De Zwettekrant september 2017 by De Zwettekrant

DE ZWETTEKRANT JAARGANG 2 - SEPTEMBER 2017

Verrassende wereld van werken & winkelen

Timber Boards:

Jonge ondernemers veroveren de wereld

7 | Fietskoerier

11 | Leefstijl

14 | De Fabriek

Felblauwe flitsende racetransportfiets voor FRL Post

Gezond, eenvoudig en lekker eten met Mama Mascha

Voor 1,3 miljoen euro van label G naar energieneutraal

eetcafé DE FABRIEK

Kom ook gezellig

langs!

met vrijdag maandag tot en 8.00 - 17.00 uur

MASSAGEOPLEIDINGEN Wij starten binnenkort met de volgende jaaropleidingen in Leeuwarden; • Ontspanningsmassage ACE • Voetreflextherapie ACE

VOOR een lunch, ESTje VERGADERing of FE

James Wattstraat 4 - 8912 AR Leeuwarden - 058 3030490

NU OOK JEUGDKARATE!

Open dag gemist? Bel ons voor advies/ informatie!

U bent van harte welkom op onze open dag! Op zaterdag 9 september 2017 van 14:00 tot 16:00 uur op onze nieuwe locatie te Leeuwarden!

Elke zaterdag van 9:00 tot 10:30 uur - De Fabriek, James Wattstraat 4, Leeuwarden

Meld je aan voor een proefles

Train je fysieke en mentale weerbaarheid, voor jong en oud!

Schrijf u snel in en maak kans op een massagetafel!* ATS OPLEIDINGEN

* Zie onze website voor meer informatie

0226 - 754 277 info@atsopleidingen.nl De Fabriek | James Wattstraat 4 8912 AR Leeuwarden (hoofdingang)

LEEUWARDEN EN DE WESTEREEN

WWW.TENSHO.NL • 06 512 428 88 • INFO@TENSHO.NL

Zie voor meer informatie:

ACE erkend

www.atsopleidingen.nl

VOORWOORD

3 In deze editie: SAMENWERKING 05 Nieuwe kringloop wordt creatieve omgeving vol nieuwe ideeën

ENERGIENEUTRAAL 17 Felblauwe racetransportfiets van FRL Fietskoeriers 14 De Fabriek energieneutraal in 2018

COLUMN BOUWE DE BOER 08 Ut gaat heel wat wudde

NIEUWSOVERZICHT 08 Nieuwe loopbrug ROC Friese Poort 09 Pitch: lokaal netwerk event 09 Opleidingen massage

Mogelijkheden zien

INNOVATIEF BEDRIJF 10 Eigenzinnige innovaties Cowhouse

Elke dag zie je als mens van alles op je netvlies voorbijkomen. Hoe je daarmee omgaat bepaal je zelf. De ondernemers in deze editie van De Zwettekrant focussen zich vooral op de kansen en mogelijkheden die zich dagelijks voordoen en gaan daarmee aan de slag.

Zo zag FriX jaren geleden mogelijkheden Leeuwarden aan het glasvezelnetwerk te verbinden voor snel internet, met de overname door de Friezen van Unet worden de mogelijkheden alleen maar groter, met 22.000 kilometer glasvezel binnen bereik.

Zo ziet FRL Post kans om met een snelle duurzame fiets mogelijkheden milieuvriendelijk, duurzaam én met snelheid post te vervoeren in de binnenstad. Berry en Tim van Timber Boards zagen jaren geleden mogelijkheden in een nichemarkt met hun longboards. Ze zijn klein begonnen en verkopen hun boards nu wereldwijd.

Want mogelijkheden, die zijn er altijd. Elke dag zijn er weer een nieuwe kansen. Dat weten ook Jan Hiemstra en Sem Holtkamp die het laagdrempelige netwerkbijeenkomst Pitch dit jaar voor de eerste keer organiseren. Netwerken voor lokale ondernemers, de lokale groeipotentie benutten. Voor elkaar. Dit alles – en meer ondernemers die mogelijkheden zien - vind je in deze vierde editie van De Zwettekrant. Wij wensen je veel inspiratie, nieuwe kennis, leesplezier en succes.

Zelfs in de Friese en wereldwijde agrarische wereld zijn mogelijkheden, zeggen de mensen van Cowhouse. Mogelijkheden om op detailniveau stalinrichtingen nog meer te verbeteren zodat koeien zich nog prettiger voelen en nog meer melk geven én mogelijkheden voor de agrariër om nog eﬀiciënter zijn werk te doen.

LEEFSTIJL 11 Gezond, eenvoudig en lekker eten

JONGE ONDERNEMERS 12 Timber Boards racet dat het vliegt

DUURZAAMHEID 15 Duurzaam afval verwerken ook bij ‘sloperij’ van Anton hoog in vaandel 19 Friese installatiebedrijven werken samen met ROC Friese Poort

VERENIGING DE ZWETTE 16 De Zwette krijgt een nieuw

Jaap Hoekstra en Fransisca Vogelzang

DNA en komt tot leven

LOKAAL ZAKENDOEN 17 Unet: ‘Friese’ aanbieder van

COLOFON Deze krant is een uitgave van De Fabriek Leeuwarden en Ontwerpstudio Vogelzang De Fabriek Leeuwarden James Wattstraat 4 8912 AR Leeuwarden www.defabriekleeuwarden.nl Telefoon 058 3030 490 Ontwerpstudio Vogelzang James Wattstraat 4 8912 AR Leeuwarden Telefoon 058 3030 494 www.ontwerpstudiovogelzang.nl

22.000 km glasvelnetwerk

Redactie Johan en Fransisca Vogelzang, info@dezwettekrant.nl Vormgeving en acquisitie Ontwerpstudio Vogelzang, Fransisca Vogelzang Fotograﬁe Sandra Wolf, Johan Vogelzang en dank aan alle bedrijven die fotomateriaal beschikbaar hebben gesteld. Oplage 52.000 exemplaren Verspreider FRL vestiging Leeuwarden

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

TERUG OP DE ZWETTE 21 Anne Oeds weer terug bij zijn roots

HIER WERK IK 22 Carla Wetting en Tjepko Jansen

PUZZEL 22 Win 50 euro aan boodschappen

n e n e k a t s d i l e a i D c e p s n ! e d t n o a g l s e i r F r o o v

Besparen op je boekhoudkosten? Doe nú mee met de ééndaagse cursus boekhouden voor ZZP’ers

Zaterdag 14 oktober in De Fabriek Leeuwarden In “Jip en Janneke” taal krijg je te horen hoe een eenvoudig boekhoudprogramma werkt en hoe je zelf btw-aangifte doet. Verder alles over aftrekposten en belastingvoordelen voor zzp’ers, freelancers en vof.

bouw Nieuw

ie novat e R d erhou - Ond

WWW.ADMINILES.NL OF 06-28478291

UCT Leeuwarden Elke week wordt er enthousiast les gegeven in Kungfu voor jong en oud. Deze praktische zelfverdediging afkomstig uit het huidige Hong Kong is genaamd Practical Wing Chun. Er wordt gebruikt gemaakt van snelheid, slimheid en structuur van je lichaam om efficiënt te kunnen verdedigen tegen een (sterkere) tegenstander. De trainingen vinden elke vrijdagavond plaats in De Fabriek in Leeuwarden.

Alkimon is hét adres voor reparaties, onderhoud en verbetering van daken en dakgoten in Friesland. Dankzij onze jarenlange ervaring, bent u verzekerd van hoogwaardig vakmanschap.

- Daken - Goten - Isolatie - EPDM - Zink -

17:00-18:00: Jing Wu kids kungfu 6 t/m 11 jaar 18:00-19:00: Jing Wu kids kungfu 12 t/m 15 jaar 19:00-21:00: Practical Wing Chun volwassenen www.jingwukids.com - www.uct-international.com

info@alkimon.nl Tel. 06 11 91 84 98 www.alkimon.nl

UCT Leeuwarden: 06 21 913 064 • Facebook: UCT Leeuwarden Adv_Alkimon_A4 Stnd_FC.indd 1

22-02-17 16:55

PRAKTIJKGERICHTE COMPUTERCURSUSSEN VOOR PARTICULIER EN BEDRIJF Klassikale cursussen • Gesloten groeps cursussen Individuele cursussen • Open Leercentrum • Incompany training

• Microsoft: - Word - Powerpoint - Excel - Outlook

LEEUWARDEN

• Windows 7 / 8 / 10 • Seniorencursussen • Internet en e-mail • Photoshop

! n e d r e d r o v e g n e Vo o r b e g i n ne rs

058 - 203 04 05 • www.computertraining.nl James Wattstraat 4, 8912 AR Leeuwarden

Flexibel cursusconcept met computertrainingen voor eindgebruikers

SAMENWERKING

Nieuwe kringloop wordt creatieve omgeving vol nieuwe ideeën Kringloopwinkel Estafette gaat verhuizen van de Zwettestraat naar de Voltastraat, naar een veel groter pand. Een pand waarin het nóg meer de circulaire economie kan uitdragen. Samen met iedereen die creatief mee wil denken en doen, nieuw leven geven aan materialen. “Wij willen het liefst níks meer weggooien, alles opnieuw gebruiken”, zegt Estafette-manager Stephanie de Groot. “Zelfs stoelen waar een poot van mist, tafels die niet goed meer zijn of oude LP’s waar niks meer mee wordt gedaan: van alles willen we weer wat nieuws maken. Van oude LP’s kun je bijvoorbeeld een leuk tafelblad maken, van twee stoelen één bankje, noem maar op”, zegt ze. Op zaterdag 18 november opent Estafette in de voormalige Woonboulevard Leeuwarden aan de Voltastraat de deuren voor iedereen. De deuren van de Recycle Boulevard, zoals ze het zelf zo mooi noemen. Stephanie is enthousiast, vindt haar werk geweldig en geniet er elke dag van. “We bedenken al heel wat leuke dingen zelf, maar kunnen er wel nieuwe mensen bij gebruiken die vindingrijk zijn en op creatieve manieren weer nieuwe producten maken uit oud materiaal. Ons ideaal van de circulaire economie, waarin alles wordt hergebruikt en niks wordt weggegooid, proberen we hier voor elkaar te krijgen.”

