De Vijfhoek maart 2014

s é m u rés s i a ç n a en fr

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

BELGIË-BELGIQUE P.B. BRUSSEL X BC 6386

MAANDBLAD > JAARGANG 38 > NUMMER3 > MAART 2014 (behalve in juli en augustus)

BUREN VAN DE MARKTEN > P5 DEKEN CLAUDE CASTIAU

STADSCHAP VIJFHOEK > P7 BOUDEWIJNBOSJE

IN DE WEER VOOR BRUSSEL © CHRARLES SIX

Brusselse pleinen: Het Kathedraalplein

HET UITHANGBORD > P9 ”IN BRUSSEL KAN JE LEVEN ZONDER GELD!”

MAART IN DE MARKTEN SALON DANSANT 51

MUZART

© CHARLES SIX

HET KATHEDRAALPLEIN

Dit kunstmatige plein heeft als enige bezienswaardigheid de kathedraal.

Het plein/park is vooral in de zomer aantrekkelijk om er te vertoeven.

Toeristen op hun ontdekkingstocht door Brussel en werknemers tijdens hun lunchpauze treffen we hier dan ook talrijk aan. De uitlaatgassen van de auto’s die hier langs twee kanten voorbij vliegen moeten ze er wel bij nemen.

Begin april kan men beginnen met het spotten van de slechtvalken die in één de torens van de kathedraal wonen (zie verder in dit nummer) Op 15 november, Koningsdag, gonst het plein van de drukte. De kerkdienst met het Te Deum in de St-Michiels- en St-Goedelekathedraal wordt druk bijgewoond.

En zo speelt ook alweer dit Brusselse plein zijn rol.

2

Muzart is een gezelschap dat niet voor één gat te vangen is. Ze koppelen klassieke muziek aan lichtklassiek, fotografiemode en jawel aan gastronomie.

Tijdens dit salon dansant kan je genieten van fijnzinnig uitgevoerde tangomuziek, van een dromerige zaalinrichting en van eetbare decorstukjes op tafel.

Eens de zintuigen vervuld geef je je over aan de dans voor jou gespeeld en gedraaid door DJ OXANA.

Met: François Houx (sax), Sofie Laleman (piano), Joshua Dellaert (bas), Bert Van Damme (drums), Julie Distave (modeontwerp), Veerle Frissen (fotografie), Célina Gram (juwelenontwerp). © IGOR FREEKE

• Zondag 16 maart om 15u (deuren 14u) Toegang 6,20 euro © MUZART

LITERAIRE PERFORMANCE

DICHTERS DANSEN NIET VUURPROEF Vuurproef, een gecombineerde bibliofiele uitgave van dichtbundel en muziekalbum, begint waar Klipdrift in 2007 ophield. In dit finale werk zet frontman en dichter Serge van Duijnhoven zijn zoektocht voort naar bezinning in een overmatig geaccelereerde en grotendeels ontzielde wereld. Op de bodem van de chaos en tussen de scherven der ontrafeling, rijpt stilaan inzicht. Licht breekt door tussen bijeengeveegde glasscherven. Alsof er een granaat explodeert in een balzaal.

De presentatie van het album Vuurproef gaat vergezeld van een cinematografi-

© FILIP BERTE

SLAM POETRY THEATER

LONELY SOULS sche impressie van filmmaker Bastiaan Rombout Lips.

Dichter Serge van Duijnhoven, dj Fred dB (Fred de Backer) en pianist Edwin Berg treden al ruim vijftien jaar op onder de naam Dichters Dansen Niet. Dit markante gezelschap sluit de trilogie af die begon met Bloedtest (2003), in 2007 gevolgd door Klipdrift.

Line-up Fred dB (compositie, dBfrequencing, studioproductie) – Serge van Duijnhoven (tekst, stem, performance) – Edwin Berg (piano, melodica, begeleiding) – Bastiaan Rombout Lips (videomix en cinema) http://www.dichtersdansenniet.eu http://www.sergevanduijnhoven.wordpress.com/dichters-dansen-niet/

Hayat (25 jaar) is een zelfstandige, jonge vrouw op zoek naar de ware liefde. Ze ontmoet Zarad (Arabisch voor luchtspiegeling) via een spelprogramma op het internet en geraakt in de ban van deze jongeman.

Haar zus Dounia (36 jaar) komt terug thuis wonen, ze heeft besloten haar man te verlaten. Ze is ontgoocheld,

TENTOONSTELLING

FROM GEORGIA. WITH LOVE? teneergeslagen en stelt haar 10-jarig huwelijksleven in vraag.

Beide zussen delen lief en leed doch op hun eigen wijze. Hayat had steeds gezegd “ik zal hem zelf kiezen, mijn echtgenoot” en nu is ze halsoverkop verliefd op een man die ze nooit heeft gezien, noch gehoord.

Een emotionele reis door het leven van twee vrouwen, in slam poetry dichtvorm, met muzikaal intermezzo. Wat betekent liefde voor hen en die man, Sarad, bestaat hij wel?

Spel: Farrah “Winfrey” Benfatma, Fadwa - Zang: Anwar - Regie: Monir Ait Hamou - Tekst: Altamirano Met boventiteling (Frans/Nederlands) • De Markten, Donderdag 27 en vrijdag 28 maart om 20u30 Toegang 10/8 euro Org. ism. VOEM

• De Markten, Vrijdag 21 maart om 20u Toegang: 10/8 euro Org.ism. deBuren en Nieuw Amsterdam Publishers

deBuren en De Markten presenteren From Georgia. With Love?, een tentoonstelling met foto’s en tekeningen van de Belgische kunstenaar Filip Berte en de Georgische fotograaf Kakha Kakhiani. Midden in de Kaukasus, op het breukvlak tussen oost en west, is Georgië een land waarin traditie en vernieuwing botsen en schuren, waar schoonheid en wanstaltigheid elkaar afwisselen. Met een levendige Russische erfenis en de recente oriëntatie op het westen is dit een land dat volop nadenkt over de eigen positie in de Kaukasus en de rest van de wereld.

• De tentoonstelling loopt nog tot en met 23 maart Elke dag, behalve op maandag, open van 12 tot 18u Gratis toegang

De tentoonstelling bestaat uit twee series foto’s en tekeningen van Filip Berte, en twee series foto’s van Kakha Kakhiani. Kakhiani neemt u in 24 foto’s op sleeptouw door zijn thuisstad, de hoofdstad Tbilisi. In een tweede reeks foto’s laat hij zien wat een jonge Georgiër ontdekt in Turnhout. Filip Berte toont u in foto’s en tekeningen eveneensTbilisi en daarnaast de bizarre recente architectuur in de kuststad Batumi.

Zondag 23 maart om 14u30 met Filip Berte De kunstenaar leidt u persoonlijk rond in de tentoonstelling en duidt de complexe Georgische situatie die hij in dit werk onderzoekt.

RONDLEIDINGEN Vrijdag 14 maart om 12u30 met Julie Reniers Schrijfster Julie Reniers vertelt u meer over de tentoonstelling en over Georgië in de kunst.

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be 3

© CHARLES SIX

ACTIE

ARTIESTEN STEUNEN HEROPBOUW FILIPIJNEN, U TOCH OOK ?

DE NAAM VAN DE STRAAT

Giebus Animatie-Mimegroep organiseert met een aantal artiesten een benefietnamiddag voor de heropbouw van de Filipijnen. Hebben al toegezegd: Abdelaziz Lahlou (slam), Bart Van Bilzen en Marc Gaij (cabaret en piano), Café Marché (orkest), Cary Life (chansons congolaises), Giedo Lavenns (cabaret-folk), Goedele Vankelst (clownerie), Irène Deneuvile (chansons), Jean-Pierre Jacobs (accordeon), Laurent Dubois (moderne dans), R.E.D.A. (DJ-set hip hop), Renard de feu (slam), Werner De Bus (presentatie).

