SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG DẠY HỌC STEM BÀI “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI. NGUỒN ĐIỆN” VẬT LÍ 11 THPT

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG DẠY HỌC STEM

vectorstock.com/10212086

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ỨNG DỤNG DẠY HỌC STEM BÀI “DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI. NGUỒN ĐIỆN” VẬT LÍ 11 THPT ĐỂ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO CHO HS WORD VERSION | 2022 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

OF FI CI AL ƠN

QU Y

NH

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

BỘ MÔN: VẬT LÍ.

DẠ Y

KÈ M

ĐỀ TÀI: ỨNG DỤNG DẠY HỌC STEM BÀI “ DÒNG ĐIỆN KHÔNG ĐỔI. NGUỒN ĐIỆN ” VẬT LÍ 11 THPT ĐỂ PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC SÁNG TẠO CHO HS.

1

LỜI CAM ĐOAN

OF FI CI AL

Năm học 2020 - 2021, tôi viết sáng kiến kinh nghiệm có tên Ứng dụng dạy học STEM bài” Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT để phát triển năng lực sáng tạo cho HS Tôi cam kết sản phẩm này là của cá nhân tôi tham khảo các tài liệu và tổng hợp viết nên không sao chép SKKN của người khác để nộp. Nếu nhà trường và tổ chuyên môn phát hiện ra tôi sao chép của ai hay có sự tranh chấp về quyền sở hữu thì tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm trước ban chuyên môn về tính trung thực của lời cam đoan này.

Thanh Chương, ngày 20/3/2021

ƠN

Người viết SKKN

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

Nguyễn Đình Linh

3

OF FI CI AL

DANH MỤC CÁC KÍ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

Viết đầy đủ

ĐC

Đối chứng

TN

Thực nghiệm

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

THPT

Trung học phổ thông

TNSP

Thực nghiệm sư phạm

SKKN

Sáng kiến kinh nghiệm

GD &ĐT

Giáo dục và đào tạo

CM

Chuyên môn

DA

Dự án

NH

QU Y

ĐG

Đánh giá

KT

Kiến thức

Kĩ năng Đánh giá

DẠ Y

KÈ M

KN ĐG

ƠN

Viết tắt

4

Nội dung Phần I: Đặt vấn đề

Trang 1

1.1. Lý do chọn đề tài

1

1.2. Mục đích nghiên cứu

1

1.3. Đối tượng nghiên cứu

1

ƠN

1.4. Kế hoạch nghiên cứu.

1.5. Phương pháp nghiên cứu

NH

1.6. Điểm mới của đề tài Phần II. Nội dung nghiên cứu

OF FI CI AL

MỤC LỤC

QU Y

2.1. Cơ sở lí thuyết 2.2. Dạy học STEM trong dạy học Vật lí ở trường Trung học phổ thông

1 2 3 4 4 6 12

2.4 Những điểm thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng đến dạy học STEM và vận dụng dạy học STEM theo hướng phát triển năng lực học sinh trong dạy học Vật lí

13

2.5. Vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT

14

2.6. Thiết kế tiến trình vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy học bài “Dòng điện không đổi.

Nguồn điện”

16

2.7. Nội dung thực ghiệm sư phạm

27

Phần III. Kết luận

42

Tài liệu tham khảo

43

DẠ Y

KÈ M

2.3. Thực trạng dạy học STEM phát triển năng lực HS tại các trường THPT huyện Thanh Chương – Nghệ An

5

PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ

OF FI CI AL

1.1. Lí do chọn đề tài.

Trong xu hướng đổi mới giáo dục hiện nay, phương pháp dạy học từ chú trọng tập trung trang bị kiến thức chuyển sang định hướng hình thành các phẩm chất, năng lực chủ yếu cho người học, đồng thời phát triển tư duy sáng tạo vận dụng các kiến thức, kĩ năng được học vào việc giải quyết các vấn đề xảy ra trong thực tiễn.

Tuy nhiên, trong quá trình thực tế giảng dạy tôi thấy, với cách dạy theo phương pháp truyền thống như hiện nay, học sinh không những không tích cực, chủ động sáng tạo mà nhiều lúc còn không có hứng thú với việc học tập bộ môn.

ƠN

Trong các phương pháp dạy học tích cực đó thì tôi thấy dạy học STEM (Science - Khoa học, Technology - Công nghệ, Engineering - Kĩ thuật, Mathematics - Toán học) đem lại nhiều hứng thú cho người học hơn cả. Với phương pháp dạy học theo STEM, HS không những tiếp thu kiến thức một cách chủ động mà còn có cơ hội phát triển, hình thành được các kĩ năng cần thiết, từ đó có thể phát huy mức độ tư duy tốt nhất, đặc biệt đối với môn Vật lí là môn học có tính thực nghiệm cao.

QU Y

NH

Mỗi bài học STEM sẽ đề cập và giao cho học sinh giải quyết một vấn đề tương đối trọn vẹn, đòi hỏi học sinh phải huy động kiến thức đã có và tìm tòi, chiếm lĩnh kiến thức mới để sử dụng. Quá trình đó đòi hỏi học sinh phải thực hiện theo "Quy trình khoa học" (để chiếm lĩnh kiến thức mới) và "Quy trình kĩ thuật" để sử dụng kiến thức đó vào việc thiết kế và thực hiện giải pháp ("công nghệ" mới) để giải quyết vấn đề. Đây là những lí do chính mà tôi lựa chọn đề tài : Ứng dụng dạy học STEM bài” Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT để phát triển năng lực sáng tạo cho HS

KÈ M

1.2. Mục đích nghiên cứu

Phát triển năng lực sáng tạo của học sinh thông qua vận dụng dạy học STEM trong dạy học chương “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT 1.3. Đối tượng nghiên cứu

DẠ Y

Các biện pháp vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí lớp 11 THPT 1.4. Kế hoạch nghiên cứu

TT

Thời gian

1

Tháng 7/2020 đến tháng 8/2020

Nội dung công việc Sản phẩm - Chọn đề tài sáng kiến Bản đề cương chi tiết. kinh nghiệm 6

- Đăng ký với tổ CM. - Đọc tài liệu - Khảo sát thực trạng.

- Tổng hợp số liệu.

- Tập hợp tài liệu lí thuyết.

- Số liệu khảo sát đã xử lí.

- Bản đề cương đầy đủ - Tập hợp ý kiến đóng góp của đồng nghiệp.

- Kết quả thử nghiệm.

- Bản nháp báo cáo.

- Tập hợp ý kiến đóng góp của đồng nghiệp.

Từ tháng 8/2020 đến tháng 9 /2020.

3

Cuối tháng 10/2020

4

Từ tháng 9/2020 đến tháng 2/2021

5

Từ tháng 12/2020 đến tháng 02/2021.

-Nộp đề cương SSKN về Sở GD &ĐT - Trao đổi với đồng nghiệp để đề xuất biện pháp, các sáng kiến.

- Áp dụng thử nghiệm.

- Viết báo cáo.

- Xin ý kiến của đồng nghiệp.

6

Từ tháng 02/2020 đến đầu tháng 3/2020

- Hoàn thiện bản báo - Bản báo cáo chính cáo. thức.

NH

ƠN

OF FI CI AL

2

1.5. Phương pháp nghiên cứu

1.5.1. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết.

QU Y

- Nghiên cứu cơ sở lý luận về dạy học STEM - Cơ sở lý luận phát triển năng lực sáng tạo cho HS trong dạy học Vật lý - Cơ sở lý luận để đề xuất các biện pháp vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo của học sinh

KÈ M

- Mục tiêu, cấu trúc, nội dung bài “Dòng điện không đổi.Nguồn điện” Vật lý 11 cơ bản.

1.5.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp điều tra, tìm hiểu thực tế.

- Quan sát, phân tích, tổng hợp các phiếu điều tra, thăm dò và đánh giá thực trạng

DẠ Y

1.5.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm.

- Tổ chức thực nghiệm sư phạm ở trường phổ thông nhằm kiểm tra ,đánh giá kết quả nghiên cứu thu nhận được.

1.5.4. Phương pháp thống kê toán học.

7

Xử lý kết quả thu được theo các phép toán thống kê.

OF FI CI AL

1.6. Điểm mới của đề tài

Về lý luận: Hệ thống hóa, bổ sung cơ sở lý luận về vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo cho HS trong dạy học Vật lí - Đề xuất được một số biện pháp vận dụng dạy học STEM nhằm phát triển năng lực sáng tạo cho HS trong dạy học Vật lí ở trường phổ thông.

Về thực tiễn: Thiết kế, xây dựng được một số tiến trình và giáo án vận dụng dạy học STEM dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT nhằm phát triển năng lực sáng tạo cho HS.

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

- Tổ chức thực nghiệm sư phạm việc vận dụng dạy học STEM dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo ở các trường phổ thông.

8

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

OF FI CI AL

2.1. Cơ sở lí thuyết 2.1.1. Dạy học Vật lý ở trường phổ thông theo định hướng phát triển năng lực 2.1.1.1. Khái niệm năng lực.

Trong các kết quả nghiên cứu tâm lý học thì năng lực là những thuộc tính riêng của cá nhân. Ở Liên Xô trước đây, nhà Tâm lý học P.A.Ruđich cho rằng: “Năng lực là tính chất tâm – sinh lý của con người chi phối quá trình tiếp thu các kiến thức, kỹ năng, kỹ xảo cũng như hiệu quả thực hiện một hoạt động nhất định”. Ở Việt Nam thì tác giả Phạm Minh Hạc đã định nghĩa: “Năng lực là những đặc điểm tâm lý cá biệt, tạo thành điều kiện quy định tốc độ, chiều sâu, cường độ, của việc tác động vào đối tượng lao động”.

2.1.1.2. Phân loại năng lực.

ƠN

- Năng lực chung - Năng lực chuyên môn - Năng lực trong công việc - Năng lực về quản lí xã hội

NH

- Năng lực phát triển bản thân

QU Y

- Nhóm năng lực công cụ 2.1.1.3. Các mức độ của năng lực.

- NL chung là hệ thống những thuộc tính trí tuệ cá nhân đảm bảo cho cá nhân nắm được tri thức và hoạt động một cách dễ dàng có hiệu quả có thể gọi NL chung là NL trí tuệ (inteligence) NL này thể hiện ở chức năng tâm lý.

KÈ M

- NL chuyên môn là hệ thống các thuộc tính cá nhân bảo đảm đạt được kết quả cao trong nhận thức và trong sáng tạo của các lĩnh vực chuyên môn. Mỗi người đều có NL chung và NL chuyên môn phát triển bổ sung lẫn nhau. Điều kiện quyết định NL của cá nhân phụ thuộc vào hoạt động của cá nhân trong điều kiện giáo dục của xã hội và chịu ảnh hưởng của nền văn hóa xã hội.

2.1.1.4. Cấu trúc của năng lực.

DẠ Y

NL gồm có 3 thành tố: Kiến thức, kĩ năng và thái độ. Giữa các thành tố của NL có mối quan hệ hữu cơ với nhau trong sự tác động để hình thành và phát triển. Cấu trúc chung của NL có thể nhận thức theo sơ đồ sau:

9

Kiến thức

OF FI CI AL

Kĩ năng

năng lực

Thái độ

ƠN

Nói đến NL, cần hiểu NL có nhiều tầng, bậc. NL là một khái niệm phức tạp về nội hàm. Trong khuôn khổ đề tài SKKN tôi chỉ lựa chọn, nghiên cứu năng lực sang tạo trong dạy học bộ môn Vật lí.

2.1.1.5. Khái niệm năng lực sáng tạo.

- Có thể hiểu “Năng lực sáng tạo là khả năng tạo ra những giá trị mới về vật chất và tinh thần, tìm ra cái mới, giải pháp mới, công cụ mới, vận dụng thành công những hiểu biết đã có vào hoàn cảnh mới” .

QU Y

NH

Tác giả Nguyễn Đức Thâm cho rằng: “Năng lực sáng tạo gắn liền với kĩ năng, kĩ xảo và vốn hiểu biết của chủ thể. Con người càng có kiến thức sâu rộng thì rất nhạy bén trong việc đề ra phương án để giải quyết vấn đề. Bởi vậy, không thể rèn luyện năng lực sáng tạo tách rời, độc lập với học tập kiến thức về một lĩnh vực nào đó”.

2.1.1.6. Các biểu hiện của năng lực sáng tạo.

- Năng lực tự chuyển tải tri thức và kĩ năng từ lĩnh vực quen biết sang tình huống mới, vận dụng kiến thức đã học trong những điều kiện và hoàn cảnh mới.

KÈ M

- Năng lực nhận thấy vấn đề mới trong điều kiện quen biết (tự đặt câu hỏi mới cho mình và cho mọi người về bản chất của các điều kiện, tình huống, sự vật).

- Năng lực nhìn thấy cấu trúc của đối tượng đang nghiên cứu, thực chất là bao quát nhanh chóng đôi khi ngay tức khắc các bộ phận, các yếu tố của đối tượng trong mối quan hệ giữa chúng với nhau.

- Năng lực biết đề xuất các giải pháp khác nhau khi xử lí một tình huống..

DẠ Y

- Năng lực xác nhận bằng lí thuyết và thực hành các giả thuyết (hoặc phủ nhận nó), năng lực biết đề xuất các phương án thí nghiệm, hoặc thiết kế các sơ đồ thí nghiệm để kiểm tra giả thuyết , hoặc để đo một đại lượng vật lí nào đó với hiệu quả cao nhất có thể được trong những điều kiện đã cho.

- Năng lực nhìn nhận một vấn đề dưới những góc độ khác nhau, đôi khi mâu thuẫn nhau. Năng lực tìm ra những giải pháp lạ, chẳng hạn trước một bài toán Vật 10

OF FI CI AL

lí có nhiều cách nhìn đối với việc tìm kiếm lời giải, năng lực kết hợp nhiều phương pháp giải bài tập để tìm một phương pháp giải mới, độc đáo.

2.2. Dạy học STEM trong dạy học Vật lí ở trường Trung học phổ thông 2.2.1. Khái niệm dạy học STEM. STEM là viết tắt của các từ Science (Khoa học), Technology (Công nghệ), Engineering (Kỹ thuật) và Masth (Toán học). Giáo dục STEM về bản chất được hiểu là trang bị cho người học những kiến thức, kĩ năng cần thiết liên quan đến các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học.

Những kiến thức và kỹ năng vừa nêu phải được tích hợp, lồng ghép và bổ trợ cho nhau giúp học sinh không chỉ hiểu biết về nguyên lý mà còn có thể áp dụng để thực hành và tạo ra được những sản phẩm trong cuộc sống hằng ngày.

Trong đó với kỹ năng khoa học, học sinh được trang bị kiến thức về các khái niệm, các nguyên lý, các định luật và các cơ sở lý thuyết của giáo dục khoa học.

ƠN

Với kỹ năng công nghệ, học sinh có khả năng sử dụng, quản lý, hiểu biết, và truy cập được công nghệ, từ những vật dụng đơn giản như cái bút, chiếc quạt đến những hệ thống phức tạp như mạng Internet, máy móc.

NH

Về kỹ năng kỹ thuật, học sinh được trang bị kỹ năng sản xuất ra đối tượng và hiểu được quy trình để làm ra nó.

Và cuối cùng, kỹ năng toán học là khả năng nhìn nhận và nắm bắt được vai trò của toán học trong mọi khía cạnh tồn tại trên thế giới

QU Y

2.2.2. Đặc trưng cơ bản của dạy học STEM. - Tập trung vào tích hợp: Giáo dục STEM có đặc điểm là tập trung vào sự tích hợp hai hay nhiều môn học, trong đó đặc biệt nhấn mạnh vào khoa học và toán.

