De Vijfhoek september 2014

s é m u rés s i a ç n a en fr

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

PB-PP B- 06386 BELGIE(N) - BELGIQUE

MAANDBLAD > JAARGANG 38 > NUMMER7> SEPTEMBER 2014 (behalve in juli en augustus)

BUREN VAN DE MARKTEN > P5 TINE VAN AERSCHOT

STADSCHAP VIJFHOEK > P9 PLEIN VAN DE VERLICHTING

IN DE WEER VOOR BRUSSEL ©ARNOUT WILLEMS

Brusselse pleinen: De Nieuwe Graanmarkt

HANGJONGERE VAN DE MAAND > P10 BASKETBALFANAAT LUCAS

SEPTEMBER IN DE MARKTEN

©ARNOUT WILLEMS

DE NIEUWE GRAANMARKT

SALON DANSANT 54

Door een wirwar van graffiti op de glazen wand van een bushokje op de Nieuwe Graanmarkt zie ik enkele mensen, ieder in hun eigen wereld, op weg naar een voor mij onbekend doel. In een fractie van een seconde leg ik dit vast waardoor dit ogenschijnlijk onbeduidend moment een "eeuwig" leven beschoren is.

Arnout Willems

VOOR DE LEZERS VAN DE VIJFHOEK

dinsdag 23 september om 18u op de Nieuwe Graanmarkt.

Wandeling met een drankje

• Graag inschrijven ten laatste 18 september: demarkten@demarkten.be of 02 512 34 25

De buurt rond de Nieuwe Graanmarkt lijkt bekend, maar er valt toch heel wat te ontdekken. Ga mee voor een korte wandeling, misschien kan je een balletje opgooien met Lucas of even wuiven naar Tine op haar terras.

We eindigen in de Moutstraat waar we, zittend op de mooie nieuwe banken, gezellig kunnen kennismaken of bijpraten met buurtbewoners. De Markten trakteert op een aperitiefje. Wie zin heeft om een hapje mee te brengen voor de mede-aperitievers, kan dat natuurlijk. Welkom op 2

LOS DEL TRÈ Los Del Trè (De Drie Gasten) ontstond in 2006 toen Tom Van de Venne, Roel Van de Voorde en Ward Pauwels elkaar kruisten in de gangen van het Brusselse Conservatorium. Snel werd duidelijk dat het pakte tussen deze drie klassieke gitaristen. Daar zat hun gedeelde passie voor Spaanse en Latijns-Amerikaanse klassieke muziek vast voor iets tussen.

In 2011 lonkte echter de traditionele muziek en liet Los Del Trè zich voortstuwen door de drang naar nog meer directe passie, opzwepende ritmes en hartstochtelijke melodieën.

Met enkel drie gitaren brengt dit trio u een oog- en oorverblindend kleurenpalet van klank en ritme in de flamencosfeer. De vingervlugge heren streven

steevast naar een temperamentvol concert, waarbij ze terugvallen op zowel originele werken als op eigen arrangementen. Hun repertoire is schier eindeloos wat doet hopen op een paar verzoeknummertjes uit het publiek.

Na het concert draait DJ Oxana in sneltempo het zuiderste uit haar platenbak.

Verwacht je aan Gypsy Kings, Paco De Lucia, Rodrigo y Gabriela, Albèniz en aan heel veel ritme in je lijf bij het naar huis gaan.

• Zondag 28 september Concert: 15u – Deuren: 14u Gratis toegang Groepen vanaf 5 personen kunnen een tafeltje reserveren

FEEST

EVENEMENT

BUITEN DE LIJNTJESFEEST Al 10 jaar is De Markten partner in het samenwerkingsverband in en rond De Kleurdoos dat gericht is op een kwalitatief, uitdagend en educatief vrijetijdsaanbod voor kinderen en hun ouders. Drie jaar geleden kreeg dat samenwerkingsverband een naam: Brede School Buiten de Lijntjes. De naam was een bevestiging van wat elke organisatie in de begindagen al stilzwijgend deed: we verbonden er ons toe om buiten de lijntjes te kleuren, onze geijkte manieren van werken en denken te verlaten, te luisteren naar en leren van elkaar, samen te zoeken naar het meest gepaste antwoord op de noden en vragen van ouders, kinderen, omgeving. De plaats van actie daarbij was meestal de sportzaal van

De Kleurdoos.

Ondertussen breidde het samenwerkingsverband uit en gingen we op zoek naar een intensieve uitwisseling met de school.

Tijdens het Buiten de Lijntjesfeest blikken de partnerorganisaties terug op de vakantiewerking. Een zomerlang waren we met tientallen, zoniet honderden, kinderen sportief en creatief in de weer. Dat leverde mooie beelden en werkstukken op. Die brengen we bij elkaar. Ouders en kinderen kunnen nog even nagenieten van de zomermaanden.

Tegelijk presenteert elke organisatie waar ze voor staat en wat dat voor het komende seizoen betekent. Welke

AUTOLOZE ZONDAG ateliers zijn er, welke speciale evenementen voor kinderen, waar zijn kinderen en hun ouders welkom en waarvoor in de buurt.

Wie dus vlakbij in de buurt een actief en fijn seizoen wil beleven kan dus maar beter even langskomen en met mensen en programma’s kennis maken. Alles speelt zich af in de verkeersvrije Moutstraat.

• Vrijdag 12 september Van 15u30 tot 18u30 Info: 0471 57 22 25, info@buitendelijntjes.be, www.bredeschoolbrussel.be/ buitendelijntjes

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be

Mocht elke straat bergaf gaan… …dan was het mobiliteitsprobleem opgelost. Dan hadden we geen vuile motoren meer nodig om rond te rijden.

Enkel een stel remmen.

Dat is het uitgangspunt van een interactieve constructie met en voor kinderen die we tijdens deze dag in mekaar willen steken. Kinderen (en hun ouders) kunnen naar de Oude Graanmarkt afzakken om er, geïnspireerd door een stel handige harries en henriettes en door een berg verleidelijk materiaal, te bouwen aan een knikkerbaan. Het systeem is eenvoudig: er is een eindpunt, laat ons zeggen niveau 0, en elke weg die aangelegd wordt komt er in rechte of kromme, maar in elk geval dalende, lijn op uit. Iedereen bouwt verder de hoogte in waar zijn of haar voorganger het werk heeft beëindigd. Aan het eind van de dag wringen knikkerstraatjes en –steegjes zich in een onnavolgbaar kluwen de hoogte in en rollen knikkers

met duizelingwekkend gemak naar beneden.

