KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại” Lê Thị Thanh Hồng

HOẠT ĐỘNG TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO

vectorstock.com/21609945

Ths Nguyễn Thanh Tú eBook Collection DẠY KÈM QUY NHƠN TEST PREP PHÁT TRIỂN NỘI DUNG

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại” Tác giả Lê Thị Thanh Hồng WORD VERSION | 2020 EDITION ORDER NOW / CHUYỂN GIAO QUA EMAIL TAILIEUCHUANTHAMKHAO@GMAIL.COM Tài liệu chuẩn tham khảo Phát triển kênh bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đơn vị tài trợ / phát hành / chia sẻ học thuật : Nguyen Thanh Tu Group Hỗ trợ trực tuyến Fb www.facebook.com/DayKemQuyNhon Mobi/Zalo 0905779594

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

LỜI NÓI ĐẦU Có một suy nghĩ trong dạy học xưa nay là thầy bao giờ cũng giữ vai trò chủ đạo, nếu không có thầy, người học khó mà tiếp cận kiến thức hoặc nếu có cũng mung lung, không có

FF IC IA L

định hướng. Tuy nhiên, có một thực tế là khi chúng ta để học sinh tự tiếp cận và khám phá kiến thức, sẽ có vô cùng nhiều những điều thú vị được mở ra mà ngay cả thấy cô- kể cả những người đứng trên bục giảng lâu năm- cũng phải bất ngờ trước những phát hiện mới mẻ, độc đáo của HS; kiến thức khi trò tự tìm hiểu sẽ được nhìn từ nhiều phía, được đánh giá nhiều chiều, khá sâu sắc…

Trong khi đó, giáo dục phổ thông nước ta đang thực hiện bước chuyển từ giáo dục tiếp

O

cận nội dung sang tiếp cận năng lực người học. Để thực hiện được điều đó, chúng ta phải

N

nhanh chóng thay đổi quan điểm dạy học theo lối truyền thụ một chiều và áp đặt sang cách

Ơ

học tự tiếp cận, vận dụng kiến thức, kĩ năng hình thành năng lực và phẩm chất của người học.

H

Hoạt động trải nghiệm trong giờ học sẽ phát huy tối đa vai trò chủ động, tích cực, sáng tạo

N

của học trò đặc biệt là môn Ngữ văn. Bởi đây là môn học đòi hỏi người học phải có sự cảm nhận riêng, việc vận dụng kiến thức văn học vào cuộc sống cũng cần sự linh hoạt, đa dạng.

Y

Với mong muốn học sinh tiếp nhận được nhiều hơn phạm vi kiến thức một bài học môn Ngữ

U

văn, giúp học sinh trở thành người học tích cực, chủ động tiếp cận kiến thức, tôi mạnh dạn

Q

trình bày SK “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện

M

đại”

KÈ

Để hoàn thiện đề tài này, tôi đã nhận được sự góp ý, chia sẻ của bạn bè đồng nghiệp và đặc biệt là sự đón nhận của các em học sinh. Đây chính là nguồn động viên lớn lao cho tôi

D

ẠY

trong công tác chuyên môn.

Xin trân trọng cảm ơn!

Phù Cừ, ngày 8 tháng 3 năm 2018 Tác giả Lê Thị Thanh Hồng PHẦN MỘT: LÝ LỊCH Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

1

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Họ và tên tác giả: Lê Thị Thanh Hồng.

- Chức vụ: Giáo viên .

- Đơn vị công tác: Trường THCS Phù Cừ- huyện Phù Cừ- tỉnh Hưng Yên.

FF IC IA L

- Tên đề tài: ““Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

đại”

PHẦN HAI: NỘI DUNG Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

2

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

A. MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề 1. Lí do chọn đề tài.

FF IC IA L

Chúng ta đã và đang thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục trong nhà trường. Đổi mới để nâng cao hơn nữa chất lượng dạy và học của giáo viên và học sinh. Đổi mới dạy học tích cực: dạy học “lấy người học làm trung tâm”, tạo cho HS hoạt động tích cực, sáng tạo, lấy tự học làm chính; lấy tập thể để bổ trợ cho cá nhân; lấy máy móc thiết bị làm phương tiện; lấy tài liệu, sách giáo khoa, băng hình và tự đánh giá kết quả học tập. Lối học này hình thành ở HS sự mạnh dạn, có tính cách, tự tin, biết cách học, biết cách làm, biết cách giao tiếp xã hội, biết cách

N

sáng tạo trong tư duy, trong hoạt động cuộc sống.

O

khẳng định chân lí, tạo nên con người rất thực tế, thích hoạt động, dẫn đến sự năng động và

Ơ

Hoạt động trải ngiệm trong dạy học môn Ngữ văn, đặc biệt là phần văn bản trong nhà

H

trường THCS sẽ góp phần tạo nên thành công trong dạy học tích cực. Giúp học sinh hình thành

N

được những kỹ năng đó.

2. Thực trạng của vấn đề nghiên cứu.

Y

Sự phát triển đi lên của xã hội, nhịp sống hổi hả của cuộc sống hiện đại khiến cho nhiều

U

học sinh không còn thời gian để quan tâm đến môn Văn ( Một môn vốn bị coi là dài, khó). Đặc

Q

biệt, tâm lí ngại học phần văn bản trong chương trình văn học THCS hiện nay là khá phổ biến.

M

Phần lớn HS khi được hỏi đều cho biết ngại đọc trước phần VB được học ở tiết sau, ngại soạn

KÈ

bài, ngại học thuộc (nếu văn bản đó là thơ), ngại suy nghĩ, cảm nhận...

Chính tâm lí đó đã khiến cho các em học phần văn bản ít có kết quả. Đó cũng là điều dễ hiểu khi nhìn vào “sản phẩm” phân tích phần văn bản của trò: cảm nhận hời hợt, chủ yếu là

ẠY

chép lại những điều thầy cô đã giảng trên lớp, ít có sự phát hiện sáng tạo. Các bài của HS trong

D

lớp thường giống nhau. Hạn chế về diễn đạt, bình luận, nhận xét và đánh giá. Khi đọc bài phân tích tác phẩm văn học của học sinh, tôi ít có cảm giác hứng thú vì thấy giọng văn các bài rất quen; cách trình bày cũ mòn theo công thức giáo viên đã xây dựng, ít tính đột phá, sáng tạo...

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

3

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Đối với giáo viên, dạy môn ngữ văn nói chung, dạy phần văn bản hiện đại nói riêng thường chủ yếu dựa vào sách giáo viên, thiết kế bài giảng. Dạy hoặc còn nặng về áp đặt ( đưa ra ý hiểu, sự cảm nhận của mình rồi áp đặt trò phải hiểu theo hướng đó); hoặc còn nặng về

FF IC IA L

giảng bình. Nhiều giờ giảng văn, giáo viện gần như độc thoại, chiếm lĩnh “sân khấu” của học sinh. Vì thế đã hạn chế tính sáng tạo của học trò. Không ít giáo viên tỏ ra lúng túng khi phải dạy một giờ văn bản .

Hơn nữa, sự phát triển của kinh tế, khoa học, công nghệ dẫn đến những thay đổi về giá trị, quan điểm, lối sống, đạo đức. Từ đó, xã hội có quá nhiều vấn đề buộc các em phải đối mặt.

Giáo viên dạy môn văn không chỉ dạy phần kiến thức trong SGK mà còn phải hình thành cho

O

các em nhiều kĩ năng sống. Để học sinh có cái nhìn toàn diện, sâu sắc về kiến thức được học.

N

Gắn kiến thức lý thuyết trong nhà trường với thực tiễn đời sống; thực hiện theo phương châm

Ơ

"học đi đôi với hành".

H

Được coi là một trong những hình thức học tập khơi dậy hứng thú trong học trò, phát

N

huy tối đa tính tích cực của người học nhưng khái niệm học tập trải nghiệm đối với học sinh ở nhiều địa phương hiện nay khá mới bởi lâu nay chúng ta vẫn chú trọng những tiết học trên

Y

lớp, qua kênh sách giáo khoa và kênh hình bằng các phương tiện hỗ trợ. Vì vậy, nếu tổ chức

U

các hoạt động trải nghiệm mà không có sự chuẩn bị về tâm lý và phương pháp, chắc chắn học

Q

sinh sẽ bị rơi vào trạng thái thụ động khi tiếp cận đối tượng trải nghiệm hoặc sẽ biến buổi học

M

trải nghiệm thành một giờ học tổng hợp, mất thời gian, không hiệu quả và càng làm cho học

KÈ

sinh hoang mang hơn về phương pháp học tập bộ môn Nhiệm vụ của giáo viên dạy phần văn bản là phải giải quyết những yêu cầu đó.

3. Ý nghĩa của đề tài

ẠY

Với vai trò là một giáo viên trực tiếp giảng dạy môn Ngữ văn 9, tôi đã xác định và ý

D

thức rõ tầm quan trọng và ý nghĩa của việc đổi mới phương pháp dạy học, lấy học sinh làm trung tâm. Một trong những hình thức tổ chức dạy học hiệu quả của phương pháp này chính là dạy học qua trải nghiệm, đó là hình thức dạy học tích cực, mang lại nhiều hiệu quả:

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

4

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Dạy học qua trải nghiệm học sinh có thể rèn luyện và học tập một cách tốt nhất, hiệu quả nhất. Phương pháp học mới HS luyện được cả về kiến thức bộ môn và kĩ năng học tập, tìm tòi, phân tích và áp dụng thực tiễn.

FF IC IA L

- Dạy học qua trải nghiệm giúp HS luôn tích cực, chủ động trong việc tìm tòi kiến thức. Kích thích sự khám phá kiến thức của các em.

- Dạy học qua trải nghiệm còn góp phần phát triển tư duy liên hệ, liên tưởng ở học sinh. Tạo cho học sinh một thói quen trong tư duy, lập luận tức là khi xem xét một vấn đề phải đặt chúng trong một hệ quy chiếu, từ đó mời có thể nhận thức vấn đề một cách thấu đáo.

- Giúp học sinh hứng thú học tập, từ đó mở rộng, khắc sâu được kiến thức đã học.

O

- Làm cho quá trình học tập có ý nghĩa

N

- Dạy cho học sinh sử dụng kiến thức trong tình huống cụ thể

Ơ

-Thay vì tham nhồi nhét cho học sinh nhiều kiến thức lí thuyết đủ loại, dạy học trải nghiệm

N

4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.

H

chú trọng tới sự chủ động của học sinh khi học tập, có năng lực sống tự lập.

- Đề tài nghiên cứu: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học

Y

hiện đại”

U

- Nghiên cứu trên cơ sở thực hiện là nội dung, chương trình, kế hoạch giáo dục ở trường THCS,

M

THCS Phù Cừ.

Q

các định hướng và quan điểm về ĐMPPDH, các thầy cô giáo và các em học sinh khối 9 trường

KÈ

II. PHƯƠNG PHÁP TIẾN HÀNH 1. Cơ sở lý luận và thực tiễn. a. Cơ sở lí luận.

ẠY

a.1 Dạy học tích cực là gì?

D

Dạy học tích cực là một thuật ngữ rút gọn, được dùng ở nhiều nước để chỉ những phương pháp giáo dục, dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của người học.

"Tích cực" trong PPDH - tích cực được dùng với nghĩa là hoạt động, chủ động, trái nghĩa với không hoạt động, thụ động chứ không dùng theo nghĩa trái với tiêu cực.

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

5

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Dạy tích cực hướng tới việc hoạt động hóa, tích cực hóa hoạt động nhận thức của người học, nghĩa là tập trung vào phát huy tính tích cực của người học chứ không phải là tập trung vào phát huy tính tích cực của người dạy.

FF IC IA L

Học tích cự chỉ xảy ra khi học sinh được trao cơ hội thực hiện các tương tác đề tài chính trong một giai đoạn giáo dục, được động viên để hình thành tri thức hơn là việc nhận tri thức từ việc giới thiệu của giáo viên. a.2 Một số yêu cầu của dạy học tích cực

Luật giáo dục, điều 28.2 đã ghi: “Phương pháp giáo dục phổ thông phải phát huy tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của học sinh, phù hợp với đặc điểm của từng lớp học, môn học, bồi

N

tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú cho học sinh”.

O

dưỡng phương pháp tự học, rèn luyện kĩ năng vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến

Ơ

b. Cơ sở thực tiễn.

H

1. Xuất phát từ mục tiêu đào tạo của trường THCS Phù Cừ: đào tạo những học sinh giỏi toàn

N

diện.

2. Xuất phát từ thực tế học tập môn Ngữ văn của học sinh Trường THCS Phù Cừ: bên cạnh

Y

một số học sinh ngại học môn Ngữ văn, còn không ít học sinh có năng khiếu, muốn được tham

U

gia học bộ môn với thái độ học tập tích cực, niềm đam mê.

Q

3. Xuất phát từ phương pháp giảng dạy còn mang tính một chiều, hạn chế khả năng tư duy ở

M

học sinh của một bộ phận giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn

KÈ

4. Học sinh trường THCS Phù Cừ nhiều em chỉ chú ý học các môn tự nhiên mà chưa thực sự dành thời gian cho việc học bộ môn văn. Nhất là phần văn bản hiện đại.

5. Tôi đã tiến hành điều tra sơ bộ HS Trường THCS Phù Cừ về thực trạng học phần văn bản

ẠY

năm học 2016-2017 như sau:

D

5.1 Điều tra thực trạng học phẩn văn bản với câu hỏi: “Em có thích học phần văn bản hiện đại trong chương trình Ngữ văn9 không?” * Kết quả qua phiếu điều tra:

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

6

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Mức độ

Thích

Bình thường

Không thích

9A (45 hs)

12 (27,2)

16 (36,3)

21 (36,5)

9B (44 hs)

11 (24,4)

15 ( 33,3)

23 (42,3)

*Đánh giá kết quả điều tra

FF IC IA L

Lớp

Phần lớn học sinh không thích học phần văn bản hiện đại. Khi được hỏi lí do, các em chia sẻ: vì phần này dài, HS ngại đọc, ngại nghĩ, ngại ghi chép. Giờ học văn bản các em phải nghe nhiều nên có một số học sinh uể oải, mệt mỏi. Cộng với sự tương tác giữa giáo viên và

O

học sinh còn hạn chế, áp đặt nên các em có tâm lí “phải nghe, phải công nhận những điều giáo viên giảng.

