SỬ DỤNG TÌNH HUỐNG THỰC TIỄN TRONG DẠY HỌC CHỦ ĐỀ “MÁU VÀ HỆ TUẦN HOÀN CỦA CƠ THỂ NGƯỜI”

I H C THÁI NGUYÊN IH M

HOÀNG TH H

LU

C GIÁO D C

THÁI NGUYÊN

2019

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

L I H C THÁI NGUYÊN IH M

u c a tôi.

Các s li u, k t qu nghiên c u trong lu

c và

c các

tác gi công b trong b t kì công trình nào.

Các trích d n v b ng bi u, k t qu nghiên c u c a các tác gi khác, các tài li u tham kh o trong lu

u có ngu n g c rõ ràng.

HOÀNG TH H Thái Nguyên, ngày 20 tháng 8 n m 2019 Tác gi

Hoàng Th H

Ngành: Lý lu

y h c b môn Sinh h c Mã s : 8 14 01 11

LU

C GIÁO D C

ng d n khoa h c: PGS.TS. Nguy

THÁI NGUYÊN

ng

2019

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

L IC

M CL C

c bày t lòng kính tr ng và bi Nguy

ng, Khoa Sinh h c -

ng d n và t o m

c nh t t i PGS

ih

n tình

u ki n thu n l i cho tôi trong quá trình h c t

..................................................................................................................ii

Danh m c các ch vi t t t .......................................................................................... iv

il ic

i các Th y, Cô trong Khoa Sinh h c-

Danh m c các b ng ..................................................................................................... v

ng d y b môn sinh h c t i

Danh m c các hình ..................................................................................................... vi

m Thái nguyên; các Th ng trung h

L ic

................................................................................................................ i

M c l c...................................................................................................................... iii

trong quá trình th c hi n lu

ih

L

thu c huy n Ba B , t nh B c K

và t

u

.................................................................................................................... 1

ki n cho tôi hoàn thành t t quá trình h c t p và nghiên c u.

Bên c thân m

il ic ng h , khích l

Tôi xin chân thành c

...................................................................................................... 1 n bè và các em h c sinh

2.

................................................................................................ 2

ng viên tôi trong su t th i gian qua.

........................................................................ 2

n!

................................................................................................ 2 5.

B c K n, ngày

.............................................................................................. 2

6. P

......................................................................................... 2 ............................................................................. 3

H c viên 8.

.............................................................................. 3 ......................................................................................... 3

Ch

Hoàng Th H

1: C

LÝ LU N VÀ TH

TI N ................................................... 4

.............................................................................. 4 ...................................................................................................... 4 ....................................................................................................... 6 ......................................................................................................... 8 ..................................... 8 ,

......................................................... 13

cho HS ....................................................................................................................... 16 ........................................................................... 16 h giá NL

...................................................................................... 17 ................................................................................................... 28

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

1.3.1. M 1.3.2.

c it

1.3.3. N

k

dung kh

1.3.4.

1.3.5. K

sát ........................................................................................... 28

n

....................................................................................... 58

sát ............................................................................ 28

.......................................................................................... 62

sát ............................................................................................ 28

3.......................................................................................... 64

h

sát ..................................................................................... 28

......................................................................... 65

qu kh o sát

................................................................................................................. 65

.......................................................................................................... 28 1.3.6. K

............................................................................................................... 65

qu kh o sát

...................................................................................... 67

................................................................................................ 32 1.3.7. Phân tích nguyên nhân c LU

PH L C

tr ng ............................................................ 33

.......................................................................................... 34 :

.................................................................................................. 35

............................................................................ 35

.................................................................................................................. 37 ............................................................................................ 37 2.2.2. Qu

......................................................... 43 .......................................................................................... 53 :

.............................................................. 54

3.1.

......................................................................... 54

3.2.

......................................................................... 54 ................................................................... 54 .......................................................................... 54 ................................................................................. 54 .................................................................... 54 .................................................................................... 55 .......................................................................................... 58

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

DANH M C CÁC T

Vi t t t

Xin

DH:

D yh c

VI T T T

DANH M C CÁC B NG

c là

...................................... 20

.

................ 21

3.

i ch ng GD &

.

......................................................................................... 27

Giáo d c và ào t o Gi i quy t v

GV:

Giáo viên

HS:

H c sinh

NL:

c

PPDH:

Ph

4.

........... 29

5.

.......................................... 29

6. ........................................................................................... 30 7.

ng pháp d y h c

.......................................................................................... 31

SGK:

Sách giáo khoa

8.

STT:

S th t

9.

..................................................... 32

THTT:

Tình hu ng th c ti n

1.

..... 47

.

....................................... 58

.

..... 61

.

.... 62

:

Tình hu ng có v

THCS:

Trung h c

TN:

Th c nghi m

:

................................................................... 32

V

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

DANH M C CÁC HÌNH

Hình 1.1. Quan h

H

GQV - NL G

-

M

NL G

...... 19

ng THTT ................................................................ 38 Hình 3.1.

.......................... 59

Hình 3.2.

.............. 59

Hình 3.3.

........ 60

Hình 3.4.

....................... 60

Hình 3.5.

..... 61

Hình 3.6.

........... 62

1.1. Xu t phát t nhi m v V

U

im

yh c

i m i giáo d

ng ph thông

ng ta quan tâm chú tr ng. Ngh quy t

29/NQ-TW ch ra r

o nhân l c, b i

ng nhân tài. Chuy n m nh quá trình giáo d c t ch y u trang b ki n th c sang phát tri n toàn di

c và ph m ch

g n v i th c ti n; giáo d

i h c. H

i hành; lý lu n

ng k t h p v i giáo d

c xã

h im

ng ti p c

d ng m t n n giáo d c hi ch

n t h c th

i h c chi

c c n thi t.

ng s h p tác và v n d ng ki n th c vào

th c ti n là nh ng yêu c u m

i s v n d ng linh ho

u 5 Lu t giáo d

c ph i phát huy tính tích

c c, t giác, ch

oc

l c t h c, k

xây

ng sang h c

c, hình thành k

Phát huy tính tích c c c a h d

c là t t y

i h c, b

ih

c hành, lòng say mê h c t

3].

1.2. Xu t phát t tính u vi t c a tình hu ng th c ti n Tình hu ng th c ti n là m t lo i tình hu ng x y ra trong th c ti i h c ph i tìm tòi, sáng t phát tri

gi i quy t s hình thành và

s d

ih cs

c l p, s sáng t o và thích ng linh ho t v i các tình hu ng khác nhau có th g p ph

i s ng. M t khác, thông qua s d

vi c và h p tác v

ih

i, th o lu

hình thành và phát tri

i làm

ut

ih c

c c n thi t và t o cho h s h ng thú, kích thích

nhu c u tìm hi u và m r ng ki n th c mà không gây áp l c trong quá trình h c t p.

1.3. Xu t phát t n i dung ch nhi u ki n th c g Ch ki n th c g

tu n hoàn c

http://lrc.tnu.edu.vn

có

i v i h c sinh p THCS có nhi u n i dung

i th c ti n và thi t th

d ng THTT trong d y h c ch S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

tu n hoàn c

i th c ti n và thi t th iv ih

phát tri

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

GV s c sinh. http://lrc.tnu.edu.vn

Xu t phát t nh

g lí do trên, tôi ch n

tài

- Nghiên c u các tài li u nh : Ch chu n ki n th c

ng trình giáo d c ph thông môn Sinh h c,

môn Sinh h c, n i dung ch

6.2. Các ph

2.

Thi t k và s d ng THTT trong d y h c ch th

-

tu n hoàn c

ng pháp nghiên c u th c ti n

u tra th c tr ng

Dùng phi u

phát tri

u tr

i v i GV và HS nh m tìm hi u th c tr ng, nguyên

nhân, h n ch v vi c phát tri - Khách th nghiên c u: Quá trình d y h c ch phát tri n i

- Ph

tu n hoàn c a

i, xin ý ki n c a các chuyên gia trong

- Ph

phát tri

g pháp th c nghi m s ph m

Th c nghi m theo m nghi m

c THTT và s d ng THTT m t cách h p lý trong d y h c

Máu và h tu n hoàn c

h v c DH Sinh h c v s

d ng THTT.

ng nghiên c u: THTT, v n d ng THTT trong d y h c ch

N u xây d ng

a HS trong d y h c môn Sinh h c.

ng pháp chuyên gia

Trao

S.

h tu n hoàn c

ch

làm

c s cho vi c thi t k và s d ng THTT trong DH.

.

-

ng trình Sinh h c T

s phát tri

m t s tr 6.3. Ph

cho HS.

u ra (không th c hi n theo

i ch ng song song) ng THCS thu

c

nghiên c u s phát tri n NL

a bàn huy n Ba B , t nh B c K n.

ng pháp th ng kê toán h c

Các s li u

c x lý b ng th ng kê toán h c.

5.

5.1. Nghiên c

lí lu n c a vi c phát tri n NL

ho HS và vi c s

- Gi i h n nghiên c u:

tài t p trung nghiên c u s hình thành và phát tri n

m t s

d ng THTT trong d y h c. u tra th c tr ng v vi c s d ng THTT

m t s

n d ng THTT d y h c ch tu n hoàn c

ng ph thông

- Ph m vi nghiên c u: Th c nghi

thu c t nh B c K n.

5.3. Xây d ng THTT thu c ch

THCS thu

tu n hoàn c

5.4. Xây d ng k ho ch d y h c ch 5.5. Xây d ng b ng tiêu chí, công c

c ti n hành

m t s tr

ng

a bàn huy n Ba B , t nh B c K n.

8.

tu n hoàn c t qu v n d

- Góp ph n h th ng hóa

phát

s lý lu n v b n ch

a THTT

trong DH nói chung và trong DH Sinh h c nói riêng.

tri n NL GQ 5.6. Th c nghi

- Xây d

m nh m ki m tra hi u qu c a gi thuy t khoa h c n

6.

- Thi t k

nghiên c u lý thuy t

6.1.

- Nghiên c u các v n b n có tính pháp lí c a

tu n hoàn c

phát tri

c k ho ch d y h c có s d ng THTT trong d y h c ch

và h tu n hoàn c ng, Chính ph , B GD &

T

tài nghiên c u.

- Nghiên c u

c các THTT thu c ch

n d ng THTT trong d y h

V n d ng THTT là bi n pháp hi u qu trong vi c giúp cho HS hình thành và

lí lu n và PPDH Sinh h c, vai trò c a THTT trong DH nói

phát tri

chung và DH Sinh h c nói riêng.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Ch C

S

vi c ông s d ng nh ng câu chuy n cách ngôn ch không gi ng gi i tr c ti p cách c

1

x cho các môn ð . Ði u này gi i thích t i sao khi nghiên c u c n

LÝ LU N VÀ TH C TI N

c a ông vào ðúng ng c nh v i nhi u tình hu ng theo h 1.1.1.

Trên th gi i vi h c, tâm lí h

c nh c t i trong nhi u nhi id

Ngay t

háp nghiên c

u th k XX, m t s tác gi

ng pháp x lí tình hu ng là nh ng bài h c quý báu v vãn hóa ng x c a con

ng

i, ð

c xem là t m gýõng v ph

Nh t B

ng h p. m v s d ng

i h c Lu t

-

ng. trình

2007 c a Hàn Qu c ghi rõ: M c tiêu c a giáo d c Hàn

d ng các v ki

s ng c a m t công dân

nt

gi ng d y lu t h

ng và b

us

cl p

trách nhi m vì s ph n th nh c a

cho các cu c th o lu n trên l p.

gia này t

c s d ng r ng

khích kh

Boston (M

d ng

o sinh viên nh m chu n b t

c vào

i ánh sáng c a

ng nhân

Do v y giáo d c t i qu c

c và nhân lo i

T

t

c l p c a HS và t

c áp d ng r ng

n nh

n lí trong i dung là nh ng tình hu ng có th t và c th

các v

lí thuy t ng n g n, nêu tình hu ng c th và

tranh lu n v

nh ng cho h c sinh

c ti

c Pháp

c nghiên c u, áp d ng trong nhi u ngành h c khác nhau. ng d y b ng tình hu c

n trong nhi

c qua các th

Trung Qu c, Kh ng T (551-487 TCN) là ngý i khai sáng Nho giáo và là nhà giáo d c, tri t gia l i l c. M t trong nh ng giáo lý sâu s c nh t c a Kh ng T là S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

u ki n cho h h c sâu i ph c v

chú tr

l c cho HS g n v i th c ti n

i s ng. c quan tâm t i khu v u tác gi

Machiuskin A. M. (1972) [22], Kharlamôp I.T (1978) [18], Macmut p M. I (1997) [23]

u tài li

không nh

c biên so n và d ch ra ti ng vi

n hai nhà nghiên c u là Ôkôn V. (2006) [26]

Ia. (1977) [21]. Theo Lecne I. Ia (1977) [21 cho ch th mà ch th th

c bi t không th i Ba Lan) và Lecne I.

là m t câu h i n

t l i gi i t

t ra

c và ph i tìm tòi sáng t o l i gi i,

nm ts

u s d ng thích h p vào vi c tìm

Theo Ôkôn V (2006) [26], v d n, có tính t nhiên và g

i.

n

ng t i m t n n giáo d c hi

cho vi c phát tri

bi u là các nhà giáo d u th k XX, d y h c tình hu

o và tinh th n

ng nh ng n i dung sát v i nhu c u th c t c

D y h c tình hu th c ti n ngh nghi p.

c n thi t cho cu c

t

nh ng n i dung mà các em l a ch

ng lu t t i Hoa K . i Harvard

c, nh t là

c: D ki n v tình hu ng - phân tích - t ng h p

Qu c nh m giúp m i công dân phát tri n cá tính và nh ng

Barney Glaser và Anselm Strauss (1967) [35].

i h

ng trong nhi

gi i c a Pháp (12/11/1985) g

[45], Jackson, Giles (2011) [44], MacDonald, Barry; Walker, Rob (2006) [46],

rãi

ng pháp giáo d c tích c c cho h u th .

d

c du l ch. Bí quy t thành công c

M

pháp gi ng d y và ghi chép truy n th

ng nêu v n ð ð c s c,

ph c, lu t

Christopher Columbus Langdell (2009)

o lu t gia, t

t các bài gi ng

trong h c t p ph i là v

i cu c s ng c

ih

ih p y m i kích thích

tính tích c c c

gi i quy t v

t p hình thành t m

lý lu n hay th c ti n mà vi c gi i quy

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

trong h c

http://lrc.tnu.edu.vn

là k t qu c a tính tích c c nghiên c u c a b t ch c các tình hu ng có v

; bi

c a tình hu ng qu n lí giáo d

t các v

HS nh

thi

o quá trình h th ng hóa và

c ng c các ki n th

c. ã xu t hi n s

c s d ng t

nhi u qu c gia trên th gi i. Các nhà nghiên c

qu c a nó trong nhi

c, nh t là trong giáo d

ng pháp d y h c tình hu

c ti n hành trong x lí

c t lõi; tìm bi n pháp x

i

ã kh ng

nh hi u

ào t o. Cho

n nay,

Theo Tr h

t qu và t ng k t m t s bí quy t thành

i mang l i

hi u qu giáo d c cao.

u (2005) [5]

y h c tình hu ng là m

ki n t o tri th c qua vi c gi i quy t các v

Tác gi Phan Tr ng Ng (2005) [25] ã nêu ra nh ng v n d y h c và gi i thi u m t s PPDH

t t nh t v i nhi

c trên th gi i, song d y h c b ng

c nhi u nhà nghiên c u Vi t Nam quan tâm. Nhi u

công trình nghiên c u, giáo trình, tài li u gi ng d y, bài vi t trên các t

ng xã h

N

ih

y bi

c kh

ng thích ng

ng. PPDH b ng tình hu ng r t g n v i n có nhi

b ng tình hu ng có có s lí lu n và ph m vi ng d ng r Theo Nguy n Phúc Ch nh (2008) [7] d y h c theo v

b n v lý lu n

b n. V PPDH b ng tình hu ng, ông cho r ng

PPDH gi i quy t tình hu ng có v

c p

n các khía c nh khác nhau c a d y h c tình hu ng.

ih c

có tính xã h i c a vi c h c t

thông qua vi c gi i quy t nh ng tình hu

M c dù ti p c n mu

y

c t ch c theo nh ng tình hu ng có th c c a cu c s

c các nhà nghiên c u giáo d c

trên th gi i quan tâm và phát tri n thành m t trong nh ng PPDH hi

tình hu

ng th

tình hu ng bao g m: ti p c n tình hu ng; phân tích, t ng h p tìm ra nguyên nhân

công trong x lí tình hu ng.

Nh v y, d y h c b ng tình hu ph bi n

ph

u ki n c n

i m khác nhau. PPDH n.

n ch

m và quy trình

i v i b môn Sinh h c nh m tích c c hóa ho

c

i các tình hu ng có v

ng h c t p

xu

c trong

n nhi

m và

DH các tình hu Nguy

ng, Bernd Meier (2010) [9

c

t d y h c phát huy tính tích c c c a h pháp nghiên c Tr pháp x

t v tình hu ng. Ông là m t trong nh

d

các d

ngàn tình hu ng trong nông nghi p.

y h c Sinh h rèn luy Phan Th

ts v

c công dân

Phan Th Thanh H i k và s d ng bài t p tình hu

t Lê (2012) [17] rèn k

v khái ni m,

t s ví d c th v ng ph thông. c

n vi c thi t ng h p cho h c

sinh trong d y h c ph n ti n hóa (Sinh h c 12). Các tác gi

c Duy (1999) [13], v

luy d

yh

o hu n luy n cán

n nhi u giáo trình, tài li u gi ng d y v i hàng

Tác gi

ng h p (tình hu ng). Tác gi ng h p và ti n trình th c hi n. Bên c

i tiên phong nghiên c u và ng

lí tình hu

b

xu

S d

rèn nh quy trình thi t k và s

cách x lí tình hu ng trong qu n lý giáo d

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

thi t k bài t p tình hu ng và s d ng bài t p tình hu

ng và m

http://lrc.tnu.edu.vn

i v i n i dung ph n

ti n hóa.

Trong m t s

p t ch c bài lên l p. i (2000) [29] trong tài li

th

cc

Hoàn (2015) [16]; Nguy

p chí Giáo d c c a tác gi Nguy n Kh i - Nguy n Th Nam (2016) [24

ng Th

D Th y (2017) [30]; Doãn Ng c Anh (2017) [1] Nguy n H ng Quyên (2018) [27]

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

m v thi t k bài t p nghiên c c

c

ng h

phát tri n

quy trình và nguyên t c thi t k h p lí cho t ng

c di n gi i theo nhi ch

n i dung. y, nghiên c u các tài li u trên, chúng tôi nh n th y v t p tình hu ng nói chung và THTT nói riêng trong d y h c là v tác gi trên th gi c

ra các v

v m t lý lu n c

phát huy tính tích c c c a HS. M c dù v y

m

c

n m t ho c m t s khía c

tình hu ng. R

a d y h c b ng

u vi c thi t k và áp d ng THTT

trong d y h c Sinh h c

ng THCS

d ng và s d

phát tri

phát tri

Máu và h tu n hoàn c

c cho HS. Do v y, xây

c i

t trong th c t ho c mô ph ng và và mâu thu n c

c gi i quy t.

