De Vijfhoek januari 2017

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

PB- PP B- 06386 BELGIE(N) - BELGIQUE

MAANDBLAD > JAARGANG 41 > NUMMER 1> JANUARI 2017 (behalve in juli en augustus)

L'APPART, DE NIEUWE PRODUCTIE VAN FORSITI'A > P6 >EVA SCHRAM EN ISABELLE LENTZ

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL > P8 DE ZEVEN LEVENS VAN HET ZEEPAARD

DROOGSTOPPEL > P9 TRUMP IS IN THE AIR

© CHARLES SIX

JANUARI IN DE MARKTEN

© CHARLES SIX

CURSUSSEN "Veerkracht": Voor een fotograaf is dit een moeilijk onderwerp. Ik dacht eerst aan de Brusselse vlag die nog in de lucht wappert. De terreurdaden die we gekend hebben, hebben de vlag niet vervangen. Ik hou veel van het symbool waar Sint-Michiel de draak neersteekt. De paralel met wat Brussel meegemaakt heeft, is eenvoudig en opbeurend. Het licht overwint de duisternis.

De MIVB sluit zich bij deze benadering aan door de donkere gangen van het metrostation Beurs in de kijker te zetten. Sinds begin december kan men er de kleine monsters van Jérôme Meynen bewonderen, een Brusselse kunstenaar van het collectief Hell'o.

Voor mijn foto heb ik aan drie jonge meisjes gevraagd om te poseren. Ze stappen zorgeloos, vol frisheid en pracht en tonen zo aan dat het mogelijk is om samen te leven.

Niets valt stil in Brussel.

Charles Six

2

De cursusbrochure voorjaar 2017 is er!

De Markten staat niet alleen garant voor culturele escapades, maar evenzeer voor een sterk cursusaanbod en leuke speelweken.

Net zoals de vorige jaren bieden we ook nu weer een waaier van cursussen aan.

Van Tango over Zumba tot Body Stretch. Van Poëziecafé tot het Schrijfatelier over musiceren bij Café Marché en samen zingen bij Stemmer.

Van fotografie bij de Stadsbiografen, Nederlands oefenen bij Babbelut, Bewegingsatelier voor Kleuters tot Praatjesmakers.

Er zijn dit voorjaar ook een aantal nieuwe cursussen.

Voor creatieve gezelschappen is er de workshop Focus op teasers, ons huisgezelschap Borrris organiseert Improvisatie voor beginners en in samenwerking met Cyclo kunnen de fietsers onder jullie terecht bij de DIY basiscursus fietsmechaniek.

Voor handige en creatieve kinderen zijn er de lessen Creatief atelier Japanse (knutsel-) kunsten en De expo-aspiran-

ten die zich zullen laten inspireren door de verschillende tentoonstellingen die in De Markten dit voorjaar gepland zijn.

En dan zijn er last but not least, de geweldige speelweken in de Krokus- en Paasvakantie voor kinderen van 3 tot 12 jaar.

Bekijk het volledige aanbod op onze website en in de cursusbrochure en schrijf je op tijd in, zeker voor de speelweken.

Het blijft natuurlijk wel zo dat de belangstellingvoor sommige cursusreeksen erg groot is en dat je dus best de start van de inschrijvingen, zaterdag 14 januari om 10u goed in het oog houdt.

Inschrijven gebeurt bij voorkeur online via www.demarkten.be.

Je kan je ook inschrijven aan het onthaal die dag van 10u tot 12u.

THE SEARCH MACHINE BY THE MUSEUM

THEATER D°eFFeKt speelt Iphigeneia

naar Euripides Er is geen geluid, Niet van vogels, Niet van bomen of de blaren, En niet van de zee.

Er is nog altijd geen zuchtje wind Geen briesje Geen ademtocht Op de zeestraat.

SALON DANSANT 68 gang zet. Een verhaal van de strijd om macht en eer en waar ons dat toe leidt.

Een eeuwenoude aanklacht tegen oorlogszucht en extremisme.

Met Iphigeneia bewerkt D°eFFeKt opnieuw een klassieke Griek tot hedendaags, bruut en puur theater, met 7 spelers, een piano en een zangeres.

Op het strand staat een man. Hij is de legerleider, hij moet leiden, Agamemnon. Maar daarvoor moet hij het grootst mogelijke offer maken: zijn dochter, Iphigeneia. Op het strand staat een meisje, een kind nog. Ze komt om te trouwen, maar zij moet sterven.

Op het strand staat een moeder, Klytaimnestra. Zij moet lijden.

Regie: Koen Boesman Muziek: Peter Spaepen Spel: Manuel Delafortrie, Henk Dheedene, Tine Meyfroodt, Mathias Neelen, Hilde Sagon, Ellen Valkenborgs, Tim Verheyden Piano: Wouter Deltour Zang: Annerose Allemon Productie: Ann Strickx Dramaturgie: Lindsay Jacobs

In de Griekse klassieker Iphigeneia wordt de oerwond geslagen, die een cyclus van wraak en weerwraak in

• 13, 14, 18, 19, 20, 21 januari 2017 om 20u30.

Tickets: 10 euro.

TENTOONSTELLING

Wendy intiem

PRIVACYTOPIA BINARY

Wendy Van Wanten gaat de uitdaging aan op 22 januari met een intiem theaterconcert.

Ze wil haar trouwe fans bekoren, maar het publiek tegelijkertijd ook een unieke kans geven om haar veelzijdigheid te ontdekken! Een puur, stijlvol, intiem theaterconcert met Wendy’s favoriete songs en tussendoor enkele verrassende anekdotes.

In 'Wendy intiem' brengt ze samen met pianist Bart Buyle (Conservatorium Brussel) een uniek theaterconcert, dat zonder twijfel de gevoelige snaar zal weten te raken.