• Zondag 21 september Doorlopend van 13 tot 18u No man is an island De schrijversgroep van De Markten en Stadsbiografie, aangevuld met bevriende artiesten, komen de Oude Graanmarkt op tijdens Autoloze Zondag. Niet met de bedoeling om op een podium te gaan staan, om zichzelf of hun werk te exposeren. Wel om tussen het publiek plaats te nemen en de eilanden die groepjes mensen meestal vormen voor even te verbinden tot een groter geheel.

• Zondag 21 september Doorlopend van 14 tot 18u

3

OPROEP

CURSUSSEN

BARCAMP KADI Nieuw en niet nieuw in De Markten: BarCamp.

Niet nieuw omdat we in december 2013 al BarCamp Jamal presenteerden.

Wel nieuw omdat we nu met Kadi in zee gaan en omdat we er een andere manier van werken zullen op nahouden.

BarCamp Kadi wordt een ontmoetingsplek, een ruimte voor artistieke dialoog, creatie en samenwerking tussen deelnemers van verschillende disciplines en met verschillende achtergronden. Een plek voor jonge Brusselaars met artistieke goesting en kwaliteit om samen te experimenteren, ontdekken, maken en tonen.

Noem het een open artistiek platform.

Maar dan ook niet tussen vier muren.

De stad en de beleving ervan vormen de inspiratiebron en een mogelijk podium!

Vanaf begin november gaat acteur-regisseur Abdelmalek Kadi als coach van start. Dit is zeker en vast. Maar wat er uit zal ontstaan, wat er met een publiek gedeeld zal worden en wanneer, dat weten we nog niet precies. Dat zullen de deelnemers in overleg met 4

OPROEP

STAMINÉ V

Kadi zelf bepalen.

Voel je je geroepen? Heb je zin om je (artistieke) grenzen te verleggen en jezelf uit te dagen? Of twijfel je nog of dit echt voor je is? Neem contact met ons op. In september kan elk idee of elke vraag met Kadi besproken worden.

Abdelmalek Kadi is acteur en regisseur. Hij begeleidde in Brussel en elders al veel workshops met jonge artiesten. Enkele ervan (zie Mohamed Ouachen, Jamal Boukhriss) zijn doorgegroeid en hebben hun weg gevonden.

• Info: De Markten, Valérie Procès, 02 512 34 25, valerie.proces@demarkten.be Vanaf november op woensdagavond (uren nog vast te stellen) Het platform is tweetalig NL/FR. Gratis. Org. ism De Vaartkapoen

Het nieuwe cursusprogramma van De Markten vindt u op www.demarkten.be en in het cursusboekje dat je kan meenemen aan het onthaal. De inschrijven voor de cursussen en ateliers voor kinderen starten op zaterdag 13 september (van 10 tot 12u voor kinderateliers, van 14 tot 16u voor de cursussen) en NIET op 6 september. Daarna kan inschrijven voor de cursussen in het onthaal van De Markten en dat tijdens de gewone openingsuren

Tal van vrijwilligers zijn bij de Markten betrokken. Van praktische taken als bar, onthaal of verzendingwerk tot het meedenken in de Raad van Bestuur en de werkgroepen, hun actieve inbreng is absoluut noodzakelijk om de werking van het huis te kunnen realiseren.

De tweemaandelijks Staminé V is een ontmoetingsmoment waar ervaren en nieuwe vrijwilligers met elkaar in contact komen. In een gemoedelijke sfeer, bij een hapje en een drankje,

wordt het aankomende programma en vrijwilligerswerk aangekondigd en toegelicht. De volgende Staminé V vindt plaats op dinsdag 16 september om 18u.

Vrijwilligerswerk bij De Markten, misschien iets voor jou? Neem dan contact op met daan.dessers@demarkten.be, kom gewoon eens langs of wees er bij op 16 september! Alle geinteresseerden zijn van harte welkom. ©TINE DECLERCK

BUREN VAN DE MARKTEN Theatermaker Tine Van Aerschot woningen werden gebouwd in het kader van een wijkcontract, door de stad Brussel, en de huur is zeer betaalbaar.

©ARNOUT WILLEMS

De Vijfhoek: Hoe lang woon je al in Brussel?

Tine Van Aerschot: Ik ben eigenlijk van Haacht, Brabant dus. Ik ben in twee tijden naar Brussel gekomen. Een eerste keer was in 1991, daarna ben ik opnieuw een tijd op het platteland gaan wonen. Nu woon ik sinds 12 jaar in de Yvonne Jospastraat DV: Die niemand kent…

TVA: Het is een vrij nieuwe straat, op een boogscheut van de Nieuwe Graanmarkt, vlak bij de zogenaamde 5 blokken aan de Papenvest. De Joodse Yvonne Jospa hielp tijdens de tweede wereldoorlog honderden Joodse kinderen door ze op het platteland bij gezinnen onder te brengen. Samen met haar echtgenoot Hertz Jospa, was ze één van de stichters van het Comité ter verdediging van Joden in de zomer van 1942 en later van de MRAX, Mouvement contre le racisme, l’antisémitisme et la xénophobie.

DV : Je woont daar wel mooi, vind ik.

TVA : Dat is zo en ik woon er graag. De

DV: Waarom ben je naar Brussel gekomen ?

TVA : Voor mijn werk is het belangrijk in een stad te wonen en Brussel is eigenlijk de enige stad in dit land. En, Brussel is superlief voor mij. Het is dubbel, Brussel is tegelijk niet bijzonder gastvrij maar maakt geen onderscheid in dat nietgastvrij-zijn. Brussel is een moeilijk te lezen stad, chaotisch maar fantastisch.

Er is heel veel mogelijk, en dat op vele vlakken, al werkt dat alleen als je er voor open staat. Dan is het mogelijk om de meest fantastische dingen te beleven.

Voor mij is deze stad een zegen. Van het Kaaitheater mag ik een bureau gebruiken in de studio’s. Dus heb ik nu een werkplek vlakbij en mijn klein maar praktisch appartement.

In het gebouw ben ik de enige persoon met uitsluitend Belgische roots. Dat was in het begin wel wat vreemd voor iedereen. Sommigen vroegen of ik er was om de boel in de gaten te houden, een blanke in dienst van de stad of zo.

Van mijn buren volgt zowat de helft de ramadan, de anderen zijn katholiek of protestants. Volgens mijn Congolese buurvrouw zijn er ook geesten. Zij heeft het over ‘l’ascenceur sorcière’, de behekste lift. Het is een geweldige mevrouw, iedereen noemt haar ‘maman’.