DẠ Y

KÈ M

- Liên hệ cuộc sống với thực tế: Do sự tích hợp và đa ngành thể hiện sự kết nối của khoa học nên phần lớn giáo dục STEM không thiên về lý thuyết mà thiên về thực hành, vận dụng và giải quyết các vấn đề trong thực tiễn cuộc sống, từ các vấn đề mang tính chất địa phương tới các vấn đề có tính toàn cầu.

- Hướng đến phát triển kỹ năng của thế kỷ 21: Các chương trình học STEM đều tạo cơ hội để học sinh rèn luyện và phát triển các nhóm kỹ năng mục tiêu cần thiết cho công việc của thế kỷ 21 như: + Kỹ năng giải quyết vấn đề phức tạp + Kỹ năng làm việc nhóm + Kỹ năng tư duy phản biện + Kỹ năng sáng tạo Các kỹ năng cũng được xây dựng có tính hệ thống, liên tục và kế thừa lẫn nhau.

- Thách thức học sinh vượt lên chính mình: Các bài tập, dự án học tập hoạc các chuyến đi thực địa đều đòi hỏi học sinh phải nỗ lực bản thân, phối hợp làm việc 11

nhóm, khai thác các nguồn lực có sẵn để đạt đến những cột mốc mới về kiến thức, kinh nghiệm cũng như năng lực mới của mình.

OF FI CI AL

- Có tính hệ thống và kết nối giữa các bài học: Đây là một đặc điểm rất quan trọng giúp quá trình giáo dục đạt được hiệu quả cao đối với học sinh.

2.2.3. Mục tiêu dạy học STEM.

- Xây dựng những năng lực nhận thức STEM cho thế hệ công dân tương lai:

Lý do giáo dục tích hợp STEM hướng đến năng lực STEM vì xu hướng phát triển của xã hội trong tương lai bắt buộc mọi người dân phải được tiếp cận thông tin, phải có hiểu biết căn bản về các kiến thức có tính liên ngành, nhận thấy được tầm quan trọng của kiến thức khoa học và công nghệ.

NH

ƠN

- Chuẩn bị những năng lực cần thiết cho nguồn lục lao động trong thế kỷ 21: + Mục tiêu này chủ yếu được lồng ghép trong các chương trình cả giáo dục chính quy và không chính quy, từ bậc phổ thông cho đến các chương trình đại học. + Có rất nhiều cách định nghĩa khác nhau về những năng lực cần thiết cho nguồn lao động trong thế kỷ 21, nhưng tóm lại các năng lực đó đều hướng tới người lao động thích nghi và làm việc hiệu quả trong môi trường lao động của xã hội hiện đại.

QU Y

+ Trong môi trường lao động hiện đại, người lao động phải biết sử dụng các công cụ thông tin truyền thông một cách hiệu quả, phải biết làm việc cộng tác với nhiều người khác, phải biết giải quyết những vấn đề không quen thuộc, và có khả năng quản trị bản thân tốt.

- Tập trung nghiên cứu, phát triển và đổi mới trong lĩnh vực giáo dục ngành nghề STEM:

KÈ M

Các chương trình đổi mới giáo dục về phương pháp giảng dạy, khung chương trình học và hoạt động thực hành đều được tập trung nghiên cứu cải cách.

DẠ Y

2.2.4. Các giai đoạn của dạy học STEM.

12

OF FI CI AL

Xác định vấn đề hoặc nhu cầu thực tiễn

Nghiên cứu lý thuyết nền (học kiến thức mới)

Toán

Lý

Hóa

Sinh

Tin

CN

(Nội dung dạy học theo chương trình được sắp xếp lại phù hợp)

Đề xuất các giải pháp khả dĩ

ƠN

Chọn giải pháp tốt nhất

Chế tạo mô hình hoặc mẫu thử nghiệm

NH

Thử nghiệm và đánh giá Chia sẻ và thảo luận

QU Y

Điều chỉnh thiết kế

KÈ M

Giai đoạn 1: Xác định vấn đề Trong hoạt động này, giáo viên giao cho học sinh nhiệm vụ học tập chứa đựng vấn đề, trong đó học sinh phải hoàn thành một sản phẩm học tập cụ thể với các tiêu chí đòi hỏi học sinh phải sử dụng kiến thức mới trong bài học để đề xuất, xây dựng giải pháp và thiết kế nguyên mẫu của sản phẩm cần hoàn thành..

- Mục tiêu: Xác định tiêu chí sản phẩm; phát hiện vấn đề/nhu cầu - Nội dung hoạt động: Tìm hiểu về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ; đánh giá về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ...

DẠ Y

- Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Các mức độ hoàn thành nội dung hoạt động (Ghi chép thông tin về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ; đánh giá, đặt câu hỏi về hiện tượng, sản phẩm, công nghệ).

- Kỹ thuật tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (nội dung, phương tiện, cách thực hiện, yêu cầu sản phẩm phải hoàn thành); Học sinh thực hiện nhiệm vụ (qua thực tế, tài liệu, video; cá nhân hoặc nhóm); Báo cáo, thảo luận (thời gian, địa điểm, cách thức); Phát hiện/phát biểu vấn đề (giáo viên hỗ trợ).

13

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

OF FI CI AL

Giai đoạn 2: Nghiên cứu kiến thức nền và đề xuất giải pháp Trong hoạt động này, học sinh thực hiện hoạt động học tích cực, tự lực dưới sự hướng dẫn của giáo viên.

- Mục đích: Hình thành kiến thức mới và đề xuất giải pháp - Nội dung: Nghiên cứu nội dung sách giáo khoa, tài liệu, thí nghiệm để tiếp nhận, hình thành kiến thức mới và đê xuất giải pháp/thiết kế.

- Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Các mức độ hoàn thành nội dung hoạt động (Xác định và ghi được thông tin, dữ liệu, giải thích, kiến thức mới, nếu giải pháp/thiết kế).

- Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (Nêu rõ yêu cầu đọc/nghe/nhìn/làm để xác định và ghi được thông tin, dữ liệu, giải thích, kiến thức mới); Học sinh nghiên cứu sách giáo khoa, tài liệu, làm thí nghiệm (cá nhân, nhóm); Báo cáo, thảo luận; Giáo viên điều hành, “chốt” kiến thức mới + hỗ trợ HS đề xuất giải pháp/thiết kế mẫu thử nghiệm.

Giai đoạn 3:: Lựa chọn giải pháp Trong hoạt động này, học sinh được tổ chức để trình bày, giải thích và bảo vệ bản thiết kế kèm theo thuyết minh (sử dụng kiến thức mới học và kiến thức đã có); đó là sự thể hiện cụ thể của giải pháp giải quyết vấn đề.

- Mục đích: Lựa chọn giải pháp/bản thiết kế.

- Nội dung: Trình bày, giải thích, bảo vệ giải pháp/thiết kế để lựa chọn và hoàn thiện.

- Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Giải pháp/bản thiết kế được lựachọn/hoàn thiện.

- Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (Nêu rõ yêu cầu HS trình bày, báo cáo, giải thích, bảo vệ giải pháp/thiết kế); Học sinh báo cáo, thảo luận; Giáo viên điều hành, nhận xét, đánh giá + hỗ trợ HS lựa chọn giải pháp/thiết kế mẫu thử nghiệm.

Giai đoạn 4: Chế tạo mẫu, thử nghiệm và đánh giá Trong hoạt động này, học sinh tiến hành chế tạo mẫu theo bản thiết kế đã hoàn thiện sau bước 3; trong quá trình chế tạo đồng thời phải tiến hành thử nghiệm và đánh giá.

- Mục đích: Chế tạo và thử nghiệm mẫu thiết kế.

- Nội dung: Lựa chọn dụng cụ/thiết bị thí nghiệm; chế tạo mẫu theo thiết kế; thử nghiệm và điều chỉnh.

- Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Dụng cụ/thiết bị/mô hình/đồ vật…đã chế tạo và thử nghiệm, đánh giá.

- Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (lựa chọn dụng cụ/thiết bị thí nghiệm để chế tạp, lắp ráp…); Học sinh thực hành chế tạo, lắp ráp và thử nghiệm; Giáo viên hỗ trợ học sinh trong quá trình thực hiện.

Giai đoạn 5: Chia sẻ, thảo luận, điều chỉnh 14

OF FI CI AL

Trong hoạt động này, học sinh được tổ chức để trình bày sản phẩm học tập đã hoàn thành; trao đổi, thảo luận, đánh giá để tiếp tục điều chỉnh, hoàn thiện.

- Mục đích: Trình bày, chia sẻ, đánh giá sản phẩm nghiên cứu.

- Nội dung: Trình bày và thảo luận.

NH

ƠN

- Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Dụng cụ/thiết bị/mô hình/đồ vật... Đã chế tạo được + Bài trình bày báo cáo.

- Cách thức tổ chức hoạt động: Giáo viên giao nhiệm vụ (mô tả rõ yêu cầu và sản phẩm trình bày); Học sinh báo cáo, thảo luận (bài báo cáo, trình chiếu, video, dungcụ/thiết bị/mô hình/đồ vật đã chế tạo…) theo các hình thức phù hợp (trưng bày, triển lãm, sân khấu hóa); Giáo viên đánh giá, kết luận, cho điểm và định hướng tiếp tục hoàn thiện.

2.2.5. Đánh giá dạy học STEM Mỗi bài học STEM được thực hiện ở nhiều tiết học nên một hoạt động học có thể được thực hiện ở trong và ngoài lớp học. Vì thế, trong một tiết học có thể chỉ thực hiện một số hoạt động học trong tiến trình bài học theo phương pháp dạy học tích cực được sử dụng. Các tiêu chí đánh giá tiến trình dạy học đã được nêu rõ trong Công văn số 5555/BGDĐT–GDTrH ngày 08/10/2014.

Nội dung 1: Kế hoạch và tài liệu dạy học gồm 4 tiêu chí.

QU Y

- Mức độ phù hợp của chuỗi hoạt động học với mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học được sử dụng.

- Mức độ rõ ràng của mục tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập.

- Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng để tổ chức các hoạt động học của học sinh.

KÈ M

- Mức độ hợp lí của phương án kiểm tra, đánh giá trong quá trình tổ chức hoạt động học của học sinh.

- Mức độ sinh động, hấp dẫn học sinh của phương pháp và hình thức chuyển - Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của HS

DẠ Y

- Mức độ phù hợp, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích học sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Nôi dung 3: Hoạt động của học sinh gồm 4 tiêu chí

- Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học sinh trong lớp.

15

OF FI CI AL

- Mức độ tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập.

- Mức độ tham gia tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

- Mức độ đúng đắn, chính xác, phù hợp của các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

Nội dung

Mức độ phù hợp của chuỗi hoạt động học với mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học được sử dụng

Mức độ rõ ràng của mục tiêu, nội dung, kĩ thuật tổ chức và sản phẩm cần đạt được của mỗi nhiệm vụ học tập.

Mức độ phù hợp của thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng để tổ chức các hoạt động học của học sinh

ƠN

Kế hoạch và tài liệu dạy học

Tiêu chí

Mức độ hợp lí của phương án kiểm tra, đánh giá trong quá trình tổ chức hoạt động học của học sinh.

NH

Mức độ sinh động, hấp dẫn học sinh của phương pháp và hình thức chuyển giao nhiệm vụ học tập Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của học sin

QU Y

Tổ chức hoạt động học cho học

Mức độ phù hợp, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích học sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện nhiệm vụ học tập.

Mức độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích, đánh giá kết quả hoạt động và quá trình thảo luận của học sinh.

Khả năng tiếp nhận và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của tất cả học sinh trong lớp.

DẠ Y

KÈ M

Hoạt động của học sinh

Mức độ tích cực, chủ động, sáng tạo, hợp tác của học sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập.

Mức độ tham gia tích cực của học sinh trong trình bày, trao đổi, thảo luận về kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập Mức độ đúng đắn, chính xác, phù hợp của các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập của học sinh.

- Bảng trình bày 3 mức độ của mỗi tiêu chí đánh giá (phụ lục 1) - Việc đánh giá về hoạt động của giáo viên (phụ lục 2)

16

Mục đích điều tra

OF FI CI AL

2.3. Thực trạng dạy học STEM phát triển năng lực HS tại các trường THPT huyện Thanh Chương – Nghệ An. Đánh giá định lượng thực trạng đổi mới PPDH Vật lí ở trường THPT nói chung và hình thức tổ chức dạy học STEM trong môn Vật lí. Cụ thể về mặt nhận thức của GV, khả năng tổ chức dạy học STEM của GV trong môn Vật lí ở THPT. Phương pháp điều tra - Chúng tôi sử dụng phiếu điều tra (phụ lục 3 )

- Trao đổi, phỏng vấn các đồng nghiệp GV ở các trường THPT Kết quả thu được

NH

ƠN

Qua phiếu điều tra và trao đổi, phong vấn đối với 14 GV giảng dạy bộ môn Vật lí trên địa bàn huyện Thanh Chương. Mỗi trường chọn ngẫu nhiên 2 GV bao gồm các trường THPT Thanh Chương 1, THPT Thanh Chương 3, THPT Đặng Thúc Hứa, THPT Đặng Thai Mai, THPT Nguyễn Sỹ Sách, THPT Nguyễn Cảnh Chân, THPT Cát Ngạn. Chúng tôi được kết quả qua phiếu khảo sát, thăm dò về thực trạng dạy học Vật lí nói chung và dạy học STEM như sau: 1. 14/14 (100%) GV tham gia khảo sát đều nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của việc đổi mới PPDH Vật lí hiện nay; các GV đều đã được bồi dưỡng, tìm hiểu về “ Dạy học tích cực”

QU Y

- 14/14 (100% ) GV tham gia khảo sát có tài liệu và đã tự nghiên cứu về đổi mới PPDH. - 5/14 (35,7%) số GV tham gia khảo sát biết về lí thuyết dạy học STEM nhưng chưa thực hiện.

KÈ M

- 9/14 (64,3% ) số GV tham gia khảo sát đã tổ chức dạy học STEM trong môn Vật lí 2. Đồ dùng dạy học và thiết bị thí nghiệm đã đáp ứng được theo yêu cầu tối thiểu 3. GV chưa chủ động giao cho HS thiết kế, chế tạo các thiết bị học tập tự làm để giải quyết nhiệm vụ học tập.

DẠ Y

4. Trong số các GV tham gia khảo sát thì có 14/14 (100%) GV coi trọng hoạt động trí tuệ, 12/14 (85,7%) coi trọng hoạt động thực hành; 13/14 (92,8%) GV coi trọng đồng thời hoạt động trí tuệ - thực hành` Có thể thấy thực trạng dạy học Vật lí ở THPT đã có những chuyển biến tích cực trong đổi mới PPDH song vẫn còn những khó khăn, hạn chế cụ thể: 17

- Thiếu tài liệu hướng dẫn tự học, tự nghiên cứu cho GV

OF FI CI AL

- Cần được bồi dưỡng kĩ thuật sử dụng các kiểu dạy học hiện đại trong môn Vật lí

- Chưa thường xuyên quan tâm thực hiện áp dụng các PPDH tích cực trong nhà trường.

2.4 Những điểm thuận lợi, khó khăn ảnh hưởng đến dạy học STEM và vận dụng dạy học STEM theo hướng phát triển năng lực học sinh trong dạy học Vật lí

ƠN

Thuận lợi - Giáo dục STEM là phương pháp giáo dục tích hợp đa ngành kết hợp ứng dụng thực tế. Nhờ đó, học sinh có thể học kiến thức của 4 môn học cùng lúc và áp dụng ngay vào thực tế. Giáo dục STEM phá bỏ rào cản “nhàm chán” của người học, củng cố thêm những kiến thức thực tiễn cần thiết và trang bị cho người học khả năng vận dụng linh hoạt kiến thức vào đời sống - kỹ năng cực kỳ cần thiết đối với những người trẻ thế kỷ số.