Na het concert speelt DJ Oxana ten dans.

Search Machine van The Museum en Webcam Venus & brbxoxo van Addie Wagenknecht & Pablo Garcia

• Zondag 22 januari 2017 om 15u (deuren 14u) Tickets: 7 euro of Paspartoe kansentarief 2 euro.

The Search Machine by The Museum presenteert een reeks diptieken van afbeeldingen die online circuleren.

Volkse beelden geproduceerd door anonieme artiesten en afbeeldingen van historiserende hedendaagse kunstwerken. In deze geïnstalleerde fabel, kunnen online afbeeldingen van hedendaagse kunstwerken algoritmisch gevonden worden door middel van formele analogieën, waardoor beelden van anonieme voorstellingen worden ingevoerd in een fictieve zoekmachine die werkzaam is in de belangrijkste van alle musea.

Naast de Search Machine, zal de tentoonstelling ook twee projecten van Addie Wagenknecht in samenwerking met Pablo Garcia presenteren. In Webcam Venus, repliceren sexcam ar-

tiesten iconische kunstwerken. Dit is een experimentele hommage aan zowel de kunst als aan het alledaagse internetfenomeen van webcams. Webcams en chat interfaces worden gebruikt om amateur volwassen performance artiesten en het publiek met elkaar in verbinding te stellen. Brbxoxo knipt deze artiesten volledig uit het beeld en richt zich in de plaats daarvan op kleine dozen die hun leven bevatten: lege bedden, huiskantoren vol met familiefoto’s, stoelen gedrapeerd met stof en allemaal somber ingerichte interieurs.

• Vernissage: 12 januari om 19u.

Tentoonstelling van 12 tot 29 januari, dagelijks open van 12 tot 18u, op donderdag van 12 tot 20u. Gesloten op maandag. Inkom gratis.

Organisatie: Privacy Salon en Bogomir Doringer i.s.m. De Markten en Computers, Privacy and Data Protection 2017 congres

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be 3 3

POËZIECAFÉ Parijs, Parijs, Parijs!

Jacques Prévert (1900-1977) is onlosmakelijk met Parijs verbonden.

Hij woonde er haast zijn leven lang en was bevriend met de grootste kunstenaars van zijn tijd! ‘Paroles’, zijn debuutbundel uit 1945, zal miljoenen exemplaren verkopen… .

• Woensdag 18 januari van 14u tot 16u Brussels Ouderenplatform, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel, 02 210 04 60, info@bop.brussels Deelnameprijs: 5/4,5/2 euro Organisatie: Bop

We beginnen de lezing met enkele gedichten van Ivo van Strijtem. (o.l.v.

Koen Stassijns)

VOOR DE LEZERS VAN DE VIJFHOEK

DE HAVEN VAN BRUSSEL EN TOUR & TAXIS: EEN STAD IN VERANDERING Brussel is een snel groeiende en veranderende stad, zeker in en rond de haven en het voormalig goederenstation Tour & Taxis. De fotografen van het Brusselse fotocollectief "Stadsbiografie" zullen jullie naar enkele fantastische plaatsen brengen waar het verleden en de toekomst elkaar kruisen. Neem je camera mee voor mooie streetart, inspirerende burgerinitiatieven en vergane glorie uit een industrieel tijdperk.

We beloven je een plezierige ontdekkingstocht (zelfs als het regent).

Enkele Stadsbiografen begeleiden deze wandeling.

De Markten nodigt 10 personen uit op zaterdag 21 januari. Afspraak om 10u30 aan het Kaaitheater (metrostation IJzer). De wandeling duurt ongeveer 2 uur.

Reservatie: www.demarkten.be

JACQUES PRÉVERT

4

© ARNOUT WILLEMS

TER PLEKKE > SCHROOT MET AMBITIE

A. Stevens en co recycleert metalen tot nieuwe grondstoffen en werpt zich op als vertegenwoordiger van ‘urban mining’. Het bedrijf is gevestigd aan het Vergotedok, langs de Groendreef, hoewel de hoge stapels verwrongen ijzer op de werven er niet meteen groen uitzien. Op het eerste gezicht is het geen hip bedrijf en bezoedelen deze ruwe mini-terrils de nieuwe stedelijke hang naar ecologische zuiverheid. Maar schijn bedriegt. Het bedrijf is een schoolvoorbeeld van circulaire economie en ruimt deskundig alle metalen afdankers op die onze overconsumptie oplevert. Meer nog, ze hergebruiken onze rommel op een milieuverantwoorde manier zodat er kan bespaard worden op grondstoffen die alsmaar schaarser worden. De stad is hun ontginningsgebied. Stevens heeft ook nog 6 locaties buiten Brussel maar de haven is de uitvalbasis. Brussel beschikt over een havendomein van 105 ha waar 5645 mensen werken, met de indirecte arbeidsplaatsen samen goed voor 12000 arbeidsplaatsen.

Familiebedrijf Grootvader Stevens kwam uit Limburg om zoals vele Vlamingen in het begin van de 20e eeuw zijn geluk te zoeken in Brussel. Hij vestigde zich in Molenbeek en putte zich uit in 12 stielen en 13 ongelukken. Gaandeweg geraakte hij geïntrigeerd door een man met altijd een dikke portefeuille vol geld die ’s avonds zijn vrachtwagen bij hem parkeerde.

