De Vijfhoek november 2018

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

PB- PP B- 06386 BELGIE(N) - BELGIQUE

MAANDBLAD > JAARGANG 42 > NUMMER 9> NOVEMBER 2018 (behalve in juli en augustus)

BUREN VAN DE MARKTEN > P5 >BILAL CHUITAR BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL > P8 >KATTENHOF DROOGSTOPPEL > P9 >OPEN BRIEF AAN ADOLPHE FOURCAULT

Stadsoase: het Jan Jacobsplein ©CHARLES SIX

NOVEMBER IN DE MARKTEN

© CHARLES SIX

SALON DANSANT 80

TINA TYRANT Gekneld tussen het Justitiepaleis en de Kleine Ring ligt het Jan Jacobsplein.

We treffen er behalve het monument van het gezonken schoolschip “de Comte De Smet Denayer” ook fitnesstoestellen, een pingpongtafel, een voetbaltafel en een petanquebaan aan. Op initiatief van Bilal Chuitar, directeur van de Foyer des jeunes des Marolles die we interviewden, kwam deze sportinfrastructuur tot stand.

Het plein kan nog meer verfraaid worden, de auteur van de rubriek Bouwen en Breken in Brussel doet een oproep tot wat meer verbeelding en creativiteit.

Droogstoppel brengt een hommage aan Adolphe Fourcault, de kapitein van het gezonken schoolschip. Kwatongen beweerden dat hij gek geworden was, maar hij kreeg eerherstel en werd vereerd als een ware held.

L’amour c’est fou is een cabaretvoorstelling over (soms minder bekende) Franse chansonnières en hun levensverhaal .

Het zijn allemaal fantastische chansons op een eigen manier gebracht met wel enige vorm van zelfrelativering en humor.

Was de accordeon nog niet uitgevonden, dan had Tina het zeker gedaan!

De manier waarop zij haar accordeon bespeelt is om jaloers van te worden.

Als je dit combineert met de prachtige chansons van Juliette Gréco, Mistinguett, Yvette Horner en uiteraard Edith Piaf zit je gebeiteld voor een boeiende voorstelling.

Een DJ omkadert de hele middag met fijne dansmuziek.

2

• Zondag 2 december om 15u (deuren: 14u) Toegang €7, Paspartoe aan kansen­ tarief €2.

Meer respect voor iedereen

BRUZZ HOUDT GROOTSTE SPAGHETTISLAG TER WERELD JAMES ENSOR : DE BLIJDE INTREDE VAN CHRISTUS IN BRUSSEL

#AllemaalMensen BE30 0000 0000 1111

THEATER

DE INTREDE VAN FORSITI’A TE BRUSSEL Als je een trouwe lezer bent van De Vijfhoek, is de kans groot dat je al eerder over Forsiti’A las, het jaarlijks sociaal-artistiek project dat De Markten samen met partners Hobo vzw en Link=Brussel vzw organiseert.

Elk jaar opnieuw start Forsiti’A van nul: nieuwe deelnemers, nieuw thema, nieuwe voorstelling. Heeft u er altijd al van gedroomd om op de scène te staan? Om te schrijven, te acteren en tegelijkertijd fijne nieuwe mensen te ontmoeten? Kom naar De Markten op 8 november, regisseur van dienst François Kah gaat dan in gesprek met alle geïnteresseerden.

Als startpunt voor het project dit jaar koos hij een schilderij van James Ensor: ‘De intrede van Christus in Brussel’.

Kah: Het is een komisch schilderij van de hand van een van de beroemdste Belgische schilders. In zijn gekende ­ stijl steekt Ensor de draak met de bourgeoisie en beeldt de mensen af ­ bizarre, groteske en carnavaleske als ­ ­wezens. ­Christus krijgt dan weer een kleine en weinig betekenisvolle rol toebedeeld en het is maar door de titel van het werk dat de toeschouwer kan gissen dat hij het over hém gaat.

Het schilderij zal ons inspireren om onze band met de stad in vraag te stellen, onze intrede en ons vertrek, onze twijfels en zekerheden, hoe Brussel ons ontvangt en weer uitspuwt. En net zoals Ensor gaan we op zoek naar de gepaste humor om onszelf in vraag te stellen, te schrijven, te denken, te dromen, te spreken en

# ALLEMAALMENSEN te ­creëren. Op de agenda de komende maanden: clownerie, schrijfateliers, choreografie, groepsoefeningen en duizend en één andere methodieken om ons ­eigen universum op scène te creëren.

• Start nieuw project Forsiti’A op 8 november om 18u30 in De Markten Info: theaterforsitia@gmail.com of 02 512 34 25

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be

11.11.11 strijdt tegen onrecht en voor duurzame verandering. In de campagne van 2018 staan migratie en vluchtelingen opnieuw centraal. De campagne zoomt in op de oorzaken van gedwongen migratie: klimaatverandering, conflict, politieke overtuiging, gebrek aan onderwijs, honger ... en toont dat we #AllemaalMensen zijn, onderweg naar beter. Want zijn we niet allemaal op zoek naar een goed leven voor onszelf en onze kinderen?

Ook het 11.11.11-comité Brussel Centrum steunt deze campagne. Het comité stelt een sensibiliserings- en verkoopstand op in Muntpunt op van maandag 5 tot vrijdag 9 november (van 17 tot 20u) en zaterdag 10 november (van 10 tot 18u).

Kom zeker langs en steun de campagne!

• Info: verhoevenkarel@belgacom.net

De Markten trommelt haar meest culinaire vrijwilligers, bezoekers en personeelsleden op om samen heerlijke vegetarische spaghettisaus te maken.

Schrijf je in en kom ’s middags op 1 december genieten van onze kookkunsten ten voordele van Brussel Helpt!

Brussel Helpt is de jaarlijkse solidariteitsactie van BRUZZ in samenwerking met haar partners en met de gemeenschapscentra.

Dit jaar steunt Brussel Helpt het ToekomstATELIERdelAvenir (TADA). Hier gaan honderden maatschappelijk kwetsbare tieners uit Brussel elk weekend naar de zaterdagschool. Bij TADA ontdekken ze zichzelf en de maatschappij via (plezante) boeiende praktijklessen van bevlogen professionals.

Op zaterdag 1 december organiseert BRUZZ de Grootste Spaghettislag ter Wereld. Deelnemen kan door spaghetti te eten op één van de vele gezellige locaties in Brussel.

Kan je er niet bijzijn? Steun Brussel Helpt dan met een donatie.

