De Vijfhoek januari 2018

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

PB- PP B- 06386 BELGIE(N) - BELGIQUE

MAANDBLAD > JAARGANG 42 > NUMMER 1> JANUARI 2018 (behalve in juli en augustus)

BUREN VAN DE MARKTEN > P6 >MARJAN BUYLE BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL > P9 >PUBLIEKE WONINGEN DROOGSTOPPEL > P10 >OPEN BRIEF AAN WIM DELVOYE

Stadsbaken: Concrete Truck © ARNOUT WILLEMS

JANUARI IN DE MARKTEN

© ARNOUT WILLEMS

Voor het januarinummer van De Vijfhoek gaan we even kijken naar de Truck van Wim Delvoye. Die staat nu op het plein dat achter de Koninklijke Vlaamse Schouwburg Hooi- en Arduinkaai verbindt. Het had enige voeten in de aarde voor het werk er kon komen te staan: u leest er alles over in de brief van Droogstoppel aan Wim Delvoye in dit nummer.

In de omgeving van de truck valt heel wat te beleven. We gingen er wandelen en vonden er mooie en boeiende plekjes die we u graag voorstellen in het stukje over de Buren van Wim. Onze buur van deze maand, Marjan Buyle, heeft haar hele carrière lang kunstwerken gerestaureerd. Vanop haar terras observeert ze de klokkentoren van de Begijnhofkerk. Prachtplek!

De redactie van De Vijfhoek wenst u graag van harte een prachtig 2018. Om dat samen te vieren nodigen we u graag uit op de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie van De Markten, op 26 januari.

2

NIEUWJAARSFEEST Op vrijdag 26 januari nodigen we al onze buren, sympathisanten, vrienden en vriendinnen in De Markten uit om samen met ons het nieuwe jaar in te feesten. We verwelkomen de allerkleinsten tijdens een knetterende fluo-party, terwijl de 10-plussers onder ons getrakteerd worden op een knaller van een nieuwjaarsfeest.

We onthullen eerst feestelijk de winnaar van onze fotowedstrijd, waarna de verenigingen en huisgezelschappen van De Markten het beste van zichzelf geven terwijl je wordt betoverd door heerlijke muziek, hapjes en drankjes. Verwacht je aan een hartverwarmende avond gevuld met heerlijke muziek, inspirerende dans en onze nieuwjaarswensen voor 2018.

Het feest wordt afgesloten met een optreden van een gezellige en feestelijke mini-fanfare: Nihil Obstat. Ze brengen opgelapte klezmer, gesjacherde balkanmuziek, Joodse tango, zwoele Bossa Nova en asymme

trische ritmes uit verre oorden.Check onze facebookpagina en website voor meer details.

Feest in De Markten, vrijdag 26 januari vanaf 18u.

© LUC AUWAERTS, NIEUWJA ARSFEEST DE MARKTEN 2016

Tip: kijkt u bij het binnenkomen even heel goed naar ons binnenplein? Eén en ander zal u verbazen…

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be

Cursusaanbod De Markten voorjaar 2018 © DAN PEETERS

SALON DANSANT 75

DAN PEETERS 1

CURSUSSEN Onze nieuwe cursusbrochure voor het voorjaar van 2018 is er!

Net als voorbije seizoenen staat De Markten garant voor een breed cursusaanbod en leuke speelweken.

Naast onze verschillende sport- en danscursussen organiseren we een creatief en cultureel aanbod. Zo kan je je eigen schrijftalent aanscherpen in het schrijfatelier, kom je misschien het podiumbeest in jezelf tegen tijdens de cursus ‘toneel is spelen’, of komt de Japanse kunstenaar in je naar boven tijdens de Sumi-E. Ook voor kinderen en jongeren hebben we heel wat activiteiten in de aanbieding. Zo mogen

onze kleuters van het bewegingsatelier voortaan ook hun oma of opa, mama of papa meebrengen! Daarnaast organiseren we elke zaterdagvoor- en namiddag een taalatelier, waar jonge kleuters spelenderwijs hun Nederlands kunnen oefenen en verbeteren.

Dit voorjaar starten er twee nieuwe cursussen in De Markten. Zo is er de fotografiecursus (basis A), die we in samenwerking met COOVI en onze stadsbiografen organiseren, en programmeren onze whizzkids er elke vrijdag duchtig op los tijdens de Computerkraks. Uiteraard organiseren we ook een aantal geweldige speelweken tijdens krokus- en paasvakantie.

Bekijk het volledige aanbod op onze website en in onze cursusbrochure.

Schrijf je op tijd in, zeker voor onze speelweken.

Het blijft natuurlijk wel zo dat de belangstelling voor sommige cursusreeksen groot is, en je je dus best inschrijft bij de start van de inschrijvingen op zaterdag 13 januari 2018. Inschrijven gebeurt bij voorkeur online, via www.demarkten.be. Je kan je die dag ook inschrijven aan ons onthaal van 10u tot 12u.

Op zondag 4 februari verwelkomen we de immer sympathieke Dan Peeters in De Markten voor een namiddag vol ambiance, meevoerende chansons en ontroerende medleys. Deze Brusselaar in hart en nieren is een geboren entertainer die met zijn aanstekelijk enthousiasme al meerdere zalen in rep en roer zette.

