Dentista Magazine 2022|2 by Dental Best Practice

dentista magazine voor het tandheelkundig team

2022 | 2

Thema: Esthetische tandheelkunde

Align, Bleach, Bond Minimaal invasief, maximaal mooie mond Composietrestauraties in de zijdelingse delen Slijtageherstel met composiet

Anatomische Healingabutments

www.dentista-magazine.nl

Wie bemoeit zich met de agendaplanning?

Benelux Summit 2022 YOUR EVENT HOSTS

Rick Nieman

KEYNOTE SPEAKERS

Michiel Vos

Kenji Ojima

Raman Aulakh

25 Years of Innovations: The Orthodontic Journey Towards a Digital Practice

Ricardo Ophof

Friday, July 8th

Willemijn van den Houdt

John Morton

Noordwijk, Grand Hotel Huis ter Duin Do you want to learn more about the speakers? Scan me

dentista| Colofon Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

dentista| Redactioneel

Praktijkmanager

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Dentista is een uitgave van Dentista Media en verschijnt 4 keer per jaar.

Redactie

Esthetische

Ilko Alink, Joan Koele, Lies Ligtvoet

dentista Redactieadres

Dentista Media, Postbus 62, 7437 ZH Bathmen Contact: Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Internet

dentista tandheelkunde

Tandarts

Mondhygiënist

www.dentista-magazine.nl Instagram: @dentistamagazine

nfluencers en bekende mensen over de hele wereld laten hun tanden veranderen naar witte, rechte facings/kronen en maken hier beeldmateriaal van voor hun sociale media-accounts. We zagen het onlangs weer op televisie in het programma ‘Happy Trending’. Vonneke Bonneke met 323K volgers op Instagram had voor een prikkie haar tanden ‘laten doen’ in Turkije. Een invasieve behandeling waar veel (gezond) tandweefsel wordt opgeofferd en waarvoor ze vanwege (postoperatieve) complicaties nog twee keer terug is gevlogen naar Turkije. Paul de Kok kon in diezelfde uitzending zijn afschuw over deze praktijken niet verbergen. En terecht!

Aan dit nummer werkten mee Freek Gols Linthorst, Deirdre Beekmans, Irfan Abas, Nurcan Yilmaz-Vukkink, Maarten de Beer, Nicky Beukers, Fridus van der Weijden, Marenka Franke, Pauline Sterenborg, Sjoerd Kuiken, Karim Ahabri, Karin Zondag, Marloes Rust, Bouriciuslaan Tandartspraktijk Drachten, Orthodontie Museumplein.

Vormgeving LDB Production, Levin den Boer

In deze uitgave van Dentista laat Deirdre Beekmans zien dat het ook anders, duurzamer kan. Nurcan Yilmaz en Freek Gols Linthorst tonen dat ook in twee afzonderlijke cases over slijtage. Maarten de Beer behandelt composietrestauraties in de zijdelingse delen. “Die verdienen immers ook aandacht en liefde.” Tenslotte gaat Irfan Abas in op anatomische healingabutments en onderzoeken Nicky Beukers en Fridus van der Weijden het rageren, waarbij sommige patiënten het net ‘te’ goed willen doen.

Abonneren Dentista wordt in gecontroleerde verspreiding toegezonden aan tandartsen mondhygiënistenpraktijken in Nederland. Een vast abonnement kost € 42,50 (incl. btw) per jaar. Voor abonneren: www.dentista-magazine.nl

Adreswijzigingen Per e-mail: info@dentista-magazine.nl.

Naast de klinische artikelen hebben we ook aandacht voor (online) marketing, de keuze voor een vaste behandelaar of niet, werkoverleg, communicatie en design.

Vermeld zowel je oude als nieuwe adres.

Adverteren Joan Koele, joan@dentista-magazine.nl,

Veel leesplezier en alvast een fijne zomer! Uiteraard kun je ons ook op ieder moment blijven volgen op internet of via social media.

06 – 477 859 78 Concetta Scibona, concetta@dentista-magazine.nl 06 - 281 829 62

Lies, Joan en Ilko.

Marketing Ilko Alink, ilko@dentista-magazine.nl, 06 – 267 060 67

Druk Wilco, Amersfoort

dentista

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

©2013-2022 Dentista Media. Niets in deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van Dentista Media of andere auteursrechthebbenden. Dentista Media kan geen aansprakelijkheid aanvaarden voor de juistheid en volledigheid

dentista

van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Tandarts

dentista

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Assist

dentista| Inhoud Tandarts

Tandarts

dentista 2

dentista

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

8 16

Inhoud

ESTHETISCHE, LAAGSGEWIJZE COMPOSIETRESTAURATIES IN HET FRONT BIJ EEN SLIJTAGEBEHANDELING

FREEK GOLS LINTHORST

MINIMAAL INVASIEF, MAXIMAAL MOOIE MOND. ALIGN, BLEACH, BOND DEIRDRE BEEKMANS

ANATOMISCHE HEALINGABUTMENTS: NATUURLIJKE RESTAURATIES BEGINNEN CERVICAAL

IRFAN ABAS

SLIJTAGEHERSTEL MET COMPOSIET

NURCAN YILMAZ-VUKKINK

ESTHETISCHE EN FUNCTIONELE COMPOSIETRESTAURATIES IN DE ZIJDELINGSE DELEN

MAARTEN DE BEER

RAGEREN EN DAN NET ‘TE’ GOED WILLEN DOEN! NICKY BEUKERS EN FRIDUS VAN DER WEIJDEN

VASTE BEHANDELAAR. OF TOCH NIET?

PAULINE STERENBORG

Productnieuws Column Maarten Column Marloes Team in beeld Communicatie

En verder 6 15 33 34 49

dentista

Design in beeld

Praktijkmanagement

Online marketing

Column Karin

Tandarts

Mondhygiënist

Assistent

Praktijkmanager

PHILIPS ZOOM! & EXCENT TANDTECHNIEK

THUISBLEKEN WAS NOG NOOIT ZO MAKKELIJK

é oplossing als u geen mogelijkheid heeft tot het maken van bleeklepels. Dankzij de samenwerking met Excent biedt Philips Dentalcare een compleet pakket inclusief op maat gemaakte bleeklepels, bleekgel en instructie. Philips Zoom! Take Home is de beste bleekmethode voor thuis, mede dankzij drie unieke bestanddelen: ACP (amorf calciumfosfaat), kaliumnitraat en fluoride. Hierdoor wordt gevoeligheid en terugloop in kleur aanzienlijk verminderd1.

Philips Zoom! Take Home is: Veilig - Uitgebreid getest, voldoet aan alle veiligheidseisen; Professioneel - Alleen te verkrijgen via de tandarts; Effectief - Tot maar liefst zes tinten lichter! Bovendien is Philips Zoom! Take Home praktisch en betaalbaar: • Bleekgel en op maat gemaakte bleeklepels in 1 pakket geleverd; • Inclusief haal- en brengservice via Excent; • Aantrekkelijke prijs voor u en uw patiënt; • Per stuk te bestellen: Geen gelvoorraad meer in de praktijk.

1) Giniger M1, Spaid M1, MacDonald J2, Felix H2. A 180-Day Clinical Investigation of the Tooth Whitening Efficacy of a Bleaching Gel with Added Amorphous Calcium Phosphate. J Clin Dent 1611-16, 2005.

Informatie: Philips Dentalcare | www.philips-dentalcare.com/excent

G-ÆNIAL® A’CHORD VAN GC

HET NIEUWE UNIVERSELE COMPOSIET MET UITZONDERLIJKE TECHNOLOGIE MET EEN VEREENVOUDIGD UNISHADE-SYSTEEM

-ænial A’CHORD blinkt uit in zijn non-stickiness, heeft een hoge polijstbaarheid en kan met zijn 5 standaardkleuren alle 16 klassieke Vita-kleuren dekken. Het product is de ideale mix van eenvoud, esthetiek en technologie. Eenvoud: een veelzijdig, universeel composietsysteem voor anterieure en posterieure restauraties. Het vereenvoudigde unishade-systeem geeft u met 5 standaardkleuren de resultaten van 16 klassieke Vita-kleuren. Of u nu met een handinstrument of een penseel werkt, het product is erg gebruiksvriendelijk dankzij het niet-klevende Biss-MEPP monomeer en de geoptimaliseerde vulmonomeercombinatie van onze FSC- en HPC-technologieën. G-ænial A’CHORD is bijzonder esthetisch dankzij de natuurlijke fluorescentie. De unieke vultechnologie bootst de reflectie van natuurlijk licht na, met indrukwekkende onzichtbare restauraties tot gevolg. Een andere troef van G-ænial A’CHORD zijn de ongeëvenaarde FSC- en HPC-technologieën die het materiaal heel wat unieke eigenschappen en voordelen bieden. De silaancoating van de FSC creëert een sterke hechting tussen de partikels in de harsmatrix, wat leidt tot een hoge slijtvastheid, een groot kleurbehoud en een uitstekende radiopaciteit voor langdurige en natuurlijke restauraties. De HPC-vultechnologie zorgt daarnaast voor een verbeterd gebruiksgemak. Het keramische bestandsdeel draagt bovendien bij aan de duurzaamheid en gebruiksvriendelijkheid van het materiaal. Informatie: GC Dental | benelux.gceurope.com | (+32) 16 74 18 60

PRODUCT

dentista

Voorjaarsactie

www.lactona.nl

Antibacteriële ragers Alle verpakkingen: Combibox, starterspakket of gripzak 5 + 1 gratis

FlexPicks 2in1 Alle grootverpakkingen à 200 stuks 5 + 1 gratis

Actie

5+1

Alle typen tandenborstels per 10 dozijn + 2 dozijn gratis

Actie

5+1

Actie

5+1 Intersticks per dozijn Actie 5+1 gratis

10+2

Actie

5+1 ClearBreath 12 Actie 5+1 gratis

5+1 AftenCarePlus Actie 5+1 gratis

Aanbiedingen geldig van 15 april t/m 24 juni 2022

Esthetische, laagsgewijze composietrestauraties in het front als onderdeel van slijtagebehandeling Freek Gols Linthorst

Anamnese Een gezonde, vrouwelijke patiënt van 27 jaar vroeg naar de mogelijkheden voor het verfraaien van haar bovenen onderfront. Zij stoorde zich aan de kartelige, afgesleten randen en de onregelmatige tandstand. Ook wilde ze graag wat lichtere tanden hebben. In het verleden had zij veel geknarst, ze gaf aan dit nu niet meer zo te ervaren. Wel had zij met vlagen last van kaakgewrichtsproblemen. Ze vond het moeilijk om haar kiezen eenduidig op elkaar te krijgen, ze schoof makkelijk weg met haar onderkaak. Daarnaast ervaarde zij last bij koude op meerdere plaatsen en had zij gevoelig tandvlees. Haar tandvlees was met name gevoelig bij interdentale reiniging, en ze had moeite om op sommige plekken tussen haar kiezen te komen. Bij het uitvragen van de voedingsanamnese bleek zij veel zoetmomenten te hebben. De zuurfrequentie was laag.

Onderzoek en diagnose (afbeelding 1a-d, 2a-d) Er was sprake van een klasse-I-occlusie, met lichte crowding in haar bovenen onderfront. Bruxisme had geleid tot pathologische gebitsslijtage, met name in haar bovenen onderfront en de zijdelingse delen in de onderkaak. De mondhygiëne van de patiënt was redelijk. Desondanks had zij een uitgebreid gerestaureerde dentitie. Bij vrijwel iedere composietrestauratie was randlekkage of cariësactiviteit waarneembaar. Bij de 36 occlusaal was er sprake van cavitatie. De adaptatie van haar composietrestauraties was ontoereikend, en de rafelige interdentale vormgeving zorgde voor retentie van voedselresten. Daarnaast wa-

ren veel composietrestauraties ondervuld. Door de slijtage was er geen sprake meer van front- en hoektandgeleiding. Samen met de ondervulde restauraties had dit mogelijk geleid tot haar instabiele occlusie.

Indicatie De patiënte kreeg een verwijzing naar een gnatholoog voor kaakgewrichtsklachten. Ook kreeg zij afspraken bij de mondhygiënist voor reiniging en voor verbetering en evaluatie van de zelfzorg. Er werd een plan opgesteld voor het behandelen van de slijtage en haar esthetische hulpvraag. Samen met de patiënt werd besloten om haar esthetische probleem te behandelen middels het ‘Align, bleach & Bond’-principe, in combinatie met beetverhoging om ruimte te maken in het front. Daartoe zou de anatomie van de gebitselementen in de zijdelingse delen hersteld worden met composiet. Met het anatomisch herstel en het aanbrengen van front- en hoektandgeleiding zou ook getracht worden om de occlusie te stabiliseren en mogelijk de kaakgewrichtsklachten te verminderen.

Restauratieve behandeling De eerste restauratieve behandeling was die van de gecaviteerde, pijnlijke cariëslaesie in de 36 om endodontische problemen te voorkomen. De behandeling van de overige cariëslaesies en randlekkage werd uitgesteld. Nadat de klachten verminderd waren en de mondhygiëne op orde was, werd de patiënte orthodontisch behandeld voor haar crowding met vaste apparatuur gedurende 7 maanden (afbeelding 3). Er werden retentiespalken geplaatst in haar bovenen onderfront en gedurende de retentiefase

dentista

van een maand werden haar gebitselementen gebleekt door middel van thuisbleken met 6% waterstofperoxide (Philips Zoom! DayWhite) (afbeelding 4 en 5). Vier weken na de laatste keer thuisbleken werden de restauratieve behandelingen vervolgd. Voor die tijd is de hechting aan tandweefsel minder betrouwbaar. De composietres-

dentista

ISO

verkrijgbaar in NIEUWE MATEN

ISO

tauraties in de zijdelingse delen werden vervangen, waarbij de occlusale anatomie van de gesleten gebitselementen free-hand werd hersteld. Bij het vervangen van de restauraties werd veel aandacht besteed aan goede adaptatie en juiste, strakke approximale vormgeving en contactpunten om de zelfzorg van de patiënt te vergemakkelijken. De occlusale contacten werden gecorrigeerd en geoptimaliseerd met behulp van de Tekscan. Door de occlusale anatomie van de zijdelingse delen te herstellen, werd een beetverhoging gerealiseerd van ongeveer 3 millimeter in het front. Zo werd ruimte gecreëerd om de incisale slijtage van de onderincisieven en de palatale slijtage van haar bovenincisieven te behandelen. Voor de voorbereiding van deze behandeling werden een intraorale scan en Digital Smile Design (DSD) gemaakt. Aan de hand van de DSD werd door de tandtechnieker een labiale opwas gemaakt van het bovenfront. Van deze opwas werd met putty een mal gemaakt, zodat deze kon worden overgezet bij de patiënt om de eshetiek en fonetiek te kunnen evalueren. Na goedkeuring van de patiënt werd de opwas teruggestuurd en werden ook het onderfront en de palatale zijde van het bovenfront opgewassen. Voor de opwas van het onderfront werd de ideale curve van Spee aangehouden. Van de definitieve opwas van het bovenen onderfront werden linguale putty-sleutels gemaakt om het composiet laagsgewijs te kunnen aanbrengen met glazuur- en dentinekleuren. Er werd begonnen met de behandeling van het onderfront. De retentiespalk werd tijdelijk verwijderd en de elementen werden geïsoleerd met rubberdam. Er werd een bevel in het glazuur gemaakt van 1-2 mm en de rand van de bevel werd volledig glad gemaakt met een donkerrode Sof-Lex schijf (afbeelding 6a). Het glazuur werd verder voorbehandeld door te zandstralen met 27 mu aluminiumoxide (Aquacare) en gedurende 30 seconden te etsen met fosforzuur (afbeelding 6b). Na het etsen werd minimaal zo lang gespoeld met water, en na het droogblazen werd de bonding aangebracht (Scotchbond Universal Plus, 3M) en 20 seconden uitgehard. Met behulp van de linguale putty-sleutel werd vervolgens een dunne (0,5 mm) linguale wand gemaakt (afbeelding 6c). Hiervoor werd gebruik gemaakt van Filtek Supreme WE. Vanaf halverwege de bevel in het gla-

dentista

6f-j). Als laatste werd de linguale retentiespalk terug aangebracht (afbeelding 6k).

zuur werd tegen deze wand een massa composiet (Filtek Supreme A1B) aangebracht om het dentine na te bootsen (afbeelding 6d). Incisaal werd wat ruimte gelaten voor incisaal composiet (Filtek Supreme CT) om natuurlijke translucentie te verkrijgen (afbeelding 6e). Als laatste werd een laag glazuurcomposiet aangebracht (Filtek Supreme WE), waarna de restauraties werden afgewerkt en gepolijst (afbeelding

Na de behandeling van het onderfront werd het bovenfront behandeld op exact dezelfde wijze, met dezelfde kleuropbouw en gelaagdheid (afbeelding 7a-i). De occlusie en articulatie werd geoptimaliseerd met de Tekscan, en er werden twee essix-retainers voor de patiënt gemaakt. De patiënt ervaart tot nu toe geen tot weinig kaakgewrichtsklachten meer.

