De Vijfhoek februari 2017

P 3A 9110 afgiftekantoor Brussel X Oude Graanmarkt 5 1000 Brussel

PB- PP B- 06386 BELGIE(N) - BELGIQUE

MAANDBLAD > JAARGANG 41 > NUMMER 2> FEBRUARI 2017 (behalve in juli en augustus)

BUREN VAN DE MARKTEN > P6 >CATHY VAN HEMELRIJCK, OXFAM VINTAGE SHOP BRUSSEL

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL > P8 VAN VISMARKT TOT STAD-HUIS

DROOGSTOPPEL > P9 6 NOVEMBER 1939

© CHARLES SIX

FEBRUARI IN DE MARKTEN

© CHARLES SIX

TENTOONSTELLING

KATTENMUSEUM Dit nummer van De Vijfhoek ziet er anders uit dan gewoonlijk.

In januari las u nog over ‘veerkracht’ als thema, maar de veer was hier in De Markten eventjes gebroken. Enige (maar droevige) oorzaak: personeelsgebrek. Daardoor vond het nieuwjaarsfeest niet plaats en ziet dit nummer van De Vijfhoek er anders uit dan gewoonlijk. Het was allemaal een beetje ‘op’.

Maar we laten ons niet doen en rapen al onze veerkracht bij elkaar voor later: we plannen eind juni het nieuwjaarsfeest met vertraging en heropenen dan tegelijk ons café.

Een beetje vintage dus, meteen ook het thema van dit nummer van De Vijfhoek. Maar niet het thema van ons programma hier in De Markten: dat is nieuw, ontdek het zelf!

In deze Vijfhoek: geen samenvattingen in het Frans, dat doen we volgend nummer opnieuw. Wel veel informatie over wat reilt en zeilt in onze stad.

Geniet ervan!

2

Het kattenmuseum toont een verzameling hedendaagse kunstwerken waarin katten de hoofdrol spelen. Met werk van Abdel Abdessemed, Araki, Ivan Argote, Michel Auder, Luciano Bartolini, Vincent Beaurin, Jean Bedez, Brian Belott, Ben, Guillaume Bijl, Thomas Boogaert, Andy Boot, Victor Brauner, Marcel Broodthaers, Marie-Jose Burki, Marion Charlet, Franck Christen, Eric Croes, David Claerbout, Matthiew Darbyshire, Niki de Saint Phalle, Hugues de Wurstemberger, Lionel Esteve, Christoph Fink, Peter Fischli & David Weiss, Franquin, Katharina Fritsch, Filip Gilissen, Douglas Gordon, Dan Graham, Gregory Halpern, Dale Hoyt & Steve Thurston, Armand Jalut, Paul Joostens, Julian Key, Takako Kimura, Serena Korda, Pierre Liebaert, Gareth Long, Chris Marker, Mieko Meguro, Xavier Mellery, Marin Maloney, Jonathan Monk, Petra Mrzyk & Jean

Francois Moriceau, Lucy McKenzie, Jean Francois Octave, Charles Paulicevich, Anick Pillionnel, Ivo Provoost & Simona Denicolai, Laure Prouvost, Michael Queenland, Stephan Rinck, Guy Rombouts, Henriette Ronner, Aurelie Salavert, Amaury Scharf, Anne-Marie Schneider, Alain Sechas, David Shrigley, Jacob Smits, Haim Steinbach, Theophile Alexandre Steinlen, Thierry Struvay, Walter Swennen, James Todd, Tango, Harald Theys & Jos de Gruyter, Joëlle Tuerlinck, Luc Vaiser, Michael Van Den Abeele, Gert Verhoeven, Oriol Vilanova, Leen Voet, Wang Du, Erich Weiss, Thomas Zipp, Otto Zitko • Tentoonstelling van 10 februari tot en met 26 maart 2017. Dagelijks open van 12 tot 18u, op donderdag van 12 tot 20u (gesloten op maandag).

Organisatie: De Markten en Le Musée du chat.

© BEN

TENTOONSTELLING

THEATER Franklin le Mannequin présente(ert) La NpN Twee boezemvrienden, een advocatenzoon (Fred) en een kapperszoon (Omar), gaan morgen voor het eerst weer samen naar school: Fred ruilt zijn eliteschool in Woluwe in voor het atheneum waar Omar al jaren zijn broek slijt. Hoe gaat Fred om met de nieuwe omgeving? Zal het klikken tussen die stoere bende en de schuchtere Fred? En hoe voelt Omar zich tussen de twee vuren? Een verhaal over imago, keuzes en vriendschap voor iedereen tussen 6 en 66!

La NpN is een groep gedreven Brusselse jongeren (tussen 16-24) van diverse achtergrond die theater maken en spelen. Tussen oktober 2015 en juni 2016 creëerden ze hun eerste voorstelling onder begeleiding van Peter Veyt, die ze al in GC De Platoo en La Maison des Cultures aan het publiek voorstelden. Nu willen ze nieuwe horizonten verkennen en zoeken ze overal in Brussel plekken en podia waar ze hun stuk kunnen delen met de Brusselaars en op die manier ervaringen opdoen voor hun volgende stuk dat gepland is voor het najaar van 2017.

Radio Vintage door het bontgekleurd Brussels koor De Zinnefolee • Zaterdag 25 februari 2017 om 20u bij De Markten.

De toegang is gratis maar reserveren is aangewezen want de plaatsen zijn beperkt.

Altijd schoon volk in de studio van Radio Vintage !

Dagelijks komen vele hunkerende harten de live uitzending meemaken.

Songs recht uit het hart worden zonder truukjes de ether ingezonden.