Poets uw dansschoenen alvast op, want Dan neemt je samen met DJ Oxana mee op een heerlijk nostalgische reis in de tijd.

Voor de liefhebbers van onze Salon Dansant: hou uw dancing shoes ook klaar op 11 maart en 4 juni!

• Zondag 4 februari om 15u (deuren: 14u) Toegang €7 of Paspartoe aan kansentarief €2.

3

DE BUREN VAN WIM Zo’n stadsbaken geeft zin om op verkenning te gaan en we nemen u, lezer, graag mee op wandel. Over enkele van de plekjes hierna hebben we vroeger al geschreven, anderen zijn nieuw in dit blad. Sommige zijn spannend, andere intrigerend, van nog andere wordt een mens wat melancholisch. Stap maar mee. foto's: Arnout Willems

Kasper blinkt in de deuropening van zijn café. De Tropicana was jarenlang een prostitutiebar en een stevige doorn in het oog van buurtbewoners, politie en stadsbestuur. Het gebouw is eigendom van het OCMW en het was uiteindelijk de Stad Brussel die de bar liet sluiten. Dat lukte overigens pas na enkele pogingen. Sinds begin 2017 is er een experimenteel buurthuis in gevestigd en het bruist er dan ook

geregeld. De nieuwe gebruikers willen graag dat de bar een plaats wordt waar buurtbewoners graag langskomen met hun dromen en ambities. Artistiek kunnen ze er ook terecht, temeer daar het kunstenfestival Enter er nu ook een uitvalsbasis heeft gevonden. Dit nomadisch festival zal plaatsvinden eind april in de Begijnhofwijk en er je creatief ei leggen kan zeker nog: loop maar eens langs.

Dit moet een uniform frietkot worden, zoals dat nu heet. Een frietkot identiek aan alle andere frietkoten op het grondgebied van de Stad Brussel, zo heeft het ten enenmale de stedelijk overheid beslist. Nochtans is dit een charmant frietkot, mét zeer goede frieten. En dat is toch wat telt bij frietkoten. In onze top tien: plaats nummer

Eén van de laatste cafés waar de pintjes goedkoop zijn en je rustig op de bank kan dutten bij acute vermoeidheid. Voor wie het niet kent: we houden het adres liever geheim, om zo lang als mogelijk te vermijden dat dit de zoveelste Vlaamse place to be wordt.

4

3! Hopelijk blijven de frieten goed, en worden ze niet uniform aan alle anderen. Maar ja, noblesse oblige, het plein wordt vernieuwd, met fontein, en daar hoort een nieuw frietkot bij, een uniform exemplaar. De huidige eigenaar weet nog niet hoe zijn nieuw frietkot er zal uitzien. Maar hij blijft, verzekert hij ons, desnoods ketent hij zich vast.

Een honderdtal sans-papiers verbleef een hele tijd in dit leegstaande hotel Astrid. Het voormalig zakenhotel stond al enige jaren leeg. De groep, bekend als “La voix des sans papiers”, wilde onderdak en verblijfspapieren.

Uiteindelijk moesten ze het hotel toch verlaten en konden ze terecht in het voormalig Scandic Hotel in de Arenbergstraat. Daar hopen ze minstens de winter te kunnen doorbrengen.

Venusia, een groothandel met kappersbenodigdheden, waar kappers maar ook jij en ik terechtkunnen voor alle kappersbenodigdheden. Ook hier weer, een heel mooi interieur waar de tijd lijkt stil te staan, gecombineerd met de geuren en kleuren van shampoos en gels.

Op de hoek van de Lakensestraat is droguerie Le Lion gevestigd, en dat sinds heel lang! Iets of wat artiest kent de drogisterij en komt er regelmatig om pigment, olieverf, gouache, penselen, potloden en ander schildersgerief te halen. Doe-het-zelvers

komen van ver voor goede raad en huisvrouwen en -mannen tenslotte komen er voor onderhoudsproducten die je elders niet meer vindt. Ik ga er graag voor de Marseillezeep en de prachtige authentieke inrichting.

Indertijd, en nu nog een beetje, waren deze straatjes plekken voor prostitutie, met bijhorende bars en hotelletjes en zelfs een pastoor. In het Bloemenstraatje was ook de Sibémol, een befaamd nachtrestaurant, open van valavond tot de ochtend.

Het was een pleisterplek voor nachtwerkers: prostituées, taxichauffeurs en artiesten, die gehandtekende foto’s op de muren achterlieten. Annie Cordy, Jacques Brel, Michel Polnaref, Claude François, Dalida, Plastic Bertrand en zovele anderen zijn er geweest. Maar niets is voor eeuwig, de Sibémol is dicht, het pand staat te koop. En Johnny is er ook niet meer.

55

BUREN VAN DE MARKTEN Marjan Buyle bijeen gespaard. Ik ben dus gewoon vertrokken richting Firenze met een mini-beursje, waarmee ik juist genoeg had om mijn inschrijvingsgeld te betalen en ben daar dan een jaar gaan studeren. Al moet ik er wel bij vertellen dat Italië toen veel goedkoper was, nu zou men dat niet meer kunnen. Omdat ik geen geld over had om iets te gaan huren, verbleef ik in een klooster in Fiesole, een heerlijke tijd was dat!