Conclusie Voor de behandeling van het esthetische probleem werd de patiënt gestuurd naar de meest minimaal invasieve behandeling. Door middel van ‘Align, bleach & bond’ in combinatie met een beetverhoging werden

dentista

Freek Gols Linthorst is als tandarts werkzaam bij het ACCT (Amsterdams Centrum voor Cosmeti-

de slijtage en esthetiek behandeld zonder onnodig tandweefsel op te offeren. De composietrestauraties zullen in de toekomst enig onderhoud nodig hebben, maar dit is eenvoudig en kostenefficiënt, zonder dat verdere schade aan tandweefsel optreedt.

Cursus Zou je graag meer willen leren over het behandelen van slijtage, DSD, mock-up en het verfraaien van de voortanden? Freek Gols Linthorst & Deirdre Beekmans geven in de zomer van 2022 een tweedaagse cursus over dit onderwerp. Ga voor meer informatie naar: www.anteriorcourse.nl.

dentista

sche Tandheelkunde), Amsterdam en MOND, locatie Medipolis, Antwerpen

Meer casus zijn te zien via Instagram op @dentistrybyfreek en @acctandheelkunde

Whitening

Philips Zoom! Bleekbehandeling voor thuis. Veilig en effectief bleken. De vraag naar bleken groeit, maar een goed resultaat behalen patiënten alleen als ze kiezen voor een professionele bleekbehandeling. Philips Zoom! biedt al vanaf 1990 veilige en effectieve bleekmethodes voor thuis en in de praktijk. De Philips Zoom! bleekgel bevat drie unieke bestandsdelen: ACP (amorf calciumfosfaat), kaliumnitraat en fluoride. Hierdoor wordt gevoeligheid en terugloop in kleur aanzienlijk vermindert*.

Thuisbleken met Philips Zoom! tot 6 tinten lichter Per stuk te bestellen Geen verzendkosten Houdbaarheid: 9-12 maanden

DayWhite Bleekgel met 6% waterstofperoxide NiteWhite Bleekgel met 10% of 16% carbamideperoxide

Meer informatie of direct bestellen? Kijk op www.philips-dentalcare.com

Of mail naar: sonicarezoom.benelux@philips.com

* Giniger M1, Spaid M1, MacDonald J2, Felix H2. A 180-Day Clinical Investigation of the Tooth Whitening Efficacy of a Bleaching Gel with Added Amorphous Calcium Phosphate. J Clin Dent 1611-16, 2005.

Maarten

De zijdelingse delen verdienen ook wat aandacht en liefde

n deze uitgave van Dentista schrijf ik niet alleen een column maar presenteer ik ook een casus over functionele en esthetische composiet restauraties in de zijdelingse delen. Wanneer we praten over esthetische tandheelkunde denkt men vaak direct aan het bovenfront. We beelden ons al een prachtige metamorfose van de voortanden in. Geen gekke gedachte, maar ik ben echter van mening dat esthetische tandheelkunde veel meer is dan alleen mooie voortanden. Allereerst wil ik beginnen met het aanbrengen van een kleine nuance met betrekking tot esthetiek. Ik denk dat we onderscheid kunnen maken tussen esthetische- en cosmetische tandheelkunde. In mijn ogen is cosmetische tandheelkunde het vervaardigen van hagelwitte, kaarsrechte en daardoor nep uitziende tanden. Iets wat we de laatste tijd steeds vaker bij influencers op social media en op tv zien.

De esthetische tandheelkunde daarentegen draait om schoonheid en daarbij denk ik aan natuurlijke uitziende tanden en kiezen. Persoonlijk word ik heel gelukkig van tanden en kiezen met een natuurlijke tandkleur, een mooie incisale halo en allerlei andere kleine karakteristieken die leven geven aan een element. Zowel in het front als in de zijdelingse delen. In mijn dagelijkse werkzaamheden probeer ik dan ook altijd te streven naar esthetische resultaten in plaats van cosmetische resultaten. Hoe mooi zou het zijn als al onze restauraties volledig opgaan in het gebit en dat we onze eigen restauraties, of die van onze collega’s, niet of nauwelijks kunnen waarnemen. Helaas is de realiteit anders, uiteraard gestuurd door allerlei verschillende factoren. Ik krijg weleens opmerkingen over mijn manier van tandheelkunde. Mijn restauraties zijn overdreven, ‘waarom zou je die morfologie volledig terugbrengen’? ‘En het inkleuren van die fissuren, dat is toch helemaal niet nodig?’

dentista

COLUMN

Wanneer iemand bovenstaande argumenten aanhaalt zoek ik altijd voorbeelden van soortgelijke situaties, maar dan van buiten de tandheelkunde. Stel ik rij schade met mijn auto en mijn linker voordeur moet opnieuw gespoten worden. Ik ga er blindelings van uit dat ik die schade onzichtbaar hersteld wordt. Na reparatie verwacht ik hier niets meer van te zien. Ik zou het nooit accepteren als de deur een afwijkende kleur heeft of de deuk nog steeds zichtbaar is. Toch accepteren patiënten wel de meest afwijkende vormen en kleur van hun tanden, waarom is dat? Ik ben er nog niet helemaal achter. Ik probeer in ieder geval altijd een element zoveel mogelijk in ere te herstellen. Hoeveel aandacht en liefde geef jij aan de zijdelingse delen?

Maarten de Beer is als tandarts werkzaam bij IJsselstate Tandartsen in Dieren en MP3 Tandartsen in Apeldoorn.

Minimaal invasief – maximaal mooie mond

Align, Bleach & Bond Keramische voortanden, een megatrend lijkt het. Influencers en bekende mensen over de hele wereld laten hun tanden veranderen naar witte, rechte facings/kronen en maken hier beeldmateriaal van voor hun sociale media-accounts. Accounts met vaak meer dan 100.000 volgers; dat betekent veel reclame voor een invasieve behandeling waar veel (gezond) tandweefsel wordt opgeofferd. Deze foto’s en filmpjes komen terecht bij jonge mensen die hierdoor een onrealistisch beeld krijgen van een glimlach en graag net zulke tanden willen als hun idool. Zonder te weten dat onnodig weefselverlies vaak op langere termijn problemen veroorzaakt. (Opdam, 2016) Het kan ook anders, duurzamer. Deirdre Beekmans

Afbeelding 1. Instagram beelden van influencers na preparatie van hun voortanden. ‘Shark teeth’ worden de tanden zo ook wel genoemd.

dentista

One year dentistry Ongeveer anderhalf jaar geleden schreef ik in dit tijdschrift een artikel over minimaal invasief werken met betrekking tot de trend(s) van nu; witte en rechte (voor)tanden. Als voorbeeld was daar Donny Roelvink, omdat hij op dat moment net in Turkije een nieuwe set tanden had gekregen. En hoe. In totaal werden er twintig tanden geprepareerd om twintig zirkonium kronen te vervaardigen. Hij rapporteerde hier uitgebreid over op zijn Instagramaccount en op de televisie. Donny leerde binnen één jaar al dat zijn keuze voor witte, rechte tanden wel een snelle, maar geen duurzame oplossing bleek te zijn. Binnen een aantal maanden moest hij op zoek naar een Nederlandse tandarts, vanwege pijn. Gelukkig deelde hij ook deze minder leuke beelden met zijn schare op Instagram en riep hij zijn volgers op voor hun eigen mond een betere beslissing te maken dan hij: “Ik was gewoon superstom, het enige dat ik nu kan is mijn volgers ervoor behoeden” (bron: jeugdjournaal). Een wijze les en hopelijk stoten zijn volgers zich niet aan dezelfde steen.

Align, bleach en bond Bovenstaande casus blijkt nog steeds een goed argument voor het concept ‘align bleach en bond’. Orthodontie, bleken en daarna contour herstel van de tanden met behulp van composiet (Qureshi, 2012). Zoveel mogelijk behoud van natuurlijk tandweefsel zorgt ervoor dat een patiënt niet alleen een mooie lach heeft of krijgt – maar dat die lach ook veel jaren blijft. Esthetische en daarnaast duurzame tandheelkunde.

is een wax-up vervaardigd, waarna een mock-up is gedaan. Vervolgens is de contour van zes boven voortanden hersteld middels composiet en de incisale randen van de ondertanden. Er zijn in de bovenen onderkaak gevlochten spalken geplaatst en er zijn voor de bovenen onderkaak essix retainers (dikte 1 mm) vervaardigd. Zie de afbeeldingen twee tot en met vijf.

Afbeelding 2a. Beginsituatie retracted foto

Afbeelding 2b. Beginsituatie full smile

Afbeelding 3a. Orthodontie bovenkaak vaste keramische apparatuur (3M)

Hieronder volgt een casus waar het behoud van zoveel mogelijk tandweefsel centraal staat in combinatie met de wens van de patiënt: mooie, witte en rechte tanden.

Casus Onderstaande patiënte (30 jaar oud) wil graag haar lach verfraaien. Zij stoort zich aan de stand van de tanden en heeft door veelvuldig zuurgebruik en klemmen in de nacht slijtage ontwikkeld aan de incisale/ occlusale oppervlakken. De behandeling bestond uit vaste keramische apparatuur (3M CLARITY ADVANCED) in de bovenkaak en een aligner (INMAN Aligner) in de onderkaak. Patiënte heeft thuis gebleekt met ZOOM daywhite 6 procent. Hierna

Afbeelding 3b. Orthodontie onderkaak een inman aligner (IAS)

dentista

PE RSLUC HT

AFZUIGING

BE E LDVOR MING

TANDVE R ZORGING

HYGIË NE

VistaVox S: 3D Imaging van Dürr Dental.

• Uitstekende 2D en 3D opnames dankzij de hoge-resolutie Csl sensor met een pixel grootte van 49.5 µm Gereduceerde stralingsdosis door een op de anatomie afgestemd volume

• Eenvoudige, intuïtieve workflow

Kaakvormige field of view

Een Ideaal 3D-afbeeldingsvolume in kaakvorm (Ø 130 x 85 mm)

Ø 50 x 50 mm volume met een resolutie tot 80 µm

Meer op www.duerrdental.com/better-view

DÜRR DENTAL BENELUX BVBA, Molenheidebaan 97, B-3191 Hever, Tel. +31 65 765 89 19, info@duerr.nl

Afbeelding 4a. Situatie na orthodontie

Afbeelding 4b. Mock-up

Afbeelding 5a: eindsituatie retracted foto

Afbeelding 5b: eindsituatie full smile

Conclusie

een nieuwe set keramische tanden nodig is. Bovenal is deze lach niet alleen een mooie lach voor nu, maar ook de garantie om te kunnen blijven lachen in de toekomst.

Patiënten komen vaak binnen en willen veel. Maar wat zij eigenlijk willen, weten ze vaak niet echt. Bij de tandarts - bij de zorgverlener - ligt de verantwoordelijk om de patiënt te sturen naar een gezonde en duurzame beslissing voor zijn of haar mond (Dietschi, 2005). Met het concept ‘align, bleach & bond’ krijgt de patiënt tijdens het oplijnen van de tanden de tijd om te zien dat orthodontie en daarna slijtage herstel al voldoende is voor een mooie lach zonder dat het rigoureus prepareren voor

Deirdre Beekmans is als tandarts

werkzaam bij het Amsterdams Centrum voor Cosmetische Tandheelkunde (ACCT). Meer casus zijn te zien via Instagram op @dentistabeekmans en @acctandheelkunde.

Advertentie

MILJOENEN MENSEN UIT OEKRAÏNE OP DE VLUCHT Uw hulp is nu nodig

Doneer via unhcr.nl

dentista

natuurlijke restauraties beginnen cervicaal

Anatomische healingabutments Een implantaat met een nette osseointegratie, dient nog voorzien te worden van een natuurlijk ogende kroon. Hierbij moet zowel de peri-implantaat mucosa als de kroon cervicaal worden vormgegeven zoals een natuurlijk element. Een anatomisch healingabutment kan het verschil maken. Irfan Abas

anneer een element verloren is gegaan, heeft een implantaat de voorkeur bij vervanging. Een uitneembare voorziening zoals een partiele plaatprothese, een essix retainer of een frame, heeft weinig comfort en wordt daarom niet zo snel gekozen, tenzij de financiële situatie van de patiënt geen vaste voorziening toelaat. Een vaste voorziening als alternatief voor een implantaat, is natuurlijk de brug. Hierbij wordt er een volledige preparatie uitgevoerd van de gebitselementen aan weerszijden van het hiaat, die dienen als pijler voor een brug. Bij deze preparatie wordt een gebitselement rondom minimaal één millimeter afgeslepen en is er tevens een occlusale verlaging nodig van anderhalf tot twee millimeter. Met een implantaat in het achterhoofd, is de brug niet meer een behandeling van deze tijd. Zoals een collega tandarts en universitair hoofddocent Restauratieve tandheelkunde onlangs in een lezing zei: “de enige reden dat er nog een brug geïndiceerd is, is wanneer een brug vervangen moet worden”. Zodoende is een tandheelkundig implantaat, dat inhoudt dat er een steriele titaniumschroef in het alveolair kaakbot wordt geplaatst en na osseointegratie belast kan worden met een kroon, de eerste keuze ter vervanging van een verloren gebitselement.