Giften kunt u storten op BE30 0000000011-11 met vermelding Artiesten steunen heropbouw Filipijnen.

De paleizen van Brussel Het Koningsplein is aangelegd in de 18de eeuw op een heuvel die de Koudenberg heet. Op dat ogenblik is op die heuvel al acht eeuwen het centrum van de politieke macht in Brussel gevestigd. Onder het plein liggen trouwens de resten verborgen van het paleis van Keizer Karel. Deze wandelvoordracht wil echter illustreren dat er ook boven de grond nog belangrijke verwijzingen bewaard zijn naar dit verleden. We kijken achter het modern decor uit de 18de eeuw en heel de oudere geschiedenis komt terug tot leven.

• Zondag 9 maart om 15u Toegang 10/5 euro Info en reservatie: De Markten 02 512 34 25 demarkten@demarkten.be

4

LEZING

CURSUSSEN

• Dinsdag 11 maart van 19u tot 21u30.

Deelnameprijs 8/7 euro

PAKISTAN. HET GEVAARLIJKSTE LAND TER WERELD? In en rond het Egmontplantsoen IIn de 16de eeuw groeit de omgeving van de Zavel uit tot een nieuwe residentiebuurt. Zij dient als decor voor alle grote politieke conflicten uit die periode. De prachtige Zavelkerk wordt een belangrijk trefpunt voor de politieke elite. In de Spaanse en de Oostenrijkse periode bevinden zich in deze omgeving enkele van de belangrijkste adellijke residenties in Brussel.

In de 19de eeuw wordt de omgeving ontsloten door de aanleg van de Regentschapsstraat. Tegenover de kerk legt de liberale burgerij een beeldenplantsoen aan en maakt zij op die manier duidelijk hoe zij de wereld ziet.

Niet ten onrechte wordt het Egmontplantsoen beschouwd als een kathedraal van de vrijzinnigheid. Twee zeer verschillende werelden staan daar tegen elkaar aan te kijken!

• Dinsdag 18 maart van 19u tot 21u30.

Deelnameprijs 8/7 euro

Een paar jaar geleden leek Pakistan af te glijden naar overheersing door extremistische islamisten zoals de taliban. Afghanistan, maar dan met een bevolking die zesmaal groter is, een uitgebreid arsenaal aan atoomwapens en een historisch dispuut met India.

In 2013 werden de premier, president, legerchef en opperrechter echter zondermeer rimpelloos vervangen en lijkt het land op weg naar een genormaliseerde toekomst.

Begeleiding: Gie Goris, hoofdredacteur MO* • Dinsdag 18 maart om 20u .

Toegang 8/7 euro Info: UPV Brussel 02 629 27 50 upv@vub.ac.be

VOOR DE LEZERS VAN DE VIJFHOEK Tussen de paasbloemen We nodigen 20 wijkbewoners en lezers uit voor een hartverwarmende ontmoeting, dito drink en dito hap op het grasveld van de Parvis Sint Goedele en Sint Michiel en dat op dinsdag 18 maart om 18u30. Zouden de paasbloemen al bloeien?

Zou er onverwacht en onverhoopt 30 cm sneeuw gevallen zijn die dag?

Zouden we kunnen genieten van een heerlijke voorjaarsavond die de avondspits even doet vergeten?

Kom het met ons beleven en geniet afhankelijk van de vooravondtemperatuur van de dag van heerlijk frisse drank uit de koelbox of een kruidige opkikker uit de thermoskan.

Een afdak wordt door ons voorzien, dekentjes brengt u best zelf mee.

• Reserveer je plek op 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be

BUREN VAN DE MARKTEN Deken Claude Castiau DV: Dan bent u dus een echt ketje?

CC: Ja, eigenlijk wel, ja, ik ben wel een ketje geweest.

© ARNOUT WILLEMS

De deken van de kathedraal woont achter de kathedraal, in zijn eentje. De tijden waarin de pastoor, en dus zeker de deken, want dat is één rang hoger een huishoudster had zijn in België definitief voorbij. De straat waar de deken woont, heet in het Frans Rue du Bois Sauvage. Ik vermeld dit omdat de deken het in het gesprek over Bois Sauvage heeft. Mijn euro viel toen niet meteen, bij u misschien wel, maar als u niet dagelijks naar de aandelenkoersen kijkt: het aandeel Bois Sauvage kostte op Valentijnsdag, de dag van het interview 226,50 euro, het is een financiële instelling. Net als Petercam, waar ook sprake van zal zijn. Dat zit ook bij de kathedraal. Jaren geleden wisselde ik daar wel eens Belgische franken in Nederlandse guldens. Er stonden dan vaak mannen in de rij die allemaal het maximale bedrag wisselden dat je mocht wisselen zonder dat de bank je naam moest noteren en aan de belastingsdienst doorgeven. Die mannen verdwenen naderhand met zijn allen in een mooie zwarte auto met een Nederlands kenteken.

De Vijfhoek: Mijnheer de deken, ik begin met een Proustiaanse vraag, net als Proust interesseer ik me zéér voor namen. Uw familienaam Castiau, heeft die iets met een stad of een streek te maken?

Claude Castiau: Nee, helemaal niet.

Mijn naam heeft misschien iets met het Franse chateau te maken, een kasteel, daar zou dan Castiau van zijn gekomen.

bij Mons. Daar werd aan het einde van de negentiende eeuw het charter van de Parti Socialiste Belge aangenomen (ik kan duidelijk aan de pretoogjes van de deken zien dat hij de link via zijn vader met de socialisten wel leuk vindt.) Mijn moeder kwam uit Vlaanderen, mijn eerste woorden waren Nederlands, met mijn vader sprak ik Frans.

DV: Wat chique, afkomstig van een kasteel!

CC: Nou, in een kasteel heb je hoog en laag, het kan dus net zo goed laag zijn.

Mijn vader is afkomstig uit Quaregnon

DV: Wanneer was u voor het eerst in Brussel?

CC: Maar mijn ouders woonden in Evere reeds voor mij geboorte ! Ik ben daar blijven wonen tot toen ik achttien werd.

DV: Bent u Brussel wel eens ontrouw geweest ?

CC: Ja, ik heb zeven jaar in Rome gestudeerd, gewoond, geleefd, dat waren gelukkige jaren …

DV: Beato Lei! Hierop wordt het gesprek heel even in het Italiaans voortgezet, de deken spreekt vloeiend Italiaans, maar ik val natuurlijk onmiddellijk door de mand. Ik red me er uit door in het Nederlands te zeggen dat we het over Brussel moeten hebben en niet over Rome.

”

Stromae in de kathedraal?

DV: U woont hier mooi, vlakbij de Kathedraal en de Nationale Bank, hoe bevalt het u hier tussen Kerk en Kapitaal?

CC: Vroeger was het hier levendig, er woonden honderden mensen, nu nog ongeveer twintig, vooral conciërges.

Het is hier heel stil ‘s avonds, (met spijt in zijn stem ) te stil, dat is triest. Een plein moet leven, niet alleen gedurende de dag, ook ‘s avonds. Dan is het hier stil, ja, soms zitten er toeristen op de trappen

van de kathedraal, en dan moeten wij de volgende dag kuisen. ‘s Avonds ben ik hier helemaal alleen. Maar er zijn nog altijd veel mensen die hier na vijf uur aankloppen om financiële en andere hulp. De sociale dienst is dan gesloten, dus komen ze hier. (schaterlachend) Ik ben eigenlijk een luxe conciërge!