Ze vervolgt: “Studenten, gepensioneerden, mensen die in deeltijd werken en daarnaast nog tijd over hebben of mensen die graag weer in het arbeidsproces willen terugkeren: iedereen is welkom om zich hier als vrijwilliger creatief uit te leven. Er lopen hier al stagiaires rond van een meubelontwerpopleiding, graﬀitikunstenaars van het Leeuwarder Collectief (onder andere voor het Lions City Festival) en ook met het festival Welcome to the Village werken we samen. Binnenkort komen ze een aantal dagen langs om onze mensen inzichten en handvatten te geven hoe ze met materialen om kunnen gaan. Dat is echt geweldig.”

“We zoeken vrijwilligers die creatief zijn en van oud materiaal nieuwe producten kunnen maken” Samenwerken met bedrijven, dat willen ze bij Estafette ook graag. Woordvoerster Marianne Couperus: “Alles wat een bedrijf weggooit en toch nog ergens anders voor zou kunnen worden gebruikt, van glasplaten tot hout, een oude balie of een oude horecakeuken of iets anders: we willen het graag hebben.

We willen alles een mooie nieuwe herbestemming geven in het kader van de circulaire economie.” In de achtduizend vierkante meter grote nieuwe Recycle Boulevard van Estafette komt volop ruimte om de materialen te bewerken. Marianne: “Er komt van alles, van winkel tot ateliers, van restaurant tot leslokalen, je kunt het zo gek niet bedenken of we hebben het.” Stephanie: “Er komen ook ruimtes die door kleine bedrijven of start-ups kunnen worden gehuurd, die zijn bedoeld voor bedrijven die zich ook op de circulaire economie richten en samen met ons aan de slag willen. Die bedrijven mogen van al onze kennis gebruik maken en ook met onze mensen samenwerken en/of met studenten van het Friesland College dat bij ons leslokalen gaat krijgen.” Het wordt nog hard werken om op 18 november gereed te zijn. Stephanie: “We hebben op 1 september de sleutel gekregen. We gaan met onze huidige medewerkers hard aan de slag en hopen dat nog meer creatieve vrijwilligers en bedrijven uit Leeuwarden en omgeving zouden willen meehelpen. Dat zou fantastisch zijn.”

(v.l.n.r.) Woordvoerster Marianne Couperus, ﬁliaalmanager Sjoerd Seldenrust en manager Stephanie de Groot van Estafette zitten vol trots voor het nieuwe pand. Styling: Requela Sprik

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

www.sanisale.com/leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden DE9007745-ONT006-CB015 Leeuwarden Leeuwarden Leeuwarden

Weekend van de Wetenschap 7 oktober 2017

NIEUWE KEUKEN NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE NIEUWE KEUKEN NIEUWE NIEUWE KEUKEN KEUKE NIEUW KEUK KEUK KEU KE KK NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG? NODIG

Open stal

Kom naaKrom nKaaormKnoamarnKaaoKrmomnanaKaraoKrmo rooshomnoze mo oomw onm oze roshosh woro w wnro om sh sh onze shoow ze nze nshze nooze oro ownoze oro n e rd a en en en en w rd rd rd rd rd u aineuLeweu ainwinLe a Le a eu winawin eueu in Lee in LeeuinwLe Le Lee

7 oktober

Tijdens het Weekend van de Wetenschap opent Dairy Campus de deuren van de stallen. Samen met heel veel andere bedrijven in Nederland laten we zien hoe leuk, interessant, inspirerend en innovatief wetenschap en technologie is. Op zaterdag 7 oktober is iedereen tussen 10.00-15.30 uur van harte welkom op Dairy Campus. Hier gaan wetenschap en praktijk hand in hand en er is voor jong en oud veel te zien en te beleven. • • • • • • • • • •

550 melkkoeien, milieustal, voedingsstal, praktijkstal en veel onderzoeksprojecten Smaaklab en Waterlab voor kinderen Melk indikken 360 graden tour door de stallen Precisiebemesting Sensor met GPS voor koeien Speciale voerbakken met weegsysteem Melkcarrousel en melkrobot Voeraanschuifrobot en mestrobot en nog veel meer

Zwettestraat 10 Zwettestraat | Zwettestraat t.10 058 213 37 Zwettestraat Zwettestraat Zwettestraat Zwettestraat | 10 t. Zwettestraat 058 10 | t.Zwettestraat |13 058 10 213 t. Zwettestraat 10 058 | 213 t. |Zwettestraat 13 10 t. Zwettestraat 058 213 10 058 37 |13 t. Zwettestr |213 10 13 t. 058 37 213 058 10 |37 13 t.213 13 | 05 10 2 t.3 leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.c leeuwarden@sanisale leeuwarden@sani leeuwarden@sa leeuwarde leeuward leeuw

www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuward www.sanisale.com/leeuwar www.sanisale.com/leeu www.sanisale.com/lee www.sanisale.com/ www.sanisale.com www.sanisale www.sanisal www.san DE9007745-ONT005-CB015 Leeuwarden

NIEUWE BADKAMER Kom naar NODIG? onze showroom in Leeuwarden

7 OKTOBER

Boksumerdyk 11 - 9084 AA Leeuwarden - www.dairycampus.nl Het landelijke Weekend van de Wetenschap, georganiseerd door NEMO, wordt mede mogelijk gemaakt met steun van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Kijk op www.weekendvandewetenschap.nl voor meer deelnemende organisaties en activiteiten.

Zwettestraat 10 | t. 058 213 13 37 leeuwarden@sanisale.com

Kom naaKrom nKaaormKnoamarnKaaoKrmomnanaKaraoKrmo rooshomnoze mo oomw onm oze roshosh woro w wnro om sh sh onze shoow ze nze nshze nooze oro ownoze oro n e en rdeuen rdwinen ain ain ard ard winawrd euen eu eu in Leeuwinard LeeuinwLe Leweu Le Le Le Le in

Zwettestraat 10 Zwettestraat | Zwettestraat t.10 058 213 37 Zwettestraat Zwettestraat Zwettestraat Zwettestraat | 10 t. Zwettestraat 058 10 | t.Zwettestraat |13 058 10 213 t. Zwettestraat 10 058 | 213 t. |Zwettestraat 13 10 t. Zwettestraat 058 213 10 058 37 |13 t. Zwettestr |213 10 13 t. 058 37 213 058 10 |37 13 t.213 13 | 05 1 2 t.3 leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.com leeuwarden@sanisale.c leeuwarden@sanisale leeuwarden@sani leeuwarden@sa leeuwarde leeuward leeuw NI E Gl UW an sp an ts in er w po rij lis f u h nit af p os oe m lu os ni e tm w e at t er dr oo g un it dr un oog it do ek en

be en oor d af han eli sp d ng ui m te at n* ig In w ee kb oo g ve l g in e te n ns ie f NI La EUW va bo og af s on pu de it u r h ni og t e dr bo uk rs te lu ni t bo rs te lu ni t po lis h

Kom langs in onze 45 meter lange wasstraat, volgepakt met de modernste technologie!

www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuwarden www.sanisale.com/leeuward www.sanisale.com/leeuwa www.sanisale.com/leeu www.sanisale.com/lee www.sanisale.com/ www.sanisale.co www.sanisale www.sanisal www.san

Openingstijden: Maandag t/m zaterdag: 8.00 - 18.00 uur Zon- en feestdagen: 11.00 - 18.00 uur

Fahrenheitweg 26, 8912 AJ Leeuwarden www.carwashleeuwarden.nl We zijn weer perfect bereikbaar!

Like ons op Facebook en maak kans op een gratis wasbeurt! CARWASHLEEUWARDEN

FOSSIELVRIJ EN ENERGIENEUTRAAL

Felblauwe racetransportﬁets van FRL Fietskoeriers vervangt bestelauto Salesmanager Niels Helbig: “Wij wilden graag iets betekenen in duurzaam vervoeren, milieuvriendelijk bezig zijn én verkeersproblemen in de binnenstad aanpakken. Want het wordt namelijk steeds lastiger om met een auto de binnenstad te bereiken. Door alle verkeersmaatregelen en beperkte aanlevertijden waarbinnen je in het centrum winkels mag bevoorraden, wordt het telkens lastiger om post, pakketten en overige goederen goed en op tijd te bezorgen.”