Op de tonen van Duke Ellingtons Mood Indigo neemt het Brussels koor De Zinnefolee de luisteraars mee op een rake scheervlucht doorheen het internationale muzieklandschap.

Golden Hits verpakt tot emo-Varieté (of juist niet?).

Met respect voor nobele hartenkreten,

en altijd weer vertaald naar de taal van de dag. Het sappig Brussels dialect zet meteen de juiste toon. ‘t Es ginne ziêver ...

Komt dat live meemaken bij Radio Vintage !

(Radio Vintage kwam tot stand met de steun van Zinnema, Vlaams huis voor amateurkunsten in Brussel.)

• Zondag 26 februari om 15u (deuren 14u).

Tickets: 7€ of 2€ Paspartoe Kansentarief

Organisatie en info: De Markten, 02 512 34 25, www.demarkten.be, demarkten@demarkten.be 3 3

© BOP

© WOLF

CURSUSSEN

MUZIEK

TRAFFIK KLASSIK De muzikanten van WOLF laten een frisse wind waaien door de kamermuziek voor blazers en strijkers uit de 18de en 19de eeuw.

Het ensemble werd opgericht in 2012 en speelt op oude instrumenten of kopieën ervan. Ze spoorden heel wat vergeten of ondergewaardeerde werken op die ze nieuw leven inblazen.

Voor de gelegenheid brengen ze het befaamde septet van Beethoven.

Afgewisseld met wat toelichting en enkele korte stukken van minder bekende tijdgenoten en voorgangers, laten ze de jeugdige Ludwig op je los.

4

Strijktrio, klarinet, hoorn, fagot en bas in een boeiend programma dat je onderdompelt in de 18e eeuwse muziekcultuur in al haar rijkdom en verscheidenheid.

TRAFFIK KLASSIK, een sociaalcultureel project, brengt klassiek naar de Spiegelzaal.

• Donderdag 23 februari, van 14 tot 15u30 en van 20 tot 21u30.

Tickets: 10€ / 8€ (-25/+65/ werkzoekenden) / 6€ (leerlingen muziekschool) / 2€ Kansentarief, Extra: 10+1 gratis

De inschrijvingen voor de cursussen zijn gestart. Ben je nog niet ingeschreven geen nood. Raadpleeg onze cursusbrochure of neem een kijkje op onze website. Er zijn nog plaatsen!

Ook dit jaar bieden we een brede waaier van cursussen aan. Van Afrikaanse Dans over Zumba tot Body Stretch en Bewegingsgymnastiek.

Creatievelingen kunnen hun ei kwijt in de cursus Improvisatie voor beginners.

Er zijn dit voorjaar ook een aantal nieuwe cursussen voor kinderen. Voor handige kinderen zijn er de lessen Creatief atelier Japanse (knutsel-)

POËZIECAFÉ kunsten en De Expo-aspiranten die zich zullen laten inspireren door de verschillende tentoonstellingen die in De Markten lopen. Tijdens Fijnstemmer kunnen de kinderen de pannen van het dak zingen, op zolder. Bewegen en dansen kan dan weer in onze Bewegingsateliers voor kleuters. De grote kinderen kunnen breaken tijdens de cursus De kunst van Breakdance. Alsof dit nog niet genoeg is, zijn er ook nog plaatsen voor de Speelweek Medi@ctief tijdens de Paasvakantie voor kinderen van 9 tot 12 jaar!

Inschrijven is de boodschap!

Lang leve de Waalse poëzie, maar geen haan die er naar kraait!

Weten we wel wat onze landgenoten onder de taalgrens en in Brussel zoal uitspoken? Er gebeurt veel meer dan je denkt en het wordt een ongewoon boeiende kennismaking! … en ik ontsluier ook een persoonlijk geheim …

We beginnen ook deze lezing met enkele gedichten van Ivo van Strijtem. (o.l.v. Koen Stassijns) • Woensdag 15 februari 2017 van 14u tot 16u Brussels Ouderenplatform, Zaterdag 6, 1000 Brussel, 02 210 04 60, info@bop.brussels Deelnameprijs: 5/4,5/2 euro Organisatie: Bop

TER PLEKKE > VRIJWILLIG AAN DE BAK

Volgens een studie van de Koning Boudewijnstichting (2015) doen 12,5 % van de Belgen aan vrijwilligerswerk in georganiseerd verband. Als men daar de informele vrijwillige inzet bij rekent, komt men aan 19,4% van de bevolking ( 1.800.000 personen). Dit onbetaald werk neemt gemiddeld 4 uur per week in beslag. Brussel doet minder aan vrijwillig werk dan Vlaanderen en Wallonië: 14,8 %. Algemeen neemt de bereidheid om zich belangloos in te zetten toe naarmate de opleiding hoger is, en in Brussel is er een uitgesproken overwicht van universitairen die zich vrijwillig inzetten ( 40% van alle vrijwilligerswerk). De categorieën ‘ziekenzorg’ en ‘verdediging van rechten en belangen’ scoren hoger in Brussel dan in de andere regio’s. Landelijk zijn het de sectoren sport, cultuur, maatschappelijke dienstverlening en onderwijs die het meeste vrijwilligers aantrekken. .

Noodzaak ‘Het Punt’ brengt organisaties en kandidaat-vrijwilligers samen. Het onthaal van het steunpunt bevindt zich in Muntpunt, het kantoor in de Lakensestraat.

Je vindt er alle informatie over vacatures en administratieve aangelegenheden als verzekering en onkostenvergoeding.

