học sinh khác nhau, nhằm góp phần nâng cao chất lượng dạy học theo định hướng STEM trong thời đại công nghệ 4

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL MỤC LỤC Nội dung Trang A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1 B. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lí luận 2. Cơ sở thực tiễn Chương 2. THIẾT KẾ MỘT SỐ HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC THEO ĐỊN H HƯỚNG GIÁO DỤC STEM 1. Nội dung tiến hành trong dạy học STEM 2. Một số chủ đề dạy học STEM trong chương 1 hóa học lớp 12 THPT 2.1. Giáo án dạy học STEM: Điều chế xà phòng organic từ chất béo 2.2. Giáo án dạy học STEM: Thiết kế chế độ ăn lành mạnh dành cho học sinh trường THPT chuyên Phan Bội Châu. Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 1. Mục đích thực nghiệm. 2. Tổ chức thực nghiệm 3. Nội dung thực nghiệm 4. Địa điểm, thời gian và đối tượng thực nghiệm 5. Kết quả thực nghiệm sư phạm 5.1. Điều chế xà phòng organic từ chất béo 5.2. Thiết kế chế độ ăn lành mạnh dành cho học sinh trường THPT chuyên Phan Bội Châu. 6. Đánh giá 7. Kết luận về thực nghiệm

3 3 5 5 7 8 10 14 14 14 15 15 15 28 36 37 C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 37

TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC

39 40

DẠY KÈM QUY NHƠN OFFICIAL A. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lí do chọn đề tài Trước sự bùng nổ của cuộc cách mạng 4.0, giáo dục có vai trò ngày càng quan trọng trong sự phát triển của xã hội. Theo Chỉ thị số 16/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 04/05/2017 đã đưa ra giải pháp về mặt giáo dục: “Thay đổi mạnh mẽ các chính sách, nội dung, phương pháp giáo dục và dạy nghề nhằm tạo ra nguồn nhân lực có khả năng tiếp nhận các xu thế công nghệ sản xuất mới, trong đó cần tập trung vào thúc đẩy đào tạo về khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học (STEM), ngoại ngữ, tin học trong chương trình giáo dục phổ thông”, đồng thời đưa ra nhiệm vụ: “Thúc đẩy triển khai giáo dục về khoa học, công nghệ, kĩ thuật và toán học (STEM) trong chương trình giáo dục phổ thông; tổ chức thí điểm tại một số trường phổ thông nga y từ năm học 2017-2018”. Giáo dục STEM giúp hình thành và phát triển năng lực giải quyết vấn đề của học sinh (HS); đồng thời giúp HS chủ động, tích cực và sáng tạo vận dụng được kiến thức thông qua thực hành, ứng dụng. Tuy nhiên, đây là phương thức dạy học không dễ áp dụng bởi nó đòi hỏi sự đầu tư về thời gian, kinh phí, cơ sở vật chất, trong khi khung chương trình dạy học lại có giới hạn. Do vậy, vận dụng phương thức dạy học này trong bộ môn Hoá học như thế nào, trong thời điểm nào là băn khoăn, trăn trở của rất nhiều giáo viên hiện nay. Mặc dù đã có một số nghiên cứu, các bài viết, tài liệu về giáo dục STEM ở Việt Nam tuy nhiên các công trình nghiên cứu bàn về cơ sở lí luận của giáo dục STEM và vận dụng nó vào dạy học bộ môn, đặc biệt là các chủ đề dạy học STEM trong môn Hóa học còn hạn chế. Bên cạnh đó, theo thống kê một vài năm trở lại đây, trong kỳ thi THPT quốc gia, số học sinh đăng ký bài thi khoa học xã hội (KHXH) luôn áp đảo số học sinh đăng ký bài thi khoa học tự nhiên (KHTN). Vậy phải dạy học STEM cho lượng học sinh đông đảo ấy như thế nào? Phải chăng các học sinh trội về khoa học xã hội đứng ngoài cuộc trong xu thế phát triển giáo dục STEM? Tôi nhận thấy rằng, khi triển kha i dạy học STEM cho các đối tượng học sinh hoàn toàn khác nhau, đặc biệt là khi HS đã bước vào năm cuối cấp THPT, các giáo viên đều gặp phải những khó khăn nhất định. Trong chương Este – Lipit (SGK Hoá học 12), các em học sinh được trang bị kiến thức về cấu tạo, tính chất của este cùng một vài ứng dụng của este trong cuộc sống. Nhưng bài tập chương này chủ yếu là các bài tập tính toán liên quan đến phản ứng đốt cháy este, phản ứng thuỷ phân este Trong vài năm trở lại đây, kì thi THPT quốc gia đã tăng cường thêm một vài câu hỏi đánh giá năng lực thực hành thí nghiệm, đưa môn Hoá học dần trở về với bản chất của nó, đó là môn khoa học thực nghiệm, gắn liền với cuộc sống và sản xuất. Trong các dự án, mô hình giáo dục STEM, các nhó m HS tự quyết định cách tiếp cận vấn đề và các hoạt động cần phải tiến hành để giải quyết vấn đề; chính HS là người thu thập dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau, rồi