THIẾT KẾ, SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC (PHẦN HÓA VÔ CƠ - PHI KIM) Ở TRƯỜNG THPT

SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

THIẾT KẾ, SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC (PHẦN HÓA VÔ CƠ - PHI KIM) Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

MỤC LỤC MỤC LỤC…………………………………………………………………………1 DANH MỤC CÁC HÌNH ẢNH…………………………………………………...3 PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài .....................................................................................................4 2 . Mục đích nghiên cứu ..............................................................................................5 3. Nhiệm vụ của đề tài.................................................................................................5 4. Phương pháp nghiên cứu .........................................................................................5 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ...........................................................................5 6. Điểm mới của đề tài ................................................................................................6 7. Cấu trúc luận văn ....................................................................................................6 PHẦN II. NỘI DUNG Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN TRÒ CHƠI DẠY HỌC .........................................7 1.1. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hóa học ...................................7 1.1.1. Thực trạng về phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ thông ............7 1.1.2. Nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học hóa học .......................................8 1.1.3. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hóa học .............................8 1.1.4. Hướng đổi mới hoạt động của người dạy ..................................................8 1.1.5. Hướng đổi mới hoạt động của người học ..................................................9 1.2. Cơ sở lý luận trò chơi dạy học........................................................................10 1.2.1. Trò chơi ....................................................................................................10 1.2.2. Trò chơi giáo dục .....................................................................................10 1.2.3. Trò chơi dạy học ......................................................................................11 1.2.4. Cấu trúc chung của trò chơi dạy học .......................................................11 1.2.5. Các bước thực hiện khi tổ chức trò chơi ..................................................12 1.2.5.1. Lựa chọn trò chơi ..............................................................................12 1.2.5.2. Chuẩn bị điều kiện và phương tiện chơi ...........................................12 1.2.5.3. Tổ chức cho học sinh chơi ................................................................13 1.2.5.4. Giới thiệu và giải thích trò chơi ........................................................13 1.2.5.5. Điều khiển trò chơi............................................................................14 1.2.5.6 Đánh giá kết quả chơi, trao giải cho người chơi ...............................14 1.2.6. Ý nghĩa của trò chơi dạy học ...................................................................15 1

Chương 2: THIẾT KẾ, SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC( PHẦN HÓA VÔ CƠ- PHI KIM ) Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ..........................................................................................................16 2.1. Thiết kế, sử dụng trò chơi ...............................................................................16 2.1.1.Trò chơi đoán ý đồng đội ..........................................................................16 2.1.1.1. Luật chơi và giới thiệu cách chơi .....................................................16 2.1.1.2. Sử dụng trò chơi ................................................................................16 2.1.1.3.Thiết kế trò chơi đoán ý đồng đội ......................................................16 2.1.2 Trò chơi ô chữ ...........................................................................................19 2.1.2.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi .............................................................19 2.1.2.2. Sử dụng trò chơi cho bài học ............................................................19 2.1.2.3. Thiết kế trò chơi ô chữ ......................................................................19 2.1.3. Trò chơi cờ caro .......................................................................................22 2.1.3.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi .........................................................22 2.1.3.2. Sử dụng trò chơi cho bài học ............................................................22 2.1.3.3. Thiết kế trò chơi cờ caro ...................................................................22 2.1.4.Trò chơi lật hình đoán tranh .....................................................................24 2.1.4.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi .........................................................24 2.1.4.2. Sử dụng trò chơi cho bài học ............................................................24 2.1.4.3. Thiết kế trò chơi Lật hình đoán tranh ...............................................25 2.1.5 Trò chơi leo núi.........................................................................................29 2.1.5.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi .........................................................29 2.1.5.2. Sử dụng trò chơi cho bài học ............................................................29 2.1.5.3. Thiết kế trò chơi leo núi ....................................................................29 2.1.6 . Trò chơi ai nhanh hơn ai .........................................................................32 2.1.6.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi .........................................................32 2.1.6.2. Sử dụng trò chơi cho bài học ............................................................33 2.1.6.3. Thiết kế trò chơi Ai nhanh hơn ai .....................................................33 CHƯƠNG 3. THỬ NGHIỆM SƯ PHẠM .............................................................45 3.1. Mục đích ........................................................................................................45 3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm ...................................................................45 3.3. Phương pháp điều tra .....................................................................................45 3.4. Nội dung và kết quả.......................................................................................45 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ............................................................. 50 Kết luận .....................................................................................................................50 Kiến nghị ...................................................................................................................50 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 51 2

DANH MỤC HÌNH ẢNH

STT

HÌNH ẢNH

TRANG

1

Hình 2.1 Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Axit sunfuric –

18

Muối sunfat).

2

Hình 2.2 Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Luyện tập tính

18

chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng).

3

Hình 2.3 Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Luyện tập

19

nhóm halogen).

4

Hình 2.4 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Oxi – ozon)

21

5

Hình 2.5 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Luyện tập nhóm halogen).

22

6

Hình 2.6 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Luyện tập tính chất nito,

23

photpho và hợp chất của nó).

7

Hình 2.7 Giao diện trò chơi cờ caro( Bài Luyện tập oxi – lưu huỳnh)

24

8

Hình 2.8 – Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài axit sunfuric).

26

9

Hình 2.9 – Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài Luyện tập

27

nhóm halogen) 10

Hình 2.10 – Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài Clo)

29

11

Hình 2.11 – Giao diện trò chơi leo núi( Bài Luyện tập oxi lưu

31

huỳnh) 12

Hình 2.12 – Giao diện trò chơi leo núi( Bài Luyện tập tính chất

32

của nito, photpho và các hợp chất của chúng).

13

Hình 2.13 – Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Bài Cacbon)

34

14

Hình 2.14 – Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Bài Oxi – ozon).

35

15

Hình 2.15 – Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Phần chương

36

trình ngoại khóa).

16

Hình 2.16 – Giao diện trò chơi ô chữ( Phần chương trình ngoại khóa).

38

17

Hình 2.17 – Giao diện trò chơi đuổi hình bắt chữ( Phần chương

39

trình ngoại khóa).

3

PHẦN I: MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Theo Luật giáo dục thì “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm từng lớp, từng môn học… tác động đến tình cảm, đem lại hứng thú học tập cho học sinh”.

Như vậy, cốt lõi của phương pháp dạy học là tạo cho học sinh tính năng động, cải biến hành động học tập, chống lại thói quen thụ động, học vẹt, học lý thuyết suông.

Trong lý luận phương pháp dạy học hiện nay, vấn đề lấy học sinh làm trung tâm là vấn đề đặt lên hàng đầu. Nghĩa là: người học có quyền sáng tạo, tự giác… điều này cần thể hiện thông qua phương pháp dạy học của từng giáo viên.

Hóa học là một môn học tư duy trừu tượng, môn học này đối với các học sinh chỉ là một môn học rắc rối, khô khan. Hơn nữa học sinh hiện nay phải học quá nhiều, thời gian dành cho việc tìm hiểu đào sâu kiến thức ở tất cả các bộ môn nói chung và bộ môn hóa học nói riêng rất hạn chế. Bên cạnh đó chưa kể sự đè nặng tâm lí bởi sự quá sức trong tiếp thu bài học, dẫn đến sự mệt mỏi về tinh thần và thể lực, mà hậu quả tất yếu là các em ít tìm thấy sự thích thú trong học tập, lười biếng trong tư duy, thụ động trong tiếp thu và nghiên cứu trong bài học.

Ngày nay, vai trò của ngành giáo dục nước ta là hết sức quan trọng, ý thức được điều đó, các thầy cô giáo luôn tìm tòi đổi mới phương pháp giảng dạy, tổ chức hoạt động dạy học được đa dạng hóa bằng nhiều hình thức để phát huy tinh thần say mê học tập của học sinh.

Trong thực tiến có rất nhiều trò chơi mang tính giáo dục rất cao. Nhiều trò chơi dạy học do giáo viên xây dựng có khả năng làm cho học sinh ôn luyện, củng cố kiến thức, đồng thời còn có khả năng phát triển tư duy cho học sinh.

Thông qua trò chơi dạy học, học sinh có thể phát triển tư duy, trí tuệ và óc phán đoán, suy luận nhanh nhạy. Ngoài ra, các trò chơi dạy học còn có thể thỏa mãn được tính tò mò của học sinh, làm cho các em ham hiểu biết và ham lĩnh hội các kiến thức hơn. Từ đó có thể cung cấp kiến thức cho học sinh một cách nhanh nhất.

Trong quá trình chơi các em sẽ thấy mình được vui nhộn, thoải mái không bị ức chế bởi áp lực học tập, chính vì vậy mà các em rất hào hứng và sôi nổi, nhưng thực chất là các em đang lĩnh hội kiến thức một cách tích cực và rất là nhanh.

4

Việc xây dựng và tổ chức trò chơi trong hoạt động dạy học nói chung và trong dạy học hóa học nói riêng sẽ giúp học sinh dễ hiểu, dễ khắc sâu kiến thức, học sinh vận dụng, giải thích các hiện tượng, các quá trình hóa học, tính toán các đại lượng: khối lượng, thể tích, số mol… một cách nhanh hơn, từ đó các em có thể đào sâu và mở rộng kiến thức đã học một cách khoa học, đồng thời làm cho tiết học sinh động, hấp dẫn hơn. Đây không phải là trò chơi đơn thuần mà còn là một hình thức học tập, mà còn tăng khả năng tư duy của người chơi nếu được thiết kế và sắp xếp phù hợp với chương trình học. Bên cạnh đó, hình thức vừa học vừa chơi này mang lại cho người học sự hứng thú, tăng cường khả năng ghi nhớ kiến thức.

Chính vì thế mà tôi chọn đề tài “ Thiết kể và sử dụng trò chơi trong dạy học hóa học ở trường phổ thông để tạo hứng thú học tập cho học sinh” để nghiên cứu.

2 . Mục đích nghiên cứu Thiết kế một số trò chơi dạy học để tạo hứng thú học tập của học sinh trong dạy học hóa học. Làm cho tiết học bớt khô khan, nặng nề mà trở nên nhẹ nhàng, sinh động, hấp dẫn và hiệu quả.

3. Nhiệm vụ của đề tài - Nghiên cứu cơ sở lý luận liên quan đến đề tài.

- Thiết kế một số trò chơi dạy học( phần Hóa vô cơ phi kim – lớp 10, 11) nhằm tăng tính hứng thú học tập của học sinh.

- Thực nghiệm sư phạm.

4. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp nghiên cứu lý luận; - Phương pháp trực quan; - Phương pháp điều tra; - Phương pháp thực nghiệm sư phạm; 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng: Học sinh trung học phổ thông.

Phạm vi: Đề tài này được giới hạn trong phạm vi nghiên cứu các hoạt động dạy và học trong phần Hóa học vô cơ( phi kim) – lớp 10, 11, như: -

Kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới.

5

-

Ôn tập, củng cố.

-

Chương trình ngoại khóa.

6. Điểm mới của đề tài - Sử dụng trò chơi dạy học trong việc dạy học hóa học ở trường phổ thông như một kĩ thuật dạy học.

7. Cấu trúc luận văn Đề tài có cấu trúc gồm: • Phẩn I: Mở đầu • Phần II: Nội dung gồm các chương sau: + Chương 1: Cơ sở lí luận trò chơi dạy học + Chương 2: Thiết kê, sử dụng trò chơi dạy học hóa học ở trường trung học phổ thông. + Chương 3: Thử nghiệm sư phạm • Phần III: Kết luận • Tài liệu tham tham khảo

6

PHẦN II. NỘI DUNG Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN TRÒ CHƠI DẠY HỌC 1.1. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hóa học Hiện nay trên thế giới nói chung cũng như ở Việt Nam nói riêng, từ giáo dục mầm non đến bậc giáo dục đại học, cuộc cách mạng về đổi mới phương pháp dạy học đang phát triển rất mạnh mẽ. Điều này xuất phát từ nhu cầu thực tiễn là phương pháp giáo dục và phương pháp dạy học phải theo hướng coi trọng việc đào tạo ra những con người lao động tự chủ, năng động, sáng tạo, có năng lực giải quyết những vấn đề của cuộc sống đặt ra. Có như thế thì giáo dục mới thật sự là động lực thúc đẩy sự phát triển của xã hội.

Trong quá trình dạy học, phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động của người học đóng vai trò quan trọng, nó có tác dụng quyết định đến kết quả và chất lượng của giáo dục.

1.1.1. Thực trạng về phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ thông Qua một số cuộc điều tra về phương pháp dạy học hóa cho thấy: Trong các giờ học hóa học, học sinh thường ít được hoạt động, kể cả là các hoạt động cơ bắp và các hoạt động tư duy. Các bài giảng của giáo viên nặng về việc cho học sinh ghi chép.

