MEELEVEN 1 - 2021: VRIJWILLIG

Nr. 1-2021

VRIJWILLIG

MEELEVEN IS EEN MAGAZINE VAN DE REGENBOOG GROEP EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR

HELDEN! DAKLOOS, ILLEGAAL EN VRIJWILLIGER

AMSTERDAM-NOORD: BIJZONDERE BRIJ BOVEN HET IJ

MANUELLA (60) OPNIEUW NAAR SCHOOL

BEDANKT VOOR JULLIE WARMTE! IEDEREEN IN ACTIE

HOOFDREDACTIONEEL COMMENTAAR

VRIJWILLIG “Wil je met de eenden, of de schaapjes op de achtergrond?”, vraagt fotograaf Nancy aan Vera terwijl ze zich over het verlaten terrein van de Buurtboerderij bewegen. Ik slenter wat achter ze aan, om ‘te assisteren waar nodig’. Dat is helemaal niet nodig, want deze twee oud-collega-vrijwilligers kennen elkaar al járen.

En ze kunnen lezen en schrijven met elkaar.

Deze prachtige plek barst normaal gesproken van het leven. Maar nu is de Buurtboerderij, onvrijwillig, gedeeltelijk in een stille winterslaap. Zoals wij allemaal een beetje, alweer een jaar. Geen geknuffel, geen café en voor het donker thuis. En het is best te doen, als je de keuze en ruimte hebt.

De ware problematieken worden echter nu nog veel zichtbaarder: De rij voor de Voedselbank, vlakbij waar ik woon, lijkt dagelijks langer te worden. Terwijl honderd meter verderop, een hoekwoninkje in arbeiderswijk Blauwe Zand, met de bizarre vraagprijs van zes ton binnen een week werd verkocht. Ongelijkheid heerst. Hopelijk niet te lang meer.

Maar wat staat daar, gelukkig, een krachtige wil om de naaste te helpen tegenover! Sinds de coronacrisis begon, en iedere keer als het kouder wordt, lijkt er iets wakker te worden in de mensen: de wil om te helpen.

Deze Meeleven is dan ook een ode aan die kracht en die wil van medemens én bedrijf om te helpen.

Colofon Meeleven wordt vier keer per jaar uitgegeven door De Regenboog Groep ISBN 13840607 De Regenboog Groep Droogbak 1-d 1013 GE Amsterdam 020 531 76 00 www.deregenboog.org info@deregenboog.org Contactpersoon donateurs Fré Meijer 020 531 76 00 Fotografie cover Nancy Siesling/ eyenancy.nl

2

Fotografie Daniel Cohen, Merlijn Michon, Nicolline van der Spek, Nancy Siesling, eigen archieven Redactionele bijdragen Nicolline van der Spek, Jola Gosen, Sander Egas, Sander Kersten Correcties Vanessa Smit/ Veu Studio Design Left Graphic Design Hoofdredactie Sander Kersten Druk Drukkerij Schuttersmagazijn

We nemen je dan ook graag mee langs de bijzondere vrijwilligers die -dag in, dag uit- Amsterdam en omstreken een beetje mooier maken. We hadden ze graag allemaal in Meeleven gezet, maar dit blad telt helaas maar 20 pagina’s. Vandaar een bloemlezing.

Te beginnen met Vera, op de cover. Ze kan niet meer werken bij de Weggeefwinkel. Ze is echter niet bij de pakken neer gaan zitten. Sinds corona loopt ze iedere dag hard in het park en is ze gestart met Spaans les.

Ze kan niet wachten tot ze weer mag vrijwilligen in de Weggeefwinkel, maar ze zit ook niet stil, te wachten tot alles weer mag.

Dat is nog eens veerkracht. Of, in dit geval misschien beter: Vera-Kracht. Een kracht die we terug zien in al die vrijwilligers, van buurtrestaurantkok tot belmaatje en dakloze, illegale inloophuisvrijwilligers en groepsvrijwilligers. En niet te vergeten ál die nieuwe vrijwilligers die zich hebben aangemeld sinds we met zijn alles deze pandemie te maken hebben.

Vera-Kracht. Een mooie bijvangst in deze bijzondere tijden.

Ik wens je veel leesplezier met deze Meeleven. Tot de volgende editie!

Sander Kersten

Disclaimer De in dit magazine gepresenteerde informatie is in samenspraak met en met toestemming van de geraadpleegde bron tot stand gekomen. Samensteller De Regenboog Groep accepteert dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor onjuistheden anders dan spel- of interpunctiefouten.

Acceptgiro We sturen altijd een acceptgiro mee met Meeleven, zodat ook de lezers die geen donateur zijn aan onze projecten kunnen doneren.

Direct doneren? Dat kan ook NL79 TRIO 0379 3155 64

De Regenboog Groep Amsterdam @Regenboog020 regenboog020 Nieuwsbrief ontvangen?

Meld je aan via www.deregenboog. org/nieuwsbrief Meeleven niet meer ontvangen?

Stuur een mail naar Fré Meijer: fmeijer@deregenboog.org of bel 020 531 76 00

HANS IN GESPREK MET …

LIEKE EN MILA Lieke Folkertsma en Mila van Egmond houden zich beiden binnen De Regenboog Groep bezig met het werven van vrijwilligers. Hans Wijnands is directeur van De Regenboog Groep.

H: “Iedere maand starten er gemiddeld 90 nieuwe vrijwilligers bij ons. Die zijn ook allemaal hard nodig.

Wat mij interesseert: waarom lukt ons dat?

L: “We zijn goed te vinden in de stad.”

M, knikt: “De inloophuizen, de fietstassen, de sociale firma’s. We zijn zichtbaar. Doe je dan een campagne voor vrijwilligerswerving, dan koppelen mensen dat aan elkaar. Ze denken: die club heb ik eerder gezien.”