1.2.1.1.2. Tình hu ng d y h c Theo tác gi Tr nh Vãn Bi u (2005) [5] : Xét v m t khách quan, tình hu ng

c r t nhi u

y h c tình hu ng và hi u

qu c a vi c s d

ng trong nó nh ng v

s d ng bài

Vi t Nam quan tâm. H u h t các công trình nghiên

u chung l i

tình hu ng ph i h i t hai y u t

d y h c là t h p nh ng m i quan h xã h i c th

c hình thành trong quá trình

d y h c, khi mà ng

ng c a

trong môi tr

i h c ã tr thành ch th ho t

tình hu ng d y h c chính là tr ng thái bên trong ch th v i

cho HS trong d y h c ch

it

ng nh n th c. B n ch t c a tình hu ng d y h c là

c a bài lên l p, ch a

tình hu ng thông th

ng m i liên h M-N-P (m c ích

n i dung

[6], tình hu ng

nh là m t t h p các m i quan h xã h i c th , mà k t con ng có

it

i v i môi tr

ng nh m

Theo T

t

ng, bi n con ng

n m t th i i m nh t

nh liên

i thành m t ch th c a m t ho t

c m t m c tiêu nh t

ng

c

u ch nh các chi ti

c thi t k trên n n m t n hóa ho c xây d ng m i

liên h gi a tình hu ng v i ki n th c lí thuy t c và thông tin c n thi

ng d y gi i quy t v

im c

u qu h c t p.

1.2.1.1.3. Tình hu ng có v

t th i gian ho c m t

Có nhi u quan ni m khác nhau v n Tâm lí h c c a tác gi

Theo I.Ia.Lecne (1977) [21

2]: Tình hu ng là h

th ng các s ki n bên ngoài có quan h v i ch th , có tác d

nh

ng

t câu chuy n c th và chi ti t, chuy n nét ng và ph c t p c

Theo A.M.Machuskin (1972) [22

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

td

ng qua l i gi a ch th và khách th hi n

c bi t c a s tác i tr ng thái tâm lí xu t

ch th trong khi gi i quy t m t bài toán. Vi c gi i quy t v

n tri th c m i, cách th

i th c vào l p h

c ph i tìm tòi nh ng tri th c m i,

ng m

ng là m t câu chuy n có c t chuy n và

n m t hoàn c nh c th , t

c ch th ý th c

mà mu n kh c ph

y tính tích

.

Theo Boehrer (1995) [36

s

Theo chúng tôi, m t tình hu ng mu n tr thành tình hu ng d y h c c

c m c tiêu d y h c.

ng c nh c th . Có th

n Ti ng Vi t c a Vi n ngôn ng h c Vi t Nam (2001) [32]: Tình

Theo T

nhân v t, liên h

ih c

t

x lý v m t lý lu n d y h c. Tình hu ng d y h c ph

m.

c cc

ng pháp)

a nh ng n i dung c n truy n th vào trong các s ki n tình

h c c n cung c p v

nh.

hu ng là toàn th nh ng s vi c x y ra t i m th

c nghiên c u

ph

khi ng

gi i quy t nó s

Theo quan i m tri t h c c a ch

n v c u trúc

n v ki n th c. M t

hu ng và c u trúc các s ki n sao cho phù h p v i logic s ph m,

1.2.1.1.1. Tình hu ng

ng tác gi a

ng ch a ph i là m t tình hu ng d y h c. Nó ch tr thành tình

hu ng d y h c khi GV

1.2.1.1. Khái ni m THTT

ng nh n th c

c sinh ra do s t

theo chi u ngang t i m t th i i m nào ó v i n i dung là m t

i và c n thi t.

it

ng d y h c, nh m m t m c ích d y h c c th . Xét v m t ch quan,

ng m

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ic n

bi http://lrc.tnu.edu.vn

Theo Ôkon V. (2006) [26 lý thuy t và th c uc

n ch t c

gi i quy t v

ih

ng lúng túng v

1.2.1.1.4. Tình hu ng th c ti n trong d y h c Theo tác gi Tr

, nó xu t hi n nh tính tích c c nghiên

vào tính ch t th c t c a s ki n bao g m tình hu ng th c t và tình hu ng gi

. ng i v m t trí tu c a

Macmutôp M. I. (1997) [23] cho r i, xu t hi

t cách gi i thích hi

c a th c t

tt im

Tình hu

ng, s ki n, quá trình

ng cách th c ho

t ho

Tình hu ng th c t là tình hu

ng m i.

y,

c di n ra trong quá trình nêu

t các v

Theo tác gi

c, ch s tìm tòi, sáng t o c

c Thành (1996) [4

nh n th c. Mâu thu

t ra kh i gi i h

th , bao hàm m

trí tu xu t hi n

tìm m t cách th

ng m

i khi h trong tình hu ng có v

c a ch th , là s

t qua, tuy v y không th gi i quy mà c n có tri th

ng m i. D u hi

túng v lí thuy t và th

gi i quy t v

ng c

h th y c n thi t mà h có kh

h c, gây ra h

nh ng tri th

ng l

ih

t, (3) kh

i h c tìm cách gi i quy t v

t

nh n th c c

Các ki n th

i h c ho c hoàn c nh hi n t i s không

i h c d hi u và d nh các v

vào tình tr

lý thuy t ph c t p.

i m t cách riêng l ho c tách bi t v i nhau có th HS trong vi c ti p nh n. N u h c lý thuy cv

i h c có th

c thu c lý thuy t mà không hi u nên r t mau quên. B i l

h th ng ki n th c c a nhân lo i là kho tàng kh ng l song không ph i ki n th c

c c u thành

iv

i s ng c a m i cá nhân.Tuy nhiên, khi các ki n th c

t vào hoàn c nh c th , xu t phát t

c a ch th ,

i s ng thì nó th c s là v

g n

có s liên k t gi a THTT và lí thuy t, t o nên nh ng d u

http://lrc.tnu.edu.vn

i h c v vi c

t ra. M t tình hu ng dù có h p d

1.2.1.2.1. THTT giúp

i h c, (2) s tìm ki m

th hi n kinh nghi m và NL. S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

i

1.2.1.2 Vai trò THTT trong d y h c

ng lúng

quan bên trong ch th nh n

ng c

g

c m c tiêu d y h c mong mu n.

. Tr ng thái lúng túng xu t hi n trong

th c và xu t hi n nh tính tích c c nghiên c u c

c m i.

mình có kh

c ngay b ng nh ng tri th c có s n

i. Chính vì v

mâu thu n gi a lí thuy t

i h c: THTT ph i là v

không phù h p v

t mâu thu n gi a ch th và khách th nh n th c trong ho t

b i 3 y u t : (1) nhu c u nh n th c ho

ng mâu thu n nh n th

- THTT ph

i tr ng thái tâm lí

nc

i s ng.

- THTT ph i có tính phù h p: s phù h p s t o ni

.

p ph i m t v

i

ra trong tình hu ng m t cách t giác và hi u qu . ph i

Qua các khái ni m trên ta th y r

y

p.

v i th c ti n, mâu thu n gi a tri th

ng thái tâm lí

ng b ng cách th

ng l

gi i quy t tình hu ng m t cách hi u qu

có th

- THTT ph i ch

mà h ph i gi i quy t, không th gi i thích m t s ki n m i b ng tri th ho c không th th c hi

ih

tích c c và ngu n tri th

- THTT là v

a ch

i m t s tìm tòi tích c c, sáng t

Tác gi Lê Nguyên Long (2000) [20

n tri th c trong

ng các mâu thu n nh n th c t

THTT có nh

m t tr ng thái tâm lí c a ch th nh n th c khi v p ph i m t mâu thu n, m t khó

quá trình nh n th

n y sinh trong th c ti n cu c s

h c ph

và gi i quy t v

c ch n l c t nh ng s ki n, nh ng hi n th c

c s d ng trong d y h c là m t d ng tình hu ng xu t phát

ng nh n th c m t cách sáng t o, có hi u qu , nó quy

nh s m

nh.

trong cu c s ng.

ng quen thu c.

i tìm tòi cách gi

c as

u (2005) [5] có th phân lo i tình hu ng d y h c d a

c bi t khi n s ghi nh r t t nhiên và b n v ng.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Thông qua phân tích, th o lu

i h c có th t rút ra nh ng ki n th c lý

qua THTT h

lu n b ích và ghi nh nh ng ki n th c này m t cách d dàng trong th i gian dài. i h c hi quy t tình hu

cv

ct ch

m và ý ki n c

ng thú và s

ng

ng kh

m và b o v quan

c t p th . Khi g p các tình hu di n và tìm cách gi i quy

1.2.1.2.2. THTT

liên k t, v n d ng các ki n th

c

c trong m t môn h c và gi a các môn h c khác nhau.

n bi n, trau d i ngôn ng cho

HS. Qua vi c gi i quy t tình hu

i tri th c lúc này mang tính

iv ih .

n tri th c cá nhân.

THTT còn có tác d ng b

m t cách sâu s c g n li n v i quá trình gi i

Khi HS nh n th y giá tr c a ki n th

c chia s ki n th c và kinh nghi m, h c h i t nh ng quan

i s ng,HS có th nh n

nh ng kinh nghi

t p b môn. T cách th c gi i quy t v thích nghi t

HS t rút ra bài h c cho b

ng s ng luôn bi

ng. Cu c s ng v

phong phú nên không lo i tr kh nghiên c

c

ng v

c. Trong tình hu ng này, kh

t oc

c v n d ng, phát huy t

ng và

m i mà các nhà c l p, sáng

i tr kh

s tìm ra

c nh ng cách lý gi i m i.

1.2.1.2.4. THTT nâng cao tính th c ti n c a môn h c và 1.2.1.2.3. THTT góp ph n phát tri n kh

c

c

i v i môn h c.

cho HS.

i ch

N u trong PPDH truy n th ng, quá trình truy gi

i truy

th c th

t thông tin theo m t chi u

t tri th

i ti p nh n tri

ng thì d y h c b ng THTT s t o ra m

ng h c tích c c có s

ng nh

THTT ch n l

gi i quy t tình hu

v i vi c h

t ra HS ph i suy

bi t vào

m t câu tr l i duy nh t hay m t v

i s ng. T

c l i cho v

thu c vào ý ki n và s quy sáng t o, trau d i kh

h

nh c a ch n, phát hi n và

S d ng THTT còn giúp HS phát tri n kh ghi nh th HS có s liên h các tình ti S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

t hi

ng

.

o. V i m i tình hu ng c n c n thi t. Thông http://lrc.tnu.edu.vn

b ov

mc a

c a vi c v n d ng các ki n th

n ra vai trò quan tr ng c a vi c h c t p môn h c, t o

, c Có nhi u cách hi Theo T

th hi n m

c:

n Ti ng Vi t (2001) [32

ch quan ho c t nhiên s Theo T

t là s quan sát,

i

l p ý th c t giác và trách nhi m trong h c t p.

n. Vì

th h c sinh c n s d ng các k

c

ng thú c

i h c tham gia tích c c vào vi c tìm hi u v

v n d ng ki n th c trong m i liên h v i th c ti n. M i THTT không ch gi i h n

nh ki n th c nào c

i, th o lu

mình. Tri th c g n li n v i th c ti

n trong nh n th c, bu c HS ph i

gi i quy t tình hu ng.

ng tìm ki m tri th c và quy

nghiên c u và h c h

c n nghiên c u, tìm ra gi i pháp, tranh lu n và ph n bi

a GV và HS, gi a các HS v i nhau.

h ng thú

c hi

u ki n

th c hi n m t ho

n Bách khoa Vi

c hi

m c a cá nhân

thông th o, t c là có th th c hi n m t cách thành th c và ch c ch n

m t s d ng ho M t s tác gi S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Xavier Roegiers (1993) [34]

c là m t tích h p nh

phép nh n bi t m t tình hu

ng v i tình hu ng

t cách tích h p và

m t cách t nhiên.

Theo P.A. Rudich (1996) [28

c th hi n thông qua ho

Gardner, Howard (1999) [41

ng có -

k t qu và có th F.E. Weiner (2001) [39] cho r

ng k

x oh

s n có c a cá th nh m gi i quy t các tình hu i... và kh

c ho c

s s n sàng v

nd

t cách có trách nhi m và

hi u qu trong nh ng tình hu ng linh ho Theo

- NL tìm tòi và khám phá th gi i t

Dong (1989) [10]

u th c hi

n trong tìm tòi, khám phá m t s s v t, hi

cm ts

ng trong th gi i t nhiên

i s ng: quan sát, thu th p thông tin; d

lí s li u; d

t qu nghiên c u; suy lu n, trình bày.

Các tác gi Lê

và Phan Th Thanh H i (2016) [31

ng kh quy t các tình hu v n d ng các cách gi i quy t v nh ng tình hu ng linh ho t b ng nh

oh

nh

c hay s n có c a cá nhân nh m gi i s n sàng v

-

ng khoa h

i... và kh

m t cách có trách nhi m và hi u qu trong n, bi n pháp và cách th c phù h p

c v n d ng ki n th c vào th c ti

khoa h c vào m t s tình hu

v

n.

u v n d ng ki n th c

n, mô t , d

c các hi n

ng x thích h p trong m t s tình hu

s c kho c a b

n c ý ki n cá nhân

nh m v n d ng ki n th

c vào b o v

ng, b o t n thiên nhiên và phát

tri n b n v ng. c gi i quy t v NL gi i quy t v

tính sau:

- Phát hi n v

-

n m trong nhóm NL c t lõi, bao g m các NL thành ph n: : Phân tích tình hu ng trong h c t

is

n

c tình hu ng.

- NL hình thành trên c s c a các t ch t t nhiên c a cá nhân k t h p v i giáo d c, t p luy n.

-

xu t, l a ch n gi i pháp gi i quy t v nv

-

- Th c hi gi i quy t v

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

: Thu th p, làm rõ thông tin liên

xu t và l a ch n gi i pháp gi i quy t phù h p. i pháp gi i quy t v , rút ra kinh nghi

: Th c hi

i pháp

u ch nh và v n d ng trong hoàn c nh m i.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Theo

c ph thông t ng th o th hi n

- Nh

m

1.2.4.3. Th c hi n gi i pháp Xây d ng k ho ch, thi t l p ti n trình th c hi n, thu th p d li u, gi i quy t

các NL thành ph n bao g m:

t ng m c tiêu

ng m i

Th c hi n và trình bày gi

- Phát hi n và làm rõ v - Hình thành và tri -

hoàn c

ng m i

- Thi t k và t ch c ho

nv t cách khách quan v hi u qu c a gi

ng So sánh các gi

1.2.3. T

tìm ra gi i pháp t

th c hi

c m c tiêu phát tri

ng vi c s d ng c xem xét l a ch n d a trên nh ng tiêu

xu t gi i pháp cho nh ng v

-

ho c v

1.2.5.1. M c

- Phù h p v i n i dung ki n th c - Phù h p v

c tiê

NL GQ

cm

- Logic, ng n g n và có tr ng tâm

c a HS v i m

- Ch

t ng ch

ng nh ng mâu thu n c n gi i quy t, kích thích h ng thú và s sáng

y uc

t

tv

ra m c tiêu gi i quy t v

thu th

.

qu t

u ch nh ho

ng d y

ng và hi u qu d y h c. ng t i s ti n b c a

c, nh n bi

nh iv u ch

ng c th . N u gi

úng thì phân tích l

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

k t thúc xu t gi i pháp m i. http://lrc.tnu.edu.vn

i pháp b

k t ng, rèn luy n.

1.2.5.1.2. M c tiêu Các m c tiêu c b n

t ra.

. N u gi

th c t

ng d y h c phát tri

xu t và l a ch n gi i pháp

V ch ra quy trình, cách th

i cho

a HS là quá trình GV thu th p thông tin và phân tích thông tin

L a ch n thông tin, s p x p và hình thành m i liên h gi a các ki n th

v

ng th i, GV

, HS ph di

ng h c.

nh k t qu h c t p và rèn luy n c a HS, t

h c phù h p nh m nâng cao ch

y trong m t s tình hu ng ph c t p có th

n y sinh cùng lúc nhi u v . S d ng ngôn ng

c

ng d y và ho

nh n ra s ti n b c a mình, khuy n khích

ng viên vi c h c t

Khi ti p xúc v i các tình hu ng trong h c t p và cu c s ng, HS nh n bi

c) môn h c

i thi n k p th i ho

HS phát tri n k 1.2.4.1. Phát hi n v

c

yêu c u c a chu n ki n th

, t ng l p h i vai trò nh

, nêu và g i tên v

a HS trong d y h c

1.2.5.1.1. M

nh n th c c a HS

t o c a HS.

v iv

m i d a vào ki n

h giá NL

m b o tính chính xác, khoa h c

1.2.4.2.

trong các

th c và kinh nghi

y:

v

r ng v

ng h p khác

THTT trong d y h c thì THTT c n ph

v

c hi n

xem xét t t c quá trình th c hi n.

cl p

-

i

1.2.4.4.

xu t l a ch n gi i pháp

u ch nh gi i pháp phù h p v i th c ti n khi

G NLGQV

Thu th p thông tin v NL kh c ph c nh ng h n ch , t n t i; d

c a HS trong d y h c bao g m:

c a HS,

GV giúp HS phát huy m t m nh,

nh ng tr ng i, khó

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

sai l m HS g p http://lrc.tnu.edu.vn

ph i khi GQV , t

có k ho ch giúp các em v t

c thu th p t

b c l . M c tiêu cu h

nhi u ngu n, b ng nhi u hình th ki m tra, các s n ph m ho c

ng. L a ch

c nh ng n

vào chu n ki n th

Theo Lê Th Thu Hi n (2015) [15], có th c th hóa k t qu

n ch c thu th

a HS thông qua các ch s hành vi sau:

c các

Thành t

thông tin chính xác, trung th c.

Phân tích và x lý thông tin thu th c phân tích theo nhi u m

cv

a HS. Các thông tin

v

ng h c c a HS trên l p h c. Quan sát quá trình GQV

nghiên c u s n ph m c a h o

ng

ng, rèn luy n NL G

và

c a HS,

ng DH.

Cung c p thông tin ph n h i v

Bi

bao g m c ki n th

xu t và l a ch n gi i pháp

v ch

ch c th c hi n k ho ch giáo d c... c t p c a HS không ch

t qu mà chú ý

c quá trình h c t p, theo dõi s ti n b trong h c t p c a HS. GV xác nh n s ti n b , ít ti n b ho c không ti n b trong h c t p c a HS và t

nv

Th c hi n và i

Th c hi n gi i pháp

xu t các gi i pháp L a ch n gi i pháp phù h p i pháp Nh n th c và v n d

ng vào b i c nh m i

c hình thành và phát tri n trong ho

a HS, tr óp ý và ki n ngh v i c p trên

tv

Thu th

a HS: Các thông tin ph n h i n lí giáo d c v

nâng cao ch

Phát hi n v

ng

c a m i HS, giúp GV xây d ng,

u ch nh k ho ch DH phù h p nh m b i nâng cao ch t l

nh c i thi n k p th i ho

Ch s hành vi Phân tích tình hu ng

Phát hi n và làm rõ v n

khoa h c.

u ch nh k ho ch DH phù h p: Ra quy d y c a GV, ho

c NL nào ch không ph

c ki n th c nào.

v

a HS. Do

ng thành t c

1.2.5.3. Quan h gi a ho t Gi a ho

ng G

bi n ch ng h u

ng G NL GQV

- NL

-

và

NL GQV

có m i quan h

v i nhau di n ra trong quá trình HS ti n hành

n pháp giúp HS

ng h c t p.

