Sáng kiến Sử dụng trò chơi trong dạy học Địa lí 9 nhằm tạo cho học sinh tính chủ động, tích cực

ĐỀ TÀI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỊA LÍ

vectorstock.com/20159060

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection

Sáng kiến Sử dụng trò chơi trong dạy học Địa lí 9 nhằm tạo cho học sinh tính chủ động, tích cực trong học tập WORD VERSION | 2021 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM

Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

MỤC LỤC Nội dung I – MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn sáng kiến 2. Mục tiêu của sáng kiến 3. Phạm vi của sáng kiến II – CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN 1. Cơ sở lý luận 2. Cơ sở thực tiễn III – NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến: 2. Đánh giá kết quả thu được 2.1 Tính mới, tính sáng tạo 2.2 Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến: III – KẾT LUẬN - DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO - PHỤ LỤC + Phụ lục 1: Phiếu khảo sát dành cho học sinh + Phụ lục 2: Ví dụ minh họa các trò chơi học tập + Phụ lục 3: Hình ảnh HS trong các trò chơi

Trang 5 5 6 6 6 7 14 14 17 19 20 21 22 28

TÓM TẮT SÁNG KIẾN Trò chơi Địa lí trong dạy và học ở trường THCS là trò chơi học tập, có tác dụng mở rộng và củng cố hiểu biết kiến thức, rèn luyện các kỹ năng Địa lí của học sinh. Ngoài ra, trò chơi Địa lí còn có vai trò tạo hứng thú học tập, niềm tin và tình cảm của học sinh được nâng cao. Và đối với các em học sinh, môn Địa lí trở nên sinh động, gần gũi, thiết thực hơn, giúp các em yêu thích môn Địa lí hơn Sáng kiến này nêu lên cụ thể: Vài nét tổng quan về sử dụng trò chơi trong dạy học Địa lí, những đặc trưng tổ chức trò chơi học tập. Các yếu tố và nguyên tắc khi thực hiện trò chơi. Cách thiết kế và sự phân loại trò chơi học tập trong dạy học Địa lí lớp 9. Giới thiệu một số trò chơi thường sử dụng trong môn Địa lí lớp 9 mà HS yêu thích và một số lưu ý khi sử dụng trò chơi trong quá trình dạy học Khi áp dụng sáng kiến vào học Địa lí 9 ở trường TH&THCS đã giúp giúp cho các em hào hứng tham gia việc học tập và nhớ bài lâu hơn sau khi chơi trò chơi liên quan đến phần kiến thức, góp phần tăng cường tính hợp tác thông qua

các hoạt động thảo luận, trao đổi. Rõ ràng, trò chơi có rất nhiều tác động tích cực trong việc học tập của học sinh.

Ngoài ý nghĩa về việc cung cấp kiến thức, trò chơi còn có giá trị to lớn góp phần phát huy sự nhanh nhạy, quyết đoán của người chơi, phát huy tính tập thể của nhóm lớp, có ý nghĩa lớn trong việc hình thành các kĩ năng sống, nhân cách của học sinh thông qua biểu hiện đơn giản nhất là tôn trọng người chơi, lắng nghe đáp án và phản biện một cách hợp lí.

Chữ viết tắt

CÁC TỪ VIẾT TẮT Nghĩa đầy đủ

GV

Giáo viên

HS

Học sinh

THCS

Trung học cơ sở

HĐ

Hoạt động

CN

Công nghiệp

SGK

Sách giáo khoa

NXB

Nhà xuất bản

KT-XH

Kinh tế- xã hội

DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ, ẢNH,.. + Phụ lục 1: Phiếu khảo sát dành cho học sinh + Phụ lục 2: Ví dụ minh họa các trò chơi học tập + Phụ lục 3: Hình ảnh HS trong các trò chơi

I. MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn sáng kiến Môn Địa lí là một môn học có liên quan đến nhiều mặt đời sống thực tế về kinh tế xã hội, tự nhiên, từ Vũ Trụ đến Trái Đất, quốc gia và khu vực trên thế giới, từ cổ xưa đến hiện tại…Thế nhưng có một sự thật là môn Địa lí trước nay giờ vẫn xem như một môn học dạng ghi chép, học thuộc lòng và có phần nhàm chán trong lúc. Nên nhiều học sinh chưa coi trọng việc học tập môn địa lí.. Để học sinh trở nên yêu thích môn học, để phụ huynh có cái nhìn đúng đắn về bộ môn thì rất cần sự thay đổi từ nhiều phía. Việc thay đổi chương trình sách giáo khoa theo hướng hiện đại, tích hợp liên môn thôi là chưa đủ mà điều quan trọng là phải đổi mới người thầy, đổi mới phương pháp giảng dạy để mỗi bài học là một sự khám phá, mỗi tiết lên lớp là những cuộc phiêu lưu, cuốn người học vào các hoạt động giảng dạy tích cực và hữu ích. Bên cạnh những phương pháp dạy

học đặc trưng như phương pháp kể chuyện, trực quan, thuyết trình, thì phương pháp trò chơi là một phương pháp cần được sử dụng.

Phương pháp này rất phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí của HS THCS. Trò chơi sẽ có tác dụng gây hứng thú học tập cho HS, qua trò chơi HS tiếp thu kiến thức bài học một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, đồng thời qua trò chơi phát triển tính tự giác, ý thức cộng đồng, tính mạnh dạn, sáng tạo của HS và tạo được cơ hội để các em tự bộc lộ, học hỏi lẫn nhau và giúp nhau cùng tiến bộ.

Trên thực tế, việc sử dụng phương pháp này trong dạy học Địa lí chưa đạt kết quả cao, quá trình tổ chức trò chơi còn đơn điệu, chưa thực sự lôi cuốn, hấp dẫn học sinh, chưa tổ chức được trò chơi tập thể để có thể huy động được nhiều học sinh tham gia một lúc. Đối với học sinh lớp 9 lượng kiến thức rất nhiều, khi các em phải chuẩn bị cho kì thi chuyển cấp nên chỉ tập trung vào 3 môn Toán, Văn, Anh, các em không hào hứng với các môn học khác. Và như đã nói môn Địa lí có vai trò rất quan trọng đặc biệt là Địa lí 9 đi tìm hiểu hoàn toàn về Việt Nam qua đó các em sẽ hiểu rõ hơn về dân cư- kinh tế- xã hội các điều kiện tự nhiên của các vùng miền để có một cái nhìn khái quát về đất nước. Phương pháp sử dụng trò chơi sẽ giúp các em có thể tiếp thu kiến thức một cách tự nhiên, nhẹ nhàng theo hình thức “ Học mà chơi- Chơi mà học”. Chính vì vậy tôi đã lựa chọn đề tài “Sử dụng trò chơi trong dạy học Địa lí 9 2. Mục tiêu của sáng kiến Giúp HS học môn Địa lí thông qua các trò chơi học tập để từ đó hình thành cho các em tư duy sáng tạo, nhanh nhạy và hơn nữa giúp các em có tinh thần thoải mái khi học làm đa dạng về phương pháp dạy học và cách thức tiến hành.

Nhằm đem lại hiệu quả dạy học bộ môn, nâng cao chất lượng giáo dục, tạo hứng thú học tập, niềm tin và tình cảm của học sinh được nâng cao. Và làm môn Địa lý trở nên sinh động, gần gũi, thiết thực hơn, giúp các em yêu thích môn Địa lí hơn. Đề tài là kinh nghiệm quý báu để chia sẻ, trao đổi với đồng nghiệp giúp giáo viên sử dụng linh hoạt các phương pháp dạy học nhằm tạo cho học sinh tính chủ động, tích cực trong học tập.

