THIẾT KẾ MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG TIẾNG ANH

DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG TIẾNG ANH

vectorstock.com/28062440

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

THIẾT KẾ MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG (ĐẠI HỌC VINH) WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

40 Chương 2. THIẾT KẾ MỘT SỐ DẠNG BÀI TẬP RÈN LUYỆN KĨ NĂNG ĐỌC HIỂU TRONG DẠY HỌC HÓA HỌC BẰNG TIẾNG ANH Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG 2.1. Những yêu cầu cần thiết để sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh 2.1.1. Đọc hiểu nội dung hóa học bằng tiếng Anh Đọc và hiểu được từ vựng, thuật ngữ hóa học Ngôn ngữ là rào cản lớn đối với HS quốc tế để hiểu nội dung trong các lớp học HH. HS thường xuyên dịch các nội dung tiếng Anh sang ngôn ngữ mẹ đẻ của mình để hiểu rõ hơn về nội dung của chủ đề [29, tr. 2062], [36, tr. 152-158]. Đối với môn HH, để hiểu được một từ thường khó hơn vì đòi hỏi độ chính xác cao về mặt ý nghĩa [59]. Một nghiên cứu cấp ĐH đã xem xét những thách thức và rào cản đối với những HS nói tiếng Tây Ban Nha khi học HH bằng tiếng Anh. Kết quả của các cuộc phỏng vấn cho thấy HS hiểu sai và sử dụng sai các thuật ngữ khoa học, những nội dung liên quan đến HH. HS gặp khó khăn và những thách thức trong việc sử dụng các thuật ngữ mới mà các em đã được học trong lớp học. HS gặp những khó khăn trong việc sử dụng các từ và cụm từ khoa học một cách chính xác phù hợp với bối cảnh của câu [50, tr. 228-234]. Một từ trong HH có thể có nhiều nghĩa và khi HS gặp phải một từ với nhiều ý nghĩa khác nhau sẽ trở nên bối rối [45]. Ví dụ như, từ “pure” (nghĩa tiếng Việt là tinh khiết) có thể đề cập đến độ tinh khiết của một chất, chứ không phải bản chất HH của nó; các từ khác nhau như “dissolving” (hòa tan) và “melting” (tan chảy) thì HS cũng bị nhầm lẫn khi sử dụng [75]. GV cần xác định chiều sâu và chiều rộng nền tảng kiến thức của HS, kiểm tra kiến thức HH trong cuộc sống hàng ngày của HS [160, tr. 52-57], từ đó GV sẽ có thể dạy học HH tập trung vào các kiến thức thực tiễn quen thuộc đó của HS [45], giúp cho HS cảm thấy dễ dàng hơn với việc hiểu ý nghĩa của từ vựng, thuật ngữ HH bằng tiếng Anh. Khó có thể phân biệt được ý nghĩa thông thường và ý nghĩa HH của những từ vựng, do đó HS thường sử dụng chúng không chính xác [74, tr. 1-16], cũng như GV khi giảng dạy cũng thường truyền đạt một cách không rõ ràng. Trong một nghiên cứu về điện HH, HS đã giải thích sai cụm từ “the ions carry the charge” khi đề cập đến phản ứng giữa kim loại và axit trong một pin điện hóa. HS đã giải thích từ “carry” (nghĩa thông thường là mang theo) có nghĩa là electron được giải phóng ở một điện cực, sau đó quay lại điện cực kia và cuối cùng được giữ lại hoặc mất đi trong quá trình oxi hóa. Trong khi đó cụm từ này có thể hiểu theo ý nghĩa HH đơn giản của nó là “các ion mang điện tích”.

Trong chương 2 này, chúng tôi sử dụng một số ví dụ bằng tiếng Anh được tham khảo từ các nguồn [64], [119], [137], [139], [142], [146], [153], [163].

Chúng tôi phân tích một số ví dụ cụ thể để làm rõ việc sử dụng từ ngữ, thuật ngữ HH cũng như những từ loại của chúng một cách chính xác theo ý nghĩa khoa học của nó.

41 “Although matter can take many different forms, all matter can be broken down into a relatively small number of basic building blocks called elements. An element is a pure substance that cannot be separated into simpler substances by physical or chemical means”. Trong đoạn văn này, từ “element” có nghĩa là nguyên tố HH trong khi ý nghĩa thông thường của từ này có thể là yếu tố, nhân tố, hiện tượng,... Đây là định nghĩa của nguyên tố HH. “Crystallization is a separation technique that results in the formation of pure solid particles of a substance from a solution containing the dissolved substance”. Trong câu này, từ “solution” HS phải hiểu là một dung dịch, trong khi nghĩa thông thường mà HS hay biết đến là một phương án, giải pháp hoặc đáp án, lời giải của một câu hỏi, bài toán.

“Biodiesel is simple to use, biodegradable, nontoxic, and it does not contain sulfur or aromatics”. Trong câu này, HS cần hiểu nghĩa của từ “aromatic” là một vòng thơm (chứa nhân benzen), không phải theo ý nghĩa thông thường là một hương liệu.

“Reduction can be considered as the removal of oxygen, the addition of hydrogen, or the gain of electrons”. Đối với từ “reduction” trong câu này, HS phải hiểu đây là một quá trình gọi là quá trình khử, trong khi ý nghĩa thông thường của nó thường được biết đến là sự giảm bớt.

“Chemical reactions affect every part of your life. They break down your food, producing the energy you need to live”. Động từ ghép “break down” được hiểu là phân hủy (của một loại phản ứng phân hủy), không phải nghĩa thông thường là hư hỏng (của máy móc).

“The concentration of a solution is a measure of how much solute is dissolved in a specific amount of solvent or solution. Concentration can be described qualitatively using the words concentrated or dilute”. Trong câu trên, từ “concentration” được hiểu là nồng độ (của một dung dịch), không phải sự cô cạn cũng như không phải theo ý nghĩa thông thường là một sự tập trung. Từ đó, HS có thể suy luận được ý nghĩa của từ “concentrated” là đậm đặc và từ “dilute” là loãng.

“Avogadro’s principle states that equal volumes of gases at the same pressure and temperature contain equal numbers of particles”. Từ “volume” trong câu này được hiểu là thể tích (của chất khí), trong khi nghĩa thông thường được HS biết đến nhiều trong cuộc sống là âm lượng (của âm thanh) hoặc tập (của một cuốn sách, tạp chí).

“When gases react, the coefficients in the balanced chemical equation represent both molar amounts and relative volumes”. Trong câu này, từ “chemical” là một tính từ, được hiểu là có bản chất HH, thuộc về HH, cụ thể ở đây là phương trình phản ứng HH (chemical equation).

“An environmental chemist uses tools from chemistry and other sciences to study how chemicals interact with the physical and biological environment”. Trong câu này

42 xuất hiện nhiều từ ngữ liên quan đến HH. Do đó, HS cần phân biệt được các từ này để có thể hiểu được đúng ý nghĩa của chúng trong một nội dung HH. Cụ thể ở đây, từ “chemist” có nghĩa là nhà HH (một danh từ chỉ con người); từ “chemistry” được hiểu là HH (một môn KHTN); từ “chemicals” có nghĩa là hóa chất.

“In chemical reactions, the starting substances are called reactants, and the new substances that are formed are called products”; “The formation of rust when iron reacts with oxygen in the air is a chemical change”; “Zirconium is a lustrous, gray-white metal.

Because of its high resistance to corrosion and its low cross section for neutron absorption, it is often used in nuclear reactors”. Trong các câu trên xuất hiện các từ liên quan đến phản ứng. Từ “reactions” là một danh từ có nghĩa là phản ứng; “reactants” nghĩa là chất phản ứng (chất tham gia); từ “reacts” là một động từ có nghĩa là phản ứng; từ “reactors” có nghĩa là thiết bị, lò phản ứng. Đọc và hiểu được từ và cụm từ liên kết để kết nối chặt chẽ những đề xuất khoa học một cách hợp lý Những từ và cụm từ liên kết được gọi là sự kết nối hợp lý [77, tr. 161-176], chẳng hạn như “sau đó” (then), “vì thế” (so that), “mặt khác” (on the other hand),... tạo ra sự phức tạp và khó khăn riêng trong quá trình đọc hiểu. Chúng tôi đưa ví dụ sau: Mendeleev avoided what would otherwise be additional chemical inconsistencies by boldly leaving gaps in his table, predicting that elements would be discovered to fill the gaps, and describing the properties that the to-be-discovered elements would have. For example, the element after zinc was, in 1871, arsenic. But arsenic does not belong in the same chemical group with aluminum or with silicon. Arsenic is chemically like phosphorus, and therefore belongs in group V. Succeeding elements (selenium, bromine, and so on) also fall into reasonable locations if they follow arsenic located in group V. This means that two elements, one like aluminum and one like silicon, are missing. Đoạn văn trên chứa nhiều mệnh đề liên hệ với nhau một cách hợp lý, logic được liên kết với nhau bằng các thuật ngữ như for example, but (câu 3), and therefore (câu 4), if (câu 5) and This means that (câu 6).

The iron filings and the powdered sulfur were separated by means of a magnet. “By means of” là một cụm giới từ (prepositional phrase), trong câu trên có thể hiểu là “bằng cách sử dụng” hoặc “nhờ sự trợ giúp của”. Đọc và hiểu được các khái niệm hóa học và các nguyên tắc hóa học Việc hiểu và học các khái niệm và nguyên tắc khoa học cốt lõi, bao gồm cả những nghiên cứu về HH là rất khó; nhiều nghiên cứu đã nêu lên những khó khăn lớn trong việc học tập và xác định nguyên nhân chính của những khó khăn này [67], [154], [69, tr. 325], [88, tr. 199-218], [143]. Học sinh xây dựng ý nghĩa theo cách riêng của mình với những gì quan sát được từ những thí nghiệm, hình ảnh được hiển thị và những lời giải

43 thích do GV hoặc sách giáo khoa đưa ra. Mỗi quan sát và mỗi cái nhìn ban đầu của bất kỳ khái niệm nào đều được người nhận giải thích [110], [151], thông qua những khái niệm có được trong cuộc sống hàng ngày hoặc trong các lớp học khoa học. Có nhiều bằng chứng TN cho thấy những gì HS đã biết là yếu tố quan trọng trong việc học tập môn HH bằng tiếng Anh [34, tr. 53-85], [124, tr. 191-196], [78, tr. 69-95]. Kết quả là, với ý nghĩa của những kiến thức được học trong các lớp học HH và trong sách giáo khoa, đôi khi học sinh xây dựng ý nghĩa trái ngược với khái niệm HH mong đợi [68, tr. 379-392], [30]. Do đó, học HH là một quá trình khó khăn của một chuỗi các thay đổi dần những quan niệm đã được xây dựng trước đó của HS đối với các quan niệm khoa học [144, tr. 1213-1230].

Ví dụ đối với sự thay đổi của chất và mô hình hạt, một số HS đã nhận định rằng sự thay đổi chất cũng giống như thay đổi tính chất của chất và một chất sẽ bị phá hủy hoàn toàn khi đốt cháy [147, tr. 15-28]. Cụ thể là khi yêu cầu HS nêu hiện tượng khi “nung nóng đồng trong không khí” (heating copper in the air), HS đã mô tả hiện tượng rằng: “copper is changed into black” (đồng biến thành màu đen) thay vì phải mô tả rằng “there is a black layer formed” (có một lớp màu đen hình thành). Điều đó cho thấy HS đã nghĩ rằng chất đồng đã biến đổi và có đặc tính mới, được gọi là màu đen. Nói cách khác, HS đã diễn giải các quan sát theo sự thay đổi các đặc tính của chất là một cách suy nghĩ thông thường trong các tình huống hàng ngày. Tuy nhiên, trong HH, sự thay đổi này được khái niệm hóa theo một cách khác biệt rõ rệt: Đồng nguyên chất (màu đỏ) không còn tồn tại nữa, đồng (II) oxit (màu đen) được hình thành.

2.1.2. Hoàn thành các yêu cầu của câu hỏi Xác định được nội dung chính HS cần xác định được những điểm chính hoặc nội dung chính của bài đọc, đoạn văn có nội dung HH, chẳng hạn như mục đích, mục tiêu chung của đoạn văn là gì? Đoạn văn trình bày một hiện tượng, dữ kiện hay là một vấn đề HH nào đó đang cần được giải thích, làm rõ? Đoạn văn đang đưa ra một giải thuyết, một sự mâu thuẫn để xem xét hoặc chứng minh cho một điểm lý thuyết nào đó?... Chúng tôi phân tích một ví dụ cụ thể như sau: Changes in matter happen around you every day. Some changes make matter look different. Other changes make one kind of matter become another kind of matter.

Physical changes are changes in the way matter looks. Changes in size and shape, like the changes in the cut pieces of paper, are physical changes. Physical changes are changes in the size, shape, state, or appearance of matter.

Another way matter can change is a chemical change. A chemical change takes place when matter changes into a different kind of matter. An example of a chemical change is burning wood. The wood changes into smoke and ash. This chemical change produces heat and light.

44 Changes in the way matter looks are physical changes. A physical change happens when matter changes from one state into another. A chemical change takes place when matter changes to a different kind of matter.

Question: Can you name the title of the passage?

Câu hỏi yêu cầu HS đặt tiêu đề cho đoạn văn về HH phía trên. Để có thể trả lời được câu hỏi này, HS cần phải nắm được nội dung chính của đoạn văn. Cụ thể ở đây, đoạn văn đưa ra những thông tin về sự biến đổi của một chất bao gồm biến đổi vật lý hoặc biến đổi HH với những dấu hiệu nhận biết. Do đó có thể đặt tựa đề hoặc chủ đề cho đoạn văn này là: “How matter changes” hoặc “Change of matter”.

Xác định được nội dung chi tiết, cụ thể HS cần đọc kĩ bài đọc, xác định được một số nội dung cụ thể để trả lời theo yêu cầu của câu hỏi. Chúng tôi đưa ra một ví dụ như sau: Metals are good conductors of both heat and electricity, because the molecules in metals are closely packed together. Metals are not brittle or fragile (i.e. they do not break easily); to the contrary, they are malleable and can be pressed or hammered without breaking. Metals are opaque or not transparent because all of the atoms in metal are surrounded by free moving electrons, therefore any light that strikes the metal will hit these electrons, which will absorb and re-emit it, and the light is not able to pass through.

Question: Which of these properties describes a metal?

(A) fragile (B) transparent (C) good conductor of heat (D) brittle (E) poor conductor of electricity Để trả lời được câu hỏi này, HS cần phải xác định được một số nội dung chi tiết quan trọng của đoạn văn, cụ thể là những chi tiết được in nghiêng và đậm trong đoạn văn trên, đó chính là các tính chất của kim loại. Từ đó, HS sẽ dễ dàng chọn được đáp án (C) là đáp án đúng cho câu hỏi này.

Suy luận từ kiến thức sẵn có hoặc dữ kiện của bài tập Để trả lời được yêu cầu của câu hỏi, HS cần phải suy luận được từ những kiến thức sẵn có của bản thân hoặc từ chính dữ kiện của bài tập. Chúng tôi đưa ra một ví dụ như sau: You must select from the five lettered choices the one that best answers the question.

Question: Which bond(s) is (are) ionic?

I. H – Cl (g) II. S – Cl (g) III. Cs – F (g) (A) I only (B) III only (C) I and II (D) I and III (E) I, II and III Để xác định loại liên kết tồn tại trong ba hợp chất này, HS phải sử dụng kiến thức về liên kết ion và bản chất hình thành loại liên kết này. HS cũng phải sử dụng kiến thức đã được học về mối quan hệ giữa độ âm điện của một nguyên tố và vị trí của nguyên tố đó trong biểu đồ biến đổi tuần hoàn các đại lượng vật lý của nguyên tử. Các hợp chất I và II được hình thành từ các nguyên tố có hiệu độ âm điện tương ứng không thể hình thành liên

45 kết ion. Điều này có thể được kiểm tra bằng vị trí của các nguyên tố (H, Cl và S) trong bảng hệ thống tuần hoàn. Hợp chất III (Caesium fluoride) bao gồm hai nguyên tố xuất hiện ở góc dưới bên phải và góc trên bên trái tương ứng của bảng tuần hoàn; do đó, hiệu độ âm điện của chúng là đủ lớn để có thể dự đoán được liên kết ion được hình thành giữa hai nguyên tử này. Do đó, chỉ có (B) là câu trả lời đúng. Đoán và hiểu được nghĩa của từ vựng mới hoặc từ vựng trong ngữ cảnh HS cần dự đoán và hiểu được nghĩa của những từ vựng mới hoặc những từ vựng trong ngữ cảnh nhất định để có thể hiểu được nội dung của bài tập và trả lời được yêu cầu của câu hỏi. Chúng tôi lấy ví dụ cụ thể như sau: Question: Which characteristic is responsible for the changes seen in ionization energy when moving down a column?

A. Increased shielding of electrons.

B. Increasing nuclear attraction for electrons and larger atomic or ionic radii.

C. Increasing nuclear attraction for electrons.

D. Decreasing nuclear attraction for electrons.

E. Increased shielding of electrons and larger atomic radii.

Trong câu hỏi trên, HS sẽ thường lúng túng trong việc hiểu nghĩa của hai từ “ionization” và “shielding”. Do đó, để hiểu được nghĩa của hai từ này, bắt buộc HS phải đoán nghĩa dựa vào những kiến thức đã có và ngữ cảnh. Đối với từ “ionization”, HS có thể đoán bằng cách nhớ lại khái niệm về ion. Ion là một danh từ dùng để chỉ một phần tử mang điện. Trong tiếng Anh, khi thêm một tiếp vị ngữ “ize” vào đuôi của một danh từ thì danh từ sẽ biến thành động từ, cụ thể ở đây là “ionize” đóng vai trò là một động từ có nghĩa là ion hóa. Từ động từ “ionize” để biến thành danh từ chỉ sự ion hóa thì sẽ biến đổi thành “ionization”. Do đó, HS có thể dựa vào cách đoán trên để đoán được nghĩa của cụm từ “ionization energy” là “năng lượng ion hóa”. Đối với từ “shielding”, HS phải hiểu nghĩa thông thường của động từ “shield” là “che, chắn”. Do đó, khi thêm “ing” vào thì từ “shielding” sẽ đóng vai trò như một danh từ, tạm dịch là “sự che, sự chắn”. Tuy nhiên, đặt vào ngữ cảnh của câu hỏi, HS phải nhìn cả cụm từ “shielding of electrons” để đoán được nghĩa của cụm từ này là “sự chắn của các electron”. Tiếp đến, HS sẽ bắt đầu đọc từ dữ kiện trong câu hỏi để quyết định đáp án nào là đúng. Trong một nhóm A của bảng hệ thống tuần hoàn, đi từ trên xuống dưới, năng lượng ion hóa sẽ giảm dần; do đó, những nguyên tố nằm phía dưới của bảng tuần hoàn sẽ có năng lượng ion hóa thấp. Điều đó được giải thích dựa vào sự cản bớt lực hút từ điện tích dương của hạt nhân (hay nói cách khác là tăng sự chắn của các electron, làm suy giảm về tác động của lực hút tĩnh điện giữa hạt nhân nguyên tử với electron) đến các electron ở phía ngoài, do đó những nguyên tố này có bán kính nguyên tử lớn. Khoảng cách giữa các electron và hạt nhân càng lớn thì việc tách những electron hóa trị ở lớp ngoài cùng càng dễ. Từ đó, HS có thể chọn đáp án tối ưu nhất là (E).

46 2.2. Xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu hóa học bằng tiếng Anh 2.2.1. Mục tiêu xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu hóa học bằng tiếng Anh Để đảm bảo tính khách quan, chính xác cho việc đánh giá thì việc xây dựng bộ TC đánh giá KN đọc hiểu HH bằng tiếng Anh cần đạt được những mục tiêu sau: Đối với giáo viên - Xác định được những mục tiêu dạy học, rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh của HS cần đạt sau mỗi giai đoạn học tập.

- Đưa ra những nhận xét, nhận định, kết luận mang tính chính xác, cụ thể và đầy đủ về MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh của HS. - Thường xuyên theo dõi, kịp thời đánh giá được những cố gắng, tiến bộ của HS, từ đó đưa ra mục tiêu giảng dạy phù hợp và kể cả những lời động viên, khích lệ và hướng dẫn các em vượt qua những khó khăn để tiếp tục phát triển hơn trong các hoạt động học tập.

- Đề xuất các dạng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh ở trường THPT. Đối với HS Bộ TC đánh giá KN đọc hiểu HH bằng tiếng Anh như là một công cụ hỗ trợ đắc lực cho HS trong việc: - Tự nhận xét, đánh giá về KN đọc hiểu HH bằng tiếng Anh của bản thân dựa trên những TC đánh giá đã được thể hiện trong bộ TC. - Nhận ra được NL bản thân đạt được MĐ nào trong bộ TC, từ đó đưa ra những kế hoạch cụ thể cũng như khắc phục những hạn chế để vượt qua và đáp ứng yêu cầu của GV. - Định hướng, điều chỉnh hoạt động, hành vi HS trong học tập [22, tr. 101-102].

2.2.2. Nguyên tắc xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu hóa học bằng tiếng Anh Nguyên tắc 1: Đảm bảo tính định hướng vào việc thực hiện mục tiêu chương trình Mục tiêu chương trình HH phổ thông tại Việt Nam là cung cấp những kiến thức cơ bản về môn HH giúp HS có thể giải thích các hiện tượng đang diễn trong cuộc sống và trong sản xuất, đồng thời tạo ra môi trường học tập nhằm phát huy những khả năng, sở trường, hứng thú của các em đối với môn HH, tạo tiền đề để HS có thể học HH ở các bậc học cao hơn. Vì vậy nguyên tắc này đặt ra khi xây dựng bộ TC MĐ rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cần định hướng vào các mục tiêu về chuẩn kiến thức, KN và yêu cầu về thái độ của chương trình.

Nguyên tắc 2: Đảm bảo đánh giá được MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh Bộ TC được xây dựng để đánh giá được MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh của HS thông qua hình thức câu hỏi dưới dạng BT để HS trả lời hoặc các nhiệm vụ khác mà HS phải thực hiện theo yêu cầu. Do đó, điều quan trọng khi xây dựng bộ TC

47 đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh là phải thiết kế được các TC ứng với các KN mà HS cần đạt được một cách cụ thể, bám sát được các KN mà HS phải sử dụng để đạt được mục tiêu của việc đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. Nguyên tắc 3: Đảm bảo tính chính xác, khoa học Nguyên tắc này yêu cầu bộ TC phải đảm bảo đo lường chính xác MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh của người học. Vì vậy, cấu trúc của bộ TC phải logic, chính xác, cụ thể, thể hiện mối liên hệ mật thiết giữa mục tiêu – nội dung – PP – hình thức tổ chức, có sự tương quan hợp lí giữa các TC đánh giá. Bên cạnh đó, từ ngữ được dùng trong bộ TC cần dễ hiểu và chính xác về mặt khoa học.

Nguyên tắc 4: Đảm bảo tính khách quan Tính khách quan của việc đánh giá tri thức, KN, kĩ xảo là sự phản ánh trung thực kết quả lĩnh hội nội dung học tập của HS so với yêu cầu do chương trình qui định. Đánh giá được MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh một cách khách quan sẽ làm HS cảm thấy hứng thú, thỏa mãn về tinh thần, từ đó làm động lực kích thích sự tích cực học tập, củng cố NL, uy tín, lòng tin yêu của HS đối với GV cũng với nội dung BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. Để đảm bảo nguyên tắc này thì mỗi TC trong bộ TC đánh giá phải được thể hiện bằng các điểm số cụ thể tương ứng với kết quả thực hiện hành động của người học.

Nguyên tắc 5: Đảm bảo tính sư phạm Nguyên tắc này đặt ra việc chọn lựa các TC và MĐ đánh giá phải phù hợp với đặc điểm tâm lí và khả năng nhận thức của HS phổ thông. Theo nguyên tắc này, các TC, MĐ trong bộ TC cần được sắp xếp theo thứ tự từ đơn giản đến phức tạp; từ dễ đến khó; từ cụ thể đến khái quát, tổng quát hơn.

Nguyên tắc 6: Đảm bảo tính thực tiễn Nguyên tắc này đòi hỏi khi xây dựng bộ TC đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh phải xuất phát từ việc tìm hiểu, phân tích, đánh giá thực trạng dạy học HH bằng tiếng Anh cũng như việc rèn luyện KN này ở các trường phổ thông tại Việt Nam. Nguyên tắc 7: Đảm bảo tính đa dạng và toàn diện Sự đa dạng các TC đánh giá sẽ giúp cho việc hình thành và phát triển KN đọc hiểu trong việc học tập HH bằng tiếng Anh ở HS đạt hiệu quả cao. Để đảm bảo nguyên tắc này, chúng tôi đã vận dụng quan điểm hệ thống – cấu trúc vào việc xây dựng bộ TC đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT, cụ thể ở đây là 6 TC sẽ đánh giá một KN thành phần của KN đọc hiểu. Tất cả MĐ đánh giá trong mỗi TC trong bộ TC luôn có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, đóng vai trò đánh giá toàn diện KN đọc hiểu trong việc học tập HH bằng tiếng Anh của HS phổ thông.

48 Nguyên tắc 8: Đảm bảo tính phát triển Xét về phương diện giáo dục, có thể nói dạy học là phát triển. Nói cách khác, giáo dục là quá trình giúp những cá nhân trong xã hội phát triển tiềm năng của mình để trở thành những người có ích. Để đảm bảo nguyên tắc này, cũng là để giúp cho việc đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh có tác dụng phát triển các NL của HS một cách bền vững, chúng tôi đã thực hiện các yêu cầu sau: - Công cụ đánh giá (bộ TC) tạo điều kiện cho HS khai thác, vận dụng các kiến thức, KN liên môn.

- Công cụ đánh giá góp phần kích thích lối dạy phát huy tinh thần tự lực, chủ động và sáng tạo của HS trong học tập, chú trọng khả năng tư duy, thực hành, rèn luyện và phát triển KN. - Đánh giá hướng đến việc duy trì sự phấn đấu và tiến bộ của HS cũng như góp phần phát triển động cơ học tập đúng đắn trong HS. - Qua những phán đoán, nhận xét, đánh giá về việc học, việc rèn luyện của HS, cụ thể ở đây là rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh, người GV nhất thiết phải giúp các em nhận ra chiều hướng phát triển trong tương lai của bản thân, nhận ra tiềm năng của mình. Nhờ vậy, thúc đẩy các em phát triển lòng tự tin, hướng phấn đấu và hình thành NL tự đánh giá trong các em.

2.2.3. Quy trình xây dựng bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh Bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh được xây dựng theo quy trình như sau: Bước 1: Nghiên cứu tài liệu Thu thập, nghiên cứu tài liệu liên quan đến vấn đề rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh [91], [22], [28] Bước 2: Phác thảo bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh - Xác định các KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. - Xây dựng các TC cho mỗi KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh..

- Quy ước các MĐ của mỗi TC trong từng KN. Bước 3: Xin ý kiến chuyên gia - Sử dụng PP khảo sát bằng bảng hỏi để tham khảo ý kiến giáo viên HH ở các trường phổ thông, các chuyên gia ngành Lí luận và PP dạy học HH về bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh về sự hợp lí, tính khoa học, khả thi của bộ TC. - Sử dụng PP thống kê toán học để đưa ra các kết luận khoa học, từ đó chỉnh sửa lại bộ TC theo sự góp ý của các chuyên gia.

Bước 4: Thử nghiệm

49 - Thử nghiệm ở các trường phổ thông ở TP. HCM nhằm mục đích kiểm tra tính khả thi, khách quan khoa học và độ tin cậy của bộ TC. - Tiến hành xử lý số liệu thống kê qua các thao tác như: kiểm định độ tin cậy bộ TC Cronbach’s Alpha; phân tích nhân tố EFA; phân tích nhân tố khẳng định CFA; tương quan Pearson,... để kiểm tra độ tin cậy của bộ TC và từ đó tạo cơ sở vững chắc cho tính khả thi của bộ TC. Bước 5: Hoàn thiện Sau khi tiến hành thử nghiệm ở trường phổ thông, tiến hành chỉnh sửa, bổ sung và hoàn thiện thang bộ TC nhằm đảm bảo tính khoa học, hiệu quả và khả thi.

Nghiên cứu tài liệu

Phác thảo Bộ TC đánh giá MĐ đạt được khi sử dụng KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh

Điều chỉnh/ Thay đổi

Điều chỉnh/ Thay đổi Xin ý kiến chuyên gia

Điều chỉnh/ Thay đổi

Điều chỉnh/ Thay đổi Thử nghiệm

Hoàn thiện Hình 2.1. Quy trình xây dựng bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh ở trường THPT 2.2.4. Phác thảo và lấy ý kiến khảo sát về bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Dựa vào các kết quả nghiên cứu ở trên cùng với các dữ liệu đã khảo sát và thử nghiệm thăm dò, chúng tôi phác thảo bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh (xem PL 4.3). Các TC đánh giá trong từng KN của bộ TC trên được sắp xếp theo thứ tự tăng dần từ 1 đến 6 (1 là TC thấp nhất; 6 là TC cao nhất) theo thang đánh giá phân loại Bloom cải tiến do Pohl cùng các cộng sự đề xuất [121]. Đầu tiên, chúng tôi tiến hành kiểm định độ tin cậy của bộ TC thông qua hệ số Cronbach’s Alpha [62, tr. 297-334], [80, tr. 255-282], [37] được dùng để loại bỏ biến rác

50 trước khi tiến hành phân tích nhân tố (EFA và CFA) với phần mềm IBM SPSS 20.0. Kiểm định độ tin cậy của các biến trong bộ TC dựa vào hệ số kiểm định Cronbach’s Alpha của các thành phần trong bộ TC và hệ số Cronbach’s Alpha của mỗi biến đo lường. Các biến số có hệ số tương quan tổng – biến (Corrected item total correlation) nhỏ hơn 0.3 sẽ bị loại.

Nếu hệ số Cronbach’s Alpha ≥ 0.6 là bộ TC có thể chấp nhận được về mặt độ tin cậy [102].

Kết quả Cronbach’s Alpha trên (PL 4.2.2) cho thấy các thành phần của bộ TC đều đạt hệ số tin cậy hệ số Cronbach’s Alpha cao và tốt (> 0.6). Hệ số tương quan biến tổng của các biến trong bộ TC đều lớn hơn 0.3 nên đạt yêu cầu [82], do đó các biến đo lường của các thành phần này đều được sử dụng cho phân tích nhân tố khám phá (EFA) [141, tr.

201-293], bằng cách sử dụng phần mềm the IBM SPSS 20.0 [51].

PP phân tích nhân tố khám phá trong khảo sát này được sử dụng để xác định các nhóm TC KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh dành cho HS THPT. PP phân tích EFA thuộc nhóm phân tích đa biến phụ thuộc lẫn nhau (interdependence techniques), nghĩa là không có biến phụ thuộc và biến độc lập mà nó dựa vào mối quan hệ giữa các biến với nhau (interrelationships). EFA dùng để rút gọn một tập k biến quan sát thành một tập F (F<k) các nhân tố ý nghĩa hơn. Cở sở của việc rút gọn này dựa vào mối quan hệ tuyến tính của các nhân tố với các biến quan sát. Số lượng các nhân tố cơ sở tùy thuộc vào mô hình nghiên cứu, trong đó chúng ràng buộc nhau bằng cách xoay các vector trực giao nhau để không xảy ra hiện tượng tương quan.

Phương sai trích (The Average Variance Extracted (AVE)) là một chỉ tiêu đo lường độ tin cậy của một bộ TC. Nó phản ánh lượng biến thiên chung của các biến quan sát được tính toán bởi biến tiềm ẩn, với giá trị lớn hơn 0,7 được xem là rất tốt, trong đó thì giá trị 0,5 cũng có thể chấp nhận được [83], [76, tr. 39-50]. Kết quả EFA (PL 4.2.3) cho thấy, có 10 nhóm nhân tố được rút trích ra với phương sai trích (AVE) là 78.429% (> 50%) đạt yêu cầu và không có biến bị loại. Kiểm tra điều kiện của phân tích nhân tố, ta có KMO = 0.876 ([85, tr. 31-36]) đạt yêu cầu do lớn hơn 0.5 và Sig. (Bartlett’s Test) = 0.000 < 0.05 [43, tr.

268-282], cho thấy các biến quan sát có tương quan với nhau trong tổng thể; các nhóm nhân tố trùng với bộ TC được đưa ra [82]. Kết quả này được tiếp tục kiểm định với phân tích nhân tố khẳng định (CFA).

Phân tích nhân tố khẳng định (CFA) là một trong các kĩ thuật cho phép kiểm định các biến quan sát đại diện cho các nhân tố tốt đến mức nào. PP này dùng để khẳng định lại tính đơn biến, đa biến, giá trị hội tụ và phân biệt của bộ TC. Cấu trúc của thang đo bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh gồm 10 KN chính và các TC KN thành phần được tiến hành phân tích nhân tố khẳng định (CFA; [56, tr. 796-846]) bằng phần mềm IBM SPSS AMOS 20.0.

51 Bảng 2.1. Các tham số đặc trưng cho mô hình CFA. χ2

Mô hình CFA 10 nhân tố tiềm ẩn + N thứ nguyên (TC KN (Hình 1)

df

χ 2/df

CFI

TLI

2170.402* 1657 1.310 0.984 0.983

RMSEA SRMR 0.025

0.027

Ghi chú: *p < 0.001 Kết quả CFA (PL 4.2.4) cho thấy trọng số các biến quan sát đều đạt chuẩn cho phép (≥ 0.5) và có ý nghĩa thống kê (các giá trị p đều bằng 0.00). Như vậy có thể kết luận các biến quan sát dùng để đo lường 10 thành phần của bộ TC đạt được giá trị hội tụ. Kết quả ở bảng 2.1 cũng cho thấy mô hình bộ TC có 1657 bậc tự do (df), giá trị kiểm định chi-square (χ2) = 2170.402 với pvalue = 0.000; chi-square/df = 1.310, đạt yêu cầu vì nhỏ hơn 3 [147], [70]; và kết quả các chỉ số khác (CFI = 0.984; TLI = 0.983; RMSEA = 0.025; SRMR = 0.027) [109, tr. 1-10], [46, tr. 238-246], [55], [145], [40, tr. 6-7], [94, tr. 1-55]. Để mô hình CFA phù hợp với những dữ liệu tính toán được, từ đó khẳng định được tính hợp lệ của mô hình, cả hai giá trị CFI và TLI phải lớn hơn 0.95. Giá trị χ2 không quan trọng lắm; tuy nhiên, với cỡ mẫu lớn hơn, TC này không phải lúc nào cũng thỏa điều kiện. Giá trị RMSEA nhỏ hơn 0,06 và giá trị SRMR nhỏ hơn 0,08 khẳng định MĐ phù hợp của bộ TC là tốt [93, tr. 424-453], [117, tr. 471-491].

Giá trị và độ tin cậy của bộ TC sẽ được đánh giá qua hệ số tin cậy tổng hợp và phương sai trích (xem PL 4.2.5). Kết quả này cho thấy các thành phần của bộ TC đều đạt yêu cầu về giá trị và độ tin cậy (> 0.6) với phương sai trích đều lớn hơn 50%.

Hầu hết các giá trị Sig giữa các cặp biến độc lập trong Pearson (PL 4.2.6) đều lớn hơn 0.05 (riêng giữa SK3 và SK7 là 0.018) nên các biến hầu như không tương quan (nghĩa là độc lập) với nhau. Riêng biến SK3 và SK7 có tương quan nghịch (Sig < 0.05; r Pearson = -0.104), tuy nhiên tương quan này không đáng kể. Kết quả này hoàn toàn phù hợp với bộ TC được đưa ra là các KN đọc hiểu với từng TC đọc hiểu của người đọc hoàn toàn độc lập với nhau, từ đó chúng tôi có thể tiến hành những nghiên cứu sau đó để đề xuất được những dạng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh một cách hiệu quả [134, tr. 22-28].

Theo một số đối tượng được khảo sát, khi được hỏi rằng: “Những bước nào cần được thực hiện để giúp cho HS nhận thức và đạt được một cách hiệu quả hầu hết những KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh?”; hầu hết đều cho rằng, đầu tiên nội dung bài đọc không nên dựa hoàn toàn vào trí nhớ vì khi phải nhớ quá nhiều thông tin sẽ làm giảm tư duy của HS. Trên cơ sở đó, HS sẽ có nhiều cơ hội hơn để áp dụng bất kì KN đọc hiểu nào đã biết hoặc đã được học. Ngoài ra, cách tốt nhất để dạy HS có thể lĩnh hội được các KN đọc hiểu một cách hiệu quả nhất, đó là dạy cho HS những KN đọc hiểu như những bộ môn riêng biệt. Bằng cách này có thể giúp cho GV kết nối được việc dạy những KN này với

52 nhu cầu và sở thích của HS. Từ đó, KN của HS sẽ được nâng lên một MĐ cao hơn và cụ thể là KN đọc hiểu của HS sẽ được cải thiện một cách rõ rệt.

Các kết quả khảo sát phía trên cho thấy, khi dạy học Hoá học bằng tiếng Anh, HS có thể nắm bắt và vận dụng khá hiệu quả hai KN đọc hiểu chính là “đọc lướt lấy ý chính” và “tìm kiếm thông tin cụ thể” nhưng những KN quan trọng khác thì còn rất hạn chế, thậm chí rất ít được biết đến. Chính vì thế, việc rèn luyện những KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cần được đặc biệt quan tâm. Điều quan trọng, GV cần dạy cho HS các KN đọc hiểu tiếng Anh đối với đặc thù bộ môn, không chỉ tập trung vào KN skimming và scanning để trả lời được câu hỏi khi kiểm tra, khi thi cử mà cần dạy cho HS những KN quan trọng khác được trình bày trong bộ TC để có thể phát triển tư duy, tăng khả năng lĩnh hội kiến thức chuyên môn của HS cùng với các KN thành phần để thực hiện một cách hiệu quả việc rèn luyện các KN đọc hiểu này.