Op een dag sprong Stevens in pyjama zijn fiets op om die man en zijn geld te achtervolgen. Hij ontdekte dat die rijkdom te maken had met de opkoop en verkoop van oud ijzer. Dhr. Stevens schafte zich een stootkar aan en begon de straten van Brussel af te lopen om oud ijzer op te kopen. Bij de bevrijding in 1945 werd hij echter jammerlijk neergeschoten. Zijn weduwe huurde in 1956 het terrein op aan het Vergotedok en breidde de zaak uit, samen met hun zoon. De oprichting van de EGKS (Europese Gemeenschap voor Kolen en

Staal) bood nieuwe kansen. Momenteel leidt een 3e generatie het bedrijf , Alphonse jr. en zijn zus Guillemine. Beiden zijn ze uitgesproken trots op hun bedrijf. De tijd dat schroot ophalen en verwerken burgerlijk gezien een marginale activiteit was, goed voor zigeuners en ‘voddenventen’, is lang voorbij. Integendeel: recycleren kreeg een aureool. Filmmakers en fotografen vragen regelmatig om de werven te bezoeken want schroot is dramatisch mooi.

Recuperatie Vrachtwagens brengen allerhande materiaal naar de werf: metalen balken van afbraak, kabels, autowrakken, betonijzer, oude machines, citernes, … Alle ‘afval’ (dat woord wordt hier niet gebruikt, men heeft het over ‘materialen’) dat kan verkocht worden vindt hier een tijdelijke plaats. Metaal kan oneindig hergebruikt worden, dus de cirkel wordt steeds gesloten. Ruw staal bevat altijd

minstens 60% gebruikt staal. Zowel privé-bedrijven als openbare diensten leveren hier of laten hun afgedankt materiaal ophalen. Sloopbedrijven als De Meuter of Stallaert rijden hier vaak de werf op. Gemiddeld telt men 100-tal leveringen per dag. In principe kan je hier ook terecht met je oude fiets of je afgeschreven auto. Het vehikel wordt gewogen en je ontvangt een cheque met de schrootwaarde. Cash wordt hier niet gebruikt, dat laat geen sporen na en men wil alles traceerbaar houden. Het materiaal wordt vervolgens gesorteerd in ferro ( ijzer, gietijzer ) en non-ferro ( koper, nikkel, titaan, zink, brons, inox, aluminium, lood…) . Vooral het identificeren van non-ferro legeringen vergt ervaring en deskundigheid. Sommige arbeiders werken hier al lange tijd en zijn echte specialisten.

Snijden en persen Je oude auto wordt eerst gedepollueerd: alle vloeistoffen worden weggehaald (koel- en remvloeistof, olie). Dan wordt het materiaal verknipt door reusachtige scharen en samengeperst. Je kranige fiets is een vuistdik klompje geworden, je auto een zielig blokje. Deze blokken worden dan gemiddeld 2x per week per schip via het Albertkanaal naar de werf in Genk gebracht. Daar wacht een geperfectioneerde shredder die alles reduceert tot kleine gezuiverde brokken waar alle niet- metaal is uitgezogen, klaar om in een staalbedrijf hersmolten te worden tot nieuw staal

. Haast alle uitgaand verkeer gebeurt dus via het water: één boot vervoert de massa van 40 vrachtwagens, een aanzienlijk CO2-besparing. Het hele verwerkingsproces gebeurt volgens Europese regels en Vlaanderen toont zich hier de voorbeeldige leerling. Milieuverantwoordelijke Stéphanie Thomaes vertelt hoe ingewikkeld het is als je tussen Brussel , Vlaanderen en Wallonië circuleert: de regels veranderen per regio.

beoogde hippe plaatje. Het wijde Vergotedok is uitermate geschikt voor industriële activiteiten (de schepen kunnen er manoeuvreren) , het zou jammer zijn die te verplaatsen naar de voorhaven (Neder-Over-Heembeek) omwille van esthetisch- urbanistische redenen.

En de indrukwekkende vrachtschepen omruilen voor wufte plezierboten? Wel wat blasé. A. Stevens en co plannen alvast een facelift van het bedrijf om zich te voegen naar de verhippende buurt.

Industrieel Brussel De stad levert via het recyclageproces nieuwe grondstof voor de industrie, milieuvriendelijker dan via mijnbouw.

En het potentieel is onuitputtelijk, want massa’s mensen kopen meer en danken meer af. Stevens wil logischerwijze ook de Brusselse afgedankte huishoudtoestellen hier recycleren; nu worden ze vervoerd naar Vlaanderen en Wallonië wat extra transport vereist.

Het Kanaalplan wil dit stadsgedeelte opwaarderen door herbestemming van oude industriële panden (Belle-Vue, Tour en Taxis), woningbouw om de bevolkingsaangroei op te vangen, aanleg van groene zones… Er is met argwaan gekeken naar bedrijven als Inter-Beton en Stevens want niet mooi en hip. Vlakbij bouwde Atenor de UP-site-woontoren met 251 appartementen: men wil de middenklasse naar de kanaalzone brengen. De uitdaging: de bestaande industrie die voor werkgelegenheid en diensten zorgt, een plaats geven in het

Marleen Janssens

Résumé

A. Stevens & Co recycle du métal jusqu’aux matières premières. Située le long de l’Allée Verte au bassin Vergote, l’entreprise se présente comme un représentant de «urban mining». Pourtant, lorsqu’on voit les grosses piles de fer tordu sur son terrain, elle ne donne pas tout de suite l’impression d’être ‘verte’. En effet, à première vue, la société ne semble pas être branchée. Or elle transforme ses mini-terrils bruts en nouvelle pureté écologique. Comme quoi, les apparences restent trompeuses.

5

FORSITI’A, BLAUWE LUCHT EN REGENBOGEN Eva Schram en Isabelle Lentz Forsiti’A is het sociaal-artistieke gezelschap van De Markten, Hobo & Link=Brussel. Het gezelschap organiseert jaarlijks een theaterproject voor alle Brusselaars met goesting om op de planken te staan. Waarbij speciale aandacht wordt geschonken aan mensen die niet gemakkelijk deelnemen aan curltuur. In mei 2016 ging regisseur Eva Schram aan de slag met het gezelschap. Het resultaat van die samenwerking werd L’Appart, een theatervoorstelling die u eind januari in De Markten kan zien.