3. Phạm vi của sáng kiến - Phạm vi: Đề tài tập trung tìm hiểu việc sử dụng các trò chơi học tập được áp dụng cụ thể vào các bài học trong chương trình Địa lí 9 ở trường TH & THCS xã Vân Mộng, năm học 2019-2020 - Đối tượng: Đề tài được nghiên cứu ở đối tượng là học sinh khối lớp 9 - Địa điểm: Học sinh lớp 9 – trường TH & THCS xã Vân Mộng, Huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn II – CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN

1. Cơ sở lý luận Trong xã hội hiện nay, cuộc cách mạng khoa học - công nghệ 4.0 và xu thế toàn cầu hoá đã đem lại cho con người những cơ hội và những thách thức mới. Đòi hỏi ngành Giáo dục cần phải phải đào tạo ra những con người có ý chí, lòng say mê, khả năng tự học, tự chiếm lĩnh tri thức mới suốt đời. Chính vì vậy mục tiêu và nội dung giáo dục cũng như dạy học đã được đổi mới theo hướng tích cực hoá hoạt động nhận thức và học tập của học sinh. Cùng với các bộ môn khác, xu thế đổi mới phương pháp dạy học trong môn Địa lí đang diễn ra rất sôi nổi để đáp ứng yêu cầu nâng cao chất lượng dạy học.

Khổng Tử đã từng dạy học trò của mình rằng: “Biết mà học không bằng thích mà học, thích mà học không bằng vui mà học”. Các trò chơi trong dạy học có nguồn gốc từ các trò chơi trong thực tế. Do đó trò chơi không những giúp học sinh gần gũi, cởi mở và tạo sự chú ý của học sinh đối với nội dung bài giảng, mà còn khuyến khích học sinh tiếp thu bài một cách tự nhiên, không gượng ép và khô cứng. Từ đó, nó thúc đẩy học sinh hành động, áp dụng bài học vào thực tiễn.Thông qua trò chơi, ý nghĩa nội dung của bài học được truyền tải đến người nghe một cách nhẹ nhàng nhưng đầy sâu sắc dễ hiểu, kiến thức nội dung trong bài sẽ làm cho học sinh nhớ lâu và cảm thấy không bị nhàm chán, tiết học sẽ trở nên có hiệu quả hơn.

Trò chơi học tập Địa lí có tác dụng rất lớn trong việc phát huy tính tích cực, chủ động, năng động, sáng tạo hoạt động học tập của học sinh bồi dưỡng cho học sinh năng lực tư duy ,trí tưởng tượng và óc thẩm mĩ, đề xuất các ý tưởng sáng tạo và tự nguyện trình bày, diễn đạt các ý kiến của mình, đồng thời giúp học sinh tránh được sự căng thẳng, nhàm chán khi tiếp thu tri thức Địa lý thuần tuý.

2. Cơ sở thực tiễn Trước khi thực hiện đề tài này bản thân tôi đã tìm hiểu giáo viên dạy môn Địa lí trước đây tại trường thì giáo viên cũng đã áp dụng phương pháp tổ chức trò chơi khi dạy học. Nhưng không thực hiện thường xuyên liên tục mà chỉ thực hiện ở một số tiết thao giảng, dự giờ, do đó không tạo được hứng thú học tập cho học sinh dần dần các em chỉ học theo lối học thuộc lòng, trong học tập ghi bao nhiêu học bấy nhiêu, chưa biết cách diễn đạt, và thiếu kĩ năng Địa lí nên chất lượng học tập phần nào bị giảm sút. Đối với học sinh THCS, vui chơi vẫn là nhân tố quan trọng trong hoạt động của học sinh. Đặc biệt là đối với các em lớp 9, áp lực học hành rất lớn.

Vì thế cùng với các phương pháp khác, trò chơi học tập là phương pháp nhằm tích cực hoá đối tượng học sinh, nếu sử dụng một cách có hệ thống với các hình thức phong phú và dựa trên một nội dung khoa học, trò chơi trong bộ môn sẽ gây hứng thú cho học sinh, đưa đến việc ham muốn mở rộng hiểu biết, sưu

tầm khám phá và đọc thêm nhiều nguồn tài liệu khác nhau. Chính vì vậy bản thân tôi mạnh dạn trình bày một vài ý tưởng mà tôi sau khi áp dụng ở trường TH&THCS xã Vân Mộng, bước đầu đã có những biểu hiện tích cực trong thái độ học tập của học sinh và hiệu quả của giờ học Địa lí được nâng lên rõ rệt.

III – NỘI DUNG SÁNG KIẾN 1. Nội dung và những kết quả nghiên cứu của sáng kiến: 1.1. Nội dung 1.1.1. Vài nét tổng quan về sử dụng trò chơi trong dạy học Địa lí 9 THCS *Quan niệm về trò chơi Địa lí: - Được hiểu là những hoạt động làm thỏa mãn những nhu cầu của con người, trước hết là vui chơi, giải trí.

- Trò chơi Địa lí trong dạy và học ở trường THCS là trò chơi học tập, có tác dụng mở rộng và củng cố hiểu biết kiến thức, rèn luyện các kỹ năng Địa lí của học sinh. Dạy học dựa trên trò chơi là một phương pháp gây nhiều hứng thú cho người học nhưng đòi hỏi tính sáng tạo của người dạy. Và đối với các em học sinh, môn Địa lý trở nên sinh động, gần gũi, thiết thực hơn, giúp các em yêu thích môn Địa lí hơn. * Việc tổ chức trò chơi học tập góp phần hình thành và phát triển năng lực cho học sinh về: - Kỹ năng: giao tiếp, tương tác giữa các cá nhân trong một đội chơi; trao đổi, trình bày và tiếp nhận thông tin; tìm kiếm thông tin; làm việc có trách nhiệm trong môi trường hợp tác; phối hợp với người khác để cùng hoàn thành công việc.

- Thái độ: Ý thức hợp tác trong công việc, chịu trách nhiệm, tôn trọng thành quả lao động của người khác. * Ích lợi của việc tổ chức trò chơi học tập: - Trò chơi sẽ làm thay đổi không khí học tập của lớp. Học sinh sẽ thấy vui hơn, cởi mở hơn, thư thái. Bên cạnh đó trò chơi học tập còn tạo cho các em khả năng quan sát tốt, tinh thần đoàn kết, giao lưu trong tổ, lớp tạo tính chủ động, tự tin, mạnh dạn, sáng tạo cho các em. Mặt khác trò chơi học tập là con đường thuận lợi để học sinh khắc sâu kiến thức khi học.

1.1.2. Đặc trưng tổ chức trò chơi học tập trong dạy học Địa lí - Nội dung trò chơi phải nằm trong chương trình Địa lí bậc THCS vừa phải có tác dụng gây hứng thú học tập, kích thích tinh thần học tập và phát huy năng lực chuyên biệt về bộ môn Địa lí của HS. - Trò chơi Địa lí phải mang đầy đủ các tính chất của trò chơi thông thường, đó là: có luật chơi, hình thức chơi, có sự thi đua và gây hứng thú giữa các cá nhân, các nhóm, các tổ HS.

1.1.3. Yếu tố và nguyên tắc khi thực hiện trò chơi Địa lí: * Để có một trò chơi đúng nghĩa và bổ ích phải hội tụ 3 yếu tố sau: - Xây dựng bầu không khí vui tươi, sống động, thu hút tất cả mọi người cùng tham gia.

- Rèn luyện kỹ năng phản ứng nhanh, tháo vát, quyết đoán...

- Giáo dục chiều sâu: Thông qua các trò chơi giúp cho các em học sinh nhận thức được tinh thần đoàn kết, tình đồng đội và kỷ luật tập thể, tính trung thực. * Để thực hiện trò chơi địa lý cần thực hiện những nguyên tắc sau: - Tổ chức trò chơi Địa lí phải phù hợp với đặc điểm tâm lý, trình độ nhận thức và hoàn cảnh học tập của học sinh, phù hợp với điều kiện vật chất và không gian, thời gian thực hiện.

