De Zwettekrant editie 4-2018

DE ZWETTEKRANT JAARGANG 3 - DECEMBER 2018

Verrassende wereld van werken & winkelen

Johan Bijlsma:

‘Kerstversiering uit jaren 50 helemaal populair’ 5 | Bakery Center

7 | Auke Rauwerda

17 | Uniek product

Opleidingcentrum met wow-restaurant bij Royal Steensma

Uniek familiebedrijf groeit na verhuizing uit de binnenstad

Huizen van steenwol duurzaam concept van Zaanderwijk

VLAGGEN

VERHUUR

MASTEN&STOKKEN

INTERIEUR

FRAMES&DOEKEN

BELETTERING

BORDEN&PANELEN

WRAPPING

STANDBOUW

FOTOPRINTS

Metaalrecycling, goed voor het milieu en uw portemonnee!

www.kompas.frl | Rinia van Nautaweg 2 | 9061AE Gytsjerk

UCT Leeuwarden Elke week wordt er enthousiast les gegeven in Kungfu voor jong en oud. Deze praktische zelfverdediging afkomstig uit het huidige Hong Kong is genaamd Practical Wing Chun. Er wordt gebruikt gemaakt van snelheid, slimheid en structuur van je lichaam om efficiënt te kunnen verdedigen tegen een (sterkere) tegenstander.

De trainingen vinden elke vrijdagavond plaats in De Fabriek in Leeuwarden.

17:00-18:00: Jing Wu kids kungfu 6 t/m 11 jaar 18:00-19:00: Jing Wu kids kungfu 12 t/m 15 jaar 19:00-21:00: Practical Wing Chun volwassenen www.jingwukids.com - www.uct-international.com

Kom bij ons langs met uw • • • • •

OUD IJZER METALEN COMPUTERS ACCU’S SLOOPAFVAL

Einsteinweg 16, Leeuwarden Tel: 058-2130402 E-mail: info@vdmm.nl www.vdmm.nl

UCT Leeuwarden: 06 21 913 064 • Facebook: UCT Leeuwarden

• Maaiwerk bedrijventerreinen, sportvelden, kerkhoven, particuliere gazons, etc.

• Grondverzet, aanleg en onderhoud van tuinen of gazonnen. Paardenbakken renoveren (cultivateren, frezen en egaliseren).

• Groenwerk, snoeiwerkzaamheden en boomkap.

Aanleggen van heggen en planten van bomen.

• Gladheidsbestrijding, ijs en sneeuwvrij maken van bedrijventerreinen en parkeerterreinen.

Wij zijn werkzaam voor zowel bedrijven als particulieren

• MAAIEN • GRONDVERZET • GROENWERK • WINTERWERK

Kromwal 12 • 8636 VD Britswert • Telefoon: 06 23189069 • E-mail: info@noordmansmaaiservice.nl

VOORWOORD

3 In deze editie: INNOVATIE EN VERNIEUWING 005 Royal Steensma gaat ‘Bakery Experience Center’ bouwen

FAMILIEBERIJF 007 Icoon Auke Rauwerda thuis in nieuw pand

NIEUWS 008 De Elfwegentocht krijgt een vervolg in 2020 10 Vintage bij nieuwe winkel ‘Ouderwets Gezellig’ 11 Rode Kruis krijgt GPS-trackers 20 Bedrijvenzamelgebouw Dairy Valley komt steeds dichter bij realisatie

De Zwette bruist als nooit tevoren Deze editie gaat van Bakery Experience Center waar bakkers in spé worden opgeleid en waar je hun overheerlijke producten in een restaurant met wow-factor kunt proeven, tot unieke ‘ijzer’sterke duurzame goed geïsoleerde huizen van steenwol, tot familiebedrijf Auke Rauwerda dat zich thuis voelt op De Zwette. Ook schrijven we over nieuwe bedrijven, de Elfwegentocht die een vervolg krijgt, een prijswinnaar bij National Geographic en geven we kijkjes in de keukens van verschillende werkplekken via de rubriek Hier Werk Ik. En dan zouden we nog bijna de bijzondere Woonwinkel Rustiek vergeten, waarvan eigenaar Johan Bijlsma onze voorpagina siert. Op twee pagina’s in deze krant laat hij zien wat er deze winter- en kerstperiode hip, leuk, mooi, gezellig en trendy is.

Hebben we dan dit keer op steenwol na niks duurzaams te melden? Jawel, want duurzaamheid zit hoog in het DNA van De Zwette. Dus vertelt netwerkbeheerder Alliander dat het mooi is dat er allerlei duurzame energieprojecten komen, maar dat we eerst bij hen moeten checken of de capaciteit van de huidige leidingen wel groot genoeg is. Richard van der Wal laat zijn milieuvriendelijke Carwash zien waar het water biologisch wordt gefilterd en bijna 100 procent wordt hergebruikt Wij als makers wensen in elk geval iedereen bij deze alvast een hele fijne winter, een goede (duurzame) energie, heerlijke kerstperiode, gelukkig nieuwjaar en……. Graag tot volgend jaar!

DUURZAAM ONDERNEMEN 009 Dreigend probleem bij Alliander dankzij groei fossielvrije projecten 015 De milieuvriendelijke XL Carwash is Richard van der Wal zijn passie 017 Zaanderwijk bouwt huizen van steenwol in plaats van beton 020 Column Bouwe de Boer: Kernenergie op De Zwette?

HIER WERK IK 010 Baukje Heeg 022 Pieter van der Weg

TRENDS & INTERIEUR 012 Van rustige verweerde kleuren tot kitscherig knallende kerstballen

Team Zwettekrant: Jaap, Johan, Fransisca en Sandra

JUBILEUM

COLOFON

014 Jubilerend speelparadijs Monkey Town voert vernieuwingen door

VEILIGHEID

Deze krant is een uitgave van De Fabriek Leeuwarden en Ontwerpstudio Vogelzang

Verspreider FRL vestiging Leeuwarden

De Fabriek Leeuwarden James Wattstraat 4 8912 AR Leeuwarden www.defabriekleeuwarden.nl Telefoon 058 30 30 490

Verspreidingsgebied: huis aan huis in Leeuwarden en veertig omliggende dorpen

IN DE SCHIJNWERPERS 019 Hoe is het leven na Leeuwarder ondernemersprijs De Het?

Ontwerpstudio Vogelzang Telefoon 058 30 30 494 www.ontwerpstudiovogelzang.nl Redactie Johan en Fransisca Vogelzang, info@dezwettekrant.nl

018 Meldingen en aangiftes worden steeds belangrijker voor politie

ONTWIKKELING 021 Team ROC derde bij WK Zonnebootteams Leeuwarden

Vormgeving en acquisitie Ontwerpstudio Vogelzang, Fransisca Vogelzang

PUZZEL 022 Maak kans op een waspas t.w.v. € 50,-

Fotografie Sandra Wolf, Johan Vogelzang en dank aan alle bedrijven die fotomateriaal beschikbaar hebben gesteld.

Oplage 52.000 exemplaren

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

n metaal.

Welkom... bij

woonboulevard Kapenga Een enorme inspiratiebron voor hedendaags wonen

Bij Woonboulevard Kapenga vindt u bijzondere woonwinkels onder één dak. Deze prachtige winkels staan boordevol met trendy accessoires, lampen, slaapkamers, keukens, eetkamers, zitmeubelen etc.

Kom langs en ervaar het zelf.

Eetka

mer Delfi stoel no

3-Zits Ph oenix v.a. € 1.09 9-

NU v .a € 99 . ,-

Boekenkast Semora Gemaakt van massief Mangohout met metaal, 200x90x40 cm € 429,-

Eettafel Tavolo

Leverbaar in veel verschillende maten, kleuren en onderstellen.

240x100 cm v.a. € 999,-

Eetkamerstoel Delfino

In diverse kleuren met en zonder armleuning.

Zwart metalen onderstel.

Zonder arm € 99,- Met arm € 119,-

Windlicht Urban 40 cm € 59,95 Salontafel Santi

Van geborsteld metaal met massief eiken bovenblad, gecombineerd met een bruin lederen tijdschriftenvak.

140x70x35 cm € 499,-

Beeld Vis

Met zilver en metaal 39x42x9 cm

€ 39,95

W O O N B O U L E VA R D

Balthasar Bekkerwei 1, 8914 BB LEEUWARDEN (058) 20 450 00 www.kapenga.nl / E: leeuwarden@kapenga.nl

Fauteuil Gratz

In diverse kleuren stof en leder leverbaar. Met zwart metalen onderstel. In stof v.a. € 449,-

INNOVATIE EN VERNIEUWING

5

Royal Steensma gaat ‘Bakery Experience Center’ bouwen

De koninklijke Royal Steensma gaat een ‘Bakery Experience Center’ neerzetten op De Zwette. Daar op de Galvanistraat 4 wordt het personeel van de toekomst opgeleid, is er ruimte voor innovatieve projecten en kun je als consument al dat lekkers ook nog eens proeven en testen in een restaurant met wow-factor. Over een paar jaar moet het er staan.

Het 180 jaar jonge koninklijk bekroonde familiebedrijf heeft vestigingen in Franeker, Leeuwarden en Vlaardingen. Royal Steensma is producent van een groot scala aan bakkerijgrondstoffen. Het Bakery Experience Center wordt samen met verschillende bakkerij-gerelateerde bedrijven in en rond Leeuwarden en met diverse onderwijsinstellingen als Van Hall Larenstein en MBO Life Sciences opgezet.

Royal Steensma is in Vlaardingen met een vergelijkbaar project bezig, de Food Innovation Academy (www.foodinnovationacademy.nl). Daarin werkt het samen met overheden, onderwijsinstellingen en het bedrijfsleven aan een prachtig nieuw concept, gericht op foodpromotie. Begin oktober is het hoogste punt van die ‘vernieuwbouw’ bereikt, in het voormalige stadskantoor van Vlaardingen.

De exacte artist impressions en bouwtekeningen van het Leeuwarder innovatieve bakkerijcentrum zijn nog niet klaar, maar dat het er gaat komen is zeker.

Directeur Rimmert de Jong: “We moeten als bedrijf en als bakkerijsector iets doen om te laten zien hoe geweldig het is om in onze sector te werken. Om zo jongeren te blijven enthousiasmeren te kiezen voor een carrière in de food. Daarom wachten we niet af, maar komen we zelf in actie.”