N

5.2 Kết quả điều tra sự chuẩn bị của học sinh trước một tiết học văn bản hiện đại

Ơ

5.2.1. Điều tra học sinh khối 9 của trường THCS Phù Cừ (Năm học 2016- 2017) qua câu hỏi

H

điều tra: “Trước một tiết học phần văn bản, em thường chuẩn bị bài như thế nào ?”

N

A. Không chuẩn bị

Y

B. Chuẩn bị qua loa

U

C. Tìm tòi qua các tài liệu một cách hào hứng

Q

D. Chép ở sách để học tốt nhưng không hiểu gì. * Trong tổng số 89 phiếu thu về: a

b

c

d

SL 89

15

30

10

34

16,8%

33,7%

11,2%

( 38,3

KÈ

M

Phương án

ẠY

* Đánh giá kết quả điều tra: Phần lớn các em chỉ chuẩn bị nội dung của môn học theo kiểu chép trong sách để học tốt.

D

Điều tra tại Trường THCS Phù Cừ về việc chuẩn bị bài trước khi đến lớp và quá trình khai thác kiến thức , thu được kết quả: a) Tự tìm hiểu: 30% b) Thầy cô giảng: 70 % Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

7

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Kết quả điều tra *1. Có không ít HS không chủ động tìm hiểu bài. Lí do là đọc và làm mất thời gian và những gì thầy cô giảng thường là đủ và đúng rồi. Hoặc sau khi trả lời, thầy cô vẫn chỉ cho ghi theo ý

FF IC IA L

thầy cô. *2. Số HS tự tìm hiểu bài ít. Có tìm hiểu cũng chỉ ở mức độ cơ bản. Không có ý thức mở rộng hơn những gì trong câu hỏi SGK và yêu cầu của thầy cô.

Từ những cơ sở trên, từ quá trình tích lũy những kinh nghiệm giảng dạy phần văn bản hiện đại trong chương trình Ngữ văn THCS, tôi mạnh dạn trình bày những kinh nghiệm của bản thân về “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

O

2. Phương pháp nghiên cứu:

N

- Phương pháp nghiên cứu lí luận: Nghiên cứu tài liệu, giáo trình có liên quan đến đề tài khoa

Ơ

học. Nghiên cứu sách giáo khoa Ngữ văn 9, sách tham khảo và các nguồn tư liệu.

H

- Phương pháp thực nghiệm: Tiến hành dạy thực nghiệm; ra đề cho học sinh luyện tập; dự

N

giờ, quan sát, chuyên đề...

Y

- Phương pháp tổng kết rút kinh nghiệm

Q

3. Kế hoạch nghiên cứu

U

- Phương pháp thống kê toán học: Thu thập, xử lý, đánh giá kết quả sau khi áp dụng đề tài

1. Đăng ký nghiên cứu chuyên đề “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9

M

phần văn học hiện đại”

KÈ

với trường THCS Phù Cừ từ đầu năm học 2017-2018 2/ Thực hiện nhóm phương pháp thực tiễn tại Trường THCS Phù Cừ trong năm học 2017-

ẠY

2018 bao gồm:

+ Điều tra thực tiễn qua học sinh trường THCS Phù Cừ.

D

+ Tổ chức chuyên đề cấp Tổ đối với Tổ KHXH (tháng 10 năm 2017, tháng 3 năm 2018) + Tổng kết, viết đề tài, thông qua Hội đồng khoa học trường THCS Phù Cừ (Tháng 3 năm 2018) Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

8

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

B. NỘI DUNG.

I. Mục tiêu 1. Mục tiêu giáo dục của môn Ngữ văn ở Trường Phổ thông cơ sở.

FF IC IA L

1.1. Trang bị cho HS kiến thức phổ thông, cơ bản, hiện đại, có tính hệ thống về ngôn ngữ và văn học. Hướng tới 4 kĩ năng: Nghe - đọc - nói - viết phù hợp với trình độ HS và phù hợp với yêu cầu đào tạo nhân lực trong thời kì công nghiệp hóa, hiện đại

1.2. Hình thành và phát triển ở học sinh các năng lực sử dụng Tiếng Việt, tiếp nhận văn bản, cảm thụ thẩm mĩ, phương pháp học tập tư duy đặc biệt là phương pháp tự học, năng lực ứng

O

dụng những điều đã học vào cuộc sống.

1.3. Bồi dưỡng cho HS tình yêu Tiếng Việt, văn học, văn hóa truyền thống; tình yêu gia đình,

N

thiên nhiên, đất nước, lòng tự hào dân tộc; ý chí tự lập tự cường; lý tưởng xã hội chủ nghĩa;

Ơ

tinh thần dân chủ nhân văn; giáo dục học sinh trách nhiệm công dân, tinh thần hữu nghị hợp

H

tác quốc tế; ý thức tôn trọng và phát huy các giá trị văn hóa của dân tộc và nhân loại

N

2. Mục tiêu của hoạt động trải nghiệm sáng tạo MỤC TIÊU CHUNG

Y

Hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành và phát triển phẩm chất nhân cách, các

U

năng lực tâm lý – xã hội...; giúp học sinh tích luỹ kinh nghiệm riêng cũng như phát huy tiềm năng

M

hạnh phúc sau này.

Q

sáng tạo của cá nhân mình, làm tiền đề cho mỗi cá nhân tạo dựng được sự nghiệp và cuộc sống

KÈ

MỤC TIÊU CỦA GIAI ĐOẠN GIÁO DỤC CƠ BẢN Giai đoạn giáo dục cơ bản kéo dài từ lớp 1 đến lớp 9. Ở giai đoạn giáo dục cơ bản, chương

ẠY

trình hoạt động trải nghiệm sáng tạo tập trung vào việc hình thành các phẩm chất nhân cách, những thói quen, kỹ năng sống cơ bản: tích cực tham gia, kiến thiết và tổ chức các hoạt động;

D

biết cách sống tích cực, khám phá bản thân, điều chỉnh bản thân; biết cách tổ chức cuộc sống và biết làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm. Đặc biệt, ở giai đoạn này, mỗi học sinh cũng bắt đầu xác định được năng lực, sở trường, và chuẩn bị một số năng lực cơ bản cho người lao động tương lai và người công dân có trách nhiệm.

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

9

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Ở bậc trung học cơ sở, hoạt động trải nghiệm sáng tạo nhằm hình thành lối sống tích cực, biết cách hoàn thiện bản thân, biết tổ chức cuộc sống cá nhân biết làm việc có kế hoạch, tinh thần hợp tác, có trách nhiệm, có ý thức công dân… và tích cực tham gia các hoạt động xã hội.

FF IC IA L

II. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực 1. Yêu cầu cần đạt về phẩm chất

- Sống yêu thương: thể hiện ở sự sẵn sàng tham gia các hoạt động giữ gìn, bảo vệ đất nước, phát huy truyền thống gia đình Việt Nam, các giá trị di sản văn hoá của quê hương, đất nước; tôn trọng các nền văn hoá trên thế giới, yêu thương con người, biết khoan dung và thể hiện yêu thiên nhiên, cuộc sống…

O

- Sống tự chủ: là sống với lòng tự trọng, trung thực, luôn tự lực, vượt khó khăn và biết hoàn

N

thiện bản thân.

Ơ

- Sống trách nhiệm: quan tâm đến sự phát triển hoàn thiện bản thân, tham gia hoạt động cộng

H

đồng, đóng góp cho việc giữ gìn và phát triển của cộng đồng, đất nước, nhân loại và môi trường

N

tự nhiên. Luôn biết tuân thủ, chấp hành kỷ cương, quy định, hiến pháp và pháp luật và sống theo giá trị chuẩn mực đạo đức xã hội.

Y

2. Yêu cầu cần đạt về năng lực chung

U

- Năng lực tự học: là khả năng xác định được nhiệm vụ học tập một cách tự giác, chủ động; tự đặt

Q

được mục tiêu học tập để đòi hỏi sự nỗ lực phấn đấu thực hiện; Lập và thực hiện kế hoạch học tập

M

nghiêm túc, nền nếp; thực hiện các phương pháp học tập hiệu quả; điều chỉnh những sai sót,

KÈ

hạn chế của bản thân khi thực hiện các nhiệm vụ học tập thông qua tự đánh giá hoặc lời góp ý của giáo viên, bạn bè; chủ động tìm kiếm sự hỗ trợ khi gặp khó khăn trong học tập.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: là khả năng nhận diện vấn đề, thiết lập không gian

ẠY

vấn đề, xác định được các phương pháp khác nhau từ đó lựa chọn và đánh giá được cách giải

D

quyết vấn đề làm cơ sở cho việc hiệu chỉnh cần thiết.

- Năng lực thẩm mỹ: là năng lực nhận diện và cảm thụ cái đẹp, biết thể hiện được cái đẹp trong hành vi, trong lời nói, trong sản phẩm… và biết sáng tạo ra cái đẹp.

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

10

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Năng lực thể chất: là khả năng sống thích ứng và hài hòa với môi trường; biết rèn luyện sức khoẻ thể lực và nâng cao sức khoẻ tinh thần.

- Năng lực giao tiếp: là khả năng lựa chọn nội dung, cách thức, thái độ giao tiếp để đạt được

FF IC IA L

mục đích giao tiếp và mang lại sự thỏa mãn cho các bên tham gia giao tiếp.

- Năng lực hợp tác: là khả năng cùng làm việc giữa hai hay nhiều người để giải quyết những vấn đề nhằm mang lại lợi ích cho tất cả các bên.

- Năng lực tính toán: là khả năng sử dụng các phép tính và đo lường, công cụ toán học để giải quyết những vấn đề trong học tập và cuộc sống.

- Năng lực công nghệ thông tin và truyền thông (ICT): là khả năng sử dụng thiết bị kỹ thuật

O

số, máy tính, phần mềm… để tìm kiếm thông tin phục vụ tích cực và hiệu quả cho học tập và văn hóa.

H

3. Yêu cầu cần đạt về năng lực đặc thù

Ơ

N

cuộc sống; là khả năng sàng lọc và tham gia truyền thông trên môi trường mạng một cách có

N

Căn cứ vào nhiệm vụ của hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong định hướng phát triển chương trình giáo dục phổ thông, căn cứ vào đặc thù của hoạt động trải nghiệm, căn cứ vào

Y

nghiên cứu tổng thuật các chương trình giáo dục quốc tế, căn cứ các yêu cầu đối với năng lực

U

chung đã được đề xuất, căn cứ vào kết quả khảo sát trên nhóm mẫu và kết quả tọa đàm với

Q

chuyên gia, nhóm nghiên cứu rút ra các mục tiêu cần thực hiện của hoạt động trải nghiệm sáng

M

tạo. Bên cạnh những phẩm chất và năng lực chung, hoạt động trải nghiệm sáng tạo hướng tới

KÈ

mục tiêu là một số năng lực đặc thù sau: a.Năng lực tham gia và tổ chức hoạt động: thể hiện ở sự tích cực tham gia hoặc thiết kế, tổ chức các hoạt động, đặc biệt các hoạt động xã hội; biết đóng góp vào thành công chung; thể

ẠY

hiện tính tuân thủ với quyết định của tập thể cũng như sự cam kết; trách nhiệm với công việc

D

được giao, biết quản lý thời gian và công việc cũng như hợp tác hoặc tập hợp, khích lệ... các cá nhân tham gia giải quyết vấn đề và sẵn sàng hỗ trợ, giúp đỡ mọi người. b.Năng lực tự quản lý và tổ chức cuộc sống cá nhân: là khả năng tự phục vụ và sắp xếp cuộc sống cá nhân; biết thực hiện vai trò của bản thân trong gia đình (theo giới); biết chia sẻ công Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

11

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

việc; biết lập kế hoạch chi tiêu hợp lý và phát triển kinh tế gia đình; biết tạo bầu không khí tích cực trong gia đình. c.Năng lực tự nhận thức và tích cực hóa bản thân: là khả năng nhận thức về giá trị của bản

FF IC IA L

thân; là sự nhận thức về điểm mạnh cũng như điểm yếu trong năng lực và tính cách của bản thân, tìm được động lực để tích cực hóa quá trình hoàn thiện và phát triển nhân cách; là sự xác định đúng vị trí xã hội của bản thân trong các mối quan hệ và ngữ cảnh giao tiếp hay hoạt động để ứng xử phù hợp; luôn thể hiện người sống lạc quan với suy nghĩ tích cực.

d.Năng lực định hướng nghề nghiệp: là khả năng đánh giá được yêu cầu của thế giới nghề nghiệp và nhu cầu của XH, đánh giá được năng lực và phẩm chất của bản thân trong mối tương

O

quan với yêu cầu của nghề; biết phát triển các phẩm chất và năng lực cần có cho nghề hoặc

Ơ

triển bản thân; có khả năng di chuyển nghề.