De Buur van De Markten ontmoetten we deze maand achter een onopvallende smalle voordeur in de Lakensestraat. Er vallen 4 ongelofelijk steile trappen te beklimmen, alvorens we in een gezellig appartement arriveren, met prachtig dakterras en zicht op het rustige Begijnhofplein. Een ware oase in het midden van de stad.

Marjan Buyle is sedert 2 jaar gepensioneerd restaurateur, maar drukker bezet dan ooit tevoren door haar redactiewerk voor het tijdschrift M&L, vrijwilligerswerk in het Museum voor Schone Kunsten én voor De Markten.

6

De Vijfhoek: Marjan, bedankt om ons te ontvangen in je prachtige appartement. Vertel eens, hoe wordt een mens restaurateur?

M.B: Ik studeerde eerst Kunstgeschiedenis aan de KULeuven en ging daarna aan de slag bij de ‘Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed’. Maar toen ik dat 3 maand gedaan had, dacht ik ‘nee, ik zie het niet zitten om dát de rest van mijn leven te doen!’. Ik moest terugdenken aan de folder die ik ooit op een vensterbank in Leuven vond, van de Restauratieschool in Firenze en dacht, ‘dáár wil ik naartoe!’.

Het jaar tevoren had ik allerlei studentenjobs gedaan: redactiewerk, vertalingen, meegewerkt aan een boek over het Kasteel van Bellingen,…

Zo kwam dan altijd wel 1000 of 2000 frank binnen en kreeg ik een kleine pot

Hoe was die opleiding?

Die was goed en heel interessant! De eerste maand werden er taallessen gegeven aan de buitenlanders, acht uur per dag en in oktober begonnen dan de lessen. Niet evident, want die Italianen spreken toch wel snel, na een maand dacht ik toch wel wat Italiaans te spreken… Totdat je dan moet beginnen cursussen te noteren! Dan ging het ineens zodanig snel. Maar er zat niets anders op, ook bij de buitenlanders hadden we geen enkele gemeenschappelijke taal, dus we moesten wel communiceren in het Italiaans. Het was eigenlijk een taalbad.

Die opleiding, is dat praktijk of theorie?

Theorie, praktijk heb ik hier geleerd.

Aan het Koninklijk Instituut voor het Kunstpatrimonium. En dan aan de slag bij Monumenten en Landschappen.

Wat ging jij dan allemaal restaureren?

Muurschilderingen, overal in Vlaande-

ren. Soms ontdekten we ook nieuwe schilderingen achter de oude, meestal zijn dat maar fragmenten, maar zo vonden we een van de mooiste die ik restaureerde in de Sint-Janskerk in Mechelen. Heel toevallig vonden we die, achter het orgel op de eerste verdieping in een klein rommelhok dat vol kerststallen stond. Ze moesten aan het glasraam werken en dus moest dat hok helemaal leeg, zo langs de torentrap, je kan je inbeelden dat dat helemaal niet handig was (lacht).

En toen ze het leeggemaakt hadden, zagen ze op de muur een klein hoofdje geschilderd en toen hebben ze ons erbij gehaald. Toen we eraan begonnen, vonden we 2 schitterende muurschilderingen. Eerst maakten we ze vrij en daarna hebben we ze gerestaureerd, het waren schilderingen, uit circa 1450!

Ze zijn er nog steeds maar eigenlijk niet toegankelijk voor het publiek, want het zijn heel fragiele tekeningen. Dat rommelhok is ook pas later gemaakt, vroeger maakten de schilderingen gewoon deel uit van de kerk. Als men de kerk binnenkwam zag men die gewoon staan vrij hoog op de muur. De vloer kwam er dus later met het orgel en het rommelhok. Nu kan men er dus ook aan en omdat de tekeningen zo fragiel zijn kan men het zich ook niet permitteren om dat toegankelijk te maken voor het publiek.

Zijn het dan fresco’s?

Nee, muurschilderingen. Fresco’s zijn een bepaalde techniek die hier in onze contreien niet wordt gebruikt. Eerst wordt er gepleisterd en dan mengt men pigmenten met een bindmiddel en daarmee wordt dan geschilderd. Bij fresco’s wordt er op de natte pleister geschilderd zonder bindmiddel, het bindmiddel is daar dan de kalk die chemisch begint te reageren. Die techniek was hier niet gekend en ook ons klimaat is er ook niet geschikt voor.

Hoe maak je schilderingen vrij zonder schade aan te richten?

Heel vaak werden die tekeningen of schilderijen overkalkt omdat ze niet meer in de mode waren ofwel paste het niet meer in de leer van de kerk of het was een manier om bepaalde zaken te verstoppen zoals met de Beeldenstorm, … Kalk hecht eigenlijk niet echt, dus met een kleine scalpel kan je dat er millimeter per millimeter af wippen.

Het restaureren is eigenlijk herstellen van het bindmiddel dat is vergaan of pleisterwerk dat is losgekomen, er wordt nooit bijgeschilderd! Alleen als er grote plekken zijn waar niets meer is, wordt er een beetje in die plekken met aquarel illusionistisch opgevuld zodat dat niet stoort.

Hoeveel schilderijen heb je zo gerestaureerd in je carrière?

Ouf, geen idee, heel veel (lacht). Laat

ons zeggen dat er weinig gebouwen in Vlaanderen zijn waar ik niet ben binnen geweest.

