Doelen Magazine editie 9, mrt apr mei jun 2015

MAGAZINE

© Marco Borggreve

ACHTERGRONDEN & CONCERTAGENDA MRT. APR.MEI.JUN.2015

experts: Henk Neven ‘Het gaat uiteindelijk om het tonen van je kwetsbaarheid, dan neem je mensen mee.’

Classical:NEXT De toekomst van de klassieke muziek

DE DOELEN SINDS 1697 De geschiedenis van de Doelen wortelt in de Middeleeuwen. Toen was ‘de Doele(n)’ een plek binnen de stad waar het Schuttersgilde oefende in het schieten met pijl en boog op een doel. Na verloop van tijd kwamen de Schutters niet alleen meer om te schieten, maar ook om te drinken, om vrienden en kennissen te ontmoeten en om een spelletje te spelen. In 1697 kreeg de toen­ malige Doele toestemming om ook muzikale activiteiten te ondernemen.

Daarmee kunnen we de lijn doortrekken tot nu. In het huidige gebouw gaan concerten hand in hand met de congresfunctie, en komen mensen samen om te genieten en te leren van muziek.

© Sanne Donders

VOORWOORD

UNIEK KIJKJE IN INTER­NATIONALE ONTWIKKELINGEN IN DE MUZIEK Wenen, mei 2014. Ik zit in de eerste sessie van het congres Classical:NEXT, dat voor de vierde keer plaatsvindt. Ik was er nog niet eerder en wil zien of de belofte van de titel wordt waargemaakt. De binnenkomst is een rommeltje: het regent pijpenstelen in Wenen, en de garderobe is niet berekend op wat je toch mag verwachten: dat bij aanvang veel mensen tegelijk hun jas en paraplu kwijt willen. Koffie is moeilijk te vinden en ook daar een lange rij. Dan maar zonder koffie naar die sessie. Naast me komt Michael Nieuwenhuizen zitten, die voor het inmiddels opgeheven Muziekcentrum Nederland de Nederlandse klassieke muziek internationaal ondersteunde. ‘Leuk je hier te zien!’

Ik mopper over de garderobe en de koffie en dat soort praktische dingen – ‘dat zouden wij in de Doelen toch beter doen’ – en Michael kijkt me aan en zegt: ‘heb je dadelijk even tijd?’.

Als we na die eerste sessie aan de koffie zitten vertelt hij dat hij door de organisatie van Classical:NEXT gevraagd is om uit te zoeken of de conferentie in Nederland kan plaatsvinden. Hij is al in overleg hierover met Utrecht. Maar Rotterdam zou ook een goede optie zijn. En zo komt het dat ik twee uur na mijn binnenkomst op Classical:NEXT met Michael en de Duitse organisatie een gesprek heb over de mogelijkheden in de Doelen.

Waarom is dit zo interessant? In de eerste plaats vanwege de invalshoek: Classical:NEXT gaat over de toekomst van klassieke muziek en de vraag hoe we daarvoor een nieuw publiek bereiken. En in de tweede plaats vanwege de deelnemers: het zijn er zo’n duizend, waarmee Classical:NEXT het grootste congres is in de klassieke muziek. Deelnemers komen uit alle delen van de wereld en ze vertegenwoordigen alle onderdelen van de ‘keten’: van media tot musici, van zalen tot critici.

Ja, dat willen we wel in Rotterdam huisvesten. Op twee voorwaarden: dat het minimaal drie jaar achtereen hier zal plaatsvinden en dat we invloed hebben op het programma.

Zo is het ook afgesproken: in 2015, 2016 en 2017 vindt Classical:NEXT plaats in Rotterdam.

Zo zijn Nederland en Rotterdam gedurende drie jaar het internationale middelpunt van de vernieuwing in de klassieke muziek.

MEER WETEN? Lees het interview met Michael Nieuwenhuizen over Classical:NEXT op pagina 44.

En waarom is het voor u interessant? Omdat naast het besloten conferentie- en tradefair-deel er zogeheten showcases zijn die ook voor publiek toegankelijk zijn: korte optredens waarin musici nieuwe presentatievormen tonen. U krijgt zo een uniek inkijkje in de internationale ontwikkelingen in de klassieke muziek.

Wees erbij van 20 t/m 23 mei.

Gabriël Oostvogel directeur-voorzitter

P.6

P.8

P.30

P.44

P.52

P.20

INHOUD

1

VOORWOORD

5

DE DOELEN TIPT programmering om niet te missen

6

INSTRUMENT IN BEELD de cello

8

3

CONCERTAGENDA UITGELICHT MAART APRIL MEI JUNI

>> 56 >> 60 >> 68 >> 77 >> 86

30

OP BEZOEK BIJ bezoekers aan het woord

36

KENNIS Beethoven door doofheid bevangen

38

REACTIES

THE BIG DAY de nieuwe garde, komt hen zien

39

PARTNERS Operadagen Rotterdam

12

DOELENCAMPUS Schubert masterclass

40 CONCERT UITGELICHT Wunderhorn

14

BESTEL EN WIN

15

HISTORIE weet u nog?

42 KIDS

Kindermuziekweek

16

VRIJDAG IN DE FLIP pianist Soo Choo ontdekt de jazz

18

19

ANDERE GELUIDEN

20

MATTHÄUS-PASSION ZONDER CONVENTIES interview met Mark Padmore

27

COLUMN FRANZ JOSEPH HAYDN

28

ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST Carl Nielsens Vierde Symfonie

KUNSTROUTE sculptuur Eduard Flipse

44

CLASSICAL: NEXT drie jaar lang toekomstmuziek in de Doelen

48

DE DOELEN STEUNFONDS kijkje achter de schermen

50

'MIJN MUZIEK IS GEORGANISEERDE ANARCHIE' interview Louis Andriessen

52

ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST superkapelmeester Jirˇi Beˇlohlavek

88

COLOFON

DE DOELEN TIPT

© Rob Acket

TIPS OM NIET TE MISSEN 23 APRIL

ClubMediéval in de serie Kerk, Kroeg en Kasteel.

27 MAART

6 MAART

Muzikale vernieuwing en Scandinavische virtuositeit.

Eigenzinnige mix van blues en jazz door Artvark.

YVONNE KEUNEN

MARLIES VERLINDE Medewerker PR & Communicatie Rotterdams Philharmonisch Orkest Thuis hoorde ik regelmatig Bach, Mozart of Beethoven. Maar pas toen ik tijdens mijn studie ging spelen bij een dwarsfluitkoor, kwam ik in aanraking met muziek die in de 20ste eeuw was ge­ schreven. Soms erg kunstmatig, maar vaker interessanter dan ik had verwacht. Het klarinetconcert van Nielsen heb ik nog niet vaak gehoord, maar ik weet dat het hoge eisen stelt aan de solist, en dat zit met Martin Fröst wel goed.

En ik laat me graag verrassen door de wereldpremière van een stuk van de Nederlander Willem Jeths.

Kijk voor meer informatie over dit concert op p.66.

Verslaggever Cultuur AD Rotterdams Dagblad Vier middelbare mannen in pak, is dat nou leuk? In het geval van het Artvark Saxophone Quartet kan daar alleen met een volmondig ja op worden geantwoord. Natuurlijk, de saxofoon is een sexy instrument, en vier al helemaal, maar de mannen van Artvark zelf zijn ook de moeite waard.

Hun mix van jazz en blues is eigenzinnig, geïmproviseerd en zowel ingetogen als uitbundig.

Het 10-jarig bestaan viert het gezelschap in de Doelen, samen met de Rotterdamse nachtegaal Ntjam Rosie. Dat kan niet anders dan een bijzonder jubileumfeestje worden.

Kijk voor meer informatie over dit concert op p.61.

SASKIA TÖRNQVIST Musicoloog, publicist, concertinleider Als kind lag ik lange zondagen onder een dekentje de dikke boeken van Thea Beckman te lezen, met als favoriet haar trilogie over de Honderdjarige Oorlog waarin een Frans troubadoursechtpaar zich zingend en spelend door het leven sloeg. Tijdens het lezen luisterde ik naar passende, middeleeuwse muziek. Jaren later dook ik als concerterend blokfluitist opnieuw in de muziek van de 14de eeuw. Nog altijd ben ik mateloos gefascineerd door het ego-overstijgende en meerstemmige lijnenspel van componisten als Machaut en Landini. Ik ben heel benieuwd naar het jonge gezelschap ClubMédieval dat muziek zal spelen van de 14de-eeuwer Don Paolo da Firenze. Bof ik even dat ik daarbij zelf de inleiding mag komen geven!

Kijk voor meer informatie over dit concert op p.75.

8 APRIL

De Colin Currie Group speelt minimal music van Reich.

CISKA VAN BEEK medewerker relatiemanagement de Doelen Jaren geleden speelde ik xylofoon, een klein broertje van de marimba, in een jeugdorkest.

De paukenist van het orkest is tegenwoordig mijn man. Niet verbazingwekkend dus dat wij thuis van muziek houden waarin slagwerk een grote rol speelt.

Omdat wij ook nog eens fan zijn van minimal music kijk ik nu al uit naar het concert van de Colin Currie Group die maar liefst 4 stukken van Steve Reich gaat uitvoeren. En dan ben ik natuurlijk vooral nieuwsgierig naar het stuk Mallet Quartet voor twee vibrafoons en twee marimba's!

Kijk voor meer informatie over dit concert op p.69.

OOK EEN CONCERTTIP? LAAT HET ONS WETEN! @deDoelen #tipdedoelen

5

6

INSTRUMENT IN BEELD

DE CELLO ‘ELK INSTRUMENT ONT­ WIKKELT ZICH EN GAAT NAAR JE HAND STAAN’ INTERVIEW MET CELLOBOUWER SASKIA SCHOUTEN door Elsbeth Grievink foto’s Sanne Donders

Het voorblad van de cello begint met een stuk vurenhout. Met schaafjes en gutsjes holt Saskia het uit, zodat een klankschaal ontstaat. Hoe dun ze het maakt, is aan haar.

‘Dat is afhankelijk van het hout, en de diepgang die je zoekt in de klank. Hoe dunner het hout, hoe sneller en harder het geluid eruit komt. Te dun is niet goed.’

Haaks op het voorblad staat de kam, waar de snaren overheen gespannen zijn. Saskia: ‘Iedere cellobouwer is trots op zijn kam.

Met de keuzes voor het model, de curve en de hoogte ervan kun je de klank van het instrument finetunen.’

Niet te zien van buitenaf, maar onmisbaar, is de stapel. De ziel van het instrument.

Dit vurenhouten ‘stokje’ ondersteunt het bovenblad en geeft trillingen door van de kam via het bovenblad naar het achterblad.

De plaats van de stapel is flexibel en biedt veel mogelijkheden. Hoe dichter hij bijvoorbeeld bij de kam staat, hoe helderder het geluid. Ook kun je bepaalde noten iets afvlakken door de stapel te verschuiven, zodat het instrument beter in balans komt.

7

In haar atelier aan huis bouwt Saskia Schouten violen, altviolen en cello’s. Ze heeft in 25 jaar 92 instrumenten gemaakt, waarvan 48 cello’s.

Gutsend en schavend werkt ze steeds opnieuw naar een klank toe, die zich van tevoren nooit helemáál laat voorspellen.

Als klein meisje speelde Saskia Schouten viool. Haar vader ook, al klonk zijn instrument heel anders dan dat van haar.

‘Dat fascineerde me’, vertelt ze. ‘Ik wilde weten hoe mijn viool in elkaar zat en hoe die gemaakt werd. Het ambacht vond ik interessant, in combinatie met de muziek.’ Ze leerde het vak aan de internationale vioolbouwschool in Cremona, Italië. En na een paar jaar instrumenten restaureren in Palermo, keerde ze terug naar Nederland, waar ze zich specialiseerde in het bouwen van cello’s.

‘De manier waarop cello’s gebouwd worden, is in drie eeuwen tijd nauwelijks veranderd’, vertelt Saskia. ‘Toch is geen cello hetzelfde. Dat komt doordat het handwerk is; met kleine nuanceverschillen kun je als bouwer veel invloed uitoefenen op het klankkarakter. De hoogte van de welvingen, de diepte van de klankkast, de positie van de kam, de kwaliteit van het hout en de dikteverdeling daarvan: het maakt allemaal uit voor de klank die je eruit wilt halen en hóe. De ene muzikant wil dat het geluid er makkelijk uitkomt, de ander werkt er graag hard voor.’

‘Elk instrument ontwikkelt zich en gaat, net als een vulpen, ‘naar je hand staan’, vertelt Saskia. ‘Een cello moet je inspelen, dat duurt minstens een jaar. Als ik een instrument na een jaar terug hoor en alles blijkt op z’n plek gevallen, dan ben ik intens tevreden. En dat is iedere keer weer afwachten, al heb ik na al die jaren natuurlijk wel fingerspitzengefühl ontwikkeld.’ •

BESTEL KAARTEN ZONDAGFESTIVAL ZO 17 MEI Voor het achterblad wordt esdoornhout gebruikt. De cello op de foto is extra bijzonder, omdat het achterblad uit één stuk gemaakt is. Dat moet een enorme boom zijn geweest! Omdat niet iedere esdoorn geschikt is om verwerkt te worden tot instrument, zijn er specialisten die de bossen in gaan om geschikte bomen aan te wijzen. Het hout moet eerst twintig jaar drogen, voor een cellobouwer ermee aan de slag kan.

De 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker spelen bewerkingen van bestaande werken en speciaal voor hen geschreven of aan hen opgedragen composities. voor meer informatie zie p. 80 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

BAANBREKERS

WAT MAAKT DIT FESTIVAL BIJZONDER? Hans de Lange programmeur bij de Doelen De eerste editie van The Big Day was voor mij een van de mooiste evenementen om aan mee te werken.

Van ’s ochtends vroeg tot in de late uurtjes bruiste The Big Day als een net geopende fles goede champagne.

Kwaliteit vol energie!

THE BIG DAY

9

De nieuwe garde.

Komt hen zien! door Elsbeth Grievink foto’s Jan Hordijk

Celebrate your senses! Dat is het credo van The Big Day op 28 maart. De héle dag barst ons gebouw uit zijn voegen van de programma’s die alle zinnen prikkelen, uitgevoerd door studenten van Codarts. En die hebben er ZIN in.

Wat gebeurt er als je tegen 600 studenten zegt dat ze gedurende een hele dag hun wildste dromen mogen uitvoeren in de Doelen, en daarvoor het hele gebouw tot hun beschikking hebben? Die uitdaging ging de Doelen twee jaar geleden aan, samen met onze goede buren van Codarts. We spraken met elkaar af: de studenten verzorgen van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat het programma, en het publiek kan binnenlopen wanneer het wil. The Big Day deed zijn naam eer aan. ‘Het was totale gekte’, zegt David Prins, Codartsdocent en artistiek coördinator van de komende editie van The Big Day, terugkijkend. ‘Een grote explosie van samengebalde energie. Mensen hebben weken in bed moeten liggen om bij te komen van het hele proces en de dag zelf. Maar het smaakte vooral naar meer.’ En meer komt er. Op zaterdag 28 maart is de tweede editie van The Big Day, en die wordt minstens zo onstuimig. »»

10

TOPTALENTEN David Prins omschrijft The Big Day als een festival waar je kunt ontdekken wat er in Rotterdam aan het borrelen is onder jongeren die zich bezighouden met alle takken van podiumkunst en entertainment. ‘Het is een soort sneak preview. Wat je gaat zien, horen, voelen en ruiken is een complete verrassing, zelfs voor mij. Maar de kans is groot dat je tijdens The Big Day toptalenten ontdekt, die over een paar jaar de hoofdrol spelen in een musical of op Lowlands staan.’

Alle afdelingen van Codarts zijn vertegenwoordigd in het programma. Dans, muziektheater, circus, jazz, klassieke muziek, wereldmuziek, popmuziek en educatie. Er zijn muzikale uit­ voeringen in alle zalen, hoeken en gaten van het gebouw, maar ook dans en circusacts op de meest verrassende plaatsen. Prins: ‘Ik liep met een paar studenten door de Doelen, toen ze ineens een buffetkar zagen staan: ‘Hee, daar kunnen we wat mee!’

Nu werken ze aan een acrobatische act die volgens mij aardig spannend gaat worden. Het is mooi om te zien hoe studenten tijdens zo’n proces inspiratie opdoen door het gebouw én door elkaar.’

VONK The Big Day begint met een uitbundige parade van studenten en Rotterdamse schoolklassen die door de stad richting de Doelen trekken, waar ze letterlijk en figuurlijk een vonk ontsteken.

Daarna barst het programma los. Wie komt kijken, wordt uitgenodigd om vooral ook mee te doen. Prins: ‘Wat te denken van een massageworkshop, onder het genot van Indiase klanken? En voor de allerkleinste bezoekers: kinderliedjes zingen en dansen. Er komt een kapsalon waar kinderen uit volkswijken kniples krijgen van een beroemde stylist. Op de catwalk showen modellen creaties van aanstormende ontwerpers, begeleid door live barokmuziek. Ook richten we een foodzone in, waar al je zintuigen tegelijk geprikkeld worden, en geur en smaak gekoppeld wordt aan klank.’

HOGE DREMPEL? WIJ? Tijdens The Big Day worden veel van de ongeschreven regels binnen het concertgebouw en ‘hoe het heurt’ aan de laars gelapt. Prins: ‘Veel van die regels maken dat mensen die nooit in een concertgebouw komen, zich ongemakkelijk kunnen voelen. Terwijl we tijdens The Big Day graag íedereen binnen willen hebben. Toch spelen we ook een beetje met die drempel, door hem te verlagen, helemaal weg te nemen of juist baldadig rechtop te zetten, maar dan met een dikke knipoog. Denk aan een concert waarvoor je eerst door een controle moet, gefouilleerd wordt, je telefoon moet inleveren en niet betrapt mag worden op krakende zuurtjes in je zak. Tijdens het concert wordt aangegeven wanneer je mag hoesten en wanneer je moet klappen.’ In de foyer zal een project te zien zijn van studenten

THE BIG DAY

die videoclips gemaakt hebben bij bekende, klassieke stukken.

Prins: ‘Daarbij hebben ze ingrediënten geleend uit de clips die ze dagelijks op televisie voorbij zien komen. Babes, bikini’s en mooie auto’s, voornamelijk. Op die manier dragen ze bij aan het vraagstuk: hoe hou je klassieke muziek aantrekkelijk voor de nieuwste generatie?’

‘Het is een soort sneak preview.

Wat je gaat zien, horen, voelen en ruiken is een complete verrassing, zelfs voor mij.’

DROMEN NAJAGEN Natuurlijk zijn er ook geschréven regels, waar je niet omheen kunt. Zoals die van de brandweer. Prins moedigt zijn studenten aan inhoudelijk zo wild mogelijk te dromen, maar confronteert ze ook met de praktische kant. ‘Brandweervoorschriften, techniek, publiekswerving. Dat zijn zaken die óók bij het vak horen, en veel studenten komen die nu voor het eerst tegen. Twee studenten van de circus- en dansafdeling willen een pas de deux opvoeren, waarbij de een op een héél lange schommel zit, en de ander op de vloer danst. Als we dan de Doelen ingaan om te kijken waar en hoe dat moet gebeuren, rijzen er veel vragen waar

ze over na moeten denken. Dat is superleerzaam voor ze.’ Ook heel spannend voor de studenten is dat ze mogen samenwerken met grootheden uit het vak, zoals muziektheatermaker Dick Hauser en de Amerikaanse sopraan Claron McFadden. Wanneer The Big Day geslaagd is? Prins: ‘Als het publiek ervaringen heeft opgedaan die het van tevoren niet had kunnen voorspellen, maar nooit meer zal vergeten. Als hun zinnen zijn geprikkeld en ze het gevoel hebben gehad dat ze tússen de artiesten van de toekomst de schoonheid van de podiumkunsten hebben kunnen vieren.

Aan de artiesten zal het niet liggen, die staan te trappelen.’ •

BESTEL KAARTEN THE BIG DAY ZA 28 MAART

13.00 - 01.00 uur prijs: € 12, tot 18 jaar toegang gratis (entreekaart verschaft de hele dag toegang tot de Doelen)

The Big Day wordt mede mogelijk gemaakt door Gemeente Rotterdam, Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot, Stichting Swart-van Essen, Vrienden van Codarts, Stichting Elise Mathilde Fonds, Van Cappellen Stichting, Stichting Bevordering van Volkskracht, Stichting Vrienden van Vijverberg en STOER

voor meer informatie zie p. 67 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

11

12

DOELENCAMPUS

SCHUBERT MASTERCLASS De laatste jaren heeft de Doelen zijn activiteiten op het gebied van educatie sterk uitgebreid met inleidingen, nabesprekingen, workshops, (online) cursussen en openbare masterclasses. Deze activiteiten vallen onder de term DoelenCampus.

KIJKJE IN DE KEUKEN VAN DE MEESTERS door Paul Janssen foto Sanne Donders

Van 22 tot en met 24 mei staat onze DoelenCampus in het teken van Schubert en het Duitstalige lied. Henk Neven en Hans Eijsackers bereiden met drie openbare masterclasses vier duo’s voor op een sprankelend slotconcert. ‘Een mooi kijkje in de keuken’, aldus Neven.

Jarenlang organiseerde de Schubert Stichting iedere twee jaar openbare masterclasses met Robert Holl en Rudolf Jansen. Dit jaar gaat in samenwerking met de Doelen het masterclassstokje over op de jongere generatie. Bariton Henk Neven en pianist Hans Eijsackers vormen de spil in een weekeinde vol masterclasses, een kinderconcert en een slotconcert. ‘Robert Holl is een echte master’, zegt Neven vol bewondering. ‘Ik ben absoluut niet met hem te vergelijken, maar samen met Hans kan ik jonge mensen wel wat leren.’

In drie werksessies met vier duo’s staat het Duitstalige lied centraal. ‘We vragen de vocalisten en pianisten op voorhand een thema te kiezen – een gevoel, een gedicht, een schilderij, een jaargetijde – en aan de hand daarvan een organisch blokje repertoire samen te stellen. Als je als zanger een sterke band hebt met het thema achter het repertoire, kun je veel meer van jezelf naar buiten brengen. Het lied is nu eenmaal de intiemste en meest persoonlijke wijze van musiceren.’

Neven hoopt de jonge zangers zo aan het denken te zetten over het repertoire. ‘Het levert altijd spannende liedcombinaties op, en het slotconcert wordt zo een echt slot­ concert met mooie thematische blokjes.’

Die verbinding met een thema is volgens Neven van groot belang bij de wisselwerking met het publiek. ‘Hoe speel je samen als duo, hoe communiceer je met het publiek?

Dat is de basisvraag die wij stellen. Je moet als uitvoerend musicus een manier vinden om je eigen identiteit uit te drukken. Toen ik afgestudeerd was zat ik vol met adviezen van mensen die mij verteld hadden hoe het moest. Je wilt hun adviezen zo goed mogelijk in praktijk brengen en daarbij bestaat het gevaar dat je je eigenheid onderdrukt. En die eigenheid brengt juist de emotie, de band met het publiek.’

ONMISBAAR PUBLIEK Omdat de communicatie centraal staat, is Neven ook blij met de vorm van een openbare masterclass. ‘Het publiek is onmisbaar. Zo

HENK NEVEN De Nederlandse bariton Henk Neven studeerde aan het Conservatorium van Amsterdam bij Margreet Honig en Maarten Koningsberger.

In 2003 studeerde hij cum laude af. Sindsdien zingt hij internationaal niet alleen in vele opera’s en oratoria, maar heeft hij ook naam gemaakt met bijzondere liedrecitals. In 2011 ontving hij in de Doelen de Nederlandse Muziekprijs, de hoogste Nederlandse staatsonderscheiding op muziekgebied.

HANS EIJSACKERS Pianist Hans Eijsackers studeerde bij onder anderen Jan Wijn en György Sebök. In 1992 studeerde hij met Onderscheiding af aan het Conservatorium van Amsterdam. Hij won diverse prijzen en bouwde een bloeiende praktijk op als solist, kamermusicus en liedbegeleider. In die hoedanigheid speelt hij veelvuldig met Henk Neven samen. Eijsackers is als docent actief aan de conservatoria van Tilburg en Den Haag en als Professor Liedgestaltung aan de Robert Schumann Hochschule te Düsseldorf.

13

‘Wat zit er achter een recital, wat moeten een zanger en een pianist allemaal doen om de vertolking als vanzelfsprekend te laten klinken?’

PROGRAMMA MASTERCLASSES EN SLOTCONCERT VR 22 MEI

Codarts 19.00 - 22.15 uur Opening en masterclass Henk Neven en Hans Eijsackers met 4 liedduo’s

ZA 23 MEI

kunnen we direct ervaren of de zaken die je over wilt brengen ook werkelijk overkomen.

Elizabeth Schwarzkopf zei ooit dat ze met een beweging van haar knie kon bepalen of en door wie er gehoest werd tijdens een recital. Hoewel gechargeerd tekent het wel die wisselwerking.

Zaken kunnen in de stilte van de studio perfect werken, maar het gaat uiteindelijk juist om het tonen van je kwetsbaarheid, dan neem je de mensen mee. En voor het publiek is zo’n masterclass net zoiets als een kookprogramma op tv: een mooi kijkje in de keuken. Wat zit er achter een recital, wat moeten een zanger en een pianist allemaal doen om de vertolking als vanzelfsprekend te laten klinken?’ Tevreden is Neven pas als elk duo bij zichzelf een snaar raakt en een ontroerend blokje liederen neerzet.

‘Als je jezelf raakt, raak je ook het publiek.’

Neven en Eijsackers voeren zelf ter illustratie tijdens het slotconcert Schuberts Winterreise uit. ‘Schubert is en blijft voor mij iemand die met ‘eenvoud’ naar de essentie van het menszijn gaat. Mij raakt altijd de melancholie die zo eigen is aan het romantische lied.’ Een bevriend

‘Als je jezelf raakt, raak je ook het publiek.’ kunstenares voegt met vierentwintig tableaus naar alle liederen van Schuberts Winterreise iets toe aan de concertbeleving. ‘Die tableaus worden geprojecteerd’, zegt Neven. ‘Ik zie er naar uit, het is een mooi experiment om de concertbeleving te verdiepen.’ Tevens verheugt Neven zich op het kinderconcert op zondagochtend. ‘Het wordt een klassiek liedrecital dat helemaal uit de hand loopt. Zo’n kinderconcert is echt reuze spannend.

Bovendien vind ik het van groot belang: als we over twintig jaar nog klassieke muziek in de concertzaal willen hebben, moeten we kinderen er nu mee in aanraking brengen.’ •

In samenwerking met

Jurriaanse Zaal 14.00 - 17.15 Masterclass met Henk Neven en Hans Eijsackers met 4 liedduo's 19.00 - 22.15 Masterclass Henk Neven en Hans Eijsackers

ZO 24 MEI

Jurriaanse Zaal 10.30 - 11.30 uur Zingende honden blaffen niet (6+) 13.00 - 14.00 uur Optreden geselecteerde liedduo’s Schubert Masterclass 2015 14.00 - 15.00 uur Pauze met foyerprogramma 15.00 - 16.15 uur Slotconcert 11de Schubert Masterclass 2015 door Henk Neven en Hans Eijsackers Schubert Winterreise D911 Na afloop van het concert meet & greet met de docenten en deelnemers van de Schubert Masterclass 2015 voor meer informatie zie p. 82-83 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

14

BESTEL EN WIN

DE MOOISTE PRIJZEN...

CADEAUTJE EXCLUSIEF DOELEN GESIGNEERDE GIFTCARD CD-BOX CRISTINA BRANCO LEKKER MEEZINGEN BOEK EN CD BIJT-IE IN JE BIL! Een van de hoogtepunten van de Kindermuziekweek in de Doelen wordt het WNF-concert Daar komen de dieren van het Rotterdams Philharmonisch en Ageeth de Haan.

Lekker veel liedjes, mooie beelden van wilde dieren op een groot scherm en een heel orkest op het podium. Daar komen de dieren is de opvolger van het concertprogramma Bijt-ie in je bil, waarmee Ageeth al eerder in een uitverkochte Doelen stond. Ook thuis genieten van de crècheliedjes op deze cd? Wij verloten drie exemplaren.

CD DEATH SPEAKS VAN DAVID LANG ‘De woorden gaven mij vleugels’, zei componist David Lang in een interview over de werken van Schubert die hij naploos op passages waarin de dood aan het woord is.

Deze teksten gebruikte hij voor zijn liederencyclus death speaks. Intense, huiveringwekkend mooie muziek, gezongen door Shara Worden. De uitvoering van death speaks tijdens Operadagen Rotterdam dit jaar (zie pagina 58) wil je niet missen.

Vorig jaar bracht fadista Cristina Branco onder de titel Idealist een cd-box uit met een samenvatting van haar imposante carrière. Op drie cd’s leidt ze de luisteraar langs 17 jaar fado-hoogtepunten. NRC bejubelde de cd-box en gaf deze vier sterren en Written in Music schreef ‘een bevlogen zangeres die de intensiteit van het leven in haar zang kan vatten en die je tegelijk met haar stem de sprankeling van het leven kan laten horen’. Onder onze lezers mogen wij een gesigneerd exemplaar van de cd-box verloten.

Nieuw: ook de Doelen heeft nu zijn eigen giftcard. Een cadeaupas waarop u een bedrag naar keuze kunt zetten waarmee de ontvanger concertkaarten bij de Doelen kan bestellen. We geven vier giftcards à € 25 weg.

CONCERTTIP Als een van de hedendaagse iconen van de fado blijft Cristina Branco zichzelf, en de fado, steeds opnieuw uitvinden. Op 11 april staat ze in de Doelen. Bestel nu!

CONCERTTIP Op 12 april ziet het publiek in Daar komen de dieren (4+) groot geprojecteerde filmfragmenten van wilde dieren in hun leefomgeving.

Zingend en vertellend brengt Ageeth intieme liedjes en de orkestrale muziek bij elkaar.

Alles draait in dit bijzondere concert om families.

KANS MAKEN? Mail uw gegevens onder vermelding van de prijs waarop u kans wilt maken naar communicatie@dedoelen.nl.

Prijswinnaars ontvangen bericht. Over de uitslag wordt niet gecorrespondeerd.

HISTORIE

WEET U NOG? door Elsbeth Grievink bron www.muziekweb.nl

Op dit moment verrijst een groot, nieuw restaurant in de plint van ons gebouw.

Maar daar waar straks gedineerd wordt, werden tussen 1966 en 1978 langspeel­ platen uitgeleend.

