Meeleven 3 - 2017: SCHOON

Nr. 3–2017 | THEMA HYGIËNE

Meeleven, juni 2016

SCHOON GENOEG

MEELEVEN MEELEVEN IS EEN MAGAZINE VAN DE REGENBOOG GROEP EN VERSCHIJNT VIER KEER PER JAAR

COVERSTORY GLENN PANKA: ON TOP OF THE WORLD

DENTIST FOR HUMANITY VAN AFGHANISTAN TOT GRATIS TANDARTS

VAN TOP EN TEEN HAAR EN VOETEN IN GOEDE HANDEN

BRRRRR DONEER JE OUDE SLAAPZAK! 1

HOOFDREDACTIONEEL COMMENTAAR Hoi! eindelijk mag ik me dan voorstellen als nieuwe hoofdredacteur van Meeleven. Voor de vorige editie had ik mijn introductiepraatje al klaar. Maar vlak voor het ter perse gaan, stierf ds Douwe Wouters, de oervader van De Regenboog Groep. Hierdoor kwam dit uiteraard te vervallen en maakten we in allerijl ruimte voor een passend in memoriam.

Dus hierbij: aangenaam, ik ben Sander Kersten en werk sinds februari 2017 met veel plezier bij De Regenboog Groep. Het voelt voor mij als een voorrecht om zo veel verhalen te mogen brengen die gehoord moeten worden. En ik hoop dan ook dat ik met de verspreiding van Meeleven in Amsterdam, op openbare plekken en in wachtkamers, soms een nieuw iemand met deze verhalen kan inspireren.

En wat zijn het er veel, want er gebeurt altijd weer iets nieuws, mooi of minder mooi. Maar altijd uniek en altijd echt. Met echte mensen die echte dingen meemaken of echte dingen doen. Ik heb Meeleven dan ook maar een paar pagina’s dikker gemaakt. En zelfs dan passen sommige verhalen nog niet helemaal op papier. Deze zullen uitgebreider verschijnen op www.deregenboog.org/nieuws en in de digitale nieuwsbrief. Zeker de moeite waard om je voor in te schrijven!

bindt de strijd aan met hepatitis C, een infectie die decennia kan sluimeren zonder dat de drager het doorheeft.

Onze coverster is deze editie Glenn Panka (61). Glenn is al jaren vaste bezoeker en medewerker van ons inloophuis Ondro Bong. Glenn heeft iets te vieren: sinds 1 augustus mag hij zichzelf legaal in Nederland bewegen, na een hele lange en moeizame klim uit de puree.

Dus lieten we hem ‘on top of the world’ fotograferen door Marc Deurloo en aankleden door stylist Jeroen Kamphorst, beiden kanonnen uit de fashionwereld.

Glenn is klaar om de herfst van zijn leven (zoals hij dat zelf noemt) als volwaardig burger in Nederland te leven: met verzekering, met de mogelijkheid betaald te werken en met kans op een eigen huis. Op pagina 6 en 7 lees je zijn verhaal.

Tot de volgende Meeleven, met als thema ‘De Nacht’!

Sander Kersten Hoofdredacteur

Thema: Hygiëne Het thema van deze Meeleven is hygiëne. Een heerlijk thema om mee te werken en voor iedereen relevant; van dakloze tot grootgrondbezitter. Het meest interessant van het thema vind ik misschien wel de perceptie van hygiëne: wat de één schoon vindt, kan de ander weinig schelen. Ook dit komt ruimschoots aan bod in dit nummer. Wist je dat iedere dag douchen weliswaar heerlijk is, maar eigenlijk helemaal niet zo goed? De dermatoloog, achterop dit nummer leert het je.

Ook zal je leren dat een dakloze meer Z-krantjes verkoopt als hij lang haar heeft op pagina 10 en 11.

Soms denkt iemand dat ‘ie schoon is en heeft een virus onder de leden: onze internationale tak, Corellation, Colofon Meeleven wordt vier keer per jaar uitgegeven door De Regenboog Groep ISBN 13840607 De Regenboog Groep Droogbak 1-d, 1013 GE Amsterdam 020 531 76 00 www.deregenboog.org info@deregenboog.org Contactpersoon donateurs Fré Meijer 020 531 76 14 2

Fotografie Merlijn Michon

Druk Drukkerij Schuttersmagazijn

Fotografie cover Marc Deurloo

Disclaimer De in dit magazine gepresenteerde informatie is in samenspraak met en met toestemming van de geraadpleegde bron tot stand gekomen. Samensteller De Regenboog Groep accepteert dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor onjuistheden anders dan spellings- of interpunctiefouten.

Design Bourne Design Tekst Nicolline van der Spek Brechtje Keulen Correcties Veu Studio Hoofdredactie Sander Kersten

Acceptgiro We sturen altijd een acceptgiro mee voor abonnees, zodat ook de lezers die geen donateur zijn aan onze projecten kunnen doneren.

Direct doneren? Dat kan ook: NL21 INGB 0000 0080 81

De Regenboog Groep Amsterdam@Regenboog020 Nieuwsbrief ontvangen? www.deregenboog.org/nieuwsbrief Meeleven niet meer ontvangen?

Stuur een mail naar Fré Meijer: fmeijer@deregenboog.org

HANS IN GESPREK MET…

SPORTBEGELEIDER MIKE Mike Slagmolen is ambulant dagcoördinator en sportbegeleider bij De Regenboog Groep. Hans Wijnands is directeur van De Regenboog Groep.

H: “Veel mensen hebben een duwtje nodig om te gaan sporten. Ikzelf ook. Wat is jouw geheim, Mike?”

M: “Ik ben zelf actief. Ik heb bijvoorbeeld altijd een bal bij me en kom op pleintjes en parken altijd wel een paar jongens van ons tegen. Actief zijn heeft een aanzuigende werking. In ieder geval laat ik bewust het initiatief bij hen.”