‘We moeten als bedrijf en als bakkerijsector iets doen om te laten zien hoe geweldig het is om in onze sector te werken’ Het komt in het voormalige pand van Langhout Schilderwerken, dat nu al deels door Steensma wordt gebruikt als opslagruimte. Het kantoordeel ondergaat de komende tijd een metamorfose, zodat dit begin volgend jaar in gebruik kan worden genomen. Royal Steensma groeit als bedrijf - met name door de toenemende vraag naar amandelspijs, gekonfijt fruit en choco- en fruitproducten voor in banket - en zit dringend verlegen om extra werkplekken. In totaal werken er bij het concern zo’n 250 medewerkers. In Leeuwarden zijn het er circa tachtig.

Vanuit Leeuwarden gaan jaarlijks ruim twintig

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

vrachtwagens gevuld met imitatie-chocola op basis van plantaardige vetten naar alle Tescosupermarkten in Engeland. Ook in Korea vindt deze zogeheten ‘compound coating’ gretig aftrek bij bakkers die er hun donuts en andere lekkernijen mee versieren en vorm geven. Een andere topper uit de fabriek in Leeuwarden is de rolfondant. “Elke rolfondant bij de Lidl-filialen komt bij ons vandaan”, vertelt Rimmert trots.

Nog een leuk feit: de gekonfijte snippers van sinaasappelschillen van Steensma zitten in elke Friese oranjekoek, die snippers worden door alle Friese bakkers gebruikt. Voor het volledige uitgebreide aanbod aan smaakvolle bakkerijproducten kun je het beste een kijkje op de website van Royal Steensma: www.steensma.com.

“Wij zitten als bedrijf bepaald niet stil”, zegt Rimmert. “De komst van het Bakery Experience Center is daar een voorbeeld van. Maar er gebeurt meer. We werken aan diverse innovaties, waarvan een deel volgend jaar – wanneer we ons 180-jarig bestaan hopen te vieren - beschikbaar komt voor bakkers. Verder willen we de komende jaren verder groeien, onder meer door ook broodingrediënten te gaan produceren. We zijn daar al voorzichtig mee gestart. Royal Steensma wil zo totaalleverancier zijn voor bakkers. Dat is onze ambitie voor de toekomst.”

Fotografie: Sandra Wolf

Vermeulen Verpakkingen

Kerstdoos met kerstgevoel

Ruimte voor jouw energie

Bekijk ons assortiment in onze webshop!

FAHRENHEITWEG 8 | LEEUWARDEN | T (058) 2136345

WWW.VERMEULENVERPAKKINGEN.NL Meewerken aan de energievoorziening van vandaag en morgen?

Voor het inrichten van uw bedrijfswagen bent u bij ons aan het juiste adres

Wij zoeken elektra monteurs, uitvoerders en engineers.

Wij zijn Alliander, aangenaam. Via ons energienetwerk krijgen miljoenen klanten hun gas en elektriciteit probleemloos thuisbezorgd. Om ons te helpen bij het aanleggen en onderhouden van het netwerk, en het oplossen van storingen zijn we hard op zoek naar elektra monteurs, uitvoerders en engineers.

We hebben plek voor ervaren technici, maar ook bieden wij, via de Alliander Technische Bedrijfsschool, technici zonder ervaring de kans om bij ons een opleiding te volgen. Zelfs schoolverlaters (17 jaar en ouder; HAVO/VMBO) kunnen bij ons een leer-werktraject volgen.

Voor iedereen met passie voor techniek dus ruime opleidingsmogelijkheden, aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden en interessant technisch en verantwoordelijk werk: gas en elektriciteit zijn essentieel in onze maatschappij.

Tijd voor de volgende stap in je carrière?

Dan komen we graag met jou in contact. Op www.werkenbijalliander.com vind je alle actuele vacatures. Bekijk onze werkzaamheden eens in VR of 360Âş (www.werkenbijalliander.com/vr360).

18-137 adv t.b.v. Technisch Weekblad 131x396.indd 1

08-02-18 15:47

vhd-bedrijfswageninrichting.nl bedrijfswageninbouwwinkel.nl

T 058 216 20 26

FAMILIEBEDRIJF

7

Icoon Auke Rauwerda thuis in nieuw pand Tot uit Harlingen komen nu de particuliere en bedrijfsmatige klanten. Voor bedrijven is ‘tijd geld’ en omdat de Haak om Leeuwarden voor goede bereikbaarheid zorgt en omdat je bij de Rauwerda’s nog ouderwets klantvriendelijk vanachter een balie zo snel mogelijk wordt geholpen stijgt het aantal klanten. “We hebben er dit jaar daarom scheef achter ons nieuwe gebouw weer een pand bijgekocht en ook een zolder in gebouwd voor ons magazijn.

Hoeveel producten we verkopen? Wij hebben nu zo’n 35.000 producten hier op voorraad volgens de computer, maar misschien zijn het wel 39.000.”

‘Wij doen het op onze eigen manier en dat maakt de bedrijfsvoering zo bijzonder speciaal’

Het iconisch familiebedrijf Auke Rauwerda is dit jaar behoorlijk gegroeid sinds het van de binnenstad naar De Zwette is verhuisd. Zowel qua omzet als qua aantal klanten. Het vertrek ging niet van harte, maar na bijna een jaar zegt eigenaar Ronald: “Nu zie ik de voordelen en hebben we het hier super naar onze zin.”

zolderoppervlak. De complete verhuizing zal ‘begin volgend jaar’ klaar zijn. “Dat kan best maart 2019 worden”, zegt Ronald. Zowel de medewerkers als de bezoekers kunnen beter uit de voeten op de huidige locatie. Zij kunnen nu bijvoorbeeld veel handiger artikelen in het magazijn opslaan en ook makkelijker naar de klanten aan de balie brengen.

Het was een noodgedwongen vertrek voor het karakteristeke ijzerwaren, hang- en sluitwerk en gereedschappenbedrijf, waar 23 mensen hun dagelijks brood mee verdienen. Het gebrek aan parkeerplaatsen bij het bedrijf en dus een moeilijke bereikbaarheid voor de zakelijke en de particuliere klanten zat een goede bedrijfsvoering in de weg.

Voor klanten is het voordelig dat ze gratis tot aan de voordeur kunnen parkeren op een grote parkeerplaats. Ook is het bedrijf veel makkelijker en sneller bereikbaar voor bezoekers. Het klantenbestand is daardoor gegroeid en komt nu uit steden en dorpen die voorheen niet of nauwelijks in de Leeuwarder binnenstad kwamen of konden komen.

Het begon in 1932 met huishoudelijke spullen en van alles voor boeren. “Toen mijn vader en ooms in de zaak kwamen, kwam er ook gereedschap bij.

Onze hoofdzaak bestaat tegenwoordig uit ijzerwaren, gereedschappen en hang- en sluitwerk. Daarnaast hebben we bijvoorbeeld oom Johan met een olielamp-afdeling en een webshop die wereldwijd klanten heeft. We hebben ook een sleutelmakerij waar we sleutels voor huizen, auto’s en fietsen maken.”

En alles wat met werkkleding, werkschoenen, werkmateriaal zoals bouwlampen, kabelhaspels, boutjes, moertjes, schroefjes, boormachines van verschillende merken, echt letterlijk teveel om op te noemen.

Wat er met het karakteristieke straatje van acht authentieke panden aan de Westerplantage gaat gebeuren is nog niet duidelijk. “Eerst alles maar eens leeg maken en dan gaan we rustig met een architect om tafel om te kijken wat we er verder nog mee kunnen doen. We hebben geen haast, we doen het op onze eigen manier. Ik wil hier niet allerlei mensen op bezoek hebben met wilde ideeën over wat zij er mee willen doen.” Dat past bij de Rauwerda’s, die doen zoveel mogelijk op hun eigen manier. Dat maakt het familiebedrijf en de bedrijfsvoering zo bijzonder en speciaal, uniek en enig in zijn soort.

Het in 1932 door Ronald (50) zijn opa Auke opgerichte familiebedrijf is in vele facetten bijzonder. De Rauwerda’s gaan bijvoorbeeld niet met pensioen op hun 65-ste of 67-ste, ze werken door zolang ze het leuk vinden. De oudste meewerkende Rauwerda is 77 jaar. Naast het familieteam van acht man uit drie generaties staan er vijftien niet-Rauwerda’s op de loonlijst.

De karakteristieke plek van acht panden aan de Westerplantage en Torenstraat, met één grote kelder en allerlei kruipdoorsluipdoorpaadjes voor de medewerkers, wordt al sinds januari dit jaar twee tot drie dagen per week leeg gehaald door enkele medewerkers. De spullen worden verplaatst naar de professionele bedrijfshallen aan de Celsiusweg met 4800 meter vloeroppervlak en 3000 meter

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

Fotografie: Sandra Wolf

NIEUWS

8

De Elfwegentocht krijgt een vervolg in 2020

Recycle Boulevard krijgt nieuw keurmerk De Recycle Boulevard heeft het keurmerk ‘100% Kringloop’ weten te bemachtigen. Het is een nieuw keurmerk van het Keurmerk Kringloopbedrijven®, uitgegeven door de Branchevereniging Kringloopbedrijven Nederland, waar de Recycle Boulevard ook toe behoort. Dit garandeert dat de boulevard c.q. kringloopwinkel aan de Voltastraat professioneel georganiseerd is en verantwoordelijk omgaat met mens en milieu.

Een 100% Kringloopwinkel staat voor een samenleving waarin iedereen mee kan doen en biedt vaak werkplekken voor mensen voor wie het lastig is om een reguliere baan te vinden. Dat kunnen bijvoorbeeld langdurig werklozen zijn, mensen met een beperking of ex-gedetineerden. Ook voor vrijwilligers of gepensioneerden zijn er werkplekken. In 2017 bestond landelijk bijna de helft van de medewerkers uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt of vrijwilligers.