N

lĩnh vực mà bản thân định hướng lựa chọn; biết tìm kiếm các nguồn hỗ trợ để học tập và phát

H

e.Năng lực khám phá và sáng tạo: thể hiện tính tò mò, ham hiểu biết, luôn quan sát thế giới

N

xung quanh mình, thiết lập mối liên hệ, quan hệ giữa các sự vật hiện tượng; thể hiện ở khả năng tư duy linh hoạt, mềm dẻo tìm ra được phương pháp độc đáo và tạo ra sản phẩm độc đáo. Định nghĩa của Hiệp hội Giáo dục trải nghiệm quốc tế: “Giáo dục trải

U

1. Khái niệm:

Y

III.. Những vấn đề chung về “Giáo dục trải nghiệm”

Q

nghiệm là một phạm trù bao hàm nhiều phương pháp trong đó người dạy khuyến khích người

M

học tham gia trải nghiệm thực tế, sau đó phản ánh, tổng kết lại để tăng cường hiểu biết, phát

KÈ

triển kỹ năng, định hình các giá trị sống và phát triển tiềm năng bản thân, tiến tới đóng góp tích cực cho cộng đồng và xã hội.”

Người dạy ở đây có thể là: giáo viên, tình nguyện viên, hướng dẫn viên, huấn luyện viên, bác

ẠY

sỹ tâm lý... Nó nói lên tính đơn giản, đa dạng, phổ biến và ứng dụng của “Giáo dục trải nghiệm”.

D

“Giáo dục trải nghiệm” cũng có cơ sở lý thuyết dựa trên một nghiên cứu (Edgar Dale 1946)

chỉ ra rằng: Chúng ta nhớ...

20% những gì chúng ta đọc Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

12

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

20% những gì chúng ta nghe 30% những gì chúng ta nhìn 90% những gì chúng ta làm

FF IC IA L

Các đặc điểm nổi bật của “Giáo dục trải nghiệm”: - Quá trình học qua trải nghiệm diễn ra khi trải nghiệm được lựa chọn kỹ càng và sau khi thực hiện được tổng kết bởi quá trình chia sẻ, phân tích, tổng quát hoát và áp dụng.

- Người học được sử dụng toàn diện: trí tuệ, cảm xúc, thể chất, kỹ năng và các quan hệ xã hội trong quá trình tham gia.

- Trải nghiệm được thiết kế để yêu cầu người học phải sáng tạo, tự chủ, tự ra quyết định và

O

thỏa mãn với kết quả đạt được.

N

- Qua “Giáo dục trải nghiệm”, người học được tham gia tích cực vào việc: đặt câu hỏi, tìm

Ơ

tòi, trải nghiệm, giải quyết vấn đề, tự chịu trách nhiệm

H

- Kết quả của trải nghiệm không quan trọng bằng quá trình thực hiện và những điều học được

N

từ trải nghiệm đó.

- Kết quả đạt được là của cá nhân, tạo cơ sở nền tảng cho việc học và trải nghiệm của cá nhân

Y

đó trong tương lai.

U

- Các mối quan hệ được hình thành và hoàn thiện: người học với bản thân mình, người học

Q

với những người khác, và người học với thế giới xung quanh.

M

2. Phương pháp “Học tập qua trải nghiệm”

KÈ

Phương pháp “Học tập qua trải nghiệm” được thừa nhận là phương pháp cốt lõi của “Giáo dục trải nghiệm”. Chi tiết về phương pháp được giới thiệu dưới đây.

2.1. Định nghĩa

ẠY

“Học tập qua trải nghiệm” xảy ra khi một người sau khi tham gia trải nghiệm nhìn lại và đánh

D

giá, xác định cái gì là hữu ích hoặc quan trọng cần nhớ, và sử dụng những điều này để thực hiện các hoạt động khác trong tương lai. (John Dewey – 1938) 2.2.Quy trình 5 bước khép kín

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

13

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

O

FF IC IA L

Phương pháp “Học tập qua trải nghiệm” thể hiện theo mô hình 5 bước khép kín như dưới đây:

Ơ

Bước 1 – Trải nghiệm

N

Vòng tuần hoàn “Học tập qua trải nghiệm”

H

Học sinh làm, thực hiện một hoạt động tuân theo các hướng dẫn cơ bản về an toàn, tổ chức

N

hoặc quy định về thời gian, học sinh làm trước khi được chỉ dẫn cụ thể về cách làm.

Bước 2 – Chia sẻ

Y

Học sinh chia sẻ lại các kết quả, các chú ý và những điều quan sát, cảm nhận được trong phần

U

hoạt động đã thực hiện của mình. Học sinh học cách diễn đạt và mô tả lại rõ ràng nhất các kết

Q

quả của trải nghiệm và mối tương quan của chúng.

M

Bước 3 – Phân tích

KÈ

Học sinh cùng thảo luận, nhìn lại cả quá trình trải nghiệm, phân tích và phản ánh lại. Học sinh sẽ liên hệ trải nghiệm với chủ đề của hoạt động và các kỹ năng sống học được.

Bước 4 – Tổng quát

ẠY

Liên hệ những kết quả và điều học được từ trải nghiệm với các ví dụ trong cuộc sống thực tế.

D

Bước này thúc đẩy học sinh suy nghĩ về việc có thể áp dụng những điều học được vào các tình huống khác như thế nào.

Bước 5 – Áp dụng

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

14

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Học sinh sử dụng những kỹ năng, hiểu biết mới vào cuộc sống thực tế của mình. Học sinh trực tiếp áp dụng những điều học được vào tình huống tương tự hoặc các tình huống khác - thực hành.

FF IC IA L

Sự khác biệt của phương pháp “Học tập qua trải nghiệm” với việc đơn giản chỉ học từ việc làm hàng ngày đó là các bước đúc kết sau quá trình trải nghiệm. Mỗi bước bao gồm các câu hỏi mở được đưa ra để học sinh trả lời, khiến học sinh phải thực sự động não, từ đó tự rút ra bài học cho bản thân. Đây cũng là lúc để đánh giá lại quá trình trải nghiệm của người học. Các câu hỏi rất đa dạng tùy theo từng hoạt động cụ thể. Phương pháp và các bước có thể áp dụng 3. Hoạt động trải nghiệm trong dạy học Ngữ văn

N

3.1. Môn ngữ văn THCS

O

với tất cả các chủ đề, lĩnh vực, tùy theo định hướng của người thiết kế.

Ơ

Môn Ngữ văn ở trường phổ thông nói chung và bậc trung học phổ thông CS nói riêng,

H

trước hết nó được cấu thành bởi ba bộ phận kiến thức cơ bản là tiếng Việt, Đọc – hiểu văn bản

N

và Làm văn. Các bộ phận kiến thức này được xây dựng theo nguyên tắc tích hợp. Ngoài việc hình thành năng lực giao tiếp, năng đọc viết và năng lực sáng tạo (thuộc nhóm năng lực chung),

Y

môn Ngữ văn còn có trách nhiệm hình thành và phát triển ở học sinh năng lực chuyên biệt của

U

môn học là năng lực tiếp nhận văn bản và tạo lập văn bản. Để đáp ứng được mục tiêu, nội

Q

dung chương trình buộc phải có sự xuất hiện của hệ thống kiến thức ngôn ngữ tiếng Việt, sự

M

đa dạng của các thể loại văn bản nhưng vẫn ưu tiên những văn bản nghệ thuật có hư cấu của

KÈ

lịch sử văn học Việt Nam và những văn bản đại diện cho các nền văn hóa lớn của nhân loại.

Với cấu trúc này, học sinh không chỉ hoàn thiện các kỹ năng nói, nghe, đọc, viết một cách hiệu quả mà còn biết cảm thụ những giá trị thẩm mỹ của các văn bản có hư cấu rồi chuyển hóa

ẠY

chúng trong những sản phẩm cá nhân ở phần tạo lập văn bản. Kiến thức khoa học và nghệ thuật

D

là hai phạm trù khác biệt về cách huy động kinh nghiệm, quan sát, suy nghĩ và hoạt động thực tiễn để hình thành các nhận thức mới, giá trị mới, xúc cảm mới. Vấn đề đặt ra là mức độ tương thích giữa nội dung chương trình môn Ngữ văn với HĐTN như thế nào. Những HĐTN nào thực sự phù hợp với từng bộ phận kiến thức…

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

15

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Như vậy, để hoàn thành một quá trình giáo dục thông qua HĐTN trong môn Ngữ văn, trước tiên phải đảm bảo các yêu cầu chung của hoạt động. Tuy nhiên muốn quá trình đó có hiệu quả tất cả mọi đề xuất về giải pháp cần phải khai thác trên đặc điểm riêng của từng nội

FF IC IA L

dung ứng dụng.

3.2. Các dạng hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong môn Ngữ văn

Thuật ngữ trải nghiệm có hai cách để hiểu. Nếu xem là danh từ thì nó là “kinh nghiệm” nhưng nếu hiểu theo nghĩa của động từ nó là “ thực nghiệm”. Với mục tiêu của môn Ngữ văn và chương trình giáo dục phổ thông mới, cách phù hợp nhất khi sử dụng khái niệm đó chính là

O

hiểu nó như một quá trình làm ra kiến thức thông qua thực nghiệm. Tuy nhiên, “thực nghiệm”

N

trong trường hợp này không chỉ là không gian duy nhất của các phòng thí nghiệm. Vì lẽ đó,

Ơ

HĐTN được dùng theo nghĩa rộng và trải nghiệm được xem như là con đường, cách thức hay phương pháp để đạt được kiến thức. Trong các nghiên cứu Tâm lý học, các chuyên gia đã phân

H

chia hoạt động trải nghiệm của con người thành các dạng(7): [1] Trải nghiệm vật chất [2] Trải

Y

[7] Trải nghiệm mô phỏng.

N

nghiệm tinh thần [3] Trải nghiệm tình cảm [4] Trải nghiệm xã hội [6] Trải nghiệm chủ quan

U

Dựa vào lý thuyết trên, có thể thấy đặc điểm của môn Ngữ văn trung học phổ thông có

Q

khả năng thực hiện trải nghiệm trên hầu hết các dạng được đề xuất. Đây cũng chính là cơ sở

M

khoa học cần thiết để triển khai các dạng HĐTN phù hợp với nội dung bộ môn Ngữ văn.

KÈ

Trải nghiệm vật chất: Trải nghiệm vật chất là những trải nghiệm “có thể quan sát được”(8).

Hoạt động này phù hợp trong môn Ngữ văn vì nó bắt đầu từ các quan sát của học sinh về các

ẠY

hiện tượng tự nhiên, xã hội khi các em tham gia vào đời sống cộng đồng; những cảm xúc được hình thành từ những điều nhìn thấy; các đồ dùng trực quan hay những âm thanh, hình ảnh được

D

trình chiếu bằng các phương tiện khoa học kỹ thuật; mẫu (bài tập, tình huống…) trong dạy học; cuộc đời và sự nghiệp của các tác giả văn học hay những người nổi tiếng;… Dù hoạt động của học sinh có thể trực tiếp hay gián tiếp qua những phương tiện cụ thể nhưng hầu hết nó đều là sự tương tác trực tiếp của người học với một hoàn cảnh hay tình huống cụ thể. Dạng trải Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

16

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

nghiệm này có thể tạo cảm xúc trực tiếp ngay trong thời điểm đang diễn ra hoạt động trải nghiệm, để lại ấn tượng mạnh làm xuất hiện các động lực tích cực để hoàn thành nhiệm vụ học tập.

FF IC IA L

Trải nghiệm tinh thần: Trải nghiệm tinh thần có thể xem là dạng trải nghiệm phù hợp với những giá trị đặc trưng mà môn Ngữ văn có thể mang lại cho người học. Hoạt động trải nghiệm này “liên quan đến các khía cạnh trí tuệ và ý thức; là sự kết hợp giữa tư duy, nhận thức, trí nhớ, cảm xúc, ý chí và tưởng tượng. Nó bao gồm cả quá trình nhận thức và vô thức” (9). Như chúng ta đã biết, những tác phẩm nghệ thuật được giới thiệu trong nhà trường thường là những tác

O

phẩm tiêu biểu cho một nền văn học, một thể loại văn học, một khuynh hướng văn học hoặc là sự nghiệp sáng tác của một tác giả. Những tác phẩm đó chắc chắn là những tác phẩm có nhiều

N

giá trị bởi nhận được sự sàng lọc khắt khe của thời gian và bạn đọc qua nhiều thế hệ. Mỗi tác

Ơ

phẩm đều có những vùng trời riêng để thể hiện những sắc thái độ đáo, không lặp lại của thế

H

giới hình tượng nghệ thuật cũng như những thông điệp mà tác giả muốn chuyển tải. Không

N

phải là duy nhất, nhưng hình tượng nghệ thuật vẫn có thể được xem là yếu tố cơ bản trung tâm

Y

để bạn đọc có thể bắt đầu bằng kinh nghiệm và trải nghiệm ở kết thúc. Những trải nghiệm đã

U

bao gồm cả thao tác phân tích, tổng hợp và kết nối chúng trong hình thức đúc rút kinh nghiệm

Q

[cái riêng], đưa nó trở thành những nhận thức phổ quát và khách quan hơn [cái chung]. Sở dĩ phải huy động những thao tác của tư duy trong quá trình tiếp nhận văn bản bởi nhờ nó

M

mà những chân lý chỉ tồn tại trong nghệ thuật, trong thế giới tinh thần phức diệu của con người

KÈ

mới được chiếu sáng và lý giải. Nếu tính đa nghĩa là bản chất của thế giới hình tượng nghệ thuật trong mỗi văn bản thì hoạt động của người đọc chính là ở việc cụ thể hóa các lớp ý nghĩa

ẠY

được tác giả mã hóa trong quá trình sáng tác. Từ cách hiểu về quá trình tiếp nhận của người học có thể thấy trải nghiệm tinh thần là một hoạt động không thể thiếu trong tiếp nhận và cảm

D

thụ và ở hoạt động trải nghiệm này nó buộc người học phải huy động hầu hết những phương diện cần thiết để hình thành kiến thức mới. Để trải nghiệm, trước hết người học cần phải tưởng tượng ra những bức tranh hiện thực được mô tả và mã hóa bằng ngôn ngữ hình tượng thông qua năng lực liên tưởng và tưởng tượng. Vì vậy trải nghiệm tinh thần trong trường hợp này tập Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

17

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

trung cơ bản vào những hoạt động như “ướm thử số phận”; “nếm trải nghệ thuật” trong quá trình dạy học. Dạng trải nghiệm này ngoài việc huy động kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm, trình độ thẩm mỹ cá nhân, quan niệm sống… nó còn đưa lại phẩm chất quí giá trong hành trình

FF IC IA L

sống của con người đó chính là sự chia sẻ. Đây là phẩm chất khởi đầu để xây dựng đời sống tinh thần khoan dung, trí đức, có tác dụng chi phối và điều chỉnh các hành vi khiến con người trở nên thân thiện.