H: “Kunnen jullie iets zeggen over het profiel van onze vrijwilliger?”

L: “Laatst meldde zich een advocaat aan die het heel druk heeft, maar er melden zich ook mensen die juist veel tijd over hebben. Er is geen gemene deler. De vrijwilligers zijn heel divers qua leeftijd, gender, opleidingsniveau en politieke en religieuze overtuigingen. ‘Aardige Amsterdammers’ noemen we ze.”

M: “Wat we vaak terugkrijgen is dat mensen zelf goede kansen hebben gehad in het leven en iets willen betekenen voor anderen of iets terug willen

doen voor de stad waar ze wonen.”

H: “Stel, mensen vragen: “Waarom werken jullie eigenlijk met vrijwilligers en niet met professionals?”

Even los van geld, wat zeggen jullie dan?

L: “Omdat we merken dat vrijwilligers een hele sterke motivatie hebben om dit werk te doen. Ze zijn daardoor meer toegewijd.”

M, voegt toe: “En flexibel. Hebben we iemand nodig in de noodopvang, dan staan vrijwilligers snel paraat.

Ze doen iets wat ze zélf willen, niet omdat hun baas iets opdraagt.”

H: ”Wat ik zelf een mooie vind, zonder badinerend te willen klinken, is dat je mensen de mogelijkheid geeft uit hun eigen bubbel te stappen. We laten ze kennismaken met een ander deel van de stad.”

M: “Absoluut. En dan krijg je mond-tot-mond reclame. Zo iemand deelt zijn of haar ervaringen weer in de eigen kring.”

L: “Leer de wereld van een andere kant kennen.

Dat zeggen we ook altijd als we vrijwilligers werven.

Je hoeft niet ver weg om jezelf te ontwikkelen.

Achter elke deur zit wel een verhaal. Je kunt dus op wereldreis in je eigen stad!”

Tekst Nicolline van der Spek | Fotografie Merlijn Michon 3

KIJK OP DE WIJK

AMSTERDAMNOORD Stadsdeel Noord maakt een ‘gestoord’ snelle ontwikkeling door: samen met Zuidoost kent het de grootste armoede van alle stadsdelen. Ondertussen schieten er wel talloze luxe appartementencomplexen uit de grond en worden eenvoudige rijtjeshuizen tegen astronomische bedragen verkocht. Noord groeit, broeit en verandert. Kom mee naar dat bijzondere stadsdeel ‘boven het IJ’ en ontmoet de mensen en initiatieven die in het oog van de storm het verschil maken in Noord.

‘Er is veel zorgzaamheid in Noord’ Machtelt Kooijman is gebiedsmakelaar OudNoord, Van der Pek en Overhoeks bij de gemeente Amsterdam. Door te praten met buurtbewoners en ondernemers signaleert ze wat goed gaat en wat minder.

Tekst & fotografie: Nicolline van der Spek

“Noord is het snelst groeiende stadsdeel van Amsterdam. Oude bewoners die ik spreek zijn daar 4

nog wel eens verbaasd over. Vroeger kwam je niet in Noord. Hun stukkie Amsterdam werd door de rest van Amsterdam genegeerd. Nu wil iedereen er wonen. Prima, maar dan moet je je wel aan de mores houden, vinden de oude bewoners. Hier groet men elkaar. Dát is Noord. Of je nu op een bakfiets rijdt of in een Canta.

Armoede “De armoede is groot in Noord. Tegelijkertijd is er veel zorgzaamheid. Mensen kijken naar elkaar om. Er zijn veel een-tweetjes en mooie initiatieven,

zoals Sonja Kookt en Helen’s Food Market. Achter de voordeur zien we veel eenzaamheid en andere problematiek. Wat ik hoor van buurtbewoners is dat hulpverleners komen en gaan. Ze missen een vast gezicht. Het is daarom goed wat De Regenboog Groep doet. Ze zetten maatjes in. Maatjescontact werkt altijd goed. Een vertrouwd gezicht, een veilig gezicht. Dat zet mensen in beweging.”

5

KIJK OP DE WIJK

ACC Noord “Het is allemaal onnodig ingewikkeld gemaakt” In 2019 interviewden we Dennis uit de dierenwinkel, de cultheld uit Noord, bekend van de televisieserie SCHULDIG. Hij geeft het eerlijk toe: hij is digitaal niet de handigste. Maar zoals hij zijn er velen, benadrukt hijzelf. “Neem de belastingen. Iedereen zou in staat moeten zijn om zelf zijn belasting in te vullen, denkt de overheid. Tachtig procent lukt dat. Bij tien procent lukt het pas als je het zes keer hebt uitgelegd en die andere tien procent snapt het nooit. Het is allemaal onnodig ingewikkeld gemaakt, waardoor mensen in de problemen komen.”

Dennis zou eens moeten aankloppen bij Sohn Lövdahl van ACC Noord (Actief Computer Centrum) boven de Kringloopwinkel op de Distelweg. Hier kunnen mensen zes dagen per week terecht voor al hun digi-vragen of een cursus volgen in Word, Excel of Windows 10.

“Veel buurtgenoten weten ons te vinden”, vertelt Sohn. “Sommige mensen komen alleen voor de gezelligheid. Dat vinden we ook goed. Juist in de laagdrempeligheid ligt onze kracht. Maar het grootste deel komt hier omdat ze vaardigheden missen die in de deze gedigitaliseerde samenleving steeds belangrijker worden.”

‘Juist in de laagdrempeligheid ligt onze kracht’

ACC Noord is een onderdeel van De Regenboog Groep en wordt gedragen door enthousiaste vrijwilligers, allen met een ggz-achtergrond. Ze doen zowel de uitvoering als de leiding. Ook de cursussen worden gegeven door vrijwillige docenten met veel ervaring.