Giáo viên sử dụng chủ yếu là phương pháp thuyết trình hoặc phương pháp vấn đáp là chính. Với một giờ học thì thời gian dành cho hoạt động của học sinh rất ít.

Các hình thức tổ chức hoạt động của giáo viên và các phương pháp dạy học mà giáo viên sử dụng chưa nhằm vào việc tổ chức cho học sinh hoạt động, không hướng vào rèn luyện cho học sinh nâng cao năng lực sáng tạo. Giáo viên chưa chú ý đúng mức việc hình thành và phát triển tư duy cho học sinh, đặc biệt là các biện pháp giải quyết vấn đề từ thấp đến cao.

Các phương pháp dạy học được sử dụng trong các giờ học hóa học chưa thể hiện được đặc trưng khoa học của bộ môn. Việc sử dụng thí nghiệm, các phương tiện trực quan, các phương pháp tích cực ít được sử dụng hoặc có sử dụng thì chất lượng không cao. Đặc biệt là ở các tỉnh Miền núi, thiếu thốn về điều kiện cơ sở vật chất và kĩ thuật thì việc sử dụng thí nghiệm, các phương tiện trực quan càng ít và 7

hiệu quả càng thấp. Các biện pháp nhằm tăng tính hứng thú học tập hóa học của học sinh còn ít được quan tâm.

1.1.2. Nhu cầu đổi mới phương pháp dạy học hóa học Để đạt mục tiêu dạy học, đáp ứng yêu cầu nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đòi hỏi phải có những biện pháp đổi mới phương pháp dạy học mạnh mẽ, đồng bộ, khẩn trương khắc phục những khuyết điểm, thiếu sót góp phần nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học hóa học nói riêng và các môn học ở trường phổ thông nói chung.

Nhu cầu phát triển mạnh mẽ với xu thế hội nhập với thế giới, sự chuyên môn hóa đang là thách thức lớn đối với đất nước ta và các nước trên thế giới. Để người học có được tính tích cực, năng động, sáng tạo và có năng lực giải quyết các vấn đề một cách nhanh nhẹn thì đòi hỏi giáo viên phải có phương pháp dạy học phù hợp.

1.1.3. Phương hướng đổi mới phương pháp dạy học hóa học Hiện nay việc dạy và học đang từng bước đổi mới và sử dụng các phương pháp dạy học theo hướng nâng cao tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học trong việc dạy học hóa học ở trường phổ thông.

Phương pháp dạy học phải mang được đặc thù của bộ môn hóa học, sử dụng được các thí nghiệm, các phương tiện dạy học trực quan để cho học sinh nâng cao hứng thú, hiệu quả dạy học.

Với lượng kiến thức ngày càng lớn, sự phát triển của xã hội đòi hỏi con người ngày càng nhanh nhẹn, càng ngày càng năng động. Do vậy mà phương pháp dạy học cũng phải thỏa mãn bằng cách trong giờ học thì người học cũng phải được hoạt động, được tham gia, được giải trí và phải không gây căng thẳng cho người học.

Khi đó thì hiệu quả dạy học sẽ tốt hơn.

1.1.4. Hướng đổi mới hoạt động của người dạy Giáo viên không phải là người truyền thụ kiến thức cho học sinh theo cách thông báo kiến thức mà ở đây giáo viên tích cực là người thiết kế các hoạt động, điều khiển các hoạt động của học sinh sao cho học sinh tìm hiểu, qua các hoạt động đó học sinh thu được các kiến thức ở mỗi bài học cụ thể.

Hoạt động cụ thể của giáo viên tích cực đó là: 8

- Xác định mục tiêu của bài học cụ thể, trọng tâm của bài học từ đó hướng dẫn học sinh tự tìm tòi tài liệu, tổng kết bài vào vở trước khi đến lớp thì học sinh mới có kết quả cao.

- Giáo viên thiết kế các hoạt động sao cho học sinh đạt được mục tiêu của bài học cụ thể.

- Giáo viên tổ chức các hoạt động của học sinh trên lớp, có thể là tổ chức cho học sinh hoạt động theo các nhóm hợp tác khác nhau hoặc có thể cho học sinh hoạt động riêng từng cá nhân nhưng khi cá nhân hoạt động thì cả lớp có thể tiếp thu được kiến thức từ cá nhân đó tùy theo nội dung của bài học, nhằm cho học sinh tìm hiểu các vấn đề của bài học, phát hiện tri thức, hình thành các kĩ năng tư duy, các kĩ năng về hóa học cho học sinh.

- Giáo viên có nhiệm vụ làm chính xác hóa các khái niệm, các kết luận, nhận xét về các hiện tượng, bản chất của các quá trình hóa học mà khi cho học sinh tự tìm tòi thì học sinh không làm được.

- Thiết kế và thực hiện hoặc tổ chức cho học sinh sử dụng các phương tiện dạy học, điều khiển sao cho học sinh vận dụng được nhiều kiến thức đã học để giải quyết các vấn đề học tập có liên quan.

1.1.5. Hướng đổi mới hoạt động của người học Để có thể giáo dục, đào tạo ra những thế hệ học sinh tích cực thì người giáo viên phải thiết kế các hoạt động để học sinh có thể tích cực. Quá trình học tập của một học sinh tích cực không phải là quá trình học sinh tiếp nhận kiến thức từ người giáo viên một cách thụ động mà phải để cho học sinh phải tự học, tự nhận thức, khám phá tìm tòi ra tri thức khoa học một cách chủ động, sáng tạo và tích cực. Các quá trình tự phát hiện vấn đề, giải quyết vấn đề hay quá trình nghiên cứu khoa học chỉ diễn ra dưới sự điều khiển của giáo viên. Vậy trong giờ học thì học sinh phải làm được các nhiệm vụ sau: - Học sinh tự phát hiện các vấn đề, tìm hiểu các vấn đề, nhiệm vụ do giáo viên đặt ra.

- Tự vận dụng các kiến thức, kĩ năng để giải thích các hiện tượng hóa học xảy ra trong cuộc sống.

- Học sinh tích cực có thể tự đánh giá kiến thức, kĩ năng mà mình đã đạt được và những kiến thức kĩ năng mà mình chưa đạt được. Hoặc hơn nữa có thể đánh giá những kiến thức, kĩ năng mà bạn mình chưa đạt được.

9

- Học sinh phải đạt được các kĩ năng quan sát, kĩ năng làm thí nghiệm hóa học, kĩ năng hoạt động hợp tác, có khả năng tự nghiên cứu…

Như vậy sự đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực phải làm sao cho học sinh phải hoạt động nhiều hơn, tư duy nhiều hơn, làm việc một cách chủ động hơn.

Và học sinh chủ động trong công việc để chiếm lĩnh các tri thức, kĩ năng. Học sinh tích cực luôn có ý thức tốt và biết cách vận dụng kiến thức đã học vào trong cuộc sống.

Thông qua các hoạt động, cách điều khiển của giáo viên mà học sinh không chỉ nắm được tri thức, kĩ năng hóa học mà học sinh còn có khả năng tìm tòi vấn đề, phát hiện vấn đề, tự tìm vấn đề cho mình giải quyết và có kĩ năng hoạt động tích cực.

1.2. Cơ sở lý luận trò chơi dạy học 1.2.1. Trò chơi Trong cuộc sống hằng ngày gần như mỗi cá nhân đều có hoạt động vui chơi giải trí và chơi những trò chơi khác nhau. Tuy nhiên không dễ dàng gì định nghĩa trò chơi. Trò chơi là thuật ngữ có hai nghĩa tương đối khác nhau: - Trò chơi là hoạt động có luật ( tập hợp quy tắc định rõ mục đích, kết quả và yêu cầu hành động) và có tính cạnh tranh hoặc tính thách thức đối với người tham gia.

- Những công việc được tổ chức và tiến hành dưới hình thức chơi, như chơi, bằng chơi, chẳng hạn: học bằng chơi, giao tiếp bằng chơi, rèn luyện thân thể bằng chơi…

Các loại trò chơi đều có luật lệ, quy tắc, nhiệm vụ, yêu cầu tức là có tổ chức và thiết kế. Nếu không có những yếu tố đó thì không có trò chơi mà chỉ có sự chơi đơn giản.

Vậy trò chơi chính là hành động chơi có luật, những hành vi chơi tùy tiện không gọi là trò chơi.

1.2.2. Trò chơi giáo dục Trò chơi nói chung và trò chơi giáo dục nói riêng hoàn toàn có bản chất xã hội, mang nội dung và giá trị xã hội. Trò chơi giáo dục được đặc trưng bởi tác dụng cải thiện trí thức, kĩ năng, tình cảm, ý trí, kinh nghiệm của cá nhân, người tham gia chơi. Để có thể chơi được thì người chơi phải sử dụng các tri thức, kĩ năng, kinh nghiệm, tình cảm, ý chí… ở một mức độ nhất định.

10

Trong tất cả các trò chơi của con người thì chỉ có số ít các trò chơi là trò chơi mang những đặc trưng ấy được gọi là trò chơi giáo dục, cho dù chúng được sử dụng trong hay ngoài nhà trường, trong hay ngoài ngành giáo dục.

1.2.3. Trò chơi dạy học Những trò chơi giáo dục được lựa chọn, sử dụng trực tiếp để dạy học, tuân thủ theo mục đích, nội dung, các nguyên tắc và phương pháp dạy học, nó có chức năng tổ chức, hướng dẫn và động viên học sinh tìm kiếm, lĩnh hội tri thức, học tập, rèn luyện kĩ năng, tích lũy và phát triển các phương thức hoạt động và phương thức hành vi ứng xử xã hội, văn hóa, đạo đức, thẩm mĩ, pháp luật, khoa học ngôn ngữ… cải thiện và phát triển thể chất, tức là tổ chức và hướng dẫn quá trình học tập của học sinh khi tham gia chơi gọi là trò chơi dạy học.

Các nhiệm vụ, quy tắc, quy luật chơi và các quan hệ trong trò chơi dạy học được tổ chức tương đối chặt chẽ trong khuôn khổ các nhiệm vụ dạy học và được hướng dẫn vào mục tiêu, nội dung học tập.

Trò chơi dạy học được sáng tạo ra và được sử dụng bởi các nhà giáo và người lớn dựa trên những khuyến nghị của lý luận dạy học. Chúng phản ánh lý thuyết, ý tưởng và mục tiêu của giáo dục, là một trong những hoạt động giáo dục không tuân theo bài bản cứng nhắc như những giờ học.

1.2.4. Cấu trúc chung của trò chơi dạy học Trò chơi dạy học có mọi đặc điểm của một trò chơi thông thường, nhưng về mặt cấu trúc nó kết hợp giữa các yếu tố chơi và các yếu tố sư phạm trong một tổ hợp hoạt động và quan hệ hiện thực. Đó là một cấu trúc phức tạp bao gồm các thành tố sau: - Mục đích chơi: Nó là nhiệm vụ học tập của học sinh trong khi tham gia chơi hay theo dõi bạn chơi. Khi kết thúc trò chơi mức độ đạt được của mục đích chơi được phản ánh ở kết quả mà học sinh thu được. Kết quả đó cũng là kết quả giải quyết nhiệm vụ học tập.

- Các hành động hay hành động chơi là những hoạt động mà người chơi thực hiện, thể hiện vai… Hành động chơi phản ánh nội dung của trò chơi bởi vì hoạt động nào cũng thâu tóm trong nó chủ thể, đối tượng, công cụ, động cơ, các hành động…

11

- Luật chơi hay quy tắc chơi là những quy định nhằm đảm bảo sự định hướng các hoạt động và hành động chơi nhằm đảm bảo mục đích chơi hay nhiệm vụ học tập. Luật chơi cùng với mục đích chơi quy định nội dung của trò chơi, các thuộc tính không gian, thời gian, phương tiện chơi.

- Đối tượng hoạt động và giao tiếp là những thành tố chính của các hoạt động. Tuy nhiên để đáp ứng tốt nhất nhiệm vụ học tập thì chúng cần được xác định và thiết kế chặt chẽ, được chỉ dẫn cụ thể và rõ ràng.

- Các quá trình, tính huống và quan hệ là những tiến trình, biến số và khuynh hướng của các hoạt động, hành động chơi, biểu thị tác động của luật chơi. Dưới ảnh hưởng của luật chơi, chúng diễn ra như là các động thái của trò chơi, nhưng hướng vào mục đích của dạy học.