Trải nghiệm tình cảm: Tên của hoạt động trải nghiệm cũng phản ánh nội dung của các hoạt động. Trong lĩnh vực giáo dục học sinh bằng môn văn học, việc hình thành những xúc cảm và

O

tình cảm thẩm mỹ là mục tiêu quan trọng được định dạng trong chương trình môn học. Các văn bản được sử dụng dạy học cho học sinh đều gắn liền với những lĩnh vực cụ thể của đời sống.

N

Văn bản nhật dụng, văn bản nghệ thuật, văn bản khoa học… đều có những giá trị nội dung và

Ơ

phương thức trình bày khác nhau. Hầu hết các văn bản hoặc chủ quan hoặc khách quan đều thể

H

hiện thái độ của người viết trước những sự vật và hiện tượng. Đặc biệt trong các văn bản nghệ

N

thuật thế giới tình cảm càng trở nên phong phú đa dạng và nhiều chiều. Sự phát triển về tâm lý

Y

và đời sống tinh thần của con người được chuyển tải trong văn học một cách chân thực và rõ nét.

U

Đặc điểm riêng của thời đai, những giá trị chân lý đạo đức được tôn vinh hay hạ thấp đều được

Q

các tác giả mã hóa vào trong hành vi, bản chất của từng cá nhân tham gia vào hiện thực được đặt ra trong văn bản nghệ thuật.Thế giới tình cảm của con người bắt đầu từ lòng biết ơn, sự rung

M

động, những xúc cảm hay thậm chí là những ấn tượng được thu nhận thông qua trực giác cá

KÈ

nhân. Tình cảm nếu được nhìn một cách khách quan nó không chỉ là vấn đề cá nhân mà đã bị chi phối và tự điều chỉnh bởi các chuẩn mực đạo đức và giá trị xã hội. Hơn nữa, tình cảm là góc

ẠY

nhìn khách quan nhất để đánh giá các mối quan hệ giữa cá nhân với cá nhân; cá nhân với cộng đồng. Những xung đột tình cảm trong văn học đôi khi dẫn các nhân vật rơi vào vực thẳm của sự

D

tự ti, sợ hãi, đau đớn và đôi lúc nó là những phản kháng cuồng nộ dẫn đến sự hủy diệt. Không hề thiếu các cung bậc tình cảm ấy trong những sáng tác của văn chương nhân loại từ cổ chí kim từ đông sang tây. Vì vậy, đặt vấn đề trải nghiệm tình cảm trong dạy học Ngữ văn có thể được ví là gieo hạt trên mảnh đất màu mỡ. Tính đa dạng của thổ nhưỡng sẽ là cội nguồn của sự phát triển Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

18

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

cây trái tinh thần hay loài cây trái tinh thần đã làm cho thổ nhưỡng trở nên trù phú, mối quan hệ thẩm thấu bên trong này thật khó mà lý giải. Điều quan trọng nhất của việc trải nghiệm tình cảm chính là việc hình thành lối sống mang tính lựa chọn chủ động và trên thực tế, một lần nữa nó

FF IC IA L

lại quay về với tâm thế sẻ chia đồng cảm giữa con người với con người; giữa con người với môi trường sống.

Trải nghiệm xã hội: Tham gia vào các hoạt động xã hội được xem là nhu cầu thiết yếu của con người. Các hoạt động trải nghiệm xã hội “cho con người kỹ năng và thói quen cần thiết để sống trong xã hội của mình, chia sẻ kinh nghiệm, hình thành các chuẩn mực, phong tục,

O

truyền thống, giá trị, vai trò xã hội, biểu tượng và ngôn ngữ”(11). Sự quan trọng của môi trường xã hội đối với quá trình hình thành và phát triển nhân cách học sinh vì vậy những trải nghiệm

N

xã hội trong dạy học Ngữ văn cũng được kỳ vọng không kém. Trong thực tế, các hình thức

Ơ

tham quan những danh thắng, lăng tẩm, sưu tầm văn học địa phương, câu lạc bộ sáng tác văn

H

học, trại sáng tác văn học, tìm hiểu ca Huế trên sông Hương, tìm hiểu các thể loại dân ca, kịch,

N

tuồng, chèo… và các hình thức biểu diễn hay sân khấu hóa… đều được xem là cơ hội để người

Y

học có dịp hóa thân, tham gia trực tiếp vào các hoạt động có chủ điểm gắn liền với hoạt động

U

giáo dục môn học. trong nhiều loại trải nghiệm được đề xuất của các chuyên gia tâm lý, trải

Q

nghiệm xã hội vẫn là hình thức trải nghiệm được tổ chức nhiều nhất ở nhà trường phổ thông Việt Nam. Đối với môn Ngữ văn nó hầu như gắn liền với các hoạt động ngoài giờ lên lớp. Trải

M

nghiệm xã hội qua nội dung môn Ngữ văn là cơ hội phát triển tâm lý nhận thức của học sinh,

KÈ

cải thiện các kỹ năng sống, biến quan tâm chia sẻ thành phẩm chất, nhưng quan trọng hơn là các em có thể tự xác định một số tiêu chí phát triển phù hợp với bản thân hài hòa trong mối

ẠY

quan hệ với điều kiện sống cụ thể của từng cá nhân học sinh.

Trải nghiệm chủ quan: Đây là dạng trải nghiệm dựa trên sưc mạnh của trực giác cá nhân

D

khi tương tác với môi trường. Kết quả của trải nghiệm này đưa lại cho chủ thể những cảm xúc hay trạng thái tâm lý phù hợp với nội dung trải nghiệm. Sự khởi dầu của trải nghiệm là sự huy động các kinh nghiệm rời rạc, sau đó nhờ vào năng lực cá nhân thể hiện thông qua một chuỗi các hành động và thao tác để phân tích, tổng hợp và giải quyết tình huống. Xuất phát từ kinh Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

19

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

nghiệm nên kết quả của trải nghiệm có khả năng không chính xác. Tuy nhiên nhờ vào những phản hồi người học có thể tiếp tục điều chỉnh nhận thức hoặc kinh nghiệm để đạt đến những kết quả có khả năng phản ánh đúng các giá trị hay thuộc tính chung của cộng đồng. Đôi khi

FF IC IA L

trong thực tiễn, có trải nghiệm chủ quan mang tính bị động và ngay trong những trường hợp như thế, người học vẫn có thể rút ra bài học hay những kinh nghiệm quí giá cho bản thân.

Trải nghiệm mô phỏng: Nếu trải nghiệm chủ quan thể hiện năng lực người học ở khâu xử lý tình huống thì kết quả của trải nghiệm mô phỏng cũng được thể hiện ở việc giải quyết các tình huống giả định trong cuộc sống. Với đặc điểm như vậy, các hoạt động mang tính chất mô

O

phỏng và tái hiện đời sống trong nội dung văn học đều được xem là cơ hội cho học sinh trải nghiệm. Theo cách này hầu hết việc sử dụng các phương tiện kỹ thuật dạy học cũng đáp ứng

N

được yêu cầu học tập, trong đó hợp lý và hiệu quả nhất có thể là sử dụng máy tính. Sự cụ thể

Ơ

hóa các vấn đề trừu tượng thông qua xử lý của giáo viên khiến học sinh có cách nhìn chính xác

H

và rõ ràng hơn về đối tượng nhận thức. Cần lưu ý, ngôn ngữ của giáo viên cũng được xem là

N

phương tiện mô phỏng bên cạnh những hình ảnh, âm thanh, con số… Tồn tại song song với

Y

việc sử dụng phương tiện nói chung, sắm vai hay những trò chơi trí tuệ có liên quan đến môn

U

học cũng là cách trải nghiệm mô phỏng hiệu quả. Thông qua trải nghiệm mô phỏng khiến học

Q

sinh có cảm giác thật hơn khi sắm vai các nhân vật để vượt rào cản tình huống. Đây cũng là sự tập dượt để người học có khả năng xử lý tốt một tình huống tương tự trong cuộc sống.

M

Trên đây là những phác thảo bước đầu về các dạng trải nghiệm phù hợp với môn Ngữ văn được

KÈ

đề xuất dựa trên kết quả nghiên cứu của tâm lý học. Để HĐTNST thật sự hiệu quả, khơi dậy ở học sinh niềm đam mê hứng thú trong quá trình tìm kiếm tri thức bằng chính hoạt động nếm

ẠY

trải của bản thân thì mọi khâu của quá trình tổ chức dạy học đều phải được đồng bộ. Nói cách khác, kết quả của HĐTNST không chi dừng lại ở sự phân tích và chỉ ra các dạng trải nghiệm

D

phù hợp. Trên thực tế, nó còn yêu cầu kết hợp với các chủ điểm hợp lý, hệ thống phương pháp phù hợp, hình thức tổ chức dạy học đa dạng, phương pháp kiểm tra đánh giá tương thích và sự hỗ trợ đắc lực của hệ thống phương tiện mới có thể xác lập kết quả như mong muốn.

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

20

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

4.Ý nghĩa của việc dạy học qua trải nghiệm trong giảng dạy phần văn bản hiện đại môn Ngữ văn 9 * Với giáo viên:

FF IC IA L

- Nó không chỉ góp phần làm sâu sắc kiến thức của bài học mà còn tạo ra động lực lớn cho tư duy và sự hứng thú học tập của học sinh với bộ môn. Dạy học qua trải nghiệm sẽ tránh được việc tiếp xúc văn bản một cách khô khăn, khiên cưỡng. Thậm chí suy diễn khi dạy các văn bản .

- Dạy học qua trải nghiệm giúp giáo viên luôn tự làm mới chính mình, làm chủ nội dung, phương pháp, cách tổ chức dạy học. Bởi vì chỉ có vậy người giáo viên mới có thể “truyền lửa”

O

đến học sinh, mới có thể giúp các em chủ động tích cực, sáng tạo trong tiếp cận, lĩnh hội chi

N

thức.

Ơ

- Dạy học qua trải nghiệm trong dạy văn còn giúp giáo viên luôn chủ động, sáng tạo trước mọi

H

yêu cầu. Từ đó người dạy văn có nhiều thông tin, có cái nhìn đa chiều khi tiếp cận một tác

N

phẩm. Vì vậy mới có thể khơi lên “ngọn lửa” nhiệt huyết ở học trò.

- Dạy học qua trải nghiệm trong học văn cũng là nhu cầu tự thân, là yêu cầu bắt buộc của cuộc

Y

sống hôm nay. Xu thế thời đại là hội nhập toàn cầu, khoa học là sự giao thoa, kế thừa, văn hóa

U

là sự đan xen đa dạng,… và giáo dục đương nhiên không thể nằm “ngoài vùng phủ sóng”. Bởi

Q

hơn hết: văn học là cảm nhận. Đã là cảm nhận học sinh phải có sự trải nghiệm.

M

* Với học sinh:

KÈ

Các hoạt động này tạo cơ hội cho học sinh phát huy tính tích cực, chủ động, tự giác và sáng tạo của bản thân, huy động sự tham gia của học sinh vào tất cả các khâu của quá trình hoạt động. Học sinh được trình bày và lựa chọn ý tưởng, tham gia chuẩn bị, thiết kế hoạt động,

ẠY

trải nghiệm, bày tỏ quan điểm, tự đánh giá, tự khẳng định.

D

5. Tổ chức dạy học qua trải nghiệm phần văn bản hiện đại 9 5.1 Thống kê các TP văn học hiện đại lớp 9.

THƠ HIỆN ĐẠI

1. Đồng chí (Trích Đầu súng trăng treo) Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

21

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Tác giả: Chính Hữu (Trần Đình Đắc) sinh năm 1926, quê ở Can Lộc, Hà Tĩnh - Sáng tác: 1948. KC chống Pháp - Thể loại: Thơ tự do

FF IC IA L

- Chủ đề: Người lính

- Nội dung: Ca ngợi tình đồng chí cùng chung lý tưởng của những người lính cách mạng trong những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Tình đồng chí trở thành sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của anh bộ đội Cụ Hồ

O

2. Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Trích Vầng trăng quầng lửa) - Tác giả: Phạm Tiến Duật sinh năm 1942, quê ở Phú Thọ.

N

- Sáng tác: 1969

Ơ

- KC chống Mĩ

N

H

- Thể loại: Thơ 7 chữ kết hợp 8 chữ - Chủ đề: Người lính

Y

- Nội dung: Tư thế hiên ngang, tinh thần chiến đấu bình tĩnh, dũng cảm, niềm vui lạc quan của

Q

U

những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mĩ.

3. Đoàn thuyền đánh cá (Trích Trời mỗi ngày lại sáng)

M

- Tác giả: Huy Cận (1919 – 2005), tên đầy đủ Cù Huy Cận, quê ở Đức Thọ, Hà Tĩnh.

KÈ

- Sáng tác: 1958

- Thể loại: Thơ bảy chữ

ẠY

- Chủ đề: Thiên nhiên và con người

D

4. Bếp lửa (Trích Hương cây - Bếp lửa) - Tác giả: Bằng Việt (Nguyễn Việt Bằng), quê ở Thạch Thất, Hà Tây.- Trưởng thành trong KC chống Mĩ.