H: “In hoeverre is sport een ingang tot een goed gesprek?”

M: “Sport is drempelverlagend. Dat merk ik altijd.

Wanneer ik bij een inloophuis kom, is het vaak best lastig om ertussen te komen. Zet ik een schaakbordje neer, dan heb ik het beste gesprek van de wereld.”

H: “Waarom is sport zo belangrijk voor onze doelgroep?”

M: “Sport verbindt, verdringt eenzaamheid en biedt structuur. Daklozen leven van minuut tot minuut. Nu weten ze: op donderdag is er voetbal, op vrijdag tennis.”

H: “Hoe zit het met de conditie van onze mensen?”

M: “Vergis je niet. Er zitten jongens tussen die zijn fitter dan ik. Die worden ‘s morgens onder een boom wakker. Het eerste wat ze doen is zich tien keer optrekken aan die boom. Daarna lopen ze de hele dag door de stad, van inloophuis naar inloophuis. Er is zelfs een man die op zijn fietsje alle marathons van Nederland afgaat. Hij heeft geen geld om zich in te schrijven. Dan rent hij na het startsein achter de marathon aan. Dat ontroert me gewoon.”

H: “Hoe zit het met de sportschoenen?”

M: “Eens per maand rijd ik langs een aantal sportscholen in de stad. Dan kieper ik mijn auto vol met ‘gevonden voorwerpen’, en dan is het pick & mix. Ik zie de jongens vol zelfvertrouwen aan komen lopen op hun gympen. Er goed uitzien doet iets met je.

H: “Merk je dat sport doorwerkt op andere terreinen?”

M: “Zeker. Als het goed met je gaat, ben je ook geneigd het thuis op orde te krijgen. Ik zie onze mensen door het sporten echt groeien, mentaal en sociaal. Maar ook op het gebied van hygiëne. Ik zeg altijd: sport is tijd voor jezelf. Daarna vliegt het scheerschuim je om de oren.”

Tekst: Nicolline van der Spek / Foto: Merlijn Michon 3

HYGIËNE

“ WAT KUNNEN WE VOOR JE BETEKENEN?” “Ik kom hier mensen tegen die al tien of vijftien jaar niet naar de tandarts zijn geweest”, begint Sharif Tairie te vertellen.

Vorig jaar is hij afgestudeerd als tandarts. Hij werd gegrepen door de sociale kant van het vak en opende afgelopen mei, met hulp van De Regenboog Groep, een tandartsenpraktijk speciaal voor dak- en thuislozen. En het loopt storm.

Tekst: Brechtje Keulen en Sander Kersten / Foto: Merlijn Michon

Wat vluchtelingen en daklozen gemeen hebben “Ik kom uit Afghanistan en ben hier als driejarig jongetje met mijn ouders gekomen. Ik heb gemerkt dat mensen het vaak moeilijk vinden om het gesprek met vluchtelingen aan te knopen. Dak- en thuislozen ervaren ook zoiets: puur vanwege hoe ze eruit zien, worden ze vaak genegeerd, verwaarloosd, of zijn mensen bang voor ze. Het is moeilijk om als dakloze je eigen situatie te veranderen, omdat je veel niet zelf in de hand hebt. Je gebit kun je wél aanpakken en dat kan een enorm verschil maken. Maar daar hebben deze mensen vaak geen geld voor. ” “Ik ga niet controleren of mijn cliënten onder een boom leven” “Het ergste is nog: er is ook nog een grote groep mensen die wel een huis hebben, maar verder in 4

een vergelijkbare situatie zitten als daklozen. Als je maandelijks 80 euro overhoudt, is een aanvullende tandartsverzekering erg duur. Mensen gaan dan niet naar de tandarts en hun kinderen leren dat ook niet.

Ik ga dus niet controleren of mijn cliënten onder een boom leven. De zorgorganisaties beoordelen of mensen kwetsbaar en kansarm zijn en melden ze bij mij aan.”

Het verhaal achter het gebit “Tandheelkundestudenten melden zichzelf aan als vrijwilliger. Ze leren hier ontzettend veel, al vinden ze het werk vaak zwaar. Niet zozeer de werkdruk of de staat van de tanden. Juist het verhaal van de persoon achter het gebit. Soms hoor je heel beladen verhalen die voor veel mensen indrukwekkend zijn.

“Mensen horen hier niet: ‘Waarom denk jij dat je recht hebt op mondzorg?’”

Eyeopener “Maar het is bijzonder voor ze, een eyeopener. Vaak dachten ze dat mensen door hun eigen keuze in deze situatie terechtkwamen. Maar het kan iedereen gebeuren. Soms is iemand op de verkeerde plek, op het verkeerde moment, of heeft een moeilijke achtergrond. Zo kan een kettingreactie er zo voor zorgen dat je met lege handen op straat staat. Het is een extra motivatie als ze zien hoe deze doelgroep van het kastje naar de muur wordt gestuurd.”

Wat kunnen we voor je betekenen?

“Mensen horen hier niet: ‘Waarom denk jij dat je recht hebt op mondzorg?’ Maar: ‘Wat kunnen we voor je betekenen?’ Dat horen ze maar weinig.”

Geef een gulle lach!

Tandzorg is niet verzekerd in de basisverzekering. Wie krap bij kas zit, geeft snel minder prioriteit aan de tandarts. Sommige mensen zijn daardoor soms jaren niet bij de tandarts geweest.

De Regenboog Groep zorgt samen met Dentist For Humanity dat deze mensen naar de tandarts kunnen. De tandarts en zijn team werken gratis en middels donaties betaalt De Regenboog Groep, met jou, de materiaalkosten.

