασδραχάς, Εξπρές, 17.5.09) Χρυσόπουλος Χρήστος: Η λονδρέζικη μέρα της Λώρας Τζόκσον (Ε. Κοτζιά, Καθημερινή, 3.5.09) Χωμενίδης Χρήστος: Λόγια φτερά (Μ. Πιμπλής, Τα Νέα, 30.5.09) Φερεντίνος Γιώργος: Το γράμμα που δεν πρό­ λαβα να γράψω (Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 31.5.09) ΞΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Αντριτς Ιβο: Δίψα (Κ. Ματσούκας, Ελευθερσ τυπία, 29.5.09) Άπελφελντ Ααρον: Απρόσμενη αγάπη (Κ. Κουνινιώτη, Πελοπόννησος 17.5.09) Γκόγκολ Νικολάι: Το παλτό. Το ημερολόγιο ενόςτρελλού (Γ. Βαϊλάκης, Ημερηαία, 9.5.09) Γκουτιέρες Πέδρο Χουάν: 0 βασιλιάς της Αβά­ νας (Μ. Μοδινός, Τα Νέα, 23.5.09)

Ελ Χαμίσι Χαλέντ: Ταξί στους δρόμους του Κάιρου (Δ. Κοσμόπουλος, Real News, 31.5.09) Κινιάρ Πασκάλ: 0 μικρούλης έρως (Γ. Βέης, Καθημερινή, 17.5.09) Κιουρέιαι Χανίφ: Κάτι έχω να σας πω (Ε. Καρκιΐη, Αγγελιοφόρος, 3.5.09) Κλιμόφσκι Ανχρέι: 0 καθηγητής θρόνος Ντόρλαν (Α. Νχαραδήμου, Ελεύθερος Τύπος, 3.5.09, Γ. Νέδας, Διαβάζω, 05/09) Κέλμαν Νχάνιελ: Φήμη (Μ. Πιμπλής, Τα Νέα, 16.5.09) Κόνρανι Τζόζεφ: Η καρδιά του σκότους (Σ. Σκαλίδη, Βραδυνή, 9.5.09) Κόνελι Μάικλ: Ξεχασμένες φωνές (Μ. Πιμπλής, Τα Νέα, 9.5.09) Λάρσον Σχιγκ: Το κορίτσι με το τατουάζ (Φ. Φι­ λίππου, Το Βήμα, 10.5.09) Λαφόργκ Ζυλ: Θρυλικές ιστορίες με ηθικό δί­ δαγμα (Λ. Βασιλόπουλος, Καθημερινή, 24.5.09) Μάλκομ Τζάνεί: Δυο ζωές, Γερτρούδη και Αλις (Γ. Βέης, Ελευθεροτυπία, 22.5.09, Ε. Γκίκα, Έθνος, 24.5.09) Μαρίας Χαβιέρ: Το πρόσωπό σου αύριο. Πυ­

ρετός και λόγχες (Ε. Γιαννοπούλου, Καθημε­ ρινή, 17.5.09) Μπεσόν Φιλίπ: Το παιδί του Οκτώβρη (Φ. Φι­ λίππου, Το Βήμα, 24.5.09) Ντάνθορν Τζο: Υποβρύχιο (Κ. Μαχσούκας, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) Νχικ Φίλιπ: Ο άνθρωπος στο ψηλό κάστρο (Γ. Βαϊλάκης, Ημερήσια, 15.5.09) Νχίκενς Κάρολος: Ο ζοφερός οίκος (Κ. Γεωργουοόπουλος, Τα Νέα, 9.5.09) Όουχς Τζόις Κάρολ: Η κόρη του νεκροθάφτη (Μ. Σούμπερχ, Αυγή, 12.5.09) Ρονκαλιόλο Σανχιάγο: Αναμνήσεις μιας κυρίας (Σ. Νικολαΐδου, Τα Νέα, 23.5.09, Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 31.5.09) Σίνγκερ Ισαάκ Μπάσεβιχς: Εχθροί, μια ερωτική ιστορία (Η. Μαγκλίνης, Καθημερινή, 30 .5 .09 ) Σολζενίχσιν Αλεξάνχρ: Αρχιπέλαγος Γκουλάγκ (Δ. Ρουμπούλα, Έθνος, 16.5.09) Σολζενίχσιν Αλεξάνχρ: Μια ημέρα του Ιβάν Ντενίσοβιτς (Ε. Κριχσέφσκαγια, Αυγή, 3.5.09, Δ. Ρουμπούλα, Έθνος, 16.5.09) Τραπιένιο Ανχρές: Όταν πέθανε ο Δον Κιχώτης (Σ. Σκαλίδη, Βραδυνή, 2.5.09)

Το χ α ρ τ ί p a s α να κυ κλώ νετα ι το ό ν ο μ ά p as α ν α ν ε ώ ν ε τ α ι!

δ ι α β α ζ ω

[

]

Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Φερλινγκέχι Λώρενς: Αμέρικους (Γ. Βαϊλάκης, Ημερήσια, 30.5.09) Φρανκ Γιούλια: Η γυναίκα του μεσημεριού (Σ. Νικολαίδου, Τα Νέα, 30.5.09) Χάισμιθ Παχρίχσια: Το παιχνίδι του Ρίπλεϋ, Το αγόρι που ακολουθούσε τον Ρίπλεϋ (X. Μεγαλυνός, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Χαρμς Δανιήλ: Περιστατικά (Γ. Μπλάνας, Αυγή, 31.5.09) Χράμπαλ Μπόχουμιλ: Μια πολυθόρυβη μονα­ ξιά (Π. Πολυμένης, Αυγή, 5.5.09) Assouline Pierre: Το πορτρέτο (Λ. Πανχαλέων, Ελευθεροτυπία, 15.5.09) Cabre Jaume: Οι φωνές του ποταμού Παμάνο (Δ. Τριανταφυλλίδης, Διαβάζω, 05/09) Chavarria Daniel: Για τα μάτια σου (Μ. Μοδινός, Τα Νέα, 9.5.09) Clawson Calvin: Η μαγεία των αριθμών (Μ. Τοπάλη, Καθημερινή, 24.5.09) Du Maurier Daphne: Έρχεται κακοκαιρία (Β. Πεσμαζόγλου, Τα Νέα, 9.5.09, Σ. Παπαδάκη, Real News, 24.5.09) Caius Petronius Arbiter: Σατυρικόν (Π. ταχσόπουλος, Τα Νέα, 23.5.09) Glenny Misha: McMafia (Π. Μάρκαρης, Τα Νέα, 2.5.09, Κ. Ανέστη, LifoAthina, 28.5.09) Haskell John: Αμερικανικό καθαρτήριο (Β. Πε­ σμαζόγλου, Τα Νέα, 30.5.09) Lethem Jonathan: Όπλο μετά μουσικής (Σ. Νικολαίδου, Τα Νέα, 16.5.09) Manchette Jean-Patrick: Τι λούκι (Μ. Πιμπλής, Τα Νέα, 23.5.09) Miller Rebecca: Οι κρυφές ζωές της κυρίας Λι (Σ. Νικολαίδου, Τα Νέα, 2.5.09) Peju Pierre: Η μοναχούλα (Ν. Κοκκινάκη, Ελευθεροτυπία, 15.5.09) Poe Edgar Allan: Διηγήματα (Τ. θεοδωρόπουλος, Τα Νέα, 2.5.09) Rivoli Pietra: Τα ταξίδια ενός T-shirt στην πα­ γκόσμια οικονομία (Α. Καψύλης, Το Βήμα, 10.5.09) Saviano Roberto: Γόμορρα (Π. Μάρκαρης, Τα Νέα, 2.5.09) Smith Jadie: Το βιβλίο του Άλλου (Θ. Γρηγοριάδης, Τα Νέα, 16.5.09) Swift Graham: Αύριο (Θ. Γρηγοριάδης, Τα Νέα, 30.5.09) Thackeray William: Κάθριν (Τ. Δημηχρούλια, Καθημερινή, 24.5.09) Von Hofmannstahl Hugo: Η επιστολή του λόρ­ δου Τοάντος (Β. Ζηλάκος, Ελευθεροτυπία, 15.5.09) Whittemore Edwards: Ο κώδικας του Σινά (Δ. Τριανχαφυλλίδης, Διαβάζω, 05/09)

150

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Wolf Christa: Μοιρασμένος ουρανός, Με άλλη ματιά ( Σ. Νικολαίδου, Τα Νέα, 9.5.09) ΠΟΙΗΣΗ

Άδωνις: Χρονικό των κλαδιών (Θ. Φωσκαρίνης, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) Ανχιόχου Γιάννης: Εισπνοές (Δ. Αθηνάκης, Αυγή, 26.5.09) Αχμάχοβα Άννα: Ποιήματα (Γ. Χανχζής, Ελευ­ θεροτυπία, 29.5.09) Βαρβέρης Γιάννης: 0 άνθρωπος μόνος (Β. Χαχζηβασιλείου, Ελευθεροτυπία, 24.5.09) ΚαχσαγάνηςΔημήχρης: Αναλυτικά επόμενα (Κ. Βούλγαρης, Αυγή, 3.5.09) Κουράκης Τάσος: Ιερωτικόν (Τ. Βασιλειάδου, Ημερήσια, 15.5.09) Κούσουλας Λουκάς: Και μόνος και μετά πολ­ λών, ή όπως όπως... (Α. Ζήρας, Αυγή, 24.5.09) Μέσκος Μάρκος: Στον ενικό και πληθυντικό ψί­ θυρο (Β. Χαχζηβαοιλείου, Ελευθεροτυπία, 3.5.09) Μολέσκης Γιώργος: Αναμονή βροχής (Γ. Κουβαράς, Αυγή, 24.5.09) Μοσχοβάκης Νίκος: Πολυετής σβέση φανού (Β. Δαλακούρα, Καθημερινή, 19.5.09) Μπασό Μαχσούο - Ίσσα Κομπαγιάσι: Ο κόσμος της πάχνης (Γ. Κορδομενίδης, Καθημερινή, 17.5.09) Παπανδρέου Ευγενία: Ήχοι ψιθύρων (Φ. Δημηχρόπουλος, Πελοπόννησος, 10.5.09) Parra Nicanor: Ποιήματα επείγουσας ανάγκης (Γ. Χανχζής, Ελευθεροτυπία, 8.5.09) ΔΟΚΙΜΙΑ

θεοδωρόπουλος Τάκης: Η μελαγχολία της Δευτέρας (Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 24.5.09) θεοχοκάς Γιώργος: Δοκίμιο για την Αμερική (Γ. Καχρούγκαλος, Αυγή, 3.5.09) Μπαδογιαννάκης Γιάννης: 0 κόσμος του χρό­ νου (Κ. Κουνινιώχη, Πελοπόννησος, 10.5.09) ΜπόρχεςΧόρχεΛουίς: Μαρτίν Φιέρρο (Γ. Βέης, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Michea Jean-Claude: Η αυτοκρατορία του μι­ κρότερου κακού (Σ. Γεωργίου, Διαβάζω,

05/09)

ΙΣΤΟΡΙΑ

Βαρών - Βασάρ Ονχέχ: Η ενηλικίωση μιας γε­ νιάς (Π. Βόγλης, Τα Νέα, 30.5.09) Βρανίσκι Πρένχραγκ: Ιστορία του Μαρξισμού (Α. Χρύσης, Αυγή, 3.5.09) Κάμερον Αβεριλ: Οι Βυζαντινοί (Γ. Ν„ Διαβάζω, 05/09)

[ Δ IA B A Ζ Ω I Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

J

Μπρούσαλης Κωνσταντίνος: Οι ανυπότακτοι. Το δεύτερο αντάρτικο στην Πελοπόννησο (Δ. Παλαιολογόπουλος, Αυγή, 24.5.09) Παπαδάκης Νικόλαος: Ελευθέριοι; Βενιζέλος και Μακεδονία 1914-1918 (Δ. Μουσμούτης, Ιστορία, 05/09) Παπαθανασίου Ιωάννα: Η Νεολαία Λαμπράκη τη δεκαετία του 1960 (Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 24.5.09) Πολέμη Πόπη: Με σεβασμό και ασέβεια (Γ. Παπαθεοδώρου. Τα Νέα, 2.5.09) Σβολόπουλος Κωνσταντίνος: Η απόφαση για την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία (Ε. Χατζηβασιλείου, Το Βήμα,

24.5.09) Σβολόπουλος Κωνσταντίνος - Μπότσιου Κων­ σταντίνα-Χατζηβασιλείου Ευάνθης (επιμ ): 0 Κωνσταντίνος Καραμανλής στον εικοστό αιώ­

να (Γ. Δημητριάδης, Ελεύθερος Τύπος, 5.5.09) Συλλογικό: Εγκυκλοπαίδεια του Ελληνικού Τύπου 1784-1974 (Π. Μπουκάλας, Καθημε­ ρινή, 5.5.09) Τρίκκας Τάσος: ΕΔΑ 1951-1967, το νέο πρό­ σωπο της Αριστερός (Γ. Μηλιάς, Καθημερινή, 12.5.09) Τρίπος Κωνσταντίνος: Αρχείον-Ιστορικοί ση­ μειώσεις περί Οικογένειας Τρίπου (X. Κιοσσέ, Το Βήμα, 24.5.09) Χατζηβασιλείου Ευάνθης: Στα σύνορα των κό­ σμων (Δ. Μουσμούτης, Ιστορία, 05/09) Schminck Custavus: Μνήμες Κατοχής ΙΑ. Μου­ σμούτης, Ιστορία, 05/09) ΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΕΣ

Κούνδουρος Νίκος: Ονειρεύτηκα πως πέθανα (Π. Τατσόπουλος, Τα Νέα, 9.5.09, Κ. Δαφέρμου, Το Βήμα, 31.5.09) Στόουκς Χένρυ Σκοτ: Γιούκιο Μισίμα (Δ. Ρουμπούλα, Έθνος, 9.5.09) Τσβετάγιεβα Μαρίνα: Μια ζωή μέσα στη φω­ τιά - Εξομολογήσεις (Μ. Τοπάλη, Καθημερινή, 10.5.09) Bird Kai - Sherwin Martin: 0 θρίαμβος και η τραγωδία του Ρόμπερτ Οπενχάιμερ (Π. Κοσμίδης. Ελεύθερος Τύπος, 31.5.09) Irving Davig: Γκαίρινγκ (Α. Βιστωνίτης, Το Βήμα, 24.5.09) Short Phillip: Πολ- Ποτ, ανατομία ενός εφιάλτη (Δ. Μανιάτης, Τα Νέα, 9.5.09) W. W. Tarn: Μέγας Αλέξανδρος (Σ. Αποστολίδης, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Καλουδιώτης Δημήτρης - Γιαταγάνας Ξενο­ φών: Ήπια ηγεμονία (Γ. Αντωνίου, Καθημε­

ρινή, 31.5.09, Σ. Βανδώρος, Ελεύθερος Τύπος,

31.5.09) Ρουμελιώτης Παναγιώτης: Προς έναν πολυ­ πολικό κόσμο (Τ. Βασιλειάδου, Ημερήσια, 30.5.09) Τόλιος Γιάννης: Περιβάλλον και αγροτική πο­ λιτική σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης (Γ. Τσακαλώτος, Αυγή, 31.5.09) ΜΕΛΕΤΕΣ

Αρφαράς Μιχάλης: Χαρακτική και έντυπη τέ­ χνη (Λ. Καζαντζάκη, Αυγή, 24.5.09) Βούλγαρης Ευγένιος: Εκθεσις της Ταυρικής

Χερσονήσου, ήτοι της λεγάμενης Μικρός

Ταταρίας (Β. Καραλής, Ελευθεροτυπία, 8.5.09) Δεσποτόπουλος Κωνσταντίνος: Φιλολογικά (Γ. Παπακώστας, Καθημερινή, 26.5.09) Κορρές Μανόλης: Εκτέλεση, περιεχόμενο και

αξία των χαρτών της Αττικής του Κάουπερτ (Μ. Θερμού, Το Βήμα, 3.5.09, Φ. Πανταζής, Αδέσμευτος Τύπος, 3.5.09) Λε Γκοφ Ζακ: Το φαντασιακό στο Μεσαίωνα (Γ. Βαϊλάκης, Ημερήσια, 23.5.09)

Μαρμαρινού-Πολίτου Ελένη - Ντενίση Σοφία (επιμ.): Το Διήγημα στην ελληνική και τις ξέ­ νες λογοτεχνίες (Γ. Μπασκόζος, Διαβάζω, 05/09) Μπαρρώ Ζαν-Κλωντ - Μπιγκό Γκιγιώμ: Η ιστο­ ρία του κόσμου (Δ. Μουσμούτης, ιστορία, 05/09) Παϊπέτης Στέφανος: Η άγνωστη τεχνολογία στον Όμηρο (Α. Παναγόπουλος, Καθημερινή, 26.5.09) Στάικος Κωνσταντίνος: Τα εκδοτικά τυπογρα­ φικά σήματα του ελληνικού κόσμου 1494 -

1821 (Σ. Γιανναράς, Καθημερινή, 6.5.09, Γ. Ασδραχάς, Εξπρές, 10.5.09) Συλλογικό - Διεθνές Συνέδριο: Ο ποιητής και ο πολίτης Γιάννης Ρίτσος (Γ. Περαντωνάκης, Ελευθεροτυπία, 8.5.09) χατζοπούλου Λίτσα: A. Ρ. Ραγκαβής ένας «στρατευμένος» στον 19ο αιώνα (Κ. Μπούρας, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Coulet Corinne: Μέσα επικοινωνίας στην αρ­ χαία Ελλάδα (Δ. Μουσμούτης, Ιστορία, 05/09) Foster Hal - Krauss Rosalind - Bois Yve-Alain Buchloh Benjamin: Η Τέχνη από το 1900 (Δ. Μουσμούτης, Ιστορία, 05/09) Gouguenheim Sylvain: 0 Αριστοτέλης στο Μον-Σαιν-Μισέλ (Γ. Σιακαντάρης, Τα Νέα, 23.5.09) Kahl Thede: Για την ταυτότητα των Βλάχων (Λ. Μπαλτσιώτης, Αυγή, 31.5.09) Paxton Robert: Η ανατομία του φασισμού (Δ. Μουσμούτης, Ιστορία, 05/09)

[

δ ι α β α ζ ω

]

Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α

Zizek Slavoj: Λακάν (Σ. Ροζάνης, Αυγή, 3.5.09) ΠΟΛΙΤΙΚΗ

Γκράμσι Αντόνιο: Ιστορικός Υλισμός (Δ. Τριανταφυλλίδης, Διαβάζω, 05/09) Κωνσταντακόπουλος Σταύρος: Ατομικισμός,

επανάσταση και δημοκρατία. Για την πολιτική

θεωρία του Τοκβίλ (Γ. Φαράκλας, Αυγή, 24.5.09) Μαρκεζίνης Βασίλειος: Σκιές από την Αμερική (Δ. Σαββοπούλου, Ελεύθερος Τύπος, 17.5.09, Φ. Πανταζής, Αδέσμευτος Τύπος, 24.5.09) Παπασωτηρίου Γιώργος: HomoAmericanusIT. Κατρούγκαλος, Αυγή, 3.5.09) Τσάτσος Δημήτρης: Εσωκομματική δημοκρα­ τία (Π. Πολυμένης, Αυγή, 19.5.09) Canfora Luciano: Η Δημοκρατία (Κ. Βούλγαρης, Αυγή, 10.5.09) ΜΑΡΤΥΡΙΑ

Κασόλας Μήτσος: Νίκος Καββαδίας, ο δαίμο­ νας χόρευε μέσα του (I. Κολοβού, Βράδυνή, 16.5.09) Νάσιουτζικ ΠαυλΓνα: Τόση λίγη αλήθεια (Λ. Εξαρχοπούλου, Ελευθεροτυπία, 15.5.09) Arenolt Hannah: 0 Αϊχμαν στην Ιερουσαλήμ (Π. Βόγλης, Τα Νέα, 16.5.09) ΠΑΙΔΙΚΑ - ΝΕΑΝΙΚΟ

Πέτροβιτς - Ανδρουισοπούλου Δότη: Το παιδί από τη θάλασσα (Μ. Νιεκάστρο, Τα Νέα,

2.5.09) Φραγκούλη Φωτεινή: Εφτά ορφανά μολύβια ... εφτά ιστορίες (Π. Σκορδάς, Καθημερινή, 5.5.09) ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ - ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Sorensen Roy: Μια σύντομη ιστορία του παρά­

δοξου. Η φιλοσοφία και οι λαβύρινθοι του νου

(Μ. Τσεβρένη, Καθημερινή, 24.5.09) Sternhell Zeev: Ο Αντί -Διαφωτισμός (Γ. Σιακαντάρης, Τα Νέα, 16.5.09) Zimmer Robert: Η νέα πύλη των φιλοσόφων (Δ. Κούρτοβικ, Τα Νέα, 23.5.09) ΚΟΙΝΩΝΙΑ - ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ

Παπαδάκης Γιάννης: Η ηχώ της νεκρής ζώνης (Κ. Ζάνου, Τα Νέα, 2.5.09) Σιδέρης Νίκος: Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχο­ λόγο. Γονείς θέλουν (Σ. Βανδώρος, Ελεύθε­ ρος Τύπος, 3.5.09) Τζαβάρας Θανάσης: Ταξίδι από τα Κύθηρα (Φ. Τσαλίκογλου, Τα Νέα, 2.5.09) Buckley Ebrey Patricia: Κίνα από την αρχαιό­ τητα ως σήμερα (Μ. Αδαμοπούλου, Τα Νέα, 16.5.09) Mann Michael: Οι πηγές της κοινωνικής εξου­ σίας (Γ. Βούλγαρης, Τα Νέα, 9.5.09) ΘΕΑΤΡΟ

Αναγνώστου Αριστοτέλης: Έργα και ποιητές του αρχαίου ελληνικού θεάτρου ( Κ. Μπούρας, Ελευθεροτυπία, 22.5.09) ΤΑΞΙΔΙ

Υφαντής Λίνος: Τουριστικός οδηγός Αιτωλοα­ καρνανίας (Φ. Πανταζής, Αδέσμευτος Τύπος, 17.5.09) ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Κοντ - Σπονβίλ Αντρέ: Το πνεύμα του αθεϊ­ σμού (Σ. Βανδώρος, Ελεύθερος Τύπος, 17.5.09)

Εμπειρικός Ανδρέας: Γράμματα στον πατέρα,

τον αδερφό του Μαράκη και την μητέρα 1921 -1 9 3 5 (Δ. Ρουμπούλα, Έθνος, 2.5.09, Μ. Θεοδοσοπούλου, Ελευθεροτυπία, 8.5.09) ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ

Αριστοτέλης: Μετά τα Φυσικά Λ (Τ. Θεοδωρόπουλος, Τα Νέα, 16.5.09) Μάρκος Αυρήλιος: Τα εις αυτόν (Τ. Θεοδωρόπουλος. Τα Νέα, 16.5.09, Σ. Αποστολίδης, Ελευθεροτυπία, 29.5.09) Στάινερ Τζορτζ: Χάιντεγκερ (Β. Πατσογιάννης, Καθημερινή, 10.5.09) Olin Doris: Το παράδοξο (Μ. Τσεβρένη, Καθη­ μερινή, 24.5.09)

152

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ

Ζουμπανέας Ευάγγελος: Διατροφική νοημο­ σύνη (Φ. Πανταζής, Αδέσμευτος Τύπος, 10.5.09) Μπριγιά - Σαβαρέν Ζ. A.·. Η γαστρονομία ως καλή τέχνη (X. Ζουράρις, Καθημερινή, 3.5.09) ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ - ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ

Ντολτό Φρανσουάζ: Για τη μοναξιά (Τ. Δημητρούλια, Καθημερινή, 3.5.09) Hirigoyen Marie-France: Η μοναξιά στον εικο­ στό πρώτο αιώνα (Γ. Παπασωτηρίου, Βραδυνή, 2.5.09) ■

Π Α Ν Ε Π ΙΣ Τ Η Μ ΙΑ Κ Ε Σ Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Κ Ρ Η Τ Η Σ Ι Δ Ρ Τ Μ Α