Het is 18 uur wanneer we onwennig de zaal binnenkomen waar de groep aanwezig is. Maar al snel verdwijnt dit gevoel als iemand ons uitnodigt om aan te schuiven aan de tafel en mee te eten.

Het voelt aan als thuiskomen, iedereen die arriveert wordt warm onthaald en de meesten lijken elkaar al lang te kennen. Niets dat erop wijst dat deze mensen al heel wat hebben meegemaakt in hun leven. Wij hadden het geluk om aanwezig te zijn bij een repetitie en achteraf te spreken met Eva Schram, de regisseur en Isabelle Lentz, een van de acteurs in het stuk L’Appart

6

© DAVID JONATHAN

De Vijfhoek: Wie zijn jullie?

Eva Schram: Ik ben actrice van opleiding. In 1999 ben ik afgestudeerd aan Herman Teirlinck en sindsdien ben ik werkzaam bij verschillende toneelhuizen zoals: Zuidpool, Jan Decorte, Malpertuis… Hierbij speel ik zowel in voorstellingen voor zowel volwassenen als voor kinderen. Sinds kort schrijf en regisseer ik ook zelf. Voor ik bij Forsiti’A kwam werkte ik aan sociaal-artistieke stukken in Antwerpen.

Isabelle: Ik speel bij dit gezelschap

sinds 2008. Hierdoor heb ik al verschillende rollen kunnen spelen. Voor mij is toneelspelen een passie, iets wat ik met plezier doe.

Waarover gaat het stuk?

Het stuk heet L’Appart en gaat over mensen die samen in een apparte-

eens een echt stuk te doen. Natuurlijk dat ze in elk personage iets van zichzelf steken. Een goede speler ben je pas als je jezelf gebruikt, “anders geloof je er toch geen zak van”. Dus ik moedig hen daar ook in aan, maar dat wil natuurlijk niet zeggen dat ze hun persoonlijke problemen moeten vertellen. Er is een grens.

mentsgebouw wonen maar toch alleen zijn. Het gaat over ‘leven in een grootstad’ en de problematiek die er heerst. Op een bepaald moment gaat er dan ook iets mis in het stuk waardoor hun leven van buitenaf wordt bedreigd. Hierdoor moeten ze leren om op een andere manier met elkaar om te gaan.

We hebben in het stuk gezien dat de mensen veranderen? Waarom?

Het rode licht, dat we gebruiken gedurende het stuk, staat voor de oerkracht die bij ons sluimerend aanwezig is. Deze scènes zullen zich soms

in een flits herhalen, waarbij we zien dat de mensen zich als beesten tegenover elkaar gedragen. Ze stralen een oerangst uit die doorheen het stuk zal opbouwen. Maar in tegenstelling tot dieren hebben zij wel meer keuze dan enkel vechten of vluchten. Deze scènes verwijzen naar de huidige problemen en dreigingen in onze maatschappij.

Waar trekken jullie de grens tussen het stuk en de persoonlijke ervaringen?

De keuze was deze keer snel gemaakt, de groep en ik hebben samen overlegd en besloten dat we klaar waren om

Is er een zekere band in de groep?

Eva: Ja vooral bij de mensen die elkaar al kennen.

Isabelle: Binnen de groep is er een familiegevoel aanwezig, maar als er iemand nieuw is dan stellen we ons daar volledig voor open. De karakters en verhalen zijn zo verschillend, niemand is hetzelfde, allemaal komen we uit verschillende milieus. Hier zijn er mensen met zorgen, maar ook zonder.

Ondanks alles hebben we dezelfde passie, toneelspelen. We maken amper ruzie en als het dan toch gebeurt, herinnert er iemand ons aan dat we een familie vormen.

Eva, hoe was dat eigenlijk voor jou om bij deze groep te komen?

Ik ben gevraagd om voor hen te komen werken, maar wat ik toen niet wist was dat ze verschillende kandidaten op het oog hadden. Vanuit de groep zelf is er een comité gevormd, Comité F, dat op eigen initiatief de kandidaten is gaan interviewen. Voor mij was dit zeer bijzonder, want het feit dat ik nu voor hen sta is echt een teken dat zij voor

mij gekozen hebben. Hierdoor voelde ik me vanaf het begin opgenomen in de groep. Na enkele workshops, die ik had georganiseerd, wist ik meteen wie ik voor mij had staan.

Heeft Forsiti’A jullie kijk op het leven veranderd?

Eva: Absoluut, dat is ook de reden waarom ik dit heel graag doe. Ik heb hier mensen leren kennen die ik anders nooit zou ontmoeten. Wanneer ik door de stad loop kijk ik ook met een totaal andere blik naar de mensen.

Isabelle: Forsiti’A heeft mijn kijk op het leven echt veranderd. De dynamiek in de groep heeft mij uit de put getrokken wanneer ik in de problemen zat. Het geeft mij zoveel hoop en dat is hartverwarmend. Hier beleef ik het gevoel van “blauwe lucht en regenbogen”. Zelfs al regent het buiten en is het koud. Ik vergeet mijn zorgen wanneer ik op de planken sta.

Forsiti’A presenteert ‘L’Appart’ op 25, 26 en 28 januari om 20u en op 27 en 29 januari om 17u in De Markten Tickets & info: www.forsitia.org of www.demarkten.be

Résumé

Diplômée de l’institut Herman Teirlinck, Eva Schram a une formation d'actrice. Depuis, elle a travaillé dans plusieurs théâtres. Elle joue tant pour les adultes que pour les enfants. Depuis peu, elle écrit et se dirige.