Niels: “Wij willen duurzaam en milieuvriendelijk vervoeren in de binnenstad, mét snelheid”

Als een racefiets met een grote laadbak gaat FRL Fietskoeriers deze week van start in de binnenstad van Leeuwarden. In opvallende professionele fietskleding gaat Date Burgerjon deze opvallend blauw gekleurde ‘racebakfiets’ bemensen en Leeuwarder bedrijven van post en pakketten voorzien. Volledig fossielvrij, duurzaam en energieneutraal. Van elektrische ondersteuning willen ze niks weten bij FRL. Het kost menselijke energie, maar dat is Date als racefietsfanaat wel gewend. Op deze fiets kun je ook zonder elektriciteit snel zijn. Voor Date is de blauwe racebakfiets een geweldig middel om werk en hobby te combineren. Werken voor FRL Fietskoeriers is voor hem hetzelfde als een betaalde training. “Ik wilde ooit profwielrenner zijn en nu ben ik het toch nog een beetje geworden”, lacht de Leeuwarder die in zijn vrije tijd ook nog trainer is bij wielerclub

De Friesche Leeuw. Hij heeft er zin in. “Ik ben heel benieuwd hoe deze fysieke belasting zal uitpakken. Ik denk dat dit heel goed is voor de kracht in mijn benen, hoewel dat niet meteen betekent dat ik er tijdens wedstrijden sneller door ga fietsen.” Een testritje op de Zwettestraat – waar FRL zetelt – levert zonder bepakking in de bak een topsnelheid van 46 kilometer per uur op. Dat schept verwachtingen. “Hij gaat hier sneller en handiger mee door de binnenstad dan onze bestelauto’s”, glimlacht Klaas Halma, Manager Post & Distributie van FRL. De 34-jarige fietskoerier zal in eerste instantie – vanaf woensdag 13 september – vijf ochtenden per week door de Leeuwarder binnenstad racen. Naast deze baan werkt hij ook nog als freelance (wieler) journalist. Op dit moment is hij de enige fietskoerier van FRL, maar het kan zomaar zijn dat het aantal koeriers en het aantal fietsen wordt uitgebreid.

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

“Daarom zochten we een duurzaam en flexibel alternatief, met snelheid. Want we willen de fiets ook inzetten voor spoeddiensten in de binnenstad. Daarom hebben wij deze flitsende wendbare fiets ontwikkeld en is FRL Fietskoeriers ontstaan. Als dit aanslaat, willen we het gaan uitrollen over meerdere Friese steden en wellicht verder in Nederland. We hebben FRL Fietskoeriers opgericht als onderdeel van FRL Post. De speciale website is nog onder constructie, maar zal snel online gaan.” De opdrachten voor de fietskoerier bestaan uit het ’s ochtends legen van postbussen en deze post aanleveren bij bedrijven. Ophalen van dagelijks uitgaande post en pakketten behoort ook tot de mogelijkheden. Daarnaast worden vervoersopdrachten verzorgd zoals het aanleveren van lunches of bestellingen naar bedrijven, medisch transport naar particulieren of het bezorgen van boodschappen bij bedrijven en particulieren. Vooral in de binnenstad. “De fiets is een mooie verschijning en reclame voor ons bedrijf”, zegt Niels: “FRL Fietskoeriers draagt bij aan het vergroten van onze naamsbekendheid. Dat is nodig want FRL bestaat volgend jaar 25 jaar en toch zijn er nog steeds mensen die niet precies weten hoeveel wij doen. Met 120 personeelsleden en ruim 2.200 bezorgers zijn wij namelijk een fullservice bezorgingsbedrijf met landelijke dekking.”

NIEUWS

Werkplaats Oud-Oost maakt De Zwette nog mooier Werkplaats Oud-Oost gaat De Zwette nog schoner en netter maken dan het al is, bovenop het reguliere onderhoud van de gemeente Leeuwarden. Medewerkers van de werkplaats gaan drie dagen per week goten, stoepen, parkeerplaatsen en rotondes schoon en netjes houden en zwerfvuil opruimen.

COLUMN

Ut gaat heel wat wudde

De ondernemersvereniging van De Zwette stelt een busje met bijbehorende materialen ter beschikking aan de werkplaats Oud-Oost. Het schoonmaakwerk zal in okto-

ber van start gaan. Er wordt begonnen op De Zwette I, II en III. Zodra dit schoonmaaktechnisch onder controle is wordt het werk uitgebreid naar De Zwette IV en V. Parkmanager Lex Vergnes: “We hebben jarenlang gepleit voor meer aandacht aan het schoonhouden van De Zwette en zijn heel blij dat het nu eindelijk zover is. Geweldig! We hopen dat het gebied daardoor nu nog leuker, fijner, mooier en prettiger wordt om te werken en te winkelen.”

Het gaat goed op de Zwette. Het bruist er van de energie. De initiatieven volgen elkaar in sneltreinvaart op. Begin 2018 wordt er gestart met de aanleg van de geothermie installatie vlakbij het WTC. Een fantastische mijlpaal in de energietransitie (oftewel los komen van fossiele brandstoﬀen) van Leeuwarden. Warmte diep uit de grond die een volledig stadsdeel kan verwarmen. Een grote stap voor de toekomst waar energieneutraal centraal staat. Laten we hiermee de rest van Nederland zien dat we hier in Friesland vooroplopen? Oh zeker! Maar er gebeurt nog veel meer. Er worden op de Zwette vier zonneparken van enkele hectares groot binnen één jaar gerealiseerd, studenten en vakmensen worden bij Centrum Duurzaam van een regionaal opleidingscentrum met de naam Friese Poort al geleerd om met duurzame technieken te leren werken. En als we het hebben over kringloop in optima forma dan is Biogas Leeuwarden daar een mooi voorbeeld van. Dairy Campus heeft de mestvergisting weer nieuw leven in geblazen. Ook De Mannen van Staal zitten niet stil, zij bouwen mee aan de zonneparken die bij de Zwette gerealiseerd worden. Het Wetterskip heeft het hoofdkantoor vernieuwd en is nu nagenoeg FossylFrij. Deze opsomming is nog maar het topje van de ijsberg. Zijn er nog meer plannen? Jazeker. Het gebouw van De Fabriek gaat van energielabel G naar A. En ook het nieuwe Cambuurstadion wordt energieneutraal. Met aardwarmte oftewel geothermie. Een primeur voor Nederlandse voetbalstadions! Er staat de komende jaren ontzettend veel leuks en innovatiefs te gebeuren op de Zwette. De Zwette is de laatste jaren een gebied met veel beweging en initiatieven met veel inspirerende ondernemers. Zij laten zien dat daadkracht telt. Ik zelf ben projectleider van het 2018-project FossylFrij Fryslân. Wij helpen doeners. Veel van die doeners zitten op de Zwette.

Studenten ROC Friese Poort realiseren nieuwe loopbrug Aan de Slauerhoﬀweg is deze zomer de nieuwe brug en het nieuwe trottoir van ROC Friese Poort nog mooi vlak voor de bouwvak-vakantie gerealiseerd. Aan het begin van het nieuwe schooljaar wordt het feestelijk geopend. Studenten kunnen nu niet alleen verkeersveilig van de bushalte naar hun school lopen, langs de drukke verkeersader, maar hun looproute is ook nog eens flink verkort. Wat het extra bijzonder maakt is dat de brug mede door de studenten zelf ontwikkeld en gebouwd is. De realisatie van de brug is het gevolg van een samenwerking tussen vervoerder Arriva, de gemeente Leeuwarden en ROC Friese Poort.

Doeners kennen elkaar en zijn daarom al snel Freonen. Ik ben Freon van de Zwette en dus gaan we elkaar helpen. De komende maanden hou ik je via deze column op de hoogte van alle leuke energieinitiatieven en inspirerende ins en outs van De Zwette die ik vanwege mijn functie als aanjager van de Freonen bespeur. Ik zie voor de Zwette een rijke energietoekomst en wil daar graag een bijdrage aan leveren. Laten we daar via deze column een route voor uitstippelen! Oant sjen en tot ziens! Bouwe de Boer, Projectleider FossylFrij Fryslân LF 2018

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

NIEUWS

Het lokale netwerken op de kaart zetten

Motortoertocht voor goede doelen Het is nog mogelijk om je aan te melden voor de Gedistingeerde Heren (en Dames) Rit van

24 september

dit jaar. Doe jij ook mee aan de Leeuwarder versie van dit wereldwijde event tegen prostaatkanker en zelfdoding onder jonge mannen? Kijk snel op www.gentlemansride.com en schrijf je in. De start van de Leeuwarder DGR vindt plaats bij De Fabriek, op winkelen bedrijventerrein De Zwette. De route van ongeveer vijftig kilometer voert langs toeristische trekpleisters en terrasjes in de stad Leeuwarden en over rustieke Friese plattelandsweggetjes. De motortoertocht wordt muzikaal afgesloten met een aantal live bands, bij het Eetcafé van De Fabriek. Let op: alleen voor motoren en brommers die echte klassiekers of look-a-likes zijn en bestuurders in zondagse pak.