Het is fascinerend om die mengelmoes te zien evolueren!

DV : Ik kan moeilijk geloven dat er nooit iets fout loopt.

TVA : Het probleem is vaak dat de regels niet voor iedereen even duidelijk zijn. Een voorbeeld : de verbinding tussen de appartementen wordt gevormd door een gang in openlucht. Het is voor velen niet duidelijk dat dit “buiten” toch ook binnenshuis is en dus wordt er niet steeds rekening mee gehouden dat het gemeenschappelijk terrein is waar je niet zomaar van alles kan dumpen. Of de regels van de gescheiden ophaling van huisvuil worden totaal genegeerd: het zou mooi zijn mochten die wat verduidelijkt worden zodat ze nageleefd werden. Dat zijn de moeilijke dingen, terwijl het samen leven echt wèl lukt !

In Brussel wordt regelmatig geëxperimenteerd op het vlak van samenleven, dat maakt het boeiend en reden genoeg om hier te willen blijven.

DV : Er wordt in de buurt wel geklaagd over lawaai.

TVA : Dat klopt, maar dat is zelden binnenshuis. Er wonen wel wat studenten in kleine kamers in de omgeving. Wanneer die aan het feesten gaan met de vensters open, hoor je het wel. En er zijn lawaaierige caféterrassen. Maar dat is vooral een zomerprobleem, wanneer het kouder wordt verdwijnt dat probleem.

DV : En het Jacques Brel speelpleintje: wordt daar ‘s avonds niet met veel lawaai gevoetbald ?

TVA : Ook dat valt best mee. In het begin was dat wel erger, maar nu wordt rond een uur of tien het pleintje afgesloten. Als je in het centrum van de stad woont, heb je lawaai, dat hoort er gewoon bij. Voor mij als minder gegoede theatermaker is leven in een degelijk en betaalbaar appartement met een aparte werkplek op loopafstand echt super de luxe !

DV : Ik ken jou als theatermaker maar ook als beeldend kunstenaar.

TVA : Ik ben opgeleid als grafisch kunstenaar. Ik heb vooral grafische ontwerpen gerealiseerd voor mensen in de kunstensector. Voor Damaged Goods bijvoorbeeld heb ik indertijd affiches gemaakt, flyers, website… alles. Maar dat stond nooit helemaal los van meer dramaturgisch werk, het was altijd een link. Ik ben in 1987 voor theater beginnen werken maar het heeft tot 2000 geduurd tot ik zelf ben gaan schrijven en regisseren. Ik heb geen academische opleiding hiervoor, ik heb alles geleerd doorheen het werk zelf.

DV : Hoe ging dat dan ?

TVA : De jaren ’80 en ’90, was een periode waarin overal experimentele theatergezelschappen ontstonden. Iedereen die betrokken was, was betrokken bij het hele proces. Structuren om voorstellingen te maken werden heruitgevonden. Dat was ook in Brussel niet anders, het was de tijd dat onder meer Bordes, Tristero, Dito Dito en an5

BUREN VAN DE MARKTEN (VERVOLG)

©ARNOUT WILLEMS

deren op deze manier werkten. Ik heb de meeste van die groepen zien opgroeien en met sommige ook op één of andere manier samengewerkt. Ze hebben ook allemaal wel eens in De Markten gestaan met hun voorstellingen.

Ze hebben stilaan een eigen publiek gevonden.

DV : Klopt, dat was een mooie periode.

Maar je was ook met dans bezig, niet ?

TVA : Ja, ik heb in die tijd met Meg Stuart gewerkt. Dat was ook voor mij een groot avontuur. Haar carrière heeft zich helemaal anders ontwikkeld dan die van de experimentele theatergezelschappen. Bij Nederlandstalig theater is het groeigebied veel kleiner dan bij dans. Dat heeft niet alleen met kwaliteit te maken. Als je geluk hebt, kom je met dans meteen op een internationaal plateau. Ik herinner me dat op de première van de eerste voorstelling van Meg Stuart in Klapstuk in Leuven, er meteen al afspraken waren met vier buitenlandse theaters, waarvan één in Portugal, één in Glasgow, èèn in New York en één in Utrecht.

6

DV : Op een bepaald moment besliste je het roer om te gooien.

TVA : Ik vond dat ik mijn eigen weg moest gaan. Ik had in alle samenwerkingen steeds een gevoel van inhoudelijke verbondenheid gehad. Toen dat begon te veranderen, werd het voor mij steeds minder interessant. Ik wilde zelf meer en meer aan een eigen verhaal beginnen.

DV : Was dat moeilijk ?

TVA : Nee, niet echt, ik ervaarde dit voor mij als een logische, volgende stap. Er zit eigenlijk weinig drama in mijn beslissingen. Ik werk in kleine stappen en aan kleine voorstellingen.

Ik ben nogal "heremietachtig", ik kom niet veel buiten en werk lang alleen. Als ik klaar ben zoek ik de partners en de acteurs. Zij bepalen en tonen het resultaat. Mijn laatste project, "we are not afraid of the dark", heeft vrij veel gespeeld, de laatste voorstellingenreeks was in Toronto.

DV : Je bent er om bekend dat je met

kleine middelen heel intense en heel intieme voorstellingen kan maken. «we are not afraid of the dark» was zo’n project.

TVA : Het was tegelijk een heel ingrijpende en een mooie ervaring. Het is een monoloog die ik schreef voor één actrice en twee geesten op basis van het onderzoek naar angst dat ik voerde samen met actrice Tracy Wright. Tracy was terminaal ziek toen. Het was onvoorstelbaar hoe open zij was over haar angst. Het is een ongelooflijk mooi geschenk als iemand die ervaringen, in dat stadium van haar leven, met jou wil delen. Ik hoop dat het haar geholpen heeft. Ik weet zeker dat die ervaring mij gesterkt heeft in latere confrontaties met dood en verdriet.

DV : Is dit een terugkerend thema in je werk ?

TVA : Mijn thema’s situeren zich altijd in de wereld waarin we leven, hoe we ermee omgaan, wat een leven te bieden heeft. Ik wil ruimte maken voor de waanzin maar evengoed voor de schoonheid, en voor de schoonheid van de waanzin. Dat is voor mij belangrijk.

DV : Wat is je volgende project ?

