Leeuwarder Seniorenkrant 3

De Leeuwarder

SENIOREN

MAART 2019 | EDITIE 3

Stilzitten is er niet bij voor Ferd Crone wiN 2 kaa rten voo voor r de stell ing ‘It wie o simme p in rjûn’

ACTIVITEITEN

KUNST&CULTUUR

GEZONDHEID

VEILIGHEID

POLITIEK

02

SENIORENkrant

De nieuwe AIXAM

SENSATION RANGE

AIXAM SENSATION RANGE

Vanaf 11.439,Zelf uitproberen?

Maak vrijblijvend een afspraak!

Minicars van der Ploeg Haadwei 47 9104 BB Damwald www.minicarsvanderploeg.nl

SENIORENkrant

03

09

Eenzaamheid bestrijden, maar dan anders

Werken aan een seniorENen ouderenproof Fryslân We spraken met Theun Wiersma en Jan Dogterom, beiden lijsttrekker van 50PLUS voor respectievelijk de Provinciale Staten en Wetterskip Fryslân over zaken die senioren aangaan.

Steeds meer mensen raken in een sociaal isolement en voelen zich eenzaam. Een aantal jaar geleden was dat 4 op de 10. Nu is dat al 6 op de 10. Hoe komt dat toch? En waarom lukt het ons niet om daar wat aan te doen?

11 12

LOFBOOT zet senioren in hun kracht

Foto: Frits van Essen

Op 22 maart vindt in Theater De Bres de première van LOFBOOT plaats. Ritsko van Vliet en Theo van der Geest vieren met deze intieme theatervoorstelling hun vijftig jaar creatief samenwerken. Ritsko heeft de rol van dj-conferencier en Theo is de stand-up goochelaar.

17

Senioren lopen meer risico op woningbrand Woningbranden komen gelukkig niet vaak voor, maar het zijn altijd zeer ingrijpende gebeurtenissen, mét potentieel dodelijke afloop. Omdat met name senioren meer risico lopen door vuur om het leven te komen, besteedt de brandweer extra aandacht aan preventie onder deze groep.

IEDERE SENIOR VERPLICHT EEN HONDJE Hij kijkt met veel tevredenheid terug op zijn burgemeesterschap van Leeuwarden. Ferd Crone kwam, zag en werkte bijna twaalf jaar. En in die periode kreeg de stad mede dankzij hem kleur op de wangen. “Het is niet meer van: ut is niks en ut wurd niks. Leeuwarders zijn trots op hun stad. Dat is mooi om te zien.”

04

EN VERDER....

Gezocht: Ervaren advertentieverkopers op projectbasis.

Het betreft periodieke uitgaves.

www.devea.nl INTERVIEW

Hoe ben je een inbreker te slim af?

06

COLUMN: Peter weet het beter

13

Ouder worden voor dummies

14

COLUMN: Sara schrijft erop los

16

Daten op leeftijd

19

Op pad in Leeuwarden

21

Puzzelpagina's 22 ACTIVITETEN

KUNST&CULTUUR

Vanzelfsprekend zijn we ook blij en trots dat we u een mooi en persoonlijk interview met burgemeester Crone kunnen aanbieden. Zoals u weet, is hij bezig aan zijn laatste maanden in Leeuwarden. Het zal voor de volgende geen sinecure zijn om hem op te volgen.

We gaan dit jaar ieder kwartaal verschijnen. Wij zijn na deze maarteditie weer in juni, september en december van de partij.

Wat we ook zeer belangrijk vinden, is uw mening.

Laat ons weten wat u mist in de krant of juist heel erg waardeert. Wij maken de krant namelijk niet alleen omdat we het zelf enorm leuk vinden, maar we willen ook graag dat u er wat van opsteekt of een plezierig uurtje heeft tijdens het lezen van de Leeuwarder Seniorenkrant.

Mail ons uw reacties. Onder de inzenders verloten we twee kaarten voor de voorstelling 'It wie op in Simmerjûn' van Pier 21. Deze extra voorstelling wordt op 24 maart 2019 gespeeld in Stadsschouwburg De Harmonie.

Doede Vellema

Uitgever Devea www.devea.nl

Voor meer informatie, mail naar info@devea.nl

Beste lezers, 2019 is een belangrijk jaar voor de Leeuwarder Seniorenkrant. We gaan ons echt onderscheiden van de andere gratis kranten die in Leeuwarden en omstreken verschijnen. Dit doen we niet alleen door onze hoge oplage van ruim 60.000 exemplaren (zelfs nog meer dan de Huis aan Huis Leeuwarden), maar we onderscheiden ons ook, en dat durf ik hier rustig te stellen, doordat we een aantal kwalitatief hoogwaardige artikelen hebben, geschreven door Sara Kroos, Peter Teeuwen en Martin van Mourik.

GEZONDHEID

Redactieleden Sara Kroos, Martin van Mourik, Peter Teeuwen (Eind)redactie AchT Oplage 62.200 waarvan 5.000 op meer dan 50 punten in de gemeente Leeuwarden Druk NDC Print Verspreiding Als bijlage in de hah Leeuwarden Foto's Ferd Crone Niels Remigius Foto's brandweer Simon van der woude Advertenties Doede Vellema/06 15 37 22 55 E-mailadres info@leeuwarderseniorenkrant.nl Disclaimer Ondanks alle zorg die aan deze uitgave is besteed blijven vergissingen mogelijk. Wij kunnen daar echter geen aansprakelijkheid voor aanvaarden.

Auteursrecht voorbehouden. ©2019

VEILIGHEID

POLITIEK

04

INTERVIEW | SENIORENkrant

Stilzitten is er niet bij VOOR Ferd Crone

In het stadhuis laat Crone nog even op zich wachten. Vanuit zijn werkkamer hoor je hoe hij in gesprek is aan de telefoon. De belburgemeester wordt hij wel genoemd, altijd aan het regelen of lobbyen. Hij verontschuldigt zich, maar het is nu eenmaal een drukke baan. “Ik heb zoveel functies en nu de verantwoordelijkheid voor dat gedoe met die containers op de wadden. Alle dagen zijn zo vol, maar geen klacht hoor. Ik doe het met alle plezier. Ik vind het alleen maar leuk en je krijgt er ook veel voor terug.”

In zijn werkkamer staan bij de open

Hij kijkt met veel tevredenheid terug op zijn burgemeesterschap van Leeuwarden. Ferd Crone kwam, zag en werkte bijna twaalf jaar.

En in die periode kreeg de stad mede dankzij hem kleur op de wangen.

“Het is niet meer van: ut is niks en ut wurd niks. Leeuwarders zijn trots op hun stad. Dat is mooi om te zien.”

haard enkele ‘souvenirs’, zoals een speelgoedbrandweerauto (gekregen van Sinterklaas), klompen, een klein kanon en andere items die hij verzamelde in meer dan een decennium. Niemand verwachtte dat hij zich zo zou verbinden aan deze baan. “Maar ik ben geen jobhopper.” Hij werkte negen jaar voor de vakbond FNV en zat dertien jaar lang in de Tweede Kamer. Toen hij vijf jaar geleden de gedroomde nieuwe burgemeester van Groningen leek te zijn, gaf Crone ondubbelzinnig aan hoe hij daarover dacht: “Ik pieker er niet over.” En: “Er gaat niets boven Leeuwarden.”

Twee H&M’s Ook nu hij stopt als burgemeester blijft hij vooralsnog Leeuwarder. Hij is aan de stad gehecht geraakt. Crone weet nog precies hoe dat twaalf jaar geleden begon. “Ik werd gebeld of ik interesse had. Mijn intuïtie vertelde me dat ik dit moest gaan doen. Twee jaar eerder had ik nog bedankt voor het burgemeesterschap van een andere leuke stad. Nu waren er geen belemmeringen.” Minister worden was voor Crone geen must. “Dat kan zowel voor je gezin als politiek gezien dramatisch zijn.

En om gelukkig mijn kist in te stappen, hoefde ik niet zo nodig minister te zijn geweest. Dit is minstens zo leuk en veel breder.”

Twee van zijn drie kinderen studeerden inmiddels al. “De jongste ging meteen

enthousiast

Leeuwarden

googlen.” Crone weet nog hoe de oudste ontdekte dat er maar liefst twee H&M’s waren in de stad en vond het huis aan de Emmakade, dat ze later ook daadwerkelijk kochten. Na een bezoekje aan de stad was iedereen om.

In de politiek waren er eveneens enthousiaste reacties. “Van links en rechts kreeg ik te horen hoe leuk Friesland was. En ‘wat leuk dat je naar Leeuwarden gaat’. Iedereen vindt het zo’n leuke provincie en een mooie stad.”

SENIORENkrant | INTERVIEW 05

Burgemeesterskerkhof

de vliegbasis en het binnenhalen van

Maar het zou ook een moeilijke stad

Leeuwarden als culturele hoofdstad

zijn, een burgemeesterkerkhof. De

als bewijs daarvan.

stad had al jaren geen bestendige lei-

‘Alle dagen zijn zo vol, maar geen klacht hoor.

Ik doe het met alle plezier’

der gehad en er moest veel gebeuren.

Succes komt echter niet vanzelf aan-

“Ik had daarom twee doelen. De gun-

waaien. Het is niet altijd gemakkelijk

factor in Nederland verder verhogen

voor zijn vrouw dat hij veel weg is. Een

en laten zien dat de stad prima be-

vergadering hier en een bijeenkomst

kenen. Vanaf jongs af aan is hij al actief

(kraakbeenslijtage). Het duurde lang

stuurbaar was. Ik ging me heel erg

daar. “Ik ben zeer dankbaar dat ze dat

in de bestuurswereld.

voordat hij zich liet opereren. “Je hebt

focussen op de inhoud en er met an-

geaccepteerd heeft. Het valt haar nog

dere partijen op gehamerd om de dingen samen op te lossen.” Tijdens

pijntjes, maar je geeft er niet aan toe.

vaak tegen, maar ze is sterk en flexi-

Natuurlijk waren er trieste momenten

Je past je aan. Op een gegeven mo-

bel. En zolang ik op pad ben voor de

in de stad. De brand aan de Kelders

ment zei mijn vrouw: ‘je waggelt nu te

zijn bewind toonde hij veel daad-

brandweer of politie en in de wijken,

met de dood van een student en de ex-

veel en je krijgt oude mannenbeen-

kracht. Met onder meer het tegen-

vindt ze het prima. ‘Dat zijn de wer-

tbs’er Udo D. die in Leeuwarden een

tjes.’ Ik ben nu natuurlijk ook een se-

houden van de geplande sluiting van

kende mensen,’ zegt ze. Het is anders

vrouw doodsloeg. “Het is soms inten-

nior en het is zó belangrijk: bewegen,

met recepties voor hotemetoten. Daar

sief en het raakt je, niet alleen profes-

bewegen, bewegen!”

moet ik ook wel heen om bijvoorbeeld

sioneel. Maar dat staat natuurlijk in

te netwerken. Gelukkig hebben die

geen verhouding tot iemand die haar

Crone vervolgt: “Het is goed voor je

feesten ook mijn voorkeur niet.”

kind of zijn zus kwijtraakt.” Het burge-

gehele welzijn. Je bent immers op

meesterschap is al met al geen aanslag

leeftijd, hebt geen baan meer, de kin-

Een van de acht

geweest, zegt Crone. “Een aanslag zou

deren zijn het huis uit… Als je dan een

Het tekent Crone. Hij is er de man niet

het geweest zijn als ik niets had

pijntje voelt, ga je maar op de bank

naar om in het middelpunt van de be-

gedaan. Ik krijg er juist energie van.

zitten. Dat is niet goed. Daarom ben

langstelling te staan of zichzelf op de

Verliezen vind ik ook niet erg. Ik kan

ik er voorstander van dat iedereen

borst te kloppen. Hij kent zijn waarde

er echter wel flink ziek van zijn als ik

vanaf zijn zeventigste verplicht een

en het gaat hem veel meer om het uit-

denk dat ik meer had kunnen doen.”