- Sáng tác: 1963 hòa bình ở miền Bắc Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

22

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Thể loại: Thơ tám chữ - Chủ đề: Người phụ nữ, Tình cảm gia đình 5. Ánh trăng (Trích Ánh trăng)

FF IC IA L

- Tác giả: Nguyễn Duy tên khai sinh là Nguyễn Duy Nhuệ, sinh năm 1948, quê ở Thanh Hóa.

- Sáng tác: 1978 sau hòa bình - Thể loại: Thơ năm chữ . TRUYỆN HIỆN ĐẠI

O

1. Làng (Kim Lân tên là Nguyễn Văn Tài sinh năm 1920)

N

- Năm sáng tác: 1948, kháng chiến chống Pháp

Ơ

- Chủ đề: Ca ngợi lòng yêu nước

N

- Năm sáng tác: 1970 - KC chống Mĩ

H

2. Lặng lẽ Sa Pa (Nguyễn Thành Long (1925-1991), quê ở Duy Xuyên - Quảng Nam)

Y

- Chủ đề: Ca ngợi hình ảnh người lao động mới

U

3. Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng sinh năm 1932 quê ở huyện Chợ Mới, tính An

Q

Giang)

M

- Sáng tác: 1966 - KC chống Mĩ

KÈ

- Chủ đề: Ca ngợi tình cảm gia đình, tình cha con 5.1. Hoạt động trải nghiệm sáng tạo trong nhà trường

ẠY

5.1.2. Tổ chức hoạt động trải nghiệm trong giờ học * HĐ khởi động

D

Mục đích của hoạt động

– Hoạt động trải nghiệm giúp học sinh huy động vốn kiến thức và kỹ năng để chuẩn bị tiếp nhận kiến thức và kỹ năng mới.

– Giúp học sinh tạo hứng thú để bước vào bài học mới Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

23

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

– Giúp giáo viên tìm hiểu xem học sinh có hiểu biết như thế nào về những vấn đề trong cuộc sống có liên quan đến nội dung bài học.

Nội dung, hình thức trải nghiệm

FF IC IA L

– Câu hỏi, bài tập: có thể là quan sát tranh/ảnh để trao đổi với nhau về một vấn đề nào đó có liên quan đến bài học; hoặc trực tiếp ôn lại kiến thức đã học ở cấp/lớp dưới, thiết kế dưới dạng kết nối hoặc những câu hỏi đơn giản, nhẹ nhàng.

– Thi đọc, ngâm thơ, kể chuyện, hát, phân vai. Các hoạt động này trong một số trường hợp được thiết kế thành các cuộc thi, nhằm tạo ra không khí sôi nổi, hứng thú trước khi tiến hành học bài mới.

O

– Trò chơi: một số trò chơi trong hoạt động khởi động giúp tạo ra hứng thú trước khi vào bài

N

học mới. Các trò chơi này cũng cần có nội dung gắn với mỗi bài học.

Ơ

*Hoạt động hình thành kiến thức mới

H

Mục đích của hoạt động

N

Hoạt động này giúp học sinh tự chiếm lĩnh kiến thức mới thông qua hệ thống các bài tập/nhiệm vụ.

Y

Nội dung và hình thức bài tập/nhiệm vụ

Q

Đọc hiểu văn bản

U

Các tri thức ở hoạt động được tiến hành theo trình tự sau:

M

Bước này yêu cầu học sinh đọc văn bản và chú thích. Giáo viên có thể giao nhiệm vụ cho học

KÈ

sinh đọc trước ở nhà. Đến lớp chỉ đọc một đoạn hoặc bài ngắn và một vài lưu ý trong chú thích.

Sau đó giáo viên thiết kế những hoạt động hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản bằng việc sử dụng một số câu hỏi tập hợp thành một bài tập/nhiệm vụ lớn hơn; thiết kế các bài tập trắc

ẠY

nghiệm, kết hợp tự luận; thiết kế các hoạt động kích thích, sáng tạo… Nội dung các bài

D

tập/nhiệm vụ trong mục này nêu lên các yêu cầu tìm hiểu về đặc điểm thể loại, nội dung, nghệ thuật của văn bản.

Tích hợp kiến thức kỹ năng Tiếng Việt

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

24

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Tích hợp với nhiệm vụ tìm hiểu văn bản. Giáo viên đưa ra một số bài tập/nhiệm vụ yêu cầu học sinh tìm hiểu các kiến thức Tiếng Việt.

Các khái niệm thuộc ngôn ngữ học được giảm tải, chuyển hóa thành dạng kỹ năng, giúp học

FF IC IA L

sinh dễ tiếp nhận hơn.

Tích hợp kiến thức, kỹ năng làm văn

Các kiến thức làm văn cũng được dạy tích hợp với Đọc hiểu và Tiếng Việt. Cũng như phần kiến thức Tiếng Việt, những nội dung lý thuyết Làm văn được giảm tải và chuyển hóa thành kỹ năng.

Lưu ý:

O

– Giáo viên cần dự kiến những trường hợp học sinh không làm được bài tập/nhiệm vụ để có

N

phương án giải quyết. Có thể kích thích lại hứng thú hoặc ra bài tập/nhiệm vụ khác, từ những

Ơ

bài tập dễ hơn, phù hợp hơn, rồi từ đó nâng dần hiểu biết của các em.

H

– Các hoạt động của học sinh trong mục này gồm: Hoạt động cá nhân, hoạt động nhóm. Kết *

N

Hoạt động luyện tập Mục đích của hoạt động

Y

Yêu cầu học sinh phải vận dụng những kiến thức vừa học được ở hoạt động hình thành kiến

U

thức mới để giải quyết những nhiệm vụ cụ thể. Thông qua đó giáo viên xem học sinh đã nắm

Q

được kiến thức hay chưa và nắm được ở mức độ nào.

M

Nội dung và hình thức các bài tập/nhiệm vụ

KÈ

– Hoạt động thực hành gồm các bài tập/nhiệm vụ yêu cầu học sinh củng có các tri thức vừa học và rèn luyện các kỹ năng liên quan.

– Các bài tập/nhiệm vụ trong phần thực hành cũng theo trình tự; Đọc hiểu văn bản, Tiếng Việt

ẠY

và Tập làm văn.

D

– Các bài tập/nhiệm vụ trong Hoạt động thực hành tập trung hướng đến việc hình thành các kỹ năng cho học sinh, khác với bài tập trong Hoạt động hình thành kiến thức mới chủ yếu hướng tới việc khám phá tri thức. Đây là hoạt động gắn với thực tiễn bao gồm những nhiệm vụ như: trình bày, viết văn…

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

25

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Lưu ý: Học sinh có thể được hướng dẫn hoạt động cá nhân hoặc nhóm để hoàn thành các câu hỏi, bài tập, bài thực hành…Hoạt động cá nhân để học sinh hiểu và biết được mình hiểu kiến thức như

FF IC IA L

thế nào, có góp gì vào hoạt động nhóm và xây dựng các hoạt động của tập thể lớp. Hoạt động nhóm để trao đổi, chia sẻ kết quả mình làm được, thông qua đó học sinh có thể học tập lẫn nhau, tự sửa lỗi cho nhau, giúp cho quá trình học tập của học sinh hiệu quả hơn. Kết thúc hoạt động này học sinh sẽ trao đổi với giáo viên để được bổ xung, uốn nắn những nội dung chưa đúng. *Hoạt động ứng dụng

O

Mục đích của hoạt động

N

Hoạt động này giúp học sinh sử dụng kiến thức, kỹ năng đã học để giải quyết các vấn đề, nhiệm

Ơ

vụ trong thực tế. “Thực tế” ở đây được hiểu là thực tế trong nhà trường, trong gia đình và trong

H

cuộc sống của học sinh. Hoạt động này sẽ khuyến khích học sinh nghiên cứu, sáng tạo, tìm ra

N

cái mới theo sự hiểu biết của mình; tìm phương pháp giải quyết vấn đề và đưa ra những các giải quyết vấn đề khác nhau; góp phần hình thành năng lực học tập với gia đình và cộng đồng.

Y

Nội dung và hình thức bài tập/nhiệm vụ

U

Các bài tập ứng dụng gồm các loại:

Q

– Vận dụng kiến thức đọc hiểu để giải thích, phân tích một hiện tượng văn học, văn hóa khác

M

tương ứng. Ví dụ: giải thích các câu tục ngữ, phân tích các bài ca dao, nêu ý kiến về một hiện

KÈ

tượng văn hóa…

– Vận dụng kiến thức, kỹ năng Tiếng Việt để giải quyết một số vấn đề như: giải nghĩa, từ loại, xác định cấu tạo từ…trong các hiện tượng ngôn ngữ của cuộc sống.

ẠY

– Tiếp tục rèn luyện kỹ năng làm văn.

D

Lưu ý:

Hoạt động ứng dụng khác với Hoạt động thực hành. Hoạt động thực hành là làm các bài tập cụ thể do giáo viên hoặc sách hướng dẫn đặt ra, còn Hoạt động ứng dụng là hoạt động được triển khai ở nhà, cộng đồng; động viên khuyến khích học sinh nghiên cứu, sáng tạo; giúp học sinh Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

26

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

gần gũi với gia đình, địa phương, tranh thủ sự hướng dẫn của gia đình, địa phương. Học sinh tự đặt ra yêu cầu cho mình, trao đổi và thảo luận với gia đình và cộng đồng để cùng giải quyết.

Tuy nhiên Hoạt động ứng dụng vẫn có thể được tổ chức trên lớp nếu giáo viên thấy cần thiết

FF IC IA L

và có thời gian. * Hoạt động bổ sung (Tìm tòi mở rộng) Mục đích của hoạt động

Hoạt động này giúp học sinh tiếp tục mở rộng kiến thức, kỹ năng. Hoạt động này dựa trên lập luận cho rằng, quá trình nhận thức của học sinh là không ngừng, như vậy cần có sự định hướng

– Đọc thêm các đoạn trích, văn bản có liên quan

N

Nội dung và hình thức bài tập/nhiệm vụ cụ thể

O

để đáp ứng nhu cầu tiếp tục học tập, rèn luyện sau mỗi bài học cụ thể.

Ơ

– Trao đổi với người thân về nội dung bài học như: kể cho người thân nghe về câu chuyện vừa

H

học, hỏi về ý nghĩa câu chuyện…

N

– Tìm đọc sách, báo, mạng in-tơ-nét…một số nội dung theo yêu cầu.

Lưu ý:

Y

– Các nhiệm vụ trong Hoạt động bổ sung được thiết kế cho học sinh tự làm việc ở nhà.

Q

tập đánh giá năng lực.

U

– Hướng dẫn học sinh thực hiện nhiệm vụ theo nhóm, đồng thời yêu cầu học sinh làm các bài

M

Thời gian cho mỗi hoạt động cần được xác định sao cho phù hợp với số tiết học được phân bố

KÈ

cho từng cụm bài/chủ đề, thời khóa biểu lên lớp của giáo viên.

Trong thiết kế bài học Ngữ văn theo định hướng phát triển năng lực cho học sinh cấp THCS nói trên, giáo viên cần xác định và nêu rõ các cách thức tổ chức hoạt động cho cá nhân, hoạt

ẠY

động cho cặp đôi, hoạt động nhóm, hoạt động chung cả lớp, hoạt động với cộng đồng.

D

+ Hoạt động cá nhân: là hoạt động yêu cầu học sinh thực hiện các bài tập/nhiệm vụ một cách độc lập. Loại hoạt động này nhằm tăng cường khả năng hoạt động độc lập của học sinh, diễn ra khá phổ biến, đặc biệt là đối với các bài tập/nhiệm vụ có yêu cầu khám phá, sáng tạo, hoặc rèn luyện đặc thù. Giáo viên cần đặc biệt coi trọng hoạt động cá nhân vì nếu thiếu nó, nhận Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

27

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

thức của học sinh sẽ không đạt tới mức độ sâu sắc và chắc chắn cần thiết, cũng như các kỹ năng sẽ không được rèn luyện một cách tập trung. + Hoạt động cặp đôi và hoạt động nhóm: là những hoạt động nhằm giúp học sinh phát triển

FF IC IA L

năng lực hợp tác, tăng cường sự chia sẻ và tính cộng đồng.

Khi tổ chức hoạt động này, giáo viên cần xác định rõ mục đích, nội dung bài tập/nhiệm vụ cho phù hợp với hoạt động cặp đôi hay hoạt động nhóm. Thông thường, hình thức hoạt động cặp đôi được sử dụng trong những trường hợp, những bài tập cần sự chia sẻ. Ví dụ: kể cho nhau nghe, nói với nhau một nội dung cần chia sẻ, đổi bài cho nhau để đánh giá chéo,…Hình thức hoạt động nhóm được sử dụng trong trường hợp cần sự hợp tác.

O

+ Hoạt động chung cả lớp: là hình thức hoạt động phù hợp với số đông học sinh. Đây là hình

N

thức nhằm tăng cường tính cộng đồng, giáo dục tinh thần đoàn kết, sự chia sẻ, tinh thần chung

Ơ

sống hài hòa.

H

+ Hoạt động cộng đồng: là hình thức hoạt động của học sinh trong mối tương tác với xã hội.

N

Hoạt động với cộng đồng bao gồm các hình thức từ đơn giản như: tham gia bảo vệ môi trường, tìm hiểu các di tích văn hóa, lịch sử ở địa phương….

Y

Định hướng thiết kế bài học Ngữ văn theo hướng phát triển năng lực của học sinh cấp THCS

U

trên đây là một hướng đi mới. Đổi mới phương pháp dạy học hiện nay nên đi theo định hướng

Q

thiết kế bài học ngữ văn như trên.