TVA : Het is een project over taal en vertaling maar vanuit specifiek perspectief: het gaat over alles wat te maken heeft met het herinterpreteren van eenzelfde ding. Ik heb een jaar onderzoek gedaan, en nu volgt een schrijfperiode. Ik ben, om het wat concreter te maken, be-

gonnen met een olifant te beschouwen als een object. Ik ben gaan zoeken hoe het beeld van de olifant veranderd is doorheen de tijd. Hoe hebben anderen erover geschreven? Hoe beschreef Plinius de Oude in het jaar 65 voor Christus een olifant, of hoe keek Paus Leo X naar zijn eigen olifant. Welke verhalen overleven in onze cultuur, welke verhalen verdwijnen? Zo staat er beschreven dat een olifant geen skelet heeft en tegen een boom aanleunt om te slapen, zodat hij niet omver kan vallen. Of de draak zich op de olifant stort, al het bloed uit de olifant zuigt totdat die omvalt en de draak verplettert… De verhalen vertellen mij over de geschiedenis en de ontwikkeling van de mensheid, hoe denken en kennis evolueert, of de verhalen waar zijn of niet, is minder belangrijk. Samen met andere anekdotes en bedenkingen vormen deze verhalen een klein boekje met als titel "A partial exposure of a half decent elephant". Bij het boekje hoort een klein pop-up rariteiten kabinet van 20 doosjes met in elk van hen een stukje olifant. Soms letterlijk, meestal imaginair, maar altijd fake.

De première van de voorstelling is gepland op 12 november 2015 in de Kaaitheater studio’s. Een relatief lange productieperiode en mijn min of meer zelf gekozen kluizenaarschap, zijn alle twee belangrijke steunpilaren in mijn manier van werken.

DV : Ik kom zeker kijken. Veel succes gewenst !

Résumé en français

Tine Van Aerschot est écrivain et metteur en scène de théâtre. Elle vit rue Yvonne Jospa, tout près de la place du Nouveau Marché aux Grains. Un peu plus loin, au Kaaistudio, se trouve son bureau. Vivre et travailler au centre-ville et pouvoir se rendre à pied d’un endroit à l’autre, elle aime ça. Elle trouve la ville chaotique mais fantastique. Tine est connue pour faire des spectacles très intenses et très intimes avec peu de moyens. Ils nécessitent une préparation longue et solitaire. La première de sa prochaine production aura lieu au Kaaitheater le 12 novembre 2015.

A VRAI DIRE > ODE À BRUXELLES

Mes parents se sont rencontrés lors d’une petite fête des stagiaires de l’Union européenne à Luxemburg. Je suis née un an après. Chiara Simonelli, mon nom trahit mon origine multiculturelle. Je suis la fille d’une Louvaniste et d’un Romain. Le style de vie international et l’ouverture qui va avec, j'en ai été abreuvée dès ma plus tendre enfance. J'ai habité à Luxembourg durant mes 18 premières années, dans un environnement multinational et multilingue. Mon papa parlait l'italien avec moi, ma maman m'a éduquée en néerlandais, les voisines jouaient avec moi en français et à l'école les cours étaient donnés dans trois langues étrangères: l’anglais, l’allemand et l’espagnol. Rien de plus étonnant que je sois devenue accro à l'ambiance internationale dans laquelle grandissent les 'third culture kids’ ou expatkids.

Bruxelles, une ville pour les audacieux A 18 ans, j'ai décidé d'étudier la Gestion de la communication dans notre capitale, en dépit des attentes de mes grands-parents louvanistes. Je suis persuadée que le choix de Bruxelles a contribué à forger la personne que je suis aujourd'hui, ouverte d’esprit et courageuse. A Bruxelles, j’ai rencontré des personnes animées par le même esprit, des flamands et des wallons qui ont osé quitter les environs de leur ville en optant pour la capitale des Belges.

A Bruxelles, après la très sécurisante Luxembourg, j'ai appris à penser comme un citoyen du monde. Vu que je déménage souvent, j'ai appris à connaître cinq coins de la ville en six ans: Anneessens, Schaerbeek, Ixelles, la place du Jardin aux Fleurs et, cette année, le quartier Dansaert. Du fait de mes nombreux déménagements, je me suis familiarisée avec les différentes sortes de gens, de magasins, de bars et de restaurants, et d’itinéraires dans la ville, et je peux dire non sans fierté que je me sens bruxelloise.

Bruxelles comme jeune femme travailleuse Après mes études, j'ai obtenu un emploi au cœur de ma ville préférée. Je

travaille depuis octobre 2013 comme responsable de la communication à l'école supérieure où j'ai reçu ma formation: la Erasmushogeschool Brussel. J’y suis chargée de la communication et j’entretiens les relations avec les principaux acteurs: les étudiants et les étudiants potentiels. Je me réveille chaque jour près du Nouveau Marché aux Grains, en face de l'agréable café Barbeton pour me rendre ensuite à pied ou à vélo à mon travail, à trois minutes de chez moi. C'est tout le plaisir d'habiter en ville. Je ne perds pas de temps et j'évite les frustrations du

navetteur, mais après ma journée de travail, j'ai tout le temps de faire mes emplettes dans les magasins bio du coin et de m'adonner à mon programme quotidien de yoga au centre Yyoga du Marché aux Poissons.

©JOOST GOETHALS

Bruxelles, Brussel quoi Qu'est ce je pense de Bruxelles? J'habite déjà depuis six ans à Bruxelles et je me sens bien ici. Le soi-disant désordre de la ville, la diversité des personnes et des cultures et les nouveaux projets que je vois prendre forme me font chaud au cœur. Je me sens comme un poisson dans l'eau parmi toutes ces personnes qui ont “amarré”ici par hasard et qui font de cette ville leur lieu de vie. J'aime le fait que cette ville se développe de manière organique et que je puisse apporter ma petite contribution à ce développement. Bruxelles est une ville qui appartient à tous, mais n'est en fait la ville de personne. Bruxelles est une ville pour les audacieux, donc pas une ville pour tout le monde. Bruxelles peut être ressentie comme sale et sinistre en fin de soirée dans une station de

métro. Mais Bruxelles est également un bon ami qui vous serre dans ses bras lorsque l'on parcourt la place du Jeu de Balle à la recherche de trésors, que l'on boit un café au soleil au Parvis de Saint-Gilles ou que l'on échange le premier baiser avec son amoureux sur un banc du Nouveau Marché aux Grains.