Muziek voor iedereen bereikbaar maken.

Dat is wat Rob Maas voor ogen had, toen hij in 1961 zijn Centrale Discotheek begon op de Witte de Withstraat, waar je voor een gulden een grammofoonplaat kon lenen. Na zes jaar kreeg Maas de kans om naar ‘het nieuwe concertgebouw de Doelen’ te verhuizen. De verhuizing zal Maas nooit vergeten: ‘Van de RET mochten we een tram lenen, er reden toen nog trams door de Witte de Withstraat.

We zetten luidsprekers op het dak en hingen er grote spandoeken aan met daarop: GRAMMOFOONPLATEN IN DE DOELEN, NU 1 APRIL! Alle genodigden namen één plaat onder de arm en op de muziek van Händels Watermusic reden we naar de Doelen.’

De Centrale Discotheek vestigde zich in de plint, aan de westzijde. 'We kregen zeventig

vierkante meters, die vol stonden met platen en boven de zoekbakken ruimte voor bromfietshelmen.'

WEER VERHUIZEN In de jaren zeventig kwam er vraag naar popmuziek, en Maas moest met zijn tijd mee. Door popmuziek aan zijn collectie toe te voegen, verdriedubbelde het aantal uitleningen én daarmee de subsidie – de afspraak was dat Maas drie kwartjes subsidie kreeg per uitgeleende plaat – wat uitbreiding mogelijk maakte. De Centrale Discotheek besloeg duizend vierkante meter van het gebouw, op het moment dat de Doelen ging verbouwen moest de Centrale Discotheek verhuizen. Eerst naar de Mauritsweg, daarna naar de Centrale Bibliotheek, waar het nog

MIJLPALEN Heeft u ook mooie herinneringen aan gebeurtenis­ sen in de Doelen? Maak de historie van de Doelen compleet met oude foto's, video's of andere informatie. Mail ze naar communicatie@dedoelen.nl of plaats uw foto's op onze Facebookpagina.

steeds zit. Alle cd’s, maar liefst 400.000 stuks, werden gedigitaliseerd en zijn ongelimiteerd te beluisteren op het Muziekwebplein.

‘Mijn ideaal is altijd overeind gebleven,’ vertelt Maas, niet zonder trots. ‘Het mogelijk maken om te luisteren naar alle prachtige muziek die er is.’ •

‘Iedereen nam een grammofoonplaat onder de arm en zo reden we naar de Doelen.’

15

16

VRIJDAG IN DE FLIP

De Flip, zo noemen Doelenmedewerkers de Eduard Flipse Zaal liefkozend.

In de intimiteit van deze zaal vindt iedere vrijdagavond een eigenzinnig, verrassend concert plaats. Na afloop van het concert is er een meet & greet met de artiesten en draait de artiest van die avond muziek die hem of haar inspireert.

Vrijdag in de Flip: de intimiteit van een club, met de kwaliteit van een concertzaal.

VRIJDAG IN DE FLIP

PROGRAMMA Artvark Saxophone Quartet en soulzangeres Ntjam Rosie p.61

13 MAART

Luzazul mixt de melancholie van de fado, het vuur van de flamenco en warme Braziliaanse muziek p.63

Jaime Rodriguez mixt met zijn band zijn Colombiaanse roots met latin grooves, funk en dance p.64

Verrassend optreden van Codartsstudenten in Made in Rotterdam

p.66 >>

Pianiste Soo Cho ontdekte na haar studie klassiek piano de jazz. Improvisatie bleek de sleutel tot zelfontplooiing en groei.

‘Muziek krijgt pas waarde als je het publiek weet te raken.’ door Gilles de Sitter foto Signbyans

KNIPKAART Met de Vrijdag in de Flip Knipkaart bezoekt u voor € 55 vier concerten naar keuze in de reeks Vrijdag in de Flip. Bestel de knipkaart via www.dedoelen.nl/vrijdagindeflip

Inmiddels woont de Zuid-Koreaanse Soo Cho veertien jaar in Nederland. Ze studeerde jazzmuziek aan de conservatoria van Den Haag en Amsterdam, bracht vier albums uit en groeide uit tot een autonome Nederlandse jazzpianiste. Ze ziet zichzelf niet per se als solist. ‘Ik werk graag in groepsverband. In Amerika heb je binnen de jazz een meer individualistisch systeem. Daar draait het meestal om de solist. In mijn geboorteland Zuid-Korea zie je dat systeem gekopieerd worden. In Nederland gebeurt dat niet, jonge jazzgroepen leggen hier meer nadruk op het groepsproces. Kijk maar naar bandjes als Kapok. Die maken het niet als individu, maar als groep. Ik houd van zo’n aanpak.’

Ook bij haar nieuwe samenwerking met de Italiaanse saxofonist Javier Girotto gaat ze uit van het groepsgeluid. Ze presenteerden vorig jaar een nieuw album met de titel Ballerina, een mix van Argentijnse muziek, latin en jazz. ‘Ik schrijf mijn muziek altijd met een persoon in het achterhoofd. Dat is belangrijk. Ik ken Javier goed. We spelen ook samen in mijn kwartet, dan weet je wat iemand kan en dat vind ik prettig.’

Op vrijdag 29 mei geeft Soo Cho samen met Javier Girotto een concert in de Eduard Flipse Zaal. Bij zo’n duo-concert komt het erop aan, vindt Soo Cho. ‘Ik kan me niet verschuilen achter de drum- of baspartijen, dus ben veel kwetsbaarder. Daarom is het wel spannend.’ •

‘Flipse, de jonge, energieke, stond met het bekende vuur te dirigeren. Zijn colbertje had hij natuurlijk al lang afgelegd, dat is hem te lastig als hij de vonkenspettende muziek van ’n Fransch componist moet instuderen.’ (Groot Rotterdam, 3 november 1933)

10 APRIL

Re:Freshed presents Maite Neri

p.70

Tribute to Sarah Vaughan door Codarts & Royal Conservatory Bigband met Marjorie Barnes p.72

24 APRIL

27 MAART

Beluister het programma van Vrijdag in de Flip op onze Spotify playlist. www.dedoelen.nl/spotify

Combinatie extraordinaire: Anton Goudsmit, Peter Beets, Ruud Jacobs, Han Bennink p.68

17 APRIL

20 MAART

SPOTIFY PLAYLIST

>>

3 APRIL

6 MAART

17

Melissa Oliveira zingt een jazzy mix van fado, samba, blues en andere genres. JAM zorgt voor visuals p.75

1 MEI ‘Licht nostalgische verrukkingen en verleiding die door merg en been gaat’, Muziekwereld over Stephanie Francke Quartet p.77

8 MEI

Trasnoche speelt nieuwe muziek geïnspireerd door de tango p.78

15 MEI Vanuit haar Portugese achter­ grond combineert Maria Mendes bossa nova’s, fado en jazz p.80

22 MEI Solo muziektheatervoorstelling The End of Desire van saxofonist Ties Mellema p.82

29 MEI

Duo Soo Cho en Javier Girotto brengt een mix van Argentijnse muziek, latin en jazz p.84

5 JUNI

Music Matters Winnares Music Matters Award Lady Shaynah

p.86

12 JUNI

Live! B/ANDA (André Heuvelman & Friends) voert je mee naar de klanken van de nacht p.86 Bestel direct online: www.dedoelen.nl

18

ANDERE GELUIDEN

SHOPPEN

DOELEN WINKEL

Voor wie het heeft gemist: de Doelen heeft tegenwoordig ook een eigen winkel. Met honderden cd’s, dvd’s, vinyl, muziekboeken, leuke hebbedingetjes, Rotterdamse producten en de Doelen giftcard.

De winkel is dagelijks geopend van 14.00 tot 18.00 uur en voor concertbezoekers ook voor aanvang van concerten en in de pauze.

VOOR DE LIEFHEBBER

ROTTERDAMS RADIO MUSEUM

Een verborgen pareltje in Rotterdam: het Rotterdams Radio Museum.

In dit (gratis toegankelijke) museum bekijkt u een enorme collectie radio’s waarvan de oudste exemplaren rond 1920 geproduceerd zijn, de begintijd van de radio-ontvangst.

Rotterdams Radio Museum, Ceintuurbaan 104 in Rotterdam, geopend donderdag t/m zondag 13.00 - 16.00 uur (gratis toegang)

KORTING

GOETHE-PASS Regelmatig werkt de Doelen samen met het Goethe-Institut, de wereldwijd actieve culturele instelling van de Duitse Bondsrepubliek.

Het Goethe-Institut bevordert de kennis van de Duitse taal in het buitenland en onderhoudt de internationale culturele samenwerking.

Met de Goethe-Pass, die in Rotterdam verkrijgbaar is bij het GoetheInstitut, krijgt u onder meer gratis toegang tot alle culturele activiteiten van het instituut (films, theater, lezingen, tentoonstellingen) en korting op diverse evenementen in de stad. www.goethe.de/nederland

LEUK VOOR KIDS

ORENOPEN.NL Waarom dragen musici een ‘pinguïnpakje’? Waar haalt een zangeres nu eigenlijk inspiratie uit? Wat heeft Valery Gergiev met satéprikkers? En wie wil er een spoedcursus dirigeren? Of dichten of rappen? Op de website orenopen.nl leer je heel veel over muziek, over het orkest, over dirigeren en over de concertzaal. Je maakt hier kennis met allerlei soorten muziek uit Rotterdam, van klassiek, tot reggae tot rap.

TEST

HEEFT U EEN UITZONDERLIJK MUZIKAAL GEHOOR? Iedere dag plaatst de Universiteit van Nederland op de website universiteitvannederland.nl een nieuw, gratis hoorcollege.

Een van onze favoriete hoogleraren op deze website is prof. dr.

Henkjan Honing van de Universiteit van Amsterdam. Zijn colleges over muziekcognitie zijn stuk voor stuk even boeiend. Test of u een uitzonderlijk muzikaal gehoor heeft en krijg antwoord op de vraag of je slimmer wordt van Mozart. Zoek op de website www.universiteitvannederland.nl onder het tabje ‘hoogleraren’ op Henkjan Honing voor deze en diverse andere hoorcolleges.

KUNSTROUTE

SCULPTUUR EDUARD FLIPSE

foto Tom Gosselaar

KUNSTROUTE Wandelend door de Doelen komt u bijzondere en waardevolle kunstwerken tegen. Kunstwerken die de Doelen onder andere te danken heeft aan de percentageregeling voor beeldende kunst, die voorschreef dat 1% van de bouwkosten van overheidsgebouwen aan kunst moest worden besteed. Graag laten we u kennismaken met de vele kunstwerken die de Doelen rijk is.

Haal voorafgaand aan uw concertbezoek de Kunstroute bij de kassa en verdiep uzelf in de Doelen niet alleen in muziek, maar ook in de beeldende kunst.

OOK EEN VERHAAL? Beschikt u over interessante aanvullende informatie over de kunstwerken in de Doelen?

Of bent u al jaren enthousiast over een van de kunstwerken in het gebouw? Laat het ons weten via communicatie@dedoelen.nl.

Het werk van Willem Verbon (1921-2003) – een van Nederlands bekendste beeldhouwers van de 20ste eeuw – bestaat vooral uit figuratieve sculpturen, meestal historische figuren voorstellend. Zijn voorliefde voor portretten is op natuurlijke wijze tot stand gekomen; al heel jong tekende Verbon overwegend hoofden en gezichten. Kort en krachtig vertelde hij: ‘Ik heb indertijd gekozen voor het anekdotische naturalisme. Ik geloof dat herkenbaarheid kaarsrecht overeind is blijven staan in alle kunststromingen van de afgelopen eeuw.

Daarom portretteer ik de mensen zoals ik ze in realiteit zie, niet mooier niet lelijker.’

Voor de Doelen vervaardigde Verbon onder meer een sculptuur van componist en dirigent Eduard Flipse (1896-1973). Flipse dirigeerde van 1926 tot 1962 het Rotterdams Philharmonisch Orkest en hij was diegene die in 1962 de eerste paal voor het gebouw de Doelen sloeg. U vindt de bronzen sculptuur van Eduard Flipse in de Foyer Grote Zaal, in het midden bij de ingang van de zaal (eerste etage). •

19

20

COSÌ FAN TUTTE WAT MAAKT DIT CONCERT BIJZONDER?

EXPERTS

Neil Wallace Hoofd Programmering de Doelen Drie keer heb ik Mark Padmore de rol van evangelist horen zingen, onlangs nog in de weergaloze enscenering van Peter Sellars met de Berliner Philharmoniker. Mark is voor mij de ultieme evangelist: een zanger met de intelligentie en de trefzekerheid – zowel muzikaal als theatraal – om tot de kern te gaan van wat het personage ons wil en moet vertellen.

Zijn komst wordt voor mij een van de hoogtepunten van dit seizoen.

MATTHÄUSPASSION ZONDER CONVENTIES INTERVIEW MET MARK PADMORE

door Frederike Berntsen foto's Sanne Donders

MATTHÄUS-PASSION ZONDER CONVENTIES

21

MARK PADMORE

Twee wakkere ogen kijken priemend de zaal in, vanuit de borstkas rijst een statig geluid op: Mark Padmore aan het werk op het podium. Een van ’s werelds beroemdste tenoren lijkt te willen zeggen: ‘Ik laat je niet gaan voor je hebt gelachen en gehuild met het personage dat ik vertolk.’

De geboren Londenaar speelde eerst klarinet en studeerde als zanger af aan King’s College in Cambridge. Toch, zijn Duits is onberispelijk. Met zijn rol als evangelist in Bachs passiecomposities scoort hij wereldwijd hoog. Padmore kijkt verder dan zijn neus lang is, liet zich door Peter Sellars regisseren in de evangelistenrol van Bachs Johannes-Passion en die van de Matthäus, begeleid door de Berliner Philharmoniker onder leiding van Simon Rattle.

De Matthäus-Passion neemt hij mee naar de Doelen voor een uitvoering met het Orchestra of the Age of Enlightenment en slechts zestien zangers, zónder dirigent, zelf kruipt hij in de rol van evangelist. Met het orkest bracht hij deze passie al eerder in zo’n intieme vorm, tijdens een concert in het Amsterdamse Concertgebouw in 2009, toen zelfs met maar acht zangers.

‘Ik experimenteer nog steeds, ook al heb ik de Matthäus vaker uitgevoerd met het Orchestra of the Age of Enlightenment.

Onderdeel van het repetitieproces is dat we mensen van buitenaf erbij vragen om met ons over het stuk te praten. Zo hebben we een theoloog en een kunsthistoricus in huis gehad om een en ander vanuit een steeds andere invalshoek te bekijken. En nu werk ik graag met iemand die ons kan vertellen hoe Leipzig in Bachs tijd was. Hoe zag zijn omgeving eruit, in wat voor cultuur

Mark Padmore (1961) werd geboren in Londen en groeide op in Canterbury. Hij begon zijn muzikale loopbaan op de klarinet en studeerde als zanger af aan King’s College, Cambridge.

Zijn uitvoeringen van Bachs Passies worden wereldwijd geprezen. In de grote operahuizen vertolkt hij de belangrijke rollen uit zijn repertoire in samenwerking met regisseurs als Peter Brook en Deborah Warner. Padmore treedt op met vele toporkesten en -dirigenten en is ook geregeld op het kamermuziekpodium te vinden. Mark Padmore is artistiek leider van het St. Endellion Summer Music Festival in Cornwall.

verkeerde hij? Bach had twintig kinderen, van wie er elf stierven voordat hijzelf overleed, hij verloor een vrouw. En hij heeft ongetwijfeld publieke executies meegemaakt. Dat alles was toen misschien normaler dan nu, maar toch, als je dat weet, verandert je perspectief als je de noten weer voor je neus hebt. Er bestaan zoveel verschillende manieren waarop je naar de Matthäus kunt kijken.’

‘Bij de Matthäus is het belangrijk dat je je bewust bent van het lijden, van wat er fout gaat. Het is een verhaal over iemand die ten onrechte gearresteerd, gemarteld en gekruisigd wordt. Die dingen moeten we registreren en niet over deze passie denken als concertmuziek. Het werk is vele malen belangrijker dan alleen concertmuziek.’

BACH ZOEKT DE GRENZEN OP ‘Ik denk soms ook dat we de schoonheid van de compositie niet altijd goed begrijpen. Natuurlijk is deze passie prachtig geschreven. Maar je hoort ook heel vreemde muziek: opmerkelijke instrumenten, aparte combinaties. Bach zoekt de grenzen op. Een aria als ‘Geduld’: het gebruik van de viola da gamba, dat was een ouderwets instrument in Bachs tijd. Je hoort een pinnig geluid in dialoog met de zanger. Het heeft iets

»

22

MATTHÄUS-PASSION ZONDER CONVENTIES

scherps, iets hoekigs, het gaat tot het randje. En de tekst in ‘Ich will dir mein Herze schenken’: als je erover nadenkt, geeft die een bijna seksueel getint beeld. In God willen verdwijnen, hem willen ontvangen. Het enthousiasme van de muziek daarbij is verontrustend. Bach heeft fantastische sfeerveranderingen geschreven. We kennen de Matthäus nu goed, maar de eerste luisteraars moeten geshockeerd zijn geweest. En dat is ook de bedoeling, achterover zitten en bevestigd worden in muziek die we kennen, daar gaat het niet om. Een uitvoering moet veel onrustbarender zijn.’

‘Ik denk dat het onze taak is uit te vinden wat de noten te vertellen hebben en om te proberen je publiek het werk zo volledig mogelijk te laten beleven. Het liefst zó dat de luisteraars bij de aria ‘Erbarme dich’ niet alleen denken: o, wat prachtig, maar dat ze een verhaal horen en begrijpen waarom Bach heeft geschreven wat hij heeft geschreven. Of hij nu tien of twintig zangers tot zijn beschikking had, doet er uiteindelijk niet toe.’

Dus Padmore hecht niet aan een historisch geïnformeerde uitvoering? ‘Nee, die is niet meer belangrijk. Ik ben opgegroeid toen de historische uitvoeringspraktijk opkwam en groot werd onder leiding van dirigenten als Roger Norrington, Frans Brüggen en John Eliot Gardiner. Om de muziek vanuit een ander perspectief te kunnen bekijken, was het interessant om te onderzoeken hoe de composities vroeger werden uitgevoerd en welke instrumenten er werden gebruikt. Maar dat is voor mij niet het boeiendste wat er over bepaalde werken te zeggen valt.

Zo dicht mogelijk komen bij hoe Bach de dingen zou hebben gedaan? Dat is een illusie. We weten veel, maar wat kun je doen?

Je kunt niet Leipzig uit zeventienhonderd zoveel creëren, we gaan niet naar de Matthäus luisteren in een koude kerk met een ceremonie erbij. Vroeger was een Passion onderdeel van een religieuze viering, nu niet meer.’

GROTER DAN JE KUNT BEVATTEN ‘Vaak ken je een stuk van een opname. De eerste opname van iets, daar kom je nauwelijks van af. Op een van de weinige grammofoonplaten die mijn ouders hadden, stond het Tweede Pianoconcert van Brahms met Wilhelm Backhaus, prachtig. Die opname is voor mij geworden wat dat concert inhoudt. Het voelt nog altijd vreemd als ik het iemand anders hoor spelen, want die doet niet hetzelfde. Die fixatie, waar de klassieke muziek last van heeft, wil ik in mijn eigen uitvoeringen kwijt. Niet voor niets heb ik de passies in verscheidene ensceneringen uitgevoerd; de Matthäus in Glyndebourne in een regie van Katie Mitchell en de Johannes bij de English National Opera. Ik denk dat we ieder perspectief moeten gebruiken om muziek opnieuw te leren kennen. En dan nog: de Matthäus ken je nooit, die is groter dan je kunt bevatten. Zelfs als ik de partituur nu noot voor noot uit

MATTHÄUS-PASSION Johann Sebastian Bach (1685-1750) kwam in 1723 in Leipzig te werken. In deze stad ontstond de Matthäus-Passion. Voor het libretto van deze passie heeft Bach nauw samengewerkt met Christian Friedrich Henrici, postbeambte in Leipzig, die onder het pseudoniem Picander gedichten publiceerde. De tekst van de passie bestaat uit de evangelietekst volgens Matteüs (verteld door de evangelist), Lutherse koraalverzen (door Bach zelf uitgekozen) en vrije poëzie van Picander. Deze elementen zijn door Bach en Picander tot een eenheid geweven. Om het verhaal zo beeldend mogelijk te kunnen verklanken, heeft Bach de metaforen, de theologische boodschappen en de symboliek in de teksten geanalyseerd. Ritme, klankkleuren, melodieën: alles moest kloppen. De eerste uitvoering van de Matthäus-Passion vond plaats in 1727 in de Thomaskirche in Leipzig.

‘Ik laat je niet gaan voor je hebt gelachen en gehuild met het personage dat ik vertolk.’

MARK PADMORE

23

‘Het is mijn ideaal mensen te laten luisteren alsof het hun eerste Matthäuservaring is.’

zou kunnen schrijven, beheers ik de totale strekking van deze passie nog niet. Het aantal betekenissen dat erin schuilgaat, is eindeloos.’

De Passionen stonden ontelbare keren op Padmores programma, met diverse uitvoerenden. Natuurlijk zong hij ook in het koor.

Net als nu, want dat hij de rol van de evangelist op zich neemt, zegt niet alles. ‘Die vorm van democratie bevalt me en past ook bij deze muziek. Het gaat niet om stersolisten, iedereen op het podium is met alles begaan. Ik heb ook het liefst dat we tegelijk opkomen, als collectief. De conventies van het buigen: het orkest komt op, dan het koor, de solisten, de dirigent, eerlijk gezegd hou ik niet van die hiërarchie.’

Zo zien we Padmore straks ook niet met een baton in de weer.

Hij leidde het repetitieproces, bracht zijn ideeën naar voren,

maar eenmaal op het podium vormt hij onderdeel van de zestien zangers met wie hij de Bachtournee onderneemt. ‘Denk maar niet dat Bach dirigeerde zoals dat voor ons nu normaal is. De maestro-dirigent is een veel latere uitvinding. Haydn en Mozart gaven de maat aan van achter het klavier. De Matthäus past in de traditie van de kleinere ensembles waar geen dirigent voor nodig is. Het ritme is intern. Zonder zwaaier ben je op elkaar aangewezen en moet ieder zijn verantwoordelijkheid nemen.

Echt naar elkaar luisteren, dat maakt het geheel enorm levendig.’

‘Onlangs luisterde ik naar het jazztrio The Bad Plus. In jazz moet je echt volgen wat de spelers doen, anders raak je de weg kwijt. Zo is het belangrijk ook de lijn van een Bach-aria te volgen. Dat vergt een bepaalde luisterconcentratie. In de jazz is de improvisatie ook aantrekkelijk, soms weten de musici niet wat er gaat komen. Als je dat idee in klassieke muziek voor elkaar kunt krijgen, creëer je

»

24

MATTHÄUS-PASSION ZONDER CONVENTIES

SPOTIFY PLAYLIST Beluister Mark Padmore op onze Spotify playlist behorende bij dit magazine. www.dedoelen.nl/spotify

een bepaalde intensiteit. Het is mijn ideaal mensen te laten luisteren alsof het hun eerste Matthäus-ervaring is.’

Wie is de evangelist in de Matthäus, wat voor man is dat? ‘In de versie van Sellars is hij erg bezig met wat er met Jezus gebeurt, hij ondervindt dat aan den lijve. In een concertante versie, zoals wij die nu brengen, komt het op je verbeeldingskracht aan. De evangelist is getuige, hij is iemand die de dingen heeft zien gebeuren en dat duidelijk maakt aan mensen die het verhaal willen horen van een ooggetuige. Het is eigenlijk een rechtbanksituatie waarin je vertelt: toen en toen gebeurde dat en dat. En de Matthäus heeft urgentie, het lijdensverhaal moet opnieuw verteld en gehoord worden. Dit is geen decoratie.’

‘Als zanger ga je te werk als een acteur. Je geeft betekenis aan de woorden, bepaalt de klemtonen enzovoorts. In de barokmuziek komen veel herhalingen voor. Een zin als ‘Ich will bei meinem

Jesu wachen’ klinkt tig keer. Dan móét je spelen met de taal, actief betekenis geven aan wat je zingt en de tekst zelf beleven.

En weet je wat ook cruciaal is? Jezelf bij iedere voorstelling, ieder optreden vertellen dat dit de eerste keer is dat je een rol zingt.

Ik ben ook niet uitsluitend geïnteresseerd in de vocale kwaliteit.

Een minder zuivere noot, vocale imperfectie, och, als ik maar voel dat iemand iets echt meent. Mijn stem vind ik niet zo belangrijk, wel wat ik ermee kan zeggen. Ik ben geen zanger die steeds aan zijn stem denkt of veel aan warming-up doet. Het gaat me om de communicatie, of de boodschap overkomt.’

‘Ik hou niet van genotzuchtige uitvoeringen, dan ontneem je de luisteraar iets. Je moet hén juist in staat stellen om de emotie te voelen. Het doet er niet toe wat er met mij, met de musici gebeurt. Een concert is nooit voor mezelf, altijd voor het publiek.’•

‘Denk maar niet dat Bach dirigeerde zoals dat voor ons nu normaal is.

De maestro-dirigent is een veel latere uitvinding.’

BESTEL KAARTEN MARK PADMORE IN DE DOELEN ZO 29 MAART

Orchestra of the Age of Enlightenment o.l.v. Mark Padmore evangelist m.m.v. Vocal Consort of the Age of Enlightenment Bach Matthäus-Passion voor meer informatie zie p. 67 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

26

ADVERTORIAL

COLUMN

FRANZ JOSEPH HAYDN

GOD WIST VAN OPHOUDEN Er klinkt veel muziek van Haydn dit seizoen in de Doelen.

Vanuit Wenen bericht de componist ons in deze column over zijn leven, zijn muziek en zijn kijk op deze tijd.

Lezer, Dat was een heel kunststukje van onze Vader.

De wereld. Niets minder dan de wereld zette hij op de kaart! Zon en maan, licht en donker, aarde en water, plant en dier, man en vrouw – hij schiep, scheidde, hij ordende, deelde, hij voegde weer samen: en voilà, een wereld!

Mag u hebben.

Ik hoor de vogeltjes. Ik hoor het beekje. Ik hoor – tikketikketikketikke – de eerste kleine regendruppels op het dak. Ik wil eigenlijk even stoppen met werken. Ik zie hele dunne straaltjes over het raam lopen. Ik zie het vinkje wegvliegen – hij komt wel weer terug, toch?

Ik zie nu al de zon die straks weer door de wolken breekt. Mooi. Heeft hij gemaakt. En hij zag dat het goed was en dat vind ik nou ook.

Ik houd van Gods schepping. Maar ik zie ook een heleboel dingen die God duidelijk niet geschapen heeft. Die hij niet in zijn hoofd haalde. Op dag 7 rustte hij en zat niet te piekeren over allerlei prullaria die je misschien nog zou kunnen toevoegen. Kijk, daar komt iemand aangelopen. Mijn buurman.

Zijn hoofd staat naar onweer terwijl het alleen een klein beetje regent. Hij kijkt naar de grond. Of kijkt-ie wel? Er komen twee witte draadjes uit zijn oren; op zijn buik komen ze samen in een doosje. Kijkt niet op of om. Ik ken ze wel, die apparaatjes. Hoop herrie in je hoofd en je ziet en hoort verder niks meer.

Volgens mij is dat nou typisch zo’n ding dat God op de zevende scheppingsdag niet wilde

uitvinden. En er is wel meer waarom hij niet meer schiep maar rustte. Beperk ik me tot muziek. Ik vond het met de grammofoon al moeilijk. Dan kreeg je muziek zonder dat je een musicus nodig had. Ik zag al gebeuren dat er steeds meer van die grammofoons zouden komen en steeds minder musici – en zo geschiedde. Ik, ooit hofcomponist, zou nu geen werk meer hebben; ik word alleen gereproduceerd. Tegenwoordig, alles wat ter wereld klinkt in één zo’n klein kastje. Ik vind dat het scheppen van zo’n recreëerapparaat niets bijdraagt. God wist van ophouden.

Het regent niet meer. De zonnestralen weer­ kaatsen tegen de natte berkenstam­metjes.

Puur goud. En mijn vink is terug en zingt als de beste!

Een jaar of dertig geleden las ik iets in Die Zeit. Dat was toen atoombewapening nog populair was. Dat ze iets maakten om iets anders stuk te maken. Beter gezegd: alles stuk te maken. Ik las dat ik toen nog een belangrijke rol heb gespeeld er een stokje voor te steken. In Wackersdorf bij Regensburg met de actie ‘Haydns Schöpfung gegen die WAA.’ Een WAA is een ding om kernafval te verbranden, een zogeheten Wiederaufarbeitungsanlage. Men wilde hem niet, die WAA. Snap ik – welke techneut dat begrip achter zijn bureau heeft zitten uitrekenen weet ik niet, maar je wilt zo’n woord alleen al niet in je buurt. Nog afgezien dat een WAA een eng ding is en

kan ontploffen en dan mis je zó een dag of drie van Gods schepping.

Mijn rol toen? Uit protest tegen de potentiële vernieler speelden een paar honderd musici in de Drievuldigheidskerk in Regensburg mijn oratorium Die Schöpfung. Als ode aan de schepping en waarschuwing tegen de vernietiging ervan. Dank. Bovendien, het hielp; genoemde WAA is nooit afgebouwd.

U, de mens, wilt altijd maar dingen toevoegen.

Anderen willen juist vernielen. Komt soms op hetzelfde neer. Mijn standpunt is heel neutraal. Ik houd van de wereld zoals de eerste mens hem zag. In mijn Schöpfung ben ik zo dicht mogelijk bij de schepping zelf gebleven. Ik wilde er niets bij doen, niets afdoen, maar gewoon weergeven wat er is.

Er valt nog veel in te ontdekken.

Laus Deo. Dank u, God. w.g. Joseph Haydn

BESTEL KAARTEN MUZIEK VAN HAYDN WO 20 MEI

Grote Zaal 20.15 uur Orkest van de Achttiende Eeuw Marcus Creed dirigent Haydn Die Schöpfung Kijk in de agenda op p. 81 of bestel direct online op www.dedoelen.nl

27

28

ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST

APOTHEOSE VAN HET RITME

CARL NIELSENS VIERDE SYMFONIE door Bart Diels foto Carl Nielsen Museum

‘Ik denk dat veel mensen plezierig verrast zullen worden als ze Carl Nielsen leren kennen. Zijn ongepolijste charme, zijn swing, zijn vaart, zijn ritmische verrassingen, de wonderlijke kracht van zijn harmonische en tonale wendingen en vooral zijn niet aflatende onvoorspelbaarheid: het is allemaal even onweerstaanbaar. Ik ben ervan overtuigd dat Nielsens tijd is aangebroken.’

