‘Backyard Birding’ in coronatijd

‘Backyard birding’ in coronatijd

Tekst en foto’s: Erik Kleyheeg

Op het moment van schrijven is net door het kabinet een nieuwe lockdownvariant aangekondigd in de strijd tegen het coronavirus. Het is slechts een volgende stap in de reeks van maatregelen om onze reisbewegingen en contactmomenten al ruim anderhalf jaar te beperken. Duidelijk is dat het voor veel mensen moeilijk is om de sociale isolatie die met deze maatregelen gepaard gaat goed te doorstaan. Toch heeft het ook positieve gevolgen gehad dat mensen noodgedwongen meer aangewezen waren op hun eigen woonomgeving. Vogelliefhebbers kregen plots veel meer oog voor vogels in de tuin en in de wijk. Zo meldden zich meer vrijwilligers bij Sovon om broedvogels te tellen voor het MUS-project en deden er afgelopen januari meer mensen dan ooit mee aan de Nationale Tuinvogeltelling. Ter inspiratie blik ik graag met jullie terug op hoe het vogels kijken in de eigen achtertuin in Haastrecht mij heeft geholpen om door het tweede coronajaar heen te komen. D

Jaarlijst wedstrijdje Veel mensen houden een lijst bij van de vogelsoorten die ze in een jaar zien, maar bij mij ebt de motivatie voor zo’n lijst meestal een paar weken na Oud & Nieuw al weg. Begin dit jaar stelde mijn vrouw voor om allebei apart een tuinjaarlijst bij te houden. Een beetje competitie stimuleert natuurlijk! Proberen om zoveel mogelijk soorten te zien in onze eigen tuin maakte het dit jaar niet alleen leuk om op vogels te blijven letten, het zorgde er zelfs voor dat ik – zeker op dagen met leuke vogeltrek – liever thuis bleef om te proberen nieuwe tuinsoorten te ‘scoren’. Het leuke van vogels kijken is dat ongeacht waar je woont, je altijd leuke soorten kunt tegenkomen, als je er maar genoeg tijd in steekt. Zoals gebruikelijk zagen we de meeste bijzondere soorten overvliegen, maar sommige leuke soorten wisten ook de tuin te vinden. In de vorstperiode in februari dook er een houtsnip op in de tuin en tijdens de voorjaarstrek zat er een paar dagen een gekraagde roodstaart te zingen. Eind november zaten mijn vrouw en ik samen op een lijst van meer dan 130 waargenomen vogelsoorten, een stuk meer dan we hadden verwacht!

Nestkastjes controleren Het veranderen van de seizoenen kun je natuurlijk nergens zo goed volgen als in je eigen tuin. In het voorjaar gaat veel aandacht naar de broedvogels. Zelfs als je meer tijd hebt dan normaal (bijvoorbeeld omdat je vanwege het thuiswerken minder reistijd kwijt bent), kun je tijd alsnog maar één keer besteden. Als ik in mijn vrije tijd met vogels bezig ben, vind ik het dus leuk om daar dan ook iets nuttigs mee te doen. Het zal je misschien verrassen hoe gemakkelijk het is om zonder veel extra inspanning met vogelonderzoek mee te doen! In het voorjaar doe ik dat door nestkastjes te controleren en de gegevens in te voeren voor het Nestkaartenproject van Sovon. In onze grote tuin heb ik tamelijk veel nestkastjes opgehangen, die goed bezet worden. Door de kastjes regelmatig te controleren en bij elk bezoek de gegevens in te voeren in de handige app AviNest werd pijnlijk duidelijk dat de mezen in het vroege voorjaar erg te lijden hadden onder het koude en natte weer. Van de zeven broedpogingen van de koolmees en de twee van de pimpelmees mislukte ruim de helft. De wilde eenden, waarvan een deel in korven broedde, deden het veel beter: van de negen nesten kwamen er maar liefst zeven succesvol uit.

Vakanties op de tuintelpost Vanwege reisbeperkingen en het feit dat we ‘coronagedoe’ wilden vermijden, vierden we dit jaar onze vakanties ook thuis. Zo gepland dat ze in de piek van de voorjaars- en najaarstrek vielen, was ik een groot deel van de vakanties te vinden op onze tuintelpost (op trektellen.nl te vinden als ‘Checkpoint Erik’). Trektellen is één van de meest kansrijke manieren om bijzondere soorten te zien, zelfs in je eigen tuin. Dat bleek ook dit jaar, met de meeste hoogtepunten in het voorjaar. Wat te denken van soorten als koereiger, grauwe kiekendief en zelfs reuzenstern? In het najaar was een overvliegende Europese kanarie de onbetwiste topsoort. Regelmatig contact met andere telposten in de buurt, die ook beter bezet waren dan ooit, leverde leuke bonussoorten op. Zo lukte het bijvoorbeeld om een rosse grutto op te pikken die door Coen van Nieuwamerongen werd gemeld bij telpost Middelblok. De appjes heen en weer geven bijna het gevoel dat je toch samen staat te tellen.

Een zingende gekraagde roodstaart was een aantal dagen aanwezig in de tuin. Helaas liet hij zich niet verleiden om een van de nestkastjes te claimen De koereiger die op 19 april over de tuin vloog was één van de hoogtepunten van 2021