Foto: website Elfwegentocht

De duurzame Elfwegentocht waar dit jaar veel Friezen aan hebben meegedaan met fossielvrije voer- en vaartuigen, krijgt een vervolg. Het evenement – dat van 1 tot en met 14 juli werd gehouden en dagelijks nationale aandacht kreeg in een speciaal TV-journaal op NPO2 – is erg goed bevallen.

ontwikkelen van bijvoorbeeld blauwe diesel en elektrisch aangedreven voer- en vaartuigen. Dat moet ook kunnen met twee weken langplasticvrij leven, vindt Bouwe de Boer, voorman van de ‘Freonen van Fossielfrij Fryslân’ en aanjager van de eerste Elfwegentocht.

De volgende editie wordt nog groter van opzet en zal over anderhalf jaar, in 2020, plaatsvinden. De tocht zal breder en groter worden, want naast Fryslân zullen ook de provincies Groningen en Drenthe eraan meedoen.

Volgens De Boer hebben er dit jaar zo’n 100.000 mensen aan de Elfwegentocht mee gedaan. Dat is al een geweldig groot succes voor een eerste editie van een evenement. Bij de tweede editie verwacht hij dat het besef en de deelname van mensen nog groter gaat worden.

De organisatie heeft er een nieuw milieuvriendelijk belangrijk thema aan gekoppeld, namelijk plasticvrij. Plastic afval is een groot probleem aan het worden wereldwijd en daar moet absoluut aandacht en actie voor komen. In het besef en het realiseren van fossielvrije voer- en vaartuigen zijn dit jaar al grote stappen gemaakt met het verder

Als voorbereiding op de tweede Elfwegentocht komt er in 2019 een tour bij vijftien Friese steden en dorpen langs om het idee verder uit te dragen.

Bezoekers van de tour krijgen er voorlichting over het evenement en mogen verschillende fossielvrije vervoersmiddelen uitproberen.

Een andere belangrijke doelstelling van een 100% Kringloopwinkel is het hergebruiken van spullen en materialen, wat een stuk beter voor het milieu is dan recyclen of nieuw produceren. Elke goedgekeurde winkel zamelt per jaar gemiddeld 100.000 kilo textiel en 430.000 kilo huisraad in. Door spullen nog een tweede, derde of vierde leven te geven, zorgen kringloopwinkels voor een vermindering van de afvalberg.

Goederen die niet meer verkocht kunnen worden laten zij op een verantwoorde manier verwerken. Van de 139 miljoen kilo aan goederen die de aangesloten kringloopwinkels per jaar ophalen, wordt 38 procent opnieuw verkocht of hergebruikt. Nog eens 41 procent wordt gerecycled. Dit komt dus niet op de afvalberg en dat scheelt 105 miljoen kilo CO₂-uitstoot. Dat staat gelijk aan bijna 58.000 voetbalvelden. Nog meer informatie over het keurmerk is te vinden op www.100procentkringloop.nl.

Bouwe de Boer benoemd tot Energiecommissaris Fryslân Bouwe de Boer is benoemd tot allereerste Energiecommissaris voor Fryslân, door de nationale energiecommissaris Ruud Koornstra uit Arnhem. Bij ROC Friese Poort werden ook tegelijkertijd de commissarissen voor Groningen en Drenthe benoemd.

De nieuwe functie van Energiecommissaris is onbezoldigd, heeft vooral een publiciteitsfunctie en een verbindingsfunctie. “Nog meer dan voorheen zal ik me richten op verbinden, op kennis delen en op samen werken aan een milieuvriendelijke wereld.” Bouwe blijft energiecoördinator bij de gemeente Leeuwarden.

“Vanuit mijn nieuwe rol wil ik meer aan vrouwen, studenten en docenten gaan vertellen wat duurzaamheid betekent. We vertellen het nu vooral aan mannen, maar we vergeten dat vrouwen thuis vaak de beslissers zijn. Studenten zijn de beslissers van morgen. Docenten staan er niet altijd bij stil dat zij ook een sleutelrol hebben in het enthousiasmeren van hun leerlingen en daarom wil ik hen ook meer gaan informeren over de mogelijkheden.”

Hij gaat niet iets anders doen dan voorheen, maar datgene wat hij al deed met nog meer enthousiasme en inzet en gedrevenheid en passie uitvoeren. De ‘medaille’ op zijn jasje staat leuk. “Het is maar een

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

symbooltje, maar het is grappig om te merken hoe mensen erop reageren. Toen het nieuws in de krant kwam ben ik overstelpt met felicitaties en ook met vragen of dit mijn nieuwe baan werd. Daarom is het denk ik wel goed om te melden dat het een symbolische functie betreft, het is de slagroom op de taart van mijn baan.”

Bouwe blijft gewoon doorgaan met waar hij altijd al mee bezig was. Zoals het aansturen van de Stichting Freonen Fan Fossylfrij Fryslân en meewerken aan mega-projecten zoals de Elfwegentocht die dit jaar voor het eerst is gehouden en twee weken met een dagelijks journaal op NPO2 is geweest.

ZONNE-, WIND- EN BIOGAS-ENERGIE

9

Dreigend probleem bij Alliander dankzij groei fossielvrije projecten

Fotografie: Sandra Wolf

Netwerkbeheerder Alliander heeft een dreigend luxe probleem vanwege de grote groei van fossielvrije eneregieprojecten op De Zwette en elders. Want het probleem dat het netwerk al die nieuwe energie uit zonneparken, windmolenparken en biogas- en aardwarmte-installaties niet meer aan kan en plat komt te liggen, komt steeds dichterbij.

Het voormalige PEB, later NUON en nu Alliander beheert het gas- en stroomnetwerk in de hele provincie en dus ook op De Zwette. Dat de energietransitie, het los komen van het Groningse aardgas en andere fossiele brandstoffen, zo goed slaagt is natuurlijk fantastisch. Dat vind ook Oeds Kuipers, relatiemanager van Alliander voor Fryslân en Noord Veluwe. “Weet echter wel dat we bij sommige nieuwe projecten onze netwerkcapaciteit moeten vergroten en afhankelijk van de grootte kan dat tussen de drie maanden en de twee jaar duren. Als zulke grote projecten in het beginstadium bij ons worden gemeld, kunnen wij op tijd aan de slag met ons netwerk. Als wij het te laat weten, kan dat voor grote problemen zorgen.”

‘De Zwette verduurzaamd in een razendsnel tempo’ Op De Zwette zijn nog geen problemen, maar dat kan zomaar het geval zijn. De Zwette verduurzaamd in een razendsnel tempo met onder andere de Energy Campus, de honderden zonnepanelen op het dak van TNT Post, JOVI Machinefabriek, bedrijvencomplex

De Fabriek, een zonnepark op de voormalige snelweg/rondweg. “Bouwgroep Dijkstra Draisma is druk bezig met een miljoenen kostende geothermieinstallatie en zo kan ik nog wel even doorgaan.”

Omdat de ontwikkelingen momenteel supersnel gaan werkt Alliander aan een groot investeringsplan voor Fryslân, om ervoor te zorgen dat al die duurzame initiatieven ook daadwerkelijk hun duurzaam opgewekte energie aan het net kunnen leveren. “Ook in het kader van dat plan willen we graag alles weten wat er in ons gebied wordt gedaan en wat er nog op stapel staat.” De relatiemanager heeft 342 projecten in heel Fryslân in kaart. “Dat gaat vooral om gigantische zonneparken van tien tot twintig megawatt.

Op de vliegbasis Leeuwarden komt bijvoorbeeld een park van tien megawatt.”

Het biogas van de in aanbouw zijnde Energy Campus is ook zo’n uitdaging. Alliander werkt daarbij nauw samen met Gasunie om de netten te koppelen, bestudeert de opties voor opslag van het gas of het plaatsen van een booster. De biogasvergister van Energy Campus zal namelijk maar liefst zesduizend kubieke meter biogas per uur gaan produceren.

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

“Vanuit mijn functie heb ik ook contact met de provincie, met gemeenten en met andere stakeholders zoals woningcorporaties en die aan elkaar verbinden is geweldig. We moeten de complexe energietransitie samen oplossen en er samen het beste van maken.

Er staat ons voor 900 megawatt (900.000 kilowatt) aan nieuwe plannen te wachten de komende jaren.”

‘Wij denken en doen graag met iedereen mee om de energietransitie zo goed mogelijk te doen verlopen’ Oeds: “Iedereen weet wel dat ze SDE-subsidie binnen kunnen halen, maar nog lang niet iedereen weet dat ze ook netwerkbeheerder Alliander moeten inseinen.

Dat is namelijk ook van groot belang. Als je dat vergeet dan kan het zelfs zo zijn dat je de SDE-subsidie kwijtraakt. Aan zo’n subsidie zit vaak een tijdslimiet van bijvoorbeeld een jaar, waarop het plan werkzaam moet zijn. Maar als het tegen zit kan het aanpassen van ons net wel twee jaar duren. Dus wees er snel bij.”

Alliander heeft als netwerkbeheerder het monopolie op het bestaande netwerk, nog vanuit haar verleden als Provinciaal Energie Bedrijf PEB. Oeds: “Wij gedragen ons niet als monopolist, wij denken en doen graag met iedereen mee om de energietransitie zo goed mogelijk te doen verlopen. Meld je plannen bij ons en wij doen er alles aan om het perfect te laten verlopen.”

NIEUWS

10 HIER WERK IK

Vintage bij nieuwe winkel ‘Ouderwets Gezellig’ De vintagewinkel ‘Ouderwets Gezellig’ is in oktober gestart door Claudia van Noort, aan de Ampèrestraat 10a. Het is een huiselijke winkel en als je binnenloopt ga je even terug in de tijd. De spullen dateren uit de vorige eeuw. Unieke, doorleefde items. Met een verhaal…dat nog lang niet af is!

Baukje Heeg, Elfstedenhal “Officieel ben ik verantwoordelijk voor alle Marketing- en Communicatie-uitingen. Die verzorg ik samen met een reclamebureau. Omdat wij een klein team hebben doe ik ook Verhuur en Planning. Bij evenementen ben ik het aanspreekpunt voor onze medewerkers in bijvoorbeeld de horeca en bij de kassa zodat alles op rolletjes loopt.

Ook organiseer ik vergaderingen vanaf een paar mensen tot bijeenkomsten voor tweeduizend mensen.”

“Kom gerust een keer gezellig sneupen, want, want het aanbod kan per week verschillen”, zegt Claudia. Zij biedt namelijk verkoopruimte aan particulieren die er hun nog mooie oude huisraad willen verkopen en ook mensen die een eigen webwinkel hebben.

