KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ STEM XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA, XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU

KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ STEM

vectorstock.com/22606229

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ STEM XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA, XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (NƯỚC HÀNG) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

Chủ đề: XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA Giáo viên: Nhóm Sinh học 1. Tên chủ đề:

FF IC IA L

XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA (Số tiết: 03– Lớp 6) 2. Mô tả chủ đề

N

O

Sữa chua là một món ăn được nhiều người yêu thích và đặc biệt trong sữa chua có chứa rất nhiều lợi khuẩn giúp tăng sức đề kháng, chống lại các bệnh vặt. Sữa chua còn là bài thuốc tự nhiên ngăn ngừa và giảm bớt triệu chứng của những căn bệnh đường ruột phổ biến như: khó tiêu, ợ chua, viêm loét dạ dày… Đặc biệt với phụ nữ, sữa chua giúp bổ sung canxi, chống loãng xương, dưỡng da rất hiệu quả. Ngoài ra, sữa chua lại không kị với bất kỳ loại thực phẩm nào khác nên có thể trộn chung nhiều loại thực phẩm khác để tạo sự ngon miệng.

Y

N

H

Ơ

Bản chất của quá trình làm sữa chua là quá trình lên men phân giải hợp chất hữu cơ như đường, protein thành axit lactic và các axit amin. Các yếu tố về men, nồng độ, nhiệt độ có thể ảnh hưởng đến tốc độ của quá trình lên men. Trong chủ đề này HS thực hiện nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất sữa chua, theo đó học được kiến thức vềvai trò của Vi khuẩn trong môn sinh học 6 (bài 50 (mục 4.a Vi khuẩn có ích) và vận dụng các kiến thức liên quan như:

U

- Vật lý: Đo nhiệt độủ sữa chua

Q

- Toán: Thống kê, tính tỉ lệ các nguyên liệu

M

- Công nghệ 6: cách bảo quản thực phẩm.

KÈ

3. Mục tiêu

a. Kiến thức:

ẠY

- Phaân bieät ñöôïc caùc daïng vi khuaån trong töï nhieân.

D

- Naém ñöôïc nhöõng ñaëc ñieåm chính cuûa vi khuaån veà kích thöôùc, caáu taïo,dinh dưỡng

- Keå nhöõng maët coù ích vaø coù haïi cuûa vi khuaån ñoái vôùi thieân nhieân vaø ñôøi soáng con ngöôøi.

- Hieåu ñöôïc nhöõng öùng duïng thöïc teá cuûa vi khuaån trong ñôøi soáng vaø saûn xuaát.

- Phân biệt được Hô hấp kị khí, hiếu khí và lên men b. Kĩ năng:

- Đọc, thu thập thông tin từ tài liệu.

-Reøn kó năngthực hành, quan saùt, phaân tích - Tiến hành, mô tả được hiện tượng của Thí nghiệm sự lên men lactic

FF IC IA L

– Lập kế hoạch, tiến hành các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố đến quá trình lên men lactic (làm sữa chua), ghi chép, đánh giá và đề xuất quy trình làm sữa chua theo các tiêu chí cần đạt của sản phẩm.

– Hợp tác trong nhóm để cùng thực hiện nhiệm vụ học tập.

– Trình bày, bảo vệ được ý kiến của mình, lắng nghe, nhận xét và phản biện được ý kiến của người khác.

O

– Tự đánh giá được quá trình làm việc cá nhân và các nhóm theo các tiêu chí GV đưa ra.

Ơ

N

c. Phát triển phẩm chất:

H

– Nghiêm túc, chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ cá nhân, thảo luận nhóm xây dựng sản phẩm chung của cả nhóm.

U

– Hòa đồng, giúp đỡ bạn.

Y

N

– Yêu thích khám phá, tìm tòi và vận dụng các kiến thức học được vào giải quyết nhiệm vụ được giao.

Q

– Tuân thủ các tiêu chuẩn kĩ thuật và giữ gìn vệ sinh chung khi tiến hành thực nghiệm.

M

d. Định hướng phát triển năng lực:

KÈ

Định hướng phát triển một số năng lực: khoa học tự nhiên, tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

ẠY

4. Thiết bị

– Dụng cụ hóa chất tiến hành thí nghiệm lên men lactic: Hủ thủy tinh ( hoặc nhựa), khay

D

· Nguyên liệu: Sữa tươi có đường hoặc không đường hoặc sữa đặc có đường, sữa chua; nước; các loại thực phẩm khác.dung dịch đường glucozo 10%, nước cất, men lactic (hủ cái). ·Dụng cụ:Xoong; thìa; máy ủ (dụng cụ ủ); cốc đựng….

5. Tiến trình dạy học

Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH YÊU CẦU XÂY DỰNG QUY TRÌNH SẢN XUẤT SỮA CHUA (Tiết 1 – 45 phút) A. Mục đích:

FF IC IA L

– HS tiến hành được thí nghiệm lên men Lactic, quan sát mô tả được hiện tượng từ đó đặt ra các câu hỏi về quá trình lên men rượu cũng như các quá trình lên men, phân giải protein và ứng dụng của các quá trình này.

– HS tiếp nhận nhiệm vụ: nghiên cứu xây dựng quy trình làm sữa chua bằng các nguyên liệu từ sữa, đường, nước và men vi sinh theo một số tiêu chí về sản phẩm, dựa trên cơ sở nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố đến quá trình lên men.

O

B. Nội dung:

N

– HS tiến hành thí nghiệm lên men Lactic và đặt các câu hỏi về quá trình lên men, ứng dụng của các quá trình lên men.

N

H

Ơ

– GV giới thiệu về tác dụng của sữa chua, đặt vấn đề “Làm thế nào để có thể tự làm sữa chua thành công, đảm bảo vệ sinh”, giao nhiệm vụ xây dựng quy trình làm sữa chua từ việc nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố như men, nhiệt độ, tỉ lệ sữa và đường, nêu các tiêu chí đánh giá sản phẩm.

U

Y

– GV hướng dẫn HS tự học kiến thức nền về chuyển hóa vật chất và năng lượng ở vi sinh vật và tìm hiểu quy trình làm sữa chua, lập kế hoạch nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố đến quá trình lên men, đề xuất quy trình làm sữa chua (đề xuất quy trình).

Q

– HS thảo luận nhóm thống nhất kế hoạch thực hiện.

M

c. Dự kiến sản phẩm hoạt động của HS:

KÈ

– Kết quả thí nghiệm lên men lactic.

– Các câu hỏi về quá trình lên men.

D

ẠY

– Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của nhóm (nghiên cứu kiến thức nền, thảo luận phương án nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố và phân tích, thảo luận đưa ra quy trình làm sữa chua của nhóm), gồm: nhiệm vụ của các cá nhân, thời gian và nội dung thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ tự học kiến thức nền và đề xuất quy trình.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: GV đưa ra một số hình ảnh liên quan đến các quá trình lên men như: rượu vang, nếp cẩm, giấm ăn, sữa chua, dưa muối; hỏi HS về điểm chung của các loại đồ ăn, uống trên. (HS cần chỉ ra được chúng đều được tạo ra bằng quá trình lên men, nếu HS không trả lời được GV có

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

thể gợi ý bằng các câu hỏi như: các đồ ăn, thức uống được làm từ nguyên liệu gì và bằng cách nào?)

FF IC IA L O N Ơ H N

Q

U

Y

GV đặt vấn đề bằng câu hỏi: lên men là gì? Và tổ chức cho HS làm thí nghiệm lên men lactic theo nhóm để tìm hiểu về sự lên men: GV phát phiếu học tập số 1 có hướng dẫn thí nghiệm và quan sát, báo cáo kết quả.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1

M

Nhiệm vụ 1:

KÈ

Tiến hành thí nghiệm theo hướng dẫn và hình vẽ sau:

D

ẠY

Cho vào hủ thủy tinh 2, 3 mỗi hủ 1 bánh nấm men thuần khiết. Đổ vào hủ thủy tinh 1, 2 mỗi hủ 10ml dung dịch đường hoặc nước như hình vẽ Để các hủ thủy tinh ở nhiệt độ 30–32oC.