Isabelle joue chez Forsiti'A depuis 2008. Grâce à cela, elle a eu l’occasion de composer de nombreux rôles différents. Aller sur les planches est, pour elle, une véritable passion.

Wat een hartverwarmend en mooi verhaal.

Isabelle: C’est du ‘kiekebish’

Freya Devos en Kaat Monsieur

7

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL >DE ZEVEN LEVENS VAN HET ZEEPAARD

Eindelijk terug leven in het zeepaardje. Le Cheval Marin, een eeuwenoude kroeg op de hoek van de Varkensmarkt en de Baksteenkaai, staat dezer dagen terug in de steigers. Of het ook terug zal steigeren, zullen we pas over een dik jaar kunnen beleven.

Een statig hoekgebouw in Vlaamse-renaissance stijl als de boeg van een schip gericht op het centrale Schuitendok , en met ruim overzicht over de havenactiviteiten van destijds, geen wonder dat het de uitkijk en het kantoor van de Havenkapitein was en de ticketbalie voor de 'waterbus' naar Mechelen en Antwerpen.

Door het verdwijnen van de haven en de kaalslag van de Varkensmarkt-west in de jaren dertig staat het gebouw er een beetje gedesoriënteerd bij en heeft het, spijtig genoeg, zijn dominante plaats als richtbaken en landmark grotendeels verloren.

Verschillende metamorfoses Wat een gebouw lijden kan. Gebouwd in 1680, in volle ontwikkeling van de Brusselse binnenhaven, heeft het gebouw zoals ook de omgeving, in deze bijna 340 jaar verschillende metamorfoses ondergaan.

Bij het langzaam uitdoven van de lokale havenactiviteiten eind 19de eeuw komt het in de belangstelling als burgemeester Charles Buls het begin jaren 1890 tracht te redden. De stad koopt het pand en wil het gebruiken als politie- en brandweerpost met op de verdiepingen een museum.

Oorspronkelijk was het gebouw, zoals 8

vele gebouwen van toen, witgekalkt, wat technisch noodzakelijk was om de poreuze Spaanse baksteen waaruit het opgetrokken was tegen waterinfiltratie te beschermen. Toen men in 1896/97 de vele kalklagen decapeerde, bleken het metselwerk en de witsteenlijsten alsook de structuur van het gebouw zwaar geleden te hebben. De stad geeft haar project op en besluit het te laten afbreken en copie conforme herop te bouwen, ze geven het een jaar later uit handen en verplichten de nieuwe eigenaar om de gevels op identieke wijze te herbouwen, identiek wordt door de stad wel losjes geïnterpreteerd: de nieuwe gevels worden in vele details esthetisch “gecorigeerd”.

Spaanse steen wordt dan niet meer gebakken en men moet beroep doen op de voorhanden zijnde Boomse formaten die kleiner zijn waardoor er een ander beeld ontstaat. De replica van 1899 is dus al een geïdealiseerde versie van het origineel want in zichtbare baksteen van een fijner formaat en dus niet gekalkt.

Tot het begin van de jaren 1900 was de rechtertravee van de zijde Varkensmarkt een apart gebouw (zie foto) met een verschillende gevelindeling. Dit gebouw werd aan het einde van de eerste wereldoorlog ingelijfd en de gevel werd verbouwd op hetzelfde stramien als het

hoofdgebouw om samen één geheel te vormen.

Van de 17de eeuwse binnenindeling blijft er uiteraard niets over na de 'façadistische' wederopbouw. Het actuele interieur, of wat er van overblijft, dateert van begin 20ste eeuw. Het is dus de begin twintigste eeuwse versie die als monument sedert 2003 beschermd is.

Opnieuw leven?

De laatste twintig jaar werd het gebouw speculatief verwaarloosd: koop, verkoop en doorverkoop met speculanten die niet echt van plan waren om het terug tot leven te brengen maar die jarenlang gokten op meerwaarde. Uiteindelijk kwam het in handen van de huidige eigenaar, beheerder van meer dan duizend AB-In-

Bev kroegen en horecazaken in dit land.

We mogen hopen dat zij voldoende solide schouders hebben om le Cheval Marin opnieuw tot leven te brengen.

Met de nieuwe aanleg van de Varkensmarkt kan er hier een prachtig zuidwest terras ontstaan dat op het circuit Dansaertstraat – Lepagestraat – Vlaamsesteenweg – Katelijneplein – Vismarkt een nieuw baken wordt.

Marcel Rijdams Illustraties: diverse prentkaarten begin 20ste eeuw, Popp plan 1866.

1 Vlaams renaissance (vanaf 16e eeuw).

Stijl die elementen uit de Italiaanse renaissance toepast op de traditionele baken zandsteenstijl.

2 Vandaag Marguerite Duras square

Résumé

L'hippocampe enfin ressuscité. Le "Cheval Marin", un café vieux de plusieurs siècles situé au coin de la rue du Marché aux Porcs et du quai aux Briques, est en train de faire son grand retour.

Ces vingt dernières années, le bâtiment a vécu les aléas de la spéculation immobilière. Plusieurs fois vendus ou revendus, les spéculateurs avaient l’objectif de se faire de l’argent et n’avaient aucune volonté de lui redonner vie. Finalement, l’immeuble arrivé dans les mains du propriétaire actuel, exploitant de plus d'un millier de bars AB InBev et de restaurants dans le pays. Il faudra encore attendre une bonne année avant de pouvoir y remonter en selle.

DROOGSTOPPEL

> TRUMP IS IN THE AIR

Ik deed onlangs iets raars: ik ging naar een informatievergadering in verband met de werken in mijn buurt. U moet weten, ik woon in de buurt van de Ninoofse Poort. Voor de wereldvreemde burgers en niet-Brusselaars: de Ninoofse Poort dat is natuurlijk geen poort in Ninove maar een grote vlakte tussen het Kanaal en de Kleine Ring, op het snijvlak van de gemeenten Molenbeek, Brussel en Anderlecht.