Il y a des coins chouettes à découvrir, mais ce n'est possible que si l'on ose partir à la découverte et sortir des sentiers battus. Si l'on apprend à aimer Bruxelles, la peur disparaît lorsqu'on est seule à attendre dans une sombre station de métro.

J'ai beaucoup de rêves pour notre capitale et, en partie grâce à mon amoureux qui s’occupe beaucoup d'urbanisme et essaie d'améliorer l'espace public pour tous, je vois apparaître un autre Bruxelles. Je me vois vivre ici encore de nombreuses années. Même si je voyage beaucoup, Bruxelles est toujours l’endroit où je me sens chez moi.

Chiara Simonelli

In deze Franstalige rubriek laten we elke maand een wijkbewoner aan het woord over straat, wijk en stad.

De Nederlandstalige versie vindt u op www.demarkten.be

7

TER PLEKKE > HET VEELSTROMENLAND VAN DE PROTESTANTSE KERK Het gebouw van de Protestantse Kerk neemt sinds 1970 de volledige hoek van de Nieuwe Graanmarkt met de Dansaertstraat in beslag. Naast een kapel is er ruimte voor onthaal, ontmoeting en bijeenkomsten. Aan de zijgevel hangt een stilering van het Hugenotenkruis. Dit kruis verwijst naar de overlevingsstrijd die het protestantisme en de Reformatie leverden in de 16e eeuw, tegen de (Spaanse) katholieke macht en de inquisitie. De beweging wist zich in Brussel met moeite overeind te houden bij de nietsontziende onderdrukking. Heel wat protestanten emigreerden naar Nederland. Ook elders in Vlaanderen kende de visie van Calvijn grote aanhang. De streek rond Oudenaarde bracht een legertje rebellen op de been, die het samen met Willem van Oranje opnam tegen de Spaanse bezetter. Tot vandaag bestaat daar nog, na vier eeuwen vervolging, een protestantse enclave, verre nazaten van die ‘Bosgeuzen’. Het vroegere embleem van de VUB verwees naar de strijd van de protestantse Geuzen en van Oranje. Protestanten waren historisch vaak vrijheidslievend, republikeins en in hetzelfde kamp als de vrijmetselarij.

8

Het Brusselse protestantisme groeide opnieuw vanaf de 19e eeuw. Op het St. Katelijneplein ( vroegere Zoutkaai) was vroeger een kerk en een opleidingsschool voor evangelisten. Daar was in 1876 Vincent Van Gogh ingeschreven, maar hij hield die predikantenopleiding niet lang vol. In de 20e eeuw wilden de Brusselse Kerken niet langer een soort importartikel uit Nederland zijn. De band met Nederland is er wel nog altijd, net als de internationale inslag. Een minderheidskerk is gastvrij en dus aantrekkelijk voor buitenlanders. Ook nu bestaat een groot deel van de gemeente uit expats die in Brussel werken en er eventueel blijven wonen. De Dansaertbuurt levert eerder een yuppiepubliek aan, hoewel de Kerk zich niet wil nestelen in een ivoren toren van geprivilegieerden.

van de krakers van het Gesù-klooster in november 2013. Maar zij zijn geen alternatief OCMW, verduidelijkt Anne Kooi, Nederlandse theologe en predikant van de Kerk. Je gooit geen mensen op straat in de winter: dat is tegen het evangelie.

Het behoort tot de taak van de Kerk om sociale mistoestanden te signaleren. Het evangelie biedt volgens haar een antwoord aan mensen die lijden of zwak staan in de samenleving, de meest kwetsbaren. Dat is tegelijk een politiek statement. De Bijbel is voor haar niet het verhaal van machtige koningen die eclatante triomfen oogsten maar dat van de antimacht, de kritische stemmen die afgoderij detecteren en willen zoeken naar wat god wil. Zij noemt het engagement van de Begijnhofkerk een waardige reflectie over een hedendaagse geloofsinvulling.

Sociaal Zo waren zij betrokken bij de opvang

Individuele invulling Die kritische insteek is trouwens eigen

aan het protestantisme: vragen stellen, de traditie overdenken, waarheidsclaims betwisten, zoeken naar een eigentijdse betekenis van Bijbelteksten over de cultureel-historische context heen. De debatcultuur probeert antwoorden te formuleren voor ethische kwesties als contraceptie, abortus, homoseksualiteit, euthanasie. Het valt op dat het protestantisme hierbij heel wat progressiever en eigentijdser is dan het katholicisme. Zo kan voor de Brusselse gemeente een homoseksuele levensverbintenis kerkelijk ingezegend worden. Elders wijzen traditioneel conservatieve Kerken ( bv. de zgn. ‘Zwartekousenkerk’) deze visie af. Het is voor protestanten belangrijk om open te staan voor diverse meningen. Dialoog is het antigif voor versteende religie en dogmatisch denken. In de protestantse traditie huldigt men het principe van het huis waarin plaats is voor velen. Binnen het protestantisme zijn de meningen altijd al verdeeld geweest. Voor de voorzitter van de Verenigde Protestantse Kerk in België maakt de Bijbel een rijke verscheidenheid aan kerkelijke organisaties mogelijk. Vandaar ook dat de kerk op de Nieuwe Graanmarkt een Oecumenisch Centrum wordt genoemd. Men organiseert ontmoetingen met andere godsdiensten en wereldbeschouwingen.

Fundamentalisme De actualiteit illustreert hoe desastreus religieus fanatisme kan zijn. Anne Kooi noemt fundamentalisme een mogelij-

© ARNOUT WILLEMS

ke valkuil voor de drie monotheïstische godsdiensten. Geloof en rituelen bieden houvast en identiteit. Maar dat houvast kan een stok worden om anderen te slaan. Je riskeert dictatoriaal te worden als je de dingen die je van jezelf vraagt, gaat opleggen aan anderen. Alsof anderen moeten denken en handelen zoals jij. Je mag nooit de pretentie hebben om het leven van anderen in te vullen. Er is altijd de verleiding om te zwichten voor macht en dat is in tegenspraak met het evangelie. Voor protestanten kan niemand zich opstellen als rechter van andermans geweten, niemand heeft het laatste woord.