2.2.5. Cấu trúc bộ tiêu chí đánh giá kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Sau khi thực hiện xin ý kiến chuyên gia và thử nghiệm tại các trường THPT, chúng tôi tiến hành sửa đổi một số nội dung ở các TC 1.1, 7.4, 7.6, 8.4, 8.5, 8.6 và hoàn thiện bộ TC đánh giá được trình bày trong bảng 2.2: Bảng 2.2. Bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh ở trường THPT MĐ KN KN

1. Lập kế hoạch và xác định mục tiêu

2. Đọc lướt lấy ý chính

TC KN

1.1. Liệt kê các mục đích sau khi đọc một bài đọc có nội dung HH. 1.2. Nghiên cứu các mục tiêu cụ thể để có thể đạt được mục tiêu đã định đối với một bài đọc có nội dung HH. 1.3. Sắp xếp các mục tiêu theo thứ tự ưu tiên theo nội dung HH của bài đọc.

1.4. Phác thảo kế hoạch thực hiện sau khi đọc bài đọc có nội dung HH. 1.5. Sắp xếp các công việc trong kế hoạch theo thứ tự ưu tiên dựa trên nội dung HH của bài đọc.

1.6. Xếp loại kết quả đạt được sau khi thực hiện các công việc liên quan đến nội dung HH của bài đọc trong kế hoạch đã đề ra.

2.1. Gạch dưới những từ khóa, thuật ngữ HH, nội dung HH quan trọng trong từng đoạn, trong bài đọc.

2.2. Đưa ra những ví dụ, hiện tượng HH, phương trình phản ứng minh họa,… cho các từ khóa, nội dung quan trọng để chắc chắn đã hiểu được những từ khóa, nội dung đó.

1

2

3

4

5

Đánh giá Mức A: 23 – 30 Mức B: 16 – 22 Mức C: 8 – 15 Mức D: 1 – 7

Tổng điểm KN1: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN2: …/30 Đánh giá: …

53 2.3. Tự thực hành sử dụng các từ khóa, thuật ngữ HH, nội dung HH quan trọng.

2.4. Phân loại những từ khóa, thuật ngữ HH, câu, đoạn có nội dung HH tương tự, liên quan đến nhau.

2.5. Cân nhắc những nội dung HH có thể lấy làm nội dung chính của bài đọc.

2.6. Đưa ra được nội dung chính của bài đọc một cách ngắn gọn liên quan đến một vấn đề HH. 3.1. Gạch dưới tên những nguyên tố, chất, phản ứng HH, dụng cụ thí nghiệm, hiện tượng HH, tựa đề …

3. Tìm kiếm thông tin cụ thể

4.

Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận

5. Suy đoán

3.2. Miêu tả được những hiện tượng, phản ứng HH có trong bài đọc.

3.3. Sử dụng những nguyên tố, chất, phản ứng HH, dụng cụ thí nghiệm, hiện tượng, tựa đề, những nội dung HH có trong bài đọc.

3.4. Liên hệ những dữ kiện HH tìm được với những kiến thức HH đã biết.

3.5. Chọn những dữ kiện HH có liên quan đến nhau hoặc những dữ kiện có khả năng thể hiện được nội dung bài đọc.

3.6. Dự đoán nội dung, bản chất của một vấn đề HH thông qua những thông tin tìm được trong bài đọc.

4.1. Liệt kê những dữ kiện, kiến thức, vấn đề HH đã biết có liên quan đến nội dung bài đọc.

4.2. Cho ví dụ về những dữ kiện, kiến thức, vấn đề HH đã biết có liên quan đến nội dung bài đọc.

4.3. Giải thích những hiện tượng, vấn đề, phản ứng HH trong bài đọc theo những kiến thức đã biết.

4.4. Làm sáng tỏ những hiện tượng, vấn đề, cơ chế, phản ứng HH còn chưa rõ trong bài đọc.

4.5. Kết luận những vấn đề, hiện tượng, cơ chế, phản ứng HH đã làm sáng tỏ.

4.6. Tập hợp những dữ kiện, kiến thức cũ đã biết và mới trong bài đọc thành hệ thống liên quan, xuyên suốt.

5.1. Nhớ lại những kiến thức, nội dung, phản ứng HH, hiện tượng xảy ra đã biết trước có liên quan đến nội dung bài đọc.

5.2. Chọn những kiến thức, nội dung, phản ứng, hiện tượng HH có liên quan đến những vấn đề HH trong bài đọc.

5.3. Sử dụng những kiến thức, nội dung HH đang đọc để giải thích cho những kiến thức đã biết hoặc ngược lại.

5.4. Phân loại những vấn đề HH đã giải thích được và chưa giải thích được.

5.5. Quyết định vấn đề HH chưa giải thích được để làm sáng tỏ.

5.6. Dự đoán những phản ứng, cơ chế, hiện tượng,… có thể xảy ra sau đó dựa trên những kiến thức đã biết hoặc do suy luận.

Tổng điểm KN3: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN4: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN5: …/30 Đánh giá: …

54

6. Đặt câu hỏi

7.

Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng

8.

Kiểm soát và làm rõ

6.1. Gạch dưới những thuật ngữ/ hiện tượng/ phản ứng/ vấn đề HH chưa hiểu.

6.2. Phân loại những thuật ngữ/ hiện tượng/ phản ứng/ vấn đề HH chưa hiểu theo các nhóm câu hỏi khác nhau.

6.3. Chọn những thuật ngữ/ hiện tượng/ phản ứng/ vấn đề HH chưa hiểu để phân đoán, giải thích.

6.4. Xác định được tầm quan trọng của những thuật ngữ/ hiện tượng/ phản ứng/… chưa rõ thành 2 loại: quan trọng, không quan trọng.

6.5. Đặt câu hỏi và trả lời trong quá trình đọc để chắc chắn bản thân hiểu được những vấn đề trong bài đọc.

6.6. Sắp xếp các câu hỏi theo trình tự hợp lý để kiểm tra trí nhớ, sự hiểu của bản thân sau khi đọc bài đọc có nội dung HH. 7.1. Ghi nhớ những nội dung HH thông qua những thí nghiệm, hiện tượng, phản ứng,… thông qua hình vẽ, sơ đồ, đoạn phim, … có sẵn trong bài đọc.

7.2. Mô tả lại những nội dung HH: định nghĩa, thí nghiệm, hiện tượng, phản ứng,… thông qua hình vẽ, sơ đồ, đoạn phim, … có sẵn trong bài đọc.

7.3. Phác thảo, vẽ lại, dựng lại những nội dung, thông tin HH bằng hình vẽ, sơ đồ, phim, hoạt động, trải nghiệm, …

7.4. Tưởng tượng một số thí nghiệm, viết các phương trình phản ứng HH minh họa cho những nội dung trong bài đọc.

7.5. Rút ra kết luận về tính chất, hiện tượng, bản chất, … của một vấn đề HH thông qua những thông tin, hình ảnh, hình vẽ, sơ đồ, …

7.6. Thiết kế lại một cách cô đọng nội dung HH của bài đọc bằng hình vẽ, biểu đồ, phim, sơ đồ tư duy, sổ tay HH, bài giải tính toán… để dễ hiểu và dễ nhớ hơn.

8.1. Định rõ những thông tin HH, hiện tượng, phản ứng,… chưa rõ, chưa hiểu.

8.2. Mô tả những thông tin HH, hiện tượng, phản ứng,… chưa rõ, chưa hiểu theo cách riêng của bản thân (hình vẽ, sơ đồ, …).

8.3. Tạm dừng việc đọc để tìm hiểu, giải thích những thông tin, khái niệm, phản ứng, hiện tượng,… chưa biết, chưa rõ, chưa hiểu.

8.4. Quyết định đọc chậm hay đọc lướt hay đọc lại những thông tin HH còn chưa biết, chưa rõ, chưa hiểu trong bài đọc.

8.5. Làm sáng tỏ những thông tin, vấn đề HH chưa biết, chưa rõ, chưa hiểu trong bài đọc bằng những thông tin khác trong bài đọc.

8.6. Tạo ra những câu hỏi, viết các phương trình phản ứng, bài giải tính toán liên quan đến nội dung HH, khái niệm mới, phản ứng mới, hiện tượng lạ,… của bài đọc để

Tổng điểm KN6: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN7: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN8: …/30 Đánh giá: …

55

9.

Tóm tắt và tổng hợp

10.

Xác định thông tin quan trọng và đánh giá

Kết luận

chắc chắn rằng bản thân đã kiểm soát được thông tin của bài đọc và làm rõ những thông tin chưa biết, chưa rõ, chưa hiểu.

9.1. Ghi nhớ được những từ khóa chính trong bài đọc HH. 9.2. Xác định được những nội dung chính trong bài đọc HH. 9.3. Minh họa được từng nội dung chính trong bài đọc HH bằng sơ đồ, hình ảnh, hình vẽ,…

9.4. Lập dàn ý của bài đọc dựa trên nội dung chính của bài đọc HH (theo phần, theo chương,…).

9.5. Xác định những khái niệm, phản ứng, hiện tượng HH,… mang tính thuyết phục, dễ nhớ để minh họa cho những nội dung chính trong bài đọc HH. 9.6. Soạn thảo, minh họa và trình bày những nội dung chính của bài đọc HH kèm minh chứng, ví dụ, hiện tượng, phản ứng,… của chúng bằng cách diễn đạt riêng của bản thân.

10.1. Liệt kê những nội dung chính của bài đọc HH. 10.2. Giải thích được những nội dung HH chính có trong bài đọc.

10.3. Chứng minh những nội dung HH chính có trong bài đọc bằng những phương trình phản ứng, hiện tượng, …

10.4. Liên hệ những thông tin, nội dung HH có trong bài đọc với những kiến thức đã biết, những hiện tượng trong đời sống,…

10.5. Đánh giá được thông tin, dữ kiện, phương trình phản ứng, hiện tượng, …quan trọng làm người đọc nghĩ đến thông điệp muốn truyền tải.

10.6. Suy luận được thông điệp có liên quan đến nội dung HH của bài đọc muốn gửi đến người đọc.

Tổng điểm thành phần Tổng điểm đạt được: _____ /300 1: không thực hiện; 2: thực hiện một phần nhưng không chính xác; 3: thực hiện đầy đủ nhưng không chính xác; 4: thực hiện chính xác nhưng chưa đầy đủ; 5: thực hiện chính xác và đầy đủ

Tổng điểm KN9: …/30 Đánh giá: …

Tổng điểm KN10: …/30 Đánh giá: …

Thang đánh giá Từ 1 đến75 : Mức D Từ 76 đến 150 : Mức C Từ 151 đến 225 : Mức B Từ 226 đến 300 : Mức A

Dựa trên các MĐ KN của 6 TC KN trong các KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh được đề xuất ở trên (mỗi MĐ sẽ được cho số điểm tương ứng với thứ tự của MĐ đó, chẳng hạn như MĐ 1 sẽ cho 1 điểm), chúng tôi đề xuất việc quy đổi điểm đánh giá KN thành 4 khoảng điểm tương ứng và bằng nhau. GV có thể quy đổi MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh theo thang MĐ (A, B, C, D) như sau: - Đối với từng KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh thành phần (xem bảng 2.3):

56 Bảng 2.3. Bảng quy đổi điểm đánh giá từng TC KN đọc hiểu HH trong dạy học bằng tiếng Anh Điểm đánh giá KN

Mức điểm

Mức đánh

(thang điểm 30)

NL quy đổi

giá NL

23 – 30

4

A

Tốt

16 – 22

3

B

Khá

8 – 15

2

C

TB

1–7

1

D

Yếu

Mô tả mức đánh giá NL

- Đối với KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh (xem bảng 2.4): Bảng 2.4. Bảng quy đổi điểm đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh Điểm đánh giá KN (thang điểm 300)

Mức điểm NL quy đổi

Mức đánh giá NL

Mô tả mức đánh giá NL

226 – 300

4

A

Tốt

151 – 225

3

B

Khá

76 – 150

2

C

TB

1 – 75

1

D

Yếu

2.3. Thiết kế một số dạng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trường trung học phổ thông 2.3.1. Nguyên tắc chung xây dựng các dạng bài tập đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh Trên cơ sở những mục đích và những KN cần có khi đọc hiểu HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đưa ra nguyên tắc xây dựng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh như sau: Nguyên tắc 1: Đảm bảo rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh phải là một nhân tố quan trọng trong việc hình thành, xây dựng, mở rộng, nâng cao những kiến thức HH, KN đọc hiểu của HS trong quá trình học tập, tiếp cận các kiến thức mới cũng như các thành tựu khoa học kỹ thuật trên con đường hội nhập quốc tế. Các dạng BTHH này cần đảm bảo bám sát các KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh nhằm rèn luyện đầy đủ các KN đọc hiểu trong dạy học HH cho HS, kích thích HS tìm tòi, tư duy; giúp HS sử dụng kiến thức HH để hiểu được nội dung các câu hỏi và rút ra kết luận dựa trên những dữ kiện HH, từ đó hiểu hơn về khoa học, những vấn đề thực tiễn thông qua hoạt động khoa học kỹ thuật của con người.

Nguyên tắc 2: Đảm bảo tính chính xác, tính khoa học, tính hiện đại Trong một BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh, bên cạnh nội dung HH được cung cấp một cách chính xác, nên có thêm những dữ liệu thực tiễn ứng dụng, mở rộng. Các dữ liệu đó cần được lồng ghép vào một cách chính xác, không được tuỳ tiện thay đổi. Đối với một

57 số BT có nội dung về sản xuất sử dụng công nghệ HH, nên đưa vào các kĩ thuật, công nghệ đang được sử dụng ở Việt Nam hoặc các kĩ thuật, công nghệ hiện đại, tiên tiến trên thế giới, không nên đưa các công nghệ đã lỗi thời, hiện tại không dùng hoặc ít dùng.

Nguyên tắc 3: Đảm bảo tính sư phạm Các vấn đề xảy ra trong thực tiễn thường phức tạp hơn những kiến thức HH phổ thông, do đó khi xây dựng BTHH bằng tiếng Anh cho HS phổ thông cần phải xử lí sư phạm để làm đơn giản hóa những vấn đề thực tiễn phức tạp cũng như các yêu cầu đặt ra khi giải quyết những BT đó và cũng phải phù hợp với trình độ, khả năng của HS. Những kiến thức, vấn đề thực tiễn, mở rộng có liên quan đến HH rất nhiều và rộng.

Khi BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh có nội dung liên quan đến những vấn đề gần gũi với đời sống và môi trường xung quanh HS thì sẽ dễ dàng tạo cho HS động lực, sự hứng thú mạnh mẽ, sự quan tâm khi tiếp nhận và giải quyết các vấn đề được đặt ra.

Nguyên tắc 4: Đảm bảo nội dung BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh sát với nội dung chương trình HH mà HS đã được học theo chương trình chuẩn do Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định, phân hóa được HS Nếu BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh có nội dung hoàn toàn mới về kiến thức HH thì sẽ tạo cho HS cảm giác chán nản vì không hiểu được lượng kiến thức chuyên ngành mới mẻ và không tạo được động lực cho HS thực hiện việc giải BT đó. Dó đó, trong BT cần đảm bảo nội dung sát với nội dung chương trình HH mà HS đang được học, không quá nhiều kiến thức mới hoặc có thể giải thích một số từ ngữ, thuật ngữ chuyên ngành khó mà HS không thể đoán ra.

Nguyên tắc 5: Đảm bảo tính hệ thống, logic Các BTHH đọc hiểu bằng tiếng Anh cần phải sắp xếp theo chương, bài, theo MĐ nhận thức, KN, phát triển của HS. Trong mỗi chương, bài nên có đủ các loại, dạng BT để giúp cho HS rèn luyện được đầy đủ các KN. Trong quá trình dạy học, thông qua kiểm tra, đánh giá, cần phải kịp thời xây dựng những BT theo MĐ từ cơ bản đến nâng cao so với MĐ nhận thức của HS để nâng cao trình độ, KN, khả năng nhận thức của HS. Thiết kế một số dạng BT điển hình và từ đó có thể áp dụng chúng vào các BT với nội dung bài học cụ thể, hoặc đơn giản hóa những bài toán phức tạp thành những bài toán đơn giản, tạo ra những BT mới theo đúng MĐ nhận thức của HS. 2.3.2. Quy trình xây dựng bài tập đọc hiểu hóa học bằng tiếng Anh BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh được xây dựng theo các bước sau: Bước 1. Xác định mục đích của BT. Bước 2. Xác định những kiến thức liên quan đến BT và KN cần sử dụng trong BT. Bước 3. Xây dựng đề BT, trong đó phần dẫn của BT cần nêu các dữ kiện kiến thức mở rộng, nâng cao; sử dụng sơ đồ, hình ảnh minh họa lôi cuốn HS; viết các yêu cầu, câu

58 hỏi (trắc nghiệm hoặc tự luận) theo bộ TC đánh giá các mức độ nhận thức từ dễ đến khó, từ cơ bản đến nâng cao (nhớ, hiểu, vận dụng, phân tích, đánh giá, sáng tạo).

Bước 4. Loại bỏ những dữ kiện dư, không cần thiết; chính xác hóa từ vựng, thuật ngữ, ngữ pháp, nội dung phần dẫn và câu hỏi; chỉnh sửa lỗi chính tả; hoàn thiện lại phần dẫn và câu hỏi... Giải lại BT theo những cách khác nhau (nếu có); phân tích ý nghĩa và đánh giá tác dụng của mỗi câu hỏi cũng như của cả BT. Bước 5. Đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh theo từng TC đối với HS sau khi giải BT. Ví dụ minh họa các bước xây dựng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh về nội dung “Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng HH” trong chương trình HH 10.

Bước 1. Xác định mục đích của BT: BT giúp HS rèn luyện và tự kiểm tra MĐ KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể” với 6 TC đã được liệt trong bảng 2.2 với nội dung “Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng HH”.

Bước 2. Chuẩn bị những kiến thức liên quan đến BT và KN cần sử dụng trong BT: - Các yếu tố ảnh hưởng đến cân bằng HH. - Nguyên lý chuyển dịch cân bằng LeChâtelier.

Bước 3. Soạn đề BT. Exercise. Read the text and answer the questions: [178] A change in temperature alters both the equilibrium position and the equilibrium constant. Recall that virtually every chemical reaction is either endothermic or exothermic.

The reaction for making methane has a negative ΔH°, which means that the forward reaction is exothermic and the reverse reaction is endothermic.

CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) ΔH° = -206.5 kJ In this case, you can think of heat as a product in the forward reaction and a reactant in the reverse reaction.

CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) + heat According to Le Châtelier’s principle, if heat is added to an equilibrium system, the equilibrium shifts in the direction in which heat is used up; that is, the equilibrium shifts to the left and decreases the concentration of methane (CH4). Lowering the temperature shifts the equilibrium to the right because the forward reaction liberates heat and relieves the stress. In shifting to the right, the equilibrium produces more methane.

The conversion between dinitrogen tetroxide (N2O4) and nitrogen dioxide (NO2) responds to changes in temperature in an observable way. This endothermic equilibrium is described by the following equation.

59 N2O4 (g) ⇌ 2NO2 (g) ΔH° = 55.3 kJ N2O4 is a colorless gas NO2 is a reddish-brown gas.

Question Q1. (TC1) How many reactions are there in the text? Write those reactions.

Q2. (TC2) Describe the phenomena in the figure above.

Q3. (TC3) Which content is NOT in the text?

A. The equilibrium position and the equilibrium constant change when temperature changes.

B. Distinguish the exothermic and endothermic reactions.

C. The conversion between dinitrogen tetroxide or dinitrogen tetroxide (N2O4) and nitrogen dioxide (NO2) when temperature changes.

D. The equilibrium position and the equilibrium constant change when concentrations changes.

Q4. (TC4) Name and state the principle relating to the phenomena in the text.

Q5. (TC5) What is the main content of the text?

A. The way to determine the equilibrium position when temperature changes.

B. Determine the exothermic and endothermic reactions.

C. Examples of the exothermic and endothermic reactions.

D. Heat and equilibrium position Q6. (TC6) How does the equilibrium position of the following reaction change when increasing the temperature? Explain your answer.

PCl5 (g) ⇌ PCl3 (g) + Cl2 (g) ΔH° = + 92,5kJ Bước 4. Loại bỏ những dữ kiện dư, không cần thiết; chính xác hóa từ vựng, thuật ngữ, ngữ pháp, nội dung phần dẫn và câu hỏi; chỉnh sửa lỗi chính tả; hoàn thiện lại phần dẫn và câu hỏi... Giải lại BT theo những cách khác nhau (nếu có); phân tích ý nghĩa và đánh giá tác dụng của mỗi câu hỏi cũng như của cả BT. Chúng tôi đưa ra lời giải cho BT như sau: Q1. There are two reactions in the text.

CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) N2O4 (g) ⇌ 2NO2 (g) Ý nghĩa: Câu hỏi giúp HS quan sát, quan tâm, tìm kiếm, chú ý những dữ kiện HH trong một bài đọc, cụ thể ở đây là các phản ứng thuận nghịch.

Q2. When placed in a warm-water bath, the equilibrium shifts in the endothermic direction, to the right, which produces more reddish-brown NO2. The mixture becomes

60 lighter in color when placed in an ice bath because the equilibrium shifts in the exothermic direction, to the left, in which more NO2 is converted to colorless N2O4. Ý nghĩa: Câu hỏi giúp HS quan sát và mô tả được hiện tượng HH xảy ra trong bài đọc. Điều này giúp HS hình thành các khái niệm, quy luật ban đầu từ các thí nghiệm thực tế, đó là có sự thay đổi chất khi nhiệt độ thay đổi.

Q3. Answer: D Ý nghĩa: Câu hỏi giúp kiểm tra HS nhận biết được đâu là những nội dung trong bài đọc, nội dung nào không phải để chắc chắn rằng HS đang hiểu đúng nội dung trọng tâm của bài đọc mà không bị nhầm lẫn, lan man. Trong bài đọc này không nhắc gì đến ảnh hưởng của nồng độ của các chất đến cân bằng HH. Q4. Le Châtelier’s principle: If a stress is applied to a system at equilibrium, the system shifts in the direction that relieves the stress. Ý nghĩa: Câu hỏi này giúp HS nhớ lại, liên hệ được kiến thức đã được học thông qua những nội dung HH có trong bài đọc. Đó là nguyên lý chuyển dịch cân bằng Le Chatelier, trong đó có nêu ba yếu tố ảnh hưởng đến chuyển dịch cân bằng là nhiệt độ, nồng độ và áp suất. Do đó, cần lược bỏ đoạn có chứa tên của nguyên lý chuyển dịch cân bằng để HS phải tự nhớ ra theo kiến thức đã được học trước đó thì BT sẽ mang tính hiệu quả cao hơn.

Q5. Answer: D Ý nghĩa: Câu hỏi này giúp HS nhìn lại, suy nghĩ, tổng hợp để có thể nhận ra được nội dung chính của bài đọc thông qua việc tìm kiếm những thông tin cụ thể cũng như những thông tin được cung cấp trong các câu hỏi trước đó mà không nhất thiết phải đọc hoặc hiểu toàn bộ bài đọc. Đó là ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng HH. Q6. The reaction for making PCl3 has a positive ΔH°, which means that the forward reaction is endothermic and the reverse reaction is exothermic. According to Le Châtelier’s principle, if heat is added to an equilibrium system, the equilibrium shifts in the direction in which heat is used up; that is, the equilibrium shifts to the right. Ý nghĩa: Câu hỏi này giúp HS dự đoán được hiện tượng cũng như kiểm tra được HS có nắm được bản chất ảnh hưởng của nhiệt độ đến cân bằng HH. Đó là khi tăng nhiệt độ thì cân bằng sẽ chuyển dịch theo chiều thu nhiệt.

Sau khi kiểm tra lỗi chính tả, ngữ pháp cũng như lược bỏ phần nội có nêu tên nguyên lý chuyển dịch cân bằng, BT được hoàn lại lại như sau: Exercise. Read the text and answer the questions: A change in temperature alters both the equilibrium position and the equilibrium constant. Recall that virtually every chemical reaction is either endothermic or exothermic.

The reaction for making methane has a negative ΔH°, which means that the forward reaction is exothermic and the reverse reaction is endothermic.

CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g)

ΔH° = -206.5 kJ

61 In this case, you can think of heat as a product in the forward reaction and a reactant in the reverse reaction.

CO (g) + 3H2 (g) ⇌ CH4 (g) + H2O (g) + heat If heat is added to an equilibrium system, the equilibrium shifts in the direction in which heat is used up; that is, the equilibrium shifts to the left and decreases the concentration of methane (CH4). Lowering the temperature shifts the equilibrium to the right because the forward reaction liberates heat and relieves the stress. In shifting to the right, the equilibrium produces more methane.

The conversion between dinitrogen tetroxide (N2O4) and nitrogen dioxide (NO2) responds to changes in temperature in an observable way. This endothermic equilibrium is described by the following equation.

N2O4 (g) ⇌ 2NO2 (g) ΔH° = 55.3 kJ N2O4 is a colorless gas.

NO2 is a reddish-brown gas.

Question Q1. (TC1) How many reactions are there in the text? Write those reactions.

Q2. (TC2) Describe the phenomena in the figure above.

Q3. (TC3) Which content is NOT in the text?

A. The equilibrium position and the equilibrium constant change when temperature changes.

B. Distinguish the exothermic and endothermic reactions.

C. The conversion between dinitrogen tetroxide (N2O4) and nitrogen dioxide (NO2) when temperature changes.

D. The equilibrium position and the equilibrium constant change when concentrations changes.

Q4. (TC4) Name and state the principle relating to the phenomena in the text.

Q5. (TC5) What is the main content of the text?

A. The way to determine the equilibrium position when temperature changes.

B. Determine the exothermic and endothermic reactions.

C. Examples of the exothermic and endothermic reactions.

D. Heat and equilibrium position.

Q6. (TC6) How does the equilibrium position of the following reaction change when increasing the temperature? Explain your answer.

PCl5 (g) ⇌ PCl3 (g) + Cl2 (g) ΔH° = + 92,5kJ

62 Bước 5. Đánh giá MĐ KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh theo từng TC đối với HS sau khi giải BT: - HS nêu và viết được các phản ứng HH xảy ra trong bài đọc (TC 3.1).

- HS mô tả được hiện tượng xảy ra khi quan sát hình vẽ (TC 3.2).

- HS nhận định được những nội dung HH nào không có trong bài đọc, qua đó cũng xác định những nội dung HH được nêu trong bài đọc (TC 3.3).

- HS liên hệ những dữ kiện HH trong bài đọc với kiến thức đã được học (TC 3.4).

- HS chọn được dữ kiện thể hiện được nội dung chính của bài đọc (TC 3.5) - HS dự đoán được hiện tượng xảy ra thông qua những dữ kiện HH được cung cấp trong bài đọc (TC 3.6).

2.4. Một số dạng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trường THPT 2.4.1. Bài tập hóa học điền từ cho sẵn Mô tả dạng bài tập hóa học điền từ cho sẵn BTHH điền từ cho sẵn là một dạng BT thực hành, trong đó HS phải điền vào mỗi chỗ trống trong một đoạn văn, một câu, …với một hoặc nhiều từ phù hợp được cho sẵn để thực hành một điểm ngôn ngữ cụ thể liên quan đến các nội dung HH. Đó có thể là một định nghĩa thuật ngữ HH; cách sử dụng một thuật ngữ HH; những hiện tượng, phản ứng, cơ chế, … xảy ra; hoặc một kết quả suy luận được từ nội dung của bài đọc HH; … BTHH điền từ cho sẵn có tác dụng giúp HS có thể kiểm tra việc thuộc từ vựng HH của bản thân; hiểu được từ vựng, thuật ngữ HH thông qua cách sử dụng chúng; … Đây là một dạng BT tổng hợp với mục đích kiểm tra độ thành thạo của người đọc trong quá trình sử dụng ngôn ngữ HH; sự hiểu nghĩa của từ cũng như nội dung bài đọc, các hiện tượng xảy ra trong quá trình đọc; cách vận dụng loại từ vựng thích hợp với cấu trúc ngữ pháp; cách sử dụng từ đồng nghĩa, gần nghĩa phù hợp với ngữ cảnh, nội dung bài đọc.

BT có thể được cho dưới 2 dạng sau đây: Dạng 1: Câu hỏi nhiều lựa chọn Ở dạng BT này, đề bài sẽ cho sẵn những câu, câu hỏi hoặc một đoạn văn có nội dung hoá học, trong đó để khuyết những từ cần điền và đưa ra nhiều đáp án để HS lựa chọn đối với mỗi từ khuyết cần điền, được cụ thể hoá như sau: Câu 1: Nội dung câu hỏi liên quan đến từ cần xác định.

A. Phương án 1 B. Phương án 2 C. Phương án 3

D. Phương án 4

hoặc Nội dung đoạn văn có để trống những từ cần điền được đánh số thư tự (1), (2), (3), …

1. A. Phương án 1 B. Phương án 2 C. Phương án 3 D. Phương án 4 2. A. Phương án 1 B. Phương án 2 C. Phương án 3 D. Phương án 4 3.

A. Phương án 1

B. Phương án 2

C. Phương án 3

D. Phương án 4

63 Dạng 2: Điền từ cho sẵn vào câu hoặc đoạn văn Ở dạng BT này, đề bài sẽ cho sẵn nhiều câu hoặc đoạn văn có nội dung hoá học, trong đó để khuyết những từ cần điền và cung cấp sẵn những từ cần điền. HS sẽ lựa chọn những từ thích hợp với từng câu trong các câu hỏi cho sẵn hoặc trong đoạn văn để điền vào, được cụ thể hoá như sau: (Từ cần điền A)

(Từ cần điền B)

(Từ cần điền C)

(Từ cần điền D)

Nội dung đoạn văn có để trống những từ cần điền được đánh số thứ tự (1), (2), (3), (4), …

Trả lời: (1) …

(2) …

(3) …

(4) …

Nguyên tắc thiết kế bài tập hóa học điền từ cho sẵn Trên cơ sở nghiên cứu mục đích và những KN cần có khi đọc hiểu HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số nguyên tắc xây dựng BTHH điền từ cho sẵn bằng tiếng Anh như sau: - Bảo đảm tính chính xác, khoa học về nội dung HH. - Kiểm tra, củng cố mở rộng kiến thức KN HH theo chuẩn kiến thức, KN. - Kiểm tra, củng cố và mở rộng cho HS về vốn từ vựng và các thuật ngữ HH bằng tiếng Anh. - Phát triển cho HS KN đọc hiểu những nội dung HH bằng tiếng Anh. Phương pháp làm bài tập hóa học điền từ cho sẵn Để giúp HS hoàn thành một BTHH điền từ cho sẵn bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số bước thực hiện như sau: - Đọc lướt toàn bộ bài đọc, câu, các từ, cụm từ và thuật ngữ cho sẵn hoặc mới nhằm mục đích:  Phân tích, xác định ngữ cảnh để phần nào quyết định được thì của các động từ đang được sử dụng trong bài đọc.  Xác định từ loại của chỗ trống đang cần điền.

- Hoàn thành nhanh những chỗ trống cảm thấy tự tin với đáp án được chọn hoặc khi biết câu trả lời trước, từ đó có thể thu hẹp các lựa chọn ít tự tin hơn.

- Quan sát những từ, nội dung trước hoặc sau chỗ trống cần điền, áp dụng những quy tắc trong ngữ pháp thật chính xác để tìm những manh mối, sự liên quan, giúp cho việc tìm, dự đoán được đáp án chính xác ngay cả khi không chắc chắn về nghĩa của từ, thuật ngữ hoặc khi hết thời gian.

64 Kĩ năng làm bài tập hóa học điền từ cho sẵn 1. Đọc lướt lấy ý chính (lần 1) Mục đích: Hiểu được nội dung chính của câu hỏi, đoạn văn 2. Đọc lướt lấy ý chính (lần 2) Mục đích: xác định từ loại 3. Đọc chuyên sâu Các kĩ năng thành phần: - Xác định mục tiêu và lập kế hoạch - Tìm kiếm thông tin cụ thể - Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận - Suy đoán - Đặt câu hỏi - Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng - Kiểm soát và làm rõ - Tóm tắt và tổng hợp - Xác định thông tin quan trọng và đánh giá

3a. Liệt kê những từ đồng nghĩa, gần nghĩa, có liên quan đến từ cần điền Mục đích: đảm bảo nghĩa của từ được chọn là phù hợp nhất trong những phương án

Mục đích: hiểu nội dung câu hỏi, đoạn văn

3b. Tìm kiếm từ liên quan trong đoạn văn Mục đích: đảm bảo nghĩa của từ được chọn là phù hợp nhất trong những phương án

4. Chọn đáp án đúng Mục đích: kiểm tra các đáp án đã chọn phù hợp với tổng quan câu hỏi, đoạn văn

5. Đọc lại

Hình 2.2. Sơ đồ KN làm BT điền từ cho sẵn vào bài đọc có nội dung HH Ví dụ minh họa bài tập hóa học điền từ cho sẵn a) Example 1. Fill in each blank with the word that best completes the reading comprehension [169]: Oxygen and nitrogen are examples of (1) ____. The smallest unit of an element is called an atom. The elements found in living things include carbon, hydrogen, oxygen, nitrogen, phosphorus, and sulfur.

Carbon dioxide is a (2) ____ made up of the carbon and oxygen elements. When two or more elements combine chemically, they form a compound. Most elements in living things occur in the form of compounds. The smallest unit of many compounds is called a

65 molecule. Water is another compound. Each water molecule is made up of (3) ____ hydrogen atoms and one oxygen atom.

Most compounds that contain carbon are called (4) ____ compounds. Some important groups of organic compounds found in living things are (5) ____ , lipids, proteins, and nucleic acids. As you may know, many of these compounds are found in the foods you eat. This is not surprising, since the foods you eat come from living things.

Compounds that don't contain the element carbon are called (6) ___________ compounds.

Water and sodium chloride, or table salt, are familiar examples of inorganic compounds.

(1) A. compound B. elements C. atoms D. cells (2) A. molecule (3) A. one

B. allele B. two

C. lipid C. four

D. compound D. twelve

(4) A. protein

B. enzyme

C. inorganic

D. organic

C. nitrogen C. nucleic acid

D. oxygen D. structure

(5) A. carbohydrates B. halogen (6) A. organic B. inorganic

Đánh giá TC 4.1 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS cần liệt kê được những dữ kiện, kiến thức, vấn đề HH đã biết có liên quan đến nội dung bài đọc, cụ thể là: khái niệm đơn chất, hợp chất, nguyên tố, nguyên tử, phân tử; Công thức phân tử của một số chất trong bài đọc; ... Trong những thông tin đã liệt kê, HS dễ dàng nhận thấy từ số (1) chính là ví dụ của khái niệm nguyên tố nên có thể chọn đáp án là B. Đánh giá TC 4.2 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS có thể cho ví dụ đối với những thông tin đã liệt kê ở MĐ 1 về đơn chất, hợp chất, nguyên tố, nguyên tử, phân tử. Từ đó, HS có thể dễ dàng thấy được “carbon dioxide” có công thức phân tử là CO2, là hợp chất được tạo thành từ 2 nguyên tố carbon và oxygen. Do đó, HS có thể chọn được đáp án đúng của từ số (2) là D. Đánh giá TC 4.3 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS có thể giải thích được hợp chất “carbon dioxide” được tạo thành có thể bằng nhiều phản ứng, trong đó có phản ứng đốt cháy carbon bằng oxygen, trong đó nguyên tố C có hóa trị IV, O có hóa trị II nên tạo thành hợp chất có công thức phân tử là CO2. HS giải thích tương tự với phân tử nước để viết ra được công thức phân tử của nước là H2O (2 nguyên tử H và 1 nguyên tử O). Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (3) là B. Đánh giá TC 4.4 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS làm sáng tỏ được khái niệm về hợp chất hữu cơ (organic compound), hợp chất vô cơ (inorganic compound), protein và enzim (enzyme). Từ những khái niệm đó, HS có thể chọn được đáp án đúng của từ số (4) là D. Đánh giá TC 4.5 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS nêu được khái niệm đầy đủ về hợp chất hữu cơ và có thể cho ví dụ về các hợp chất hữu cơ đã học trong chương trình HH lớp 9 như hydrocarbon, dẫn xuất của

66 hydrocarbon, ethanol, acetic acid, glucose, sucrose, … Qua đó, đối với từ số (5) thì đáp án B, C, D đề là các đơn chất của các nguyên tố halogen, nitrogen, oxygen nên HS có thể chọn được đáp án đúng của từ số (5) là A. Đánh giá TC 4.6 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS tập hợp được các thông tin trong bài đọc để hệ thống được kiến thức xuyên suốt, cụ thể ở đây là các khái niệm về nguyên tố, đơn chất, hợp chất, chất hữu cơ, chất vô cơ, … để có thể suy ra đáp án đúng của từ số (6) là B. b) Example 2. Fill in each blank with the word that best completes the reading comprehension [168]: physical covering

metal apart

boiling chemical

metals evaporates

condensed above

Changes in matter happen around you every day. Some changes make matter look different. Other changes make one kind of matter become another kind of matter.

Solids like ice can change into liquids. Heat speeds up the moving particles in ice.

The particles move (1) ____. Heat melts ice and changes it to liquid water. Metals can be changed from a solid to a liquid state also. (2) ____ must be heated to a high temperature to melt. Melting is changing from a solid state to a liquid state. If the temperature goes (3) ____ this temperature, the ice will melt. Have you ever had a glass of lemonade with ice on a hot summer day? Did you notice the water that beaded up on the outside of the glass? Water vapor in the air (4) ____ to small drops of water on the outside of the glass.

Another way matter can change is a chemical change. A chemical change takes place when matter changes into a different kind of matter. Have you ever seen an old piece of silverware that has turned black? This is another kind of chemical change. A gas in the air causes a black (5) ____ called tarnish to form on silver. The tarnish is a different kind of matter from the air or the silver. Signs of a chemical change are a change in color or temperature or the production of heat or light. Bubbling, fizzing, or making a noise or smell are some more signs. Not all of these things happen during a (6) ____ change. But usually at least one of them does happen.