Elke zichzelf respecterende stedenbouwkundige en elke architect die van uitdagingen houdt, heeft in zijn carrière minstens één doorwrocht plan voor deze zone uitgetekend. Want het perfecte plan tekenen voor dit niemandsland, dat is zo beetje als de oplossing vinden op het vraagstuk van de kwadratuur van de cirkel.

En u gaat het niet geloven, beste Vijfhoeklezer, maar na jaren teken- en denkwerk, na veel getalm en gepalaver, na ludieke burgeracties en piknik-inthe-streets, na tientallen werkvergaderingen, besluiten, gemeenteraden, openbare onderzoeken en voorbereidende infosessies is men dan uiteindelijk gestart met de werf. Fantastisch toch?

Ondertussen vorderen de werken traag maar gestaag. Er is al een tijdelijk tramspoor aangelegd, verderop verschijnen de eerste rails van het definitieve tramspoortraject, bulldozers en graafmachines doorploegen het terrein waarop later een groot park, excuseer, grasperk, zal komen, vrachtwagens rijden af en aan ...

Tijd dus voor een informatiesessie. Er zijn twee soorten van dergelijke sessies: ofwel mét politici ofwel zonder. Ik verkies die zonder, niet omdat ik tegen politici ben, maar zo’n informatievergadering met alleen ambtenaren is toch iets meer rechttoe rechtaan. Iets zakelijker.

Ambtenaren hebben immers niks te verliezen. Politici daarentegen …

Dergelijke openbare sessies verlopen

meestal volgens hetzelfde stramien: er zijn bewoners die altijd helemaal achteraan in de zaal gaan zitten, ongeacht het aantal vrije zitplaatsen vooraan. Dat zal hen toelaten om bij het begin van de vergadering te roepen dat de sprekers hun stem moeten verheffen: “Plus fort, on n’entend rien ici”. Waarop iemand snel het volume met een snoeihard en schril gepiep hoger zet.

Na wat gemorrel aan de geluidsinstallatie beginnen de uiteenzettingen. Eerst komt de dame van de MIVB aan het woord. Iedereen luistert nog aandachtig, maar al na enkele minuten gaan de eerste handen omhoog. “Hoe lang gaat die werf nog duren?” roept iemand vanuit de zaal zonder zijn beurt af te wachten. “En wanneer komen er lichten op het stuk Ninoofse Steenweg dat doodloopt op de werf?”. De moderator moet tussenkomen. De ambtenaren zullen de vragen op het einde van elke sessie beantwoorden. Niet tussendoor.

Ombudsman Na de uiteenzetting van de MIVB-dame

gaan talloze handen de lucht in. Bewoners klagen over de veiligheid, over het feit dat ze moeten omrijden. Iemand vraagt wie zijn verliezen zal vergoeden, want door de werken is zijn zaak bijna onbereikbaar. Een aantal bewoners begint plots door elkaar te roepen. Kakofonie alom. De moderator moet alweer ingrijpen. Hij kan de netelige en concrete vragen evacueren naar een man vooraan op de eerste rij. Hij is de ombudsman van de werf. Zijn gsm-nummer wordt op het scherm geprojecteerd. “En gelieve hem niet na 10 uur ’s avonds te bellen. Die man heeft ook recht op een privéleven”, voegt de moderator met een besmuikte glimlach op.

Zucht Vervolgens komt een ambtenaar van Beliris de werfkalender toelichten. De werken zullen aanslepen tot diep in 2018.

Een collectieve zucht weerklinkt door de zaal. Een bewoner staat op en vraagt af of er nog iemand een overzicht heeft van de werf. Het is bedoeld als retorische vraag. Hij vat een tirade aan. Hij begint bijna te roepen en te tieren. Tegen de onkunde, het geknoei, het gebrek aan dit en het tekort aan dat. De moderator probeert toch een antwoord te formuleren maar de verzuurde man stapt boos op.

De ambtenaren slaan het tafereel kalm en onbewogen gade.

Typique Wat later is er een dame in de zaal die haar ongenoegen wil ventileren: “C’est

typique pour Bruxelles!”, is haar conclusie. En nu komt wat men in een theatervoorstelling de ‘peripetie’ zou noemen: een ambtenaar neemt het woord en draait ostentatief zijn naambordje om want hij wil nu even niet meer spreken als ambtenaar maar als burger. Want op de vragen die de laatste interveniënte te berde bracht wil hij graag antwoorden, maar niet in de hoedanigheid van specialist terzake. Zijn boodschap is glashelder: als burgers ontevreden zijn over de gang van zaken, dan moeten ze in ‘het hokje’ maar op betere politici stemmen …

Stoïcijns De infosessie loopt naar zijn einde toe.

De ambtenaren hebben zich van hun mooiste kant laten zien: als ze het niet wisten, gaven ze het ruiterlijk toe. Ze bleven kalm. Aanhoorden stoïcijns de zure opmerkingen en antipolitieke oprispingen. En de burgers hebben hun hart kunnen luchten. Voor sommige burgers was de informatiesessie een vorm van collectieve therapie. Ze kunnen eens hun gedacht zeggen. De ambtenaren incasseren met pokerface. Want zij weten: morgen gaan de werken gewoon door volgens het afgesproken plan. Moedige mensen.

Droogstoppel

Droogstoppel is een Brusselse eeuweling die zijn stad enorm heeft zien veranderen, soms ten goede maar vaak ook ten kwade.

In deze kroniek neemt hij iedereen en alles wat hem dwarsligt op de korrel. Hij kan soms wel eens zeuren, doordrammen of bitter uit de hoek komen, maar in de grond is Droogstoppel een wijs man met het hart op de juiste plaats.

Résumé

‘Droogstoppel’ s’est rendu à une réunion de quartier relative au chantier de la Porte de Ninove. Les fonctionnaires y ont donné davantage d’explications sur l'avancement des travaux.

Toutefois, ce ne fut pas suffisant pour certains riverains. Ils étaient mécontents, voire en colère : une personne est même repartie en claquant la porte. Face aux flots de critiques, les fonctionnaires sont restés impassibles. ‘Droogstoppel’ les a trouvé bien courageux.

9

> OPHEF

OPHEF is een nieuw democratisch platform. OPHEF wil burgers een platform bieden waarmee ze hun stempel kunnen drukken op het beleid en de samenleving.

Aan u om te beslissen of u het hiermee eens bent of andere actiekeuzes maakt.

Laat u het ons weten? Wie weet start hier een brede discussie...

Slechts anderhalf uur hadden de mannen van OPHEF nodig om tot een website en een zeer vaag idee te komen. Kenny Vermeulen, een van hen, is 28 en schopt al eens graag tegen de schenen. 'OPHEF is een politieke incubator voor ideeën van burgers die meer inspraak willen in het beleid', dat staat althans te lezen op hun website. Maar wat is het nu precies? Lees hier meer over de link tussen politiek, Kanye West en de aap Harambé.

Zoals Mohamed Ouaamari, medestichter van OPHEF al eerder zei in De Afspraak op Canvas: "het is een grap, maar het is bloedserieus." Het begon allemaal met een onschuldig mopje op Twitter en is (bijna) uitgegroeid tot een politieke partij. De politieke ambities worden momenteel bevroren want OPHEF is intussen uitgegroeid tot een burgerplatform.

"Ik zit in een Telegram-app met zes goede vrienden en daaruit is OPHEF ontstaan. Maar eerst en vooral moet je weten dat wij ook verantwoordelijk zijn voor de Belgische Pokémon Go-Facebookpagina. Het begon met een onschuldig idee en dat ging als volgt: zou het niet grappig zijn als we ons zouden uitgeven voor de officiële Facebookpagina van Pokémon Go? Via mijn zeer slinkse marketingtrucjes heb ik er dan voor kunnen zorgen dat die pagina ook snel gegroeid is. En voor we het wisten waren we het evenement in de Antwerpse zoo aan het organiseren waar de Pokémon-vangers een uur gratis binnen mochten. De zoo kreeg dat uur zo'n 16.000 bezoekers over de vloer. Dat is meer dan bij de geboorte van de olifant Kai Mook", vertelt Kenny van OPHEF. 10

"En in die app praten we ook wel eens over politiek", gaat hij verder. "Op een donderdagavond waren we aan het lachen met de Amerikaanse verkiezingen en het feit dat Clinton en Trump de enige kandidaten waren die nog overschoten.

Tegelijkertijd hebben we gelachen met de Belgische verkiezingen. Er was toen veel te doen rond de begrotingscrisis.

En daarbij stelde ik toen de vraag: hoe moeilijk zou het zijn om een politieke partij op te richten? Heel simpel blijkbaar. Als je wil opkomen met de gemeenteraadsverkiezingen moet je eerst een vzw oprichten, daarna een bepaald aantal handtekeningen verzamelen en dan ben je klaar. Dat vonden we wel lachen. We moesten alleen nog een naam hebben."

Van hashtag naar politieke partij OPHEF is de partijpolitiek van tegenwoordig dan ook grondig beu. Het idee groeide om een politieke partij te stichten. "Te veel communicatie gebeurt boven ons hoofd, gaande van de gemeenteraadsverkiezingen tot het federale niveau," gaat Kenny verder. "Kijk naar CETA. Opeens zegt Wallonië dat ze dat niet oké vinden, terwijl dit een proces is dat al drie jaar loopt. Ik ben er van over-

tuigd dat drie vierde van de bevolking gedurende die drie jaar geen idee had dat CETA bestond."

Op 13 oktober tekende OPHEF de papieren om een vzw te kunnen beginnen onder het wakende oog van de media.

De dag nadien haalden de mannen zelfs de voorpagina van De Morgen en wijdde Bart Eeckhout er een opiniestuk aan. Het zou een politieke partij moeten worden die de millennial-generatie zal vertegenwoordigen bij de gemeenteraadsverkiezingen van oktober 2018.

Dat plan is uiteindelijk on hold gezet.

"Het politieke landschap is uiteindelijk al zo versnipperd en we willen niet meer chaos creëren."

Betaal me met exposure.com "We zijn er ons van bewust dat we niet een platform voor iedereen kunnen zijn, maar daar zijn andere initiatieven voor.

We willen natuurlijk ook blijven ophef creëren door hier en daar eens tegen de schenen te schoppen. OPHEF bestaat nu eenmaal uit een hoop marketing- en reclamemensen dus we weten echt wel hoe we een campagne digitaal in mekaar moeten steken. Zo zit ik met een ideetje voor mensen in de creatieve sector. Veel creatieve geesten worden tegenwoordig gevraagd om voor 'exposure' te werken, en dat betekent zoveel als gratis werken om je portfolio aan te vullen. Het idee is om een soort bitcoin op de markt te brengen en dan een munteenheid te creëren die 'Exposure'

heet. Daarbij kan je tegen je werkgever zeggen: 'betaal me met exposure.com'.

Gedaan met gratis werken."

En net zo'n stunts spelen volgens Kenny in hun voordeel. "Veel mensen nemen ons van in het begin niet serieus. Dus al wordt het maar iets kleins, dan zijn we nog steeds geslaagd in onze opzet.

Ik zou al blij zijn als binnenkort de verschillende partijen kunnen toegeven dat ze niks voor jongeren doen. Als daar een beetje verandering in zou komen, ben ik al content. Jongeren zijn genoeg geëngageerd, maar ze vinden soms de plaats en ruimte niet."