Een heel mooie was in Brugge. Een Texaanse kalligraaf kocht er een 14e-eeuwse woning, in zijn huis was een grote Middeleeuwse zaal die hij wilde herschilderen en toen zag hij onder het kalk een paar mooie gotische letters vandaan komen, iets dat hem natuurlijk heel erg interesseerde.

Toen hij ons erbij haalde bleek al snel dat heel de zaal beschilderd was. In dat huis zaten we maandenlang omdat er een olieverflaag opzat die heel moeilijk te verwijderen viel, het ging echt millimeter per millimeter…

Ook in de kathedraal van Antwerpen beleefden we avonturen! Daar zat ik op de gewelven op 18 en 32 meter

”

Laat ons zeggen dat er weinig gebouwen in vlaanderen zijn waar ik nog niet ben binnen geweest. boven de grond te werken, terwijl ik aan hoogtevrees lijd! Daar werkten we jaren en we deden er 4 gewelven van de 50, om maar te zeggen! Letterlijk elke dag de stelling op en heel de dag met de armen omhoog werken, het was een speciale job…

Naast je werk als restaurateur werkte je ook mee aan het magazine M&L en was je een van de stichtende leden van de Beroepsvereniging van Belgische Restaurateurs?

De restauratiescholen in België zijn nog niet zo oud, eerst was er La Cambre, daarna volgden Antwerpen en ook Luik. Nu heeft elke taalgroep zijn eigen restauratieschool maar indertijd stond de opleiding nog niet op een hoog niveau, je moest eigenlijk naar het buitenland voor opleiding en om kwalitatieve restauraties te krijgen. De Beroepsvereniging werd in het leven geroepen om bijscholingen en congressen te organiseren, een tijdschrift te maken,…

M&L zag het levenslicht in het monumentenjaar 1975, het werd tot 2 jaar

geleden uitgegeven door het ministerie van de Vlaamse Overheid. Onze baas zag het altijd groots, en hij wou een tijdschrift maken dat iedereen wou lezen. En zo zijn we begonnen, ondertussen 37 jaar geleden met een tweemaandelijks tijdschrift. Sinds ik op pensioen ben doe ik de hoofdredactie van het tijdschrift.

Met alle besparingen en de inkrimping van alle kerntaken: zelf publiceren en zelf restaureren, opgravingen, dat kon allemaal niet meer. Ze probeerden om het tijdschrift te redden en onze drukker heeft het tijdschrift dan overgenomen als uitgever, zo kon het blijven bestaan zonder tussenperiode. Het wordt nu gedragen door vrijwilligers, heel de redactie.

Het is best druk, het lijkt alsof ik nooit zoveel gewerkt heb, zelfs niet toen ik nog effectief aan het werk was (lacht).

Als je werkt, heb je je bureau en als je gedaan, hebt ga je naar huis en zit je thuis in je vrije tijd, maar nu loopt alles in mekaar over. Het loopt door elkaar heen en dat is een beetje vervelend. Ik had graag nog ergens een bureau gehouden want het is ook wel eenzaam zo zonder collega’s…

Na die studies in Firenze, ben je dan rechtstreeks naar Brussel verhuisd?

Als student woonde ik in Leuven, maar als je terugkomt uit het buitenland is Leuven gewoonweg te klein. Je wereld

is ineens verbreed en er rest nog maar een optie: Brussel. Ik kan me niet voorstellen dat ik in een andere stad zou wonen.

Eerst heb ik 10 jaar in Elsene gewoond, aan de Naamsepoort. Daar was in die tijd een grote Vlaamse concentratie. Na 10 jaar begon de buurt te verloederen, er was een grote brand geweest in mijn straat en werden geen herstellingen verricht, ik keek uit op een uitgebrande ruïne, … En toen verhuisde ik naar een heel leuk appartement op de Vismarkt dat na 10 jaar verkocht werd. Met mijn volgende appartement was het net hetzelfde verhaal. Maar toen kwam ik hier terecht en dat is ondertussen ook al weer 10 jaar geleden…

Toen ik hier voor het eerst bovenkwam, was ongeveer alles mis: de trappen, het was kleiner, duurder, … Maar toen zag ik het terras en was ik verkocht! Ik heb er nog geen moment spijt van gehad!

Zolang ik de trappen nog op kan, krijgen ze mij hier niet weg (lacht). Het is hier heel rustig, soms krijg ik bezoek van vrienden die op het platteland wonen en zogezegd rustig wonen en telkens zijn ze verbaasd om vast te stellen dat het hier rustiger is dan bij hen. Daar hoor je mensen die hun gras afrijden, hout zagen, … Lawaai dat er soms is op de buiten! Het Begijnhofplein wordt tijdens de kerstmarkt wel omgetoverd tot een parking, maar daar blijft het gelukkig bij. Er was even een plan, door 7

het vorig stadsbestuur, om uit te breiden tot hier. Maar daarop is de buurt in actie geschoten en men heeft daar zo hevig op gereageerd, want dit is hier echt een woonwijk, achter al die mooie gevels wonen honderden mensen. De stad bezweek gelukkig onder de druk.

Ken je veel van je buren?

Niet zo, hier in mijn gebouw wonen veel jonge mensen die samenhokken om de kosten te delen. En het verloop is groot, eens ze een lief of kinderen hebben verhuizen die wel weer.