Ook een frisse glimlach doneren?

SMS dan SMILE naar 4333 (€3,- per bericht) Kijk op www.deregenboog.org/geef-een-gulle-lach 5

“Nu ben ik tien jaar clean... en tien dagen legaal.”

ON TOP OF THE WORLD 6

COVERSTORY

Een half uur voor de afgesproken tijd staat Glenn Panka (61) voor de deur van de fotostudio in de Jordaan. “Duurt het lang, die shoot? Ik moet Ondro Bong nog openen en vanmiddag heb ik een rondleiding met Amsterdam Underground.”

Glenn heeft dan wel sinds een week eindelijk de status van ‘Nederlander’ gekregen, tijd om achterover te leunen neemt hij niet. Het leven gaat door. Het leven dat hij al veertig jaar in Nederland leidt, als illegaal, als ongewenst vreemdeling en nu, voor de tweede keer weer legaal.

Tekst: Sander Kersten / Fotografie: Marc Deurloo / Styling: Jeroen Kamphorst

De Zeedijk “Ik kwam hier als 22-jarig mannetje in 1977 en wat doe je dan het eerst? Mijn vrienden opzoeken uit Suriname. Ik zag dat ze veel geld verdienden op de Zeedijk, dat was echt het centrum van de drugshandel toen. Ik werd drugsrunner; ik zorgde dat de drugstoeristen die aankwamen op Amsterdam Centraal, vaak in Duitsland gestationeerde Amerikaanse militairen, naar de Zeedijk kwamen om drugs te kopen. Zo verdiende ik geld. Iedereen kwam er, Herman Brood en zelfs Mick Jagger! Die kwam midden in de nacht Casablanca binnen, legde een lijntje op de bar en pakte de microfoon. Dat was die goeie oude tijd ja!”

ik gestopt met de coke en bij De Regenboog terecht gekomen. Ik heb twintig jaar in de scene gezeten, tien jaar aan de drugs en nu ben ik tien jaar clean …

Aan het hart “Ik trouwde met een Nederlandse en zo kreeg ik mijn verblijfsvergunning. Toen dit huwelijk na veertien jaar stukliep, kwam ik in de puree. Ik werd ongewenst vreemdeling en raakte aan de coke.

Coke is heftig: als je aan de heroïne gaat word je ziek als je het niet krijgt. Met coke is dat anders. Je blijft normaal maar je wil meer, meer, meer. Tot ik ziek werd. Ik had ondraaglijke pijn en viel flauw voor de eerste hulp. Ik ben echt dankbaar voor de zorg in Nederland. Dankzij het Noodfonds/Fonds Bijzondere Noden heb ik een pacemaker gekregen, ook al was ik niet verzekerd. Daarom ben ik er nog. Toen ben 7

COVERSTORY En tien dagen legaal (schatert het uit). Je begrijpt dat, toen ik de boodschap kreeg dat ik legaal in Nederland kan verblijven, er een blok van me af viel.

Maar nu moet de strijd weer beginnen. Door wat ik heb meegemaakt, heb ik een achterstand van twintig jaar in te halen. Een lange periode waarin ik geen inkomen had of toestemming om verdere stappen te gaan nemen.”

“Dit doet me denken aan vroeger! Deze kleding, zo waren wij, toen in die tijd op de Zeedijk.”

Tussen verleden en heden Het is tijd voor de shoot. Stylist Jeroen Kamphorst heeft een ochtend vrijgemaakt tijdens het schieten van de modebijlage van Quote. “Geweldig hè, ik ben bezig met die enorme productie en nu sta ik hier.

Ik was gister bij Burberry en dacht aan deze shoot.

Ineens had ik het: ‘ruitjes’. Dit pak is van de Society Shop. Of je die moet noemen? Nee hoor, dit is mijn eigen pak, haha!”.

Maatschappelijk werk van De Regenboog Groep Hélène Vollaard, hoofd maatschappelijk werk van De Regenboog Groep heeft de zaak van Glenn Panka al 7 jaar onder haar hoede: “We zijn vooral blij dat dit eindelijk gewonnen is! Het was een slepende zaak, waarbij dhr. mr. van Driel (de pro-deo advocaat –red.), Glenn en ik veel geduld en behoedzaamheid hebben moeten tonen. En een gigantische bak documenten en verklaringen.” “Glenn kan zich nu eindelijk verzekeren tegen ziektekosten, solliciteren en op zoek naar een eigen woning. Voor maatschappelijk werk is er nog genoeg te doen!”

Als Glenn in het pak gehesen is, straalt hij helemaal. “Dit doet me denken aan vroeger! Deze kleding, zo waren wij, toen in die tijd op de Zeedijk.

Geld maken, mooie kleren kopen. Ik wil er niet naar terug natuurlijk, ik wil naar de toekomst kijken, maar zo was het.” Glenn geniet zichtbaar van de outfit en laat zich fotograferen alsof hij niet anders gewend is. Zijn positieve energie is voelbaar, het 8

goede nieuws van vorige week—en ongetwijfeld het bezoek aan Sharif, de tandarts van de vorige pagina’s—doet hem goed.

Amsterdam Underground Glenn over de historie van de Zeedijk en zijn stormachtige leven aldaar horen vertellen? Boek dan een tour met hem, of andere ervaringsdeskundigen, bij amsterdamunderground.org

De shoot als statement “Ik wil nu een statement maken, weet je. Ik wil verder! Mijn streven is om een reguliere baan te krijgen.

Al is het met een nulurencontract!