1.2.5. Các bước thực hiện khi tổ chức trò chơi 1.2.5.1. Lựa chọn trò chơi Để tiến hành tổ chức một trò chơi dạy học cho học sinh trong quá trình dạy học môn hóa học, công việc của một người giáo viên là lựa chọn trò chơi sao cho phù hợp với nội dung của bài học.

Muốn lựa chọn trò chơi thì phải căn cứ vào các yếu tố sau: - Mục tiêu của bài dạy học.

- Nội dung kiến thức cần thực hiện - Những hoạt động tương ứng với nội dung nêu trong bài dạy học.

1.2.5.2. Chuẩn bị điều kiện và phương tiện chơi Để cho trò chơi diễn ra thuận lợi thì giáo viên cần chuẩn bị điều kiện chơi tốt.

Sau khi đã chọn được trò chơi phù hợp thì người giáo viên cần: - Nghiên cứu kĩ luật chơi: Xác định rõ những quy định với những người tham gia chơi là gì, vai trò của các thành viên tham gia chơi được xác định cụ thể.

- Nghiên cứu kĩ cách chơi, cách tổ chức trò chơi. Xác định tiến trình của trò chơi và những điều kiện, phương tiện cần thiết để trò chơi có thể thực hiện được.

- Soạn giáo án, chuẩn bị địa điểm, điều kiện và phương tiện chơi. Giáo án do giáo viên thiết kế để sử dụng trò chơi phải được thể hiện bằng chuỗi các hoạt động

12

tương ứng với tiến trình của hoạt động chơi của học sinh được chia thành những hành động cụ thể và xác định mục tiêu tương ứng. Đặc biệt giáo viên cần xác định rõ mục tiêu của việc sử dụng trò chơi trong giáo án của mình. Với mỗi trò chơi sẽ giúp đạt được một mục tiêu của bài học.

Việc chuẩn bị điều kiện và phương tiện chơi càng chu đáo, đầy đủ thì kết quả tổ chức trò chơi càng cao và càng an toàn.

1.2.5.3. Tổ chức cho học sinh chơi Để cho việc tổ chức trò chơi dạy học đạt được mục tiêu dạy học thì giáo viên cần tổ chức cho học sinh chơi bằng các biện pháp sau: - Tập hợp học sinh, phân chia đội chơi, chọn đội trưởng cho từng đội hoặc những người chơi tham gia đóng vai trò làm nòng cốt trong cuộc chơi.

- Tùy theo tính chất của trò chơi mà giáo viên có thể tổ chức trò chơi theo nhiều đội hình khác nhau như hàng ngang, hàng dọc, hình chữ U, hình vuông… Ở mỗi đội hình như vậy thì chú ý cần cho tất cả học sinh có thể quan sát tốt diễn biến của trò chơi và có thể khi đến lượt chơi thì không bị cản trở.

1.2.5.4. Giới thiệu và giải thích trò chơi Khi đã có đội chơi thì giáo viên phải giới thiệu và giải thích trò chơi cho học sinh. Việc giới thiệu và giải thích trò chơi có thể diễn ra theo rất nhiều cách khác nhau, nó tùy thuộc vào điều kiện thực tiễn.

- Nếu như học sinh đã biết trò chơi và luật chơi thì chỉ cần nhắc lại là được.

- Nếu học sinh biết trò chơi nhưng chưa nắm vững luật và cách chơi thì giáo viên giới thiệu và giải thích cách chơi.

- Nếu như học sinh chưa biết trò chơi thì giáo viên cần giải thích tỉ mỉ và có thể cho học sinh chơi thử để cho tất cả mọi người đều nắm rõ luật chơi.

Khi tổ chức trò chơi mới, thông thường phải thực hiện theo cách sau: - Gọi tên trò chơi.

-

Nêu cách chơi.

-

Nêu yêu cầu về tổ chức trò chơi, kỉ luật khi chơi và luật chơi.

-

Nêu cách đánh giá, cho điểm…

-

Một số điểm cần chú ý khác…

13

Khi tổ chức trò chơi dạy học cho học sinh, học sinh thường muốn chơi ngay nên giáo viên không giải thích dài dòng mà giải thích ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu làm cho tất cả học sinh nắm rõ cách chơi.

Khi giới thiệu và giải thích trò chơi phải hấp dẫn, lôi cuốn được sự chú ý và khích lệ được học sinh.

1.2.5.5. Điều khiển trò chơi Người điều khiển trò chơi cần thực hiện các công việc sau: - Lệnh cho phép trò chơi được bắt đầu.

- Theo dõi và nắm vững các hoạt động chơi của cá nhân, nhóm tham gia chơi.

- Giảm hoặc tăng thời gian chơi.

- Thay đổi số lượng người chơi.

- Thay đổi yêu cầu hoặc cách chơi…

Khi học sinh bắt đầu cuộc chơi thì người điều khiển trò chơi như một trọng tài thi đấu. Vì vậy người điều khiển trò chơi phải theo dõi tiến trình của cuộc chơi và nắm chắc mọi chi tiết của cuộc chơi.

1.2.5.6 Đánh giá kết quả chơi, trao giải cho người chơi Để cho cuộc chơi được phù hợp và đúng tiến độ của bài giảng thì phải thực hiện các biện pháp sau: - Phát biểu mục đích của việc đánh giá kết quả sau khi tổ chức trò chơi và thảo luận với học sinh. Cần khẳng định với học sinh rằng mục đích của hoạt động chơi và đánh giá kết quả khi tổ chức trò chơi - Chỉ rõ ưu điểm, khuyết điểm của từng đội chơi. Để đánh giá được thực chất cuộc chơi giáo viên phải thống kê những ưu điểm, khuyết điểm của từng đội.

- Trên sự công bằng, khách quan, rõ ràng giáo viên đánh giá phần thắng, thua.

Tuy nhiên phải lưu ý vấn đề này vì đôi khi có giáo viên nêu những yêu cầu và kỉ luật chơi rất khắt khe nhưng khi đánh giá kết quả chơi lại không chính xác và công bằng làm cho học sinh tham gia chơi mất phấn khởi và nhiều khi các em phản đối không chấp nhận kết quả đánh giá của giáo viên. Như vậy mất đi ý nghĩa giáo dục của trò chơi. * Kết luận: Có thể nói việc điều khiển trò chơi là một nghệ thuật, vì trò chơi có sôi nổi và hấp dẫn người chơi hay không, có phát huy được tính tích cực học tập của 14

học sinh hay không, không chỉ phụ thuộc vào nội dung của trò chơi mà phụ thuộc vào cả cách điều khiển trò chơi và độ hấp dẫn của người điều khiển trò chơi.

Sơ đồ tổng kết quy trình khi thực hiện một trò chơi dạy học:

Quy trình thực hiện

Lựa chọn trò chơi cho phù hợp với nội dung bài học Chuẩn bị điều kiện và phương tiện chơi Tổ chức cho học sinh chơi(chuẩn bị người chơi)

tổ chức

Giới thiệu và giải thích trò chơi

trò chơi

Điều khiển trò chơi

dạy học

Đánh giá kết quả chơi và trao giải thưởng cho người thắng cuộc

1.2.6. Ý nghĩa của trò chơi dạy học Trò chơi dạy học là kĩ thuật, hoạt động bổ trợ trong quá trình dạy học. Hoạt động này thiên về phần chơi, trong lúc chơi con người dường như quên đi mọi nỗi ưu tư, phiền muộn. Chính vì vậy mà trò chơi dạy học giúp xua đi nỗi lo âu nặng nề của việc học cho học sinh, giúp gắn kết tình cảm giữa giáo viên và học sinh trong lúc chơi.

Trong lúc chơi tinh thần của học sinh thường rất thoải mái nên khả năng tiếp thu kiến thức trong lúc chơi sẽ tốt hơn, hoặc sau khi chơi cũng sẽ tốt hơn.

Trò chơi dạy học cũng có thể hình thành nên cho học sinh những kĩ năng của môn học, học sinh không chỉ có cơ hội tìm hiểu kiến thức, ôn tập lại các kiến thức đã biết mà còn có thể có được kinh nghiệm, hành vi.

Trò chơi dạy học cũng có thể là biện pháp mà giáo viên tạo ra sự ganh đua giữa các cá nhân học sinh hoặc giữa các nhóm học sinh. Khi tổ chức cho học sinh chơi theo nhóm còn tạo sự gắn kết cho học sinh và tăng tinh thần đoàn kết cho học sinh.

15

Chương 2: THIẾT KẾ, SỬ DỤNG MỘT SỐ TRÒ CHƠI TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC( PHẦN HÓA VÔ CƠ- PHI KIM ) Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 2.1. Thiết kế, sử dụng trò chơi 2.1.1.Trò chơi đoán ý đồng đội 2.1.1.1. Luật chơi và giới thiệu cách chơi Trò chơi này có thể chơi vào lúc đầu giờ hoặc là sau khi đã kết thúc phần tính chất hóa học của mỗi bài học.

Thành lập thành nhóm 2 người chơi hoặc nhiều hơn, trong đó một người sẽ nhìn lên màn hình có xuất hiện các phương trình phản ứng, các từ khóa ; người chơi còn lại sẽ nhìn đi một chỗ khác .Khi đó người nhìn lên màn hìn sẽ phải nêu lên những gọi ý để người còn lại đoán từ khóa.

Các gợii ý không được nhắc đến các từ trong từ khóa, không được dùng từ nóng…

Mỗi 1 ô chữ được mở ra sẽ ghi được 10 điểm. Mỗi đội chơi sẽ có 5 từ khóa hoặc nhiều hơn, thời gian chơi cho mỗi đội tùy vào số lượng từ khóa.

2.1.1.2. Sử dụng trò chơi Trò chơi này có thể sử dụng trong lúc học xong phần tính chất hóa học của một bài hoặc chơi vào lúc đầu giờ ( thời gian kiểm tra bài cũ hoặc sử dụng trong 1 chương trình ngoại khóa).

2.1.1.3.Thiết kế trò chơi đoán ý đồng đội Bài 26. Axit sunfuric – Muối sunfat (tiết 2 - Hóa học 10) Sử dụng trò chơi khi kết thúc bài học giáo viên cho học sinh chơi trò chơi để củng cố lại kiến thức. Sau khi giáo viên giới thiệu cách chơi như trên thì trò chơi được bắt đầu.

Màn chiếu sẽ hiện lên 10 cụm từ hóa học, hay các chất trong hóa học cho các đội. Các đội sẽ chọn cho mình 5 ô tùy thích, sau đó diễn tả . Người chơi nhanh chóng hoàn thành công việc.

16

Sau khi hai đội chơi kết thúc phần thi của mình thì giáo viên cùng với thư kí trò chơi sẽ chấm điểm và đánh giá kết quả của các đội chơi, trao phần thưởng cho đội chơi tốt.

Hình 2.1: Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Axit sunfuric – Muối sunfat).

Bài 13: Luyện tập tính chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng ( tiết 1) – Hóa học 11 cơ bản Giáo viên xen kẽ trò chơi trong tiết học. Sau khi giáo viên giới thiệu cách chơi như trên thì trò chơi được bắt đầu.

Màn chiếu sẽ hiện lên 10 cụm từ hóa học, hay các chất trong hóa học cho các đội. Các đội sẽ chọn cho mình 5 ô tùy thích, sau đó diễn tả. Người chơi nhanh chóng hoàn thành công việc.

Hình 2.2 :Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Luyện tập tính chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng).

17

Bài 26: Luyện tập : Nhóm halogen – Hóa học 10 cơ bản Giáo viên xen kẽ trò chơi trong tiết học. Sau khi giáo viên giới thiệu cách chơi như trên thì trò chơi được bắt đầu.

Màn chiếu sẽ hiện lên các sile, mỗi sile 10 cụm từ hóa học, hay các chất trong hóa học cho các đội. Các đội sẽ lần lượt diễn tả. Người chơi nhanh chóng hoàn thành công việc.

Hình 2.3 Giao diện trò chơi đoán ý đồng đội( Bài Luyện tập nhóm halogen).