M

5.2. Hoạt động trải nghiệm vào dạy môn Ngữ văn 9 ngoài nhà trường (qua hình thức tham

KÈ

quan, dã ngoại)

Tham quan là một hình thức tổ chức dạy học ngoài trời, giúp HS tìm hiểu những sự việc, hiện tượng có liên qua đến bài học trong chương trình. Các buổi tham, quan giúp học sinh tiếp xúc

ẠY

với thiên nhiên, xã hội xung quanh, vừa giúp các em có những biểu tượng sinh động, cụ thể

D

vừa bổ sung mở rộng kiến thức, nhận thức ra bên ngoài nhà trường, vận dụng được vào thực tế cuộc sống. Tham quan, dã ngoại cũng là một mô hình hoạt động rất hữu ích. Sau những giờ học tập căng thẳng trên lớp, thời gian dành cho những hoạt động ngoại khóa giúp học sinh chủ động tham gia, vui vẻ xả stress, nâng cao được kĩ năng sống; tham gia những hoạt động ngoại Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

28

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

khóa, học sinh còn có điều kiện gần gũi nhau hơn, chia sẻ với nhau những kiến thức mà mình đã học tập được, rèn luyện bản lĩnh tuổi trẻ, tính tự lập, lòng dũng cảm, sự nhanh nhẹn tháo vát và tinh thần tương thân tương ái trong quan hệ cộng đồng, bạn bè.

FF IC IA L

Những năm gần đây, trường THCS Phù Cừ đã tổ chức được một số hoạt động tham quan dã ngoại rất hữu ích cho GV và HS, phục vụ tích cực cho việc dạy và học của thày và trò theo quan điểm đổi mới giáo dục lấy học sinh làm trung tâm. Giúp cho việc dạy và học các bộ môn trong nhà trường đặc biệt là môn Ngữ văn có hiệu quả hơn. Năm học 2016-2017, trường đã cho các em HS 4 khối đi thăm Lăng Bác, khu hoàng thành Thăng Long, Làng gốm Bát Tràng.

Riêng đội tuyển văn, Sử, Địa lớp 9 được tới thăm di tích: Đọi Sơn (Hà Nam). Thăm nhà cụ

O

Nguyễn Khuyến, Nam Cao, Lê Quý Đôn…Năm học 2017-2018, nhà trường kết hợp với ban

N

chấp hành phụ huynh hai lớp 9 và giáo viên chủ nhiệm tổ chức thành công chuyến tham quan

Ơ

Văn Miếu Xích Đằng (Hưng Yên) và Bảo tàng quân đội Việt Nam, sau đó về thăm cố đô Hoa

H

Lư (Ninh Bình). Hoạt động tham quan, dã ngoại giúp các em học sinh hiểu thêm được rất nhiều

N

điều không có trong sách vở. Với môn Ngữ văn 9, các em tìm hiểu được thêm nhiều về cuộc đời, sự nghiệp các nhà thơ, nhà văn. Hiểu rõ hơn “Văn học lấy chất liệu từ hiện thực cuộc

Y

sống” như thế nào.

U

Để hoạt động này thực sự có hiệu quả, nhà trường, GVCN cùng BCH hội cha mẹ học sinh

Q

phải xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết.

M

Thứ nhất: Họp bàn, lên kế hoạch, thảo luận, thống nhất chương trình.

KÈ

Thứ hai: Phổ biến cho HS, GV phụ trách, cha mẹ HS và chương trình tham quan dã ngoaị ( bằng văn bản cụ thể)

Thứ ba: Các lớp tiến hành chia nhóm, phân công nhiệm vụ cho các thành viên nhóm: về tổ

ẠY

chức, ghi chép nội dung kiến thức quan trọng, tổng hợp trình bày sản phẩm trải nghiệm.

D

Thứ tư: Đánh giá tổng kết thực hiện hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngoài nhà trường.

Nhờ có kế hoạch chi tiết, cụ thể nên chuyến tham quan, dã ngoại của học sinh đã thu được những kết quả khả quan. Các em học sinh rất hào hứng trong việc quan sát, ghi chép, tìm hiểu thông tin, kiến thức. Khi đến cố đô Hoa Lư, nhiều học sinh đã dùng các thiết bị điện tử quay Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

29

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

phim, chụp ảnh và đã sử dụng trong bài :”Chiếu dời đô”- Lí Công Uẩn ( phần tìm hiểu tác giả, tác phẩm) rất sinh động. Hay khi đến Bảo tàng quân đội, các em cũng có được những thông tin rất cần thiết về các cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mĩ hào hùng, oanh liệt của dân tộc,

FF IC IA L

phục vụ cho bài học “Đồng chí”- Chính Hữu và “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” – Phạm Tiến Duật

Tuy nhiên, để có được chuyến tham quan dã ngoại thành công, cần phải chú ý mấy vấn đề sau: + Kế hoạch tổ chức các hoạt động phải được đưa ra thảo luận, thống nhất và tạo được sự đồng thuận của cha mẹ học sinh trước khi tổ chức cho học sinh tham quan trải nghiệm.

+ Kế hoạch tổ chức thực hiện phải nêu rõ mục đích, yêu cầu, nội dung học tập trải nghiệm, học

O

tập; thời gian, địa điểm cụ thể và thể hiện rõ phương án, biện pháp đảm bảo an toàn cho cán

N

bộ giáo viên và học sinh.

Ơ

+ Các hoạt động được tổ chức thiết thực, ý nghĩa, an toàn và tiết kiệm.

H

+ Kế hoạch tổ chức tham quan trải nghiệm yêu cầu gắn với thực tiễn hoặc gần với nội dung

N

các bài học Ngữ văn trong chương trình đảm bảo cho học sinh hiểu rõ về điểm đến, kiến thức sẽ thu hoạch trước khi tổ chức tham quan, trải nghiệm ngoài tỉnh. Kiểm soát tốt việc học tập

Y

của học sinh qua hoạt động trải nghiệm.

U

+ Đối với những học sinh không có điều kiện tham gia trải nghiệm: Tùy vào số lượng học sinh,

Q

nhà trường có thể huy động sự ủng hộ của các tổ chức, giáo viên, phụ huynh và học sinh trong

M

nhà trường để đảm bảo huy động tối đa các em học sinh được tham gia trải nghiệm.

KÈ

+ Nghiệm thu sản phẩm của học sinh sau chuyến trải nghiệm để đánh giá được kiến thức các em thu nhậ được và các kỹ năng được hình thành. Đối với việc đánh giá hoạt động trải nghiệm ngoài nhà trường, trường THCS Phù Cừ đã phối

ẠY

kết hợp với công ty du lịch, các thầy cô giáo trong nhà trường thực hiện rất tốt. Được học sinh

D

nhiệt tình tham gia, hưởng ứng.

Minh họa bản kế hoạch nghiệm thu trải nghiệm: PHÒNG GD & ĐÀO TẠO PHÙ CỪ TRƯỜNG THCS PHÙ CỪ

CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập- Tự do- hạnh Phúc

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

30

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

KẾ HOẠCH TỔ CHỨC ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP TRẢI NGHIỆM SÁNG TẠO TẠI K9ĐÁ CHÔNG VÀ LÀNG VĂN HÓA CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM

FF IC IA L

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức: Đánh giá được mức độ tiếp nhận kiến thức về di tích lịch sử K9- Đá chông, có những hiểu biết về làng văn hóa các dân tộc Việt Nam.

2. Kỹ năng: Đánh giá khả năng quan sát, tổng hợp, nhận xét vấn đề của học sinh dưới hình thức viết bài hoặc trình chiếu ảnh minh họa.

O

3. Thái độ, tình cảm: Đánh giá ý thức tìm hiểu những kiến thức lịch sử, ý thức giữ gìn lịch sử và các giá trị văn hóa truyền thống

N

4. Định hướng phát triển năng lực: Tự học, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, giao tiếp…

Ơ

5. Năng lực vận dụng kiến thức liên môn (nếu có): Kiến thức về văn học, lịch sử, địa lý và

H

hiểu biết xã hội…

N

II. THỜI GIAN THỰC HIỆN: Từ ngày 22-1 đến ngày 3-2

Y

III. PHƯƠNG PHÁP THỰC HIỆN Dạy học theo dự án

•

Quan sát, đàm thoại…

Q

U

•

1.Hình thức:

M

IV. HÌNH THỨC THỰC HIỆN: Viết bài thu hoạch

KÈ

Bài thu hoạch có thể làm một trong 2 cách sau: Cách 1: Bài viết (Cảm xúc, phóng sự, truyện hoặc thơ) có hình ảnh minh họa ( Hình ảnh do

ẠY

nhóm thực hiện tại các điểm đến của chuyến trải nghiệm) Cách 2: Phim hoặc phóng sự ảnh có lời thuyết minh.

D

2. Nội dung thu hoạch: Những điều thu nhận được qua buổi học tập thực tế tại K9- Đá chông và Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam. Cụ thể:

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

31

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

+ Có hình ảnh của lớp (hoặc của nhóm, của các bạn không cùng nhóm mình) nhằm minh họa cho nội dung nhóm đưa ra. Hình ảnh phải đảm bảo tính logic phù hợp lời bình; không sao chép trên mạng (Ví dụ các hình ảnh minh họa cho công tác chuẩn bị trước khi đi, trên đường đi,

FF IC IA L

hình ảnh sinh hoạt của nhóm hoặc của lớp khi tham gia học tập, vui chơi, nghỉ ngơi, ăn uống hay mua sắm.... Hình ảnh về khu di tích K9- đá chông, làng văn hóa các dân tộc Việt Nam)

+ Bài viết thể hiện được những giá trị mà nhóm nhận được qua buổi học tập thực tế tại K9-đá chông và làng văn hóa các dân tộc Việt Nam, những điều các em chưa hài lòng, những điều mà các em mong muốn 3. Cách thức thực hiện

O

Nhóm có bản xây dựng kế hoạch đảm bảo tình khoa học, mạch lạc, rõ ràng. (có mục đích, yêu

N

cầu cần đạt; có thời gian tiến hành; có bảng phân công nhiệm vụ cụ thể của các thành viên:

Ơ

chức vụ và nhiệm vụ….)

H

4. Yêu cầu bài thu hoạch dự thi:

N

3.1 Là sản phẩm của một nhóm học sinh tối thiểu là 7 người, tối đa là 15 người 3.2 Bài viết được trình bày trên máy tính (bản mềm được gửi về nhà trường qua hộp thư điện

U

tiếp qua USB hoặc đĩa CD)

Y

tử c2phucu.hungyen@moet.edu.vn. Trong trường hợp có dung lượng lớn có thể chuyển trực

Q

3.3 Nội dung bài thu hoạch

M

V. TỔ CHỨC CHẤM BÀI THU HOẠCH

KÈ

1. Thành phần Ban giám khảo 1.1 Trưởng ban giám khảo đ/c Vũ Hữu Hải - Phó HT 1.2 Phó Ban: đ/c Vũ Văn Quyết

ẠY

1.3 Các thành viên gồm đ/c Doãn Trung Đức- Bí thư Đoàn trường, đ/c Nguyễn Quốc Ghi -

D

Tổ trưởng tổ KHTN, đ/c Bùi Trung Kiên- Tổ phó tổ KHXH Lưu ý: Các giáo viên chủ nhiệm có quyền giám sát, theo dõi nghiên cứu các sản phẩm 2. Cách thức tiến hành 2.1 Mỗi lớp có 01 bài thu hoạch là sản phẩm tốt nhất được chọn qua các bài thi của lớp Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

32

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

2.2 Thời gian nộp bài: sáng ngày 01/02/2018 (sáng thứ 5). Bài được nộp bằng bản mềm được gửi về nhà trường qua hộp thư điện tử c2phucu.hungyen@moet.edu.vn. Trong trường hợp có dung lượng lớn có thể chuyển trực tiếp qua USB hoặc đĩa CD)

FF IC IA L

2.3 Trong các ngày 01/2 và 02/2 Ban giám khảo tiến hành chấm chọn ra 3 bài có điểm cao nhất vào chung khảo (Ban giám khảo chấm trên bản mềm, không có phần HS thuyết trình)

2.4 Các bài chung khảo sẽ được đại diện nhóm trình bày vào sáng 03/02/2018 (Kỷ niệm ngày thành lập Đảng cộng sản Việt Nam). Ban giám khảo chấm gồm đ/c Vũ Văn Quyết, đ/c Doãn Trung Đức, đ/c Nguyễn Quốc Ghi, đ/c Bùi Trung Kiên và 1 đại diện của Công ty Du lịch phụ liên quan đến kiến thức trải nghiệm để quyết định.

N

3. Biểu điểm chấm

Ơ

Phần xây dựng kế hoạch: 5 điểm

H

Phần nội dung: 20 điểm

N

Kỹ năng thuyết trình: 5 điểm

Y

Tổng điểm: 30 điểm 4. Xếp giải và phần thưởng

O

Atlantic Ocean Tour. Trong trường hợp có 2 bài dự thi cùng điểm thì BGK sẽ ra một câu hỏi

U

- Chọn 3 giải (nhất, nhì, ba) từ 8 bài thi của 8 lớp

Q

- Phần thưởng: giải nhất 600.000đ, giải nhì 400.000đ, giải ba 300.000đ (do Công ty Du

M

lịch Atlantic Ocean Tour tài trợ)

KÈ

- Điểm khuyến khích: những lớp có bài dự thi được cộng điểm thi đua của Đội vào cuối năm học

5. Kinh phí tổ chức

ẠY

5.1. Chi trả Ban giám khảo: 120.000đ/ người (cho 02 buổi làm việc) trích từ nguồn dự

D

toán ngân sách nhà trường.