- Nội dung trò chơi là nội dung Địa lí hoặc có liên quan trực tiếp, giúp mở rộng, nâng cao kiến thức, kỹ năng Địa lí.

- Trò chơi Địa lí tuy mang tính tự nguyện tham gia nhưng phải đề cao tinh thần kỷ luật, ý thức tập thể của học sinh; đề cao được vai trò, tính tích cực, sáng tạo của các cá nhân học sinh 1.1.4. Quy trình thiết kế và tổ chức trò chơi học tập trong dạy học Địa lí 9 *Quy trình thiết kế trò chơi dạy học: - Giai đoạn chuẩn bị: + Xác định mục tiêu dạy học: Đây là nhiệm vụ quan trọng nhất có tính chất quyết định trò chơi được thiết kế phải đạt được các mục tiêu bài học. + Xây dựng và lựa chọn trò chơi: Chọn trò chơi phải phù hợp nội dung và khả năng thích ứng với bài học. + GV xác định: số nhóm chơi, số người chơi và các đồ dùng, phương tiện, phục vụ cho trò chơi.

- Giai đoạn thực hiện: + Trình bày trò chơi: Giải thích rõ ràng, dễ hiểu, dẫn dắt người chơi từng bước để tạo sự hấp dẫn. Nếu cần thiết có thể chơi thử. GV phải quán triệt sự nghiêm túc của HS khi tham gia. + Điểu khiển trò chơi: GV hoặc HS do GV cử ra điều khiển trò chơi. Đề cao tinh thần tự giác, thẳng thắn trung thực. Khi bắt lỗi phải phải khách quan chính xác, công bằng. Phải biết dừng trò chơi đúng lúc, đặc biệt chú ý đảm bảo thời gian như dự kiến.

- Giai đoạn kết thúc: + Phạt những người thua bằng những hình thức nhẹ nhàng thoải mái tránh những hình phạt thô bạo và kéo dài thời gian. + Đánh giá những ưu khuyết điểm của trò chơi cần thêm bớt gì không? về luật lệ, cách chơi, tính hấp dẫn, sự giáo dục của trò chơi đến đâu? * Quy trình tổ chức trò chơi trong dạy học Địa lí 9 - Bước 1: Giới thiệu trò chơi, hướng dẫn cách chơi, luật chơi

+ Bằng cách nào đó cho học sinh thấy được sự hấp dẫn của trò chơi nhưng phải thật ngắn gọn, xúc tích. + GV giải thích rõ ràng nội dung chơi, luật chơi và chơi thử (nếu cần).

- Bước 2: Lựa chọn HS tham gia trò chơi (nếu tổ chức cho cả lớp cùng chơi thì không cần thực hiện bước này) bằng cách chỉ định hoặc bốc thăm ngẫu nhiên.

- Bước 3: Thực hiện chơi. + Học sinh tham gia trò chơi dưới sự giám sát của GV hoặc HS do giáo viên và lớp bầu ra. + Khi HS chơi GV phải quan sát để biết được cử chỉ thái độ để từ đó có cách giáo dục phù hợp. + Trong quá trình chơi GV có thể chuyển hướng so với dự kiến ban đầu một ít, GV nên linh động khéo léo dẫn dắt. Đừng nên quá nguyên tắc, cứng nhắc. + GV đóng vai trò là người trọng tài phải xử lí tình huống khách quan, không thiên vị. Hình phạt nhẹ nhàng.

- Bước 4: Tuyên bố người thắng cuộc và trao thưởng (nếu có) + GV đóng vai trò là người trọng tài phải xử lí tình huống khách quan, không thiên vị. Hình phạt nhẹ nhàng đừng nên bắt ép quá đáng mà nên động viên người thua tham gia.

- Bước 5: Nhận xét, đánh giá. + Tiến hành đánh giá nhận xét về những kết quả của trò chơi học tập + Cùng HS chốt lại các kiến thức có liên quan, giảng giải, phân tích với các đáp án sai. + HS ghi nhận lại phần kiến thức.

1.1.5. Phân loại trò chơi học tập trong dạy học Địa lí THCS Trò chơi Địa lí rất đa dạng, phong phú. Trò chơi có thể tiến hành ở đầu giờ với mục đích khởi động, tạo hứng thú và tâm lí sẵn sàng cho tiết học. Tuy nhiên, nội dung trò chơi cần thiết phải hướng đến nội dung bài học, dựa trên những hiểu biết sẵn có của học sinh. Trò chơi cũng được tiến hành trong giờ hoặc cuối giờ học, được coi như là một nội dung bài học góp phần củng cố bài.

Trò chơi được tiến hành nhằm mục đích giúp học sinh hào hứng với việc khám phá kiến thức mới và chính bản thân nội dung trò chơi cũng là những kiến thức mới, góp phần phát huy sự nhanh nhạy, quyết đoán của người chơi, phát huy tính tập thể của nhóm lớp, có ý nghĩa lớn trong việc hình thành các kĩ năng sống, nhân cách của học sinh thông qua biểu hiện đơn giản nhất là tôn trọng người chơi, lắng nghe đáp án và phản biện một cách hợp lí.

Thông thường tròn môn Địa lí người ta chia trò chơi thành 3 nhóm lớn dựa vào phương tiện và cách thức thực hiện: - Nhóm trò chơi dùng lời: giáo viên chủ yếu có nhiệm vụ là đọc câu hỏi, học sinh trả lời và giáo viên sẽ là người công bố đáp án, hỏi đáp để giúp học sinh tái hiện hoặc củng cố kiến thức.

- Nhóm trò chơi có sử dụng phương tiện trực quan: Các phương tiện trực quan trong Địa lí phổ biến là tranh, ảnh, bản đồ, tập bản đồ, phim, sơ đồ, mô hình. Với các phương tiện này, giáo viên kết hợp dùng lời để mô tả, yêu cầu học sinh quan sát, nghiên cứu, ghi chép và trả lời nhằm tái hiện kiến thức, đánh giá, phản biện, giải thích các vấn đề Địa lí.

- Nhóm trò chơi có sử dụng công nghệ: Trong nhóm trò chơi này, giáo viên và học sinh đều phải sử dụng máy tính, điện thoại thông minh có kết nối mạng để phục vụ cho việc tìm kiếm và tổng hợp kiến thức.

Nhưng trong quá trình giảng dạy, tôi thường áp dụng hình thức trò chơi nhỏ trong không gian lớp học với số lượng học sinh khoảng 20-25 HS. Do đó, trong bài viết này tôi xin phép trình bày nội dung chủ yếu là một số trò chơi nhỏ.

1.1.6. Giới thiệu một số trò chơi học tập trong dạy Địa lí THCS a. Trò chơi Trả lời nhanh - Là trò chơi phổ biến, dễ thực hiện và học sinh rất hào hứng. Được tổ chức theo nhóm hoặc cá nhân, là những câu trả lời ngắn, các câu hỏi trắc nghiệm ở mức độ đơn, câu hỏi từ các đoạn phim mà giáo viên cho học sinh xem. Nội dung câu hỏi phổ biến về địa danh hoặc hỏi về số liệu. * Cách tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị: Bảng con, bút viết bảng - Bước 2: Tiến hành + Giáo viên quy ước về thời gian, có thể là 5 giây bằng cách đếm số thứ tự. Hết giờ, giáo viên nói tiếng “hết” và học sinh giơ bảng kết quả. + Giáo viên đọc câu hỏi, học sinh ghi nhanh đáp án ra bảng con + Giáo viên xác nhận kết quả của các nhóm. + Giáo viên ghi nhận điểm số của học sinh hoặc học sinh có thể tự ghi nhận điểm số vào một góc bảng của mình.

- Bước 3: Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai. + Khen thưởng b. Trò chơi Bingo - Đây là trò chơi lí thú vì có sự thi đua, phán đoán rất gay cấn giữa các thành viên trong lớp.