Informele zorg Jesse Romein (coördinator Informele Zorg) wil graag iets kwijt. “We zijn als Regenboog hard op zoek naar maatjes in Noord. We zijn vooral op zoek naar mensen die maatje willen worden van stadgenoten die kampen met psychische aandoeningen, zoals depressies, angst of autisme. We merken dat veel mensen een drempel ervaren om te werken met deze doelgroep. Ze denken dat ze voor deze soort problematiek niet geschikt zijn. Maar er zijn ook andere drempels waarom we in Noord moeilijker aan maatjes komen dan in de rest van Amsterdam.

Noord is een versteend stadsdeel, zo is de gedachte.

6

‘We zijn hard op zoek naar maatjes in Noord’ Zijn er wel leuke dingen te doen? Ook zijn er nog altijd Amsterdammers die denken dat Noord het andere eind van de wereld is. Maar met de pont of de metro ben je er natuurlijk zo. En wat de zware problematiek van de deelnemers betreft: we geven nieuwe vrijwilligers eerst een gedegen cursus bij de Vrijwilligersacademie. We laten niemand zomaar ergens aanbellen. Je leert bij ons eerst hoe je je grenzen kunt aangeven en hoe je contact maakt.

Daarna kun je echt het verschil maken in iemands leven.”

Contact, hoe doe je dat?

“Ik praat makkelijk”, zegt Richard. “Ik ben alleen niet zo goed in contact maken.” Sinds acht maanden heeft de Noordeling een maatje van De Regenboog Groep: Pieter uit de Pijp. Ze gaan vaak samen fietsen.

Pieter (33) houdt van Noord. Hij houdt van de rauwheid van het stadsdeel. “Het is nog wat volkser en ongepolijst. In Noord heb je nog wijken waar mensen elkaar helpen. Net een dorp.” Richard (53) kent die wijken ook, maar heeft de pech er niet te wonen. Hij zit net in een ander deel van Noord. “Je hebt in Noord inderdaad van die wijken waar mensen bij elkaar in een Whatsappgroep zitten.” Dat zou hij ook wel willen: gewoon wat meer contact. Eigenlijk is dat het hele probleem. “Ik val er altijd buiten. Als kind had ik al weinig vriendjes. Ja, met de jongens die er ook uit lagen. Wij waren de kinderen die altijd als laatste gekozen werden met gym. Maar ik ben niet zielig of zo hoor. Ik heb altijd gewerkt, ik ben rijinstructeur geweest. Ik ben een gescheiden vader van twee prachtige kinderen en heb lang vrijwilligerswerk gedaan bij Login in Noord. Ik ben die geek die mensen helpt als hun computer is gecrasht. Iedereen is weer blij als ik de data heb teruggevonden. Ik praat makkelijk, dat merk je nu ook. Ik ben alleen niet zo goed in contact maken.”

Yoga Pieter wilde al wat langer vrijwilligerswerk doen. “Ik heb me aangemeld bij de Regenboog, omdat ik het leuk en belangrijk vind mensen te ontmoeten met een heel andere achtergrond en andere ideeën - om zo mijn eigen blik breed te houden. Zo ben ik aan Richard gekoppeld.” De bedoeling was om Richard verder te helpen met het maken van vrienden. Zijn netwerk was te klein. Gelukkig is er in Noord genoeg te doen, vinden beide mannen. “Als je googlet kom je van alles tegen”, zegt Pieter. “We zaten te denken aan yoga in Huis van de Wijk De Meeuw en zelfs aan samen pottenbakken.”

De mannen hebben deze zomer ook een leuk terras aan het water ontdekt. Maar ja, nu met corona is alles dicht. “We hebben de verwachtingen daarom bijgesteld”, zegt Pieter. “We gaan gewoon een leuke tijd hebben met elkaar.”

“Dat is toch al heel wat!” lacht Richard.

Je hart breekt Zijn ouders gingen uit elkaar toen Richard vier was. Daarna ging hij van internaat naar internaat.

Hij herinnert zich de zomerse dagen in Egmond.

Het bramen plukken met de andere kinderen, de duinwandelingen en het zingen om de spirit erin te houden. “Dat was mooi, maar ik miste ook wat. Je kunt het als kind nog niet onder woorden brengen, maar achteraf denk ik: wat ik daar miste was simpelweg liefde. Dat iemand je gewoon even een knuffel geeft.

Ze zorgden in Egmond wel voor eten en drinken. En ja, ook dat bramen plukken was best leuk, maar je wilt gewoon warmte. Ken je de documentaireserie KLASSEN? Daarin zit een juf van de basisschool die haar kinderen zo nu en dan knuffelt. Je hart breekt, want die kinderen hebben het zo hard nodig.”

Genoeg te doen Zijn eigen kinderen zijn twaalf en zes. Die van Pieter vier en nul. Richard: “Ik geef Pieter soms tips over het vaderschap. Ik wil er ook voor hém zijn namelijk. Niet alleen maar zenden. Ik zou het heel vervelend vinden als hij met een bonkend hoofd vol problemen van mijn kant terug fietst naar de Pijp. Het moet wel een beetje gelijk op gaan.”

Soms zien ze elkaar wekelijks, dan weer een tijdje niet.

Pieter is in het afgelopen jaar vader geworden van zijn tweede en Richard was een maand uit de running. Hij heeft zeven dagen op de ic gelegen: corona. Daarom staan we nu buiten in de regen. Ergens binnen afspreken durft Richard niet. Buiten is het toch meer coronaproof. Maar niet helemaal ongevaarlijk, want er scheurt vlak voor onze voeten een auto voorbij. “Ja, het is hier net Zandvoort”, klaagt Richard. Wat dat betreft zou hij wel weg willen uit Noord. Voor de rest zit hij er goed. Hij kan niet wachten op de zomer. Dan gaat hij vast weer samen met Pieter naar dat leuke terras aan het IJ. “Of naar die leuke vintagewinkel, weet je nog Pieter, met al die oude meubels.” Genoeg te doen.