Een ﬂesje wijn aan je klanten als kerstcadeau schenken, of een netwerkbijeenkomst voor hen organiseren. Als de kosten daarvan gelijk zijn, kun je net zo goed een gezellige en interessante ondernemersbeurs houden. Aldus bedacht door Jan Hiemstra en Sem Holtkamp van Localink. Localink’s eigen thuisbasis Crystalic is de uitgekozen locatie, op 21 september van 10.00 tot 14.00 uur. De standhouders betalen een klein bedrag dat puur de praktische onkosten dekt. Localink verdient er niets aan en doet het puur als vriendschappelijke activiteit richting haar klanten. Bovendien mogen ook andere bedrijven van De Zwette ervan mee profiteren. “Wij houden van lokaal zakendoen, dat is ook één van de redenen waarom we enkele jaren geleden de ondernemersvereniging van Westeinde hebben opgericht”, zegt Jan. Elke standhouder krijgt vijf vierkante meter in de ‘dorpsstraat’ van Crystalic, de buitenring om het

kantoreneiland onder het beschutte glazen piramidedak van het markante gebouw. Sem: “Zo heeft architect Gunnar Daan die ring destijds ook bedacht, mede daarom vinden wij het mooi om dit oorspronkelijke idee met deze beurs nieuw leven in te blazen.” Gezelligheid (terug) brengen naar daar waar het bedoeld is. Jan: “We hebben met Crystalic-eigenaar Jelle Sipkema afgesproken dat we dit evenement de komende drie jaar organiseren en daarna gaan bekijken of dit concept succesvol is. Elk jaar gaan we evalueren en het evenement meer vorm geven. Wij hebben de wijsheid niet in pacht, dus we hopen dat ook de deelnemers en bezoekers ons daarbij willen helpen met open aanmerkingen. Samen sta je sterker tenslotte.” Er is plek voor maximaal tachtig standhouders. Jan: “We hopen dat ondernemers er blij en met frisse nieuwe ideeën en contacten vandaan komen.” De toegang? Sem: “Die is gratis, natuurlijk! ”

Opleidingen voetreﬂexmassage en ontspanningsmassage naar Zwette ATS Opleidingen uit Hoorn heeft De Zwette uitgekozen om twee opleidingen te geven. De opleider kreeg op de vestiging in Hoorn regelmatig het verzoek om ook in Friesland opleidingen te verzorgen. In september starten daarom de opleidingen Voetreflexmassage en Ontspanningsmassage. De opleidingen zijn niet alleen bedoeld voor mensen die beroepsmatig bezig zijn, maar het zijn ook leuke opleidingen voor persoonlijke ontwikkeling en te ervaren hoeveel voldoening het geeft om mensen van hun klachten af te

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

helpen of deze te verminderen. “Wij zijn in Leeuwarden gestart omdat er volgens ons nog niet veel aanbieders van deze opleidingen in Friesland zijn. De Zwette is een mooie centrale en bereikbare plek voor onze cursisten”, zegt Marina Dudink-Vis van ATS Opleidingen. De examens van beide opleidingen worden in de leslocatie Hoorn afgenomen door het onafhankelijke ACE examens. De 24 lessen, eenmaal per week op woensdag, worden gegeven in De Fabriek aan de James Wattstraat.

INNOVATIEF BEDRIJF

Eigenzinnige innovaties van Cowhouse Uniek en innovatief zijn, dat is al jaren het streven van Cowhouse: het opvallende bedrijf aan de Nobelweg 1 dat zich op de agrarische markt concentreert en dan met name op het welzijn en het prestatievermogen van de koe. De koe in al haar facetten. En dat blijft fascineren. Van ligboxconcept tot koeienmatras, voersysteem en systemen om de stal en de koeien te koelen. “Wij willen ons altijd onderscheiden van anderen”, zegt directeur Rinse Andringa. Het opvallende als zwartbonte koe geschilderde gebouw van Cowhouse kwam in 2013 naar Leeuwarden om samen met Dairy Campus een ‘Silicon Valley’ op innovatief landbouwgebied te starten. Beide starters zijn er nog steeds en hoewel er nog geen collega innovatieve landbouwbedrijven bij zijn gekomen, zijn beide starters duidelijk blijvers die nog steeds innovatief en actief aanwezig zijn. Rinse: “Wij blijven altijd gericht op verbeteringen en innovaties, dat zit in de genen van dit bedrijf.” De koeling voor koeien en ventilatie voor kalveren is momenteel een hype aan het worden. “Het bestaat al drie jaar, we adverteren er al enkele jaren mee, maar pas dit jaar schaﬀen agrariërs het ook echt aan”, zegt Rinse. “Het ventilatorsysteem voorkomt met mechanisch gestuurde verkoeling hittestress bij koeien en zorgt ervoor dat ook in de zomer hun melkproductie op peil blijft. In het jaar 2000 hebben we een uit

Noord-Amerika afkomstig innovatief ligboxconcept gelanceerd en dat concept staat nog steeds sterk in de markt”, zegt Rinse. “De leefomgeving van de koeien is daardoor prettiger geworden en daardoor geven ze meer melk dan vroeger. Dat heeft niet alleen met de vorm van de ligbox te maken, maar ook met de ondergrond waar ze op liggen”.

“Met ons zelf ontwikkelde systeem hoeft een boer maar één keer per week de koeien te voeren” “Wij maken in samenwerking met een bedrijf uit Canada een koematras voor de Europese markt. Als duurzame vulling gebruiken we snippers van gerecyclede autobanden, met een dekmat van polypropyleen die zorgt voor grip in en een droog ligbed waar een koe graag op ligt. Als een koe ligt, produceert het namelijk meer melk dan wanneer ze staat of loopt.” “Dat soort factoren nemen wij allemaal mee in onze stalinrichtingsconcepten. Af en toe maken we analyses met onze eigen camerasystemen om te controleren of het werkt en wij worden vaak voor advies gevraagd om in bestaande stallen verbeteringen aan te brengen. Ons bedrijf zou eigenlijk

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

Stalinrichtingsdokter in plaats van Cowhouse moeten heten”, lacht Rinse. Ook op het gebied van voersystemen heeft het iets eigens ontwikkeld. Het Easyfood-systeem. “De boer hoeft dan maar één keer per week het voer bij te vullen, het systeem zorgt ervoor dat de dieren over de hele week gelijkmatig verdeeld hun voer krijgen.” “Een koe is een ontzettend gevoelig dier en daar moet je op inspelen. Nederlandse boeren zijn al de meest eﬀiciënte boeren van de wereld, maar er zijn nog altijd details waarmee je meer rendement uit een koe kunt halen. Daar richten wij ons op.” In het buitenland worden de kwaliteiten van Cowhouse ook ontdekt. “Wij leveren bijvoorbeeld aan melkveebedrijven in Litouwen en Rusland, landen waar we bijvoorbeeld projecten hebben lopen van meerdere stallen met vijfhonderd koeien per stal. Dat is voor Nederlandse begrippen ongelooflijk groot. We beleveren ook melkveehouders in landen als Frankrijk, Duitsland, IJsland, in feite aan heel westelijk en oostelijk Europa.” De universiteit van Wisconsin werkt ook met Cowhouse samen. “Een professor heeft de Red Cloud ontwikkeld, een ventilatiesysteem voor kalverstallen. Wij zijn die vanaf april dit jaar voor hem op de markt aan het brengen en er is nu al veel belangstelling voor. Dat is ook weer zoiets waar wij ons mee kunnen onderscheiden. Dertien in een dozijn willen wij niet zijn.”

LEEFSTIJL

Gezond, eenvoudig en lekker eten Mascha Perquin heeft een duidelijke visie over gezond, eenvoudig en toch lekker eten. Voordat ze in 2012 met haar Foodtruck Mama Mascha startte had ze een full time baan in het bankwezen en vond ze het als moeder van twee dochters een uitdaging om elke dag weer een gezonde en redelijk snelle maaltijd op tafel te zetten. Met eenvoudige, smaakvolle, biologische maaltijden probeerde zij dit te bereiken. Nu gaat ze met haar Foodtruck regelmatig op pad om mensen te adviseren en te inspireren. “Ik ga er onder andere mee langs scholen, zorginstellingen en bedrijven. Bij bedrijven geef ik kookworkshops en kennisworkshops over gezonde voeding. Bij bedrijfsrestaurants leer ik medewerkers gezonde en lekkere voeding te maken. Alles is gebaseerd op de Schijf van Vijf van het Nederlands Voedingscentrum.” “Mede daarom heb ik het boek ‘Arbeidsvitaminen’ geschreven, met 164 pagina’s lekkere, gezonde recepten voor alle eetmomenten op je werkdag. Van heerlijke soepen, salades, hartige taarten, broodjes, wraps en tosti’s tot en met ‘gezond’ gebak en gezonde borrelhapjes. Zo kun je altijd lekker, gezond en gevarieerd eten op je werk. “Ik vind het geweldig dat mijn boek vorig jaar bekroond is met een Gourmand Award. Binnenkort geef ik het een vervolg met een app ‘Lekker aan het werk’, waarmee ik bedrijven en hun medewerkers onder andere tips geef over lekkere gezonde recepten. Hieronder vind je het spinaziepannenkoek-recept, probeer hem gerust eens uit als lunch op je werk. Eet smakelijk!”

Spinaziepannenkoeken ier man jgen . a ri rim een p nen te k n . s i in ke en stopp t extra b nnenkoe r e v pa er wa nte atig at ov Groe gemerkt w m l l e e e reg on tijd w el van d om l k ik a a a r m te sm Thui veel , zoda unchtrom l a n de Extr i r o vo blijft e dag. nd volge

INGREDIËNTEN

- 125 gram volkorenbloem - 125 gram bloem - 3 eieren - 400 ml (karne)melk - 200 gram verse spinazie - 100 gram hüttenkäse - handje verse dille - 50 gram gedroogde tomaatjes - 50 gram snoeptomaatjes

BEREIDING

Meng de volkorenbloem met de gewone bloem in een grote kom en breek de eieren er boven. Voeg de (karne)melk beetje bij beetje toe, terwijl je goed blijft kloppen en roeren om te voorkomen dat er klontjes in je beslag komen. Snijd de spinazie fijn en meng het met wat zout en peper door het beslag. Je kunt ook de keukenmachine gebruiken voor een nog gladder beslag. Bak de pannenkoeken in een beetje boter of olie. Bestrijk de pannenkoek met 2 lepels hüttenkäse en beleg met de dille en tomaatjes. Strooi er versgemalen peper en zout over. Vouw de pannenkoek dubbel en eet meteen op, of laat de pannenkoeken afkoelen en rol ze op in aluminiumfolie voor in je lunchtrommel.