- Trò chơi này có ưu điểm nổi bật đó là: + Huy động sự tham gia của tất cả học sinh trong lớp. + Kiểm tra thông tin cho toàn bài. + Ghi nhớ được kiến thức nhiều lần thông qua đọc, trả lời và đánh giá nên sẽ có thể ghi nhớ được lâu.

+ Trò chơi có tính thi đua cao thể hiện quả việc Bingo và tổng số đáp án trả lời đúng. * Cách tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị + Lựa chọn bài phù hợp, có thể là bài tương đối đơn giản mà học sinh dễ nhớ, dễ hiểu hoặc những bài có nhiều thông tin, khái niệm cần ghi nhớ. + Chuẩn bị 1 tờ giấy khổ A5, có thể chia thành 16 hoặc 25, thậm chí là 36 ô trống để học sinh có thể điền các nội dung tương ứng. + Học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, bút viết, bút đỏ hoặc bút dạ quang.

- Bước 2: Tiến hành + Giáo viên nêu yêu cầu, phát phiếu Bingo. + Học sinh đọc sách, nghiên cứu kĩ và chọn ra 16/25/26 thuật ngữ, cụm thông tin quan trọng, tiêu biểu cho bài học trong thời gian cho trước khoảng 10 đến 15 phút. + Giáo viên đọc câu hỏi ngắn, học sinh dựa vào kiến thức ghi nhớ để trả lời kết hợp với việc xác định sự trùng khớp giữa đáp án của bản thân và của giáo viên.

- Bước 3: Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai. + Học sinh nếu đạt Bingo(tức là đúng liên tiếp các hàng ngang/dọc/chéo) sẽ được nhận phần thưởng của giáo viên. Trong trường hợp khác, giáo viên có thể tổng kết bằng cách tính tổng số câu trả lời đúng. c. Trò chơi kể tên - Giúp HS ghi nhớ được nhiều thông tin địa lí.

- Ưu điểm của trò chơi: + Trò chơi này rất dễ thực hiện do giáo viên không phải chuẩn bị nhiều. + Trò chơi được tiến hành trong thời gian ngắn nên không lấy mất nhiều nội dung khác của tiết học. + Có thể kiểm tra mức độ hiểu biết của cả lớp * Cách tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị + Giáo viên chuẩn bị đề tài liên quan để kể tên. Có thể kể tên 63 tỉnh/thành nước ta, kể tên các trung tâm công nghiệp; kể tên các đô thị… + Gọi đại diện ngẫu nhiên + Đồng hồ bấm giờ - Bước 2: Tiến hành

+ Cách 1: GV yêu cầu học sinh liệt kê thật nhanh tên các địa danh trong vòng 15 giây. Lần lượt các học sinh hoàn thành phần thi. Học sinh được quyền kể lại địa danh các bạn đã kể. + Cách 2: Học sinh kể theo vòng tròn. Mỗi học sinh được kể 1 địa danh.

Học sinh không được lặp lại đáp án. Nếu không kể được sau tiếng đếm đến 3 của trọng tài sẽ bị loại. Kể đến khi người cuối cùng không kể được đáp án nào khác + Cách 3: Giáo viên bốc số thứ tự. Bốc đến số nào, số đó phải kể 1 địa danh.Nếu đó là địa danh thuộc tỉnh phải cho biết tên tỉnh đi kèm.

- Bước 3: Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai. + Khen thưởng d. Trò chơi ghép nối/điền thông tin - Đây là trò chơi mà có thể kiểm tra được nhiều kiến thức bộ môn nhất là phần kiến thức liên quan đến địa lí kinh tế. * Cách tiến hành: - Bước 1: Chuẩn bị +Tìm kiếm các kiến thức liên quan + Phần trình chiếu trên màn hình hoặc thông tin giấy +Bảng con, bút viết, giẻ lau - Bước 2: Tiến hành + Thông qua quy định về cách nối ghép/điền + Chiếu yêu cầu/phát giấy + Bấm giờ + Hết giờ, chuyển chéo bài qua nhóm khác theo ma trận + HS tự chấm chéo và công bố kết quả.

- Bước 3: Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Giáo viên cùng học sinh phân tích các ý mà học sinh trả lời sai. + Khen thưởng e. Trò chơi Hiểu ý đồng đội - Qua trò chơi HS có thể nắm các khái niệm, các thuật ngữ đã học. Mặt khác có thể gây hứng thú cho HS. - Thời gian thực hiện: trong các tiết học, các buổi ngoại khóa Địa lí, hoạt động ngoài giờ lên lớp. * Cách tiến hành - Bước 1: Chuẩn bị + Tìm kiếm các kiến thức liên quan

+ Chuẩn bị từ khóa - Bước 2: Tiến hành + GV phổ biến luật chơi: Mỗi đội cử 2 người tham gia, 1 người được xem đáp án và tự tìm từ gợi ý, người còn lại không được xem đáp án nhưng được gợi ý trả lời. + GV sẽ đưa ra các thuật ngữ + Bấm giờ: Luật chơi: Có các thuật ngữ cho các đội( tùy thuộc vào thời gian có thể cho nhiều hay ít các thật ngữ). Mỗi đội thực hiện phần chơi này trong thời gian 90 giây (trong đó 30 giây suy nghĩ, 60 giây để gợi ý và trả lời).

Người gợi ý câu trả lời nếu nhắc đến từ trong đáp án là phạm quy, câu trả lời đúng không được tính điểm. Đội nào ghi được nhiều điểm hơn sẽ giành chiến thắng.

- Bước 3. Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Khen thưởng. f. Trò chơi Đuổi hình bắt chữ - Đây là một thể loại trò chơi trí tuệ và vô cùng thú vị. HS sẽ ngạc nhiên và đầy bất ngờ bởi sự kết nối rất chẳng ăn nhập giữa những hình ảnh không mấy liên quan đến nhau, lại có thể cho ra những đáp án thú vị.

- Trò chơi này không chỉ giúp cho HS có những phút giây thư giãn mà còn giúp tăng khả năng tư duy cũng như khả năng tưởng tượng của HS. - Trò chơi này thường sử dụng cho hoạt động khởi động, mở đầu cho một tiết học. Nhiệm vụ của người chơi là nhìn vào một hình vẽ và liên tưởng đến một từ, cụm từ, một câu tục ngữ, thành ngữ, ca dao, …. Tất cả các thuật ngữ này đều liên quan đến chủ đề mà HS đang tìm hiểu. Từ đó, GV dẫn dắt vào bài mới. * Cách tiến hành - Bước 1: Chuẩn bị + Tìm kiếm các bức tranh để học sinh đoán (có thể trình chiếu trên máy chiếu) - Bước 2: Tiến hành + GV phổ biến luật chơi: + GV sẽ đưa ra các bức tranh + Hs đoán: ai đoán được nhiều nhất sẽ giành chiến thắng - Bước 3. Tổng kết, đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Khen thưởng 1.2. Đánh giá kết quả thu được

Một số ví dụ về các trò chơi học tập đã áp dụng trong dạy học: Trò chơi trả lời nhanh, bingo, kể tên, ghép nối/ điền thông tin, hiểu ý đồng đội, đuổi hình bắt chữ (phần phụ lục 2. Đánh giá kết quả thu được 2.1 Tính mới, tính sáng tạo 2.1.1 Tính mới a. Đưa ra được một số kinh nghiệm của bản thân về việc sử dụng trò chơi trong dạy học môn Địa lí lớp 9: - GV phải xác định đây là một phương pháp có nhiều hiệu quả cao đối với việc tạo sự kích thích và tạo sự hưng phấn tham gia vào bài giảng của học sinh, do vậy giáo viên cần tránh thái độ, tâm lý e ngại hoặc thực hiện nửa vời, không duy trì thường xuyên đối với mỗi tiết học trên lớp, điều này rất quan trọng trong xác định tâm thế để thực hiện nội dụng một tiết học theo phương pháp này.