1.2.5.2. N i ta - Ki n th c, hi u bi t v ho - Cách ti n hành ho

ng

ng phù h p v i m

l a ch

c tiêu và

p, hi u qu

- Th c hi n ho -

i dung:

ng có hi u qu

cm

c k t qu c a các gi

ra c hi n, linh ho t áp d ng gi i Hình 1.1. Quan h gi a Ho

pháp trong các hoàn c nh khác nhau. n quan tâm t i các ho

Trong vi hi n. B i thông qua ho

ng ki

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

cm

ng mà HS th c c hình thành và http://lrc.tnu.edu.vn

ng GQV - NL G

chúng ta có th th y rõ: Ho ng th i k t qu S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

-

NL G

u ki u ch

c tr

http://lrc.tnu.edu.vn

l

i v i ho

c hình thành, b c l thông qua ho t hi n qua k t qu ho

ng

1.2.5.4.2. ánh giá theo thang

NL c giáo d

t

ng s d ng c xây d ng b i Benjamin S.

thang c Bloom (1956), th

V n d ng, Phân tích, T ng h m t h c trò c

1.2.5.4.1. Thang o NL (rubrics) Heidi Goodrich [11], chuyên gia v rubric

rics là m t công c

m b ng cách li t kê t t c các tiêu ch làm hay công vi

t qu h c t p c

ih

sau: Nh , Hi u, V n d ng, P

c. Nó là m t công c

i

t chu n c a

HS ti n b không ng ng.

Trong ph m vi nghiên c u c

xu t b

và m c bi u hi n c

G

Phân tích và hi u

gi i pháp

Trình bày và l p lu i pháp V n d ng,

v

M c

m

Bi u hi n c a HS

2

Hi

H2

M c2

1

Hi

H1

M c1

0

Ch

G3

M c3

2

Gi

G2

M c2

1

Gi i phá

G1

M c1

0

Có gi i phá

T3

M c3

2

L p lu n ch t ch , lôgic, trình bày khoa h c

T2

M c2

1

L p lu

T1

M c1

0

L p lu n thi u ch t ch ho t l p lu n, trình bày l n x n

3

M c3

2

2

M c2

1

1

M c1

0

V3

M c3

2

cv

V2

M c2

1

cv

phát tri n

cv

n

Nh n biêt

nh c

sau khi th c hi n gi i pháp

cv

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

Thông hi u V n d ng ( c p th p) V n d ng ( c p cao)

c gi i 0

iv ic

http://lrc.tnu.edu.vn

phân tích, t ng h t qu h c t p c a HS trên

thi trung h c ph thông theo 4 c

B ng 1.2.

ho c hi u sai v

C úng

n và d áp d a Bloom, nh

l p và trên di n r

M c3

M c1

d

c bi t, hi n nay B

H3

V1

m ts a Bole

B ng 1.1.

Mã hóa

o.

c th hi n

khác nhau m

HS và cung c p thông tin ph n h

Tiêu chí

a th p niên 1990 Lorin Anderson, t s c ng s xu u ch

i h c th c hi n b ng cách x p lo i theo th b c

Rubric là m t công c

i các c

: Bi t, Hi u,

c, bài t p, bài

b ng b ng mô t h c c n ph

ng g i t t là thang Bloom. Thang Bloom g m 6 c

a thang

a Boleslaw Niemierko Mô t

HS nh các khái ni n, có th nêu lên ho c nh n ra chúng khi c yêu c u HS hi u các khái ni n và có th v n d c th hi ng ho các ví d tiêu bi u v chúng trên l p h c HS có th hi c khái ni m m t c o c s liên k t lôgic gi a các khái ni n và có th v n d ng t ch c l c trình bày gi ng v i bài gi ng c a giáo viên ho c trong sách giáo khoa gi i quy t các HS có th s d ng các khái ni m v mô h c- ch v m i, không gi ng v i nh c h c ho c trình bày c gi i quy t v ki n th c gi ng d y m nh n th ng v gi ng v i nh ng tình hu ng h c sinh s g p ph i ngoài xã h i

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Theo C c

ánh giá HS c a

[37] thi t l p thang o NL GQV - Hi u v n

ng công l p t i Chicago, Hoa Kì (1987) có các tiêu chí

, phân ra 3 m c

c th c hi n

trên m t ph n c a v

; m t ph n v

-

hoàn toàn; : k ho ch có th d n

g cách; k ho ch

n

, phân ra 3 m c

: câu tr l i

g và phân lo i chính

xác cho câu tr l i; có câu tr l i b l i sao chép ho c l i tính toán cho v

1)

5)V n d ng, phát tri n v

ho c k ho ch hoàn toàn không phù h p;

-

cv

-

cv

-

nhi u câu tr l i; không có câu tr l i ho c câu tr l i sai d a trên m t k ho ch

Thang

giá NL

Hi u v

Vi t Nam.

c a HS trong DH Sinh h c

p lu n. a trên m

ng THCS g m các

(kí hi u là: H)

- Hi u và phân tích , phát bi u v

.

t

i hi u qu và

- Phân tích và hi u v

- Gi

n (kí hi u là G2)

+ M

- L p lu n và trình bày

-

http://lrc.tnu.edu.vn

mn

t các tiêu chí sau:

G3).

%s - Phân tích và hi u v

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

t các tiêu chí sau:

- Trình bày gi i pháp (T2).

- L p lu n ch t ch , lôgic, trình bày khoa h c (kí hi u là T3) i ch t, khoa h c (kí hi u là T2).

mn (H3).

-

c không có gi i pháp (kí hi u là G1)

3) Trình bày và l p lu n (kí hi u là: T)

(T3).

+ M

u ki n th c t .

t các tiêu chí sau:

G3).

- Trình bày và l p lu n v

u là G3): là gi i pháp khi tri

ng c a m i

(H3).

-

gi i pháp GQV (kí hi u là: G)

- Có gi

mn - Phân tích và hi u v

(kí hi u là H1)

- Gi

c

phân chia

4.

+ M

(kí hi u là H2);

- Hi u sai v

, trong m i c

NL. C

b ng ngôn ng c a chính mình (kí hi u là H3).

- Hi

i

n 1: M i tiêu chí thi t k theo 4 c

m

: nh n di

hoàn thành 3 tiêu chí: Phân tích và

;

các m

1) Hi u và Phân tích v

phù h p v

n: a trên m

pháp và V n d ng phát tri n v

tiêu chí sau:

c gi i pháp (kí hi u là V1).

Chúng tôi th c hi

a HS trong d y h c Sinh h c

THCS phù h p v i th c t giáo d c

2)

c gi

o tk

ki n c a v

hi u là V3).

cv

không phù h p.

c

(kí hi u là: V)

(kí hi u là V2).

v i

tham kh o các công trình nghiên c u v

3) 2)

-

g m t ph n d a

c gi i thích m t cách chính xác; không có c g ng

- Tr l i các v

sau khi th c hi n gi i pháp (kí hi

-

- L p k ho ch th c hi n gi i pháp, phân ra 3 m c m t gi i pháp chính xác n u

t l p lu n, trình bày l n x n (kí hi u là T1). i pháp (kí hi

: hi u hoàn toàn v

b hi u l m ho c di n gi i sai; hi u l m v

-

au:

(H3).

3).

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

- Trình bày gi i pháp (T1). +M

1

-

c

mn

- Phân tích và hi u v

(H3)

-

+ M

(T2). mn

t các tiêu chí sau:

mn

t các tiêu chí sau:

(T1).

- Phân tích và hi u v -

t các tiêu chí sau:

(T0).

4

c

20% s

+ M

(T0).

3

c

(T1).

15% s

(H2).

-

+ M

(T2).

2

c

4

c

- Phân tích và hi u v

35% s

mn u

t các tiêu chí sau:

(T0).

10% s

- Phân tích và hi u v

2.

t các tiêu chí sau:

1).

- Trình bày và l p lu n v

G2).

- Trình bày và l p lu n v

i mn u

(H1).

- Phân tích và hi u v

t các tiêu chí sau:

G1).

- Phân tích và hi u v

Ho c

mn u

(H1).

- Trình bày và l p lu n v

1).

- Trình bày và l p lu n v

(H2).

-

(H3).

i phá

t các tiêu chí sau:

0).

- Phân tích và hi mn

mn u

1.

+ M

+ M

t các tiêu chí sau:

(T1).

20% s

- Trình bày và l p lu n v C

1);

- Trình bày và l p lu

c

-

(H3).

-

1

- Phân tích và hi u v mn

mn u

(H2).

- Trình bày và l p lu n v n

(T0).

giá 45% s - Phân tích và hi

25% s 1).

+ M

G2).

+ M

(T0

t các tiêu chí sau:

(H3).

- Trình bày và l p lu n v

c - Phân tích và hi u v

(T1).

-

+ M

(H2).

G2).

+ M

+ M - Phân tích và hi u v

(T0).

- Trình bày và l p lu n v

2).

- Trình bày và l p lu n v

t các tiêu chí sau:

G0).

- Phân tích và hi u v

(H3).

-

mn u

(H3).

-

+ M

C

30% s

Ho c

3.

- Phân tích và hi u v

(T1).

- Trình bày và l p lu n v

2)

- Trình bày và l p lu n v

c

-

(H3)

-

3

- Phân tích và hi u v

(T0).

Ho c - Phân tích và hi u v

G2).

- Trình bày và l p lu n v

3)

- Trình bày và l p lu n v

C

t các tiêu chí sau:

- Trình bày và l p lu n v

mn u

t các tiêu chí sau:

(H1).

0).

(T0).

(H2).

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

+ M

1

c

0% s

- Phân tích và hi u v

mn

t các tiêu chí sau:

B ng 1.3. Tóm t trong DH Sinh h c

(H0).

-

a HS

0).

- Trình bày và l p lu n v

C p

(T0).

n 2: Ph n này thi t k theo hai n i dung, m i n

M

ng c a m i

C

NL

4

m c

1 : Có 2 m c

NL

+ M

10% s

i mn u

0% s

mn

t tiêu chí

C + M

c

2) Phát tri n v

: Có 4 m c

t tiêu chí (

1

NL

3

c

15% s

mn u

t tiêu chí (V3).

+ M

2

c

10% s

i mn u

t tiêu chí (V2).

+ M

1

c

5% s

i mn u

t tiêu chí (V1).

+ M

0

c

0% s

i mn u

t tiêu chí (V0).

4 C

c hi n c a HS, có th ghép các m

m

t h

3

0).

+ M

phát tri n v

4 3 2

1).

giá và

C

3

2

2 1 4 3 2 1 n 2.

1

m s ho c rút ra nh n xét v kh

a HS: ms n

v

1-V3)

Ch tiêu

M i pháp

ms n

nv n V n d ng, Phát tri

1-V2).

ms n

c m t ph n v n

1-V1).

NL 2 1 3 2 1 0

Tiêu chí (H3) - (G3) - (T3) (H3) - (G3) - (T2) (H3) - (G3) - (T1) (H3) - (G3) - (T0) (H3) - (G2) - (T2) (H3) - (G2) - (T1) (H3) - (G2) - (T0) (H3) - (G1) - (T1) (H3) - (G1) - (T0) (H2) - (G2) - (T2) (H2) - (G2) - (T1) (H3) - (G0) - (T0) (H2) - (G2) - (T0) (H2) - (G1) - (T1) (H2) - (G0) - (T0) (H1) - (G1) - (T1) (H1) - (G1) - (T0) (H1) - (G0) - (T0) (H0) - (G0) - (T0) và phát tri n v

4 3 2

c phân chia

các m

Tiêu chí 1) 0) (V3) (V2) (V1) (V0)

cv

1-V0).

a HS

c trình bày tóm t t trong b ng 1.3

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

- T (t t): T 80% n 100% s m, m, - Kh (khá): T 65% n d i 80% s - Tb (trung bình): T 50% n i 65% s - Y (y u): T 35% i 50% s m, - K (kém) i 35% s m)

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

K t qu G [% s m] (*) [75%] [70%] [65%] [60%] [55%] [50%] [45%] [40%] [35%] [30%] [25%] [20%] [20%] [15%] [10%] [0%] K t qu G m]( *) [% s [10%] [0%] [15%] [10%] [5%] [0%] [(*): B nh n xét]

X p lo i

ms n

Tha

ng THCS

m ho c

m,

http://lrc.tnu.edu.vn

c hi n.

1.3.1. M

c

trong DH ch it

phát tri n NL G

tu n hoàn c n

k

a HS

* V vi c s d ng THTT trong d y h c Sinh h c

ng THCS.

B ng 1.4. M

c a GV THCS c ti p gi ng d y b môn Sinh h c THCS thu c 16

ng THCS c a huy n Ba B bao g

ng xuyên

ng Giáo, S

ng Phúc, PTCS Nam M u, THCS

Hà Hi u, THCS Phúc L

d ng phi

kh o sát v

a bàn huy n Ba B , t nh B c K dung kh

cho th

c 2018- 2019. ng là 212 HS kh i 8

c 2018-2019.

16.7

70

13.3

s d ng THTT trong d y h c Sinh h c

ng thi t k , s d ng THT

ng THCS

ng xuyên áp d ng THTT khi d y h c Sinh h c, 70% GV có áp

d

ng xuyên. 13.3% GV không s d ng THTT trong d y h

ph bi n. Th m chí,

Tìm hi u nh n th c, ho

ánh giá NL G

ng THCS

u cs

ng áp d ng THTT trong d y h c.

B ng 1.5. V n d ng tình hu ng th c ti n vào các khâu c a bài h c

c a GV và HS trong DH Sinh h c. h

4

này ch ng t vi c s d ng THTT trong d y h c Sinh h c

sát

1.3.4.

Không s d ng

21

Khi kh o sát v m

a Linh và

THCS Qu ng Khê t nh B c K

Th nh tho ng

5

ng

T l %

Tr n Ch Rã, THCS

Gi i thi u bài

sát

Nghiên c u bài m i

C ng c , luyên t p

h c

ng d n nhà

ng

12

6

11

1

T l %

40

20

36.7

3.3

S

- Dùng phi u kh o sát v i hình th c tr c nghi m khách quan (ph l c 1.1 và 1.2).

1.3.5. K

ng THCS

s d ng tình hu ng th c ti n trong d y h c sinh h c

sát

Kh o sát v

1.3.3. N

n vi c phát tri n NL

sát

Tìm hi u th c tr ng thi t k và s d

1.3.2.

, GV ít chú tr

qu kh o sát S li u B ng 1.5 cho th y, vi c s d ng THTT trong d y h c Sinh h c ch y u

*V

im

ng phát tri

c tham gia t p hu

cc

u

ng xuyên tham gia t p hu n chi m t i

83,3%. Tuy nhiên v m

h u ích c a các n i dung t p hu n liên quan t

ng phát tri

cc

im i

i th p. Có t i 70% GV

c các GV v n d ng trong hai khâu: gi i thi u bài và c ng c luy n t p. S li u kh o sát cho th y s GV s d ng THTT ghiên c u bài m i ch

hai khâu nói trên chi m t i 76.7%. Trong

t 20%. Còn l

th p nh t v i 3.3%.

rõ c n ph

khâu nghiên c u bài m i và t h c

nhà.

ng d n v

tt l

ng s d ng THTT trong hai

th y n i dung t p hu n ít hi u qu . Ch có10% GV th y r t h u ích. Th m chí có Cùng v i kh o sát vi c áp d ng THTT trong các khâu c a bài gi ng, chúng tôi 6,6% GV cho r ng t p hu n không thi t th c th c hi

ng xuyên song k t qu

y vi c t p hu n cho GV m c dù c sau m

Các n i dung t p hu S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

um

t t p hu i th c t http://lrc.tnu.edu.vn

rèn luy

c s d ng

THTT (B ng 1.6) S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

B ng 1.6. M

c GV quan tâm, chú tr ng. Song rèn luy n NL này

rèn luy

thông qua vi c s d ng tình hu ng th c ti n

m

M Các m

c

ng xuyên

tìm hi u nh

(%) Th nh

Không

tho ng

bao gi

ng g

ch

HS l a

d ng r ng rãi THTT trong

d y h c Sinh h

ts

g p ph

80

20

ng

n. K t qu

(B ng 1.7):

B ng 1.7

M c 1 (GV t o THTT, g i m và d n d t h c sinh vào THTT. GV ch

c chú ý.

t k và s d ng tình hu ng th c ti n trong d y h c sinh h c

0

M

i thích cho s l a ch n c a mình)

M c 2 (Thông tin trong tình hu

c cung

c

i quy t

. HS ch c n tìm i quy t v

Nguyên nhân 73.3

phù h p.)

23.3

ng

3.4 c và kinh nghi m c a GV

M c 3 (HS t nghiên c u, phân tích thông tin trong tình hu ng và th c hi n cách gi i quy t v

Không nh

v is

N i dung c a ch 33.3

43.3

23.3

Th i gian ho

d yh c ng

(%) Ít nh

ng

ng

l n

16.7

30

53.3

76.6

23.4

0

60

23.3

16.7

13.4

46.6

40

20

43.3

36.7

63.3

33.3

3.4

c a GV khi c n.)

Thi t b d y h c, tài li u tham kh o

M c 4 (GV ch cung c p thông tin, HS t phát hi n và g

nh v

Ý th c h c t p c a HS

c n gi i

26.7

33.3

40

quy t, l p k ho ch tri n khai, t nghiên c u, tìm tòi cách gi i quy t và t

t lu n.)

Theo các s li u trình bày trong b ng 1.7, nguyên nhân gây

K t qu

b ng trên cho th y m i m

rèn luy

c GV th c

hi n trong th c t d y h c môn Sinh h c r t khác nhau.

HS l a ch

tìm

án gi i quy t và xác nh c th c hi

l

c cung c p án gi i quy t v

y

. HS ch c n

phù h p). Hai m c

nghi m, còn v phía HS là do ý th c h c t cho m i bài d y

ng l n t i ch

u này ch ng t s ng d y h

ng và tích c c c

c và kinh a GV

ng th i s h p tác, ch

ng khi tri n khai các n i dung h c

t p. Thi u thi t b d y h c, thi t b

ng b và thi u các tài li u tham kh o

ng l

n vi c s d ng THTT trong d y h c. Các

ng xuyên chi m t l cao nh t lên t i 80% và 73.3%. Trong

khi các m c còn l i (m c 3 và m 33.3% và 26.7%.

ng

i thích cho s l a ch n c a

mình.) và M c 2 (Thông tin trong tình hu ng

n vi c thi t k và s d ng THTT trong d y h c Sinh h c xu t phát t GV, HS và thi t b d y h c, tài li u tham kh o. V phía GV là do s h n ch v

+ M c 1 (GV t o THTT, g i m và d n d t h c sinh vào THTT. GV ch g

ng l n nh t

c v n d

m c 4 có t i 40% GV tham gia kh i cao so v i ba m

còn l

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng xuyên ch

n s d ng.

y hi n nay rèn luy n NL http://lrc.tnu.edu.vn

nguyên nhân khác bao g m: n i dung d y h c, th i gian ho ng ít ho c không gây S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

l

c

ng. http://lrc.tnu.edu.vn

Cu i cùng, h c Sinh h c

c h i ý ki

xu

i v i vi c s d ng THTT trong d y

ng THCS hi n nay, nhi u GV bày t mong mu

1.3.7. Phân tích nguyên nhân c

tr ng

T s phân tích k t qu kh

c tham gia

t s nguyên nhân

t p hu n chuyên sâu v quy trình l a ch n, thi t k và v n d ng THTT vào d y h c.

Bên c

c n có b tài li

c xây d

n các n i dung d y h c Sinh h

- Vi

, khoa h c v các THTT liên GV có th tham kh o và v n d

i m i PPDH và ki yc

c

c th c hi i m i ki

K t qu kh o sát th c ti n cho th y s d

ki n th

phát tri

c GV v n d ng trong quá trình d y h c. Dù v y, v

c s hi u qu . Hi u bi t c a GV v

các PPDH, ki c,

c t p hu n, b

-

ng song s l

c tham

gia và n i dung chuyên sâu còn r t ít. Vi c s d ng THTT vào d y h c h m

tri n khai c th THTT trong ho

GV còn g 1.3.6. K

ng d y ki n th c m i.

t k và v n d ng THTT trong d y h c.

th c ti n còn ít. Các tài li u v

u, s tham kh o ph c v d y h c.

