SENIOREN LENTE 2020 | EDITIE 7
‘
COLUMN
FAMILIE
Ria Bremer:
‘LEEUWARDEN IS LIEFDE VOOR EEUWIG EN ALTIJD’
DUURZAAMHEID
LEEUWARDEN
ZORG
02
SENIORENkrant
Voor het
lenen, huren kopen van
hulpmiddelen
Vegro Expertisecentrum Hulpmiddelen
Al ruim 30 jaar is Vegro het Expertisecentrum voor hulpmiddelen. Bij ons kunt u terecht voor het lenen, huren en kopen van hulpmiddelen. Goede hulpmiddelen kunnen het leven een stuk aangenamer maken. Denk bijvoorbeeld aan een rollator die ervoor zorgt dat u die wandeling door de stad weer kunt maken. Vegro biedt een uitgebreid assortiment aan hulpmiddelen als het gaat om mobiliteit, bewegen, wonen, gezondheid en zwangerschap. Wij geven u graag advies over producten die u kunnen helpen om langer veilig thuis te wonen, te revalideren of de zelfredzaamheid te vergroten. Advies aan huis Denkt u aan het kopen van een hulpmiddel dat uw zelfredzaamheid vergroot? Maar weet u niet zeker of een dergelijk hulpmiddel in uw huidige woonsituatie past? Maak dan een afspraak met onze woonconsulent voor een gratis thuisdemonstratie. De woonconsulent kan u ook adviseren over aanpassingen in huis. Waar kunt u ons vinden? Henri Dunantweg 2
(Medisch Centrum Leeuwarden)
1909-02-a
De medewerkers van Vegro Thuiszorgwinkel MCL Leeuwarden helpen u graag verder.
Foto Jeannette de Groot
Wijke en Meint: klanten waar we trots op zijn.
Oogmode Cocon WirdumerdÄłk 33 8911 CC Leeuwarden 058 215 13 53 info@oogmodecocon.nl
SENIORENkrant
03
11
‘ Leeuwarden is liefde voor eeuwig en altijd’ We kennen presentatrice en journaliste Ria Bremer (80) van populaire tv-programma’s als Stuif es In en Vinger aan de Pols. Dat haar carrière in Friesland begon, is misschien minder bekend. Bremer draagt de provincie nog steeds een warm hart toe. Ze heeft veel dierbare herinneringen aan de tijd dat ze in Leeuwarden woonde.
HOE REDDEN WE DE AARDE?
08
Het gaat niet goed met onze planeet. De tijd begint te dringen als we er voor willen zorgen dat onze kleinkinderen nog een leefbare wereld hebben. De tekenen zijn overduidelijk: bosbranden, enorme stortbuien, overstromingen, zandstormen, hagelstenen zo groot als golfballen. We moeten nú handelen.
HULP VOOR OUDEREN DIE MISHANDELD WORDEN Je dochter die je een klap geeft omdat je te langzaam bent met aankleden. Je buurman die geld uit je portemonnee steelt als hij boodschappen voor je doet. Naar schatting werden vorig jaar 62.000 ouderen mishandeld en door de vergrijzing zal dit aantal alleen maar toenemen. Dat hoeft niet. Er is hulp om de mishandeling te doen stoppen.
07
05
Beste Lezers Wat fijn dat u de Leeuwarder Seniorenkrant leest! We hebben weer een afwisselende krant voor u gemaakt. Ik wil er graag twee thema’s uitlichten. Stel, u loopt over de Nieuwestad en u moet
EEN OORLOGSVERHAAL UIT DE MUUR VAN VERBINDING Dit jaar staan we stil bij het feit dat ons land 75 jaar geleden bevrijd is. Het is belangrijk de verhalen over de oorlog te blijven vertellen, om te beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Ook in Leeuwarden heeft zich van alles afgespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld in het huis aan de Wijnhornsterstraat, vlak achter het station. Johanna Romkes-Nota (92) weet het nog goed.
nodig plassen. U baant zich een weg door het winkelende publiek, de vasthoudende verkopers en de goede doelenwervers, op zoek naar een oplossing. Is er dan een openbaar toilet in de buurt of bent u genoodzaakt om wild te plassen? En hoe zijn de sanitaire voorzieningen in Leeuwarden voor iemand in een rolstoel? Op pagina 15 kunt u er alles over lezen. Verder
IS WILDPLASSEN NOODZAAK IN LEEUWARDEN?
15
Veel lezers, zeker de oudere, zullen het probleem kennen: je moet naar de stad en voor vertrek ga je nog even naar het toilet. Want je weet niet of je onderweg makkelijk een plas kunt doen. Dus als je nu nog even gaat, dan speelt hoge nood je straks minder parten.
brengen
we
een
artikel
over
ouderenmishandeling. Vorig jaar werden naar schatting 62.000 ouderen in ons land mishandeld. Schokkende cijfers, waar je stil van wordt. Reden te meer om het onderwerp zoveel mogelijk bespreekbaar te maken. Tenslotte nog dit. Tot mijn grote vreugde gaat Cambuur dit seizoen promoveren naar de Eredivisie. Ja, dat durf ik nu al te zeggen! Wat een man hè, onze trainer
Uitgever Devea
EN VERDER.... Wat is Thuiszorg Patyna? Hoe we de zorg zorgzamer kunnen maken Doe het licht uit!
www.devea.nl
06 12 17
Redactieleden Sara Kroos, Martin van Mourik, Peter Teeuwen (Eind)redactie
Meraki Tekst & Zo
Foto's Ria Bremer
Joyce Hoedelmans
19
LOS voor u...
19
COLUMN Peter weet het beter
21 22
Cambuur op de tribune zitten. Komt u al (bijna) 56 jaar bij Cambuur of kent u een
Druk
met ons op. We willen heel graag weten
NDC Print exemplaren op meer dan 50 distributie-
Advertenties
daar in de volgende editie aandacht
Doede Vellema /06 15 37 22 55
aan besteden. U kunt ons bereiken via
E-mailadres info@leeuwarderseniorenkrant.nl Facebook
wat de club voor u betekent en zullen
punten in de gemeente Leeuwarden
www.facebook.com/Leeuwarder-Seniorenkrant
Disclaimer Ondanks alle zorg die aan deze uitgave is
info@leeuwarderseniorenkrant.nl. Bellen mag ook: 06 15 37 22 55
besteed blijven vergissingen mogelijk. Wij kunnen daar echter geen aansprakelijkheid voor aanvaarden. Auteursrecht
Oplossing puzzelpagina
datum in 1964 bij de wedstrijden van
fan van het eerste uur, neem dan contact
18
COLUMN: Sara schrijft erop los
er lezers zijn die al vanaf de oprichtings-
Oplage 60.000 Verspreiding Ingestoken in de huis aan huis plus 3.000
Puzzelpagina
Henk de Jong. De redactie is benieuwd of
voorbehouden. ©2020
Doede Vellema
04
SENIORENkrant
Wânswert, 52e kerk
Vier het feest met ons mee!
Word donateur! Of steun ons met een bijdrage. Kerken zijn prachtig, van buiten én van binnen. De eeuwenoude gebouwen ontroeren, vertellen verhalen en maken stil. Dit bijzondere Friese
Voor dit bijzondere werk hebben we uw steun nodig. Word daarom vandaag nog donateur. Dat bent u al voor € 17,50 per jaar.
erfgoed bepaalt de omgeving: wat is het Friese landschap zónder de honderden kerktorens? Samen met u maken we ons er sterk voor dat
Bijzonder welkomstcadeau We verrassen u met een bijzonder welkomst-
deze schat aan cultuurhistorie behouden blijft.
cadeau: het boek ‘De Friese Elfkerkentocht’
Wij beschermen al 50 jaar De Stichting Alde Fryske Tsjerken bewaakt de bijzondere schat aan kerken in Fryslân. In de afgelopen 50 jaar zijn 52 kerken, 7 begraafplaatsen en 2 klokkenstoelen aan ons toevertrouwd. Veel van deze kerken zijn gerestaureerd. Samen met meer dan 300 lokale vrijwilligers geven we de gebouwen een nieuw leven.
van dr Justin Kroesen óf het nieuwe boek ‘Levende stenen’ over onze 52 kerken. Vier het jubileumfeest mee en word donateur!
Augsbuurt, 1e kerk
Word vandaag nog donateur van de Stichting Alde Fryske Tsjerken ❑ Ik word donateur voor (minimaal) € 17,50 per jaar en ontvang als welkomstcadeau: ❑ Het boek ‘De Friese Elfkerkentocht’ ❑ Het boek ‘Levende stenen’ ❑ Ik machtig de Stichting Alde Fryske Tsjerken € 17,50 jaarlijks van mijn rekening af te schrijven ❑ Ik word geen donateur, maar machtig de Stichting om jaarlijks een bijdrage van ............... van mijn rekening af te schrijven. Naam: Adres:
N STEUS! ON
PC/Plaats: E-mail: Tel:
Aanmelden kan ook via: www.aldefrysketsjerken.nl/donateur
Iban: Geboortedatum: Datum: Handtekening:
Stuur deze bon (of een kopie daarvan) in een gesloten envelop naar: Stichting Alde Fryske Tsjerken, Antwoordnummer 76 8900 WC Leeuwarden. Een postzegel is niet nodig. Incassant-ID: NL56ZZZ410009590000
OUDK_hele_19
SENIORENkrant | FAMILIE
05 Dit jaar staan we stil bij het feit dat ons land 75 jaar geleden bevrijd is. Het is belangrijk de verhalen over de oorlog te blijven vertellen, om te beseffen dat vrijheid niet vanzelfsprekend is. Ook in Leeuwarden heeft zich van alles afgespeeld in de Tweede Wereldoorlog. Bijvoorbeeld
Tekst: Boukje Wiersma Meraki Tekst & Zo
in het huis aan de Wijnhornsterstraat, vlak achter het station. Johanna Romkes-Nota (92) weet het nog goed. het project bijzonder maakt, is dat de verhalen achter de voorwerpen in de buisjes digitaal geregistreerd zijn en dus voor altijd bewaard blijven. Over honderd jaar weet men dan ook precies wat het DNA van Leeuwarden was in 2018. Waar kinderen mee speelden, wat de inwoners bezighield. En dat niet alleen. In de buisjes zitten ook herinneringen aan vroeger, zodat het project een veel breder tijdsbeeld geeft. Om die reden, en omdat al die buisjes samen echt een prachtig geheel opleveren, is ervoor gekozen om het kunstwerk in een andere vorm een nieuwe definitieve plek te geven. Deze Muur van Verbinding van 23 meter lang staat bij de ingang van
het
Historisch
Centrum
in
Leeuwarden. Op 14 februari werd dit lichtkunstwerk als afscheidscadeau aangeboden aan oud-burgemeester
Een oorlogsverhaal uit de MUUR VAN VERBINDING
Ferd Crone. Zijn opvolger Sybrand Buma zei bij de presentatie: “Er zijn dus 17.000 mensen die, als ze hier langslopen, echt wat voelen. En ik denk dat alle andere mensen dat mee zullen voelen.” Hein de Graaf benadrukte dat kunst in de openbare ruimte veel meer is dan een lollig opgeschilderde
“Mijn broer Piet is van 1925, ik ben
belden ze aan. Mijn moeder ging altijd
Ze hebben hem niet ontdekt, wat je
bloempot. “ Het dient tot verfraaiing,
twee jaar jonger. In de oorlog werd hij
tijd rekken en deed de deur pas na een
best een wonder mag noemen.”
maar het is minstens zo belangrijk om
opgeroepen voor de Arbeidsdienst. Hij
hele tijd open, zodat mijn broer snel
kreeg een donkergroen uniform en
naar de vliering kon. Mijn zus kroop in
Deze oorlogsherinnering van mevrouw
van Verbinding vertelt iets over onze
werd naar Brabant gestuurd. Piet was
zijn bed. Het ging altijd goed.
Romkes is één van de verhalen uit
stad, over de inwoners. Dat is toch
het community kunstwerk dat tijdens
geweldig?”
een beetje een meneer, hij had HBS
het betekenisvol te maken. De Muur
gedaan en zag dat werken niet zo zitten.
Eén keer was er op een middag een
het Culturele Hoofdstad jaar in het
En hij had ook gewoon heimwee, hij
razzia. Het was winter en vroeg
stadskantoor stond. Een enorme kubus
De Muur van Verbinding staat aan
was nog maar een jaar of 18. Toen Piet
donker. Er was veel drukte in huis,
met daarin duizenden reageerbuisjes,
de Groeneweg in Leeuwarden. Alle
een keer met verlof thuis was, zei mijn
we waren er die dag allemaal. Ons
bedacht door kunstenaar Hein de
buisjes zijn gefotografeerd en staan
vader “Je blijft maar mooi hier”. Hij
gezin bestond uit acht meisjes en drie
Graaf en gemaakt door De Mannen
met het bijbehorende verhaal op
moest toen natuurlijk wel onderduiken
jongens. Mijn vader is hertrouwd nadat
van Staal. In die buisjes kon iedereen
www.dnaleeuwarden.nl. Als je het
en dat kon bij ons op de vliering. We
ik al jong mijn moeder had verloren.
die een band met Leeuwarden of
trefwoord oorlog invoert, krijg je alle
woonden aan de Wijnhornsterstraat 1,
Mijn broer Piet zat in een hoek van de
Friesland heeft iets stoppen dat voor
buisjes te zien die met dat onderwerp
in de Hollanderwijk achter het station.
kamer, in zijn donkergroene uniform.
hem of haar belangrijk is. Om daarmee
te maken hebben, waaronder dat van
Er was een losse ladder naar de vliering
Er brandde geen licht in huis en het
een soort DNA achter te laten. Wat
Johanna Romkes. ■
en als hij zich moest verbergen, dan
was al best donker, in ieder geval in
zat hij daar achter allerlei spullen. De
de hoek waar Piet zat. De Duitsers
ladder werd weggehaald en bedekt
kwamen binnen en mijn moeder ging
met een deken.
breeduit staan om hen het zicht op mijn broer te ontnemen. Een soldaat
Piet kon niet naar buiten, dat was
wees naar de lamp en vroeg of die aan
te gevaarlijk, maar we hadden een
kon. Mijn moeder zei dat de lamp kapot
klein binnenplaatsje. Daar kon hij
was en ze geloofden haar blijkbaar.
even een frisse neus halen. De enige
Er werd in huis gezocht en met
achterburen die hem daar konden
bajonetten in matrassen en kleding
zien zaten bij de ondergrondse, dus
geprikt. Wij hielden onze mond,
die hebben hem nooit verraden. Wel
dat was ons opgedragen. Maar mijn
kwamen de Duitsers regelmatig langs
oudere zus schold op de soldaten,
om te controleren of Piet bij ons was.
dat was een pittig ding. Al die tijd
Meestal gebeurde dat ’s nachts en dan
zat Piet stil in zijn donkere hoekje.
06
SENIORENkrant
rt a a 21 men daguur Op 5:00 0 10.0
-1
Ouder worden doe je samen Wilt u zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen, met maximale regie over uw leven? Dan is Nijlânstate een perfecte plek om samen te genieten van het leven, met vele voorzieningen en sociale activiteiten. Daarnaast beschikt Nijlânstate over een eigen zorgteam dat dag en nacht aanwezig is. Heeft u nog geen zorg nodig? Dan is dat een prettige zekerheid voor de toekomst. Serviceflat Nijlânstate
Nijlânsdyk 73 | Leeuwarden | tel. 058 288 4488 | www.nijlanstate.nl
WAT IS THUISZORG PATYNA? Patyna is een gespecialiseerde organisatie voor zorg in Friesland. We bieden een breed scala aan zorg- en dienstverlening. Van thuiszorg tot en met intensieve verpleeghuiszorg en revalidatie.
Thuiszorg
Patyna
zorgorganisatie
is
die
een
thuis-
andere disciplines en streven naar de
Thuiszorg Patyna Team Leeuwarden
met
kleine
beste zorg voor de cliënt.
tel. 0515 - 72 97 60 ■
teams, bestaande uit (wijk)verpleegkundigen
en
zorgkundigen,
zorg
Mocht u naar aanleiding van boven-
levert aan huis. Het gaat hierbij om
staand verhaal nog vragen hebben of
alle soorten thuiszorg. Wij verstaan
nieuwsgierig zijn geworden dan kunt
hieronder
verzorging,
u vrijblijvend contact opnemen met
nachtzorg,
vakantiezorg,
verpleging, hulp
in
de huishouding en individuele begeleiding. We hebben een kantoor in Techum, maar leveren zorg in heel leeuwarden, Grou, Wergea, Wytgaard, Wirdum, Deinum. Wij zijn 24 uur, 7 dagen in de week bereikbaar. Wij hebben een nauwe samenwerking
met
huisartsen
en
www.patyna.nl
SENIORENkrant | ZORG
07
HULP VOOR OUDEREN DIE MISHANDELD WORDEN Je dochter die je een klap geeft omdat je te langzaam bent met aankleden. Je buurman die geld uit je portemonnee steelt als hij boodschappen voor je doet. Naar schatting werden vorig jaar 62.000 ouderen mishandeld en door de vergrijzing zal dit aantal alleen maar toenemen. Dat hoeft niet. Er is hulp om de mishandeling te doen stoppen.
Er wordt van oudermishandeling gesproken als het mensen van 65 jaar en ouder betreft. Er zijn verschillende soorten: lichamelijke mishandeling, geestelijke mishandeling, financiële uitbuiting,
seksueel
geweld
en
verwaarlozing. Daders kunnen professionals zijn (denk aan de thuishulp of de verpleegkundige), maar ook een mantelzorger, zoals je echtgenoot of echtgenote,
zoon,
dochter
of
buurvrouw. “Het is erg moeilijk voor ouderen die mishandeld worden om erover te praten omdat ze afhankelijk zijn van degene die voor ze zorgt. Je bent bang dat je bijvoorbeeld geen boodschappen meer krijgt, dat je huis niet wordt schoongemaakt of dat je niet uit bed wordt gehaald als je er iets van zegt. Dus zwijg je en pas je je aan,”
vertelt
Gerda
de
Groot,
werkzaam bij Fier en coördinator
traag bent geworden, je voelt je stom
moe, heeft een korter lontje en kan
bespreken
Centrum Seksueel Geweld Friesland.
en onhandig. Of als het om geld gaat,
dan soms een duw of tik geven,
mantelzorger die de zorg niet meer
Fier is het landelijk expertise- en
weet je niet meer zo goed hoe het zit
knijpen
en
goed kan bieden, terecht kan. Dat
behandelcentrum op het terrein van
en begint je aan jezelf te twijfelen:
schreeuwen. Er was bijvoorbeeld een
geldt ook voor de mensen van
geweld in afhankelijkheidsrelaties.
heb je wel goed geteld?”
man die zijn dementerende vrouw
wijkteams. Of je kunt bellen met
aan de verwarming vastbond zodat
Veilig Thuis, Fier of het Centrum
Bij seksueel misbruik komt er nog
hij boodschappen kon halen. Het
Seksueel Geweld. Gerda: “Het is heel
iets anders om de hoek kijken, geeft
was goedbedoeld, hij wilde ervoor
belangrijk dat je erover praat. Om het
Gerda aan. “Veel ouderen vinden het
zorgen dat ze warm bleef en niet
te stoppen, om het patroon van
moeilijk om over seksualiteit te
weg kon lopen.”
mishandeling te doorbreken, zodat
'HET IS HEEL BELANGRIJK DAT JE EROVER PRAAT. OM HET TE STOPPEN, OM HET PATROON VAN MISHANDELING TE DOORBREKEN, ZODAT JIJ JE WEER VEILIG VOELT EN DE ANDER HULP KRIJGT'
praten,
dat
was
vroeger
of
boos
worden
geen
en
waar
ook
jij je weer veilig voelt en de ander
onderwerp waar vrijelijk over werd
Als het om een professional gaat
gesproken. Als iemand je helpt met
die zich schuldig maakt aan mis-
douchen en je aanraakt op een
handeling, dan kun je bijvoorbeeld
www.veiligthuis.nl
manier die je niet prettig vindt, dan
een klacht indienen bij de werkgever.
0800-2000
begin je daar niet zomaar over.”
Gaat het om iemand uit je eigen
hulp krijgt.” ■
omgeving, zoals een mantelzorger,
www.fier.nl
HULP
dan kun je de huisarts bellen. Bij
088-20 80 000
Het is goed om hulp te zoeken als je,
iemand die dementie heeft, is ook
op welke manier dan ook, mishandeld
vaak een casemanager betrokken
Centrum Seksueel Geweld
wordt, benadrukt Gerda. “Het is
met wie je de mishandeling kunt
0800-0188
belangrijk voor jezelf, maar ook voor degene die je mishandelt. Hij of zij moet ook hulp krijgen. Misschien is
GELDZAKEN REGELEN
de mantelzorg je man of dochter
Je kunt ervoor zorgen dat meer mensen je geld beheren, zo valt het
SCHAAMTE
te
Ontspoorde
sneller op als er iets misgaat op het gebied van je financiën. Je kunt
Ook schaamte speelt een grote rol
mantelzorg noemen we dat. De
overwegen om naar een Regiobank te gaan, die hun klanten goed
ouderen-
mantelzorger is zelf op leeftijd of
kennen. De Rabobank heeft seniorenadviseurs die er voor zijn opgeleid
mishandeling. “Je denkt dat het aan
heeft ook nog een baan en een gezin,
om geldzaken van ouderen goed te regelen.
jou ligt, omdat je door je ziekte zo
dus kan overbelast zijn. Hij of zij is
in
het
zwijgen
over
zwaar
geworden.
de
INTERVIEW | SENIORENkrant
Foto: Joyce Hoedelmans
08
vrouwelijke journalisten. Een paar collega’s van de oude garde hebben het me wel eens moeilijk gemaakt. Fronsten
hun
wenkbrauwen
als
ik er met een stevig onderwerp vandoor ging. Maar ook anderen moesten wennen. Als ik de telefoon opnam met “U spreekt met de redactie” dan hoorde ik vaak “Ik wil graag een redacteur spreken”. Toch vindt ze haar weg in de krantenwereld snel. “Ik was maar heel kort leerling-journalist. In de tijd bij de Friese Koerier had ik twee hoofdredacteuren aan wie ik veel te danken heb, Laurens Ten Cate en Fedde Schurer. Ik hoor het Laurens
RIA BREMER:
nog zeggen: “Ria gaat een dagje naar
‘ LEEUWARDEN IS LIEFDE VOOR EEUWIG EN ALTIJD’
de
stamboekveekeuring
in
Leeuwarden”. Echt, ik had geen idee. Liep ik daar in mijn nieuwe Brigitte Bardotjurk tussen de koeien, stieren en mannen uit de hele wereld die met stevige stokjes het vee beklopten. Zo af en toe kreeg ik ook een tik en zelfs een uitnodiging om mee te gaan naar een of ander emiraat. Het werd een bijzonder verhaal.” Na de Friese Koerier wordt Ria journalist bij het Noord Hollands Dagblad. Haar standplaats is Hoorn. Daarmee komt een einde aan de tijd
We kennen presentatrice en journaliste Ria Bremer-Sitskoorn (80)
in Friesland, maar zeker niet aan
van populaire tv-programma’s als Stuif es In en Vinger aan de Pols.
daar hoe een krant technisch gemaakt
haar journalistieke pad. “Ik leerde
Dat haar carrière in Friesland begon, is misschien minder bekend.
werd en stond ’s nachts ’aan steen’.
Bremer draagt de provincie nog steeds een warm hart toe. Ze heeft
en samen met de zetters plaatste ik
veel dierbare herinneringen aan de tijd dat ze in Leeuwarden woonde.
vorm.
Het was het computerloze tijdperk loden letters in een ijzeren paginaMijn
aanwezigheid
werd
in die mannenwereld van zetters geduld, maar daar was alles ook wel
R
mee gezegd. Toch had ik het nooit ia Sitskoorn wordt ge-
een speciaal apparaatje en een dun
jammer dat mijn vader dat niet meer
willen missen. Toen ik later bij de
boren in Rotterdam en
haakje frutselde ik die ladders naar
heeft geweten. Hij zou het prachtig
Volkskrant de pagina’s volautomatisch
woont daarna een tijdje
boven en zette ze vast. Soms wel vijf
hebben gevonden!”
van de persen zag rollen, begrepen
in Amsterdam. Als haar
ladders naast elkaar. Een paar uur
vader een baan krijgt als chef bij
later konden ze, gerepareerd en wel,
Na de lagere school gaat Ria naar de
wanneer ik zei dat ik het ruiken van
schoenenfabrikant Bata, verhuist het
weer worden opgehaald. Tien cent
Mulo en de MMS en krijgt een vriendje
de krant miste.”
gezin naar Leeuwarden. “Ik kwam toen
per ladder kostte het geloof ik.”
die journalist is bij het Vrije Volk.
maar weinigen wat het betekende
in de tweede klas van de Elisabeth-
Haar overstap naar de Volkskrant
school in de Grote Kerkstraat. Eén
betekent het begin van ‘Hilversum’.
van de leerkrachten, juffrouw De Vet, herinner ik me heel goed. Ik heb haar later nog wel eens opgezocht.” Vader
en
moeder
Sitskoorn
beginnen na een aantal jaren een
'OP ZATERDAG STOND IK ACHTER DE TOONBANK EN DOOR DE WEEK HAALDE IK LADDERS IN NYLONKOUSEN OP. JA ECHT!'
Ze wordt gevraagd om omroepcorrespondente te worden en brengt het Hilversumse radio en tv nieuws in een speciale rubriek. “Ook bij de Volkskrant was het de hoofdredacteur die mij de weg wees, in dit geval
eigen winkel in kousen, shawls en
Joop Lücker. Hij gaf me niet alleen
handschoenen: Sits. Ria, die enig
journalistieke sturing, maar leerde
kind is, helpt regelmatig een handje
De zaak van haar ouders groeit en
Die liefde blijkt niet voor eeuwig,
me ook de ethiek van het vak. Ik liet
mee. “Op zaterdag stond ik achter de
heeft uiteindelijk drie vestigingen
maar
wél
hem een keer een heel leuk sigaretten-
toonbank en door de week haalde ik
in Leeuwarden. Eén daarvan zit aan
een grote rol gaan spelen in haar
doosje zien dat ik van de KRO had
ladders in nylonkousen op. Ja echt!
Over de Kelders, in het pand waar
leven. Als ze achttien is begint haar
gekregen. Ik rookte en was er heel
Kapotte kousen bracht je destijds
jaren
winkel
carrière bij de Friese Koerier. “In de
blij mee. Hij bekeek het, stopte het in
naar de winkel voor reparatie. Met
Christine le Duc zich vestigt. “Zo
zestiger jaren waren er nog niet veel
een bureaulade, pakte zijn portefeuille
later
de
erotische
de
journalistiek
zal
SENIORENkrant | INTERVIEW
en
vroeg
hoeveel
zoiets
09
kostte.
komen die dat talent ontdekken en
“Koop er maar één”, zei hij. “En we
helpen het te ontwikkelen. Dat geluk
nemen voortaan geen cadeautjes meer
heb ik gehad.”
aan”. Nieuwsgierig en gedreven noemt ze Vanuit Hilversum krijgen het leven
zichzelf.
en de carrière van Ria steeds verder
zoals bijvoorbeeld Vinger aan de Pols,
vorm. “Een verhaal voor de Volkskrant
worden door haar van a tot z bedacht
over Open het Dorp werd mijn
en gemaakt. “Ik kan niet anders.
eerste voorpagina-artikel én mijn
Een tekst door een ander geschreven
kennismaking met mijn man Bob.
‘bekt’ niet. Nee, ik doe het graag
Hij werkte bij de AVRO en iedereen
zelf.” Ria maakt in meer dan vijftig
was ingeschakeld bij die unieke, 24
jaar honderden programma’s voor
uur durende grote televisieactie. Ik
televisie. En altijd is de journalistiek
interviewde Bob ergens bij een ingang
de basis. Zoals bij Stuif es In, waar ze
van de RAI, waar hij mensen moest
met kinderen praat, naar hun hobby’s
tegenhouden of doorlaten. De volgende
vraagt en gesprekken voert over hun
dag zaten we volkomen toevallig bij
leven, hun vreugde en verdriet. En
elkaar op de achterbank van de auto
bij het grote tv-interview met Prins
van NOS-verslaggever Joop van Zijl en
Claus in 1986 ter ere van zijn zestigste
van het een kwam het ander. Oftewel:
verjaardag.
een huwelijk van inmiddels 55 jaar, drie
een programma was altijd meer
kinderen en zes kleinkinderen.“
dan zomaar iemand die je eventjes
De
meeste
programma’s
“De hoofdpersoon
uit
UW OPTICIEN AAN HUIS
tegenkwam. Die werd voor korte of Schrijven over Hilversum vindt Ria
langere tijd een deel van mijn leven en
geweldig, maar stiekem méédoen in
is dat soms nog steeds.”
Hilversum wordt een sport. Ze maakt Ze mag dan wel tachtig zijn, Ria
ter Steeg. “Maar ik werd gesnapt en
Bremer is nog zeker niet klaar met
moest kiezen. Het werd een tv-carrière
televisie. Wie het programma Maestro
bij de AVRO. Ook hier heb ik grote
heeft gevolgd, zag haar vorig jaar nog
veranderingen
ontwikkelingen
vol energie een orkest dirigeren.
meegemaakt. Eerst één zender, nog
En op dit moment is Ria bezig met het
in zwart-wit. Daarna de komst van
maken van een televisieprogramma
nieuwe kanalen en de commerciëlen.
voor 2021. “De laatste weken wordt
En weer had ik bazen die mij op weg
erg benadrukt dat het coronavirus een
hielpen, zoals Siebe van der Zee en
risico vormt voor ouderen. Dus niets is
Ger
heeft
zeker natuurlijk. Maar ik blijf positief
talenten, maar je moet ook het geluk
hoor. In de goede zin van het woord”,
hebben dat er mensen op je pad
zegt ze met een knipoog! ■
Foto: Joyce Hoedelmans
radio onder het pseudoniem Marianne
en
Lugtenburg.
Iedereen
Voor een afspraak of meer informatie belt u met 0518 - 850125 Of kijk op onze website: www.thuisopticiensfriesland.nl
10
SENIORENkrant
WORD LID!
UW VOORDELEN:
STEUN MAX EN WORD NU LID!
SENIORENkrant | DUURZAAMHEID
11
Het gaat niet goed met onze planeet. De tijd begint te dringen als we er voor willen zorgen dat onze kleinkinderen nog een leefbare wereld hebben. De tekenen zijn overduidelijk: bosbranden, enorme stortbuien, overstromingen, zandstormen, hagelstenen zo Tekst: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning
groot als golfballen. We moeten nú handelen.
Hoe redden we
Tenslotte zonnepanelen, windmolens, getijdenstroom e.d. inzetten waar dat nuttig en wenselijk is.
DE AARDE?
HET ECHTE PROBLEEM Toch
ligt
het
echte
probleem
mijns inziens op een heel ander vlak,
namelijk
ons
economisch
systeem. En dat is wel een heikel punt. Er zijn twee aspecten in dit
VERBETER DE WERELD BEGIN
Bovenstaande dingen kunnen we zelf
nu in Australië verloren gaan door
stelsel die fataal zijn voor onze
BIJ JE ZELF
doen, maar dat is nog lang niet genoeg
de bosbranden is dat een regelrechte
planeet: de economische groei en
Wat kunnen we zelf doen? Best veel
natuurlijk. Het is de spreekwoordelijke
ramp!
de marktwerking. Beide aspecten
eigenlijk. Om te beginnen moeten we
druppel op de gloeiende plaat. Maar
ophouden met over de hele wereld
om in de spreekwoorden te blijven:
Maar ja, wat dan wel? Geen houtstook,
kúnnen niet meer verder groeien en
te vliegen, puur voor ons plezier.
alle beetjes helpen.
ook niet in pelletkachels, vanwege
door de marktwerking centreert het
fijnstof
luchtverontreiniging.
kapitaal zich steeds meer bij de rijken.
Ik snap heus wel dat veel mensen
zorgen voor heel veel problemen. We
en
denken: “Ik heb mijn hele leven
BEDRIJFSLEVEN EN OVERHEID
Kernenergie dan? Dat is op de lange
Organisaties als STRO (Social Trade
hard gewerkt, dan mag ik nu toch
Het bedrijfsleven en de overheid
termijn misschien een oplossing met
Organisation) laten zien dat het ook
wel lekker genieten?” Natuurlijk
moeten ook hun steentje bijdragen.
thorium als brandstof. Maar eerst
anders kan. Zij bevorderen duurzame
mag dat, maar zoek het asjeblieft
Wat
kunnen
moeten we een goede oplossing zien
productie zonder economische groei
wat dichter bij huis, als u om uw
Op
energiegebied
ze
te vinden voor het kernafval. Zolang
en noemen dat economische bloei.
kleinkinderen geeft. Het volgende
moeten stoppen met die flauwekul
die er niet is, kunnen we daar dus niet
is dat we onze kooplust moeten
van biomassa. Ik bedoel hiermee
aan denken. We zullen het moeten
TOT SLOT
leren bedwingen. Wanneer je op het
vooral het verstoken van hout, dat
doen
alternatieven.
Ik kan niet in mijn eentje de aarde
punt staat iets te kopen, stel jezelf
zogenaamd energieneutraal zou zijn,
Eerst maar eens alle huizen goed
redden en het is onmogelijk om
dan twee vragen: heb ik het echt
maar het zeker niet is. Degene die
isoleren en energieneutraal maken.
in dit artikel alle aspecten van het
nodig? En: kan ik het oude misschien
dat verzonnen heeft lag volgens mij
Producten
gericht
probleem te behandelen. Maar ik
repareren? Een vervolgvraag zou nog
te slapen in de natuurkundeles toen
op
Fossiele
heb geprobeerd een aantal zaken
kunnen zijn: kan ik ook een gebruikt
daar de wet van behoud van energie
brandstoffen
te
die volgens mij belangrijk zijn aan
product kopen, bijvoorbeeld in de
werd behandeld. Door deze onzin
beginnen bij de steenkolen en als
te stippen. Nogmaals, de lijst is niet
kringloopwinkel? Mijn ervaring is
worden vele bossen in de Baltische
laatste het gas. Want dat is relatief toch
volledig. Ik hoop echter op deze
dat je daar veel dingen, met name
staten,
Zuid-Amerika
een schone brandstof. Op termijn is
manier mijn steentje bij te dragen om
kleding, heel goedkoop kunt krijgen
gekapt. Opgeteld bij de bomen die
waterstof misschien een goede keuze.
dichter bij een oplossing te komen. ■
China
die
en
dan
doen?
zouden
met
andere
ontwerpen
herbruikbaarheid.
terugdringen,
Dan een aspect waar je misschien niet zo snel aan denkt: koop dingen die hier geproduceerd zijn. Zo blijft het geld in onze economie en dat is beter voor Nederland. Verder kunnen we natuurlijk ons afval netjes scheiden. Gebruik zo min mogelijk plastic. Maak als je boodschappen gaat doen een lijstje en laat je niet verleiden
tot
impulsaankopen.
Gooi restjes niet weg, maar gebruik ze bij een volgende maaltijd. Zo verspil je niet onnodig voedsel. O ja, probeer ook eens wat minder vlees te eten. Op het gebied van energie: als je de mogelijkheid hebt om je huis te verduurzamen (denk aan isolatie, dubbel glas, zonnepanelen) doe dat dan. Je huis wordt er aangenamer van, je energierekening gaat naar beneden en je doet ook nog wat voor het klimaat.
Photo by Freepik.com
en de kwaliteit is vaak uitstekend.
12
ZORG | SENIORENkrant
HOE WE DE ZORG
ZORGZAMER
KUNNEN MAKEN Photo by Freepik.com
Tekst: Martin van Mourik Financieel specialist, raadslid, onderzoekt ouderenvraagstukken
Vroeger was alles anders. Ouder worden deed je vaak thuis, vlakbij je familie of in een lokaal bejaarden- of verpleegtehuis. Die nabije omgeving is veranderd. Kinderen werken en wonen niet altijd in de buurt en het individualisme heeft de samenleving er niet socialer op gemaakt.
Tegenwoordig zorgbehoevende
komen senioren
er
bij
diverse
zorgverleners over de vloer. Allen met
rond
een
UIT DE PRAKTIJK
cliënt kan leiden tot
onveilige situaties voor de cliënt en/
Mijn schoonzus Janneke was al tien jaar weduwe. Wij zagen haar
of overbelasting van de mantelzorg.
regelmatig en achteraf verbaasde het ons vooral dat wij nooit gemerkt
hun eigen expertise en eigen drukke
hebben dat het niet goed met haar ging. Als we met haar hadden
agenda. Dat ze hun kennis delen en van
Gea van Dijk van Zorgorganisatie
afgesproken belde ze regelmatig af. Altijd met een goede reden en ze
elkaars deskundigheid gebruik maken
Noorderbreedte wil de verschillende
gaf aan dat we snel weer een nieuwe afspraak zouden maken. Ook op
is niet altijd vanzelfsprekend. Toch
disciplines rondom de oudere meer
familiefeestjes en verjaardagen leek het of ze contact uit de weg ging.
kan dat ertoe bijdragen om de
met elkaar te verbinden. Zo kan de
Het was een schok toen haar zoon belde en vertelde dat Janneke
specifieke problemen waar kwetsbare
kwaliteit van de zorg verbeteren.
plotseling met ernstige ondervoeding opgenomen was in het ziekenhuis.
ouderen mee te maken hebben, beter
Eerder signaleren dat er dingen
Kort daarop is ze op 68-jarige leeftijd overleden. Toen bleek dat ze al
te herkennen en te behandelen. Het
spelen moet ervoor zorgen dat we de
langer leed aan het syndroom van Korsakov. Haar zoon vertelde dat ze
niet goed samenwerken van zorg-
oudere sneller kunnen helpen. Beter
zelfs het contact met haar eigen kinderen en kleinkinderen, op wie ze
en hulpverleners in het zorgnetwerk
ruim op tijd dan veel te laat.
altijd zo dol was, afhield. We vragen ons nog steeds af hoe we de signalen dat het slecht met Janneke ging, hebben kunnen missen.
DAAR GAAN DE ZUSTERS WEER!
Natuurlijk hadden we wel gezien dat er achter haar stoel altijd een fles
Waar gaan ze naar toe? Wat gaan ze
wijn stond, maar Janneke hield wel van een gezellige borrel. Aangezien
doen en wat treffen ze aan tijdens
ze slecht ter been was, gingen we ervan uit dat dit haar een loopje naar
hun rondes door Leeuwarden? Ze
de keuken bespaarde als ze visite had. Het is geen moment bij ons
zijn er elke dag, ook ‘s avonds en ‘s
opgekomen dat ze wel eens alcoholiste kon zijn.
nachts. Goed dat ze er zijn, maar er komen nog meer hulptroepen over de vloer. De huishoudelijke in het MCL opgenomen vanwege een
wordt brozer qua gezondheid, ziet
wijkteam,
valpartij. De arts constateerde ook
mensen om je heen wegvallen, je
krijgen
ondervoeding en vochtgebrek. Verder
wordt kwetsbaarder. Zeker als je
vaak diverse zorgverleners over de
onderzoek wees dementie uit, de
partner wegvalt en je daar veel
vloer. Goed signaleren is belangrijk.
reden dat mevrouw regelmatig vergat
op hebt moeten steunen, komen
te eten.
kwetsbaarheden
Een voorbeeld. Huishoudelijke hulp
structuur is weggevallen en je moet
Anja maakte iedere week de keuken
Gea zit al veertig jaar in het vak. Ze
het dan vaak zelf en alleen doen. Dat
schoon van mevrouw Siebelt (79 jaar).
was van oorsprong fysiotherapeute in
lukt niet altijd, de balans is verstoord.
Het viel haar op dat mevrouw steeds
het ziekenhuis. Na veel verschillende
De stellen waar je met zijn tweeën vaak
magerder werd, terwijl de koelkast
banen in de zorg is ze nu Adviseur
mee op trok, komen niet meer. Samen
uitpuilde. Op de kaas stond schimmel
Kwaliteit en Innovatie. “Er gebeurt
was het gezellig, maar als je alleen bent
en de yoghurt was over datum. Vier
heel wat als je ouder wordt”, zegt
is de setting veranderd en daardoor
maanden later werd mevrouw Siebelt
ze. “Je verlaat het arbeidsproces,
verandert de vriendschap ook vaak.
hulp,
huisarts,
medewerker mantelzorger.
fysiotherapeut,
sociaal Ouderen
bovendrijven.
Je
SENIORENkrant | ZORG
13
Als iemand in je omgeving verschijnselen van dementie krijgt, dan
CIJFERS
zijn die soms moeilijk te herkennen.
Door de vergrijzing zullen meer
De een wordt lastig en is vaak
ouderen
boos, soms zelf agressief. De ander
problemen te maken krijgen. In
trekt zich terug in zichzelf en verliest
2012 waren er 34.000 Friese
het contact met de omgeving. Als
ouderen
bezoeker denk je dan misschien ”Ik
problemen. In 2030 zullen dat
kom er maar niet meer, want ik ben niet
er 44.000 zijn. Eenzaamheid en
welkom, ze zegt nooit wat terug”. Vaak
stemmingsstoornissen
leidt dit tot eenzaamheid. Het idee is
depressie zullen toenemen.
dat hulpverleners elkaar gaan helpen,
Maar
gebruik maken van elkaars kennis en
speelt de gezondheid parten.
ook
met
met
psychische
psychische
zoals
TAXIXTRA SPECIAAL VOOR SENIOREN 06 41 96 08 03
alcoholverslaving
vaardigheden, zodat wij deze ouderen betere zorg en ondersteuning kunnen geven. Dit willen wij samen met de
etenswaren aanleiding kan zijn om de
NHL Stenden Hogeschool en diverse
huisarts te bellen.
betrokken
partijen
onderzoeken”,
vervolgt Gea.
WAAROM RAAKT DE ENE OUDERE
IN DE PROBLEMEN EN SLAAT DE
Zo’n
onderzoek
moet
behapbaar,
•V ervoer naar MCL, uw dokter of naar de apotheker • Het doen van uw boodschappen •E n 101 andere vormen van senioren zorg en begeleiding
ANDERE ZICH ER DOORHEEN?
praktisch en dus niet te groot zijn
Wat voor je lichaam geldt, geldt ook
en het moet niet in een super sociale
voor je geest. Rust roest. En daardoor
omgeving plaatsvinden waar alles al
gaat het actieve mensen beter af dan
prima loopt. De wijk Aldlân leek daar
als ze een passieve houding zouden
geschikt voor, met veel verschillende
hebben. Belangrijk is ook een netwerk,
bevolkingsgroepen, een diversiteit aan
familie in de buurt, vrienden, kinderen,
inkomenscategorieën en relatief veel
buren. Verder speelt gezondheid een
ouderen.
rol. Daar heb je niet altijd invloed
Prijzen vanaf 11,50 euro en uw (inklapbare) rollator of rolstoel gaat natuurlijk GRATIS mee.
op. De ene mens heeft een grotere “Onder de 70-plussers zijn meer
belastbaarheid dan de andere.
WWW.TAXIXTRA.NL
psychische problemen. Dit komt omdat Daarnaast is de een meer bezig met
ook
hulpverleners
het heden en de toekomst, terwijl
over de vloer, huishoudelijke hulpen,
de ander vaker in het verleden leeft.
verpleegkundigen, medewerkers van
Mensen die bij een verlies de knop
het sociaal wijkteam, artsen, e.d. Als
kunnen omzetten en positief denken,
we deze groep hulpverleners alvast
zijn beter af dan degene die er heel
bagage kunnen geven om beter samen
lang bij stilstaat. Want dat maakt
te werken, dingen te herkennen en
vaak dat het slechter met je gaat. Ook
ervoor zorgen dat ze weten wat ze
belangrijk is of je er nog toe doet. Daar
kunnen doen om het te verbeteren,
kan de omgeving veel aan doen, maar
dan is er een grote stap gezet.”
het ligt ook aan jezelf. Het maakt niet
uit of je de ‘spil van de buurt’ bent of
De eerste stap kan zijn Leren zien
dat je het haakwerk dat klaar is iedere
en signaleren. In het voorbeeld van
keer weer losmaakt en opnieuw begint.
mevrouw Siebelt is het belangrijk dat
Een mens heeft zingeving nodig, een
de huishoudelijke hulp ziet dat mager
doel. Ook al is het maar heel klein zoals
worden en een koelkast met bedorven
een haakwerkje. ■
verschillende
Photo by Freepik.com
zij vaak kwetsbaarder zijn. Daar komen
HearLink
Als je beter luistert, ben je beter verbonden. Maak kennis met Philips HearLink hoortoestellen, ontworpen om jou te helpen beter te luisteren en te verbinden met wat belangrijk is. Zo kun jij het volledige potentieel van jouw oren benutten. Er is altijd een manier om het leven te verbeteren.
Philips HearLink verkrijgbaar bij:
www.jerrehoorzorg.nl
14
SENIORENkrant
beleef Leeuwarden vanaf het water met een unieke rondvaart Leeuwarden is van oudsher een knooppunt van waterwegen. Haar rijke historie als handelsplaats en bestuurscentrum komt tot uitdrukking in fraaie gebouwen en tuinen aan de singels en grachten. En ieder van de gevels en grachten vertelt een eigen verhaal. Verhalen die de gidsen en schippers van Stichting Praamvaren Leeuwarden graag vertellen aan hun vaargasten. En wellicht binnenkort aan u!
reserveren, contact & informatie www.rondvaarten-leeuwarden.nl
GEZOCHT FRACTIEMEDEWERKER 50PLUS GEMEENTERAAD LEEUWARDEN Als fractie 50PLUS in de gemeenteraad Leeuwarden behartigen wij met name de belangen van de ouderen in de gemeente Leeuwarden. Sinds 2018 zit 50PLUS met 1 zetel in de gemeenteraad. De fractie bestaat uit 1 raadslid en 2 fractiemedewerkers. Samen zetten we de koers uit en bereiden we het raadswerk voor. Onderwerpen zijn b.v. een beter woonklimaat, gezondheidsproblematiek en werkgelegenheid. Het artikel hiernaast geeft een goede indruk hiervan. Om meer voor onze doelgroep in de gemeenteraad te kunnen doen, zoeken wij een fractiemedewerker om onze fractie verder te versterken.
Mear sjen www.tresoar.frl
Historisch, poëtisch en kunstzinnig Fryslân in beeld De komende tijd te zien Wy kinne der noch wol ien by ha Joodse smokkelkinderen in Fryslân in WOII - t/m 19 juli 2020 Frysk libben erfguod Fan wâldbeantsje oant wetterhoun - 19 juni t/m 5 september 2020 Iisbaan in ’e maaitiid 18 april t/m 1 juni 2020 Stinzenflora Stinzenplanten in Fryslân - vanaf 17 april 2020 t/m 2025
Het gaat om de volgende werkzaamheden: • Onderwerpen die op de agenda staan bestuderen, voorbereiden en zo nodig als woordvoerder optreden bij het Open en Politieke Podium. • Samen met de fractie de agenda van 50PLUS bepalen. Welke onderwerpen pakken wij op en hoe ziet de taakverdeling eruit. • Scherp zijn op actuele onderwerpen die in de gemeente Leeuwarden spelen. Wij vragen hiervoor een vrouw/man met de volgende eigenschappen: • Affiniteit met het politiek en maatschappelijk werk • Bereidheid om ook in de avonduren actief te zijn • Analytisch en procesmatig kunnen denken • Teamspeler • Betrokkenheid bij de doelgroep ouderen • Zowel mondeling als schriftelijk goede uitdrukkingsvaardigheid Voorwaarde is dat je woonachtig bent in de Gemeente Leeuwarden. Wij bieden: • Een leuke werkomgeving waarin je volop je politieke interesse kunt ontwikkelen • Een vrijwilligersvergoeding Heb je interesse? Stuur dan je motivatie en je cv naar martin.vanmourik@leeuwarden.nl of naar Gemeente Leeuwarden. t.a.v. de Fractie 50PLUS, Postbus 21000, 8900 JA Leeuwarden. Meer informatie is te krijgen via: Harry Lamberts (06 53441879) Martin van Mourik (058 2887189)
SENIORENkrant | LEEUWARDEN
15
Veel lezers, zeker de oudere, zullen het probleem kennen: je moet naar de stad en voor vertrek ga je nog even naar het toilet. Want je weet niet of je onderweg makkelijk een plas kunt doen. Dus als je nu nog even gaat, dan speelt hoge nood je straks minder parten. Photo by Freepik.com
Tekst: Martin van Mourik Financieel specialist, raadslid, onderzoekt ouderenvraagstukken
Is wildplassen NOODZAAK in Leeuwarden? Hoe is het eigenlijk met de toiletten in
dan zie je naam en adres. De app geeft
opgeeft en de meerderheid van je
ROLSTOELVRIENDELIJK?
onze gemeente gesteld? Zijn er genoeg
aan of er een heren- of damestoilet is.
collega’s doet dat niet, dan vraag je
In de app HogeNood staat een
en kunnen we er gemakkelijk gebruik
Als er een moeder-babyruimte is of
om een hoog toiletgebruik. Gelijke
tiental rolstoeltoegankelijke toiletten
van maken of is het zoeken naar een
een rolstoeltoegankelijk toilet, dan zie
monniken, gelijke kappen en samen
vermeld. Maar of ze allemaal werkelijk
speld in een hooiberg? En wat als je
je dat ook meteen.”
overleggen en meedoen zijn hier
toegankelijk voor een rolstoel zijn,
sleutelwoorden.
dat is nog maar de vraag. Bij het ING
afhankelijk bent van een rolstoel? Harry Lamberts onderzoekt in de
Je kunt op ongeveer dertig locaties
gemeenteraadsfractie
van
Bank Huis aan het Zuiderplein 6
50PLUS
in de binnenstad van Leeuwarden
Wat opvalt aan de app is dat heel veel
staat het icoontje rolstoelvriendelijk.
regelmatig ouderenvraagstukken en
terecht. De meeste toiletten bevinden
toiletgelegenheden die Leeuwarden
Een bezoek van de redactie maakte
wil ook over dit onderwerp het naadje
zich bij horecagelegenheden, maar
heeft, verkeerd of zelfs niet genoemd
duidelijk dat dat niet klopt. Via de app
van de kous weten. Hieronder zijn
er zitten ook bioscopen en openbare
worden. Bij het samenstellen van dit
kun je een fout of wijziging doorgeven
bevindingen.
toiletten tussen. Wildplassen hoeft dus
artikel constateerden wij dat de vrij
en onze redactie heeft daar natuurlijk
niet in onze stad.
toegankelijke toiletten in dBieb bij de
gebruik van gemaakt. Zo simpel gaat
Blokhuispoort niet vermeld waren. “De
dat in deze tijd.
NAAR HET TOILET? WAAR MOET IK ZIJN?
TOILETGELEGENHEID
praktijk is dus anders dan in de app”,
Heb je een smartphone, dan ben je
AANBIEDEN
zegt Harry. “Maar die is natuurlijk ook
Overigens
in het voordeel. Met de gratis app
Als je een toiletgelegenheid hebt en je
veranderlijk.”
rolstoelgebruikers
HogeNood zoom je in op de plattegrond
wilt die aanbieden aan bezoekers van
van het centrum van Leeuwarden.
de stad, dan kun je jezelf aanmelden
IEPEN HÚSKE
Groene icoontjes geven aan waar je
via de app. Een kind kan de was doen
Van
terecht kunt en rood betekent dat een
en iedereen is blij. Maar er zit wel een
meededen met het succesvolle project
papieren
toilet gesloten is. Klik je op het icoontje,
risico aan, want als je jouw bedrijf
‘Iepen Húske’ (gratis toiletgebruik) in
medisch afvalcontainer binnen de
2018 zijn er nog maar weinig zichtbaar,
toiletruimte erg belangrijk. Voor
terwijl er toen heel veel Iepen Húske-
zeker 2.500 Leeuwarders is een
stickers
aangepaste
hebben
niet een
alleen
aangepast
toilet nodig. Heb je bijvoorbeeld een de
stoma, dan zijn een wastafel met
vele
op
deelnemers
ondernemers
de
voordeuren
prijkten.
die
van
Ook zonder
warm en koud water, zeepdispenser, handdoekjes
sanitaire
en
een
voorziening
noodzaak.
smartphone kon je destijds op een eenvoudige manier gebruik maken
“Aangepaste,
van de sanitaire gastvrijheid van onze
toiletten verdienen alle aandacht en
gemeente. Net als eten en drinken is de
dat is ook de mening van de gemeente
toiletgang een eerste levensbehoefte.
Leeuwarden.
Dat hadden we in 2018 goed voor
willen
elkaar. “Die grote blauwe sticker moet
graag meehelpen. Zoals met het
weer terugkomen in de binnenstad
in kaart brengen van de huidige
van Leeuwarden, maar ook in de
sanitaire
dorpen en buiten het centrum. En
meedenken in oplossingen. Dus niet
op onze City Map, die je gratis uit de
alleen zeggen wat er niet goed is,
automaat kan trekken, verdienen alle
maar actief meedoen. De inzet van
(rolstoeltoegankelijke) toiletten een
onze inwoners met een rolstoel of
plekje. Kleine moeite voor een groot
beperking, de ervaringsdeskundigen,
gemak. We kunnen een voorbeeld
is daarbij cruciaal. Niet over, maar
nemen
goede
mét hen praten. En ons einddoel?
voorzieningen.
Leeuwarden volgeplakt met Iepen
Zoals Frankrijk, waar ieder dorp een
Húske-stickers en een City Map van
burgemeester heeft en….een openbaar
Leeuwarden, waar onze sanitaire
(vaak zeer schoon) toilet!”
gastvrijheid vanaf straalt!” ■
openbare
aan
landen
sanitaire
met
we
rolstoeltoegankelijke
Als dat
ouderenpartij
benadrukken
voorzieningen
en
en
het
16
SENIORENkrant
BOARNSTERHIM STATE, PRACHTIG GELEGEN EN ZORG OP MAAT Wonen met zorg | Zorghotel | Dagverzorging | Thuiszorg T. 085 - 1305767 | www.boarnsterhimstate.nl 4
SENIORENkrant | ZORG
17
Doe het licht uit! Denk vooral niet dat er niks gebeurt op een gesloten afdeling in een verpleeghuis. Er gebeurt van alles, al is de waarheid daarvan soms moeilijk te achterhalen.
Tekst: Sara Kroos Verhalenschrijfster (www.saraschrijfteroplos.nl)
Ze lag op de bank van de woonkamer in
het
verpleeghuis.
De
deken
opgetrokken tot haar kin. Ze sliep. Soms ontsnapte er een harde snurk vanuit de diepe rust. Dan opende ze haar ogen en riep “Hallo, hallo”. De medebewoners rondom de grote tafel riepen terug “Hallo, hallo”. Wij waren
Ik ga verhuizen, verhuis jij een beetje met mij mee? stond erop. Dat hebben we gedaan door Rietje regelmatig een bezoek te brengen. De bezoeken zijn altijd weer anders. We treffen haar vrolijk, maar soms ook verdrietig aan. De ene keer druk, de andere keer stil en afwisselend verward en helder.
op bezoek bij Rietje en zaten samen
goed kon verstaan en ze knabbelde
Rietje vertelde dat ze erg verdrietig was
tevreden aan haar bonbon.
omdat haar ouders gingen scheiden. Maar ook dat ze vanmorgen patatjes
Rietje, die naast mij zat, is zeer bevriend
hadden gegeten en dat de paarden
met Ankje. Ze kennen elkaar van buiten
langs waren geweest. Er ontstond een
op de hoek van de straat, aldus Rietje.
levendig gesprek over paarden die langs
Ze vertelde mij verder dat Ankje een
de ramen van het verpleeghuis liepen,
kaaswinkel heeft in Veendam. En dat
samen met de paardenboer. Jetty vulde
ze al een tijd niet in de kerk is geweest,
aan dat de paarden ook binnen waren
met haar ook aan de tafel. Ook wij
Dit keer hadden we bonbons mee-
want ze was de laatste tijd niet in
gekomen en zelfs op de gang liepen. Ik
riepen terug. Daarna werd het weer
gebracht om uit te delen. We sneden ze
orde. De pastoor had haar een bezoek
vroeg me af of dit waar was en stelde
stil.
eerst in kleine stukjes, omdat dat wat
gebracht en die vond het niet erg.
die vraag aan de verzorgende die bij ons
makkelijker was voor de oude mensen Rietje is 89 en woont al een jaar in het
zonder of met een broos gebit.
verpleeghuis, op een gesloten afdeling.
aan de tafel zat. Ja, er was inderdaad Aan de andere kant van mij zat Jetty.
een boer uit de buurt met hele kleine
Rietje en Jetty voerden een gesprek
paardjes die binnen mochten komen. De bewoners vonden dat prachtig.
Ze heeft er een eigen kamer. Na een val
De bewoners van het huis worden
langs en over mij heen. Jetty vertelde
op straat nadat ze was verdwaald en
allemaal bij hun voornaam genoemd.
dat ze de leiding had, dat was haar
een lange opname in het ziekenhuis,
Tegenover mij zat Ankje. Ik vroeg
werk. Zij keek of het allemaal wel goed
Terwijl
de
is ze verhuisd naar deze plek. Rietje
haar waar ze vandaan kwam en
ging. Jetty merkte op dat er veel werd
rondje
deed
heeft de ziekte van Alzheimer. Ruim
ze
Gronings
gestolen. De volgende dag zou haar
vrijwilligsters
een jaar geleden kregen wij een
“Veendam”. Daarna zei ze “Ik heb een
zoon komen en die stuurde ze er dan
warm water. Aan de bewoners werd
verhuiskaart. Die was verstuurd door
nieuwe knie”. Tijdens ons bezoek heeft
wel eventjes op af, want zo kon het niet
gevraagd of ze zin hadden in een
de dochter van Rietje, een goede
ze dat vaak herhaald, Veendam en een
langer. Wij luisterden, stelden af en toe
warmwaterhandenbadje. Ankje wilde
vriendin van ons. Een leuke, vrolijke
nieuwe knie. Ankje vond het lastig om
een vraag en lieten de bonbons nog
het
kaart van een mevrouw met een koffer.
Nederlands te praten. Ik zei dat ik haar
een keertje rondgaan.
gepoedeld in het warme water. Er
antwoordde
in
het
graag.
theepot
nog
een
er
twee
kwamen binnen
met teiltjes
Haar handen
werden
werd ruim de tijd voor genomen. Ankje had zere handen van de artrose en ze genoot van het warme water en de aandacht. Daarna werden haar handen gemasseerd met crème. Ook de handen van Jetty kregen een badje en haar nagels werden verzorgd en gelakt. Jetty koos een roze nagellak uit. Rietje merkte op dat ze tegenwoordig vaak huilde, vooral als ze naar bed ging. Daar kon ze niets aan doen. Ze wilde dan eigenlijk naar huis, maar ze wist dat dat niet kon en werd daar boos en verdrietig van. Ankje zei “Ik kom uit Veendam en ik heb een nieuwe knie”. Jetty mopperde dat je niemand kon vertrouwen. Ze zou de politie waarschuwen. De vrouw op de bank begon te roepen. “Doe het licht uit! Doe het licht uit.” Wij maakten aanstalten om naar huis te gaan. Teruglopend over de gangen Photo by Freepik.com
zag ik de waarheid, die in het midden lag. In de verte hoorden we de vrouw nog roepen. “Doe het licht uit!” Morgen komen de paardjes weer, dat is wel heel fijn. En ja ze komen ook binnen, echt waar! ■
Win een mooie prijs! Er wordt weer een prijs verloot. Deze keer kun je 2 kaarten winnen voor de voorstelling
© VICTOR MEIJER
18 PUZZELPAGINA | SENIORENkrant
Hendrik Groen op 8 april 2020 in De Harmonie. Stuur de oplossing van de prijspuzzel in vóór 2 april a.s. naar puzzel@leeuwarderseniorenkrant.nl of per post naar Leeuwarder Seniorenkrant, t.a.v. de Puzzelkoning, Gouverneursplein 6, 8911 HH Leeuwarden. Puzzels: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning.
Vermeld naast de oplossing je naam, adres, woonplaats en je telefoonnummer. De winnaar krijgt persoonlijk bericht.
5-letterwoorden
Ruitpuzzel
Zet de volgende 5-letterwoorden in het raster, zodat alle woorden geplaatst kunnen
Vul het schema hieronder in. Tot aan het woord van
worden. De laatste letter van het eerste woord is de beginletter van het tweede
10 letters komt er per regel een letter bij. Daarna gaat
woord. EERST, KETEN, KORST, LOKJE, NAAKT, NAGEL, NETJE, NOTEN, ROEST,
er iedere keer weer een letter af. De volgorde van de
TENOR, TOCHT, TRAAN
letters kan veranderen.
Prijspuzzel Maak van de volgende lettercombinaties steeds een woord dat met het weer te maken heeft en vul dat in het diagram in. Begin met de eerste en zet die op plek 1, enzovoort. Houd dus dezelfde volgorde aan. Als je alles goed invult, verschijnt er op de gele balk een ander woord dat met het weer te maken heeft. Dat is de oplossing.
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11.
EENHEID VAN VOLUME LENGTEMAAT HAARWAX KLEUR VOORMUUR ZINTUIG SAMENSPRAAK STELTLOPER BOOS KLAARSPELEN BELONING VOOR HET BERGEN VAN EEN SCHIP (MEERVOUD)
12.
BUISVORMIG ORGAAN AAN HET ACHTERLIJF VAN EEN INSECT OM GAATJES MEE TE BOREN (MEERVOUD) TE GAST ZIJN GLUREN KENNIS VERWERVEN PRIJZEN KIPPENHOK VOEGWOORD EENHEID VAN KRACHT
13. 14. 15. 16. 17. 18. 19.
SENIORENkrant | COLUMN
19
COLUMN COLUMN
Sara schrijft erop los
VRIJHEID
Tekst: Sara Kroos Verhalenschrijfster (www.saraschrijfteroplos.nl)
Vanuit
haar
kamer
ver-
en haar gedachten terug laten gaan
Het
momenten
Het verkeer komt op gang, een klok
zorgingshuis kijkt ze op de straat.
naar de oorlog. Niet te lang denken,
geweest met haar man. Samen de
luidt in de verte, er blaft een hond. Het
Tegenover
en
want dan wordt ze verdrietig. Toen
vlag
vlaggetje wappert op de wind.
laagbouwhuizen. Met aan de voorkant
haar man nog leefde deden ze dit
gedenken. Maar ook feest vieren op
tuinen, sommigen met bloemen. Veel
altijd samen. Ze doet het nu alleen, al
Bevrijdingsdag. Het hele dorp vierde
groen
heel veel jaren doet ze het alleen, elk
altijd feest. Het feest van de vrijheid.
jaar weer.
Dat je opgroeit in een land zonder
haar
aan
de
in
een
het school
bomen,
een
doorschijnend lichtgroen. Door een kier van haar raam heeft ze een
zijn
belangrijke
uithangen
en
de
doden
oorlog, zonder angst. De vanzelf-
kindervlaggetje gestoken, vastgeplakt
Herinneringen aan de oorlog. Samen
sprekendheid dat je alles mag zeggen
met plakband op het kozijn. Zo hangt
zijn ze er met hun gezin met kleine
en kan gaan en staan waar je wilt.
ze toch de vlag uit; ze kan erom
kinderen goed doorheen gekomen.
Haar kinderen hebben dit gevoel
glimlachen dat ze dat heeft gedaan.
Ongeloof als ze eraan terugdenkt,
overgenomen en geven het ook weer
het is haast onwerkelijk dat ze de
door aan hun kinderen.
Aan de huizen hangen vlaggen met
oorlog echt heeft meegemaakt. De
rood-wit-blauw. Ze hangen halfstok.
Duitse bezetter zat notabene in hun
Nu zit ze zomaar te kijken, naar de
Het is vier mei, acht uur ’s avonds
eigen huis ingekwartierd. Ze is nu erg
bomen en de lucht. Naar het frisse
en
vanwege
oud, 96 jaar. De vrienden uit de
groen en de wolken. Haar gedachten
dodenherdenking. In de verte toch
oorlog zijn vrienden voor het leven
dwalen naar mooie herinneringen van
nog het geluid van een auto. Al heel
gebleken,
vroeger toen ze nog jong was, met
vaak heeft ze het zo gedaan: stil zitten
inmiddels overleden.
doodstil
op
straat
Vrijheid. ■
maar veel ervan
zijn
haar man en de kinderen.
LOS VOOR U... LOS, de Leeuwarder Onafhankelijke Seniorenvereniging, is vier jaar geleden als zelfstandige vereniging opgericht uit onvrede met het beleid
correspondent in Berlijn. Leden van de
service die LOS biedt, hulp bij het
Stichting Missing Airman gaven een
invullen van de jaarlijkse aangifte
lezing over de luchtoorlog in Friesland
inkomstenbelasting. Belangrijk voor de
tijdens WO-II. Maar ook de uitstapjes
LOS-leden is het WMO-ombudsteam
vallen in de smaak. Bezoekjes aan musea
dat eind vorig jaar is gestart. Wyb
in of in de buurt van Leeuwarden en
Feddema en Jan van Olffen, beiden
rondleidingen zoals bij de Omrop en de
voormalig
van de ANBO. De hoop bij de oprichting op enkele honderden leden werd
Grutterswinkel. En ook de dagtochtjes:
ingevoerd in problemen rond de WMO,
geweldig overtroffen: al binnen enkele maanden waren dat er duizend.
afgelopen seizoen waren er dagtochtjes
bieden raad en hulp aan leden die
En dat aantal is de laatste jaren stabiel rond de elfhonderd.
naar de Orchideeënhoeve, het Ot en
vastlopen in de gemeentelijke WMO-
Sienmuseum,
over
molen. In de paar maanden dat het team
de IJssel en een Waterlelietocht in
van Feddema en Van Olffen nu actief is,
een
bootreisje
raadslid
en
heel
goed
LOS richt zich voor de leden op drie
Ontspanning op een sportieve manier:
de Weerribben. Apart genoemd mag
zijn al tientallen klachten ontvangen en
onderdelen: informatie, ontspanning
er is een wandel- en fietsclubje, er
worden de cursus filosofie, dit jaar voor
vaak met goed gevolg opgelost. ■
en belangenbehartiging. De informa-
wordt gebowld en er is een koersbal-
het tweede jaar gegeven en elke keer
tie komt via het maandblad LosVast
groepje terwijl in de zomermaanden
helemaal vol!
waarin niet alleen aardige artikelen
jeu de boules wordt gespeeld. Er zijn
over de stad en jeugdherinneringen
gezellige muziekmiddagen met koren
Voor LOS is de belangenbehartiging
van leden zijn opgenomen maar ook
en
Brandsma,
van de leden steeds belangrijker aan
uitleg over computergebruik, vervoer,
bekend van de televisie, heeft een
het worden. Door de leden wordt veel
Voor aanmeldingen en meer info:
voeding en recepten. Ook worden
middag verteld over haar werk als NOS-
gebruik gemaakt van de belasting-
www.losleeuwarden.nl
Margriet
geregeld bijeenkomsten en informatiemiddagen gepland, waar gesproken wordt over allerlei thema’s die voor ouderen van belang zijn zoals financiën, inkomen, huur- en zorgtoeslag, wonen, de eigen uitvaart, erven en
Ja, ik doe mee en word lid van LOS! (€25,- per kalenderjaar)
nalatenschappen, valpreventie, fietsveiligheid en gezondheid. Ontspanning is voor de leden van LOS de belangrijkste reden om lid te zijn.
Leeuwarder Onafhankelijke Seniorenvereniging
LOS, MISSCHIEN IETS VOOR U … ?
✃
orkesten.
U ZIET, ER IS VEEL TE DOEN.
Naam en voorletters: ....................................................................... Geboortedatum ..... - ..... - ............ Naam en vrl. partner: ....................................................................... Geboortedatum ..... - ..... - ............ Adres + postcode: Woonplaats
.................................................................................................................................................
................................................................................................................................................. Telefoonnummer: ..................................................... E-mail: ......................................................................... Stuur deze bon op naar LOS - Sassingastins 50, 8925 JN Leeuwarden. E-mailen kan ook op: info@losleeuwarden.nl. Kijk voor meer informatie op onze website: www.losleeuwarden.nl
20
SENIORENkrant
De nieuwe AIXAM
SENSATION RANGE
“
Mijn bereik is enorm toegenomen dankzij mijn brommobiel
”
AIXAM SENSATION RANGE Vanaf 11.439,Zelf uitproberen?
Maak vrijblijvend een afspraak!
Minicars van der Ploeg Haadwei 47 9104 BB, Damwald www.minicarsvanderploeg.nl
SENIORENkrant | COLUMN
21
Photo by Freepik.com
COLUMN
Volgens de LETTER VAN DE WET Tekst: Peter Teeuwen Schrijft over maatschappelijke ouderenvraagstukken, puzzelkoning
Peter weet het beter Regels en wetten zijn nuttig, laat ik
op had. Pas toen de publieke opinie
REDELIJKHEID EN BILLIJKHEID
tegen hem was, bond hij in en was
Laatst zag ik bij meester Frank
hij bereid het geld terug te geven.
Visser iemand die het recht van
Zijn redenering: “Dan hadden we die
overpad had. Daarom banjerde hij
wet maar anders moeten maken”.
een aantal keren per dag door de
Helaas zijn er veel mensen die zo
tuin van zijn buurvrouw. Niet dat hij
denken. Die zichzelf schaamteloos
niet anders kon. Nee, hij had zelfs
zullen verrijken als dat wettelijk
nog een andere uitgang vanuit zijn
toegestaan is en dat verdedigen
tuin. Hij deed dat omdat hij het recht
met de woorden "dat ze toch niks
van overpad had. Dat zijn buur-
verkeerd doen?"
vrouw dat helemaal niet zag zitten
daar duidelijk over zijn. Het is echt
boeide hem niet. Gelukkig dacht
wel handig om af te spreken dat
OVERHEIDSDIENSTEN
meester Frank Visser daar anders
verkeer van rechts voorrang heeft.
STRAK IN DE LEER
over. Er bestaat ook nog zoiets als
Maar dat wil niet zeggen dat alles
Ook overheidsdiensten zijn over het
‘redelijkheid en billijkheid’. Op grond
zwart-wit is. De werkelijkheid is vaak
algemeen nogal strak in de leer.
daarvan vond meester Frank Visser
grijs. Wetten en regels zijn bedoeld
Regels zijn regels, maar als zij een
het billijk om het recht van overpad
om kaders aan te geven, structuur te
fout maken dan heb je pech gehad.
in te perken, tot grote opluchting
bieden. Dat betekent echter niet dat
Dat hebben talloze ouders aan den
van de buurvrouw en tot grote
je er niet vanaf kunt wijken. Wanneer
lijve ondervonden in de toeslagen-
teleurstelling van de betreffende
een jongere op straat zwerft dan
affaire. Ik zou willen dat er bij UWV,
man.
moet je hem niet afwijzen omdat
gemeente, CJIB en de belasting-
hij geen identiteitsbewijs heeft. Dan
dienst meer mensen werken die het
In de rechtspraak spreekt men zoals
'WETTEN EN REGELS
moet je zorgen dat hij er een krijgt.
lef hebben om te zeggen: ik volg de
gezegd van redelijkheid en billijkheid.
ZIJN BEDOELD OM
Staatssecretaris
noemt
wet zoals de wet bedoeld is, maar als
Laten we dat op ander plaatsen ook
dat 'artikel 5* toepassen'. Hij bedoelt
de wet niet goed werkt dan moeten
eens wat meer gebruiken en vaker
hiermee dat we wat vaker dingen
we daar een oplossing voor vinden.
'artikel 5*' van staatssecretaris Paul
door de vingers moeten zien. Een
Wetten zijn middelen, geen doelen.
Blokhuis toepassen. ■
man naar mijn hart.
Het gaat om individuen, om mensen.
KADERS AAN TE GEVEN, STRUCTUUR TE BIEDEN. DAT BETEKENT ECHTER NIET DAT JE ER NIET VANAF KUNT WIJKEN'
Blokhuis
Het gaat om die jongen die op straat zonder
identiteitspapieren.
* D e Artikel 5-procedure is een fictieve
PROFITEREN VAN REGELS
loopt
VVD-ers als Dijkhoff en Rutte denken
Zorg dat hij een ID-bewijs krijgt. Om
administratieve
daar anders over. Regels zijn er om
daklozen die op straat slapen. Geef
worden toegepast bij de controle of het
nageleefd te worden, maar ook om
ze geen boete, maar zorg dat ze
toezicht op regelgeving. De uitvoering
van te profiteren. Dijkhoff vond het
onderdak hebben. En in de zorg lever
bestaat uit het door de vingers zien van
geen enkel probleem om wachtgeld
je zorg, de rest is flauwekul. Al die
de overtreding van de betreffende regel,
te krijgen, puur omdat hij daar recht
codes en regels. Weg ermee!
waarna een oogje wordt toegeknepen.
procedure
die
kan
22 PUZZELPAGINA | SENIORENkrant
Prijswinnaar kerstpuzzel LEKKER BEWEGEN IN WARM WATER VAN 33 GRADEN! bij Maeykehiem in Sint Nicolaasga, in De Blauwe Golf in Leeuwarden of It Gryn in Stiens. Alles onder begeleiding van een gediplomeerd fysiotherapeut. Nu ook in het Noorden van Friesland en Leeuwarden e.o.
Voor informatie over tijden en prijzen, mail naar penningmeester@rpvzuidwestfriesland.nl of bel 0515 - 56 95 61 | www.rpvzuidwestfriesland.nl
Peter Teeuwen maakt iedere editie van de Leeuwarder Seniorenkrant een puzzelpagina voor de fervente puzzelaars. Er is altijd een mooie prijs te winnen. Op de kerstpuzzel kregen we veel reacties. Maar liefst 104 lezers stuurden het juiste antwoord in: KALKOEN. Mevrouw Kramer uit Leeuwarden werd de gelukkige winnares van het Internet Control Station van KlikAanKlikUit. Puzzelkoning Peter overhandigde haar persoonlijk dit geweldige cadeau. Gefeliciteerd en veel plezier ermee!
Oplossingen puzzels Stuur de oplossing naar puzzel@leeuwarderseniorenkrant.nl of per post naar: Leeuwarder Seniorenkrant, t.a.v. De Puzzelkoning, Gouverneursplein 6, 8911 HH Leeuwarden.
SENIORENkrant
MUUR ISOLATIE
VLOER ISOLATIE
DAK ISOLATIE
SPECIALIST IN WONINGISOLATIE - Bespaart veel energie! - Draagt bij tot een schoner milieu! - Verhoogt het comfort! - Verlaagt de energielasten! - Zakelijk en particulier!
WWW.KOSTONNOORD.NL Koston Noord BV Rijksstraatweg 7 8814 JV Zweins Telefoon: 0517-767030 E-mail: info@kostonnoord.nl Website: www.kostonnoord.nl Informeer naar de subsidiemogelijkheden!
23
02 24
SENIORENkrant
BALANS TECHNOLOGIE
KOM SNEL DE NIEUWE VOORJAARSCOLLECTIE VAN XSENSIBLE BEKIJKEN
KAMSMA SCHOENEN LEEUWARDEN NIEUWE OOSTERSTRAAT 24 TEL: 058-2162496 WWW.KAMSMASCHOENEN.NL
Kamsma_Leeuwarden_Adv_262x398mm_SS20.indd 1
04-03-20 15:25