- GV phải chuẩn bị đầy đủ và kỹ nội dung trò chơi, hình thức chơi và cụ thể trò chơi nào sao cho phù hợp với hàm lượng kiến thức cần chuyển tải trong bài. Đây là bước mở đầu hết sức quan trọng để đi đến thành công hay không.

- GV chuẩn bị các hình thức trò chơi: Hình thức trò chơi rất đa dạng, phong phú tùy vào điều kiện cơ sở vật chất chúng ta có thể tổ chức được những trò chơi phù hợp với HS, phù hợp với lứa tuổi, tâm lí của các em, phù hợp với nội dung bài học sẽ làm cho các em nắm vững kiến thức. Cùng một loại trò chơi, có thể sáng tạo nhiều cách khác nhau tùy số học sinh, tùy diện tích phòng hay cách bố trí bàn ghế.

- GV phải biết làm chủ thời gian, kiểm soát được tiến trình hoạt động.

Nên dành khoảng thời gian vừa đủ để học sinh nhớ lại các hoạt động đã qua và rút ra điều gì cần thiết liên quan tới bài học, nếu không trò chơi sẽ phản tác dụng.

- GV phải là trọng tài, công bằng, quyết đoán và kiến thức chắc chắn.Các trò chơi sau khi kết thúc cần tổng kết, phân tích, ghi nhận để tránh lặp lại.. Khi sử dụng trò chơi cần chú ý đến các phương tiện hỗ trợ để tăng tính hiệu quả, chẳng hạn như tranh ảnh, âm nhạc... b. Một số lưu ý khi tổ chức trò chơi học tập trong dạy học Địa lí - Khi lựa chọn trò chơi phải đơn giản, dễ thực hiện, không tốn nhiều thời gian, sức lực để không ảnh hưởng đến các hoạt động tiếp theo của tiết học hoặc ảnh hưởng đến các tiết học khác.

- Chú ý đến sự tự nguyện, bình đẳng giữa các học sinh.

- Nội dung trò chơi thường gắn với nội dung bài học, nó sẽ minh họa một cách sinh động cho các kiến thức lí thuyết mà các em đã học.

- Khi chia nhóm, đội không nên chia quá nhiều vì như thế lúc tổng kết sẽ khó khăn, trò chơi mất đi sự hào hứng. Nhưng phải thu hút được đa số (hay tất cả) mọi học sinh tham gia - Khi thực hiện trò chơi GV phải Giải thích rõ luật chơi: Trò chơi chỉ thật sự phản ánh nội dung khi được thể hiện đúng bản chất. Do đó, GV cần giải thích rõ luật chơi để HS không làm sai lệch nội học tập chứ không để tranh giành thứ hạng, khẳng định tài năng. GV nên nhấn mạnh ý nghĩa này để tránh xảy ra mâu thuẫn, bất đồng trong HS. - Chú trọng phân tích ý nghĩa sau khi thực hiện trò chơi.

- Không lạm dụng phương pháp trò chơi trong dạy học. Việc sử dụng phải phù hợp nội dung học tập, đặc điểm đối tượng, mục tiêu dạy học…Sự lạm dụng phương pháp tổ chức trò chơi sẽ gây nhàm chán, thậm chí phản tác dụng c. Cách thiết kế và tổ chức một số trò chơi học tập trong dạy học Địa lí THCS Thông thường các giáo viên chỉ sử dụng trò chơi ở phần giới thiệu bài hoặc củng cố, trong phạm vi đề tài này tôi mạnh dạn đưa trò chơi vào trong trong giờ học được coi như là một nội dung bài học. Sau đây là cách thiết kế và tổ chức trò chơi qua tất cả các khâu trong một giờ học *Thiết kế và tổ chức trò chơi học tập thông qua tình huống xuất phát - Mục đích của HĐ này là tạo tâm thế học tập cho HS, giúp HS ý thức được nhiệm vụ học tập, hứng thú học bài mới. GV sẽ tạo tình huống học tập dựa trên việc huy động kiến thức, kinh nghiệm của bản thân HS có liên quan đến vấn đề xuất hiện trong trong tài liệu hướng dẫn học. Từ đó, giúp HS suy nghĩ và bộc lộ những quan niệm của mình về vấn đề sắp tìm hiểu, học tập. Vì vậy, các câu hỏi/nhiệm vụ trong HĐ khởi động là những câu hỏi/vấn đề mở, không cần có câu trả lời hoàn chỉnh. Kết thúc HĐ này, GV không chốt về nội dung kiến thức mà chỉ giúp HS phát biểu được vấn đề để HS chuyển sang các HĐ tiếp theo nhằm bổ sung những kiến thứ, kĩ năng mới, qua đó tiếp tục hoàn thiện câu trả lời hoặc giải quyết vấn đề.

- Chương trình Địa lí 9 bao gồm các 3 phần chính: Địa lí dân cư, Địa lí Kinh tế và sự phân hóa các vùng lãnh thổ. Để HS có hứng thú, ham mê tìm tòi, giải quyết các tình huống có vấn đề thì GV cần có tình huống xuất phát (hoạt động khởi động) sao cho hấp dẫn, thu hút HS và thay đổi được không khí lớp học, khởi đầu cho một giờ học vừa kiểm tra được kiến thức cũ vừa nêu được vấn đề cần giải quyết trong bài mới.

- Các nguyên tắc xây dựng tình huống xuất phát + Tình huống xuất phát phải gần gũi với đời sống mà HS dễ cảm nhận và đã có ít nhiều những quan niệm ban đầu về chúng.

+ Việc xây dựng tình huống xuất phát cần phải chú ý tạo điều kiện cho HS có thể huy động được kiến thức ban đầu để giải quyết, qua đó hình thành mâu thuẫn nhận thức để học sinh phát hiện vấn đề, đề xuất các giải pháp nhằm giải quyêt vấn đề.

- Khi thiết kế xây dựng trò chơi ở phần khởi động phải chú ý tới thời gian nhanh gọn: khoảng 5p - Một số trò chơi thích hợp như: ai tinh mắt, ai nhanh hơn, nhanh như chớp, kể tên, đuổi hình bắt chữ, nhìn hình bắt ý *Thiết kế và tổ chức trò chơi học tập thông qua hoạt động hình thành kiến thức mới.

- Mục đích của hoạt động này là giúp HS lĩnh hội được kiến thức, kĩ năng mới vào hệ thống kiến thức, kĩ năng của bản thân. GV sẽ giúp HS xây dựng kiến thức mới của bản thân trên cơ sở đối chiếu kiến thức, kinh nghiệm sẵn có với những hiểu biết mới. Kết nối/sắp xếp kiến thức cũ và kiến thức mới dựa trên việc phát biểu, viết ra các kết luận/khái niệm/công thức mới - Việc tổ chức trò chơi có thể thực hiện trong từng phần của HĐ hình thành kiến thức mới tùy vào đơn vị kiến thức, kĩ năng mà HS cần đạt được.

- Một số trò chơi thích hợp như: Bingo, kết nhóm, truy tìm đồng đội, nhớ nhanh viết đúng,…. *Thiết kế và tổ chức trò chơi học tập thông qua hoạt động luyện tập/củng cố bài - Mục đích của hoạt động này là giúp HS củng cố, hoàn thiện kiến thức, kĩ năng vừa lĩnh hội được. Trong HĐ này, HS được yêu cầu áp dụng trực tiếp kiến thức vào giải quyết các câu hỏi/bài tập/tình huống/vấn đề trong học tập. Kết thúc HĐ này, nếu cần, GV có thể lựa chọn những vấn đề cơ bản về phương pháp, cách thức giải quyết các câu hỏi/bài tập/tình huống/vấn đề để HS ghi nhận và vận dụng, trước hết là vận dụng để hoàn chỉnh câu trả lời/giải quyết vấn đề đạt ra trong HĐ khởi động.