Quan sát hiện tượng ở 3 hủ thủy tinh và điền dấu (+) nếu có hiện tượng hoặc dấu

(–) nếu không có hiện tượng vào bảng dưới đây: Nhận xét

Có bọt khí

Có mùi rượu

Có mùi đường Có mùi men

Hủ 1 Hủ 2

FF IC IA L

Hủ 3

Nhiệm vụ 2:

Thảo luận chỉ ra hiện tượng khác nhau trong các hủ thủy tinh, tại sao có sự khác nhau đó?

O

Dự đoán quá trình đã xảy ra ở hủ thủy tinh số 2 là gì?

N

Chú ý: GV nên chuẩn bị sẵn 1 bộ thí nghiệm đã làm trước đó 3–4 giờ để hiện tượng được rõ cho HS quan sát thêm.

H

Ơ

– GV tổ chức cho HS báo cáo kết quả (1 nhóm báo cáo, các nhóm khác theo dõi và nêu điểm khác).

Y

N

– GV nhận xét, kết luận về quá trình xảy ra ở hủ thủy tinh số 2, đặt tiếp câu hỏi về các điều kiện cần để xảy ra sự lên men.

Q

U

HS tiếp nhận giải thích về hiện tượng và quá trình xảy ra ở hủ thủy tinh 2 và nêu các điều kiện xảy ra sự lên men(có men, có đường).

M

– GV bổ sung giới thiệu về các quá trình lên men: có nhiều các quá trình lên men khác nhau, quá trình trong thí nghiệm trên gọi là lên men Lactic, ngoài ra còn có quá trình lên men lactic xảy ra khi làm dưa muối, làm sữa chua.

KÈ

– GV đặt câu hỏi: Sữa chua tốt như thế nào với sức khỏe con người? Làm sữa chua như thế nào?

ẠY

HS trả lời các tác dụng của sữa chua với sức khỏe và nêu các bước làm sữa chua.

D

– GV đặt câu hỏi: Làm sữa chua được gọi là thành công khi sữa chua phải có độ chua vừa phải, đông thành 1 khối, không bị nước tách ra, có mùi thơm, không còn mùi của sữa, của đường,… Vậy các em có bí kíp gì để làm sữa chua thành công không? Tại sao là thực hiện những điều đó?

HS trả lời theo vốn kiến thức thực tiễn của mình.

– GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ: Bằng cách nào có thể tìm ra các điều kiện tối ưu để làm sữa chua thành công? HS sẽ làm việc theo nhóm để xây dựng quy trình làm sữa chua và thi xem sản phẩm sữa chua theo quy trình nào là thành công nhất?

– GV nêu chi tiết nhiệm vụ và các tiêu chí đánh giá sản phẩm.

+ Sản phẩm cần thực hiện: Quy trình mô tả các bước làm sữa chua và thành phẩm theo quy trình đó. + Tiêu chí đánh giá sản phẩm STT

Tiêu chí

Điểm tối đa

Quy trình Nêu được đủ các bước thực hiện quy trình làm sữa chua

10

2

Mô tả rõ hành động/thao tác thực hiện ở các bước

20

3

Mô tả rõ loại nguyên liệu, tỉ lệ các nguyên liệu

FF IC IA L

1

20

Sản phẩm sữa chua

Sữa mịn, đặc sệt (không bị tách nước, không bị nhớt) (không sử dụng chất tạo đông và chất bảo quản)

10

5

Độ chua vừa phải

10

6

Có màu trắng sữa hoặc màu của phụ liệu đặc trưng

7

Có mùi thơm của sữa chua

8

Vệ sinh an toàn thực phẩm

N

O

4

10 10 100

Ơ

Tổng

10

H

Cho HS trao đổi, đặt câu hỏi làm rõ các tiêu chí.

N

GV giao nhiệm vụ, hướng dẫn HS thực hiện và sản phẩm cần đạt của hoạt động 2:

Y

+ Nhiệm vụ:

Tự học kiến thức về Vai trò của Vi khuẩn: Mục a: Vi khuẩn có ích Sinh học 6 Bài 50

•

Tìm hiểu quy trình làm sữa chua.

•

Tham khảo điều kiện (tỉ lệ các nguyên liệu, nhiệt độ, lượng men) thực hiện làm sữa chua, kết hợp phân tích lí thuyết về quá trình lên men để tiến hành một số thí nghiệm thay đổi các điệu kiện đó, chỉ ra sự ảnh hưởng của các yếu tố men, nhiệt độ và nồng độ đến sự lên men sữa chua.

KÈ

M

Q

U

•

•

Đề xuất điều kiện tốt nhất cho quy trình làm sữa chua.

ẠY

+ Sản phẩm cần đạt trong buổi học tiếp theo:

D

Cá nhân: bản ghi chép nội dung kiến thức (phiếu học tập số 2 trong hoạt động 2) Nhóm: •

Bảng nhóm, phiếu học tập

•

Nhóm 1:phiếu học tập số 1 và nhóm 2 phiếu học tập số 2 , nhóm 3: Phiếu học tập số 3.

•

Trong nhóm, phân chia nhau phương án tiến hành làm thí nghiệm làm sữa chua bằng lên men Lactic

Trình bày các phương án hoạt động

•

FF IC IA L

Hoạt động 2. TÌM HIỂU KIẾN THỨC NỀN VÀ NGHIÊN CỨU CÁC ĐIỀU KIỆN CHO QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA (ở nhà) A. Mục đích: HS tự đọc sách, tài liệu, thảo luận, tiến hành thí nghiệm để:

– Hình thành kiến thức mới về: khái niệm vi khuẩn, các loại môi trường và kiểu dinh dưỡng, hô hấp và lên men, quá trình phân giải protein và cacbohidrat nhờ vi sinh vật.

O

– Nêu được các bước thực hiện làm sữa chua từ sữa đặc.

N

– Nêu và giải thích được ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình lên men lactic (làm sữa chua) từ đó chọn điều kiện tối ưu để thiết lập quy trình làm sữa chua.

H

Ơ

B. Nội dung:

N

– Các cá nhân tự học kiến thức nền, gồm: bài 50 (mục 4a) Sinh học 6 và tìm hiểu quy trình làm sữa chua và từ các tài liệu tìm kiếm khác (theo hướng dẫn phiếu học tập số 2).

U

Y

– Thảo luận nhóm đề xuất phương án và tiến hành thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của lượng men, nhiệt độ và tỉ lệ sữa: nước đến quy trình lên men (phiếu học tập số 3)

Q

– Phân tích kết quả thí nghiệm từ đó đề xuất quy trình làm sữa chua chi tiết.

M

– Chuẩn bị bài trình bày trước lớp về quy trình làm sữa chua, giải thích được quy trình đó

KÈ

C. Dự kiến sản phẩm cần đạt được: – Cá nhân: hoàn thành phiếu học tập số 2.

D

ẠY

– Nhóm: hoàn thành nhật kí làm việc và bản vẽ sơ đồ mô tả quy trình làm sữa chua theo các bước. Trong mỗi bước mô tả chi tiết thao tác, nguyên liệu, tỉ lệ và điều kiện thực hiện, bài trình bày trước lớp.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: – Hướng dẫn HS tự học kiến thức nền theo Phiếu học tập số 2. Đây là nhiệm vụ cá nhân cần tự học trước khi làm việc nhóm lên phương án, thực hiện thí nghiệm.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2

(Hướng dẫn tự học kiến thức nền và tìm hiểu quy trình làm sữa chua) Nhiệm vụ 1: Đọc nội dung bài 50 (phần 4.a) và trả lời các câu hỏi sau: 1) Vi khuẩn có ích hay có hại?

FF IC IA L

2) Nêu các lợi ích của vi khuẩn?

3) So sánh sự giống và khác nhau giữa vi khuẩn dị dưỡng và vi tự dưỡng?

4) Dựa vào yếu tố nào có thể phân biệt quá trình hô hấp kị khí, hô hấp hiếu khí và lên men?

5) Nhờ vi khuẩn, protein được phân giải cho sản phẩm là gì?

O

6) Kể tên các ứng dụng trong thực tiễn của các quá trình:

N

– Phân giải protein

Ơ

– Lên men lactic

U

– Các nguyên liệu và tỉ lệ.

Y

– Các bước làm sữa chua.