Toekomst België is een geseculariseerd land. Er bestaat wantrouwen en onverschilligheid tegenover religieuze instituten. In tegenstelling tot Afrika en Zuid-Amerika “ voelen mensen hier niet meer de nood om bij god te rade te gaan”, zoals Anne Kooi het formuleert. Evangelicale groepen kennen ook in Brussel veel aanhang. Zij pakken uit met een eenvoudige boodschap en charismatische leiders beloven persoonlijke verlossing. Voor de predikante van de Nieuwe Graanmarktkerk zal deze loot zijn eigen geschiedenis ontwikkelen en tegen zijn eigen grenzen aanlopen. Het christendom zal

aantrekkelijk blijven voor mensen die zwak staan in de samenleving, of je daar nu populair door wordt of niet… En het Belgisch protestantisme zal verder ontwikkelen in zijn internationale dimensie en met een nieuwe, niet triomfalistische identiteit.

Marleen Janssens

Résumé en français

Le bâtiment de l’Eglise protestante occupe depuis 1970 tout le coin que forme la place du Nouveau Marché aux Grains avec la rue Dansaert. Le protestantisme a su se maintenir tant bien que mal à Bruxelles malgré l’oppression exercée par les espagnols au 16ème siècle. Il a connu un renouveau à partir du 19ème siècle. L’Eglise protestante remplit plutôt un rôle social aujourd’hui. Une de ses tâches consiste à signaler les dysfonctionnements sociaux. S’appuyant sur une culture de débat, elle tente de formuler des réponses aux questions d’éthique telles que la contraception, l’avortement, l’homosexualité et l’euthanasie. On remarquera à cet égard que le protestantisme adopte en la matière une position plus moderne que l’Eglise catholique

STADSCHAP VIJFHOEK >PLEIN VAN DE VERLICHTING

125 op 65 meter. Een perfecte rechthoek, zo tekenden de architecten Fisco en Nivoy in 1787, bij de verkaveling van de tuinen van het klooster van de Witte Nonnen van Jericho, de Nieuwe Graanmarkt. Het is één van de drie neoclassicistische pleinen van Brussel 1 gecreëerd in de tijd van de Verlichting.

gerealiseerd in de ateliers van Recyclart, zeer knap. De Dansaertstraat kreeg al eerder zijn geslaagde brede mode geïnspireerde “pied de poule” trottoirs”.

ter vervanging van ontbrekende kasseien, hele stukken straat opgebroken en slecht hersteld, droevig, hopelijk hier ook beterschap.

voorbeelden van jaren zestig architectuur, een geslaagd publiek gebouw als oriëntatiepunt in het stadsbeeld. De westelijke hoek werd een vijftiental jaren geleden door de Gomb (nu Citydev) ingevuld met respect voor het gabarit van het plein en een ietsje te zwaar op de hand liggende architectuur.

Minder vlot Aan de benedenkant van de Nieuwe Graanmarkt gaat het minder vlot, de lange kruisweg van de publieke ruimte rond de “Vijf Blokken” (Papenvest) kunnen we in dit kort bestek niet uit de doeken doen. Het blijft evenwel een grote schande dat deze restruimten van de jaren zestig onteigeningen geen valabele invulling krijgen.

Ten slotte, durven we hopen dat de toekomst van de Nieuwe Graanmarkt niet gehypothekeerd wordt door een onbezonnen parking.

Geschiedenis Oorspronkelijk werd het ontsloten door vier straten die op symmetrische wijze op de langste zijden van het plein aansloten. In 1890-91 werd het plein voor de eerste keer verstoord door de Dansaertstraat die er breedsprakerig dwars door getrokken werd, in 1910 werd er nog een knauw in gegeven door lompweg de noordwestelijke hoek open te breken voor de Lepagestraat. Het resultaat is een ietwat ambigue in drie stukken gehakt plein: ten noorden een vluchtheuvel met enige utilitaire inrichtingen (bushalte, toilet, afvalcontainers, autodelen), centraal het eigenlijke plein omzoomd door 50 platanen en zuidelijk een parking voor 50 wagens.

De architectuur van de gebouwen rond het plein is vermeldenswaardig. Niet alleen staan er nog een aantal van de originele gebouwen (1788), (neo)-klassieke wel-gezeten burgerwoningen met als pronkstuk de huidige De Mot Couvreur school, ook de “fruithallen” van de jaren dertig, die ons de vroegmarkt 2 in herinnering brengt die hier tussen negentien dertig en eind zestiger jaren dagelijks plaats vond zijn de moeite waard. De Protestantse kerk en het aangrenzend kantoorgebouw die in 1970 in gebruik genomen werden, zijn waardevolle

Eén van de betere pleinen De Nieuwe Graanmarkt is één van de betere pleinen van deze stad. Op de “Schaal van Stadschap” scoort het hoog omwille van zijn vele dimensies en multiple bruikbaarheid. Het is een bos met fluitende merels vroeg in de februarikou, eksters en bosduiven vinden er onderdak, de goed verzorgde en regelmatig gesnoeide platanen brengen fris groen en koele schaduw. Het is een sportplein, van een avondje buurtbasket over Stadskriebels tot de European Street Cup straatvoetbal. Het is een feestplein en men verzamelt er ook regelmatig groot huisvuil. En toch is het er rustig toeven.

Dat is ook zo voor de schoolgaande jeugd onder meer van de nabije schoolstraat (Moutstraat) en daarmee zijn we bij de omgeving van de Nieuwe Graanmarkt.

De Moutstraat werd een woonerf met zeer mooie en gevarieerde zit- en ligbanken ontworpen door Yannick Roels en

Langs de Jacques Brel square heeft de stad en het Woningfonds dan wel een reeks mooie woningen neergeplant. Het plein zelf is een totaal ongeïnspireerde gemakkelijkheids-oplossing uit een catalogus van de eerste de beste commerciële speelpleinproducent. De imitatie steengroeve die men kant Dansaert heeft neergestort is een aanfluiting van elementaire regels van openbare aanleg, een provocatie van het type “dit krijg je niet kapot”, intussen is het pleintje wel kapot en wordt ook niet gebruikt tenzij en stoemelings als uitbreiding van het caféterras. Goed, het wijkcontract Bloemenhofplein belooft beterschap, afwachten dus. Bij het vorige wijkcontract (2002) werden alle straten en trottoirs van de wijk tot aan het kanaal heraangelegd, vandaag moeten we vaststellen dat de stad niet in staat is om deze correct te onderhouden, asfalt

Marcel Rijdams 1

2

Samen met het Koningsplein en het Martelarenplein Nieuwe Graanmarkt Fruitmarkt 1956: www.euscreen.eu

© FOTO’S MARCEL RIJDAMS, FILM 1956 RTBF EN VGC SPORTDIENST

Résumé en français

La Place du Nouveau Marché aux Grains est, avec la Place Royale et la Place des Martyrs, une des trois places bruxelloises de style néoclassique datant du siècle des Lumières.