Tissue-level of bone-level Een implantaat kan tissue-level of bone-level zijn. Tissue-level houdt in dat het implantaat bestaat uit een gepolijst deel dat boven het bot wordt geplaatst en daar apicaal van een ruw schroefdeel dat in het bot wordt geplaatst. De kroon wordt vastgezet op het gladde deel dat gelijk ligt met de zachte weefsels. Het tissue-level implantaat is daarom ideaal voor uitneembare prothetiek op implantaten, zoals een overkappingsprothese, maar het heeft zijn beperkingen in enkeltandsvervanging, met name wanneer esthetiek belangrijk is. De kroon moet namelijk van onder het weefsel vertrekken om natuurlijk te ogen, het zogenaamde emergence profile. Een bone-level implantaat houdt in dat het alleen bestaat uit een ruw implantaatdeel dat volledig in alveolair bot wordt geplaatst. De connectie met de kroon ligt hierbij twee tot drie millimeter onder de mucosa, waardoor de restauraties die hierop moet komen veel natuurlijker ogen en daarmee een mooiere esthetiek hebben. De meeste implantaatsystemen zijn daarom bone-level implantaten.

Abutment Om een kroon met een implantaat te verbinden wordt gebruik gemaakt van een specifieke opbouw van het implantaat,

dentista

het abutment genaamd. Bij een gecementeerde kroon, wordt eerst een abutment op het implantaat geklikt en daarna met een abutmentschroef vastgedraaid in het implantaat. Vervolgens wordt de kroon op het abutment gecementeerd. De andere methode is een verschroefde kroon, waarbij in het tandtechnisch laboratorium de kroon op het abutment wordt verlijmd. In de kroon wordt een kleine opening (schroefgat) gehouden om de abutmentschroef in het abutment vast te kunnen draaien met het implantaat, waarna het schroefgat wordt gesloten met teflontape en een composiet vullinkje. Tegenwoordig zijn de meeste implantaatkronen verschroefd, omdat deze behandeling sneller verloopt dan cementeren in de mond en omdat er geen kans is dat er overtollig cement achterblijft in de mucosa. De vorm van het abutment van de kroon kan echter niet veel breder zijn dan de breedte van het healingabutment. Het healingabutment is een opbouw die op het implantaat wordt geschroefd en waarmee de opening van het implantaat naar de mondholte wordt gecreëerd. Zonder een healingabutment zou deze opening door de mucosa dichtgroeien.

element een anatomische cervicale vorm, waarbij het schroefgat gecentreerd staat of meer linguaal of palatinaal van het midden. Een implantaat mag immers nooit te ver naar buccaal of labiaal staan, omdat het alveolair bot daar resorbeert. Omdat deze healingabutments asymmetrisch van vorm zijn, bestaan deze healingabutments uit een apart abutment schroefje.

Casus 1

Emergence profile met standard healingabutments

Onze eerste casus mist de gebitselementen 14 en 15. Hier zijn twee bone-level implantaten naast elkaar geplaatst en verbonden met de mondholte door twee cilindrische standaard healingabutments met een diameter van 4 mm. Wanneer deze losgeschroefd worden, zie je een kleine opening ontstaan (afbeelding 1 en 2). De kroon en abutment die hierop worden gemaakt moeten even breed zijn als het healingabutment, anders komt er veel druk op de zachte weefsels te staan. Wanneer er naar de cervicale breedte van een premolaar wordt gekeken, dan blijkt deze niet symmetrisch rond te zijn, maar heeft deze een ovale vorm. De gemiddelde breedte van de cervix van een bovenpremolaar in mesio-distale richting blijkt tussen de 4 en 5 mm te zijn en in de lengte in bucco-palatinale richting 7 tot 8 mm. Om de cervicale vorm meer natuurlijk rondom een implantaat te openen, is dus een healingabutment van 4x7 (of 5x8) mm nodig in plaats van een cirkelvormige met een diameter van 4 of 5 mm. Binnen het MegaGen implantaat systeem hebben ze daarom de anatomische healingabutments geproduceerd (afbeelding 3). Deze heeft voor ieder

Situatie met standaard healingabutments

Casus 2 Voor de tweede casus zijn twee implantaten MegaGen AnyRidge 4.0x11.5 en 4.0x10. mm geplaatst met een goede initiële stabiliteit van 40Ncm. Er werd daarom 1-fase gewerkt wat inhoudt dat er direct healingabutments zijn geplaatst en de weefsels daaromheen zijn gehecht (afbeelding 4 en 5). Na een osseointegratie periode van acht weken, komt de patiënt retour voor een intraoraal scan (Trios 3, 3Shape). De zachte

dentista

Implantaten en anatomische healingabutments na chirurgie

Periapicale opname direct na chirurgie

Genezing van de zachte weefsels na 8 weken occlusaal

Genezing van de zachte weefsels na 8 weken buccaal

Emergence profile gevormd door anatomische healingabutments occlusaal

Emergence profile gevormd door anatomische healingabutments buccaal

Scanmarkers in de implataten

Twee gespalkte verschroefbare kronen van zirkoonoxide verlijmd aan titanium abutments

weesfels zijn fraai geadapteerd rondom de healingabutments en buccaal is hierdoor geen concaviteit ontstaan. Na losschroeven van de anatomische healingabutments ontstaat een cervicale vorm die gelijkend is met een premolaar in een ovaal vorm (afbeelding 6 - 9). Met de intra orale scanner wordt de bovenkaak met de emergenceprofile gescand (afbeelding 10), waarna een tweede scan van de bovenkaak volgt met scanmarkers in de implantaten. Een tip is

altijd een periapicale röntgenfoto te nemen om te controleren of de scanmarker correct in het implantaat zit. Als derde wordt de tegenbeet gescand en als laatste wordt de beet en de kleur voor de tandtechnicus vastgelegd. In deze casus was de patiënt een forse knarser, waarbij de palatinale wanden van de oorspronkelijke premolaren waren gefractureerd. Om de krachten beter op te kunnen vangen, werd in overleg met de tandtechnicus besloten om gespalk-

dentista

Occlusaal aanzicht van de verschroefde kronen met opening voor de schroef

De gespalkte kronen na plaatsen bucccaal aanzicht

De kronen na plaatsen en afsluiten met composiet occlusaal aanzicht

Peri-apicale opname na plaatsen kronen

te kronen te maken van multilayered zirkoonoxide, die in het TTL verlijmd zijn op de twee titanium abutments (afbeelding 11 en 12). De twee kronen vielen goed op hun plek, waarna de abutmentschroeven werden aangedraaid tot 35Ncm. De schroefgaten werden afgedekt met teflontap en met bonding en composiet afgesloten. Aan de restauraties is buccaal te zien dat de peri-implantaat mucosa in één lijn doorloopt met de natuurlijke buurelementen. Daarnaast ligt het kroon deel niet naar palatinaal maar emergeert deze direct vanuit de mucosa (afbeelding 13 - 15).

Discussie In deze casus is gebruik gemaakt van abutments uit voorraad die een anatomische vorm hebben. Er zijn meer bedrijven die anatomische healingabutments maken, zoals het Griekse ‘Cervico’ systeem waarbij er met een siliconen mal direct met composiet een anatomisch healingabutment gemaakt kan worden. Daarnaast zijn er bedrijven die ‘individuele’ anatomische healingabutments maken. Deze zijn naar de mening van de auteur overbodig, dan kan men beter om een tijdelijke kroon vragen.

Irfan Abas (ACTA, 2008) is een restauratief tandarts en implantoloog. Hij heeft zijn eigen verwijspraktijk in Bussum (tandartsabas.nl) en is auteur van meerdere publicaties. Naast zijn werkzaamheden aan de stoel geeft hij internationaal veel lezingen en heeft hij zijn eigen opleidingsinstituut voor tandartsen die willen leren implanteren: de Abas Implant Academy.

Advertentie

MILJOENEN MENSEN UIT OEKRAÏNE OP DE VLUCHT Uw hulp is nu nodig

Doneer via unhcr.nl

dentista

Slijtageherstel met composiet Nurcan Yilmaz-Vukkink

onge patiënten met gebitsslijtage zijn niet altijd even makkelijk met weinig middelen en lage kosten te behandelen. Voordat slijtageherstel plaatsvindt dient er goed te worden gekeken naar diverse aspecten zoals de kaakstand, tandpositie en vorm van de huidige tanden. Indien de kaakstand en tandpositie (zoals in deze casus) kloppen zal moeten worden gekeken of er binnen de huidige beet behandeld kan worden ten einde een goede balans en cuspidaatgeleiding te creëren. Hiervoor zal er protocollair en stapsgewijs te werk moeten worden gegaan en kan middels een wax-up en mock-up de beet, maar vooral ook de lach van de patiënt worden hersteld.

Intake Een patiënt van 29 jaar meldde zich na verwijzing door een collega tandarts in mei 2020 bij Nurcan Yilmaz-Vukkink in de praktijk. Hij was door zijn eigen tandarts geattendeerd op enorme slijtage. Hij had dit de afgelopen jaren ook wel gemerkt in de vorm van gevoeligheid maar zag ook zeker dat de vorm in de afgelopen jaren drastisch anders was dan daarvoor. Na het afnemen van een uitgebreide anamnese en analyse van het gebit geeft meneer eerlijk toe veel frisdrank te hebben genuttigd in het verleden. Er bestaat niet direct het vermoeden tot klemmen of knarsen. Echter, heeft hij op het moment van de intake een huishouden met 2 kinderen waar niet lang daarna een tweeling aan zou worden toegevoegd.

leafe gauge (het eerste premature contact wordt hiermee vastgelegd waarin de beet kan worden hersteld) en futar slotjes en de facebow registratie wordt uitgevoerd met een Artex facebow.

Wax-up Deze informatie wordt opgestuurd aan de tandtechnicus die in de articulator een volledig anatomische en functionele opwas maakt. Middels de referentieanalyse (Mauro Fradeani) die vooraf is uitgevoerd kan worden doorgegeven aan het laboratorium wat we wensen dat de lengte van de centrale incisief zal worden (let op met fonetiek f en v klanken en de positie) en hoe de lengte breedte verhouding per element zal zijn. Met een directe mock-up (composiet wat over datum is kan je kijken welke lengte wenselijk is in het gezicht van de patiënt). Het doel van de eindbehandeling is het bereiken van een correcte front- en hoektandgeleiding, een stabiele interdigitatie, voldoende vrijheid van beweging en een correctie envelop of function.

Na de intake volgt een afspraak waarin uitgebreid data wordt verzameld in de vorm van fotodocumentatie volgens vast protocol (vanwege de hoeveelheid niet allemaal in de casus getoond) van zowel intra oraal als extra orale foto’s (Nikon camera). Daarnaast worden er gedetailleerde afdrukken gemaakt met VPS afdruk materiaal. De centrale beet wordt vastgelegd met een

dentista

Foto 1 Facial full smile om te beoordelen of er dentoalveolaire compensatie aanwezig is, Foto 2 Lips right lateral, Foto 3 Lips in repose, Foto 4 Lips full smile, Foto 5 Lips right lateral, Foto 6 12 uurs foto waarbij extreme slijtage zichtbaar is, Foto 7 Element 11 en 21 zijn nog maar 6mm lang en dat betekent flinke slijtage, Foto 8 Rechts beet 0,5pb disto, Foto 9 Links beet waarbij een neutro molaar occlusie waarneembaar is, Foto 10 Glazuur palataal is volledig geërodeerd als gevolg van voeding, Foto 11 Occlusale vlakken van de molaren in de onderkaak waar je volledig op dentine kijkt.

16a

16b

Foto 12 Anatomische en functionele opwas bovenkaak, Foto 13 Idem onderkaak, Foto 14 Duidelijk zichtbare beetverhoging en verlenging van 4mm van de bovenfront elementen in de opwas, Foto 15 Rechter aangezicht opwas waar zichtbaar is dat een neutro molaar occlusie haalbaar is, Foto 16a Linker aangezicht opwas waar ook zichtbaar is dat een neutro molaar occlusie haalbaar is, Foto 16b Siliconen mallen om de opwas te testen.

dentista

Al meer dan 100 jaar uw betrouwbare specialist in de tandtechniek.

Producten en diensten Implantaten Gebitsprotheses Kronen en bruggen Mondbeschermers en bitjes Digitaal intra-oraal scannen Service van deur tot deur

Walenburgerweg 53 • 3039 AD Rotterdam T: 010 465 05 81 • E: info@ttlbeijn.nl • www.ttlbeijn.nl

Foto 17 Mock up test waarbij zichtbaar is dat de incisale rand precies op de vermillion border rust, Foto 18 Een duidelijk zichtbaar fraaie lachlijn waarbij de incivieken niet te lang zijn, Foto 19 12 uurs foto, Foto 20 Zijaanzicht toont dat de curve mooi meeloopt met de lip en er een fraaie envelop of function met correcte overjet overbite is gecreëerd, Foto 21 Controle van de interdigitatie en relatie van het front kunnen worden gecontrol

Mock- up De testdrive, zoals we hem noemen in de volksmond wordt gedaan met siliconen mallen en een tijdelijk composiet (Luxatemp Star, DMG). Ook hier worden weer intra en extra orale foto’s van gemaakt ten einde te controleren of dat wat is gevraagd ook klopt in de mond van de patiënt. De patiënt wordt ten behoeve van de fonetiek gevraagd de f-, v- en s-klanken uit te spreken of te tellen van 50 tot 60 en van 60 tot 70. Dit is ook belangrijk om de geringste spreekafstand te controleren.

Herstel met composiet Zodra de mock-up is goedgekeurd kan worden overgegaan naar het omzetten van de wax-up in composiet. In deze casus is ervoor gekozen te starten met de zijdelingse delen en daarna pas met het front. Met speciale mallen gekopieerd van de opwas (Exaclear, GC) worden middels verwarmd composiet (Beautifil II LS, Shofu) de zijdelingse delen onder rubberdam (FHS heavy) omgezet. Eventueel oud aanwezig composiet wordt opgeruwd of verwijderd indien er verdenkingen zijn op cariës. De

pulpakamer van element 46 is eerst opgebouwd middels glasvezelversterkte composiet (EverX, GC). Het bovenen onderfront worden in aparte zittingen omgezet volgens de dual layering techniek (Asteria, Tokuyama).

Nazorg en evaluatie Na het opbouwen met composiet wordt er een eindcontrole uitgevoerd middels de T-scan. Om de gevolgen van eventueel stress in de vorm van klemmen of knarsen op te vangen wordt er een occlusale opbeetplaat vervaardigd. De patiënt wordt na een maand nogmaals terug gezien voor een laatste controle en vervolgens terug verwezen naar zijn eigen tandarts. Met meneer is echter wel besproken dat de kans van slijtage groot is en dat het daarom belangrijk is om één keer per jaar bij ons retour te komen voor periodiek onderhoud om de snelheid van slijten vast te leggen. Omdat de kans op slijtage hoog is en wij voor meneer een nieuwe beet hebben gecreëerd adviseren wij de patiënt de komende jaren in een lange termijnplan kwadrantsgewijs indirecte restauraties te laten vervaardigen.

dentista

2-DAAGSE CURSUS VOOR GERINGE GEBITSSLIJTAGE

dag 1 smile away met DSD SMARTPHONE FOTOGRAFIE BEHANDELPLANNING MOCK-UP

dag 2 mysterie ontleed - verhoog de beet! FUNCTIE EN MORFOLOGIE “LITE” BEETVERHOGING EDGE-BONDING IN HET FRONT

MAXIMAAL 15 DEELNEMERS 25 JUNI & 23 JULI 2022 REGISTREER OP WWW.ANTERIORCOURSE.NL 14 KRT PUNTEN

Foto 22 Een close up van de opwas toont hoe nauwkeurig de opwas vervaardigd is, Foto 23 Eventueel oude composiet restauraties dienen te worden verwijderd en er zal een nieuwe opbouw moeten worden vervaardigd, Foto 24 De zandstralen, etsen en de prime bond procedure wordt de silicone mal gevuld en wordt de opwas omgezet, Foto 25 De mal wordt nauwkeurig met genoeg kracht op zijn plek gedrukt, Foto 26 De overmaat is duidelijk zichtbaar, Foto 27 De overmaat wordt nog met rubberdam in verwijdert, Foto 28 Indien je het composiet verblokt dient er ten minste interdentaal gereinigd te kunnen worden, Foto 29 In deze casus is ervoor gekozen alles open te houden zodat er ook met flosdraad gereinigd kan worden Foto 30 Het opbouwen van de palatinale vlakken van het bovenfront gebeurt middels een palatinale sleutel , Foto 31 De forse zichtbare slijtage, Foto 32 Droogleggen onder rubberdam met flossligaturen, Foto 33 Zandstralen met de aquacare (29mu) Foto 34 De palatinale sleutel in situ, Foto 35 De palatal shell om de juiste richting te bepalen van de front opbouwen, Foto 36 De dentine laag om vervolgens de rest af te ronden

dentista

Uw pauze, middag of avond goed besteden? Kies dan voor een

gratis hands-on praktijktraining van GC! Snel injecteren met behulp van siliconen afdruk - Moulding Injection Techniek (MIT) De Moulding Injection Techniek is een proces dat ideaal is voor de behandeling van slijtage en het creëren van complexe morfologieën in zowel de anterieure als posterieure zone met een optimale esthetiek. Het doel van deze workshop is om een eenvoudige en voorspelbare techniek te presenteren die clinici in staat stelt om directe restauraties te creëren die net zo esthetisch zijn als indirecte, maar dan sneller, economischer en minder invasief zijn.

Leerdoelen van deze workshop: • • • •

maken van een transparante siliconen afdruk met EXACLEAR eenvoudige morfologieën reproduceren door injectie met G-ænial® Universal Injectable het mooi afwerken van de geïnjecteerde composiet tips & tricks

INTERESSE?

Wilt u graag deze workshop bij u in de praktijk? Neem contact op via info.benelux@gc.dental of scan de QR code hiernaast.

G-ænial Universal Injectable

In één keer injecteren, vormen en contouren

everX FlowTM

Voor een sterke kern

G-ænial Universal Injectable is een universeel composiet zo sterk als een rots. Het past zich perfect aan de vorm van de caviteit en zorgt dat u eenvoudig contouren, knobbels en zelfs proximale wanden kunt bouwen.

everX Flow, een met korte vezels versterkte flowable composiet, ontworpen voor het vervangen van dentine en verstevigen van restauraties. Zoals een wapening in beton, versterken de glasvezels in everX Flow restauraties en voorkomen dat ze barsten.

EXACLEAR

Transparantie in uw werk EXACLEAR is een innovatief, helder siliconen materiaal, dat aan de behoeften van veeleisende esthetische behandelingen voldoet en u op weg helpt naar goede resultaten. Dankzij de volledige transparantie is het bijzonder effectief in complexe klinische situaties.

MEER INFO? Voor meer informatie of een praktijktraining in uw praktijk, neem contact op via: info.benelux@gc.dental

Met dank aan Martin Smulders van Oral Design Blaricum voor het

vervaardigen van de wax-up.

2 weken post op

Nurcan Yilmaz- Vukkink (ACTA,

Foto 37 Eindfoto in rust, Foto 38 Eindfoto profiel lach, Foto 39 Eindfoto rechter profiel, Foto 40 Eindfoto 12 uurs foto, Foto 41 Eindfoto lach, Foto 42 Eindfoto rechts lippen, Foto 43 Frontaal aangezicht waarbij de papil tussen de 22 en 23 nog onrustig is, Foto 44 Eindfoto zwarte achtergrond, Foto 45 Eindfoto van onder om te tonen dat we zo uit zijn gekomen als getest bij de opwas in een correcte front relatie, Foto 46 Eindfoto bovenkaak, Foto 47 Eindfoto onderkaak, Foto 48 Eindfoto linkerkant neutro molaar occlusie met een correcte interdigitatie, Foto 49 Eindfoto rechterkant neutro molaar occlusie met een correcte interdigitatie

2010) is een EPA geregistreerd reconstructief tandarts. Zij heeft een verwijspraktijk in Enschede (www.daniels-tandheelkunde.nl). Naast haar werk als tandarts geeft zij ook diverse lezingen en handson trainingen aan tandartsen en mondhygiënisten, variërend van composiet in het front en zijdelingse delen tot slijtage herstel middels composiet of indirecte restauraties.

dentista

AD5740NL

Gratis cadeau bij uw bestelling

Gratis mondhygiënemodel!

Gratis GOOD™ tandenborstels Ter waarde van

€ 22,-

Ter waarde van

€ 99,Regular: 5 stuks Compact: 5 stuks Kids: 4 stuks

Bij een bestelling boven € 200,-

Bij een bestelling tussen € 100,- en € 200,-

Wilt u bestellen? • Bestellingen kunt u plaatsen via uw TePe Sales Representative of onze vernieuwde webshop voor dentale professionals op www.tepe.com. • Deze aanbiedingen zijn geldig t/m 31 juni 2022. Niet geldig in combinatie met andere kortingen. Alle prijzen zijn exclusief BTW. TePe Benelux B.V. Amethistweg 5 2665 NT Bleiswijk, Nederland Tel: +31 (0)85-760 39 66 www.tepe.com

1) Scan de QR-code 2) Registreer 3) Bestel!

Foto: artstudio23.com

Marloes

1440 minuten

e kennen het allemaal wel; een takenlijstje waar nooit een eind aan komt. Eigenlijk is zo’n lijstje een klein beetje vergelijkbaar met het doen van de was. Daar komt ook nooit een eind aan. Ik heb ook zo’n takenlijst. Met een mooier woord noem ik deze lijst mijn to do list. Op zich is het hebben van zo’n lijst helemaal niet erg, want je kunt eigenlijk niets meer vergeten. Het meest prettige is wel het afstrepen van de dingen die gedaan zijn. Vooral wanneer het einde van het lijstje nadert. Maar ja, dan zet ik weer een aantal taken bij en dan staat mij toch weer een vol lijstje te wachten. Zo komt er nooit een einde aan. Op mijn to do list staan dingen zoals deze column schrijven, voor de leergang parodontologie een presentatie maken en een overeenkomst maken voor een nieuwe mondhygiënist in de praktijk. De standaard dingetjes zoals de honden uitlaten of de vaatwasser uitruimen staan natuurlijk niet op mijn lijstje. Toch adviseer ik veel patiënten om de voor mij o zo normale dingen wel op hun takenlijstje te zetten. Nu moet ik wel eerlijk bekennen dat ik dan niet zo veel belang heb bij een lege vaatwasser of een gestofzuigd huis bij meneer Jansen thuis, maar een voor mij belangrijk punt is toch wel het niet

vergeten van de ragers. Sommige mensen moet je hier echt aan helpen herinneren. Het is ook best wel moeilijk om iets in je systeem te krijgen als je tot een paar jaar geleden nog nooit over een rager had nagedacht. Ik denk wel dat dit punt van het takenlijstje bij sommige mensen wordt doorgeschoven naar de volgende dag. Vaak wordt tijdgebrek als excuus gebruikt. Mijn standaard antwoord hierop is dat er 1440 minuten in een dag zitten en dat er toch wel twee daarvan voor de belangrijke interdentale hulpmiddelen gebruikt kunnen worden. Maar ja, misschien hebben deze mensen wel een never ending to do list en mag ik hier niet over oordelen. Er zijn tenslotte meerdere wegen die naar een gezonde mond leiden, als je maar weet hoe. Maar ‘het leven’ kan er ook voor zorgen dat je het wel eens vergeet. Zo ken ik een preventieassistent die normaal gesproken regelmatig bij mij in de praktijk (als patiënt) te vinden is. Nu had ik haar vanwege familieomstandigheden lange tijd niet gezien. Ik ken haar als een zeer gemotiveerde preventieassistent die toevallig ook nog eens bij mij patiënt is. Nu had zij haar ragers genegeerd en was zij ook nog eens twee jaar niet bij mij langs geweest. Er was wat werk te doen. Inmid-

dentista

COLUMN

dels loopt zij er weer stralend bij en liggen de ragers naast haar kopje ter herinnering, zodat zij de voor ons beiden geliefde ragers van Tepe niet meer kan vergeten. Zelf moest ik mij een tijdje geleden er ook echt toe zetten om ze te gebruiken. Op dit moment ben ik namelijk zes maanden in verwachting en is de ergste misselijkheid inmiddels verdwenen. In het begin van mijn zwangerschap begreep ik ineens waarom al die zwangere dames zo’n last hebben bij het tandenpoetsen. Soms was ik gewoon al blij als ik alleen dit gedeelte zonder over te geven voor elkaar had. Dat rondje ragers kon er echt niet meer bij. Ik had nooit gedacht dat ik hier zo’n last van kon hebben. En ik had mij ook eigenlijk niet bedacht dat ik mijn geliefde interdentale hulpmiddel zou kunnen laten liggen. Nu had ik al snel door dat de ragers ook op een later of vroeger tijdstip gebruikt kunnen worden. Zo zie je maar, soms kunnen dingen toch ingepland worden. En ook voor mij geldt…. Er zitten 1440 minuten in een dag…

Marloes Rust, MondZorgVuldig Mondhygiënisten Dordrecht Deze column komt tot stand in samenwerking met TePe Benelux B.V.

Bouriciuslaan Tandartsenpraktijk, Drachten Specialisatie: Preventie en parodontologie, restauratieve tandheelkunde, endodontie, angst- en kindertandheelkunde, orthodontie, implantologie, esthetische tandheelkunde, uitneembare prothetiek Behandelkamers: 17 Patiënten: ongeveer 20.000 actieve Medewerkers: 11 tandartsen, 3 mondhygiënisten, 5 paro assistenten, 16 preventie assistenten, 2 tandartsassistenten, 5 sterilisatie-medewerkers, 1 tandprotheticus, 1 tandtechnicus i.o., 1 klinisch prothese technicus, 6 baliemedewerkers, 1 administratief medewerker, 1 praktijkmanager.

Team

“’Samen werken aan gezonde tanden’ is al jaren het motto van onze praktijk,” vertelt praktijkmanager Josella Coops. “En dat doen we met een groot, energiek, leergierig en gedreven team van professionals. Een gezellige groep waar iedereen voor elkaar klaarstaat en er van echte hiërarchie nauwelijks sprake is. Eigenlijk bestaat het totale team uit verschillende deelteams, veelal per discipline georganiseerd zoals balie, sterie, paro, ortho. Omdat de meeste medewerkers verschillende disciplines beheersen hebben alle teams een ‘flexibele schil’. Zo kan een preventie-assistent bijvoorbeeld ook een dag in de week aan de balie zitten, of een sterilisatie-medewerker ook op de tandprothetiek werken.”

Communicatie “We streven ernaar dat we alles op een respectvolle manier tegen elkaar kunnen zeggen op het moment dat dit nodig is. Door

TEAM IN BEELD

de corona maatregelen was het lastiger om goed en frequent met elkaar in contact te blijven, maar inmiddels hebben we dat weer opgepakt. Naast de informele overleggen vergaderen de verschillende teams, behandelaars, maatschap en het dagelijks bestuur op vaste momenten. Daarnaast hebben we eens per maand een ‘personeels-praatje’ in de kantine waar het dagelijks bestuur iedereen bijpraat over allerhande praktijkzaken en ‘lief en leed’. Van de besproken punten wordt een nieuwsbrief gemaakt zodat iedereen het terug kan lezen. Verder communiceren we via ons intern berichtensysteem (van Simplex), zetten we WhatsApp in voor de planning, ziekmeldingen en geboortes en hebben we een ideeën-box voor het personeel.”

Pand “De praktijk is gevestigd in een oud school-

dentista

Goed geregeld “Het veelvuldig onderling contact over de zorg maakt dat we elkaar steeds scherp houden en onze zorg proberen te verbeteren. Onze praktijk is een goede plek voor jonge collega’s om te leren in een veilige setting. De sterie-afdeling en het werken met een tray-systeem zijn ontzettend belangrijk en zorgen voor ‘flow’ in het werk.

Elke dag heeft een van de tandartsen ‘flex-poli’. Hierin worden pijnklachten opgevangen, zodat patiënten altijd dezelfde dag terechtkunnen. De samenwerking met het tandtechnisch laboratorium ‘in huis’ zorgt ervoor dat we een zeer snelle service kunnen leveren bij reparatie van uitneembare voorzieningen, maar ook bij het maken van bijvoorbeeld retainers. We zetten in op digitale tandheelkunde, en zien de meerwaarde van verregaande integratie van cbct, mondscanners, digitaal design en printers. Het verandert onze manier van werken. Mede door de schaarste aan (paro)mondhygiënistes heeft de praktijk enkele jaren geleden besloten een aantal preventie-assistenten op te laten leiden tot paropreventie assistenten. Zij vervullen een belangrijke rol in de preventieve en nazorgbehandelingen.”

dentista

Foto: Henk Veenstra, henx.nl

pand uit de jaren 70. Ooit gebouwd voor de opleiding tot verzorgende. In ieder voormalig klaslokaal zijn steeds twee behandelkamers gerealiseerd en de voormalige kantine is nu onze ruime wachtkamer. De behandelkamers zijn ‘achterlangs’ met elkaar verbonden, waardoor een meer-kamerplanning goed werkt en overleg en hulp tussen de zorgverleners ‘binnendoor’ goed mogelijk is. De personeelsruimten bevinden zich in een afgescheiden gang met een eigen ingang.”

Esthetische en functionele composietrestauraties in de zijdelingse delen Maarten de Beer

en patiënt heeft zich onlangs bij ons in de praktijk ingeschreven en heeft een flink aantal structureel compromitteerde elementen (afbeelding 1). Voor meneer wordt een uitgebreid behandelplan geschreven waarbij niet alleen op elementniveau, maar ook op functioneel niveau wordt gekeken naar de huidige situatie. Hij heeft een klasse-II/2 met een diepe beet en veel slijtage in het front. Met meneer wordt gesproken over een orthodontisch traject. Daarnaast wordt er op elementniveau naar alle elementen gekeken en wordt besloten om de structureel gecompromitteerde elementen veilig te stellen middels nieuwe restauraties. Meneer gaat akkoord met het behandeltraject en we besluiten om eerst met de elementen aan de slag te gaan vanwege meerdere breuken, carieslaesies en klachten. In deze casus bespreek ik hoe ik het vierde kwadrant op een zo voorspelbaar mogelijke manier weer functioneel en esthetisch probeer te herstellen. Element 44 heeft een grote amalgaamrestauratie waarbij meerdere breuken in het amalgaam zichtbaar zijn. Daarnaast is er sprake van secundaire caries. Element 45 bestaat uit meerdere composietvullingen waarbij ook secundaire caries is opgetreden. In de linguale knobbel is een horizontale crack zichtbaar. Elementen 46 en 47 zijn voorzien van een porseleinen restauratie (afbeelding 2). De eerste stap bij elke restauratieve procedure is het beoordelen van de occlusie/ articulatie met occlusie papier en het vastleggen hiervan (afbeelding 2). Door een foto te maken van de occlusie contacten kun je op een meer voorspelbare wijze de elementen restaureren. Het komt dan ook geregeld voor dat ik tijdens het opbouwen van de elementen even terug scroll op mijn

camera naar deze beginfoto om te controleren waar de occlusale contacten ook alweer precies zaten. Vervolgens heb ik bij deze patiënt een puttymal gemaakt omdat ik verwacht dat de linguale knobbel van de 45 hoogstwaarschijnlijk verloren gaat. Daarnaast is er ook een reële kans dat onder de amalgaamvulling in de 44 meerdere (dentine en/of glazuur) cracks aanwezig zijn. Met deze puttymal kan ik de originele anatomie van de knobbels eenvoudig en snel kopiëren en dit geeft mij veel meer referentie bij het anatomisch herstel van de elementen. Nadat de patiënt verdoofd is met oppervlakte anesthesie bij element 47 (Oraqix, dentsply) en infiltratie anesthesie bij de 44, 45 (lignospan 2% special, septodont) wordt de rubberdam aangebracht (afbeelding 3). Er wordt een 12A-klem (hu-friedy) aangebracht op element 47 en de rubberdam (FHS heavy rubberdam, hofmeester) wordt vervolgens geplaatst. Er wordt gekozen om van de 47 tot en met de 41 te isoleren ten einde een maximale retractie van de weke delen te krijgen en maximaal werkveld te verkrijgen. Er worden twee floss ligaturen geplaatst om de rubberdam lokaal goed op zijn plek te houden (afbeelding 3). Bij de 47 is zichtbaar dat de rubberdam niet volledig aansluit, dit is een kunstfout. Ik had hier de klem iets moeten openen zodat de rubberdam hier onderdoor kon schuiven en daardoor strak tegen het element aanligt. Ik maak vaak ook een foto onder een hoek om beter zicht te krijgen op de hoogte en positie van de randlijsten en om de knobbelhoogte goed in te schatten. Ook worden eventuele slijtfacetten hierdoor vaak duidelijk in beeld gebracht. (afbeelding 4)

dentista

Afbeelding 1. De initiële situatie bij intake. In alle kwadranten zijn structureel gecompromitteerde elementen aanwezig.

Afbeelding 2. De occlusie en articulatie worden gecontroleerd aan het begin van de afspraak om alle occlusale contacten goed in beeld te brengen.

Afbeelding 3. De rubberdam is aangebracht en er zijn flossligaturen geplaatst om elementen 44, 45.

Afbeelding 4. Door een foto onder deze hoek te nemen wordt veel informatie verkregen over de hoogte van de randlijsten.

Afbeelding 5. De wig wordt gebruikt om iatrogene schade te voorkomen en na verwijdering van het oude restauratie materiaal is secundaire caries zichtbaar.

Afbeelding 6. De linguale knobbel van de 45 vertoont een horizontale crack. Om die reden zal ik deze knobbel overkappen c.q. verwijderen.

Tijdens het prepareren wordt een wig gebruikt om de buurelementen, rubberdam en gingiva te beschermen en iatrogene schade te voorkomen (afbeelding 5). Helaas is zichtbaar dat er bij element 46 al sprake is van iatrogene schade aan de mesiale zijde van de kroon (afbeelding 3).

begon de gingiva, ondanks de rubberdam, wat te bloeden.

Na het verwijderen van de amalgaam in element 44 en het composiet in element 45 is de secundaire caries in beide elementen zichtbaar (afbeelding 5). De linguale knobbel van element 45 vertoont een horizontale crack (afbeelding 6). Om die reden wordt besloten de gehele linguale knobbel te verlagen zodat de breuk volledig verdwenen is. Door het matige contactpunt tussen elementen 45 en 46 was de gingiva hier wat ontstoken. Na het verwijderen van de wig

Alle scherpe randen worden afgewerkt met ultrasone tips (Sonicflex, Kavo), schuurstripjes (Horico) en fineerboortjes (Karma. Direct posterior bur kit, Komet) en het oppervlak wordt gezandstraald met aluminiumoxide (Aquacare, K-dental). De elementen hebben een mooi mat oppervlak en zien er netjes schoon uit (afbeelding 7). Na het aanbrengen van de ets, primer en bonding (Optibond FL, Kerr) wordt een dun laagje flowable aangebracht op de dentine met als doel het volledig af te dekken. Vervolgens wordt de puttymal zo aangepast dat deze gebruikt kan worden om de lingual knobbel van de 45 te herstellen.

dentista

Lage krimp, hoge polijstbaarheid

Restauratie met Beautifil II LS van Erik-Jan Muts, M.Sc.

Lage krimp (< 1%) en krimpspanning Uitstekende polijstbaarheid en langdurige glans Natuurlijke lichtgeleiding en -verstrooiing Langdurige fluoride-afgifte en -opname

www.shofu.de

Beautifil-II_LS_Anz_NL_90x270.indd 1

19.04.22 17:18

Afbeelding 7. De elementen zijn volledig cariesen crack vrij. Daarnaast zijn alle scherpe randen weggenomen en zijn de elementen gezandstraald.

Afbeelding 8. De puttymal wordt zo aangepast dat deze perfect aansluit teneinde de knobbel snel en voorspelbaar te kunnen herstellen.

Afbeelding 9. De linguale knobbel is opgebouwd, er zijn nog wat rafelige randen aanwezig. Deze zullen weggenomen moeten worden alvorens de partiële contact matrixen te kunnen plaatsen.

Afbeelding 10. De linguale knobbel en mesiale en distale randlijsten zijn opgebouwd. Er resteren nu in feite twee klasse-I restauraties.

(afbeelding 8) Met een scherp instrument (Fissura, LM Art) kan een kleine markering gemaakt worden in de putty om aan te geven waar het composiet precies moet komen. De puttymal wordt op die plaats gevuld met een klein beetje composiet (Beautifil II LS A2, Shofu), de puttymal wordt teruggeplaatst en eventuele overmaat wordt verwijderd. De linguale wand wordt gepolymeriseerd (Valo, ultradent) met de puttymal op zijn plek en na 20 seconden wordt de puttymal verwijderd. De linguale wand wordt dan nogmaals gepolymeriseerd.

Nadat deze randlijsten hersteld zijn hebben we in feite twee klasse-I restauraties over (afbeelding 10).

Het is zichtbaar dat deze opgebouwde wand niet volledig strak is, maar een beetje rafelige randen heeft. (afbeelding 9) Om je contactmatrix vervolgens goed en strak aan te laten sluiten is het aan te bevelen om de scherpe randjes van het composiet te polijsten zodat de contactmatrix goed aansluit. Vervolgens kan met een contactmatrix (50um contact matrix, Danville) en een separatiering (Palodent V3, Dentsply) zowel de mesiale en distale randlijsten worden opgebouwd. Door foto’s uit verschillende hoeken te hebben en goed naar de röntgenfoto te kijken kan een idee verkregen worden van de juiste hoogte van de randlijst.

Het is zichtbaar dat de puttymal zo nauwkeurig aansluit dat zelfs het deukje in de lingual knobbel gekopieerd wordt. Het was netter geweest om na verwijdering van de mal nog een klein beetje composiet aan te brengen om de contouren in het gebied iets beter te accentueren (afbeelding 10). Omdat we secuur de linguale knobbel en de randlijsten hebben opgebouwd hebben we een goede indicatie voor de morfologie van beide premolaren. Centraal wordt een klein beetje composiet in een dentine kleur gebruikt (Beautifil II LS A3.5, Shofu) Vervolgens worden in kleine laagjes de verschillende knobbels gereconstrueerd. Als laatste stap worden de fissuren nog ingekleurd teneinde een maximale esthetiek te verkrijgen (Kolor + Plus Brown, Kerr) (afbeelding 11). De elementen worden op hoogglans gepolijst (Diacomp plus twist, Eve), de rubberdam wordt verwijderd en de occlusie wordt gecontroleerd. Eventuele storende contacten worden geëlimineerd met een klein rond diamantboortje (Karma. Direct posterior bur kit, Komet) en op deze plek

dentista

Seizo

en 4

Kick o

10.09

Er zijn

Implantologiecursus

.2022

nog e plaats nkele besch en ikbaar

Wil je als tandarts beginnen met implanteren of je verder verdiepen in de orale implantologie? De Abas Implant Academy biedt een volwaardig cursusprogramma van acht volle dagen. Tijdens de theoretische sessies en de vele hands-on trainingen komen alle aspecten van de orale implantologie aan bod.

MODULES EN CURSUSDATA De volgende modules worden behandeld: Indicatie, planning, prothetiek & de medische patiënt (10 september 2022) Basis chirurgie, anatomie & hechttechnieken (1 oktober 2022) Basis implantologie: ﬂap, osteotomie & plaatsen implantaat (5 november 2022) Implantologie in de edentate bovenen onderkaak (26 november 2022) Gevorderde implantologie: botopbouw, membranen, periost mobiliseren, piezo-elektrochirurgie, sinusbodemelevatie, ridge split en gebruik van Plateled Rich Fibrine (14 januari 2023) Tijdstip van implanteren, fronttandvervanging, esthetiek, immediaat implanteren, immediaat loaden, socket shield (4 februari 2023)

"Iedere module is weer een feest om naar uit te kijken" Dr. Marco Gresnigt "Direct na de opleiding gestart met implanteren in de eigen praktijk" Drs. Nurcan Yilmaz

Guided surgery, CBCT apparaat, indicatie, planning en temporariseren middels R2GATE (11 maart 2023) Tweede fase technieken, gekeratiniseerde mucosa, bindweefseltransplantaten & behandeling van infecties rondom implantaten, tariefstelsel en complicaties (1 april 2023)

Meer informatie: www.tandartsabas.nl/implant-academy

Afbeelding 11. De knobbels zijn in kleine laagjes gereconstrueerd en de fissuren zijn ingekleurd om een maximale esthetiek en een zo natuurlijk mogelijk resultaat te creëren.

Afbeelding 12. De situatie na controle van de occlusie, kleine aanpassingen en polijsten.

wordt opnieuw hoogglans verkregen met het polijstsetje. Op afbeelding 12 is het uiteindelijke resultaat na correcties en polijsten zichtbaar.

Door gebruik te maken van fotografie kunnen directe composietrestauraties in de zijdelingse delen op een voorspelbare manier zowel functioneel als esthetisch worden vervaardigd.

Maarten de Beer is als tandarts werkzaam bij IJsselstate Tandartsen in Dieren en MP3 Tandartsen in Apeldoorn.

Advertentie

Mectron Combi Touch Ultrasoon en Air-Polishing in één unit • Zeer krachtige scaler en airpolishing • Gemakkelijk te wisselen tussen supra- en subgingivaal • Voor scaling, perio, restauratie & endo • 2 poederkamers (prophy & perio) • Nozzles van 90º en 120º voor supra- en subgingivaal • 30 soorten tips • Fijne Aftersales service; o.a. gratis bruikleenservice • Prijsgunstig en geen verplicht onderhoudscontract • Verkrijgbaar met hygiënisch glazen touchpanel

Scan hier voor meer info en plan uw vrijblijvende demo in.

dentista

Rageren en dan net ‘te’ goed willen doen! Recent onderzoek van Therese Elkerbout1 op basis van gegevens uit de Paro Praktijk Utrecht laat zien dat na advies van behandelaars een verandering optreedt in de zelfzorg van patiënten. We zien na de initiële behandeling een verschuiving van 60 procent elektrische tandenborstel gebruikers naar 84 procent en van het gebruik van ragers een toename van 59 naar 89 procent. Nicky Beukers en Fridus van der Weijden

nze adviezen betreffende de mondhygiëne bij patiënten met parodontitis omvatten inderdaad met name het gebruik van de elektrische tandenborstel en het interdentaal reinigen met ragers. Maar wat gebeurt er wanneer een patiënt zonder de juiste instructie, op eigen initiatief, aan de gang gaat met de ragers? Zo’n 22 jaar geleden bezocht een patiënt de Paro Praktijk voor een intake, verwezen door haar tandarts vanwege parodontitis. Na deze afspraak is de patiënt echter nooit de behandeling gestart, maar heeft zichzelf verdiept in de adviezen betreffende hulpmiddelen voor een adequate mondhygiëne. Ze is sindsdien met regelmaat gaan rageren en op de ragers smeerde ze tandpasta. Het afgelopen jaar bezocht ze in verband met persisterende parodontale problemen de praktijk opnieuw en wat het eerst in het oog sprong was de approximale slijtage van haar gebitselementen na jarenlang rageren met tandpasta (afbeelding 1). Ook op de röntgenfoto’s is duidelijk te zien dat het dentine approximaal beschadigd is. Bij de 46 mesiaal heeft dat zelfs geleidt tot de noodzaak van vervaardiging van een (hele uitdagende) restauratie (afbeelding 2).

Flossdraad vs ragers De effectiviteit van interdentale ragers bij parodontitis patiënten werd in het verleden al onderbouwd door een onderzoek van Vicky Christou, parodontoloog in opleiding aan het ACTA. Bij patiënten met

gemiddelde tot ernstige parodontitis werd gedurende zes weken voorafgaand aan de professionele subgingivale reiniging, een vergelijking gemaakt tussen het gebruik

dentista

van flossdraad en ragers. De 26 geïncludeerde patiënten kregen poetsinstructies en werden geïnstrueerd om voor de ene zijde van het gebit flossdraad te gebruiken en voor de andere zijde van het gebit ragers. Bij zes weken was er een verbetering te zien waarbij de ragers significant meer plaque verwijderden en de pocketdieptes sterker afnamen. Ook vonden de patiënten het gebruik van de ragers prettiger dan het gebruik van flossdraad.2 Maar ook recenter, in 2006 vergeleek Jackson et al. het gebruik van flossdraad en ragers bij chronische parodontitis patiënten,

voorafgaand aan de subgingivale reiniging. Men constateerde een grotere plaque- en pocketdieptereductie bij de groep die ragers gebruikten.3 Zelfs betreffende de primaire preventie van parodontitis, namelijk de behandeling van gingivitis, blijken ragers het meest effectief te zijn. Wel met de kanttekening dat de interdentale ruimtes groot genoeg zijn, want als er geen aanhechtingsverlies is opgetreden (zoals bij gingivitis het geval is) en de interdentale ruimtes te krap zijn, dan zal rageren tot trauma van de zachte en mogelijk de harde tandweefsels leiden.4 Een ander voorbeeld uit de praktijk laat

dentista

ONDER NARCOSE BEHANDELEN IN UW EIGEN PRAKTIJK?

Anesthesia & Intensive Care Services B.V.: AIC is gespecialiseerd in het verzorgen van hoogwaardige medische zorg binnen de anesthesiologie en intensive care geneeskunde. Met ons VOLWAARDIG MOBIEL ANESTHESIETEAM inclusief apparatuur, monitoring, medicatie, gasvoorziening, disposables en al het nodige personeel kunnen wij op een voor u wenselijke locatie op 4 behandelkamers tegelijk algehele anesthesie toedienen aan uw cliënten, zonder dat u ook maar iets hoeft aan te passen aan de inrichting van uw kliniek. Tandheelkundige klinieken die behandelingen onder algehele anesthesie willen aanbieden: Als u aan uw cliënten behandelingen onder algehele anesthesie wilt aanbieden zonder dat u dure investeringen hoeft te doen in uw kliniek, dan bent u bij ons aan het juiste adres. Wij kunnen met ons MOBIEL ANESTHESIETEAM in elke kliniek op 4 behandelkamers tegelijk volledig de anesthesie verzorgen zonder dat u daar naar hoeft om te kijken. Wij zijn volledig selfsupporting. Wij kunnen in elke tandartspraktijk de anesthesie verzorgen. Uw praktijk hoeft dus niet aan speciale voorwaarden te voldoen!! Bel voor een gratis en vrijblijvende offerte: Schroom niet om te bellen of te emailen voor een gratis en vrijblijvende offerte. Zonder enige verplichting komen wij graag bij u langs om de situatie in uw kliniek te beoordelen en de wensen en mogelijkheden met elkaar te bespreken.

Weena 1197 3013 AL Rotterdam Tel: + 316 247 257 37 www.aicservices.nl info@aicservices.nl

zien hoe een persoon met een rager in een hele krappe interdentale ruimte trauma aan de elementen kan veroorzaken (afbeelding 3). Bij de frontelementen leidt dit tot een gecompromitteerde esthetiek. Bij de premolaren is te zien dat het weefselverlies vooral aan de distale zijde zichtbaar is. De patiënt trok de rager, als deze tussen de elementen in zat, er naar voren toe uit waarbij het metaaldraad stevig langs de elementen schuurde. Het gevolg van dat de patiënt zo bezig was, de premolaren aan de distale zijde door te zagen, is duidelijk te zien.

Wetenschappenlijke onderbouwing Op het ACTA is door de onderzoeksgroep Preventie en Therapie van Parodontale ontstekingen de wetenschappelijke onderbouwing van de diverse middelen voor interdentale reiniging in kaart gebracht. Met betrekking tot interdentale reiniging zijn al meerdere systematische literatuuronderzoeken gepubliceerd. Het samenvoegen van die afzonderlijke systematische literatuuronderzoeken tot een meta-review verhoogt het niveau van wetenschappelijk bewijs. Het meta-review over interdentale reiniging includeerde zes systematische literatuuronderzoeken; twee over flossdraad, twee over ragers, een over tandenstokers en een over de monddouche. De conclusie was dat ragers een effectief interdentaal hulpmiddel zijn wanneer er sprake is van grotere interdentale ruimtes bij patiënten met parodontitis. Wanneer de interdentale ruimtes te krap zijn voor het gebruik van ragers bleek dat zowel houten tandenstokers als soft-picks effectief zijn.5 En hoe zit het dan met conische ragers. Veel patiënten vinden die zeer prettig in gebruik, omdat dan het aantal verschillende maten ragers dat gebruikt hoeft te worden beperkt is. In de Kliniek voor parodontologie Rotterdam is door Christian Larsen het effect van het gebruik van conische ragers versus cilindrische ragers vergeleken tijdens de parodontale nazorg. Er werden patiënten geselecteerd die al meer dan een jaar in de parodontale nazorgfase zaten. Bij deze patiënten werd de plaquescore, bloedingsscore en de pocketdieptes vastgesteld en vervolgens kregen zij een nazorgbehandeling door een mondhygiënist. Op basis van randomisatie werd aan hen na de behandeling ofwel conische ofwel cilindrische ragers geïnstrueerd en voldoende meegegeven voor de drie maanden die

volgden. Na drie maanden, bij de volgende nazorgbehandeling, werden opnieuw de plaquescore, bloedingsscore en pocketdieptes vastgesteld. Er bleek dat bij de patiënten die de conische ragers hadden gebruikt significant meer plaque en bloeding aan de linguale/palatinale zijdes aanwezig was dan de groep die de cilindrische ragers hadden gebruikt.6 Uit een andere vergelijking tussen het gebruik van rechte ragers vs. gehoekte ragers bleek dat beide typen ragers leidden tot lagere plaquescores in de approximale ruimtes. Echter, met name in het posteriore gebied bleken de rechte ragers significant meer plaque te verwijderen dan de gehoekte ragers. Voor de premolaar en molaarregio is het dus beter om de rechte cylindrische ragers te gebruiken. Voor de frontelementen daarentegen lijken zowel rechte als gehoekte ragers geschikt.7

Abrasiviteit Tandpasta bevat schuurmiddelen om verkleuringen op het tandoppervlak te verwijderen en om de consistentie van de tandpasta te verbeteren. Poetsen met een tandpasta zonder een schuurmiddel resulteert vaak in een oppervlakkige verkleuring van de tanden en kiezen. De bekendste manier in het laboratorium om de abrasiviteit van de tandpasta te meten is de radioactieve dentine abrasie (RDA) methode. Een waarde van 100 is de standaardwaarde ten opzichte van een controle tandpasta. Als maximum wordt door de Federal Drug Administration (FDA) in Amerika een waarde van 250 gehanteerd. Alle bekende tandpasta’s die in Nederland op de markt zijn hebben een RDA-waarde van minder dan 250. In de mond spelen echter ook andere aspecten een belangrijke rol in de mate van abrasiviteit. Denk daarbij aan de pellicle, en de aanwezigheid van tandplaque en het speeksel die het abrasieve effect van tandpasta op glazuur en dentine kunnen verminderen. Vaak wordt gesuggereerd dat het effect van whitening-tandpasta’s voornamelijk gebaseerd is op abrasiviteit wat tot slijtage van de harde tandweefsels zou leiden en gevoeligheid tot gevolg zou hebben. Een systematic review van Deborah Soeteman laat echter zien dat 32 onderzoeken met whitening-tandpasta’s geen nadelige bijwerkingen van deze tandpasta’s rapporteren.8 Maar waarom was er bij onze betreffende patiënte dan wel sprake van opvallend

dentista

veel abrasie bij het gecombineerd gebruik van tandpasta op de ragers? Een studie uit 2000 vergeleek de mate van abrasiviteit van tandpasta tussen verschillende typen tandenborstels (hard, medium en zacht). Dan zou je misschien verwachten dat de tandenborstel met de harde borstelfilamenten de meeste abrasie veroorzaakt, maar dat bleek niet het geval. Juist de tandenborstel met zachte borstelharen veroorzaakte de meeste abrasie. De verklaring daarvoor is dat de tandpasta beter wordt vastgehouden door zachte tandenborstels waarbij de borstelharen met een kleinere diameter dichter bij elkaar staan.9 Datzelfde zou je kunnen extrapoleren naar de filamenten van ragers, die staan dichter bij elkaar, zijn van een kleinere diameter en worden gebruikt in een kleine nauwe ruimte waardoor de tandpasta meer wordt vastgehouden en daardoor meer abrasie veroorzaakt. Dus rageren met tandpasta erop is een zeer slecht idee zoals ook is terug te lezen in de folder over mondhygiëne van de Nederlandse Vereniging voor Parodontologie (NVvP) – Met een gezonde mond blijf je lachen.

nen we onze patiënten begeleiden in het uitvoeren van een effectieve, maar niet traumatische mondhygiëne en voorkomen we dat onze patiënten zelf overenthousiast aan de slag gaan en daarmee mogelijk ernstig trauma kunnen veroorzaken. Hiervan nog een voorbeeld uit de Kliniek voor Parodontologie Rotterdam van schade aan een gebitselement dat door het incorrect gebruik van verbandgaas werd veroorzaakt (afbeelding 4). Het verhaal hierbij is dat een behoorlijk gespierde man enthousiast aan het werk ging met het verbandgaas. Zo enthousiast zelfs dat ook hij de laatste molaar aan de distale zijde langzaam aan het doorzagen was. Mondhygiëne instructie en begeleiding blijkt dus een professionele uitdaging die zorgvuldigheid vraagt. Om samen met de patiënt de balans te vinden tussen het uitvoeren van een goede mondhygiëne, maar ook weer niet ‘te’ goed.

De juiste maat Maar de keuze is reuze. Hoe beslis je nu voor je patiënt welke maat rager het beste is. In vitro onderzoek heeft de zogenoemde ‘passage hole diameter’ van 2.320 ragers van 24 verschillende fabrikanten vergeleken, gebruikmakend van de ISO standaard voor ragers (ISO16409:2016). Daaruit bleek dat er onvoldoende bewijs is om de juiste rager maat gestandaardiseerd te kunnen bepalen.10 Kortom, als behandelaar moeten we vertrouwen op onze professionele kennis en ervaring en onze patiënten zelf goed instrueren welke maat rager ze het beste bij welke interdentale ruimte kunnen gebruiken. Een goede maat rager geeft voldoende weerstand maar veroorzaakt geen schade aan de gebitselementen. Het metaal van het steeltje moet dus niet langs de tand raspen. Nicky Beukers en Fridus van der Weijden uit de Paro Praktijk Utrecht & Praktijk voor Parodontologie en Implantologie Nijmegen.

De referentielijst is terug te vinden bij het artikel op dentista-magazine.nl.

Conclusie Het effectief verwijderen van plaque door middel van een elektrische tandenborstel en het gebruik van goed passende interdentale hulpmiddelen, vraagt om persoonlijke individuele instructie; advies op maat. Door bij iedere nazorgafspraak de plaque te kleuren kan op basis daarvan instructie worden gegeven en de zelfzorg worden bijgestuurd. Op die manier kun-

dentista

kulzer.nl/bfo

ONE SHADING MEETS

BULK

4 3 2 1 0

FILLING

NIEUW

Ervaar het zelf:

Venus Bulk Flow ONE. De eerste flowable one-shade bulk fill composiet voor alledaagse restauraties. Altijd de juiste kleur: Met de ongelooflijke kleuradaptatie van Venus Bulk Flow ONE worden restauraties onzichtbaar door op te gaan in de omringende dentitie. Efficiënte behandeling: Caviteiten tot 4 mm worden snel en eenvoudig gevuld zonder dat een extra capping layer nodig is. Langdurige restauraties: Lage krimpspanning, hoge buigsterkte en slijtvastheid zorgen voor duurzame restauraties die bestand zijn tegen de hoge kauwbelasting in het posterieure gebied.

Giving a hand to oral health.

Volg Dentista ook online!

Praktische informatie voor het hele team Lees de beste artikelen en casuïstiek uit het magazine ook achter je computer, of op je mobiel. Overzichtelijk gerangschikt op onderwerp en functie binnen het team. Aanvullend op het magazine brengt dentista-magazine.nl je wekelijks extra inhoud en kun je je abonneren op de nieuwsbrief.

Nieuwsgierig? Ga naar www.dentista-magazine.nl

Praktijkmanagement

Communicatie of Krommunicatie? Communicatie is het uitwisselen van informatie en blijft iedere dag weer een uitdaging om dit op een goede manier te doen. Dat gaat de ene keer beter dan de andere. Wanneer de communicatie niet goed verloopt ontstaat er krommunicatie, mislukte communicatie en dat wil je natuurlijk voorkomen. Marenka Franke

e hebt verschillende soorten van communicatie. Denk aan verbale communicatie, non-verbale communicatie, informatieve communicatie, educatieve communicatie en zo zijn er nog meer. Hoe ga jij goed een gesprek in, wat moet je wél en wat moet je niet doen, zowel bij een patiënt, als bij jouw team. Allereerst moet je je ervan bewust zijn dat we alles filteren wat er aan informatie en mededelingen bij ons binnenkomt. Denk hierbij aan geloofsovertuiging, cultuur, op-

voeding en scholing. Vanuit die filter vind jij iets van de binnengekomen informatie, het doet iets met je. Met dezelfde boodschap kan iedereen wat anders vinden en voelen bij de binnengekomen informatie. Een reactie of antwoord hierop van de ander kan vervolgens heel anders zijn dan wat jij in gedachte hebt. Je kan je voorstellen dat dat kan leiden tot een heftige discussie, jouw waarheid hoeft niet de waarheid van de ontvanger van de informatie/boodschap te zijn. Ook kunnen er op de achtergrond zaken meespelen waar jij geen weet van hebt en die het gedrag en/of de houding van de ander bepalen. Wanneer je je daarvan bewust bent ga je al anders het gesprek in en sta je open voor de filter van een ander. Bereid een gepland gesprek ook goed voor, want een goede voorbereiding op een gesprek heeft namelijk vele voordelen: • Tijdens de voorbereiding denk je na over hoe het gesprek kan verlopen • “Je zult je zelfverzekerder voelen om het gesprek te voeren, daardoor ben je meer ontspannen tijdens het gesprek • Je staat meer open voor argumenten of weerstand van de ander omdat jij hier al over nagedacht hebt • Als het gesprek een andere kant opgaat,

dentista

2-DAAGSE OPLEIDING

Nieuw

PROGRAMMA

Esthetische problemen in het frontgebied zijn vaak onder te verdelen in drie onderdelen: stand-, kleuren vormproblemen. Een steeds populairdere manier om dit op te lossen is een minimaal invasieve methode die bestaat uit alignen, bleken en vormcorrectie met composiet. In deze 2-daagse opleiding gaan we uitgebreid in op deze materie. Een opleiding die je dus niet mag missen!

ALIGN, BLEACH & BOND Veilige orthodontie

Docenten: Arend van den Akker & Karin Molhoek

www.dentalbestpractice.nl

dan kun je gemakkelijker meeveren en vervolgens het gesprek weer terugbrengen daar waar het over moet gaan • Het gesprek zal minder lang duren Een gesprek is niet altijd te plannen en moet soms ineens plaatsvinden. Je emoties kunnen dan vaak wat hoger zitten dan normaal. Kijk of je dit gesprek dan op een later tijdstip die dag kan voeren om jezelf op emotioneel vlak voor te bereiden. Indien dit niet mogelijk is pas dan op dat je niet vanuit je emoties gaat reageren tijdens het gesprek, dit kan dan een valkuil zijn. Een paar keer diep ademhalen voordat je antwoordt geeft kan je hierbij helpen. Geef vervolgens alleen antwoord als je dit ook echt kan geven op dat moment. Mocht jij nog niet zeker zijn over je antwoord, geef dan aan hier later op terug te komen (en doe dat ook). Wanneer je een gesprek aangaat is het de kunst om goed naar elkaar te luisteren. Geef ruimte om de ander te laten praten. Reageer niet gelijk tussendoor maar wacht af totdat de ander klaar is met praten. Vat vervolgens samen wat jouw gesprekspartner net heeft verteld om te kijken of jij het hebt begrepen. Zo laat jij ook zien dat jouw aandacht volledig bij het gesprek is. Wanneer het nog niet duidelijk is het stel dan open vragen. Blijf ten alle tijden ook rustig tijdens het gesprek. Als jij rustig blijft en reageert, dan blijft de ander ook rustig. Je hoeft het ook niet altijd eens te zijn met elkaar, geef dit ook aan aan het begin van het gesprek. Dit geeft de ander het gevoel dat het is ok om van mening te verschillen.

Ezelsbruggetjes voor gesprekstechnieken: • Laat OMA thuis: Oordelen, Meningen, Adviezen. Luister met een open houding en houd je oordelen, mening en adviezen voor je • Smeer NIVEA: Niet Invullen Voor Een Ander. Je weet niet wat de ander wil zeggen, laat hem het zelf uitleggen. • Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten, Doorvragen. Dit helpt je om goed te luisteren en te begrijpen wat er gezegd wordt. • Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen. Vraag altijd na of je het goed begrepen hebt, doe geen aannames. • Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig. ... Je staat open voor een ander • Doe als een KOE: Kaken Op Elkaar….. Luisteren naar de ander en praat zelf minder. Zo hoor je wat de ander te

Marenka Franke is praktijkmanager bij Centrum voor Mondzorg Rhenen.

vertellen heeft.

Ga de uitdaging aan om een goed gesprek te voeren, want: Goede communicatie bevordert het werkplezier en de motivatie van het hele team.

Zorg dat jouw verhaal niet te langdradig wordt. Weet tegen wie jij de boodschap overbrengt en probeer dit in duidelijke taal voor die persoon te vertellen. Vertel jouw verhaal kort en duidelijk zonder van het onderwerp af te wijken. Gebruik ook geen verkleinwoorden, dat ontkracht hetgeen jij duidelijk wilt maken. Let op je lichaamshouding tijdens het gesprek. Communicatie bestaat voor een klein deel uit de woorden die gezegd worden (verbale communicatie). Belangrijker is nog op welke toon je dit zegt en hoe jouw lichaamshouding is (non verbale communicatie) tijdens het gesprek. Wanneer jij rechtop zit met beide benen op de grond kom jij zelfverzekerder over dan wanneer jij onderuitgezakt zit. Hierover in een volgend artikel meer.

dentista

Design in Beeld Praktijk: Orthodontie Museumplein Website: www.orthodontiemuseumplein.nl Architect: Architectenbureau Buro/S Architects - ir. Saghar Wafae

Vraag van de opdrachtgever Tandarts voor orthodontie Lotte Meereboer past in haar praktijk de modernste technieken toe en wilde dat ook uitstralen in het ontwerp van het gebouw waar ze is gevestigd aan de Teniersstraat in Amsterdam. Een straat met een lange geschiedenis en prachtige monumentale panden. In het pand zat voor de verbouwing een kantoor en de ruimte was opgedeeld door middel van lichte scheidingswanden. “Dat hokjesgevoel wilde ik absoluut niet,” geeft Lotte aan. Het moest een driekamer praktijk worden met een sfeervolle en prettige uitstraling die past bij de moderne en hoogwaardige kliniek die we zijn. Met dat verzoek ben ik naar de architect gestapt.”

Invulling architect “Bij het ontwerp hebben we geprobeerd om zoveel mogelijk de bestaande hoofdstructuur van het pand te behouden en zo min mogelijk constructieve wijzigingen aan te brengen,” vertelt architect Saghar. “In het midden van de bestaande ruimte hebben we een ‘ruimte-organiserend’ volume toegevoegd. In dit volume zijn de kasten van de receptiebalie, een behandelkamer en de sterilisatieruimte ondergebracht. Dit volume bepaalt

dentista

ook de routing binnen de praktijk. Ondanks de kleinschaligheid van de praktijk is er een duidelijke scheiding van personeels- en patiëntenroute. De linkerwand van de patiëntenroute is volledig afgewerkt met messing. Dit is een verwijzing naar het bestaande monumentale pand en tegelijkertijd een natuurlijke bewegwijzering voor de patiënten richting de behandelkamers en consultruimte.” Lotte: “Door vooraf 3D-beelden en een kleurenschema te presenteren zijn we samen tot een bijzonder mooi ontwerp gekomen. Met een mix van basiselementen, toepassing van bijzondere eyecatchers en een goede routing, ondanks het kleine oppervlak, is de praktijk een bijzonder fijne werkplek geworden.”

Reacties “De patiënten zijn bij het eerste bezoek soms wat onwennig, de entree overtreft hun verwachtingen lijkt het. Maar eenmaal onder orthodontische behandeling en de daarbij regelmatige bezoeken ontdekt men dat we uiterst nuchtere harde werkers zijn, de service hoog in het vaandel hebben staan en de patiënt op de eerste plaats zetten.”

Vaste Behandelaar. Of toch niet? Je herkent het vast wel: mevrouw van Zundert krijgt een afspraak bij de (paro) preventieassistent, maar wil bij ‘haar’ mondhygiënist blijven. En meneer Aalders wordt voor zijn volgende controle ingepland bij de nieuwe tandarts in jullie team. Omdat zijn ‘eigen’ tandarts haar werk aan het afbouwen is. Meneer Aalders begrijpt best dat zijn tandarts op haar leeftijd wat minder gaat werken, maar híj wil niet naar een andere tandarts.

Pauline Sterenborg

Alle agenda’s volgepland? Steeds meer praktijken werken in teamverband. Met meerdere behandelaars in meerdere disciplines. Om patiënten dan ‘vrij’ in te plannen, zodat alle agenda’s efficiënt gevuld zijn, is verleidelijk, wenselijk en/ of noodzakelijk. Maar die werkwijze staat vaak haaks op de wens van veel patiënten. Niet alleen mevrouw van Zundert en meneer Aalders willen graag een vaste behandelaar. Het merendeel van onze patiënten hecht grote waarde aan de relatie met hun vertrouwde behandelaar. Zij switchen niet graag. Veel praktijken blijken zich daarvan bewust te zijn: op de website van menig praktijk staat dat ze werken met ‘vaste behandelaars’. Hoe doe jij dat in jouw praktijk? Wil je de druk op de agenda’s van alle behandelaars zo gelijk mogelijk verdelen? Werk je met specialisten waardoor bepaalde behandelingen alleen door die specialist uitgevoerd worden? Heb je mondhygiënisten en (paro) preventieassistenten in je team, zodat je de mogelijkheid hebt om taken door te schuiven van de ene discipline naar de andere?

Patiënt of planning? Voor mevrouw van Zundert en meneer Aal-

ders kan jullie werkwijze betekenen dat zij niet terecht kunnen bij hun ‘vaste’ of ‘voorkeurs’-behandelaar. Hoe ervaren zij dat? Welk effect heeft dat op hun gevoel van autonomie en vrije-artsenkeuze? Het lijkt soms een duivels dilemma: hoe houd je de belangen van patiënt en praktijk in balans? Hoe combineer je patiëntgerichte zorg met een efficiënte planning? In veel praktijken wordt gezocht naar de juiste mix van ‘vaste behandelaars’ en een flexibele planning. Dus wél een ‘eigen tandarts’, maar de endo wordt bijvoorbeeld gedaan door de gespecialiseerde collega. En de mondhygiënist verwijst de patiënt met PPS-score 1 of 2 voor de recall naar de (paro)preventieassistent.

Hele team mee? Wat jullie werkwijze ook is, zorg eerst voor consensus binnen je team. Flexibiliteit en het ‘schuiven met patiënten’ werkt het makkelijkst als het hele team 100% achter de gekozen werkwijze staat. Als die oudere tandarts liever zelf geen patiënten doorstuurt naar haar jongere collega, dan zal meneer Aalders niet door willen stromen naar die nieuwe tandarts. En als de mondhygiënist eigenlijk niet wil dat ‘haar’ werk

dentista

door de (paro)preventieassistent vervolgd wordt, dan wil mevrouw van Zundert daar zeker niet naartoe verwezen worden. Dus begin intern. Zet alle neuzen dezelfde kant op. En rol het pas daarna extern uit.

van respect van de behandelaar richting de patiënt. Het laat zien dat jullie de patiënt als mens zien. En niet schuiven ‘met nummers’. Of met ‘een casus’.

Wie zegt wat?

Besteed binnen je team ook aandacht aan de manier waaróp jullie de patiënten informeren over ‘de andere behandelaar’. Basisvoorwaarde is begrip voor de vragen die de patiënt heeft. En respect voor de wens om ‘bij zijn eigen behandelaar’ te blijven. Luis-

Dat uitrollen en doorvoeren van de ‘verwijzing’ is vervolgens de taak van de ‘vaste’ behandelaar. Patiënten accepteren het ‘schuiven’ of ‘doorsturen’ het makkelijkst wanneer ‘hun vaste’ behandelaar dat voorstelt en uitlegt. Dus de ‘oude’ tandarts vertelt aan meneer Aalders dat hij zijn volgende afspraak krijgt bij haar nieuwe collega. Dan is hij eerder bereid om dat ‘te proberen’, dan wanneer de balieassistent meneer daarvan moet overtuigen. Datzelfde geldt voor de mondhygiënist. En voor de uitleg over de vervolgbehandeling door de gespecialiseerde collega. Geef de behandelaar de verantwoordelijkheid om dit in de behandelkamer uit te leggen. En waar nodig toe te lichten. Daarmee voorkom je (vervelende) discussies aan de balie. De tijd die dat kost in de behandelkamer, weegt ruimschoots op tegen het vermijden van gedoe (en heel veel tijd) voor de balieassistent. Bovendien getuigt het

Hoe zeg je dat?

“Hoe houd je de belangen van patiënt en praktijk in balans?” ter en leg uit waarom een andere behandelaar in voorkomend geval een betere optie is (bijvoorbeeld betere specialistische zorg, kortere wachttijd, recall binnen de voorgestelde termijn). Neem hiervoor de tijd, als dat nodig is. Doe het in ieder geval niet af met een verwijzing naar de website waarop jullie werkwijze staat beschreven. Of met

dentista

Wij realiseren uw droompraktijk met een smile

Rodenburg zorgoplossingen Fokkerstraat 19 3905 KV Veenendaal 0318-463368 info@rodenburgbv.nl www.rodenburgzorg.nl

#whdentalwerk video.wh.com

Neem contact op met uw vakhandel of kijk op wh.com

De doorbraak in orale chirurgie Piëzochirurgie en Implantmed in één apparaat met de nieuwe Piezomed module. Moderne piëzo-chirurgie voor uw Implantmed. De Piezomed module is de doorbraak op het gebied van piëzo-chirurgie. De module kan nu als eenvoudige add-on oplossing in combinatie met uw Implantmed Plus worden gebruikt. W&H innoveert opnieuw bij chirurgische toepassingen. Dit ingenieuze modulaire systeem combineert expertise uit verschillende gebieden.

20210921_AD_Piezomed_Module_Dentz_Dentista_VVT_ANL.indd 1

30.09.21 13:38

de opmerking: “dat zijn de regels hier, zo werken wij nu eenmaal”. Luisteren naar de wensen van de patiënt, betekent niet dat die patiënt ook automatisch ‘zijn zin’ krijgt. Het betekent dat je je verplaatst in de patiënt. Dat je tegen meneer Aalders zegt dat je heel goed begrijpt dat het spannend of vervelend is dat hij na zoveel jaren afscheid moet nemen van ‘zijn eigen’ tandarts. Maar dat je zeker weet dat de nieuwe tandarts ook heel aardig en heel goed is. En dat je aan mevrouw van Zundert uitlegt dat haar mondgezondheid nu zó goed is, dat de preventieassistent dat met minstens zoveel zorg, tijd en aandacht kan vervolgen; en dat binnen de gewenste recalltermijn.

Wat is jouw rol? Meer of minder vaste behandelaars, meer of minder vrije keuze voor de patiënt. Je kunt op veel verschillende manieren invul-

ling geven aan een ‘flexibele’ agendaplanning. Dat hoef je niet in beton te gieten. Dat kun je per situatie, per behandelaar en per patiënt beoordelen. Zolang je dat maar doet met respect voor de patiënt. En zolang je hele team op dezelfde lijn zit. Daarmee houd je de ruimte om ‘de vaste behandelaar’ soms iets vaster en soms iets losser te maken. Op een manier die recht doet aan jullie praktijkvoering, aan jullie medewerkers en aan jullie patiënten. Als praktijkmanager ligt hier een belangrijke taak voor jou. Zoek met de verschillende disciplines en vanuit alle invalshoeken naar een werkwijze die het best bij jullie past. Met aandacht voor jullie praktijkorganisatie en de grote lijnen. Met respect voor elkaar en voor elkaars werkzaamheden. En met tijd, aandacht en respect voor de vragen en wensen van mevrouw van Zundert, meneer Aalders en ál jullie andere patiënten.

Dit artikel verscheen eerder in PM Magazine. Uitgebreide informatie voor praktijkmanagers vind je op platformpraktijkmanager.nl.

Pauline Sterenborg is tandarts, eigenaar van PBS Advies en docent bij Dental Best Practice. Zij adviseert en traint tandartspraktijken bij het ontwikkelen van een gastvrije(re) werkomgeving www.pbs-advies.nl

Advertentie

Restauraties.nu Congres ● RAI Congrescentrum Amsterdam ● Vrijdag 17 juni 2022

Esthetiek ● Kwaliteit ● Efficiency

Zes sprekers, vijf lezingen ●

Marta Ilik Directe restauraties in het front

●

Prof. Dr. Marleen Peumans Directe composietrestauraties in het (pre)molaargebied

●

Dr. Marco Gresnigt De keuze tussen directe en indirecte restauraties

●

Maarten Bekkers en Patrick Oosterwijk Samenwerking Tandarts/Keramist

●

Arend van den Akker Direct of indirect restaureren

Schrijf u nú in voor deze praktische congresdag

www.restauraties.nu

dentista

Wie bemoeit zich met de agendaplanning? Binnen teams zijn er – veelal – vele meningen over hoe de agenda het beste gepland kan worden. Bemoeienis die voortkomt uit onvrede over de agendaplanning en het verloop van de werkdag. Met de beste bedoelingen vindt er veel discussie plaats en worden veel aanpassingen doorgevoerd. Met als resultaat irritatie binnen het team en het ontbreken van één duidelijke lijn. Hoe kun je dit als praktijk beter aanpakken? Sjoerd Kuiken

Theorie vs. Praktijk

Twee praktijkvoorbeelden

Menig praktijk vertaalt de ideale werkdag in een blokplanning over de werkdag of de werkweek. Wat een goede aanpak is om als praktijk regie te krijgen én te houden over de planning. Het opstellen van een blokplanning is altijd een theoretische aangelegenheid. De praktijk is echter altijd weerbarstiger. Bij het plannen van afspraken heeft de baliemedewerker namelijk te maken met de werkdruk van dat moment. Denk aan die momenten waarop alles tegelijk komt, zoals de moeilijke verzoeken van een patiënt (“Ik kan echt alleen ’s ochtends vroeg!”), meerdere telefoontjes in de wachtrij, binnenkomende patiënten om aan te melden in het patiëntensysteem en meerdere patiënten in de rij voor de balie.

Ik heb het geluk veel op de werkvloer te mogen meekijken bij praktijken. Dit levert interessante voorbeelden op.

Niet gek, dat bij een hoge werkdruk de baliemedewerker eerder fouten maakt bij het plannen van afspraken. En daardoor de uitgedachte blokplanning in de praktijk lang niet altijd goed uit de verf komt. Hiermee wil ik laten zien, dat het werk aan de balie en het plannen van afspraken weerbarstiger is dan de theoretische opzet van een (blok)planning. Oftewel, heb begrip voor de soms hoge werkdruk aan de balie en de moeilijkheid rondom het plannen van afspraken in overvolle agenda’s.