18

2.1.2 Trò chơi ô chữ

2.1.2.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi Trò chơi này phỏng theo phần thi vượt chướng ngại vật của chương trình đường lên đỉnh Olympia. Trò chơi ô chữ có rất nhiều phiên bản chơi khác nhau. Ở đây để cho đơn giản thì trò chơi ô chữ được thiết kế như sau: Ô chữ có thể gồm nhiều hàng ngang khác nhau tùy thuộc vào cách thiết kế của người chơi. Có thể phân chia học sinh thành các đội chơi khác nhau (2 đội hoặc 3 đội hoặc 4 đội). Các đội sẽ lần lượt thay nhau chọn ô chữ hàng ngang của mình. Với lượt lựa chọn ô chữ của mình, khi trả lời đúng thì đội chơi dành được 10 điểm, khi trả lời sai thi đội khác sẽ dành quyền để trả lời và khi trả lời đúng thì dành được 5 điểm. Trả lời sai thì không có điểm. Các đội chơi lần lượt lật các ô hàng ngang. Đội nào nghĩ ra từ khóa hàng dọc thì có tín hiệu trả lời. Khi trả lời đúng mà số ô hàng ngang lật ra còn dưới 2 hàng thì dược 80 điểm, dưới 4 hàng thì được 60 điểm, từ 4 hàng ngang đến 7 hàng ngang thì được 40 điểm và sau khi tất cả các hàng ngang được lật ra thì chỉ được 20 điểm.

Tổng kết trò chơi đội nào dành được nhiều điểm nhất là đội thắng cuộc.

2.1.2.2. Sử dụng trò chơi cho bài học Thường sử dụng trong các tiết luyện tập và ôn tập để củng cố kiến thức cho chương.

2.1.2.3. Thiết kế trò chơi ô chữ Bài 34. Luyện tập Oxi – Lưu huỳnh (Tiết 2 – hóa học 10) Ô chữ gồm có 10 hàng ngang: Hàng 1: Tên này xuất phát từ tiếng Latinh có nghĩa là “ sinh ra muối”?

Hàng 2: Người ta thường dùng chất này để cho phản ứng xảy ra nhanh hơn?

Hàng 3: Hợp chất của oxi với một nguyên tố khác được gọi là gì?

Hàng 4: Phương pháp thường dùng trong phòng thí nghiệm để điều chế oxi?

Hàng 5: Môn học nói về các nguyên tử, phân tử, hợp chất và các phản ứng hóa học xảy ra giữa các thành phần đó?

Hàng 6: Đây là đặc tính riêng của thực vật mà động vật không có?

Hàng 7: Kim loại nào tác dụng với O2 tạo ra MgO? 19

Hàng 8: Điên vào chỗ chấm: Trong công nghiệp, người ta điều chế oxi từ không khí người ta dùng phương pháp chưng cât………không khí lỏng.

Hàng 9: Khí này tồn tại ở tầng cao của khí quyển có tác dụng chắn tia cực tím?

Hàng 10: Hạt nhỏ nhất của một chất có tất cả tính chất hóa học của chất đó được gọi là gì?

Hình 2.4 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Oxi – ozon) Bài 26: Luyện tập : Nhóm halogen Câu hỏi: Hàng 1: Muối NaClO có tính oxi hóa mạnh do vậy chúng được dùng để làm gì?

Hàng 2: Ở điều kiện nhiệt độ thường, clo ở trạng thái gì?

Hàng 3: Ở điều kiện nhiệt độ thường, brom ở trạng thái gì?

Hàng 4: Trong phản ứng này, HCl đóng vai trò là chất gì?

MnO2 + 4HCl → MnCl2 + Cl2 + 2H2O Hàng 5: Để đạt được cấu hình bền của khí hiếm như Ar thì nguyên tử Na phải như thế nào để thành Na+?

Hàng 6: Khí hiđroclorua tác dụng với nước sẽ tạo ra môi trường gì?

Hàng 7: Iot tác dụng với chất nào thì tạo ra hợp chất màu xanh?

Hàng 8: Để đạt được cấu hình bền của khí hiếm như Ar thì nguyên tử Cl phải như thế nào để thành Cl- ?

Hàng 9: Các chỉ số +1, + 3, + 5, +7, -1, 0 có nghĩa là gì?

Hàng 10: Khi cho khí clo tác dụng với dung dịch NaOH thì tạo ra dung dịch gì?

20

Hình 2.5 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Luyện tập nhóm halogen).

Bài 13: Luyện tập : Tính chất của nito, photpho và hợp chất của chúng Hàng 1: Một loại khí rất quan trọng để duy trì sự sống và sự cháy.

Hàng 2: Người ta thường dùng chất này để cho phản ứng xảy ra nhan hơn.

Hàng 3: Một loại khí phổ biến trên trái đất, nó chiếm khoảng 78% thể tích khí trong tự nhiên.

Hàng 4: Chất là là một trong thành phần chính của đầu que diêm.

Hàng 5: Môn học nói về các nguyên tử, phân tử, hợp chất và các phản ứng hóa học xảy ra giữa các thành phần đó.

Hàng 6: Hầu hết các kim loại khi tác dụng với dung dịch axit HNO3 đều tạo ra loại muối nào?

Hàng 7: Dung dịch rắn của nhiều nguyên tố kim loại hoặc giữa nguyên tố kim loại với phi kim được gọi là gì?

Hàng 8: Một số kim loại tác dụng với dung dịch H3PO4 đều tạo ra loại muối nào?

Hàng 9: Trong phản ứng này, photpho đóng vai trò là chất gì: 4P + 5O2 → 2P2O5

21

Hình 2.6 Giao diện trò chơi ô chữ( Bài Luyện tập tính chất nito, photpho và hợp chất của nó).

2.1.3. Trò chơi cờ caro 2.1.3.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi Trò chơi này có thể chia tập lớp thành hai đội chơi. Cách chia đội tùy theo từng người, thường thì đội chơi được chia theo dãy lớp. Mỗi dãy bàn sẽ là một đội.

Trên bảng sẽ kẻ sẵn các ô cờ caro. Hai đội sẽ oản tù tì để biết đội dành quyền trả lời trước.

Giáo viên soạn sẵn các câu hỏi và đáp án(số lượng câu hỏi khoảng 12 câu cho một lần chơi là đủ), sau đó lần lượt đọc câu hỏi cho các đội đội chơi trả lời theo luật của bóng bàn. Mỗi câu trả lời đúng sẽ đực đi thêm một nước cờ. Trả lời sai phải nhường quyền cho đội bạn.. Nếu đội bạn mà trả lời chính xác thì đội bạn được đi thêm một nước cờ. Cứ thế tiếp diễn cho đến khi đội nào đi được 3 nước thẳng hàng thì thắng. Khi mà có đội nào dành được phần thắng thì trò chơi lập tức kết thúc.

2.1.3.2. Sử dụng trò chơi cho bài học Sử dụng trong phần tổng kết, luyện tập chương oxi – lưu huỳnh.

2.1.3.3. Thiết kế trò chơi cờ caro Bài: Luyện tập : Oxi – lưu huỳnh 22

Giáo viên sau khi giới trò chơi như ở trên và phổ biến luật chơi thì chia lớp thành hai dãy, mỗi dãy sẽ là 1 đội chơi. Mỗi bên cử ra cho mình một nhóm trưởng, và hai đội thống nhất đội nào chơi trước.

Hình 2.7 Giao diện trò chơi cờ caro( Bài Luyện tập oxi – lưu huỳnh) Nội dung câu hỏi dành cho các đội như sau: Câu 1: Quan sát thí nghiệm Cu tác dụng với H2SO4đ, cho biết hiện tượng và giải thích?

Câu 2: Quan sát thí nghiệm cánh hoa được đựng trong bình khí SO2, cho biết hiện tượng và giải thích?

Câu 3: Quan sát thí nghiệm đường tác dụng với dung dịch H2SO4đ, cho biết hiện tượng và giải thích?

Câu 4: Quan sát thí ngiêm dung dịch Na2SO4 tác dụng với dung dịch BaCl2, nhận xét và giải thích?

Câu 5: Quan sát thí nghiệm dung dịch HI tác dung dịch H2SO4đ, cho biết hiện tượng và giải thích?

Câu 6: Quan sát thí nghiệm và giải thích hiện tượng khi cho đinh sắt tác dụng với H2SO4 loãng?

Câu 7: Chất nào sau đây có liên kết cộng hóa tri không phân cực? Cl2, HCl, H2S, O2, FeS. Câu 8: Số oxi hóa của lưu huỳnh trong các hợp chất sau: Cu2S, FeS2, NaHSO4, (NH4)2S2O8, Na2SO3 lần lượt là : A. -4, -1, +6, +7, +4

B. -4, -2, +6, +7, +4

C. -2, -1, +6, +7, +4

D. -4, -1, +6, +6, +4 23

Câu 9: H2S tác dụng với chất nào mà sản phẩm không thể có lưu huỳnh?

A. CuCl2

B. FeCl3

C. SO2

D. O2

Câu 10: Chỉ dùng một thuốc thử nào sau đây để phân biệt các lọ đựng riêng biệt khí SO2 và CO2?

A. Dung dịch Ca(OH)2

B. Dung dịch Br2

C. Dung dịch Ca(OH)2

D. Dung dịch NaOH

Câu 11: Dung dịch H2SO4 đặc nguội không thể tác dụng với nhóm kim loại nào sau đây?

A. Fe, Zn

B. Fe, Al

C. Al, Zn

D. Al, Mg

Câu 12: Để sản xuất H2SO4 trong công nghiệp người ta cho khí SO3 tác dụng với chất nào?

2.1.4.Trò chơi lật hình đoán tranh 2.1.4.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi Trò chơi lật hình đoán tranh được áp dụng cho cuộc thi giữa các nhóm với nhau ( có thể chia ra làm 2 đội, 3 đội hoặc 4 đội), hoặc các cá nhân với nhau. Các đội bốc thăm số lần lượt trả lời.

Với mỗi câu trả lời đúng của một đội thì đội đó sẽ mở được mảnh ghép của bức tranh và được 10 điểm sau đó đội đó tiếp tục mở câu hỏi tiếp theo, nếu không trả lời đúng thì bức tranh không được mở và sẽ giành phần thi cho đội khác. Cứ thế đội tiếp theo cũng tương tự.

Nếu tìm ra chia khóa( ý nghĩa của bức tranh được ẩn) + Với 0 - 20% số lượng câu hỏi được mở được 60 điểm. + Với 21% - 40% số lượng câu hỏi được mở được 40 điểm. + Với 60% số lượng câu hỏi trở lên thì được 20 điểm. + Nếu mở ra hết, mà không tìm được chìa khóa cần đến sự trợ giúp thì được 10 điểm. Đội nào có số điểm cao nhất, thì đội đó giành chiến thắng và được phần quà.

Giáo viên soạn sẵn các câu hỏi và đáp án, sau đó lần lượt đọc câu hỏi cho các đội đội chơi trả lời 2.1.4.2. Sử dụng trò chơi cho bài học Sử dụng trò chơi trong phần củng cố bài học, hay kiểm tra bài cũ, phần tổng kết các chương. Ngoài ra trò chơi lật hình đoán tranh còn sử dụng trong các chương trình ngoại khóa.

24

2.1.4.3. Thiết kế trò chơi Lật hình đoán tranh Bài 33: Axit sunfuric

Hình 2.8 Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài axit sunfuric).

Nội dung câu hỏi dành cho các đội như sau: Câu 1: H2S tác dụng với chất nào mà không thể có sản phẩm của lưu huỳnh: A. O2

B. SO2

C. FeCl2

D. CuCl2

Câu 2: Trong công nghiệp, sản xuất H2SO4 người ta cho khí SO3 hấp thụ vào: A. H2O

B. H2SO4 loãng

C. H2O2

D. H2SO4 đặc

Câu 3: Ag để trong không khí bị biến thành màu đen do không khí bị nhiễm chất bẩn A. H2S hoặc O3

B. H2 hoặc H2O

C. HCl hoặc Cl2

D. SO2 hoặc SO3

Câu 4: Dùng loại thuốc thử nào để phân biệt hai khí SO2 và CO2: A. Dung dịch Ba(OH)2

B. Dung dịch Br2

C. Dung dịch NaOH

D. Dung dịch Ca(OH)2

Câu 5: Tính axit của các chất được sắp xếp theo chiều giảm dần A. H2CO3 > HCl > H2S

B. H2S > H2CO3 > HCl

C. HCl > H2CO3 > H2S

D. HCl > H2S > H2CO3

Câu 6: Hiđrosunfua có tính chất hóa học đặc trưng: A. Tính khử B. Vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa C. Không có tính khử, không có tính oxi hóa D. Tính oxi hóa 25

Câu 7: Lưu huỳnh đioxit có tính chất hóa học đặc trưng: A. Tính khử B. Vừa có tính khử, vừa có tính oxi hóa C. Không có tính khử, không có tính oxi hóa D. Tính oxi hóa Câu 8: Trong phản ứng này SO2 đóng vai trò là chất gì: SO2 + Cl2 + 2H2O → H2SO4 + 2HCl A. Chất khử B. Vừa là chất khử, vừa là chất oxi hóa C. Chất tạo môi trường D. Chất oxi hóa Bài 26: Luyện tập Nhóm halogen

Hình 2.9 Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài Luyện tập nhóm halogen) Giáo viên sử sụng trò chơi xen kẽ giữa các phần bài học.