The idea of the reading above is about: How matter changes. Đánh giá TC 5.1 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS cần nhớ lại được những hiện tượng xảy ra đã biết trước đó có liên quan đến nội dung bài đọc, chẳng hạn như: băng tan hoặc nước bốc hơi khi nhiệt độ tăng, các kim loại có thể nóng chảy ở nhiệt độ cao, sắt bị gỉ sét khi để lâu ngoài không khí, ... Từ đó HS có thể chọn được đáp án đúng của từ số (2) là metals. Đánh giá TC 5.2 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS chọn những kiến thức, nội dung, phản ứng, hiện tượng HH có liên quan đến những vấn đề HH trong bài đọc, chẳng hạn như các khái niệm về sự biến đổi vật lý, biến đổi HH,

67 sự hóa hơi, sự nóng chảy, sự đông đặc, sự cháy, sự oxi hóa kim loại, ... Trong đó HS sẽ dựa vào khái niệm và đặc điểm của sự nóng chảy để chọn được đáp án đúng của từ số (3) là above. Đánh giá TC 5.3 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS sử dụng những kiến thức đã biết, cụ thể là tốc độ chuyển động của các phần tử trong chất rắn chậm hơn trong chất lỏng và chậm hơn trong chất khí; nhiệt độ càng cao, tốc độ chuyển động của các phần tử càng tăng, để có thể giải thích cũng như suy ra được được đáp án đúng của từ số (1) là apart (do nhiệt độ làm tăng tốc độ chuyển động nên các phần tử chuyển động ngày càng xa nhau). Đánh giá TC 5.4 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS phân loại những vấn đề HH đã giải thích được và chưa giải thích được, chẳng hạn các hiện tượng có thể chưa giải thích được trong bài đọc như: vì sao nước đọng lại trên ly nước chanh lạnh, kim loại bạc để lâu ngày bị xỉn màu, ... Từ đó HS có thể suy ra được kim loại bạc để lâu trong không khí sẽ có một lớp màu đen bám lên bề mặt nên chọn được đáp án đúng của từ số (5) là covering. Đánh giá TC 5.5 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS quyết định vấn đề HH quan trọng chưa giải thích được để làm sáng tỏ, đối với bài đọc này có 2 hiện tượng, đó là vì sao nước đọng lại trên ly nước chanh lạnh, kim loại bạc để lâu ngày bị xỉn màu? Trong đó, sự thay đổi màu sắc của bạc khi để ngoài không khí chứng tỏ bạc đã có sự biến đổi thành chất khác, nghĩa là có sự biến đổi HH. Đó cũng là một trong những dấu hiệu được nêu trong bài đọc. Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (6) là chemical. Đánh giá TC 5.6 đối với KN 5 “Suy đoán”: HS dự đoán để giải thích hiện tượng xảy ra liên qua đến vấn đề đặt ra ở MĐ 5 dựa trên những kiến thức đã biết hoặc do suy luận, cụ thể ở đây liên quan đến từ số (4), đó là ly nước chanh lạnh sẽ làm mát không khí xung quanh nó, làm cho hơi nước ngưng tụ lại thành giọt đọng lại trên thành ly. Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (4) là condensed.

2.4.2. Bài tập hóa học điền từ tự do Mô tả dạng bài tập hóa học điền từ tự do BTHH điền từ tự do là một dạng BT thực hành, trong đó HS phải điền vào mỗi chỗ trống trong một đoạn văn, một câu, …với một hoặc nhiều từ phù hợp không được cho sẵn để thực hành một điểm ngôn ngữ cụ thể liên quan đến các nội dung HH. Đó có thể là một định nghĩa thuật ngữ HH; cách sử dụng một thuật ngữ HH; những hiện tượng, phản ứng, cơ chế, … xảy ra; hoặc một kết quả suy luận được từ nội dung của bài đọc HH; … BTHH điền từ tự do có tác dụng giúp HS có thể kiểm tra việc nắm vững từ vựng HH của bản thân; hiểu được từ vựng, thuật ngữ HH thông qua cách sử dụng chúng; khai thác những kiến

68 thức cũ, kết nối và suy luận những kiến thức mới; cải thiện KN dự đoán cũng như RL KN đặt câu hỏi trong quá trình thực hiện BT; … Đây là dạng BT mang tính tổng hợp rất cao, có MĐ khó hơn hẳn so với dạng BT điền từ cho sẵn. Dạng BT này dùng để kiểm tra vốn từ vựng chuyên ngành HH của HS, khả năng đọc hiểu những vấn đề có nội dung HH nói riêng và văn bản nói chung và cách vận dụng từ vựng, loại từ vựng vào từng trường hợp cụ thể, phù hợp với ngữ cảnh, nội dung của bài đọc. Ở dạng BT này, đề bài sẽ cho sẵn nhiều câu hoặc đoạn văn có nội dung hoá học, trong đó để khuyết những từ cần điền nhưng không cung cấp sẵn những từ cần điền. HS sẽ suy luận để lựa chọn những từ thích hợp với từng câu trong các câu hỏi cho sẵn hoặc trong đoạn văn để điền vào, được cụ thể hoá như sau: Nội dung đoạn văn có để trống những từ cần điền được đánh số thứ tự (1), (2), (3), (4), …

Trả lời:

(1) Từ A

(2) Từ B

(3) Từ C

(4) Từ D

Nguyên tắc thiết kế bài tập hóa học điền từ tự do Trên cơ sở nghiên cứu mục đích và những KN cần có khi đọc hiểu HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số nguyên tắc xây dựng BTHH điền từ tự do bằng tiếng Anh như sau: - Bảo đảm tính chính xác, khoa học về nội dung HH. - Kiểm tra, củng cố mở rộng kiến thức KN HH theo chuẩn kiến thức, KN. - Kiểm tra, củng cố và mở rộng cho HS về vốn từ vựng và các thuật ngữ HH bằng tiếng Anh. - Thực hành phân tích cấu trúc câu, suy luận, dự đoán và sử dụng các từ vựng và thuật ngữ HH bằng tiếng Anh một cách đúng đắn.

- Phát triển cho HS KN đọc hiểu những nội dung HH bằng tiếng Anh. Phương pháp làm bài tập hóa học điền từ tự do Để giúp HS hoàn thành một BTHH điền từ tự do bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số bước thực hiện như sau: - Đọc lướt toàn bộ bài đọc, câu, các từ, cụm từ và thuật ngữ cho sẵn hoặc mới nhằm mục đích:  Phân tích, xác định ngữ cảnh để phần nào quyết định được thì của các động từ đang được sử dụng trong bài đọc.  Xác định từ loại của chỗ trống đang cần điền.  Dự đoán nội dung chính của bài đọc.

- Hoàn thành nhanh những chỗ trống cảm thấy tự tin với đáp án được chọn hoặc khi biết câu trả lời trước, từ đó có thể thu hẹp các lựa chọn ít tự tin hơn.

69 - Quan sát những từ, nội dung trước hoặc sau chỗ trống cần điền, áp dụng những quy tắc trong ngữ pháp thật chính xác để tìm những manh mối, sự liên quan, giúp cho việc tìm, dự đoán được đáp án chính xác ngay cả khi không chắc chắn về nghĩa của từ, thuật ngữ hoặc khi hết thời gian.

- Kiểm tra lại chính tả thật kĩ trước khi quyết định đáp án.

Kĩ năng làm bài tập hóa học điền từ tự do 1. Đọc lướt lấy ý chính Đối với đề bài dạng đoạn văn Mục đích: - Nắm ý chính - Xác định từ loại

Đối với đề bài dạng câu, câu hỏi Mục đích: xác định từ loại

2. Đọc chuyên sâu

Mục đích: hiểu nội dung câu hỏi, đoạn văn

2a. Loại trừ những từ không phù hợp về từ loại, ngữ pháp, ngữ nghĩa, …

Các kĩ năng thành phần: - Xác định mục tiêu và lập kế hoạch - Tìm kiếm thông tin cụ thể - Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận - Suy đoán - Đặt câu hỏi - Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng - Kiểm soát và làm rõ - Tóm tắt và tổng hợp - Xác định thông tin quan trọng và đánh giá -…

2b. Thử từng từ trong các phương án trả lời để chọn đáp án đúng

3. Chọn đáp án đúng Mục đích: kiểm tra các đáp án đã chọn phù hợp với tổng quan câu hỏi, đoạn văn

4. Đọc lại

Hình 2.3. Sơ đồ KN làm BT điền từ tự do vào bài đọc có nội dung HH. Ví dụ minh họa bài tập hóa học điền từ tự do a) Example 1. Fill in the blank with NO MORE THAN two words in each blank [57]: The periodic table contains a number of periods and groups. The periods are the horizontal rows. The groups (or families) are the vertical columns. But first you must understand why elements are put into the same group. Think about a family you know, not a chemical family, but a human family. Children look like their parents. The same holds true for the elements in the families of the periodic table; they react the same way (for the most part). Each element has a certain number of valence electron that determines its chemical (1)____. Because the elements in a family have the same number of valence electrons, they will have a similar chemical reactivity. For example, Na and K can be compared in electron (2)____ and ions formed: Na (1s22s22p63s1) and K

70 (1s22s22p63s13p64s1). Both atoms have 1 valence electron and will lose this one electron to form ions with charges of 1+. This similar charge will mean that both elements have a similar chemical reactivity.

(3)____

is a measure of an atom’s ability to attract electrons. The greatest

electronegativity value goes to fluorine, 4.0. Francium, Fr, has an electronegativity of 0.7.

This should make sense because nonmetals tend to (4)____ electrons and have a higher electronegativity value, whereas metals tend to lose electrons and have a lower electronegativity value. Because they don’t react, the noble gases do not have a value for electronegativity. Electronegativity generally (5)____ as you move down a group, and increases as you move from left to right across a period. Which is expected to have a lower electronegativity, Na or S? Na has a (6)____ electronegativity because it is further from fluorine on the periodic table. Đánh giá TC 6.1 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS gạch dưới những từ ngữ chưa hiểu nghĩa, trong đoạn văn trên có thể là những từ như valence electron, electronegativity, … Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (3) là electronegativity nhờ mối liên quan với các dữ kiện khác của bài đọc. Đánh giá TC 6.2 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS phân loại những thuật ngữ HH chưa hiểu, chưa rõ bản chất thành các nhóm khác nhau, chẳng hạn như (periods, groups); (gain, lose); … Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (4) là gain nhờ vào sự trái ngược về nghĩa trong ý sau của câu: kim loại có xu hướng nhường electron thì phi kim sẽ ngược lại, có xu hướng nhận electron. Đánh giá TC 6.3 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS cố gắng đoán và giải thích vì sao Na có độ âm điện nhỏ hơn S, dựa vào dữ kiện đã được cung cấp trong bài đọc: trong cùng chu kỳ, từ trái sang phải, độ âm điện tăng. Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (6) là lower. Đánh giá TC 6.4 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS xác định những dữ kiện nào quan trọng, không quan trọng để tập trung làm rõ, chẳng hạn như đoạn văn so sánh khả năng phản ứng của các nguyên tử cùng nhóm (Think about a family you know, … they react the same way (for the most part)), là không quan trọng; đoạn văn quan trọng cần tập trung để hiểu là đoạn văn giải thích: dựa vào đâu có thể xét được những nguyên tử có khả năng phản ứng giống nhau (Because the elements in a family… have a similar chemical reactivity). Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (2) là configuration. Đánh giá TC 6.5 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS tự hỏi những câu hỏi trong quá trình đọc bài đọc HH để chắc chắn bản thân hiểu được những vấn đề trong bài đọc, cụ thể là: Did valence electron determine its chemical

71 reactivity? hoặc What does valence electron determine? Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (1) là reactivity. Đánh giá TC 6.6 đối với KN 6 “Đặt câu hỏi”: HS sắp xếp các câu hỏi theo trình tự hợp lý để kiểm tra trí nhớ, sự hiểu của bản thân sau khi đọc bài đọc có nội dung HH, cụ thể trong số các câu hỏi đặt ra sẽ có câu: How does electronegativity change from left to right across a period and as you move down a group?

Từ đó có thể chọn được đáp án đúng của từ số (5) là decreases. b) Example 2. Fill in the blank: The (1)____ of an atom contains (2)____ and (3)____. The general name for (4)____ and (5)____ is (6)____. The total number of protons and neutrons in an atom is called the nucleon number. The (7)____ number is also called the mass number. Protons have a (8)____ charge but neutrons have a (9)____ charge. Outside the nucleus are the (10)____, which are negatively (11)____. The electrons are arranged in (12)____ or energy levels.

The number of protons in an atom is (13)____ to the number of electrons. For example, the number of protons in

27 13

Al atom is (14)____ and the number of neutrons in this atom is

(15)____. Đánh giá TC 4.1 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS cần liệt kê được những kiến thức có liên quan đến BT như: - Cấu tạo nguyên tử: hạt nhân (proton, nơtron) mang điện dương và lớp vỏ (electron) mang điện âm.

- Proton mang điện dương, electron mang điện âm, nơtron không mang điện.

- Nguyên tử bình thường trung hòa về điện.

Từ đó có thể chọn được đáp án đúng như sau: (1) nucleus; (2) protons; (3) neutrons; (8) position; (9) neutral; (10) electrons; (11) charged; (12) shells Đánh giá TC 4.2 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS cần cho ví dụ về một nguyên tử cụ thể, chẳng hạn

23 11

Na :

- Element: Sodium.

- Proton = 11; Mass number = 23.

Từ đó có thể chọn được đáp án (14) là thirteen Đánh giá TC 4.3 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS giải thích được vì sao nơtron không mang điện theo kiến thức đã được liệt kê ở TC 1. Từ đó có thể chọn được đáp án (13) equal. Đánh giá TC 4.4 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS giải thích được vì sao số nucleon cũng được gọi là số khối: do electron có khối lượng nhỏ hơn nhiều so với proton và neutron nên khối lượng nguyên tử tập trung ở hạt nhân. Từ đó có thể chọn được đáp án (7) nucleon. Đánh giá TC 4.5 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”:

72 HS kết luận vấn đề nêu ra ở TC 4.4: Mass number (A) = Proton (P) + Neutron (N).

Từ đó có thể chọn được đáp án (15) fourteen. Đánh giá TC 4.6 đối với KN 4 “Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận”: HS tập hợp dữ kiện thành hệ thống xuyên suốt: - Cấu tạo nguyên tử: hạt nhân (proton, neutron) mang điện dương và lớp vỏ (electron) mang điện âm. Nguyên tử trung hòa về điện nên số proton (P) = số electron (E) - Proton mang điện dương, electron mang điện âm, neutron không mang điện.

- Khối lượng nguyên tử (số khối) tập trung ở hạt nhân.

- Số khối (A) = Proton (P) + Neutron (N).

Từ đó có thể chọn được đáp án (4) protons; (5) neutrons; (6) nucleons.

2.4.3. Bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài Mô tả dạng bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài BTHH sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài là một dạng BT thực hành trình độ cao, trong đó HS phải trả lời được các câu hỏi ở nhiều dạng khác nhau (câu hỏi tự luận, câu hỏi trắc nghiệm) liên quan đến một bài đọc có nội dung HH. Dạng BT này được thiết kế để kiểm tra, đánh giá các KN cơ bản cần thiết trong việc đọc hiểu hiệu quả là hiểu được ý nghĩa của từ; khả năng hiểu ý nghĩa và vận dụng từ vựng trong ngữ cảnh cụ thể; khả năng tổng hợp để hiểu được ý nghĩa, nội dung chính của một bài đọc; khả năng suy luận những dữ kiện khác từ nội dung bài đọc dựa trên kiến thức sẵn có, …

Nguyên tắc thiết kế bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài Trên cơ sở nghiên cứu mục đích và những KN cần có khi đọc hiểu HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số nguyên tắc xây dựng BTHH sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài bằng tiếng Anh như sau: - Đảm bảo tính khoa học, chính xác về nội dung HH. - Củng cố, mở rộng và kiểm tra kiến thức, KN HH theo chuẩn kiến thức, KN. - Mở rộng cho HS về vốn từ vựng và các thuật ngữ HH bằng tiếng Anh. - Thực hành phân tích cấu trúc ngữ pháp của câu, suy luận, dự đoán để hiểu được các nội dung HH bằng tiếng Anh một cách đúng đắn.

- Phát triển cho HS KN đọc hiểu những nội dung HH bằng tiếng Anh. Phương pháp làm bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài Để giúp HS hoàn thành một BT sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài có nội dung HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số bước thực hiện như sau: - Đọc lướt toàn bộ bài đọc. Chú ý các tiêu đề, các câu chủ đề, chủ đề phụ hoặc các câu tóm tắt trong bài đọc nhằm mục đích xác định hoặc đoán lấy ý chính, các thông tin quan trọng của bài đọc.

73 - Đọc kĩ lại bài đọc để tìm những dữ kiện HH cụ thể liên quan đến nội dung câu hỏi.

- Biến những tiêu đề, câu chủ đề thành những câu hỏi và tìm cách trả lời chúng.

- Dự đoán nghĩa của những từ mới dựa trên những kiến thức đã biết hoặc từ những manh mối, dữ kiện có trong bài đọc.

- Làm rõ những thông tin chưa hiểu, chưa rõ.

- Ghi chú một cách tóm tắt, ngắn gọn những thông tin bằng những từ khóa, sơ đồ, phản ứng, hiện tượng, … theo cách riêng của bản thân.

- Trả lời những câu hỏi dễ nhất, nằm trong khả năng của bản thân mà bản thân tự tin đó là câu trả lời đúng.

- Kiểm tra lại thật kĩ trước khi quyết định đáp án cuối cùng.

Kĩ năng làm bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài 2. Tìm kiếm thông tin cụ thể

1. Đọc lướt lấy ý chính

Mục đích: xác định những dữ kiện chi tiết quan trọng liên quan đến câu hỏi thông qua những từ khóa

Mục đích: Hiểu được nội dung chính của bài đọc, câu hỏi

3. Đọc chuyên sâu Các kĩ năng thành phần: - Xác định mục tiêu và lập kế hoạch - Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận - Suy đoán - Đặt câu hỏi - Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng - Kiểm soát và làm rõ

Mục đích: hiểu sâu, cặn kẽ nội dung bài đọc, câu hỏi.

- Tóm tắt và tổng hợp

4. Chọn đáp án đúng / Trả lời câu hỏi Hình 2.4. Sơ đồ KN làm BTHH sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. Ví dụ minh họa bài tập hóa học sử dụng thông tin được cung cấp từ dữ kiện đề bài a) Example 1. Read the passage and answer the questions below: [57] An electron-dot structure is a type of diagram used to keep track of valence electrons.

Electrons in the highest principal energy level of an atom are called valence electrons.

Electron-dot structures are especially helpful when used to illustrate the formation of chemical bonds. Unreactive noble gases have electron configurations that have a full outermost energy level. This level is filled with two electrons for helium (1s2) and eight electrons for the other noble gases (ns2 np6). Elements tend to react to acquire the stable electron structure of a noble gas.

74 A positive ion forms when an atom loses one or more valence electrons in order to attain a noble gas configuration. A positively charged ion is called a cation. Metals atoms are reactive because they lose valence electrons easily. Nonmetals, which are located on the right side of the periodic table, easily gain electrons to attain a stable outer electron configuration. An anion is a negatively charged ion. To designate an anion, the ending -ide is added to the root name of the element.

Oppositely charged ions attract each other, forming electrically neutral ionic compounds. During the reaction, a sodium atom transfers its valence electron to a chlorine atom and becomes a positive ion. The chlorine atom accepts the electron into its outer energy level and becomes a negative ion. The oppositely charged ions attract each other, forming the compound sodium chloride. The electrostatic force that holds oppositely charged particles together in an ionic compound is referred to as an ionic bond. Compounds that contain ionic bonds are ionic compounds.

Questions: 1. A characteristic of cation is that: A. The number of neutrons is related to the number of electrons B. It has less electrons than protons C. It has equal numbers of electrons and protons D. It has less protons than electrons 2. Which statement is NOT correct?

A. Cations and anions combine in the simplest ratio which results in electrical neutrality.

B. The number of electrons lost by the cation equals the number of electrons gained by the anion in an ionic compound.

C. Ionic compounds may contain one metal and one halogen.

D. Formulas of ionic compounds are written with the anion first, followed by the cation.

3. Explain with the help of (i) atomic or orbital structural diagram (ii) electron dot diagram, for the formation of following: Sodium chloride.

4. Make an outline of the text to help yourself remember the main ideas systematically.

5. Fill in the blank spaces with appropriate words. a) Sodium chloride is an ionic compound formed as a result of transfer of ___(1)___ valence electron from metallic sodium to non-metallic chlorine atom. b) Calcium oxide is an ionic compound formed as a result of transfer of ___(2)___ valence electrons from metallic calcium to non-metallic oxygen atom. c) Magnesium chloride is an ionic compound formed as a result of transfer of

75 ___(3)___ valence electrons from metallic magnesium to ___(4)___ atoms of non-metallic chlorine.

6. Sodium oxide (Na2O) contains ionic bonding. Write down the formulae of ions in sodium oxide. What changes in electron arrangement occur when these ions are formed from sodium and oxygen atoms? What type of force hold these ions together? Đánh giá TC 9.1 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”: HS cần ghi nhớ được những từ khóa chính trong bài đọc: A positive ion forms, lose, one or more valence electrons, positively charged ion, a cation,…Từ đó, HS có thể suy ra được số electron trong ion sẽ ít hơn số proton và chọn được đáp án B đối với câu hỏi 1. Đánh giá TC 9.2 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”: HS xác định được những nội dung chính trong bài đọc, cụ thể là: công thức electron, sự hình thành ion, sự hình thành liên kết ion. Từ đó có thể chọn được nội dung không có trong bài đọc, do đó đáp án đúng là D đối với câu hỏi 2. Đánh giá TC 9.3 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”: HS có thể minh họa được sự hình thành liên kết ion trong hợp chất NaCl bằng các sơ đồ theo yêu cầu (câu hỏi 3).

Structural diagram Electron dot diagram

Đánh giá TC 9.4 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”: HS lập được dàn ý từ nội dung chính của bài đọc để có thể trả lời được câu 4: 1. Electron-dot structure a. Definition of electron-dot structure. b. Usage of electron-dot structure. c. Determine the valence electrons.

2. The Octet Rule 3. Ion a. Formation of ion. b. Tendency of metal and non-metal when forming ions.

4. Ionic bond a. Formation of ionic bond. b. Example. c. Definition of ionic compound. Đánh giá TC 9.5 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”:

76 HS xác định những khái niệm, cơ chế, … mang tính thuyết phục, dễ nhớ để minh họa cho những nội dung chính trong bài đọc HH như khái niệm về ion, cơ chế hình thành liên kết ion, quy tắc bát tử,…Từ đó HS có thể trả lời được câu hỏi 5: (a) one, (b) two, (c) two Đánh giá TC 9.6 đối với KN 9 “Tóm tắt và tổng hợp”: HS có thể soạn thảo, minh họa và trình bày những nội dung chính của bài đọc, đó là giải thích sự hình thành liên kết ion bằng sơ đồ hoặc hình vẽ hoặc phản ứng minh họa,… để trả lời câu hỏi 6: The sodium oxide contains the following ions: (1) Two sodium ions, each having a unit positive change, i.e., 2Na+.

(2) One oxide ion, having 2-units negative charge, i.e., O2–.

The sodium atom has electronic configuration (2, 8, 1). It loses one electron from its valence shell to have a stable electronic configuration (2, 8) like that of the neon gas. 

Na (2, 8, 1)

Na+

+

e-

(2, 8) (Neon-like configuration)

Sodium atom Sodium ion The oxygen atom has electronic configuration (2, 6). It accepts two electrons in its valence shell to have a stable electronic configuration (2, 8) like that of the neon gas.

O

+

2e-



O2-

(2, 6) (2, 8) (Neon-like configuration) Oxygen atom Oxide ion b) Example 2. Read the passage, conduct the experiment and answer the questions below [176]: Certain compounds called indicators show a definite color change when they are mixed with an acid. Litmus paper, a commonly used indicator, changes from blue to red in an acid solution. Another indicator is phenolphthalein. This liquid is colorless in an acid solution.

Cabbage Indicator Purpose In this activity, you will remove an indicator from a red cabbage. An indicator belongs to a special group of compounds that changes color when added to acidic or basic solutions.

You will use the cabbage indicator to measure the acidity of various substances.

Materials (per group) Red cabbage Distilled water Flat-bottomed dish Small beaker Bunsen burner Vinegar

Clear soft drink 9 test tubes Litmus paper Tripod

77 Grapefruit juice

Wire gauze

Milk

Stirring rod

Shampoo

Oven mitten

Drain cleaner

Safety goggles

10-mL graduated cylinder Ammonia cleaning solution Procedure 1. Tear four leaves of a red cabbage into small pieces and place them in a flat-bottomed dish. Using the bottom of the beaker, gently squash the leaves. Then put the leaves and any juice into the small beaker. Add water to the beaker so that the leaves are covered.

2. Place the wire gauze and then the beaker on the tripod. Position the Bunsen burner beneath the beaker and light it. CAUTION: Be careful when lighting and using a Bunsen burner. Wear your safety goggles for the remainder of this activity.

3. Boil the cabbage-water mixture until the liquid portion gets very dark. Wearing an oven mitten, carefully pour the liquid into a test tube. CAUTION: Be extremely careful. The liquid being poured is hot.

4. Place 3 mL of each of the following in separate, labeled test tubes: vinegar, grapefruit juice, ammonia cleaning solution, milk, shampoo, drain cleaner, clear soft drink. Be sure to rinse the graduated cylinder every time you pour out a different solution. CAUTION: Do not drink any of these liquids. Some are poisonous.

To each test tube's contents add 2 mL of the liquid from the cabbage solution. Stir with a stirring rod and note the color changes. The cabbage liquid will turn bright red in most acids and blue-purple in the presence of most basic solutions. Record the results of each experiment in a table that has the headings Solution, Color, and Acid/Base. Search some materials used as an indicator.

Questions: 1. What are your purposes after reading the text?

2. What are your specific goals to achieve the purposes after reading the text?

3. Sort goals in order of precedence according to the chemical content of the text.

4. Outline the plan after reading a chemical text.

5. Prioritize the tasks in the plan in order of precedence based on the chemical content of the text.

6. You evaluate yourself of results achieved after doing the plan related to the chemical content of the text by 7. What is the purpose of the laboratory activity?

8. What does an acid/base indicator do?

9. Why is it important to wear an oven mitten?

78 10. Why is it important to wear safety goggles?

11. Why should you not taste or drink any of the liquids?

12. What color change takes place when: a. Sulfuric acid is added to litmus paper? b. Sodium hydroxide is added to phenolphthalein solution? c. Sodium carbonate is added to phenolphthalein solution? d. Zinc chloride is added to litmus paper? e. Sodium chloride is added to litmus paper? f. Potassium hydroxide is added to litmus paper?

13. What color change takes place when: a. Lemon juice is added to water spinach solution? b. Lemon juice is added to tea?

14. What did you find out about red cabbage solution?

15. What color change takes place when an acid is added to the red cabbage mixture?

16. What color change takes place when an base is added to the red cabbage mixture?

17. Why did you use other indicators?

18. Can you use the red cabbage mixture as an indicator to test for acids and bases?

19. Why did they use cabbage the red cabbage mixture as an indicator instead of another chemical? Đánh giá TC 1.1 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS liệt kê mục đích sau khi đọc đề bài, trả lời được câu hỏi 1: Prepare other natural indicator solution. Đánh giá TC 1.2 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS nghiên cứu các mục tiêu cụ thể để có thể đạt được mục đích đã định ra để trả lời được câu hỏi 2, có thể là: Find out the natural materials in life, economical, safe, unpolluted, compound making color change, procedure. Đánh giá TC 1.3 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS sắp xếp các mục tiêu theo thứ tự ưu tiên theo nội dung HH của bài đọc, từ đó trả lời câu hỏi 3: 1. Research compound making color change.

2. Research to find out the natural, unpolluted, safe, economical materials in life.

3. Research procedure. Đánh giá TC 1.4 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS có thể phác thảo kế hoạch thực hiện sau khi đọc bài đọc nghĩa là có thể trả lời được câu hỏi 4, đáp án tham khảo như sau: 1. Choose natural material containing compounds making color change.

79 2. Research document writing about compounds making color change, physical and chemical properties of them, influencing factors.

3. Research the color change takes place when adding an acid or base.

4. Design the procedure to extract that compounds with suitable solvent. Đánh giá TC 1.5 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS có thể sắp xếp các công việc trong kế hoạch theo thứ tự ưu tiên dựa trên nội dung HH của bài đọc, qua đó có thể trả lời được câu hỏi 5: 1. Research document writing about compounds making color change, physical and chemical properties of them, influencing factors.

2. Choose natural material containing compounds making color change.

3. Design the procedure to extract that compounds with suitable solvent.

4. Research the color change takes place when adding an acid or base. Đánh giá TC 1.6 đối với KN 1 “Lập kế hoạch và xác định mục tiêu”: HS tự xếp loại, đánh giá được các kết quả đạt được sau khi thực hiện các công việc liên quan đến nội dung của bài đọc trong kế hoạch đã đề ra (câu 19): 1. Research document writing about: compounds making color change, physical and chemical properties of them, influencing factors: - Compounds making color change: anthocyanin.

- Physical and chemical properties of anthocyanin.

- Influencing factors: temperature, light, oxygen, pH. 2. Choose natural material containing compounds making color change: tea, rose, …

3. Design the procedure to extract that compounds with suitable solvent: water, ethanol, water – ethanol (1:1) 4. Research the color change takes place when adding an acid or base: have changes Evaluate: Successful or unsuccessful Đánh giá TC 10.1 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS cần xác định được những nội dung chính của bài để có thể trả lời câu hỏi 7 và 8: - Đáp án câu hỏi 7: To use red cabbage as an indicator to test for acids and bases.

- Đáp án câu hỏi 8: In the presence of an acid or a base, the indicator changes from one color to another). Đánh giá TC 10.2 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS cần giải thích được một số nội dung HH chính có trong bài đọc, cụ thể là ở câu hỏi 9, 10, 11 liên quan đến an toàn trong thí nghiệm, từ đó trả lời được các câu hỏi này: - Đáp án câu hỏi 9: To protect the hand from the hot liquid.

- Đáp án câu hỏi 10: To protect the eyes from any hot liquids, acids, and bases that may splatter.

- Đáp án câu hỏi 11: Some may be poisonous.

80 Đánh giá TC 10.3 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS chứng minh những nội dung HH chính có trong bài đọc bằng những phương trình phản ứng, hiện tượng, …cụ thể ở đây là sự chuyển màu của chất chỉ thị màu, thông qua việc trả lời câu hỏi 12: (a) red; (b) pink; (c) pink; (d) red; (e) no change; (f) blue. Đánh giá TC 10.4 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS liên hệ những thông tin, nội dung HH có trong bài đọc với những kiến thức đã biết, những hiện tượng trong đời sống, … Cụ thể trong câu hỏi này, HS đã phải quan sát và nhớ được hiện tượng chuyển màu rất thường thấy trong đời sống, đó là khi vắt nước cốt chanh vào canh rau muống hoặc nước trà để trả lời được câu hỏi 13: (a) it changed to red; (b) it changed to golden. Đánh giá TC 10.5 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS đánh giá được thông tin, dữ kiện, phương trình phản ứng, hiện tượng, …quan trọng làm người đọc nghĩ đến thông điệp muốn truyền tải, cụ thể trong BT này chính là sự đổi màu của dung dịch nước bắp cải tím khi gặp các dung dịch acid, base. Qua đó, HS sẽ trả lời câu hỏi 14, 15, 16, 17 như sau: - Đáp án câu hỏi 14: Red cabbage solution is an indicator of acids and bases.

- Đáp án câu hỏi 15: It changed from purple to bright red.

- Đáp án câu hỏi 16: No change.

- Đáp án câu hỏi 17: To confirm the results of the red cabbage indicator. Đánh giá TC 10.6 đối với KN 10 “Xác định thông tin quan trọng và đánh giá”: HS suy luận được thông điệp có liên quan đến nội dung HH của bài đọc muốn gửi đến người đọc để trả lời câu hỏi 18 và 19, liên qua đến việc sử dụng dung dịch bắp cải tím để làm chất chỉ thị màu acid, base: - Đáp án câu hỏi 18: Yes, we do.

- Đáp án câu hỏi 19: Safe, unpolluted, economical, material found in life easily. c) Example 3. Read the passage and answer the questions below: [123] Naming alkane The parent chain for the alkane above is bent. There are five carbons in the longest chain. Therefore, the root of the name is -pent-. Since the compound contains only single carbon-carbon bonds, the suffix of the name is -ane. So far, then, you have pentane as part of the name.

There is only one branch here. Since the branch is closer to the left end of the molecule, you number the carbon at the left end “1.” Then you number the other main chain carbons consecutively.

81 Here there is only one carbon. Instead of calling the branch methane, you replace the –ane ending with -yl. So the name for this branch is methyl. You also give the branch name a number. The number indicates which carbon in the main chain it is bonded with. Here the branch is bonded with the number 2 carbon in the main chain. So the numeral 2 is added to the prefix. You now have the full prefix name for the compound: 2-methyl.

The name of the compound is 2-methyl + pent + ane = 2-methylpentane Questions Q1. Which information in the text do not you understand?

Q2. What is the parent chain? What does the word “bent” mean?

Q3. Which information in the text does relate to the parent chain, the word “bent”?

Q4. To explain the word “bent”, which sentences of the text is the most important you need to read carefully?

Q5. What does the word “bent” mean?

(A) A circle.

(B) Not straight.

(C) In the line.

(D) A square.

Q6. Write a series of information to name alkane. Đánh giá TC 8.1 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: Ở đây chúng tôi giả định trường hợp HS định ra thông tin HH chưa rõ, chưa hiểu để trả lời câu hỏi 1 là từ “bent” và cụm từ “parent chain”. Đánh giá TC 8.2 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: HS mô tả từ “bent” và cụm từ “parent chain” theo cách suy đoán của bản thân. Trong trường hợp này, HS có thể trả lời đúng hoặc sai. GV có thể đánh giá được cách hiểu của HS đối với những thông tin chưa rõ, chưa hiểu như thế nào.

Chúng tôi đưa ra một số đáp án HS có thể trả lời ở câu hỏi này: - Theo cách hiểu đúng:  The longest continuous chain of carbon atoms is called the parent chain.  The word “bent” means “Not straight”.

- Theo cách hiểu sai:  The shortest continuous chain of carbon atoms is called the parent chain.  The word “bent” means “straight” Đánh giá TC 8.3 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: HS tạm dừng việc đọc để tìm hiểu, tìm những thông tin có liên quan ở câu hỏi 1. Sau đó trả lời câu hỏi 3 theo một số gợi ý sau: - You number the other main chain carbons consecutively.

- The parent chain for the alkane above is bent.

82 Đánh giá TC 8.4 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: HS đọc lại bài đọc một cách chậm hơn để tìm ra được những thông tin cần phải nghiên cứu một cách kĩ lưỡng, cẩn thận hơn để trả lời câu hỏi 4 như sau: The parent chain for the alkane above is bent. There are five carbons in the longest chain. Đánh giá TC 8.5 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: HS dựa vào những thông tin đã nghiên cứu cẩn thận, kĩ lưỡng ở câu hỏi 4 để suy luận, làm sáng tỏ thông tin chưa rõ, chưa hiểu đã nêu. Trong bài tập này có nêu thông tin: Mạch carbon dài nhất có 5 carbon. Như vậy khi HS nhìn vào hình vẽ hợp chất alkane cần gọi tên, HS dễ dàng thấy được mạch dài nhất có 5 carbon thì không nằm trên một đường thẳng. Có thể như sau:

HS có thể suy luận ra được nghĩa của từ “bent” và trả lời được câu hỏi 5 là đáp án B. Đánh giá TC 8.6 đối với KN 8 “Kiểm soát và làm rõ”: Để trả lời được câu hỏi 6, HS cần thiết kế được quy trình các bước để gọi tên hợp chất alkane theo nội dung của bài đọc, có thể theo quy trình gợi ý sau: Step 1. Find the longest continuous chain (the parent chain). It does not have to be straight. The number of carbons in the parent chain forms the root of the name.

Step 2. Identify any branches that are present. Then number the main chain from the end that gives the lowest number to the first location at which branching occurs.

Step 3. Identify the location of any branches with numbers. Use the number of carbons in each branch to name it.

Step 4. Put the complete compound name together in this general form: prefix + root + suffix. d) Example 4. Read the passage and answer the questions below: [142] Now that we have identified the two major contributors to acid precipitation, it is reasonable to ask whether the oxides of sulfur or the oxides of nitrogen pose the greater problem. The annual U.S. anthropogenic emissions of SO2 and NOx are of roughly equal magnitude. Most (86%) of the sulfur dioxide emissions can be traced to coal-burning electric utilities (Figure 1). That same source accounts for 46% of the nitrogen oxides released, but transportation, powered by internal combustion engines generates about 49% of the NOx that enters the atmosphere from human sources.

83 Industrial Miscellaneous Fuel processes combus…

Transportation Industrial Fuel 3.3% processes combustio 11.2% n…

Transportat…

1995. NOx emissions by source category

1995. SO2 total emissions by source category

(a) (b) Figure 1. U.S emission sources of (a) sulfur dioxide and (b) nitrogen oxides. Data from EPA National Air Quality Trends report, 1995 (issued in 1997).

(Source: Data from EPA, National Air Quality and Emission Trends Report, 1995, (issued in 1997)) Table 1. Estimated Global Emissions of Sulfur and Nitrogen Oxides (in a millions of metric tons per year) Source

SO2

NOx

Oceans

22

1

Soil and plants Volcanoes

2

43

Natural:

19

Lightning Subtotals Anthropogenic: Fossil fuels combustion Industry (mainly smelting) Biomass burning Subtotals

ore

43

15 59

142

55

13 5

30

Table 1 presents a global view of SO2 and NOx emissions from both natural and human sources. On this worldwide scale, human activities release almost twice as much SO2 as NOx. Furthermore, if only fossil fuel combustion is considered, the mass of nitrogen oxides emitted per year is less than of the mass of sulfur dioxide.

Unfortunately, reliable emissions information is difficult to obtain. and the data of Table 1 are somewhat out of date. According to Vital Signs 94, between 1980 and 1990, global SO2, emissions from the burning of fossil fuels increased approximately 10% and NOx emissions increased by 20%.

160 85 203 144 Totals Source: * Data from Spiro, et al., “Global inventory of sulfur emissions with 1o x 1o resolution” in Journal of Geophysical Research, 97, No. D5, 6023, 1992. **United States Environmental Protection Agency. Air Quality Criteria for Oxides of Nitrogen, EPA/600/891/049aA It is probably a significant indicator of things to come that during this period there was a major decrease in the mass of SO2, generated by the industrialized nations. But this decrease has been more than offset by a massive increase in SO2 emissions by the rapidly developing countries. For example, in 1970 the United States emitted about 30 million tons of sulfur dioxide and China emitted 10 million tons. In 1990, both countries released about 22 million tons of SO2. Thus far, the developing nations have been unable to afford the pollution-reduction technologies or low sulfur fuels that have been adopted by their more

84 affluent neighbors. Nitrogen oxide emissions may pose an even more serious long-range problem. They are more difficult to control and appear to be increasing in most countries.