Zoals elke Brusselaar heb ik een haat-liefdeverhouding met mijn stad denk ik. Ik ga een paar keer per jaar naar Rome en ken die stad bijna beter dan Brussel, mensen die me kennen, vragen me regelmatig waarom ik daar niet ga wonen?

8

”

En dan denk ik ‘wat een heerlijke stad'

Maar dat is een vakantiestad: ik ga er heel graag op reis, maar kom ook heel graag weer thuis en dat is wat Brussel is: thuis. Soms kunnen we zo klagen over Brussel: zo’n mooie stad die zo slecht wordt bestuurd door mensen die enkel met zichzelf bezig zijn. Je wilt er niet weg, maar hoe is het toch mogelijk, zoveel schandalen!

Bijvoorbeeld de voetgangerszone die een chaos is: de werken zijn als een

pretpark, een labyrint dat elke dag opnieuw wordt uitgezet. Dan moet ik bijvoorbeeld naar De Post en dan denk ik ‘goed, dit gangetje in en dan kom ik er wel’. En dan zit je ineens ergens vast! Het is echt een labyrint waardoor je niet kan geraken waar je wil geraken. Ook die parking 58, laat die toch gewoon staan? Dat wordt weer een chantier van een aantal jaar, de werven worden hier opeengestapeld!

En soms gebeurt er dan zoiets kleins waardoor je meteen weer helemaal verzoend bent met het karakter van onze stad. Ik ging zo eens naar de winkel en kwam er veel te zwaar beladen buiten met zakken en bleef, uiteraard, haperen aan de Brusselse stoep. De inhoud van mijn overvolle zakken, net als ikzelf, languit de stoep

en straat op… Ik had me behoorlijk bezeerd en toen ik werd recht geholpen zag ik een regenboog aan vriendelijke Brusselse gezichten, allemaal klaar om me te helpen. Passanten en de kapper van de overkant van de straat kwamen aangehold. Mijn zakken werden opnieuw gevuld, ik kreeg een stoel en mijn schaafwonden werden ontsmet.

Ook dat is Brussel: georganiseerde chaos en behulpzaamheid en vriendelijkheid. En dan denk ik ‘wat een heerlijke stad’…

Wat een positieve manier om dit gesprek af te ronden. Dankjewel voor dit gesprek!

Résumé

Marjan Buyle a été restauratrice et profite pleinement de sa retraite depuis 2 ans. Elle partage son temps libre avec un travail éditorial pour un magazine, un travail bénévole au Musée des Beaux-Arts et aussi au ‘Markten’. Son appartement est agréable et possède une superbe terrasse sur le toit qui plonge sur la Place du Béguinage.

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL >PUBLIEKE WONINGEN

De Stad Brussel heeft een lange traditie in de bouw en het beheer van woningen die zij te huur aanbiedt op de privémarkt. Het begon al na de grote werken voor de overwelving van de Zenne en de aanleg van de centrale lanen waarbij de stad, ten gevolge van een faillissement (1878) een reeks woningen in eigendom verwierf tussen het de Brouckère en Fontainasplein.

Deze werden honderd jaar later grondig gerenoveerd en sinds begin jaren tachtig (1980) investeerde de stad ook heel wat in nieuwbouw. De Arteveldestraat en Rapenstraat zijn grotendeels stadseigendommen. Deze politiek wordt ook nu nog verder gezet middels het “1000-woningenplan” dat in 2007 gelanceerd werd en met succes uitgevoerd, 1053 woningen gerealiseerd. (579 door de Stad en 474 door het OCMW – bilan 2015) Het OCMW stelt ook een groot aantal woningen ter beschikking op de privéhuurmarkt. Het OCMW en de Grondregie Stad beheren in totaal bijna 3000 woningen binnen de Vijfhoek of meer dan 20% van de privé verhuurde woningen. Hiermee is de Stad de marktleider en kan de Stad regulerend optreden op deze huurmarkt. Daarom wordt bij het bepalen van de huur geen winstmaximalisatie nagestreefd en de huurprijzen worden onder het gemiddelde van de privé huurprijzen gehouden.

Woningen met een sociaal karakter Als we ook de sociale woningen in reke-

ning brengen is het aandeel van openbare huurwoningen binnen de Vijfhoek 35 % of 5.740 woningen op een totaal van 16.275. Er heerst regelmatig verwarring rond het privépatrimonium van Stad en OCMW en de sociale woningen. Waarom zijn de woningen van Stad en het OCMW geen sociale woningen? Sociale woningen zijn woningen waarvan de huurprijs maximum 22 à 24% mag bedragen van het inkomen van het gezin, in de praktijk, is dat slechts de helft van wat een vergelijkbare woning zou kosten op de privémarkt. Met deze voorwaarden zou elk privépatrimonium zwaar verlieslatend zijn en kan alleen maar middels subsidies bestaan. De opbrengsten van het privépatrimonium van Stad en OCMW moeten dienen om enerzijds verder te investeren in nieuwe woningen en eveneens in de sociale taken van OCMW. De overheid en het politiek personeel zelf zaait regelmatig verwarring in deze gesubsidieerde woningen, waarvan de subsidies in mindering moeten gebracht worden bij het bepalen van de verhuurprijs, te bestempelen als “woningen met een sociaal karakter”, een totaal foute en

misleidende benaming die het tekort aan ware sociale woningen allen maar pijnlijker maakt.