-V nd

phát tri

i GV ph i có nhi u

kinh nghi m chuyên môn, v quan t

r ng và am hi u nh ng v

c môn h c. M

th

qu kh o sát

ti p xúc và m

h ng thú c

iv

-

c s d ng

i m i, c p nh t thông tin, ki n

S

90

ng

42.5

T l %

B ng 1.9. M

Th nh tho ng

Hi m khi

76

24

35.8

HS t trang b ki n th c lí thuy - Ðây là m t ph

22

11.3

10.4

c trang b

ng

ng pháp khoa h c nh ng ang

kinh nghi m c a t ng GV, ch a trong các ch

u c khi

n l p.

c ng d ng theo hình th c

c các nhà qu n lí giáo d c t ng k t và ð a vào

ng trình hu n luy n nâng cao v PPDH.

h ng thú c a HS v i tình hu ng th c ti n H ng thú

ng

53

94

41

24

T l %

25

44.4

19.3

11.3

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng

Không h ng

R t h ng thú S

nh ct

n, SGK, tài li u tham kh o, t ki

ti p xúc v i tình hu ng th c ti n

ng xuyên

c nh ng yêu c u này.

v t ch

trong h c t p Sinh h c (B ng 1.8, B ng 1.9): B ng 1.8. M

th c t liên

i nh m x lí thông tin và xây d ng các tình hu ng. Song th c t cc

*V m

n vi c th

i, h th ng ki n th c g n v i

h uh

liên h , m r ng ki n th c, gi i thi u vào n i dung bài ho c c ng

c luy n t

,d

th c hi n.

n n ng v ki n th c. M t khác, s nh n th c v

d ng l i

i m i PPDH.

a HS.

- Công tác b

này v n còn

nv

còn nhi u h n ch . Ph n l

iv

Do v y, quan ni m c a GV v d y h c v n ch u áp l c l n t vi c thi c

bi t là các giáo án hay, các bài d y m i, sáng t o.

nhi u h n ch . M t s

ng b

thú

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

K T LU THI T K VÀ S ng k t m t s k t qu nghiên c nh ng v

v

lí lu n v THTT và

o các nghiên c u trên th gi i và

Vi

D NG TÌNH HU NG TH C TI

C GI I QUY T V CH

PHÁT TRI N

CHO H C SINH THCS TRONG D Y H C TU N HOÀN C

mv

m i quan h gi a THTT v

y h c Sinh h c

thông. Th c tr ng s d ng THTT trong d y h c môn Sinh h

ng ph phát tri n NL Theo C

a bàn t nh B c K n T t c nh ng n

c p

xu t bi n pháp phát tri d y h c ch

lý lu n và th c ti

chúng tôi

c ph

thông aB

32/2018/TTtu n hoàn c

o HS có hi u qu nh t b ng s d ng THTT

ng B

cs px

h c t nhiên l p 8 thu c m ch n i dung ki n th c ph n

tu n hoàn c

v

i và s c kh e . So

i dung ph n này không có nhi ng nhi

ch

, ch

ch

i. Tuy nhiên, phù h p gi a c u t o và

a máu và h tu n hoàn, các ki n th c mang tính th c t và ng d c p chi ti

lý các tình hu ng tai bi

n d ch c

huy t áp; kh

ng có nhi u vi khu n có h i.... Ch

tu n hoàn c - Ch

t qu

m ba n i dung chính:

phù h p gi a c u t o v i ch

a máu và h tu n hoàn.

- B o v h tu n hoàn và m t s b nh ph bi n v máu và h tu n hoàn - Mi n d ch: b ch c u, kháng nguyên, kháng th ; vaccine.

Yêu c u c

t c a ba n i dung nêu trên bao g m:

* -

-

-

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

-

khác.

2.2.1.1. Các nguyên t c thi t k

-

* THTT ph i g n v i m

hoàn.

i dung d y h c: Tình hu ng c n thi t th c,

sát v i yêu c u th c t c a m c tiêu bài h c. B i dù là d y h

*

thì k t qu cu i cùng c

-

c chính là m

rõ ki n th c tr ng tâm c a bài h n tính ch

dung thích h -

ra. Do v y ph

nh

t p trung xây d ng nh ng tình hu ng có n i n hình, b c l b n ch t c a s v t, hi n

, quá trình... * THTT ph

-

m b o tính chính xác, khoa h c: Sinh h c là môn khoa h c. Vì

v y ki n th c sinh h

ng tri th c khoa h c v th gi i s ng. Vì v y HS có nh n th

-

ph n phát tri

*

c nh n th

i trong xã h i hi

- HS có ý th c b o v s c kh e b ng xã h i b ích t

t lý, hóa h c, thì môn Sinh h c nó

tu n

hoàn c

ng góp ph n hình thành, phát c chung cho HS. Giáo d c HS tình yêu thiên

nhiên, tôn tr ng các quy lu t c a t

t

t ng x v i t nhiên phù h p

v i yêu c u phát tri n b n v ng xã h

ng. Thông qua các ho

t p b môn, h d n hình thành và phát tri

c nh n th

khám phá th gi i t nhiên qua quan sát và th c nghi ki n th c khoa h

gi i quy t các v

hoàn c

có r t nhi u v

ng h c

trong cu c s ng. tu n

tính th i s càng thu hút s chú ý c mb v a s c và phù h p v i tâm lí

ng giáo d

http://lrc.tnu.edu.vn

tính

ng, không

n ho c quá ph c t p. Tình hu ng có n i dung quá d ho c quá khó s gây ra tâm lí chán n

ng ho c b t h p tác nên s

ng th

n phâ

lí, nhu c u và s thích c

p v i tâm sinh

n h p d n, lôi cu n, kích thích kh

y h ng thú và kh t ng n g

c hi u

c HS, xen k các m

i tham gia. N i dung tình hu ng g

m

n các n S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng th i

m và tính giáo d c: Nguyên t c này th hi n

o c a HS. THTT ph

c di n

thông tin và thu n l i khi tìm cách gi i quy t. Tình

hu ng trong m t bài h c c n v a ph

và phát tri

i và mang

ys

có th gi i quy t tình hu ng b ng nh ng gi i pháp h p lí, d ch p nh n.

p và s d ng

các THTT trong d y h c và thông qua gi i quy t các THTT s giúp các em hình thành

c trong cu c s ng. Do i s ng hàng ngày, giúp HS có

th liên h v i bài h c m t cách d dàng. Tình hu ng càng m i m , hi

qu d y h

liên quan ch t ch v i các tình hu ng x y ra

trong th c ti n và ngay trong cu c s ng c

c trang b ki n th

nguyên t

v y THTT ph i g n v i nh ng s ki

c tìm hi u và

ng l c v n d ng t ng h p

T s phân tích c u trúc và n i dung, chúng tôi nh n th y ch

thi t k các tình

hu ng ph i g n li n v i th c t cu c s ng và có tính ng d ng cao. M c tiêu c a

c s p x p trong môn Khoa h c t nhiên cùng v i các môn h c

tri n các ph m ch t ch y

ng và ph m ch t nhân cách con

i.

* THTT ph i có tính th c t và kh thi: Các ki n th

c vào các phong trào ho y vi

n v th gi i v t ch t, góp

m b o th i gian ti t h c và không nh n i dung môn h c, vi c thi t k

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

ph

mb ov m tn

ng nh m giáo d

ng chính tr rõ

Sau khi h c xong bài HS ph

n. * THTT ph i ch a mâu thu n nh n th c: THTT ph i ch gi

ng tính mâu thu n

c thành ph n c u t o và ch

ng ng i nh n th c bu c HS ph i c g ng t qua, làm HS nh n th

tr

i quy t tình hu c các nguyên t

trên v n d ng m t cách

Máu và tu n hoàn c

d ng quy trình thi t k THTT g

c1

nh m c tiêu và n i dung tr ng tâm c a bài h c

0

T n i dung và m c tiêu bài h

t k tình

hu ng. GV c n thiêt l p câu h i ho c h th ng câu h i c n ph i tr l

i

u gì? Có phù h p v i m c tiêu và n i dung bài

không?...GV c n th c s c2

L a ch n n i dung ki n th

xây d ng tình hu ng

xây d ng tình hu ng nh nh ng ki n th c có kh

quy t xong tình hu

02 3 1 Thu th p d li u 2c 3 0 21 3 10 2c 4 L a ch n hình th c mô t tình hu ng 03 12 23 01 Thi t k tình hu ng 21 c 5 30 210 23 10 12 c 6 Hoàn thi n tình hu ng 03 021 32 10 quy trình xây d ng THTT 21 03 nh m c tiêu và n i dung tr ng tâm c a bài h c 10 32 0 nh m c tiêu, n i dung chính c a bài h thi t k tình hu 21 3u tiên c a quá trình thi t k , có tác d ng n i dung cho GV 10 2 Ví d0 : nh m 1 S hóa b3 i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin http://lrc.tnu.edu.vn 0 2 1

, nh n bi t các d u hi u b nh v máu.

c 2: L a ch n n i dung ki n th

c th hi n

n bài h c.

:

+ HS có ý th c b o v

i, chúng tôi xây

2 1

.

c l p và làm vi c nhóm.

2.2.1.2. Quy trình thi t k THTT có

ng t

-

trong d y h c.

hi u qu trong d y h c sinh h c ch

a máu.

c thành ph n và vai trò c

c n nghiên c u. Do v y bên

c nh vi c mô t , THTT c n có s lý gi i, phân tích v m t lý lu n d y h thành m t v

c các m

- Ki n th c:

n tính c n thi t và l i ích c a tình hu

n

hay ph c t p c a tình hu ng. Không ph i b t c n i dung ki n th c nào trong bài h có th xây d

c tình hu

không ph i bài h

c

THTT. GV c n n m rõ m i liên quan gi a các y u t có mâu thu n nh n th

xây d ng

tình hu ng. ch c u- mi n d

Ví d :

n bi c

c b ch c u là m t lo i t bào máu. Tuy nhiên, HS

a b ch c

thông tin v b ch c

cho HS tìm hi gi i thích các ho

n th h mi n d

iv

c

ng ch y u c

nhà các b ov

HS bi t v khái ni m mi n d ch và vai trò c a .

c 3: Thu th p d li u Thu th p d li

thi t k tình hu ng b ng các ngu

m u chuy n ng n trong sách, báo, các website, các s ki

ng n ra, kinh nghi m

dân gian, phim nh... c 4: L a ch n hình th c mô t tình hu ng Sau khi thu th p d li u c thông tin có giá tr , không quá nhi u ho S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

li

l a ch n nh ng nh tr ng http://lrc.tnu.edu.vn

tâm v

tình hu ng truy t thi t k

n HS gây h ng thú, GV c n l a ch n hình th c và

khai thác t

mà tình hu

u ki n c th , có th mô t tình hu

i. Tùy theo n i dung và

i các hình th

n phim ng n, tranh nh, hình v ...Khi di

n, thí nghi m,

t tình hu ng c

ph i d hi u, ng n g

n t ng di

góp thi t th c v cách d n d t tình hu ng; n i dung và cách dùng t ; s chính xác c a các ngu n thông tin, các l i chính t ho c trình bày. Vi c chú ý k càng ch nh s a các chi ti

p lí s

ch c u mi n d

tin t

is

GV thành

ng là m

n vi c

mô

n c

x p hàng cho con

tiêm vacxin Pentaxim. V y t i sao tr nh l i c

mô

và có xung

y, v i THTT này ngoài vi c khai thác ki n th c v mi n d

c SGK gi i

k

thi u, HS c n ph i tìm hi u thêm các thông tin khác v vaccine và các lo i vaccine hi n

THTT v a mang tính th i s , v a g

nd i th c ti

tiêu

c hi u cho tr

có

có

cách

các

mà

xác

rõ ràng,

là ra

và tình

có

ra trong

tình

ra.

c 5: Thi t k tình hu ng

và thái

thông tin thu th

c và hình th c mô t tình hu

a ch n, GV

phân tích và l a ch n thông tin, xác l p lôgic các s ki

nv

lõi c

trên

theo

THTT là phát

là

và tìm ra cách gi i quy t. S ki n trong

tình hu ng c n g n v i không gian, th

ra

logic các

nh n th

thi t k tình hu ng. C n chú ý các ch ng c xác th c

HS d

xem xét tính logic, cách di

tình

hay

tình

c yêu c u v ki n th

c

bài

THTT trong

i s ng c

(Các

rõ ràng, súc tích và

y? .

gi i thích s c n thi t hình thành kh

c a tình hu ng.

t

u ph i rõ ràng, v a s c.

Ví d : Khi d

n i dung, trình bày,

2.2.1.3. Phân lo i THTT trong DH Có nhi u cách phân lo i THTT khác nhau.

i c th . M t khác, c n

t tình hu ng cho phù h p v i m

t ra. Chu n b t t

h th ng câu h i d n d t giúp HS gi i quy t tình hu ng, tránh truy n t i nh ng v

HS

t r i ho c quá khó.

Ví d : Khi d

- D ng tình hu ng thu th p thông tin: D ng tình hu ng này, thông tin

c truy

ra

nhóm máu O, b nhóm máu AB, anh trai nhóm máu B p tai n n giao thông m t nhi u máu c n ph i truy n máu. Theo em nên gi i quy t tình hu

nào? N u b

n

c

HS tìm các

i cùng trong quá trình thi t k tình hu ng. Trong khâu này GV có th ng nghi p hay t

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ti p thu nh ng http://lrc.tnu.edu.vn

và t quy nh v n

án

- D ng tình hu ng

s

h p.

cho. Thông tin trong tình hu ng

có các thông tin nhi u, v n cv n

c Trên

: Trong d ng tình hu ng này, HS h c cách xác

gì n ch a trong tình hu ng

n, sau khi phát hi

c 6: Hoàn thi n tình hu ng tham kh o thêm ý ki n c

án

- D ng tình hu ng xác nh xem v n nhi u, trong

truy

trong mô t , HS h c cách t thu th p thông tin cho vi c

m i tìm

cho là

c nêu rõ; HS c n phát hi n các v n án

Trong d ng này, HS tìm cách gi i quy t m t v n

c nêu rõ trong tình hu ng. Thông tin trong tình hu ng S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

c cung c p

y

.

http://lrc.tnu.edu.vn

HS c n tìm

án gi i quy t và xác nh

trình d y h c

án

ng k t h p d ng tình hu ng xác d ng tình hu ng

các

phù h p. Trong quá

nh v n

v i d ng tình hu ng

phê phán hay

S phân lo

mang tính ch

giá

án

ra, y

,

i v i d ng tình hu ng này, v án gi i quy t

án gi i quy

hay

i h c có th tìm

* L a ch n THTT phù h p v

ng tình, gi i thích cách

án thay th khác

ra cách

c a

h

Tuy nhiên, trong

phân chia các

bài

theo

trên

tính

rèn

vi c l a ch n tình hu ng ph c gi

nh

có

n th

c và

c a HS. Vì th

m b o nguyên t c phù h p v

ng. GV có th

khó c a tình hu ng phù h p v i n i dung khi c n thi t

c hi u qu . Trong m t bài h c s

l md

m thích h p: Có th s d ng THTT trong bài h c

tài nghiên c u này, chúng phân lo i THTT d a vào m Bao g m THTT s d ng cho ba m

y h c.

y h c: D y ki n th c m i; C ng c , hoàn

thi n ki n th c; Ki - Lo

d y h c ki n th c m i: Lo

t ch c,

ng d n HS nghiên c u tài li u m i. Khi HS gi i quy c ki n th c m i. Do v y m

c

c tình hu ng thì s DH ki n th c m i ph i

liên quan tr c ti p hay gián ti p v i n i dung ki n th c mà HS

i. GV c n có x lý t t v m

g im

g

ng các câu h i d n d t,

ut

- Lo

c thi t

t sau khi tìm hi u xong n i dung bài h c. Tuy g n k t các ki n th

tác d ng trong gi i quy t v

có th

c bài h c ho c chu n b v i HS và ti t h

và h th ng hóa ki n th

ng tích c c, ch

ng th i khái quát hóa

ng h

d ng v i m

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng d n c a GV: Th c hi

cs

c l a ch http://lrc.tnu.edu.vn

i

i m i PPDH, phát

i h c làm trung tâm, HS thông qua ho t y,

n, t ch c, làm tr ng tài, c v n cho HS. GV có th ng

h c t p. * S d ng linh ho t các PPDH: GV có th s d ng k t h p nhi u PPDH khác chuy

u ki n c th v th i

HS, n i dung tình hu ng mà GV l a ch n k t h p hình th c làm vi c cá nhân, th o lu n nhóm ho c c l p. * Dành th i gian thích h

i ki n th c c a HS sau khi h c t ph n c

cs ch pd

ng c a chính mình, t mình khám phá tìm ra tri th

i ch

ng

m ki

vào bài m i, c ng

t hi u qu t t.

huy tính tích c c c a HS, d y h c l

GV ph

m thích h

tình hu

* Phát huy vai trò t ch

t h th ng có

i s ng. Do v

h p này v a có tác d ng c ng c v ng ch c ki n th

a ch n th

i ý b ng các câu h i d n d t, phân tích, khích l HS khi th c hi n ho

c ng c , hoàn thi n ki n th c: Lo

v y HS c n có s liên h

m t bài h c, m

theo các m

c t p.

k d a trên nh ng ki n th

* Lo

ng tình hu ng c n v a ph i, không

tránh n i dung bài h c dàn tr i và phân tán s chú ý c a HS

trên.

ng các v

ng HS và n i dung d y h c: Trong l p

i n m rõ nh t kh

u ch

tùy theo

ch

ng nh n th c khác nhau.

2.2.2.1. Các nguyên t c s d ng THTT trong d y h c

c

riêng mình).

chi

c

i vì khi s d ng trong

d y h c còn ph thu c vào hoàn c nh c th

ng tình v

giá c a mình.

n m c tiêu bài h c nh

giá: Trong d ng tình hu ng này, HS h

rõ ràng, thông tin cung c p ih c

i chú tr

c a HS.

thu n l i cho vi c rèn luy n logic

cho HS. - D ng tình hu ng

ki

hi n

c và phát huy tính

sáng t o: GV không làm thay mà nên yêu c u HS phát bi u ý ki n và khuy n khích HS b o v

h i l i HS nh HS hi

sau

ng. Vì tình hu ng luôn ch a ch

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng ng i

http://lrc.tnu.edu.vn

nh n th c nên ph i có th i gian nh nh n bi t m

i v i vi c s d

gi i quy t tình hu ng c a HS, linh ho t trong t

m b o th i gian ti t h

mb ot

l c gi i quy t tình hu

là nguyên t c quan tr ng trong m i PPDH tích c nghiên c u, không b

t trong vi

c tho i mái nêu ý ki

ng h

c dành th i gian phù h p

n 1: Bao g

xu t và th c hi

cho HS trong ch c a ch

u (2005), quy trình s d ng TH trong d y h c g m

và chú tr ng

th c ti n c a ch

v th i gian cho t ng ph n n i dung, không gian ti s d

nd yh

ph i h p và các phát sinh ngoài ý mu n

c

c

nhi m v c n ph i gi i quy

- T ch

ng GV c n truy

4:

mc

THTT

THTT và biên các

. GV nghiên i

tiêu

các khâu

quá trình

hoàn

THTT. Trên

c

và

bao

thông tin phù

THTT. Trong

tiêu

mô HS

có

phù

c 5: Thi t k k ho ch bài h c có s d ng THTT GV xác nh bài t p s

nh - K t lu n: Sau khi HS trình bày cách gi i quy t tình hu t ra câu h

iv iv

xét các cách gi i quy t t - Kh

nh và c ng c :

ng d n c

o lu n toàn l p nh m xem

hay lên l p). T

so n k ho ch bài h c có s d ng bài t p phù h p. n 2: Bao g

c cu i cùng này GV có th tóm t t ho n thu nh

iv i

1.

n ki n

HS: GV nêu

c thông qua tình hu ng.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

c

s d ng khâu nào trong quá trình d y h c . Xác nh th i gian HS s d ng bài t p ( nhà

t.

i quy t chính xác và thuy t ph c nh t. Bên c th

GV khi xây

trong

thành THTT

GV xây

c th hi n

làm

khác nhau.

hay khâu

i quy t tình hu ng. GV nên

khuy

tiêu

các

các

hay

i quy t tình hu ng.