Clearly, industrial development has had, and will continue to have, a major impact on both global economy and global environment.

It is also important to be aware that humans are not the only generators of sulfur and nitrogen oxides. As Table 1 indicates, oceans and volcanoes release large quantities of SO2: soil, plants, and lightning are major sources of NOx. In a typical year, natural emissions account for about 21% of the sulfur dioxide and 41% of the nitrogen oxides released into the atmosphere.

Occasionally, major geological events alter this pattern. The June 1991 eruption of Mount Pinatubo in the Philippines is a case in point. This eruption, the largest in a century, injected between 15 and 30 million tons of sulfur dioxide into the stratosphere. There the SO2 reacted to form small droplets of sulfuric acid. For more than two years, much of this H2SO4 aerosol remained suspended in the atmosphere, reflecting and absorbing sunlight.

The temporary drop in average global temperature that was observed in late 1991 and continued through 1992 has been aunbuted to the effects of the Mount Pinatubo eruption.

Indeed, when the cooling effects of the Mount Pinatubo eruption are included in the computer programs used to model global temperature changes, the predictions agree well with the observations, thus validating the models. There is also evidence that droplets and frozen crystals of H2SO4 formed as a result of the eruption provided many new microsites for chemical reactions leading to the destruction of ozone. Quite obviously, the topics of this text are tightly interwoven.

Questions: 1. Fill in the blanks: - A global view of SO2 and NOx emissions from both (1)___and (2)___ sources.

- In a typical year, natural emissions account for about 21% of the (3)___ and 41% of the (4)___ released into the atmosphere.

- Most (86%) of the (5)___ emissions can be traced to coal-burning electric utilities. That same source accounts for 46% of the (6)___ released, but transportation, powered by internal combustion engines generates about 49% of the NOx that enters the atmosphere from human sources. It is also important to be aware that humans are not the only generators of sulfur and nitrogen oxides 2. You can list some reactions forming SO2 or NOx. 3. Fill in the blanks: Much of the acid rain can be able due to (1)___ or (2)___ produced by (3)___electric utilities or (4)___ or (5)___ sources.

4. Put the words in the text into suitable groups:

85 Chemical

Nation

Words relating to produce SO2 and NOx

Source of emission

5. List some information that are the main ideas of the text.

6. Identify the most important information in the text. Đánh giá TC 2.1 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS cần gạch dưới những từ khóa, thuật ngữ HH, nội dung HH quan trọng trong từng đoạn, trong bài đọc, cụ thể là: two major contributors, acid precipitation, oxides of sulfur, oxide of nitrogen, sulfur dioxide, transportation, internal combustion engines, human and natural sources, … Từ đó có thể trả lời được câu hỏi 1: (1) human; (2) natural; (3), (5) sulfur dioxide; (4), (6) nitrogen oxides. Đánh giá TC 2.2 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS đưa ra những ví dụ, hiện tượng HH, phương trình phản ứng minh họa, … cho các từ khóa, nội dung quan trọng. Cụ thể trong bài có khí SO2 và các oxide của nitrogen. Do đó, HS có thể trả lời được câu hỏi 2: t  SO2 S + O2  0

t  2Fe2O3 + 8SO2 4FeS2 + 11O2  0

3000 C   2NO N2 + O2   0

2NO + O2  2NO2 Cu + 4HNO3  Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O Đánh giá TC 2.3 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS cần tự mình thực hành sử dụng các từ khóa đã gạch dưới để chắc chắn đã hiểu được chúng. Khi đó HS sẽ trả lời được câu hỏi 3: (1) sulfur dioxide; (2) the oxides of nitrogen; (3) coal-burning; (4) transportation; (5) natural. Đánh giá TC 2.4 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS có thể phân loại những từ khóa, thuật ngữ HH có nội dung HH tương tự, liên quan nhau đến nhau. Từ đó, HS có thể trả lời được câu hỏi 4: Chemical SO2 NOx H2SO4

Nation

Words relating to produce SO2 and NOx

United States emissions China released Philippines generates emitted

Source of emission coal-burning electric utilities transportation internal combustion engines natural and human sources fossil fuel combustion oceans and volcanoes soil, plants, and lightning eruption of Mount Pinatubo

86 Đánh giá TC 2.5 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS cần cân nhắc những nội dung HH có thể lấy làm nội dung chính của bài đọc. Từ đó, HS có thể trả lời câu hỏi 5 như sau: - Two major contributors to acid precipitation.

- Whether the oxides of sulfur or the oxides of nitrogen pose the greater problem.

- Human activities are the main reason to release almost twice as much SO2 as NOx. Đánh giá TC 2.6 đối với KN 2 “Đọc lướt lấy ý chính”: HS phải đưa ra được nội dung chính của bài đọc một cách ngắn gọn liên quan đến một vấn đề HH. Từ đó, HS có thể trả lời câu hỏi 6 như sau: There is also evidence that droplets and frozen crystals of H2SO4 formed as a result of the eruption provided many new microsites for chemical reactions leading to the destruction of ozone.

2.4.4. Bài tập hóa học tính toán định lượng Mô tả dạng bài tập hóa học tính toán định lượng Đây là dạng BT phổ biến trong quá trình dạy học HH, đặc biệt là dạy học HH bằng tiếng Anh, giúp HS tham dự những kì thi lấy chứng chỉ quốc tế như SAT, GMAT, …

BT liên quan đến KN tính toán HH rất đa dạng, có thể liên quan đến từng khối kiến thức của HS. Chẳng hạn như chuyên đề về sự điện ly, chuyên đề về cấu tạo nguyên tử bảng hệ thống tuần hoàn, chuyên đề về kim loại, … Các câu hỏi, yêu cầu có thể được đặt ra có nội dung như: tính khối lượng, thành phần phần trăm theo khối lượng các sản phẩm tạo thành hoặc các chất tham gia; tính toán về các loại nồng độ; …

Dạng BT này giúp HS có thể hiểu được chính xác các khái niệm HH dưới sự diễn đạt của một ngôn ngữ khác ngôn ngữ dân tộc, cụ thể là tiếng Anh; ôn tập, hệ thống hóa kiến thức một cách tích cực nhất; rèn luyện các KN HH như cân bằng phương trình phản ứng, tính toán theo công thức HH và phương trình HH, các KN thực hành, vận dụng kiến thức vào thực tiễn đời sống, lao động sản xuất và bảo vệ môi trường.

Nguyên tắc thiết kế bài tập hóa học tính toán định lượng Trên cơ sở nghiên cứu mục đích và những KN cần có khi đọc hiểu HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số nguyên tắc xây dựng BT HH tính toán định lượng bằng tiếng Anh như sau: - Đảm bảo tính khoa học, chính xác về nội dung HH. - Củng cố, mở rộng và kiểm tra kiến thức, KN HH theo chuẩn kiến thức, KN. - Mở rộng cho HS về vốn từ vựng và các thuật ngữ HH bằng tiếng Anh. - Phát triển cho HS đánh giá vấn đề thông qua việc thực hiện một bài toán HH bằng tiếng Anh có liên quan đến những vấn đề trong cuộc sống.

- Phát triển cho HS KN đọc hiểu những nội dung HH bằng tiếng Anh. Phương pháp làm bài tập hóa học tính toán định lượng Để giúp HS hoàn thành một BT tính toán định lượng có nội dung HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề xuất một số bước thực hiện như sau (hình 2.5):

87 1. Đọc kĩ đề bài, gạch dưới những từ khóa chuyên ngành: nguyên tố, hiện tượng, phản ứng, …; chú ý từ đồng nghĩa, trái nghĩa, đa nghĩa, thuật ngữ chuyên ngành, các mẫu câu về hóa học; chủ đề của bài toán (nếu có); phân tích những dữ kiện đã biết.

2. Lập quy trình giải bài toán theo yêu cầu đề bài thông qua việc tóm tắt, lập sơ đồ các dữ kiện có trong đề bài

2a. Xác định những dữ kiện đơn giản, dễ thực hiện như tính toán chính xác số mol, viết và cân bằng phương trình phản ứng, …

2b. Viết ra các mối liên hệ cần thiết với kiến thức đã có như các công thức tính toán nồng độ, tỉ khối hơi, khối lượng, thể tích, phản ứng trung gian, … Kiểm tra tính hợp lệ với dữ kiện của bài toán 2c. Chuyển những dữ kiện không đơn giản thành dữ kiện đơn giản, đặc biệt là các cách tính toán được diễn đạt bằng đoạn văn tiếng Anh, thông qua việc tóm tắt, lập sơ đồ, minh họa bằng hình vẽ các số liệu, phản ứng, hiện tượng, … có trong đề bài.

3. Thực hiện việc giải bài toán theo yêu cầu bằng những dữ kiện đã được mã hóa, được hiểu theo đúng ý nghĩa hóa học và bằng những kiến thức, kĩ năng sẵn có.

4. Kiểm tra, giải thích kết quả và tính hợp lệ của thông điệp được rút ra với nội dung bài toán (nếu có).

Hình 2.5. Sơ đồ PP làm BTHH tính toán định lượng rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh Kĩ năng làm bài tập hóa học tính toán định lượng 1. Đọc lướt lấy ý chính

4. Trả lời câu hỏi / Tính toán các giá trị đề bài yêu cầu Mục đích: kiểm tra các kết quả tính toán có phù hợp với dữ kiện và yêu cầu của bài toán

Mục đích: Hiểu được nội dung chính của đề bài

2. Tìm kiếm thông tin cụ thể Mục đích: tính toán những giá trị cần thiết, nắm bắt những dữ kiện quan trọng; có sẵn

Mục đích: - Hiểu và giải thích được các hiện tượng xảy ra trong bài toán.

- Kết hợp với các dữ kiện được cho trong bài toán để tính toán theo yêu cầu đề bài.

5. Đọc lại / Kiểm tra kết quả tính toán

3. Đọc chuyên sâu Các kĩ năng thành phần: - Xác định mục tiêu và lập kế hoạch - Khai thác kiến thức cũ, kết nối và suy luận - Suy đoán - Đặt câu hỏi - Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng - Kiểm soát và làm rõ - Tóm tắt và tổng hợp - Xác định thông tin quan trọng và đánh giá

Hình 2.6. Sơ đồ KN làm BTHH tính toán định lượng rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh Ví dụ minh họa bài tập hóa học tính toán định lượng a) Example 1

88 The average atomic mass of an element is the sum of the masses of its isotopes, each multiplied by its natural abundance (the decimal associated with percent of atoms of that element that are of a given isotope). Average atomic mass = f1M1 + f2M2 + … + fnMn where f is the fraction representing the natural abundance of the isotope and M is the mass number (weight) of the isotope.

The average atomic mass of an element can be found on the periodic table, typically under the elemental symbol.

Chlorine consists of two major isotopes, one with 18 neutrons (75.77 percent of natural chlorine atoms) and one with 20 neutrons (24.23 percent of natural chlorine atoms).

The atomic number of chlorine is 17 (it has 17 protons in its nucleus). Calculate the atomic mass of Chlorine. Đánh giá TC 3.1 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần gạch dưới những tên những nguyên tố, chất, phản ứng HH, dụng cụ thí nghiệm, hiện tượng HH, tựa đề … cụ thể đó là công thức tính toán nguyên tử khối TB và ý nghĩa các kí hiệu của các đại lượng trong công thức. Từ đó HS có thể tính toán được đáp số của câu hỏi như sau: To calculate the average mass, first convert the percentages into fractions (divide them by 100). Then, calculate the mass numbers. The chlorine isotope with 18 neutrons has an abundance of 0.7577 and a mass number of 35 amu. To calculate the average atomic mass, multiply the fraction by the mass number for each isotope, then add them together.

Average atomic mass of chlorine = (0.7577 × 35 amu)+(0.2423 × 37 amu) = 35.4846 amu b) Example 2 [173] The mass in grams of one mole of any pure substance is called its molar mass. The molar mass of any element is numerically equal to its atomic mass and has the units g/mol.

As given on the periodic table, an atom of iron has an atomic mass of 55.845 amu. To calculate the mass of a given number of moles, simply multiply the number of moles by the molar mass. Chromium (Cr), a transition element, is a component of chrome plating.

Chrome plating is used on metals and in steel alloys to control corrosion. Calculate the mass in grams of 0.045 mol Cr. Đánh giá TC 3.2 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần miêu tả được những hiện tượng, phản ứng HH có trong đề bài. Cụ thể trong ví dụ này, HS cần cụ thể hóa được cách tính khối lượng một chất cho sẵn số mol bằng công thức tính toán, cụ thể như sau: number of moles×

mass in grams 52.000 g Cr = mass  0.045mol Cr× = 2.340g Cr 1mole 1mol Cr

89 c) Example 3 Potassium iodide mixed in table salt to make iodized salt is a very easily oxidized substance to I2 and then evaporates, especially in the presence of water or the oxidants present in salt, or at high temperatures. According to research, after 3 months, KI in table salt will be completely lost. As a precaution, salt content in iodized salt is limited to no more than 3.5% in mass (according to the former Soviet standards) by adding iodine stabilizers such as Na2S2O3. It can then keep the amount of KI in iodized salt for about 6 months. Calculate the maximum permitted amount of water per ton of iodized salt according to the above standard. List methods for preserving iodized salt and how to use iodized salt when cooking to limit iodine loss. Đánh giá TC 3.3 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần sử dụng những nguyên tố, chất, phản ứng HH, dụng cụ thí nghiệm, hiện tượng, tựa đề, những nội dung HH có trong bài đọc. Để có thể trả lời được câu hỏi trong ví dụ này, HS cần sử dụng hàm lượng muối trong muối iot theo tiêu chuẩn Liên Xô cũ; muối iot dễ bị oxi hóa khi có mặt nước hoặc khi ở nhiệt độ cao. Từ đó, có thể đưa ra đáp án của BT như sau:

3.5 106  3.5 104 g 100 How to preserve salt: avoid exposure to light or high temperatures. When cooking at high temperatures, you should not add iodized salt because the high temperature will cause iodine salt to decompose, so wedge after the food is cooked and still slightly hot. d) Example 4 [173] Gold (Au) is one of a group of metals called the coinage metals (copper, silver, and gold). How many atoms of gold are in a U.S. Eagle, a gold alloy bullion coin with a mass of 31.1 g Au? You must determine the number of atoms in a given mass of gold. Because you cannot convert directly from mass to the number of atoms, you must first convert the mass to moles using the molar mass. Then, convert moles to the number of atoms using Avogadro’s number. Đánh giá TC 3.4 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần liên hệ những dữ kiện HH tìm được với những kiến thức HH đã biết. Cụ thể trong ví dụ này, HS cần nhớ giá trị của số Avogadro là 6.02 × 1023.

The given mass of the gold coin is about one-sixth the molar mass of gold (196.97 g/mol), so the number of gold atoms should be approximately one-sixth Avogadro’s number.

The maximum permitted amount of water per ton of iodized salt:

mass Au×

1mol Au 1 mol Au = moles Au  31.1g Au× = 0.158 mol Au grams Au 196.97 g Au

90 To convert the calculated moles of gold to atoms, multiply by Avogadro’s number (1 mol of representative particles = 6.02 × 1023 representative particles ) moles Au 

6.02 1023 6.02 1023 atoms Au = atoms Au  0.158 mol Au  = 9.51 1022 atoms Au 1 mol Au 1 mol Au

e) Example 5 In soft drink factories, water is an important raw material, the quality of water directly affects the quality of the product. Chlorinated water often has an unpleasant odor caused by the extra chlorine. Therefore, those factories have used ozone water disinfection method so that the water does not smell strange. Ozone is pumped into the water at a concentration of 0.5-5 g/m3. The surplus is maintained in water for 5-10 minutes to kill large bacteria.

Calculate the amount of ozone needed to disinfect water to produce 400 liters of wine.

Know that to produce 1 liter of wine, use 5 liters of water. Why ozone is antiseptic? Đánh giá TC 3.5 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần chọn những dữ kiện HH có liên quan đến nhau hoặc những dữ kiện có khả năng thể hiện được nội dung bài đọc. Cụ thể đó là, nguyên liệu nước đóng vai trò quan trọng trong sản xuất rượu bia nước ngọt và cần được khử trùng bằng ozon thay vì dùng clo; hàm lượng ozon trong nước;…Từ đó HS có thể trả lời yêu cầu bài toán như sau:

VH2O  5  400  2000  L  = 2  m3  (2  0.5)g  mO3  (2  5)g  1g  mO3  10g

Ozone has a strong oxidizing effect similar to chlorine, so it is used for disinfection. f) Example 6 SO2 gas generated by factories is the major cause of environmental pollution.

International standards stipulate that if SO2 content exceeds 30.10-6 mol/m3 of air, it is considered polluted air. If one took 50 liters of air in a city and analyzed that there was 0.12 mg of SO2, would the air there be polluted? Đánh giá TC 3.6 đối với KN 3 “Tìm kiếm thông tin cụ thể”: HS cần dự đoán nội dung, bản chất của một vấn đề HH thông qua những thông tin tìm được trong bài đọc. Cụ thể trong ví dụ này, HS cần tính toán được nồng độ của SO 2 trong 50 lít không khí ở thành phố:

n SO2 

0.12 103 1.875 106 mol 64

1.875 106  37.5 106 mol/m3 The concentration of SO2 in 50 liters of air is: 3 50 10 The amount of SO2 exceeds the regulation so the city is contaminated with SO2. g) Example 7 [26] The food processing factory in Son Tay town has a production line of glucose from cassava starch. The efficiency of the reaction to make glucose is 80% and in starch is 90%.

91 a) If the plant's capacity is 180 000 tons of glucose per year and it does not take advantage of the waste product, how much waste will be discharged into the environment? b) People have recovered excess to produce medical alcohol (alcohol 70°). Calculate the maximum volume of medical alcohol that can be produced if 80% of the waste is utilized. Add the density of ethanol, 0.8 g/ml and water, 1 g/ml. c) Does this production cause any pollution? What are the possible solutions? Đánh giá TC 7.1 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần ghi nhớ những nội dung HH thông qua những thí nghiệm, hiện tượng, phản ứng, hình vẽ, sơ đồ, đoạn phim, … có sẵn trong đề bài. Cụ thể ở đây, HS cần ghi nhớ về hiệu suất của phản ứng tạo glucose (80%) và hàm lượng tinh bột có trong bột sắn (90%), sau đó viết được phương trình HH tạo ra glucozơ từ tinh bột để tính toán được đáp án của câu a: (C6H10O5)n + nH2O ⟶ n C6H12O6 180 000 tons of glucose require 162 000 tons of starch, corresponding to 180 000 tons of cassava The actual amount of tapioca to be used is 180 000×100/80 = 225 000 (ton) Waste amount: 225 000 – 162 000 = 63 000 (ton) Of 63 000 tons of waste, there are 45 000 tons of cassava flour. Đánh giá TC 7.4 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần tưởng tượng một số thí nghiệm, viết các phương trình phản ứng HH minh họa cho những nội dung trong bài đọc. Cụ thể là HS cần viết được sơ đồ chuyển hóa tinh bột thành ethanol: (C6H10O5)n ⟶ nC6H12O6 ⟶ 2nC2H5OH+ 2nCO2 Out of 45 000 tons of cassava flour discharged, there are 40 500 tons of starch.

According to the diagram, the number of moles of ethanol is 5  108 moles.

Because of the 80% utilization efficiency, the number of moles of ethanol obtained is 4  108 moles.

Mass of pure ethanol: 184  108 g.

Volume of pure ethanol: 230  108 mL. Volume of 70° alcohol: 328.57  108 mL = 328.57  105 L. Đánh giá TC 7.5 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần rút ra kết luận về tính chất, hiện tượng, bản chất, … của một vấn đề HH thông qua những thông tin, hình ảnh, hình vẽ, sơ đồ, … Cụ thể HS nhìn trên sơ đồ chuyển hóa ở câu b có sự tạo thành CO2. Do đó có thể trả lời được câu c: Pollutant: CO2; Solution: using CO2 to produce soda, fire extinguishers; NaHCO3 produces medicine to reduce stomach pain, ...

h) Example 8 According to Vietnam Standards, the permissible concentration of Cu2+ ions in drinking water should not exceed 3 mg/L. When a residual H2S solution was added to 500

92 ml of a water sample, there were 0.00144 g of the precipitate. Asked whether the water sample was contaminated with copper? Đánh giá TC 7.2 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần mô tả lại những nội dung HH: định nghĩa, thí nghiệm, hiện tượng, phản ứng, … thông qua hình vẽ, sơ đồ, đoạn phim, … có sẵn trong bài đọc. Cụ thể ở ví dụ này, HS cần xác định được kết tủa sinh ra bằng cách mô tả hiện tượng đó bằng phương trình phản ứng: Cu2+ + H2S → CuS + 2H+ The mole of CuS is: 0.00144/96 = 0.0000015 mol The concentration of is Cu2+: 0.0000015  64/0.5 = 0.00192(g/l) = 1.92 (mg/l) Thus, this water sample has not been contaminated with copper yet. i) Example 9 To assess the air pollution level of a factory, people take 2 liters of air and then pass through residual Pb(NO3)2 solution to get 0.3585 mg of the black precipitate. Describe the process of air quality inspection by a diagram or chemical reaction and consider whether the air pollution above exceeds the permitted level? If known, the permitted content is 0.0100 mg/L. Treat reaction efficiency as 100%. Đánh giá TC 7.3 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần phác thảo, vẽ lại, dựng lại những nội dung, thông tin HH bằng hình vẽ, sơ đồ, phim, hoạt động, trải nghiệm, … Cụ thể ở ví dụ này, HS cần phác thảo được quy trình kiểm định chất lượng không khí bằng sơ đồ hoặc phương trình phản ứng như sau: 3 2  black precipitate (PbS) Atmosphere  Pb(NO3)2 + H2S → PbS↓ + 2HNO3 The mass of H2S is 1.5  10-6  34 = 51  10-6 gam.

H2S content in the air is: 0.051 mg/2L = 0.0255 mg/L. The air pollution by H2S exceeds the permitted level of 0.01 mg/L to 2.55 times.

Pb(NO ) solution

j) Example 10 [57] Using Stoichiometry: What tools are needed to perform stoichiometric calculations?

All stoichiometric calculations begin with a balanced chemical equation. Mole ratios based on the balanced chemical equation are needed, as well as mass-to-mole conversions.

1. Complete Step 1 by writing the balanced chemical equation for the reaction.

2. To determine where to start your calculations, note the unit of the given substance.

- If mass (in grams) of the given substance is the starting unit, begin your calculations with Step 2: Convert from grams to moles of the given substance; use the inverse of the molar mass as the conversion factor.

- If amount (in moles) of the given substance is the starting unit, skip Step 2 and begin your calculations with Step 3: Convert from moles of the given substance to moles

93 of the unknown substance; use the appropriate mole ratio from the balanced chemical equation as the conversion factor.

3. The end point of the calculation depends on the desired unit of the unknown substance.

- If the answer must be in moles, stop after completing Step 3.

- If the answer must be in grams, stop after completing Step 4: Convert from moles of unknown to grams of unknown. Use the molar mass as the conversion factor.

One disadvantage of burning propane (C3H8) is that carbon dioxide (CO2) is one of the products. The released carbon dioxide increases the concentration of CO2 in the atmosphere. How many moles of CO2 is produced when 10.0 mol of C3H8 is burned in excess oxygen in a gas grill? Đánh giá TC 7.6 đối với KN 7 “Tưởng tượng, hình dung, mô phỏng”: HS cần thiết kế lại một cách cô đọng nội dung HH của bài đọc bằng hình vẽ, biểu đồ, phim, sơ đồ tư duy, sổ tay HH, bài giải tính toán… để dễ hiểu và dễ nhớ hơn. Cụ thể sơ đồ có thể thiết kế được như sau: Step 1 Start with a balanced equation. Interpret the equation in terms of moles

Mass of given substance

no direct conversion

Mass of unknown substance

Convert from grams to moles of the given substance.

Use the inverse of the molar mass as the conversion factor.

Convert from moles of unknown substance to grams of unknown substance.

Use the molar mass as the conversion factor.

Moles of given substance

number of grams 1 mol

Step 4

1 mol number of grams

Step 2

moles of unknown moles of given

Moles of unknown substance

Step 3 Convert from moles of the given substance to moles of the unknown substance. Use the appropriate mole ratio from the balanced chemical equation as the conversion factor.

Dựa vào sơ đồ này, HS có thể dễ dàng tính toán được dữ kiện theo yêu cầu đề bài: You are given moles of the reactant, C3H8 and must find the moles of the product, CO2.

First write the balanced chemical equation, then convert from moles of C3H8 to moles of

94 CO2. The correct mole ratio has moles of unknown substance in the numerator and moles of known substance in the denominator.

Write the balanced chemical equation for the combustion of C3H8.

Use the correct mole ratio to convert moles of known (C3H8) to moles of unknown (CO2).

10.0 mol ? mol C3H8(g) + 5O2(g) → 3CO2(g) + 4H2O(g) Mole ratio:

3 mol CO 2 3 mol CO 2  10.0 mol C3H8 × = 30.0 mol CO2 1 mol C3 H8 1 mol C3 H8

Burning 10.0 moles of C3H8 produces 30.0 moles CO2.

2.5. Một số biện pháp sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông 2.5.1. Nguyên tắc và cơ sở đề xuất các biện pháp sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông Nguyên tắc đề xuất Nguyên tắc 1. Đảm bảo tính đặc thù môn HH. HH kết hợp chặt chẽ giữa lí thuyết và TN, là cầu nối các ngành KHTN khác như vật lí, sinh học, y dược và địa chất học. HH đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống, sản xuất, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội [4]. Do đó, sử dụng BT rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT, giúp HS có được những tri thức cốt lõi về HH, những thông tin về những thành tựu của HH được ứng dụng vào các ngành khoa học khác cũng như nhiều lĩnh vực khác và ứng dụng những tri thức này vào cuộc sống.

Nguyên tắc 2. Đảm bảo mục tiêu Chương trình Giáo dục phổ thông.

“Môn HH hình thành, phát triển ở học sinh năng lực HH; đồng thời góp phần cùng các môn học, hoạt động giáo dục khác hình thành, phát triển ở HS các phẩm chất chủ yếu và NL chung, đặc biệt là thế giới quan khoa học; hứng thú học tập, nghiên cứu; tính trung thực; thái độ tôn trọng các quy luật của thiên nhiên, ứng xử với thiên nhiên phù hợp với yêu cầu phát triển bền vững; khả năng lựa chọn nghề nghiệp phù hợp với NL và sở thích, điều kiện và hoàn cảnh của bản thân” [4]. Chính vì thế, sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT giúp HS phát huy tính tìm tòi và tự học cũng như khám phá thế giới xung quanh.

Nguyên tắc 3. Đảm bảo tính thực tiễn.

HH là môn học đề cao tính thực tiễn; không quá thiên về tính toán. Do đó, sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT đặc biệt giúp HS có KN thực hành thí nghiệm, KN vận dụng các kiến thức HH để tìm hiểu và giải quyết một số vấn đề của thực tiễn ở mức độ phù hợp với trình độ, NL của HS, đáp ứng được yêu cầu của cuộc sống.

95 Nguyên tắc 4. Đảm bảo phát huy tính tích cực của HS. Các PP giáo dục của môn HH góp phần phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của HS. Do đó, sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh giúp phát huy tính tích cực của HS THPT thông qua các BT tư duy về những vấn đề HH có liên quan đến thực tiễn cuộc sống.

Nguyên tắc 5. Đảm bảo tính sư phạm.

Việc sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT cần được xem xét về mặt kiến thức đã học trước đây cũng như các kiến thức mới từ đơn giản đến phức tạp, từ quen thuộc đến ít quen thuộc hơn, từ cụ thể, riêng lẻ đến khái quát và sâu sắc hơn, đảm bảo phù hợp với trình độ, khả năng của HS. Cơ sở đề xuất Các biện pháp sử dụng BT rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT được đề xuất dựa trên các cơ sở sau đây: - Kết quả phân tích thực trạng dạy học HH bằng tiếng Anh hiện nay và rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh ở các trường THPT tại Việt Nam. - Bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. - Kết quả phân tích TN sư phạm.

- Tham vấn ý kiến chuyên gia trong ngành Lí luận và PP dạy học HH và các GV dạy học HH ở một số trường THPT. 2.5.2. Quy trình đề xuất và áp dụng các biện pháp sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh cho học sinh trung học phổ thông Dựa trên nguyên tắc và cơ sở ở trên, chúng tôi đưa ra quy trình 6 bước để đề xuất các biện pháp sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT: Bước 1: Phân tích nguyên tắc, cơ sở đề xuất và mối liên quan giữa hai thành tố này để làm nền tảng đề xuất biện pháp.

Bước 2: Đề xuất thử một số biện pháp.

Bước 3: Xem xét tính khả thi và tính hiệu quả của mỗi biện pháp. Nếu không phù hợp, quay lại bước 1 để chỉnh sửa, bổ sung hoặc đề xuất biện pháp mới. Nếu biện pháp đã đề xuất phù hợp thì chuyển sang bước 4.

Bước 4: TN sư phạm các biện pháp.

Bước 5: Đánh giá lại tính khả thi và hiệu quả của mỗi biện pháp sau khi phân tích kết quả TN sư phạm. Nếu không phù hợp, quay lại bước 1 để chỉnh sửa, bổ sung hoặc đề xuất biện pháp mới. Nếu biện pháp đã đề xuất phù hợp thì chuyển sang bước 6.

Bước 6: Hoàn chỉnh nội dung các biện pháp và áp dụng các biện pháp đã đề xuất.

96 Chỉnh sửa, bổ sung/ Thay đổi

Nguyên tắc

Chỉnh sửa, bổ sung/ Thay đổi biện pháp

Đề xuất biện pháp Cơ sở

Xem xét tính khả thi, tính hiệu quả

Thực nghiệm sư phạm

Đánh giá lại tính khả thi, tính hiệu quả

Hoàn chỉnh

Chỉnh sửa, bổ sung/ Thay đổi biện pháp

Chỉnh sửa, bổ sung/ Thay đổi

Hình 2.7. Quy trình đề xuất và áp dụng các biện pháp sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT 2.5.3. Nội dung các biện pháp sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh ở trường trung học phổ thông Dựa vào nguyên tắc, cơ sở và quy trình nêu trên, chúng tôi đề xuất 2 biện pháp sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh cho HS THPT sau đây: Biện pháp 1: Vận dụng phương pháp dạy học nhóm trong việc sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh để rèn luyện kĩ năng giao tiếp học thuật chuyên ngành hóa học a. Xây dựng môi trường dạy học tương tác Tự tin là một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình học ngoại ngữ, đặc biệt là đối với tiếng Anh học thuật vì những yêu cầu cao và phức tạp hơn về mặt sử dụng trong giao tiếp khoa học so với tiếng Anh thông thường. Sự tự tin của HS sẽ ngày càng tăng thêm khi các em được học trong môi trường dạy học năng động và có sự tương tác thường xuyên.

Môi trường dạy học bao gồm các hoạt động của người dạy và người học diễn ra trong không gian và thời gian xác định với ảnh hưởng của rất nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài khác nhau [13]. Cấu trúc tương tác chung của quá trình dạy học ở trường THPT là tương tác giữa GV, HS và môi trường dạy học, được biểu diễn qua sơ đồ sau: Môi trường dạy học Giáo viên Học sinh

Học sinh

Môi trường học tập Hình 2.8. Sơ đồ biểu diễn tương tác giữa GV, HS và môi trường dạy học.

97 - Tương tác giữa GV và HS: Tùy theo PP dạy và học khác nhau thì tính chất tương tác giữa GV và HS cũng khác nhau. GV đóng vai trò tư vấn, hỗ trợ, định hướng còn HS đóng vai trò tiếp thu kiến thức một cách tích cực với tính tự lực cao.

- Tương tác giữa HS và HS: Thông qua các tương tác với bạn học cùng nhóm trong lớp với những kĩ thuật làm việc nhóm giúp HS phát triển NL giao tiếp, hợp tác,…

- Tương tác giữa GV và môi trường dạy học: GV là người thiết kế, tổ chức và điều khiển môi trường dạy học thông qua việc soạn giáo án, chuẩn bị phương tiện dạy học cũng như chọn PP, hình thức làm việc trong tiết học.

- Tương tác giữa HS và môi trường học tập: Đây là dạng tương tác cốt yếu của dạy học tương tác, đó là tương tác giữa HS với nội dung bài học, tài liệu chuẩn bị, phương tiện, nhiệm vụ học tập và BT sử dụng.

Môi trường bên ngoài có tác động, ảnh hưởng qua lại đối với môi trường dạy học. Do đó, môi trường học tập cần được thiết kế và tổ chức phù hợp điều kiện dạy học cụ thể và điều kiện học tập của người học. b. Thực hành giao tiếp học thuật chuyên ngành hóa học khi sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh thông qua phương pháp dạy học nhóm (Group teaching method) Để HS có cơ hội thực hành giao tiếp học thuật về HH bằng tiếng Anh, chúng tôi đề nghị sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh với PP dạy học nhóm.

(1) Quy trình thực hiện Tiến trình dạy học nhóm có thể được chia thành 3 giai đoạn cơ bản: * Giai đoạn 1: Nhập đề và giao nhiệm vụ (làm việc toàn lớp) - Giới thiệu chủ đề.

- Xác định và giao nhiệm vụ cho các nhóm.

- Thành lập nhóm. * Giai đoạn 2: Làm việc nhóm - Chuẩn bị chỗ làm việc.

- Lập kế hoạch làm việc.

- Thỏa thuận quy tắc làm việc.

- Tiến hành giải quyết các nhiệm vụ.

- Chuẩn bị báo cáo kết quả. * Giai đoạn 3: Trình bày kết quả, đánh giá (làm việc toàn lớp) - Các nhóm trình bày kết quả.

- Đánh giá kết quả.

98 (2) Minh họa Trong tiết học dạy về “Acid rain”, GV có thể chia lớp thành 3 nhóm và tổ chức cho các nhóm tham gia các hoạt động sau đây [179]: Acid rain is precipitation with a pH of less than 5.6. Its principal constituents are nitric and sulfuric acids formed by chemical reactions of nitrogen and sulfur oxides with water vapor in the atmosphere.

Group 1. Natural sources of acid rain: Sulfur oxides.

What are natural sources of Sulfur oxides forming acid rain? Explain and write the reactions.

Group 2. Natural sources of acid rain: Nitrogen oxides.

What are natural sources of nitrogen oxides forming acid rain? Explain and write the reactions.

Group 3: Human sources of acid rain: Sulfur oxides.

What are human sources of sulfur oxides forming acid rain? Explain and write the reactions.

Group 4: Human sources of acid rain: Nitrogen oxides.

What are human sources of nitrogen oxides forming acid rain? Explain and write the reactions.

Group 5: Effects of acid rain.

What are the effects acid rain?

Homework Activity 1. What does acid rain do?

In this experimental activity, students will get to see the effects of acid first-hand.

Materials for each group: 1 cup vinegar; 1 cup distilled water; 2 eggshell pieces (about the same size); 2 green leaves; 2 dimes or nickels; 2 glass jars with lids (labeled with tape and marker); Optional: 2 pH testers; Recording sheet or notebook paper.

Procedure: - Students will work in groups.

- Assign each group member a role: Discussion director, Materials manager, Recorder and Encourager. + Discussion director - group leader. + Materials manager - in charge of materials. + Recorder - records observations. + Encourager - helps everyone and encourages each person to do their part.

- Students will collect materials.

99 - Students will pour the vinegar into one jar and the distilled water into the other jar.

Optional: have students test the pH level and discuss findings.

- Acknowledge that there is acid in the vinegar.

- Students will make predictions about what will happen to the objects placed in the vinegar compared to the objects placed in water. Record predictions.

- Place the eggshell, coin, and leaf in the labeled vinegar jar. Place the other eggshell, coin, and leaf in the labeled water jar.

- Let the jars sit for an entire day or for better results, overnight.

- Students will observe changes, discuss as a group, and record findings.

- After one week, students will observe the contents of the jars and again make observations, discussions, and record findings.

- Gather as an entire class and discuss how acid rain affects objects. What might happen to plants and animals in the environment?

Activity 2. Don't Rain on Me! Students get to see how acid rain affects an entire ecosystem with this experimental activity.

Materials for each group: 2 clear 2-liter soda bottles (or other clear containers), tops cut off; Labels for bottles; Clear plastic wrap; 2 large rubber bands; Small watering can or small cup; Lemon juice; Grass seed; A bucket-sized amount of dirt; Recording sheet or notebooks Procedure: - Students will work in groups. You could assign similar roles for group members as in the vinegar activity.

- First, students will create their own mini-ecosystem. Explain that they will see how acid rain affects an ecosystem. Place the following in each bottle: + Soil to about half-way. + Seeds on top of soil. + Use watering can or cup and add about 1 cup of water.

- Seal the bottles with plastic wrap and secure the plastic wrap with the rubber band.

- Label one bottle as the 'control' and one bottle as the 'tester'.

- Place the bottles on a sunny windowsill or under a bright lamp and let sit for about five days.

- In five days, have students observe what they see. Discuss and record.

- Then, tell the students that storms are expected over the next week!

- The “control” ecosystem will get about a half a cup of water every other day. The 'tester' ecosystem will get about a half a cup of water mixed with 2 tablespoons of lemon juice every other day.

100 - Have students make predictions based on what they think will happen to the ecosystems.

- Continue the experiment for at least one week taking the plastic wrap off the top of the bottles. Observe, discuss, and record what seems to be happening.

- As a class talk about what acid rain can do to larger ecosystems with plants and animals.

GV hướng dẫn, tổ chức cho HS: - Trao đổi cụ thể công việc của từng nhóm: thực hiện thí nghiệm; nêu hiện tượng; viết phương trình phản ứng; trả lời câu hỏi hoặc thực hiện theo yêu cầu của phiếu học tập.

- Thể hiện kết quả trên phiếu học tập do GV chuẩn bị sẵn (trong đó có những nội dung điền khuyết, trả lời câu hỏi, tính toán) các nội dung cần trình bày, cử đại diện các nhóm trình bày.

- Thảo luận tổng hợp: Đại diện các nhóm trình bày trước lớp, GV hướng dẫn các bạn khác nhóm đặt câu hỏi và yêu cầu các bạn trong nhóm trả lời.