L’architecture des immeubles qui l’entourent est remarquable. Le Nouveau Marché aux Grains est l’une des plus belles places de notre ville. Sur "l’échelle de l’urbanisme" elle obtient un score élevé en raison de ses multiples dimensions et fonctionnalités.

Espérons que son avenir ne soit pas hypothéqué par un projet de parking insensé.

9

HANGJONGERE VAN DE MAAND >LUCAS, BASKETBALFANAAT OP DE NIEUWE GRAANMARKT

Jordan en Koby Bryant zijn grote voorbeelden – “Die Michael Jordan, die was echt ziek van die sport, man!”

- maar zelf kan hij in het spel niet voluit gaan: “Mijn knieën! Als ik even door mijn knieën buig, dan voel ik al meteen pijn. Als ik echt professioneel zou willen spelen, dan zou ik ze moeten laten opereren, maar dat kost veel geld.”

© ARNOUT WILLEMS

Wanneer we de Nieuwe Graanmarkt oplopen op een doordeweekse zomerse avond spelen een vijftal jongeren er basket. Van uit elke hoek van het plein komen druppelsgewijs jongens het plein opgerend met een bal onder de arm. Wanneer we het plein een uur later verlaten, is het groepje basketters uitgegroeid tot een dartel team van wel 12 spelers, uit alle leeftijdscategorieën tussen 7 en 20.

We besluiten een van de grotere jongens aan te spreken voor een interview.

Aanvankelijk is Lucas wat terughoudend maar vijf minuten later staat hij al trots met een medaille te poseren voor onze fotograaf. Uiteindelijk wil hij kort wel enkele vragen beantwoorden, een uur later zijn we nog altijd met hem aan de praat.

10

De medaille waarmee hij zo trots mee pronkt, heeft hij behaald tijdens een basketbaldemonstratie georganiseerd door een vzw die sport op de openbare pleintjes van Brussel promoot: enkele trefzekere driepunters los door de ring en de medaille was van hem… Basket is zijn grote passie en spelers als Michael

Lucas komt heel vaak op dit pleintje.

Hij woont wat verderop in Molenbeek, dus even het kanaal oversteken en hij is onder zijn basketbalvrienden. Hij heeft secretariaat-talen gestudeerd maar heeft zijn studies niet afgemaakt. Hij is twintig maar het is niet gemakkelijk om werk te vinden: “Ik was vroeger geen gemakkelijk kind, maar nu ben ik terug op het rechte pad. Volgende week begin ik aan een cursus verkoop maar dat is niet echt mijn droom. In een winkel werken is voor mij gewoon een manier om makkelijk wat geld te verdienen, maar eigenlijk zou ik graag mensen helpen. Jongeren of ouderen het maakt niet uit, zoals sociaal assistenten”.

Maar waarom heeft hij dan niet voor sociaal werk gekozen? “Bah, studeren is niet echt mijn ding. Ik moet vooral dingen kunnen doen”.

Zijn andere grote droom is ooit eens een reis door Kongo te maken, het geboorteland van zijn mama: “Ik heb in de Bas-Congo nog familie wonen. Lingala spreek ik niet. Eigenlijk ben ik wat dat betreft een échte Vlaming: ik heb in

In deze nieuwe rubriek interviewen we lukraak iemand op het plein dat die maand centraal staat in de Vijfhoek.

We gebruiken de term “hangjongere” maar de geïnterviewde kan ook een schuifelende bejaarde zijn: het uitgangspunt is immers dat iemand die op een plein zit jong van hart is. De term heeft voor ons dus geen negatieve connotatie, wel integendeel!

een dak boven het plein: dan kunnen we spelen als het regent!”. Ik beloof de jongeren dat ik de schepen van sportpleinen hierover zal aanspreken. De fotograaf neemt alvast een foto van de kapotte ring. Zet je schrap Ahmed El Ktibi!

Stefan Moens

Résumé en français

Kortrijk gewoond, in Antwerpen, … Ik ben ook mijn kennis van het Frans aan het bijspijkeren: spreken is geen probleem, dat leer ik op de straat, maar schrijven …”

Soms basket Lucas wel vijf uur aan een stuk. De Nieuwe Graanmarkt is heel erg populair bij de straatbasketters: sommigen komen zelfs uit Vorst om hier ’s avonds wat op de ring te schieten. “Af en toe ga ik ook wel eens naar een ander sportterrein, naar de sporthal op de Papenvest bijvoorbeeld. De jongeren kunnen echt niet klagen over de sportmogelijkheden, er wordt in Brussel veel voor hen gedaan. Ik heb ooit in Kortrijk gewoond: daar is het toch veel minder!”

Het basketbalterreintje mag dan wel een gegeerde plek zijn, toch hebben Lucas en zijn jonge speelmakkers een aantal verbetertips: “Er zou een driepunterslijn getekend moeten worden.

En de ring aan de overkant is kapot: die zouden ze mogen herstellen. En nog

Le Nouveau Marché aux Grains est une place très fréquentée par les jeunes amateurs de basket. Lucas vient y jouer presque tous les jours. Il a vingt ans et est d'origine congolaise. Il suivra bientôt une formation en vente mais ce qu’il aimerait vraiment c’est aider les gens. En attendant, il vient se défouler ici. Il estime que la Ville devrait réparer l'anneau de basket qui est cassé.

Dans cette nouvelle rubrique, nous interviewons une personne sur la place dont il est question dans votre Vijfhoek de ce mois. Au petit bonheur.

Nous utilisons le terme "jeune qui traîne en rue", mais l'interviewé peut tout aussi bien être une personne âgée traînant les pieds : l’idée de départ est que les gens que l’on rencontre sur les places sont jeunes de cœur et d’esprit.

Le terme n'a donc pas de connotation négative pour nous, bien au contraire!

TE GAST >100 JAAR OORLOG: EEN BITTERE OOGST - VERLOOREN

MAAK KANS OP EEN ETENTJE VOOR 2 PERSONEN IN HET AB RESTO De Vijfhoek trakteert deze maand twee personen op een gratis etentje in het AB Resto (´s middags of ´s avonds) via een prijsvraag: op de Nieuwe Graanmarkt staat het standbeeld van Jan-Baptist Van Helmont.