1000-woningenplan Daar waar in de jaren tachtig dikwijls het accent lag op zo veel mogelijk woningen en zo goedkoop mogelijk bouwen wordt vandaag ingezet op kwaliteit zowel naar duurzaamheid als naar architectuur. Het “1000-woningen plan” vertrekt van een kwaliteitscharter waarin energiezuinigheid en duurzame ontwikkeling een belangrijke rol spelen. Men streeft een gevarieerde aan de omgeving aangepaste architectuur na en waagt zich soms al eens aan iets experimenteel.

Er worden woningen gerealiseerd met de opbrengst van stedenbouwkundige lasten op kantoorbouw, dezelfde lasten op de wildgroei van luxewoningbouw¹ zou ook dringend moeten opgelegd worden.

Alles bijeen wordt er toch nog te weinig nagedacht over wat een goede stedelijke woning in een goede stedelijke woonomgeving moet zijn.

EPB² normen, HQE³ en de lawines van internationale voorschriften, aanbevelingen en overgetechnocratiseerde regeltjes en reglementen laten “door de woningen de stad niet meer zien”.

De evenzeer ontaarde regels voor openbare opdrachten voor het aan-

stellen van ontwerpers leiden ook tot stroeve, ingewikkelde en tergend trage procedures.

Misschien moet de Bouwmeester eens enkele laboratoria opzetten waar ontwerpers en burgers vrij kunnen samen werken aan utopieën voor een samenleefbare stad.

Marcel Rijdams Foto’s OCMW en Grondregie Brussel mrd 1

2 3

Meer dan 2000 in aanbouw in de Kanaalwijken Energieprestatie Haute Qualité Environnementale

Résumé

La ville de Bruxelles connaît une longue tradition dans la construction et la gestion de logements loués sur le marché privé. Cette politique est actuellement étendue par le « plan 1.000 logements » lancé en 2007.

Dans les années 1980, les logements devaient la plupart du temps être très nombreux et le moins chers possible.

Aujourd’hui, l’accent est davantage mis sur la qualité, la durabilité ainsi que sur l'architecture.

9

DROOGSTOPPEL

> DROOGSTOPPELS OPEN BRIEF AAN … WIM DELVOYE (1965-)

Geachte heer Delvoye, Ge zijt eigenlijk wel ne straffe gast. Dat kan ook niet anders want uit Wervik komen alleen maar straffe gasten. Ge zijt het type van de West-Vlaamse koppigaard die zich niet door de eerste de beste teleurstelling in een hoek laat duwen. Uw neogotische betonmolen achter de KVS is daarvan een schoon voorbeeld: zes jaar lang is hierover gebakkeleid, gediscussieerd, gepalaverd tussen u, de buurtbewoners en de Raad van State. Maar ondanks alle tegenkantingen, een teruggeroepen bouwvergunning en uit de grijze Brussellucht gegrepen drogredenen besloot het Brusselse gemeentebestuur uiteindelijk toch het licht op groen te zetten zodat ge ten langen lesten kon pronken met uw “Truck”.

ZWERFVUIL De buurtbewoners waren bang dat uw betonmolen zwerfvuil zou aantrekken. Ik weet niet waarop ze zich baseerden en ik weet dat sommige Brusselaars slechte ogen hebben – in het bijzonder voor verkeersborden en bordjes met daarop de melding dat sluikstorten streng verboden is – maar dat er Brusselaars zouden zijn die uw sierlijk transparante vrachtwagen zouden verwarren met een appelsienkleurige huisvuilkar van Bruxelles-Propreté dat lijkt mij toch een brug te ver.

PROSTITUÉES Er waren ook buurtbewoners die vreesden 10

dat uw roestkleurige tientonner prostituées zou aantrekken. Nu moet ik zeggen dat ik in die buurt alleen kom om mezelf wat culturele verheffing bij te brengen in een koninklijk theater en dat het me wel eens is opgevallen dat uitermate elegante vrouwen mij na de intellectuele inspanning uitnodigen voor wat fysiek vertier – wat ik gezien mijn hoogbejaarde leeftijd graag zie als een compliment – maar dat deze straatmadeliefjes zich ook zouden aangetrokken voelen tot de gotische krullen in massief cortenstaal, dat lijkt me alweer een serieuze brug te ver.

KINDEREN En tenslotte was er nog het ultieme argument dat uw kunstwerk gevaarlijk zou zijn voor kinderen. Die zouden er af kunnen vallen want zoals ge wellicht weet: kinderen van tegenwoordig worden anti-autoritair opgevoed en die klimmen overal op, ook op kunstwerken. Ze zouden dus een lelijke schram kunnen oplopen want geef toe, zo’n openbare brok massief staal in de openbare ruimte: als dat geen tetanus-verspreider zou zijn...

Nu, hierop hebt ge duidelijk een antwoord geboden: ge zorgde voor een mooi neogotisch hekje dat niet zou misstaan in de Dom van Keulen. En van zwerfvuil en prostituées in connectie met uw Truck hebben we sindsdien niets meer gehoord.