Giáo viên sau khi giới thiệu trò chơi như ở trên và phổ biến luật chơi thì chia lớp thành hai dãy, mỗi dãy sẽ là 1 đội chơi. Mỗi bên cử ra cho mình một nhóm trưởng, và hai đội thống nhất đội nào chơi trước.

Nội dung câu hỏi dành cho các đội như sau: Câu 1: Ở điều kiện thường, flo và clo ở trạng thái nào?

A. Khí

B. Lỏng

C. Rắn

Câu 2: Cách nhận biết các ion , , , ta dùng thuốc thử nào?

A. AgNO3

B. NaOH

C. Ba(OH)2 26

D. BaCl2

Câu 3: Câu nào sau đây không đúng: A. Tính oxi hóa giảm dần từ flo đến iot.

B. Các halogen là nhưng phi kim mạnh nhất trong mõi chu kì.

C. Các halogen đều có 7 electron lớp ngoài cùng thuộc phân lớp s và p.

D. Các halogen đều có số oxi hóa : -1, 0, +1, +3, +5, +7.

Câu 4: Trong tự nhiên, các halogen: A. Chỉ tồn tại ở dạng hợp chất.

B. Chỉ tòn tại ở dạng đơn chất.

C. Tồn tại ở cả hai dạng hợp chất và đơn chất.

D. Chỉ tồn tại ở dạng muối halogenua.

Câu 5: Trong hợp chất, flo chỉ có số oxi hóa là -1 còn clo, bro, iot có cả số oxi hóa là +1, +3, +5, +7 là do so với 3 nguyên tử này: A. Flo có bán kính nguyên tử nhỏ hơn.

B. Flo không có phân lớp d.

C. Flo có tính oxi hóa mạnh nhất.

D. Flo có cấu hình đặc biệt.

Câu 6: Khí clo khi gặp quỳ tím thì quỳ tím: A. Không chuyển màu

B. Chuyển màu đỏ

C. Mất màu

D. Chuyển màu xanh

Câu 7: Trong phòng thí nghiệm người ta điều chế khí HCl bằng cách: A. Cho NaCl rắn tác dụng với H2SO4 đặc.

B. Clo tác dụng với các hợp chất hữu cơ.

C. Đun nóng dung dịch HCl. D. Cho clo tác dụng với hiđro.

Câu 8: Thứ tự tăng dần tính axit của các axit halogen hiđric: A. HF < HBr < HCl < HI.

B. HCl < HF < HI < HBr.

C. HF < HCl < HBr < HI.

D. HF < HI < HBr < HCl.

Câu 9: Brom có lẫn 1 ít tạp chất clo, bằng cách nào có thể loại bỏ clo ra khỏi hỗn hợp: A. Dùng KCl

B. Dùng NaOH

C.Dùng KOH

D. Dùng NaBr

Câu 10: Trong phân tử X2 có liên kết gì?

A. Không có liên kết gì.

B. Cộng hóa trị có cực.

C. Liên kết ion.

D. Cộng hóa trị không cực.

Câu 11: Dung dịch axit nào không thể chứa trong bình thủy tinh: 27

A. HCl

B. HNO3

C. H2SO4 đặc.

D. HF.

Câu 12: Đổ dung dịch chứa 1g NaOH vào dung dịch chứa 1g HBr. Nhúng quỳ tím vào dung dịch, quỳ tím chuyển sang: A. Màu xanh

B. Màu đỏ

C. Không xác định

D. Màu tím

Câu 13: Trong phòng thí nghiệm, clo được điều chế bằng cách oxi hóa hợp chất nào?

A. KClO3

B. NaCl

C. KMnO4

D. HCl

Câu 14: Phương trình nào diễn tả đúng: A. 2NaCl + Br2 → 2NaBr + Cl2

B. 2NaI + Br2 → 2NaBr + I2

C. 2NaCl + I2 → 2NaI + Cl2

D. 2NaBr + Br2 → 2NaBr + Br2

Câu 15: Đổ dung dịch AgNO3 vào dung dịch nào sao đây sẽ không có phản ứng A. NaCl

B. NaF

C. KI

D. KBr

Câu 16: Trong phản ứng sau đây, clo đóng vai trò là chất gì?

Cl2 + Ca(OH)2 ⎯ CaOCl2 + H2O A. Chất oxi hóa

B. Không xác định được

C. Chất khử

D. Vừa là chất oxi hóa, vừa là chất khử

Bài 22: Clo

Hình 2.10 Giao diện trò chơi lật hình đoán tranh( Bài Clo) Trước khi vào bài mới, giáo viên cho học sinh chơi trò chơi mang tính chất vừa kiểm tra bài cũ, vừa giải bớt căng thăng cho các e khi học bộ môn này.

Trò chơi theo hình thức cá nhân, các em xung phong lên bảng, chon ô số trả lời câu hỏi, nếu trả lời đúng thì sẽ mở ra ô hình chữ nhật có số tương ứng với số câu hỏi đã chọn và được phần quà, trả lời sai nhừng phần thi cho bạn khác.

28

Bạn nào tìm ra từ khóa sẽ được phần quà.

Nôi dung câu hỏi: Câu 1: Cho biết cấu hình ectron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm halogen?

Câu 2: Kim loại nào tác dụng với HCl và Cl2 cho ra cùng một loại muối?

A. Cu

B. Zn

C. Fe

D. Ag

Câu 3: Đặc điểm nào dưới đây là đặc điểm chung của các đơn chất halogen A. Ở điều kiện thường, là chất khí

B. Vừa có tính oxi hóa, vừa có tính khử

C. Có tính oxi hóa mạnh

D. Tác dụng mạnh với nước

Câu 4: Tính oxi hóa từ flo đến iot thì thay đổi như thế nào?

2.1.5 Trò chơi leo núi 2.1.5.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi Trò chơi này phân lớp thành ra thành 2 đội, mỗi đội sẽ chọn lấy ảnh một nhà bác học làm đại diện cho đội của mình. 2 đội sẽ bốc thăm thứ tự chơi, với mỗi câu trả lời đúng thì ảnh của đội đó sẽ lên 1 bậc và lựa chọn câu hỏi tiếp theo, nếu trả lời sai thì mất quyền lựa chọn giành quyền chơi cho đội bạn và ảnh cũng không được tiến lên. Cho đến khi đội nào ảnh đại diện lên đến đỉnh tháp giành được ngọn cờ tổ quốc trước thì đội đó sẽ giành chiến thắng.

Giáo viên soạn sẵn các câu hỏi và đáp án, sau đó lần lượt đọc câu hỏi cho các đội đội chơi trả lời.

Phần này có thể dùng trong phần luyện tập hoạc là ôn tập hay trong chương trình ngoại khóa.

2.1.5.2. Sử dụng trò chơi cho bài học Sử dụng trong phần ôn tập của các chương, ngoài ra sử dụng vào phần tổng kết bài học.

2.1.5.3. Thiết kế trò chơi leo núi Bài 34: Luyện tập Oxi – lưu huỳnh Giáo viên sau khi giới trò chơi như ở trên và phổ biến luật chơi thì chia lớp thành hai dãy, mỗi dãy sẽ là 1 đội chơi. Mỗi bên cử ra cho mình một nhóm trưởng, và hai đội thống nhất đội nào chơi trước.

29

Hình 2.11 Giao diện trò chơi leo núi( Bài Luyện tập oxi lưu huỳnh) Nội dung câu hỏi dành cho các đội như sau: Câu 1: Cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm VI A? Câu 2: Nhóm oxi gồm những nguyên tố nào?

Câu 3: Ở trạng thái kích thích, nguyên tử lưu huỳnh có thể có mấy electron độc thân? Giải thích?

Câu 4: Tính chất hóa học đặc trưng của oxi và lưu huỳnh? Giải thích?

Câu 5: Khả năng tham gia hóa học của oxi?

Câu 6: Cho 0,1 mol khí SO2 tác dụng với 0,15 mol dung dịch NaOH ta sẽ thu được muối gì? Giải thích?

Câu 7: Trong hợp chất, oxi có những số oxi hóa nào? Cho ví dụ.

Câu 8: Hãy chứng minh và lấy ví dụ lưu huỳnh vừa thể hiện tính oxi hóa, vừa thể hiện tính khử.

Câu 9: Lấy hai ví dụ chứng minh O3 có tính oxi hóa mạnh hơn O2.

Câu 10: Số oxi hóa của lưu huỳnh trong các hợp chất sau: SO2, Na2S2O3, (NH4)2SO4, K2S4O6, H2S, FeS2 Câu 11: Ở trạng thái kích thích cao nhất, nguyên tử lưu huỳnh có thể có tối đa bao nhiêu electron độc thân?

Câu 12: Ag để trong không khí bị biến thành màu đen do không khí bị nhiễm chất bẩn A. H2S hoặc O3

B. H2 hoặc H2O

C. HCl hoặc Cl2

C. SO2 hoặc SO3

Câu 13: Cho FeCO3 tác dụng với H2SO4 đặc, nóng sản phẩm khí thu được là?

30

Câu 14: Chất nào sau đây tác dụng được với dung dịch axit H2SO4 loãng? Cu, CuO, Ag, C, S, Al, Zn, P, NH3.

Câu 15: Sự hình thành lớp ozon trên tầng bình lưu của khí quyển là do đâu?

Câu 16: Khí oxi có lần hơi nước, chất nào sau đây là tốt nhất có thể tách hơi nước ra khỏi oxi?

A. Nhôm oxit

B. Dung dịch axit sunfuric đặc

C. Dung dịch nước vôi trong

D. Dung dịch natri hiđroxit

Bài 13: Luyện tập Tính chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng

Hình 2.12 Giao diện trò chơi leo núi( Bài Luyện tập tính chất của nito, photpho và các hợp chất của chúng).

Nội dung câu hỏi: Câu 1: Cho biết cấu hình electron lớp ngoài cùng của các nguyên tố nhóm V A? Câu 2: Trong phòng thí nghiệm, nito tinh khiết được điều chế từ?

A. Không khí

B. NH3 và O2

C. NH4NO2

D. Zn và HNO3

Câu 3: Nito phản ứng được với nhóm chất nào sau đây để tạo ra hợp chất khí A. Li, Na, O2

B.Li, Al, H2

C. Zn, Ca, O2

D. H2 và O2

Câu 4: Thành phần dung dịch amoni bao gồm?

Câu 5: Dung dịch NH3 có thể phản ứng với nhóm dung dịch nào sau đây?

A. AlCl3, Cu(NO3)2

B. KNO3, K2SO4

C. Ba(NO3)2, ZnCl2

D. CaCl2, NaCl 31

Câu 6: Dung dịch HNO3 đặc, nguội không tác dụng với chất nào?

A. Ca, Na

B. Al, Li

C. Zn, O2

D. Al, Fe

Câu 7: Khi nhiệt phân muối Al(NO3)3 sản phẩm thu được?

Câu 8: Công thức của magiephotphua?

A. Mg2P2O7

B. Mg2P3

C. Mg3(PO4)2

D. Mg3P2

Câu 9: Hợp chất nào không tạo ra khi cho HNO3 tác dụng với kim loại A. N2O

B. N2O5

C. NH3

D. NO

Câu 10: Phản ứng nào không phải là phản ứng oxi hóa khử A. 4NO2 + O2 + 2H2O → 4HNO3 B. 3NH3 + Al(NO3)3 + 3H2O → Al(OH)3 + 3NH4NO3

C. NH4NO2 → N2 + 2H2O

D. 2NH3 + 3CuO → 3Cu + N2 + 3H2O Câu 11: Dung dịch H3PO4 bao gồm những ion nào?

Câu 12: Khí gì sinh ra khi chuột ăn phải thuốc chuột vào người?

Câu 13: Axit H3PO4 là axit mấy nấc?

Câu 14: Photpho có mấy dạng thù hình quan trọng?

Câu 15: Hai khoáng vật chính của photpho: A. Apatit và đolomit

B. Apatit và photphorit

C. Photphorit và đolomit

D. Cacnalit và photphorit

Câu 16: Nhiệt phân KNO3 sản phẩm thu được ?

Câu 17: Phân lân được đánh giá theo hàm lượng nào?

Câu 18: Kim loại nào phản ứng với N2 ở nhiệt độ thường?