Ik heb twee dochters, een zoon en tien kleinzoons, dus mijn familie leeft door (lacht). Ik heb contact met ze, maar omdat ik in mijn situatie zat, heb ik altijd een beetje schaamte gehad. Ik heb geen inkomen, ik kon alleen vrijwilligerswerk doen. Dus het contact is niet zoals ik zou willen. Je wil natuurlijk ook je kleinkinderen in het zonnetje zetten, dat heb ik wel gemist. Ik hoop dat ik, nu ik legaal ben, meer voor ze kan doen en er van kan genieten.”

Binnen een half uur staat hij er perfect op. “Het enige dat mist is de trompet”, lacht Marc de fotograaf. Het team is tevreden. En Glenn? Die zit alweer in zijn eigen kloffie op de fiets naar de Zeeburgerdijk, om Ondro Bong te openen.

De coverfotograaf: Marc Deurloo Marc Deurloo is fashionfotograaf en werkt voor de bekendste bladen en merken. Maar eigenlijk is hij een alleskunner. Ook Nieuwe Revu, het Ajax magazine en For Him Magazine staan en stonden op zijn repertoire. Bekijk meer van zijn werk op marcdeurloo.nl De stylist: Jeroen Kamphorst Jeroen Kamphorst doet de styling voor tal van reclamecampagnes en bladen zoals Elegance, Marie Claire, James, JFK, Quote en Miljonair. En sinds nu: Meeleven! Bekijk meer van zijn werk op jeroenkamphorst.com

HYGIËNE

VAN TOP EN TEEN Onze dak- en thuislozen maken nogal wat kilometers op een dag.

Gelukkig zijn hun voeten bij pedicure Jeannette Albers in goede handen. Twee keer per maand zit ze klaar met vijl, zalf en aandacht.

Tekst: Nicolline van der Spek / Fotografie: Merlijn Michon

“This lady has healing hands!”, roept een dolblije jongen, terwijl hij zijn schoenen weer aantrekt in de gang van inloophuis De Kloof. Hij is net bij Jeannette geweest. De Amerikaan kwam kermend van de pijn binnen en loopt bijna weer fluitend naar buiten, met om zijn pijnlijke teen twee gelpleisters.

Cees (66) was eigenlijk aan de beurt, maar er glippen telkens ‘noodgevallen’ tussendoor. Nu ook weer: een jongen uit de UK. Hij heeft in Engeland een auto-ongeluk gehad en barst van de pijn in zijn voet.

Jeannette adviseert hem naar de dokter te gaan, maar de jongen is doodsbenauwd voor een operatie.

“Onze ziekenhuizen zijn heel goed”, zegt ze, terwijl ze een verbandje om zijn voet wikkelt. De jongen wil weten waar je dit ‘toververbandje’ kan kopen, want hij wil alleen kwaliteit. Maar nu moet hij weg. In de deuropening steekt hij nog even snel zijn duim op.

Oud ijzer Jeannette zucht. “Wat was die jongen speedy zeg.” Ondertussen zit Cees nog altijd geduldig in de gang te wachten. Cees is een oude bekende.

Jeannette kent hem al zolang ze vrijwillig als pedicure werkt bij De Kloof, sinds 2002 dus. Een pet, een baard, een buik en een vriendelijke lach.

Dat is Cees: 66 jaar jong! Dagelijks is hij in de stad te vinden op zijn bakfiets, waarmee hij oud ijzer ophaalt. Jeannette vindt hem er goed uitzien, en dat is wel eens anders geweest. “Ik woog altijd 110 kilo”, lacht Cees, terwijl hij zijn linkervoet in Jeannette’s handen legt. “Maar van het ene op het andere moment was ik 30 kilo afgevallen.” “Ik maakte me toen best zorgen”, zegt Jeannette. “Je zag ook zo witjes. Nu zie je er weer goed uit.” Cees dronk. “Nee, geen bier, dat is net paardenzeik, om 9

HYGIËNE het zo maar te zeggen. Ik dronk het duurste van het duurste: Johnny Walker. Op een dag smeet ik mijn laatste fles whisky tegen de muur. Ik dacht: zal ik er nog een kopen?” Nee dus. Cees drinkt al 35 jaar alleen maar sinas.

Zee van rust “Voor deze voet ga ik nu eens de tijd nemen,” zegt Jeannette en lacht op zijn Jeannette’s: haar gezicht is een zee van rust. Eerst maakt ze de voet schoon, waarbij ze zegt dat ze bijna nooit mensen tegenkomt met vieze voeten. “Al waren ze vies! Ik accepteer iedere voet.” Daarna knipt ze de nagels. “Heb je last van deze nagel?” vraagt ze en wijst naar Cees’ grote teen. De kalknagel is er al 13 keer af geweest. Op dit moment heeft Cees geen last. Wel heeft hij last van het machinaal vijlen: “Au, dat kietelt!”

Als laatste volgt de voetenzalf. Terwijl Jeannette de crème aanbrengt beginnen haar vingers spontaan te trillen. Een autonoom proces, aldus Jeannette.

“Elke voet vertelt een verhaal, maar dat verhaal probeer ik niet te lezen. Mijn handen vinden vanzelf hun weg. Die gaan naar plekken waar minder energie zit. Het is een wisselwerking, hoor. Door hen stroomt het bij mij ook.”

Cees wordt er in ieder geval helemaal rustig van. We zien hem denken: jammer dat ik maar twee voeten heb.

Elke dinsdagmiddag knipt Mayanne Könst bij inloophuis Makom. “Doe maar lekker kort”, zegt Anand. “Lekker fris.”

Mayanne zet de tondeuse op standje drie. Dat betekent dat er nog 8 millimeter haarlengte overblijft. Zodra Anand’s grijze lokken op de grond liggen, doet ze nog even zijn wenkbrauwen en knipt ze een enkele neushaar mee. Eenmaal klaar, lijkt Anand wel een arts in zijn keurige polo met bril. “Wie moet ik opereren?”, lacht 10

hij, zichtbaar blij met het compliment. Inmiddels heeft hij weer een eigen kamer, maar hij is vijf jaar dakloos geweest. “Een ramp”, zegt hij. “Je bent de hele tijd bezig met het regelen van een slaapplaats. Je kunt je ook niet goed verzorgen als je buiten slaapt. Dan gaan de mensen naar je kijken. Je wordt niet serieus genomen als je er slordig uitziet.”