Meer lezen?

Het verhaal van Lidie, die ooit ‘die moeilijke klant’ was en nu op de Vrijwilligersacademie mensen les geeft kan je lezen op deregenboog.org/nieuws!

‘Omgaan met een krap budget is jongleren’ Amsterdam telt 32 ontwikkelbuurten. Zeven daarvan liggen in stadsdeel Noord. Vroeger werden ze ‘krachtwijken’ genoemd, nog langer geleden: ‘probleemwijken’. Problemen zijn er nog altijd. Neem IJplein/Vogelbuurt, één van de armste wijken van Amsterdam. Veel bewoners leven al generaties lang in armoede en kampen met problematische schulden. Het aantal klanten van de Voedselbank is groot en veel buurtbewoners hebben geen vast werk of zijn afhankelijk van een bijstandsuitkering.

Deze situatie is in de loop der jaren maar weinig veranderd. Tegelijkertijd kent de buurt een informeel netwerk van bewoners die elkaar helpen en voor elkaar zorgen. Er zijn veel sociale voorzieningen en maatschappelijke initiatieven die zich richten op armoede en schulden. De gratis training Op Eigen 8

Kracht bijvoorbeeld van De Regenboog Groep. De trainingen worden stadsbreed gegeven, maar net iets vaker in Noord. Als we het coronajaar even buiten beschouwing laten en kijken naar het jaar 2019, dan zien we dat van de 204 mensen die de Regenboogtraining Op Eigen Kracht hebben afgerond er 80 uit Noord kwamen. Regenboger Ellina van der Boon coördineert de trainingen. ‘Omgaan met een krap budget is jongleren. Het levert veel stress op. Op de training krijgen mensen tal van tools aangereikt, waardoor ze zelfredzamer en assertiever door het leven gaan. Ze pakken na de training dingen op waar ze jaren tegenaan hikten.’

Naast Op Eigen Kracht en Werken aan je Toekomst geeft De Regenboog Groep trainingen op maat, specifiek voor statushouders en economisch daklozen. Ook zijn er online trainingen. Meer informatie: https://www.deregenboog.org/ opeigenkracht

Claudia 2.0 Diep verscholen in de capuchon van haar hoodie kwam Claudia (50) wekelijks bij de Voedselbank.

Ze schaamde zich kapot. Wat deed ze hier? Op Eigen Kracht – de training van De Regenboog Groep – kantelde haar leven. Ze noemt zichzelf nu Claudia 2.0. Een vrouw die weer lichtpuntjes ziet wanneer ze zichzelf in de spiegel aankijkt.

En dat is wel eens anders geweest.

De alleenstaande moeder woont in Noord. Ze heeft altijd haar eigen bedrijf gehad als medisch pedicure.

Tot het mis ging. Ze belandde in een diepe put met een bodem vol sores: schulden, verdriet om het verlies van haar vader, zorgen om haar dochter aan de drugs. Tranen, wanhoop. Totale paniek. Was dit de Claudia die een eigen bedrijf runde? De Claudia die thuis altijd had gehoord dat mensen in de bijstand het er zelf wel naar gemaakt zouden hebben?

Nu stond ze zelf in de rij voor de Voedselbank, zo onzichtbaar mogelijk. “Ik wilde gewoon niemand tegenkomen, want ik schaamde me kapot. Maar bij de Voedselbank kwam ik een vrouw tegen die mijn leven heeft gered: Els. Ik schiet nog vol als ik erover praat. Els drong zich niet op. Ze knikte soms. Lachte.

Weken later tikte ze me op mijn schouder en duwde ze me een flyer in de hand. Misschien was het iets voor mij. Ze gaf trainingen. Pas een half jaar later ben ik eens gaan kijken. De training werd gegeven in

Claudia is nu betrokken bij de Op Eigen Kracht-trainingen als ervaringsdeskundige.

Ze weet hoe het is om financieel aan de grond te zitten.

Huis van de Wijk De Meeuw. De eerste persoon die ik daar tegenkwam was Els zelf. Dat voelde meteen goed. Als daar iemand anders had gestaan, had ik misschien wel rechtsomkeert gemaakt.”

Luisteren met je hart Laten we het niet mooier maken dan het is. De cursus bleek niets voor Claudia te zijn. “Ik zat de eerste keer alleen maar te huilen. De tweede keer kon ik mijn aandacht er niet bij houden. Pas de derde keer - zoveel kansen krijg je dus, alleen dat al is geweldig - was ik er klaar voor en viel het kwartje.

Ik leerde met mijn hart te kijken naar mezelf. Pas als je erin gelooft dat je het verdient om er te mogen zijn, kun je naar je financiële problemen kijken. Het is namelijk zo’n pijnlijk proces om je administratie op orde te brengen, het confronteert je met je eigen aandeel. Daar moet je eerst ruimte voor hebben in je hoofd. In de training word je zodanig gekneed dat je die confrontatie aan kan. En dat heeft alles met liefde voor jezelf te maken. Ik heb geleerd om af te dalen van mijn hoofd naar mijn hart. Daar kreeg ik bij De Regenboog Groep de tijd voor. Ik heb drie kansen gekregen, kom daar maar eens om. Het is net als met een rouwproces, ieder heeft zijn eigen proces, je kunt er geen tijdslimiet aan hangen.”

Veerkrachtig Stapje voor stapje krabbelde Claudia op. Op een goed moment durfde ze haar ‘brievenbusallergie’ aan te pakken. “Ik was doodsbang geworden voor mijn eigen post. Een maatje van De Regenboog Groep kwam elke week langs. Samen openden we de brieven.” Sinds anderhalf jaar doet ze het zelf.