- Hiện nay ở lớp 9 HS phải học 13 môn học. Mỗi ngày các em học từ 4-5 tiết/ 1 ngày Vì vậy không tránh khỏi việc bị căng thẳng, quá tải trong học tập.

Do đó, việc thay đổi hệ thống bài tập củng cố bằng các trò chơi học tập là vấn đề cần được quan tâm và ứng dụng. Khi thiết kế xây dựng trò chơi ở phần khởi động phải chú ý tới thời gian nhanh gọn. Một số trò chơi thích hợp như:thử tài chuyên gia, ai ghép hình nhanh nhất, đoàn tàu tri thức, ô số bí ẩn, nhổ cà rốt….

2.1.2 Tính sáng tạo:

- Góp phần đổi mới phương pháp dạy học môn Địa lí theo phương hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh, - Thiết kế trò chơi học tập theo định hướng phát triển năng lực cho HS - Sự lựa chọn các trò chơi dạy học phù hợp với đối tượng học sinh của lớp qua từng dạng bài, qua từng hoạt động - Phân loại trò chơi theo cách sử dụng: Khám phá tri Khởi động Kích thích học tập thức Loại trò chơi Mục tiêu Tác dụng

Tạo Hưng phấn trước khi học Thư giãn, kích hoạt tâm thế học tập.

Chơi ra chơi, học ra học Trò chơi đa dạng

Kích thích tính tích cực học tập Học hào hứng,sôi động

Khám phá tri thức.

Trải nghiệm, tạo tình huống có vấn đề.

Thao tác chơi là nội dung học Sáng tạo

Thao tác chơi là hình thức học Sử dụng kĩ thuật, Yêu cầu công nghệ - Hệ thống một số các trò chơi mà HS yêu thích.

- Dựa trên cơ sở lí thuyết có sẵn tiến hành áp dụng trong quá trình học không chỉ ở các bài lí thuyết mà còn thực hiện ở các bài thực hành - Trước khi thực hiện trò chơi sẽ yêu cầu học sinh chuẩn bị bài trước tìm hiểu các kiến thức trên mạng internet, góp phần mở rộng kiến thức cho học sinh.

- Phân loại học sinh thông qua các trò chơi sẽ đánh giá xem các em còn yếu ở các phần nào, từ đó tìm ra cách khắc phục.

2.2. Khả năng áp dụng và mang lại lợi ích thiết thực của sáng kiến: a) Khả năng áp dụng hoặc áp dụng thử, nhân rộng: - Sáng kiến trên tôi đã áp dụng trong giảng dạy môn Địa lí 9 trong ở nhà trường và đã được đồng nghiệp và học sinh hưởng ứng nhiệt đem lại kết quả cao trong học tập.

- Có khả năng ứng dụng thực tiễn, dễ áp dụng, có thể ứng dụng một cách dễ dàng vào các giờ dạy Địa lí, trong chương trình THCS và cả chương trình địa lí THPT. - Tùy thuộc vào nội dung bài học mà giáo viên có thể khéo khéo giảng dạy cho học sinh mà không cần phải tốn kém, đầu tư nhiều vào trang thiết bị, cơ sở vật chất. b) Khả năng mang lại lợi ích thiết thực * Hiệu quả kinh tế: - Trò chơi dễ sử dụng trong dạy học, thực hiện được ở tất cả các lớp, các trình độ khác nhau và có thể áp dụng ở các khối lớp khác. Đặc điểm

- Tính phổ biến: tất cả các đối tượng giáo viên, học sinh khi học tập và tìm hiểu môn Địa lí.

- Thiết kế trò chơi hay sử dụng trò chơi của các tác giả có thể dùng cho nhiều nhóm nội dung khác của môn Địa lí, đặc biệt là nội dung ngắn gọn, trả lời nhanh đòi hỏi HS vốn hiểu biết rộng.

- Nếu trong tiết học giáo viên không sử dụng phương tiện dạy học nào học sinh sẽ cảm thấy: tiết học trôi qua nặng nề, khô khan thời gian trôi chậm chạp, lớp học rất trầm…Với ý tưởng sử dụng trò chơi trong dạy học địa lí 9 bản thân tôi đã thực hiện và thông qua đánh giá kết quả học tập của học sinh và quan sát thái độ học tập, thăm dò ý kiến của học sinh đã có hiệu quả rất tích cực. * Hiệu quả về mặt xã hội: - Góp phần xây dựng một thế hệ trẻ có kiến thức, có kĩ năng, tư duy sáng tạo, tự làm chủ bản thân - Trên cơ sở học sinh đã nắm vững các nội dung kiến tự nhiên, kinh tế, xã hội, đất nước, con người, giúp các em thêm yêu quê hương, đất nước.

- Ngày càng có nhiều em học sinh yêu thích học bộ môn nhất là các em có tâm lý ngại học thuộc. So sánh kết quả khảo sát đầu năm trước khi tiến hành sử dụng trò chơi và điểm học kì 1 vừa qua của lớp có sử dựng trò chơi Địa lí thì tỷ lệ học sinh yếu và học sinh trung bình ngày càng giảm, số học sinh khá, ngày càng tăng, chất lượng môn học cũng tăng lên rõ rệt.

Số Giỏi Khá TB Yếu Kém HS SL % SL % SL % SL % SL % 0 0 10 43,5 12 52,2 1 4,3 0 0 Điểm KS 23 0 0 13 56,5 10 43,5 0 0 0 0 Điểm thi 23 HKI - Bên cạnh đó thái độ của học sinh khi tham gia trò chơi đã có kết quả. Để thực hiện nghiên cứu, tôi tiến hành khảo sát và thu được kết quả qua bảng sau: Thái độ Khi chưa áp dụng sáng kiến Khi áp dụng sáng kiến Số lượng Tỉ lệ (%) Số lượng Tỉ lệ (%) HS HS 2 8,7 4 17,4 Rất thích, hào hứng 8 34,8 13 56,5 Hào hứng hơn 10 43,4 6 26,1 Bình thường 3 13,1 0 0 Không thích 0 0 0 0 Không quan tâm 23 100.0 23 100 Tổng Như vậy, hầu hết học sinh đều thích và rất thích trò chơi trong các tiết học khi có tới 74 % học sinh được hỏi đều tỏ ra thích và hào hứng. Việc sử dụng trò

chơi thường xuyên trong các bài học đã tạo được tác động tích cực đối với học sinh.

III – KẾT LUẬN Như vậy qua thời gian ngắn áp dụng sáng kiến vào giảng dạy đã thu đựơc những kết quả nhất định , hầu hết học sinh đều thích và rất thích trò chơi trong các tiết học. Trò chơi cũng góp phần giúp học sinh tăng cường tính hợp tác thông qua các hoạt động thảo luận, trao đổi và liên kết lẫn nhau nhằm thực hiện các yêu cầu của trò chơi.

Tuy nhiên để một giờ học thật sự có hiệu quả cũng đòi hỏi sự sáng tạo rất nhiều của giáo viên. Việc sử dụng phải phù hợp nội dung học tập, đặc điểm đối tượng, mục tiêu dạy học… Dạy đúng kiến thức Địa lí đã khó, dạy để học sinh yêu thích bộ môn lại càng khó hơn. Để học sinh yêu thích bộ môn, đòi hỏi mỗi giáo viên cần phải nỗ lực, quyết tâm, tìm tòi, nghiên cứu, trao đổi và học tập kinh nghiệm của đồng nghiệp. Đó cũng chính là mục đích của bài viết này muốn đề cập. Rất mong được các đồng nghiệp tham khảo và đóng góp ý kiến xây dựng các trò chơi hoàn thiện và được sử dụng hiệu quả hơn.