Cliché-daklozen “De cliché-daklozen, met lang haar en een baard, bestaan bijna niet meer, hoor”, valt Mayanne op.

“Vroeger zag je dat veel meer; lange haren vol klitten. Tegenwoordig heeft iedereen zijn haar kort.

Dat is ook mode. Van dat opgeschoren haar.”

Mayanne is een vertrouwd gezicht in De Kloof en Makom, waar ze inmiddels ook als dagcoördinator werkt. Eenmaal in de stoel beginnen de mensen vanzelf te praten. “Mayanne kent mijn hele verhaal”, zegt Patrick, die al jaren bij De Regenboog Groep komt. “Ze knipt met haar hart.”

Persoonlijke verzorging De obligate kappersvragen als ‘ga je nog op vakantie?’ stelt Mayanne niet. Ze informeert naar iemands huisvesting: heb je al een dak boven je hoofd? Red je het een beetje? Ook geeft ze tips over persoonlijke verzorging. “Dan zeg ik heel voorzichtig dat mensen zich iets beter achter hun oren moeten wassen bijvoorbeeld. Luizen? Nee, gek genoeg ben ik die nog nooit tegengekomen.

Wel soms eczeem op de hoofdhuid. Dan zeg ik dat olie helpt of ik masseer de hoofdhuid. Dat helpt ook.”

Standje 1 Jens schuift aan, een buitenslaper. “Doe maar lekker kort”, zegt hij, “dat droogt lekker snel en shampoo is duur!”

De tondeuse gaat op standje 1. Alles eraf. “Hoe langer je haar, des te beter verkoop je de Z-krant”, weet Jens. “Maar in de zomer is kort haar het beste, lekker fris. Dan maar niet het uiterlijk van een dakloze”, zegt hij, en sluit zijn ogen als Mayanne de tondeuse aanzet. Op zijn gezicht verschijnt een gelukzalige glimlach.

Meeleven, september juni 2016 2017

“Ze bestaan bijna niet meer hoor, de cliché-daklozen met lang haar en een baard.”

11

HEPATITIS C

“Ons doel is de ziekte volledig uit te roeien in Amsterdam” ‘Sluipmoordenaar’ hepatitis C is sinds kort veel beter te behandelen. Correlation, de internationale tak van De Regenboog Groep, start een project om de ziekte in Amsterdam uit te roeien. Projectleider Eberhard Schatz: “Dit is een heel bijzondere ontwikkeling.”

Tekst: Brechtje Keulen / Foto: Merlijn Michon Correlation Correlation is opgericht in 2004 door De Regenboog Groep, met de bedoeling om internationale samenwerking te stimuleren en informatie te delen over kwetsbare en gemarginaliseerde groepen. Inmiddels is het een van de grootste internationale netwerken op dit gebied in Europa. www.correlation-net.org 12

Dat je hiv kunt krijgen van vuile injectienaalden, weten de meeste drugsgebruikers wel. Dat je tien keer zoveel kans hebt op hepatitis C is veel minder bekend.

Dat virus is bovendien nog een stuk besmettelijker dan het hiv-virus, doordat het tot wel meer dan een week kan overleven op een naald. Eberhard Schatz is projectleider bij Correlation, de internationale tak van De Regenboog Groep. In een groot Europees project zag hij hoe belangrijk het is om mensen beter te informeren over de risico’s van hepatitis C. Schatz: “In sommige landen zijn acht op de tien injecterende gebruikers besmet. In Nederland zijn drugsgebruikers redelijk goed in beeld bij de GGD, huisartsen en gebruikersruimtes, maar ‘onze’ groep van bezoekers van inloophuizen valt daar eigenlijk een beetje buiten. Toen hebben wij ons afgevraagd: wat doen wij als Regenboog Groep eigenlijk tegen hepatitis C?” Wonder Na jaren voorbereiding—medische tests mag je niet zomaar uitvoeren—gaat in september een project van start waarvoor vier- tot vijfhonderd bezoekers van inloophuizen van De Regenboog Groep, HVO Querido, Leger des Heils en de Volksbond worden benaderd. Door middel van een vragenlijst

onderzoeken de artsen wie mogelijk risico heeft gelopen. De GGD kan deze mensen daarna testen, en als dat nodig is behandelen. Sinds een paar jaar zijn daar nieuwe medicijnen voor.

“Die nieuwe behandeling wordt door veel mensen een wonder genoemd”, zegt Eberhard Schatz. Hilje Logtenberg van der Grient, die als arts aan het nieuwe hepatitis C-bestrijdingsproject van De Regenboog Groep verbonden is, is ook erg te spreken over de nieuwe medicijnen: “Tot nu toe kregen mensen een jaar lang injecties, met veel bijwerkingen. Niet meer dan 50% van alle behandelingen was succesvol. Nu hoeft iemand nog maar drie maanden tabletten te slikken, die vrijwel geen bijwerkingen hebben. En de kans op volledige genezing is nu 95%. Daarna is de ziekte weg. Je blijft niet, zoals bij hiv, levenslang patiënt. Dat is echt een grote doorbraak”.

Hepatitis C is wat je noemt een ‘sluipmoordenaar’, vertelt Hilje Logtenberg van der Grient Europa “De kennis die we in Europa hebben opgedaan, hebben we meegenomen naar Amsterdam voor dit

lokale project”, vervolgt Eberhard Schatz.

“Als de resultaten goed zijn, gaan we die ook weer in het buitenland verspreiden. Dit is dus een mooi voorbeeld van de meerwaarde van internationale samenwerking voor De Regenboog Groep.

We weten niet of we veel of weinig gevallen zullen opsporen. Als het maar een enkeling is: des te beter. Ons doel is de ziekte volledig uit te roeien in Amsterdam.”

Wat is Hepatitis C? “Hepatitis C is wat je noemt een ‘sluipmoordenaar’”, vertelt Hilje Logtenberg van der Grient, die als arts aan het nieuwe hepatitis C-bestrijdingsproject van De Regenboog verbonden is.

“Het hepatitis C-virus wordt overgedragen via het bloed, en veroorzaakt een infectieziekte van de lever. Pas in een heel laat stadium, tien tot veertig jaar na besmetting, krijgen mensen klachten. Zonder dat een patiënt het doorheeft, kan de lever heel ernstig beschadigd raken, met leverkanker of andere ernstige leverproblemen tot gevolg. Het is daarom belangrijk om mensen die het virus bij zich dragen op te sporen vóór ze ergens last van hebben. Dat is beter voor henzelf en hun eigen gezondheid, maar ook voor de maatschappij. Zolang zij niet weten dat ze hepatitis C hebben, kunnen ze ongemerkt ook anderen besmetten.”

Ongeveer 28.000 mensen in Nederland zijn besmet met het hepatitis C-virus. Het aantal is moeilijk te schatten, doordat veel mensen zelf niet weten dat ze het virus met zich meedragen. De World Health Organisation wil dat hepatitis C in 2030 wereldwijd is uitgeroeid.

13

Naam

Telefoon Datum

Telefoon

anders, nl.

M

Nee

V

M

Nee

V

Wilt u het werk van WiltDeu Regenboog het werk van Groep De Regenboog (extra) steunen?

GroepDan (extra) kunt steunen? u periodiek Danofkunt incidenteel u periodiek eenofdonatie incidenteel doen.een Knipdonatie deze donatiekaart doen. Knip deze uit endonatiekaart uit en stuur hem op naarstuur De Regenboog hem op naar Groep, De Regenboog antwoordnummer Groep, antwoordnummer 11641, 1000 RA 11641, Amsterdam.

1000Een RA postzegel Amsterdam. is niet Eennodig. postzegel is niet nodig.

jaar, kwartaal van IBAN

Ik machtig Stichting Ik machtig De Regenboog Stichting Groep De Regenboog om met ingang Groepvan om met ingang van per kwartaal maand

jaar, van IBAN

maand

per €10 €50

€25 anders, €50 nl.

een bedrag af te schrijven een bedrag vanaf te schrijven €10 van €25

Naam Adres

Ik wil graag periodiek Ik wilschenken, graag periodiek stuur mij schenken, een schenkingsformulier. stuur mij een schenkingsformulier.

Adres Postcode + plaatsPostcode + plaats Geboortedatum Geboortedatum

Datum

Handtekening

Wilt u onze (digitale) Wiltnieuwsbrief u onze (digitale) ontvangen? nieuwsbrief ontvangen?

Ja e-mailadres Ja e-mailadres

Handtekening

Doneer eenmalig Doneer op NL21eenmalig INGB 0000 op 0080 NL21 81 INGB 0000 0080 81 U kunt zich ook via U kunt de website zich ook opgeven via de website om donateur opgeven te worden. om donateur Ga naar te www.deregenboog.org/donateur. worden. Ga naar www.deregenboog.org/donateur.

Belt u liever? Telefoon Belt u020 liever?

531Telefoon 76 00 020 531 76 00

CODE 22044

KORT KORT KORT

Week tegen Eenzaamheid!

Meer dan een miljoen Nederlanders voelt zich sterk eenzaam. Bij eenzaamheid voelen mensen het gemis van verbondenheid met anderen. In de Week tegen Eenzaamheid vragen we aandacht voor dit probleem en zeggen we: kom erbij! Want eenzaamheid aanpakken begint met het leggen van contact.

De Week tegen Eenzaamheid 2017 is van donderdag 21 september t/m zondag 1 oktober. Check www.samentegeneenzaamheid.nl/week-tegeneenzaamheid en het programma in Pakhuis de Zwijger: dezwijger.nl/agenda/ Slaapzak over? Geef een dakloze een warme nacht Na de heerlijk wisselvallige zomer, staat alweer de woeste herfst voor de deur. Veel van onze buiten slapende bezoekers hebben regelmatig te maken met kletsnatte slaapzakken. En dat slaapt niks fijn, dat begrijp je wel! Heb je een slaapzak over? Breng hem dan naar een van onze inloophuizen! Daar wordt ‘ie gewassen en meegegeven en later weer omgeruild.

Kijk voor inloophuizen bij jou in de buurt op www. deregenboog.org/waar. (We vragen echt om goede, maar gebruikte slaapzakken. Nieuwe slaapzakken liever niet, vanwege de verkoopwaarde.)

Stille gever geeft bijna 50.000 haarverzorgingsproducten!

Over hygiëne gesproken! Een hele lieve shampoofabrikant, die liever niet bij naam genoemd wil worden, heeft dit jaar maar liefst 50.000 flessen, potjes en tubes haarproducten gedoneerd. De producten die, door verpakkingsfoutjes, niet geschikt werden geacht voor verkoop kwamen terecht bij onze inloophuizen. Degenen die naast shampoo ook een versterkende mousse of haarspray weten te waarderen, kunnen hun hart ophalen!

Hygiënisch besteed geld: Nieuwe douches en toiletten inloophuis De Spreekbuis Van nog een anoniem fonds (wat zijn gevers toch bescheiden!) kregen we een aanzienlijke donatie om de toiletten en de douche van inloophuis De Spreekbuis eens ferm op te knappen! Vergeet vooral niet om bij een volgend bezoek het toilet eens te bewonderen.