hondje krijgt. Betaald vanuit het ziekenfonds (zorgverzekeraar, red.). Je

eindelijke resultaat. Als één na jongste uit een gezin van acht kinderen leerde

Artrose

hoeft echt niet naar de sportschool of

Crone onbewust hoe hij aan tafel zijn

Crone oogt ook nog fit en hij had als

sportclub, maar wel wandelen of fiet-

invloed kon laten gelden. “Wachten tot

burgemeester nog ‘gemakkelijk’ een

sen. Je spieren verslappen zo snel!

het stil was, of een goeie grap maken,”

termijn kunnen blijven. Maar hij is

Als je blijft bewegen, dan kun je het

lacht Crone. Jezelf in een positie ma-

bijna 65 en loopt inmiddels met twee

allemaal aan. En het is ook nog goed

noeuvreren waarin je iets kunt bete-

nieuwe heupen. Hij heeft artrose

voor de hersenen.” ■

06

Tekst: Martin van Mourik Financieel specialist, raadslid, onderzoekt ouderenvraagstukken

Nog geen week geleden had ik zo’n veiligheidsstrip op de deur gemonteerd zodat inbrekers niet met een simpel bankpasje de deur open kunnen maken. ‘Flipperen’ noemde onze voorma-

Veiligheid | SENIORENkrant

Hoe ben je een inbreker te slim af?

lige wijkagente dat. Achteraf had ik dat beter de volgende maand kunnen doen, dan had ik nu de deur open kunnen

Mijn vrouw trok de voordeur dicht en samen liepen we naar de auto. We moesten

flipperen. Moesten we nu ruit naast

boodschappen doen. “Ik zal de deur toch maar even op slot draaien,” zei ik en liep

de voordeur inslaan? Er was nog een

met de sleutelbos naar de deur toe. Maar de sleutel ging niet diep genoeg in het slot.

mogelijkheid. Via de brievenbusklep zou ik met een voorwerp de deurklink

Vreemd. “Ik snap er niks van, ik krijg de deur niet open.” Mijn vrouw kleurde rood en

naar beneden kunnen duwen. “Ik zal

bekende: “Volgens mij zit de sleutelbos aan de binnenkant. Ik heb voor de veiligheid

de buurman vragen of hij er iets voor heeft,” zei mijn vrouw en weg was ze.

gisteravond de deur op slot gedraaid en de sleutel erin laten zitten.”

“Maar even bij het gereedschap bij de reserveband achter in de auto kijken,” dacht ik. En ja hoor, de krikslinger van de krik leek mij het proberen waard.

Ik stak de slinger door de brievenbus, zocht met het uiteinde de bovenkant van deurkruk op, en duwde die met een draaiende beweging naar onderen. In nog geen vijftien seconden had ik de deur open. “Slim van mij,” dacht ik. Maar tegelijkertijd wist ik dat ik iets over het hoofd had gezien en mijn slimheid maar betrekkelijk was. Als ik zo gemakkelijk binnen kon komen, dan een inbreker ook.

De vrouwen die het kunnen weten Esther was tot voor kort de wijkagente van Aldlân. Een paar weken geleden stond ze in de Leeuwarder Courant met een artikel over veiligheid. In het artikel stond dat ook ouderen de dupe kunnen worden van criminele activiteiten. Zij kon mij dus vertellen hoe ouderen zich kunnen wapenen tegen de gure types van

Op mijn vraag of er veel overvallen

waardevolle spullen te krijgen. Over-

kostbare verzameling. Hier in Leeu-

onze gemeente. Een mail was snel

en inbraken gepleegd worden, ant-

vallers zitten hier haast niet, daar-

warden hebben wij het meeste last

gestuurd en het antwoord ook: “Maar

woordt Esther: ”Hier in Leeuwarden

voor moet je in dure wijken in het

van inbrekers en die zijn erbij gebaat

ik neem wel Andrea van de gemeente

komen overvallen niet vaak voor.

westen zijn. Als er een overval wordt

dat er geen bewoners in de buurt

Leeuwarden mee. Die weet alles over

Overvallers gebruiken

intimida-

gepleegd, is er meestal ook wel wat

zijn.”

veiligheid bij ouderen.”

tie en geweld tegen de bewoner om

te halen, zoals goud, sieraden of een Andrea: “Als er niemand thuis is, geef inbrekers dan ook niet het idee dat

inbraakpreventie-avonden

dit zo is. Een lichtje laten branden

Sinds 2014 organiseert de gemeente Leeuwarden drie keer per jaar inbraakpreventie-avonden in de kwetsbare wijken

wekt al de suggestie dat er een be-

en dorpen. Een ex-inbreker vertelt waar mensen op moeten letten om het inbrekers zo moeilijk, zo niet onmogelijk te

woner is. Als je het maar goed vanaf

maken. De avonden worden erg goed bezocht. Er is een uitgebreide informatiemarkt en de heren van de Sleutelspecialist

de straat ziet. En voor de kosten hoef

doen op verzoek een gratis woningscan. Mochten mensen naar aanleiding hiervan aanpassingen aan hun woning willen

je het niet te laten. Een paar uurtjes

dan geeft de gemeente korting. Sinds kort is er op deze avonden ook aandacht voor het voorkomen van zogenoemde

twee ledlampen laten branden kost

cybercrime, een vorm van digitaal inbreken.

per avond een cent.”

in keuken, badkamer en woonkamer

SENIORENkrant

07 Als inbreker kun je dat nog eens extra controleren door aan te bellen. Als er niemand opendoet, dan weet hij hoe laat het is. Ruim dus niet alles op wat in het zicht staat. Sla de krant open, laat de kopjes staan en zet zo nodig de radio aan. Als je op vakantie gaat, vraag dan aan de buurman of hij de tweede auto op jouw oprit parkeert.

Andrea Duivesteijn (l.) en Esther van Minnen.

Een inbreker heeft meestal haast en als hij denkt dat er iemand thuis kan

Esther vult aan: “Als we een avondje

zijn, dan gaat hij naar het volgende

weg of op vakantie gaan, dan moet

woonhuis.” ■

eerst alles opgeruimd worden zodat het huis aan kant is. Maar daarmee

Met dank aan Esther van Minnen

wek je de suggestie dat er niemand is.

en Andrea Duivesteijn.

Feiten Jaarlijks worden er in Leeuwarden 600 keer aangiften gedaan van diefstal/

De Sleutelspecialist De Sleutelspecialist Leeuwarden is al vanaf 1918 dé slotenmaker voor de regio Leeuwarden, Heerenveen, Sneek en Drachten. Wij leveren, monteren en geven advies met betrekking tot sloten, sleutels, kluizen en beveiliging, voor zowel particulier als bedrijf. We werken volgens het Politiekeurmerk SKG***.

inbraak in een woonhuis en 100 keer van diefstal/inbraak in box, garage,

Assortiment

schuur, tuinhuis. Dus bij minimaal 1 op de 100 huishoudens wordt er jaarlijks

Onze winkel is gevestigd aan de Sint Jacobsstraat 10.

Hier vindt u een uitgebreid assortiment sloten, hang- en sluitwerk en kluizen. U kunt hier ook direct uw sleutel bij laten maken of een afspraak maken om uw slot te repareren.

ingebroken. Niet aangegeven inbraken/diefstallen maken deze getallen nog hoger.

Meest interessant voor inbrekers zijn: • Geld en sieraden • Mobiele telefoon • iPad, tablet of laptops • TV en geluidsapparatuur • Fietsen Het is dus goed om voor deze spullen extra veiligheidsmaatregelen te nemen. In de Leeuwarder Seniorenkrant willen wij ieder kwartaal aandacht besteden aan veiligheid rond en om het huis. Dit keer is de voordeur aan de beurt. Drie maatregelen om mee te starten: 1. Licht Heeft u al een lichtpunt dan is dat meegenomen. Buitenlampen met een bewegingsmelder en een schemerschakelaar zorgen dat als het donker wordt de lamp automatisch gaat branden. Staat de schemerschakelaar uit en komt er iemand in de buurt van de voordeur dan flitst het licht aan en ziet iedereen de bezoeker. Geen stroomvoorziening bij de voordeur? Geen probleem.

Tegenwoordig zijn er buitenlampen met een beweging/schemerschakelaar en een zonnepaneeltje. Dit paneeltje laadt de batterij in de buitenlamp op en zorgt zo dat de lamp gaat branden als er iemand bij de voordeur staat. Twee

Diensten Naast het leveren van vrijwel alle soorten sleutels, hang- en sluitwerk, meerpuntssluitingen en kluizen hebben wij als slotenmaker een eigen montagedienst met twee monteurs.

We kunnen tevens veiligheidscilinders in elke lengte leveren.

Deze kunnen gelijksluitend worden gemaakt, incl. montage.

Persoonlijke aandacht, service en klantvriendelijkheid staan bij ons hoog in het vaandel.

Heeft u een betrouwbare en betaalbare slotenmaker nodig? Bel dan de enige echte slotenmaker van Friesland, zonder extreem hoge voorrijkosten. We zijn dag en nacht bereikbaar op 058 - 212 88 24. De Sleutelspecialist Leeuwarden helpt u dag en nacht!

jaar geleden heb ik dit zelf voor veertig euro aangeschaft bij een supermarkt en hij doet het nog steeds.

2. Zichtbaarheid Zorg dat de voorkant van uw huis goed zichtbaar is en blijft vanaf de straatkant. Snoei struiken die te groot worden en het zicht belemmeren.

3. Veiligheidsstrip Hierboven heeft u het al kunnen lezen. Met een plastic pasje is de voordeur zo open. Als u een speciale strip plaatst tussen kozijn en deur (slotzijde) kan dat niet meer. Zo’n strip kost zestig euro. Heeft u een brievenbusklep in de deur, dan kan met een stuk gebogen metaal de deur vaak nog eenvoudig opengemaakt worden. Afsluiten blijft noodzaak, ook als u ’s avonds thuis televisie zit te kijken. Bent u geen klusser dan is zo’n strip plaatsen niet makkelijk. Ook het kiezen van de juiste strip is niet simpel.

Een handige buurman, schoonzoon of een vertrouwd klusbedrijf bieden dan mogelijkheden.

Een woonhuis inbraakveilig maken is een hele klus, met de hiervoor genoemde maatregelen wordt het al een stukje veiliger. Maar we zijn er dan nog niet. Volgende keer bespreken we weer drie maatregelen.

Sint Jacobsstraat 10 8911 HT Leeuwarden Tel: (058) 212 88 24 info@sleutelspecialist.frl

(AUTO)SLEUTELS - KLUIZEN - SLOTEN - BEVEILIGING

www.sleutelspecialist.frl

08

SENIORENkrant

genomineerd voor

de beste bibliotheek van Nederland 2019

BOARNSTERHIM STATE, PRACHTIG GELEGEN EN ZORG OP MAAT

stem op ons:

Wonen met zorg | Zorghotel | Dagverzorging | Thuiszorg T. 085 - 1305767 | www.boarnsterhimstate.nl 4

#ikstemdbieb

Spilers: Jan Arendz en Joke Tjalsma

Regy: Jos Thie Tekst: Bouke Oldenhof

PIER21.NL

**** “It is slagge om in swierwichtich ûnderwerp as de libbensein sa licht as in fear yn te kleurjen” Leeuwarder Courant

Pier21 komt wegens groot succes op 24 maart met een extra voorstelling van ‘It wie op in simmerjûn’ in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden.

Lezersactie: doe mee & mail Laat ons weten wat u vindt van de Leeuwarder Seniorenkrant.