- GV định hướng lúc cần và bổ sung một nội dung đã chuẩn bị thêm để làm cho bài học thêm sinh động và sâu sắc.

- GV hướng dẫn HS thực hiện bài tập thực hành về nhà: thực hiện theo nhóm; trả lời câu hỏi; chuẩn bị bài trình bày trước lớp và trả lời những vấn đề thắc mắc của các bạn trong lớp bằng tiếng Anh. Thông qua hoạt động nhóm, HS có điều kiện thảo luận, trao đổi với nhau và có cơ hội trình bày câu trả lời, vấn đề tìm hiểu, nghiên cứu trước tập thể. Từ đó thực hành giao tiếp học thuật chuyên ngành HH khi làm những bài tập rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh. Biện pháp 2: Vận dụng phương pháp giải quyết vấn đề trong việc sử dụng bài tập rèn luyện kĩ năng đọc hiểu trong dạy học hóa học bằng tiếng Anh để rèn luyện kĩ năng tư duy hóa học bằng phương pháp giải quyết vấn đề BT bao gồm cả câu hỏi và bài toán mà khi hoàn thành chúng thông qua hoạt động sáng tạo, HS vừa nắm được, vừa hoàn thiện một tri thức hay một KN nào đó [17].

Thực tế cho thấy có nhiều BTHH trong chương trình giảng dạy ở Việt Nam còn quá nặng nề về thuật toán, mang nặng tính lý thuyết, nghèo nàn về kiến thức HH và không có liên hệ với thực tiễn cuộc sống hoặc mô tả không đúng với các quy trình, bản chất của một hiện tượng HH. Khi giải các BT này, học sinh không lĩnh hội được nhiều kiến thức HH và từ đó hạn chế khả năng sáng tạo, nghiên cứu khoa học. Các dạng BT này dễ tạo lối mòn trong suy nghĩ hoặc nhiều khi lại quá phức tạp, rối rắm làm cho HS thiếu tự tin vào khả năng của bản thân dẫn đến chán học, học kém. Chính vì thế, chúng tôi đề nghị sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh để rèn luyện kĩ năng tư duy HH bằng tiếng Anh thông qua PP giải quyết vấn đề (Problem solving teaching).

101 (1) Quy trình thực hiện Bước 1: Phát hiện hoặc thâm nhập vấn đề.

- Phát hiện vấn đề từ một tình huống.

- Giải thích và chính xác hóa tình huống (nếu cần) để hiểu đúng vấn đề được đặt ra.

- Phát biểu vấn đề và đặt mục tiêu giải quyết vấn đề đó.

Bước 2: Tìm giải pháp.

Tìm cách giải quyết vấn đề, thường được thực hiện theo sơ đồ sau: Đề xuất và Bắt đầu

Phân tích vấn đề

thực hiện hướng giải

Hình thành giải pháp

Kết thúc

quyết Hình 2.9. Sơ đồ biểu diễn các bước tìm cách giải quyết vấn đề.

Bước 3: Trình bày giải pháp.

HS trình bày lại toàn bộ từ việc phát biểu vấn đề tới giải pháp. Nếu vấn đề là một đề bài cho sẵn thì có thể không cần phát biểu lại vấn đề.

Bước 4: Nghiên cứu sâu giải pháp.

- Tìm hiểu những khả năng ứng dụng kết quả.

- Đề xuất những vấn đề mới có liên quan nhờ xét tương tự, khái quát hóa, lật ngược vấn đề, … và giải quyết nếu có thể.

(2) Minh họa Khi dạy về tính chất HH của khí oxi, GV đưa ra một BT thực hành có nội dung bằng tiếng Anh hướng dẫn HS thực hiện các thí nghiệm: Test 1: Combustion of sulfur.

This test must be performed in the hood under instructor supervision. Take your Bottle 1 (oxygen-filled) and your empty bottle (air-filled) to the hood your instructor directs you to. Place a small lump of sulfur in a deflagrating spoon (located in the hood).

Light the Bunsen burner in the hood, and heat the sulfur in the spoon. The sulfur will first melt, then burn with an almost invisible blue flame. Insert the spoon with the burning sulfur in Bottle 1 and record your observations. Then insert it in the empty bottle, and again record your observations. When finished, extinguish the burning sulfur in the beaker of water provided in the hood.

Test 2: Combustion of iron.

Pour about 20-mL of tap water into Bottle 2 (oxygen-filled) and replace the glass plate quickly. Take a loose, frayed out 2-3 centimeter piece of steel wool and hold it in a Bunsen burner flame for a very brief instant with your crucible tongs (it will glow red).

102 Then immediately lower the steel wool into Bottle 2. Record your observations. Repeat with the empty bottle (air-filled) and record your observations.

Test 3: Combustion of magnesium.

This test is an instructor demonstration. It must be performed in air only. Hold a 1inch piece of magnesium metal in a Bunsen burner flame with your crucible tongs until it ignites (in air). Record your observations, remembering not to look directly at the burning magnesium!

Dispose of all chemicals used in these tests as indicated by your instructor 1. You will burn a variety of substances in the oxygen gas.

- Which substances must be burned in the hood? Why? - Which substances must be burned in air only? Why? 2. Fill in the table: Test Test 1

Observations

Burning sulfur in Bottle 1 Burning sulfur in air bottle

Test 2

Glowing steel in Bottle 2 Glowing steel in air bottle

Test 3 Burning magnesium in air 3. Are the combustion reactions of oxygen exothermic or endothermic? Support your answer with one or more specific observations from the tests you performed.

4. Write the equation for the combustion of sulfur.

- Word Equation: ___________________________________________________ - Balanced Formula Equation: ________________________________________ 5. Steel wool consists mostly of iron. Write the equation for the combustion of steel wool (iron).

- Word Equation: ___________________________________________________ - Balanced Formula Equation: ________________________________________ 6. Write the equation for the combustion of magnesium.

- Word Equation: ___________________________________________________ - Balanced Formula Equation: _________________________________________ 7. Consider your results for the tests you performed. In which bottles, air-filled or oxygen-filled, did the combustion reactions occur more vigorously? Why? 8. Determine the oxidation number of oxygen and Identify the oxidizing agent and the reducing agent.

103 HS tiến hành các thí nghiệm; quan sát hiện tượng mỗi thí nghiệm; trao đổi, tư duy độc lập, tự chủ; thảo luận để giải quyết vấn đề để đưa ra những kết luận. Qua đó lĩnh hội được kiến thức mới (oxi duy trì sự cháy, có tính oxi hóa mạnh).

104

TIỂU KẾT CHƯƠNG 2 Trong chương 2, qua việc nghiên cứu mục đích, yêu cầu của KN đọc hiểu tiếng Anh trong dạy học HH đối với GV và HS; việc sử dụng KN đọc hiểu tiếng Anh trong dạy học HH, chúng tôi đã: (1) Xây dựng bộ TC đánh giá KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh gồm có 10 KN, mỗi KN gồm 6 TC đánh giá, mỗi TC có 5 MĐ KN. Bộ TC giúp GV có thể xác định được mục tiêu dạy học; đánh giá KN đọc hiểu HH trong dạy học HH bằng tiếng Anh của HS ở trường THPT; từ đó có thể áp dụng hoặc điều chỉnh PP dạy học phù hợp, giúp HS đạt kết quả cao. Đối với HS, bộ TC giúp các em có thể tự đánh giá và lập kế hoạch học tập, khắc phục những hạn chế của bản thân để tiến bộ hơn.

(2) Thiết kế 4 dạng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh ở trường THPT. Các dạng BT đều được thiết kế dựa trên nguyên tắc chung và nguyên tắc riêng đặc thù cho từng dạng BT, cũng như tuân theo quy trình thiết kế để đảm bảo phù hợp cho GV và HS sử dụng.

(3) Đề xuất 2 biện pháp sử dụng BT rèn luyện KN đọc hiểu trong dạy học HH bằng tiếng Anh giúp HS có thể thực hành rèn luyện khả năng giao tiếp học thuật bộ môn HH cũng như rèn luyện tư duy khi học HH bằng tiếng Anh. Những kết quả nghiên cứu trên được tiến hành TN sư phạm và trình bày ở chương 3.

Việc xử lý số liệu thống kê và phân tích kết quả TN sư phạm là cơ sở để đánh giá tính hiệu quả và khả thi của các nghiên cứu và kết luận của luận án.

PL - 33 PHỤ LỤC 2 ĐỀ KIỂM TRA THỰC NGHIỆM

Skill

PL 2.1. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng thăm dò MATRIX TEST Content/Total Content 1: Experiment of the

relationship

between

1

bond type and melting point Content 2: Substance and Mixture Content 3: Periodic Table Content 4: The law of mass conservation Content 5: State of matter Content 6: Electronegativity Content 7: Ionic Bond Content 8: Atomic Radii Trend Content

9:

The

Redox

Reaction Content 10: The reaction predictions

2 3 4 5

Skill Standards 1

2

3

4

5

6

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

Total score 1

1 1 1 1

6

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

7

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

8

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

9 10

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1 1

Total question

10

10

10

10

10

10

60

Total score

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10

* Q: Question; M: Mark

PL - 34 VINH UNIVERSITY -------------------

CHEMISTRY TEST Grade 10 Time: 90 minutes

Name: ................................................................ Class: ........................................................

School: ...................................................................................................................................

Exercise 1. Read the experiment and answer the questions: Procedure 1. Read and complete the lab safety form.

2. Create a data table for the experiment.

3. Using a permanent marker, draw three lines on the inside bottom of a disposable, 9-inch aluminum pie pan to create three, equal wedges. Label the wedges A, B, and C. 4. Set the pie pan on a hot plate.

WARNING: Hot plate and metal pie pan will burn skin-handle with care.

5. Obtain samples of the following from your teacher and deposit them onto the labeled wedges as follows: sugar crystals (C12H22O11), A; salt crystals (NaCl) B; paraffin (C23H48), C. 6. Predict the order in which the compounds will melt.

7. Turn the temperature knob on the hot plate to the highest setting. You will heat the compounds for 5 min. Assign someone to time the heating of the compounds.

8. Observe the compounds during the 5-min period. Record which compounds melt and the order in which they melt.

9. After 5 min, turn off the hot plate and remove the pie pan using a hot mitt or tongs.

10. Allow the pie pan to cool, and then place it in the proper waste container.

Questions Q1. List the purpose after reading the text above.

Q2. List the particular goals to do the purpose in the Q1.

Q3. Arrange the particular goals. Which is the most important?

Q4. List some tasks to prepare the expiment.

Q5. Arrange the particular tasks in Q5.

Q6. Analysis the results which are predicted after reading the text. Name the text.

Exercise 2. Read the text and answer the questions below: You have already read that a pure substance has a uniform and unchanging composition. What happens when two or more substances are combined? A mixture is a combination of two or more pure substances in which each pure substance retains its individual chemical properties. The composition of mixtures is variable, and the number

PL - 35 of mixtures that can be created by combining substances is infinite. Although much of the focus of chemistry is the behavior of substances, it is important to remember that most everyday matter occurs as mixtures. Substances tend to mix naturally; it is difficult to keep any substance pure.

Two mixtures are shown in Figure 3.11. Although you cannot distinguish between the components of the mercury silver mixture in Figure 3.11a, you can separate them by heating the mixture.

The mercury will evaporate before and you will obtain two

the silver does, separate

substances: mercury silver. The mercury and

vapor and solid silver

physically

form

mixed

to

the

mixture but did not chemically react with each other. They could be separated by the physical method of boiling. When oil, seasonings, and vinegar are mixed, as shown in Figure 3.11b, the substances are in contact, but they do not react. In fact, you can still distinguish all of the substances. If the mixture remains undisturbed long enough, the oil will form a layer on top of the vinegar.

Questions Q1. Fill in the blank: a) A pure _______ has a uniform and unchanging composition. b) Most everyday matter occurs as _______.

Q2. Give some examples involving in the words being filled in Q1.

Q3. Fill in the blank: Most matter exists naturally in the form of (1)_____. To gain a thorough understanding of matter, it is important to be able to separate (2)_____ into their component (3)_____.

Because the (4)_____ in a (5)_____ are physically combined, the processes used to separate a (6)_____ are physical processes that are based on differences in the physical properties of the (7) _____.

Q4. Distinguish a substance and a mixture.

Q5. Which information can be the main idea of the text?

A. What happens when two or more subtances are combined?

B. Distinguish a substance and a mixture.

C. Mixtures.

D. Example of mixture.

E. The method to separate the mixture.

Q6. What is the title of the text?

PL - 36 Exercise 3. Read the text and answer the questions below: In the late 1700s, French scientist Antoine Lavoisier (1743–1794) compiled a list of all elements that were known at the time. Many of these elements, such as silver, gold, carbon, and oxygen, have been known since prehistoric times. With newly agreed-upon atomic masses for the elements, the search for relationships between atomic mass and elemental properties, and a way to organize the elements began in earnest.

In 1864, English chemist John Newlands (1837–1898) proposed an organizational scheme for the elements. He noticed that when the elements were arranged by increasing atomic mass, their properties repeated every eighth element.

In 1869, German chemist Lothar Meyer (1830–1895) and Russian chemist Dmitri Mendeleev (1834–1907) each demonstrated a connection between atomic mass and elemental properties. Like Newlands several years earlier, Mendeleev noticed that when the elements were ordered by increasing atomic mass, there was a periodic pattern in their properties.

Mendeleev’s table, however, was not completely correct. Arranging the elements by mass resulted in several elements being placed in groups of elements with differing properties. The reason for this problem was determined in 1913 by English chemist Henry Moseley (1887–1915). By arranging the elements in order of increasing atomic number, the problems with the order of the elements in the periodic table were solved.

Questions Q1. List the name of elements in the text.

Q2. List the laws that scientists used to arrange the elements in the text.

Q3. List the name of scientists in the text.

Q4. Which law is familiar with the knowledges that you knew before.

Q5. Whose law are similar to each other?

Q6. Name the text.

Exercise 4. In an experiment, 10.00 g of red mercury(II) oxide powder is placed in an open flask and heated until it is converted to liquid mercury and oxygen gas. The liquid mercury has a mass of 9.26 g.

Questions Q1. Write the formula of mercury(II) oxide.

Q2. Write the reaction occuring.

Q3. What kind of this reaction?

Q4. Does the total mass of the products equal the total mass of the reactants?

Q5. What is the mass of oxygen formed in the reaction?

Q6. State the law in this exercise.

PL - 37 Exercise 5. Fill in the blank: All matter can move from one state to another. It may require extreme (1)_____ or extreme (2)_____, but it can be done. Sometimes a substance doesn't want to change states.

You have to use all of your tricks when that happens. To create a solid, you might have to decrease the (3)_____ by a huge amount and then add (4)_____. For example, oxygen (O2) will (5)_____ at -361.8 degrees Fahrenheit (-218.8 degrees Celsius) at standard pressure.

However, it will (6)_____ at warmer temperatures when the pressure is increased.

You know about solids melting and becoming liquids. Some of you may have also seen a solid become a gas. It's a process called (7)_____ . The easiest example of sublimation might be dry ice. Dry ice is solid carbon dioxide (CO2). Amazingly, when you leave dry ice out in a room, it just turns into a gas (8)_____. Have you ever heard of liquid carbon dioxide? It can be made, but not in normal situations. Coal is another example of a compound that will not melt at normal atmospheric pressures. It will sublimate at very high temperatures.

Can you go from a gas to a solid? Sure. Deposition occurs when a gas becomes a solid without going through the liquid state of matter. Those of you who live near the equator may not have seen it, but closer to the poles we see frost on winter mornings. Those little frost crystals on plants build up when water vapor from the air becomes a solid on the leaves of plants.

Exercise 6. Read the text and answer the questions below: The electronegativity of an element indicates the relative ability of its atoms to attract electrons in a chemical bond. Electronegativity generally decreases as you move down a group, and increases as you move from left to right across a period. Electronegativity values are expressed in terms of a numerical value of 3.98 or less. The units of electronegativity are arbitrary units called Paulings, named after American scientist Linus Pauling (1901–1994). Fluorine is the most electronegative element, with a value of 3.98, and cesium and francium are the least electronegative elements, with values of 0.79 and 0.7, respectively. In a chemical bond, the atom with the greater electronegativity more strongly attracts the bond’s electrons. Note that because the noble gases form very few compounds, they do not have an electronegativity value. Ionization energy is defined as the energy required to remove an electron from a gaseous atom. Ionization energies also change in a period and group.

Questions Q1. Which thing do not you understand or is new for you?

Q2. With the answers in Q1, you can classify them into groups below:

PL - 38 Definition

Law

Q3. Which information in Q2 can you predict the meaning or explain? Give the meaning of them or explain them.

Q4. Which information can you not predict the meaning or explain?

Q5. Which information is the most important you want to understand?

Q6. How does the value of ionization energie change in a period and group of the periodic table?

Exercise 7. Read the text and answer the questions below: Figure 7.5 Each of these chemical What do the reactions shown in Figure 7.5 have in reactions produces an ionic common? In both cases, elements react with each compound while releasing a large other to form a compound. Figure 7.5a shows the amount of energy. a. The reaction that occurs between elemental sodium and chlorine gas produces a white crystalline solid. b. When a

reaction between the elements chlorine. During this reaction, a transfers its valence electron to a and becomes a positive ion. The

sodium and sodium atom chlorine atom chlorine atom

ribbon of magnesium metal burns in accepts the electron into its outer energy level and air, it forms the ionic compound becomes a negative ion. The oppositely charged magnesium oxide. ions attract each other, forming the compound sodium chloride. The electrostatic force that holds oppositely charged particles together in an ionic compound is referred to as an ionic bond.

Compounds that contain ionic bonds are ionic compounds. If ionic bonds occur between metals and the nonmetal oxygen, oxides form. Most other ionic compounds are called salts.

Questions Q1. Which product is formed in the text?

Q2. Which reaction does occur in the text?

Q3. Write the reactions occuring in the text Q4. Describe the transfer of electrons when forming sodium chloride from sodium and chlorine atom by reaction.

Q5. How are ionic compounds formed?

Q6. Summarizes the formation of an ionic compound such as sodium chloride can be represented.

Exercise 8. Read the text and answer the questions below:

PL - 39 1

In general, there is a decrease in atomic radii as you move from left to right across

a period. This trend is caused by the increasing positive charge in the nucleus and the fact that the principal energy level within a period remains the same. Each successive element has one additional proton and electron, and each additional electron is added to orbitals corresponding to the same principal energy level. Moving across a period, no additional electrons come between the valence electrons and the nucleus. Thus, the valence electrons are not shielded from the increased nuclear charge, which pulls the outermost electrons closer to the nucleus.

2 Atomic radii generally increase as you move down a group. The nuclear charge increases, and electrons are added to orbitals corresponding to successively higher principal energy levels. However, the increased nuclear charge does not pull the outer electrons toward the nucleus to make the atom smaller. Moving down a group, the outermost orbital increases in size along with the increasing principal energy level; thus, the atom becomes larger. The larger orbital means that the outer electrons are farther from the nucleus. This increased distance offsets the pull of the increased nuclear charge. Also, as additional orbitals between the nucleus and the outer electrons are occupied, these electrons shield the outer electrons from the nucleus.

Questions Q1. Do you understand why atomic radii generally increase as you move down a group?

If no, answer the Q2.

Q2. Which information in the text do you not understand?

Q3. What has the similar meaning with the phrase “principal energy level”?

Q4. To explain the law: “Atomic radii generally increase as you move down a group”, which paragraph of the text is the most important that you need to read carefully?

Q5. To explain the law: “Atomic radii generally increase as you move down a group”, which information is the most important?

A. The nuclear charge increases, and electrons are added to orbitals corresponding to successively higher principal energy levels.

B. The increased nuclear charge does not pull the outer electrons toward the nucleus to make the atom smaller.

C. The outermost orbital increases in size along with the increasing principal energy level.

D. This increased distance offsets the pull of the increased nuclear charge. Also, as additional orbitals between the nucleus and the outer electrons are occupied, these electrons shield the outer electrons from the nucleus (Shielding effect).

Q6. Write a series of questions to be sure that you understood the text.

Exercise 9. Fill in the blank: The (1)_____ Method

PL - 40 1. (2)______ oxidation numbers to all atoms in the equation.

2. (3)______ the atoms that are oxidized and the atoms that are reduced.

3. (4)______ the change in oxidation number for the atoms that are oxidized and for the atoms that are reduced.

4. (5)______ in oxidation numbers equal in magnitude by adjusting coefficients in the equation.

5. If necessary, use the conventional method to (6)______ the remainder of the equation.

Balance the following redox equation. Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O 1. Analyze the Problem Use the rules for determining oxidation number. The (7)______ in oxidation number of the (8)______ atoms must (9)______ the (10)______ in oxidation number of the (11)______ atoms. Adjust the (12)______ to balance the equation.

2. Solve for the Unknown Assign (13)______ numbers to all atoms in the The equation.

0

+1+5 -2

+2 +5 -2

+4 -2

+1 -2

Cu + HNO3 → Cu(NO3)2 + NO2 + H2O

oxidation

number

of

copper (18)______ from 0 to +2. The oxidation number of nitrogen (19)______ from +5

to +4.

Identify which atoms are (14)______, which are (15)______ , and which do not change.

Cu is oxidized.

N is reduced.

H does not change.

O does not change.

N does not change in the nitrate ion (NO− 3 ).

Determine the change in oxidation number for the atoms that are oxidized and for the atoms that are reduced.

Change in oxidation number: Oxidized: Cu +2 Reduced: N -1 Make the change in oxidation numbers (16)______ in magnitude by adjusting coefficients in the equation.

Cu + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O 2(-1) = -2

Copper (20)______ electrons. It is (21)______.

Nitrogen (22)______electrons. It is (23)______.

Because

change

in

oxidation

number for N is -1, you must add a (24)______ of 2 to balance. This coefficient applies to both HNO3 and NO2.

Use the (17)______ method to balance the remainder of the equation.

Cu + 2HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O

the

PL - 41 Cu + 4HNO3 → Cu(NO3)2 + 2NO2 + H2O

The coefficient of HNO3 must be increased from 2 to 4 to balance the four nitrogen atoms in the products.

Cu(s) + 4HNO3(aq) → Cu(NO3)2(aq) + 2NO2(g) + 2H2O(l)

Add a coefficient of 2 to H2O to balance the four hydrogen atoms on the left.

3. Evaluate the Answer The number of atoms of each element is equal on both sides of the equation.

No subscripts have been changed.

Summary Balancing Redox Equations Determine which species is (25)______, which species is (26) ______, which species is the (27)______ agent, and which species is the (28)______ agent.

Assign (29)______ numbers to all of the elements.

Adjust the (30)______ in the equation so that the oxidation numbers are (31)______ in magnitude.

(32)______ the rest of the equation by the conventional method.

Exercise 10. Read the text and answer the questions below: Predict the products that will result when these reactants combine, and write a balanced chemical equation for each reaction. a. Fe(s) + CuSO4(aq) → b. Br2(l) + MgCl2(aq) → c. Mg(s) + AlCl3(aq) → Questions Q1. Which is the main idea of the text?

A. Predict the products that will result when these reactants combine.

B. Write a balanced chemical equation for each reaction in the text.

C. Contribute the activity series of some elements.

D. A and B. Q2. Why can you predict those reactions?

Q3. Write a balanced chemical equation for each reaction.

Q4. Why were tools made of steel often covered with a layer of zinc?

Q5. Explain why the reactions occurs or not.

Q6. What is the application of the Figure 9.13?

ANSWER KEY Exercise 1.

Question

Answer

Score Skill

PL - 42 Q1

Q2

How can you determine the relationship between bond type and melting point?

- The properties of a compound depend on whether the bonds in the compound are ionic or covalent.

- The lab safety.

1/6

1.1

1/6

1.2

1/6

1.3

1/6

1.4

1/6

1.5

1/6

1.6

- A data table for the experiment.

Q3

1. The lab safety (the most important).

2. A data table for the experiment.

3. The properties of a compound depend on whether the bonds in the compound are ionic or covalent.

Q4

Q5

-

Procedure.

The lab safety form.

A data table.

Equipment and chemicals.

1. Equipment and chemicals.

2. The lab safety form.

3. A data table.

4. Procedure.

Q6

1. Which solid melted first? Which solid did not melt?

2. Based on the observations and data, describe the melting point of each solid as low, medium, high, or very high.

3. Which compounds are bonded with ionic bonds? Which are bonded with covalent bonds?

4. How the type of bonding affects the melting points of compounds.

Name of the text: Compare Melting Points

Exercise 2.

Question

Answer

Score Skill

Q1

a) substance; b) mixtures

1/6

2.1

Q2

Freshsqueezed orange juice is a mixture of juice and pulp.

Tea is a mixture of a solid and a liquid.

1/6

2.2

1/6

2.3

1/6

2.4

Q3 Q4

(1) mixtures; (2) mixtures; (3) substances; (4) substances; (5) mixture; (6) mixture; (7) substances.

Matter with a uniform and unchanging composition is called a substance, also known as a pure substance.

PL - 43 A mixture is a combination of two or more pure substances in which each pure substance retains its individual chemical properties.

Q5

A, C, D

1/6

2.5

Q6

Mixtures

1/6

2.6

Exercise 3.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Silver, gold, carbon, and oxygen

1/6

3.1

Q2

By increasing atomic mass or atomic number

1/6

3.2

Q3

Antoine Lavoisier, John Newlands, Lothar Meyer, Dmitri Mendeleev, Henry Moseley

1/6

3.3

1/6

3.4

Q4

By arranging the elements in order of increasing atomic number

Q5

John Newlands, Lothar Meyer, Dmitri Mendeleev

1/6

3.5

Q6

Periodic law

1/6

3.6

Exercise 4.

Question Q1

Answer HgO 𝑡0

Score Skill 1/6

4.1

Q2

2HgO → 2Hg + O2

1/6

4.2

Q3

Decomposition reaction

1/6

4.3

Q4

Yes, it does

1/6

4.4

Q5

moxygen = 10.00 g − 9.26 g = 0.74 g

1/6

4.5

Q6

The law of mass conservation: the total mass of the products must equal the total mass of the reactants.

1/6

4.6

Exercise 5.

Question

Answer

Score Skill

Q1

(1) temperatures; (2) pressures

1/6

5.1

Q2

(3) temperature; (4) pressure

1/6

5.2

Q3

(5) solidify

1/6

5.3

Q4

(6) freeze

1/6

5.4

Q5

(7) sublimation

1/6

5.5

Q6

(8) gas

1/6

5.6

PL - 44 Exercise 6.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Electronegativity, ionization energies, arbitrary units Electronegativity generally decreases as you move down a group, and increases as you move from left to right across a

1/6

6.1

1/6

6.2

1/6

6.3

period.

Ionization energies also change in a period and group.

Definition

Law

Electronegativity, Electronegativity generally decreases Q2

ionization energies,

as you move down a group, and increases as you move from left to

arbitrary units

right across a period.

Ionization energies also change in a period and group.

Electronegativity, ionization energies Atomic radii decrease from left to right across a period, and increase as you move down a group. So, the attraction of the Q3

nucleus increases from left to right across a period, and decrease as you move down a group. Thus, electronegativity generally decreases as you move down a group, and increases as you move from left to right across a period.

Not understand:

Q4

- Arbitrary units.

- Ionization energies also change in a period and group.

1/6

6.4

Q5

Ionization energies also change in a period and group.

1/6

6.5

Q6

Ionization energies generally increase from left to right across a period, and decrease as you move down a group.

1/6

6.6

Exercise 7.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Sodium chloride, magnesium oxide

1/6

7.1

Q2

The reaction that occurs between elemental sodium and chlorine gas, and a ribbon of magnesium metal burns in air.

1/6

7.2

1/6

7.3

𝑡0

2Na + Cl2 → 2NaCl Q3

𝑡0

2Mg + O2 → 2MgO

PL - 45 2 x 1e Q4

1/6

7.4

1/6

7.5

1/6

7.6

𝑡0

2Na + Cl2 → 2NaCl Q5

Q6

Ionic compounds contain ionic bonds formed by the attraction of oppositely charged ions.

Student can use Chemical Equation, Electron Configurations, Orbital Notation, Electron-Dot Structures, Atomic Models,…

Exercise 8.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Students can answer yes or no.

1/6

8.1

Q2

Atomic radii generally increase as you move down a group.

1/6

8.2

Q3

Outermost orbital, quantum number

1/6

8.3

Q4

Paragraph 2

1/6

8.4

Q5

D

1/6

8.5

1/6

8.6

Q6

As you move from left to right across a period, how do positive charge in the nucleus and the principal energy level change? So, how does the attraction of nucleus to the outermost electrons change? What is the result of this?

As you move down a group, how do positive charge in the nucleus and the principal energy level change? What does the larger orbital means? But how does this increased distance affect the pull of the increased nuclear charge? What is the name of an effect occuring when additional orbitals between the nucleus and the outer electrons are occupied? What is the result of this?

Exercise 9.

Question

Answer

Score Skill

Q1

(13) oxidation; (14) oxidized; (15) reduced; (16) equal; (17) conventional

1/6

9.1

Q2

(1) Oxidation - Number

1/6

9.2

Q3

(2) assign; (3) indentify; (4) determine; (5) make a change; (6) balance

1/6

9.3

PL - 46 Q4 Q5 Q6

(25) oxidized; (26) reduced; (27) oxidizing; (28) reducing; (29) oxidation; (30) coefficients; (31) equal; (32) balance (7) increase; (8) oxidized; (9) equal; (10) decrease; (11) reduced; (12) coefficients (18) increases; (19) decreases; (20) loses; (21) gains; (22) oxidized; (23) reduced; (24) coefficient

1/6

9.4

1/6

9.5

1/6

9.6

Exercise 10.

Question

Answer

Score Skill

Q1

D

1/6

10.1

Q2

That depends on elements' reactivities.

1/6

10.2

a. Fe(s) + CuSO4(aq) → FeSO4 (aq) + Cu(s) Q3

b. Br2(l) + MgCl2(aq) → NR c. 3Mg(s) + 2AlCl3(aq) → 2Al(s) + 3MgCl2(aq)

1/6

10.3

Q4

To prevent corrosion.

1/6

10.4

1/6

10.5

1/6

10.6

a. Iron is listed above copper in the activity series. The reaction occurs. Therefore, the first reaction will occur because iron is more reactive than copper.

Q5

b. Chlorine is more reactive than bromine because bromine is listed below chlorine in the activity series. Therefore, the reaction will not occur. c. Magnesium is listed above aluminum in the activity series.

Therefore, the reaction will occur because magnesium is more reactive than aluminum.

Q6

The activity series shown in Figure 9.13 supports the reaction predictions.

PL - 47

Content/Total

Skill

PL 2.2. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng 1 MATRIX TEST

Content 1: Experiment of mixing and separating a variety of chemicals Content 2: Substance and Mixture

1

2

Content 3: Periodic Table

3

Content 4: The law of mass conservation

4

Content

5:

General

chemistry

5

Skill Standards 1

2

3

4

5

6

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

Total score 1

1 1 1 1

Content 6: Atomic Radii Trend

6

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 7: Covalent Bond

7

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 8: Ionic radii

8

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 9: Acid – Base

9

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 10: Water quality

10

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Total question

10

10

10

10

10

10

60

Total score

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10

* Q: Question; M: Mark

PL - 48 VINH UNIVERSITY -------------------

CHEMISTRY TEST Grade 10 Time: 90 minutes

Name: ................................................................ Class: ........................................................

School: ...................................................................................................................................

Exercise 1. Read the experiment and answer the questions: Procedure 1. Consider the following chemicals: table salt, water, baking soda, sugar, iron filings, sand, vegetable oil, milk, and vinegar. Identify each chemical as a mixture or a pure substance.

2. Which of these chemicals can you mix together without producing a chemical change?

In your notebook, record as many of these physical combinations as you can.

3. Which of these chemicals can you mix together to produce a chemical change? Record as many of these chemical combinations as you can.

4. Record a mixture that is made with four of the chemicals. Then suggest one or more techniques that you can use to separate the four chemicals from one another. Write notes and sketch labelled diagrams to show your techniques. Identify the properties that your techniques depend on.

Questions Q1. List the purpose of the text above.

Q2. List the specific goals to do the purpose in the Q1.

Q3. Arrange the particular goals. Which is the most important?

Q4. List some tasks to prepare the experiment.

Q5. Arrange the particular tasks in Q4.

Q6. Analysis the results which are predicted after reading the text. Name the text.

Exercise 2. Read the text and answer the questions below: All matter can be classified into two groups: mixtures and pure substances. A mixture is a physical combination of two or more kinds of matter. For example, soil is a mixture of sand, clay, silt, and decomposed leaves and animal bodies. If you look at soil under a magnifying glass, you can see these different components. The components in a mixture can occur in different proportions (relative quantities). Each individual component retains its identity. Saltwater, clean air, and grape juice are common examples. Homogeneous mixtures are also called solutions.

A pure substance has a definite composition, which stays the same in response to physical changes. A lump of copper is a pure substance. Water (with nothing dissolved in

PL - 49 it) is also a pure substance. Diamond, carbon dioxide, gold, oxygen, and aluminum are pure substances, too.

Questions Q1. Fill in the blank: c) A _______ substance has a definite composition. d) A _______ is a physical combination of two or more kinds of matter Q2. Give some examples involving in the words being filled in Q1.

Q3. Fill in the blank: When we speak of a __(1)__ substance, we are speaking of something that contains only one kind of matter. This can either be one single element or one single compound, but every sample of this substance that you examine must contain exactly the same thing with a fixed, definite set of properties. If we take two or more __(2)__ substances and mix them together, we refer to this as a __(3)__ .

Q4. Distinguish a substance and a mixture.

Q5. Which information can be the main idea of the text?

A. What happens when two or more subtances are combined?

B. Distinguish a pure substance and a mixture.

C. Mixtures.

D. Example of mixture.

E. The method to separate the mixture.

Q6. What can be the title of the text?

Exercise 3. Read the text and answer the questions below: By the mid 1800’s, there were 65 known elements. Chemists studied these elements intensively and recorded detailed information about their reactivity and the masses of their atoms. Some chemists began to recognize patterns in the properties and behaviour of many of these elements. Other sets of elements display similar trends in their properties and behaviour. For example, oxygen (O), sulfur (S), selenium (Se), and tellurium (Te) share similar properties. The same is true of fluorine (F), chlorine (Cl), bromine (Br), and iodine (I). These similarities prompted chemists to search for a fundamental property that could be used to organize all the elements. One chemist, Dmitri Mendeleev (1834–1907), sequenced the known elements in order of increasing atomic mass. The result was a table of the elements, organized so that elements with similar properties were arranged in the same column. Because Mendeleev’s arrangement highlighted periodic (repeating) patterns of properties, it was called a periodic table. The modern periodic table is a modification of the arrangement first proposed by Mendeleev. Instead of organizing elements according to atomic mass, the modern periodic table organizes elements according to atomic number.

PL - 50 According to the periodic law, the chemical and physical properties of the elements repeat in a regular, periodic pattern when they are arranged according to their atomic number.

Questions Q1. List the name of elements in the text.

Q2. List the laws that scientists used to arrange the elements in the text.

Q3. List the name of scientists in the text.

Q4. Which law is familiar with the knowledges that you knew before.

Q5. What information can be the main idea of the text?

Q6. Name the text.

Exercise 4. A 28.0 g sample of nitrogen gas combines completely with 6.0 g of hydrogen gas to form ammonia.

Questions Q1. Write the formula of nitrogen gas, hydrogen gas and ammonia.

Q2. Write the reaction occurring.

Q3. What kind of reaction is this?

Q4. Does the total mass of the products equal to the total mass of the reactants?

Q5. What is the mass of ammonia formed?

Q6. State the law in this exercise.

Exercise 5. Fill the gap using the words in brackets: Energy

temperature

oxidation

removed

cool

1. During a chemical reaction what is always transferred? ___(1)____ 2. What investigation would you do to find out if a reaction is endothermic or exothermic?

Record initial temperature of reactants and the final temperature to find a ___(2)____ difference.

3. What is meant by the term “___(3)____”? A chemical reaction where oxygen is added to a substance, or when electrons are lost from a substance.

4. Not every collision between particles results in a chemical reaction. Why? Not all particles collide with enough ___(4)____ to cause a reaction.

5. When you put sherbet into your mouth, your mouth feels slightly ___(5)____ . Why? During this reaction, heat is being ___(6)____ from the surroundings.

Exercise 6. Read the text and answer the questions below: Atomic size is a periodic trend influenced by electron configuration. Atomic size is defined by how closely an atom lies to a neighboring atom. In general, there is a decrease in atomic radii as you move from left to right across a period. This trend is caused by the

PL - 51 increasing positive charge in the nucleus and the fact that the principal energy level within a period remains the same. Each successive element has one additional proton and electron, and each additional electron is added to orbitals corresponding to the same principal energy level. Moving across a period, no additional electrons come between the valence electrons and the nucleus. Thus, the valence electrons are not shielded from the increased nuclear charge, which pulls the outermost electrons closer to the nucleus. Atomic radii generally increase as you move down a group. The nuclear charge increases, and electrons are added to orbitals corresponding to successively higher principal energy levels. However, the increased nuclear charge does not pull the outer electrons toward the nucleus to make the atom smaller. Moving down a group, the outermost orbital increases in size along with the increasing principal energy level; thus, the atom becomes larger. The larger orbital means that the outer electrons are farther from the nucleus. This increased distance offsets the pull of the increased nuclear charge. Also, as additional orbitals between the nucleus and the outer electrons are occupied, these electrons shield the outer electrons from the nucleus.

Questions Q1. Which information do you not understand or is new for you?

Q2. With the answers in Q1, you can classify them into groups below: Definition

Law

Q3. Which information in Q2 can you predict the meaning or explain? Give the meaning of them or explain them.

Q4. Which information can you not predict the meaning or explain?

Q5. Which information is the most important that you want to explain?

Q6. How does the value of atomic radii change in a period and group of the periodic table?

Exercise 7. Read the text and answer the questions below: Atoms in nonionic compounds share electrons. The chemical bond that results from sharing valence electrons is a covalent bond. A molecule is formed when two or more atoms bond covalently. In a covalent bond, the shared electrons are considered to be part of the outer energy levels of both atoms involved. Covalent bonding generally can occur between elements that are near each other on the periodic table. The majority of covalent bonds form between atoms of nonmetallic elements.

Consider fluorine, each fluorine atom has seven valence electrons and needs another electron to form an octet. As two fluorine atoms approach each other, several forces act.