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO - Sách giáo khoa, sách giáo viên Lớp 9- Nhà Xuất bản giáo dục Việt Nam - Bài tập địa lí 9- Nguyễn Đình Tâm (chủ biên) của Nhà Xuất bản giáo dục - Dạy và học tích cực Một số phương pháp và kĩ thuật dạy học, NXB Đại học Sư Phạm - Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng môn Địa lý lớp 9, NXB Giáo dục Việt Nam - Internet, báo chí điện tử...

- Phương pháp sử dụng trò chơi dạy hoc- Nguyễn Thị Bích Hồng

PHỤ LỤC Phụ lục 1: Phiếu điều tra thái độ học tập của học sinh 1. Thông tin về học sinh - Trường: - Lớp: …

- Xếp loại học lực : Giỏi Khá Trung bình Yếu 2. Em hãy đánh dấu ( ) vào những ô mà bạn thấy đúng với bản thân: 2.1. Em có thích học môn Địa Lý không?

Rất thích Thích Bình thường Không thích 2.2 Tại sao em không thích môn địa lí Vì môn địa lí có nhiều số liệu, bản đồ.

Vì môn địa lí là một môn học khô khan.

Vì môn địa lí là một môn học thuộc lòng Vì giáo viên dạy không lôi cuốn.

2.3: Khi thầy (cô) sử dụng trò chơi học tập vào bài dạy Địa lí, em có hứng thú với tiết học hơn không?

Không quan tâm Không thích Bình thường Hứng thú hơn Rất thích, hào hứng 2.4 Tại sao em thích học Địa lí dưới hình thức trò chơi?

Dễ hiểu và nhớ nội dung bài học hơn..

Lớp học sinh động Được thưởng điểm Được rèn kĩ năng nhiều hơn 2.5 Sau khi được học bài học bằng trò chơi, em học được những kĩ năng Kĩ năng tư duy Kĩ năng giao tiếp trước đám đông Kĩ năng xử lí tình huống Kĩ năng làm việc nhóm Tất cả những kĩ năng trên

Phụ lục 2: Một số trò chơi minh họa 1. Trò chơi trả lời nhanh Ví dụ bài áp dụng Bài 32: Vùng Đông Nam Bộ ở phần củng cố bài * Mục tiêu: - HS củng cố được kiến thức đã học - Phát triển năng lực hợp tác * Chuẩn bị: Bảng con, bút viết bảng,10 câu hỏi nhanh về Vùng Đông Nam Bộ * Quá trình tổ chức - Bước 1: Giới thiệu trò chơi, hướng dẫn cách chơi + Trả lời nhanh sau câu hỏi GV nêu, học sinh ghi nhanh đáp án ra bảng con + Thời gian trả lời 5s. Hết giờ, giáo viên nói tiếng “hết” và học sinh giơ bảng kết quả.

- Bước 2: Tiến hành trò chơi 10 câu hỏi ngắn về Đông Nam Bộ: 1/ Tên 4 cây CN lâu năm quan trọng nhất của vùng là gì? > Cao su, tiêu, điều, cà phê 2/ Tên 4 trung tâm quan trọng nhất của vùng? > TP.HCM, Biên Hòa,Vũng Tàu, Thủ Dầu Một 3/ Yếu tố tự nhiên nào khiến Đông Nam Bộ trồng nhiều cao su nhất? > Khí hậu 4/ Tên công trình thủy lợi lớn nhất nước? > Dầu Tiếng 5/ Tên con sông quan trọng nhất vùng ? > Đồng Nai 6/ Ngành công nghiệp khai thác nào được phát triển đặc biệt của vùng? > dầu khí 7/ Kể tên 3 nhân tố KT-XH quan trọng ảnh hưởng lớn đến phát triển ngành? >Vốn, lao động, chính sách, hạ tầng...

8/ Tên ngư trường quan trọng của vùng? > Ninh Thuận-Bình Thuận, Bà Rịa-Vũng Tàu 9/ Tên 1 nhà máy thủy điện ? > Thác Mơ/Trị An/Cần Đơn 10/ Ngành chăn nuôi của vùng đang phát triển theo hướng nào? > Công nghiệp + Giáo viên xác nhận kết quả của các nhóm. + Giáo viên ghi nhận điểm số của học sinh hoặc học sinh có thể tự ghi nhận điểm số vào một góc bảng của mình.

- Bước 3:Nhận xét , đánh giá + Học sinh tổng hợp số đáp án đúng. + Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai. + Khen thưởng 2. Trò chơi binggo

Ví dụ bài áp dụng Bài 28: Vùng Tây Nguyên ở phần nội dung bài học nội dung phần II,III. * Mục tiêu: - Trình bày được các đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên và dân cư xã hội nổi bật của vùng .

- Đánh giá những thế mạnh về tự nhiên cũng như tài nguyên thiên nhiên, dân cư – xã hội của vùng đối với sự phát triển kinh tế xã hội.

- Nêu được những khó khăn, hạn chế về mặt tự nhiên, dân cư – xã hội - Về kỹ năng: Rèn luyện kỹ năng khai thác lược đồ, tranh ảnh, bảng số liệu, biểu đồ. Kĩ năng đọc và chọn lọc thông tin. * Chuẩn bị: Phiếu Bingo gồm 25 ô trống. Học sinh có đầy đủ sách giáo khoa, bút viết, bút đỏ hoặc bút dạ quang.

- Các câu hỏi về vùng Tây Nguyên * Quá trình tổ chức - Bước 1: Giới thiệu trò chơi và hướng dẫn cách chơi + HS nhận phiếu gồm 25 ô trống + HS đọc toàn bộ mục II và III trong SGK, và chọn ra 25 thuật ngữ, cụm thông tin quan trọng, tiêu biểu (khái niệm, địa danh..) cho bài học trong thời gian 7p để điền vào phiếu bingo. Lưu ý, nhớ và phân tích các nguyên nhân hiệu quả. Nguyên tắc không được sửa đáp án, chỉ ghi 1 lần duy nhất. + GV đọc câu hỏi ngắn >>> HS trả lời >>> Nếu đúng thì dùng bút bi khoanh tròn trong phiếu bingo xác nhận đáp án đúng. Nếu có 5 đáp án đúng thẳng hàng (ngang/chéo/dọc) tức là đạt bingo - Bước 2: Tiến hành trò chơi + HS làm việc cá nhân (7p) Bingo bài Tây Nguyên

+ GV kiểm chứng kết quả làm việc. GV chuẩn bị 30 câu hỏi ngắn nhằm kiểm tra các thông tin và kiến thức mà HS đã thể hiện trên Phiếu Bingo.

1/Kiểu địa hình chủ yếu của Tây Nguyên là gì? Cao nguyên 2/Loại đất chính của vùng là gì? >>> feralit (badan) 3/Kiểu khí hậu đặc trưng của vùng? >>> Cận xích đạo 4/Tên 1 con sông lớn của vùng >>> Xrê - Pok; Xê Xan..