Theo en Anneke ha elkoar op lettere leeftyd fûn. Theo helpt sa goed as er kin by it finen fan in noflik

Wij respecteren uw mening zeer! Als blijk van waardering verloten wij

plak yn in fersoargingstehûs foar Anneke har heit en mem, Daniël en Wimmy. Dy binne op in leeftyd

2 kaarten voor de voorstelling ‘It wie op in simmerjûn’ op 24 maart

dat sy allang net mear op paad kinne mei Daniël syn grutte hobby, it draaioargel. Mar Daniël en

om 20.00 uur in Stadsschouwburg De Harmonie in Leeuwarden onder

Wimmy wolle net ôfhinklik wurde en ha hiele oare plannen. Tegearre wolle sy út it libben stappe,

de inzenders. U kunt uw reactie voor 22 maart mailen

nei in lêste dûns op ‘It wie op in simmerjûn’.

naar info@leeuwarderseniorenkrant.nl

SENIORENkrant | POLITIEK 09

advertorial gedraaid. En kijk naar de pensioenen.

Theun Wiersma (links), lijsttrekker Provinciale Staten en Jan Dogterom, lijsttrekker Wetterskip Fryslân.

Vanwege dogmatisch denken over een rekenregel worden de pensioenen niet aangepast aan de stijging van prijzen.

Deze regering weigert dit gewoon. Er dreigen nu zelfs kortingen op pensioen.

Zo kan ‘Mevrouw de Vries’ in december misschien nog €800 pensioen krijgen, maar in januari slechts €750. Dat kan echt anders, want de pensioenpotten barsten van het geld. Met onze pensioenwensen bedienen we ook jongeren want iedereen wordt bij leven en welzijn een keer ook een oudere.”

Dat wordt toch landelijk en niet provinciaal bepaald? Wiersma: “Dat is zo, maar de Provinciale Staten kiezen straks in

Werken aan een seniorEN- en ouderenproof Fryslân

mei wel de leden van de Eerste Kamer.

Indirect zijn het dus ook landelijke verkiezingen. En het belang daarvan moeten we niet onderschatten, want allerlei onzalige plannen van het huidige kabinet met betrekking tot AOW, pensioenen en werkloosheid kunnen daar tegengehouden worden. Nu is er dus de kans -voor wie dat wil- om iets te veranderen.”

WETTERSKIP

Friesland is een typische plattelandsprovincie met enkele grote plaatsen en honderden kleine

Ouderen en het Wetterskip? “Ja, eigenlijk is dat iets heel raars,” zegt Jan Dog-

dorpen. Kenmerkend is de ontgroening en vergrijzing, oftewel krimp. Met name voor senioren

terom. “Het Wetterskip is een uitvoe-

en ouderen heeft dat vaak directe gevolgen. Want hoe zorgt men bijvoorbeeld voor blijvend

ringsorgaan dat moet regelen dat we

goede huisvesting, voldoende werkgelegenheid, bereikbare gezondheidszorg en waarborging

en dat het water schoon is. Veiligheid is

van mobiliteit? We spraken daarover met Theun Wiersma en Jan Dogterom, beiden lijsttrekker van 50PLUS voor respectievelijk de Provinciale Staten en Wetterskip Fryslân.

veilig achter onze dijken kunnen wonen belangrijk en staat bij 50PLUS dan ook voorop, daarover wat mij betreft dus geen discussie. Maar we betalen allemaal belasting voor het Wetterskip en dus is ooit de gedachte opgekomen

Volgens Wiersma, een geboren en ge-

huizen. Dan ga je aan het mens-zijn

ken van woningen, de energietransitie,

dat de belastingbetaler dan ook invloed

togen Fries, zien we in Friesland de

voorbij.” Ook vindt Wiersma dat me-

de circulaire economie. Allemaal kansen

moet hebben. Ik ben geen politicus

leefbaarheid voor met name senioren

dische zorg dichtbij moet blijven.

voor meer werkgelegenheid. Door om-

en zal dat ook niet worden. Maar met

en ouderen achteruit gaan. “Het is net

“Huisartsenzorg is in Leeuwarden al

scholing en bijscholing in deze ‘nieuwe

mijn 35 jaar ervaring in het waterma-

alsof ouderen niet meer meetellen. En

een probleem, maar in dorpen en

economie’ kan voor deze groep mensen

nagement kan ik meedenken en zor-

dat is onterecht!” begint hij het ge-

sommige buitenwijken loopt het nog

weer een kans ontstaan.”

gen dat er goede dingen gebeuren bij

sprek een beetje fel. “Volgens de cij-

harder terug. Natuurlijk moet alles

fers van het Fries Sociaal Planbureau

betaalbaar zijn, maar met wat creatief

Pensioenwensen,

bepleiten dat er voor tweepersoons-

wonen er in onze provincie meer dan

denken kunnen we dat in onze pro-

ook voor jongeren!

huishoudens een ander tarief komt.

273.000 mensen van boven de vijftig

vincie best goed regelen.”

“Belangrijk is dat mensen geluk-

Veel senioren hebben een tweeper-

kig kunnen leven. Dat geldt ook voor

soonshuishouden, maar betalen het-

jaar, dat is ruim veertig procent van de

het Wetterskip. Overigens ga ik wel

bevolking en boven de 65 jaar zijn dat

Een voorwaarde voor leefbaarheid is

onze kinderen en kleinkinderen. Er

zelfde als gezinnen met kinderen. Dat

ruim 134.000 mensen. Dan hebben we

volgens Wiersma ook goed openbaar

gebeuren echter nu in Nederland din-

is niet eerlijk en moet dus veranderen.”

het over twintig procent van de bevol-

vervoer. “Bij voorkeur tot in de dorpen

gen waarbij het lijkt alsof de belangen

king. Daar moet je als overheid toch

en wijken! Niet alleen belangrijk voor

van ouderen niet meer meetellen. Kijk

Tot slot vinden beide lijsttrekkers dat

serieus rekening mee houden!”

senioren die geen eigen vervoer meer

naar de verhoging van de AOW-leef-

Fryslân zich best wat meer op de borst

hebben, maar ook voor de schooljeugd.”

tijd. Dat was een bezuinigingsmaat-

mag kloppen. “Er gebeuren veel posi-

Voorwaarden voor

Verder maakt de lijsttrekker van 50PLUS

regel toen ons land er volgens vorige

tieve dingen. Het is hier goed toeven en

leefbaarheid

zich zorgen over de werkgelegenheid

kabinetten belabberd voor stond. In

met een iets sterkere economie en wat

Belangrijk vindt Wiersma behoud van

voor 50- en 60-plussers. “Senioren

eerste instantie een idee van VVD en

meer mensen is de zorg voor jong en

leefbaarheid. “Daarvoor zijn bijvoor-

worden vaak als eerste op straat gezet

CDA, gesteund door D66, GroenLinks

oud beter geborgd. We willen werken

beeld meer seniorenwoningen nodig

en komen bijna nergens meer aan de

en ChristenUnie. Later heeft minister

aan een leefbaar en dus beter Fryslân.

en mensen moeten - als ze dat willen -

bak. Waarom zetten we de kennis en er-

Asscher van de PvdA er voor gezorgd

En niet alleen voor de oudere van nu,

in hun eigen woning kunnen blijven

varing van senioren niet meer in voor de

dat die leeftijdsverhoging sneller ging.

maar ook die van de toekomst: onze

wonen. Het moet bijvoorbeeld niet

ambities van jongeren? En er zijn moge-

Volgens premier Rutte is Nederland er

kinderen en kleinkinderen. Het kan al-

nodig zijn dat je op oudere leeftijd nog

lijkheden. Denk bijvoorbeeld maar aan

weer helemaal bovenop, maar die be-

lemaal. Maar daarvoor moet men wel

een keer uit je wijk of dorp moet ver-

het duurzaam en levensbestendig ma-

zuinigingsmaatregel wordt niet terug-

naar de stembus gaan!” ■

02 10

SENIORENkrant

Voor de 50-plusser, Voor de senior, Voor de oudere, Van nu én morgen!

DOE MEE EN WIN! Maak kans op een gratis waardebon.

Ga naar www.stem50plusfryslan.frl en bekijk de filmpjes waarin onze lijsttrekker voor Provinciale Staten Theun Wiersma het heeft over wonen, zorg, openbaar vervoer en werkgelegenheid. Weet u waar de opnames zijn gemaakt? Stuur uw antwoorden via het formulier op de site of per post (p/a Wetterbies 1, 8723 HA Koudum).

Onder de inzenders met de goede antwoorden wordt een VVV-bon van € 50 verloot.

Door uw stem steunt u 50PLUS ook in de Eerste Kamer, waar allerlei onzalige plannen van dit kabinet over AOW, pensioenen en werkloosheid tegengehouden kunnen worden!

PROVINSJALE

FERKIEZINGS

FOAR

DYN LÛD

www.fryslan.frl /ferkiezings2019

20 MAART Dizze kampanje is makke troch meiwurkers fan de provinsje Fryslân mei meiwurking fan frijwilligers út de mienskip.

SENIORENkrant | GEESTELIJKE EN LICHAMELIJKE GEZONDHEID

Tekst: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning

11

Eenzaamheid bestrijden, maar dan anders

Steeds meer mensen raken in een sociaal isolement en voelen zich eenzaam. Een aantal jaar geleden was dat 4 op de 10.

Nu is dat al 6 op de 10. Hoe komt dat toch? En waarom lukt het ons niet om daar wat aan te doen?

Om te beginnen een aantal aspecten

werken. Families woonden dus dicht

die debet zijn aan die eenzaamheid.

bij elkaar. Nu wonen en werken mensen over de hele wereld. Het is niet raar

1. Gezin als hoeksteen

dat families letterlijk uit elkaar groeien.

van de samenleving

Whatsapp en Skype maken dan een he-

De generaties die nu de senioren

leboel goed, maar toch, uit onderzoek

vormen zijn opgegroeid in een samen-

blijkt dat mensen daar niet genoeg aan

leving waarbij het gezin de hoeksteen

hebben. De meeste mensen hebben

van de samenleving was. Dat beteken-

behoefte aan fysieke contacten.

de dat je je als ouders vaak helemaal

dat hoeft dat gevoel niet direct weg te

wegcijferde, met name moeders: alles

3. Individualisering

nemen. Er zijn nog nooit zoveel jonge-

draaide om de kinderen en de direc-

Onze maatschappij is steeds individu-

ren geweest die zich depressief voelen

te familie. Toen de kinderen het huis

alistischer geworden. De komst van de

of een burn-out hebben.

uitgingen, bleef er letterlijk een leeg

mobiele telefoon heeft daar zeker aan

huis achter. De generatie erna dacht

bijgedragen. Wie kent niet het beeld van

5. Privacywetgeving

ook meer aan zichzelf en hoewel de

allemaal mensen naast elkaar die stuk

Een laatste factor is de privacywetge-

Hobby om de Hoek

kinderen nog steeds wel centraal

voor stuk op hun mobieltje zitten te kij-

ving. Op het eerste gezicht lijkt het een

Lijkt het je leuk om iemand in de

stonden – getuige het halen en bren-

ken? Iedereen is erg met zichzelf bezig.

goed streven om iemands privacy te

buurt te hebben die dezelfde hobby

gen van de kinderen, de clubjes en de

Mensen die daar niet aan mee kunnen of

beschermen. De keerzijde van de me-

heeft als jij? Hobby om de Hoek zet

overdadigheid aan cadeaus – zorgden

willen doen, voelen zich dan al buiten-

daille is dat we dan ook niet veel weten

in de gemeente Leeuwarden een ex-

zij ook voor hun eigen plezier. Deze

gesloten. Eenzaamheid ligt op de loer.

van eenzame mensen. Je hoort organi-

periment op door mensen met de-

saties al heel snel zeggen: deze infor-

zelfde hobby bij elkaar te brengen.

generatie is ook opgegroeid met internet en de sociale media. De oudste

4. Windowdressing

matie mogen we niet verzamelen in

Lijkt het je leuk om mee te doen?

generatie heeft dat niet. Zij zijn dus veel

Er is nog iets anders wat hier sterk

verband met privacy. Vaak is dat niet in

Stuur dan je voor- en achternaam,

meer afhankelijk van hun directe omge-

mee samenhangt: windowdressing.

het belang van de betreffende persoon.

geboortejaar, geslacht, straatnaam,

ving, maar die valt dus steeds meer weg.