- Gi i quy t tình hu ng

và l a

và

3, GV

c l p t ng HS, làm vi c nhóm ho c

th o lu n toàn l

tâm

các khái

các thông tin có

i quy t tình hu ng: B ng

các hình th c ho

thu

(khâu nghiên

thu hút HS t p trung vào tình hu ng.

u khi n l p ho

thành

sâu

thích

GV

THTT.

phân tích các tình án

t v i phong thái

v n

ra trong THTT .

các

- Gi i thi u tình hu ng: GV cung c p thông tin v tình hu ng cho HS, nêu rõ

xác

xác

3: Nghiên

n 2: Ti n hành d y h c b ng tình hu ng: G

vui v , gi ng nói truy n c

dung

là giúp

vi c gi i quy t tình hu ng.

. Phân

tr ng tâm và g n v i

.

cho

n

c a ch

cho HS thông qua các v

GV nghiên ng th i d ki n

h c t p phù h p. Phân tích m c tiêu

n vi c xác nh m c tiêu phát tri n

2: Phân tích tri n khai n i dung bài h

h c t p, chú tr ng m c tiêu phát tri n

: GV l a ch n ch

tích m c tiêu phát tri

tình hu ng. n 1: Xây d ng k ho ch d y h c b

cc

c:

c 1: Phân tích m c tiêu c a ch

n: Xây d ng k ho ch d y h c b ng tình hu ng và ti n hành d y h c b ng

l

nv

th hóa phù h p v i n i dung ch

i th o lu n.

c th c hi n và n i dung c th

y h c ch

và h tu n hoàn c ây

2.2.2.2. Quy trình s d ng THTT trong d y h c Theo tác gi Tr

phát tri

chú

c: tiêu phát tri n

tiêu

bài phát

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

GV

hay ch NL http://lrc.tnu.edu.vn

GV

logic các

. HS xác

th c hi n gi i quy t tình hu ng. GV và HS th c hi n cách gi i quy t v

tiêu

is

d nd tc c 2. GV gi i thi u THTT, nêu yêu c u c n

v n

t

c. HS nh n bi t và phân tích

trong tình hu ng, thu th p tài li u thông tin liên quan; nghiên c u

xu t và l a

ch n các gi i pháp; th c hi n gi i pháp và rút ra k t lu n. Khi gi i thi u THTT. GV c n nêu rõ d ki n và các yêu c u. HS nh n th c và th c hi n các

c

theo

3.

c

Tùy theo

gian và quy mô nhóm

c các v n

c n gi i quy t trong bài t p

M c 3: GV t o TH còn HS t

t nghiên c u, phân tích thông tin và th c hi khi c n.

nh v

cho HS làm

hay

ra các

lí

và

và t

t lu n.

2.2.2.4. M t s THTT g n v i ch

tu n hoàn c

nghiên c u lí lu n v d y h c, chúng tôi xây d ng m t s THTT s bài

giá

GV

nhóm HS theo các tiêu chí, phân tích các nhóm.

GV có

d ng trong d y h c ch

HS thông qua THTT.

GV chính xác hóa GQV

này HS t tìm ra tri th c d

c n gi i quy t, l p k ho ch tri n khai, t nghiên c u, tìm tòi cách gi i quy t

mình.

4.

c a GV

M c 4: GV ch cung c p thông tin, HS t phát hi n và g i tên TH, phân tích và xác

dung và yêu

GV có

m

i s gi

ng trong vi

nêu.

nhóm trình bày ý

xu t các gi thuy t và l a ch n gi i pháp. HS

giá

và

B ng 2.1. M t s THTT thu c ch

n hoàn c

trong cách

thông qua các THTT, HS rèn THTT

n hoàn c

và phát phát 1

Thi u

Sau khi th c hi n xét nghi Nga b thi

máu

t lu n ng mình có ít máu ng ý v

D y h c ph n Máu ng trong

a

Nga không?

An b 2 m tâm sinh lý và m dung c a ch

nh n th c c a HS THCS và n i

tu n hoàn c

M

3 th p nh t trong d y h c b

ng g

HS l a ch

Môi ng

i

m và d n d t HS vào TH, làm xu t hi n nhu c u gi i quy t tình hu ng ch

li n h i m

xu t các m c

s d

th

HS. GV

Thông tin trong tình hu ng gi i quy t và xác nh

c cung c p án

y

phù h p.

. HS ch c n tìm

t bào chuy

n các t

n

4

Máu

c

http://lrc.tnu.edu.vn

D y h c ph n Môi ng

M r ng, liên h ph

n B nh vi n p c u, m i bi t con b b nh

loãng

ng bùi ngùi chia s v c

u. V

v nv b S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng c a

bào não b ng cách nào?

án

ng và t ch c cho HS

t o c a máu.

ng c n thi t cho ho

Oxi và ch t

v ym

i làm ch y máu. V ch ng tôi không th

s l a ch n c a mình. c nêu rõ trong tình hu ng.

i sao máu có mà

c có m t v t ch t l ng M r ng, liên h n i dung thành ph n c u y máu r

"Lúc cháu 6 tháng tu

t trình, gi i thích cho

M c 2: HS tìm cách gi i quy t m t v n

u g i. Ch ch y ra. M

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng http://lrc.tnu.edu.vn

D y h c và c ng c

M y ngày têt Th ng th y nhà nào th t l 5

Ti t canh

t canh. Th ng th c m c làm th

ti t

i thì bà n

l n khi ch y ra kh i m ch không b 6

Máu l ngMáu

12

Máu trong m ch là máu l ng còn khi ch y ra kh i m ch l i b

y? Em có th suy

v

tình

nào v

m c a bà n i

ph

13

Gi m

n máu. Tùng r t ng

M y hôm sau ch ng này cho

9

l n Châu Phi

ng ch y u c a b ch c u

Nam rõ không?

Th o nh n th y m i khi b viêm h ng thì n i h ch

n vi c các gia

x p hàng cho con tiêm vaccine Pentaxim. V y t i sao tr nh

D y h c ph n Các ho

tr ng. Em có th gi i thích hi

D y h c và m r ng

14

H ch

i thích cho b n hi

ph n Mi n d ch

ng này

D y h c và m r ng ph n Các ho t

l i c n tiêm

M r ng và liên h ph n Các ho

ch c Thú y Th gi i (OIE), t l n châu

M r ng và liên h

Phi là b nh truy n nhi m do m t lo i virus trong máu, d ch bài ti t t l n nhi m b nh gây ra. B nh

th c t ph n Mi n d ch

ng

ch y u c a b ch c u 15

Máu tr ng

m lây lan nhanh trên loài l n, x y ra m i lo i l n, t l ch

ng

ch y u c a b ch c u -

n v y?

D ch t

ph n Mi n d ch

u óc l m. Em

c v Nam gi m ph i gai nh n. ph i gai

i s vaccine

D y h c và m r ng

ng

D y h c và c ng c

l y máu c a ông vào túi ch a mà máu không b

Tiêm

b o không c mà, v i l i tiêm v nh

ph

l i? Em hãy gi i thích giúp Hùng?

8

Chó d i

i. Bà

Long?

Hi n máu tâm y t huy n. V nhà Bác cho k Tùng nghe chuy n nguy n

D y h c và c ng c

này

Ngày 7/4/2018 Bác Hi p tham gia hi n máu t i trung 7

Long b chó nhà hàng xóm c n vào chân. M Long

ph

ng mình

có th lây nhi m b nh này t l n? i vào

M r ng và liên h

B nh

l p 8. Cô giáo x p H i ng i c nh Trung. Trung

th c t ph n Mi n

Quai b

quai b nên H i r t lo l ng vì s lây b nh.

Em có ý ki n gì v a H i?

d ch

H i t ng m c quai b lúc 5 tu 10

HIV- H i ch ng suy gi m mi n d ch t 11

th k

M r ng và liên h

phòng ng a lây nhi m

ph n Mi n d ch

lo i b hoàn toàn vi-rút HIV ra kh

Nhóm 16

v HIV?

http://lrc.tnu.edu.vn

c

ng

ph n Các nhóm máu i

ng c u tr n l n v i huy t c k t qu thí nghi m theo b ng sau:

máu c a ai

. Em

hãy tuyên truy n cho các b n trong l p hi

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

D y h c và c ng c

i là m t nhóm máu khác nhau, r i tách ra

thành các ph n riêng bi t (Huy

i. Hi n

t li u pháp nào có th

i d ch

y máu c a 4 b n: Anh, Nga, H M

HT HC Anh Nga H ng

Anh + + +

Nga -

H ng + +

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

+ + http://lrc.tnu.edu.vn

D u (+) là ph n

ng c u b

t.

23

D u (-) ph n ng âm tính, h ng c u không b t.

D a vào k t qu trên em có th

nh nhóm

a

máu c a 4 b n không?

17

18

19

20

21

22

Truy n máu không c n xét nghi m

M i b tai n n m t r t nhi vào b nh vi n c p c n máu ngay mà không xét nghi m nhóm máu c Em có nh nh gì v vi c làm c

Nh n máu c a ai

Ba Ng c nhóm máu O, m nhóm máu AB, Ng c nhóm máu A. Ng nh n máu t ba hay m ? Em gái Ng c nhóm máu B có th nh n máu t b m không? ng m ch Ngân cho r

Tu n m th m. hoàn máu Hòa l i cho r ng máu n a trái c a tim luôn có n a ph i luôn có màu th m. ng ý v i ai? Gi i thích.

Trong su t cu p liên t c, Trái tim trung bình kho l n. Vì sao tim ho t di u kì ng su t cu i mà không m t m i.

Các d u hi u n i b t c Tim v n nh p ch m (45 60 nh p/ phút), tim to toàn b và ng viên c bi t là th t trái. Nh ng bi n i này có ph i b nh lí không

t áp

24 D y h c và c ng c ph n Các nhóm máu i

ng m ch

25

Tai bi n m ch máu não

26

Bu c garô

C ng c và liên h ph n Các nhóm máu i

D y h c và c ng c ph n Tu n hoàn máu 27

D y h c và liên h ph n Chu kì co dãn c a tim M r ng và liên h ph n Chu kì co dãn c a tim

nhà ông bà c t áp D y h c và liên h c k t qu s huy t áp c a bà th c t ph n S v n là 120/80 còn c a ông là 180/150. Em hi u chuy n máu qua h k t qu nào? m ch ho c V sinh tim m ch

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

Thùy quan sát th y chân bà ngo i có nh ng M ch ng màu xanh n i lên ch ng ch máu n i nói do bà b ch. Em hãy giúp ph ng lên Thùy hi hi ng trên.

http://lrc.tnu.edu.vn

28

29

30

y máu

Tiêm ch ng

tim

T vong vì tiêm vaccine

H ng th y hay nh c t i ch giàu colesterôn (th t, tr ng, s a..) d n t cao m c b ng m ch. Em có nh nh nào v thông tin trên?

M i Nhân khi i hâm m ho ng h t khi nh p vi n trong tình tr ng g n li t n i và méo mi ng vì tai bi n m ch máu n b t ng b i Nhân m i 32 tu i, b i nhi b nh nhân b tai bi n m ch máu não h u h i cao tu i khuyên cho m phòng b nh?

M An b thái rau cho gà b t tay ch y máu. An li n ch y vào nhà l c th t ch t vào c ng tình v i cách x lý c a An tay m không?

Nguy n Gia Huy 16 tu i Thanh Hóa m c b nh m sinh. T nh em hay xu t hi n nh ng v t b i da. Em r t hay b ch y máu, m i l n ch y r t khó c m. Em có l i ng h p này? c tiêm vaccine phòng b nh cúm cháu v n b b nh. T i sao l i y t thanh niên kho m h b b nh tim. Tuy nhiên th i gian g th m tm t lu n anh b t hoang mang, lo l ng v b nh c a mình. Em hãy gi nh này?

Có vài tr t vong vì tiêm vaccine, tôi nuôi con v t v , dù có 1 ph mu n con mình ph i tr i qua. Ch H ng chia s lí nào v v

D y h c và liên h th c t ph n S v n chuy n máu qua h m ch ho c V sinh tim m ch M r ng và liên h ph n V sinh tim m ch D y h c và liên h ph n V sinh tim m ch

D y h c ph n Th c u, c m máu D y h c ph n các b nh v máu và tim m ch

D y h c ph n mi n d ch D y h c ph n các b nh v máu và tim m ch

D y h c ph n mi n d ch

này?

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

các cho

THTT trong là

cho HS nói chung và trong

K T LU

pháp

trong

hình thành và phát

nói riêng. Thông qua

u c u trúc n i dung ch

các tu n hoàn c

THTT,

d ng THTT trong d y h c ch

ng THCS. Bên c cách linh trong các

có

xu t quy trình thi t k và quy trình s

d ng THTT trong d y h c ch

các

tu n hoàn c

Vi c s d ng THTT c n tuân theo nguyên t c nh ,

THTT

mà còn

giá k t qu h c t p c a HS. GV c n s d

các pháp

và

ph i t

c h ng thú h c t p c a HS. Mu

th 2.2.2.5. M t s k ho ch d y h c có s d ng THTT d y h c ch

ng th i ph i g n li n v i vi

i m i PPDH, phù h p

v i t ng hình th c t ch c d y h c c th , g n li n v

quy trình

giúp cho GV

nh, THTT ph i phù h p

ng m c c th c a môn h c, phù h p v i th i gian

u ki n d y h c c th

cách

Vì là

v i m c tiêu c a t

giúp cho vào

nâng cao trong

m hình

thành và phát tri

THTT

thông

này

tu n

ng xuyên, mang tính h th ng và t hi u qu cao trong vi c s d ng h

i ph i th c hi n theo m t quy trình khoa h c. Quá trình gi i quy t i HS ph i n m v ng các yêu c u c a t

i

quy t THTT có m i quan h ch t ch v i nhau. V n d ng t t quy trình thi t k và s

hoàn c Các k ho ch d y h c có s d ng THTT d y h c ch tk

c trình bày

tu n hoàn c a

d ng THTT trong d y h c ch c tính tích c c, ch

Ph l c 2.1.

phát tri n ph m ch

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

ng c cc

máu và h tu n hoàn c ng nh

i s phát huy i v vi c hình thành và

i h c trong xã h i hi n nay.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

C

-

3

TH C NGHI

ng d n quá trình V

M

cb

d y h c. T t c GV 3.1.

ch Th c nghi

m nh m ki

t ra: N u xây d h c ch

ng v PPDH

u gi ng d y b ng các giáo án có s d ng THTT trong d y h c

Máu và h tu n hoàn c

c THTT và s d ng THTT m t cách h p lý trong d y phát tri

Toàn b các giáo án hoàn c

cho HS.

u có s d ng THTT

i . Ch

Bài 1: C u t o và ch

3.2. N n hành xây d ng các THTT

và thi t k k ho ch d y h c (giáo án) có s d

K ho ch d y h c ch Bài 1: C u t o và ch Bài 2: Mi n d ch c

g m 3 bài:

xong toàn b ch

i

. Bài ki m tra s 5 t ng h p th c hi n sau khi h c

.

Bài ki m tra s 1: Ki

Bài 3: B o v h tu n hoàn và m t s b nh ph bi n v máu và tu n hoàn

u có v n d ng gi i quy t THTT

c khi d y th c nghi m, bài ki m tra s 2, 3 và 4 th c hi n sau

khi d y bài 1, bài 2 và bài 3 c a ch

a h tu n hoàn

c so n thành ba bài:

i

Xây d ng 5 bài ki m tra ki m tra s 1 th c hi

tu n hoàn c

Máu và h tu n

Bài 3: B o v h tu n hoàn và m t s b nh ph bi n v máu và tu n hoàn

ng th i tri n khai trong

ng THCS.

d y h c ch

a h tu n hoàn

Bài 2: Mi n d ch c c nghi m, chúng tôi

th c t d y h c Sinh h c

i thu c môn Sinh h c l p 8.

n c a gi thuy t khoa h c mà

u và h tu n hoàn c

cm

trong quá trình

m ts

c th c nghi m ng có phong t c ngâm chân gà vào bình m chua

3.3.

t c ng ch c. Tuy nhiên sau m t th i gian ngâm

3.3.1.

vào m chua thì l i tr nên m m d o. Em hãy gi i thích hi

Chúng tôi ti n hành d y th c nghi m t

ng PTCS Nam M u, THCS

Bài ki m tra s 2: Ki m tra sau khi h c xong bài 1

ng thu c huy n Ba B , t nh B c

An

K n. Ch n ra 4 l p 8 v i t ng s 124 h c sinh. v n

Chúng tôi áp d ng th c nghi m theo m h c nghi m NL

m t s tr Ki

u ra (không th c hi n theo

i ch ng THCS thu

tham gia ngày h i hi n máu tình nguy n. Sau khi ki m tra s c kh e, n hành l y máu. An nh n th y máu t

3.3.2.

ng, so sánh k t qu qua t ng bài ki m tra. Thu th p d li u và áp d pháp th ng kê toán h c, s d ng ph n m

x lí s li u.

i. Em có ý nh

Nam th hi

b m cm ts b

ng s

là hi

m cúm, viêm h

ch b viêm r t khó ch

ng d

n

Nam nói r

ng, có l

Ngân cho r

u này.

ng m ch luôn có

c 2018- 2019 (t c t tháng

n 31/10/2018).

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

này.

Bài ki m tra s 4: Ki m tra sau khi h c xong bài 3

3.3.3.

Ti n hành th c nghi m vào h c kì I c

nào v v

Bài ki m tra s 3: Ki m tra sau khi h c xong bài 2

a bàn huy n Ba B , t nh B c K n. i

i b theo dây d n t i túi ch a mà

th l ng. V y mà hôm n trên l p cô giáo d y máu ch y ra kh i m ch sau th i

gian ng n s b

nghiên c u s phát tri n

ng v i nhóm ng

ng này.

th m. Hòa l i cho r ng máu n a trái c a tim luôn n a ph

http://lrc.tnu.edu.vn

th

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng ý v i ai? Gi i thích. http://lrc.tnu.edu.vn

Bài ki m tra s 5: Ki m tra sau khi h c xong ch A.Tr c nghi m: Khoanh tròn vào ch Câu 1:Trong 4 nhóm máu

(45 phút)

u câu tr l

i, trong truy n máu nhóm máu chuyên nh n là:

A. Nhóm máu A.

B. Nhóm máu B.

C. Nhóm máu AB.

D. Nhóm máu O.

Câu 2: Trong

Câu 10.

i ch t h tu n hoàn có vai trò ?

A. V n chuy n oxi, ch B. V n chuy n oxi và các ch

Câu 9.

ng và ch t th i ng.

C. V n chuy n ch t th i D. V n chuy n mu i khoáng.

Câu 11.

Câu 3: A. Phôtpholipit C. Côlesterôn

D. Testosterôn Câu12:

Câu 4.