MAHLERIAANS

Dat zei Leonard Bernstein in 1965, toen de honderdste geboortedag van de Deense componist werd gevierd. Aan Bernsteins enthousiasme heeft het niet gelegen, maar buiten Denemarken is het werk van Carl Nielsen ook nu nog altijd een goed bewaard geheim. Wie Nielsens ongepolijste charme met eigen oren wil ontdekken, vindt een ideaal startpunt in zijn Vierde Symfonie – de ‘apotheose van het ritme’, zoals een tijdgenoot het werk noemde.

Het werk ging vlot. ‘Binnenkort zal ik een nieuwe symfonie af hebben’, schreef Nielsen. ‘Die is heel anders dan mijn vorige drie, en ze is gebaseerd op een specifiek idee: het diepste wezen van muziek is licht, leven en beweging, die de stilte in stukken hakken. Kortom: alles wat de wil en de drang heeft om te leven, kan onmogelijk onder de duim worden gehouden – dat is wat ik heb willen schilderen […] Het geschreeuw van vogels, dieren of mensen die het uitgillen van ellende of vreugde, hun grommen en kreten als ze honger hebben, vechten of paren, of hoe je het meest elementaire maar wilt noemen.’

Het begon in het voorjaar van 1914. Het is een kwestie van gissen of Nielsen, drie jaar na de dood van Gustav Mahler, het gevoel had de fakkel van deze grote symfonicus te moeten overnemen, maar in elk geval ontstond zijn Vierde uit een vlaag van typisch mahleriaanse inspiratie: ‘Ik heb een idee voor een nieuw werk, dat geen programma heeft, maar dat moet uitdrukken wat we levensdrang noemen […] Ik kan niet echt uitleggen wat ik wil, maar wat ik wil is goed. Ik voel het in mijn hele wezen, maar met woorden kom ik eigenlijk nergens.’

‘Het geschreeuw van vogels, dieren of mensen die het uitgillen van ellende of vreugde, hun grommen en kreten als ze honger hebben, vechten of paren.’

PAUKENDUEL En toen raakte de componist in een impasse – ‘Niet vanwege een gebrek aan ideeën’, verklaarde hij, ‘maar omdat er nog een zekere stuwkracht ontbreekt die ik in grote werken soms belangrijker vind dan de muzikale kwaliteit.’ Nielsen wist die stuwkracht uiteindelijk aan te boren, in overstelpende mate zelfs. In de finale van zijn symfonie – ontknoping lijkt een beter woord – ontspint zich een duel tussen de twee paukenisten van het orkest: een percussief gevecht op leven en dood dat ontaardt in een spervuur van geselende ritmes.

‘De grillige uitbarstingen van de pauken geven ons de indruk dat de luchtaanvallen weer zijn hervat’, noteerde de recensent van de Sunday Times na de Britse première in 1923. Vijf jaar na het einde van de Eerste Wereldoorlog raakte Nielsens Vierde Symfonie een open zenuw. Dat de ooggetuigen van de oorlogsverschrikkingen van hun stuk werden gebracht door deze niets ontziende muziek, is goed voorstelbaar: ook in deze tijd weet Nielsens Vierde nog te overrompelen.

Ongepolijste charme, swing, en vaart: toen Leonard Bernstein de muziek van ‘Nielsen’ onweerstaanbaar noemde, moet hij de Vierde Symfonie in gedachten hebben gehad. •

BESTEL KAARTEN ROTTERDAMS PHILHARMONISCH ORKEST VR 27 MAART Thomas Søndergård dirigent Martin Fröst klarinet Jeths Conductus (in opdracht van het Rotterdams Philharmonisch, wereldpremière) Nielsen Klarinetconcert Nielsen Vierde Symfonie ‘Het onuitblusbare’ voor meer informatie zie p. 66 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

30

OP BEZOEK BIJ

In de zaal zitten we vaak in stilte naast elkaar, te genieten van de muziek.

Zonder te weten wie degene is die naast ons zit. Op deze plek vertellen bezoekers van de Doelen hun verhaal. door Elsbeth Grievink foto’s Sanne Donders

31

‘Soms kan ik bijna niet stil blijven zitten’ ALE ALGRA

61 jaar, hoogleraar klinische epidemiologie

32

‘Vlak voor de opening werd er een pistoolschot gelost in de Grote Zaal.’ THEO KUSTER 66 jaar, gepensioneerd projectmanager in de telecommunicatie

33

‘Op zaterdagavond? Beyoncé.

Maar als ik moet studeren?

Klassiek.’

CHRIS ZANDGROND 25 jaar, student rechten

34

‘Een mooi concert overstijgt het dagelijks leven.’

VEERLE VAN DE WETERING 24 jaar, student strafrecht

OP BEZOEK BIJ

35

Ale Algra

Theo Kuster

Chris Zandgrond

Veerle van de Wetering

(61 jaar, hoogleraar klinische epidemiologie) en Margriet Huisman (62, reumatoloog) zijn al veertig jaar trouwe Doelenbezoekers, waarvan vijf als gepassioneerde tango­ liefhebbers.

Margriet: ‘Ik was voor mijn werk in Buenos Aires. Als bedankje voor mijn bijdrage kreeg ik een cd met tangomuziek mee en die hebben we helemaal grijsgedraaid, thuis.’

Ale: ‘We deden op dat moment aan rock & rolldansen, en zijn toen overgestapt op tango. We lessen één keer per week, maar oefenen ook thuis.’

Margriet: ‘Voor of na het eten. Of gewoon wanneer we zin hebben.

Het is zo heerlijk om te doen!

We gaan met de dansschool zelfs op tangovakanties, naar steden als Valencia of Buenos Aires, om een week lang helemaal in die dans te kunnen opgaan. En ook in Rotterdam bezoeken we salons: echt uit met zijn tweeën.’

Ale: ‘Van de acht concerten die we in de Doelen bezoeken, zijn er tegenwoordig vijf tangomuziek.

Soms kan ik bijna niet stil blijven zitten. Maar ik ben niet de enige, ik zie altijd meer mensen met hun voeten wippen.’

Margriet: ‘Gelukkig is er na afloop altijd een tangosalon, waar vol overgave wordt gedanst. Leuk vind ik dat je de orkestleden van daarvoor op de dansvloer weer tegenkomt.’

(66 jaar, gepensioneerd projectmanager in de tele­ communicatie) heeft het voor de grap eens uitgerekend: hij is in zijn leven al wel 400 keer in de Doelen geweest.

‘Nog voor de Doelen open­ ging, had ik er mijn eerste wow-ervaring. Er werd een pistool­schot gelost in de Grote Zaal, om de nagalmtijd te testen. Een memorabel moment. Pistoolschoten heb ik er daarna nooit meer beleefd, wow-ervaringen des te meer.

Zeker in die begintijd heb ik ongelofelijk dankbaar gebruik gemaakt van het gebouw en er heel veel klassieke concerten bijgewoond. Het was de eerste echte cultuurtempel van Rotterdam, ik las er alles over wat los en vast zat. Nog steeds voel ik me ontzettend thuis in het gebouw, met al zijn prachtige kunstwerken. Mijn favoriet is het wandreliëf van Frank Nix. In bijna vijftig jaar heb ik er honderden concerten bezocht.

Ook onze vier kinderen gingen altijd graag mee. Het concert dat mij het meest geraakt heeft? Zonder twijfel Tristan und Isolde tijdens het Gergiev Festival in 2007, met videokunst van Bill Viola. Dat vond ik een ongelofelijk verrijkende ervaring.

Een concert van het soort waarna je alleen maar stil kunt zijn. Pure emotie.’

(25 jaar, student rechten met bijbaan bij advocatenbureau) bestelt altijd een concertkaartje extra, en zoekt er daarna gezelschap bij.

‘Als de seizoensbrochure op de mat valt, kijk ik eerst of de broers Jussen op het programma staan.

Van hen ben ik echt fan, ja, zo kun je dat wel zeggen. Ik heb ze inmiddels vier keer gezien. Je moet er vroeg bij zijn, dan heb je de beste plekken. Vanaf de zijkant kun je goed zien wat hun handen doen.

Ik bestel altijd meteen meerdere kaarten, want ik krijg altijd wel iemand mee. Is het niet mijn vader, dan wel een van m’n vrienden.

Mijn muzieksmaak is erg breed, van Beyoncé tot Tsjaikovski. Als ik op zaterdagavond in De Unie sta, wil ik dansen. Dus doe dan maar Beyoncé. Maar als ik me wil concentreren, bijvoorbeeld tijdens het koken of studeren, is klassiek fijner. Nee, dat heb ik niet van huis uit meegekregen. Maar bij mijn beste vriendje van de basisschool thuis luisterden ze graag klassieke muziek. En op een dag mocht ik een keer mee naar de Doelen.

We zaten helemaal achterin, maar dat maakte niet uit, ik vond het prachtig. En nu neem ik zélf mensen mee naar concerten.’

(24 jaar, student strafrecht) luistert naar Agnes Obel, Kate Bush en Tracy Chapman, behalve tijdens het eten en het studeren. Dan prefereert ze Mozart.

‘Als mijn vader vroeger eten kookte, luisterde hij altijd klassieke muziek.

Mijn broer en zus hadden er niet veel mee, maar ik vond het altijd zo veel warmte en sfeer geven in huis. Toen mijn vader dat merkte, liet hij me van alles horen en nam hij me steeds vaker mee naar de Doelen. Ik vond dat geweldig. Veel leeftijdsgenoten laten klassieke muziek aan zich voorbijgaan, maar mijn beste vriendinnetje heeft het ook van huis uit meegekregen.

Samen gaan we steeds vaker naar concerten. Ik probeer mijn vriendje ook mee te krijgen, maar die is nog wat sceptisch. Ik heb net een half jaar in Wenen gestudeerd, daar was het heel anders. Je hebt er een fantastisch concertgebouw, de Musikverein, waar je als student voor weinig geld een staplaats kunt krijgen. Jongeren maken daar massaal gebruik van. Ik zou willen dat mijn generatie hier in Rotterdam dat ook deed. Het aanbod van de Doelen is zo geweldig. Een mooi concert brengt je even in een andere wereld. Het kan het dagelijks leven overstijgen, je betoveren. Dat gevoel is ongelofelijk waardevol.’

Heeft u zelf een bijzonder verhaal dat u ons wilt vertellen? Of wilt u reageren op deze rubriek? Mail ons: communicatie@dedoelen.nl

36 36

KENNIS

AGENDA NOVEMBER

KENNIS

BEETHOVEN DOOR DOOFHEID BEVANGEN In de zomer van 1801 kwam Ludwig van Beethoven tot de beklemmende vaststelling dat de gehoorproblemen die zich in 1797 voor het eerst hadden voorgedaan, ernstiger waren dan hij aanvankelijk had gedacht. Hij begon te vrezen dat zijn carrière als concert­pianist op de helling stond én dat het heel moeilijk zou worden als normaal mens te midden van anderen te blijven functioneren. In 1796 had hij gemerkt dat zijn gehoorvermogen gevoelig was afgenomen. De eerste symptomen hadden zich in het rechteroor gemanifesteerd, maar vrij snel zouden ze ook links opduiken. Hij had chronische oorpijn en hoorde dag en nacht ‘bruisen en suizen’.

In de lente van 1802 bezweek Beethoven onder de gecom­ bineerde druk van uitwendige en inwendige problemen.

Zijn huisarts stelde voor dat hij zich gedurende minstens een halfjaar uit de stad en de vijandige (muziek)wereld terug zou trekken, omdat volgens hem Beethoven enkel op het land, ver van het lawaai en de drukte, én in harmonie met de natuur, tot rust en tot zichzelf zou kunnen komen. Beethoven greep dit voorstel met beide handen aan. De volgende dag vertrok hij naar Heiligenstadt, een klein en gemoedelijk wijndorp aan de voet van de Kahlenberg en het Wienerwald, een vijftal kilometers ten noorden van het stadscentrum. Beethoven vertoefde er erg graag en genoot van de urenlange wandelingen door de wijngaarden en langs de Schreiberbeek. Na enkele weken begon hij opnieuw te componeren. De zes maanden in Heiligenstadt vlogen voorbij, en toen Beethoven eind oktober naar Wenen terugkeerde, gingen allerlei tegenstrijdige gedachten en gevoelens door zijn hoofd. Hij schreef die neer in een lange brief, die hij vervolgens naar niemand verstuurde maar wel heel zijn leven bij zich heeft gehouden.

BOODSCHAP VAN DEUGDZAAMHEID

Deze tekst is een verkorte weergave van een hoofdstuk uit het boek Beethoven, een biografie van Jan Caeyers (De Bezige Bij, Amsterdam 2011).

Dit zogenaamde Heiligenstädter Testament opent met een jammerklacht van Beethoven over zijn lot: hij is op de slechtst denkbare manier door ziekte getroffen en heeft geen hoop op genezing. Hij probeert zijn mensenschuw gedrag te vergoelijken, en voelt zich door de buitenwereld verkeerd begrepen. Schijnbaar heeft hij even overwogen een einde aan zijn leven te maken,

KENNIS maar de kunst weerhield hem daarvan. Niettemin treft hij een aantal maatregelen in verband met zijn nalatenschap, en wil hij een boodschap van deugdzaamheid geven aan zijn broers en de gehele mensheid. Uiteindelijk vat hij nieuwe moed: hij aanvaardt weliswaar de dood – de bevrijding uit het lijden – maar hoopt deze zo lang mogelijk uit te stellen, zodat hij nog de kans krijgt zijn talent maximaal te ontplooien. Het gehele Heiligenstädter Testament wordt gekenmerkt door het voortdurende wisselen van betekenisniveaus, omdat Beethoven realiteit, fictie en poëzie permanent door elkaar haalt. De brief is retorisch perfect opgebouwd en eindigt met een positieve, voornamelijk voor eigen gebruik bedoelde boodschap.

‘Bij het componeren was hij helemaal aangewezen op zijn innerlijk voorstellingsvermogen.’

Beethoven is erin geslaagd zijn beroep nog lange tijd min of meer normaal uit te oefenen. Zijn leerling Carl Czerny beweerde dat Beethoven in de jaren 1811/12 nog in staat was met de grootste nauwkeurigheid het pianospel van zijn leerlingen te corrigeren.

Maar daarna ging het plotseling veel slechter. Door het volledig uitvallen van het rechteroor was Beethoven geheel aangewezen op het linkeroor, dat ook al verzwakt was. Van concerten geven kon geen sprake meer zijn en ook het componeren en converseren verliepen alsmaar moeizamer. De laatste twee jaren van zijn leven was ook zijn gehoor aan de linkerkant volledig weggevallen en nam hij auditief niets meer waar, met het gevolg dat hij bij het componeren helemaal aangewezen was op zijn innerlijk voorstellingsvermogen.

Heiligenstädter Testament (1802) van Ludwig van Beethoven (1770-1827)

‘DE NIEUWE WEG’ Achteraf bekeken was Beethovens doofheid eerder een zegen dan een vloek, al was het maar omdat het lot hem een verscheurende keuze bespaarde en in zijn plaats besliste dat hij zijn veel­ belovende carrière als concertpianist moest opgeven, zodat hij niet anders kon dan zich volledig op de compositie concentreren.

Maar wellicht nog ingrijpender was het uiteindelijke effect van de toenemende stilte en de bevrijding van de storende geluiden om zich heen. Beethoven werd veel minder afgeremd door bestaande regels en conventies, en ontwikkelde vanuit deze ascese een nieuwe muziektaal, die hijzelf al heel vroeg als ‘de nieuwe weg’ heeft gedefinieerd. De persoonlijke, sociale en emotionele tragedie werd zo een kwaliteit die Beethoven in staat stelde onvermoede muzikale horizonten te verkennen. Net als de grote helden die hij bewonderde, moest Beethoven dus lijden om zichzelf te kunnen overstijgen, en grootse prestaties voor de mensheid te kunnen leveren. Dit is de boodschap die hij in het Heiligenstädter Testament heeft willen geven. •

Zicht op Heiligenstadt, aquarel uit ca.1820 door T.D. Raulino

37

38

REACTIES

EEN GREEP UIT...

Bericht aan onze programmeur na het concert ‘Slagwerkhemel’ door Sõ Percussion

Reactie op het concert van Slagwerk Den Haag

Ongelofelijk mooie voorstelling. Niet alleen de zang, het ballet, maar zeker ook het slagwerk was betoverend. Een van de mooiste voorstellingen die ik sinds lang gezien heb.

L. Kerkhoff

Hartelijk dank! Gisteren een geweldige avond gehad. Het was prachtig! Wat een krachtige vrouw is die Janine Jansen toch!

L. Trum

#JanineJansen ripped my heart apart just now with a phenomenal Brahms violin concerto with Valery Gergiev @deDoelen!!

@YannickHiwat

Een versje met hoofdrollen voor @rotterdam, @Euromast010 en @deDoelen! #versjesvanLars #Rotterdam

Het was inderdaad een grandioos concert!!!!!

Een concert met alleen hedendaagse muziek van dit niveau kom je maar zelden tegen! Dank je wel, en op naar het volgende hoogtepunt!

F. Curvers

Ook het concert van het Rotterdams Philharmonisch o.l.v. Jaap van Zweden bracht heel veel reacties teweeg

Geen ‘fan’ van Mahler, maar sublieme uitvoering van Mahler 9 rdamsphil @deDoelen. Chapeau!

@jvvliet78

Gisteren voor het eerst een filharmonisch orkest live gezien, in @DeDoelen: Mahler's negende symfonie. Was top! @DylanDegeling

Going wild before Mahler 9 @rdamsphil #JaapvanZweden @deDoelen @_MNieuwenhuizen

Zondagmiddag @deDoelen @RPHO @Mahler9 @JaapvanZweden Subliem! @anroet

@larsvdwerf

EEN GREEP UIT...

JOUW REACTIE HIER? PRAAT MEE OP #DEDOELEN

of mail naar communicatie@dedoelen.nl @deDoelen #dedoelen

PARTNERS

OPERADAGEN ROTTERDAM door Elsbeth Grievink

Al 10 jaar is de Doelen partner van Operadagen Rotterdam.

Artistiek leider van het festival is Guy Coolen. Hij spreekt over de kracht van dit Rotterdamse samenwerkingsverband en geeft alvast een paar tips.

‘Het begon in 2001’, vertelt Guy Coolen.

‘Rotterdam had geen operahuis, toch vonden er zo’n zestig operaproducties per jaar plaats in de stad. Toen hebben alle cultuurinstellingen die opera programmeerden de handen ineen geslagen om het opera-aanbod gezamenlijk onder de aandacht te brengen. In 2005 is het initiatief genomen tot een heus festival, met operaproducties op verschillende locaties. In 2007 ben ik aangesteld als artistiek leider, om verbinding te creëren tussen de programma’s die de partners (de Doelen, Rotterdamse Schouwburg/Theater Rotterdam, het nieuwe Luxor Theater, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en Rotterdam Festivals) bedenken.

In mei vindt de tiende editie plaats. Tien dagen lang kun je je onderdompelen in een programma van ruim 100 voorstellingen.’

ALS ALLES SAMENKOMT De stad Rotterdam vormt een belangrijke inspiratiebron voor de Operadagen. ‘We dagen onze partners graag uit om buiten de muren van de eigen instelling te treden’, legt

Coolen uit. ‘De Doelen is inhoudelijk een belangrijke partner voor ons, en zet zich ook heel actief in om voorstellingen op bijzondere locaties te realiseren. Maar natuurlijk heeft de Doelen ook een fantastische Grote Zaal, die erg waardevol is voor ons festival. In 2012 werd hier het tweeluik Cocteau & La voix humaine uitgevoerd. Een concert dat ik nooit zal vergeten omdat alles samenkwam: de wereldklasse van het Rotterdams Philharmonisch en dirigent Yannick NézetSéguin, de regie vanuit het O.T., de emotie van zangeres Cora Burggraaf en de fantastische akoestiek van de Doelen. En dat is precies ons doel. Doordat meerdere partners in de stad elkaar versterken kun je een niveau behalen dat geen enkele instelling in zijn eentje voor elkaar krijgt. De manier waarop de operainstellingen in Rotterdam samenwerken is uniek in de wereld. Ik word regelmatig gevraagd om in het buitenland te vertellen over het succes van dit ‘Rotterdamse model.’

De Operadagen Rotterdam vinden plaats van 22 t/m 31 mei, www.operadagenrotterdam.nl •

TIPS SPECIALE GAST: DAVID LANG

David Lang ploos voor death speaks de liederen van Schubert na op 'doodscitaten', vertaalde ze in het Engels en schreef er een indringende liedcyclus bij. In LantarenVenster presenteert hij daarnaast love fail, een avondvullend muziek­ theaterwerk. death speaks: 29 en 30 mei, Jurriaanse Zaal love fail: 26 en 27 mei, LantarenVenster

GRACE & GLORY

De vier virtuoze zangeressen van Anonymous4 zingen op een unieke locatie in Delfshaven.

23 mei, Pelgrimvaderskerk

PARSIFAL, PLAYINGFIELDS

Een voorstelling in de vorm van een interactieve game.

29 en 30 mei, op locatie

SEMELE

Jonge maker Sjaron Minailo en het Residentie Orkest brengen een van Händels mooiste opera’s door verschillende nu populaire kunstvormen samen te voegen met opera.

29 en 30 mei, LPII

39

40

CONCERT UITGELICHT

MAHLERS INTENSE ORKESTRALE WUNDERHORN

GROTE THEMA’S VAN HET LEVEN, VERPAKT IN EENVOUDIGE VOLKSTEKSTEN

We mogen de Duitse schrijvers Achim von Arnim (1781-1831) en Clemens Brentano (1778-1842) erg dankbaar zijn. Zij waren namelijk degenen die anonieme Duitstalige volksliedteksten verzamelden en onder de naam ‘Des Knaben Wunderhorn’ (De wonderhoorn van de knaap) tussen 1805 en 1808 publiceerden.

Vervolgens werden deze teksten door verschillende componisten – onder wie Mendelssohn, Brahms en Schumann – bewerkt tot de meest prachtige kunstliederen.

© Clara Pons

CONCERT UITGELICHT

Ook Gustav Mahler (1860-1911) zette de teksten op muziek; de collectie volksliederen ‘Des Knaben Wunderhorn’ vormde voor deze componist een bron van inspiratie tijdens zijn gehele creatieve leven. Veel van Mahlers Wunderhornliederen vonden dan ook hun weg naar zijn vermaarde symfonieën. Het lukte Mahler als geen ander om de grote thema’s van het leven, verpakt in relatief eenvoudige volksliedteksten, om te toveren tot intense orkestrale liederen.

WUNDERHORN-LIEDEREN DOOR DE OGEN VAN EEN FRANSE SOLDAAT & FILM Bariton Dietrich Henschel inter­preteerde de Wunderhorn-liederen door de ogen van een fictieve Franse soldaat. Hij filmde met cineaste Clara Pons op locaties waar in de Eerste Wereldoorlog gestreden is. In de Doelen vindt de Nederlandse première plaats van de integrale cyclus, inclusief Detlev Glanerts orkestratie (Nederlandse première) van Mahlers negen Wunderhorn-liederen, oorspronkelijk voor piano en zang. •

BESTEL KAARTEN WUNDERHORN – DIETRICH HENSCHEL & RESIDENTIE ORKEST DO 23 APRIL Residentie Orkest o.l.v.

Cristian Macelaru m.m.v.

Dietrich Henschel, Vera Streicher, Elias Fret en Sébastien Dutrieux (spel in film), Clara Pons Mahler/Glanert Des Knaben Wunderhorn (integrale cyclus, Nederlandse première) voor meer informatie zie p. 75 of bestel direct online: www.dedoelen.nl Wunderhorn wordt mede mogelijk gemaakt door het BNG Cultuurfonds.

41

42

KIDS

KINDERMUZIEKWEEK

HET MUZIEKSPEKTAKEL VOOR HET HELE GEZIN Voor de zevende keer organiseren de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest de Kindermuziekweek. Tijdens dit festival zijn er voorstellingen en concerten voor het hele gezin. Zelfs voor de รกllerkleinsten, vanaf zes maanden jong, is er al iets te beleven. Het programma is zeer uitgebreid, met muziekworkshops, concerten, knutselworkshops, schminken, speurtochten en de enige echte babyspeeltuin.

Hartverwarmend mooi Voor iedereen vanaf vier jaar tippen we de muziekvoorstelling Daar komen de dieren. In deze hartverwarmend mooie voorstelling zie je op een groot filmscherm filmfragmenten van wilde dieren in hun leefomgeving. Zingend en vertellend brengt Ageeth intieme liedjes en de muziek die het Rotterdams Philharmonisch op het podium speelt, bij elkaar. โ ข

MAAK JE EIGEN 3D DIERTJE 1. Knip het diertje uit langs de roze stippellijn. Let op! De gele lijnen zijn vouwlijnen.

2. Vouw alle gele lijnen om. Zie je alle nummertje zitten? Plak deze op de juiste volgorde na elkaar.

Kijk naar het voorbeeld hiernaast voor de juiste vorm.

4. Nu heb je je eigen 3d diertje!

Verzin zelf een leuk verhaal voor jouw eigen dierenvoorstelling.

43

6

AGENDA 10-19 APRIL KINDERMUZIEKWEEK ZA 11 EN ZO 12 APRIL BB (6-18 maanden)

Een magische en interactieve dans- en muziekvoorstelling voor de allerkleinsten. Het concert is speciaal gemaakt voor kindjes die nog niet kunnen lopen.

5

ZO 12 APRIL

Daar komen de dieren (4+)

4

3

Met Ageeth de Haan en het Rotterdams Philharmonisch Orkest

MA 13 APRIL

Kindermuziekweekconcert door het Samenspeelorkest

6

6

2

1

Een speciaal voor de Kindermuziekweek gecomponeerd werk van Toek Numan wordt door scholieren gespeeld. Iedereen mag komen kijken en luisteren (en aanmoedigen, meeklappen en meezingen natuurlijk!).

ZA 18 APRIL

Samenspeeldag (6+) Dit is jouw kans om echt in de Doelen op te treden! Tijdens de samenspeelworkshops spelen en oefenen muzikantjes in 5 instrumentengroepen het muziekstuk dat ’s middags gezamenlijk wordt uitgevoerd.

ZO 19 APRIL

Enkele Reis Mars (6+) Een stoere, grappige én poëtische voorstelling vol muziek en geluid, waarin de Marsreizigers het onbekende ondergaan en het ongehoorde proeven.

ZO 19 APRIL Woei (1,5+)

In Woei! word je door drie muzikanten naar een warme wereld van adem en wind geblazen. Een wereld waar alleen de taal van de muziek wordt gesproken.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015

Kijk voor het volledige programma op p. 57 www.kindermuziekweek.nl

44

CLASSICAL: NEXT

door Saskia Törnqvist foto’s Eric van Nieuwland

CLASSICAL:NEXT

45

Drie jaar lang toekomstmuziek in de Doelen Hoe bereidt de internationale klassieke muzieksector zich voor op de toekomst? Bij Classical:NEXT draaien alle activiteiten om die ene vraag. De komende drie jaar is de Doelen de thuishaven voor de muziekmarkt, conferenties en openbare showcases van deze inter­ nationale klassieke muziekbeurs. Tussen 20 en 23 mei gonst het hele gebouw van de plannen en showcases vol toekomstmuziek, gespeeld door eigenzinnige internationale topmusici.

PUBLIEKSONDERDEEL Publieksonderdeel van Classical:NEXT zijn de showcases van wereldwijd toptalent. Uit 155 inzendingen selecteerde een internationale jury zes showcases met een verrassende inhoud.

Neil Wallace, hoofd muziekprogrammering van de Doelen en jurylid van Classical:NEXT vertelt: ‘Onze jury stond unaniem positief tegenover de inzendingen waarbij het zwaartepunt meer lag op NEXT dan op Classical.

In alle door ons geselecteerde voorstellingen werken musici samen met andere disciplines: film, licht, drama, toegevoegde geluidstechniek, beeldende kunst. Met deze showcases geven wij ijzersterke voor­beelden van actuele ontwikkelingen binnen de nieuwe muziek. Alle musici van de showcases zijn bijzonder autonoom, creatief en van een onbetwiste kwaliteit. Ongeacht de slechte economische omstandigheden zijn ze volledig trouw aan zichzelf gebleven en niet gezwicht voor makkelijk succes.

Die daadkracht vindt de jury heel indrukwekkend.’

‘Wat alle deelnemers van Classical:NEXT bindt is dat ze de klassieke muziek vooruit willen helpen. Deze muziekbeurs is veel meer dan alleen een business to business-evenement. Want of het nu een musicus is, of een conservatoriumleraar, een concertprogrammeur, festivaldirecteur, criticus, of iemand uit de hoek van digital live-streaming: iedereen kan er ideeën inbrengen waar op een innovatieve manier over wordt gediscussieerd en waar idealiter concrete acties uit voortvloeien.’

Aan het woord is Michael Nieuwenhuizen, naar eigen zeggen ‘de man die alles binnen de programmering van Classical:NEXT zo’n beetje aan elkaar knoopt’. Sinds de oprichting in 2011 is Nieuwenhuizen nauw bij dit enorme evenement betrokken, aanvankelijk als adviseur die meehielp om de prioriteiten te definiëren. Nadat de beurs een paar jaar in Wenen had gestaan, groeide de behoefte om deze te verplaatsen naar een plaats waar een frisse wind waait. Die wind, zo vond de organisatie in Berlijn, waait optimaal in Nederland. Daarmee kreeg Nieuwenhuizen het verzoek om Classical:NEXT hier naartoe te halen.

»

46

CLASSICAL:NEXT

‘In eerste instantie dacht ik aan TivoliVredenburg in Utrecht als standplaats’, vertelt Nieuwenhuizen, ‘maar toen wierp Gabriël Oostvogel (directeur van de Doelen, red.) zich in de strijd.

Hij toonde zich buitengewoon vasthoudend in zijn wens om Classical:NEXT naar Rotterdam te halen. En hij heeft gelijk: het hele evenement past perfect in de Doelen. De bezoekers kunnen hier in één moeite doorlopen van de conferentieruimtes en het marktgedeelte (te vergelijken met de Frankfurter Buchmesse) naar de showcases in de concertzalen. Bij de vorige editie deden veertig landen mee, we houden nu rekening met nog meer deelnemers; de Doelen is goed op al die bezoekers toegerust, Rotterdam trouwens ook.’

Utrecht likt nu zijn wonden?

‘Utrecht zag in dat de Doelen een meer geschikte plek is. Ik ben ook blij met deze plotwending. Bij besprekingen met de organisatie valt het me telkens op dat Berlijn en Rotterdam elkaar heel goed verstaan. In beide plaatsen heerst eenzelfde mentaliteit van niet zeuren maar poetsen. Dat is wel zo prettig, want de Doelen zal de komende drie jaar gastheer blijven voor Classical:NEXT. We gaan hier iets moois opbouwen.’

Hoe staat de klassieke muzieksector er nu globaal voor?

‘In Zuid-Oost Azië en met name Zuid-Korea en China is klassieke muziek booming. Binnen Europa signaleer je grofweg twee tegengestelde situaties: vooral in midden-Europa, Frankrijk en Italië houdt men behoorlijk angstvallig vast aan de traditionele conventies, terwijl er in Noord-Europa volop wordt geëxperimenteerd met allianties met andere kunstdisciplines en muziek die zich niet meer laat definiëren als onversneden klassieke muziek. Er gebeurt van alles aan de rafelranden van de klassieke muziek; een heel boeiende ontwikkeling.’

Uit de berichtgeving van Classical:NEXT spreekt een hoge mate van urgentie. Men signaleert veel zaken waarop snel actie moet worden ondernomen.

‘Klopt. In de internationale muzieksector spelen problemen die dringend aandacht nodig hebben. Neem de vergrijzing van het concertpubliek, de muziekeducatie die op veel plaatsen onder vuur ligt, de concurrentie van vrijblijvende bloggers met professionele muziekcritici, de gevolgen van de explosieve digitale muziekmarkt voor de cd-industrie, en ga zo maar door.

Vooral in Nederland zie je dat na de grote bezuinigingen op cultuur een grote verbrokkeling is ontstaan binnen de klassieke muzieksector. Bijna alles is hier nu overgeleverd aan de vrije marktwerking, er is geen overkoepelende instelling meer die de algemene belangen van de muzieksector behartigt. Met het binnenhalen van Classical:NEXT heeft Oostvogel zich met de Doelen bereid verklaard om een belangrijke sectortaak op zich te nemen. Dat gebaar oogst bij velen, tot aan het Ministerie van

CLASSICAL: NEXT

‘De komende drie jaar zal de Doelen gastheer blijven voor Classical:NEXT. We gaan hier iets moois opbouwen.’

BESTEL KAARTEN CLASSICAL:NEXT DO 21 MEI OC&W en Buitenlandse Zaken, veel waardering. Van het Fonds Podiumkunsten en de Gemeente Rotterdam ontvangen we ook daadwerkelijke ondersteuning. Behalve dat het gastheerschap voor Classical:NEXT heel eervol is voor Rotterdam, kan deze beurs ook een vehikel zijn om Nederlandse componisten en musici internationaal te lanceren. Nederland barst van het muzikale talent, maar de Nederlandse afzetmarkt is simpelweg te klein. Willen onze muziekensembles overleven, dan moeten ze buiten onze landsgrenzen hun vleugels kunnen uitslaan.

Omgekeerd vaart het internationale muziekklimaat er wel bij: Nederlandse muziekgezelschappen laten met hun verrassende programmering en presentaties een frisse wind waaien door de klassieke muziek. Een win-win-situatie.’ •

Classical:NEXT is een productie van Piranha Arts, Berlijn:

Classical:NEXT wordt mede mogelijk gemaakt door:

Jurriaanse Zaal 20.15 uur Openbare showcases van: Ensemble U:, James Rhodes, Uwaga!, Oorkaan/Cello8ctet Amsterdam

VR 22 MEI

Jurriaanse Zaal 20.15 Openbare showcases van: Testklang Live: Bunita Marcus, Zefiro Torna, Kaleidoscope String Quartet, Rembrandt Frerichs Trio; The Contemporary Fortepiano voor meer informatie zie p. 81 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

47

48

DE DOELEN STEUNFONDS

Kijkje achter de schermen

Heeft u altijd al eens op het podium in de Grote Zaal willen staan? Sinds kort kan dat, tijdens de backstage-rondleidingen door ons gebouw. Donateurs, Schutters en Patronen (particuliere begunstigers van de Doelen) mogen gratis mee op pad. door Elsbeth Grievink foto's Hélène van Domburg

De solistenkamers, de artiestenfoyer, het podium en de ruimte erachter, de vleugelberging, de kasten waar de vioolkisten staan, de kruk van de organist, het dakterras. Er zijn zo veel plekken in ons gebouw waar u als concertbezoeker nooit komt, maar die we u eigenlijk met heel veel plezier laten zien. Sinds kort organiseren we daarom rondleidingen door ons gebouw. We nemen u mee achter de schermen en vertellen u de verhalen achter dat ene kunstwerk en de kroonluchters in de foyer.

Zelf beleven we veel plezier aan deze tours. ‘Ik wist niet dat het hier zo groot was!’ is een reactie die we regelmatig horen, net als ‘Verdwalen jullie hier nooit?’

Een van de deelnemers tijdens de allereerste rondleiding, was Ted van Loo, die ook Donateur van de Doelen is: ‘Wat me ontroerde waren de instrumentenkisten achter het podium, waarin hier en daar foto’s van kinderen hingen, als een soort talismannen of succeswensertjes. Maar ook de gaten in de podiumvloer, voor de vleugel, zijn van die dingen waar ik nog regelmatig aan denk. Het tempo lag lekker laag, waardoor we alles heel goed konden bekijken. Ik heb er intens van genoten – heilige grond!’ •

MEER RONDLEIDINGEN? Houd voor de eerstvolgende rondleiding de agenda op de website van de Doelen in de gaten. Hier kunt u zich meteen aanmelden.

De kosten zijn € 7,50 per persoon, maar particuliere begunstigers van de Doelen mogen gratis mee. Voor meer informatie over de rondleidingen kunt u contact opnemen met Alysia van Dijk: a.vandijk@dedoelen.nl | 010-2171755.

DE DOELEN STEUNFONDS

WILT U DE DOELEN OOK GRAAG STEUNEN?

‘Wat me ontroerde waren de instrumentenkisten met foto's van kinderen.’

U kunt als particulier de Doelen op vele manieren steunen. Door een maandelijkse donatie, een perio­dieke schenking, eenmalige gift of nalatenschap aan het Steun­fonds, draagt u bij aan het behoud, de ontwikkeling en vernieuwing van het gebouw en de program­mering van de Doelen.

Kijk op www.dedoelen.nl/ steunfonds voor alle mogelijkheden.

49

50

UITBLINKERS

EEN HEUSE COMPOSITIE VOOR SYMFONIEORKEST EEN INTERVIEW MET LOUIS ANDRIESSEN

door Frederike Berntsen

Het had wat voeten in aarde, maar uiteindelijk kwam er een heuse compositie voor symfonieorkest van Louis Andriessen: Mysteriën.

‘Mijn muziek is georganiseerde anarchie.’

Louis Andriessen (1939), avant-gardist, rebel en Nederlands meest gevierde componist, besloot in de jaren zestig niet meer voor symfonieorkest te schrijven: hij wilde een ander geluid en hield nauwelijks van symfonisch repertoire. Wat moesten zijn noten nu tussen een Haydnsymfonie en een pianoconcert van Rachmaninov?

De artistieke leiding van het Koninklijk Concertgebouworkest haalde Andriessen over; na zeven jaar aandringen componeerde hij Mysteriën voor de 125ste verjaardag van het gezelschap en van het Concertgebouw. Première: november 2013, na een niet geheel vlekkeloos verlopen repetitieproces, Andriessen en chef-dirigent Mariss Jansons zaten geenszins vanzelfsprekend op één lijn. In de Doelen klinkt het werk opnieuw, ditmaal door het Noord Nederlands Orkest onder leiding van Kasper de Roo. ‘Ik bemoei me niet met de grote tradities van de symfonie en het negentiende-eeuwse repertoire’, zegt Andriessen. ‘Ik heb geprobeerd een stuk te maken voor een symfonische bezetting.

Het moest iets worden dat ik aantrekkelijk vond om te schrijven.

De zesdeligheid van Mysteriën hield me uit de buurt van de symfonieën. Me schikken naar de klassieke vorm, dat wilde ik niet.’

LOUIS ANDRIESSEN

Andriessen kreeg een vrijbrief om instrumenten in te zetten die voor een orkest ongebruikelijk zijn, en met zesentwintig musici was er al sprake van het Concertgebouworkest. De twee piano’s vormden een extraatje, net als de sopraninosaxofoon en de contrabasklarinet. Niet alleen de instrumentale vrijheid trok Andriessen over de streep, ook de band met zijn vader Hendrik, die in de jaren twintig zelf voor het Amsterdamse gezelschap gecomponeerd had. Hij hoorde hem als het ware zeggen: “Louis, dat moet je nu maar eens doen.” ‘Ik heb veel aan mijn vader gedacht tijdens het schrijven. Volgens mij zou hij tevreden zijn geweest over het stuk dat er nu ligt, over de vorm, het gebruik van het notenmateriaal, de harmonieën. Mijn vader is altijd in de buurt als ik componeer.’

De imitatione Christi (Over de navolging van Christus) van de middeleeuwse mysticus Thomas a Kempis vormde Andriessens inspiratiebron, het was het lijfboek van zijn vader. De poëtische titels van de delen in Mysteriën zijn afkomstig uit de Imitatione.

‘Voor mij zijn de delen als fresco’s, schilderijen waar je langs loopt. Dat betekent dat je verlaat wat je hebt gezien. Telkens doe ik in de laatste minuut iets waardoor het slot onverwachts komt. Ik breek het af, want we zijn bij de volgende afbeelding aangekomen.’

‘Mijn muziek is georganiseerde anarchie. Het publiek weet niet welke kant de noten opgaan. Je creëert een labyrint waarin de luisteraar verrassende dingen krijgt voorgeschoteld. Maar uiteindelijk geeft het orkest het stuk een ziel.’

Waaraan kunnen we horen dat Mysteriën een late Andriessen is?

‘De meeste componisten denken niet zo. Picasso heeft ooit eens gezegd dat hij elke keer weer opnieuw begint, alsof je zes­tien bent.

Dat herken ik. Ik ga kriskras, ben ongeduldig en wil steeds iets nieuws uitproberen. Van mijn linkse vrienden heb ik begrepen dat ze het een mooi stuk vinden. Ach, ik heb mijn best gedaan – of, zoals mijn vader altijd zei: “Je hebt gedaan wat je kon.”’•

BESTEL KAARTEN

UITBLINKERS

Mysteriën staat op het programma naast de film Decasia met live muziek van componist Michael Gordon (bekend van o.a. Bang on a Can). U ziet hypnotiserende zwartwit filmbeelden en hoort sinistere geluidsblokken die met donderend geweld instorten. Een vurige dans van destructie, hallucinerend, bedwelmend, van barokke schoonheid: zomaar wat kwalificaties die de internationale film- en muziekpers aan dit bij uitstek 21ste-eeuwse en met prijzen bekroonde meesterwerk gaf.

DUBBELPROGRAMMA MYSTERIËN EN DECASIA ZA 18 APRIL Noord Nederlands Orkest o.l.v. Kasper de Roo Bill Morrison film

Louis Andriessen Mysteriën Michael Gordon Decasia voor meer informatie zie p. 73 of bestel direct online: www.dedoelen.nl

51

VIRTUOZEN

SUPERKAPELMEESTER

Een kennis­making met Jirˇí Beˇlohlávek door Bas van Putten foto Andreas Terlaak

JIRˇÍ BEˇLOHLÁVEK

53

‘Geweldig! Fan-tas-tisch!’ – Yannick NézetSéguin komt superlatieven te kort voor de concerten van zijn collega Jiří Bělohlávek.

De Tsjech, sinds 2013 vaste gastdirigent van het Rotterdams Philharmonisch, is dit voorjaar drie weken in Rotterdam. Een pianoconcert van Mozart vertegenwoordigt de Weense Klassieken die hem zo dierbaar zijn.

Een selectie van Wunderhorn-liederen brengt Bělohláveks indrukwekkende Rotterdams Mahlervertolkingen uit 2011 in herinnering, die leidden tot zijn benoeming. En met werken van Dvořák, Martinů en Suk ontfermt hij zich over de muziek van zijn vaderland. ‘Dat wordt echt een evenement;’ voorspelt Yannick, ‘ik druk u op het hart: mis het niet!’ Zo’n aanbeveling maakt nieuwsgierig: wie is dan wel die Tsjechische dirigent met zijn tongbrekende naam? Bas van Putten belde hem op voor een nadere kennismaking.

Bescheiden, gedegen, onspectaculair competent; de ouderwetse superkapelmeester bestaat nog. Zijn eersteklas curriculum heeft Jiří Bělohlávek (1946) niet de sterrenstatus bezorgd, maar de Tsjechische meesterdirigent is in stilte kind aan huis bij de grote orkesten en operahuizen van de wereld. De dag na ons telefoongesprek dirigeert Bělohlávek Tsjaikovski’s Zesde Symfonie, de Pathétique, in Bad Kissingen. Hij geeft meteen toe dat hij een zekere schroom voelt tegenover die hartverscheurend persoonlijke bekentenismuziek. ‘Het is alsof je iemands intiemste brieven leest.’ Hij wil proberen maat te houden.

En daar is zijn credo. ‘Ik probeer als dirigent niet meer te doen dan ik voor de muziek noodzakelijk acht.’

ZWERVEND BESTAAN Laatbloeier is niet het woord voor een dirigent die al jong een prominente positie in het Tsjechische muziekleven bekleedde.

Feit blijft dat na de fluwelen revolutie Jiří Bělohlávek vrijwel opnieuw kon beginnen. Na de val van de muur was Bělohlávek kortstondig chef-dirigent van de Tsjechische Filharmonie, tot hij werd weggebonjourd toen het orkest, aangelokt door het vooruitzicht van buitenlandtournees en cd-opnamen, met een kleine meerderheid van stemmen voor de Duitser Gerd Albrecht koos. Daarmee begon voor hem het zwervende bestaan dat sinds Václav Talich en Rafael Kubelik het lot schijnt te moeten zijn van Tsjechische maestro’s in roerige tijden. In 1993 richtte Bělohlávek met staatssteun een kamerorkest op, de Praagse Filharmonie, maar de subsidie werd een jaar later alweer ingetrokken, waarna hij het ensemble met private middelen op de been hield. »

54

JIRˇÍ BEˇLOHLÁVEK

‘Dat wordt echt een evenement; ‘ik druk u op het hart: mis het niet!’ ­— Yannick Nézet-Séguin over Asrael van Suk onder leiding van Jiří Bělohlávek

Hij werd gastdirigent, later chef-dirigent bij het BBC Symphony Orchestra, verzilverde zijn expertise op het gebied van de Tsjechische muziek met geprezen en bekroonde plaatopnamen, dirigeerde in de luwte steeds fameuzere orkesten en smaakte als ceremoniemeester van de Last Night of the Proms voor het eerst het zoet van de publieke roem. Vergenoegd kijkt Bělohlávek terug op zijn Martinů-offensief in de BBC-tijd. ‘We hebben in Londen eerst een weekend lang een dwarsdoorsnede van zijn oeuvre gebracht. De respons was zo goed dat we ons in het seizoen 2009/2010, ter gelegenheid van Martinů’s vijftigste sterfjaar, op de symfonieën hebben gestort. Publiek en orkest waren enthousiast. Een belangrijke gebeurtenis.’ En wellicht de verhoopte doorbraak van een componist die naar zijn overtuiging tot de grote twintigste-eeuwse symfonici behoort, maar op straat niet wordt gefloten. Dat zou trouwens lastig worden, want Martinů construeert zijn thema’s vaak uit compacte motieven; de meeslepende melodieën van Dvořák tref je bij hem niet aan. ‘De aantrekkingskracht van zijn werken schuilt in hun kosmopolitische kwaliteit.’

NIEUWE START

Met 67 jaar maakte Bělohlávek wederom een nieuwe start. Sinds 2012 is hij terug als chef bij de Tsjechische Filharmonie. In combinatie met zijn gastdirecties leverde dat een stevige agenda op, maar Rotterdam kon hij niet weigeren. ‘Dat het Rotterdams Philharmonisch een prachtig ensemble met een uitstekende reputatie is, was voor mij secundair. Mijn overweging was dat ik misschien iets kan toevoegen aan het muzikale palet.’ Toen hij in 2011 in Rotterdam Mahlers Zevende dirigeerde, ervoer hij een verbondenheid die hij zich niet herinnerde van zijn eerste kennismaking met het orkest, ‘ergens in de jaren negentig, met

een symfonie van Martinů – dat was plezierig samenwerken, maar ik voelde niet die klik’. Na Mahler werd alles anders. ‘Toen ik werd uitgenodigd voor een vast gastdirigentschap, heb ik geen seconde geaarzeld.’

Dit jaar, in zijn tweede Rotterdamse seizoen, dirigeert hij onder meer werken van Dvořák, Martinů en Suk. Bělohlávek ontkent niet dat hij zich als missionaris voor de Tsjechische muziek beschouwt – ‘al houd ik niet van het woord. Maar ik bespeur bij orkesten vaak een zekere terughoudendheid. Voor een deel is het gebrek aan nieuwsgierigheid, maar ik denk dat ook de geïsoleerde positie van ons land in de communistische jaren de verspreiding van de Tsjechische muziek enorm in de weg heeft gestaan. Wat als Tsjechische cultuur werd geëxporteerd, was dat handjevol bekende meesterwerken.’ Mede dankzij Bělohláveks inzet ontdekt de wereld wat voor moois er buiten de gebaande paden te vinden is – waaronder Martinů’s Dubbelconcert en Asrael van Suk, die dit voorjaar in Rotterdam op het programma staan.

Maar Jiří Bělohlávek wil hier meer dan die eminente specialist zijn. ‘Mijn ervaring met Tsjechische muziek biedt ruimte voor een enorme variëteit aan programma’s, maar ik zal me ook in het mainstream-repertoire presenteren.’ Hij noemt ander ijzeren repertoire dat hem dierbaar is, de Weense klassieken.

Zijn hoofdtaak: ‘greep te krijgen op de grote lijn en alle dramaturgische facetten van een stuk. Elke compositie is een levend organisme. Je begint steeds weer op het nulpunt. Echt.

Als ik een opname twee weken later terug hoor, beleef ik de muziek alweer anders.’ •

55

BESTEL KAARTEN VR 6 EN ZO 8 MAART

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jiří Bělohlávek dirigent Lise de la Salle piano

Mozart Pianoconcert nr.23 Martinů Dubbelconcert Dvořák Symfonische Variaties

DO 12 EN VR 13 MAART

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jiří Bělohlávek dirigent Ray Chen viool Prokofjev Suite ‘De liefde voor de drie sinaasappelen’ Tsjaikovski Vioolconcert Dvořák Symfonie nr.9 ‘Uit de Nieuwe Wereld’

DO 9 EN VR 10 APRIL

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jiří Bělohlávek dirigent Thomas Oliemans bariton Mahler Wunderhorn-liederen Suk Symfonie nr.2 ‘Asrael’ voor meer informatie zie de agenda achterin dit magazine of bestel direct online: www.dedoelen.nl

56

CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >

CONCERTAGENDA

UITGELICHT

Op deze pagina’s vindt u een bundeling van bijzondere concerten en festivals.

12 CELLISTEN VAN DE BERLINER PHILHARMONIKER ZONDAG 17 MEI Deel I 15.00-16.00 uur Bach Brandenburgs Concert nr.6 in Bes BWV1051 Schumann Delen uit Waldszenen op.82 Schumann ‘Der Dichter spricht’ uit Kinderszenen Verdi Ave Maria uit Quattro pezzi sacri Dean Twelve Angry Men Deel II 16.30-17.30 uur Currier Nieuw werk (wereldpremière) Pärt Fratres Françaix Aubade Simons Dances for 12 Blacher Blues-Espagnola-Rumba philharmonica Deel III 20.00-21.15 uur Tangoprogramma South American Getaway met werken van o.a. Piazzolla, Villa-Lobos en Bacharach en met dans door tangoduo Ispasión

VAN VERDI TO PIAF Van Verdi tot Edith Piaf tot Elvis, het repertoire van de 12 cellisten kent eigenlijk geen grenzen.

Bekijk en beluister ze op www.dedoelen.nl/cellisten.

De 12 cellisten uit Berlijn komen naar Rotterdam De Berliner Philharmoniker, of Berliner Philharmonisches Orchester zoals het orkest officieel heet, is een van ’s werelds meest befaamde orkesten. Net als ieder ander symfonieorkest heeft het een cellosectie, maar geen enkele andere cellogroep in de wereld heeft zijn eigen ensemble gevormd zoals de 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker. Voor dit zeer exclusieve zondagfestival komen de cellisten een dag naar Rotterdam om te laten horen wat zij in hun mars hebben. Ze spelen naast bewerkingen van bestaande werken, ook speciaal voor hen geschreven of aan hen opgedragen composities. In het laatste festivaldeel belandt u in een heuse Argentijnse tangosalon, waarbij de dansers van tangoduo Ispasión de muziek van de 12 cellisten extra zwier zullen geven. Tot besluit is er een meet & greet met de musici en dansers plus een borrel.

> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT

Muziekspektakel voor iedereen van 6 maanden t/m 12 jaar KINDERMUZIEKWEEK

Voor de zevende maal organiseren de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest de Kindermuziekweek. Van 10 t/m 19 april wordt de Doelen omgetoverd tot een muziekparadijs voor baby's van 6 maanden tot en met kinderen van 12 jaar.

PROGRAMMA KINDERMUZIEKWEEK 10 APRIL T/M 19 APRIL za 11 en zo 12 april

BB (6-18 MAANDEN) Twee dansers, een cellist en een violist lopen rond, rollen, glijden, springen en omringen je met klanken. Samen improviseren ze op de bewegingen en geluiden van het piepjonge publiek. Ter plekke ontstaat een ontroerende, unieke dialoog tussen artiesten, baby's en peuters. Dit concert is gemaakt voor kindjes die nog niet kunnen lopen.

‘Het magische spel - clownesk, dansant en muzikaal - en de aandachtige adoratie van de baby's tillen BB ruim boven een dolletje uit. – de Volkskrant

zo 12 april

DAAR KOMEN DE DIEREN (4+) In ‘Daar komen de dieren’ ziet het publiek groot geprojecteerd beeld van wilde dieren in hun leefomgeving.

Zingend en vertellend brengt Ageeth de Haan intieme liedjes en de orkestrale muziek van het Rotterdams Philharmonisch Orkest bij elkaar. Alles draait in dit bijzondere concert om families. We hebben families in de zaal en dierenfamilies in het wild op het doek. Soms lijken ze op elkaar en soms zijn er mooie, opvallende verschillen.

Het orkest zal samen met Ageeth het verhaal in geuren en kleuren vertellen. ma 13 april

KINDERMUZIEKWEEK­ CONCERT DOOR HET SAMENSPEELORKEST Een speciaal voor de Kindermuziekweek gecomponeerd werk van Toek Numan wordt door scholieren gespeeld. Iedereen mag komen kijken en luisteren (en aanmoedigen, meeklappen en meezingen natuurlijk!)

za 18 april

zo 19 april

Een bijzondere dag voor jonge muzikanten. Tijdens deze dag gaan we in workshops een echt muziekstuk oefenen. Musici van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en docenten van de SKVR Muziek helpen bij het instuderen. ’s Middags speel je dit muziekstuk op een écht podium voor een écht publiek.

In Woei! word je door drie muzikanten naar een warme wereld van adem en wind geblazen. Een wereld waar alleen de taal van de muziek wordt gesproken en waar elk briesje verandert in prachtige klanken: een zuchtje door je haar, het opblazen van een strandbal en zelfs je papa die niest... Woei is een tekstloze voorstelling waarin de kracht van de muziek en de vertelkunst van de beweging centraal staan.

SAMENSPEELDAG (6+)

zo 19 april

ENKELE REIS MARS (6+) Drie, twee, één… het luchtruim in! Daar ga je, zwaaiend naar de aarde, op weg naar een nieuwe wereld. Door de dampkring heen, zonder zwaartekracht zwevend in het heelal. De reis is lang en zwaar, maar magisch en betoverend.

Dan eindelijk: Mars, rood, kaal, leeg. Of toch niet? Enkele Reis Mars is een stoere, grappige én poëtische voorstelling vol muziek en geluid, waarin de Marsreizigers het onbekende ondergaan en het ongehoorde proeven. een coproductie van Calefax Rietkwintet en Oorkaan

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015

WOEI (1,5+)

een co-productie met Festival 2 Turven Hoog

EN VERDER Rondom alle voorstellingen is er in de Doelen van alles te zien en te doen, zoals: neem plek in het orkest in De Orkest Ontdekker, Babyspeeltuin, schminken, speurtocht (i.s.m. WNF), knutselen, kleurfeest met Gerard de Bruyne en zangworkshops.

Kijk voor meer informatie op www.kindermuziekweek.nl

57

58

CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >

Operadagen Rotterdam 22 T/M 31 MEI ‘All men are created equal.’ Deze gevleugelde woorden van Thomas Jefferson in de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring (1776) zorgden voor een schokgolf van nieuwe revoluties. Gaat deze uitspraak in onze tijd ook nog op? Operadagen Rotterdam heeft onder de titel (R)evolutie - gelijkheid een programma samengesteld waarin dit thema wordt aangeraakt. Ook de Doelen presenteert diverse voorstellingen in dit feestelijke festival. Kijk voor het hele programma op www.operadagenrotterdam.nl en bekijk op deze pagina alvast de voorstellingen van de Doelen die soms ín de Doelen, maar soms ook op locatie plaatsvinden.

PROGRAMMA OPERADAGEN ROTTERDAM de Doelen

WINTERREISE zo 24 mei Als slot van een tweedaagse masterclass (zie ook p.12) klinkt een van de mooiste liederencycli ooit: Schuberts Winterreise. De geroemde Nederlandse bariton Henk Neven en zijn pianobegeleider Hans Eijsackers staan de jonge liedduo’s die de masterclasses hebben gevolgd daarbij met raad en daad terzijde.

LantarenVenster

LOVE FAIL DOOR ANONYMOUS4 di 26 mei en wo 27 mei love fail is een avondvullend muziektheaterwerk met filmbeelden en lichteffecten in de regie van Red Sofa-componist David Lang.

Lang schreef love fail in 2012 voor het vermaarde Anonymous4, een vrouwenkwartet dat zich net zo makkelijk ontfermt over vocale muziek uit de Middeleeuwen als

over hedendaagse muziek. love fail is gebaseerd op het middeleeuwse verhaal van Tristan en Isolde, handelend over een pure maar onmogelijke liefde. de Doelen

DEATH SPEAKS vr 29 mei en za 30 mei Toen Schubert op zijn 33ste zijn laatste adem uitblies, liet hij een schat aan composities na, waaronder ruim 600 liederen. In opvallend veel liedteksten wordt De Dood als sprekend personage opgevoerd die zijn definitieve boodschap op vaak geruststellende wijze komt brengen. David Lang ploos alle Schubertliederen na op dit soort 'doodscitaten', vertaalde ze in het Engels en schreef daarbij in 2012 zijn even indringende als raadselachtige liedcyclus met de titel death speaks.

Speciaal op verzoek van de Doelen voegt Lang een nieuwe dimensie toe aan zijn partituur, waarin mogelijk de geest van Schubert rondwaart.

> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT >> CONCERTAGENDA >> UITGELICHT

59

60

concertagenda

maart t/m juni Overzicht van alle concerten in de maanden maart tot en met juni 2015 legenda iconen zie p. 87

maart

Mustafa Ceceli

presented by Mystiek Productions

zo 1 maart

vr 6 maart

Sinfonia Rotterdam

Klassiek Jubileum met Benjamin Schmid

Rotterdams Philharmonisch

Beˇlohlávek en de Tsjechen Conrad van Alphen © Seger van Wijk

Zondagochtend­concert © Andreas Terlaak

70 jaar vrijheid

Turkse pop

zondag 1 maart Grote Zaal 20.15 uur

populair

zondag 1 maart Grote Zaal 11.00 uur Muzikale ode aan onze vrijheid Dit jaar vieren we 70 jaar vrijheid. Een mooi moment om daar met passende muziek op terug te kijken. In een verrassend programma presenteert een keur aan artiesten muziek die tijdens de Tweede Wereldoorlog populair was en nog steeds herkend wordt. Muziek van onder anderen Glenn Miller en Vera Lynn, maar ook Nederlandstalig repertoire uit de oorlogsjaren staat deze zondagochtend in de spotlights.

Ook klinkt er prachtige muziek uit beroemde films die ons herinneren aan de tijd van de bevrijding.

Solisten, een groot orkest en een prachtig koor worden geleid door Rien den Hartog, bekend van vele jaren ‘White Christmas at de Doelen’.

(Hanson)

In Turkije staat de populaire zanger Mustafa Ceceli al jaren aan de top. Ook in Nederland heeft hij een groeiende schare fans. De verschijning van zijn nieuwe album ‘Kalpten’ in december 2014 is mede aanleiding om opnieuw in de Doelen zijn opwachting te maken.

Nummers van dit nieuwe album, waarvan vele op teksten van Sezen Aksu, en vroegere hits voert Ceceli vanavond uit.

Van 2009 tot nu heeft Mustafa Ceceli drie succesvolle albums uitgebracht en heeft hiervoor diverse onderscheidingen ontvangen. ‘Hüsran’, de eerste videoclip en paradeplaat van het album ‘Kalpten’, is bij alle Turkse tv-zenders en radiostations te zien en te horen en al meteen een hit geworden. www.mystiekproductions.nl

Golden Seat, rang 1,2 € 59 € 39 € 29

klassiek - symfonisch

vrijdag 6 maart Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Marijke Schouten (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Lise de la Salle piano Mozart Pianoconcert nr.23 Martinu˚ Dubbelconcert voor twee strijkorkesten, piano en pauken Dvorˇák Symfonische variaties De Tsjechische muziek behoort tot de rijkste schatkamers van de symfonische literatuur. Jirˇí Beˇlohlávek – als geen ander thuis in dit repertoire – presenteert twee fonkelende meesterwerken uit zijn vaderland. Dvorˇáks hartveroverende Symfonische variaties vormen het stralende slot, maar dé grote ontdekking is de Martinu˚’s Dubbelconcert.

klassiek - kamerorkest

vrijdag 6 maart Jurriaanse Zaal 20.15-22.00 uur Sinfonia Rotterdam Conrad van Alphen dirigent m.m.v. Benjamin Schmid viool Schnittke Moz-Art à la Haydn Mozart Vioolconcert in A KV219 Haydn Symfonie nr.52 Sinfonia Rotterdam viert zijn vijftiende verjaardag. Het feest begint met het humoristische en theatrale Moz-Art à la Haydn van Schnittke en sluit af met een wervelende ‘Sturm und Drang’symfonie van Haydn.

Benjamin Schmid schittert in Mozarts ‘Turkse’ vioolconcert, bekend om het wilde gekletter in het laatste deel.

Zoals geen ander weet de Oostenrijker Mozarts bekendste vioolconcert tot leven te brengen. Zijn uitvoeringsstijl past naadloos bij de dynamiek van Sinfonia Rotterdam, het kamerorkest van de havenstad.

Hoofdsponsor

Lees ook het artikel over Jirˇí Beˇlohlávek op pagina 52.

Entree € 13,60 Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 30 R’pas/65+ € 25 t/m 26 jaar of cjp € 25

agenda maart

Koninginnesoep (6+) Opera Dolleboelja

© TEUS

Frank Groothof en Trio Tripletov

© Barbara Mulderink

Peter en de Wolf (2,5+)

vr 6 maart

familieconcert

familieconcert

jazz

Artvark Saxophone & Ntjam Rosie vrijdag 6 maart Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Met hun eerdere, zeer geslaagde project Sly meets Callas – met zangeres Claron McFadden – gaf Artvark al aan een klik te hebben met (soul)zangeressen. Tijdens hun tienjarig jubileum gaat het kwartet een gloednieuwe samenwerking aan met de gevierde Rotterdamse jazz- en soulzangeres Ntjam Rosie.

zo 8 maart Zondagochtend­concert Rapalje

De van oorsprong Kameroenese vocaliste heeft de juiste charme en timbre om haar ‘mannetje’ te staan naast dit eigenzinnige viertal. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

terug met een voorstelling vol nieuwe nummers en in een nieuwe aankleding.

Heerlijke Keltische folkmuziek en vurig voetenwerk. Een muzikale reis langs Schotse hooglanden, Ierse vlakten, taveernes en herbergen.

zondag 8 maart Eduard Flipse Zaal 14.00 en 16.00 uur

zondag 8 maart Jurriaanse Zaal 14.00 uur

Frank Groothof en Trio Tripletov Andrea Bentivoglio viool Hans van der Maas accordeon Sylvia Maessen contrabas en arrangementen José Vingerling tekeningen Peter Claassen opname en montage

Opera Dolleboelja Evelien Asberg spel en zang Ron Vervuurt spel en zang Frank van Merwijk piano

Iedereen kent het sprookje Peter en de Wolf van de Russische componist Prokofjev. Een meeslepend verhaal met fantastische muziek. Frank Groothof vertelt het verhaal. Tripletov vormt het gehele orkest...

Zo’n klein orkest speelt alle muziek?

Dat klopt. Met listige arrangementen weet het trio de kleurrijke sferen van het werk prachtig te vertolken. Deze bewerking is in de stijl van de klezmer, de jiddische volksmuziek. Ooit herbergde het oude Russische Keizerrijk de grootste joodse gemeenschap van de wereld. De Oost-Europese, jiddische klezmermuziek is rijk aan klanksferen en karakters en kan het bekende verhaal treffend verklanken.

Koninginnesoep speelt zich af in het decor van een restaurantkeuken met echte dampende potten en pannen.

Terwijl het verhaal wordt verteld zijn de kok en de gastvrouw in de keuken aan het werk. Het ‘hier en nu’ wordt zo speels vervlochten met het ‘Er was eens...’ van het verhaal dat verteld wordt.

‘Prinses Stefanie is smoorverliefd op de kok van het kasteel. De vader van Prinses Stefanie, de koning, wil echter dat zijn dochter gaat trouwen met de buitenlandse Prins Knotsenstein...

Aansluitend (van ca.15.00-16.00 uur) is er een knutselworkshop met Villa Zebra! Daarnaast is er een ‘Maan Roos Muziek Podium’ in de Jurriaanse Foyer.

Wie wil mag zijn of haar instrument meebrengen en zelf een kort optreden geven!

Entree € 15 t/m 26 jaar of cjp € 9 Entree € 9 t/m 26 jaar of cjp € 9

(Hanson)

© Marcel Meijer

Entree € 13,60

populair

zondag 8 maart Grote Zaal 11.00 uur Met hun innemende, aanstekelijke en inspirerende optredens is Rapalje een van de fakkeldragers van de Keltische muziek. De afgelopen jaren behoorden zij tot de publieksfavorieten van de Zondagochtendconcerten. Nu komen zij

concerten met dit logo kunt u bezoeken met de Red Sofa Bankpas: vanaf 1 maart nog 9 concerten voor slechts € 79

met de vrijdag in de flip knipkaart

bezoekt u 4 concerten voor slechts € 55

61

62 agenda maart

Dit concert komt tot stand i.s.m. Stichting Laurenskerk

Beˇlohlávek en de Tsjechen

do 12 maart

GrauSchumacher Piano Duo

Rotterdams Philharmonisch

Mozart, Schubert, Rachmaninov

Vrij entree, reserveren aanbevolen

Asko | Schönberg Rzewski’s Pianoconcert

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Lise de la Salle piano Mozart Pianoconcert nr.23 Martinu˚ Dubbelconcert voor twee strijkorkesten, piano en pauken Dvorˇák Symfonische variaties zie vrijdag 6 maart

Marcel Verheggen Planeten en kathedralen

orgelrecital

zondag 8 maart Laurenskerk 15.00-16.00 uur Holst Delen uit The Planets Lambrechts Delen uit Cathédrales en werk van Andriessen Marcel Verheggen is organist van de St. Servaasbasiliek in Maastricht en orgeldocent aan het Conservatorium van Maastricht. Hij verzorgt concerten en masterclasses in binnen- en buitenland en is adviseur van de Klokken- en Orgelraad, waar hij betrokken is bij nieuwbouw- en restauratieprojecten.

Naast onder meer delen uit Lambrechts’ Cathédrales, een werk dat Marcel Verheggen in 2012 in première bracht, speelt de Maastrichtse orgelvirtuoos delen uit The Planets, het beroemdste werk van Gustav Holst.

Daan Vandewalle

klassiek - symfonisch

zondag 8 maart Grote Zaal 14.15 uur Om 13.15 uur inleiding door Marijke Schouten (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Tsjaikovski en Dvorˇák 9

© Dietmar Scholz

© Andreas Terlaak

ma 9 maart

© Andreas Terlaak

Rotterdams Philharmonisch

red sofa - kamerorkest

zondag 8 maart Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele artiesten Asko | Schönberg Peter Rundel dirigent m.m.v. Daan Vandewalle piano Rzewski Pianoconcert Zender 33 Veränderungen über 33 Veränderungen Bij het toonaangevende ensemble voor nieuwe muziek Asko|Schönberg is de solist van vanavond de Belgische pianist Daan Vandewalle. Vandewalle heeft een reputatie hoog te houden op het gebied van 20ste- en 21ste-eeuwse Amerikaanse pianomuziek.

Asko|Schönberg en Daan Vandewalle storten zich op het dynamische Pianoconcert van de Amerikaanse componist/ pianist Frederic Rzewski. Hij staat erom bekend dat hij alle mogelijke registers van de piano bespeelt, van zachte lyriek tot brute percussie, van uiterste precisie tot vrije improvisatie. Tijdens de BBC Proms 2013 bracht de componist zelf zijn Pianoconcert in première, waarop een Britse recensent schreef: ‘Rzewski toont opnieuw zijn wonderlijke gave om complex materiaal op een toegankelijke manier te presenteren.’

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9

pianorecital

maandag 9 maart Jurriaanse Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Huib Ramaer GrauSchumacher Piano Duo Andreas Grau piano Götz Schumacher piano Schubert Fantasie in f D940 Lann Second Nature Mozart/Busoni Fantasie für eine Orgelwalze in f (arr. voor 2 piano’s) Skrjabin Fantasie voor 2 piano’s in a op.post.

Rachmaninov Suite voor 2 piano’s nr.1 op.5 ‘Fantaisie-tableaux’ De Duitse pianisten Andreas Grau en Götz Schumacher vormen al jaren een pianoduo. Gewaardeerd om hun expressiviteit en hun niet-alledaagse concertprogramma’s, zijn deze muzikale zielsverwanten te gast op festivals en in concertzalen in diverse Europese landen. Bovendien hebben ze een aanzienlijke discografie opgebouwd.

Het GrauSchumacher Piano Duo heeft (letterlijk) een fantasievol programma voor u samengesteld. Fantasieën klinken vaak alsof het improvisaties zijn, alsof de componist zich door zijn verbeelding heeft laten leiden. Niets is minder waar uiteraard voor componisten als Schubert, Mozart en Rachmaninov, wier fantasieën thematisch en structureel ingenieus in elkaar steken.

klassiek - symfonisch

donderdag 12 maart Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Michel Khalifa (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Ray Chen viool Prokofjev Suite ‘De liefde tot de drie sinaasappels’ Tsjaikovski Vioolconcert Dvorˇák Symfonie nr.9 ‘Uit de Nieuwe Wereld’ Meteen al bij de première in Carnegie Hall was er ovationeel applaus voor Dvorˇáks Negende, een symfonie van half-Amerikaanse volkswijsjes en puur-Tsjechische weemoed. Melodie en melancholie zetten ook de toon in het Vioolconcert van Tsjaikovski, dat Dvorˇáks symfonie in populariteit naar de kroon zou steken. Tien jaar na de eerste uitvoering werd ook Tsjaikovski in New York met gejuich onthaald, meer dan terecht.

Lees ook het artikel over Jirˇí Beˇlohlávek op pagina 52.

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 29 R’pas/65+ € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

nieuwsgierig naar de muziek uit dit magazine? beluister alvast thuis via www.dedoelen.nl/spotify

agenda maart 63

presented by Mystiek Productions

festival als The Great Escape in Engeland. Haar debuutalbum, waarvoor ze samenwerkte met de pianist van Caro Emerald en de gitarist van Kris Berry, werd eind 2013 gepresenteerd in een bomvol Bird in Rotterdam. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

donderdag 12 maart Jurriaanse Zaal 20.15 uur Marsis is een band uit de regio Zwarte Zee in Turkije. Marsis maakt muziek uit deze streek, waarmee de leden zich sterk verbonden voelen. Daarnaast houdt Marsis door hun optredens de talen levend die van oudsher in het Zwarte Zeegebied gesproken worden.

Liedteksten van verschillende volkeren langs de Zwarte Zee zijn naast het Turks te horen: van de Georgiërs en Armeniërs tot de Grieken.

Muziek uit het Zwarte Zeegebied is van oorsprong snel, ritmisch en opzwepend.

Geschikt om op te dansen, waarbij traditionele instrumenten als kemence (kleine viool) en tulum (doedelzak) worden gebruikt. Marsis neemt tijdens zijn concerten de toeschouwers mee op reis langs hun geliefde geboortegrond; spectaculair, vol passie en een lust voor oog en oor. www.mystiekproductions.nl

Entree € 25

Scarlet Mae

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 13 maart

Jong muziektalent in de finale

zondag 15 maart Jurriaanse Zaal 14.00-17.30 uur

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

Rotterdams Philharmonisch

zo 15 maart

Tsjaikovski en Dvorák 9

Zondagochtend­concert The Rosenberg Trio

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Ray Chen viool Prokofjev Suite ‘De liefde tot de drie sinaasappels’ Tsjaikovski Vioolconcert Dvorˇák Symfonie nr.9 ‘Uit de Nieuwe Wereld’

Luzazul jazz

© Carlos Breton

donderdag 12 maart Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

flamenco - latin - fado

vrijdag 13 maart Eduard Flipse Zaal 20.30 uur De melancholie van de fado, het vuur van de flamenco en de warme, ritmische swing van de Braziliaanse muziek: dat

Acht jonge muzikale talenten (12 t/m 19 jaar) verzorgen een adembenemend optreden voor jury en publiek. De middag wordt afgesloten met een spannende prijsuitreiking. Wie valt er in de prijzen?

Muziekwedstrijd van nationale allure * Toekomst klassieke muziek * Wie krijgt de prijs?

klassiek - symfonisch

vrijdag 13 maart Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Michel Khalifa (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

zie donderdag 12 maart

‘Verslavend’, ‘zwaar overtuigend’, ‘veelbelovend’, ‘echt en innemend’: het zijn enkele van de lovende kritieken op de plaat en shows van Scarlet Mae. De band, gevormd rond zangeres, klassiek pianiste en songwriter Marije van Rijn, creëert een indie-, jazzy singer-songwritergeluid, dat inmiddels al te horen was op Eurosonic/Noorderslag, North Sea Jazz Round Town, Paradiso en een

Prinses Christina Concours

kamermuziekconcours - jong talent

© Andreas Terlaak

Turkse volksmuziek

alles vervlecht Luzazul op een basis van organische grooves. Naast de gitaren van Victor Rosinha en de keyboards van bandleider Martijn Morselt staat vooral de heldere, jazzy stem van Magda Mendes in het stralende middelpunt. Na twee goed ontvangen cd’s – de laatste is getiteld Canvas – en veel succes in binnen- en buitenland is Luzazul nog steeds even oorspronkelijk, eigentijds, dromerig, zwoel en toch klassiek.

© Harry Klunder

MARSIS Live in concert

populair

www.christinaconcours.nl

Entree € 16 R’pas/65+ € 12

zondag 15 maart Grote Zaal 11.00 uur In navolging van hun grote leermeester Django Reinhardt speelt The Rosenberg Trio een unieke combinatie van Amerikaanse jazz en hun eigen manouche muziek. In 1989 brak het trio door op het Django Reinhardt Festival. Ze traden op tijdens North Sea Jazz in Den Haag, het Montreal Jazz Festival en stonden in het voorprogramma van Shirley Bassey, Randy Crawford en Luciano Pavarotti.

Daarnaast spelen ze met grootheden als Jan Akkerman, Louis van Dijk, Herman van Veen, Jaap van Zweden en Stéphane Grapelli. Ook maakte The Rosenberg Trio zijn opwachting in Carnegie Hall in New York en The Rose Bowl in Los Angeles! Deze zondagochtend zullen ze u weer meevoeren met hun meer dan fantastische muzikale talent.

(Hanson)

Entree € 13,60

bestellen · www.dedoelen.nl · kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam · telefonisch 010 217 17 17

64 agenda maart

di 17 maart

Codarts Symphony Orchestra

do 19, vr 20 en zo 22 maart

Finale Grote Kamermuziekprijs

© Joke Schot

Bovennatuurlijke muziek

klassiek - symfonisch

Codarts Symphony Orchestra Arie van Beek dirigent Tsjaikovski Delen uit ‘Zwanenmeer’ Saint-Saëns Le carnaval des animaux Vaughan Williams Pastoral Symphony (nr.3) De componist Ralph Vaughan Williams had een scherp oog voor de verlokkingen van het Engelse platteland. Zo scherp zelfs, dat zijn muziek een enkele criticus deed denken aan ‘een koe die over een hek staart’. In Vaughan Williams’ Derde Symfonie is van mooie landschappen echter geen sprake. De titel mag dan Pastoral Symphony luiden, de streek waar het zich afspeelt is Noord-Frankrijk tijdens de Eerste Wereldoorlog. Het stuk is zowel een klaagzang voor de doden als een meditatie over de geluiden van vrede. De muziekstudenten belichten ook de onschuldiger kanten van het leven, in delen uit Tsjaikovski’s beroemde ballet Zwanenmeer en Le carnaval des animaux van Camille Saint-Saëns.

kamermuziekconcours - Codarts

dinsdag 17 maart Jurriaanse Zaal 20.15 uur Finale van De Grote Kamermuziekprijs Op initiatief van Codarts Rotterdam en in samenwerking met het Koninklijk Conservatorium wordt jaarlijks De Grote Kamermuziekprijs uitgereikt aan het meest veelbelovende en inspirerende klassieke ensemble, studerend of pas afgestudeerd aan een van beide conservatoria. Na een voortraject worden drie tot vier finalisten geselecteerd.

Deze ensembles stellen zich vanavond aan u voor. Zij spelen voor ‘De Grote Kamermuziekprijs’, die bestaat uit een geldbedrag van € 3.000 (mogelijk gemaakt door de Stichting Vrienden van Codarts) en een lunchconcert in de Kleine Zaal van het Concertgebouw in Amsterdam.

De Finale van De Grote Kamermuziekprijs komt tot stand door samenwerking tussen Codarts en De Kamermuziekvereeniging, die deze avond mede mogelijk maakt.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

© Bert Hulselmans

zondag 15 maart Grote Zaal 19.30 uur Om 18.45 uur inleiding door Huib Ramaer

klassiek - symfonisch

Rotterdams Philharmonisch Beethovens Big Bang

donderdag 19 en vrijdag 20 maart Grote Zaal 20.15 uur zondag 22 maart Grote Zaal 14.15 uur Om 19.15/13.15 uur inleiding door Elmer Schönberger (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Philippe Herreweghe dirigent Schumann Symfonie nr.2 Beethoven Symfonie nr.3 ‘Eroica’ Weinig composities zijn zo baanbrekend geweest als Beethovens

vr 20 maart Jaime Rodríguez Band

bestellen · www.dedoelen.nl · kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam · telefonisch 010 217 17 17

Eroica. De monumentale proporties, ongehoorde samenklanken en ritmische rebellie ervan overtroffen alles wat ooit in de concertzaal had geklonken.

Vergeleken met Beethovens Derde lijkt de Tweede van Schumann een wonder van bescheidenheid, maar luister naar het sublieme Adagio espressivo en hoor hoe het pad voor Mahlers symfonieën wordt geëffend.

jazz

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9 Rumbatá Big Band), ging Jaime Rodríguez een nieuwe uitdaging aan.

In dit project onderstreept de percussionist en liedjesschrijver zijn Colombiaanse roots met verrukkelijke latin grooves, funk en dance. De eerste cd La Loma de la Cruz was een prachtig visitekaartje en met een vette ritmesectie, elektronica en excellente zang wordt de Jaime Rodríguez Band ongetwijfeld een van dé latin-acts van het seizoen. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

vrijdag 20 maart Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Na 18 jaar als prominente bandleider in de Nederlandse latinscene (Rumbatá,

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

agenda maart 65

Zing de sterren van de hemel

© Barbara Mulderink

Zelf Muziek Maken (6+)

familieconcert

en eindigt in een liefdesdood. De opera Cavalleria rusticana staat bol van de jaloezie, die uitmondt in een duel met dodelijke afloop. Het beroemde Intermezzo daaruit is als het ware de stilte voor de storm. Pas echt razen en tieren gaat het tijdens de heksensabbat, wanneer de wind rond de top van de kale berg giert.

Maar: aan het eind komt alles goed.

Vrij entree

Bevrijdende klanken

Het hele gezin neemt deel aan deze workshop. i.s.m. SKVR Muziek

Entree € 9

Symfonieorkest Rijnmond

© Heiko Bertram

Lunchconcert

klassiek - symfonisch

zaterdag 21 maart Grote Zaal 12.45-13.30 uur Symfonieorkest Rijnmond Cor van der Linden dirigent Svendsen Romeo og Julie, Fantasie op.18 Mascagni Intermezzo uit Cavaleria rusticana Moesorgski Een nacht op de kale berg

Geert Bierling, Doelenorgel

Heftig, heftiger, heftigst. Dat begint al met de tragedie van Romeo en Julia, wier hartstochtelijke liefde in de kiem wordt gesmoord door een familievete

© Gérard van Betlehem

orgelrecital

zaterdag 21 maart Grote Zaal 15.00-16.00 uur Geert Bierling Doelenorgel Bach Toccata in F BWV540/1; Koraalvoorspel ‘Wir glauben all’ an einen Gott’ BWV740 voor manuaal en dubbel­ pedaal; Pedal-Exercitium BWV598 Bach/Bierling Prelude uit Cellosuite nr.1 BWV1007 Bach Fuga alla Giga BWV577 Buxtehude Preludium, Fugue en Chaconne in C BuxWV137 Bach Toccata, adagio en fuga in C BWV564; Toccata en fuga in d BWV565 Bierling Improvisatie ‘My Feet are Killing Me’ Geert Bierling had misschien stiekem wel in de schoenen van Johann Sebastian Bach willen staan. De grote Duitse barokmeester had een bloeiende kerkmuziek- en concertpraktijk en liet bovendien een gigantisch en indrukwekkend oeuvre na. ‘Onze’ stadsorganist trekt vandaag Bachs schoenen aan en voert diens beste orgelwerken met een hoofdrol voor de pedaalpartij(en) uit. Geen wonder dat hij na al dat fraaie voetenwerk ‘My Feet Are Killing Me’ speelt…

Vrij entree, reserveren aanbevolen

Zondagochtend­concert

red sofa - kamermuziek

DoelenKwartet

Zingen kan iedereen en samen zingen is nog leuker. Als je thuis al aan het oefenen bent gegaan is het nu tijd om met z’n allen de sterren van de hemel te zingen. Leer de liedjes voor groot en klein samen zingen en na het instuderen zingen we als in een echte musical.

Vrolijke en droevige deuntjes, liedjes in alle sferen horen erbij en maken het muzikale verhaal (in theatrale stijl) compleet.

zo 22 maart Van Smartlap tot Opera

zaterdag 21 maart Jurriaanse Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Frank de Groot en Hans Woudenberg

De schoenen van Bach

zaterdag 21 maart Eduard Flipse Zaal 10.30-12.30 uur

DoelenKwartet

Illés Torso V Marbé Strijkkwartet nr.3 Bartók Strijkkwartet nr.6 De doorwrochte strijkkwartetten van Bartók genieten naast die van Beethoven een haast bijbelse status. Het DoelenKwartet waagt zich hier aan het Zesde Strijkkwartet, dat Bartók in 1939 schreef kort voordat hij voor het naderend nazi-onheil naar de VS vluchtte.

Daarnaast biedt het kwartet een kennismaking met het Derde Strijkkwartet van Myriam Marbé (1931-1997), een Roemeense componiste die onder het Ceaucescu-regime alles in klanken zei waar woorden in tekort schoten. Een andere componist die met zijn muziek op oerkrachten stuit, is de HongaarsDuitse componist Martón Illés (1975), die bij onder anderen Wolfgang Rihm studeerde. In veel van zijn composities leidt hij razende energie in klinkende banen. Reken maar dat Torso V van dit programma een gespierd stuk muziek zal zijn.

populair - meezingconcert

zondag 22 maart Grote Zaal 11.00 uur Het Groot Niet Te Vermijden Waldin Roes sopraan Bert Nicodem piano Al vijf edities is het meezingconcert ‘Van Smartlap tot Opera’ een enorm succes. Heeft u altijd al eens willen zingen in de Grote Zaal van de Doelen, dan krijgt u deze ochtend opnieuw de kans! De vijf heren van Het Groot Niet Te Vermijden zijn geweldige multiinstrumentalisten en zangers. Zij bundelen hun krachten met sopraan Waldin Roes en pianist Bert Nicodem. Ervaar dat opera-aria’s en smartlappen dichter bij elkaar liggen dan u denkt. Zing mee met de bekende nummers of luister lekker, dat mag natuurlijk ook!

(Hanson)

Entree € 13,60

Rotterdams Philharmonisch Beethovens Big Bang

© Bert Hulselmans

za 21 maart

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9 klassiek - symfonisch

zondag 22 maart Grote Zaal 14.15 uur Om 13.15 uur inleiding door Elmer Schönberger (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Philippe Herreweghe dirigent zie donderdag 19 maart

66 agenda maart

Grande Finale Erasmus Jazz Prijs 2015 Jazz International presents

di 24 maart

vr 27 maart

Borodin Quartet

Rotterdams Philharmonisch

Tsjaikovski, Borodin, Sjostakovitsj

Made in Rotterdam

Grande Finale Erasmus Jazz Prijs 2015 De Erasmus Jazz Prijs (EJP), de prijs voor de beste jazzstudent van Codarts, beleeft dit jaar zijn 20ste editie. De EJP is indertijd geïntroduceerd om jong jazztalent een duw te geven in de richting van het beroepscircuit. Drie jazzstudenten van Codarts zullen strijden om de hoofdprijs. Deze drie zijn tijdens een voorronde op dinsdag 3 maart in podium Grounds door een vakjury geselecteerd voor de eindronde.

Alle finalisten treden op met een eigen band. De winnaar ontvangt een geldbedrag van € 3.000. De EJP bleek inmiddels een geweldige opstap voor een jonge jazzmusici, onder wie Jan van Duikeren, Bart Wirtz, Louk Boudesteijn, Mark Schilders en Stephanie Francke.

Hoofdsponsor De Erasmus Jazz Prijs wordt mede mogelijk gemaakt door de Vrienden van Codarts. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 12 R’pas/65+ € 10 t/m 26 jaar of cjp € 9

© Mats Bäcker

© Keith Saunders

jazz

zondag 22 maart Eduard Flipse Zaal 14.30 uur

© Hans Oostrum

Nielsen 4: Het onuitblusbare

klassiek - kamermuziek

dinsdag 24 maart Jurriaanse Zaal 20.15 uur Borodin Quartet Ruben Aharonian viool Sergej Lomovski viool Igor Naidin altviool Vladimir Balshin cello Borodin Strijkkwartet nr.2 in D Sjostakovitsj Strijkkwartet nr.8 in c op.110 Tsjaikovski Strijkkwartet nr.2 in F op.22 Dit zijn met recht doorgewinterde kamermusici: het Borodin Quartet bestaat dit jaar maar liefst 70 jaar! Natuurlijk waren er in de loop van de jaren bezettingswisselingen, maar de traditie leefde voort van de ene samenstelling in de andere. De kwartetleden willen zich gezamenlijk geheel in dienst stellen van de wensen van de componist, wat uitvoeringen vervuld van intensiteit en focus oplevert. Het ensemble richt zich op de meesterwerken uit het kwartetrepertoire en heeft een reputatie op het gebied van Russische muziek, in het bijzonder die van Borodin en Sjostakovitsj. De laatste fungeerde jarenlang als een persoonlijke mentor bij de uitvoering van zijn kwartetten; de interpretatie van Sjostakovitsj’ complete kwartetoeuvre door het Borodin Quartet wordt dan ook wereldwijd als de best denkbare beschouwd.

Entree € 44 € 39 € 35 t/m 26 jaar of cjp € 9

klassiek - symfonisch

vrijdag 27 maart Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur interviewt Michel Khalifa componist Willem Jeths Rotterdams Philharmonisch Orkest Thomas Søndergård dirigent m.m.v. Martin Fröst klarinet Jeths Conductus (In opdracht van het Rotterdams Philharmonisch, wereldpremière) Nielsen Klarinetconcert Nielsen Symfonie nr.4 ‘Het onuitblusbare’ ‘Muziek is leven’, vond Nielsen, ‘en is, net als het leven, onuitblusbaar.’ Die onstuitbare levenskracht spreekt ook uit zijn Klarinetconcert en vooral zijn mahleriaanse Vierde Symfonie. Onder een spervuur van duellerende pauken toont de muziek zich sterker door strijd, om te gloriëren in een stralend slot.

Opening van dit concert is de wereldpremière van een nieuw orkestwerk van Willem Jeths, volgens NRC ‘de Mahler van deze eeuw’.

populair - dans - kamermuziek - codarts

vrijdag 27 maart Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Verrassende optredens van de talenten van Codarts. Van klassiek tot jazz, van dans tot acrobatiek: elke editie van Made in Rotterdam biedt iets nieuws.

Sinds een aantal jaren is er binnen de afdeling Indiase Muziek een variant lichte muziek onder de naam Bollywood.

Bollywood is filmmuziek uit India, gevormd door Indiase klassieke muziek met westerse invloeden. Bij Codarts wordt er voor dit bijzondere ensemble samengewerkt tussen de afdelingen Indiase Muziek en Pop. Dit gebeurt onder leiding van Niti Ranjan Biswas (India/tabla) en Ronald Kool (Pop/ toetsen). Onder meer vroeg werk van bansurispeler Pandit Hariprasad Chaurasia staat op het programma.

Bollywood is een toegankelijke, zinderende en kleurrijke muziekstijl die uitnodigt tot luisteren en soms tot dansen.

Entree € 12 R’pas/65+ € 10 t/m 26 jaar of cjp € 9

Lees ook het artikel over Carl Nielsen op pagina 28.

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Een periodieke gift aan het Steunfonds van de Doelen is 125% aftrekbaar. Kijk op www.dedoelen.nl/ steunfonds

agenda maart 67

za 28 maart

zo 29 maart

The big Day

zo 29 maart

Zondagochtend­concert Jan Vayne en Petra Berger

The Big Day 2013 © Jan Hordijk

‘Celebrate your senses’

populair

zaterdag 28 maart Diverse zalen 13.00-01.00 uur

zondag 29 maart Grote Zaal 11.00 uur

‘Celebrate your senses’ is het credo van deze tweede editie van The Big Day. Op deze dag nemen 600 studenten van Codarts de Doelen over en mogen hier hun wildste dromen op het gebied van muziek, dans en acrobatiek waarmaken.

Tijdens dit festival kun je ontdekken wat er in Rotterdam leeft onder jongeren die zich bezighouden met alle takken van podiumkunst en entertainment.

Met een entreekaart loop je de hele dag (10.00-23.00 uur) vrij in en uit en kun je tientallen voorstellingen beleven. Er zijn muziekoptredens (jazz, pop, world, klassiek) in alle hoeken en gaten van het gebouw, er zijn dansoptredens, acrobatische acts, een uitgebreid programma voor kinderen, workshops en een foodzone waar alle zintuigen geprikkeld worden.

Houd www.dedoelen.nl in de gaten voor een gedetailleerd programmaoverzicht.

‘Closer than Ever‘ Als solisten oogsten zij al jaren grote successen, dus samen staan Jan Vayne en Petra Berger garant voor een voorstelling van zeer hoog niveau.

Jan Vayne gaf op zijn tiende al concerten.

Hij koestert zijn drang naar vrijheid en improviseert erop los, op popmuziek van Queen, maar ook op beroemde werken van Haydn, Mozart en Bach.

Na diverse rollen in musicals startte Petra Berger in 2001 met veel succes een solocarrière. In haar muziek combineert zij klassieke muziek en popmuziek. Haar albums zijn bekroond met goud en platina. Vorig jaar bracht zij een album uit met songs in de stijl van Barbra Streisand.

In ‘Closer than Ever’ presenteren Petra en Jan persoonlijke verhalen die voor velen herkenbaar zullen zijn. Een intiem concert met de mooiste muziek uit diverse genres.

Lees ook het interview met David Prins, artistiek coördinator van The Big Day, zie pagina 8.

(Hanson)

Entree € 13,60

© Marco Borggreve

jong talent - Codarts

oratorium - barok authentiek - passieconcert

matthäus-Passion Orchestra of the Age of Enlightenment zondag 29 maart Grote Zaal 19.30 uur Om 18.45 uur inleiding door Philip Ruitenberg Orchestra of the Age of Enlightenment o.l.v. Mark Padmore m.m.v. Vocal Consort of the Age of Enlightenment Sophie Bevan sopraan Paula Murrihy mezzosopraan Mark Padmore tenor (Evangelist) Stephan Loges bas (Christus) Mary Bevan sopraan Robin Blaze altus Andrew Tortise tenor Matthew Brook bariton Bach Matthäus-Passion

The Big Day 2015 wordt mede mogelijk gemaakt door bijdragen van

Een bijzondere Matthäus-Passion, want alle touwtjes komen samen bij een zanger. Hij heet Mark Padmore en is een beroemde Britse tenor die als Evangelist al jaren behoort tot de toppers. Hij zong de Bachpassies

• Gemeente Rotterdam • Stichting Verzameling van Wijngaarden-Boot • Stichting Swart-van Essen • Vrienden van Codarts • Stichting Elise Mathilde Fonds • Van Cappellen Stichting • Stichting Bevordering van Volkskracht • Stichting Vrienden van Vijverberg • STOER

onder dirigenten als Philippe Herreweghe, Paul McCreesh en Simon Rattle. Padmore kent het werk van binnen en van buiten. Zo gek is het dus niet dat hij van tijd tot tijd de Matthäus-Passion zelf wil dirigeren.

Toen hij in 2009 uitvoerde in het Amsterdamse Concertgebouw, luisterde het Algemeen Dagblad naar een ‘sublieme’ uitvoering. Naar Rotterdam brengt Padmore een volledig Britse equipe mee, onder wie stralende zangers als de countertenor Robin Blaze. Het fameuze Orchestra of the Age of Enlightenment speelt op historische instrumenten en staat borg voor een authentieke Bachklank.

Lees ook het interview met Mark Padmore op pagina 20.

Toprang € 44 € 41 € 38 € 35 R’pas/65+ € 42 € 39 € 36 € 33 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 12 t/m 17 jaar vrij entree

met de vrijdag in de flip knipkaart bezoekt u 4 concerten voor slechts € 55

68 agenda april

wo 1 april

do 2 april

Jeroen Kant

Goudsmit/Beets / Jacobs/Bennink

Rotterdams Philharmonisch © Teis Albers

Rotterdams Philharmonisch Matthäus-Passion

Anton Goudsmit

april

singer/songwriter

oratorium - passieconcert

donderdag 2 april Grote Zaal 19.30 uur oratorium - passieconcert

woensdag 1 april Grote Zaal 19.30 uur Rotterdams Philharmonisch Orkest Jan Willem de Vriend dirigent m.m.v. Werner Güra tenor (Evangelist) Florian Boesch bas (Christus) Johannette Zomer sopraan Birgit Remmert alt Stephan Rügamer tenor Thomas Oliemans bas Cappella Amsterdam

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jan Willem de Vriend dirigent m.m.v. Werner Güra tenor (Evangelist) Florian Boesch bas (Christus) Johannette Zomer sopraan Birgit Remmert alt Stephan Rügamer tenor Thomas Oliemans bas Cappella Amsterdam

donderdag 2 april Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Zonder een blad voor de mond te nemen loodst Jeroen Kant zijn publiek al predikend, zingend, lallend en dichtend door zijn charmant brakke wereld. Zijn Nederlandstalige liedjes en gedichten zitten vol liefde, humor en zelfspot: Kant won in 2011 De Grote Prijs van Nederland, was daarna te zien in het tv-programma De beste singer-songwriter van Nederland en bracht onder zijn eigen label Bastaard Platen zijn derde cd De Lafaard Kapitein uit.

zie woensdag 1 april

Bach Matthäus-Passion ‘Toen klonk’, schrijft Maarten ’t Hart in zijn memoires, ‘een werk waarvan ik pas jaren later heb ontdekt dat het het slotkoor van de Matthäus-Passion was.

Ik zie mijzelf daar zitten, uit alle macht proberend om de tranen weg te slikken, en het is alsof ik weer hoor hoe het van alle kanten op mij afkomt en mij bijna verstikt omdat ik geen adem meer durf te halen uit angst dat ik ook maar iets zal missen.’

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

vr 3 april Rotterdams Philharmonisch

oratorium - passieconcert

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

bestellen · www.dedoelen.nl · kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam · telefonisch 010 217 17 17

vrijdag 3 april Grote Zaal 19.30 uur Rotterdams Philharmonisch Orkest Jan Willem de Vriend dirigent m.m.v. Werner Güra tenor (Evangelist) Florian Boesch bas (Christus) Johannette Zomer sopraan Birgit Remmert alt Stephan Rügamer tenor Thomas Oliemans bas Cappella Amsterdam zie woensdag 1 april

jazz

vrijdag 3 april Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Anton Goudsmit/Peter Beets/ Ruud Jacobs/Han Bennink Een combinatie extraordinaire: vier persoonlijkheden uit de Nederlandse jazz gaan met swing, bebop, straightup en impro-jazz de confrontatie aan.

De onorthodoxe impro-drummer Han Bennink en contrabassist Ruud Jacobs begeleidden Rita Reys en Wes Montgomery. Ook Peter Beets was jarenlang begeleider van Reys en is nu de vaste pianist van het Jazz Orchestra of the Concertgebouw. En de uiterst inventieve jazzgitarist Anton Goudsmit, bekend van New Cool Collective en The Ploctones. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 22 R’pas/65+ € 20 t/m 26 jaar of cjp € 9

agenda april 69

wo 8 april

za 4 april

do 9 april

Colin Currie Group

Rotterdams Philharmonisch

plays Steve Reich

Thomas Oliemans © Marco Borggreve

© Debbie Scanlan

Wunderhorn-lieder

© Joost van Velsen

red sofa - slagwerk - minimal

klassiek - symfonisch

Valery Gergiev

dirigeert Koninklijk COncertgebouworkest zaterdag 4 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Huib Ramaer Koninklijk Concertgebouworkest Valery Gergiev dirigent m.m.v. Leonidas Kavakos viool Sjostakovitsj Vioolconcert nr.1 Wagner Vorspiel und Karfreitagszauber uit Parsifal Wagner Tagesgrauen und Siegfrieds Rheinfahrt uit Götterdämmerung Wagner Vorspiel uit Die Meistersinger Sommige concerten zijn zo superieur bezet, dat je ze amper hoeft aan te prijzen. Neem Valery Gergiev, de Russische wervelwind, die het Koninklijk Concertgebouworkest dirigeert. Het is een droomcombinatie die bovendien Leonidas Kavakos mee naar de Doelen voert, de Griekse meester­ violist die garant staat voor een indringende muzikale ervaring. Op de

lessenaars Sjostakovitsj’ Eerste Vioolconcert, dat hij schreef voor de vermaarde violist David Oistrach.

Tijdens het componeren lag Sjostakovitsj onder vuur van de sovjetautoriteiten, die hem probeerden te dwingen tot vaderlandslievende klanken. De kunstenaar hield gelukkig voet bij stuk, zodat we nog altijd kunnen genieten van schrijnende nachtmuziek en burleske capriolen.

Uit het oeuvre van Wagner lichten Gergiev en het Concertgebouworkest een paar sublieme passages. Parsifal, Götterdämmerung, Die Meistersinger von Nürnberg: je hoeft geen operaliefhebber te zijn om bij deze selectie in de zevende hemel te raken.

Toprang € 59 € 54 € 49 € 39 R’pas/65+ € 57 € 52 € 47 € 37 t/m 26 jaar of cjp € 9

woensdag 8 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele artiesten Colin Currie Group Colin Currie slagwerk Sam Walton slagwerk Adrian Spillett slagwerk Owen Gunnell slagwerk Simon Crawford-Phillips piano Phillip Moore piano Reich Music for Pieces of Wood Reich Sextet Reich Quartet (Nederlandse première) Reich Mallet Quartet De virtuoze Schotse slagwerker Colin Currie komt naar Rotterdam met zijn eigen Colin Currie Group. Volgens de Britse krant The Guardian spelen deze percussionisten niet alleen ‘technisch onberispelijk’, maar vooral ook ‘muzikaal overweldigend’. Dat zijn de kwaliteiten die je nodig hebt voor de slagwerkmuziek van Steve Reich. Met vrienden als Terry Riley en Philip Glass stond deze Amerikaan in de jaren zestig aan de wieg van de minimal music. Ze introduceerden muzikale patronen die worden herhaald, maar die tegelijkertijd subtiel veranderen en verschuiven.

Het effect loopt uiteen van een serene meditatie tot regelrechte extase. Een perfect voorbeeld is het recente Mallet Quartet (2009). Twee vibrafoons en twee marimba’s: meer heeft Steve Reich niet nodig om zijn kleurrijke wereld te schilderen.

klassiek - symfonisch

donderdag 9 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Maarten Brandt (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Thomas Oliemans bariton Mahler Liederen uit Des Knaben Wunderhorn Suk Symfonie nr.2 ‘Asrael’ Mahlers liederen vormen de kern van zijn werk: de grote thema’s van het leven, samengevat in een bedrieglijke eenvoud die de luisteraar recht in het hart raakt, zoals ‘Wo die schönen Trompeten blasen’, waarin Mahler het verloren paradijs schildert met de klanken uit zijn jeugd. Samen met vijf andere Wunderhorn-lieder is dit lied de prelude tot Asrael van Suk, een symfonie van Mahleriaanse proporties over liefde en dood.

Lees ook het artikel over Jirˇí Beˇlohlávek op pagina 52.

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9

nieuwsgierig naar de muziek uit dit magazine? beluister alvast via www.dedoelen.nl/spotify

70 agenda april

vr 10 april

invloeden uit de klassieke, jazz, latin en Braziliaanse muziek.

Rotterdams Philharmonisch

za 11 april

Thomas Oliemans © Marco Borggreve

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 11 april Balfolk

met El Peppah en Cecilia

klassiek - symfonisch

Rotterdams Philharmonisch Orkest Jirˇí Beˇlohlávek dirigent m.m.v. Thomas Oliemans bariton Lees ook het artikel over Jirˇí Beˇlohlávek op pagina 52. zie donderdag 9 april

Re:Freshed presents Maite Neri

klassiek - jazz - latin

vrijdag 10 april Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Maite Neri is geboren in het Spaanse Pamplona. Aan het conservatorium van Baskenland ‘Musikene’ behaalde zij haar bachelor klassieke muziek. Vervolgens breidde ze haar activiteiten uit naar genres als Latin, Braziliaanse muziek en behaalde ze haar diploma Jazz Fluit aan Codarts. Ze maakte deel uit van diverse bands en ensembles, zoals Choros Limoneros, Gerardo Rosales & La Gran Charanga, Maite Neri Trio, Charanga 214, Luminaria, en natuurlijk Re:Freshed Orchestra.

Tijdens dit concert neemt Maite neemt ons mee op een reis langs de muzikale stijlen die haar muzikale persoonlijkheid hebben gevormd: vanuit de volksmuziek uit Baskenland, vermengd met

Cecilia © Charlotte Samyn

vrijdag 10 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Maarten Brandt (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) balfolk

zaterdag 11 april Eduard Flipse Zaal 18.00-22.30 uur Heerlijke zwoele walsjes, energieke polka’s en fijne bourrées en mazurka’s: deze avond staat de Doelen in het teken van balfolkmuziek, wellicht al bekend van de Celtic & Balfolk Night in februari.

Balfolk Zuid-Holland heeft twee topbands geprogrammeerd: de Nederlandse groep El Peppah en vanuit België Cecilia komen speciaal naar Rotterdam voor dit bal.

Voorafgaand aan het bal is er een dansworkshop, waarbij de basis van de meeste dansen wordt uitgelegd, zodat iedereen mee kan doen. Daarna stapt Cecilia het podium op en El Peppah zal de avond spetterend afsluiten.

El Peppah Gerke van Belle gitaar Daan Augustijn viool Elijah Versteeg gitaar, cello, accordeon, melodica en piano

fado

Cristina Branco zaterdag 11 april Willem Burger Zaal 20.15 uur Fado was niet haar eerste liefde: aanvankelijk hield Cristina Branco vooral van jazz en andere Portugese stijlen. Pas toen zij een plaat van Amália Rodrigues hoorde, maakte haar hart een sprongetje en haar hoofd een beslissing.

Branco behaalde veel succes met het zingen van de vertaalde gedichten van Slauerhoff en schuwt ook andere cross-overs niet: zo vertolkte zij – in het Spaans, Frans en Engels – tango’s,

Kindermuziekweek 2015 BB (6-18 maanden)

Cecilia Thomas Hoste draailier en cister Jan Leeflang doedelzak Greet Wuyts accordeon Programma 16.45-18.00 uur - inloop 18.00-19.00 uur - dansuitleg 19.00-20.30 uur - Cecilia 20.30-21.00 uur - pauze 21.00-22.30 uur - El Peppah Kassa open van 16.45 tot 19.15 uur Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

babyconcert

zaterdag 11 april Eduard Flipse Zaal 10.00, 11.30 en 13.30 uur Wonderland Collectief: Makiko Ito dans en regie Sylvain Meret dans Julie Läderach cello Chris Martineau alt Twee dansers, een cellist en een violist lopen rond, rollen, glijden, springen en omringen je met klanken. Samen im-

Braziliaanse en Cubaanse liederen en zelfs nummers van Joni Mitchell.

Als een van de hedendaagse iconen van de fado blijft Cristina Branco zichzelf, en de fado, steeds opnieuw uitvinden.

Dit concert stond gepland op zaterdag 9 mei 2015. Kaarten voor die datum zijn geldig op 11 april 2015.

Entree € 22 R’pas/65+ € 20 t/m 26 jaar of cjp € 9

proviseren ze op de bewegingen en geluiden van het piepjonge publiek.

Ter plekke ontstaat een ontroerende, unieke dialoog tussen artiesten, baby’s en peuters. Een magische, interactieve dans- en muziekvoorstelling voor de allerkleinsten.

‘Het magische spel – clownesk, dansant en muzikaal – en de aandachtige adoratie van de baby’s tillen BB ruim boven een dolletje uit’ (de Volkskrant, 2012) De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Entree € 15 (begeleider) € 9 (baby)

Kindermuziekweek 2015 BB (6-18 maanden)

babyconcert

geprojecteerde filmfragmenten van wilde dieren in hun leefomgeving.

Zingend en vertellend brengt Ageeth intieme liedjes en orkestrale muziek bij elkaar. Alles draait in dit bijzondere concert om families. We hebben families in de zaal en dierenfamilies in het wild op het doek. Soms lijken ze op elkaar en soms zijn er mooie, opvallende verschillen. Het orkest zal met Ageeth het verhaal in geuren en kleuren vertellen.

Deze voorstelling is een samenwerking van de Doelen, het Rotterdams Philharmonisch Orkest, het Residentie Orkest en de WNF-Bamboeclub.

zondag 12 april Eduard Flipse Zaal 09.30 en 11.00 uur De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

zie zaterdag 11 april

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Toprang, 1 2 € 26 € 23 € 20 t/m 26 jaar of cjp € 9

Hayo Boerema Laurensorgel

Kindermuziekweek 2015

© Hiba Vink

Daar komen de dieren (4+) met Ageeth de Haan

orgelrecital

zondag 12 april Laurenskerk 15.00-16.00 uur zondag 12 april Grote Zaal 14.15 uur Rotterdams Philharmonisch Orkest m.m.v. Ageeth de Haan zang en spel Fons Merkies compositie Hans Thissen regie Lisette Spiegeler beeld Ageeth de Haan is sinds april 2014 officieel ambassadeur van de WNFBamboeclub. Om deze samenwerking te vieren voert zij haar nieuwe muziektheaterprogramma niet alleen in de theaters uit, maar ook in diverse grote concertzalen. Het Rotterdams Philharmonisch zal haar begeleiden. In ‘Daar komen de dieren’ ziet het publiek groot

Hayo Boerema Laurensorgel m.m.v. Schola Cantorum Werken van Widor (Symphonie Romane), Tournemire en improvisaties Laurensorganist Hayo Boerema speelt muziek die geïnspireerd is op het gregoriaans, afgewisseld met gezongen gregoriaans door de Schola Cantorum.

Charles-Marie Widor gebruikte gregoriaanse melodieën in zijn laatste twee orgelsymfonieën (waaronder de Symphonie ‘Romane’) en beïnvloedde daarmee zijn leerling Tournemire. Charles Tournemire, die zijn orgelspel in dienst van de liturgie stelde en in zijn monumentale L’Orgue mystique gregoriaans parafraseerde, was op zijn beurt met

do 16 april Rotterdams Philharmonisch Mahler 1

Vrij entree, reserveren aanbevolen

ma 13 april Kindermuziekweek 2015

Samenspeelorkest

Geïnspireerd door gregoriaans

familieconcert - symfonisch

Dit concert komt tot stand i.s.m. Stichting Laurenskerk

Samenspeelorkest

Wonderland Collectief Makiko Ito dans en regie Sylvain Meret dans Julie Läderach cello Chris Martineau alt

De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

zijn ‘mystieke’ orgelstijl toonaangevend voor (orgel)componisten als Messiaen, Alain, Duruflé en Langlais. Voorwaar twee belangrijke richtinggevers.

© Greg Helgeson

zo 12 april

agenda april

klassiek - symfonisch

donderdag 16 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Frank Kouwenhoven (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Osmo Vänskä dirigent m.m.v. Alexander Gavrylyuk piano

maandag 13 april Grote Zaal en Foyer 11.15-11.45 uur

Prokofjev Pianoconcert nr.2 Mahler Symfonie nr.1

Honderd bovenbouwleerlingen zijn al weken druk aan het oefenen op de MusicBox en pBone (een plastic trombone) op een speciaal voor de Kindermuziekweek geschreven stuk van componist Toek Numan. Samen met een slagwerker van het Rotterdams Philharmonisch, een trombonist van het New Trombone Collective en docenten bereiden zij dit stuk tot in perfectie voor om vandaag een spetterend optreden te verzorgen. Iedereen is welkom om te komen luisteren, maar vooral ook om te komen aanmoedigen, meeklappen, meezingen en juichen. (vanaf 11.00 uur deur open voor publiek)

Met jeugdige overmoed schreef Mahler zijn Eerste Symfonie: muziek van de overtreffende trap, zowel in opbouw en instrumentatie (een honderdkoppig orkest) als in thematiek (de finale heette oorspronkelijk ‘Van de hel naar het paradijs’). Al even hemelbestormend is Prokofjevs Tweede Pianoconcert: een stuk dat de piano in vuur en vlam zet, aldus de Telegraaf over een vertolking door Alexander Gavrylyuk.

De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Vrij entree

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

71

72 agenda april

vr 17 april

do 16 april

BNN-presentator Eddy Zoëy als special guest aan dit concert zal bijdragen.

Rotterdams Philharmonisch

Entree € 25 R’pas/65+ € 23 t/m 26 jaar of cjp € 9

© Marco Borggreve

© Greg Helgeson

Mahler 1

liedrecital

Schwanengesang Mark Padmore & Paul Lewis donderdag 16 april Jurriaanse Zaal 20.15 uur (concert zonder pauze) Mark Padmore tenor Paul Lewis piano m.m.v. zangstudenten van het Koninklijk Conservatorium Lex Bohlmeijer presentatie Schubert Schwanengesang D957 De Engelse tenor Mark Padmore staat bekend als een verfijnd liedvertolker, een bezielde oratoriumsolist en een gepassioneerd operazanger. Als een van de meest vooraanstaande pianisten van zijn generatie behoeft ook zijn landgenoot Paul Lewis eigenlijk geen introductie. Samen namen ze enkele jaren geleden de drie grote liederencycli van Franz Schubert (Winterreise, Die schöne Müllerin en Schwanengesang) op voor het label Harmonia Mundi. De cd met Schuberts Schwanengesang werd

vrijdag 17 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Frank Kouwenhoven (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Osmo Vänskä dirigent m.m.v. Alexander Gavrylyuk piano Prokofjev Pianoconcert nr.2 Mahler Symfonie nr.1

Voorafgaand aan het concert (19.30u) kunt u genieten van foyeroptredens door zangstudenten van het Koninklijk Conservatorium, radiopresentator Lex Bohlmeijer is de gastheer van de avond en na afloop is er een meet & greet met de musici!

The Five Great Guitars

zie donderdag 16 april

met Eddy Zoëy

jazz

vrijdag 17 april Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Codarts & Royal Conservatory Bigband met Marjorie Barnes en Angelo Verploegen In april 2015 is het 25 jaar geleden dat Sarah Vaughan, een van de grootste jazzvocalisten ooit, overleed. Samen met zangeres Marjorie Barnes en trompettist Angelo Verploegen eert de Codarts & Royal Conservatory Bigband Vaughans nalatenschap. Op het programma werken uit het American Songbook (Gershwin, Ellington), nummers van haar Braziliaanse albums en repertoire dat bekend werd door Vaughans prachtige, unieke interpretaties. i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Naar aanleiding van zijn uitvoering van Bachs Matthäus is Mark Padmore geïnterviewd, zie pagina 20.

Entree € 31 R’pas/65+ € 29 t/m 26 jaar of cjp € 9

Codarts & Royal Conservatory Bigband

klassiek - symfonisch

door Gramophone verkozen tot Editor’s Choice.

Laat u door de twee Britten onderdompelen in de melancholieke, enerverende, luchthartige, glorieuze, aangrijpende liedkunst van Schubert.

Dit concert komt tot stand i.s.m. Omroep MAX

Tribute to Sarah Vaughan

cross-over

vrijdag 17 april Jurriaanse Zaal 20.15 uur Jan Kuiper, Digmon Roovers, Camila Costa en Paul Schäfer met special guest Eddy Zoëy Mousse Pathé M’Baye percussie Gianna Tam percussie Na meer dan tien succesvolle seizoenen in het theatercircuit – met een keur aan Nederlandse, Afrikaanse en Braziliaanse gastmusici – brengen The Five Great Guitars dit jaar weer een ode aan het veelzijdige en geliefde snaarinstrument.

Gitarist Jan Kuiper gaat ditmaal de samenwerking aan met de funky gitaarbassist Digmon Roovers, de Senegalese percussionist Mousse Pathé M’Baye en gitariste Camila Costa. Bijzonder is dat

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 18 april Samenspeeldag (6+)

woerkshop - familieconcert

zaterdag 18 april Jurriaanse Zaal 09.45-15.35 uur Tijdens de samenspeelworkshops spelen en oefenen muzikantjes in 5

agenda april 73

De kosten per deelnemer bedragen € 7,50. Je moet je ruim van tevoren aanmelden bij Madelène Roovers via m.roovers@dedoelen.nl.

Vrij entree voor begeleiders en belangstellenden.

Noord Nederlands Orkest

red sofa - symfonisch

Noord Nederlands Orkest Kasper de Roo dirigent Bill Morrison film Louis Andriessen Mysteriën Michael Gordon Decasia

© Gérard van Betlehem

orgelrecital

zaterdag 18 april Grote Zaal 15.00-16.00 uur Geert Bierling Doelenorgel Moesorgski Nacht op de kale berg* Franck Fantasie in C (uit Six Pièces pour grand orgue) Franck Symfonie in d (1837)* Grieg Peer Gynt-Suite nr.1* * transcriptie voor Doelenorgel door Geert Bierling Geert Bierling is stadsorganist/beiaardier van Rotterdam, harmonium- en continuospeler. Hij maakt zelf bewerkingen van grote orkestwerken, die door

zaterdag 18 april Jurriaanse Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Maarten van Veen DoelenKwartet m.m.v. Maarten van Veen piano

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

The Art of Organ Transcription

Tour 2015

red sofa - kamermuziek

Decasia en Mysteriën

zaterdag 18 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur Neil Wallace in gesprek met enkele artiesten

Geert Bierling, Doelenorgel

Venice

Een vroege Schönberg

Louis Andriessen, Nederlands beroemdste levende componist, schreef in opdracht van het Amsterdams Concertgebouw een nieuw orkestwerk voor het Koninklijk Concertgebouworkest, een cadeau van gebouw aan orkest ter gelegenheid van hun beider 125-jarig bestaan. Andriessen nam De imitatione Christi van de mysticus Thomas a Kempis als basis en combineerde verschillende spirituele en wereldlijke bespiegelingen in het werk. De wereldpremière van Andriessens Mysteriën vond plaats op 3 november 2013 tijdens het verjaardagsconcert van het Concertgebouworkest. Heeft u het gemist?

Dan is dit uw kans! Maar pas op dat u daarna niet gehypnotiseerd raakt door de muziek van Michael Gordon bij Bill Morrisons experimentele collagefilm Decasia.

Lees ook het interview met Louis Andriessen op pagina 50.

Entree € 29 R’pas/65+ € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

Bartók Pianokwintet Schönberg Strijkkwartet nr.1 op.7 Kort na zijn studie aan de Koninklijke Muziekacademie van Boedapest schreef de jonge Béla Bartók zijn Pianokwintet, dat hij zelf in 1904 met het Prill-Jeral Quartet zou uitvoeren. Later, toen Bartók zijn muzikale idioom diepgaand veranderde, raakte dit werk in de vergetelheid. Ten onrechte, vinden pianist Maarten van Veen en de leden van het DoelenKwartet. Al lonkt deze jonge Bartók veelvuldig naar Brahms, Dvorˇák en Liszt, toch is al duidelijk een eigen signatuur hoorbaar, met name in het laatste deel. In datzelfde jaar 1904 schreef Schönberg zijn Strijkkwartet nr.1 opus 7, bestaande uit één thematisch doorwrocht deel. Een werk waarbij je soms moet zoeken naar vaste harmonische bodem. Toen Schönberg zijn partituur aan Mahler toonde, zou deze hebben gezegd dat de complexiteit van deze muziek hem duizelde…

© Michel Porro

Vrij entree, reserveren aanbevolen

De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

Vrij entree

Doelenkwartet

© René den Engelsman

zijn bijzondere registraties het Flentroporgel in de Doelen even veelzijdig laten klinken als een symfonieorkest. Zo heeft u Moesorgski’s wilde heksensabbat, Francks overweldigende Symfonie in d en Griegs geliefde suite over Noorse avonturen vast nog nooit gehoord!

still uit Decasia

instrumentengroepen het muziekstuk dat ’s middags gezamenlijk wordt uitgevoerd. Dit alles geleid door onder meer leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest en docenten van SKVR Muziek. ’s Middags om 15.15 uur zullen zij dit muziekstuk in de Jurriaanse Zaal spelen.

Instrumentengroepen: strijkers, houtblazers, koperblazers, gitaristen en accordeonisten.

Gedurende de dag vinden tussen de repetities miniconcertjes plaats door ensembles van SKVR Muziek, Codarts en het Hellendaal Muziekinstituut.

Begeleiders en kinderen kunnen deze concertjes bezoeken.

pop

zaterdag 18 april Willem Burger Zaal 20.15-22.30 uur Na de succesvolle theatertour van 2013 komt de Amerikaanse band opnieuw naar Nederland. De band bestaat uit Michael en Mark Lennon en Kipp en Pat Lennon, twee aan twee broers en daarnaast neven van elkaar.

Ze zijn geboren en getogen in Venice Beach, Californië en worden wereldwijd geroemd om hun ‘West Coast harmonies’.

David Crosby noemt hen dat ook niet voor niets ‘the best vocal group in the country’. De Lennons beschouwen Nederland als hun ‘home away from home’ met als resultaat onder meer een gouden album en een Edison voor Beste Internationale Artiest.

Zaal open om 19.00 uur. De show wordt afgesloten met een ‘meet & greet’.

Entree € 27 Koop uw kaarten uitsluitend bij de Doelen of bij ticketmaster.nl, andere (internet-) verkooppunten zijn doorverkopers.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9

Donateurs brengen de Doelen verder.

Kijk op www.dedoelen.nl/ steunfonds

74 agenda april

zo 19 april Woei (1,5+) Alle Hoeken

Enkele Reis Mars (6+) Calefax Rietkwintet

di 21 april

Rotterdams Philharmonisch

Szymanowski Quartet

Mahler 1

Webern, Zelenski, Zarebski

© Greg Helgeson

van de Kamermuziek

familieconcert familieconcert

zondag 19 april Eduard Flipse Zaal 11.00, 14.00 en 16.00 uur Alle Hoeken van de Kamermuziek Bastiaan Woltjer trombone en tuba Anneke Wensink hoorn en blokfluit Rudi van Hest klarinet en basklarinet Viraìg Deszo en Ide van Heiningen regie, mimetraining en vormgeving Rob Logister decor Bastiaan Woltjer componist In Woei! word je door drie muzikanten naar een warme wereld van adem en wind geblazen. Een wereld waar alleen de taal van de muziek wordt gesproken en waar elk briesje verandert in prachtige klanken: een zuchtje door je haar, het opblazen van een strandbal en zelfs je papa die niest...

Woei! prikkelt huid en haren, ogen en oren!

Woei is een tekstloze voorstelling waarin de kracht van de muziek en de vertelkunst van de beweging centraal staan.

Een co-productie met Festival 2 Turven Hoog.

De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Entree € 15 t/m 26 jaar of cjp € 9

zondag 19 april Jurriaanse Zaal 14.00 uur Calefax Rietkwintet Dagmar Slagmolen regie Wout van Tongeren dramaturgie Hester Jolink vormgeving Atty Kingma kostuums Desirée van Gelderen lichtontwerp Guido Hagen techniek Tien, negen, acht, zeven... De ruimtereizigers staan klaar om naar Mars te vertrekken. Zes, vijf, vier... Het is knap krap daar in die raket. Drie, twee, een, start! En dan blijkt er plots een verstekeling aan boord. Genoeg voor een turbulente reis vol eerste hulp bij ongelukken, spoedreparaties, heimwee, ruzie, onderzoek, ruimteafval en muziek natuurlijk.

Enkele Reis Mars is een coproductie van Calefax Rietkwintet en Oorkaan.

Aansluitend (van ca.15.00-16.00 uur) is er een knutselworkshop met Villa Zebra! Daarnaast is er een ‘Maan Roos Muziek Podium’ in de Jurriaanse Foyer.

Wie wil mag zijn of haar instrument meebrengen en zelf een kort optreden geven!

klassiek - symfonisch

zondag 19 april Grote Zaal 14.15 uur Om 13.15 uur inleiding door Frank Kouwenhoven (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Osmo Vänskä dirigent m.m.v. Alexander Gavrylyuk piano Prokofjev Pianoconcert nr.2 Mahler Symfonie nr.1 Met jeugdige overmoed schreef Mahler zijn Eerste Symfonie: muziek van de overtreffende trap, zowel in opbouw en instrumentatie (een honderdkoppig orkest) als in thematiek (de finale heette oorspronkelijk ‘Van de hel naar het paradijs’). Al even hemelbestormend is Prokofjevs Tweede Pianoconcert: een stuk dat de piano in vuur en vlam zet, aldus de Telegraaf over een vertolking door Alexander Gavrylyuk. zie donderdag 16 april

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

klassiek - kamermuziek

dinsdag 21 april Jurriaanse Zaal 20.15 uur Szymanowski Quartet m.m.v. Jonathan Plowright piano Webern Langsamer Satz op.78 Zelenski Pianokwartet in c op.61 Zarebski Pianokwintet in g op.34 Het Szymanowski Quartet, gevormd door twee Polen en twee Oekraïners, is wereldwijd een graag geziene gast.

In 2008 richtte het kwartet het Lviv Kamermuziek Festival op, dat jaarlijks wordt georganiseerd in Lviv/Lemberg, een UNESCO World Heritage Site in het grensgebied van Polen en Oekraïne.

Het kwartet laat u graag kennismaken met muziek van landgenoten. Van Juliusz Zarebski speelt het een pianokwintet, samen met de Britse pianist Jonathan Plowright. Dit werk klinkt zelden in het buitenland, maar wordt in Polen als een meesterwerk beschouwd.

Het lijkt in essentie op de maker zelf: een flamboyante virtuoos. Het Pianokwartet in c van zijn invloedrijkere landgenoot Wladislaw Zelenski is meer sophisticated en biedt een sprankelende pianopartij en sonore strijkersklanken.

De Kindermuziekweek is een initiatief van de Doelen en het Rotterdams Philharmonisch Orkest en wordt mede mogelijk gemaakt door de Van Cappellen Stichting.

Maatschappelijk Partner van de Kindermuziekweek 2015.

Entree € 44 € 39 € 35 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 9 t/m 26 jaar of cjp € 9

nieuwsgierig naar de muziek uit dit magazine? beluister alvast via www.dedoelen.nl/spotify

agenda april 75

vr 24 april

ClubMediéval

Melissa Oliveira & band featuring JAM

© Koen Broos

De mooiste polyfonie uit het Trecento

© Marlene Soares

do 23 april

do 23 april

© Clara Pons

middeleeuwen authentiek

red sofa - symfonisch - muziektheater

Wunderhorn Dietrich Henschel & Residentie Orkest donderdag 23 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Neil Wallace Residentie Orkest Cristian Macelaru dirigent m.m.v. Dietrich Henschel bariton Vera Streicher, Elias Fret en Sébastien Dutrieux spel (film) Clara Pons film en regie

Zie ook het seminar ‘Oorlog en Kunstenaarschap’ op zaterdag 25 april 2015.

Een Doelenproductie i.s.m. Schumann Tage Düsseldorf, La Monnaie Brussel, BBC Symphony Orchestra, Stavanger Symphony Orchestra, l’Orchestre de Chambre de Genève, l’Orchestre de Picardie, l’Orchestre de Rennes, Residentie Orkest.

Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door een bijdrage van het BNG Cultuurfonds

Mahler/Glanert Des Knaben Wunderhorn (integrale cyclus, Nederlandse première) Tijdens dit concert met film interpreteert Dietrich Henschel de Wunderhorn-liederen door de ogen van een fictieve Franse soldaat. Hij filmde met cineaste Clara Pons op oorlogslocaties in zomer en winter.

Detlev Glanert orkestreerde speciaal voor dit project de negen Wunderhorn-liederen voor piano en zang. www.wunderhorn-film.com

Entree € 29 R’pas/65+ € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

Zie pagina 40 voor meer informatie over Wunderhorn.

donderdag 23 april Laurenskerk 20.30 uur Om 19.45 uur inleiding door Saskia Törnqvist ClubMediéval Olalla Alemán zang Markéta Cukrová zang Raffaele Giordani zang Guillermo Pérez organetto Elisabeth Seitz psalterion Daan Verlaan zang en gotische harp Thomas Baeté vedel en artistieke leiding Ballate en madrigalen van Don Paolo da Firenze (ca.1355-1436) De muziek van de late Middeleeuwen klinkt ons vaak opvallend modern in de oren. Componisten van die tijd staken elkaar naar de kroon met vernuftige vormen van meerstemmigheid, waarbij ze verschillende ritmische patronen door elkaar heen weefden. Een van de grootmeesters was Don Paolo da Firenze (ca.1355-1436), afkomstig uit een voorname Florentijnse familie. Ook toen hij een benedictijner monnik was geworden, bleef hij naast sacrale werken wereldlijke composities schrijven, waarbij hij deels de kunst afkeek van de Franse Ars Subtilior-componisten en zijn landgenoot Francesco Landini. Het internationale gezelschap ClubMédieval onder leiding van de Belg Thomas Baeté speelt deze muziek met de nieuwste inzichten op het gebied van de middeleeuwse uitvoeringspraktijk. De muziek klinkt er nóg moderner door.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30 t/m 26 jaar of cjp € 9

jazz

vrijdag 24 april Eduard Flipse Zaal 20.30 uur De Australisch-Portugese zangeres Melissa Oliveira brengt een inventieve, zoals zij zelf noemt ‘synesthetic experience’. Begeleid door contrabas, drums, gitaar en de opmerkelijke turntablelist en vj JAM produceert zij een kleurrijk visueel jazz-spektakel.

Dit concert vervangt het oorspronkelijk geplande optreden door Kompanía, waarvan de Nederlandse tournee is geannuleerd.

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

Een periodieke gift aan het Steunfonds van de Doelen is 125% aftrekbaar. Kijk op www.dedoelen.nl/ steunfonds

76 agenda april

za 25 april

Sinfonia Rotterdam

do 30 april

Mozart-feest met IVC-laureaten

Conrad van Alphen © Rogier Bos

De Groote Oorlog

Wilfred Owen

Oorlog en Kunstenaarschap

kamerorkest - vocaal

donderdag 30 april Jurriaanse Zaal 20.15-22.00 uur

seminar

© Chen Man

zaterdag 25 april Locatie ntb 15.00-18.00 uur Seminar Oorlog en Kunstenaarschap & concert Wunderhorn Hoe de Eerste Wereldoorlog miljoenen getraumatiseerde overlevenden heeft beschadigd, is door talloze ooggetuigen en in vele documentaires en onderzoeken beschreven. Maar de oorlog inspireerde ook vele dichters, componisten, beeldend kunstenaars en schrijvers.

Wat doet oorlog met de creatieve geest?

Hoe moet de toeschouwer omgaan met het voyeurisme dat hiermee gepaard gaat? In een afwisselende middag met lezingen, gedichten, film en muzikale fragmenten houden we dit complexe onderwerp tegen het licht.

Dit seminar vindt plaats naar aanleiding de uitvoering van de theatrale uitvoering van Wunderhorn op donderdag 23 april 2015.

Entree € 29 (inclusief concertkaart Wunderhorn, 23 april 2015)

pianorecital

Yundi speelt Chopin

donderdag 30 april Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Huib Ramaer YUNDI piano Chopin 4 Ballades Chopin 24 Preludes op.28 YUNDI (voorheen bekend als Yundi Li) kreeg internationale bekendheid toen hij in 2000 op achttienjarige leeftijd de eerste prijs won op het Internationale Frédéric Chopin Pianoconcours.

Daarmee was hij de jongste en de eerste Chinese winnaar ooit. Sindsdien wordt hij gezien als een van de belangrijkste vertolkers van Chopins muziek. Als erkenning voor zijn bij-

drage aan de Poolse cultuur ontving YUNDI in 2010 van de Poolse regering zelfs een Gouden Medaille voor Culturele Verdiensten ‘Gloria Artis’.

YUNDI’s concertprogramma is geheel gewijd aan Chopin. Diens vier Ballades zijn vervuld van poëtisch vuur. De 24 Preludes opus 28 zijn karaktervolle miniaturen in alle majeur- en mineurtoonsoorten.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30 t/m 26 jaar of cjp € 9

Sinfonia Rotterdam Conrad van Alphen dirigent m.m.v. laureaten van het Internationaal Vocalisten Concours ’s-Hertogenbosch Mozart Symfonie nr.1 in Es KV16 Mozart Diverse aria’s Mozart Symfonie nr.29 in A KV201 Sinfonia Rotterdam sluit zijn 15-jarig jubileum af met een Mozart-feest! Het feest begint met de Eerste Symfonie van het 8-jarige wonderkind en sluit af met zijn wonderschone Symfonie nr.29.

Onder de noemer Toptalenten van de Toekomst biedt Sinfonia Rotterdam jonge solisten de kans zich met het orkest te presenteren op de Nederlandse concertpodia. Een van de partners in dit programma is het Internationaal Vocalisten Concours ’s-Hertogenbosch (IVC).

In samenspraak met dit vooraanstaande concours selecteert Sinfonia Rotterdam jonge prijswinnaars om tijdens dit concert te schitteren in prachtige aria’s van Mozart.

Hoofdsponsor NOVA Terminals

Concertsponsor

bestellen · www.dedoelen.nl · kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam · telefonisch 010 217 17 17

Entree € 30 R’pas/65+ € 25 t/m 26 jaar of cjp € 25

agenda mei 77

mei

vr 1 mei Stephanie Francke Quartet

vr 1 mei

© Marco Borggreve

jazz

klassiek - symfonisch

Orchestre des Champs-Elysées o.l.v. Philippe Herreweghe

vrijdag 1 mei Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Neil Wallace Orchestre des Champs-Elysées Philippe Herreweghe dirigent m.m.v. Patricia Kopatchinskaja viool Mendelssohn Vioolconcert Brahms Symfonie nr.4 ‘Vaatje buskruit’ luidt een bijnaam van Patricia Kopatchinskaja. Wie deze jeugdige violiste heeft zien optreden, begrijpt waarom. Passie is een te bleek woord om de drang te beschrijven waarmee deze Moldavische zich op de noten stort. Met haar immense wil tot verzengen heeft ze ook het publiek van de Doelen al verschillende keren aan haar voeten gekregen. Op suggestie van dirigent Philippe Herreweghe

heeft Kopatchinskaja zich bekwaamd in het spelen op darmsnaren. De twee namen bekroonde cd’s op en werpen zich nu op het intens zingende Vioolconcert van Mendelssohn, het laatste grote werk van deze jonggestorven componist, die een groot bewonderaar was van Bach. Net als Philippe Herreweghe, de barokspecialist die ook z’n sporen heeft verdiend in 19de-eeuws orkestrepertoire. Bereid u voor op een indringende Vierde Symfonie van Brahms, met volop nieuwe kleuren op de historische instrumenten van het Orchestre des Champs-Elysées.

Toprang € 49 € 44 € 38 € 29 R’pas/65+ € 47 € 42 € 36 € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 2 mei David Munnelly Ierse knoppenvirtuoos

folk

vrijdag 1 mei Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

zaterdag 2 mei Jurriaanse Zaal 20.15 uur

De jury van de Erasmus Jazzprijs 2012 was onder de indruk van ‘Stephanie’s betoverende geluid en prachtige composities’. De saxofoniste speelde met haar kwartet al op het International Jazz Festival Middelburg, Jazz in Duketown en het North Sea Jazz Festival. Haar debuutalbum, Florigen – het hormoon dat zorgt voor het bloeien van een bloem – kwam uit in 2013. Nu presenteert Francke een nieuw album met haar vaste kwartet met pianist Koen Schalkwijk en drummer Niek de Bruijn.

De Ierse knoppenvirtuoos David Munnelly is een van die rasmuzikanten die het oude repertoire nieuw leven inblaast: zijn inspiratie komt met name uit de jaren twintig van de vorige eeuw, waarin de Ierse muziek zich in New York vermengde met klezmer, Oost-Europese folk en zelfs het theatrale van Broadway. Gedreven en met veel liefde voor de muziek illustreert Munnelly tijdens concerten de nummers met anekdotes, voorvallen en historische weetjes.

Maar hoofdzakelijk is ‘the bullet from Belmullet’ bekend als een explosieve en vingervlugge muzikant op zijn diatonische accordeon.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9 Entree € 20 R’pas/65+ € 18 t/m 26 jaar of cjp € 9

Schutters van de Doelen hebben voorrang bij abonnementen­ verkoop. www.dedoelen.nl/ steunfonds

78 agenda mei

vr 8 mei

zo 3 mei

op Doelenorgel: Wouter van der Wilt, organist van de Hoflaankerk Gerard van der Zijden, organist van de Pelgrimvaderskerk Eric Koevoets, organist van de Lambertuskerk Anton Doornhein, organist van Citykerk Het Steiger

Trasnoche

red sofa - pianorecital

Ralph van Raat Zappa’s Black Page

zondag 3 mei Grote Zaal 20.15 uur Concert zonder pauze, met na­bespreking.

Ralph van Raat piano m.m.v. 5 pianisten van diverse conservatoria * Moore Sensitive Spot * Zappa The Black Page voor piano solo Alkan Symphonie pour piano seul op.39 (IV-VII) David Lang Nieuw werk voor Ralph van Raat (i.o.v. de Doelen en Muziekgebouw aan ’t IJ, Amsterdam) Rzewski Down by the Riverside David Lang face so pale voor 6 piano’s * Voor sommige pianisten is het een nachtmerrie, voor anderen de ultieme uitdaging: The Black Page, de pagina die zwart ziet van de noten. Meesterpianist Ralph van Raat weet er wel raad mee. In dit concert zet hij de

tanden in de krankzinnigste virtuoze pianomuziek, waarbij The Black Page van Frank Zappa natuurlijk niet ontbreekt. Een andere mannetjesputter achter het klavier was de Fransman Charles-Valentin Alkan (1813-1888), die zelf sporadisch in het openbaar optrad. Dat vrijwel niemand zich waagt aan zijn Symphonie pour piano seul is begrijpelijk; het is hier alsof de pianist door de duivel achterna wordt gezeten. Naast een surrealistische versie van Down by the Riverside van Frederic Rzewski bevat dit programma nog een verrassing: een gloednieuw werk van Red Sofa-componist David Lang, geschreven in opdracht van de Doelen en het Amsterdamse Muziekgebouw.

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9

tango

vrijdag 8 mei Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Alle leden van Trasnoche – Spaans voor ‘een nachtje doorhalen’ – hebben hun sporen verdiend in diverse circuits: bandoneonspeler Santiago Cimadevilla is een belangrijke figuur in de Argentijns-Nederlandse tangowereld, Elliot Muusses speelt naast tango ook jazzgitaar, pianist Mark Wyman vertolkt genres van klassiek tot punk, Virgilio Monti is een van Italië’s meest gevraagde tangobassisten en violist Ebred Reijnen is lid van het Rotterdams Philharmonisch. Het kwintet streeft naar het uitvoeren van nieuwe muziek en arrangementen, geïnspireerd of gebaseerd op Argentijnse tango, maar altijd met een breed blikveld.

19.15 uur 20.30 uur 21.45 uur

23.00 uur

inloop Trasnoche meet & greet; tangosalon m.m.v. Tangoschool Cuartito Azul en DJ Hugo einde

Cochereau/Lombard Ave maris stella Dupré Prelude et Fugue op.36 nr.2 Bierling ‘Pas de Deux’ pour Orgue quatre-mains Van der Wilt Improvisatie Rheinberger Agitato en Cantilene uit Sonate nr.11 op.148 Tournemire Toccata sur un choral (uit l’Orgue mystique) Geert Bierling nodigde vier Rotterdamse collega’s uit en vroeg hen als ‘organists united’ een programma samen te stellen met bestaande werken en improvisaties voor orgel solo en quatre-mains. ‘Laat het vierklaviers Doelenorgel van de wand komen...’

Dat lieten Wouter van der Wilt (Hoflaankerk), Gerard van der Zijden (Pelgrimvaderskerk), Eric Koevoets (St. Lambertuskerk) en Anton Doornheim (Citykerk Het Steiger) zich geen twee keer zeggen!

Vrij entree, reserveren aanbevolen

zo 10 mei Moederdagconcert RJSO Carmen

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 9 mei 4 Rotterdamse organisten Be my guest

familieconcert

zondag 10 mei Grote Zaal 14.00 uur © Sanne Donders

© Annelies van der Vegt

tango

orgelrecital

zaterdag 9 mei Grote Zaal 15.00-16.00 uur

Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest Rotterdams Studentenorkest o.l.v. Coen Huisman en Jim Roodnat Voor de 15de keer presenteert de vereniging Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest het Moederdagconcert! Carmen is een verleidelijke Spaanse dame, die

agenda mei 79

het hoofd op hol brengt van vele jongens, of ze nu boer, stierenvechter of flamenco-danser zijn. Het Rotterdams Jeugd Symfonie Orkest en het Rotterdams Studentenorkest vertellen het muzikale verhaal van Carmen in een voorstelling voor jong en oud, met verteller en met Rotterdamse gastoptredens van koor en dans.

Speciaal voor alle moeders met hun kinderen, maar de rest van de familie is natuurlijk ook welkom!

Voorafgaand aan het concert is er van alles te beleven in het voorprogramma (vanaf 13.00 uur)

deze componist. Pianiste en de blazers bundelen hun krachten in Poulencs Sextet, niet voor niets een van zijn populairste werken.

do 14 mei

Na afloop een glaasje champagne en meet & greet met de musici.

Entree € 21 R’pas/65+ € 19 t/m 26 jaar of cjp € 9

Gonny van der Maten Laurensorgel Muziek als vredestichter

www.rjso.nl

Vrij entree klassiek - symfonisch

Nino Gvetadze & ensemble Nino Gvetadze © Sussie Ahlburg

Ravel, Debussy, Poulenc

klassiek - kamermuziek

zondag 10 mei Jurriaanse Zaal 11.00-12.15 uur Nino Gvetadze piano Juliette Hurel fluit Giorgi Gvantseladze hobo Levan Tskhadadze klarinet Bram van Sambeek fagot Laurens Otto hoorn Ravel Le tombeau de Couperin (bew. voor blaaskwintet) Debussy Estampes Debussy l’Isle joyeuse Poulenc Sextet voor piano en blazers De van oorsprong Georgische pianiste Nino Gvetadze kwam in 2002 naar Nederland om verder te studeren bij Paul Komen en Jan Wijn. Ze geniet grote bekendheid sinds ze in 2008 de tweede prijs, de publieksprijs en de persprijs op het Internationaal Franz Liszt Pianoconcours veroverde. In 2010 ontving ze de prestigieuze Borletti-Buitoni Trust Award. Bij dit concert laat ze zich vergezellen door kamermusici uit haar geboorteland, Nederland en Frankrijk.

Op hun geheel Franse programma kan het werk van Debussy natuurlijk niet ontbreken, temeer daar Gvetadzes meest recente cd ook gewijd is aan

orgelrecital

zondag 10 mei Laurenskerk 15.00-16.00 uur Gonny van der Maten Laurensorgel Werk van onder anderen Bach en Florentz (l’Enfant noir) 10 mei 1940 - 10 mei 2015. Het is 75 jaar geleden dat voor Nederland de Tweede Wereldoorlog begon. Dit inspireerde Gonny van der Maten – organiste/dirigente van de St. Bavokerk in Heemstede, concertorganiste, orgeldocente, repetitor van Concertkoor Haarlem en stemactrice – om muziek als vredestichter in te zetten. Ze stelde een programma samen met muziek van het oude Europa tot het nieuwe Amerika, van Bach tot wereldmuziek: Gonny van der Maten verenigt de wereld.

Rotterdams Philharmonisch Mahler 2 - Herdenkingsconcert

donderdag 14 mei Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Eveline Nikkels (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO) Rotterdams Philharmonisch Orkest Manfred Honeck dirigent m.m.v. Christina Landshamer sopraan Christianne Stotijn alt Groot Omroepkoor

bardeerd, herdenkt het orkest met Mahlers Wederopstandingssymfonie hoe de stad weer uit haar as herrees. Op een overdonderende manier schildert de symfonie een visioen van Apocalyps en wedergeboorte. Angst maakt plaats voor verrukking. ‘Er is geen straf en geen beloning’, schreef Mahler, ‘alleen maar een allesoverheersend gevoel van liefde.’

Mahler Symfonie nr.2 ‘Auferstehung’ Precies vijfenzeventig jaar nadat het hart van Rotterdam werd weggebom-

Toprang € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Dit concert komt tot stand i.s.m. Stichting Laurenskerk

Vrij entree, reserveren aanbevolen

bestellen · www.dedoelen.nl · kassabalie, Schouwburgplein 50, Rotterdam · telefonisch 010 217 17 17

80 agenda mei Nielsen schreef zijn speelse Serenata in vano als een prelude op het Septet van Beethoven. Het stuk, vertelde hij, beschrijft hoe vijf heren een serenade brengen onder het balkon van een dame die helaas niet komt opdagen.

Als het vijftal is afgemarcheerd, treedt Beethoven zelf aan. Hij maakt meer kans: zijn heerlijke Septet – opgedragen aan niemand minder dan Keizerin Maria Theresia – zou zelfs een stenen hart vermurwen.

Actus tragicus

barok authentiek

vrijdag 15 mei Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Philip Ruitenberg Orkest, ripiënisten en solisten van de Nederlandse Bachvereniging Jos van Veldhoven dirigent m.m.v. Dorothee Mields sopraan Alex Potter altus Charles Daniels tenor Tobias Berndt bas Bach Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit (‘Actus tragicus’) BWV106; Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir BWV131 Der Herr denket an uns BWV196 Brandenburgs Concert nr.4 BWV1049 Ook de geniale Bach was ooit een jonge vent met de toekomst nog voor zich. Tot zijn eerste baantjes behoorde die van organist in het pittoreske stadje Mühlhausen. Als 22-jarige schreef Bach er ook zijn eerste cantates. De Nederlandse Bachvereniging, bezig aan een project dat elke Bachnoot documenteert, zet in dit concert drie vroege cantates op een rij. Wat bij de jeugdige Bach uit de pen vloeit, treft meteen de roos. Luister alleen al naar Gottes Zeit ist die allerbeste Zeit, een meesterwerk met de ondertitel Actus tragicus. Gamba’s en blokfluiten zetten de toon voor een briljant stuk dat ons wil verzoenen met de sterfelijkheid. De twee blokfluitisten zullen ook schitteren in het Vierde Brandenburgse Concert, dat Bach vermoedelijk schreef toen hij vanuit Mühlhausen was doorgeschoven naar het voorname hof van Weimar.

Toprang, 1 2 3 € 38 € 35 € 33 € 30 R’pas/65+ € 36 € 33 € 31 € 28 t/m 26 jaar of cjp € 9

jazz - latin - fado

vrijdag 15 mei Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Vanuit haar rijke culturele – Portugese – achtergrond combineert de virtuoze jazz-zangeres Maria Mendes zwoele bossa nova’s, melancholische fado, Amerikaanse jazz en de rijkdom van de klassieke muziek. Dit leverde de afgelopen jaren lovende recensies, talloze prijzen en een optreden in de prestigieuze jazzclub Blue Note in New York op. Haar optredens zijn elegant, levendig en vol charme, haar frasering buitengewoon spannend en haar stem kristalhelder.

Entree € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9

Van Bach tot Bacharach

kamermuziek - klassiek - tango - dans

zondag 17 mei Jurriaanse Zaal en Grote Zaal 15.00-21.15 uur

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

zo 17 mei Leden van het Rotterdams Philharmonisch Nielsen en Beethoven

klassiek - kamermuziek

zondag 17 mei Boijmans 12.00 uur Leden van het Rotterdams Philharmonisch Orkest Jan Jansen klarinet Martin van de Merwe hoorn Pieter Nuytten fagot Quirine Scheffers viool Francis Saunders altviool Pepijn Meeuws cello Robert Franenberg contrabas Nielsen Serenata in vano Beethoven Septet

Deel II: 16.30-17.30 uur Currier Nieuw werk (wereldpremière) Dean Twelve Angry Men Pärt Fratres Françaix Aubade Simons Dances for 12 Blacher Blues-Espagnola-Rumba philharmonica Tussen de programmaonderdelen II en III is het mogelijk om in of nabij de Doelen te dineren. Kaartkopers worden hierover in het voorjaar van 2015 geïnformeerd.

12 topcellisten uit Berlijn

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Martin van de Merwe © Robert Peek

Dorothee Mields © Ujesko

Nederlandse Bachvereniging

Deel I: 15.00-16.00 uur Bach Brandenburgs Concert nr.6 in Bes BWV1051 Schumann Delen uit Waldszenen op.82 Schumann ‘Der Dichter spricht’ uit Kinderszenen Verdi Ave Maria uit Quattro pezzi sacri

Deel III: 20.00-21.15 (Grote Zaal) Tangoprogramma ‘South American Getaway’ met werken van o.a.

Piazzolla, Villa-Lobos en Bacharach (Deel III maakt ook deel uit van de serie Tango Time) Na afloop meet & greet met de 12 cellisten en tangoduo Ispación.

De 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker m.m.v. Tangoduo Ispasión Laura Fernández dans Daniel Orellana dans

Entree € 35 R’pas/65+ € 33 t/m 26 jaar of cjp € 9

Natuurlijk heeft elk symfonieorkest een cellosectie, maar geen enkele andere cellogroep in de wereld heeft zijn eigen ensemble gevormd zoals De 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker. Sinds 1972 al geven de ‘Glorious Twelve’ wereldwijd concerten en verschijnen er ook geregeld cd’s van hen op de markt.

U heeft nu de kans om uitgebreid kennis te maken met deze topcellisten uit Berlijn en al hun klankmogelijkheden. De 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker spelen niet alleen bewerkingen van bestaande werken (in het eerste concertdeel), maar ook speciaal voor hen geschreven of aan hen opgedragen composities (in het tweede gedeelte), waaronder zelfs een wereldpremière.

Uiteindelijk belandt u in een heuse Argentijnse tangosalon, waarbij de dansers van tangoduo Ispasión de muziek van de 12 cellisten extra zwier zullen geven.

12 topcellisten uit Berlijn & Tangoduo Ispasión

South American Getaway

© Stephan Roel

Maria Mendes

© Stephen Roehl

vr 15 mei

kamermuziek - tango

zondag 17 mei Grote Zaal 20.00-21.15 uur De 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker Tangoduo Ispasión Laura Fernández dans Daniel Orellana dans Werken van onder anderen Astor Piazzolla, Heitor Villa-Lobos en Burt Bacharach Vorig seizoen waren ze een grote hit in Berlijn en omstreken: het spectaculaire

tango- en flamencodanspaar Ispasión.

Met hun bijzondere, beeldende performances tonen Laura Fernández en Daniel Orellana de essentie van deze warmbloedige culturen. Dit jaar gaat het duo een unieke samenwerking aan met de 12 cellisten van de Berliner Philharmoniker: tijdens het tangoprogramma South American Getaway met arrangementen van onder anderen Astor Piaz zolla, Heitor Villa-Lobos en Burt Bacharach zullen Fernández en Orellana hun mooiste choreografieën ten uitvoer brengen.

agenda mei

wo 20 t/m za 23 mei

do 21 mei Classical:NEXT

muziekbeurs - festival - showcases

donderdag 21 mei diverse zalen

Na afloop meet & greet met de musici.

Classical:NEXT - The global meeting for all art music innovators Entree € 25 R’pas/65+ € 23 t/m 26 jaar of cjp € 9

muziekbeurs - festival - showcases

wo 20 mei De Schepping van Haydn

classical:next The global meeting for all art music innovators

Orkest van de Achttiende Eeuw

Renate Arends

woensdag 20 t/m zaterdag 23 mei

oratorium

woensdag 20 mei Grote Zaal 20.15 uur Om 19.30 uur inleiding door Neil Wallace Orkest van de Achttiende Eeuw Marcus Creed dirigent m.m.v. Renate Arends sopraan Fabio Trümpy tenor André Morsch bas Laurens Collegium Rotterdam Haydn Die Schöpfung Die Schöpfung. The Creation. De Schepping. Joseph Haydn haalde de inspiratie voor zijn beroemde oratorium uit de bijbel. Minder bekend is dat hij het werk wellicht nooit zou hebben gecomponeerd zonder de adviezen van een baron die werd geboren in Leiden: Gottfried van Swieten, werkzaam in Wenen als diplomaat. Dat Van Swieten gek was op de barokmuziek van Händel wist de hele stad. Toen Haydn bij een bezoek aan Londen eindelijk zelf een Händel­-oratorium hoorde, was hij verkocht. Zoiets wilde hij ook! Haydn leidt de luisteraar langs verrassende aria’s en koren, van

Classical:NEXT De Doelen is erin geslaagd om de internationale beurs voor klassieke muziek Classical:NEXT voor ten minste drie jaar naar Rotterdam te halen. Deze jaarlijkse vierdaagse bijeenkomst voor professionals werkzaam in de internationale klassieke muziekindustrie trekt zo’n 1.000 bezoekers uit meer dan 40 verschillende landen.

Doel is om de internationale klassieke gemeenschap te verenigen en een wereldwijde beweging te creëren om zo nieuwe muzikale mogelijkheden te ontdekken en actuele vraagstukken op het gebied van klassieke muziek op te lossen.

Behalve een ontmoetingsplaats is Classical:NEXT bij uitstek geschikt voor de promotie, presentatie en verkenning van nieuw talent en nieuwe creatieve ideeën. de ‘chaos’ in de ouverture tot aan de glanzend voltooide schepping.

Publieksonderdeel van Classical:NEXT zijn de showcases van wereldwijd toptalent. Uit 155 inzendingen selecteerde een internationale jury zes showcases met een verrassende inhoud.

Entree Showcases € 12 (per avond) Classical:NEXT wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds en Rotterdam Festivals.

Lees ook het artikel over Classical:NEXT op pagina 44.

Kijk voor actuele informatie op • www.classicalnext.com • www.dedoelen.nl/classicalnext

Classical:NEXT maakt eigentijdse muziek voor iedereen toegankelijk!

Het festival biedt op twee dagen onorthodoxe(/unieke) klassieke muziekprojecten die het genre naar een nieuw niveau tillen.