'Preach' for Harambe OPHEF.org lijkt verschrikkelijk veel op de albumhoes van Kanye Wests album 'The Life of Pablo'. "Dat is een van de

dingen die alle oprichters gemeen hebben: de liefde voor Kanye West. We krijgen daar ook soms kritiek over. Mensen zeggen dat ze ons niet serieus kunnen nemen. We hebben ons dan ook een tijdje afgevraagd of we het niet wat serieuzer moeten aanpakken, maar ik vind van niet. Het is net onze sterkte om te communiceren op het niveau van de mensen die ons volgen. Met die onzin willen we alleen maar meer voeding geven aan onze standpunten. En het overmatig terugkeren van de heldhaftige aap Harambe op onze website is gewoon lachen."

Goesting om mee OPHEF te veroorzaken of gewoon nieuwsgierig? Neem eens een kijkje op ophef.org of twitter mee met #OPHEF. Delphine Peeters

----- Aandacht aandacht -------- Bericht aan de bevolking------Aan allen die dit aanbelangt----

VRIJDAG 27 JANUARI 2017... vanaf 19u NIEUWJAARSFEEST DE MARKTEN‌ Concerten, dans(-initiaties), tentoonstelling, (urban)circus, toekomstmuziek, drankjes en hapjes, ‌ +++ EXTRA+++ Kinder-/jongerenactiviteiten vanaf 17u Theatervoorstelling om 17u /// Check De Markten website en Facebook voor meer details ///

11

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER DE REDACTIE VAN DE VIJFHOEK WENST AAN ALLE LEZERS EEN GELUKKIG, VREDEVOL EN VOORSPOEDIG 2017 VERENIGINGEN EN LEUKE ACTIVITEITEN KWB Brussel organiseert de driekoningentocht 'In het spoor van een asielzoeker'.

Welke tocht maakt een asielzoeker bij zijn aankomst in België? Een aanschouwelijke les in gastvrijheid(?), in rechtvaardigheid en in menselijkheid.

De afgelegde route is een confrontatie met mensen uit het warme zuiden en mensen uit het kille noorden. Na de tocht van 2,5 km is er nog warme drank en kramiek voorzien in Het Anker, Marcqstraat 25, 1000 Brussel. Afspraak op zondag 8 januari 2017 aan het Noordstation. Vertrek naar keuze tussen 13u en 15u onder begeleiding van een steward. Prijs: 7 euro, leden KWB 5 euro.

Je kan individueel of als groep/afdeling inschrijven.

• Info: kristel.vantuycom@kwb.be, 02 246 52 33, www.kwb.be, www.tochtenvanhoop.eu Okra Cultuur Brussel organiseert in januari 3 activiteiten in de vijfhoek.

Op dinsdag 10 januari van 14u tot 16u nemen Tom Jacobs en Johan Ardui u mee op een historische, filosofische, theologische maar ook culinaire ontdekkingstocht waarbij het proces van de

12

wilde, spontane fermentatie in bier, wijn en kaas centraal staat. De lezing vindt plaats in het Muntpunt, Munt 6, 1000 Brussel.

Vrijdag 20 januari bezoekt Okra de tentoonstelling 'UKIYO-E De mooiste Japanse prenten'.

Afspraak om 14u aan het Koninklijk Museum voor Kunst en Geschiedenis in het Jubelpark.

Tenslotte is er op dinsdag 24 januari van 14u tot 16u in de Odiseehogeschool een gesprek met Vlaams parlementslid Yamila Idrissi die enkele bakens zal uitzetten over "Wat na terreur"?

• Info: jo.bossuyt@okra.be 0478 97 02 69 Voor de "Zingende Brug" is 2017 een gouden jaar. Vijftig jaar geleden immers werd deze zanggroep in Vlaanderen opgericht naar het model van "Die Klingende Brücke". Om alles te weten te komen over deze vereniging die al multicultureel was vooraleer dit woord werd uitgevonden, volstaat het even het alwetende internet te raadplegen.

Op 15 januari komen de leden samen voor de maandelijkse vergadering.

Wie denkt dat een vereniging die reeds

zo lang bestaat iets weg heeft van een van een oubollig clubje vergist zich deerlijk: zingen blijkt een krachtig wondermiddel te zijn dat niet alleen de stem en de longen, maar ook het hart en het hoofd jong houdt. Dat zal meteen overduidelijk worden als je mee komt zingen met deze vrolijke bende.

Naast het heerlijke "Neujahrslied" staan weer heel wat volksliederen in allerlei talen op het programma. We komen bijeen vanaf 13u30 en zingen van 14u tot 17u, met een korte pauze.

De deelnameprijs bedraagt 8 euro.

• Info: www.dezingendebrug.be, 0473 45 38 32 De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren organiseert op maandag 23 januari om 19u45 een lezing in De Markten. Historicus en journalist Luckas Vander Taelen schetst de historische evolutie van de Vlaams-Brabantse stad die Brussel eeuwenlang was tot de fase van verfransing en de huidige evolutie naar een multiculturele en superdiverse grootstad.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be, info@vlaamseclubbrussel.be

COLOFON Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Etienne Philips, Hilde Van Geel, Hanne De Nil, Isabelle Decallonne, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Marleen Janssens, Stefan Moens, Kris De Vroede, Charles Six, Delphine Peeters, Werner De Bus, Freya Devos en Kaat Monsieur.

Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Oplage: 6.100 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be www.facebook.com/demarkten.brussel Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Uw steun blijft welkom op rekeningnummer BE62-433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfhoek".

Voor het februarinummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 10 januari.

Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties) De Markten is gesloten van 25 december tot en met 1 januari 2017.