Mensen hebben het idee dat ze door

huisnummer,

postcode,

e-mail-

de sociale druk die ze voelen ze alleen

Oplossingen

adres en natuurlijk je hobby('s) naar:

2. Afstanden groter

maar positief en succesvol mogen zijn.

De oorzaken zijn duidelijk, maar wat

info@hobbyomdehoek.nl. Bij vol-

Vroeger bleef iedereen in de buurt

Dit is natuurlijk niet realistisch, maar

kunnen we er aan doen? Er gebeurt

doende aanmeldingen gaat Hobby

al van alles. Zo zijn er maatjesprojec-

om de Hoek zoeken of er iemand

ten: eenzame mensen koppelen aan

in de buurt woont die dezelfde

Fietsclub Oranjewijk

vrijwilligers die dan samen wat gaan

interesse(s) deelt en brengen wij

ondernemen. Koffie-ochtenden waar

jullie met elkaar in contact.

Een initiatief voor senioren is de Fietsclub Oranjewijk. Eén van de initiatiefnemers

eenzame mensen naar toe kunnen ko-

is Roelof Veeningen: “We zijn in mei 2018 vanuit het buurthuis van de Oranjewijk

men. We sturen massaal kaartjes met

(Emmakade) begonnen met een fietsclub. We fietsen nu elke dinsdag een afstand

de feestdagen naar eenzame mensen

ten we het zoeken in de directe om-

van ongeveer 20 tot 25 km in de buurt van Leeuwarden. We zijn nu nog een klein

(hoe bizar!). Maar bij al deze onge-

geving. Een mogelijkheid om mensen

clubje van zes fietsers, mannen en vrouwen. Deels elektrisch aangedreven.

twijfeld goede bedoelingen kun je je

met elkaar in contact te brengen, is

En we zijn heel enthousiast. Hoe dat komt?

afvragen: voor wie doen we dat eigen-

om te zoeken naar iets wat ze gemeen-

1. We ontdekken Leeuwarden en omgeving. Naar alle richtingen kun je mooie

lijk? Voor onszelf of voor die ander? In

schappelijk hebben, een hobby bij-

fietstochten maken. Overal zijn er verrassende gebouwen en landschappen. Bij

hoeverre is die ander werkelijk gehol-

voorbeeld. In plaats van daar zelf dus

voorkeur fietsen we op fietspaden en die brengen ons op bijzondere plaatsen.

pen, of helpen we eigenlijk meer ons-

als vrijwilliger tussen te gaan zitten, is

zelf door ons geweten te sussen?

het beter mensen een nieuw netwerk

2. Op elke route is vaak wel een rustpunt te vinden en vaak ook nog met koffie/thee

te geven van mensen die bij hun in de

en een lekker hapje: bij de bakker Sybesma in Boksum, in de Túnmanswente bij

Andere benadering

buurt wonen en bijvoorbeeld ook van

3. En niet in de laatste plaats: het is altijd gezellig. We hebben allerlei onderwerpen

Ik wil hier dan ook pleiten voor een to-

breien houden. Een voorbeeld hier-

bij de kop: van persoonlijke tot wereldproblemen en natuurlijk het landschap

taal andere benadering om eenzaam-

van is Hobby om de Hoek, dat men-

dat we passeren. Ook nu nog na een half jaar elke week fietsen zijn we nog niet

heid te bestrijden: het verbinden van

sen in de buurt met dezelfde hobby bij

uitgepraat en genieten we nog steeds van het landschap.

eenzame mensen aan elkaar in plaats

elkaar wil brengen (zie kader). Op die

Dus als je plezier hebt in fietsen en wel nieuwsgierig bent naar nieuwe contacten

van aan vrijwilligers. Aangezien de

manier leren mensen uit de buurt el-

voor een ochtend of middag in de week, sluit je dan aan bij onze fietsclub.

meeste mensen die eenzaam zijn de

kaar kennen en zijn ze niet langer ‘af-

Uitproberen mag natuurlijk ook!” Interesse of meer informatie? Stuur een mail

ouderen zijn en deze over het alge-

hankelijk’ van vrijwilligers, bezoekjes

naar: rveeningen@gmail.com

meen niet zo mobiel meer zijn, moe-

of kaartjes. ■

Martenastate in Cornjum of de Vertakking bij Rijperkerk.

12

Veiligheid | SENIORENkrant

Senioren lopen meer risico op woningbrand Woningbranden komen gelukkig niet vaak voor, maar het zijn altijd zeer ingrijpende gebeurtenissen, mét potentieel dodelijke afloop. Omdat met name senioren meer risico lopen door vuur om het leven te komen, besteedt de brandweer extra

die oververtegenwoordigd zijn bij fatale woningbranden. Grofweg de helft van de dodelijke slachtoffers is ouder dan zestig, hoewel die groep ‘maar’ 22 procent van de Nederlandse populatie uitmaakt. Een groot deel, meer dan

aandacht aan preventie onder deze groep.

een derde van het totale aantal slachtoffers, is tachtig jaar of ouder. Ze hebben 2,5 keer zoveel kans een bij een Dertig doden

brand om te komen, geeft Toxopeus

Je huis in brand: het is één van de

aan.

meest ingrijpende gebeurtenissen die iemand mee kan maken. In Nederland

Beperkt zelfredzaam

zijn de afgelopen tien jaar ruim drie-

Liefst driekwart van de slachtoffers is

honderd mensen overleden bij een

al overleden voordat de brandweer ter

woningbrand. Gemiddeld zo’n dertig

plaatse is. Ze waren beperkt zelfred-

dodelijke slachtoffers per jaar. En hoe-

zaam. Een beginnende brand wordt

wel de kans dát er überhaupt brand

door een ouder persoon minder snel

uitbreekt relatief klein is, zo’n 1,5 pro-

opgemerkt vanwege gehoor-, zicht-

cent, is het een zeer reëel gevaar, zegt

en reukverlies. En als de brand wel

woordvoerder Jan Kees Toxopeus van

wordt opgemerkt, moet er snel gehan-

de Leeuwarder brandweer. Je zou dan

deld worden. De vluchttijd bij brand is

ook denken dat iedereen goed oppast

slechts enkele minuten. De afname in

en ervoor zorgt dat er geen brand uit

coördinatievermogen, balans, inschat-

kan breken, maar dat is niet zo. “Er is

tingsvermogen kracht, snelheid en

onwetendheid over het gevaar en de

scherpte maken vluchten voor een se-

Het is 19 januari, midden in de

en komen ze er goed vanaf. Het kan

gevolgen van brand en men denkt: dit

nior lastiger. Mogelijk is er sprake van

nacht. Een stel schrikt wakker van

ook anders. Op 26 september breekt

overkomt mij niet. Hier valt veel te

paniek. “Door beperkingen kunnen zij

flinke knallen. De accu’s van de

er bij een 78-jarige man uit Nijeholt-

winnen.”

zich niet zo snel in veiligheid brengen

elektrische fietsen zijn ontploft tij-

pade brand uit in zijn woning. Er is

dens het laden en zetten de huiska-

veel rookontwikkeling en de man,

Er is één groep in het bijzonder waar

mer in lichterlaaie. De deur van de

die alleen thuis is, komt om door het

verschillende organisaties die zich be-

woonkamer hebben de bewoners ‘s

inademen van de giftige rook. Hulp

zighouden met brandveiligheid zich

Onvoorzichtigheid van de mensen zelf

avonds gelukkig dichtgedaan en zo

komt te laat. De oorzaak van de

juist zorgen over maken en dat zijn de

levert het grootste brandgevaar op.

blijft de rookontwikkeling beperkt

brand is onbekend.

senioren. Want het zijn de 65-plussers

Roken, waardoor een meubelstuk vlam

of ze weten niet wat ze moeten doen,” stelt Toxopeus.

SENIORENkrant | Veiligheid

13

column

vat, is de belangrijkste brandoorzaak,

Naast het hebben van een rookmelder

concludeerde Instituut Fysieke Veilig-

is het belangrijk om de binnendeuren

heid, dat alle woningbranden van de

dicht te doen ’s avonds. Dat houdt de

laatste tien jaar onderzocht. Zes op

rook- en brandontwikkeling tegen.

de tien fatale woningbranden zijn ver-

Een vluchtplan hebben is ook belang-

oorzaakt door menselijk handelen.

rijk, stelt Toxopeus. Hangt de sleutel

Naast onvoorzichtigheid bij roken (26

van de voordeur bijvoorbeeld in de

procent) gaat het verder om ongeluk-

buurt van de voordeur? Hij oefende

ken bij het koken (15 procent) en on-

woningbranden met bejaarden. “Je ziet

voorzichtigheid bij open vuur (10 pro-

dan dat ze eerst ook nog hun porte-

cent). Vaak speelt vergeetachtigheid

monnee pakken. Dan gaan ze op zoek

een rol. Iemand laat de pan op het vuur

naar de rollator om tot de ontdekking

staan of vergeet na het koken het gas

te komen dat deze niet zo handig staat

De aarde sterft. En daarvoor zijn wij

om minder vlees te eten. Dat is na-

uit te doen. En tegenwoordig is het ook

opgesteld. In een gesprek geef je dan

verantwoordelijk. Of eigenlijk meer

tuurlijk niet gemakkelijk. Zelf kun-

oppassen met de oplaadbare accu’s,

de tips om die rollator anders neer te

onze kinderen. Maar wij hebben ze

nen we dat ook niet (ik niet in elk

van met name fietsen.

zetten en die portemonnee te laten lig-

opgevoed. Dus zijn wij het ook. Wat

geval). Maar toch zullen zij er aan

gen.” Ook is het vaak veel verstandiger

hebben we gedaan? We hebben

moeten geloven: minder vlees.

Rookmelders

om in de rookvrije kamer te blijven

roofbouw gepleegd op onze pla-

Rookmelders zijn hét instrument om

met de deur dicht, in plaats van een

neet. De aarde geplunderd en als

Dan komen we aan een heel heikel

brand vroegtijdig te ontdekken. Sinds

gang vol met rook op te gaan.

dank een heleboel rotzooi terug ge-

punt: het krijgen van nageslacht.

geven. Kopen, kopen, kopen. Heb-

Een of twee kinderen is oké, maar

2003 zijn ze in nieuwbouwwoningen

Tekst: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning

Peter weet het beter

Consuminderen

verplicht, maar veel oude woningen

Toxopeus hoopt vooral ook dat familie

ben, hebben, hebben. Ook als we

meer kan echt niet meer. Dat kan

hebben nog niet zo’n apparaat. En

en vrienden op hun dierbare senior die

eigenlijk niks nodig hadden. Uit on-

Moeder Aarde echt niet aan. Moei-

hoewel in ongeveer 70 procent van alle

zijn of haar eigen veiligheid mogelijk in

derzoek is gebleken dat we van al

lijk, moeilijk… Reizen kan eigenlijk

woningen rookmelders aanwezig zijn,

gevaar brengt letten. De impact van

dat bezit helemaal niet gelukkig

ook niet meer. Tenminste, niet zo-

werken ze slechts in 45 procent van de

een brand is altijd enorm. “Je bent

worden. Integendeel, wie veel heeft,

lang er geen milieuvriendelijk alter-

gevallen. 65 procent van alle rookmel-

dierbare spullen kwijt en moet vaak

heeft veel zorgen om dingen kwijt

natief voor vliegen is. Dit is natuurlijk

ders hangt op de verkeerde plek. Hoe-

voor langere tijd elders wonen. Let

te raken. En dat geluksgevoel van

niet leuk voor ze. Als je jong bent wil

wel het slim is om een rookmelder te

daarom goed op signalen bij je dier-

iets nieuws is ook zo weer weg.