“Ik heb drie woonkamers die je voor dat doel kunt huren en daarnaast ook veertien kramen van vier planken waar je je spullen op kunt zetten. Het voorziet in een behoefte want

bijna alles is al verhuurd, aan mensen uit Schagen, Meppel en uit Friesland. Zo’n concept met deze vintagespullen als de mijne is er nog nauwelijks.”

Dat ‘Ouderwets Gezellig’ naast Woonwinkel Rustiek zit is niet geheel toevallig. “Johan Bijlsma van de woonwinkel en ik werken graag samen, we kennen elkaar al langer.

Hij is ook degene geweest die mij erop attendeerde dat ik hier een winkeltje kon beginnen. Dat wilde ik namelijk altijd al.”

“Nu de kinderen groter zijn heb ik tijd om mijn droom te verwezenlijken. Ik heb jaren ervaring met mijn eigen webshop en nu heb ik dan een echte winkel, daar ben ik ontzettend blij mee.” Ouderwets Gezellig is vier dagen per week geopend.

“Ook ben ik begeleider bij het ‘iisstoksjitten’, een door onszelf ontwikkeld spel met houten stokken dat lijkt op curling. Bedrijven maken daar voor hun bedrijfsuitjes gebruik van, ook voor familiefeestjes is het heel geschikt.

In de winter heb ik een drukke baan, dan werk ik vijf tot soms zeven dagen per week. In de zomer is er meer tijd voor vrije dagen. Dan werken we met een team van ongeveer 25 mensen. In de winterperiode zijn dat er zo’n honderd. De sfeer is erg leuk bij ons, gemoedelijk en gezellig. Dat komt ook omdat we een leuk product verkopen. Wij verkopen plezier, ijsplezier. Fanatieke schaatsers kunnen hier terecht, je kunt hier relaxed met je opa schaatsen en ook als je wilt gewoon even ontspannen in het horecagedeelte zitten.”

“Dankzij mijn baan ben ik ook gaan schaatsen. Elke donderdagmorgen bind ik de ijzers onder. Ik ben altijd al sportief geweest maar had nooit echt geschaatst. Het is nu echt een hobby van mij geworden. Want wat er ook gebeurt, die donderdagmorgen plan ik vrij om zelf te schaatsen.”

Fotografie: Johan Vogelzang Fotografie: Johan Vogelzang

Ocean Art Store in Kringloop-pand In het pand waar voorheen de kringloopwinkel van Omrin aan de Zwettestraat 9 zat, is de Ocean Art Store gekomen. De Ocean Art Store is een winkel die gespecialiseerd is in alles wat je nodig hebt voor een aquarium.

De ingang van de winkel is verhuisd naar de zijkant, aan de Toutenburgstraat. Behalve dat je er van alles op het gebied van zeeaquariums, zoetwateraquariums en paludariums kunt kopen, kun je er ook producten van bamboe aanschaffen die het milieu en vooral de zee niet belasten. Dat omdat plastic wegwerpproducten zorgen voor een ‘plastic

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

soep’. Daarom verkoopt Ocean Art Store ook tandenborstels van bamboe, rietjes, tassen en andere milieuvriendelijke producten, vanuit praktisch idealisme.

Bovendien verkoopt de Ocean Art Store 4ocean armbanden. Met elke armband halen ze een pond plastic uit de zee en gaat er geld naar een door de klant gekozen doel. Bijvoorbeeld borstkanker, bescherming mangrove gebied, haaien, walvissen, zeevogels, ijsberen.

Het is momenteel één van de grootste goede doelen voor het behoud en bescherming van de oceaan.

NIEUWS

11

Tweede prijs Wessel Hiemstra bij National Geographic fotowedstrijd

Nieuwe datum Midnight Walk Nadat in september vanwege het slechte weer de Midnight Walk in Leeuwarden werd afgelast, is voor een nieuwe datum gekozen. Dat is vrijdagavond 5 april 2019 geworden. Alle hoofdlocaties, de wijken, bedrijven, instellingen en artiesten gaan voor de re-walk, voor het goede doel. De eerder dit jaar aangeschafte deelnametickets zijn gewoon weer geldig. De laatste nog niet verkochte kaarten komen uiteraard in de verkoop, die zijn te bestellen via de website van de Harmonie.

De vierde ‘Midnightwalk Leeuwarden’ is namelijk nog niet helemaal uitverkocht en heeft als doel 8.000 deelnemers. Dat betekent 80.000,- euro voor de door organisatie Lionsclub De Stadthouder geselecteerde goede doelen. De deelnemers maken een wandeling van tien kilometer door Leeuwarden. Deze wandeling voert door en langs bijzondere plekken in de stad, bijzondere gebouwen, bedrijven en instellingen. De Lionsclub wil de deelnemers kennis laten maken met plekken die zij nog niet kennen ofwel eens vanuit een geheel ander perspectief willen ervaren. Verdeeld over de route worden de deelnemers verrast met kunst en cultuur.

Wessel Hiemstra van het Marketingbureau Localink is tweede geworden bij de National Geographic Fotowedstrijd 2018. Uit de 4700 ingestuurde foto’s werden in vier categorieën prijzen uitgedeeld. Wessel werd tweede in de categorie Dieren.

Hij fotografeerde schapen op de Waddenzeedijk en gaf het de titel ‘Schapen bij zonsondergang’. Het commentaar van de vakjury op zijn foto: “Fotografie wordt ook wel ‘spelen met licht’ genoemd. En dat is door deze fotograaf op

uitstekende wijze gedaan. De zon die net onder de silhouetten van deze lammetjes doorschijnt, maakt het beeld. Door een klein diafragma te gebruiken, is een prachtig effect ontstaan. Dat trekt je direct naar het onderwerp.”

Wessel heeft er een Canon Powershot SX 730 mee gewonnen, een compacte reiscamera met 40x zoomlens voor haarscherpe foto’s en full hd-video’s. Hij kan zijn gemaakte foto’s en films er meteen mee delen en versturen, dankzij de ingebouwde wifi.

Rode Kruis krijgt GPS-trackers Het Rode Kruis heeft vorige maand 18 GPS-trackers aangeschaft, om de hulpverlening verder te verbeteren. Het is vooral bedoeld om bij grootschalige evenementen in te zetten. De hard- en software is afkomstig van Geotrack Telematics uit Heerenveen.

weten waar hun voertuigen zijn. Er kan live op een duidelijke kaart de bewegingen van het voertuig worden gevolgd. Voor het Rode Kruis is dit een prachtige oplossing en een systeem die helemaal bij deze tijd hoort en de hulpverlening zal verbeteren.”

Districtscoördinator Evenementenhulp David Faber van het Rode Kruis: “Elke hulpverlener krijgt zo’n zender op zak en daardoor kunnen we vanuit een centrale plek zien waar de hulpverleners zich bevinden. Mocht er een noodoproep komen, dan kunnen we hen door het systeem goed lokaliseren en de dichtstbijzijnde hulpverlener direct oproepen om zo spoedig mogelijk hulp te verlenen op de plek van het incident. Bij sommige noodoproepen telt elke seconde. Het is een soort track en trace systeem zoals we dat ook wel kennen bij transportbedrijven die hun vrachtwagens voorzien van zo’n systeem, zodat ze

Eerder dit jaar heeft het Rode Kruis tijdens de Fietselfstedentocht een proef gedaan en GPS trackers geleend om te kijken hoe het in de praktijk werkt. “Dit is heel goed bevallen.

Zeker bij evenementen waar veel bezoekers zijn is het fijn om de hulpverleners te kunnen lokaliseren”, zegt David. “Daarom hebben we besloten om dit systeem aan te schaffen en in te zetten bij de evenementen waar veel bezoekers zijn en wij de hulpverlening verzorgen.” Zo zullen de trackers bijvoorbeeld ook tijdens het Charles Dickens kerstevenement in Leeuwarden worden ingezet.

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

De start van de Midnightwalk is om 20.00 uur op vier startplekken rondom de binnenstad in nauwe samenwerking met de vier betrokken wijkverenigingen. Voorafgaand aan de start kun je vanaf 19.00 uur op de vier festivalterreinen terecht. Op het ticket staat de startlocatie. Onderweg zullen, tussen de vier festivalterreinen in, bedrijven en instellingen hun deuren openen en andere evenementen plaatsvinden. Slotevenementen zijn er na binnenkomst op de festivalterreinen en in Stadsschouwburg De Harmonie.

Wil je het speciale lied, het speciale ‘anthem’ leren: die kun je downloaden op de website van Midnightwalk Leeuwarden. Het lied is gemaakt door studenten van de opleiding Muziek en Sounddesign van D’Drive.

Bedrijven Contact Dagen op 19 en 20 maart 2019 De 36-ste editie van de Bedrijven Contact Dagen Noord wordt volgend jaar op dinsdag 19 en woensdag 20 maart gehouden in het WTC Expo Leeuwarden. Bij BCDN draait het om netwerken, kennis delen en verbindingen leggen.

BCDN heeft een netwerk-app ontwikkeld waarmee deelnemers en bezoekers voorafgaand aan de beurs contact met elkaar kunnen leggen. Daardoor ontwikkelt het zich steeds meer tot een platform dat niet alleen tijdens het tweedaagse netwerkevent een functie heeft, maar het hele jaar door.

Bedrijven kunnen zo elkaar verder helpen en inspireren, in een omgeving waarin innovaties, trends en ontwikkelingen alle aandacht krijgen. Ook worden gedurende het jaar meerdere seminars georganiseerd in de vorm van BCDN Events.

TRENDS EN INTERIEUR

12

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

TRENDS EN INTERIEUR

13

Van rustige verweerde kleuren tot kitscherig knallende kerstballen Sfeer creëren in je eigen huis, met strakke nieuwe spullen en daarnaast oude unieke vondsten geeft volgens Johan Bijlsma van Woonwinkel Rustiek je huis ontzettend veel karakter. Volg daarbij je eigen gevoel, dat doet hij ook. Enigszins de trends volgend, maar verder invullend op zijn eigen eigenwijze wijze.

“Verweerd goud, grijs en groen zijn de hoofdkleuren deze kerst en winterperiode. Maar ook kleurrijke aparte kerstballen zijn in.”

Het niet zijn zoals anderen staat daarbij voorop.