Bron: Kookboek Arbeidsvitaminen, uitgeverij Loopvis

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

JONGE ONDERNEMERS

Timber Boards racet dat het vliegt Young Leeuwarder Urbans Berry Vledder en Tim Snel, beide 27, zijn de wereld aan het veroveren met hun ďŹ&#x201A;itsende longboards die zij van begin tot eind met eigen handen maken. Dat ze van hun passie nu ook hun werk kunnen maken is een droom waar deze twee jonge creatieve ontwikkelaars jaren aan hebben gewerkt. De longboards zullen straks niet meer weg te denken zijn uit het straatbeeld van elke hippe wereldstad.

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

In 2011 begonnen ze als hobbyisten, vanaf 2014 als echt bedrijf. En nu is het zover. Berry en Tim zijn eraan toe dat ze er als professionals hun boterham mee kunnen gaan verdienen. Het zou een mooie beloning zijn voor jarenlang hard werken en investeren in financiën en kwaliteit. Tim: “We hebben nooit een cent van de bank geleend en al onze verdiensten meteen weer in ons bedrijf en onze producten geïnvesteerd.” Nu Berry zijn HBO-studie tot Natuurkundedocent succesvol heeft afgerond wordt het tijd om van de jongensdroom te kunnen leven. Dan kan ook Tim zijn baan bij de Nuon opzeggen. Ze hebben er vertrouwen in. Berry: “Nu ik mijn tijd fulltime in het bedrijf kan steken moeten we de anderhalve maand wachttijd kunnen wegwerken en zodra Tim er fulltime bij komt kunnen we een voorraad gaan opbouwen.” Anderhalve maand wachttijd? “Dat is inderdaad lang, maar het is ook wel weer mooi dat mensen zo lang op hun bestelling willen wachten. Dat geeft aan dat onze boards van uitstekende kwaliteit zijn.” Tim: “Een flink onderdeel van ons succes is dat wij onbreekbare planken maken. Ook zijn wij altijd bezig met het verbeteren van onze boards en we luisteren goed naar de reacties van onze klanten. Omdat wij zelf ook skaten weten we precies wat ze bedoelen.” De fraai gevormde en uit flinterdunne precies gesneden laagjes bamboe, carbon en glasvezel op-

gebouwde vederlichte en toch ‘ijzer’sterke longboards van Timber Boards worden wereldwijd gewaardeerd. Het selecte gezelschap liefhebbers wordt steeds groter. “Een Taiwanees bedrijf wil distributeur van onze boards worden. Als dat doorgaat, worden we echt groot”, zegt Berry. Samen met Tim vormt hij het gepassioneerde hart van het bedrijf aan de James Wattstraat.

“We maken niet alleen een zo goed mogelijk product, we verkopen ook een lifestyle” Berry: “We maken namelijk niet alleen een zo goed mogelijk product, we verkopen ook een lifestyle. Wij zijn een merk dat zich zowel met de kwaliteit van het board als met de uitstraling kan meten met de besten en soms zelfs kan overstijgen. De meeste lifestyleboards missen de kwaliteit die een echte pure skater wil. Wij combineren beide.” In Azië zijn er Gucci-fashionista’s met honderdduizenden volgers op hun Instagram en Facebook, die poseren met een…. Timber Board. “Dat is natuurlijk fantastisch, daar is het echt een way of life.” Maar ook de harde kern van pure skaters weet wereldwijd dat die Timber Boards top zijn. Die pure skaters vormen natuurlijk ook hun eigen lifestylegroep. Berry: “Onze klantenkring breidt zich nog

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

steeds verder uit. Fantastisch natuurlijk, al is het wel hard werken. Overdag maken we de boards en ’s avonds zijn we druk met de Social Media, van Instagram en Facebook tot Youtube, dat hoort er allemaal bij. Het is onze passie, dus dat vinden wij geweldig.” Tim en Berry gaan ook langs World Cups en andere events met hun stand: een coole nomadentent. Eigenlijk zijn Berry en Tim van het rauwe pure skaten zoals ze dat noemen, zonder fashion. Het echte werk, van de harde kern. Maar mede door hun samenwerking met Leeuwarder graphic artist Lance Schmale valt het uiterlijk van de boards ook in de smaak bij ‘uiterlijk-liefhebbers’. Dat bevalt Berry en Tim zo goed dat ze af en toe speciale limited editions maken, in samenwerking met andere lokale kunstenaars. Die vallen wereldwijd ook goed in de smaak. Timber Boards heeft een family opgebouwd van zo’n honderd skaters die het materiaal test en promoot. Als je daartoe behoort krijg je fikse korting. De vijftien allerbesten - het Team genoemd - krijgen de boards gratis. In ruil daarvoor maken ze prachtige filmpjes en promotie voor de longboards waar ze mee skaten. Berry: “Het is hard werken, maar ik vind het leuk en het geeft me enorm veel energie. Geloof me: twintig uur per week voor de klas staan als natuurkundeleraar vind ik zwaarder. Dit is echt genieten.”

DUURZAAMHEID

De Fabriek energieneutraal in 2018: Project van 1,3 miljoen euro Over een half jaar moet het project zijn afgerond: De Fabriek Leeuwarden energieneutraal. Het vergt een investering van 1,3 miljoen euro om het monumentale gebouw energiezuinig te maken. Van het laagste label G moet het naar label A. Het grote pand dat in de jaren zestig van de vorige eeuw voor de Dienst Sociale Werkplaats van de gemeente Leeuwarden werd gebouwd, wordt volledig geïsoleerd. Jaap Hoekstra, eigenaar van De Fabriek: “We bouwen er als het ware een warme jas omheen, waardoor er minder energie verloren gaat en waardoor het comfortniveau voor de gebruikers wordt verhoogd.” Ongeveer 680 vierkante meter enkel glas wordt vervangen door HR++ glas. De 48 lichtkoepels worden ook daarmee vervangen en worden bovendien extra geïsoleerd. De Fabriek zal vanaf volgend jaar niet alleen zuiniger met energie omspringen, het zal ook een groot deel van de benodigde energie zelf opwekken. Het dak wordt voorzien van maar liefst zeshonderd zonnepanelen. “Dat levert 150.000 kilowatt aan stroom op, vergelijkbaar met de hoeveelheid die door vijftig huishoudens wordt gebruikt”, zegt Jaap.

Hij is ambitieus. “Ik zeg het wel vaker tegen mensen: als iedereen overschakelt op duurzame energie hebben we geen fossiele brandstoﬀen meer nodig, putten we de aarde niet uit en kunnen we werken aan een schonere wereld. Het klinkt misschien als een cliché, maar het is echt zo: een beter milieu begint bij jezelf.” De bedrijven die ruimtes huren in De Fabriek kunnen vanaf volgend jaar zelf hun werkklimaat regelen en hebben zo invloed op de hoogte van hun energierekening. “Nu is het nog zo dat de verwarming centraal geregeld wordt en de energierekening evenredig onder de huurders wordt verdeeld. Straks kunnen we per ruimte het verbruik inzichtelijk maken. We hopen op deze manier ook dat de huurders bewuster en eﬀiciënter met de energie om zullen gaan.” De Fabriek heeft 5.850 vierkante meter dak dat wordt geïsoleerd en voorzien van witte bedekking. Het zwart verdwijnt. Het wit zorgt voor minder opwarming van het gebouw in de zomer, waardoor de airco’s minder hard hoeven te werken. Bovendien zorgt de lichtweerkaatsing ervoor dat de zonnepanelen een hogere opbrengst leveren.

Verder worden onder andere alle gloeilampen en TL-buizen vervangen door led-verlichting, worden airco’s vervangen, leidingen geïsoleerd en komen er nieuwe warmteketels. Nog meer details over de verbouw vind je op www.energiefabriek.frl. Jaap: “Het is een groot project, maar ik wil het gewoon graag goed voor elkaar hebben. Bovendien moeten in 2023 alle labelplichtige bedrijfspanden minimaal energielabel C hebben en waarschijnlijk in 2030 label A. Dus ik loop alvast op de wetgeving vooruit en daardoor kan ik de huurders en bezoekers van De Fabriek volgend jaar al een energieneutrale comfortabele omgeving bieden.” Financiering en werkgelegenheid Het project is gefinancierd met eigen vermogen van De Fabriek (250.000 euro), door crowdfunding via geldvoorelkaar.nl (200.000 euro) en met een lening van het Fûns Skjinne Fryske Enerzjy van 850.000 euro. Het project behelst ongeveer drieduidend manuren en het levert werkgelegenheid op voor verschillende grote en kleine bedrijven uit Leeuwarden en directe omgeving.

“Als iedereen overschakelt op duurzame energie hebben we geen fossiele brandstoﬀen meer nodig”

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

RECYCLING EN DUURZAAMHEID

15 “Met één schip in plaats van veertig vrachtauto’s afval vervoeren scheelt nogal wat brandstof”

Duurzaam afval verwerken ook bij ‘sloperij’ van Anton hoog in vaandel De zorg voor het milieu wordt steeds belangrijker. Er komen steeds meer wettelijke milieuregels vanuit de overheid. Van der Meulen Metaal (VDMM), aan de Einsteinweg 16 is dagelijks met afvalverwerking op De Zwette bezig. Hoe duurzaam gaat het er bij hen aan toe? “Ik word er wel eens gek van, van al die regels waar we aan moeten voldoen”, zegt Anton van der Meulen, de 45-jarige eigenaar van het bedrijf VDMM met zeven medewerkers. Hij neemt niet snel een blad voor de mond, is gedreven in zijn werk, is er bijna dag en nacht mee bezig en vind het ook gewoon leuk: elf jaar inmiddels. “Ik mag graag werken, ben een beetje workaholic.” Hij oogt als een moderne ouderwetse sloper, keurig in de kleren maar niet te beroerd de handen uit de mouwen te steken. Zijn terrein ziet er voor een ‘sloperij’ netjes verzorgd uit. Onvoorstelbaar als je bedenkt wat er bij hem op het terrein ligt aan afval dat verwerkt en vervoerd moet worden. Anton regelt vooral veel met zijn telefoon en springt af en toe bij op de sloperskraan om zijn medewerkers te ontlasten.