Two repulsive forces act on the atoms, one from each atom’s like-charged electrons and one from each atom’s like-charged protons. A force of attraction also acts, as one atom’s

PL - 52 protons attract the other atom’s electrons. As the fluorine atoms move closer, the attraction of the protons in each nucleus for the other atom’s electrons increases until a point of maximum net attraction is achieved. At that point, the two atoms bond covalently and a molecule forms. If the two nuclei move closer, the repulsion forces increase and exceed the attractive forces. The most stable arrangement of atoms in a covalent bond exists at some optimal distance between nuclei. At this point, the net attraction is greater than the net repulsion. Fluorine exists as a diatomic molecule because the sharing of one pair of electrons gives each fluorine atom a stable noble-gas configuration. Each fluorine atom in the fluorine molecule has one pair of electrons that are covalently bonded (shared) and three pairs of electrons that are unbonded (not shared). Unbonded pairs are also known as lone pairs.

Questions Q1. Which product is formed in the text?

Q2. Which phenomenon related to the product occurs in the text?

Q3. Write the electron configuration of fluorine atom Q4. Describe the transfer of electrons when forming fluorine gas.

Q5. How are covalent compounds formed?

Q6. Summarizes the formation of an ionic compound such as fluorine gas can be represented.

Exercise 8. Read the text and answer the questions below: 1 Atoms can gain or lose one or more electrons to form ions. Because electrons are negatively charged, atoms that gain or lose electrons acquire a net charge. Thus, an ion is an atom or a bonded group of atoms that has a positive or negative charge. When atoms lose electrons and form positively charged ions, they always become smaller. The reason for the decrease in size is twofold. The electron lost from the atom will almost always be a valence electron. The loss of a valence electron can leave a completely empty outer orbital, which results in a smaller radius. Furthermore, the electrostatic repulsion between the nowfewer number of remaining electrons and the positively charged nucleus decreases, allowing the electrons to be pulled closer to the nucleus.

2 When atoms gain electrons and form negatively charged ions, they become larger.

The addition of an electron to an atom increases the electrostatic repulsion between the atom’s outer electrons, forcing them to move farther apart. The increased distance between the outer electrons results in a larger radius. Note that elements on the left side of the table form smaller positive ions, and elements on the right side of the table form larger negative ions.

PL - 53 3

In general, as you move from left to right across a period, the size of the positive

ions gradually decreases.

4

As you move down a group, an ion’s outer electrons are in orbitals corresponding

to higher principal energy levels, resulting in a gradual increase in ionic size. Thus, the ionic radii of both positive and negative ions increase as you move down a group.

Questions Q1. Do you understand why the ionic radii of both positive and negative ions increase as you move down a group? If no, answer the Q2.

Q2. Which information in the text do you not understand?

Q3. The electrostatic repulsion between two electrons is: (A) much greater than the gravitational attraction between the electrons.

(B) about the same as the gravitational attraction between the electrons.

(C) much less than the gravitational attraction between the electrons.

(D) the answer to this depends upon the actual separation between the electrons.

(E) trick question since there is no gravitational attraction between electrons.

Q4. To explain the law: “The ionic radii of both positive and negative ions increase as you move down a group”, which paragraph of the text is the most important that you need to read carefully?

Q5. To explain the law: “The ionic radii of both positive and negative ions increase as you move down a group”, which information is the most important?

A. An ion is an atom or a bonded group of atoms that has a positive or negative charge.

B. An ion’s outer electrons are in orbitals corresponding to higher principal energy levels, resulting in a gradual increase in ionic size.

C. The outermost orbital increases in size along with the increasing principal energy level.

D. The increased distance offsets the pull of the increased nuclear charge. Also, as additional orbitals between the nucleus and the outer electrons are occupied, these electrons shield the outer electrons from the nucleus (Shielding effect).

Q6. Write a series of questions to be sure that you understood the text.

Exercise 9. Fill in the blank: 1 Originally, the word oxidation referred only to reactions in which a substance combined with oxygen. Today, oxidation is defined as the loss of electrons from atoms of a substance. Look again at the net ionic equation for the reaction of sodium and chlorine.

Sodium is oxidized because it loses an electron.

2 For oxidation to occur, the electrons lost by the substance that is oxidized must be accepted by atoms or ions of another substance. In other words, there must be an accompanying process that involves the gain of electrons. Reduction is the gain of electrons

PL - 54 by atoms of a substance. Following the sodium chloride example further, the reduction reaction that accompanies the oxidation of sodium is the reduction of chlorine.

3

Oxidation and reduction are complementary processes; oxidation cannot occur unless

reduction also occurs. It is important to recognize and distinguish between oxidation and reduction. A memory aid might help you remember the distinction.

Question Q1. Oxidation and reduction are _______ processes.

Q2. Oxidation is defined as the ___(1)___ of electrons from atoms of a substance.

Reduction is the ___(2)___ of electrons by atoms of a substance Q3. Describe content of the first and the second paragraph by a half reaction.

Q4. Make an outline of the text basing on the main content.

Q5. Sodium is ___(1)___ and chlorine is ___(2)___ because sodium ___(3)___ electrons and chlorine ___(4)___ electrons.

Q6. Distinguish between oxidation and reduction by yourself.

Exercise 10. Read the text and answer the questions below: Keeping fish as pets seems like a simple and straightforward task. You start off with a suitable fish tank, some water, and some fish. Once you have added a few water-plants for decoration, all you have to do is feed the fish daily. It sounds simple.

In fact, providing a safe, lifesustaining environment for fish involves a variety of complex, interdependent factors. Many of these are directly related to chemistry. For example, the presence of ammonia, NH3, is one of the most common causes of death in poorly maintained fish tanks. Ammonia is produced when uneaten fish food decays. This compound dissolves readily in water. It is toxic to fish in even minute concentrations.

Chlorine is another chemical that can harm fish when it is dissolved in the tank water.

Unfortunately, almost all tap water is treated with chlorine. Other factors that affect the quality of water for fish include its acidity (pH), its hardness, and its temperature. For example, warm water contains too little dissolved oxygen. This will cause the fish to suffocate.

Water quality is essential to every living thing. In this unit, you will find out more about water quality. You will learn to identify important solutions in your life, and how to calculate their concentrations. You will also investigate what can happen when acids and bases interact with water and with each other.

Questions Q1. Which is the main idea of the text?

A. The presence of ammonia, NH3, is one of the most common causes of death in poorly maintained fish tanks.

PL - 55 B. Chlorine is another chemical that can harm fish when it is dissolved in the tank water C. Water quality is essential to every living thing.

D. How to calculate concentrations of the solution.

Q2. Why is water quality essential to every living thing?

Q3. Write a balanced chemical equation occuring in the text.

Q4. Why is the pH value of swimming pool's water from 7.2 to 7.6?

Q5. Which information make you think about the message of the text?

Q6. What is the message of the text?

ANSWER KEY Exercise 1.

Question

Answer

Q1

Use your understanding of properties to mix and separate a variety of chemicals.

Score Skill 1/6

1.1

1/6

1.2

1/6

1.3

1/6

1.4

1/6

1.5

- Determine which of these chemicals can you mix together without producing a chemical change or to produce a chemical change?

Q2

- Identify the properties that your techniques depend on.

- Suggest one or more techniques that you can use to separate the four chemicals from one another - A data table for the experiment.

4. Determine which of these chemicals can you mix together without producing a chemical change or to produce a chemical change? And suggest one or more techniques that you can use to separate the four chemicals from one another

Q3

Q4

(the most important) 5. A data table for the experiment.

6. Identify the properties that your techniques depend on.

7. A data table for the experiment.

8. The properties of a compound depend on whether the bonds in the compound are ionic or covalent.

- Procedure.

- A data table.

- Equipment and chemicals.

Q5

5. Equipment and chemicals.

6. A data table.

7. Procedure.

PL - 56 1. Which of these chemicals can you mix together without producing a chemical change?

Q6

2. Which of these chemicals can you mix together to produce a chemical change?

3. Identify the properties that your techniques depend on.

1/6

1.6

Name of the text: Mixtures, Pure Substances, and Changes Exercise 2.

Question Q1 Q2 Q3

Q4

Answer a) pure; b) mixtures Soil is a mixture of sand, clay, silt, and decomposed leaves and animal bodies.

(1) pure; (2) pure; (3) mixture Matter with a uniform and unchanging composition is called a substance, also known as a pure substance.

A mixture is a combination of two or more pure substances in which each pure substance retains its individual chemical

Score Skill 1/6

2.1

1/6

2.2

1/6

2.3

1/6

2.4

properties.

Q5

B

1/6

2.5

Q6

Mixtures and Pure Substances

1/6

2.6

Exercise 3.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Oxygen, sulfur, selenium, tellurium, fluorine, chlorine, bromine, and iodine

1/6

3.1

Q2

By increasing atomic mass or atomic number

1/6

3.2

Q3

Dmitri Mendeleev

1/6

3.3

Q4

Arranging the elements in order of increasing atomic number

1/6

3.4

Q5

Instead of organizing elements according to atomic mass, the modern periodic table organizes elements according to atomic number.

1/6

3.5

Q6

Periodic law

1/6

3.6

Exercise 4.

Question Q1

Answer N2, H2, NH3

Score Skill 1/6

4.1

PL - 57 Q2

N2 + 3H2 ⇌ 2NH3

1/6

4.2

Q3

Synthesis reaction

1/6

4.3

Q4

Yes, it does

1/6

4.4

Q5

m NH3 = 28 + 16 = 44 (g)

1/6

4.5

Q6

The law of mass conservation: the total mass of the products must equal the total mass of the reactants.

1/6

4.6

Score

Skill

(1) energy

1/6

5.1

(2) temperature

1/6

5.2

(3) oxidation

1/6

5.3

(4) energy

1/6

5.4

(6) removed

1/6

5.5

(5) cool

1/6

5.6

Exercise 5.

Answer

Exercise 6.

Question

Answer

Q1

Atomic size There is a decrease in atomic radii as you move from left to right across a period Atomic radii generally increase as you move down a group.

Definition Atomic size

Q2

Q3

Score Skill

1/6

6.1

1/6

6.2

1/6

6.3

1/6

6.4

Law There is a decrease in atomic radii as you move from left to right across a period.

Atomic radii generally increase as you move down a group.

Atomic size is defined by how closely an atom lies to a neighboring atom.

There is a decrease in atomic radii as you move from left to right across a period. This trend is caused by the increasing positive charge in the nucleus and the fact that the principal energy level within a period remains the same

Q4

Not understand: Atomic radii generally increase as you move down a group when the positive charge in the nucleus is increasing.

PL - 58 Q5 Q6

Atomic radii also change in a period and group.

Atomic radii generally decrease from left to right across a period, and increase as you move down a group.

1/6

6.5

1/6

6.6

Exercise 7.

Question

Answer

Score Skill

Q1

F2

1/6

7.1

Q2

Two fluorine atoms approach each other

1/6

7.2

Q3

1s2 2s2 2p5

1/6

7.3

1/6

7.4

1/6

7.5

1/6

7.6

Q4

Q5

Two fluorine atoms approach each other. The chemical bond that results from sharing valence electrons.

A covalent compound is a molecule formed by covalent bonds, in which the atoms share one or more pairs of valence electrons.

Q6

Covalent bonds form when atoms share one or more pairs of electrons to form an octet.

Exercise 8.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Students can answer yes or no.

1/6

8.1

Q2

The ionic radii of both positive and negative ions increase as you move down a group.

1/6

8.2

Q3

(A)

1/6

8.3

Q4

Paragraph 4

1/6

8.4

Q5

B

1/6

8.5

1/6

8.6

Q6

What do atoms form when they gain or lose one or more electrons? Does the ions become smaller or larger when they lose electrons and form positively charged ions? Give two reasons to explain why. Does the ions become smaller or larger when they gain electrons and form negatively charged ions? Give two reasons to explain why.

How does the size of the positive ions change as you move from left to right across a period?

As you move down a group, how does an ion’s outer electrons are in orbitals change? What is the result of this?

Exercise 9.

PL - 59 Question

Answer

Score Skill

Q1

complementary

1/6

9.1

Q2

(1) loss; (2) gain

1/6

9.2

1/6

9.3

Q3

Oxidation: Na → Na+ + eReduction: Cl2 + 2e- → 2Cl1. Definition of oxidation and reduction

Q4

2. Example: reaction of sodium and chlorine 3. Oxidation and reduction are complementary processes

1/6

9.4

Q5

(1) oxidized; (2) reduced; (3) loses; (4) gains

1/6

9.5

Q6

Loss of Electrons is Oxidation, and Gain of Electrons is Reduction is shortened to LEO GER. LEO the lion says GER or, for short, LEO GER.

1/6

9.6

Exercise 10.

Question

Answer

Score Skill

Q1

C

1/6

10.1

Q2

Because water is polluted, the living things will die

1/6

10.2

Q3

Cl2 + H2O ⇌ HCl + HClO

1/6

10.3

Q4

Because this is the same as the pH in human eyes and mucous membranes.

1/6

10.4

Q5

You will find out more about water quality. You will learn to identify important solutions in your life, and how to calculate their concentrations.

1/6

10.5

Q6

Water protection

1/6

10.6

PL - 60

Content/Total

Skill

PL 2.3. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng 2 PL 2.3.1. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng 2 dành cho khối 10 MATRIX TEST Skill Standards 1

2

3

4

5

6

Total score

Content 1: Isotope

1

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 2: Substance

2

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 3: Atom

3

Content reaction

4:

Chemical

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

4

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

5

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

6

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 7: Atomic orbital

7

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 8: Metallic bond

8

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 9: Redox reactions

9

Content 10: Ozone

10

Content 5: Metal Content number

6:

Oxidation

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1 1

Total question

10

10

10

10

10

10

60

Total score

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10

PL - 61 VINH UNIVERSITY

CHEMISTRY TEST

-------------------

Grade 10 Time: 90 minutes

Name: ................................................................ Class: ........................................................

School: ...................................................................................................................................

Exercise 1. Given the data in the table, calculate the atomic mass of unknown Element X. Then, identify the unknown element, which is used medically to treat some mental disorders.

Isotope Abundance for Element X Isotope Mass (amu) Percent Abundance 6

X

6.015

7.59%

7

X

7.016

92.41%

Questions Q1. List the purpose after reading the text above.

Q2. List the particular goals to do the purpose in the Q1.

Q3. Arrange the particular goals. Which is the most important?

Q4. List some tasks to prepare the experiment.

Q5. Arrange the particular tasks in Q5 and solve the problem.

Q6. Analysis the results which are predicted after reading the text. Name the text.

Exercise 2. Read the text and answer the questions below: As you know, matter is anything that has mass and takes up space. Everything around us is matter, including things that we cannot see, such as air and microbes. For example, table salt is a simple type of matter that you are probably familiar with. Table salt has a unique and unchanging chemical composition. Its chemical name is sodium chloride. It is always 100% sodium chloride, and its composition does not change from one sample to another. Salt harvested from the sea or extracted from a mine, always has the same composition and properties.

Matter with a uniform and unchanging composition is called a substance, also known as a pure substance. Table salt is a pure substance. Another example of a pure substance is pure water. Water is always composed of hydrogen and oxygen. Seawater and tap water, on the other hand, are not pure substances because samples taken from different locations will often have different compositions. That is, the samples will contain different amounts of water, minerals, and other dissolved substances. Substances are important; much of your

PL - 62 chemistry course will be focused on the composition of substances and how they interact with one another.

Questions Q1. Table salt is a pure ______ Q2. Give some examples involving in the words being filled in Q1.

Q3. Fill in the blank: When we speak of a __(1)__ substance, we are speaking of something that contains only one kind of matter. This can either be one single element or one single compound, but every sample of this ___(2)___ that you examine must contain exactly the same thing with a fixed, definite set of properties.

Q4. Sodium chloride is a ___(1)___ substance. Seawater and tap water are ___(2)___ substances.

Q5. Which information can be the main idea of the text?

A. What happens when two or more substances are combined?

B. Distinguish a pure substance and a mixture.

C. Substance.

D. Example of substance.

E. The method to separate the mixture.

Q6. What can be the title of the text?

Exercise 3. Read the text and answer the questions below: Many experiments since Dalton’s time have proven that atoms do exist. So what exactly is the definition of an atom? To answer this question, consider a gold ring. Suppose you decide to grind the ring down into a pile of gold dust. Each fragment of gold dust still retains all of the properties of gold. If it were possible which it is not without special equipment you could continue to divide the gold dust particles into still smaller particles.

Eventually, you would encounter a particle that could not be divided any further and still retain the properties of gold. This smallest particle of an element that retains the properties of the element is called an atom.

Questions Q1. List the name of elements in the text.

Q2. What example that scientists used to definite the atom in the text.

Q3. List the name of scientists in the text.

Q4. Which knowledge is familiar with what you knew before?

Q5. What information can be the main idea of the text?

Q6. Name the text.

PL - 63 Exercise 4.

Iron reacts with oxygen to form iron(III) oxide. Different amounts of iron were burned in a fixed amount of oxygen. For each mass of iron burned, the mass of iron (II) oxide formed was plotted on the graph shown in Figure. Why does the graph level off after 25.0 g of iron is burned? How many moles of oxygen are present in the fixed amount?

Questions Q1. Write the formula of iron(III) oxide.

Q2. Write the reaction occurring.

Q3. What kind of this reaction?

Q4. Why does the graph level off after 25.0 g of iron is burned?

Q5. How many moles of oxygen are present in the fixed amount?

Q6. How many grams of iron(III) oxide are formed?

Exercise 5. Fill the gap: _____(1)_______ tend to lose electrons and form _____(2)______ ions (becoming smaller ions) while ______(3)______ tend to gain electrons and form _______(4)_________ ions, (becoming larger ions). _______(5)_________ also have high electronegativity and high ________(6)__________.

(1) A. metals B. nonmetals C. acids D. bases (2) (3) (4) (5) (6)

A. neutral A. salts A. neutral A. nonmetal A. acidity

B. negative B. nonmetals B. negative B. metal B. basicity

C. positive C. gases C. positive C. noble gas C. atomic radii

D. charged D. solids D. electric D. metalloid D. ionization energy

Exercise 6. Read the text and answer the questions below: The charge of a monatomic ion is known as its oxidation number, or oxidation state. The oxidation number of an element in an ionic compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion. For example, a sodium atom transfers one electron to a chlorine atom to form sodium chloride. This results in Na+ and Cl-. Thus, the oxidation number of sodium in the compound is 1+ because one electron was transferred

PL - 64 from the sodium atom. Because an electron is transferred to the chlorine atom, its oxidation number is 1-.

Questions Q1. True (T) or False (F)?

True/False

Statement (1) A monatomic ion is an ion formed from two or more than two atoms (2) The oxidation number of an element in a covalent compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion (3) Oxidation number of sodium in the compound is 1+ because it gain one electron (4) Oxidation number of chlorine in the compound is 1- because it gain one electron (5) The word “charge” means “electricity”

Q2. Classify the following words into groups below: charge, monatomic, ion, ionic, compound Noun

Adjective

Q3. Which information in Q2 can you predict the meaning or explain? Give the meaning of them or explain them.

Q4. Calculate the oxidation number of elements in HCl. Q5. How does we calculate the oxidation number of an element in a covalent compound?

Q6. How does we calculate the oxidation number of an element in a compound?

Exercise 7. Read the text and answer the questions below: The wave function predicts a three-dimensional region around the nucleus, called an atomic orbital, which describes the electron’s probable location. An atomic orbital is like a fuzzy cloud in which the density at a given point is proportional to the probability of finding the electron at that point. At any given time, there is a 90% probability of finding the electron.

The probability map can be thought of as a time-exposure photograph of the electron moving around the nucleus, in which each dot represents the electron’s location at an instant in time. The high density of dots near the nucleus indicates the electron’s most probable location. However, because the cloud has no definite boundary, it is also possible that the electron might be found at a considerable distance from the nucleus.

Questions Q1. What is the main content in the text?

PL - 65 Q2. What is the atomic orbital?

Q3. What does illustrate each electron in the text?

Q4. Describe the electron moving around the nucleus by a photograph.

Q5. Describe the atomic orbital by a photograph Q6. Summarizes the definition of the atomic orbital.

Exercise 8. Read the text and answer the questions below: 1 Although metals are not ionic, they share several properties with ionic compounds.

The bonding in both metals and ionic compounds is based on the attraction of particles with unlike charges. Metals often form lattices in the solid state. These lattices are similar to the ionic crystal lattices discussed earlier. In such a lattice, 8 to 12 other metal atoms closely surround each metal atom.

2 Although metal atoms always have at least one valence electron, they do not share these valence electrons with neighboring atoms, nor do they lose their valence electrons.

Instead, within the crowded lattice, the outer energy levels of the metal atoms overlap. This unique arrangement is described by the electron sea model. The electron sea model proposes that all the metal atoms in a metallic solid contribute their valence electrons to form a “sea” of electrons. This sea of electron surrounds the metal cations in the lattice.

3 The electrons present in the outer energy levels of the bonding metallic atoms are not held by any specific atom and can move easily from one atom to the next. Because they are free to move, they are often referred to as delocalized electrons. When the atom’s outer electrons move freely throughout the solid, a metallic cation is formed. Each such ion is bonded to all neighboring metal cations by the sea of valence electrons. A metallic bond is the attraction of a metallic cation for delocalized electrons.

Questions Q1. Explain the electron sea model. If you can't, answer the question 2.

Q2. Which information in the text do you not understand?

Q3. The electron sea model proposes that: (A) The valence electrons from each atom are free to move in an “electron sea.”.

(B) A lot of electrons (C) Other metal atoms closely surround each metal atom.

(D) The electrons are free to move.

Q4. To explain the electron sea model, which paragraph of the text is the most important you need to read carefully?

Q5. To explain the electron sea model, which information is the most important?

Q6. Write a series of information to explain the formation of metallic bond.

PL - 66 Exercise 9. Fill in the blank: 1

Originally, the word oxidation referred only to reactions in which a substance

combined with oxygen. Today, oxidation is defined as the loss of electrons from atoms of a substance. Look again at the net ionic equation for the reaction of sodium and chlorine.

Sodium is oxidized because it loses an electron.

2 For oxidation to occur, the electrons lost by the substance that is oxidized must be accepted by atoms or ions of another substance. In other words, there must be an accompanying process that involves the gain of electrons. Reduction is the gain of electrons by atoms of a substance. Following the sodium chloride example further, the reduction reaction that accompanies the oxidation of sodium is the reduction of chlorine.

3 Oxidation and reduction are complementary processes; oxidation cannot occur unless reduction also occurs. It is important to recognize and distinguish between oxidation and reduction. A memory aid might help you remember the distinction.

Question Q1. Oxidation and reduction are _______ processes.

Q2. Oxidation is defined as the ___(1)___ of electrons from atoms of a substance.

Reduction is the ___(2)___ of electrons by atoms of a substance Q3. Describe content of the first and the second paragraph by a half reaction.

Q4. Make an outline of the text by basing on the main content.

Q5. Sodium is ___(1)___ and chlorine is ___(2)___ because sodium ___(3)___ electrons and chlorine ___(4)___ electrons.

Q6. Distinguish between oxidation and reduction by yourself.

Exercise 10. Read the text and answer the questions below: Living organisms on Earth exist because they are protected from high levels of UVB by ozone. Ozone, which is formed when a molecule of oxygen absorbs a photon of light, is a substance in the atmosphere that absorbs most harmful radiation before it reaches Earth’s surface. A substance, which is also known as a chemical, is matter that has a definite and uniform composition.

About 90% of Earth’s ozone is spread out in a layer that surrounds and protects our planet. Earth’s atmosphere consists of several layers. The lowest layer is called the troposphere and contains the air we breathe. The troposphere is where clouds occur and where airplanes fly. All of Earth’s weather occurs in the troposphere. The stratosphere is the layer above the troposphere. It extends from about 10 to 50 kilometers (km) above Earth’s surface. The ozone layer that protects Earth is located in the stratosphere.

Between 1981 and 1983, a research group from the British Antarctic. Survey was monitoring the atmosphere above Antarctica. In October 1985, they reported a confirmed

PL - 67 decrease in the amount of ozone in the stratosphere and concluded that the ozone layer was thinning. Although the thinning of the ozone layer is often called the ozone hole, it is not a hole. The ozone is still present in the atmosphere. However, the protective layer is much thinner than normal. This fact has alarmed scientists, who never expected to find such low levels. Measurements made from balloons, high-altitude planes, and satellites have supported the measurements made from the ground. What could be causing the ozone hole?

Questions Q1. Which is the main idea of the text?

A. The formation of ozone.

B. The important of ozone layer.

C. A research from the British Antarctic.

D. What causes the ozone hole.

Q2. Why is the ozone layer important?

Q3. Write a balanced chemical equation occurring in the text.

Q4. Why has the temperature of global increased?

Q5. Which information make you think about the message of the text?

Q6. What is the message of the text?

ANSWER KEY Exercise 1.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Calculate Atomic Mass

1/6

1.1

Q2

- The medical application of the element - Calculate atomic mass - Use the periodic table to identify the element

1/6

1.2

Q3

- Calculate atomic mass - Use the periodic table to identify the element - The medical application of the element

1/6

1.3

Q4

-

Calculate the mass contribution of 6X and 7X Calculate atomic mass Use the periodic table to identify the element The medical application of the element

1/6

1.4

1/6

1.5

6

Q5

X: mass contribution = (mass)(percent abundance) = (6.015

amu)(0.0759) = 0.4565 amu 7 X: mass contribution = (mass)(percent abundance) = (7.016 amu)(0.9241) = 6.483 amu Atomic mass of X = (0.4565 amu + 6.483 amu) = 6.939 amu

PL - 68 The element with a mass 6.939 amu is lithium (Li).

The result of the calculation agrees with the atomic mass Q6

given in the periodic table.

The element is used medically to treat some mental disorders.

1/6

1.6

Exercise 2.

Question

Answer

Score Skill

Q1

substance

1/6

2.1

Q2

sodium chloride, water

1/6

2.2

Q3

(1) pure; (2) substance

1/6

2.3

Q4

(1) pure; (2) impure

1/6

2.4

Q5

C, D

1/6

2.5

Q6

Substance

1/6

2.6

Exercise 3.

Question

Answer

Score Skill

Q1

gold

1/6

3.1

Q2

a gold ring

1/6

3.2

Q3

Dalton

1/6

3.3

Q4

An atom is the smallest particle of an element that maintains the properties of that element

1/6

3.4

Q5

So what exactly is the definition of an atom? To answer this question, consider a gold ring

1/6

3.5

Q6

The atom or Defining the Atom

1/6

3.6

Exercise 4.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Fe2O3

1/6

4.1

Q2

4Fe(s) + 3O2(g) → 2Fe2O3(s)

1/6

4.2

Q3

Combustion

1/6

4.3

Q4

The iron reacts completely

1/6

4.4

Q5

Moles O2 = 0.335

1/6

4.5

Q6

Mass of Fe2O3 = 35.72 g

1/6

4.6

Score

Skill

Exercise 5.

Answer

PL - 69 (1) A

1/6

5.1

(2) C

1/6

5.2

(3) B

1/6

5.3

(4) B

1/6

5.4

(5) A

1/6

5.5

(6) D

1/6

5.6

Exercise 6.

Question Q1

Answer

Score Skill

(1) F; (2) F; (3) F; (4) T; (5) T

1/6

6.1

1/6

6.2

Q3

The charge mean the electric charge An atom or small group of atoms that has an electrical charge A compound is a thing that is composed of two or more separate elements

1/6

6.3

Q4

H: 1+; Cl: 1-

1/6

6.4

Q5

Consider a covalent compound as an ionic compound

1/6

6.5

Q6

Consider a compound as an ionic compound. The oxidation number of an element in an compound equals the charge number of ions to form it.

1/6

6.6

Definition

Q2

Law

charge, ion, compound

monatomic, ionic

Exercise 7.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Atomic orbital

1/6

7.1

Q2

An atomic orbital is the electron’s probable location

1/6

7.2

Q3

A dot

1/6

7.3

1/6

7.4

Q4

PL - 70

Q5

Q6

An atomic orbital is the electron’s probable location which has a 90% probability of finding the electron.

1/6

7.5

1/6

7.6

Exercise 8.

Question

Answer

Q1

Students can answer yes or no.

The valence electrons from each atom are free to move in an “electron sea.”

Score Skill 1/6

8.1

1. Metals often form lattices in the solid state 2. The electron sea model proposes that all the metal atoms Q2

in a metallic solid contribute their valence electrons to form a “sea” of electrons. This sea of electron surrounds the metal cations in the lattice

1/6

8.2

Q3

(A)

1/6

8.3

Q4

Paragraph 2

1/6

8.4

Q5

The electron sea model proposes that all the metal atoms in a metallic solid contribute their valence electrons.

1/6

8.5

1/6

8.6

Atoms release their electrons to a shared pool of electrons.

Q6

You can think of a metal as a non-rigid arrangement of metal ions in a sea of free electrons. The force that holds metal atoms together is called a metallic bond

Exercise 9.

Question

Answer

Score Skill

Q1

complementary

1/6

9.1

Q2

(1) loss; (2) gain

1/6

9.2

Q3

Oxidation: Na → Na+ + eReduction: Cl2 + 2e- → 2Cl-

1/6

9.3

Q4

1. Definition of oxidation and reduction 2. Example: reaction of sodium and chlorine

1/6

9.4

PL - 71 3. Oxidation and reduction are complementary processes Q5

(1) oxidized; (2) reduced; (3) loses; (4) gains

1/6

9.5

1/6

9.6

Loss of Electrons is Oxidation, and Gain of Electrons is Q6

Reduction is shortened to LEO GER. LEO the lion says GER or, for short, LEO GER.

Exercise 10.

Question

Answer

Score Skill

Q1

B

1/6

10.1

Q2

Because ozone absorbs most harmful radiation before it reaches Earth’s surface

1/6

10.2

Q3

UVB  2O3 3O2 

1/6

10.3

Q4

Because of the ozone hole

1/6

10.4

Q5

The protective layer is much thinner than normal

1/6

10.5

1/6

10.6

Q6

Protection of the environment means protection of the ozone layer

PL - 72

Content/Total Content 1: pH

1

Content 2: Substance Content 3: Acid – Base Content 4: Acid ionization constant Content

5:

General

chemistry Content number

6:

Content

Skill

PL 2.3.2. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng 2 dành cho khối 11 MATRIX TEST

Oxidation

7:

Organic

molecules Content 8: Alkane Content 9: Redox reactions Content 10: Alcohol

2

Skill Standards 1

2

3

4

Total 5

6

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

score 1 1

3

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

4

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

5 6 7 8

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1 1 1 1

9

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

10

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Total question

10

10

10

10

10

10

60

Total score

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10

PL - 73 VINH UNIVERSITY

CHEMISTRY TEST

-------------------

Grade 11 Time: 90 minutes

Name: ................................................................ Class: ........................................................

School: ...................................................................................................................................

Exercise 1. Farmers are able to increase the nutritional value of low-quality vegetable materials such as straw, hay, and other crop residue by immersing the materials in an atmosphere of ammonia gas for three weeks. Cow is being fed straw and hay that has been treated with ammonia. The addition of ammonia to animal feed promotes protein growth.

Another use of ammonia is as a household cleaner, which is an aqueous solution of ammonia gas. A typical cleaner has a hydroxide ion concentration of 4.0 × 10-3M. Calculate the pOH and pH of a cleaner at 298 K. Questions Q1. List the purpose after reading the text above.

Q2. List the particular goals to do the purpose in the Q1.

Q3. Arrange the particular goals. Which is the most important?

Q4. List some tasks to prepare for calculation.

Q5. Arrange the particular tasks in Q5 and solve the problem.

Q6. Analysis the results which are predicted after reading the text.

Exercise 2. Read the text and answer the questions below: As you know, matter is anything that has mass and takes up space. Everything around us is matter, including things that we cannot see, such as air and microbes. For example, table salt is a simple type of matter that you are probably familiar with. Table salt has a unique and unchanging chemical composition. Its chemical name is sodium chloride. It is always 100% sodium chloride, and its composition does not change from one sample to another. Salt harvested from the sea or extracted from a mine, always has the same composition and properties.

Matter with a uniform and unchanging composition is called a substance, also known as a pure substance. Table salt is a pure substance. Another example of a pure substance is pure water. Water is always composed of hydrogen and oxygen. Seawater and tap water, on the other hand, are not pure substances because samples taken from different locations will often have different compositions. That is, the samples will contain different amounts of water, minerals, and other dissolved substances. Substances are important; much of your

PL - 74 chemistry course will be focused on the composition of substances and how they interact with one another.

Questions Q1. Table salt is a pure ______ Q2. Give some examples involving in the words being filled in Q1.

Q3. Fill in the blank: When we speak of a __(1)__ substance, we are speaking of something that contains only one kind of matter. This can either be one single element or one single compound, but every sample of this ___(2)___ that you examine must contain exactly the same thing with a fixed, definite set of properties.

Q4. Sodium chloride is a ___(1)___ substance. Seawater and tap water are ___(2)___ substances.

Q5. Which information can be the main idea of the text?

A. What happens when two or more substances are combined?

B. Distinguish a pure substance and a mixture.

C. Substance.

D. Example of substance.

E. The method to separate the mixture.

Q6. What can be the title of the text?

Exercise 3. Read the text and answer the questions below: If pure water itself is neutral, how does an aqueous solution become acidic or basic?

The first person to answer this question was Swedish chemist Svante Arrhenius in 1883.

He states that an acid is a substance that contains hydrogen and ionizes to produce hydrogen ions in aqueous solution. A base is a substance that contains a hydroxide group and dissociates to produce a hydroxide ion in aqueous solution. As an example of the Arrhenius model of acids and bases, consider what happens when hydrogen chloride gas dissolves in water. HCl molecules ionize to form H+ ions, which make the solution acidic. When the ionic compound sodium hydroxide (NaOH) dissolves in water, it dissociates to produce OH- ions, which make the solution basic.

Questions Q1. List the compounds in the text.

Q2. What example that scientists used to definite the acid and base in the text.

Q3. List the name of scientists in the text.

Q4. Which knowledge is familiar with what you knew before?

Q5. What information can be the main idea of the text?

Q6. Name the text.

PL - 75 Exercise 4.

Formic acid is used to process latex tapped from rubber trees into natural rubber. The pH of a 0.100M solution of formic acid is 2.38.

Questions Q1. Write the formula of formic acid.

Q2. Write the reaction.

Q3. What kind of reaction is this?

Q4. Why is the difference between the initial concentration of the acid and [H+] Q5. State the acid ionization constant expression Q6. What is Ka for formic acid?

Exercise 5. Fill the gap using the words in brackets: Energy

temperature

oxidation

removed

cool

1. During a chemical reaction what is always transferred? ___(1)____ 2. What investigation would you do to find out if a reaction is endothermic or exothermic?

Record initial temperature of reactants and the final temperature to find a ___(2)____ difference.

3. What is meant by the term “___(3)____”? A chemical reaction where oxygen is added to a substance, or when electrons are lost from a substance.

4. Not every collision between particles results in a chemical reaction. Why? Not all particles collide with enough ___(4)____ to cause a reaction.

5. When you put sherbet into your mouth, your mouth feels slightly ___(5)____ . Why? During this reaction, heat is being ___(6)____ from the surroundings.

Exercise 6. Read the text and answer the questions below: The charge of a monatomic ion is known as its oxidation number, or oxidation state. The oxidation number of an element in an ionic compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion. For example, a sodium atom transfers one electron to a chlorine atom to form sodium chloride. This results in Na+ and Cl-. Thus, the oxidation number of sodium in the compound is 1+ because one electron was transferred from the sodium atom. Because an electron is transferred to the chlorine atom, its oxidation number is 1-.

Questions Q1. True (T) or False (F)?

True/False

Statement (1) A monatomic ion is an ion formed from two or more than two atoms

PL - 76 (2) The oxidation number of an element in a covalent compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion (3) Oxidation number of sodium in the compound is 1+ because it gain one electron (4) Oxidation number of chlorine in the compound is 1- because it gain one electron (5) The word “charge” means “electricity” Q2. Classify the following words into groups below: charge, monatomic, ion, ionic, compound Noun

Adjective

Q3. Which information in Q2 can you predict the meaning or explain? Give the meaning of them or explain them.

Q4. Calculate the oxidation number of elements in HCl. Q5. How does we calculate the oxidation number of an element in a covalent compound?

Q6. How does we calculate the oxidation number of an element in a compound?

Exercise 7. Read the text and answer the questions below: Chemists represent organic molecules in a variety of ways. Covalent bonds are represented by a single straight line, which denotes two shared electrons. Most often, chemists use the type of model that best shows the information they want to highlight.

Carbon atoms can bond to each other not only by single covalent bonds but also by double and triple covalent bonds. In a double bond, atoms share two pairs of electrons; in a triple bond, they share three pairs of electrons. The Lewis structures and structural formulas show two ways to denote double and triple bonds.

Questions Q1. What is the main idea in the text?

A. A variety of ways to represent multiple carbon-carbon bonds.

B. Definition of covalent bond.

C. The formation of covalent bond.

D. A variety of ways to represent organic molecules.

Q2. Describe the way to form a double and triple covalent bond.

Q3. What does illustrate covalent bonds in the text?

Q4. Describe the carbon-carbon bonds by a Lewis structures and structural formulas.

Q5. How many ways to represent multiple carbon-carbon bonds in the text? What are they?

Q6. Summarizes the main idea of the text by a graph or a picture.

PL - 77 Exercise 8. Read the text and answer the questions below: Naming Alkane

The parent chain for the alkane above is bent. There are five carbons in the longest chain. Therefore the root of the name is -pent-. Since the compound contains only single carbon-carbon bonds, the suffix of the name is -ane. So far, then, you have pentane as part of the name.

There is only one branch here. Since the branch is closer to the left end of the molecule, you number the carbon at the left end “1.” Then you number the other main chain carbons consecutively.

Here there is only one carbon. Instead of calling the branch methane, you replace the –ane ending with -yl. So the name for this branch is methyl. You also give the branch name a number. The number indicates which carbon in the main chain it is bonded with. Here the branch is bonded with the number 2 carbon in the main chain. So the numeral 2 is added to the prefix. You now have the full prefix name for the compound: 2-methyl.

The name of the compound is 2-methyl + pent + ane = 2-methylpentane Questions Q1. Which information in the text do you not understand?