2.1.6 . Trò chơi ai nhanh hơn ai 2.1.6.1. Giới thiệu trò chơi và luật chơi Trò chơi giành cho một cá nhân( mô phỏng gần như phiên bản phần thi khởi động trong chương trình Đường lên đỉnh Olymia), mỗi cá nhân sẽ trả lời 6 hoặc 7 câu hỏi trong vòng 1 phút. Nếu ai trả lời được nhiều nhất thì sẽ thắng.

32

Giáo viên soạn sẵn các câu hỏi và đáp án, sau đó lần lượt đọc câu hỏi cho các đội đội chơi trả lời.

2.1.6.2. Sử dụng trò chơi cho bài học Phần này được sử dụng cho phần củng cố bài hoặc là phần kiểm tra bài cũ, hoặc sử dụng trong các chương trình ngoại khóa.

2.1.6.3. Thiết kế trò chơi Ai nhanh hơn ai Bài : Cacbon

Hình 2.13 Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Bài Cacbon) Giáo viên sử dụng phần chơi này trong phần củng cố kiến thức bài học. Luật chơi được quy dịnh ở trên Nội dung câu hỏi dành cho các đội như sau: Gói câu hỏi 1: Câu 1: Cấu hình của nguyên tử cacbon là gì?

Câu 2: Các số oxi hóa có thể có của cacbon?

Câu 3: Dạng thù hình nào của cacbon là cứng nhất?

Câu 4: Nêu tính chất hóa học đặc trưng của cacbon?

Câu 5: Sản phẩm của phản ứng : ZnO + C → Câu 6: Phản ứng sau có xảy ra không? Al + C → Gói câu hỏi 2: Câu 1: Nước ta có mỏ than antraxit lớn nhất ở đâu?

Câu 2: Loại than nào có khả năng hấp thụ mạnh?

33

Câu 3: Cacbon trong thiên nhiên bao gồm những đồng vị nào?

Câu 4: Than cốc có sẵn trong tự nhiên không?

Câu 5: Số oxi hóa của cacbon trong CO và CO2 ?

Câu 6: Cho cacbon tác dụng với một số kim loại ở nhiệt đọ cao, sản phẩm tạo thành?

Gói câu hỏi 3: Câu 1: Nguyên tố cacbon thuộc ô thứ mấy trong bảng tuần hoàn hóa học.

Câu 2: Số electron độc thân của nguyên tử cacbon ở trạng thái cơ bản?

Câu 3: Nêu tên 3 dạng thù hình của cacbon?

Câu 4: Tính chất hóa học đặc trưng của cacbon?

Câu 5: Những chất nào sau đây phản ứng với cacbon: Cu, CaO, MgO, H2 Câu 6: Cho C dư phản ứng với O2 ở nhiệt độ cao, sau phản ứng ta thu được khí gì?

Bài 29: Oxi – Ozon

Hình 2.14 Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Bài Oxi – ozon).

Gói câu hỏi 1: Câu 1: Trong hợp chất vô cơ, oxi có những số oxi hóa nào?

Câu 2: Cấu hình electron của nguyên tử oxi?

Câu 3: dạng liên kết của phân tử oxi?

Câu 4: Nêu tính chất hóa học đặc trưng của oxi?

Câu 5: Trong phòng thí nghiệm, người ta điều chế oxi từ những chất có đặc tính gì?

Câu 6: Cho C dư tác dụng với O2 ở nhiệt độ cao, sau phản ứng ta thu được khí gì?

Gói câu hỏi 2: Câu 1: Oxi thuộc chu kì mấy, nhóm nào?

34

Câu 2: Ở trạng thái cơ bản, nguyên tử oxi có bao nhiêu electron độc thân?

Câu 3: Oxi phản ứng với những chất nào? C, Ag, Zn, Cu, Cl2 Câu 4: Tính chất hóa học đặc trưng của oxi?

Câu 5: Trong công nghiệp, người ta thường điều chế oxi bằng phương pháp nào?

Câu 6: O2 có phản ứng được với CO2 không?

Câu 7: Sản phẩm của phản ứng Fe + O2 → Gói câu hỏi 3: Câu 1: Trong hợp chất Na2O2 oxi có số oxi hóa là bao nhiêu?

Câu 2: Oxi có bao nhiêu electron ở phân lớp 2p?

Câu 3: Nêu phương trình quang hợp?

Câu 4: Nêu tính chất hóa học đặc trưng của oxi?

Câu 5: Oxi phản ứng với những chất nào sau đây?

Câu 6: Oxi Phản ứng được với I2 không?

Câu 7: Sản phẩn của phản ứng: CH4 + O2 → 2.2 Ứng dụng để vào chương trình ngoại khóa Chương trình ngoại khóa giành cho hóa 10 - 11 - Bao gồm 4 phần: + Phần I: Ai nhanh hơn ai + Phần II: Ô chữ + Phần III: Đuổi hình bắt chữ + Phần IV: Về đích - Luật chơi: Chia ra làm 4 đội tương ứng với các tổ. Các đội trả lời các câu hỏi ở mỗi phần thi, và gi cho mình số điểm đã quy định ở mỗi phần, đội nào cao điểm nhất, sẽ giành được phần quà. * Phần 1: Ai nhanh hơn ai - Luật chơi: mỗi đội cử ra 1 đại diện để tham gia phần chơi này. Trò chơi này mô phỏng gần như phiên bản phần thi khởi động trong chương trình Đường lên đỉnh Olymia, mỗi cá nhân sẽ trả lời 6 câu hỏi trong vòng 1 phút.

35

Hình 2.15 Giao diện trò chơi ai nhanh hơn ai( Phần chương trình ngoại khóa).

- Nội dung câu hỏi: Gói câu hỏi 1: Câu 1: Cho biết cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tố nhóm VI A? Câu 2: Tính oxi hóa trong nhóm VII A thay đổi như thế nào theo chiều từ trên xuống?

Câu 3: Trong hợp chất vô cơ, cacbon có những số oxi hóa nào?

Câu 4: Ở điều kiện thường, N2 phản ứng được với những chất nào: O2, Cl2, Li, Na, Mg Câu 5: Cho biết số oxi hóa của lưu huỳnh trong các hợp chất sau: H2S, Na2S2O3, SO2, K2SO4.

Câu 6: Khi cho Cu tác dụng với HNO3 đặc, nóng tạo ra khí gì?

Gói câu hỏi 2: Câu 1: Cho biết cấu hình electron của nguyên tử nito?

Câu 2: Tính axit trong dãy HF, HCl, HBr, HI biến đổi như thế nào?

Câu 3: O2 phản ứng được với những chất nào sau đây: Cu, Cl2, Fe, Na, KI, H2SO4, Fe3O4, SO3 Câu 4: Cacbon có mấy dạng thù hình?

Câu 5: Từ Pb đến C, sự biến thiên tính bzo của oxit biến đổi như thế nào?

Câu 6: Cho biết số oxi hóa của nito trong các hợp chất sau: NH3, KNO3, N2, N2O, NO2, NO. Gói câu hỏi 3: Câu 1: Cho biết cấu hình electron lớp ngoài cùng của nguyên tố nhóm VA? Câu 2: Dung dịch H2 SO4 loãng tác dụng với chất nào sau đây: Fe, Ag, NaOH, CO2 , Cu, Na, Mg. 36

Câu 3: Photpho có mấy dạng thù hình?

Câu 4: Axit photphoric là axit mấy nấc?

Câu 5: Tại sao không đựng axit HF bằng lọ thủy tinh, giải thích bằng phản ứng?

Câu 6: Khí Cl2 tác dụng với chất nào sau đây: Cu, O2, Fe, KCl, NaBr. Gói câu hỏi 4: Câu 1: Nêu cấu hình electron của nguyên tử clo?

Câu 2: Dung dịch HNO3 loãng tác dụng với chất nào sau đây: CuS, NaOH, O2, Fe, Ag, Au. Câu 3: Đốt bột gồm Cu và Fe trong bình khí Cl2 dư. Kết thúc phản ứng thu được hỗn hợp muối?

Câu 4: Thành phần hóa học chính của supephotphat kép?

Câu 5: Cacbon vừa thể hiện tính khử, vừa thể hiện tính oxi hóa khi tác dụng với chất nào sau đây? Cu, CuO, CaO Câu 6: Cho biết số oxi hóa của photpho trong các hợp chất?PH3, ZnHPO4, H3PO3, P2O3. * Phần 2: Trò chơi ô chữ - Luật chơi: Tất cả các đội đều cùng trả lời, nhưng lần lượt các đội chọn số thứ tự câu hỏi.Trả lời đúng, lật mở ô hàng ngang được 10 điểm. Mở ô chữ hàng dọc với: + 2 ô hàng ngang được mở được 60 điểm. + từ 3 đến 5 ô hang ngang được mở thì được 40 điểm. + Từ 5 ô trở lên được 20 điểm.

Hình 2.16 Giao diện trò chơi ô chữ( Phần chương trình ngoại khóa).

37

Các câu hỏi có nội dung liên quan đến trò chơi Hàng 1: Trong phản ứng sau, oxi đóng vai trò là chất gì?

Hàng 2: Trạng thái của nito, clo ở điều kiện thường?

Hàng 3: Cái gì thường được sử dụng trong nông nghiệp giúp cho cây phát triển và bổ sung chất dinh dưỡng cho cây trồng?

Hảng 4: Đây là đặc tính riêng của thực vật mà động vật không có?

Hàng 5: Hợp chất của oxi với một nguyên tố khác được gọi là gì?

Hàng 6: Người ta dùng chất này để cho phản ứng xảy ra nhanh hơn?

Hàng 7: Một hợp chất của ion bao gồm ion âm và ion dương trung hòa về điện tích gọi là gì?

Hàng 8: Một loại đồ dùng có thành phần chính chứa SiO2?

Hàng 9: Là hợp chất của nito, có mùi khai đặc trưng?

Hàng 10: Môn học nói về nguyên tử, phân tử, hợp chất và các phản ứng hóa học xảy ra giữa thành phần đó? * Phần 3: Trò chơi đuổi hình bắt chữ - Luật chơi: thiết kế mô phỏng giống như trò chơi “ Đuổi hình bắt chữ trên kênh HN1” Nhìn vào sự chuyển động của bức tranh từ đó tìm ra chìa khóa Tất cả các đội cùng trả lời lần lượt 5 câu hỏi: Nội dung câu hỏi: Ví dụ Câu 2:

Hình 2.17 Giao diện trò chơi đuổi hình bắt chữ( Phần chương trình ngoại khóa).

38

* Phần 4: Trò chơi về đích - Luật chơi: Gồm các gói câu hỏi: trong mỗi gói câu hỏi thì có 3 câu( câu 1: 10 điểm, câu 2: 20 điểm, Câu 3: 30 điểm).

Các đội chọn gói câu hỏi lần lượt trả lời.

- Nội dung các câu hỏi: + Gói 1: 1.Cho biết cấu hình electron lớp ngoài cùng của iot?

2.Khi đốt nóng hỗn hợp gồm Fe2O3, FeO, Fe3O4 với O2 dư. Sau phản ứng ta thu được chất rắn nào?

3. Quan sát thí nghiệm. + Gói 2: 1.Cho biết vị trí nguyên tử oxi trong bảng tuần hoàn hóa học?

2.Dung dịch H2SO4 loãng tác dụng được với chất nào sau đây? Cu, Zn, CuS, Na2S, NaOH. 3.Quan sát thí nghiệm. + Gói 3: 1.Cho biết vị trí nguyên tử silic ở trong bảng tuần hoàn hóa học?

2.Dung dịch NH3 tác dụng được với chất nào sau đây? Cu, ZnCl2, HCl, CuO 3. Cho CO nóng, dư qua hỗn hợp X( CuO, ZnO, MgO, Al2O3, Fe3O4) sau phản ứng ta thu được chất rắn gì? + Gói 4: 1.Tính oxi hóa thay đổi như thế nào từ C đến Pb của nhóm IV A? 2.Dung dịch HNO3loãng tác dụng với chất nào sau đây: Cu, CuS, Ag, Au, Fe2O3 3. Cho 1 ít bột Zn và Cu vào ống nghiệm chứa dung dịch HCl dư.Sau khi phản ứng kết thúc ta lại cho thêm dung dịchKNO3 vào ống nghiệm đó.

Hãy nêu hiện tương, viết phương trình. + Gói 5: 1.Cho biết cấu hình electron của nguyên tử lưu huỳnh?

2.Cho 1 mol khí CO2 tác dụng với 1,5 mol dung dịch NaOH . Sau phản ứng ta thu được muối nào? Vì sao?