Ze heeft haar angst overwonnen. Kom maar op met die brieven! Het gaat inmiddels zelfs zo goed met Claudia, dat ze is betrokken bij de Op Eigen Krachttrainingen als ervaringsdeskundige. Ze weet hoe het voelt om financieel helemaal aan de grond te zitten.

En ze is niet de enige. “In Noord heb je veel armoede die van generatie op generatie wordt overgedragen.

Tegelijk wonen in Noord veerkrachtige mensen.

Ik ken er genoeg die een heel hoog iq hebben. Ze zijn alleen nooit aangemoedigd van huis uit. Door maatschappelijk bewogen mensen komen ze wél verder. Daar ligt mijn taak als ervaringsdeskundige, een heel mooie, schone taak.”

9

KIJK OP DE WIJK

Huis van de wijk – De Meeuw De Meeuw is het Huis van de Wijk voor de buurtbewoners van Oud Noord. Drie jaar geleden kwam De Regenboog Groep erbij. Even wennen, al die daklozen ineens over de vloer.

Hoe het begon Het begon met een container in het Noorderpark.

Hier konden de dak- en thuislozen van Noord even bijkomen. Echt pionieren, herinnert Regenboger Mike Slagmolen zich. “Het ging om een groep van zo’n veertig mensen. Die moesten in traject, want ze maakten een zooitje van het park. Mensen met kinderen voelden zich er onveilig. Ook de gemeente maakte zich zorgen en klopte aan bij De Regenboog Groep. Verspreid door de stad maken duizenden daklozen gebruik van onze inloophuizen, maar een plek in Noord ontbrak. We vonden aansluiting bij het Leefkringhuis en uiteindelijk bij Huis van de Wijk De Meeuw, waar onder andere Combiwel gevestigd was en nog wat organisaties. Toen Combiwel Amsterdam stopte met de exploitatie, stelde De Regenboog Groep zich op als kandidaat om de exploitatie over te nemen. Zo is het begonnen. Op 1 januari 2017 kregen we de sleutel. Wel wennen natuurlijk voor

10

de mensen van De Meeuw, want er kwam wel wat binnen. Om te laten zien dat onze jongens prima gasten waren lieten we ze meedoen aan een werkproject om de speeltuinen in Noord op te knappen. Zo kwam de groep op een andere manier in beeld. Er kwam ook meteen een veegploeg, die tot op de dag vandaag actief is. Ze verzamelen in De Meeuw, drinken een kop koffie en trekken de wijk in om het vuil op te ruimen. We werken ook met andere ketenpartners samen in de wijk. Zo hebben we de voetbalclub ASV de Dijk geholpen met het onderhoud en werkt een deel van de groep vanaf het begin bij de Verbroederij, een sociale firma. Alle inzet van De Regenboog Groep en De Meeuw is gebrand op het laten meedoen en participeren van deze groep. Hoe spannend soms ook, het blijkt dat veel mensen veel verborgen talenten hebben.”

Waar staan we nu?

Op dit moment is alles anders natuurlijk. Maar dat komt door corona. Veel activiteiten zijn tijdelijk gestopt. Gelukkig mogen de deuren open blijven voor kwetsbare buurtbewoners die ondersteuning nodig hebben, zoals de jongens van de veegploeg. “Zodra corona achter ons ligt, willen we uiteraard weer een

brede groep laten profiteren van het aanbod van De Meeuw”, zegt Barbara Hattmannsdorfer. Als locatiehoofd van De Meeuw is ze verantwoordelijk voor het stimuleren van ontmoetingen tussen de diverse bezoekersgroepen. “De Meeuw is met name een plek voor buurtbewoners die een bakkie bij de Coffeecompany niet kunnen betalen. Een plek waar zij zich buiten hun eigen vier muren thuis kunnen voelen, hulp kunnen krijgen en deel kunnen nemen aan activiteiten zoals dagbesteding, taalcursus, naailes, yoga of bingo. Dat De Regenboog Groep met haar dagbesteding deel van het Meeuw-aanbod uitmaakt vind ik belangrijk. Ook al gaat het niet altijd vanzelf. De ‘gewone’ bezoekers vinden hen soms storend en overlast gevend. Maar juist daar ligt voor mij de uitdaging. In De Meeuw creëren

wij de mogelijkheid van niet-vanzelfsprekende ontmoetingen. Alleen al elkaar tegenkomen en groeten doet onbewust veel goeds. Zien en gezien worden helpt vooroordelen wegnemen en bevordert acceptatie. Daarom zit de groep ook niet in een zaaltje ergens achteraf, maar gewoon in de gemeenschappelijke ruimte.”

Buurtrestaurants Bij De Regenboog Groep kun je verspreid door de stad in diverse buurtrestaurants aanschuiven bij mensen uit je eigen wijk. In Noord kun je terecht in Buurtrestaurant De Banne aan het Bezaanjachtplein.

Achter de pannen staan vrijwilligers. Een maaltijd (drie gangen) kost 5 euro. “Het doel is samen komen”, aldus Mileen Doets, coördinator Groepsactiviteiten. “Het middel: eten. Maar door corona is samen komen er even niet bij. We hebben er

“Niets verbindt meer dan samen eten” een Take Away van gemaakt. Elke woensdag kunnen mensen voor drie euro bij bij De Banne een tweegangenmaaltijd ophalen. Hopelijk kunnen we snel weer open, want niets verbindt meer dan samen eten.”

11

HELDEN, OPGES De gemeente Amsterdam lanceerde de campagne #Houvanjeheld waarin helden geëerd mogen worden. ‘Onze’ Alexander, dakloos bezoeker en kunstenaar, werd uitgenodigd om een speldje in ontvangst te nemen. Hij mocht op Radio 1 zijn verhaal doen en zal ook op abri’s door de hele stad te zien zijn.