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ

w w w .cu p .g r

·

&

Ε Ρ Ε Υ Ν Α Σ

in fo @ cu p .g r

Σ Ε ΙΡ Α ; Θ Ε Ω Ρ ΙΑ Κ Α Ι Κ Ρ Ι Τ Ι Κ Η Τ Η Σ Λ Ο Γ Ο Τ Ε Χ Ν ΙΑ Σ Δ ι ε υ θ υ ν τ ή ς σ ε ι ρ ά ς ; Νάσος Βαγενάς

κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν

Ε Ι Σ Α Γ Ω Γ Η Σ Τ Ο Ε Ρ ΓΟ ΤΟ Ύ . . . Ε π ιλ ο γ ή

κ ρ ιτ ικ ώ ν κ ειμ έν ω ν

. ΕΓΓΟΝΟΠΟΤΛΟΤ . ΕΛΤΤΗ . ΚΑΒΑΦΗ • ΚΑΛΒΟΤ . ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ . ΣΕΦΕΡΗ . ΣΟΛΩΜΟΤ • ΡΙΤΣΟΤ (υπό έκδοση) • ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ (ετ ο ιμ ά ζ ετ α ι) • ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΤ (ετ ο ιμ ά ζ ετ α ι)

Μάνης 5,106 81 Αθήνα. Τηλ. 210 3849020-22. Fax 210 3301583 www.cup.gr · info@cup.gr

Επιμέλεια: Χρυσάνθη κουλελιί

Μ άιος 2 008 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ α/α ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ 3

3 4 5 6

7 8

9 10

Έρωτας σαν βροχή Όλα σου τα ’μαθα μα ξέχασα μια λέξη Χορός μεταμφιεσμένων Αν ήταν όλα αλλιώς Το σταυροδρόμι των ψυχών Ένοχα μυστικά Complete unknown Δράκος στο χιόνι Ξιφίρ Φαλέρ Λόγια φτερά

Γενικός πίνακας ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Λένα Μαντά Δημήτρης Μπουραντάς Μάρω Βαμβουνάκη Αλκυόνη Παπαδάκη Χρυσηίδα Δημουλίδου Ντάρα Γιαννακοπούλου Κωνσταντίνος Τζούρας Καίτη Οικονόμου Αθηνά Κακούρη Χρηστός Χωμενίδης

Ψυχογιός Πατάκης Ψυχογιός Καλέντης Ψυχογιός Καστανιώτης Καστανιώτης Ωκεανίδα Καστανιώτης Πατάκης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Έρωτας σαν βροχή Όλα σου τα ’μαθα μα ξέχασα μια λέξη Αν ήταν όλα αλλιώς Χορός μεταμφιεσμένων Ένοχα μυστικά Το σταυροδρόμι των ψυχών Complete unknown Ξιφίρ Φαλέρ Δράκος στο χιόνι Λόγια φτερά

ΑΒυσίδες ΒιβΒιοπωΒείων

Λένα Μαντά Δημήτρης Μπουραντάς Αλκυόνη Παπαδάκη Μάρω Βαμβουνάκη Ντόρα Γιαννακοπούλου Χρυσηίδα Δημουλίδου Κωνσταντίνος Τζούρας Αθηνά Κακούρη Καίτη Οικονόμου Χρήστος Χωμενίδης

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Έρωτας σαν βροχή Όλα σου τα ’μαθα μα ξέχασα μια λέξη Ξιφίρ Φαλέρ Χορός μεταμφιεσμένων Το σταυροδρόμι των ψυχών Έστω μια φορά 0 βιολονίστας Τι θα γίνω άμα δεν μεγαλώσω Αν ήταν όλα αλλιώς Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι

Ψυχογιός Πατάκης Καλέντης Ψυχογιός Καστανιώτης Ψυχογιός Καστανιώτης Καστανιώτης Ωκεανίδα Πατάκης Ανεξάρτητα ΒίβΒιοπωΒεία

Λένα Μαντά Δημήτρης Μπουραντάς Αθηνά Κακούρη Μάρω Βαμβουνάκη Χρυσηίδα Δημουλίδου Πασχαλία Τραυλού Κώστας Καρακάσης Λένα Διβάνη Αλκυόνη Παπαδάκη Δημήτρης Στεφανάκης

Ψυχογιός Πατάκης Καστανιώτης Ψυχογιός Ψυχογιός Ψυχογιός Ψυχογιός Καστανιώτης Καλέντης Πατάκης

Σημειώσεις:

1. Στην Ελληνική Πεζογραφία, ατο γενικό πίνακα, μετά τους 10 πρώτους ακολουθούν οι κάτωθι τίτλοι: Όλα βαίνουν καλώς εναντίον μας, Γιώργος Σκαμπαρδώνης, (Ελληνικά Γράμματα) - Έστω μια φορά, Πασχαλία Τραυλού, (Ψυχογιός) - Απέ­ ραντο άδειο σπίτι, Βαγγέλης Ραπτόπουλος, (Κέδρος) - Ιμαρέτ, Γιάννης Καλπούζος, (Μεταίχμιο) - Το κόκκινο οημάδι, Σοφία Βεΐκου, (Ψυχογιός) - Τι θα γίνω άμα δεν μεγαλώσω, Λένα Διβάνη, (Καστανιώτης) - Ο βιολονίστας, Κώστας Καρακάσης, (Ψυχογιός) - Μάτια μου, Μαρία Τζιρίτα, (Ψυχογιός - Συλλαβίζοντας το καλοκαίρι, Δημήτρης Στεφανάκης, (Πατάκης) - Οι αλήθειες των άλλων, Νίκος θέμελης, (Κέδρος) - Της ζωής και της αγάπης, Ελένη Τσαμαδού, (Ψυ- ι=>

Μ άιος 2 0 0 8 Γενικός πίνακας α/α ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ 1

2 3 4

5 6 7 8 9 10

0 νικητής είναι μόνος Φωνές το καλοκαίρι Illuminati Νέα Σελήνη Το νησί Το κορίτσι με το τατουάζ Φεύγει το φάντασμα Το χρυσόψαρο Έκλειψη 0 βασιλιάς της Αβάνας

ξέ νη λ ο γο τ εχ ν ία

ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Paulo Coelho Ρόζαμουντ Πίλτσερ Νταν Μπράουν Stephanie Meyer Victoria Hislop Στιγκ Λάρσον Φίλιπ Ροθ Jean Marie Gustave Le Clezio Stephanie Meyer Χουάν-Πέδρο Γκουτιέρες

Λιβάνης Ωκεανίδα Λιβάνης Πλατύπους Διόπτρα Ψυχογιός Πόλις Πατάκης Πλατύπους Μεταίχμιο

Αλυσ ίδες Βιβλιοπωλείων

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0 νικητής είναι μόνος Illuminati Φωνές το καλοκαίρι Νέα Σελήνη Το νησί Λυκόφως Το κορίτσι με το τατουάζ Έκλειψη Πληγές του φθινοπώρου Φεύγει το φάντασμα

ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Paulo Coelho Νταν Μπράουν Ρόζαμουντ Πίλτσερ Stephanie Meyer Victoria Hislop Stephanie Meyer Στιγκ Λάρσον Stephanie Meyer Γιλμάζ Καρακόγιουνλου Φίλιπ Ροθ

Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

0 νικητής είναι μόνος Νέα Σελήνη Illuminati Έκλειψη Φωνές το καλοκαίρι Φεύγει το φάντασμα Ψωνίζω άρα υπάρχω 0α φωνάξω την αστυνομία Η γιαγιά μου Στη χώρα των χρυσών ήλιων

Λιβάνης Λιβάνης Ωκεανίδα Πλατύπους Διόπτρα Πλατύπους Ψυχογιός Πλατύπους Λιβάνης Πόλις ΞΕΝΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Paulo Coelho Stephanie Meyer Νταν Μπράουν Stephanie Meyer Ρόζαμουντ Πίλτσερ Φίλιπ Ροθ Sophie Kinsella Ίρβιν Γιάλομ Φετχιέ Τσετίν Khaled Hosseini

Λιβάνης Πλατύπους Λιβάνης Πλατύπους Ωκεανίδα Πόλις Πατάκης Άγρα Πατάκης Ψυχογιός

χογιός) - Η δεξιά τσέπη του ράσου, Γιάννης Μακριδάκης, (Εστία) - Το ευχαριστημένο ή οι δικοί μου άνθρωποι, Μα­ ρίνα Καραγάτση, (Άγρα) - Όταν κλαίνε τ’ αστέρια, Άννα-Νικόλ Μανιάτη, (Ωκεανίδα) - Collectanea, Ζήσιμος Λορεντζάτος, (Δόμος).

2. Η λίστα των βιβλιοπωλείων από τα οποία αντλούνται τα στοιχεία είναι «ανοιχτή».

3. Τα στοιχεία για τα «Ευπώλητα - Μάιος 2009» προέρχονται από 19 βιβλιοπωλεία που έδωσαν ακριβή αριθμό πωληθέντων αντιτύπων. ι=>

Μ άιος 2 008 ΠΟΙΗΣΗ α/α ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

Ερωτικά ποιήματα Μονόγραμμα 3 Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης 1 2

~ Τ

5 6 7 8 9 10

Διακοπές στην πραγματικότητα Τα εξαίσια όργανα του μυστικού θίασου Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως Ποιήματα Άπαντα Αμοργός Ποιήματα

Γενικός Πίνακας ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Πάμπλο Νερούδα Οδυσσέας Ελύτης Κώστας Καρυωτάκης, Μαρία Πολυδούρη Χάρης Βλαβιανός Φερνάντο Πεσσόα-Κ.Π.Καβάφης Κική Δημουλά Κική Δημουλά Μαρία Πολυδούρη Νίκος Γκάτσος Ντίνος Χριστιανόπουλοο

Πατάκης Ίκαρος Μεταίχμιο

ΠΟΙΗΣΗ

1 Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Μονόγραμμα Τα εξαίσια όργανα του μυστικού θίασου Ποιήματα Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως Ερωτικά ποιήματα Ποιήματα Ποιήματα Άπαντα Μικρά ποιήματα

Αλυσίδες Βιβλιοπωλείων

Κώστας Καρυωτάκης, Μαρία Πολυδούρη Οδυσσέας Ελύτης Φερνάντο Πεσσόα-Κ.Π.Καβάφης Ντίνος Χριστιανόπουλος Κική Δημουλά Πάμπλο Νερούδα Κική Δημουλά Μανώλης Ξεξακης Μαρία Πολυδούρη Ντίνος Χριστιανόπουλος

ΠΟΙΗΣΗ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Ερωτικά ποιήματα Διακοπές στην πραγματικότητα Μονόγραμμα Έρωτας και θάνατος στη σκιά της ποίησης Αμοργός Σπορά στον άνεμο Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως Ανθολογία Γιάννη Ρίτσου Άπαντα Ποιήματα

Πατάκης Μεταίχμιο Ίκαρος Ίκαρος Αστάρτη Πατάκης Ια ν ό ^ ^

Μεταίχμιο Ίκαρος Μεταίχμιο Ιανός Ίκαρος Πατάκης Ίκαρος Σύγχρονοι Ορίζοντες Αστάρτη Ιανός

Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία

Πάμπλο Νερούδα Χάρης Βλαβιανός Οδυσσέας Ελύτης Κώστας Καρυωτάκης, Μαρία Πολυδούρη Νίκος Γκάτσος Νανά Κουντούρη Κική Δημουλά Χρύσα Προκοπάκη Μαρία Πολυδούρη Κική Δημουλά

Πατάκης Πατάκης Ίκαρος Μεταίχμιο Πατάκης Οιωνός Ίκαρος Κέδρος Αστάρτη Ίκαρος

4. Δημοσιεύονται σε κάθε κατηγορία τα 10 πρώτα σε πωλήσεις.

5. Συνολικά δόθηκαν από τα βιβλιοπωλεία 38 τίτλοι για την ελληνική πεζογραφία, 47 για την ξένη, 52 για την ποίηση, 61 για τα δοκίμια, 64 για την παιδική & εφηβική λογοτεχνία και 59 για τα διάφορα. .

Π Α Ν Ε Π ΙΣ Τ Η Μ ΙΑ Κ Ε Σ Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Κ Ρ Η Τ Η Σ Ι Δ Ρ Υ Μ Α

Τ Ε Χ Ν Ο Λ Ο Γ Ι Α Σ

&

Ε Ρ Ε Υ Ν Α Σ

ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

Οί δρόμοι τον Αρχάγγελον μόλι ς κυκλοφόρησε αε νέα, αν α θεω ρ ημ ένη, επ ιμ ελ η μ έν η έκδοση

«Ο Θεοδωράκης πιάνει να γράψει την αυτοβιογραφία του το 1985, σε ηλικία εξήντα χρονών, σε μια εποχή που αι­ σθάνεται -δεν είναι η πρώτη φορά ούτε η τελευταία- μόνος, αυτοφυλακισμένος και διωκόμενος, με σκοπό να φωτίσει τη μουσική δημιουργία του, ειδικότερα τα τραγούδια του. Έχοντας λοιπόν ως αποκλειστικό σκοπό να “βοηθήσει στην καλύτερη κατανόηση των τραγουδιών του και της μελοποιημέ­ νης από αυτόν π οίησ ης”, είναι αποφασισμένος να μην κάνει λόγο παρά ελάχιστα για την πολιτική πλευρά της ζω ής του, τότε μοναχά που είναι εντελώς απαραίτητο. Διαβάζοντας σήμερα την Αυτοβιογραφία, βλέπουμε ότι η αρχική πρόθεση δεν επιβεβαιώνεται στις σελίδες της, με την έννοια ότι η αναφορά στην “εξωμουσική δράση” όχι μόνο δεν είναι “ξώ φαλτση” αλλά, αντίθετα, κυριαρχεί. Αναπόφευκτα και ορμητικά, η πολιτική δράση του συγγραφέα, ξεπερνώντας κάθε αρχική πρόθεση, κατακλύζει το βιβλίο. Κ αι πώ ς αλλιώς; Η πολιτική και η μουσική στη ζω ή αυτού τον ανθρώπου είναι αξεχώριστες σαν τις δύο σελίδες ενός φύλλου, όσο και αν ο ίδιος νιώθει συχνά διχασμένος ανάμεσα στις δύο. Αυτή ωστόσο η ποσοτική κυριαρχία της πολιτικής στις σελίδες τον βιβλίου διόλου δεν σημαίνει ότι δεν υπηρετείται η αρχική πρόθεση. Τουναντίον. Υπηρετείται, θα έλεγα, με έναν πολύ πιο ουσιαστικό τρόπο από ό,τι αν ιστορούνταν αναλυτικά οι συγκεκριμένες συνθήκες γέν­ νησης τον τάδε ή του δείνα τραγουδιού.» (Από τον πρόλογο του Σταύρου Ζουμπουλάκη) ISBN: 978-960-524-272-5 · 16 χ 24 εκ., 1270 σελ. · Δύο τόμοι, σε κασετίνα · Τιμή: 60,00 ευρώ Μάνης 5,106 81 Αθήνα. Τηλ. 210 3849020-22. Fax 210 3301583 .

www.cup.gr .

info@cup.gr

Μ άιος 200 8 Γενικός πίνακας

δ ο κ ί μ ια

Γ Γ Ι 11hf ιTD l:] I 1 Η τελευταία διάλεξη 2 Η απόφαση για την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία 3 Στον κήπο του Επίκουρου 4 Το μυστήριο του 2012 5 McMAFIA: Έγκλημα χωρίς σύνορα 6 Το μυστικό 7 Σκιές από την Αμερική 8 0 δαίμονας χόρευε μέσα του 9 Η νεοελληνική φαυλοκρατία 10 Μικρή ιστορία του κόσμου

Ράντυ Πάους Κωνσταντίνος Σβολόπουλος

1 Η τελευταία διάλεξη 2 Στον κήπο του Επίκουρου 3 Η απόφαση για την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία 4 McMAFIA: Έγκλημα χωρίς σύνορα 5 Το μυστήριο του 2012 6 Σκιές από την Αμερική 7 Το βιβλίο της ολικής άγνοιας 8 Το κουτί της ψυχής 9 Το μυστικό 10 Συνομιλίες με το φως

Μίσα Γκλένι Μπερν Ρόντα Βασίλης Μαρκεζίνης Μήτσος Κασόλας Ευάγγελος Κοροβίνης Ερνστ Γκόμπριχ

Α λυσ ίδες Βιβλιοπωλείων

Ράντυ Πάους Irvin Yalom Κωνσταντίνος Σβολόπουλος

Πατάκης Άγρα Ίκαρος

Μίσα Γκλένι

Πάπυρος Κέδρος Λιβάνης Πατάκης Οξύ Λιβάνης Ιανός

Βασίλης Μαρκεζίνης John Lloyd, John Mitchinson Slater Μπερν Ρόντα Γιώργος Γραμματικάκης

ΔΟΚΙΜ ΙΑ

1 Στον κήπο του Επίκουρου 2 Η τελευταία διάλεξη 3 Η απόφαση για την επέκταση της ελληνικής κυριαρχίας στη Μικρά Ασία 4 Μικρή ιστορία του κόσμου 5 Σκιές από την Αμερική 6 Το μυστικό 7 Τι είναι το Βυζάντιο 8 Η νεοελληνική φαυλοκρατία 9 Η εποχή της σύγχυσης 10 Περί αναρχισμού

Άγρα Κέδρος Πάπυρος Λιβάνης Λιβάνης Καστανιώτης Αρμός Πατάκης

Irvin Yalom

ΔΟΚΙΜ ΙΑ

Ι Μ ι ^ Ι 'Μ Ι ι Ι Γ Μ ^ · Πατάκης Ίκαρος

Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία

Irvin Yalom Ράντυ Πάους Κωνσταντίνος Σβολόπουλος

Άγρα Πατάκης Ίκαρος

Ερνστ Γκόμπριχ Βασίλης Μαρκεζίνης Μπερν Ρόντα Judith Herrin Ευάγγελος Κοροβίνης Συλλογικό Νόαμ Τσόμσκυ

Πατάκης Λιβάνης Λιβάνης Ωκεανίδα Αρμός Εστία Κέδρος

6. Στην κατηγορία Δοκίμια περιλαμβάνονται: λογοτεχνικά δοκίμια, μελέτες, (κοινωνικό, πολιτικό, οικονομικό, ιστορικό βιβλίο).

7. Στην κατηγορία Διάφορα περιλαμβάνονται: λευκώματα, μαγειρική, ταξίδια, μαρτυρίες, τεχνικά κ.λπ.

^

Μ ά ιο ς 2 0 0 8 Γενικός πίνακας

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Μπρίσινγκρ Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 2 Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 0 Μικρός Πρίγκιπας 0 ψεύτης παππούς Οι διακοπές του μικρού Νικόλα Νεραϊδότοπος. Πού κρύβονται οι νεράιδες; Κολλητές για πάντα 0 Σίσυφος στο μπαλκόνι Οδυσσέας Μουρ: το πρώτο κλειδί

Αλυσ ίδες Βιβλιοπωλείων

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Μπρίσινγκρ Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 2 Νεραϊδότοπος. Πού κρύβονται οι νεράιδες; 0 Μικρός Πρίγκιπας Οδυσσέας Μουρ: το πρώτο κλειδί Οι διακοπές του μικρού Νικόλα Χνότα στο τζάμι 0 ψεύτης παππούς Σκανταλιές κι ανοησίες για ένα γλυκό κεράσι

Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία

π α ιδ ικ ή

Κρίστοφερ Παολίνι Τζεφ Κίνι Τζεφ Κίνι Αντουάν ντε Σαίντ Εξυπερύ Άλκη Ζέη Rene Goscinny Cicely Μ. Barker Τζάκλιν Ουίλσον Πέτρος Τατσόπουλος Πιερντομένικο Μπακαλάριο

& ε φ η β ικ η λ ο γ ο τ ε χ ν ί α

Πατάκης Ψυχογιός Ψυχογιός Πατάκης Κέδρος Σύγχρονοι Ορίζοντες Modern Times Ψυχογιός Μεταίχμιο Modern Times

ΠΑΙΔΙΚΗ & ΕΦΗΒΙΚΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ

Κρίστοφερ Παολίνι Τζεφ Κίνι Τζεφ Κίνι Cicely Μ. Barker Αντουάν ντε Σαίντ Εξυπερύ Πιερντομένικο Μπακαλάριο Rene Goscinny Βασίλης Παπαθεοδώρου Άλκη Ζέη Μόνος Κοντολέων π α ιδ ικ ή

Κρίστοφερ Παολίνι Αντουάν ντε Σαίντ Εξυπερύ Τζεφ Κίνι Τζάκλιν Ουίλσον Τζεφ Κίνι Πέτρος Τατσόπουλος Φραντσέσκο Ντ’ Αντάμο Άλκη Ζέη Ευγένιος Τριβιζάς Βαγγέλης Ηλιόπουλος

Πατάκης Ψυχογιός Ψυχογιός Modern Times Πατάκης Modern Times Σύγχρονοι Ορίζοντες Κέδρος Κέδρος Πατάκης & ε φ η β ικ η λ ο γ ο τ ε χ ν ί α

Πατάκης Πατάκης Ψυχογιός Ψυχογιός Ψυχογιός Μεταίχμιο Πατάκης Κέδρος Πατάκης Πατάκης

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Μπρίσινγκρ 0 Μικρός Πρίγκιπας Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 2 Κολλητές για πάντα Το ημερολόγιο ενός σπασίκλα 0 Σίσυφος στο μπαλκόνι Ίκμπαλ, ένα παιδί ενάντια στην παιδική εργασία 0 ψεύτης παππούς 0 ταξιδιώτης και η μαργαρίτα Παίξε το αναποδα

8.

Τα βιβλιοπωλεία από τα οποία προέρχονται τα στοιχεία είναι: ΑΝΑΓΝΩΣΤΗΣ, Ιωάννινα, 26510 34911 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΕΣΤΙΑΣ, Αθήνα, 210 3615077 - ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΣΤΗ ΣΤΟΑ, Χαλάνδρι, 210 6800644 - ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ, Αθήνα, 210 2618156 - ΙΑΝ0Σ, Αλυσίδα, 2310 276447- ΝΕΣΤΩΡ, Κατερίνη, 23510 36024 - ΟΙΩΝΟΣ, Λαμία, 22310 67276 - ΠΑΤΑΚΗΣ, Αθήνα, 210 3650000 - ΡΟΚΚΑΣ, Μεταμόρφωση, 210 2812946 - ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΚΦΡΑΣΗ, Λιβα­ δειά, 22610 23136 - ΣΧΗΜΑ, Χανιά, 2810 56937 - ΠΑΠΥΡΟΣ-ΑΙΓΕΑΣ, Χίος, 22710-21550 - ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ, Κοζάνη, 24610-26463 - ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ, Αλυσίδα, 210-3323300 - ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ, Αλυ■=>

ΔΙΑΦΟΡΑ α/α ΤΙΤΛΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Slimmer: Χάστε βάρος αλά ελληνικά Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν Το μέγα βιβλίο της τουαλέτας Συνομίλικοι, ο χειρότερος φίλος ενός ανθρώπου 0 χειρότερος φίλος του ανθρώπου LOGICOMIX Μεγάλοι Έλληνες: Παπανικολάου Μεγάλοι Έλληνες: Ιωάννης Καποδίστριας Μαγειρέματα 1 Μεγάλοι Έλληνες: Παπανικολάου

Γενικός πίνακας ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΕΚΔΟΤΙΚΟΣ ΟΙΚΟΣ

Χάρης Παπαδόπουλος Νίκος Σιδέρης Πέτρος Ντελόπουλος Αρκάς Αρκάς Απόστολος Δοξιάδης...

Λιβάνης Μεταίχμιο Άγκυρα Γράμματα Γράμματα Ίκαρος

Μυρσίνη Λαμπράκη

ΣΚΑΪ ΣΚΑΪ ΣΚΑΪ Αλυσίδες Βιβλιοπωλείων

ΔΙΑ ΦΟΡΑ

“ Τ Slimmer: Χάστε βάρος αλά ελληνικά 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Το μέγα βιβλίο της τουαλέτας Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν 0 χειρότερος φίλος του ανθρώπου LOGICOMIX Μεγάλοι Έλληνες: Παπανικολάου Μεγάλοι Έλληνες: Ιωάννης Καποδίστριας Μαγειρέματα 1 Μεγάλοι Έλληνες: Πλάτων Παρίσι

Χάρης Παπαδόπουλος Πέτρος Ντελόπουλος Νίκος Σιδέρης Αρκάς Απόστολος Δοξιάδης...