Johan wordt niet blij als hij een rij woningen ziet met overal hetzelfde interieur. Hij heeft er zijn werk van gemaakt om die woonwinkel te creëren die niet van dertien in een dozijn is en doet dat alweer acht jaar met veel toewijding en inzet. Hij weet in binnen- en buitenland pareltjes te vinden en gaat regelmatig op roadtrip met zijn bus naar onder andere Frankrijk om bijvoorbeeld bijzondere antieke kasten in te kopen. Voorwaarde is dat de meubels eigenheid moeten hebben en sfeer uitstralen, zodat je voelt dat er een verhaal aan kleeft.

Het opknappen van oude meubels en ze een tweede leven geven zit hem in zijn bloed. “Als kind ging ik al vaak met mijn moeder en mijn oma rommelmarkten langs om spullen te kopen, op te knappen en daarna zelf houden of doorverkopen.” Er is momenteel veel vraag naar antieke kasten.

“Ik geef ze hier een tweede leven. Ze zijn vaak zo rond de honderd tot honderdvijftig jaar oud en kunnen ook nog makkelijk honderdvijftig jaar mee. Het mooie van zo’n antieke kast is dat het een verhaal vertelt en een huiselijke sfeer geeft in je woonkamer of keuken.

‘Kerstversiering uit de jaren vijftig is helemaal weer populair’

Oude kerstversieringen doen het momenteel ontzettend goed. “Ik heb veel spullen uit de jaren vijftig maar het liefst heb ik ze van voor de Tweede Wereldoorlog. Kerstversiering uit die tijd is helemaal weer populair. Die stijl spreekt mij zelf ook aan.” Contrasten zijn ook hip en je mag je interieur laten knallen met bijzondere details.

“Wat ik belangrijk en vooral mooi vind is een winkel te hebben met stoere en landelijke kasten, tafels, lampen, woonaccessoires, servies en brocante voor in en om het huis. Daarin volg ik soms trends en soms ook bewust niet, ik vind het leuk om mijn winkel een eigen karakter te geven. Van klanten hoor ik dat er in Leeuwarden geen woonwinkel is die dezelfde combinaties aanbiedt qua woonaccessoires en meubels, geurkaarsen en planten en dat is natuurlijk leuk om te horen.”

Johan is bijvoorbeeld trots op zijn zelf ontwikkelde lijn aan krijt- en kalkverf, bestaande uit 45 verschillende kleuren. “De watergedragen verf geeft je meubels of hout een prachtige zeer matte fluweelachtige kleurlaag. Doordat de verf geen chemicaliën bevat is het uitermate geschikt om kindermeubels een nieuw kleurtje te geven waardoor de kast er weer als nieuw eruit ziet.” Wanneer je door zijn woonwinkel loopt kun je inspiratie opdoen, want er staan prachtige antieke kasten in verschillende kleuren.

Sfeer creëren in je eigen huis, met strakke nieuwe spullen en daarnaast oude unieke vondsten geeft je huis ontzettend

veel karakter

‘Ik vind het leuk om mijn winkel een eigen karakter te geven’ “Foute kerstballen en een discoboom zijn ook helemaal in”, zegt Johan. Van een kleurrijke (kerstkoe)ballerina in een kort rokje met lange bevallige koeienbenen eronder die je in je kerstboom kunt hangen tot een kleurrijke kip- of kalkoen-ballerina eveneens in kort kleurrijk rokje, om je sfeervolle kerstboom mee te versieren.

Fout is in dit geval goed, kitscherig mag best dit jaar.

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

Fotografie: Sandra Wolf

JUBILEUM

14

Jubilerend speelparadijs Monkey Town voert vernieuwingen door moeten kunnen rennen, klimmen en springen”, zegt Evelien. Omdat ze wel af en toe wat willen vernieuwen, komt er begin volgend jaar een nieuw speeltoestel bij, namelijk een bowlingbaan voor kinderen. Het concept blijft gericht op fysieke activiteiten voor de kinderen in combinatie met lekkere stoelen voor de ouders, gratis wifi, een tafel vol tijdschriften en een keuken waar je van alles kunt krijgen.

Al sinds 1 december 2013 – toen Erwin en Evelien de nieuwe eigenaren werden van het bedrijf dat in 2006 begon aan de Marshallweg – zijn ze veranderingen aan het doorvoeren. Was het eerst vier dagen per week geopend, tegenwoordig is dat zeven dagen per week. Verder gaan de aanpassingen vooral over de interne bedrijfsvoering, krijgt het personeel trainingen in klantvriendelijkheid en BHV (bedrijfshulpverlening) en denkt het zoveel als mogelijk met de klanten mee.

‘Wij zijn met vlag en wimpel goedgekeurd door de voedsel- en warenautoriteit’ Evelien: “Eén van de dingen die wij hebben veranderd is dat we de bestellingen langs brengen aan de tafels. Dat gebeurde voorheen niet, maar wij vinden dat belangrijk. Zelfs als het hier erg druk is zoals in de herfstvakantie, proberen wij dat vol te houden.

We proberen ons zoveel mogelijk in de bezoekers te verplaatsen.”

Erwin: “Wij gaan zelfs zover dat we proberen te bemiddelen bij ruzies, of wanneer het kan ruzies te voorkomen. Wij vinden een fijne sfeer in onze zaak heel belangrijk. Dat hoef je als eigenaar niet te doen, er staat duidelijk bij de deur dat iedereen op eigen risico ons pand betreed, maar wij vinden dat wel zo netjes. Dat vinden wij goed gastheerschap, dat hoort gewoon zo.”

Fotografie: Sandra Wolf

De keuken wordt grotendeels gerenoveerd, de menukaart wordt uitgebreid met nieuwe lekkere en gezonde hapjes en drankjes en er komt een nieuw ‘speeltoestel’ voor de kinderen bij. Kinderspeelpaleis Monkey Town is volop bezig zichzelf aan het vernieuwen. Het vijfjarig jubileum per 1 december is voor eigenaren Erwin en Evelien Joustra een mooi moment om het speelpaleis verder te verbeteren. Verbeteringen doorvoeren zit hen in het bloed, dan doen ze al vijf jaar stapje voor stapje.

“De basis van ons concept is goed vinden wij, want wij hebben hier basic klim-, klauter- en bouwelementen zodat de kinderen lekker in beweging zijn. Ze zitten thuis en op school al genoeg achter tablets en krijgen hier de kans om zich lichamelijk even lekker uit te leven. Wij merken dat daar bij kinderen en hun ouders nog steeds voldoende animo voor is”, zegt Erwin.

“Daarom komen er hier ook geen gamecomputers voor de kinderen, wij vinden dat ze hier even lekker

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

Veiligheid van spelende kinderen is ook iets wat belangrijk is. “Erwin: “Wij letten er altijd op. We hebben er een logboek voor. Zodra bijvoorbeeld een trampoline stuk is, zetten we er roodwitte waarschuwingslinten omheen en vervangen wij hem meestal dezelfde dag.” Veiligheid van spelende kinderen is ontzettend belangrijk, want een ongeluk zit in een klein hoekje. “Wij hebben daarom een paar jaar geleden zelf de NVWA (Nederlandse Voedsel- en Waren Autoriteit) uitgenodigd om ons te komen keuren op veiligheid en het mooie is dat we met vlag en wimpel zijn geslaagd.”

DUURZAAM ONDERNEMEN

15

De milieuvriendelijke XL Carwash is Richard van der Wal zijn passie De milieuvriendelijke elementen zijn bijna teveel om op te noemen, zo is Richard van der Wal (50) van XL Carwash ermee bezig. Hij bewijst dagelijks dat je én een snel en klantvriendelijk bedrijf kunt hebben – waar tot 120 klanten per uur terecht kunnen – én bijna ultiem milieuvriendelijk kunt zijn.

“Ik blijf altijd gericht op innovatie, want het kan altijd weer iets beter”, zegt de gedreven Richard.

Hij reist vakbeurzen in binnen- en buitenland af om op de hoogte te zijn van de nieuwste trends. Reist persoonlijk naar collega’s in het zuiden van het land om van hun bedrijfsvoering te leren. Richard noemt zijn bedrijf de Meest Milieuvriendelijke Wasstraat van Noord-Nederland.

‘Ik werk graag mee op de werkvloer en vind het leuk om met mensen om te gaan’ “Per auto wassen we met zo’n 600 liter water. Na de wasbeurt wordt het opgevangen, gefilterd en opnieuw gebruikt. Het vuil dat achterblijft wordt verzameld en door een gespecialiseerd bedrijf opgehaald en verwerkt. XL Carwash hergebruikt zo’n 85% van al het water. Het water komt uit een eigen bron op zestig meter diepte en wordt door een osmose-apparaat gefilterd waardoor zout en kalk uit het water worden gehaald. Dat zorgt voor streeploze ramen, streeploos wassen.

Alle shampoos zijn afbreekbaar en niet belastend voor het milieu. De 600 liter water per auto wordt biologisch gefilterd en schoon gemaakt in zes putten onder de grond van de carwash. Richard: “Omdat we maar vijftien procent hoeven weg te gooien gebruiken we dus grotendeels steeds hetzelfde water. Zo spaar ik behalve het milieu ook mijn eigen portemonnee. Wij zijn zeven dagen per week geopend en kunnen maximaal 120 auto’s per uur schoonmaken, dus reken maar uit om hoeveel water en geld dat gaat.”

De vijftien procent die overblijft wordt als chemisch afval categorie 4 bestempeld en door een speciaal gecertificeerd bedrijf opgehaald bij de Carwash. “De wetten worden steeds strenger. In Engeland gaat het zelfs al zover dat je je auto niet meer zelf op straat mag wassen.” Zover is het hier in Nederland nog niet, maar je weet maar nooit. De ontwikkelingen bij de wasstraat gaan altijd door.

Dit jaar is er een extra module tussen geplaatst.

De hoge drukboog-module is een soort douche die in één lijn over het dak van de te wassen auto gaat.

De hal waarin de wasstraat staat heeft ook nog stofzuigplekken, waar je de binnenkant van de auto schoon kunt maken. Alles onder dak, Richard maakt het zijn klanten graag zo gemakkelijk en comfortabel mogelijk.