En wat dat kapitaal betreft, de straat heet Bois Sauvage, en de voorzitter van onze kerkfabriek werkte vroeger bij Petercam, en die zit aan de andere kant van de kathedraal.

DV: Op de website van de kathedraal is mooi te zien welke bewonderenswaardige activiteiten er in en rond de kathedraal worden georganiseerd. Een hele vrijwilligersorganisatie om de mensen, zowel gelovigen als toeristen goed te ontvangen, geleide bezoeken, prachtige concerten, met wellicht als letterlijk hoogtepunt de slechtvalken die in een van de torens van de kathedraal nestelen, en die via camera’s te zien zijn. Er is echter een ding dat me intrigeert. Ik zie op uw website dat men de kathedraal ook kan huren. Ik neem aan dat een weldadigheidsconcert van de loge van de vrijmetselaars niet tot de mogelijkheden behoort?

CC: De liturgische diensten en de stilte zijn absolute prioriteiten, al het andere kan wel belangrijk zijn, maar komt erna.

U weet dat de kathedraal wordt beheerd door de kerkfabriek, en die moet aan de overheid een budget voorleggen. We

hebben het recht niet om de kathedraal gratis open te stellen voor zaken die niets met de cultus te maken hebben.

We kunnen dus wel via een vzw aan cultureel toerisme of pastoraal werk doen, bijvoorbeeld orgelconcerten of door ons georganiseerde tentoonstellingen die compatibel zijn met de identiteit van de kerk. Ik moet me altijd afvragen of wat men wil doen overeenstemt met ons doel. En het moet natuurlijk ook wel een zekere stijl hebben .

Men wilde eens een toneelstuk opvoeren waarvan de inhoud, hoewel er een priester in voorkwam, absoluut niet passend was voor ons. Maar de dame draagt prachtige kleren, met echte parels zeiden ze tegen mij, alsof dat een argument kon zijn… het was alleen maar reclame! Geen sprake van dus. Maar bepaalde oecumenische activiteiten kunnen natuurlijk wel, zelfs interreligieus. Een paar jaar geleden hebben we een concert gehad met mensen uit Antiochië (Antakya) waar christenen, moslims en joden aan deelnamen. Ik deed dat in overeenstemming met de kerkelijke verantwoordelijke uit Syrië: dit was een voorwaarde. Het is heel mooi, zelfs ontroerend geweest. Maar een concert van Stromae heb ik een paar jaar geleden geweigerd. Niet dat ik zijn muziek niet waardeer, maar het past helemaal niet in de kathedraal vind ik.

En die slechtvalken, die zijn niet zo lang te zien, dat is maar een paar weken, ongeveer twee keer per jaar: het stoort niemand.

5

BUREN VAN DE MARKTEN (VERVOLG)

© ARNOUT WILLEMS

DV: Uw dekenaat telt twaalf parochies, waaronder een aantal heel bekende kerken in de stad Brussel zelf. Dat betekent, neem ik aan, dat u geconfronteerd wordt met de steeds groeiende kloof tussen arm en rijk in Brussel?

CC:. Vroeger had je hier in het centrum overal winkels voor la classe moyenne, de middenklasse. Die middenklasse zelf 6

trekt langzamerhand weg en de omzet van de winkels wordt ook minder. Er zijn handelaars die mij zeggen dat hun omzet wel met 10 procent per jaar vermindert. De armoede bloeit hier, men ziet de mensen in het centrum armer worden. Er vindt een soort omgekeerde gentrification plaats, een proces van verarming, van verpaupering.

Ik leg als deken de contacten met de andere pastoors, ik beslis niet alleen, wij zijn geen stalinistische organisatie! Iedereen legt zijn prioriteiten en zet zich volgens eigen inzichten in. We overleggen natuurlijk onder mekaar; het moet niet uit de hand lopen. Wat de kathedraal betreft, wil ik geen bedelaars in de kerk zelf. En kwestie van waardigheid voor iedereen. We hebben natuurlijk sociale werksters, we bekijken ieder dossier serieus. Als een zigeunerfamilie bij ons komt en ons om hulp vraagt om ingeschreven te worden bij het OCMW in Schaarbeek dan bekijken we dat zorgvuldig, maar als dan blijkt dat ze al bij twee andere OCMW’s ingeschreven staan dan gaat het feest natuurlijk niet door. Als pastoor sta ik open voor de noden van mensen, maar we kunnen niet alles doen. We doen veel via Brussel Onthaal-Open Deur, natuurlijk ook met Welzijnszorg, onze sociale werksters werken hard, ieder dossier wordt serieus bekeken, en ik beslis uiteindelijk.

DV: Tenslotte, de ontkerkelijking en als gevolg daarvan de ontwijding van

kerken. De Sint Katelijne kerk is wellicht het sprekendste voorbeeld, onder leiding van de voortreffelijke Peter De Caluwe wordt naar een oplossing gezocht, wat vindt u daarvan?

CC: Er is een verschil tussen het gewest en het centrum. In de kerken hier in de stad, de kathedraal, de Finisterraekerk , de kerk op de Zavel, de Sint Niklaaskerk, noem maar op, daar komen, als je alles bij elkaar optelt wel twee miljoen mensen per jaar, dat is dan natuurlijk een grove schatting. In het weekend dragen we hier in de kathedraal vijf missen op, daar komen toch wel tussen 800 en 1200 mensen op af, met kerstmis hebben we 6 à 7000 mensen. De Zavelkerk en de Sint Niklaaskerk zitten vol op de grote momenten. Maar er komen bijvoorbeeld natuurlijk wel minder mensen voor de mis in de Begijnhofkerk.

Monseigneur de Kesel, gewezen Vicaris-generaal voor Brussel, heeft de moed gehad om te erkennen dat de katholieke kerk niet meer de krachten had om alles te behouden. Reeds in 2005 somde hij een aantal criteria op, waaraan we uitgenodigd werden de pastorale werkelijkheid te toetsen: waar zijn er echte geloofsgemeenschappen die niet alleen kunnen voortleven maar ook bloeien en de Kristelijke getuigenis in al zijn dimensies degelijk dragen? Met die vragen zijn we nog altijd bezig.

We zullen de situatie met betrekking tot de Katelijnekerk goed bekijken. Die is niet ontwijd! De aartsbisschop zal de

beslissing nemen, het kan pijnlijk zijn.

Het doet ons natuurlijk ook geen plezier, maar we zijn ons er van bewust dat we in de huidige periode naar een andere manier van kerk zijn in de stad moeten gaan.

Bij het weggaan, als hij de deur voor mij open houdt zegt de deken: “hoort u hoe stil het hier is?” Ik, onnozel, denk eerst nog ja, heerlijk. Dan begrijp ik het, de deken had best wat meer leven in de brouwerij gewild.

Tijdens het interview komt onze fotograaf Arnout Willems binnen. Hij wil verschillende foto’s maken, telkens met een andere achtergrond. We zaten in een grote zaal aan een lange ovalen tafel, het tafelkleed is met plastic afgedekt. Achter ons een spiegel en een heiligenbeeld . Nadat de eerste foto genomen was gingen de deken en Arnout naar de tuin. “Weet u dat we hier een belangrijk stuk van de eerste stadsomwalling hebben” hoor ik de deken bij het weggaan nog net zeggen. Het bespaart mij een vraag, maar nu heb ik die omwalling helaas niet kunnen zien. Het gaat om de Plebaantoren, zie blz.51 Van het boek van Roel Jacobs , Een geschiedenis van Brussel.

Als ze terugkomen, zegt Arnout tegen de deken: ”U bent heel fotogeniek”.

Iedereen blij.