Er is een lijst van een 40-tal organisaties die permanent beroep doen op vrijwilligers. Hun werking is in mindere of meerdere mate afhankelijk van vrijwilligers. Het Brussels Ouderenplatform, de Vrienden van het Huizeke, Oxfam, de Brusselse gemeenschapscentra ( zoals De Markten), Awel, Joka, het museum voor Religieuze Kunst, Beschermd Wonen…Nochtans engageren Brusselaars zich meer dan andere Belgen buiten geïnstitutionaliseerde organisaties. Zo zetten vrijwilligers zich al jaren in om het Conservatorium aan zijn hoogdringende renovatie te helpen. Het atelier ‘Marcel Hastir’ is van de sloop gered en wordt draaiende gehouden dankzij het engagement van een groepje eurocra-

ten. De Van Maerlantkapel kon blijven bestaan door toedoen van vrijwilligers.

De Zinnekesparade, de repaircafés, the Brussels Dressing Room… drijven op vrijwilligers.

Avontuur Het cliché van een massale inzet van gepensioneerden voor vrijwillige taken klopt niet. Zij beschikken over vrije tijd, maar ook werkende mensen doen aan vrijwilligerswerk. Naar samenstelling van de Belgische vrijwilligerspopulatie hebben 57 % van alle vrijwilligers een betrekking en is een vijfde gepensioneerd. Op het regionale niveau doen er in Brussel beduidend meer werklozen aan vrijwilligerswerk dan in Vlaanderen en Wallonië, maar dit is te wijten aan het groter aandeel werklozen in Brussel.

Jonge mensen laten zich ook niet onbetuigd. Studenten investeren gemiddeld het meeste uren in het vrijwilligerswerk.

Zij zijn actief in jeugdbewegingen, kampen, bij evenementen en ze doen vaak vrijwilligerswerk in het buitenland. Vaak

gaat het daar om sociale of ecologische projecten: olifanten tellen, straatkinderen animeren of huizen herstellen na een natuurramp... Het staat goed in je CV, opent netwerken en verruimt de horizon.

Signaalfunctie De studie van de Koning Boudewijn toont aan dat vrijwilligerswerk in onze economie een aanvullende rol speelt.

Vrijwillige inzet stelt zich niet in de plaats van betaald werk, maar is historisch gezien juist een schepper van banen. Het draagt bij tot het identificeren van nieuwe of onvervulde noden, zoals bij de vluchtelingencrisis. Heel vaak transformeert het vrijwilligerswerk zich geleidelijk aan tot betaald werk, zonder dat het zelf verdwijnt. Vrijwillig geleverde prestaties blijven een onmisbare aanvulling van het betaalde werk, vooral wanneer betaalde arbeid vanwege de rentabiliteit niet tot de mogelijkheden behoort (denk aan het begeleiden van mensen thuis).

Zingeving Mensen willen via vrijwilligerswerk iets doen wat hen zinvol of nuttig lijkt of wat helemaal anders is dan hun regulier werk. Zij krijgen geen financiële return maar wel aanzienlijke psychologische voldoening. Daarenboven ontmoeten ze daar zielsverwanten, mensen met dezelfde verontwaardiging of dezelfde waarden. Zoals bij elke groepsvorming leidt dat wel eens tot sektaire superio-

© EVER'Y CAT

riteitsgevoelens. Vrijwilligershulp kan de zaak ingewikkelder maken omdat ze soms impulsief en chaotisch is en aanleiding geeft tot controverse, zoals bij de vluchtelingenkampen in Calais.

Samusocial voor katten Stéphanie en Michèle trotseren ruw weer, agressie en spot om zwerfkatten te redden in het Brusselse. Ze komen terecht bij verkrotte woningen, braakterreinen en groezelige sites waar kattenkolonies proberen te overleven. De achterkant van de vergane Marivauxcinema was lang een kanker met kattenmiserie. Stéphanie plaatst kooien om die katten te vangen, te laten steriliseren en te verzorgen. De meest sociale worden dan ter adoptie aangeboden via de sociale media, de verwilderde naar relatief veilige plaatsen gebracht waar

ze onderdak vinden in zelf gefabriceerde droge schuilplaatsen en gecontroleerd gevoed worden via een netwerk van vrijwilligers. Stéphanie en Michèle rijden rond om kooien te plaatsen of op te halen, voedsel of shelters te verdelen, poezen naar dierenartsen te brengen, en bestuursinstanties of politie te contacteren indien nodig. Soms worden ze honend weggezet als ‘zottinnen’ die meer om katten geven dan om mensen. Een vergelijking met de situatie van wanhopige vluchtelingen in de sneeuw op Lesbos is niet echt relevant. De machteloosheid ten aanzien van deze ellende maakt misschien het verhelpen van ander leed vlakbij dwingender. En Hippocrates indachtig: ‘De ziel (psuchei) van alle levende wezens is gelijk, enkel het lichaam verschilt.’

Marleen Janssens 5

BUREN VAN DE MARKTEN Cathy Van Hemelrijck, Oxfam Vintage Shop Brussel De Vijfhoek: Hoe ben je hier terechtgekomen?

Cathy Van Hemelrijck: Tja, ik ben eigenlijk afkomstig uit Grimbergen maar heb hier in Brussel lang gewerkt en ik woonde hier vlakbij, op de Varkensmarkt.

Toen ik bijna fin de carrière was in de Ancienne Belgique, heb ik wat vrijwilligerswerk gedaan. Ziekenbezoek onder meer, en Nederlandse les aan nieuwkomers in het Klein Kasteeltje. Dat vond ik erg moeilijk: ik bewonder de mensen die dat blijvend aankunnen. Maar toen zag ik op een dag hier in de straat een briefje hangen, waarop stond dat Oxfam vrijwilligers zocht voor zijn Vintage-winkel. Et voila, ik ben er op afgegaan en was bezig.