N

H

Nhiệm vụ 2:Tìm hiểu quy trình làm sữa chua, chú ý làm sữa chua từ sữa đặc được đặc mịn, thơm trên mạng internet, chỉ ra được

Q

– Nhiệt độ và thời gian ủ.

M

– Quá trình nào đã xảy ra khi ủ sữa làm sữa chua? Tại sao sữa chua lại đông mịn được?

KÈ

– Sau khi làm thành sữa chua tại sao cần bảo quản trong tủ lạnh?

D

ẠY

– Hướng dẫn HS làm việc nhóm lên phương án và tiến hành thực nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình làm sữa chua.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 3

(Hướng dẫn thảo luận nhóm, tiến hành thí nghiệm nghiêm cứu ảnh hướng của các yêu tố đến chất lượng sữa chua, đưa ra quy trình làm sữa chua) Nhiệm vụ 1. Thảo luận, thống nhất các bước làm sữa chua, trả lời các câu hỏi: – Quá trình nào đã xảy ra khi ủ sữa làm sữa chua? Tại sao sữa chua lại đông mịn

được?

– Ban đầu cho một ít sữa chua vào hỗn hợp nguyên liệu để làm gì?

– Sau khi làm thành sữa chua tại sao cần bảo quản trong tủ lạnh?

FF IC IA L

– Tỉ lệ sữa: nước, lượng men, nhiệt độ và thời gian ủ ảnh hưởng như thế nào đến quá trình lên men và chất lượng sản phẩm.

Nhiệm vụ 2. Đề xuất phương án thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố sau đến quá trình lên men làm sữa chua:, lượng men, nhiệt độ và thời gian ủ.

N

O

Cách làm: Tham khảo và chọn 1 công thức làm sữa chua cơ bản → sau đó thay đổi 1 trong các yếu tố về tỉ lệ sữa: nước, lượng men, nhiệt độ và thời gian ủ đề xuất (trên cơ sở phân tích lí thuyết ảnh hưởng của các yếu tố này đến chất lượng sản phẩm (bản chất là ảnh hưởng của các yếu tố đến tốc độ phản ứng lên men) → đề xuất phương án thay đổi các yếu tố đó → chia nhiệm vụ cho các cá nhân thực hiện làm để nghiên cứu ảnh hưởng của chúng.

Ơ

Mỗi yếu tố chọn 2– 3 thay đổi/2–3 phương án, khi thay đổi có thể lập bảng:

H

Phương án thực nghiệm

Y

Giải thích kết quả

Q

U

(màu sắc, trạng thái, mùi, độ chua)

KÈ

M

Lượng men

N

Yếu tố nghiên cứu

Tỉ lệ sữa: nước

Đặc điểm sản phẩm

ẠY

Nhiệt độ

D

Thời gian ủ

Sau khi đề xuất phương án nên phân công mỗi thành viên trong nhóm thực hiện các phương án ứng với 1 yếu tố nghiên cứu, mỗi yếu tố nghiên cứu có thể có 1–2 HS

thực hiện.

Nhiệm vụ 3. Thảo luận nhóm đánh giá kết quả thử nghiệm các phương án, giải thích và chọn phương án tốt để làm sữa chua.

FF IC IA L

Vẽ sơ đồ quy trình có các chú giải chi tiết cho từng bước, chuẩn bị báo cáo trước lớp trong 3 phút và gải thích được lí do lựa chọn các điều kiện mô tả trong quy trình.

Chú ý: Quá trình thảo luận cần được ghi chép lại trong nhật kí làm việc nhóm.

Mẫu nhật kí ở cuối bài.

Tiêu chí đánh giá bản vẽ sơ đồ và bài trình bày: STT

Tiêu chí

Điểm tối đa

Bản vẽ quy trình

Nêu được đủ các bước thực hiện quy trình làm sữa chua

10

2

Mô tả rõ hành động/thao tác thực hiện ở các bước

20

3

Mô tả rõ loại nguyên liệu, tỉ lệ các nguyên liệu

20

N

O

1

Ơ

Trình bày

Nêu được đầy đủ các bước của quy trình to, rõ ràng

10

5

Đúng thời gian cho phép (3-5 phút)

5

6

Nêu được các phương án đã thực hiện thí nghiệm và kết quả thí nghiệm

10

7

Giải thích lí do quyết định chọn điều kiện cho từng yếu tố nghiên cứu trong đề xuất

15

8

Trả lời đúng được ít nhất 1 câu hỏi phản biện của GV và các bạn

10

Tổng

100

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

4

Hoạt động 3: TRÌNH BÀY, BẢO VỆ QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA (Tiết 2 – 45 phút)

ẠY

A. Mục đích:

D

Học sinh bảo vệ và hoàn thiện được quy trình làm sữa chua của nhóm mình.

B. Nội dung: – Học sinh trình bày, giải thích, bảo vệ quy trình làm sữa chua.

– Thảo luận, đặt câu hỏi và phản biện quy trình của các nhóm.

– Các nhóm ghi lại, để thảo luận thống nhất quy trình đề xuất để thử nghiệm.

– Phân công công việc, lên kế hoạch thực hiện thử nghiệm quy trình làm sữa chua.

C. Sản phẩm: Quy trình làm sữa chua hoàn thiện.

FF IC IA L

D. Cách thức tổ chức hoạt động: – Giáo viên nêu các yêu cầu cho bài trình bày:

Nội dung cần trình bày: các bước, điều kiện cụ thể trong từng bước, cơ sở đề xuất (chi tiết theo tiêu chí đánh giá bài trình bày)

•

Thời lượng báo cáo: 3–5 phút

•

Các nhóm nghe: ghi chép và so sánh với nhóm mình, nêu 1 câu hỏi/phản biện cho nhóm.

O

•

N

– Đại diện HS các nhóm báo cáo, các nhóm sau nếu thường trùng các bước thực hiện thì có thể chỉ nêu những điều kiện khác và giải thích.

N

+ Tại sao sữa chua lại đông mịn được?

H

+ Bản chất quá trình hình thành sữa chua là gì?

Ơ

– Giáo viên tổ chức thảo luận và đặt một số câu hỏi làm rõ kiến thức như:

U

Y

+ Ban đầu cho 1 ít sữa chua vào có tác dụng gì? Tại sao sữa chua thêm vào ban đầu nên để cho chảy lỏng hẳn ra chứ không nên cho ở dạng đông đặc?

Q

+ Nhiệt độ ủ sữa tăng cao quá hoặc hạ thấp quá ảnh hưởng như thế nào đến sự tạo thành sữa chua? Tại sao?

KÈ

M

+ Tăng tỉ lệ nước có ảnh hưởng gì đến chất lượng sản phẩm? tại sao? + Vi sinh vật lên men sữa chua thuộc loại nào?

D

ẠY

+ Sau khi làm thành sữa chua tại sao cần bảo quản trong tủ lạnh?

– Hướng dẫn nhiệm vụ và yêu cầu tiếp theo: Các nhóm về nhà thực hiện làm sữa chua theo quy trình đã đề xuất, có quay video mô tả cách làm và tiến trình (video ngắn gọn trong khoảng 3 phút).

Lưu ý lập kế hoạch thực hiện sớm, nếu sản phẩm không đạt như tiêu chí ban đầu cần phân tích tìm nguyên nhân và thay đổi phương án để làm lại sao cho đạt được sản phẩm theo tiêu chí đặt ra. (GV nhắc lại tiêu chí về sản phẩm sữa chua) Ghi lại vấn đề thất bại gặp phải và cách giải quyết khi thực hiện thử nghiệm quy trình.

Cần có sản phẩm sữa chua mang trình bày trong buổi học sau.

– Bài trình bày trong buổi học sau gồm: Mô tả sản phẩm sữa chua và quy trình, điều kiện tạo ra sản phẩm đó.

FF IC IA L

Chia sẻ những khó khăn, thất bại trong quá trình làm, các giải quyết.

Thời gian trình bày cho mỗi nhóm 5 phút.

– HS thảo luận phân công công việc thực hiện quy trình làm sữa chua và báo cáo.

O

Hoạt động 4: THỰC HIỆN QUY TRÌNH LÀM SỮA CHUA (ở nhà)

N

A. Mục đích:

Ơ

– Học sinh dựa vào quy trình làm sữa chua đề xuất để thử nghiệm, giải quyết các vấn đề gặp phải (nếu có) để điều chỉnh quy trình.