je de wereld verkennen… maar he-

gebruiken, is het maar de vraag of ou-

bare. Gaat het koken nog goed? Zie je

deren hier werkelijk mee geholpen

aangebrande pannen op het fornuis of

Hoe is dat zo gekomen? Het ant-

tel ze dat er in de buurt ook veel te

zijn, stelt Toxopeus. Daarom pleit

ruikt het aangebrand? Zie je misschien

woord ligt in onze economische op-

zien is en dat het echt niet nodig is

hij ervoor dat buren zich (via bijvoor-

schroeiplekjes in kleren, meubels of

vattingen. Ze hebben ons wijs ge-

om verre reizen te maken om veel te

beeld de telefoon) laten aansluiten op

vloerbedekking? Dat zijn aanwijzingen

maakt dat alles morgen meer waard

beleven (zucht).

rookmelders van senioren. Of dat ou-

om met je dierbare in gesprek te gaan.

is, de zogenaamde economische

deren rookmelders nemen die aanvul-

Brand wil je niet meemaken. Het is een

groei. Maar wie een beetje nadenkt

Gelukkig zijn er ook wel gemakkelij-

lend waarschuwen met licht en tril-

traumatische gebeurtenis die mensen

begrijpt eigenlijk wel dat dat flau-

ker opgaven, zoals niet zoveel weg-

functie (onder het kussen).

blijft verrassen.” ■

wekul is. Dat is iets wat we onszelf

gooien en meer hergebruiken. Als

wijs maken. Waarom zou iets mor-

iets stuk is, is het misschien de

gen meer waard zijn dan vandaag?

moeite waard om het te laten repa-

Toch is dat wat ze ons vertellen: als

reren in plaats van maar meteen

we maar genoeg blijven kopen,

weg te gooien en nieuw te kopen.

groeit de economie en dan krijg je

En áls we het dan weggooien, gooi

daar meer voor terug. Dat heet in-

het dan netjes weg. Niet zomaar er-

vestering.

gens in de natuur of zo. Maar dit

laas, de aarde kan dat niet aan. Ver-

doen we zelf ook al (toch?), dus dit is Genoeg economische praat. Het is

wel te doen.

duidelijk dat we zo niet door kunnen gaan. Wij zijn te oud om het tij te ke-

Ondertussen zijn we zelf ook al be-

ren en onze kinderen weten niet be-

gonnen met het verduurzamen van

ter (door ons). We moeten ons dus

ons huis. Maar dat doen onze klein-

richten op de kleinkinderen. Zij zul-

kinderen

len het straks moeten doen en wij

tweede natuur. Want als er iemand

kunnen hun daar bij helpen. Door

is die van de nood doordrongen is,

een aantal kwesties met hen te be-

dan zijn zij het wel. Daar ben ik wel

spreken: we moeten ze ervan over-

van overtuigd. Nu dat kleine zetje

tuigen dat ze minder spullen moe-

nog… Binnenkort komen ze weer op

ten kopen. Niet iets kopen omdat je

bezoek. De tijd dringt… succes! ■

het graag wil hebben, maar gewoon omdat je het nodig hebt. En tevreden zijn met wat je hebt. Wij grootouders moeten ons dus ook beperken in het verwennen van onze kleinkinderen. Natuurlijk, verwennen hoort bij oma’s en opa’s, maar dat hoeft niet materieel te zijn. Zelfs beter van niet! Dan zullen we ze ook moeten vertellen dat het beter is

waarschijnlijk

als

een

14

GEESTELIJKE EN LICHAMELIJKE GEZONDHEID | SENIORENkrant

Tekst: Martin van Mourik Financieel specialist, raadslid, onderzoekt ouderenvraagstukken

In de grafiek 1 wordt weergegeven hoe de ontwikkeling verloopt van een vitale oudere naar een kwetsbare

Ouder worden voor dummies Er worden heel wat rapporten geschreven over de vergrijzing en vaak zijn die ingewikkeld en theoretisch. Gelukkig zijn er ook rapporten en deskundigen die je aan

oudere.

het denken zetten. Professor George de Kam, emeritus hoogleraar Volkshuisvesting

Op een dag realiseer je dat je 65 jaar

en grondmarkt, is zo iemand. Hij is zelf een zeventiger en onderscheidt een vijftal

bent en bij de senioren hoort. Wel-

fasen in het ouder worden. Niet iedereen zal iedere fase doorlopen, maar het is

licht heb je dat helemaal nog niet in de gaten, maar misschien heb je al

toch goed om te weten wat je mogelijk te wachten staat.

wat mankementjes waar lacherig over wordt gedaan: “Heb jij al een gehoorwaar je voorbijgangers ziet en waar

knie? Nou ik heb er al twee!”

je, als je even buiten bent, op een natuurlijke manier een praatje met

Ouder worden zit een beetje in de ta-

iemand kan maken. Zit je op drie

boesfeer. We willen niet oud worden en

hoog en moet je moeite doen om ie-

er ook niet over nadenken. Maar we ont-

mand tegen te komen, dan is contact

komen er echt niet aan. Het is toch ook

niet vanzelfsprekend. Spontaan een

fijn om ouder te worden? Niet iedereen

gesprek met wildvreemde senioren

wordt dat. Dus een beetje voorbereiding

aangaan is het beste marktonderzoek

op de oudere dag kan geen kwaad. En

dat je kunt krijgen. Daar hoef je dus

vergeet niet ervan te genieten.

die dure rapporten niet voor te lezen.

Overlevingscurve 65-jarige man (tabel: CBS 2012) 100,0

Overlevingskans (%)

apparaatje?” of “Heb jij al een nieuwe

90,0 80,0

50% overlevingskans is 84,3 jaar.

70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0

Sterftecijfer

Contact maken kan overal, bij Albert

Tabel 2.

Tips

Heijn XL bij de koffieautomaat, op de

Ja, maar hoe dan? Professor De Kam

markt als je een bakje kibbeling zit te

geeft praktische tips en aanwijzingen.

eten. Of neem een hond, dan beweeg

De 3 A's bijvoorbeeld: Aldi-Arts-Apo-

je en blijf je ook nog gezond. Lid wor-

theek. Oftewel gemakkelijk boodschap-

den van een clubje kan je trouwens

dersteuning en zal eerst in de Wet

Levensverwachting

pen doen in je eigen buurt en huisarts

ook veel opleveren.

Maatschappelijke Ondersteuning

Onlangs stond in de krant dat de stij-

(WMO) en daarna in de Wet Lang-

ging van de levensverwachting stag-

durige Zorg (WLZ) geraken.

neert. Toch is de verwachting, op de

en apotheek vlakbij. Als je van plan bent

- 33 % blijft vitaal en krijgt later lichte zorg en/of ondersteuning

omslag in het welbevinden en gezondheid van ouderen.

- 25% begint met lichte zorg/on-

om te verhuizen omdat je huis nu niet

Ouder worden in de praktijk

meer geschikt is om nog lang te blijven

In ons land zijn meer dan drie mil-

wonen of omdat je de overwaarde in je

joen mensen ouder dan 65 jaar. Het

van de gemeente en gaat daarna

worden. Een andere verwachting is

huis wil gebruiken, dan zijn de 3 A's een

Sociaal en Cultureel Planbureau

naar een WLZ verpleegtehuis.

dat tussen nu en 2029 een derde van

handig ezelsbruggetje.

heeft in 2013 het rapport Met zorg

Netwerken en sociale contacten

Belangrijk is ook dat je vanuit je huis gemakkelijk weer anderen tegenkomt. Een flat op de begane grond

ouder worden opgesteld. Daarvoor hebben ze ook cijfers gebruikt van 4000 ouderen vanaf 65 jaar die tussen 1998 en 2008 intensief zijn gevolgd. De belangrijkste resultaten van dit rapport waren:

Extreem kwetsbaar Ervaren ernstige klachten in verschillende domeinen.

Multidomein problematiek Klachten in lichamelijk, psychisch, mobiliteit en cognitie. Ervaren soms te weinig aandacht.

Complexiteit

Lichamelijke en mobiliteit problemen Chronische aandoeningen en kunnen zich niet meer zelfstandig redden.

- 12% krijgt nu al WMO ondersteuning

langere termijn, dat we steeds ouder

de 65-plussers overlijdt. Dit is samenBij elkaar opgeteld geen 100%, maar

gevat in grafiek 2.

in de tien jaar van het onderzoek zijn ook ouderen overleden. In het on-

De conclusie

derzoek is ook gekeken waardoor

65ste verjaardag

het zorggebruik toe is genomen. Een

twintig jaar voor de boeg hebben.

aantal oorzaken ligt voor de hand: het

Vrouwen mogen daar nog eens 2,5 jaar

verliezen van een partner, een ver-

bijtellen. Een andere, positieve con-

huizing, een afnemend sociaal net-

clusie is (maar dit is een hersenkraker

werk (sterk beïnvloed door het ver-

en alleen geschikt voor de boekhou-

liezen van een partner of verhuizing)

ders/boekhoudsters onder de lezers):

en een combinatie van gezondheids-

‘Hoe ouder je wordt, hoe langer je

problemen. Deze punten geven een

blijft leven.’ ■

gemiddeld nog

Bereken zelf je levensverwachting Wil je zelf berekenen wat jouw levensverwachting is, ga dan naar: www.rekenkeizer.nl/pensioen-aow-leeftijd/hoe-oud-word-ik-je-levensver-

Somber en gespannen Moeite met ouder worden, passief en onzeker.

Wel eens psychosociale klachten en last van geheugen.

Chronische aandoeningen, maar redden zich prima.

wachting-cbs-bij-overlijden Een berekening die ook rekening houdt met roken, alcohol, bewegen, voedsel

Vitaal Begin chronische aandoeningen, maar verder geen beperkingen

etcetera kan bij: www.vanwelden.partners/shortcuts/wanneersterfik.php Bij deze laatste rekentool is wel eerlijkheid geboden!

Kwetsbaarheid

is dat we op onze

Tabel 1.

SENIORENkrant

15

advertorial

Update DNEye scanner:

Oogmeting 4.0 De DNEye scanner was al de meest vooruitstrevende manier om een

niet voldoende. De scanner voert zestien andere metingen uit, ten opzichte van de gebruikelijke twee die je bij elke opticien tegenkomt. Nu is daar een zeventiende aan toegevoegd. Naast het optimaliseren van de sterktes kan het apparaat nu ook de afmetingen van het

oog te meten. Maar door de recente update in maart is de scanner nog

oog bepalen. Tot nu toe werd bij het ma-

verder verbeterd.

ken van een brillenglas altijd uitgegaan

‘helderder

van een standaard maat ooglengte.

Na deze meting maakt Rodenstock een

Terwijl de DNEye scanner al vele malen

Dankzij de update kan de werkelijke

brillenglas beter aansluit op je oog. Dat

nauwkeuriger meet dan de conventio-

oogas meegenomen worden in het ma-

merk je, want door deze techniek heb je

nele wijze was het voor Rodenstock,

ken van een glas waardoor het volledige

helderder kleuren, beter contrast en

maker van de scanner en glazen, nog

zichtpotentieel van het oog benut wordt.

meer comfort.

Trots

kleuren,

Miedema oogzorg is premium glasexpert en daarom uitverkoren om in de

beter

eerste groep optiekbedrijven deel te nemen aan deze DNEye update, voordat het aan andere DNEye opticiens

contrast

wordt aangeboden. Hier zijn we natuurlijk trots op. Wij geloven dat met

en meer

deze nieuwe techniek écht het volledi-

comfort’

enthousiast!

ge scherpte en zichtpotentieel van het oog kan worden benut, dus we zijn zeer

Kijk voor meer info op: www.miedema-optiek-leeuwarden.nl

‘Je krijgt er zoveel voor terug’ Joop Boetes is 69 jaar, getrouwd,

Als vrijwilliger word je uitgenodigd

van wat ze niet kunnen. Ik ga nu twaalf

Joop

woont in Akkrum en gaat al jaren

voor twee informatiebijeenkomsten.

jaar mee en heb in totaal al bijna vijftig

levenservaring zoals gepensioneerden

Je krijgt uitleg over de vakantieweek, je

vakanties gedaan. Het vraagt best wel

of werkzoekenden zijn welkom en je

die op jouw week meegaan. Ook wor-

enorm genieten van het samen koken.

ervaren

In hun woonvorm wordt dit door be-

helpen.”

klaarmaaltijden. Tijdens de vakantie

Meer informatie/aanmelden kan via:

vervolgt:

“Vrijwilligers

met

mee met TOF Vakanties. TOF Va- maakt kennis met andere vrijwilligers wat van je, maar je krijgt er zoveel voor ziet aan mij dat je beslist geen zorgerkanties is een stichting die zich en ontvangt informatie over de gasten terug. De gasten kunnen bijvoorbeeld varing hoeft te hebben. Er gaan altijd bezighoudt met het organiseren

den er workshops georganiseerd die je

van vakanties voor mensen met kunt volgen om kennis op te doen. Heel zuinigingen steeds minder gedaan.