Je was bij de eersten?

Ja, ik heb de winkel hier mee opgestart.

Ik kom hier twee keer per week meewerken. Heel fijn werk hoor.

© ARNOUT WILLEMS

Op de Vlaamsesteenweg, bijna aan de L. Lepagestraat, is sinds 11 jaar de Oxfam Vintage Shop gevestigd. Een mooie winkel op een mooie locatie, gedreven door een enthousiaste ploeg vrijwilligers. Cathy Van Hemelrijck spreekt er met vuur over.

Wat vind je er zo leuk aan?

Het is zowat ‘onze’ winkel, van de vrijwilligers. We zijn erg zelfstandig in alle aspecten van het werk. Natuurlijk volgen we de keuzes van Oxfam: kwaliteit, eerlijke handel, duurzaamheid.

We willen coherent en integer werken.

En daarnaast zijn we een kleine democratie, de vrijwilligers beslissen samen over alles.

Wie zijn die vrijwilligers?

Ik zou zeggen: een afspiegeling van

6

deze stad. Alle leeftijden: de jongste vrijwilliger is 17, de oudste 75. Vrouwen en mannen uiteraard en van alle nationaliteiten: Italiaans, Chileens, Congolees, Spaans, noem maar op.

Gepensioneerden, werklozen, studenten, werkenden... Op zaterdag komen er vaker jonge mensen.

Hoeveel vrijwilligers komen hier?

Er zijn er een veertigtal. Ze leren de winkel kennen als klant, en bieden zich dan aan als vrijwilliger. Of ze leren ons kennen via de website van Oxfam, of ze horen over ons vertellen.

Jij bent zelf verantwoordelijk voor het geheel?

Dat is zo. Ik zoek vrijwilligers, ik maak de werkroosters op. Op weekdagen zijn er vaste ploegen, dagelijks 2 van 2 mensen. Op woensdag heb ik meer mensen nodig, omdat we dan de nieuwe stukken presenteren en van prijskaartjes voorzien. Het is een beetje een klein bedrijf hoor. Ook hier moet je rekening houden met karakters en gevoeligheden van vrijwilligers, ook hier zijn ego’s, gevoelige mensen, dominante personen… het moet ook hier klikken. En is het een komen en gaan. Velen blijven lang, anderen, studenten bijvoorbeeld, blijven korter. Of wie werk vindt: die heeft ineens minder tijd. Nieuwe vrijwilligers blijven welkom!

Hoe is de winkel georganiseerd?

Er komen wekelijks zo’n twintig grote karren met donatiezakken. Drie vrijwilligers die bekend zijn met de specificiteit van onze winkel, vintage en de betere merken, zorgen voor de triage. Elke woensdag vernieuwen we het aanbod. Wat er drie weken hangt, halen we weg. Omdat we voor dure merken of vintage gaan, komen onze stukken wel vaker uit de containers van Kraainem of Woluwe. Tja, zo is dat, daar wonen nu eenmaal rijkere mensen die duurdere stukken wegdoen.

© ARNOUT WILLEMS

Wat bedoel je nu eigenlijk met vintage?

Vooral kledingstukken uit de jaren ’60, ’70 en ’80. Je herkent ze vaak aan de motieven, de modellen, de kleuren, met veel oranje bijvoorbeeld. Je herkent de echte stukken vaak aan de afwerking. Mooie vintagestukken worden echter zeldzaam. Daarom gaan we dus ook graag voor tweedehandskledij van dure merken. Die herken je aan de kwaliteit , het zuivere katoen of linnen, de afwerking, een met de hand ingenaaide ritssluiting bijvoorbeeld.

We kijken ook uit: namaak vintage of namaak dure merken komen er niet in!

Jullie verkopen ook meubeltjes en huisgerief.

Ook hier kiezen we vintage: veel plastic, veel oranje. We hebben ook ju-

weeltjes, én een vrijwilligster die daar de waarde van kent! Trouwens ook eentje die ze kan herstellen!

eindwerk van een fotografiestudent: vrijwillige mannequins die met kledij van onze Oxfamwinkel poseren.

En, wie zijn de klanten?

Ook dat is heel divers. Je hebt mensen die bewust kiezen voor tweedehands, omdat ze ageren tegen het consumentisme in onze wereld. Je hebt ook mensen die op zoek zijn naar specifieke stukken, vintage dus of dure merken. Er zijn ook de jonge mensen, die niet zo’n groot budget hebben. Echt heel arme mensen komen hier minder, de prijzen zijn hier toch nog altijd hoger dan bijvoorbeeld bij Spullenhulp.

Je kent hier blijkbaar alle klanten?

Er zijn er ook veel uit deze buurt en dit is eigenlijk ook mijn buurt. Toen ik nog in de AB werkte, was de buurt van de Varkensmarkt not done: kun je het geloven? Maar op 10 jaar tijd is de omgeving hier enorm geëvolueerd. De charme van deze Vlaamsesteenweg ligt in haar variëteit, zowel van bewoners als van winkels, je hebt hier van alles wat. Het is, hoewel parallel aan de Dansaerststraat, waar de mode hoogtij viert, een totaal andere wereld.

Deze wijk is eigenlijk nog een dorp, waar mensen elkaar kennen en waar ook nogal wat aparte figuren rondlopen. Ik hou van deze omgeving. Weet je, de Anspachlaan is voor mij zelfs een grens, de andere kant is voor mij een andere stad.

Het draait hier goed?

Ja hoor! Onze winkel is winstgevend, de meest winstgevende van Brussel zelfs, we zijn er allemaal trots op!