Zes jaar geleden is hij zijn carwash begonnen. “Ik was vrachtwagenchauffeur en liep al jaren rond

‘Na elke wasbeurt wordt het water opgevangen, biologisch gefilterd en opnieuw gebruikt’ met dit idee. Toen het pand vrijkwam waar ik nu zit dacht ik: het is nu of nooit. Gelukkig heb ik doorgezet, want dit is geweldig. Ik werk zelf graag mee op de werkvloer, vind het leuk om onze klanten te kennen en met mensen om te gaan. Dit voelt niet als werk, dit is gewoon elke dag weer leuk. Elke dag is anders, het is nooit saai.”

“Ik ben ook graag bij mijn drie kinderen en die zie ik nu gelukkig veel vaker dan ik ze had kunnen zien wanneer ik vrachtwagenchauffeur was gebleven.”

Fotografie: Sandra Wolf

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

Openingstijden: Maandag t/m zaterdag: 8.00 - 18.00 uur Zon- en feestdagen: 11.00 - 18.00 uur

NI E Gl UW an sp an ts in er w po rij lis f u h nit af p os oe m lu os ni e tm w e at t er dr oo g un it dr un oog it do ek en

be en oor d af han eli sp d ng ui m te at n* ig In w ee kb oo g ve l g in e te n ns ie f NI La EUW va bo og af s on pu de it u r h ni og t e dr bo uk rs te lu ni t bo rs te lu ni t po lis h

Kom langs in onze 45 meter lange wasstraat, volgepakt met de modernste technologie!

Fahrenheitweg 26, 8912 AJ Leeuwarden www.carwashleeuwarden.nl We zijn weer perfect bereikbaar!

Like ons op Facebook en maak kans op een gratis wasbeurt!

CARWASHLEEUWARDEN

UNIEK MILIEUVRIENDELIJK PRODUCT

17

Zaanderwijk bouwt huizen van steenwol in plaats van beton ‘Steenwol raakt niet in brand, smelt of schuimt ook niet, het is veilig’

Fotografie: Johan Vogelzang

Er zetelt aan de Marshallweg een innovatief en bijzonder bouwbedrijf. Een bouwbedrijf dat eigenlijk geen bouwbedrijf is, zegt directeur Fred Braaksma van het bedrijf Zaanderwijk. Althans qua traditionele manier van bouwen. “Wij maken huizen van steenwol. Dat is zo nieuw en uniek – zo duurzaam en circulair - dat wij er onze eigen bouwmethode voor hebben moeten ontwikkelen. Dat doen we op een manier zoals er nog bij geen enkel bouwbedrijf wordt gebouwd.”

Steenwol is het nieuwe duurzaam, het nieuwe circulair, het nieuwe ‘beton’, een product dat nauwelijks onderhoud behoeft. Daardoor is het super interessant voor onder andere woningbouwcorporaties, die er huizen mee kunnen bouwen die nauwelijks onderhoud nodig hebben en dus ook lage exploitatie- en beheerskosten zullen krijgen. Oftewel financieel uiterst rendabel.

“Voor woningbouwcorporatie Elkien hebben we aan het Tolhuisplein in Leeuwarden net onze tweede serie van veertien steenwol-woningen gebouwd”, zegt Fred. “Het is geweldig dat Elkien ons de kans heeft geboden ons product aan de wereld te kunnen tonen. Eerst zien, dan geloven, daar draait het toch vaak om.

Elkien is super enthousiast en inmiddels zijn er meer woningbouwcorporaties die willen bouwen.

Fred Braaksma wil een dusdanig product neerzetten waar ook andere ‘bouwers’ van kunnen profiteren. “Als dealer van Rockdôme® realiseren we ons dat het product ook aan andere bouwers kan worden geleverd. Voor Rockdôme® zijn we een fabriek zo aan het inrichten dat het geschikt wordt voor seriematige bouw. Ergens volgend jaar moeten de plannen definitieve vorm krijgen, maar de exacte datum daarvan voorspellen is lastig.”

‘Steenwol is het nieuwe beton, een duurzaam product ’

Zaanderwijk heeft ondertussen ook een eigen prototype ontwikkeld en getest. “Wij zijn druk bezig om een businesscase op te zetten voor eigen fabrieksmatige productie van deze Rockdôme®-woningen, het liefst hier in Fryslân. Tenslotte liggen mijn roots in Franeker waar pake Fetzes Braaksma in 1902 werd geboren.”

Zaanderwijk bestaat inmiddels ruim vijfendertig jaar en is in die periode groot geworden in het onderhouden van woningen. “In dat werk hebben we gezien dat de traditionele woningbouw veel beter kan en op zo’n manier dat er veel minder onderhoudwerkzaamheden voor nodig zijn. Daarmee bespaart een opdrachtgever kosten en dat is uiteraard altijd belangrijk.”

Fred Braaksma is overtuigd van de kwaliteiten van zijn innovatie.

“De steenwol-woningen zijn milieuvriendelijk en duurzaam. Want het wordt van een natuurproduct gemaakt dat oneindig voorradig is en door de natuur altijd nieuw wordt aangemaakt. Het raakt nooit op. Steenwol wordt gemaakt van basalt. Van één kubieke meter basalt maken speciale machines 90 kubieke meter steenwol. Zie het als een soort suikerspinmachine waarmee dat gebeurt.”

Fred: “Steenwol raakt niet in brand, smelt of schuimt ook niet. Het is een veilig materiaal. Verzekeraars zouden klanten een lagere verzekeringspremie moeten bieden wanneer men hiervoor kiest.

En steenwol werkt geluiddempend. Dus alleen maar voordelen.

Rockdôme® heeft een veel hogere isolatiewaarde dan de huidige wettelijke regels vereisen, het is een factor 1,5 hoger dan de huidige nieuwbouwwoningen krijgen in Nederland.”

De muren van ‘basaltwol’ zijn bovendien zo sterk dat ze meer dan een mensenleven mee gaan en volledig hergebruikt kunnen worden.

Ook de andere bouwmaterialen zijn circulair oftewel herbruikbaar, zoals bijvoorbeeld de profielen waar de muren van steenwol in worden geplaatst.

“In combinatie met zonnepanelen en verwarming door infrarood panelen is er dan al snel sprake van een energie neutrale woning. Dat is wat we willen in Nederland. Geen aansluiting op het aardgas, maar veel isolatie waardoor de energiebehoefte in zijn geheel omlaag kan.

Duurzaam en circulair dus.”

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

18

OPROEP VAN WIJKAGENT TJIBBE REITSMA

Meldingen en aangiftes worden steeds belangrijker voor politie Het doen van meldingen en aangiftes wordt steeds belangrijker. “Ook als je denkt dat het geen zin heeft of teveel tijd kost, doe het dan toch”, zegt wijkagent Tjibbe Reitsma. “Wij kunnen niet zelf overal 24 uur per dag toezicht houden en alle informatie is welkom om samen te werken aan de veiligheid. Dus als je een onveilige situatie ziet of iets verdachts, twijfel niet en meld het ons, dan komen we in actie.”

De melding van een verdachte situatie en/of verdachte personen vergroot de kans op het voorkomen van een misdrijf. “Maak een foto of een filmpje van een verdachte auto of een verdacht persoon en meldt het ons. Elk detail, hoe klein ook, kan ons helpen bij het opsporen van strafbare feiten of het voorkomen daarvan.” Ook aangiftes – achterafals een inbraak of een ander voorval al is geweest – zijn belangrijk.

“Het voordeel van al die gegevens in ons systeem is dat wij op termijn met behulp van speciale computerprogramma’s ook beter kunnen voorspellen wanneer er iets gaat gebeuren en om daar nog eerder als politie en netwerkpartners op in te kunnen spelen. Ook dat levert resultaten op.”

Bovendien zijn die gegevens van meldingen en aangiftes belangrijk voor de wijkagent om intern capaciteit vrij te maken om actie te ondernemen.

Tjibbe: “We moeten onze beoogde inzet kunnen onderbouwen met cijfers van onder andere meldingen en aangiftes.”

Hij werkt als wijkagent samen met een team van dertig collega’s die verantwoordelijk zijn voor het voormalige Leeuwarderadeel, de Vosseparkwijk, Helicon, bedrijventerrein West, Muziekwijk, Vogelwijk, Valeriuskwartier en Westeinde. Het team behoort toe aan Cluster I, waar in totaal drie

‘Elk detail, hoe klein ook, kan ons helpen bij het opsporen van strafbare feiten’ wijkagenten verantwoordelijk voor zijn.

De Zwette I tot en met VI, de Vosseparkwijk en Helicon vallen onder de verantwoordelijkheid van Tjibbe Reitsma.

“Wij hebben nooit voldoende personeel om alle werkzaamheden die zich voor doen uit te voeren, daarom zoeken wij de samenwerking met andere netwerkpartners. We vragen steeds vaker hulp van burgers, bedrijven, gemeenten en beveiligingsbedrijven om ook mee te kijken en mee te denken en ons te informeren. Dat heet integra-

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

le politiezorg. Wij kunnen het als politie simpelweg niet meer alleen, we hebben iedereen nodig. Ik weet dat ondernemers vanwege de ‘rompslomp’ vaak geen aangifte doen, maar ik wil ze toch oproepen dat wél te doen.” Dit namelijk kan op vele manieren, zoals digitaal via Politie.nl, via het maken van een afspraak aan het politiebureau: 0900-8844.

Bovendien is het voor de strafmaat van de verdachten ook beter als alle criminele acties goed in beeld zijn. Er wordt op basis van bewijs berecht en niet op basis van geruchten. Die bewijzen moeten wel worden aangeleverd. Waar de foto’s en filmpjes naartoe moeten? “Bel eerst naar 0900-8844, daar vertellen ze wel waar je het naartoe kunt appen of mailen. Gaat het om een inbraak op heterdaad of een ongeval, dan moet je natuurlijk altijd direct 112 bellen. En wil je een misdaad anoniem melden? Dat kan op telefoonnummer 0800-7000.”