Dat is best heel bijzonder. Want Alexander is dakloos, heet illegaal in Nederland te zijn en heeft dan ook nergens recht op. Wel zet hij zich al jaren in voor de stad, samen met nog twee van deze helden: Ben en Yousef. Ook deze helden heten ‘illegaal’ en allebei werken ze keihard in -én om- onze inloophuizen.

Reden genoeg voor een kleine speldjesregen. Want, zoals directeur Hans Wijnands het verwoordt: “Ondanks dat jullie zo weinig mogelijkheden hebben in Nederland, simpelweg omdat je geen paspoort hebt, belemmert dat je op geen enkele manier je zo in te zetten voor je medemens en de stad.

Dus al hebben jullie het officiële papiertje niet; wat ons betreft, wat De Regenboog Groep betreft, zijn jullie zeer belangrijk en zeer waardevol. En jullie staan ook voor een hele grote groep dakloze mensen die zich ook inzet. Ik vind jullie ook voorbeelden omdat jullie het al zo ontzettend lang doen.

Jullie inzet heeft ons, de organisatie, de medewerkers en vrijwilligers bovendien geholpen om steeds meer het vertrouwen te leggen bij bezoekers, om steeds meer verantwoordelijkheid te geven. Dat zie je

12

Zo ziet trots er uit!

Kathleen Denkers, locatiehoofd van ons inloophuis Makom speldt Yousef zijn heldenspeldje op.

aan initiatieven zoals de nachtopvang, de winterkoudeopvang en verruimde openingstijden in zelfbeheer.

Er is wel wat veranderd, in de afgelopen 25 jaar: vroeger was het ‘zorgen voor’; jullie komen binnen en wij, de organisatie die het allemaal heel goed weet, gaat voor jullie zorgen en alles regelen. Zo ging het.

Jullie hebben ons laten inzien dat het op die manier niet altijd hoeft: het is veel mooier, waardevoller en duurzamer als je de verantwoordelijkheid deelt en het met elkaar doet.

En dat zijn dingen om een diepe buiging voor te maken, dat is superbijzonder en het predicaat ‘held’ meer dan waard.”

Tekst: Sander Kersten | Fotografie: Daniel Cohen

PELD

Yousef Yousef werkt al zeventien jaar mee: “Er is veel veranderd door De Regenboog. Vroeger zag je veel daklozen op straat.

Nu alleen nog degenen die echt verward zijn. Zonder De Regenboog zou ik ook al lang dood zijn gegaan zijn door de alcohol. Of door erger.

Ik ben al oud (57) en weet hoe slecht het vroeger was.

Daarom ben ik nu tevreden. al wordt mijn lichaam slechter en heb ik veel last van jicht.”

13

Ben Ben weet niet precies hoe lang hij al meewerkt in de inloophuizen. Locatiehoofd Kathleen schat het op tien jaar. Deze 55-jarige krachtpatser kwam met zijn familie –legaal- naar Nederland op zijn twaalfde.

Er ging al snel heel veel mis en binnen drie jaar liep hij, vijftien jaar oud, verslaafd, verloren en zonder verblijfsvergunning, rond op de Zeedijk.

“Ik ben met alles gestopt en ben helemaal schoon. Ik raak zelfs geen sigaret meer aan.”

14

Alexander De Wit-Russische Alexander werkt ook al dertien jaar mee. Hij kwam via inloophuis AMOC terecht bij Makom en voelde zich in de Kunstsuite goed thuis. “Toen ik stopte met alcohol en drugs kreeg ik het advies om kunst te gaan maken als uitlaatklep.”

Inmiddels wordt hij met regelmaat uitgenodigd om mee te werken aan kunstzinnige projecten.

“Yousef was een voorbeeld voor mij. Hij liet zien hoe ik vooruit kon. Ik hoop dat wij nu een voorbeeld kunnen zijn voor mensen die dakloos zijn of in de problemen zitten.”

15

OP DE COVER

Wachten tot het weer opengaat Dat de cover van deze Meeleven, met als thema ‘Vrijwillig’, gefotografeerd is door een fotografe die ook vrijwilliger is geweest bij De Regenboog Groep, is natuurlijk geen toeval. Op de vraag wat of wie Nancy Siesling dan zou willen fotograferen voor de cover, hoefde ze niet lang na te denken. Dat werd haar vrijwillige collega in de Weggeefwinkel van de Buurtboerderij van weleer: Vera.

Na de gure fotosessie op het terrein rond de Buurtboerderij, warmen Vera en Nancy zich aan een warme kop koffie. Het is best een tijdje geleden dat ze elkaar gezien hebben. Nancy liep al in de Buurtboerderij rond voordat deze, elf jaar geleden, door De Regenboog Groep geleid zou gaan worden. Acht jaar geleden moet het geleden zijn, concluderen de dames.

Nancy: “Ik herinner me nog de dag dat je begon.

Je kwam hier echt voor wat afleiding, hè? Je was erg verlegen in het begin, maar dat is inmiddels wel veranderd (lacht). Ik denk dat we een à twee jaar samen de Weggeefwinkel hebben gedaan? Het initiatief begon hier op zolder, met een klein hoekje. Toen 16

kregen we een klein houten huisje op het terrein, vol met gaten.”

Vera vult aan: “Ja, dan had je het de hele dag zo koud, dat je thuis nog zat te bibberen. En toen kregen we het nieuwe huisje, nu met een verwarming.”

Nancy: “Je was echt een harde werker. Zodra de zakken binnenkwamen, begon jij gelijk met uitzoeken.”