N

H

– Tạo ra được sản phẩm minh họa cho quy trình đề xuất.

B. Nội dung:

U

Y

– Học sinh sử dụng các nguyên liệu và dụng cụ cho trước để tiến hành làm sữa chua theo quy trình, quay video lại quy trình thực hiện.

Q

– Trong quá trình làm các nhóm quan sát, đánh giá và điều chỉnh (nếu cần).

KÈ

M

– Chuẩn bị bài báo cáo sản phẩm trước lớp và chia sẻ những vấn đề gặp phải trong quá trình thử nghiệm, cách giải quyết và kết quả.

C. Dự kiến sản phẩm cần đạt được:

ẠY

Mỗi nhóm có một sản phẩm là sữa chua, video quay tiến trình thực hiện, quy trình làm sữa chua mới nếu điều chỉnh.

D

D. Cách thức tổ chức hoạt động: – Các nhóm tự lập kế hoạch và làm việc ở nhà, quay video, hoàn thành nhật kí làm việc (mẫu ở cuối bài).

Hoạt động 5: TRÌNH BÀY SẢN PHẨM VÀ THẢO LUẬN (Tiết 3 – 45 phút) A. Mục đích:

Các nhóm học sinh giới thiệu quy trình làm sữa chua trước lớp, chia sẻ quá trình trải nghiệm.

B. Nội dung: – Các nhóm trình diễn mô tả sản phẩm và quy trình làm sữa chua tương ứng với sản phẩm đó trước lớp, trình bày những thay đổi trong quy trình và lí do.

FF IC IA L

– Thảo luận nhận xét, đánh giá sản phẩm, phân tích các vấn đề các nhóm gặp phải trong quá trình thử nghiệm.

– GV gợi ý việc phát triển sản phẩm tiếp theo với các hương vị và nguyên liệu khác nhau,...

C. Dự kiến sản phẩm cần đạt được: Quy trình làm sữa chua hoàn chỉnh.

O

D. Cách thức tổ chức hoạt động:

N

– Giáo viên nêu các yêu cầu cho bài trình bày:

Nội dung cần trình bày: mô tả sản phẩm, các bước, điều kiện cụ thể trong từng bước để làm ra sản phẩm đó, nhứng thay đổi so với đề xuất ban đầu, lí do.

•

Thời lượng báo cáo: 3–5 phút.

•

Các nhóm nghe, đánh giá sản phẩm.

N

H

Ơ

•

Y

– Đại diện HS các nhóm báo cáo.

Q

U

(video các nhóm quay có thể đưa lên mạng để các nhóm và GV xem trước, trong buổi học GV có thể phân tích, nhận xét một số video).

M

– Giáo viên tổ chức thảo luận các vấn đề các nhóm gặp phải trong quá trình thực hiện.

ẠY

KÈ

– Tổng kết kiến thức về: đặc điểm của vi khuẩn, các loại vi khuẩn được phân loại theo môi trường và kiểu dinh dưỡng, phân biệt quá trình hô hấp kị khí, hô hấp hiếu khi và lên men, sản phẩm phân giải protein vi khuẩn, các các ứng dụng trong thực tiễn của các quá trình: phân giải protein, lên men lactic.

D

– Tổng kết đánh giá điểm của các nhóm theo tiêu chí ban đầu (trình bày trong hoạt động 1).

PHỤ LỤC

I. Các loại nguyên liệu sử dụng

Sữa đặc loại: 1 hộp sữa ông thọ, 1 hộp sữa cô gái hà lan Men là sữa chua: mua sữa cái bán sẵn Sữa lên men thành sữa chua do vi khuẩn lactic và hiện tượng này gọi là lên men lactic.

Đặc điểm sản phẩm Phương án thực nghiệm

Lượng men Nhiệt độ

Giải thích kết quả

- Sữa mịn, đặc sệt (không bị tách nước, không bị nhớt) (không sử dụng chất tạo đông và chất bảo quản)

4 lon nước 1 hũ sữa cái

- Độ chua, ngọt vừa phải

40-50 độ

- Có màu trắng sữa hoặc màu của phụ liệu đặc trưng

Thời gian ủ8 giờ

Y

N

Khot các lỗi yếu tố trong bảng trên

H

Ơ

N

- Có mùi thơm của sữa chua

Người phụ trách

FF IC IA L

Tỉ lệ sữa: nước 2 lon sữa

(màu sắc, trạng thái, mùi, độ chua)

O

Yếu tố nghiên cứu

U

Quy trình đề xuất (chú ý ghi rõ điều kiệ

Q

II. Thực hiện hoạt động 4

M

1. Làm thử lần 1 theo quy trình đề xuất:

KÈ

Mô tảMô tả sản phẩm:

ẠY

- Sữa mịn, đặc sệt (không bị tách nước, không bị nhớt) (không sử dụng chất tạo đông và chất bảo quản) - Độ chua, ngọt vừa phải

D

- Có màu trắng sữa hoặc màu của phụ liệu đặc trưng

- Có mùi thơm của sữa chua

sản phẩm h giá, ph và đề xuất cách khắc phục:

STT

Tiêu chí

Đạt

Nguyên nhân

Đề xuất cách

điểm 4

Sữa mịn, đặc sệt (không bị …./10 tách nước, không bị nhớt) (không sử dụng chất tạo đông và chất bảo quản)

5

Độ chua vừa phải

6

Có màu trắng sữa hoặc màu …./10 của phụ liệu đặc trưng

7

Có mùi thơm của sữa chua

…./10

8

Vệ sinh an toàn thực phẩm

…./10

dẫn đến chưa đạt điểm tối đa

FF IC IA L

…./10

khắc phục

2. Lần thử nghiệm 2:

O

Các thay đổi so với lần 1

N

....................................................................................................................................

Ơ

....................................................................................................................................

N

H

Mô tả sản phẩm

....................................................................................................................................

U

Y

....................................................................................................................................

Q

Đánh giá sự thay đổi (có khắc phục dược vấn đề gặp ở lần 1 không? Có tạo ra vấn đề mới không?)

M

....................................................................................................................................

KÈ

....................................................................................................................................

ẠY

Có thể tiếp tục phân tích các vấn đề gặp phải và đề xuất cách khác phục – thử nghiệm đến khi đạt được sản phẩm các tiêu chí ban đầu.

D

....................................................................................................................................

Các thay đổi so với lần 1

D

ẠY M

KÈ Y

U

Q H

N Ơ N

FF IC IA L

O

Mô tả sản phẩm

NHÓM SẮC MÀU MÔN HÓA HỌC

KẾ HOẠCH DẠY HỌC CHỦ ĐỀ STEM

FF IC IA L

Chủ đề. XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (NƯỚC HÀNG) I. Tên chủ đề:

XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (Số tiết: 03 – Lớp 8)

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

II. Mô tả chủ đề Nước màu là một loại gia vị rất quen thuộc, nó có vai trò trong việc tạo màu sắc và thúc đẩy hương vị cho các món ăn như món thịt kho, món xào, rang thì khi cho nước hàng vào sẽ làm món ăn có màu sắc hấp dẫn hơn. Một món ăn thơm ngon, hấp dẫn lôi cuốn được người thưởng thức chính là nhờ vào màu sắc. Do đó mà nước hàng rất được phổ biến và đáp ứng được nhiều trong việc chế biến các món ăn.

Bản chất của quá trình làm nước màu là sự biến đổi hóa học của đường khi đun nóng chuyển dần sang màu vàng (130 – 150 độ C), rồi từ đó chuyển hoá với tốc độ nhanh dần sang vàng nâu, nâu-đỏ, đỏ-đen, là loại nước có màu đỏ đen giống với màu nâu cánh gián.

Nước màu có độ sánh mịn, hơi đặc, không quá loãng, và khi đun ở nhiệt độ cao thì nước màu có vị hơi đắng. Nhờ vào những đặc tính đó mà nước màu chuyên được dùng cho việc chế biến các món ăn, giúp món ăn thêm hấp dẫn và đậm đà hương vị hơn.

Các yếu tố về nồng độ đường, nhiệt độ, lượng nước... có thể ảnh hưởng đến tốc độ của sự biến đổi. Trong chủ đề này HS thực hiện nghiên cứu xây dựng quy trình sản xuất nước màu như thế nào? Qua đó học được kiến thức vềsự biến đổi chất trong môn hóa học 8 (bài 12 (mục II. Hiện tượng hóa học) và vận dụng các kiến thức liên quan như: - GDCD lớp 6: bài 2. Siêng năng, kiên trì; bài 3. Tiết kiệm (chi phí).

- Toán: Thống kê, tính tỉ lệ các nguyên liệu.

- Công nghệ 6: bài 17 mục II. Cách bảo quản chất dinh dưỡng trong khi chế biến. bài 18 mục I. Phương pháp chế biến thực phẩm có sử dụng nhiệt.

III. Mục tiêu 1. Kiến thức: - Phân biệt được các hiện tượng chất biến đổi trong tự nhiên.

- Phân biệt được hiện tượng vật lý khi chất biến đổi về trạng thái mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu. Hiện tượng hóa học là hiện tượng có sự biến đổi chất này thành chất khác.

- Biếtđược những sự biến đổichất có ích và có hại đối với thiên nhiên và đời sống con người.

- Hiểu được những ứng dụng thực tế của nước màu trong đời sống và sản xuất.

2. Kĩ năng:

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

- Đọc, thu thập thông tin từ tài liệu.

- Rèn kĩ năng thực hành, quan sát, phân tích.

- Tiến hành, mô tả được hiện tượng của thí nghiệm sựphân hủy đường.

- Lập kế hoạch, tiến hành các thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của một số yếu tố đến quá trình phân hủy đường (làm nước màu), ghi chép, đánh giá và đề xuất quy trình làm nước màu theo các tiêu chí cần đạt của sản phẩm.

- Hợp tác trong nhóm để cùng thực hiện nhiệm vụ học tập.

-Trình bày, bảo vệ được ý kiến của mình, lắng nghe, nhận xét và phản biện được ý kiến của người khác.

- Tự đánh giá được quá trình làm việc cá nhân và các nhóm theo các tiêu chí GV đưa ra.

3. Phát triển phẩm chất: - Nghiêm túc, chủ động, tích cực thực hiện nhiệm vụ cá nhân, thảo luận nhóm xây dựng sản phẩm chung của cả nhóm.

- Yêu thích khám phá, tìm tòi và vận dụng các kiến thức học được vào giải quyết nhiệm vụ được giao.

- Hòa đồng, giúp đỡ bạn.

- Tuân thủ các tiêu chuẩn kĩ thuật và giữ gìn vệ sinh chung khi tiến hành thực nghiệm.

4. Định hướng phát triển năng lực: - Định hướng phát triển một số năng lực: khoa học tự nhiên, tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo.

- Có khả năng thao tác, tư duy, biết sử dụng các dụng cụ nấu ăn phù hợp cho các công việc cụ thể.

- Trung thực, trách nhiệm, cẩn thận tỉ mỉ trong công việc.

- Có ý thức an toàn khi tham gia hoạt động.

IV. Chuẩn bị: - Dụng cụ hóa chất tiến hành thí nghiệm phân hủy đường: ống nghiệm, giá thí nghiệm, đường saccarozơ, nước cất, đèn cồn.

- Nguyên liệu và dụng cụ làm nước màu: +Nguyên liệu:Đường cát hoặc đường vàng hoặc đường chảy, đường thốt nốt, nước dừa...; nước; các loại thực phẩm khác. + Dụng cụ:Xoong; thìa; bếp ga; đũa; lọ đựng….

- Máy chiếu vật thể, máy vi tính, tivi

D

ẠY

V. Tiến trình dạy học Hoạt động 1: XÁC ĐỊNH YÊU CẦU XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (1 tiếthọc tại lớp – 45 phút)

A.Mục đích: - Hình thành kiến thức về hiện tượng vật lý khi chất biến đổi về trạng thái mà vẫn giữ nguyên là chất ban đầu; Hiện tượng hóa học là hiện tượng có sự biến đổi chất này thành chất khác.

O

FF IC IA L

- Rèn luyện khả năng tư duy của học sinh, vận dụng kiến thức thông qua việc xây dựng kế hoạch.

- Có ý thức vận dụng kiến thức đã học vào thực tế cuộc sống.

B. Nội dung: - GV cho học sinh xem một đoạn video cách làm nước cốt lá dứa, nước củ dền; màu thịt kho, cá kho bị khét

Màu lá dứa

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

Màu củ dền

KÈ

Màu thịt kho Cá kho cháy khét

ẠY

-Sau đó giáo viên cho các nhóm học sinh khám phá, từ đó giới thiệu nhiệm vụ dự án làmnước màu theo yêu cầu.

- HS hình dung sơ lượt về sản phẩm từ đó liên hệ đến nội dung kiến thức cần học.

D

- GV: đưa ra kế hoạch thời gian thực hiện chủ đề:

Hoạt động 1:XÁC ĐỊNH YÊU CẦU XÂY DỰNG QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (tại lớp)

Hoạt động 2:TÌM HIỂU KIẾN THỨC NỀN VÀ NGHIÊN CỨU CÁC ĐIỀU KIỆN CHO QUY TRÌNH LÀM NƯỚC(HS làm việc ở nhà 1 tuần)

Hoạt động 3:TRÌNH BÀY, BẢO VỆ QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU(tại lớp) Hoạt động 4:THỰC HIỆN QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (HS làm việc ở nhà 1 tuần) Hoạt động 5:TRÌNH BÀY SẢN PHẨM VÀ THẢO LUẬN. (tại lớp)

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của HS: - Kết thúc hoạt động, HS cần đạt được các sản phẩm sau: - HS phân biệt được hiện tượng vật lí và hiện tượng hóa học.

- Hình dung sơ lược về mẫu sản phẩm cần thực hiện.

- Kế hoạch thực hiện nhiệm vụ của nhóm (nghiên cứu kiến thức nền, thảo luận phương án nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố và phân tích, thảo luận đưa ra quy trình làm nước màucủa nhóm), gồm: nhiệm vụ của các cá nhân, thời gian và nội dung thảo luận nhóm thực hiện nhiệm vụ tự học kiến thức nền và đề xuất quy trình.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: - Cho HS xem clip trong thực tiễn cuộc sống về hiện tượng vật lí và hiện tượng hóa học cho HS nhận dạng và phân biệt.

- Đưa ra tình huống: Cá kho bị đun dưới lửa độ nóng cao tạo thành than đen và hơi nước.

Nếu ta sử dụng thì ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, không tốt.

Ta chế biến đường thành 1 sản phẩm khác tạo nên màu sắc đặc trưng cho món kho đó là nước màu, vừa an toàn thực phẩm vừa tiết kiệm tiền...

-Thảo luận xây dựng kế hoạch thời gian.

- GV đặt vấn đề, giao nhiệm vụ: Bằng cách nào có thể tìm ra các điều kiện tối ưu để làm nước màu thành công? HS sẽ làm việc theo nhóm để xây dựng quy trình làm nước màuvà thi xem sản phẩm nước màutheo quy trình nào là thành công nhất?

- GV nêu chi tiết nhiệm vụ và các tiêu chí đánh giá sản phẩm. + Sản phẩm cần thực hiện: Quy trình mô tả các bước làm nước màu và thành phẩm theo quy trình đó. + Tiêu chí đánh giá sản phẩm STT Tiêu chí Điểm tối đa

U

Quy trình.

Nêu được đủ các bước thực hiện quy trình làm nước màu.

5,0

2

Mô tả rõ thao tác thực hiện ở các bước.

5,0

3

Mô tả rõ loại nguyên liệu, tỉ lệ các nguyên liệu.

M

Q

1

5,0

4

- Nước màu có màu đỏ đen giống màu nâu cánh gián.

5,0

5

- Không quá loãng, hơi đặc, có độ sánh mịn sền sệt.

5,0

6

- Mùi thơm đặc trưng của nước màu (mùi caramel).

5,0

7

- Vị hơi đắng.

5,0

D

ẠY

KÈ

Sản phẩm nước màu.

Tổng

35,0

Cho HS trao đổi, đặt câu hỏi làm rõ các tiêu chí.