STEENSTRAAT 23, 1000 BRUSSEL OPENINGSUREN OP ABCONCERTS.BE ©BERT WEVERS

In het kader van 100 jaar Grote Oorlog toont de August Vermeylenkring Brussel werk van schilder Bert Wevers. Bert Wevers zoekt geen verheerlijking van de gevallenen, noch het patriottisme, maar een manier om het universele leed te verbeelden. Leed dat ook vandaag door vele conflicten wordt veroorzaakt.

Hij toont ons het menselijke leed achter de heroïek van de oorlog - élke oorlog -, intiem en confronterend, maar op een meesterlijke manier.

om 19u30.

Muzikale omlijsting: ‘Verlooren’ door het Sarah D’hondt kwartet.

Sarah D’hondt: zang & woord (winnares Liesbet List-prijs 2013), Koen De Cauter: zang, gitaar, klarinet en sopraansaxofoon, Kris Auman: contrabas, Stijn Bettens: accordeon, bandoneon & accordina.

De tentoonstelling loopt van 12 tot en met 24 september en is gratis te bezichtigen van dinsdag tot zondag van 12u tot 18u in De Markten.

Vernissage op donderdag 11 september

• Info: www.vermeylenfonds.be

© ARNOUT WILLEMS

In welk jaar en waar werd deze eigenzinnige geleerde van ketterij beschuldigd?

De eerste lezer die het juiste antwoord mailt naar demarkten@demarkten. be mag in het AB resto een tafel voor twee personen reserveren.

BON VOOR GRATIS KOFFIE OF THEE BIJ BROODJE / SOEP / LUNCHMENU ENKEL ’S MIDDAGS NIET VERENIGBAAR MET ANDERE PROMOTIES ÉÉN BON PER PERSOON

11

COLOFON

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Pol Vervaeke, Etienne Philips, Jan Op de Locht, Valérie Procès, Daan Dessers, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Marleen Janssens, Stefan Moens, Werner De Bus en Charles Six.

VERENIGINGEN EN ANDERE LEUKE ACTIVITEITEN Op 4 oktober gaat er een nieuwe jeugdbeweging van start in Brussel: Bazart.

Net zoals in andere steden (Antwerpen, Leuven, Turnhout) wil Mooss ook hier wekelijks spelen en fantaseren met kinderen zoals in een “gewone” jeugdbeweging. Het bijzondere is echter dat het vertrekpunt steeds kunst, cultuur en erfgoed in de stad is. Hiervoor wordt nauw samengewerkt met alle organisatoren van culturele evenementen in Brussel-centrum.

• Info: bazart.mooss.org, bazart@mooss.org Festival Elles Tournent – Dames Draaien.

“Draai films, dames!” zei Alice GuyBlaché, de eerste vrouwelijke filmmaakster in 1914. Dat deden de dames, en dat doen ze nog steeds. Hun dynamische, aangrijpende en inspirerende creaties zijn te zien op Dames Draaien #7, de zevende editie van het enige internationale filmfestival van Brussel volledig gewijd aan films gemaakt door vrouwen.

Van 25 tot 28 september in de Botanique, Koningsstraat 236, 1210 Brussel.

• Volledig programma en info: www.damesdraaien.be De leden van zanggroep De Zingende Brug kijken al uit naar de startdag van het nieuwe werkjaar, het blij weerzien 12

na de rustpauze en het vooruitzicht op een verse lading volksliederen in allerlei talen. Ook naar u kijken ze uit: kom gerust kennis maken met deze enthousiaste groep. Geen toelatingsproef, geen vervelende vragen: zet u er bij en zing mee! Zondag 21 september van 15u tot 18u in De Markten, deelnameprijs 8 euro. De volgende zangstonden vinden plaats op 16 november en 14 december.

de vele theehuizen en restaurants met een brede waaier aan (halal) wereldkeukens op straat, leeft de Stalingradlaan op zwoele zomeravonden.

Maar het kan beter! Het idee om een groots wijkfeest met brocante te organiseren, ontstond na een burenavondje. Buurtbewoners en handelaars sloegen de handen in mekaar en nodigen iedereen uit op zondag 14 september van 10u tot 17u.

• Info: www.dezingendebrug.be 02 215 30 31

• Info & inschrijvingen: brocantestalingrad@gmail.com

De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren houdt op maandag 22 september om 19u45 een gespreksavond in De Markten. Walter Zinzen zal het hebben over “de vierde onmacht, pers en media in Vlaanderen”. Zinzen blijft na jaren gekend en geroemd om zijn vlijmscherpe analyses van het medialandschap.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be info@vlaamseclubbrussel.be Buurtbewoners en handelaars Stalingradlaan organiseren brocante.

De Stalingradlaan heeft een prachtige middenberm met potentieel om er een Zuiderse rambla van te maken. Dankzij

op www.griepvaccinatie.be en www. influenza.be.

De griepvaccinatiecampagne is een initiatief van het Agentschap Zorg en Gezondheid van de Vlaamse Overheid in samenwerking met het Vlaams Griepplatform.

• Info: Logo Brussel VGC , hugo.henneman@vgc.be 02 563 03 41.

BIJLEREN WEL EN GEZOND Griep is een zeer besmettelijke ziekte die elke winter opnieuw opduikt.

Gemiddeld krijgt ongeveer één op 10 mensen griep. Meestal genees je na enkele dagen vanzelf, maar bij sommige mensen kan griep ernstige gevolgen hebben. Vaccinatie is de enige manier om je tegen griep en vooral de gevolgen ervan te beschermen. Bij heel wat mensen leven misvattingen over griepvaccinatie. Het is een veel gehoorde uitspraak dat het vaccin griep veroorzaakt. Het griepvaccin bevat geen levende virusdeeltjes en kan dus geen griep veroorzaken. Meer informatie over griep en griepvaccinatie vind je

In september organiseert Centrum Basiseducatie Brusselleer een aantal computercursussen voor beginners. In de cursus “Stuur een mail”, die op 8 september start, leer je een bericht verzenden en hoe je een tekst of foto in bijlage kan mailen. De cursus “Ben jij al in de cloud” handelt over teksten typen, bewaren en delen. Deze cursus begint op 29 september. De inschrijvingen vinden plaats op donderdag 4 september van 10u tot 13u en van 14u tot 16u in het Huis van het Nederlands, Philippe de Champagnestraat 23, 1000 Brussel.

• Info: 02 223 20 45 www.brusselleer.be

Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Oplage: 6.650 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Hartelijk dank aan VerberckmoesHuygh. Uw steun blijft welkom op rekeningnummer BE62- 433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfhoek".

Voor het oktobernummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 12 september.

Openingsuren onthaal: Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties)