MEELEVEN 3 - 2019: SAMEN WERKEN

Nr. 3-2019

SAMEN WERKEN

MEELEVEN MEELEVEN IS EEN MAGAZINE VAN DE REGENBOOG GROEP EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR

WERKGROEP VERBINDING: ‘WAREN WE VERKEERD VERBONDEN DAN?’

TALENTCOACH LISANNE: ‘VASTLOPEN KAN IEDEREEN OVEREENKOMEN’

HANS DACHT ALTIJD: ‘DAN MOET IK MAAR NIET ZO SLAP DOEN’

OASES IN HET WESTEN: VILLA BUITENLUST EN BUURTBOERDERIJ VERSTERKEN ELKAAR

HOOFDREDACTIONEEL COMMENTAAR

Arbeid adelt.

Werk. Wat valt daar veel van te vinden. Het tolt er van in mijn kop.

Terwijl ik wat in de leegte staar en mijn gedachten probeer te ordenen alvorens ze op papier te laten vloeien, zodat u, lezer dezes er ook nog iets van begrijpt, dringt zich het heerlijk allitererende gezegde ‘arbeid adelt’ op.

De dwingende kreet dringt al mijn andere gedachten opzij en dus typ ik in Google het werkwoord ‘adelen’ in.

Betekenis 1: in de adelstand verheffen. Hm, vreemd. Wie werkt krijgt dus een voorkamer met jachttrofeeën?

De tweede betekenis blijkt: ‘het laten besterven van wild’, daar kan ik me wellicht nog wel beter in vinden als ik terugdenk aan mijn tijd op een callcenter, heel lang geleden.

Nee, dan prefereer ik de reclameslogan werk werkt (bron onbekend). Allitereert al even lekker en is echt ontzettend dicht op de waarheid. We zien bij De Regenboog de hele tijd wat een heil rust, regelmaat en (hervonden) reinheid kan bewerkstelligen. Er zijn zoveel voorbeelden dat we niet eens alles in dit blaadje kunnen proppen.

Zo werken in al onze inloophuizen bezoekers mee. Ons inloophuis Makom draait op vrijdagochtenden zelfs volledig autonoom. De

Colofon Meeleven wordt vier keer per jaar uitgegeven door De Regenboog Groep ISBN 13840607 De Regenboog Groep Droogbak 1-d, 1013 GE Amsterdam 020 531 76 00 www.deregenboog.org info@deregenboog.org Contactpersoon donateurs Fré Meijer 020 531 76 00 Fotografie cover Bas Evers / basinbeeld.nl 2

Fotografie Merlijn Michon Bas Evers Redactie Nicolline van der Spek Iris Stam Eindredactie en Correcties Vanessa Smit/ Veu Studio Hoofdredactie Sander Kersten

mannen van de Homeservice die mensen helpen, tot de veegploegen die een ‘goed bezig’ toegeworpen krijgen van een buurtgenoot. In de IZ worden mensen gekoppeld aan werktrajecten en de voormalig vrijwillige ex-daklozen van Amsterdam Underground zijn nu eigenaar: na jaren van vrijwilligerswerk, loont hun werk nu écht.

Arbeid adelt. Het is een gezegde voor de buitenwereld, voor de schone schijn, zo lijkt. Wat in ieder geval wel duidelijk is: werk werkt. Van binnen.

Dat hebben we bij het maken van deze Meeleven gemerkt. Van onze deelnemers die door langdurige psychische problematiek, verslaving en/of domme pech misschien wel nooit (meer) een betaalde baan zullen krijgen, tot een ver-van-ons-bed-scenario van een gevluchte nieuwe Nederlander zoals Tom, die je op pagina vier ziet.

Tom is gevlucht uit Oeganda, wil niet praten over zijn leven daar en wat hij heeft achtergelaten. Hij heeft betaald werk, maar hij blijft zo lang hij kan terugkomen op de werkplaats Noorderhof, waar cadeauwinkel Colors en de Homeservice werken.

Bij de vraag wat ‘samen werken’ voor hem betekent antwoordde hij: “Here I feel loved, and at least I have a community again”. Yep. Work works.

Sander Kersten

Disclaimer De in dit magazine gepresenteerde informatie is in samenspraak met en met toestemming van de geraadpleegde bron tot stand gekomen.

Samensteller De Regenboog Groep accepteert dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor onjuistheden anders dan spellings- of interpunctiefouten.

Design Left Graphic Design

Acceptgiro We sturen altijd een acceptgiro mee met Meeleven, zodat ook de lezers die geen donateur zijn aan onze projecten kunnen doneren.

Druk Drukkerij Schuttersmagazijn

Direct doneren? Dat kan ook NL79 TRIO 0379 3155 64

Volg ons op Facebook en Twitter en blijf op de hoogte van het laatste nieuws over De Regenboog Groep.

De Regenboog Groep Amsterdam @Regenboog020 Nieuwsbrief ontvangen?

Meld je aan via www.deregenboog.org/nieuwsbrief Meeleven niet meer ontvangen?

Stuur een mail naar Fré Meijer: fmeijer@deregenboog.org of bel 020 531 76 00

HANS IN GESPREK MET…

MENNO Menno Hoekstra is directeur bij Kringloopbedrijf De Lokatie in Amsterdam. Hans Wijnands is directeur van De Regenboog Groep.

H: “We zijn natuurlijk niet de enige partner waarmee jullie samenwerken in de stad. Wat is onze meerwaarde?”

M: “We hebben bijvoorbeeld ACC en Login (*) in de winkel zitten, twee cliënt gestuurde initiatieven van de Regenboog. Mooi om te zien hoe jullie deelnemers de tent draaiende weten te houden. Er is veel enthousiasme, al gaat er ook wel eens iets mis.”

H: “O ja, wat dan?”

M [lachje]: “Ze nemen het begrip ‘openingstijden’ net ietsje ruimer dan wij.”

H: “Heb je nog meer mooie voorbeelden van samenwerking?”

M: “Toen we twee jaar geleden onze winkel in Noord uitbreidden, van 1.000 naar 2.000 vierkante meter, hadden we veel schilderwerk. Via jullie zijn we in contact gekomen met een schilder, een man uit het Noorderpark. Hij blij, wij blij.”

H: “Wat maakt jullie bedrijf anders dan de sociale firma’s van De Regenboog?”

M: “Wij waren de eerste sociale firma van Amsterdam. We bestaan sinds 1996, omdat er behoefte was aan arbeidsmatige werkzaamheden voor mensen met een psychiatrische achtergrond.

Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een echt bedrijf. Dit maakt doorstromen makkelijker.”

H: “Zijn er medewerkers die via De Regenboog zijn binnengekomen en nu een betaalde baan hebben?”

M: “Het gebeurt wel, maar niet veel.”

H: “Dat snap ik.”

M: “Waarom snap je dat?”

H: “Het lukt ons ook maar eens per maand om iemand door te laten stromen naar een betaalde baan. Daarom vind ik het ook zo belangrijk om samen te werken met bedrijven zoals jullie, waar die waardevolle en belangrijke volgende stap sneller gemaakt kan worden.”

Tekst Nicolline van der Spek | Fotografie Merlijn Michon

* Bij ACC kunnen mensen computercursussen volgen.

Login is een winkel waar tweedehands en nieuwe computers, computeronderdelen en tweedehands laptops worden verkocht.

3

WIE MAAKT DIE JOL VOL? Op de buurtwerkplaats Noorderhof aan de Sloterplas wordt hard gewerkt. Niet alleen door de helden van de Homeservice, die Amsterdammers helpen met klussen in en om het huis, ook niet alleen door de creatievelingen van cadeauwinkel Colors, die daar hun prachtige vaasjes van oude wijnflessen maken. Samen * werken ze aan een echte jol , die van zes meter lange planken langzaam maar zeker in een echte boot transformeert.

4

Arnout Dogger (55) werkplaatsbegeleider “Samen aan deze jol werken is gezellig, vriendschappen ontstaan en het geeft mensen ervaring met allerlei materialen en gereedschappen.

Wat het mooi maakt, is dat je samen aan een droom werkt; als de boot af is kan ‘ie varen.”

Peter (63) “Ik heb een lang verleden van verslaving, schulden en dakloosheid achter de rug. Door De Regenboog Groep ben ik aan wal getrokken. Je werkt in heel de stad. Het is technisch en fysiek werk. Het kan wel eens zwaar zijn, maar het maakt me steviger en geeft me zelfvertrouwen. Het ontwart. Daarbij is het dankbaar en verantwoordelijk werk: we zijn bij mensen binnen in huis en krijgen veel vertrouwen.”

Rocky (33) “Ik ben hier omdat ik dan hopelijk sneller werk vind. Ik ben eigenlijk bakker, maar door het nachtelijk werken in het tl-licht ging het mis met mijn slaapritme; ik had altijd slaaptekort. Ik vind het hier prettig en het is afwisselend omdat ik altijd ergens anders werk. Leuker dan vakken vullen in de supermarkt. Ik vind schilderen bij de mensen thuis door de hele stad het leukste onderdeel van het werk.”

Tom (31) “Ik ben in 2017 gevlucht uit Oeganda en ik werk hier nu vier maanden. Het is een fijne plek met vriendelijke mensen. Ze leren me Nederlands en ik luister goed naar ze als ze praten. Ik versta al best wel wat als ze me iets in het Nederlands vragen. Ik voel me hier thuis, geliefd en weer onderdeel van een gemeenschap. Ik heb ook ander werk, maar hoe druk ik het ook zal krijgen: ik blijf hier komen!”

Mr. S en Miroslav (49) vlogen na het maken van deze foto’s direct weer uit om een Amsterdammer in nood te helpen met een klus.

Said heeft bij het maken van deze foto zijn eerste dag bij Colors. * Een jol is een klein type roei- of zeilboot.

Kenmerkend is de verticaal staande spiegel (achterkant).

5

Arnout Dogger, werkplaatsbegeleider “Het is een lang proces, waarbij veel verschillende technieken moeten worden toegepast. Dus het geeft de mensen die er aan werken veel ervaring. En het is spannend werk om te doen; je ziet het ding letterlijk vorm krijgen uit zes meter lange planken.

Het kost veel tijd om te maken, maar het doel in de verte is ook duidelijk: ooit gaan we met dit ding hier op de Sloterplas varen. Dat is de beloning waar we samen naartoe werken.

Ik heb al het werk in kleine stukjes onderverdeeld. Zo werken alle mensen evenveel mee aan de jol en voert iedereen ook elke handeling een keer uit. Van het op maat zagen tot de planken buigen en schaven. Maar het werk begon echter met de bouw van het afdak, zodat de jol ook echt zijn vaste plek krijgt. Of het bootje ook ‘Noorderzon’ gaat heten? Dat weet ik nog niet, het is in ieder geval de werktitel en ik vind hem wel gepast.”

Tekst Sander Kersten | Fotografie Bas Evers

Meer informatie over de genoemde projecten?

Homeservice Amsterdam Derde Schinkelstraat 9 1075 TJ Amsterdam 020 626 09 69 www.deregenboog.org/homeservice

Amsterdam Underground Van dakloos naar directeur Amsterdam Underground is de succesvolle stadswandeling, waarin je het centrum van Amsterdam leert kennen zoals de dak- of thuisloze gids dit beleefde. Sinds 1 juli is Amsterdam Underground een coöperatie.

Dat houdt in dat de (ex-)dakloze gidsen nu geen vrijwilligers meer zijn, maar eigenaar van hun eigen Amsterdam Underground.

CADEAUWINKEL

Bilderdijkstraat 184 1053 LD Amsterdam 020 530 98 14 www.deregenboog.org/colorscadeauwinkel

6

Voordat de gidsen dan echt hun eigen geld konden gaan verdienen, moest er flink gewerkt worden. Én samengewerkt: met de gidsen zelf, het UWV en de gemeente Amsterdam. We spreken Jonas Dekker van de gemeente Amsterdam over deze samenwerking. Hij is consulent beschut werk en klantmanager voor mensen die naar een betaalde baan gaan vanuit beschut werk.

Pionieren met beschut werk “Al werk ik al lang en regelmatig met De Regenboog Groep, ik ben niet dé contactpersoon bij de gemeente voor jullie.” Echter, voor dit project ben ik gevraagd deel te nemen door mijn achtergrond als psychiatrisch verpleegkundige en als gewezen medewerker verslavingszorg. Wat leuk is om hierbij te vermelden is dat al in 2015, toen Amsterdam de eerste pilot met beschut werk begon, De Regenboog Groep vooraan stond om hier aan mee te werken en kandidaten aandroeg. Dat heeft geresulteerd in de allereerste beschutte werker van de gemeente Amsterdam: Sonja Groot Obbink, nu één van de eigenaren van Amsterdam Underground.”

AU, UWV, AMS en DRG “Amsterdam Underground heeft een team unieke en kleurrijke mensen bij elkaar. Het zijn mensen die niet snel -meer- de stap naar een dienstverband kunnen of willen zetten: je geeft immers ook een boel vrijheid op als je je gaat committeren. Tel daarbij op de vorm van de coöperatie, dat zie je ook niet vaak. Het heeft ook best wat voorwerk gekost om het UWV, nog voor we echt aan de slag gingen, ook in een zogenoemde positieve stand te zetten.

Vooral omdat een verslaving niet direct als argument voor beschut werk geldt. Het wordt niet gezien als psychiatrisch probleem. Ten onrechte, vind ik.

Gelukkig was daar de UWV arbeidsdeskundige Rite Schardijn, waarmee we hadden afgesproken dat zij alle aanvragen zou behandelen.”

Vertouwen, kennis en begrip “Wat daar fijn aan was, is dat mevrouw Schardijn vroeger als maatschappelijk werker bij verschillende opvanglocaties van De Regenboog Groep heeft gewerkt. Ik hoefde haar dus niet uit te leggen wat voor een achtergrond en levensverhaal iemand heeft die dertig jaar verslaafd is geweest. Die kennis en dat begrip helpen natuurlijk enorm bij de aanvragen.

Zij zei ook: ‘Als je de casussen goed uitzoekt en onderbouwt, zou dit wel goed moeten komen.’

Ik moet zeggen dat ik wel erg blij ben met hoe het allemaal bij elkaar is gekomen. Het is ook mooi dat ik voor deze stunt al mijn kennis, achtergrond, ervaring en netwerk heb moeten inzetten en hoe de gidsen ook écht open naar me zijn geweest hiervoor.

Ik heb echt alles aan ze moeten vragen om de zaak te maken voor het UWV en ze hebben daarin het vertrouwen gegeven en volledig meegewerkt.

Ik weet nu dingen van sommigen die ze niet eens bij De Regenboog verteld hebben. Ook omdat dat bij jullie er vaak niet toe doet, maar voor deze aanvragen moest dat wel.”

Tekst Sander Kersten | Fotografie Bas Evers

Boek dus snel een tour bij de nieuwe eigenaren van De ‘Eerste beschut werker van Amsterdam’, nu coöperatielid Amsterdam Underground: Sonja!

En Ferrie, ook hij is van de coöperatiepartij!

(Foto: cover Meeleven 2016)

Amsterdam Underground: Kijk op Amsterdamunderground.org!

Ben je donateur? Dan kan je op vrijdag 11 oktober gratis mee met Amsterdam Underground op onze speciale donateursmiddag. Kijk voor meer informatie op pagina 19 van dit blad!

7

TALENTCOACH

DE MAGIE VAN EEN MOOIE MATCH De Regenboog Groep matcht betrokken Amsterdammers aan stadsgenoten met psychiatrie, verslaving en/of financiële problemen.

Lisanne Spoor is één van de dertig coördinatoren bij onze Informele Zorg die vrijwilligers begeleidt. “Onze benadering is gericht op positieve ontwikkeling en probeert het talent van deelnemers te belichten. Hierdoor kunnen we mensen naar werk en scholing toeleiden die voor hen het beste werken. Want elk mens is uniek en heeft een andere behoefte.”

Op het kantoor van Informele Zorg van de Regenboog Groep vertelt ze: “Ieder mens kent goede tijden, maar ook slechte. Vastlopen en niet meer weten hoe het verder moet, dat kan iedereen overeenkomen.

A

lleen komt iemand er soms niet uit en met de ondersteuning van een ander kan dat zomaar wél lukken. Bij De Regenboog Groep bieden vrijwilligers deze vorm van ondersteuning.

Mijn collega’s en ik gaan op zoek naar een passende vrijwilliger die een halfjaar tot een jaar lang éénop-één aandacht geeft en een positief geluid laat horen. Hierdoor durft de deelnemer aan het traject weer wat meer in zichzelf geloven en hopelijk weer perspectief ziet.”

Lisanne geeft het voorbeeld van een creatieve, eenzame man met financiële problemen. Hij maakte een boek over de kunst van zijn vader. “De eerste keer dat ik hem sprak, was hij redelijk ver met de bundel. Maar hij wist niet welke vervolgstappen hij moest zetten. Een vrijwilliger hielp hem daarbij.

Na bijna een jaar is het presentatiemodel van het 8

boek voor de drukkerij zo goed als af. Gedurende het traject bleek dat de man ook begeleiding op financieel gebied nodig had.

De deelnemer gaat nu de schuldhulpverlening uit en hij mag zijn eigen administratie weer doen. Een andere vrijwilliger helpt hierbij. Je ziet dus dat iemand in zo’n relatief korte periode best wat heeft bereikt én zelfredzamer is geworden.”

Vraaggerichte benadering Lisanne heeft het afgelopen jaar ruim zestig trajecten begeleid. “Onze benadering is vraaggericht. Elk mens is uniek en heeft een andere behoefte. Dat geldt voor zowel de deelnemers als de vrijwilligers. Tijdens de intakegesprekken hier op de Oranje Nassaulaan proberen we scherp te krijgen op welke manier de vrijwilliger zich wil inzetten. Wil hij of zij bijvoorbeeld optrekken met iemand in sociaal isolement en coachen bij het ontwikkelen van zijn of haar talenten? Een statushouder op weg helpen in de stad? Een ex-verslaafde ondersteunen bij de

Kom uit je hokje Ook binnen De Regenboog Groep is Lisanne volop bezig met samenwerken. “Mijn motto is: kom uit je hokje en leg ook intern die verbinding!

Stap bij anderen binnen en vraag hoe je kunt samenwerken. Zo draai ik eens in de zoveel weken het wekelijkse doorstroomspreekuur. Dat is voor alle deelnemers om de mogelijkheden op het gebied van dagbesteding, re-integratie en werk te ontdekken.

En ik schuif eens in de twee maanden aan bij het overleg van mijn collega’s van Werk & Activering.

Over en weer brengen we cases in. Zoals die van een man die vrijwilligerswerk bij ons werkproject Homeservice doet. Naast de begeleiding die hij daar krijgt, heeft hij behoefte aan een vrijwillige coach via ons. Iemand die hem persoonlijke ondersteuning biedt bij vragen ‘hoe ga ik om met dingen waar ik bij Homeservice tegenaan loop?’, ‘wat is mijn kracht?’ en ‘wat wil ik verder?’. Ook hebben we hem aangemeld voor een vierdaagse training die we bieden: Werken aan je toekomst.’

Bevlogen sluit ze af: “De Regenboog Groep biedt een allround supportsysteem, er is zoveel gericht op de progressie van onze deelnemers. Mijn overtuiging is dat er altijd een manier is om weer fijn in het leven te staan.”

Tekst Iris Stam | Fotografie Bas Evers

versterking van zijn of haar netwerk? Een LHBTbuddy worden?”

Samen stappen zetten Op de vraag waar ze het meest blij van wordt, hoeft Lisanne niet lang na te denken. “Het fijne van Informele Zorg is dat je dicht op het bieden van een oplossing zit. Ik vind het waanzinnig om te zien wat er één-op-één gebeurt. Als ik een deelnemer en vrijwilliger aan elkaar voorstel, er een klik is en ze vervolgens aan de slag gaan. Ik maak die koppeling, maar zíj doen het samen. Zo’n mooie match en wat het kan opleveren voor beiden voelt als magie.

Daarnaast is Amsterdam voor mij op een geheel nieuwe wijze tot leven gekomen. Op de fiets denk ik geregeld: al die hoopgevende initiatieven in de stad, koppels die samen stappen zetten. Ik ontmoet zoveel prachtige mensen, echt een verrijking.”

9

DE KOPPEN BIJ ELKAAR Verschillende afdelingen verbonden in een werkgroep. Programmacoördinatoren Bas de Groot en Lennaert Kiemeneij leggen uit waarom dit zo’n ontzettend goed idee is.

Hoe heet de werkgroep?

Bas: “Verbinding.”

Waren we verkeerd verbonden dan?

Lennaert: “Het kan altijd beter.”

Even voorstellen. Bas de Groot is programmacoördinator werkprojecten en kent de organisatie van binnen en buiten. Lennaert Kiemeneij is programmacoördinator Informele Zorg (IZ). Hij komt van buiten de sector, zijn kracht: de andere kijk.

Toch nog even zeuren: we doen toch al jaren niets anders dan verbinden?

Bas: “Klopt. Mensen zijn bij ons voortdurend aan het schakelen, met de gemeente, met de doelgroep, met vrijwilligers. Maar dit moet je wel blijven voeden.”

10

Lennaert: “Bij de Regenboog zie je iedereen natuurlijk dagelijks al heel hard werken, maar vaak wel binnen eigen expertise. Het gaat bij dit verbinden er dan ook niet om, om mensen op te zadelen met extra werk. Het gaat er meer om dat je weet wat je collega’s van verderop kunnen betekenen voor jouw deelnemer of vrijwilliger. Dat het bewustzijn een vaste plaats krijgt binnen onze werkprocessen. Elke dag leer ik zelf weer welke ‘superkrachten’ De Regenboog Groep allemaal in huis heeft. Dat maakt het gewoon makkelijker om meer te kunnen doen voor onze doelgroep.

Bas: “We werken allemaal met diezelfde doelgroep, soms zelfs met exact dezelfde mensen. Het is dan handig als zo iemand zowel bij Informele Zorg aanklopt voor een maatje als bij Werk & Activering voor dagbesteding. Als je beter weet waar de anderen mee bezig zijn, plukken de deelnemers daar de vruchten van. Ze hebben dan toegang tot een breder aanbod.”

Lennaert: “In het begin was het echt zoeken: hoe gaan we dit doen? Maar de laatste bijeenkomsten worden steeds concreter. Er komen meer praktische oplossingen.”

Zoals?

Lennaert: “Een mooi voorbeeld is het nieuwe Doorstroom Spreekuur. Op woensdagochtend kunnen deelnemers en vrijwilligers langskomen om te kijken of ze een stapje verder kunnen maken.

Dan gaan we kijken naar het hele aanbod van De Regenboog. Op het spreekuur zitten mensen vanuit IZ, Werk & Activering en Scip*. Je brengt op die manier alle kennis bij elkaar. Het draait kort gezegd om leren van elkaar: wat gebeurt er aan de andere kant? Wie is waarmee bezig? Die kennis heb je nodig als je tegenover iemand zit die je verder wil helpen.”

Bas: “Het mooie is als straks automatisch allerlei belletjes gaan rinkelen. Dat je als werkbegeleider of vrijwilliger denkt: ‘Hé, dit is ook mogelijk. Probeer het eens uit, volgens mij is het echt iets voor jou’.”

Lennaert: “Uiteindelijk gaat het erom dat we als goed verbonden Regenboog nog meer kunnen betekenen voor mensen, of het nu deelnemers of vrijwilligers zijn!” * Scip: Stichting Clientgestuurde Initiatieven en Projecten is sinds Tekst Nicolline van der Spek | Fotografie Merlijn Michon

1 januari 2016 onderdeel van DRG

11

Samen werken aan verandering Inforsa is onderdeel van Arkin, een grote koepelorganisatie waar allerlei organisaties onder vallen die met geestelijke gezondheid en verslaving te maken hebben: van Jellinek tot Mentrum of Roads, je hebt er vast wel eens van gehoord.

We spreken Lise Swinkels over de samenwerking van Inforsa met onze Informele Zorg. Lise is psycholoog bij Inforsa’s forensisch ambulante zorg.

Zo, dat is een hele mond vol! Wat betekent dat effectief?

“Dat betekent dat mensen bij ons in zorg zijn als ze in aanraking zijn geweest met justitie of er een risico bestaat dat ze delicten gaan plegen. Als een rechter denkt dat er meerdere problemen spelen die moeten worden opgelost naast alleen iemand straffen, dan komen ze via de reclassering bij ons terecht.

Soms heeft iemand nog nooit iets gedaan, of is nooit gepakt, maar wordt er via de GGD en huisarts bij ons aangeklopt voor een behandeling. We kijken naar het grotere plaatje en welke oorzaken er zijn voor iemands gedrag. We hebben ook geen uitsluitingscriteria: alle mensen die een probleem hebben met politie en justitie of een risico op delictgedrag hebben, zijn bij ons welkom. De overeenkomst is de aanraking met justitie of het risico daarop, maar de oorzaken zijn altijd anders.

Dat gaan we per persoon uitzoeken en dat vind ik wel echt het mooie aan dit werk.”

Waar komen vrijwilligers van De Regenboog Groep dan in dit verhaal?

“Deze groep mensen heeft vaak een heel beperkt sociaal netwerk. Ze hebben weinig positieve of 12

ondersteunende contacten. Of dit nu een exgebruiker is die alleen nog maar andere gebruikers kent of iemand die in een omgeving leeft waar delicten plegen heel normaal is. Áls er dan eens een positief sociaal contact is geweest, dan zijn dat vaak hulpverleners en soms is er al een hele trits geweest. We zijn dus een aantal jaar geleden een onderzoek gestart om te onderzoeken of positieve sociale contacten zorgen voor een beter herstel. En dat doen we samen met de Regenboog Groep. En dat is wel echt uniek, dit is in Nederland nog nooit zo gedaan.”

Een primeur dus! Komen al jullie deelnemers ervoor in aanmerking?

“Nee, we hebben, na een heel leerzame pilot, wel een profiel kunnen maken. Van belang is dat de cliënt stabiel is en ja, heeft hij of zij er zelf behoefte aan? Wil deze persoon iemand leren kennen om wat leuks mee te doen of een positief contact opdoen? Is iemand gemotiveerd om te werken aan zijn of haar situatie? Dat is vaak minder vanzelfsprekend dan het zou lijken. Het vraagt ook nogal wat van mensen: anderhalf jaar aan dit onderzoek meewerken naast het contact met de vrijwilliger.”

Oké, we zijn dus samen best wel grensverleggend bezig! Hoe zijn de reacties van jullie deelnemers?

“We merken dat het best uitdagend kan zijn om de brug te slaan naar jullie vrijwilligers. Het is voor onze doelgroep best spannend, merken we. Maar als het lukt, dan zien we wel dat het heel waardevol is en dat mensen echt naar de komst van de vrijwilliger uitkijken. Wat heel fijn is, is dat de lijnen heel kort zijn tussen De Regenboog en Inforsa. We hebben wekelijks contact en daardoor kunnen we onze cliënten ook goed uitleggen wat er gebeurt.

Ze hebben vaak ook geen idee wat een ‘gewoon iemand’ ze kan brengen. Ze kennen vaak alleen maar hulpverleners en komen vaak uit een omgeving waar niemand te vertrouwen is. Dat er mensen zijn die iets terug willen doen voor de maatschappij of gewoon iets goeds willen doen en een ander wil helpen, is niet vanzelfsprekend voor ze. Het is belangrijk dat we ze de tijd geven en niet meteen opgeven als ze een paar keer niet komen opdagen.”

Als je het zo vertelt, zijn er best veel overeenkomsten tussen onze organisaties…

“Ja dat vind ik ook echt leuk. Al was in het begin wel even wennen aan de verschillen in benadering:

HET LEUKSTE IS DAT HEEL MOOIE VERHALEN EN BIJZONDERE ONTMOETINGEN ONTSTAAN. MENSEN DIE ELKAAR NORMAAL GESPROKEN NOOIT ZOUDEN TEGENKOMEN. professionele zorg en informele zorg. Mooi vind ik dat we elkaar vinden in ons gemeenschappelijke doel: we willen problemen oplossen en kijken met een open blik naar mensen met complexe problematiek. En het gaat uiteindelijk om contact maken.

Het leukste is dat we merken dat er mooie verhalen ontstaan en bijzondere ontmoetingen. Mensen die elkaar normaal gesproken nooit zouden tegenkomen. Niet alleen zet de cliënt stappen richting de maatschappij, maar met vrijwilligers van De Regenboog zet de maatschappij ook een stap hun kant op. We brengen werelden bij elkaar.”

Tekst Sander Kersten | Fotografie Daniel Cohen

Lise met haar vaste contact van De Regenboog Groep Daan van Leeuwen

13

GOEDE BUREN

“WE VERSTERKEN ELKAAR” Eind juli, een snikhete zomerdag.

De hitte is verzengend, maar bij Villa Buitenlust geven grote bomen schaduw. De bladeren ruisen, af en toe fluit een vogel, op de achtergrond klinkt het gezellige geroezemoes van De Buurtboerderij. Een bruggetje verbindt deze twee oases in het Westerpark.

Deze twee buren in het Westerpark vallen als sociale firma’s onder de paraplu van De Regenboog Groep.

Bij beide plekken worden inkomsten uit commercieel aanbod aangewend om maatschappelijke doelen te bereiken. De andere overeenkomst is dat bij allebei vrijwilligers en deelnemers werkervaring op kunnen doen om zo te ontdekken waar hun passie ligt.

Villa Buitenlust verhuurt enkele prachtige ruimtes of de gehele villa aan bedrijven en organisaties voor teamdagen, retraites of trainingen. Vijf van de tien slaapkamers zijn bestemd voor ‘respijtzorg’.

Eva de Rooij, locatiehoofd van Villa Buitenlust: “Deze vorm van opvang is bedoeld voor Amsterdammers die om allerlei redenen even op adem moeten komen, zoals chronisch zieken, mensen met een burn-out of mantelzorgers. Ze kunnen hier, op verwijzing van hun hulpverlener, maximaal veertig dagen per jaar logeren.”

Bij de buren, over het bruggetje… ... Vinden mensen, naast de rust van de schapen en de prachtige tuin, ook de reuring van een horecagelegenheid. Gasten kunnen er genieten van diverse lunchgerechten, een wekelijks wisselend tweegangenmenu, twee keer per week live muziek, 14

diverse festivals en op de donderdagavonden in het najaar een film in de openluchtbioscoop. Ook is de Buurtboerderij een geliefde plek voor bruiloften.

En na de partij hoeven de feestgangers alleen maar even het bruggetje over om op nummer 319A, bij Villa Buitenlust, te slapen.

Bart Blaauw, locatiehoofd van De Buurtboerderij, vertelt meer over de samenwerking met Villa Buitenlust: “In het begin was het even zoeken naar hoe we elkaar konden versterken. Nu is dat vrij helder: op de catering en de overnachtingen. Dat we geen concurrenten van elkaar zijn, was meteen duidelijk. Ons aanbod is divers en sluit goed aan: Villa Buitenlust heeft geen horecavergunning en de Buurtboerderij heeft geen mogelijkheid voor overnachtingen.

Eva: “We vullen elkaar aan door verschillend te zijn.

De vergaderruimtes voor commerciële verhuur in Villa Buitenlust zijn groter en gericht op een ander publiek dan bij De Buurtboerderij. Hierdoor zitten we net in een andere prijsklasse. Bij reserveringen vermeld ik altijd meteen dat de lunch door De Buurtboerderij wordt verzorgd. Dat vindt iedereen leuk. Wanneer groepen blijven slapen, geef ik ze de

tip van het weekmenu van hiernaast dat maar tien euro kost. Er is in Villa Buitenlust een keuken, waar vooral de mensen van de respijtzorg gebruik van maken. De meeste andere gasten kiezen voor het gemak van ‘even het bruggetje over’.”

Elkaar aanvullen en promoten Elkaar aanvullen deden De Buurtboerderij en Villa Buitenlust dit voorjaar ook voor het eerst tijdens het Lentefestival. Bart kijkt er met veel plezier op terug.

“We verzorgden met elkaar de programmering en hadden door onze samenwerking de beschikking over een groot festivalterrein. Er was een circus, waar kinderen acts leerden en geschminkt werden, er liep een piraat rond, er waren podia met muziek en natuurlijk veel lekker eten en drinken. Een speciale dag waarop we als De Regenboog Groep konden laten zien wie we zijn.”

Eva: “Ik denk dat we ons moeten blijven realiseren hoe uniek deze plek is: exclusief wat betreft locatie, maar inclusief wat betreft publiek. We zijn er voor iederéén. De Regenboog Groep brengt mensen samen die elkaar anders minder snel zouden ontmoeten. Van zakenlui tot mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, van mantelzorgers tot yogacursisten en van kunstenaars, nieuwkomers in Nederland tot mensen met een verslavingsachtergrond. Al die bubbels komen bijeen, plakken als zeepbellen aan elkaar en vormen samen een grote bel, op deze fijne plek aan de rand van het hippe Westerpark. Dat vind ik super bijzonder!”

Jippie!

Bij het verschijnen van deze Meeleven is Vill a Buitenlust precies één jaar open!

Een bezige bij voor allebei Vrijwilliger Heleen is gastvrouw bij Vila Buitenlust, maar dat niet alleen: “Alles regelen, eraan bijdragen dat een groep een

Tekst Iris Stam | Fotografie Merlijn Michon

goede dag heeft, dat vind ik leuk!” De kordate vijftiger houdt van afwisseling. Mensen ontvangen en wegwijs maken in Villa Buitenlust, bedden afhalen en opmaken, wassen draaien, stofzuigen en badkamers poetsen ... Ze draait haar hand er niet voor om. Eva is enorm blij met haar ‘alles watje’ die heel punctueel is en op de drukke wisseldagen, waarop de hotelgasten in- en uitchecken, bergen verzet. Samen met de andere harde werkers in haar team.

Heleen werkt eveneens aan de andere kant van het bruggetje als vrijwilliger in de tuin van de Buurtboerderij. De bloemen, groenten, kruiden en vruchten staan er fantastisch bij. Met kruidenthee van eigen pluk in de hand vertelt ze: “Ruim vijf jaar geleden begon ik bij De Buurtboerderij om horecaervaring op te doen. Inmiddels doe ik daar invaldiensten, op dinsdag werk ik in het tuinteam én werk ik bij de Villa!”

15

“Ik ga met pijn in het hart weg, maar het doel was werk vinden” Hoe zachtgevooisd en eloquent Hans mag klinken, zo hard was hij voor zichzelf toen het mis ging. “Ik dacht altijd: ‘Ik heb een academische opleiding, ik ben volwassen: ik moet het zelf kunnen en als het niet lukt, dan ligt het aan mij. Dan moet ik maar niet zo slap doen’.”

Maar dat was toen, drie jaar geleden. Nu spreken we Hans Wagevoort in een heel ander daglicht, in de zonovergoten tuin van werklocatie De Derde Schinkel*.

“Ik was als zzp’er naar Antwerpen getrokken. Toen het werk ophield, deed ik daar niet zo veel mee. Ik had geen inkomen meer en steeds dacht ik: ‘het komt morgen wel’. Zo reageer je natuurlijk niet als het goed met je gaat. Ik kwam terug in Amsterdam -mijn appartement had ik nog- met allemaal schulden. Gas en elektra waren afgesloten en ik dreigde mijn huis uitgezet te worden.

Met hulp door het oog van de naald “Ik ben door het oog van de naald gekropen. Door wél hulp te vragen aan mijn moeder en een goede vriend kon het ergste afgewend worden en werd ik niet dakloos**.

Ik heb aan de bel getrokken bij de schuldhulpverlening, ben zelf naar de psycholoog gegaan en naar de inloop van Pluspunt ((van collega’s Dock en Centram -red.). Daar ga je met je administratie naartoe om het daar zelf te doen. Als je vragen hebt, dan kunnen ze je helpen.

Het zat niet in mijn systeem om hulp te vragen en ik ben altijd perfectionistisch geweest. Ik dacht: ‘ik heb een academische opleiding, ik ben volwassen: ik moet het zelf kunnen en als het niet lukt dan ligt het aan mij. Dan moet ik maar niet zo slap doen’.

Een sterk punt van Pluspunt: ik moest daar zelf mijn schuldeisers bellen. Ze zeiden: ‘hier is een telefoon en hier zijn je schuldeisersbrieven, ga ze maar bellen [lacht]. Ja, dan doe ik dat wel zelf, maar niet alleen. Het is toch anders dan thuis in je eentje gaan bellen.”

Er was wel een moment dat ik met al die brieven op het punt stond om naar de schuldhulpverlening te gaan. Nóg kreeg ik, een seconde of vijf, iets in mij dat dacht: ‘Ik zit hier wel, maar dit kan helemaal niet. Dit gebeurt niet echt’. Ik kon het bijna niet geloven: ik zat in een koud huis, waar ik bijna uit werd gezet en écht helemaal aan de grond zat. En nog voelde het even als een soort droom.”

Opgekrabbeld? En nu door!

“Op een gegeven moment liep alles: ik kreeg een uitkering en ik kreeg te horen dat ook de laatste schuldeiser akkoord was met het overhevelen van de laatste schuld naar de kredietbank. Ik liep bij een psycholoog om aan te pakken wat mij in de problemen had gebracht… En toen merkte ik dat de dagen niet meer om kwamen.

16

Vanaf heden in het Van Gogh Museum te bewonderen: Hans Wagevoort

Al het geregel was voorbij, maar ik voelde me niet beter. Nu ben ik al iemand die altijd vroeg opstaat en ja, dan duurt een dag lang. Zo kwam ik, via mijn klantmanager, hier bij de Boekbinderij terecht. Het begon met twee middagen, maar op een gegeven moment was ik hier vijf dagen per week aan het werk. Ik vond het zo ontzettend leuk. Hier hervond ik mijn creativiteit en ik sta nu heel anders in het leven dan vier jaar geleden. Ik reik mezelf vaker de hand, het harde en genadeloze naar mezelf is er nog wel, maar anders.

Het is tijd.

Vroeger was alles wit of zwart, nu zijn er meer kleuren waaruit ik kan kiezen. Het werk dat ik deed, de collega’s hier… Het heeft me heel veel gebracht. Door dit werk en die therapie ben ik enorm gegroeid. Ik kan nu weer echt op eigen benen staan en mijn eigen geld verdienen. Ik ga deze week beginnen bij het Van Gogh Museum als medewerker bezoekersservice. Ik ben vorige week ingewerkt en het was erg leuk.

Ik ga met pijn in mijn hart weg hier, maar het doel was om weer betaald werk te doen en dat is nu gelukt. Het is tijd.”

Tekst en foto Sander Kersten | Titelquote Vincent van Gogh

Zzp’ers in de schulden De Regenboog Groep werft sinds kort ook vrijwilligers die zzp’ers in de schulden kunnen helpen. Want dat werkt vaak weer net wat anders dan bij niet-zzp’ers. Ben je, of ken je zo iemand voor wie financiën gesneden koek zijn? Meld je dan aan op onze website deregenboog.org

* Werklocatie De Derde Schinkel huisvest meerdere werk –en activatiebedrijven én trajecten. Zoals Homeservice, De Repro, ZigZag kleding, keuken Kluts! en de Boekbinderij. Meer weten? Kijk op derdeschinkel.nl ** Er zijn ook vele mensen die zo’n netwerk niet of niet meer hebben en wel dakloos worden, zo’n 24 van deze zogenoemde ‘nieuwe’ of ‘economische’ daklozen per week kloppen in Amsterdam alleen al bij ons aan in één van onze vier steunpunten in de stad: noord, centrum, oost en zuidoost).

17

NIEUWS VOOR ONZE DONATEURS

Dank u wel!

Bij De Regenboog Groep hadden we de goede gewoonte om mensen die een groot bedrag doneerden (€150,- of meer) een bedankbrief te sturen. Dat kon omdat op onze bankafschriften niet alleen de naam van de afzender, maar ook het hele adres te vinden was.

Sinds januari 2019 kan dit niet meer. Door de nieuwe wet op de bescherming geven banken geen persoonsgegevens meer prijs, behalve iemands naam.

Uiteraard vinden wij het ook belangrijk om de privacy van onze donateurs te beschermen. Maar dit was een spijtige bijkomstigheid, waardoor we een creatieve oplossing moesten vinden. En die hebben we gevonden: voortaan boeken we 1 cent over naar de goede gevers en bedanken hen voor de gift.

Speciaal voor onze donateurs: Gratis rondleiding met Amsterdam Underground!

Ben je donateur? Dan kan je op vrijdag 11 oktober gratis mee met Amsterdam Underground! Deze speciale donateursmiddag start om 13.30 uur en duurt tot 16.30 uur.

In het eerste half uur kan je directeur Hans Wijnands het hemd van het lijf vragen.

Daarna krijg je een tour over de wallen van Amsterdam Underground!

Win-win situatie Wist je dat wanneer je je jaarlijkse gift (van minimaal vijf jaar) in een schenkingsovereenkomst laat vastleggen je daar geen inkomstenbelasting over betaalt?

Als ‘losse’ gift wordt het pas aftrekbaar als alle giften in een jaar aan goede doelen bij elkaar opgeteld meer dan 1% van het belastbaar inkomen zijn.

En denk je nu: ja, inderdaad, wat een goed idee!

Bel of mail met Fré Meijer* voor het schenkingsformulier. Je vindt het ook op onze website www. deregenboog.org. In de zoekfunctie bovenaan de pagina kun je ‘schenkingsformulier’ intikken.

En dan ook nog bij dezen: hartelijk dank aan iedereen die ons steunt. Ook met kleine bedragen zijn we heel blij!

Straatwerving Voor iedereen een zeer herkenbare situatie: je wordt op straat benaderd met de vraag donateur te worden van een goed doel. Maar wat blijkt? Voor de meeste goede doelen in Nederland is straatwerving een bijzonder effectieve wervingswijze!

Privacy Wil je trouwens meer weten over hoe we met de persoonsgegevens van onze donateurs omgaan? Kijk dan op www.deregenboog.org/persoonsgegevens.

Heb je geen internet? Bel Fré Meijer, zij stuurt dan de informatie toe. Zie hieronder haar gegevens.

Dat stelde ons voor een dilemma: gaan wij als Regenboog Groep nu ook donateurs op straat werven? Extra inkomsten kunnen we goed gebruiken. Ook is het belangrijk om aan financiers te laten zien dat we in de stad (en het hele land) gesteund worden door vele particulieren en kerken.

18

In de zoekfunctie bovenaan de pagina kun je ‘schenkingsformulier’ intikken.

Na veel intern overleg en enkele bureaus die over de vloer kwamen, hebben we besloten in Amsterdam ook op straat mensen aan te spreken. Want we hebben een goed verhaal!

Komende winter kom je in Amsterdam daarom misschien eens een straatwerver tegen die je donateur wil maken. En mocht je nog geen donateur zijn: dan is dit de goede gelegenheid!

De straten van populaire steden als Parijs, Londen en Barcelona worden immers bevolkt door daklozen.

Het zal veel mensen opvallen dat het verschil met Amsterdam groot is. Dit komt omdat wij dagelijks in onze inloophuizen meer dan zeshonderd dak –en thuislozen opvangen.

*Voor alle vragen over doneren, bel, schrijf of mail: Fré Meijer, fondsenwerver fmeijer@deregenboog.org

Hier kunnen ze douchen, eten en hun vuile kleding omruilen voor schone. Daarbij is er altijd maatschappelijk werk aanwezig om ze te helpen de eerste stappen terug naar de maatschappij te maken.

Telefoon 020 531 76 00 (ma, di, do, vrij) De Regenboog Groep Postbus 10887 1001 EW Amsterdam

Vrijwilligers gezocht voor statushouders in Amsterdam-Noord!

Als maatje van een nieuwe Nederlander ondersteun je iemand bij het leren kennen van ons land, de taal en de stad.

Je helpt met het oefenen van Nederlands en uitvissen van praktische zaken. Natuurlijk ga je ook samen leuke dingen doen en Amsterdam ontdekken! Van koffie met een stroopwafel tot samen sporten of naar die oh zo typisch Nederlandse Action. Wat jullie willen!

Meer info? Check deregenboog.org/vrijwilligerswerk-amsterdam

19

OP DE ZEEPKIST

WERK ALS MEDICIJN Hoogleraar Lex Burdorf gruwelt van het basisinkomen. Werken moeten we, want werken is gezond. Dat heeft hij de afgelopen jaren onderzocht: een baan werkt op alle fronten, mentaal en fysiek. Ook draagt het aantoonbaar bij aan ons geluk.

“Ik weet zeker dat een basisinkomen averechts werkt op onze gezondheid”, stelt Burdorf. “Ook leidt het basisinkomen tot uitsluiting.” Aan de slag dus. Minimaal 32 uur. Want ook dát heeft Burdorf onderzocht: bij een volledige baan zijn we het gezondst.

“De positieve effecten van werk, denk aan meer veerkracht en zelfwaardering, zijn het sterkst wanneer mensen minimaal 32 uur per week werken.

Wat dat betreft laat vrijwilligerswerk vaak minder positieve effecten zien, omdat mensen in de regel maar een paar uur per week vrijwilligerswerk doen.

Zou je het 32 uur per week doen, dan maakt het wel wat uit.

Mensen zijn op hun gelukkigst met collega’s en als ze iets leren op hun werk. Ook coaching is een voornaam geluksingrediënt en heel belangrijk: perspectief. Je kunt mensen wel eindeloos 20

cursussen laten volgen hoe ze moeten solliciteren, maar simpelweg zorgen voor een baan is efficiënter.

Dit geldt met name voor mensen in dagbesteding.

Zorg dat er een volgende stap mogelijk is. Is er perspectief, dan zie je mensen opbloeien.

Van armoede wordt altijd gezegd dat het een belangrijke veroorzaker is van mentale gezondheidsproblemen. Wij zagen in ons onderzoek dat met name werkloosheid de trigger is voor depressies en andere psychische problemen.

Daarom pleit ik voor het aanpakken van inactiviteit.

Werk is de voornaamste ‘knop’ om aan te draaien als het gaat om terugdringen van psychische aandoeningen. Natuurlijk wil iedereen een fantastische baan, maar zelfs bij werk dat misschien niet helemaal aansluit bij iemands kwaliteiten, zie je positieve effecten. Alles beter dan inactiviteit. Werk disciplineert, je moet op tijd je bed uit, leert weer communiceren en krijgt uiteindelijk een positiever beeld van jezelf. Ik roep het dan ook overal: arbeid werkt als medicijn.”

Prof. dr. Lex Burdorf is hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg aan het Erasmus MC. Tekst Nicolline van der Spek