Voorbeeld 1: Een veel voorkomend voorbeeld is de volgende opmerking in de behandelkamer tegen een patiënt: “Loopt u maar even naar de balie en dan zie ik u volgende week terug voor de vervolgbehandeling.” Maar in hoeverre ben je als behandelaar op de hoogte van de agenda van volgende week? Is er volgende week wel tijd beschikbaar in de agenda? Echter, door deze zin wordt wel een verwachting gewekt bij de patiënt. Eén die je wellicht als baliemedewerker niet kunt waarmaken en waardoor je de patiënt zelfs direct moet teleurstellen (“Sorry hoor, maar volgende week heb ik helemaal geen plek beschikbaar.”). Door deze opmerking in de behandelkamer zet je de baliemedewerker al op een figuurlijke 1-0 achterstand. Voorbeeld 2: Een ander voorbeeld is: “De volgende keer plannen wij uw controle afspraak wel in combinatie met een preventie afspraak.” Dit is uiteraard wenselijk voor de patiënt en ook een goede service vanuit de praktijk. Echter, de combinatie afspraken zor-

dentista

gen veelal voor hoofdbrekens bij de baliemedewerker. Ook hier geldt weer dat een dergelijke opmerking in de behandelkamer voor verwachtingen bij de patiënt zorgt.

Houd verwachtingen laag Een patiënt wordt een tevreden patiënt als aan de verwachtingen is voldaan. Sterker nog, een patiënt is zeer tevreden als de verwachtingen zijn overtroffen. Een belangrijke tip is om verwachtingen richting patiënten laag te houden. Zodoende vergroot je de kans op het overtreffen van de verwachtingen. Een opmerking als: “De agenda staat heel erg vol, dus ik ben bang dat we niet op korte termijn een afspraak kunnen inplannen.” is een voorbeeld van het temperen van de verwachtingen bij de patiënt.

Verantwoordelijkheden scheiden Verder is het goed volledige verantwoordelijkheid te geven aan de balie als het gaat om het plannen van afspraken. Anders gezegd, niemand anders dan de balie neemt beslissingen over de agenda en de planning. Oftewel, de volle 100% verantwoordelijkheid ligt bij de baliemedewerker en niemand bemoeit zich ermee. Een baliemedewerker bemoeit zich toch ook niet met jouw behandeling.

Naar aanleiding van bovenstaande praktijkvoorbeelden is mijn advies ook kritisch te kijken naar de eigen werkwijze in de samenwerking tussen de behandelkamers en de balie. En wel vanuit de volgende vragen: • Ligt de verantwoordelijkheid rondom de agendaplanning daadwerkelijk voor 100% bij de balie? • Zo ja, handelt iedereen in de praktijk daar ook naar?

Belangrijkste tips Bovengenoemd ‘probleem’ wordt veelal veroorzaakt door brede bemoeienis vanuit het gehele team rondom de agendaplanning. Met als gevolg, dat de interne afspraken regelmatig veranderen. Belangrijkste tips vanuit dit artikel zijn: • Leg 100% verantwoordelijkheid bij de balie voor de agendaplanning. Zoals het team in de behandelkamers voor 100% verantwoordelijk is voor de zorgverlening in de kamer. • Zorg voor één duidelijke lijn m.b.t. de planning en verander hier niet – veel – in. Denk aan hoe de controle afspraken over de dag verdeeld zijn of hoe er wordt omgegaan met het plannen van combinatie afspraken. • Durf de planning in te richten en op te

dentista

EVENTS ‘22 Get in touch met je collega’s uit de tandheelkunde

20 mei: de 1 juli:Hét HetEvent Event voor voor de praktijkmanager preventieassistent

1 juli: Hét Event voor de preventieassistent

Miele experience center, Vianen Interessante onderwerpen en boeiende sprekers Culinaire beleving door de top chef-koks van Miele Leren, ontmoeten én kennis delen

www.dentalbestpractice.nl

23 september: Hét Event voor de balieassistent

zetten vanuit de gedachte ‘wat is het beste voor de praktijk?’. Op deze manier kom je tot een efficiënte agendaplanning en voorkom je dat je als praktijk inefficiënt aan het werk bent doordat de wensen van de patiënt alle voorrang krijgen. (PS: de tevredenheid van de patiënt wordt namelijk toch door hele andere factoren bepaald.) Tot slot, om bovenstaande tips daadwerkelijk goed uit de verf te laten komen is het uiteraard belangrijk, dat de balie medewerker(s) over voldoende kennis en capaciteiten beschikken. In combinatie met het krijgen van vertrouwen vanuit de praktijkhouder. Indien de kennis, de capaciteiten

en het vertrouwen ontbreken zullen bovenstaande tips ook niet effectief zijn.

Conclusie De irritaties, discussies en ontevredenheid rondom de agendaplanning wordt vaak veroorzaakt door brede bemoeienis vanuit het team. De oplossing is vooral een duidelijke scheiding in verantwoordelijkheid aan te brengen door de balie voor 100% verantwoordelijk te maken. Bijkomend voordeel is, dat de baliemedewerkers zodoende veel meer als autoriteit worden gezien. Zowel binnen de praktijk als door de patiënten. Wat uiteraard ook bijdraagt aan een efficiënte agendaplanning.

Sjoerd Kuiken is eigenaar van Kuiken Praktijkmanagement (www. kuikenpraktijkmanagement.nl). Voor objectieve praktijkanalyses, intensieve begeleidingstrajecten en online cursussen voor praktijkhouders en -managers.

advertentie

S I N D S

minilu – jouw shopping expert Favorietenlijst beheren en met één klik bestellen

Reeds gekochte producten gewoon opnieuw bestellen met de functie „Mijn producten“!

J A A R

E N

D A G !

Voor al uw Orthodontische materialen... ...kunt u terecht bij Ortholab Doorn, Ortholab Zuid, Odontos en Orthotec.

Als dealer van o.a. GC Orthodontics, Reliance, Forestadent, JOTA, Unitek, Ormco, Smile, Task, Ixion en meer kunnen wij u in alle materialen voorzien!

314_VDV.MINI.W.2022.106_Anz.dentista_90x134.indd 1

14.03.22 08:29

dentista

Start met scannen en clear aligners. Ontdek hoe makkelijk en snel een digitale afdruk is met Medit i700. Nu met 3 gratis Orthoclear® aligner cases & training t.w.v. € 5000.

€ 16.900

Info & demo +31 6 29291010 info@digitaleafdruk.nl digitaleafdruk.nl

Exclusief BTW voor de scanner. Clear aligner cases worden afzonderlijk als techniekkosten zonder BTW in rekening gebracht (€ 5400). Levering op basis van vooruitbetaling of lease en exclusief laptop. Intl. gedeponeerde merken.

Esthetische tandheelkunde en slimme online marketing Gericht nieuwe patiënten werven voor esthetische behandelingen? Online marketingspecialist Karim Ahabri legt uit hoe je dat aanpakt. Van inspelen op de actualiteit tot prikkelende Instagram-posts en van een ijzersterke website tot positieve reviews.

Karim Ahabri

ind november was het overal in het nieuws. BN’er Donny Roelvink bekende in de media dat hij er spijt van heeft dat hij z’n tanden heeft laten wegslijpen, zodat er parelwitte facings overheen geplaatst konden worden. Een mooie inhaker voor een aantal aanbieders van esthetische tandheelkunde. Die benutten hun website en social mediakanalen om te laten zien dat je ook op een verantwoorde en gezonde manier aan een stralend gebit kan komen. Een slimme en effectieve manier om de interesse van nieuwe patiënten te wekken. Maar zo snel schakelen kan alleen als de benodigde kanalen goed zijn ingericht.

Denk regionaal Esthetische patiënten werven vraagt een andere aanpak dan patiënten vinden en binden voor een reguliere tandartspraktijk. De gemiddelde tandartspraktijk heeft doorgaans lokale patiënten, terwijl men voor een goede esthetische behandeling bereid is om verder te reizen. In je online marketing is het dus verstandig om verder te kijken dan je eigen vestigingsplaats. Denk minimaal regionaal en vergroot stap voor stap je verzorgingsgebied. Als je hoog staat aangeschreven kun je uiteindelijk patiënten uit het hele land trekken.

De basis: een website met een big smile Een goed functionerende en aantrekkelijke website is de basis van succesvolle online marketing. Waarom? Net als een gebit is

een website bepalend voor de eerste indruk. Ziet de combinatie van tekst en foto’s er verzorgd uit? Is de website gebruiksvriendelijk? Vindt de bezoeker de informatie waar hij/zij naar op zoek is? Tip: voeg ook foto’s toe van voor en na een behandeling en licht complexe cases uit. Een goede website is een online brochure die helpt om via een aanmeldformulier nieuwe patiënten te genereren, ook na sluitingstijd.

Instagram Is je website - de basis - goed ingericht? De volgende stap is om meer bezoekers te trekken. Bijvoorbeeld door gericht social media in te zetten. Deel bijvoorbeeld foto’s van voor en na de behandeling op Instagram, in combinatie met prikkelende teksten als ‘heb je last van scheve tanden?’ of ‘bruine tanden door roken?’ Vergeet niet om ook naar je website te verwijzen, want dat is de plek waar geïnteresseerden uiteindelijk veranderen in patiënten.

Online vindbaarheid Een goede website is essentieel, maar de juiste mensen (doelgroep) op je website krijgen is minstens zo belangrijk. Dit kun je onder meer bereiken door de website te optimaliseren voor zoekmachines. Google indexeert de website, waarna deze een plek krijgt in de organische, niet betaalde zoekresultaten. Dat gebeurt volgens een geheim algoritme. De getoonde ranking van jouw praktijk/kliniek heeft onder meer te maken met de technische werking van je website,

dentista

HANDS-ON ESTHETICS Verbeter je vaardigheden in één dag

09/09/22 Vianen

‘Hands-on Esthetics’ is een eendaags congres met de nadruk op praktische vaardigheden. Eén centrale spreker - Irfan Abas - die van A tot Z een complete restauratie behandelt en drie hands-on workshops waar je in kleine groepjes uiteengaat en je vaardigheden op het gebied van esthetische tandheelkunde verbetert of juist verfijnt. De organisatie van deze dag is een samenwerking tussen DMG, Kettenbach Dental, Hu-Friedy en Dental Best Practice. Kijk voor meer informatie en aanmelden op de website.

Erik-Jan Muts • Rob Vermaas • Irfan Abas • Derk-Jan de Haan Jean-François Brusselle

www.dentalbestpractice.nl

zoekwoorden in de teksten, opgebouwde autoriteit, de locatie van de zoeker, mobielvriendelijkheid en een aantal andere factoren. De hoeveelheid concurrentie speelt natuurlijk ook mee.

Reviews en ambassadeurs Een esthetische behandeling laten uitvoeren is voor veel mensen een serieuze investering, waarbij ze niet over één nacht ijs gaan. Men verdiept zich in de materie en gaat op onderzoek uit. Reviews en patiëntverhalen spelen een belangrijke rol in het converteren - zoals we dat in de marketing noemen - van bezoeker naar patiënt. Reacties van tevreden patiënten geven vertrouwen om bij jouw praktijk/kliniek een esthetische behandeling te laten uitvoeren. Tip: stuur patiënten direct na de behandeling een link, waarmee ze eenvoudig een Google-review kunnen plaatsen. Grote kans dat ze hiertoe bereid zijn en ambassadeur worden. Naast Google (gratis) zijn er allerlei speciale review platforms. Die kun je ook inzetten, maar als je Google benut is dat in principe niet nodig.

Google Ads Wil je sneller gevonden worden op Google? Er een manier die de garantie biedt dat je behandelingen meteen goed vindbaar zijn: Google Ads. Dit zijn advertenties die worden getoond bij de zoekresultaten. Als adverteerder betaal je per klik op de advertentie en die investering verdien je doorgaans snel weer terug. Groot voordeel van Google

Ads is dat je gericht kunt adverteren voor een specifieke behandeling. Bezoekers die jouw advertentie aanklikken worden automatisch naar je website geleid. Sommige bezoekers willen meteen een afspraak maken, andere bezoeken je website voor meer informatie. Het is dus belangrijk om beide groepen goed te bedienen.

Modernste technieken In de online promotie inzetten op een digitaal ontwerp van hoe het gebit kan worden is een effectieve en laagdrempelige methode om nieuwe patiënten te trekken. Mensen komen langs voor een intake. Met geavanceerde apparatuur maak je foto’s en laat je meteen zien hoe mooi het gebit kan worden. De ervaring leert dat het merendeel snel overtuigd is en voor een behandeling kiest.

Reclame maken spannend? Er zijn tandartsen die het nog spannend vinden om reclame te maken, maar langzaam maar zeker vindt er een omslag plaats in de branche. Na veel tijd en energie in je opleiding tot esthetisch tandarts te hebben gestoken wil je zoveel mogelijk mensen aan een mooi gebit helpen. Marketing helpt je om de mensen te bereiken die toe zijn aan een vijfsterren behandeling in jouw stoel. Grijp jij deze kans op meer patiënten en meer omzet?

dentista

Karim Ahabri is online marketingspecialist en eigenaar van TopPraktijk.nl

Karin

Motivatie

atiënten vragen mij steeds vaker of ik hun tanden kan bleken. Als paro preventie-assistent is het mijn primaire taak om problemen in het gebit te voorkomen; tanden bleken hoort daar niet bij. En vaak is dat ook niet nodig. Het goed reinigen en verzorgen van het gebit kan al een groot verschil maken. Zo had ik enige tijd geleden een vrouw van middelbare leeftijd in de stoel. Ze was al jaren niet bij een tandarts geweest en had nog nooit een gebitsreiniging gehad. Door schaamte voor haar gebit had ze een bezoek lang uitgesteld. Ze vond zichzelf niet mooi en ‘er was toch geen eer meer aan te behalen’. Daar was ik het absoluut niet mee eens. Na een motiverend gesprek hebben we samen besloten om ervoor te gaan! Ik plande

een paar afspraken na elkaar in, zodat ik de reiniging in stappen kon doen. En na het tweede bezoek zag ik dat de houding van mevrouw al veranderde. Ze kwam met opgeheven hoofd de behandelkamer in én, het mooiste, met een mooie lach. In de periode tussen haar eerste en tweede bezoek was ze ontzettend goed aan de slag gegaan met de elektrische tandenborstel en heeft ze dagelijks gestokerd. Toen ik haar voor de derde keer zag, was ze weer wat meer veranderd. Nu merkte ze zelf ook op dat de pijn minder was en haar tandvlees mooi roze begon te worden. Ze kreeg er (nog meer) plezier in om haar gebit goed te blijven verzorgen.

bij mij naar binnen. Haar haar was mooi opgestoken, ze had zich prachtig opgemaakt en liet een schitterende lach zien. Niet alleen haar gebit was dus opgeknapt; mevrouw zelf ook!

Tijdens haar laatste bezoek van de reeks kwam er een totaal andere vrouw

Karin Zondag is paro preventie-assistent

dentista

Dat vind ik het mooie aan dit vak. Patiënten kunnen zo veel zélf bereiken door te weten hoe ze hun gebit goed kunnen verzorgen. Het is fijn dat ik hieraan mijn steentje kan bijdragen. En mevrouw? Die komt nu elke zes maanden trouw bij mij in de stoel en ziet er nog altijd even prachtig uit.

bij Dental Clinics Zaltbommel.

Kijk hoe jij je hart kunt laten spreken voor vluchtelingen!

Ga naar nederlandvoorvluchtelingen.nl of scan de QR-code.