GV giao nhiệm vụ, hướng dẫn HS thực hiện và sản phẩm cần đạt của hoạt động 2: + Nhiệm vụ: .Tự học kiến thức về hiện tượng vật lí và hiện tượng hóa học: bài 12 hóa học 8.

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

. Tìm hiểu quy trình làm nước màu. . Tham khảo điều kiện (tỉ lệ các nguyên liệu, nhiệt độ, lượng nước) thực hiện làm nước màu. . Đề xuất điều kiện tốt nhất cho quy trình làm nước màu. + Sản phẩm cần đạt trong buổi học tiếp theo: Cá nhân: bản ghi chép nội dung kiến thức (phiếu học tập số 1 trong hoạt động 2) Nhóm: Bảng nhóm, phiếu học tập.

Trong nhóm, phân chia nhau phương án tiến hành làm thí nghiệm làm nước màubằng các loại đường trong nấu ăn.

Trình bày các phương án hoạt động.

Hoạt động 2. TÌM HIỂU KIẾN THỨC NỀN VÀ NGHIÊN CỨU CÁC ĐIỀU KIỆN CHO QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (HS làm việc ở nhà 1 tuần) A. Mục đích: HS tự đọc sách, tài liệu, thảo luận, tiến hành thí nghiệm để: – Hình thành kiến thức mới về: sự phân hủy đường là hiện tượng hóa học.

– Nêu được các bước thực hiện làm nước màu từ đường.

– Nêu và giải thích được ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình là nước màu từ đó chọn điều kiện tối ưu để thiết lập quy trình làm nước màu.

B. Nội dung: – Các cá nhân tự học kiến thức nền, gồm: bài 12Hóa học 8 và tìm hiểu quy trình làm nước màuvà từ các tài liệu tìm kiếm khác (theo hướng dẫn phiếu học tập số 1).

– Thảo luận nhóm đề xuất phương án và tiến hành thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của nhiệt độ và tỉ lệ đường: nước đến quy trình làm nước màu (phiếu học tập số 2) – Phân tích kết quả thí nghiệm từ đó đề xuất quy trình làm nước màuchi tiết.

– Chuẩn bị bài trình bày trước lớp về quy trình làm nước màu, giải thích được quy trình đó.

C. Dự kiến sản phẩm cần đạt được: – Cá nhân: hoàn thành phiếu học tập số 1.

– Nhóm: hoàn thành nhật kí làm việc và bản vẽ sơ đồ mô tả quy trình làm nước màutheo các bước. Trong mỗi bước mô tả chi tiết thao tác, nguyên liệu, tỉ lệ và điều kiện thực hiện, bài trình bày trước lớp.

D. Cách thức tổ chức hoạt động: – Hướng dẫn HS tự học kiến thức nền theo Phiếu học tập số 1. Đây là nhiệm vụ cá nhân cần tự học trước khi làm việc nhóm lên phương án, thực hiện thí nghiệm.

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 1 (Hướng dẫn tự học kiến thức nền và tìm hiểu quy trình làm nước màu)

FF IC IA L

Nhiệm vụ 1: Đọc nội dung bài 12 và trả lời các câu hỏi sau: 1) Hiện tượng vật lí là gì? Cho ví dụ.

2) Hiện tượng hóa học là gì? Cho ví dụ.

Nhiệm vụ 2:Tìm hiểu quy trình làm nước màu, chú ý làm nước màu từ đường ăncó màu đỏ đen giống với màu nâu cánh gián,nước màu có độ sánh mịn, hơi đặc, không quá loãng (ở trên mạng internet), chỉ ra được: – Các bước làm nước màu.

– Các nguyên liệu và tỉ lệ.

– Nhiệt độ và thời gian đun hoàn thành sản phẩm.

– Hiện tượng nào đã xảy ra khi làm nước màu? Tại sao nước màu có màu đỏ đen?

N

O

- Hướng dẫn HS làm việc nhóm lên phương án và tiến hành thực nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình làm nước màu.

- Vẽ sơ đồ quy trình có các chú giải chi tiết cho từng bước, chuẩn bị báo cáo trước lớp trong 3-5 phút và giải thích được lí do lựa chọn các điều kiện mô tả trong quy trình.

- GV cung cấp bảng tiêu chí đánh giá.

BẢNG TIÊU CHÍ (phổ biến cho học sinh)

Ơ

1. Bảngtiêu chí đánh giá bản vẽ sơ đồ và bài trình bày: Tiêu chí

H

TT

2

Y

N

Bản phương án thiết kế.

Nêu được đủ các bước thực hiện quy trình làm nước màu.

1 Mô tả rõ thao tác thực hiện ở các bước.

5,0 5,0 5,0

4 Bản vẽ và có chú thích rõ ràng, dễ quan sát.

Kĩ năng thuyết trình.

5,0

M

Q

U

3 Mô tả rõ loại nguyên liệu, tỉ lệ các nguyên liệu.

Hình thức bản thiết kế.

Đúng thời gian cho phép (3-5 phút).

5,0

6

Nêu được đầy đủ các bước của quy trình to, rõ ràng.

5,0

7

5,0 Trả lời được câu hỏi phản biện.

Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện có chất lượng 5,0 cho nhóm báo cáo.

40,0 Tổng điểm

ẠY

KÈ

5

D

Điểm tối đa

8

2. Bảng tiêu chí đánh giá hoạt động báo cáo sản phẩm TT

Tiêu chí

Điểm tối đa

Quy trình làm nước màu 5,0

2

- Không quá loãng, hơi đặc, có độ sánh mịn sền sệt.

5,0

3

- Mùi thơm đặc trưng của nước màu(mùi caramel).

5,0

4

- Vị hơi đắng.

5,0

5

Bài báo cáo Nêu được tiến trình thử nghiệm đánh giá để có được phiên bản hiện tại.

Nêu được thuận lợi, khó khăn khi thực hiện.

6

FF IC IA L

1

Sản phẩm - Nước màu có màu đỏ đen giống màu nâu cánh gián.

5,0

5,0

7

Công dụng của nước màu.

Kĩ năng thuyết trình 8 Trình bày thuyết phục.

5,0

O

9

5,0

Trả lời được câu hỏi phản biện.

5,0 5,0

N

10 Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện cho nhóm báo cáo.

Tổng điểm

Ơ

50,0

N

H

3. Bảng tiêu chí đánh giá kĩ năng làm việc nhóm.

Tiêu chí

Điểm tối đa

1

Kế hoạch có tiến trình và phân công nhiệm vụ rõ ràng và hợp lí.

5,0

2

Có nhật kí làm việc rõ ràng, thuyết phục

5,0

M

Q

U

Y

TT

Tổng điểm

10,0

KÈ

4. Tổng điểm sau 3 lần đánh giá: ..................... điểm

ẠY

Hoạt động 3: TRÌNH BÀY, BẢO VỆ QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (1tiết, tiết 2 – 45 phút)

A. Mục đích:

D

Hoàn thành bảng thiết kế của nhóm.

Học hỏi thêm kiến thức khi quan sát bảng thiết kế của các nhóm.

Rèn luyện khả năng sử dụng ngôn ngữ, năng lực phát biểu, trả lời trước đám đông.

Kiểm tra mức độ hiểu rõ các kiến thức đã học của học sinh.

B. Nội dung: – Học sinh trình bày, giải thích, bảo vệ quy trình làm nước màu.

– Thảo luận, đặt câu hỏi và phản biện quy trình của các nhóm.

– Các nhóm ghi lại, để thảo luận thống nhất quy trình đề xuất để thử nghiệm.

– Phân công công việc, lên kế hoạch thực hiện thử nghiệm quy trình làm nước màu.

C. Sản phẩm:

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

Quy trình làm nước màu hoàn thiện bằng sơ đồ giấy A0.

M

D. Cách thức tổ chức hoạt động: – Giáo viên nêu các yêu cầu cho bài trình bày:

KÈ

• Nội dung cần trình bày: các bước, điều kiện cụ thể trong từng bước, cơ sở đề xuất (chi tiết theo tiêu chí đánh giá bài trình bày) • Thời lượng báo cáo: 3–5 phút

D

ẠY

• Các nhóm nghe: ghi chép và so sánh với nhóm mình, nêu 1 câu hỏi/phản biện cho nhóm.

– Đại diện HS các nhóm báo cáo, các nhóm sau nếu thường trùng các bước thực hiện thì có thể chỉ nêu những điều kiện khác và giải thích.

– Giáo viên tổ chức thảo luận và đặt một số câu hỏi làm rõ kiến thức như: + Tại sao đườngtrắng lại thành nước màu được? + Hiện tượng đường thành nước màu là hiện tượng vật lí hay hiện tượng hóa học? + Ban đầu cho 1 ít nước vào có tác dụng gì?

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

+ Tại sao lúc đầu, có thể cho lửa lớn nhưng đến khi dung dịch dần đổi màu và sánh lại cần phải cho lửa nhỏ. + Khi đường ở ngưỡng đỏ-đen rồi thì đổ một ít nước vào nồi đường nhằm mục đích gì? + Tăng tỉ lệ nước có ảnh hưởng gì đến chất lượng sản phẩm? tại sao?

– GV: Hướng dẫn nhiệm vụ và yêu cầu tiếp theo: Các nhóm về nhà thực hiện làm nước màu theo quy trình đã đề xuất, có quay video mô tả cách làm và tiến trình (video ngắn gọn trong khoảng 3 phút).

Lưu ý: lập kế hoạch thực hiện sớm, nếu sản phẩm không đạt như tiêu chí ban đầu cần phân tích tìm nguyên nhân và thay đổi phương án để làm lại sao cho đạt được sản phẩm theo tiêu chí đặt ra. (GV nhắc lại tiêu chí về sản phẩm nước màu) Ghi lại vấn đề thất bại gặp phải và cách giải quyết khi thực hiện thử nghiệm quy trình.

Nhắc nhở HS cẩn thận khi dùng lửa và nhiệt độ khi làm nước màu rất cao có thể gây bỏng khi đụng phải Cần có sản phẩm nước màu mang trình bày trong buổi học sau.

– Bài trình bày trong buổi học sau gồm: Mô tả sản phẩm nước màu và quy trình, điều kiện tạo ra sản phẩm đó.

Chia sẻ những khó khăn, thất bại trong quá trình làm, các giải quyết.

Thời gian trình bày cho mỗi nhóm 5 phút.

– HS thảo luận phân công công việc thực hiện quy trình làm nước màu và báo cáo.

Hoạt động 4: THỰC HIỆN QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU (ở nhà) A. Mục đích: Học sinh dựa vào bảng thiết kế để chế tạo sản phẩm nước màucủa nhóm.

Vận dụng các kiến thức bài học vào thực tế.

B. Nội dung: Học sinh sử dụng các dụng cụ, nguyên liệu theo bảng kế hoạch để tiến hành làm nước màu theo quy trình, quay video lại quy trình thực hiện.

Thử nghiệm, thay thế các chi tiết nguyên liệu để được sản phẩm hoàn thiện hơn.

Hoàn thành nhật kí làm việc, rút ra các bài học kinh nghiệm và kĩ năng sống cho bản thân.

C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Sản phẩm hoàn thiện của mỗi nhóm: có thể theo đúng bảng thiết kế hoặc thay thế khi có vấn đề không xử lý được.

D. Cách thức tố chức hoạt động: – Các nhóm tự lập kế hoạch và làm việc ở nhà, quay video, hoàn thành nhật kí làm việc (mẫu ở cuối bài).

– Hướng dẫn HS làm việc nhóm lên phương án và tiến hành thực nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố đến quá trình làm nước màu.

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2 (Hướng dẫn thảo luận nhóm, tiến hành thí nghiệm nghiêm cứu ảnh hướng của các yêu tố đến chất lượng nước hàng, đưa ra quy trình làm nước màu) Nhiệm vụ 1. Thảo luận, thống nhất các bước làm nước màu, trả lời các câu hỏi: – Hiện tượng nào đã xảy ra khi làm nước màu? Tại sao nước màu có màu đỏ đen?

– Ban đầu cho một ít nước vào đường để làm gì?

– Giải thích vì sao khi đun lúc ban đầu đun lửa to sau đó đun lửa nhỏ?

– Tỉ lệ đường: nước, nhiệt độ và thời gian nấu ảnh hưởng như thế nào đến quá trình làm nước màu và chất lượng sản phẩm.

Nhiệm vụ 2. Đề xuất phương án thí nghiệm nghiên cứu ảnh hưởng của các yếu tố sau: đường, nước, nhiệt độ và thời gian nấu ảnh hưởng như thế nào đến quá trình làm nước màu.

Cách làm: Tham khảo và chọn 1 công thức làm cơ bản → sau đó thay đổi 1 trong các yếu tố về tỉ lệ đường, nước, nhiệt độ và thời gian nấu đề xuất (trên cơ sở phân tích lí thuyết ảnh hưởng của các yếu tố này đến chất lượng sản phẩm (bản chất là ảnh hưởng của các yếu tố đến tốc độ phản ứng) → đề xuất phương án thay đổi các yếu tố đó → chia nhiệm vụ cho các cá nhân thực hiện làm để nghiên cứu ảnh hưởng của chúng.

Mỗi yếu tố chọn 2– 3 thay đổi/2–3 phương án, khi thay đổi có thể lập bảng: Phương án thực nghiệm

Tỉ lệ đường : nước

M

Q

Y

Yếu tố nghiên cứu

U

N

Đặc điểm sản phẩm Giải thích kết quả (màu sắc, trạng thái, mùi, vị)

ẠY

KÈ

Nhiệt độ

D

Sau khi đề xuất phương án nên phân công mỗi thành viên trong nhóm thực hiện các phương án ứng với 1 yếu tố nghiên cứu, mỗi yếu tố nghiên cứu có thể có 1–2 HS thực hiện.

Nhiệm vụ 3. Thảo luận nhóm đánh giá kết quả thử nghiệm các phương án, giải thích và chọn phương án tốt để làm nước màu.

Chú ý: Quá trình thảo luận cần được ghi chép lại trong nhật kí làm việc nhóm. Mẫu nhật kí ở cuối bài.

Nguyên liệu:

Ơ

N

O

FF IC IA L

300g-500g đường cát trắng.

90 ml – 110 ml nước Một chút giấm để đường không bị kết tinh (1/2 thìa cafe) Dụng cụ: Nồi, nên dùng nồi đế dày và có tay cầm để dễ thao tác. Đũa khuấy.

Cách làm:

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

1. Cho đường và giấm vào nồi, cho 80 ml – 100 ml nước (đủ để làm ưót hết đường), khuấy đều để đường với nước hoà tan, tạo thành một hỗn hợp sền sệt.

D

ẠY

2. Cho nồi lên bếp đun lửa to, cho tới khi đường bắt đầu chuyển màu thì hạ xuống lửa vừa. Thi thoảng khuấy đều để cho nhiệt tán đều và không bị khét.

FF IC IA L

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

Đun tiếp tới khi đường chuyển sang màu đỏ đen – đen đỏ (200 độ C), đổ từ từ khoảng nước còn lại vào ngay lập tức (cẩn thận nước bắn), và khuấy nồi để được một hỗn hợp đồng nhất.

D

ẠY

KÈ

Chờ nguội bạn cho nước màu vào chai để dành dùng dần.

Nước màu chưng đúng điệu với tôi là có màu đỏ đen, thơm ngọt mùi caramel và khi nếm thì ngon - tuy có vị đắng nhưng là một vị đắng mê hoặc để ta lại thèm chấm mút thêm một chút nữa rồi một chút nữa, để tận hưởng sâu hơn cái vị thơm ngọt. Nước màu phải đủ đậm để lên màu cho thịt kho, nhưng không được cháy đen đắng gắt mà khó ăn và làm thịt xỉn màu.

Hoạt động 5: TRÌNH BÀY SẢN PHẨM VÀ THẢO LUẬN (1 tiết,tiết 3 – 45 phút, ở lớp) A. Mục đích: Học sinh trình bày sản phẩm trước lớp, chia sẻ kinh nghiệm khi làm việc, các khó khăn vướng mắc, cách xử lý tình huống...