Hans Vossen www.cathedralestmichel.be

Résumé en français

Le doyen de la cathédrale, monsieur Claude Castiau, habite derrière la cathédrale. Le doyen est originaire d’Evere et quitta Bruxelles pour aller étudier sept ans à Rome.

Il trouvait jadis la place avec ses centaines d’habitants plus vivante.

Une place doit vivre tant en journée qu’en soirée.

Des visites guidées, des concerts magnifiques, des expositions sont organisées dans et autour de la cathédrale. Cependant, les célébrations liturgiques et le silence constituent pour lui des priorités absolues.

Le doyenné compte douze paroisses, le doyen est de plus en plus confronté à l’augmentation des disparités entre riches et pauvres à Bruxelles.

La sécularisation et la désacralisation qui en est la conséquence, le préoccupent.

En weekend, cinq messes sont célébrées dans la cathédrale et rassemblent 800 à 1200 fidèles.

Il est conscient que la période actuelle requiert une autre manière de vivre l’Eglise dans la ville.

STADSCHAP VIJFHOEK >BOUDEWIJNBOSJE

Neen, het Kathedraalplein bestaat niet in Brussel, wel het SinterGoedele plein maar dat bedoelen we ook niet want dat ligt naast de kathedraal rechts of aan de zuidkant zoals u wil. Het SinterGoedele voorplein blijkt dan wel in de officiële straatnamenlijst te zitten of is het de SinterGoedele straat?

Boudewijnbosje We kunnen het ook gewoon het Boudewijnbosje noemen en we hebben het dan over de ietwat ongedefinieerde met boompjes bezaaide vlakte voor de kathedraal waar inderdaad vroeger de SinterGoedelestraat de as van de kathedraal dwars doorsneed. Van deze prachtige straat is echter sedert lang niets meer over, de Noord Zuidverbinding heeft hier lelijk huisgehouden en bij de recente heraanleg van de Keizerinnelaan werd er ook niet echt meer naar omgekeken. Even had men de intentie om de putten die de Noord Zuidverbinding hier had achtergelaten terug te bebouwen bovenop de treintunnel, maar “het Hof” zag dat niet zitten en slaagde erin een bos te laten aanleggen met in het midden een borstbeeld ter ere van Boudewijn de Eerste. Met zijn witte stammetjes doet het een beetje denken aan een boomgaard maar spijtig genoeg onvruchtbaar. De paadjes erdoor lopen wat kris kras verloren, de krachtlijnen en perspectieven van de stedelijk ruimtelijke omgeving werden niet gerespecteerd laat staan versterkt. Er is geen echte vlotte voetgangersaansluiting op het stadscentrum.

FOTO’S © MARCEL RIJDAMS - ND PHOTO - GOOGLE MAPS

Als men dan toch een statement wilde maken met een echt aantrekkelijk voor-

plein dan had men de volledige ruimte moeten gebruiken. De geïsoleerde uitloper van de Keizerinnelaan ligt er nu nutteloos bij. De verbinding met de Bergstraat, de weg naar de Grote Markt, blijft een moeilijk gat, de Loxumstraat een veel te brede snelweg.

Het gazon en de parkdesign banken worden daarentegen op zonnige dagen gretig als ligweide gebruikt onder het waakzaam oog van twee struise oerossen (ook design) waar we zo nodig onze frustraties kunnen op loslaten want het zijn eigenlijk communicatieborden waar boodschappen kunnen op achtergelaten worden.

Onmacht stadsplanning Het geheel is een illustratie van de onmacht van de stadsplanning om tot coherente oplossingen te komen. Toegegeven de Noord Zuidverbinding, gedroomd van midden 19de eeuw en met onteigenen gestart nog voor de Eerste Wereldoorlog maar pas open in 1952, was van in den beginne een bewuste aanslag op het levende hart van de stad.

De architecten en hun opdrachtgevers van die tijd hebben nooit een harmonieus model voor ogen gehouden, hun radicaal zogenaamd “modernisme” had een afkeer van de organisch gegroei-

de stad. Ze bezongen de “jonction” als “de prelude van de moderniteit”. Reeds vroeg in de jaren dertig werden er plannen uitgebroed voor een administratief centrum dat er pas vele jaren later kwam (tussen 1955 en 1984) en intussen jaren leeg stond, inmiddels verbouwd of in verbouwing. De kloof die de trein had geslagen werd ingevuld met openbare en semi-openbare gebouwen: Nationale Bank (ontworpen door Marcel Van Goethem in 1940 maar pas uitgevoerd tussen 1948 en 58), RTT Telex, Sabena Air Terminus, die op zich weinig tot geen samenhang vertoonden. Het hier en daar geroemde RTT Telex gebouw, vandaag hoofdzetel van Vivaqua, van de hand van Léon Stijnen kan zich dan wel op een zuiverheid van lijn en conceptie roemen maar het is opgevat als een vrijstaand gebouw dat men evengoed op een gazon in de eerste de beste kantoorzone in de Rand kan neerpoten. Het laat zowel aan de Loxumstraat als aan de Kardinaal Mercierstraat grote gaten vallen die moeilijk stedelijk en ruimtelijk te beheersen zijn, het trekt zich niets aan van zijn omgeving. De Sabena Air Terminus (1952-54) van Maxime Brunfaut is in hetzelfde bedje ziek. Niet te verwonderen dat het stadschap het kind van de rekening is. Het gat van het Spanjeplein, een plein op maat van een ondergrondse parking of de omgekeerde wereld, maakt de situatie alleen maar hopelozer.

Maar daarover een andere keer.

Marcel Rijdams

Résumé en français

Non, la place de la Cathédrale n’existe pas à Bruxelles, mais bien la place Sainte Gudule, et ce n’est pas cette place dont nous voulons parler, car celle-ci se trouve à côté de la cathédrale à droite ou du côté sud si vous voulez.

On peut l’appeler simplement le petit bois Baudouin, un espace un tant soit peu indéfini parsemé de petits arbres.

Les petites allées s’y perdent quelque peu en tous sens, les axes et perspectives de l’environnement spatial urbain n’ont pas été respectés et encore moins renforcés. Si l’on voulait marquer l’espace avec un parvis réellement attractif, il aurait fallu utiliser la totalité de l’espace .

L’ensemble illustre l’incapacité de la planification urbaine à trouver des solutions cohérentes. Il est vrai que la jonction Nord Midi était initialement une atteinte délibérée portée au cœur vivant de la ville. Les architectes et leurs maîtres d’ouvrage de l’époque n’ont jamais gardé un modèle harmonieux à l’esprit. Les plans d’un centre administratif datent déjà des années trente. Le fossé creusé par la jonction ferroviaire a été comblé par la construction de bâtiments publics et semi-publics qui ne reflètent que peu ou pas de cohérence.

Pas étonnant que la vie urbaine en fait les frais. Le trou de la place d’Espagne, une place faite sur mesure d’un parking souterrain ou le monde à l’envers, ne fait qu’aggraver la situation.

7

SPEAKERS’ CORNER > ZDRAVKO FUJAN

Bruselj sem prvič spoznal na študijskem obisku v letu 2007 kot predstavnik Ministrstva za šolstvo in šport - Urada RS za mladino. Takrat sem se seznanil predvsem z delom mladinskih organizacij v Belgiji, malo pa tudi z mestom. Kar mi je posebej ostalo v spominu je bila odprtost in prijaznost ljudi, ki sem jih spoznal.

Leta 2011 pa sem prišel ponovno v Bruselj, tokrat za daljši čas, ko je bila moja partnerica Metka napotena na delo na Stalnem predstavništvu Republike Slovenije pri Evropski Uniji. Živiva v samem centru Bruslja, v bližini katedrale Sv. Mihaela in Sv. Goudule. Z lokacijo sva zelo zadovoljna, saj imava v bližini vso prometno infrastrukturo, veliko kulturnih objektov (opera, kino, koncertne dvorane, razstave…), restavracije, trgovine, a tudi bližnji Kraljevi park z možnostjo sprehodov in rekreacije.