LET OP: spaghetti bestellen kan tot en met 28 november!

• Zaterdag 1 december vanaf 12u.

Info en inschrijven: www.brusselhelpt.be 3

EVENEMENT

KUNSTENDAG VOOR KINDEREN

DE VERGETEN STRIJD De honderdjarige viering van WO I wordt afgesloten met festiviteiten in België en Frankrijk, in aanwezigheid van vertegenwoordigers uit verschillende landen die op een of andere manier betrokken waren in het conflict.

Het was een oorlog waarvan de uitkomst grote internationale gevolgen had. Op andere continenten kregen soldaten uit verschillende landen gevechtstraining van de strijdende grootmachten en in Europa vochten ook niet-Europese soldaten. Maar toch zijn de festiviteiten voornamelijk op Europa gericht. De strijd geleverd door koloniale troepen en de niet-Europese fronten worden vergeten en zelfs genegeerd.

Bakushinta, een Brusselse vzw die de Congolese cultuur en gemeenschap ondersteunt, organiseert in De Markten een tentoonstelling over de soldaten van de Congolese “Force Publique” op de verschillende locaties waar zij in 14-18 en 40-45 streden. Deze tentoonstelling toont de bezoeker postkaarten, foto’s en authentieke documenten die het verhaal vertellen van de Congolese 4

oud-strijders en hun families.

Op verschillende Duitse en Italiaanse grondgebieden in Afrika, het Midden-Oosten en de Japanse veroveringen in Zuidoost-Azië, had de Congolese Force Publique een hand in de eerste grote overwinningen en aldus een grote bijdrage aan de gang van zaken in de wereld. De triomftocht van Duitsland in Europa werd niet doorgetrokken in Afrika. De geopolitieke, diplomatieke, en strategische repercussies van de overwinningen van La Force Publique in Afrika waren van het allergrootste belang, maar toch worden ze door velen genegeerd.

Tussen 6 en 30 november organiseert Bakushinta tal van activiteiten in De Markten die een licht werpen op de Afrikaanse rol in die donkere, Westerse uren.

6 november: vernissage van de tentoonstelling 7 november: geleid bezoek aan de tentoonstelling 8 tot en met 30 november: tentoonstelling (geleid bezoek mogelijk op aanvraag) 11 november: hommage aan de oud-strijders van La Force Publique aan de Rigasquare te Schaarbeek 16 november: lezing ‘Guerre Totale au Congo’ en ‘Tirailleurs sénégalais et les King's African rifles’ (FR) 17 november: theatervoorstelling ‘NANI, où est passée l’indépendance?’ van het gezelschap Les Gâtés (FR) 26 november: kortfilms, getuigenissen en andere activiteiten • Meer informatie bij Bakushinta: 0476 90 26 75 of bij hilde.vangeel@demarkten.be

Op zondag 18 november is het weer zover: de zevende editie van Kunstendag voor Kinderen! Een dag waarop kinderen en hun ouders in heel Vlaanderen en Brussel en ook in De Markten kunst in al haar disciplines kunnen beleven.

Schrijf je kinderen (8 - 12 jarigen) in voor één van de vier boeiende ateliers.

Atelier 1: geluidskunst met Jeroen Uyttendaele Jeroen Uyttendaele neemt je mee in de wondere wereld van de geluidskunst. Met contactmicrofoontjes die je zelf maakt, ga je op zoek naar geluiden. Hoe klinkt een tafel? Of de grond? Of de deur van een kast?

Atelier 2: monoprint met Kito Sino Schilder-kunstenaar Kito Sito dompelt je onder in de wondere wereld van de monoprint. Een soort schildertechniek waarbij je één afdruk van je meesterwerk kan maken. Schilder of pruts jij graag met verf?

Schrijf je kind dan nu in voor dit atelier.

Atelier 3: drukatelier met Maaike Beuten Drukken, hoe doe je dat? Moet je dan hard of zacht drukken? Hoe maak je stempels?

En kan je daar een mooie compositie mee

maken? Schrijf je in en Maaike Beuten van Garage 64 leert je alle kneepjes van het vak.

Atelier 4: fotografie met camera obscura door Hans Roels en Erwin Alsteens Fotografen Hans Roels en Erwin Alsteens maken jou wegwijs in de analoge fotografie. Met een tot camera omgevormde verfpot neem je in Brussel indrukwekkende foto’s die je daarna ontwikkelt in de donkere kamer.

• Zondag 18 november van 14u tot 17u. Prijs per atelier: 8 euro, 2 euro.

Paspartoe aan kansentarief.

Inschrijvingen: www.demarkten.be

> OP DE BANK

Het Jan Jacobsplein: groen in een grijze omgeving

Elke maand strijkt een reporter van De Vijfhoek neer op een bank in een Brusselse stadsoase en vraagt aan een buurtbewoner hoe het met hem of haar gaat, wat er zich afspeelt in zijn of haar leven. Deze maand ontmoeten we op het Jan Jacobsplein Yvonne Dedeken.

Het is moeilijk om in een drukke stad als Brussel even tot rust te komen.

Rondrennende mensen, toeterende auto’s en voorbijrazende fietsers zijn een belangrijk deel van het dagelijkse leven hier. Gelukkig zijn er af en toe een paar pareltjes die het mogelijk maken om je even af te sluiten van dit alles. Dit is ook exact wat Yvonne Dedeken doet.

© FRANCISKA VAN ESCH.

We zetten ons naast haar op een bankje op het Jan Jacobsplein waar zij met haar wit schoothondje zit. Ze leest geen boek of houdt zich bezig met iets speciaal, ze zit gewoon en luistert. Dit is iets wat Yvonne dagelijks probeert te doen. Het brengt haar tot rust en als 93-jarige vrouw wordt het steeds moeilijker om andere dingen te doen.

Yvonne is een klein, fragiel vrouwtje met korte, witte krulletjes. Ze ziet er heel verzorgd uit in haar zalmroze rok met bijpassende blazer. Ze draagt heel bombastische juwelen rond haar nek en polsen.

Haar man, Theo, is 3 maanden geleden overleden. Zij woonden altijd samen in een klein huisje in Dilbeek, maar Yvonne verhuisde na zijn dood naar een rusthuis. Heel begrijpelijk, ze vond het te moeilijk om helemaal alleen in een huis vol herinneringen te blijven.

Ze stond erop een rusthuis in Brussel te vinden. “Ik heb altijd een heel hechte band gehad met Brussel. Het is mijn stad. Ik zou het op deze leeftijd niet kunnen aanvaarden om ergens anders te gaan wonen.” Yvonne heeft haar man Theo ook in Brussel ontmoet, op het Jan Jacobsplein. Ze kwam hier altijd haar boterhammen opeten als ze van de les toneel kwam.

Theo zat er dan vaak met zijn vrienden te roken. “Dat sprak me al zeker niet aan, ik moest daar niets van hebben!

Spijtig genoeg heb ik hem hier later ook niet van kunnen overtuigen, maar ach, liefde is sterker dan dat.” Ze lacht en ze knipoogt naar ons. Theo probeerde enkele keren tevergeefs een gesprek met haar aan te knopen, en kwam daarna een jaar lang naar elke toneelvoorstelling kijken waar Yvonne in meespeelde. Twee jaar later waren

ze getrouwd.

Ze mist hem, maar ze ziet er toch de charme van in om het leven nu weer op een andere manier te ontdekken.

Een manier die ze niet kent. Dit hoeft volgens haar niet per sé altijd slecht te zijn. In het rusthuis waar ze verblijft, heeft ze bijvoorbeeld weer nieuwe vriendinnen gemaakt met wie ze elke middag kaartspelletjes speelt. Haar hondje verblijft bij haar dochter, maar ze gaat er dus wel nog elke dag mee wandelen. Het is een witte Maltezer met heel erg lieve oogjes. Carmen heet ze, en ze ziet er ook uit als een echt oma-hondje. Jammer genoeg kan Carmen niet mee in het rusthuis verblijven.

Yvonne vertelt ons verder met een verwrongen lachje waarom ze nu zo graag in Brussel blijft. “Ik ben hier geboren en ik wil hier ook sterven. Er is hier altijd zo veel diversiteit geweest.

Het s­pijtige is dat het zo vuil is geworden, en zo druk! Dit was vroeger zo niet.” Het fijne volgens Yvonne is dat Brussel vol herinneringen zit voor haar. Elke plek waar ze komt kan ze associëren met een verhaal, zowel goed als slecht.

We zijn enorm geïnteresseerd in wat Yvonne ons nog allemaal te vertellen heeft, maar ze vertelt ons dat ze ons gesprek zal moeten afronden. Ze gaat Carmen terugbrengen naar haar dochter, want daarna komt de kapper ‘haar

coiffure doen’ in het rusthuis.

Zo zie je maar, het simpelste vrouwtje op een bankje op een plein kan een heel fascinerend verhalen vertellen, zonder dat er ongelooflijke dingen moeten gebeurd zijn in haar leven.

Het kleine, schattige vrouwtje wandelt langzaam terug richting de drukke straten om haar nieuwe leven verder te zetten. Het perfecte voorbeeld van het geluk te vinden in de kleine dingen.

Francisca Van Esch, studente journalistiek

5

BUREN VAN DE MARKTEN Bilal Chuitar, directeur van de Foyer des Jeunes des Marolles kansarme gezinnen komen en de ouders wel goed Frans spreken maar problemen hebben met het schrijven, is het centrum de ideale plaats om de kinderen bij te staan bij hun schoolse taken.

Tot welke leeftijdsgroep behoren de jongeren hier?

Tussen zes en zesentwintig jaar is iedereen hier welkom. Er zijn drie groepen, samen goed voor ongeveer 68 jongeren.

© ARNOUT WILLEMS

In de schaduw van het Justitiepaleis, op de hoek van de Voorzorgsstraat en de Wolstraat, bevindt zich de Foyer des Jeunes des Marolles. Het jongerencentrum is gehuisvest in een kleurrijk gebouw. De Vijfhoek sprak, tussen het lawaai van de sirenes van de voertuigen van de Federale Overheidsdienst Justitie door, met Bilal Chuitar.

Bilal is tien jaar directeur van dit centrum, gelegen in de hoge Marollen. De wijk heeft van oudsher een belangrijke rol gespeeld bij de integratie van het migrantenleven in de stad.

DV: Hoe lang bestaat de foyer hier en welke functie had het gebouw daarvoor?

BC: Het centrum is in 1961 opgericht door Jacques Van der Biest, een sociaal geëngageerde priester die het steeds opnam voor de sociaal zwakkeren uit de Marollen. De Franse Gemeenschap steunt en subsidieert het centrum. Vroeger bestond het gebouw uit appartementen die aan de stad Brussel toebehoorden. In 2002 vond een grondige renovatie plaats en kon het jongerencentrum het gelijk6

vloers en de eerste twee verdiepingen in gebruik nemen. Tot de appartementen op de hogere verdiepingen hebben de personeelsleden en de jongeren jammer genoeg geen toegang.

Hoe ziet de werking van de foyer eruit?

We hebben hier verschillende opdrachten. De belangrijkste is de naschoolse opvang, waar we de j­ ongeren ­begeleiden tijdens het maken van hun huiswerk.

Aangezien de meeste k­ inderen hier uit

Is het een gemengd publiek?

Van 3 tot 12 jaar gemengd, vanaf 12 jaar zijn er aparte activiteiten voor jongens en meisjes. We beginnen langzamerhand gemengde activiteiten voor veertien-vijftienjarigen te organiseren.

Tijdens de jaarlijkse uitstappen ligt het onderwerp iets gevoeliger. Sinds kort is er een nieuwe animatrice, waar de ouders veel vertrouwen in hebben, wat heel belangrijk is voor zowel de jongens als de meisjes.

Wat bedoel je met jaarlijkse uitstappen?

Een paar keer per jaar huren we, in de Ardennen of aan de Belgische kust, een verblijf waar de jongeren een aantal dagen verblijven. Tijdens die kampen willen we de energie van de jongeren optimaal kanaliseren en hen verantwoordelijker maken tegenover zichzelf en de buitenwereld. We organiseren ook buitenlandse reizen, één van de laatste was naar Marokko waar de jongeren een ontmoeting hadden met Marokkaanse straatkinderen en via hun verhalen veel op-

gestoken hebben. Voor de financiering van deze activiteiten krijgen we steun van Erasmus+ (het EU-­programma voor onderwijs, opleiding, jeugd en sport in

”

Het is hier een echte mengelmoes van verschillende nationaliteiten

Europa, nvdr). Maar genieten eveneens van privé-financiering, er zijn tal van stichtingen die ons op regel­matige basis steunen. En de jongeren brengen ook zelf geld in het laadje. Ze helpen mee met de opbouw van ­festivals en steken een handje toe bij verhuizingen.

We werken voor de uitwisselings­ projecten langs Nederlandstalige kant ook samen met JES (Jeugd en Stad).

Hier worden ook nog vele andere interessante activiteiten georganiseerd?

Inderdaad, op woensdagnamiddag staan er sociaal-culturele activiteiten op het programma. We bezoeken dan ­museums, organiseren workshops (theater, plastische kunsten, muziek enz...)

Voor de gemeenteraadsverkiezingen hebben we een ontmoeting tussen de jongeren en politici georganiseerd. Voor velen was het de eerste keer dat ze hun stem mochten uitbrengen.

Is de hedendaagse jeugd nog geïnteresseerd in politiek?

Toch wel, we hadden ze goed voor­ bereid en hen duidelijk gemaakt dat het belangrijk is om te gaan stemmen, om je burgerplicht te doen.

De personen die op de kieslijst ­stonden, zaten per partij aan een tafel en de jongeren, in groepjes van 4 à 5, stelden tafel na tafel vragen over het p ­ artijprogramma en gaven hun visie op de lokale politiek.

Het bleek een enorm succes.

Hoe staat de buurt tegenover het jongerencentrum?

Heel positief, 80 % van de jongeren die hier over de vloer komen, wonen in de onmiddellijk nabijheid, in een straal van 200 meter. En het is hier een echte mengelmoes van verschillende nationaliteiten, waarbij de Maghrebijnen en Centraal-Afrikanen de meerderheid vormen. We hebben hier nog nooit klachten van overlast gehad.

Met hoeveel personeelsleden zijn jullie?

We zijn hier met acht animatoren en een vijftal vrijwilligers voor de drie groepen van ongeveer 68 jongeren. Het centrum is op weekdagen open van 14u30 tot 19u, tijdens het weekend is het gesloten.

Hoe is de sfeer in deze wijk?

Vroeger hingen hier wel spanningen in de lucht maar sedert een jaar of tien-vijftien is het hier in de buurt veel rustiger geworden. De problemen met de hangjongeren zijn wel verschoven naar een

lager gedeelte van de Marollen. Ik werk hier nu al tien jaar en zie hier veel positieve evolutie.

De Marollen hebben altijd een slechte naam gehad. Vroeger was hier veel rebellie, de bewoners lieten zich niet snel doen. Op stedelijke beslissingen van de overheid volgde hier vlug protest.

Je bent zelf afkomstig uit de wijk?

Ik ben een echte Marollien, geboren in het Sint-Pietersziekenhuis en heb jarenlang met mijn familie gewoond in de sociale blokken aan de Blaesstraat.

Ik heb in de vijf straatjes (die de naam van een ambacht hebben) gewoond. Bij familiale uitbreiding hadden we recht op

een groter sociaal appartement, dat ons werd toegewezen. We mochten telkens een straat lager gaan wonen, waar de

”

Ik werk hier nu al tien jaar en zie hier veel positieve evolutie

appartementen groter waren. Ik ben opgegroeid in het jongerencentrum in de Vossenstraat waar ik later als vrijwilliger aan de slag kon. Na een tijdje bood het centrum mij een halftijds contract aan. Ik

heb me laten omscholen tot animator en behaalde uiteindelijk een masterdiploma pedagogische wetenschappen aan de UCL. Ik woon nu met vrouw en kinderen in Waals-Brabant, wat een groot verschil is met de buurt hier. Maar ik zeg dikwijls tegen mezelf: ik slaap op het platteland, maar ik leef in Brussel.

Laten we het over het Jan Jacobsplein hebben, komen jullie daar regelmatig?

De sportinfrastructuur in het park (fitnesstoestellen, tafelvoetbalspel, ping pongtafel..) was een project dat we bij het Brussels gewest ingediend hadden.

Het gewest ging akkoord en gaf ons geld voor het project. De stad Brussel betaalde grotendeels het materiaal en het jeugdcentrum betaalde de rest. De toestellen worden goed gebruikt, veel ambtenaren van het ministerie van Justitie en werknemers van de bedrijven hier in de buurt sporten en spelen hier en natuurlijk ook onze jongeren en bewoners uit de buurt.

Hartelijk bedankt voor dit gesprek, Bilal.

En we wensen jou en het jongerencentrum nog veel succes toe.

© ARNOUT WILLEMS

Foyer des Jeunes des Marolles Voorzorgsstraat 46, 1000 Brussel, 02 512 78 68, fjmarolles@gmail.com

Résumé

Le Foyer des Jeunes des Marolles est situé à l'ombre du Palais de Justice, au coin de la rue de la Prévoyance et de la rue aux Laines. Le centre de jeunes est logé dans un bâtiment coloré. Bilal Chuitar est directeur de ce centre dans le haut des Marolles depuis dix ans. Le quartier a traditionnellement joué un rôle important dans l'intégration de la vie des migrants dans la ville. Le centre a été fondé en 1961 par Jacques Van der Biest, un prêtre socialement engagé qui a toujours défendu les plus faibles dans les Marolles. La Communauté française soutient et subventionne le Centre.

La tâche principale du centre est l’école des devoirs, le fjm accueille 68 enfants et jeunes, repartis en trois groupes, y sont accompagnés dans leurs devoirs. Le premier groupe se compose d’enfants de la première, deuxième et troisième an-

née primaire. Le second groupe est constitué par les élèves de quatrième, cinquième et sixième années de l'enseignement primaire. Enfin, le dernier groupe rassemble des élèves de la première à la troisième année de l'enseignement secondaire.

Chaque mercredi après-midi, des activités socioculturelles sont au programme. Le centre organise également des excursions plusieurs fois par an dans les Ardennes ou à la côte belge. L’occasion pour les jeunes d’y rester quelques jours.

L'infrastructure sportive de la Place Jean Jacobs (fitness, baby-foot, ping-pong…) est un projet du centre de jeunesse. Les équipements sportifs sont utilisés par les jeunes et les habitants locaux mais aussi par de nombreux fonctionnaires du ministère de la Justice et des employés des entreprises de la région.

7

6 © ARNOUT WILLEMS

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL >KATTENHOF

Een mooie zonnige vroege-herfst zaterdag op het Jan Jacobsplein, in de schaduw van het Justitiepaleis en in het maroliens “le Kattenhof” gedoopt. Een mager gras-grindplein, een pingpongtafel, een kicker, een petanquebaan, enige fitnesstoestellen en dertien banken, alles onderhoudsvrij volgens lastenboek.

Het monument voor het Verdronken Schoolschip keert zijn rug naar het plein. Er slapen enkele mensen op een bank en in het gras. Honden hebben er een vrije loop, geen kat te zien. De bomen gedijen er niet echt goed, hoewel ze geïnventariseerd zijn als merkwaardige bomen met nobele namen als “tweestijlige meidoorn” en “Japanse honingboom”. Ze missen structuur, lijken slecht onderhouden en vertonen tekenen van moeheid. Kattenhof, een echte oase ware er het verkeer niet op de Kleine Ring, een niet aflatend gegrom en onzichtbaar fijn stof in hoogste concentratie. De zuidkant van het plein telt enkele statige mooie burgerhuizen grotendeels beschermd

8

sinds 1999. Zij vormen een dam tegen het achterliggende la Marolle, de gesaneerde en geaseptiseerde ex-populaire wijk zonder winkel noch café. Droefenis of nostalgie… De noordkant van het plein staat in schril contrast met de overliggende mooie huizenrij, hier werden de burgerhuizen in de tweede helft van de jaren zestig afgebroken en kwamen er kantoorblokken voor in de plaats die intussen, deels, ook al tien jaar geleden op hun beurt werden plat gegooid en vervangen door het zoveelste zielloze kantoorblok (met een paar woningen als doekje voor het bloeden).

Het Poelaertmausoleum is hier eerder discreet aanwezig en gelukkig niet zo verpletterend als aan de andere kant.

De Kattenhof is niet wezenlijk veranderd sinds het in 1895 gebouwd werd op de plaats van het in 1888 afgebroken Pachecorusthuis, afgebroken om het terrein te verkavelen maar zoals nog wel gebeurt ontdekte men dat de open ruimte een mooi perspectief bood op het Justitiepaleis en men besloot dan maar om er een square van te maken.

De zuidzijde werd alsnog verkaveld, het leverde ons de mooie burgerwoningen. Vandaag is dit plein duidelijk aan grondige renovatie toe. Wat meer afscherming van de kleine ring zou zijn oase gehalte al flink kunnen opkrikken en wat meer structuur brengen in het verlopen grasplein. Wat sierlijk struikgewas, waarom geen rozentuin (of vraagt dat te veel onderhoud?) of een boomgaard, appelen en peren, een stadsboomgaard, en deftige bomen. Je zou er zo aan beginnen.

Mensen en honden komen en gaan met de kinderen in de koets, waar blijft de zandbak, de schommel en de glijbaan, de canisite (hondendrollenperk) is er al. En waarom mag het niet wat meer zijn? Wat meer verbeelding, wat meer creativiteit, samen bouwen en verbouwen met de ketjes van achter de hoek, die van de mooi gerenoveerde sociale woningen de “Chalet Suisses” langs de Miniemenstraat en die van la Marolle.

Een bouwspeelplaats…

Marcel Rijdams

Foto’s Marcel Rijdams

Résumé

La place Jean Jacobs est située entre le Palais de Justice et la petite ceinture. La place est communément appelée "le Kattenhof". Elle n’a guère changé depuis sa construction en 1895 sur le site de la maison de repos de Pacheco démolie en 1888.

Comme l'espace ouvert offrait une belle vue sur le palais de justice et il a été décidé de le transformer en place. Le côté sud était encore divisé, il nous a donné les belles maisons civiles. Aujourd'hui, cette place a clairement besoin d'une rénovation en profondeur. Et pourquoi pas avec de l'imagination et de la créativité, à la manière de ce qui a été fait pour les logements sociaux "Chalet Suisses" magnifiquement rénovés le long de la rue des Minimes et ceux des Marolles.

>DROOGSTOPPELS OPEN BRIEF AAN...

OPEN BRIEF AAN ADOLPHE FOURCAULT (1861-1906) Zeer gewaardeerde kapitein Fourcault, Gij zijt eigenlijk wel een straffe kerel.

Op 15-jarige leeftijd had ge al een wereldreis achter de rug. Ge hadt op die leeftijd Japan al gezien, ge waart als jonge matroos getuige geweest van een vulkaanuitbarsting en dito tsunami. Java, Celebes en Macassar waren geen abstracte namen op een wereldkaart. Op uw 21ste werd ge luitenant op de postboot tussen Dover en Oostende. Ge waart zo goed in uw vak dat het koning Leopold II ter ore kwam. Die had wel een leuke opdracht voor u: of ge niet op expeditie kon naar het uiterst zuidelijke kustlijn van Marokko in de hoop daar op een of ander manier concessies te verwerven voor de Belgische schepen die op weg waren naar Congo, wat later de lijn Antwerpen – Matadi zou worden.

Maar aan die schitterende carrière kwam bruusk een einde op dat vermaledijde schoolschip genoemd naar de toenmalige premier van België: de Comte De Smet Denaeyer. Op dat schip moest ge kadetten en matrozen opleiden. Maar er was iets mis met dat schip. Dat ging al onmiddellijk na het verlaten van de scheepswerf in Schotland op zijn zij liggen. En bij het verlaten van Antwerpen werd er al water opgemerkt in het ruim. Op 18 april 1906 kwam het schip met een zestigtal opvarenden in moeilijkheden in de Golf

van Biskaje. Twee dagen lang bleef het water stijgen. De machinekamer stond al snel onder water en het water bereikte al snel de kajuiten van de matrozen. Maar onder alle omstandigheden bleeft ge kalm. Op 19 april om 4 uur ’s morgens riep ge iedereen op het dek.

De reddingssloepen moesten klaargemaakt worden. Maar ook daar liep het verkeerd: de sloepen ging overkop of bleven vasthangen in de kabels. Eén sloep kon dan toch te water worden gelaten. Ge vuurde nog een alarmkogel af maar in de weide omgeving was geen ander schip te bespeuren. De kadetten die zich op de reddingssloep in veiligheid hadden kunnen brengen, zouden later zeggen dat ge rustig op het achterdek nog een sigaar stond te roken. Tot gij samen met een schip naar de bodem zonk. Samen met 33 andere opvarenden. “Met ijzing denkt men aan dit zeedrama waarin zoovele jongen en wakkere levens ten onder gingen”, zou Het Laatste Nieuws enkele dagen later op zijn voorpagina schrijven.

Kwade tongen – en in het begin van de twintigste eeuw zijn dat meestal journalisten – beweerden dat ge zot waart geworden. Dat ge overmand door verdriet om het verlies van uw echtgenote niet meer goed bij uw verstand waart.

Er zou nog een proces van komen. De conclusie van dat proces was dat ge fouten had gemaakt. Maar de kadetten en matrozen die de scheepsramp hadden overleefd, vonden dat verschrikke-

lijke nonsens: ge waart hun held. Het Hof van Beroep zou u uiteindelijk van elke blaam zuiveren. Zes jaar later zou er dan toch een monument komen. Op een pleintje in de schaduw van het Justitiepaleis.

Er was schoon volk komen opdagen, op die zonnige nationale feestdag van het jaar 1912. Ik vermoed dat er niet veel monumenten in Brussel zijn ingewijd in aanwezigheid van zoveel hoogwaardigheidsbekleders.

Vier ministers gaven present: Carton de Wiart, Poullet, Hubert en Renkin. Plus nog eens twee ministers van Staat: de heren ­Beernaert en de man naar wie het onfortuinlijk schoolschip was genoemd: oud-­ premier de Smet de Naeyer. Burgemeesters Frick van SintJoost en Bockstael van Laken waren ook aanwezig, samen met Adolphe Max die het monument in naam van de stad Brussel in ontvangst nam. Wilden die talrijk opgekomen politici alsnog iets bewijzen?

De organisatie van de inhuldiging was in handen van het Brusselse stadsbestuur. Dat had in laatste instantie besloten om niemand een speech te laten geven. Was men bang dat een vader alsnog het woord zou nemen en – godbetert – een beschuldigende toon zou aannemen? Want die waren er op de inhuldiging natuurlijk ook; vaders en moeders van de 33 jonge matrozen en kadetten die op hun eerste grote zeereis verdronken waren in de wilde golven van de Golf van Biscaye.

Het is het lot van veel Belgische helden.

Maar ik denk aan u, telkens als ik op de Kleine Ring voorbij het monument ter ere van uw kadetten passeer…

Droogstoppel

Droogstoppel is een Brusselse eeuweling die zijn stad enorm heeft zien veranderen, soms ten goede maar vaak ook ten kwade. In zijn open brieven gaat hij een openhartig gesprek aan met beroemde of minder beroemde Brusselaars. Droogstoppel kan wel eens zeuren of doordrammen, maar in de grond is Droogstoppel een wijs man met het hart op de juiste plaats.

Spijtig dat ge het monument nooit hebt kunnen zien, mijn eerwaarde zee­kapitein. Beeldhouwer Charles Samuel heeft er iets dramatisch van gemaakt: een naakte jongeling spreidt zijn rechterarm in het luchtledige. Een vrouw die de Glorie symboliseert ontfermt zich over de onfortuinlijke jongeling en biedt hem een zegenkrans aan.

Vijftig jaar later werd de catastrofe van het schoolschip nog herdacht.

Vandaag zijn er weinigen die nog ­weten wat die naakte jongeling daar op het ­Jacobsplein staat te doen. En u, Fourcault, is men helemaal vergeten.

Résumé

Droogstoppel écrit une lettre à Adolphe Fourcault. Il était capitaine d’un navire-école, le Comte De Smet Denayer qui coula en avril 1906 dans le golfe de Gascogne.

De mauvaises langues prétendaient qu'il était devenu fou. Mais Fourcault a été réhabilité et vénéré comme un véritable héros.

9

> SAVE THE DATE VOOR EEN TWEEDE EDITIE VAN BEWOGEN BEWOGEN IS TERUG EN WEL IN EEN NIEUW JASJE!

> HET THEATER VAN DE PUBLIEKE RUIMTE

> PROJECTOPROEP

MET HET THEATER VAN DE PUBLIEKE RUIMTE STELLEN WE ONZE BINNENKOER OPEN VOOR IEDEREEN!

NINE VISIONS OF BRUSSELS

Vraagt u zich ook af waarom er een groot groen vlak in het midden van onze binnenkoer staat? Dat groene vlak is ons ‘Theater van de Publieke ruimte’.

In het kader van het Parcours Street Art lanceert de stad Brussel een oproep voor de creatie van 9 stedelijke kunstfresco’s op een van de vier werf­ omheiningen van het toekomstige administratieve centrum aan de Hallenstraat. De oproep nodigt kunstenaars uit om hun visie op Brussel te geven..

De Markten wil met dit project de manier waarop we onze publieke ruimte de dag van vandaag gebruiken op een speelse en procesmatige manier bevragen. Vaak wordt er niet bij stilgestaan hoeveel ruimte wij opofferen aan commerciële of toeristische doeleinden, zoals bijvoorbeeld de privatisering door terrassen van cafés of restaurants, animatie voor toeristen, parkeerplaatsen voor de auto, …

Het podium, dat feestelijk werd ingehuldigd op 14 oktober, is een platform voor creatie, theater, ontmoeting, dialoog en betrokkenheid.

Tijdens de inhuldiging kon je ­genieten van een prachtig staaltje geluidskunst 10

van de kunstenaar Mick ­Lemaire.

Onze binnenkoer is er voor iedereen! Wil je graag iets organiseren op onze binnenkoer? Heb je wilde ideeën of baanbrekende voorstellen?

Laat het ons weten of spring gerust eens binnen.

• Meer info kan je vinden op onze website, www.demarkten.be en op onze facebookpagina of bij één van onze collega's: hilde.vangeel@demarkten.be, jef.deyaert@demarkten.be, 02 512 34 25 Theater van De Publieke Ruimte is een project van De Markten samen met de broers Frank (architect) & Roel (kunstenaar) Kerkhofs i.s.m. de buren en de gebruikers van De Markten.

© STAD BRUSSEL

Deze projectoproep beoogt de realisatie van 9 originele kunstwerken van het type ‘urban schilderkunst’ op een houten omheining rond de bouwplaats van het toekomstige administratieve centrum van de stad Brussel. Gedurende de periode van de werken (3 jaar) wil de stad Brussel op een positieve manier communiceren met voorbijgangers.

De omheining aan de straat die het meeste bezocht wordt door voetgangers, de Kiekenmarkt, werd uitgekozen voor deze streetart-tentoonstelling.