Vintage is in de mode. Kijk maar naar onze collega’s in Groot Brittannië en in Amerika: hele hoge prijzen. Hier is het minder gehyped en dus toch nog betaalbaar.

Het valt op hoe mooi de winkel is ingericht.

Ook daar wordt extra aandacht aan besteed. We hebben een vrijwilligster die bij de opera werkt, en zij zorgt voor de vitrine. Ze maakt er telkens opnieuw een kunststukje van. We houden er ook van onze stukken mooi te presenteren, overzichtelijk en aantrekkelijk.

Aan de muren hangen foto’s uit het

Dankjewel en veel succes gewenst!

Oxfam Vintage Shop, Vlaamsesteenweg 102-104, 1000 Brussel, 02 522 40 70 Interesse om er te vrijwilligen?

Neem contact op met Cathy Van Hemelrijck.

7

BOUWEN EN BREKEN IN BRUSSEL >VAN VISMARKT TOT STAD-HUIS

Wat we vandaag kennen als Parking 58 en wat in de toekomst “Brucity” wordt, het nieuw administratief centrum van de stad Brussel, heeft al een bewogen geschiedenis. De evolutie van deze plek illustreert zeer goed de voortdurende metamorfose van de stad, het eeuwig “Breken en Bouwen”.

Vanaf 1825 was hier langs de Zenne de vismarkt, een half ellipsvormige plein met gaanderij (zie Popp plan van 1866).

Bij het overwelven van de Zenne verloor deze plaats zijn betekenis en kwam ze in verval, er werd uitgekeken naar een nieuwe bestemming.

Midden jaren zestig van de 19de eeuw en parallel met de aanleg van de centrale lanen ontstond, naar Parijse inspiratie, het idee om hier de centrale markt van de stad te bouwen, het oorspronkelijk idee was een complex waarin alle lokale markten konden samen gebracht worden. Architect Leon Suys ontwierp een hallencomplex dat vier maal groter was 8

dan het uiteindelijk gebouwde. Budgettaire redenen en de overweging dat één centrale marktplaats voor de “consumenten” toch niet zo praktisch was leiden tot bouw van twee hallen in 1874. In de noordelijke hall kwam de vismarkt en vlees en kaas, in de zuidelijke hall langs de Kiekenmarkt de veiling voor verse producten, eromheen werd ook lokale markt gehouden. Minder dan 20 jaar na de prestigieuze opening kwam men tot de conclusie dat het noordelijk deel feitelijk overbodig was, men had inmiddels (1884) een nieuwe vismarkt gebouwd op een deel van het gedempte Materialendok achter Sint Katelijne. De noorde-

lijke hall werd dus in 1893 omgetoverd tot Pôle Nord – Palais d'Eté. De installateur van de koelinstallaties kwam namelijk op het “lumineus” idee om deze te gebruiken voor de aanleg van een ijspiste die gedurende de wintermaanden “le dernier cri” was van de “beau monde de la belle époque, au temp ou Bruxelles bruxellait”. In de zomer werd het Palais d'Eté een florissante zaal met 2000 zitjes, loges en mezzanines, de crème de la crème uit de toenmalige showbizz, revues, musichall, circus, enz, enz. traden er op. De glorie duurde veertig jaar tot de tweede wereldoorlog, daarna werden er nog even hondenrennen georganiseerd, dat was het einde, in 1956 ging de Pôle Nord, de noordelijke hall tegen de vlakte en werd vervangen door de Parking 58, een tiental jaren later volgde de zuidelijke vleugel die vervangen werd door een kantoorgebouw in identieke lompe “fabrieksstijl” als de parking. Het was een van de eerste realisaties van Charly De Pauw, de parkingkoning, in combine met Paul Vandenboeynants op gronden van de stad.

Parking 58 groeide de laatste tien jaar uit tot een icoon hoewel ze tegelijk leeg gemaakt werd, de burelen verdwenen, de winkels op het gelijkvloers werden systematisch gesloten en dichtgetimmerd. Het dak, reeds lang de geheime tip van vele Brusselaars, groeide uit tot een place to be and to see, zien en gezien worden. Het duurde dan ook niet lang voor vier jaar geleden er in de zo-

mer een commerce van gemaakt werd met eerst “Les Jardins Suspendus – Rooftop Apéros en daarna met Skybar 58 inbegrepen luxe restaurant.

De opvolgers van CDP hadden natuurlijk al lang een beter plan en slaagden er ook in dit aan de stad te slijten en zo zijn we nu in blijde verwachting van BRUCITY. Brucity, een gebouw van omtrent 40.000 m2 voor 1500 ambtenaren met gelijkvloers publiek gemakkelijk toegankelijke diensten, op het dak een restaurant en eveneens publiek toegankelijke terrassen, 550 parkeerplaatsen blijven behouden ondergronds.

Brucity, een glazen paleis dat volgens het College symbool moet staan voor transparantie, blablabla waarachter men het gebrek aan openbaarheid van bestuur onhandig tracht weg te moffelen. Het gebouw wordt door de promotor gebouwd en door de stad voor dertig jaar gehuurd waarna ze het eventueel kunnen aankopen. Over erfpacht, huurprijs, totale uitgave over dertig jaar en de effecten daarvan op de stedelijke financiën wordt wijselijk gezwegen. (à suivre) Marcel Rijdams Illustraties en foto's: Plan Popp 1866, Bruciel-KIK, AG Realestate, Skybar 58 Artikel Benoït Vanhees 'Palais d'Eté': www.retroscoop.com

DROOGSTOPPEL

> 6 NOVEMBER 1939

Ik herinner me het nog als de dag van gisteren. Het was een heel droefgeestige dag. Het soort van mistroostige, grijze, regenachtige dagen waarop ons Belgische klimaat wel een patent lijkt te hebben. Ik heb het over maandag 6 november 1939. De dag dat radio en avondkranten het bericht verspreidden dat onze dierbare burgemeester Adolphe Max na een korte ziekte was gestorven.