Rút ra được các kinh nghiệm, kĩ năng sống cần thiết Rèn luyện khả năng sử dụng ngôn ngữ, tự tin, năng lực kĩ năng trình bày, phát biểu, trả lời trước đám đông, khả năng giải quyết vấn đề B. Nội dung:

N

O

FF IC IA L

Hoạt động của GV Hoạt động của HS + Nhắc lại các tiêu chí đã xây dựng để các nhóm tự kiểm tra trong quá trình trình bày sản phẩm. + Lưu ý các nhóm khi nhóm bạn trình bày: nêu rõ cách làm, khó khăn, cách khắc phục cụ thể, kết quả cuối cùng, công dụng sản phẩm. + Các nhóm lần lượt trình bày sản phẩm của + Cho các nhóm tiến hành trình bày sản phẩm nhóm theo các yêu cầu đề ra. trong thời gian quy định. +Trả lời câu hỏi nêu ra của các bạn. + Chấm điểm sản phẩm theo các tiêu chí đã đề ra + Các nhóm nêu hướng cải tiến sản phẩm nếu + Tổng kết rút kinh nghiệm cả lớp trong quácó. trình chế tạo sản phẩm C. Dự kiến sản phẩm hoạt động của học sinh: Sản phẩm hoàn thiện và nội dung báo cáo của các nhóm.

D. Cách thức tố chức hoạt động: – Giáo viên nêu các yêu cầu cho bài trình bày:

Ơ

• Nội dung cần trình bày: mô tả sản phẩm, các bước, điều kiện cụ thể trong từng bước để làm ra sản phẩm đó, những thay đổi so với đề xuất ban đầu, lí do.

H

• Thời lượng báo cáo: 3–5 phút.

KÈ

M

Q

U

Y

N

• Các nhóm nghe, đánh giá sản phẩm.

– Đại diện HS các nhóm báo cáo. (video các nhóm quay có thể đưa lên mạng để các nhóm và GV xem trước, trong buổi học GV có thể phân tích, nhận xét một số video).

– Giáo viên tổ chức thảo luận các vấn đề các nhóm gặp phải trong quá trình thực hiện.

– Tổng kết kiến thức về: hiện tượng vật lí và hiện tượng hóa học, các ứng dụng trong thực tiễn của các hiện tượng hóa học.

– Tổng kết đánh giá điểm của các nhóm theo tiêu chí ban đầu (trình bày trong hoạt động 1).

VII. Rút kinh nghiệm: __________________________________________________________________________

ẠY

__________________________________________________________________________

D

__________________________________________________________________________ PHỤ LỤC

I. Các loại nguyên liệu sử dụng Đường trắng : 300 gam.

Nước lọc: 90 ml. Đường trắng mua ở chợ. Đường trắng có vị ngọt chuyển thành nước hàng màu đỏ đen vị đắng là do bị nhiệt phân hủy thành , hiện tượng này gọi hiện tượng hóa học.

Tỉ lệ đường: nước

Đặc điểm sản phẩm (màu sắc, trạng thái, mùi, vị) - Nước hàng có màu đỏ đen giống màu nâu cánh gián. - Không quá loãng, hơi đặc.

- Có độ sánh mịn sền sệt.

- Mùi thơm đặc trưng của nước hàng (mùi caramel).

- Vị hơi đắng .

Người phụ trách

O

Nhiệt độ

Giải thích kết quả

FF IC IA L

Phương án thực nghiệm

Yếu tố nghiên cứu

N

H

Ơ

N

II. Thực hiện hoạt động 4 1. Làm thử lần 1 theo quy trình đề xuất: Mô tảMô tả sản phẩm: - Nước màu có màu đỏ đen giống màu nâu cánh gián.

- Không quá loãng, hơi đặc, có độ sánh mịn sền sệt.

- Mùi thơm đặc trưng của nước màu (mùi caramel).

- Vị hơi đắng. sản phẩm h giá, ph và đề xuất cách khắc phục: Đạt điểm

Y

Tiêu chí

M

2

- Nước hàng có màu đỏ đen …./5 giống màu nâu cánh gián.

- Không quá loãng, hơi đặc, …./5 có độ sánh mịn sền sệt.

KÈ

1

Nguyên nhân Đề xuất cách dẫn đến chưa khắc phục đạt điểm tối đa

Q

U

STT

-Mùi thơm đặc trưng của …./5 nước hàng(mùi caramel).

4

- Vị hơi đắng.

ẠY

3

…./5

D

2. Lần thử nghiệm 2: Các thay đổi so với lần 1 ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

Mô tả sản phẩm ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

FF IC IA L

Đánh giá sự thay đổi (có khắc phục dược vấn đề gặp ở lần 1 không? Có tạo ra vấn đề mới không?) ........................................................................................................................... ...........................................................................................................................

Có thể tiếp tục phân tích các vấn đề gặp phải và đề xuất cách khác phục – thử nghiệm đến khi đạt được sản phẩm các tiêu chí ban đầu. ...........................................................................................................................

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

Các thay đổi so với lần

\

Trường THCS Lớp:

BẢNG ĐÁNH GIÁ CÁC TIÊU CHÍ QUY TRÌNH LÀM NƯỚC MÀU

1. Bảngtiêu chí đánh giá bản vẽ sơ đồ và bài trình bày: Tiêu chí

Nhóm đánh giá các nhóm khác Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm 1 2 3 4 5

5,0

2

Mô tả rõ thao tác thực hiện ở các bước.

5,0

3

Mô tả rõ loại nguyên liệu, tỉ lệ các nguyên liệu

5,0

N

1

O

Bản phương án thiết kế Nêu được đủ các bước thực hiện quy trình làm nước màu.

Kĩ năng thuyết trình

H

Y

U

5,0

5,0

5,0

5,0 50,0

D

ẠY

8

Q

7

M

6

Đúng thời gian cho phép (3-5 phút) Nêu được đầy đủ các bước của quy trình to, rõ ràng.

Trả lời được câu hỏi phản biện.

Tham gia đóng góp ý kiến, đặt câu hỏi phản biện có chất lượng cho nhóm báo cáo.

Tổng điểm

KÈ

5

5,0

N

Bản vẽ và có chú thích rõ ràng, dễ quan sát

Ơ

Hình thức bản thiết kế 4

Nhóm 6

FF IC IA L

TT

Điểm tối đa

2. Bảng tiêu chí đánh giá hoạt động báo cáo sản phẩm

Sản phẩm - Nước màu có màu đỏ đen 1 giống màu nâu cánh gián.

- Không quá loãng, hơi 2 đặc, có độ sánh mịn sền sệt.

- Mùi thơm đặc trưng của 3 nước hàng(mùi caramel).

4 - Vị hơi đắng.

FF IC IA L

5,0 5,0 5,0 5,0

Bài báo cáo Nêu được tiến trình thử 5 nghiệm đánh giá để có được phiên bản hiện tại.

Nêu được thuận lợi, khó 6 khăn khi thực hiện.

7 Công dụng của nước màu

O

5,0 5,0 5,0

Kĩ năng thuyết trình 8

N

5,0

Y

5,0 5,0

Q

U

Trình bày thuyết phục.

Trả lời được câu hỏi phản 9 biện.

Tham gia đóng góp ý kiến, 10 đặt câu hỏi phản biện cho nhóm báo cáo.

Tổng điểm

Nhóm 6

N

Quy trình làm nước màu

Nhóm 1

Nhóm đánh giá các nhóm khác Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm 2 3 4 5

Ơ

TT

Điểm tối đa

H

Tiêu chí

50,0

D

1 2

Điểm tối đa

Tiêu chí

Kế hoạch có tiến trình và phân công nhiệm vụ rõ ràng và hợp lí.

Có nhật kí làm việc rõ ràng, thuyết phục Tổng điểm

ẠY

TT

KÈ

M

3. Bảng tiêu chí đánh giá kĩ năng làm việc nhóm

Nhóm 1

Nhóm đánh giá các nhóm khác Nhóm Nhóm Nhóm Nhóm 2 3 4 5

5,0 5,0 10,0

4. Tổng điểm sau 3 lần đánh giá: ..................... điểm

NHẬT KÍ LÀM VIỆC

Nhóm 6

...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

FF IC IA L

...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

O

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

N

......................................................................................................................................................................

Ơ

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

H

......................................................................................................................................................................

N

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

Y

......................................................................................................................................................................

U

......................................................................................................................................................................

Q

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

M

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

KÈ

...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

ẠY

...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

D

...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................

D

ẠY M

KÈ Y

U

Q H

N Ơ N

FF IC IA L

O