Nog een aandachtspunt voor de bedrijven van De Zwette: duidelijke perceelnummers/huisnummers. “Wij adviseren vierkante borden van minimaal 30 bij 30 centimeter, in het geel met in zwart het huisnummer erop. Dat helpt onze collega’s enorm als ze naar een melding gaan en het juiste bedrijfspand moeten vinden. Dat is bijvoorbeeld niet alleen handig bij een inbraak op heterdaad, maar ook als hulpdiensten haast hebben omdat er ergens een bedrijfsongeval is geweest en een medewerker in acute nood is. Vooral voor een bedrijf met meerdere panden, dan is het van groot belang dat je snel kunt zien of je bij pand 10a of 10b bent…”

Tjibbe: “Het blijft een jaarlijks terugkerend iets, er zijn altijd bedrijven waar men vergeet de nummering goed aan te brengen. Het zou geweldig zijn als iedereen dat goed geregeld zou hebben. Niet alleen voor ons, maar ook vooral ook voor zichzelf en het eigen personeel.”

IN DE SCHIJNWERPERS

19

Hoe is het leven na Leeuwarder ondernemersprijs De Het?

Twee Zwette-bedrijven en een bedrijf met expeditiecentrum op De Zwette en winkel in de binnenstad waren dit jaar genomineerd voor de Leeuwarder ondernemersprijs De HET. ‘Binnenstadswinkel’ Boekhandel Van der Velde won, Energie Inspectie Friesland werd tweede en DataCenter Fryslân derde. De uitverkiezing is een bekroning voor hun ondernemende vakmanschap, als ‘top of the bill’ van Leeuwarden. Wij zijn heel benieuwd hoe hen dat is bevallen en wat hen deze bekroning heeft opgeleverd. Wil je volgend jaar ook meedoen of een bedrijf nomineren, dat kan tot en met 31 december op de website www.dehet.nl. De prijsuitreiking is op 20 maart, bij de BCDN in het WTC Expo.

Else Maria van der Meulen DataCenter Fryslân

Ad Peek en Rutger van der Velde Boekhandel Van der Velde

Martijn van der Harst Energie Inspectie Friesland

ERVARING

ERVARING

ERVARING

GELEERD

GELEERD

“Ik heb De HET positief ervaren. Leuke contacten opgedaan en even uit je dagelijkse werkzaamheden. Wel denk ik dat het voor De HET zelf belangrijk is dat het nog meer media aandacht weet te genereren vanuit buiten. Dit is bijvoorbeeld voor ons bedrijf het eerste interview dat voortkomt omdat we mee gedaan hebben met De HET. Zeker voor de winnaar Boekhandel Van der Velde, was de media aandacht na het winnen van de HET minimaal.”

GELEERD

“Wat ik ervan heb geleerd? Ik vond vooral de sessies leuk en informatief. Ook het geven van een goede pitch vond ik leerzaam. Verder was het mooi om je netwerk te vergroten. Je leert weer nieuwe mensen kennen en dat geeft altijd weer goede energie.”

NAAMSBEKENDHEID

“Ook voor onze naamsbekendheid is het goed geweest, want er zijn nu meer mensen weten wie DataCenter Fryslân is en wat we doen.”

AANRADER

“We zijn door Evelien Walstra van de gemeente Leeuwarden voorgedragen en dat heb ik als een eer ervaren. Ik kan het iedereen aanraden om ook mee te doen. Het is een leuke gebeurtenis waarbij je heel concreet bezig bent hoe je bedrijf overkomt en welk verhaal je wilt vertellen.”

“Het was vooral gezellig en leuk om de andere genomineerden beter te leren kennen. Het is jammer dat een stimuleringsprijs als De HET verliezers kent. Het zou zo moeten zijn dat je al winnaar bent als je genomineerd bent. Het is nu appels met peren vergelijken.”

“De sessies zijn eigenlijk de prijs die je ontvangt voor je deelname en zijn over het algemeen leerzaam en leuk. Ook hier weer zie je hoe de andere deelnemers denken en werken. We hebben wel ervaren dat de beloofde media aandacht erg tegen is gevallen.

Daar zouden vooraf afspraken over gemaakt moeten worden.”

NAAMSBEKENDHEID

“Dat is voor ons eigenlijk niet te meten. Wij zijn al een oud familiebedrijf wat al 125 jaar in het centrum van Leeuwarden actief is.”

AANRADER

“Wij willen graag het bestuur adviseren de formule aan te passen zodat er alleen winnaars zijn. In onze ogen waren alle deelnemers winnaars. Er zou een redactioneel stuk van twee pagina’s in de Leeuwarder Courant moeten komen waar alle winnaars in worden gepresenteerd.”

“Ik heb er veel van geleerd en veel aan gehad. De presentaties die we moesten geven vond ik ook waardevol, want zo kregen we een goede spiegel voorgeschoteld over hoe je overkomt op anderen. Dankzij De HET heb ik me daarin kunnen verbeteren.”

“De Blije Brein sessie met psycholoog Bernard Maarsingh en met therapeut en managementrainer Jeroen Stek vond ik ook erg interessant, zij leren je vanuit een ander perspectief te kijken. De kledingsessie, waarin we keken naar welke kleding het best bij je past, vond ik ook leerzaam.”

NAAMSBEKENDHEID

“Voor ons netwerk is De HET ook alleen maar goed geweest, want je leert weer veel mensen kennen. Het heeft ons zelfs nieuwe medewerkers opgeleverd, dat is ook fantastisch te noemen. We zijn mede door De HET gegroeid van 6 naar 10 FTE.”

AANRADER

“Wij zijn heel tevreden en kunnen het iedereen aanraden eraan mee te doen. We bestaan vier jaar, werden eerst nog gezien als jonkies, maar zijn dit jaar door deze aandacht wel in beeld gekomen als serieus bedrijf en hebben dat ook waar kunnen maken gelukkig.”

Foto Martijn van der Harst: Robbert Evers

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

NIEUWS

20

Bedrijvenzamelgebouw Dairy Valley komt steeds dichter bij realisatie

COLUMN BOUWE DE BOER Energiecoördinator gemeente Leeuwarden Energiecommissaris Fryslân

Kernenergie op De Zwette?

In februari maart 2019 komt het Rijk met de eerste Nederlandse Klimaatwet.

Deze wet is nodig omdat Nederland hopeloos achterligt op alle andere landen in Europa in realisatie van schone energie. Het wordt een interessante periode om te zien in hoeverre dit gaat helpen. De eerste tekenen van vertraging zijn al zichtbaar nu er al veel politici gaan denken aan kernenergie. Dat is niet de oplossing.

Denemarken, Duitsland, Zweden en Noorwegen gaan bijvoorbeeld al richting vijftig procent schone energie. Hoe kan dat dan is de vraag? Het antwoord is niet zo moeilijk: visie. Twintig jaar geleden zijn deze landen begonnen met een strak programma en dat heeft effect. De prijs van energie structureel elk jaar een beetje verhogen, maar dat ook keurig aankondigen ver vooraf: dat geeft duidelijkheid en ruimte om te investeren in andere richtingen. Nog een belangrijk aspect: deze landen hebben geen aardgas en moeten dus alles zelf inkopen.

Die afhankelijkheid geeft alle reden tot zelfredzaamheid.

En zo geschiedde. Nu hebben deze landen de beste producten, de meeste adviesbureaus en ook de meeste banen op het gebied van duurzame energie.

Geen wonder dat een Deens bedrijf het grootste windpark van de wereld gaat aanleggen bij Zeeland in de Noordzee.

Is heel Nederland (te) langzaam? Gelukkig niet! Op De Zwette leeft het bewijs dat je goed en snel kunt overschakelen op schone energie. En dan heb je kernenergie gelukkig niet nodig! De Rijksoverheid zou hier eens een kijkje moeten komen nemen.

Want: De Fabriek is bijna energieneutraal, de Energiecampus wordt elke dag realistischer, de grootste opleiding van het Noorden (ROC Friese Poort) voor duurzame installateurs is op De Zwette. Denk ook aan Kapenga Wonen met al die oplaadplekken, de Mannen van Staal die een grote rol speelt in de realisatie van zonneparken, Energie Inspectie Fryslân, Dairy Campus met enorme biogasproductie, talloze daken die vol liggen met zonnepanelen. Wetterskip Fryslân en de Elfsteden IJshal gebruiken nauwelijks fossiele energie. Het nieuwe Cambuurstadion wordt zelfs energie producerend.

Post-NL is vrijwel energieneutraal, zowel het gebouw als het wagenpark.

Tanken met Blauwe Diesel of Biogas? Het kan allemaal op De Zwette. Of waterstofproductie? Tieluk BV doet dat op...De Zwette. Duurzame sterke accu’s van wereldklasse voor zonneboten tot ziekenhuizen: MG Energy. Op de Zwette, daar moet je zijn.

Begin deze maand wordt bekeken of de schetsen van het bedrijvenverzamelgebouw Dairy Valley binnen het bestemmingsplan passen. Dat het er komt is zo goed als zeker, het tijdspad nog niet.

Er is een investeerder met hart voor regionale economische ontwikkelingen en er zijn al dairy en agrarisch gerelateerde bedrijven die zich als aanstaand huurder of koper hebben gemeld.

Het gebouw is gepland op een kavel op De Zwette V, vlakbij Dairy Campus en Cowhouse. Gina Tromp, coördinator Economische Zaken van de gemeente Leeuwarden: “Zodra het plan past binnen het bestemmingsplan en wat betreft businesscase positief is, gaan we er ook als gemeente vol aandacht aan besteden door op de trommel te slaan om nog meer bedrijven te informeren over deze mogelijkheid. Want daar is nog wel ruimte voor.” Het gebouw wordt neergezet om startende en kleine bedrijven die niet zelfstandig nieuwbouw willen plegen, toch aan passende bedrijfsruimte in de Dairy Valley te helpen. “Ondernemers die belangstelling hebben kunnen zich via het algemene telefoonnummer van de gemeente Leeuwarden bij mij melden.”

Gina: “Het gaat om Dairy- en Agri-gerelateerde bedrijven, omdat we van dit gebied een echte Dairy Valley willen maken, als zuivelhart van Nederland.” In 2016 is het project Dairy Valley begonnen door de provincie Friesland, vier gemeenten, WUR, hogeschool Van Hall Larenstein, bedrijven als FrieslandCampina, Ausnutria en diverse MKB-bedrijven.

De provincie wil het vestigingsklimaat versterken voor de agri- en zuivelsector, zowel voor de primaire sector als toeleveranciers, onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Dairy Valley brengt verschillende initiatieven en partijen binnen de agri- en zuivelsector (van gras tot glas) bij elkaar. De provincie wil dat die initiatieven elkaar binnen Dairy Valley gaan versterken en stimuleren.