Vera: “Ik was vriendjes met de vuilnisbak (beiden schieten in de lach). Ja, dan kwamen soms mensen met spullen die zo oud en afgetrapt waren, die kan je echt niet meer aan iemand geven. Maar je neemt het toch aan uit beleefdheid. Je wil die mensen ook weer niet kwetsen. Ik mis het wel hoor, in maart is het precies een jaar geleden sinds het dicht isgegaan door corona. Je krijgt toch een band met mensen en al die contacten die je hebt vallen dan ook weg. Ik ben echt gewend onder de mensen te zijn.”

Nancy: “Maar heb je nog wel wat om handen?”

Vera: “Ik heb nog dagbesteding bij Restaurant Freud.

En omdat ik altijd met mondkapje moet werken, ga ik ook iedere dag een uur hardlopen. Dan krijg ik lekker veel zuurstof. En ik ben begonnen met Spaanse les.”

Nancy: “Wow, gaaf!”

Vera vervolgt: “Ik zit er wel heel erg op te wachten dat de winkel weer opengaat. Maar dat gaat denk ik nog wel even duren. Ik vermaak me wel, maar ik mis mijn collega’s hier wel echt. Gelukkig mag ik af en toe wel een kopje koffie komen drinken.”

Tekst: Sander Kersten

“Hé ma, hoe is het?”

Manuella (60 jaar jong) gaat naar school Het is stil op de Buurtboerderij. Omdat deze prachtige werklocatie onder horeca valt, moet deze ook dicht. De normaal zo levendige tuin is nu kaal en leeg. Geen blaadjes en bloemen en vooral geen babbelende mensen en spelende kinderen. Een konijn schiet weg en de schapen staan, een beetje bozig lijkt wel, tegen elkaar aan in de ijskoude januaridruppels.

Maar de Buurtboerderij staat niet stil. Door de coronamaatregelen mogen er dan geen gasten ontvangen worden, de keuken heeft de functie van centrale keuken gekregen voor onze inloophuizen en de corona-noodopvangen. En waar gewerkt wordt, wordt vooruitgang geboekt. Zo heeft Manuella in deze coronatijd haar stage in de keuken volbracht en haar eerste diploma van de koksopleiding behaald.

We treffen haar als ze zeventig gehaktballen aan het draaien is voor de opvangen op de Transformatorweg (kwetsbare dakloze mensen) en de Schuitenhuis-

Naast de zeventig gehaktballen en twintig vegetarische alternatieven verzorgen Manuella en chef Erwin ook ontbijt voor de overnachters.

straat (buitenslapers). En dat moet eerst af.

Na onze felicitaties vertelt ze met een grote smile: “Ik heb niveau 1 van de koksopleiding afgerond en ben nu voedingsassistente. Mijn klasgenoten en ik dachten dat we gelijk door konden gaan voor het volgende level, dat in februari zou starten. Maar dat is jammer genoeg uitgesteld naar september.

Ik ben vier jaar geleden begonnen bij de Weggeefwinkel hier bij de Buurtboerderij. Dat deed ik zeven dagen per week. En af en toe sprong ik in de keuken bij als manusje van alles: afwassen, uien snijden ...

En zo ging ik er eigenlijk steeds meer doen. Toen vroeg Bart (Blaauw, de manager van de Buurtboerderij) of ik niet mijn koksdiploma wilde gaan halen.

Ik had het nooit verwacht, nog iets nieuws gaan leren. Ik ben al op leeftijd: zestig jaar. Toen ik de eerste keer naar school ging was het van ‘Hé ma, hoe is het? Kunnen we koffie voor je halen?’ Mijn klasgenoten waren heel lief. Ik mis ze wel hoor, die jongens van school. Maar we chatten nog veel samen. En als de opleiding in september weer doorgaat, zijn we toch weer bij elkaar.

Of jullie me straks verliezen aan een sterrenrestaurant? Nee nee nee nee, zo zit ik niet in elkaar.”

Tekst: Sander Kersten | Foto: Nancy Siesling, eyenancy.nl

Warme winterspullen voor daklozen

BEDANKT VOOR AL JULLIE WARMTE! Zonder onze trouwe achterban zouden we nooit kunnen doen wat we nu allemaal doen.

In het sinterklaasweekend vroegen wij via diverse kanalen – ook in Meeleven – om alsjeblieft goede winterjassen, sjaals, handschoenen en mutsen voor mannen langs te brengen. Net als slaapzakken. Wie deze spullen niet had of te ver weg woonde, kon helpen door WARMTE te sms’en naar 4333 en daarmee 3 euro te doneren voor warme winterspullen voor daklozen.

Zo geschiedde ... en hoe!

Praktisch heel Amsterdam kwam in actie. En ook ál onze helpers daarbuiten. Van Groningen tot Limburg.

En van Zeeland tot Overijssel. Van begin december tot halverwege januari was iedereen er maar druk mee. Benieuwd naar de uiteindelijke opbrengst? Hou je vast ... Bij de telling eind januari kwamen wij op plusminus: 1.700 WINTERJASSEN 650 WARMHOUDERS ALS MUTSEN EN SJAALS 225 SLAAPZAKKEN 1.150 SMS’JES 440 GELDDONATIES 18

Bezoeker Brian was dolgelukkig met zijn mooie, warme Kasjmier wollen jas.

De trots straalt er vanaf!

Eindelijk iets om zich te beschermen We kregen zelfs heel veel nieuwe jassen en een ruime hoeveelheid was van zeer deugdelijke kwaliteit.

Eindelijk jassen waarmee onze bezoekers zich wel konden wapenen tegen het gure Hollandse winterweer. Willemijn, locatiehoofd van inloophuis Zeeburg vertelt: “Sommige jassen waren écht heel goed. Die waren dan ook meteen weg. Kun je nagaan hoe men erom verlegen zat.”