NH

- Giáo dục STEM đề cao kỹ năng giải quyết vấn đề cho người học. Trước mỗi giờ học STEM, những tình huống thực tế được đưa ra như 1 đề bài. Để giải quyết vấn đề, người học phải tìm tòi, nghiên cứu các kiến thức của những môn học liên quan.

Khó khăn

QU Y

- Giáo dục STEM đề cao tính sáng tạo trong mỗi giờ học. Ở mỗi tiết học, người học đóng vai trò chủ động, nắm bắt - nghiên cứu - áp dụng thậm chí phát minh ra cách mới để giải quyết vấn đề.

KÈ M

- Chưa “Chương trình hóa” giáo dục STEM: Với khung chương trình đề ra, GV vẫn gặp khó khăn trong việc tổ chức các nội dung, chủ đề sao cho vừa đảm bảo yêu cầu của Khung chương trình, vừa phát huy sức sáng tạo của HS Đi kèm với việc “Chương trình hóa” giáo dục STEM cũng cần có các chính sách, chế độ, quy định kèm theo.

- Trình độ GV chưa đáp ứng được yêu cầu: Phần lớn GV chỉ được đào tạo đơn môn, do đó sẽ gặp khó khăn nếu triển khai dạy học theo hướng liên ngành như giáo dục STEM.Bên cạnh đó, đa số GV còn ngại học hỏi, ngại chia sẻ với đồng nghiệp, nên chưa có sự phối hợp tốt giữa GV các bộ môn trong dạy học STEM.

DẠ Y

- Chưa có sự phối hợp tốt giữa trường phổ thông với trường đại học và các viện nghiên cứu, các tổ chức, doanh nghiệp: Giáo dục STEM chỉ đạt hiệu quả khi có sự phối hợp tốt giữa trường phổ thông với các trường đại học trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng năng lực chuyên môn cho GV. - Khâu kiểm tra, đánh giá hiện nay ở trường phổ thông (cụ thể là Kì thi trung 18

OF FI CI AL

học phổ thông quốc gia) được tổ chức theo hình thức làm bài thi trắc nghiệm kiểm tra kiến thức, kĩ năng, trong khi kiểm tra, đánh giá theo mô hình giáo dục STEM là đánh giá thông qua sản phẩm, đánh giá quá trình.

- Điều kiện cơ sở vật chất chưa đáp ứng được yêu cầu đề ra: Sĩ số mỗi lớp học quá đông cũng gây khó khăn cho tổ chức hoạt động, cản trở việc đổi mới phương pháp dạy học của GV; việc không có phòng học STEM hoặc phòng thực hành để HS có nơi làm việc nhóm, nghiên cứu, thí nghiệm cũng là một khó khăn.

Vận dụng dạy học STEM theo hướng phát triển năng lực học sinh trong dạy học Vật lí + Chủ đề bài học STEM tập trung vào các vấn đề của thực tiễn. Trong các bài học STEM học sinh đặt các vấn đề thực tiễn xã hội và yêu cầu tìm giải pháp + Cấu trúc bài học STEM theo quy trình thiết kế kỹ thuật

ƠN

+ Quy trình thiết kế kỹ thuật cung cấp một tiến trình linh hoạt đưa học sinh từ việc xác định một vấn đề đến sáng tạo và phát triển một giải pháp. + Phương pháp dạy học bài học stem đưa học sinh vào hoạt động tìm tòi và khám phá, định hướng hành động, trải nghiệm và sản phẩm.

NH

+ Trong các hoạt động STEM học sinh được học theo hướng gợi mở, hoạt động của học sinh là hoạt động được chuyển giao và hợp tác, các quyết định về giải pháp để giải quyết các vấn đề đều ở học sinh.

Ngoài ra học sinh thực hiện hoạt động trao đổi thông tin để chia sẻ ý tưởng và tự điều chỉnh các ý tưởng của mình.

KÈ M

QU Y

Hình thức tổ chức bài học STEM lôi cuốn học sinh vào hoạt động nhóm kiến tạo. Làm việc nhóm trong các bài học stem là cơ sở để học sinh rèn luyện và phát triển kỹ năng giao tiếp và hợp tác giữa các học sinh. Chính vì thế giáo viên cần phải có phương pháp phù hợp để đưa ra phương thức giảng dạy tối ưu nhất, thông qua những yêu cầu về sản phẩm stem vật lý mà học sinh buộc phải hoàn thành.

DẠ Y

2.5. Vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT 2.5.1. Vị trí đặc điểm của bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” trong chương trình Vật lý 11 THPT. - Vị trí: Phần vật lí 11 được chia làm hai phần kiến thức, phần một là phần Điện học, phần hai là phần Quang học. Trong phần điện học được chia làm 5 chương. Bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” là bài đầu tiên của chương II: Dòng điện không đổi. Nội dung kiến thức trong bài cung cấp cho HS các khái niệm 19

1

ChuÈn KT, KN

Møc ®é thÓ hiÖn cô thÓ cña chuÈn KT, KN

Nªu ®­îc dßng ®iÖn kh«ng ®æi lµ g×.

Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã h­íng.

C­êng ®é dßng ®iÖn lµ ®¹i l­îng ®Æc tr­ng cho t¸c dông m¹nh hay yÕu cña dßng ®iÖn. Dßng ®iÖn kh«ng ®æi lµ dßng ®iÖn cã chiÒu vµ c­êng ®é kh«ng ®æi theo thêi gian. C­êng ®é

NH

TT

ƠN

OF FI CI AL

về dòng điện không đổi, cường độ dòng điện. Nguồn điện, suất điện của nguồn điện. Trong bài cũng giới thiệu một số nguồn điện như pin, ắc quy.

- Đặc điểm: Các khái niệm cơ bản về dòng điện thì HS đã được học ở chương trình THCS. Nên nội dung chính trong bài tập trung trình bày các kiến thức về cường độ dòng dòng điện không đổi, định nghĩa về đơn vị Culông. Nguồn điện là thiết bị duy trì hiệu điện thế giữa hai cực của nguồn điện, khi nguồn điện được mắc vào mạch điện kín thì trong mạch có dòng điện. Bên trong nguồn điện có các lực lạ có bản chất khác với lực điện thực hiện công để làm dịch chuyển điện tích dương ngược chiều điện trường hoặc làm các điện tích âm dịch chuyển chùng chiều với điện trường.Công của các lực lạ thực hiện làm dịch chuyển các điện tích trong nguồn điện gọi là công của nguồn điện.

Phần giới thiệu một số nguồn điện như pin và ắc quy thì hướng dẫn cho HS tự đọc tìm hiểu thêm để nắm được một dạng nguồn điện trong thực tế.

2.5.2. Chuẩn KT, KN của bài học “Dòng điện không đổi. Nguồn điện”

QU Y

dßng ®iÖn kh«ng ®æi ®­îc tÝnh b»ng c«ng thøc : I 

q t

trong ®ã, q lµ ®iÖn l­îng chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña vËt dÉn trong kho¶ng thêi gian t.

Trong hÖ SI, ®¬n vÞ cña c­êng ®é dßng ®iÖn lµ ampe (A) vµ ®­îc x¸c ®Þnh lµ : 1 A =

1C = 1 C/s 1s

Nªu ®­îc suÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn lµ g×.

DẠ Y

2

KÈ M

C¸c ­íc sè cña ampe lµ 1 mA = 1.103A, 1A = 1.106 A. SuÊt ®iÖn ®éng E cña nguån ®iÖn lµ ®¹i l­îng ®Æc tr­ng cho kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng cña nguån ®iÖn, cã gi¸ trÞ b»ng th­¬ng sè gi÷a c«ng A cña c¸c lùc l¹ vµ ®é lín cña c¸c ®iÖn tÝch q dÞch chuyÓn trong nguån : E =

A q

Trong hÖ SI, suÊt ®iÖn ®éng cã ®¬n vÞ lµ v«n (V).

2.5.3. Nội dung cơ bản của bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lý 11 THPT 20

gian đó. Công thức: I =

OF FI CI AL

- Phát biểu định nghĩa cường độ dòng điện là đại lượng đặc trưng cho tác dụng mạnh yếu của dòng điện. Nó được xác định bàng thương số của điện lượng q dịch chuyển qua tiết diện thẳng của vật dẫn trong khoảng thòi gian t và khoang thời q t

- Nêu được điều kiện để có dòng điện: Điều kiện để có dòng điện là phải có một hiệu điện thế đặt vào hai đầu vật dẫn điện.

- Phát biểu được suất điện động của nguồn điện là đại lượng đặc trưng cho khả năng thực hiện công của nguồn điện và được đo bằng thương số giữa công A của lực lạ thực hiện khi dịch chuyển một điện tích dương q ngược chiều điện trường và độ lớn của điện tích đó. Công thức. E =

A q q ;I= ;I= t t q

-Tìm hiểu thêm về cấu tạo chung của các pin điện hóa, sự chuyển hóa năng lượng trong acquy.

ƠN

2.6. Thiết kế tiến trình vận dụng dạy học STEM theo định hướng phát triển năng lực sáng tạo trong dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” 2.6.1. Hình thành ý tưởng, tên của các sản phẩm STEM

QU Y

NH

Hiện nay, các loại pin điện hóa đang được sử dụng phổ biến trong cuộc sống.

Tuy nhiên, sau khi hết hạn sử dụng, vấn đề rác thải cua pin điện hóa chưa được xử lí là một ttrong nhưng nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Do vậy tìm ra các nguồn năng lượng thân thiện với môi trường là một trong những vấn đề rất cấp thiết hiện nay.

Trong chủ đề này, HS sẽ vận dụng các kiến thức để thực hiện thiết kế và chế tạo được nguồn điện từ các vật liệu sinh học thân thiện với môi trường như củ, quả.

2.6.2. Lập kế hoạch dạy học STEM 1. TÊN CHỦ ĐỀ: Nguồn điện từ củ, quả

KÈ M

Số tiết: 2- Vật lí 11 2. Mô tả chủ đề:

DẠ Y

HS vận dụng các kiến thức đã học về dòng điện không đổi đã được học ở chương trình THCS kết hợp với các kiến thức trong bài “Dòng điện không đổi.

Nguồn điện” thuộc chương trình Vật lí 11 để thiết kế một bộ nguồn điện được sử dụng từ các vật liệu thân thiện với môi trường như các loại củ, quả sẵn có với các tiêu chí cụ thể. Sau khi sản phẩm hoàn thành, thì mạch điện hoạt động bình thường và sê tiến hành đánh giá chất lượng sản phẩm.

I. MỤC TIÊU 1. Kiến thức 21

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

OF FI CI AL

- Nêu được định nghĩa về dòng điện không đổi, cường độ dòng điện. Nêu được nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường của rác thải pin hiện có. Mô tả được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của pin.

- Áp dụng kiến thức toán thống kê, ghi chép xác định hiệu điện thế trong quá trình làm thí nghiệm nghiên cứu.

- Vận dụng được các kiến thức trong chủ đề và kiến thức đã biết, thiết kế và chế tạo được nguồn điện sử dụng từ các vật liệu thân thiện với môi trường như các loại củ, quả.

- Tiến hành được thí nghiệm nghiên cứu và tìm ra điều kiện phù hợp để thiết kế (đèn LED) có hiệu điện thế định mức 3V. - Đo suất điện động để kiểm tra hoạt động của pin đã chế tạo.

- Vẽ được bản thiết kế mạch điện sử dụng pin thân thiện với môi trường.

- Trình bày, bảo vệ được ý kiến của mình và phản biện ý kiến của người khác.

- Hợp tác trong nhóm để cùng thực hiện nhiệm vụ học tập. b. Phát triển phẩm chất - Có thái độ tích cực, hợp tác trong làm việc nhóm.

- Yêu thích, say mê nghiên cứu khoa học;.

- Có ý thức bảo vệ môi trường c. Định hướng phát triển năng lực.

- Năng lực thực nghiệm, nghiên cứu kiến thức về pin điện hóa; - Năng lực giải quyết vấn đề chế tạo được nguồn điện thân thiện với môi trường một cách sáng tạo.

- Năng lực giao tiếp và hợp tác nhóm để thống nhất bản thiết kế và phân công thực hiện từng phần nhiệm vụ cụ thể.

4. Thiết bị: GV sẽ hướng dẫn HS sử dụng một số thiết bị sau khi học chủ đề.

- Đồng hồ đo điện.

- Một số nguyên vật liệu như: quả chanh, củ khoai tây; các tấm điện cực bằng thiếc, nhôm, đồng, than chì, dây dẫn điện, - Máy tính cầm tay, đèn LED.

22

OF FI CI AL ƠN

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

Hình 1: Các thiết bị, vật liệu mà HS cần chuẩn bị 5. Tiến trình dạy học: Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH YÊU CẦU THIẾT KẾ NGUỒN ĐIỆN TỪ CỦ QUẢ. (Tiết 1 – 45 phút).

A. Mục đích: - Học sinh trình bày được kiến thức về ưu nhược điểm của các loại nguồn điện hiện có và nhận ra được khả năng tạo ra dòng điện từ các loại củ, quả. Tiếp nhận được nhiệm vụ thiết kế nguồn điện từ củ quả và hiểu rõ các tiêu chí đánh giá sản phẩm.

B. Nội dung: - GV tổ chức cho HS làm thí nghiệm khám phá kiến thức để xác định khả năng tạo ra dòng điện từ các loại củ, quả. Các nhóm được giao các nguyên vật liệu như quả chanh, củ khoai tây… và các tấm điện cực để đấu với các đoạn dây và đo hiệu điện thế.

- Từ thí nghiệm khám phá kiến thức, GV giao nhiệm vụ cho HS thực hiện dự án thiết kế nguồn điện từ củ quả dựa trên kiến thức về cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của nguồn điện. Suất điện động của bộ nguồn trong các cách ghép nguồn điện.

- GV thống nhất với HS về kế hoạch triển khai nhiệm vụ và tiêu chí đánh giá sản phẩm.

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được các sản phẩm sau: - Bản ghi chép kiến thức mới về khả năng tạo ra dòng điện từ các loại củ, quả.

23

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

OF FI CI AL

- Bảng mô tả nhiệm vụ của dự án và nhiệm vụ các thành viên, thời gian thực hiện dự án và các tiêu chí đánh giá sản phẩm của dự án.

- Các loại hồ sơ thực mô tả lại quá trình thực hiện dự án.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: Bước 1. Đặt vấn đề, chuyển giao nhiệm vụ - Trên cơ sở GV đã giao nhiệm vụ cho HS về nhà tìm hiểu thông tin về ưu và nhược điểm của nguồn điện phổ biến hiện nay, GV đặt câu hỏi để HS trả lời: - Nêu một vài ưu và nhược điểm của pin và ắc quy hiện nay. GV tổng kết bổ sung, chỉ ra được: Pin và ắc quy hiện nay được dùng rất phổ biến, nhưng rác thải từ pin và ắc quy là một trong những nguyên nhân góp phần gây ô nhiễm môi trường.

Bước 2. HS làm thí nghiệm khám phá kiến thức.

-GV đặt vấn đề giới thiệu thí nghiệm: Có cách nào có thể tạo ra nguồn điện từ những chất an toàn hơn với môi trường hay không? Để tìm các nguồn điện an toàn với môi trường, các em sẽ làm việc theo nhóm để tiến hành thí nghiệm xác định khả năng tạo ra nguồn điền từ các loại củ, quả.

- GV chia HS thành các nhóm 9 học sinh (Dành thời gian cho các nhóm bầu nhóm trưởng, thư kí).

GV nêu mục đích và hướng dẫn tiến hành thí nghiệm.

- Mục đích: Tiến hành thí nghiệm để nghiên cứu các nguyên liệu có thể dùng để tạo ra nguồn điện. Các nguyên liệu tìm hiểu là quả chanh, củ khoai tây, quả cà chua, quả táo…

- GV phát nguyên liệu và phiếu hướng dẫn làm thí nghiệm cho các nhóm để các nhóm tự tiến hành thí nghiệm: Nguyên vật liệu: Mỗi nhóm HS sẽ nhận được một số vật liệu và dụng cụ sau: Củ khoai tây/quả táo/quả chanh (mỗi nhóm làm với một loại củ quả. Nguyên liệu này có thể GV chuẩn bị hoặc HS tự chuẩn bị). + 4 đoạn dây điện có màu khác nhau; + 2 tấm cực bằng than chì và kẽm làm 2 điện cực.

Phiếu hướng dẫn làm thí nghiệm. + Cắm 2 điện cực (2 thanh than chì và kẽm) lần lượt vào từng loại củ, quả.

Chú ý cắm các điện cực chắc chắn và không để chúng tiếp xúc với nhau. + Mỗi đầu thanh kim lọai nối với một đoạn dây điện có màu khác nhau. + Lấy đồng hồ đo điện, xoay núm xoay về chế độ đo hiệu điện thế một chiều ở thang đo 20V. + Đo hiệu điện thế trên hai đầu dây dẫn 3 lần liên tiếp, quan sát chỉ số trên đồng hồ và ghi lại hiệu điện thế theo mẫu sau: 24

Lần đo Hiệu điện thế Hiệu điện thế trung bình 1 2 3 1 2 3 - HS làm thí nghiệm theo nhóm, GV quan sát hỗ trợ nếu cần.

- Đại diện HS các nhóm trình bày kết quả thí nghiệm và kết luận.

- GV nhận xét, chốt kiến thức: Các nguyên liệu sử dụng trong thí nghiệm đều có thể sử dụng để làm nguồn điện thân thiện với môi trường.

NH

ƠN

OF FI CI AL

Nguyên liệu củ, quả

QU Y

Hình2. Suất điện động của quả chanh. Hình 3.Suất điện động của củ khoai tây.

KÈ M

Bước 3. Giao nhiệm vụ cho HS và xác lập tiêu chí đánh giá sản phẩm GV nêu nhiệm vụ: Căn cứ vào kết quả thí nghiệm vừa tiến hành, các nhóm sẽ thực hiện dự án “Thiết kế nguồn điện từ củ quả”.

- Sản phẩm cần đạt được các tiêu chí về nguồn điện, công suất của đèn, thời gian chiếu sáng đèn, hình thức, chi phí và được đánh giá cụ thể như sau: Phiếu đánh giá số 1: Đánh giá sản phẩm đèn ngủ dùng nguồn điện từ củ quả: tt 1

Tiêu chí đánh giá

Điểm 1

2

Nguồn điện có hiệu điện thế định mức khoảng 3V.

3

3

Nguồn sủ dụng có thời gian sáng bóng đèn LED tối thiểu 3 phút.

3

4

Đèn có hình thức đẹp

1

DẠ Y

Nguồn điện sử dụng từ củ, quả.

25

2

Tổng điểm

10

Hình 4. Sđđ của bộ nguồn quả chanh

OF FI CI AL

Chi phí làm nguồn điện tiết kiệm.

Hình 5. Sđđ của bộ nguồn củ khoai tây

ƠN

5

- Bước 4. GV thống nhất kế hoạch triển khai Hoạt động trọng tâm

NH

Hoạt động 1: Giao nhiệm vụ dự án.

- Chia nhóm, giao nhiệm vụ từng thành viên trong nhóm.

Thời lượng Tiết 1 3 ngày (HS tự học ở nhà theo nhóm).

Hoạt động 3: Báo cáo phương án thiết kế

Tiết 2 ( 15 ph)

Hoạt động 4: Chế tạo, thử nghiệm sản phẩm

Tiết 2 (25 ph)

Hoạt động 5: Triển lãm, giới thiệu sản phẩm.

Tiết 2 ( 5 ph)

KÈ M

QU Y

Hoạt động 2: Nghiên cứu kiến thức nền và chuẩn bị bản thiết kế sản phẩm để báo cáo, chế tạo, vận hành thử sản phẩm

- Trong đó, GV nêu rõ nhiệm vụ ở nhà của hoạt động 2: - Nghiên cứu kiến thức liên quan: Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của nguồn điện; Biểu thức của định luật Ôm; Công thức tính hiệu suất và công suất của pin điện hóa, suất điện động của bộ nguồn trong các cách ghép nguồn điện thành bộ.

DẠ Y

- Tiến hành thí nghiệm xác định sự phụ thuộc của điện áp giữa hai điện cực của nguồn được xét phụ thuộc vào các yếu tố như thế nào.

- Tiến hành thí nghiệm xác định phương án ghép nguồn để đạt các tiêu chí của sản phẩm.

26

OF FI CI AL

- Vẽ bản vẽ mạch điện và bản thiết kế sản phẩm để báo cáo trong buổi học tuần tiếp.

- Các tiêu chí đánh giá bài trình bày, bản vẽ mạch điện và bản thiết kế sản phẩm được sử dụng theo Phiếu đánh giá số 2 - Phiếu đánh giá số 2: Đánh giá bài báo cáo và bản thiết kế sản phẩm.

Tiêu chí đánh giá

Điểm tối đa

Bản vẽ mạch điện của đèn được vẽ rõ ràng, đúng nguyên lí; đáp ứng yêu cầu để đèn LED sáng được ở điện áp cỡ 3V

2

Bản thiết kế kiểu dáng của đèn được vẽ rõ ràng, đẹp, sáng tạo, khả thi;

2 4

Trình bày rõ ràng, logic, sinh động.

2

NH

ƠN

Giải thích rõ nguyên lí hoạt động nguồn điện và của đèn;

Tổng điểm

Điểm tối đa

10

QU Y

- GV cần nhấn mạnh: Khi báo cáo phương án thiết kế sản phẩm học sinh phải vận dụng kiến thức nền đã kể ở trên để giải thích, trình bày nguyên lí hoạt động của sản phẩm. Vì vậy, tiêu chí này có trọng số điểm lớn nhất.

Hoạt động 2: NGHIÊN CỨU VỀ NGUỒN ĐIỆN VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP THIẾT KẾ NGUỒN ĐIỆN TỪ CỦ QUẢ.

(HS làm việc ở nhà – 1 tuần)

KÈ M

A. Mục đích:

- Học sinh tự học được kiến thức liên quan thông qua việc nghiên cứu tài liệu về các kiến thức công suất, định luật Ôm, ghép các nguồn điện thành bộ và làm các thí nghiệm để hiểu về nguồn điện với củ quả thiết kế và bản vẽ kĩ thuật … từ đó thiết kế được mạch điện và bản vẽ kĩ thuật cho mạch điện.

DẠ Y

B. Nội dung: - Học sinh tự học và làm việc nhóm thảo luận thống nhất các kiến thức liên quan, làm thí nghiệm, vẽ bản thiết kế mạch điện và sản phẩm.

- GV đôn đốc, hỗ trợ tài liệu, giải đáp thắc mắc cho các nhóm khi cần thiết.

27

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh:

- Bài ghi của cá nhân về các kiến thức liên quan;

OF FI CI AL

- Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được các sản phẩm sau:

- Bản vẽ mạch điện và bản thiết kế sản phẩm nguồn điện (trình bày trên giấy A0 hoặc bài trình chiếu powerpoint); - Bài thuyết trình về bản vẽ và bản thiết kế.

D. Cách thức tổ chức hoạt động:

- Các thành viên trong nhóm đọc bài 7, 8, 9, 10 trong sách giáo khoa Vật lí lớp 11, bài 8 sách giáo khoa Công nghệ 11.

- Trong đó cần xác định được các kiến thức trọng tâm như sau

ƠN

+ Dòng điện được tạo ra và duy trì nhờ nguồn điện

NH

+ Cường độ dòng điện đặc trưng cho lượng điện tích dịch chuyển theo thời gian qua tiết diện của dây dẫn. Nếu cường độ dòng điện là không đổi theo thời gian thì ta có dòng điện không đổi. + Nguồn điện hóa tạo ra và duy trì điện áp giữa hai điện cực.

QU Y

+ Định nghĩa cường độ của dòng điện. Suất điện động của nguồn điện và điện lượng chuyển qua mạch. Công của nguồn điện…

- HS làm việc nhóm:

+ Chia sẻ với các thành viên khác trong nhóm về kiến thức đã tìm hiểu được. Ghi tóm tắt lại các kiến thức vào vở cá nhân.

KÈ M

+ Tiến hành thí nghiệm xác định sự phụ thuộc của điện áp giữa hai điện cực của nguồn điện được xét phụ thuộc vào các yếu tố. + Tiến hành lại thí nghiệm như ở hoạt động 1 với nguyên liệu củ, quả chọn làm nguồn điện (chanh, táo, khoai tây,..) để xác định được hiệu điện thế của 1 nguồn phụ thuộc vào các yếu tố thực nghiệm để tìm ra cách tạo nguồn điện tối ưu .

DẠ Y

- Từng nhóm tiến hành thí nghiệm, điều chỉnh các pin điện hóa theo yêu cầu kiểm tra dự đoán. Các học sinh luân phiên tiến hành thí nghiệm, ghi số liệu.

Hoạt động 3 : TRÌNH BÀY VÀ BẢO VỆ PHƯƠNG ÁN THIẾT KẾ NGUỒN ĐIỆN TỪ CỦ QUẢ : (Tiết 2 –15 phút).

A. Mục đích: 28

OF FI CI AL

- Học sinh trình bày được phương án thiết kế bộ nguồn điện (bản vẽ mạch điện và bản thiết kế sản phẩm) và sử dụng các kiến thức nền để giải thích nguyên lí hoạt động của mạch và phương án thiết kế mà nhóm đã lựa chọn.

B. Nội dung:

- GV tổ chức cho HS từng nhóm trình bày phương án thiết kế bộ nguồn.

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

- GV tổ chức hoạt động thảo luận cho từng thiết kế: Các nhóm khác và GV nêu câu hỏi làm rõ, phản biện và góp ý cho bản thiết kế. Nhóm trình bày trả lời câu hỏi, lập luận, bảo vệ quan điểm hoặc ghi nhận ý kiến góp ý phù hợp để hoàn thiện bản thiết kế.

- GV chuẩn hoá các kiến thức liên quan cho HS; yêu cầu HS ghi lại các kiến thức vào vở và chỉnh sửa phương án thiết kế (nếu có).

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: - Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được sản phẩm là bản thiết kế hoàn chỉnh cho việc chế tạo bộ nguồn.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: Bước 1: Lần lượt từng nhóm trình bày phương án thiết kế trong 5 phút. Các nhóm còn lại chú ý nghe.

Bước 2: GV tổ chức cho các nhóm còn lại nêu câu hỏi, nhận xét về phương án thiết kế của nhóm bạn; nhóm trình bày trả lời, bảo vệ, thu nhận góp ý, đưa ra sửa chữa phù hợp.

Bước 3: GV nhận xét, tổng kết và chuẩn hoá các kiến thức liên quan, chốt lại các vấn đề cần chú ý, chỉnh sửa của các nhóm.

Bước 4: GV giao nhiệm vụ cho các nhóm về nhà triển khai chế tạo sản phẩm theo bản thiết kế.

29

OF FI CI AL

Hình 6. Sơ đồ thiết kế mạch bộ nguồn của các nhóm

Hoạt động 4: CHẾ TẠO VÀ THỬ NGHIỆM NGUỒN ĐIỆN TỪ CỦ QUẢ (HS làm việc tại chỗ – 25 ph ).

ƠN

A. Mục đích:

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

Các nhóm HS thực hành, chế tạo được bộ nguồn căn cứ trên bản thiết kế đã chỉnh sửa.

B. Nội dung: - Học sinh làm việc theo nhóm trong thời gian 25 phút để chế tạo bộ nguồn, trao đổi với giáo viên khi gặp khó khăn.

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: - Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được sản phẩm là một đèn ngủ đáp ứng được các tiêu chí trong Phiếu đánh giá số 1.

Hình 7. Các nhóm tiến hành lắp đặt, vận hành sản phẩm dự án 30

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

OF FI CI AL

D. Cách thức tổ chức hoạt động: Bước 1. HS tìm kiếm, chuẩn bị các vật liệu dự kiến; Bước 2. HS lắp đặt các thành phần của nguồn theo bản thiết kế; Bước 3. HS thử nghiệm hoạt động của bộ nguồn, so sánh với các tiêu chí đánh giá sản phẩm (Phiếu đánh giá số 1). HS điều chỉnh lại thiết kế, ghi lại nội dung điều chỉnh và giải thích lý do (nếu cần phải điều chỉnh); Bước 4. HS hoàn thiện bảng ghi danh mục các vật liệu và tính giá thành chế tạo sản phẩm; Bước 5. HS hoàn thiện sản phẩm; chuẩn bị bài giới thiệu sản phẩm.

GV đôn đốc, hỗ trợ các nhóm trong quá trình hoàn thiện các sản phẩm.

Hoạt động 5: TRÌNH BÀY SẢN PHẨM NGUỒN ĐIỆN TỪ CỦ QUẢ.

(Tiết 2 – 5 phút) A. Mục đích: - HS biết giới thiệu về sản phẩm bộ nguồn điện từ củ,quả quả đáp ứng được các tiêu chí đánh giá sản phẩm đã đặt ra. Biết thuyết trình, giới thiệu được sản phẩm, đưa ra ý kiến nhận xét, phản biện, giải thích được bằng các kiến thức liên quan. Có ý thức về cải tiến, phát triển sản phẩm.

B. Nội dung: – Các nhóm trưng bày sản phẩm trước lớp; – Các nhóm lần lượt báo cáo sản phẩm và trả lời các câu hỏi của GV và các nhóm bạn (nếu có) – Đề xuất phương án cải tiến sản phẩm.

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: - Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được sản phẩm là một bộ nguồn điện dùng từ củ quả sử dụng nguồn điện là từ củ, quả và bài thuyết trình giới thiệu sản phẩm.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: - Tổ chức cho HS chuẩn bị và trưng bày sản phẩm cùng lúc. Khi các nhóm sẵn sàng, GV yêu cầu các nhóm cùng đồng thời “bật” đèn để quan sát độ sáng, đo hiệu điện thế, xác định thời gian chiếu sáng.

– Yêu cầu HS của từng nhóm trình bày, phân tích về hoạt động, giá thành và kiểu dáng của bộ nguồn.

– GV và hội đồng GV tham gia sẽ bình chọn kiểu dáng bộ nguồn . Song song với quá trình trên là theo dõi thời gian sáng tối thiểu đến khi các đèn tự tắt, để ghi nhận theo tiêu chí thời gian sáng và tự tắt của các nhóm.

– GV nhận xét và công bố kết quả chấm sản phẩm theo tiêu chí của Phiếu đánh giá số 1.

– Giáo viên đặt câu hỏi cho bài báo cáo để làm rõ cơ chế hoạt động của bộ nguồn, mạch điện, giải thích các hiện tượng xảy ra khi thiết kế, khắc sâu kiến thức mới 31

ƠN

OF FI CI AL

của chủ đề và các kiến thức liên quan.

– Khuyến khích các nhóm nêu câu hỏi cho nhóm khác.

– GV tổng kết chung về hoạt động của các nhóm; Hướng dẫn các nhóm cập nhật điểm học tập của nhóm.

KÈ M

QU Y

NH

Hình 8 .Đại diện các nhóm trình bày sơ đồ mạch nguồn điện

Hình 9. Sản phẩm dự án các nhóm trưng bày trước lớp 2.7. Nội dung thực nghiệm sư phạm 2.7.1. Chọn lớp đối chứng và lớp thực nghiệm.

DẠ Y

Nội dung TNSP đối với các bài học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện ” Vật lí 11 THPT cụ thể như sau: - Ở lớp TN (lớp 11C sĩ số 36 HS) tiến hành dạy học STEM theo cùng dự án học tập: Dự án : Chế tạo sản phẩm “Nguồn điện từ củ, quả” Thay cho các bài: Bài 7: Dòng điện không đổi. Nguồn điện 32

- Ở lớp ĐC ( lớp 11B sĩ số 35 HS) giáo viên dạy học các bài theo kế hoạch thực

OF FI CI AL

hiện chương trình đã xây dựng và nội dung của sách giáo Vật lí 11 THPT 2.7.2. Triển khai dạy học STEM Tiết thứ học nhất : TRIỂN KHAI NHIỆM VỤ

I. Mục tiêu - HS biết được nhiệm vụ của nhóm phải thực hiện.

- HS lập kế hoạch của nhóm để triển khai thực hiện dự án: phân công nhóm trưởng, xác định nhiệm vụ cho mỗi thành viên trong nhóm, xây dựng kế hoạch cá nhân - HS hứng thú, tích cực và sẵn sàng bắt tay vào thực hiện dự án.

II. Chuẩn bị

ƠN

- GV: Chuẩn bị giáo án, bài giảng Powerpoint, lớp học có máy chiếu.

- HS: Chuẩn bị sách giáo khoa Vật lí 11.

III. Tiến trình bày học Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung cần đạt

NH

Hoạt động 1: Đặt vấn đề, tiếp nhận ý tưởng và nhiệm vụ dự án Slide1

QU Y

- Nêu ý tưởng các dự án - Chú ý lắng nghe.

- Trình chiếu giới thiệu

- Tâm lí hứng thú và sẵn sàng nhận nhiệm vụ.

Slide2

DẠ Y

KÈ M

slide 1,2,3

33

OF FI CI AL

Slide3

của

từng

NH

thực hiện nhiệm vụ.

ƠN

Hoạt động 2: Chuyển giao nhiệm vụ, chia nhóm HS Slide4 - Thông báo chia lớp thành 4 nhóm, nêu - Lắng nghe nhiệm vụ cho từng - Lập nhóm, đặt tên nhóm cần hoàn thành.

Nêu yêu cầu, thời hạn nhóm

KÈ M

QU Y

- Cho HS lập danh sách các thành viên trong nhóm - Đặt tên nhóm - Cho HS bầu nhóm trưởng, thư ký nhóm - Nêu vai trò của nhóm trưởng, của thư ký, của từng thành viên của nhóm

Sline 5

- Cử nhóm trưởng, thư ký - Ghi nhận nhiệm vụ của từng thành viên - Ngồi theo nhóm Sline 6

DẠ Y

- Cho HS ngồi theo nhóm - Trình chiếu Slide nhiệm vụ các thành viên trong nhóm 34

Hoạt động 3: Hướng dẫn triển khai dự án Trình chiếu các câu hỏi định hướng, câu hỏi bài học và câu hỏi nội dung của dự án.

OF FI CI AL

- Lắng nghe, ghi Slide7 chép

ƠN

- Thông báo tên các dự - Lắng nghe, ghi án.

Trình chiếu chép Powerpoint mục tiêu của dự án.

Slide 8

NH

- Thư ký ghi nhận - Trình chiếu yêu cầu mốc thời gian báo của các dự án cáo thử sản phẩm.

QU Y

Hoạt động 4. Phân công nhiệm vụ nhóm, hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ - Phân công nhiệm vụ - Nhóm nhận nhiệm cụ thể cho từng nhóm vụ - Hướng dẫn các nhóm thực hiện nhiệm vụ

KÈ M

Lập sổ tay theo dõi dự án

DẠ Y

Lập kế hoạch thực hiện dự án: Các nhóm thảo luận, xác định nhiệm vụ, kiến thức trọng tâm cần đạt, từ đó xây dựng kế hoạch thực hiện và phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên 35

OF FI CI AL

trong nhóm (lưu ý đến sở trường của từng thành viên để phân công nhiệm vụ) Tìm kiếm, chọn lọc, tổng hợp thông tin và hoàn chỉnh sản phẩm bằng Power point Thiết kế chế tạo sản phẩm, lưu ý đến các yêu cầu sản phẩm

ƠN

Tập thuyết trình sản phẩm và góp ý hoàn chỉnh sản phẩm nhóm

Hoạt động 5. Thông báo kế hoạch Thông báo kế hoạch Thư ký ghi nhận các Slide9 mốc thời gian

QU Y

NH

triển khai dự án

Hoạt động 6. Thông báo tài liệu tham khảo

KÈ M

- Thông báo tài liệu - HS ghi nhận tham khảo và địa chỉ email của GV để tiện cho việc trao đổi thông tin

Slide 10

DẠ Y

- Lời chúc và hẹn gặp lại

36

OF FI CI AL

I. Mục tiêu 1.Kiến thức

Tiết thứ học hai : NGHIỆM THU DỰ ÁN

- Phát biểu được định nghĩa cường độ dòng điện và viết được công thức thể hiện định nghĩa này.

- Nêu được điều kiện để có dòng điện.

- Phát biểu được suất điện động của nguồn điện và viết được công thức thể hiện định nghĩa này.

QU Y

NH

ƠN

2. Kỹ năng - Kỹ năng làm việc nhóm.

- Kỹ năng thuyết trình.

- Kỹ năng giải quyết vấn đề.

- Kỹ năng quản lí thời gian.

- Kỹ năng sử dụng công nghệ thông tin.

3. Thái độ - Học tập nghiêm túc, tích cực thảo luận và hợp tác khi làm việc nhóm.

- Có hứng thú, chủ động tìm kiếm, nghiên cứu tài liệu.

- Tự tin trình bày sản phẩm và bảo vệ quan điểm của mình.

- Biết lắng nghe và ghi nhận những ý kiến đóng góp của cả lớp và sửa chữa của giáo viên.

4. Năng lực: - Năng lực hợp tác - Năng lực tự học, tự nghiên cứu - Lựa chọn và sử dụng công cụ toán phù hợp.

-Năng lực làm việc cá nhân, làm việc nhóm

KÈ M

II. Chuẩn bị Giáo viên.

Bài giảng Power point, phòng học có tivi hoặc máy chiếu, máy ảnh. Chuẩn kiến thức, kỹ năng các bài: Dòng điện không đổi. Nguồn điện. Các loại phiếu đánh giá.

Học sinh.

Chuẩn bị sản phẩm và bài trình chiếu Power point.

III. Tiến trình dạy học

DẠ Y

Hoạt động của GV

Hoạt động của HS

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Quy trình buổi báo cáo sản phẩm

- Quy trình buổi báo cáo:

+ Thời lượng báo cáo của mỗi nhóm: 5 phút.

- HS chú ý theo - Học sinh hiểu rõ quy trình dõi. buổi báo cáo.

- Thư ký ghi lại - Nghiêm túc tham gia buổi 37

quy trình buổi báo báo cáo. cáo.

OF FI CI AL

+ Thời lượng biểu diễn sản phẩm mô hình: 3 phút

Slide1

+ Các nhóm khác nhận xét, đóng góp ý kiến và đặt câu hỏi chất vấn. + Nhóm báo cáo ghi nhận ý kiến đóng góp và trả lời câu hỏi chất vấn. + GV nhận xét và hợp thức hóa kiến thức.

- Từng nhóm lên - Các thành viên phối hợp theo báo cáo sản phẩm sự phân công của nhóm trưởng của nhóm mình. để hoàn thành báo cáo sản phẩm đúng thời gian quy định.

- Cả lớp chú ý theo - Ghi nhận diễn tiến buổi báo cáo. dõi Hoạt động 3: Đóng góp ý kiến và trả lời chất vấn

QU Y

- Mời từng nhóm lên báo cáo sản phẩm của nhóm mình.

NH

ƠN

+ Các nhóm ghi nhận kiến - Các nhóm nhận thức. phiếu đánh giá và - GV đưa ra các tiêu chí chú ý lắng nghe đánh giá, phát các loại GV hướng dẫn. phiếu đánh giá và hướng dẫn học sinh cách đánh giá.

Hoạt động 2: Báo cáo sản phẩm của các nhóm

KÈ M

- Mời các nhóm khác đóng góp ý kiến và đặt câu hỏi chất vấn cho nhóm báo cáo.

DẠ Y

- GV trợ giúp HS trả lời các câu hỏi khó mà các thành viên trong nhóm không trả lời được.

- GV nhận xét phần báo cáo của nhóm, trả lời thay câu hỏi mà nhóm chưa trả

- Thư ký của nhóm - Sôi nổi đóng góp ý kiến và ghi chép lại ý kiến đặt câu hỏi chất vấn. và câu hỏi của các - Tự tin với kiến thức tự nhóm khác. chiếm lĩnh..

- Các thành viên trong nhóm tập trung lắng nghe ý kiến của các nhóm khác, thảo luận để trả lời các câu hỏi chất vấn.

38

- Chú ý lắng nghe - GV hợp thức hóa kiến và ghi nhận để hoàn chỉnh sản thức. phẩm.

OF FI CI AL

lời được.

Hoạt động 4: Hợp thức hóa kiến thức - Nhận xét bài báo cáo của 3 nhóm về: nội dung kiến thức và hình thức sản phẩm, chất lượng sản phẩm.

- Lắng nghe và ghi - HS ghi nhận và khắc sâu nhận để hoàn chỉnh kiến thức sản phẩm của - Slide 2 nhóm.

- Bổ sung các kiến thức HS trình bày còn thiếu.

ƠN

- Hợp thức hóa kiến thức

Slide 3

Slide 4

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

- Chiếu lần lượt các slide

Hoạt động 5: Tổng kết và rút kinh nghiệm

- Yêu cầu HS thực hiện - Tiến hành đánh - HS tích cực, tự giác hơn 39

đánh giá theo tiêu chí, phải giá. trung thực, chính xác và khách quan.

- Yêu cầu HS phát biểu về quá trình thực hiện dự án.

- Nhận xét thành công, tồn tại khi kết các thúc dự án.

- Tuyên dương những nhóm làm việc tích cực.

OF FI CI AL

- Tổng kết thông báo kết quả đánh giá cho HS.

- HS tự điều chỉnh cách học để nâng cao kết quả học tập.

- GV biết được điểm mạnh, - Thư ký mỗi yếu của HS, khơi dậy cho HS nhóm tổng hợp các niềm say mê, hứng thú trong phiếu đánh giá và học tập. báo cáo với GV. - HS ý thức được khả năng và - Lắng nghe GV quá trình học tập của bản thân, biết phát huy thế mạnh và nhận xét. khắc phục những thiếu sót của - Đại diện nhóm bản thân. phát biểu - Rút kinh nghiệm cho những - Lắng nghe dự án kế tiếp.

Hoạt động 6: Khảo sát

ƠN

- Yêu cầu thư ký của mỗi nhóm tổng hợp tất cả các phiếu đánh giá của nhóm.

trong quá trình học tập để tự chiếm lĩnh kiến thức.

QU Y

NH

GV phát phiếu khảo sát HS nhận phiếu làm - Nội dung phiếu kết quả tiếp thu sau thực việc (phụ lục 5a,5b) hiện DHDA và phiếu thăm dò hứng thú học tập DHDA cho HS. Yêu cầu HS thực hiện và thu các loại phiếu

2.7.3. Đánh giá kết quả thực nghiệm sư phạm

KÈ M

- Đánh giá định tính

Kết quả khảo sát hứng thú học tập của HS sau khi thực hiện dạy học STEM Tiêu chí khảo sát

HS tự đánh giá Mức 1 Mức 2

Mức 3

0

4

32

Tiêu chí 2. Ý thức, thái độ học tập của bản thân:

0

3

33

Tiêu chí 3. Tinh thần đoàn kết của lớp:

0

0

36

Tiêu chí 4. Các phong trào hoạt động của lớp:

0

3

33

Tiêu chí 5. Tự lực tìm tòi kiến thức:

0

7

29

DẠ Y

Tiêu chí 1. Về tính khả thi của thực hiện sản phẩm:

40

0

8

26

Tiêu chí 7. Vận dụng kiến thức vào việc giải bài tập

0

7

29

Tiêu chí 8. Kiến thức nhớ sâu và lâu hơn

0

5

31

0

4

32

0

0

36

Tiêu chí 9. Tính năng động, tự tin trước đám đông

OF FI CI AL

Tiêu chí 6. Lĩnh hội kiến thức

Tiêu chí 10. Biết chia sẻ và giúp đỡ nhau trong học tập

- Về tính khả thi của sản phẩm: Qua TN chúng tôi nhận thấy các tiến trình dạy học STEM đã thiết kế là khả thi, nó được thể hiện thông qua các sản phẩm STEM do HS tự làm đúng nguyên tắc cấu tạo, hoàn thành đúng thời hạn theo kế hoạch, điều này cho thấy các tiến trình dạy học STEM đã thiết kế là phù hợp trình độ HS, phù hợp điều kiện thực tế nơi HS đang học tập.

ƠN

- Về thái độ: Đa số HS rất hào hứng, thích thú khi tiếp nhận dự án vì học theo phương pháp này HS cảm thấy không khí học tập thoải mái, chủ động về mặt thời gian để chiếm lĩnh kiến thức mới một cách tích cực thông qua các hoạt động thực hiện nhiệm vụ. Do đó kiến thức được ghi nhớ lâu và sâu hơn.

QU Y

NH

- Tinh thần đoàn kết và hợp tác nhóm: Mỗi nhóm đã đề cử được một nhóm trưởng là người có đủ bản lĩnh để điều hành mọi hoạt động của nhóm. Nhóm trưởng là người hiểu rõ năng lực của từng thành viên trong nhóm từ đó phân công nhiệm vụ cho các thành viên phù hợp với sở trường để phát huy tối đa hiệu quả làm việc của nhóm, đồng thời theo dõi, đôn đốc các thành viên để đảm bảo hoàn thành dự án theo kế hoạch đã đề ra.

-Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, thông qua sự tương tác và hợp tác làm việc nhóm, các em càng thân thiết với nhau hơn, thể hiện được tính thần đoàn kết, thông qua việc trao đổi nhóm còn giúp HS hình thành và phát triển kỹ năng giao tiếp.

KÈ M

- Kỹ năng thu thập và chọn lọc thông tin: Qua hướng dẫn của GV, HS đã biết tìm kiếm thông tin qua mạng Internet và các tài liệu tham khảo, biết chọn lọc và sử dụng những thông tin cần thiết cho mục đích thực hiện nhiệm vụ.

- Tính sáng tạo: Thông qua các hoạt động thực hiện dự án là cơ hội để HS thể hiện khả năng của mình và phát huy tính sáng tạo trong quá trình thiết kế và chế tạo sản phẩm.

DẠ Y

- Khả năng thuyết trình: HS tự tin trước lớp, trình bày sản phẩm một cách có lôgic, mạch lạc và rõ ràng hơn...

- Đánh giá định lượng Đánh giá định lượng được thực hiện bằng phiếu đánh giá năng lực HS ở lớp TN và đánh giá mức độ nắm vững kiến thức của HS ở cả 2 lớp TN và ĐC. 41

2.7.4. Đánh giá năng lực HS tại lớp TN Sản phẩm

Nhóm 1

Bộ nguồn điện từ củ, quả

Nhóm 2

Bộ nguồn điện từ củ, quả

Nhóm 3

Bộ nguồn điện từ củ, quả

Nhóm 4

Bộ nguồn điện từ củ, quả

Số thành Điểm TB viên nhóm

OF FI CI AL

Nhóm

9

86,0

9

85,63

9

86,34

9

87,33

Bảng 3.1 Tổng hợp kết quả ĐG năng lực sáng tạo HS Thành viên

Điểm tổng kết của thành viên trong các nhóm Nhóm 2

1

88,0

87,0

87,5

86,5

2

84,5

85,5

84,0

83,5

3

77,0

73,0

88,5

87,0

4

86,5

84,5

87,0

88,5

5

82,0

84,0

81,0

83,5

6

80,5

89,5

87,5

79,5

86,0

88,0

84,0

89,5

87,5

85,5

91,5

88.5

86,5

88,5

74,5

88,0

8 9

NH

QU Y

7

Nhóm 3

ƠN

Nhóm 1

Nhóm 4

KÈ M

Bảng 3.2. Điểm tổng kết ĐG năng lực sáng tạo các thành viên tham gia thực hiện nhiệm vụ Nhận xét:

- Điểm số của các thành viên của các nhóm đều đạt loại khá, giỏi điều đó cho thấy tiến trình dạy học STEM được sử dụng trong TNSP đã đạt được mục tiêu.

DẠ Y

- Điểm của mỗi nhóm không chênh lệch nhau nhiều và sát với điểm ĐG của GV cho thấy các nhóm đã đánh giá khách quan và bám sát các tiêu chí đã xây dựng.

- Điểm của các thành viên cũng chênh lệch nhau không nhiều, điều này cho thấy HS đã tích cực làm việc theo nhóm, đoàn kết và giúp đỡ nhau để cùng tiến bộ.

42

OF FI CI AL

2.7.5. Đánh giá mức độ nắm vững kiến thức của HS thông qua bài kiểm tra ở lớp TN so với lớp ĐC Nhằm đánh giá mức độ lĩnh hội kiến thức của HS qua 4 sản phẩm đã thực hiện ở một số kiến thức bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện ” Vật lí 11 THPT chúng tôi tiến hành đánh giá thông qua bài kiểm tra. Cấu trúc bài kiểm tra gồm 5 câu trắc nghiệm khách quan và 2 câu hỏi tự luận ở 4 mức độ: biết, hiểu, vận dụng thấp và vận dụng cao cho cả 2 lớp ĐC và TN. Sau đó thực hiện các công việc tính toán để phân tích các kết quả thực nghiệm. Công việc cụ thể như sau: - Lập các bảng thống kê điểm số bài kiểm tra; bảng phân bố tần suất (Số HS đạt điểm từ Xi trở xuống); bảng thống kê số HS đạt điểm từ Xi trở xuống; bảng phân bố tần suất tích lũy (số % HS đạt điểm từ Xi trở xuống).

- Tính các tham số thống kê: X , S 2 , S, V i 1

10

Phương sai:

S2 

n (X i 1

i

i

i

i

N  X i )2

NH

Điểm trung bình:

X 

n X

ƠN

10

N 1

QU Y

2 Độ lệch chuẩn: S  S

Hệ số biến thiên:

V 

S .100% X

Sai số tiêu chuẩn: m 

S N

KÈ M

(Với ni là số HS đạt điểm X i , X i là điểm số thứ i, N là số HS tham gia làm bài kiểm tra) - Vẽ đồ thị phân bố tần suất điểm số; đồ thị phân bố tần suất tích lũy.

2.7.6 Thống kê kết quả kiểm tra

DẠ Y

Lớp

Số KT

Điểm số

bài

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

ĐC

35

0

0

0

2

4

16

10

3

0

0

TN

36

0

0

0

0

1

5

11

15

4

0

Bảng 3.3 Bảng thống kê điểm số 43

OF FI CI AL

ƠN

Đồ thị 3.1 – Đồ thị phân bố điểm của nhóm TN và nhóm ĐC Số Lớp bài KT

Số phần trăm (%) HS đạt điểm Xi 1

2

3

4

ĐC

35

0

0

0

5.71 11.4

45.71 28.57 8.61

TN

36

0

0

0

0

13.89 30.56 41.67 11,11 0

NH

5

2.77

6

7

8

9

10

0

0

DẠ Y

KÈ M

QU Y

Bảng 3.4: Bảng phân bố tần suất

Đồ thị 3.2 – Đồ thị phân bố tần suất của nhóm TN và nhóm ĐC

44

Điểm số

Số bài KT 1

2

3

4

5

ĐC

35

0

0

0

2

6

TN

36

0

0

0

0

1

6

7

8

9

10

22

32

35

35

35

6

16

32

36

36

OF FI CI AL

Lớp

Bảng 3.5 Bảng thống kê số HS đạt điểm từ Xi trở xuống Số Lớp bài KT

1

2

3

4

5

ĐC

35

0

0

0

5.71

17.14 62.86 88.567 100

TN

36

0

0

0

0

2.78

Số phần trăm (%) HS đạt điểm Xi trở xuống 6

7

ƠN

16.67 44.44

8

9

10

100

100

88.89 100

100

QU Y

NH

Bảng 3.6 Bảng phân bố tần suất tích lũy

Đồ thị 3.3 – Đồ thị phân bố tần suất tích lũy của nhóm TN và nhóm ĐC

ĐC

Tổng số X HS 35 6.23

TN

36

KÈ M

Nhóm

S2

S

0.9227 0.9605

V%

X = X ±m

15.42

6,23  0,0274

6,744  0,0269 Bảng 3.7 Bảng tổng hợp các tham số thống kê 7.44

0.9397 0.9693

13.03

DẠ Y

Dựa vào các tham số đặc trưng thống kê ở bảng trên và đồ thị đường tích lũy tôi rút ra kết luận sau:

- Điểm trung bình ( X ) bài kiểm tra của lớp TN ( 7.44) cao hơn lớp ĐC (6,23) chứng tỏ tiến trình dạy học STEM đã thiết kế mang lại hiệu quả thiết thực.

45

OF FI CI AL

- Hệ số biến thiên (V%) của lớp TN ( 13.03% ) nhỏ hơn lớp ĐC ( 14.42% ), tức là độ phân tán về điểm số xung quanh giá trị trung bình ở lớp TN nhỏ hơn so với lớp ĐC.

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

- Đường tích lũy ứng với lớp TN nằm ở dưới bên phải dưới đường tích lũy của lớp ĐC. Điều đó cho thấy kết quả học tập của lớp TN cao hơn lớp ĐC.

46

PHẦN III: KẾT LUẬN

OF FI CI AL

Dạy học STEM là một hình thức tổ chức dạy học hiện đại. Hoạt động học tập của HS trong 5 giai đoạn của dạy học STEM thực hiện được nhiều mục tiêu tích cực của nhiều mô hình dạy học tích cực đang được vận dụng trong nhà trường, dạy học STEM đặc biệt nhấn mạnh mục tiêu bồi dưỡng khả năng đề xuất ý tưởng dự án và vạch chiến lược thực hiện dự án trong thực tiễn đích thực, nhấn mạnh mục tiêu tích hợp kiến thức Vật lí với Kĩ thuật và Công nghệ vào sản phẩm học tập, một nhu cầu tối thiểu của mọi công việc thực tiễn hiện nay và trong tương lai. Vì thế rất cần triển khai dạy học STEM trong thực tế một cách thích hợp.

ƠN

Nghiên cứu tổ chức dạy học STEM bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT, tôi đã hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu. Qua TNSP đã kiểm chứng được giả thuyết khoa học của đề tài, khẳng định giả thuyết khoa học là đúng đắn.

NH

Có thể thấy đề tài SKKN có những đóng góp mới trong đổi mới PPDH Vật lí ở trường THPT, nâng cao chất lượng và hiệu quả học tập Vật lí của HS. Cụ thể: SKKN đã hệ thống được cơ sở lí luận về dạy học STEM, xây dựng được tiến trình dạy học chế tạo nguồn điện bằng củ, quả. phát huy tính tích cực, phát triển tư duy và năng lực sáng tạo cho HS trong học tập Vật lí.

- Hướng phát triển của đề tài SKKN:

QU Y

Với sản phẩm nguồn điện bằng củ, quả. Chúng ta có thể tổ chức hoạt động ngoại khóa cho HS ở các lớp tổ chức thành các đội thi đấu với nhau với các tiêu chí bộ nguồn điện sử dụng các loại củ, quả có suất điện động cao, hoạt động trong thời gian dài, có hình thức thẩm mỹ, gọn gàng. Từ đó tạo không khí học tập vui vẻ, học mà chơi, chơi mà học cho HS trong nhà trường.

DẠ Y

KÈ M

Mặc dù đã tham khảo nhiều tài liệu hiện nay để vừa viết vừa áp dụng trong giảng dạy song vì năng lực và thời gian có hạn, đối tượng HS khá giỏi không nhiều nên đề tài không tránh những sai sót. Rất mong được sự đóng góp ý kiến của bạn bè đồng nghiệp để đề tài được áp dụng rộng rãi, giúp HS hứng thú hơn trong hoc tập cũng như góp phần phát tiển các năng lực, đặc biệt là năng lực sáng tạo. Kết quả nghiên cứu của SKKN trong thời gian tới chúng tôi sẽ triển khai vận dụng vào các chương, các phần của chương trình Vật lí THPT. Hoạt động giáo dục STEM được vận dụng một cách sáng tạo trong điều kiện của nhà trường THPT trong địa bàn huyện Thanh Chương, cũng như trong tỉnh Nghệ An Trở thành một hình thức tổ chức dạy học quen thuộc và thường xuyên trong dạy học bộ môn Vật lí ở trường THPT.

47

TÀI LIỆU THAM KHẢO

OF FI CI AL

1. Lương Duyên Bình (Tổng Chủ biên kiêm), Vũ Quang (Chủ biên), Nguyễn Xuân Chi, Đàm Trung Đồn , Bùi Quang Hân, Đàm Duy Hinh, Vật lí 11, Nxb Giáo dục.

2. Nguyễn Thanh Nga (chu biên), Phùng Việt Hải, Nguyễn Quang Linh, Hoàng Phước Muội, Thiết kế và tổ chức chủ đề giáo dục STEM cho HS THCS và THPT, NXB trường DDHSP Tp Hồ Chí Minh.

3. Đỗ Hương Trà (chủ biên), Nguyễn Văn Biên, Trần Khánh Ngọc, Trần Trung Ninh, Trần Thị Thanh Thủy, Nguyễn Công Khanh, Nguyễn Vũ Bích Hiền (2015), Dạy học tích hợp phát triển năng lực học sinh, Quyển 1, Khoa học tự nhiên, Nxb Đại học Sư phạm 4. Đỗ Hương Trà (2011), Các kiểu dạy học hiện đại trong dạy học vật lí ở trường phổ thông, Nxb Đại học Sư phạm, Hà Nội.

ƠN

5. Nguyễn Thành Hải, Giáo dục STEM/STEAM từ trải nghiệm thực hành đến tư duy sáng tạo..NXB Trẻ.

NH

6. Phạm Thị Phú (chủ biên), Nguyễn Đình Thước, Giáo trình phát triển năng lực người học trong dạy học vật lí, Nxb Đại học Vinh 7. Nguyễn Quang Lạc (1995), Lý luận dạy học hiện đại ở trường phổ thông, Đại Học Vinh 8. Nghị quyết số 29 - NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo

DẠ Y

KÈ M

QU Y

Các trang web: 1. Thư viện violet.com 2. Thư viện vật lý.com 3. http://thuvienvatly.com 4. http://thuviengiaoandientu.com 5. https://clbvatlysangtaovts.wordpress.com 6. https://thienvanhanoi.org

48

ƠN

Mức 3 Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu gần gũi với kinh nghiệm sống của học sinh và chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quảnhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng cũ; đặt ra được vấn đề/câu hỏi chính của bài học

Kiến thức mới được thể hiện bằng kênh chữ/kênh hình/kênh tiếng gắn với vấn đề cần giải quyết; tiếp nối với vấn đề/câu hỏi chính của bài học để học sinh tiếp thu và giải quyết được vấn đề/câu hỏi chính của bài học.

Có câu hỏi/bài Hệ thống câu hỏi/bài tập Hệ thống câu hỏi/bài tập vận dụng được lựa chọn thành hệ tập được lựa chọn thành hệ thống, gắn trực tiếp những thống; mỗi câu hỏi/bài với tình huống thực kiến thức mới tập có mục đích cụ thể, tiễn; mỗi câu hỏi/bài học nhưng chưa nhằm rèn luyện các kiến tập có mục đích cụ nêu rõ lí do, thức/kĩ năng cụ thể thể, nhằm rèn luyện mục đích của Kiến thức mới được thể hiện trong kênh chữ/ kênh hình/kênh tiếng; có câu hỏi/lệnh cụ thể cho học sinh hoạt động để tiếp thu kiến thức mới và giải quyết được đầy đủ tình huống/ câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu

DẠ Y

KÈ M

QU Y

Mức độ phù hợp của chuỗi hoạt động học với mục tiêu, nội dung và phương pháp dạy học được sử dụng

Mức 1 Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu nhằm huy động kiến thức/kĩ năng đã có của học sinh để chuẩn bị học kiến thức/kĩ năng mới nhưng chưa tạo được mâu thuẫn nhận thức để đặt ra vấn đề/ câu hỏi chính của bài học Kiến thức mới được trình bày rõ ràng, tường minh bằng kênh chữ/ kênh hình /kênh tiếng; có câu hỏi/lệnh cụ thể cho học sinh hoạt động để tiếp thu kiến thức mới

Mức độ Mức 2 Tình huống/câu hỏi/nhiệm vụ mở đầu chỉ có thể được giải quyết một phần hoặc phỏng đoán được kết quả nhưng chưa lí giải được đầy đủ bằng kiến thức/kĩ năng đã có của học sinh; tạo được mâu thuẫn nhận thức

NH

Tiêu chí

OF FI CI AL

Phụ lục 1 Việc đánh giá về kế hoạch và tài liệu dạy học được thực hiện dựa trên hồ sơ dạy học theo các tiêu chí sau:

49

OF FI CI AL

các kiến thức/kĩ năng cụ thể.

Nêu rõ yêu cầu và mô tả Hướng dẫn để học rõ sản phẩm vận dụng/ sinh tự xác định vấn đề, nội dung, hình mở rộng mà học thức thể hiện của sản sinh phải thực hiện phẩm vận dụng/mở rộng.

Mục tiêu, phương thức hoạt động và sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành trong mỗi hoạt động được mô tả rõ ràng; phương thức hoạt động học được tổ chức cho học sinh thể hiện được sự phù hợp với sản phẩm học tập và đối tượng học sinh.

Thiết bị dạy học và học liệu thể hiện được sự phù hợp với sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành; cách thức mà học sinh hành động (đọc/viết/nghe/nhìn/thực hành) với thiết bị dạy học và học liệu đó được mô tả cụ thể, rõ ràng.

Thiết bị dạy học và học liệu thể hiện được sự phù hợp với sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành; cách thức mà học sinh hành động (đọc/viết/ nghe/nhìn/ thực hành) với thiết bị dạy học và học liệu đó được

NH

ƠN

Mục tiêu và sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành trong mỗi hoạt động học được mô tả rõ ràng; phương thức hoạt động học được tổ chức cho học sinh được trình bày rõ ràng, cụ thể, thể hiện được sự phù hợp với sản phẩm học tập cần hoàn thành

DẠ Y

KÈ M

QU Y

mỗi câu hỏi/bài tập.

Có yêu cầu học sinh liên hệ thực tế/bổ sung thông tin liên quan nhưng chưa mô tả rõ sản phẩm vận dụng/mở rộng mà học sinh phải thực hiện.

Mức độ Mục tiêu của rõ ràng mỗi hoạt động của mục học và sản tiêu, nội phẩm học tập mà học sinh dung, kĩ phải hoàn thành thuật tổ trong mỗi hoạt chức và sản phẩm động đó được mô tảrõ ràng cần đạt nhưng chưa được của nêu rõ phương mỗi thức hoạt động nhiệm vụ của học sinh/ học tập nhóm học sinh nhằm hoàn thành sản phẩm học tập đó Mức độ Thiết bị dạy phù hợp học và học của thiết liệu thể hiện bị dạy được sự phù học và hợp với sản học liệu phẩm học tập được sử mà học sinh dụng để phải hoàn tổ chức thành nhưng các hoạt chưa mô tả rõ động học cách thức mà

50

OF FI CI AL

mô tả cụ thể, rõ ràng, phù hợp với kĩ thuật học tích cực được sử dụng Phương án kiểm tra, Phương án kiểm tra, đánh giá quá trình hoạt đánh giá quá trình động học và sản phẩm hoạt động học và sản phẩmhọc tập của học học tập của học sinh sinh được mô tả rõ, được mô tả rõ, trong trong đó thể hiện rõ đó thể hiện rõ các tiêu các tiêu chí cần đạt chí cần đạt của các sản của các sản phẩm phẩm học tập trong các học tập trung gian và hoạt động học sản phẩm học tập cuối cùng của các hoạt động học

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

Mức độ hợp lí của phương án kiểm tra, đánh giá trong quá trình tổ chức hoạt động học của học sinh

học sinh hành động với thiết bị dạy học và học liệu đó.

Phương thức đánh giá sản phẩm học tập mà học sinh phải hoàn thành trong mỗi hoạt động học được mô tả nhưng chưa có phương án kiểm tra trong quá trình hoạt động học của học sinh

ƠN

của học sinh

51

Khả năng theo dõi, quan sát, phát hiện kịp thời những khó khăn của học sinh.

Theo dõi, bao quát được quá trình hoạt động của các nhóm học sinh; phát hiện được những nhóm học sinh yêu cầu được giúp đỡ hoặc có biểu hiện đang gặp khó khăn

QU Y

KÈ M

DẠ Y

Mức độ phù hợp, hiệu quả của các biện pháp hỗ trợ và khuyến khích học sinh hợp tác, giúp đỡ nhau khi thực hiện

Câu hỏi/lệnh rõ ràng về mục tiêu, sản phẩm học tập, phương thức hoạt động gắn với thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng; đảm bảo cho hầu hết học sinh nhận thức đúng nhiệm vụ và hăng hái thực hiện Quan sát được cụ thể quá trình hoạt động trong từng nhóm học sinh; chủ động phát hiện được khó khăn cụ thể mà nhóm học sinh gặp phải trong quá trình thực hiện nhiệm vụ

ƠN

Câu hỏi/lệnh rõ ràng về mục tiêu, sản phẩm học tập phải hoàn thành, đảm bảo cho phần lớn học sinh nhận thức đúng nhiệm vụ phải thực hiện.

NH

Mức độ sinh động, hấp dẫn học sinh của phương pháp và hình thức chuyển giao nhiệm vụ học tập.

OF FI CI AL

Phụ lục 2: Việc đánh giá về hoạt động của giáo viên Tiêu chí Mức độ Mức 1 Mức 2

Chỉ ra cho học sinh những sai Đưa ra được những lầm có thể đã gợi ý, hướng dẫn cụ mắc phải dẫn đến thể cho họcsinh/ khó khăn; đưa ra nhóm học sinh vượt được những định qua khó khăn và hướng khái quát để hoàn thành được nhóm học sinh nhiệm vụ học tập tiếp tục hoạt động được giao. và hoàn thành nhiệm vụ học tập

Mức 3

Câu hỏi/lệnh rõ ràng về mục tiêu, sản phẩm học tập, phương thức hoạt động gắn với thiết bị dạy học và học liệu được sử dụng; đảm bảo cho 100% học sinh nhận thức đúng nhiệm vụ và hăng hái thực hiện

Quan sát được một cách chi tiết quá trình thực hiện nhiệm vụ đến từng học sinh; chủ động phát hiện được khó khăn cụ thể và nguyên nhân mà từng học sinh đang gặp phải trong quá trình th ực hiện nhiệm vụ Chỉ ra cho học sinh những sai lầm có thể đã mắc phải dẫn đến khó khăn; đưa ra được những định hướng khái quát; khuyến khích được học sinh hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau để hoàn thành nhiệm vụ 52

– Hoạt động của học sinh

Lựa chọn được một số sản phẩm học tập của học sinh/nhóm học sinh để tổ chức cho học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung, hoàn thiện lẫn nhau; câu hỏi định hướng của giáo viên giúp hầu hết học sinh tích cực tham gia thảo luận, nhận xét, đánh giá vè sản phẩm học tập được đông đảo học sinh tiếp thu, ghi nhận

Lựa chọn được một số sản phẩm học tập điển hình của học sinh/nhóm học sinh để tổ chức cho học sinh nhận xét, đánh giá, bổ sung, hoàn thiện lẫn nhau; câu hỏi định hướng của giáo viên giúp hầu hết học sinh tích cực tham gia thảo luận, tự đánh giá và hoàn thiện được sản phẩm học tập của mình và của bạn.

OF FI CI AL

Có câu hỏi định hướng để học sinh tích cực tham gia nhận xét, đánh giá, bổ sung, hoàn thiện sản phẩm học tập lẫn nhau trong nhóm hoặc toàn lớp; nhận xét, đánh giá về sản phẩm học tập được đông đảo học sinh tiếp thu, ghi nhận

học tập được giao

NH

Mức độ hiệu quả hoạt động của giáo viên trong việc tổng hợp, phân tích, đánh giá kết quả hoạt động và quá trình thảo luận của học sinh

được giao

ƠN

nhiệm vụ học tập.

DẠ Y

KÈ M

QU Y

Mức độ Mức 1 Mức 2 Khả năng Nhiều học sinh tiếp Hầu hết học sinh tiếp nhận và nhận đúng nhiệm vụ tiếp nhận đúng và sẵn sàng và sẵn sàng bắt tay sẵn sàng thực thực hiện vào thực hiện nhiệm hiện nhiệm vụ, vụ được giao, tuy nhiệm vụ tuy nhiên còn một nhiên vẫn còn một học tập vài học sinh bộc số học sinh bộc l ộ của tất cả lộ thái độ chưa tự chưa hiểu rõ nhiệm học sinh tin trong việc thực vụ học tập được trong lớp hiện nhiệm vụ giao. học tập được giao Hầu hết học sinh Mức độ tích Nhiều học sinh tỏ ra tích cực, chủ tỏ ra tích cực, chủ cực, chủ động, hợp tác động, sáng động hợp tác với với nhau để thực tạo, hợp tác nhau để thực hiện các nhiệm vụ học của học hiện các nhiệm vụ tập; tuy nhiên, một Tiêu chí

Mức 3 Hầu hết học sinh tiếp nhận đúng và sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ, tuy nhiên còn một vài học sinh bộc lộ thái độ chưa tự tin trong việc thực hiện nhiệm vụ học tập được giao Tất cả học sinh tích cực, chủ động, hợp tác với nhau để thực hiện nhiệm vụ học tập; nhiều học sinh/nhóm tỏ 53

học tập; còn một vài học sinh lúng túng hoặc chưa thực sự tham gia vào hoạt động nhóm Nhiều học sinh Mức độ Hầu hết học sinh hăng hái, tự tin trình hăng hái, tự tin tham gia trình bày, trao tích cực của bày, trao đổi ý kiến/quan điểm của đổi ý kiến/quan học sinh trong trình cá nhân; tuy nhiên, điểm của cá nhân; nhiều nhóm thảo đa số các nhóm bày, trao luận chưa sôi nổi, đổi, thảo thảo luận sôi nổi, tự nhiên, vai trò luận về kết tựnhiên; đa số của nhóm trưởng nhóm trưởng đã quả thực chưa thật nổi bật; biết cách điều hiện nhiệm vẫn còn một sốhọc hành thảo luận vụ học tập sinh không trình nhóm; nhưng vẫn bày được quan điểm còn một vài học của mình hoặc tỏ ra sinh không tích không hợp tác trong cực trong quá quá trình làm việc trình làm việc nhóm để thực hiện nhóm đểthực hiện nhiệm vụ học tập. nhiệm vụ HS Mức độ Nhiều học sinh trả lời Đa số học sinh trả câu hỏi/làm bài tập đúng đắn, lời câu hỏi/làm bài chính xác, đúng với yêu cầu của tập đúng với yêu cầu của giáo viên phù hợp của giáo viên về thời vềthời gian, nội các kết quả gian, nội dung và cách thức trình bày; dung và cách thức thực hiện tuy nhiên, vẫn còn trình bày; song nhiệm vụ học tập của một số học sinh chưa vẫn còn một vài hoặc không hoàn học sinh trình học sinh thành hết nhiệm vụ, bày/diễn đạt kết kết quả thực hiện quảchưa rõ ràng do nhiệm vụ còn chưa chưa nắm vững chính xác, phù hợp yêu cầu. với yêu cầu.

NH

QU Y

KÈ M

DẠ Y

ra sáng tạo trong cách thức thực hiện nhiệm vụ

OF FI CI AL

số học sinh có biểu hiện dựa dẫm, chờ đợi, ỷ lại.

ƠN

sinh trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập

Tất cả học sinh tích cực, hăng hái, tự tin trong việc trình bày, trao đổi ý kiến, quan điểm của cá nhân; các nhóm thảo luận sôi nổi, tự nhiên; các nhóm trưởng đều tỏ ra biết cách điều hành và khái quát nội dung trao đổi, thảo luận của nhóm để thực hiện nhiệm vụ học tập.

Tất cả học sinh đều trả lời câu hỏi/làm bài tập đúng với yêu cầu của giáo viên về thời gian, nội dung và cách thức trình bày; nhiều câu trả lời/đáp án mà học sinh đưa ra thể hiện sự sáng tạo trong suy nghĩ và cách thể hiện.

54

Phụ lục 3:

OF FI CI AL

Phiếu điều tra thực trạng dạy học STEM trong môn Vật lí ở trường THPT PHIẾU ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG DẠY HỌC VẬT LÍ THPT Kính gửi Thầy (Cô):

Chúng tôi mong muốn được biết thực trạng hoạt động dạy học Vật lí ở trong nhà trường nói chung và dạy học bài “Dòng điện không đổi. Nguồn điện” Vật lí 11 THPT nói riêng. Sau đây chúng tôi xin ý kiến của Thầy (Cô) qua một số câu hỏi, trả lời của Thầy (Cô) được đánh dấu: X, ý kiến có thể viết gọn trong một vài dòng:

Có ฀

Không ฀

ƠN

1.Thầy (Cô) đã được tham gia bồi dưỡng đổi mới PPDH trong 5 năm qua hay không ?

Số lần được bồi dưỡng : ……… lần

NH

2.a. Thầy (Cô) đã được tập huần/ bồi dưỡng về dạy học STEM chưa ?

Có ฀

Chưa ฀

b. Thầy (Cô) có tài liệu để tự nghiên cứu về dạy học tích cực chưa ?

Không ฀

QU Y

Có ฀

c. Thầy (Cô) đã tổ chức cho HS học tập theo dự án chưa ?

Chưa ฀

Thỉnh thoảng ฀

Thường xuyên ฀

KÈ M

d. Những nội dung dạy học nào nên tổ chức dạy học STEM cho HS; Thầy (Cô) có thể cho biết những bài học cụ thể: ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

3. Thầy (Cô) đã tổ chức dạy học STEM trong dạy học bài “Dòng điện không đổi.

Nguồn điện” Vật lí 11THPT như thế nào ?

DẠ Y

Chưa ฀

Có ฀ ; Đã tổ chức được mấy dự án ?

+ Tổ chức ……. dự án học tập + Tên các dự án: 55

Chưa ฀

Đáp ứng ฀

OF FI CI AL

……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

4. Các đồ dùng dạy học và thiết bị thí nghiệm để dạy học Vật lí trong nhà trường đã đáp ứng điều kiện dạy học chưa ?

Tốt ฀

5. Thầy (Cô) có giao chọ HS thiết kế, chế tạo các thiết bị thí nghiệm, dụng cụ học tập Vật lí ở mức độ nào ?

Chưa bao giờ ฀

Thỉnh thoảng ฀

Luôn giao nhiệm vụ ฀

6. Trong dạy học Vật lí Thầy (Cô) quan tâm hoạt động nào của HS ?

Hoạt động trí tuệ ฀

Hoạt động thực hành ฀

Hoạt động trí tuệ và thực hành ฀

Chưa bao giờ ฀

ƠN

7. Thầy (Cô) có giao nhiệm vụ cho HS khai thác thông tin từ mạng internet từ các website ở mức độ nào ?

Thỉnh thoảng ฀

Thường xuyên ฀

NH

với mục đích : ……………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………

DẠ Y

KÈ M

QU Y

Xin cảm ơn sự giúp đỡ của quí Thầy (Cô) cho chúng tôi về những thông tin đã nêu trên !

56

Phụ lục 4: Bộ công cụ đánh giá

OF FI CI AL

Phụ lục 4a: Phiếu đánh giá của GV và các nhóm HS

Lớp…… nhóm được ĐG………………Tên sản phẩm DA……………….…

GV/Nhóm ĐG..................................................................................................

Khá (7-8)

TB (5-6)

Yếu (0-4)

- Mô hình đúng nguyên tắc cấu tạo, vận hành hiệu quả có thể ứng dụng trong thực tế.

- Mô hình đúng nguyên tắc cấu tạo, vận hành tương đối hiệu quả, có thể ứng dụng trong thực tế.

Mô hình đúng nguyên tắc cấu tạo, vận hành ít hiệu quả, không thể ứng dụng trong thực tế.

Mô hình không đúng nguyên tắc cấu tạo, không vận hành được.

- Mô hình được lắp đặt gọn, an toàn và tương đối thẩm mỹ.

- Mô hình được lắp đặt lắp đặt an toàn nhưng chưa gọn, chưa thẩm mỹ.

- Mô hình lắp đặt không an toàn, không thẩm mỹ.

- Mô hình thể hiện tính cẩn thận, tỉ mỉ, hợp tác.

- Mô hình thể hiện phần lớn tính cẩn thận, tỉ mỉ, hợp tác.

- Mô hình thể hiện một phần tính cẩn thận, tỉ mỉ, hợp tác

- Mô hình không thể hiện tính cẩn thận, tỉ mỉ, hợp tác

- Nêu được các vấn đề đã nghiên cứu và giải

- Nêu được phần lớn các vấn đề cần nghiên

- Nêu được - Không một phần nêu được các vấn đề các vấn cần nghiên đề cần

Mô hình vật chất - Mô hình được lắp đặt gọn, an toàn và đạt thẩm mỹ.