B. Gan D. Não Câu 5.

B.T lu n

?

i thích nh

m c u t o c a tim phù h p v i ch

m nhi m?

Câu 14

i ta truy n máu b

ch mà không ph i là

ng m ch?

Câu 15

Câu 6.

ng Hb trong máu kho ng

15gam/100ml máu có kh

t v i 20ml oxi. H i : ng có kho ng bao nhiêu ml oxi trong máu ?

C. kháng nguyên

b. Vì sao nh ng dân t c s ng

Câu 7. v i

ng b ng

Câu 16

t vong vì tiêm vaccine,tôi nuôi con v t v , dù có 1 ph n nghìn n con mình ph i tr

Câu 8. êm ch

nào v v

Xây d ng b ng ki

H ng chia s lí do không này? m tra (bài 1, 2, 3 và 4)

(Ph l c 3.1, 3.2, 3.3, 3.4) S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

D a vào nh ng s li tích, t ng h

u tra và k t qu th c nghi m, ti n hành so sánh, phân

rút ra k t lu n v v

nghiên c u.

3.4.

3.4.1.

- K t qu

ng h

m tra 4 bài t p s d ng THTT và

t qu bài ki c k t qu

ng 1.1, chúng tôi thu

sau. (b ng 3.1) B ng 3.1. S

c và t l

Bài ki m tra 1 M c M c 1 2 Phân tích và hi u

gi i pháp Trình bày và l p lu n

gi i pháp V n d ng, phát tri n

Bài ki m tra 2

M c 3

M c 1

M c 2

ng

Bài ki m tra 3

M c M c 3 1

Bài ki m tra 4

M c 2

M c 3

M c 1

M c 2

M c 3

HS

66

51

7

26

61

37

5

28

91

0

4

120

%

53,2

41,2

5,6

21

49,1

29,9

4

22,6

73,4

0

3,2

96,8

HS

69

50

5

33

51

40

8

39

77

1

12

111

%

55,6

40,4

4

26,6

41,1

32,3

6,5

31,5

62

0,8

9,7

89,5

HS

75

46

3

35

50

39

8

46

70

3

13

108

%

60,5

37,1

2,4

28,2

40,3

31,5

6,5

37

56,5

2,4

10,5

87,1

HS

80

41

3

40

60

24

11

38

75

3

16

105

%

64,5

33,1

2,4

32,3

48,3

19,4

8,9

30,6

60,5

2,4

12,9

84,7

HS

91

32

1

44

49

31

15

40

69

2

23

99

%

73,4

25,8

0,8

35,5

39,5

25

12,1

32,3

55,6

1,6

18,5

79,8

K t qu b ng trên cho th y trong t m c 1 gi m d n, s

kho

n 2,4% còn s

th k t qu

uv

c a HS

t

t m c 2 và m bài ki m tra s 4, s

Hình 3.1.

t các bài ki m tra v t m c 1 gi m xu ng r t th p, ch

t m c 3 chi m t l cao t

K t qu

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

b

Hình 3.2.

n 96,8%. c bi

tb

th k t qu

a HS

th

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

Hình 3.5.

th k t qu

n d ng và phát tri n v

th có th th y rõ sau khi d y th c nghi m, s c

i

xu Hình 3.3.

th k t qu

p lu n v

c a HS

ng bi u di n s

ng bi u di n s

B ng 3.2. K t qu ki

S

HS

nh s sai khác gi a các m

Nhóm/c p Bài t Bài t Bài t Bài t Bài t Bài t Bài t Bài t Bài t

3

p 2- bài t p 3- bài t p 4- bài t p 2- bài t p 3- bài t p 4- bài t p 2- bài t p 3- bài t p 4- bài t

p1 p2 p3 p1 p2 p3 p1 p2 p3

qua 4 bài ki m tra

t

B c t do (df)

Giá tr p (2 phía)

22,839 -17,506 -5,171 -2,904 -3,096 -9,258 -11,441 9,596 19,107

4 4 4 4 4 4 4 4 4

.000 .000 .007 .044 .036 .001 .000 .001 .000

d ng phép ki m ch ng T-test theo c p(th

Mean/Paired Sample T-test) trong ph n m m th ng kê SPS c a s chênh l ch gi a 3 m ng. K t qu Hình 3.4.

th k t qu

i pháp c a HS

phía) nh

4 bài ki

b ng 3.2 cho th y, giá tr

http://lrc.tnu.edu.vn

t c Analyze/Compare ki u nhiên hay tác

u này ch ng t giá tr p (2

p cho phép nên s sai khác c a các thành t c a N

không ph i do ng u nhiên mà là do hi u qu c S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

t t

m tra.

M c

2

t m c 1 và 2

t m

tm

tm

1

c a HS

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng. http://lrc.tnu.edu.vn

ki m ch

b n v ch

i ki n th c c a HS, chúng tôi ti n

hành cho HS làm bài ki m tra s 5 sau khi k t thúc d y h c toàn b ch m bài ki m tra s

cùng l

. K t qu

c trình bày trong b ng 3.3 ng m

i b ích gi a HS v i nhau và HS v i GV. Nh ng ý c nhiên và h ng kh

i v i c l p.

6

7

8

9

10

- V kh

p nh n ki n th c và k t qu h c t p b môn: K t qu các bài

13

40

51

7

4

ki m tra và các ho

ng h c t p trên l p cho th y HS có s ghi nh n i dung bài

0

7,3

10,5

32,3

41,1

5,6

3,2

h tu n hoàn c

ng d y h c và m

h c sâu s c và b n v

u và

m phát tri

m ti p thu ki n th c c a HS. S

i 5 không có, s (17,8%), s

y gi h c

5

S li u b ng trên cho th y vi c s d ng THTT trong d y h c ch

b o yêu c u v ch

ng d n, gi

9

i5

T l

GV k p th

0

m ng

o lu

ng th

B ng 3.3.

S

y không khí l p h c luôn sôi n i, c i m . Nhi u v

c HS phát hi

t

m 5-6) chi m t l th p

t

m 7-

m gi

m 9-10) chi m t l cao

m gi i chi m t i 8,8%. K t qu này ch ng t

HS

hi u bài và n m v ng ki n th c.

ng ti p thu ki n th c c

c nâng

cao rõ r t. Các em không ch n m v ng mà còn v n d ng ki n th c m t cách sáng t o trong các tình hu ng khác nhau. Các ki n th gi a c u t o và ch

ng c

c kh c sâu, nh t là m i quan h ph n trong m t th th ng nh t. Vi c

h c t p theo PP này có tính kh thi khi gi i quy c a m t ti t h c, thói quen h tri th c m t cách ch ng

c nh

th i gian

c chép truy n th

ng, t nhiên và g

c ti p c n i gian h c l i bài

c rút

u và nh bài ngay khi h c trên l p. Ki n th

c

ghi nh - V phát tri

c ti p c n v i qui trình

n cho HS r t lúng túng trong vi c tri n khai các ho l n x n trong vi c s p x p trình bày m t v i v i ch

. V sau qua các ho

tu n hoàn c thi

ng h c t p s d ng n v i phát tri n NL

c hi n thao tác nhanh, chính xác, khoa

h c. K t qu th c hi

m tra. T

t lu n v

n i dung ki n th

th k t qu ki m tra ki n th c c a HS sau khi h c xong ch 3.4.2.

-V c a bài h

h c t p c a HS: H u h t HS th hi n s h ng thú v i các n i dung ng th i tích c c tham gia các ho

lên l p. HS th o lu n sôi n i, m nh d S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

ng h c t p trong và ngoài gi ý ki n và ph n bi

iv ib n

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

K T LU

K T LU N VÀ KHUY N NGH

Qua k t qu th c nghi m có th k t lu n tính kh

u qu c a vi c

s d ng THTT trong d y h c b môn Sinh h c nói riêng và ch hoàn c

tu n

phát tri c kh

nh trong th c nghi

d y h c ch s

Sau th i gian tri n khai th c hi n nhi m v nghiên c u c ra m t s k t lu n sau: u nh ng v

m. V i vi c s d ng THTT

tu n hoàn c

c Sinh h c 8 t i m t

a bàn t nh B c K

c s phát tri n các

THTT trong d y h c các THTT c th tri

d ng m t s

t k vào th c ti n d y h c không nh

h i ki n th c m t cách ch và b

ng nhi

ng trong các ho

lí lu n v THTT và s d ng

ng THCS. T

ng quy trình thi t k và xây d ng

i v i ch

máu và h tu n hoàn c

i nh m phát ng THCS.

th c tr ng vi c d y h c b ng s d ng

i v i b môn Sinh h c

m ts

a bàn t nh B c K n,

chúng tôi nh n th y ph n l n GV và HS còn d y và h c theo l i truy n th ng, n ng

ng và hi u qu h c t p b môn

c nâng cao.

v ghi nh ki n th c, kh

u

h n ch .

T nh ng k t qu

u trong quá trình th c nghi

m,

yh cb

chúng ta c n thi t ph i xây d ng h th ng THTT phù h p, và s d ng các tình

li u m

hu

trình sinh h c THCS

ki

c;

th

a HS trong quá trình d y h c môn sinh h c

n

p tác, t h c... giúp HS h c t p tích c c, ch ng h c t p. Nh v y ch

lý lu n: Khái ni m tình hu

1.2. Th c hi n kh

ng, kh c sâu ki n th c mà quan tr

tài, chúng tôi rút

t cách linh ho

mang l i hi u qu cao trong DH, góp ph n t

c c p nh

ph n vào vi c th c hi n m c tiêu giáo d

i m i tri th o ngu n nhân l

u

n NL, góp

c s d ng trong khâu nghiên c u tài

i v i n i dung ch

máu và h tu n hoàn c

kh c ph

c nh ng h n ch c a cách gi ng d y truy n

th ng, giúp cho HS ti p thu ki n th c m t cách hi u qu

c.

i ng th i phát tri n NL

bám sát m c tiêu d y h c và phù h p v i tình hình th c t hi n nay.

1.4. T

c các thành t c

b

trong d y h c ch 1.5. K t qu th c nghi

ho

c h ng thú h c t p và tích c c hóa

ng nh n th c. Vi c v n d xu

c thi t k và s d ng theo quy ng h c t p b môn, HS n m v ng ki n th c và hình t qu

tài lu

t 2.1. Do kh

nh gi thuy t khoa h

n. i gian nghiên c u có h

d ng THTT trong d y h c m t ch http://lrc.tnu.edu.vn

này.

cho th y hi u qu c a vi c s

d ng THTT trong d y h c Sinh h

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

chúng tôi xây d ng

máu và h tu n hoàn c

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

tài ch m

xu t s i (Sinh

http://lrc.tnu.edu.vn

h c 8-THCS). C n ti p t c nghiên c u

các ch

ph thông và các b

khác trong c

c I. Tài li u ti ng Vi t

phát tri 2.2. D y h c sinh h

ng s d

i GV không

nh ng c n có v n ki n th c sâu r ng mà còn c n có nh t ch

ng d

u hành ho

ng xuyên cho GV

ng ph thông c n chú tr

2.3. V i n

b i

c 2021-

c yêu c

hình thành cho h c sinh ki n th

nh m cho s nghi p giáo d c nh

ng h t

v

th i gian và s chu n b

Ngh quy t s 29-NQ-TW ngày 04/11/2013

i m

n, toàn di n giáo d

ch

ng yêu c u công

u ki n kinh t th

ng xã h i

i nh p qu c t .

-

3.

à

c, ph m ch

mb

n

c Thành (1996), Lí lu n d y h c Sinh h c ph n

4.

v t ch t,

y h c nào trong th c t ng v nhân l c. Vì v y

i v i vi c s d ng THTT trong d y h c b môn sinh h c s

Ban Ch

2.

im i

thi t b d y h c, sách giáo khoa và tài li u tham kh o ph c v GV và HS. 2.4. Vi c nghiên c u và v n d ng b

ng

m . T p chí khoa h c giáo d c, s 143, tr 83-86

nghi p hóa, hi

i v i b c THCS

m i giáo viên. M

c n có s

h p

c B Giáo d c và

c n có s chu n b tích c c c

có s

ng

nv

c ph thông m

h is

tr i nghi m c a David A

áp d y h c.

o ban hành và chính th c áp d ng t

ng trình m

Doãn Ng c Anh (2017), D y h c môn Giáo d c h c theo mô hình h c t p

1.

c bi t là NL

ng c a HS. Do v y quá trình b

ng hóa c

c

TÀI LI U THAM KH O

i t t tri th c mà còn hình thành và

, Nxb. Giáo d c, Hà N i.

5.

Tr

6.

Ch

7.

Nguy n Phúc Ch nh (2008), D y h c theo v

ng ph thông c n có

ng, ph huynh h c sinh và toàn xã h i.

u (2005),

y h c hi u qu

giáo d c (1959), Nxb S th t Hà N i.

li u chuyên kh 8.

Nguy

9.

Nguy n V n C

ih ng (2006),

m-

trong d y h c Sinh h c , Tài i h c Thái Nguyên

i m

y h c trung h c ph

thông. D án Giáo d c Trung h c ph thông, B Giáo d

ph

ng, Bernd Meier (2010), M t s v n

pháp d y h c

tr

o chung v

i m i

ng Trung h c ph thông, B Giáo d c và

ào

t o - D án phát tri n Giáo d c Trung h c ph thông, Berlin/Hanoi.

10. Ph m T t Dong (1989), Giúp b n ch n ngh , NXB Giáo d c 11. Nguy n Kim Dung (2011), Xây d ng b h c sinh ph thông, Vi n nghiên c u giáo d 12.

13.

T

ng h c t p c a Chí Minh.

n Tâm lí h c, Nxb Khoa h c xã h i

c Duy (1999), S d ng bài t p tình hu y h c Sinh h c, Lu n án ti

rèn luy n cho ih

m,

i h c Qu c gia Hà N i.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

14. Tr

, Lí thuy t v tình hu ng, s 6 . T

lí hành

29. Phan Th

i h c và giáo d c chuyên nghi p

15. Theo Lê Th Thu Hi n (2015), trong d y h c v t lí

c gi i quy t v

c a h c sinh

ng ph thông . T p chí gíáo d c s 380, tr 50-52.

16. Nguy n Kh i Hoàn (2015), D y h c d a vào nghiên c phát tri

t p tình hu

ng Th D Th y (2017), Thi t k bài t p nghiên c

trong d y h c ph n ti n hóa (sinh h c 12) . T p chí giáo d c, s 293.

- Phan Th Thanh H i (2016), D y h

thành và phát tri

ih c

Nxb. Giáo d c, Hà N i.

ng hình

ng ph thông

ih

ph m, Hà N i.

32. Vi n ngôn ng h c Vi t Nam (2001), T

nào, T p 1,

c gi i quy t v n

c a h c sinh. T p chí Khoa h c giáo d c, s 137, tháng 12/2017, tr 83-87.

31. Lê

phân tích, t ng h p cho h c sinh

18. Kharlam p I. T. (1978), Phát huy tích c c h c t p c

ng h p trong d y

h c ph n Sinh thái h c- Sinh h c 12 nh m phát tri

t Lê (2012), Thi t k và s d ng bài

rèn luy n k

30.

ng h p nh m

i h c. T p chí giáo d c, s 364, tr 19-21

17. Phan Th Thanh H i -

i (2000), Tình hu ng và cách ng x tình hu ng

trong qu n lí giáo d c, Nxb Qu c gia, Hà N i.

n Ti ng Vi t, Nxb Thanh niên.

33. V công tác l p pháp (2005), Nh ng n i dung m i c a Lu t giáo d pháp.

19. Nguy n H u Lam (2003), D y h

pháp tình hu ng (bài gi ng).

34. Xavier Roegiers (1996),

y h c kinh t Fullbright.

c

20. Lê Nguyên Long (2000), Th

m tích h p hay làm th

phát tri n

ng, Nxb Giáo d c.

y h c hi u qu , II. Tài li u ti ng Anh

Nxb Giáo d c.

21. Lecne I. Ia. (1977), D y h c nêu v

35. Barney G. Glaser and Strauss, The discovery of grounded theory: Strategies for

, Nxb. Giáo d c.

22. Machiuskin A. M. (1972), Các tình hu ng có v

y

qualitative research (New York: Aldine, 1967).

36. Boehrer, J, How to teach a case. Kenedy school of goverment case programme,

h c, Nxb. Giáo d 23. Macmut p M. I (1997), T ch c d y h c nêu v

ng, Nxb.

1995, Case no C18-95-1285.

37. Chicago Public Schools Bureau of Student Assessment (Source: Charles,

Giáo d 24. Nguy

- Nguy n Th Nam (2016) Thi t k và s d ng bài t p

tình hu

rèn k

c sinh trong d y h

25. Phan Tr ng Ng (2005), D y h

yh

ng,

m TP HCM.

26. Ôkôn V. (2006), Nh

c a vi c d y h c nêu v

27. Nguy n H ng Quyên (2018), Phát tri

, Nxb.Giáo d c, Hà N i.

c gi i quy t v

t p tình hu ng trong d y h h c ph thông. T p chí giáo d c, s

c 12)

b ng bài ng trung

c bi t Kì 1 tháng 5/2018, tr 212-217.

Reston,

affer, Phares. How to Evaluate Progress in VA:

National

Council

of

Teachers

of

Models, Good Questions and Practical Suggestions. Reston, VA: National Council of Teachers of Mathematics, 1991) 38. De Ketele, J.-M., (1995). L'esvaluation des acquis scolaires : quoi ? pour qui ? pour quoi ? (document non publicé #).

39. F.E. Weiner (2001). Comparative performance measurement in schools.

40. Frederic Le Play (1879) Les Ouvriers Europeens (2nd edition, 1879) (3) (4) 41. Gardner, Howard (1999), Intelligence Reframed: Multiple Intelligences for the

28. Rudich P.A. (1986), Tâm lý h c, Nxb Th d c th thao.

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

Solving.

Mathematocs, 1987. In Stenmark, Jean, Mathematics Assessment: Myths,

(Sinh h c 11). T p chí giáo d c, s 379, tr 60-61.

ih

Randall, Lester, Frank an Problem

21st Century, Basic Books. http://lrc.tnu.edu.vn

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

http://lrc.tnu.edu.vn

42. Healy, Sister Mary Edward (1947). "Le Play's Contribution to Sociology: His PH L C

Method". The American Catholic Sociological Review. 8 (2): 97 110.

43. Herreid, Clyde F.; Schiller, Nancy A.; Wright, Carolyn; Herreid, Ky (eds.). "About Us". National Center for Case Study Teaching in Science

Ph l c 1.1 PHI U KH O SÁT TH C TR NG S

D NG TÌNH HU NG TH C TI N

(THTT) TRONG D Y H C SINH H C

(NCCSTS). University at Buffalo. Retrieved 2018-09-12.

NG THCS

ph c v cho vi c nghiên c u d y h c Sinh h c

44. Jackson, Giles (2011). "Rethinking the case method". Journal of Management

ng THCS b ng s

d ng THTT. Xin Th y (cô) vui lòng cho bi t ý ki n v các v

Policy and Practice. 12 (5): 142 64.

45. Kimball, B. A. (2009). The Inception of Modern Professional Education: C. C.

tr ng c PH N I. THÔNG TIN CÁ NHÂN

Langdell, 1826 1906 (Chapel Hill: University of North Carolina Press, 2009) 46. MacDonald, Barry; Walker, Rob (2006). "Case-study and the Social Philosophy of

1. H

i tính:......... công tác:.......................................................................................................

Educational Research". Cambridge Journal of Education. 5 (1): 2 11.

o t o:.................................................... S

47. Palmer, Grier; Iordanou, Ioanna (2015). Exploring Cases Using Emotion, Open

PH N II: N I DUNG KH O SÁT

Space and Creativity. Case-based Teaching and Learning for the 21st Century.