Q2. What is the parent chain? What does the word “bent” mean? Describe the information you do not understand Q3. Which information does relate to the parent chain, the word “bent” or the information you do not understand?

Q4. To explain the word “bent”, which sentences of the text is the most important that you need to read carefully?

Q5. What does the word “bent” mean?

(A) A circle.

(B) Not straight.

(C) In the line.

(D) A square.

Q6. Write a series of information to name alkane.

Exercise 9. Fill in the blank: 1 The symbols X represent nonmetallic elements or negative polyatomic ions. Thus, the general formula for an acid can be represented as HX or HY. When a molecule of acid

PL - 78 HX dissolves in water, it donates a H+ ion to a water molecule. The water molecule acts as a base and accepts the H+ ion.

2

Upon accepting the H+ ion, the water molecule becomes an acid, H3O+. The

hydronium ion (H3O+) is an acid because it has an extra H+ ion that it can donate. Upon donating its H+ ion, the acid HX becomes a base, X-. X- is a base because it has a negative charge and can readily accept a positive hydrogen ion. Thus, an acid-base reaction in the reverse direction can occur. The acid H3O+ can react with the base X- to form water and HX, establishing the equilibrium.

Question Q1. The symbols X and Y represent ___(1)___ or ___(2)___ Q2. The water molecule acts as a ___(3)___ or an ___(4)___ Q3. Describe content of the first paragraph by a reaction.

Q4. When a molecule of acid HX dissolves in water, it donates a H+. It becomes a _(5)_.

The water molecule acts as a base and ___(6)___ the H+ ion. The water molecule becomes an ___(7)___. The acid H3O+ can react with the base X- to form ___(8)___ and HX, establishing the equilibrium.

Q5. Use the verb to describe a base or an acid: - A acid: ___(9)___ H+ ion.

- A base: ___(10)___H+ ion.

Q6. Describe content of the text by yourself.

Exercise 10. Read the text and answer the questions below: An oxygen-hydrogen group covalently bonded to a carbon atom is called a hydroxyl group (– OH). An organic compound in which a hydroxyl group replaces a hydrogen atom of a hydrocarbon is called an alcohol. Ethanol and carbon dioxide are produced by yeasts when they ferment sugars, such as those in grapes and bread dough. Ethanol is found in alcoholic beverages and medicinal products. Besides, drinking can cause a number of health problems and is associated with over 200 diseases and injury-related conditions.

Studies have shown that one drink a day increases the risk of breast cancer in women.

Research has also shown that alcohol misuse increases the risk of liver disease, cardiovascular diseases, depression, and stomach bleeding, as well as cancers of the oral cavity, esophagus, larynx, pharynx, liver, colon, and rectum. They may also have problems managing conditions such as diabetes, high blood pressure, pain, and sleep disorders. And they are more likely to engage in unsafe sexual behavior, putting themselves and others at risk for sexually transmitted diseases and unintentional pregnancies.

Questions Q1. Which is the main idea of the text?

PL - 79 A. Definition of a hydroxyl group (– OH).

B. Definition of an alcohol.

C. The production of ethanol by yeasts.

D. Harmful use of alcohol.

Q2. Why is ethanol important?

Q3. Write a balanced chemical equation occurring in the text.

Q4. Why is alcohol harmful when using too much?

Q5. Which information make you think about the message of the text?

Q6. What is the message of the text?

ANSWER KEY Exercise 1.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Calculate the pOH and pH of a cleaner at 298 K

1/6

1.1

Q2

- Use the given the concentration of hydroxide ion - Calculate pOH using the equation for it - Calculate pH using the relationship pH + pOH = 14.00

1/6

1.2

1/6

1.3

1/6

1.4

Q5

pOH = -log (4.0 × 10-3) = 2.40 pH = 14.00 – 2.40 = 11.60

1/6

1.5

Q6

The values of pH and pOH are correctly expressed with two decimal places because the given concentration has two significant figures. Because ammonia is a base, a small pOH value and a large pH value are reasonable.

1/6

1.6

- Use the given the concentration of hydroxide ion Q3

- Calculate pOH using the equation for it - Calculate pH using the relationship pH + pOH = 14.00 [OH-] = 4.0 × 10-3 M

Q4

pOH = -log [OH-] pH + pOH = 14.00

Exercise 2.

Question

Answer

Score Skill

Q1

substance

1/6

2.1

Q2

sodium chloride, water

1/6

2.2

Q3

(1) pure; (2) substance

1/6

2.3

Q4

(1) pure; (2) impure

1/6

2.4

Q5

C, D

1/6

2.5

PL - 80 Q6

Substance

1/6

2.6

Exercise 3.

Question Q1

Answer Water, HCl, NaOH

Score Skill 1/6

3.1

HCl molecules ionize to form H+ ions, which make the Q2

solution acidic. NaOH molecules ionize to form OH- ions, which make the solution basic.

1/6

3.2

Q3

Svante Arrhenius

1/6

3.3

1/6

3.4

1/6

3.5

Q4

Acids and bases are substances that give rise, respectively, to hydrogen and hydroxide ions in aqueous solution.

The first person to answer this question “How does an

Q5

aqueous solution become acidic or basic?”, was Swedish chemist Svante Arrhenius in 1883.

Q6

Arrhenius model

1/6

3.6

Exercise 4.

Question

Answer

Score Skill

Q1

HCOOH

1/6

4.1

Q2

HCOOH(aq) ⇌ H+(aq) + HCOO-(aq)

1/6

4.2

Q3

Dissociation reaction

1/6

4.3

Q4

Because of the concentration of un-ionized

1/6

4.4

Q5

[H + ][OH - ] Ka = [HCOOH]

1/6

4.5

1/6

4.6

Score

Skill

(1) energy

1/6

5.1

(2) temperature

1/6

5.2

(3) oxidation

1/6

5.3

Q6

pH = -log [H+] [H+] = 4.2 × 10-3M [HCOO-] = [H+] = 4.2 × 10-3M [HCOOH] = 0.100M - 4.2 × 10-3M = 0.096M

(4.2 103 )(4.2 103 ) Ka =  1.8 104 0.096 Exercise 5.

Answer

PL - 81 (4) energy

1/6

5.4

(6) removed

1/6

5.5

(5) cool

1/6

5.6

Exercise 6.

Question Q1

Answer (1) F; (2) F; (3) F; (4) T; (5) T Definition

Q2

Q3

Score Skill Law

charge, ion, compound

monatomic, ionic

The charge mean the electric charge An atom or small group of atoms that has an electrical charge A compound is a thing that is composed of two or more separate elements

1/6

6.1

1/6

6.2

1/6

6.3

Q4

H: 1+; Cl: 1-

1/6

6.4

Q5

Consider a covalent compound as an ionic compound

1/6

6.5

Q6

Consider a compound as an ionic compound. The oxidation number of an element in an compound equals the charge

1/6

6.6

number of ions to form it.

Exercise 7.

Question

Answer

Score Skill

Q1

A

1/6

7.1

Q2

Atoms share two or three pairs of electrons to form a double and triple covalent bonds.

1/6

7.2

Q3

A single straight line

1/6

7.3

1/6

7.4

1/6

7.5

1/6

7.6

Q4

Q5

Q6

Two ways: The Lewis structures and structural formulas

PL - 82 Exercise 8.

Question Q1

Answer Students state.

Score Skill 1/6

8.1

1/6

8.2

1/6

8.3

1/6

8.4

1/6

8.5

1/6

8.6

The longest continuous chain of carbon atoms is called the Q2

parent chain.

The word “bent” means Not straight

Q3 Q4 Q5

You number the other main chain carbons consecutively.

The parent chain for the alkane above is bent.

The parent chain for the alkane above is bent. There are five carbons in the longest chain.

B Step 1. Find the longest continuous chain (the parent chain).

Q6

It does not have to be straight. The number of carbons in the parent chain forms the root of the name.

Step 2. Identify any branches that are present. Then number the main chain from the end that gives the lowest number to the first location at which branching occurs.

Step 3. Identify the location of any branches with numbers.

Use the number of carbons in each branch to name it.

Step 4. Put the complete compound name together in this general form: prefix + root + suffix

Exercise 9.

Question

Answer

Score Skill

Q1

(1) nonmetallic elements; (2) negative polyatomic ions

1/6

9.1

Q2

(3) base; (4) acid

1/6

9.2

Q3

HX(aq) + H2O(l) ⇌ H3O+(aq) + X-(aq)

1/6

9.3

Q4

(5) base; (6) accepts; (7) acid; (8) water

1/6

9.4

Q5

(9) donate; (10) accept

1/6

9.5

1/6

9.6

Q6

Exercise 10.

Question Q1

Answer D

Score Skill 1/6

10.1

PL - 83 Q2

Because ethanol is found in medicinal products

1/6

10.2

Q3

enzyme  2C2H5OH + 2CO2 C6H12O6 

1/6

10.3

1/6

10.4

1/6

10.5

1/6

10.6

Because of the risk of breast cancer in women and a number

Q4

of health problems.

Drinking can cause a number of health problems and is associated with over 200 diseases and injury-related

Q5

conditions “drink responsibly” or “enjoy in moderation”

Q6

Content/Total

Skill

PL 2.3.3. Đề kiểm tra và hướng dẫn chấm điểm thực nghiệm vòng 2 dành cho khối 12 MATRIX TEST Skill Standards 1

2

3

4

5

6

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

1Q

Total score

Content 1: Ester

1

Content 2: Amine

2 10

2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M

2

Content 3: Polymer

3

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content 4: Electrochemistry

4 7

2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M

2

Content chemistry

5

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

6 8

2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2Q 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M 2/6M

2

9

1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1Q 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Content number

5: 6:

General Oxidation

Content 7: Ozone

1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M 1/6M

1

Total question

10

10

10

10

10

10

60

Total score

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10/6

10

PL - 84 VINH UNIVERSITY

CHEMISTRY TEST

-------------------

Grade 12 Time: 90 minutes

Name: ................................................................ Class: ........................................................

School: ...................................................................................................................................

Exercise 1.

Procedure 1. Read and complete the lab safety form.

2. Prepare a hot-water bath by pouring 150 mL of tap water into a 250-mL beaker. Place the beaker on a hot plate set to medium.

3. Use a balance and weighing paper to measure 1.5 g of salicylic acid. Place the salicylic acid in a small test tube and add 3 mL of distilled water. Use a 10-mL graduated cylinder to measure the water. Then add 3 mL of methanol. Use a Beral pipette to add 3 drops of concentrated sulfuric acid to the test tube. WARNING: Concentrated sulfuric acid can cause burns. Methanol fumes are explosive - keep away from open flame. Handle chemicals with care.

4. When the water is hot but not boiling, place the test tube in the bath for 5 min. Use a test-tube clamp to remove the test tube from the bath and place in a test-tube holder until needed.

5. Place a cotton ball in a petri dish half. Pour the contents of the test tube onto the cotton ball. Record your observation of the odor of the product.

Questions Q1. List the purpose after reading the text above.

Q2. List the particular goals to do the purpose in the Q1.

Q3. Which goal is the most important?

Q4. List some tasks to prepare for experiment.

Q5. Arrange the particular tasks in Q5 and solve the problem.

Q6. Name the products that was made.

Exercise 2. Read the text and answer the questions below: Amines contain nitrogen atoms bonded to carbon atoms in aliphatic chains or aromatic rings and have the general formula RNH2.

PL - 85 Chemists consider amines derivatives of ammonia (NH3). Type of amines depending on whether one, two, or three of the hydrogens in ammonia have been replaced by organic groups.

Primary amines are named by adding the suffix 'amine' to the alkyl name. The number in front denotes what carbon the amine group is attached to. Let's look at an example. Start by counting the carbons. Since there are six carbons, the alkane name is hexane. Now we can change the ending to fit the amine substituent group. The IUPAC name for this compound is 1-hexanamine. Since the amino group is attached to the first carbon, the number 1 is used in the prefix.

When naming amines, the –NH2 (amino) group is indicated by the suffix -amine.

When necessary, the position of the amino group is designated by a number. If more than one amino group is present, the prefixes di-, tri-, tetra, and so on are used to indicate the number of groups.

Questions Q1. Fill in the blank: Amines contain nitrogen atoms bonded to carbon atoms in ___(1)___ chains or ___(2)___ rings and have the general formula RNH2.

Q2. Give an example of amines.

Q3. Fill in the blank: In structure, ___(3)___ resemble ammonia, wherein one or more hydrogen atoms are replaced by organic substituents such as ___(4)___ and ___(5)___ groups.

Q4. Systematic names for some common amines: Lower amines are named with the suffix ___(6)___ . Higher amines have the prefix ___(7)___ as a functional group.

Q5. Which information can be the main idea of the text?

A. Definition of Amine B. Introduction of Amine C. Name of Amine D. Example of Amine.

Q6. What can be the title of the text?

Q7. How many types of amine?

A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 Q8. Which is the primary amine?

A. CH3-NH2 B. (CH3)2NH C. (C2H5)3N D. CH3-CH2-NH2 Q9. Distinguish the carbon classification and the amine classification.

PL - 86 Q10. Primary amines are amines that have ___(1)___ alkyl group attached and two hydrogen atoms. Secondary amines have ___(2)___ alkyl groups attached. Finally, tertiary amines are attached to ___(3)___ alkyl groups.

Q11. Which is the tertiary amine?

(A) R-NH2 (B) R-NH-R' (C) R- | N -R' R'' (D) NH3 Q12. Write a series of step to classify amine according to the content of the text.

Exercise 3. Read the text and answer the questions below: Polymers are relatively easy to manufacture. Polymers can usually be synthesized in one step in which the major reactant is a substance consisting of small, simple organic molecules called monomers.

When a polymer is made, monomers bond together one after another in a rapid series of steps. A catalyst is usually required for the reaction to take place at a reasonable pace.

With some polymers, such as polyester fabric and nylon, two or more kinds of monomers bond to each other in an alternating sequence. A reaction in which monomer units are bonded together to form a polymer is called a polymerization reaction.

The structural unit of a polymer made from two different monomers has the components of both monomers. Unbreakable children’s toys are made of low-density polyethylene (LDPE), which is synthesized by polymerizing ethene under pressure. Ethene is also the starting product for polyethylene terephthalate (PETE), a plastic that is used to make bottles. When made into fiber, it is called polyester fiber.

Questions Q1. List the monomers in the text.

Q2. What example that scientists used to define the polymers in the text.

Q3. List the name of polymers in the text.

Q4. Which knowledge is familiar with what you knew before?

Q5. What information can be the main idea of the text?

Q6. Name the text.

Exercise 4.

The following reduction half-reactions represent the half-cells of a voltaic cell.

I2(s) + 2e- → 2I- (aq)

E 0 I | I- = +0.536 V 2

PL - 87 Fe2+(aq) + 2e- → Fe(s)

E 0 Fe | Fe2+ = -0.447 V

Questions Q1. Is The half-reaction with the lower reduction potential an oxidation or reduction?

Q2. Write the overall cell reaction.

Q3. Is this reaction the redox reaction?

Q4. State the formula for cell potential.

Q5. Calculate the standard cell potential.

Q6. Describe the cell using cell notation.

Exercise 5. Fill the gap using the words in brackets: Energy

temperature

oxidation

removed

cool

1. During a chemical reaction what is always transferred? ___(1)____ 2. What investigation would you do to find out if a reaction is endothermic or exothermic?

Record initial temperature of reactants and the final temperature to find a ___(2)____ difference.

3. What is meant by the term “___(3)____”? A chemical reaction where oxygen is added to a substance, or when electrons are lost from a substance.

4. Not every collision between particles results in a chemical reaction. Why? Not all particles collide with enough ___(4)____ to cause a reaction.

5. When you put sherbet into your mouth, your mouth feels slightly ___(5)____ . Why? During this reaction, heat is being ___(6)____ from the surroundings.

Exercise 6. Read the text and answer the questions below: The charge of a monatomic ion is known as its oxidation number, or oxidation state. The oxidation number of an element in an ionic compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion. For example, a sodium atom transfers one electron to a chlorine atom to form sodium chloride. This results in Na+ and Cl-. Thus, the oxidation number of sodium in the compound is 1+ because one electron was transferred from the sodium atom. Because an electron is transferred to the chlorine atom, its oxidation number is 1-.

Questions Q1. True (T) or False (F)?

True/False

Statement (1) A monatomic ion is an ion formed from two or more than two atoms (2) The oxidation number of an element in a covalent compound equals the number of electrons transferred from the atom to form the ion

PL - 88 (3) Oxidation number of sodium in the compound is 1+ because it gain one electron (4) Oxidation number of chlorine in the compound is 1- because it gain one electron (5) The word “charge” means “electricity” Q2. Classify the following words into groups below: charge, monatomic, ion, ionic, compound Noun

Adjective

Q3. Which information in Q2 can you predict the meaning or explain? Give the meaning of them or explain them.

Q4. Calculate the oxidation number of elements in HCl. Q5. How does we calculate the oxidation number of an element in a covalent compound?

Q6. How does we calculate the oxidation number of an element in a compound?

Exercise 7. Read the text and answer the questions below: You can use Standard Reduction Potentials Table to calculate the electric potential of a voltaic cell consisting of a copper electrode and a zinc electrode under standard conditions.

The first step is to determine the standard reduction potential for the copper half-cell 0 ( ECu ) . When the copper electrode is attached to a standard hydrogen electrode, electrons

flow from the hydrogen electrode to the copper electrode, and copper ions are reduced to copper metal. The E0, measured by a voltmeter, is +0.342 V. The positive voltage indicates that Cu2+ ions at the copper electrode accept electrons more readily than do H+ ions at the standard hydrogen electrode. Therefore, oxidation takes place at the hydrogen electrode and reduction takes place at the copper electrode. The oxidation and reduction half-cell reactions are: H2(g) → 2H+(aq) + 2e- (oxidation half-cell reaction) Cu2+(aq) + 2e- → Cu(s) (reduction half-cell reaction) These reactions can be written in a form called cell notation.

H2 | H+ || Cu2+ | Cu

0 = + 0.342 V ECu

Questions Q1. What is the main idea in the text?

A. Determine the standard reduction potential for the copper half-cell.

B. Determine the standard reduction potential for the zinc half-cell.

C. Formula for Cell Potential.

PL - 89 D. Determining electrochemical cell potentials.

Q2. Describe the way to determine the standard reduction potential for the copper halfcell.

Q3. What does represent the wire and salt bridge connecting the half-cells in the text?

A. A double vertical line B. A vertical line C. A plus sign D. A minus Q4. Write the overall reaction.

Q5. How many ways to represent cell notation in the text?

Q6. Summarizes the main idea of the text by a graph or a picture.

Exercise 8. Fill in the blank: 1 Originally, the word oxidation referred only to reactions in which a substance combined with oxygen. Today, oxidation is defined as the loss of electrons from atoms of a substance. Look again at the net ionic equation for the reaction of sodium and chlorine.

Sodium is oxidized because it loses an electron.

2 For oxidation to occur, the electrons lost by the substance that is oxidized must be accepted by atoms or ions of another substance. In other words, there must be an accompanying process that involves the gain of electrons. Reduction is the gain of electrons by atoms of a substance. Following the sodium chloride example further, the reduction reaction that accompanies the oxidation of sodium is the reduction of chlorine.

3 Oxidation and reduction are complementary processes; oxidation cannot occur unless reduction also occurs. It is important to recognize and distinguish between oxidation and reduction. A memory aid might help you remember the distinction.

Question Q1. Oxidation and reduction are _______ processes.

Q2. Oxidation is defined as the ___(1)___ of electrons from atoms of a substance.

Reduction is the ___(2)___ of electrons by atoms of a substance Q3. Describe content of the first and the second paragraph by a half reaction.

Q4. Make an outline of the text by basing on the main content.

Q5. Sodium is ___(1)___ and chlorine is ___(2)___ because sodium ___(3)___ electrons and chlorine ___(4)___ electrons.

Q6. Distinguish between oxidation and reduction by yourself.

Exercise 9. Read the text and answer the questions below:

PL - 90 Ozone, an allotrope of oxygen, has three oxygen atoms per molecule instead of two. Like diatomic oxygen, ozone is a gas at room temperature. However, unlike O2, ozone gas has a slight blue color and a distinctive odor that can be detected during a thunderstorm or near a high-voltage electric motor. Ozone is also more reactive than diatomic oxygen. At ground level, ozone can be a serious potential health hazard, irritating eyes and lungs. High ground level ozone concentrations are a particular threat on hot sunny days. On the other hand, stratospheric ozone protects Earth from harmful UV radiation by absorbing UV rays from sunlight. Many cities issue air-quality alerts when ground level ozone levels are high.

Questions Q1. Which is the main idea of the text?

A. The formation of ozone.

B. The important of ozone layer.

C. The Dual Nature of Ozone.

D. What causes the ozone hole.

Q2. Why is the ozone layer important?

Q3. Write a chemical formula of ozone.

Q4. Why is ozone serious?

Q5. Which information make you think about the message of the text?

Q6. What is the message of the text?

ANSWER KEY Exercise 1.

Question Q1

Answer Make an Ester

Score Skill 1/6

1.1

- Procedure.

Q2

- Safety.

- Product.

1/6

1.2

Q3

Safety.

1/6

1.3

Q4

-

1/6

1.4

1/6

1.5

1/6

1.6

Procedure.

The lab safety form.

A data table.

Equipment and chemicals.

1. Procedure Q5

Q6

2. The lab safety form 3. Equipment and chemicals 4. A data table Methyl salicylate

PL - 91 Exercise 2.

Question

Answer

Score Skill

Q1

(1) aliphatic; (2) aromatic

1/6

2.1

Q2

CH3NH2: methyl amine

1/6

2.2

Q3

(3) amine; (4) alkyl; (5) aryl

1/6

2.3

Q4

(6) amine; (7) amino

1/6

2.4

Q5

B

1/6

2.5

Q6

Amine or Introduction of Amine

1/6

2.6

Q7

C

1/6

10.1

Q8

A

1/6

10.2

Q9

A carbon atom in an organic compound is labeled or classified based on the number of bonds and type of atoms attached to it.

Type of amines depending on whether one, two, or three of the hydrogens in ammonia have been replaced by organic groups.

1/6

10.3

Q10

(1) one; (2) two; (3) three

1/6

10.4

Q11

C

1/6

10.5

Q12

1. Look at the ammonia 2. Count one, two, or three of the hydrogens have been missed 3. The number of the missing hydrogens determine types of amine.

1/6

10.6

Exercise 3.

Question

Answer

Score Skill

Q1

Ethane, ethylene terephthalate

1/6

3.1

Q2

LDPE, PETE

1/6

3.2

Q3

Polyethylene, polyethylene terephthalate

1/6

3.3

Q4

A monomer is a molecule from which a polymer is made.

1/6

3.4

1/6

3.5

Q5 Q6 Exercise 4.

A reaction in which monomer units are bonded together to form a polymer is called a polymerization reaction Reactions Used to Make Polymers

1/6

3.6

PL - 92 Question

Answer

Score Skill

Q1

an oxidation

1/6

4.1

Q2

I2(s) + Fe(s) → Fe2+(aq) + I-(aq)

1/6

4.2

Q3

Yes, this is

1/6

4.3

1/6

4.4

Q4

0 0 0 Ecell  Ereduction  Eoxidation

Q5

E0 cell = +0.536 V - (-0.447 V) = +0.983 V

1/6

4.5

Q6

Fe | Fe2+ || I2 | I-

1/6

4.6

Score

Skill

(1) energy

1/6

5.1

(2) temperature

1/6

5.2

(3) oxidation

1/6

5.3

(4) energy

1/6

5.4

(6) removed

1/6

5.5

(5) cool

1/6

5.6

Exercise 5.

Answer

Exercise 6.

Question Q1

Answer

Score Skill 1/6

6.1

1/6

6.2

Q3

The charge mean the electric charge An atom or small group of atoms that has an electrical charge A compound is a thing that is composed of two or more separate elements

1/6

6.3

Q4

H: 1+; Cl: 1-

1/6

6.4

Q5

Consider a covalent compound as an ionic compound

1/6

6.5

Q6

Consider a compound as an ionic compound. The oxidation number of an element in an compound equals the charge

1/6

6.6

Q2

(1) F; (2) F; (3) F; (4) T; (5) T Definition

Law

charge, ion, compound

monatomic, ionic

number of ions to form it.

Exercise 7.

Question

Answer

Score Skill

PL - 93 Q1

D

1/6

7.1

Q2

Attach the copper electrode to a standard hydrogen electrode

1/6

7.2

Q3

A

1/6

7.3

1/6

7.4

1/6

7.5

1/6

7.6

Q4 Q5

The overall reaction: H2(g) + Cu2+(aq) → 2H+(aq) + Cu(s) One way

Q6

Exercise 8.

Question

Answer

Score Skill

Q1

complementary

1/6

8.1

Q2

(1) loss; (2) gain

1/6

8.2

1/6

8.3

Q4

1. Definition of oxidation and reduction 2. Example: reaction of sodium and chlorine 3. Oxidation and reduction are complementary processes

1/6

8.4

Q5

(1) oxidized; (2) reduced; (3) loses; (4) gains

1/6

8.5

Q6

Loss of Electrons is Oxidation, and Gain of Electrons is Reduction is shortened to LEO GER. LEO the lion says GER or, for short, LEO GER.

1/6

8.6

Q3

Oxidation: Na → Na+ + eReduction: Cl2 + 2e- → 2Cl-

Exercise 9.

Question

Answer

Score Skill

Q1

C

1/6

9.1

Q2

Because stratospheric ozone protects Earth from harmful UV radiation by absorbing UV rays from sunlight

1/6

9.2

Q3

O3

1/6

9.3

1/6

9.4

1/6

9.5

Because it can be a serious potential health hazard, irritating Q4

Q5

eyes and lungs or high ground level ozone concentrations are a particular threat on hot sunny days.

Many cities issue air-quality alerts when ground level ozone levels are high

PL - 94 Q6

Protection of the environment means protection of the ozone layer

1/6

9.6

PL - 95 PHỤ LỤC 3 GIÁO ÁN THỰC NGHIỆM Lesson plan. PHYSICAL STATES OF MATTER AND THEIR PROPERTIES SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

10 Date…

OVERVIEW The mathematical relationships presented in these first three chapters will be used throughout this entire chemistry course. You have already seen that chemistry is a science that deals with the composition of substances and the changes that they may undergo. By simply observing a chemical substance, you cannot always determine the composition of that substance. You can usually distinguish one chemical substance from another by experimentation. Sometimes the experiments you perform will be qualitative experiments, and at other times they will be mainly quantitative.

Chemical substances are usually distinguished by their appearance, taste, odor, feel, and other similar characteristics. Such characteristics are called physical properties. We can recognize specific substances by their physical properties. Just as you can recognize your friends by their physical appearance, you can also recognize chemical compounds by their physical appearance and properties. To obtain a better understanding of physical properties, we will attempt to distinguish two different metals on the basis of their physical properties.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Explain the concept of density and perform calculations involving the density of both solids and 2. Be able to identify and distinguish among physical changes, chemical changes, and phase 3. Label, explain, and interpret the parts of both heating and cooling curves for pure substances.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Introduction (5m) Teacher: The mathematical relationships presented in these first three chapters will be used throughout this entire chemistry course. You have already seen that chemistry is a science that deals with the composition of substances and the changes that they may undergo. By simply observing a chemical substance, you cannot always determine the composition of that substance. You can usually distinguish one chemical substance from another by experimentation. Sometimes the experiments you perform will be qualitative experiments, and at other times they will be mainly quantitative.

Chemical substances are usually distinguished by their appearance, taste, odor, feel, and other similar characteristics. Such characteristics are called physical properties. We can recognize specific substances by their physical properties. Just as you can recognize your

PL - 96 friends by their physical appearance, you can also recognize chemical compounds by their physical appearance and properties. To obtain a better understanding of physical properties, we will attempt to distinguish two different metals on the basis of their physical properties.  In this lesson of experiment, I will give you study cards. The teacher's instructions is the reading comprehension content in the study cards that you need to pay attention to.

You will follow the instructions in the study report and use the chemistry reading skills in English to complete the requirements. The class will be divided into 5 groups.

Activity 2. Physical property (10m) Get a sample of metal A and metal B At this time, make the first four observations from the chemical materials shelf. of metals A and B for table 3.1. Would you Metals A and B look quite similar. It call the first four observations that you would be difficult for the untrained eye recorded in table 3.1 quantitative or to determine the identities of these qualitative observations? Explain your metals based on their appearance alone. answer.

But there are ways of identifying these Data table 3.1. Observations of Metals A and two metals based on their physical B properties. Begin by observing the Metal Metal Physical Property physical properties listed in data table A B 3.1.

1. Physical state (solid, If you were to refer to a reference book, liquid, gas) such as the Handbook of Chemistry and 2. Color Physics, you would probably have a 3. Luster (shiny, dull, difficult time trying to determine the earthy) identity of metal A and metal B. There 4. Texture (rough, are simply too many metals with the smooth) same or similar properties because the 5. Density (Complete a, b, and c below physical properties that you have after joining activity 3, 4) described are very general. a. Mass b. Volume c. Density Activity 3. Mass (5m) There are several physical The mass of the metals is easily properties of substances that are more measured with a centigram balance. Weigh quantitative in nature. Many substances samples of the metals ow, and put this data in are more easily identified by the appropriate spot in data table 3.1. You quantitative means. For example, every will need to weigh out several large pieces of pure substance has a specific each type of metal. Using larger samples of temperature at which it melts and a metals A and B will give you more accurate specific temperature and pressure at results. which it boils. If we were to melt metals

PL - 97 A and B, we could identify them by comparing their measured melting points with the melting points of metals found in a reference book.

Another physical property that is a good quantitative measure is the density of a substance. Density is the mass of a given volume of a substance. You would probably agree that a block of cement is heavier than a block of Styrofoam of the same volume. As a result, we would say that the cement is denser than Styrofoam. We will try to identify metals A and B by measuring the density of each. density =

𝑚𝑎𝑠𝑠 (𝑔𝑟𝑎𝑚𝑠) 𝑣𝑜𝑙𝑢𝑚𝑒 (𝑚𝐿)

Density can be measured in a very simple way. The measurements you will need to determine density are the masses of your metals and the volumes occupied by your metals.

Activity 4. Volume (5m) The volume of a solid is also easily measured. Begin by filling a 50 mL graduated cylinder to the 30.0 mL mark with water. Remember, when using a graduated cylinder, it is important to read the volume from the bottom of the meniscus. To measure the volume of your metal, simply drop the pieces into the graduated cylinder containing the measured water. The volume of water displaced by the object will be equal to the volume of the object.

For example, if the water level in the graduated cylinder rises by 1 mL when you place the metal in it, the volume of that metal, then, is 1 mL Activity 5. Density (15) Liquids also have density, but the densities of liquids are measured in a

Measure the volume of the weighed pieces of metals A and B. Place these volumes in the appropriate spot in data table 3.1. Remember to use units with all numbers in data table 3.1.

Data table 3.2 lists various common metals and their densities including metals A and B. Compare your calculated densities of metals A and B to the densities of the metals in data table 3.2. Find the metals in table 3.2 whose densities most closely match those calculated for metals A and B. According to the densities listed in data table 3.2, what is the name of metal A? _________ what is the name of metal B? _________

DATA TABLE 3.3. Density of Selected Liquids

PL - 98 slightly different way. Use the procedure below to determine the density of liquids.

1 . Measure the mass of a clean, dry 10 mL graduated cylinder to the nearest 0.01 g. Record this mass in data table 3.3.

2. Obtain a sample of alcohol, cooking oil, and vinegar from the materials shelf.

Carefully measure out 10 mL of one of the liquids into the graduated cylinder.

It is extremely important that you read the meniscus correctly in this lab.

3. Measure the mass of the liquid to the nearest 0.01 g. Record this amount in data table 3.3.

4. Repeat steps 1-3 for the other liquids.

5. Calculate the mass of each liquid using the data collected. Calculate the density of each liquid by dividing its mass by the space it occupies, which is 10 mL in this case. Be certain that each number on your table has a unit.

6. Wash all of your glassware and return it to its proper place. Then answer the questions in section 3.7.

Alcohol

Cooking Oil

Vinegar

Mass of graduated cylinder and liquid Mass of cylinder

graduated

Mass of 10 mL of liquid Density of liquid

1. Which liquid appears to be most dense?

2. Which liquid is least dense?

3. Which liquid do you think would have a density closest to gasoline?

4. Which liquid would have a density closest to motor oil?

5. When cooking oil is added to water, two layers are formed. One layer is water, and the other is cooking oil. Which layer would you expect to find on the bottom and which on the top? Why? (Be sure you state the density of water as part of your answer.)

Lesson plan. PHYSICAL STATES OF MATTER AND THEIR PROPERTIES (continue) SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

10 Date…

OVERVIEW The mathematical relationships presented in these first three chapters will be used throughout this entire chemistry course. You have already seen that chemistry is a science that deals with the composition of substances and the changes that they may undergo. By simply observing a chemical substance, you cannot always determine the composition of that substance. You can usually distinguish one chemical substance from another by experimentation. Sometimes the experiments you perform will be qualitative experiments, and at other times they will be mainly quantitative.

Chemical substances are usually distinguished by their appearance, taste, odor, feel, and other similar characteristics. Such characteristics are called physical properties. We can recognize specific substances by their physical properties. Just as you can recognize

PL - 99 your friends by their physical appearance, you can also recognize chemical compounds by their physical appearance and properties. To obtain a better understanding of physical properties, we will attempt to distinguish two different metals on the basis of their physical properties.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Explain the concept of density and perform calculations involving the density of both solids and 2. Be able to identify and distinguish among physical changes, chemical changes, and phase 3. Label, explain, and interpret the parts of both heating and cooling curves for pure substances.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Melting and boiling points (10m) Every pure substance melts and boils at DATA TABLE 3.5. Normal Melting and a specific temperature. Data table 3.5 Boiling Points for Selected Elements and contains a list of pure substances. As can Compounds be seen, each substance has its own Normal Normal characteristic melting and boiling Chemical Melting Boiling points. Because of this, some substances Point Point exist as gases at room temperature while Neon -248.7 0C -245.8 0C others are solids or liquids. Use the Water 0.0 0C 100.0 0C melting and boiling point information Acetone -95.0 0C 56.6 0C provided in data table 3.5 to determine which of the substances listed are solids, Sodium 97.5 0C 899.0 0C liquids, and gases at room temperature Ethyl -117.3 0C 78.5 0C (250C) and normal pressure.

Alcohol Copper

1083.0 0C

2582.0 0C

Solids at room temperature: _________ Liquids at room temperature: ________ Gases at room temperature: ___________ Activity 2. Physical change (5m) Now that we have gone over the fine points of phase changes, we are going to look at two other kinds of changes physical changes and chemical changes.

A physical change refers to a change in the appearance of a substance. Like a phase change, when a physical change occurs, you also end up with the same substance you began with - it just looks

Answer the questions: 1. Is tearing up a sheet of paper also a type of phase change? Explain your answer.

2. Refer back to the diagram in section 3.16 where ice was changed to liquid water and then to steam. Was the water undergoing a physical change also? Explain your answer.

PL - 100

Conduct the experiment and complete the table: DATA TABLE 3.6. Chemical Changes

Temperature Change

Formation of a Gas Formation of a Precipitate

General Signs That a Chemical Change Has Occurred

Color Change

Observations Of Chemical Change

different. If you tear a sheet of paper into small pieces, you have brought about a physical change. You still have paper, it just looks different.

Activity 3. Chemical change (15m) A somewhat different type of change is called a chemical change. When a chemical change occurs, you no longer have the same substance you began with: you have a different chemical substance. If you were to set fire to those paper scraps, would you still have paper? Obviously not! Chemical changes result in the formation of new substances. There are several key signs that you can look for to determine whether a chemical change has occurred. The experiments below will Illustrate the signs of a chemical change.

For this investigation, you will need 4 test tubes, a test tube rack, and the chemicals labeled 3.22. Follow the directions given below for each chemical change. Record all of your observations in data table 3.6 and be specific!

In the portion of data table 3.6 entitled “General Signs That a Chemical Change Has Occurred,” you must place check marks (v) in the column that best describes what type or types of changes have occurred. You may check more than one column for each chemical change where necessary. Pay close attention to whether or not a precipitate (solid substance) forms. Be sure to wear your safety goggles and to clean up your lab area after you have completed the experiment.

Chemical change 1 Chemical change 2 Chemical change 3 Chemical change 4

Chemical change 1: Add 1 dropper full of potassium iodate (K103) to a clean test tube.

Next add 1 dropper full of sodium bisulfite (NaHSO3) to the same test tube. Shake gently. Record your observations in data table 3.6. Place a check mark in the box or boxes that describe the general sign that a chemical change has occurred.

Chemical change 2: Place about 2 cm of water in a clean test tube. Make a mental note of the approximate temperature of the water by placing the bottom of the test tube on your wrist. Using a forceps, place 2 pellets of sodium hydroxide in the test tube. Be very careful not to let the solid come in contact with your skin. If the solid does come in contact with your skin, wash off the area with plenty of water. Sodium hydroxide is a highly caustic substance. After adding the sodium hydroxide to the water, note the relative

PL - 101 temperature of the liquid by placing the bottom of the test tube on your wrist. Record your observations in data table 3.6.

Chemical change 3: Add 1 dropper full of lead nitrate (Pb(NO3)2) to a clean test tube.

Next, add 1 dropper full of sodium iodide (NaI) to the same test tube. Shake the contents gently and record your observations in data table 3.6.

Chemical change 4: Add 1 dropper full of hydrochloric acid (HCl) to a clean test tube.

Place a small piece of zinc metal in the test tube. Record your observations in data table 3.6.

Activity 4. Test (10m) Description of Change Getting a flat tire A campfire Seeing your breath on a cold day Baking cookies Breaking a window Digesting food Sharpening your pencil

Chemical Change

Activity 5. Review (5m) As a final review, read through the chapter 3 study points. When you are certain you have mastered a study point, place a check mark () in the box in front of it.

Phase Change

Physical Change

 Name general categories of physical properties of matter (that is, color, phase, texture, luster, and so forth).  Distinguish among the three phases of matter and give examples of each.  Measure and calculate the density of a solid and a liquid,  Use the Handbook of Chemistry and Physics to find general properties of substances.  Label, explain, and interpret the parts of heating and cooling curves of a pure substance.  Distinguish among physical changes, chemical changes, and phase changes.

PL - 102  Name four signs that are evidence of a chemical reaction.