De dag van zijn overlijden had koning Elisabeth nog met een boeket rozen uit de Koninklijke Serres een bezoek aan hem gebracht.

De beminnelijke burgervader had de raad van een aantal bezorgde vrienden in de wind geslagen en had op 22 oktober in de striemende regen - zonder sjaal of hoofddeksel - een plechtige herdenking bijgewoond ter ere van de Slag bij de IJzer. Een verkoudheid leidde tot griep en de griep tot een longontsteking die hem enkele dagen later fataal zou worden.

Eigenlijk was die hele herfst van 1939 een lange deprimerende periode waarvan de 6de november het symbolische dieptepunt vormde. Enkele weken voor het overlijden van Max hadden Frankrijk en Engeland nazi-Duitsland de oorlog verklaard. Uiteindelijk was de brutale inval in Polen voor onze buurlanden dan toch een brug te ver. De Fransen noemden de periode die volgde op de oorlogsverklaring “une dröle de guerre” maar er was eigenlijk niets vrolijks aan.

Omdat iedereen op een of andere manier besefte dat het Europese kruitvat vroeg of laat zou ontploffen. En dat juist tijdens zo’n zware internationale crisis wij afscheid moesten nemen van een van de moedigste mannen uit de Eerste Wereldoorlog viel veel Brusselaars zwaar.

Max wilde, ondanks het feit dat hij daar als minister van staat recht op had, geen staatsbegrafenis. Hij verkoos een eenvoudige begrafenis zonder muziek,

zonder soldaten, zonder klokgelui. Een simpel kruisje op zijn doodskist moest volstaan: hij was katholiek noch atheïst. Max verkoos het woord “spiritualist” om zijn eigen geloof te beschrijven. En de pastoor-deken van de Sint-Goedele zou tijdens de begrafenisplechtigheid vergezeld worden door de voorzitter van de protestantse gemeenschap en de groot-rabbijn, zonder verschil in hiërarchie …

Alleen al als ik denk aan al die geëmotioneerde Brusselaars die de regen trotseerden terwijl ze in dichte drommen aanschoven om bij zijn opgebaarde lichaam in het Brusselse stadhuis een laatste groet te brengen, schieten mijn ogen vol. En dat tachtig jaar later. ’t Moet zijn dat er toch een gevoelig man in mij schuilt. En de oorverdovende stilte die de lijkkist volgde tussen de overvolle trottoirs langs het traject naar de Sint-Goedelekerk. In de bovenstad hield de stoet even halt bij de Congreskolom:

een mooi symbolisch afscheid van alle gesneuvelde soldaten uit 14-18…

Ik heb zelf nooit het privilege gehad om Adolphe Max te mogen ontmoeten.

Maar als kleine Brusselse ket heb ik hem ooit wel eens van ver kunnen bewonderen. Als er een feest was in de Marollen of tijdens de Zuidkermis was Max er natuurlijk altijd van de partij. Ergens begin jaren dertig opende hij voor de zoveelste keer een kermisattractie op de Zuidfoor. En plots zag ik vanuit de massa een man opduiken in streepjespak met een aanstekelijke glimlach onder een prachtige witte krulsnor vergezeld van zijn trouwe vriend, de foxterriër Happy. Max was een grote hondenvriend. Hij zou ooit eens iemand hebben toevertrouwd dat alleen honden écht te vertrouwen waren. En Happy had zelfs op de gemeenteraad zijn vaste stoel…

Maar waarom schieten juist nu die beelden van Max met zijn hond juist nu te binnen? Waarom moet ik uitgerekend nu terugdenken aan deze onvermoeibare, rechtschapen man? Heeft het te maken met de hele heisa rond de militant-activist Abou Jahjha’s die begrip toont voor gewelddadig verzet tegen een brutale en immorele bezetter?

In 1914 kreeg Max, enkele weken voor hij werd gearresteerd en weggevoerd naar Duitsland, op het stadhuis het bezoek van een nogal arrogante Duitse soldaat die voor hij ging zitten zijn pistool nogal ostentatief op Max’ bureau legde. Volgens de legende zou Max geriposteerd hebben door even osten-

MAX MET ZIJN HOND HAPPY, GEMAAKT DOOR CAPPA, BEROEMD FOTOGRAAF VAN FOTOBUREAU MAGNUM:

tatief een potlood naast het pistool.

De Duitser begreep de geste en verliet met de staart tussen de benen het bureau van Max. De waardigheid van Max tegenover de arrogantie van de bezetter. Een simpele geste van de hoogste ambtenaar tegenover het symbool van bruut geweld.

Het kan ook zijn dat ik naar Max moet denken naar aanleiding van het respectloos en kleinerend gebral op de radio van onze huidige burgemeester-met-een-kort-lontje. Wanneer, vraag ik me dan af, krijgt onze stad nog eens een burgemeester met de finesse en edelmoedigheid van een Adolphe Max?

Of staan zulke mensen alleen op in oorlogstijd?

Droogstoppel is een Brusselse eeuweling die zijn stad enorm heeft zien veranderen, soms ten goede maar vaak ook ten kwade.

In deze kroniek neemt hij iedereen en alles wat hem dwarsligt op de korrel. Hij kan soms wel eens zeuren, doordrammen of bitter uit de hoek komen, maar in de grond is Droogstoppel een wijs man met het hart op de juiste plaats.