Μυρσίνη Λαμπράκη Συλλογικό

ΔΙΑΦΟΡΑ — Γ

τ ~τ 4 5 6 7 8 9 10

Τα παιδιά δεν θέλουν ψυχολόγο, γονείς θέλουν Νίκος Σιδέρης Φερνάντο Σαβατέρ Μιλώντας στο γιο μου για την ηθική και την ελευθερί Χάρης Παπαδόπουλος Slimmer: Χάστε βάρος αλά ελληνικά Μεγάλοι Έλληνες: Περικλής Βασίλης Σιμός Χρώμα και μνήμες Antonin Vergez 99 γρίφοι και παιχνίδια λογικής Συνομίλικοι, ο χειρότερος φίλος ενός ανθρώπου Αρκάς LOGICOMIX Απόστολος Δοξιάδης... Λυκόφως: 0 πλήρης κινηματογραφικός οδηγός Μαρκ Κόπα Βαζ Το μέγα βιβλίο της τουαλέτας Πέτρος Ντελόπουλος

Λιβάνης Άγκυρα Μεταίχμιο Γράμματα Ίκαρος ΣΚΑΪ ΣΚΑΪ ΣΚΑΪ Explorer Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία

Μεταίχμιο Πατάκης Λιβάνης ΣΚΑΪ Οιωνός Κονιδάρης Γράμματα Ίκαρος Πλατύπους Αγκυρα

σίδα, 210-3258440 - ΜΕΘΕΝΙΤΗ, Πάτρα, 2610-274147 - ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ, Πάτρα, 2610-223688-ΤΟ ΦΩΤΟΔΕΝΤΡΟ, Ηράκλειο, 2810-341158-ΠΑΙΔΕΙΑ, Αλυσίδα, 2410-284304-ΛΕΜΟΝΙ, Αθήνα, 210-3451910.

9. Στον πίνακα «Αλυσίδες βιβλιοπωλείων» περιλαμβάνονται: ΙΑΝΟΣ, ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ, ΠΑΠΑΣΩΤΗΡΙΟΥ. Στον πίνακα «Ανεξάρτητα Βιβλιοπωλεία» όλα τα υπόλοιπα.

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙΠΛΟΥΣ

Δ ΝΥΣΗΣΒΙΤΣΟΣ 10

ϋ Β «& in t P u u o r

Κοσμοπολίτικο ιστορικό μυθιστόρημα rcu βραβευμένου συγγραφέα c t iiv

Αλεξάνο^αα του Μεο-οανολέμου

Μαρία καρρά -

μια «μικρή» εποποιία... Ε λένη Καρρά

102

ην 1η Ιουνίου, η μητέρα μου πέθανε. Η Μαρία Καρρά δεν ήταν λο­ γοτέχνης, παρόλο που μια ζωή τη θυμάμαι να γράφει. Και τα δύο βιβλία που εξέδωσε, την Επονίτισα και το Εμείς οι Απ' έξω (ΠΕΟΠΕΦ, 1948-1954. Μια «μικρή» εποποιία), χρόνια τα δούλευε, χρόνια αγωνιζόταν με τις λέξεις και τις αναμνή­ σεις, για να μπορέσει να δώσει οχήμα σε μια ιστορία που ξέφευγε από τα βιβλία, γιατί ήταν τόσο σύνθετη, όσο και απλή. Είναι τόσο δύσκολο, υποθέτω, όσο και απλό, να υπερασπιστείς ιδέες και ορά­ ματα, όταν έχεις ιδέες και οράματα - εί­ ναι ό,τι πιο μεγάλο, αλλά και «κλασικό», να διακινδυνεύσεις τη ζωή σου ολόκληρη για κάποια «πιστεύω». Από αρχαιοτάτων χρόνων, υπήρχαν ήρωες. Συνήθως, πέθαιναν νέοι. Για μένα, αλλά ξέρω ότι όχι μόνο για μένα, η μητέρα μου ήταν μια ηρωίδα, -κι ας πέθανε 84 χρόνων-, έχο­ ντας παραμείνει νέα σε όλη της την ζωή. Την αγάπη για τα βιβλία, η μητέρα μου μου την ενέπνευοε. Αντιγράφω από το βι­ βλίο της Εμείς οι Απ' Έξω: «...φυλακί­ στηκα, εξορίστηκα, εργάστηκα ως πλασιέ βιβλίων και μετά, μ' άλλους τέσσερις συ­

Τ

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

ναγωνιστές, ιδρύσαμε τις εκδόσεις «0 Σύγχρονος», Σοφοκλέους 47. Εκδώσαμε το πρώτο βιβλίο του Λουντέμη που μι­ λούσε για τις «Βουρκωμένες μέρες». Εκδώοαμε μετά το «Μητρέα Κοκόρ» του Σατοβεάνου -Ρουμάνου συγγραφέαμετά το «Μαγικό Δέρμα» του Ονορέ ντε Μπαλζάκ και τέταρτο βιβλίο, τον «Ελλη­ νισμό και τον ιστορικό του ρόλο» του Σο­ βιετικού Ράνοβιτς. Είμαστε πέντε Πει­ ραιώτες, ο Νίκος Αμπατιέλος, ο Γιάννης Ταμπέλας, ο Χρ. Ζαχολίτης, ο Γιώργος Χριστοδουλάκης κι εγώ. Ταυτόχρονα, είμα­ στε και πλασιέ βιβλίων [...). Ξεκινήσαμε καταθέτοντας από 1.000 δραχμές έκα­ στος και αγοράζοντας με πίστωση το χαρτί, τα τυπογραφικά κ.λπ. Οι ίδιοι κά­ ναμε την επιμέλεια, τις διορθώσεις, τη διάθεση των βιβλίων. Τότε, είχε αρχίσει μια μεγάλη εκδοτική δραστηριότητα και ξεκίνησαν πολλοί εκδοτικοί οίκοι. Μερικοί επιβίωσαν. Ήταν βασικά το βιβλίο όπου στράφηκαν οι αποφυλακιζόμενοι για να ζήσουν, καθώς μόνο στους πλασιέ δε ζη­ τούσαν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονη­ μάτων». Οι γονείς μου είχαν έναν απεριόριστο, υπερβατικό θα έλεγα, δέος για τα βιβλία. Τα βιβλία ήταν η πανάκεια για όλα -για την κακοκεφιά, τη βα­ ρεμάρα, για την αρρώστια- «ε, πάρε ένα βιβλίο να διαβάσεις». Κι όλα περνούσαν. Κι ακόμα και για το θάνατο, πίστευε η μητέρα μου, δεν πειράζει - αφού είχε προλά­ βει να γράψει, η ιστορία της δεν θα χανόταν. Κι ας διαφωνούσα εγώ, κι ας διαφωνώ: είναι στιγμές που ακόμα κι οι λέξεις, και τα βι­ βλία, κι αυτό που τώρα γράφω, φαντάζουνε τόσο λίγα, και φτωχά... ■

Ιταλία

Ηπρώτη αγάπη ως περιοδικό ον Απρίλιο του 2007 έκανε την πρε­ μιέρα του ένα καινούριο περιοδικό σκέψης και λόγου, που έχει τίτλο II Primo Amore (Η Πρώτη Αγάπη). Πρόκειται για τετραμηνιαία έκδοση που, σύμφωνα με τις προθέσεις της συντακτικής ομάδας (μέλη της είναι μεταφραστές, δοκιμιογρά­ φοι, συγγραφείς και καθηγητές πανεπι­ στημίου), θα φιλοξενεί δοκίμια μυθιστοριογράφων και ποιήματα σκηνοθετών, κείμενα πολιτικού περιεχομένου και βέ­ βαια διηγήματα, παρουσιάσεις και κριτικές βιβλίων, συνεντεύξεις, καθώς και αφιερώ­ ματα σε καυτά θέματα που αφορούν τις σύγχρονες κοινωνίες της αφθονίας. Το πρώτο τεύχος ήταν αφιερωμένο στην «αναγέννηση μιας ναρκωμένης ανθρωπό­ τητας που βαδίζει ολοταχώς προς την οι­ κολογική και κοινωνική καταστροφή», όπως γράφει ο συγγραφέας Αντόνιο Μορέσκο στο σημείωμά του, ενώ το δεύ­ τερο ήταν αφιερωμένο στον «πόνο των ζώων», το τρίτο στο «χρυσό μόσχο», το

Τ

τέταρτο στο «εργοστάσιο της κακίας» και το πέμπτο προσπαθεί να απαντήσει στην επίκαιρη εδώ και δεκαετίες ερώτηση: «Τι να κάνουμε»; Πάλι ο Αντόνιο Μορέσκο προτείνει στους αναγνώστες να ξεκινή­ σουν μια αθόρυβη επανάσταση, με κε­ ντρικό άξονα την ανάγνωση δέκα αρι­ στουργημάτων της παγκόσμιας λογοτε­ χνίας, μεταξύ των οποίων είναι το Δον Κιχώτης, το Πόλεμος και ειρήνη, το Αναζη­ τώντας τον χαμένο χρόνο και το Μόμπυ Ντικ·. «Κλείστε τα κινητά, τις τηλεοράσεις και τους υπολογιστές, επαναποκτήστε την επαφή με τον εαυτό σας και αφιερώ­ στε δύο ώρες την ημέρα στην ανάγνωση αυτών των αριστουργημάτων, γιατί μόνο η ελεύθερη από ιδεολογικές, πολιτικές, οικονομικές και άλλες σκοπιμότητες σκέψη που βρίσκουμε στα μυθιστορήματα μπορεί να μας βοηθήσει να κάνουμε λίγο καλύτερο τον κόσμο μας». Ενόψει του κα­ λοκαιριού, μάλλον δεν υπάρχει καλύτερη συμβουλή από αυτή. ■

Maurizio de Rosa

Γερμανία

Το πορτρέτο ενός μύθου ία βιογραφία του Ρίλκε, ακόμα κι αν είναι η πολλοστή, δεν είναι δυνατόν να περάσει απαρατήρη­ τη. Πόσο μάλλον όταν προέρχεται από το διακεκριμένο συγγραφέα, εκδότη και δοκιμιογράφο, Φριτς Ράντατς (Rainer Maria Rilke - Oberzahliges Dasein. Eine Biograpie, εκδ. Arche, Ράινερ Μαρία Ρίλκε - Περισσή ύπαρξη. Μια βιογραφία) με στόχο να ρίξει ένα αλλιώτικο, πιο νηφά­ λιο ίσως, φως στη ζωή και στο έργο της

Μ

πιο λυρικής φωνής της γερμανόφωνης ποίησης, που έζησε επιπλέον και σε μία από τις πιο συναρπαστικές περιόδους της πρόσφατης ιστορίας (1875-1926). Παιδι­ κά χρόνια στην Πράγα, κοντά σε μια ματαιόδοξη μητέρα που τον ονόμασε Ρενέ (γαλλ. «ο ξαναγεννημένος») και τον μεγάλωσε ως υποκατάστατο της πεθαμέ­ νης της κόρης, μια εμμονή για την επιτή­ δευση και τους αριστοκρατικούς τρό­ πους, που απεχθανόταν ο Τόμας Μαν,

Έλενα Παλλαντζά

ΙΟΥΛΙΟΣ ■ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

103

[

δ ι α β α ζ ω

Β Ι Β Λ Ι Α

]

Σ Τ Ο Ν

Κ Ο Σ Μ Ο

ψυχικά τραύματα από την εμπειρία του πολέμου, το ταξίδι και η αιώνια περιπλά­ νηση, η συναναστροφή με τα μεγάλα πνεύματα της φιλοσοφίας, της τέχνης και της επιστήμης στην αλλαγή του αιώνα, ο ερμητικός εγκλεισμός του Ρίλκε στο κέλυφος της τέχνης είναι μερικές από τις πτυχές που επιλέγει να φωτίσει ο Ράντατς. Ο βιογράφος απομακρύνεται συνειδητά και ρητά από μία ακαδημαϊκού τύπου ιστορική βιογραφία, καθώς και από μία ακόμα ερμηνευτική απόπειρα του

έργου του Ρίλκε, αλλά δεν αποφεύγει να φλερτάρει με το δοκίμιο. Τα σχόλιά του διαθέτουν συνήθως δύναμη και πρωτοτυ­ πία, ενίοτε όμως εγκαταλείπουν την υποσχεθείσα νηφαλιότητα. Κάποιοι του κατα­ λόγισαν ακροβασίες ανάμεσα στην έλλει­ ψη σεβασμού και την υπόκλιση στη μεγαλοφυΤα του ποιητή (είναι άραγε εξ ορι­ σμού μεμπτό αυτό;). Το βέβαιο είναι πάντως ότι η οχετικό ευσύνοπτη αυτή βιογραφία ανοίγει την όρεξη για Ρίλκε ξανά. ■

Ρωσία

Γιαιον Πούοκιν Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης

Αλεξάντρ Πούοκιν

164

α 210 χρόνια από τη γέννηση του ρώσου ποιητή Αλεξάντρ Πούοκιν γιόρτασαν στη Μόοχα οι απόγονοί του σε μία εκδήλωση, η οποία είχε τον πομπώδη τίτλο «Πρώτο Παγκόομιο Συνέ­ δριο». Στην πραγματικότητα, οι απόγονοι του ποιητή συγκεντρώνονταν κάθε χρόνο, μόνο που φέτος ο δήμος της Μό­ σχας αποφάσισε, για δικούς του λόγους, να θέσει «υπό την αιγίδα του» αυτή την εκδήλωση. Παρά τη ρητή απαγό­ ρευση του Πούοκιν προς τους απογόνους του να γράψουν ποίηση, ο τρισέγγονός του Αλεξά[ ντρ Αλεξάντροβιτς Πούοκιν, δηλώνει ποιητής και διεκδικεί τη δική του θέση στο πάνθεον της σύγχρονης ρω­ σικής ποίησης. Στο «Πρώτο Παγκόσμιο Συνέδριο των απογό­ νων του Πούοκιν» έλα­ βαν μέρος περίπου 100 από τους 200 απογόνους

Τ

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

του μεγάλου ποιητή, οι οποίοι ζουν σε περισσότερες από 20 χώρες σε όλο τον κόσμο.

• Αυτή κι αν είναι «μικρή λίστα». Ο λόγος για το λογοτεχνικό βραβείο «Μεγάλο Βιβλίο» με το επίζηλο έπαθλο των 5,5 εκατομμυρίων ρουβλίων. Στη φετινή λίστα διαγωνίζονται 13 από τα μεγαλύ­ τερα λογοτεχνικά ονόματα της σύγχρο­ νης Ρωσίας. Τα αποτελέσματα, όμως, θα ανακοινωθούν το φθινόπωρο. Με­ ταξύ των διεκδικητών είναι η Όλγα Σάβινκοβα, ο Βλαδίμηρ Ορλόφ, ο Μπορίς Χαζάνοφ, ο Λεοντίντ Ζόριν, ο Αντρέι Βό­ λος, ο Λεοντίντ Γιουζεφόβιτς, η Αλλα Μαρτσένκο, ο Μπορίς Γιεβσέγιεφ, η Μαρία Γκαλίνα; ο Αλεξάντρ Τερεχόφ, κ.ά.

• Φέτος συμπληρώνονται 30 χρόνια από τότε που ο Αντρέι Ταρκόφσκι γύρισε την ταινία «Στάλκερ». Με αφορμή αυτή την επέτειο, ο Μπορίς Στρουγκάσκι έδωσε συνέντευξη σε μεγάλη εφημε­ ρίδα, όπου αποκαλύπτει ενδιαφέρου­ σες λεπτομέρειες, τόσο για το πώς γράφτηκε το σενάριο, όσο και για το πώς γυρίστηκε η ταινία. ■

M ila n R u n d e r M ira n d a Ju ly

B e rn a rd

H a ro ld B rod key W illiam F a u lk h e r

'

/

.

WLorrie M o o re

M a la m u d

D eb o ra h ,

A lice M u n ro

\ G ilb ert

E ls e h b e rg f

S orreritind la y njond Carver

I

vid,G ates

Isp a c B a b el

Ϊ R ich a rd F o rd

fa ry

Τ ΗΣ Α Γ Α Π Η Σ ΜΟ Υ Ο ΣΠΟΥΡΓΙΤΗΣ ΠΕΤΑΞΕ

obison im es Joyce

G eo rge S a u n d ers'

'uy D e la u pa ssan t

1

G race P aley

I

D a v id

.

►C hek h o v ,"

Διαδρομές Αγάπης από τον Τσέχοφ στη Μάνρο

f

j

B ezm o zgis R o b ert M u stf

ΚΥΚΛΟΦΟΡΕΙ TON ΙΟΥΝΙΟ

^

Tilliam Trevp\

* ^ u e m s Jo hn so n

V la d im ir S 'n b o k o v ΕΚΔΟΣΕΙΣ: Γλΰκωνος 10-12,106 75 Αθήνα, Τηλ.: 2107228647, Fax: 210 7228648 ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Πατριάρχου Ιωακείμ 8 ,106 74 Αθήνα, Τηλ.: 210 7247116, Fax: 210 7232066

www.libro.gr info@libro.gr

1 0 P O

*,

Από τα σ τα τικ ά σ τα α σ τά θ μ η τα

Αποχαιρειιομός οιον Αλέξανδρο Αργυρίου Αλέξης ζήρας

ε τέτοιες στιγμές, όπως ετούτη η δύσκολη που μας κάλεοε για να αποχαιρετήσουμε διά παντός τον Αλέκο, όλοι μας, ασυναίσθητα ή συνει­ δητά, συγκεντρώνουμε στη σκέψη μας εικόνες, περιστατικά και λόγια που ζήσαμε μαζί του. Είναι εκπληκτικό ίσως, αλλά καμιά από αυτές τις εικόνες, κανένα από αυτά τα περιστατικά και τα ακούσματα της φωνής του, δεν μου τον ανακαλούν ως κάποιον που ήθελε να επιβάλει αυτό που αναμφίβολα ήταν: ο πιο σημαντικός γραμματολόγος στο δεύτερο μισό του 20ού αιώνα! Πόζα και έπαρση ήταν δύο

Σ

Αλέξανδρος Αργυρίου

16 β

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

χαρακτηριστικά που απούσιαζαν από το χάρτη των ιδιοτήτων του. Αντίθετα, ξε­ χείλιζε από την παρουσία του, όπου και να βρισκόταν, σε φιλικές συντροφιές και στις δημόσιες εμφανίσεις του, η ευγέ­ νεια και η μειλίχια διάθεση ενός ανθρώ­ που που, αν τον ρωτούσες, προτιμούσε να μένει αφανής. Αν ήταν δυνατό να μην δείχνεται, να συμμετέχει στα όσα λέγο­ νται, αλλά συγκρατημένα, πολλές φορές αμήχανα, λες και αμφέβαλε για τα ίδια τα λόγια του, δείχνοντας το γνωστό αβέ­ βαιο τρόπο του να εκφράζεται, που από μόνος του έδειχνε μία φυοική περιστολή, με τις παροιμιώδεις επα­ ναλήψεις και τις φράσεις του που συχνά έμεναν α νο λο κ λή ρ ω τες. Δεν ήταν καλός ομιλητής, από αυτούς που συναρ­ πάζουν, το αναγνώριζε, γι' αυτό και δύσκολα έπαιρνε μέρος οε συζη­ τήσεις όταν δεν του ήταν οικείο το περιβάλλον ή το θέμα. Από αυτά και μόνο μπο­ ρεί να καταλάβει κάποιος ότι η ενασχόληοη του Αλέκου με τη λογοτεχνία ήταν μία βιωματική καθα­ ρά υπόθεση. Δηλαδή, εκτός από τη διανοητική είχε μια έντονη ψυχοσω­ ματική αχέση, ιδίως όταν πραγματευόταν θέματα που τον απασχολούσαν διά βίου: η περιπέτεια της ελληνικής ποίησης από την παράδοση προς

το μοντερνισμό, η σχέση της πολιτικής ηθικής με την ηθική της λογοτεχνίας - να μην ξεχάσω την προσήλωσή του στη ση­ μασία των αναλογιών, των συγκρίσεων και των μετρήσεων, εκεί όπου φαινόταν πιο καθαρά, όπως νομίζω, η διασταύρω­ ση του στατικού μηχανικού με τον κριτι­ κό και το γραμματολόγο, τον παθιασμένο με τη μέθοδο και τον κανόνα. Εξου και ο προσανατολισμός του εδώ και δεκαετίες προς την Ιστορία της λογοτεχνίας, το πέ­ ρασμά του, με άλλα λόγια, από τα ειδικά στα γενικά μεγέθη. Θυμάμαι πολύ συχνά τις μικρές διαφωνίες μας, το τι σημασία θεμελιώδη έδινε λόγου χάριν στην εμ­ φάνιση του ελεύθερου οτίχου, παρακά­ μπτοντας προς χάριν του κανόνα το πα­ σίδηλο γεγονός ότι έτσι ρίχτηκε στην αφάνεια ένα σημαντικό μέρος της πα-

λαιότερης ποίησής μας, καθώς στα χέρια πολλών ανευαίσθητων νεότερων μελε­ τητών η ανατροπή της προσωδίας μετα­ τράπηκε σε ηθικό κριτήριο, αποδοχής και συλλήβδην απόρριψης σπουδαίων ποιη­ τών του παρελθόντος. Δεν είναι ψέμα πως πολλοί από εμάς, τους νεότερους του Αλέκου, δεν είχαμε τη δική του ευαισθησία και το δικό του ένστικτο. Τη δική του πολυετή προσωπι­ κή τριβή με τα καλά και τα κακά της ποίη­ σης, της πεζογραφίας και της κριτικής του 20ού αιώνα. Και τούτο, γιατί η λογο­ τεχνία, ο κύκλος της, το περιβάλλον της, οι δημιουργοί της, τα έργα της δεν απο­ τελούσαν για εκείνον έναν κόσμο που μπορούσε να τον κλείσει στα συρτάρια του και να τον βγάλει πάλι έξω, ως αντι­ κείμενο της δουλειάς του και μόνο! Ο

MauriceDekobra

Ravvi Hage Το παιχνίδι ίου Νιε Νίρο

Το διεθνές best seller του Μεσοπολέμου Η λαίδη Γουάινχαμ, αισθησιακή, ατίθαση και απαλλαγμένη από ηθικές ασημαντότητες, σκανδαλίζει την Ευρώπη του '20

Maurice Dekobra Η μαντόνα των βαγκόν-λι

Στους δρόμους της ανατολικής Βηρυτού τα τραγούδια της Φεϊρούζ αντηχούν μα? με τις σειρήνες...

Rawi Hage Το παιχνίδι του Ντε Νίρο Ο πόλεμος είναι για τους αλήτες. Οι μοτοσικλέτες είναι επίσης για τους αλήτες, και για τους πιτοιρικάδες με μακριά μαλλιά, σαν εμάς, με πιστόλια κάτω από τα πουκάμισα, με κλεμμένη βενζίνη στο ντεπόζιτο, χωρίς συγκεκριμένο προορισμό... .papyiosonline.gr Έκθεση - Βιβλιοπωλείο: Παν

ο Τζακ κατέβηκε για μια στιγμή στο βενζινάδικο. Όταν επέστρεψε, η γυναίκα του και το αυτοκίνητο είχαν εξαφανιστεί. Τι είχε συμβεί; Μήπως η Aw τον εγκατέλειψε; Μήπως την απήγαγαν; Γιατίκανείς δεν φαίνεται πρόθυμος να βοηθήσει; Η τύχη της γυναίκας του Τζακ είναι η μικρότερη έκπληξη που επιφυλάσσει αυτό το ταξίδι.