1. Th

Libri. pp. 19 38.

c tham d t p hu n v

im

Th nh tho ng

Hi m khi

ng xuyên 2. Th

c tham d t p hu n v

t pc ah

y h c?

i m i ki

ng phát tri

M tham gia

c, m

M Không thi t th c

t qu h c h u ích c a t p hu n

hi u qu

Ít hi u qu

H u ích

R t h u ích

ng xuyên Th nh tho ng Hi m khi

3. Trong d y h c sinh h c, Th ng xuyên 4. Th

Th nh tho ng

ng s d ng THTT Gi i thi u bài

m

Không s d ng

khâu nào khi d y h c Sinh h c?

C ng c , luy n t p

Nghiên c u bài m i

S hóa b i Trung tâm H c li u và Công ngh thông tin

n s d ng THTT

ng d n v nhà

http://lrc.tnu.edu.vn

PL1

nào?

5. Th y (cô) g p ph h c,

m

t k và s d ng THTT trong d y h c sinh

nào?

Ph l c 1.2 (Dành cho h c sinh) PHI U KH O SÁT TH C TR NG S

(THTT) TRONG D Y H C SINH H C

M Không nh

Ít nh

ng

ng

ng l n

Th i gian ho

mình v các v

ng c PH N I. THÔNG TIN CÁ NHÂN

d yh c 1. H

ng

i tính:......... ng:...............................................................................................L p: .............

Thi t b d y h c, tài li u tham kh o

PH N II: N I DUNG KH O SÁT

Ý th c h c t p c a h c sinh

1. Trong các gi h c, các th ...............................................................

ng xuyên 2. N

6. Th

ng rèn luy

THTT cho h c sinh

m

c gi i quy t v

thông qua d y h c b ng

nào?

- M c 1: GV t o THTT, g i m và d n d t h c sinh vào THTT. GV ch HS l a ch n. S ng xuyên

Th nh tho ng

án gi i quy t và xác nh ng xuyên

ng g i ý

i thích cho s l a ch n c a mình.

- M c 2: Thông tin trong tình hu ng T

án gi i quy t v

y

Th nh tho ng

Không h ng thú

ng

H ng thú

Tiêu chí

Không s d ng

Không s d ng

- M c 4: GV ch cung c p thông tin, HS t phát hi n và g i tên THTT, phân tích và xác c n gi i quy t, l p k ho ch tri n khai, t nghiên c u, tìm tòi cách gi i quy t

Không

Ít hi u

hi u qu

qu

r ng

V n d ng ki n th c vào th c ti n.

T o h ng thú và tích c c hóa ho t ng c a h c sinh.

t lu n.

7. Th

xu t gì m

Th nh tho ng

Không s d ng

i v i vi c s d ng THTT trong d y h c sinh h c

Rèn luy l c gi i quy t v

.

ng THCS? ...........................................................................................................................................

PL2

nào theo t ng tiêu chí

M

phù h p.

c a GV khi c n.

ng xuyên

R t h ng thú m

. HS ch c n tìm các

ki n th c.

và t

Hi m khi

3. Theo em bài h c có s d ng THTT có tác d ng

Kh c sâu ki n th c và m

nh v

nào?

dung bài h c mà giáo viên thi t k không?

gi i quy t v

Th nh tho ng

m

c h c t p môn sinh h c b ng THTT, em th y h ng thú v i n i

- M c 3: HS t nghiên c u, phân tích thông tin trong tình hu ng và th c hi n cách v is

d ng THTT cho các gi d y

sau?

Không s d ng c cung c p

Th nh tho ng

ng xuyên

ng THCS

b ng s d ng tình hu ng th c ti n (THTT). Em hãy vui lòng cho bi t ý ki n c a

c và kinh nghi m c a giáo viên

N i dung c a ch

NG THCS

cung c p thông tin cho vi c nghiên c u d y h c Sinh h c

Nguyên nhân

N

D NG TÌNH HU NG TH C TI N

PL3

Hi u qu

R t hi u qu

4. Trong gi h c, khi gi i quy t m sau

m

ng th c hi n nh

ng

nào?

Ph l c 2.1: CÁC KHDH CÓ S D NG THTT TRONG D Y H C CH MÁU VÀ TU N HOÀN C I Bài 1: C U T O VÀ CH A H TU N HOÀN

M ng

ng xuyên

Ch

Th nh

Không

tho ng

bao gi

I. M C TIÊU 1. Ki n th c -

ng t nghiên c u cách gi i quy t

hoàn.

-

K t h p t nghiên c u và tham kh o ý ki n các b n khác Th

ng ch cách gi i quy t c a cô giáo và các

-

b n ng g p ph

i quy t m t THTT và

m

nào?

a. Không hi u tình hu ng. ng xuyên b. Hi u tình hu ng xuyên c gi ng xuyên 6. Ý ki

xu t c

hoàn.

-

khác.

Th nh tho ng c gi i pháp gi i quy t tình hu ng.

-

Th nh tho ng nh.

-

Th nh tho ng s d ng THTT trong d y h c môn sinh h c có hi u qu

3.

- Nh n th

........................................................................................................................................... ........................................................................................................................................... ...........................................................................................................................................

c vai trò c a h tu

c

- Có ý th c liên h và v n d ng ki n th thân và c

ng. ng phát tri

c

-T h c - H p tác.

- Gi i quy t v

và sáng t o

- Tìm hi u t nhiên và xã h i

PL4

iv

kh e m nh; vai trò

tu n hoàn.

PL5

b o v s c kh e b n

II. CÁC HO

NG H C T P

Bài 1:

TI T 1: H C TRÊN L P Ho -

ng 1: Gi i thi u ch

các bài h

ch

a. Hoàn thành thông tin vào b ng sau v thành ph n c u t o c a máu và ch c i thành ph n.

bài h c

t các h

am ih

i và

c này chúng ta cùng nghiên c

c u t o và ch

i m nh n i dung chính c a ch

ng não, vi t lên b ng tên ch

ng trong 90 giây nh và ghi l i các ki n th

n ch

bài h c. Yêu c u các c ho

B ch c u

Ch b. D a vào thí nghi m c a Karl Landsteiner, hãy tr l i các câu h i sau:

t liên -

trên.

- Sau 90 giây, các nhóm báo cáo k t qu th o lu n, không nêu thông tin trùng v

H ng c u Ti u c u

- GV chia l p thành 4 nhóm, m i nhóm 1 t gi y A3 màu tr ng và m t bút d .

- GV s d

Ch m i thành ph n

am th

Ho

m m i thành ph n

Huy

tu n hoàn.

nhóm ho

Thành ph n

Máu

-

i có m y nhóm máu? u chi

hoàn thi

truy n máu:

c. Nhóm nào nêu trùng ho c ch m sau 5 giây s b lo i.

- K t thúc c l

các ki n th

u t o và ch

n ch

a h tu

- GV cùng HS ti n hành s p x p l i, ch nh s a các thông tin sai, nhóm thông tin thành các v

chính và th ng nh t n i dung s nghiên c u c a ch

g m:

Máu, Tim và H m ch.

Ho

- HS các nhóm ho

ng 3: Ngoài l p h c

y máu c a 4 b n: Anh, Nga, H

khác nhau, r i tách ra thành các ph n riêng bi t (Huy

c k t qu thí

nghi m theo b ng sau: HT

H ng

Anh

Nga

Anh

-

-

-

-

Nga

+

-

+

+

H ng

+

-

-

+

+

-

+

-

HC

PL6

ng c u

ng c u tr n l n v i huy

ng ngoài gi lên l p: xem video bài h c, nghiên c u tài

li u, tham kh o thông tin trong sách giáo khoa, th c hi n các bài t p.

i là m t nhóm máu

PL7

D u (+) là ph n

ng c u b

t.

D u (-) ph n ng âm tính, h ng c u không b

t.

D a vào k t qu trên em có th

Bài 3: a. Quan sát hình 17.2 sgk, hãy so sánh và ch ra s khác bi t và ch

nh nhóm máu c a 4 b n không?

a các

lo i m ch máu b ng cách hoàn thành thông tin vào b ng sau:

Bài 2:

N i dung

n chú thích các thành ph n c u t o c a tim vào hình sau:

ng m ch

ch

Mao m ch

C u t o: Thành m ch Lòng trong c a m ch m khác

Ch b. Thùy quan sát th y chân bà ngo i có nh ch hi

chu kì co dãn c a tim, hãy cho bi t - Tim ho

nào? Gi i thích vì sao tim ho

ch. Em hãy giúp Thùy hi ng trên?

ng su t

i mà không m t m i?

-

n vào b ng sau v ho

Các pha trong m t chu kì tim

Ho

ng c a các van trong s v n chuy n máu ng c a van trong các pha t

ng m ch

S v n chuy n c a máu

Pha th t co Pha dãn chung

PL8

ng gân xanh n i ph ng lên ch ng

PL9

xu

TI T 2, 3: H C TRÊN L P

Bài 4:

chu kì tim kéo dài 0,8s.Gi s m i

trên nh Ho

ng 1: Ho

- Giáo viên t ch c ho

ng nhóm và báo cáo k t qu

Bài 2: Gi

ng h c t p theo góc, m i góc chia 2 nhóm, m i

c giao hoàn thành 1 phi u h c t p trong th i gian 30 phút (trình bày trên gi y A0). Sau th i gian trên, các nhóm báo cáo k t qu ho

c a hi

ng máu l n tâm th

trong m ch là máu l ng còn khi ch y ra kh i m ch l i b

ng vào

ng m ch ch 70ml máu và n ng

as

ng m ch là

gì?

ng c a nhóm.

ng, m i

21ml/100ml máu. Hãy cho bi t có c v n chuy n

Góc quan sát Nhóm 1

Nhóm 2. Tr l i các câu h i sau: hi n thành - Trình bày c u t o và ho

- Vi ph n và ch -V

ng m ch ch trong 1 phút.

, video, m u v t v máu, tim và h m ch

HS xem tranh,

Góc phân tích: Nghiên c u thông tin sgk

ng c a tim?

Nhóm 1

Nhóm 2

- Máu g m nh ng thành ph n nào? Nêu ch c

a máu.

và chú thích các b ph n

Câu 1. T i sao nh ng

a m i thành ph n?

c a tim

- Mô t

m c a các lo i m ch phù h p

khi b tai n

i u

u bia Câu 4. Vì sao máu t ph i v tim

ng ch y r t nhi u máu?

r i t i các t còn máu t các t bào v tim r i t i

c u t o c a các lo i v i ch

- V m ch máu

Góc v n d ng Nhóm 1 Bài 1. Gi i bài t p

Gi i thích?

ph

Câu 3. "Lúc cháu 6 tháng tu

Câu 5. Th xá

Nhóm 2. Gi i bài t p:

vô tình c

Bài 3. Có 3 cháu bé và 3 c p v

tôi không th c

tr

Bà m th nh t có máu A nh n nga

Em có ý ki n gì v

máu A là con mình, bà m th hai có máu B Bé Z có nhóm máu AB

tra l i nhóm máu c a 2 ông b : ông b th

C p 3: ch ng có máu AB, v

u. truy

có

ng tranh dành con V n d ng ki n th c di truy n v

a) Ch b ng k t qu v

nhóm máu, em hãy tr 3 cháu bé nh trên v

ng h p nêu trên

i b m c a chúng.

Nhóm 1. M nhi c u.

i b tai n n m t r t Nhóm 2. Các d u hi u n i b t c nh vi n c p v

p ch m (45

n máu ngay mà nh p/ phút), tim to toàn b

không xét nghi m nhóm máu c

i

nh gì v vi c làm c a bi

a tr nào là con c

PL10

i khác?

Góc sáng t o

nh t có máu O, ông b th hai có máu A. Lúc máu O. c l i c a hai ông b .

a

anh truy n máu, cho máu và tuyên

C p 1: ch ng máu B, v máu A

không yên tâm nên yêu c u b nh vi n ki m C p 2: ch ng máu AB, v máu B

này l i x y ra hi

p c u,

ng bùi ngùi chia s v c

a bé Bé Y có nhóm máu O

a bé còn l

hi u nh n bi t chúng?

m i bi t con b b

a máu O. Bé X có nhóm máu A

ng m ch và

ch trên c tay và nêu ra d u

i làm ch y máu. V ch ng

n B nh vi

m l n b m c a 2 ch

th m?

PL11

60 i

c bi t là th t trái. Nh ng i này có ph i b nh lí không?

HO

NG 2: C NG C

VÀ V N D NG KI N TH C

- GV cho HS làm bài t p phi u h c t p: Câu 1: Ch

ng nh t c a h tu n hoàn là

A. v n chuy n các ch t t

.

ng bao nhiêu

B. duy trì cân b ng n i môi.

giây?

u hòa thân nhi t.

D. b o v Câu 2: Môi

Câu 3:

B. 0,3 giây

C. 0,4 giây

Ho

là nhóm máu chuyên cho: B. Nhóm A

bào không có nhân, lõm 2

CO2 là

C. Nhóm B

D. Nhóm AB

giúp

và trao

bào nào sau

tim dày

ng 3: H th ng hóa ki n th c

- GV yêu c u HS h th ng hóa ki n th c toàn b n i dung ch

O2 ,

c các hình th c sáng t o khác (bài t p - D n dò v nhà:

B Câu 5: Thành

C. Lympho B

là:

- H c sinh tr l i các câu h i cu i bài, -

c ph

Em có bi t

c bài m i

trì A. Cl-

D. 0,5 giây

trong

A. Nhóm O Câu 4:

A. 0,1 giây

ch ng b nh t t.

B. Ca2+

C. Na +

PL12

D. Ba2+

PL13

nhà)

c b ng

BÀI 2: MI N D CH C

- Hình nh các lo i b ch c u, ho

I

ng c a các lo i b ch c

tiêu di t tác

nhân t n công - Máy chi u, máy tính,

I. M C TIÊU

- Phi u h c t p, A4, bút d

1. Ki n th c

Phi u h c t p 1

-

nh các lo i b ch c u d a vào hình nh và ki n th phòng -

hi u h c t p s 1

- Giáo d c nh n th

n v h th ng mi n d ch c

- Giáo d c ý th c gi gìn, v

b o v s c kh e.

- Có ý th c tuyên truy n cho c b

.

ng vai trò c

iv im ts

ng g p ng phát tri

c

-T h c - Giao ti p và H p tác.

- Gi i quy t v

và sáng t o

nd yh c hi

n video gi i thi u v h th ng mi n d ch c c

-

cho h c sinh tìm

nhà. n video v v

ph t cha m n

PL14

ng t

c

PL15

c

nhà

Phi u h c t p s 2 Các ho

ng ch y u c a b ch c

t tên cho m i hình hoàn thành thông tin v m i ho

ho

uh ct ps 2 b ov

ng c a b ch c

Các ho b ov

và

ng.

t tên cho m i hình hoàn thành thông tin v m i ho

Hình nh

Lo i b ch c u

Di n bi n,

tham gia

k t qu

ng c a b ch c u ho

ng c a b ch c

b ov

và

ng.

Hình nh

Lo i b ch

Di n bi n, k t

c u tham

qu

gia

S th c bào

Bc trung tính và BC mono

Ti t kháng th

vô

hi u hóa kháng

B ch c u hình thành chân gi nu t và tiêu hóa vi khu n

T bào B ti t ra T bào

kháng th vô

lympho B

hi u hóa vi khu n

nguyên

T bào T nh n di n và ti p xúc v i t bào

Phá h y các t bào

nhi m b nh

nhi m vi khu n, T bào

virut ti t ra

lympho T

c hi u phá h y t bào nhi ch chìa khóa và khóa

PL16

PL17

Hình nh các lo

c s d

r ng hi n nay, m t s b nh lây nhi

ng m

III. T ch c ho

ng d y h c

ng g p

tv

Ho Gv cho h U N G T H

1

4

T H

5

H I V

quan ch C B À O

M I

B

C H

C H C

n vi c

t o mi n d ch kháng c

Ho

ng nu t và tiêu hóa vi khu n c a b ch

c u trung tính và b ch c c g i là gì?

5. Tên vi t t t c a vi rút gây h i chúng suy gi m i

6. T bào lympho B ti

vô hi u

h

không b m c

c n d ch

ng 2: B ch c u, kháng nguyên, kháng th

ti t ra kháng th t bi n gây ra b nh máu

u

ti t

a m i lo i t bào là gì

- GV: V y b ch c l i câu h

c hi n ch

ov

tr

c h t c l p cùng tìm hi u v các lo i b ch c u

- GV phát phi u h c t p s 1, yêu c u h c sinh b ng ki n th

u xác

nh tên g i c a t ng lo i b ch c u ng nhóm c

n tên b ch c

v i hình

- GV tóm t t ng n g n v

m tra k t qu nhóm b n m c a các lo i b ch c

- GV cho h c sinh nghiên c u sgk k t h p thông tin t xem v h th ng mi n d ch c

ng

i phi u

là nh ng phân t ngo i lai có kh

n tin t c trên

c

- HS ho

m tb

PL18

i v n ph i ch t vì b nh s

- GV cho h c sinh nh c l i các thành ph n c u t o c

? Ch

9. Lo i t tr ng

si t ch t các

c và trên kh p châu Âu. Ông

nào v v

- GV vào bài, gi i thi u ch

c

3. A type of white blood cell begins with the letter

hóa kháng nguyên 7. ......................là kh

t

i th c t r ng nhi

? Em có nh

ch ph m có

i v i m t s tác nhân gây b nh c th ?

mi n d ch

o lu t là c n thi

nói: "Không ai có th th

phân chia t bào m t cách vô t ch c ?

L? 4. Ho

c là h

- Theo VTV-

t nhóm các b

tính kháng nguyên hi u ch ng, nh

ng Y t

nh trong b i c nh d ch s

U

2. Tên vi t b ng ti ng anh c a

ng h p b m không ch

l ch tiêm ch ng s b ph t t i 2800 USD.

8 K H Á N G N G U Y Ê N 9

s bu c ph

nh

B

N D

c

con tiêm v c xin hay t ch i tiêm ch ng cho con. Nh ng ph huynh không tuân th

6 K H Á N G T H Ê 7

o lu t v vi c b t bu c tiêm v c xin cho tr s

thông qua vào ngày 1/6/2017.

L Y M P H O

3

c phát trên B n tin tài chính tiêu dùng c a VTV

Theo B Y t

V A C C I N E

2

- Gi i thi u ch

n tên g i. nv

. Chia l p thành nhóm 6 b n/nhóm

PL19

c

- GV phát phi u h c t p cho các nhóm (A1), m i h

c l nh trong PHT2

- Các nhóm th o lu n, ch n m nh gi y n trong th i gian: 4 phút. Các nhóm dán lên v n i dung trong 2 phút và c

i di

Vaccine

ng dán vào PHT 2

nh

ng g n nh t. Các nhóm chu n b

hi u ch

ph m có tính kháng nguyên ng, nh

t o mi n d ch

kháng c

c

i v i m t (s )

tác nhân gây b nh c th .

cl p

Ba lo

- GV cùng c l p theo dõi ph n trình bày và th ng nh t n i dung - GV liên h vi c s n sinh t bào nh kháng nguyên nh ng

là ch

n

- Vaccine b t ho t là các vi sinh v

có th ph n

c h i b gi t b ng hóa ch t ho c

b ng nhi t. H u h t các vaccine lo i này ch

p l n th

ng mi n d ch

không hoàn toàn và ng n h n, c n ph i tiêm nh c nhi u l n. hình thành h th ng mi n d ch

i. V y b n ch t c a kháng nguyên, kháng - Vaccine s ng, gi

th là gì?

Phân lo i

nh ng

- Yêu c u HS nghiên c u thông tin sgk, phân bi t kháng nguyên và kháng th và vai trò trong h mi n d ch c

ng h

-

- T o mi n d ch Vai trò

c ch

-

c hi u ch

M ts

.

- GV t ng k t: B ch c u t o ra hàng rào phòng th b o v s

ng b ch c u s n sinh ra l

nguyên nhân gây m t s b nh nguy hi m có th d n t i t vong Ho

i v i m t s b nh

lo i và vai trò c a các lo i vaccine. Hoàn n i dung b ng:

PL20

S i; S

nh hi

n v c-xin

c; T ; Viêm màng não; Cúm; B ch h u; Quai b ; U n

b nh

ván; Viêm gan siêu vi A; Ho gà; Lao; Viêm gan siêu vi B; B nh ph

phòng

c u;

; Viêm gan siêu vi E; B i li t; Viêm não vi rút do ve

ng a b ng truy n; Haemophilus influenzae type b; B nh d i; Th .V

vaccine

(b nh);

u và Zona

i r i-virus; Viêm d dày ru t do Rotavirus; S t

vàng; Viêm não nh t b n; S t rét; B nh dengue

ng thì l i là -

ng 2: Vaccine

- GV cho HS nghiên c u các thông tin khoa h c v

n gây b nh

ng

kháng c

WHO li

n c a cá nhân v v

c b b t ho t trích t các vi sinh v t

c a vi sinh v t).

-

-

c h i c a chúng.

i l n kh e m nh.

- Các "toxoid" là các h p ch

khóa.

i

ng mi n d ch dài h n

và là lo a kháng nguyên, kháng th

c nuôi c

c bi t nh m làm gi

n hình lo

.

- GV t ng k t ki n th c, gi i thi u s chìa khóa,

u ki

c l c là các vi sinh v

ng: Long b chó nhà hàng xóm c n vào chân. M Long i thì bà n

i. Bà b o không c

v ng mà, v i l i tiêm v th nào v q m c a bà n i Long?

- HS ho

u óc l m. Em nh m và b o v ý ki n c a nhóm mình.

PL21

- Các nhóm báo cáo k t qu

t lu n chung

3. A type of white blood cell begins with the letter L?

- GV m r ng ki n th c v công ngh s n xu t vaccine hi n nay và l i ích t nhi

ng m r ng mà hi n nay B Y t i tiêm ch ng cho tr

i ph

nh t o mi n d ch ch ng cho tr . Do v y c n tuyên truy th c c a c ng v tiêm ch ng. Khi trong c ng t l nh t >80% ) thì vô tình nh tr

a tr không tiêm v

a

ch s ng

n kh e m nh?

-

t bi n gây ra b nh máu tr ng

- GV yêu c u HS gi i thích: T p th d

ng h mi n d

- H c sinh tr l i các câu h i cu i bài,

ng 3: C ng c v n d ng i ô ch

U

N

G

T

-

c ph

Em có bi t

c bài m i

H

V

A

C

C

L

Y

M

O

P

4

T

H

5

H

I

3

H

Á

7 K

ti t ra kháng th

- D n dò v nhà:

H

8

không b m c m t b

7. ......................là kh

- Liên h b o v

2

K

vô hi u hóa kháng nguyên

i và 2 tr ng tài giám sát, gi i các ô ch

1

6

6. T bào lympho B ti

H

Á

N

G

M

I

N

G

B

9

t nhóm các b

T

H

Ê

N

D

N

G

U

C

H

C

Y

I

N

E

C

B

À

O

V

C

H

Ê

N

U

n vi c phân chia t bào m t cách vô t

ch c ?

2. Tên vi t b ng ti ng anh c a ch ph m có tính kháng nguyên d ch

c hi u ch

ng, nh

i

n h mi n d ch c a

ng có nhi u vi khu n có h i

- HS gi i thích.

- GV t ng k t ki n th c - GV chia l

c g i là gì?

5. Tên vi t t t c a vi rút gây h i chúng suy gi m mi n d ch

9. Lo i t

c các b nh truy n nhi

is

Ho

ng nu t và tiêu hóa vi khu n c a b ch c u trung tính và b ch c u mono

là nh ng phân t ngo i lai có kh

b o v b n thân và c ng

g p? Gi

nâng cao nh n l n( ng ít

c b o v b i nh

c tiêm khác.

Khi t l này gi m xu ng thì kh

c

4. Ho

ng. M c dù có t

kháng c

t o mi n

i v i m t s tác nhân

gây b nh c th ?

PL22

PL23

s ng kh e m nh.

BÀI 3: B O V H TU N HOÀN VÀ M T S

B NH PH

BI N

II. CÁC HO

NG H C T P

V MÁU VÀ TU N HOÀN

Ti t 1: H c trên l p

I. M C TIÊU

Ho

ng 1: Tìm hi u các b nh v máu và tim m ch

- GV s d

1. Ki n th c m

-

t. Th i gian 2 phút.

- HS l

-

ng não, yêu c u HS li t kê các b nh v máu và tim

t tr l i, các ý ki

c trùng v i ý ki

c

- C l p quan sát k t qu trên b ng

-

- GV cùng HS ch nh s a các n ch n các b

ng g

ng th i l a l a ch n nghiên c u.

- GV phát PHT cho các nhóm, m i nhóm l a ch n ít nh t 01 b nh v máu và 01 b nh v tim m - Th c hi

c d án/bài t

u tra b nh cao huy t áp/ti

u tra huy t áp c a h

ng t

ng.

tìm hi u và hoàn thành thông tin vào phi u.

Tên b nh

a

Bi n pháp phòng

Bi u hi n

ch phát sinh

ch ng

1.

-

2.

- Giáo d c ý th c gi gìn, v

b o v h tu n hoàn nói riêng và toàn b

- HS ho

ng nhóm, nghiên c u tài li u, tra c

- GV m

i di n các nhóm trình bày, các nhóm có l a ch n trùng nhau có

th theo dõi ph n bi n, b

u HS rút ra các bi n pháp b o v h

tu n hoàn.

nói chung.

- Có ý th c tuyên truy n cho c

ng cách phòng ch

ng phát tri

i v i m t s b nh

Ho

ng 2: V n d ng

- GV chia l p thành các nhóm th c hi

ng g p v máu và tim m ch.

n cho b nh

nhân m c các b nh v máu và tim m ch.

c

- HS ho -

hoàn thi n bài

o

i di n nhóm lên b

ng. M i nhóm

c chu n b trong 10 phút và gi i quy t tình hu ng trong 5 phút

- Giao ti p và H p tác.

- GV l

- Gi i quy t v

- M t s tình hu ng GV chu n b cho các nhóm b

PL24

t cho các nhóm th c hi n, c l p theo dõi, nh

PL25

n

Stt

Tên tình

Tai bi n m ch máu não

i Nhân khi

n b t ng b

Nhân m i 32 tu i, b i nhi

nh nhân b tai bi n i cao tu

i

ra l i

phòng b nh?

áp

nhà ông bà c

N i dung

sau: ch s huy t áp c a bà là 80/120, c a ông là 150/180.

m sinh. T nh

- GV nêu n i dung h c t p c a ti t h c: Th c hành bài t p v máu và h tu n hoàn

i

Thanh Hóa m c b nh máu khó em hay xu t hi n nh ng v t

i da. Em r t hay b ch y máu, m i l n ch y r t

khó c m. Em có l

ng

h p này?

Ho

b

b nh tim. Tuy nhiên th i gian g

m t t lu n anh b

m

Anh r t hoang mang, lo l ng v b nh c a mình.

Em hãy gi

nh này?

ng 1: X lý các tình hu

- GV ki m tra s chu n b bài - Chia nhóm ho

ng g p

nhà c a HS

ng, yêu c u các nhóm hoàn thi n b ng 1 vào gi y A0

trong th i gian 5 phút -

t thanh niên kho m

tim

Ti t 2: H c trên l p

n khác.

a Nga không?

Nguy n Gia Huy 16 tu i

6

Cách th c hi n

t áp

t lu n Nga b

ng mình có

b

D ng c c n chu n b

nào?

Thi u máu thi

máu

lý

t qu

c k t qu

Em hi u k t qu

y

Nguyên nhân

B ng 2:

ng ý v

5

ng

Tai bi n

nào v thông tin

Sau khi th c hi n xét nghi 4

Hi

Ch y máu

trên?

3

ng và huy t áp

B ng 1:

c b nh

ng m ch. Em có nh

ng

4. Hoàn thành b ng sau

Tình hu ng

colesterôn (th t, tr ng, s a..) d n t

ng m ch

ng

ng

3. Trình bày hi u bi t v b nh ti

ng th y hay nh c t i ch

H

t

u tra b nh ti

i và méo

mi ng vì tai bi n m

m ch máu não h u h

a

u tra huy t áp c a h

i hâm m ho ng

h t khi nh p vi n trong tình tr ng g n li t n

khuyên cho m

2

ng 3: Bài t p v nhà

- Yêu c u các nhóm th c hi n các bài t p sau:

hu ng M

1

Ho

N i dung

i di n các nhóm l

t trình bày

- GV cùng c l p th o lu n ch t ki n th c.

Tình hu ng

D u hi u

Nguyên nhân

lý

Ch y máu

Máu ch y ra kh i m ch

M ch máu b

máu ch y có th sát trùng,

rách, v

c garo, ng m ch

PL26

ng

Tùy theo v

PL27

n

-

u gây hi

ng

- N u b nh nhân còn t nh: c

u, hoa m nó ch

xu t hi n trong

kho ng th i gian ng n, vài n 1 gi .

t ng t: ng

Tê c ng c m t, tay ho c chân -

Tai bi n t qu

c bi t tê c ng c

i,

nhìn

không

không c

u này x y ra do

nhi u

rõ, nguyên

nhân

u

khi n tay chân, Không nói m c

ho c

không

hi u u d

d d

b

t ng t.

c tay

chân hay m t ph i h

-

- H c sinh tr l i các câu h i cu i bài, -

c ph

Em có bi t

c bài m i

c u tai bi n m ch máu não.

- N u b nh nhân hôn mê:

ng, th

ng ng th ..., vì c p c u ng b nh tim, hô h p là vi u tiên d ng m ch ph m b oxy cho tim và cho não. ng

m ch,

c m th y m t m i, T c ng c, gi m huy t áp... p nhanh b t

Ho

vi n l n có uy tín v c p

c n xem b t còn th ng nhanh, th ch

m t ho c chân;

b n c, C m th y bu n nôn;

khó th

nh nhân vào b nh

m ch máu não máu

ng 4. C ng c , d n dò

ic pc

Do v ho c t c

nên

- M t s bi u hi

b nh nhân n m yên

Ho

Ki m tra nh p tim và huy t áp ngay n u có th trong khi ch c p c u t i

ng 2: Th c hành

- GV nêu yêu c u th c hành, các nhóm b

u nhiên n i dung th c

t áp ho - HS chu n b trong 3 phút - H t th i gian chu n b các nhóm th c hành và ghi l M i nhóm c

c th c hi n.

i di n lên trình bày s n ph m.

- GV cùng c l Ho - Hs n

ng 3: Bài t p

u tra huy t áp c a h

u tra ti

ng

t

PL28

PL29

Ph l c 3.1

Ph l c 3.2

B NG KI

M TRA S Bài ki m tra s 1

Tiêu chí

M c1

M c2

gi i pháp

c ng nào hi m c 3 ho c nêu hi ng sai.

tk c thí nghi m m c 3 ho

c ng

hi

các m c

hoàn ch nh

Thi t k nghi

c thí

ch nh

Trình bày và l p lu

t l p lu n và trình bày

i pháp

V n d ng, phát tri n

c

gi i

pháp

ho

t d ng ho c d ng sai

L p lu n và trình bày các n i dung m nh

Nêu dung

c n i m c 3

ch nh

v n v n

B NG KI M Tiêu chí

M c3 1. Hi

Phân tích và hi u

1

c n i dung v n d ng m nh

M TRA S

M c1

M c2

M c3

c nh n n thành ph n hóa

h cc 2. T i sao tính ch t c l i khi ngâm vào m chua.

3. M chua có ch t hóa h c nào tác d ng v nh ng bi 1. Thi t k thí nghi m cho ch axit HCl. Sau m t th i gian mang ra quan sát và th tính ch t. n hóa h c là các ch ng ch c) và ch t h u m d o). c m chua có tính axit.

3. X y ra ph n ng hóa h c gi a axit trong m chua v i các ch t n hóa h c c o thành mu i và c. t ch còn ch t h m và d o.

1. K t lu n v thành ph n hóa h c và tính ch t c 2. S i tính ch t c a u ki n khác nhau. sung ch t phù h c, kh e 2. Có bi n pháp tránh các ch t hóa h c ho c các tác nhân khác gây h 3. T rèn luy n h t tu i cho phù h p.

c nh

1. Hi l Phân tích và hi u

c

hi n

ng nào m c 3 ho c nêu

hi n

ng sai.

c các hi

n là máu n thành ph n

c a máu

ng

2. T i sao trong m ch máu duy trì

m

l ng.

ch nh

b

th

3. T i sao khi ch y ra kh i m ch máu l i khi l d tr l i máu v n

tr ng thái l ng

c các

gi i pháp

c

gi i

gi i pháp

m c

1. Nghiên c u tài li u, tham kh o thông

3

gi i

tin v thành ph n c

(ho c

)

pháp

máu duy trì

u ki n

tr ng thái l

hoàn ch nh 1. Thành ph n c a máu g m các t bào máu (H ng c u, b ch c u, ti u c u) và y

huy

L p

Trình bày và l p lu n

tl p lu n và trình

lu n

trình bày các n i dung

bày hoàn ch nh

m c

c và ch t vô

2. Máu ch y trong lòng m

và

m t

dàng, không g p c n tr nên duy trì th l ng.

3. Khi ch y ra kh i m ch, ti p xúc v i b v

c g p v t c n s làm cho

ti u c u b v gi có m t c a ion Ca

is 2+

, enzym s chuy n

ch t kh máu ng ng ch y.

PL30

2

Bài ki m tra s 2

PL31

o thành v

n

4

ng h p l y máu ra kh i m ch

mu

d ng h th ng ng d n và túi ch a có b m t nh n và ch t ch c n i

C i pháp

c gi i pháp

dung

m c 3

ho c

Ph l c 3.3

i ta ph i s

u cô giáo d y và hi

B NG KI chí

hi u

i s

d ng,

v n

d ng

phát tri n

ho c

v n

d ng sai

c n i m

ng nào

các ng

m c

m c 3 ho c

pháp

b nh lí tu n hoàn.

3. Liên h , gi i thích các b nh v máu

c

gi i

pháp

ho c

gi i

pháp

có hàng rào phòng th

m c 3 (ho c gi i

ch ng

l i các tác nhân gây b nh ng nào d n t i các hi ch b viêm

pháp )

1. Thu th p và làm rõ các thông tin v h mi n d ch 2. Vi t (v

minh h a các ho

ng c a

b ch c u m c a hi n

sai.

p c u trong các

ng s t,

4. S t có l i hay có h c

gi i

khu n, vi rút

y ho

ch nh

gi i pháp

dàng,

1. Nguyên nhân gây ra m t s b nh là do vi

3. Ho

hi n

2. Có bi n pháp rèn luy n tim m ch và h tu

3

M c3

hi n

b t ch t v

tránh t c ngh n m ch máu gây ra các ch nh

hi n

ng sai.

ng cách dung v n d ng

c

nêu

t canh l

t

M c2 c

Phân tích và

hoàn ch nh

V n

M c1

ng An quan

sát th y hoàn toàn chính xác, khoa h c

1. Có th áp d

M TRA S Bài ki m tra s 3

Tiêu

hoàn ch nh

ng h p ch y máu khác nhau.

1. H mi n d ch là m t m

i các t bào,

i h p v i nhau giúp b o v th kh i các m m b nh gây h i. Ch b n c a h mi n d Trình t

bày và l p

l p lu n và

lu n

trình bày

nh và tiêu di t

L p lu n và

các ch t l tro

trình bày các

virus, n m, kí sinh trùng, k c c c y ghép) và phát tri n m t

n i dung m c

(bao g m vi khu n,

3

h th ng phòng th ch ng l i chúng. S phòng v này g i là ph n ng mi n d

hoàn ch nh

mi n d

ng

c chia thành mi n d ch

b m sinh và mi n d ch thích ng 2. H th ng mi n d ch b o v ho

m nhi m), ti t kháng th

PL32

PL33

b ng các

ng: S th c bào (BC trung tính và BC vô hi u

hóa kháng nguyên (do t

m

nhi m), phá h y các t

m

Ph l c 3.4 B NG KI

M TRA S

b nh (t bào lympho T th c hi n) 3. Hi

y t i v trí b

Tiêu chí

M c1

M c2

M c3

i th c bào c a b ch c u

1. Tình hu s

t o ra. M là d ch t bào v i xác ch t c a vi

c

khu n sau khi b tiêu di t.

4. Hi s

Phân tích và hi u

ng s t làm nhi kháng c

th

hi

ng nào m c 3 ho c

nêu hi

tiêu di t b t các tác nhân gây b nh. Th c t , s t

c ch s phát

tri n c a tác nhân gây b

ng là virus và

bi n ch ng nguy hi

pháp

n i dung

gi i

gi i

pháp

ho

nh

giá sai

hoàn ch nh

phát tri n

3

t v n

d ng

ho c

v n

n i dung v n d ng

nh t là v i tr

m c

ch nh

m ch 2. Tính ch t, thành ph n th m

tu n hoàn nh và vòng tu n

gi i pháp

c

pháp

gi i pháp ho c

(ho c

gi i pháp sai.

c gi i m c 3 gi i

pháp

hoàn l n 2. Vi

a

máu trong hai vòng tu n hoàn

) nh

b o

3. Thu th p thông tin v quá i O2, CO2

v 2. Các hi

1. Bi n

vòng tu n hoàn nh và vòng tu n hoàn l n

ng h mi n d

2. Ch

th kh e m nh, phòng ch ng các tác nhân gây b nh 2. T o ra mi n d ch ch 3. X

ph i

ng x y ra khi h mi n d ch ho t

iv im ts

b nh nh s d ng vaccine

d ng sai

ng m

máu

1. V hình minh h a vòng

t, hôn mê... ng c n thi t c a h mi n d

n

c a máu t

ch nh

ng c

V n d ng,

m c

1. Ho

m c 3

c

i màu s c c a

3. Vòng tu n hoàn máu

vi khu n. Tuy nhiên khi s t quá cao gây m t s

c

ng

tiêu di t tác

nhân gây b

nh

c các hi n

, g i là

ch t gây s t. S

c

ng

sai.

là ph n ng có l i c a h th ng b o v v i các tác nhân xâm nh

4

Bài ki m tra s 4

ng h p khi b b nh do

Trình bày và l p lu

c gi i pháp ho c gi i pháp

c n i dung

th m là máu ít oxi

m nh

sai

vi khu n, virut

i

hai

vòng tu n hoàn 3. Ch ra s k t h p gi a Hb trong máu v i CO2 ho c O2 i khí

PL34

PL35

1. K t lu n c a Ngân là ng m ch ph

i pháp

c gi i pháp ho

th m ch ph i là máu

c n i dung m nh

sai

2. Ý ki n c a Hòa l i cho r ng máu

n a trái c a tim

n a ph th m là chính xác. xu t các bi n pháp b o v tim, m dàng

V n d ng,

t v n

phát tri n

d ng ho c v n d ng sai

c n i dung v n d ng

m c 3

ng b sung các ch t thích h

cung c p ng cho

máu

ch nh

3. Rèn luy n tu n hoàn và hô h

ho

ng c a h p nhàng,

kh e m nh.

PL36