Po prihodu v Belgijo sem najprej pričel z učenjem tujih jezikov, predvsem nizozemščine. Ker Metka govori francosko, sem bil jaz zadolžen da se naučim predvsem sporazumevanja v nizozemščini.

Zdi se nama prav, da se nekdo, ki pride 8

živet v drugo državo, najprej nauči vsaj nekaj osnov jezika te države. Opazil sem, kako so bili predvsem nizozemsko govoreči prebivalci mesta in države, veseli, ko sem se trudil z nizozemščino.

Imel sem občutek, da so bili potem veliko bolj prijazni, sam pa sem dobil še večjo motivacijo za intenzivno učenje nizozemščine. Sem pa spoznal, da je navezovanje pristnih stikov z lokalnimi prebivalci dokaj težko. Pogovor se kaj dalje od prijaznih pozdravov ni razvil. Na srečo sem lahko nizozemščino uporabljal in vadil v okviru mojega prostovoljnega dela v nevladnih organizacijah.

Zelo pozitivne izkušnje imam z delom pri vzw VFG – Vereiniging personen met een handicap (združenje za ljudi s posebnimi potrebami), kjer bi še posebej

izpostavil sodelovanje z izjemno gospo Greet Vandewynckele. Delal sem na nekaj izredno zanimivih projektih, kot npr. projekt »Vpogled«, kjer smo bralce časopisa »Bruselj ta teden« ozaveščali, da so tudi invalidi “aktivni ljudje”, ki najraje čim bolj samostojno preživljajo svoj prosti čas. Pri tem sem spoznal da so invalidne osebe izredno bogate in močne osebnosti, ki so svojo fizično prikrajšanost znale ne le preiti, ampak preseči. Moje prostovoljno delo na VFG mi predstavlja poseben izziv, ker se mi zdijo teme, povezane s kakovostjo življenja oseb s posebnimi potrebami zelo pomembne.

Z veseljem opravljam prostovoljno delo tudi v okviru skupnosti De Markten. Mislim, da je bistvenega pomena, da skupnost De Markten nudi s svojimi sodelavci in prostovoljci ter omogoča s svojimi prostori priložnost in mesto za srečevanje ljudi, tako v okviru kulturnih kot tudi izobraževalnih programov.

V Bruslju kot mestu se čuti neka posebna energijo, človek ima občutek, da se vedno nekaj dogaja, brbota. Mesto ponuja številne možnosti in priložnosti. Zaznamujejo ga izjemna geografska lega ter pestro zgodovinsko-politično dogajanje. K živahnemu utripu mesta zagotovo veliko prispeva pisana zastopanost različnih narodov in kultur. Zame je bilo to dejstvo v začetku velika zanimivost.

Slovenija, od koder prihajam, je namreč nacionalno še vedno zelo homogena

država. Predstavniki drugih ras so še vedno precejšnja redkost. V Bruslju sem spoznal, da kulturna raznolikost prinaša širino, bogastvo novih idej in tudi večjo toleranco. V Sloveniji to pogrešam.

Bivanje v tujini mi je dalo veliko novih, neprecenljivih življenjskih spoznanj.

Preko jezikovnih tečajev sem spoznal veliko novih kolegov in prijateljev, spoznal številne življenjske zgodbe in usode ljudi iz različnih koncev sveta, od Japonske do Pakistana, Brazilije, Tibeta in Maroka. Eni so prišli v Belgijo iskat nove poslovne izzive, veliko pa je bilo takšnih, ki jim je Belgija pomenila izhod iz nemogočih življenjskih razmer v domači državi. Ugotovil sem, kako srečen v bistvu lahko sem, da imam zagotovljene osnovne eksistenčne pogoje in varnost!

Z letošnjim letom se moje bivanje v Bruslju končuje. Maja se vračam na delo v Slovenijo.

Tri leta, ki sem jih preživel v Bruslju, mi bodo za vedno ostala v spominu kot eno najbolj zanimivih in pestrih, tudi učnih let, mojega življenja. Na bivanje v Bruslju me bo na najlepši način spominjala tudi izjemna mačka Lola, ki sva jo posvojila iz zavetišča v Bruslju.

Zelo sem vesel za to enkratno priložnost. Bruselj in Belgija bosta vedno del mene in zagotovo se bom še vrnil. Če ne drugače, kot eden tistih »(crazy) turist«, ki sem jih zadnja 3 leta vsak dan srečeval v okolici Grand Place-a .

Zdravko Fujan bezocht Brussel voor het eerst in 2007. Sinds 2011 woont hij in de omgeving van het Kathedraalplein. Zijn vriendin werkt bij de Permanente Vertegenwoordiging van de Republiek Slovenië bij de Europese Unie. Zdravko vond het belangrijk om meteen Nederlands te leren, wat hem bij zijn vrijwilligerswerk heel goed van pas kwam. Brussel is volgens hem een bruisende stad met een bijzondere energie. Men heeft het gevoel dat er altijd iets gebeurt. Het leven in Brussel gaf hem veel nieuwe, onschatbare levenservaringen. Hij ontmoette via taalcursussen en vrijwilligerswerk nieuwe collega’s en vrienden en daarbij ook talloze levensverhalen van mensen over de hele wereld.

Zijn verblijf in Brussel zal in mei eindigen omdat zijn werk hem terug naar Slovenië roept.

Hij heeft drie jaar in Brussel doorgebracht en zal zich die periode altijd blijven herinneren als een van de meest interessante en diverse van zijn leven.

In Speakers’Corner laten we elke maand een wijkbewoner met migratieachtergrond aan het woord over straat, wijk en stad en dat in zijn of haar moedertaal. De Nederlandstalige versie vindt u op www.demarkten.be

HET UITHANGBORD >”IN BRUSSEL KAN JE LEVEN ZONDER GELD!”

zich toch in die stad geboren had kunnen laten worden … Nu moet gezegd worden dat Multatuli ook uit financiële noodzaak zijn toevlucht tot dit café had gezocht want op die manier kon hij zijn schuldeisers op een afstand houden. Naar eigen zeggen zou Multatuli de eerste versie van zijn roman in 17 dagen, in een soort van trance, hebben neergepend op een tochtig mansardekamertje dat krioelde van de wandluizen.

Mocht ooit aan iemand gevraagd worden om een zo onopvallend mogelijk gedenkteken te maken voor een van de grootste schrijvers uit de Nederlandse letteren dan komt dat voor Eduard Douwes Dekker alias Multatuli op de gevel op de hoek van de Arenbergstraat met de Keizerinlaan aardig in de buurt. De gedenkplaat boven de voordeur van Arenbergstraat n° 54 hangt veel te hoog en is van ver nauwelijks leesbaar. De tekst op de bronzen plaat vertelt ons dat hier ooit het estaminet “Au Prince Belge” stond. In 1859 nam een gedesillusioneerde Nederlandse koloniale ambtenaar Edouard Douwes Dekker zijn intrek in dit volkscafé en kwam er na enkele maanden terug naar buiten als Multatuli, schrijver van een van de meest originele romans uit de Nederlandse literatuurgeschiedenis: Max Havelaar of de koffie-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij. Het verhaal achter dit gedenkteken is al even rocambolesk als het leven van de schrijver zelf….