BETONSTOP Ik moet toegeven dat ik in het begin zo mijn twijfels had bij uw 9 meter lang ge-

AHMADREZA DJALALI

vaarte, maar ik heb het leren appreciëren: die speelsheid van de neogotiek in combinatie met die logge, plompe betonmolenvorm: het heeft wel iets. In ieder geval beter dan die zeemzoeterig anekdotiek van Tom Frantzen die onlangs nog een lelijk monument neerzette ter ere van Jacques Brel: het probleem van Brussel is niet de verfransing maar de verFrantzening!

En als mijn kleinkinderen zelf grootouder zullen zijn en met hun kleinkinderen zullen stilstaan bij uw truck dan hoop ik dat ze zullen vragen wat het nu eigenlijk voorstelt want ik mag verhopen dat de betonstop tegen dan niet alleen een feit is in Vlaanderen maar ook in Brussel…

IRAN En nu berg ik de loftrompet even op, mijn beste Wim Delvoye. Ik stel me immers ernstig vragen bij uw recente uitlatingen over Iran. Ge voelt u in eigen land ondergewaardeerd, ge wordt uit uw kasteel ge-

pest door allerlei overheden. Erg allemaal maar moet ge daarom een totaal verkeerd regime bewieroken? Ge zegt in een interview: “Iran is een heerlijk land. Daar krijg ik steun van de overheid, voel ik waardering”. Straf dat ge zoiets durft zeggen.

Hebt ge in dat land als eens gesproken met een aantal jonge ambitieuze Iraniërs?

Hebt ge al eens aan tafel gezeten met een Iraanse cineast die zijn films alleen op internationale festivals krijgt door ze stiekem uit het land te laten smokkelen?

Hebt ge u al eens gebogen over het lot van VUB-gastdocent Ahmadreza Djalali?

Ik wens u het allerbeste met uw Iraanse project maar kunt gij als gevierd kunstenaar bij de ayatollah’s van dat fantastische land zijn zaak eens aankaarten, tenminste als het nog niet te laat is? Gelukkig hadt gij betere advocaten in België…

Droogstoppel

Droogstoppel is een Brusselse eeuweling die zijn stad enorm heeft zien veranderen, soms ten goede maar vaak ook ten kwade. In zijn open brieven gaat hij een openhartig gesprek aan met beroemde of minder beroemde Brusselaars.

Droogstoppel kan wel eens zeuren of doordrammen, maar in de grond is Droogstoppel een wijs man met het hart op de juiste plaats.

Résumé

Droogstoppel écrit de lettres ouvertes à des personnes célèbres et moins célèbres en lien avec Bruxelles.

Ce mois-ci : l'artiste ouest-flamand Wim Delvoye. Il a conçu une bétonnière néo-gothique pour Bruxelles dont la mise en œuvre a pris six ans.

Droogstoppel s’interroge sur l'amour que Delvoye porte au gouvernement iranien. Il avait récemment déclaré qu’un artiste était plus libre en Iran qu'en Belgique.

DE REDACTIE VAN DE VIJFHOEK WENST AAN ALLE LEZERS © EXHIBITION VIEW, “GALERIE GRETA MEERT” , 2017 INSTALLATIE VAN CARL ANDRE, THEBES, 2003, WESTERN RED CEDAR WOOD.

VOOR DE LEZERS VAN DE VIJFHOEK GELEID BEZOEK AAN DE GALERIE GRETA MEERT De galerie Greta Meert bestaat al 25 jaar en is gevestigd in een prachtig art-deco pand in de Vaartstraat. De oorspronkelijke naam Galerie Meert Rihoux werd gewijzigd in 2006. De galerie huisvest internationaal befaamde artiesten zoals Sol Lewitt, Katinka Bock, Donald Judd, Niele Toroni en onze landgenoten Jef Geys, Catharina Van Eetvelde en Koen van den Broeck. Sinds 2012 zijn er drie verdiepingen als tentoonstellingszalen geopend, wat de mogelijkheid biedt om drie verschillende tentoonstellingen tegelijkertijd te presenteren. Tot en met 13 januari lopen er de tentoon-

stellingen van John Baldessari “The Complementary Series”, Carl Andre en Enrico Castellani.

EEN GELUKKIG, VREDEVOL EN VOORSPOEDIG 2018

BRUSSEL

BEWEEGT

2018

De Markten nodigt 15 lezers uit op dit geleid bezoek op zaterdag 13 januari om 14u.

Afspraak om 14u aan de galerie Greta Meert, Vaartstraat 13, 1000 Brussel.

Reservaties: www.demarkten.be

5 bewegingsnamiddagen voor ouderen op 5 verschillende plaatsen in Brussel !

fotografie: An Clapdorp

11

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

COLOFON

VERENIGINGEN EN LEUKE ACTIVITEITEN OPROEP NEDERLANDSTALIGE VRIJWILLIGERS VOOR BABBELUT-CONVERSATIETAFELS. Elke week oefenen een 40 tal Brusselaars op donderdagnamiddag hun Nederlands aan de Babbelut-conversatietafels in De Markten.

Ze doen dat samen met Nederlandstalige vrijwilligers die hen helpen: geen les geven maar modereren en entertainen.

Zin om mee te helpen? Kom dan bij onze vrijwilligersbende en ontmoet elke week een tafel anderstalige stadsgenoten. Je geeft geen les, maar je modereert en entertaint het gesprek. Je krijgt natuurlijk ondersteuning van het Huis van het Nederlands.