Vraag onze directeur het hemd van het lijf!

Op woensdag 18 oktober organiseren we wederom een middag voor onze donateurs en vrijwilligers.

Wij waarderen het enorm dat zoveel mensen ons steunen, ofwel als vrijwilliger ofwel als donateur. Daarom nodigen we je graag uit om kennis te maken met onze organisatie! We organiseren een informatieve en ondernemende middag; we starten met een kennismaking op het hoofdkantoor met Hans Wijnands, onze directeur. Daarna nemen me we je mee op Amsterdam Underground Tour (www.amsterdamunderground.org). Jullie gids is een ex-dakloze die vertelt hoe het leven op straat was als verslaafde.

Ben je donateur of vrijwilliger en heb je interesse? Je bent van harte welkom. Er is een beperkt aantal plaatsen en vol=vol dus meld je snel aan bij Thalia van Gorp: tvgorp@deregenboog.org Waar en wanneer: Woensdag 18 oktober, 13:30 uur tot 16:30 uur Adres: Droogbak 1-d, Amsterdam

15

ARMOEDE EN EENZ A AMHEID IN AMSTERDAM

FACTS & FIGURES: EENZAAMHEID IN AMSTERDAM

40%

van de mensen in armoede heeft gewoon een baan

1 VAN DE 5 Amsterdamse huishoudens leeft op of onder de armoedegrens

EEN EENOUDERGEZIN

DE ARMSTE STADSDELEN ZIJN

met twee kinderen op de armoedegrens heeft

€10,65

NieuwWest

Noord

per dag om van te leven

DE ARMSTE BUURT IS BIJLMER-CENTRUM

Zuidoost 16% Nieuw-West

IN DE ARMSTE STADSDELEN WONEN OOK DE MEESTE EENZAME MENSEN

Het gemiddelde inkomen ligt hier op

€1316,per maand

VAKER EENZAAM ZONDER WERK

9%

van de mensen met betaald werk voelt zich ernstig eenzaam

22%

van de mensen zonder werk voelt zich ernstig eenzaam

15% Noord

19% Zuidoost

9% Centrum

EENZAAMHEID GROEIT 80.000 (13%) van de volwassen Amsterdammers is ernstig eenzaam

16OIS Gemeente Amsterdam, Amsterdamse Gezondheidsmonitor 2016, Armoede in kaart 2016 SCP. Bronnen:

In 2012 waren dat er nog 65.000 (11%)

EID IN HELP ARMOEDE EN EENZAAMH

AMSTERDAM TE BESTRIJDEN

WORD VRIJWILLIGER BIJ DE REGENBOOG GROEP! VERBREED JE HORIZON, VUL JE CV AAN EN ONTMOET BIJZONDERE MENSEN!

Per jaar vragen maar liefst 1200 mensen met weinig geld en een klein netwerk om een maatje of een coach. Ze vragen bijvoorbeeld hulp bij het ordenen van hun administratie. Of omdat ze hun huis niet makkelijk uitkomen. Of omdat ze na een moeilijke periode weer een nieuw netwerk willen opbouwen. Veel van hen hebben psychische problemen, schulden, zijn (ex-) verslaafd of dakloos of hebben andere tegenslagen achter de rug. Maar ze kijken ook vooruit en willen dolgraag verder.

Help jij ze om stap voor stap de regie weer te nemen?

WAAROM VRIJWILLIGERSWERK BIJ DE REGENBOOG GROEP? – – – – –

Je maakt echt verschil in het leven van een ander Gratis trainingen en cursussen van de Vrijwilligersacademie Goede begeleiding en intervisie Reiskostenvergoeding Een onvergetelijke ervaring waarbij je in contact komt met mensen waar je normaal nooit mee in aanraking zou komen

EVEN PRAKTISCH Je verbindt je voor minimaal een half jaar en hebt minimaal eens in de twee weken een paar uur tijd om af te spreken.

INTERESSE? Alle actuele vacatures staan vermeld op onze website.

Kijk voor meer info of meld je meteen aan via www.deregenboog.org/vrijwilligerswerk-amsterdam Bel ons op: 020 53 17 600 Mail ons op vrijwilligerswerk@deregenboog.org facebook.com/deregenbooggroep twitter.com/Regenboog020

17

DE GULLE GEVER

DE GULLE GEVER: NELLY VERSTEEG In de periferie van de inloophuizen van De Regenboog Groep bevindt zich een heel ecosysteem van mensen en bedrijven die belangeloos en zonder dat iemand het ooit gevraagd heeft, een extra helpende hand toesteken.

In deze aflevering: pastor Nelly Versteeg stapt na veertien jaar op bij het Drugspastoraat, waar ze verslaafde dak- en thuislozen rust, een luisterend oor en een goed gesprek bood. “Ik heb mensen geholpen hun gedachten te ordenen, en helder te krijgen wat voor hen echt belangrijk is.”

Tekst: Brechtje Keulen / Foto: Merlijn Michon

Terugkijkend op die veertien jaar: wat heb je de bezoekers van het Drugspastoraat gegeven?

“Mijn opdracht is mensen te helpen het vol te houden in het leven, met alle teleurstellingen en pijn die daarbij horen. Op donderdagmiddag hebben we inloop in inloophuis Makom, van De Regenboog Groep.

Ik richt een tafeltje in met een kaars, een icoon en briefjes om gedachten op te schrijven. Wie wil, kan naar me toekomen voor een gesprek. Ik bied rust, een veilig gevoel, een luisterend oor en ook advies.”

Wat geef je mensen dan mee?