Vaak zijn ze aangewezen op kant-eninteressant, maar ook heel gezellig.” een verstandelijke beperking.

vrijwilligers

mee

Joop: “Ik was vroeger zelfstandige en

Ieder jaar gaan er 650 mensen met een

gaan we gezamenlijk kiezen wat ze

TOF Vakanties

werkte in de autobusonderdelenbran-

verstandelijke beperking mee en zijn

willen eten, doen we boodschappen en

Oedsmawei 18A | 9001 ZJ Grou

che, iets totaal anders. Toen ik 57 jaar

er tweehonderd vrijwilligers nodig om

koken we samen.”

Tel: 0566622058 | www.tof.nl

was, vond ik dat wel genoeg en wilde ik

dit mogelijk te maken. TOF werkt met

andere dingen gaan doen. Per toeval

verschillende soorten vakanties waar-

kwam ik bij TOF. Mijn dochter had een

bij men rekening houdt met de moge-

vriendinnetje met een beperking en zij

lijkheden en interesses van de gasten.

ging altijd met TOF mee op vakantie.

In totaal vinden er zeventig vakanties

Toen ik haar ging brengen, raakte ik in

plaats

gesprek met de coördinator van TOF

augustus. De meeste vakanties zijn in

die me vertelde dat er altijd vrijwilli-

Nederland.

in de maanden juni, juli en

gers nodig waren om de vakanties goed te laten verlopen. Hij nodigde me uit

Joop: “Vaak hebben de gasten, zoals wij

voor een gesprek en ik raakte helemaal

ze noemen, maar een weekje vakantie

enthousiast.

in het jaar. De uitdaging is om ze een onvergetelijke week te bezorgen. Als

Ik vind het fijn om me in te zetten voor

vrijwilligers kijken we naar de interes-

de maatschappij en wat is er nu mooier

ses en mogelijkheden van de gasten.

dan dit te doen op een vakantieweek!

We kijken altijd wat ze kunnen in plaats

die

je

16

SENIORENkrant

column

Tekst: Sara Kroos Verhalenschrijfster (www.saraschrijfteroplos.nl)

Sara schrijft erop los

DE OPPASCENTRALE 60 PLUS

Opzij, opzij, opzij. Maak plaats, maak plaats, maak plaats. We hebben een ongelofelijke haast. Rennen, springen, vallen, opstaan en weer doorgaan.

weekend gesloten. En dan… komt de oppascentrale 60 plus in beeld.

Vrouwen in Nederland krijgen ge-

De kinderen zijn de deur uit, je gaat

werk te zijn. De papa's en de mama's

ja, die nieuwe film van Bridget Jones

middeld eind twintig, begin dertig

bijna met pensioen, of je bent al met

zijn vaak een beetje moe.

wil ik ook nog zien! Ik loop echt ach-

hun eerste kind. De moeders en va-

ter, hoor mam! Nee Henk is er niet,

ders van deze vrouwen werken mo-

pensioen. Eindelijk, je hebt ernaar uitgekeken en nu plannen gaan ma-

Tijd wordt schaars, passen en meten

die werkt morgen over op de zaak.

menteel langer door voordat ze met

ken voor die verre wensreis naar de

met de tijd, boodschappen, koken,

Hij gaat een bijscholing volgen, zo

pensioen gaan. Dus ja, het wrikt wel

familie in Canada. Stapels boeken le-

werken, sociale contacten, tijd voor

leuk! Timemanagement, maar hij

een beetje zo hier en daar. Het

zen, regelmatig gaan sporten zodat

jezelf, tijd voor jullie samen, tijd voor

heeft eigenlijk geen tijd.”

schuurt eigenlijk behoorlijk!

je nu echt die tien kilo overgewicht

de kinderen, tijd voor je gezin.

achter je gaat laten. Uitslapen, wat zou dat heerlijk zijn, op je gemak

Opa en oma werken ook nog.

naar de stad, kleding kopen, terrasje

Opa nog fulltime en oma wat minder.

pikken. De tijd strekt zich als een

Opa is erg aan zijn pensioen toe,

maagdelijk wit blad papier voor je uit.

maar hij moet nog wat jaartjes doorwerken van de regering. Oma werkt

De nachten zijn korter geworden, de dagen langer.

Een burn-out ligt op de loer!

Plannen volop. Het leven vloog voor-

ook nog, ze heeft last van opvliegers

bij: met school, leren, werken, een

en krijgt dit jaar een nieuwe heup. Ze

Druk, druk, druk. Iedereen werkt of

Ik weet natuurlijk geen oplossing.

relatie, kinderen of geen kinderen,

heeft altijd in de zorg gewerkt en in-

moet werken. De hypotheek, de reis

Wel weet ik dat opa's en oma's erg

trouwen en soms gaan scheiden en

middels wat slijtage opgelopen.

naar Thailand, de alimentatie, de....

van hun kleinkinderen houden en

overnieuw beginnen. Kleinkinderen

Oma is ook mantelzorger voor haar

De tijd, waar is de tijd? Moeten we al-

ervan willen

of geen kleinkinderen, er zijn veel

moeder, die woont in het verpleeg-

lemaal werken? Carrière maken?

maakt zo goed mogelijk zijn eigen

mogelijkheden in het leven. Soms

huis. Ze doet de was voor haar moe-

Moeten we alles en alles?

keuzes binnen de mogelijkheden

als keuze en vaak overkomen de

der, alles met liefde natuurlijk.

genieten.

Iedereen

die er zijn.

We lopen in het gareel van een eco-

dingen je gewoon.

Het is wel druk. Passen en meten is het

nomisch systeem dat ons opdraagt

Ik heb een optie genomen op een

De kleinkinderen, de nazaten waar

met de tijd, vliegen en rennen. Oma

de economie flink te laten groeien en

leuk appartement in Zuid-Spanje,

vol verlangen naar wordt uitgekeken.

heeft het druk en is een beetje moe.

de economie ook te stimuleren met

voor in de wintermaanden. Opa weet

veel te kopen met alles te willen heb-

dat nog niet. Tegen mijn dochter heb

Wat is er mooier om mee te maken dat je eigen zoon of dochter een ge-

Tijd is schaars, de boodschappen, de

ben. Nederland loopt niet bepaald

ik gezegd dat ik met liefde oppas als

zin gaat vormen en er een prachtig

kinderen, de kleinkinderen, werken

voorop met de mogelijkheden om

ik in Nederland ben. Maar dan wel

lief klein meisje of jongetje geboren

en bijscholing volgen. Opa wil graag

jonge ouders tegemoet te komen met

als achterwacht! Voor noodsituaties!

gaat worden. Je wordt oma of opa.

eens wat langer op vakantie met

het onderbrengen van hun kinderen.

Verder mag zij mij altijd bellen.

oma en denkt wel eens 'ik kom voor-

De oppascentrales zijn duur en in het

De telefoon neem ik altijd op! ■

De papa's en de mama's van de

lopig niet meer terug'. Er ligt een

kleinkinderen zijn aan het werk, de

stapeltje ongelezen boeken op het

papa's vaak fulltime en de mama's

nachtkastje van opa en oma.

vaak parttime. De overheid stimuleert dat vrouwen zo veel mogelijk

Dan belt je zoon, met zijn nieuw

deelnemen aan het arbeidsproces.

iPhone om te vertellen dat er

Soms werken de papa's en mama's

morgen een nieuwe badkamer wordt

beiden fulltime. En dan komt de

geplaatst en of jij dan een dagje op

keuzestress.

de kleine Bas kan passen. Eten koken hoeft niet hoor, want je kan zo

Hoe moet dat nu straks met de klei-

met Thuisbezorgd.nl bellen. Die zijn

ne Bas of Jozefientje? Waar gaat de

heel gezond met de maaltijden. Nee,

baby straks naartoe, als mama en

de kinderopvang is gesloten, die

papa allebei blijven werken? De

hebben een studiedag.

combinatie werk en kleine kindjes is zwaar.

Dan belt je dochter, of je morgen op Jozefientje wilt passen. “Hoi mam, ik

De eerste jaren zijn tropenjaren. Het

moet morgen echt een dagje naar

vergt veel inzet en doorzettingsver-

Amsterdam om wat nieuwe setjes

mogen om alle ballen in de lucht te

kleding te kopen. Ik loop zo achter

houden. Het valt niet mee om 's mor-

met de mode! En daarna wil ik effe

gens acht uur fris en fruitig op het

gaan eten met een oud-collega en

SENIORENkrant | KUNST&CULTUUR

17

Foto: Frits van Essen

Nederlandse Bach Academie Twee prachtige concerten van de Nederlandse Bach Academie: Op Goede Vrijdag 19 april de Johannes Passion van J.S. Bach en op 28 april een Herdenkingsconcert 4 mei met o.a. het Requiem van Cherubini, beide in het Koepeltheater Leeuwarden.

De Johannes Passion

Herdenkingsconcert

LOFBOOT zet senioren in hun kracht

Kunnen we onszelf zijn te midden van

Tijdens deze concerten willen we de

lokkende reclames, social media en het

slachtoffers van conflicten, waar ook

loze gebral van machthebbers? Is het

ter wereld, gedenken. Daarnaast is

mogelijk om uit de stroom nepnieuws

deze herdenking een moment om stil

te filteren wat echte feiten zijn? In het

te staan bij wat er door mensen is op-

Op 22 maart vindt in Theater De Bres de première van LOFBOOT

begin van onze jaartelling staat de Ro-

gebracht voor onze vrijheid. Om daar-

plaats. Ritsko van Vliet en Theo van der Geest vieren met deze intieme

meinse machthebber Pilatus tegenover

van te leren maar voorál om niet te

theatervoorstelling hun vijftig jaar creatief samenwerken. Ritsko heeft

een zwijgende gevangene, de joodse

vergeten.

idealist Jezus. Jezus toont Pilatus een

de rol van dj-conferencier en Theo is de stand-up goochelaar.

andere wereld en een andere waarheid dan die van macht en geweld. Pilatus

Voor meer informatie en kaartverkoop zie

LOFBOOT geeft met de nodige zelf-

een deugd en proberen de boot niet

kan als antwoord alleen maar die ene

spot en hilariteit een terugblik op

weer te missen. LOFBOOT speelt in

vraag stellen: Wat is waarheid?

het artiesten- en privéleven van bei-

op de trend om senioren terug in hun

den heren. Maar het kijkt ook vooruit

kracht te zetten. Het succes van de tv-

naar een nieuw leven als oudere ar-

programma’s The Voice Senior en Be-

tiest. Het stuk is gericht op het feit

ter Laat Dan Nooit Gemist is daar een

dat ouderen steeds langer een actieve

voorbeeld van.

www.nederlandsebachacademie.nl

plek in de maatschappij innemen. De groep mensen dat genoodzaakt is om

De vijf voorstellingen zijn op 22 en 23

bij het bereiken van de AOW-leeftijd

maart om 20 uur en 23, 24 en 31 maart

door te werken groeit. Van Vliet en

om 15 uur. Meer informatie is te lezen

Van der Geest maken van de nood

op ritskovanvliet.nl/lofboot.

De Waarheid

ving betekenen. Neem de politiek, het

Huub Stapel, Johanna ter Steege e.a.