3. Quan sát thí nghiệm.

39

2.3. Ứng dụng để thiết kế giáo án Bài 33: Axit sunfuric và muối sunfat ( tiết 1) I.Mục tiêu bài học.

1.Về kiến thức.

- Tính chất vật lí, ứng dụng, vai trò và sản xuất H2SO4.

- Axit sunfuric loãng là axit mạnh có đầy đủ tính chất chung của axit, nhưng axit 2− sunfuric đặc nóng lại có tính chất đặc biệt là có tính oxi hóa mạnh gây ra bởi gốc SO4

2. Kĩ năng.

- Quan sát thí nghiệm, hình ảnh… rút ra nhận xét về tính chất, điều chế axit sunfuric.

- Viết PTHH minh họa tính chất và điều chế.

- Phân biệt muối sunfat, axit sunfuric với các axit khác và muối khác.

- Giải được hầu hết các bài tập có liên quan đến bài học.

II. Phương pháp.

-

Đàm thoại, nêu vấn đề.

III. Đồ dùng dạy học.

1.Dụng cụ: Ống nghiệm, kẹp gỗ, công tơ hút.

2. Hóa chất.: H2SO4 đặc, H2SO4 loãng, Cu. IV. Các hoạt động dạy học 1. Kiểm tra bài cũ Trước khi vào bài mới, cô trò mình cũng nhau chơi 1 trò chơi, trò chơi này có tiêu đề là “Lật hình đoán tranh”. Trò chơi này vừa kiểm tra, vừa giúp các em ôn tập kiến thức cũ, vừa giải lao để giảm bớt căng thẳng trước khi vào bài mới. Cụ thể luật chơi như sau: Ta chia lớp thành 2 đội mỗi đội tương ứng với mỗi dãy. Hai đội oẳn tù tì đội nào thắng thì có quyền chọn câu hỏi trước, với câu hỏi đúng thì đội đó có quyền lật mở 1 ô hình chữ nhật nó hiển ra 1 phần nhỏ của bức tranh liên quan đến bài mới; nếu trả lời sai thì ô hình chữ nhật sẽ không được mở ra và phải giành phần chơi cho đội bạn.

Trả lời đúng 1 câu hỏi sẽ được 10 điểm Nếu tìm ra chìa khóa( ý nghĩa của bức tranh) với: + Dưới 2 ô được mở ra sẽ ghi được 60 điểm.

40

+ Khoảng 3 đến 4 ô mở ra sẽ ghi được 40 điểm. + Trên 4 ô mở ra được 20 điểm. + Nếu không tìm ra mà có sự gợi ý thì được 10 điểm. Đội nào giành được số điểm cao nhất sẽ được một phần quà.

Trò chơi gồm có 8 câu hỏi trắc nghiệm, các em phải trả lời các câu hỏi đó để lật mở ra 8 ô hình chữ nhật để tìm ra bức tranh liên quan đến bài học. Các em có thể chọn bất kì các câu hỏi từ 1 đến 8: Câu 1: H2S tác dụng với chất nào mà không thể có sản phẩm là lưu huỳnh: A. O2

B. SO2

C. FeCl2

D. CuCl2

Câu 2: Trong công nghiệp, sản xuất H2SO4 người ta cho SO3 hấp thụ vào: A. H2O

B. H2SO4 loãng

C. H2O2

D. H2SO4 đặc

Câu 3: Ag để trong không khí bị biến thành màu đen do không khí bị nhiễm chất bẩn: A. H2S hoặc O3

B. H2 hoặc H2O

C. HCl hoặc Cl2

D. SO2 hoặc SO3

Câu 4: Dùng lại thuốc thử nào để phân biệt khí SO2 và CO2 : A. Dung dịch Ba(OH)2

B. Dung dịch Br2

C. Dung dịch NaOH

D. Dung dịch Ca(OH)2

Câu 5: Tính axit của các chất được sắp xếp theo chiều giảm dần: A. H2CO3 > HCl > H2S

B. H2S > H2CO3 > HCl

C. HCl > H2CO3 >H2S

D. HCl > H2S > H2CO3

Câu 6: Hiđrosunfua có tính chất hóa học đặc trưng: A. Tính khử.

B. Vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa.

C. Không có tính khử, không có tính oxi hóa.

D. Tính oxi hóa.

Câu 7: Lưu huỳnh đioxit có tính chất hóa học đặc trưng: A. Tính khử.

B. Vừa có tính khử vừa có tính oxi hóa.

C. Không có tính khử, không có tính oxi hóa.

D. Tính oxi hóa.

41

Câu 8: Trong phản ứng này SO2 đóng vai trò là chất gì?

SO2 + Cl2 + 2H2O → H2SO4 + 2HCl A. Chất khử.

B. Vừa là chất khử vừa chất oxi hóa.

C. Chất tạo môi trường.

D. Chất oxi hóa.

2. Bài mới Hình ảnh trên đây đã nói một phần nào tác hại của H2SO4 đặc, nó cực kì nguy hiểm khi chúng ta tiếp xúc không cẩn thận. Vậy tại sao mà nó lại nguy hiểm như vậy, ngoài nhược điểm đó, H2SO4 còn có ưu điểm không chúng ta cùng đi tìm hiểu bài hôm nay.

Hoạy động thầy và trò Hoạt động 1:

Nội dung A.AXIT SUNFURIC.

GV: Sau đây các em hãy chú ý lên I. Tính chất vật lí. bảng, các em hãy quan sát lọ axit

- Là chất lỏng sánh như dầu, không màu,

H2SO4 đậm đặc, từ đó hãy nhận xét không bay hơi, nặng gần gấp 2 lần nước( trạng thái, màu sắc.

HS: Trả lời.

H2SO4 98% có D = 1,84g/cm3).

- H2SO4 tan vô hạn trong nước và tỏa

GV: Nhận xét và bổ sung thêm nhiệt. khối lượng riêng.

- Cách pha loãng: ta phải rót từ từ axit

Từ đặc tính trên, để cách pha loãng vào nước và khuấy nhẹ bằng đũa thủy tinh.

H2SO4 từ H2SO4 đặc hết sức phải cẩn trọng ta phải đổ từ từ dung dịch H2SO4 đ vào nước và khuấy đều, chú ý không được làm ngược lại do H2SO4 đ có tính háo nước, làm như vậy thì các giọt axit sẽ bắn ra ngoài sẽ rất nguy hiếm.

Hoạt động 2:

II. Tính chất hóa học.

1.Tính chất của dung dich axit sunfuric

GV:các em hãy nêu lại tính chất loãng. chung của axit và lên bảng viết dụ minh họa cho tính chất trên.

*Nhận xét: axit sunfuric loãng mang đầy đủ tính chất chung cua một axit. a.Làm đổi màu quỳ tím thành đỏ.

42

b. Tác dung với kim loại đứng trước hiđro giải phóng H2.

Mg + H2SO4 → MgSO4 + H2↑ c. Tác dụng với oxit bazo và bazo.

2NaOH + H2SO4 →Na2SO4 + 2H2O Hoạt động 3: GV: sau đây cô sẽ làm một số thí d. Tác dụng với nhiều muối. nghiệm để chúng ta quan sát: + Thứ 1 Cu tác dụng với axit H2SO4

CaCO3+H2SO4 →CaSO4+CO2 + H2O

đặc

+ Thứ 2 Cu tác dụng với H2SO4 2.Tính chất của axit H2SO4 đặc. loãng.

*Nhận xét:

Sau đó các em hãy quan sát, dự

+ Axit H2SO4đặc: là axit mạnh, có tính

đoán được tính chất hóa học và viết OXH mạnh, có tính hóa nước.

PTHH của thí nghiệm đó.

+ SO42- g©y nªn tÝnh chÊt oxi ho¸ m¹nh

HS: Dự đoán tính chất hóa học của a. Tính oxi hóa mạnh( oxi hóa hầu hết các axit H2SO4 và lên bảng viết phương kim loại( trừ Au, Pt), phi kim( C, S, P…), trình phản ứng vừa làm thí nghiệm.

và nhiều hợp chất).

GV: H2SO4 đặc có tính oxi hóa mạnh, nó gây ra bởi gốc , Cu Cu+2H2SO4đặc→ CuSO4 + 2H2O +SO2↑ phản ứng với H2SO4đ, không phản ứng với H2SO4l.

C+2H2SO4đặc →CO2 +2SO2 + 2H2O

Để làm thí nghiệm này, các em cần hết sức thận trọng khi tiếp xúc với

2H2SO4+2KI→I2+SO2+H2O + K2SO4

H2SO4 đặc.

*Lưu ý: axit H2SO4 đặc nguội làm Fe, Al, Cr…bị thụ động hóa.

Ho¹t ®éng 4: GV: Sau đây các em hãy quan sát 43

thí nghiệm Đường tác dụng với b. Tính háo nước.

H2SO4 đặc HS, từ đó hãy nên hiện tượng và giải thích.

- H2SO4 đặc hút nước của dung dịch muối CuSO4.

GV: H2SO4đ có tính háo nước, nó sẽ hấp thụ mạnh nước của đường: đặ

C12H22O11 ⎯⎯⎯⎯⎯ 12C + 11H2O

Dung dÞch mµu xanh → kÕt tña mµu

tr¾ng( tinh thÓ muèi ®ång kh«ng ngËm nuíc).

- Hấp thụ nước từ các hợp chất gluxit:

Sau đó, C sinh ra lại tiếp tục phản

đặ

C12H22O11 ⎯⎯⎯⎯⎯ 12C + 11H2O

ứng với H2SO4đ

C12(H2O)11

C+2H2SO4đặc →CO2 +2SO2 +

Sau đó C tiếp tực phản ứng H2SO4 đặc:

2H2O

C+2H2SO4đặc →CO2 +2SO2 + 2H2O Hoạt động 5:

III. Ứng dụng.

-Là hóa chất hàng đầu được dùng nhiều

GV: Ứng dụng của H2SO4 trong

công nghiệp rất quan trọng, một trong ngành sản xuất.

-Được dùng sản xuất phân bón, thuốc

bạn hãy nên cho cô H2SO4 được sử dụng trong ngành nào mà em biết?

trừ sâu…

Kết thúc bài học, cô sẽ đưa một số bài tập để chúng ta củng có lại kiến thức Bài tập củng cố : Bài 1: Muối sắt (III) sunfat điều chế bằng cách nào?

A. Fe3O4 + ddH2SO4loãng  → B. Fe + ddH2SO4(loãng)  → C. Fe +H2SO4(đ,n)  → D. FeO + H2SO4(loãng)  → Bài 2: Muốn pha loãng dung dịch axit sunfuric đặc thì dùng cách nào?

A. Cho đồng thời nước cất và axit sunfuric đặc vào một cốc thứ ba.

B. Rót nhanh nước cất vào cốc đựng axit sunfuric đặc và khuấy.

C. Cho axit sunfuric chảy thật chậm vào cốc nước cất và khuấy kết hợp với giải nhiệt bình.

D. Tất cả các phương án trên đều sai.

44

CHƯƠNG 3. THỬ NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1. Mục đích Để đánh giá tính khả thi của các biện pháp nâng cao hiệu quả dạy học đã tiến hành thử nghiệm sư phạm tại trường THPT Kiến Thụy. Điều tra, đánh giá sự hứng thú học tập của học sinh đối với môn hóa học và sự đón nhận của học sinh với các phương pháp dạy học mà giáo viên đưa ra.

Tìm hiểu xem học sinh mong muốn giáo viên thực hiện các phương pháp đó như thế nào.

3.2. Đối tượng thực nghiệm sư phạm Học sinh lớp 10C1 và 10C2 của trường THPT Kiến Thụy Điều tra thái độ của học sinh đối với các phương pháp dạy học. Điều tra các ước muốn của học sinh khi được giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học để dạy học sinh.

3.3. Phương pháp điều tra Phát phiếu điều tra để thăm dò ý kiến của học sinh ở lớp đã đưa phương pháp dạy học đang nghiên cứu.

Yêu cầu các em trả lời đúng với suy nghĩ của mình và ước muốn của mình.

3.4. Nội dung và kết quả Sau khi đã tiến hành sử dụng các phương pháp dạy học thì tôi tiến hành phát phiếu điều tra với lớp 10C1 và lớp 10C2 học sinh trường THPT Kiến Thụy như sau: STT

Lớp

Số phiếu phát ra

Số phiếu thu về

1

10C1

47

47

2

10C2

45

45

Phiếu điều tra gồm có 8 câu dưới dạng trắc nghiệm ngắn gọn, và có phần để học sinh đưa ra ý kiến chủ quan của học sinh.