Op de 30 meter lange omheining aan de Kiekenmarkt is het de bedoeling dat artiesten hun visie weergeven over het thema ‘BXL bruist voor jullie, met jullie en dankzij jullie’. Het idee is om te tonen dat Brussel creatief is, in ontwikkeling is, in beweging is, een stad die zich vernieuwt, een ‘smart city’. De rest van de omheining (Zwarte Lieve Vrouwestraat, Hallenstraat en Bisschopsstraat) zal worden gebruikt om voorbijgangers te informeren over het gebouw in aanbouw, de ontwikkeling van de wijk en de projecten van de Stad. De werken moeten de panelen volledig bedekken.

• Het kandidatuurdossier moet uiterlijk op 14 november om middernacht ingediend zijn per e-mail op streetart@brucity.be.

Info: www.parcoursstreetart.brussels.

Wie er in 2017 bij was, herinnert zich misschien nog de kern van het verhaal: kleine ontmoetingen met grote gevolgen. En dat zal nu niet anders zijn!

Opnieuw organiseren we een festival dat zal draaien rond ontmoeting tussen nieuwkomers, vluchtelingen en mensen die al lang(er) in het Brusselse wonen.

Deze editie gaan we voor korter en intenser, met meer Brusselse partners en deelnemende gemeentes en meer samenwerkingen, interacties en participatieve programmatie.

Tijdens vier boeiende dagen kan je in de Markten en verspreid over heel Brussel, op zoek naar ontmoeting, vertrouwen, erkenning, schoonheid en vooral naar elkaar.

We doen dat met interessante lezingen, pakkende theatervoorstellingen, inspirerende muziek en film, lekker eten, kunst die prikkelt, … Maar we gaan vooral vier dagen lang samen beleven en genieten en in al die kleine ontmoetingen hopen op grote gevolgen: een noodzakelijke beweging richting een inclusieve samenleving.

Blokkeer alvast 21/2 – 24/2/2019 voor de tweede editie van Bewogen.

Benieuwd naar wat er allemaal te beleven zal zijn? Hou onze mediakanalen in het oog.

• Info: www.bewogen.brussels Facebook:@bewogen bewogen.brussels@gmail.com

>GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN, EEN ZONNIGE ZONDAG Op zondag 14 oktober 2018 vertrok ik om 11u naar het stembureau om negen uur later weer thuis te komen, niet omwille van een lange wachtrij of besluiteloosheid. De zon was die dag ook van de partij. De terrasjes van de horecazaken liepen snel vol. Op zo een dag waar iedereen naar de stembus moet, ontmoet je al snel buren, kennissen en vrienden. Het werd een dag met veel gesprekken over politiek en andere belangrijke dingen des levens.

Wist u dat u op 14 oktober kon stemmen op een nieuwe burgerlijst “plan B”? Meer transparantie en participatie in de politiek zijn hun belangrijkste strijdpunten. De volgorde van de kandidaten op hun lijst werd bepaald via loting. Wellicht heeft u niet voor hen gekozen, ze behaalden 0,9% van het totaal aantal stemmen.

De PS verraste in Brussel door een goede score. Dit zou te danken zijn aan Philippe Close, burgemeester na het schandaal rond Samusocial.

In elk debat waar de burgemeester aan deelnam herhaalde hij dat hij (47 jaar oud) de jongste burgemeester van Brussel was. Verder deelde hij iedere keer mee dat, sinds hij burgemeester was, hij 30% inleverde op zijn salaris.

Hij deed onder meer afstand van zijn zitje in het Brussels Parlement. In een krant las ik dat ook de PS-schepenen in het Brussels stadsbestuur zich enkel nog lieten vergoeden voor hun schepenambt. Dit klopt niet. Bijna allen blijven ze Brussels parlementslid en worden hiervoor vergoed, of hebben ze meerdere al dan niet betaalde mandaten.

Is een schepenambt in een stad van

178.000 inwoners en meer dan 180 nationaliteiten een volwaardige voltijdse job? De vraag stellen is ze beantwoorden.

Philippe Close blijft burgemeester en gaat een coalitie aan met Ecolo-Groen en Change.Brussels.

Ecolo-Groen behaalt 16,8% van de stemmen, wordt de tweede grootste partij en behaalt twee zitjes meer of negen (van de negenenveertig) in totaal in de gemeenteraad. Vermoedelijk wordt Bart Dhondt (Groen) schepen.

Deze hoge score is niet echt verrassend. Het ecologisch bewustzijn wordt groter, de klimaatverandering is zicht- en voelbaar. De luchtkwaliteit in vele Brusselse straten blijkt ronduit slecht. De actiegroep Filter Café Filtré die ijvert voor schonere lucht heeft verschillende acties gevoerd in de nabijheid van Brusselse scholen en op die manier vele ouders en kinderen gesensibiliseerd.

Change.Brussels, een burgerlijst volgens sommigen, geen burgerlijst want gesteund door s.pa volgens anderen, behaalde 1 zetel. Voormalig schepen

VOOR DE LEZERS VAN DE VIJFHOEK

Ans Persoons, opgestapt na de zaak Samusocial en nu gemeenteraadslid, wordt opnieuw schepen in de volgende legislatuur.

BEZOEK AAN HET VELOMUSEUM.BRUSSELS

PTB*PVDA boekte een verbluffend resultaat: 11,6% (+10%) van de kiezers stemde voor hen, wat zich vertaalt in zes zetels. Ze zetten onder meer in op meer sociale woningen en tweetalig onderwijs. Ze beloven stevig weerwerk te bieden in de gemeenteraad.

Ooit gedacht om je aan te sluiten bij de Véloce Club Bruxellois? Gemakkelijk is het niet, want het is een fietsclub die teruggaat tot de 19e eeuw! Een velodroom en zelfs een fietsenfabriek in Brussel? Tu rigoles! En waarvoor sprongen de Brusseleir en Brusselesse zoal in het zadel? Om witloof te halen of puur voor de sport?

Défi behoudt 3 zitjes en N-VA 1.

Minder goed verging het CDH-CD&V die hun resultaat ten opzichte van 2012 halveerden en 5 zetels overhouden.

MR-Open VLD verliezen 3 zetels en behouden er 7. Nederlandstalige schepen Els Ampe behaalde een monster­ score met 1610 stemmen.

Alain Courtois (MR) ambieerde tevergeefs het burgemeesterschap. Tijdens de volgende legislatuur wil hij niet meer zetelen in de gemeenteraad, en in mei 2019 (verkiezingen Brussels Parlement) houdt hij de politiek voor bekeken. Zijn twee belangrijkste thema’s voor deze verkiezingen waren veiligheid en netheid. Een kleine bevraging in mijn kennissenkring leerde me dat niemand tegen was, maar ook dat niemand voor hem gestemd had.