Overweldigd door het initiatief van de mensen om ons heen Verder wisten ze bij de inloophuizen vooral niet wat hen overkwam. “Zóveel mensen uit de buurt hielpen mee”, aldus Willemijn.“Ja, ál die stadgenoten die wat kwamen brengen”, beaamt Bianca, hoofd van inloophuis Oud-West. “En de mensen van daarbuiten stuurden het gewoon op!”, roept een opgetogen Eleni over de actie. Zij werkt bij inloophuis AMOC.

Josef komt regelmatig in het inloophuis en is veel op straat te vinden. De mooie, warme winterjas kwam bij hem meer dan goed terecht!

Tíg bedrijven Wat zijn er bovendien veel bedrijfsweldoeners. Zowel nieuwe als eerder gemaakte vrienden reageerden op de oproep. Zoals De Zoncorporatie. Een bedrijf dat vorig jaar drie van onze inloophuizen van zonnepanelen voorzag van de opbrengst van een roeitocht, waarbij ze voor een groot deel werden gesponsord door samenwerkingspartners. Tijd om dat weer te doen, moeten ze hebben gedacht. Ditmaal werd er geld opgehaald voor 100 nieuwe, warme werkjassen.

Zelf gaan ze met precies dezelfde jassen de koude daken van Amsterdam op!

Ook de horeca bleef niet achter Ondanks dat ze zelf maar met moeite het hoofd boven water kunnen houden, wisten veel horecazaken zich eveneens op inventieve en geheel eigen wijze voor de actie in te zetten. Zo maakte restaurant Compartir een super-aansprekend online pamflet,waarmee ze iedereen in hun omgeving warm Een dame die het geld dat ze gewoonlijk uitgeeft aan haar wintergarderobe, dit jaar besteedde aan winterjassen voor dakloze stadgenoten.

DANK JULLIE WEL! Natuurlijk beschrijven we hier slechts enkele voorbeelden.Het is onmogelijk om iedereen te benoemen en persoonlijk te bedanken. Maar wat we wel kunnen zeggen is:wat hebben wij een geweldige, betrokken achterban. Particulieren, bedrijven, kerken en andere instellingen.

Iedereen zette zich met hart en ziel in voor de daklozen van Amsterdam. Om deze mensen het minimaal noodzakelijke te kunnen bieden bij een zwaar en opgejaagd bestaan op straat, dat bijna uitsluitend uit onzekerheden bestaat.

AT5 legde het bovenstaande plaatje vast. maakten om de benodigde spullen bij hen langs e komen brengen. Bij Bar Joost kreeg je een goddelijk eindejaarsbiertje als beloning voor het inleveren van een goede, warme jas. Diverse locaties van de Coffeecompany zamelden ook bergen jassen, handschoenen en mutsen in.

Media Naast de 440 gelddonaties die bij ons binnenkwamen, stroomden er honderden donaties binnen op het rekeningnummer van de stichting Amsterdammer helpt Amsterdammer, na een prachtig stuk in Het Parool. En ook andere mediakanalen hielpen ons volop met de oproep voor de winterjasseninzameling.

Waaronder AT5, NH Radio, NPO Radio 5 en 3FM.

En de daklozen zelf?

Het draait natuurlijk allemaal om onze bezoekers.

Wat vinden zij er eigenlijk van? De dakloze Fons vertelt: “Het is in de winter schrijnend koud voor veel daklozen. Tel daar een héél groot tekort aan goede, warme jassen bovenop. Ik redde me wel, maar genoeg vrienden van me uit het inloophuis niet. Deze jassen maken zeker een wereld van verschil.”

OP DE ZEEPKIST

IN CONTACT MET EEN ANDERE WERELD Johan Goossens is cabaretier en schrijver.

Vorig jaar deed hij tijdens de eerste coronagolf vrijwilligerswerk voor De Regenboog Groep.

“De dokter zei dat ik tenminste twee weken binnen moest blijven. Ik had koorts. Nog in het begin van de pandemie. Dat moest corona zijn. Ondertussen liep half Amsterdam aan mijn raam voorbij met volle boodschappentassen. Ik dacht: houden jullie nog wel wat voor mij over? Toen ik beter was, wilde ik iets nuttigs gaan doen. Maar ja, optreden was er even niet meer bij natuurlijk. Ik had wel eens een paar blauwe maandagen bij Blaka Watra gewerkt, het inloophuis van De Regenboog Groep, dus polste ik of ze nog mensen zochten. Ik kon terecht in West. Daar was een grote sporthal met honderd veldbedden voor mensen die normaal op straat leven, maar door corona binnen moesten blijven. Het was mijn taak om iedereen ‘s morgens wakker te maken. Er zat een notoire langslaper bij, weet ik nog. Daarna ging ik koffie schenken, standaard met minimaal vijf suikerklontjes. Ik hielp bij de douches en lette erop dat alles een beetje ordelijk verliep. Niks aan de hand. Ik had het ook al bij Blaka Watra gezien.

20

Die jongens komen vaak heel verweerd binnen, maar je hoeft maar in die ogen te kijken om te zien hoe lief ze zijn. Maar ook hoe slim en hoeveel leed ze achter hun kiezen hebben. De tragiek van de verhalen heeft me in het begin echt overdonderd. Ook vond ik het schokkend dat er mannen binnenkwamen die gewoon een baan bleken te hebben. Stukadoors of jongens met tassen van Uber Eats. Ik realiseerde me toen des te meer dat iedereen dakloos kan worden. Je maakt een paar misstappen en je ligt ook op een veldbedje. Maar wat ik uiteindelijk heel mooi vond is het contact. Stond ik als vrijwilliger in die sporthal een beetje te hangen met mensen die je normaal alleen vluchtig ziet bij Albert Heijn, als ze de daklozenkrant verkopen. Dat is het mooie van vrijwilligerswerk, je leert een wereld die je alleen van buiten kent van binnen kennen.”

Interview: Nicolline van der Spek | Foto: Anne van Zantwijk.