45

a. Cảm nhận của học sinh đối với phương pháp trò chơi dạy học Câu

Nội dung câu hỏi

Ý kiến

Tỉ lệ %

A. Có……………………………………….

5

5,43

B. Rất ít……………………………………

70

76,09

C. Không tổ chức………………………….

17

18,48

A. Thích……………………………………...

80

86,96

B. Bình thường………………………………

8

8,70

C. Không thích………………………………

4

4,34

A. Có…………………………………………

50

54,34

B. Rất ít……………………………………....

32

34,78

C. Không…………………………………….

10

10,88

Ở các tiết học hóa học các thầy cô có hay tổ chức cho các em chơi các trò chơi để dạy học không?

1

Em có thích thầy cô giáo tổ chức các trò chơi dạy học để dạy các em trong giờ hóa học không?

2

Tại sao?...........................................................

Các trò chơi dạy học có làm cho em thu nhận được thêm nhiều kiến thức không?

3

Theo em trong giờ học thì các thầy cô nên tổ chức các 9

trò chơi như thế nào? ………………………………………………….

Nhận xét: Với câu hỏi số 2 ta thấy đa số (chiếm 86,96% các em học sinh) các em học sinh rất thích các thầy cô giáo tổ chức các trò chơi dạy học để dạy các em trong các tiết học.

Với lí do mà các em nêu ra thực sự cho thấy rất đơn giản như để tăng hứng thú cho việc học, do chúng em học nhiều nên rất đau đầu, trò chơi giúp chúng em bớt đau đầu, đỡ gây căng thẳng cho việc học… Tuy nhiên với câu hỏi số 1 thì lại cho thấy một điều ngược lại. Dường như các thầy cô rất ít tổ chức các trò chơi dạy học cho các em.

46

Khi được hỏi về các trò chơi đã tổ chức cho các em có thu được nhiều kiến thức không thì hầu hết các em đều nói ra rằng trong khi chơi các em cũng thu được khá nhiều kiến thức. Cụ thể là chiếm 54,34% các em cho rằng trong khi chơi mình có thu nhận được nhiều kiến thức.

Với câu hỏi số 9 “Theo em trong giờ học em thì các thầy cô nên tổ chức các trò chơi như thế nào?”. Với câu hỏi này thì đa phần các em đều trả lời là thích các trò chơi mà có sự đố kiến thức nhanh, có sự thi đấu giữa hai nhóm của lớp.

Với một số ít các em không thích chơi trò chơi thì lại cho rằng trò chơi gây ồn cho lớp, các bạn chơi thường tranh cãi gây khó chịu. b. Thái độ của học sinh đối với bài tập củng cố Câu Nội dung

Ý kiến

Tỉ lệ %

A. Có……………………………………….

60

65,22

B. Không…………………………………...

18

20,00

C. Bình thường…………………………….

14

14,78

A. Có

76

82,61

B. Không

16

17,39

Sau mỗi bài học hóa học em có cần thầy cô cho bài tập nhỏ để củng cố kiến thức không?

4

Ý kiến của em?..................................................

Các bài tập củng cố có làm em học bài và nhớ bài tốt hơn không?

5

Tại sao?……………………………………

Nhận xét Về thái độ của học sinh đối với việc làm các bài tập củng cố thì đa phần các em( 65,22%) đều cần làm các bài tập củng cố để nắm kiến thức tốt hơn. Khi được hỏi ý kiến thì các em thường trả lời là do trong lúc học các em chưa nắm được hết bài, các bài tập củng cố làm cho em nắm tốt hơn, các em ít có khả năng tổng kết lại bài học, hoặc chưa thể biết được trọng tâm của bài.

Một lượng ít các em học sinh lại cho rằng không cần cho những bài tập củng cố sau các tiết học. Với lí do là các bài tập củng cố làm mất thời gian, cuối giờ muốn ra chơi.

47

Với tác dụng của các bài tập củng cố thì đa phần các em( 82,61% ) đều cho rằng các bài tập củng cố làm cho các em dễ thu nhận kiến thức hơn. Các em đều mong muốn các thầy cô cho bài tập củng cố đơn giản, dễ trả lời và sát với nội dung bài học để các em hiểu bài sâu hơn. Một số học sinh lại cho rằng bài tập củng cố làm cho em bớt căng thẳng hơn sau giờ học. c. Thái độ của học sinh với việc đọc trước bài ở nhà.

Câu Nội dung

Ý kiến

Tỉ lệ %

A. Có ……………………………………..

70

77,78

B. Không…………………………………..

22

22,22

B. Không…………………………………..

65

72,22

C. Thỉnh thoảng................................................

14

15,56

21

12,22

A. Dễ hiều hơn nhiều………………………..

65

72,22

B. Khó hiểu hơn…………………………….

4

2,78

C. Không khác nhau nhiều

23

25,00

Theo em có nên đọc bài mới ở nhà trước khi đến lớp không?

6

Tại sao?............................................................

Khi được giao và hướng dẫn đọc bài mới và tổng kết lại vào vở em có thường xuyên thực hiện không?

7

A. Có………………………………………

Khi đọc trước bài mới ở nhà rồi lên lớp em thấy mức độ hiểu bài so với không đọc thế nào?

8

Nhận xét: Khi các em học sinh được hỏi có nên đọc trước bài ở nhà trước khi lên lớp không thì đa phần các em đều trả lời là có nên đọc. Một số lí do mà các em đưa ra chủ yếu là: Khi đọc trước bài thì lên lớp sẽ dễ hiểu bài hơn, khi đọc trước bài lên lớp thầy cô hỏi sẽ trả lời được câu hỏi của các thầy cô. Nhiều em thì lại nói là đọc bài mới ở nhà thường tốn thời gian, không còn thời gian dành cho học và làm bài cũ, mất hứng thú khi nghe thầy giảng bài mới…

48

Khi các em được giao về nhà đọc bài mới và ghi chép vào vở thì đa phần các em đều thực hiện nghiêm túc( 77,22% Vẫn còn khá nhiều em chỉ thỉnh thoảng mới đọc và tổng kết, còn phần nhỏ các em đối phó. Có thể các em không làm ở đây, nhiều em dành thời gian cho học và làm bài cũ, có một số em lại lười học. Chính vì vậy để mà cho các em chịu khó đọc trước bài thì một mặt là thầy cô giao bài về cho các em, mặt khác lại phải kiểm tra vở các em thật kĩ. Không thì nhiều em sẽ không làm.

Về mức độ hiểu bài khi mà đọc bài mới ở nhà trước khi đến lớp với không đọc thì các em đều cho rằng việc đọc bài mới ở nhà trước sẽ giúp cho mình hiểu bài nhanh hơn. *Kết luận – giải pháp Qua kết quả điều tra về ý kiến của học sinh đối với các phương pháp dạy học mà tôi đã đề ra và thử nghiệm dạy ở các lớp cho thấy: Đa phần các em học sinh đều thích thú và muốn giáo viên sử dụng các phương pháp dạy học đó. Tuy nhiên thì các phương pháp này chưa được các giáo viên trường THPT sử dụng nhiều và chưa thật sự hiệu quả.

- Trong các giờ học, học sinh thích các phương pháp dạy học mà học sinh được hoạt động nhiều, được thể hiện mình. Trò chơi là phương pháp mà chủ yếu là giáo viên điều khiển còn các em học sinh hoạt động và được nói ra sự hiểu biết của mình. Trò chơi dạy học thực sự gây được sự chú ý cho học sinh, gây được hứng thú cho học sinh trong lúc chơi, trong tiết học và có thể đến các tiết học sau. Sau khi có sự hứng thú học tập thì học sinh sẽ nắm chắc bài hơn.

- Khi hết tiết học giáo viên nên có sự hướng dẫn cho học sinh đọc sách một cách có hiệu quả, có sự hướng dẫn về các nội dung mà học sinh cần đọc. Khi ra bài đọc cho học sinh thì giáo viên cần phải kiểm tra xem học sinh có tích cực đọc không hay là chỉ đọc qua loa với sự chống đối. Giáo viên nên đưa ra cho học sinh những phương pháp đọc sao cho không tốn nhiều thời gian của học sinh từ đó học sinh sẽ có thói quen đọc sách, có thói quen nghiên cứu các tài liệu, biết tự mình tìm các tài liệu để tự học.

49

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ Kết luận Trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành đề tài tôi luôn bám sát mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài. Từ đó chúng tôi đã hoàn thành được một số vấn đề cụ thể như sau: 1. Nghiên cứu, hệ thống hóa cơ sở lý luận và thực tiễn của việc áp dụng trò chơi dạy học.

2. Thiết kế được 8 trò chơi dạy học để sử dụng vào dạy học hóa học Chương 5: Nhóm halogen: thiết kế được 3 trò chơi hóa học ( Trò lật hình đoán tranh, trò chơi ô chữ, trò chơi đoán ý đồng đội) Chương 6: Nhóm oxi – lưu huỳnh: Thiết kế được 6 trò chơi hóa học ( Trò chơi cờ caro, đoán ý đồng đội, ai nhanh hơn ai, leo núi, lật hình đoán tranh, ô chữ).

Chương 2: Nito – photpho: Thiết kế được 3 trò chơi hóa học.( trò chơi đoán ý đồng đội, ai nhanh hơn ai, ô chữ) Chương 3: Cacbon – Silic: Thiết kế được 1 trò( trò ai nhanh hơn ai) Ngoài ra còn xây dượng 2 chương trình ngoại khóa + Cho chương trình lớp 11: trong chương trình này sử dụng 4 trò chơi. + Cho chương Cacbon – Silic( Hóa học 11- cơ bản) : trong chương trình này sử dụng 4 trò chơi.

3. Thiết kế 01 giáo án có sử dụng trò chơi dạy học.

4. Thử nghiệm sư phạm trên lớp 10C1 và lớp 10C2 ở trường THPT Kiến Thụy phát 92 phiếu điều tra và từ đánh giá hiệu quả của trò chơi trong quá trình dạy học.

Do thời gian có hạn nên em chỉ thiết kế 1 số trò chơi để phục vụ một số chương của phần Hóa học vô cơ( phi kim), ngoài ra các trò chơi này còn được sử dụng trong phần hóa học vô cơ ( Kim loại) hoặc có thể sử dụng trong phần Hóa học hữu cơ nói chúng, và bộ môn khoa học khác nói chung.

Kiến nghị Trong các giờ học các thầy cô giáo nên tổ chức các phương pháp dạy học sao cho học sinh có thể hoạt động một cách sôi nổi, nhiệt tình trong học tập. Thỉnh thoảng các thầy cô nên tổ chức cho các em chơi các trò chơi dạy học nhằm mục đích giảm bớt sự căng thẳng cho học sinh và tăng tính hứng thú học tập cho học sinh.

50

TÀI LIỆU THAM KHẢO [1]- Ngô Ngọc An – Bài tập trắc nghiệm hóa học phổ thông – NXB giáo dục – 2003.

[2]- Nguyễn Cương – Phương pháp dạy học hóa học ở trường phổ thông và đại học – NXB Giáo dục – 2007.

[3]- Vũ Cao Đàm – Phương pháp nghiên cứu khoa học – NXB khoa học kĩ thuật Hà Nội – 2003.

[4]- Ngô Tuấn Đạo – 100 trò chơi sinh hoạt – NXB Tp Hồ Chí Minh – 1996.

[5]- Đặng Tiên Huy – 50 trò chơi vui – khoẻ thông minh – NXB Văn Hóa thông tin – 1997.

[6]- Hoàng Nhâm – Hóa học các nguyên tố - Tập 1 – NXB ĐH Quốc Gia Hà Nội – 2007.

[7]- Trần Trung Ninh, Nguyễn Xuân Trường – 555 bài tập trắc nghiệm hóa học – NXB ĐHQG TP. Hồ Chí Minh – 2006.

[8]- Lê Quán Tần, Vũ Anh Tuấn – Giới thiệu giáo án hóa học 10 – NXB Hà Nội 2006.

[9]- Lê Xuân Trọng(CB), Từ Ngọc Ánh… - Hóa học 10 nâng cao – NXB giáo dục – 2007.

[10]- Lê Xuân Trọng – Bài tập hóa học 10 nâng cao – NXB giáo dục – 2006.

[11]- Nguyễn Xuân Trường – Bài tập hóa học phổ thông – NXB ĐHQG Hà Nội – 1998.

[12]- Đào Hữu Vinh – Cơ sở lý thuyết nâng cao và bài tập chọn lọc hóa học 10 – NXB Hà Nội – 2007.

51