9

> MY FIGURATIVE TRIP TO OLD DAYS

© WIKIPEDIA

Mahmoud Naffaq is een student journalistiek die in het kader van een ErasmusMundus-uitwisseling een jaar in Brussel studeert. Hij is afkomstig uit Aleppo. In zijn tekst hierna, die we graag in het Engels publiceren, vertelt hij over belevenissen in Aleppo én Brussel.

Once, a human being forcibly exceeds the national frontiers of his/ her country, they will be considered in wherever place they might go to,

10

as foreigners, sometimes strangers, outsiders, and rarely but expectedly “they are not from here”, but almost certainly not tourists.

When I was hardly trying to cope with the loneliness in the immediate aftermath of my arrival to Belgium, I found nothing more amusing than wandering around in what seemed to be desperate attempts to steal a smile from here or there.

Back in Syria, my family and I, have lived in "Aleppo" for over 17 years, and the latter number may implicitly include uncountable moments of happy childhood and adolescence.

Both of which quickly became a series of memories that I can hardly recall, particularly the horrendous images that were exceedingly being loaded to my mind during the last few years, those that clearly picture people from all ages dead, my neighborhood and home leveled to ground as the result of a war, the Syrian regime has unleashed on its own people.

However, being a Syrian young man who came to Europe in legal means makes me a survivor.

I was recommended many places to visit in Belgium but none of which actually has fitted my after arrival mood. I opened my laptop and tried online, googling over and over again “interesting places”, “where to go”, “bars, squares, markets”, and all of the sudden, a very weird name of a generations-old market came up.

Fortunately, the picked up spot was as thrilling as going back home is for me, and I wasted certainly no time.

Only my mobile and its map’s app

accompanied me to the very ancient place I was heading to.

"The Flea Market", it was.

I didn’t know much about it in the beginning, but I would have been lying if I said that I didn’t already know what kind of markets was waiting for me there.

It takes a place in a square perfectly located in front of the "place du jeu de balle", to the south of the heart of "Brussels", that hosts constantly tens of vendors, in a place where plenty of time seems to be quite not enough.

A bit of everything can be easily found in this market, whether used goods, cheap Items, collectibles or antiques, in an atmosphere where you can indiscriminately hear some of the vendors loudly and tirelessly yelling the names of the things they’ve got for today, in a beautiful tricky attempt to attract or co-opt the buyers, a thing that was to a considerable extent, Syrian.

I tried to distance these Syrian thoughts away for now, and to concentrate on what I am offered right now in the market.

What was absolutely the most interesting and surprising fact about this market, setting aside of course, all the unimaginable items it continuously represents, is that it opens every day since the very date of 1640, whereas many other similar markets are

LEZERS REAGEREN known to be held monthly, semiannually or even annually.

It's one of the last few remaining places on earth, where you can negotiate, haggle or barter a bit, and it was exactly the negotiation which metaphorically sent me back again to my home city of Aleppo, in a very pleasant figurative trip to old days.

One of the very heart-breaking photos that once occupied the international mainstream media outlets is a photo published in 2012, and showed a total destruction after Burning of the historic Market of "Souq Almadina" (The city market), that dates back to the 14th century.

Slightly similarly with the Belgian flea market, the covered Souq Almadina is located at the heart of the Syrian industrial city of Aleppo, within the walled ancient part of the city, and because of its long and narrow alleys, Souq Almadina became the largest covered historic market in the world, with an approximate length of 13 kilometers.

It’s absolutely indescribable how tens of different professions, crafts and commerces were settled in a

compatible way, into small "Khans" (caravanserais) scattered within the market, that used to deal with a huge number of buyers, visitors and tourists coming round the clock.

It has been a major trade Centre for imported luxury goods, such as raw silk from Iran, spices and dyes from India and many other products. Souq Almadina is also home to local products such as wool, agricultural products and soap.

I do believe, that reality always beats fiction, in which case I am now stuck between believing both, what has been happing in country over the past 6 years, and how Belgium could prosper in a very short period of time after WW2, since the latter war was no more tragic than the Syrian wars.

Despite its very unique features, I could not buy any of the thousands items scattered in the Belgian Market, not because I didn’t have money, or I found nothing interesting, but because of the distracting ideals and questions, came to my mind from literally nowhere, and stunned me, and the names Belgium, Syria, wars, civilizations and markets where only the titles.

Vorige maand publiceerden we een bijdrage van Delphine Peeters over ‘Ophef’, een nieuw democratisch platform. We kregen één lezersreactie die we hierna graag met u delen.

DOE EENS ECHT IETS KENNY VERMEULEN! Als ik Delphine Peeters in haar stukje OPHEF mag geloven hoopt Kenny Vermeulen via ophef in de virtuele wereld te bereiken dat de echte wereld, en vooral de Belgische politici meer voor jongeren gaan doen.

Nu , ophef veroorzaken is een wel erg gemakkelijke ”oplossing”. Voor het geval het Kenny V. aan inspiratie ontbreekt hier enige tips: Plaats een naaktfoto van jezelf naast een geheel geklede Bart De Wever op internet met de tekst: Ik vind Bart zo’n geil typetje , U ook? Stem NVA! O f zet een naaktfoto van jezelf naast een foto van Annemie Turtelboom met de tekst: Ik probeerde het met Annemie, maar dat haar zat in de weg.

Desnoods bied je op internet goed-

kope cocaïne aan: Via onze goede betrekkingen met de douane zijn wij in staat cocaïne te leveren voor een lagere straatprijs dan in Maastricht of Amsterdam, onze pizzakoeriers bezorgen binnen De Vijfhoek gratis, bel 0456 789 000.