Dairy Valley wil binnen tien jaar de meest duurzame en renderende zuivelketen ter wereld zijn. Zo’n tachtig bedrijven hebben zich aan Dairy Valley verbonden. Het kantoor ervan zetelt op Dairy Campus.

Programmamanager Barend Spliethoff: “Als Dairy Valley brengen wij alle partijen bij elkaar en gaat het niet alleen over het bedrijvenverzamelgebouw, maar over alle aspecten van de samenwerking en elkaar versterken. Ondernemers die daar meer van willen weten kunnen contact met mij opnemen.”

Eind dit jaar wordt begonnen met het zonnepark van Westeinde, het derde alweer op De Zwette. Als straks zelfs de woonwijken rond het winkel- en bedrijvenpark mee gaan doen…. ontstaan er dan geen problemen op het stroomnet? Oh zeker. Maar laat dat maar het probleem zijn! Netbeheerder Alliander denkt in oplossingen en werkt graag mee.

Het bestuur van de bedrijvenvereniging regelt tien extra oplaadpalen komen voor elektrische auto’s op het bedrijventerrein en dat zie ik als een uitnodiging, als de rode loper voor het Rijk. Kom langs, kom kijken, kom gerust profiteren van onze kennis. Kerncentrales? We hebben ze niet nodig! De Zwette geeft het goede voorbeeld. Kan De Zwette Nederland de weg wijzen? Kunnen is niet het goede woord, het gebeurt al!

Barend Spliethoff wijst de plek aan waar het bedrijvenverzamelgebouw gaat komen.

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

DUURZAAMHEID EN OPLEIDINGEN

21

Team ROC derde bij WK Zonnebootteams Zelfsturende software primeur in gebouw ROC Friese Poort Onderwijsinstelling ROC Friese Poort heeft in het schoolgebouw aan de Anne Wadmanwei als eerste in de provincie Fryslân software die de energiehuishouding aanstuurt op basis van zelflerende en voorspellende software.

Met de software van Cloud Energy Optimizer bespaart het ROC energie in het bestaande gebouw bij een gelijkblijvend comfortniveau.

Zonder dat er bouwtechnische of installatietechnische aanpassingen hoeven te worden gedaan.

In een volgepakt auditorium van NHL Stenden Hogeschool ontving het team van ROC Friese Poort Leeuwarden de derde prijs in A- klasse bij het WK voor zonnebootteams van 2018. De races vonden in Akkrum, Purmerend, Groningen, Leeuwarden en Monaco plaats.

Andele Hellema, student Mechatronica in Leeuwarden: “We hebben als team veel tijd gestoken in de ontwikkeling van onze zonneboot. Volgend jaar geven we onze ervaringen en kennis over de boot door aan een nieuwe ploeg, die dan het stokje overneemt.

Ik kan het alle studenten aanraden om lid te worden van een zonnebootteam. Het is heel leerzaam; je benadert zelf bedrijven en krijgt ruimte van school om aan de slag te gaan. Zo doe je veel ervaringen op.”

Deelname aan de Solar Sport One-races is een voorbeeld van levensecht onderwijs, één van de speerpunten van Centrum Duurzaam van ROC Friese Poort. De studenten doen praktijkervaring op en leren contacten te leggen met het bedrijfsleven, wat hen extra kansen en inzichten oplevert op de arbeidsmarkt.

“Met de Cloud Energy Optimizer willen we meer rendement halen uit technische installaties van gebouwen”, legt Niels de Jong van Cloud Energy Optimizer uit. “We voorspellen de energievraag van het gebouw 24 uur vooruit op basis van het weer, het wisselende aanbod van duurzame energiebronnen en de energieprijzen.”

Het kijkt steeds wat de beste regelstrategie is met als doel om het verbruik van gas tot een minimum te beperken. “Op deze manier kunnen we eerder inspelen op op weersituaties en verlagen we onze CO2-footprint”, zegt Menno de Vries van ROC Friese Poort.

Studenten maken lichtgevende fles voor gemeente Harlingen Op verzoek van de gemeente Harlingen heeft een team studenten van ROC Friese Poort een lichtgevend object voor de Willemshaven gemaakt. De gemeente wil er namelijk een toeristisch en recreatief aantrekkelijk gebied creëren. De studentengroep, bestaande uit Bo, José, Julian, Luka en Niels, kwam met het idee van een lichtgevende fles met als naam ‘message in a bottle’.

Er zit bovendien een interactief element aan het concept. Julian: “Bij de fles kunnen voorbijgangers een QR-code scannen, waarna hun bericht op de lichtkrant in het object verschijnt. Zo stoppen bezoekers echt hun persoonlijke bericht als ‘message’ in de fles’. Als materiaal hebben we gekozen voor polycarbonaat. Dat is licht, duurzaam en transparant. Ook hebben we gezorgd voor het aanbrengen van subtiele verlichting in de hals van de fles.”

Een ander opvallend element bij het prototype wordt gevormd door een vrouwenfiguur naast de fles in het gras. Het gaat hier om een 3D-geprinte versie van groepslid Bo. “Zij loopt stage bij Tryn 3D Printing in Harlingen”, vertelt student Luka. “Zowel de lichtge-

vende fles als het poppetje zijn daar geprint. Om de schaal van ons object duidelijk te maken, hebben we Bo in laten scannen voor een 3D-print.” Medewerker Minne Schiphof van de gemeente Harlingen is ook

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

onder de indruk van de uitkomst van het verzoek.

“Je maakt gebruik van jongeren die nog vrij kunnen denken, deze studenten zijn echt met een prachtig idee gekomen.”

PUZZEL

22 HIER WERK IK

Puzzel Vul de puzzel in en maak kans op een waspas van Carwash XL Leeuwarden ter waarde van 50 euro.

1

1

3

2

10

3

11

4

4

6 9 5

7 2

5

8

Beantwoord onderstaande vragen: 1. Welk icoon uit de binnenstad heeft nu zijn winkel op De Zwette?

2. Hoe heet de nieuwe vintagewinkel? ......... Gezellig 3. Welk evenement vindt plaats op 5 april 2019?

4. Met welk materiaal bouwt Zaanderwijk zijn huizen?

5. Wat is de voornaam van de programmamanager van Dairy Valley?

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

OPLOSSING PUZZEL

Stuur de oplossing met jouw adres en telefoongegevens voor zaterdag 5 januari naar: De Zwettekrant, James Wattstraat 4, 8912 AR Leeuwarden.

Of stuur een mailtje naar puzzel@dezwettekrant.nl. In de volgende editie maken we de prijswinnaar bekend.

Prijswinnaar puzzel september 2018

Pieter van der Weg, Hardware Clinics

Van zijn passie voor techniek heeft hij zijn beroep weten te maken, hij is er zijn eigen bedrijf in gestart en repareert met een vaste medewerker en een freelance medewerker computers voor bedrijven en particulieren. Pieter (33) heeft verschillende commerciële functies bij grote bedrijven in het buitenland gehad, tot het diepe techneutengevoel vanuit zijn binnenste toch de overhand nam.

“Als kind haalde ik al transistorradio’s uit elkaar. Alles waar een stekker aan zit wil ik kunnen repareren. Als bijbaantje naast mijn studie commerciële economie ben ik computers gaan repareren en door gaan verkopen en dat is een beetje uit de hand gelopen. Onze klanten komen uit Nederland, België en Duitsland. Want het blijkt dat er niet zoveel bedrijven zijn waar ze zulke specialistische kennis hebben als wij.”

“Wij repareren op componentniveau en daar bestaan nog geen opleidingen voor. Zoiets moet je jezelf eigen maken. Zoiets kost in het begin veel onbetaalde werkuren, later pluk je er de vruchten van. In 2012 ben ik Hardware Clinics gestart. Geef mij een soldeerbout en een moederboard en ik ben helemaal in mijn element.”

Fotografie: Johan Vogelzang

De juiste oplossing van de puzzel uit de vorige editie van De Zwettekrant is ‘Biodiversiteit’. Uit de vele goede inzenderingen kwam Annelies Greving uit Leeuwarden als winnaar uit de bus. Zij heeft de cadeaubon ter waarde van 50 euro gewonnen, die beschikbaar is gesteld door Woonwinkel Rustiek.

Op de foto overhandigd Dicky Bijlsma van de woonwinkel de cadeaubon aan Annelies Greving en haar zeven maanden oude zoon Maurin.

Hij is deels een pure techneut die uren kan sleutelen en daarnaast houdt hij van het omgaan met mensen. “We ontvangen klanten hier altijd met vers gezette koffie van heerlijke koffiebonen. Ik adviseer mensen ook graag bij de aanschaf van een computer die perfect bij hun behoefte aansluit. Mensen blij maken geeft me ontzettend veel voldoening.”

ZWETTEKRANT | DECEMBER 2018

Fotografie: Johan Vogelzang

Meer dan 12 cursus-/vergaderruimtes voor 2 tot 200 personen GRATIS FLEXWERKEN • SPREEKKAMERS • STILTEWERKPLEK • LOKAAL VOOR COMPUTERTRAINING • TRAININGS-/OEFENRUIMTES • DOJO • ETC.

Goed bereikbaar met openbaar vervoer • Volop gratis parkeren • Snelle en stabiele wifi verbinding Ondersteuning op gebied van techniek • Koffie, thee, lunch, warm en koud buffet naar keuze

058 30 30 490 - WWW.DEFABRIEKLEEUWARDEN.NL James Wattstraat 4 - 8912 AR Leeuwarden Bekijk ons aanbod op www.defabriekleeuwarden.nl

Online bestellen Even ophalen Klaar!

Download de app en bestel Pick Up Point Jumbo, Leeuwarden, Snekertrekweg 23

DĂŠ trot verspre se ider van De Zwe ttekran t

Partner op gebied van bezorging en logistiek

FRL is de allround specialist op het gebied van bezorging en logistiek: postbezorging, huis-aan-huis verspreiding, (fiets)koerierswerk en pakket- en palletdistributie voor de zakelijke markt. FRL biedt landelijke dekking, kwalitatief hoogwaardige bezorging en hanteert aantrekkelijke tarieven.

Zwettestraat 31, Leeuwarden / 058 - 21 54 157 /

www.frlpost.nl