Waarom Multatuli koos voor deze herberg is niet gekend. Vermoedelijk omdat het goedkoop was (“In Brussel kan je leven zonder geld”, zou hij ooit in een brief geschreven hebben) maar

ook omdat hij er zich in dit sjofele hotel aanvaard voelde. Multatuli hield van Brussel en had een hekel aan Antwerpen: hij verweet zijn Antwerpse echtgenote ooit in een brief waarom zij

De eerste fans van Multatuli wilden ter gelegenheid van de vijftigste verjaardag van het verschijnen van Max Havelaar al een hulde brengen. Het was een Nederlandse onderwijzer die in Brussel werkte, ene H. N. van Kalken, die het idee had opgevat om een marmeren gedenkplaat aan te brengen op de plek waar Multatuli zijn Max Havelaar had geschreven. Toen woonde op de Arenbergstraat n° 54 een fruitkoopman en die wilde, voor die gedenkplaat op zijn gevel werd aangebracht, wel eens weten wie die Multatuli was. Hij las het boek maar toen de fans van Multatuli terugkwamen kregen ze nul op het rekest: “Ik ben maar een eenvoudige koopman in bloemen en fruit”, zei de fruitverkoper, “van het publiek moet ik ’t hebben. Als die Multatuli boeken schrijft is hij daar verantwoordelijk voor. Maar die gedenksteen gaat mijn huis aan. En in deze dagen heb ik liever geen betoging over de zogenaamde onderdrukking van die Javanen in de Congostaat. Ik moet dus tot mijn

spijt mijn toestemming weigeren…”.

Volgens een andere versie van het verhaal, moest de verkoper niets weten van deze al te vrijzinnige, antiklerikale bohémien...

Maar de aanhouder wint want een generatie later, in het jaar 1960, ter gelegenheid van de 100ste verjaardag van de roman, slaagde men er wel in om in overleg met de nieuwe eigenaar een bronzen gedenkplaat aan te brengen met de volgende tekst: “In september-oktober 1859 schreef Multatuli (Edward (sic) Douwes Dekker) zijn meesterwerk, Max Havelaar, in de herberg “Au Prince Belge” die zich tot 1876 op deze plaats, toen Bergstraat n° 80, bevond”. Het is natuurlijk tragi-ironisch dat het huis al enkele jaren na het verblijf van de assistent-resident uit Lebak (Indonesië) plaats moest maken voor een… Nederlandse verzekeringsmaatschappij.

Wordt het ondertussen niet hoog tijd dat een van de grootste, meest originele schrijvers uit de Nederlandstalige literatuur in Brussel een monument krijgt dat strookt met zijn status?

Een andere grootheid uit diezelfde literatuur kreeg al een standbeeld in het koor van de Sint-Michiels- en Sint-Goedelekathedraal, nl. Jan van Ruusbroec. Een standbeeld voor de man die de Nederlandstalige tegenhanger schreef van Harriet Beecher Stowe’s Uncle Tom’s Cabin zou in een liberaal-vrijzinnige stad als Brussel he-

lemaal niet misstaan. Bovendien zou de hoofdstad met al zijn contrasten er nog een mooi ideologisch contrast bijkrijgen wanneer het gedenkteken van deze vrije, ongebonden geest zou komen te staan tegenover dat van een zeer gelovig en quasi-heilig man, te weten koning Boudewijn. De geniale klokkenluider zou Koning-kwezel eens recht in de ogen kunnen kijken. Les extrêmes se touchent …

Stefan Moens In deze rubriek staan we even stil bij een opvallend uithangbord, boodschap, gedenkteken, opschrift of de naam van een winkel, een café waarvan we de achtergrond proberen te achterhalen.

Résumé en français

Le fonctionnaire colonial néerlandais licencié Eduard Douwes Dekker, dit Multatuli, a séjourné à Bruxelles vers la moitié du 19e siècle pour y travailler à son roman, Max Havelaar ou les ventes de café de la compagnie commerciale des Pays-Bas. Un groupe de supporters avait déjà essayé d’apposer une plaque commémorative au début du 20e siècle, mais le propriétaire refusa. La plaque de bronze actuelle a été apposée en 1960. La maison elle-même a été démolie quelques années après le séjour de Multatuli.

9

> LEVEN OP EN BOVEN DE KATHEDRAAL

Résumé en français

© KBIN

Antwerpen had Kai-Mook, Pairi Daiza in Brugelette verwacht twee reuzenpanda’s, en Brussel loopt warm voor het puur natuur wedervaren van slechtvalken. Jarenlang verdwenen uit het land, doken deze grote roofvogels in de late jaren ‘90 opnieuw op, dank zij beschermingsmaatregelen en het verbod op gebruik van zware pesticiden. Een slechtvalkwijfje is gemakkelijk 50 cm lang en overspant met haar vleugels meer dan een meter. Het zijn de heersers van het open luchtruim en zij nemen slechts genoegen met hoge standplaatsen: hun nesten bouwen zij zo ver mogelijk van de aardbodem vandaan.

© KBIN

De noordertoren van de St.- Michiels- en St.- Goedelekathedraal biedt sinds 2004 een stijlvol woondecor voor hun huishouden. Er zijn balkonnetjes voor de kinderkamer, veilige balustrades, nissen om voedsel op te bergen, waterspuwers om op uitkijk te zitten of rond te buitelen. De webcamera’s die dit hele gebeuren van nabij filmen nemen ze er wel bij, privacy is nu eenmaal een schaars goed.

Beneden in de observatiepost volgt een verrukt publiek het familieleven op beeldschermen. Twee ornithologen van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen(KBIN), de initiatiefnemer van het project ‘Valken voor 10

iedereen’, doen er in beide landstalen het relaas van de ontwikkelingen en tonen het meest spectaculaire filmmateriaal. Een ei breekt langzaam open, vader slechtvalk vergast moeder op een malse duif, zij versnijdt de delicatesse in kleine stukjes voor het prille kroost…

Het leven zoals het is voor deze gevederde stedelingen 55 meter hoog. Vorig jaar kwamen 20.000 mensen langs in de observatiepost van de Wildewoudstraat. De website met rechtstreekse beelden, algemene informatie en een geanimeerde blog kreeg meer dan een half miljoen bezoekers. Het project gestart in 2005 werd dan ook beloond met een prijs voor wetenschappelijke informatie. De privépartners, de stad en het gewest staan haast te dringen om elk jaar hun steun te verzekeren. Ook de deken van de kathedraal, Claude Castiau, is fan. De slechtvalken verjagen de duiven die schade toebrengen aan de Gobertangesteen van het gebouw. Hij vraagt zich wel af of het gebeier van de klokken vlakbij het nest, viermaal per uur, de valkjes geen gehoorproblemen bezorgt…

Didier Vangeluwe, ornitholoog aan het KBIN en coördinator van het project,

wijt dit algemeen enthousiasme aan het positieve, optimistisch gehalte van het slechtvalkenverhaal. Mensen willen graag ook eens goed nieuws horen, naast alle pessimistische toekomstvoorspellingen over verdwijnende diersoorten en desastreuze klimaatopwarming.

Beter milieubeleid loont hier blijkbaar, alles is dus nog niet verloren. En in een grootstad is elke snipper natuur een verrassende verademing. Voor Vangeluwe behoren deze roofvogels tot ons patrimonium en moeten zij net als ander waardevol patrimonium in stand worden gehouden. Hij laat zich daarbij niet verleiden tot sentimenteel dierenfetisjisme. De slechtvalken zijn geen dierenparkattracties, zij krijgen geen naam (zoals sommige bewonderaars vroegen) en zij worden niet bijgevoederd of marketinggewijs geëxploiteerd. Als een koppeltje zich graag op de toren van St-Job in Ukkel wil vestigen, maar de beschikbare plaats te krap is om de eieren veilig uit te broeden, dan plaatst hij wel in samenspraak met de kerkfabriek een klein platform. Want de slechtvalkenpopulatie heeft zich intussen verspreid naar andere Brusselse kerktorens: St-Antonius, St-Guido, St-Hubertus.