Terug naar milieuvriendelijk en duurzaam, hoe ziet dat er bij VDMM uit? “Behalve dat we qua duurzaam werken alle benodigde vergunningen hebben zijn we ook duurzaam omdat we met ons transport brandstof besparen. Omdat ons bedrijf ook via het water te bereiken is, voeren wij het meeste van ons gerecycled materiaal per schip af. Wat dan met één schip mee gaat, moet anders met veertig vrachtwagens mee. Met één schip in plaats van veertig vrachtwagens scheelt nogal wat brandstof en is goedkoper. Daarom gaat tachtig procent van ons afval weg via het water.”

“Wij zijn erkende accu-inzamelaar en hebben daar alle vergunningen voor”

Ook worden er aan de eigen kade boten gesloopt. “Het slopen van pleziervaartuigen en vrachtschepen is geen kleinigheid, daar komt heel wat bij kijken. Wij doen dat hier of in de thuishaven van het schip. Het afvoer van de materialen wordt door onze eigen transportafdeling verzorgd.”

ze probeert te ontmantelen kunnen ze erg snel in brand vliegen. Als je vervolgens blust met water, ontstaat er een explosie. Ook opstapelen van de accu’s is risicovol. “Daardoor is er al bij verschillende recyclingbedrijven brand ontstaan”, weet Anton. Reguliere accu’s zijn voor VDMM geen probleem. “Wij zijn erkende accu-inzamelaar en hebben daar alle vergunningen voor.”

Met de momenteel zo populaire duurzame lithium accu’s die ontzettend veel energie kunnen leveren aan auto’s, schepen, fietsen en telefoons, heeft het recyclingbedrijf helaas wel een probleem. Die accu’s zijn namelijk nog niet te recyclen, want als je

De romanticus in hem vindt de regelgeving waar je aan moet voldoen wel eens hinderlijk. De balans tussen zelfstandig zijn – eigen baas – en voldoen aan wetgeving is niet altijd makkelijk. “Ut mut wel leuk blieve”, klinkt het in onvervalst Snekers.

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

VERENIGING DE ZWETTE

De Zwette krijgt een nieuw DNA en komt tot leven Gerda Faber sinds april dit jaar algemeen bestuurslid van Ondernemersvereniging De Zwette en al enkele jaren actief in de promotiewerkgroep. Wat haar drijft? “Ik vind het ﬁjn om de mogelijkheden voor en van bedrijven bekender te maken, ook wat betreft de dienstverlening die er plaats vindt, de producten die hier worden gemaakt en de onderlinge samenwerkingsmogelijkheden te verhogen.” “Daarom vind ik het mooi om ook te kunnen melden dat de bestaande website www.dezwette.nl binnenkort wordt vervangen door een nieuwe eigentijdse website, om veel meer nieuws over de aantrekkelijke wereld van werken en winkelen op De Zwette te kunnen vertellen.”

‘Het is een aantrekkelijk park wat goed bereikbaar is”

Gerda werkt verdeeld over twee periodes 19 jaar op De Zwette. “Van 1990 tot 1996 werkte ik als breimodellenstylist op de ontwerpstudio van Lanarte. In 2002 zijn Karin Lelie en ik gestart met Novatief Werkzaken. In 2004 hebben we ons bedrijf gevestigd op de Baltasar Bekkerwei en werken sinds die tijd met veel plezier op de Zwette. Wij zijn arbeidsdeskundige van achtergrond en samen met het team van Novatief zetten wij ons in om mensen te ondersteunen in hun traject naar werk of ander werk. Onze dienstverlening bestaat uit begeleiding in outplacement, loopbaanadvies, reïntegratie en coaching. “In 2012 ben ik gevraagd voor de promotiewerkgroep De Zwette en in april 2016 ben ik gevraagd en voorgedragen voor het algehele bestuur. Het spreekt me aan omdat ik lange tijd op De Zwette

werk en omdat het bedrijvenpark na de revitalisering nu prachtig is opgeknapt en het belangrijk is en blijft om het aantrekkelijk te houden.” “Wat ik er leuk aan vind? Het bestuur bestaat uit een club diverse en leuke mensen die allemaal doelgericht en met veel passie meedenken in het grote geheel van ontwikkelingen voor de toekomst van het park. Bovendien maak je als bestuurslid kennis met veel andere mensen, bedrijven, activiteiten en veranderingen op De Zwette. Dat zijn er veel meer dan de meeste mensen op het eerste gezicht denken.” Gerda is er blij mee hoe De Zwette er nu voor staat. “Van een rommelig industrieterrein is De Zwette de laatste jaren uitgegroeid naar een verzorgd bedrijven– en winkelpark. Ook de naam De Zwette is nu goed ingeburgerd in Leeuwarden en omgeving en het is een aantrekkelijk park geworden wat goed bereikbaar is. Er heerst een goed ondernemersklimaat en er is een grote variatie aan bedrijven met een uiteenlopend aanbod van producten en diensten, zowel bedrijfsgericht als consument gericht.” “Hoe ik de toekomst zie? Ik zie dat de braakliggende stukken grond gevuld worden met nieuwe bedrijven en organisaties. De plannen voor onder andere de Energiecampus en de komst van het Cambuurstadion zijn gemaakt en worden in de komende jaren uitgevoerd. Voordat het park nog mooier wordt zullen er dus eerst nog wat bouwputten en bouwkranen staan de komende tijd.”

Leeuwarden, ooit havenstad aan de Middelzee Na het dichtslibben van de Middelzee is de rivier de Zwette gegraven van Sneek naar Berlikum. Begin vorige eeuw is hierin een dam gelegd, ongeveer waar nu de westelijke invalsweg loopt. Zo is het bedrijven en winkelpark “De Zwette” aan zijn naam gekomen. Van Leeuwarden naar Harlingen was er ook een verbinding over het water, de Harlingervaart. Deze kruist dus de Zwette, de vaarweg naar Sneek. Zo heet bij Leeuwarden de weg langs de zuidelijke oever Snekertrekweg. De weg langs de noordelijke oever heet Harlingertrekweg. Het is ontstaan in de tijd van de trekschuit. Van rechts naar links: Pelmolen De Kat uit 1699 die in 1903 is afgebroken, korenmolen De Fortuin (1871 tot 1886) en oliemolen De Jonge uit 1871 die in 1887 verhuisde naar Wijhe.

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

LOKAAL ZAKENDOEN

Friezen zorgen voor concurrentie op supersnel glasvezelnetwerk Steeds meer Leeuwarder en Friese bedrijven sluiten zich aan op de hogesnelheidslijn van het supersnelle glasvezel, tussen de datacenters van Google in Eemshaven, Microsoft in Middenmeer en het internetknooppunt AMS-IX te Amsterdam. Er is de laatste jaren ﬂink geïnvesteerd in het aanleggen van glasvezel in Noord Nederland en de Afsluitdijk. De glasvezelhogesnelheidslijn is eigendom van Unet en moedermaatschappij Eurofiber. Unet, voorheen FrIX, sluit regionaal de bedrijven op deze ‘HSL’ aan. Unet nam anderhalf jaar geleden het Leeuwarder bedrijf FrIX over. FrIX sloot vooral bedrijven op de Leeuwarder glasvezelring aan. Met de overname werden de glasvezelmogelijkheden voor FrIX en haar klanten sterk uitgebreid. Unet hield de naam FrIX nog wel in leven, tot 1 juli dit jaar. Het kantoor aan de François Haverschmidtwei blijft. Omdat de vaste klanten zijn gebleven en er zich ook nieuwe hebben aangediend, durft Unet het aan om de naam FrIX op te heﬀen. De activiteiten worden dus door Unet voortgezet en uitgebouwd. Lokaal zakendoen, met mensen die de taal begrijpen en het gevoel kennen, staat hoog in het vaandel. Directeur Theo de Vries is zelf een Fries, voltooide de HTS in Leeuwarden en trok op zijn 22-ste de wijde wereld in. Hij is nu weer regelmatig terug bij zijn roots. Douwe Rijpkema – ook ooit een Fries om útens en nu weer teruggekeerd – heeft de dagelijkse leiding van de Friese activiteiten van het bedrijf op de Leeuwarder vestiging. Theo: “Het was tot voor kort eigenlijk nog altijd een publiek geheim, maar samen met onze moeder-

maatschappij Eurofiber hebben wij inmiddels zo’n 22.000 kilometer aan glasvezel in Nederland in de grond liggen. De data vliegen er met de snelheid van het licht doorheen en dat is een groot verschil met leidingen van koper of coax.” Ter vergelijking: Nederland telt 5400 kilometer snelweg. Het glasvezelnetwerk is een geweldig wijdvertakte infrastructuur. Je kunt er ontzettend snel door communiceren en bovendien is het erg goed te beveiligen. Zeker nu momenteel DDOS-aanvallen en Ransomware-aanvallen steeds vaker plaatsvinden, is security een steeds belangrijker thema.

