THIẾT KẾ THÍ NGHIỆM TINH CHẾ DẦU CÁM GẠO THÔ I. Tổng quan về dầu cám gạo. 1. Nguồn gốc. Cám gạo là phụ phẩm chính thu được từ lúa sau khi xay xát và thường chiếm khoảng 10% trọng lượng lúa. Dầu cám là một lipid được chiết xuất từ cám gạo – phần vỏ lụa ngoài cùng của hạt gạo lức, nó có chứa 15 – 22% dầu. Dầu cám gạo, còn gọi là dầu gạo được sử dụng rộng rãi ở các nước châu Á như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, Đài Loan, Thái Lan và Pakistan. Dầu cám gạo thường được coi là một trong những loại dầu thực vật có chất lượng cao. Trong cám gạo có nhiều thành phần có giá trị dinh dưỡng như protein, lipid, glucose, vitamin,… cám gạo còn chứa hợp chất đặc biệt quan trọng đó là gamma-oryzanol, với tính năng chống oxy hóa, giảm cholesterol, chống lão hóa, tăng cường miễn dịch. Hơn nữa, trong cám gạo còn chứa một lượng dầu tương đối lớn, dầu cám gạo có giá trị về mặt dinh dưỡng cao, được sử dụng rộng rãi trong dược phẩm, thực phẩm và công nghiệp hóa chất do tính độc đáo và có giá trị y học cao. 2. Thành phần hóa học. Dầu cám gạo thô thường có nồng độ acid rất cao (acid béo tự do lên đến 50%).Điều này là do thực tế dầu chứa trong cám gạo nhanh chóng bị phân hủy trong không khí ẩm và dưới tác động của enzyme lipase; enzyme này góp phần làm tăng sự thủy phân triglyceride và các axit béo tự do. Sau 2 3 ngày bảo quản, tính acid của dầu tăng lên đến 10%; trong khi những giờ đầu tiên, nó có thể tăng ở mức 1% mỗi giờ. Để cải thiện được tình hình này thì có thể: Xử lý cám gạo ngay lập tức sau khi xay xát. Tuy nhiên điều này rất khó, do thực tế các nhà máy dung môi thường nằm xa các cơ sở xay xát lúa gạo. Hoặc tiến hành khử trùng cám gạo tại các nhà máy xay xát, bằng cách sấy chúng ở nhiệt độ 90 - 1000C và làm khô nó để ngăn chặn sự hoạt động của enzyme lipase và do đó cho phép lưu trữ chúng trước khi vận chuyển và khai thác dầu. Dầu cám có tỷ lệ sáp cao nên dễ bị vẫn đục. Ngoài ra, nếu dầu cám thô sau khi ép không qua lọc và tinh chế ngay thì phẩm chất nhanh chóng bị
1