• Info bij Hans Bauters, 02 501 66 90 of Hans. bauters@huisnederlandsbrussel.be ALS KUNST SOCIAAL WORDT Voor Pieter Brueghel was het dagelijks leven van de gewone man de grondstof en inspiratie voor zijn kunst.

Ook vandaag zijn er in de Marollen interessante sociaal-artistieke projecten. KWB gaat wandelen in de Marollen, op zoek naar de betekenis van kunst voor mensen die het moeilijk hebben.

Afspraak op 7 januari vanaf 13u in de lokettenzaal van het Centraal station. Na afloop napraten met drankje en boterham.

• Info & inschrijvingen kristel.vantuycom@ kwb.be 02 246 52 33 VROUWENAVOND IN DE HAMMAN VTB Kultuur, afdeling Multibruxel bezoekt op vrijdag 5 januari de Hamman in Molenbeek. Afspraak om 18u buiten aan het metrostation Ossegem. De prijs bedraagt 12

10 euro voor het gebruik van de wellness.

• Info & inschrijvingen: multibruxel@vtbKultuur.be BEZOEK AAN HET COUDENBERGPALEIS Op zaterdag 3 februari om 13u30 is er een bezoek, met gids, aan het Coudenbergpaleis.

Afspraak om 13u15 voor het Belvuemuseum, Paleizenplein, 1000 Brussel. Prijs: 4 euro.

• Info & inschrijvingen: multibruxel@vtbKultuur.be DE ZINGENDE BRUG De leden van de "Zingende Brug" vierden onlangs het gouden jubileum van hun vereniging. Dat dit voor hen geen eindpunt betekent mag duidelijk zijn, want zie, op zondag 17 januari komen ze alweer bijeen om met frisse moed het nieuwe jaar én een nieuwe halve eeuw in te zetten. Ook jij mag er zeker bij zijn om met hen een paar nieuwjaarsliederen te zingen en nog ander moois uit het grote aanbod Europese volksliederen.

• De Markten 17 januari, deuren 13u30, zangstonde 14u tot 17u (met onderbreking), toegang: 8 euro. Alle inlichtingen over de vereniging (geschiedenis, repertorium, activiteiten, ...): www.dezingendebrug.be DEBAT De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren organiseert op maandag 22 januari om 19u45 een debatavond met als titel “cultuur in Brussel, onontwarbaar kluwen of een sterk weefsel?”. Met deelname van Vlaams minister Sven Gatz, Brussels minister Pascal Smet, Brussels parlementslid Cieltje Van

Achter, Brussels staatssecretaris Bianca Debaets, voorzitter commissie cultuur VGC Annemie Maes en schepen Stad Brussel Els Ampe.

De moderator is journalist Guido Fonteyn.

• De Markten, maandag 22 januari om 19u45.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be, info@ vlaamseclubbrussel.be OPROEP LOGEERGEZIN Hallo!

Ik ben een jongen van vijf jaar en afkomstig uit Benin. Ik woon samen met mijn mama in Brussel. Dat gaat goed, maar soms is het ook wat moeilijk. Mijn mama zorgt helemaal alleen voor me en dat is op bepaalde dagen zwaar. Ik zou het fijn vinden af en toe een weekend door te brengen bij een leuk logeergezin, zodat mijn mama even op adem kan komen en ik leuke dingen kan doen.

Ik ben een jongen met veel energie, ik speel heel erg graag. Alleen spelen kan ik flink, met andere kinderen spelen lukt ook best goed.

Ik heb nood aan duidelijke grenzen. Nederlands kan ik nog niet zo goed, maar ik leer snel dankzij mijn klasjuf. Met mijn mama praat ik Frans.

De opvang gebeurt onder begeleiding van Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel. Indien je tijd en interesse hebt om me af en toe op te vangen tijdens weekends en vakanties, kan je contact opnemen met Nathalie Patry 02 428 80 09 of nathalie.patry@pleegzorgvbb.be.

Als je twijfelt of meer informatie wenst, kan dat zeker. Hopelijk tot gauw! Je thuis delen verrijkt je leven.

Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Etienne Philips, Hilde Van Geel, Hanne De Nil, Jef Deyaert, Gerd De Wilde, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Stefan Moens, Kris De Vroede en Charles Six. Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Oplage: 6.000 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be www.facebook.com/demarkten.brussel

Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Uw steun blijft welkom op rekeningnummer BE62- 433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfhoek".

Voor het februarinummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 10 januari.

Artikelwerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties). De Markten is gesloten op 1 januari 2018.

Wie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest woont, kan De Vijfhoek gratis ontvangen.

Woont u buiten Brussel?

Dan krijgt u De Vijfhoek door € 12,50 over te schrijven op rekeningnummer 433-1147061-61 met de vermelding van 'Abonnement De Vijfhoek'.

De Vijfhoek niet meer ontvangen?

Wij denken aan het milieu. Wil je dit magazine liever niet meer ontvangen? Mail dan naar demarkten@demarkten.be of bel naar 02 512 34 25 om je uit te schrijven.

Wist je dat je al onze publicaties ook online kan bekijken?

Surf naar www.demarkten.be/publicaties.

Wil je onze e-nieuwsbrief ontvangen? Mail naar demarkten@demarkten.be of schrijf je in op www.demarkten.be