De koppels stellen zich ook tevreden met seculiere vestigingsplaatsen buiten de hoofdstad: een nestkast aan de koeltorens van Drogenbos, Vilvoorde, Doel, het hellend vlak van Ronquières…

Hoogte en aanwezigheid van prooi zijn bepalend. Eigenlijk zetten slechtvalken nooit een poot op de begane grond. Zij

jagen op duiven en andere vogels die ze buitmaken door er vanuit de lucht naar te duiken. Daarbij kunnen zij spectaculaire snelheden halen. Vandaar dat het drukke stadsverkeer hen niet afschrikt: zij staan daar letterlijk en figuurlijk boven. Een kerkuil of een torenvalk tref je nooit aan in een stad, want die zoeken hun voedsel lager bij de grond.

Slechtvalken leveren ornithologen nuttige informatie over het vogelbestand en hun passage in Brussel, door studie van hun prooien. Via het ringwerk van vogels komen de onderzoekers rond Didier Vangeluwe aan de meest uiteenlopende gegevens. In het KBIN beschikt men over data die teruggaan tot 1927.

Die resulteren dan in wetenschappelijke studies over trends en evoluties in de vogelpopulatie. Uit onderzoek van valkenveren wil men gegevens halen die nuttig zijn voor het toezicht op virussen en voor de detectie van verontreiniging.

Begin april wordt de observatiepost in de Wildewoudstraat opnieuw geïnstalleerd en leven alle Brusselse valkenwatchers met de hoopvolle blik naar boven.

2013 was een succesjaar voor het kathedraalkoppel: zij brachten vijf jongen groot. In totaal vlogen vanuit Brusselse nestplaatsen 11 valkjes de lucht in. Misschien beslissen enkele jonge koppels alsnog om te nestelen op het stadhuis van St.-Gillis of op de VRT/RTBF-toren.

Waren alle vooruitzichten voor Brusselse fauna en flora maar zo hoopgevend…

Marleen Janssens www.slechtvalken.be

La tour nord de la cathédrale Saint-Michel et Sainte-Gudule offre un décor d’habitation prestigieux pour un couple de faucons pèlerins depuis 2004. Il y a des petits balcons en guise de chambre d’enfants, des balustrades de sécurité, des niches pour ranger la nourriture, des gargouilles pour faire le guet et pour se défouler. Ils s’accommodent des caméras Web qui filment toutes les scènes de près, la vie privée étant devenu un bien rare. En bas, un public ravi suit la vie familiale sur les écrans dans le poste d’observation. Didier Vangeluwe, ornithologue à l’IRSNB et coordinateur du projet, explique cet engouement général par le côté positif et optimiste de l’histoire de ce couple de faucons pèlerins. Les gens aiment entendre de bonnes nouvelles contrastant avec les prévisions pessimistes relatives aux espèces animales en voie de disparition et au réchauffement climatique désastreux. Une meilleure politique de l’environnement donne apparemment des résultats: tout n’est donc pas encore perdu. Les faucons pèlerins ne mettent en fait jamais patte à terre. Ils font la chasse aux pigeons et autres oiseaux qu’ils attrapent par un plongeon en plein ciel. Ce vol piqué peut atteindre des vitesses spectaculaires.

Les faucons pèlerins procurent aux ornithologues des renseignements utiles sur le nombre d’oiseaux et leur passage à Bruxelles, et ce sur la base des informations relatives à leurs proies. Le poste d’observation sera installé à nouveau début avril dans la rue du Bois Sauvage pour la plus grande joie des guetteurs bruxellois de faucons. L’année 2013 a été féconde pour le couple de la cathédrale: ils ont élevé cinq petits.

STADSBERICHTEN

© ARNOUT WILLEMS OGENSCHIJNLIJK OORD VAN RUST

© MARC DE BRÉE

JE ZOU HAAST VERGETEN DAT ER OOK MENSEN WONEN IN DE VLAAMSESTEENWEG

PROPER OP STRAAT

IEDER ZIJN ZEG

GOED NIEUWS UIT DE KELDER

Sinds een aantal jaren wordt er weer volop geïnvesteerd in de Vlaamsesteenweg. Er wordt driftig gerenoveerd en nieuwe zaken openen hun deuren. Naast gevestigde waarden komen er nieuwe winkels, galerieën, cafés, bars en restaurants bij in de gezellige straat.

Al voor de zesde keer wordt in Brussel de Dag van de Netheid georganiseerd en wel op zaterdag 26 april.

Het is de bedoeling hiermee burgers te sensibiliseren over netheid in de openbare ruimte. Die dag komt de verantwoordelijke schepen met haar dienst de straat op voor informatieverspreiding en voor opruimacties. U kan echter ook uw bijdrage leveren als ambassadeur. Versterk de actiedag en maak hem mee bekend of organiseer samen met uw buren een actie in uw straat. U zal niet alleen zijn. Vorig jaar ondersteunden 300 vrijwillige ambassadeurs de acties, dit jaar worden er dat nog meer. Wie een goed idee heeft, of de netheidsactie wil ondersteunen door ze bekend te maken kan dat melden op francesco.iammarino@brucity.be of 02 279 26 94

Een wijkforum is een regelmatige vergadering in de wijk waarop bewoners en comités in overleg kunnen gaan met de Schepen van Participatie van de Stad Brussel. Het zou dus een goed instrument kunnen zijn om aan het gemeentebestuur te melden wat beter kan in de wijk. Maar blijkbaar lopen de wijkfora de laatste tijd niet meer zo goed.

De huidige schepen wil dit overleg aantrekkelijker maken voor een groter en diverser publiek. Hoe kunnen er onderwerpen aangesneden worden die er werkelijk toe doen? Hoe kunnen de wijkfora meer bekendheid en herkenbaarheid krijgen? Hoe kunnen ze winnen aan geloofwaardigheid?

Hierover wil de schepen met buurtverenigingen en individuen in overleg gaan op zaterdagmorgen 15 maart van 9u30 tot 12u30. Deze bijeenkomst is dus zelf geen wijkforum, wel een moment waarop het idee wijkforum op de rooster gelegd wordt. Het overleg vindt plaats in de Militiezaal van het Stadhuis, Grote Markt.

De beroeps- en technische school Anneessens-Funck, en meer bepaald de afdeling Autotechniek, haalde enige weken geleden op niet zo’n positieve manier de krant. Een leerkracht, die voor het overige geen joint de culasse van een versnellingsbak weet te onderscheiden slaat echter fijntjes terug met de woorden: “Zoveel enthousiasme maar zo weinig middelen...“ en om het te bewijzen vraagt ze “een gunst”.

Die verlenen we graag. Ze vraagt ons een te weinig bekend initiatief van de leerlingen van het zevende jaar automechanica bekend te maken.

In het kader van de opleiding richtten ze een eigen bedrijfje op dat voorziet in een nazicht van auto’s voor ze naar de jaarlijkse controle moeten. Die check up wordt voor de haast belachelijke som van 7 euro uitgevoerd. Zelfs in auto-onvriendelijke tijden is dit een vermelding waard. Behalve een controle van je wagen voeren de leerlingen allerlei kleinere klusjes aan je wagen uit, zoals sproeiervloeistof bijvullen met antivirus. (sic)

Info: constantin.lazarou@brucity.be.