ƠN

Tốt (9-10)

DẠ Y

KÈ M

QU Y

1

Mức độ tiêu chí (điểm)

Nội dung

NH

Stt

Điểm đạt được

57

quyết trong cứu và đã cứu và đã DA; có tác giải quyết giải quyết trong DA . dụng và ích trong DA. lợi thực tế.

nghiên cứu và đã giải quyết trong DA

Hình thức: bố cục hợp lí, dễ hiểu, các nét vẽ thiết kế khoa học,chú thích rõ ràng, dễ hiểu.

- Hình thức thiếu một trong 3 tiêu chí :bố cục hợp lí, dễ hiểu, các nét vẽ thiết kế khoa học, chú thích rõ ràng, dễ hiểu.

- Hình thức thiếu 2 trong 3 yêu cầu: bố cục hợp lí, dễ hiểu, các nét vẽ thiết kế khoa học,chú thích rõ ràng, dễ hiểu.

Hình thức không đạt cả 3 tiêu chí : bố cục hợp lí, dễ hiểu, các nét vẽ thiết kế khoa học,chú thích rõ ràng, dễ hiểu.

- Bài trình bày thể hiện sự hợp tác, trung thực.

- Bài trình bày thể hiện sự hợp tác, trung thực tương đối tốt.

- Bài trình bày thể hiện được sự hợp tác, trung thực

- Bài trình bày không thể hiện được sự hợp tác, trung thực.

OF FI CI AL

Bản thiết kế mô hình sản phẩm

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

2

58

- Tinh thần hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau; có ý thức kỉ luật, tôn trọng kế hoạch nhóm tương đối tốt

- Tinh thần hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau; có ý thức kỉ luật, tôn trọng kế hoạch nhóm bình thường.

- Không có tinh thần hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau; có ý thức kỉ luật, tôn trọng kế hoạch nhóm

KÈ M

DẠ Y

4

- Nội dung: ghi chép đầy đủ, cập nhật, thể hiện được Nhật ký tiến độ thực hiện DA DA của nhóm.

- Nội dung: thiếu 1 trong 3 yếu tố: ghi chép đầy đủ, cập nhật, thể hiện được tiến độ thực hiện DA của nhóm

- Nội dung: thiếu 2 trong 3 yếu tố: ghi chép đầy đủ, cập nhật, thể hiện được tiến độ thực hiện DA của nhóm

Nội dung: ghi chép không đầy đủ, cập nhật, không thể hiện được tiến độ thực hiện DA của nhóm.

- Tên DA không phù hợp với nội dung của DA; bài trình bày không thể hiện được tiến trình thực hiện DA, tạo SP của nhóm

OF FI CI AL

bài trình bày thể hiện chưa rõ tiến trình thực hiện DA, tạo SP của nhóm.

ƠN

về DA của - Có tinh nhóm thần hợp tác, hỗ trợ lẫn nhau; có ý thức kỉ luật, tôn trọng kế hoạch nhóm.

- Tên DA phù hợp với nội dung của D A;

QU Y

3

Giới thiệu

- Tên DA khá phù hợp với nội dung của DA; bài trình bày thể hiện khá rõ tiến trình thực hiện DA, tạo SP của nhóm.

NH

- Tên DA phù hợp với nội dung của DA; bài trình bày thể hiện rõ tiến trình thực hiện DA, tạo SP của nhóm.

Tổng điểm

59

Phụ lục 4b: Phiếu đánh giá các HS trong nhóm của nhóm trưởng

OF FI CI AL

Họ và tên người được ĐG ................................................................................

Lớp…………………….. nhóm ..................…Tên DA………………..…..

Khá (7-8)

TB (5-6)

Yếu (0-4)

- Tích cực tìm tòi nghiên cứu các tài liệu phục vụ học tập.

- Có tìm tòi nghiên cứu các tài liệu phục vụ học tập.

- Ít tìm tòi nghiên cứu các tài liệu phục vụ học tập.

- Không tìm tòi nghiên cứu các tài liệu phục vụ học tập.

- Tham gia đề xuất Về kiến được các thức phương án cần giải quyết

- Tham gia đề xuất được một số phương án cần giải quyết

ƠN

Tốt (9-10)

QU Y

1

Mức độ tiêu chí (điểm)

Nội dung

NH

tt

Điểm đạt được

-Không tham gia đề xuất được phương án cần giải quyết nào - Không vận dụng kiến thức Vật lí vào quá trình thiết kế chế tạo mô hình

- Thường xuyên vận dụng kiến thức Vật lí vào quá trình thiết kế chế tạo mô hình sản phẩm.

Khá thường xuyên vận dụng kiến thức Vật lí vào quá trình thiết kế chế tạo mô hình sản phẩm.

- Ít vận dụng kiến thức Vật lí vào quá trình thiết kế chế tạo mô hình sản phẩm.

- Biết dụng dụng biết lắp mô hình

- Biết sử dụng tương đối tốt dụng cụ, biết lắp ráp mô hình

- Biết sử dụng số ít dụng cụ, biết lắp ráp mô hình vật

KÈ M DẠ Y

Về kĩ

- Tham gia đề xuất được ít phương án cần giải quyết

sử tốt cụ, ráp vật

sản phẩm.

- Không biết sử dụng dụng cụ, không 60

kĩ vật chất kĩ chất thuật thuật

Về

thái độ

lắp mô vật kĩ

- Biết thao - Biết thao tác thành tác tương thạo vận đối thành hành mô thạo vận mô hình sản hành phẩm. hình sản phẩm.

- Thao tác chưa thành thạo vận hành mô hình sản phẩm.

- Không biết thao tác vận hành mô hình sản phẩm.

Hoàn thành công việc được nhóm phân công đúng thời hạn

Hoàn thành công việc được nhóm phân công tương đối đúng thời hạn

thành việc nhóm công đúng hạn

Không hoàn thành công việc được nhóm phân công

- Tham gia ĐG đồng đẳng, ĐG hợp tác và tự đánh giá đúng yêu cầu GV đề ra

- Tham gia ĐG đồng đẳng, ĐG hợp tác và tự đánh giá tương đối đúng yêu cầu GV đề ra

- Tham

- Chấp hành đầy đủ các nhiệm vụ được nhóm phân công, trách nhiệm nhưng không nhiệt tình trong công

- Chấp hành đầy đủ các nhiệm vụ được nhóm phân công, nhưng thiếu trách nhiệm và nhiệt tình trong công

KÈ M DẠ Y 3

kĩ biết ráp hình chất thuật

OF FI CI AL

chất thuật

Chấp hành đầy đủ các nhiệm vụ được nhóm phân công, trách nhiệm và nhiệt tình trong công

Hoàn công được phân chưa thời

ƠN

NH

năng

QU Y

2

gia - Không tham gia ĐG đồng ĐG đồng đẳng, ĐG đẳng, ĐG hợp tác và hợp tác và tự đánh giá tự đánh còn một số giá yêu cầu GV đề ra chưa đúng - Không chấp hành các nhiệm vụ được nhóm phân công

61

- Có tinh thần hợp tác, tương trợ và giúp đỡ bạn bè trong nhóm tốt

- Có tinh thần hợp tác, tương trợ và giúp đỡ bạn bè trong nhóm tương đối tốt

việc - Có ý thức kỉ luật, tôn trọng quyết định của nhóm, nhưng tham gia các buổi họp/làm nhóm chưa đầy đủ

NH

QU Y

- Không có ý thức kỉ luật, tôn trọng quyết định của nhóm, không tham gia các buổi họp/làm nhóm đúngg giờ

OF FI CI AL

việc - Có ý thức kỉ luật, tôn trọng quyết định của nhóm, nhưng tham gia các buổi họp/làm nhóm chưa đúng giờ

ƠN

việc - Có ý thức kỉ luật, tôn trọng quyết định của nhóm, tham gia các buổi họp/làm nhóm đúng giờ

- Tinh thần hợp tác, tương trợ và giúp đỡ bạn bè trong nhóm chưa tốt

- Không có tinh thần hợp tác, tương trợ và giúp đỡ bạn bè trong nhóm

DẠ Y

KÈ M

Tổng điểm

62

Phụ lục 4c: Phiếu đánh giá giữa các nhóm HS.

Nội dung chính

Nội dung chi tiết

1

Lựa chọn chủ đề

Phù hợp với mục tiêu, nội dung hoạt động, kỹ thuật tổ chức hoạt động:

2

Kiến thức Phù hợp với mục tiêu, đạt được chuẩn kiến thức

3

Phẩm chất, năng lực

Các năng lực được hình thành

4

Bản thiết kế

Đảm bảo tính khoa học, dễ đọc, chú thích rõ, đẹp

5

Nguyên vật liệu

6

Sản phẩm

7

1

2

NH

2

2

1

Đảm bảo được các tiêu chí đưa ra:

1

Thuyết trình

Tóm tắt được kiến thức trọng tâm, rõ về bản thiết kế, sản phẩm…

1

Phản hồi câu hỏi

Chính xác, ngắn ngọn, thỏa mãn được người hỏi.

1

KÈ M

Đảm bảo được tiêu chí đơn giản, rẻ tiền và dễ tìm

DẠ Y

9

Điểm Nhóm Nhóm Nhóm tối đa … … …

ƠN

TT

OF FI CI AL

Nhóm được đánh giá: ……………

QU Y

Nhóm đánh giá:…………………

TỔNG ĐIỂM

10

63

(Phiếu thu hoạch cá nhân)

OF FI CI AL

Phụ lục 4d: Phiếu tự đánh của HS Họ tên HS :…………………………………....Lớp………….Nhóm……………

Tên DA ……………………………………………………………………………

1

Thu hoạch sau dự án (HS ghi)

Kiến thức (35đ)

- Bản thân học được những kiến thức gì sau khi hoàn thành DA? - Có ý tưởng sáng tạo gì trong quá trình thực hiện DA? - Ý tưởng phát triển DA của bản thân là gì sau DA?

Kĩ năng (35đ)

Điểm (GV ghi)

- Bản thân đã sử dụng và học được những kĩ năng gì trong DA? - Bản thân đã gặp phải những khó khăn gì ? Đã giải quyết ra sao?

- Dự định phát triển những kĩ năng nào?

- Có hứng thú với dự án không? Vì sao?

- Có tích cực, tự lực không?

- Có làm việc hợp tác với các thành viên trong nhóm không?

- Có tinh thần trách nhiệm không?

- Các buổi thảo luận nhóm tham gia đóng góp được những gì?

- Họp nhóm, làm việc nhóm có đúng giờ không?

- Quan tâm giúp đỡ bạn bè được những gì trong công việc?

- Lắng nghe ý kiến người khác với ý thức như thế nào?

- Nhiệm vụ nhóm phân công có hoàn thành không?

- Có hài lòng với các kết quả của DA không?

Vì sao?

Thái độ (30đ)

DẠ Y

KÈ M

3

QU Y

NH

2

Nội dung

ƠN

tt

64

Phụ lục 5a: Phiếu khảo sát kiến thức học tập

OF FI CI AL

I. Phần trắc nghiệm Câu 1. Chọn phát biểu đúng A. Dòng điện không đổi là dòng điện có chiều không thay đổi B. Dòng điện không đổi là dòng điện có chiều thay đổi theo thời gian C. Dòng điện là dòng chuyển dời của các điện tích D. Dòng điện không đổi là dòng điện có chiều và cường độ không thay đổi theo thời gian

QU Y

NH

ƠN

Câu 2. Công thức xác định cường độ dòng điện không đổi là: A. I=qt B. I = q/t C. I = t/q D. I = q/e Câu 3. Điều kiện để có dòng điện là: A. Chỉ cần có hiệu điện thế B. Chỉ cần có các vật dẫn nối liền thành một mạch lớn.

C. Chỉ cần duy trì một hiệu điện thế giữa hai đầu vật dẫn D. chỉ cần có nguồn điện Câu 4. Hai điện cực kim loại trong pin điện hoá phải A. Có cùng kích thước B. Là hai kim loại khác nhau về bản chất hoá học C. Có cùng khối lượng D. Có cùng bản chất Câu 5. Một điện lượng 5.10-3C dịch chuyển qua tiết diện thẳng của dây dẫn trong khoảng thời gian 2s. Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn này là: A. 10 mA B. 2,5mA C. 0,2mA D. 0,5mA

DẠ Y

KÈ M

I. Phần tự luận Câu 1: Một dòng điện không đổi trong thời gian 10 s có một điện lượng 1,6 C chạy qua. a. Tính cường độ dòng điện đó. b. Tính số eletron chuyển qua tiết diện thẳng của dây dẫn trong thời gian 10 phút.

Câu 2. Dòng không đổi I=4,8A chạy qua dây kim loại tiết diện thẳng S=1cm2.

Tính: a.Số e qua tiết diện thẳng trong 1s. b.Vận tốc trung bình trong chuyển động định hướng của e, biết n=3.1028(hạt/m3)

65

Phụ lục 5b: Phiếu khảo sát hứng thú học tập của HS. 1. Về tính khả thi của dự án: 1.□ Không thực hiện được

2.□ Khó thực hiện

2. Ý thức, thái độ học tập của bản thân: 1.□ Lười học

2.□ Bình thường

3. □ Thực hiện được

3. □ Hăng say, tích cực

3. Tinh thần đoàn kết của lớp: 1.□ Chưa đoàn kết 2.□ Bình thường

3.□ Đoàn kết

4. Các phong trào hoạt động của lớp: 2. □ Bình thường

3.□ Sôi nổi

ƠN

1.□ Không sôi nổi

OF FI CI AL

Sau khi được học tập theo phương pháp dạy học STEM em nhận thấy:

5. Tự lực tìm tòi kiến thức: 6. Lĩnh hội kiến thức

NH

1.□ Không tìm kiến thức 2.□ Tự tìm kiến thức 3.□ Chủ động tìm kiến thức 1.□ Tiếp thu miến cưỡng 2.□ Tiếp thu kiến thức 3.□ Chủ động tiếp thu 7. Vận dụng kiến thức vào việc giải bài tập

QU Y

1.□ Gặp khó khăn 2.□ Vận dụng có sau hướng dẫn 3.□ Tự vận dụng được 8. Kiến thức nhớ sâu và lâu hơn

1.□ Mau quên 2.□ Nhớ trong giờ học 3.□ Nhớ lâu dài 9. Tính năng động, tự tin trước đám đông

KÈ M

1.□ Rụt rè 2.□ Miễn cưỡng 3.□ Tự tin, năng động 10. Biết chia sẻ và giúp đỡ nhau trong học tập

DẠ Y

1.□ Không chia sẻ 2.□ Chia sẻ khi có yêu cầu 3.□ Chủ động chia sẻ

66

OF FI CI AL

Phụ lục 6: Một số hình ảnh hoạt động và sản phẩm của các nhóm

H2: Các nhóm hoạt động trên lớp

QU Y

NH

ƠN

H 1. GV nhận xét SP của các nhóm

DẠ Y

KÈ M

H3: Bộ nguồn sử dụng cho bóng đèn LED, máy tính cá nhân

H 5. Các thành viên nhóm đang lắp ráp sản phẩm dự án 67

OF FI CI AL

Phụ lục 7:

CÁC LOẠI HỒ SƠ GHI CHÉP HOẠT ĐỘNG CỦA CÁC NHÓM HỌC SINH

1. Danh sách thành viên và phân công nhiệm vụ (4 nhóm) 2. Nhật ký thực hiện dự án STEM (4 nhóm)

3. Biên bản hoạt động nhóm của 3 buổi họp thảo luận (4 nhóm).

DẠ Y

KÈ M

QU Y

NH

ƠN

4. Bản thiết kế, điều chỉnh sản phẩm (4 nhóm)

68