5.2. Chi phần thưởng các giải: do do Công ty Du lịch Atlantic Ocean Tour tài trợ.

Phù Cừ, ngày: 19- 01-2018

Người lập kế hoạch Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

33

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Kết quả hoạt động trải nghiệm sáng tạo ngoài nhà trường: Có ba lớp được trao giải ( 9A, 8A và 6B). Sản phẩm của lớp 9B được đánh giá khá cao. Điều quan trọng nhất là sau chuyến đi trải nghiệm ngoài nhà trường, các em đã hiểu thêm nhiều

FF IC IA L

về cuộc đời Bác, về những năm tháng bác ở K9. Khi học bài thơ “Viếng lăng Bác” của Viễn Phương, các em đã có những hoạt động trải nghiệm rất sâu sắc. Gần như phần giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp, quá trình giữ gìn thi hài Bác được học sinh trình bày hoàn toàn mà không cần phụ thuộc vào giáo viên hay SGK. Hay khi học bài “Nói với con” của Y Phương ( Nhà thơ dân tộc Tày). HS đã trình bày được những hiểu biết rộng hơn về các dân tộc VN thông qua hoạt động trải nghiệm ở Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam ở Hòa BÌnh.

O

6. Thiết kế bài học “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”

N

6.1. Hoạt động trải nghiệm

Ơ

Hoạt động này giáo viên có thể tổ chức cho học sinh đi thực tế thăm bảo tàng quân đội, học

H

sinh tìm hiểu cuộc chiến tranh chống Mỹ qua nhân chứng lịch sử tại địa phương

N

(Giáo viên có thể sắp xếp thời gian hợp lý để tổ chức cho học sinh đi thực tế trước khi đi vào tìm hiểu tác phẩm)

Y

Trước khi vào bài học Giáo viên tổ chức học sinh khởi động bằng cách đưa ra bài tập trắc

U

nghiệm liên quan đến bài học, mục đích vừa để kiểm tra lại kiến thức mà các em đã tích lũy

Q

được trong cuộc sống và quá trình học tập trước đó, vừa để các em bước đầu làm quen và chuẩn

M

bị tâm thế sẵn sàng khám phá tri trức mới của bài học. Câu hỏi trắc nghiệm như sau:

KÈ

Nhận xét nào sau đây là đúng về Phậm Tiến Duật?

1. Nhà thơ lạ nhất trong các nhà thơ cách mạng 2. Nhà thơ có giọng thơ độc đáonhất trong thơ ca cách mạng

ẠY

3. Nhà thơ quen nhất trong thơ ca cách mạng

D

4. Nhà thơ mới nhất trong các nhà thơ mới

6.2. Hoạt động hình thành kiến thức mới Phần hình thành kiến thức chung về nhà thơ Phạm Tiến Duật

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

34

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Giáo viên phân chia nhóm, giao nhiệm vụ/ bài tập về nhà, yêu cầu học sinh tự phát huy năng lực sáng tạo và khả năng làm việc nhóm của mình trong quá trình nghiên cứu bài học trước khi lên lớp.

FF IC IA L

Trên cơ sở phân chia nhóm và giao bài tập hoạt động nhóm về nhà, HS đã chuẩn bị bài ở nhà và đã có những hiểu biết nhất định về cách trình bày sơ đồ tư duy về một tác giả, GV yêu cầu một nhóm cử đại diện trình bày sơ đồ tư duy về tác giả Phạm Tiến Duật?

Sau khi học sinh trình bày sản phẩm sơ đồ tư duy về nhà thơ Phạm Tiến Duật, giáo viên tiến hành nhận xét, bổ sung, sửa chữa, mở rộng vấn đề và chốt lại kiến thức cơ bản.

Phần hình thành kiến thức mới về văn bản “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”

O

Phần này giáo viên tổ chức học sinh hình thành kiến thức mới bằng cách giao cho các nhóm

N

các câu hỏi, bài tập, tập hợp thành các câu hỏi theo một hệ thống logic, có thể quay vidio về

Ơ

những người lính lái xe Trường Sơn ở địa phương. Giáo viên định hướng và kiểm tra học sinh

H

trong quá trình tự chiếm lĩnh kiến thức mới. Học sinh trên cơ sở thảo luận đi đến thống nhất

N

trong nhóm và cử đại diện trình bày sản phẩm của nhóm mình. Sau đó giáo viên sẽ nhận xét phần trình bày của các nhóm và đi đến thống nhất rồi chốt lại kiến thức cơ bản.

Y

Giáo viên có thể đưa ra các câu hỏi trắc nghiệm kết hợp với câu hỏi tự luận để các nhóm thảo

U

luận như sau:

Q

* Đối với phần hình thành kiến thức chung về bài thơ “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”

M

– Dòng nào nhận xét đúng về âm điệu bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”?

KÈ

1. Ngang tàng 2. Hào sảng

3. Nhẹ nhàng, da diết

ẠY

4. Ngang tàng, trẻ trung, tinh nghịch

D

– Đề tài của bài thơ là: 1. Tình yêu thiên nhiên 2. Tình yêu quê hương đất nước 3. Tinh thần ý chí quyết tâm giải phóng MN Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

35

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

4. Cả A, B,C * Đối với việc hình thành kiến thức mới về khổ thơ đầu của bài thơ “ Bài thơ về tiểu đội xe không kính”

FF IC IA L

- Hiểu nhan đề bài thơ thế nào?

- Hình ảnh thơ có gì độc đáo?

- Xác định hình thức nghệ thuật và tác dụng của hình thức nghệ thuật được sử dụng trong bài?(từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ)

– Hình ảnh người lính Trường Sơn hiện lên với những vẻ đẹp gì? Qua đó em hiểu thêm gì về họ

O

6.3. Hoạt động thực hành

N

Trên cơ sở yêu cầu học sinh thực hiện những thao tác để chiếm lĩnh tri thức mới từ bài học.

Ơ

Giáo viên rèn luyện kỹ năng trình bày vấn đề trước đám đông cho học sinh bằng cách yêu cầu

H

học sinh tự chủ trong quá trình chiếm lĩnh kiến thức mới trên cơ sở định hướng của giáo viên

N

và trong quá trình làm việc nhóm yêu cầu các thành viên phải tham gia tích cực vào công việc của nhóm và rèn luyện kỹ năng làm việc theo nhóm có hiệu quả. Cần phát huy năng lực của

U

phá tri thức mới từ bài học.

Y

từng cá nhân trong nhóm và thể hiện được sự sáng tạo của các thành viên trong quá trình khám

Q

Học sinh trình bày, đưa ra những ý kiến trong quá trình khám phá tri thức mới thì giáo viên

M

phải tôn trọng ý kiến của các em, đưa ra các nhận xét kịp thời và định hướng các em tiếp cận

KÈ

tri thức đúng hướng, đầy đủ. Trong trường hợp ý kiến của các em chưa đầy đủ hoặc xa trọng tâm của kiến thức cần khám phá thì giáo viên là người gợi dẫn và định hướng để các em hình thành kĩ năng tiếp cận tri thức mới đúng hướng, có hiệu quả

ẠY

6.4. Hoạt động ứng dụng

D

Vận dụng kiến thức đọc hiểu về bài thơ “Bài thơ về tiểu đội xe không kính” để giải thích, phân tích một hiện tượng văn học, văn hóa khác tương ứng. Ví dụ: Ngày nay, còn nhiều thanh niên không có ý chí, quyết tâm hay thể hiện lòng yêu nước mờ nhạt. Em hiểu thế nào về vấn đề này?

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

36

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Vận dụng kiến thức, kỹ năng Tiếng Việt đã được rèn luyện và khám phá qua bài học để giải quyết một số vấn đề như: giải nghĩa, từ loại, xác định cấu tạo từ…trong các hiện tượng ngôn ngữ của cuộc sống và trong giao tiếp hàng ngày.

FF IC IA L

6.5. Hoạt động bổ sung Hoạt động này yêu cầu hoc sinh làm ở nhà: giáo viên giao nhiệm vụ/ bài tập về nhà yêu cầu học sinh tìm đọc sách, báo mạng và sưu tầm những tác phẩm văn chương, đặc biệt là thơ viết về Trường Sơn chung và cuộc kháng chiến chống Mỹ nói riêng, từ đó nêu cảm nhận về giá trị của những tác phẩm đó.

Tuần 10- Tiết 47

O

7.Giáo án thực nghiệm

N

Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh

Ơ

Phạm Tiến Duật

H

I. Mục tiêu cần đạt

N

Giúp học sinh: 1. KiÕn thøc:

Y

- Những hiểu biết bước đầu về nhà thơ Phạm Tiến Duật.

Q

hứng lãng mạn

U

- Đặc điểm thơ Phạm Tiến Duật qua một sáng tác cụ thể: giàu chất hiện thực và tràn đầy cảm

KÈ

không kính

M

- Hiện thực cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước được phản ánh qua hình ảnh những chiếc xe

2. Kü n¨ng:

- Đọc- hiểu một bài thơ hiện đại

ẠY

- Phân tích được ý nghĩa nhan đề tác phẩm

D

- Cảm nhận được giá trị của ngôn ngữ, hình ảnh độc đáo qua bài thơ 3. Thái độ :Giáo dục HS lòng biết ơn và kính yêu đối với các chiến sĩ cách mạng 4. Năng lực, phẩm chất

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

37

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Năng lực chung: Năng lực tự học, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực hợp tác , năng lực giao tiếp, năng lực sáng tạo.

- Năng lực chuyên biệt: + Năng lực tiếp nhận VB, năng lực đọc –hiểu VB, năng lực cảm thụ

FF IC IA L

văn học, cảm thụ thẩm mĩ, năng lực sử dụng ngôn ngữ -Phẩm chất : yêu gia đình quê hương, đất nước ; yêu hòa bình và yêu con người..

II/ Chuẩn bị 1.GV: SGV, Sách tham khảo, soạn bài 2. HS: Đọc kĩ bài và soạn bài III/Các phương pháp và kĩ thuật dạy học

O

1. Phương pháp: Hoạt động nhóm, nêu và GQVĐ, dạy học theo dự án

Ơ

IV/Tiến trình tiết học.1.Khởi động : Sĩ số 9A:

N

2. Kĩ thuật : Chia nhóm, đặt câu hỏi, động não, hỏi và trả lời, lược đồ tư duy 9B:

H

HS nghe bài hát: Trường Sơn đông- Trường Sơn Tây- dẫn vào bài

N

HĐ 2. HÌnh thành kiến thức

Nội dung

Y

Hoạt động của GV và HS

NL, phẩm chất cần đạt

U

Hoạt động 1: Giới thiệu I. Giới thiệu chung

Q

chung

1. Tác giả:

- Năng lực chuyên biệt:+ Năng lực tiếp nhận VB,

Nêu và GQVĐ, PP dạy học

năng lực đọc –hiểu VB,

nhóm

năng lực sử dụng ngôn ngữ

2.Kĩ thuật : Chia nhóm, giao

-Phẩm chất : yêu gia đình,

nhiệm vụ, lược đồ tư duy

quê hương, đất nước ; yêu

ẠY

KÈ

M

1.Phương pháp :PP dự án,

hòa bình và yêu con người ..

D

- H/s HĐ nhóm. Tìm hiểu

về tác giả, TP ( Đã CB ở nhà)

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

38

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Năm sinh năm mất, quê quán GV bổ sung ( SGK) - Đề tài chủ yếu trong thơ

FF IC IA L

- Phong cách thơ - TPTB - Những đánh giá về ông Nếu Tố Hữu là cánh chim đầu đàn của thi ca cách mạng thì Phạm Tiến Duật chính là

O

cánh chim đại bàng tung bay

N

trên Trường Sơn rực lửa. Ông

Ơ

được coi là viên ngọc Trường

H

Sơn. Ông được ca tụng là "con huyền thoại", "cây săng lẻ của

N

chim lửa của Trường Sơn

Y

rừng già”, "nhà thơ lớn nhất

U

thời chống Mỹ”. Thơ ông từng

KÈ

M

của một sư đoàn",

Q

được đánh giá là "có sức mạnh

- HS-HS

- HS-GV

2. Tác phẩm:

ẠY

- GV chuẩn xác kiến thức

D

- Hoàn cảnh ra đời - Xuất xứ - Nội dung Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

39

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

- Thể thơ

GV bổ sung:

Bài thơ

mang tầm vóc lịch sử. Nó như một tuyên ngôn về lẽ

FF IC IA L

sống của một thế hệ người Vn Giọng ngang tàng, tự nhiên, 3. Đọc sôi nổi, ngôn ngữ như lời nói thường

II. Tìm hiểu bài thơ

HĐ 2. Phân tích.

O

- Thảo luận nhóm bàn ( 3

N

phút)

Ơ

HS-HS

1. Nhan đề bài thơ

N

+ Nhận xét về nhan đề bài thơ

H

HS-GV -GV gợi ý :

- HS có thể lí giải tùy theo

Y

+ Số từ

Q

KÈ

M

+ Giọng thơ

cảm nhận. Những hướng

U

+ Hình ảnh

tới các ý cơ bản: Bài thơ có cách đặt đầu đề lạ:

D

ẠY

GV chốt:

+ Dài + Có vẻ thừa từ “bài thơ” +Hình ảnh lạ, độc đáo(tiểu đội xe không kính). Xe không kính tức là xe hỏng

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

40

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

hóc, không hoàn hảo, là những chiếc xe không đẹp, vậy thì có gì là thơ. Vì đã nói cái gì đó đẹp đẽ, lãng mạn

FF IC IA L

đến thơ, tức là nói đến một

+ Giọng điệu: Như văn xuôi

=>Cách khai thác chất thơ từ hiện thực khốc liệt nơi chiến

O

trường. Chất thơ toát lên từ tuổi trẻ anh hùng, quả cảm

N

trên tuyến đường TS máu

Ơ

lửa.

H

- Chứa đựng chân lí: cái đẹp

N

luôn tồn tại, hiện hữu trong cuộc sống giản dị, đời

Y

thường; thậm chí ngay trong

ẠY

KÈ

M

Q

U

cuộc sống chiến đấu đầy

D

- HS HĐ cá nhân ( 3 phút) các ND:

gian khổ.

- Nhan đề bài thơ đã phác họa bức chân dung người lính thời chống Mĩ.