U kan er terecht op afspraak via: www.iaf-aca.weebly.com of 02 510 07 50

Eén caféuitbater vraagt zijn cliënteel om respect voor de buren. Eén nieuw project zoekt toenadering tot de bewoners. Ze blijven voorlopig de uitzondering. Toch blijven de bewoners hoopvol: “Er moet leven zijn in de straat.” Hun Vlaamsesteenweg is een ‘klein dorp’ in het patchwork van kleine dorpen eigen aan Brussel. Ze willen niet gezien worden als lastige buren die elke verandering dwarsbomen.

Gelukkig vinden de bewoners weerklank bij de dienst Stedenbouw van de Stad Brussel en bij handelsagentschap Atrium. Ook daar is men het er over eens dat de verzadiging aan horeca in dit deel van de Vlaamsesteenweg stilletjes aan bereikt is. Inmiddels zijn nieuwe bestemmingsvergunningen voor horeca geweigerd. Als volgende stap zal in samenwerking met Atrium overlegd worden met de bestaande horecazaken. Een positieve insteek als uitgangspunt, want de bewoners wonen hier graag en willen dat alleen maar zo houden.

Bart Hellinckx

Journee Proprete Dag van de Netheid

DE BRUXELL LLE

ST

AD

ES

Niet evident zo blijkt, want meer horeca betekent meer geluidsoverlast, meer rokers op straat, meer zwerfvuil, meer verkeer. Luide muziek, late openingsuren en open ramen en deuren bezorgen bewoners lawaaihinder tot een stuk in de nacht. Buurtbewoners zetten zelf bordjes ‘niet roken’ voor het raam, peuken belanden op straat, glazen en blikjes worden achtergela-

ten. Terrassen, al dan niet vergund, hinderen de doorgang op het voetpad.

VI

De recent gestarte Bewonersvereniging Vlaamsesteenweg is natuurlijk blij met deze ontwikkelingen, maar wil ook het evenwicht tussen horeca en leefbaarheid van de straat bewaken. Met 27 horecazaken tussen het Sint-Katelijneplein en de Varkensmarkt dreigt een verzadiging. De initiatiefnemers streven naar het behoud van het unieke karakter van hun buurt. “Wij wonen graag in deze buurt. Wij kiezen om in het centrum van de stad te leven.”

Vooral de illegale activiteiten roepen weerstand op: handelaars die verbouwen of horecazaken die openen zonder vergunning, nachtelijke feestjes die gehouden worden zonder toestemming. Ook verwachten ze respect van de ondernemers voor de mensen in de straat.

B R USS

EL

11

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

VERENIGINGEN EN ANDERE LEUKE ACTIVITEITEN Er is zoiets als de grondwettelijk gegarandeerde godsdienstvrijheid. Uiteraard mag niemand vervolgd worden voor zijn geloof, ook al is dat nog zo fantasievol. Maar wat als de godsdienstige voorschriften botsen met de burgerlijke wetten? Jef Van Bellingen en Maarten Boudry zoeken een benaderend antwoord. Moderator Frank Stappaert leidt het gesprek in goede baan. i.k.v. ‘Leve de Geus’.

Dinsdag 11 maart, 20u, Huis van de Mens, Sainctelettesquare 17, 1000 Brussel • Info: www.masereelfonds.be 02 502 38 80 Daar zijn we heel zeker van: op zondag 23 maart, tussen 15u en 18u, zal het echt lente zijn in de ogen en de harten van de “Zingende Bruggers”.

Dan zingen ze in De Markten een fris ruikertje lenteliederen bij elkaar, geplukt uit het enorme aanbod uit zowat alle landen. Ook lentekriebels in het hart? Kom dan gewoon meezingen!

• Info: 02 2153013 www.dezingendebrug.be De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren organiseert op maandag 24 maart, om 19u45 een lezing in De Markten. Tom De Mette komt zijn doctoraatsverdediging “Cadavre Exquis” bespreken. In dit proefschrift heeft hij het over creativiteit, interactiviteit en de rol van digitale media in het artistieke pro12

ces van hedendaagse kunstenaars.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be info@vlaamseclubbrussel.be Wim Van Der Elst, voorzitter van de Heemkundige kring LACA, brengt een presentatie in woord en beeld over het dagelijkse leven in Laken tijdens WO I. Tussendoor leest Jan Roets, docent welsprekendheid, voor uit het dagboek dat Karel Van de Woestijne voor de Nieuw Rotterdamsche Courant bijhield tijdens zijn verblijf in Laken.

Dinsdag 25 maart om 20u in Nekkersdal, Emile Bockstaellaan 107 in Laken.

• Info: 0486 95 70 79, laken@davidsfonds.net Masereelfonds, Wereldwinkel Brussel en Wereldwerkgroep De Markten presenteren op woensdag 26 maart de film La Ley de la Selva - Law of the Jungle van Michael Christoffersen en Hans La Cour (2012) met sprekers José Fachin en Sarah.

De documentaire gaat over de criminalisering van het protest door de Peruviaanse inheemse volkeren tegen de concessies op hun land aan oliebedrijven.

Meestal trekken de inheemse volkeren aan het kortste eind en komen ze simpelweg in de gevangenis terecht. Tijdens de rechtszaak die in de documentaire aan bod komt, konden de leugens en foltermethoden van de politie aangetoond

WEL EN GEZOND worden. 52 aangeklaagden (waaronder José Fachin en Sarah) kwamen vrij.

Afspraak om 20u in het Wereldwinkelmagazijn, Koopliedenstraat 35, 1000 Brussel.

De Gezinsbond Brussel organiseert een tweedehandsbeurs van (zomer) kinderkleding tot 12 jaar, boeken, speelgoed en babyuitzet op zaterdag 29 maart van 13u tot 16u in De Rinck, Dapperheidsplein 7 te 1070 Anderlecht.

• Info: Claudinedebeugher@hotmail.com 0498 830 310 gezinsbond.brussel@scarlet.be

BIJLEREN Het Seniorencentrum organiseert in maart 2 infonamiddagen. Op dinsdag 11 maart om 10u30 start de laagdrempelige cursus “Wandel je gezond” met als einddoel 1 uur lang wandelen. Woensdag 12 maart om 14u komt Jean, de buurtconciërge van het Seniorencentrum, toelichting geven over hoe hij met beperkte middelen kleine herstellingen en aanpassingswerken bij de senioren thuis kan komen uitvoeren. Beide activiteiten vinden plaats in dienstencentrum Ado Icarus, Frans Vekemansstraat 131 te Neder-over-Heembeek.

• Info & inschrijvingen: info@seniorencentrum-brussel.be 02 210 04 60 of conny.roekens@ado-icarus.be 0470 90 04 40

In het kader van BRUSSEL LOOPT start de VGC-sportdienst in maart met een lessenreeks 50+ loopt 30’. Onder de vleugels van ervaren sportbegeleiders leer je in 14 weken 30 minuten lopen.

De afstand is onbelangrijk en je hoeft totaal geen ervaring te hebben want ieder kan volgens zijn eigen niveau trainen, al dan niet met het gebruik van

een hartslagmeter. De lessenreeks is specifiek gericht naar 50-plussers maar ook andere leeftijden zijn welkom.

• Inschrijven en info: sportdienst@vgc.be 02 563 05 09 sport@seniorencentrum-brussel.be 02 218 27 19 info@fedos.be 02 218 27 19

COLOFON Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Pol Vervaeke, Etienne Philips, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Stefan Moens, Marleen Janssens, Bart Hellinckx, Hans Vossen, Charles Six en Werner De Bus. Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Oplage: 6.800 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Hartelijk dank aan Danielle De Smedt.

Uw steun blijft welkom op rekeningnummer 433-1147061-61 van De Markten met vermelding “steun De Vijfhoek”.

Voor het aprilnummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 12 maart.

Openingsuren onthaal: Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties)