Veke53.Roman.2007,2010,2013,2017
Ikketilhjemlån (samanmedKjerstiRorgemoen,AnjaUlset, MariUlset).2008
Stillstand.Sivilisasjonskritikkpålågtnivå.Essay.2009,2011, 2018
Folkelesnad .Essay.2011,2018
Fugletribunalet .Roman.2013,2014,2017,2024
Operasjonsjølvdisiplin .Essay.2014,2016,2018
Verdaereinskandale.Eilitabokomlivetpålandet.Essay.2017, 2018
Stoiskuro.Essay.2018,2019,2024
Deisjudørene. Roman.2019,2020
Gjestene. Roman.2022,2023
Allemotalle. Essay,artiklaroggjeldsbrev.2023,2024
Samlaget
Oslo2025
©DetNorskeSamlaget2025 www.samlaget.no
Omslag:EgilHaraldsen&EllenLindeberg|EXILDESIGN
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:10,7/14,5pkt.Sabon
Papir:60gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1593-9
Dennebokaertryktpåmiljøvennlegpapir.
Materialetidenneutgivingaervernaetteråndsverklova.Deter derforikkjetillateåkopiere,avfotografereellerpåandremåtar giattelleroverføreheileellerdelaravinnhaldetiutgivingautan atdeterheimlailovellerfølgeravavtalemedKopinor.
Deterforbodeåbrukeheileellerdelaravutgjevingasom inndataellertreningskorpusigenerativemodellarsomkan skapetekst,bilde,film,lydellerandretyparinnhaldoguttrykk, utansærskildavtalemedrettshavarane.
Brukavmaterialefråutgivingaistridmedlovelleravtalekan føretilinndraging,erstatningsansvarogstraffiformavbøter ellerfengsel.
«Kandetveresymbolsk?»spørFilipuroleg,stirer utoverhavgapetframforseg.
«Kvaersymbolsk?»svarereg.
«Athoharvalteiøy?»seierFilip.
«Fordihoerunntaketsomstadfestarregelenomat ingenmannereiøy,meinerdu?»
«Nokoslikt»,seierhan,ioppriktigalvor,utanåsnu seg.
«Korforskullehoønskeåhamreinn den bodskapen påsyttiårsdagensin?»svareregogdrarvindjakkatil Matiasoppavbagen.«Eglasomdet.Detereithalvsofistikertkonferansehotell.»
Matiasharsettsegtilrettepåeintørrasfaltkant, meddeilyseblåøyreklokkenepåskakkeoverhovudet. Egtrærjakkapåarmanehansutanathanensarmeg, hanharsonaut.Satheileturennedmedklokkene på,toogeinhalvtimeibilfråBergen,tilogmedpå ferja.
Egtarmegiåsjåpåhanmeddetblikketigjen.Av ogtil,nåregikkjepassarpå,kikkarhanopppåmeg, forundra:Erduleideg,mamma?
DetsommåvereMarholmkysthotell,skinblankt
ogkvittisola,påeinheiltnakenholmelangtderute. Einmørkgråkvalryggstikkoppfråeitteppeavkvit dis.
Filipvarmarhendenesinevedåhaldedeiframfor munnensomeitenormtnebb,blæsinnidei.Dressposenhansliggbøygdoverhandtaketpåtrillekofferten.Egsadettilhan:Detereiforblåsenøy,Filip,du trengikkje dress.Øyreflippanehanserraudeunder kapsen,svulmande.Hanharsålettforåfryse.Har brettaoppjakkekragenpådenolivengrønejakkasom iutgangspunktetermeintforfolksomdrivmedhestesport,mensominngåridetsomnoerblittFilipsin personlegestil,tungtinspirertavstudieturenvårtil tretoneangivandeforlagiNewYorkforfemårsidan, ogsærlegdenungestjerneskot-redaktøreniSimon& Schustersomhaddefåttoppgåvamedåviseossrundt. AllereiesamekveldengjekkFiliputpåFifthAvenueog handlainneinstabelmedsnøkviteskjortermedstiv krage,tynnelammeullsgenserarisobrefargar,chinos ieinspesiellkakinyanse,toparskoisjokoladebrunt kvalitetslêr.Humanioramedeintouchavnæringsliv.
Meerdeiførste.Egstårframforeitkommunaltinformasjonsskiltsomopplyseromlokaltdyre-,fugle-og plantelivogomgeologisksærpregiområdet,menseg masserermineigenstivenakkemuskulaturetterkøyreturen.Filipharsetepåpassasjersidamedlaptopeni fangetheilevegen.
«Matias»,seiereg,utanathanseropp.«Matias, herhardetlevddinosaurar,altså!»
Detståringentingomdetpåskiltet,mensidan dessebergafaktiskerfråurtida,burdedetiprin-
sippetkunneinkluderedinosaurar.Matiassiinteresse fordinosaurarvaruansetteinkortvarigogoverflatisk affære.Eghaddemedmisunningoghåpsettkorleis deiandreibarnehagen,utannokoutpregalovande intellektsåvidtegkunnebedømme,haddefordjupa segidenneevigtiltrekkandematerienfråkrit-ogjuratida.Memorerteiuendelegrekkelange,avansertespesifikasjonar,vengespennogtoppfart.Korleisdeimed eithalvtaugekunneskiljemellomeindiplodocusog einbrachiosaurus,ogeghaddetenktatsidanMatias erslikteitinneslutta,forsiktigbarn,såburdehannettoppveretypentilådykkenedpådenslagsdjupner avspesialisertkunnskap.Eghaddekjøpttjukke,rikt illustrertebøkertilhan,kostbarefigurarityskkvalitetsplast,mendethaddeikkjeresultertinoko.
Deregsågandrebarnbliheiltoppslukteavkvadet måttevere,Pokémon-figurarogbilmodellar,Premier League-statistikkogverdasflagg,sågikkjeMatiasut tilåvereopptattavnokosomhelst.Eglengtaetterat hanskullepuslemedsineeignegreierpårommetsitt, menhanlikerbeståhengerundtbeinapåossvaksne, vilverenærossheiletida.Detendrasegikkjenemneverdigdåhanbegyntepåskulen.
Egharieitslagshåpomnormalitetkjøptdiverse gaminginnretningartilhan,mensjølvdeimestnevrokjemiskvanedannandebarnealgoritmaneharikkje fåttfesteihan.Hanharfåttnærastfritilgangtil YouTube,mendeteinastesompåeittidspunktfanga interessahansder,vareinkanalhansnublaoverder vaksneleikamedbarneleiker. Det liktehanåsjåpå.
Hårete,mannhaftigehendersomfingramedklumpeteDuplo-gravemaskinaroghjullastararfordeialler
minste,ogeghaddefunnedetfullstendigavskyeleg, somomsjølveavstandenialdermellomdensomleika, ogdenleikeneeigentlegvarmeintefor,vardetsom fascinerteMatias.
OgderforvardetatbådeFilipogegtilsluttvarblitt såvennlegstemteoverfordesseøyreklokkenesom BUPskjenktevårveslefamiliemotsluttenavandre klasse,derMatiastilkvartidkankonversereog(for detmeste)lasegkonversereavKI-enNorapå19år, sommedimponerandenaturtrustemmeogvesenskal giMatiasmengdetreninginnanforgreinasosialsamhandling.
Dentilhøyrandeappenhaddeførstvorestiltinnpå eingutpåMatiassineigenalder,Liam(8),mendet haddefungertdårleg,Matiaserikkjenokogladiå pratemedandrebarn,rettogslett.Såhaddemegått inniinnstillinganeogfunneNora(19),«fråStranda, studererpedagogikk»,somdetstårpåprofilenhennar,ogetterkvartsomhanbleikjendmedhenne,var detsomomnokolausnaiMatias,plutselegvillehan brukeøyreklokkenemeirogmeir.
«Dinosaurarher?»seierFilipskeptisk.
«Ja,eller…Detteeriallfallurfjell.»
«Detserutsomheiltnormalefjellformeg»,seier Filiputanåsjåoppfråtelefonen,ogdeternokonebbeteistemmahans.
Hanristardentungeklokkaframfråunderjakkeermet,foreldraerhernårsomhelst,skjønareg, Myrna erhernårsomhelst.Hanførebursegmentalt,ogderfordettelettobsternasige,somomhandrivogbyggersegsjølvoppogsomeinnaturlegkonsekvensmå trykkemegned.
«Vanlegvisliggdetmasseyngrefjelloppådetgamle, ikilometertjukkelag.Menikkjeher.Hereraltsaman tærtvekk.Fjelletduharframfordeg,erhalvannan milliardårgammaltgrunnfjell.Meerheiltnedepå sjølvegrunnmurenideneurasiskekontinentalplata», sitereregfornøgdfråskiltet.
«Egburdehaførebuddeintale»,mumlarFilip,tilbakeieignetankar.
«Mendethardutidtil»,seiereg.
Hanopnarglidelåsentilytterrommetpåtrillekofferten,draropplaptopensin.
«Ja,egmeinteikkje no.Detkaniallfallventetilme kjempårommet.»
Hansukkartilsvar,somomegtarforlettpå det.
«Egkanvelnoterenedstikkord»,seierhan.Hanset segattmedMatiaspåasfaltkanten,opnarlaptopen. «Hjelpmeg,då.»
«Ja,skalmesjå»,seieregogbegynnerårekneopp. «Kald,autoritærforeldrestil.Tilknytingsvanskar.Forretningsmessigforhold.Håplausstandardåleveopp til…»
Hanserpåmeg.
«Stikkordom mamma ,meinteeg,ikkjeomdeg sjølv.»
«Ouch»,seiereg,heldhandflateneoppframformeg. Hantaravsegkapsen,gnirsegoverpanna.Det harbegyntådukkeoppgråhåritinninganehans.Ein kveldspurdehanmegomhanburdefargedet.Detmå dualdriiverdafinnepå,haddeegforsikrahan.Grått hårerdistingvert.Egerforungtilåveredistingvert, haddehansvart.Detklereinkomandedirektøråha
eingrånandemanke,saeg,oghanhaddehimlamed auga,undertrykteitsmil.
HanharstressamedkvameskullegiMyrna.Eghar føreslåtteittre.Einmagnoliaellereitjapanskkirsebærtreellernokoliknande.DetkanverefråMatias, haddeegsagt.Eitsymbolpådetførsteogeinastebarnebarnet.Filiphadderynkapånasen,truddeikkje moravillebrysegomeittre.Myrnaerpragmatikar, nytteorientert.Gustaferdenavdeisombryrsegom hage,somstellerroseneogtilogmedharbegyntå dyrkegrønsakeriskråningasørforhusetetterhan pensjonerteseg.
Filiptrålanettetvilkårlegpåjaktettereksklusive førsteutgåver,utaneiklarformeiningomkvaforfattar,kvaverk,kvaforlitteraturMyrnaeigentlegsette prispå.
Måseskrikoveross,tosmåkortekvin.
Eittypiskvestlandsksmaltsund.Eirekkemedfem vêrbitneogfalmaokerguleogrustraudenaust.Svabergabuktarsegbortover.Innimellomdeierdetviker medsmålunestrender,nokregraskleddelysningar mellomskogavfuruogbjørk.Ennomeghaddelatt Matiasvekseoppeinstadsomher?Detvillenokikkje gjortstoreforskjellen.Mennårdetførsterslikathan ikkjeharinteresseforandrebarn,korforikkjelikså godtlahanvekseoppeinstadnestenfriforandre barn,såslepphanågåpåsittdaglegesosialenederlag? Filipseroppfrålaptopen.
«Kva?» «Ingenting.»
Egsnurmegmotdetsistehusetførsteinkaien.Eit eldreekteparsamarbeideromåbrennehageavfalli
hagen.Røykenstigieitynnstriperettopp,rivletti nasen.Konaståribleikgrønanorakkograkarrusk ograskinniglørnemedeijernrive.Mannenirutete skjortekjembakhennemellomtonylegnedskorne frukttre,lempareitnyttlassgreinerfråtrillebåraog overpåglørne.
Nokoveddeiminnermegomforeldramine,slikdei kunnesettutno.Kortilfeldigdeterategharhamna her.Ikkje her,men«her»,iakkuratdettelivet,med dennevesletremannsfamilien,ogmedutvidaperspektiv–somdelavFilipsilettaristokratiskeslektogsom redaktøriHøstforlag.Densomkunnevereeikone medjernriveoganorakk.
Detklirrarisauebjøllerlangtvekke,lydenblandar segmedbrisenfråsjøen.EgharnemntforFilipat detkunneverefintmedeihytte,komesegvekkfrå byenihelgene.Filipvegrarseg,ellerhanventarpåå arvehyttapåUstaoset.MenMyrnaogGustaferuforskammaspreke,detkanforttatjueår.
«Egberrefattarikkjelogikkenbakåleggefeiringa tilmidtiveka»,mumlarFilip.«Deiveitatmeikkje likeråtahanutavskulen.»
«Eitpardagarfritarhanikkjeskadeav»,seiereg. «Tvertimot,vilegseie.»
Filipkjemsegpåbeina,klapparlaptopensaman.
«Dåvartaleniboks?»seiereg,oghanmurrartil svar,stikklaptopentilbakeikofferten.
«Ja,denneherkomtildegidag»,seierhanogtrekkeroppeinlysebrunkonvoluttfråytterrommet.Egtar imot.Konvoluttenertung.
«Hardumedeitmanustilmeg?Haddedutenktat egskullejobbeisyttiårslaget?»
«Mekanikkjefeirenonstopieitdøgn»,seierhan, sersnusfornuftigpåmeg.
«Foreinelendigidédetvarågiftesegmedsjefensin»,seieregogstikkkonvoluttenneditøynettet mitt.Detharforlagslogo,ogeitplumptbergenspatriotiskHenrikMosfeld-sitat:«Austlendinganeer eitsuntfolkeslag,sidandeierfordummetilåkunne veresjuke.»
EgkjemtilåtenkepåHauk,tarmegiåsaknehan. Hanhaddemeintatproduksjonenavtøynettrepresenterteeitkraftigkultureltforfall,nærasteitknefall forkommersialismen,ogheileopplagetavakkurat dettetøynettetmåttedåògdestruerastdådetbleioppdagaatMosfeld-sitatetirealitetenvareitHeinrich Heine-plagiat,HenrikMosfeldhaddebyttut«tyrolarane»med«austlendingane».
Eggreiddeåreddedetteeineeksemplaret,dette samlarobjektetaveittøynett,unnamassedestruksjonenogharbruktdetkvardagsidan,sjølvomeger godtklaroveratMyrnaogdermedogsåFilipmislikerdet.Einkombinasjonavinternhumorogbarnslegopprør,antakeleg.Myrnaharsåmangereglar, ogmåtenbådeFilipogHennyunderkastarsegpå –nokonmågjerelittmotstand.
«Sjå!»kjemdetbråttfråMatias,ogegserpåhan, hanpeikaroppilufta,egstireropp.Fåraugepåein glidandeskuggelangtderoppe.
«Havørn»,seiereg.«Såstilig,Matias.»
Egkikkaropppåørnasomflytsaktepåvengene isirklaroveross,ogblirvarm.VarmoveratMatias eristandtilåfåaugepåeinfuglpåhimmelen?Skal detsålitetil?EgkjempåkorleisFilipogeg,men
mestFilip,haddehalvtspøkefulleoghalvtalvorlege samtalaromkorlynandeintelligentbarnetsomlågog skvulpainnimeg,villebli.Medhjernarsomvårefanst detknaptgrenser.OgnoerMatiasblittåtte,ogmeer forlengstblittrealitetsorienterte,harradikaltnedjustertdeiflesteillusjonar.Ogdeterògheiltfint.Haner somhaner.Sålengehanhardetbra.Sliketingerdet egfortelmegsjølv.Forhanhardetjobra?Harhandet bra?
«Kanhohareirinærleiken,kanskje?»seierFilip,vil tadeliogunderstøttedennesituasjonensomharoppståttdersonvårharfåttaugepåeiørn,menMatias heisarberrepåskuldrenetilsvar.
«Aproposørnereir»,seieregogspissarøyra,«her harmeFøraren.»
«Matias,herkjemfarmorogfarfar»,seierFilip oppglødd,ogMatiassnursegmotdenlettattkjennelegemotorduren.MyrnasinsvarteJeepWrangler, somgirassosiasjonartilfangetransport,kjemtilsyne rundtbergnabben.Detbetyratdeikjemrettfråhytta. Gustafbakrattet.Myrnamedhovudetrettframbak deiraudebrillene,sjølvomMatiasveivarmedarmane midtisynethennar.Someitgodseigarpar.Gustafi tweedjakke,eihandledigoverrattet.Hoidenrutete ullgenserensomserheilttilforlatelegut,mensomkostaroversekstusenkroner.Egharsjekka.Egbildegooglagenserentilmieigasvigermor,korforgjordeeg det?
«Farfar!»roperMatias,ogdeismåpinocchio-aktigebeinahanssetieingaloppbortoverasfalten. Gustafrekkåkomesegutakkuratitidetilåfange haniarmanesine,hankastarhanoppilufta,tar
einsvingomogkyssarhaninakken.Egserbortpå Filip.Hanmjuknaralltidvedsynetavfarenogsonen saman,erallereieblankiauga.
«Edda,godtåsjådeg»,seierGustafblidtdåhan kjembort,handihandmedMatias,girmegeinklem. Egserikkjemykjetilhanlenger.Etterathanpensjonerteseg,erhantilfjellssåoftehankan.Han erviltgrytermedeinerbærogbrunost,kraftigraudvinogbørsepåryggenpersonifisert.Tilhøyrerden kategorienvelståandesomalltidserutsomdeikjem rettfråvillmarka.Tungeitalienskefjellstøvlaroggrov ull,tredagarsskjeggoghåretiuorden.
Matiasstrekkerarmanebarnslegoppmothan,eh! eh!,ogGustafhipsarhanopppåhoftene.Åtteårog forstortilåbliløfta.FilipstårvedJeepen,klartilåta imotmorsi,ivrigogmeddårlegtiming.Ventarrådvill utanforpåførarsidamenshositieintelefonpåinnsida,førhantareiavgjerd.Gårbakombilenogløftar utbagasjen,tohelgeveskeripatinertlêrsomhanhektaroverskuldrene.
«Hanerikkjesjuk,vel?»seierGustafmedeitnikk motMatias.
«Sjuk?»
«Ja,skalhanikkjeverepåskulen?» Filipstansarattmedoss,slepperveskenetungtnedi asfalten.
«Pappa.Matiasmåfåveremed,kanduskjøne!» seierhan,kjekt,ogGustafserforvirrapåhan.
«Herharmejubilanten,jo!»seieregogsnurmeg motMyrnasomkjemmotossmeddetuintendert strengesmiletsitt,ogFilipkjemmegiforkjøpet,tarto stegframogpressarsegpåhenne.
«Gratulerer,mamma»,seierhan,trykkeransiktet hennarmothalsgropasi.
«Kvagjerhanher?»seierhotilsvar,frigjersegfrå Filipogrettarpåbrillene,nikkarmotMatias.
«Kvahangjerher?MenMatiasmåfåveremed,kan duskjøne»,gjentarFilip,spakareno,ogegforstårat herharnokonbomma.
«Veremed?Påstrategisamling?»seierMyrna.
«Hæ?»seierFilip.
Egbegynneråle,leggeihandframformunnen. Myrnaserskarptpåmeg.
«Detordnarseg»,seierGustaf.«Egkanpassehan.»
«Nei,detgårikkje»,svarerMyrnakontant,«du skalveremedpåsesjonane.»
«Sesjonane?»mimaregtilFilip,hanristaruforståandepåhovudettilsvar.
«Huff,noklareregikkjehaldedeglenger»,seier Gustaf,senkarMatiasnedlangskroppensamtidig somMatiasprøveråklamresegfast.
Filipharfiskaopptelefonensin,leshøgt:«Detblir eisamlingonsdagtiltorsdag.OppmøtepåOldervik bryggekl.11.Deisomønsker,kantamedbadetøy.»
Hanseropppåmora.
«Ja?»seierho.«Derkandusjå.»
«Deterbursdagendin,mamma.Idag.Duinviterer ikkjetilstrategisamlingpåsyttiårsdagendin?»
«Meniallverda»,svarerMyrna.«Meskalfeirepå Ustaosettilhelga,detharegnosagt.»
«Ja,mendetermedvenner»,seierFilip.«Duhadde tenktåfeiremedfamiliendinòg?»
«Så,så»,seierGustaf.
«Gratulererdå,Myrna»,seieregogtareitstegmot
henne,evigusikkerpåomegskalklemmeellerei.
Landarsomvanlegpåeinmellomting,bøyermegfram ogvenderkinnetmittmothennarutanåverefysisk borti.
«Takk,takk»,seierMyrna,gripmegombegge handleddaogsmilernestensjenert.Bleikekinnmed nokrefålysebruneflekker,glatthudforalderen.Trenerpilatesfemtimarivekaogharhaldningsomei pensjonertballettlærarinne.
«HarnokonpratamedHenny?»seierMyrnaog sleppertaketimeg.
«Hokjemidrosje»,svarereg,«hoerhernok snart.»
Isameaugeblinkenkjemeinkvit,gammalsjark tilsynerundtodden,tøffarrettmotossibedageleg tempo.
«Hererkanskjeskyssenvår»,seierGustafogsnur segmotMyrna.
«Matiasblirmed,Myrna.Detgårfint.»
Hosetoppeimine,«sameformeg»,ogFilipsender megeitblikk,egheldpååbegynneåleigjen.Snurmeg motdenkvitesjarkensomnoglirheiltinntilkaikanten.Utavstyrehusetkjemeinunglysluggifulltoransjeoljehyre.Hannikkartiloss,gårframogplukkar opptrossa.
«Heidu»,seierhankjekttilMatias.«Skalduta imot?»
Matiasristarmotvilligpåhovudet,øyreklokkeneer påigjen.
«Egtrurikkje–»,seierFilip.
«Jodå»,seierlysluggen,ignorererFilip.Hanslenger trossaforsiktigoverpåsteinkaienmedeittungtdump.
GustavsetsegpåhukattmedMatias,somnølande plukkaropptrossa.
«Erdetmeiningaathanskalhadeiderpåsegheile tida?»seierMyrnamedeitnikkmotøyreklokkene.
«Hanmåikkje,menhanlikerdei»,seierFilip.«Det harfungertveldigfintforhan.»
«Ikkjeleggdegoppidet,Myrna»,seierGustaf vennlegformanandeoverskuldramenshanhjelper Matiasåfortøyesjarken.
«Menhangårjorundtheiltisieigaverd»,held Myrnafram.
«Hantrener»,seierFilip.«Spesialpedagogenerfornøgd.Mefårreferatiappenkvarmorgon,hanharfin utvikling.»
«Herharmehenne»,seiereg,fornokjemeinsvart drosjerundtbergnabben.Hennyrullarnedvindauget fråbaksetetogstikkhovudetut.
«Arriba !»roperhoogsetieinhøglatter,ogFilip skjereindiskrégrimase.
Hennyvippareitparblankpussasvarteankelstøvlettarutdørasåsnartdrosjenharstansa.Sethælane iasfaltenogakarsegutavbaksetetmedeinenorm bukettkremfargaroseriarmane,setkursenmotmora ogtrykkerbuketteniarmanehennar.Myrnatarforfjamsaimot.EgseratFilipergrarsegoveratikkjeme tenktepååhamedblomar.Atikkje eg tenktepådet. MyrnasenderstraksbukettenvidaretilGustaf,kviskrar:«Leggdeiibilen»,tarimoteinklemfråHenny, ogdrosjesjåførenkjemutoggårbakforåhentebagasjen.Hanløftarutheiletokoffertar,einsølvgråogein svart.
«Meskalverevekkeeitdøgn,Henny,meskalikkje
kolonisereMars»,kommentererFilip.Stansardåbakdørapåmotsettsidegåropp,stivnarmomentant.Ut stigeinsværmannimilitærgrønullgenser,medsvart, stridthårogkortkliptheilskjegg,svartestøvlar,ein general? tenkereg.
«Egharbetalt»,seierhanblidt,ogFilipserfråden framandemannenogoverpåmeg,ogsåpåMyrna.
«Allesaman»,seierHennytilforlateleg,«helspå Alvar.»
Alvarstikkeihandivêret,halvsjenertsmil,helsar.
«Ok»,seierMyrnahøgtogklappartogongerihendene.«Kvaerdetsomføregårher?»
«Detervellovåhamedeinkavaler?»seierHenny, medeinustøovertone,deismånaseborahennarutvidarseg.
«Ein kavaler ?Påstrategisamling?»seierFiliphoverande.
«Strategisamling?»svarerHennyogserforvirrapå mora.
«Skalmetabagasjen,kanskje?»seierlysluggeni sjarken,utolmodig.
«Mefårvisstnøsteoppiforviklinganenårmeer komneombord»,seierGustaf.«Herharduførste kolli.»
HanløftarMatiasoverrekkaogiarmanepåskipperen,ogFiliptartonervøsestegmotkaikantenitilfelleMatiasskullehamneoverbord.
«Ogherharmejubilanten?»seierAlvarogrekker galantuteihandmotMyrna,bøyerhovudetærbødig. «Gratulerersåmykjemeddenstoredagen.»
«Takkfordet»,seierMyrna,perpleks,kanskjeogså sjarmert.Skjulerirritasjonengodt.Alvartarderetter
rasktrollasombryggesjauarogbegynneråsvinge bagarogkoffertarovertilskipperen.Einprovisorisk ombordstigingskødannarseg.Einettereinblirme hjelpteombordisjarken,Hennylettustøpådeihøge hælane.Handatilskippereneroverraskandevarm,eg trørrolegoverrekkaognedpådekk.Bakmegløyser Alvartrossaogslengerhennetungtombordførhan stegaroverrekka.
«Skalduhjelpemegåstyre,då?»seierdenunge skipperentilMatias,somsnursegusikkertmotmeg. Egnikkar.Hanfølgerskippereninnidetveslestyrehuset.Straksetteraukarmotordunkingaitakt,ogme glirvekkfråkaientilluktaavdieseloggammalttauverk.
HennyogAlvarstårtettinntilkvarandrevedrekka ogkviskrarsmåleande,mensFilipsenderdeilange blikk.Øyaveksframgjennomdisen.Detkvitehuset kjemnærare.Eglukkaraugaogvenderansiktetopp motdensåvidtvarmandeoktobersola,finnbalansen pådetgyngandedekket.
HennystrykeihandnedoverarmenpåAlvarførho snursegmotFilip.
«Ok,broremann,kvaerdessegreienemedstrategisamling?Erdetberretull?»
«Tull,nei?Mammaskalpåstrategisamling»,seier Filip.
«Sådentalenegharskrive,kanegkasteoverbord, då?»
«Somomduharskriveeintale»,blæsFilip,og Hennygiddikkjeeingongprotestere.
«Så,kvaeskortetenestekjemdufrå?»spørFilipog snursegmotAlvar,somserspørjandepåHenny.
«Ikkjebrydegomhan.Filipharalltidkjentandres maskulinitetsomeittrugsmål»,svarerHennylett,«du skaltadetsomeitkompliment.»
«Edda»,seiereg,rekkerframhandaforådekke overFilipsmanglandesvarreplikk,mensegheldmeg fastirekkameddenandre.«EgergiftmedFilip.Hyggeleg.»
Hantrykkerhandami,sermegsmilandeinniauga. EithovudhøgareennFilip,somdrareihandgjennom håretieitforsøkpåågidetmeirvolum.
«Såkorleismøttestdeto?»spøreg.
«Pånett,faktisk»,svarerHenny.
«Åja? TruthSocial ?»seierFilip,ogAlvarler nølandetilsvar.EgprøveråbeFiliproesegmedblikket,utanåfåkontakt.
Hennykastarpådetblanke,mørkebrunehåretsitt, fornøgdmedåhagjortbrorensåopenlystusikker, samlardetinnanforkåpekragen.Filipstirermotmora. Hostårrakryggaoggyngandefremstibaugensaman medeinbreibeintGustaf.Densaltehavluftagjerhåret mitttungt.Egsnurmegmotstyrehuset,vinkartil Matias.Hansitpåfangettildenungeskipperenog ensarmegikkje.Hanharøyreklokkenerundtnakken ogstireroppiansiktethansidjupbeundringmens skipperenpratarogpeikar.
«Såkvaforoppleggerdette?»seierHenny.
«Nei,detereitslagskurs-ogkonferansehotell», seiereg.
«KunnemeikkjetattTerminus,sliksomfør?Eller fårduposttraumatiskstressavdet,Edda?»
«Snararetvertimot,egdrøymermegstadigtilbake»,svarereg.Topadlararkjemtilsynerundteit
nes,eingulogeinraudkajakk,ogegkjemtilåtenke påkorleisegunderpandemiensomsåmangeandre kjøptemeghengekøye.Eidyr,eksklusivtilmeg,laga forfolksomsøvpåsida.EilitatilMatias.Ikkjetil Filip,detvarforurealistisk.Tåpelegeførestillingar lågtilgrunn:Matiasogegsomgårovertørrskogbotn.Slårleirvedeitvatn.Eggjeroppbål,mefiskaraure.Saltarskinnetogsteikerhanoverglørne. DåvarMatiasfireognektaåetefiskannaenniultraprosessertform,detgjerhanforsåvidtframleis. Ogmekomosshelleraldriutiskogen.Kvargong detpassa,komeittellerannaivegen.Vêromslag.Og likevelhaddeegettersomMatiasbleistørre,ogetter kvartsomhanfannsegmindreogmindretilrettepå skulen,haldelividennefantasien,omleirenvårved vatnet.Tresolidefuruersommespenteopphengekøyenevåremellom.Sporlausferdgjennomnaturen. Etterkvartekspandertefantasientilåomfatteeiform forheimeskule.Mesatvedbåletellerlågikøyene,og egundervistehan.Ihistorie.Geografi.Ikkjeateger nokonekspert,menifantasienvaregdet.Teiknaopp kartmedeigreinisanden.FortaldeomMesopotamia.Denførstehandøksa.Paleolittiskkunst.Eglærte hanåbrukekniv.Mevaskaossivatnet,fekkhard hudunderføtene.Iskuggenaveitstortlauvtresateg oggjenfortaldegamlefolkeeventyr,greskognorrøn mytologi,gavhanheiledenmenneskelegekulturarvennærastinnmedmorsmjølka.Ogaproposmorsmjølksåhaddeegikkjeheilttenktgjennomkorleiseg skulledekkebehovethansforgrunnleggandevitamin ogmineral,kalsium.Korleismeskulleløysedettemed tannpussogbehovetfordopapir.OgFilip,haddehan
berreakseptertatfamilienhansnobuddeuteinaturen?Villehanidetminsteoppsøkeossinnimellomog blislåttibakkenavkorlærdogforstandigog robust sonhansvarblitt?
Hengekøyeneliggundersengapågjesterommet,i einplastkassemedhjul.Samanmedandretingeglitt etterlittharfyltpåmed,ogsomhelleraldrierblitt tattibruk.Eitstormkjøkken,framleisioriginalemballasjen.Einsolidtarp.Einsoveposesomtolertemperaturarnedtilminusførtigrader.Ogeitkostbart liggeunderlagfyltmedisolerandeærdun.
Fleiregongereregblittsittandepåjobbogleseom oppblåsbarekajakkar.Såletteateinkanberedeipå ryggen.Harlesetestar.Søktettertilbod,medeiførestillingomatdetteframkomstmiddeletskullegjere megistandtilåtameguanstrengtfrådeteinevassdragettildetandre,korfordetnoskullevereønskeleg.
Ogavogtilfantasereregomategeindagerblitt borte.Meirellermindresporlaust.Kanskjefinstdet overvakingsbildeavmegfråbybanen,kanskjekanein sjåmeggåavpåeinellerannanstasjon,medeinstor sekkpåryggen.Dersluttarallespor.Ingenveitkva sominntilforsvinningalågundersengapågjesterommet,idenkassenpåhjul,førpolitieteventueltgår gjennome-postenmin.Finnkvitteringarfråulikenettbutikkarogleggtoogtosaman.Egburdekjøpeeit solid,menlettteltistaden.Hengekøyeblirfordumt. Noogdåkjemturgåararoversliketelt,langtinni skogen.Medleivninganeetterfolksomtilsynelatande levdeheiltnormalelivførdeieindagtakkaforsegog spaserteutiskogenmedeinsekk.
Egkjenneratmotorensakkartakta,ogbråtterøya komennær.
«Mamma,egstyrtebåten!»seierMatiasbakmeg, begeistra,ogeggriphandahansgladmensmeglirinn motdennaknesteinøya.
Eilitatrebryggekjemtilsyne,ogpådeneinnokså lågmann,imidtenavfemtiåra,gjettareg,etterkvart sommekjemnærare.Marineblålinjakkeoglysebukser.Nakneføterikonjakkbruneloafers,kleddforeleverthagefest,somomhanikkjegodtaratdeterhaust.
«Verhelsa!»ropermannen,medeinarmivêret,tar imottrossasomberreAlvarervakennoktilåkastetil han.
DenvelkleddeseinsommarmannenhalarMyrnai land,handhelsarpresteaktig,mensGustafogAlvar samarbeiderombagasjen.
«Ja,velkomentilMarholmkysthotell»,seierhan nåralleeriland,slårutmedarmane.Hårethanser tyntoglyst,pentkjemtbakover.Såvidtsynlegefrekneriansiktet.Hansmilertilkvarenkeltavoss.StussardåMatiaskjemtilsynemellombeinapåMyrnaog Gustaf.
«NamnetmitterJesperHolt,ogeger–»,begynner han,menstansardåhanblirmerksampåatFilipstår oggnirhandflateneoverdrivemotkvarandre.
«Duharrett»,seiermannen,«metarrestenavpresentasjoneninneivarmen.Følgmeg!»
Megårpårekkeoppoverfaststøypteskifertrinn, femtimeterilettvind,oppmotdetskinandekvitetrehusetsomkneisarpåeiflatemidtpåholmen.Berga erlysegråogtørre,meddjupeskuringsstriper.Nordsjøenliggstålblåogrolegframforossdåmekjemopp.