.16 & X. Τρικοόαη, Αθήνα 210.58268132103826211

[

δ ι α β α ζ ω ] Π Ρ Ο Σ Ω Π Α

Αλέκος ζούσε και ανέπνεε ως μέρος κι αυτός ενός γίγνεσθαι της λογοτεχνίας, των έργων και των ιδεών της. Όσοι συ­ γκεντρωθήκαμε αυτό το μεσημέρι εδώ, μπροστά στη σορό του, γνωρίζουμε, άλ­ λωστε, ότι ήταν σχεδόν αδιάφορες για εκείνον οι συζητήσεις που είχαν άλλο θέμα εκτός του κύκλου των γραμμάτων. Μπορούσε να μένει σιωπηλός όσο κρα­ τούσαν, προσπαθώντας πού και πού απεγνωσμένα να «μας επαναφέρει στην τάξη», ότι, τέλος πάντων, άλλα πράγμα­ τα είχαν ουσιαστική σημασία και σ' αυτά έπρεπε να στραφούμε! Και γιατί να μην πω ότι κυριολεκτικά πρόσφερε τη ζωή του στα γράμματα. Ότι «θυσίασε» με την εφηβική γενναιότητα και την αυταπάρνη­ ση που τον συντρόφεψαν ως το τέλος, τις περισσότερες από τις μικρές και τις μεγάλες χαρές του βίου. Ήταν ένας ταγ­ μένος. Ένας μονήρης άνθρωπος, δοσμέ­ νος στο πάθος του. Αλλά ένα πάθος δω­ ριζόμενο, θα έλεγα, παρά απόκρυφο. Ζούσε εντελώς ασκητικά και η μόνη αδη­ φαγία του τα τελευταία χρόνια εκδηλω­ νόταν στην ελπίδα να του δοθεί χρόνος, περισσότερος χρόνος. Κι άλλος χρόνος, για να ολοκληρώσει ακόμα κάτι, σε μία σειρά έργων που δεν είχε τέλος. Μας συνέδεε από τα πρώτα χρόνια του 7 0 μια σχέση, ας πούμε πατρική - υική, η οποία πέρασε αναγκαία και από τις φά­ σεις του απογαλακτισμού και της «πα­ τροκτονίας». Ήταν όμως πάντοτε με τους νεότερους. Διατεθειμένος συνέχεια να μοιραστεί μαζί τους ακόμα και όσα συνάθροιζε από τις κοπιώδεις έρευνές του. Τον θυμάμαι σε πάμπολλες συζητή­ σεις να παίρνει το μέρος τους, πιστεύο­ ντας ότι χρειάζεται να στήνουμε προσε­ κτικό αυτί στη σημασία των ρήξεων και των αλλαγών που εγκυμονούνται με τη ρητορική των επερχομένων. Αλλά οι ρή­ ξεις και οι αλλαγές, οι συνέχειες και οι ασυνέχειες δεν ήταν για τον Αλέκο μονο­ διάστατες. Δεν αφορούσαν μόνο στη λο­

V33

ΙΟΥΛΙΟΣ · ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

γοτεχνία, τη διαβασμένη σαν σε γυάλινο κώδωνα. Κοινωνική δράση και ατομική δημιουργία. Το πνεύμα αυτής της σύζευ­ ξης φαίνεται αμέσως στην οκτάτομη Ιστορία του, τουλάχιστον περισσότερο απ' όσο στις άλλες σύγχρονες γραμμα­ τολογίες που διασώζονται ως.σήμερα. Και την ίδια στιγμή, αυτή η ίδια Ιστορία του είναι το πιο ανοιχτό ιστοριογραφικό εγχείρημα, καθώς με την πολυμέρειά της κάνει τον αναγνώστη της συμμέτοχο και, ιδίως, ξορκίζει τον κριτικό δογματισμό, την «ορθότητα» που διέπει το μεγαλύτε­ ρο μέρος των σημερινών λογοτεχνικών σπουδών. Εκείνος είχε πει σε μια ωραία συζήτησή του με τον Μισέλ Φάις, στη Βι­ βλιοθήκη της Ελευθεροτυπίας·. «Προτί­ μησα [...] να μείνω στην εποχή μου Ι...Ϊ ώστε η Ιστορία μου να εκφράζει την τραυματική σχέση μου μαζί της». Δηλα­ δή, το πολιτικό και το αισθητικό συμπλέ­ κονται διαρκώς και, μάλιστα, αρχής γενομένης από τον υπότιτλο του κάθε τόμου, όπου δίνεται με ακρίβεια και χρονολογεί­ ται με σαφήνεια το στίγμα των καιρών. Εκπροσωπώντας εδώ την Εταιρεία Συγ­ γραφέων, της οποίας ο Αλέκος δεν ήταν μόνο ιδρυτικό μέλος, αλλά στην κυριο­ λεξία συστασιώτης, καθώς στρατεύθηκε αμέσως, αρχές του '80, στην ιδέα της γέννησής της, θέλω με πόνο ψυχής να αποχαιρετίσω τον επί χρόνια δάσκαλο, τον σταθερό συνομιλητή μου στην κριτι­ κή, τον πολιτικά ομόδοξο, προπάντων όμως τον αδιάπτωτα φίλο. Όλοι στην Εταιρεία του ευχόμαστε καλό ταξίδι.* * Από το κείμενο αυτό ένα μέρος του διαβάστηκε την Τρίτη, 26 ΜαΤου, στις 3 μ.μ., ως επικήδειος χαιρετισμός στον Αλέξανδρο Αργυρίου. Στο σύ­ νολό του δημοσιεύτηκε στις «Αναγνώσεις» της εφημερίδας Η Αυγή, 31.5.2009.

Κ υ κ λ ο φ ο ρ ο ύ ν α π ό τ ις Ε κ δ ό σ ε ις Π α π α ζ ή σ η Η γλώσσα του θεού. Ένας επιστήμονας δίνει μαρτυρία για την πίστη 5 . C O L L IN S Dr. F.S. Collins κατόρθωσε να καταγράψει μακροχρόνιο επιστημονικό και φιλοσοφικό ροβληματισμό του γύρω από την ύπαρξη

Συσσώρευση κεφαλαίου και παγκο­ σμιοποίηση στην Τουρκία διαχρονικά Γ Ε Ω Ρ Γ ΙΟ Σ Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ ΙΝ ΙΔ Η Σ Επιστημονική μελέτη που εξετάζει την οικονομική ανάπτυξη και συσσώρευση κεφαλαίου στην Τουρκία, στα πλαίσια του φαινομένου της παγκοσμιοποίησης.

Χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών από έφηβους μαθητές.

A . Κ Ο Κ Κ Ε Β Η , Α . Φ Ω Τ ΙΟ Υ , Γ. Κ ΙΤ Σ Ο Σ

Εγγραμμα-) τισυος

Παρουσιάζονται τα ευρήματα της τελευταίας πανελλήνιας έρευνας του ΕΠΙΨΥ 2007, για τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών από έφηβους μαθητές.

ίητήματα κοινωνικής ένταξης :αναστών.

Εγγραμματισμός. Εισαγωγή στην οικολογία της γραπτής γλώσσας

;τγ. Ε τη μ .: Α Ν Τ Ω Ν Η Σ Κ Ο Ν Τ Η Σ

D A V ID B A R T O N

σχέση κοινωνικού κεφαλαίου και ιεταναστευτικής διαδικασίας, η ΐμασία τη ς παραχώρησης της Ιθαγένειας σε αλλοδαπούς και η Ίιαδικασία και κατάσταση ένταξης Ελλάδα σήμερα.

Μ ε συνεκτικό τρόπο εξετάζονται οι πολλαπλοί ορισμοί του εγγραμματισμού στις σύγχρονες κοινωνίες, συνδέοντάς τους με τις θεωρίες Yta την γλώσσα και την μάθηση στις οποίες στηρίζονται.

Νικηταρά 2 & Εμμ. Μπενάκη, 106 78 Αθήνα Τηλ.: 2103838020, 2103822496, Fax: 2103809150

Ε Κ Δ Ο Σ Ε ΙΣ Π Α Π Α Ζ Η Σ Η

site: www.papazisi.gr ♦ email: papazisi@otenet.gr

pm m ntiikEc Β ερόνα:

βιβλιοθήκη και... «ιστορία» Νόσος χριστογιαννόπουλος

170

- πό την πλατεία της αγοράς στη / \ Βερόνα ξεκινάει ένας δρομίσκος / V που φέρει το όνομα Via Cappello. Δεν χρειάζεται πολλή φαντασία, προκειμένου οι τουριστικοί οδηγοί της πόλης να υποστηρίξουν ότι βρισκόμαστε εμπρός σε παραφθορά του ονόματος Capuletti, της οικογένειας, δηλαδή, της περίφημης Ιουλιέτας. Και να παρουσιά­ σουν, εν συνεχεία, στα έκθαμβα βλέμμα­ τα των επισκεπτών που συρρέουν από όλες τις χώρες το σπίτι, στο οποίο «έζησε» η ηρωίδα του Σαίξπηρ, και το μπαλκόνι, από το οποίο «αναστέναξε» για τον Ρωμαίο της! Τώρα, αν κατορθώσει ο δύσπιστος τουρί­ στας να παρακάμψει τα πλήθη που συνωστίζονται για να φωτογραφίσουν και να φωτογραφηθούν, συνάμα και να αποθανατίσουν με γκράφιτι τα ονόματά τους στους τοίχους του σπιτιού, έπειτα από καμιά εκατοστή μέτρα θα αντικρίσει στον ίδιο δρόμο την είσοδο της βιβλιο­ θήκης της πόλης. Αυτή έχει πολύ λιγότερους αλλοδαπούς προσκυνητές, αλλά κατά πολύ περισσότερους εγχώριους βιβλιόφιλους. Φοιτητές του εκεί πανεπι­ στημίου, διοικητικούς υπαλλήλους των τοπικών αρχών, επι­ σ τημονικούς ερευνητές, μα και... κρατού­ μενους των σω φ ρονιστι­ κών καταστη­ μάτων της περιοχής! Ναι, ναι, εδώ έχου­ με μία από τις πρωτοτυπίες

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

της βιβλιοθήκης, στην οποία εντάσσονται τα ειδικά τμήματα που είναι χωριστά στη διάθεση των αρρένων και των θηλέων τροφίμων των φυλακών. Μία άλλη ρηξικέλευθη ιδέα της βιβλιο­ θήκης αφορά στη δημιουργία ενός χώρου που στεγάζεται σε σχεδόν παρα­ κείμενο κτίριο, για το παιδικό και το βρε­ φικό τμήμα. Οι μικροί επίδοξοι αναγνώ­ στες βρίσκουν, σε διαμορφωμένους γι' αυτούς χώρους, βιβλία με παραμύθια, ιστοριούλες, κείμενα διασκευασμένα για παιδιά και υλικό για τις πρώτες τους έρευνες. Υπάρχει και βιβλιογραφία αφιε­ ρωμένη στο ηλικιακό φάσμα από 0 μέχρι 6 ετών (!), στο πλαίσιο του εθνικού ιταλι­ κού προγράμματος «Γεννημένοι για Διά­ βασμα». Αφήνοντας κατά μέρος τις πρωτοτυπίες, επανερχόμαστε στα συνήθη περιεχόμε­ να μιας βιβλιοθήκης και διαπιστώνουμε την ύπαρξη 700.000 τόμων που καλύ­ πτουν όλους τούς τομείς της ανθρώπι­ νης γνώσης. Ανάμεσά τους διακρίνονται τα 3.500 παλαιό χειρόγραφα που είχαν ουλλεχθεί κατά το 19ο αιώνα, οι τριακό­ σιοι τόσοι κώδικες, πολλές τυπωμένες εκδόσεις του 17ου αιώνα, καθώς και μερικές εξειδικευμένες συλλογές, με χαρακτηριστικό τη σπανιότητα, την ποιό­ τητα της εκτύπωσης ή το συγκεκριμένο περιεχόμενο. Από την πλευρά της πρόσβασης, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η βιβλιοθήκη είναι προσιτή σε όλους τους ενδιαφερόμενους. Δεν απαιτείται καμία διατύπωση για να συμβουλευθεί κάποιος τα βιβλία και τα περιοδικό γενικού ενδια­ φέροντος. Για τις ειδικότερες εκδόσεις, βέβαια, και για τις λοιπές υπηρεσίες (δανεισμός, διαδίκτυο) τα πράγματα είναι

κάπως διαφορετικά. Χρειάζεται εγγραφή και απόκτηση δελτίου αναγνώστη, κάτι για το οποίο αρκεί η ύπαρξη κατοικίας στην περιφέρεια της πόλης ή η βεβαίω­ ση διαμονής για λόγους εργασίας ή μελέτης και, φυσικά, η προσκόμιση της ταυτότητας ή του πιστοποιητικού απα­ σχόλησης από τον εργοδότη ή της πανε­ πιστημιακής εγγραφής. Σε περίπτωση ανήλικων αναγνωστών, απαιτείται επι­ προσθέτους η υπογραφή του κηδεμόνα. Ρωτήσατε για οικονομική συνδρομή; Η απάντηση είναι αρνητική. Με τα παραπάνω δεδομένα, εισέρχεται ο ενδιαφερόμενος στο κεντρικό αναγνω­ στήριο και βρίσκει, εκτός από τις εγκυ­ κλοπαίδειες και τα λεξικά, τις εφημερί­ δες, τα περιοδικά και τις γενικές πληρο­ φοριακές εκδόσεις, με σύστημα κατάτα­ ξης βάσει του περιεχομένου τους. Οικο­

K Μια ιστορία του σήμερα και μια ιστορία του πάντα. Πιασμένες χέρι χέρι, γεφυρώνουν το χρόνο και αναζητούν ·* το πρόσωπό σου! Το πιο κρυμμένο και το πιο αληθινό... Σελ. Τιμή 14,00 €

v

f

γενειακή ζωή, υγιεινή διατροφή και ζωή, σεξουαλική ζωή, η ζωή στο σπίτι, η συντροφιά με τα ζώα, τα ταξίδια, η καλ­ λιέργεια κάποιου ταλέντου, η σωματική άσκηση, ο αθλητισμός, ένδυση, η συμ­ μετοχή στις πολιτικές δραστηριότητες, η περιβαλλοντική προστασία.

0 επάνω όροφος είναι αφιερωμένος στην οπτικοακουστική ενημέρωση μέσω μιας δεκάδας χιλιάδων DVD και ταινιών σε κασέτες, 2.000 βιβλίων και περιοδι­ κών σχετικών με την κινηματογραφία, καθώς και αρκετών θέσεων ατομικής θέασης του υπάρχοντος υλικού. Δεν λεί­ πει ούτε ο χώρος για συλλογική θέαση, όποτε παρίσταται ανάγκη. 0 δανεισμός εδώ περιορίζεται στους ενήλικους επι­ σκέπτες. (Αξίζει να εηισημανθεί, όσον αφορά στις δανειστικές διευκολύνσεις, πως ο χρόνος που τα βιβλία τίθενται στη

y ( ^ Εb Κ Δ W ν ς Ο Σ Ε Ι*Σ ΑΡΜΟΣ Αυτό

που παντα λείπει ενα τροχαίο ατύχημα και πλήθος σκιές Μυστικά που πάθη που φουντώνουν. Μα πως γιατρεύονται οι πληγές Σελ. 360 Τιμή 15,00 €

I

[

] Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Ε Σ

δ ι α β α ζ ω

διάθεση του κοινού είναι 30 ημέρες, με δυνατότητα μηνιαίας επέκτασης υπό την προϋπόθεση ότι κανείς άλλος δεν έχει ζητήσει το συγκεκριμένο έργο.) Και φτάνουμε, έτσι, στον τελευταίο όροφο. Εκεί, όπου στεγάζεται το ιστορι­ κό τμήμα της βιβλιοθήκης. Ιδιαίτερα προ­ σεγμένο σε περιεχόμενο και επιμελημέ­ νο σε παρουσίαση, φυλάσσεται στον εν λόγω χώρο όλο το υλικό που περιλαμβανόταν στις αίθουσες μελέτης της βιβλιο­ θήκης στο αρχικό της κτίριο. Είτε με άμεση πρόσβαση στα ράφια είτε με έμμεση αναζήτηση μέσω μικροφίλμ, παρέχεται η δυνατότητα επαφής με πλειάδα παλαιών, πολύτιμων κειμένων. Ένας μικρής έκτασης χώρος, εξάλλου, προσφέρει στον αναγνώστη τον πλούτο της συλλογής Veronensia. Πρόκειται για κτήματα της βιβλιοθήκης που επικεντρώ­ νονται αποκλειστικά σε θέματα τοπικού ενδιαφέροντος: για την πόλη της Βερόνας και την ευρύτερη περιοχή της.

172

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

«Οπότε, εδώ μπορούμε να βρούμε στοι­ χεία συναφή με την ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας και, ίσως, με τον ποιη­ τή που ύμνησε τον έρωτά τους;» Η ερώτηση απευθύνεται σε μία επιστή­ μονα που εργάζεται από καιρό εκεί και παρέχει βοήθεια στους επισκέπτες. Η απάντησή της, ωστόσο, μας διαλύει τις οποιεσδήποτε παραισθήσεις. «Αστειεύεστε; Θρύλος και παραμύθι. Ούτε υπάρχουν ενδείξεις ότι ο Σαίξπηρ πέρασε από την πόλη μας. Όλη αυτή η κατασκευή αποσκοπεί μόνο και μόνο στην τουριστική ανάπτυξη της Βερόνας. Αλλά δεν πειράζει. Κανέναν δεν έβλαψαν ποτέ τα όνειρα.» Χαμογελάμε και επιβεβαιώνουμε έτσι το μότο της βιβλιοθήκης: «Εδώ μπορεί να βρει ο καθείς τα πάντα, εκτός από την πλήξη!». ■ (Δικτυακή διεύθυνση: www.comune.verona.it)

του Σπύρου Κακουριώτη

Τ

εμ α χ ίζο υ μ ε το χρόνο, για να το ν κ αταπ ιούμε κ α λύ τερ α . Σ τρ ο γ γ υ λ εύ ο υ μ ε τις γω νίες το υ σε επ ε τεί­ ους κι ιω βηλαία από φ όβο, μήπως και σ υν αντήσ ουμε το άχρ ονο... Κάποτε όμω ς ηχούν «τα εξαίσ ια

όργανα το υ μυσ τικού θιάσου», α π ελευ θ ερ ώ νο ντα ς από τη ν ιστορία, δ η λα δ ή από τη ν ανάγκη...

Ορισμένα περιοδικά, όσο μακρύ δρόμο κι αν διανύσουν οτο τοπίο των γραμμάτων, < ν ε α π ο ρ ε ία όσα χρόνια κι αν περάσουν, παραμένουν ταυτισμένα με το πρόσωπο του ιδρυτή τους, με 3 αυτό που λέμε συχνά «ψυχή» του εγχειρήματος. Ήταν, λοιπόν φυοικό, όταν πριν από δύο 1 χρόνια ο Τηλέμαχος Αλαβέρας έφυγε από κοντά μας, η ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ, η λογοτεχνική επιθεώ- 1 ρηση που ο ίδιος διηύθυνε εδώ και 53 χρόνια, μία από τις μακροβιότερες στη χώρα, να 1 κλείσει κι αυτή τον κύκλο της. Όσο κι αν επιθυμία του ίδιου, όπως λέει η Ρούλα Αλαβέρα 1 στο αποχαιρετιστήριο σημείωμά της, ήταν «το περιοδικό να συνεχιστεί», «τα ανθρώπινα επι­ τεύγματα κάνουν τον κύκλο μαζί μ' αυτούς που τα δημιούργησαν». Έτσι, με το τεύχος 626 1 (που, συμπτωματικά, παραπέμπει στον αριθμό καταλόγου του μοτσάρτειου Ρέκβιεμ) απο- ] χαιρετά τους φίλους και συνεργάτες τόσων χρόνων, παρά την επιθυμία του Τ. Αλαβέρα, στον οποίο ανήκει «απαρχής μέχρι του τέλους»... [ΝΕΑ ΠΟΡΕΙΑ, Αριστοτέλους 7, 546 24, Θεσσαλονίκη, τηλ.: 2310-277.0041

τέ λ ο ς

ιωβηλαίο Στη συμπλήρωση των 60 χρόνων από τη λήξη των συγκρούσεων του Εμφυ­ λίου Πολέμου αφιερώνει το μεγαλύτερο μέρος της ύλης της η ΙΣΤΟΡΙΑ Εικονογραφη­ μένη σε αυτό το 493ο τεύχος της. Φιλοδοξώντας «να εμπλουτίσει τη συζήτηση για την κοινωνική μνήμη», προσφεύγει σε κείμενα έγκυρων μελετητών, ανθρωπολόγων, κοινω­ νιολόγων, ιστορικών, πολιτικών επιστημόνων, που εδώ και είκοσι χρόνια, απαλλαγμένοι από το «νόμο της σιωπής», έχουν επιδοθεί σε «μια σοβαρή ερευνητική προσπάθεια με επίκεντρο την κοινωνική ιστορία του Εμφυλίου», όπως σημειώνει προλογικά ο διευθυ­ ντής του περιοδικού, Διονύσης Μουσμούτης. Στις σελίδες του ο αναγνώστης θα συνα­ ντήσει όχι μόνο άρθρα που προσφέρουν μια γενική επισκόπηση του Εμφυλίου, αλλά και ματιές σε ειδικότερες πλευρές του, όπως η συμμετοχή των γυναικών, η εμπειρία της πολιτικής υπερορίας ή η αποτύπωση του Εμφυλίου στον ελληνικό κινηματογράφο. [ΙΣΤΟΡΙΑ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΗ, Βουκουρεστίου 18, Αθήνα, τηλ.: 210-3611880, info@istoria.gr, www.istoria.grl

174·

ΙΟΥΛΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2009

Γιατί, λοιπόν, οι κοινωνίες μας να γίνουν όπως θα έπρεπε να είναι, αν εμείς - ο καθένας μας ξεχωριστά - δεν είμαστε ό, τι οφείλουμε να είμαστε;

www.ododeiktes.gr

Του δ ρ ό μ ο υ ...

ημέγ@

#41

ερίεργο σύνθημα για να γραφεί, με κόκκινη κιόλας μπογιά, οε ρολό κα­ ταστήματος, στην περιοχή των Εξαρχείων, πολύ κοντά στα γραφεία του περιοδικού. Με βάση τα ελάχιστα που θυ­ μάμαι, οι τέσσερις λέξεις του συνθήματος συνθέτουν ένα (σκόπιμο;) κορυφαίο πραγ­ ματολογικό φιλολογικό λάθος. Κανονικά θα έπρεπε να είχε γράφει ΖΗΤΩ Η ΛΥΡΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ. Σύμφωνα με τον Γκαίτε, Έπος, Λυρική Ποίηση και Δράμα, είναι τα τρία θε­ μελιώδη γένη της κάθε ποίηοης. Μπορεί να είναι ένα τυπικό λάθος από κεκτημένη ταχύτητα. Στην περίπτωση αυτή, ο τοιχογράφος ίσως να θέλει απλώς να τονίσει το ότι οι λυρικοί ποιητές υπήρξαν πάντα πιο ανθρώπινοι, πιο αντιεξουσιαστές από τους επικούς και από την άποψη αυτή ήταν, ιδεολογικά, πιο ανατρεπτικοί. Οι επικοί ήθελαν τους ήρωες αψεγάδια­ στους, υπεράνθρωπους, έτοιμους να ρι­ σκάρουν την ζωή τους για τους άλλους.

Π

ΖΗΤΩ ΤΟ ΛΥΡΙΚΟ ΕΠΟΣ

Οι πληροφορίες και οι μεταφρασμένοι στίχοι του Αρχίλοχου είναι διακει­ μενικά δάνεια από το www.greek-language.gr,

Η Λυρική Ποίηση ως Μουσική Παιδεία, των L. Ρ.

Dafnomil και I. Ν. Καζάζη.

Στ ο επόμενο τεύχος του

ΔΙΑΒΑΖΩ,

με τίμημα δόξα, εξουσία και πλούτη για τον εαυτό τους. Οι λυρικοί ήθελαν τους ήρωες πιο προσιτούς, με ανθρώπινα ελαττώματα και αδυναμίες, να αμφισβη­ τούν τα δεδομένα που ορίζουν οι θεοί και οι κοινωνικές δομές. Παραθέτουμε, οτη συνέχεια, μερικούς στίχους του μέγιστου λυρικού ποιητή Αρχίλοχου, στους οποίους φαίνεται κα­ θαρά η ιδεολογική του διαφοροποίηση από τους ομηρικούς σούπερμαν, είτε αυ­ τοί είναι πολέμαρχοι στρατηγοί, είτε απλοί στρατιώτες που σύρθηκαν σε άδικους πο­ λέμους και οτην ανάγκη, για να σωθούν τρέχοντος πιο γρήγορα, εγκαταλείπουν την ασπίδα τους στο πεδίο της μάχης: Δε μου αρέσει στρατηγός ψηλόκορμος με δρασκελιές μεγάλες να καμαρώνει για την κόμη τη βοστρυχωτή και το φιλάρεσκα ξυρισμένο γένι του. Περισσότερο θα μου άρεσε ένας κοντός, έστω και στραβοκάνηςμόνο στα πόδια να πατά γερά και να το λέει η καρδιά του. Κάποιος βάρβαρος θα καμα­ ρώνει τώρα με την ασπίδα που αθέλητά μου εγκατέλειψα στο θάμνο, όπλο αψεγάδιαστο. Το κεφάλι μου όμως το γλίτωσα. Τι με μέλει εκείνη η ασπίδα; ας πάει στα κομμάτια! Μιαν άλλη θ' αποχτήσω γρήγορα πολύ καλύτερη απ’ αυτήν. ■

Σεπτέμβριος 2009,

• Σύγχρονη Κυπριακή Λογοτεχνία

ε η η Η Ν ίκ Η κ η ι ξ έ ν η

Φ Θ Ο (1 0 6 0 0 0 0

www.eLLLnlkagrammata.gr ΒΙΒΠ ΙΟ

0000060000

ΕΦ Η ΒΙΚΗ

e n n H N iK H

Γιώργηε ΓΊαιρομανωΑάκηβ

Το χρονικό του Δαρείου ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

είνα ι το Χ ρονικό τηε ανόδου αήήά και τηε π τώσηε ενόε π οήιτικού κινήμ ατοε, η ανιστόρηση από έναν φ ανατικό οπ αδό τηε θρ ια μ β ευ τικ ή ε αήήά κ α ι τρα γικήε εντέή ει π ορείαε ενόε Ηγέτη κ α ι Εραστή που εμφ αν ίζεται μ ε το ψ ευδώ νυμο Δ αρείοε και θ έ ή ει να εφαρ μόσει « ε δ ώ κ α ι τώ ρα » τη Μ εγ ά ή η Αήήαγή.

- Ποίοε ο Δ αρείοε και ποίονχο όραμα αυτού; - 0 Δ αρείοε είναι ο Πρόεδ ροεχου ΠΑΓΑΛΑΚ και Ηγεμόναε μαε.Ό ρα μά ίο υ είναι η Μ εγά ήη Α ήήαγή, εδώ και χώρα.Έ χει ποήήέε αγαπ ημ ένεε, αήήά η επίσημη είναι μόνο μία.

- Ζει ή απ έθανε ο Δαρείοε; - 0 Δ αρ είοε α κ ο ή ο ύ θ η σ ε χην ανθρώ πινη μοίρα, όμω ε για μαε χουε ανένδοχουε π αραμένει αιώνια ζω νχανόε. Μ ερ ικο ί βήέπ ουνχο Φάντα­ σμα του Δ αρ είου να κ υ κ ή ο φ ο ρ εί κ ά θ ε νύχτα σχουε δ ιαδ ρ όμουε τηε Βουήήε των Εήήήνω ν.Έ ξαήήο.

Ιω ιήρ ηβΔ ημηιρ ίου

Σαν το Λίγο το νερό ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Η π εριδιάβαση μ ια ε ψ υχήε μ ετά θάνατον στο εσω τερικό τοπίο του αν θρώ ­ π ου· κυ ρ ίω ε σε σ κοτεινέε μ ερ ιέ ε του, στα ανομοήόγητα κ αι στιε π ήηγέε του. Μια περιδιάβαση σχουε οικισμούεχου ανθρώπου, και κυρίωε σχοχωριό και σχη μεγαήούπ οήη· ανχιπ αραβάήήει ο σ υγγραφέαε χα πρόσωπα αήήά και χα άτομα, χιε δυσκοήίεε αήήά και χα καήά των ανθρώπινων κοινωνιών. Επίσηε, μια περιδιάβαση ανάμεσα στην περιφ ρονημένη κι αδιαμεσοήάβηχη δημώ δη γήώσσα και σχη σχοήική νεοεήήηνική γήώσσα. Και χέήοε, μια περιπήάνηση σχουε αιθέρ εε. Η ψυχή ξεχνιέται μπροε στα θεσπέσια θεάματα χου Σύμπανχοε, αήήά ο βασικόε σκοπόε τηε είναι, μ ε μεγάήη ζέσ η και υπό χην πίεση αφόρηχηε νοσχαήγίαε, να επισχρέψει σχη Γη- ίσωε, έτσι, καταφ έ­ ρει να άρει χη βασική ψυχική εκκρεμότητα που τον βασ άνιζε ωε άνθρωπο. Είναι η έήήειψ η, εκ μέρουε του ,τηε συμπόνιαε; Είναι η επιδίωξη, έστω και μετά θάνατον, τηε ιδανικήε αγάπηε; Είναι η α ναζήτηση τηε πηγαίαε γήώσσαε; Είναι το αίτημα τηε εή ευ θ ερ ία ε;Ή , βαθ ύτερ α ακό μ η , η αναζήτησ η τηε ξεγνοιασιάε;

agrammafea.gr www.ellinikagraininata.gr

gr www.ellinikagrammafca

έ π η H N IK Η

Ιό ν ια Ζαχαράιου

Tpeis νύχτεε ίου Αυγούστου (και μία ημέρα) ΝΟΥΒεηπ Μ ια γυναίκα μ εγ α λ ώ νει μ ε τα π αρα μ ύ θια ενόε δ α κ τυ λ ιδιού - α λ λ ά τα π αρα μ ύ θια μετατρέπ ονται σε ε φ ιά λτεε. Μια γυναίκα , μια προφητεία. Μ ία γυναίκα , δύο φόνοι. Η Ανέζα λ ε η λ α τ ε ί την ψυχή Tns, παίρνει tous δ ρόμο υε του φ εγγαρ ιού, ερω τεύεται, ποθεί, πονά, ματώ νει, καταστρέφει και καταστρέφεται, ε λ ε υ ­ θερώ νει τα π λέον ζοφ ερ ά ένστικτά τηε. Επιλέγει την πιο ιδιότυπη «α π ο­ χ ώ ρ ησ η» και συμπαρασύρει τον αγαπ ημ ένο Tns, κ λείν ονταε τον κ ύκλο τηεπ ροφ ητείαε. Άραγε, τιμω ρ εί tous νεκρ ούε Tns προσφέρονταε θυ σ ίεε, αυτοτιμω ρείται ή εξο ρ κ ίζει το θάνατο; Τι την οδ ηγεί στο σκοτεινό ταξίδι και στην προσωπική Tns κόλαση; Πώ5 μπορεί να εξαγνισ θεί και να κερδίσει την παντοτινή αγάπη; Ό λα σ υμβαίνουν στα μέσα του Αυγούστου, σε τρ ειε νύχτεε και μία ημέρ α, ilcos χάνονται όμω ε απ άτη ζω ή Tns Α ν έζαε οι εν δ ιά μ εσ εε δύο η μέρ εε; Μ ια ν ο υ β έ λ α , έ ν α θ ρ ίλ ε ρ μ ε ψ υ χ ο λ ο γ ικ έ ε π ρ ο ε κ τά σ ε ιε .

Αγγέλα Καστρινάκη

Έρωταε στον καιρό ins ειρωνείαε ΜΥΘΙΓΤΟΡΗΜΠ Ν εαρ ή γυναίκα, μ ε ικα νοπ οιητική οικο γενειακή ζω ή , συνάπτει αιφ νιδίω ε ε ξω σ υ ζυ γική σχέση. Το μ εγ ά λ ο π άθοε ο δ η γ εί την ηρω ίδ α στη λυ τρ ω τική απ ώ λ εια κ ά θ ε αναατολήε κ α ι αυτοελέγχου. Αναλώ νεται όμ ω ε μ ά λ λ ο ν γρή­ γορα' την κρ ίσ ιμ η ώ ρα τω ν αποφάσεων, η νηφαλιότητα και το χιού μ ορ θα επ α νεκτιμ η θο ύ ν κ α ι θ α ε μ φ α ν ισ τεί και π άλ ι η ειρω νεία... Το μυθισ τόρημα ασχολείται με το διαρ κέε θέμ α Tns q)0op0s των σχέσεων και Tns amoTias.'EpYO αναστοχαστικό, εμ π λ έκ ει otis σ ελ ίδ εε του ποικίλ ε ε ιστορίεε ερ ω τικώ ν τριγώνω ν: tis Ε κ λ ε κ τ ικ έ ε σ υ γ γ έ ν ε ιε ε του Γκαίτε, την Α π /σ τ/ατουΜ π έργκμαν, την παθιασμένη οχέση τηε Πηνελόπ ηε Δ έλ ­ τα μετον'Ιω ν α Δραγούμη. Η διαφ ορά είναι ότι η ιστορία Tns Α γγέλα5 Καστρινάκη δ ιαδ ρ αματίζετα ι otis

μέρ ε5 μα ε, στον καιρό Tns ειρ ω ν εία ε. Το πάθοε α λ λ ά και το χιούμορ,

η απ ώ λεια του αυτοελέγχ ου α λ λ ά και η ειρ ω ν εία απ οτελούν α ν τικ είμ ε­ να του μυθισ τορήματοε, όπωε και Tponous Tns ypaqws του.

.ϊ ,ellinikagrammata.gr www.ellinikagraimnata.gr ν

GOOGGGGOOC

enηη ν ίκ η

Δημοσθένηε Κούρτοβικ

Τι ζητούν οι βάρβαροι ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Μ ια ισ τορία, σ χ ετικ ά μ ε τα β α λ κ α ν ικ ά φ αντά σμ α τα κ α ι τis ισ το ρ ικ έε φ αντα σ ιώ σ ειε - σ χε τικ ά μ ε την ισ το ρ ικ ή μ νήμ η , την ε θ ν ικ ή ταυτότητα κ α ι τη θ έσ η τη ε π ε ρ ιο χ ή ε μ α ε σ το ν σύγχρ ονο κόσ μ ο. Ένα μ υ θ ισ τό ρη μ α π ο υ π ρ ο κ α ή εί. Μια συνάντηση π αλιώ νφ ίλω ν, σε μια μικρή π όλητηε Βόρειαε Ελλάδαε. Ο Έ λληναε Χρυσικόε, ο Σέρβοε Ζούριτε, ο Βούλγαροε Σιογιάνοφ, ο Μίρτσ εφ σ κ ια π ό τη ν« Ξ ερ εισ π ο ιά »,ο Μπίρι από την Α λβανία, ηΛ ουπέσκου απ άτη Ρουμανία και ο Ο ζγ κιουντέναπ ότην Τουρκ ία .Έ να ε ξεχασ μένοε «μ ατω μ ένο ε μ ακεδ ονικόε γ ά μ ο ε» . Η μυστηριώ δηε κ αλλ ονή Νίνα Ντάνεβ α μ ε τ η ν αδηφάγα γ οητεία. ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ: » ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝ ΑΓΝΟ ΣΤΟΝ » ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ »

Μέσα σ ετέσ σ εριε ημέρ εε, τρειε δ ιαφ ορετικέε εκδοχέε μιαε παλιάε ιστό­ ρισε και έναε α ν ορθόδ οξοε έρω ταε θα γίνουν η αφ ορμή για να ξεσ π ά­ σει π όλ εμοε ανάμεσ α σ ε φ ίλ ο υ ε « κ α θ ' υποτροπήν Β α λ κ ά ν ιο υ ε» . θα φ έρουν στην επιφάνεια απ ω θημένα πάθη, εκκρ εμότητεε που δεν έχουν

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΔΙΑΒΑΖΟ » ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ

δ ιε υ θ ε τη θ ε ί, και μια αν ομολ όγητη νοσταλγία για τη σ κοτεινή σαγήνη

ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ « ( δ ε ) κ α τ α »

τηε βαλκα νικ ή ε «β α ρ β α ρ ό τη τα ε».

Αργυρώ Μαντόγλου

ΌΑα στο μηδέν

m στομηδέν

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Γο'Ολα στο μηδ έν, π ερ ιπ έ τε ια ε ρ ω τ ικ ή μ ε ε ξ ω τ ε ρ ικ ή δ ρ ά σ η , δ ιε ρ ε υ ν ά την έ λ ξ η γ ια τα τυχ ερ ά π α ιχ νίδ ια, τη δύνα μ η τη ε ε ξά ρ τη σ η ε , τη σ χέσ η το υ τζό ­ γ ο υ μ ε το π α ρ ά φ ο ρ ο π ά θ ο ε κ α ι τη μ υ θ ο π λα σ ία . Κ υ ρ ίω ε, όμ ω ε, ανατέμ νει έν α β α σ ικ ό α ν θ ρ ώ π ιν ο έν σ τικ το : τη ν αρ χ έγ ο ν η σ χέσ η μ α ε μ ε την Τύχη. Όταν η Αυγή συναντά τον Σταύρο στο καζίνο, τα πάντα μοιάζουν πιθανά: η ε ύ­ νοια τηε Τύχηε, ο έρωταε, η έμπνευση. Σε κάθε περιστροφή τηε ρουλέταε βιώνουν μ ε ένταση όλα τουε τα π άθη- ποντάρονταε και οι δύο στην πλέον ανυ­ πόστατη πλευρά του άλλου, στην πλέον ακραία πιθανότητα, πειραματίζονται μετη ν ίδια τουε την ύπαρξη και τολμούντο πιο ριψοκίνδυνο στοίχημα... Μ ε φόντο τον φ αντασ μαγορικό κόσμο του κ α ζίν ο υ , τυχοδ ιώ κτεε, ε κ κ ε ­ ντρικοί, γ υ ν α ίκ εε μό ν εε, τα ξιδ ιώ τεε και λιπ οτά κτεε, πρώην ευν οημέν οι και νυν υποταγμένοι, άνθρωποι εθισ μένοι στην ελπίδα, εξα γο ρ ά ζο υ ν τη λ ή θ η και επ ενδ ύ ο υ ν τιε φ αντασιώ σειε τουε σε σ χέσειε υψ ηλού ρίσκου, προσδοκώνταε το νεύμ α τηε «άσ τατηε θ ε ά ε » . Στόχοε, η παραμονή στο παιχνίδι.Ένα παιχνίδι, καθ' ομοίω ση τηε ίδ ια ετηε

ellinikagr animata. gr

w w w . ellinikagrammat a.gr

.kagramma

= r € ) 0 0 0 0 0 6 0 6 G» H a w n s ζανθούΑηδ

Του φιδιού ιο γάλα ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Έ να β ιβ λ ίο γ ια rο ν δ ίχ ω ε ό ρ ια τρόμο τη ε μ ν ή μ η ς π ο υ χ ά ν ετα ι, α φ ή νο ν τα ε κ ε ν ά δ υ σ α να π λή ρ ω τα .

• ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑ ΒΡΑΒΕΙΟ ΑΝΑΓΝΟΣΤΟΝ • ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «(δε]κατα»

0 Ανέστηε Κομνηνόε, διευθυντήε ενόε μικρού εκδοτικού οίκου, στη μελαγχολική ακμή τηε ωριμότητάε του ανακαλύπτει πωε το πολυτι­ μότερο κομμάτι των αναμνήσεων του σβήνει από μέρα σε μέρα. Αντιμέτωποε μετο «πολύτιμο» παρελθόντου, αλλά και το πεπρωμέ­ νο του, θα βρεθεί όταν φτάσει στο γραφείο του το χειρόγραφο ενόε βι­ βλίου μετίτλο Του φιδιού το γάλα. Εκεί καταγράφονται λεπτομερώε όλα όσα τον σημάδεψαν με επώδυνο τρόπο και, κυρίωε, η πολύπλο­ κη σχέση του με τη μεγαλοαστική οικογένεια Μέντα, που γοητεύει και φοβίζει τον ήρωα- μια οικογένεια που τη δεκαετία του '60 θεωρούσε πωε ο Ανέστηε έμοιαζε πολύ στον γερμανό ηθοποιό Χορστ Μπούχολτε, που ήταν γνωστότατοε στην Ελλάδα τηε εποχήε.

Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου

Το διαμανχένιοΆΑφα ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Έ να π α ν ο ρ α μ ικό π ο λ υ π ρ ό σ ω π ο μ υ θ ισ τό ρ η μ α μ ε κ υ ρ ία ρ χ ο σ το ιχ είο το γ υ ν α ικ ε ίο σ όμπ αν, τα ο ικ ο γ ε ν ε ια κ ά σ τεγ α ν ά κ α ι το β α ρ ύ φ ο ρ τίο π ο υ κ λ η ­ ρ ο δ ο τ ε ί η μ ια γ ε ν ιά σ τη ν ά λ λ η .

Το χρονικό μιαε οικογένειαε, κεντημένο στον καμβά τηε θεσσαλονικιώτικηε τοπιογραφίαε από τουε Βαλκανικούε Πολέμουε έωε τη χού­ ντα. Εφτά γυναίκεε και μία η αφηγήτρια οκτώ αφηγούνται τιε πολυτάραχεε διαδρομέε τουε. Τέσσεριε γενιέε μέσα στο κόκκινο βελούδινο σαλόνι μετράνε και μετριούνται, κάνουν απολογισμό των παθών και τωνλαθώντουε, θύτεε και θύματα συγχρόνωε. Οκτώ ηρωίδεε οι οποίεε συμπορεύονται μετην Ιστορία, την καθημερι­ νή τηε πόληε και την ευρύτερη τηε Ελλάδαε, μπλέκονται στα γρανά­ ζια τηε και βιώνουντην απήχηση των γεγονότων. Πηγαίνουν κόντρα στο ρεύμα, γδέρνονται, ματώνουν, αλλά δεν βουλιάζουν. Η Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου υφαίνει μια πλούσια ιστορία που είναι πολλά περισσότερα από μια απλή οικογενειακή σάγκα.

minata.gr

m T W . e llin ik a g r a m m a t a . g r

www.ellinikagrammata.gr www.ellinikagramma

en nH N iK H

Γιώργοε Σκαμπαρδώνηε

ΌΑα βαίνουν καάώε εναντίον μαε ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ 1 9 3 2 -1 9 4 0 :0 Μ ά ρ κ ο ε , α π ό ά σ η μ ο ε ε κ δ ο ρ ο σ φ α γ ε ύ ε , γ ν ω ρ ίζε ι σ ιγ ά σ ιγ ά τη δ ό ξα . Ε ξελίσ σ ετα ι, α ν εβ α ίν ει, υπ ο φ έρ ει, π άσ χει σ τη σ χέσ η του μ ε τη ν ε ξ ο ­ ν τω τικ ή , θ ε ά κ α ι λ ά μ ια Ζ ιγ κ ο ά λ α , σ υ γ κ ρ ο ύ ε τα ι, δ η μ ιο υ ρ γεί, δ ο ξά ζε τα ι, εν ώ γ ύ ρ ω το υ τα π άντα, κ ά θ ε μ έρα , επ ιδ εινώ ν ο ν τα ι. Όλα

βαίνουν καλώε ενα­

ντίον ίου.

0 φλογερόε και νοσηρόε έρωταε του Μάρκου Βαμβακάρη για τη γυναίκα του Ζιγκοάλα είναι η βασική, οδυνηρή πηγή έμπνευσηε του θεμελιωτή του ρεμπέτικου, στα χρόνια 1932-1940. Το πάθοε αυτό κορυφώνεται τρα­ γικά μέσα στη φθορά του και ^αναγεννιέται διαρκώε. Παράλληλα, ο Μάρκοε βρίσκεται συνέχεια σε σύγκρουση μετιε μουσικέε αντιλήψειε τηε εποχήε, τη φτώχεια, την οικογένειά του, τον καθω­ σπρεπισμό, τη δικτατορία Μεταξά - σχεδόν με όλουε, κι ενώ πλησιάζει, σαν αναπότρεπτο ρεφρέν, ο πόλεμοε.

------------------'

ΧρήστοεΧαρτομαισίδηε

Μια εταίρα θυμάται ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Π α ιχ ν ίδ ια κ α τα σ κ ο π ε ία ε κ α ι α ν τ ικ α τα σ κ ο π εία ε σ τη ν α ρ χ α ία Σ π ά ρτη, π α ρ ά ­ νομοι έ ρ ω τε ε , ν ό θ α π αιδ ιά, δ ο ύ λ ο ι π ο υ κ ο π ιά ζ ο υ ν γ ια τη ν ε λ ε υ θ ε ρ ία τουε, ε τα ίρ ε ε σ ε ρ ό λ ο κ ατασ κό π ω ν...

0 παράνομοε δεσμόετου Αλκιβιάδη μετη βασίλισσα τηε ΙπάρτηεΤιμαία, ο Λεωτυχίδαε, καρπόε αυτήετηε σχέσηε, κι ο πανίσχυροε βασιλιάεΆγηε.Ένα ερωτικό σκάνδαλο, που παίρνει απρόβλεπτεε διαστάσειε. Εγκλήματα, που οδηγούν σε σκοτεινά κέντρα εξουσίαε. Μια ιστορία, στην οποία, χάρη στον έρωτα, οι ήρωεε προσπαθούν να διαφυλάξουντηνανθρωπιά τουε.Ένα πολιτικό θρίλερ, όπου περιπλέκονται η συνωμοσία, η προδοσία, οι ίντριγκεε και το ερωτικό πάθοε. Μια Σπάρτη διαφορετική, μη ηρωική, όπου δεσπόζει η μυστική οργάνωση τηε Κρυπτείαε, η οποία σιωπηλά κινεί τα νήματα σύμφωνα με τιε οδηγίεε του μεγάλου αφεντικού- του Μαντείου των Δελφών!

agrammata.gr vnvw. eliinikagrammata.gr

'νινί.ellinika gramma'

e n n H N iK H

Οι φωτογραφίεε ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Οι φωτογραφίεε είναι ένα ποίημα για τον έρωτα, για μία γυναίκα χαμένη, για μία πάλη, για μία χώρα -τη ν Ελλάδα- στην οποία η ή έξη ελευθερία ανέκαθεν λάμβανε ένα νόημα τραγικό. «Φωτογραφίζω» σημαίνει «γράφω με το φωε». Κι αυτό ακριβώε κάνει ο Βασίληε Βασιλικόε, που ξανατυπώνει παλιέε Φωτογράφισε. 0 ήρωάε του, ο Λάζαροε, «ξεφυλλίζει» τιε σημαντικέε στιγμέε του, στη γενέθλια πό­ λη: τιε πρώτεε εμπειρίεε τηε ζωήε, τουε εφηβικούε έρωτεε, στιγμιότυπα από την Κατοχή και τιε κακουχίεε, τη σκληρότητα και την εγκατάλειψη σε ένα ρεαλιστικό κάδρο, που απεικονίζει την ελληνική πραγματικότη­ τα τηε καταστροφήε και των προσφύγων, των άνεργων και των άστεγων. Στην αφήγηση-σκέψη του, συγχέει το παρελθόν μετο παρόν, το όνειρο με την πραγματικότητα- προσπαθεί να ιεραρχήσει τον πρώτο παράφορο έρωτα, τον πρώτο χωρισμό, τη μεγάλη φυγή, θα βρει τη δύναμη να γυρί­ σει ξανά τηνταινία τηε ζωήε του, και ποιοι θα είναι οι πρωταγωνιστέε τηε; 0 έρωταε-λύτρωση ή η ασφυκτική απόδραση;

ΓΑαύκοε θρασάκηε ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Το βιβλίο αναφέρεται σε κάποιον Γλαύκο θρασάκη, ψευδώνυμο ενόε πλασματικού προσώπου, του Λάζαρου Λαζαρίδη, το οποίο με τη σειρά του είναι το ψευδέε όνομα ενόε πραγματικού συγγραφέα, του Βασίλη Βασιλικού.

Ε π ιμ έλεια : Α ρ ισ το τέ λ η ε Σ α ΐν η ε

,gr

0 Γλαύκοε θρασάκηε με ρίζεε απάτη Θράκη και τη Σάμο, γεννήθηκε στη Σαμοθράκη στιε 21 Απριλίου του 1934. Απέφευγε να μπλέκει το γράψιμο με τη ζωή. Διακατεχόταν σε όλη του τη ζωή από δύο οργανικέε φοβίεε: τι θα του συμβεί στα 3 3 του χρόνια (απόρροια του χριστια­ νικού του συμπλέγματοε) και αν θα «καβατζάρει» το έτοε 2000. Η πρώτητου φοβία δικαιώθηκε: πράγματι η 21 η Απριλίουτου 1967, δη­ λαδή στα γενέθλια των 33 του χρόνων, τον πέτυχε -καθώε ήταν στο δρόμο τηε επιστροφήε από τη Σουηδία- η δικτατορία των συνταγμα­ ταρχών. Γι' αυτό και δεν επέστρεψε. Τη δεύτερη φοβία του δεντην απέ­ φυγε. Πέθανε, όπωε είναι γνωστό, στο τότε Ανατολικό Βερολίνο, δολοφονημένοε στην παγωμένη λίμνη του Βανζέ, από κροάτεε Ουστάσι, Νοέμβρη μήνα του 1976.

wmY.eHinikagrammata.gr www.ellinikagrammata.gr

Πίτερ Κάρεϊ

Ο παράνομοε εαυιόε ίου ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Ο π ο λ υ β ρ α β ε υ μ έ ν ο ε Π ίτερ Κ ά ρ ε ϊ ζω ν τ α ν ε ύ ε ι μ ε το λ μ η ρ έ ε κ α ι σ ίγ ο υ ρ εε π ιν ε λ ιέ ε τη ν επ οχ ή το υ Β ιετνάμ κ α ι το υ φ ο ιτη τικ ο ύ κιν ή μ α το ε σ τη ν Α μ ερική , α λ λ ά κ α ι τη ν ά γ ν ω σ τη Α υ σ τρ α λ ία τω ν α κ ρ α ίω ν αν τιθ έ σ ε ω ν , τω ν εν α λ λ α κ τικ ώ ν κ ο ιν ο τή τω ν κ α ι τη ε σ τυ γ ν ή ε ασ τυ νο μ ο κ ρ α τία ε.

0 Τσε είναι επτά χρονώντο 1 9 7 2 , ζε ι μ ετη ν αριστοκράτισσα γιαγιά του στη Νέα Υ όρκη και ον ειρ εύετα ι τουε γο νείε του, που δ εν το υ ε γνώ ρισ ε ποτέ. Γνωρίζει τα πάντα για τα πολιτικά κινήματα, αλ λά δεν έχει δει ποτέτου τη­ λεόρα ση , δ εν έχει μπει ποτέ του στο μετρά. Ό ταν έρχεται η ν εαρή Ντάιαλ να τον πάρει απ ότο σπίτι, ο Τσε θ ε ω ρ εί πωε Μ ετά φ ρ α σ η : Γιά ν ν οε Π ο λ υ κ α ν δ ρ ιώ τη ε Ε π ψ έλ εια -Ε π ίμ ετρ ο : Μ α ργα ρίτα Ζ α χ α ρ ιά δ ο υ

η ο ικογένειά του επιτέλουε θα επ ανενω θεί. Μόνο που η τύχη θα τουε ο δη­ γήσει τελ ικ ά στην παρανομία , σε μια οδύσσεια που θα τουε φέρ ει στιε παρυφ έε του αυσ τραλιανού τροπικού δάσουε, ανάμεσ α σε π εριθω ριακούε και αλ λόκ οτου ε ανθρώ πουε. Εκεί, θα αναγκασ τούν να αν τιμετω π ίσ ουντιε μισ έε α λ ή θ ε ιε ε και τη ρ ευ ­ στή πραγματικότητα τηε ζω ή ε τουε, να μ ά θ ο υν απ άτην αρχή τιε έν νοιεε τηε αγάπηε, τηε οικο γένεια ε και τηε εμπιστοσύνηε, ο κ α θέν α ε μόνοε του και οι δυο μαζί.

Έ μιλυ Μπάριον

Μανδραγόραε. Η μαρτυρία του Υβ Γκουντρόν ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Ένα ε υ φ υ έ ε , δ ια σ κ ε δ α σ τικ ό μ υ θ ισ τό ρ η μ α γ ια τη ν ε π ιδ ίω ξ η το υ ε κ μ ο ν τερ ν ισ μ ού - κ α ι τω ν π α ρ ά π λ ε υ ρ ω ν α π ω λ ε ιώ ν τηε. Στο χωριό Μ ανδραγόραε, που βρίσκεται στιε Εβρίδεε -έ ν α μαγευτικό σύ­ μπ λεγμα από νησιά, δυτικά τηε Ι κ ο τ ία ε - , ο χρόνοε μ οιά ζει να έχει σταμα­ τήσει στον Μ εσ αίω να, παρόλο που οι κάτοικοί του τραγουδ ούν μ π λουζ. Ε ντελώ ε απ ομονω μένοι, οι χ ω ρ ικοί ζο υ ν μια ζω ή σ κληρ ή, α λ λά ουσ ια­ στικά ανέγγιχτη από την απληστία και το φθόνο. Μέχρι που ο Υβ Γκουντρόν Μ ετά φ ρ α σ η : Τίνα θ έ ο υ

θα προβεί σε μια ανακάλυψη που θα δ ιευκ ολύ νει πολύ την αγροτική ζω ή, αλ λά και θα σημάνει και το τέλ ο ε τηε «επ οχ ήε τηε α θ ω ότηταε».

% Β ΙΒ Λ ΙΟ ΤΗ Σ Χ Ρ Ο Ν ΙΑ Ι N e w Y ork Tim ee * ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΜΗΝΑ *

San F r a n c '^ c o C h ro n ic le BARD FICTION PRIZE

Ό ταν μάλισ τα στο χωριό καταφ τάνει η νεα ρ ή ανθρ ω π ο λόγοε Ρουθ Μ πλουμ, μ ετ ά παράξενα ρούχα, μ ε τουε σύγχρονουε τρόπουε και τιε συν ή θ ειε ε, και μ' ένα χάρτη του κόσμου, τίποτα δ εν είναι πια το ίδιο, οι πει­ ρασμοί κ ά θε είδ ουε δ εν θα αφ ήσ ουν κ ανέναν ανεπηρέαστο...

>llinikagraTnmata.gr mTW.ellinikagraTnTnata.gr

w.ellinikagraTnmat;

ΞΕΝΗ

G G G G G G G G G G

Ζοζέ Aouis Πεϊσότο

Νεκροταφείο πιάνων ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Ο Ζ ο ζ έ A o u is Π εϊσ ό το ρ ά ε χ α ρ ίζε ι έ ν α μ α γ ικ ό κ ε ίμ εν ο . Μ ια υ π έρ ο χ η ισ το ρ ία γ ια τη ν αγ ά π η , τη ζ ω ή κ α ι το θ άνατο. Σε μια σαγηνευτική Λισαβόνα γεννιούνται, ζουν, ονειρεύονται, παντρεύο­ νται, ερ γάζοντα ι και π εθ αίν ουν τα πρόσωπα του β ιβ λ ίο υ . Στα σπλάχνα ενόε εργαστηρίου ξ υ λ ο υ ρ γικ ή ε φ ω λ ιά ζει το νεκρ οταφ είο πιάνων, τόποε μυσ τικώ ν αναγνώ σεω ν, απ όμερο κ αταφ ύγιο μ ο ιχ εία ε, α υ λ ή παιδικώ ν παιχνιδιώ ν και εξομ ολογ ητήρ ιο νεκρ ώ ν. Οι αφ ηγητέε -π α τέρ α ε και γ ιο ε - ξεδ ιπ λώ νουν την οικ ογενεια κή ιστορία, που ισορροπεί ανάμεσα στη σιωπή και το γέλιο , στο φόβο και την ελπίδα, στην ενοχή και τη σ υγχώ ρεσ η. Μ αε δ ιηγούνται ερ ω τικέε ισ τορίεε, αναΜ ετά φ ρ α σ η α π ό τα Π ο ρ το γ α λ ικ ά : Α θη ν ά Ψ υ λ λ ιά

πόφ ευκτεε και σ υγκινητικέε, στιε οποίεε δ ια β ά ζει κ ανείε την οικιακή βία και λ ά θη τα οποία ωστόσο δ ικ α ιο λ ο γ εί η δύνα μη τηετρ υ φ ερ ό τη τα ε. Και μαε μ ιλ ούν για τη συνέχεια ανάμεσα στιε γενιέε: ο πατέραε Φρανσίσκο Λαζά ρ ο , μ αρ αθω νοδρ όμοε που άφ ησ ε την τελ ευ τα ία του πνοή στουε Ολυμπιακούε Αγώνεε τηε Στοκχόλμηε το 1 9 1 2 , π εθαίνει την η μέρ α που γ ε ν ­ νιέται ο γιοε του...

Ν ιέιβ ινι ΜίτσεΑ

Mcmpos κύκνοε ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Τρ υφ ερ όε, ο ξ υ δ ε ρ κ ή ε κ α ι ταυτόχ ρο να α σ τείο ε, ο Μ αύρ οε κ ύκν οε του π ο λ υ ­ β ρ α β ε υ μ έ ν ο υ Ν τέ ιβ ιν τ Μ ίτσ ελ δ ίν ει γ ν ή σ ια φ ω ν ή σ τη μ ε τα β α τ ικ ή η λ ικ ία τω ν δ ε κ α τρ ιώ ν , α ν α β ιώ ν ο ν τα ε γ λ α φ υ ρ ά τη δ ε κ α ε τ ία το υ '8 0 . Γραμμένο γ ια τα π α ιδ ιά π ο υ ήμ ασ ταν κά π ο τε , το μ υ θ ισ τό ρ η μ α μ ε τη ν α μ εσ ότητά το υ κ ά ν ε ι το υ ε ε ν ή λ ι κ ε ε να σ ασ τίζουν.

Το1982οΤζέισονείναιδεκατριώνχρονών.ΖειστοΜπλακΣουάνΓκρην, ένα χωριό «στη μέση του πουθενά», και παλεύει μονίμωε με τον τρόμο μήπωε αποκαλυφθεί η βραδυγλωσσία του ή μήπωε οι σκληροίτου σχο­ λείου του αντιληφθούντην αγάπη του για την ποίηση.

Μ ετάφ ρ ασ η-Ε π ίμ ετρ ο: Μ α ργα ρίτα Ζ α χ α ρ ιά δ ο υ

Στη δ ιάρκεια τηε σ ημαδιακήε αυτήε χρονιάε ο ήρωαε, έναε έφ ηβοε « μ α ύ ­

% ΠΡΟΤΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ BOOKER » ΤΕΛΙΚΗ ΛΙΣΤΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΒΡΑΒΕΙΑ COSTA ΚΑΙ COMMONWEALTH WRITERS

ροε κ ύ κ ν ο ε» , β α δ ίζει προε την ω ριμότητα, σκοντάφτονταε σε πρόσωπα και εμ π ειρ ίεε που τον δ ιαμορ φ ώ νουν. Το πρώτο δυσάρεστο τσιγάρο, το πρώτο αμήχανο φ ιλί. 0 π όλεμοε τω ν Φώκλαντ και ο θά νατοε. Μια μποέμ μετανάστρια που θ έτει ερω τήματα για την ομορφιά κ α ιτη ν τέχ ν η . Η οικο­ νο μική ύφεση επ ίΜ ά ρ γ κα ρ ετθ ά τσ ερ . Τ ο δ ια ζύ γιο τω ν γο ν ιώ ντο υ ...

w w w .ellinikagram m ata.gr w w w .ellinikagram m ata.gr www. ellinikagram m s

ΞΕΝΗ

Τζόναθαν Λέθεμ

Όπήομετάμουσικήε Μ ΥΘ ΙΣΤΟ Ρ ΗΜ Α Το Ό πλο μ ειά μ ο υσ ικ ή ε α ν α μ ε ιγ ν ύ ε ι σ υ ν α ρ π α σ τικ ά τη ν ε π ισ τη μ ο ν ικ ή φ α ν τα σ ία μ ε το ασ τυ νο μ ικ ό μ υ θ ισ τό ρη μ α. Η α θ η ή ώ ν ε ι το ν ανα γ ν ώ σ τη μ ε τη δ ε ξ ιο τ ε χ ν ικ ή π ή ο κ ή , το χιο ύ μ ο ρ κ α ι τη ν κ ο ιν ω ν ικ ή κ ρ ιτικ ή π ο υ α σ κ εί. Στη Δυτική Α κ τή τη ε Α μ ε ρ ικ ή ε ,τ ο ν 2 1 ο αιώ να, η αστυνομία (το Γραφείο των Ε ξεταστών) ελ έγχ ει τον π ληθυσμό που απ οβλακώ νεται απ άτη χ ρή­ ση παραισθησιογόνω ν. Τα παιδιά είναι πιο κυνικά απ ότουε ε ν ή λ ικ ε ε τ α ζώ α μπορούν να αποκτήσουν ανθρώπινη νο ημοσ ύνη'τα ζευγάρ ια ανταλ­ λάσσουν ερ ω τογενείε ζ ώ ν εε για να πειραματιστούν σ εξο υα λικά ' οι ερω τήσ ειε θεω ρ ούνται ιδια ζόντω ε α π εχ θ είε'το ραδιόφ ω νο π α ίζει, αντί για

Μετάφραση: Γώργοε-Ίκαροε Μπαμπασάκηε

ειδ ήσ ειε, δυσοίω νη μουσ ική.

% ΥΠΟΨΗΦΙΟ ΓΙΑΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ

του και ένα π ολ εμοχ αρ έε καγκουρ ό να έχει γίνει η σκιά του. Π α ρ α κο ­

0 Κόνραντ Μ έτκαλφ , πρώην αστυνομικόε και νυν ιδιω τικόε ντετέκτιβ, έχει έναν πίθηκο στην πλάτη, ένα λαγό στην αίθουσα αναμονήε του γραφ είου

ΚΑΛΥΤΕΡΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ

λ ο υ θ ε ί τη Σελέσ τ - που ίσωε και να την έχει ερ ω τευτεί λιγά κι.Ό ταν όμω ε

NEBULA

ο άντραε τηε δ ολοφ ονείται, ο Μ έτκαλφ βρίσκεται ανάμεσ α στα πυρά των Εξεταστών και των γκάγκστερ...

* 9 Ένα υπ ο δ ε ιγ μ α τικ ό νουά ρ μ υθ ισ τό ρη μ α, α π ό τον Ζ α ν -Π α τρ ίκ Μ ανσέτ, τον επ ι­ φ α ν έσ τερ ο σ υ γ γρ α φ έ α το υ ν έ ο υ γ α ά ή ικ ο ύ α σ τυ νο μ ικ ο ύ μ υθ ισ το ρή μ ατοε.

0 Ευγένιοε Ταρπόν, πρώην χ ω ροφ ύλακαε και νυν ιδιω τικόε ντετέκτιβ στο Παρίσι, είναι μοναχικόε, π αίζει σκάκι, πίνει ουίσκι, δ ια β ά ζει ΛεΜοντκαι Φρανε Σουάρ, α ν αλ αμβάν ει ευ τ ελ είε και μ ά λ λο ν α κίνδυ νεε υπ οθέσ ειε. Και πλήττει. Όταν, ωστόσο, του αναθέτουν να δ ια λ ευκ ά νει την εξαφ άνιση μιαε τυφ λήε κοπ έλα ε, βρίσκεται μ π λεγμένοε σε μια υπόθεσ η μ ε π α ραθρησ κευτικέε οργανώ σ ειε, με βρετόνουε ν α ζί, ν αρκω τικά, χ αρτοπαικτικέε λέσ χεε και

Μετάφραση: Γάννηε Ηαυκιάε

grammata.gr

ξέπ λυμα χ ρήματοε. Επιτέλουε, η δ ουλειά γίνεται διασκεδαστική. Και μάλιστα, μέχρι θανάτου...

w w w .ellinikagram m ata.gr

ΜΑΪΚΛΤΖ. ΤΖΕΪΚΟΜΠ

Μάικλ Γκρεγκόριο

Μέρεε εξιήέωσηε ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΝΤΑΝΙΕΛΑΝΤΕΓΚΡΕΓΚΟΡΙΟ Έ να μ υ θ ισ τό ρ η μ α π ο υ α π ο κ α λ ύ π τει u s π ιο τρ υ φ ε ρ έ ε κ α ι u s π ιο β ά ν α υ σ ε ε π λ ε υ ρ έ ε τη ε α ν θ ρ ώ π ιν η ε φ ύ σ η ε : τη σ υ ζ υ γ ικ ή α γ ά π η κ α ι τη μ ισ α λ λ ο δ ο ξ ία , το μ η τρ ικ ό έ ν σ τικ το κ α ι το ν τρόμ ο το υ θ ανάτου.

1 8 0 7 : 0 Ν α π ολέω ν έχ ει κ ατακτήσ ει την Ανατολική Πρωσία. 0 κίνδ υνοε και ο θάνατοε κ αρα δ οκούν παντού. Τρία παιδιά βρίσκονται σφαγιασμένα στο σπίτι τουε. Το παραμορφ ω μένο πτώμα μια ε γυ ναίκα ε ανακαλύπτεται στο λιμάνι. 0 πατέραε τω ν π αιδιώ ν έχει σ κο τω θεί κάπου κοντά στα σύνο­ ρα μ ετ η Ρωσία. Π ρ όκειται για μοιραία σύμπτωση ή για οργανω μένο σχέ­ διο εκδίκησ ηε; Μ ετά φ ρ α σ η :

0 Χάνο Στιφ ένιιε, εισ α γγ ελέα ε τηε πόληε, θα αναγκασ τεί να σ υνεργασ τεί

Μ α ργα ρίτα Ζ α χ α ρ ιά δ ο υ

στενά μ ε τ ο ν γ ά λ λ ο εγ κλ η μ α το λό γ ο Σ ε ρ ζΛ α β εν τρ ίν σ τη ν εξιχ ν ία σ η τηε σ κοτεινήε αυτήε υπ όθεσ ηε. Οι έ ρ ευ ν ε ε θα ο δ ηγήσ ου ν τον Σ τιφ ένιιε και τον Λ αβεντρ ίν σε όλα τα πα­ γω μένα μήκη και πλάτη τηε κ α τακτημ ένηε χώ ρ αε.Ό μ ω ε, ο σ ημαντικότεροε μάρτυραε βρίσκεται πολύ κοντά στον εισ α γγ ελέα Στιφ ένιιε...

Φιήίπ Ντουμένκ

floios σκότωσε την Έμμα Μποβαρύ; ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Η δ ιά σ η μ η Έμμα Μ π ο β α ρ ύ το υ Φ λω μ π έρ ε ρ ω τ ε ύ τη κ ε τον ίδ ιο το ν έρω τα, έ ζ η σ ε μ ε ψ ε υ δ α ισ θ ή σ ε ιε , δ ιέ λ υ σ ε το σπ ίτι τη ε κ α ι α υ το κ τό ν η σ ε π α ίρ ν ο ν τα ε α ρ σ εν ικ ό . Έ β α λ ε όμ ω ε π ρ ά γ μ α τι η ίδ ια τ έ λ ο ε σ τη ζ ω ή τ η ε ; Στο μ υ θ ισ τό ρ η ­ μα το υ Ν το υ μ έν κ τα τ ε λ ε υ τα ία λ ό γ ια τη ε είν α ι: « Δ ε ν α υ το κ τό ν η σ α , μ ε δ ο λ ο ­ φόνησαν». Δύο ασ τυνομικοί θα κ λη θ ο ύ ν να δ ια λ ευ κ ά νο υ ντη ν υπόθεση. Σύντομα θα β ρ εθο ύ ν αντιμέτωπ οι μ ε έν α να π α τη μ ένο σ ύζυγο, έν α ν εν εχ υ ρ ο δ α ν ειστή, μία σ κληρ ή και αποφασιστική γυ να ίκα , έν α ν κυνικό η δ ονοθήρ α κι έν ανφ ιλήδ ονο φ αρμακοποιό, α λ λά και μ ετ η σιωπή ενόε ο λ όκλ ηρου χω ριού που γνω ρ ίζει πολύ περισσότερα απ' όσα φ ανερώ νει. Μ ετά φ ρ α σ η : Γ ώ ρ γ ο ε ζε ν ά ρ ιο ε

Σε μια μαρτιάτικη, χιονισμένη Ν ορμανδία, όπου τα λο υλο ύδ ια καίγονται μόλ ιε πάνε να ανθίσ ουν, όπου πύργοι οργίω ν ε λ έγχ ο υ ν την περιοχή και σ τοιχειω μένεε ά μ α ξεε τ ρ ο μ ά ζο υ ν το υ ε κατοίκουε, ο Ν τουμένκ εν ορχ η­ στρώνει ένα πραγματικό νο υάρ , μ ε στοιχεία σ ύγχρονηε ψυχολογίαε και ατμόσφαιρα εποχήε.

m vw .ellin ik agram m ata.gr

www.ellinikagrammata.gr

www.ellin

ΞΕΝΗ

Έρικ Φόσνεε Χάνσεν

Ιστορίεε από σύμπτωση ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Α π ό τη Σ ο υ η δ ία το υ 1 9 ου α ιώ να μ έχ ρι τη ν Ιτ α λ ία τη ε Α ν α γ έν ν η σ η ε, ο Χ ά ν σ εν - η μ ε γ ά λ η φ ω ν ή τ η ε ν ο ρ β η γ ικ ή ε λ ο γ ο τ ε χ ν ία ε - υ φ α ίν ε ι έ ξ ο χ ε ε ισ το ρ ίεε σε μ ια ε ν τυ π ω σ ια κ ή δ ιε ρ ε ύ ν η σ η τ η ε ε ρ ώ τη σ η ε: « Μ ή π ω ε τα π άν τα σ τη ζ ω ή ο φ ε ίλ ο ν τα ι σ τιε κ α θ η μ ε ρ ιν έε σ υ μ π τώ σ ειε;» 0 Μπολτ, έναε εκκεντρ ικόε επιστήμοναε, κείτεται νεκρ όε στο φέρετρό του και σ τοχάζεται το π α ρελ θόν και το τελ ευ τα ίο π είραμά του. Είχε αφ ιερώ ­ σει τη ζω ή του στη σ υλλογή συμπτωματικών γεγονότω ν από την ανθρ ώ ­ πινη ιστορία, ψάχνονταε να βρει tis υπ όγειεε σ υνδέσ ειε tous . Οι ο ν ε ιρ ο π ο λ ή σ ε ι του τον π αρασύρουν να δ ιη γ η θ ε ίδ ύ ο ιστορίεε - μ ία Μ ετά φ ρ α σ η α π ό τα Ν ο ρ β η γ ικ ά :

ενόε καταδικασμένου φαροφ ύλακα σ' ένα σουηδικό νησί, και μία άλ λη για

Δ έσ π ω Π α π α γ ρ η γο ρ ά κ η

τον ανταγωνισμό τω ν κ αλλ ιτεχν ώ ν κατά την περίοδο τηε Α ν α γ ένν η σ η εκαι, τελ ικ ά , μια τρίτη, αναπάντεχη ιστορία από τη δική του νεανική ζω ή.

•

ΒΡΑΒΕΙΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΩΝ

Η ευφάνταστη αφήγηση του Χάνσεν ξεδ ιπ λώ νει μια αυθεντική δ ιερ εύνη σ ητηε προβλη ματικήε « γ ια τίτα πράγματα συμβα ίνουν με τον τρόπο που σ υμβα ίνουν»...

Ουίλιαμ Τρέβορ

Οι εργένη δ es των ήόφων ΟΙΗΓΉΜΑΤΑ Γραμμένη μ ε ε υ φ ρ ά δ ε ια , ο ξ ύ ν ο ια κ α ι ε ξ α ιρ ε τικ ή ε π ιδ εξ ιά τη τα , η σ υ λ λ ο γ ή Οι ερ γέν ηδ εε των λόφ ω ν δ ιε κ δ ικ ε ίμ ια λ α μ π ρ ή θ έ σ η σ το π ο λ υ β ρ α β ε υ μ έ ν ο έρ γ ο το υ Ο υίλιαμ Τρέβορ, π α ρ ο υ σ ιά ζ ο ν τα ε το ν δ ά σ κ α λ ο το υ δ ιη γ ή μ α το ε σ το α π ό γειο τη ε τέχ ν η ε του. Μ ε τρόπο υπ αινικτικό α λ λ ά και μ ε σ αφ ήνεια, ο Τ ρ έβορ εσ τιά ζει το σ υγ­ γραφικό του β λ έμ μ α στουε μοναχικούε και τουε θ λ ιμ μ έν ο υ ε, α λ λά και σε κ είνο υε που κάτι επ ιδιώ κουν να κρύψ ουν. Γράφει για τη λαχτάρα και τη θλίψ η, για τουε ανθρώ πουε που δ εν έχουν τη ζω ή υπό τον έλ εγχ ό τουε.

0 Τρ έβορ αφ ηγείται κ ά θ ε ιστορία μ ε τέτοια ομορφ ιά και ευστροφία, που Μ ετά φ ρ α σ η : Δ. Π α π α γ ρ η γο ρ ά κ η ,

φ ω τίζει και tis σ κοτεινότερεε π λ ευ ρ έετη ε ανθρ ώ π ινηεφ ύσ ηε.

Η. Π α π α δη μ ά του, Μ. Σ α ρ α τσ ιώ τη Ε π ιμ έλεια-Ε π ίμ ετρο : Α ργυρ ώ Μ α ν τό γ λο υ

L lin ikagram m ata.g r m TW .ellinikagram m ata.gr

·

w ww.ellinikagramm ata

ΞΕΝΗ

(bG(VC>fefe£>C»GC>

Χόρχε Aouis Μπόρχεε

Δοκίμια

Μ π ο ρ εί έ ν α ε τόμ οε μ ε 9 3 δ ο κ ίμ ια να δ ια β ά ζ ε τ α ι μ ε τη ν ίδ ια α π ό λ α υ σ η μ ε τη ν ο π ο ία ρ ίχ νετα ι κ α ν ε ίε σ ' έν α μ υ θ ισ τό ρ η μ α ; Ν αι, α ν ο « δ ρ ά σ τ η ε » ε ίν α ι ο Χ.Λ. Μ π όρ χεε, π ο υ τα δ οκ ίμ ιά το υ δ ια β ά ζο ν τα ι σ α ν παρ αμ υθ ία.

Μετάφραση-Επψέλεια-Σχόλια: Αχιλλέαε Ηυριακίδηε

Μετον Μπόρχεε τα ειδολογικά στεγανά καταρρέουν. Η ποίηση, το δοκίμιο, η φιλοσοφία, η μυθοπλασία ενοποιούνται.Όλα αυτά, και όχι μόνον (ο κόσμοε, το σάμπαν), αποκτούν ενότητα, υπόγειεε συνδέσειε, σχέσειε. Το βιβλίο περιλαμβάνει δοκίμτα από οκτώ συλλογέε του Μπόρχεε, καθώε και τέσσερα «αδέσποτα». Η έκδοση συμπληρώνεται με Σημειώσειε του Μεταφραστή, Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Κύριων Ονομάτων και Τίτλων Έργων, Γλωσσάριο και Λεξικό'Ορων, δύο Ευρετήρια και δύο Σημειώματα (Βιβλιογραφικό και Εργοβιογραφικό) για τον συγγραφέα Χόρχε Aouis Μπόρχεε

Άπαντα Πεζά 0 τόμοε α υ τό ε ε π ιτρ έπ ει να δ ια β α σ τ ε ί ο μ ε γ ά λ ο ε κ ή α σ ικ ό ε σ υ γ γ ρ α φ έ α ε του 2 0 ο υ α ιώ να μ ε τη μ ο ρ φ ή ε ν ό ε σ υ γ κ λ ο ν ισ τικ ο ύ χ ρ ο ν ικ ο ύ το υ σ ύγχρ ονο υ π ο λ ιτισ μ ο ύ μ αε.

Μετάφραση-Επιμέλεια-Σχόλια: Αχιλλέαε Ηυριακίδηε • ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2007

Στο δαιδαλώδεε τοπίο των συναρπαστικών γραπτώντου Μπόρχεε -και ιδίωε των πεζών κειμένων που συγκεντρώνονται για πρώτη φορά σε ενιαίο τόμο-, η πραγματικότητα είναι απάτη, ο ορθόε λόγοε συνιστά αυ­ θαιρεσία και ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείε, είτε έχει ήδη συμβεί είτε επίκειται να συμβεί. Στο παιγνιώδεε σύμπαντου Μπόρχεε, ο έναε είναι γέν­ νημα τηε φαντασίαε κάποιου άλλου, και σε μια θεία χρονική στιγμή, μια ολόκληρη ζωή μπορεί να δικαιωθεί... Χόρχε Aouis Μπόρχεε

Ποιήματα « Γ ια έ ν α ν π ρ α γ μ α τικ ό π ο ιητή, κ ά θ ε σ τιγμ ή τ η ε ζ ω ή ε , κ ά θ ε γ ε γο ν ό ε, θ α π ρ έ ­ π ει να είν α ι π ο ιη τικ ό , α φ ο ύ κ α τά β ά θ ο ε ό ν τω ε ε ίν α ι» ,

Μετάφραση-Εισαγωγή-Σχόλια: Δημήτρηε Ηαλοκύρηε

.,gr

Μπόρχεε

Με τοντόμο των Ποιημάτων του Μπόρχεε, ο αναγνώστηε έχει την ευκαι­ ρία να γνωριστεί με μια πλευρά του σπουδαίου αργεντινού συγγραφέα, που συμπληρώνει την ανάγνωση του συνολικού του έργου. Συχνά, ο κόσμοε που περικλείουντα ποιήματα του Μπόρχεε βρίσκεται είτε στην προ­ έκταση είτε και στον αντίποδα τηε φαντασιακήεδομήετουπεζογραφικού του έργου.

m vw .ellin ik agraim n ata.gr m vw .ellinikagratninata.gr

wm

ΞΕΝΗ

Ουμπέρτο'Εκο

Ο ΥΜ ΓΤΕΡΤΟ

ΕΚΟ

Η μυσχηριώδηε φΑόγα ins paoifiiooas Λοάνα ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Το μ υ θ ισ τό ρ η μ α τω ν μ υ θ ισ το ρ η μ ά τω ν το υ Έ κο.

Μ ετά φ ρ α σ η :Έ φ η Κ α δ ή ιφ α τίδ η

Μια απολαυστική ιστορία για τα τελευταία εβδομήντα χρόνια, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έωε σήμερα, σ' ένα χειμαρρώδεε μυθιστό­ ρημα, όπου η ζωή μεταμορφώνεται σε ανεξάντλητο πολύχρωμο κόμικ.

'Evas έμποροε βιβλίων που πάσχει από αμνηοία ξαναβρίσκει τη μνήμη του, καθώ$ σιγά σιγά εγκαταλείπεται σ’ έναν δαιμονικό στρόβιλο σπαραγμάτων από αγαπημένα μυθιστορήματα, ποιήματα, κινηματογραφικέεταινίεε και κόμικε.

Ουμπέρτο'Εκο

ΜπαουνιοΑίνο ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Ιπ π ο τικ ή π ερ ιπ έτεια , ισ το ρ ικ ό μ υθ ισ τό ρ η μ α μ ε σ ύ γ χ ρ ο ν εε π ρ ο εκ τά σ ειε. Φ αντασ τικό αφ ήγημ α, θ έα τρ ο γ ό α φ υ ρ ώ ν γ ή ω σ σ ικ ώ ν επ ινοή σ εω ν, το β ιβ ό ίο αυ τό δ ο ξ ά ζ ε ι τη δύναμ η το υ μ ύ θ ο υ κ α ι τ η ε ου το π ίαε.

0 μικρόθ Μπαουντολίνο, έναε ευφάνταστοε και ψεύτηε χωρικόε, γοητεύει τον Φρειδερίκο Βαρβαρόσα που τον υιοθετεί. Επινοεί και αφηγείται πα­ ραμύθια, αλλά -cos εκ θαύματοε- όλα όσα φαντάζεται γεννούν Ιστορία... Μ ετά φ ρ α σ η :Έ φ η Η α ή ή ιφ α τίδ η

Ουμπέρτο'Εκο

Το Νησί ins προηγούμενη5 ημέρα5 ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ Το μυθισ τόρημ α αναπ ή άθ ει π ραγμ ατικά π ερισ τατικά απ ό τιε π ρο σ π ά θειεε να ε π ιν ο η θ είμ ια μ έθ ο δ ο ε προσδιορισμού του γ εω γ ρ α φ ικ ο ύ μ ή κο υ ε σ τη θάΤΙασσα κ α τά τον 17ο αιώ να.

Το καλοκαίρι του 1643 0vas νεαρ05 v o u tiko s ναυαγεί και καταφεύγει σε ένα έρημο πλοίο. Μπροστά του βρίσκεται ένα νησί. Με περιπετειώδη τρό­ πο διαπιστώνει ότι ανάμεσα στο πλοίο και στο νησί «περνά» ο μεσημβρινόε που αλλάζει την ημερομηνία - το νησί βρίσκεται χρονικά στην «προηγούμενη ημέρα». m ata.g r ντ.τ,ν.elliM kagraim nafca.gr

Φ ΘΦ Φ&ΦΦΦΦΦ ΟυμπέρτοΈκο

Από ίο δέντρο στον Λαβύρινθο Απ άτην προαιώ νια αναζήτησ η Tns Tirleias γλώ σσαε στη σ ημειω τική που ενέχεται στουε Λογοδοσμένουε και σε μια σειρά μ ελετώ ν για τον Kant, τον Pierce, τον Croce, tis σ ημειω τικέε θεω ρ ίεε του Breal και μια πολεμική με τη ν « α δ ύ ν α μ η σ κ έ ψ η » . Από την κλα σ ικ ή αρχαιότητα ωε τιε μ έρ εε μαε, πλήθοε φιλοσ οφ ίεε του σ ημείου και τηε ερ μηνείαε διαδέχτηκαν η μια την ά λ λ η , α ν ταπ οκρ ιν όμενεε σε ζη τή μ α τα πολύ δ ιαφ ορ ετικά μ ετα ξύ τουε που αντανακλούσ αν τιε εποχέε. Τα κ είμ εν α του β ιβ λ ίο υ «Από το δέντρο στον λ α β ύ ρ ιν θ ο » δ εν τα χαρ α­ κ τη ρ ίζει η ομοιομορφ ία. Ακόμα και οι αναγνώ στεε που δ εν έχουν σημ ει­ ωτικά ενδιαφ έροντα - μ ε την επιστημονική έννοια του ό ρ ο -μ π ο ρ ο ύ ν να

Μετάφραση-.Έφη Ηαήήιφαχίδη

διαβά σ ουν αυτά τα κ είμ εν α σαν συνεισφ ορά στην ιστορία τω ν ποικίλω ν φιλοσοφ ιώ ν τηε γλώ σσαε ή τω ν ιδιωμάτων.

ΟυμπέρτοΈκο

Με το βήμα του κάβουρα θεΡΜΟΙ Π0Π6Μ0Ι κ α ι ΠΡΪΚΙΣΜΟΣ ΤΟΝ Μ.Μ.ε. Μ οναδικά καυστικά κ είμ εν α για τα πολιτικά και επ ικοινω νιακά φ αινόμε­ να τω ν κ αιρώ ν μ αε - τ ο ν λα ϊκισ μό, τον συντηρητισμό και την οπισθοδρό­ μ η σ η - με την υπογραφή ενόε διάσ ημου και σ ημαντικού στοχαστή.

ΟυμπέρτοΈκο

Αναμνήσειε επί χάρτου κείΜεΝΟ π ρ τ η β ι β ρ ι ο φ ι ρ ι α Ο ΟυμπέρτοΈκο δεν θα μπορούσε παρά να ασ χοληθεί κάποια στιγμή μ ετο αντικείμενο λα τρ είαε του, προσπαθώνταε να μαε μυήσ ει στον συναρπα­ στικό κόσμο του β ιβλίου και των ανθρώπων που ασχολούνται παθιασμένα μ ε αυτό.

γ mvw.ellinlkagrainmata.gr www.ellinikagrammata.gr www.ellit

ΦΘΦ ΦΦΦΦΦΦΦ Ευάγγελοε Ζουμπανέαε

Διατροφική νοημοσύνη Η α π ά ν τη σ η σ τη β ο υ λ ιμ ία , τη ν π ο λ υ φ α γ ία κ α ι τη ν π α χ υ σ α ρ κία Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν κ άνει δίαιτα τουλάχιστον μια φορά στη ζω ή του ε.Ά λ λοτε κατάφ εραν να χάσουν βάροε και άλ λο τε η βουλιμία ορ­ θω νόταν μπροστά τουε.

0 Ε. Ζ ουμπ ανέαε, σ τηρ ιζόμενοε σε πραγματικά περιστατικά, περιγράφει και α ν α λ ύ ει σε β άθ οε κ ά θ ε στιγμή και κ ά θε δυσ κολία που θα α ντιμετω ­ πίσει κ ανείε σε περίοδο δίαιταε. Έ να β ιβ λ ίο μ ε σ ω σ τέ ε δ ια τ ρ ο φ ικ έ ε σ υ μ β ο υ λ έ ε σ τπ ρ ιζό μ ε νο σ τη δ ια τ ρ ο ­ φ ικ ή ν ο η μ οσ ύνη.

Ιωάννα Αντωνίου-Κρητικού

Επικοινωνώ σια Ελληνικά ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΩ

Σ ΤΑ Ε Λ Λ Η Ν ΙΚ Α

Το βιβ λ ίο αυτό α π ο τελ εί ένα πρωτότυπο εν νο ιο λο γ ικό λ ε ξικ ό χ ειρ ονο­ μιώ ν και εκ φ ρά σ εω ν που χρησ ιμοπ οιούνται κατά την επ ικοινω νία στα Ε λληνικά. Η σ υγγραφ έαε συγκεντρώ νει τιε χειρ ονομίεε που χρησιμοποι­ ούνται -έ σ τω και μ ε μικρή σ υχ νότητα- σ ήμερ α στην ε λ λ η ν ικ ή γλώσσα. Κ άθε έννοια συνοδεύεται από το σκίτσο τηε, τη λεκτική απόδοσή τηε, την περιγραφή τηε, καθώ ε και παραδείγματα από τον κ αθημερινό γραπτό και προφορικό λόγο. Η παρουσίαση ο λ οκληρώ νεται μ ε σ χετικέε εκφ ράσειε ή παροιμιώδειε φ ράσειε και με π ληροφορίεε πολιτισμικού περιεχομένου που υπογρ αμμίζουν τιε ελ λ η ν ικ έ ε π ρακτικέε και σ υν ή θειεε. Έ να μ ο ν α δ ικ ό σ τη ν ε λ λ η ν ικ ή β ιβ λ ιο γ ρ α φ ία έ ρ γ ο , π ο υ α ν α δ ε ικ ν ύ ε ι μ ια ε ξ ίσ ο υ σ η μ α ν τικ ή ό ψ η τη ε ε π ικ ο ιν ω ν ία ε μ α ε κ α ι σ υ νάμ α έ ν α α ν α π ό σ π α ­ σ το σ το ιχ είο τ ο υ π ο λ ιτισ μ ο ύ μ αε.

Παναγιώιηε Νούισοε

| Πώς η Ιστορία §L γίνεται I

παρελθόν

ncDS η Ιστορία γίνεται παρελθόν Στο παρόν βιβλίο δ ιενεργείται η κριτική εξέτασ η θεω ρητικώ ν αντιλήψεω ν για την ιστορία και το έργο των ιστορικών. 0 έλεγχ οε αυτόε αφορά τον τρό­ πο ανάπτυξηε τω ν οικείω ν επιχειρημάτω ν ωε προε το είδοε και κυρίωε ωε προετο βαθμό οικείω σηε τηε ιστορικήε πραγματικότηταε. Στο βιβλ ίο γίνεται προσπάθεια να αντιμετω π ιστεί η αυτοπ αρ ουσ ια ζόμενη ωε «π οιητική τηε ισ τό ρισ ε». Αυτή που αν άγ ει το « ισ το ρ είν » σε υπό­ θεση τηε Π ηνελόπ ηε, δ ηλα δή που « π λ έκ ει και ξεπ λέκ ει συνεχώ ε το κ εί­ μενο του π α ρ ελ θό ν το ε» και προτιμά να « α φ ο υ γ κ ρ ά ζε τα ι» τιε πηγέε με στόχο την «α να ζή τη σ η ν ο ή μ α το ε» και όχι να τιε « ρ ω τ ά ει» αναζητώ νταε τιε αιτίεε τω ν γεγονότω ν.

vnvw.ellinikagraramata.gr

ΦΘΦ ΦΦΦΟΦΦΦ Π ο ια β ιβ λ ία σ υ γ κ λ ό ν ισ α ν το ν κόσ μ ο, τά ρ α ξα ν τα λ ψ ν ά ζ ο ν τα ύ δ α τα τη ε ε π ο χ ή ε τou s, έγ ιν α ν σ ημ εία α ν α φ ο ρ ά ε γ ια ε κ α το μ μ ύ ρ ια α ν θ ρ ώ π ο υ ε κ α ι ε π η ρ έ α σ α ν κ α θ ο ρ ισ τικ ά τη ζ ω ή το υ ε; Μέσω τηε σειράε «Τα βιβλία που συγκλόνισ αντον κόσ μο», οι εκδό σειε Ε λληνικά Γράμματα μετα λα μ π α δ εύο υ ντη ν απάντηση έγκριτω ν, σύγχρονω ν επιστημόνων κ αι δ ιανοούμενω ν.

Blackburn

Armostrong

Πλάτωνοε Πολιτεία

Η Βίβλοε

Janet Browne

Francis W heen

Bruce Lawrence

Δαρβίνοε: Η καταγωγή των Ειδών

To Κεφάλαιο

Κοράνιο

.«lllnikagranimata.gr Triw.ellinikagrammata.gr τν

ΟΘΦ 0 6 6 0 0 0 0 Surendra Verma

To μικρό βιβλίο ίω ν επιστημών Περισσότεροι από 1 7 5 νόμοι, α ρχέε, θ εω ρ ίεε, υ π οθέσ ειε, κανόνεε, α ξιώ ­ ματα, θεω ρ ήματα , πειράματα, εξισώ σ ειε, συστήματα, παράδοξα και διάφ ορεε ά λ λ εε εφ ευρ έσ ειε οι οποίεε έθ εσ αντα θεμ έλ ια τω ν επιστημών πα­ ρουσιάζονται σε αυτό το ιδ ιαίτερα πρωτότυπο β ιβλίο.

Σημαντικοί επιστήμονεεόλωντων εποχών «παρελαύνουν» σε αυτέετιε σελίδεε όπου διατυπώνεται οτιδήποτε σημαντικό πρέπει να γνωρίζουμε για τιε εφευρέσειε τουε.

Rose R. Kennedy

10 λεπτά: Παιδιά-Γονείε εν... τάξη Η κ α θ α ρ ιό τη τα κ α ι η τά ξη μ π ο ρ ο ύ ν να γ ίν ο υ ν « π α ιχ ν ιδ ά κ ι» Ο ικονο μικέε λ ύ σ ειε, π ρ ακτικέε και επ ιγρ αμματικ έε σ υ μ β ο υ λ έε για την αντιμετώπ ιση τηε ακαταστασίαε του σπιτιού σαε με τη β ο ή θ εια τω ν παι­ διών σαε. Πώ ε θα κ αταφ έρετε να πείσετετο παιδί σαε ότι το νοικοκυριό ε ί­ ναι χόμπυ;

Χρήστοε Σιάφκοε

Τάσοε Ζωγράφοε Σ κ η ν ικ ό Ζω ιjs Αντίσταση στη γ ε ρ μ α νικ ή κατοχή... οργάνω ση στον εμ φ ύ λ ιο πόλεμο... « Δ ια κ ο π έε» στη Μ ακρόνησο... γυνα ίκεε... έρω τεε... πάθη... θέατρο... κινηματογράφοε... τέχνη... Ιστορικέε α λ λά και προσωπικέε στιγμέε σ υνθέτουν το σκηνικό τηε ζω ήε του Τάσου Ζωγράφου... Η ιστορία ενόε καλλιτέχνη που μέχρι τώρα μαε μ ι­ λο ύσ ε μ ετά έργα του... Η αντίφαση και η γ ο ητεία τηε ζω ήε και τηε τέχνηε ξετυλίγονται στιε σ ελ ίδ εε του βιβλίου...

5llinikagrammata.gr vrww. eUinikagrammata.gr

ΦΦΦΘΦΦΟΦΘΦ θεοδόσηε ΠεΑεγρίνηε

Εγχειρίδιον Παθών Στο Εγχειρίδιον Π αθώ ν, πρωταγωνιστούν 31 πρόσωπα (Όσκαρ Ουάιλντ, Γουίλιαμ Σαίζπηρ, Ιω κρ ά τη ε, Διογένηε, Επίκτητοε, Υπατία, Αλτουσέρ, Καντ, Λ ωτρεαμόντ, Μ πετόβεν, Μ άρ κοε Auphrlios κ.ά .) που εά ν « ξεχ ώ ρ ισ α ν για tis ιδ έεε to u s , το τα λέντο to us , τη δράση to u s , το χρω στάνε αυτό στα πάθη tous » , γεγονόε που τελικά, αν μη τι άλ λο, p a s κάνει να δούμε τα πά­ θη μ ε ά λ λο μάτι. Τα πάθη, που μπ ορ εί π ολ λέε φ ορ έε, να σχετίζονται μ ε τ η ν πιο φω τεινή, απ αυγάζουσ α, δημιουρ γική πλευρά του εαυτού pas, έτσι ώστε εά ν ποτέ κατορθώ ναμε να απ αλλαγούμε από αυτά, θα χάναμε μ α ζ ί και ό,τι πιο φω ­ τεινό και δημιουρ γικό μπ ορεί να δ ιαθ έτο υμ ε.

θεοδόσηε Πελεγρίνηε

Από τον Πολιτισμό στην Πείνα Μια δ ιαφ ορ ετική προσέγγιση Tns σύγχρονηε πραγματικότητα5 μέσα από την ανατρεπτική και ακυρ ω τική δ ιάθεσ η Tns φ ιλοσ οφ ίαε. Δ έκα κ είμ εν α για δέκα βασικά π ροβλήματα -σ υ ν έ π ε ιε 5 Tns ε ξ έ λ ιξ η ε Tns Y v cim n s - που απ ασ χολούντον σ ημερινό άνθρωπο (φ ύσ η, πολιτική, ηθική, ζω ή και θάvotos , πείνα

κ .ά .).

θεοδόσηε Πελεγρίνηε

Η αιώνια επιστροφή τηε φιήοσοφίαε Η επιστροφή, η αιώ νια επιστροφή, όσο κι a v a io u s κ ό λπ ο υ ετη ε θα επ α­ νεμφ ανίζονται δυσάρεστα και οδυνηρά γεγονότα, απ οτελεί, για φιλοσό<pous onoos οι Ιτω ικ ο ί, οι Ν εοπ λατω νικοί ή ο Χ έγκ ελ , την διαδικασία ε κ ε ί­ νη χάρη στην οποία ο Koopos, η ιστορία και η πολιτισμόε σ υνεχίζουν να υπάρχουν κ α ι-μ π ο ρ ο ύ μ ε να ε λ π ίζ ο υ μ ε - θ α ε ξα κ ο λ ο υ θ ο ύ ν να υφίστανται και στο μ έλ λ ο ν .

ita.gr TTOW.ellinikagraminata.gr www.ellinikagrammata.gr www.el

ΒΙΒΠΙΟ

Ευγένιοε Τριβιζάε

Το νανούρισμα του μικρού φακίρη Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Μ εή ίν α Δ εσ φ ιν ιώ το υ Τα βράδια στην ο ν ειρ εμ ένη Χώρα τω ν Φακίρηδω ν είναι αλλιώ τικα από όλα τα ά λ λα βράδια: εμπ ρ ιμέ κόμπρεε βγαίνουναπ ό χρωματιστά πιθάρια και λ ι­ κνίζονται ν ω χ ελικά στο φεγγαρόφωτο, αντίλαλοι από μαγευτικέε φ λο γέρ εε τα ξιδ εύο υν στουε α ιθ έρ εε, σκαντζόχοιροι στήνουν χορό στουε κήπουε μ ετο υ ε κάκτουε...Έ να τέτοιο ο ν ειρ ε μ έν ο βράδυ μια σ τοργική γιαγιά ν α ν ο υ ρ ίζε ι ένα μικρό φ ακίρη μ ε καμάρι και λο γάκια τρυφ ερά.