Voormalig en wijlen burgemeester van Brussel, Michel Demaret (toen PSC

© ARCHIEF STAD BRUSSEL

wat nu CDH is), oudere jongeren zullen hem zich herinneren, scoorde in de jaren 80 en 90 van vorige eeuw wel met deze twee thema’s. Hij verwoordde ze als “securitaait en proupertaait”*.

Die zondagavond 14 oktober 2018 toog ik goed gestemd naar huis.

Onderweg kwam ik langs café “Au Laboureur” waar het geplande overwinningsbal van “plan B” nog moest beginnen. * tutum et munditia Mireille Willems

Dit en nog veel meer kom je te weten in deze tentoonstelling over de geschiedenis van het fietsen in Brussel. Ze geeft een inkijk in de rijkdom van 150 jaar fietscultuur in al zijn verschillende aspecten: van de fiets in het dagelijks leven en de lokale fietsnijverheid, tot de wielersport en de evolutie van de fietsinfrastructuur op de openbare weg.

Liefhebbers van het stalen ros kunnen in dit tijdelijke Velomuseum hun hartje ophalen!

De Markten nodigt 20 lezers uit op een begeleid bezoek op vrijdag 23 november van 14u45 tot 16u30. Afspraak aan het museum, Arduinkaai 28, 1000 B ­ russel.

Het museum bevindt zich op 5 minuten wandelafstand van metrostation IJzer.

• Reservaties: demarkten@demarkten.be, 02 512 34 25 11

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

COLOFON

VERENIGINGEN EN LEUKE ACTIVITEITEN LEZINGEN VLAAMSE CLUB Op 5 november zal Peter Theunynck, dichter en biograaf van Karel van de Woestijne, het hebben over de schrijver als oorlogscorrespondent tijdens Wereldoorlog I. Op 19 november zal musicoloog Jos Meersmans een beeld schetsen van het leefklimaat van componist Frédéric Chopin. Het hele verhaal wordt geserveerd met de mooiste melodieën van Chopins’ onsterfelijk oeuvre.

• Maandag 5 en 19 november telkens om 19u45 in de Spiegelzaal van De Markten. www.vlaamseclubbrussel.be info@vlaamseclubbrussel.be HAPPY+KE HALLOWEEN SPECIAL Terwijl de nacht aan de dagen knabbelt en de kou de straten verovert, hebben de monsters voor Halloween afgesproken voor een Happy+ke om iedereen de stuipen op het lijf te jagen… Haal je verkleedpak uit de kast en warm alvast de spieren op. De griezeligste outfit wordt beloond!

• Donderdag 8 november om 16u in zaal S Punt Lips, Gravin Van Vlaande­ renstraat 4, 1020 Brussel. Toegang: 3 euro (gratis drankje inbegrepen) Inschrijvingen: 02 274 13 00 senioren@brucity.be

12

Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Etienne Philips, Hilde Van Geel, Hanne De Nil, Jef Deyaert, Grigore Ionita, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Stefan Moens, Kris De Vroede, Charles Six, Mireille Willems en Franciska Van Esch.

GROTE BOEKENVERKOOP VAN HET RODE KRUIS Sedert meer dan 40 jaar is deze jaarlijkse boekenverkoop de 'place to be' van alle boekenliefhebbers. Meer dan 100.000 tweedehandsboeken werden met zorg gesorteerd, geklasseerd en van een democratische spotprijs voorzien. De opbrengst van de verkoop gaat integraal naar initiatieven van het Belgische Rode Kruis in het Brusselse gewest. Honderden voedselverdelingen en zorgverstrekkingen aan daklozen en de armsten onder ons werden de voorgaande jaren dankzij de verkoop gerealiseerd.

• Van 13 tot en met 18 november van 9 tot 18u, op 14 november tot 21u. Op de zetel van het Belgische Rode Kruis, Stallestraat 96, 1180 Brussel.

Info: Mark Demeyer markdemeyer@ skynet.be 02 219 66 91, Trinh Nguyen trinhette@gmail.com 0473 20 71 71 WORKSHOP FOTOGRAFIE MET DE SMARTPHONE Je krijgt uitleg rond beeldvorming en cadrage en je krijgt compositietips.

Eenmaal je een digitale foto hebt gemaakt, kun je die gaan bewerken.

Je krijgt uitleg en info rond de mogelijke nabewerking van je beelden.

Tijdens de uiteenzetting krijg je enkele opdrachtjes. Breng je eigen smartphone mee! De batterij is best volledig opgeladen.

Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Zorg er ook voor dat er voldoende geheugen vrij is voor nieuwe foto’s.

• Zaterdag 10 november van 14u tot 16u30u, De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel.

Info & Inschrijven: carlos.ramirez@kwb.be STUDIEDAG KUNST & ZORG Kunst geeft vorm aan visies op het leven en existentiële ervaringen en raakt op die manier het wezen van ons bestaan. Deze tweetalige studiedag geeft zorgverleners en kunstenaars de gelegenheid om elkaar te ontmoeten en te praten over de meerwaarde van kunst in de zorgsector.

• Dinsdag 27 november van 8u30 tot 13u30, La Fonderie, Ransfortstraat 27, 1080 Brussel.

De studiedag is gratis maar omdat de plaatsen beperkt zijn, graag vóór 10 november uw aanwezigheid bevestigen via jacmain.o@projetlama.be of 0478 38 93 23

Oplage: 5.800 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be

www.facebook.com/demarkten.brussel Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van N22, het netwerk van de 22 Brusselse gemeenschapscentra.

Steun De Vijfhoek: Uw steun blijft welkom op rekeningnummer BE62-433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfhoek".

Voor het decembernummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 10 november: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties). De Markten is gesloten op 1, 2 en 11 november.

Wie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont, kan De Vijfhoek gratis ontvangen.

Woont u buiten Brussel?

Dan krijgt u De Vijfhoek door € 12,50 over te schrijven op rekeningnummer BE62-433-1147061-61 met de vermelding van 'Abonnement De Vijfhoek'.

Wist je dat je al onze publicaties ook online kan bekijken?

Surf naar www.demarkten.be/publicaties. Wil je onze e-nieuwsbrief ontvangen? Mail naar demarkten@demarkten.be of schrijf je in op www.demarkten.be.

In het kader van de nieuwe Europese regelgeving over privacy, vragen we u het ons te laten weten als u De Vijfhoek niet meer wenst te ontvangen.