3. Hình ảnh những chiếc xe quân sự - Câu thơ đầu: vừa giới thiệu vừa lí giải về những

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

41

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

+ Tìm những câu thơ miêu tả chiếc xe không kính( hình những chiếc xe Trường Sơn.

ảnh rất độc đáo trong thơ)

+ NT đc sử dụng khi giới thiệu - bom ( 2 lần) ; ĐT giật, rung: -> gợi sự ác liệt của

FF IC IA L

những chiếc xe đó? Tác dụng

+ Miêu tả những chiếc xe như bom đạn kẻ thù; những thử

thế, tác giả muốn nhấn mạnh thách mà ng lính phải vượt điều gì?

qua;

-HS-GV

+Không đèn

-GV chuẩn xác KT

+không mui

O

-Xe : +không kính

N

+Có xước( Duy nhất

Ơ

1 cái có thì lại không đáng

H

có, k có tác dụng); cả

N

không và có đều là tổn thất -NT: +điệp từ “không”, liệt

Y

kê tăng tiến->những khó

KÈ

M

Q

U

khăn, mất mát dồn dập, chồng chất -> Những chiếc xe càng lúc càng hư hỏng, biến dạng , méo mó, mang trên mình

-1969 giặc Mỹ điên cuồng bắn đầy thương tích; cuộc chiến

ẠY

phá ác liệt dọc tuyến đường TS tranh ngày càng khốc liệt

D

hòng chặt đứt mạch máu giao thông chính vận chuyển vũ khí, => Hình tượng những chiếc lương thực từ Miền bắc vào xe không kính vừa gợi tảgợi tả sự khốc liệt của Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

42

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

chiên trường MN. Đường TS chiến tranh vừa góp phần có nơi trở thành túi bom

khắc họa nét tư thế,chân dung của tuổi trẻ Việt Nam

FF IC IA L

chủ nghĩa anh hùng cách - Đi qua bom đạn, khói lửa của mạng. kẻ thù, những chiếc xe cùng người lính vào sinh ra tử như

H

3.HĐ Luyện tập: Hát hoặc ngâm bài thơ

Ơ

N

O

những dũng sĩ kiên cường.

N

4. HĐ tìm tòi ,mở rộng

- Tìm hiểu thêm về con đường Trường Sơn.

Y

- Tìm những tác phẩm viết về người lính Trường Sơn của PTD và của những tác giả khác

U

- Nghe những bài hát được phổ nhạc từ thơ PTD

Q

- Học bài, đọc thuộc bài thơ. Nắm được ý nghĩa nhan đề và hình ảnh những chiếc xe không

M

kính

KÈ

- Soạn tiếp tiết 2 của bài chú ý phân tích hình ảnh người chiến sĩ lái xe

PHẦN BA: KẾT LUẬN

ẠY

A. KẾT QUẢ ÁP DỤNG ĐÈ TÀI VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

D

1. Kết quả áp dụng đề tài Trong những tiết dạy thực nghiệm, không khí các tiết học khá sôi nổi, phát huy được tính

tích cực, chủ động của học sinh. Văn bản được khai thác nhiều chiều, học sinh trình bày được những quan điểm, suy nghĩ khác nhau trước một vấn đề được nêu trong tác phẩm. Giờ học trở Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

43

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

nên hấp dẫn và đạt được mục tiêu đề ra. Điều tra về thực trạng tiếp thu văn bản Bài thơ về tiểu đội xe không kính” trong học sinh sau khi tìm hiểu văn bản: Trong tổng số 2 lớp 9 của trường, có 2/3 lớp áp dụng, 1/3 lớp hình thức khảo sát qua Viết bài thu hoạch. Đề Bài: Nhan đề bài thơ gợi cho em suy nghĩ gì?

2.Kết quả điều tra Điểm trung bình Số lượng

%

Số lượng

45

2

4,4

13

9B

44

3

6,6

20

Ơ

9A

Điểm giỏi

%

Số lượng

%

28,8

30

66,8

44,4

21

49

O

Sĩ số

N

Lớp

Điểm khá

FF IC IA L

chưa áp dụng các phương pháp dạy của kinh nghiệm. Khi dạy xong, tôi khảo sát học sinh bằng

H

Bảng kết quả trên cho thấy: ở cùng một bài dạy, cùng một đối tượng học sinh khối 9, đa

N

số học sinh hai lớp đều làm bài tốt, vì khi tìm hiểu bài các em đã được học theo hướng tự tìm

Y

tòi kiến thức và biết vận dụng thực tế khi phân tích. Các em học và làm bài nhiệt tình, hứng

U

thú hơn, kiến thức được tiếp thu đa dạng, nhiều hướng nên khắc sâu hơn.

Q

Sau gần một năm thực hiện giờ dạy học qua trải nghiệm, các giờ học Ngữ văn đã sôi

M

nổi hẳn lên. Các em học sinh đã có sự chuẩn bị bài rất tốt. Không chỉ hứng thú đọc những tác

KÈ

phẩm mà còn rất hứng thú tìm hiểu các kiến thức có liên quan tới môn học. Đặc biệt, các em đã biết vận dụng vào các tiết luyện viết bài phân tích, cảm thụ một văn bản thơ, truyện.

ẠY

Qua việc áp dụng kinh nghiệm dạy học qua trải nghiệm trong chương trình ngữ văn 9 phần VHHĐ, tôi nhận thấy các em đã có nhiều tiến tiến bộ. Kết quả bài viết Tập làm văn số 6 đã cao

D

hơn nhiều so với bài Tập làm văn trước đó. Hầu hết các em đã nắm vững cách khai thác kiến thức và trình bày kiến thức sau khi học về văn bản đó. Các em đã say mê hơn, hứng thú hơn khi giờ học do chính mính được tìm hiểu, chuẩn bị kiến thức và xây dựng nên bài học B. Bài học kinh nghiệm Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

44

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

* Với giáo viên: - Qua thời gian nghiên cứu, áp dụng… tôi thấy để thực hiện tốt một tiết dạy Ngữ văn qua trải nghiệm kết quả cao, giáo viên cần:

FF IC IA L

- Chuẩn bị kĩ càng các nội dung, tình huống trong kế hoạch giảng dạy (giáo án).

- Hướng dẫn học sinh tự chuẩn bị, tìm hiểu trước ở nhà theo các nội dung, yêu cầu của tiết dạy. Đặc biệt là việc đọc kĩ nội dung của tác phẩm. Nếu có điều kiện, cần đọc các tác phẩm khác của tác giả đó, đọc các bài phê bình, nghiên cứu về tác phẩm, tác giả đó.

- Hướng dẫn học sinh các kĩ năng tích hợp các bộ môn trong quá trình học tập như các môn: Lịch sử, Địa lí, GDCD, Sinh học, Âm nhạc… và ở các phương tiện thông tin đại chúng khác.

O

- Khi kiểm tra, đánh giá, giáo viên cũng nên ra đề bài theo hướng mở, không gò ép trong một

N

khuôn khổ nhất định để tạo điều kiện cho học sinh phát huy hết khả năng của mình, thể hiện

Ơ

được những suy nghĩ, đánh giá, cảm nhận của cá nhân trong bài viết.

H

C.Những vấn đề còn bỏ ngỏ:

N

- Việc áp dụng dạy học qua trải nghiệm còn là mới mẻ. Trong phạm vi và điều kiện của đề tài này một số vấn đề còn tồn tại như: chưa đi sâu phân tích các kĩ thuật dạy học hiện đại, các hình thức

Y

tổ chức dạy học, các biểu hiện tâm lí, hứng thú của học sinh khi học về các tác phẩm… của học

U

sinh.

Q

- Hiện tại, các nội dung và phương pháp của đề tài này mới chỉ nghiên cứu và áp dụng ở

M

phạm vi phần văn bản HĐ môn Ngữ văn 9, chưa có điều kiện nghiên cứu và áp dụng cho các phân

KÈ

môn khác như Tiếng Việt, Tập làm văn D. KHUYẾN NGHỊ - Thực tế khung chương trình cho các môn học đã được đề xuất sẵn, do đó việc dạy theo

ẠY

trải nghiêm hợp khó thực hiện được đại trà, chỉ áp dụng được ở một vài bài vì đòi hỏi nhiều

D

thời gian. Do đó, cần có sự quan tâm, điều chỉnh ở tầm vĩ mô và toàn diện, có hệ thống hơn nữa trong toàn bộ chương trình học.

- Đề nghị lãnh đạo cấp trên thường xuyên tổ chức những buổi chuyên đề cho giáo viên.

Sau khi báo cáo chuyên đề nên tổ chức cho giáo dự mẫu một tiết cụ thể để áp dụng chuyên đề Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

45

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

đó; Với HS, tổ chức cho các em nhiều chuyễn trải nghiệm ngoài nhà trường để các em có thêm hiểu biết thực tế, giúp việc hiểu kiến thức sâu sắc hơn.

- Với những kinh nghiệm kinh nghiệm đạt giải, nên giới thiệu rộng rãi tới giáo bộ môn

FF IC IA L

các trường để học tập kinh nghiệm.

E. Kết luận chung

Dạy học một tiết văn bản hiện đại qua trải nghiệm là một việc đòi hỏi sự đầu tư của cả người dạy lẫn người học về rất nhiều vấn đề: thời gian, công sức, kiến thức...Công việc đó không chỉ làm trong ngày một, ngày hai mà phải là một quá trình lâu dài đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và rất nhiều tâm huyết của giáo viên; sự nhiệt tình hợp tác của học sinh và đồng nghiệp.

O

Dạy học qua trải nghiệm phần văn bản hiện đại môn Ngữ văn 9 có ý nghĩa vô cùng quan

N

trọng. Nó không chỉ làm cho học sinh tích cực và hào hứng hơn trong học tập mà còn giúp học

Ơ

sinh hiểu rõ, hiểu sâu, hiểu rộng một vấn đề, nội dung bài học và có khả năng ứng dụng thực

H

hành cao.

N

Vì thế, giáo viên dạy văn trong trường THCS nên cố gắng phát huy hoạt động này trong giờ dạy để học sinh phát huy được hết khả năng học tập của mình.

Y

Điều quan trọng là sau những giờ học văn bản ấy, học sinh có khả năng tự học, tư duy,

U

trước những vấn đề không chỉ trong văn học mà còn trong cả cuộc sống. Vì vậy, chúng ta cần

Q

quan tâm hơn nữa để phát huy khả năng học tập của các em, giúp các em hoàn thiện nhân cách, Phù Cừ ngày 8- 3- 2018 Người viết Lê Thị Thanh Hồng

D

ẠY

KÈ

M

phát huy vốn tri thức của nhân loại, làm chủ tương lai và đất nước.

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

46

FF IC IA L

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Tài liệu tham khảo 1. Báo Giáo dục và Thời đại số ra ngày 03-01-2017

2. Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy học ở trường Trung học cơ sở môn ngữ văn- Bộ

O

giáo dục và đào tạo

Ơ

4. Phương pháp dạy học văn- Phan Trọng Luận

N

3.Một số kinh nghiệm giảng văn ở cấp II phổ thông- Lê Khánh Sằn

H

6. SKKN của Phạm THị Thu Hà THCS Nguyễn Trãi, Chí Linh- Hải Dương

N

7. Nguồn INTERNET ( Những vấn đề lí luận)

8. SKKN của Đ/C BÙI ĐĂNG THƯƠNG (Trường THCS Phù Cừ)- Năm học 2011-2012.

U

Y

9.Dienbien.edu.vn

Q

DANH MỤC NHỮNG CHỮ VIẾT TẮT TRONG ĐỀ TÀI

M

Viết tắt

KÈ

HS

Học sinh

GV

Giáo viên

TN

Trải nghiệm

ẠY D

Viết đúng

VB

Văn bản

XH

Xã hội

VHHĐ

Văn học hiện đại

TNST

Trải nghiệm sáng tạo

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

47

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

Đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi viết, không sao chép của người khác.

Tác giả

FF IC IA L

Lê Thị Thanh Hồng

MỤC LỤC Nội dung

Trang

Phần 1: Lí lịch

Y

N

H

Ơ

N

O

Phần 2: Nội dung A- Mở đầu I- Đặt vấn đề 1. Lí do chọn đề tài 2. Thực trạng 3. Ý nghĩa của đề tài 4. Phạm vi của đề tài.

II- Phương pháp tiến hành

KÈ

M

Q

U

1. Cơ sở lí luận và thực tiễn 2. Phương pháp nghiên cứu 3. Kế hoạch nghiên cứu Phần 2: Nội dung I- Mục tiêu 1- Mục tiêu giáo dục của môn ngữ văn 2- Mục tiêu của việc dạy học qua trải nghiệm phần văn bản

D

ẠY

II. Những vấn đề chung 1- Khái niệm TNST 2-PP học tập trải nghiệm 3.Hoạt động trải nghiệm môn ngữ văn 4. Ý nghĩa của việc dạy học qua trải nghiệm 5.Tổ chức dạy học trải nghiệm môn Ngữ văn 9 Phần 3: Kết luận A- Kết quả và bài học kinh nghiệm

2 3 3 3 3 3 4 5 5 5 7 8 9 9 9 12 12 12 13 13 15 21 36

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

48

KN: “Sử dụng PP DH qua trải nghiệm trong môn ngữ văn 9 phần văn học hiện đại”

1. Kết quả áp dụng đề tài 2. Kết quả điều tra B. Bài học kinh nghiệm.

36 36 37 37 37 38

D

ẠY

KÈ

M

Q

U

Y

N

H

Ơ

N

O

FF IC IA L

C. Những vấn đề còn bỏ ngỏ D- Khuyến nghị và đề xuất E- Kết luận chung

Lê Thị Thanh Hồng- Trường Trung học cơ sở Phù Cừ- Năm học 2017-2018 Phát hành PDF bởi Ths Nguyễn Thanh Tú Đăng ký Word doc qua Zalo 0905779594 Email thanhtuqn88@gmail.com

49