Het hoofdkantoor van Unet zit in Almere, met zo’n zeventig medewerkers, maar directeur Theo de Vries hecht eraan te melden dat lokaal zakendoen erg belangrijk is voor het bedrijf. “Bedrijven die bij ons klant zijn moeten niet met veertig verschillende accountmanagers te maken hebben, maar het liefst met één en dezelfde contactpersoon.” “Daarom zijn wij ook blij dat in Leeuwarden Erik Klaassen van FrIX bij ons gebleven is. Onze klanten weten met wie ze zaken doen. Zo brengen we het megagrote glasvezelnetwerk, een project van miljoenen zoniet miljarden euro’s, terug tot menselijke proporties en daar gaat het uiteindelijk om.”

“Onze concurrent KPN is haar monopoliepositie kwijt in Friesland” Theo: ”Unet is een geduchte concurrent van KPN aan het worden. Wij zijn nu de tweede aanbieder van glasvezel in Friesland. Onze ‘collega’ is haar monopoliepositie kwijt. Friese ondernemers kunnen echt van deze marktwerking gaan profiteren.” Douwe: “Wij bieden bedrijven niet alleen infrastructuur aan, maar ook steeds meer diensten zoals internet toegang, security, bellen, WIFI en pinnen. Met strategische overnames proberen wij onze kracht verder uit te breiden.” Theo: “Daarom hebben we onlangs Visser Communicatie uit Groningen overgenomen, om onze dienstverlening uit te kunnen breiden.” Unet concentreert zich alleen op bedrijven, niet op consumenten. “De consumentenmarkt is een andere markt met andere regels.”

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

Douwe Rijpkema

ONTDEK DE NIEUWE

PISTOLBAT

JE VCA DIPLOMA HALEN? BOEK NU! EN DOE MORGEN EXAMEN!

Tafeltennis met nóg meer snelheid en effect

NU VOOR 75 EURO IN K O O U N EN! D R A W LEEU

INCLUSIEF RUBBERS

WWW.NEXTGENERATIONTABLETENNIS.EU MG | innovatieve energieopslag

Maritiem| Industrieel| Solar/Oﬀ-grid | Automotive Locatie: De Fabriek Leeuwarden James Wattstraat 4

Boek je VCA-examen op www.vcanivo.nl

Onderstaande examens kun je ook bij COEL Toetscentrum Leeuwarden behalen. Schrijf je in bij één van de examenbureaus.

SVH Examen Sociale Hygiëne www.mijnsocialehygiene.nl

Examen CreatiefNivo www.creatiefnivo.nl

WFT NIVO HET NIEUWSTE LEREN

DIPLOMERING WFT MODULES

Examen voor vastgoedbranche www.svmnivo.nl

STIBEX-examens voor boekhouden www.stibex.nl

Examen WFT NIVO www.wftnivo.nl

James Wattstraat 4 8912 AR Leeuwarden www.coeltoetscentra.nl

www.mgenergysystems.eu

MG ENERGY SYSTEMS innovation in energy storage

DUURZAAMHEID EN OPLEIDINGEN

Friese installatiebedrijven werken samen met ROC Friese Poort De opleiding waarbij Friese installatiebedrijven en het ROC Friese Poort uit Leeuwarden samenwerken om werkzoekenden in twee jaar op te leiden tot servicemonteurs met kennis van duurzame technieken, is in 2016 gestart en gaat ook in 2017 verder. In september dit jaar begint weer een nieuwe lichting eerstejaars.

speelt in op innovatieve en duurzame technieken. Het is een samenwerking van ROC Friese Poort Bedrijfsopleidingen met Metechnica en het Opleidingsen Ontwikkelingsfonds voor Technisch Installatiebedrijf (OTIB), Leerwerkloket Fryslân en de Friese installatiebedrijven.

Het doel van dit traject is de installatiebranche te voorzien van gekwalificeerde servicemonteurs met kennis en bewustzijn van duurzame technieken en klantgerichte advisering. In aanmerking komen werkzoekenden met minimaal havo of mbo-ICT, die klantgericht en gemotiveerd zijn om in twee jaar klaar te zijn voor een betaalde baan met een mbo-diploma in het beroep van de toekomst. ROC Friese Poort heeft in 2016 dit scholingstraject al uitgevoerd.

“Werkzoekenden kunnen in twee jaar hun MBO-diploma halen en aan de slag bij bedrijven”

De opleiding Servicemonteur Installatietechniek Duurzaam anticipeert op het tekort aan gekwalificeerde medewerkers in de installatiebranche en

Naast de vaktechnische vakken met de focus op duurzame technieken, is er aandacht voor de beroepshouding zoals veilig, milieugericht en klantgericht werken. Parallel hieraan volgen de medewerkers de mbo-opleiding Eerste monteur service en onderhoud werktuigkundige installaties niveau 3. Hierdoor kunnen de deelnemers al na twee jaar hun mbo-diploma in ontvangst nemen.

Na vijf maanden stage starten de deelnemers met de beroepspraktijkvorming waarbij ze via een betaalde baan bij een installatiebedrijf hun mboopleiding op niveau 3 kunnen afronden en klaar zijn voor de toekomst. Leeuwarder Lightbyleds schenkt warmtepanelen Het Leeuwarder bedrijf Lightbyleds werkt ook samen met ROC Friese Poort, het heeft in juni een nano infrarood warmtepaneel geschonken aan het Duurzaam Doen Huis van ROC Friese Poort, zodat de studenten er mee leren werken. Het paneel is een modern soort CV-ketel. Infrarood warmtepanelen produceren warmte op basis van elektriciteit en maken gas en andere fossiele brandstoﬀen overbodig. Ze verwarmen bijvoorbeeld stoelen, banken, muren en personen, die warmte afgeven aan de omgeving. “De panelen verwarmen door middel van straling. Dat is hetzelfde gevoel als je achter het raam zit als de zon schijnt. Wat onze infrarood panelen uniek maakt is de combinatie van nano- en infraroodtechniek. Deze combinatie zorgt voor een laag energieverbruik van onze panelen”, zegt Ger van den Brink van Lightbyleds. Andere Friese bedrijven die eveneens gebruik maken van het Duurzaam Doen Huis voor het scholen van hun medewerkers zijn bedrijven als Damstra, Pranger Rosier, Feenstra en GasUnie. In het Duurzaam Doen Huis staan praktijkopstellingen op het gebied van verwarming, afgiftesystemen, ventilatie, domotica, duurzame energieopwekking en verlichting. Deze duurzame en innovatieve praktijkopstellingen zijn gerealiseerd in samenwerking met fabrikanten uit Friesland en daarbuiten. “Onze technische studenten leren daardoor de modernste technieken en mogen er ook zelf mee aan de slag om bijvoorbeeld te proberen de installatie zo energiezuinig mogelijk te maken”, vertelt Durk Reitsma, docent ROC Friese Poort.

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

Vermeulen Verpakkingen

Meer dan 11.000 artikelen! DRAAGTASSEN • SCHALEN • TAPE • BAKKEN BEKERS • DOZEN • FOLIES • ZAKKEN • CADEAUPAPIER LINT • WIJNKISTEN • MANDEN • BESTEK FAHRENHEITWEG 8 | LEEUWARDEN | T (058) 2136345

WWW.VERMEULENVERPAKKINGEN.NL en ik ta chap Ma eds n va Gere r e eal risch d t ook Elec u N abo t Me

Maatschappelijk verantwoord een opdracht uitbesteden?

MindUp werkt, ook voor u! Wat kunnen wij u bieden aan drukwerk: Visitekaartjes, folders, posters, flyers, readers, en mappen. U levert het drukwerk druk- klaar aan. U kunt kosteloos kiezen voor een kleine oplage en terugkomen voor een herdruk. Mocht er iets gewijzigd moeten worden, dan hebt u geen grote oplage liggen en bespaart u zich onnodige kosten.

Wat kunnen wij u bieden aan tafelwerkzaamheden: In de afgelopen jaren heeft onze afdeling repro veel verschillende handwerkzaamheden uitgevoerd. Meestal zijn dit standaard dingen zoals het plakken van een stickertje, het vergaren van een bepaald aantal vellen (eventueel op naam), het vouwen en plakken van documentatiemappen, plakken van dubbelzijdig tape en het behandelen van mailingen die niet machinaal verwerkt kunnen worden. Wij besteden aan elke opdracht de grootst mogelijke aandacht en zorg. Kwaliteit is voor ons belangrijk en afspraak is afspraak. Wilt u meer weten, kunt u contact opnemen met Sandra Pietersma sandra.pietersma@mind-up.nl Marshallweg 9 8912 AC Leeuwarden 058 845 22 00 U bent van harte welkom om eens bij ons te komen kijken. Wij leiden u graag rond en kunnen u alles vertellen over wat we wellicht in de toekomst voor u kunnen betekenen. Wilt u maatschappelijk verantwoord ondernemen, kom dan naar MindUp.