5/Giá trị nổi bật của sông ngòi? >>> Thủy điện 6/Loại tài nguyên nào của vùng lớn nhất nước? >>> Rừng 7/Ngành kinh tế có lợi thế đặc biệt nhờ lợi thế khí hậu mát mẻ và và cảnh quan thiên nhiên đẹp của vùng? >>> Du lịch

8/Tên thành phố cao nguyên nghỉ mát nổi tiếng >>> Đà Lạt 9/Loại khoáng sản nào có trữ lượng lớn nhất nước? >>> Bô xít 10/Trữ lượng bô xít Tây Nguyên nhiều như thế nào? >>> 3 tỉ tấn 11/Kiểu đất và khí hậu tạo điều kiện phát triển thuận lợi nhóm cây trồng nào? >>> Cây CN 12/Tên cây công nghiệp quan trọng nhất của Tây Nguyên >>> Cà phê 13/Thời kì nào trong năm gây khó khăn lớn cho sản xuất của vùng? >>> Mùa khô 14/Nguyên nhân nào khiến mùa khô ngày càng nghiêm trọng? >>> Chặt phá rừng 15/ Mùa khô thường gây ra hiện tượng gì? >>> Thiếu nước/cháy rừng 16/Giải pháp nào có tầm quan trọng đối với các vùng phía nam đất nước và các nước láng giềng? >>> Bảo vệ môi trường/Khai thác hợp lí tài nguyên 17/Đồng bào dân tộc thiểu số chiếm bao nhiêu % dân số vùng? >>> 30% 18/Kể tên 1 dân tộc của vùng? >>> Gia – Rai, Ê – Đê…

19/Người Kinh sinh sống chủ yếu ở đâu? >>> đô thị, ven đường giao thông…

20/Mật độ dân số ở Tây Nguyên như thế nào? >>> Thấp nhất nước 21/Dân cư Tây Nguyên phân bố như thế nào? >>> Không đều 22/Tây Nguyên là vùng có chất lượng cuộc sống như thế nào? >>> Khó khăn/thấp 23/Giải pháp nào Tây Nguyên cần hướng đến nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống >>> Tăng cường đầu tư/Chuyển dịch cơ cấu kinh tế/Xóa đói giảm nghèo…

24/Ngoài người bản địa, Tây Nguyên còn có nhóm người nào? >>> Nhập cư 25/Tại sao những năm gần đây, điều kiện sống của các dân tộc Tây Nguyên được cải thiện đáng kể? >>> Đổi mới Ở phần này: HS nghe câu hỏi >>> xung phong trả lời hoặc GV gọi ngẫu nhiên >>> đúng thì đánh dấu vào kết quả của mình.

Bước 3: Tổng kết, đánh giá - Học sinh tổng hợp số đáp án đúng.

- Giáo viên cùng học sinh phân tích các câu mà học sinh trả lời sai.

- Nếu có 5 đáp án đúng thẳng hàng (ngang/chéo/dọc) tức là đạt bingo >>> cuối giờ mang lên xác nhận lấy điểm cộng hoặc Hs có số câu trả lời đúng nhiều nhất Bước 4: Từ kết quả trò chơi GV gọi ngẫu nhiên 2 HS khái đánh giá chung về điều kiện tự nhiên, tài nguyên thiên nhiên và dân cư xã hội vùng Tây Nguyên.

Bước 5: GV chốt ý bằng một số thông tin ngắn, minh họa bằng một số hình ảnh đặc trưng của Tây Nguyên 3. Trò chơi chơi kể tên

Ví dụ bài áp dụng Bài 37: Phát triển tổng hợp p kinh tế và v bảo vệ tài nguyên biển đảo phần ần giớ giới thiệu bài * Mục tiêu: - Xác định đượcc các vùng kinh ttế giáp biển.

- Tạo hứng ng thú cho việc vi học tập - Giáo viên dẫn dắtt vào bài hhọc mới * Chuẩn bị: Giáo viên chu chuẩn bị đề tài liên quan để kể tên. Đồng Đ hồ bấm giờ * Quá trình tổ chứ chức - Bướcc 1: Giáo viên giao nhi nhiệm vụ + Giáo viên chiếuu lư lược đồ một số đảo và quần đảo Việtt Nam + Quan sát lược đồ,, kkết hợp với những kiến thức đã học, c, hãy: Kể tên các vùng kinh ttế giáp biển ở nước ta ?

Nêu những hoạt độộng kinh tế biển nổi bật của mộtt trong các vùng kinh ttế giáp biển ở nướcc ta ?

7 vùng kinh tế Các tỉnh nh thành giáp biển bi - Bước 2: HS ghi tên các vùng kinh ttế giáp biển và một số hoạt ho động kinh tế biển nổi bậtt ra gi giấy note.

- Bước 3: Giáo viên cho hhọc sinh thách đố nhau trả lờii được đư đúng bao nhiêu vùng kinh tếế giáp biển (chọn học sinh cao nhất trả lời trước, nếu đúng hết em đóó chi chiến thắng, chưa đúng hết em còn lại đượ ợc trả lời. Nếu

có cùng 2 học sinh trả lời đúng hết giáo viên sẽ dùng câu hỏi phụ để xác định học sinh chiến thắng.

- Bước 4. GV chuẩn lại kiến thức và đánh giá, dẫn dắt vào bài mới 4. Trò chơi ghép nối Ví dụ bài áp dụng Bài 2: Dân số và gia tăng dân số ở phần củng cố bài * Mục tiêu: Kiểm tra mức độ nhận thức của học sinh về bài học * Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị mảnh ghép có thông tin. Đồng hồ bấm giờ * Quá trình tổ chức - Bước 1: giới thiệu và hướng dẫn cách chơi + Chia lớp thành 4-6 nhóm tùy thuộc sĩ số lớp + GV phát bộ trò chơi thi “Ai ghép hình nhanh nhất” cho các nhóm và yêu cầu dựa vào nội dung vừa tìm hiểu, thảo luận nhóm và ghép hình trong thời gian 3 PHÚT - Bước 2: Tổ chức cho hs chơi - Bước 3: Khen ngợi và cộng điểm cho nhóm làm nhanh nhất và đúng (cộng vào điểm miệng) - Bước 4: Gv tổng kết toàn bộ nội dung bài học 5. Trò chơi Hiểu ý đồng đội Ví dụ bài áp dụng Bài 36: Vùng Đồng bằng sông Cửu Long(tt) ở phần giới thiệu bài * Mục tiêu: -Tạo sự hứng thú cho tiết học.

- Kiểm tra kiến thức bài cũ. * Chuẩn bị: Các từ khóa, đồng hồ bấm giờ * Quá trình tổ chức - Bước 1: Phổ biến luật chơi Thể lệ Từ khóa Có 4 thuật ngữ cho các đội. Trong Vịnh Thái Lan, đồng bằng, Mê vòng 30S, diễn tả bằng ngôn ngữ để Công, đất phèn, ngư trường. cho đồng đội mình đoán ra từ khóa.

- Không sử dụng tiếng Anh, nói lái, sử dụng ngôn ngữ hình thể - Bước 2: Tiến hành, + Chia lớp vào 2 đội, mỗi đội cử ra 2 người. 2 người tham gia, 1 người được xem đáp án và tự tìm từ gợi ý, người còn lại không được xem đáp án nhưng được gợi ý trả lời.

- Bước 3: Giáo viên nhận xét, cho điểm (nếu có) dẫn dắt vào bài mới.

6. Trò chơi đuổi hình bắt chữ

Ví dụ bài áp dụng Bài 34: Thực hành phân tích một số nghành công nghiệp trọng điểm ở Đông Nam Bộ ở phần giới thiệu bài * Mục tiêu: - Tạo sự hứng thú, sự tò mò cho học sinh khi bước vào bài học. * Chuẩn bị: Chuẩn bị các ô chữ, đồng hồ bấm giờ * Quá trình tổ chức - Bước 1: GV giới thiệu trò chơi và phổ biến luật chơi.

- Bước 2: GV mời 2 HS lên bảng giúp GV điều khiển trò chơi: + 1 HS bấm máy, 1HS điều khiển trò chơi. + Sau khi trả lời đúng câu hỏi – HS nhận 1 phần quà (tùy theo từng giáo viên) cho HS trả lời đúng. + Cả lớp tham gia trò chơi trong 3 phút 30 giây. + Trong quá trình chơi trò chơi, HS gặp khó khăn tìm đáp án GV có thể gợi ý giúp HS. - Bước 3: GV nhận xét HS tham gia trò chơi Phụ lục 3: Hình ảnh của HS khi tham gia một số trò chơi