Wanneer het stuk begint, is de affaire

Michel heeft een affaire met Alice, de vrouw van zijn beste vriend.

zakenleven, maar ook onze menselijke verhoudingen. Die drijven op leugens.” van Michel en Alice ( Johanna ter Steege) al een aantal maanden aan de gang.

Huub Stapel: 'Hoe groter het drama, hoe harder er wordt gelachen'

Zij ontmoeten elkaar in hotels, tussen

Alice wordt verteerd door twijfel en schuldgevoel en wil alles werkafspraken door. Als de korte rendez-vous midden op de dag niet meer opbiechten, maar Michel kan heel goed leven met grote leugens.

poogt te redden. Je weet dat de man zijn vrouw beliegt en bedriegt, maar het is

bevredigend zijn en ze meer willen,

pure kunst hoe hij dat doet. Je ziet hoe

Huub Stapel (64): “Ik zeg op een be-

dag zou stoppen met liegen, overleeft

zoals een romantisch weekendje Bor-

hij zich in de nesten werkt, de worste-

paald moment in het stuk: ‘Als iedereen

geen enkele relatie dat.’ Sterker: het zou

deaux, begint het gedonder.

ling, het kronkelen.”

op de wereld van de ene op de andere

in zekere zin het einde van de beschaHuub Stapel: “Tijdens de try-outs dacht

Huub Stapel: “Alles wat krom is, praat

ik dat de zaal doodging van het lachen.

ik recht. En ik kom er nog mee weg

Het is een ongelooflijk goed doortim-

ook. Na afloop loop ik door de foyer

merde komedie.”

langs tafeltjes en zeg tegen de mannen: ‘Zo, nou weten jullie hoe het moet,

De schrijver Florian Zeller neemt de cli-

hè!’” (bron: AD)

chés van bedrog binnen bevriende stellen, van zakenmannen in hun midlife-

De Waarheid is op donderdag 11 april te

crisis en de sleur van een twintigjarig

zien in Stadsschouwburg De Harmonie.

huwelijk en verzint daar een ingenieuze

Info en kaarten: harmonie.nl ■

constructie mee. De leugen gaat telkens dieper en verder dan je als kijker ziet aankomen. De personages lijken op het

De pers over de Waarheid:

eerste gezicht belabberde leugenaars,

“Huub Stapel zeer overtuigend als steeds

maar ze zijn stuk voor stuk slechter en

sluwere leugenaar” - Theaterkrant

sluwer dan je verwacht.

“Huub Stapel excelleert in briljant

Johanna ter Steege: “Als publiek kijk

komediespel, met een knappe

je hoe iemand zich er steeds weer uit

tekstbehandeling” - Volkskrant

www.westcrew.nl 18

KUNST&CULTUUR | SENIORENkrant

AVONDJE

UIT? PARKEER JE FIETS

VEILIG EN VOOR NIETS! Fietsenstalling Zaailand en St. Jacobsstraat (do. t/m za. ook ‘s nachts open)

www.fiets-in-de-p.nl

HARMONIE.NL

ONZE STRAAT

WO 27 MRT HET NATIONALE THEATER

Gedurende de avond leren we negen bewoners kennen. We zien hoe hun levens zich in twaalf jaar ontwikkelen. En hoe om hen heen de straat verandert: mensen verhuizen, er ontstaan liefdes, kinderen worden geboren, ouderen sterven. Niets blijft zoals het is, maar het leven gaat door.

SENIORENkrant

19

Tekst: Sara Kroos Verhalenschrijfster (www.saraschrijfteroplos.nl)

Daten p leeftijd

Een klein stationnetje ‘s avonds vroeg. Met mijn nieuwe auto, nieuwe kapsel en nieuwe telefoon stond ik te wachten totdat de trein aankwam op het kleine station van de plaats waar ik woonde. Ik had een date, via een datingsite. Er kwamen heel veel reacties van heel veel mannen die mij allemaal een erg geweldige vrouw vonden. Zonder foto nota bene viel mijn profiel al bijzonder in de smaak.

Na mijn scheiding was ik er klaar voor om een nieuwe man te gaan ontmoeten. Het liefst de Prins voor altijd. Niet te paard, want ik blijf realistisch, deze kwam met de trein. Dan kon hij een glaasje wijn drinken deze avond en met de trein weer terug.

Prima, dan kan de avond ook niet uitlopen naar de nacht op een eerste afspraak. Ik had er goed over nagedacht.

Op mijn leeftijd ging ik niet meer

Een goede eigenschap van mij, al zeg

“Je bent wel een lekker ding, dat

naar het toilet. De ober zei: “Kan ik

naar de disco of kroeg waar ik vroe-

ik het zelf, is dat ik mensen onbe-

dacht ik al, en dat zoek ik ook. Ik zoek

iets voor u doen?” “Ja,” zei ik, “ik wil

ger mijn verkeringen ontmoette des-

vooroordeeld tegemoet treed zonder

gewoon een lekker ding. Het oog wil

even de koffie en de wijn afrekenen.

tijds toen ik jong en wild was. Ik was

te veel verwachtingen. Ik heb echter

wel wat natuurlijk.” Toen hadden er

Tafeltje vier aan het water. Ja, de man

de

opge-

een scherpe blik, dat is ook een ei-

eigenlijk bij mij wat alarmbellen

die daar aan het tafeltje zit, ja die

roetsjt. Invoegen maar, invoegen en

genschap van mij. Een mindere goe-

moeten gaan rinkelen, maar ik con-

man die zo voorover hangt, als die

hou de snelheid aan. Daar kwam de

de eigenschap is dat ik zeer impul-

centreerde me op de weg en het ver-

man straks nuchter is, zou jij een taxi

trein. Ik was nerveus, zat netjes in de

sief kan zijn en daardoor niet altijd

keer. Ik voelde me ook ongemakke-

voor hem willen bellen? Zodat hij

make-up en was door de scheiding

goed nadenk hoe het een en ander

lijk, dit wordt het niet vanavond.

naar het station kan en met de trein

wat kilo’s afgevallen. Het is een pret-

zou kunnen zijn, verlopen en vooral

Even doorzetten maar.

naar huis?” De ober keek me lang

tige bijeenkomst van een scheiding

hoe het een en ander zou kunnen af-

dat je wat gewicht verliest, dacht ik

lopen. Door al deze eigenschappen

Aangekomen bij het restaurant, het

Leuke vent, dacht ik nog voordat ik

nog snel, je zou eens wat meer moe-

tezamen lopen de meeste dingen

tafeltje aan het water, bestelden we

het restaurant snel verliet. Hij zei: “Ik

ten scheiden.

toch wel goed af in mijn leven. En van

koffie. Ik zag ineens dat hij geen sok-

begrijp het helemaal, mevrouw. Leuk

fouten leer je altijd weer, denk ik dan

ken aanhad. Hij praatte veel, over zijn

om u te zien en een fijne avond ver-

maar.

scheiding, over zijn ex en de slechte

der nog.”

digitale

datingsnelweg

De datingman en ik hadden een aantal keren gebeld en besloten een afspraak

aan, hij had een indringende blik.

seks. Dat was wel een puntje voor

te maken. Ik was niet helemaal zeker

Ik had een jeans aan en een witte

hem dacht ik toen ik naar hem keek

Ik liep terug naar mijn auto. Op de

van mijn zaak, hij was al een beetje

blouse, beetje neutraal, maar wel vlot

en luisterde. Hij had een snotje aan

achterbank lag een verlepte bos

verliefd geworden via de telefoon.

voor een eerste afspraak. Eerst eens

zijn neus, klein dat wel, maar ik zag

bloemen en een zakje gesmolten

Daarnaast maakte hij al plannetjes

even kennis maken. We liepen elkaar

het toch. Hij bestelde een fles wijn.

bonbons. Dat vond ik wel een beetje

voor de toekomst, samen met mij, dat

tegemoet, gaven een hand, hij gaf me

Nog voor we een keuze hadden ma-

verdrietig van de bloemen en de

ging me wat te snel. Maar voilà. Niet

twee zoenen, op elke wang een zoen,

ken voor ons etentje, had hij al twee

bonbons. De man die ik had achter-

zeuren Sara. Zo is de zaterdagavond

beetje nattig vond ik, niet prettig. Hij

glazen op. Ik zat aan de Spa, hoe moet

gelaten op het terras aan het water,

ook weer leuk gevuld. Het plan was

rook ook niet zo lekker, muf eigenlijk.

dit nu, dacht ik steeds, hoe red ik me

die vond ik ook wel een beetje ver-

om op deze warme, mooie zomer-

Zijn schoenen waren wel oké, ja, ja, je

hieruit. Die man moet terug met de

drietig.

avond samen een hapje te gaan eten.

let op kleine dingen op een eerste af-

eerstvolgende trein.

Ik zag een man aan komen lopen met

spraak. De broekspijpen waren wat

een bos bloemen. Hij gaf me de bos

aan de lange kant.

bloemen, die waren wat gaan hangen.

De volgende dag kreeg ik een mail De alarmbellen in mijn hoofd waren

van de meneer van de date, hij bood

nu oorverdovend aanwezig.

zijn excuus aan en vertelde dat hij wat

Het was ook erg warm voor bloemen.

We stapten in de auto en reden naar

En… een heerlijk zakje met bonbons,

het restaurantje waar we een tafeltje

Mijn afspraak dronk stevig door,

bruik. Ja, hij was goed thuisgekomen,

die waren gaan smelten, maar wel van

hadden gereserveerd. Aan het water.

leunde over de tafel naar me toe,

een aardige ober had hem geholpen.

goede kwaliteit zag ik snel. Wat attent,

Dat ook nog, erg romantisch. Tijdens

pakte mijn handen en zei: “Dit met

Ik heb hem veel gelukgewenst en zijn

ik legde de bloemen en de bonbons op

het autoritje babbelden we een on-

jou, wij samen, dat zit helemaal goed,

e-mailadres verwijderd.

de achterbank van mijn auto. Wel een

handig gesprekje: “Wat was de trein

we kunnen er wel een overnachting

keurige man zo te zien, erg netjes ge-

op tijd, wat zijn de bloemen mooi,

bij reserveren.” Hij sprak met dub-

Later ben ik nog eens teruggegaan

kleed. Hij had een pak aan, meer een

wat een prachtige omgeving en wat

bele tong, had een snelle dronk. Ik

naar het terras, om te zien of die

kostuum, en een stropdas.

een heerlijk weer.” Opeens zei hij:

zei: “Een momentje”. Ik ging even

leuke ober er nog was.

problemen had met zijn alcoholge-

20

KUNST&CULTUUR | SENIORENkrant

J.S Bach

Wat is waarheid?

Dirigent: Hoite Pruiksma | Regie: Gooitsen Eenling | Licht: Frans Felkers Uitvoerenden: koor, orkest en solisten van de Nederlandse Bach Academie met medewerking van de koorschool Roden Girl Choristers

MATTEUSPASSY

De Nederlânse ferzy fan Jan Rot; Ferfryske troch Eppie Dam

Solisten: o.a. Nico van der Meel, Jelle Draijer, Jeroen Helder en Ben Brunt

30 maart 2019

Sneek, Sint-Martinuskerk, 19.00 uur

Coevorden 05 april

07 april

Leeuwarden, Koepeltheater, 14.30 uur

19 april

Grote kerk 19:30 - 22:00

Hervormde kerk 19:30 - 22:00

31 maart 2019

Leeuwarden

Veenhuizen

Kamerkoor Hortus Vocalis Barokorkest Florilegium Musicum Maarten Romkes - evangelist Ben Brunt - Christus Tetsje van der Kooi - sopraan Netty Otter - alt Jeroen Helder - tenor Roele Kok - bas St Vitus Jeugdkoor Het geheel o.l.v. Gerben van der Veen

Koepeltheater 20:00 - 22:30

Voorverkoop online en via diverse boekhandels Volwassenen €24,- (aan de kassa €29,-) Studenten €12,- (aan de kassa €15,-)

Kaarten à € 32,50 (inclusief pauzedrankje) via www.posthuistheater.nl Kaarten aan de zaal € 36,-

www.nederlandsebachacademie.nl

Malando Kwintet 22 maart 2019

aanvang 20.00 uur

Koepeltheater Leeuwarden

REQUIEM CHERUBINI THE PEACEMAKERS JENKINS

Op deze avond speelt het Malando kwintet wereldberoemde melodiën uit het wereldmuziek-repertoire voor u.