TERUG OP DE ZWETTE

Anne Oeds weer terug bij zijn roots Aandrijftechniekspecialist Bearing is als bedrijf nieuw op De Zwette, eigenaar Anne Oeds de Boer is echter een oude bekende. Hij heeft het pand van zijn vader Gerrit overgenomen aan de James Wattstraat 19, onder Leeuwarders vooral bekend als het pand van Motorenimport De Boer. Anne Oeds groeide met het bedrijf op, maar mocht het toen niet overnemen. Hij vertrok twaalf jaar geleden uit het familiebedrijf om dertig kilometer verderop in Heerenveen zijn eigen bedrijf te starten. Onder de naam Bearing begon hij als eenmanszaak, waar na een jaar zijn vrouw Masja bij kwam. Inmiddels heeft het bedrijf elf medewerkers en twee vestigingen. Vanuit Heerenveen richt Bearing zich op de nationale en internationale markt, vanuit Leeuwarden op de Noordelijke markt. Zijn vader Gerrit de Boer verkocht het familiebedrijf in 2002 aan Wielens en Wielens werd later overgenomen door Eriks. Dat bedrijf verliet per 1 januari 2017 het pand aan de James Wattstraat om te verhuizen naar een kleinere locatie in Leeuwarden, omdat het magazijn naar een plek centraal in Nederland ging. Het familiepand, dat al die jaren in De Boer-handen was gebleven, kwam leeg en Anne Oeds zag kansen. Na een verbouwing is vanaf halverwege de zomer Bearing de twaalfhonderd meter voorraadruimte gaan vullen. Op dit moment heeft Bearing honderdduizend producten op voorraad in de twee vestigingen. Bearing roeit tegen de gebruikelijke gedachtenstroom van bedrijven in. Anne Oeds wil geen magazijnvoorraad centraal in Neder-

land, hij wil zich lokaal onderscheiden. “Wij zijn de grootste voorraadhoudende speciaalzaak op het gebied van aandrijftechniek in het noorden van Nederland”, zegt hij trots. “Je ziet dat onze concurrenten er steeds meer voor kiezen om lokaal een kantoor te houden en ergens centraal in Nederland hun magazijn te hebben. Dat betekent dat je als klant altijd minimaal een dag op je spullen moet wachten. In gewone situaties is dat prima, maar in spoedgevallen, als de productielijn van een fabriek stil ligt, is dat niet gewenst.”

“Wij zijn de grootste voorraadhoudende speciaalzaak op aandrijftechniek-gebied in Noord Nederland” Dat je bij Bearing je materiaal à la minute mee kunt krijgen is iets wat ze koesteren en graag willen behouden. “We merken dat bedrijven dat erg fijn vinden”, zegt bedrijfsleider Pascal van Dijken. Het bedrijf levert vooral aan handel en industrie, maar zal ook een particuliere klant niet weigeren. Rudy Hoovenstat is nooit verdwenen uit het pand aan de James Wattstraat 19 en heeft bij alle eigenaren gewerkt. Hij is als baliemedewerker een bekend gezicht voor Leeuwarders en is nu ook chef van het magazijn van Bearing Leeuwarden. Hij kent alle honderdduizend producten van haver tot gort en dat is in de wereld van specialistische technische toepassingen ontzettend handig.

v.l.n.r. Rudy Hoovenstat, Anne Oeds de Boer en Pascal van Dijken

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

22 HIER WERK IK

Puzzel

Carla Wettting

Vul de puzzel in en maak kans op een boodschappenpakket van de Jumbo aan de Snekertrekweg, ter waarde van 50 euro. 1

11 10

2 3 9

5 6

4 7

Beantwoord onderstaande vragen: 1. Wat wordt Date Burgerjon zijn nieuwe baan? 2. Welk bedrijf heeft een opvallend als zwartbonte koe geschilderde gebouw? 3. Waar werkt Carla Wetting? 4. Hoe heet het bedrijf dat van energielabel G naar label A gaat? 5. Welke groente vormt een groot onderdeel van de lekkere lunchpannenkoek? 6. Welk hip product wordt in Leeuwarden gemaakt en wereldwijd verkocht?

OPLOSSING PUZZEL

Stuur de oplossing met jouw adres en telefoongegevens voor vrijdag 6 oktober naar: De Zwettekrant, James Wattstraat 4, 8912 AR Leeuwarden. Of stuur een mailtje naar puzzel@dezwettekrant.nl. In de volgende editie maken we de prijswinnaar bekend.

“Verdeeld over twee periodes werk ik hier al meer dan 25 jaar”, zegt Carla, op de Plieger-vestiging aan de Zwettestraat 29a. “Ik ben begonnen op de binnendienst en in de loop van de tijd ben ik adviseur geworden. Samen met de klanten stel ik in onze toonzaal hun favoriete badkamer samen. Dat is een ontzettend leuk creatief proces. Omdat geen mens gelijk is, is ook elke keer de badkamer anders. Die diversiteit maakt mijn werk zo ontzettend leuk.” “Samen met de klanten maak ik een 3D-ontwerp. We checken bij de installateur of alles haalbaar is zoals we het hebben besproken. Zo’n creatief proces duurt zomaar 2,5 uur. We werken daarom het liefst op afspraak.” Plieger wordt door installateurs onder andere ingeschakeld om sanitaire voorzieningen voor klanten te ontwerpen bij nieuwbouw- of verbouwprojecten en heeft verdeeld over Nederland 18 toonzalen. Tjepko Jansen

Prijswinnaar puzzel juni 2017 De juiste oplossing van de puzzel was ‘Winkelplezier’. Mevrouw G. Roersma uit Leeuwarden had de puzzel goed opgelost en heeft hiermee een krukje met hart gewonnen die aangeboden werd door MindUp Leeuwarden. Wij wensen mevrouw Roersma heel veel plezier met deze prijs.

“Ik heb hier aan de Balthasar Bekkerwei als zelfstandig ondernemer een flexibele werkplek, die ik deel met andere onafhankelijke financiële adviseurs die zich bij FGD hebben aangesloten. Het is een mooi kantoor waar ik met andere adviseurs de ruimtes deel en mijn klanten uitstekend kan ontvangen.” “Anderhalf jaar werk ik hier inmiddels, naar volle tevredenheid. Voordat ik zelfstandig ondernemer werd heb ik twintig jaar in loondienst voor Friesland Bank en Rabobank gewerkt. Wat ik fijn vind aan De Zwette? Dankzij de Haak om Leeuwarden is het kantoor zowel voor mijzelf als mijn klanten snel bereikbaar. Bovendien leeft het hier, er komen steeds meer nieuwe bedrijven bij.”

Janneke de Jong van MindUp Leeuwarden overhandigt de prijs aan mevrouw G. Roersma

“Wat mijn werk is? Ik adviseer agrariërs en MKB’ers over hoe ze zich het beste kunnen verzekeren tegen mogelijke schadeposten. Mijn klanten bestaan voor ongeveer zeventig procent uit agrariërs en dertig procent ondernemers uit het MKB. Ik spreek hun taal, mijn vader was agrariër en dus ook ondernemer, vandaar mijn passie voor de ondernemer en de onderneming.”

ZWETTEKRANT | SEPTEMBER 2017

Een historische locatie met geweldige akoestiek om te genieten van de mooiste, meest swingende of spannende actuele en klassieke muziek.

PROGRAMMA 2017/2018 zo 15 oktober

vr 27 oktober

vr 10 november

di 28 november

vr 1 december

do 7 december

The Ramblers met Joke Bruijs

Sportsound met Syb van der Ploeg

The Gregorian Voices

Joke Bruijs viert het 50 jarig jubileum van haar carrière. Een succesformule!

Op zoek naar de raakvlakken tussen muziek en sport, tussen succes en falen.

De Gouden Jaren met Cor Bakker

In de schaduw van Toon Hermans

The Glory Gospel Singers (USA)

Herman van Hove vertelt over zijn wonderlijke belevenissen met Toon Hermans.

Met hun fascinerende stemgeluid inspireert dit gospelkoor het publiek.

vr 15 december

Speciaal voor iedereen die met weemoed terug denkt aan de tijd van vroeger.

Het koor streeft ernaar om de traditionele Orthodoxe kerkmuziek te doen herleven.

di 19 december

wo 20 december

za 10 februari

zo 11 maart

zo 25 maart

Wolga Kozakken

Irish Christmas

Back to the Country

Opera Familia

Wibi Soerjadi

Het meest sfeervolle kerstconcert, beleef het met dit professionele Kozakkenkoor.

Een memorabele wintershow vol vreugde, schoonheid, spirituele diepte en kracht.

Wien Bleibt Wien Strauss kerstconcert Hét programma met louter hoogtepunten van de grootmeesters van de Weense operette.

Ga mee terug naar die onvergetelijke muzikale tijd toen liedjes nog mooie melodie hadden.

Bekende evergreens uit de afgelopen 100 jaar passeren de revue. Een groot feest van herkenning.

Met zijn indringende en beeldende pianospel weet Wibi een groot publiek te raken.

di 3 april

vr 6 april

vr 13 april

Anúna

Cristina Branco

Met oeroude Ierse zangen en spirituele chants heeft Anúna de Ierse koortraditie nieuw leven ingeblazen.

Met de Portugese folklore verrijkt ze de fado met jazz en wereldmuziek. Een ware happening.

Dutch Swing College Band

Heden en verleden ontmoeten elkaar in dit unieke monument met een geweldige akoestiek. U kunt een speld horen vallen; de emotie van de musici voelen in hun muziek. Op en top muziekbeleving!

on ver getelijk!

Voor vragen mail naar info@koepeltheater.nl of neem contact op met 06 - 511 048 08. www.koepeltheater.nl

/koepeltheater

Vredeman de Vriesstraat 24A, Leeuwarden

Snel online bestellen Even ophalen Klaar! Download de Jumbo app of ga naar

Pick Up Point Jumbo Leeuwarden, Snekertrekweg 23

Verfrissende arrangementen in de onmiskenbare sound. Het swingende orkest is verjongd en energiek.

KOOP TICKETS VOOR UITJES VIA: VANPLAN.NL/TICKETS

snel, flexibel en duurzaam

DĂ&#x2030; NIEUWE MANIER VAN POST- EN PAKKETBEZORGING IN LEEUWARDEN Post- en koeriersdiensten: brengen haalservice, frankeerservice, partijenpost, huis-aan-huis, postbusservice, print en fulfilment, e-fulfilment, spoeddiensten, food- en maaltijdbezorging, pakketbezorging, stadsdistributie, medische leveringen, inkomende en uitgaande post, boodschappen service.

FRL Fietskoerier is een onderdeel van FRL Post