Als Kenny echt iets wil bereiken zal hij meer moeten doen dan klagen dat de politiek niets voor jongeren doet.

Kruip eens uit je virtuele schulp Kenny en klaag eens over concrete gevallen die ergerniswekkend zijn. Geen inspiratie, kom Kenny, hier dan een laatste tip. Pascal Smet, je kunt hem goochelen als je niet weet wie hij is, hij bestaat echt, is al een tijdje ziek.

In afwachting van zijn herstel worden allerlei beslissingen die van belang zijn voor de Brusselaars uitgesteld.

Wat is dat voor een systeem dat belangrijke beslissingen laat afhangen van het fysieke welzijn van één man?

Niemand is onvervangbaar, zelfs Pascal S. niet. Maar misschien weet Kenny Vermeulen niets van dit alles , net als al die burgers die denken dat CETA al bestaat.

P.S. Het Brusselse parlement bestaat voor meer dan 40 % uit dames en heren die ouder dan 55 zijn, in geen enkel ander Belgisch parlement vind je meer ouwe mannen en vrouwen , terwijl de bevolking van Brussel juist jonger is dan waar dan ook , werk aan de winkel Kenny!

Hans Vossen

11

BERICHTJES VAN HIER EN GINDER

COLOFON

VERENIGINGEN EN LEUKE ACTIVITEITEN FedOS De Muze organiseert een reeks workshops “hedendaagse dans”. De focus ligt op improvisatietechnieken.

Begeleiding Barbara Pereyra, een professionele danseres. Geen danservaring vereist. Telkens op dinsdag van 10u30 tot 12u30, Zaterdagplein 6, 1000 Brussel • Info: FedOS, Helena Janssens, 02 218 27 19 De Vlaamse Club voor Kunst, Wetenschap en Letteren organiseert op 6 februari een lezing door schrijfster Anne Provoost over haar boek ‘Kinderen van de IJzer', het verhaal van de grootscheepse actie die de Belgische overheid organiseerde voor de kinderen uit de frontstreek. Op 20 februari vertelt Leen Huet, kunsthistorica en auteur over ‘De productieve jaren van Pieter Bruegel in Brussel’. Leen Huet plaatst Pieter Bruegel als kunstenaar stevig in zijn eigen tijd: de bewogen, gevaarlijke, onthutsende zestiende eeuw.

Telkens om 19u45 in De Markten.

• Info: www.vlaamseclubbrussel.be

12

Verscheidene organisaties zetten superdiversiteit op de agenda. Terwijl de samenleving verkleurt blijven interne weerstanden mee spelen. Deze maken dat kleurrijke ontmoeting achterblijft.

Ook in Brussel, waar de meerderheid van de stadsbewoners een migratie-achtergrond heeft, blijven vele organisaties onwennig en wit.

Hoe werken organisaties morgen in een superdiverse context? Is er meer nodig? Zijn er voorbeelden van samenwerking en dialoog die leiden tot meer gelijke kansen voor iedereen?

Welke uitdagingen stellen zich voor solidariteitsorganisaties en culturele verenigingen in de horizon van 2024?

Hierover wordt op 15 februari, 19u30, een panelgesprek georganiseerd met Wim Poelmans (Les Gazelles), Marc Michiels (kwb onbegrensd), Chris Vanmol (ACV) en Valerie Van Belle (CM).

Moderator is Didier Vanderslycke (Orbitvzw) . Muntpunt (zaal Mallemunt), Munt 6, 1000 Brussel.

Inkom gratis, iedereen welkom.

• Info: www.beweging.net/brussel-halle-vilvoorde

GEZONDHEID Tournée Minérale: een maand zonder alcohol Met ‘Tournée Minérale’ roepen De DrugLijn en Stichting tegen Kanker alle Belgen op om in februari 2017 een maand geen alcohol te drinken. Daar zijn goede redenen voor: alcohol, ook als je weinig drinkt, heeft invloed op bijna alle organen in het lichaam en hangt samen met ongeveer 200 verschillende aandoeningen. Door mee te doen met de campagne krijgt je lichaam de tijd om te recupereren van je gewoonlijke alcoholgebruik. Heel wat deelnemers voelen zich dan ook frisser en fitter. Ga dus de uitdaging aan! Je zal zien: je hebt geen alcohol nodig om je te amuseren.

• Info: www.tourneeminerale.be

Werkten aan dit nummer mee: Nora De Kempeneer, Etienne Philips, Hilde Van Geel, Hanne De Nil, Isabelle Decallonne, Marcel Rijdams, Arnout Willems, Marleen Janssens, Stefan Moens, Kris De Vroede, Charles Six Foto’s: De Markten en ingezonden Lay-out en druk: Drukkerij Atlanta Schaffen Oplage: 6.100 Advertentiewerving: De Markten, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be Verantwoordelijke uitgever: Isolde Boutsen De Vijfhoek is het maandblad van De Markten, Oude Graanmarkt 5, 1000 Brussel, 02 512 34 25, demarkten@demarkten.be, www.demarkten.be www.facebook.com/demarkten.brussel Met de steun van de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

De Markten maakt deel uit van Cultuurcentrum Brussel.

Steun De Vijfhoek: Uw steun blijft welkom op rekeningnummer BE62-433-1147061-61 van De Markten met vermelding "steun De Vijfhoek".

Voor het maartnummer van De Vijfhoek zijn teksten en aankondigingen welkom tot uiterlijk 10 februari.

Openingsuren onthaal: maandag tot donderdag van 9 tot 20u, vrijdag van 9 tot 17u en zaterdag van 9 tot 13u (behalve tijdens de schoolvakanties)