12.00-16.00 uur - ‘The Residents’ Een keuze van vier optredens uit onderstaande Nederlandse artiesten: Erik Bosgraaf, Nora Fischer & DoelenEnsemble, Fuse, Holland Baroque Society & Eric Vloeimans, Remy van Kesteren, Ragazze String Quartet, Slagwerk Den Haag, TEMKO Vrij entree 20.15 uur Op donderdag maken artiesten gebruik van de interactie met het publiek, van visualisering en komische elementen en zelfs van de combinatie Edvard Grieg en Rage Against The Machine.

Ensemble U: (Estonia) James Rhodes (UK) Uwaga! (Germany) Oorkaan/Cello8ctet Amsterdam (The Netherlands) Entree € 12 Lees ook het artikel over Classical:NEXT op pagina 44.

Classical:NEXT wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds en Rotterdam Festivals.

Lees de column van Franz Joseph Haydn op pagina 27.

Toprang, 1 2 3 € 36 € 34 € 31 € 28 R’pas/65+ € 34 € 32 € 29 € 26 t/m 26 jaar of cjp € 9

www.classicalnext.com www.dedoelen.nl/classicalnext

81

82 agenda mei

Schubert Masterclasses 2015

© Sannde Donders

Classical:NEXT

Henk Neven & Hans Eijsackers

muziekbeurs - festival - showcases

masterclass

vrijdag 22 mei diverse zalen

vrijdag 22 mei Codarts (Kamer 6.35) 19.00-22.15 uur

Classical:NEXT - The global meeting for all art music innovators

Opening Schubert Masterclass door Henk Neven en Hans Eijsackers m.m.v. 4 professionele liedduo’s

Classical:NEXT maakt eigentijdse muziek voor iedereen toegankelijk!

Het festival biedt op twee dagen onorthodoxe(/unieke) klassieke muziekprojecten die het genre naar een nieuw niveau tillen.

12.00-16.00 uur - ‘The Residents’ Een keuze van vier optredens uit onderstaande Nederlandse artiesten: Erik Bosgraaf, Nora Fischer & DoelenEnsemble, Fuse, Holland Baroque Society & Eric Vloeimans, Remy van Kesteren, Ragazze String Quartet, Slagwerk Den Haag, TEMKO

Entree € 12 Lees ook het artikel over Classical:NEXT op pagina 44.

Classical:NEXT wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds en Rotterdam Festivals.

www.classicalnext.com www.dedoelen.nl/classicalnext

za 23 mei Classical:NEXT

Henk Neven & Hans Eijsackers Schubert Masterclasses 2015

masterclass

zaterdag 23 mei Codarts (Kamer 6.35) I. 14.00-17.15 uur II. 19.00-22.15 uur Schubert Masterclass door Henk Neven en Hans Eijsackers m.m.v. 4 professionele liedduo’s Deze masterclass komt tot stand i.s.m. de Schubert Stichting en Operadagen Rotterdam.

muziekbeurs - festival - showcases

Entree € 12,50 R’pas/65+ € 10 Studenten of cjp € 10

zaterdag 23 mei diverse zalen

Lees ook het interview met Henk Neven op pagina 12.

Classical:NEXT zie woensdag 20 mei

Ties Mellema

Lees ook het artikel over Classical:NEXT op pagina 44.

Classical:NEXT wordt mede mogelijk gemaakt door de Gemeente Rotterdam, Fonds Podiumkunsten, Prins Bernhard Cultuurfonds en Rotterdam Festivals.

muziektheater

vrijdag 22 mei Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Ties Mellema saxofoon en spel Ian Wilson componist Jos van Kan regie en video Michiel Voet toneelbeeld en video Dorien de Jonge kostuums Stefan Dijkman licht The End of Desire is een solo muziektheatervoorstelling van saxofonist Ties Mellema. De voorstelling gaat over de plaats van de kunstenaar in de samenleving en is een pleidooi voor gedurfd experiment en werkelijke vernieuwing.

Componist Ian Wilson laat Mellema alle kleuren van zijn saxofoons opzoeken in dit mythologische verhaal zonder tekst.

Het verhaal gaat over de God van de Muziek en laat in vijf grote delen het

Entree I of II € 12,50 R’pas/65+ € 10 Studenten of cjp € 10 Dagkaart € 17,50 R’pas/65+ € 15 Studenten of cjp € 15 Lees ook het interview met Henk Neven op pagina 12.

Kees van Eersel, Doelenorgel Veni Creator Spiritus

© Jasper Staps

20.15 uur Op vrijdag botsen werelden op elkaar: hedendaagse composities ontmoeten moderne visuals én eeuwenoude, historische instrumenten.

Testklang Live: Bunita Marcus (Germany/USA) Zefiro Torna (Belgium) Kaleidoscope String Quartet (Switzerland) Rembrandt Frerichs Trio; The Contemporary Fortepiano (The Netherlands)

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

Deze masterclass komt tot stand i.s.m. de Schubert Stichting en Operadagen Rotterdam.

The End of Desire

Vrij entree

verloop zien van de eerste vrijmoedigheden tot zijn uiteindelijke val. Met choreografieën en interactie met videoprojecties vertolkt Mellema sterk en fantasievol het karakter van deze goddelijkheid. In een eenvoudig en abstract decor van beeldend kunstenaar Michiel Voet.

© Sannde Donders

vr 22 mei

www.classicalnext.com www.dedoelen.nl/classicalnext orgelrecital

zaterdag 23 mei Grote Zaal 15.00-16.00 uur Kees van Eersel Doelenorgel Bach Fantasia super Komm, Heiliger Geist BWV651; Komm Heiliger Geist BWV652 Van Eersel Improvisatie De Grigny Hymne ‘Veni Creator’ (uit Livre d’Orgue) Franck Grande pièce symphonique op.17 Kees van Eersel, organist emeritus van de Grote of Maria Magdalenakerk in Goes, speelt op het Flentrop-orgel in

agenda mei 83

de Grote Zaal werken van grote organisten/componisten als Johann Sebastian Bach en César Franck. Als vaste bespeler van het voortreffelijke Cavaillé-Collorgel in de Basilique Sainte-Clotilde schreef Franck talrijke orgelwerken, zoals het Grande pièce symphonique, waarin het orgel met gemak een heel symfonieorkest vervangt.

zo 24 mei

13.00-14.00 uur Optreden geselecteerde liedduo’s Schubert Masterclass 2015 14.00-15.00 uur Pauze met foyerprogramma 15.00-16.15 uur Slotconcert 11de Schubert Masterclass 2015 door Henk Neven en Hans Eijsackers Schubert Winterreise D911

Zingende honden blaffen niet (6+)

Vrij entree, reserveren aanbevolen familieconcert - muziektheater - liedrecital

Anonymous4 Grace and Glory

zondag 24 mei Jurriaanse Zaal 10.30-11.30 uur Marjolein Niels mezzosopraan Willem de Vries bariton Jan-Paul Grijpink piano Jitka Lejdarova poppenspel Speeltheater Holland poppen Margrith Vrenegoor regie

zaterdag 23 mei Pelgrimvaderskerk 20.30 uur Om 19.45 uur inleiding door Saskia Törnqvist Anonymous4: Ruth Cunningham, Marsha Genensky, Susan Hellauer, Jacqueline Horner-Kwiatek Marie-Marion: Franse motetten en chansons uit 13de eeuw Amazing Grace: Religieuze muziek uit de Amerikaanse volkstraditie van de 17de en 18de eeuw Het Amerikaanse vocale dameskwartet Anonymous4 breekt al 25 jaar een lans voor middeleeuwse muziek. Met gregoriaanse zang als basis laten zij in verschillende programma’s horen hoe de meerstemmigheid in de loop van de 13de en 14de openbloeide en daarin een hoge vlucht nam. In dit concert vragen zij aandacht voor de 13de-eeuwse codex van Montpellier waarin motetten staan die zijn opgedragen aan de hemelse Maria en aan haar aardse evenknie, de bekoorlijke Marion. Devotie en zinnelijkheid liggen immers in elkaars verlengde... Verder zingt Anonymous4 van hun nieuwste album Grace and Glory hymnen en gospels uit de volkstraditie van het 17de- en 18de-eeuwse Amerika.

Entree € 32 R’pas/65+ € 30 t/m 26 jaar of cjp € 9

Dit concert komt tot stand door samenwerking van de Schubert Stichting, Oorkaan, Operadagen Rotterdam en de Doelen en vindt plaats in het kader van de Schubert Masterclasses 2015.

Slotconcert Schubert Masterclass Henk Neven & Hans Eijsackers

liedrecital - masterclass

zondag 24 mei Jurriaanse Zaal 13.00-17.30 uur Henk Neven bariton Hans Eijsackers piano m.m.v. Renée Wolters beeld Lex Bohlmeijer interviews Maartje Stokkers presentatie

Na afloop van het concert meet & greet met Henk Neven, Hans Eijsackers en deelnemers van de Schubert Masterclass 2015.

Dit concert komt tot stand i.s.m. de Schubert Stichting, Operadagen Rotterdam en Omroep MAX.

Entree € 31 R’pas/65+ € 29 t/m 26 jaar of cjp € 9

Entree € 9

© Marco Borggreve

a cappella - middeleeuwen

Stel je voor: je bent operazanger en je bent heel bang voor honden. Je geeft een deftig concert en opeens staat er een hond op het podium. Wie heeft die hond de concertzaal binnen gesmokkeld?

Wat doe je als je honden eng vindt? En kunnen honden zingen? Een klassiek concert waar het alles behalve klassiek aan toe gaat.

De Schubert Stichting stelt zich ten doel de bestudering en uitvoering van de werken van Franz Schubert te bevorderen, in het bijzonder van zijn liederen.

De stichting is initiator van de tweejaarlijkse Schubert Masterclass voor professionele duo’s zang en piano, een internationale kweekvijver voor jonge liedvertolkers. Vanmiddag kunt u het slotconcert van de elfde editie van de Schubert Masterclass 2015 bijwonen, gewijd aan een van de grootste liederencycli ooit: Schuberts Winterreise. De geroemde Nederlandse bariton Henk Neven en zijn pianobegeleider Hans Eijsackers staan de jonge liedduo’s daarbij met raad en daad terzijde.

Lees ook het interview met Henk Neven op pagina 12.

di 26 mei Quatuor Ebène

Beethovens late kwartetten

kamermuziek

dinsdag 26 mei Jurriaanse Zaal 20.15 uur Quatuor Ebène Pierre Colombet viool Gabriel Le Magadure viool Adrien Boisseau altviool Raphaël Merlin cello Beethoven Strijkkwartet nr.14 in cis op.131 Beethoven Strijkkwartet nr.15 in a op.132 In 2006 werd het Quatuor Ebène verkozen om deel te nemen aan de BBC New Generation Artists-serie en in 2007 ontving het de prestigieuze BorlettiBuitoni Trust Award. Sindsdien is dit veelbelovende jonge ensemble een belangrijke speler aan de strijkkwartetten­ top. De leden spelen niet alleen werken uit het kwartetrepertoire, maar kijken vanwege hun liefde voor jazzmuziek ook graag over het muurtje. In sommige concerten beweegt het creatieve gezelschap met gemak, plezier en overtuiging tussen verschillende stijlen. Maar vanavond dompelt Quatuor Ebène zichzelf en u geheel onder in Beethoven. Ze hebben niet de minste werken op hun programma gezet: twee van de grootse, meesterlijke strijkkwartetten die Beethoven in de laatste jaren van zijn leven schreef: opus 131 en 132.

Entree € 44 € 39 € 35 t/m 26 jaar of cjp € 9

84 agenda mei

vr 29 mei

Leden van het Rotterdams Philharmonisch

Ballerina

Martin van de Merwe © Robert Peek

Nielsen en Beethoven

Duo Soo Cho & Javier Girotto

Soo Cho © Signbyans

wo 27 mei

di 26 en wo 27 mei

kamermuziek

muziektheater

love fail Anonymous4

dinsdag 26 en woensdag 27 mei LantarenVenster 20.30 uur Om 19.45 uur Neil Wallace in gesprek met leden van het ensemble Anonymous4: Ruth Cunningham, Marsha Genensky, Susan Hellauer, Jacqueline Horner-Kwiatek m.m.v. Jim Findlay decor en film Lydia Davis teksten Jennifer Tipton licht Suzanne Bocanegra kostuums Jody Elff geluid David Lang libretto, compositie en regie David Lang love fail (Nederlandse première) In samenwerking met Operadagen Rotterdam vindt de Nederlandse première plaats van love fail, een avondvullend muziektheaterwerk met filmbeelden en een ambitieus lichtplan in de regie van Red Sofacomponist David Lang. Lang schreef love fail in 2012 voor het vermaarde Anonymous4, een vrouwenkwartet

dat zich net zo makkelijk ontfermt over vocale muziek uit de Middeleeuwen als over hedendaagse muziek. Langs keuze voor de tijdloze en loepzuivere stemmen van Anonymous4 laat zich goed verklaren: love fail is gebaseerd op het middeleeuwse verhaal van Tristan en Isolde, handelend over een pure maar onmogelijke liefde. Tussen de woorden en de noten dringt de vraag zich op: hoe kunnen wij ons streven naar ongebreidelde liefde verenigen met onze morele wetten? De stemmen van Anonymous4 onthouden zich wijselijk van ieder oordeel en advies. *

jazz

woensdag 27 mei Jurriaanse Zaal 20.30 uur

vrijdag 29 mei Eduard Flipse Zaal 20.30 uur

Leden van het Rotterdams Philharmonisch Jan Jansen klarinet Martin van de Merwe hoorn Pieter Nuytten fagot Quirine Scheffers viool Francis Saunders altviool Pepijn Meeuws cello Robert Franenberg contrabas

De Zuid-Koreaanse jazzpianiste Soo Cho reist al meer dan tien jaar met haar ongekunstelde, meeslepende composities langs de Europese podia. Na drie albums met haar eigen ensembles besloot ze een duo-cd op te nemen met de prominente Italiaanse saxofonist Javier Girotto, die zijn Argentijnse wortels op unieke manier verweeft met hedendaagse (latin)jazz. De ontmoeting tussen Soo Cho’s lyriek en Girotto’s energieke spel zit boordevol ontroering en avontuur.

Berwald Septet Nielsen Serenata in vano Beethoven Septet Nielsen schreef zijn speelse Serenata in vano als een prelude op het Septet van Beethoven. Het stuk, vertelde hij, beschrijft hoe vijf heren een serenade brengen onder het balkon van een dame die helaas niet komt opdagen.

Als het vijftal is afgemarcheerd, treedt Beethoven zelf aan. Hij maakt meer kans: zijn heerlijke Septet – opgedragen aan niemand minder dan Keizerin Maria Theresia – zou zelfs een stenen hart vermurwen.

i.s.m. Stichting Jazz International Rotterdam

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9 Lees ook het interview met Soo Cho op pagina 16.

Entree € 27 t/m 26 jaar of cjp € 9 Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9 * Red Sofa Bankpas alleen geldig op dinsdag 26 mei 2015.

nieuwsgierig naar de muziek uit dit magazine? beluister alvast thuis via www.dedoelen.nl/ spotify

agenda mei 85

za 30 mei

vr 29 en za 30 mei

Zelf Muziek Maken (6+)

© Barbara Mulderink

De scrapband nieuwe stijl

muziektheater

death speaks DoelenEnsemble

vrijdag 29 mei en zaterdag 30 mei Jurriaanse Zaal 22.00 uur Om 20.30 uur inleiding door Maarten van Veen DoelenEnsemble Maarten van Veen piano Florian Magnus Maier gitaar n.t.b. viool Shara Worden zang David Lang en Neil Wallace mise-en-espace David Lang death speaks (Europese première) David Lang nieuw werk (wereld­première) Toen Franz Schubert op zijn 33ste zijn laatste adem uitblies, liet hij een schat aan composities na, waaronder ruim 600 liederen. In opvallend veel liedteksten – zoals in Der Tod und das Mädchen en Erlkönig – wordt De Dood als sprekend personage opgevoerd die zijn definitieve boodschap op vaak geruststellende wijze komt brengen. David Lang ploos alle Schubertliederen na op dit soort ‘doodscitaten’, vertaalde ze in het Engels

en schreef daarbij in 2012 zijn even indringende als raadselachtige liedcyclus met de titel ‘death speaks’.

Shara Worden van de groep My Brightest Diamond bracht met haar fragiele en tegelijk dwingende zang de cyclus in première in Carnegie Hall. Ook hier zal zij de doodsboodschappen komen zingen, de ijle instrumentale partijen worden vertolkt door Nederlandse musici. Speciaal op verzoek van de Doelen voegt Lang een nieuwe dimensie toe aan zijn partituur, waarin mogelijk de geest van Schubert rondwaart...

Om met programmeur Neil Wallace te spreken: ‘Dit wordt een volstrekt unieke productie waarvan je nekharen overeind gaan staan’. *

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9 * Red Sofa Bankpas alleen geldig op vrijdag 29 mei 2015.

zaterdag 30 mei Eduard Flipse Zaal 10.30-12.30 uur

Om 17.30 uur meet & greet

Een slagwerkworkshop met allerlei (soms ongewone) slaginstrumenten.

We gaan muziek maken met alles wat binnen handbereik is. Thuis trommel je er vast ook vaak op los, met een pan, een deksel, een fles, met lepels of emmers. Met z’n allen klinkt het nog veel mooier.

Toprang, 1 2 3 € 36 € 34 € 32 € 30 R’pas/65+ € 34 € 32 € 30 € 28 t/m 26 jaar of cjp € 9

Het hele gezin neemt deel aan deze workshop. i.s.m. SKVR Muziek

Entree € 9

Magistrale Mahler Düsseldorfer Symphoniker

© Z. Chrapek

Shara Worden

familieworkshop - slagwerk

problemen, die hem uiteindelijk niet ouder lieten worden dan vijftig jaar.

Alsof hij het heeft voorvoeld, begint de Vijfde Symfonie met een rouwende trompet. En het Adagietto bleek later wel héél goed te passen onder Visconti’s beroemde film Death in Venice.

Toen Mahler als twintiger de Lieder eines fahrenden Gesellen schreef, had hij zijn toekomst nog voor zich. Toch speelt liefdesverdriet de hoofdrol. De Duitse mezzosopraan Iris Vermillion laat zich erin begeleiden door de Düsseldorfer Symphoniker en de vermaarde Israëlische Mahlerdirigent Eliahu Inbal.

klassiek - symfonisch

zaterdag 30 mei Grote Zaal 14.30 uur Om 13.45 uur inleiding door Guido van Oorschot Düsseldorfer Symphoniker Eliahu Inbal dirigent m.m.v. Iris Vermillion mezzosopraan Mahler Symfonie nr.5 Mahler Lieder eines fahrenden Gesellen Mahler kon zich over veel verheugen bij het componeren van zijn Vijfde Symfonie. Hij had in 1901 zijn eigen vakantievilla betrokken aan de idyllische Wörthersee en spoedig zou hij trouwen met zijn grote liefde Alma.

Maar de componist had inmiddels ook een tik gekregen van de gezondheids-

Donateurs brengen de Doelen verder.

Kijk op www.dedoelen.nl/ steunfonds

86 agenda agendamei juni 2015: de 20-jarige singer/songwriter Lady Shaynah. Lady Shaynah zal deze avond haar debuut-cd presenteren samen met haar 10-koppige band. Het album is een energieke combinatie van soul, funk en pop.

Rotterdams Philharmonisch Schuberts Grote Symfonie

Calefax

Sergey Khachatryan © Marco Borggreve

Bachs Die Kunst der Fuge & wijnproeverij

klassiek - symfonisch

woensdag 3 juni Pelgrimvaderskerk 20.30 uur Calefax Rietkwintet Oliver Boekhoorn hobo Ivar Berix klarinet Raaf Hekkema saxofoon Jelte Althuis basklarinet Alban Wesly fagot Bach Die Kunst der Fuge Met geen enkele compositie is Calefax zo vergroeid als met Bachs Magnum Opus Die Kunst der Fuge. De vijf rietblazers hebben les gekregen van gezaghebbende oude muziekmeesters als Frans Brüggen, Barthold Kuijken en Jan Willem de Vriend, wat hen hielp om de codes voor deze labyrintische muziek te kraken. Sindsdien zijn integrale uitvoeringen zeldzaam, maar klinken er wel regelmatig delen in Calefax­ concerten. Een hele avond lang Die Kunst der Fuge is bijna een spirituele ervaring, een belevenis die Calefax graag weer eens met het publiek wil delen.

Die Kunst der Fuge is vijfdelig en avondvullend. Bedwelmd door Bachs muziek, kan het publiek in vier korte pauzes genieten van wijn, geschonken door de Delfhavense wijnspecialist Domaine Z.

Rotterdams Philharmonisch Orkest David Afkham dirigent m.m.v. Sergey Khachatryan viool

www.musicmatters.nu

Entree € 15 R’pas/65+ € 13 t/m 26 jaar of cjp € 9

Rotterdams Philharmonisch

Schuberts Negende Symfonie was in veel opzichten zijn magnum opus. ‘Het hele orkest houdt de adem in’, schreef Schumann over het betoverende langzame deel, ‘alsof er een hemelse gast is binnengeslopen.’ Die woorden zijn ook volmaakt van toepassing op het bovenaardse slot van Alban Bergs Vioolconcert, waar zich uit het stemmenweefsel een verstild Bachkoraal loszingt dat ons meevoert naar ijle hoogten.

Toprang, 1 2 3 € 52 € 47 € 37 € 21 t/m 26 jaar of cjp € 9

Live! B/ANDA Nachtgeluiden

muziektheater

vrijdag 12 juni Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Live! B/ANDA André Heuvelman & Friends Na een dag vol mensen, gesprekken en ervaringen begint de avond. Het tempo neemt af. Energie blijft stromen als je aandacht hebt voor jezelf. Doe je ogen dicht en luister. De nacht luistert anders dan de dag. Nachtgeluiden klinken anders dan daggeluiden. Alle belevenissen van de dag krijgen een plek, de energie hervindt zich weer. Laat je meevoeren door het geluid van die nacht…

zo 7 juni

Lindberg Chorale Berg Vioolconcert ‘dem Andenken eines Engels’ Schubert Symfonie nr.9 ‘Grote’

Schuberts Grote Symfonie

klassiek - symfonisch

zondag 7 juni Grote Zaal 14.15 uur Om 13.15 uur inleiding door Patrick van Deurzen (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Entree € 19 R’pas/65+ € 17 t/m 26 jaar of cjp € 9

za 13 juni Finale nationaal concours Jeugdsymfonieorkesten

Rotterdams Philharmonisch Orkest o.l.v. David Afkham m.m.v. Sergey Khachatryan viool

Music Matters presents

award winnares Lady Shaynah

zie vrijdag 5 juni

concours

zaterdag 13 juni Grote Zaal 12.00 uur © Eric Nieuwland

kamermuziek

vrijdag 5 juni Grote Zaal 20.15 uur Om 19.15 uur inleiding door Patrick van Deurzen (entree € 4 verkrijgbaar aan de zaal; vrij entree voor Vrienden RPhO)

Eind 2014 won Lady Shaynah de Music Matters Award. Ze treedt hiermee in de voetsporen van onder anderen Ntjam Rosie, Sabrina Starke, Poliana Vieira en Rass Motivated. Haar jaar als Muziekambassadeur van Rotterdam staat in het teken van haar eigen song ‘Werk it’. Het levensmotto van de zangeres is ‘dream big, work hard’ en zij wil andere jongeren inspireren om net als haar het beste uit henzelf te halen.

vr 12 juni

André Heuvelman

wo 3 juni

vr 5 juni

Sergey Khachatryan © Marco Borggreve

juni

Entree € 24 R’pas/65+ € 22 t/m 26 jaar of cjp € 9 singer/songwriter - soul - pop

vrijdag 5 juni Eduard Flipse Zaal 20.30 uur Met trots presenteert Music Matters de Muziekambassadeur van Rotterdam

Finale Nationaal Concours voor Jeugdsymfonieorkesten - 2015 Voor de vijfde keer is de Doelen het podium voor de Finale van het Nationaal Concours voor Jeugdsymfonie­ orkesten. Zes orkesten strijden om de eer in drie verschillende afdelingen.

Klassieke muziek wordt uitgevoerd door enthousiaste jonge muzikanten van jeugdsymfonieorkesten uit hele land,

algemeneagenda informatie juni 87

onder leiding van bevlogen dirigenten.

Ieder uur speelt een jeugdorkest een programma naar eigen keuze, inclusief muziek van Nederlandse componisten geschreven voor het Ricciotti Ensemble: vrolijke noten, streetwise, met een scheut lichte muziek.

Een deskundige jury buigt zich over de prestaties van de zes orkesten.

Kijk voor het definitieve programma op www.jijspeelttochook.nl.

Entree € 12,50 t/m 14 jaar € 5

kaartverkoop 1. www.dedoelen.nl

2. telefonisch

3. kassabalie

De gemakkelijkste en snelste manier om concertkaarten te bestellen. Kies zelf uw stoel in de zaal en print uw kaarten thuis uit.

Bij de kassa van de Doelen via 010 2171717. Van maandag tot en met zaterdag bereikbaar van 14.00 tot 18.00 uur.

De kassabalie aan Schouwburgplein 50, Rotterdam is van maandag tot en met zaterdag geopend van 14.00 tot 18.00 uur en voorafgaand aan concerten. U kunt hier terecht om kaarten te kopen en zelf uw stoelen uit te kiezen.

zo 14 juni Thomas Lennartz Laurensorgel

Rotterdam-Dresden Partnersteden

legenda KOFFIE/thee inbegrepeN

orgelrecital

zondag 14 juni Laurenskerk 15.00-16.00 uur Thomas Lennartz Laurensorgel Werken van Couperin, Guilmant en improvisaties Thomas Lennartz uit Dresden – sinds 1988 partnerstad van Rotterdam – besluit de serie orgelconcerten van dit seizoen. Naast zijn vaste aanstelling als organist van de Hofkirche (ook wel Kathedrale Sanctissimae Trinitatis genaamd) geeft hij geregeld concerten in Europa en is hij docent aan de Hochschule für Kirchenmusik in Dresden.

Zijn spel is vastgelegd op diverse radio- en televisieopnamen. Op dit concertprogramma staan werken van Couperin en Guilmant en improvisaties.

Dit concert komt tot stand i.s.m. Stichting Laurenskerk

Vrij entree, reserveren aanbevolen

Bij concerten met dit icoon zijn koffie en thee bij de prijs van uw concertkaart inbegrepen, zowel voorafgaand aan het concert als in de pauze.

pauzedrankje inbegrepen Bij concerten met dit icoon zijn alle consumpties (koffie, thee, fris, bier, wijn) in de pauze van het concert bij de prijs van uw concertkaart inbegrepen. Voorafgaand aan het concert zijn consumpties tegen betaling verkrijgbaar. Bij concerten zonder pauze is uw drankje voorafgaand aan het concert inbegrepen.

DOELENCAMPUS DoelenCampus is het platform van de Doelen voor verdieping in de muziek. Evenementen met dit icoon bieden deze verdieping in de vorm van een inleiding, masterclass, workshop, nabespreking, cursus of meet & greet.

vrijdag in de flip Vrijdag in de Flip is een concertformule waarbij de Doelen verrassende en eigenwijze muziek presenteert in de intimiteit van de Eduard Flipse Zaal. Alle concerten bestaan uit één lange set zonder pauze en na het concert draait een van de musici van die avond muziek die hij/zij graag hoort.

Met de Vrijdag in de Flip Knipkaart bezoekt u vier concerten naar keuze voor slechts € 55.

RED SOFA BANKPAS Voor € 79 per seizoen beschikt u over de Red Sofa Bankpas, waarmee u gedurende het seizoen voor alle Red Sofa-concerten met dit icoon een gratis kaart kunt reserveren (indien beschikbaar).

Zie ook www.dedoelen.nl/redsofa

DOELENprogrammering Dit icoon geeft aan dat het concert door de Doelen is geprogrammeerd.

Koopt u vier of meer concerten met dit symbool dan krijgt u 15% korting op uw bestelling. Bij deze concerten geldt bovendien de regeling ‘kaarten ruilen’ (tot 2 werkdagen voor het betreffende concert).

U vindt de voorwaarden op www.dedoelen.nl onder het menu ‘Informatie’.

84

COLOFON

Dit magazine is een uitgave van de Doelen en verschijnt drie maal per seizoen.

PROGRAMMERING

COVERFOTO

Neil Wallace (Hoofd programmering) Miriam Duiker Hans de lange Madelène Roovers Frank van Berkel (Jazz International Rotterdam) Helinth Boks-Keller (Kamermuziekvereeniging)

Sanne Donders

REDACTIE EN TEKST Mira van Baalen, Frederike Berntsen, Jacqueline Blok-Wouters, Mathijs Bouwman, Bart Diels, Elsbeth Grievink, Paul Janssen, Philip Leussink, Bas van Putten, Gilles de Sitter, Saskia Törnqvist, Studio Lonne Wennekendonk, Stephen Westra (Haydn)

CONCEPT EN ONTWERP Studio Lonne Wennekendonk

DTP AGENDA Philip Leussink, Dorine Verharen

OPLAGE

Drukfouten en prijswijzigingen voorbehouden. De Doelen heeft getracht alle rechthebbenden te achterhalen.

30.000

DRUK MediaCenter Rotterdam

Ypma Piano’s is exclusief lever­ancier van Steinway & Sons piano’s en vleugels in de Doelen

CONTACT De kassa van de Doelen is uw aanspreekpunt voor alle vragen over concerten, het bestellen van kaarten en het doorgeven van (adres)wijzigingen. De kassa is bereikbaar van maandag t/m zaterdag van 14.00 tot 18.00 uur via 010 2171717 en via e-mail kassa@dedoelen.nl.

Het bezoekadres is Schouwburgplein 50, Rotterdam.

ADVERTENTIES Afdeling Marketing en Communicatie de Doelen, Femke Meeuwissen, 010 2171744, f.meeuwissen@dedoelen.nl

BEGUNSTIGERS VAN DE DOELEN

De Doelen Blue en Red Sofa zijn ter beschikking gesteld door: Woonmall Alexandrium Rotterdam

De Doelen maakt uitsluitend gebruik van FSC-papier

de Doelen Blue en Red Sofa zijn ter beschikking gesteld door: Woonmall Alexandrium Rotterdam

woonmallalexandrium.nl

‘Schubert is en blijft voor mij iemand die met ‘eenvoud’ naar de essentie van het menszijn gaat. Mij raakt altijd de melancholie die zo eigen is aan het romantische lied.’

— Henk Neven