Lesson plan. ATOMS, MOLECULES, AND CHEMICAL EQUATIONS SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

10 Date…

OVERVIEW In order to work effectively with chemical concepts, it is important for you to become aware of the “language of chemistry” and how certain words and symbols are used by chemists. In this chapter you will learn about the meaning of terms such as element, compound, mixture, atom, molecule, and ion (or radical). You will also learn to identify chemical elements by chemical symbols that are used to write chemical formulas that represent chemical compounds.

In addition, you will learn about how chemical formulas are used to write chemical equations that describe what happens when chemical reactions occur. There are certain basic types of chemical reactions, such as combination, decomposition, sing/e replacement, and double replacement reactions. You will find that when these reactions do occur, the number of each type of atom for the elements and compounds involved does not change during the reaction, but merely becomes rearranged. There is much to learn, so we better get started.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Distinguish among elements, compounds, mixtures, atoms, molecules, and ions; 2. Balance chemical equations, given the formulas for both reactants and products; 3. Recognize and name the four major types of chemical reactions.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Introduction (10m) An idea that can be attributed to the ancient Greeks is the concept of the atom.

They developed the idea that all of the material substance in the world was composed of fundamental building blocks that could not be divided into smaller parts. The property of being non-divisible into smaller parts led them to coin the word atom, which means “non-divisible.” Today, we realize that the atoms can be broken into smaller pieces, but the name atom is still used to describe the fundamental unit of matter for the chemists.

Atoms have the special ability to combine together to form larger groups of atoms called molecules. Two types of molecules are possible— elements and compounds. When a molecule is composed of only one kind of atom, it is referred to as an element. For example, the element gold is composed of many millions of gold atoms connected together. A sample of the metal copper is made of copper atoms linked together. Atoms of some elements tend to combine in pairs. These paired elements are called diatomic molecules. Diatomic means “two atoms” in a molecule. Elements that exist as diatomic molecules are listed below.

PL - 103 H2 hydrogen F2 fluorine O2 oxygen Cl2 chlorine N2 nitrogen Br2 bromine The idea that substances in nature are composed of certain basic or fundamental elements that cannot be further reduced to simpler substances is an ancient one dating back to early Greece. The Greek elements were considered to be earth, air fire, and water. Today we realize that nature is much more complex than this. We have learned that there are ninety-two naturally occurring elementary substances in the universe of which all other matter is composed. We have also been able to produce an additional fourteen elements in the laboratory. These are called human-made elements. They are more complicated than the basic ninety-two and are very unstable, which means they fall apart readily into simpler elements. A listing of all of the elements is undoubtedly present somewhere in your chemistry classroom. This list is called the periodic table of elements. Each element on the table is represented by a symbol.

In instances where molecules are composed of more than one kind of atom, this cluster of atoms is referred to as a compound. Examples of com-pounds include water (HO), carbon dioxide (CO2), and table salt (NaCl). We will be working extensively with this type of molecule in this chapter.

A mixture is yet another way to describe combinations of elements and compounds. A mixture is composed of materials that have been placed together but which are not chemically combined. Ab mixture may be composed of elements or of compounds. The important thing to remember is that the substances making up a mixture can always be separated mechanically. Sand and salt can be made into a mixture by simply stirring these two substances together. The sand and salt mixture can then be separated by adding water and filtering. The salt will dissolve in the water and pass through the filter paper, while pure salt would not be able to pass through the filter paper. The next activity will help to illustrate the difference between a mixture and a compound.

Activity 2. Chemical equation (15m) Obtain the materials labeled 5.3 from the storage 1. Hold a magnet up to each shelf. Box A contains iron filings and sulfur. Box B plastic box and describe what contains a substance made by heating iron filings and happens. sulfur.

2. Are the contents of Box A Referring to the reaction in which water is formed an example of a mixture or of from hydrogen reacting with oxygen, this process a compound? Explain your could be described in words as follows: answer.

Two molecules of hydrogen react with one 3. Are the contents of Box B an molecule of oxygen to form two molecules of water. example of a mixture or of a It is much simpler to write the following compound? Explain your statement, which means the same thing: answer.

2H2 + O2  2H2O This is called a chemical equation because the number of atoms on the left-hand side of the arrow is

PL - 104 equal to the number of atoms on the right-hand side of the arrow. The arrow is used to indicate that the substances on the left change to the substance on the right during the reaction.

In the equation, you will note that a number appears before the hydrogen molecule symbol and the water molecule symbol (the number 2, in both cases).

This simply tells how many of each kind of molecule is involved in the reaction. Also, the number 1 is not written before the symbol for the oxygen molecule, but is understood to be there. As before, 1s are seldom written but understood to be there.

In general, the left-hand side of the equation is called the reactants and the right-hand side is called the products. Thus, a general statement of a chemical equation is the following: reactants  products There are some additional symbols that are also used with chemical equations to describe the application of heat (A), the formation of a precipitate (s) (precipitate is the name given to a solid that forms in a reaction.), the formation of a gas (g), and the presence of ions in water solution (aq). The aq is short for the word aqueous, which means “water.” Below are some examples of chemical equations that use these symbols.

S + O2  SO2 Ag+(aq) + Cl-(aq)  AgCl(s) CaCO3  CaO + CO2(g) Activity 3. Chemical reactions (10m) So far, you have learned about chemical elements, compounds, symbols, and formulas. The next thing you need to learn is how these are used in describing chemical reactions. Elements can combine to form compounds, compounds can be broken down into elements, and compounds can react to form new compounds. These processes are referred to as chemical reactions. Chemists have developed a definite way to describe chemical reactions through the use of what are called chemical equations. These are shorthand statements of what is occurring in a chemical reaction. These statements involve the use of

In the water reaction above, the reactants are and _________. The product is _________ .

In these reactions the gases formed are and ________.

The precipitate formed is ________. The ions in water solution are and ____________.

PL - 105 appropriate chemical formulas to describe the elements and compounds involved in the reaction.

The reason for having a shorthand method is very simple. It literally eliminates having to write chemical reactions in the longhand form.

Activity 4. Types of reactions (10m) Now that you know something about chemical equations, the next thing to learn is how certain kinds of chemical reactions can be described as general types of reactions. These general types are the following: direct combination, simple decomposition, single replacement, and double replacement. These names will be further discussed along with examples of each kind.

A direct combination reaction is one in which two elements directly combine to form a compound. An example of this is the formation of sodium chloride (NaCl) from the reaction of sodium (Na) with chlorine gas (Cl2). The equation is below.

2Na + Cl2  2NaCl Notice that there are equal numbers of each kind f atom on both sides of the equation. This has to be true in order for this reaction to be called an equation. Another way to describe this requirement is to say that the equation must be balanced. The word balanced implies that the atoms on the reactant side (left-hand) of the equation are in balance (that is, are equal in number) with the atoms on the product side (right-hand). You should be able to balance simple chemical equations merely by looking at what is reacting and what is formed to determine what numbers are needed to give a balanced equation. This is called balancing equations by inspection.

Analyze the equation for the formation of NaCl. How many atoms of Na are shown on the reactant side?

How many atoms of Na are on the product side? Are they equal?

Are the numbers of Cl atoms equal on both sides?

Lesson plan. ATOMS, MOLECULES, AND CHEMICAL EQUATIONS (continue) SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

10 Date…

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Distinguish among elements, compounds, mixtures, atoms, molecules, and ions; 2. Balance chemical equations, given the formulas for both reactants and products; 3. Recognize and name the four major types of chemical reactions.

PL - 106 TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Balance the reaction (10m) The requirement that the equation be Analyze this equation. balanced illustrates a law of chemistry1. 1, How many atoms of hydrogen are on called the law of conservation of matter. the reactant side of the equation?

This simply means that in a chemical product side?

Are these figures equal? reaction, matter is neither created nor 2. How many atoms of oxygen are on the destroyed. In a balanced chemical equation reactant side of the equation? product the amount of matter on the left-hand side side? Are these figures equal? of the equation must be equal to the amount Now analyze this equation. of matter on the right-hand side. This1. How many atoms of hydrogen are on the means that there must be equal numbers of reactant side of the equation? product atoms on each side of the equation. side?

Are these figures equal? (Note: Now we will look at another direct A coefficient number is handled combination reaction, the formation of mathematically as a multiplication water from the elements hydrogen and operation.) oxygen. Suppose we write the equation as2. How many atoms of oxygen are on the follows: reactant side of the equation? Product side? Are these figures here equal?

Hydrogen + oxygen  water H2 + O 2  H2 O No? Recall the law of chemistry and atom To finish balancing the reaction for the creation and destruction. We cannot lose formation of water, a coefficient 2 must be any atoms. In order to balance the equation put in front of H2 on the reactant side. for the formation of water, the coefficient Write the balanced equation here.

2 must be placed in front of the HO. This balances the number of oxygen atoms H2 + O2  2H2O Activity 2. Simple decomposition reaction (10m) A second type of reaction is the simple Below are a number of simple decomposition reaction. This is merely the decomposition reactions that you can opposite of the direct combination practice balancing. reaction. Decomposition reactions involve 1. Hg2CO3  Hg + HgO + CO2 breaking down compounds into similar 2. H2O  H2 + O2 parts. Using the previous example of NaCl, 3. AuCl3  Au + Cl2 the simple decomposition reaction for this 4. NCl3  N2 + Cl2 com-pound is: 5. (NH4)2Cr2O7  Cr2O3 + N2 + H2O 2 NaCl  2 Na + Cl2 Activity 3. Single replacement reaction (10m) A single replacement reaction is one in Balance the following single replacement which one element displaces (or replaces) reactions.

PL - 107

1.

2.

3.

4.

another element that is present in a 1. Na + H2O  NaOH + H2 compound. This means that one element in 2. Ca + HCl  CaCl2 + H2 the free state becomes combined with 3. Fe + CuCl2  FeCl3 + Cu another element and, in so doing, releases 4. Fe2O3 + H2  Fe + H2O a second element into its free state. An 5. SiC + Cl2  SiCl4 + C example of this is the replacement of zinc (Zn) for hydrogen (H) combined with iodine (I) in the compound hydrogen iodide (HI) to form zinc iodide (ZnI2) and elemental hydrogen gas (H2). This can be written as follows: Zn + 2HI  ZnI2 + H2 This is a balanced equation because all atoms are the same on both sides of the equation.

Activity 4. Double replacement reaction (10m) The fourth type of reaction is the double With the above four rules in mind, you can replacement reaction. This involves the now balance the double replacement inter-changing of various elements in one equations below. set of compounds to form a new set of 1. Hg2Cl2 + HI  Hg2I2 + HCl compounds. You cannot always predict if 2. KCl + H2SO4  K2SO4 + HCl such equations as these will occur, but 3. BaCO3 + H2SO4  BaSO4 + H2CO3 there are some simple rules that can help 4. PbI2 + HNO3  Pb(NO3)2 + HI you decide if they will. These rules are the 5. FeBr3 + Ba(OH)2  Fe(OH)3 + following: BaBr2 One of the products is a gas.

Neutral compounds like H2O or NaOH, and so forth, are formed.

A precipitate (solid) is formed.

At least two elements must exchange places in the equation.

Activity 5. Review (5m) You have studied a lot of new ideas in this o Distinguish among elements, chapter, and you have hopefully learned a compounds, and mixtures. lot. Before you continue on to the next o Distinguish among atoms, molecules, chapter, however, review the concepts in and ions. this chapter. Make a check mark () in o Know the names and atomic symbols of front of each study point below when you the more common elements. are certain you have mastered it. o Know the names and formulas for the more common radicals. o Name chemical compounds given a list of radicals and the table of elements.

PL - 108 o Interpret a molecular formula in terms of the number of atoms per molecule. o Distinguish between the reactants and the products of a given chemical equation. o Recognize and name the major types of chemical reactions - direct combination, simple decomposition, single replacement, and double replacement. o Correctly balance chemical equations. o Name typical acids and corresponding salts.

Lesson plan. PERIODIC CLASSIFICATION OF THE ELEMENTS SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

10 Date…

OVERVIEW Thus far in our study of chemistry, we have spent most of our efforts on the physical relationships governing chemical behavior. These laws allow us to predict the temperaturevolume-pressure relationships in gases and the weight relations in known chemical reactions. These laws also allow us to find atomic weights and chemical formulas from experimental data. They do not, however, tell us much about the actual physical and chemical properties of specific chemical substances. A working knowledge of chemistry must include familiarity with the actual properties of chemical substances, as well as an understanding of the laws that govern chemistry.

Each element has its own characteristic set of properties that help to distinguish it from other elements. As early as the 1800s chemists began to look for possible generalizations that would link certain elements into larger groups. Early chemists could see that it would be a much simpler task to study groups of elements rather than each of the elements individually.

The task at hand was to develop a way of arranging the elements so they would be grouped according to common traits. The person that was successful in arranging the elements in an orderly fashion was the Russian chemist Dmitri Mendeleev. He arranged the elements in order of increasing atomic weights in 1869. He then developed a table where the elements with similar chemical properties were placed in the same vertical columns. This table was later called the “Periodic Table of Elements.”

Mendeleev received a considerable amount of ridicule for his arrangement. His colleagues jokingly suggested that he try arranging the elements alphabetically. Mendeleev ignored the ridicule and remained committed to his method of arrangement. In the preparation of his table, if the element with the next highest atomic mass did not fit a particular group, Mendeleev left a blank space on his table and moved the element up to the next higher group. This resulted in several blank spaces in his table of elements. He believed that these

PL - 109 blank spaces would contain elements that had not yet been discovered. He predicted three of these unknown elements. Mendeleev was then able to list the properties that these elements would possess. All three of these elements were discovered in Mendeleev's lifetime and were found to have the properties that Mendeleev had predicted. This proved that Mendeleev’s arrangement of elements was indeed a grouping according to similar properties.

From his studies, Mendeleev concluded that both the chemical and physical properties of the elements vary in a periodic (repeating) fashion with increasing atomic weight.

Mendeleev named the horizontal rows in his table periods, while the vertical columns were called families. Look at the grid above. Can you see the vertical columns and the horizontal rows? Good! Keep these terms in mind when you are referring to the periodic table.

GLOBAL OBJECTIVES Global objectives: After completing this chapter, you should be able to 1. Name the regularities or patterns that exist in the arrangement of the Periodic Table, including the family names; 2. Describe the general properties of metals and nonmetals; 3. Predict both the physical properties of an element and the chemical formulas of compounds I when given those of its neighbors on the Periodic Table.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Introduction (10m) To obtain a better understanding of how the periodic table was arranged and to get some firsthand experience with some of the problems Mendeleev may have experienced, complete the exercise on the next page. Two rules are stated for you to follow in arranging the fictitious elements listed in data table 7.1.

DATA TABLE 7.1 Fictititous Elements Atomic Mass Formula of Atomic Mass Formula of Element Element (g/mol) Compound (g/mol) Compound A 7 Ag2O M 70 M2O3 B 12 BO2 N 79 NO C 84 O 19 O2 REACTION D 11 D2 O3 P 28 PO2 E 14 Q 24 QO NO F 20 R 73 REACTION G 27 G2 O3 S 32 H 23 H2 O T 80 T2 I 31 U 16 NO J 38 V 72 VO2 REACTION K 9 KO W 40 WO

PL - 110 L 35 L2 X ? ?

Rule 1: Elements arranged in the order of increasing atomic mass from left to right in each horizontal row.

Rule 2: Elements in each vertical column all form compounds with similar chemical formulas.

The fictitious elements, their atomic masses, and their chemical formulas that show how each element combines with other elements are given in data table 7.1.

On the basis of the above rules, arrange the elements in their proper order in the rows and columns of the “Periodic Table for Fictitious Elements” in data table 7.1. Some of the elements have been filled in for you. As you record each symbol on the periodic table, also record its mass and combining formula. This will make it easier to see the repeating properties of the elements.

Activity 2. Mendeleev's arrangement of the elements (10m) Not all of the scientific rules, theories, and so List them below. forth fit all situations. There are a few exceptions 1. and to any rule, and Mendeleev's arrangement of the 2. and elements is no different. When Mendeleev arranged the elements according to similar 3. and properties, their atomic masses showed an 4. and increase in number from left to right. There were, however, several exceptions to this rule. Study the periodic table. Do you find any pairs of elements that appear to have their atomic masses reversed from the accepted order?

Activity 3. Periodic table (20m) Once again refer to the periodic table. There are 1. Do the atomic numbers appear to several things concerning atomic numbers that are be in any order? If so, what does this important for you to notice. The questions below order appear to be? will help you to focus in on these important ideas. 2. Are atomic numbers whole This means that all matter, from concrete to numbers or decimal numbers? human skin, is composed of either pure elements 3. What element has the smallest or elements in combination with each other. The atomic number? proportions and kinds of elements that are 4. What element has the largest combined determine what the particular atomic number? substance is. Actually, only the first ninety-two 5. Without counting each element, elements (hydrogen through uranium) exist how many elements are there on the naturally. Those elements with atomic numbers periodic table? larger than ninety-two are artificial elements, produced by scientists working in laboratories.

These elements are referred to as the transuranium elements.

PL - 111 When a new element is “discovered,” other scientists must conduct experiments to confirm the discovery. The discoverer then receives the honor of naming the new element. Precisely who discovered elements 104 through 107 is questionable at this time. Russian scientists reported the production of element 104 in 1964, element 105 in 1970, element 106 in 1974, and element 107 in 1976. However, American scientists have claimed that they produced element 104 in 1968, element 105 in 1970, and element 106 in 1974. The Soviet Union has proposed the name Kurchatovium (Ku) for element 107 and Bohrium (Bh) for element 105.

The United States has proposed Rutherfordium (Rf) for element 104 and Hahnium (Ha) for element 105.

To fill the need for names for these elements, a new naming system has been proposed. Until the official names for elements 104 through 107 have been agreed on, it has been proposed to call these elements by the following systematic names: Element Number Name Symbol 104 Unnilquadium Unq 105 Unnilpentium Unp 106 Unnihexium Unh 107 Unnilseptium Uns The periodic table allows us to study groups of elements as well as individual elements. One broad plastic classification of elements is by metals and non-metals. If we study this further, we find that all metals have several properties in common that differ significantly from the properties of nonmetals.

Activity 4. Review (10m) Knowing how to use the periodic table well is a must for students in chemistry. To be certain you are familiar with the use of the information contained in the periodic table, review the study points for chapter 7. Once you are sure you have mastered a study point, make a check mark () in the box in front of it.

o Describe the organization of the modern periodic table. o Explain what is meant by periods and groups. o Describe the general properties of metals and nonmetals, and name their location on the periodic table.

PL - 112 o Describe those characteristics that distinguish the element hydrogen from both the halogens and the alkali metals. o Indicate the positions on the periodic table of the alkali metals, alkaline earth metals, halogens, inert gases, transition elements, lanthanide series, and ac-tinide series. o Predict the physical properties of an element given those of its neighbors on the periodic table. o Predict the chemical formulas of compounds given those of similar compounds.

Lesson plan. ACIDS AND BASES SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

11 Date…

OVERVIEW As you worked through the preceding chapters, you found that compounds were described in a number of different ways. We have labeled them as gases, salts, metals, ions, molecules, and so forth. These labels all describe chemical substances and are useful in a variety of situations. This chapter deals with yet another way of classifying chemical substances. The labels discussed here are called acids and bases.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Explain the differences among an acid, a base, and a salt, and write balanced chemical equations 2. Relate the ideas of Ka, pH, and conductivity to acid-base chemistry, and describe the relationship among Ka, pH and conductivity, and acid-base strength; 3. Explain the principles involved in the titration of acids and bases, and use unit analysis to calculate.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Introduction (5m) Arrhenius's definition was generally accepted by chemists of his time. It explained many unanswered questions about acids and bases. His definition of acids and bases is still widely used by chemists who deal with aqueous (water) solutions. But the definition falls short when applied to nonaqueous solvents. Because branches of chemistry, such as physical and organic chemistry, deal with nonaqueous solutions, a better definition had to be found for acids and bases. To solve this dilemma, a second definition was

PL - 113 suggested by Thomas M. Lowry and Johannes N. Bronsted. They proposed that an acid be defined as a substance whose molecule or ion can give up a proton (H+). A base was defined as a substance that can combine with a proton. So by using the Bronsted-Lowry concept, an acid became known as a proton donor and a base as a proton acceptor. The H+ ion is itself a proton since the neutral H atom has one proton and one electron. By losing its electron, it becomes an H+ ion; only its proton remains. (This is a simplified explanation.)

Bronsted-Lowry Defination: An acid donates a proton (H+) A base accepts a proton (H+) The equation below illustrates the common definition of an acid, as a proton donor HCl + H2O ⇌ H3O+ + ClAcid Base (proton donor) (proton acceptor) Activity 2. Bronsted-Lowry definition (10m) In the same manner as 14.2, label each 1. HCl + NH3 ⇌ NH4+ + Clcompound in the reactions below as acid base acid base being an acid (proton donor) or a base 2. NH3 + H2O ⇌ NH4+ + OH(proton acceptor) according to the _____ _____ ______ ______ Bronsted-Lowry definition. The first 3. H2O + CH3NH2 ⇌ CH3NH3 + OHone has been completed for you. _____ _________ ________ _____ 4. HCO3- + H2O ⇌ H3O+ + CO3-2 _________ ______ ______ ______ 5. OH- + HCO3- ⇌ H2O + CO3-2 _______ _______ ______ ______ 6. HF + HCO3- ⇌ H2CO3 + F_______ _____ _________ _____ All of the reactions above fit the Name two of them, and explain why they do Bronsted Lowry definition for acids and not fit Arrhenius's definition. bases. But this is not the case with Arrhenius's definition. Several of the reactions above do not fit the Arrhenius definition.

Activity 3. Acid-base reactions (15m) Now let us take a closer look at DATA TABLE 14.1 Reactions acid-base reactions. Look at the between Common Acids and Bases example shown below.

Acid + Base ⇌ Acid and Bases ions ⇌ Salt and Water HCl + NaOH ⇌ NaCl + H2O HCl + NaOH ⇌ H+ + Cl- + Na+ + OH- ⇌ NaCl (acid) (base) (salt) (water) In a typical acid-base reaction, the + H2O products are generally a salt and water. 2 HCl + Ca(OH)2 ⇌__________⇌______________ In order for the reactants, HCI and

PL - 114 NaOH, to recombine and form products, they must first fall apart and form ions.

This happens according to the equation shown here: HCl + NaOH ⇌ H+ + Cl- + Na+ + OHOnce these compounds have formed ions, recombinations can occur. The positive ions of one compound attract the negative ions of the other compound. The equation below shows this: H+ + Cl- + Na+ + OH- ⇌ NaCl + H2O (salt) (water) The result is the formation of a salt and of water. The overall reaction can be represented: HCl + NaOH ⇌ H+ + Cl- + Na+ + OHAcid + base ⇌ acid/base ions ⇌ NaCl + H2O ⇌ salt + water It is important to notice that the essential product of a reaction in which an acid neutralizes a base is water. There are some acids and bases that, unlike HCI and NaOH, do not completely form ions when dissolved in water .These will be discussed later. For now, complete data table 14.1 using the previous generalization that an acid plus a base yields a salt plus water. This will familiarize you with acid-base reactions. The equations that you complete must be balanced.

Activity 4. Review (15m) Understanding acid-base chemistry is very important because many of the chemical reactions evolve around acids and bases. A good chemist wants to know what is happening with acids and bases when they are used. This chapter should be pulling together previously learned concepts, and at this time you

H2SO4 + 2NaOH ⇌ 2 H+ + SO4-2 + 2 Na+ + 2 OH- ⇌ _______________ 2 HNO3 + Ba(OH)2 ⇌ 2H+ + 2NO3- + ______ ⇌ ______________ H3PO4 + Al(OH)3 ⇌ 3H+ + PO4-3 + _______ ⇌ _____________ 3 H2SO4 + Al(OH)3 ⇌ _______________ ⇌ ____________ 2 HCl + Ba(OH)2 ⇌ _______________ ⇌ __________

o Define acids and bases according to Arrhenius’s definition and the Bronsted Lowry definition. o Write balanced chemical equations showing the ionization (dissociation) of acids and bases.

PL - 115 should feel you have a good background for succeeding chapters. Make a check mark (v) in front of each study point below as you feel comfortable with it.

o Write balanced chemical equations showing the neutralization of acids and bases to form a salt plus water. o Explain the difference between strong and weak acids and bases. o Write Ka expressions and relate the size of Ka values to the strengths of acids and bases. o Explain what is meant by the pH of a solution and classtify it as acid, base, or neutral given its pH or concentration of H+ ions. o Describe the relationship among the conductivity of a solution, the size of the Ka value, and the pH value. o Given the pH of a solution, determine the [H+] and the [OH-]; given the [H+] of a solution, determine the [OH-] and the pH; given the [OH-] of a solution, calculate the pH and the [H+]. o Explain the proper procedure to carry out a titration. o Calculate concentrations or volumes in titration problems.

Lesson plan. OXIDATION REDUCTION REACTIONS SUBJECT TEACHER GRADE DATE Chemistry Teacher Name…

12 Date…

OVERVIEW In earlier chapters we have studied chemical reactions labeling them as single replacement reactions, double replacement reactions, neutralization reactions, and so forth.

In this chapter we will study yet another type of chemical reaction: oxidation-reduction reactions. Despite all of the names we have given different types of reactions, we can simplify this greatly by grouping chemical reactions into two broad classes. These two classes are: (1) reactions in which there is no electron transfer, and (2) reactions in which electrons transfer from one atom to another. All chemical reactions fit into one or the other of these two categories.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 1. Explain oxidation and reduction, and write balanced half-reactions involving both processes; Use the principles of oxidation and reduction to balance complex chemical reactions; 2. Calculate the amount of electrical current produced during a chemical reaction.

PL - 116 TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Introduction (10m) We need to spend more time discussing the redox equation. Notice that the total charge on each side of any equation is equal.

S + 2 e-  S2Cr+3  Cr+6 + 3 e-2 = -2 +3 = (+6 -3) = +3 This is a cardinal rule of all oxidation-reduction reactions. When you write halfreactions, the overall charge of the reactants must be equal to the charge on the products.

This makes it possible for you to re out exactly how many electrons are gained in any half-reaction. If you were told that Mn change from a charge of +7 to +4, you could write alf-reaction for this change using the above examples as your guide.

Mn+7  Mn+4 +7 = +4 As you can see, the charges are not balanced the product and reactant sides. By adding electrons (negative charges) to the reactant side, the charges can be balanced. In other words, +4 = +4 Mn+7 + 3 e-  Mn4+ (+7) + (-3) = +4 = +4 Activity 2. Oxidation and reduction (15m) Oxidation and reduction are processes that Notice that there are the same number of must occur together. This is true because it electron on both sides of the equation. is impossible to create or destroy electrons Electrons must always be balanced in a in any chemical change. Electrons can only balanced net reaction. be transferred from one place to another. Using the same procedure as above, write The electrons that are lost in oxidation are the net equations for each of the halfpicked up and used in reduction. This is why reactions given below. Label which halfall oxidation-reduction reactions are the sum reaction is oxidation and which is of two half-reactions. reduction. Show all of your work on a separate sheet of paper.

Oxidation Na  Na+ + 1 eReduction 1.Half-reactions: 4 Li  4 Li+ and O2  F + 1 e-  F2 O-2 Na + F + 1e-  Na+ + Net reaction 2.Half-reactions: Fe  Fe+2 and Hg+2  F- + 1eHg Since there is one electron on each side of this equation, they cancel out. The final net 3.Half-reactions: 3 Cr+3  3Cr+2 and Al oxidation reduction reaction is  Al+3 Na + F  Na+ + F4.Half-reactions: F2  2 F- and Zn  It is a fairly simple process to write net Zn+2 reactions from two half-reactions. Let us try one more. Sample problem:

PL - 117 Write the net reaction from the halfreactions 3 Cu  3 Cu+2 and 2 N+3  N2 Solution: You will need to place the appropriate number of electrons on the correct side of each equation.

3 Cu  3 Cu2+ + 6e- Oxidation 2 N+3 + 6 e-  N2 3 Cu + 2N+3 + 6 e-  Reduction Net reaction 3 Cu2+ + 6e- + N2 Activity 3. Identify Oxidation number (20m) Up to this point, the reactions we have Using the two examples given above as looked at are pretty simple. All of them have your guide, complete data table 15.1 by involved either single elements or single calculating the oxidation number of the ions. In such cases, it is pretty simple to element asked for in the second column. figure out which elements or ions are losing Data table 15.1 Calculating Oxidation electrons and which are gaining electrons. Numbers But many redox reactions are much more Calculate complicated than this, many involve oxidation Compound Oxidation 1. The oxidation number of pure elements is number of of Ion number always 0. This is true no matter how this complicated the molecule is. Hydrogen in element H2, sulfur in S8, phosphorus in P4, all have HAsO2 As oxidation numbers of 0.

HBr Br 2. In simple ions (ions containing one KI K atom), the oxidation number is equal to the MnO2 Mn charge on the ion. Cl +5 has an oxidation MnO4-1 Mn number of +5. 0 -2 has an oxidation number of —2.

3. Certain elements have the same oxidation number in all or almost all of their compounds. The most important ones are listed below: a) The elements in column IA of the periodic table have oxidation numbers of +1. b) The elements in column IIA have oxidation numbers of +2. c) Oxygen, with a few exceptions, has an oxidation number of —2 in its compounds.

PL - 118 d) Hydrogen has an oxidation number of +1 in most cases. e) e. Fluorine has an oxidation number of 1 in most cases.

Rules 4 and 5 may require some explaining.

Oxidation numbers are not normally measured experimentally. Instead, they are calculated. You need to know how to do these calculations. The elements that were not specifically named in the rules above can have more than one oxidation number.

These can always be calculated by applying the rules for assigning oxidation numbers.

Let us say you wish to assign oxidation numbers to each element in the compound KMnO4. The oxidation numbers of oxygen and potassium are known from rule 3. +1+7 -8 total charge +1+7 -2 charge per atom KMnO4 In order for the molecule to be neutral, as required by rule 4, Mn must have a charge of +7 is gives the compound 8 positive charges and 8 negative charges.

A similar procedure can be used to determine oxidation numbers in polyatomic ions. Let us say you wish to assign an oxidation number to chromium in the polyatomic ion, CrO42-. You know that oxygen has an oxidation number of —2 by rule 3. The oxidation number you assign to Cr must leave the compound with an overall charge of —2. This means that Cr must have an oxidation number of +6.

Total charge must +6 -8 total charge equal -2 -2 charge per atom Cr O4-2

PL - 119 Lesson plan. OXIDATION REDUCTION REACTIONS (continue) SUBJECT Chemistry

TEACHER Teacher Name…

GRADE 12

DATE Date…

OVERVIEW In earlier chapters we have studied chemical reactions labeling them as single replacement reactions, double replacement reactions, neutralization reactions, and so forth.

In this chapter we will study yet another type of chemical reaction: oxidation-reduction reactions. Despite all of the names we have given different types of reactions, we can simplify this greatly by grouping chemical reactions into two broad classes. These two classes are: (1) reactions in which there is no electron transfer, and (2) reactions in which electrons transfer from one atom to another. All chemical reactions fit into one or the other of these two categories.

GLOBAL OBJECTIVES After completing this chapter, you should be able to 3. Explain oxidation and reduction, and write balanced half-reactions involving both processes; Use the principles of oxidation and reduction to balance complex chemical reactions; 4. Calculate the amount of electrical current produced during a chemical reaction.

TEACHER GUIDE STUDENT GUIDE Activity 1. Oxidizing and Reducing agent (10m) In discussing oxidation-reduction Data table 15.2 Identifying Reducing and reactions, the phrase oxidizing agent and Oxidizing Agents Reducing Oxidizing reducing agent are often used. The Agent Agent element that undergoes a decrease in its Redox Reaction (Increase in (Decrease in oxidation number is called the oxidizing Oxidation Oxidation No.) No.) agent. The element whose oxidation +2 2 Al + 3 Pb number increases is called the reducing  2Al+ 3 + 3Pb agent. The reducing agent is the substance that is oxidized. The idea is Mg+2 + 2 Li  pretty simple, but many students get Mg + 2 Li+l confused because of the similarities in the O2 + 4 K  2 words. The relationship can be simply K2 O stated as follows: Fe + Ni+2  Substance oxidized: Reducing agent Fe+2 + Ni Substance reduced: Oxidizing agent Hg+2 + 2Fe+2  Hg + 2Fe3+ Cu+1 + Ag  Cu + Ag+l

PL - 120 Activity 2. The redox process (15m) So far you have worked with redox 1. Place 20 mL of 0.1 M CuSO4 solution reactions only on paper. Now it is time to into a small, clean Erlenmeyer flask. This actually carry out several redox reactions solution contains Cu+2 ions. We can ignore in the laboratory. You will be able to see the SO4-2 ions because they do not get substances being oxidized and reduced. involved in the reaction.

As a result, you should be able to 2. Put several small pieces of zinc metal into determine the oxidizing and reducing the Cu+2 solution. Allow the reaction to agents in each reaction. proceed for at least five minutes before This experiment is designed to recording your observations. You may go demonstrate the redox process. Be sure to on to the next section while waiting. wear your safety goggles for your a. What happens to the zinc metal after 5 laboratory work. minutes? b. What happens to the solution's color?

3. Colorless Zn+2 ions have been formed along with pure copper, Cu. Write an oxidation reduction reaction that describes the reaction between Zn and Cu+2.

Redox equation:_______________ Substance oxidized: ______________ Oxidizing agent:_______________ Substance reduced:______________ Reducing agent:____________ 4.

Obtain a solution of 1.0 M HCI. Place 20 mL of the HCI into a small flask.

This solution contains H+ ions. Place the beaker under the fume hood and add two small pieces of zinc metal to the solution.

Observe what happens. a.

What evidence is there that a chemical reaction is occurring? b.

Write a redox equation for the reaction that occurs.

Redox equation: Zn + 2 H+ ______________ Substance oxidized____________ Oxidizing agent_________ Substance reduced__________ Reducing agent__________ 5.

Add a small piece of copper metal, Cu, to 20 mL of 0.1 M HCI. Do you observe any reaction?_________ From your results,

PL - 121 decide if the following statement is true or false: H+ ions will oxidize Zn metal much more readily than they oxidize Cu metal.____________ From this experiment you can get the general idea that oxidizing and reducing agents are not always strong enough for a redox reaction to occur spontaneously. H+ was a good oxidizing agent for zinc, but it was not strong enough to reduce the Copper.

This has a definite effect on the uses redox reactions have.

Activity 3. Electrochemistry (15m) For the remainder of this chapter, we will be looking at oxidizing and reducing agents in relation to a field of chemistry known as electrochemistry.

Electrochemistry is the study of chemical reactions that involve electric currents.

Some redox reactions can be made to give off an electric current as they react.

Other redox reactions will not Occur unless an electric current is run through the reactants.

When a chemical reaction occurs, there is usually a net increase or decrease in potential energy. In most cases, the change in potential energy appear as heat given off or absorbed from the surroundings. Occasionally, however, the change in potential energy appears as electrical energy. It is possible to produce an electric current from an oxidationreduction reaction. In order for a redox reaction to produce an electric current, the reaction must occur spontaneously.

Every voltaic cell must have two electrodes. An electrode is a metal surface where oxidation and reduction take place. The electrode where oxidation occurs is called the anode. The electrode where reduction takes place is called the

You carried out an experiment with copper and zinc. This redox reaction involved energy changes. But the way the experiment was set up did not allow you to use any of this energy. By changing the setup of this experiment slightly, we can use the energy difference between the reactants and the products to produce an electric current. The secret is to let the oxidation and reduction half-reactions occur in containers that are connected to form a complete electrical circuit. This can be done by a device called a voltaic cell. A spontaneous oxidationreduction reaction produces an electric current in a voltaic cell.

Now let us find the products and reactants of these half-reactions in the cell diagram. The neutral Zn and Cu atoms are the zinc and copper electrodes. We said earlier that oxidation occurs at the anode. Is the anode the zinc or the copper electrode?________Reduction occurs at the cathode. Is the cathode the zinc or the copper electrode?__________ Now to locate the Cu+2 and Zn+2 ions. The beaker has been filled with ZnSO4 solution.

The porous cup contains CuS04 solution.

These solutions contain Cu+2 and Zn+2 ions.

Both solutions also contain SO4-2 ions.

PL - 122 cathode. in the drawing, a piece of zinc metal serves as the anode. The cathode is a copper strip.

A voltaic cell will produce electricity only if it has the correct reactants of a redox reaction. So we need some chemicals in our voltaic cell. We need an oxidation half-reaction and a reduction half reaction. The two half-reactions shown in the voltaic cell diagram are: Oxidation: Zn  Zn+2 + 2eReduction: Cu2+ + 2e-  Cu Look back at the drawing of the voltaic cell. Get out the appropriate materials and set up a working cell. Place the Cu electrode in the CuSO4 solution in the porous cup. The zinc electrode may be placed in the ZnSO4 solution. Connect the electrodes to a voltmeter so that you get a positive voltage reading.

Activity 4. Review (5m) This concludes the discussion on redox processes. As you can see, they are important chemical reactions, and they involve a great deal of chemistry. Review the sections of this chapter to make certain you understand each of the study points. Make a check mark (u) in front of each study point as soon as you feel comfortable with it.

1. What reading do you get from the voltmeter?

2. Are the electrons moving from the zinc electrode to the copper electrode or from the copper electrode to the zinc electrode?

3. Write the half-reaction that is occurring at the anode.

Is this an oxidation or reduction reaction?

4. Write the half-reaction that is occurring at the cathode.

Is this an oxidation or reduction reaction?

5. Write the net redox reaction for this voltaic cell.

6. What is the reducing agent in your voltaic cell?

7. What is the oxidizing agent in your voltaic Cell?

8. Does the number of SO42- ions in the entire cell increase, decrease, or stay the same during the reaction? o Distinguish between oxidation and reduction. o Identify the oxidizing and reducing agents in an oxidation-reduction reaction. o Assign oxidation numbers to all elements in any compound or polyatomic ion using the rules for assigning oxidation numbers.

PL - 123 o Determine the number of electrons transferred in an oxidation or reduction reaction. o Write balanced net redox reactions given two half-reacions. o Balance oxidation-reduction equations by the electron bookkeeping technique. o Explain how oxidation-reduction reactions can be used to produce electrical currents. o Trace the pathway of electrons through an electrolytic cell. o Explain the differences between voltaic cells and electrolytic cells. o Use a table of oxidation potentials to determine the overall voltage of a redox reaction.