Ole Guapa van Malando! Misschien wel de beroemdste en meest gespeelde tango van de vorige eeuw. Een tango van Nederlandse bodem en geschreven in 1937 door Arie Maasland (Malando), de oprichter van het legendarische Malando Orkest!

Het vandaag de dag door kleinzoon Danny Malando begeleide orkest speelt nog steeds de sterren van de hemel in verschillende bezettingen op wereldberoemde podia. Het orkest won niet voor niets in 2015 de Edison Oeuvreprijs wereldmuziek www.koepeltheater.nl info@koepeltheater.nl

Vredeman de Vriesstraat 24A 8921 BT Leeuwarden

Koop je tickets via: www.vanplan.nl/tickets

De NBA organiseert dit jaar in samenwerking met de koorschool Viva la Musica, een aantal Herdenkingsconcerten. Tijdens de concerten willen we de slachtoffers van conflicten, waar ook ter wereld, gedenken. Om daarvan te leren maar voorál om niet te vergeten.

Leeuwarden 28 april

Bolsward 2 mei

Koepeltheater 20:00 - 21:30

MartiniKerk 20:00 - 21:30

Voorverkoop online en via diverse boekhandels Volwassenen €24,- (aan de kassa €29,-) Studenten €12,- (aan de kassa €15,-)

www.nederlandsebachacademie.nl

SENIORENkrant | EVENEMENTEN & ACTIVITEITEN

21 Door: Thamara Mol

Evenementen- en ActiviteitenKalender

Op pad in Leeuwarden > FRIES MUSEUM

> KOEPELTHEATER LEEUWARDEN

• Lennart Lahuis

• Bach syn Matthäus yn ús memmetaal

Elke dinsdag t/m zondag van 11.00 - 17.00 uur.

Zondag 31 maart 2019 om 14.30 uur.

Entree vanaf €15,-.

Entree is €32,- voorverkoop en €36,- aan de deur,

• Scapino ballet Rotterdam & Michiel Borstlap Donderdag 25 april 2019 van 20.15 uur. Entree is €29,50 inclusief garderobe en pauzedrankje.

beide inclusief pauzedrankje.

• ORFEO, de versmelting van Offenbach en Gluck Zondag 7 april 2019 om 14.30 uur (inloop 14.00 uur).

Entree €15,- (online tickets), €17,50 (aan de deur).

Foto: Hans Gerritsen

• Johannes Passion van Johann Sebastiaan Bach Vrijdag 19 april 2019 om 20.00 uur. Entree is €24,-.

• H erdenkingsconcert Nederlandse Bach Academie Zondag 28 april 2019 om 20.00 uur. Entree is €21,-.

• Fries Verzetsmuseum

> EVENEMENTEN LEEUWARDEN CENTRUM • Expositie. Dichtbij Elke dinsdag t/m vrijdag van 12.00 - 18.00 uur en zaterdag van 11.00 uur tot 17.00 uur t/m

Elke dinsdag t/m zondag van 11.00 - 17.00 uur

19 april 2019. Tweebaksmarkt 70, Leeuwarden.

t/m 31 december 2019. Entree vanaf €15,-.

• Johan van Aken. Panorama • Ferhaal fan Fryslan,

Elke donderdag en vrijdag van 13.00 - 17.00 uur en

Elke dinsdag t/m zondag van 11.00 - 17.00 uur

zaterdag van 11.00 - 17.00 uur en op afspraak t/m

t/m 31 december 2019. Entree vanaf €15,-.

5 mei 2019. Gratis entree. Galerie De Roos van Tudor, Eewal 47 49, Leeuwarden.

> ANDERE MUSEUM VAN OLDTIMER TOT KANT

• Expositie. Wroeter met verf

• 300 jaar vrijmetselarij

Elke zaterdag t/m maandag van 13.00 - 17.00 uur

Elke woensdag t/m zondag van 13.00 - 17.00 uur t/m 30 december 2019.

• Mata Hari ‘Lady of fashion’ Elke woensdag t/m zondag van 13.00 - 17.00 uur

en dinsdag t/m vrijdag van 11.00 - 17.00 uur t/m

> NATUURMUSEUM FRYSLAN

6 oktober 2019. Gratis entree. Historisch

• GEA-Lezing. Jelle Reumer over fossielen

Centrum Leeuwarden, Groeneweg 1.

Woensdag 20 maart 2019, inloop 19.30 uur en start om 20.00 uur. Entree van €11,- tot €13,-.

t/m 30 april 2019.

• Concert 4Mei-Projekt Zondag 14 april 2019 om 15.00 uur. Entree van €11,- tot €13,-. In het Rabobank Atrium Natuurmuseum.

> STADSSHOUWBURG DE HARMONIE • Toneelstuk. It wie op in simmerjûn

• Orgelconcert ‘It lûd fan Van Dam’

Zondag 24 maart 2019 om 20.00 uur. Entree is

door Ulbe Tjallingii

€24,50 (online tickets) inclusief garderobe en

Vrijdag 22 maart 2019 van 17.00 - 18.00 uur.

pauzedrankje.

Entree gratis, vrijwillige bijdrage is welkom.

Koffie/thee kost €1,50. Cultureel Podium Dorpskerk Huizum, Huizum Dorp 67, Leeuwarden.

• Collegium vocale Fryslan Zondag 31 maart 2019 van 14.30 - 18.00 uur.

Entree is €32,50 (voorverkoop) €36,- (zaalverkoop).

Vredeman de Vriesstraat 24a, Leeuwarden.

• Toneelgroep Het Volk

• Matthàus Passion

Woensdag 17 april 2019 om 20.30 uur. Entree is

Vrijdag 5 april 2019 van 19.00 - 22.30 uur

€19,50 inclusief garderobe en pauzedrankje.

(deuren openen om 18.00 uur). Grote Kerk, Jacobijnerkerkhof 95, Leeuwarden.

• Noord Nederlands Orkest en Noord Nederlands Concertkoor • Dutch Design kant uit de 20ste eeuw

• Mozart Symfonie NR. 41 door het NNO

Woensdag 17 april 2019 om 19.30 uur. Entree is

Donderdag 23 mei 2019 van 20.45 - 23.30 uur.

Elke woensdag t/m zondag van 13.00 - 17.00 uur

€38,- inclusief garderobe en pauzedrankje

Entree is €16,- (voorverkoop), €17,50 (avondkassa).

t/m 30 april 2019.

(op reservering).

Neushoorn, Ruiterskwartier 41, Leeuwarden.

22

PUZZELPAGINA | SENIORENkrant

Doe-het-zelven met Peter Ruitpuzzel Tekst: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning

Deze keer gaan we van TIMMEREN naar

Vul het schema hieronder in: per regel komt er een

BEHANGEN

door

letter bij, de volgorde van de letters kan veranderen

een andere te vervangen en met de nieuwe

tot aan het woord van 12 letters. Daarna gaat er iedere

letters een bestaand woord te maken. Er zijn

keer weer een letter af.

door

steeds

ĂŠĂŠn

letter

verschillende oplossingen mogelijk. Om je te helpen heb ik in willekeurige volgorde wat aanwijzingen gegeven: 'Rustige en angstige mensen die de juiste mix kiezen,

1.

Symbool voor weerstand

maken een muzikale versiering'.

2.

Muzieknoot

3.

Voordat

4.

Trapladder

5.

Vent

6.

Kruid

7.

Vleugels

8.

Naties

9.

Verfrissen

10.

Blijven melken

11.

Wiskundige figuren

12.

Neergooien

13.

Opnieuw werpen

14.

Naast elkaar gesteld

15.

Ziekte van tabaksbladen

16.

Bleu

17.

Ter beschikking stellen

18.

Balletpas

19.

Lichaamsdeel

20.

Niet weinig

21.

Huid

22.

Oude lengtemaat

23.

Wiskundig symbool

Plaatsnamenpuzzel Maak van de volgende lettercombinaties steeds een plaatsnaam in Friesland en vul dat in op de juiste plaats in het diagram. Als je alles goed invult, verschijnt er op de gele balk een nieuwe plaatsnaam.

SENIORENkrant | PUZZELPAGINA

23

Duplicate Dit is een puzzel die afgeleid is van een variant van het scrabblespel dat in ons land niet zo bekend is, maar in België razend populair, het zogenaamde Duplicate waarbij iedereen hetzelfde bord krijgt en dezelfde letters. De opdracht is heel eenvoudig: maak met de gegeven letters een zo hoog mogelijke score. Je krijgt hiervoor beperkt de tijd, bijvoorbeeld twee minuten. Die tijdsdruk hebben we niet, maar verder is het wel hetzelfde.

Hier volgt de opdracht: Maak met de volgende letters een zo hoog mogelijke score op het bord. A K L M O V * (* = blanco).

Hierbij gelden de spelregels van de Nederlandse Scrabblebond. De letterwaardes zijn die van het gewone scrabblespel. Vermeld bij je oplossing de beginpositie, (bijv F3), de richting (hor of ver) en natuurlijk je woord.

Mail

uw oplossing

naar

info@devea.nl.

Onder

de inzenders verloten we twee kaarten voor de voorstelling 'It wie op in Simmerjûn' van Pier 21. Deze extra voorstelling wordt op 24 maart 2019 gespeeld in Stadsschouwburg De Harmonie. De winnaar* krijgt persoonlijk bericht voor 22 maart.

Succes! De puzzelkoning

Bonusspel: Voor iedere scrabble die je kunt maken met de getrokken letters plus een willekeurige letter krijg je een bonuspunt. Een scrabble is wanneer je al je letters gebruikt om een woord te maken.

Voorbeeld: Met de getrokken letters kun je met een extra letter O en een B voor de blanco het woord (B)O(O)MVALK maken. Voor alle woorden geldt dat ze moeten staan in de officiële Scrabblewoordenlijst van de Nederlandse Scrabblebond, of anders in de Van Dale Editie 14. Wie haalt de hoogste score?

3x Woordwaarde

2x Woordwaarde

3x Letterwaarde

2x Letterwaarde

* De winnaar is degene die in totaal de meeste punten heeft. Dus het ingezonden woord plus het bonusspel!

Oplossingen

02 24

SENIORENkrant

Wonen plus Zorg: Zelfstandig verzorgd wonen plus alle benodigde zorg!

Meer informatie?

Het is één van de zekerheden van het leven: ouder worden we allemaal.

En dat is ook helemaal niet erg, zolang alles maar goed geregeld is.

Neem contact op met onze woonconsulente

Dit vinden wij bij Wonen plus Zorg ook erg belangrijk. Het is namelijk van belang om op tijd goed voorbereid te zijn op de toekomst. Wonen op een fijne plek en in een omgeving die u wilt. Want zelfstandig blijven wonen terwijl we ouder worden, dat willen we allemaal toch? Met Wonen plus Zorg is dit mogelijk op de manier die voor u wenst. Zelfstandig wonen in een veilige en comfortabele woonomgeving met de service, zorg en zekerheid die u nu of in de toekomst nodig heeft.

Afke de With

Wonen plus Zorg is alles op één plek!

Wonen plus Zorg is hét platform voor een compleet aanbod van woningen Friesland, Groningen en Drenthe waar het mogelijk is om de zorg te ontvangen die u nodig heeft. Op onze website vindt u gemakkelijk en snel een zorgwoning in de plaats en omgeving van u keuze. Kortom zelfstandig wonen, plus alle benodigde zorg van de beste kwaliteit op één plek.

058 2337332 wonenpluszorg.nl info@wonenpluszorg.nl

Beschikbaar aanbod:

Swettehiem in Leeuwarden

Wonen plus Zorg is onderdeel van:

Nylân in Menaldum

Oars Wenje in Menaldum