\ Η ΚΟΚΕΤΑ# Κ0Τ»ΥΛΑ|

ΕυγένιοεΤριβιζάβ

Ε υγένιοεΤριβιζάε

Ε υγένιοεΤριβιζάε

Πανικόε στη χώρα xns γεωμεχρίαε

0 κύριοε Ζαχαρίαε και η κυρία Γήυκερία

Η ΚαιχούΑα η κοκέχα η κοτούΑα

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η :

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η :

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η :

Β α σ ίά η ε Π α π α ισ α ρ ο ύ χ α ε

Ρ άνω Β αρβάκη

Σ τό φ α ν Γκ εο ρ γ κ ίεφ

Ή ταν κάποτε έν αε μ α θ η τή ε που

Το πιο μελ ισ τά λ α κ το παραμύθι

Η κοτούλα η Καιτούλα σ τολίζε­

απ εχθανόταν τη Γεω μετρία και

όλ ω ντω ν εποχών!

ται και μ ε τα κο κέτικα ρούχα

μισούσε αφάνταστα τα Μ αθηματι-

Ποτέ τόσο π ο λ λέε λιχ ο υδ ιέε δε

τηε ξεκ ιν ά για το πολυπόθητο

κ ά .Έ κ α νετο ν άρρωστο όταν είχε

χώ ρεσ ανμέσ α στην ίδια ιστορία!

αρ ιθμητική, έπ α ιζε τελίτσ εεστου

Ένα β ιβ λ ίο γεμάτο κ α ρ α μ έλ ε ε,

μ ετο ν Ν ο ύ λ η ,τ ο ν ωραίο πετει-

β ιβ λ ίο υ τα π α ρα λ λη λ ό γ ρ α μ μ α ,

κ ο υ λο υ ρ ά κ ια ,

ν ο ύλη .Ό τα ν ό μω ε μία μοιραία

ο ν ειρ ευό τα ν δάση ξω τικά και

μπακλαβαδάκια και πεντανόστι-

αντί να δ ια β ά ζει Μ αθη μ α τικ ά ,

μα παγωτά.

αμυ γδ αλω τά ,

ρ αντεβού τηε

πνοή του α νέμου τήε παίρνει το ομπ ρ ελίνο τηε, μία σειρά από

ζω γρ άφ ιζε κ αρδ ούλεε στηε Γεω-

απίστευτεε ατυχίεε, αναπάντε-

μ ετρία ε τα π ερ ιθώ ρ ια. Όσπου

χεε καταστροφ έε και σπαραξι­

φ τάνει η στιγμή που π ληρώ νει

κ ά ρ δ ιε αναποδιέε α π ειλείτη ν

ακριβά τα κρίματά του...

ευτυχία τηε...

;rammata.gr www. ellinikagramm ata.gr

arnmata

G»GG0>GC>O Χρήσχοε Μπουλώχηε

0 γάτοε που έκλαιγε μαργαριτάρια Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Β α σ ίή η ε Π α π α τσ α ρ ο ύ χ α ε Η ζω ή ίο υ γάτου Αρσέν ά λ λ α ξε ξαφνικά, όταν μια μέρα, κλαίγονταε από το πολύ γέλιο, κύλησ αν απότα μάτια του μαργαριτάρια! Κι άρχισε να τα χα ρ ίζει απ λόχερα στη γειτονιά μοιρ άζοντα ε χαρά. 0 δήμαρχοε in s πόλη ε, όμω ε, ή θ ε λ ε όλα τα μαργαριτάρια για τον εαυτό του, κι έτσι έρ ιξε το γάτο Αρσέν στη φ υλακή...

Xpiioxos Mnouflcoxns

Η σκυλίσια ζωή ίου γάτου Τζον Αφεντούλη Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Φ ω τεινή Σ τε φ α ν ιδ η Η φ ιλία που γ ε ν ν ή θ η κ ε ανάμεσ α στο γάτο Τ ζον Α φ εντούλη κι ένα λ υ ­ κόσκυλο, τον Ουίσκι, ήταν σίγουρα θαυμασ τή.Ό μω ε πού ξανακούσ τη­ κε φιλία γάτου μ ε σκύλο; Στην αρχή όλοι τούε κοροΐδευαν, ώσπου τα πράγματα θα ά λ λ α ζα ν όταν οι δυο φ ίλ ο ι, με τα παιχνιδιάρικα κατορθώ ματά io u s , άρχισαν να σκορ­ πίζουν παντού τη χαρά.

Ο ,Α Τ Ο ς

Χρήσχοε Μπουλώχηβ

Xpnoxos Μπουήώχηε

0 Μητσόγατοε στη λαϊκή αγορά

0 γάτοε Λεοπόλδοε στη Σχολή Καλών Τεχνών

^

Χρήσχοε Μπουλώχηβ

0 Γάτοετηε οδού Σμολένσκη •

ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΥΚΛΟΥΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ Β ΙΒ Λ Ι0Υ 2 00 7

ltgr mYXY.ellinikagraitiTnata.gr mYXY.ellinikagrammata.gr

CuGGC>&G>0> Φωτεινή Φραγκούλη

r

Εφτά ορφανά μοάύβια... εφτά ιστορίεε

Εφ τά ορφανά μολύβια... Λ , εφτά ιστορίες

ε ικ ο ν ο γ ρ ά φ η σ η : Φ ω τεινή Σ τε φ α ν ίδ η Εφτά ιστορίεε θα υμασ τέε και π ολύχρω μεε, εφτά ορφανά και γενναία μολ ύβ ια που tis κ αταγράφ ουν για να περισώσουν π ολύτιμεε στιγμέε και ακριβά μυστικά τηε ζω ήε.

•

ΒΡΑΒΕΙΟ ΕΙΚΟΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΔΙΑΒΑΖΩ» 2 0 0 9

Φωτεινή Φραγκούήη

Φωτεινή Φραγκούήη

Το τραγούδι ins Περσεφόνηε

Οι άγγεήοι των κοχυήΐιών

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Φ ω τεινή Σ τε φ α ν ίδ η Όταν επέστρεψ ε η μαμά, έφ ερ ε στη

Φωτεινή Φραγκούλη

Το μισό πιθάρι Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Ε ύη Τσακνιά

απότα παιδιά και ά λλουε φίλουε. Να

Μια υπέροχη ιστορία που ενώ νει ανθρώ πουε, τόπουε, ιστορίεε.

αποκτήσει «α δ ερφ ά κια »...

•

•

ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΥΚΛΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2 0 0 1

•

ΒΡΑΒΕΙΟ «ΔΙΑΒΑΖΩ» 20 0 1

ΒΡΑΒΕΙΟ ΚΥΚΛΟΥ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2 0 0 7

πιθάρι μ ετο υ ε αγγέλ ο υε των κοχυλιώ ν. Ένα μαγικό ταξίδι αρχίζει

Ροδιά ένα δώρο. Μια κόκκινη β α λ ί­ τσα γεμάτη βιβλία. Για να έχει εκτόε

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Εύη Τσακνιά Μια κόκκινη κλωστή ενώνει το μισό

ata.gr mYW.ellinikagraminata.gr

στουε τόπουε τηε ποίησηε και τηε τρυφερότηταε.

"Β ΙΒ ηκΤ

C » & G C > G G > 0 -------

Κατερίνα Αναγνώστου

0 ήύκοε και η μαμά £ ικ ο ν ο γ ρ ά φ ο ε: Δ ια τσ έν τα Π α ρίσ η Τι γ ίν ετα ι όταν μια μ έρ α ένα μα ύ ρ ο σ ύννεφ ο κ ρ ύ β ε ι το ν ή λ ιο κ ι έν α ε λ ύkos

μ ε δόντια σ ο υ β λ ε ρ ά ο ρ μ ό και πα ίρ νει τη μα μ ά κατσ ίκα μ α κριά από το μ ικ ρ ό κα τσ ικ ά κ ι; Ένα τολ μ η ρ ό παραμύθι για τη μητρ ική αγάπη, που μαε χ α ϊδ εύει σ αντιε αχτίδεε του ήλ ιου, τρυφ ερά και μαε τυ ­ λίγει μ ε την αύρα, παντοτινά.

Νικόλαε Ανδρικόπουλοε

Μαρία Φραγκιά

Λ ουά νΤ ζούλιε

Δύο παπούτσια με καρότσι

0 Δαχτυόοκούτσικοε

Το κυπαρίσσι που τα 'βαήε με τον ουρανό

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Σ π ύ ρ ο ε Γο ύσ ηε

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η : Μ α ρ ίν α Ψ άήτη

Ε ικ ο ν ο γρ ά φ η σ η :

0 Δαχτυλοκούτσικοε είναι ένα χαρι­

Ν ικ ό ά α ε Α ν δ ρ ικ ό π ο υ ή ο ε

τω μένο παιδάκι σχεδόν σαν όλα τα

Κι όμωε να που ένα κυπαρίσσι κατά-

Κάποια μέρα ο κύριοε Λάζαροε Εαυτού ληε γλιστρά και τότε αρ χίζει η εφιαλτική του πτώση... Μια ιστορία που θίγει μ ε ευαισθησία την ανθρώπινη αδιαφορία.

ά λ λ α . Μ ε την ιστορία του σ τέλνει

φ ερε να θυμώ σει τον ουρανό. Το κ υ­

ένα αισιόδοξο μ ήνυμα για τη διαφ ο­

παρίσσι ψή λω νε και το μυαλό του

ρετικότητα.

έπ λ αθε ακόμα πιο ψηλά όνειρα: να φτάσει και να ξεπεράσει το φεγγάρι!

ντίϊ»ellinikagraininata.gr wmir.ellinikagraminata.gr

ΒΙΒΠΙΟ

Μαρκ Γουάινσταϊν

20 κανόνεε για να είσαι υγιήε και να μηντρελάνειε το γιατρό Είκοσι κανόνεε, είκοσι απ λέε προτάσ ειε μ ε υπ έροχ εε, δ ια σ κ εδ ασ τικ έε εικόνεε για τουε μικρούε φ ίλουε που δ ε θ έ λ ο υ ν να τρ ελά νο υ ν το γιατρό, τουε γ ο νείε τουε,τη δ ασ κάλα τουε α λ λά ούτε και τη φύση!

Μαρκ Γουάινσταϊν

Μαρκ Γουάινσταϊν

Μαρκ Γουάινσταϊν

20 κανόνεε για να σέβεσαι το περιβάλλον και να μηντρελάνειε τη φύση

2 0 κανόνεε για ευχάριστεε διακοπέε χωρίε να τρελάνειε τουε γονείε σου

20 κανόνεε για να τα παε καλά στο σχολείο χωρίε να τρελάνειε τη δασκάλα σου ε ικ ο ν ο γ ρ ά φ η σ η : R u s s e ll J u lia n Μ ετά φ ρ α σ η : Β α σ ιή ικ ή Κ ό κ κ ιν ο υ Ένα χαριτω μένο ντουέτο, η Έ λα η κατσίκα και ο Μ έλιο ε ο γά ιδ αρ οε, υπόσχε­ ται να δ ιασ κεδ άσ ει με τιε ισ τορίεε του τα παιδιά α λ ­

Simon Puttock

Simon Puttock

Simon Puttock

Νυχτερινόε θόρυβοε

Στην εξοχή

Τα γυαλιά ηλίου μετιεφ ρ ά ουλεε

;r mvw.ellinikagrammata.gr

λά και τουε γονείε.

Laura J a ffe Alain Korkos

To βιβλίο των Ποιων

Β ιβλία για μικ ρο ύε... και για μεγ άλο υε. Το κ ά θε βι­ βλίο περιλαμβάνει 71 απαντήσειε

M artine Laffon Hortense de Chabaneix

To βιβλίο ιω ν Γιατί

σε σοβαρέε ή αστείεε ερωτήσειε που θ έχ ο υ νια παιδιά και αφορούν διάφοpous τομείε όπωε η χέχνη, η ιστορία,

Martine Laffon Hortense de Chabaneix

η φύση, η καθημερινή ζω ή, τα συ­ ναισθήματα, η λειτουργία του σώματοε κ.ά.

To βιβλίο ίω ν Πώε

Laura J a ffe

Το βιβλίο των Πότε

mTW.ellinikagrammafca.gr www.ellinikagrammata.gr vjvr.v.ell

G OC)'

Ευγενία Ζευγίτη

Για παιδιά ΠΡΟ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

Χρήστοε Δασκαλέροε Γιάννηε Zaxaponouflos Ευγενία Ζευγίτη

Χρήστοβ Δασκαλέροε H a w n s ZaxaponouAos Ευγενία Ζευγίτη

Χρήστοβ Δασκαλέροε H a w n s Zaxaponouflos Ευγενία Ζευγίτη

Για παιδιά που τελείωσαν την Λ'ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Για παιδιά που τελείωσαν τη Β'ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Για παιδιά που τελείωσαν την Π ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

ita .g r

w w w .e llin ik a g ra T n m a ta .g r

G>GG€)GG>G

Tmvvns Ζαχαρόπουλοε Ευγενία Ζευγίτη Χρυσούλα Φιλίππου

H a w n s Zaxaponouflos Ευγενία Ζευγίτη Χρυσούλα Φιλίππου

H a w n s Ζαχαρόπουλοε Ευγενία Ζευγίτη Χρυσούλα Φιλίππου

Για παιδιά που τελείωσαν την Δ ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Για παιδιά που τελείωσαν την Ε ' ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

Για παιδιά που τελείωσαν την Στ'ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ

l i t Οι καλοκαιρινέε περιπέτειεε με t o u s ήρωεε Tns DISNEY αποτελούν μια... διαθεματική προσέγγιση των σχολικών διακοπών. Είναι ένα βιβλίο δραστηριοτήτων που συνδυάζει: τη μεθοδική επανάληψη στην ύλη που διδάχτηκε σε κάθε τάξη την ψυχαγωγία και τον εμπλουτισμό των γνώσεων μέσα από μια σειρά ευχάριστων και δημιουργικών δραστηριοτήτων.

A t Οι μικροί pas φίλοι ακολουθούν t o u s αγαπημένουε to u s ήρωεε o tis περιπέτειέε t o u s . Μέσα από ιστορίεε μυστηρίου, σπαζοκεφαλιέε, γλωσσικέε ασκήσειε, ασκήσειε μαθηματικών και μελέτηε περιβάλλοντο5 καταφέρνουν να φέρουν σε πέραε δύσκολεε αποστολέε, κερδίζονταε, εκτόε από γνώσειε, ατέλειωτεε ώρεε διασκέδασηε.

TTww.ellinikagrammafca.gr www.ellinikagrammafca.gr www.ell

G>G€*GC>C>€>€»&G

Ε Φ Η Β ΙΚ Η

Λογοτεχνικά βιβήία για veous και oaous θεωρούν την ανάγνωση μια αγαπημένη διαδρομή.

Ελένη Πριοβόλου

Το Σύνθημα % ΒΡΑΒΕΙΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΓΙΑ ΜΕΓΑΛΑ ΠΑΙΔΙΑ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ «ΔΙΑΒΑΖΩ» 2 0 0 9

Ιφιγένεια Μαστρογιάννη

Αργυρώ Κοκορέλη

0 ΠρΓγκιπαε μετά Κρίνα

Μια μπουνιά κι ένα φιδάκι

ta.gr OTw.ellinikagraininata.gr

Ε Φ Η Β ΙΚ Η

Ιφιγένεια Μασιρογιάννη

\

Ιφιγένεια Μασιρογιάννη

Τα παιδιά του τελευταίου θρανίου

Χαρά Γιαννακοπούλου

Νικόλαε Σταύρου

Τζεραλνιίν Μακόρκραν

Λητώ

Δρακοψιθύρισμα

Λευκό Σκοτάδι

gr wmy.ellinikagrainTnata.gr www.ellinikagrammata.gr www.ellinil·

6 >G C»C»fcC> €>&<!> 0 ,

Ε Φ Η Β ΙΚ Η

Φίλιπ Κάβενεϊ

5ΕΜΠΑΙΤΙΑΜ

0 Πρίγκιπαε των Γελωτοποιών Β ιβ ή ίο Π ρ ώ το Μ ετά φ ρ α σ η : Κ α τερ ίν α Α θ α να σ ίου

0 Ιεμπάσιιαν Νταρκ είναι έναε ξωτικάνθρωποε με μια βαριά κληρο­ νομιά: πρέπει να αποδείξει ότι είναι ο Πρίγκιπαε των Γελωτοποιών. 0 ίδιοε, όμωε, δεν είναι σε θέση να πει ούτε ένα πετυχημένο αστείο... Ένα βιβλίο που θα απολαύσουν οι θαυμαστέε τηε περιπέτειαε και τηε φαντασίαε.

Ο Ιεμπάσιιαν Νταρκ έχει εγκαταΛείψει πια χην ιδέα να ακολου­ θήσει ίο επάγγελμα ίου παιέρα ίου και μαζί μειο μικροκαμωμένο πολεμιστή Κορνήλιο και τη βουβαλόπη του, τον Μαξ, ξεκινά ένα ακόμα ταξίδι, αναζητώνταε αυτή τη φορά το χαμένο θησαυρό του θρυλικού βασιλιά των πειρατών, του κοπετόν Καλινέστρα.

Α νιριένΚρεε

Η Ά λεξ και ο «Ειρωνικόε Τζέντλεμαν» Μ ετά φ ρ α σ η : Κ α τερ ίν α Α θ α να σ ίου

Η δεκάχρονη Άλεξ αγαπά τη μάθηση αλλά δεν περνά καλά στο σχο­ λείο. Για καλή τηε τύχη, μετη νέα σχολική χρονιά εμφανίζεται έναε εκπληκτικόε δάσκαλοε που κάνει τα μαθήματα διασκεδαστικά.Όταν όμωε οι διαβόητοι πειρατέε του πλοίου μετο όνομα «Ειρωνικόε Τζέ­ ντλεμαν» απάγουντο δάσκαλό τηε, η'Αλεξ ξεκινά ένα ταξίδι για να τον σώσει, συναντώνταε στο δρόμο τηε ένα σωρό περίεργουε αλλά μαγευτικούε χαρακτήρεε. Ένα απίστευτα πνευματώδεε και ισορροπημένο μυθιστόρημα, γεμάτο ευφάνταστουε χαρακτήρεε, απρόσμενουε ήρωεε, ανατροπέε, δράση, χιούμορ και μυστήριο.

ta.gr www.ellinikagraimnata.gr

Ε Φ Η Β ΙΚ Η

<bGC»G(>C> €>€»<»&

ΤσαρλεΌγκντεν

ΤσαρλεΌγκντεν

ΤσαρλεΌγκνιεν

Σπάνια ζώα

Τουριστοπαγίδα

Κάτω από την πόάη

Β ιβ λ ίο Π ρ ώ το

Β ιβ λ ίο Δ ε ύ τε ρ ο

Β ιβ λ ίο Τρίτο

Δύο δίδυμα αδέλφια, ένα καταπληκτικό δίδυμο που περνά τον καιρό του κάvovras πράξη tis απίθανεε, ανατρεπτικέε ιδέεε του για σκανδαλιέε! Μια απο­ λαυστική σειρά βιβλίων για νεαρούε αναγνώστεε με ανησυχίεε και χιούμορ.

Τσαρλε'Ογκνιεν

ΤσαρλεΌγκντεν

Το κατοικίδιο εκδικείται

Σε τεντωμένο σκοινί

Β ιβ λ ίο Τέταρτο

Β ιβ λ ίο Π έμ π το

Τσαρλε'Ογκνιεν

Novrs Λιμπε Β ιβ λ ίο Έ κ το

mvw.eninikagranmiata.gr www.ellinikagraminata.gr www.e!

5raromata.gr

Ε Φ Η ΒΙΚ Η

Μαγεία

Πιήση

Β ίβ ή ίο Π ρ ώ το

Β ίβ ή ίο Δ ε ύ τε ρ ο

'E vas επ ιτυ χ η μ έν ο ε σ υ νδυ α σ μ όε μυ σχηρίου, π εριπ έτεια ε κ α ιτρ όμ ου , που θα μα γ έψ ει το εφ η β ικ ό α να γνω σ τικό κ οινό.

Νιέρεκ Λάνυ

Το Σκήπτρο Β ιβ ή ίο Π ρ ώ το Μ ετά φ ρ α σ η : Ε ύη Β α γ γ εή ά το υ

Νιέρεκ Λάνχι

Παίζονταεμετηφω τιά Β ιβ λ ίο Δ ε ύ τε ρ ο Μ ετά φ ρ α σ η : Ε ύη Β α γ γ εή ά το υ

www.ellinikagrammata.gr'

•Μέγα Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας (1938) •Χρυσή Δάφνη Πανευρώπης (1951, Παρίσι) •Συννεφιάζει •Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα •Αγέλαστη Άνοιξη •Οι κερασιές θ ’ ανθίσουν και φέτος •Οδός Αβύσσου Αριθμός 0 •Το ρολόι του κόσμου χτυπάει μεσάνυχτα •Καληνύχτα Ζωή •Τότε που κυνηγούσα τους ανέμους •Έκσταση iw s jE im &3 ^ ά ρ ρ ,α τ α

ΣΕ Ο Λ Α

•Η φυλακή του κάτω κόσμου •Θυμωμένα στάχυα •Το κρασί των δειλών •Κάτω από τα κάστρα της ελπίδας •Τα πλοία δεν άραξαν •Αυτοί που φέρανε την καταχνιά •Βουρκωμένες μέρες •Ο Ηρακλής •Ο Ίκαρος •Δαίδαλος •Θησέας •Τα ποιητικά του

ΤΑ

ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΑ

ΝΕΕΣ Κ ΥΚ ΛΟ Φ Ο ΡΙΕΣ

K

a

«

o

K

a w

>*.

Κ Ρ ίΛ Ι? ι ΛΑ Υ ΛΚ ΥΑΚΝΑ Θ ρ Ρ δ Ω πΠ 0Ο 2 Ι Η Γ Υ Ν ΑπΙ Κ ΝΘ

Μ ά ρ ιιν M ifla p Άνθρωποι και λυκάνθρωποι σε μια απρόβλεπτη συνύπαρξη. Έ να σ ύ γ χ ρ ο ν ο π α ρ α μ ύ θι για ό ή ε ς τις η ή ικ ίε ς .

Κ έ ιι Μ ο ς

ΚΡΥΠΤΗ

Το π έτρινο μ α υ σ ω λείο κ ρ ύ β ει μια τράπ ου λα Ταρώ μ ε εξο υ σ ία ζω ή ς κ α ι θα ν ά το υ . Μ έσ α σ το υ ς α ιώ ν ε ς , το μ υ σ τικό τη ς τρ ά π ο υ λα ς θ α π α ρασ ύρ ει ό λ ο υ ς α υ τ ο ύ ς που πρ οσ π άθησ αν ν α το ανα κ α λύ ψ ο υν . Ο ι φ ιγ ο ύ ρ ε ς α π εικο νίζο υ ν α λ η θ ιν ά πρόσωπα. Και η ισ το ρ ία το υ ς γ ρ ά φ τ η κ ε με αίμ α ...

Μ ια ισ το ρ ία ε μ μ ο ν ή ς κα ι ε κ δ ίκ η σ η ς από τη σ υ γ γ ρ α φ έ α το υ π α γκ ό σ μ ιο υ b e s ts e lle r Λ Α Β Υ Ρ ΙΝ Θ Ο Σ .

η

Κ

α λ ύ β α Γουιλιαμ ιι. Γιανγκ

Υπάρχουν πράγματα για τα οποία δεν μιλάμε εύκολα. Υπάρχουν φορές που επιλέγουμε να πιστέψουμε σε κάτι που φαίνεται εντελώς παράλογο. Υπάρχουν στιγμές που τις ζούμε μία φορά σ τηζω ήμ σς. Ι Κ Η εκ δ ο τικ ή έκ π ή η ξη ■;·* *-··=■' της χ ρ ο ν ιά ς Γ Ζ I ο \ μ ε π ερ ισ σ ό τερ α από δύο εκ α το μ μ ύ ρ ια α ντίτυπ α .

εκδόσεις $

ΚΕΔΡΟΣ

Γ. ΓΕΝΝΑΔΙΟΥ 3 - ΑΘΗΝΑ · Τ.Κ. 1061 ΤΗΛ. 210 38.09.712 - 210 38.02.0