“Mijn Christelijke achtergrond is mijn inspiratiebron, maar ik ben daar niet opdringerig in. Ik kijk naar wat mensen zélf zoeken. Veel mensen zijn teleurgesteld of boos. Die klachten mogen er zijn, maar daarna wil 18

ik verder kijken. Wat doe je graag? Wat geeft jou rust? Ik wil mensen inzicht geven in hun kracht, hun positieve kanten. Iemand zei een keer: ‘Ik weet nu dat ik verkeerde dingen heb gedaan, maar ik ben geen slechterik.’ Dat vond ik mooi.”

Wat motiveerde je om je specifiek voor verslaafde dak- en thuislozen in te zetten?

“Ik heb veel compassie voor mensen die aan de rand staan. Dit zijn paradijsvogels, kleurige types. Ik wil ze niet idealiseren, maar ik vind hun directheid mooi.

Onze maatschappij gaat altijd uit van het idee dat overal vooruitgang in moet zitten. Ik heb ook gewerkt met dementerende ouderen en in de psychiatrie.

Door de kennis die ik hier heb opgedaan, wil ik me tegen dat idee verzetten. Je kunt verslavingsgevoe-

“Ik hoef niet op reis, die nieuwe werelden liggen om de hoek”

ligheid, zeker in combinatie met ingrijpende ervaringen, zien als een beperking. Om die last te dragen, met alle bagage die je hebt, kan een flinke dobber zijn. Daar wil ik mensen in bijstaan.”

Staan bezoekers open voor een gesprek met een pastor?

“Deze mensen hebben vaak eerder spirituele ervaringen gehad, door hun middelengebruik.

Dat maakt dat ze er gevoeliger voor zijn. Maar soms heeft het geloof ook bijgedragen aan hun situatie. Ik hoorde eens over iemand die mishandeld was door zijn ouders, aan de hand van de Bijbelse spreuk ‘Wie zijn zoon liefheeft, spaart de roede niet’. Dat is natuurlijk verschrikkelijk, en zoiets kan eraan bijdragen dat iemand van de maatschappij wegdrijft.”

Wat heeft het werk jou gegeven?

“Het heeft me een nieuwe wereld leren kennen. Ik

hoef niet op reis, die nieuwe werelden liggen om de hoek. Daarnaast heb ik gezien hoe sterk mensen zijn. Iemand vertelde me eens: als je dakloos bent, moet je nederig zijn. Dat vond ik heftig om te horen en het heeft me geleerd om altijd de zelfstandigheid en kracht van mensen te bewaken.”

Wat ga je na je afscheid doen?

‘Ik heb nog 15 jaar te gaan tot mijn pensioen, en dat vond ik een goede aanleiding om verder te kijken.

Ik ga nu eerst een jaar studeren, om mijn master theologie te halen. Dat was er door het werk nooit van gekomen. Dan heb ik ook tijd voor reflectie op wat ik hier allemaal meegemaakt hebt.’

Nelly werkte tot 28 juli bij het Drugspastoraat.

Christien Krouwel nam het stokje van haar over. Iedere donderdagmiddag heeft het Drugspastoraat een inloop in ons inloophuis Makom en iedere zondag een viering. www.drugspastoraat.nl 19

OP DE ZEEPKIST

NEDERLANDERS ZIJN VEEL TE SCHOON Interview: Nicolline van der Spek

“In mijn praktijk zie ik nooit mensen met huidziekten die te weinig douchen, wel patiënten die te vaak douchen. Het verbaast me niets, want elke dag douchen is helemaal niet gezond. Het is ook nog maar de vraag of je van douchen schoner wordt.

Wie te vaak doucht, vernietigt het olielaagje op zijn huid. Dat zit vol bacteriën. Dat klinkt vies, maar die bacteriën hoor je te hebben. Ze beschermen je huid tegen infectieziekten. Een dakloze die zich nooit wast, moet je niet in één keer helemaal wassen; dan wordt hij ziek. Dat hoor je wel eens, en daar zit een kern van waarheid in.

Toch douchen we in Nederland het liefste elke dag.

Anders voelen we ons vies. Maar we zijn niet vies, we voelen ons vies. Mocht je stinken, dan zit dat vaak niet in de huid, maar in je kleding. Daar blijven die bacteriën in hangen en dat ruikt inderdaad niet zo fris. Geloof mij, ik ken vanuit mijn praktijk mensen die door hun huidziekte zich niet kunnen douchen, uitgezonderd hun oksels, billen en schaamstreek bij de wasbak, maar die mensen stinken echt niet.

Deze mensen zullen dat alleen nooit op een feestje vertellen, want elke dag douchen is de norm.

Weet je hoeveel tijd dat kost? Wie 20 minuten per dag doucht en 100 zou worden, mist 2 jaar van zijn leven. Maar mensen vinden het heerlijk. Ik ook.

Douchen is een verslaving, zou je kunnen zeggen.

Onder de douche worden mensen wakker. Vooruit, een paar tips voor de vaak-douchers: douche niet 20

te lang en gebruik niet te heet water. Hoe heter, des te schadelijker voor je huid. Zeep is helemaal een doodzonde. Met uitzondering van je handen. In vluchtelingenkampen waar mensen hun handen niet kunnen wassen, zie je besmettelijke ziekten zich sneller verspreiden. Voor de rest is elke dag douchen met zeep iets wat de beautyindustrie ons oplegt.

Eerst willen ze dat we onze huid ontvetten met zeep, daarna moeten we onze huid weer invetten met een bodylotion. Zo zorg je er wel voor dat je omzet hoog blijft. Maar neem van mij aan, elke dag douchen doet meer kwaad dan goed. Wat dat betreft zijn Nederlanders veel te schoon.”

Ronald Houwing is werkzaam als dermatoloog in het Deventer Ziekenhuis.